การนําหลักธรรมาภ ิบาลไปใช ในอง...

104
การนําหลักธรรมาภิบาลไปใชในองคกรปกครองสวนทองถิ่น : ศึกษากรณี เทศบาลนครนนทบุรี บุญฤทธิเกตุจํานงค ปญหาพิเศษนี้เปนสวนหนึ่งของการศึกษาตามหลักสูตรปริญญารัฐประศาสนศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชานโยบายสาธารณะ วิทยาลัยการบริหารรัฐกิจ มหาวิทยาลัยบูรพา มิถุนายน 2550 ลิขสิทธิ์เปนของมหาวิทยาลัยบูรพา

Upload: others

Post on 25-Jan-2020

6 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: การนําหลักธรรมาภ ิบาลไปใช ในอง ...ประกาศค ณ ปการ ความส าเร จในการท าป

การนาหลกธรรมาภบาลไปใชในองคกรปกครองสวนทองถน : ศกษากรณ เทศบาลนครนนทบร

บญฤทธ เกตจานงค

ปญหาพเศษนเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตรปรญญารฐประศาสนศาสตรมหาบณฑต สาขาวชานโยบายสาธารณะ

วทยาลยการบรหารรฐกจ มหาวทยาลยบรพา มถนายน 2550

ลขสทธเปนของมหาวทยาลยบรพา

Page 2: การนําหลักธรรมาภ ิบาลไปใช ในอง ...ประกาศค ณ ปการ ความส าเร จในการท าป

คณะกรรมการอาจารยทปรกษาปญหาพเศษทางการบรหาร และคณะกรรมการควบคม มาตรฐานวชาปญหาพเศษทางการบรหาร ไดพจารณาปญหาพเศษฉบบนแลว เหนสมควรรบเปน สวนหนงของการศกษาตามหลกสตรปรญญารฐประศาสนศาสตรมหาบณฑต สาขานโยบายสาธารณะ ของมหาวทยาลยบรพาได

อาจารยทปรกษาปญหาพเศษทางการบรหาร

……………………………………… ( )

คณะกรรมการควบคมมาตรฐานปญหาพเศษทางการบรหาร

……………………………………… ประธานกรรมการ ( )

……………………………………… กรรมการ ( )

……………………………………… กรรมการและเลขานการ ( )

วทยาลยการบรหารรฐกจอนมตใหรบปญหาพเศษฉบบน เปนสวนหนงของการศกษา หลกสตรปรญญารฐประศาสนศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการบรหารทวไป ของมหาวทยาลยบรพา ……………………………………… ผอานวยการวทยาลยการบรหารรฐกจ (รองศาสตราจารย ศรต สกลรตน)

วนท............เดอน.............................พ.ศ......................

Page 3: การนําหลักธรรมาภ ิบาลไปใช ในอง ...ประกาศค ณ ปการ ความส าเร จในการท าป

ประกาศคณปการ

ความสาเรจในการทาปญหาพเศษเรอง การนาหลกธรรมาภบาลไปใชในองคกรปกครองสวนทองถน : กรณศกษาเทศบาลนครนนทบร เกดจากการสนบสนนของผมสวนเกยวของทกฝาย กราบขอบพระคณอาจารยถาวร ทนใจ อาจารยทปรกษาการทาปญหาพเศษ คอยใหคาแนะนา ปรกษา วางแนวทางในการศกษา อาจารยกฤษฎา นนทเพชร ไดกรณาเสยสละเวลาอนมคา คอยแนะนา แกไขขอบกพรองตาง ๆ ดวยความเอาใจใสและหวงใย เพมเตมจนเกดความสมบรณ รวมทงคณาจารยวทยาลยการบรหารรฐกจ ศนยศรนครนทร ทกทานทไดประสทธประสาทวชาความรจนเกดภมปญญาแกผศกษา กราบขอบพระคณคณพอ คณแม ทคอยใหกาลงใจ ตกเตอนมใหเกดความยอทอและรอคอยความสาเรจ ขอขอบพระคณนายสมพงศ ธรรมอปกรณ รองนายกเทศมนตรนครนนทบร นายสทธพล วงษดนตร ปลดเทศบาลนครนนทบร นางสาวพรศร กจธรรม ผอานวยการสานกการสาธารณสขฯ นางเรวด รตตญ ผอานวยการสานกการศกษา นายสขสนต ยทธเกษมสนต ผอานวยการสวนการโยธาและสขาภบาล สานกการชาง ทไดเสยสละเวลาอนมคาเพอใหขอมลการทางานดานตาง ๆทเกยวของกบการวจยครงน ขอขอบคณผนาชมชน ในเขตเทศบาลนครนนทบร ผมสวนเกยวของกบการใหขอมลสาคญทใชในการศกษาครงนทกทาน ขอขอบคณจาเอกอนรกษ โยธารกษ รกษาการณหวหนาฝายทะเบยนและบตรฯ นางสาวมญชดา ศกนตนาค ตลอดจนเพอนรวมงาน ทใหโอกาสในการเกบขอมล ในการเขาพบอาจารย และผใตบงคบบญชาทคอยเปนกาลงใจให รวมทงสนบสนนใหผศกษาเกดความมานะพยายามจนประสบผลสาเรจมา ณ โอกาสน ทายทสดหากผลการศกษาครงนมคณคาและเกดประโยชนในทางวชาการอยบาง ผศกษาขอมอบคณความดทงหมดใหกบผมพระคณทงหลายดงไดกลาวถงมาแลวขางตน บญฤทธ เกตจานงค

Page 4: การนําหลักธรรมาภ ิบาลไปใช ในอง ...ประกาศค ณ ปการ ความส าเร จในการท าป

ชอปญหาพเศษ การนาหลกธรรมาภบาลไปใชในองคกรปกครองสวนทองถน : ศกษากรณ เทศบาลนครนนทบร ชอผเขยนปญหาพเศษ บญฤทธ เกตจานงค สาขาวชา รฐประศาสนศาสตรมหาบณฑต (สาขานโยบายสาธารณะ) ปการศกษา 2549

บทคดยอ

การศกษาเรอง “การนาหลกธรรมาภบาลไปใชในองคกรปกครองสวนทองถน : กรณศกษา เทศบาลนครนนทบร” มวตถประสงคเพอศกษาผลการดาเนนงานของเทศบาล นครนนทบรภายใตการบรหารตามหลกธรรมาภบาลและเพอศกษาปญหา อปสรรคและแนวทาง ในการปฏบตงานตามหลกธรรมาภบาลของเทศบาลนครนนทบร โดยมเปาหมายเพอใหเกดความเปนธรรม ความสจรต ความมประสทธภาพและความมประสทธผล ตอบสนองความตองการของประชาชนในเขตพนทไดอยางเตมท ผศกษาไดดาเนนการศกษาวจยเชงคณภาพ โดยสมภาษณผบรหาร ขาราชประจา จานวน 5 คน ผนาชมชน จานวน 5 คน ผลการวจยพบวา เทศบาลนครนนทบร มการบรหารงานภายใตหลกธรรมาภบาล โดยไดปฏบตตามแนวทางหลกพนฐาน 6 ประการ ของหลกธรรมาภบาล โดยสวนใหญจะเนนไป ทการบรการประชาชนการใหประชาชนเขามามสวนรวมในการตรวจสอบ รวมแสดงความคดเหนและการนาเทคโนโลยสมยใหมเขามาใชในการปฏบตงาน เพอใหเกดผลสมฤทธของงานมากยงขน ปญหาและอปสรรค พบวา กฎ ระเบยบ ขอบงคบ ทเกยวของในบางเรอง ยงลาสมยไมทนตอเหตการณในปจจบนทาใหเกดความลาชาในการปฏบตงาน ประชาชน นายทนบางกลม ทเสยผลประโยชนออกมาเรยกรองทาการประทวง ซงทาใหภาพทออกไปสสาธารณชนนน มองวาเทศบาลไมไดใหความเปนธรรม รวมทงเจาหนาทพนกงานเทศบาล บางคน ใชธรรมาภบาลเปนเครองมอในการใสรายกน ขอเสนอแนะการสรางธรรมาภบาลในเทศบาลตองไดรบความรวมมอจากพนกงานเทศบาล สวนราชการอนทเกยวของ ชมชน โดยตองมการอบรมหลกธรรมาภบาล อบรมการปฏบตงานในสายวชาชพของพนกงาน เพอใหการปฏบตงานถกตองแมนยา ปลกฝงจรยธรรม คณธรรม ในสวนราชการอน ๆ นน ตองมการบรณาการในลกษณะประสานความรวมมอโดยมองผลประโยชนของประชาชนเปนสาคญ ในภาคประชาชนนนตองมการจดประชมทงประธานชมชน ประชาชนในเขตพนทสมาเสมอ เพอชแจงการบรหารงานของเทศบาล รวมทงเปดโอกาสใหประชาชนมสวนในการตรวจสอบดานความโปรงใสของเทศบาลอกทางหนงดวย

Page 5: การนําหลักธรรมาภ ิบาลไปใช ในอง ...ประกาศค ณ ปการ ความส าเร จในการท าป

สารบญ

หนา

บทคดยอภาษาไทย ......................................................................................................... ง สารบญ .......................................................................................................................... จ สารบญตาราง ................................................................................................................. ช สารบญภาพ.................................................................................................................... ซ

บทท

1 บทนา .................................................................................................................. 1 ความเปนมาและความสาคญของปญหา ........................................................... 1 วตถประสงคของการศกษา............................................................................... 3 ขอบเขตของการศกษา ..................................................................................... 3 นยามศพทเฉพาะ ............................................................................................ 4 ประโยชนทคาดวาจะไดรบ ............................................................................... 5

2 แนวคด ทฤษฎ และงานวจยทเกยวของ ................................................................... 6 แนวคดการบรหารมงผลสมฤทธ ......................................................................... 6 แนวคดหลกธรรมาภบาล ................................................................................... 10 แนวคดการกระจายอานาจตามรฐธรรมนญ......................................................... 14 แนวคดทฤษฎเกยวกบการจงใจและความพอใจในงานของคนงาน......................... 19 การบรหารงานของเทศบาลนครนนทบร .............................................................. 20 งานวจยทเกยวของ ........................................................................................... 26 กรอบแนวคดในการศกษา ................................................................................. 32

Page 6: การนําหลักธรรมาภ ิบาลไปใช ในอง ...ประกาศค ณ ปการ ความส าเร จในการท าป

สารบญ (ตอ)

บทท หนา

3 วธดาเนนการวจย.................................................................................................. 33 วธการศกษา .................................................................................................... 33 การเกบรวบรวมขอมล ....................................................................................... 34 การวเคราะหขอมล ........................................................................................... 36 ระยะเวลาของการศกษาวจย ............................................................................. 36 วธประมวลผลและการวเคราะห ......................................................................... 37

4 ผลการวเคราะหขอมล ........................................................................................... 38 การนาหลกธรรมาภบาลมาประยกตใช .............................................................. 38 ปญหาและอปสรรคของการประยกตใชหลกธรรมาภบาล .................................... 44

5 สรป อภปรายผล และขอเสนอแนะ ......................................................................... 49 สรปผลการศกษา ............................................................................................ 49 อภปรายผล..................................................................................................... 51 ขอเสนอแนะ ................................................................................................... 53

บรรณานกรม .................................................................................................................. 55

ภาคผนวก....................................................................................................................... 57

ประวตยอของผเขยนปญหาพเศษ ..................................................................................... 96

Page 7: การนําหลักธรรมาภ ิบาลไปใช ในอง ...ประกาศค ณ ปการ ความส าเร จในการท าป

สารบญตาราง

ตารางท หนา

1 ทศทางและวสยทศนการกระจายอานาจใหแกองคกรปกครองสวนทองถน ................ 17 2 ความสมพนธระหวางคาถามในการศกษาวจยและขอคาถามในการสมภาษณ .......... 35

Page 8: การนําหลักธรรมาภ ิบาลไปใช ในอง ...ประกาศค ณ ปการ ความส าเร จในการท าป

สารบญภาพ

ภาพท หนา

1 กรอบความคดในเรองการบรหารมงผลสมฤทธ .......................................................... 7 2 แผนผงโครงสรางสายการบงคบบญชา ...................................................................... 25 3 กรอบแนวคดในการศกษา .......................................................................................... 32

Page 9: การนําหลักธรรมาภ ิบาลไปใช ในอง ...ประกาศค ณ ปการ ความส าเร จในการท าป

บทท 1

บทนา

ความเปนมาและความสาคญของปญหา

ความเปลยนแปลงของระบบเศรษฐกจ สงคม การเมอง เทคโนโลยในชวงปจจบนไดสงผลทาใหประเทศเผชญกบปญหาสาคญทคลายคลงกน อนไดแก มรฐบาลและระบบราชการ ทไมสามารถทาหนาทไดอยางมประสทธผล ขาดความยดหยน ทางานลาชา ไมทนกาล เนองจากเปนกลไกและกระบวนการทออกแบบและกาหนดขน เพอใชในบรบทของสงคมอตสาหกรรม ทมการปกครองในระบอบประชาธปไตย เนนการจดโครงสรางอานาจในแนวตง การปฏบตงานตามระเบยบและแนวทางทรดกม เคยชนกบการดารงอยในสถานการณทสภาพแวดลอมเปลยนแปลงไมรวดเรว แตเมอตองเผชญกบการเปลยนแปลงของสภาพแวดลอมภายนอก ทเกดขนอยางตอเนอง รวดเรว ซบซอน และมความไมแนนอนสง การปรบตวใหเขากบสภาพแวดลอมทเปลยนแปลงไปไดจงคอนขางชา การปฏรประบบการจดการปกครอง จงเปนปฏกรยาตอบสนองตอสภาวะโลกาภวตนและปญหาการขาดประสทธผลในการจดการการปกครอง การปฏรปการจดการปกครองของ ประเทศไทย ระบบราชการทกระดบจงจาเปนตองมการปรบตวและเปนสงทมอาจหลกเลยงได การเผชญกบสภาวะโลกาภวตนในชวงหลายปทผานมา โดยปราศจากการปรบเปลยนระบบ การจดการการปกครองใหเหมาะสม ไดสงผลทาใหประเทศตองพบกบวกฤตการณทเปนปญหาคอนขางรายแรง ไดแก ปญหาเศรษฐกจตกตา และผลพวงอน ๆ ทเกดขนจากปญหาเศรษฐกจตกตา การปฏรปการจดการปกครองตามแนวทางธรรมาภบาล ทงในสวนของกจการของรฐบาลและระบบราชการ จงเปนสงทสงคมไทยจะตองจดเรงรดใหมการดาเนนการ โดยเฉพาะอยางยงประเทศไทย มขอผกพนทจะตองปฏรประบบการจดการปกครองใหสอดรบกบหลกการธรรมาภบาล ตามขอผกพนทกาหนดโดยหนงสอแสดงเจตจานงเพอรบความชวยเหลอทางการเงนจากกองทนการเงนระหวางประเทศ (IMF) ธนาคารพฒนาแหงเอเชย (ADB) และธนาคารโลก (Work Banck) สงสาคญประการหนงของรฐธรรมนญฉบบปจจบน คอ การกระจายอานาจใหแกองคกรปกครองสวนทองถน เพอใหองคกรปกครองสวนทองถนมความเปนอสระในการกาหนดนโยบาย การบรหารจดการในทองถนของตนเองได ทงการบรหารการเงนและการคลง การบรหารงานบคคล

Page 10: การนําหลักธรรมาภ ิบาลไปใช ในอง ...ประกาศค ณ ปการ ความส าเร จในการท าป

2

และการบรหารอานาจหนาทของตนเองโดยเฉพาะ รฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พทธศกราช 2540 ไดกาหนดการกระจายอานาจการปกครองไวในหมวด 5 ซงกลาวถงแนวนโยบายพนฐานแหงรฐ มาตรา 78 กาหนดใหรฐตองกระจายอานาจใหทองถนพงตนเอง และตดสนใจ ในกจการของทองถนไดเอง พฒนาเศรษฐกจทองถนและระบบสาธารณปโภคและสาธารณปการ ตลอดทงโครงสรางพนฐานสารสนเทศในทองถนใหทวถงเทาเทยมกนทวประเทศ รวมทงพฒนาจงหวดทมความพรอมใหเปนองคกรปกครองสวนทองถนขนาดใหญ โดยคานงถงเจตนารมณของประชาชนในจงหวดนน รฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พ.ศ. 2540 มาตรา 284 และพระราชบญญตกาหนดแผนและขนตอนการกระจายอานาจใหแกองคกรปกครองสวนทองถน พ.ศ. 2542 กาหนดให มแผนการกระจายอานาจใหแกองคกรปกครองสวนทองถนทชดเจน โดยเฉพาะการพจารณา ถายโอนภารกจ รปแบบการ ถายโอนภารกจจากราชการสวนกลางและราชการสวนภมภาคไปสองคกรปกครองสวนทองถน โดยยดหลกธรรมาภบาล หลกการมสวนรวมจากทกฝาย เพอให มกระบวนการทยดหยนและสามารถปรบวธการใหสอดคลองกบสถานการณและเรยนรจากประสบการณทเพมขน การนาหลกธรรมาภบาลหรอหลกบรหารกจการบานเมองและสงคมทด เปนหลกทไดรวมววฒนาการทางการเมองการปกครองสมยใหม เขาดวยกนจงมความทนสมยสอดคลองกบสภาพการบรหารงานของระบบราชการทกหนวยงาน สาหรบประเทศไทยไดมการออกระเบยบสานกนายกรฐมนตรวาดวยการสรางระบบบรหารกจการบานเมองและสงคมทด เมอวนท 11 พฤษภาคม 2542 ระเบยบดงกลาวไดประกาศในราชกจจานเบกษาฉบบประกาศทวไป เลม 116 ตอนท 63 ง วนท 10 สงหาคม 2542 และมผลบงคบใชตงแตวนถดจากประกาศ เพอประกาศใหองคกรทกสวนทเกยวของทงภาครฐ ภาคธรกจเอกชนและภาคประชาชนใหมความเขาใจทถกตองตรงกน โดยเฉพาะอยางยงในสวนของภาครฐใหสามารถนามาปรบใชในการปฏบตงานใหเกดผลอยางมประสทธภาพโดยเรวระเบยบนจะไมถกยกเลกเมอมการเปลยนแปลงรฐบาล ทาใหการดาเนนการเปนไปอยางตอเนอง เพอใช ปรบปรงระบบกลไกการบรหารจดการภาครฐทงราชการสวนกลาง ราชการสวนภมภาคและราชการสวนทองถนเปนการวางรากฐาน การพฒนาทยงยนสาหรบเจาหนาทของรฐใหเปนกลไกการบรหารระบบราชการทมประสทธภาพ ไมเพยงประเทศทกาลงพฒนาเทานน ประเทศทพฒนาแลวกใหความสาคญในเรอง ธรรมาภบาลดวยเชนกน โดยมกระแสการปฏรปการเมองและปฏรปราชการในหลายประเทศ ซงสาระของการปฏรปราชการกคอ การนาหลกการของธรรมาภบาลมาปรบใชกบภาครฐใหเหมาะสมทนสมยกบความตองการของประชาชนนนเอง ไดแก การมสวนรวมของผมสวนเกยวของ

Page 11: การนําหลักธรรมาภ ิบาลไปใช ในอง ...ประกาศค ณ ปการ ความส าเร จในการท าป

3

(public participation) การมกระบวนงานทโปรงใส (transparency) การพรอมรบการตรวจสอบ (accountability) ความชอบธรรมในการใชอานาจ(political legitimacy) การมกฎเกณฑทยตธรรมและชดเจน (fair legal framework) และการบรหารทมประสทธภาพและประสทธผล (effectiveness and efficiency) (สถาบนพฒนาขาราชการพลเรอน สานกงาน ก.พ.) เทศบาลนครนนทบร เปนองคกรปกครองสวนทองถนทมการขยายตวของชมชนเมอง การขยายตวดานเศรษฐกจ ดานการบรการ เตบโตอยางรวดเรวและในการพฒนาทองถนเทศบาลฯ ไดกาหนดวสยทศน พนธกจ และยทธศาสตร เพอเปนแนวทางในการพฒนาไปสเปาหมาย ทกาหนดไวโดยไดมแผนการพฒนาในหลาย ๆ ดานดวยกน ความสาคญของการนา หลกธรรมาภบาลมาใชในการบรหารจดการองคกรปกครองสวนทองถน เพอไปสการบรหารจดการทมประสทธภาพเพราะหลกธรรมาภบาลเปนหลกทกากบ ดแล ตรวจสอบ ควบคม การบรหารงานโดยอาศยการมสวนรวมของภาคประชาชน ภาคเอกชน เขามาตรวจสอบความโปรงใสในการบรหารงานของเทศบาลนครนนทบร ซงกอใหเกดการกระตน ตระหนกถงสทธและหนาทของประชาชนในชมชนใหเขามามสวนรวมในการตรวจสอบการดาเนนงานของเทศบาลฯ อกทงเปนการผลกดนใหเจาหนาทมความกระตอรอรนในการปฏบตงานดานตาง ๆ เพอตอบสนองตอความตองการของประชาชนในเขตพนทของเทศบาลฯ ซงนบวานาสนใจยงในทศนะของผศกษา ดงนน จงศกษาเรองการบรหารงานราชการสวนทองถนตามหลกธรรมาภบาล กรณศกษา สานกงานเทศบาลนครนนทบร เพอศกษาถงผลการดาเนนการบรหารของเทศบาลฯ ภายใตหลกธรรมาภบาล

วตถประสงคของการศกษา

1. เพอศกษาผลการดาเนนงานของเทศบาลนครนนทบรภายใตการบรหารตาม หลกธรรมาภบาล 2. เพอศกษาปญหา อปสรรคและแนวทางในการปฏบตตามหลกธรรมาภบาลของเทศบาลนครนนทบร

ขอบเขตของการศกษา

ขอบเขตการศกษาวจย ศกษาการบรหารงานของเทศบาลนครนนทบรในการนา หลกธรรมาภบาลไปบรหารงาน โดยมกลมผใหขอมลเปนผบรหารระดบสงของเทศบาล แบงเปน ผอานวยการสานก 3 คน ปลดเทศบาล 1 คน รองนายกเทศมนตร 1 คน ผนาชมชน 5 คน รวมทงหมด 10 คน ใชระยะเวลาการศกษา ตงแต กรกฎาคม - ธนวาคม 2549

Page 12: การนําหลักธรรมาภ ิบาลไปใช ในอง ...ประกาศค ณ ปการ ความส าเร จในการท าป

4

นยามศพทเฉพาะ

เทศบาล หมายถง เทศบาลนครนนทบร อาเภอเมองนนทบร จงหวดนนทบร การดาเนนการ หมายถง การดาเนนการใหเปนไปตามหลกการธรรมาภบาลใหเกดผลตอการบรหารงานทโปรงใส เปนธรรม เพอผลประโยชนของประชาชนในเขตเทศบาลนครนนทบร หลกธรรมาภบาล หมายถง หลกปฏบตทมเปาหมายในการสรางระบบบรหารให มความโปรงใส ประชาชนสามารถตรวจสอบไดงาย โดยเนนการมสวนรวมของประชาชนเปนหลกสาคญ เพอใหสงคมของประเทศทงภาครฐ ภาคธรกจเอกชน และภาคประชาชนอยรวมกนได อยางสงบสข ถกตองและเปนธรรม การกระจายอานาจ (decentralization) หมายถง ระบบการบรหารประเทศทเปดโอกาสใหทองถนตาง ๆ มอานาจในการจดการดแลกจการหลาย ๆ ดานของตนเอง ไมใชปลอยใหรฐบาลกลางรวมศนยอานาจในการจดการกจการแทบทกอยางของทองถน กจการททองถนมสทธจดการดแลมกจะ ไดแก ระบบสาธารณปโภค การศกษาและศลปวฒนธรรม การดแลชวตและทรพยสนและการดแลรกษาสงแวดลอม สวนกจการใหญ ๆ 2 อยาง ทรฐบาลกลางควบคมไวเดดขาดกคอ การทหาร และการตางประเทศ หลกนตธรรม คอ หลกการปกครองภายใตกฎหมายทครอบคลมไปถงเรองการตรากฎหมาย กฎ ระเบยบขอบงคบและกตกาตาง ๆ ใหทนสมยและเปนธรรม ตลอดจนเปนทยอมรบของสงคมและสมาชกโดยมการยนพรอมใจและถอปฏบตรวมกนอยางเสมอและเปนธรรมและ เปนธรรม กลาวโดยสรป คอ สถาปนาการปกครองภายใตกฎหมายมใชกระทากนตามอาเภอใจ หรออานาจบคคล หลกคณธรรม คอ การยดถอและเชอมนในความถกตองดงาม โดยการรณรงคเพอสรางคานยมทดงามใหผปฏบตงานในองคกรหรอสมาชกของสงคมถอปฏบต ไดแก ความซอสตย สจรตความเสยสละ ความอดทนขยนหมนเพยร ความมระเบยบวนย เปนตน หลกความโปรงใส คอ การทาใหสงคมไทยเปนสงคมทเปดเผยขอมลขาวสาร อยางตรงไปตรงมาและสามารถตรวจสอบความถกตองได โดยการปรบปรงระบบและกลไก การทางานขององคกรใหมความโปรงใส มการเปดเผยขอมลขาวสารหรอเปดใหประชาชนสามารถเขาถงขอมลขาวสารไดสะดวก ตลอดจนมระบบหรอกระบวนการตรวจสอบและประเมนผล ทมประสทธภาพ ซงจะเปนการสรางความไววางใจวางใจซงกนและกนและชวยใหการทางานของภาครฐและภาคเอกชนปลอดจากการทจรตคอรปชน

Page 13: การนําหลักธรรมาภ ิบาลไปใช ในอง ...ประกาศค ณ ปการ ความส าเร จในการท าป

5

หลกความมสวนรวม คอ การทาใหสงคมไทยเปนสงคมทประชาชนมสวนรวมรบรและรวมเสนอความเหนในการตดสนใจสาคญ ๆ ของสงคมโดยเปดโอกาสใหประชาชนมชองทาง ในการเขามามสวนรวม ไดแก การแจงความเหน การไตสวนสาธารณะ การประชาพจารณ การแสดงประชามต หรออน ๆ และขจดการผกขาดทงโดยภาครฐ หรอภาคธรกจเอกชน ซงจะชวยสรางความสามคคและความรวมมอกนทางานในเรองสาคญของภาครฐและภาคธรกจเอกชน หลกความรบผดชอบ คอ การทาใหสงคมไทยเปนสงคมททกคนทกฝายตระหนก ในสทธหนาท มสานกในความรบผดชอบตอบทบาทหนาทของตนและการใสใจในปญหาสาธารณะรวมทงมความกระตอรอรนในการแกปญหา ตลอดจนเคารพในความคดเหนทแตกตางโดยพยายามหาทางออกททกฝายสามารถยอมรบรวมกนได กลารบผลการกระทาของตน หลกความคมคา คอ การบรหารจดการและใชทรพยากรทมอยจากดเพอใหเกดประโยชนสงสด โดยการทาใหสงคมไทยเปนสงคมทรคณคาของทรพยากรของชาตและบรหารงานดวยความประหยดมประสทธภาพ ประสทธผล โดยเฉพาะอยางยงภาครฐซงตองใหบรการ ทมคณภาพแกประชาชน

ประโยชนทคาดวาจะไดรบ

1. ทราบถงผลการดาเนนงานของเทศบาลนครนนทบร ภายใตหลกธรรมาภบาล 2. ทราบถงปญหาและอปสรรคในการปฏบตตามหลกธรรมาภบาล 3. เปนแนวทางการปรบปรงการบรหารงานโดยใชหลกธรรมาภบาล

Page 14: การนําหลักธรรมาภ ิบาลไปใช ในอง ...ประกาศค ณ ปการ ความส าเร จในการท าป

บทท 2

แนวคด ทฤษฎ และงานวจยทเกยวของ

ในการศกษาครงนเปนการศกษาถงการบรหารงานตามหลกธรรมาภบาล โดยศกษาเฉพาะกรณการบรหารงานของเทศบาลนครนนทบร ซงผศกษามงเนนการนาหลกธรรมาภบาล มาใชในองคกรเปนเปาหมายหลก ดงนนการศกษา แนวคด ทฤษฎ และงานวจยทเกยวของจะ มขอบเขตการนาเสนอในสประเดน คอ ประเดนแรกเปนการศกษาแนวคดและทฤษฎทเกยวของ ในการบรหารงานตามหลกธรรมาภบาล ประเดนทสองคอ การศกษาขอมลหนวยงาน ประเดน ทสามคอ การศกษางานวจยทเกยวของและประเดนทสเปนสวนทกาหนดกรอบแนวคดในการศกษา โดยมรายละเอยด ดงน 1. แนวคดการบรหารมงผลสมฤทธ 2. แนวคดหลกธรรมาภบาล 3. แนวคดการกระจายอานาจตามรฐธรรมนญ 4. แนวคดทฤษฎเกยวกบการจงใจและความพอใจในงานของผลงาน 5. การบรหารงานของเทศบาลนครนนทบร 6. งานวจยทเกยวของ 7. กรอบแนวคดในการศกษา

แนวคดการบรหารมงผลสมฤทธ

การบรหารมงผลสมฤทธ หมายถง การบรหารโดยใชระบบการประเมนผลงานทอาศยตวชวดเปนตวสะทอนผลงานใหออกมาเปนรปธรรม ซงผลการประเมนนจะนามาใชในการตอบคาถามถงความคมคาในการทางานใชแสดงผลงานตอสาธารณะและเพอปรบปรงกระบวนการทางานใหดยงขน (สถาบนพฒนาขาราชการพลเรอน สานกงาน ก.พ., 2545, หนา 25 - 30) ในอดตการบรหารงานของรฐจะเนนทการบรหารปจจยนาเขา (input) ซงไดแกทรพยากรตาง ๆ ทรฐจะนามาใชในการปฏบตงาน คอ เงน คน วสดครภณฑตาง ๆ โดยเนนการทางาน ตามกฎ ระเบยบ และความถกตองตามกฎหมาย และมาตรฐาน แตการบรหารงานมงผลสมฤทธจะเนนทผลลพธ (outcomes) ของงาน โดยจะใหความสาคญทการกาหนดพนธกจและผลลพธ

Page 15: การนําหลักธรรมาภ ิบาลไปใช ในอง ...ประกาศค ณ ปการ ความส าเร จในการท าป

7

ทตองการของทกโครงการในองคกรนนใหสอดคลองเปนไปในทางเดยวกบภารกจและวตถประสงคขององคการ มการกาหนดตวชวดผลการทางานหลก (Key Performance Indicator - KPI) ไวอยางชดเจนเปนทเขาใจของทกคนในองคการ การวดความกาวหนาของการปฏบตงานโดยใชตวชวดดงกลาว การยดหยนในการบรหารและสนบสนนทรพยากรแกผบรหารระดบลาง อยางเหมาะสม การประเมนผลการปฏบตงานและใหคาตอบแทนตามผลงาน ตลอดจนถงการปรบปรงพฒนางานใหมประสทธภาพสงขน และตรงตามความตองการของลกคาคอประชาชน ปจจยหลกพนฐานททาใหการบรหารมงผลสมฤทธประสบความสาเรจ คอ การมระบบขอมลทเทยงตรงเชอถอได ไมวาจะเปนระบบขอมลตวชวดผลการปฏบตงาน เพอใหทราบความคบหนาของการปฏบตงาน หรอระบบการเงนและบญชทสามารถใหขอมลแยกรายโครงการ เพอใหทราบตนทนคาใชจายในแตละงาน การไดรบขอมลทถกตองจะชวยใหผบรหารทกระดบตดสนใจไดอยางถกตอง การบรหารมงผลสมฤทธอาจสามารถอธบายอกแบบไดวา เปนการจดหาใหไดทรพยากรการบรหารมาอยางประหยด (economy) การบรหารทรพยากรอยางมประสทธภาพ (efficiency) และการไดผลงานทบรรลเปาหมายขององคการ(effectiveness)

โครงการ ผลสมฤทธ (results) วตถประสงค ปจจยนาเขา กจกรรม ผลผลต ผลลพธ objectives inputs processes output outcomes ความประหยด

ภาพท 1 กรอบความคดในเรองการบรหารมงผลสมฤทธ

Page 16: การนําหลักธรรมาภ ิบาลไปใช ในอง ...ประกาศค ณ ปการ ความส าเร จในการท าป

8

กรอบความคดในเรองการวดผลการปฏบตงาน (ประหยด ประสทธภาพ ประสทธผล) ในการบรหารมงผลสมฤทธ สามารถอธบายไดดงน วตถประสงค (objectives) เปาหมายของผลสมฤทธของงานทตองการทงในระยะสน กลาง หรอระยะยาว ปจจยนาเขา (inputs) ทรพยากรทใชในการผลต การใหบรการ หรอการปฏบตงาน เชน เงนทน คน อาคาร เครองมอ วสด อปกรณ เทคโนโลย ทรพยสนทางปญญา กฎระเบยบ และการรกษาชอเสยงขององคการ เปนตน กจกรรม (processes) กระบวนการทางาน ไดแก การนาปจจยนาเขาทงหลายมาผานกระบวนการ เพอใหเกดมลคาเพมตามมาตรฐานคณภาพทไดกาหนดไว ผลผลต (outputs) ผลงานหรอบรการทองคกรนนจดทาขน โดยกจกรรมทใหเกดผลงานนนจะอยภายใตการควบคมขององคกร ผลลพธ (outcomes) ผลกระทบทเกดจากผลผลตหรอผลงานทไดทาขน ซงจะกอใหเกดการเปลยนแปลงตอผรบบรการอนเนองจากการดาเนนการ ผลสมฤทธ (result) คอ ผลรวมของผลผลตและผลลพธ เปนการมงเนนผลงานตามทไดวางเปาหมายขององคกรเปนหลกการปฏบตงานขององคการมผลสมฤทธเพยงใดพจารณาไดจากการเปรยบเทยบผลผลตและผลลพธทเกดขนจรงกบเปาหมายทกาหนด การบรหารมงผลสมฤทธ เปนเทคนคและกระบวนการทางการบรหาร ทพฒนาการมาจากกรอบความคด ทฤษฎการบรหารงานสาหรบองคการภาครฐในแนวใหมทสาคญหลายประการ (ทศพร ศรสมพนธ, 2541) อาท - การนาหลกการกลไกตลาด โดยเฉพาะการเปดเสร การลดการผกขาดการแทรกแซงดาเนนกจการโดยรฐบาล เนนการสงเสรมใหมการแขงขน การเพมบทบาทของฝายตาง ๆ ในสงคม อาท องคการธรกจ องคกรปกครองสวนทองถน องคการเอกชน องคกรประชาสงคม ในการสงมอบบรการสาธารณะใหแกประชาชนโดยไมผกขาดการดาเนนการโดยองคกรของรฐแตเพยงฝายเดยว

Page 17: การนําหลักธรรมาภ ิบาลไปใช ในอง ...ประกาศค ณ ปการ ความส าเร จในการท าป

9

- การจดใหมตลาดภายในองคการ โดยพจารณาความสมพนธ กระบวนงานภายใน ในเชงการใหบรการซงกนละกนจดใหมการคานวณตนทน ผลประโยชนทสงมอบใหแกกนและกนมาใช และมการเปรยบเทยบกบผลทเกดขนจากการใชบรการจากหนวยงานภายนอกเพอปรบปรงประสทธภาพการใหบรการ - การแยกงานในดานการกาหนดนโยบายกบงานในเชงการปฏบตการ/ การใหบรการออกจากกน โดยรฐบาลและรฐมนตรทรบผดชอบกระทรวง จะมบทบาทสาคญในการกาหนดนโยบาย หรอกาหนดถงคณลกษณะของผลประโยชนทประชาชนพงจะตองไดรบจากการดาเนนงานของรฐและเปนผเลอกซอหรอจดทาสญญาในการใหบรการสาธารณะจากผสงมอบบรการ ในรปแบบตาง ๆ แทนประชาชน ในขณะทแตละสวนราชการจะมบทบาทในฐานะเปนผสงมอบบรการใหแกประชาชนตามกรอบของนโยบายทรฐบาลกาหนด โดยนสวนราชการจะตองสามารถเชอมโยงผลผลตทเกดขนจากการดาเนนงานกบผลลพธหรอเปาหมายทางนโยบายทรฐบาลกาหนดขน ใหเหนเปนรปธรรม - การถายโอนอานาจการบรหารจดการดานการเงน การบรหารงานบคคล การบรหารการพสด ทเปนอานาจของหนวยงานกลาง (สานกงาน ก.พ. สานกงบประมาณ กรมบญชกลาง) ใหแกผบรหารและหนวยปฏบตเพอเพมความคลองตวในการปฏบตงานควบคไปกบการมพนธะความรบผดชอบตอผลงาน (accountability for result) โดยจดใหมกลไกระบบ ในการควบคม ตรวจสอบ การรายงานผลการดาเนนงานใหมความชดเจนมากขน มการกาหนดตวชวดผลงานและการรายงานใหผมสวนไดสวนเสยทกฝายทราบถงความกาวหนาของ การปฏบตงานแกรฐบาลเปนระยะ - การประยกตใชเทคนค เครองมอทางการบรหารจดการของภาคธรกจเอกชนมาใชในการปฏบตงานเพอเพมประสทธภาพ ประสทธผลในการปรบปรงระบบการบรหารจดการ โดยจดใหมการศกษาเพอทาความเขาใจถงปรชญา หลกการพนฐานของเครองมอทางการบรหารดงกลาว กอนทจะนามาประยกตใชในการดาเนนงานใหเหมาะสมกบธรรมชาตขององคการภาคราชการ - การเพมการมสวนรวมของภาคประชาชน โดยจดใหมการสารวจความคดเหน รบฟงถงความตองการของประชาชน ผรบบรการเปนระยะ ๆ รวมทงจดใหมชองทางกลไกในการ ทประชาชน ผรบบรการจะไดมโอกาส รวมคด รวมทาและรวมรบผลประโยชนจากกจกรรมการดาเนนงานของรฐบาล การบรหารมงผลสมฤทธ จะมจดเนนทการสรางความชดเจนของผลงานของสวนราชการ ทงในสวนของผลผลต (output) ทจะสงมอบ และผลลพธ (outcome) ทเกดขนตอประชาชน ชมชน

Page 18: การนําหลักธรรมาภ ิบาลไปใช ในอง ...ประกาศค ณ ปการ ความส าเร จในการท าป

10

และสงคม ดวยการจดทา ขอตกลงหรอจดทาพนธะสญญาระหวางรฐบาลในฐานะผจดหาบรการสาธารณะใหแกประชาชน (principal) กบหนวยงานราชการในฐานะผสงมอบสนคา/ บรการสาธารณะ (agent) (สานกงบประมาณ, 2542) การนาแนวคดการบรหารมงผลสมฤทธมาบรหารจดการทมงเนนผลการปฏบตงานเพอ ใหองคกรบรรลวตถประสงคและเปาหมายเปนการปรบปรงผลการดาเนนงานขององคกร เพอใหเกดการทางานทมประสทธภาพ ประสทธผล ในการรบผดชอบตอประชาชนเปนการตอบสนองความตองการของผรบบรการไดดยงขน เทศบาลเปนองคกรทมความใกลชดเกยวของกบวถชวต ความเปนอยของประชาชนตงแตเกดจนกระทงตายจงมความจาเปนทตองจดการบรหารสมยใหม เพอตอบสนองตอความตองการของประชาชนในทองถนไมวาจะเปนในดานสาธารณปโภคขนพนฐาน การสาธารณสขขนพนฐาน ตลอดจนถงงานดานปกครอง อาท งานทะเบยนราษฎร ทงน ผบรหารสามารถใชการบรหารมงผลสมฤทธเปนเครองมอวดความกาวหนาการดาเนนงานของเทศบาลไดอยางสมาเสมอ ทาใหทราบถงผลการปฏบตงานโดยเปรยบเทยบกบเปาหมาย ซงสามารถนาเอามาปรบปรงแกไขหรอเปลยนแปลงกลยทธไดตลอดเวลาและเปนแนวทางหนง ในการสรางหลกธรรมาภบาล โดยเฉพาะอยางยงเมอเทศบาลมระบบการบรหารทมประสทธภาพ กจะงายสาหรบการตรวจสอบระบบการบรหารงานของเทศบาลจากประชาชนทตองการมสวนรวมในการดาเนนงานของเทศบาล

แนวคดหลกธรรมาภบาล

ความเปนมา หลกธรรมาภบาลเปนหลกของการสรางระบบบรหารกจการบานเมองและสงคมทดตามระเบยบสานกนายกรฐมนตรวาดวยการสรางระบบบรหารกจการบานเมองทด พ.ศ. 2542 ประกอบดวย หลกพนฐาน 6 ประการ (สถาบนพฒนาขาราชการพลเรอนสานกงาน ก.พ., 2545, หนา 26 - 35) ไดแก 1. หลกนตธรรม ไดแก การตรากฎหมาย กฎ ขอบงคบตาง ๆ ใหทนสมยและเปนธรรม เปนทยอมรบของสงคม และสงคมยนยอมพรอมใจปฏบตตามกฎหมาย กฎขอบงคบเหลานน โดยถอวาเปนการปกครองภายใตกฎหมายมใชตามอาเภอใจ หรออานาจของตวบคคลในการนาหลกนมาปฏบตจะตองคานงถงเรองความเปนธรรมและความยตธรรมเพราะเมอระบบกฎหมาย มความซบซอนมากขนคนในสงคมกเรมมองวากฎหมายเปนเรองทเขาใจยากมวธปฏบตทสบสนและเกดความระแวงวาขาราชการจะแสวงหาประโยชนในการดาเนนการโดยจะบงคบใชกฎหมาย

Page 19: การนําหลักธรรมาภ ิบาลไปใช ในอง ...ประกาศค ณ ปการ ความส าเร จในการท าป

11

ระเบยบ เหลานอยางไมเปนธรรมในเรองนภาครฐจะตองมการทบทวน ปรบปรงแกไขกฎหมายใหเขาใจงายและมการเผยแพรทาความเขาใจเนอหาสาระของกฎหมายกบประชาชนใหดใหประชาชนเขาใจวาการตราและบงคบใชกฎหมาย อยบนพนฐานของเหตผลและความจาเปนจรง ๆ มฉะนน ประชาชนจะตอตานไมปฏบตตามกฎหมายทบงคบใช นอกจากเรองความเปนธรรมแลวจะตองมการปรบปรงกระบวนการราง ออกกฎหมาย และบงคบใชกฎหมาย ใหมความรดกม รวดเรวและเปนธรรมดวย 2. หลกคณธรรม ไดแก การยดมนในความถกตองดงาม โดยรณรงคใหเจาหนาทของรฐยดถอหลกนในการปฏบตหนาทใหเปนตวอยางแกสงคมและสงเสรมสนบสนนใหประชาชนพฒนาตนเองไปพรอมกน เพอใหคนไทยมความซอสตย จรงใจ ขยน อดทน มระเบยบวนย ประกอบอาชพสจรต จนเปนนสยประจาชาต รฐธรรมนญฉบบปจจบนไดพยายามแกไขปญหาน บางสวนโดยวางมาตรการใหผแทนประชาชนทเขาไปบรหารราชการตองเขาสหนาทดวยความชอบธรรมโดยการกากบดแลขององคการอสระตามรฐธรรมนญอกทงเจาหนาทของรฐฝายการเมองและฝายประจาจะตองปฏบตตามมาตรฐานทางคณธรรมและจรยธรรมทระบไวในรฐธรรมนญมาตรา 77 ซงเจาหนาทของรฐจะตองปฏบตงานใหมประสทธภาพใหความยตธรรมแกประชาชนอยางเทาเทยมกนจดระบบงาน ทตอบสนองความตองการของประชาชนและปฏบตตามขอบงคบ ก.พ. วาดวยจรรยาบรรณของขาราชการพลเรอน พ.ศ. 2537 คอ มจรรยาบรรณตอตนเอง ตอหนวยงาน ตอผรวมงานและตอประชาชนและสงคม 3. หลกความโปรงใส ไดแก การสรางความไววางใจซงกนและกนของคนในชาต โดยปรบปรงกลไกการทางานขององคกรทกวงการใหมความโปรงใส ประชาชนเขาถงขอมลขาวสารไดสะดวกและเขาใจงายและมกระบวนการใหประชาชนตรวจสอบความถกตองชดเจนได นอกจากนนการตดสนใจและการปฏบตงานของภาครฐตองมความโปรงใส เปดเผยใหสาธารณชนตรวจสอบไดเรองนเปนประเดนสาคญในการตดสนใจไดถกตองและประชาชนจะ มความเชอมนในการปฏบตหนาทของภาครฐมากขนดวยพระราชบญญต ขอมลขาวสารของราชการ พ.ศ. 2540 ชวยใหประชาชนมโอกาสกวางขวางในการรบขอมลขาวสารเกยวกบ การดาเนนการตาง ๆ ของรฐ ขาวสารขอมลดงกลาวจะชวยใหประชาชนสามารถแสดงความคดเหนและใชสทธทางการเมองไดโดยถกตองกบความเปนจรงอนเปนการสงเสรมใหมความเปนรฐบาลโดยประชาชน

Page 20: การนําหลักธรรมาภ ิบาลไปใช ในอง ...ประกาศค ณ ปการ ความส าเร จในการท าป

12

4. หลกความมสวนรวม ไดแก การเปดโอกาสใหประชาชนมสวนรวมรบรและเสนอความเหนในการตดสนปญหาสาคญของประเทศไมวาดวยการแจงความเหนการไตสวนสาธารณะการประชาพจารณการแสดงประชามต หรออน ๆ ตามรฐธรรมนญ พทธศกราช 2540 อาท มาตรา 60 บคคลยอมมสทธมสวนรวมในกระบวนการพจารณาของเจาหนาทของรฐ ในการปฏบตราชการทางปกครองอนมผลหรออาจมผลกระทบตอสทธและเสรภาพของตน ทงน ตามทกฎหมายบญญต มาตรา 76 รฐตองสงเสรมและสนบสนนการมสวนรวมของประชาชนในการกาหนดนโยบาย การตดสนใจทางการเมอง การวางแผนการพฒนาทางเศรษฐกจ สงคมและการเมอง รวมทงการตรวจสอบการใชอานาจรฐทกระดบ มาตรา 78 รฐตองกระจายอานาจใหทองถนพงตนเองและตดสนใจในกจการทองถนได เอง พฒนาเศรษฐกจทองถนและระบบสาธารณปโภคและสาธารณปการ ตลอดทงโครงสราง พนฐานสารสนเทศในทองถนใหทวถงและเทาเทยมกนทวประเทศ รวมทงพฒนาจงหวด ทมความพรอมใหเปนองคกรปกครองสวนทองถนขนาดใหญโดยคานงถงเจตนารมณของประชาชนในจงหวดนน มาตรา 81 รฐตองจดการศกษาอบรมและสนบสนนใหเอกชนจดการศกษา ฯลฯ ระเบยบสานกนายกรฐมนตรวาดวยการรบฟงความคดเหนสาธารณะโดยวธประชาพจารณ พ.ศ. 2539 กาหนดหลกเกณฑและวธการรบฟงการแสดงความคดเหนในปญหาสาคญของชาตทมขอโตเถยงหลายฝายเพอเปนแนวทางประกอบการตดสนใจของรฐในการดาเนนงานอนมผลกระทบตอประชาชน และควรมการสารวจความเหนของผรบบรการเพอปรบปรงงานใหเกดประโยชนสงสด 5. หลกความรบผดชอบ ไดแก การตระหนกในสทธหนาทความสานกในความรบผดชอบตอสงคม การใสใจปญหาสาธารณะของบานเมองและกระตอรอรนในการแกปญหา ตลอดจนการเคารพในความคดเหนทแตกตางและความกลวทจะยอมรบผลดและเสยจากการกระทาของตน ประชาชนทกคนจะตองทาความเขาใจเรองสทธ เสรภาพและหนาทตามทรฐธรรมนญกาหนดไว โดยเฉพาะอยางยงเจาหนาทของรฐจะตองปฏบตหนาทตามกฎหมายและใชอานาจ โดยคานงถงศกดศรความเปนมนษย สทธและเสรภาพตามบทบญญตของรฐธรรมนญและ ความรบผดชอบตามบทบาทหนาทของภาครฐสวนภาคธรกจเอกชนจะมหนาทสรางสรรคสนคาและบรการทมคณภาพ ปลอดภยใหผบรโภค และไมสรางความเดอดรอนแกผอาศยในทองท

Page 21: การนําหลักธรรมาภ ิบาลไปใช ในอง ...ประกาศค ณ ปการ ความส าเร จในการท าป

13

รฐธรรมนญกาหนดแนวทางในมาตรา 88 กาหนดใหรฐบาลแถลงนโยบายตอรฐสภา คณะรฐมนตรทจะเขาบรหารราชการแผนดนตองชแจงตอรฐสภาใหชดแจงวาจะดาเนนการใดเพอบรหารราชการแผนดนใหเปนไปตามแนวนโยบายพนฐานแหงรฐทบญญตไวในหมวดน และตองจดทารายงานแสดงผลการดาเนนการรวมทงปญหาและอปสรรคเสนอตอรฐสภาปละหนงครง 6. หลกความคมคา ไดแก การบรหารจดการและใชทรพยากรทมจากด เพอใหเกดประโยชนสงสดแกสวนรวม หลงจากเกดวกฤตทางเศรษฐกจ รฐบาลไดเขมงวดในการใชงบประมาณอยางประหยดและทบทวนใหมการใชทรพยากรอยางหมนเวยนและบารงรกษาทรพยากรธรรมชาตโดยการสรางปลกทดแทนใหมในสวนของการบรหารราชการไดมแผนปฏรประบบบรหารภาครฐ เพอใหหนวยงานของภาครฐมบทบาทภารกจทชดเจน มการปรบปรงงบประมาณ ระบบการบรหารบคคลในภาครฐ ปรบเปลยนกฎหมายใหทนสมยและปรบเปลยนวฒนธรรม คานยมในการทางานของภาครฐ เพอใหสอดคลองกบการบรหารมงผลสมฤทธ ทกหนวยงานในภาครฐจะตองรายงานผลการทางานและแสดงประสทธภาพในการใชทรพยากรตอสาธารณะ วธการสรางสรรคหลกธรรมาภบาล หลกธรรมาภบาลนบเปนเรองใหมทมความจาเปนตองปลกฝงและสรางสรรคใหเกดขนกบทกภาคสวนในสงคมไทย โดยการปรบเปลยนความคดและคณคาใหมหรอปฏรปจากกระบวนทศนเกา ระบบสถาบนเกาและวธการทางานแบบเกา ซงเปนปญหาไมสามารถปรบตวใหเผชญกบกระแสของโลกยคโลกาภวตนและสภาพแวดลอมในยคใหมทมลกษณะซบซอนเชอมโยงตอกนและมการเคลอนไหวเปลยนแปลงไปอยางรวดเรวได ดงนนในการปรบเพอสรางสรรคหลกธรรมาภบาลใหเกดขนจาเปนทจะตองรวมดาเนนการจากทกภาคสวนในสงคมอยางตอเนอง ทงในระยะเฉพาะหนาทตองใหความสาคญกบการรณรงคสรางความตระหนกและเรยนรรวมกนของคนในสงคมและผลกดนเพอใหเกดกระบวนการสรางสรรกลไกบรหารตามหลกธรรมาภบาล สวนชวงตอไป คอ ระยะกลางและระยะยาวกเปนการลงหลกปกฐานดวยการกาหนดกฎเกณฑและมาตรฐานทเกยวของออกมาสนบสนนใหหลกการบรหารกจการบานเมองทดมความยงยนตอไป อนงในการสรางสรรคตองมการปฏรปใน 3 สวนหลก (สานกงานคณะกรรมการขาราชการพลเรอน, 2545) ไดแก 1. ภาครฐ ตองมการปฏรปบทบาทหนาท โครงสราง และกระบวนการทางานของหนวยงาน/กลไกการบรหารใหสามารถเปนกลไกซงบรหารทรพยากรของสงคมอยางโปรงใส ซอตรง เปนธรรม มประสทธภาพ ประสทธผล และสมรรถนะสงในการนาบรการของรฐทมคณภาพไปส

Page 22: การนําหลักธรรมาภ ิบาลไปใช ในอง ...ประกาศค ณ ปการ ความส าเร จในการท าป

14

ประชาชนโดยจดสาคญอยทการเปลยนทศนคต คานยมและวธทางานของเจาหนาทรฐใหทางานโดยยดถอประชาชนเปนศนยกลางในการทางานและสามารถรวมทางานกบภาคประชาชนและภาคเอกชนไดอยางราบรนเปนมตร 2. ภาคธรกจเอกชน ตองมการปฏรปและกาหนดกตกาใหหนวยงานของเอกชน เชน บรรษท บรษท หางหนสวน ฯลฯ ใหมกตกาทางานทโปรงใส ซอตรง เปนธรรมตอลกคามความรบผดชอบตอผถอหนและตอสงคม รวมทงมระบบตดตามตรวจสอบทมคณภาพมมาตรฐาน การใหบรการเทยบเทาระดบสากลและรวมทางานกบภาครฐและภาคประชาชนไดอยางราบรน เปนมตร และมความไววางใจซงกนและกน 3. ภาคประชาชน ตองสรางความตระหนกหรอสานกตงแตระดบปจเจกบคคลถงระดบกลมประชาสงคม ในเรองสทธหนาทและความรบผดชอบตอตนเองและสาธารณะทงในทางเศรษฐกจ สงคมและการเมอง เพอเปนพลงของประเทศทมคณภาพ มความร ความเขาใจ ในหลกการของการสรางกลไกธรรมาภบาลใหเกดขนและทานบารงรกษาใหดยง ๆ ขนตอไป

แนวคดการกระจายอานาจตามรฐธรรมนญ

กระจายอานาจ หมายถง การมอบอานาจการปกครองใหราชการสวนทองถนมอานาจหนาทในการบรหารจดการภารกจตาง ๆ ในการบรการประชาชนในเขตพนทของตนเอง โดยราชการสวนภมภาค ราชการสวนกลาง มหนาทคอยกากบดแลใหเปนไปตามกฎ ระเบยบ คอ พระราชบญญตกาหนดแผนและขนตอนการกระจายอานาจใหแกองคกรปกครองสวนทองถน พ.ศ. 2542 การกระจายอานาจ (decentralization) เปนมาตรการทรฐบาลกลางหรอการบรหารสวนกลาง ราชการสวนภมภาคไดมอบอานาจใหทองถนจดทากจการหรอการบรการสาธารณะ บางเรองภายในเขตของแตละทองถน หรอโอนภารกจการบรการสาธารณะบางกจการจากรฐไปใหหนวยองคกรปกครองสวนทองถน (สานกงานปลดสานกนายกรฐมนตร, 2548) รฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พทธศกราช 2540 หมวด 9 กรปกครองสวนทองถน ไวดงน มาตรา 282 ภายในบงคบมาตรา 1 รฐจะตองใหความเปนอสระแกทองถนหลกการแหงการปกครองตนเอง ตามเจตนารมณของประชาชนทองถน มาตรา 283 ทองถนใดมลกษณะทจะปกครองตนเองได ยอมมสทธทจะไดรบการจดตงขนเปนองคกรปกครองสวนทองถน

Page 23: การนําหลักธรรมาภ ิบาลไปใช ในอง ...ประกาศค ณ ปการ ความส าเร จในการท าป

15

การกากบดแลองคกรปกครองสวนทองถนนนจะตองทาเทาทจาเปนตามทกฎหมายบญญต แตตองเปนไปเพอการคมครองผลประโยชนของประชาชนในทองถนหรอประโยชนของประเทศเปนสวนรวม ทงนจะกระทบถงสาระสาคญแหงหลกการปกครองตนเองตามเจตนารมณของประชาชนในทองถนหรอนอกเหนอจากทกฎหมายบญญตไวมได มาตรา 284 องคกรปกครองสวนทองถนทงหลายยอมมความเปนอสระ ในการกาหนดนโยบาย การปกครอง การบรหาร การบรหารงานบคคล การเงนการคลง และมอานาจหนาทของตนเองโดยเฉพาะ การกาหนดอานาจหนาทของรฐกบองคกรปกครองสวนทองถน และระหวางองคกรปกครองสวนทองถนดวยกน ใหเปนไปตามกฎหมายบญญต โดยคานงถงการกระจายอานาจเพมขนใหแกทองถนเปนสาคญ เพอพฒนาการกระจายอานาจทเพมขนใหแกทองถนอยางตอเนอง และมกฎหมายกาหนดแผนและขนตอนการกระจายอานาจ อยางนอยตองมสาระสาคญ ดงน 1. การกาหนดหนาทในการจดระบบบรการสาธารณะระหวางรฐกบองคกรปกครอง สวนทองถน และระหวางองคกรปกครองสวนทองถนดวยกน 2. การจดสรรสวนภาษและอากรระหวางรฐกบองคกรปกครองสวนทองถน โดยจะคานงถงภาระหนาทของรฐกบองคกรปกครองสวนทองถน และระหวางองคกรปกครองสวนทองถนดวยกน มาตรา 289 องคกรปกครองสวนทองถน ยอมมหนาทบารงรกษาศลปะ จารตประเพณ ภมปญญาทองถน หรอวฒนธรรมอนงามของทองถน องคการปกครองสวนทองถนยอมมสทธทจะจดการศกษาอบรมและฝกอาชพตามความเหมาะสมและตามความตองการภายในทองถน และเขาไปมสวนรวมในการจดศกษา อบรมของรฐ แตตองไมขดตอมาตรา 43 และมาตรา 81 ตาม ทกฎหมายบญญต มาตรา 290 เพอสงเสรมและรกษาคณภาพสงแวดลอม องคกรปกครองสวนทองถนยอมมอานาจหนาทตามทกฎหมายบญญต กฎหมายตามวรรคหนงอยางนอยตองมสาระสาคญ ดงตอไปน 1. การจดการ การบารงรกษาและการใชประโยชนจากทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมทอยในเขตพนท 2. การเขาไปมสวนในการบารงรกษาทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมทอยนอก เขตพนทเฉพาะในกรณทอาจมผลกระทบตอการดารงชวตของประชาชน

Page 24: การนําหลักธรรมาภ ิบาลไปใช ในอง ...ประกาศค ณ ปการ ความส าเร จในการท าป

16

3. การมสวนรวมในการพจารณาเพอรเรมโครงการหรอกจกรรมใดนอกเขตพนท ซงอาจมผลกระทบตอคณภาพสงแวดลอมหรอสขภาพอนามยของประชาชนในพนท สรป บทบญญตตามรฐธรรมนญมงเนนทจะสงเสรมการปกครองระบอบประชาธปไตยไดสนบสนนใหมการกระจายอานาจจากสวนกลางไปยงระดบภมภาคหรอทองถนใหมากขน โดยใหทองถนมสทธ รวมทงอานาจการตดสนใจทจะกาหนดระบบการบรหารจดการภายในทองถนเองโดยเฉพาะดานงบประมาณ การใชทรพยากร ทงนเพอใหสอดคลองกบความตองการของประชาชนในทองถนนนๆ วสยทศนการกระจายอานาจสทองถน พระราชบญญตกาหนดแผนและขนตอนการกระจายอานาจใหแกองคกรปกครองสวนทองถน พ.ศ. 2542 1. ชวงสปแรก (พ.ศ. 2544 - พ.ศ. 2547) ในชวงสปแรกของการถายโอนภารกจตามกรอบของกฎหมายวาดวยการกาหนดแผนและขนตอนการกระจายอานาจใหแกองคกรปกครองสวนทองถน เปนชวงของการปรบปรงระบบการบรหารงานภายในขององคกรปกครองสวนทองถน ราชการบรหารสวนกลางและราชการบรหารสวนภมภาค รวมทงการพฒนายทธศาสตร การสรางความพรอมในการรองรบการถายโอนภารกจ บคลากร งบประมาณและทรพยสน รวมทงการแกไขกฎหมายทเกยวของ ในสวนของภารกจทถายโอนใหองคกรปกครองสวนทองถนอยางสมบรณและการดาเนนงานรวมกนระหวางองคกรปกครองสวนทองถนดวยกนเองและระหวางองคกรปกครองสวนทองถนกบหนวยงานของรฐและจะมบคลากรจานวนหนงถายโอนไปปฏบตงานภายใตการกากบดแลขององคกรปกครองสวนทองถน 2. ชวงทสอง (พ.ศ. 2548 - พ.ศ.2553) ในชวงทสองหลงจากการถายโอนในชวงสปแรกสนสดลงจนถงเวลาการถายโอนในปทสบ (พ.ศ. 2553) ตามกรอบของกฎหมายวาดวยการกาหนดแผนและขนตอนการกระจายอานาจใหแกองคกรปกครองสวนทองถนจะเปนชวงเปลยนผานมการปรบบทบาทของราชการบรหารสวนกลาง ราชการบรหารสวนภมภาค องคกรปกครองสวนทองถนและภาคประชาชนทจะเรยนรรวมกนในการถายโอนภารกจ มการปรบกลไกความสมพนธระหวางองคกรปกครองสวนทองถนกบราชการบรหารสวนภมภาคอยางกลมกลน รวมทงปรบปรงกฎหมายทเกยวของ อนจะทาใหองคกรปกครองสวนทองถนสามารถดาเนนกจการสาธารณะทตอบสนองความตองการของประชาชนในการบรหารงานขององคกรปกครองสวนทองถนและองคกรปกครองสวนทองถนจะสามารถพฒนาขดความสามารถในการดาเนนกจกรรมไดอยางมประสทธภาพและมความโปรงใส

Page 25: การนําหลักธรรมาภ ิบาลไปใช ในอง ...ประกาศค ณ ปการ ความส าเร จในการท าป

17

3. ชวงเวลาหลงจากปทสบ (พ.ศ. 2554 เปนตนไป) ในชวงเวลาหลงจากปทสบ ประชาชนในทองถนจะมคณภาพชวตทดขน สามารถเขาถงบรการสาธารณะไดอยางทวถงและเปนธรรม ประชาชนจะมบทบาทในการตดสนใจการกากบดแลและการตรวจสอบ ตลอดจนการสนบสนนการดาเนนกจกรรมขององคกรปกครองสวนทองถนอยางเตมท ในสวนองคกรปกครองสวนทองถนจะมการพฒนาศกยภาพทางดานการบรหารจดการและการคลงทองถนทพงตนเองและเปนอสระมากขน ผบรหารและสภาทองถนจะเปนผมความรความสามารถและมวสยทศน ในการบรหารราชการบรหารสวนภมภาคจะเปลยนบทบาทจากฐานะผจดทาบรการสาธารณะ มาเปนผใหความชวยเหลอทางวชาการและกากบดแลการดาเนนงานขององคปกครองสวนทองถนเทาทจาเปนภายใตขอบเขตทชดเจนและการปกครองสวนทองถนจะเปนการปกครองตนเองของประชาชนในทองถนอยางแทจรง (โกวท พวงงาม, 2546)

ตารางท 1 ทศทางและวสยทศนการกระจายอานาจใหแกองคกรปกครองสวนทองถน

ระยะเวลา ทศทางและวสยทศนการกระจายอานาจ พ.ศ. 2544 - 2547 - ปรบปรงระบบบรหารงานภายในองคกรปกครองสวนทองถนและราชการ

สวนกลาง สวนภมภาค - สรางความพรอมในการรองรบถายโอนภารกจ บคลากร งบประมาณ - การแกไขกฎหมายทเกยวของ

พ.ศ. 2548 - 2553 - ปรบบทบาทราชการสวนกลาง สวนภมภาค องคกรปกครองทองถน และภาคประชาชนทเรยนรรวมกนในการถายโอนภารกจ

- ปรบความสมพนธระหวางราชการสวนภมภาคและองคกรปกครองสวนทองถน - ปรบปรงกฎหมายทเกยวของ - องคกรปกครองสวนทองถนสามารถพฒนาขดความสามารถ

หลงป พ.ศ. 2553 - ประชาชนเขาถงบรการสาธารณะไดทวถงและเปนธรรม - ประชาชนมบทบาทในการตดสนใจ ดแลและตรวจสอบ - องคกรปกครองสวนถนพงตนองไดและมอสระมากขน - ไดผบรหารทองถนทมความรความสามารถและวสยทศน - สวนภมภาคปรบตนเองเปนทปรกษาทางวชาการและกากบดแลทองถน - การปกครองทองถนเปนการปกครองตนเองโดยแทจรง

Page 26: การนําหลักธรรมาภ ิบาลไปใช ในอง ...ประกาศค ณ ปการ ความส าเร จในการท าป

18

กรอบแนวคดการกระจายอานาจใหแกองคกรปกครองสวนทองถน กรอบแนวคดการกระจายอานาจใหแกองคกรปกครองสวนทองถนไดยดหลกการและสาระสาคญ 3 ดาน ไดแก 1. ดานความเปนอสระในการกาหนดนโยบายและการบรหารจดการองคกรปกครองสวนทองถนยอมมอสระในการกาหนดนโยบายการปกครอง การบรหารจดการ การบรหารงานบคคลและการเงนการคลงของตนเอง โดยยงคงรกษาความเปนรฐเดยวและความมเอกภาพของประเทศ การมสถาบนพระมหากษตรยเปนประมข และความมนคงของชาตเอาไวได ตลอดจน การสงเสรมใหประชาชนมสวนรวมในการเมองการปกครองทองถน ภายใตระบอบประชาธปไตย 2. ดานการบรหารราชการแผนดนและการบรหารราชการสวนทองถน รฐตองกระจายอานาจใหองคกรปกครองสวนทองถนพงตนเองและตดสนใจในกจการของตนเองไดมากขน โดยปรบบทบาทและภารกจของราชการบรหารสวนกลางและราชการบรหารสวนภมภาคและเพมบทบาทใหสวนทองถนเขาดาเนนการแทน เพอใหราชการบรหารสวนกลางและราชการบรหาร สวนภมภาครบผดชอบในภารกจมหาภาคและภารกจทเกนกวาขดความสามารถขององคกรปกครองสวนทองถนจะดาเนนการได โดยกากบดแลองคกรปกครองสวนทองถนในดานนโยบายและดานกฎหมายเทาทจาเปน รวมทงใหการสนบสนน สงเสรมดานเทคนควชาการและตรวจสอบตดตามประเมนผล 3. ดานประสทธภาพการบรหารขององคกรปกครองสวนทองถนรฐตองกระจายอานาจใหองคกรปกครองสวนทองถน เพอใหประชาชนไดรบบรการสาธารณะทดขน หรอไมตากวาเดม มคณภาพมาตรฐานการบรหารจดการขององคกรปกครองสวนทองถนมความโปรงใส มประสทธภาพและรบผดชอบตอผใชบรการมากขน รวมทงสงเสรมใหประชาชน ภาคประชาสงคม และชมชนมสวนรวมในการตดสนใจรวมดาเนนงานและตามตรวจสอบ การกระจายอานาจใหองคกรปกครองสวนทองถน เปนการเออใหการบรหารงานมความสะดวกรวดเรว ตอบสนองความตองการของประชาชนไดทนทและทสาคญทองถนแตละแหงยอมรความตองการของประชาชนในทองถนตวเองซงการกระจายอานาจมเกยวของกบหลกธรรมาภบาล การกระจายอานาจมความสมพนธกบหลกธรรมาภบาล ดงน 1. ทองถนมอสระในการบรหารจดการปญหาทเกดขนในทองถนโดยยอมรวาประชาชนในทองถนตองการอะไร 2. มความรวดเรวในการใหบรการ อกทงเปนการลดขนตอนการทางาน ทาใหมความรวดเรวในการปฏบตงาน รวมทงลดคาใชจายประหยดเวลา

Page 27: การนําหลักธรรมาภ ิบาลไปใช ในอง ...ประกาศค ณ ปการ ความส าเร จในการท าป

19

3. เปนการปลกฝงการมสวนรวมของประชาชนในแตละทองถน 4. เปนการกระจายความเจรญ กระจายโอกาส ใหประชาชนอยางทวถงในการไดรบบรการสาธารณะดานตาง ๆ

แนวคดทฤษฎเกยวกบการจงใจและความพอใจในงานของคนงาน

ทฤษฎ X ทฤษฎ Y คอ ทฤษฎทอธบายรปแบบการจงใจคนงาน แมกเกเกอร (McGregor) ไดอธบายไววา การจงใจคนงานมอยสองวธ คอ วธเดม (traditional) หรอทฤษฎ X และวธแบบมนษยสมพนธหรอทเรยกวา ทฤษฎ Y - ทฤษฎ X ทฤษฎ Y ของ แมกเกเกอร (McGregor อางใน พทยา บวรวฒนา, 2547, หนา 87 - 89) ทฤษฎ X ของ Douglas McGregor มสาระดงน 1. ฝายจดการมความรบผดชอบทจะจดสวนประกอบขององคการ คอ เงน วสด เครองมอ และคน เพอหวงผลประโยชนกาไรทางเศรษฐกจ 2. ฝายจดการมหนาทควบคมวธการจงใจและปรบพฤตกรรมของคนงานใหสอดคลองกบความตองการขององคการ 3. ถาฝายจดการไมทาหนาทควบคมคนงานอยางใกลชดแลว คนงานจะขเกยจเฉอยชาและไมทางานเพอองคกร ดวยเหตนเองฝายจดการจงมหนาทควบคมคนงานอยางใกลชด โดยตองใชวธการจงใจแบบมการใหรางวลและมการลงโทษ ถาวาไปแลวการจดการ คอ การทางาน โดยอาศยคนอนทานนเอง สรป ทฤษฎ X มสมมตฐานเกยวกบมนษยโดยมองวามนษยเปนพวก ขเกยจ ชอบเลยงงาน ไมมความรบผดชอบ ตองคอบควบคมไมเตมใจชวยแกปญหาขององคการและสามารถจงใจดวยรางวลและการลงโทษ ทฤษฎ Y ของ แมกเกเกอร (McGregor) มสาระดงน 1. ฝายจดการมความรบผดชอบทจะจดระบบปจจยการผลตในองคกร คอ เงน วสด เครองมอ และคน เพอหวงผลประโยชนกาไรทางเศรษฐกจ 2. โดยธรรมชาตแลวมนษยไมเฉอยชา หรอมพฤตกรรมขดขวางตอความตองการขององคการ แตทมนษยกลายเปนคนเฉอยชาไปนน เปนเพราะประสบการณของเขาในองคการทาใหเขาเปนไปอยางนนเอง 3. โดยธรรมชาตมนษยทกคนมพนฐานทดอยแลว ทจะชวยทาใหมนษยสามารถพฒนา รบผดชอบ และมจตใจทตองการจะบรรลเปาหมายขององคการ คณลกษณะเหลานมความพรอมอยแลวในตวมนษย

Page 28: การนําหลักธรรมาภ ิบาลไปใช ในอง ...ประกาศค ณ ปการ ความส าเร จในการท าป

20

4. หนาทสาคญของฝายจดการ คอ จดสภาพและวธการผลตภายในองคการในลกษณะททาใหคนงานสามารถตอบสนองความตองการสวนตวของตนไดดทสด ในขณะเดยวกนกทางานเพอใหบรรลเปาหมายขององคการ นนคอ ตองจดการใหความตองการของคนงานกลายเปน สงเดยวกบเปาหมายขององคการ สรป ทฤษฎ Y มสมมตฐานเกยวกบมนษยในทางตรงขามกบ ทฤษฎ X วามนษยโดยธรรมชาตเปนคนขยนมความรบผดชอบ ตงใจทางานเตมท เตมใจทางานใหองคการไมตองบงคบ ไมไดจงใจดวยเงนเพยงอยางเดยว

การบรหารงานของเทศบาลนครนนทบร

เทศบาลนครนนทบร ไดยกฐานะขนเปนเทศบาล เมอวนท 14 กมภาพนธ 2479 โดยครอบคลมตาบลสวนใหญทงตาบล มพนท 2.5 ตารางกโลเมตร (ตามพระราชกจจานเบกษา เลมท 53 หนา 1196) และดวยความเจรญจากสภาพพนทอนเปนเมองปรมณฑล มพนทตดตอกรงเทพมหานคร ทาใหมอาคารบานเรอนหนาแนนเตมพนท ความตองการในการใหบรการดานสาธารณปโภคสาธารณปการมมากขนและความเหมาะสมดานการเมองการปกครองดานเศรษฐกจ การขยายตวของชมชนเปนไปอยางรวดเรว เทศบาลจงไดรายงานกระทรวงมหาดไทยขอขยาย เขตเทศบาลจากเดมไปอก 4 ตาบล คอ ตาบลตลาดขวญ ตาบลบางเขน ตาบลบางกระสอและ ตาบลทาทราย เทศบาลไดรายงานขอขยายเขตเทศบาลเมองนนทบร โดยไมตองหยงเสยงประชามต เปนกรณพเศษ เมอป 2529 และกระทรวงมหาดไทยไดใหความเหนชอบ โดยเสนอราง พระราชกฤษฎกาเปลยนแปลงเขตเทศบาลเมองนนทบร พ.ศ. 2531 วนท 25 กรกฎาคม 2531 ไดมพระราชกฤษฎกาเปลยนแปลงเขตเทศบาลจากพนท 2.5 ตารางกโลเมตร เปน 38.9 ตารางกโลเมตร รวมทงสน 5 ตาบล (ตามพระราชกจจานเบกษา ฉบบพเศษ เลมท 105 ตอนท 119) คอ ตาบลสวนใหญ ตาบลตลาดขวญ ตาบลบางเขน ตาบลบางกระสอและตาบลทาทราย ตอมาเมอวนท 24 กนยายน 2538 ไดมพระราชกฤษฎกา ยกฐานะเทศบาลเมองนนทบร ขนเปนเทศบาลนครนนทบร ซงมผลบงคบใช ตงแต วนท 25 กนยายน 2538 เปนตนไป (ตามพระราชกจจานเบกษา ฉบบกฤษฎกา เลม112 ตอนท 40 ก วนท 24 กนยายน 2538

Page 29: การนําหลักธรรมาภ ิบาลไปใช ในอง ...ประกาศค ณ ปการ ความส าเร จในการท าป

21

ภารกจ อานาจหนาทของเทศบาล ภารกจอานาจหนาทความรบผดชอบของเทศบาลนครนนทบร ไดปฏบตตามพระราชบญญตเทศบาล พ.ศ. 2496 พระราชบญญตกาหนดแผนและขนตอนการกระจายอานาจใหแกองคกรปกครองสวนทองถน พ.ศ. 2542 และกฎหมายอนทเกยวของเพอใหเปนไปตามแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต แผนพฒนาอาเภอ แผนพฒนาจงหวด นโยบายของรฐบาล นโยบายของผบรหารทองถนและสภาพปญหาของเทศบาลนครนนทบร ซงกาหนดภารกจของเทศบาลนครนนทบรเปน 7 ดาน คอ 1. ดานโครงสรางพนฐาน 2. ดานสงเสรมคณภาพชวต 3. ดานการจดระเบยบชมชน สงคม และการรกษาความสงบเรยบรอย 4. ดานการวางแผน การสงเสรม พาณชยกรรมและการทองเทยว 5. ดานการบรหารจดการ และการอนรกษทรพยากรธรรมชาต และสงแวดลอม 6. ดานการศาสนา ศลปวฒนธรรม จารตประเพณ และภมปญญาทองถน 7. ดานการบรหารจดการและการสนบสนนการปฏบตภารกจของสวนราชการและองคกรปกครองสวนทองถน ภารกจหลกและภารกจรอง วสยทศนการพฒนาเทศบาลนครนนทบร คอ “เทศบาลนครนนทบรเปนเมองนาอย มสภาพแวดลอมทสะอาด สวยงาม ประชาชนมความสมานฉนท เอออาทรตอกน มคณภาพชวต ทดสามารถพงตนเองไดและชมชนมความเขมแขง” เพอใหการพฒนาเทศบาลนครนนทบร นาไปสวสยทศนทกาหนดไว จงกาหนดแนวทางการพฒนาและภารกจหนาทของเทศบาลนครนนทบร ดงน ภารกจหลก 1. มงเนนการพฒนาระบบโครงสรางพนฐานและบรการสาธารณะใหครอบคลมทกพนท โดยยกระดบใหมคณภาพและมมาตรฐานความปลอดภย ทงน เพอสนบสนนการพฒนาเศรษฐกจ การขยายตวของเมองและยกระดบคณภาพชวตของประชาชน 2. การพฒนาโครงสรางพนฐานและบรการสาธารณะใหตรงกบความตองการของประชาชน 3. การสงเสรมสงคมสงเคราะหและการพฒนาคณภาพชวตเดก สตร คนชราและผดอยโอกาส 4. การพฒนาดานการศกษาใหแกประชาชน

Page 30: การนําหลักธรรมาภ ิบาลไปใช ในอง ...ประกาศค ณ ปการ ความส าเร จในการท าป

22

5. การเสรมสรางความเขมแขงใหแกชมชน 6. การพฒนาและปรบปรงแหลงทองเทยว 7. การพฒนาและสงเสรมอาชพเพอสรางงาน สรางรายไดใหแกประชาชนเพอพฒนาเศรษฐกจ 8. การสงเสรม การฝกและการประกอบอาชพใหแกชมชน 9. การบารงและการสงเสรมการทามาหากนของประชาชนอยางตอเนอง 10. การจดระเบยบชมชน สงคม และการรกษาความสงบเรยบรอยในเขตเทศบาล 11. การปลกฝงจตสานกของประชาชนใหมสวนรวมในการพฒนาทองถน อนรกษ และสบสานวฒนธรรมประเพณ และภมปญญาชาวบาน 12. การเสรมสรางมาตรการรกษาความปลอดภยในชวตและทรพยสนของประชาชน 13. การรณรงคปลกจตสานกใหประชาชน มสวนรวมในการปองกนการแพรระบาดของยาเสพตดใหโทษ ภารกจรอง 1. การรณรงคใหประชาชนเกดความตองการมสวนรวมในการพฒนาทองถน 2. การสงเสรมประชาธปไตย ความเสมอภาคและสทธเสรภาพของประชาชน 3. สนบสนนใหความรแกประชาชนใหมสวนรวมทางการเมอง 4. สนบสนนการเปดเวทประชาคมทองถน 5. การฟนฟวฒนธรรมและสงเสรมประเพณทองถน 6. การสงเสรมการเกษตร 7. การสนบสนนและสงเสรมอตสาหกรรมในครวเรอน โครงสรางสวนราชการของเทศบาลนครนนทบร ประกอบดวย 5 สานก 2 กอง 1 หนวยงาน และ 2 แขวง ดงมหนาทดงน 1. สานกปลดเทศบาล มหนาทความรบผดชอบเกยวกบราชการทวไปของเทศบาล และราชการทมไดกาหนดใหเปนหนาทของกอง หรอสวนราชการใดในเทศบาลโดยเฉพาะ รวมทงกากบและเรงรดการปฏบตราชการของสวนราชการในเทศบาลใหเปนไปตามนโยบาย แนวทาง แผนการปฏบตราชการของเทศบาล และงานอนๆทเกยวของและทไดรบมอบหมาย 2. สานกการคลง มหนาทความรบผดชอบเกยวกบงานการจาย การรบ การสงเงน การเกบรกษาเงนและเอกสารทางการเงน การตรวจสอบใบสาคญ ฎกา งานเกยวกบเงนเดอน คาจาง คาตอบแทน เงนบาเหนจเงนบานาญ เงนอน ๆ งานเกยวกบการจดทางบประมาณฐานะทางการเงน การจดสรรเงนตาง ๆ การจดทาบญชทกประเภท ทะเบยนคมเงนรายได และรายจาย

Page 31: การนําหลักธรรมาภ ิบาลไปใช ในอง ...ประกาศค ณ ปการ ความส าเร จในการท าป

23

ตางๆ การควบคมการเบกจาย งานทางบทดลอง ประจาเดอน ประจาป งานเกยวกบพสดของเทศบาลและงานอน ๆ ทเกยวของและทไดรบมอบหมาย ๆ 3. สานกการชาง มหนาทความรบผดชอบเกยวกบการสารวจ ออกแบบ การจดทาขอมลทางดานวศวกรรม การจดเกบและทดสอบคณภาพวสด งานออกแบบ และเขยนแบบ การตรวจสอบ การกอสราง งานการควบคมอาคารตามระเบยบกฎหมาย งานแผนการปฏบตงานการกอสรางและซอมบารง การควบคมการกอสรางและซอมบารง งานแผนงานดานวศวกรรมเครองจกรกล งานวศวกรรมจราจร การรวบรวมประวตตดตาม ควบคมการปฏบตงานเครองจกรกล การควบคม การบารงรกษาเครองจกรกล การควบคม การบารงรกษาเครองจกรกล และยานพาหนะงานเกยวกบแผนงาน ควบคม เกบรกษา การเบกจายวสด อปกรณ อะไหล นามนเชอเพลง งานชางสขาภบาล และงานอนๆ ทเกยวของและทไดรบมอบหมาย 4. สานกการสาธารณสขและสงแวดลอม หนาทเกยวกบสาธารณสขชมชนสงเสรมสขภาพและอนามย งานปองกนโรคตดตอ งานสขาภบาลสงแวดลอม และงานอน ๆ เกยวกบการใหบรการดานสาธารณสข งานสตวแพทย งานดานการรกษาพยาบาลในเบองตนเกยวกบศนยบรการสาธารณสข งานทนตสาธารณสข และงานอน ๆ ทเกยวของตามทไดรบมอบหมาย 5. สานกการศกษา ใหมหนาทความรบผดชอบเกยวกบการบรหารศกษาและพฒนาการศกษา ทงการศกษาในระบบการศกษา การศกษานอกระบบการศกษา เชน หนวยศกษานเทศก การจดการศกษาปฐมวย อนบาลศกษา ประถมศกษา มธยมศกษาและอาชวศกษา โดยใหมงานธรการ งานการเจาหนาท งานบรหารการศกษา งานโรงเรยน งานกจการนกเรยน งานการศกษาปฐมวย งานขยายโอกาสทางการศกษา งานฝกและสงเสรมอาชพ งานหองสมด พพธภณฑและเครอขายทางการศกษา งานกจการศาสนา สงเสรมประเพณ ศลปวฒนธรรม งานกฬา และนนทนาการ งานกจกรรมเดกเยาวชนและการศกษานอกโรงเรยน และงานอน ๆ ทเกยวของตาม ทไดรบมอบหมาย 6. กองวชาการและแผนงาน มหนาทเกยวกบการวเคราะหนโยบายและแผน ซงมลกษณะเพอประกอบการกาหนดนโยบายจดทาแผนหรอโครงการตดตามประเมนผลการดาเนนงาน ตามแผนและโครงการตางๆ ซงอาจเปนนโยบายแผนงานและโครงการทางเศรษฐกจ สงคม การเมอง การบรหารหรอความมนคงของประเทศ ทงน อาจเปนนโยบายแผนงานของเทศบาล และโครงการระดบชาต ระดบกระทรวง ระดบกรม หรอระดบจงหวดแลวแตกรณ และปฏบตหนาทอนทเกยวของตามทไดรบมอบหมาย

Page 32: การนําหลักธรรมาภ ิบาลไปใช ในอง ...ประกาศค ณ ปการ ความส าเร จในการท าป

24

7. กองสวสดการสงคม มหนาทความรบผดชอบ เกยวกบงานสงคมสงเคราะห การสงเสรมสวสดการเดกและเยาวชน การพฒนาชมชน การจดระเบยบชมชนหนาแนน และชมชนแออด การจดใหมและสนบสนนกจกรรมศนยเยาวชน การสงเสรมงานประเพณทองถน และ งานสาธารณะ การใหคาปรกษาแนะนาหรอตรวจสอบเกยวกบงานสวสดการสงคมและปฏบตงานอนทเกยวของ 8. หนวยงานตรวจสอบภายใน มหนาทความรบผดชอบเกยวกบงานตรวจสอบบญช เอกสารการเบกจาย เอกสารการรบเงนทกประเภท ตรวจสอบการเกบรกษาหลกฐานการบญช งานตรวจสอบพสดและการเกบรกษางานตรวจสอบทรพยสนและการทาประโยชนจากทรพยสนเทศบาล และงานอนๆ ทเกยวของและทไดรบมอบหมาย 9. แขวงทาทราย มหนาทความรบผดชอบกจการภายในแขวงในสวนทเปนอานาจหนาทของหนวยงานโดยใหมงานสานกงานแขวง งานสาธารณสข อยในแขวง หรออาจจะใหมการแบงสวนงานอน ๆ ทจาเปนมาปฏบตหนาทแขวงนน รวมทงการปฏบตงานในหนาทอน ๆ ตามทไดรบมอบหมาย 10. แขวงสวนใหญ มหนาทความรบผดชอบกจการภายในแขวงในสวนทเปนอานาจหนาทของหนวยงาน โดยใหมงานสานกงานแขวง งานสาธารณสข อยในแขวง หรออาจจะใหมการแบงสวนงานอน ๆ ทจาเปนมาปฏบตหนาทแขวงนน รวมทงการปฏบตงานในหนาทอน ๆ ตามทไดรบมอบหมาย

Page 33: การนําหลักธรรมาภ ิบาลไปใช ในอง ...ประกาศค ณ ปการ ความส าเร จในการท าป

25

ภาพท 2 แผนผงโครงสรางสายการบงคบบญชา

จากนโยบายของรฐบาลทสงเสรมใหองคกรปกครองสวนทองถนทมการบรหารจดการทด มความเขมแขงสามารถพฒนาองคกรเพอเพมประสทธภาพและยกระดบมาตรฐานการบรหารงานรวมทงเปนการพฒนาแนวคดและวสยทศนของผบรหารขาราชการและพนกงานใหตระหนกถงความสาคญของการบรการจดการทดเกดผลอยางจรงจง คณะรฐมนตรไดมมตใหความเหนชอบระเบยบสานกนายกรฐมนตรวาดวยการสรางระบบบรหารกจการบานเมองและสงคมทด เมอวนท 11 พฤษภาคม 2542 เพอประกาศใหองคกรทกสวนทเกยวของทงภาครฐ ภาคธรกจเอกชนและภาคประชาชน ใหมความเขาใจทถกตองตรงกนโดยเฉพาะอยางยงในสวนภาครฐใหสามารถนาไปปรบใชในการปฏบตงานใหเกดผลอยางมประสทธภาพโดยเรว ระเบยบนจะไมถกยกเลกเมอมการเปลยนแปลงรฐบาลทาใหการดาเนนการเปนไปไดอยางตอเนอง ระเบยบดงกลาวไดประกาศ

Page 34: การนําหลักธรรมาภ ิบาลไปใช ในอง ...ประกาศค ณ ปการ ความส าเร จในการท าป

26

ในราชกจจานเบกษาฉบบประกาศทวไป เลม 116 ตอนท 63 ง วนท 10 สงหาคม 2542 และมผลบงคบใชตงแตวนถดจากประกาศในราชกจจานเบกษา โดยเทศบาลนครนนทบร ไดกาหนดยทธศาสตรในการบรหารงานตามอานาจหนาท โดยใชหลกการบรหารกจการบานเมองทดมาเปนแนวทางในการดาเนนงาน โดยเฉพาะอยางยงใหคานงถงความรบผดชอบของผปฏบตงาน การมสวนรวมของประชาชนการเปดเผยขอมล การตดตามตรวจสอบและประเมนผลการปฏบตงาน ซงผศกษาไดนาหลกการบรหารกจการบานเมองทด ทมพนฐาน 6 ประการ ไดแก หลกนตธรรม หลกคณธรรม หลกความโปรงใส หลกการมสวนรวม หลกความรบผดชอบ และหลกความคมคา เปนหวขอคาถามในการสมภาษณผลการศกษาในครงนโดยมผลการดาเนนการดงน เทศบาลนครนนทบรใชหลกธรรมาภบาลในการบรหารงานตามพระราชกฤษฎกาวาดวย หลกเกณฑและวธการบรหารกจการบานเมองทด พ.ศ. 2546 โดยยดหลกการบรหารราชการเพอประโยชนสขของประชาชน เกดผลสมฤทธตอภารกจ ประสทธภาพ และความคมคาในเชงภารกจขององคกรปกครองสวนทองถนเพอมงตอบสนองตอความตองการของประชาชนในการจดทาแผนพฒนาสามป ซงเปนแผนยทธศาสตรในการกาหนดทศทางการพฒนาของชมชนทองถน โดยไดนาโครงการ/กจกรรมทเปนปญหาความตองการของประชาชนจากการจดประชมเวทประชาคมเมอง มาใชเปนขอมลในการจดทาแผนพฒนาเทศบาล โดยบรณาการใหสอดคลองกบแผน ยทธศาสตรการพฒนาและวสยทศนของเทศบาล ทงน เทศบาลไดมการประชมผบรหาร หวหนาสวนการงานเปนประจาทกเดอน การประชมเจาหนาทและการทางานในโครงการ กจกรรมตาง ๆ ของเทศบาล และมการประกาศแจงใหทกสวนทงภาครฐ ภาคเอกชน และภาคประชาคม ไดทราบถงทศทางพฒนาทงระยะสนและระยะยาวในแผนยทธศาสตรการพฒนาของเทศบาลอยางเปนทางการและเปนลายลกษณอกษร โดยตดบอรดประกาศใหประชาชนทวไปทราบ สงใหชมชนของเทศบาลทกชมชนและประกาศลงในเวบไซตของเทศบาล (www.nakornnont.com)

งานวจยทเกยวของ

พ.อ.อทย ศรชลาลกษณ (2548) ศกษาหลกการบรหารกจการบานเมองทดกบระบบงบประมาณแบบมงเนนผลงานตามยทธศาสตร : ศกษากรณ ระบบการตดตามประเมนผลของกองทพบกมวตถประสงคเพอศกษาผลการปฏบตในระบบการตดตามประเมนผลตามระบบงบประมาณแบบมงเนนผลงานตามยทธศาสตรและเพอศกษารปแบบของระบบการตดตามประเมนผลทเหมาะสมกบกองทพบกตามหลกการบรหารกจการบานเมองทด เนองจากหลกการ

Page 35: การนําหลักธรรมาภ ิบาลไปใช ในอง ...ประกาศค ณ ปการ ความส าเร จในการท าป

27

บรหารกจการบานเมองทดเปนหลกพนฐานในทกระบบการทางานของสวนราชการ โดยมเปาหมายเพอใหเกดความเปนธรรม ความสจรตความมประสทธภาพและความมประสทธพล ไดดาเนนการศกษาวจยเชงคณภาพ ผลการวจยพบวา ระบบการตดตามประเมนผลของกองทพบกตามระบบงบประมาณแบบมงเนนผลงานตามยทธศาสตร ไดนาแนวทางหลกพนฐาน 6 ประการ ของหลกการบรหารกจการบานเมองทดมาปฏบตเปนรปธรรมเพยงบางเรองเทานน ซงเปนเรองทมกฎหมาย ระเบยบ ขอบงคบ ใหสวนราชการยดถอปฏบตอยกอนแลว บางเรองไดเนนรปแบบแตไมไดนาไปใชประโยชน สวนเรองใหม ๆ อยระหวางการเรยนร พฒนาหรอรอความชดเจนจากหนวยงานกลาง ทรบผดชอบในเรองนนจดทาคมอ หรอแนวทางใหสวนราชการนาไปปฏบต ระบบการตดตามประเมนผลทเหมาะสมควรเปนระบบทมความทนสมย สามารถปฏบตได ผทมสวนเกยวของได มสวนรวมในการกาหนดระบบเพอเปนทยอมรบของทกฝาย เจาหนาทจะตองมจรรยาบรรณ และ มการเปดเผยขอมลทกขนตอน ระบบการประเมนผลควรเปนการประเมนผลเชงระบบทาการประเมนผลทกขนตอนของวงจรงบประมาณ คอ ตงแตขนการวางแผน การบรหารงบประมาณ หรอกระบวนการผลตและผลผลตผลลพธทเกดขน โดยประเมนตนเองและจากบคคลภายนอกกองทพบกเกยวของกบงานวจยในประเดนความสมพนธของการใชหลกธรรมาภบาลกอใหเกดผลงานหรอผลสมฤทธทมประสทธภาพขององคกร ซงเกยวของกบงานวจยทตองการศกษาวา ถาองคกรปกครองสวนทองถนมการนาหลกบรหารธรรมาภบาลมาใชแลวจะทาใหการบรหารเกดประสทธภาพ ประสทธผลในการใหบรการมาก หรอนอยเพยงใด ภาคภม นยมวทยพนธ (2546) ศกษาความเปนธรรมาภบาลในองคการบรหาร สวนตาบล : ศกษากรณ องคการบรหารสวนตาบลดงบง อาเภอประจนตคาม จงหวดปราจนบร มวตถประสงคเพอศกษาความเปนธรรมาภบาลในองคการบรหารสวนตาบลดงบง โดยใชรปแบบการศกษาเชงคณลกษณะศกษาวเคราะหขอมลจากเอกสารและบคคลทเกยวของกบความเปน ธรรมาภบาลขององคการบรหารสวนตาบลดงบง 6 ดาน คอ นตธรรม คณธรรม ความโปรงใส การมสวนรวม ความรบผดชอบและความคมคา ทงนผศกษาไดทาการศกษาใหครอบคลมทง 3 ดาน คอ ดารจดทาแผนพฒนา การนาแผนพฒนาไปปฏบตและผลการดาเนนงานองคการบรหารสวนตาบล เพออธบายความเปนธรรมาภบาลขององคการบรหารสวนตาบลดงบง ในชวงเวลาตงแตปงบประมาณ 2545 ถงเดอนกมภาพนธ 2546 การศกษาในครงนมงทจะไดรบองคความรความเปนธรรมาภบาลในบรบทขององคการบรหารสวนตาบล แนวทางในการพฒนาและเสรมสรางความเปนธรรมาภบาลขององคการบรหารสวนตาบลดงบงและยงเปนการกระตนให

Page 36: การนําหลักธรรมาภ ิบาลไปใช ในอง ...ประกาศค ณ ปการ ความส าเร จในการท าป

28

ผมหนาทเกยวของในการบรหารองคการบรหารสวนตาบลดงบงเกดความตระหนกในการสราง ธรรมาภบาลในองคการบรหารสวนตาบลดงบงใหดยงขน การศกษาความเปนธรรมาภบาลขององคการบรหารสวนตาบลในครงน ไดพจารณาจากตวชวดของแตละดาน ซงมผลการศกษาดงน ดานนตธรรม ในดานนมขอนาสงเกตวาประชาชนยงไมไดเขามสวนรวมในการเสนอออกขอบงคบตาบล โดยสวนใหญประชาชนมกจะใชวธการรองเรยนผานสมาชก หรอปลดองคการบรหารสวนตาบลเพอใหแกไขปญหาทตนเองเผชญอย ซงมอยหลายปญหาทองคการบรหาร สวนตาบลไดนาประชมเพอแกไขปญหาและไดออกเปนขอบงคบตาบลสวนการอบรมเรองกฎหมายทองถน พบวา องคการบรหารสวนตาบลดงบงไดดาเนนการในเรองนนอย ดานคณธรรม พบวา คณะกรรมการบรหารและพนกงานสวนตาบลไมเคยถกรองเรยนเรองทจรตและใหบรการโดยไมเลอกปฏบต มการสอสารเพอใหเกดความเขาใจในแนวทางการปฏบตงานทมความเปนธรรมาภบาล ดานความโปรงใส พบวา องคการบรหารสวนตาบลดงบงไดจดใหมกจกรรม เพอประชาสมพนธขาวสารขององคการบรหารสวนตาบลในหลายรปแบบ อกทงยงเปดโอกาสใหบคคลหรอองคกรตาง ๆ เขามาศกษาและตรวจสอบการทางานขององคการบรหารสวนตาบลดงบง ดานการมสวนรวม พบวา ในหลายกจกรรมทเกยวของกบประชาชนในตาบลดงบง องคการบรหารสวนตาบลจะเปดโอกาสใหประชาชนไดเขามามสวนรวมในการวางแผน ดาเนนงานและตรวจสอบ ดงทพบในกจกรรมปาชมชน การวางแผนพฒนาตาบล 5 ป หรอวางแผนพฒนาตาบลประจาป รวมถงการเปดโอกาสใหประชาชนเขามาเปนกรรมการตรวจสอบการจดซอจดจาง ดานความรบผดชอบ พบวา สมาชกองคการบรหารสวนตาบลมความรบผดชอบตอ การประชม โดยไมขาดการประชมบอยครง แตกยงมบรรยากาศในการประชมทมการแสดง ความคดเหน หรอการซกถามยงไมทวถงและองคการบรหารสวนตาบลไดจดสรรงบประมาณ สอดรบกบแผนพฒนามากวารอยละ 70.00 องคการบรหารสวนตาบลดงบงใหความสาคญกบประชาชนทมาใชบรการเปนอนดบแรก ดานความคมคา พบวา องคการบรหารดงบง ไดทาการจดซอจดจางไดตากวาราคากลางทตงไว และไดจดใหมการตรวจสอบการใชงบประมาณไดตลอดเวลา แตองคการบรหารสวนตาบลจดใหมการอบรมคณะกรรมการบรหารและพนกงานสวนตาบลในเรองเทคนควธการตาง ๆ คอนขางนอย

Page 37: การนําหลักธรรมาภ ิบาลไปใช ในอง ...ประกาศค ณ ปการ ความส าเร จในการท าป

29

สวนขอเสนอแนะจากการศกษาเพอการพฒนาชนบท มดงน 1. องคการบรหารสวนตาบล ควรเปดโอกาสใหประชาชนในทองถนมโอกาสในการดาเนนกจกรรมโครงการเอง โดยองคการบรหารสวนตาบลเปนผสนบสนนงบประมาณดาเนนการ 2. องคการบรหารสวนตาบล ควรระดมความคดเหนจากทกภาคสวนในทองถนอยางจรงจงและใหมสวนรวมในการพฒนาทกขนตอน 3. องคการบรหารสวนตาบล ควรมการอบรมหรอศกษาดงานเกยวกบธรรมาภบาล 4. องคการบรหารสวนตาบลควรสงเสรมและสรางบรรยากาศการมสวนรวมใหเกดในตาบลเพอเปนการกระตนใหประชาชนในทองถนเขามามสวนรวมในการปกครองทองถน เกยวของกบงานวจยในประเดนการดาเนนงานตามหลกธรรมาภบาลทง 6 หลก โดยมง ทจะไดรบองคความรความเปนธรรมาภบาลในบรบทของเทศบาลแนวทางในการพฒนาและเสรมสรางความเปนธรรมาภบาลของเทศบาลนครนนทบร ทงคณะผบรหาร (ขาราชการการเมอง) พนกงานเทศบาล (ขาราชการประจา) และประชาชนในพนทผรบบรการ สวกจ ศรปดถา (2546) ศกษาการปฏบตงานตามหลกธรรมาภบาลของสถาบนอดมศกษา : ศกษาเฉพาะกรณ สถาบนราชภฏมหาสารคาม มวตถประสงคเพอศกษาเปรยบเทยบคาระดบการปฏบตงานตามหลกธรรมาภบาลของสถาบนราชภฏมหาสารคาม และ หาขอเสนอแนะสาหรบการพฒนาการปฏบตงานใหมประสทธภาพมากขน กลมตวอยาง คอ บคลากรสถาบนราชภฏมหาสารคาม ในปการศกษา 2545 จานวน 244 คน จากหนวยงาน ตนสงกด 11 หนวยงานและมสถานภาพแตกตางกน 5 กลม ขอมลในการวจยไดมาจากให กลมตวอยางตอบแบบสอบถามทผวจยสรางขนจานวนฉบบละ 55 ขอ ผลการวจยพบวา สถาบนราชภฏมหาสารคามมคาระดบการปฏบตงานตาม หลกธรรมาภบาลอยในระดบปานกลาง กลาวคอ มคาระดบการปฏบตงานเปนรอยละ 66.182 กลมตวอยางทมาจากหนวยงานแตกตางกนม ความเหนเรองคาระดบการปฏบตงานแตกตางกน กลมตวอยางทมาจากหนวยงานแตกตางกนม ความเหนเรองคาระดบการปฏบตงานแตกตางกน เชนเดยวกน ขอเสนอแนะในการพฒนาการปฏบตงานของสถาบน คอ ควรมการทางานโดยการ มสวนรวม มความสามคค มคณธรรม ซอสตย กระจายอานาจอยางเสมอภาค พฒนาบคลากร ใหมคณภาพ และมการประเมนผลงานทเปนระบบ ในการพฒนาองคประกอบทเปนปจจยสาคญของธรรมาภบาลในสถาบนอดมศกษาควรปรบปรงการปฏบตงานดานตาง ๆ ตามลาดบความจาเปนจากมากไปหานอย ดงตอไปน

Page 38: การนําหลักธรรมาภ ิบาลไปใช ในอง ...ประกาศค ณ ปการ ความส าเร จในการท าป

30

1. ความเปนธรรม 2. ความโปรงใส 3. ความมอสระ 4. การมสวนรวม 5. ความมประสทธผล 6. ความคลองตว บวรศกด อวรรณโณ (2542) ศกษาการสรางธรรมาภบาล (good governance) ในสงคมไทย เปนการนาเสนอผลการศกษาในชวงระยะเวลาท 1 ของโครงการธรรมาภบาลและการมสวนรวมของประชาชนในกระบวนการจดการดานสงแวดลอม ซงเนนการศกษาในลกษณะสหวทยาการ ประกอบดวยการวเคราะหทงในมตดานสงคมและการเมอง มตดานเศรษฐศาสตร มตดานสขภาพ สงแวดลอม และมตดานสถาบน ซงรวมถงกฎหมายและนโยบาย การศกษาในชวงระยะเวลาท 1 นมวตถประสงคเพอวเคราะหเงอนไขและอปสรรคของธรรมาภบาลในกระบวนการจดการดานสงแวดลอมในบรบทของสงคมไทย โดยการใชกรณศกษาเปนเครองมอซงผลการศกษาในชวงน จะไดนาไปใชในการพฒนาแนวนโยบายและมาตรการ ตลอดจนการปรบปรงกฎหมายตาง ๆ เพอใหเกดกระบวนการทเปนรปธรรมในการมสวนรวมของประชาชนในการตดสนใจดานการจดการสงแวดลอมในบรบทของธรรมาภบาล ในการศกษาในชวงระยะเวลาท 2 ตอไป ซงหวใจสาคญกคอ การมงทจะใหคานยามของธรรมาภบาลทางดานสงแวดลอมทสามารถนาไปสการปฏบตจรงไดในสงคมไทย โครงการวจยนจะแบงออกเปน 2 โครงการยอยตามกรณศกษา คอ โครงการยอยเรองการจดการขยะมลฝอยชมชนและโครงการยอยเรองการจดการกากและมลพษอตสาหกรรม ซงในโครงการหลงนนไดมการประยกตใชแนวทางการวจยเชงปฏบตการแบบ มสวนรวม (PAR) ในการศกษา จากผลการศกษาในกรณศกษา ไดชใหเหนถงเงอนไขหลกทจาเปนตอการเกด ธรรมาภบาล ตลอดจนปญหาทเกยวเนองกบเงอนไขเหลานน ไดแก 1) การมระบบการคานและถวงดลอานาจ ทสามารถตรวจสอบไดโดยการมสวนรวมของประชาชน 2) การมแรงจงใจทเหมาะสมสามารถเอาผดและชดเชยผเสยหายไดอยางมประสทธผลและเปนธรรม 3) การสรางองคความร กระบวนการเรยนรและคนหาขอมลโดยการมสวนรวมของประชาชน 4) การปองกนการคอรปชนและลดอานาจในการใชวจารณญาณของเจาหนาทรฐ รวมถงการลดปญหาการ มเปาหมายหรอวตถประสงคทสวนทางกน (conflict of Interest) ของหนวยราชการ 5) การลดตนทนการดาเนนการ (transaction cost) ในกระบวนการจดการตาง ๆ เพอทาใหระบบ

Page 39: การนําหลักธรรมาภ ิบาลไปใช ในอง ...ประกาศค ณ ปการ ความส าเร จในการท าป

31

มประสทธภาพมากขน 6) การสงเสรมดานจรยธรรมและคณธรรม ตลอดจนสรางจตสานก ทถกตองใหกบผเกยวของในทกระดบ นอกจากน ในกรณของขยะมลฝอยชมชนนน พบวาผนาทางการเมองทองถนมบทบาทอยางมากตอการสรางกระบวนการธรรมาภบาลในบรบทสงคมไทย ขณะทในกรณกากและมลพษอตสาหกรรม นโยบายการพฒนาของประเทศทมงแตจะพฒนาอตสาหกรรมโดยเนนการดงดด การลงทนโดยตรงจากตางประเทศ ไดกลายมาเปนอปสรรคสาคญของการนาไปสการมธรรมาภบาลในการจดการสงแวดลอมอตสาหกรรม ทงนเพราะนโยบายดงกลาวกอใหเกดการพงพงทางเศรษฐกจตออตสากรรมของชมชนทองถน และนามา ซงภาวะอสมมาตรของอานาจตอรอง ซงเปนปจจยทขวางกนระบบการคานและถวงดลอานาจโดยการมสวนรวมของประชาชน อนเปนเงอนไขสาคญของการเกดธรรมาภบาลเกยวของกบงานวจยในประเดนการสรางหลกธรรมาภบาลใหเกดขน ซงจะสาเรจไดตองมระบบตรวจสอบโดยการมสวนรวมของประชาชน มกฎ ระเบยบ ขอบงคบทสามารถจงใจตอพนกงานทปฏบตงานดและลงโทษพนกงานทกระทาผด รวมไปถงการปองกนการคอรปชนและการลดขนตอนการปฏบตใหสนลงเพอเพมประสทธภาพในการปฏบตงาน เทศบาลนนทบร (2549) รายงานการวจยการสารวจความพงพอใจของประชาชนตอการดาเนนงานของเทศบาลนครนนทบร อาเภอเมอง จงหวดนนทบร ผลการวจยพบวา ระดบความพงพอใจของประชาชนตอผลการดาเนนงานตามยทธศาสตรทง 6 ยทธศาสตรโดยภาพรวม พบวา ประชาชนมความพงพอใจตอผลการดาเนนงานของเทศบาลนครนนทบรตามยทธศาสตรมคาคะแนนเทากบ 7.44 และเมอพจาณาเปนรายยทธศาสตร พบวา ประชาชนมความพงพอใจตาม ยทธศาสตรตาง ๆ ดงน เรยงตามลาดบคาเฉลยจากมากไปนอยไดดงน คาเฉลยสงสด คอ ยทธศาสตรท 4 ยทธศาสตรการพฒนาดานสงแวดลอม โดยมคาคะแนน 8.13 รองลงมาคอ ยทธศาสตรท 6 ยทธศาสตรการเสรมสรางประสทธภาพองคกร และการพฒนาทองถนโดยมคาคะแนน 7.35 ยทธศาสตรการพฒนาดานคณภาพชวต โดยมคาคะแนน 7.31 ยทธศาสตรการพฒนาดานเทคโนโลย โดยมคาคะแนน 7.31 ยทธศาสตรการพฒนาดานการศกษา โดยมคาคะแนน 7.30 และมคาเฉลยนอยสดไดแก ยทธศาสตรท 1 ยทธศาสตรการพฒนาดานคมนาคม มคาคะแนน 7.27 ระดบความพงพอใจในภาพรวมของประชาชนตอผลการดาเนนงานของเทศบาล นครนนทบร พบวา ประชาชนมความพงพอใจในการดาเนนงาน คอ พอใจ คดเปนรอยละ 66.80 รองลงมาคอระดบพอใจมาก คดเปนรอยละ 18.50 และไมพอใจ คดเปนรอยละ 14.70 เกยวของกบงานวจยในประเดนการดาเนนงานของเทศบาลนครนนทบร มประสทธภาพทสามารถ

Page 40: การนําหลักธรรมาภ ิบาลไปใช ในอง ...ประกาศค ณ ปการ ความส าเร จในการท าป

32

ตอบสนองตอความตองการของประชาชนไดอยางแทจรงหรอไม เมอไดนาหลกการบรหาร ธรรมาภบาลมาปรบใชในการบรหารจดการ

กรอบแนวคดในการศกษา

โดยสรปการศกษาแนวคด ทฤษฎและเอกสารทเกยวของ โครงสรางหนวยงานทเกยวของ งานวจยทเกยวของ จงกาหนดเปนกรอบแนวคด ใหผศกษาไดนามาใชในการกาหนดเปนขอคาถามเพอใหบรรลตามวตถประสงคของการศกษาซงประกอบดวย ผลการดาเนนงาน หมายถง การนาหลกธรรมาภบาลมาปรบใชในเทศบาลนครนนทบร แตละสานก/ กอง มผลทไดจากการปฏบตงานอยางไร เปนทนาพอใจ หรอไม ในดานของประชาชนผลงานของเทศบาลสามารถตอบสนองความตองการไดมากนอยเพยงใดหลงจากมการนา หลกธรรมาภบาลมาใชในการบรหารงาน การนาหลกธรรมาภบาลไปปฏบต หมายถง เทศบาลนครนนทบรมการนาหลก ธรรมาภบาลไปปฏบตในเรองใด พนกงานเจาหนาทใหความรวมมอดวยหรอไม ประชาชนไดรบการปฏบตจากพนกงานเจาหนาทอยางไร ปญหาและอปสรรค หมายถง เทศบาลนครนนทบรมอปสรรคหรอปญหาทตขด ทาให ไมสามารถดาเนนการบรหารงานตามธรรมาภบาลในเรองใดบาง สาเหตเพราะอะไร

ภาพท 3 กรอบแนวคดในการศกษา

การปฏบตงานของเทศบาลนครนนทบร ภายใตหลกธรรมาภบาล

ผลการดาเนนงานตาม หลกธรรมาภบาล

ปญหาและอปสรรคของการดาเนนงาน ตามหลกธรรมาภบาล

Page 41: การนําหลักธรรมาภ ิบาลไปใช ในอง ...ประกาศค ณ ปการ ความส าเร จในการท าป

บทท 3

วธดาเนนการวจย

วธการศกษา

การศกษาเรอง “การนาหลกธรรมาภบาลมาใชในองคกรปกครองสวนทองถน ศกษากรณ เทศบาลนครนนทบร” เปนการศกษาวจยเชงคณภาพ โดยการกาหนดเปาหมายการศกษาในเขตพนทเทศบาลนครนนทบร โดยการศกษาวจยครงน ดาเนนการศกษา 2 แบบ คอ 1. การศกษาขอมลเอกสาร (documentary research) เปนการศกษารวบรวมขอมลจากรายงานการวจย การสารวจความพงพอใจของประชาชนตอการดาเนนงานของเทศบาล นครนนทบร อาเภอเมอง จงหวดนนทบร ซงเปนผลการวจยรวมกนระหวางเทศบาลนครนนทบร จงหวดนนทบรกบมหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ รายงานการวจยทนามาอางองนเปนขอมลทตยภม (secondary data) ซงเปนการสารวจความพงพอใจของประชาชนในการบรการดานตางๆของเทศบาลรายงานการวจยทนามา มความเปนปจจบนมากทสดเพราะไดดาเนนการวจยในป พ.ศ. 2549 โดยมวตถประสงคเพอศกษาระดบความพงพอใจของประชาชนตอการดาเนนงานตามแผนยทธศาสตร 6 ดาน ของเทศบาล นครนนทบร อาเภอเมอง จงหวดนนทบร กลมตวอยางไดแก ประชาชนทอาศยอยในชมชน 80 ชมชน 5 ตาบล ในเขตเทศบาลนครนนทบร จานวน 2,509 คน เครองมอทใชในการวจยเปนแบบประเมนความพงพอใจขององคกรปกครองสวนทองถนทไดจดทาแบบประเมนใหสอดคลองกบแผนงานตามยทธศาสตรของเทศบาลนครนนทบร อาเภอเมอง จงหวดนนทบร การเกบรวบรวมขอมลผวจยไดแจกแบบสอบถามใหกลมตวอยางทงสน 2,509 ฉบบ ไดรบคนกลบมา 2,509 ฉบบ คดเปน 100% สถตทใชในการวเคราะหขอมล ไดแก คารอยละ คาเฉลย และคาสวนเบยงเบนมาตรฐาน เอกสารรายงานแผนพฒนาสามป พ.ศ. 2549 - 2551 ประกาศกาหนดโครงสราง สวนราชการของเทศบาลนครนนทบร พระราชบญญตกาหนดแผนและขนตอนการกระจายอานาจใหแกองคกรปกครองสวนทองถน พ.ศ. 2542 แผนการกระจายอานาจใหแกองคกรปกครอง สวนทองถน พ.ศ. 2543 เอกสารทงหมดนนบวาเปนเอกสารทมความสาคญมากทผศกษาได

Page 42: การนําหลักธรรมาภ ิบาลไปใช ในอง ...ประกาศค ณ ปการ ความส าเร จในการท าป

34

นามาใชประกอบการตรวจสอบขอมลจากการสมภาษณและซกถามเจาะลก แตมไดเสนอขอมลเอกสารดงกลาวขางตน 2. การเกบขอมลจากการสมภาษณ (in - depth interview) เกบขอมลจากผใหขอมลสาคญ (key informant) จากการสมภาษณผบรหารระดบสงของเทศบาล ไดแก รองนายกเทศมนตร ปลดเทศบาล ผอานวยการสานกและผนาชมชนในแตละชมชนเปนผใหขอมลสาคญ การเลอกเกบขอมลจากผนาชมชนเปนการเลอกตวอยางแบบเจาะจง (purposive sumpling) โดยดขนาดของชมชนเปนหลก กลาวคอ ขนาดพนทของชมชนทมขนาดใหญ ประชากรอาศยอยมาก ยอมตองมความตองการและปญหาตาง ๆ มาก ซงจะเปนการมองภาพของ การปฏบตงาน การบรหารจดการของเทศบาลนครนนทบร ไดมากกวาทจะลงพนทเกบขอมล ในชมชนขนาดเลก ซงอาจไมมความหลากหลายของปญหา หรอความตองการของประชาชนเลย

การเกบรวบรวมขอมล

1. การสมภาษณ 1.1 ผใหขอมลสาคญเปนขาราชการการเมอง และขาราชการประจา (พนกงาน สวนทองถน) ในเขตเทศบาลนครนนทบร ไดแก รองนายกเทศมนตร 1 คน, ปลดเทศบาล 1 คน, ผอานวยการสานก 3 คน และผนาชมชน 5 คน รวมทงสน 10 คน 1.2 ขนตอนและกระบวนการในการสมภาษณ 1.2.1 กอนการเกบรวบรวมขอมลผศกษาไดกาหนดจดมงหมายและขนตอน ในการสมภาษณไวชดเจน 1.2.2 ผวจยไดเลอกผใหขอมลโดยศกษาจากอานาจหนาท การบงคบบญชา ในแตละสานก/ กอง อยางละเอยดและเปนผทมความสมพนธเกยวของกบขอมลทตองการ อยางแทจรง มฐานะทจะใหขอมลได จงไดตดตอนดหมายผใหขอมลพรอมสงแบบสมภาษณคาอธบาย ชแจงเกยวกบการทาการวจย วตถประสงคในการดาเนนการวจยในครงนใหเขาใจและขออนญาตในการบนทกเทปคาสมภาษณ 1.2.3 การเกบขอมลไดจากการสมภาษณและจากการศกษาเอกสารเพอใหเกดประโยชนกบการวจย 1.2.4 ระยะเวลาในการสมภาษณอยในชวงระยะเวลาเฉลย 30 นาท ถง 1 ชวโมง 1.3 แบบคาถามในการสมภาษณ การศกษาวจยนใชคาถามเชงลกรปแบบเปนคาถามในแนวทางในการสมภาษณ (interview guideline) โดยเปนคาถามปลายเปดและ

Page 43: การนําหลักธรรมาภ ิบาลไปใช ในอง ...ประกาศค ณ ปการ ความส าเร จในการท าป

35

คาถามซก (probes) เพอชวยในการเกบขอมลทครอบคลมประเดนขอคาถามของการวจย เนองจากในระหวางการสมภาษณ ผใหสมภาษณอาจใหขอมลไมตรงกบคาถามหรอคาตอบของผใหสมภาษณอาจกระโดดขามมาจากคาถามทกาหนดเปนแนวทางไว ผสมภาษณตองอาศยคาถามซกชวยใหการสมภาษณสมบรณ

ตารางท 2 ความสมพนธระหวางคาถามในการศกษาวจยและขอคาถามในการสมภาษณ

คาถามในการศกษาวจย (research question)

ขอคาถามในการสมภาษณ (interview questions)

1. เพอศกษาผลการดาเนนงานของ เทศบาลนครนนทบรภายใตการบรหารตามหลกธรรมาภบาล

2. เพอศกษาปญหาและอปสรรค ในการปฏบตงานตามหลก ธรรมาภบาลของเทศบาล นครนนทบร

คาถามสมภาษณสาหรบผบรหารเทศบาลนครนนทบร 1. ทานคดวานโยบายของเทศบาลฯ ไดยดตามหลก

ธรรมาภบาลมากนอยเพยงใด 2. เทศบาลนครนนทบรไดนาหลกธรรมาภบาลมาใชทง

6 หลก หรอไม และใชในดานใดบาง 3. กอนทจะมพระราชกฤษฎกาวาดวยหลกเกณฑและ

วธการบรหารกจการบานเมองทด พ.ศ. 2546 เทศบาลมการบรหารงานในระบบงานตาง ๆ อยางไรและ เมอมพระราชกฤษฎกาดวยหลกเกณฑและวธการบรหารกจการบานเมองทด พ.ศ. 2546 มความแตกตางในดานการบรหารงานของเทศบาล หรอไม (เปรยบเทยบความแตกตาง)

4. ในปงบประมาณ 2549 โครงการตาง ๆ ของเทศบาลได ดาเนนการตามหลกธรรมาภบาล เพอความสาเรจของงานมากนอยเพยงใด

5. ผลสาเรจของการใชหลกธรรมาภบาล 6. กระบวนการขนตอนของการทางานมประสทธภาพ

ในการบรรลวตถประสงคขององคกรมากนอยเพยงใด 7. บคลากรของเทศบาลมความเขาใจการบรหารงานตาม

หลกธรรมาภบาลมากนอยเพยงใด 8. ทานคดวาอะไรเปนปญหาหรออปสรรคตอการนาหลก

ธรรมาภบาลไปใชในการบรหารงานของเทศบาล 9. แนวทางแกไขปญหาการนาหลกธรรมาภบาลไปใช

Page 44: การนําหลักธรรมาภ ิบาลไปใช ในอง ...ประกาศค ณ ปการ ความส าเร จในการท าป

36

ตารางท 2 (ตอ)

คาถามในการศกษาวจย (research question)

กรอบคาถามในการสมภาษณ (interview questions)

1. เพอศกษาผลการดาเนนงาน ของเทศบาลนครนนทบรภายใตการบรหารตามหลกธรรมาภบาล

2. เพอศกษาปญหาและอปสรรค ในการปฏบตงานตามหลก ธรรมาภบาลของเทศบาล นครนนทบร

คาถามสมภาษณสาหรบผนาชมชน (ผรบบรการดานตาง ๆ ของเทศบาล) 1. ทานคดวาเทศบาลนครนนทบรมนโนบายทชดเจนในการพฒนา ทองถนตาง ๆ ในเขตเทศบาลหรอไม

2. การบรหารงานของเทศบาลเปนอยางไร 3. โครงการตาง ๆ ของเทศบาลสอดคลองกบความตองการของ ประชาชนในชมชนหรอไม

4. ทานคดวาเทศบาลไดจดใหมสวนรวมในการพฒนาทองถน อยางไร

5. เทศบาลมการบรการประชาชนในชมชนอยางดและทวถง หรอไม 6. ทานอยากใหการพฒนาทองถนเปนไปในทศทางใด 7. ปญหาและอปสรรค

การวเคราะหขอมล

ในการวเคราะหขอมลผศกษาไดดาเนนการ ดงน 1. การอธบายหรอการแปลความขอมลจากการสมภาษณ ผศกษาถอดเทป คาสมภาษณคาตอคาแลวนาคาสมภาษณจากผใหสมภาษณทกคน มาเปรยบเทยบความเหมอนและความแตกตางขอมล 2. ขอมลทเกบรวบรวมจากการสมภาษณ ไดนามาเปรยบเทยบกบขอมลเอกสารถงความเหมอนและความแตกตาง 3. นาขอมลจากการสมภาษณ ซกถาม มาตรวจสอบความถกตองเปนการยนยนความถกตองและชวยใหเกดความนาเชอถอ

ระยะเวลาของการศกษาวจย

ผศกษาใชเวลาในการศกษาและเกบรวบรวมขอมลระหวางเดอน กรกฎาคม - ธนวาคม2549

Page 45: การนําหลักธรรมาภ ิบาลไปใช ในอง ...ประกาศค ณ ปการ ความส าเร จในการท าป

37

วธประมวลผลและการวเคราะห

จดเตรยมขอมลทไดจากการสมภาษณ โดยตรวจสอบความถกตองและความสมบรณและจดระเบยบขอมลในการวเคราะหขอมล ซงจะนาขอมลทไดจากการศกษาเอกสารและขอมลจากการสมภาษณมาวเคราะหรวมกน วธการวเคราะหขอมลเปนไปตามแนวทางวจยเชงคณภาพ คอ พรรณนาความสมพนธทไดจากการประมวลขอมล เพอใหไดขอสรปในการวจย

Page 46: การนําหลักธรรมาภ ิบาลไปใช ในอง ...ประกาศค ณ ปการ ความส าเร จในการท าป

บทท 4

ผลการวเคราะหขอมล

จากการบรหารจดการภายใตหลกธรรมาภบาลเขามามบทบาทตอการบรหารงาน ในทกดานไมวาจะเปนภาครฐ ภาคเอกชนและภาคประชาชน โดยมงเนนใหเกดการบรหารงานดวยความซอสตย โปรงใส ตรวจสอบไดและการมสวนรวมของประชาชน และภายใตนโยบายของรฐบาลทมงใหเกดการบรหารบานเมองทด จงไดใหทกหนวยงานภาครฐยดหลกการบรหารแบบ ธรรมาภบาลและทสาคญกวานนองคกรปกครองสวนทองถนทใกลชดกบประชาชนมากทสด จะตองมการบรหารจดการอยางเปนธรรมและความซอสตย โปรงใส เทศบาลนครนนทบร เปนองคกรปกครองสวนทองถนทนาหลกธรรมาภบาลมาใชในการบรหารงานในทกภาคสวน เพอใหเกดการบรหารทมประสทธภาพ ตอบสนองความตองการของประชาชนไดทวถงและเปดโอกาสใหประชาชนในพนทรบผดชอบไดเขามาตรวจสอบการทางานของคณะผบรหารและพนกงาน เจาหนาท เพอความโปรงใสในการบรหารงานดานตาง ๆ ของเทศบาล

การนาหลกธรรมาภบาลมาประยกตใช

เทศบาลนครนนทบร ไดนาหลกธรรมาภบาลมาใช ทง 6 หลก ในดานตาง ๆ ดงน 1. หลกนตธรรม ไดแก การตรากฎหมาย กฎ ขอบงคบตาง ๆ ใหทนสมยและเปนธรรมเปนทยอมรบของสงคม และสงคมยนยอมพรอมใจปฏบตตามกฎหมาย กฎขอบงคบเหลานน โดยถอวาเปนการปกครองภายใตกฎหมายมใชตามอาเภอใจ หรออานาจของตวบคคลในการนาหลกนมาปฏบตจะตองคานงถงเรองความเปนธรรมและความยตธรรม เทศบาลนครนนทบรไดยดเปนหลกปฏบต โดยไดดาเนนการเกยวกบการตรากฎหมาย กฎ ระเบยบ ขอบงคบททนสมยและเปนธรรม ภายใตการยอมรบและปฏบตตามของประชาชน โดยมงหวงใหเกดความเปนธรรมและเพอรกษาผลประโยชนของประชาชนเปนหลก หลกนตธรรมนามาใชในเรอง เชน การควบคมสถานบรการหรออาคารสถานท ในเรองทกอใหเกดเหตราคาญ การตอเตมอาคารทไมไดรบอนญาต การรกษาความสงบเรยบรอยและความปลอดภยในชวตและทรพยสนของประชาชน กฎ ระเบยบ ขอบงคบ ทใชไดแก เทศบญญตเทศบาลนครนนทบร

Page 47: การนําหลักธรรมาภ ิบาลไปใช ในอง ...ประกาศค ณ ปการ ความส าเร จในการท าป

39

พระราชบญญตรกษาความสะอาดและความเปนระเบยบเรยบรอยของบานเมอง พ.ศ. 2535 ประกาศกระทรวง ระเบยบเทศบาลนครนนทบร ซงแตละสานกของเทศบาลนครนนทบร มอานาจในการบงคบใช ตามความเหมาะสมและอานาจหนาทของแตละสานก “สานกการสาธารณสขและสงแวดลอมเรานน มความเครงครดในเรองของการใชในเรอง ของหลกนตธรรม คอ การปฏบตงานทกอยางนนเปนไปตามกฎระเบยบเจาหนาททกคน มความรบผดชอบสง เพราะฉะนนการทางานนอะไรทเปนความถกตองทเปนกฎระเบยบ จะปฏบตตามนนจะไมมการฝาฝน” (นางสาวพรศร กจธรรม, สมภาษณ, 6 กนยายน 2549) “กฎระเบยบของเรามทงกฎระเบยบระดบเทศบาลเอง กบทประกาศ อออกระเบยบเอง ทงตงแต ผ.อ. สานก ทานปลด จนถงทานนายกฯนะคะ แลวกเราตองใชตามระเบยบของ กรมสงเสรมการปกครองทองถน กระทรวงมหาดไทยเพราะฉะนน เรองทเปนการ บรหารงานบคคลทกอยางตองเปนไปตาม กทจ. คณะกรรมการเทศบาลแตละจงหวด“ (นางเรวด รตตญ, สมภาษณ, 20 กนยายน 2549) 2. หลกคณธรรม การยดมนในความถกตองดงาม โดยรณรงคใหเจาหนาทของรฐยดถอหลกนในการปฏบตหนาทใหเปนตวอยางแกสงคมและสงเสรมสนบสนนใหประชาชนพฒนาตนเองไปพรอมกน เพอใหคนไทยมความซอสตย จรงใจ ขยน อดทน มระเบยบวนย ประกอบอาชพสจรต จนเปนนสยประจาชาต นามาใชในเรองทเทศบาลเปนแกนหลกในการสรางสรรคคานยมทดงามใหกบพนกงานเทศบาลโดยสาหรบพนกงานเทศบาลไดมการอบรมและสรางคานยมในเรองความถกตองดงาม ซอสตย ขยนอดทน มระเบยบวนย ตลอดจนความชอบธรรมในการใชอานาจ เชน การพจารณาความดความชอบประจาป การลงโทษผกระทาผดวนยในความผดลกษณะตาง ๆ การใหรางวลแกผทาคณงามความด ในภาคประชาชนนนเทศบาลนครนนทบรไดจดโครงการ ตาง ๆ ขนมา อาทเชน การจดรณรงคใหความรเกยวกบยาเสพตด และรณรงคการปองกนและปรามปรามยาเสพตดในรปแบบตาง ๆ เชน หอกระจายสยงชมชน แผนพบ ปายประชาสมพนธ โครงการบรรพชาสามเณรภาคฤดรอนประจาทกปเพอปลกฝงใหเดกมคณธรรมนาจตใจใหเปน คนด การตงศนยสงเสรมเพอบาบดรกษาผตดยาเสพตด เปนตน “ไดนามาใชกบการกาหนดแนวปฏบต และการรณรงคใหปฏบตของพนกงานและ เจาหนาทของเทศบาลนครนนทบร ใหปฏบตโดยยดหลกความถกตอง ความดงาม มความซอสตยสจรต จรงใจ ขยน อดทน และมระเบยบวนย รวมทงการปฏบตตนเปน ตวอยางทดงามทถกตองแกสงคม โดยจดใหมการฝกอบรมพนกงานและเจาหนาท และ

Page 48: การนําหลักธรรมาภ ิบาลไปใช ในอง ...ประกาศค ณ ปการ ความส าเร จในการท าป

40

มการตดตามดแลของฝายบรหารตลอดเวลา” (นายสมพงษ ธรรมอปกรณ, สมภาษณ, 10 พฤศจกายน 2549) “ในเรองคณธรรมทกเรองเลยโดยเฉพาะ ในเรองของการสงการ การแบงงาน ความรบผดชอบ แลวกเราจะมการประเมนงานปละ 2 ครง เราจะมแบบประเมนทเปน แบบประเมนตามระเบยบราชการ ทจะตองประเมนและใหเจาตวไดรบทราบวาเขาไดรบ ผลการประเมนอยางไร อนนคอหลกคณธรรมทเราประเมนตามผลงานจรง ๆ” (นางเรวด รตตญ, สมภาษณ, 20 กนยายน 2549) 3. หลกความโปรงใส ไดแก การสรางความไววางใจ ซงกนและกนของคนในชาต โดยปรบปรงกลไกการทางานขององคกรทกวงการใหมความโปรงใส ประชาชนเขาถงขอมลขาวสารไดสะดวกและเขาใจงายและมกระบวนการใหประชาชนตรวจสอบความถกตองชดเจนได คณะผบรหารเทศบาลนครนนทบร ไดใหความสาคญตอประเดนนเปนอยางยงโดยไดแถลงนโยบายไวอยางชดเจนวาทกเรองทเทศบาลดาเนนการสามารถชแจงและเปดโอกาสใหตรวจสอบไดอยางเตมทและโดยเฉพาะอยางยงเปนผเผยแพรขอมลขาวสารเกยวกบนโยบาย ผลการดาเนนการและการจดซอจดจางใหประชาชนและผสนใจทราบ โดยผานสอตาง ๆ ทงสอบคคล สอวทย สอโทรทศน สอสงพมพและสอสารสนเทศ ดวยภาษาทเขาใจงาย ประชาชนสามารถเขาถงขอมลขาวสารไดอยางสะดวกและมกระบวนการตรวจสอบความถกตองอยางชดเจนเปนไปอยางซอสตยและเนนประโยชนสงสด นอกจากนหลกความโปรงใสนามาใชในเรองการมตวแทนชมชนเปนกรรมการในการตรวจรบการจาง การจดซอจดจาง มการประกาศแจงใหประชาชนทราบถงโครงการ กจกรรมตาง ๆ ของเทศบาล การจดทารายงานทางการเงนประจาปและประกาศใหประชาชนทราบ รายงานผลการคดเลอกผใหบรการตลาดกลางอเลกทรอนกส โดยแจงผลใหผประกอบการทราบตดประกาศและรายงานสานกงานตรวจเงนแผนดน “ดานความโปรงใส เราจะมการทาแผนนะครบ การทาแผน ทาโครงการ การรบหนงสอ รองเรยนตาง ๆ พอรบหนงสอรองเรยน พอเราทาเสรจเรากแจงไปทผรองเรยนวาขณะน เราไดทาเสรจแลว อนไหนททาได ถออนไหนททาไมไดกแจงเคาไปวาเราทาไมได เนองจากตดปญหาอปสรรค กคอ หนงอาจเปนทของเอกชน ซงเราไมสามารถทจด งบประมาณหลวงเขาไปไดหรอบรเวณนนอาจจะมปญหาเปนขอพพาทกน ฟองรองกน อยอยางน เรากเขาไปจดการใหไมได” (นายสขสนต ยทธเกษมสนต, สมภาษณ, 22 สงหาคม 2549)

Page 49: การนําหลักธรรมาภ ิบาลไปใช ในอง ...ประกาศค ณ ปการ ความส าเร จในการท าป

41

“เรามงบประมาณทจะใชมากพอสมควร ซงมนมระเบยบพสดทกาหนดไวชดวาจะตอง ทาอยางไร ทกอยางตองเปนไปตามขนตอน การทางานเรองงบประมาณทกอยางเปนไป ตามขนตอนระเบยบการพสดทกอยาง เรากไมเคยจะตองมเรองไปชแจงกบ สตง. เพราะ สตง. เขามาตรวจ ทกอยางกผานกเปนไปตามระเบยบ เราทางานอยางตรงไปตรงมา” (นางสาวพรศร กจธรรม, สมภาษณ, 6 กนยายน 2549) “มการเปดเผยขอมลทเปนประโยชนอยางตรงไปตรงมา ดวยภาษาทเขาใจงาย ประชาชนเขาถงขอมลขาวสารไดสะดวก เชน การแบงงานหนาทความรบผดชอบของ เจาหนาทการเบกจายเงนทกประเภทของสานกงาน” (นางเรวด รตตญ, สมภาษณ, 20 กนยายน 2549) “กมความโปรงใสนะ เทศบาลเปดโอกาสใหพวกเราไปนงฟงเคาอภปรายในการประชม สภาเทศบาล มสวนรวมในการแสดงความคดเหน กถอวามการบรหารงานทดนะ” (คณยงยทธ ตรวาร, สมภาษณ, 3 ธนวาคม 2549) 4. หลกความมสวนรวม ไดแก การเปดโอกาสใหประชาชนมสวนรวมรบรและเสนอความเหนในการตดสนปญหาสาคญของประเทศไมวาดวยการแจงความเหนการไตสวนสาธารณะการประชาพจารณ การแสดงประชามตหรออน ๆ เปนหลกการทมความสาคญของการบรหารจดการรปแบบธรรมาภบาล ทตองมการเปดโอกาสใหประชาชนมสวนรวมรบรและเสนอความคดเหนทกขนตอนในการบรหารงาน ตงแตการรบรขอมลขาวสาร แสดงความคดเหนในการตดสนใจทาอะไร อยางไร ไดมสวนรวมในการบรหาร เชน จดทาและออกระเบยบสภาเทศบาล นครนนทบรวาดวยการใหประชาชนเขารบฟงและรายงานการประชมคณะผบรหารทองถน แตงตงตวแทนใหเปนคณะกรรมการรวมในการจดซอจดจาง เปดโอกาสใหประชาชนเขารบฟงการประชมสภาเทศบาล ทงนเพอใหมมมมองทหลากหลายสามารถแกไขปญหาไดอยางยงยน โดยการม สวนรวมสามารถกระทาไดในหลายระดบทงดานนโยบาย โครงการ หรอกจกรรม ทงยงสราง ความรวมมอรวมใจและยอมรบในการพฒนามากยงขน ลดความขดแยงในอนาคต รวมทงสามารถประหยดงบประมาณ คาใชจาย และความคมคาของโครงการ “เทศบาลจดใหทางชมชน (ประธานชมชน) ประชาสมพนธ ใหลกบานไดทราบถงการ พฒนาในเขตชมชน ดงนน ชาวบานในเขตกจะเขาฟงและรวมแสดงความเหนวา เหนดวย ไมเหนดวย ครบ” (นายบญเทยง เนตประเสรฐ, สมภาษณ, 5 พฤศจกายน 2549)

Page 50: การนําหลักธรรมาภ ิบาลไปใช ในอง ...ประกาศค ณ ปการ ความส าเร จในการท าป

42

“เปดโอกาสใหประชาชนในชมชนมสวนรวม โดยมประชาชนเปนตวกลางประสานกบ เทศบาล เทศบาลมการประชมสภาเทศบาล ทางเทศบาลฯ กจะเชญไปรบฟงการแกไข ปญหา ขอแนะนา หรอใหเสนอความคดเหน เทศบาลจะจดงานอะไรกจะแจงเชญไป รวมงาน เชน งานแถลงขาวประเพณตาง ๆ” (คณยงยทธ ตรวาร, สมภาษณ, 3 ธนวาคม 2549) “เทศบาลนครนนทบรไดจดตงคณะกรรมการชมชนทวพนทรวมทงหมด 80 ชมชน แตละคณะกรรมการ มกรรมการ 9 - 15 คน ทมาจากการเลอกตงของคนในชมชน โดยเปดโอกาสใหประชาชนมตวแทนเขาไปมสวนรวมรบรและแสดงความคดเหนในการ ตดสนใจเรองการพฒนาและการแกไขปญหาตาง ๆ” “และเพอประสานความมสวนรวมเทศบาลไดจดใหคณะกรรมการชมชนดงกลาวได มการประชมสมมนาและทศนศกษา เพอแลกเปลยนความคดเหน ประสบการณ และ รบฟงขอเสนอแนะในการดาเนนการพฒนาของเทศบาลเปนประจาทกป” (นายสมพงศ ธรรมอปกรณ, สมภาษณ, 10 พฤศจกายน 2549) 5. หลกความรบผดชอบ ไดแก การตระหนกในสทธหนาทความสานกในความรบผดชอบตอสงคม การใสใจปญหาสาธารณะของบานเมองและการกระตอรอรนในการแกปญหา ตลอดจนความเคารพในความคดเหนทแตกตางและความกลาทจะยอมรบผลดและเสยจากการกระทา ของตนนามาใชในเรองการเปดโอกาสใหประชาชนมสวนรวมรบรและรวมขอความเหนในการตดสนใจในโครงการ กจกรรมตาง ๆ ของเทศบาล เชน การตรวจสอบโครงการตาง ๆ ของเทศบาล การจดศนยขอมลขาวสารทองถนใหประชาชนเขามาขอขอมลและตรวจสอบโครงการตาง ๆ ของเทศบาลไดตลอดเวลา “นามาใชในเรองการเปดโอกาสใหประชาชนมสวนรวมรบรและรวมขอความเหนในการ ตดสนใจในโครงการ กจกรรมตาง ๆ ของเทศบาล เชน การตรวจสอบโครงการกอสราง ของเทศบาล การจดศนยขอมลขาวสารทองถนใหประชาชนเขามาขอขอมลและ ตรวจสอบโครงการตาง ๆ ของเทศบาลไดตลอดเวลา” (นายสทธพล วงษดนตร, สมภาษณ, 11 ตลาคม 2549) “แลวสงทตองคานงถงกคอเรองอนรกษสงแวดลอมเรามการกาจดนาเสย เรากไดเปด พนทบรการนาเสยในประชานเวศน ซงมบรการอยท 10 ตารางกโลเมตรกประมาณ 1 ใน 3 ของพนท เทศบาลทงหมด สวน 2 ใน 3 กยงใชวธการเดมอยกคอการปลอย ลงคลอง แตกไดมการอนรกษคคลอง โดยมการทาโครงการคลองสวยนาใส มการเกบ

Page 51: การนําหลักธรรมาภ ิบาลไปใช ในอง ...ประกาศค ณ ปการ ความส าเร จในการท าป

43

ผกตบชวา เกบวชพช นคอประเดนท 1 ประเดนท 2กคอเราใชกฎหมายควบคมอาคาร ควบคมใหเขาทาถงดกไขมนทาการบาบดนาเสยในครวเรอนกอนจะปลอยลง ทอสาธารณะ อนนคอหามนาเสยไมใหลงคลอง” (นายสขสนต ยทธเกษมสนต, สมภาษณ, 22 สงหาคม 2549) “ทวถงนะครบ เชน การใหบรการสาธารณสข กจะมการออกหนวยเคลอนทเขาไปในซอย ทอยลก ๆ เพอบรการประชาชน สานกการชางกมการเขาไปตรวจด เรองรองเรยน ทประชาชนรองเรยนไป เชน เรองถนนในซอยชารด ทอระบายนาอดตน อยางนครบ” (คณยงยทธ ตรวาร, สมภาษณ, 3 ธนวาคม 2549) 6. ดานความคมคา ไดแก การบรหารจดการและใชทรพยากรทมจากดเพอใหเกดประโยชนสงสดแกสวนรวมโดยรณรงคใหคนไทยมความประหยดใชของอยางคมคาสรางสรรคสนคาและบรการทมคณภาพสามารถแขงขนไดในเวทโลกและรกษา พฒนา ทรพยากรธรรมชาตใหยงยนสมบรณนามาใชในเรองการบรหารจดการและการใชทรพยากรทมจากดของเทศบาล เพอใหเกดประโยชนสงสดแกประชาชน ปลดเทศบาลเนนยาใหทกกองตรวจสอบความถกตองของการขออนมตจดซอจดจาง เพอมใหเกดความผดพลาดและใหทาตามแผนการจดหาพสดและแผนการปฏบตการจดซอจดจางใหแลวเสรจตามกาหนดเวลามการประชมการจดทาแผนจดหาพสดและแผนปฏบตการจดซอจดจางประจาปงบประมาณแตละป มปลดเทศบาลเปนประธานเพอใหมการบรหารงานพสดไดอยางมประสทธภาพและสอดคลองกบมตของคณะรฐมนตร “เทศบาลนครนนทบร ไดนาหลกขอน มาใชในการบรหารงบประมาณ การบรหารอาคาร สถานท วสดอปกรณ โดยยดหลกทวา จะตองบรหารจดการและใชงบประมาณ ทรพยากรทมอยางประหยดและเกดประโยชนสงสดแกสวนรวม มการรณรงคใหมการ ประหยด การใชอยางคมคา แกบรรดาพนกงานและเจาหนาท” (นายสมพงศ ธรรมอปกรณ, สมภาษณ, 10 พฤศจกายน 2549) “ถาพดถงความคมคาในเรองของการจดหาวสดครภณฑ หรอวาการใชงบประมาณนน เราพยายามใชอยางคมคาใชใหเกดประโยชนสงสด เพราะเราคดวางบประมาณทเรา ไดมานนเปนงบประมาณทไดมาจากภาษอากรของประชาชนเมอนามาใชกตองใชใหได ประโยชนคมคาทสด ยกตวอยางเชน ถาซอรถขยะมารถขยะกตองนาไปปฏบตงานได ตามเปาหมายตองเกบขยะไดของทซอมาแลวใชไมไดเราไมม ตองนาไปทาใหเกด ประโยชนกบทางเทศบาลมากทสด” (นางสาวพรศร กจธรรม, สมภาษณ, 6 กนยายน 2549)

Page 52: การนําหลักธรรมาภ ิบาลไปใช ในอง ...ประกาศค ณ ปการ ความส าเร จในการท าป

44

“ความคมคากถอวางานการกอสรางทกชนทเราตงงบประมาณเอาไว จะใหมนคมคา ในแงทวา ทกครงทไปสารวจ เรากจะดวางานชนนเขาไปบรการกบครวเรอน กหลงคาเรอนจะทาใหเคาไดรบความปลอดภยเปนกเปอรเซนจะทาใหเคาเดนทางไป ทางานไดเรวขนเทาไหร จะทาใหปญหานาทวมบานเคาไมมเปนเทาไร ซงในการ ประเมนผลนเราจะมการทา Benefit - Cost Ratio ตลอดเวลากคอ ผลกาไรคอ ตนทน มนจะตองมคามากกวาหนงนะครบ ถามคาไมถงหนง เรากไมลงทนนะครบ อนนกคอ ความคมคาในแงของเศรษฐศาสตร อนนคอความคมคาในแงของการเมอง นะครบกคอวา ทาใหประชาชนของเราเขามามสวนรวมในการเปนเจาของชนงาน แตละอยาง เชน ตงแตเรมการสารวจการทาแผน การตงงบประมาณ อนนคอ ความคมคา ทางดานการเมอง อนนคอ ความคมคาทางดานสงคมเมอเคามรายไดดขน เศรษฐกจดขน ถนนหนทาง สาธารณปโภคกไปผานถงบานเคา สงคมเคาจะดขน ระดบมาตรฐานการครองชวตอยกอยดกนด กดขน กมความสะดวก สบาย สะอาด 3 ตว เราตองคดถง 3 ตว นกอน ตองสะดวก ตองสะอาด ตองสบาย” (นายสขสนต ยทธเกษมสนต, สมภาษณ, 22 สงหาคม 2549)

ปญหาและอปสรรคของการประยกตใชหลกธรรมาภบาล

ผลการศกษาการนาหลกธรรมาภบาลมาใชในเทศบาลนครนนทบร ผศกษาพบวากอนทจะมพระราชกฤษฎกาวาดวย หลกเกณฑและวธการบรหารกจการบานเมองทด พ.ศ. 2546 และหลกจากทไดมการประกาศบงคบใช ไดพบความแตกตางในการปฏบตงานของสานกตาง ๆ ของเทศบาล ซงแบงออกไดดงน 1. ในเรองของการบรการประชาชน กอนทมการใชหลกธรรมาภบาลนน จดใหบรการประชาชนไมวาจะเปน ฝายทะเบยนราษฎร ฝายรกษาความสงบเรยบรอยและความมนคง (เทศกจ) สานกการคลง (สวนจดเกบภาษ) มปายแสดงรายการขนตอนการปฏบตตาง ๆ นอยเกนไป ทาใหประชาชนทมาตดตอเกดความสบสน สถานทใหบรการประชาชนคบแคบและ ไมมสงอานวยความสะดวก เจาหนาทขาดจตสานกในการใหบรการประชาชน ภายหลงการนาหลกธรรมาภบาลมาปรบใช มการนาปายมาตดประจาจดตาง ๆ ของแตละหนวยบรการและนาระบบบตรควมาใชในการใหบรการประชาชนของงานทะเบยนราษฎรจดใหมสงอานายความสะดวกและสถานทใหม เชน มทอานหนงสอ โตะเกาโซฟา ทนงรอสะดวกสบาย มการประชาสมพนธอเลกทรอนกสแบบระบบไฟวง เทศบาลจดใหมการฝกอบรมพนกงานเทศบาล

Page 53: การนําหลักธรรมาภ ิบาลไปใช ในอง ...ประกาศค ณ ปการ ความส าเร จในการท าป

45

ทกระดบในเรองจตสานกในการบรการประชาชนมากขน 2. ในเรองของการพฒนาบคลากรขององคกร การพฒนาบคลากร ยงมขอจากดในเรองหลกสตรเนอหาการพฒนา บคลากรขาดการพฒนาการบรหารงานสมยใหม ภายหลงการนาหลกธรรมาภบาลมาใชทาใหเทศบาลเกดความตนตวในการฝกอบรมพนกงานเทศบาล มการพฒนาบคลากรของเทศบาลใหตรงกบปญหาและความตองการของเทศบาลมากขนและผบรหารเทศบาลใหการสนบสนน เชน การอบรมสรางจตสานกในการใชบรการประชาชน การสนบสนนใหบคลากรลาศกษาตอพฒนาและสรางจตสานกในการบรการประชาชน สนบสนนใหพนกงานเทศบาล มความคดรเรมกลาคดกลาตดสนใจเสนอผลงาน แนวคดใหม ๆ ปรบปรงและพฒนาระบบงานเอกสารสานกงาน เชน อบรมงานเขยนหนงสอราชการ การฝกอบรมดงานหลกสตรตาง ๆ ทเกยวของของแตละฝาย/กอง เปนตน ในปงบประมาณ 2549 โครงการหลายโครงการของเทศบาลทมงเนนไปทการพฒนา สงคมและความมนคงของมนษยดานโครงสรางพนฐาน ไมวาจะเปนโครงการจดการมลฝอยตดเชอ โดยใหบรการเกบขนมลฝอยตดเชอจากสถานบรการสาธารณสข จานวน 33 แหง และปจจบนไดขยายการใหบรการครอบคลม 100% จานวน 63 แหง การกอสรางโรงงานผลตปยอนทรยนครนนท เกดขนโดยความรวมมอของเทศบาลนครนนทบร ประเทศไทย เมองเรกจโอ เอมเลยประเทศอตาล และเมองบาเซโลนา ประเทศสเปน ภายใตโครงการเอเชย เอรป (Asia Urbs) โดยไดรบงบประมาณสนบสนนจากคณะกรรมาธการยโรป (EU) อตรากาลงการผลต 20 ตนตอวน เปนแนวทางการ จดการมลฝอยแบบบรณาการ โครงการตรวจสอบการทางานของรถขยะดวยระบบดาวเทยม เทศบาลนครนนทบรใชเทคโนโลยททนสมยเพมประสทธภาพในการบรหารจดการมลฝอยโดยใชระบบควบคมและตดตามการเดนรถดวยดาวเทยม SW - R real time GPS tracking system, vehicle monitoring system ตดตงในรถขยะ 45 คน ทาใหตรวจสอบสภาพการทางาน เชน สถานท ความเรว ตาแหนง นามนเชอเพลง ฯลฯ โครงการยกระดบมาตรฐานศนยบรการสาธารณสข เทศบาลนครนนทบร คณะผบรหารมการกากบและสงเสรมใหศนยบรการในสงกดทกแหงจดระบบการบรหารททาใหสามารถมนใจไดวา บรการทประชาชนไดรบจะไดมาตรฐาน มประสทธภาพ เปนไปอยางทวถง โดยเปนไปตามมาตรฐาน HCA ทกระทรวงสาธารณสขกาหนดไว ผลสาเรจของการใชธรรมาภบาล ผศกษาไดแบงเปน 2 สวน สวนแรก คอ ดานประสทธภาพในการทางานผลทไดมการปรบปรงระบบการปฏบตงานราชการทยดหยนและเออตอการทางาน เชน งานบตรประชาชน ในการแจงบตรประชาชนหาย และขอทาบตรประชาชนใหม งานบรการสาธารณสขดานตาง ๆ สามารถแจงทเทศบาลได และเพอความสะดวกรวดเรวแก

Page 54: การนําหลักธรรมาภ ิบาลไปใช ในอง ...ประกาศค ณ ปการ ความส าเร จในการท าป

46

ประชาชนเทศบาลมแบบฟอรมใหประชาชนสามารถดาวนโหลดไดผานเวบไซตของเทศบาล นอกจากนไดมอบอานาจโดยจดทาเปนคาสงมอบของนายกเทศมนตรใหปลดเทศบาลและ รองปลดเทศบาล เชน คาสงเทศบาลนครนนทบร ท 455/2549 ลงวนท 8 กรกฎาคม 2548 เรอง มอบอานาจใหปลดเทศบาลและรองปลดเทศบาล ปฏบตราชการแทนนายกเทศมนตร มบญชการมอบอานาจแนบทายคาสงน เชน เรองการกอหนผกพน ใหปลดเทศบาล/รองปลดเทศบาล มอานาจอนมตให จดซอ - จดจาง โดยวธตกลงราคาวงเงนไมเกน 100,000 บาท หรอเรอง การอนมตฎกาเบกจายเงนใหปลดเทศบาล/รองปลดเทศบาลมอานาจอนมตฎกาเบกจายเงนและเอกสารประกอบฎกาทกชนด โดยไมจากดวงเงน หมวดเงนเดอนและคาจางประจา หมวดคาจางชวคราว ในการบรหารงานเพอลดขนตอนการปฏบตงานใหสนกระชบมากยงขนมกลไกการเขาถงความตองการของประชาชน สวนทสอง คอ การนาความรนวตกรรม เทคโนโลยมาใชเพอเพมประสทธภาพในการปฏบตงานใหบรรลวตถประสงคตามวสยทศนของเทศบาลใหเปนเมองนาอย เชน กรณโครงการตรวจสอบการทางานรถขนขยะดวยระบบดาวเทยม โครงการปยหมกโดยสรางโรงงานปยหมกโครงการบาบดนาเสย เปนตน อยางไรกตาม การบรหารโดยหลกธรรมาภบาลของเทศบาลนครนนทบรยงมปญหาและอปสรรคในหลาย ๆ ดาน ผลการศกษาแบงออกเปน 3 สวน ดงน สวนแรก ปญหาและอปสรรค ทเกดจากโครงสรางขององคกร ระบบการเมองและการบรหารราชการในภาครฐยงมลกษณะเปนโครงสรางใหญและรวมอานาจการตดสนใจไวทผบรหารระดบสง ขนตอนการทางานเปนไป ในแนวดง ทาใหการปฏบตงานเกดความลาชา ถงแมองคกรปกครองสวนทองถนมการขยายตวเพอตอบสนองความตองการของประชาชน แตกยงคงจาลองระบบโครงสรางการบรหารเหมอนกบสวนกลางและทสาคญขาดกลไก/หนวยงานทมอานาจตรวจสอบการทางานของภาครฐทปลอดจากการเมองอยางแทจรง สวนทสาม ปญหาและอปสรรคของพนกงาน เจาหนาทเทศบาล คอ พนกงานบางคนขาดความตระหนกในการใชหลกธรรมาภบาลในการปฏบตงานเพอบรการประชาชน (service - mind) การใชอานาจหนาทในการหาประโยชนมชอบของพนกงานบางคน การขาดความรความเขาใจในงานทปฏบตของพนกงานบางสานก/กอง สงผลใหประชาชนไดรบความเดอดรอนและสงผลตอภาพลกษณทดของเทศบาล ตลอดจนการใชชองโหวของกฎ ระเบยบเชน หลกธรรมาภบาลเปดโอกาสใหประชาชน พนกงาน ขาราชการ สามารถตรวจสอบ รองเรยนในเรอง

Page 55: การนําหลักธรรมาภ ิบาลไปใช ในอง ...ประกาศค ณ ปการ ความส าเร จในการท าป

47

ทไมไดรบความเปนธรรม แตมคนบางกลมใชประโยชนจากชองทางน ในการรองเรยนไมวาจะรองเรยนทางอนเตอรเนต รองเรยนผานศนยดารงธรรมของจงหวด “ระบบไอทมนททงขอดและขอเสย ความโปรงใสของขอมลเนย ถาคนไดขอมลด กดไป ถาคนใชขอมลไมดกนามาใสรายกนไดงายอยางเชน ผบรหารโรงเรยนของพ ทงททางาน ดแตกมบางคน ซงเรากไมทราบวาคนดวยกนเองหรออจฉากนยงไง เคากเกดรองเรยน พอระบบธรรมาภบาลบอกวามนตองโปรงใสนะ มนตองมขอมลทเปดเผยไดเขากใส อนเตอรเนตมาเลย” “ซงจรง ๆ แลวมนเปนเรองไมยตธรรมเลย สาหรบเจาตวเพราะวาเจาตวเขาทางานหนก แตพอคนทวาเสยผลประโยชนปปเนย มาใสรายเขาทางอนเตอรเนตเนย แลวไมใสชอ ตวเองดวยนะ ทานองนมนแย คอในเรองน พวางนะถาคนททามาแลวกลาทจะใสชอจรง นามสกลจรงตนเอง เราตอบไดเลย พเคยอยทระยองเขาไมรหรอกวาตอนนทะเบยน ราษฎรเชคไดทวประเทศ พอเชคไปกลบเปน ชอ นามสกลเดก อาศยชอเดกอาย 10 ขวบ เขามาลงวาครคนนไมด เชน แตงตวไมเหมาะสม ซงทงทเจาตวเขาเอง ผบรหารโรงเรยน ตางกมการอบรมเรยบรอยดอยแลว” (นางเรวด รตตญ, สมภาษณ, 20 กนยายน 2549) สวนทสาม ปญหาและอปสรรคในภาคสงคม คอ ประชาชนยงขาดจตสานกในการ มสวนรวมตรวจสอบการทางานของเทศบาล ตลอดจนทศนคต คานยมของคนในสงคมทองถนยงยดตดหรอชนชมกบผมอานาจ ชนชมคนมฐานะ หรอผทสามารถชวยเหลอตวเองไดในทกเรอง ดงนนปญหาในภาคสงคมน จงเนนในเรองของคณธรรม จรยธรรม คานยมทดของคนในทองถน “ธรรมาธไตยมนมาจากธรรมาธบาล ถาเกดทกคนมธรรมะในใจกคอรหนาทตวเอง ขาราชการรหนาทตวเอง นกการเมองรหนาทตวเอง ตวเองเปนตวแทนประชาชนมหนาท บรหารประเทศ ซงตองรกษาผลประโยชนของประเทศเปนหลกแตตวเองกไปเอาอานาจ ตรงนนนะ มาเพอตวเองเอามาเพอสรางความรารวยใหตวเอง เอามาเพอมาบรการ พรรคพวกตวเอง เอามาเพออะไรทเปนของตวเอง ไมไดคดถงประเทศเนย มนกไมใช ธรรมะของผบรหารแลวกผดกตกากนอยแลวกทาใหธรรมชาตตรงนนอยไมได เชนเรอง ของการทากฎหมายมาสกฉบบหนง เรากเขยนกฎหมายขนมาเพอใหมนเกดชองวาง แลวตวเองกเขาไปในชองวางนน หรอความรไมพอ นอกจากวาหนงตองการเอา หรอโลภ อนทสองในขณะนนความรไมพอ อาจจะสรางกฎหมายดวยความทความรมแคนน ในตอนนนละกมาแกไขตอนนกไดกไมมอะไรกเมอมความรปญญากเกดขนมา ม 2 เรอง

Page 56: การนําหลักธรรมาภ ิบาลไปใช ในอง ...ประกาศค ณ ปการ ความส าเร จในการท าป

48

ตองมธรรมะในตวเอง รหนาทตวเอง ตองรตามหนาท อนท 2 ตองมปญญาใหวารจรง ๆ แลวความจรงมนเปนยงไงในฐานะประชาชนและประชาชนตองทายงไง ในฐานะ ขาราชการจรง ๆ ขาราชการตองทาอยางไรในฐานะของนกบรหารการเมองจรง ๆ แลว ปญญาของแตละระดบกตองมดวย ปญญากตองไมแฝงดวยตณหากตองเปนปญญา จรง ๆ ปญหาเพอชวยเหลอไมใชปญหาทโกยเขามา ถาทกคนทาไดอยางนหมด ปญหา ธรรมมาภบาลไมม แตทกวนนมนมปญหากเพราะตวเองเอาตณหาเขามาปนดวย คอ เอามาเสพทกวนนเรารสกวาเราพงพาเปนชวตทตองพงพาเยอะ คานยมนบถอคนมเงน ไมไดนบถอคณธรรมของคนเหนคนมเงนทกอยางเปนคนดหมด แตคนทมคณธรรม ไมเอาเปรยบชาวบาน มเมตตากรณา แตเคาไมมกนกลบมองเปนคนตลกเปนคนโงไป ถาคานยมยงเปนอยางน ธรรมาธบาลเรากไมไดประโยชนอะไรหรอก มแตชอไมมเนอหา สาระเหมอนกบผลตภณฑชนหนงขนมาหอสวย แตวาเนอหาสาระคอทอฟฟ อรอย แตเนอหาสาระไมม เราตองเปลยนคานยม คานยมนมนตองไมใชเงน คานยมคนด มนตองอยทตวคนดไมใชนยมวาเงนด ไมใชนยมวาเงนด (นายสขสนต ยทธเกษมสนต, สมภาษณ, 22 สงหาคม 2549)

Page 57: การนําหลักธรรมาภ ิบาลไปใช ในอง ...ประกาศค ณ ปการ ความส าเร จในการท าป

บทท 5

สรป อภปรายผล และขอเสนอแนะ

การศกษาวจยเรอง “การนาหลกธรรมาภบาลไปใชในองคกรปกครองสวนทองถน : ศกษากรณ เทศบาลนครนนทบร” ครงนมวตถประสงคเพอทราบถงผลการดาเนนงานของเทศบาลนครนนทบร ภายใตหลกธรรมาภบาล ทราบถงปญหาและอปสรรคในการปฏบตตามหลก ธรรมาภบาลและแนวทางการปรบปรงการบรหารงานโดยใชหลกธรรมาภบาล โดยดาเนนการศกษาขอมลจากเอกสารและสมภาษณผมสวนเกยวของ ไดแก รองนายกเทศมนตร ปลดเทศบาล ผอานวยการสานกและผนาชมชน ในชวงเดอนกรกฎาคม - ธนวาคม 2549 ผลการวจยโดยสรปดงน

สรปผลการศกษา

1. การบรหารงานและการปฏบตงานของคณะผบรหารและพนกงานเทศบาลนครนนทบร ไดนาแนวทางพนฐาน 6 ประการ ของหลกธรรมาภบาลมาปฏบต ซงโดยรวมแลวกอนทจะมการนาหลกธรรมาภบาลเขามาใช เทศบาลนครนนทบรกไดยด กฎ ระเบยบ ขอบงคบของสวนราชการ ในการดาเนนการปฏบตงานอยกอนแลว เพยงแตหลกธรรมาภบาลทนามานนเปนการประยกตใช เพอประสทธภาพ ประสทธผล และใหเกดความยดหยนในการปฏบตงาน เชน งานบรการประชาชน ดานทะเบยนราษฎร ดานสาธารณสข ดานการศกษา เปนตน อกทงเปนการกระตนใหเกดการตระหนกถงหนาทความรบผดชอบทมตอองคกรและประชาชนของพนกงานเทศบาลและผบรหารระดบสง การนาหลกธรรมาภบาลเขามาใชในการปฏบตงานหลาย ๆ เรองอยระหวางการเรยนร พฒนา หรอรอความชดเจนจากหนวยงานกลางทรบผดชอบในเรองนนจดทาคมอหรอแนวทางใหสวนราชการนาไปปฏบต 1.1 ดานนตธรรม นามาใชในเรองกฎ ระเบยบ ขอบงคบ ทเกยวของ เพอใหเกด ความเปนธรรมและรกษาผลประโยชนของประชาชนโดยรวม เชน การออกเทศบญญต ขอบงคบเทศบาล เปนตน 1.2 ดานคณธรรม นามาใชในเรอง การปลกฝงคานยมทด ใหแก พนกงานเทศบาลในดานตาง ๆ เชน ดานงานบรการ ความซอสตย ขยน อดทน มระเบยบวนย รวมไปถงการพจารณาความดความชอบทถกตองและเปนธรรมแกพนกงานเทศบาลตลอดจนโครงการตาง ๆ

Page 58: การนําหลักธรรมาภ ิบาลไปใช ในอง ...ประกาศค ณ ปการ ความส าเร จในการท าป

50

ทมงสงเสรมดานจรยธรรม คณธรรม เชน โครงการบรรพชาสามเณรภาคฤดรอน เปนตน 1.3 ดานความโปรงใส นามาใชในเรอง การเปดโอกาสใหคณะกรรมการชมชน เขามามสวนรวมในการตรวจรบงาน เชน งานกอสรางถนน ไฟฟา การอนมตจดซอจดจางวสดอปกรณตาง ๆ นอกจากนยงมสอตาง ๆ เชน วารสารเทศบาลฯ ทใหขอมลเกยวกบการดาเนนงานดานตาง ๆ ของเทศบาล 1.4 ดานการมสวนรวม นามาใชในเรองการเปดโอกาสใหประชาชนผสนใจเขารบฟงการประชมสภาเทศบาล พรอมทงสามารถเสนอแนะแนวทางขอคดเหนตาง ๆ อยางเสร การเปดโอกาสใหประชาชนในชมชน แตละชมชนในเขตเทศบาล เสนอสงทตองการพฒนาชมชน โดยผานประธานชมชนของตนเอง เพอนาเสนอในแผนพฒนาเพมเตม ซงสามารถตอบสนองความตองการของประชาชนในชมชนไดเปนอยางด 1.5 ดานความรบผดชอบ นามาใชในเรองของการดาเนนงานดานตาง ๆ ของเทศบาล โดยมงเนนไปทผลประโยชนของประชาชนเปนหลก เชน โครงการหนวยเคลอนทของสานกการสาธารณสขฯ ทเนนการบรการใหประชาชนในชมชนทอยในซอยลกไดรบการบรการ ดานการแพทยอยางทวถง เปนตน 1.6 ดานความคมคา นามาใชในเรอง การบรหารจดการทรพยากรอยางประหยดและมประสทธภาพ ไมวาจะเปนการรณรงคใหปดไฟ ปดแอรตอนพกเทยงของเทศบาล การใชกระดาษใหครบทงหนาและหลง ตลอดจนการปฏบตงานของเทศบาลททาไปแลวประชาชนตองไดรบผลประโยชนทคมคามความทนทาน คมกบงบประมาณทเทศบาลลงทนไป 2. ในการนาหลกธรรมาภบาลไปใชม 3 ประเดน ทยงเปนปญหาและอปสรรค คอ 2.1 โครงสรางองคกร บางเรองของการดาเนนงานยงคงมลกษณะ top - down มความลาชาในการสงการอยมาก ทาใหในบางครงตอบสนองความตองการของประชาชนไมไดในทนท หรอการปฏบตงานของเจาหนาทระดบลางอาจหยดชะงกเพยงเพราะรอผลการพจารณาอนมตทมลาดบขนตอนมากเกนไปในบางเรอง นอกจากนการเมองกยงมสวนททาใหเปนอปสรรคของการใชหลกธรรมาภบาลในบางเรอง 2.2 การนาหลกธรรมาภบาลไปใชในการปฏบตงานทาใหเจาหนาทตนตวและตระหนกถงหนาทความรบผดชอบ แตกมบางคนไมไดมการตอบสนองทจะนาหลกธรรมาภบาล มาพฒนาระบบงานททาหรอนามาสรางคานยม จตสานกของความเปนพนกงานเทศบาลทด ยงยดตดกบระบบงานเดม ๆ หรอแมกระทงอาศยชองโหวของกฎหมาย ระเบยบ ขอบงคบ หาผลประโยชน

Page 59: การนําหลักธรรมาภ ิบาลไปใช ในอง ...ประกาศค ณ ปการ ความส าเร จในการท าป

51

2.3 ภาคประชาสงคม ประชาชนในทองถนมสวนรวมในการตรวจสอบการทางานของเทศบาลในระดบหนง เชน การตรวจสภาพของสาธารณปโภคขนพนฐานวามความทนทานไดมาตรฐาน หรอไม การบรการทวถงหรอไม จากการศกษาพบวาผนาชมชน อยากใหประชาชน ในเขตของเทศบาลนครนนทบร ออกมามสวนรวม ออกมาทากจกรรมใหมากกวาทเปนอย ในขณะน เพอประโยชนทชมชนจะไดรบอยางเตมทนนเอง ปญหาออยางคอ ผทเสยผลประโยชนจากการดาเนนการของเทศบาลนครนนทบรมกรวมกลมกนตอตานโดยผานสอตาง ๆ แตประชาชนจานวนมากทไดรบผลประโยชนมกไมคอยออกมาแสดงความคดเหน ทกทวง เลยทาใหเสยงของคนหมนอยมพลง ซงอาจเปนผลเสยตอการพฒนาทองถน 3. แนวทางการปรบปรงผลการศกษา เหนควรมการนาหลกจรยธรรม คณธรรม เขามาประกอบในการบรหารงาน การปรบปรง แกไขกฎ ระเบยบทใชในการปฏบตงาน ตลอดจนหนวยงานราชการทกสวนตองมการประสานงานรวมมอซงกนและกน ตลอดจนรวมมอกบภาคเอกชน ภาคประชาชน

อภปรายผล

1. หลกธรรมาภบาลถกนามาใชในการบรหารงานในเทศบาลนครนนทบร เพราะตองการใหหนวยงาน ระบบงานมความโปรงใส เพอใหประชาชนในเขตเทศบาลไววางใจในการทางานของคณะผบรหาร ขาราชการประจา สรางความเชอมน และประสานความรวมมอกบชมชนตาง ๆ ในเขตเทศบาล หลกความโปรงใส ตรวจสอบได เพราะนโยบายทเปดกวางของเทศบาล โดยจดใหมเวบไซตของเทศบาลเพอรองเรยนความเดอดรอน ศนยดารงธรรมของจงหวดนนทบร สงเหลานเปนชองทางไวใหผเดอดรอนใชเปนทพงกลบถกนามาเปนเครองมอการรองเรยน ใสรายกนของพนกงานเทศบาล ซงสรางความเสยหายตอหนวยงาน หรอบคคลทถกพาดพง 2. การเขามามสวนรวมการตรวจสอบการบรหารของเทศบาลตามหลกธรรมาภบาล ทเทศบาลพยายามกระตน มงเนนใหประชาชนเขามามบทบาทนน มขอนาสงเกตวา ประชาชน ในแตละชมชนมกจะใหประธานชมชน เปนคนทาหนาทแทน หรอเปนคนตดตอเทศบาล รายงานถงความตองการของประชาชนในชมชนวาตองการอะไร ซงผศกษามความคดเหนวาการใหประธานชมชนเปนผดแลตดตอในทก ๆ เรองของลกบานนน อาจดแลไมทวถง อกทงถาประธานชมชนไมมความเปนกลาง เหนแกประโยชนสวนตวและพวกพอง กอาจใชเปนเครองมอตอบสนองความตองการสวนตวได ซงสอดคลองกบงานวจยของ ภาคภม นยมวทยพนธ (2546) ทศกษาถงความ

Page 60: การนําหลักธรรมาภ ิบาลไปใช ในอง ...ประกาศค ณ ปการ ความส าเร จในการท าป

52

เปนธรรมาภบาลในองคการบรหารสวนตาบลดงบง ในกรณทประชาชนในเขตพนทยงไมมบทบาทในการเขาไปมสวนรวมอยางเตมท มแคการบอกผานตวแทนเทานน 3. กฎหมาย ระเบยบ ขอบงคบ ขององคกรปกครองสวนทองถน ยงไมมความเดดขาด บทลงโทษผกระทาความผดจะเปนการเสยคาปรบ ซงไมมความเขมแขงในตวบทลงโทษ ประชาชนผกระทาความผดสามารถหลบหนการเสยคาปรบไดงาย เนองจากไมมบทลงโทษทเปนความผดอาญาทเดดขาด ในการนาหลกธรรมาภบาลมาประยกตใชในการบรหารงานเทศบาล ยงไมครอบคลมถงการวางตวบทกฎหมายเพอบงคบใชผกระทาความผดอยางเดดขาด อกทงในแงของกฎหมาย ระเบยบ บางตวบทยงลาสมย ไมทนตอเหตการณปจจบน จาเปนทหนวยงานสวนกลาง โดยกระทรวงมหาดไทย ตองวางแนวทางในการปรบปรงและสราง กฎ ระเบยบทสอดคลองกบสภาพสงคมในปจจบน 4. ผนาทางการเมองทองถนไมวาจะเปนขาราชการการเมอง ขาราชการประจา มบทบาทอยางมากตอการสรางกระบวนการธรรมาภบาลในองคกรปกครองสวนทองถน การบรการดานตาง ๆ ของเทศบาลนครนนทบร เปนตน กระตนใหเกดการมธรรมาภบาลในการบรหารจดการงานดานตาง ๆ เพอตอบสนองความตองการของประชาชนในเขตพนททรบผดชอบ 5. การบรหารงานของเทศบาลนครนนทบรทไดนาหลกธรรมาภบาลมาใชในการบรหารงาน เพอใหการปฏบตงานสนองตอความตองการของประชาชนอยางเตมท เพอความสาเรจของการดาเนนงานตามแผนยทธศาสตรของเทศบาลนครนนทบร คอ 5.1 ยทธศาสตรการพฒนาดานคมนาคม 5.2 ยทธศาสตรการพฒนาดานคณภาพชวต 5.3 ยทธศาสตรการพฒนาดานเทคโนโลย 5.4 ยทธศาสตรการพฒนาดานการศกษา 5.5 ยทธศาสตรการพฒนาดานการศกษา 5.6 ยทธศาสตรการเสรมสรางประสทธภาพองคกรและการพฒนาทองถน ซงจากผลการวจย ทง 6 ยทธศาสตร พบวา ประชาชนพงพอใจในการดาเนนงานของเทศบาลนครนนทบรในภาพรวมตาง ๆ และมปญหา หรอ สงทตองปรบปรงในบางเรอง

Page 61: การนําหลักธรรมาภ ิบาลไปใช ในอง ...ประกาศค ณ ปการ ความส าเร จในการท าป

53

ขอเสนอแนะ

ขอเสนอแนะเชงนโยบาย 1. เทศบาลนครนนทบร ควรมการประสานงานแบบบรณาการกบอาเภอเมองนนทบร องคการบรหารสวนจงหวดนนทบร จงหวดนนทบร ในสวนของการบรหารโครงการดานการบรการประชาชน เพอตอบสนองความตองการของประชาชนอยางทวถง และลดการปฏบตงานทซาซอนตลอดจนประสานความรวมมอกบภาคเอกชน ภาคประชาชน ในเรองตาง ๆ อยางใกลชด 2. กระทรวงมหาดไทย กรมสงเสรมการปกครองสวนทองถน และหนวยงานสวนกลางและสวนภมภาคทถายโอนอานาจหนาทรบผดชอบใหเทศบาลนครนนทบร ควรทบทวนกฎ ระเบยบ ขอบงคบ ทลาสมย เพอปรบปรงใหเกดความทนสมย ทนตอสภาพเหตการณบานเมอง ในปจจบนและงายตอการบงคบใช เพอความสะดวกรวดเรวในการปฏบตงานไดทนทวงท เชน ระบบการตรวจสอบผกระทาผดวนยขาราชการ บทลงโทษประชาชนผฝาฝนเทศบญญต เปนตน 3. เทศบาลนครนนทบร ควรมงศกษาผลผลต ผลลพธ (ผลกระทบ) ทจะเกดขนกบประชาชน กลาวคอ โครงการทดาเนนการ ตองมความคมคา ทงดานตนทน ดานเวลา และ อตถประโยชน โดยรวมมอกบมหาวทยาลยตาง ๆ สถาบนพระปกเกลา เพอพฒนาระบบกระบวนการบรหารงานใหทนสมยอยเสมอ ขอเสนอแนะเชงปฏบต 1. การบรหารงานทเกยวของกบการบงคบใชกฎหมายกบประชาชน ควรจดเจาหนาทเฉพาะในเรองทเปนปญหา เพอชวยกลนกรองกฎหมายทจะบงคบใชกบประชาชน 2. การปฏบตงานของพนกงานเทศบาล ในแตละสานก/กอง ควรมการตรวจจานวนผลงานตามมาตรฐานตาแหนงของแตละวชาชพ จดทาเปนรปแบบหนงสอผลงานในแตละปงบประมาณเพอปองกนการรองเรยนการปฏบตงาน การใสรายกนของพนกงานเทศบาลบางคน 3. ควรมขนตอนการกลนกรองเรองรองเรยนทประสานงานรวมกนตงแตระดบจงหวด อาเภอ และทองถน รวมทงจดชดเฉพาะกจเพอสบหาขอมลของเรองรองเรยนวาเปนความจรง มากนอยแคไหน 4. เทศบาลตองมการจดฝกอบรมพนกงานเทศบาลในแตละสายงานอยางสมาเสมอ เพอเพมประสทธภาพในการปฏบตงานของพนกงานเทศบาลทเกยวของกบประชาชนใหมากขน

Page 62: การนําหลักธรรมาภ ิบาลไปใช ในอง ...ประกาศค ณ ปการ ความส าเร จในการท าป

54

ขอเสนอแนะเชงวชาการ 1. การศกษาวจยครงตอไปควรเกบขอมลของเจาหนาท พนกงานเทศบาลระดบปฏบตการ เพอใหไดขอมลเชงลกดานการปฏบตการและควรเกบขอมลของประชาชนในแตละชมชน 2. การศกษาวจยครงตอไปควรจดทาในเชงปรมาณ เพอสามารถเกบตวอยางไดครงละมาก ๆ และทวถงกวาเชงคณภาพในระยะเวลาทจากด

Page 63: การนําหลักธรรมาภ ิบาลไปใช ในอง ...ประกาศค ณ ปการ ความส าเร จในการท าป

บรรณานกรม

โกวท พวงงาม. (2546). การกระจายอานาจใหแกองคกรปกครองสวนทองถนตามรฐธรรมนญ แหงราชอาณาจกรไทย. กรงเทพฯ: วญชน. ทศพร ศรสมพนธ. (2541). เทคนควธการวเคราะหนโยบาย. (พมพครงท 4). กรงเทพฯ: จฬาลงกรณมหาวทยาลย. ทพาวด เมฆสวรรค. (2544). การบรหารมงผลสมฤทธ. (พมพครงท 4). กรงเทพฯ: อรณการพมพ. เทศบาลนนทบร. (2549). รายงานการวจยการสารวจความพงพอใจของประชาชนตอการ ดาเนนงานของเทศบาลนครนนทบร อาเภอเมอง จงหวดนนทบร. นนทบร: เทศบาลนนทบร. บวรศกด อวรรณโณ. (2542). การสรางธรรมาภบาล (good governance) ในสงคมไทย. กรงเทพฯ: วทยาลยปองกนราชอาณาจกร. บญเทยง เนตประเสรฐ. (2549, 5 พฤศจกายน). ประธานชมชน วดฝาง ม.3 ตาบลบางเขน. สมภาษณ. พรศร กจธรรม. (2549, 6 กนยายน). ผอานวยการสานกการสาธารณสขฯ. สมภาษณ. พทยา บวรวฒนา. (2547). รฐประศาสตร ทฤษฎและแนวทางการศกษา (ค.ศ.1887 - ค.ศ.1970). (พมพครงท 11). กรงเทพฯ: จฬาลงกรณมหาวทยาลย. ภาคภม นยมวทยพนธ. (2546). ความเปนธรรมาภบาลในองคการบรหารสวนตาบล : ศกษากรณ องคการบรหารสวนตาบลดงบง อาเภอประจนตคาม จงหวดปราจนบร. กรงเทพฯ: มหาวทยาลยธรรมศาสตร. ยงยทธ ตรวาร. (2549, 3 ธนวาคม). ประธานชมชน ม.9 ตาบลบางกระสอ. สมภาษณ. เรวด รตตญ. (2549, 20 กนยายน). ผอานวยการสานกการศกษา. สมภาษณ. สถาบนพฒนาขาราชการพลเรอน สานกงาน ก.พ. (2545). การสรางระบบบรหารกจการ บานเมองและสงคมทด. กรงเทพฯ: บรษท อาทตย โพรดกส กรป จากด. สถาบนพฒนาขาราชการพลเรอน สานกงาน ก.พ. (2545). การบรหารมงผลสมฤทธ. กรงเทพฯ: บรษท อาทตย โพรดกส กรป จากด.

Page 64: การนําหลักธรรมาภ ิบาลไปใช ในอง ...ประกาศค ณ ปการ ความส าเร จในการท าป

56

สมพงษ ธรรมอปกรณ. (2549, 10 พฤศจกายน). รองนายกเทศมนตรนครนนทบร. สมภาษณ. สานกงบประมาณ. (2542). การประเมนผลการพฒนาการสงออกของประเทศไทย : ศกษา เฉพาะเรอง ประสทธภาพดานการบรหารจดการ/ สานกประเมนผล สานกงบประมาณ. กรงเทพฯ: สานกงบประมาณ. สานกงานปลดสานกนายกรฐมนตร. (2548). สานกนายกรฐมนตรปท...กองแผนงานและวชาการ สานกงานปลดสานกนายกรฐมนตร. กรงเทพฯ: กองแผนงานและวชาการสานกงาน ปลดสานกนายกรฐมนตร. สทธพล วงษดนตร. (2549, 11 ตลาคม). ปลดเทศบาล. สมภาษณ. สขสนต ยทธเกษมสนต. (2549, 22 สงหาคม). ผอานวยการสานกการชาง. สมภาษณ. สทธพร บญสง. (2549). คณธรรมจรยธรรมกบการพฒนาคณภาพชวต. กรงเทพฯ: ทรปเพลกรป. สวกจ ศรปดถา. (2546). การปฏบตงานตามหลกธรรมาภบาลของสถาบนอดมศกษา ศกษา เฉพาะกรณ สถาบนราชภฏมหาสารคาม. มหาสารคาม: สถาบนราชภฏมหาสารคาม. อทย ศรชลาลกษณ, พ.อ. (2548). การศกษาหลกการบรหารกจการบานเมองทดกบระบบ งบประมาณแบบมงเนนผลงานตามยทธศาสตร : ศกษากรณระบบการตดตาม ประเมนผลของกองทพบก. ปญหาพเศษรฐประศาสนศาสตรมหาบณฑต สาขานโยบายสาธารณะ, วทยาลยบรหารรฐกจ มหาวทยาลยบรพา.

Page 65: การนําหลักธรรมาภ ิบาลไปใช ในอง ...ประกาศค ณ ปการ ความส าเร จในการท าป

ภาคผนวก

Page 66: การนําหลักธรรมาภ ิบาลไปใช ในอง ...ประกาศค ณ ปการ ความส าเร จในการท าป

58

คาถามสาหรบผบรหาร

1. ทานคดวานโยบายของสานกการชาง ไดยดตามหลกธรรมาภบาลมากนอยเพยงใด 2. สานกการชางไดนาหลกธรรมาภบาลใชทง 6 หลก หรอไมและใชในดานใดบาง 2.1 หลกนตธรรม นามาใชในเรองใด 2.2 หลกคณธรรม นามาใชในเรองใด 2.3 หลกความโปรงใส นามาใชในเรองใด 2.4 หลกความมสวนรวม นามาใชในเรองใด 2.5 หลกความรบผดชอบ นามาใชในเรองใด 2.6 หลกความคมคา นามาใชในเรองใด 3. กอนทจะมพระราชกฤษฎกาวาดวยหลกเกณฑและวธการบรหารกจการบานเมองทด พ.ศ. 2546 สานกการชางมการบรหารงานในระบบงานตาง ๆ อยางไร และเมอมพระราชกฤษฎกาวาดวยหลกเกณฑและวธการบรหารกจการบานเมองทด พ.ศ. 2546 มความแตกตางในดาน การบรหารงานเทศบาล หรอไม 4. ในปงบประมาณ 2549 โครงการตาง ๆ ของสานกการชางไดดาเนนการตาม หลกธรรมาภบาล เพอความสาเรจของงานมากนอยเพยงใด ยกตวอยางการใชหลกธรรมาภบาลและความสาเรจทเกดขน 5. ผลสาเรจของการใชหลกธรรมาภบาล 6. กระบวนการขนตอนของการทางานมประสทธภาพในการบรรลวตถประสงคขององคกรมานอยเพยงใด 7. บคลากรของสานกการชางมความเขาใจการบรหารตามหลกธรรมาภบาลมากนอยเพยงใด 8. ทานคดวาอะไรเปนปญหาหรออปสรรคตอการนาหลกธรรมาภบาลไปใชในการบรหารงานของสานกการชาง อธบายพรอมยกตวอยาง 9. แนวทางแกไขปญหาการนาหลกธรรมาภบาลไปใช

Page 67: การนําหลักธรรมาภ ิบาลไปใช ในอง ...ประกาศค ณ ปการ ความส าเร จในการท าป

59

คาถามสาหรบผบรหาร

1. ทานคดวานโยบายของสานกการศกษา ไดยดตามหลกธรรมาภบาลมากนอยเพยงใด 2. สานกการศกษาไดนาหลกธรรมาภบาลใชทง 6 หลกหรอไมและใชในดานใดบาง 2.1 หลกนตธรรม นามาใชในเรองใด 2.2 หลกคณธรรม นามาใชในเรองใด 2.3 หลกความโปรงใส นามาใชในเรองใด 2.4 หลกความมสวนรวม นามาใชในเรองใด 2.5 หลกความรบผดชอบ นามาใชในเรองใด 2.6 หลกความคมคา นามาใชในเรองใด 3. กอนทจะมพระราชกฤษฎกาวาดวยหลกเกณฑและวธการบรหารกจการบานเมองทด พ.ศ. 2546 สานกการศกษามการบรหารงานในระบบงานตางๆอยางไร และเมอมพระราชกฤษฎกาวาดวยหลกเกณฑและวธการบรหารกจการบานเมองทด พ.ศ. 2546 มความแตกตางในดานการบรหารงานเทศบาล หรอไม 4. ในปงบประมาณ 2549 โครงการตาง ๆ ของสานกการศกษาไดดาเนนการตามหลกธรรมาภบาล เพอความสาเรจของงานมากนอยเพยงใด ยกตวอยางการใชหลกธรรมาภบาลและความสาเรจทเกดขน 5. ผลสาเรจของการใชหลกธรรมาภบาล 6. กระบวนการขนตอนของการทางานของสานกการศกษามประสทธภาพในการบรรลวตถประสงค ขององคกรมานอยเพยงใด 7. บคลากรของสานกการศกษามความเขาใจการบรหารตามหลกธรรมาภบาลมากนอยเพยงใด 8. ทานคดวาอะไรเปนปญหาหรออปสรรคตอการนาหลกธรรมาภบาลไปใชในการบรหารงานของสานกการศกษา อธบายพรอมยกตวอยาง 9. แนวทางแกไขปญหาการนาหลกธรรมาภบาลไปใช

Page 68: การนําหลักธรรมาภ ิบาลไปใช ในอง ...ประกาศค ณ ปการ ความส าเร จในการท าป

60

คาถามสาหรบผบรหาร

1. ทานคดวานโยบายของสานกการสาธารณสขและสงแวดลอม ไดยดตาม หลกธรรมาภบาลมากนอยเพยงใด 2. สานกการสาธารณสขฯ ไดนาหลกธรรมาภบาลใชทง 6 หลกหรอไมและใชในดาน ใดบาง 2.1 หลกนตธรรม นามาใชในเรองใด 2.2 หลกคณธรรม นามาใชในเรองใด 2.3 หลกความโปรงใส นามาใชในเรองใด 2.4 หลกความมสวนรวม นามาใชในเรองใด 2.5 หลกความรบผดชอบ นามาใชในเรองใด 2.6 หลกความคมคา นามาใชในเรองใด 3. กอนทจะมพระราชกฤษฎกาวาดวยหลกเกณฑและวธการบรหารกจการบานเมองทด พ.ศ. 2546 สานกการสาธารณสขและสงแวดลอมมการบรหารงานในระบบงานตาง ๆ อยางไร และเมอมพระราชกฤษฎกาวาดวยหลกเกณฑและวธการบรหารกจการบานเมองทด พ.ศ. 2546 มความแตกตางในดานการบรหารงานเทศบาล หรอไม 4. ในปงบประมาณ 2549 โครงการตางๆ ของสานกการสาธารณสขฯไดดาเนนการตามหลกธรรมาภบาล เพอความสาเรจของงานมากนอยเพยงใด ยกตวอยางการใชหลกธรรมาภบาลและความสาเรจทเกดขน 5. ผลสาเรจของการใชหลกธรรมาภบาล 6. กระบวนการขนตอนของการทางานมประสทธภาพในการบรรลวตถประสงคขององคกรมานอยเพยงใด 7. บคลากรของสานกการสาธารณสขฯมความเขาใจการบรหารตามหลกธรรมาภบาลมานอยเพยงใด 8. ทานคดวาอะไรเปนปญหาหรออปสรรคตอการนาหลกธรรมาภบาลไปใชในการบรหารงานของสานกการสาธารณสขและสงแวดลอม 9. แนวทางแกไขปญหาการนาหลกธรรมาภบาลไปใช

Page 69: การนําหลักธรรมาภ ิบาลไปใช ในอง ...ประกาศค ณ ปการ ความส าเร จในการท าป

61

คาถามสาหรบผบรหาร

1. ทานคดวานโยบายของเทศบาลฯ ไดยดตามหลกธรรมาภบาลมากนอยเพยงใด 2. เทศบาลนครนนทบรไดนาหลกธรรมาภบาลใชทง 6 หลกหรอไมและใชในดานใดบาง 2.1 หลกนตธรรม นามาใชในเรองใด 2.2 หลกคณธรรม นามาใชในเรองใด 2.3 หลกความโปรงใส นามาใชในเรองใด 2.4 หลกความมสวนรวม นามาใชในเรองใด 2.5 หลกความรบผดชอบ นามาใชในเรองใด 2.6 หลกความคมคา นามาใชในเรองใด 3. กอนทจะมพระราชกฤษฎกาวาดวยหลกเกณฑและวธการบรหารกจการบานเมองทด พ.ศ. 2546 เทศบาลมการบรหารงานในระบบงานตาง ๆ อยางไร และเมอมพระราชกฤษฎกา วาดวยหลกเกณฑและวธการบรหารกจการบานเมองทด พ.ศ.2546 มความแตกตางในดานการบรหารงานเทศบาล หรอไม 4. ในปงบประมาณ 2549 โครงการตาง ๆ ของเทศบาลไดดาเนนการตามหลก ธรรมาภบาล เพอความสาเรจของงานมากนอยเพยงใด ยกตวอยางการใชหลกธรรมาภบาลและความสาเรจทเกดขน 5. ผลสาเรจของการใชหลกธรรมาภบาล 6. กระบวนการขนตอนของการทางานมประสทธภาพในการบรรลวตถประสงคขององคกรมากนอยเพยงใด 7. บคลากรของเทศบาลมความเขาใจการบรหารตามหลกธรรมาภบาลมานอยเพยงใด 8. ทานคดวาอะไรเปนปญหาหรออปสรรคตอการนาหลกธรรมาภบาลไปใชในการบรหารงานของเทศบาล อธบายพรอมยกตวอยาง 9. แนวทางแกไขปญหาการนาหลกธรรมาภบาลไปใช

Page 70: การนําหลักธรรมาภ ิบาลไปใช ในอง ...ประกาศค ณ ปการ ความส าเร จในการท าป

62

คาถามสาหรบรองนายกเทศมนตร

1. เทศบาลนครนนทบรไดนาหลกธรรมาภบาลใชทง 6 หลกหรอไมและใชในดานใดบาง 1.1 หลกนตธรรม นามาใชในเรองใด 1.2 หลกคณธรรม นามาใชในเรองใด 1.3 หลกความโปรงใส นามาใชในเรองใด 1.4 หลกความมสวนรวม นามาใชในเรองใด 1.5 หลกความรบผดชอบ นามาใชในเรองใด 1.6 หลกความคมคา นามาใชในเรองใด 2. กอนทจะมพระราชกฤษฎกาวาดวยหลกเกณฑและวธการบรหารกจการบานเมองทด พ.ศ. 2546 เทศบาลมการบรหารงานในระบบงานตางๆอยางไร และเมอมพระราชกฤษฎกาวาดวยหลกเกณฑและวธการบรหารกจการบานเมองทด พ.ศ. 2546 มความแตกตางในดานการบรหารงานเทศบาล หรอไม (เปรยบเทยบความแตกตาง) 3. ผลสาเรจของการใชหลกธรรมาภบาล 4. เทศบาลนครนนทบรมกลไกการเขาถงความตองการของประชาชนหรอไม อยางไร 5. ในความคดเหนของทานบคลากรของเทศบาลมความเขาใจการบรหารตามหลก ธรรมาภบาลมากนอยเพยงใด 6. ทานคดวาอะไรเปนปญหาหรออปสรรคตอการนาหลกธรรมาภบาลไปใชในการบรหารงานของเทศบาล อธบายพรอมยกตวอยาง 7. ทานคดวาแนวทางแกไขปญหาการนาหลกธรรมาภบาลไปใชของเทศบาลนครนนทบร ควรไปในแนวทางใด

Page 71: การนําหลักธรรมาภ ิบาลไปใช ในอง ...ประกาศค ณ ปการ ความส าเร จในการท าป

63

บทสมภาษณ นายสมพงศ ธรรมอปกรณ รองนายกเทศมนตรนครนนทบร

1. เทศบาลนครนนทบรไดนาหลกธรรมาภบาลใชทง 6หลก หรอไม และใชในดานใดบาง ตอบ เทศบาลนครนนทบร ภายใตการบรหารจดการของนายสมนก ธนเดชากล นายกเทศมนตรนครนนทบร ไดนาหลกธรรมาภบาลมาใชในการบรหารจดการ จนไดรบ รางวล “ธรรมาภบาลบรหารจดการดเดน” ประจาป 2549 จากกระทรวงมหาดไทย และ รางวล “มความโปรงใสและสงเสรมการมสวนรวมของประชาชน” จากสถาบนพระปกเกลา ซงมรายละเอยดในการนาหลกธรรมาภบาล ทง 6 หลก มาใชในการบรหารจดการ ในเทศบาลนครนนทบร ดงน 1) หลกนตธรรม นามาใชในเรองการปฏบตตามระเบยบแบบแผน ตามกฎหมาย และ ขอบงคบตาง ๆ โดยเนนการปฏบตตามระเบยบแบบแผนของทางราชการอยางเครงครด ไมใหมการปฏบตตามอาเภอใจ หรอการใชอานาจทมลกษณะเปนสวนตวของพนกงาน เจาหนาท สาหรบการออกระเบยบ กฎ ขอบงคบตาง ๆ ทเปนอานาจหนาทของเทศบาล กคานง ความทนสมย ความเปนธรรม การเปนทยอมรบของสงคมเสมอมา 2) หลกคณธรรม ไดนามาใชกบการกาหนดแนวปฏบต และการรณรงคใหปฏบตของ พนกงานและเจาหนาทของเทศบาลนครนนทบร ใหปฏบตโดยยดหลกความถกตอง ความดงาม มความซอสตยสจรต จรงใจ ขยน อดทน และมระเบยบวนย รวมทงการ ปฏบตตนเปนตวอยางทดงาม ทถกตองแกสงคม โดยจดใหมการฝกอบรมพนกงาน เจาหนาท และมการตดตามดแลของฝายบรหารตลอดเวลา 3) หลกความโปรงใส นามาใชในเรองการสรางความไววางใจ ซงกนและกน เพอให มนใจวาการดาเนนการหรอการปฏบตตาง ๆ มความถกตอง มความโปรงใส สามารถ ตรวจสอบได มการเปดเผยขอมลขาวสารทเปนประโยชนอยางตรงไปตรงมา นอกจากนนเทศบาลนครนนทบรยงไดปรบปรงกลไกการทางานของทกหนวยงานให ประชาชนเขาถงขอมลขาวสารไดสะดวก และมกระบวนการทประชาชนสามารถ ตรวจสอบความถกตองได เชน เรองการบรหารงบประมาณ การดาเนนการจดซอจดจาง ของทกหนวยงาน จะกาหนดใหผแทนประชาชนเขาไปเปนกรรมการรวมดวย 4) หลกการมสวนรวม เทศบาลนครนนทบรไดประกาศจดตงคณะกรรมการชมชน

Page 72: การนําหลักธรรมาภ ิบาลไปใช ในอง ...ประกาศค ณ ปการ ความส าเร จในการท าป

64

ทวพนทรวมทงหมด 80 ชมชน แตละคณะกรรมการมกรรมการ 9 - 15 คน ทมาจากการ เลอกตงของคนในชมชน ทงน โดยมความประสงคจะเปดโอกาสใหประชาชนมตวแทน เขาไปมสวนรวมรบรและเสนอความคดเหนในการตดสนในเรองการพฒนาและ การแกปญหาตาง ๆ คณะกรรมการชดนจะเปนสอกลางระหวางเทศบาลกบประชาชน ในชมชน มสวนรวมกบการจดกจกรรมของเทศบาล การวางแผนพฒนาตลอดจนการ ปรบปรงและการแกปญหาตาง ๆ และเพอประสานความมสวนรวมเทศบาลไดจดให คณะกรรมการชมชนดงกลาว ไดมการประชมสมมนาและทศนศกษา เพอแลกเปลยน ความคดเหน ประสบการณ และรบฟงขอเสนอแนะในการดาเนนการพฒนาของเทศบาล เปนประจาทกป 5) หลกความรบผดชอบ ฝายบรหารเทศบาลนครนนทบร มความตระหนกในบทบาท หนาทการเปนผแทนชมชน และสานกในความรบผดชอบตอสงคม จงใหความเอาใจใส ในปญหาสาธารณะของทองถน และกระตอรอรนในการแกปญหาตาง ๆ ทเกดขน และ ปญหาทคาดวาจะเกดขน นอกจากนนยงเคารพในความคดเหนทแตกตางกน มความกลาทจะรบผลจากการกระทาของตนเอง 6) หลกความคมคา เทศบาลนครนนทบรไดนาหลกการขอน มาใชในการบรหาร งบประมาณ การบรหารอาคารสถานท วสดอปกรณ โดยยดหลกวา จะตองบรหาร จดการและใชงบประมาณ ทรพยากรทม อยางประหยดและเกดประโยชนสงสดแก สวนรวมมการรณรงคใหมการประหยด การใชอยางคมคา แกบรรดาพนกงานและ เจาหนาท ทกลาวมาทงหมดคอ กรอบการบรหารจดการของฝายบรหารเทศบาลนครนนทบรทได ดาเนนการมาโดยตลอด โดยไดรบความรวมมอรวมใจจากขาราชการ พนกงาน เจาหนาท คณะกรรมการฝายตาง ๆ ตลอดจนประชาชนทวไป จนเปนทประจกษและ ไดรบรางวลการบรหารจดการดเดนจากกระทรวงมหาดไทย รางวลจากสถาบน พระปกเกลาและรางวลอน ๆ อกหลายรางวล 2. กอนจะมพระราชกฤษฎกาวาดวยหลกเกณฑและวธการบรหารกจการบานเมองทด พ.ศ. 2546 เทศบาลมการบรหารงานในระบบงานตาง ๆ อยางไร และเมอพระราชกฤษฎกาวาดวยหลกเกณฑและวธบรหารกจการบานเมองทด พ.ศ. 2546 มความแตกตางในดานการบรหารงานเทศบาลหรอไม (เปรยบเทยบความแตกตาง)

Page 73: การนําหลักธรรมาภ ิบาลไปใช ในอง ...ประกาศค ณ ปการ ความส าเร จในการท าป

65

ตอบ ความจรงการบรหารจดการของหนวยงานราชการหรอองคกรของรฐจะตอง ดาเนนการตามนโยบาย หรอเปาหมายทรฐกาหนดไว เนองจากรฐธรรมนญแหง ราชอาณาจกรไทยพทธศกราช 2540 มาตรา 71 ถง มาตรา 87 ไดระบรายละเอยดการ บรหารราชการทมประสทธภาพโดยมงความดงาม และการเกดประโยชนสงสดแกรฐ และประชาชนอยางยตธรรม ซงกคอการกาหนดใหปฏบตตามหลกธรรมาภบาล นนเอง เทศบาลนครนนทบร ไดนานโยบายนปฏบตตลอดมา โดยถอเปนสงทตองดาเนนการ สนองนโยบายของรฐ ดงนน นาจะกลาวไดวาเทศบาลนครนนทบรมการบรหารงาน ตาง ๆ เคยใชหลกธรรมาภบาล มากอนทพระราชกฤษฎกาวาดวยหลกเกณฑและวธการ บรหารกจการบานเมองทด พ.ศ. 2546 ประกาศใช ความแตกตางในดานการบรหารงาน ของเทศบาลกอนหนานและเมอมพระราชกฤษฎกาฯ จงนาจะไมมความแตกตาง ในหลกการจะมกเปนความเขมแขงในการดาเนนการตามหลกธรรมาภบาลทมมากขน หลกการประกาศพระราชกฤษฎกาฯ เทานน 3. ผลสาเรจของการใชหลกธรรมาภบาล ตอบ ผลสาเรจในการบรหารจดการของเทศบาลนครนนทบร คอ 1) ความพงพอใจของประชาชนทมาตดตอราชการ หรอเขามาใชบรการตาง ๆ มมากขน ขอรองเรยนตาหนตเตยนตาง ๆ ลดลง 2) พนกงานเจาหนาทมประสทธภาพในการ ทางานสงขน เนองจากการฝกอบรมแตละหนวยงานอยบอยครง 3) ผลงานดเดนจน ไดรบรางวล “มความโปรงใสและสงเสรมการมสวนรวมของประชาชน” จากสถาบน พระปกเกลา และรางวล”ธรรมาภบาล การบรหารจดการดเดน” ประจาป 2549 4. เทศบาลนครนนทบรมกลไกเขาถงความตองการของประชาชนหรอไม ตอบ มกลไกเขาถงความตองการของประชาชน คอ 1) สมาชกสภาเทศบาลทไดรบการเลอกตง จะทาหนาทดานน โดยการลงดแลใกลชด ประชาชน เพอรบทราบปญหาและความตองการ 2) พนกงานและเจาหนาทของเทศบาล ทาโครงการออกเยยมและบรการดานสาธารณสขและการบรตการอนแกคนในชมชน รวมทงเขารวมกจกรรมตาง ๆ ทชมชนจดขน 3) ใหคณะกรรมการชมชนเปนสอกลางรบ ขอมลความตองการตาง ๆ ของลกบานในชมชนของตนเอง 4) เปดโอกาสใหประชาชน เขาพบฝายบรหาร พนกงาน หรอเจาหนาท เพอเสนอความตองการไดทกเวลา

Page 74: การนําหลักธรรมาภ ิบาลไปใช ในอง ...ประกาศค ณ ปการ ความส าเร จในการท าป

66

5. ในความเหนของทาน บคลากรของเทศบาลมความเขาใจในการบรหารตาม หลกธรรมาภบาลมากนอยเพยงใด ตอบ เหนวามความเขาใจเปนอยางด เพราะมการประชมชแจง ตดตามดแลการปฏบต กระตนสงเสรม และใหขวญกาลงใจอยางสมาเสมอ ประจกษพยานยนยนคอ ผลการ ประเมนของคณะกรรมการพจารณาใหรางวลของสถาบนพระปกเกลา 6. ทานคดวาอะไรเปนปญหาหรออปสรรคตอการนาหลกธรรมาภบาลไปใชในการบรหารงานของเทศบาล ตอบ ปญหาและอปสรรคทมอยจะเกยวของกบ ขาราชการ พนกงานและเจาหนาท บางสวนยงขาดอดมการณของการปฏบตตามหลกธรรมาภบาล อาจจะเปนเพราะ เคยชนกบสภาพความเปนอยเดม ไมอยากจะมภาระเพมขน และอาจจะยงไมเหน ประโยชนของหลกธรรมาภบาล เชน การขาดความสานกในหนาทการใหบรการ ประชาชน ยงมความรสกวาตนเองมความสาคญกวาประชาชนทมาตดตอราชการหรอ มาขอรบบรการหรอมจตใจทจะแสวงหาผลประโยชนจากตาแหนงหนาทของตน ทาให หลกคณธรรม หลกการมสวนรวม หรอแมแตหลกความโปรงใส ลดลงหรอหายไป 7. ทานคดวาแนวทางแกไขปญหาการนาหลกธรรมาภบาลไปใชของเทศบาลนครนนทบร ควรไปในแนวทางใด ตอบ แนวทางแกไขปญหา คอ การทาใหขาราชการ พนกงานและเจาหนาททยงขาด ความสานกในบทบาทหนาทตามหลกธรรมาภบาล มจตสานกวา การปฏบตตาม หลกธรรมาภบาลนนเปนหนาท เปนความรบผดชอบ และเปนประโยชนแกตนเอง แลว เนนใหมการปฏบต มการตดตามดแลการปฏบต มการใหคณใหโทษอยางยตธรรม รวมทงมการใหขวญกาลงใจแกผปฏบตงานด

Page 75: การนําหลักธรรมาภ ิบาลไปใช ในอง ...ประกาศค ณ ปการ ความส าเร จในการท าป

67

บทสมภาษณ นายสทธพล วงษดนตร ปลดเทศบาล

1. ทานคดวานโยบายของเทศบาลฯ ไดยดตามหลกธรรมาภบาลมากนอยเพยงใด 1.1 มการกาหนดแผนยทธศาสตรการพฒนาสอดคลองกบหลกธรรมาภบาล หรอไมอยางไร 1.2 มการแจงใหทกสวนทราบทศทางการพฒนาทงระยะสนและระยะยาว หรอไมอยางไร ตอบ เทศบาลนครนนทบร ใชหลกธรรมาภบาลในการบรหารงานตามพระราชกฤษฎกา วาดวยหลกเกณฑและวธการบรหารกจการบานเมองทด พ.ศ.2546 อยางมาก โดยยด หลกการมสวนรวม หลกความโปรงใส หลกการมสวนรวมและหลกความรบผดชอบ เพอมงตอบสนองตอความตองการของประชาชนในการจดทาแผนพฒนาสามป ซงเปน แผนยทธศาสตรในการกาหนดทศทางการพฒนาของชมชนทองถน โดยไดนาโครงการ/ กจกรรมทเปนปญหาความตองการของประชาชนจากการจดประชมเวทประชาคมเมอง มาใชเปนขอมลในการจดทาแผนพฒนาเทศบาล โดยบรณาการใหสอดคลองกบแผน ยทธศาสตรการพฒนาและวสยทศนของเทศบาล ทงน เทศบาลไดมการประกาศแจงใหทกสวนทงภาครฐ ภาคเอกชน และภาคประชาคม ไดทราบถงทศทางพฒนาทงระยะสน และระยะยาวในแผนยทธศาสตรการพฒนาของ เทศบาลอยางเปนทางการและเปนลายลกษณอกษร โดยตดบอรดประกาศใหประชาชน ทวไปทราบ สงใหชมชนของเทศบาลทกชมชนและประกาศลงในเวบไซตของเทศบาล (www.nakornnont.com) 2. เทศบาลนครนนทบรไดนาหลกธรรมาภบาลใชทง 6 หลก หรอไมและใชในดานใดบาง 2.1 หลกนตธรรม นามาใชในเรองใด 2.2 หลกคณธรรม นามาใชในเรองใด 2.3 หลกความโปรงใส นามาใชในเรองใด 2.4 หลกความมสวนรวม นามาใชในเรองใด 2.5 หลกความรบผดชอบ นามาใชในเรองใด 2.6 หลกความคมคา นามาใชในเรองใด

Page 76: การนําหลักธรรมาภ ิบาลไปใช ในอง ...ประกาศค ณ ปการ ความส าเร จในการท าป

68

ตอบ เทศบาลไดนาหลกธรรมาภบาลมาใชครบทง 6 หลก ดงตอไปน 2.1 หลกนตธรรม นามาใชในเรองการตราเทศบญญตเทศบาลนครนนทบร ซงเปน กฎหมายทใชระดบในทองถนเทศบาล ใหทนสมยและเปนธรรมเปนทยอมรบของ สงคมทพรอมใจปฏบตตามกฎหมาย 2.2 หลกคณธรรม นามาใชในเรองทเทศบาลเปนแกนหลกในการสรางสรรคคานยม ทดงามใหกบพนกงานเทศบาลและประชาชนทวไปใหยดถอคณธรรม ความซอสตย ความเสยสละ ความอดทน ขยนหมนเพยร การสรางระเบยบวนยในสงคม เชน การรณรงคคดแยกขยะ ทงในภาชนะทเทศบาลจดไวให การถวายคงวามจงรกภกด รวมประดบธงและสญลกษณ 60 ป ในหลวง เปนตน 2.3 หลกความโปรงใส นามาใชในเรองการมตวแทนชมชนเปนกรรมการในการตรวจ รบการจาง/จดซอจดจาง มการประกาศแจงใหประชาชนทราบถงโครงการ/กจกรรม ตาง ๆ ของเทศบาล เชน ถนน สะพาน 2.4 หลกความมสวนรวม นามาใชในเรองการสงเสรมและสนบสนนใหประชาชน มสวนรวมในการกาหนดทศทางการพฒนาทองถน โดยนาเอาปญหาความตองการ ของประชาชนมารวบรวมเปนแผนยทธศาสตรการพฒนาเทศบาล ซงเทศบาลเปน แกนหลกในการจดประชมเวทประชาคมเมอง 2.5 หลกความรบผดชอบ นามาใชในเรองการเปดโอกาสใหประชาชนมสวนรวมรบร และรวมขอความเหนในการตดสนใจในโครงการ กจกรรมตาง ๆ ของเทศบาล เชน การตรวจสอบโครงการกอสรางตาง ๆ ของเทศบาล การจดตงศนยขอมลขาวสาร ทองถนใหประชาชนเขามาขอขอมลและตรวจสอบโครงการตาง ๆ ของเทศบาลได ตลอดเวลา 2.6 ดานคณคา นามาใชในเรองการบรหารจดการและการใชทรพยากรทมจากดของ เทศบาล เพอใหเกดประโยชนสงสดแกประชาชน เชน การวาจางใหบรษทเอกชนเปน ผดแลสวนสาธารณะ ทาความสะอาดสานกงาน รกษาความปลอดภยอาคาร สานกงาน สถานทราชการของเทศบาลเพอลดตนทนคาใชจายใหประหยดและคมคา 3. กอนทจะมพระราชกฤษฎกาวาดวยหลกเกณฑและวธการบรหารกจการบานเมองทด พ.ศ. 2546 เทศบาลมการบรหารงานในระบบงานตาง ๆ อยางไร และเมอมพระราชกฤษฎกาวาดวยหลกเกณฑและวธการบรหารกจการบานเมองทด พ.ศ. 2546 มความแตกตางในดานการบรหารงานเทศบาลหรอไม (เปรยบเทยบความแตกตาง)

Page 77: การนําหลักธรรมาภ ิบาลไปใช ในอง ...ประกาศค ณ ปการ ความส าเร จในการท าป

69

3.1 ในเรองของกระบวนการบรหารงาน 3.2 ในเรองของการใหบรการประชาชน 3.3 ในเรองของการพฒนาบคลากรขององคกร ตอบ มความแตกตางกน คอ

กอนม พ.ร.ฎ พ.ศ. 2546 หลงม พ.ร.ฎ พ.ศ. 2546 1. เรองกระบวนการบรหารงาน - ขนตอนในการใชบรการสาธารณะของเทศบาล

มขนตอนทยาว และมเอกสารมากมาย 2. เรองการใหบรการประชาชน - ปายแสดงรายการมนอย - เจาหนาทขาดจตสานกในการบรการประชาชน - สถานทใหบรการประชาชนคบแคบและไมม สงอานวยความสะดวก 3. การพฒนาบคลากรขององคกร - การพฒนาบคลากร ยงมขอจากดในเรอง

หลกสตรเนอหา และจานวนบคลากรทไมเพยงพอ

1. เรองกระบวนการบรหารงานงาน - มการปรบลดขนตอนการบรการสาธารณะของ เทศบาลใหมขนตอนสนลง กระชบ โดยการกระจายอานาจหรอมอบอานาจให เจาหนาท เทศบาลไดตดสนใจมากขน เชน งานทะเบยนราษฎร งานบรการประชาชน อกทงลดเอกสารทไมจาเปนลงเพออานวยความสะดวกประชาชนทมาตดตองาน

2. เรองการใหบรการประชาชน - มปายและนาระบบบตรควมาใชในการ ใหบรการประชาชน โดยจดเปนศนยบรการเบดเสรจจดเดยว

- เจาหนาทเทศบาลมจตสานกในการใหบรการ ประชาชนมากขนตามคาขวญคอ “บรการด มนาใจ ยมแยม แจมใส คอหวใจของเรา”

- จดใหมสงอานวยความสะดวกและสถานทใหม เชน มทอานหนงสอ โตะ เกาอ ทนงรอ บรการ มขอความระบบไฟวง มบตรควทชดเจน

3. การพฒนาบคลากรขององคกร - มการพฒนาบคลากรของเทศบาลใหตรงกบ ปญหาและความตองการของเทศบาลมากขน และผบรหารเทศบาล ใหการสนบสนน เชน การอบรมสรางสานกในการใชบรการประชาชน การสนบสนนใหบคลากรลาศกษาตอ ฝกอบรม ดงานตาง ๆ การเรยนภาษองกฤษ เปนตน

Page 78: การนําหลักธรรมาภ ิบาลไปใช ในอง ...ประกาศค ณ ปการ ความส าเร จในการท าป

70

4. ในปงบประมาณ 2549 โครงการตาง ๆ ของเทศบาลไดดาเนนการตามหลก ธรรมาภบาล เพอความสาเรจของงานมากนอยเพยงใด ยกตวอยางการใชหลกธรรมาภบาลและความสาเรจทเกดขน ตอบ โครงการทใชหลกธรรมาภบาล ทมความสาเรจทเกดขน คอ 1) โครงการพฒนา ระบบคมนาคมใหสะดวก และโครงการปองกนนาทวม เชน การสรางถนน และปรบภม ทศนสวนสาธารณะ 2) โครงการการสงเสรมคณภาพชวต โครงการดานสาธารณสขและ การแกไขปญหายาเสพตด โครงการดานศกษา โครงการดานสวสดการสงคม 3) โครงการปรบปรงดานการพฒนาธรรมชาตและสงแวดลอม ความสาเรจ 1) ประชาชนไดรบความสะดวกสบายจากการคมนาคม การสญจรไปมา ในเขตเทศบาลจากโครงการกอสรางถนนหนทางของเทศบาล 2) ประชาชนมคณภาพ ชวตทดขน จากสภาพแวดลอมสะอาดสวยงามตามโครงการเมองนาอย 3) ประชาชน มอาชพและมรายไดเสรม จากโครงการฝกวชาชพของเทศบาล 4) เทศบาลมสภาพภม ทศนทสวยงามจากโครงการคดแยกขยะ โครงการคลองสวยนาใส 5. ผลสาเรจของการใชหลกธรรมาภบาล ตอบ ความสาเรจของเทศบาลในการใชหลกธรรมาภบาลในการบรหารงาน มดงน 1) ไดรบความรวมมอจากประชาชนในโครงการ กจกรรมตางๆ ของเทศบาล เชน รณรงค โครงการสรางเมองนาอย โครงการคลองสวยนาใส โครงการคดแยกขยะและสราง จตสานกใหกบประชาชน เยาวชนในการคดแยกขยะ 2) ประชาชนไดรบความสะดวก รวดเรวและความประทบใจในการบรการสาธารณะตาง ๆ ทเทศบาลไดจดให เชน ศนยบรการประชาชนเบดเสรจ จดบรการงานทะเบยนราษฎรและงานบรการประชาชน 3) ประชาชนมคณภาพชวตทดขน เชน การฉดพนยงลาย การออกเยยมประชาชน ในหนวยเคลอนท การบรการศนยบรการสาธารณสข การสนบสนนกอสราง สวนสาธารณะและการรณรงคการออกกาลงกาย 4) ประชาชนมเศรษฐกจอยางเพยงพอ และมรายไดเพมขนจากอาชพเสรมทเทศบาลจดฝกวชาชพใหชมชน โดยบรการฟร เศรษฐกจชมชนเพมขนจากโครงการหนงตาบลหนงผลตภณฑ 5) ประชาชนมความ ปลอดภยในชวตและทรพยสน เชน การสนบสนนตดตงกลองวงจรปด สญญาณ ไฟจราจรแบบ countdown การอบรม อปพร. และ อสม. ของเทศบาล

Page 79: การนําหลักธรรมาภ ิบาลไปใช ในอง ...ประกาศค ณ ปการ ความส าเร จในการท าป

71

6. กระบวนการขนตอนของการทางานมประสทธภาพในการบรรลวตถประสงค (เปาหมาย) ขององคกรมากนอยเพยงใด 6.1 มการนาความรและเทคโนโลยใหม ๆ มาใชในการปฏบตงาน 6.2 มการปรบปรงระบบการปฏบตงานราชการ เพอใหเออตอการทางาน (มความยดหยน) 6.3 มการลดขนตอนการปฏบตงานหรอไม 6.4 มกลไกการเขาถงความตองการของประชาชน หรอไม ตอบ 1) เทศบาลไดนาความรและเทคโนโลยใหม มาใชในการปฏบตงานใหบรรล วตถประสงคตามวสยทศนของเทศบาลใหเปนเมองนาอย เชน กรณโครงการตรวจสอบ การทางานรถขนขยะดวยระบบดาวเทยม โครงการปยหมกโดยสรางโรงงานปยหมก 2) มการปรบปรงระบบการปฏบตงานราชการทยดหยนและเออตอการทางาน เชน งานบตรประชาชน ในการแจงบตรประชาชนหาย และขอทาบตรประชาชนใหม สามารถ แจงทเทศบาลไดเลย และมแบบฟอรมใหประชาชนสามารถดาวนโหลดไดผานเวบไซต เทศบาล 3) มการลดขนตอนการปฏบตงาน เทศบาลไดมอบอานาจโดยจดทาเปนคาสง มอบอานาจของนายกเทศมนตรใหปลดเทศบาลในการบรหารงาน เพอลดขนตอนการ ปฏบตงานใหสนกระชบมากยงขนและใหประชาชนไดรบบรการทรวดเรว มประสทธภาพ 4) มกลไกการเขาถงความตองการของประชาชน โดยเทศบาลไดจดหนวยเคลอนท ในการใหบรการประชาชน เพอใหบรการประชาชนถงทและผบรหารไดมโอกาสรบทราบ ถงปญหาและความตองการของประชาชน โครงการเยยมบานยามเยน เปนตน 7. บคลากรของเทศบาลมความเขาใจการบรหารตามหลกธรรมาภบาลมากนอยเพยงใด 7.1 มการพฒนาบคลากรขององคกรอยางตอเนอง อะไรบาง กจกรรม/โครงการ 7.2 มการใหความสาคญกบสภาพแวดลอมและบรรยากาศในการทางานอะไรบาง 7.3 มการประชมระหวางผบรหารกบพนกงานและเจาหนาทอยางสมาเสมออยางไร ตอบ บคลากรของเทศบาลมความเขาใจในการบรหารงานตามหลกธรรมารภบาล โดยเทศบาลไดดาเนนการ 7.1) มการพฒนาบคลากรเทศบาลอยางตอเนองในดานตาง ๆ ไดแก - การสรางวสยทศนในการบรการประชาชน มโครงการอบรมสรางจตสานกใหกบ พนกงานเทศบาลททาหนาทใหบรการประชาชน - การศกษาตอ/ ดงานทศนศกษา เชน โครงการศกษาตอระดบปรญญาตร

Page 80: การนําหลักธรรมาภ ิบาลไปใช ในอง ...ประกาศค ณ ปการ ความส าเร จในการท าป

72

ปรญญาโท ตามทกรมสงเสรมการปกครองทองถนจดให โครงการเรยนภาษาองกฤษ - การปรบปรงพฒนางาน เชน อบรมงานเขยนหนงสอราชการ อบรมการใช คอมพวเตอร - อนเตอรเนต พนฐานใหกบพนกงานเทศบาล 7.2) มการใหความสาคญกบสภาพแวดลอมและบรรยากาศในการทางาน เชน การปรบภมทศน สวน ตนไม นาพ ในอาคารสานกงาน ในหองนามปายบอกขาว ประชาสมพนธ ตาง ๆ ของเทศบาล 7.3) มการประชมผบรหาร หวหนาสวนราชการ เปนประจาทกเดอน การประชม เจาหนาทและการทางานในโครงการ/ กจกรรมตาง ๆ ของเทศบาล ตามงานประเพณ ตาง ๆ เชน ลอยกระทง แหเทยนพรรษา ประเพณสงกรานต รวมถงการมาดงานของ สถาบนหนวยงานตาง ๆ เพอเตรยมตอนรบ บรรยายสรปการทางาน 8. ทานคดวาอะไรเปนปญหาหรออปสรรคตอการนาหลกธรรมาภบาลไปใชในการบรหารงานของเทศบาล ตอบ 1) ระบบการเมอง และการบรหารราชการในภาครฐ ยงมลกษณะเปนโครงสราง ใหญและรวมอานาจการตดสนใจไวกบผบรหารระดบสง ขาดการกระจายอานาจและ การสรางอานาจในการตรวจสอบใหกบประชาชนยงมอยนอยมาก ซงเจาหนาทบางคน ไดนาชองโหวขอกฎหมายไปใชในทางทจรต เชน การปลอมแปลงเอกสารราชการ เปนตน 2) ขาราชการขาดทศนคต การมจตใจในการบรการสาธารณะ (service - mind) 3) ภาคเอกชน/ ภาคประชาชน ไมไดมสวนรวมในการตรวจสอบอยางจรงจง การทางาน ภาครฐใหเกดความโปรงใส และความคมคาในโครงการหรอกจกรรมตาง ๆ 4) ขาดกลไก/ หนวยงานทมอานาจตรวจสอบการทางานของภาครฐทปลอดจาก การเมองอยางแทจรง 5) ประชาชนยงขาดจตสานกหรอความตระหนกถงสทธหนาท ในการเขามามสวนรวมในการตรวจสอบการทางานของรฐบาล รวมถงสภาพเศรษฐกจ ทไมเอออานวย ตลอดจนทศนคตคานยมของคนในสงคมทยดตดหรอชนชม ระบบอานาจนยม 9. แนวทางแกไขปญหาการนาหลกธรรมาภบาลไปใช ตอบ ภาครฐ ภาคเอกชน และภาคประชาชนตองทางานในลกษณะสามประสาน ในการแกไขปญหา การนาหลกธรรมาภบาลไปใช ดงน 1) ภาครฐ ตองมการปฏรป บทบาทหนาท โครงสรางและกระบวนการทางานของหนวยงาน มกลไกการบรหาร ทรพยากรของสงคมทโปรงใสซอตรงเปนธรรม มประสทธภาพ ประสทธผล และ

Page 81: การนําหลักธรรมาภ ิบาลไปใช ในอง ...ประกาศค ณ ปการ ความส าเร จในการท าป

73

มสรรถนะสงในการนาบรการของรฐทมคณภาพไปสประชาชน โดยเนนการเปลยนแปลง ทศนคตคานยม และวธทางานของเจาหนาทรฐ ใหถอเอาประโยชนของประชาชนและ ภาคเอกชนไดอยางราบรน 2) ภาคธรกจ ตองมการปฏรปและสนบสนนใหหนวยงาน เอกชน และองคกรเอกชนตาง ๆ มกตกาการทางานทโปรงใส มความรบผดชอบตอสงคม ประชาชนใหมากกวาน มระบบตรวจสอบการทางานทมคณภาพมมาตรฐานการ ใหบรการ รวมทางานกบภาครฐและประชาชนในดานตาง ๆ อยางใกลชด และไววางใจ ซงกนและกน 3) ภาคประชาชน ตองสรางความตระหนกตงแตปจเจกบคคลถงระดบ กลมประชาสงคมในเรองสทธหนาทและความรบผดชอบทางเศรษฐกจ สงคม และ การเมอง ตองเรยนร มความเขาใจในหลกการสรางกลไกการบรหารกจการบานเมอง และสงคมทด หมนดแล ตรวจสอบการทางานของผนาทองถนวามความโปรงใส รบผดชอบตอสงคมทเลอกเขาไปบรหารหรอไม

บทสมภาษณ นางสาวพรศร กจธรรม ผอานวยการสานกการสาธารณสขฯ

1. ทานคดวานโยบายของสานกการสาธารณสขฯ ไดยดตามหลกธรรมาภบาลมากนอยเพยงใด ตอบ คงจะพดในลกษณะอยางนนะคะวา ในการทางานของสานกการสาธารณสขและ สงแวดลอม เราจะมการประชม ประชมเพอระดมความคดในการทาแผนปฏบตการ แตละป วางแนวการทางานแตละปนะคะ ซงเราไดกาหนดวสยทศน ซงวสยทศนของเรา จะตองไปสอดคลองกบวสยทศนของเทศบาล แลวจากวสยทศนเรากมการกาหนด กลยทธแลวกลงมาสยทธศาสตร คอเรามวสยทศนวาสงแวดลอมและคณภาพชวตด เทคโนโลยกาวไกล เสรจแลวกจะมาสยทธศาสตร เรามยทธศาสตรดานสงแวดลอม ดานสขภาพ และกมยทธสาสตรดานเทคโนโลย จากยทธศาสตรเรากวางออกมาเปน พวกกลยทธ ซงสงเหลานเนยมนสอดคลองซงในวสยทศนของเทศบาลเองกมการพดถง เรองสงแวดลอมด ถกไหมคะ ลกษณะการทางานอยางนคอความสอดคลองกน ในเรอง ของการทางานตามหลกธรรมาภบาลนะคะ เราวางออกมาประกาศเดนชดทกคนรวา วสยทศนของสานกคออะไรนาไปสแตละกลมงานทจะไปทาแผนงานของตวเอง กจกรรม ของตวเอง ใหสอดคลองกนนะคะ อนนคอหลกของการทางานทมนเปนระบบและเปน ธรรมาภบาล ซงถามวาทกสวนงานทกคนทราบไหม ทกคนทราบ เพราะเรามการ

Page 82: การนําหลักธรรมาภ ิบาลไปใช ในอง ...ประกาศค ณ ปการ ความส าเร จในการท าป

74

วางแผนลวงหนาโดยเฉพาะเรามเปาหมายเดนชดเลยวาในแตละป เราจะปเปาหมาย ในเรองอะไร อยางเชน เราจะเขยนเปรยบเทยบไวเลยวาในปทแลวเรามเปาหมายในเรอง อะไร พอป 2548 เราบรรลเปาหมายแคไหนและป 2549 เรากเขยนกาหนดเอาไวในแผน เดนชด ประกาศเดนชดเลยวา เราจะมเปาหมายจะทาอะไร เราเขยนเอาไวหมด ดงนน ทกสวนงานรวาเขาจะตองทาอะไรมแผนอะไร เพอใหบรรลถงเปาหมายทเราวางไว ทศทางกทราบอยแลวกชดเจน เรามเปาหมายชดเจน 2. สานกการสาธารณสขฯ ไดนาหลกธรรมาภบาลมาใชทง 6 หลกหรอไมและใช ในดานใดบาง ตอบ หลกนตธรรม หมายถงการใชระเบยบ กฎระเบยบในการทใชนน สานกการสาธารณสขฯเรานนมความเครงครดในเรองของการใช ในเรองของนตธรรมคอ การปฏบตงานทกอยางนนเปนไปตามกฎระเบยบเจาหนาททกคนมความรบผดชอบสง เพราะฉะนนการทางานเนยอะไรทเปนความถกตองทเปนกฎระเบยบจะปฏบตตามนน จะไมมการฝาฝน เทาทผานมาเรายงไมมการสอบสวนหรอวามการลงโทษผฝาฝนวนย รายแรงทานองนเราไมเคยม สวนใหญเราใชหลกคณธรรมและความรวมมอ ซงกนและ กน มอะไรกบอกขอความรวมมอ ซงกไดรบความรวมมออยางด อนนกเปนเรองทเรา ไดรบความรวมมอจากเจาหนาท สวนในเรองของการทางานมโปรงใสไหม เรามหนาท เรามงบประมาณทจะใชกมากพอสมควร ซงมนมระเบยบการพสดทกาหนดไวชดวา จะตองทาอยางไร ทกอยางตองเปนไปตามขนตอน การทางานเรองงบประมาณทกอยาง เปนไปตามขนตอนระเบยบการพสดทกอยาง เรากไมเคยจะตองมเรองไปชแจงอะไรกบ สตง. ทกอยางกผาน กเปนไปตามระเบยบ เราทางานอยางตรงไปตรงมา สวนวามหลก ความรบผดชอบนนนะกม Feedback ไดรบกลบมานนกมองวาคอนขางดนะคะ เพราะ งานเราเปนงานทใหบรการในเรองสขภาพอนามย เพราะฉะนน กรณมไขหวดนก หรอ ไขเลอดออกระบากเนย เจาหนาทกจะลงไปทางานใหกบประชาชนใหบรการพนยงให คาแนะนาเคากพงพอใจ อาจจะมปญหาบางในเรองของการใหบรการ เชนในเรองของ ขยะ ซงกคงเหมอน ๆ กบทกเมอง บางครงกมปญหาอปสรรคในเรองของการจดเกบบาง กเมอแจงความไมสะดวกมาเรากแกไขให อนนกเปนเรองททางสานกเรากให ความสาคญกบเรองรองเรยนมาก วาถาประชาชนรองเรยนกแสดงวาเคาเดอดรอน เราตองรบแกไขใหประชาชนเรวเทาททาได หลกคมคา ถาพดถงความคมคาในเรองของ การจดหาวสดครภณฑ หรอวาการใชงบประมาณนนเราพยายามใชอยางคมคาใชใหเกด

Page 83: การนําหลักธรรมาภ ิบาลไปใช ในอง ...ประกาศค ณ ปการ ความส าเร จในการท าป

75

ประโยชนสงสดเพราะเราคดวางบประมาณทเราไดมานนเปนงบประมาณทไดมาจาก ภาษอากรของประชาชนเมอนาใชกตองใชใหไดประโยชนคมคาทสด ยกตวอยาง เชน ถาซอรถขยะมา รถขยะกตองนาไปปฏบตงานไดตามเปาหมายตองเกบขยะไดกตน ตามทกาหนด ของทซอมาแลวใชไมไดเราไมมตองนาไปทาใหเกดประโยชนกบทาง เทศบาลมากทสด กเปนสงทพดถงความคมคาของการใชทรพยากรทมอย ไมวาจะเปน คนเรากตองพยายามหมนใชคนใหถกกบงานเพราะบางครงเจาหนาทบางคนอาจจะม ความไมถนดกบบางงานเรากตองพยายามปรบใหเคาทางานในสงทเคาพอใจใกลเคยง ทสดเคาถงจะทางานอยางมประสทธภาพถงจะคมคา เปนเรองของการบรหารจดการ อยางไรจงจะทาใหเกดประสทธภาพมากทสด 3. กอนทจะมพระราชกฤษฎกาวาดวยหลกเกณฑและวธการบรหารกจการบานเมองทด พ.ศ. 2546 สานกการสาธารณสขฯ มการบรหารงานในระบบงานตาง ๆ อยางไร และเมอมพระราชกฤษฎกาวาดวย หลกเกณฑและวธการบรหารกจการบานเมองทด พ.ศ. 2546 มความแตกตาง ในดานการบรหารงานสานกการสาธารณสขฯ หรอไม ตอบ คอ ระบบของ good governance ถอเปนเครองมออยางหนงทกระตนใหเกดการ พฒนาขององคกร กอใหเกดการแขงขนของเจาหนาทในการทจะปรบปรงตวเองให มคณภาพดขน เมอกอนไมม good governance เรากไมมอะไรเปรยบเทยบ ไมมเกณฑ อะไรมาเปนตวชวดวาเราควรจะทาอะไรเพอใหดขน แตพอม good governance เขามา เนยเราเหมอนมเครองมอทมาเปนเกณฑวาเราตองทาอยางน ตองทาอยางนน เพอให ดขนเพราะฉะนนมนกสงผลใหการปฏบตงานมการเรงรดการทางานมากขนใหม ประสทธภาพมากยงขน - ในสวนการพฒนาบคลากรกอนและหลงมพระราชกฤษฎกาวาดวยหลกเกณฑและวธการบรหารกจการบานเมองทด พ.ศ.2546 ตอบ กเชนเดยวกนนะคะคออยางทบอกมนเปนตวกระตนใหเจาหนาทตองพฒนาตวเอง ใหมศกยภาพมากขน เพอประสทธภาพการทางานมากขน 4. ผลสาเรจของการใชหลกธรรมาภบาล ตอบ คอ มโครงการทใชหลกธรรมาภบาล เชน โครงการจดการมลฝอยอยางยงยน ซงทาใหเราสามารถทจะรณรงคแยกขยะไดถง 20 เปอรเซน แลวกความรวมมอของ ประชาชนในการแยกขยะอนตรายนอกจากนกยงมในเรองของภาครฐ และเอกชน สถานบรการในเรองของสาธารณสขนน เขารวมโครงการแยกขยะตดเชอครบ

Page 84: การนําหลักธรรมาภ ิบาลไปใช ในอง ...ประกาศค ณ ปการ ความส าเร จในการท าป

76

100 เปอรเซน คอ ทกแหงเขารวมโครงการหมด 5. สานกการสาธารณสขฯ มการนาความรและเทคโนโลยใหม ๆ มาใชในการปฏบตงาน ตอบ เรามการใชระบบไอทหรอทเรยกวาระบบ GPS เปนระบบทใชระบบดาวเทยม เปนระบบไอท ทมาใชในเรองของการจดเกบขยะซงเปนอปกรณทตดกบรถขยะ ทาใหเรา สามารถตรวจสอบ และควบคมการทางานของรถขยะไดนะคะเปนการใช ไอทเขามาชวย 6. สานกการสาธารณสขฯ มการลดขนตอนการปฏบตงานหรอไม ตอบ โดยปกตแลวเนย การลดขนตอนการปฏบตงานเราถอวาเปนการอานวย ความสะดวกใหประชาชนเปนสงทสาคญ การลดขนตอนคอใหประชาชนสามารถเขามา ตดตอแลวเนย ประชาชนไดรบคาตอบ หรอไดรบในสงทเคามงหวง หรอตดตอราชการ เรวทสด อยางเชนยกตวอยาง การตดตอยนคารองในเรองการรบบรการ สมมตวาขอรบ บรการสบสงปฏกล ปจจบนสวนใหญกแทบไมตองมาดวยตวเอง สามารถทจะโทรศพท มากได ใชสงมาทางโทรสารกได เพราะฉะนนประชาชนไมตองมาเมอกอนเคามาดวย ตวเองเสยเวลา เดยวนเคาสงมาทางโทรสาร โทรศพทตดตอมา เดยวเดยวเรากสามารถ ไปได หรอแมในคารองอน ๆ เมอเราไดรบคารองเรากพยายามใหเจาหนาทไปใหบรการ เรวทสด 7. สานกการสาธารณสขฯ มกลไกการเขาถงความตองการของประชาชนหรอไม ตอบ มกลไกเขาถงประชาชน เชนการทาความเขาใจ การจดใหมการประชม ชแจงให ความร หรอการตรงเขาไปในชมชน ยกตวอยาง เชนการทเรารณรงคใหประชาชนแยก ขยะนน กเกดจากกลไกทเราเขาไปในชมชนไปประชมชแจงใหชมชนเขาใจวา เราทา โครงการนเพออะไร รวมทงการทเราจดการประชมระยะสนเปนจานวนมาก ๆ ชแจงตอ ผนาชมชน โรงเรยน สถานประกอบการ อนนเปนชองทางกลไกเรองของการอบรมเนย ทาใหเคามความเขาใจและเคากใหความรวมมอกบเรามากขนการประชาสมพนธเปน สงสาคญมาก ๆ ทราชการจาเปนตองม ไมอยางนนถาประชาชนไมเคาใจ เคากไมให ความรวมมอ 8. บคลากรของสานกการสาธารณสขฯ มความเขาใจการบรหารตามหลกธรรมาภบาลมากนอยเพยงใด ตอบ กคงจะมความเขาใจนะคะ เพราะเดยวนคาวาธรรมาภบาลเปนทแพรหลายมาก นะคะ เจาหนาทกเขาโครงการฝกอบรม Good Governance กคดวามความเขาใจ นะคะในหลกธรรมาภบาลควรจะตองมอะไรบาง การเขาคอรสอบรมกจดนะคะ ถงแม

Page 85: การนําหลักธรรมาภ ิบาลไปใช ในอง ...ประกาศค ณ ปการ ความส าเร จในการท าป

77

มนจะไมใชเปนการเขาคอรสอบรมหลกธรรมาภบาลโดยตรง แตในการอบรมหลาย ๆ อยางกจะมวทยากรออกมาพดเกยวกบการบรหารงานภายใตหลกธรรมาภบาล 9. ทานคดวาอะไรเปนปญหาหรออปสรรคตอการนาหลกธรรมาภบาลไปใชในการบรหารงานของสานกการสาธารณสขฯ ตอบ กคดวาในหลกการของธรรมาภบาลเองเนย มหลกปฏบตอยในตวอยแลว กไมได คดวาจะมปญหามากมายในสงทเราพอทาไดกยงบอกไมไดวาอะไรเปนปญหามากนก 10. แนวทางแกไขปญหาการนาหลกธรรมาภบาลไปใช ตอบ สวนหนงในบางครงกตองใชในดานกฎหมายควบคกนไปในการทตองใชบงคบทาง กฎหมายเขาไปดวย จะใชแตคณธรรมอยางเดยวนนคงไมได จะตองมการใชกฎหมาย มาบงคบควบคกนไป สาหรบพวกทมปญหา

Page 86: การนําหลักธรรมาภ ิบาลไปใช ในอง ...ประกาศค ณ ปการ ความส าเร จในการท าป

78

บทสมภาษณ นางเรวด รตตญ ผอานวยการสานกการศกษา

1. นโยบายของสานกการศกษาไดยดตามหลกธรรมาภบาลมากนอยเพยงใด ตอบ มการใชหลกธรรมาภบาลในการกาหนดแผน ยทธศาสตรการจดการศกษา คอ การพฒนาการศกษาทงในระบบและนอกระบบ ใหไดมาตรฐานและเตรยมพรอม เดกกอนวยเรยนใหพรอมจะเขารบการศกษาในระดบสงตอไป สงเสรมและอนรกษ ศาสนา วฒนธรรมประเพณ รวมทงภมปญญาทองถน ยทธศาสตรของโรงเรยนในสงกด เทศบาลนครนนทบร ทง 5 โรงเรยน จะตองยดแนวทางตามยทธศาสตรของ สานกการศกษา แตโรงเรยนสามารถจดทายทธศาสตรตามความเหมาะสมของบรบท โรงเรยน และโรงเรยนจะเนนการปลกฝงคณธรรมจรยธรรมของนกเรยนเปนหลก และ ใหมความรทางวชาการตามศกยภาพของนกเรยน มการแจงใหทกสวนงานของสานกการศกษาทราบทศทางการพฒนา ทงในระยะสน คอ แผนพฒนา 1 ป และแผนพฒนาระยะ 3 ป สาหรบในระยะยาว การใชหลกธรรมาภบาล ในการบรหารจดการศกษาตองยดนโยบายการจดการศกษาของเทศบาล ทพฒนา 6 ดาน คอ ผเรยน ผบรหาร คร อาคารสถานท เทคโนโลย และการบรหารโรงเรยน 2. สานกการศกษาไดนาหลกธรรมาภบาลใชทง 6 ดาน หรอไมและใชในดานใดบาง ตอบ หลกนตธรรม เราใชกฎระเบยบ คอ กฎระเบยบของเรามทงกฎระเบยบระดบ เทศบาลเองกบทสานกการศกษาออกประกาศ ออกระเบยบเองทงตงแต ผอานวยการสานก ทานปลดเทศบาล จนถงทานนายกเทศมนตรนะคะ แลวเราตองใช ตามระเบยบของกรมสงเสรมการปกครองทองถน กระทรวงมหาดไทย เพราะฉะนน เรอง ทเปนการบรหารงานบคคลทกอยางตองเปนไปตาม กทจ. คณะกรรมการเทศบาลแตละ จงหวด อนนกคอจงหวดนนทบร กทจ. จงหวดนนทบร จะรบระเบยบ หนงสอสงการจาก กรมสงเสรมฯ มาสงเราอกท โดยเฉพาะในเรองของการบรหารงานบคคล กทจ. จะตอง เอาหลก กท.กลางมาเปนหลกปฏบต หลกคณธรรม ในเรองคณธรรมทกเรองเลยโดยเฉพาะ ในเรองของการสงการ การแบงงาน ความรบผดชอบ เราจะมการประเมนงานปละ 2 ครง ทนปละ 2 ครง เราจะ มแบบประเมนทเปนแบบประเมนตามระเบยบระบบราชการทจะตองประเมนและกให เจาตวไดรบทราบวาเขาไดรบผลการประเมนยงไง อนนคอหลกคณธรรมทเราประเมน

Page 87: การนําหลักธรรมาภ ิบาลไปใช ในอง ...ประกาศค ณ ปการ ความส าเร จในการท าป

79

ตามผลงานจรง ๆ หลกความโปรงใส คอ ไมวาเรองใดกตามทเรามปญหาในเรองของการทางาน เราจะเชญ ประชม กจะมพซงเปนผอานวยการสานกประชมดวยทกครงเพอรบฟงปญหา และ หาทางแกไขรวมกน อกทงสานกการศกษามการเปดเผยขอมลทเปนประโยชน อยางตรงไปตรงมาดวยภาทเขาใจงาย ประชาชนเขาถงขอมลโดยสะดวก หลกการมสวนรวม มมากเลย เพราะวาตงแตในเรองของในโรงเรยนจะมคณะกรรมการ สถานศกษาของทกโรงเรยนและกคณะกรรมการสถานศกษากจะมวาระการประชม บางโรงเรยนกเดอนละครง บางโรงเรยนกเรองละ 2 ครง ทกเรองของโรงเรยนเขาท ประชมของคณะกรรมการสถานศกษาทงหมดไดดาเนนการ และของเราเอง (สานกการศกษา) เวลาเราจดกจกรรมอะไรตาง ๆ เนย คณะกรรมการชมชนจะเขามา มสวนรวมกบเรา อยางเชนขณะนเรากาลงจะจดงานประเพณลอยกระทง แขงเรอ เตรยม งานประเพณสงกรานต จะมชมชนเขารวมกบเราทกเรอง หลกความรบผดชอบ เราจะมตวราง การแบงงานรบผดชอบ หวหนางานทกคนจะด รางเดมทจดทาแลวกใหเคาปรบปรงวาในสวนงานของเคาเนย สวนของทอยใตบงคบ บญชาของเคาเนย ตองการทจะทางานอะไรบางทตรงกบสายงานของเคา เรากใหเคาทา นคอ คาสงมอบหมายงานความรบผดชอบในแตละหนวย ซงแบงตงแตผอานวยการ สานกไปจนถงหวหนาฝายหวหนางานทกคนจะตองมหนาทรวมทงพนกงานตามภารกจ ทกคนจะตองมหนาท ในการทางานทกคนจะมภาระของทกคนชดเจนวาตอง ทาอะไรบางตงแตงานบรหาร งานธรการ งานการเงน งานบนทกขอมล งานการเจาหนาท งานการศกษาปฐมวย งานโรงเรยน งานศนยเยาวชน และงานตางๆมากมาย อกทง สานกการศกษาของเรามกระบวนการตาง ๆ ใหตรวจสอบความโปรงใส ในการทางาน และพรอมทจะปรบปรงแกไขไดทนทวงท เชน การดาเนนงานโครงการตาง ๆ การเบก จายเงน การเจาหนาทและงานธรการ หลกความคมคา สานกการศกษาเรา เนนในเรอง การใชทรพยากรทมจากดใหเกด ประโยชนสงสด การจดซอ จดจางวสดอปกรณของโรงเรยนในสงกด ทง 5 แหง ตองเปน วสดอปกรณทมประโยชนสาหรบเดกจรง ๆ ใชเพอการเรยนรของเดกจรง ๆ งบประมาณ ทเราทงลงไปตองแนใจวาเดกนกเรยน ผปกครอง คร อาจารยไดรบประโยชนทเกยวกบ การเรยนการสอน การพฒนาโรงเรยนในทก ๆ ดาน

Page 88: การนําหลักธรรมาภ ิบาลไปใช ในอง ...ประกาศค ณ ปการ ความส าเร จในการท าป

80

3. กอนทจะมพระราชกฤษฎกาวาดวยหลกเกณฑและวธการบรหารกจการบานเมองทด พ.ศ. 2546 เทศบาลมการบรหารงานในระบบงานตาง ๆ อยางไร และเมอมพระราชกฤษฎกา วาดวยหลกเกณฑและวธการบรหารกจการบานเมองทด พ.ศ.2546 มความแตกตางในดานการบรหารงานเทศบาล หรอไม ตอบ กอนหนานนเราดาเนนการตามหลกคณธรรม จรยธรรมอยแลว โดยเฉพาะทาง ดานการศกษา ผทจะเปนผบรหารการศกษาจะตองมพรมวหารส เรามอยแลว แลว ในการดาเนนการตาง ๆ กตามไมวาเรองอะไรกตามผบรหารโรงเรยนถามปญหาจะตอง รายงานมาเปนลาดบขนตอน แลวกเปนไปตามความยตธรรม แตพอหลงจาก หลกธรรมาภบาลเขามา มนจะมหลกฐานทชดเจนขน เมอกอนนเราทาแบบรวม ๆ วา เรายตธรรมนะ เราทาหนาทโปรงใสจรง ๆ แตพอม หลกธรรมาภบาล มนจะเปน ทงระบบทมนเปนระบบมากขนมความชดเจนมากขน ระบบใชไดผล 4. ในปงบประมาณ 2549 โครงการตาง ๆ ของสานกการศกษา ไดดาเนนการตามหลกธรรมาภบาล เพอความสาเรจของงานมากนอยเพยงใด ตอบ โครงการทใชหลกธรรมาภบาลเขาบรหารจดการ แลวประสบความสาเรจ ไดแก 1) โครงการอปสมบทหมเฉลมพระเกยรตฉลองสรราชย ครบ 60 ป 2) โครงการ แขงขนความเปนเลศทางวชาการระดบเทศบาลและการรวมงานนทรรศการทางวชาการ ของเทศบาลภาคกลาง ณ จงหวด สระบร 3) โครงการจดงานประเพณสงกรานต แหเทยนพรรษา งานลอยกระทง 4) โครงการดนตรเพอประชาชน ตอตานสารเสพตด 5. ผลสาเรจของการใชหลกธรรมาภบาล ของสานกการศกษา ตอบ เจาหนาทและผรวมงานทกคนมสวนรวมในการดาเนนงานอยางพรอมเพรยงกน เมอเกดปญหาอปสรรคในการปฏบตงานทกคนมสวนรวมรบผดชอบ เพอแกไขปญหาให กจกรรมดาเนนไปอยางราบรนมการแบงความรบผดชอบงานตามความสามารถ และ ทกคนรบรภารกจของตนเองกอนการดาเนนงาน มการใชงบประมาณเพอจดทาโครงการ มความโปรงใส สามารถตรวจสอบได และใชงบประมาณอยางคมคา 6. กระบวนการขนตอนของการทางานมประสทธภาพในการบรรลวตถประสงคขององคกรมานอยเพยงใด ตอบ มการนาความรและเทคโนโลย มาใชในการปฏบตงาน เชน ใชวดทศนสรปผลการ ดาเนนงานและบนทกเสยงบรรยายประกอบ จากหองบนทกเสยงททนสมย จดทาขอมล สารสนเทศของโรงเรยน สงกรมสงเสรมการปกครองทองถน โดยผานระบบ internet และ

Page 89: การนําหลักธรรมาภ ิบาลไปใช ในอง ...ประกาศค ณ ปการ ความส าเร จในการท าป

81

จดทาระบบ video conference เพอตดตอระหวางเทศบาลและโรงเรยน มการปรบปรงระบบปฏบตงานราชการ เพอใหเออตอการทางาน เชน การสงรายงาน ขอมลตาง ๆ สานกการศกษาใหโรงเรยนสงผานทาง โทรสาร หรอ e - mail ได มการลดขนตอนการปฏบตงาน เชน การแจงเดกเขาเกณฑ ใหผปกครองสามารถแจง ตามหนวยเทศบาลเคลอนท หรอ downlond แบบฟอรมการแจงเดกเขาเกณฑได มกลไกการเขาถงความตองการของประชาชน เชน ประชาชนสามารถรองทกข รองเรยน หรอแสดงความคดเหนได โดยผานทาง www.nakornnont.com ทางสานกการศกษาจะ มการประชมกบผบรหารโรงเรยนทกเดอน แลวกจะมการสงการไปทกครงวา ถามการ ประชมกบคณะกรรมการ หรอกบผปกครอง หรอมปญหาอะไรกตาม ใหรายงานเขามา ทกเดอน แลวเราจะแกปญหาให โดยเฉพาะอยางยงโดยระบบของการจดการศกษาของ ทองถน การจดการศกษาของเราเปนระบบการประเมนและการประกนคณภาพทเรา ทากนมาตงแตป 2528 เพราะฉะนนพอเราประกนคณภาพภายในของเราอยางเปน ระบบเรามมาตรฐาน ทตวบงชทชดเจน 7. บคลากรของสานกการศกษามความเขาใจในการบรหารตามหลกธรรมาภบาลมากนอยเพยงใด ตอบ ถาเปนหวหนาฝาย หวหนางานนกเขาใจเปนอยางด เพราะวาจะมอกชดหนงทเปน คณะกรรมการ Good Governance ของเทศบาลเองททาเกยวกบเรองน และมการ ตรวจสอบประเมนโดยเฉพาะสวน ในสวนของพนกงานจางตามภารกจนน เรากมการ ประชมชแจงกนทกเดอนในแตละเรอง แตอาจจะมากกวาเดอนละครง เพราะวาถาเดอน ไหนทเรามกจกรรม มงานประเพณ หรอมกจกรรมอะไรทเราจะจดเรากจดประชมทกครง เพอความโปรงใสในการทางาน อกทงสานกการศกษามการสงเจาหนาทเขาอบรมดวย อยางเชน การจดฝกอบรมของ จงหวดนนทบร เทศบาลไดจดใหแตละสานกสงไป สานกละ 2 คน ในสวนของเทศบาล ทพงจดไปรสกวาเมอ 2 เดอนทแลว 8. ทานคดวาอะไรเปนปญหาหรออปสรรคตอการนาหลกธรรมาภบาลไปใชในการบรหารงานของสานกการศกษา ตอบ ปญหาและอปสรรคสงทขาราชการหนกใจ คอ ตอนนมนเปนระบบไอท เพราะฉะนนระบบไอทมนมทงขอดและขอเสย ความโปรงใสของขอมล ถาใครไดขอมลด กดไป ถาคนไดขอมลไมไดกนามาใสรายกนไดงาย อยางเชน ผบรหารโรงเรยนของพ

Page 90: การนําหลักธรรมาภ ิบาลไปใช ในอง ...ประกาศค ณ ปการ ความส าเร จในการท าป

82

ทงททางานดแตมบางคน ซงเรากไมทราบวาคนดวยกนเอง หรออจฉากนยงไง เคากเกด รองเรยน หลกธรรมาภบาลบอกวามนตองโปรงใสนะ มนตองมขอมลทเปดเผยได คนรองเรยนกใสอนเตอรเนตเขามาเลย เรากใหมเจาหนาทสารสนเทศเชคอนเตอรเนต แลวกตอบไป บางเรองเปนเรองธรรมดา ๆ แตบางเรองผบงคบบญชาระดบสงทานเหน วาไปกระทบกบระดบผใหญ ซงบางทเนย ผบรหารโรงเรยนบางทานไมใชผอานวยการ ธรรมดา ๆ แตทานเปนคณนายของพวกคนใหญคนโต เพราะฉะนน พอโดนรองเรยน ปปเนยทานกจะตองใหทาหนงสอชแจงมาวาเรองมนเปนยงไง ซงจรง ๆ แลวมนเปนเรอง ทไมยตธรรมเลย สาหรบเจาตว เพราะวาเจาตวเคาทางานหนก แตพอคนทเสย ผลประโยชนปปเนย มาใสรายเคาทางอนเตอรเนต แลวไมใสชอตวเองดวยนะ อยางนมน แยคอถาในเรองนพวานะ ถาคนททามาแลวกลาทจะใสชอจรง นามสกลจรงของตนเอง เราตอบเคาไดเลย พเคยอยทระยอง มนะประเภทแบบนคนรองเรยนไมรหรอกวาตอนน งานทะเบยนราษฎรเชคไดทวประเทศ พอเชคไปกลบเปน ชอ นามสกลเดก อาศยชอ เดกอาย 10 ขวบ มาลงวาครคนนไมได เชน แตงตวไมเหมาะสม ซงทงทเจาตวเคาเอง ผบรหารโรงเรยนตางกมการอบรมเรยบรอยดอยแลว 9. แนวทางแกไขปญหาการนาหลกธรรมาภบาลไปใช ตอบ คอ อยากจะใหในระดบผใหญ ใหทาความเขาใจกนมากยงขน ไมเฉพาะผใหญ ในระดบทองถนเทานนนะคะ ผใหญในระดบอนๆ อยากใหทานใสใจระดบขวญกาลงใจ ของผปฏบตงานใหมาก ๆ คนททางานโดยเฉพาะขาราชการทางานใตเบองพระยคลบาท เปนขาฯ ของในหลวงอยแลว เราพยายามทาดของเรามาตลอด เราอยากจะใหผใหญได เหนใจ ไดสรางขวญกาลงใจใหกบผใตบงคบบญชามากๆโดยทอยาไปฟงความจากคน ทไมปรากฏชอเสยงเรยงนาม คอถาทาอะไรกตามใหมชอเปนปรากฏ ถาทาอะไรกตาม ใหเปนหลกฐานทมนมาจรง ๆ ไมใชหลกฐานเทจ เราจะมขอมล เพอทจะทาใหมน โปรงใส เพราะมนเหนได ตรงนทเราอยากไดวาทายงไงทจะคยกนใหมนบรสทธยตธรรม สาหรบผปฏบตงาน

Page 91: การนําหลักธรรมาภ ิบาลไปใช ในอง ...ประกาศค ณ ปการ ความส าเร จในการท าป

83

บทสมภาษณ นายสขสนต ยทธเกษมสนต ผอานวยการสานกการชาง

1. สานกการชาง ไดนาหลกธรรมาภบาลใชทง 6 หลก หรอไมและใชในดานใดบาง เรองความโปรงใส ตองประกอบไปดวยความมนตธรรม กคอ การออกกฎ ระเบยบ ขอบงคบตาง ๆ เนย ตองใหเปนธรรม อนทสามตองมคณธรรม อนทสตองมการ มสวนรวมคอ ประชาชนตองมสวนรวมดวย แลวอนทหากคอตองอนรกษสงแวดลอมดวย ในสานกการชางนะครบดานความโปรงใสเนย เราจะมการทาแผนนะฮะ การทาแผน ทาโครงการ การรบหนงสอรองเรยนตาง ๆ พอรบหนงสอรองเรยน พอเราทาเสรจเรา กจะแจงไปทผรองวาขณะนเราไดทาเสรจแลว อนไหนททาได ถาอนไหนททาไมไดกแจง เคาไปวาเราทาไมไดเนองจากตดปญหาอปสรรค กคอ หนงอาจเปนทของเอกชน ซงเราไมสามารถทจดงบประมาณหลวงเขาไปไดหรอบรเวณนนอาจจะมปญหาเปนขอ พพาทกน ฟองรองกนอยอยางน เรากเขาไปจดการใหไมไดสาหรบการมสวนรวมนะครบ ในการทาแผน ทางบประมาณ เรากจะมการเชญชมชน ประธานชมชนในแตละชมชน ซงเรามทงหมด 10 ชมชนเนย มาประชมกนแลวกถามเคาดวาเคาตองการใหเราไปทา อะไรทไหน ทไหน เชน ทาถนนทไหน ทาระบายนาทไหน เรากจะไปสารวจตามทเคาให ทาเหนอขนมาหนอยเรากฟงเสยงของสมาชกสภาเทศบาลในแตละเขต เคากจะเขยน รายงานมาวาตรงนอยากจะพฒนา ตรงโนนตรงน ทางสานกการชางกจะไปสารวจ โครงการ แลวกจะนาเรองพวกนนเอามาทาเปนโครงการงบประมาณและกเขาแผน เพราะฉะนนการมสวนรวมเราใหประชาชนมามสวนรวมอนนกคอเรองการทาแผน อนนเรองการตรวจรบงาน ในกรณทเรามการตรวจรบงาน การควบคมงานกอสรางการ เปนกรรมการตรวจการจางเนย เราจะเชญคณะกรรมการมาเปนคณะกรรมการรวมกบเราในการตรวจรบงานทกงาน ทกชน นะครบ เพราะฉะนนจะมตวแทนของชาวบานมารวมตรวจรบดวยอนนกคอ การมสวนรวมของประชาชนในแงของการตรวจรบงาน อนนการมสวนรวมของประชาชน ในแงของการเขยนคารองตาง ๆ กรองเรยนมา เรากใหตอนนเรองเกยวกบเรองนตธรรม เรองการออกกฎ ออกระเบยบตาง ๆ เรากดาเนนการไปตามระเบยบกฎหมาย คอเนน ในดานกฎหมายใหถกตองตามระเบยบ กฎหมายเปนประการสาคญ ประการทสอง อานวยความสะดวกใหประชาชนภายใตกฎระเบยบทเรามอย สงไหนทตขดกฎระเบยบ

Page 92: การนําหลักธรรมาภ ิบาลไปใช ในอง ...ประกาศค ณ ปการ ความส าเร จในการท าป

84

กจะไปหารอกบทานปลด ทานนายกฯ วากฎ ระเบยบ นมนตดขด ถามถงวธปฏบตวา ควรจะปฏบตกนยงไง เชนกรณทเราจาเปนจะตองบรการสาธารณปโภค สาธารณการ ในทเอกชน เชน การเปลยนหลอดไฟ การขยายเขตบรการไฟฟา แสงสวาง การทาถนน การทาสะพาน ซงมนอาจไมใชทสาธารณะและเราจาเปนตองทา เรากจะทายงไง เราอาจจะใหเจาของทดนเซนยนยอมใหเราเขาไปทา หรอใหประชาชนในละแวกนน เขาชอกนจานวนมากนะครบ แลวเรากถงจะไปทาให บางอยางอาจผดกฎระเบยบ เชน การทาลกกระโดดทรถชะลอความเรว ซงกฎหมายจราจรเคาไมอนญาตใหเราทาบางท เรากตองไปบรการเคา เพอใหเคาไดรบวตถประสงคทเคาตองการคอรถยนตไมวงเรว ในหมบานเคา บางทเรากตองทา แลวกสงทคานงกคอเรองอนรกษสงแวดลอม เรากมการกาจดนาเสย เรากไดเปดพนทบรการนาเสยในประชานเวศน ซงมบรการอยท 10 ตารางกโลเมตร กประมาณ 1 ใน 3 ของพนท เทศบาลทงหมด สวน 2 ใน 3 กยงใช วธการเดมอยกคอการปลอยลงคลอง แตกไดมการอนรกษคคลองโดยมการทาโครงการ คลองสวยนาใสมการเกบผกตบชวา เกบวชพช ประเดนท 1 ประเดนท 2 กคอเราจะใช กฎหมายควบคมอาคาร ควบคมใหเคาทาถงดกไขมน ทาการบาบดนาเสยในครวเรอน กอนจะปลอยลงทอสาธารณะ อนนกคอหามนาเสยไมใหลงคลอง อนนกรณทนาเสยลง คลองแลวเราจะทายงไงเรากอาจจะมวธการคอเอานาดมาผน เพอทจะไลนาเสย วธการ กไดประสานงานกบนายชางของกรมชลประทาน กคออาจจะเปดคลองระบายนาและ ในขณะเดยวกนนาในคลองกสบออกกไลนาดจากเจาพระยาเขามาวนเวยนในคลอง ผนนาเสยออกไป นนคอประเดนท 3 ประเดนท 4 กคอวา เราจะมการปลกจตสานกให ประชาชนรมฝงคลองไมทงขยะและกมการใหเคาเกบวชพช เกบผกตบชวาในตอนทยง เปนตนออน ไมใชตนแขง ไมใชตนใหญ เปนหเปนตาเฝาดแลให กรณทมชาวบานทงขยะ ในกรณทมการรกลาทสาธารณะอยางนกใหเคาแจงมาทเราแลวเราจะดาเนนการตาม กฎหมาย อนนคอการอนรกษสงแวดลอมตาง ๆ รวมทงหลอดฟลออเรสเซน หลอดนออน ซงเราไมไดใช ซงมนเสอมสภาพแลวกเกบมารวบรวมใสถงและกมอบใหทางสาธารณสขฯ เพอนาไปกาจดมนไปอกทหนง อนนกคออนรกษสงแวดลอมกในแงประเดนของ Good Governance กคงจะมแคน ความคมคากถอวางานการกอสรางทกชนเนยทเราตงงบประมาณเอาไวเนย จะใหมน คมคาในแงทวาทกครงทไปสารวจเนย เรากจะดวางานชนนเขาไปบรการกบครวเรอน กหลงคาเรอนจะทาใหเคาไดรบความปลอดภยเปนกเปอรเซนจะทาใหเคาเดนทางไป

Page 93: การนําหลักธรรมาภ ิบาลไปใช ในอง ...ประกาศค ณ ปการ ความส าเร จในการท าป

85

ทางานไดเรวขนเทาไหร จะทาใหปญหานาทวมบานเคาไมมเปนเทาไร ซงในการ ประเมนผลนเราจะมการทา Benefit-Cost Ratio ตลอดเวลา กคอ ผล กคอตนทน มนจะตองมคามากกวาหนง นะครบ ถามคาไมถงหนง เรากไมลงทนนยะครบ อนนกคอ ความคมคาในแงของเศรษฐศาสตร อนนคอความคมคาในแงของการเมองนะครบกคอ วาทาใหประชาชนของเราเนยเขามามสวนรวมในการเปนเจาของชนงานแตละอยาง เชน ตงแตเรมการสารวจ การทาแผน การตงงบประมาณ อนนคอความคมคา ทางดาน การเมอง อนนคอความคมคาทางดานสงคม เมอเคามรายไดดขน เศรษฐกจดขน ถนนหนทาง สาธารณปโภคกไปผานถงบานเคา สงคมเคาจะดขน ระดบมาตรฐานการ ครองชวตอยกอยดกนด กดขน กมความสะดวก สบาย สะอาด 3 ตว เราตองคดถง 3 ตว นกอน ตองสะดวก ตองสะอาด ตองสบาย 2. กอนทจะมพระราชกฤษฎกาวาดวยหลกเกณฑและวธการบรหารกจการบานเมองทด พ.ศ. 2546 เทศบาลมการบรหารงานในระบบงานตาง ๆ อยางไร และเมอ มพระราชกฤษฎกาวาดวยหลกเกณฑและวธการบรหารกจการบานเมองทด พ.ศ. 2546 มความแตกตางในดานการบรหารงานเทศบาลหรอไม (เปรยบเทยบความแตกตาง) จรง ๆ เรากมแตมนพงเอกเกรกกนตอนหลงตอนมพระราชกฤษฎกา เชน การทาแผนผง โฟชารท ของงานวาจากสายการบงคบบญชาวาคนนไปทไหน ใหเหนชดเจน ใหมความ โปรงใส ใครบงคบอะไร ใครมหนาทกรอบงานอะไรกมอยแลว แลวกการทาแผนซงขณะ ยงไมออกพระราชกฤษฎกาเรากมการไปประสานกบสมาชกสภาเทศบาล เรากมการไป ประสานกบประธานชมชนอยแลวเพราะฉะนน พระราชกฤษฎกาทตงขนมากทาให เอกเกรกขน กทาใหประชาชนเขาใจวตถประสงคมากขน กทาใหเราทางาน สะดวกมากขน 3. ผลสาเรจของการใชหลกธรรมาภบาลของสานกการชาง การประเมนความสาเรจสวนใหญผทประเมน คอ งานวชาการของสานกปลดกองวชาการ และแผนงานจะเปนคนประเมนผล กคอวาเราตงแผนไว 100 เปอรเซน อยางน ดาเนนการ ตามแผนไดกเปอรเซนแลวเราดาเนนการตดตามแผนมนบรรลเปาประสงคยงไง คอ เมอกอนนเราจะประเมนในรปของเนอหาสาระใชไหม เชน ทาถนนเสนหนงเนย กวางยาว เทานไดเรากจบ แตทนวธการประเมนขนทสอง เราตองประเมนวา ไดตามวตถประสงค หรอไม เชนกรณทเราขดสระใหชาวบานอยางนนะ สมมตนะ เรากไปขดในทดอน ดงนน การประเมนผลในดานเนองาน เราผานเพราะเราขดสระเสรจตามวตถประสงค เวลา

Page 94: การนําหลักธรรมาภ ิบาลไปใช ในอง ...ประกาศค ณ ปการ ความส าเร จในการท าป

86

อะไร เราเสรจหมดไมมการถกปรบ ทาไดตามแผน แตวตถประสงคไมไดกคอมนเกบนา ไมไดเพราะมนสรางในทดอนแตงานของเราตองบรรลวตถประสงคดวย เชน เราทา ถนนเสนหนง เนองาน กวาง – ยาว ไดวตถประสงคกคอวาประชาชนมความพอใจทได ถนนเสนน อกทง Product (ผลผลต) กบอรรถประโยชน ตองไปดวยกน Product กคอ ชนงานชนหนงกบสนองวตถประสงคตองไปดวยกนเพราะการวดนอกจากจะวดท Product อยางเดยวเนย มนตองวดตรง Need คอเขาตองการจรงไหม อรรถประโยชน ตองไดดวย 4. สานกการชางมการจกฝกอบรมใหกบพนกงานเจาหนาทอยางไรบาง การพฒนาบคลากรของเรากมการสงไปอบรม ไปเรยนทตาง ๆ ตามอาชพงาน ทงวศวกร สถาปนก งานสวนสาธารณะ งานชางโยธา งานธรการกสงไปอบรมระเบยบงานสารบรรณ เชนท มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราชสงไปตามสถาบนขององคกรปกครองสวนทองถน สงไปกรมสงเสรมการปกครองสวนทองถนจากกรมโยธาฯ อยางน กสงไปหมด นกคอ การฝกอบรม อนทสองกคอ การมขวญและกาลงใจ ในแงการขนเงนเดอนในแงการให รางวลในแงการทาโทษกถอวาเปนขวญและกาลงใจคอคนไมดเรากทาโทษเคา และ กคนด ๆ เรากตองสงเสรมเคาและทสาคญกคอวาความสามคค เราจะมการประชมกนทก หนงเดอน ใหแตละคนมาชแจง รายละเอยด เดอดรอน หรอจะใหทาอะไร สานกการชาง มการประชมทกหนงเดอน ประชมกนหลายเรอง เรองงานมง เรองกจกรรมในสานก การชางมงเรองสวนตวมง 5. ทานคดวาอะไรเปนปญหาหรออปสรรคตอการนาหลกธรรมาภบาลไปใชในการบรหารงานของสานกการชาง คอ กมบางทงานของเราเนย ถาไปฟงประชาชนมากมนกจะทางานอะไรไมไดเลย เพราะวาหลายคนกหลายความ การทางานทกอยางเนย มนตองมฝายหนงไดประโยชน มฝายหนงเสยประโยชนและสงคมของเราเนยพวกไดประโยชนสวนใหญไมคอยออกมา พวกทเสยประโยชนอาจมสก 5 เปอรเซน เคากออกมาเดนขบวน มาประทวง มารองเรยนใชไหมฮะ พอมารองเรยนปปเนย 5 เปอรเซน นนกเลยกลายเปนตวแทนของ ประชาชนทงหมดนะครบ กเลยทาใหโครงการซงอก 95 เปอรเซน ทไดประโยชนเนย ในกรณคน 5 เปอรเซน เนยออกมาคดคาน มารองเรยนเนย คน 95 เปอรเซน ควรจะตอง ออกมาอยขางเทศบาลดวย เพอทจะกดดนวางานชนนเปนงานทไดประโยชนกบคนหม มากหลาย ๆ โครงการทเราทาเชนโครงการปองกนนาทวมรมแมนาเจาพระยากมคน

Page 95: การนําหลักธรรมาภ ิบาลไปใช ในอง ...ประกาศค ณ ปการ ความส าเร จในการท าป

87

สวนหนงมาคดคานวา ไมไดประโยชนเนองจากวาไมไดปองกนนาทวมใหเคาคอบานเคา อยนอกเขตปองกนกจะมประมาณ 5 เปอรเซน แตพวกทอยในเขตปองกนนาทวม มประมาณ 95 เปอรเซน ไมออกมา ผลเสยกคอวาเทศบาลกไดไปตดงบประมาณ เพอทจะไปเอาใจประชาชน 5 เปอรเซน นน หลงจากตดงบประมาณปป นากทวม พอนาทวมมาประชาชน 95 เปอรเซน กเดอดรอนกทาหนงสอแยงไปวาขอใหเทศบาล ดาเนนการตอเทศบาลกตองหาเงนหางบประมาณตงกรอบงบฯแลวมาทา กทาให เสยเวลานะครบอนนคอปญหาอปสรรคในการทา Good Governance กคอ ประชาชน ของเราเนย เออ พวกทไดประโยชนไมออกมาขดขวางพวกทเสยประโยชนซงเปนคน สวนนอยอนนอนทหนง อนทสอง Good Governance ของเรามปญหากคอวาประชาชน แตละคนไมเขาใจอานาจหนาทของตวเอง ยงคดแตวาเอาอารมณของตวเองเปนทตง ถกใจไมถกใจกตดสน โดยไมมองภาพรวมวาประโยชนทแทจรงเนยกบประชาชนจรง ๆ คออะไร อนท 1 อนท 2 จะตดสนตามกระแสมากเกนไปโดยไมพจารณาวาไอกระแสนน นะมนปลกขนมามนมพนฐานความจรงอะไรบาง แตกไปเชอกระแสทาใหมองเหนภาพ ไมชดเจน อนท 3 ประชาชนทกคนควรจะตองมการทาการบานมง ตองไปศกษาใหดใหด วางานชนนจรง ๆ แลวมนมประโยชนกบตวเองไหม ทาททตวเองอยตรงนควรจะออกไป สงเสรมสนบสนนเคาอยางไร ตองทาการบานไมใชรอฟงความฝายเดยว กม 3 อยางน แหละ คอจะเนนทประชาชน ทนเนนทขาราชการคออะไร เนนทขาราชการกคอวาเปน กลไกชนหนงเทานนเอง ทจะตองทาตามทประชาชนทวงมา ถาเกดประชาชนไมเขาใจ บทบาทหนาทกคอวาไมมธรรมาภบาลในประชาชนเองเนยกยากทจะทาใหขาราชการ เกดธรรมาภบาลได เพราะขาราชการคอกลไก กลไกหนงเทานนเอง ผบรหารหรอ นกการเมองทองถนกตองมธรรมาภบาลดวย ธรรมาภบาลของนกการเมองทองถนกคอ วา 1 ความซอสตยสจรตเปนประเดนสาคญนาจะตองม ไมใชวาไปลงทนมา เพอให ตวเองไดรบการเลอกตงและกหวงวาจะโกย โกยคนมาเนยวตถประสงคตองเปนตวแทน ของชาวบานจรง ๆ เปนปากเปนเสยง เพอการพฒนาทองถนจรงๆ 6. แนวทางแกไขปญหาการนาหลกธรรมาภบาลไปใช ปญหาเนยแกไขงาย ๆ มากเลยทางธรรมะเนยคาวาธรรมาภบาลเนย ธรรมาภบาลของ ธรรมมะมนมมากอนธรรมาภบาลของ Goood Governance แตเคาไมเรยกธรรมาภบาล ของธรรมะ เคาเรยกธรรมาธปไตย ธรรมาธปไตยของธรรมะเนย ทกคนตองดธรรมชาต เปนหลกเรยนรธรรมชาตใหเหนถงความจรงวากลไกของธรรมชาตจรง ๆ มนมาจากไหน

Page 96: การนําหลักธรรมาภ ิบาลไปใช ในอง ...ประกาศค ณ ปการ ความส าเร จในการท าป

88

ปจจยตาง ๆ ทมนทาขนมาคออะไร พดงาย ๆ คอ กฎธรรมดากคอหนาทของประชาชน ตามระบอบประชาธปไตย กคอวาในชวงการเลอกตงกควรจะทาการบานดวาเราจะเลอก ผแทนเราเนยคนแบบไหนคนนดจรงหรอเปลาหรอพงมาดตอนน ซอเสยงหรอเปลา เรากควรทจะตองทาการบานมาไมควรทจะตดสนตามกระแสเคาหรอไมควรจะตดสน เคาเพราะถกขมข กลว หรอไมกตดสนงาย ๆ ดวยอารมณเปนตววด ทนในแงสทธหนาท ของตวเองกตองรสทธหนาทของประชาชนคนไทยเนยควรจะตองมสทธหนาททาอะไรบาง เชน หนาทเสยภาษ หนาทเปนทหาร สทธของตวเองละ สทธของตวเองคอสทธตาม รฐธรรมนญทใหมาไมใชวาอะไรถกใจไมถกใจกจะโวยวายฟองรองหมดอยางนใชไหมฮะ ธรรมาธไตยมนมาจากธรรมาธบาล ถาเกดทกคนมธรรมะในใจกคอรหนาทตวเอง ขาราชการรหนาทตวเอง นกการเมองรหนาทตวเอง ตวเองเปนตวแทนประชาชนมหนาท บรหารประเทศ ซงตองรกษาผลประโยชนของประเทศเปนหลกแตตวเองกไปเอาอานาจ ตรงนนนะ มาเพอตวเอง เอามาเพอสรางความรารวยใหตวเอง เอามาเพอมาบรการ พรรคพวกตวเอง เอามาเพออะไรทเปนของตวเอง ไมไดคดถงประเทศเนย มนกไมใช ธรรมะของผบรหารแลว กผดกตกากนอยแลวกทาใหธรรมชาตตรงนนอยไมได เชนเรอง ของการทากฎหมายมาสกฉบบหนง เรากเขยนกฎหมายขนมาเพอใหมนเกดชองวาง แลวตวเองกเขาไปในชองวางนน หรอความรไมพอ นอกจากวาหนงตองการเอา หรอโลภ อนทสอง ในขณะนนความรไมพอ อาจจะสรางกฎหมายดวยความทความรมแคนน ในตอนนนละกมาแกไขตอนนกได กไมมอะไร กเมอมความรปญญากเกดขนมา ม 2 เรอง ตองมธรรมะในตวเอง รหนาทตวเอง ตองรตามหนาท อนท 2 ตองมปญญาให วารจรง ๆ แลวความจรงมนเปนยงไงในฐานะประชาชนและประชาชนตองทายงไง ในฐานะขาราชการจรง ๆ ขาราชการตองทาอยางไร ในฐานะของนกบรหารการเมอง จรง ๆ แลวปญญาของแตละระดบกตองมดวย ปญญากตองไมแฝงดวยตณหากตองเปน ปญญาจรง ๆ ปญหาเพอชวยเหลอไมใชปญหาทโกยเขามา ถาทกคนทาไดอยางนหมด ปญหาธรรมมาภบาลไมม แตทกวนนมนมปญหากเพราะตวเองเอาตณหาเขามาปนดวย คอ เอามาเสพทกวนนเรารสกวาเราพงพาเปนชวตทตองพงพาเยอะ คานยมนบถอ คนมเงนไมไดนบถอคณธรรมของคน เหนคนมเงนทกอยางเปนคนดหมด แตคนทม คณธรรมไมเอาเปรยบชาวบาน มเมตตากรณา แตเคาไมมกน กลบมองเปนคนตลกเปน คนโงไป ถาคานยมยงเปนอยางน ธรรมาธบาลเรากไมไดประโยชนอะไรหรอก มแตชอไม มเนอหาสาระเหมอนกบผลตภณฑชนหนงขนมาหอสวย แตวาเนอหาสาระคอ ทอฟฟ

Page 97: การนําหลักธรรมาภ ิบาลไปใช ในอง ...ประกาศค ณ ปการ ความส าเร จในการท าป

89

อรอย แตเนอหาสาระไมมเราตองเปลยนคานยม คานยมนมนตองไมใชเงน คานยมคนด มนตองอยทตวคนด ไมใชนยมวาเงนด ไมใชนยมวาเงนด

บทสมภาษณ นายอานาจ สงขแกว ประธานชมชน ม.9 ตาบลบางเขน

1. ทานคดวาเทศบาลนครนนทบร มนโยบายทชดเจนในการพฒนาทองถนตาง ๆ ในเขตเทศบาล หรอไม ตอบ ผมคดวามความชดเจนนะ เทศบาลไดมนโยบายตาง ๆ ทจะทาใหชมชนมความ สะดวกสบายในดานโครงสรางพนฐาน เชน ไฟถนน ทางเดนเขาซอย คอ เราตองการ อะไรกขอใหเทศบาล ตงงบประมาณเพอจดสรางสาธารณปโภคตาง ๆ ในชมชน ซงทางทานสมาชกสภาเทศบาลกใหความชวยเหลอดวยครบ 2. การบรหารงานของเทศบาลเปนอยางไร ตอบ การบรหารงานผมคดวากไดทาหนาทตอชมชนไดด มการใหชมชนไปประชม ทเทศบาลทาใหคนในชมชนมสวนรวมในการพฒนา 3. โครงการตาง ๆ ของเทศบาลสอดคลองกบความตองการของประชาชนในชมชนหรอไม ตอบ สอดคลองครบ เพราะประชาชนตองการอะไร ชมชนผมตองการอะไร กไปตตอ ทเทศบาล ซงกไดรบการบรการ จะชาบางเรวบางกขนอยกบระเบยบวาระทเขาเอาเขา ทประชม 4. ทานคดวาเทศบาลไดจดใหมสวนรวมในการพฒนาทองถนอยางไร ตอบ เทศบาลมการประกวดพฒนาชมชนดเดน มการตดตามการทางานของประชาชน ทงป โครงการตาง ๆ ทเขาไปในชมชนกใหประธานชมชนไปชวยด เปนหเปนตาให 5. เทศบาลมการบรการประชาชนในชมชนอยางดและทวถงหรอไม ตอบ คอ ถาทางเทศบาลดแลไมทวถงกใหทางประธานชมชนคอยดแลประชาชน ในชมชนของตวเอง เพอนาไปรายงานเทศบาล วธการคอเทศบาลกจะมหนงสอถง ประธานชมชน ใหดแลชาวบานทอยในชมชนของตนเองวามความเดอดรอนเรองอะไร ตองการอะไร แลวกใหประธานชมชนสงขอมลมาใหเทศบาลเพอดาเนนการตอไป 6. ทานอยากใหการพฒนาทองถนเปนไปในทศทางใด ตอบ กอยากใหทกหนวยงานเปดโอกาส ใหประชาชนเขาไปตรวจสอบเรองทกเรองได

Page 98: การนําหลักธรรมาภ ิบาลไปใช ในอง ...ประกาศค ณ ปการ ความส าเร จในการท าป

90

ใหมากกวาปจจบน ไมวาจะเปนเรองงบประมาณ เรองการเมอง เปนตน 7. ปญหาและอปสรรค ตอบ ประชาชนในชมชนบางกลมไมยอมใหความรวมมอ คอ ในชมชนกจะมพวกเสย ผลประโยชน เชน เทศบาลจะปรบปรงถนน หรอตดถนนผานในท พวกนกไมคอยยอม หรอปญหาการจอดรถในชมชน ซงมรถพลกพลานมากและมกจะจอดบนถนนในซอย ซงเทศบาลกสงเจาหนาทมาตกเตอน หรอลากรถ พวกนกมกมปญหากบเจาหนาทหรอ แมแตคนในชมชนเดยวกน

บทสมภาษณ นางวงศเพชร ศรจลโพธ กรรมการชมชน หม8 ตาบลบางกระสอ

1. ทานคดวาเทศบาลนครนนทบร มนโยบายทชดเจนในการพฒนาทองถนตางๆ ในเขตเทศบาล หรอไม ตอบ มนโยบายทชดเจนในการพฒนา ไมวาจะเปนการบรรจโครงการตาง ๆ ทมชมชน อยางเราเขาไปมสวนดวยทก ๆ ครง เชน โครงการคลองสวยนาใส ปรบปรงเลขทบาน ของฝายทะเบยนฯ 2. การบรหารงานของเทศบาลเปนอยางไร ตอบ คณะผบรหารของเทศบาลมความใกลชดกบพวกเรามาก รบรถงปญหาทเกดขน และไดพยายามใหความชวยเหลอในดานตาง ๆ แกชมชนของพวกเราในทก ๆ ดาน เชน การชาง การสาธารณสขฯ 3. โครงการตาง ๆ ของเทศบาลสอดคลองกบความตองการของประชาชนในชมชนหรอไม ตอบ สอดคลอง เพราะการเชอมความสมพนธระหวางประชาชนกบเทศบาลนนทาง เทศบาลจะมกจกรรมกบชมชนตลอด เชน การเชญประธานชมชนมาประชมและมการ แจงใหทราบดวยนโยบายตาง ๆ ของเทศบาล และลาสดมการนาชมชนตาง ๆ ไปเขา คายลกเสอทสวนผง ทาใหการเชอมความสมพนธระหวางประชาชนกบเทศบาลดขน ยงไดใหชมชนตาง ๆ ไดพดคยแลกเปลยนความคดเหน การคยถงการพฒนาตนเองของ แตละชมชน 4. ทานคดวาเทศบาลไดจดใหมสวนรวมในการพฒนาทองถนอยางไร ตอบ มการเชญประธานชมชน คณะกรรมการชมชน มาประชมทเทศบาลทกเดอน

Page 99: การนําหลักธรรมาภ ิบาลไปใช ในอง ...ประกาศค ณ ปการ ความส าเร จในการท าป

91

การใหประชาชนทสนใจการเมองทองถนเขารวมรบฟงการประชมสภาเทศบาล รวมถง การตดตงกลองรบแสดงความคดเหนของประชาชน 5. เทศบาลมการบรการประชาชนในชมชนอยางดและทวถงหรอไม ตอบ ถาพดถงงานบรการอาจจะมขอบกพรองบางเนองจากประชากรหนาแนนและพนท กวาง ฉะนนการบรการอาจมขอขดของ การดแลไมทวถง เปนเรองทผบรหารเทศบาล ควรกาหนดแนวนโยบายการบรหารรวมทงรวมกนปฏบตกนอยางจรงจง 6. ทานอยากใหการพฒนาทองถนเปนไปในทศทางใด ตอบ อยากใหพฒนาดานคณภาพชวตความเปนอย รวมถงการรกษาเอกลกษณ ความเปนนนทบร ใหคงอยอยางถาวร ปลกฝงคานยมคณธรรม จรยธรรม แกเดก เพอสรางสงคมทดแกเทศบาลตอไป 7. ปญหาและอปสรรค ตอบ เมองนนทเปนเมองทมประชากรหนาแนน ในแตละวนเกดปญหามาก ฉะนนการ บรหารการจดการจงเปนไปไดยากถาหากไมทาอยางจรงจง และไมไดรบการรวมมอจาก ภาครฐ เอกชน และประชาชน ดงนน จงตองมการบรณาการกนทงในชมชน เทศบาล และหนวยงานตาง ๆ เพอรวมกนสรางกฎกตกาสงคม

บทสมภาษณ นายบญเทยง เนตประเสรฐ ประธานชมชน วดฝาง ม.3 ตาบลบางเขน

1. ทานคดวาเทศบาลนครนนทบร มนโยบายทชดเจนในการพฒนาทองถนตาง ๆ ในเขตเทศบาล หรอไม ตอบ ในความเหนของผมการพฒนาทองถนจรง ๆ คณะผบรหารของเทศบาลกใหความ สนใจใหมสวนรวมในการแสดงความคดเหน อะไรทขาดเหลอกจะตงงบประมาณลงไป นโยบายทผานมาเนนทชมชนเปนหลกครบ 2. การบรหารงานของเทศบาลเปนอยางไร ตอบ เทาทผานมาทางเทศบาลกมวสยทศน และความตงใจในการพฒนานะครบ อยางเชน กองสวสดการสงคมของเทศบาลเนย ทางานรวมกบชมชนทก ๆ ครง พนกงาน ใหเกยรตประชาชนในชมชนคอยตรวจสอบวาชมชนทกการอะไร กจะนาเสนอเรองไปท เทศบาล

Page 100: การนําหลักธรรมาภ ิบาลไปใช ในอง ...ประกาศค ณ ปการ ความส าเร จในการท าป

92

3. โครงการตาง ๆ ของเทศบาลสอดคลองกบความตองการของประชาชนในชมชนหรอไม ตอบ กทางานตรงกบความตองการของเราและลกบานในชมชนนะครบ คอ พวกเรา อยากมถนนหนทางทสะดวกสบาย เทศบาลกตงงบประมาณจดใหเรา ทาความสะอาด ขดลอกคคลองให อกทงลกบานของผทมกคอยเปนหเปนตาในการดแลชมชนในดาน ตาง ๆ เพอรายงานใหผมนาไปเสนอตอเทศบาลนะครบ 4. ทานคดวาเทศบาลไดจดใหมสวนรวมในการพฒนาทองถนอยางไร ตอบ เทศบาลใหทางชมชน (ประธานชมชน)ประชาสมพนธใหลกบานไดทราบถงการ พฒนาในเขตชมชน ดงนน ชาวบานในเขตกจะเขาฟงและรวมแสดงความเหนวาเหนดวย หรอไมเหนดวย ครบ 5. เทศบาลมการบรการประชาชนในชมชนอยางดและทวถงหรอไม ตอบ ทวถงนะ เพราะวาทางเทศบาลจะเรยกประธานชมชนประชมกน และประธาน ชมชนกจะเรยกลกบานประชม ซงกเปนประจาทกเดอน คนในชมชนจะรกนหมด เรองท ประชมกประชมกนเรอง งานประเพณทวด การสรางสาธารณปโภคใหชมชน ซงผมกคด วาการบรการของเทศบาลถอวาดมาก เขาถงประชาชนพอสมควร 6. ทานอยากใหการพฒนาทองถนเปนไปในทศทางใด ตอบ คอ อยากใหเนนไปทการบรการขนพนฐานใหมากกวาเดม เชน การบรการ สาธารณสข การบรการของสานกการชางในการดแลถนนหนทาง ไฟฟา ประปา 7. ปญหาและอปสรรค ตอบ ปญหาคอ เวลาเรยกลกบานใหมารวมตวกน มกจะมาไมคอยพรอมเพรยงกน ทาใหเกดปญหาในการชแจงไมทวถง เพราะเราจะอาศยใหบอกตอกนมนกเสยงตอการ ผดเพยน ทาใหผมตองเสยเวลาในการนดประชมอยบอยครง

Page 101: การนําหลักธรรมาภ ิบาลไปใช ในอง ...ประกาศค ณ ปการ ความส าเร จในการท าป

93

บทสมภาษณ นายยงยทธ ตรวาร ประธานชมชน ม.9 ตาบลบางกระสอ

1. ทานคดวาเทศบาลนครนนทบร มนโยบายทชดเจนในการพฒนาทองถนตาง ๆ ในเขตเทศบาลหรอไม ตอบ มนโยบายทชดเจนในการพฒนา วาอยากใหชมชนมความเจรญ การคมนาคม สะดวก อกอยางชมชนตองการอะไร กไปบอกเทศบาล เขากจดให เชน ทาถนน ตดตนไม การใหบรการสาธารณสข 2. การบรหารงานของเทศบาลเปนอยางไร ตอบ กมความโปรงใสนะ เทศบาลเปดโอกาสใหพวกเราไปนงฟง เขาอภปรายในการ ประชมสภาเทศบาล มสวนรวมแสดงความคดเหน กถอวามการบรหารงานทดนะ 3. โครงการตาง ๆ ของเทศบาลสอดคลองกบความตองการของประชาชนในชมชนหรอไม ตอบ โครงการทเทศบาลนาลงไปในชมชนมความสอดคลองกบความตองการนะ เพราะ ชมชนตองการอะไรกไปขอทเทศบาล หรอเทศบาลจะทาอะไรในชมชนของเรากมการ กระจายเสยงใหประชาชนในชมชนทราบในเรองตาง ๆ ททา 4. ทานคดวาเทศบาลไดจดใหมสวนรวมในการพฒนาทองถนอยางไร ตอบ เปดโอกาสใหประชาชนในชมชนมสวนรวม โดยมประธานชมชนเปนตวกลาง ประสานกบเทศบาล มการแจงความตองการของประชาชนไปทเทศบาล เวลามประชม สภาเทศบาล เทศบาลจะเชญไปรบฟง ขอแนะนา หรอใหเสนอความคดเหน เทศบาลจะ จดงานอะไรกจะเชญไปรวมงาน เชน งานแถลงขาวประเพณตาง ๆ ในสวนชมชนของเรา เองนนกมการตรวจสอบประชากรในชมชนตวเองทมชออยในทะเบยนชมชนของเราเพอ คอยดแลชวยเหลอซงกนและกน 5. เทศบาลมการบรการประชาชนในชมชนอยางด และทวถงหรอไม ตอบ ทวถงนะครบ เชนการบรการสาธารณสข กมการออกหนวยเคลอนทเขาไปในซอย ทอยลก ๆ เพอใหบรการประชาชน การชางกมการเขาไปตรวจดเรองรองเรยนทประชาชน ในซอยรองเรยนไป เชน เรองถนนในซอยชารด ทอระบายนาอดตน อยางเนยครบ

Page 102: การนําหลักธรรมาภ ิบาลไปใช ในอง ...ประกาศค ณ ปการ ความส าเร จในการท าป

94

6. ทานอยากใหการพฒนาทองถนเปนไปในทศทางใด ตอบ อยากใหเทศบาลพฒนาทองถนใหม คอ 1) ความสะอาด ประชาชนมสขภาพ แขงแรง 2) ปราศจากยาเสพตด 3) คอยดแลเปนหเปนตาสอดสองโจรผรายทมกกอ ปญหาอาชญากรรม เชน วงราวทรพย ลกทรพย ทารายรางกาย 7. ปญหาและอปสรรค ตอบ ปญหาในชมชนผม สวนใหญไมม เพราะมการประชมรวมกนทกครง

บทสมภาษณ นายสวง แซตง ประธานชมชน ม.4 วดนอยนอก ตาบลบางกระสอ

1. ทานคดวาเทศบาลนครนนทบร มนโยบายทชดเจนในการพฒนาทองถนตาง ๆ ในเขตเทศบาลหรอไม ตอบ มครบ ตวอยางเชนการเลอกตงประธานชมชน คณะกรรมการชมชน ทางเทศบาล ตองการใหประชาชนมสวนรวมในการบรหารจดการกนเองภายในชมชน โดยเทศบาลจะ คอยดแลชวยเหลอในสงทชมชนรองขอมา อกอยางงบประมาณของเทศบาลกลงไปสราง ถนนหนทางใหพวกเราทก ๆ ชมชน 2. การบรหารงานของเทศบาลเปนอยางไร ตอบ ในสวนของการบรหารงานของเทศบาลคดวาเทศบาลไดบรหารงานโดยมงเนน ชมชนเปนหลก การบรหารกตองถอวาคณะผบรหารมความจรงจงในการทางาน ประชาชนลกบานของผมตองการอะไร ผมขอใหเทศบาลเขามาดแลกเรยบรอยด เชน ตองการไฟฟาสาธารณะ เทศบาลกเขามาตดให ตองการถงขยะกจดให 3. โครงการตาง ๆ ของเทศบาลสอดคลองกบความตองการของประชาชนในชมชนหรอไม ตอบ สอดคลอง โครงการจะเขามาแกปญหาทเผชญอยในขณะน การจราจรเทศบาล กจดใหมเทศกจจราจร โครงการขดลอกคคลอง เพอเตรยมรบมอนาทวม แมกระทงการ สอนวชาชพใหพวกแมบานในชมชนตาง ๆ ของเทศบาล เพอใหชวยเหลอสามในการหา รายได กถอวาคดโครงการไดเหมาะกบสภาพเศรษฐกจอยางน

Page 103: การนําหลักธรรมาภ ิบาลไปใช ในอง ...ประกาศค ณ ปการ ความส าเร จในการท าป

95

4. ทานคดวาเทศบาลไดจดใหมสวนรวมในการพฒนาทองถนอยางไร ตอบ คอ จดใหมคณะกรรมการชมชน เพอรวมกนแสดงความคดเหน รวมกนพฒนา ชมชน เพราะลาพงเทศบาลดแลไมทวถง จงใหชมชนคอยเปนหเปนตาสอดสองดแล ปญหาตาง ๆ เพอรายงานใหเทศบาลทราบเปนระยะๆ 5. เทศบาลมการบรการประชาชนในชมชนอยางด และทวถงหรอไม ตอบ โดยรวมถอวาการบรการดพอสมควร แตคงจะไมทวถงทงหมด เพราะจานวน ประชาชนในแตละชมชนนบวนเพมมากขนเรอย ๆ เนองจากประชากรจากตางจงหวด เขามาอาศยอยเปนจานวนมาก 6. ทานอยากใหการพฒนาทองถนเปนไปในทศทางใด ตอบ อยากใหเทศบาลพฒนาใหชมชนในเขตเทศบาลนาอย นาอาศย เปนเมองทสงบ ปลอดภย 7. ปญหาและอปสรรค ตอบ ผมคดวาอยทตวบคคลมากกวา ถาเจอคนทเหนแกตว ชมชนกไมสามารถพฒนาไป ไดไกล

Page 104: การนําหลักธรรมาภ ิบาลไปใช ในอง ...ประกาศค ณ ปการ ความส าเร จในการท าป

96

ประวตยอของผเขยนปญหาพเศษ

ชอ - สกล บญฤทธ เกตจานงค วน เดอน ปเกด 22 กนยายน 2524 สถานทอยปจจบน จงหวดนนทบร สถานทอยปจจบน 54/7 หม6 ซอยประชาราษฎร 16 ตาบลตลาดขวญ อาเภอเมอง จงหวดนนทบร

ตาแหนงและประวตการทางาน

พ.ศ. 2546 - 2549 พนกงานเทศกจ สานกปลดเทศบาล เทศบาลนครนนทบร พ.ศ. 2549 - ปจจบน เจาหนาทบรหารงานทะเบยนและบตรฯ เทศบาลนครนนทบร อาเภอเมอง จงหวดนนทบร

วฒการศกษา

พ.ศ. 2546 ศลปศาสตรบณฑต (รฐประศาสนศาสตร) สถาบนราชภฏสวนสนนทา พ.ศ. 2550 รฐประศาสนศาสตรมหาบณฑต (นโยบายสาธารณะ) วทยาลยการบรหารรฐกจ มหาวทยาลยบรพา