ເອກະສານປະກອບການສອນວຊາ

ການບລຫານໂລຈສຕກ Logistics

ສາລບຫ ກສດຊນສງ ກະສກາ ແລະ ປາໄມ ເຂດເນນສງ

ຂຽນໂດຍ: ອຈ. ສສກ ວລະບດ ອຈ. ສມຄດ ຈະເລນຜນ

ກວດແກໂດຍ: ຄະນະກາມະການພດທະນາຫ ກສດ

ສງຫາ 2016

i

ຄານາ ເພ ອຈດຕງປະຕບດ ແລະ ບນລ 3 ແຜນງານ ແລະ 10 ແຜນດາເນນງານ ຂອງກະຊວງກະສກາ ແລະ ປາໄມ ວາງອອກ ກຄ 3 ເປາໝາຍການພດທະນາຂອງລດຖະບານ ແລະ ແຜນຍດທະສາດການພດທະນາເສດຖະກດ-ສງຄມ ແຫງຊາດ ຄງທ VIII ຂອງລດຖະບານແຫງ ສປປ ລາວ ແຕນຮອດປ 2020 ໂດຍຖ ເອານະໂຍບາຍ ການຫດຜອນຄວາມທກຍາກຂອງປະຊາຊນລງເທ ອລະກາວ, ນາພາປະເທດຊາດ ໃຫຫດພນອອກຈາກການເປນປະເທດດອຍພດທະນາ ແລະ ການສາງສາປະເທດຊາດ ໃຫກາຍເປນປະເທດອດສາຫະກາ ແລະ ທນສະໄໝ, ກະຊວງກະສກາ ແລະ ປາໄມ ໄດຖ ເອາວຽກງານ ການກສາງຊບພະຍາກອນມະນດດານກະສກາ ແລະ ປາໄມ ເປນວຽກງານບລມະສດໜ ງທມຄວາມສາຄນ ໃນການພດທະນາຂະແໜງ ການກະສກາ ແລະ ປາໄມ ໃຫມຄວາມກາວໜາ ປະຈບນເຫນໄດວາ ພະນກງານວຊາການດານກະສກາ ແລະ ປາໄມໃນລະດບຕາງໆໃນຂອບເຂດທວປະເທດ ຍງບທນມຄນນະພາບດເທາທຄວນ ແລະ ມຈານວນບພຽງພ ນບແຕຂນສນກາງລງຮອດທອງຖນ. ສະນນກະຊວງກະສກາ ແລະ ປາໄມ ໄດການດຍດທະສາດການປບປງ ແລະ ພດທະນາລະບບການສ ກສາດານກະສກາ ແລະ ປາໄມແຕນຫາ ປ 2020 ເຊງຈດປະສງຕນຕຂອງຍດທະສາດ ແມນການພດທະນາສມ ແຮງງານຂອງຊບພະຍາກອນມະນດ ໂດຍມການເຊ ອມໂຍງການຮຽນ-ການສອນ ໃຫເຂາກບລະບບການສງເສມ ແລະ ຕະຫ າດແຮງງານ, ການສາງຫ ກສດທເນນຄວາມຊານານ, ການສດສອນທເນນເອາຜຮຽນເປນສນກາງ. ດງນນ ການພດທະນາຊບພະຍາກອນມະນດດານກະສກາ ແລະ ປາໄມ ຈ ງມຄວາມຈາເປນຕອງໄດມການປບປງ ແລະ ກສາງໃໝ ດວຍຮບການຝ ກອບຮມ, ຍກລະດບໄລຍະສນ, ໄລຍະກາງ ແລະ ໄລຍະຍາວ ເພ ອສາງໃຫໄດນກວຊາການທມຄວາມຮຄວາມສາມາດ, ມຄວາມຊານານ ແລະ ມຄນສມບດທເໝາະສມ. ເພ ອຕອບສະໜອງ ໃຫທວງທນກບສະພາບການດງກາວ, ທາງວທະຍາໄລກະສກາ ແລະ ປາໄມພາກເໜ ອ ຈ ງໄດພດທະນາຫ ກສດຊນສງ ກະສກາ ແລະ ປາໄມເຂດເນນສງຂ ນ ເຊງປະກອບດວຍ 4 ສາຂາວຊາ ເຊນ: ປກຝງ, ລຽງສດ ແລະ ການປະມງ, ປາໄມ ແລະ ທລະກດກະສກາ. ຫ ກສດນ ໄດເນນຄວາມຊານານ ແລະ ຄວາມຕອງການຂອງຕະຫ າດແຮງງານ ເພ ອກສາງພະນກງານວຊາການດານການກະສກາ ແລະ ປາໄມ ອອກຮບໃຊສງຄມ ໃນບນດາແຂວງພາກເໜ ອ ຂອງ ສປປ ລາວ ແລະ ໄດປະຕບດຕາມຂຕກລງຂອງລດຖະມນຕກະຊວງສ ກສາທການ ແລະ ກລາ ວາດວຍມາດຕະຖານຫ ກສດແຫງຊາດລະດບຊນສງທກປະການ ເພ ອເຮດໃຫການຮຽນການສອນໄດຮບຜນດ ແລະ ມຄວາມສະດວກ, ຈະຕອງມການພດທະນາບນດາເອກະສານທສາຄນຂອງຫ ກສດ ເຊນ: ເອກະສານຫ ກສດ, ຄາອະທບາຍເນ ອໃນຫຍຂອງແຕລະວຊາ, ແຜນການຮຽນການສອນ ແລະ ເນ ອໃນການສດສອນລະອຽດຂອງແຕລະວຊາ ຫ ເອນວາ: ປ ມຄມ ການຮຽນການສອນ. ສະນນ ຈ ງໄດມການພດທະນາປ ມຄມ ຂອງແຕລະວຊາທມໃນຫ ກສດດງກາວນ ເພ ອຕອບສະໜອງຈດປະສງຂອງຫ ກສດ ທເນນໃສ 5 ອງປະກອບຫ ກດງນ: 1). ການສາງຄວາມຊານານ, 2). ການພດທະນາແບບຍ ນຍງ, 3). ຕດພນກບການຜະລດກະສກາ ແລະ ປາໄມເຂດເນນສງ, 4). ເນນການເຮດພາກປະຕບດຕວຈງ, ແລະ 5). ການມສວນຮວມດານບດບາດຍງຊາຍ ໃນການພດທະນາປ ມຄມ ເຫ ານ ໄດມການມອບໝາຍໃຫອາຈານຮບຜດຊອບສດສອນຫ ກ ແລະ ອາຈານຊວຍເປນຜຂຽນຂ ນ ໂດຍໄດຜານຂະບວນການ ແລະ ຂນຕອນທຈາເປນຕາງໆ ເຊນ: ການຝ ກອບຮມກຽວກບຫ ກການ, ການໄປທດສະນະສ ກສາ, ການຄນຄວາເອກະສານ ແລະ ຂມນທກຽວຂອງ, ການແລກປຽນຄາຄດເຫນ ແລະ ຂຄາປ ກສາຈາກບນດາຜມຄວາມຮ ແລະ ປະສບການ ຈາກສະຖາບນການສ ກສາ ແລະ ໜວຍງານອ ນໆ. ຫ ງຈາກນນ ກໄດມການກວດແກເນ ອໃນ ໂດຍຄະນະຊນາ ແລະ ຄະນະກາມະ

ii

ການພດທະນາຫ ກສດຂອງວທະຍາໄລ, ເຊງປະກອບດວຍ: ທານ ຄາຜຍ ພອນໄຊ, ທານ ເພດສະໝອນ ຖານະສກ, ທານ ທອງສະມດ ພມມາສອນ, ທານ ອາໄພວນ ສກສນຕ, ທານ ທອງເພດ ຈດຕະບບຜາ, ທານ ສສກ ວລະບດ, ທານ ນ. ໜຄາ ວລະວງສາ, ທານ ພທອນ ຈນທະວງສາ, ທານ ອທອງ ວງແສນເມ ອງ, ທານ ມນຊາ ພງບນດດ, ທານ ຈນທອນ ທອງສະໄໝ, ແລະ ທານ ນກອນ ສດທວງ. ນອກຈາກນນ ກຍງມ ທານ ນາງ Andrea Schroeter ແລະ ທານ ນາງ Silvia Junt ຫວໜາໂຄງການປບປງວທະຍາໄລກະສກາ ແລະ ປາໄມ ພາກເໜ ອ (SURAFCO) ພອມດວຍບນດາຊຽວຊານທປ ກສາທາງດານເຕກນກ ທງພາຍໃນ ແລະ ຕາງປະເທດອກຈານວນໜ ງ ໃຫການສະໜບສະໜນຢາງໃກຊດ ວຽກງານພດທະນາຫ ກສດ ແມນຈດປະສງໜ ງທສາຄນຂອງໂຄງການ SURAFCO ທໄດຈດຕງປະຕບດໂດຍ ອງການ HELVETAS Swiss Intercooperation ພາຍໃຕການສະໜບສະໜນທ ນຈາກອງການຮວມ ແລະ ພດທະນາຂອງປະເທດສະວດເຊແລນ (SDC) ຕງແຕປ 2009 ເປນຕນມາ, ແລະ ໄດຮບການສະໜບສະໜນດານເຕກນກ ໃນການພດທະນາໂຄງສາງຂອງຫ ກສດ ຈາກຄະນະກະເສດສາດ, ປາໄມ ແລະ ວທະຍາສາດອາຫານ ຂອງມະຫາວທະຍາໄລເບນ (HAFL) ວທະຍາໄລກະສກາ ແລະ ປາໄມພາກເໜ ອ ຂສະແດງຄວາມຂອບໃຈ ແລະ ຮບນຄນນາທກພາກສວນທກຽວຂອງ ທໄດໃຫການສະໜບສະໜນທາງດານທ ນຮອນ ແລະ ວຊາການ, ການມສວນຮວມໃນການຄນຄວາ ແລະ ພດທະນາປ ມຄມ ນຂ ນ ເພ ອນາໃຊເຂາໃນການຮຽນການສອນ. ນອກຈາກນນ ເອກະສານດງກາວນ ຍງສາມາດນາໄປປບໃຊໃນທກໆວທະຍາໄລກະສກາ ແລະ ປາໄມ ໃນທວປະເທດ. ໃນການຈດຕງປະຕບດຕວຈງນນ, ຖາຫາກພບເຫນຂຂາດຕກບກຜອງ ແລະ ຄວາມບສອດຄອງເໝາະສມປະການໃດ ກະລນນາສງຂຄດເຫນ ແລະ ຄາຕາໜຕຊມໄປທວທະຍາໄລກະສກາ ແລະ ປາໄມພາກເໜ ອຊາບ ເພ ອຈະໄດນາໄປປບປງແກໄຂໃຫດກວາເກາໃນອະນາຄດ

iii

ບດນາ ປ ມຄມ ກຽວກບ “ການບລຫານໂລຈສຕກ” ເຫ ມນຜຂຽນໄດຂຽນຂ ນ, ໂດຍມຈດປະສງ ເພ ອແນໃສຮບໃຊການຮຽນການສອນ ໃນລະບບໃນລະບບຊນສງ ຂອງວທະຍາໄລກະສກາ ແລະ ປາໄມພາກ ເໜ ອ. ຜຂຽນໄດຮວບຮວມ ແລະ ຮຽບຮຽງຂ ນມາຈາກເອກະສານ ແລະ ປ ມຄມ ທເປນພາສາລາວ ແລະ ພາສາຕາງປະເທດ, ຜນຂອງການທດລອງທາງດານການຈດການຂນສງຜະລດຕະພນຕາງໆ ແລະ ຈາກການສອບຖາມນາຜປະສບຜນສາເລດໃນທາງດານການຈດການຂນສງ ແລະ ບລການສນຄາໃນໄລຍະຜານມາ ຈດປະສງຕນຕແຕລະບດຮຽນໃນປ ມເຫ ມນ ແມນເພ ອເປນບອນອງ ແລະ ເປນທດທາງອນໜ ງໃຫແກບນດານກວຊາການ, ນກສ ກສາ ແລະ ຜທມກອາຊບໃນການຈດການຂນສງ ແລະ ບລການສນຄາ ໄດເຂາໃຈເຖງເຕກນກວທການຕາງໆ ທາງດານການບລຫານໂລຈສຕກ ໃນປ ມເຫ ມນ ຈະໄດເວາເຖງ ການບລຫານໂລຈດສຕກ, ການບລການລກຄາ, ລະບບການຄມະນາຄມ, ການດແລຮກສາ ແລະ ເກບມຽນ, ລະບບຂມນຂາວສານໂລຈສຕກ, ການບລຫານສນຄາໃນສາງ, ບດບາດສາຄນຂອງໂລຈສຕກ ແລະ ຕອງໂສ, ອງກອນຂອງໂລຈສຕກ ປ ມເຫ ມນໄດຈດພມຂ ນເທ ອທາອດ, ຍອມມຂຂາດຕກບກຜອງຫ າຍດານ ຈະເປນດານເນ ອໃນ ແລະ ຄາສບ ຫ ສານວນ, ເພາະສະນນ ໃນນາມຜຂຽນຂສະແດງຄວາມຍນດຮບເອາຄາຕານຕຊມ ແລະ ຂຂອບໃຈເປນຢາງສງ ຕຄາແນະນາຈາກຜອານທກໆທານດວຍຄວາມຈງໃຈ, ເພ ອຈະໄດປບປງ ແລະ ແກໄຂເນ ອໃນທຍງບທນຄບຖວນ ແລະ ແກໄຂເພມເຕມ ໄປຕາມການປຽນແປງວວດທະນາການຂອງຍກສະໄໝ ໃຫຄບຖວນສມບນຍງຂ ນ.

iv

ສາລະບານ

ໜາ

ຄານາ ......................................................................................................... i ບດນາ ........................................................................................................ iii ສາລະບານ ................................................................................................... iv ສາລະບານຕາຕະລາງ ........................................................................................ ix ສາລະບານຮບ ............................................................................................... x ຄາອະທບາຍສນຍາລກ ແລະ ຄາສບຫຍ ................................................................... xi ບດທ 1 ອງກອນຂອງໂລຈສຕກ ......................................................................... 1

1.1 ໜາທຂອງໂລຈສຕກໃນບລສດ ....................................................... 1 1.1.1 ຄວາມຂດແຍງລະຫວາງໜາທ .............................................. 1 1.1.2 ວວດທະນາການຂອງອງການຈດຕງໂລຈສຕກ ............................. 1

1.2 ຮບແບບອງການຈດຕງ ................................................................ 2 1.2.1 ຮບຮາງອງກອນບເປນທາງການ ............................................. 2 1.2.2 ຮບແບບອງກອນເຄງທາງການ .............................................. 2 1.2.3 ຮບແບບອງກອນທາງການ .................................................. 2

1.3 ການບລຫານຕອງໂສການສະໜອງ ................................................... 3 1.3.1 ຄວາມຕອງການເພ ອປະສານສມທບ ........................................ 3 1.3.2 ພ ນຖານ SCM .............................................................. 5 1.3.3 ການຕອບຮບໄວ ............................................................. 5 1.3.4 ECR ........................................................................ 6

1.4 ການນາໃຊໂລຈສຕກຈາກແຫ ງພາຍນອກ ............................................ 7 1.4.1 ການນາໃຊຜສະໜອງມ ທສາມ .............................................. 7 1.4.2 ການກາເນດເກດຂ ນຂອງໂລຈສຕກມ ທສາມ (Third Party

Logistics, TPL) ......................................................... 7 1.4.3 ຕວຢາງໂລຈສຕກມ ທ 3 8

ບດທ 2 ການບລຫານໂລຈສຕກ ......................................................................... 9 2.1 ຂະບວນວວດຂອງແນວຄວາມຄດໂລຈສຕກ (The Development of

Logistics Concept) .............................................................. 9 2.1.1 ຄວາມໝາຍຄວາມສາຄນຂອງໂລຈສຕກ (The Significance of

Logistic) ................................................................... 9 2.1.2 ໂລຈສຕກແມນຫຍງ ......................................................... 9

2.2 ແນວຄວາມຄດຂອງການຈລະຈອນແຈກຢາຍ (Physical Distribution Concept) ............................................................................ 10

v

ສາລະບານ (ຕ)

ໜາ

2.2.1 ຄານຍາມຂອງການຈລະຈອນແຈກຢາຍ (Physical Distribution Defind) ..................................................................... 10

2.2.2 ສວນປະສມຂອງກດຈະກາການຈລະຈອນແຈກຢາຍ (Activity Physical Distribution) ................................................ 11

2.3 ແນວຄວາມຄດຂອງວຊາໂລຈສຕກ ................................................... 12 2.3.1 ຂະຫຍາຍການຈລະຈອນແຈກຢາຍໃຫພະນກງານໃຫກວາງອອກ ........ 12 2.3.2 ຂະຫຍາຍການຈລະຈອນແຈກຢາຍໃຫພະນກງານໃຫກວາງອອກ ........ 12 2.3.3 ການບລຫານຕອງໂສການສະໜອງ ແລະ ການການດຄານຍາມໃໝ ....... 13 2.3.4 ລະບບການດາເນນງານ (The Systems approach) ................ 14

2.4 ບດບາດຂອງໂລຈສຕກ (The Role of Logistics in a Company) ....... 15 2.4.1 ບດບາດຫ ກ .................................................................. 15 2.4.2 ທາອຽງຂອງການໃຊຈາຍດານໂລຈສຕກ .................................... 16 2.4.3 ບດບາດຂອງໂລຈດສຕກໃນເສດຖະກດ (The Role of logistics

in the economy) ....................................................... 17 2.4.4 ປະສບການຂອງຍປນ (Japanese experience) .................... 17

ບດທ 3 ການບລການລກຄາ (Customer Service) ............................................... 19 3.1 ບດນາ .................................................................................. 19 3.2 ການບລຫານການບລການລກຄາ (Managing the Customer Service) .. 20

3.2.1 ຊອກຫາຄວາມຕອງການຂອງລກຄາ (Identifying Customers’ Needs) ..................................................................... 20

3.2.2 ການດມາດຕາຖານການບລການ (SettingService Standards) ... 20 3.3 ລະດບຂອງຄວາມສາຄນຂອງການບລການລກຄາ (ອາດຈະລະດບສງເກນໄປ) .... 25

ບດທ 4 ລະບບການຄມມະນາຄມ Transportation System .................................... 26 4.1 ຄວາມສາຄນຂອງລະບບການຄມມະນາຄມ (Importance of

Transportation System) ...................................................... 26 4.1.1 ທາງລດບນທກ............................................................... 27 4.1.2 ລດໄຟ (Trail) .............................................................. 28 4.1.3 ທາງອາກາດ .................................................................. 29 4.1.4 ທາງນາ ........................................................................ 29 4.1.5 ທສງ .......................................................................... 29 4.1.6 ຮບແບບປະສມປະສານ ..................................................... 29 4.1.7 ຄນກາງ (Intermediaries) .............................................. 29

vi

ສາລະບານ (ຕ)

ໜາ

4.1.8 ໂລຈສຕກມ ທ 3 (TPL) ................................................... 30 4.2 ສວນແບງຂອງຮບແບບຄມມະນາຄມ (Modal Share) .......................... 30

4.2.1 ການຕດສນໃຈດານການຂນສງ (Transportation Decisions) ..... 31 4.2.2 ຕາໜາງເສນທາງ ............................................................. 35 4.2.3 ແຜນການພດທະນາຕາໜາງເສນທາງ ....................................... 35 4.2.4 ອດສະຫະກາບລການຂນສງສນຄາ ......................................... 35

ບດທ 5 ການດແລຮກສາ ແລະ ເກບມຽນ ............................................................... 36 5.1 ພາກສະເໜ ............................................................................ 36 5.2 ໜາທຂອງລະບບການເກບມຽນ ແລະ ດແລຮກສາ .................................. 36

5.2.1 ໜາທການເກບຮກສາ ........................................................ 36 5.2.2 ການດແລຮກສາວດສະດ .................................................... 40 5.2.3 ການຕດສນໃຈດແລຮກສາ .................................................. 40 5.2.4 ການຈດເປນຫວໜວຍ ...................................................... 40 5.2.5 ການຈດສນພ ນທ ............................................................ 41

5.3 ການບນຈຫມຫ ....................................................................... 42 5.3.1 ໜາທຂອງການຫມຫ ........................................................ 42 5.3.2 ສງທດແທນລະຫວາງການຫມຫ ແລະ ກດຈະກາໂລຈສຕກອ ນໆ ........ 42

5.4 ການປະສມປະສານການນາໃຊສາງສວນຕວ ແລະ ສາງສາທາລະນະ ................ 43 ບດທ 6 ລະບບຂມນຂາວສານໂລຈສຕກ ................................................................ 45

6.1 ພາກສະເໜ ............................................................................ 45 6.1.1 ຮອບວຽນຂອງລະບບໂລຈສຕກ, ວງຈອນການສງຊ ແລະ ລະບບ

ການດາເນນງານການສງຊ ................................................... 45 6.1.2 EDI ແລະ ມາດຕະຖານ .................................................... 48 6.1.3 ຜນປະໂຫຍດຂອງ EDI ..................................................... 48

6.2 ຕວຢາງຂອງລະບບຂມນຂາວສານ .................................................... 49 6.2.1 ບາໂຄດ (Bar Codes) ................................................... 49 6.2.2 ຈດຂາຍ POS (Point of Sale) ........................................ 50 6.2.3 ລະບບຂາຍຍອຍ (Retail System) ..................................... 51 6.2.4 ລະບບການຕດຕາມ ແລະ ຄນຫາ ........................................... 51

ບດທ 7 ການບລຫານສນຄາໃນສາງ...................................................................... 52 7.1 ພາກສະເໜ ............................................................................ 52

7.1.1 ແນວຄວາມຄດຂອງສນຄາໃນສາງ .......................................... 52 7.1.2 ການບລການລກຄາ (Customer Service) ............................ 52

vii

ສາລະບານ (ຕ)

ໜາ

7.2 ປະເພດຂອງສນຄາໃນສາງ ............................................................ 53 7.2.1 ລະດບສນຄາໃນສາງສະເລຍ (Cycle Stock) ........................... 53 7.2.2 ການວດແທກການບລຫານສນຄາໃນສາງ .................................. 55

7.3 ປດສະຍາການຄວບຄມສນຄາໃນສາງ 2 ຢາງ ........................................ 55 7.3.1 ແບບວທດ ງ (Pull Approach) .......................................... 55 7.3.2 ແບບວທຍ (Push Approach) ......................................... 55

7.4 ພ ນຖານການຄວບຄມສນຄາໂດຍໃຊວທດ ງ ......................................... 56 7.4.1 ປະລມານສງຊ ປະຢດ (EOQ) ............................................. 56 7.4.2 ນະໂຍບາຍຈດການສງຊ ຄງທ ............................................... 57 7.4.3 ນະໂຍບາຍໄລຍະເວລາສງຄງທ ............................................. 57 7.4.4 ການບລຫານສນຄາໃນສາງ ກງກບເວລາ (JIT)58 7.4.5 ສນຄາໃນສາງບລຫານໂດຍຜສະໜອງ (Vendor Manag Inventory,

VMI) ........................................................................ 58 7.4.6 ພ ນຖານການຄວບຄມສນຄາໃນສາງແບບຍ ................................ 58 7.4.7 ການຄວບຄມສນຄາໃນສາງໂດຍລວມ ...................................... 59

ບດທ 8 ບດບາດສາຄນໂລຈສຕກຕຕອງໂສ ............................................................. 61 8.1 ໂສອປະທານແມນຫຍງ ? ............................................................. 61

8.1.1 ສະມາຊກໂສອປະທານຫ ກ .................................................. 63 8.1.2 ສະມາຊກໂສອປະທານຮອງ (Supporting Supply Chain

Member) .................................................................. 63 8.2 ວງຈອນສງຊ ຂອງຜບລໂພກ ແລະ ກດຈະກາ (Consumer Order Cycle

and Activitics) .................................................................... 65 8.2.1 ວງຈອນສງຊ ຂອງຜຂາຍຍອຍ ແລະ ກດຈະກາ (Retailer Order

Cycle and Activitics) ................................................. 66 8.2.2 ວງຈອນສງຊ ຂອງຜຄາສງ ແລະ ກດຈະກາ (Wholesaler Order

Cycle and Activities) ................................................. 67 8.2.3 ວງຈອນຈດຊ ວດສະດຂອງຜຜະລດສນຄາ ແລະ ກດຈະກາ

(Manufacturer Procurement Cycle and Activities) ....... 67 8.2.4 ວງຈອນຈດຊ ວດສະດຂອງຜຈາໜາຍ ແລະ ກດຈະກາ (Supplier

Procurement Cycle and Activities) ............................. 68 8.2.5 ການເຊ ອມໂຍງກະບວນໂສອປະທານ (Supply Chain Process

Linkage) .................................................................. 69

viii

ສາລະບານ (ຕ)

ໜາ

8.3 ຄວາມສາເລດການຈດການໂສອປະທານ (The Success of Managing Supply Chain) .................................................................... 69 8.3.1 ການວເຄາະເຄ ອຂາຍ (Supply Chain Network Analysis) ...... 70 8.3.2 ກນລະຍດ ໂສອປະທານ (Supply Chain Structure) ............. 70 8.3.3 ການປະສານງານ (Coordination) ....................................... 70 8.3.4 ການແລກປຽນຂມນ (Information Sharing) ........................ 70 8.3.5 ຄວາມໄວວາງໃຈ ແລະ ການແບງປນຜນປະໂຫຍດ (Trust and

Benefit Sharing) ....................................................... 71

ix

ສາລະບານຕາຕະລາງ

ຕາຕະລາງທ ໜາ

1. ສະຫບຫຍລກສະນະຂອງແຕລະຮບແບບມຄມມະນາຄມຂນສງ ........................... 27 2. ສມທຽບສວນແບງຂອງຮບແບບການຂນສງສນຄາພາຍໃນປະເທດ ........................ 30 3. ຄນລກສະນະທສາຄນທສດໃນການພດທະນາຄດເລ ອກ ແລະ ປະເມນ ຜຂນສງ LTL .. 33 4. ສວນແບງຮບແບບການຂນສງພາຍໃນປະເທດ............................................... 34 5. ຄວາມຍາວຂອງເສນທາງໂດຍກມ ............................................................ 35 6. ລກສະນະຂອງລະບບດາເນນການສງຊ ທແຕກຕາງກນ ...................................... 48 7. ຜນປະໂຫຍດຂອງ EDI ...................................................................... 49 8. ການສມທຽບເຕກນກການປອນຂມນ ........................................................ 50 9. ຂມນການຂາຍ ................................................................................. 59

x

ສາລະບານຮບ

ຮບທ ໜາ

1. ໂຄງສາງອງກອນແບບທາງການ ແລະ ວາງແຜນຈາກສນກາງສາລບໂລຈສຕກ ............. 3 2. Bull-whip Effect .......................................................................... 4 3. ສອງດານຂອງການແຈກຢາຍ.................................................................. 10 4. ອງປະກອບຂອງກດຈະກາການຈລະຈອນແຈກຢາຍ ........................................ 11 5. ການຂະຫຍາຍຂອງການຈລະຈອນແຈກຢາຍໄປສວຊາໂລຈສຕກ .......................... 12 6. ຈາກໂລຈສຕກ ສ SCM ..................................................................... 14 7. ສງທດແທນລະຫວາງກດຈະກາ ແລະ ຄາໃຊຈາຍລວມ ..................................... 15 8. 4 P’s ຂອງຕະຫ າດ ແລະ 7 R’s ຂອງໂລຈສ ............................................. 16 9. ໂລຈສຕກ/ຍອດຂາຍ ......................................................................... 17 10. ສອງພາກສວນຂອງຜະລດຕະພນ ............................................................ 19 11. ອງປະກອບຂອງການບລການລກຄາ .......................................................... 22 12. ຄາໃຊຈາຍ ແລະ ລາຍຮບ ..................................................................... 24 13. ລກສະນະຄາໃຊຈາຍຂອງການຂນສງ ........................................................ 32 14. ສງທດແທນພ ນຖານລະຫວາງການບລການຂນສງ .......................................... 33 15. ຕວຢາງສະຖານຂນຖາຍ ...................................................................... 37 16. ການສະສມ ແລະການແຍກກມ ໃນການດາເນນງານຂອງການສງປະລມານບເຕມລດ

(LTL) ......................................................................................... 38 17. ສາງແຈກຢາຍສາລບການຜະລດຕະພນ ...................................................... 39 18. ການນາໃຊແບບປະສມປະສານລະຫວາງສາງສາທລະນະ ແລະ ສາງສວນຕວ .............. 43 19. ການການໃຊຈາຍລວມສາລບລະບບເກບຮກສາ ............................................. 44 20. ກະແສຂມນໃນລະບບ ໂລຈສຕກ ............................................................ 46 21. ກະແສວງຈອນການສງຊ ລວມ ................................................................ 47 22. ປະລມານການສງ 100 ຫວໜວຍ ........................................................... 53 23. ຜນກະທບຂອງໄລຍະເວລາການສງຊ ຄ ນໃນສນຄາໃນສາງສະເລຍ ......................... 54 24. ປະລມານການສງຊ ປະຢດຄາໃຊຈາຍ ........................................................ 56 25. ການດເວລາການສງຊ ຄງທ .................................................................... 57 26. ໂຄງສາງ ໂສອປະທານ ......................................................................... 62 27. ຊນ ແລະ ການເຊ ອມຕໂສອປະທານ ......................................................... 64 28. ຊນ ແລະ ການເຊ ອມຕໂສອປະທານ ......................................................... 65 29. ວງຈອນການສງຊ ຂອງຜບລໂພກ ແລະ ກດຈະກາ .......................................... 65 30. ວງຈອນສງຊ ຂອງຜຄາຍອຍ ແລະ ກດຈະກາ ................................................ 67 31. ວງຈອນການຈດຫາຂອງຜຜະລດ (ບລສດ) ແລະ ກດຈະກາ ............................... 68

xi

ຄາອະທບາຍສນຍາລກ ແລະ ຄາສບຫຍ ຄາອະທບາຍອກສອນຫຍ SCM = Supply Chain Management CLM = Council of Logistics Management P’s = Places R’s = Rights SKU = Stock Keeping Unit TOFC = Trailer-on-Flatcar CoFC = Container-on-Flatcar DST = Standard Deviation of Lead Time TPL = Tird Party Logistics LTL = Less Transportation Logistics ISO = Internation Standard Organization EDI = Electronic Data Interchange CTR = Center Trade Retail EOQ = Economic Order Quantity EEQ = Economic Electronic Quantity JIT = Just-in-Time ECR = Efficient Consumer Response WTO = World Trade Organization

1

ບດທ 1 ອງກອນຂອງໂລຈສຕກ

ຈດປະສງ ເພ ອໃຫນກສ ກສາເຂາໃຈ ກຽວກບ:

1. ຂະບວນວວດທະນາການຂອງອງການຈດຕງ 2. ການບລຫານຕອງໂສການສະໜອງ ຂອງໂລຈສຕກ

ເນ ອໃນ 1.1 ໜາທຂອງໂລຈສຕກໃນບລສດ

1.1.1 ຄວາມຂດແຍງລະຫວາງໜາທ ຮບແບບອງກອນດງເດມ ແມນເພ ອຈດກດຈະກາຂອງເຂາເຈາອອມຂາງໜາທຫ ກ ເຊນ: ການເງນ, ການດາເນນກດຈະການ ແລະ ການຕະຫ າດຈາກຈດຢ ນຂອງໂລຈດສຕກແລວ, ການຈດແຈງແບບນສງຜນສະທອນ ໃຫມການແຍກກມ ຂອງກດຈະກ າໂລຈສຕກຄວາມຮບຜດຊອບຂອງການຂນສງ ອາດຈະຈດວາງໄວພາຍໃຕການດາເນນກດຈະການ, ສນຄາໃນສາງອາດຈະແບງອອກເປນ 3 ໜາທ ແລະ ການຈດການດານການສງຊ , ອາດຈະວາງໄວພາຍໄຕ ການຕະຫ າດ ແລະ ການເງນ ບນຫາມຢວາ ສງກະຕນໃນແຕລະໜາທ ມຄວາມແຕກຕາງກນ ຖາຫາກປອຍໃຫແຕລະໜາທດາເນນງານຢາງເປນເອກະລາດ ຜນຂອງລະບບການດາເນນງານຢາງເປນເອກະລາດ, ຜນຂອງການດາເນນງານດານໂລຈສຕກບມປະສດທ ພາບສງ ຕວຢງ: ການຕະຫ າດອາດຈະຕອງການໃຫມການສງສນຄາໄວ ເພ ອສະໜບສະໜນການຂາຍ,ຖາຫາກໃຫພາກສວນການຜະລດຮບຜດຊອບການຂນສງ, ພາກດງກາວອາດຈະວາງຈດປະສງ ໃຫມຄາໃຊຈາຍຕາສດໃນການຈດຈອນໂຄງສາງອງກອນຈານວນໜ ງ ສາລບການປະສານງານດານການຕດສນໃຈດານກດຈະກາໂລຈດສມຄວາມຈາເປນ

1.1.2 ວວດທະນາການຂອງອງການຈດຕງໂລຈສຕກ ອງກອນໂລຈສຕກໄດຮບການພດທະນາຂ ນຕາມ 5 ບາດກາວ ໃນສະຫະລດອາເມລ ກາ ເຊງເປນຜນເນ ອງມາຈາກ ການມວວດທະນາການດານປດຊະຍາຂອງໂລຈສຕກໂດຍເດນຊດຄ :

ບາດກາວທ 1: ອງກອນໃນໄລຍະທ 1 ແທນໃຫການຈດກມກດຈະກາທມຄວາມສາຄນໃນການຮບຮ, ການທດແທນດານຄາໃຊຈາຍ ທໄດຮບຈາກການບລຫານໂລຈກສຕກ ກດຈະ ກາການຂນສງໄດຮບການບລຫານພອມກບສນຄາໃນສາງ ແລະ ກດຈະກາການດາເນນສະໜອງການສງຊ ເພ ອໃຫບນລເປາໝາຍຂອງການບລການ ແລະ ຄາໃຊຈາຍທາງດານຂນສງ, ການຊ , ການສງສນຄາເຂາມາ ແລະ ວດຖດບທມໃນສາງໄດທອນໂຮມເຂາກນພາຍໄຕປາຍອງກອນ ອນດຽວກນສາລບການປະສານງານ

ບາດກາວທ 2: ແມນການຈດວາງໃຫເປນທາງການຫ າຍຂ ນ, ຜບລຫານລະດບສງໄດຮບການມອບໝາຍ ໃຫຮບຜດຊອບກດຈະກາໂລຈກສຕກທກຽວຂອງ, ໂດຍປກະຕແລວອາດຈະແມນການສະໜອງ ຫ ການຈລະຈອນແຈກຍາຍໂດຍກງ, ແຕບແມນໝດທງສອງຢາງ, ສງນສະໜອງການຄວບຄມໂດຍກງຕກບການປະສານງານຂອງບນດາ ກດຈະກາໂລຈສຕກ

2

ບາດກາວທ 3: ໂຄງສາງອງກອນໝາຍເຖງ ການປະສມປະສານກດຈະກາໂລຈດສຕກເຕມສວນ, ທຂະຫຍາຍກວມເອາທງການສະໜອງ ແລະ ການຈລະຈອນແຈກຢາຍ. ການປະສານງານບນດາກດຈະກາໂລຈສຕກທງໝດ ແລະ ຂອບເຂດຂອງໂຄງສາງອງກອນທປະສານ ສງເຫ ານ ເຮດໃຫມຄວາມນຍມຊມຊອບເພມຂ ນ

ບາດກາວທ 4: ທຢພາຍໃຕແນວຄວາມຄດຂອງການບລຫານຕອງໂສ ຂອງການສະໜອງ. ສງເຫ ານໄດກວມເອາການປະສມປະສານຄບວງຈອນຂອງກດຈະກາໂລຈສຕກໃນບາດກາວທ 3 ແຕລວມເອາບນດາກດຈະກາໂລຈສຕກໃນຂະບວນການຜະລດນາອກ, ບນດາບລສດໃນບາດກາວທ 4 ຈະເຫນໂລຈສຕກເປນການລວບລວມບນດາກດຈະກາທງໝດ ທເກດຂ ນລະຫວາງວດຖດບ, ຜານຂະບວນການຜະລດ ແລະ ຈນເຖງລກຄາທຊມໃຊ

ບາດກາວທ 5: ແມນການວາດມະໂນພາບ ທບນດາກດຈະກາໂລຈສຕກສາມາດບລຫານໄດ ລະຫວາງບນດາບລສດໃນຊອງການສະໜອງທຫວໜວຍເອກະລາດທາງກດໝາຍ 1.2 ຮບແບບອງການຈດຕງ ໂຄງຮາງການຈດຕງມ 3 ກມດວຍກນ: ເປນທາງການ, ເຄງທາງການ ແລະ ທາງການ

1.2.1 ຮບຮາງອງກອນບເປນທາງການ ຈດປະສງໃຫຍສາລບອງກອນໂລຈສຕກ ແມນເພ ອບນລການປະສານງານ ລະຫວາງ ບນດາກດຈະກາໂລຈສຕກສາລບການວາງແຜນ ແລະ ຄວບຄມ, ຖາໄດຮບການສະໜບສະໜນຈາກພາຍພາຍໃນບລສດ, ການປະສານງານນ ຈະບນລເປາໝາຍໃນຫ າຍທາງທບເປນທາງການ ໂດຍທວໄປແລວ ສງເຫ ານບຕອງການໃຫມການປຽນແປງຫຍງໃນໂຄງສາງອງກອນທມຢ ແຕອງໃສຂະບວນການ ຫ ຊກຍ ເພ ອເຮດໃຫບນລເປາໝາຍການປະສານງານ ລະຫວາງບນດາກດຈະກາຕາງໆ. ບາງຄງອາດສາມາດສາງລະບບການໃຫການອດໜນຊກຍຂ ນ ເພ ອປະສານງານດງຕວຢາງລະບບການອກໜນ ເພ ອກະຕນໃຫມການປະສານງານ ລະຫວາງງານກດຈະກາແມນເພ ອສາງການປຽນແປງຈາກຫ າຍດານ ຫ ການໂອນຄາໃຊຈາຍ ລະຫວາງບນດາກດຈະກາໂລຈດສຕກທແຕກຕາງກນ. ການອດໜນອກປະການໜ ງ ແມນເພ ອສາງບາງຮບແບບໃນການຈດການແບງປນຄາໃຊຈາຍ-ການປະຢດ, ການນ າໃຊຄະນະກາມະການເປນອກວທໜ ງໃນວທທບເປນທາງການ

1.2.2 ຮບແບບອງກອນເຄງທາງການ ການວາງແຜນ ແລະ ການດາເນນງານດານໂລຈສຕກໂດຍປກະຕແລວ ຈະຕດຜານຫ າຍໜາທພາຍໃນໂຄງສາງອງກອນຂອງບລສດ, ສະນນ ຜຈດການໂລຈດສຕກຈ ງໄດຮບການມອບໝາຍໃຫປະສານງານກບໂຄງການຕາງໆທພວພນກບໂລຈສຕກແລະ ທກວມເອາຫ າຍໜາທຂງເຂດ, ໂຄງສາງປະເພດນ ໂດຍທວໄປແລວເອນວາ: ອງກອນມາດຕຣກ. ອງກອນແບບນ ຜບລຫານໂລຈສຕກແຕບມອານາດໂດຍກງ ຕບນດາກດຈະກາຕາງໆທເປນອງປະກອບ, ໂຄງສາງອງກອນເດມຍງຮກສາໄວຄ ເກາ, ແຕຜບລຫານ ໂລຈດສຕກແບງເອາອານາດການຕດສນໃຈ ແລະ ໄວວາງໃຈກບຜບລຫານຂງເຂດກດຈະກາຕາງໆຂເສຍຂອງອງກອນແບບມາຕຣກ ແມນຖາຫາກເສນອານາດຫາກບຈະແຈງ ຈະມຂຂດແຍງກນເກດຂ ນ

1.2.3 ຮບແບບອງກອນທາງການ ອງກອນທາງການ ແມນອງກອນທໄດສາງເສນອານາດ ແລະ ການດຄວາມຮບຜດຊອບສາລບໂລຈກສຕກຢາງລະອຽດຈະແຈງ, ສງນສວນໃຫຍແລວກາເນດຂ ນ ໂດຍການວາງຜຈດການທມຕາ

3

ແໜງສງກວາ ໃຫຮບຜດຊອບວຽກງານໂລຈກສຕກ ແລະ ຈດວາງອ ານາດຂອງຜຈດການໃນລະດບໂຄງສາງຂອງອງກອນທອະນຍາດໃຫສມໃສວຽກງານຢາງມປະສດທພາບນາຂງເຂດຫ ກອ ນພາຍໃນບລສດ ຕວຢາງຂອງອງກອນທາງການທວໄປ ສະແດງໃຫເຫນດງລມນ ຮບແບບນເປນແບບທາງການ ແລະ ວາງແຜນຈາກສນກາງ ຄວາມຈງແລວ ມໜອຍບລສດທສາມາດບນລລະດບການປະສານສມທບ ໃນລະດບນ ແຕວາຄວາມນຍມຊມຊອບເພມຂ ນ ໂດຍສະເພາະແມນຕດານທາອຽງຄາໃຊຈາຍ ແລະ ການບລການລກຄາ

ຮບທ 1 ໂຄງສາງອງກອນແບບທາງການ ແລະ ວາງແຜນຈາກສນກາງສາລບໂລຈສຕກ 1.3 ການບລຫານຕອງໂສການສະໜອງ

1.3.1 ຄວາມຕອງການເພ ອປະສານສມທບ ການປະສມທບກນເປນສງສາຄນ ບພຽງແຕສະເພາະໃນບລສດເທານນ, ແຕຍງສາຄນແກຜສະໜອງທຢເບ ອງເທງ ແລະ ຜຈາໜາຍ ແລະ ລກຄາທຢເບ ອງລມ ໃນກລະນການບລຫານລະຫວາງ

ຫວໜາບລຫານ

ຊວຍບລຫານການເງນ

ການເງນ

ຊວຍການຄມຄອງບລຫານ

ຊວຍການບລຫານໂລຈດສຕກ

ຊວຍບລຫານການຕະຫ າດ

ການບລຫານ ແລະ ຈດຫາ

ການບລຫານຄມຄອງສາງ ແລະ ເຄ ອງມ

ການບລຫານຂະບວນ ການແປຮບ ແລະ ບລ ການລກຄາ

ການບລຫານການຂນສງແລະການຫມຫ

ການຄວບຄມສນຄາໃນສາງ ແລະ ແຜນການຜະລດ

4

ອງກອນ, ການເໜນໜກຄວາມເຊ ອມໂຍງກນຂອງອງກອນ ໂດຍຜານຂມນຂາວສານ ຈະມຫ າຍກວາການ ເປນເຈາຂອງ ຫ ການຄວບຄມ ໃນຕອງໂສກາສະໜອງ (ໂສອປະທານ) ແບບດງເດມ, ຂມນຂາວສານທສາຄນ ຂອນຂາງຈະເກບມຽນໄວສະເພາະພາຍໃນບລສດເທານນ ຫ ງຈາກຜຂາຍຍອຍເຈລະຈາກບຜຂາຍສງຜຂາຍຍອຍສງຂມນສງຊ ໃນເມ ອຜຂາຍສງຕດສນຄວາມຕອງການ ໂດຍຈາກແບບຂມນການສງຊ ຂອງຜຂາຍຍອຍ ອາດເຮດໃຫການປະເມນນນເໜ ອຄວາມຈງ ຫ ຫດຄວາມຈງ ໃນເມ ອກະແສຂມນຂາວສານໄຫ ເຂາສເບ ອງເທງ, ການປະເມນຄວາມຕອງການມລກສະນະຂ ນໆລງໆ ຖາກະແສຂມນຂາວສານຫາກໄຫ ຂ ນເທງເທາໃດ ການປະເມນຄວາມຕອງການຈະມລກສະນະຂ ນໆລງໆຫ າຍເທານນ, ສງນນຍມເອນກນວາ ແມນຜນກະທບ Bull-Whip ເພ ອປກປອງຜນກະທບ, ການແບງປນຂມນຄວາມຕອງການທແທຈງພາຍໃນຕອງໂສ ການສະໜອງນນມຄວາມສາຄນ ຄວາມຕອງການ

ຄາດຄະເນຄວາມຕອງການ (ຜຜະລດ) ຄາດຄະເນຄວາມຕອງການ (ຜຂາຍສງ) ຄາດຄະເນຄວາມຕອງການ (ຫ ງຈາກ SCM) ຄວາມຕອງການຕວຈງ (ຜຂາຍຍອຍ) ເວລາ

ຮບທ 2 Bull-whip Effect

ສນຄາຂາດສາງ

ສງເກນ ຄວາມຜດພາດປະເມນຄວາມຕອງການ

ຜະລດເກນ ສນຄາໃນສາງເກນ

5

1.3.2 ພ ນຖານ SCM ພາຍໃຕແນວຄວາມຄດ ຂອງການບລຫານຕອງໂສການສະໜອງ (ໂສອປະທານ) SMC ສງລມນມຄວາມສາຄນ:

ພດທະນາຍດທະສາດລວມ: ການສາງຍດທະສາດຮວມກນໃນລະດບສງນນ ເປນສງສາຄນ ສະມາຊກໃນຕອງໂສກາານສະໜອງຕອງຕກລງເຫນດ ໃນເປາໝາຍຍດທະສາດລວມສາລບ SMC ແລະ ວທທາງທເຮດໃຫບນລເປາໝາຍ

ແນວຄວາມຄດ ຊະນະ-ຊະນະ: ແທນທຈະນາໃຊສາຍພວພນແບບເດມ ຊະນະ-ເສຍ, ການຮວມມ ລະຫວາງເຄ ອຂາຍຄຮວມມຄວາມຈາເປນ, ການຮວມມ ເຊງກນ ແລະ ກນລະຫວາງ ສະມາຊກ SCM ຈະນາໄປສການປບປງ ການດາເນນກດຈະການໂດຍລວມ

ການສ ສານແບບເປດເຜຍ: ເຕກໂນໂລຍຂມນຂາວສານ ເຮດໃຫການແລກປຽນຂມນຂາວສານ ລະຫວາງເຄ ອຂາຍຄຮວມມ ໃນຕອງໂສການສະໜອງງາຍ ແລະ ມຜນຜະໂຫຍດຫ າຍ EDI ເຮດໃຫສາມາດເຫນພາບ ປະຈກຕາໄດ ລະຫວາງແຕລະສນ ຕວຢາງອດສະຫະກ າຕາແຜນຂອງສະຫະລດອາເມລກາ ໄດຮບຜນປະໂຫຍດຢາງໃຫຍຫ ວງ ຈາກການນາໃຊການແບງປນຂມນຂາວສານດານການຂາຍ ເຊງລເລມຈາກຮານຂາຍຍອຍ ແຕຈາກນນ ສງຜານໄປໃຫໂຮງງານຕດຫຍບ, ໄປໃຫຜຜະລດ, ແຜນແພ, ໄປຫາຜຜະລດ, ໂຮງງານຕດຫຍບຫາຜຜະລດວດສະດອ ນໆ

1.3.3 ການຕອບຮບໄວ ສງວດແທກທປະກດເດນຊດ ທນາມາໝນໃຊໃນແນວຄວາມຄດຂອງ SCM ແມນການຕອບຮບໄວ (Quick Response “QR”) ແລະ ການຕອບຮບລກຄາຢາງມປະສດທຜນ (Efficient Consurmer Response “ECR”) ການຕອບຮບທໄວ ທາອດໄດຮບການສາງຂ ນໂດຍອດສະຫະກາເສ ອຜາໃນສາຫະລດອາມລກາ, ຫ ງຈາກໄດຮບຜນສາເລດແລວ, ການຕອບຮບຢາງໄວວານໄດມາໝນໃຊ ແລະ ພດທະນາຂ ນໃນຫ າຍໆຂງເຂດອດສະຫະກາ ຄວາມຄດພ ນຖານຢເບ ອງຫ ງຂອງການຕອບຮບຢາງໄວນ ແມນເພ ອສວຍໂອກາດ ເອາທາໄດປຽບໃນການແຂງຂນດານເວລານນ ມນມຄວາມຈາເປນທຈະຕອງສາງລະບບ ທມການຕອບໄວ ຢາງທນການ ແລະ ໄວ ເຕກໂນໂລຍທຢເບ ອງຫ ງຂອງ QR ແມນ EDI, ການໃຊບາໂຄດ ແລະ ຈດຂາຍໂລຈສຕກຢເບ ອງຫ ງ QR ແມນສາມາດຈບ ຫ ຊອກຮເອາຄວາມຕອງການໄວເທາທຈະໄວໄດ ແລະ ໃກກບຜຊມໃຊສດທາຍທສດ ການຕອບຮບຂອງໂລຈສຕກແມນສາງຂ ນຈາກຜນຂອງຂມນເຫ ານນໂດຍກງ. QR ແມນກລະນພ ນຖານຂອງສງປຽນແທນຂມນຂາວສານສາລບສນຄາໃນສາງ ຮບລມນຊໃຫເຫນເຖງຂໄດປຽບຂອງ QR ໃນເມ ອມຄວາມຕອງການລະດບການບລການທສງກວາ ໃນຂະນະທ QR ອາດຈະມຄາໃຊຈາຍຄງທສງ ຄາໃຊຈາຍທເກດຂ ນດານການປບປງບລການນນຂອນຂາງຕາ

6

ນອກຈາກນນ QR ຫດຜອນເວລາລຖາໄດ ຈາກເຮດໃຫເວລາການດາເນນງານໃນລະບບນນຫດລງ, ສງນກໃຫເກດມສນຄາໃນສາງ ແລະ ສະນນ ຈ ງສາມາດຫດຜອນເວລາຕອບຮບລງຕ ມອກ

1.3.4 ECR ໃນພາກສວນສນຄາອປະໂພກ, ຜກ ແລະ ໝາກໄມສດ, ການພດທະນາ SCM ມຄາສບໃໝເກດຂ ນ ເອນວາ: ການຕອບລກຄາຢາງມປະສດທຜນ (Efficient Consumer Response, ECR). ECR ແມນຄາສບສງລວມທກວມເອາປດຊະຍາ ແລະ ເຕກນກຫ າຍຢາງເຂາກນ ຊອກຫາວທທຈະສາມາດສະໜອງຄນຄາໃຫແກລກຄາທເໜ ອກວາໃນໄລຍະເວລາສນ ແລະ ຄາໃຊຈາຍຕາ ຄະນະກາມະການ The ECR Europe Excutive Board ທເປນກມລວມເອາການຜະລດ ແລະ ການຂາຍຍອຍ ໄດຊແຈງ ອງປະກອບ 14 ຢາງທການຮວມມ ກນສາມາດນ າຜນປະໂຫຍດມາໃຫຫ າຍ

1) ການບລຫານຄວາມຕອງການ ສາງຍດທະສາດ ແລະ ຄວາມອາດສາມາດ ຍກສງປະສດທພາບຊອງປະເພດສນຄາ ຍກສງປະສດທພາບການສງເສມສນຄາ ຍກສງປະສດທພາບ ການນາສະເໜສນຄາ

2) ການບລຫານການສະໜອງ ຜສະໜອງແບບຄບວງຈອນ ການດາເນນກດຈະການທເຊ ອໝນໄດ ຈດແຈງຄວບຄມການຜະລດ ການເພມສນຄາຢາງຕເນ ອງ ການຂຽນຜານສະຖານນ

7

ການສງຊ ສນຄາແບບອດໂຕມາຕກ 3) ໝນໃຊເຕກໂນໂລຢ

ການແລກປຽນຂມນທາງເອເລກໂທຣນກ ການໂອນເງນຜານທາງເອເລກໂທຣນກ ການໃສບາໂຄດແຕລະສນສວນ ແລະ ການບລຫານຂມນ ການຈດວາງຄາໃຊຈາຍຂອງກດຈະກາ

ຫ ກການພ ນຖານຂອງ ECR ແມນໂດຍຜານການເປນຄຮວມມ ພາຍໃນຕອງໂສການສະໜອງ ຈະສາມາດບນລການຫດຜອນຄາໃຊຈາຍພສມຄວນໂດຍຜານ ການຈດສນເນ ອທ ທຈດວາງໃນຮານຂາຍຍອຍທດກວາ, ມການສນເສຍດານໂຄສະນາໜອຍກວາ ແລະ ການນາສະເໜຜະລດຕະພນໃໝ ແລະ ການເພມສນຄາເຂາຢາງມປະສດທພາບກວາ, ຂກນແຈເພ ອບນລເປາໝາຍເຫ ານ ແມນການຈດສນຂມນຂາວສານຈາກຈດຂາຍສນຄາ 1.4 ການນາໃຊໂລຈສຕກຈາກແຫ ງພາຍນອກ

1.4.1 ການນາໃຊຜສະໜອງມ ທສາມ ເພ ອເປນທາງເລ ອກ ໃຫແກຄວາມອາດສາມາດໃນການເປນເຈາຂອງ ຂອງທງໝດລະ ບບໂລຈສຕກ ເພ ອດາເນນງານໂດຍບລສດທລງເລກທາງດານການສະໜອງການບລການດານນ, ທເອນກນວາ ຜສະໜອງການບລການ ບາງຜນປະໂຫຍດລວມ ໃນການນາໃຊການບລການຂອງມ ທສາມນໄດແກ:

ຫດຜອນຄາໃຊຈາຍ ແລະ ການລງທ ນ ເຂາຫາເຕກໂນໂລຊ ແລະ ທກສະການບລຫານ ປບປງການບລການລກຄາ ມຂໄດປຽບດານການແຂງຂນ ເຊນ ຜານການເຂາຫາຕະຫ າດໃໝຫ າຍຂ ນ ເຂາຫາຂມນຂາວສານ ເພ ອນາມາວາງແຜນໄດຫ າຍຂ ນ ຫດຜອນຄວາມສຽງ ແລະ ຄວາມບແນນອນຄວາມສຽງເພ ອນາໃຊ ແມນການສນ

ເສຍການຄວບຄມຂອງກດຈະກາໂລຈສຕກທສາຄນ 1.4.2 ການກາເນດເກດຂ ນຂອງໂລຈສຕກມ ທສາມ (Third Party Logistics, TPL)

ໃນໄລຍະຫ ງໆນ ບນດາບລສດໂລຈສຕກໄດປະກດຂ ນ ເຊງສະໜອງຄວາມອາດສາ ມາດດານການບລການໂລຈສຕກຄບວງຈອນ ເຂາເຈາສາມາດກາກບການດາເນນກດຈະການໂລຈສຕກ ທງໝດໃຫແກລກຄາ ແລະ ເກບເອາຄາບລການຕາມສນຍາ, ສງນເອນກນວາ: ຜສະໜອງການບລການໂລຈສຕກມ ທສາມ, ບລສດໂລຈສຕກຄບວງຈອນ ແລະ ຊຽວຊານສນຍາບລການໂລຈສຕກ ເຂາເຈາສາມາດສະ ໜອງການແກໄຂບນຫາທາງໂລຈສຕກໃນລະດບທມຄນນະພາບສງ ຜສະໜອງການບລການດານໂລຈສຕກເຫ ານ ມການຂະຫຍາຍຕວຫ າຍໃນສະຫະລດອາເມລກາ ແລະ ເອລບຕາເວນຕກ. ໃນປະເທດຍປນ, ນາຕງແຕແນວຄວາມຄດຂອງ TPL ຖ ກນາສະເໜໃນທາຍ ປ 1990 ບລສດໂລຈສຕກຫ າຍໆແຫງ ໄດໃຊຄວາມພະຍາຍາມ ເພ ອໝນໃຊແນວຄວາມຄດດງກາວ ແລະ ມ ຫ າຍບລສດຫນມາເປນຜສະໜອງການບລການ TPL ສງຈງໃຈຕນຕສາລບບລສດໃດໜ ງ ທຈະນາໃຊບາງພາກສວນ ຫ ທງໝດກດຈະກາໂລຈສຕກ ແມນຜສະໜອງການບລການມ ທສາມ ຈະມປະສດທພາບກວາ ຍອນວາໂລຈສຕກແມນທລະກດຫ ກຂອງເຂາເຈາ ແລະ ໂລຈສຕກບແມນຄວາມອາດສາມາດຫ ກຂອງບລສດທກາລງຊ

8

1.4.3 ຕວຢາງໂລຈສຕກມ ທ 3 ຂງເຂດຂອງໜາທນາໃຊແຫ ງພາຍນອກມຄວາມແຕກຕາງກນ ໃນບນດາກມບລສດ ບາງບລສດ ອາດຈະຖ ວາ ການນາໃຊແຫ ງຈາກພາຍນອກແກກດຈະກາໂລຈສຕກທງໝດ ກດຈະກາຂອງການໂລໂລຈສຕກຈາກພາຍນອກ ຫ ການບລການທສະໜອງການບລການໂລຈສຕກໂດຍມ ທສາມ ອາດຈະມຄວາມແຕກຕາງກນດງນ: ຕວຢາງ ທທນສະໄໝທສດແມນບລສດ ເຈເນໂລ ໂມເຕ (General Motors) ບລສດ ໄດນາໃຊບາດກາວຢາງຮບດວນໃນການສາງຍດທະສາດໂລຈສຕກດຽວ ສາລບການເຄ ອນຍາຍ ເຄ ອງອາໄລໄປຫາໂຮງງານປະກອບທວໂລກ ເພ ອປະສານສມທບຊອງທາງສະໜອງເຂາມາ, ບລຫານບລສດໄດຈດແບງໂລກອອກເປນຂງເຂດພາກພ ນ ແລະ ແຕງຕງຄສນຍາໃຫແຕລະຂງເຂດ. ໜາທຂອງຜສະໜອງການບລການ TPL ແມນມຄວາມສະຫ ບສບຊອນ ແລະ ທາທາຍ ຍອນວາອາໄລປະເພດໜ ງ ອາດຈະໜນກບຄ ນ ແລະ ໄປໜາລະຫວາງທະວບ ກອນຈະຈບລງໃນສາງປະກອບຂອງໂຮງງານປະກອບ ຕວຢາງ ຜສະໜອງການບລການ TPL ເຄ ອນຍາຍວດຖດບສາລບນາມນ Injectors ຈາກສະຫາລດອາເມລກາ ໄປຫາຜຜະລດອາໄລຢນະຄອນຫ ວງວຽນນາ ປະເທດໂອຕຣສ ຈາກນນ, ເຄ ອງອາໄລຈະກບຄ ນໄປຫາອາເມລກາ ເພ ອກວດກາເບງຄນນະພາບຢາງຮບດວນ ແລະ ປະກອບສວນໜ ງ ທໂຮງງານໃນນວຢອກ ການສາງພນທະມດຂອງ DELL ຄອມພວເຕ ແລະ Fedex ເປນຕວຢາງທດອນໜ ງ. Dell ແບງປນຂມນຂາວສານກບ Fedex Fedex ເລ ອກເອາອາໄລຈາກຜສະໜອງ ແລະ ສງໄປຫາເຄ ອງບນ, ຫ ງຈາກຄສນຍາຝາຍຜະລດຂອ Dell ໄດປະກອບເຄ ງຄອມພວເຕ ສາເລດຕາມລກຄາສງຊ Fedex ສງຄອມພວເຕໃຫຜຊມໃຊ ໂດຍການບລການສງດວນໃຫເຖງມ ຕໄປ

9

ບດທ 2 ການບລຫານ ໂລຈສຕກ

ຈດປະສງ ເພ ອໃຫນກສ ກສາເຂາໃຈ ກຽວກບ:

3 ຂະບວນການແນວຄດໂລຈສຕກ, ຄວາມໝາຍຄວາມສາຄນຂອງໂລຈສຕກ 4 ການຈລະຈອນແຈກຢາຍສນຄາ

ເນ ອໃນ 2.1 ຂະບວນວວດຂອງແນວຄວາມຄດໂລຈສຕກ (The Development of

Logistics Concept) 2.1.1 ຄວາມໝາຍຄວາມສາຄນຂອງໂລຈສຕກ (The Significance of Logistic)

ການຂນສງ ແລະ ເກບມຽນມບດບາດສາຄນ ໃນການແລກປຽນລະຫວາງພ ນທທແຕກຕາງກນ, ການຜະລດຫ າຍເກນຄວາມຕອງການນນ ສາມາດເກບມຽນໄວ ແລະ ຫ ງຈາກນນ ສງໄປສະຖານທແຫງອ ນ. ບນດາສະຖານທຕາງໆ ສາມາດລງເລກສະເພາະສນຄາເຫ ານນ ທຕນເອງມຄວາມສາມາດຜະລດໄດຢາງມປະສດທຜນສງທສດ ການຂນສງ, ເກບມຽນ ແລະ ກດຈະກາອ ນໆ ທພວພນກນນນ ມການຮບຮອງເອາຢາງຫ າຍ, ເຖງຢາງໃດກຕາມ ມນຍງມການທດແທນເຊງກນ ແລະ ກນລະຫວາງກດຈະກາເຫ ານນ ແລະ ຖາຫາກດແລກດຈະກາເຫ ານໃຫເປນລະບບດຽວກນຈະດກວາ ສງນພວກເຮາເອນວາ:ໂລຈສຕກ ການພດທະນາການບລຫານທລະກດ ແລະ ການເພມທະວສະພາບແວດລອມ ດານການແຂງຂນທາງດານທລະກດ ໄດສາງແນວຄວາມຄດການບລຫານໂລຈສຕກຂ ນມາ, ເບງທາງດານການສ ກສາແລວ ການບລຫານໂລຈດສຕກ ແມນໜ ງໃນບນດາຂງເຂດທສາຄນ ໃນການບລຫານທລະກດທາງພາກປະຕບດ ການບລຫານໂລຈສຕກ ເປນບດບາດໃຈກາງໃນການສາງຂໄດປຽບໃນການແຂງຂນ, ລະດບຂອງການແຂງຂນ ແລະ ຄວາມຄາດຫວງຂອງລກຄາ ໄດມການຂະຫຍາຍຕວສງສດໃນຕະຫ າດທມການອມຕວແລວ ທກໆບລສດກາລງພະຍາຍາມບນລການຍກລະດບການບລການລກຄາ ແລະ ລະດບການແຂງຂນດານລາຄາ

2.1.2 ໂລຈສຕກແມນຫຍງ ຈາກນຍາມຕາມສະພາບການຈດການໂລຈສຕກແຫງສະຫາລດອາເມລກາ ຈ ງໝາຍເຖງໂລຈສຕກ ຄ ສວນຂອງຂະບວນການໂສອປະທານ (Supply chain) ທເປນແຜນການດາເນນການການຄວບຄມການໄຫ ແລະ ການເກບຮກສາສນຄາການບລການ ແລະ ສງກຽວຂອງຈາກຈດຜະລດເຖງຜບລໂພກ, (Point of origin to the point of consumption) ອປະທານ ແມນເປນວທການບລະນະການ ເພ ອຈດການເຄ ອນຍາຍສນຄາທງໝດ ໃນຊອງທາງຈດຈາໜາຍ ຈນເຖງລກຄາຄນສດທາຍ

10

2.2 ແນວຄວາມຄດຂອງການຈລະຈອນແຈກຢາຍ (Physical Distribution Concept) 2.2.1 ຄານຍາມຂອງການຈລະຈອນແຈກຢາຍ (Physical Distribution Defind)

ໂລຈສຕກ ເປນຂງເຂດວຊາໃໝຂອງການບລຫານ ເນ ອຫາຂອງໂລຈສຕກ ໄດຮບການປຽນແປງເທ ອລະກາວ, ຍອນວາ ສະພາບແວດລອມທາງທລະກດ ແລະ ເຕກໂນໂລຊ ໄດຮບການພດທະນາ ຄາສບໂລຈສຕກ ເລມຕນຈາກກອງທບ ວດຈະນານກມອອກສຟອດ ໄດນຍາມຄາສບ ໂລຈສຕກວາ: ການເຄ ອນໄຫວ, ເກບມຽນ ແລະ ສະໜອງເຫ າທບ ແລະ ອປະກອນອດສະຫະກາ ໄດປບເອາຄາສບທາງທະຫານ ເຂາມານາໃຊໃນການບລຫານ ຂອງການສະໜອງວດສະດທາງການຄາ ໃນວນນະ ຄະດດານການສ ກສາ, ແນວຄດໂລຈສຕກເລມຕນຈາກການຈລະຈອນແຈກຢາຍ. ໃນຊມປ 1920 ນກຄນຄວາຊາວອາເມລກາຈານວນໜ ງຊແຈງວາ ການຈລະຈອນແຈກຢາຍມ 2 ດານ ເຊງລວມມ: ການຕະຫ າດ ແລະ ການຈລະຈອນແຈກຢາຍ ການແຈກຢາຍເປນໜາທເຊ ອມໂຍງລະຫວາງການຜະລດ ແລະ ການບລໂພກ. ການຕະຫ າດເຊ ອມຕຊອງລະຫວາງການເປນເຈາຂອງ ເຊງສາງຄວາມຕອງການ ແລະ ໂອນຄວາມເປນເຈາຂອງສນຄາ. ສະນນ, ມນຈ ງເພມຄນຄາໂດຍການສາງສງອານວຍຄວາມສະດວກແກເວລາ ແລະ ສະຖານທ ສງອານວຍຄວາມສະດວກດານເວລາ ໄດຮບການເພມຄນຄາ ໂດຍການມສນຄາເວລາຕອງການ. ຕວຢາງ ຜະລດຕະພນກະເສດ ໄດຮບການເກບມຽນໄວ ຈນກວາຕະຫ າດຕອງການສງເຫ ານນ ສງອານວຍຄວາມສະດວກດານສະຖານທ ໄດຮບການເພມຄນຄາ ໂດຍການມສນຄາໄວໃນສະຖານທ ທມຄວາມຕອງການສນຄາເຫ ານນ, ໃນເມ ອເສດຖະກດສະໄໝໃໝ ອງໃສການແບງງານຂອງກາລງແຮງງານ, ຊອງຫວາງລະຫວາງເວລາ ແລະ ສະຖານທ, ລະຫວາງການຜະລດ ແລະ ການບລໂພກ ຍງຂະຫຍາຍກວາງອອກ, ສະນນ ຄວາມສາຄນຂອງວຊາໂລຈສຕກຍງໄດຮບຄວາມຕອງການສງຂ ນ

ຮບທ 3 ສອງດານຂອງການແຈກຢາຍ

ຜສະໜອງ ການຕະຫ າດ ...............................ການຈລະ

ຈອນເຈກຢາຍ

ສາງລກຄາ

11

2.2.2 ສວນປະສມຂອງກດຈະກາການຈລະຈອນແຈກຢາຍ (Activity Physical Distribution)

ການຈລະຈອນແຈກຢາຍ ປະກອບດວຍອງປະກອບຕນຕ 6 ຢາງ ຄ : 1. ການຂນສງ (Transportation) 2. ການເກບຮກສາ ແລະ ຈດສນໃນສາງ (Storage and Warehousing) 3. ການດແລຮກສາ (Materials Handling) 4. ການຫມຫ (Packaging) 5. ການດາເນນການແຈກຢາຍ (Distribution Processing), ການໃສປາຍ,

ການປະກອບ ແລະ ອ ນໆ) ຮອບວຽນຂອງຂມນຂາວສານ ທພວພນກບກດຈະການທກາວມາຂາງເທງ (Information flows relating to above activities). ເຖງແມນວາອງປະກອບຫ ກແມນການຂນສງ ແລະ ເກບຮກສາ, ທກໆກດຈະກາ ມການພວພນເຊງກນ ແລະ ກນ ດງສະແດງລມນ ຜນຂອງການຈລະຈອນແຈກຢາຍ ແມນການບລການລກຄາ

6. ການຈລະຈອນເຈກຢາຍ

ຮບທ 4 ອງປະກອບຂອງກດຈະກາການຈລະຈອນແຈກຢາຍ

ການຂນສງ ການຫມຫ ການດແລ ຮກສາ

ຂມນຂາວສານ

ການເກບມຽນ ການດາເນນການແຈກຢາຍ

ການບນຈ ປກປອງ

ກະກຽມກດຈະກາຕໄປ

ຄານາ

ເປນຂວຕຊອງຫວາງສະຖານທ

ເປນຂວຕຊອງຫວາງເວລາ

ປບໃຫເຂາກບຄວາມຕອງການຂອງງລກຄາ

ການບລການລກຄາ

12

2.3 ແນວຄວາມຄດຂອງວຊາໂລຈສຕກ 2.3.1 ຂະຫຍາຍການຈລະຈອນແຈກຢາຍໃຫພະນກງານໃຫກວາງອອກ

ການຈລະຈອນ-ແຈກຢາຍ ໝາຍເຖງການເຄ ອນໄຫວຂອງສນຄາ ໃນສະຖານທຂາຍ ແຕເຖງຢາງໃດກຕາມ ບນດາບລສດໂດຍສະເພາະແມນບລສດໃນອດສະຫະກາການຜະລດ ຫນມາສນໃຈນາຂະບວນການຂອງກດຈະກາຈດຊ ຂອງເຂາເຈາ ສງນເອນກນວາ ການບລຫານວດສະດ ຫ ການສະໜອງ ທເປນຕວຕນ ບນດາບລສດຍງຖ ກກດດນໃຫສາງຂະບວນການເຄ ອນໄຫວສນຄາ ທມປະສດທພາບຂ ນກວາເກາ ພາຍໃນບລສດເຂາເຈາເອງ ດແລຮກສາສນຄາສງຄ ນ ແລະ ນາຖມ ການປະສມປະສານລະຫວາງບນດາຂງເຂດເຫ ານ ສາງແນວຄວາມຄດຂອງວຊາໂລຈສຕກຂ ນ

ການເຄ ອນຈລະຈອນສນຄາແຈກຢາຍ ການສະໜອງທາງກາຍຍະພາບສນຄາສງຄ ນ ວຊາໂລຈດສຕກ ຮບທ 5 ການຂະຫຍາຍຂອງການຈລະຈອນແຈກຢາຍໄປສວຊາໂລຈດສຕກ ໃນປ 1962 ອງກອນມ ອາຊບຂອງຜບລຫານ, ນກສ ກສາ ແລະ ຜດາເນນກດຈະການດານໂລຈສຕກຂ ນໃນສະຫະລດອາເມລກາ ເຊງມຄານຍາມດງນ: ໂລຈດສຕກ ແມນຂະບວນການວາງແຜນ ການດາເນນງານ ແລະ ການຄວບຄມກະແສ ແລະ ການເກບມຽນວດຖດບ, ສນຄາຢໃນຂະບວນການຜະລດ ສນຄາສາເລດຮບ ແລະ ຂມນຂາວສານ ທພວພນກບສງເຫ ານຢາງມປະສດທພາບ ແລະ ປະຢດຄາໃຊຈາຍ, ເລມແຕຈດກາເນດຈນເຖງຈດບລໂພກ ມຈດປະສງເພ ອຕອບສະໜອງ ຄວາມຮຽກຮອງຕອງການຂອງລກຄາ

2.3.2 ຂະຫຍາຍການຈລະຈອນແຈກຢາຍໃຫພະນກງານໃຫກວາງອອກ ລມນແມນຖ ວາ ເປນພາກສວນໜ ງຂອງຂະບວນການໂລຈສຕກ:

ການບລການລກຄາ (Customer Service)

ແຫງທມາ ວດຖດບ ແລະ ການຜະລດອາໄຫ ລກຄາ

13

ການພະຍາກອນຄວາມຕອງການ (Demand forecasting) ການຄດເລ ອກສາງ ແລະ ໂຮງງານ (Warehouse and plantSeclection) ການຈດຊ (Procurement ) ການກາກບສນຄາສງຄ ນ ແລະ ອ ນໆ

2.3.3 ການບລຫານຕອງໂສການສະໜອງ ແລະ ການການດຄານຍາມໃໝ ໂລຈສຕກການບລຫານຕອງໂສການສະໜອງ (SCM) ໃນໄລຍະຫ ງໆນ ໄດສງຜນສະທອນໃຫແກຄານຍາມຂອງໂລຈສຕກ SCM ແມນຄາເວາທກາຍມາເປນທນຍມກນຫ າຍ ໃນສະຫະລດອາເມລກາເລມແຕທາຍຊມປ 1980 ເປນຕນມາ ແລະ ໃນປະເທດຍປນນາອກ. ເລມແຕປ 1990 ບາງຄນຍງໃຊຄາວາ SCM ປຽນແທນ ຫ ເປນຄາເວາທມຄວາມໝາຍຄາຍຄ ກນກບໂລຈສຕກ ແຕເຖງຢາງໃດກຕາມ ຫ າຍຄນ ຍງຄດວາ SCM ມຄວາມແຕກຕາງຈາກໂລຈສຕກ. ສນ (The International Center for Competitive Excellence) ການດຄານຍາມຂອງ SCM ດງນ: ການບລຫານຕອງໂສການສະ ໜອງ ແມນການປະສມປະສານຂະບວນການຜະລດຊມໃຊ ສດທາຍຈນເຖງຜສະໜອງເບ ອງຕນ ທສະ ໜອງຜະລດຕະພນການບລການ ແລະ ຂມນທເພມຄນຄາໃຫແກລກຄາ

14

ຮບທ 6 ຈາກໂລຈສຕກ ສ SCM

ຍອນວາແນວຄວາມຄດຂອງ SCM ກາຍມາເປນທນຍມກນຢາງແຜຫ າຍ, CLM ຕດສນໃຈ ນຍາມການບລຫານໂລຈສຕກຄ ນໃໝ ດງນ: ການບລຫານໂລຈສ ແມນພາກສວນໜ ງຂອງຂະບວນການຕອງໂສ ການສະໜອງທວາງແຜນການດາເນນງານ ກຽວຂອງຢາງມປະສດທພາບ, ເລມແຕຈດກາເນດຜະລດຕະພນ ຈນເຖງຈດບລໂພກ ເພ ອສະໜອງຄວາມຮຽກຮອງຕອງການຂອງລກຄາ (Council of Logistics Management, 1998)

2.3.4 ລະບບການດາເນນງານ (The Systems approach) ທກໆກດຈະກາມການພວພນເຊງກນ ແລະ ກນ ຜນຂອງກດຈະກາເຫ ານ ປະກອບເຂາເຂາກນຈະໃຫຍກວາກດຈະກາໃດໜ ງໃນລະບບນນ. ນອກນນ ຍງມການທດແທນເຊງກນ ແລະ ກນລະຫວາງບນດາກດຈະກາ ຕວຢາງ: ການບລການສງຂ ນ ທຽບກບຄາໃຊຈາຍທາງໂລຈສຕກແພງຂ ນ ຫ

ກະແສຄວາມຕອງການ

ຜຜະລດ ຜຂາຍຍກ ຜຂາຍຍອຍ ຜບລໂພກ

ຮອບວຽນຂອງສນຄາ

ກະແສຄວາມຕອງການ

ຜຂາຍຍກ ຜຂາຍຍອຍ ຜບລໂພກ

ຮອບວຽນຂອງສນຄາ

ຜຜະລດ

15

ສນຄາຄາງສາງໜອຍລງ ທຽບກບຄາໃຊຈາຍດານການຂນສງສງຂ ນ ແນວຄວາມຄດຂອງຄາໃຊລວມ ແມນໃຈກາງ ເພ ອບລຫານສງທດແທນລະຫວາງ ບນດາກດຈະກາຕາງໆ ຕວຢາງ: ຂອງການທດແທນ ແລະ ຄາໃຊຈາຍລວມສະແດງໃຫເຫນດງລມນ:

ຮບທ 7 ສງທດແທນລະຫວາງກດຈະກາ ແລະ ຄາໃຊຈາຍລວມ

2.4 ບດບາດຂອງໂລຈສຕກ (The Role of Logistics in a Company)

2.4.1 ບດບາດຫ ກ 4Ps: ຜະລດຕະພນ, ລາຄາ, ການສງເສມສນຄາ ແລະ ສະຖານທ (Product, Price, Promotion and Place) ຂອງສວນປະສມຂອງການຕະຫ າດເປນສງສາຄນໃຫແກບລສດ ເພ ອປະສບຜນສາເລດໃນຕະຫ າດທມການແຂງຂນອນດເດ ອດ

ຄາໃຊຈາຍລວມ ຄາໃຊຈາຍ ຄາໃຊຈາຍສນຄາໃນສາງ

ຄາໃຊຈາຍໃນການດາ ເນນການແລກປຽນ

ຄາໃຊຈາຍໃນການຂນ

ຈດດນດຽງ ສງສນຈາໜາຍ 0

16

ຮບທ 8 4 P’s ຂອງຕະຫ າດ ແລະ 7 R’s ຂອງໂລຈສ ໂລຈສຕກມການພວພນກບສະຖານທໂດຍກງ ໂລຈສຕກສະໜບສະໜນລະດບຂອງການບລການລກຄາ ການຂນສງທທນເວລາພດ (Just in time delivery) ການມສນຄາໄວຫ າຍ ແລະ ເວລາລຖາຮບສນຄາ (Lead time) ທໄວໃຈໄດ ແລະ ອ ນໆ ເປນບາງຕວຢາງຂອງໂລຈສຕກ 7R’s ໃນໂລຈສຕກ ປະກອບດວຍ (ສງຂອງທຖ ກຕອງ, ສະຖານທໆຖ ກຕອງ, ເວລາທຖ ກຕອງ, ເງ ອນໄຂທຖ ກຕອງ ຄາໃຊຈາຍທຖ ກຕອງ, ຈານວນທຖ ກຕອງ ແລະ ລກຄາທຖ ກຕອງ

2.4.2 ທາອຽງຂອງການໃຊຈາຍດານໂລຈສຕກ ໂລຈສຕກ ເພມທະວຄວາມສາຄນຫ າຍຂ ນ ໃນຕະຫ າດທມການແຂງຂນກນຢາງດເດ ອດ ໃນໂລຈສຕກຂອງບນດາບລສດຍຢນ. ທາອຽງຂອງຄາໃຊຈາຍທາງໂລຈສຕກ ໃນກລະນຜຜະລດໃນຍປນສະແດງໃຫເຫນໃນລມນ:

ຜະລດຕະພນ

ສງເສມຜະລດຕະພນ

ສະຖານທ

ລາຄາ

- 5R : Right Quality : ສນຄາສງໃນຄນນະພາບທຖ ກຕອງ - Right Quantity: ສງສນຄາໃນປະລມານທຖ ກຕອງ - Right Place : ສນຄາສງໃນສະຖານທທຖ ກຕອງ - Right Time : ສນຄາສງໃນເວລາທຖ ກຕອງ - Right Price : ສນຄາສງໃນລາຄາທຖ ກຕອງ

17

:1210,16 109,018,55 8,69 87,568,45 8,08 8,07 7,77 6 4 2 0 1965 75 85 959697 98 992000 ຮບທ 9 ໂລຈສຕກ/ຍອດຂາຍ

2.4.3 ບດບາດຂອງໂລຈດສຕກໃນເສດຖະກດ (THE ROLE OF LOGISTICS IN THE

ECONOMY) ລະບບໂລຈສຕກ ແມນໃນບນດາໂຄງລາງພ ນຖານ ເພ ອສະໜບສະໜນເສດຖະກດປະສດທພາບຂອງລະບບໂລຈສຕກ ມຄວາມສາຄນຫ າຍ ໃນການສາງຂໄດປຽບໃນການແຂງຂນໃນຕະຫ າດໂລກ, ປະເທດຈນກາລງສາງໂຄງລາງພ ນຖານດານໂລຈສຕກ ເຊນ: ທາງລດໄຟ, ທາງຫ ວງ ແລະ ທາກາປນ, ເພ ອສະໜບສະໜນເສດຖະກດທມການຂະຫຍາຍຕວສງ

2.4.4 ປະສບການຂອງຍປນ (JAPANESE EXPERIENCE) ທມງານການຄນຄວາ ເຊງຈດຂ ນໂດຍລດຖະບານຍປນ ໄດນາສະເໜແນວຄວາມຄດຂອງການຈລະຈອນແຈກຢາຍ ຈາກສະຫະລດອາເມລກາໃນປ 1965 ແນວຄວາມຄດດງກາວ ມບດບາດອນສາຄນ ເພ ອຈດສນກະແສຂອງສນຄາໃນຍກທມການຂະຫຍາຍຕວສງດງລມນ ເພ ອຊອກຫາຂຈາກດໃນການແຈກຢາຍ ເພ ອລງທ ນເຂາໃນໂຄງລາງພ ນຖານການນາເຂາສນຄາ ເຊງບແມນພຽງແຕທາງຫ ວງ, ທາກາປນເທານນ, ແຕຍງແມນສນກາງການແຈກຢາຍນາອກ ເພ ອນາສະເໜກດລະບຽບທາງສງຄມ ແລະ ເສດຖະກດທແທດເໝາະ ເພ ອສາງອດສະຫະກາໂລຈສ

1. ໂລຈສຕກແບບຍ ນຍງ (Sustainable logistics) ປດໃຈສະພາບແວດລອມດງລມນ ເປນສງທທາທາຍທຫຍງຍາກທສດໃນຍປນ ແລະ ໃນບນດາປະເທດທພດທະນາແລວ ຄ :

ອາກາດເປນພດ ເຊງເປນຜນສະທອນຈາກການສງອາຍແກສຂອງບນດາລດ ບນທກ

ອາຍກາກໂບນກ (CO2) ຈາກລດບນທກ ໂລຈສຕກແບບຍ ນຍງຄວນໄດຮບການສງເສມ

18

ຕວແບບໄດປຽນຈາກການຂນສງທາງລດບນທກ ເປນລດໄຟ ແລະ ຂນສງທາງທະເລ

ລະບບການຂນສງລວມກນ

19

ບດທ 3 ການບລການລກຄາ (Customer Service)

ຈດປະສງ ເພ ອໃຫນກສ ກສາ ມຄວາມຮກຽວກບ:

1. ຄວາມໝາຍຂອງການບລການລກຄາ 2. ວທການ ແລະ ຜນປະໂຫຍດທໄດຮບຈາກການບລການລກຄາ

ເນ ອໃນ 3.1 ບດນາ ຜະລດຕະພນປະກອບດວຍພາກສວນທເປນຕວຕນ ແລະ ພາກສວນທບເປນຕວຕນ ພາກສວນທເປນຕວຕນຂອງຜະລດຕະພນ ປະກອບດວຍລກສະນະຕາງໆ ເຊນ: ນາໜກ, ຂະໜາດ, ຮບຮາງ ລວມທງລກສະນະ, ການປະຕບດງານ ແລະ ຄວາມທນທານ ພາກສວນທບເປນຕວຕນຂອງຜະລດຕະພນປະກອບດວຍການບລຫານຫ າຍດານ ເຊນ: ການສະໜບສະໜນຫ ງການຂາຍ, ຊ ສຽງຂອງບລສດ ແລະ ການສ ສານ, ການບລຫານລກຄາ ທເປນຕວແທນໃຫແກຜນຂອງສວນປະສມໂລຈສຕກ ແມນໜ ງໃນບນດາການບລການທສາຄນທສດ

ຮບທ 10 ສອງພາກສວນຂອງຜະລດຕະພນ

ການສ ສານ ແລະ ອ ນໆ ບນດາບລສດສະໜອງຜະລດຕະພນ ທມຮບລກນະທຄາຍຄ ກນ ຄວາມແຕກຕາງດານການບລການລກຄາ ສາມາດສະໜອງຂໄດປຽບໃນການແຂງຂນໃຫແກບລສດໄດ ຕວຢາງ: ບລສດນາຫວານລາວ ການບລການລກຄາ ເປນພາກສວນທສາຄນແກຍດທະສາດຂອງເຂາເຈາ ເພ ອຮກສາຄວາມເພງພໃຈຂອງລກຄາ ເຂາເຈາໄດໝນໃຊລະບບຂາຍໂດຍກງ ເພ ອໃກສດກບລກຄາ

ພາກສວນເປນຕວຕນ (ໃຈກາງ) - ລກສະນະ - ສວນປະກອບ - ການໃຊງານ - ຄາມທນທານ ແລະ ອ ນໆ

20

ເປນປະຈາ. ເຂາເຈາສງຜະລດຕະພນໃຫແກລກຄາ ແລະ ໄດຮບການສງຊ ຈາກລກຄາ 3 ເທ ອ/ອາທດ ໃນຂອບເຂດນະຄອນຫ ວງວຽງຈນ ນອກນນ ບລສດຍງມລະບບການບລຫານຂມນຂາວສານ ເພ ອຄວບຄມການຂາຍ ແລະ ສນຄາໃນສາງຂອງເຂາເຈາ. ການສງສນຄາເປນປະຈາ ແລະ ເລ ອຍໆ ພອມທງຄວາມແນນອນທາງດານລະບບຂມນຂາວສານ ເປນລກສະນະທແຕກຕາງ ໃນຕະຫ າດນາຫວານໃນປະເທດລາວ ແລະ ປະກອບສວນເຂາໃນການຮກສາສວນແບງຕະຫ າດ ທຕນເອງໄດເປນເຈາຍ ດຄອງມາເປນເວລານານ 3.2 ການບລຫານການບລການລກຄາ (Managing the Customer Service)

3.2.1 ຊອກຫາຄວາມຕອງການຂອງລກຄາ (Identifying Customers’ Needs) ນກທດສະດຫ າຍໆທານ ໄດໃຫຄານຍາມການບລການລກຄາ ໃນທາງທແຕກຕາງກນ ຕວຢາງ: ການບລການລກຄາມຄວາມໝາຍສະເພາະເຈາະຈງ ເຖງຕອງໂສກດຈະກາການຂາຍທໜາປະທບໃຈ ເຊງໂດຍປກກະຕແລວ ເລມຈາກການຮບການສງຊ ແລະ ສນສດລງໂດຍການສງຜະລດຕະພນ ໃຫແກລກຄາ ໂດຍທວໄປແລວ ການບລການລກຄາແມນການວດແທກວາ ລະບບໂລຈສຕກ ດາ ເນນງານໄດດປານໃດ ໃນການສະໜອງສງອານວຍຄວາມສະດວກດານເວລາ ແລະ ສະຖານທ ໃນເມ ອບລຫານການບລການລກຄາ, ກອນອ ນໝດ ບລສດໃດໜ ງ ຕອງໄດຊອກຮເຖງຄວາມຕອງການຂອງລກຄາເສຍກອນ. ລກຄາແຕລະຄນມຄວາມຕອງການທແຕກຕາງກນ ແຕເຖງຢາງໃດກຕາມ ກອນທຈະບລການລກຄາແຕລະຄນຕາງຫາກນນ ອາດຈະເປນໄປບໄດ ສະນນ ພວກເຮາຕອງໄດຈດກມລກຄາອອກເປນກມ ຫ ພາກສວນ ເຊງອາດຈະການດໂດຍຄວາມຕອງການທາງດານການບລການ ທມລກສະນະຄາຍຄ ກນ ວທຊອກຮເຖງຄວາມຕອງການຂອງລກຄາ ແລະ ຈດແບງລກຄາອອກເປນກມບລ ການລກຄານນ ໄດມການແນະນາໃຫປະຕບດຕາມຂະບວນການສາມບາດກາວດງລມນ: ຊອກຮອງປະ ກອບໃຈກາງຂອງການບລການລກຄາ ຄ ດງທເຫນໂດຍລກຄາເອງ ແມນໃຜຕດສນໃຈຊ ອງປະກອບໃດຂອງການບລການລກຄາ ຂອງຜສະໜອງເປນຜນກະທບແກການຕດສນໃຈຊ ສາງຄວາມສາຄນຂອງອງປະກອບການບລການເຫ ານນໃຫແກລກຄາ ຖາມລກຄາ ໃຫເຂາເຈາຈດອນດບຄວາມສາຄນຂອງອງປະກອບຈາກສງທສາຄນທສດ ຈນເຖງອນທມຄວາມສາຄນໜອຍທສດ,ໃຊເຕກໂນໂລຊໃນການຄນຄວາວໄຈລກຄາ ໂດຍອງໃສສງທດແທນ ຊອກຫາກມຂອງລກຄາ ໂດຍອງໃສຄວາມມກໃນການບລການ ທມລກສະນະຄາຍຄ ກນທວເຄາະຄວາມຄາຍຄ ກນທປະກດຂ ນ

3.2.2 ການດມາດຕາຖານການບລການ (SettingService Standards) ຫ ງຈາກຈດກມການບລການລກຄາແລວ, ບລສດນນ ຄວນຕງມາດຖານອງປະກອບການບລການລກຄາສາລບແຕລະກມ, ຖາຫາກວາ ການບລການລກຄາ ຫາກສາມາດຈດເປນຕວເລກໄດ, ບລສດຄວນຕງເປາໝາຍການປະຕບດງານນນ ບລສດຍງຄວນສາງໃຫເປນຕວເລກ ແລະ ວດແທກອງປະ ກອບການບລການໃຫຫ າຍເທາທຈະຫ າຍໄດ ຖາຫາກວາອງປະກອບເຫ ານນ ຫາກບສາມາດປຽນເປນຕວເລກໄດ ເຊນ: ໃນກລະນລກສະນະທາທາງຂອງພະນກງານ, ການຮບເອາໂທລະສບ ແລະ ອ ນໆ ເຮາສາມາດວດແທກໄດ ໂດຍໃຊແບບຟອມສອບຖາມແຈກຢາຍໃຫລກຄາ ລມນແມນສງສາຄນທຊໃຫເຫນເຖງການພວພນລກຄາ

1) ກອນການແລກປຽນຊ ຂາຍ (Pretransaction) ການມໄວກຽມພອມໃນສາງ

21

ເວລາເປາໝາຍສງສນຄາ ເວລາໃນການຕອບການຖາມ

2) ໄລຍະດາເນນການຊ ຂາຍແລກປຽນ (Transaction) ອດຕາການບລການການສງຊ ການສງສນຄາທນຕາມການດເວລາ ການສງເພມ ການເລ ອນການສງສນຄາ ສງປຽນແທນຜະລດຕະພນ

3) ຫ ງຈາກການແລກປຽນຊ ຂາຍ ( Posttransaction ) ອດຕາການຕກລງໃນການໂທຫາຄງທາອດ ການໂຕແຍງຈາກລກຄາ ການສງຄ ນ/ຕວາ ຄວາມຜດພາດໃນການແຈງລາຄາ ການມເຄ ອງອາໄລໄວບລການ

ບນດາບລສດ ຄວນຄວບຄມການປະຕບດງານຂອງການບລການລກຄາ ຖາຫາກວາອງປະກອບທໄດວດແທກມານນ ຫາກຢຫດຄາດໝາຍ ຜບລຫານທຮບຜດຊອບການບລການລກຄາ ຄວນຊອກຫາສາຍເຫດ (ເຫດຜນ) ແລະ ພະຍາຍາມປບປງ

22

ຮບທ 11 ອງປະກອບຂອງການບລການລກຄາ ການວດແທກອງປະກອບຂອງການບລການລກຄາ ໃນເມ ອບລຫານລະດບຂອງການບລການລກຄາ, ມນມຄວາມຈາເປນທຈະຕອງໄດຫນປຽນໃຫເປນຕວເລກ ແລະ ວດແມນອງປະກອບການບລການລກຄາ. ຂນຕອນທສາຄນສາລບການບລການລກຄາມຄ ດງລມນ:

1) ການມຜະລດຕະພນພຽບພອມ (Product availability) ການມຜະລດຕະພນໄວພອມ ເປນອງປະກອບທສາຄນທສດ ໃຫແກການບລ ການລກຄາ, ການມສນຄາເກບໄວໃນສາງ ແມນໜ ງໃນບນດາການວດແທກການພຽບພອມຂອງສນຄາ, ມນແມນເປເຊນຂອງສນສວນທຢໃນສາງສະໜອງ ທອາດຈະພບເຫນໄດຢໃນສາງໃນທກເວລາ ລະດບຂອງການຂາດແຄນສນນຄາ ຖ ກການດໂດຍ ສນຄາທກຽມພອມ ໃນເມ ອຂາດການມສນຄາພຽບພອມ, ບລສດຄວນສະໜອງຜະລດຕະພນ ປຽນແທນທເໝາະສມ ຖາຫາກບນຫານຍງສ ບຕ, ລກຄາຈະບພໃຈນາບລສດ ແລະ ອາດຈະສນເສຍຄວາມເຊ ອໝນ

- ອງປະກອບກອນການແລກປຽນປຽນຊ ຂາຍ 1. ນະໂຍບາຍຂອງບລສດກຽວກບການບລການລກຄາທເປນລາຍລກອກສອນ 2. ຄວາມອາດສາມາດໃນການເຂາຫາລກຄາ 3. ໂຄງສາງຂອງອງກອນ 4, ການປບຕວໄດຂອງລະບບ

- ອງປະກອບການແລກປຽນສນຄາຊ ຂາຍ 1. ເວລາວງຈອນການສງຊ 2. ການມສນຄາກຽມພອມໄວໃນສາງ 3. ອດຕາການສະໜອງສງຊ 4. ຖານຂມນຂອງສະພາບການສງຊ

- ອງປະກອບຫ ງການແລກປຽນ 1. ການມເຄ ອງອາໄລກຽມພອມ 2. ເວລາການເອນອອກໄປຫາ 3. ການຕດຕາມຜະລດຕະພນ/ຮບປະກນຄນນະພາບ 4. ຂໂຕແຍງ ຫ ຕວາຂອງລກຄາ

ການບລ

ການລກ

ຄາ

23

2) ເວລາລຖາຮບສນຄາ (Lead time) ເວລາກອນຮບສນຄາ ຫ ວງຈອນການສງຊ ແມນເວລາທຄດໄລລະຫວາງການສງຊ ໂດຍລກຄາ ແລະ ການສງຜະລດຕະພນ. ໃນຕະຫ າດທມຄວາມຮຽກຮອງຕອງການສງຄ ປະຈບນນ ເວລາກອນຮບສນຄານນ ຖ ກກດດນໃຫສນລງ ປະລມານການສງຊ ໜອຍສດ (The minimum size) ຂະໜາດການສງຊ ໜອຍສດ ທຜສະໜອງສາມາດຮບໄດຈາກລກຄາຂອງເຂາເຈາມຂະໜາດໜອຍລງ ຍອນວາ ລກຄາພະຍາຍາມຫດຜອນລະດບຂອງສນຄາໃນສາງ

3) ຄວາມແນນອນຂອງການຕອບສະໜອງການສງຊ (The accuracy of order fulfillment)

ຄດໄລໂດຍພາກສວນການສງຊ ຂອງລກຄາ ທໄດຮບການບລການຢາງຖ ກຕອງແນນອນ

4) ຄວາມຖຂອງການສງສນຄາ (Delivery frequency) ປະຈບນນ ບນດາບລສດ ກາລງພະຍາຍາມຮກສາສນຄາໃນສາງໃຫໜອຍລງ ແລະ ຮຽກຮອງໃຫຜສະໜອງສງປະລມານໜອຍໃຫ ໂດຍມຄວາມຖສງຂ ນ ຄວາມເຊ ອຖ ໄດໃນການສງສນຄາ (Derivery reliability) ສງນ ພວພນກບການເຊ ອຖ ໄດໃນການສງສນຄາ. ເຮາສາມາດວດແທກໄດວາ ພາກສວນໃດຂອງການສງຊ ທງໝດ ທໄດຮບການສະໜອງໃຫຕາມການດເວລາ

5) ຄວາມສະດວກໃນການສງຊ (Ordering convenience) ນແມນຄວາມອາດສາມາດໃນການເຂາຫາໄດ ຫ ຄວາມງາຍດາຍໃນການດາເນນທລະກດຮວມກນ ສງທດແທນລະຫວາງການບລການລກຄາ ແລະ ຄາໃຊຈາຍຜນປະໂຫຍດຂອງການບລການລກຄາ, ໃນເມ ອພຈາລະນາເຖງລະດບຂອງການບລການລກຄາ. ມນມຄວາມສາຄນທສດທຈະພຈາລະນາ ສງທດແທນລະຫວາງການບລການລກຄາ ແລະການໃຊຈາຍ ຄ ດງພວກເຮາຮແລວວາ ການບລການລກຄາມຄວາມສາຄນ, ລະດບການບລ ການລກຄາສງຂ ນເທາໃດ ມນຈະປະກອບສວນເຂາ ໃຫການເພມລາຍຮບສງຂ ນ ໂດຍຜານຄວາມປະດບໃຈ ຂອງລກຄາສງ, ລກຄາຕອບໂຕຕລະດບການປຽນແປງຂອງການບລການແນວໃດ? ເຖງແມນວາ ມນບເປນເລ ອງງາຍ ທຈະປຽບທຽບເປນຕວເລກ ນກທດສະດຫ າຍທານແນະນາ ຮບຮາງເສນໂຄງທເປນລກສະນະຕວ S ຍອນເຫດຜນຫ າຍຢາງ. ທາອດມນຈະມລະດບການບລການຕາທເອນກນວາ ພຮບໄດ ແລະ ສງນເອນວາ “ຂອບເຂດຕາສດຂອງການບລການ“

ໃນເມ ອຜານຂອບເຂດບລການຕາສດແລວ, ການເພມທະວຂ ນ ຂອງຜນປະ ໂຫຍດ (ລາຍຮບ) ໃນການປບປງການບລການຄວນຈະບນລ, ແຕເຖງຢາງໃດກຕາມ ມນຈະມຈດທຜນປະໂຫຍດ ຫ ລາຍຮບມການລດໜອຍລງປະກດຂ ນ

1. ຕນທ ນໃນການບລການລກຄາ (Costs of Customer Service) ເຖງວາການບລການລກຄາ ຈະມຄວາມສາຄນປານໃດກຕາມ, ບລສດໃດໜ ງຄວນຈະພຈາລະນາຄາໃຊຈາຍ ໃນການສະໜອງລະດບມາດຖານທສງຂ ນໃນການບລການລກຄາ ຕວຢາງ: ການມສນຄາໄວກຽມພອມຫ າຍຂ ນນນ ມນຮຽກຮອງໃຫມສນຄາໃນສາງເພມຂ ນ, ການລງທ ນໃສສນຄາໃນສາງນນ, ໃນຕວມນເອງແລວກມຄາໃຊຈາຍສງພສມຄວນ ຍງໄປກວານນ, ມນຍງມຄາໃຊຈາຍເພມຕ ມອ ນໆອກ ເຊນ: ການເພມຂ ນຂອງການເກບມຽນໃນສາງ, ການເກບຮກສາ, ຄາຂນສງ ແລະ ຄາປະກນໄພ ເວລາກອນຮບ, ຄວາມຖຂອງການສງສນຄາ ສາຍພວພນພ ນຖານລະຫວາງລະດບການບລການ ແລະ ຄາໃຊຈາຍນນ ໂດຍປກກະຕແລວ ຈະສາງເປນເສນໂຄງຂ ນສງຊນ ສາເຫດທເພມຂ ນສງຊນນນ ໂດຍທວໄປແລວ

24

ມາຈາກຄາໃຊຈາຍເພມຂ ນສງ ຄາໃຊຈາຍໃນການບລຫານລກຄາ ສາມາດເຮດໃຫຫດລງໄດ ໂດຍການນາສະເໜລະບບທາງເລ ອກ ຫ ໝນໃຊເທກໂນໂລຊໃໝ, ຕວຢາງ ໂດຍການເລງລດກະແສຂມນຂາວສານ ແລະ ໂດຍການໃຊຮບແບບການຂນສງທໄວກວາ ການພດທະນາເຕກໂນໂລຊຂມນຂາວສານນ ຄາດວາຈະສາມາດຕດຮອນຄາໃຊຈາຍລງໄດ

2. ຕນທ ນ/ຜນປະໂຫຍດຂອງການບລການລກຄາ (The cost/Benefit of Customer Service) ຖາພວກເຮາເອາເສນໂຄງລາຍຮບ ແລະ ຄາໃຊຈາຍເຂາໃສກນ ດງສະແດງໃຫເຫນ ດງລມນ, ມນຈະຊວຍໃຫພວກເຮາເຂາໃຈ ທາດແທການປຽນແທນລະຫວາງການໃຊຈາຍ ກບຜນປະໂຫຍດ ການປະກອບສວນ ຕຜນກາໄລຈາກການບລຫານລກຄາ ແມນຄວາມສງລະຫວາງ ລາຍຮບ ແລະ ຄາໃຊຈາຍ. ລະດບຂອງການບລການລກຄາສງພສມເຫດສມຜນ ໃນຂະນະທສງທມນປະກອບສວນໃຫນນນອນ ຢໃນທາງບວກ ບນຫາຢບອນນ ແມນຄວາມຫຍງຍາກໃນການຊບອກເຖງເສນໂຄງລາຍຮບ ຮບຮາງຂອງການຕອບຈະເປນແນວໃດກຕາມ ຖາຫາກວາ ພວກເຮາສາມາດຍເສນຄາໃຊຈາຍໄປທາງເບ ອງຂວາກສາມາດປບກາໄລຢທກລະດບໃຫສງຂ ນໄດ

ຄາໃຊຈາຍ ແລະ ລາຍຮບຄາໃຊຈາຍຂອງການບລການລກຄາ

ລາຍຮບຈາກການບລຫານລກຄາ

ລະດບຂອງການບລຫານລກຄາ ຮບທ 12 ຄາໃຊຈາຍ ແລະ ລາຍຮບ

25

3.3 ລະດບຂອງຄວາມສາຄນຂອງການບລການລກຄາ (ອາດຈະລະດບສງເກນໄປ)

ຊອກຫາວທຫດຜອນຄາໃຊຈາຍ

ສະໜອງການມໄວກຽມພອມໃຫສງ

ທບທວນ Just in Time

ການສງແບບ

26

ບດທ 4 ລະບບການຄມມະນາຄມ

Transportation System ຈດປະສງ ເພ ອໃຫນກສ ກສາເຂາໃຈ ກຽວກບ:

1. ຄວາມສາຄນປະເພດຂອງລະບບການຄມມະນາຄມ 2. ຂມນການພດທະນາ ການຄມມະນາຄມຂນສງສນຄາຢໃນ ສປປ ລາວ

ເນ ອໃນ 4.1 ຄວາມສາຄນຂອງລະບບການຄມມະນາຄມ (Importance of

Transportation System) ການຄມມະນາຄມມບດບາດສາຄນ ເພ ອສະໜບສະໜນກດຈະກາ ທາງດານເສດຖະກດ ປາສະ ຈາກການຄມມະນາຄມທມປະສດທພາບແລວ, ການຜະລດ ແລະ ການຊມໃຊ ຕອງໄດດາເນນຢໃນຂງເຂດອນໃກຄຽງເທານນ ປະສດທພາບ ແລະ ລະບບການຄມມະນາຄມທພຽບພອມທມຢ ເປນສງສາຄນໃນການພດທະນາເສດຖະກດທກປະເທດ ຂ ນກບການຄມມະນາຄມຂນສງເພ ອຊອກຫາແຫ ງວດຖດບ ແລະ ຂາຍຜະລດຕະພນຂອງເຂາເຈາ ຄມມະນາຄມຂນສງເພມຄນຄາເຂາໃນຜະລດຕະພນ ຄນຄານເອນວາ: ສງອານວຍຄວາມສະດວກທາງດານສະຖານທ ໂດຍທວໄປແລວ, ຄມມະນາຄມຂນສງ ແທນໃຫອງປະກອບທສາຄນທສດໃນໂລຈສຕກ ສາລບບລສດສວນໃຫຍ ຄວາມເຂາໃຈໃນລະບບການຂນສງເປນສງສາຄນ ເພ ອເພ ອບລຫານໂລຈສຕກ ການຄມມະນາຄມ ປະກອບສວນເຂາໃນທາແຮງໃນການແຂງຂນໃນຕະຫ າດ ມາດຕາສວນເສດ ຖະກດທດຂ ນກວາເກາ ແລະ ຫດຜອນລາຄາສນຄາ ລະບບຄມມະນາຄມໄດຮບການພດທະນາສງແລວ ສາມາດຂະຫຍາຍຕະຫ າດ, ຖາຫາກວາຄາໃຊຈາຍໃນການຂນສງຫາກຕາ ພທຈະທດແທນໃສຄວາມແຕກຕາງຂອງຄາໃຊຈາຍ ໃນການຜະລດໃນຕະຫ າດໃກຄຽງ, ບລສດສາມາດຂາຍສນຄາໃນພ ນທນນໆ ນອກຈາກການແຂງຂນໂດຍກງແລວ, ການຄມມະນາຄມຂນສງ ຍງຊກຍໃຫມການແຂງຂນທາງອອມນາອກ ໂດຍການເຮດໃຫມສນຄາກຽມພອມໄວໃຫຕະຫ າດທປກກະຕແລວ ບສາມາດສະໜອງຄາໃຊຈາຍດານການຂນສງໄດ ຍອດຂາຍສາມາດເພມທະວໃຫສງຂ ນ ຂອງຄວາມໝນຄງ ຕະຫ າດທກວາງຂວາງກວາເການນ ສາມາດໃຫມຄາໃຊຈາຍໃນການຜະລດຕາ ໃນເມ ອມການຜະລດເພມຂ ນ ກສາມາດເຮດໃຫການນາໃຊສງອານວຍຄວາມສະດວກໃນການຜະລດ ຍງເພມທະວຂ ນ ແລະ ຜນຕາມມາ ແມນເຮດໃຫແຮງງານມລກສະນະພເສດສະເພາະ ສງນສະໜອງລະດບເສລພາບໃນການເລ ອກສະຖານທເພ ອດາເນນການຜະລດ ການຜະລດສາມາດດາເນນຢສະຖານທ ທມທາໄດປຽບທາງພມສາດ ຄາໃຊຈາຍໃນການຄມມະນາຄມທຖ ກນນ ປະກອບສວນເຂາໃນການຫດລາຄາຂອງຜະລດຕະພນຍອນວາ ການແຂງຂນເພມຂ ນ ແລະ ການປະຢດຈາກຂະໜາດ

27

ຍອນວາການຄມມະນາຄມຂນສງ ເປນອງປະກອບອນໜ ງ ດານການໃຊຈາຍຄຽງຄກບການຜະລດ

ສງຄມໃດຮບຜນປະໂຫຍດໂດຍຜານການຍກສງດານມາດຖານການຄອງຊບ 1. ຮບແບບ ແລະ ລກສະນະຂອງການຄມມະນາຄມຂນສງ: ການຄມມະນາຄມຂນສງມ 5 ຮບ

ແບບ ເຊນ: ທາງບກໂດຍລດບນທກ, ທາງລດໄຟ, ທາງອາກາດ, ທາງນາ ແລະ ໂດຍທສງ. ແຕລະຢາງມລກສະນະສະເພາະຂອງໃຜລາວ ແລະ ອາດຈະໄດຮບການເລ ອກນາໃຊເຂາໃນການຂນສງ, ຍງໄປກວານນ ຍງມການປະສມປະສານ ລະຫວາງຮບແບບດງກາວ: ລດໄຟ ແລະ ລດບນທກ, ລດບນທກ ແລະ ທາງນາ,ລດບນທກ ແລະ ທາງນາ, ລດບນທກ ແລະ ທາງອາກາດ, ລດໄຟ ແລະ ທາງນາ ຕາຕະລາງ 1 ສະຫບຫຍລກສະນະຂອງແຕລະຮບແບບມຄມມະນາຄມຂນສງ

ຮບແບບ ຈດດ ຈດອອນ ລດບນທກ ປບປຽນໄດໄປ

ໄດທກທດ ຄາໄຊຈາຍຖ ກ ໂຄງລາງພ ນຖານ ເປນເຈາຂອງຕນເອງ

ເຮດໃຫສາທາລະນະຊນລາຄານ ຄວາມປອດໄພ ເສນທາງຍາວເທາໃດຍງແພງເທານນ

ລດໄຟ ຄວາມສາມາດບນທກ ຄາວມປອດໄພ ກງເວລາ

ການສງບສະດວກ ໂຄງລາງພ ນຖານ

ທາງອາກາດ ຄວາມໄວ ປອດໄພ

ຄາໃຊຈາຍສງ ຂຈາກດໃນການບນທກ ການສງບສະດວກ

ທາງທະເລ ແລະ ທາງນາ

ຄວາມສາມາດບນຈ ຄາໃຊຈາຍຕາ ໄປໄດທກທດ

ມເສນທາງເດນຈາກດ ຄວາມໄວຕາ ການສງບສະດວກ

ທສງ ຄາໃຊຈາຍຄວບຄມດາເນນງານຕາ ຕນທ ນສງ ການປະສານລະບບ ຈາກດດານຜະລດ

ຕະພນ

4.1.1 ທາງລດບນທກ ລດບນທກ ຫ ການຂນສງທາງລດບນທກ ແມນຮບແບບຂອງການຄມມະນາຄມຂນສງ ທມລກສະນະປບຕວໄດ, ໄປໄດທກທດ, ຄາໃຊຈາຍຕາ ແລະ ມໂຄງລາງທກວາງຂວາງ ເຖງແມນວາມຂບກຜອງກຕາມ ເຊນ: ສາງຄວາມລາຄານໃຫແກສາທາລະນະຊນ, ຄວາມປອດໄພຕາ, ແພງສາລບໄລຍະທາງໄກ ແລະ ມຂະໜາດບນຈໜອຍກວາກຕາມ ມນຍງເປນຮບແບບທນາໃຊກນຢາງແຜຫ າຍໃນຫ າຍປະເທດ

28

ການປບປຽນໄດຂອງລດບນທກນນ ແມນທາແຮງໄດປຽບທມຄວາມແຕກຕາງຈາກຮບແບບອ ນ ມນມຄວາມສາມາດນາສງສນຄາເຖງແຕລະເຮ ອນ, ສະນນ ລດບນທກສາມາດສງທກສງທກຢາງໄປຫາເກ ອບໝດທກບອນເທງໜາດນ, ບພຽງແຕເປນຮບແບບການຂນສງທມປະໂຫຍດທສດເທານນ, ແຕທາມະຊາດໄດອານວຍຄວາມສະດວກໃຫລດບນທກຮບ ແລະ ສງສນຄາ ໃຫແກຮບແບບອ ນຂອງການຄມມະນາຄມຂນສງນາອກ ຄວາມຫ າກຫ າຍ ແມນຄວາມສາມາດບນທກສນຄາເກ ອບທກໆປະເພດ ເທກໂນໂລຢທາງພາຫະນະ ໄດສາງຊອງບນທກໃຫແກຜະລດຕະພນ ແລະ ເຄ ອງໃຊສອຍ ຫ າຍປະເພດສນຄາທມຄວາມຫ າກຫ າຍເທານນ ລວມມ ອາຫານແຊແຂງ, ອາຫານແຊເຢນ, ສດລຽງ, ເສ ອຜາທຫອຍໄວ, ຂອງແຫ ວ ແລະ ແກສ ເປນສງທລດບນທກສາມາດບນທກໄດ ຖາສມທຽບໃສຮບແບບອ ນໆ ອດສະຫະກາການຂນສງທາງບກມລາຄາທຖ ກ ແລະ ມລກສະນະກະແຈກກະຈາຍຂອງອດສະຫະກາ ບລສດຂນສງແຕລະບລສດ ໄດພະຍາຍາມແຂງຂນກນ, ສະນນ ຈ ງເປນເຫດໃຫອດຕາຄາຂນສງມການກດດນໃຫຫດລງຢາງຕເນ ອງ ໜ ງໃນບນດາປດໃຈທຊວຍໃຫລດບນທກມຂໄດປຽບໃນການແຂງຂນທສງນນ ແມນການພດທະນາ ແລະ ປກປກຮກສາຕາໜາງເສນທາງທໃຫທ ນຈາກພາກລດ ແນນອນ ເຖງແມນວາຜຊມໃຊທອງຖະຖນຕອງໄດຈາຍຄາໂຄງລາງພ ນຖານເຊນ: ພາສລດ ຫ ນາມນ ແລະ ບາງຄງຄາທາງ ລະດບຂອງຄາທານຽມຂອງຜຊມໃຊ ອາດບສາມາດຄມຄາໃຊຈາຍໃຫແກການສາງໂຄງລາງພ ນຖານ ລວມທງໝດໄດ ຄວາມງາຍດາຍໃນການເປນເຈາຂອງ ແລະ ການບນຊາລດ ເປນພາກໜ ງຂອງການສາງບນຊສວນຕວ ຜຂນສງມທາງເລ ອກວາ ຈະໃຊຜບລການໃດ ຫ ວາຈະສາງພະແນກຂນສງຂອງຕນເອງ ຖາຫາກບມການບລຫານຢາງມປະສດທພາບ ສະໜອງໂດຍບລສດຂນສງ, ຜສງສນຄາຈາເປນຕອງມລດເປນຂອງຕນເອງ ເພ ອສງສນຄາຂອງເຂາເຈາລດບນທກຍງມຈດອອນນາອກ ການເພມທະວຄວາມກງວນດານການສາງຄວາມລາຄານໃຫແກສາທາລະນະເຊນ: ລດຕດ, ມນລະພດທາງອາກາດຈາກຄວນລດ ແລະ ຄວາມສນສະເທ ອນເປນບນຫາໃຫຍທສດ ໂດຍສະເພາະຢໃນເຂດເທດສະບານ, ການຄວບຄມ ມການເຂມງວດກວດຂນຂ ນກວາເກາໃນຫ າຍຕວເມ ອງໃຫຍ ແລະ ແມກະທງຫາມບໃຫລດບນທກ ຜານໃນຕອນກາງເວນ ໄດມການປະກາດນາໃຊໃນຫ າຍຕວເມ ອງໃຫຍໃນອາຊ ເວລາສມທຽບໃສຮບແບບອ ນ ລດບນທກກມຂເສຍປຽບ ດານຄວາມປອດໄພ ທອງຖະໜນ ແລະ ຕສນຄາໃນລດ ທງໆທມຂເສຍປຽບ, ລດບນທກຍງສ ບຕເປນຮບແບບທນຍມກນໃຊໃນການຂນສງສນຄາ ການບລການລດບນທກນຍມກນຈດເປນກມໃຫເປນເຕມລດ ແລະ ບເປນເຕມລດ ໂດຍພ ນຖານແລວ, ເຕມລດ ແມນການບລການຂນສງ ແລະ ບເຕມລດແມນການບລການສງເຄ ອງທໃນແຕລະຖຽວຈະມສນຄາບເຕມລດ ແລະ ເອາຂ ນລດຄນໜ ງຢອລດ

4.1.2 ລດໄຟ (Trail) ສມທຽບກບລດບນທກ ລດໄຟມຂໄດປຽບຢບອນວາ ມຄວາມສາມາດບນທກສງ, ປອດໄພບນເສນທາງເດນ ແລະ ຮບປະກນຄວາມປອດໄພຂອງສນຄາ ແລະ ກງເວລາ ຕນທ ນຜນແປຕາກວາ ໂດຍສະເພາະໃນການຂນສງທາງໄກ ກງກນຂາມ, ມນມຂເສຍປຽບຢບອນ ການຂນສງບສະດວກເທາທຄວນ ແລະ ມຄາໃຊຈາຍໂຄງລາງພ ນຖານສງ ຍອນລກສະນະເຫ ານ ລດໄຟຈ ງມພ ນຖານການຂນສງວດຖດບ (ຖານຫນ, ໄມທອນ, ເຄມ) ທຊາ ແລະ ໄລຍະທາງຍາວ ແລະ ຜະລດຕະພນໃນການຜະລດທມຄນຄາຕາ (ອາຫານ, ເຈຍ, ຜະລດຕະພນໄມ)

29

4.1.3 ທາງອາກາດ ທາງອາກາດເປນທາງທໄວທສດ ແລະ ຍງມຂໄດປຽບໃນຄວາມປອດໄພໃນການເດນ ທາງ ແລະ ຜະລດຕະພນຮບປະກນມຄວາມປອດໄພ ເຖງແມນວາ ມນຈະມຂເສຍຢບອນວາ ມຄາໃຊຈາຍສງ, ບສະດວກໃນການຂນສງ ແລະ ມຂຈາກດໃນຮບແບບການບນຈ, ຍອນຄາໃຊຈາຍການຂນສງທາງອາກາດກວມເອາໜອຍກວາ 1 ໂຕນ/ກໂລແມດ ແມກະທງໃນສະຫະລດອາເມລກາ ເຊງເປນບອນທມການບລການທາງອາກາດທກາວໜາທສດ, ເຖງຢາງໃດກຕາມ ການບລການສງຫວດສະດພນໜອຍໂດຍ FedEx ຫ UPS ເປນສງທຫ ກລຽງບໄດໃນກລະນຮບດວນ

4.1.4 ທາງນາ ການຄມມະນາຄມທາງນາ ນອນຢໃນກລະນຂນສງທາງທະເລ ແລະ ແມນາລາເຊ ທງສອງກມນນ ມທາແຮງໃນການບນທກສງ, ມຄາໃຊຈາຍຕາ ແລະ ມຄວາມຫ າກຫ າຍ ແລະ ມຂບກຜອງຢບອນວາ ມເສນທາງເດນຈາກດ, ບສະດວກໃນການແຈກຢາຍ ແລະ ຊກຊາ ການເອ ອຍອງໃສການຂນສງທາງນາ ຂ ນກບພມສາດຂອງທຕງສະເພາະ ສນຄາສວນໃຫຍທຂນສງທາງນາ ແມນຜະລດຕະພນທສາເລດຮບ ຫ ວດຖດບໃນປະລມານຫ ວງຫ າຍ

4.1.5 ທສງ ທສງແມນຮບແບບພເສດໃນການຂນສງ ເຊງມຄວາມສາມາດຂນສງຜະລດຕະພນທມປະເພດຈາກດ ເຊນ: ແກສ, ນາມນດບ, ນາມນເຊ ອໄຟ, ນາ, ເຄມ ແລະ ຜະລດຕະພນຂອງແຫ ວ

4.1.6 ຮບແບບປະສມປະສານ ນອກຈາກຮບແບບການຂນສງ 5 ຮບແບບທກາວມາຂາງເທງນນ, ຍງມການປະສມປະ ສານກນຫ າຍປະເພດ ການປະສມປະສານດງກາວປະສານຂໄດປຽບດານການໃຊຈາຍ ແລະ ການບລການ ລະຫວາງສອງຮບແບບ ຫ ຫ າຍກວານນເຂາໃນການເຄ ອນຍາຍສນຄາ ສງທນຍມກນທສດ ແມນການປະສມລະຫວາງລດບນທກ ແລະ ລດໄຟ ບາງຄງພວກເຮາເອນວາ: ຫ ງໝ (TOFC/COFC) ໃນສະຫະລດອາເມລກາ ການບລການຫ ງໝ (TOFC) ຫ ຄອນເທນເນ (COFC) ໄດຮບການຈດວາງໃສລດທມຫ ງຄາພຽງ ແລະ ສງຈາກສນໜ ງໄປຫາສນອ ນ ການສະ ເໜນາໃຊລດໄຟທບນທກສອງຊນ (DST) ໄດປບປງການແຂງຂນລະຫວາງຮບແບບປະສມປະສານ ໃນປະເທດໃຫຍ ເຊນ: ສະຫະລດອາເມລກາ

4.1.7 ຄນກາງ (Intermediaries) ຄນກາງແມນຜທສະໜອງການເຊ ອມໂຍງລະຫວາງຜສງສນຄາ ແລະ ຜບລການຮບສງສນຄາ ຄນກາງບໄດເປນເຈາຂອງພາຫະນະຂນສງເປນຂອງຕນເອງ, ແຕເຂາເຈາເປນຄສນຍາກບບລສດຂນສງຫ າຍໆບລສດ ມຄນກາງຫ າຍໆປະເພດ ເຊນ: ນາຍໜາຂນສງ, ຜຮບສງສນຄາ (ພາຍໃນ ແລະ ຕາງ ປະເທດ) ແລະ ຜສະໜອງໂລຈສຕກມ ທສາມ

1) ນາຍໜາການຂນສງ (Transportation brokers) ເຂາເຈາສະໜອງບລການໃຫທງຜສງສນຄາ ແລະ ຜຮບຂນສງສນຄາ ໂດຍການຈດແຈງ ແລະ ປະສານງານດານການຄມມະນາຄມຂນສງ ໂດຍທເຂາເຈາເກບຄາທ ານຽມໃນການບລການດງກາວ

2) ຜຈດສງສນຄາ ( Freight forwarfers ) ເຂາເຈາຊ ເອາການບລການຂນສງ ຜຈດສງສນຄາເກບກາເອາການຂນສງແຕລະ ຖຽວ ທມຂະໜາດນອຍຈາກຜສງສນຄາຫ າຍໆຄນ ແລວຈດໃຫເຂາເປນກມໃຫຍ ເພ ອສງເປນຊດໃຫຍ

30

ລວມ ທສງຈາກພາກພ ນໜ ງ ໄປຫາພາກພ ນອ ນໃນລາຄາຕາ ຍອນປະສດທພາບຂອງການເກບກາ, ບນດາບລສດເຫ ານ ສາມາດສະໜອງການບລການໃຫຜສງສນຄາ ດວຍລາຄາທຖ ກກວາ ຜສງສນຄາຈະສາມາດໄດຮບໂດຍກງຈາກບລສດຂນສງ ຄວາມແຕກຕາງທສາຄນລະຫວາງຜຈດສງສນຄາ ແລະ ນາຍໜາມດງນ: ຜຈດສງເປນຜສງໃຫບລສດຂນສງ ແລະ ຈາກບລສດຂນສງຫາຜສງ ກງກນຂາມ, ນາຍໜາບເຮດໜາທດງ ກາວ, ແຕເຂາເຈາເປນຄນກາງປະສານງານໃຫແກທງສອງພາກສວນ ຜຈດສງຕອງຮບຜດຊອບສນຄາທເສຍຫາຍ ຫ ເປເພ, ກງກນຂາມ ໂດຍທວໄປແລວ ນາຍໜາຈະບຮບຜດຊອບຕສນຄາເສຍຫາຍ ແລະ ເປເພ

4.1.8 ໂລຈສຕກມ ທ 3 (TPL) ຄາສບວາມ ທ 3 ນາໃຊເພ ອອະທບາຍການເປນຄນກາງ ເຖງຢາງໃດກຕາມ, ການເພມທະວໃນການສມໃສການບລຫານຕອງໂສໃນການຕອບສະໜອງ ໄດເພມແນວຄວາມຄດໃໝເຊນ: ໂລຈສ ຕກ ມ ທ 3 ບລສດໂລຈສຕກທຕອບສະໜອງຄວາມຕອງການຂອງຜສງ ເພ ອນາໃຊບລການຄບວງຈອນໂລຈສຕກຈາກພາຍນອກ ຫ ໂດຍສວນໃຫຍແລວ ບາງກດຈະກາພາຍໃນຂະບວນການດງກາວ ເອນວາ ຜສະໜອງ ການບລການໂລຈສຕກມ ທ 3 ມການຂະຫຍາຍຕວຢາງໄວວາ ຜສງເຄ ອງ ແລະ ຜສະໜອງ ໂລຈສຕກມ ທ 3 ໄດສາງສາຍພວພນທຕາງຝາຍຕາງມຜນປະໂຫຍດ 4.2 ສວນແບງຂອງຮບແບບຄມມະນາຄມ (Modal Share) ລດໄຟມປະຫວດຄວາມເປນມາອນຍາວນານ ແລະ ເຄຍເປນຮບແບບທກວມເອາຫ າຍທສດ ໃນການຄມມະນາຄມຂນສງໃນປະເທດທພດທະນາແລວ ເຖງແນວໃດກຕາມ, ການປຽນແປງຈາກຮບແບບການຂນສງອ ນ ມາເປນການຂນສງທາງລດບນທກ ຍງສ ບຕໃນຂງເຂດການຂນສງ ໃນທງຕະຫ າດຜໂດຍ ສານ ແລະ ສນຄາ ປະກດການນ ບາງຄງເອນວາ: ການຫນປຽນມານາໃຊລດບນທກ ສວນແບງຂອງລດໄຟໃນການຄມມະນາຄມຂນສງທງໝດ ໄດຫດລງມາເປນ 4.0 ໃນຍປນ, 5.7 ໃນອງກດ ແລະ 18.3 ໃນເຢຍລະມນ. ເຖງແມນວາປະລມານການຂນສງພດສະດທາງລດໄຟຫດລງກຕາມ, ລດໄຟຍງມບດບາດສາຄນໃນບນດາປະເທດອາຊ ໂດຍສະເພາະໃນປະເທດສະຫະລດອາເມລກາ ລດໄຟໄດກບມາມບດບາດສາຄນໃນກາງ 1980 ຫ ງຈາກການນາສະເໜການຜອນຜນ ດານລະບຽບຫ ກການ ແລະ ເຕກໂນໂລຊໃໝເຊນ: ລດໄຟສອງຊນ ຕາຕະລາງ 2 ສມທຽບສວນແບງຂອງຮບແບບການຂນສງສນຄາພາຍໃນປະເທດ ລວມ ສວນແບງຂອງຮບແບບການຂນສງ,

ລດໄຟ ລດບນທກ ທາງນາ ທາງອາກາດ ທສງ ຍປນ 5,602 4.0 54.8 41.0 0.2 --- ອາເມລກາ 5,571 39.2 29.1 14.0 0.4 17.3 ອງກດ 2,155 5.7 65,8 23.2 -- 56.3 ເຢຍລະມນ 2,996 18.3 61.3 16.5 -- 3.9

ໝາຍເຫດ: ປະລມານລວມແມນ ຕ ໂຕນ-ກໂລແມດ, ສວນແບງເປນເປເຊນ

31

ຕວເລກສະຖຕຂອງຍປນແມນສກປ 1999 ຕວເລກສະຖຕປະເທດອ ນແມນໃນປ 1995 ຕວເລກສະຖຕໃນສະຫະລດ ແມນອງໃສການເຄ ອນໄຫວລະຫວາງຕວເມ ອງ ຕວເລສະຖຕເຢຍລະມນ ແມນອງໃສຂງເຂດຂອງອະດດເຢຍລະມນຕາເວນຕກ, ຄດຈາກ

ສະຖຕການຂນສງຕາງປະເທດຍປນ 4.2.1 ການຕດສນໃຈດານການຂນສງ (Transportation Decisions)

1. ຂນສງເອກະຊນ (Private Carriage) ການຂນສງຖ ກຈດແບງອອກເປນ ການຂນສງເອກະຊນ (ຂອງຕນເອງ) ແລະ ຂນສງສາມນທວໄປ (ສາລບໃຫເຊາ) ການຂນສງເອກະຊນ ແມນທກຫວໜວຍການຂນສງທເຄ ອນຍາຍຜະລດຕະພນ ສາລບຜຜະລດ ຫ ສນຄາທຕນເປນເຈາຂອງ ການຂນສງສາມນແມນທກໆຫວໜວຍການຂນສງທເຄ ອນຍາຍຜະລດຕະພນ ເພ ອສາມນຊນທວໄປ ບລສດມທາງເລ ອກເພ ອຈະສາງໜວຍງານຂນສງເອງ ຫ ນາໃຊການບລການຂນສງສາມນທວໄປ ການຕລາຄາຄດເລ ອກເອາການຂນສງເອກະຊນມ 2 ບາດກາວ ຄ : ບາດກາວທາອດ ລວມມການສມທຽບລະຫວາງຂມນການໃຊຈາຍປະຈບນ ແລະ ການບລການທງສອງກມ ຍອນວາ ການຂນສງເອກະຊນຮຽກຮອງໃຫມການລງທ ນໃນສງທອານວຍຄວາມສະດວກດານການຂນສງ, ການວເຄາະຜນປະໂຫຍດ ແລະ ລາຍຈາຍ ຈ ງມຄວາມຈາເປນ ທບລສດຕອງຄດໄລຍອດລາຍຮບ (ກະແສເງນຮບເຂາ ແລະ ລບອອກກະແສເງນສດຈາຍ) ຕະຫ ອດອາຍໂຄງການລງທ ນ ແລະ ອດຕາສວນຫດຂອງກະແສເງນສດສດທ, ໂດຍໃຊອດຕາຜນຕອບແທນຕາສດ ທບລສດສາມາດຮບໄດໃນການລງທ ນໃໝ, ຜນລວມຂອງບນດາມນຄາປະຈບນນ ຕອງໄດນາໄປປຽບທຽບກບຄວາມຕອງການຂອງເງນລງທ ນເບ ອງຕນ ເພ ອຕດສນວາ ການລງທ ນຈະຄມຄາດານການເງນ ຫ ບ ບາດກາວຕໄປ ແມນທບທວນແຜນການດາເນນງານ ແລະ ຂະບວນການສາລບຄວບຄມລະບບ ການດາເນນງານເລມຕນດວຍການທບທວນໂຄງສາງຂອງອງກອນ ຫ ໜວຍງານທຮບຜດ ຊອບ ການປະຕບດງານການຂນສງ ຄະນະບລຫານມອບໝາຍກດຈະກາທຕອງໄດເຮດນນ ໃຫແກກມ ຫ ບກຄນ ແລະ ສາງຕາຕະລາງຂນຕອນດາເນນງານຂອງໂຄງການ ການຄວບຄມການຂນສງເອກະຊນ ຄວນເນນໜກການວດແທກຜນຂອງການປະຕບດງານໃສກບມາດຖານ ໂດຍສະເພາະແມນເງນ, ການສມທຽບງບປະມານ ແລະ ລາຍຈາຍຕວຈງ ຫ ການສມທຽບຕວເລກສະຖຕ ລະຫວາງການຂນສງສວນຕວ ກບການບລການທວໄປ ອາດຈະເປນປະໂຫຍດ ບາງບລສດຖ ກກດດນໃຫຄດເລ ອກເອາການຂນສງເອກະຊນ ແມກະທງມການໃຊຈາຍສງ ຍອນຂການດພເສດຂອງເຂາເຈາ, ຂການດເຊນນນອາດຈະລວມເອາການສງໄວ ພອມທງມຄວາມເຊ ອໝນໄດ, ມເຄ ອງມ ພເສດບລສດຂນສງທວໄປ ແລະ ການເກບຮກສາພເສດ

2. ລກສະນະການໃຊຈາຍຂອງການຂນສງ ການໃຊຈາຍໃນການຂນສງ ສາມາດແບງອອກເປນຄາໃຊຈາຍຜນແປ ແລະ ຄາໃຊຈາຍຄງທ

ຄາໃຊຈາຍຜນແປ ມຄວາມແຕກຕາງກນໄປພອມໆກບການບລການ, ຂະ ໜາດ ແລະ ຄາຈາຍຄງທບປຽນແປງ ການໃຊຈາຍຜນແປ ລວມມການໃຊຈາຍໃນການຂນລະຫວາງຈດ ເຊນ: ນາມນ ແລະ ແຮງງານ, ການສອມແປງ ແລະ ບາລງຮກສາ, ການດແລ, ການຮບ ແລະ ການສງສນຄາ

ສວນການໃຊຈາຍຄງທ ລວມມການສາງທາງ ແລະ ຮກສາສງອານວຍຄວາມສະດວກໃນສະຖານ, ອປະກອນຂນສງ ແລະ ການບລຫານການຂນສງ

32

ການໃຊຈາຍຄາຂນສງລະຫວາງຈດອງໃສ 2 ແງ ຄ : ໄລຍະທາງ ແລະ ຂະໜາດ ບນຈ ໃນກລະນໄລຍະທາງ, ເສນສະແດງຄາໃຊຈາຍສະແດງໃຫເຫນດງລມນ: ຄາໃຊຈາຍຜນແປ ເຊນ: ນາ ມນ ແລະ ແຮງງານ ຂ ນກບໄລຍະທາງ ແລະ ຄາໃຊຈາຍຄງທບປຽນແປງ ຄາໃຊຈາຍຄງທຂອງລດບນທກ ຈະສງກວາລດໄຟກຕາມ ສະນນ, ລດບນທກຈ ງມຂໄດປຽບດານຄາໃຊຈາຍ ໃນໄລຍະທາງສນ ຈດກມທ ນຂອງໄລຍະທາງມການປະເມນຢໃນຂະໜາດ 500 ຫາ 600 ກໂລແມດ ໃນຍປນ ໃນກລະນປະລມານບນຈ, ພວກເຮານາໃຊຫ ກ ແນນອນແລວວາ ໄລຍະທາງໃກເທາໃດ ລດບນທກຈ ງມທາແຮງດກວາ ຄາໃຊຈາຍ ລດບນທກ ລດໄຟ ຈດກມທ ນໄລຍະທາງ ຮບທ 13 ລກສະນະຄາໃຊຈາຍຂອງການຂນສງ

3. ສງທດແທນພ ນຖານລະຫວາງການຂນສງ ໃນເມ ອເລ ອກເອາຮບແບບຂອງການຂນສງ ຫ ການບລການພາຍໃນການຂນສງໃດໜ ງ, ບລສດໃດໜ ງບພຽງແຕຕອງໄດຄານ ງເຖງຄາໃຊຈາຍຂນສງເທານນ, ແຕຍງຕອງໄດຄານ ງເຖງສງທດແທນພ ນຖານ ລະຫວາງການໃຊຈາຍຂນສງ ແລະ ຄາໃຊຈາຍອ ນໆຄາໃຊຈາຍຕນຕທຕອງໄດຄານ ງເຖງ ແມນຄາໃຊຈາຍໃນການຮກສາສນຄາໃນສາງ, ຄວາມໄວ ແລະ ຄວາມເຊ ອໝນ ມຜນກະທບໃຫທງສນຄາຕາມປະລມານການສງ ແລະ ສນຄາ ເພ ອຮບປະກນຄວາມປອດໄພ ພອມນນ ມນຍງເປນຜນສະທອນໃຫແກສນຄາທມໃນຂະບວນການຂນຖາຍ ລະຫວາງທຕງຂອງຜສງສນຄາ ແລະ ຜຊ ຖາວາເລ ອກເອາການບລການທຊກຊາກວາ ບສາມາດໄວວາງໃຈໄດ, ຈະມການຮກສາສນຄາໃນສາງຢສະຖານນຂນສງຫ າຍຂ ນ ຄາໃຊຈາຍໃນການກາກບສນຄາໃນສາງ ອາດຈະເປນສງທດແທນໃຫແກການໃຊຈາຍໃນການບລການຂນສງທຖ ກກວາ, ໂດຍພ ນຖານແລວ, ການເລ ອກທດທສດ ແມນຄວນອງໃສຄາໃຊຈາຍລວມຂອງການຂນສງ ແລະ ຄາໃຊຈາຍໃນການຮກສາສນຄາໃນສາງ ດງສະແດງໃຫເຫນລມນ:

33

ຄາໃຊຈາຍ ຄາໃຊຈາຍລວມ ( ການຂນສງ ແລະ ສນຄາໃນສາງ ) ຄາໃຊຈາຍຂນສງ ໃຊຈາຍຮກສາສນຄາໃນສາງ ລດໄຟ,ລດບນທກ,ອາກາດ, ຄວາມໄວ

ແລະ ຄວາມເຊ ອໝນໄດ ຮບທ 14 ສງທດແທນພ ນຖານລະຫວາງການບລການຂນສງ

4. ການຄດເລ ອກເອາການບລການຂນສງ

ຖາບວກປດໃຈຄາໃຊຈາຍຂາງເທງເຂາໄປ, ຜຈດການຂນສງຕອງໄດພຈາລະນາປດໃຈອ ນນາອກ ຍອນວາ ການຂນສງມຜນກະທບໃສການບລການລກຄາ, ໄລຍະເວລາການຂນສງ, ຄວາມສະເໝຕນສະເໝປາຍຂອງການບລການ ແລະ ອ ນໆ ບາດກາວທ 1 ຂອງການເລ ອກເອາການບລການຂນສງ ແມນການຮບຮບນຫາບາດກາວນ ໄດການດໂດຍຄວາມຮຽກຮອງຕອງການຂອງລກຄາ, ໄລຍະເວລາການຂນສງ ຄວາມສະເໝຕນສະເໝພາບຂອງການບລການ ແລະ ອ ນໆ ບາດກາວທ 2 ແມນຂະບວນການຄນຫາ, ບາດກາວນ ຜຈດການການຂນສງເກບກາແຫ ງຂມນຂາງເທງ, ຜຈດການຂນສງຕດສນໃຈວາ ທາງເລ ອກໃດຈະດທສດ, ໃນການຕອບສະໜອງຄວາມຕອງການ ຂອງລກຄາ ຄາໃຊຈາຍທພຮບໄດໂດຍທວໄປແລວ ປດໃຈທພວພນເຖງການບລການເປນສງທອາງອງໃນການຕດສນໃຈເລ ອກເອາການບລການຂນສງ ຕາຕະລາງລມນ ຊໃຫເຫນເຖງຂນຕອນການເລ ອກຫ າຍໆດານ ຄນລກສະນະທສາຄນທສດທນາໃຊໃນການຄດເລ ອກມຄ : ການຮບ ແລະ ສງໃຫທນເວລາ, ຕອບຄາຖາມລກຄາຢາງທນການ, ຄວາມສະເໝຕນສະເໝປາຍຂອງເວລາຂນຖາຍ ແລະ ໃນອດຕາໃນລະດບຄວາມແຂງຂນ. ຜບລຫານການຂນສງ ເລ ອກເອາການບລການທເທດເໝາະ, ມາດຕາຖານ ການຕດສນໃຈທສດ ຕາຕະລາງ 3 ຄນລກສະນະທສາຄນທສດໃນການພດທະນາຄດເລ ອກ ແລະ ປະເມນ ຜຂນສງ LTL

ລາຍການ ສະເລຍຄວາມສາຄນ ຄວາມຊ ສດຂອງພະນກງານຂນສງ ຮບເຄ ອງທນເວລາ ສງເຄ ອງທນເວລາ ອດຕາທມການແຂງຂນໄດ

6.5 6.5 6.5 6.5

34

ຄວາມແນນອນໃນການຂຽນບນ ການຊອຍເຫ ອຈາກຜຂນສງໃນການກາກບການທວງເສຍຫາຍ ແລະ ເປເພ ຄວາມວອງໄວໃນການຕອບຮບຄາຈມວາທພວພນເຖງການບລການ ຄວາມຊ ສດຂອງພະນກງານຂບລດ ຄວາມໄວໃນການຕອບຮບການທວງ ທດສະນະທວໄປຂອງຜຂນສງຕກບບນຫາ ແລະ ຄາຈມວາ ການມຂມນໄວກຽມພອມກຽວກບຂມນຖານະການຂນສງ ເວລາຄຽນຖາຍທສະເໝຕນສະເໝປາຍ ແລະ ໄວໃຈໄດ

6.4 6.4 6.4 6.4 6.4 6.3 6.3 6.3

5. ການຂນສງວດສະດພນໃນລາວ

ພາບລວມ ລາວເປນປະເທດທບມຊາຍແດນຕດກບທະເລ, ເປນປະເທດທມຊາຍແດນຕດກບປະເທດຫວຽດນາມ, ໄທ ແລະ ກາປເຈຍ, ມເນ ອທທງໝດ ແມນ 236,800 ຕາກໂລແມດ ເຊງເກ ອບເທາກບເກາະຮນຊ, ມປະຊາກອນຢປະມານ 5,216 ພນຄນ, ເພາະສະນນ ອດຕາໜາແໜນ ຂອງປະຊາກອນຕາຫ າຍສາລບປະເທດທບມຊາຍແດນຕດຈອດທະເລ, ມພມສນຖານເປນພຜາ, ການຂນສງເປນສງສາຄນໃນການສະໜບສະໜນການພດທະນາເສດຖະກດຂອງປະເທດ

ສວນແບງຮບແບບຂນສງ ການຂນສງທາງບກເປນຮບແບບທສາຄນທສດໃນການສງວດສະດພນ ແລະໃນປ 2000 ກວມເອາເຖງ 75% ໃນກໂລແມດໂຕນ. ການຂນສງທາງນາ ເຄຍເປນຮບແບບທສາຄນໃນການຂນສງ ເຖງຢາງໃດກຕາມ, ປະລມານຂນສງທາງນາໄດຫດລງ ຍອນເງ ອນໄຂທບໝນຄງ ແລະ ການພດທະນາຕາຂາຍຖະໜນ ປະລມານການຂນສງທາງອາກາດຍງມຂອບເຂດຈາກດ ລາວຍງບທນມລດໄຟ ເຖງແມນວາມການຕກລງເຫນດລະຫວາງລດຖະບານລາວ ແລະ ໄທ ກຽວກບການສາງທາງລດໄຟແລວ ໃນ ປ 1997 ການສາງທາງລດໄຟມພຽງແຕໄລຍະທາງສນໆເທານນ

ຕາຕະລາງ 4 ສວນແບງຮບແບບການຂນສງພາຍໃນປະເທດ

ຮບແບບຂອງການຂນສງ ພນໂຕນ ລານໂຕນ ກໂລແມດ

ທາງບກ 1,312,9 (65.1) 130,3 (75.4) ທາງນາ 695,2 (34.5) 27,6 (16.0) ທາງທະເລ 7,8 (0.4) 14,4 (8.3) ທາງອາກາດ 1,5 (0.1) 0,6 (0.3) ລວມ 2,017,4 (100) 172,9 (100)

ປະລມານການຂນສງທາງທະເລ ແມນສງທຂນສງໂດຍກາປນ ທລາວເປນ

ເຈາຂອງຢທາກາປນດານງ, ປະເທດຫວຽດນາມ ແຫ ງຂມນ: ສນສະຖຕແຫງຊາດ, ຄະນະກາມະການແຜນການແຫງລດ (State Planing Committee National Centre, 1975-2000. 25. Basic Statistics of the Lao P.D.R)

35

4.2.2 ຕາໜາງເສນທາງ ຕາໜາງເສນທາງປະກອບດວຍຕາໜາງພາກພ ນ, ຂງເຂດ, ແຫງລດ ແລະ ອ ນໆ ຄວາມຍາວລວມຍອດຂອງຕາໜາງເສນທາງ ມ 32,301 ກໂລເມດ, ເຖງວາຕາໜາງເສນທາງໄດຮບການພດທະນາໃນໄລຍະຫ ງໆນກຕາມ ອດຕາສວນທາງປຢາງມພຽງແຕ 13.4% ແມກະທງໃນກລະນທາງປຢາງ, ສະພາບຖະໜນບແທດເໝາະກບລດບນທກໜກ ຍອນຂາດການດແລ, ສອມແປງຢາງພຽງພ, ຄວາມດອຍການພດທະນາຕຕາໜາງເສນທາງເປນສງສະກດກນການພດທະນາຕະຫ າດແຫງຊາດ

ຕາຕະລາງທ 5 ຄວາມຍາວຂອງເສນທາງໂດຍກມ

ເສນທາງ ປຢາງ ບປຢາງ ລວມ ແຫງຊາດ 3,669 Km (51.6) 3,440 Km (48.4) 7,110 Km ອ ນໆ 652 Km (2.6) 24,539 Km (97.4) 25,191 Km ລວມ 4.321 Km (13.4) 27,979 Km (86.6) 32,301 Km

ແຫງຂມນ: ກະຊວງຄມມະນາຄມ, ຂນສງ, ໄປສະນ ແລະ ກສາງ (MCTPC)

4.2.3 ແຜນການພດທະນາຕາໜາງເສນທາງ ແຜນການຮາຍເວ (Highway) ອາຊຽນ ແມນເຄ ອຂາຍເສນທາງສາກນທເຊ ອມໂຍງເອາ 18 ປະເທດ ໃນອາຊ ປະກອບມ 68,691 ກໂລເເມດ ໄດຮບການກວດກາຄ ນໂດຍອງການ ESCAP ໃນປ 1993 ເສນທາງແຫງຊາດ ເລກທ 13, 2 ແລະ 8 ຖ ກຈດເຂາໃນກມຮາຍເວອາຊຽນ, ປະຕເສນທາງຕາເວນອອກ ແລະ ຕກ ໄດຮບການວາງແຜນໂດຍ ADB ໃຫເປນໂຄງການພາຍໃຕອງ ການຮວມມ ທາງເສດຖະກດຂອງຂງເຂດລມແມນາຂອງ ປະຕເສນທາງກວມເອາເສນທາງ 3 ແຫງ ຄ : ພາກ ເໜ ອ, ພາກກາງ ແລະ ພາກໃຕ

4.2.4 ອດສະຫະກາບລການຂນສງສນຄາ ອດສະຫາກາບລການຂນສງໃນ ສປປ. ລາວ ຍງບຢໃນລະດບທຈະເລນເຕບໂຕເຕມທເທ ອ, ຈານວນລດບນທກທບລສດໃຫເຊາມປະມານນອຍກວາ 1,706 ຄນ, ຈານວນບແນນອນ ບທນມໃຜຮເລຍ ຍອນວາ ຈານວນດງກາວ ອາດຈະກວມເອາຈານວນລດເມ ທບລສດຂນສງເປນເຈາຂອງສນຄາໃນລາວ ໂດຍທວໄປແລວ ຕອງໄດລງທ ນຊ ລດບນທກໂດຍຕນເອງ ຍອນຂາດການບລການຂນສງຢາງມປະສດ ທພາບ, ການບລການໂດຍບນດາບລສດຂນສງ ສວນໃຫຍແມນມສະເພາະໃຫພຽງແຕການຂນສງເຕມລດ ແລະ ການບລການຂນສງປະມານບເຕມລດຍງບທນມຢາງແຜຫ າຍ

36

ບດທ 5 ການດແລຮກສາ ແລະ ເກບມຽນ

ຈດປະສງ ເພ ອໃຫນກສ ກສາ ອະທບາຍລະບບການດແລຮກສາ ແລະ ວທເກບມຽນທເປນພ ນຖານ ເນ ອໃນ 5.1 ພາກສະເໜ ໜາທຂອງການດແລ ແລະ ຮກສາສນຄາ ມບດບາດສາຄນໃນຈດໃດຈດໜ ງໃນຕອງໂສການສະໜອງ, ເຊນດຽວກນກບໜາທຂອງການຂນສງ ທນອນຢໃນເສນທາງນການເກບມຽນມ 4 ເຫດຜນດວຍກນຄ : ເຫດຜນທ 1: ເຫດຜນທສາຄນທສດ ແມນການປະສານງານລະຫວາງອປະສງ ແລະ ອປະທານສນຄາທເປນການຜະລດຕາມລະດການ ທມຄວາມຕອງການຄງທ ຈະມບນຫາໃນການປະສານລະຫວາງ ອປະສງ ແລະ ອປະທານ ຕວຢາງ: ຜະລດຕະພນກະສກາ ຕອງໄດເກບມຽນໄວໃນສາງ ເພ ອສະໜອງແກຕະຫ າດ ໃນລະດການທບແມນລະດປກຝງ ກງກນຂາມ, ສນຄາທອງຕາມລະດການ ແລະ ຄວາມຕອງການບແນນອນ ຕອງໄດມການເກບມຽນ ເຊນຕວຢາງ: ແອເຢນ ແລະ ເຄ ອງຫ ນ ສາລບວນ Christmas ເຫດຜນທ 2: ແມນເພ ອຫດຜອນຄາໃຊຈາຍດານການຂນສງ ແລະ ການຜະລດ ໂດຍການເກບມຽນ ບລສດສາມາດຫດຜອນຄາໃຊຈາຍໃຫຫດລງ ໂດຍຜານການປະຢດດານຂະໜາດການຜະລດ ແລະ ການຈດອນດບການເກບມຽນ ຍງສາມາດເຮດໃຫຄາໃຊຈາຍໃນການຂນສງຫດລງ ໂດຍຜານການສງເປນປະລມານຫ າຍກວາ ແລະ ປະຢດກວາ ເຫດຜນທ 3: ແມນມາຈາກການພຈາລະນາດານການຕະຫ າດ, ຕະຫ າດ ໂດຍທວໄປແລວ ພວ ພນກບການຜະລດໄວບລການ ຈາກການເກບຮກສາໄວໃຫກບລກຄາ ເຮາສາມາດຫດຜອນເວລາການສງຂອງ ເຫດຜນທ 4: ແມນມາຈາກຄວາມຕອງການດານການຜະລດ ການເກບມຽນ ອາດຈະເປນພາກສວນໜ ງຂອງຂະບວນການຜະລດ, ຜະລດຕະພນປະເພດໃດໜ ງ ເຊນ: ເຫ າແວງ, ເຫ າວສກ ແລະ ເນຍ ຕອງໄດມເວລາໃນການບມ

5.2 ໜາທຂອງລະບບການເກບມຽນ ແລະ ດແລຮກສາ ລະບບການເກບມຽນຂ ນກບລະບບການຈດການດແລຮກສາ ຕວຢາງ: ສາງແຈກຢາຍອາຫານ ດງສະແດງໃຫເຫນລມນ: ການຈດການດແລຮກສາ ໝາຍເຖງກດຈະກາເຊນ: ການຂນຂ ນ, ການຂນລງ, ການເຄ ອນຍາຍສນຄາໄປຫາ ແລະ ຈາກທແຕກຕາງກນພາຍໃນສາງ ແລະ ລາດບການການເລ ອກ. ການເກບມຽນໝາຍເຖງການສະສມສນຄາໃນສາງໃນໄລຍະໃດໜ ງ (ເກບກາສນຄາໄວໃນສາງ)

5.2.1 ໜາທການເກບຮກສາ ລະບບການເກບຮກສາ ສາມາດແຍກອອກເປນ 3 ໜາທ ເຊນ: ການຖ ໄວ, ທອນໂຮມ ແຍກປະເພດ ແລະ ປະສມ ການຖ ໄວ: ໜາທການຖ ໄວ ແມນເພ ອສະໜອງການປກປກຮກສາ ແລະ ການເກບມຽນໃຫເປນລະບຽບ ໄລຍະຍາວຂອງເວລາ ແລະ ຄວາມຕອງການດານການເກບມຽນ ແມນເພ ອການດ

37

ການຈດວາງ ແລະ ການຈດສນສງອານວຍຄວາມສະດວກ ສງອານວຍຄວາມສະດວກເລມຈາກໄລຍະຍາວ, ການເກບມຽນພເສດ ຕວຢາງ: ເຫ າ ເປນເວລາດນນານ, ການເກບມຽນເພ ອເປາໝາຍທວໄປ, ການເກບມຽນຮກສາສນຄາຊວຄາວ ເຊນ: ໃນສະຖານລດໄຟ ສາງເກບ ມຄວາມໝາຍວາ ສວນຫ ວງຫ າຍຂອງເນ ອທສາງ ແມນນາໃຊເຂາໃນການເກບຮກສາໄວເປນເວລາດນນານ ກງກນຂາມ, ສາງແຈກຢາຍນາໃຊເນ ອທສາງສວນໃຫຍ ເພ ອເກບຮກສາສນຄາຊວຄາວ ແລະ ຈະເອາໃຈໃສຕຄວາມໄວ ແລະ ຄວາມສະດວກແກຮອບວຽນຂອງສນຄາ ສະຖານຂນຖາຍຊອກຫາຄວາມໄວ ແລະ ສນຄາໃນສາງໜອຍ ສງນໄດການດຫດຜອນ ກດຈະກາການເກບມຽນ ໂດຍການໂອນສງຂອງໂດຍກງ ໃຫແກສະຖານຮບໄປຫາສະຖານສງ, ເຖງແມນວາສະຖານຂນຖາຍ ຕອງການຂມນຂນສງຢາງລະອຽດຈະແຈງ ເພ ອປະສານງານ ການບລການປະເພດນເປນສງ ທນຍມກນຫ າຍໃນສະຫະລດອະເມລກາ

Shipping(ຂນສງ) Shipping(ຂນສງ)Receiving(ຮບ)

ຮບທ 15 ຕວຢາງສະຖານຂນຖາຍ ການສະສມ ແລະ ແຍກກມ: ໜາທການສະສມ ແມນເພ ອສະສມເອາບນດາການຂນສງຂະໜາດນອຍເຂາ ໃຫເປນການຂນສງຂະໜາດນໃຫຍ. ໜາທການແຍກກມ ແມນການກງກນຂາມກບການສະສມປະລມານການຂນສງຖ ກສງໄປຫາສາງ ແລະ ຈາກນນ ສງອອກໂດຍການແຍກເປນປະລມານນອຍຕາມຄວາມຕອງການຂອງລກຄາ ການສະສມ ແລະ ການແຍກກມ ແມນວທນາໃຊຢາງແຜຫ າຍໃນການຂນສງປະລມານບເຕມລດ ໃນສະຖານຂນສງ ຜຮບຂນສງປະລມານໜອຍ ໄປຮບເອາສງຂອງຂນສງຈານວນມປະລມານເຕມລດ ຈາກນນປະລມານການຂນສງ ຈະຖ ນາໄປຫາສະຖານທແຫງອ ນ ແລະ ແຍກອອກເປນກມນອຍຄ ນເພ ອສງໃຫລກຄາ

Warehouse

Storage Area

38

ຮບທ 16 ການສະສມ ແລະການແຍກກມ ໃນການດາເນນງານຂອງການສງປະລມານບເຕມລດ (LTL) ການປະສມ: ການໃຊສງອານວຍຄວາມສະດວກສາລບການປະສມ ຜະລດຕະພນ ສະແດງໃຫເຫນ ດງຮບລມນ: ບນດາບລສດທຊ ມາຈາກຫ າຍຮານ ເພ ອຢາຍໃຫຕດຕງຫ າຍແຫງ ອາດຈະພບວາ ການສາງສາງເພ ອເປນຈດປະສມສນຄາ ສະໜອງການປະຢດຄາໃຊຈາຍ ຖາບມຈດທປະສມກນ ເສນ ທາງຂນສງທຫ າກຫ າຍນນສາມາດຄດໄລໄດໂດຍສດ: (m = ຈານວນຜຂາຍ)X (n = ຈານວນຮານ) ການສາງຈດປະສມນນ ສາມາດຫດຜອນລງໃຫກາຍເປນ m+n. ສາງແຈກຢາຍກາຍມາມຄວາມສາຄນ ເພ ອປບປງສະມດຖະພາບຂອງຕອງໂສ ການສະໜອງໂດຍສະເພາະໃນກລະນຂອງ ຕະ ຫ າດສນຄາທມການຍ ດຍນຫ າຍ ຕວຢາງ: ບນດາຮານທເປນລກສະນະຕອງໂສ ໃນປະເທດຍປນກາລງສາງສາງແຈກຢາຍ ເພ ອແຈກຢາຍສນຄາຫ າຍປະເພດ ໄປໃຫຫ າຍຮານໃຫມປະສດທພາບຂ ນກວາເກາ

ຕນທາງ 1

ຕນທາງ 2

ຕ ນທາງ m

ສະຖານຂນສງ

LTL

ສະຖານຂນສງ TLC

ປາຍທາງ 1

ປາຍທາງ 2

ປາຍທາງ n

39

M x n ຮບທ 17 ສາງແຈກຢາຍສາລບການຜະລດຕະພນ

ຜຂາຍ ທ 1

ຜຂາຍ ທ 2

ຮານທ 1

ຮານທ 2

ຜຂາຍ m ຮານທ n

ຜຂາຍທ 1

ຜຂາຍທ 1

ຮານທ 1

ຮານທ 2 ສາງແຈກຢາຍ

ຜຂາຍ m ຮານທ n

40

5.2.2 ການດແລຮກສາວດສະດ ການດແລຮກສາພດສະດພາຍໃນລະບບເກບມຽນ-ດແລຮກສາ ທມການຫດຜອນ, ການເຄ ອນຍາຍໄປຫາ ແລະ ຈາກບອນເກບຮກສາ ແລະ ການສະໜອງການສງຊ

1) ການຂນຂ ນ ແລະ ການຂນລງ ກດຈະກາທາອດ ແລະ ສດທາຍໃນລະບບສາງ ແມນການຂນຂ ນ ແລະ ຂນລງ ເມ ອສນຄາມາຮອດສາງ ຕອງໄດຂນລງຈາກພາຫະນະຂນສງ, ບາງຄງນາໃຊອປະກອນພເສດ ເຊນ: ເຄນ, ລດຟອກລບ ແລະ ອ ນໆ ກຖ ກນາໃຊເຂາໃນການຂນສງສນຄາລງ ການຂນຂ ນກຄາຍຄ ກນກບການຂນລງ

2) ການເຄ ອນຍາຍໄປຫາ ແລະ ຈາກບອນເກບຮກສາ ລະຫວາງຈດຂນຂ ນ ແລະ ຂນລງໃນສາງ ສນຄາອາດຈະຖ ກຍກຍາຍຫ າຍເທ ອ ທາອດ ສນຄາທຂນລງນນຈະໄດຮບການຍາຍໄປຫາສະຖານທເກບມຽນ. ຍກເວນແຕກລະນການສງຄຽນຖາຍຕໄປ ການເຄ ອນຍາຍອາດຈະແມນຈາກສະຖານຂນສງ ຫ ໄປຫາສະຖານທສງຊ ສາລບເພມປະລມານສນຄາ, ກດຈະການຍາຍສນຄາຕວຈງສາມາດດາເນນການໄດໂດຍໃຊອປະກອນຂນຍາຍຫ າຍປະເພດ ເຊນ:ຈາກການໃຊລຍໄປຫາລະບບຈດວາງສນຄາ ແລະ ເຄ ອນຍາຍສນຄາແບບອດຕະໂນມດ

3) ການຕອບສະໜອງການສງຊ ການສະໜອງການສງຊ ແມນການເລ ອກເອາທມໄວຈາກສະຖາທການເກບມຽນ ໂດຍອງຕາມການສງຊ , ການເລ ອກເອາຕາມການສງອາດຈະເກດຂ ນໂດຍກງ ຈາກສະຖາທເກບມຽນຂອງພ ນທເລ ອກ ທມການຈດວາງໂດຍສະເພາະ ເພ ອປບປງກະແສການໄຫ ວຽນຂອງພດສະດ ການຕອບສະໜອງການສງຊ ເປນກດຈະກາທສາຄນທສດ ຍອນວາ ມການສງຊ ສນຄາສນຄາປະລມານໜອຍ ແລະ ເປນປະຈາ ການສງຊ ຈະເພມຂ ນ, ການກາກບການສງປະລມານໜອຍເປນສງທນາໃຊແຮງງານຫ າຍ, ສະນນ ລະບບການຕອບສະໜອງການສງຊ ທມປະສດທພາບສງນນເປນສງສາຄນຫ າຍຂ ນ

5.2.3 ການຕດສນໃຈດແລຮກສາ ການຕດສນໃຈດແລຮກສາພດສະດ ສວນໃຫຍເປນກດຈະກາທດ ງດດເອາຄາໃຊຈາຍ ເຖງວາມນມຜນກະທບສວນໜ ງ ຕວງຈອນໄລຍະເວລາການສງຊ ຂອງລກຄາ ເຊງເປນອງປະກອບໜ ງຂອງການບລຫານລກຄາ. ສະນນ, ວດຖປະສງຂອງການດແລຮກສາພດສະດແມນສມໃສຄາໃຊຈາຍ

5.2.4 ການຈດເປນຫວໜວຍ ຫ ກການພ ນຖານຂອງການດແລຮກສາ ແມນເສດຖະກດການດແລຮກສາພດສະດເປນສວນປະກອບໜ ງ ຂອງຂະໜາດບນຈຂນສງໂດຍກງໃນເມ ອຂະໜາດບນຈໂດຍກງ, ໃນເມ ອຂະໜາດບນຈເພມຂ ນ ຈານວນຖຽວທຕອງການໄປຫາຈດໝາຍປາຍທາງນນຈະຫດໜອຍລງ ຈ ານວນຖຽວພວພນໂດຍກງກບເວລາແຮງງານທຈາເປນ ເພ ອນາໃຊເຂາໃນການເຄ ອນຍາຍສນຄາ, ເຮາສາມາດປບປງປະສດທ ພາບ ໂດຍການຮວບລວມເອາບນດາຫສງຂອງໜອຍເຂາເປນການບນທກຖຽວດຽວ ແລະ ດແລຮກສາການບນທກລວມອນດຽວກນ ແລະ ຈດເຂາໃນຄອນເທນເນອນດຽວກນ

1) ການຈດເຂາລດຍກອນດຽວກນ ແທນຍກແມນຖານທສາມາດເຄ ອນຍາຍໄດ, ໂດຍປກະຕແລວຈະເຮດດວຍໄມ,ທເຮາສາມາດເອາສນຄາວາງໃສເພ ອການຂນສງ ແລະ ເກບມຽນ, ໂດຍປກະຕແລວສນຄາທຈະໄດຮບການຈດວາງໄວຖານໃນເວລາການຜະລດ ແລະ ຈະວາງຢຖານນນ ຈນເຖງມ ລກຄາ ການຈດເຂາເປນຖານນ ສາ ມາດຊວຍໃຫມການສາງມາດຖານ ໃຫແກອປະກອນການດແລຮກສາ ເພ ອດແລກາກບສນຄາຫ າຍປະເພດ ເຊງເປນເຫດໃຫມການເພມປະສດທພາບ

41

ນອກນນ ມນປບປງການນາໃຊເນ ອທ ໂດຍການສະໜອງການກອງພດສະດທໝນຄງ ເຖງວາຈະເພມນາໜກ ແລະ ເນ ອທຂອງຖານຢອງນນກຕາມ ຂະໜາດຂອງຖານຢອງນນ ຂ ນກບ: ຮບຮາງ, ນາໜກ ແລະ ຄວາມທນທານຂອງສນຄາ. ການເລ ອກຂະໜາດຂອງຖານ ຄວນຄານ ງເຖງຄວາມສາມາດເຂາກນໄດ ຖານຢອງໄດຮບການສາງໃຫເປນມາດຕາຖານພາຍໃນອດສະຫະກາ ແລະ ໂດຍພາຍໃຕມາດຖານຂອງ ISO

2) ການຈດເຂາເປນຄອນເທນເນ ຄອນເທນເນເປນເເກດໃຫຍທໃຊເພ ອເກບກາສນຄາ ແລະ ຂນສງ ສງເຫ ານ ສາ ມາດປອງກນນາໄດ ແລະ ສາມາດໃສກນແຈ ເພ ອຄວາມປອດໄພ ສະນນ ສາງທາມະດາ ຈ ງບມຄວາມຈາ ເປນ ການເຄ ອນຍາຍແມນນາໃຊອປະກອນທດແລເກບມຽນທມມາດຕະຖານ ແລະ ສາມາດປຽນແທນກນໄດ ລະຫວາງຮບແບບການຂນສງທຕາງກນ ຄອນເທນເນເປນສງທປາສະຈາກບໄດເຂາໃນການຂນສງ ທນາໃຊຫ າຍແບບຮວມກນ ມາດຖານຂອງຂະໜາດຄອນເທນເນ ຈະເປນກນແຈການແຜຫ າຍຂອງການນາໃຊຄອນເທນເນ ໃນກລະນການຂນສງສາກນ, ມາດຖານ ISO ຂອງເທນເນສວນໃຫຍ ແມນມຄວາມຍາວ 40 ຟດ ຫ 20 ຟດ

5.2.5 ການຈດສນພ ນທ ທຕງຂອງສນຄາໃນສາງ ເປນຜນສະທອນຕການໃຊຈາຍ ໃນການເຄ ອນຍາຍຜານສາງຄວາມດນດຽງລະຫວາງຄາໃຊຈາຍໃນການດແລເຄ ອນຍາຍພດສະດ ແລະ ການນາໃຊພ ນທສາງຕອງໄດມການພຈາລະນາ

1) ການຈດວາງສາລບເກບມຽນ ໃນສາງບອນທຜນໄດຮບຕາ, ສງທຕອງໄດມການຄານ ງເຖງ ອນຕນຕແມນການຈດວາງສາງເພ ອເກບມຽນ, ການຈດສນເກບມຽນຕອງໄດຄານ ງເຖງຄວາມກວາງ, ເລກ ແລະ ກອງຂ ນໃຫສງເທາທຈະສງໄດ, ຊອງຫວາງທາງອາດແຄບ. ໃນເມ ອອດຕາການຂນຖາຍຫາກເພມຂ ນ ຕອງໄດມການດດແປງ ເພ ອເຮດໃຫການໃຊຈາຍຢໃນເກນສມເຫດສມຜນ. ຊອງຫວາງອາດຈະກວາງອອກ ແລະ ຄວາມສງຂອງກອງອາດຫດລງ, ການປຽນແປງນສາມາດຫດຜອນເວລາທໃຊໃນການຈດວາງ ແລະ ເອາສນຄາອອກຈາກກອງ

2) ການຈດວາງເພ ອເລ ອກເອາໃນເວລາສງຊ ການຈດວາງທງາຍດາຍທສດ ສາລບການເລ ອກໃນການສງຊ ນນ ແມນໃຊພ ນທເກບມຽນທມຢ ເຊງໂດຍປກກະຕແລວເອນວາ: ລະບບເນ ອທ ໃນເມ ອການໝນວຽນສນຄາຫາກເພມຂ ນ ແລະ ການສະໜອງການສງຊ ຕອງການໃຫມການແຍກກມລະບບ ເນ ອທບມປະສດທພາບ ແຜນການປບປງການຈດວາງ ແມນເພ ອສາງເນ ອທເກບຮກສາໃນສາງ ໂດຍອງໃສເນ ອທຕນຕ ສງນເອນວາ: ລະບບປບປງ ເນ ອທບາງບອນອາດຈະຖ ກອອກແບບ ອອມຄວາມຕອງການດານການເກບມຽນ ໃນຂະນະເນ ອທບາງບອນ ອາດຈະອອກແບບພອມຄວາມຮຽກ ຮອງຕອງການ ດານການຄນຫາໃນການສງຊ ແລະ ນາໃຊເວລາໜອຍ ໃນການຕອບສະໜອງການສງຊ

3) ອປະກອນທໃຊລະບບເຄ ອງຈກຄບຊດ ໂດຍໃຊອປະກອນທມລະບບຄອມພວເຕຄວບຄມ, ໃສບາໂຄດ ແລະ ເຕກໂນໂລຊສະແກນ ລະບບການດແລເຄ ອນຍາຍຈານວນໜ ງ ໄດຮບການສາງຕງຂ ນ ທໃກກບການເຮດວຽກແບບອດຕາໂນມດເຕມຕວ

42

ລະບບດງກາວ ແມນລະບບ ການເກບມຽນ ແລະ ຄນຫາແບບອດຕະໂນມດອປະກອນທໃຊ ລະບບເຄ ອງຈກຄບຊດນນ ມຄາໃຊຈາຍດານການດາເນນງານຕາ ແລະ ການເລ ອກໄວກວາ ທກໆລະບບ ການດແລເຄ ອນຍາຍພາຍໃຕເງ ອນໄຂທແນນອນໃດໜ ງ ເຖງຢາງໃດກຕາມ ມນເປນການຍາກທຈະຕດສນໃຈລງທ ນຂະໜາດໃຫຍ, ຍງກວານນ ສງເຫ ານຍງມຂຫຍງຍາກເຊນ: ການບສາມາດປບຕວໄດ ແລະ ມຄວາມສຽງຕການເປເພ

5.3 ການບນຈຫມຫ

5.3.1 ໜາທຂອງການຫມຫ ການຫມຫມການພວພນຢາງໃກສດກບການຈດສາງ, ການເກບມຽນຂນຍາຍ, ການຂນສງ ຄ ດງທໄດກາວມາໃນສວນປະສມຂອງການຈລະຈອນແຈກຢາຍ, ສະນນ ການບລຫານໂລຈສຕກ ທມປະສດທພາບນນ ຈ ງເປນສງທຈາເປນ ໂດຍພ ນຖານແລວ, ການຫມຫ ມທງໜາທການຕະຫ າດ ແລະ ໜາທໂລຈສຕກ ໃນໜາທການຕະຫ າດ: ການຫມຫ ແມນສະໜອງຂມນຂາວສານກຽວກບຜະລດຕະພນໃຫລກຄາ ແລະ ສງເສມ ໂດຍສາງຄວາມປະທບໃຈໂດຍກງ ໂດຍການນາໃຊສ ແລະ ຮບຮາງໜາທນເຂາເອນວາ: ການຫມຫດານການຄາ ໜທໂລຈສຕກ: ການຫມຫ ແມນການຈດແຈງ, ປກປອງ ແລະ ຊບອກຜະລດຕະພນ ແລະ ວດຖ ເຊງທາໜາທເຫ ານ ເອນວາ: ການຫມຫອດສະຫະກາ

ການບນຈ ການປກປອງ ການແຍກສວນ ການຈດເປນກມ ຄວາມສະດວກສະບາຍ ການສ ສານ

5.3.2 ສງທດແທນລະຫວາງການຫມຫ ແລະ ກດຈະກາໂລຈສຕກອ ນໆ ມສງທດແທນຫ າຍຢາງລະຫວາງການຫມຫ ແລະ ກດຈະກາໂລຈສຕກອ ນໆ ດງລມນ:

ການຫມຫທເບາກວາ ອາດຈະປະຢດຄາຂນສງ ການວາງແຜນການຫມຫຢາງລະມດລະວງ ອາດຈະນາໄປສການນາໃຊພ ນທຂອງການນາໃຊສາງ ແລະ ການຂນສງ

ການຫມຫທມການປອງກນດ ອາດຈະນາໄປສການຫດຜອນການເປເພເສຍຫາຍ ແລະ ຮຽກຮອງໃຫມການລະມດລະວງເປນພເສດໃນການເຄ ອນຍາຍ

ການຫມຫທລະມດລະວງຕສງແວດລອມຫ າຍກວາ ອາດປະຢດໃນການທາລາຍຖມ ແລະ ເພມພາບພດຂອງບລສດ

ການນາໃຊຄອນເທນເນ ທສງກບສະໜອງການປະຢດລາຄາໃຊຈາຍເຊນດຽວກບຜນປະໂຫຍດດານສະພາບແວດລອມ, ໂດຍຜານການຫດຜອນຜະລດຕະພນເສດເຫ ອ ຕວຢາງ: ບລສດນາຫວານລາວໃສແກວ (ເກບແກວຄ ນ) ເພ ອແຈກຢາຍຜະລດຕະພນຂອງຕນ ນາຫວານທໃສແກວຈະປະ ຢດກວາ ແລະ ມຄວາມລະມດລະວງຕສະພາບແວດລອມກວານາຫວານທໃສກະປອງ

43

5.4 ການປະສມປະສານການນາໃຊສາງສວນຕວ ແລະ ສາງສາທາລະນະ ແມກະທງໃນເມ ອຄວາມຕອງການໃນການເກບຮກສາພຽງພ ເພ ອຈະສາງສາງ ສວນຄວາມຕອງການມການເໜງຕງສງ, ບລສດຫ າຍແຫງໃຊສາງສວນຕວສາລບຄວາມຕອງການພ ນຖານ ແລະ ສາງ ສາທາລະນະ ສາລບຄວາມຕອງການທນອກເໜ ອຈາກຄວາມຕອງການພ ນຖານ. ຕວຢາງ: ການຊມໃຊນາຫວານ ຄາດຄະເນວາຈະສງໃນລະດຮອນ ແລະ ອາດຈະມຄວາມແຕກຕາງ ໂດຍອງໃສດນຟາອາກາດ.ບລສດໜ ງ ອາດຈະໃຊສາງຕນເອງ ເພ ອເກບມຽນສນຄາຂນພ ນຖານຕະຫ ອດປ ຍກເວນແຕໃນລະດຮອນ ແລະ ເຊາສາງສາທາລະນະສາລບຄວາມຕອງການໃນລະດບສງ ຕອນລະດຮອນ ການປະສມປະສານການໃຊສາງສວນຕວ ແລະ ສາງສາທາລະນະ ໄປສການນາໃຊສາງສວນຕວຂອງສງອານວຍຄວາມສະດວກຂອງຕນເອງໃນລະດບສງໝດປ ແລະ ຈະປະຢດກວາການສາງສາງສວນຕວ ໃນການກະກຽມໃຫແກສະເພາະເວລາ ທມຄວາມຕອງການສງ

ຮບທ 18 ການນາໃຊແບບປະສມປະສານລະຫວາງສາງສາທລະນະ ແລະ ສາງສວນຕວ ເພ ອສະໜອງພາບລວມຂອງຄາໃຊຈາຍ ລະບບເກບມຽນທແຕກຕາງກນ ພວກເຮາມາສມທຽບລະຫວາງສາງສາທະລະນະ, ສາງເຊາ ພອມອປະກອນຮບໃຊທໃຊແຮງງານ, ສາງສວນຕວ ໂດຍການໃຊລດຟອກລບເພ ອຍາຍພດສະດ ແລະ ສາງສວນຕວທໃຊອປະກອນອດຕະໂນມດ. ພາບລວມຂອງຄາໃຊຈາຍນມ 4 ປະະເພດດງລມນ: ອດຕາການນາໃຊສາງສາງສາທາລະນະ ສວນໃຫຍແລວຄາໃຊຈາຍ ຂ ນກບປະລມານ ແລະ ເວລາເກບຮກສາ, ການເຄ ອນຍາຍ ແລະ ການເຂາຫາໄດ. ສງທງໝດນເປນຄາໃຊຈາຍຜນແປ ສາງສາທາລະນະອາດຈະເປນທາງເລ ອກທດ ຖາຫາກບລສດຜະລດຂະໜາດນອຍ ແລະ ປະລມານຂ ນໆລງໆ ການເຊາແມນການອທດໃສໄລຍະຍາວຖາທຽບໃສສາງ, ຄາໃຊຈາຍເກດຂ ນໃນການດເວລາອນແນນອນ ສະໝາສະເໝ, ສະນນ ການເຊາສາງສາມາດເວາໄດວາ ເປນຄາໃຊຈາຍຜນແປ ອປະກອນ ການດແລເຄ ອນຍາຍ ຮຽກຮອງໃຫມການລງທ ນໃນລະດບປານກາງ ຄາໃຊຈາຍດານແຮງງານຈະມສງ ຖາສມທຽບໃສລດຟອກລບໃນການເຄ ອນຍາຍພດສະດ

44

ຮບທ 19 ການການໃຊຈາຍລວມສາລບລະບບເກບຮກສາ a ໄລຍະປະຢດສາລບສາງສາທາລະນະ b ໄລຍະປະຢດຂອງສາງເຊາໂດຍໃຊແຮງງານ cໄລຍະປະຢດຂອງສາງສວນຕວໂດຍໃຊລດຟອກລບ d ໄລຍະປະຢດຂອງສາງສວນຕວ ໂດຍໃຊລະບບໂອໂຕມາຕກ

ໃນກລະນຂອງສາງສວນຕວທໃຊຖານ-ລດຟອກລບໃນການຂນຍາຍ, ຮວາ ໃຊຈາຍທງໝດ ແມນເກດຂ ນຢພາຍໃນບລສດ, ແມນລກສະນະຂອງມນແມນຄາໃຊຈາຍຄງທຂອນຂາງສງ ແລະ ຄາໃຊຈາຍຜນແປຕາ ລະບບນຕອງມປະລມານຂອນຂາງສງ, ຖາສມທຽບໃສສາງສວນຕວ ແລະ ສາງເຊາ ສາງສວນຕວໂດຍໃຊລະບບໂອໂຕມາຕກ ມລກສະນະການໃຊຈາຍຄງທສງ ແລະ ຄາໃຊຈາຍຜນແປຕາ ລະບບນໃຊໄດໃນເມ ອຜນຜະລດມປະລມານສງຫ າຍເທານນ

ໄລຍະຫາງ

ສາງສວນຕວໃຊລະບບໂອໂຕມາຕກ

ສາງສາທາລະນະ ສາງສວນຕວ ໂດຍໃຊລດຟອກລບ

a b c

45

ບດທ 6 ລະບບຂມນຂາວສານໂລຈສຕກ

ຈດປະສງ ເພ ອໃຫນກສ ກສາ ສາມາດອະທບາຍວທການນາໃຊລະບບຂາວສານ ເຂາໃນວຽກງານໂລຈສຕກ ເນ ອໃນ 6.1 ພາກສະເໜ ລະບບຂມນຂາວສານ ເປນສງທປາສະຈາກບໄດສາລບລະບບໂລຈສຕກ ທມບດບາດສາຄນທສດ ໃນການສະໜບສະໜນກດຈະກາໂລຈສຕກ ແລະ ລະບບລວມຂອງໂລຈສຕກ ຍງໄປກວານນ, ການພດທະນາເຕກໂນໂລຊຂມນຂາວສານໃນໄລຍະຫ ງໆນ ໄດສງຜນສະທອນໃຫແກລະບບໂລຈສຕກ ໃຫມຄວາມສະຫ ບສບຊອນສງຂ ນກວາເກາ ລະບບໂລຈສຕກທທນສະໄໝທສດ ເຊນ: ການສງທນເວລາ (Just in Time), ລະບບທຈດຂາຍ, ສນຄາໃນສາງທຜສະໜອງຄວບຄມ ແລະ ລະບບການບລຫານສາງ ບອາດສາມາດດາເນນໄດ ຖາຫາກປາສະຈາກການພດທະນາເຕກໂນໂລຍ ຂມນຂາວສານໃນປະຈບນນ ຂມນຂາວສານຢທກໆຈດໃນຕອງ ໂສການສະໜອງໃນການຂາຍ, ການຜະລດສນຄາໃນສາງການຂນສງໃນປະຈບນ ການນ າໃຊລະບບຂມນ ຂາວສານແມນປດໃຈຫ ກ ສາລບຜນສາເລດຂອງໂລຈສຕກ

6.1.1 ຮອບວຽນຂອງລະບບໂລຈສຕກ, ວງຈອນການສງຊ ແລະ ລະບບການດາເນນງານການສງຊ 1) ຮອບວຽນຂອງລະບບໂລຈສຕກ

ໂດຍທວໄປແລວ, ກດຈະກາໂລຈສຕກໃນບລສດ ເລມຕນຈາກການດາເນນງານ ການສງຊ ຂອງຂມນການສງຊ ຈາກລກຄາ, ໃນກລະນຜຂາຍຍອຍຂມນຂອງຜຊມໃຊທຈດຂາຍ ໄດສງໄປຫາລະບບບລຫານການຂາຍ ໂດຍອງຕາມຂມນການຂາຍ, ຜບລບລຫານການຂາຍ ສງຂມນການສງຊ ສມທຽບກບຂມນການສງຊ ກບຂມນສນຄາໃນສາງ, ຖາຫາກປະລມານຂອງການສງຊ ຫາກເກນກວາສງທມໃນສາງ,ຈດຂາຍຍອຍ ສງຂມນການສງຊ ໄປຫາຜຂາຍຍກ ຫ ຜກງກນຂາມ ສນຄາຈະໄດສງຈາກສນຈາໜາຍ ເພ ອໄປເກບມຽນໄວ ໂດຍອງຕາມຂມນການຂນສງການສງຊ ຈາກຜຂາຍຍອຍ ສາມາດດາເນນໄດຄາຍຄ ກນກບຜຂາຍຍກ

46

ຮບທ 20 ກະແສຂມນໃນລະບບໂລຈສຕກ

ຜຂາຍຍອຍ ຂມນການຂາຍ

ຂມນການສ ງຊ

ຂມນສນຄາ

ໃນສາງ

ຂມນການແນະສ ງຊ

ຂມນການຂ ນສ ງ

ຂມນການສ ງຊ

ຜານ EDI

ຜຜະລດ

ຜຜະລດ

ຂມນການສ ງຊ

ຂມນແນະນາ ຂມນສນ

ການຜະລດ ຄາໃນສາງ

ຂມນການຂ ນສ ງ

ການ

ບລຫານ

ການຂາຍ

ຈດ

ຂາຍ

ຜ

ຊ ມໃຊ

ການຈ ດ

ລະດ ບສນຄາ

ໃນສາງ ການບລ

ຫານ

ການຊ

ການ

ບລຫານ

ສນຄາໃນ

ການບລຫານ

ການຂ ນສ ງ

ການບລຫານ

ການຂາຍ

ການຈ ດລະດ ບສນ

ຄາໃນສາງ

ການ

ບລຫານ

ການຜລດ

ການ

ບລຫານ

ສນຄາ

ການບລຫານການ

ຂ ນສ ງ

47

2) ວງຈອນການສງຊ ແລະ ລະບບການດາເນນການສງຊ ການຄວບຄມວງຈອນການສງຊ : ວງຈອນການສງຊ ແມນເວລາທງໝດ ຈາກການລເລມສງຊ ຂອງລກຄາ ໄປຫາການຮບເອາຜະລດຕະພນໂດຍລກຄາ ແລະ ອງປະກອບທສາຄນຂອງການບລການລກຄາ ລະບບການດາເນນງານການສງຊ ທນາໃຊເຕກໂນໂລຍຂມນຂາວສານ ເປນປະໂຫຍດໃນການຫດຜອນວງຈອນການສງຊ ວງຈອນໃນການສງຊ ໂດຍທວໄປແລວ ປະກອບດວຍຂະບວນການ 6 ຢາງດງສະແດງໃນຮບລມນ:

ຮບທ 21 ກະແສວງຈອນການສງຊ ລວມ

1. ການກະກຽມສງຊ ແລະ ສງ 2 ມ 2. ຮບການສງຊ ແລະ ຈດເຂາໃນລະບບ 1 ມ 3. ການດາເນນຂະບວນການສງຊ 1 ມ 4. ການເລ ອກການສງຊ /ຜະລດ ແລະ ຫມຫ 3 ມ 5. ເວລາຂນສງ 5 ມ 6. ລກຄາຮບ ແລະ ວາງໄວຮານ 1 ມ

ລວມເວລາການສງຊ 13 ມ ຂະບວນການຢຖດຈາກການຮບຊ ຂອງຜສະໜອງ ໄປຫາການເລ ອກເອາການສງຊ ແລະ ຈດຫາຫມຫ ແມນຢພາຍໃນບລສດ ແລະ ບລສດສາມາດຄວບຄມໄດ ດງຕວຢາງ: ບລສດສາມາດຄວບຄມໄດ 7 ມ ໃນທງໝດ 13 ມ , ຄວາມແຕກຕາງລະຫວາງວງຈອນການສງຊ ກສາມາດຫດລງໄດເຊນກນ ຕາມສະພາບ ແລະ ຈດພເສດຂອງແຕລະບລສດ ລະບບການດາເນນການສງຊ ທທນສະໄໝ: ລະບບການດາເນນການສງຊ ມຜນປະໂຫຍດຈາກຂມນຂາວສານທທນສະໄໝ ແລະ ເຕກໂນໂລຍການສ ສານ ປະເພດຂອງການດາເນນງານມລກສະນະດງລມນ:

ໃນລະດບທ 1: ປະເພດລະບບດວຍມ

1, ລກຄາສງຊ 6. ສງການສງຊ ໃຫລກຄາ

5.ສງສນຄາໃຫລກຄາ

2. ຜສະໜອງຮບການສງຊ 3. ການສງຊ ໄດຮບການດາເນນງານ

4. ເລ ອກການສງຊ ແລະການກະກຽມ ຫມ ຫ

48

ໃນລະດບທ 2: ລກຄາ ແລະ ຜຂາຍສງການສງຊ ໄປຫາສນການແຈກຢາຍ ຫ ສານກງານໃຫຍ ໂດຍໃຊແຟກ ຫ ໂທລະສບ, ພະນກງານຮບສງຊ ມອປະກອນຖານຂມນ ແລະ ສາມາດເອາຂມນເຂາ ແລະ ເຂາຫາຂມນບນພ ນຖານໃນເວລາທນທທນໃດໂລດ. ໃນເມ ອພະນກງານຮບສງຊ ຕລະຫດຂອງລກຄາລງໄປ, ຟອມການສງຊ ທຢທຈະສງບນໃຫ, ສນຍາລກໃຫສນເຊ ອ ແລະ ທຢທຈະສງເຄ ອງໃຫຈະປະກດເທງໜາຈໂລດ

ໃນລະດບທ 3: ຄອມພວເຕໄດເຊ ອມໂຍງກນ ໂດຍຜານ EDI ຫ ອນເຕເນດ ລກຄາສາມາດສງຊ ໂດຍກງໄປຫາສນແຈກຢາຍຂອງຜຂາຍ ແລະ ສອບຖາມກຽວກບການມສນຄາໄວກຽມພອມ ແລະ ສາມາດບອກມ ທສນຄາຈະເຂາມາ, ທງອານວຍຄວາມສະດວກໃຫບລສດສາມາດປບອດຕາການສະໜອງ ແລະ ຫດຜອນວງຈອນເວລາ ຕາຕະລາງ 6 ລກສະນະຂອງລະບບດາເນນການສງຊ ທແຕກຕາງກນ ລະດບ ປະເພດລະບບ ຄວາມໄວ ຄາໃຊຈາຍໃນການ

ດາເນນງານ ແລະ ດແລ ຮກສາ

ຄວາມສະເໝຕນສະເໝປາຍ

ຄວາມແນນອນ

1 ດວຍມ ຊາ ຊາ ບດ ຕາ 2 ໂທຫາຕວແທນບລ

ການ ການຂາຍກບ CTR

ປານກາງ ປານກາງ ດ ປານກາງ

3 ເຊ ອມຕດານເອເລກ ໂທຣນກໂດຍກງ

ໄວ ລງທ ນສງ/ຄາໃຊຈາຍດາເນນງານຕາ

ດເລດ ສງ

6.1.2 EDI ແລະ ມາດຕະຖານ

EDI (Electronic Data Interchange) ເອເລກໂທຣນກ ແມນການສງເອກະສານທາງທລະກດ ທມມາດຕະຖານ ດວຍລະບບຄອມພວເຕ ລະຫວາງບນດາອງກອນດວຍກນ. EDI ສາມາດເຮດເອກະສານດາເນນງານໄດໂດຍກງ ໂດຍຜານຂະບວນການໃນອງກອນອ ນໆໄດ. EDI ປຽນແທນການສງ ເອກະສານແບບເດມເຊນ: ຈດໝາຍ, ໂທລະສບ, ແມກະທງແຟກ EDI ຕອງມມາດຕະຖານ ບນດາຜໃຊຕອງມມາດຖານການສ ສານຄ ກນ ເຊນ: ຄວາມໄວຂອງການສງຂມນ, ພາສາທໃຊສງຂມນ, ການນຍາມຄາສບຄ ກນ, ລະຫດ, ສນຍາລກ ແລະ ການຈດໜາ ແລະ ລະດບການສງສນຍານ

6.1.3 ຜນປະໂຫຍດຂອງ EDI ເຖງແມນວາ EDI ມຄວາມສະຫ ບສບຊອນ ແລະ ລາຄາແພງ EDI ມຂດຫ າຍດານແກວງຈອນການສງຊ ຂອງລກຄາ ແລະ ຄາໃຊຈາຍໃນດາເນນກດຈະການ ໃນເມ ອຕດຕງແລວ ນກຊຽວຊານທານໜ ງປະເມນວາ EDI ສາມາດຫດຜອນຄາໃຊຈາຍໃນການດາເນນງານດານການສງຊ 80 ຜນປະໂຫຍດຕນຕຂອງ EDI ມຄ ດງລມນ:

49

ຕາຕະລາງ 7 ຜນປະໂຫຍດຂອງ EDI

EDI ໂດຍຜານອນເຕເນດ ກາຍມາໄດຮບຄວາມນຍມຊມຊອບຢາງໄວວາ, ຫ ງຈາກການຊ ຊອບແວເບ ອງຕນ ແລະ ຕດຕງເຂາເຄ ອງແລວ EDI ໂດຍຜານອນເຕເນດ ຈະບມຄາໃຊຈາຍຫຍງເລຍ ບາງບລສດໃຫຍຂາມຊາດ ໃຊອນເຕເນດສາລບສງຂມນເປນພ ນຖານດາເນນງານ ຈາກນນ ອນເຕເນດຍງສາງໂອກາດອນໃຫຍຫ ວງ ແກການປບປງດາເນນງານໃນຕອງໂສການສະໜອງ, ໂດຍສະເພາະແມນໃນຂງເຂດການສງຊ , ບນດາບລສດສາມາດຊ ສນຄາທມລາຄາຖ ກທສດ ຈາກທວໂລກໃນຕະຫ າດອນເຕເນດ ການດາເນນການຊ ຂາຍ ແລກປຽນໃນຕະຫ າດທລະກດ ຫາທລະກດ (B to B) ນເອນວາ: ອມາເກດເພລດ (e-market place) ອມາເກດເພລດນ ມຢໃນຫ າຍຂງເຂດອດສະຫະກາ ຕວຢາງ:ເຄ ອງອາໄລລດ, ສນຄາໃຊສອຍ

6.2 ຕວຢາງຂອງລະບບຂມນຂາວສານ

6.2.1 ບາໂຄດ (Bar Codes) ບາໂຄດແມນອງປະກອບພ ນຖານຂອງລະບບຂມນຂາວສານ ພວກເຮາສາມາດເຫນບາໂຄດ ແມນລະດບຂອງເສນຊ ຂະໜານກນ ທມລວງກວາງແຕກຕາງກນ ການຈດວາງໄລຍະຫາງຂອງເສນສ ສານຂມນຂາວສານ ເຊນ: ຕວອກສອນ, ຕວເລກ ແລະ ອກສອນສະເພາະ ເສນເຫ ານສາມາດອານໄດ ໂດຍການສະແກນຂອງເຄ ອງສະແກນບາໂຄດ

ຫດຜອນເຈຍທຕອງໄດສາງ ແລະ ເກບມຽນໃນແຟມ

ເພມຄວາມແນນອນຍອນການຫດຜອນດວຍການດາເນນງານດວຍຄນ

ປບປງຄວາມໄວຂອງການສງຂມນການສງຊ ແລະ ອ ນໆ

ຫດຜອນນໜາວຽກບລຫານ ແລະ ຮບໃຊຫອງການໃນການປອນຂມນ,ຈດແຟມເອກະສານ,ສງຈດໝາຍ ແລະ ໜາວຽກອ ນໆ

ມໂອກາດສາລບການປະກອບສວນເຂາໃນການຈດຊ ຍອນວາໃຊເວລາເຮດວຽກຫອງການໜອຍລງ

ຫດຜອນການໃຊຈາຍດານການສງຊ ແລະ ການດາເນນງານທກຽວຂອງ ແລະ ການເກບຮກສາ ປງປງຄວາມພຽບພອມດານຂມນຂາວສານຍອນຄວາມໄວດານການລາຍງານແລະແນະນາ

ກອນສງ ຫດຜອນໜາວຽກ ແລະ ປບປງຄວາມຊດເຈນຂອງພະແນກການອ ນ ໂດຍຜານການເຊ ອມໂຍງ

ແລກປຽນຂມນຂາວສານທາງເອເລກໂທຣນກ ກບລະບບອ ນໆ ເຊນ : ການໃຊບາໂຄດ ສນຄາໃນສາງ ແລະ ການໂອນເງນ ທາງເອເລກໂທຣນກ

ຫດຜອນສນຄາໃນສາງ ຍອນຄວາມແນນອນເພມຂ ນ ແລະ ຫດດຜອນເວລາຮອບວຽນສງຊ .

50

ຖາທຽບໃສການພມໃສແປນຄອມພວເຕແລວ ການໃຊບາໂຄດມຂດຫ າຍ ທາງດານຄວາມໄວ, ອດຕາຄວາມຜດພາດ ແລະ ຄາໃຊຈາຍ ດງຕວຢາງລມນ: ເຕກໂນໂລຍບາໂຄດມການພດທະນາໃຫກາວໜາໄວຫ າຍ ບາໂຄດສອງມຕສາມາດເກບກາຂມນໄວໃນບອນດຽວກນໄດຫ າຍກວາເກາ 100 ເທາ ຕາຕະລາງທ 8 ການສມທຽບເຕກນກການປອນຂມນ

ວທປອນຂມນ ລກສະນະ ການຕພມແປນພມ ການໃຊບາໂຄດ

ຄວາມໄວ ອດຕາຄວາຜດພາດ ຄາໃຊຈາຍໃນສາງ ຄາໃຊຈາຍໃນການອານ

ຜນປະໂຫຍດ

ຂເສຍປຽບ

6 ວນາທ ຕວອກສອນ 1 ຕວໃນ 300 ຕວອກສອນທພມ ສງ ຕາ ຄນ ຄນ ຄາໃຊຈາຍສງ ອດຕາຄວາມຜດພາດສງຄວາມໄວຕາ

0.3 ຫາ 2 ວນາທ ຕວອກສອນ 1 ຕວ ໃນຈານວນ 15 ພນ ຫາ 36 ບາໂຄດ ໃນຈານວນພມເຂາ ຕາ ຕາ ອດຕາຜດພາດຕາ ຄາໃຊຈາຍຕາ ຄວາມໄວສງ ສາມາດອານໄດຈາກຫາງໄກ ຕອງການການສ ກສາໃນສະມາຄມຜໃຊ ຄາໃຊຈາຍດານອປະກອນ ຕອງໄດຮບມ ກບພາບເສຍຫາຍ

6.2.2 ຈດຂາຍ POS (Point of Sale)

ການເກບຂມນທຈດຂາຍ ແມນພຽງສະແກນບາໂຄດຂອງສງທຂາຍ ໃນລະດບຂາຍ ຍອຍ ຂມນອາດສງໄປຫາຜສະໜອງທກຽວຂອງຫ າຍໆແຫງ, ໃຫຜທເຕມສນຄາໃນສາງ ໂດຍອງໃສການຂາຍ ຂມນທຈດຂາຍ, ມຄວາມສາຄນຍງຂ ນ ໃນເມ ອລດຊາດຂອງຜຊມໃຊປຽນແປງຢາງໄວວາ ການນາໃຊຂ ມນຈາກຈດຂາຍ ສາມາດເຮດໃຫການຈດຊ ມປະສດທພາບຂ ນກວາເກາ ຍງໄປກວານນ, ຖາຫາກຜຂາຍແບງປນຂມນທຈດຂາຍໃຫແກຄຮວມມ ທລະກດ, ຕອງໂສການສະໜອງ ສາມາດມປະສດທພາບຂ ນກວາເກາ. ສະນນ ຂມນຈາກຈດຂາຍເປນຈດເລມຕນຂອງການບລຫານຕອງໂສການສະໜອງ (SCM)

51

6.2.3 ລະບບຂາຍຍອຍ (Retail System) ຮານຂາຍຍອຍເຄ ອຂາຍຈານວນໜ ງ ເຊນ: ຊບເປມາເກດ ແລະ ຮານຫດລາຄາ ໄດສາງລະບບຂມນຂາວສານ ເພ ອເຮດໃຫການຈາຍເງນຂອງລກຄາໄວຂ ນ ພອມທງເພ ອປບປງປະສດທ ພາບຂອງການເກບມຽນ ແລະ ຕ ມປະເພດສນຄາຫ າຍໆອນໃສ

6.2.4 ລະບບການຕດຕາມ ແລະ ຄນຫາ ບລສດໂລຈສຕກຫ າຍໆແຫງ ກາລງນາໃຊລະບບບາໂຄດ ເພ ອປບປງການສະໜອງບລການລກຄາ ໂດຍຜານການຕດຕາມ ແລະ ຄນຫາການນາສງສນຄາ. ການສ ສານທາງດາວທຽມເປນຕວແທນໃຫເຕກໂນໂລຍຫ າສດ ທສາມາດນາເຂາມາໃຊໃນລະບບການຕດຕາມ ແລະ ຄນຫາ ໃນລະບບ Just in Time, ມການນາໃຊດາວທຽມທຊວຍຄນຫາ ຕດຕາມທຕງຂອງສນຄາທສງນນ ວາຈດໃດໃນໂລກ

52

ບດທ 7 ການບລຫານສນຄາໃນສາງ

ຈດປະສງ ເພ ອໃຫນກສ ກສາ ອະທບາຍໄດນຍາມຄາວາ ການບລຫານສນຄາໃນສາງ ແລະ ບາງແນວຄວາມຄດໃນການບລຫານສນຄາໃນສາງ ເນ ອໃນ 7.1 ພາກສະເໜ ສນຄາໃນສາງມຄວາມສາຄນເພ ອປບປງການບລການລກຄາ ໂດຍສະເພາະ ໃນສາງທມສນຄາ ກຽມພອມໄວໃນສາງ ເຖງຢາງໃດກຕາມ ໃນເວລາດຽວກນນນ ສນຄາໃນສາງ ແມນການລງທ ນທມການໃຊຈາຍສງ ການບລຫານສນຄາໃນສາງມຄວາມສາຄນຢາງຍງ ເພ ອແກໄຂບນຫາພ ນຖານດານການທດແທນລະຫວາງການບລການລກຄາ ແລະ ຄາໃຊຈາຍ ສະພາບແວດລອມຂອງການແຂງຂນໃນປະຈບນ ກດດນໃຫບນດາບລສດ ຕອງໄດຫດລະດບ ສນຄາໃນສາງລງໃຫໜອຍທສດ ບນດາບລສດ ຕອງໄດຄດກຽວກບກະແສເງນສດ ພາຍໃຕເງ ອນໄຂການດາເນນທລະກດ ທລກສະນະຫວລຽວຫວຕ ຜບລຫານການເງນ ພະຍາຍາມຫດການລງທ ນໃສສນຄາໃນສາງ, ຍອນວາ ສນຄາໃນສາງຖ ວາບແມນຊບສນ, ແຕຫາກແມນການຫດເງນສດ ການປບປງການບລຫານລກຄາ ແລະ ການຫດຄາໃຊຈາຍຕສນຄາໃນສາງ ພອມກນນນເປນໜາທ ທມຄວາມທາທາຍສາລບການບລຫານໂລຈສຕກ ການປຽນຈາກການຄວບຄມສນຄາໃນສາງແບບດ ງ ແມນທາອຽງທທາທາຍດງນນ ບລສດຫ າຍແຫງພະຍາຍາມໝນໃຊເຕກໂນໂລຍໃໝ

7.1.1 ແນວຄວາມຄດຂອງສນຄາໃນສາງ ສນຄາໃນສາງ ແມນການຮບໂຮມວດຖດບ, ສງສະໜອງ, ອງປະກອບຕາງສງທກາລງຢໃນຂະບວນການຜະລດ ແລະ ຜະລດຕະພນສາເລດຮບ, ສງເຫ ານ ປະກດຢໃນຫ າຍຈດທວຊອງທາງການສະໜອງ

7.1.2 ການບລການລກຄາ (Customer Service) ສນຄາໃນສາງ ສະໜອງລະດບຂອງການມຜະລດໄວ, ຖາຫາກສນຄາໃນສາງຕງຢໃກຄຽງລກຄາ ກສາມາດສະໜອງຄວາມຮຽກຮອງຕອງການຂອງການບລການລກຄາໄດໃນລະດບໜ ງ ເຖງວາ ການມສນຄາໃນສາງໄວ ມຄາໃຊຈາຍທກຽວຂອງ, ມນຫດຜອນຄາໃຊຈາຍດານການດາເນນງານໃນກດຈະ ກາອ ນໂດຍທາງອອມ ແລະ ອາດຈະສາມາດທດແທນໃຫຄາໃຊຈາຍໃນການເກບສນຄາໃນສາງໄວກໄດ

1) ການມສນຄາໄວໃນສາງ ອາດຈະກະຕນໃຫມການຜະລດ ໂດຍການອະນຍາດໃຫມການຜະລດໃນປະລມານຫ າຍກວາ, ຊວງເວລາຫ າຍກວາ ແລະ ລະດບການຜະລດສງກວາ ຜນຜະລດ ສາມາດແຍກອອກຈາກຄວາມແຕກຕາງດານຂການດ ດານຄວາມຕອງການໃນເມ ອສນຄາໃນສາງມຢ ເພ ອເຮດໜາທເປນສງປອງກນການກະແທກເຊງກນ ແລະ ກນ

2) ການຖ ສນຄາໄວໃນສາງ ອາດຈະຊກຍເສດຖະກດໃນການສງຊ ແລະ ແລະ ການຂນສງ ພະແນກຈດຊ ອາດຈະຊ ເຂາມາໃນປະລມານຕລອງລາຄາສວນຫດ ນອກນນ, ການຂນສງໃນປະລ ມານຫ າຍກວາ ສາມາດຫດຜອນຄາຂນສງ ການຊ ລວງໜາ ລວມມການຊ ປະລມານຜະລດຕະພນເພມ ໃນ

53

ບອນທມລາຄາປະຈບນ ຕາກວາລາຄາທຄາດຄະເນໄວໃນອະນາຄດ ຄວາມແຕກຕາງໃນເວລາການຜະລດ ແລະ ການຂນສງ ສາມາດເຮດໃຫເກດມຄວາມບແນນອນ ທອາດຈະມຜນກະທບໃສຄາໃຊຈາຍໃນການດາເນນງານ ພອມທງລະດບການບລການລກຄາ ສນຄາໃນສາງ ສາມາດເປນສງປອງກນການກະແທກຂອງຜນກະທບດານຄວາມແຕກຕາງດງກາວ ຄວາມຕກຕະລ ງທບໄດວາງແຜນ ຫ ຄາດຫວງໄວລວງໜາ ເຊນ: ການປະທວງຂອງຄນງານ, ໄພພບດທາງທາມະຊາດ ສາມາດເກດຂ ນໄດໃນລະບບໂລຈສຕກ ສນຄາໃນສາງ ສາມາດເຮດໃຫລະບບໂລຈສຕກ ດາເນນງານໃນໄລຍະເວລາທມຜນກະທບ ຈາກເຫດການດງກາວ ແລະ ຈາກດຄວາມຕກໃຈຢາງຮາຍແຮງໃນເມ ອເຫດການເກດຂ ນ 7.2 ປະເພດຂອງສນຄາໃນສາງ ສນຄາໃນສາງ ສາມາດຈດແບງໂດຍອງໃສເຫດຜນທສະສມຂອງສນຄາເຫ ານນ

7.2.1 ລະດບສນຄາໃນສາງສະເລຍ (Cycle Stock) ລະດບສນຄາໃນສາງສະເລຍ ແມນສນຄາໃນສາງ ທມຜນເນ ອງມາຈາກການເພມໃສ ແທນສນຄາທຂາຍໄປ ຫ ນາໃຊແລວໃນຂະບວນການຜະລດ ມນມຄວາມຕອງການເພ ອສະໜອງຄວາມຕອງການ ພາຍໃຕເງ ອນໄຂຄວາມແນນອນ ໃນກລະນໄລຍະເວລາການສງຊ ທຄງທ, ໄລຍະເວລາສນເທາໃດ ຍງມລະດບສະເລຍສນຄາໃນສາງໜອຍລງເທານນ ຕວຢາງ: ຕວເລກລມນສະແດງວາ ຖາຫາກໄລຍະເວລາ ຖ ກຫຍລງເຖງເຄງໜ ງລະດບ ສນຄາໃນສາງສະເລຍ ໃນສາງຈະຫດລງເຖງເຄງໜ ງ ໝາຍຄວາມວາຄວາມຖຫ າຍຂ ນເທາໃດ ແລະ ປະລມານຕ ມໃສນນໜອຍເທາໃດ ສາມາດນາໄປສການຫດຜອນສນຄາໃນສາງລງເທານນ ເຖງແມນວາ ຈະມຄາໃຊຈາຍດານການເຕມສນຄາເພມຂ ນກຕາມ ປະລມານການສງຊ 200 ຫວໜວຍ

ສນຄາໃນສາງ ສນຄາມາຮອດ

220 ຈດສງຊ ຈດສງຊ ຈດສງຊ ວງຈອນ 120ສນຄາ ລະດບສນຄາ ເພ ອຄວາມປອດໄພ 20

10 20 30 40 50 60 ເວລາ ຮບທ 22 ປະລມານການສງ 100 ຫວໜວຍ

54

ສນຄາໃນສາງ ສງຊ ສນຄາມາຮອດສງຊ ຕໄປ 120 ວງຈອນສນຄາ

70 ລະດບສນຄາເພ ອ

20 ປອດໄພເວລາ

ຮບທ 23 ຜນກະທບຂອງໄລຍະເວລາການສງຊ ຄ ນໃນສນຄາໃນສາງສະເລຍ

1) ສນຄາເພ ອຮບປະກນຄວາມປອດໄພ ແລະ ເປນການຕານແຮງກະທບ ສນຄາເພ ອຮບປະກນຄວາມປອດໄພ ແລະ ເປນແຮງປອງກນຄວາມກະທບ ແມນມໄວ ເພ ອເຫ ອຈາກສນຄາຮອບວຽນ ຍອນວາຄວາມບແນນອນທາງດານຄວາມຕອງການ ຫ ເວລາລຖາສນຄາມາເຖງຫ ງຈາກສງສນຄາ ໃນສາງສະເລຍໃນສະຖານທເກບມຽນເທາກນກບເຄງໜ ງ ຂອງປະລ ມານການສງ ບວກໃຫສນຄາເພ ອຮບປະກນຄວາມປອດໄພ

2) ສນຄາທຢໃນໄລຍະຂນຖາຍ (In Transit Inventories) ສນຄາທຢໃນໄລຍະຄຽນຖາຍ ແມນສງທສງຈາກທຕງແຫງໜ ງຫາແຫງອ ນ ເຊງອາດຈະຖ ວາ ເປນພາກສວນໜ ງຂອງສນຄາວງຈອນ ເຖງແມນວາສງເຫ ານຍງບມໄວກຽມພອມຂາຍໄດ ຫ ສງໄດ ຈນກວາຈະມາເຖງປາຍທາງກຕາມ

3) ສນຄາຄາດຄະເນ (Speculative Stock) ແມນສນຄາໃນສາງທຖ ໄວ ເພ ອເຫດຜນນອກເໜ ອຈາກການຕອບສະໜອງຄວາມຕອງການໃນປະຈບນ ຕວຢາງ: ອາດຈະຊ ພດສະດໃນປະລມານທຫ າຍກວາຄວາມຈາເປນ ເພ ອໄດຮບສວນຫດ, ຍອນວາ ຈາກການຄາດຄະເນແລວລາຄາຈະສງຂ ນ ໃນເມ ອພດສະດນນຂາດຕະຫ າດ ຫ ເພ ອປກປອງຕກບເຫດການຄນງານປະທວງ

4) ສນຄາລະດການ (Seasonal Stock) ສນຄາລະດການ ແມນຮບຮາງໜ ງຂອງສນຄາຄາດຄະເນ ທລວມເອາການສະສມສນຄາໃນສາງ ກອນໄລຍະລະດການຈະເລມຕນ. ສງນເກດຂ ນເລ ອຍໆກບຜະລດຕະພນກະສກາ ແລະ ສງຂອງຕາມລະດການ ອດສະຫະກາແຟຊນ ກເປນໄປຕາມລະດການເຊນກນ ໂດຍທມແຟຊນໃໝໆອອກມາຫ າຍໆເທ ອຕປ

5) ສນຄາຕາຍ (Dead Stock) ໝາຍເຖງສນຄາທບມຄວາມຕອງການໃນໄລຍະທແນນອນໃດໜ ງ ສນຄາຕາຍ ອາດຈະເປນສນຄາຫ າສະໄໝທວທງບລສດ ຫ ຢບອນເກບຮກສາແຫງໃດໜ ງເທານນ ຖາຫາກຢບອນເກບ

55

ຮກສາໃດໜ ງ, ອາດຈະສງສງຂອງໄປບອນອ ນ ເພ ອຫ ກລຽງຄວາມຫ າສະໄໝ ທເກດຈາກຄວາມຜດພາດ ຫ ຫດລາຄາຢສະຖານທແຫງນນ

7.2.2 ການວດແທກການບລຫານສນຄາໃນສາງ ການບລຫານສນຄາໃນສາງຢາງມປະສດທພາບນນ ສາມາດເພມກາໄລ ໂດຍການຫດ ຜອນຄາໃຊຈາຍ ຫ ສະໜບສະໜນການເພມການຂາຍ ການປະເມນການບລຫານສນຄາໃນສາງ ມດງນ:

1) ຮອບວຽນຂອງສນຄາໃນສາງ (Inventory Turnover) ຮອບວຽນຂອງສນຄາໃນສາງ ເປນການວດແທກການດາເນນງານ ການບລຫານສນຄາໃນສາງທສາຄນ ເຮາສາມາດວດແທກໄດໂດຍການ (ເອາປະລມານຍອດຂາຍປະຈາປ/ການລງທ ນໃສສນຄາໃນສາງສະເລຍ)ຖາທກຢາງເທາທຽມກນ, ຕວເລກສງກວາຈະດກວາ ເຊງຊໃຫເຫນວາສນຄາໃນສາງ ເຄ ອນໄຫວຜານການດາເນນງານຂອງບລສດໄວຂ ນ ຕວຢາງ: ສງຂອງໃດໜ ງທມຍອດຂາຍປະຈາປ 500 ລານກບ ຂອງມນຄາຕນທ ນ ແລະ ການລງທ ນສະເລຍຂອງສນຄາໃນສາງມມນຄາ 100 ລານກບ, ຈະມຮອບວຽນສນຄາໃນສາງ 5 ເທ ອ ບຄວນນາໃຊຮອບວຽນພຽງຢາງດຽວ ເຂາໃນການວດແທກປະສດທພາບຂອງການບລຫານສນຄາໃນສາງ, ແຕຍງຄວນນາໃຊວທການວດແທກອ ນໆ ທສະທອນໃຫເຫນເຖງລະດບການບລການລກຄາອກດວຍ

2) ການມຜະລດຕະພນໄວກຽມພອມ ການຂາຍທເພມຂ ນນນ ມຄວາມເປນໄປໄດທກເທ ອ ຖາຫາກລະດບຂອງສນຄາໄວກຽມພອມທດກວາເກາ ແລະ ຮກສາລະດບການບລການລກຄາຢາງສະໝາສະເໝຂ ນກວາເກາ ການມສນຄາໄວກຽມພອມ ຫ ອດຕາຕ ມເຂາ ແມນສງວດແທກທນາໃຊກນຢາງແຜຫ າຍ ເຂາໃນການປະຕບດງານ ການບລການສນຄາໃນສາງໃຫລກຄາ. ອດຕາການຕ ມເຂາສາມາດວດແທກໄດໂດຍເປເຊນ ຂອງຫວໜວຍທມໄວກຽມພອມໃນເມ ອລກຄາເອນຫາ

7.3 ປດສະຍາການຄວບຄມສນຄາໃນສາງ 2 ຢາງ ໃນວງການບລຫານສນຄາໃນສາງ ໄດມການພດທະນາປດຊະຍາພ ນຖານສອງຢາງ ຄ :

7.3.1 ແບບວທດ ງ (Pull Approach) ໂດຍທວໄປແລວ ຖາຫາກບລສດໃດໜ ງລຖາຜະລດຕະພນ ຈນກວາຈະມຄວາມຕອງ ການຈາກຜສະໜອງ, ເຮາເອນລະບບນວາ: ລະບບດ ງ ຄວາມຕອງການຂອງລກຄາດ ງເອາສນຄາໃນສາງ ເວາສະເພາະແລວ, ປດຊະຍາຂອງວທດ ງນນ ຖ ຈດເກບມຽນສນຄາແຕລະຈດເປນເອກະລາດ ຈາກສງອ ນໆໃນຊອງທາງນນ ການພະຍາກອນຄວາມຕອງການ ແລະ ຕດສນໃຈ ປະລມານທຈະນາມາຕ ມນນ ເກດຂ ນໂດຍການພຈາລະນາຢພຽງແຕພາຍໃຕເງ ນໄຂທອງຖນເທານນ ບໄດມການພຈາລະນາ ຕຜນກະທບທປະລມານການຕ ມນນ ຈະມຕເສດຖະກດຂອງໂຮງງານຕນທາງ ໂດຍການສງແຕລະຄງລະດບປະລມານ ແລະ ເວລາ ຈະແຕກຕາງກນ ວທການດ ງສະໜອງຄວບຄມ ໃຫລະດບສນຄາໃນສາງຢໃນແຕລະບອນໄດຢາງແມນຢາ ວທດ ງເປນວທທນຍມກນໃຊຢາງແຜຫ າຍໃນບນດາຮານຂາຍຍອຍ

7.3.2 ແບບວທຍ (Push Approach) ໂດຍທວໄປແລວ ວທຍໄດການນດໂດຍການຜະລດ ບລສດຈະຍສນຄາໃນສາງຂອງຕນເຂາສຕະຫ າດ ເພ ອຫວງຈະຂາຍໄດ ໃນເມ ອຕດສນໃຈກຽວກບສນຄາໃນສາງແຕລະຄງ ດາເນນໄປຢາງເປນເອກະລາດ ເຊນດຽວກບວທດ ງ, ອດຕາການປະຢດຂອງປະລມານການການຜະລດ ຈະບສາມາດບນລ

56

ໄດ ພາຍໃຕວທຍ, ບລສດເລ ອກຈດວາງປະລມານການຕ ມໃສສນຄາໃນສາງ ໂດຍອງໃສການປະເມນຄວາມຕອງການຂອງລກຄາໃນສາງແຕລະທຕງ ຕາມຫ ກການແລວ, ຈະນາໃຊວທຍໃນເມ ອຈດປະຢດຂອງການຊ ຫ ການຜະລດ ເໜ ອກວາຜນປະໂຫຍດຂອງລະດບສນຄາໃນສາງ ລວມຕາສດທສາມາດບນລໄດຈາກການ ນາໃຊວທດ ງ 7.4 ພ ນຖານການຄວບຄມສນຄາໂດຍໃຊວທດ ງ ໃນເມ ອຄວາມຕອງການສ ບຕໃນອດຕາສວນເກນ, ການຄວບຄມລະດບສນຄາໃນສາງ ສາມາດບນລໄດ ໂດຍການການດ:

ປະລມານທຈະນາໃຊເພ ອເພມເຂາໃນສນຄາໃນສາງ ບນພ ນຖານໄລຍະເວລາ ຄວາມຖທຈະເພມສນຄາໃນສາງ 7.4.1 ປະລມານສງຊ ປະຢດ (EOQ)

ຮບແບບສາລບຊອກຫາປະລມານການສງຊ ທດທສດ ເອນວາ: ປະລມານສງຊ ປະຢດ (the Economic order quantity, EOQ), EOQ ເປນພ ນຖານຂອງນະໂຍບາຍສນຄາໃນສາງແບບດ ງ ທນາໃຊກນຢໃນປະຈບນນ ການຕດສນໃຈນະໂຍບາຍສນຄາໃນສາງ ຄວນຄານ ງເຖງຄາໃຊຈາຍສາມກມຄ :

ຄາໃຊຈາຍດານການຈດຊ ຄາໃຊຈາຍໃນການຮກສາສນຄາໄວສາງ ຄາໃຊຈາຍເວລາສນຄາຂາດສາງ

ຄາໃຊຈາຍເຫ ານ ທດແທນເຊງກນ ແລະ ກນ ດງສະແດງໃຫເຫນໃນຕວຢາງລມນ: ຄາໃຊຈາຍໃນການຈດຊ ຫ ຄາໃຊຈາຍໃນການສງ ແມນຄາໃຊຈາຍທພວພນເຖງການຫາສນຄາ ເພ ອມາເພມເຂາສນຄາໃນສາງ. ຄາໃຊຈາຍຈານວນໜ ງ ເຊນ: ການດາເນນການສງຊ , ການສງຂມນ, ແມນການດຄງທສາລບການສງຊ ແຕລະຄງ ແລະ ຈະບແຕກຕາງໄປຕາມຂະໜາດຂອງການສງ ຄາໃຊຈາຍໃນການຮກສາສນຄາໃນສາງ ເກດມາຈາກການເກບຮກສາເປນໄລຍະເວລາໃດໜ ງ ແລະ ຈດແບງອອກເປນຄາໃຊຈາຍຄາສະຖານທ, ຕນທ ນ, ການບລຫານສາງ ແລະ ຄວາມສຽງຂອງສນຄາໃນສາງ ສງເຫ ານເປນສວນໜ ງຂອງປະລມານສະເລຍຂອງສນຄາໃນມ ຄາໃຊຈາຍຂອງສນຄາຂາດສາງ ເກດຂ ນໃນເມ ອມການສງຊ ແຕວາບສາມາດສະໜອງຈາກສນຄາໃນສາງ ໂດຍປກະຕແລວ ການສງຊ ຈະໄດຮບການຕອບສະໜອງ

ຮບທ 24 ປະລມານການສງຊ ປະຢດຄາໃຊຈາຍ

ຄາໃຊຈາຍລວມ

ຄາໃຊຈາຍເກບສນຄາໃນສາງ

57

EOQ ການໃຊຈາຍໃນການສງຊ , ຄາໃຊຈາຍສນຄາຂາດສາງ ສດປະລມານສງຊ ທປະຢດ ມດງນ: EOQ = √

2𝑆𝐷

𝐼𝐶

ໃນນ: D ຄວາມຕອງການປະຈາປສາລບຊນສວນຂອງສນຄາໃນສາງ S: ຄາໃຊຈາຍໃນການສງຊ ແລະ ສນຄາຂາດສາງ I: ຄາໃຊຈາຍຕການເກບຮກສາ ທເປນເປເຊນຂອງມນຄາແຕລະສນສວນ C: ມນຄາຂອງສນຄາທເກບຮກສາໄວໃນສາງ ຕວຢາງ: ຄາໃຊຈາຍສງຊ (D) = 1,000 ບາດ/ຄງ, ລາຄາສນຄາ (C) = 200 ບາດ ແລະ ຕນທ ນສນຄາໃນສາງ 25ວ/ປ

ດງນນ EOQ = √ 2(1,000)50,000

200(0.25)

7.4.2 ນະໂຍບາຍຈດການສງຊ ຄງທ

EEQ ແທນໃຫນະໂຍບາຍຈດການສງຊ ຄງທ (ຈດສງຊ ) ໃນເມ ອຊອກຫາຈດ EEQ ໄດແລວ, ພວກເຮາສງຊ ປະລມານເທາເດມໃນແຕລະຄງ, ໂດຍອງໃສ EOQ ຄວາມຕອງການຕວຈງອາດເຮດໃຫເວລາລະຫວາງການສງຊ ແຕກຕາງກນ ການສງຊ ຈະເກດຂ ນໃນເມ ອສນຄາທມຢໃນສາງຫດລງເຖງຈດຕາສດທຈາເປນ ເພ ອສະໜອງຄວາມຕອງການພາຍໃນໄລຍະວງຈອນການສງຊ ໂດຍປກກະຕແລວລະບບຄວບຄມສນຄາໃນສາງແບບໂອໂຕມາຕກ ຈະສາງການສງຊ ຫ ຢາງນອຍ ບດລາຍງານໃຫຜບລຫານໃນເມ ອເຖງຈດທຕອງສງເພມ

7.4.3 ນະໂຍບາຍໄລຍະເວລາສງຄງທ ພາຍໃຕວທສງຕາມໄລຍະເວລາຄງທນນ ລະດບສນຄາໃນສາງ ຕອງໄດຮບການທບທວນໃນການດເວລາທແນນອນໃດໜ ງ, ອາດຈະແມນທກໆອາທດ ການສງຊ ຈະມຄວາມແຕກຕາງທາງດານປະລມານ, ຕາມທບລສດຕອງການ ເພ ອເພມໃຫໄດລະດບຂອງສນຄາໃນສາງທໄດຄາດຄະເນໄວ ວທນມກນຍມກນໃຊໃນບອນທບລສດຊ ຫ າຍສງຢາງຈາກຜສະໜອງ ການສງຊ ປະຈາອາທດອາດຈະຫດຜອນຄາໃຊຈາຍໃນການສງຊ ແລະ ສວຍໂອກາດເອາສວນລດຈາກປະລມານການສງຊ ແລະ ການທອນໂຮມຂນສງ

ສນຄາໃນສາງ ສນຄາໃນສາງ ສງຊ ຮອບເວລາ ຮອບເວລາ ເວລາ ສງຊ ສງຊ ສງຊ ວ/ລສງຊ ສງຊ ມາຮອດ ມາຮອດ ມາຮອດ

ການດເວລາຕາຍຕວ

ຮບທ 25 ການດເວລາການສງຊ ຄງທ

58

7.4.4 ການບລຫານສນຄາໃນສາງ ກງກບເວລາ (JIT) ໃນຊມປ 1970 ບລສດກນຈກໂຕໂຍຕາ ໄດພດທະນາຍດທະສາດການຜະລດໃໝ ທເອນວາ: Just in Time ທນາໃຊສນຄາໃນສາງໜອຍ, ຫຍວງຈອນເວລາລງ ແລະ ລບລາງສງເສດເຫ ອ ແລະ ຄາໃຊຈາຍ, ແນວຄວາມຄດດງກາວ ໄດແຜຂະຫຍາຍໄປຫາຂງເຂດອດສະຫະກາອ ນໆທວໂລກ Just in Time ເປນຕວແທນທແຍກອອກຈາກການຮກສນຄາໃນສາງເປນປະລມານຫ ວງຫ າຍ ການສງສນຄາໃນປະລມານໜອຍ ຖ ກການດເວລາໃຫມາເຖງຮານເກບເຄ ອງໃຫພດກບເວລາທລກຄາຕອງການ ຈດດຂອງ Just in Time ມດງນ:

ມຮອບວຽນຂອງສນຄາຫ າຍຂ ນ ມຄນນະພາບດກວາ ຕອງການເນ ອທສາງໜອຍກວາເກາ

ຈດບກຜອງຂອງ Just in Time ແມນ: ມຄວາມສຽງຕການຂາດສນຄາ ເພມຄາຂນສງ ເພມຄາສງຊ ສະມາຊກທມຊອງທາງໜອຍກວາອາດຈະໄດຮບຜນກະທບ ມບນຫາດານສະພາບແວດລອມ

7.4.5 ສນຄາໃນສາງບລຫານໂດຍຜສະໜອງ (Vendor Managed Inventory, VMI) ການບລຫານສນຄາໂດຍຜສະໜອງ ເປນແນວຄວາມຄດທຍກສງຄສນຍາໃຫຂ ນອກ ບາດກາວໜ ງ ໂດຍການໃຫຕວແທນຈາກຜສະໜອງມາຢໃນພ ນທຂອງໂຮງງານຂອງລກຄາ ການບລຫານປະເພດນ ຕອງການໃຫພະນກງານຂອງຜສະໜອງເພມສນຄາເຂາໃນສາງ ຂອງຄຮວມມ ການຄາຢາງຕເນ ອງ ແລະ ແບບອດຕະໂນມດ ການບລຫານສນຄາໃນສາງໂດຍຜສະໜອງນນ ບາງຄງເອນວາ: ໂຄງການເພມສນຄາເຂາຢາງຕເນ ອງ ໃນແບບຕນສະບບຂອງ VMI ແລວ, VMI ຈະປະສານງານໂດຍຜານ EDI ແລະ ຄຮວມມ ເຫນດກບປະລມານການສງຊ , ຈດສງຊ , ຫ ກການເພມສນຄາ ແລະ ຮອບວຽນຂອງສນຄາໃນສາງເປາໝາຍ ແມນເພ ອຫດຜອນທງທບຈາເປນ ແລະ ຍກປະສດທພາບຂອງຕອງໂສການສະໜອງ

7.4.6 ພ ນຖານການຄວບຄມສນຄາໃນສາງແບບຍ ການຄວບຄມສນຄາໃນສາງແບບຍ ແທດເໝາະກບກລະນທປະລມານການສງຊ ຫ ການຜະລດ ຫາກເໜ ອກວາຄວາມຕອງການ ທຈະສງປະລມານສນຄາໃນສາງໄລຍະສນ ຖາຫາກວາບສາມາດເກບປະລມານນໄວໃນສະຖານທທາການຜະລດ ຍອນບມສະຖານທພຽງພ ຕອງໄດສງສນຄາເຫ ານ ໄປແຈກຢາຍເກບມຽນໄວສນເກບມຽນ ວທຍປະລມານເຂາຫາຈດເກບຮກສາລວມມບາດກາວລມນ:

ຕດສນໃຈໂດຍການປະເມນຄວາມຕອງການ ຫ ໃຊວທທາງອ ນ ກຽວກບຄວາມຕອງການສາລບໄລຍະເວລາ ລະຫວາງປະຈບນ ແລະ ການດາເນນການຜະລດຄງຕໄປ ຫ ການຊ ຈາກຜສະໜອງ

ຊອກຮປະລມານສນຄາທມຢໃນປະຈບນ ຢໃນແຕລະຈດເກບຮກສາ ສາງລະດບສນຄາໃນສາງທມໄວກຽມພອມໃນແຕລະຈດເກບຮກສາ ຄດໄລຄວາມຕອງການລວມ ຈາກການພະຍາກອນ ແລະ ປະລມານເພມເຕມ ທ

ຕອງການໃຫແກຄວາມບແນນອນດານການປະເມນ ຊອກຫາຄວາມຕອງການລວມຍອດ ທເປນຄວາມແຕກຕາງ ລະຫວາງຄວາມ

ຕອງການລວມ ແລະ ສນຄາທມຢໃນກາມ ໃນປະຈບນ

59

ຈດກມເຫ ອຈາກຄວາມຕອງການລວມຍອດ ໄປໃຫຈດເກບຮກສາໂດຍອງໃສພ ນຖານການສະເລຍ ຂອງອດຕາສວນດານຄວາມຕອງການ ເຊງແມນການພະຍາກອນຄວາມຕອງການ

ລວມຄວາມຕອງການລວມຍອດ ແລະ ແບງປະລມານທເຫ ອ ເພ ອຊອກຫາປະລ ມານທຈະແຈກຢາຍໃຫແຕລະຈດເກບຮກສາ

7.4.7 ການຄວບຄມສນຄາໃນສາງໂດຍລວມ ເຖງແມນຈະຕງນະໂຍບາຍສາລບແຕລະສນສວນ ສະໜອງການຄວບຄມສນຄາໃນສາງແຕລະຢາງທແນນອນກຕາມ, ການບລຫານລາຍລະອຽດໃນລະດບນ ມຄວາມສບສນຫຍ ງຍາກ, ສະນນ ວທຄວບຄມສນຄາເປນກມ ມບດບາດສາຄນໃນຂະບວນການຄວບຄມສນຄາໃນສາງ ພາກປະຕບດທຍຍມໃຊກນຫ າຍ ດານການຄວບຄມສນຄາໃນສາງລວມ ແມນເພ ອແຍກກມຜະລດຕະພນ ໃຫເປນກມຈານວນຈາກດ ແລະ ຈາກນນ ສາງນະໂຍບາຍຕາງຫາກໃຫແກແຕລະກມສາຍສນຄາໃນບລສດ ໂດຍທວໄປແລວ ປະກອບດວຍຜະລດຕະພນແຕລະຢາງ ໃນແຕລະຂນຕອນຂອງວງຈອນຊວດຂອງໃຜລາວ ແລະ ພອມຜນສາເລດໃນລະດບການຂາຍທແຕກຕາງກນ, ສງນສາງປະກດການຂອງຜະລດຕະພນ ທເອນວາ: ເສນໂຄງເປຣາໂຕ, ດງຕວຢາງຜະລດຕະພນ 14 ປະເພດ, ຜະລດຕະພນເຫ ານ ໄດຮບຈາກການຈດລະດບ ໂດຍອງຕາມປະລມານຍອດຂາຍ, ຄດໄລເປນເປເຊນສະສມຂອງຍອດຂາຍລວມ ແລະ ຍອດຂາຍລວມຂອງແຕລະປະເພດ ຈາກນນ ເປເຊນເຫ ານໄດຮບການຈດວາງສະແດງໃຫເຫນ ໂດຍເສນໂຄງເປຣາໂຕ ຫ ເສນໂຄງ 80-20 ເສນເປຣາໂຕໄດມາຈາກປະສບການ ທການຂາຍສນຄາຈານວນຫ າຍ ໄດມາຈາກການຂາຍ ຜະລດຕະພນ 2-3 ຊະນດໃນບນດາສາຍຜະລດະພນ ໝາຍຄວາມວາ 80 ຂອງການຂາຍ ໄດຮບມາຈາກ 20 ຂອງສາຍຜະລດຕະພນ ເສນປາເຣໂຕ ມາຈາກກດ 80/20 ຂອງ Pareto ເມ ອປ 1960 ໄດສ ກສາການກະຈາຍຄວາມຮງມໃນເມ ອງMilan ການສ ກສາພບວາ ປະຊາຊນ 20 ຖ ຄອງຊບສນ 80 ແລະ ປະຊາຊນ 80 ຖ ຄອງຊບສນພຽງລະ 20 ການສ ກສາດງກາວຈ ງເປນທມາຂອງກດ 80/20, ກດ 80/20 ນາມາປະໃຊກບການຈດການສນຄາໃນສາງໄດ ຕາຕະລາງທ 9 ຂມນການຂາຍ

ລະຫດ ປະລມານຂາຍ ລາຄາ ມນຄາຂາຍ ອດຕາຂອງມນຄາຂາຍ () (ໜວຍ) (ກບ) 11 5,000 1,50 7,500 2,9 21 1,500 8,00 12,000 4,7 31 10,000 10,50 105,000 41,2 41 6,000 2,00 12,000 4,7 51 7,500 0,50 3,750 1,5 61 6,000 13,40 81,600 32,0 71 5,000 0,75 3,750 1,5 81 4,500 1,25 5,625 2,2 91 7,000 2,25 17,500 6,9101 3,000 2,00 6,000 2,4

60

ນາຂມນຄາຂາຍມາຈາແນກ ດງນ: ສນຄາ ຊນ A ຄ ລະຫດ 31 ແລະ 61 ເທາກບ 20 ຂອງລາຍການສນຄາ ແລະ

ມມນຄາຂາຍ 73.2 ຂອງມນຄາຂາຍລວມ ສນຄາ ຊນ B ໄດແກລະຫດ 21, 41 ແລະ 91 ຫ 30 ຂອງລາຍການສນຄາ

ແລະ ມມນຄາຂາຍ 16.3 ຂອງມນຄາຂາຍລວມ ສນຄາຊນ C ປະກອບດວຍລະຫດ 11, 51, 71, 81 ແລະ 101 ຫ 50 ຂອງ

ລາຍການສນຄາ ແລະ ມມນຄາ 10.5 ຂອງມນຄາຂາຍລວມ

61

ບດທ 8 ບດບາດສາຄນໂລຈສຕກຕຕອງໂສ

ຈດປະສງ ເພ ອໃຫນກສ ກສາ ສາມາດອະທບາຍບດບາດສາຄນຂອງໂລຈສຕກ ແລະ ໂສອປະທານ ໃນແຕລະຂະແໜງການ ແລະ ການສາງມນຄາເພມໃຫສນຄາ ເນ ອໃນ 8.1 ໂສອປະທານແມນຫຍງ ? ຕາມນຍາມໄດອາງອງມາວາ ໂສອປະທານ (Supply Chain) ເປນເລ ອງການເຄ ອນຍາຍ ແລະ ເກບຮກສາຜະລດຕະພນ ຕງແຕຈດເລມຕນ ເຖງປາຍທາງຜບລໂພກ ຂະບວນການໃນແຕລະຂນ (Stage) ໂສອປະທານ ຈະເພມມນຄາສນຄາ ເຊງເກດຈາກການປະສານງານ (Coordination) ຂອງສະມາຊກໂສອປະທານ ແລະ ບລະນະການໂລຈສຕກໃນທກຂນ ຕະຫ ອດເສນທາງໂສອປະທານຢາງມປະສດທພາບ ແລະ ປະສດທຜນ ແລະ ຜທກຽວຂອງໄດປະໂຫຍດຮວມກນ ແນວໃດກຕາມມຫ າຍທານ ໄດຄນຄດກຽວກບນຍາມໂສອປະທານ ຄ :

ທານ Cooper ແລະ ທານ Ellram ໃຫນຍາມ ໂສອປະທານ ດງນ: ໂສອປະທານເປນວທບລະນະການເພ ອຈກດການການເຄ ອນຍາຍສນຄາທງໝດໃນຊອງທາງຈາໜາຍຈາກຜຈາໜາຍ( ບລສດຈາໜາຍ) “ Supplier “ ຈນເຖງລກຄາຄນສດທາຍ.

ທານ Battaglia and Tyndall ໃຫນຍາມ ໂສອປະທານ ດງນ: ໂສອປະທານເປນແນວຄດ ເຊງກນລະຍດທກຽວຂອງກບກບຄວາມເຂາໃຈ ແລະ ການຈດການກດຈະກາຕາງໆຢາງເປນລາດບ ຈາກຜຈາໜາຍໄປເຖງລກຄາ ເຊງເພມຄນຄາຜະລດຕະພນຕະຫ ອດເສນທາງອປະທານ

ທານ Strenger and Coyle ໄດນຍາມ ໂສອປະທານວາ: ໂສອປະທານຄ ການຈດການບລະນາການກດຈະກາໂລຈສຕກ ການແປສະພາບ ແລະ ການບລການຢາງເປນໄປຕາມລາດບ ຈາກຜຈາໜາຍເຖງລກຄາສດທາຍ ເຊງຈາເປນຕການຜະລດສນຄາ ຫ ການໃຫການບລການຢາງມປະສດທພາບ ແລະ ປະສດທຜນ (ສວນໂລຈສຕກນນ ກເປນພຽງພາກສວນໜ ງຂອງໂສອປະທານ) ໂສອປະທານ ປະກອບດວຍຂນຕາງໆ (Stages) ທກຽວຂອງກບການສະໜອງຕອບຄວາມຕອງການຂອງລກຄາໃນແຕລະຂນ ຈະປະກອບດວຍວງຈອນໂສອປະທານ (Supply Chain Cycles) ໃນແຕລະວງຈອນໂສອປະທານຈະເຊ ອມຕ (Interface) ກນ ແລະ ຄວບຄມຂະບວນການອ ນໆ ຈະໃຫການເຄ ອນຍາຍຜະລດຕະພນເປນໄປຕາມການຮຽກຮອງຂອງລກຄາ ໂສອປະທານມສະມາຊກທງທາງກງ ແລະ ທາງອອມຈານວນຫ າຍ ສະມາຊກ ໂສອປະທານ ມຄວາມສາຄນຕບລສດແຕກຕາງກນໄປ ການຈດການໂສອປະທານຂອງບລສດ ຈ ງຕອງແບງສະມາຊກໂສອປະທານຕາມຄວາມສາຄນ ເພ ອທບລສດຈະຈດສນຊບພະຍາກອນຢາງມປະສດທພາບ ແລະ ໃຫໂສອປະທານບນລວດຖປະສງຄ ກາໄລສງສດ ທລະດບບລການລກຄາທລກຄາເພງພໃຈ ໃນບດນຈະໄດເວາເຖງເຄ ອຂາຍໂສອປະທານ (Supply Chain Network), ຂະບວນການໂສອປະທານ (Supply Chain Process) ແລະ ຄວາມສາເລດການຈດການໂສອປະທານ (The Success of Supply Chain Management)

62

ເຄ ອຂາຍໂສອປະທານ ເປນປະໂຫຍດຕປະຕບດການໂສອປະທານ ເຮດໃຫເຂາໃຈເຖງການ ເຄ ອນຍາຍຜະລດຕະພນ ຂມນຂາວສານ ແລະ ເງນ ຕະຫ ອດຈນສາພນລະຫວາງສະມາຊກໂສອປະທານ ໃນຫວຂນຄວບຄມໂຄງສາງໂສອປະທານ ແລະ ສະມາຊກໂສອປະທານ

ໂຄງສາງໂສອປະທານ (Supply Chain Structure): ໂສອປະທານປະກອບດວຍ ໂຄງສາງແນວນອນ (Horizontal Structure) ແລະ ໂຄງສາງແນວຕງ (Vertical Structures) ເຖງຜຈາ ຜຈາໜາຍ ຜຈາໜາຍ ກມທລະກດ ລກຄາ 1 ລກຄາ 2 ລກຄາ ໜາຍ ຊນ 2 ຊນ 1 ຜສດທາຍ ຜະລດຕະພນທຢເຄງກາງ ໂລຈດສຕກບລຫານຈດການ ກະແສຂມນຂາວສານ ກະແສຂອງເງນ ຮບທ 26 ໂຄງສາງ ໂສອປະທານ

1) ໂຄງສາງສາງໂສອປະທານ ແນວນອນ (Horizontal Strucrure) ໃນໂຄງສາງແນວນອນ ສະແດງຈານວນຊນ (Tier) ໂສອປະທານຕາແໜງບລສດທເປນແກນນາ (Focal Firm) ແລະ ການໄຫ ຂອງຜະລດຕະພນ, ການໄຫ ຂອງຂມນຂາວສານ 2 ທດທາງ ແລະ ທລະກາການການເງນ (Fund Flow) ຕາມຮບທ 26 ໂຄງສາງໂສອປະທານຂອງບລສດປະກອບດວຍລກຄາ, ລກຄາຊນທ 1 (Tier Customer) ຄ ຜຄາສງ, ລກຄາຊນທ 2 (Tier 2 Customer) ຄ ຜຄາປກ ແລະ ລກຄາຊນທ 3 (Tier3 Customer) ຄ ຜບລໂພກ ໂຄງສາງໂສອປະທານຂອງບລສດ ນອກຈາກລກຄາ ແລະ ຜຈາໜາຍແລວ ຍງມຜໃຫບລ ການໂລຈສຕກ (Logistics Service Providers) ເຊນ: ຜຮບຂນສງ, ສາງສນຄາ, ຜຮບຈດການເປນນາຍໜາ (Customer Broker) ທກຊນໂສອປະທານ ກຽວຂອງກບຜໃຫການບລການໂລຈສຕກ ບລສດທບມພາຫະນະ ແລະ ສາງສນຄາເປນຂອງຕນເອງ ກຈະໃຊບລການຂອງບກຄນພາຍນອກ

2) ໂຄງສາງໂສອປະທານແນວຕງ (Vertical Structure) ໂຄງສາງໂສອປະທານແນວຕງ ຄ ຈານວນສະມາຊກໂສອປະທານໃນແຕລະຊນ (Tier) ຈານວນສະມາຊກໂສອປະທານແຕລະຊນ ຈະມໜອຍຫ າຍ ຂ ນຢກບອດສະຫະກາ ແລະ ຊອງທາງຈາໜາຍ

1

2

n

3 1

n

n

1

2

n

1

2

n

m

1

n

1

n

1

ເຖງລກຄຜສດທາຍ

63

ຕາແໜງບລສດແກນນາ (Focal Firm): ຕາແໜງບລສດແກນນາຂອງໂສອປະທານ ຈະຢໃນຂອງໂຄງສາງໂສອປະທານໃນແນວນອນກໄດ ໂດຍທວໄປກຈະເປນບລສດຜະລດສນຄາສາເລດຮບ ແຕກບສະເໝໄປ ບລສດແກນນາອາດຢໃກຜຜະລດວດສະດລາຍທາອດ ຫ ຢໃກຜບລໂພກຄນສດທາຍກໄດ ທງນຂ ນຢກບອດສະຫະກາ ແລະ ອານາດຕລອງໃນຊອງທາງຕະຫ າດ ເຊນ: ຜຜະລດສນຄາອປະໂພກບລໂພກ(Consumer Good) ກເຄຍຕລອງຫ າຍ ແລະ ມບດບາດເປນບລສດແກນນ າໃນໂສອປະທານ ສະມາຊກໂສອປະທານ (Supply Chain Member) ໂສອປະທານປະກອບດວຍ ຜຈາໜາຍລກຄາ ແລະ ບລສດລວມເຖງຜໃຫການບລການ ເຊນ: ຜຮບຂນສງສາງສນຄາ, ໂຄງສາງໂສອປະທານຈ ງມເຄ ອຂາຍກວາງຂວາງ ແລະ ແຕກຕາງໄປຕາມອດສະຫະກາ ແລະ ຊອງທາງຕະຫ າດຂອງບລສດ, ຈານວນສະມາຊກໂສອປະທານແຕລະບລສດ ຈະແຕກຕາງກນໄປຕາມ ຂະໜາດອດສະຫະກາ ສະມາຊກໂສອປະທານ ຈະມ 2 ປະເພດ: ສະມາຊກໂສອປະທານຫ ກ ແລະ ຮອງ

8.1.1 ສະມາຊກໂສອປະທານຫ ກ ໝາຍເຖງຜຈາໜາຍ ແລະ ສະມາຊກຮອງ ມຄວາມຫຍງຍາກໃນທາງປະຕບດ ໂດຍທາງທດສະດແລວ ຈະຈາແນກຕາມລາດບຄວາມສາຄນ ສະມາຊກທມຄວາມສາຄນກບບລສດ ທງເປນຜຈາໜາຍ ແລະ ລກຄາຈະເປນສະມາຊກຫ ກ (Tier 1) ຢາງໃດກຕາມສະມາຊກຊນ 1 ບາງລາຍ ອາດຈດເປນສະມາຊກຮອງກໄດ ຖາມຄວາມສາຄນໜອຍ ສະມາຊກຊນ 2 ແລະ 3 ບາງລາຍທມຄວາມສາຄນກບບລສດ ອາດຈະຈດເປນສະມາຊກຫ ກກໄດ ສະມາຊກໂສອປະທານຫ ກ ມຄວາມຄນກບບລສດໃນການເພມຄນຄາໃຫກບລກຄາ ແລະ ຄວາມເພງພໃຈຂອງລກຄາ ບລສດຈະໃຊຊບພະຍາກອນໃນການຈດການຂະບວນການໂສອປະທານກບສະມາຊກຫ ກ ໂດຍມການປະສານງານກນ ເພ ອໃຫການເຄ ອນຍາຍຜະລດຕະພນຈາກຈດເລມຕນ ເຖງປາຍທາງມປະສດທພາບ ແລະ ໃຫແຕລະຊນຂອງໂສອປະທານເພມຄນຄາກບລກຄາ

8.1.2 ສະມາຊກໂສອປະທານຮອງ (Supporting Supply Chain Member) ສະມາຊກໂສອປະທານຫ ກ ແລະ ຮອງ ລວນແຕມຄວາມສາຄນຕການເພມຄນຄາສນຄາ ແລະ ຄວາມເພງພໃຈຂອງລກຄາ ສະມາຊກໂສອປະທານຂອງບລສດທມຄວາມສາຄນຮອງລງໄປ ຈະເປນໜາທຂອງສະມາຊກໂສອປະທານຫ ກທກຽວຂອງ ເຊນ: ສະມາຊກໂສອປະທານຫ ກຊນທ 1 ຈະຈດການຫ ອດທາງ ຂະບວນການໂສອປະທານ (Supply Chain Process): ໂສອປະທານມສະມາ ຊກຈານວນຫ າຍ ສະມາຊກແຕລະຊນມຈານວນແຕກຕາງກນ, ຄວາມສາພນໂສອປະທານມລາດບຊນ ແຕລະຊນຈະສາພນກບຊນທຖດໄປ ຜບລໂພກກບຜຂາຍຍອຍ, ຜຂາຍຍອຍກບຜຂາຍສງ ຄວາມສາພນໂສອປະທານ ເປນຕອງໂສເກາະກຽວເປນຂະບວນການ ຂະບວນການໂສອປະທານປະກອບດວຍການເຊ ອມຕ (Interface) ລະຫວາງຊນ ແລະ ເຊ ອມໂຍງ (Link) ວງຈອນໂສອປະທານຕະຫ ອດເສນທາງ ເພ ອສາງຄນຄາຜະລດຕະພນຕາມຄວາມຕອງການຂອງລກຄາ ແລະ ໃຫໂສອປະທານມກາໄລສງສດ ຊນ ແລະ ການເຊ ອມຕໂສອປະທານ (Supply Chain Stages and Interfaces): ຕາມນຍາມໂສອປະທານ ໂສອປະທານເປນການຈດການເຄ ອນຍາຍ ແລະ ເກບຮກສາຜະ ລດຕະພນ ແຕຈດເລມຕນໄປຈນເຖງຈດບລໂພກ ການເຄ ອນຍາຍຈາກຈດເລມຕນ ຜານຜຜະລດວດສະດ,ຜຜະລດສນຄາ ແລະ ຜຈາໜາຍຊນຕາງໆຈນໄປເຖງຜບລໂພກ, ການເຄ ອນຍາຍຜະລດຕະພນເກດຈາກ

64

ຄວາມຕອງການສນຄາຂອງຜບລໂພກ ຄວາມຕອງການສນຄາຂອງຜບລໂພກ ເຮດໃຫຜຈດຈາໜາຍສງຊ ສນຄາຈາກຜຜະລດ ແລະ ຜຜະລດສນຄາສງຊ ວດສະດຈາກຜຈາໜາຍ (ຜຜະລດ) ຊນໂສອປະທານ (Supply Chain Stages ): ຊນໂສອປະທານເລມແຕຜບລໂພກ ເມ ອຜບລໂພກຊ ສນຄາຈາກຮານຂາຍຍອຍ ສນຄາໃນສາງຮານຂາຍຍອຍຫດລງ ກຈະສງຊ ສນຄາມາແຮໄວ ຈາກຜຂາຍສງ ເມ ອສນຄາໃນສາງຂອງຜຂາຍສງຫດລງ ກຈະສງຊ ຈາກຜຜະລດ ຜຜະລດຈດເຮດແຜນ ແລະ ຕາຕະລາງການຜະລດ ເພ ອຜະລດສນຄາສະໜອງຄວາມຕອງການຂອງລກຄາ ໃນການຜະລດຜຜະລດຕອງການວດສະດຕາງໆເປນປດໃຈການຜະລດ ແລະ ສງຊ ວດຖດບຈາກຜຜະລດວດຖຕາງໆ (Supplier) (Stages) ຂອງໂສອປະທານ ແຕລະວງຈອນມຄວາມພວພນກນເປນລກໂສ ຂະບວນການໂສອປະທານສະແດງເປນລະດບວງຈອນດງນ:

ຮບທ 27 ຊນ ແລະ ການເຊ ອມຕໂສອປະທານ

ຊ ນ (Stages) ການເຊ ອມຕ(Interfaces) ວ ງຈອນ(Cycles)

....... ລກຄາ/ຜຂາຍຍອຍ ວ ງຈອນສ ງຊ ຂອງລກຄາ

........ຜຂາຍຍອຍ/ຜຂາຍສ ງ ວ ງຈອນສ ງຊ ຂອງຜຂາຍຍອຍ

........ຜຂາຍສ ງ/ຜຜະລດ(ບລສ ດ) ວ ງຈອນສ ງຊ ຂອງຜຂາຍສ ງ

......ຜຜະລດ(ບລສ ດ)/ຜຈາໜາຍຊ ນ 1 ວ ງຈອນສ ງຊ ຂອງຜຜະລດ(ບລສ ດ

ຜຈາໜາຍຊ ນ 1/ຜຈາໜາຍຊ ນ 2 ວ ງຈອນສ ງຊ ຂອງຜຈາໜາຍຊ ນ1

.ຜຈາໜາຍຊ ນ2/ຜຈາໜາຍຫ ກ ວ ງຈອນສ ງຊ ຂອງຜຈາໜາຍຊ ນ2

ຜຈາໜາຍຊ ນ2/ຜຈາໜາຍຫ ກ ວ ງຈອນສ ງຊ ຂອງຜ

ລກຄາ

65

ຮບທ 28 ຊນ ແລະ ການເຊ ອມຕໂສອປະທານ 8.2 ວງຈອນສງຊ ຂອງຜບລໂພກ ແລະ ກດຈະກາ (Consumer Order Cycle

and Activitics) ລກຄາສດທາຍໃນຂະບວນການໂສອປະທານ ຄ ຜບລໂພກ ໂດຍປກກະຕຜບລໂພກຊ ຫ ສງຊ ສນຄາຈາກຜຂາຍຍອຍ, ວງຈອນການສງຊ ຂອງຜບລໂພກເປນຂະບວນການເຊ ອມຕ ລະຫວາງຜບລໂພກກບຜຂາຍຍອຍ ລວມເຖງຂະບວນການຕາງໆທກຽວກບການຮບຄາສງຊ ແລະ ການຈດສນຄາໃຫລກຄາ ຈດເລມຕນຂອງວງຈອນຢທລກຄາຊ ຫ ສງຊ ສນຄາ ຈນລກຄາໄດຮບສນຄາ ກດຈະກາວງຈອນສງຊ ຂອງລກຄາສດທາຍ ຫ ຜບລໂພກ ປະກອບດວຍ ລກຄາມາເຖງ (Customer Arrival), ການປະມວນຄາສງຊ (Order processing), ການເອາສນຄາ, ການຂນສງ ແລະ ຮບສນຄາ (Shipping and Receiving) ມຂະບວນການດງໃນຮບລມນ:

ຮບທ 29 ວງຈອນການສງຊ ຂອງຜບລໂພກ ແລະ ກດຈະກາ

ຜຈານາຍຊ ນ1

ຜຈານາຍຊນລກ

ຜຂາຍຍອຍ

ລກຄາສນຄາຜະລດ

ຫ ບລສ ດຜຜະລດ

ຜຈານາຍຊ ນ2

ການສ ງລວມການສ ງຊ ລກຄາມາເຖງ

ສ ງລວມການເລ ອກຊ ການເລ ອກເອ າ,ການຂ ນສ ງ,

ແລະ ຮ ບສນຄາ

ຜຂາຍສ ງ

66

ລກຄາມາເຖງ (Customer Arrival) ລກຄາແມນໝາຍເຖງຜບລໂພກທຕອງການຊ ສນຄາ, ການມາເຖງຂອງລກຄາມຄວາມໝາຍຄວບຄມລກຄາຍາງເຂາມາໃນຮານ ຫ ສງຊ ສນຄາກບບລສດທາງເອເລກໂຕຣນກ (EDI) ຫ ພະນກງານໂດຍກງ

ການສງລວມຄາສງຊ (Order Processing) ການສງລວມ ແລະ ການເລ ອກເອາສນຄາ, ຮານຄາຂາຍຍອຍອາດແຍກເປນຮານຄາປກທລກຄາເລ ອກສນຄາທຕອງການດວຍຕວເອງ, ຊາລະເງນ ແລະ ຮບເອາສນຄາ ກລະນຮານຄາຂາຍຍອຍທມພະນກງານຂາຍໃຫບລການ, ລກຄາແຈງໃຫພະນກງານຂາຍ, ພະນກງານຈບເອາສນຄາໃຫລກຄາ ກລະນຮານຄາຂາຍຍອຍທຂາຍທາງໂທລະສບ, ອນເຕເນດ ແລະ ອ ນໆ ລກຄາສງຊ ໄປທບລສດ ໂດຍແຈງຊະນດແລະ ຈານວນທຕອງການ ພະນກງານຈດບນທ ກລາຍການຊ , ກວດສອບເບງສນຄາ, ກ ານດວນຈດສງ ແລະ ອອກເອກະສານການເງນ

ການຂນສງ ແລະ ຮບສນຄາ (Shipping and Receiving) ວງຈອນສງຊ ຂອງຜບລໂພກໃນຂນຕອນການຂນສງ ແລະ ຮບສນຄາ ຈະແຕກຕາງກບວງຈອນອ ນ, ລກຄາຮບຜດຊອບນາສນຄາກບຕນເອງ ຍກເວນກລະນສນຄາຂະໜາດໃຫຍ ຮານຄາຈະຈດສງໃຫໄປເຖງສະຖານທລກຄາຢ ກລະນການສງຊ ທາງເລກໂຕຣນກ ຜຂາຍຈດສງສນຄາເປນຫບຫ ເພ ອຂນສງສນຄາໃຫລກຄາ ການຈດສງອາດສງເປນວດສະດພນທາງໄປສະນ ຫ ຜຮບສງວດສະດພນ ວງຈອນສງຊ ຂອງຜບລໂພກ ເປນການເຊ ອມຕລະຫວາງຜບລໂພກ ກບຮານຂາຍຍອຍປະຕບດຕາມວງຈອນນ ກຽວຂອງກບວທການສງຊ ແລະ ຂະບວນການທລະກດຊອງຮານຄາຂາຍຍອຍ ການເຊ ອມຕທບມຂອບເຂດ ແລະ ກດຈະກາ ວງຈອນທປະສານກນ ຫ ກດຈະການຈະເຮດໃຫວງຈອນໂສອປະທານມປະສດທພາບ

8.2.1 ວງຈອນສງຊ ຂອງຜຂາຍຍອຍ ແລະ ກດຈະກາ (Retailer Order Cycle and Activitics)

ວງຈອນສງຊ ຂອງຜຂາຍຍອຍ ປະກອບດວຍກດຈະກາລກສງຊ (Customer Order), ການສງຄ າຊ (Order Transmission), ການຮບຄາຊ ສງຊ (Order Receiving), ການສງລວມການສງຊ (Order Processing), ການເລ ອກເອາ ແລະ ຫບຫ (Order Picking and Packing) ແລະ ການຂນສງ ແລະ ສງມອບ (Order Shipping and Delivery) ວງຈອນສງຊ ຂອງຜຂາຍຍອຍ ເປນການເຊ ອມຕລະຫວາງຜຄາຍອຍ ແລະ ຜຄາສງ ປະຕບດການວງຈອນນ ກຽວຂອງກບວທການສງຊ ແລະ ຂະບວນການທລະກດຂອງຜຄາຍອຍ ອາດສງຊ ຕາມຊວງເວລາ ວທການສງຊ ເຮດໄດຫ າຍວທ ການສງຊ ທາງ EDI ຂມນຂາວສານ ຈະເຊ ອມໂຍງກນແບບສອງທາງ ເຮດໃຫການເຊ ອມຕວງຈອນມປະສດທພາບ ລວມທງສະໜບສະໜນການສະໜອງບລການໂລຈສຕກພາຍໃນອງກອນ ແລະ ການປະສານງານລະຫວາງຜຄາສງອກດວຍ

67

ຮບທ 30 ວງຈອນສງຊ ຂອງຜຄາຍອຍ ແລະ ກດຈະກາ ໂດຍທວງຈອນສງຊ ຂອງຜຄາຍອຍຂອງໂສອປະທານ ເໝ ອນກບວງຈອນສງຊ ຂອງ ໂລຈສຕກ ກດຈະກາຕາງໆຂອງວງຈອນນເໝ ອນກນ ຄ ທໄດຮຽນມາແລວໃນບດກອນ

8.2.2 ວງຈອນສງຊ ຂອງຜຄາສງ ແລະ ກດຈະກາ (Wholesaler Order Cycle and Activities)

ລກຄາຂອງຜຄາສງ ຄ ຜຄາຍອຍ ເມ ອຜຄາຍອຍສງຊ ສນຄາ ຈະມຜນໃຫສນຄາໃນສາງຂອງຜຄາສງຫດລງ ຜຄາສງຈ ງຕອງສງສນຄາມາຕ ມແຮໄວຈາກຜຜະລດສນຄາ ວງຈອນການສງຊ ຂອງຜຄາສງ ເປນການເຊ ອມລະຫວາງຜຄາສງກບຜຄາຍອຍ, ວງຈອນນກຽວຂອງກບວທການສງຊ ແລະ ຂະບວນການທລະກດຂອງຄາສງ ແລະ ຜຜະລດສນຄາ

8.2.3 ວງຈອນຈດຊ ວດສະດຂອງຜຜະລດສນຄາ ແລະ ກດຈະກາ (Manufacturer Procurement Cycle and Activities)

ວງຈອນຈດຊ ມຈດເລມຕນຈາກຜບລໂພກຊ ສນຄາ ຜບລໂພກ ຊ ສນຄາຈາກຮານຂາຍຍອຍ ເຮດໃຫສນຄາໃນສາງຮານຂາຍຍອຍໝດ ຫ ເຫ ອໜອຍ ຮານຂາຍຍອຍກຕອງສງຊ ສນຄາມາຕ ມແຮໄວຈາກຜຂາຍສງ ຜຂາຍສງສງຊ ສນຄາຈາກຜຜະລດ ຜຜະລດທາການຜະລດ ແລະ ສງຊ ວດສະດຈາກຜຈາໜາຍຕາງໆ

ການຮ ບຄາສ ງຊ

ການສ ງຄາສ ງຊ ຄາສ ງຊ ຂອງລກຄາ

ການສ ງລວມຄາສ ງຊ ການຄ ດເລ ອກ ແລະ

ຫບຫ

ການຂ ນສ ງແລະ

ສ ງມອບ

68

ຮບທ 31 ວງຈອນການຈດຫາຂອງຜຜະລດ (ບລສດ) ແລະ ກດຈະກາ

ກດຈະກາວງຈອນສງຊ ວດສະດປະກບດວຍ: ການເລ ອກແຫ ງຊ (Sourcing), ການສງຊ (Order Placement), ການຂນສງ (Transportation) ແລະ ການຮບວດສະດ (Receiving)

8.2.4 ວງຈອນຈດຊ ວດສະດຂອງຜຈາໜາຍ ແລະ ກດຈະກາ (Supplier Procurement Cycle and Activities)

ຜຜະລດຊນສວນ ປະກອບປດໃຈການຜະລດດງກາວ ຜຈາໜາຍຈະຈດຊ ຈາກຜຈາໜາຍໃນຊນຖດໄປ ນນຄ ຜຈາໜານຊນທ 2 ເຊງອາດຈະເປນວດຖດບ ເພ ອນາມາໃຊຜະລດວດສະດໃຫກບລກຄາ ຜຜະລດສນຄາສາເລດຮບ ຊນທ 2 ຈດຊ ຈາກຜຈາໜາຍຊນທ 3 ແລະ ຕໄປຕາມລາດບ ຈນເຖງຜຜະລດຕນທາງ ການເຊ ອມຕວງຈອນ ຈະເປນລະຫວາງຜຈາໜາຍຊນທ 1 ກບຜຈາໜາຍຊນທ 2,ການເຊ ອມຕທບມຂອບເຂດ ຈະຕອງມການປະສານງານກນ ແລະ ໃຊເທກໂນໂລຍຂມນຂາວສານ ພອມທງການບລການໂລຈສພາຍໃນອງກອນ

ວງຈອນຈດຊ ວດສະດຂອງຜຜະລດສນຄາ ແລະ ກດຈະກາ (Manufacturer Procurement Cycle and Activities) ວງຈອນຈດຊ ມຈດເລມຕນຈາກຜບລໂພກຊ ສນຄາ, ຜບລໂພກຊ ສນຄາຈາກຮານຂາຍຍອຍ ເຮດໃຫສນຄາໃນສາງຂາຍຍອຍໝດ ຫ ເຫ ອໜອຍ ຮານຄາຍຂາຍຍອຍກຕອງສງຊ ສນຄາມາເຕມໄວຈາກຜຂາຍສງ, ຜຜະລດຂາຍສງສນຄາຈາກຜຜະລດ, ຜຜະລດທາການຜະລດ ແລະ ສງຊ ຈາກຜຈາໜາຍຕາງໆ ກດຈະກາວງຈອນການຈດຊ ວດຖ ປະກອບດວຍການເລ ກອສະຖານທຊ (Sourcing), ການສງຊ (Ordder Placement), ການຂນສງ (Transportation). ວງຈອນຈດຊ ວດຖຂອງຜຈາໜາຍ ແລະ ກດຈະກາເໝ ອນກນກບວງຈອນຈດຊ ວສະດຂອງໂລຈສຕກ

ວງຈອນສງຊ ວສະດຂອງຜຈາໜາຍ (ຜຜະລດ) ແລະ ກດຈະກາ (Supplier Procurement CycleAnd Activities) ຜຜະລດສນສວນ ຫ ຜປະກອບ ຕອງໃຊປດໃຈການຜະລດ ໄດແກ: ວດຖດບ ສນສວນ ຫ ສວນປະກອບປດໃຈການຜະລດດງກາວ ຜຈາໜາຍຈະຈດຊ ຈາກຜຈາໜາຍໃນຊນຖດໄປ ນນຄ ຜຈາໜາຍຊນທ 2 ເຊງຈະກາຍເປນວດຖດບ ສນສວນ ຫ ສວນປະກອບເພ ອນາມາໃຊຜະລດວສະດໃຫກບລກຄາ ນນຄ ຜຈາໜາຍຊນທ 2 ຈດຊ ຈາກຜຈາໜາຍຊນທ 3 ແລະ ຕໄປຕາມລາດບຈນເຖງຜຜະລດຕນທາງ

ການສ ງຊ

Order Placement

ເລ ອກແຫ ງຊ

Sourcing

ການຂ ນສ ງ

Transportation ການຮ ບ

Receiving

69

8.2.5 ການເຊ ອມໂຍງກະບວນໂສອປະທານ (Supply Chain Process Linkage) ໂສອປະທານປະກອບດວຍຂະບວນການຕາງໆ ຂະບວນການເກດຂ ນທຈດເຊ ອມຕ (Interface) ລະຫວາງຊນຂອງໂສອປະທານ ການເຊ ອມຕປະກອບເປນເປນວງຈອນ ໂສອປະທານ, ວງຈອນໂສອປະທານ ປະກອບດວຍກດຈະກາຕາງໆໃນອງກອນ ແລະ ອງກອນພານນອກ ກດຈະກ າເຫ ານຈະຕອງມການພດທະນາ ແລະ ປະສານງານ ເພ ອໃຫມການເຊ ອມໂຍງກນ ເຊງແມນການເຊ ອມຕລະຫວາງຜບລໂພກ ແລະ ຜຂາຍຍອຍ, ຜຂາຍຍອຍກບຜຂາຍສງ, ຜຂາຍສງກບຜຜະລດ, ຜຜະລດກບຜຈາໜາຍ ແລະ ຜຈາໜາຍກບຜຈາໜາຍ ແລະ ເຊ ອມຕໄປຈນເຖງຜຈາໜາ ຍຕນທາງ ການເຊ ອມຕບມຂອບເຂດຈະເຮດໃຫການເຄ ອນຍາຍວດສະດ ແລະ ສນຄາຕະຫ ອດໂສອປະທານມປະສດທພາບ ຄວາມສາເລດ ທຈະໃຫມຄວາມເຊ ອມໂຍງໃນຂະບວນການໂສອປະທານ ຕະຫ ອດທາງຜະລດຕະພນ ຂ ນຢກບການປະສານງານໃນທກຊນໂສອປະທານ, ການປະສານຈະເກດຂ ນກເມ ອສະມາຊກໂສອປະທານມການແບງຂມນ ແລະ ກາໄລ ໂສອປະທານກມການແບງປນລະຫວາງຜມສວນໄດເສຍຢາງເປນທາ ແລະ ມຄວາມໄວວາງໃຈເຊງກນ ແລະ ກນ ລະບບໂສອປະທານຂອງອງການກຈະມປະສດທພາບ ແລະ ປະສດທຜນທຍ ນຍງ ນນຄ ໂສອປະທານຈະບນລກາໄລລວມສງສດ ແລະ ລກຄາມຄວາມເພງພໃຈ

8.3 ຄວາມສາເລດການຈດການໂສອປະທານ (The Success of Managing

Supply Chain) ໂສອປະທານຂອງບລສດ ປະກອບດວຍສະມາຊກທງກຽວຂອງໂດຍກງ ແລະ ທາງອອມ ຈານວນຫ າຍ ສະມາຊກຈານວນໜ ງໃກຊດກບບລສດ ໄດແກ: ບນດາລກຄາທຊ ສນຄາໂດຍກງຈາກບລສດ ແລະ ຜຜະລດວດຖຂາຍໃຫບລສດ ສະມາຊກເຫ ານເປນສະມາຊກຊນ 1 (Tier 1) ແລະ ຕຖດໄປເຖງຜຜະລດ ວສະດຕນທາງ ແລະ ຜບລໂພກສດທາຍ ເປນຫຍງຈ ງຈາເປນຕອງຈດການໂສອປະທານ (Why to Manage Supply Chain) ໂສອປະທານມຄວາມສບຊອນ ບລສດຈະຕອງໃຊຊພະຍາກອນ ເພ ອຈດການໂສອປະທານຂອງບລສດ ກເພ ອໃຫໂລຈສຕກມປະສດທພາບ ເພ ອໃຫລກຄາຕດສນໃຈຊ ສນຄາ ເພະຄນລກສະນະຜະລດຕະພນ, ລາຄາ ແລະ ການບລການ ການຕດສນໃຈຂອງລກຄາປະກອບດວຍປດໃຈດງນ:

1) ຜະລດຕະພນ (Product) 2) ລາຄາ (Price) 3) ການບລການລກຄາ (CustomerService) ຄວາມເພງພໃຈຂອງລກຄາ ນອກຈາກຕວ

ຜະລດຕະພນ ແລະ ລາຄາທເໝາະສມແລວ ລກຄາຍງຕອງການຫາຊ ໄດຕາມສະຖານທຕອງການ ແລະ ໃນເວລາທຕອງການ,ສະນນ ການບລການຕອງສາມາດໃຫການບລການທເຊ ອໄດ

4) ການອອກແບບໂສອປະທານ (Supply Chain Design) ເພ ອທຈະໃຫສນຄາມຄນຄາ (Value) ສງສດ ໂດຍໃຫການເຄ ອນຍາຍຜະລດຕະພນ, ຂມນຂາວສານ ແລະ ເງນລະຫວາງຊນຕາງໆຂອງໂສອປະທານ ມປະສດທພາບ ອນຈະເຮດໃຫໂສອປະທານມກາໄລສງສດ, ເພ ອໃຫບນລຄວາມສາເລດການຈດການໂສອປະທານ ບລສດຈະຕອງອອກແບບໂສອປະທານໃຫສອດຄອງ ກບກນລະຍດການແຂງຂນ ການອອກແບບໂສອປະທານ ມລາດບຊນດງນ:

70

8.3.1 ການວເຄາະເຄ ອຂາຍ (Supply Chain Network Analysis) ເຄ ອຂາຍໂສອປະທານມຄວາມສບຊອນ ໂດຍຂ ນຢກບຈານວນຊນ (Tier), ຈານວນສະມາຊກໃນແນວນອນ (Horizontal ) ແລະ ແນວຕງ (Vertical Member), ຈານວນຊນ ແລະ ຄວາມຍາວ ຂ ນຢກບນະໂຍບາຍຊອງທາງການຈດຈາໜາຍ ແລະ ວທການຜະລດ ການວເຄາະເຄ ອຂາຍມຄວາມໝາຍທຈະໄດເຂາໃຈໂສອປະທານຂອງບລສດໃນເລ ອງ

ນະໂຍບາຍການຜະລດ: ບລສດຈະຜະລດວສະດເອງ (To make) ຫ ຊ (To buy) ບລສດຈະຜະລດວດຖຊະນດໃດ, ຢໃສ ແລະ ຊ ວສະດອນໃນຈາກໃຜ ແລະ ຢໃສ

ນະໂຍບາຍຊອງທາງຈາໜາຍ (Distribution Channel) ບລສດຈະເລ ອກຊອງທາງຈາໜາຍແບບໃດ, ຂາຍຜານຜຂາຍສງ ຫ ຜຈດຈາໜາຍ ຫ ຂາຍຜານຜຂາຍຍອຍ

ເຄ ອຂາຍໂສອປະທານ ໂສອປະທານມຈກຊນ (Tier) ແຕລະຊນມສະມາຊກເທາໃດ ແລະ ຈາແນກເປນສະມາຊກທມຄວາມສາຄນກບບລສດ (Primary Members) ແລະ ສະມາຊກທມຄວາມສາຄນຮອງລງມາ (Supporting Member)

ຕາແໜງບລສດໃນໂສອປະທານ ບລສດຢໃນຕາແໜງໃດຂອງໂສອປະທານ ແລະ ມອານາດຕລອງໃນໂສອປະທານຢາງໃດ

ຜຂາຍວສະດ (Supplier) ຜຂາຍວສະດໂດຍກງໃຫບລສດ (Tier 1 Suppliers) ມລາຍໃຫຍຈກລາຍ, ໂຮງງານຜຈ າໜາຍຕງຢໃສ ແລະ ອ ນໆ.

8.3.2 ກນລະຍດ ໂສອປະທານ (Supply Chain Structure) ຂມນການວເຄາະເຄ ອຂາຍຂອງໂສອປະທານ ຊວຍໃຫບລສດ ເຫນພາບລວມຂອງຂະບວນການຜະລດ ແລະ ການຈດຈາໜາຍ ຕງແຕຜຜະລດທາອດ ໄປເຖງຜບລໂພກ ແລະ ຍງຊວຍໃຫບລສດເຂາໃຈ ກຽວຂອງລະຫວາງສະມາຊກທມຄວາມສາຄນກບບລສດໄດ ຈາກຂມນດງກາວ ນາມາໃຊການດກນລະຍດເລ ອງ:

ໂຄງສາງໂສອປະທານ (Supply Chain Structure) ທຕງໂຮງງານ ແລະ ສາງເກບມຽນ (Plan and Warehouse Location) ການວາງແຜນໂສອປະທານ (Supply Chain Planning) ຂະບວນການໂສອປະທານ (Supply Chain Process)

8.3.3 ການປະສານງານ (Coordination) ການປະສານງານເປນປດໃຈທສາຄນ ທຈະເຮດໃຫການເຊ ອມຕຊນໂສອປະທານແບບບມພມແດນ, ການມຮອຍຕລະຫວາງຊນໂສອປະທານ ເກດຂ ນໃນການເຄ ອນຍາຍຜະລດຕະພນ, ຂມນຂາວສານ ແລະ ເງນ ຖາເກດຄວາມຫ າຊາໃນຈດເຊ ອມຕ ຈະເຮດໃຫເກດພາວະຂາດແຄນສນຄາໃນໂສອປະທານ ສະມາຊກໂສອປະທານ ແລະ ຜບລໂພກຈະໄດຮບຜນກະທບ

8.3.4 ການແລກປຽນຂມນ (Information Sharing) ຄວາມສນເສຍໃນລະບບໂສອປະທານ ຄ ພາວະຜນກະທບຈາກຂມນບມຄວາມຈງ(Bullwhip Effect) ແລະ ພາວະສນຄາໝດທແຮໄວ ຍອນໄດຂມນບຈງຄ ພາວະສນຄາໃນສາງຫ າຍເກນໄປ ຫ ບມສນຄາສາເລດຮບຂາຍໃຫຜບລໂພກ ການເກດພາວະດງກາວກເນ ອງມາຈາກ ແຕລະຊນໃຊຂມນຕາງກນ ແລະ ເປນຂມນບມຄວາມຈງ ສະນນ ພະຍາກອນອປະສງຂມນຈາກຈດຂາຍ ເປນຂມນປະຈບນ(Real Time) ເຊງມຄນຄາ ແລະ ມຄວາມຖ ກຕອງ ການພະຍາກອນອປະສງໂດຍໃຊຖານຂມນດຽວກນ(ຂມນຈາກຈດຂາຍ) ຈະສາມາດກາຈດພາວະຄວາມສນເສຍທກາວມາໄດ

71

8.3.5 ຄວາມໄວວາງໃຈ ແລະ ການແບງປນຜນປະໂຫຍດ (Trust and Benefit Sharing)

ການປະສານງານ ແລະ ການແບງປນຂມນລະຫວາງສະມາຊກໂສອປະທານ ເປນເລ ອງຍາກ, ມຄວາມຍາກລາບາກ ເກດມາຈາກຄວາມໄວວາງໃຈກນ ແຕລະຝາຍມຄວາມຫວາດລະແວງວາ ອກຝາຍໜ ງຈະສວຍໂອກາດເອາຜນປະໂຫຍດ ຫ ໄດປະໂຫຍດແຕຝາຍດຽວ ຄວາມບໄວວາງໃຈກນ ເປນອປະສກຕຄວາມສາເລດຂອງການຈດການໂສອປທານ ສະນນ ແກນນາໂສອປະທານມບດບາດສາຄນດວຍການສະແດງອອກ ແລະ ການປະຕບດບເອາລດເອາປຽບຜກຽວຂອງ, ຄວາມອດທນ ແລະ ມງໝນທໃຊເວລາເປນປດໃຈທຈະເຮດໃຫປະສບຜນສາເລດ