promoting inclusive teacher education: …...1 ປ ມຄ ມ ໂຄສະນາ ເຫ ມທ 5...

5

ການສງເສມການສກສາຮຽນຮວມໃນການສາງຄວທສດສອນ

5


ໂດຍ: ອຽນ ກບລານ (Ian Kaplan) ແລະ ອງກຣດ ລວສ (Ingrid Lewis)

Published in 2014 by the United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization 7, place de Fontenoy, 75352 Paris 07 SP, France

and

UNESCO Bangkok Office

© UNESCO 2014

ISBN 978-92-9223-489-8 (Print version) ISBN 978-92-9223-490-4 (Electronic version)

This publication is available in Open Access under the Attribution-ShareAlike 3.0 IGO (CC-BY-SA 3.0 IGO) license (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/igo/). By using the content of this publication, the users accept to be bound by the terms of use of the UNESCO Open Access Repository (http://www.unesco.org/open-access/terms-use-ccbysa-en).

The designations employed and the presentation of material throughout this publication do not imply the expression of any opinion whatsoever on the part of UNESCO concerning the legal status of any country, territory, city or area or of its authorities, or concerning the delimitation of its frontiers or boundaries.

The ideas and opinions expressed in this publication are those of the authors; they are not necessarily those of UNESCO and do not commit the Organization.

Open Access is not applicable to non-UNESCO copyright photos.

Copy-editing: Sandy Barron Design/Layout: Warren Field

TH/DOC/APL/14/042-300

http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/igo/

http://www.unesco.org/open-access/terms-use-ccbysa-en

ສາລະບານພາກສະເໜ ................................................................................................................. 1

ວທສດສອນໝາຍຄວາມວາແນວໃດ? ......................................................................... 1

ເປນຫຍງວທສດສອນການສກສາຮຽນຮວມຈງເປນປະເດນສຳຄນສຳລບການໂຄສະນາສງເສມ? ........2

ບນຫາທາທາຍ 1: ການຍອມຮບຄວາມແຕກຕາງທຫາກຫາຍຂອງຜຮຽນ ................................ 4

ການວເຄາະສະພາບການ ....................................................................................... 4

ເປາໝາຍຂອງການໂຄສະນາສງເສມ .......................................................................... 5

ບນຫາທາທາຍ 2: ທກສະໃນການສອນ ແລະ ວທສດສອນ .............................................. 14


ເປາໝາຍຂອງການໂຄສະນາສງເສມ ........................................................................ 18

ບນຫາທາທາຍ 3: ການປະຕບດຕວຈງ, ການສອງແສງຄນ ແລະ ການສະໜບສະໜນ ......... 29


ເປາໝາຍຂອງການໂຄສະນາສງເສມ ........................................................................ 31

ຈະຮໄດແນວໃດວາວຽກງານໂຄສະນາສງເສມນນມຜນກະທບດານບວກ ............................... 37

ເອກະສານຊອນທາຍ .................................................................................................. 38

V

1

ປມຄມໂຄສະນາ ເຫມທ 5

ພາກສະເໜ ປມຄມເພອການໂຄສະນາສງເສມສະບບນ ເຊງມຫວຂກຽວກບ “ວທສດສອນ” ເປນສະບບທ 5 ຂອງຊດປມຄມທງໝດ 5 ເຫມທສາງຂນເພອ “ສງເສມການສກສາຮຽນຮວມໃນການສາງຄ”. ປມຄມດງກາວນ ແມນສາມາດນຳໃຊໄດເລຍ ຫ ຈະໃຊປະກອບກບປມຄມອກ 4 ເຫມທຍງເຫອ ຄ: ເຫມທ 1 ‘ພາກສະເໜ’, ເຫມທ 2 ‘ນະໂຍບາຍ’, ເຫມທ 3 ‘ຫກສດ’ ແລະ ເຫມທ 4 ‘ວດຖອປະກອນ’.

ໃນນ ປມຄມເຫມນ ແມນໄດເນນໜກໃສບນຫາສງທາທາຍ ແລະ ອປະສກຕາງໆໃນຂງເຂດວທ ການສດສອນທນຳໃຊໃນການສາງຄ. ນອກຈາກນ ຍງໄດສະເໜຍດທະສາດ ແລະ ວທການແກໄຂບນຫາ ຕາງໆໃຫແກສະຖາບນສາງຄ, ກະຊວງສກສາທການ ແລະ ກລາ ແລະ ພາກສວນທກຽວຂອງ ທາງດານການສກສາ ເພອໂຄສະນາສງເສມສະໜບສະໜນການປບໃຫແທດເໝາະ, ການພດທະນາ ແລະ ການຈດຕງປະຕບດວທສດສອນການສກສາຮຽນຮວມ.

ວທສດສອນໝາຍຄວາມວາແນວໃດ?

ປມຄມສງເສມການສກສາຮຽນຮວມເຫມນ ໄດຄນຄວາ ກຽວກບວທສດສອນຢໃນການສາງຄ ແລະ ຜານການສາງຄກອນໄປປະຈຳການ, ໝາຍຄວາມວາ ວທສດສອນທໃຊສອນຢໃນສະຖາບນສາງຄ ແລະ ວທສດສອນທຄາດຫວງວານກຮຽນຄ ຈະຕອງໄດນຳໃຊວທສດສອນໃນເວລາລງຝກ ຫດສອນ ແລະ ສອນຕວຈງໃນເວລາເປນຄສອນ. ຄຳວາວທສດສອນໃນປມຄມເຫມ ແມນໝາຍເຖງວາ ‘ຈະສອນຄແນວໃດ’ ເຊນ: ຈະວາງແຜນການຮຽນ-ການສອນ, ການຈດຕງການສອນ, ການດຳເນນການສອນ, ການປະເມນການສອນຢໃນສະຖາບນການສາງຄ, ໂຮງຮຽນ ແລະ ຊມຊນເປນໄປຄແນວໃດ. ວທສດສອນນ ແມນກຽວຂອງໂດຍກງກບວທເອາການສກສາຮຽນຮວມ ເຂາສ “ໂລກແຫງຄວາມເປນຈງ” ຂອງສະຖາບນສາງຄ, ຂອງໂຮງຮຽນ ແລະ ຊມຊນ.

ວທສດສອນນແມນມສວນພວພນ ແລະ ສະໜບສະໜນເຊງກນ ແລະ ກນ ກບຫກສດການ ສກສາຮຽນຮວມ. ໝາຍຄວາມວາ ຫກສດການສກສາຮຽນຮວມສະໜອງຂອບວຽກລວມ ເຊງໃນຂອບ ວຽກລວມນ ວທສດສອນການສກສາຮຽນຮວມໄດຖກປະຕບດ (ລາຍລະອຽດເພມເຕມກຽວກບຫກສດ ໃຫເບງປມຄມກຽວກບ ການໂຄສະນາສງເສມ ເຫມທ 3). ເຖງວາຄອາດຈະມຫກສດທມເນອໃນ ແລະ ໂຄງສາງຂອງການສກສາຮຽນຮວມ “ທຄບຖວນ” ແລວກຕາມ, ຖາຫາກຄບຮວທການສດສອນການ ສກສາຮຽນຮວມ ກຖວາການຮຽນ-ການສອນການສກສາຮຽນຮວມບສາມາດດຳເນນໄປໄດຕາມຄວາມ ເປນຈງຂອງຫອງຮຽນ.

ໃນປມຄມ ສງເສມການສກສາຮຽນຮວມເຫມນ ຈະລງເລກໃສວທສດສອນການສກສາຮຽນ ຮວມທມສວນພວພນກບ:• ວທ ແລະ ທກສະໃນການສດສອນ-ໃນນຕອງຮບປະກນວາ ວທການຮຽນ-ການສອນໃນການສາງຄ

ແລະ ຜານການສາງຄແມນສາມາດມຄວາມຍດຍນໄດ, ແມນການເອານກຮຽນເປນໃຈກາງ ແລະ ແມນການຮຽນຮວມຂອງນກຮຽນທມຄວາມຕອງການທແຕກຕາງກນ; ນກຮຽນຄໄດຮບ

2

ການສງເສມການສກສາຮຽນຮວມໃນການສາງຄ: ວທສດສອນ

ການຊກຍໃຫສາງຊບພະຍາກອນທພວພນກບທອງຖນຂອງພວກເຂາເອງ, ຊກຍໃຫເຂາໃຈ ແລະ ປະຕບດຮບແບບ ການປະເມນຄວາມຮຂອງນກຮຽນໃນເວລາຮຽນ;

• ການປະຕບດຕວຈງ, ການສອງແສງຄນ ແລະ ການສະໜບສະໜນ-ຕອງຮບປະກນວາ ນກຮຽນຄມໂອກາດໃນການສດສອນຕວຈງ ແລະ ໄດມການສອງແສງສະທອນຄນ ໂດຍນຳໃຊ ການວໄຈພາກປະຕບດ ແລະ ນກຮຽນຄຕອງໄດຮບການຊກຍສງເສມຢາງຖກຕອງ ແລະ ຕເນອງ ຕະຫອດໄລຍະການຮຽນຂອງພວກເຂາ, ນກຮຽນຄຕອງໄດຮຽນທກສະການສດສອນ ສະເພາະເພອເຮດໃຫການສດສອນຂອງພວກເຂາມການຮຽນຮວມກນຫາຍຂນ ເຊນ: ຄວາມສະເໝພາບລະຫວາງຍງ-ຊາຍ, ເດກພການ, ພາສາ ແລະ ອນໆ.

ເປນຫຍງວທສດສອນການສກສາຮຽນຮວມຈງເປນປະເດນສຳຄນ ສຳລບການໂຄສະນາສງເສມ? ໃນທສດ ການສກສາຮຽນຮວມແມນຂນກບການປະຕບດຕກນຂອງມະນດ (ຄນ) ທເກດຂນພາຍໃນ ລະບບການສກສາ ແລະ ສງຄມ. ສວນໃຫຍວທສດສອນແມນສກສາ ແລະ ບງບອກເຖງການປະຕບດຕກນຂອງຄນທເກດຂນ ຢໃນສະຖາບນສາງຄ, ໂຮງຮຽນ ແລະ ຊມຊນ ແລະ ເປນພນຖານທສຳຄນ ຂອງການສກສາຮຽນຮວມ ພອມທງເປນເນອໃນຫກໆ ທຕອງໄດໂຄສະນາສງເສມ. ວທສດສອນຂອງການສກສາຮຽນຮວມເປນວທທາງທຄສອນສາມາດນຳເອາແນວຄວາມຄດ, ທດສະດ ແລະ ເຕກນກການ ສກສາຮຽນຮວມເຂາໃນການສດສອນຕວຈງ. ແຕວທການສດສອນດງກາວ ແມນຍງເປນສງທທາທາຍ ໃນການປະຕບດການສດສອນຕວຈງຢ (ໂດຍສະເພາະແມນຄ ແລະ ນກຮຽນຄຜທມປະສບການໜອຍ ທາງດານການສດສອນໃນການຮຽນເປນຄຂອງພວກເຂາ). ວທສດສອນການສກສາຮຽນຮວມ ຕອງໄດຮບ ການປະຕບດຕວຈງ ແລະ ຕອງໄດຮບການສະໜບສະໜນໄປຄຽງຄກບການໂຄສະນາສງເສມ, ຕອງຮບປະກນໃຫການສກສາຮຽນຮວມໄດມການຮບຮ, ເຂາໃຈ, ນຳໃຊຢາງກວາງຂວາງ ແລະ ລະອຽດອອນ. ໃນທສດການສກສາຮຽນຮວມຕອງມປະສດທຜນທດ.

ການສກສາຮຽນຮວມພວພນກບທຳມະຊາດ ແລະ ຄນນະພາບຂອງການຮຽນ-ການສອນ. ຄວາມຈງແລວ ‘ວທການແມນຂຄວາມ’. ໝາຍຄວາມວາເມອວທການສດສອນເປນການຮຽນຮວມໃນ ດານຮບແບບ ແລະ ໜາທ, ການປະຕບດວທການສດສອນດງກາວໄດກາຍເປນວທການໂຄສະນາ ການສກສາການຮຽນຮວມ ແລະ ເປນແຮງດນໜງຂອງແນວຄວາມຄດ ແລະ ຄາດໝາຍຜນໄດຮບຂອງ ປະສບການໃນການຮຽນທມຄນນະພາບເພອທກຄນ. ຕວຢາງ: ຖາຄຜໜງສາມາດສອນນກຮຽນທມ ຄວາມສາມາດແຕກຕາງກນຢໃນຫອງຮຽນ (ຮວທການສດສອນການສກສາຮຽນຮວມເປນຫກ) ເຊງນກ ຮຽນທມຄວາມສາມາດແຕກຕາງກນສາມາດໃຫການຊວຍເຫອເຊງ ແລະ ກນ. ຄວາມສາມາດສອນໃນທນ ບພຽງແຕຈະເປນການຊກຍນກຮຽນ ແລະ ພດທະນາການຮຽນໃນຕວຈງ, ແຕຍງເປນການສາທດໃຫເຫນ ເຖງຄວາມສາມາດ ແລະ ຜນປະໂຫຍດຂອງນກຮຽນທມຄວາມສາມາດແຕກຕາງກນໃນການຮຽນຮວມ ກນເຊນ: ຄວາມສາມາດນເປນແບບຢາງໃນການສດສອນການສກສາຮຽນຮວມຕວຈງ.

ເພອບນລວທສດສອນສກສາຮຽນຮວມທສອດຄອງກບຫກສດ ແລະ ໃຫການສະໜບສະໜນ ຫກສດ, ບນດາວທການສດສອນຕອງໄດບນລຈດປະສງທວາງໄວ. ໃນພາກຕໄປຂອງປມຄມນ ແມນ

3


ຈະໄດຍກໃຫເຫນຈດປະສງຈຳນວນໜງທໄດຄນພບຢໃນບດຄນຄວາ1 ຫວາງບດນມານ. ຈດປະສງດງ ກາວນປະກອບມຄ: • ການນຳໃຊວທການທເປນລະບບ ເພອຍອມຮບຄວາມແຕກຕາງທຫາກຫາຍຂອງຜຮຽນ ແລະ

ການກຳນດອປະສກຕາງໆທມຕການສກສາຮຽນຮວມ;• ການສງເສມ ແລະ ອຳນວຍຄວາມສະດວກໃຫແກການສດສອນໂດຍເອານກຮຽນເປນໃຈກາງ;• ນຳໃຊວທການຮຽນ-ການສອນທຫາກຫາຍ ແລະ ການມສວນຮວມຂອງນກຮຽນ ແລະ ຫກເວນ

ການໃຊວທການສດສອນຫາຍເກນໄປເຊງບເໝາະສມກບນກຮຽນຈຳນວນໃດໜງ;• ນຳໃຊວທການສດສອນທຊກຍຄສອນໃຫມຫວຄດປະດດສາງ ແລະ ດດປບເນອໃນຫກສດ

ແລະ ອປະກອນການຮຽນ-ການສອນ ໃຫເໝາະສມກບສະພາວະຄວາມເປນຈງຂອງທອງຖນ; • ປະຕບດຮບການປະເມນຜນການຮຽນເພອປບປງ ແລະ ການປະເມນຜນການຮຽນຕາມ

ສະພາບຕວຈງຂອງເດກ2;• ການສາງວທການຮຽນດວຍຕນເອງໃຫແກນກຮຽນ;• ການຮບປະກນການໃຫຄຳປກສາ ແລະ ການຊວຍເຫອທມຄນນະພາບໃຫແກນກຮຽນຄ;• ການຮບປະກນການລງຝກຫດສອນຂອງນກຮຽນຄໃຫພຽງພ;• ນຳໃຊການລງຝກຫດສອນຕວຈງທສະທອນໃຫເຫນເຖງຄວາມຮຄວາມສາມາດ ແລະ ການສດສອນ

ທຫາວຫນ (ນກຮຽນມສວນຮວມນຳ) ເພອເສມຂະຫຍາຍສະມດຖະພາບໃນການສອນການສກສາຮຽນຮວມ. ໃນເມອການສງເສມຫາກດຳເນນໄປໄດດແລວ ທານຈຳເປນຈະຕອງໄດສກສາຢາງລະອຽດວາ ແມນບນຫາທາທາຍໃດທມຢໃນສະພາບການສະເພາະດານຂອງທານ ແລະ ມການປຽນແປງຫຍງແດ ທທານຈະຕອງໄດຊກຍຕມ. ຂມນຕາງໆ ທພວກເຮາສະໜອງໃຫໃນປມຄມນ ແມນເປນຄຳແນະນຳ ເພອສງເສມວທການສດສອນການສກສາຮຽນຮວມເທານນ, ບແມນການກຳນດລະອຽດຕາຍຕວ.

1 Forgacs, R. 2012. ການສາງຄວາມເຂມແຂງໃຫແກການສາງຄ ເພອໃຫບນລເປາໝາຍການສກສາເພອທກຄນພາຍໃນປ 2015. ນກຮຽນຄໄດຮຽນແນວໃດແດ ເພອປບປຽນທດສະນະຄະຕຕການສກສາຮຽນຮວມ ແລະ ການປະຕບດຕວໃນເມອພວກເຂາເລມສດສອນ? ການວເຄາະ ແລະ ວໄຈການທບທວນລະບບການສາງຄກອນປະຈຳການຢປະເທດ ບງກະລາເດດ, ກຳປເຈຍ, ຈນ, ສ.ປ.ປ ລາວ, ມງໂກເລຍ, ໄທ ແລະ ປະເທດຫວຽດນາມ (2008-2011). ບາງກອກ, UNESCO. 2 ການປະເມນຜນການຮຽນຕວຈງແມນການປະເມນແບບເອານກຮຽນເຂາຮວມນຳຂະບວນການປະເມນ. ຕວຢາງການພນລະນາ: ‘…ໃຫນກ ຮຽນເຂາຮວມໃນການປະເມນຜນສຳເລດຂອງພວກເຂາເອງ. ການປະເມນທແທຈງແມນອງໃສການປະຕບດຕວຈງ, ອງໃສຄວາມເໝາະສມທເປນຈງແລະຕາມການສກສອນ.’ຢໃນປມຂອງອຍເເນດສະໂກ. 2004. ການຮວບຮວມເອາຄວາມຫາກຫາຍ: ຊດເຄອງມໃນການສາງສງ ແວດລອມຂອງການສກສາຮຽນຮວມ, ສງແວດລອມການຮຽນແບບເປນມດ-ປມຫວທ 5- ການຄວບຄມຫອງຮຽນຂອງການສກສາຮຽນຮວມແບບເປນມດກບຜຮຽນ. ບາງກອກ, ອງການ ອຍເເນດສະໂກ, ໜາທ 43.

4


ບນຫາທາທາຍ 1

ການຍອມຮບຄວາມແຕກຕາງທຫາກຫາຍຂອງຜຮຽນການວເຄາະສະພາບການ

ຂຈຳກດຂອງວທການທເປນລະບບ ເພອຍອມຮບຄວາມແຕກຕາງທຫາກຫາຍຂອງຜຮຽນ ແລະ ການກຳນດອປະສກຕາງໆທມຕການສກສາຮຽນຮວມ

ເມອຄສອນບໄດຮບການຊກຍໃຫຄນຄວາເບງບນຫາທມຢໃນລະບບ, ໃນໂຮງຮຽນ ແລະ ຫອງຮຽນ ຂອງພວກເຂາທເປນອປະສກທແທຈງຕການສກສາຮຽນຮວມ ແມນຈະມຄວາມສຽງຢບອນວາທກບນຫາ ແມນຂນກບນກຮຽນ. ສງດງກາວນ ສງຜນເຮດໃຫຄສອນພະຍາຍາມຈດນກຮຽນເຂາໃນລະບບທບໄດມາດ ຕະຖານແທນທຈະເຮດວຽກ ເພອປຽນແປງລະບບໃຫສອດຄອງກບຜຮຽນ. ວທການດງກາວນແມນເປນ ການຍດຄວາມຮບຜດຊອບກຽວກບການສກສາຮຽນຮວມໃຫແກນກຮຽນຢາງບຍຕທຳ. ຖາຄສອນຫາກບໄດຮບການສະໜບສະໜນໃນການຊອກໃຫເຫນອປະສກທມຢໃນລະບບເຂາເຈາກຕອງໄດພະຍາຍາມ ຮບມກບນກຮຽນທມຄວາມຕອງການທຫາກຫາຍຢໃນໂຮງຮຽນ ແລະ ຫອງຮຽນຂອງພວກເຂາເຈາ. ແຕຖາຫາກຄສອນ ເອາໃຈໃສແຕອປະສກທມຕການສກສາຮຽນຮວມ ກເຫນວາເປນການເນນໜກ ຫາຍເກນໄປໃນທາງລບ ແລະ ເຮດວຽກຂດກບບດບາດທສຳຄນຂອງຄໃນ ການຍອມຮບຄວາມແຕກ ຕາງທຫາກຫາຍຂອງນກຮຽນ, ການຮບຮ ແລະ ການສງເສມທາແຮງທມຄວາມຫາກຫາຍ ແລະ ອງໃສຄວາມຫາກຫາຍດງກາວນ ເພອພດທະສງແວດລອມໃນການຮຽນຮວມໃຫມການປຽນແປງໃໝ. ດງທໄດກາວຢໃນ ປມຄມເພອການສງເສມເຫມທ 1: ພາກສະເໜ, ແມນມຄວາມຈຳເປນຕອງກຳນດ ແລະ ແກໄຂອປະສກຕາງໆທມຢໃນລະບບ ເຊງອາດຈະກດຂວາງການເຂາຮຽນຮຽນຂອງນກຮຽນ. ການ ມສວນຮວມໃນຂະບວນການຮຽນຂອງນກຮຽນ ແລະ ການບນລເປາ ໝາຍຄວາມສາມາດທດທສດຂອງ ພວກເຮາ (ທາງດານວຊາການ ແລະ ທາງສງຄມ). ອປະສກເຫານອາດພວພນເຖງ ທດສະນະຄະຕ (ຄວາມນກຄດ), ການປະຕບດຕວຈງ, ກຳລງວດຖ ຫ ເງນ, ນະໂຍບາຍຕາງໆ ຫ ສງແວດລອມ. ດງທເຫນຢເລອຍໆ ອປະສກທາງດານລະບບທມຕການສກສາຮຽນຮວມ ແມນມຫາຍ, ເກາະກາຍກນ ຫ ຊຳຊອນກນຫາຍ. ຕວຢາງ: ທດສະນະຄະຕ (ຄວາມນກຄດ) ໃນທາງລບຂອງພແມ, ຄອບຄວ ຫ ຊມຊນ ຕກບການເຂາຮຽນຂອງເດກຍງບວກກບຄວາມທກຍາກ (ຢເຂດທເດກທມອາຍໃນເກນເຂາຮຽນຕອງໄດ ເຮດວຽກ ເພອຊວຍຄອບຄວໃນການຊອກຫາອາຫານ ແລະ ເງນ ເພອຄວາມຢລອດຂອງຄອບຄວ) ອາດສມທບເຮດໃຫເດກຍງທມາຈາກຄອບຄວທທກຍາກ, ຈາກເຂດຊນນະບດບໄດເຂາໂຮງຮຽນ. ທດສະນະຄະຕ (ຄວາມນກຄດ) ມຜນກະທບຕການປະຕບດຕວຈງຢາງຫກລຽງບໄດ ຕວຢາງ: ຖາຄຜໜງຫາກມທດສະນະຄະຕໃນທາງລບ ກຽວກບຄວາມສາມາດຂອງເດກພການ/ຄວາມຫຍງຍາກໃນການຮຽນ ເຊນ: ຄນພການ ແລະ ອນໆ ໃນການຮຽນ ແລະ ການມສວນຮວມໃນໂຮງຮຽນ, ຄຜນນອາດຈະບມຄວາມ ອດທນພະຍາຍາມສງເສມການຮຽນຮວມຂອງເດກພການ/ທມຄວາມຫຍງຍາກ ໃນການເຂາຮວມ ເຮດກດຈະກຳໃນຫອງຮຽນ ຫ ອາດບໃຫເດກເຫານນເຂາຮຽນໃນບດຮຽນໃດໜງ. ຍງໄປກວານນ, ອປະສກດງກາວນນ ພດຍງພວພນເຖງຄວາມບເທາທຽມກນທາງດານໂຄງສາງໃນສງຄມຢາງກວາງຂວາງ ຕວຢາງ: ຄອບຄວທທກຍາກຄອບຄວໜງທບມໂອກາດເຂາເຖງການສກສາທມຄນນະພາບອາດເປນ

5


ການຫດຜອນໂອກາດຂອງລກໃນຄອບຄວໃນການມອດທພນ ແລະ ມຖານະໃນສງຄມ3,ຫດຜອນ ໂອກາດຂອງຄອບຄວດງກາວ ໃນດານການເຄອນໄຫວທາງສງຄມ ແລະ ເຮດໃຫວງຈອນຄວາມທກຍາກ ໝນວຽນໄປຕະຫອດ (ບຮງມຈກເທອ) ເຊງເສມຂະຫຍາຍຄວາມບເທາທຽມກນທາງດານສງຄມ, ເສດຖະກດລະຫວາງຄອບຄວທທກຍາກ, ຄອບຄວທຮງມ ແລະ ຄອບຄວທມອດທພນເໜອກວາ.

ຄຳຖາມທທານສາມາດຖາມ ເພອຊວຍເຫອທານໃນການວເຄາະສະຖານະການໃນສະພາບຄວາມເປນຈງຂອງທານກອນຈະເລມປະຕບດການສງເສມ

• ທາແຮງຂອງນະໂຍບາຍການສກສາແຫງຊາດ ທາງດານການສງເສມການສກສາຮຽນຮວມ ແມນຫຍງ? ນະໂຍບາຍການສກສາໄດສງເສມການສກສາຮຽນຮວມບ?

• ສະຖາບນສາງຄໄດສງເສມໃຫນກຮຽນຄ ກຳນດອປະສກທມຕການສກສາຮຽນຮວມໃນລະບບ, ໃນໂຮງຮຽນ ແລະ ໃນຫອງຮຽນກອນໄປເປນຄ ເຊງກງກນຂາມກບການເລງໃສອປະສກທມໃນຕວຂອງນກຮຽນເອງບ? (ຖມໂທດໃສນກຮຽນ)

• ໄດຊກຍໃຫນກຮຽນຄເອາໃຈໃສເຖງທາແຮງ, ທດສະນະຄະຕໃນທາງບວກ ແລະ ການປະຕບດ ຂອງນກຮຽນ/ໂຮງຮຽນ/ຊມຊນທມຢໃນປດຈບນ ແລະ ໄດວາງຍດທະສາດໃນການແກໄຂໂດຍອງໃສທກສະ ແລະຊບພະຍາກອນຂອງທອງຖນບ?

ເປາໝາຍຂອງການສງເສມຂຄວາມຂອງການສງເສມວທສດສອນ 1

“ ອປະສກທມຕການສກສາຮຽນຮວມແມນລະບບ ແລະ ໂຮງຮຽນ ບແມນນກຮຽນແຕຢາງໃດ”

ຂຄວາມຂອງການໂຄສະນາສງເສມວທສດສອນ 1 ຂາງເທງນພວພນກນຢາງໃກຊດກບຂຄວາມທ 2 ແລະ ທ 3 ຂາງລມນ. ຖາທານຫາກເຂາຫາການສກສາເລມແຕຈດຢນທວາ ອປະສກທງໝດທມຕ ການສກສາຮຽນຮວມແມນເກດມາຈາກບນຫາຕາງໆທມຢໃນລະບບໃນການຕອບສະໜອງທາແຮງ ແລະ ຄວາມຕອງການຕາງໆຂອງນກຮຽນ ເຊງອປະສກດງກາວນນບແມນເກດມາຈາກນກຮຽນ. ສະນນ, ທານຢນຢໃນຕຳແໜງທດແລວ ໃນການວເຄາະອປະສກຕາງໆ, ຮຽນຮທາແຮງ (ໃນລະບບ ແລະ ໃນແຕລະຄນ) ແລະ ຍອມຮບຄວາມຫາກຫາຍໃນລກສະນະທເປນລະບບດງທຈະໄດຄນຄວາຢຂາງລມນ:

3 ທານ Ridge ໃຫຂສງເກດວາ: ‘ຜນກະທບທກຽວຂອງກບຄວາມທກຍາກທທານ Room (1995) ໄດກຳນດເປນການເຂາຮວມທາງ ດານສງຄມທບພຽງພ, ຂາດການປະກອບສວນ ແລະ ຂາດອດທພນທມ ຜນສະທອນສະເພາະຕຊວດຂອງເດກ’ (ibid: ໜາ. 435). ທານ Ridge, T. 2006. ເຂາຮວມ ແລະ ຮວມໃນ’: ການພວພນທາງສງຄມ ແລະ ປະກອບສວນທາງດານສງຄມ. ຢໃນປ Lauder, H., Brown, P., Dillabough, J. ແລະ Halsey, A. H. (eds). ການປຽນແປງທາງດານການສກສາ, ຂອງໂລກ ແລະ ທາງດານສງຄມ. ອອກຟອດ, ສຂາວຂອງມະຫາວທະຍາໄລອອກຟອດ.

6


ຕວຢາງ ຈາກ ສ.ປ.ປ ລາວຫວຂ: ອປະສກຂອງການສກສາຮຽນຮວມ

ຂຄວາມຂອງການສງເສມວທສດສອນ 2 ການແກໄຂອປະສກຕາງໆທມຕການສກສາຮຽນຮວມຕອງມວທການທເປນລະບບ ເຊງລວມມດງນ:1) ກຳນດອປະສກຕາງໆທມຕການສກສາຮຽນຮວມ;

2) ວາງຍດທະສາດໃນການແກໄຂອປະສກເຫານນ; 3) ເຮດວຽກເພອປຽນແປງລະບບຕາມລຳດບ”.

ການນຳເອາວທການທເປນລະບບ ເພອຄນຄວາພຈາລະນາອປະສກທມຕການສກສາຮຽນຮວມ ເປນການຮບປະກນວາອປະສກສະເພາະກຄບນຫາທຊຳຊອນກນ ແລະ ວທການຕາງໆທນຳໄປສການກດຂວາງການຮຽນຮວມ ແມນສາມາດກຳນດໄດ, ວາງແຜນໄດ ແລະ ແກໄຂໄດ ເພອຮບປະກນວາ ນກຮຽນທກຄນໄດເຂາຮຽນຮວມ. ການເຂາຮວມໃນຂະບວນການນ ແມນເປນພາກສວນທສຳຄນອນໜງ ຂອງວທສດສອນການສກສາຮຽນຮວມ ເຊງເສມຂະຫຍາຍຄວາມຕອງການ ເພອປບປຽນລະບບຕາງໆ ໃຫສອດຄອງກບຜຮຽນ ເຊງກງກນຂາມກບວທການອນໆ. ການເຫນໄດອປະສກຕາງໆແມນບາດກາວທຳອດ, ແມນສງຈາເປນໃນການເຮດວຽກ ເພອປຽນແປງລະບບ ແລະ ການສດສອນຕວຈງຢໃນໂຮງຮຽນ ແລະ ໃນສະຖາບນສາງຄຕາງໆ.

ຕາຕະລາງຕໄປນແມນປະເພດຂອງລະບບອປະສກຕນຕພອມດວຍຕວຢາງຂອງອປະສກສະເພາະ ແລະ ວທແກໄຂຈຳນວນໜງ. ອປະສກໃດ/ວທການແກໄຂໃດທມຢໃນສະພາວະຄວາມເປນຈງ ຂອງທານ?

7


ກລະນສກສາຈາກ ສ.ປ.ປ ລາວ

ຫວຂ:ໂຄງການສດທໃນການຮຽນຮ ໂດຍນາໃຊການສກສາຮຽນຮວມ ເມອງ ໄຊບວທອງ ແຂວງຄຳມວນ

ເພອໃຫບນລເປາໝາຍສະຫດສະຫວດ ເພອການພດທະນາ ແລະ ການສກສາເພອໝດທກຄນ ກະຊວງສກສາທການ ແລະ ກລາ, ກະຊວງສາທາລະນະສກ ແລະ ອງການ CRS ໄດຮວມມກນ ຈດຕງປະຕບດໂຄງການ ການຮຽນຮວມ ເຊງມຈດປະສງ ເພອເພມຄວາມເຂາໃຈ ແລະ ປກຈດສຳນກ ໃຫແກຜບລຫານການສກສາ, ຄ-ອາຈານ ແລະ ພ-ແມຜປກຄອງໄດຮບຮ ແລະ ເຂາໃຈເຖງຄວາມ ຈຳເປນຕອງໃຫເດກທກຄນໄດເຂາຮຽນພອມທງສາງໂອກາດ ແລະ ເງອນໄຂຕາງໆແກກມທ ດອຍໂອກາດໄດເຂາຮຽນ, ໂດຍສະເພາະຜຮຽນທເປນຄນພການ, ແນໃສການຫດຜອນສງກດຂວາງ ເຊນ: ທດສະນະຄະຕໃນແງລບຕຄນພການ, ເດກຊນເຜາ, ເດກຍງ, ສະພາບແວດລອມພາຍໃນ ໂຮງຮຽນເປນຕນອາຄານສະຖານທ, ຫອງນຳ, ນຳໃຊ, ວທການສດສອນ ແລະ ອນໆ ທເຫນວາເປນ ອປະສກຕການເຂາເຖງການສກສາຮຽນຮວມ. ສະນນ, ໂຄງການດງກາວຈງໄດ ລເລມຈດຕງປະຕບດ ກດຈະກຳໂຄງການໃນສກປ 2012-2013 ໂດຍເລມຈາກການເກບກຳຂມນໃນ 40 ບານ ແລະ ກວດຄວາມເປນພການ ພອມທງສະໜອງເຄອງຄຳຊເຊນ: ຜທມຄວາມບກຜອງທາງດານການໄດຍນ ພວກເຮາກຈດຫາເຄອງຊວຍຟງໃຫ, ຜທມຄວາມບກຜອງທາງດານການເບງເຫນ ກມແວນຕາໃຫ ແລະ ສດທາຍຜທມຄວາມບກຜອງທາງດານຮາງກາຍກມລເລອນ, ມມນງ, ເຄອງແອບຍາງ, ແອບຢນ ພອມກບການເຝກອບຮມ ກຽວກບການນຳໃຊ ແລະ ບຳລງຮກສາ ເພອການເຂາຮວມຢາງມປະສດທ ພາບໃນການດຳລງຊວດປະຈຳວນໃນຕສງຄມ ແລະ ການສກສາ.

ເພອແນໃສການປບປງຄນນະພາບຂອງການສກສາທມຄນນະພາບຈງໄດຈດກອງປະຊມຝກອບຮມ ກຽວກບວຽກການສກສາຮຽນຮວມ ໂດຍເນນການສາງທດສະນະຄະຕທດ, ການສາງສະພາບ ແວດລອມທເປນເພອມດ, ປອດໄພ, ວທສດສອນ ແລະ ການຜະລດອປະກອນການສອນ ໂດຍນຳໃຊຊບພະຍາກອນທ ມ ຢ ໃນທອງຖ ນເປນຫ ກ ໃຫແກຜ ອຳນວຍການ, ຄສອນ, ຄະນະພດທະນາການສກສາຂນບານ ໃນ 40 ບານ, 51 ໂຮງຮຽນ ແລະ ພແມເດກພການ ແລະ ມການແບງງານ ແລະ ໜາທຮບຜດຊອບຢາງຊດເຈນຂອງແຕລະພາກສວນເພອຄວາມຍນຍງ.

© D

TE, M

OES,

Lao

PDR

8


ປະເພດຂອງ ອປະສກ ຕວຢາງ ວທການແກໄຂ

ທດສະນະຄະຕ

• ມອະຄະຕຕຄນພການ, ຊນເຜາທມາ ຈາກກມທມຊນຊນວນນະຕຳໃນສງຄມ ( ໃນສະພາບຄວາມເປນຈງບາງບອນ) ຢໃນໂຮງຮຽນ ແລະ ສະຖາບນສາງຄ ຕາງໆ

• ມຄວາມເຊອທວານກຮຽນຜທ ຮຽນຊາ (ຮບຮຊາ) ແມນບຄມຄາ ໃນການເສຍເວລາ.

• ມທດສະນະຄະຕທາງລບ ຕກບການສກສາຂອງເດກຍງ ແລະ ຜຍງຢໃນໂຮງຮຽນ ແລະ ສະຖາບນສາງຄ

• ມຄວາມເຊອທວາເດກຕອງໄດເຮດວຽກ ຊວຍຄອບຄວຢເຮອນ ຫ ຢໃນຊມຊນ (ຫ ຫາຍກວານນ)

• ມຄວາມເຊອທຜດພາດວາບແມນເດກ ທກຄນຈະສາມາດຮຽນຮໄດ

• ຕອງຍອມຮບທດສະນະຄະຕຕເດກ ແລະ ຜໃຫຍທກຄນທວາຄວາມຫາກຫາຍເປນໂອກາດທສຳລບການສກສາ, ແຕບແມນເປນບນຫາແຕຢາງໃດ

• ຕອງເຊອວາການຊວຍເຫອນກຮຽນຜທ ຮຽນຊາ (ຮບຮຊາ) ແມນມຄນຄາ ແລະ ກມຄາເທາກນກບການຊວຍເຫອນກຮຽນຜທຮຽນໄວ (ຮຽນເກງ)

• ຕອງຊອກຫາວທຊກຍສງເສມໃຫເດກຍງໄດເຂາຮຽນ ແລະ ຈະເລນຮງເຮອງຢໃນໂຮງຮຽນ ແລະ ສະໜບສະໜນໃຫຜຍງໄດເຂາຮຽນ ແລະ ຈະເລນຮງເຮອງຢໃນສະຖາບນສາງຄ.

• ສງເສມໃຫພແມ/ຄອບຄວເຂາໃຈເຖງຄນຄາ ຂອງການສກສາຂອງລກພວກເຂາ.

ການປະຕບດການ ສອນຕວຈງ

• ການຮຽນ ແລະ ການສອນແບບ ທອງຈາ

• ວດທະນະທຳ ທາງດານການສກສາ ແບບເອາການສອບເສງເປນໃຈກາງ

• ມຄວາມເຂາໃຈວາຄເປນຜຖາຍທອດ ຄວາມຮ

• ການຈດບອນນງນກຮຽນແບບຄງທ ແລະ ຕາຍຕວ, ບສງເສມໃຫນກຮຽນທກຄນມສວນຮວມນຳ ແລະຮຽນຮແບບຕງໜາ

• ຂາດວທການສດສອນ ແລະ ເຮດກດຈະກຳ ໂດຍໃຫນກຮຽນ ມສວນຮວມນຳ

• ລງໂທດນກຮຽນດວຍການຕ, ການຂຽນ• ການໃຊພາສາທນກຮຽນ ສວນຫາຍບສາ

ມາດເຂາໃຈໄດ

• ຈດການຮຽນເປນກມ ແລະ ເປນລາຍ ບກຄນແລະເຮດໃຫການຮຽນມຄວາມ ມວນຊນ,ມລກສະນະປະຕສຳພນເຊງກນ ແລະກນ, ມສວນຮວມແລະນກຮຽນໄດ ເຮດກດຈະກຳເຊນ: ແຕມຮບ,ຮອງເພງ, ສະແດງບດບາດສມມດແລະອນໆ

• ລງໂທດແບບສາງສນ (ທາງບວກ)• ສອນແບບນຳໃຊຫາຍພາສາ

9



ການປະຕບດ ການສອນຕວຈງ

• ມສະຕ ຫ ບມສະຕຕບດບາດຍງ-ຊາຍໃນເວທການຮຽນ-ການສອນ

• ບມຄວາມເຕມໃຈ/ບມຄວາມສາມາດສອນເດກພການໃນໂຮງຮຽນ ແລະ ໃນສະຖາບນສາງຄ

• ການປະຕບດຕເດກຍງ ແລະ ເດກຊາຍຢໃນໂຮງຮຽນຢາງຍດຕທຳ ແລະ ເທາທຽມກນ(ຜຍງ ແລະ ຜຊາຍຢໃນສະຖາບນສາງຄກເຊນດຽວກນ)

• ຕງໃຈສອນເດກພການ ແລະ ຜໃຫຍພການ (ສາງທກສະທເໝາະສມ) ເພອ ໃຫເດກພການໄດຮຽນຢາງເຕມສວນ

ຊບພະຍາກອນ(ອປະກອນ)

• ຂາດເຂນໂຕະ, ຕງ, ປມແບບຮຽນ

• ຂາດການໃຫຄຳແນະນຳເດກ ແລະ ຜໃຫຍຜທມຄວາມຕອງ ການຄຳແນະນຳ.

• ຂາດວດຖອປະກອນທມຄວາມລະ ອຽດອອນຕບດບາດຍງ-ຊາຍ; ການເຂາຮຽນຂອງເດກ/ຜໃຫຍ ແລະ ເດກພການ, ການເຂາຮຽນ ຂອງເດກ,ຜໃຫຍທມາຈາກເຂດ ແລະ ພາສາຊນເຜາທອງຖນທກຽວຂອງ ແລະ ອນໆ.

• ຕອງມງບປະມານ ແລະ ການສະໜບສະໜນໃນການຊຕງ, ໂຕະຄ ແລະ ອປະກອນການຮຽນ-ການສອນ.

• ສາງອປະກອນການຮຽນ-ການສອນ ທກຽວຂອງກບທອງຖນນນ ແລະ ສາມາດເອາມານຳໃຊໄດ

ນະໂຍບາຍ

• ນະໂຍບາຍທບສງເສມຄວາມເທາທຽມ ກນລະຫວາງຍງ-ຊາຍ

• ນະໂຍບາຍທອະນຍາດສອນພຽງແຕພາສາແຫງຊາດພາສາດຽວເທານນ (ເຊງກງ ກນຂາມກບພາສາແມຂອງຜຮຽນ)

• ນະໂຍບາຍທບສງເສມເດກພການແລະຜໃຫຍພການ (ຄນພການ)

• ນະໂຍບາຍທບສງເສມການພດທະນາບດບາດຍງ-ຊາຍທມຄວາມລະອຽດອອນ, ການມຫກສດທນຳໃຊພາສາທແທດເໝາະ ແລະ ພວພນກບທອງຖນ ແລະ ຫອງຮຽນ

• ຕອງມນະໂຍບາຍທສງເສມຄວາມເທາ ທຽມກນລະຫວາງຍງ-ຊາຍ

• ຕອງມນະໂຍບາຍທສງເສມການສາງ ຄໃນການສອນຫາຍພາສາ ແລະ ການສອນພາສາແມ

• ຕອງມນະໂຍບາຍທສງເສມການເຂາ ຮຽນໃນໂຮງຮຽນ ແລະໃນສະຖາບນສາງຄສາລບຜຮຽນທມຄວາມເປນພການ

• ຕອງມນະໂຍບາຍທສງເສມໃຫຄດດປບຫກສດ ແລະ ອປະກອນໃຫສອດຄອງກບຄວາມຕອງການຂອງທອງຖນ ແລະ ສະພາວະຄວາມເປນຈງທພວພນເຖງຊມຊນ ແລະ ຫອງຮຽນ

10



ສງແວດລອມ

• ບສາມາດເຂາເຖງຫອງຮຽນໄດ ເຊນ: ອາຄານຮຽນມຫາຍຊນໂດຍບ ມທາງຂນໃຫແກເດກທມສງທາທາຍ ໃນການເຄອນໄຫວ, ຂາດທາງເນນ (ຂນໃດ) ແລະ ຂາດເຂນຫອງນາ ສຳລບຄນພການ

• ຂາດນຳສະອາດ ແລະ ຫອງນຳ (ບມການແຍກຫອງນຳຍງ, ຫອງນຳຊາຍ)

• ເອາໃຈໃສການສາງໂຮງຮຽນ ແລະ ສະຖາບນສາງຄ ແລະ ຫອງຮຽນໃຫຄນພການສາມາດນຳໃຊໄດຢາງເຕມສວນ (ເຊງບຂນກບ ແຫງທນເຊນ: ການສາງທາງເນນສາມາດສາງ ໃນ ລາຄາຖກໆໂດຍນຳໃຊອປະກອນທມຢ ໃນທອງຖນ, ບຈຳເປນໃຊອປະກອນທມ ລາຄາສງທນຳເຂາຈາກປະເທດອນ)

• ແຫງທນ (ເຊນ: ເງນ, ເວລາ ແລະ ຄວາມພະຍາຍາມ) ທໃຊເພອຮບປະ ກນໂຮງຮຽນທກແຫງສາມາດເຂາເຖງນຳ ແລະ ຫອງນຳທສະອາດ


ຫວຂ: ນ. ວະລຕາ ຄຳດາລານກອນ ຂອຍ ຊ ນາງ ວະລຕາ, ອາຍ 18 ປ. ເປນນກຮຽນຢໂຮງຮຽນມດທະຍມເພຍວດ, ນະຄອນຫວງວຽງຈນ. ຂອຍອາໃສຢນະຄອນຫວງວຽງຈນ ກບແມເຖາ, ປາ ແລະ ລງຂອງຂອຍ. ຂອຍແມນຫານສາວຫາໃນຈຳນວນ ເອອຍນອງ 3 ຄນ; ຂອຍເກດມາພອມກບພະຍາດກະດກຜອຍ ເຊງໝາຍເຖງໂປຕນທເຂາມາຊວຍໃນລະບບກະດກ ຂອງຂອຍມບນຫາ ຈງເຮດໃຫກະດກຂອງຂອຍບແຂງແຮງ ແລະ ຜອຍກວາປກກະຕ. ຂອຍສາມາດເຮດທກ ສງທກຢາງໄດຄກນກບເດກນອຍ ແລະ ໄວລນອນໆ, ແຕວາບາງຄງຂອຍຕອງຊອກຫາທາງອນທແຕກຕາງ ຈາກຜອນ ເພອເຮດສງນນ. ຄອບຄວຂອງຂອຍພະຍາຍາມຊວຍຂອຍຫາຍຢາງ ເພອໃຫຂອຍມຄວາມຫວງວາຈກມ ໜງຂອຍອາດຈະກາຍເປນຄນປກກະຕຄຜອນ ເຊນ: ເຂາເຈາ ຕອງການໃຫຂອຍເຂາຮບການຜາຕດ ແຕວາເລອດຂອງຂອຍແມນໝວດເລອດພເສດຄ ໂອ ລບ ເຊງເປນເລອດທຊອກຍາກຫາຍຢປະເທດລາວ. ໃນທສດເຂາເຈາ ກຕດສນໃຈບໃຫຂອຍເຂາຜາຕດ.

ນແມນຮບຂອງຂອຍ ຕອນທຂອຍຮຽນຢໂຮງຮຽນປະຖມ ໃນເດອນມນາ 2001. ທານສາມາດເຫນໄດເລຍວາຂອຍຈະມຕງເສມພເສດ ເພອທຂອຍຈະໄດນງໃນທາທເໝາະສມກບຄວາມສງຂອງໂຕະ. ຂອຍຮກການຮຽນ, ທໂຮງຮຽນປະຖມ ຄຂອງຂອຍສອນໃຫຂອຍຮຽນຮຫາຍຢາງ. ຂອຍມໝຫາຍຄນ ແລະ ມການຮຽນທກາວໜາຢໂຮງຮຽນນນ.

ແມເຖາຂອງ ວະລຕາ ເວາກຽວກບການເລມຕນຮຽນໜງສຂອງ ວະລຕາ: ໃນປ 1996 ຕອນທວະລຕາ ອາຍ 6 ປ, ຂອຍໄດຍນຂາວວາມໂຮງຮຽນປະຖມທລເລມຮບເອາເດກນອຍພການ ເຂາໂຮງຮຽນ ຕງຢໃກກບບານທພວກເຮາອາໃສຢ.

© D

TE, M

OES,

Lao

PDR

11


ຂອຍພາ ວະລຕາ ໄປຫາຜອຳນວຍການໂຮງຮຽນ ແລະ ຖາມເພນວາ ວະລຕາ ສາມາດເຂາຮຽນໄດຄກບເດກຄນອນໆ ຫ ບ? ເພນຕອບວາ ”ໄດ” ແລະ ພວກເພນຈະພະຍາຍມສດຂດ ເພອຊວຍເຫອ ວະລຕາ. ຂອຍດໃຈຫາຍທໄດຕດສນໃຈແນວນນ ເພາະວາຫາຍໆຄນແນະນຳຂອຍບໃຫສງວະລຕາ ເຂາໂຮງຮຽນ. ແຕເບງ ວະລຕາ ດຽວນລາວໃກຊຈບ ມດທະຍມຕນແລວ. ຂອຍຈະສະໜບສະໜນຊວຍເຫອ ວະລຕາ ທກຢາງເພອໃຫລາວໄດໃນສງທຕອງການໃນຊວດ. ຂອຍເຊອວາ ຄນພການ ກມສດທຈະມຊວດການເປນຢທດເທາທຽມກນກບຄນອນໆ ເຊງໃນນນກແມນໜາທຂອງພ-ແມ, ຄ-ອາຈານ ແລະ ລດຖະບານ ທສາມາດເຮດໃຫເກດຄວາມສະເໝພາບ ແລະ ບສາງສງກດຂວາງສາລບຄນພການທກ ຄນໄດ.

(ນແມນຮບຂອງຂອຍກບໝຂອງຂອຍ ຊ ນາງ ເພດມະນ ເຊງລາວແມນໜງໃນໝສະໜດ ຜທຂອຍໃຊ ເວລາຢນຳຫາຍຕອນຢໂຮງຮຽນ).

ເຖງແມນວາຂອຍສາມາດຢນ ແລະ ເຄອນເໜງໄດຢາງເສລ, ແຕຂອຍກໃຊລນງເຊນກນ. ໝຂອງຂອຍເປນຄນດຫາຍ. ເຂາເຈາໄດຊວຍເຫອຂອຍຫາຍຢາງເຊນ ພາຂອຍຂນ ຫ ລງຂນໄດ ເພອເຂາຮຽນ ເຊງຫອງຮຽນນນແມນຢຊນ ທສອງ. ຄວາມຈງແລວຂອຍຄດວາ ໂຮງຮຽນຄວນຈະຈດ ຫອງຮຽນໃຫສະເພາະຄນພການ ເພາະບາງເທອເຂາເຈາຖກຊບຊອນໃຫນກຮຽນຊນຮຽນດຽວກນ ຮຽນຄນລະຊນຂອງອາຄານຮຽນ. ແຕຂອຍກຄດວາ ການທຈະຈດຫອງຄນໃໝ ເພອອຳນວຍຄວາມສະດວກ ໃຫແຕກບຂອຍນນ ແມນໝາຍເຖງການປຽນລະບບທງໝດ. ສະນນ, ຂອຍຄດວາ ບປຽນກໄດ. ແນວໃດກຕາມຂອຍກຮສກອຕນໝ ເພາະເຂາເຈາຊວຍອມຂອຍຕະຫອດ ເຊງມນຍງເຮດໃຫຫຍງຍາກ ກວາເກາເມອຂອຍມອາຍຫາຍຂນ. ສາລບຂອຍ ນອກຈາກທກາວມາຂາງເທງແລວ ບນຫາອນກມ ເຊນກນເຊນ ຂອຍຕອງການຄນມາຊວຍຂອຍເວລາເຂາຫອງນາ ເຊງມນເຮດໃຫຂອຍຮສກອາຍຫາຍ. ຂອຍພຽງແຕຮສກວາຂອຍບຄວນລບກວນໝຂອງຂອຍ.

ນາງ ເພດມະນ ເວາວາ: “ຂອຍອາຍ 15 ປ. ຂອຍຮຽນຢຫອງດຽວກນກບ ນາງ ວະລຕາ. ຂອຍມກເປນໝກບລາວ ແລະ ພວກເຮາເຂາກນໄດດ. ນາງ ວະລຕາ ແມນຄນທເຮດໃຫຂອຍມຄວາມມວນຊນໃນເວລາຢນຳກນ. ພວກເຮາຫນເກມເວລາຢໃນກມ, ລມກນຄກບກມໄວລນທວໄປ. ພວກເຮາຮວາ ມບາງຢາງທ ນາງວະລຕາ ເຮດໄດຍາກ. ພວກເຮາຮເຖງຄວາມຫຍງຍາກຂອງລາວ, ແຕກບເປນຫຍງເພາະ ພວກເຮາສາມາດຊວຍລາວໄດ. ພວກເຮາຮວາ ລາວຮສກອາຍທຕອງໃຫ ພວກເຮາຊວຍເຫອ. ລາວຈະຮສກວາລາວລບກວນພວກເຮາ ແຕໃນຕວຈງພວກເຮາບໄດຄດຫຍງເລຍ.

© D

TE, M

OES,

Lao

PDR

12


ນາງ ວະລຕາ ມສດເທາທຽມກບພວກເຮາ ໃນການໄດຮບການສກສາຢໂຮງຮຽນ ຫ ມະຫາວທະຍາໄລ ແລະ ໄປຫອງຮຽນ ຫ ຫອງນາ.

ແຕລດຖະບານຄວນພະຍາຍາມ ແລະ ສາງຄວາມໝນໃຈວາຄນພການສາມາດເຮດໃນສງດຽວກບບກຄນສມບນທກຄນເຮດໄດໂດຍບຕອງອາໄສການຊວຍເຫອຈາກໝເພອນ ຫ ຄອບຄວ. ນາງ ວະລຕາ ມຄວາມສກທສດທໄດມອດສະຫະ ແລະ ບາງຄງລາວກຕອງອາໄສ ຄນອນຢຄກນ”.

ຂຄວາມຂອງການສງເສມວທສດສອນ 3“ຄວາມແຕກຕາງທຫາກຫາຍຂອງເດກຕອງຖກຍອມຮບ ແລະເຫນວາເປນທາແຮງ, ບແມນຈດ

ອອນ”

ໃນເມອຄວາມແຕກຕາງທຫາກຫາຍຂອງເດກຖກຍອມຮບ, ຄສອນ ແລະ ນກຮຽນກຈະໄດຮບ ການຊກຍໃຫຮເຖງຄນຄາຂອງຄວາມແຕກຕາງຫາກຫາຍຂອງເດກດງກາວ. ກງກນຂາມຄ ແລະ ນກຮຽນຈະບຢານກວຕຄວາມແຕກຕາງຫາກຫາຍຂອງເດກດງກາວ. ການຍອມຮບເອາຄວາມແຕກຕາງ ທຫາກຫາຍຂອງເດກນ ນ ສາງທກສະທາງດານສງຄມ ກຽວກບການສກສາຮຽນຮວມເຊ ນ: ຄວາມເຫນອກເຫນໃຈຜອນ, ການຮວມມ ແລະ ຍແຮງແນວຄວາມຄດທໃຫຜຮຽນທກຄນນຳເອາ ຄວາມອດມສມບນ ແລະ ຄນຄາມາສໂຮງຮຽນ, ຫອງຮຽນ ແລະ ສະຖາບນສາງຄ. ການສກສາຮຽນຮວມ ໄດເປດໂອກາດໃຫຄໄດກາວໄປສ ແລະ ພດທະນາຈດແຂງ ແລະ ປະສບການຂອງນກຮຽນຢໃນສະພາບ ການຕວຈງຂອງເຂາເຈາ ເພອແນໃສເພມເຕມການຮຽນຮ ແລະ ສງເສມຄວາມຍຕທຳ. ຕວຢາງ ນກຮຽນທມາຈາກຫາຍຊນເຜາ ແລະ ພນຖານພາສາຊນເຜາທແຕກຕາງກນ, ຄສາມາດສງເສມໃຫ ເຂາເຈາແລກປຽນທາງດານວດທະນະທຳໃນໂຮງຮຽນ ແລະ ໃນຫອງຮຽນ (ເຊນ: ການເລາເລອງ, ນທານ, ຮອງເພງ, ຟອນ ແລະ ອນໆ) ໃນທາງທຂະຫຍາຍຂອບເຂດຂອງນກຮຽນກຄຄສອນ.


ຫວຂທ 1: ການຍອມຮບຄວາມແຕກຕາງຂອງເດກ

ໂຮງຮຽນປະຖມ ນວງໄຊ ແມນໂຮງຮຽນໜງໃນຈານວນຫາຍໂຮງຮຽນທຂນກບເມອງ ອທມພອນ, ແຂວງ ສະຫວນນະເຂດ ທໄດຮບໂຄງການຮຽນຮວມລະຫວາງເດກປກກະຕ ແລະ ເດກພການເຂາມາປະຕບດໃນໂຮງຮຽນໃນສກຮຽນ 1998-1999 ແລະ ກໄດຮບເດກພການມາຕະຫອດຈນເຖງ ປະຈບນນ. ໂຄງການດງກາວນ ແມນໂຄງການໜງທສາງຄວາມພມໃຈ ໃຫແກຜປກຄອງເດກພການ ທໄດສງລກຂອງຕນເອງເຂາມາຮຽນຮວມກບເດກປກກະຕ ເຊງໜງໃນນນ ກແມນຄອບຄວຂອງ ທາວ ສພານດ ເຊງກອນໜານພຂອງລາວຄດວາໜດຫວງແລວທ ຈະເຮດໃຫລກຂອງຕນເອງມໂອກາດ ໃນການອານໄດ ແລະ ຂຽນໄດຄກນກບຄນທວໄປ.

ທາວ ສພານດ ເກດເມອວນທ 4 ເດອນ 1 ປ 1993 ມອາຍ, ເອອຍ, ນອງຮວມກນມ 3 ຄນ, ຍງ 2 ຄນ ເຊງລາວເປນຜ ທ 3 ແລະ ຢໃນຊນຊນສາມນຊນ. ໃນການຮຽນ-ການສອນຄຕອງມຄວາມໃກຊດກວາ ເດກປກກະຕອນໆເຊນ: ຕອງໜນເວາ, ໜນລມກບເຂາ

13


ເພອຢາກຮວາລາວຕອງການຫຍງ ແລະ ຢາກນງກບໃຜພາຍໃນຫອງ. ຄຕອງຈດໃຫນງຢທາງໜາ ໃກກບຄ ເພອສະດວກໃນການຊວຍເຫອ ໂດຍສະເພາະໃນເວລາອານເພາະ ທາວ ສພານດ ແມນພການຕາ (ແສງຕາສນ), ແຕບແມນເປນມາແຕກາເນດ.

ສາຍເຫດທພາໃຫເປນພການຕາຂອງ ທາວ ສພານດ ແມນຍອນຜນກະທບຈາກແສງຂອງ ການຈອດເຫກເພາະຄອບຄວຂອງລາວຕງບອນສອມແປງລດ ແລະ ຮບຈອດເຫກຕາງໆໃນເຮອນ. ເມອເວລາພລາວຈອດເຫກ ລາວ ກເບງຕາມພາສາເດກນອຍ ຫາຍຕຫາຍຄງຈນກາຍເປນພການຕາ ຍອນການຖເບາຂອງພດວຍ.

ໃນການກວດກາສາລບເດກປກກະຕແມນມ 5 ຂ, ສວນລາວແມນມ 2 ຂ ແລະ ຂຽນໃຫຍ ແດໜອຍໜງ. ແຕມາດຽວນລາວສາມາດອານໄດສະບາຍ, ເອາປມຫາງຈາກໜາກວາແຕເກາຫາຍ ແລະ ການຮຽນຂອງລາວແມນຢໃນປະເພດປານກາງ. ການເຮດກດຈະກຳນອກຫອງສາມາດເຮດ ໄດຄກນກບເດກປກກະຕ ແລະ ໄດມການເຄອນໄຫວ ເຕະຕ, ເຕະບານ ແລະ ຕໝາກບນນາໝຢາງ ເບກບານມວນຊນ.

ຜານການສກສາອບຮມສງສອນຈາກຄເລອຍໆມາລາວໄດກາຍເປນຄນຂຽນໄດ ແລະ ອານໄດດ ກວາເມອກອນ. ສດທາຍ ກສາມາດສອບເສງຂນຫອງໄປແຕລະຂນໄດ. ໃນປະຈບນນ ລາວຮຽນຢຫອງ ປ5 ແລວ. ດງນນ ຈງສາມາດເວາໄດວາ ໂຄງການ ຮຽນຮວມນ ເປນໂຄງການທດ ເຊງມນໄດຊວຍເຫອ ເດກທດອຍໂອກາດໄດສກສາຮຽນຮວມກບເດກປກກະຕທວໄປ.

ຫວຂທ 2 : ການຊວຍເຫອເດກທມຄວາມຕອງການພເສດ

ທາວ ທດພະຈນ ອາຍ 7 ປ, ຜປກຄອງໄດເອາເດກມາຝາກຢໂຮງຮຽນ. ທາອດຄໄດຖາມກຽວ ກບສະພາບຂອງເດກວາເປນແນວໃດ. ຜປກຄອງໄດເລາວາ: ເມອເດກອາຍ 4 ປ ໄດຖກໄຟຊອດ. ເມອອາຍ 5 ປ ເດກໄດຕກເຮອນ ເຮດໃຫແຂນຫກ ແລະອາຍ 6 ປ ໄດຕກເຮອນຄວ ເຮດໃຫແກວສຽບຄ ໄປຫຍບຢໂຮງໝ, ແຂນກພການເລຍ.

ທາວ ທດພະຈນ ພການມເບອງຂວາຈບບາຍໄດເລກໜອຍ. ເມອໄດເຂາໂຄງການແລວຄໄດແນະນຳໃຫໝຄຮກແພງລາວ ແລະ ຊວຍເຫອຜກຽວ. ຈດເດກນງທາງໜາ ຫານກຮຽນທຊວຍໝໄດມານງນຳ. ເວລາຮຽນຊວໂມງບດຂຽນ ຄແອບໃຫເດກຂຽນມຂວາ ແລະ ມຊາຍ ແຕເນອງຈາກວາມເບອງຂວາ ຂອງຜກຽວຈບບາຍບໄດດ ຄຈງແອບໃຫເດກຂຽນມຊາຍແທນ. ເບອງຕນເດກກບສາມາດຂຽນໄດແຕຄກໄດພະຍາຍາມຝກເດກໃຫໝນຂຽນ. ຄຈບມ ພາເດກຂຽນໃສກະດານ, ໃສປມຈນເດກມຄວາມເຄຍຊນ. ຄໄດຕດຕາມເດກຢາງໃກສດ ເພາະເດກມກເຈບທອງປະຈຳ. ໃນເບອງຕນ ອາການເຈບແບບທອງເອນ. ມນເຈບສຽບ ແລະ ເວລາເດກເຈບກຈະໄດນອນພກ. ເດກມກຂາດຮຽນຫາຍຍອນຄວາມເຈບເປນ. ຜານການຮຽນການຝກແອບຂຽນເບອງຊາຍມາໄດຫາຍເດອນ ຄເຫນວາເດກມຄວາມກາວໜາຫາຍ. ປະຈບນນ ເດກສາມາດຂຽນດວຍຕນເອງໄດປກກະຕ ແລະ ດຂນເລອຍໆມາ. ໃນອະນາຄດ ລາວຢາກເຮດການກສາງ.

14


ບນຫາທາທາຍ 2ທກສະໃນການສອນ ແລະ ວທສດສອນ ການວເຄາະສະພາບການ

ການສດສອນທບເອານກຮຽນເປນໃຈກາງ

ບນຫານ ກຽວພນກນກບວທການທຄບຊດໃນການສດສອນ. ວທສດສອນທເອາຄເປນໃຈກາງ, ແຕບແມນ ເອານກຮຽນເປນໃຈກາງຈະບແມນການສອນການສກສາຮຽນຮວມ ເພາະວາວທສດສອນ ດງກາວບສາມາດດດປບໄດ ຢາງເຕມສວນ ເຂາກບຄວາມຕອງການຂອງນກຮຽນທມ ຄວາມແຕກຕາງກນ, ທງບແມນວທສດສອນທເໝາະສມທມການອງໃສພອນສະຫວນ, ທມາ ແລະ ປະສບການຂອງນກຮຽນແຕລະຄນ. ວທສດສອນໂດຍເອາຄເປນໃຈກາງ ມກຈະມທາອຽງຖເອາການ ຮຽນຮເປນເຄອງມທຕາຍຕວ ຫ ກຳນດໄວກອນ, ແຕບແມນຂະບວນການແບບຕງໜາທມການຮຽນຮ ເກດຂນຕວຈງ ແລະ ຄວນຈະເປນໄປເຊນນນ. ສະນນ, ວທການທເອາຄເປນໃຈກາງ ເຫນວານກຮຽນ ຮຽນເອາຄວາມຮແບບເຊອຍຊາ ເຊງບແມນຜຮຽນຮແບບຕງໜາຢໃນການສາງຄວາມຮ4

ຂາດວທການຮຽນ-ການສອນແບບໃຫນກຮຽນມສວນຮວມ ແລະ ຫາກຫາຍ ຈາກຈດທຜານມາຍງມບນຫາກຽວກບວທສດສອນຫາຍຢາງເຊງນຳໄປສການຮຽນ-ການສອນແບບຕງໜາ, ບສາມາດເຂາໄປເຖງນກຮຽນບາງຄນ. ໂດຍທວໄປແລວຈະບແມນການຮຽນຮວມ. ສງດງກາວນປະກອບມ: ການຂາດເຂນວທການທແຕກຕາງກນໃນການສອນ; ການອງໃສການສອນແບບທອງຈຳຫາຍໂພດ (ບອນທມການຮຽນ-ການສອນທເນນໃສແຕຄເປນຜສງຄວາມຮໃຫນກຮຽນໃນລກສະນະການບນລະຍາຍ ແລະ ບອນທສອນແບບໃຫນກຮຽນຕອບ ໂດຍລມຄນສງທຄສອນໄດສອນຜານມາ). ການຂາດ ຄວາມດນດຽງກນລະຫວາງການສອນ ນກຮຽນແຕລະຄນ ແລະ ສອນນກຮຽນເປນກມ ເຊງເປນການ ສງເສມໃຫນກຮຽນມປະຕສຳພນນຳກນ.

ນບແມນວທການໃນການປະຕບດ ທກຽວກບເນອໃນການຮຽນ-ການສອນເທານນ, ແຕຍງກຽວ ຂອງກບການຈດຫອງຮຽນເຊນດຽວກນ. ຖາໃຫນກຮຽນນງຕາມໂຕະທຈດວາງໄວເປນແຖວຢາງຖາວອນ ໂດຍມໂຕະຄສອນຢທາງໜາຫອງຮຽນ, ການປະຕບດຄແນວນ ແມນຂດກບການສອນການສກສາຮຽນຮວມ ເຊນດຽວກນ. ວທການສອນແບບເອາຄເປນໃຈກາງ ທມການຈດຫອງຮຽນແບບແຂງກະດາງ ແບບນ ເປນລກສະນະພເສດຂອງຫອງຮຽນ ທພບຢໃນຫາຍໆບອນໃນພາກພນ ເຊງເປນຂະບວນການທຳອດທຕອງປຽນແປງ ເພອສງເສມການມສວນຮວມນຳ ແລະ ການສກສາຮຽນຮວມ.

4 ທານ Freire, P. 1996. ການສດສອນແບບບງຄບ. ລອນດອນ, ເພນກວນ, ໜາທ 53.

15


ຕວຢາງຈາກປະເທດຫວຽດນາມ

“ໂຮງຮຽນຫງໃໝ” ຕວແບບ5

ນກຮຽນຄກຳລງຮຽນເປນຄເພອສອນໃນ“ໂຮງຮຽນຫງໃໝ”ຕວແບບ ເຊງກຳລງພດທະນາໃນລະດບ ຊາດ ເພອບນລການສກສາຮຽນຮວມ. ຕວແບບດງກາວນສະໜບສະໜນຫອງຮຽນຂະໜາດນອຍ ແລະ ການຮຽນເປນກມນອຍໆ. “ໂຮງຮຽນຫງໃໝ”ຕວແບບ ມດງນ:

• ແຍກນກຮຽນອອກເປນກມນອຍໆ ເພອສນທະນາກນ; • ອະນຍາດໃຫນກຮຽນຮຽນຕາມຈງຫວະຂອງເຂາເອງ;• ສາງມມ (ແຈ) ຮຽນໃນຫອງຮຽນ (ນແມນອງໃສວຊາຮຽນເຊນ: ມມຮຽນວຊາເລກ); • ຊກຍໃຫນກຮຽນມການຖອດຖອນບດຮຽນໃນການສດສອນຂອງຄ (ເຊນຜານກບປດສະໜາ

ເຊງ ນກຮຽນໃຫຂຽນຄຳຄດເຫນ ຫ ຂຽນຈດໝາຍຫາຄແລວໄປວາງໃສກບປດສະໜາດງກາວ);

• ຕອບສະໜອງຄວາມເປນໄປໄດໃນການສອນຫອງຄວບ(ເຊນ:ສອນຄວບຂນປ.2 ກບ ປ 3);• ສງເສມການມສວນຮວມຂອງພແມນກຮຽນໂດຍຜານສະມາຄມພແມນກຮຽນ ແລະ ຄສອນ• ສງເສມໃຫຊມຊນມສວນຮວມນຳ• ໃຫການຊວຍເຫອຄໃນການນຳໃຊ (1) ປມຄມຄ, (2) ປມແບບຮຽນຂອງນກຮຽນ ແລະ (3)

ປມບຝກຫດຂອງນກຮຽນ (ຕາມລາຍວຊາ). ວທການສດສອນ, ການຮຽນຮ ແລະ ການຮຽນຈດຫອງຮຽນຄແນວນແມນຕອງການຊວຍ ເຫອສະເພາະໃນວທການສອນການສກສາຮຽນຮວມ, ນບທງການສາງຄກອນໄປເປນຄ ແລະ ພາຍຫງໄດໄປ ປະຈຳການແລວ.

ວທສດສອນທເໝາະສມກບນກຮຽນຈຳນວນໃດຈຳນວນໜງ

ວທສດສອນແບບນ (ເຊນ: ແບບເອາຄເປນໃຈກາງ, ແບບບນຍາຍ) ເອອອຳນວຍໃຫແກຜທຮຽນໄວ, ຮຽນເກງຫາຍກວາຜທຮຽນຊາ, ເປນຕນແມນກບຜທບຮພາສາທໃຊໃນຫອງຮຽນເປນຢາງດ ແລະ ນກຮຽນພການ. ຖານກຮຽນຫາກມບນຫາໃນການຟງ ແລະ ທອງຈຳກຈະເຮດໃຫການສດສອນແບບ ບນລະຍາຍ ແລະ ແບບທອງຈຳມຄວາມສຽງທຈະເຮດໃຫນກຮຽນຈຳນວນດງກາວຢນອກການ ຮຽນຮວມ. ເຖງຢາງໃດກຕາມ ຈະບມວທສດສອນແບບສະເພາະໃດໜງ ຫ ຄມຄອງຫອງໃດໜງ ທດທສດສະເໝໄປ ເພາະວານກຮຽນແຕລະຄນມຄວາມຕອງການທາງດານການຮຽນ ແລະ ຈດແຂງທແຕກຕາງກນ, ວທສດສອນໃດໜງທນຳໃຊໂດຍປະຕເສດວທສດສອນອນໆ (ເຊນ: ການ ນຳໃຊການຮຽນຮແບບທອງຈຳເອາໂດຍຜານການຖາມ ແລະ ຕອບ ຫ ມພຽງແຕການຈດກມເທານນ) ຈະພາໃຫມຄວາມສຽງໃນການການຫດຜອນຄນນະພາບຂອງການຮຽນຮ ຫບ ກເຮດໃຫນກຮຽນຈຳ ນວນໃດໜງຢນອກການຮຽນຮວມ.

5 ອຍແນດສະໂກ. 2012. ບດລາຍງານກອງປະຊມຂອງຊຽວຊານປະຈຳພາກພນ: ການສກສາຮຽນຮວມໂດຍຜານການສາງຄທມຄນນະ ພາບໃນຂງເຂດອາຊ - ປາຊຝກ. ບາງກອກ, ອຍແນດສະໂກ, ແຕໜາທ 32-33.

16


ວທການສດສອນແບບບສງເສມໃຫຄມຫວຄດປະດດສາງ ແລະ ດດປບຫກສດ ແລະ ອປະກອນ ໃຫເໝາະສມກບສະພາວະຄວາມເປນຈງຂອງຫອງຮຽນ ແລະ ຊມຊນໃນທອງຖນ.

ການຂາດທກສະ ແລະ ຄວາມໝນໃຈຂອງຄໃນການສາງຫກສດ ແລະ ອປະກອນທແທດເໝາະ ກບທອງຖນ ແລະ ການຂາດວທສດສອນທເໝາະສມກບສະພາບແວດລອມຕວຈງຂອງທອງຖນ ເປນອປະສກຕນຕຕການສກສາ ຮຽນຮວມ. ຢໃນຫາຍໆປະເທດຫກສດການສກສາ ແມນໄດສາງຂນ ຢໃນລະດບສນກາງ ແລະ ບດບາດຂອງຄແມນ ພຽງແຕຈດຕງປະຕບດຫກສດ. ແຕຢໃນບາງປະເທດ ແມນ ອະນຍາດໃຫໂຮງຮຽນເລອກເນອໃນເອງສຳລບຫກສດທອງຖນ. ບວາຈະເປນລະບບການສາງຫກສດ ໃນຂນສນກາງ ຫ ຂນທອງຖນ, ບດບາດຂອງຄກຄການດດປບຫກສດ ໃຫແທດເໝາະກບສະພາບ ຄວາມເປນຈງຂອງທອງຖນ ເຊງພວພນກບນກຮຽນ, ຄອບຄວແລະຊມຊນ. ເຖງວາຈະມ ການຊຳຊອນ ກນລະຫວາງສະພາບຄວາມເປນຈງຂອງທອງຖນ ແລະ ສະພາບຄວາມເປນຈງຂອງຫອງຮຽນໃນໂຮງຮຽນກຕາມ (ເຊນ: ພາສາແມ), ແຕສະພາວະຄວາມເປນຈງເຫານກມຄວາມແຕກຕາງກນໃນຫາຍດານດງລມນ:

• ຫກສດ ແລະ ອປະກອນທອງຖນທພວພນກບຊມຊນໃນການແກໄຂບນຫາດານວດທະນະທຳ ແລະ ສະຖານະການ (ເຊນ: ຄວາມຮໃນທອງຖນ, ສະພາບເສດຖະກດສງຄມ, ການດຳລງຊວດ ໃນຊນນະບດ ຫ ຕວເມອງ);

• ຫກສດ ແລະ ອປະກອນທອງຖນທພວພນກບຫອງຮຽນໃນການແກໄຂບນຫາຄວາມຕອງ ການສະເພາະຂອງນກຮຽນໃນຫອງຮຽນ (ເຊນ: ຄວາມຕອງການທາງດານພາສາ ແລະ ດານການຮຽນ).

ສະຖາບນສາງຄທບຊກຍຫວຄດປະດດສາງ ແລະ ແນວຄດລເລມຕນໃນການດດປບ ແລະ ພດທະນາອປະກອນ ແລະ ຫກສດ ສງຜນເຮດໃຫຄຜທມຄວາມສາມາດໜອຍໃນຄວາມຍດຍນ, ໃນການ ຕອບສະໜອງຕສະພາບຄວາມເປນຈງໃນໂຮງຮຽນ ແລະ ນກຮຽນ, ໃນການຂາດຄວາມໝນໃຈທາງດານ ວຊາຊບ ແລະ ຄວາມເປນສວນຕວ ແມນຍງເອອຍອງໜກໃສແຕອປະກອນຂອງຫກສດທມຢແລວເທານນ. ນແມນບນຫາສະເພາະຂອງຄທໄດເຮດວຽກ ຢໃນໂຮງຮຽນແລວ ແລະ ໃນບອນທມຂດຈຳກດ ແລະ/ຫ ມອປະກອນການຮຽນ-ການສອນທ ມ ຄນນະພາບຕຳ. ແມນຫ ກສດ ແລະ ອປະກອນທ ມ ຄນນະພາບສງກຍງໄດຮບຜນປະໂຫຍດຈາກການດດປບໃຫເໝາະສມກບສະພາບຄວາມເປນຈງ ທຄສອນໄດພບເຫນຢໃນຊມຊນ, ໂຮງຮຽນ ແລະ ຫອງຮຽນຂອງພວກເຂາເຈ າ.

ຂາດການປະເມນຜນການຮຽນເພອປບປງ6 ຢາງຕເນອງ ແລະ ທແທຈງ

ການປະເມນຜນແບບກຳນດຫາຍໂພດ ແລະ ບມຄວາມຍດຍນ, ບມເປາໝາຍ ຫ ຈດປະສງ ທຈະແຈງ ແລະ ບໄດພວພນກບຈດປະສງຂອງການຮຽນຮຈະນຳໄປສການຂາດຂະບວນການ ຮຽນຮທແທຈງຢໃນໂຮງຮຽນ ແລະ ຫອງຮຽນ ແລະ ອາດສະໜອງໄດເປນພຽງສວນໜງເທານນ. ຮບແບບການປະເມນທໄດກາວມາ ‘ຂາງເທງນ’ ຖາຄສອນ ແລະ ນກຮຽນບມຄວາມເຂາໃຈເປນຢາງດອາດເກດມຄວາມບພໃຈ ແລະ ມຄວາມສຽງທວາການປະເມນດງກາວນນ ອາດບມຄວາມຊດເຈນ. .

6 Sadler ອະທບາຍວາ ການປະເມນຂມນ ມຄດງນ.......ໂດຍສະເພາະແລວ ແມນມຄວາມຕງໃຈ ທສະເໜຄວາມຄດເຫນ ກຽວກບການ ປະຕບດງານ ເພອປບປງ ແລະ ເລງລດການສກສາ. ທານສາມາດກວດກາເບງໄດໃນ:Sadler, D.R. 1998. ການເຂາເບງ: Revisiting the territory ໃນການປະເມນໃນການສກສາ. 5(1). ໜາ, 77.

17


ນອກຈາກນນ, ເຖງວາການປະເມນຜນການຮຽນຮມຄວາມສຳຄນກຕາມ, ການຂາດການປະເມນຜນ ການຮຽນຮ ເຊງເປນການປະເມນເພອປບປງ ແລະ ເຊງເປນພາກສວນໜງຂອງຂະບວນການຮຽນຮ ກຈະບນຳໄປສການສກສາການຮຽນຮວມແຕຢາງໃດ. ເມອສະຖາບນສາງຄຫາກບໄດສອນນກຮຽນຄ ໃຫເຂາໃຈ ແລະ ປະຕບດການປະເມນຜນ ການຮຽນ ເພອປບປງຢາງຕເນອງເຊນ: ການປະເມນ ທປະຕບດຢາງຕເນອງ (ບແມນການສອບເສງຄງດຽວໃນທາຍ ຂອງສກຮຽນ) ແລະ ການກະກຽມ ທກາວໄປສຄວາມເຂາໃຈຂະບວນການຮຽນຂອງນກຮຽນເຂາເຈາກຈະພບກບຄວາມຫຍງຍາກໃນເມອ ໄດກາຍເປນຄສອນ ເພອໃຫສາມາດປະເມນ ແລະ ສງເສມການຮຽນຮຂອງນກຮຽນ (ແລະ ປບປຽນ ການສອນຂອງພວກເຂາຕາມລຳດບ). ໃນພາກພນອາຊປາຊຟກ, ມການເໜນໜກໃສແຕການສອບເສງ ເຊງເປນວທການໜງຂອງການປະເມນຜນສາເລດຂອງນກຮຽນ ແລະ ການປະເມນໃນລກສະນະ ດງກາວນແມນບໄດຊວຍຫຍງໃນການຮຽນຮແລະການສກສາຮຽນຮວມ. ຮບແບບການປະເມນປກກະຕ ແລະ ສງລວມ ເຊງມແນວໂນມທກາວໄປສຄາດໝາຍຜນໄດຮບ, ການໃຫຄະແນນ/ການຈດລຽງລຳດບ ແລະ ຮບແບບການກວດສອບສະເພາະ ອາດມຄນຄາ ໃນສວນໜງຂອງການປະເມນທສມບນແບບ;ແຕການປະເມນດງກາວມຄວາມສຽງທາງດານເນອໃນ ທກະທດລດ ແລະ ອະທບາຍຫາຍເກນໄປໃນເມອການປະເມນດງກາວໄດເປນພຽງຮບແບບໃນ ການປະເມນທໄດນຳໃຊເທານນ ເຊງການປະເມນນ ມທາອຽງພຽງແຕຮບໃຊຮບແບບການຮຽນຮ ໃດໜງ ແລະ ນກຮຽນຜທສອບເສງໄດດ. ການນຳໃຊພຽງແຕການປະເມນເປນແຕລະໄລຍະ ແລະ ການນຳໃຊການວດຜນແບບສງລວມ ເພອເປນເຄອງມໃນການປະເມນຜນຮຽນຮກອາດຈະໃຊໄດ. ວທການດງກາວນມຜນໜອຍ ແລະ ບເປນປະໂຫຍດເທາກບວທການປະເມນແບບຕເນອງທສະແດງ ໃຫເຫນເຖງຜນການຮຽນຂອງນກຮຽນໃນແຕລະວນຢໃນຫອງຮຽນ.

ນອກຈາກນນ ການປະເມນຜນ ຖາບແມນການປະເມນຜນທແທຈງ ເຊນ: ການປະເມນທບໃຫ ນກຮຽນມສວນຮວມຕງໜາ ແລະ ມຄວາມໝາຍໃນຂະບວນການປະເມນຜນ, ກຈະເປນການພາດໂອກາດ ໃນການສາງຄວາມໝນໃຈ ແລະ ການປກຈດສານກໃຫແກນກຮຽນ.

ສະຖາບນສາງຄທສອນໃຫນກຮຽນ ຮແຕການປະເມນໃນຮບແບບປກກະຕ ແລະ ສງລວມນນອາດເປນ ການສາງຄທຂາດຄວາມສາມາດໃນການປະເມນ(ແລະຊວຍເຫອ)ຄວາມກາວໜາຂອງນກຮຽນ ທຫາກຫາຍ ແລະ ມຄວາມຕອງການທແຕກຕາງກນ.

ການຂາດການປະເມນຜນຕເນອງ ໂດຍໃຊຮບແບບການວດຜນເພອປບປງ ແລະ ທແທຈງໃນ ສະຖາບນສາງຄແມນເປນບນຫາ ແລະ ກດຂວາງການສກສາຮຽນຮວມໃນສະຖາບນດງກາວ.

ການຂາດປະສບການໃນການນາໃຊວທການຮຽນຮດວຍຕນເອງສາລບນກຮຽນ

ອງຕາມຈດທໄດເວ າຜານມາ, ການປະເມນຜນທມຄນນະພາບສງແມນຂນກບຄວາມເຂາ ໃຈຂອງຄຕກບຄວາມສາມາດສະເພາະ, ຄວາມຕອງການ ແລະ ສະພາວະຄວາມເປນຈງຂອງນກຮຽນ ແຕລະຄນ. ຖາບມຄວາມຮ ແລະ ປະສບການໃນການນາໃຊແຜນການຮຽນຮຂອງລາຍບກຄນ (ເຊນ: ແຜນການບລການຄອບຄວຂອງບກຄນ, ແຜນການໃຫການສກສາລາຍບກຄນ, ແຜນການເລອນຊນ ຮຽນ/ຫກສດທຽບເທາຂອງລາຍບກຄນ), ແມນນກຮຽນຄຈະຕອງໄດສຊນ ເພອສາງຄວາມເຂາໃຈເຖງຄວາມຕອງການ ແລະ ຄວາມກາວໜາຂອງນກຮຽນໃນເມອພວກເຂາເລມປະຕບດໜາທໃນເວລາເປນຄສອນ.

18


ຄາຖາມທທານສາມາດໃຊ ເພອຊວຍທານໃນການວເຄາະສະຖານະການໃນສະພາວະຄວາມເປນຈງຂອງທານ ກອນເລມເຮດການໂຄສະນາສງເສມ.

• ການຮຽນຢໃນສະຖາບນສາງຄ ໄດສງເສມໃຫນກຮຽນຄໄດຮບຮ, ເຂາໃຈ ແລະ ປະຕບດ ການສດສອນແບບເອານກຮຽນເປນໃຈກາງ ແລະ ການຄານງເຖງລາຍບກຄນຢໃນການຮຽນ-ການສອນບ?

• ການຮຽນຢໃນສະຖາບນສາງຄໄດນາໃຊການປະເມນເພອປບປງ ແລະ ການປະເມນທແທຈງຢາງຕເນອງຄຽງຄກບການປະເມນທວໄປ ແລະ ສງລວມບ?

• ນກຮຽນຄໄດສາພດກບວທສດສອນຢາງເຕມສວນໃນການແກໄຂບນຫາຄວາມຕອງການ ແລະ ຈດແຂງຕາງໆຂອງນກຮຽນ (ເຊ ນ: ຄວາມຮບຜດຊອບຕຄວາມຮສກຕາງໆໃນການຮຽນ ເຊນສາຍຕາ, ຫ, ການເຄອນໄຫວ, ຄວາມຕງໃຈ ແລະ ຄວາມຮສກຕນຕວຂອງຜຮຽນ, ຄວາມຈາ, ຄວາມຕງໃຈຂອງແຕລະຄນ, ການຮຽນເປນກມ ແລະ ອນໆ) ແລະ ຄວາມຕອງການ ວທການຕາງໆ ແລະ ຫາກຫາຍ ເພອນາໃຊວທການສດສອນດງກາວບ?

• ການສດສອນແບບເອານກຮຽນເປນໃຈກາງ ໄດເປນແບບຢາງໃຫແກການສດສອນຕວຈງໃນສະຖາບນສາງຄບ?

• ນກຮຽນຄ ແລະ ຄ-ອາຈານມບດບາດ ແລະ ໄດຮບການສະໜບສະໜນໃຫດດປບ ແລະ ສາງຫກສດ ແລະ ອປະກອນທພວພນເຖງທອງຖນ ເພອແກໄຂສະພາວະຄວາມເປນຈງຂອງ ການຮຽນຢໃນຫອງ ແລະ ຊມຊນບ?

• ກະຊວງສກສາທການ ແລະ ກລາ ໄດສາງ ແລະ ປະຕບດນະໂຍບາຍທສງເສມການສດສອນ ແບບຖເອານກຮຽນເປນໃຈກາງ ແລະ ການປະເມນຜນເພອປບປງ ແລະ ການປະເມນທແທຈງ ຢາງຕເນອງນບທງການສາງຄ ແລະ ການຮຽນຢໃນໂຮງຮຽນບ?

ເປາໝາຍຂອງການໂຄສະນາສງເສມຂຄວາມຂອງການສງເສມວທສດສອນ 4

“ນກຮຽນຄຕອງການໄດຮບການຝກອບຮມໃນການນຳໃຊວທສດສອນແບບເອານກຮຽນເປນໃຈ ກາງ, ມສວນຮວມ ແລະ ປບປຽນຢາງຕເນອງ ເພອໃຫເໝາະສມກບຄວາມຕອງການຂອງນກຮຽນ. ມນກຮຽນຫາຍຄນທມປະສບການໜອຍ ຫ ບມປະສບການເລຍໃນການນຳໃຊວທສດສອນດງກາວ ແລະ ພວກເຂາເຈາ ກຕອງການໃຫໄດຮບການສະໜບສະໜນໃນລະດບສງ ເພອເຂາໃຈ ແລະ ນຳໃຊວທສດສອນຢາງມປະສດທຜນ”.

ສະຖາບນສາງຄຕອງໄດຄນຄວາກຽວກບຄວາມເປນຈງທວາ ວທສດສອນແບບຖເອານກຮຽນ ເປນໃຈກາງ ແມນອງໃສທກສະການສອນທນມນວນ (ເຊນ: ທກສະໃນການສງເກດການສອນ, ຄວາມຮສກຕນຕວ, ການອຳນວຍຄວາມສະດວກ ແລະ ອນໆ)ການແບງຄວາມຮບຜດຊອບ) ແລະ ແບງອານາດກນໃນຫອງຮຽນລະຫວາງຄ ແລະ ນກຮຽນ. ວທການສດສອນທຖເອານກຮຽນເປນໃຈກາງ ເບງຄວາອາດຈະງາຍ ແລະ ສະດວກໃນການປະຕບດຕວຈງ. ແຕເພອໃຫເຂາໃຈວທການສດສອນ ດງກາວ ແລະ ສາມາດໃຊໄດຢາງມປະສດທຜນນນນກສກສາຄຕອງໄດຮບການຊກຍສງເສມຈາກຄສອນຢໃນສະຖາບນສາງຄ ແລະ ໃນເວລາລງຝກຫດສອນ ເພອສາງຄວາມສາມາດໃນການຮບຮ ແລະ ການຕອບສະໜອງຕຄວາມຕອງການ ແລະ ທາແຮງຂອງນກຮຽນ ແລະ ໃນການສາງ

19


ສາຍພວພນທມຄວາມເຊອໝນເຊງກນ ແລະ ກນລະຫວາງຄ ແລະ ນກຮຽນ. ສງທກາວມານ ສະໜບສະໜນການສດສອນຕວຈງ ໂດຍຖເອານກຮຽນເປນໃຈກາງໃຫມຄນນະພາບ. ໃນເມອ ນກຮຽນຄມປະສບການໜອຍ ຫ ບມປະສບການກຽວກບວທການສອນແບບເອານກຮຽນເປນໃຈກາງ ຢໃນພນຖານການສກສາຂອງພວກເຂາກເປນໄປໄດວາອາດຈະໃຊເວລາຫາຍກວາທຄາດຫວງໄວ ເພອໃຫພວກເຂາເຈາໄດເຂາໃຈ ແລະ ມຄວາມໝນໃຈໃນການປະຕບດການສດສອນແບບເອາ ນກຮຽນເປນໃຈກາງ.

ເພອສະໜບສະໜນຂະບວນການສາງຄທເອານກຮຽນເປນໃຈກາງນນ ສງສຳຄນທສດແມນ ສະຖາບນສາງຄຕອງໃຊວທການສດສອນທເອານກຮຽນເປນໃຈກາງຢໃນສະຖາບນຂອງຕນ ເຊງກາວໄປສ ການສງເສມການຮຽນຮວມໃນການ ສາງຄກອນປະຈຳການ. ໃນເວລາດຽວກນນນ ກເປນການສງເສມ ການເປນແບບຢາງໃນການສດສອນທເອານກຮຽນເປນໃຈກາງ ເພອໃຫນກຮຽນຄ ສາມາດໃຊວທການສດສອນແບບເອານກຮຽນເປນໃຈກາງໃນເມອເຂາເຈາໄດກາຍເປນຄສອນ.

ລກສະນະທສຳຄນອນໆຂອງການສດສອນແບບເອານກຮຽນເປນໃຈກາງ, ການສອນການສກສາຮຽນ ຮວມມດງລມນ:• ຄເປນຜອຳນວຍຄວາມສະດວກໃນການຮຽນ (ເຊນ: ອຳນວຍຄວາມສະດວກໃນເວລານກຮຽນ

ຮຽນເປນກມທມການຊວຍເຫອເຊງກນ ແລະກນ ) ແທນທຈະເປນຜຖາຍທອດຄວາມຮ;• ຄສາມາດນຳໃຊວທການສອນ ແລະ ການຄມຄອງຫອງຮຽນທຫາກຫາຍ ເຊງມຜນໄວຕ

ຄວາມຕອງການທຫາກຫາຍ, ຕການເຂາຮວມ ແລະ ຕຄວາມສນໃຈຂອງນກຮຽນ, (ສງເສມການ ມສວນຮວມຂອງນກຮຽນຢາງຕງໜາ ແລະ ການສາງຄວາມສມດນກນລະຫວາງການຮຽນເປນກມ ແລະ ການຮຽນເປນລາຍບກຄນ);

• ຄສາມາດແນະນຳໃຊວທການສອນເປນລາຍບກຄນ ແລະ ພດທະນາຄວາມສາມາດໃນການ ວາງລະບຽບວໄນໃຫແກຕນເອງ ແລະ ປກຈດສຳນກໃຫແກຕນເອງຂອງນກຮຽນ.

ກງກນຂາມກບການສອນແບບເອານກຮຽນເປນໃຈກາງ, ການສອນແບບເອາຄເປນໃຈກາງແມນຕອງການ ການມທກສະ, ການກະກຽມ ແລະ ຄວາມພະຍາຍາມບຫາຍໃນການຄມຄອງຫອງ. ວທດງກາວນແມນອງໃສແຕອຳນາດຂອງຄໃນການຄມຄອງຫອງ, ການສອນ ແລະ ການລງໂທດດວຍການຕ ແລະ ການເຮດໃຫນກຮຽນຢານກວ ເຊງເປນເຄອງມ ໃນການຄວບຄມ ແລະ ຊກຍໃຫນກຮຽນຕງໃຈຮຽນ. ວທການສດສອນທເອານກຮຽນເປນໃຈກາງທຄມການຄມຄອງຫອງຮຽນຮວມກນກບນກຮຽນ ເຫນວາ ເປນວທທດທສດໃນການສງເສມການຮຽນຮວມຂອງນກຮຽນທກຄນ. ວທການເຫານນຳໄປສການຄມ ຄອງຫອງທມປະສດທພາບ ເພາະວາມນໄດສະໜບສະໜນໃຫມຄວາມເຂາໃຈດກວາ ແລະ ມເປາໝາຍ ຮວມກນລະຫວາງຄແລະນກຮຽນ. ການນຳໃຊລະບຽບວໄນທເປນທາງບວກ ແລະ ວທການເພມ ເຕມອນໆ ໃນການຄມຄອງຫອງຮຽນ ແມນເປນການຊກຍການຮຽນຮວມເວາລວມ ແລະ ເວາສະເພາະ ແມນການສອນແບບເອານກຮຽນເປນໃຈກາງ, ແຕວທການເຫານບແມນຈະປະຕບດໄດທນທ ແລະ ງາຍດາຍ. ແນນອນວາ, ວທການດງກາວແມນໃຊເວລາ ແລະ ຕອງການຄວາມເອາໃຈໃສໂດຍສະເພາະ ແມນການສອນໝຄ ແລະ ພະນກງານໃນໂຮງຮຽນດວຍກນ, ພແມນກຮຽນ ແລະ ຊມຊນຂອງໂຮງຮຽນ ແລະ ນກຮຽນ ເຊງພວກເຂາອາດຈະບຄນເຄຍກບວທການສອນແບບເອານກຮຽນເປນໃຈກາງ.

20


ຂຄວາມຂອງການສງເສມວທສດສອນ 5“ ວທການສດສອນການສກສາຮຽນຮວມຕອງການການຝກອບຮມວທການສອນການສກສາຮຽນຮວມສະເພາະເຊນ: ການຊວຍເຫອນກຮຽນພການ, ການສງເສມຄວາມເທາທຽມກນລະຫວາງ ຍງ-ຊາຍ, ການສອນຫອງຄວບ ແລະ ການສອນທມການໃຊຫາຍພາສາ”.

ວທການສດສອນການສກສາຮຽນຮວມ ແມນຕອງການໃຫຄມຄວາມຮຄວາມເຂາໃຈກຽວກບນກຮຽນ ແລະຄວາມຕອງການຂອງນກຮຽນໃນລະດບສງພສມຄວນລວມທງການມທກສະແລະຄວາມໝນໃຈ ເພອຊວຍເຫອນກຮຽນໃນຫອງໝດທກຄນ.

ບນຫາສະເພາະມຄ:• ສດສະເໝພາບຍງ-ຊາຍ: ການສງເສມຄວາມສະເໝພາບລະຫວາງຍງ-ຊາຍ ຕອງການໃຫ

ຄມຄວາມລະອຽດອອນຕຄວາມບສມດນກນລະຫວາງຍງ-ຊາຍ ແລະ ມຄວາມຕງໃຈ ເພອແກໄຂ ບນຫາດງກາວນ;

• ພາສາ: ນກຮຽນທມພາສາແມທແຕກຕາງກນຫາຍກວາພາສາທາງການ ຕອງການໃຫຄມທກສະສະເພາະໃນການສອນ ໂດຍນຳໃຊພາສາແມ/ຫາຍພາສາ (ພາສາເວາ), ການສອນໂດຍນຳໃຊ ພາສາແມຂອງນກຮຽນ ແລະ ໃຊພາສາອນ ເປນຂວຕໃນການສງເສມໃຫນກຮຽນຮຽນພາສາ ຂອງຊາດ;

• ອາຍ ແລະ ລະດບປະປນກນ: ຄທຢໃນສະພາວະຄວາມເປນຈງທນກຮຽນໃນກມອາຍ ແລະ ລະດບທແຕກຕາງກນ ແລະ ຮຽນນຳກນຢໃນຫອງດຽວກນແມນຕອງມທກສະການສອນຫອງຄວບ;

• ນກຮຽນພການ: ນກຮຽນພການ ມຄວາມຕອງການຄຜທມຄບທກສະໃນການຊອກໃຫເຫນ, ການສງຄວາມຮ, ການຊກຍສງເສມ, ຄວາມຕງໃຈພເສດ, ບດຮຽນ ແລະ ອນໆ.

ກລະນສກສາຈາກ ສ.ປ.ປ ລາວຫວຂ: ການສອນເດກທຍງບຮພາສາກາງ (ລາວລມ) ຢຊນປະຖມປທ 1 ໂຮງຮຽນປະຖມໂພນໄຊ ແມນໂຮງຮຽນປະຖມສມບນແຫງໜງ ທຕງຢຊານເມອງໄຊທານ ແລະ ຂນກບນະຄອນຫວງວຽງຈນ. ໂຮງຮຽນແຫງດງກາວ ມນກຮຽນທງໝດ 462 ຄນ, ຍງ 216 ຄນ, ໃນນ 95 % ເປນນກຮຽນຊນເຜາມງ ເຊງເຂາເຈາບຮພາສາກາງ (ລາວລມ) ເລຍ ເມອເຂາຮຽນຢຊນປະຖມປທ 1. ເນອງຈາກເດກດງກາວບໄດຜານການຮຽນຢຊນອະນບານ ມາກອນ, ດງນນ ຈງເຮດໃຫເຂາເຈາພຟງພາສາລາວອອກເປນບາງສບ, ແຕເວາບໄດ (ປະມານ 20%) ແລະ ອກສວນຫາຍແມນຟງກບໄດ ແລະ ເວາກບເປນຈກໜອຍເລຍ(ປະມານ 80%) ເຊງໄດສາງຄວາມຫຍງຍາກທສດໃຫແກຄສອນຢຊນ ປ 1 ຈຳນວນ 05 ຄນ, ຍງ 05 ຄນ ໃນ 5 ຫອງຮຽນໂດຍມນກຮຽນ ປ 1 ທງໝດ 104, ຍງ 46 ຄນ. ອາຈານ ບນມາ ປະຈບນຫາກໄດຍາຍມາເປນຄສອນຢຊນ ປ 3 ໃນໂຮງຮຽນແຫງດງກາວ ແລະ ໄດເຄຍສອນຫອງ ປ 1 ທນກຮຽນບໄດພາສາກາງມາ 20 ປແລວ ໄດກາວໃຫຟງວາ: “ຄສອນຊນ ປ 1 ໃນຫອງຮຽນທນກຮຽນບຮພາສາລາວລມນນ ມຄວາມຫຍງຍາກຫາຍ ເພາະຄກບຮພາສານກຮຽນ ແລະ ນກຮຽນກບຮວາຄເວາຫຍງ,ຈະສສານກນກຍາກ”. ລາວໄດ ຊອກຫາວທແກໄຂດງກາວ ໂດຍການຊອກຮຽນຮພາສາຊນເຜາມງນຳນກຮຽນຢໃນຫອງຂອງ

21


ຕນເທອລະເລກເທອລະໜອຍ ເພອໃຫສາມາດຮບາງຄຳສບຂອງຊນເຜາມາໃຊປະກອບ ການອະທບາຍບດຮຽນ ເພອໃຫນກຮຽນເຂາໃຈຢາງຈະແຈງ ແລະ ງາຍຂນ. ພອມກນນນ ກໄດສາງອປະກອນການສອນ ເພອໃຫນກຮຽນໄດເບງ ແລະຮຽນເວາໄປນຳ, ພອມທງໄດຊກຍໃຫນກຮຽນຊນເຜາພາຍໃນຫອງຜທເວາພາສາລາວລມ ແລະ ພາສາມງໄດໄຄກວາໝຊວຍອະທບາຍ ຫ ແນະນຳສງທເວາໃຫແກເພອນຮວມຫອງໄດເຂາໃຈອກຕມ. ໃນປະຈບນ ອາຈານ ບນມາ ແມນສາມາດເວາພາສາມງໄດຢາງຫຽນໄຫ ແລະ ໄດຖາຍທອດ ປະສບການນໃຫແກຄ ປ 1 ທງ 05 ຄນ ເພອໃຫສາມາດສອນເດກປ 1 ໄດ. ໃນປະຈບນ ຄທສອນຊນ ປ 1 ກໄດຮຽນພາສາເຜາມງນຳນກຮຽນ ແລະ ໃຊສບພາສາເຜາມງ ເພອຊວຍໃຫ ນກຮຽນເຂາໃຈບດຮຽນດຂນ. ອາຈານ ບນມາ ຍງໄດໃຫຮອກວາພແມຜປກຄອງຂອງເດກຊນເຜາຢາກໃຫລກຂອງຕນຮຽນນຳຄລາວລມຢຊນ ປ 1. ປະຈບນ ຄທເປນຄນຊນເຜາມຢ 04 ຄນ, ຍງ 0 ຄນ, ໃນນນໄປສອນຢຊນ ປ 5, ມ 3 ຄນ ແລະ ສອນພາສາອງກດມ 01 ຄນ. ເຖງຢາງໃດກຕາມ ອາຈານ ບນມາ ໄດໃຫຂແນະນຳຕມວາ ເຖງວາຄລາວລມຈະສາມາດຮຽນຮພາສາຊນເຜາໄດໄວ ຂນກຕາມ ແຕຄກບຄວນໃຊພາສາຊນເຜາ ເພອອະທບາຍສບ ຫ ອະທບາຍບດຮຽນຫາຍເກນໄປ ເພາະຈະສາງນໄສທບດໃຫແກນກຮຽນໃນການລຖາໃຫຄເວາພາສາຊນເຜາອອກມາຈງປະຕບດຕາມ. ໃນບລເວນໂຮງຮຽນປະຖມແຫງດງກາວນກຍງມໂຮງຮຽນອະນບານ 1 ແຫງທມນກຮຽນ ອະນບານ 1 ຮອດອະນບານ 3 ເຊງມນກຮຽນອະນບານທງໝດ 113 ຄນ, ຍງ 51 ຄນ, ໃນນ 85 % ແມນນກຮຽນ ລາວລມ ແລະ ມຄ 6 ຄນ ເຊງແມນຄນລາວລມ. ຄອະນບານແຫງດງກາວໄດໃຫຮວາບານໂພນໄຊມ 600 ຄອບຄວ ແລະ ມ 400 ຄອບຄວເປນຄອບຄວຊນເຜາ ແຕມເດກຊນເຜາມາຮຽນອະນບານໜອຍທສດ ເພາະສວນໃຫຍແມນຄອບຄວທກຍາກ ແລະ ບຢາກໃຫລກມາເຂາຮຽນອະນບານ, ລຖາອາຍຮອດ 6 ປ ຈງສງເຂາໂຮງຮຽນປະຖມບາດດຽວ ຍອນວາໃນເວລານເດກສາມາດໄປ-ມາກມຕນເອງໄດ ແລະ ພແມກບໄດເປນຫວງ ຫ ຫຍງຍາກນຳ. ຄອະນບານສວນໃຫຍຍງບຮພາສາຊນເຜາມງ ແລະ ຈະສສານກບເດກກຍາກ. ນາງ ສດສະດາ ທເປນຄອະນບານໄດເວາວາ: “ຖາມຄອະນບານທເປນຄນຊນເຜາມງມາຊວຍສອນ ກອາດຈະດງດດ ໃຫຊນເຜາມງໄດສງລກຫານຂອງຕນມາຮຽນອະນບານໄດຫາຍຂນ ແລະ ຈະເປນການຊວຍຫດ ຜອນຄວາມຫຍງຍາກຂອງເດກທາງດານພາສາ ເມອເຂາເຈາໄດເຂາຮຽນຢຊນປະຖມ”.

ຂຄວາມຂອງການສງເສມວທສດສອນ 6“ ນກຮຽນຄຕອງການການເສມກຳລງແຮງ, ການຝກອບຮມ, ການສະໜບສະໜນໃນການດດປບການພດທະນາຫກສດ ແລະ ອປະກອນຕາງໆ ເພອໃຫແທດເໝາະກບສະພາວະຄວາມ ເປນຈງຂອງຫອງຮຽນ ແລະ ພດທະນາຊມຊນໃນທອງຖນຂອງພວກເຂາເຈາ”.

ຫກສດສາງຄຄວນສາງສະມດຕະພາບໃນການສອນການຮຽນຮວມໃຫແກຜທຈະເປນຄໃນອະນາຄດ. ເພາະສະນນ, ຈດເນນໜກທສຳຄນຂອງວທການສດສອນການສກສາຮຽນຮວມ ຄວນເນນໜກໃສ ການສາງຄວາມສາມາດໃຫແກນກຮຽນຄ ໃນການດດປບເນອໃນຫກສດ ແລະ ອປະກອນ. ນກຮຽນຄ ຜທກຳລງຮຽນຢສະຖາບນສາງຄ ແລະ ໃນໄລຍະລງຝກຫດ, ຜທໄດຮບການຊກຍ ແລະ ສງເສມໃຫດດປບເນອໃນຫກສດ ແລະ ອປະກອນນນຈະສາມາດ ເຮດວຽກກຽວກບການດດປບ ເນອໃນຫກສດ ແລະ ອປະກອນດກວາໝເມອເຂາເຈາໄດກາຍເປນຄໂດຍມການຮຽນ-ການສອນ ແລະ ການປະເມນຜນທຫາກຫາຍ ແລະ ຍດຍນ.

22


ເມອຄຫາກມທກສະ ແລະ ຄວາມໝນໃຈໃນການດດປບເນອໃນຫກສດ ແລະ ອປະກອນແລວ ຄກຈະສາມາດ ດດປບເນອໃນຫກສດ ແລະ ອປະກອນທພວກເຂາມ ແລະ ສາງອປະກອນການສອນ ດວຍຕນເອງທພວພນກບທອງຖນ, ເໝາະສມກບຄວາມຕອງການ ແລະ ທາແຮງສະເພາະຂອງນກຮຽນ. ອກດານໜງທກສະ ແລະ ຄວາມໝນໃຈດງກາວນແມນ ເພອຊວຍໃຫນກສກສາຄສາມາດນຳ ໃຊຫກສດການສດສອນ ແລະ ອປະກອນການຮຽນໃຫໄດດທສດໃນເມອພວກເຂາເຈາໄດກາຍ ເປນຄສອນ ແລະ ສາມາດດດປບເນອໃນຫກສດ ແລະ ອປະກອນດງກາວໃຫແທດເໝາະກບ ຄວາມຕອງສະເພາະຂອງນກຮຽນ (ເຊນ: ໂດຍການສາງອປະກອນການຮຽນ-ການສອນທເດກພການສາມາດນຳໃຊໄດ). ແຕທກສະ ແລະ ຄວາມໝນໃຈດງກາວເປນການເສມກຳລງແຮງໃຫແກນກຮຽນຄ ກຄການກາວໄປສການນຳໃຊຊບພະຍາກອນທມໃນທອງຖນ(ເຊນ: ປະເພນໃນການເລານທານ, ຄວາມຮພນເມອງກຽວກບທຳມະຊາດຂອງໂລກ, ການສະເຫມສະຫອງ, ງານບນປະເພນຂອງທອງຖນ ແລະ ອນໆ) ເພອເຮດໃຫການຮຽນຮສອດຄອງກບສະພາບເງອນໄຂ ແລະ ມຄວາມຈບງາມເທາທເປນໄປໄດ. ການສາງຄວາມສາມາດດງກາວນນແມນສອດຄອງ ແລະ ຈຳເປນສຳລບຄຜທມປະສບການ ແລະ ການສອນຕວຈງໃນໂຮງຮຽນ ຍອນວາການສາງຄວາມສາມາດທກາວມານ ແມນສຳລບນກຮຽນຄ ແລະ ບນດາຄໃໝທໄດມາດຕະຖານ. ໃນທສດຂະບວນການເຫານ ສາມາດເສມຂະຫຍາຍໂດຍຜານການສາງ ເຄອຂາຍຄສອນ ແລະ ຊມຊນໃນການປະຕບດຕວຈງເພອແລກປຽນຄວາມຮ, ຄຳຄດເຫນ ເພອສາງ ແລະ ເສມຂະຫຍາຍຫກສດໃນທດທາງທມການຮວມມກນ. ເຄອຂາຍດງກາວນນສາມາດສາງ ແລະ ຖະນບຳລງລະຫວາງບນດາໂຮງຮຽນ ແລະ ບນດາສະຖາບນສາງຄກຄລະຫວາງສະຖາບນສາງຄ ແລະ ໂຮງຮຽນຕາງໆນາກນ.

ການສາງຄໃຫກາຍເປນຜພດທະນາຫກສດ, ອປະກອນ ແລະ ເປນຜຊຳນານໃນການດດປບ ເນອໃນຫກສດໃຫເຂາກບທອງຖນນນ ຕອງໄດຮບການສະໜບສະໜນທາງດານວຊາການ ແລະ ບດຮຽນຢາງຈງຈງຈາກສະຖາບນສາງຄກຄກະຊວງສກສາທການ ແລະ ກລາ. ຖາຄຮສກວາພວກເຂາ ຕອງໄປຕາມຫກສດ ແລະ ຊບພະຍາກອນຢາງຂາດຕວ (ເຊນ: ປມແບບຮຽນ ແລະ ຄມຄ) ພວກເຂາເຈາຈະບມຄວາມຍດຍນ ເພອດດປບໃຫເຂາກບສະພາວະຄວາມເປນຈງຂອງທອງຖນ ແລະ ຄວາມຕອງການຂອງນກຮຽນ.

ເຊນດຽວກນນນ ຄຜທສອນຢສະຖາບນສາງຄ ຄວນໄດຮບການຊກຍສງເສມ ເພອພດທະນາ ແລະ ດດປບເນອໃນຫກສດ ແລະ ອປະກອນຢໃນສະຖາບນສາງຄ ເພອໃຫແທດເໝາະກບຄວາມຕອງການ ແລະ ທາແຮງຂອງນກສກສາຄກຄສະພາບຄວາມເປນຈງຂອງທອງຖນຂອງນກຮຽນຄ. ການມທກສະ ແລະ ຄວາມໝນໃຈໃນການສາງອປະກອນ ແລະ ຫກສດເປນສງສຳຄນທສດຕການພດທະນາອາຊບຄ ແລະ ຕການສາງຄກອນໄປປະຈຳການ ແລະ ພາຍຫງໄດປະຈຳການແລວ.

23


ກລະນສກສາຈາກ ສ.ປ.ປ ລາວຫວຂ: ການຝກອບຮມ ການສກສາຮຽນຮວມ ໃຫແກຜບລຫານ ແລະ ຄສອນໃນສະຖາບນການສກສາ

ຮບ: ກອງປະຊມເປກສາຫາລ ແລະ ຜານແຜນປະຕບດງານການສກສາຄນພການ 2016-2020 ທວປະເທດ, ຄງວນທ 7-10/05/2014 ນະໂຍບາຍແຫງຊາດວາດວຍການສກສາຮຽນຮວມປ 2010 ໄດອາງເຖງບນຫາທຈະຕອງ ເອາໃຈໃສແກໄຂເຊນ: ປະຊາຊນຈານວນໜງ ຍງບທນໄດຮບການສກສາຢາງທວເຖງໂດຍສະເພາະ ເດກຍງ, ແມຍງ, ຊນເຜາເຂດຫາງໄກສອກຫກ, ຄນພການ ແລະ ກມດອຍໂອກາດອນໆ. ຄວາມຫດໂຕນກນລະຫວາງເພດຍງ-ເພດຊາຍ, ລະຫວາງຊນເຜາ, ລະຫວາງເມອງທກ ແລະ ເມອງທບທກ, ໃນຊນ ແລະ ສາຍການສກສາລະດບຕາງໆກຍງມຫາຍ. ບນຫາຕາງໆທກາວມານນ ເກດມາຈາກຫາຍປດໃຈເຊນ: ການຕງຖນຖານຂອງປະຊາຊນຢກະແຈກກະຈາຍ ແລະ ຫາງໄກສອກຫກ, ເສນທາງສນຈອນທລະກນດານ, ຄວາມເຂາໃຈກຽວກບຄວາມສາຄນຂອງການ ສກສາຍງບສງ, ຄວາມທກຈນຂາດເຂນ, ຄານຍມ, ຮດຄອງປະເພນ, ທດສະນະຄະຕຂອງບາງເຜາ ແລະ ສງຄມຕເພດຍງ ແລະ ຄນພການຍງຖວງດງການສກສາ ຂອງເຂາເຈາ, ລະບບການ ສກສາເອງກຍງບທນສາມາດສະໜອງການບລການ ການສກສາທເຂາເຖງໄດງາຍ ແລະ ເປນທໜາຈບໃຈສາລບຜຮຽນ, ຄນນະພາບການສກສາຍງຕາ, ບທນຕອບສະໜອງຕາມຈດພເສດ ແລະ ຄວາມຕອງການຂອງຜຮຽນປະເພດຕາງໆຢາງຄບຖວນ, ຂາດເຂນຊບພະຍາກອນທຈາເປນ, ຄຍງຂາດປະສບການໂດຍສະເພາະວຽກງານການສກສາຮຽນຮວມ. ສະນນ, ເພອເຮດໃຫ ບກຄະລາກອນການສກສາ, ຜບລຫານ ແລະ ຄສອນໃນສະຖາບນການສກສາມຄວາມຮຄວາມ ສາມາດດານວຊາການ ກຽວກບວຽກງານການສກສາຮຽນຮວມແນໃສເຮດໃຫເກດມການປຽນແປງທາງດານ ແນວຄວາມຄດ ໂດຍການເຊອມຊມໄປເທອລະນອຍ ສງຄມສາມາດຍອມຮບ ແລະ ກາຍເປນວດທະນະທາອນໜງທຍນຍງ ແລະ ສງຄມສາມາດນາໃຊໄດ. ກະຊວງສກສາທການ ແລະ ກລາ ໂດຍການຮວມມກບອງການຈດຕງສາກນຕາງໆໄດຈດການອບຮມການສກສາ ຮຽນຮວມໃຫຜ ບລຫານການສກສາ ແລະ ຄ-ອາຈານສອນໃນສະຖາບນການສກສາຕາງໆເປນຕນ: ໃນສກຮຽນ 2012-2013 ຄ-ອາຈານ ສອນໃນສະຖາບນສາງຄ 8 ແຫງ ໃນ ສປປ ລາວ ຈານວນ 961 ຄນ ໄດຮບການອບຮມການສກສາຮຽນຮວມ ອນໄດເຮດໃຫມການປຽນແປງຢໃນການເຄອນໄຫວສດສອນ ແລະ ຮາຮຽນຢໃນສະຖາບນສາງຄ. ອາທດໜງ

© D

TE, M

OES,

Lao

PDR

24


ນກຮຽນຄແຕລະ ຊນຮຽນຈະຕອງໄດຮຽນສອງຊວໂມງກຽວກບການສກສາຮຽນຮວມ ແລະ ນກຮຽນປສດທາຍມໂອກາດໄດໄປທດສະນະສກສາຕາມສະຖານສກສາເບງສນສມແຮງງານຄນພການ ສເກດ ແລະ ໂຮງຮຽນໂສຕະສກສາ. ໃນສກຮຽນ 2013-2014, ຜອານວຍການໂຮງຮຽນ, ຄສອນ, ຄະນະພດທະນາການສກສາຂນບານ ແລະ ພແມເດກພການຈຳນວນໜງໃນເມອງ ໄຊບວທອງ, ແຂວງຄາມວນ ແລະ 6 ເມອງຂອງແຂວງ ສະຫວນນະເຂດ: ເມອງເຊໂປນ, ເມອງວລະບລ, ເມອງພນ, ເມອງພະລານໄຊ, ເມອງອທມພອນ ແລະ ເມອງອາດສະພອນ ໄດຮບການອບຮມການສກສາຮຽນຮວມ. ການອບຮມແມນແນໃສການປຽນແປງແນວຄວາມຄດທສາມາດຍອມຮບໄດໃນຄວາມແຕກຕາງທຫາກຫາຍຂອງຜເຂາຮຽນ ແລະ ປບປງສະພາບແວດລອມ

ທເປນການຮຽນຮວມ, ເປນເພອນມດໃນການຮຽນຮ ແລະ ການຊອກຫາເດກແຕລະປະເພດທ ດອຍໂອກາດ ມາເຂາຮຽນ. ນອກຈາກນ, ກະຊວງສກສາທການ ແລະ ກລາ ຍງໄດສາງຕງຄະນະເຄອຂາຍ ການສກສາຮຽນຮວມ ໃນກະຊວງສກສາທການ ແລະ ກລາ ເຊງປະກອບໄປດວຍຕວແທນບນດາກມ, ສະຖາບນ, ພະແນກສກສາທການ ແລະ ກລາແຂວງ ແລະ ຫອງການສກສາທການ ແລະ ກລາເມອງ. ຄະນະເຄອຂາຍດງກາວໄດຮບການຝກອບຮມວຽກງານການສກສາຮຽນຮວມ ອນເຮດໃຫເກດມການ ປຽນແປງໃນແຜນພດທະນາການສກສາ 1 ປ, 3 ປ ແລະ 5 ປ ຂອງແຕລະພາກສວນ ໂດຍການນາ ເອາວຽກງານການສກສາຮຽນຮວມເຂາໃນແຜນງບປະມານ.

ຮບ: ກອງປະຊມຝກອບຮມການສກສາຮຽນຮວມໃຫຄສອນວນທ 2-6 ມຖນາ 2014 ທ ເມອງໄຊບວທອງ, ແຂວງຄາມວນ

© D

TE, M

OES,

Lao

PDR

25


ຕວຢາງຈາກປະເທດມາເລເຊຍກອງປະຊມຝກອບຮມເພອສງເສມຄໃນການສາງຊບພະຍາກອນ 7 ແລະ ອປະກອນຮບໃຊໃນຫອງຮຽນ7

ຢພາກຕາເວນອອກຂອງປະເທດມະເລເຊຍເມອບດນມານ, ໂຄງການທປກສາໄດຊວຍສະໜບສະໜນ ຄປະຖມໃນການສາງຊບພະຍາກອນຮບໃຊໃນຫອງຮຽນຂອງພວກເຂາເຈາເອງ, ເປນຂະບວນ ການທເພມເຕມໃຫແກການປຽນແປງຂອງຫກສດໃນເມອບດນມານ. ວທການໜງໃນການສງ ເສມຂະບວນການດງກາວນ ແມນການຈດກອງປະຊມຝກອບຮມທເປນປກກະຕ ເຊງເຮດໃຫຄໃນທອງຖນສາມາດເຮດວຽກຮວມກນໃນການສາງຊບພະຍາກອນຮບໃຊໃນຫອງຮຽນ. ຊບພະຍາກອນ ທເປນມດກບຜຮຽນປະກອບມ: ຕກກະຕາ, ປມປະດດສາງ, ໜາກາກ, ຊດເຄອງນງ, ເກມ, ບດເພງ ແລະ ດນຕ. ກອງປະຊມຝກອບຮມຍງໄດເນນໜກໃສການສາງຄວາມສາມາດ ແລະ ຄວາມໝນໃຈໃຫແກຄໃນການຊອກຫາແລະສາງຊບພະຍາກອນຂອງພວກເຂາເອງທພວພນກບຫກສດ. ວທການດງກາວເປນວທທມປະສດທຜນໃນການສງເສມແນວຄດທສາງສນຂອງຄ, ການຮວມມ ແລະ ການແລກປຽນຄຳເຫນໃນການສາງແລະນຳໃຊອປະກອນການຮຽນ-ການສອນທເຂາກບສະພາບເງອນໄຂ ຂອງທອງຖນ. ເຖງວາກອງປະຊມຝກອບຮມ ມແຕຄປະຖມເຂາຮວມເປນສວນໃຫຍກຕາມ, ແຕກມພະນກງານຂອງສກສາເມອງທເຮດໜາທຄມຄອງໂຮງຮຽນ, ຕະຫອດຮອດພແມນກຮຽນເຂາຮວມ ເພມຂນນຳເທອລະໜອຍ. ມນມຄວາມເປນໄປໄດສງ ໃນການພດທະນາການຈດກອງປະຊມຝກອບຮມໃນຕໜາ ເພອໃຫຄໃນສະຖາບນສາງຄ ແລະ ນກຮຽນຄໄດເຂາຮວມນຳ.

ໃນການມຄຳເຫນຕ ຂະບວນການ ແລະ ການມສວນຮວມໃນກອງປະຊມຝກອບຮມດ ງກາວນ ນ, ພະນກງານສກສາເມ ອງຜ ໜ ງຈາກ ຊາຣາວ ກ, ປະເທດມາເລເຊຍ ໄດອະທບາຍວາ: “ກອງປະຊມຝກອບຮມແມນດຫາຍ ແລະ ບນດາຄສອນກມກຄແນວນ…ມການແລກປຽນບດຮຽນນຳກນ. ຢໃນເມອງຂອງພວກຂາພະເຈາ ມກອງປະຊມຝກອບຮມໜງທມ ໂຮງຮຽນ 15 ແຫງໄດພບປະກນ ແລະ ຮຽນຮນະວດຕະກຳໃໝຢຫາຍຢາງໃນການສດສອນ ແລະ ສາງຊບພະຍາກອນ ແລະ ອປະກອນການສອນຕາງໆ. ຖາຫາກທານເຂາຮວມກອງປະຊມຝກອບຮມກຽວກບວທສດສອນຢໃສກຕາມສວນຫາຍແມນ ກຽວກບການແຕງບດສອນ ແລະ ກະໝດເທານນ. ແຕເມອມາເຂາຮວມກອງປະຊມຝກອບຮມຄແນວນ, ຄຫວາງບດນມານ ຢເມອງ ຂອງຂາພະເຈາເປນການປະຕບດຕວຈງ ແລະ ເຫນຕວຈງ ແລະ ກບແມນພຽງແຕເວາ, ຟງ ແລະ ນງເທານນ, ແຕຍງເປນການຮຽນຮວທປະຕບດຕວຈງ ແລະ ແລກປຽນບດຮຽນກບໂຮງຮຽນ ອນໆຕມອກ”.

7 ປບດດມາຈາກ - Kaplan, I. 2012, ໂຄງການພດທະນາ ຄພາສາອງກດ ຂອງປະເທດ ມາເລເຊຍ. ບດລາຍງານ:ການປະເມນຜນກາງພາກ. ກງກລາລຳເປ, ບຣດທດ ຄອນຊວ, ໜາ 29.

26


ຂຄວາມຂອງການສງເສມວທສດສອນ 7 “ນກຮຽນຄຕອງການການຝກອບຮມ ເພອໃຫເຂາໃຈ ແລະ ນຳໃຊວທການປະເມນຜນການຮຽນຂອງນກຮຽນຮຽນຮວມລວມທງຮບແບບການປະເມນ ເພອປບປງ, ປະເມນແບບຕເນອງ ແລະ ທແທຈງ (ຮບແບບວທການປະເມນ ໃນເວລາຮຽນຈບຫກສດກເຊນດຽວກນ). ສະຖາບນສາງຄຕອງນຳໃຊວທ ການປະເມນຜນການຮຽນຂອງນກຮຽນຄໃນຮບແບບທຄາຍຄກນນເຊນດຽວກນ”.

ການສາງຄຕອງເນນໜກໃສການປະຕບດຮບແບບການປະເມນຜນ ເພອປບປງ ແລະ ການປະເມນຜນ ທແທຈງກຄການປະເມນຜນການຮຽນໃນເວລາຮຽນຈບຫກສດ.

ການປະເມນຜນການຮຽນ ເພອປບປງແມນອງໃສການຖອດຖອນບດຮຽນທາງດານຄນ ນະພາບໂດຍຄຽງຄກບການປະເມນທາງດານປະລມານ ເຊງເນນໜກໃສຮບແບບຕາງໆຂອງຫກຖານການຮຽນຮ ແລະ ການສະໜບສະໜນນບທງຄ ແລະ ນກຮຽນ ເພອຕອບສະໜອງ ແລະ ດດປບໃຫ ແທດເໝາະກບຄວາມຕອງການ8ໃນການຮຽນຮ.

ຮບແບບການປະເມນ ເພອປບປງ ແລະ ທາຍສກຮຽນມຄວາມໝາຍຄວາມສຳຄນຢໃນຂະບວນ ການປະເມນຢາງຕເນອງ ແລະ ທແທຈງ9 ທສຳຄນທສດຂອງການສກສາຮຽນຮວມ10. ໂດຍທວໄປ ແລວຂະບວນການດງກາວນເອນວາການປະເມນຜນການຮຽນຮວມ.

ການປະເມນຜນການຮຽນຮວມ ຕອງຄຳນງເຖງຕວຊບອກໃນການຮຽນທນອກເໜອໄປກວາສງ ທປະເມນໄດ ໂດຍຜານການທດສອບທໄດຈາກຕວເລກ ແລະ ການໃຫຄະແນນການຮຽນຂອງ ນກຮຽນເທານນ. ຕວຊບອກທາງດານການຮຽນທເຕມສວນປະກອບມ: ການເນນໜກໃສການສນທະນາ ແລກປຽນຄຳຄດເຫນເຊງກນ ແລະ ກນຂອງນກຮຽນ (ການສນທະນາແລກປຽນຄຳຄດເຫນລະຫວາງນກຮຽນ ແລະ ຄກເຊນດຽວກນ); ດານສງຄມ ແລະ ຄວາມຮສກຢດ-ກນດຂອງນກຮຽນ; ຄວາມມກຮຽນສະເພາະຂອງນກຮຽນ (ເຊນ: ກຽວກບສາຍຕາ, ການຟງ, ການເໜງຕງ) ແລະ ຄວາມສາມາດຂອງນກຮຽນໃນການຈ, ຄວາມຕງໃຈ ແລະ ການຈດລະບຽບວໄນຕນເອງ. ໃນການປະເມນດງກາວນນຄຕອງ ເປນຜຊຳນານ ແລະ ເປນຜສງເກດການທສະແດງອອກໃຫເຫນ. ໂດຍທວໄປແລວການປະເມນແມນນຳໃຊມາດຕະຖານແບບປຽບທຽບ ເພອຊອກຫາການປະພດຂອງ ນກຮຽນໂດຍປຽບທຽບກບນກຮຽນຜອນໆ. ຢໃນການປະເມນການ ຮຽນຮວມແມນນຳໃຊມາດຕະຖານ ການປບປງ ເພອສະແດງໃຫເຫນວານກຮຽນໄດມຄວາມກາວໜາໄປແນວໃດໃນແຕລະໄລຍະ.

8 ເບງ: William, D. 2006. ການປະເມນຜນຂມນ: ການສມໃສດານສດທ. ການ ປະເມນຜນດານການສກສາ. ເທເລ ແລະ ຟຣານຊດ 11 ( 3-4), ແຕໜາ. 283-89.11(3-4), ແລະ ໜາ.283-89 9 ການປະເມນຜນຕວຈງ ທກຽວຂອງ ແລະ ເຊອມໂຍງກບການປະຕບດ. Darling-Hammond ແລະ Snyder ອະທບາຍວາ, ‘ພາຍໃຕຫວຂ ການປະເມນຕວຈງ, ພວກເຮາໄດລວບລວມເອາ ໂອກາດຕາງໆ ໃນການພດທະນາ ແລະ ການກວດສອບຄ ການຄດ ແລະ ການປະຕບດຕາງໆ ໃນສະຖານະການຕາງໆທເປນປະສບການ ແລະ ການແກໄຂບນຫາ ແລະ ທໄດລວບລວມເອາ ຫ ຈຳລອງ ການສດສອນຕວຈງ ເຊນການປະຕບດການສດສອນລວມທງແຜນການຕາງໆສຳລບ ແລະ ໃນການສອງແສງເຖງການສດສອນ ແລະ ການຮຳຮຽນ ລວມໄປເຖງ ການເຮດກດຈະກຳຕາງໆ ກບບນດານກຮຽນ’. ກວດເບງ : Darling-Hammond, L. ແລະ Snyder, J. 2000. ການປະເມນຜນຕວຈງໃນປມຮຽນ, Elsevier, ການສດສອນ ແລະ ການສກສາຂອງຄ. (16) ໜາ 524.(16), http://www.jcu.edu/education/dshutkin/ed587/articles/Authentic_assessment.pdf (Accessed 4 April 2013.) 10 ຄວາມສຳຄນຂອງການປະເມນຄວາມຕເນອງ ສາມາດເບງໄດທ ອຍແນດສະໂກ 2003 ເປດຟາຍ ກຽວກບການສກສາຮຽນຮວມ: ອປະກອນທ ແທດເໝາະກບຫວໜາແຜນງານ ແລະ ຜ ບລຫານຕາງໆ.ປາລ, ອຍແນດສະໂກ. ການປະເມນຄວາມຕ ເນອງ ແມນຕອງໄດປະຕບດຢຕະຫອດເວລາ ແລະ ບແມນເປນພຽງໄລຍະເວລາທກຳນດໄວຕາຍໂຕເທານນ(ເຊນ ໃນຊວງການເລມຕນ, ກາງພາກ ຂອງ ຫ ສນສດຂອງການຮຽນທາຍປພອມນຳ .

http://www.jcu

27


ການປະເມນການຮຽນຮວມ ແມນອງໃສຊດເຄອງມການປະເມນທອາດປະກອບມ: ການສງເກດ, ຜນງານຂອງນກຮຽນ (ເຊງປະກອບມການແຕມຮບ, ບດຂຽນ, ເຈຍບດຝກຫດ ແລະ ອນໆ), ລາຍການສງທຕອງກວດດານ ທກສະ, ຄວາມຮ ແລະ ຄນສມບດ; ບດເສງ ແລະ ຄວາມຮຮອບຕວ ແລະ ການປະເມນຕນເອງ ແລະ ບດບນທກ ກຽວກບຄວາມຮສກຂອງຕນເອງ11. ສງສຳຄນທຕອງ ໄດເອາໃຈໃສໃນການປະເມນການຮຽນຮວມແມນ”ຄວາມຍດຍນ” ທາງດານການນຳໃຊເຄອງມການປະເມນ ເພອໃຫນກຮຽນແຕລະຄນໄດສະແດງໃຫເຫນສະມດຕະພາບ (ຄວາມສາມາດ) ຂອງພວກເຂາ. ການປະເມນການຮຽນຮວມແມນມຄນຄາເທາທຽມກນກບວທການປະເມນຜນການຮຽນຂອງນກຮຽນຄຢໃນສະຖາບນສາງຄ. ແນນອນ, ຄວາມຕເນອງຂອງວທການປະເມນຄວນສາງຂນຈາກສະຖາບນສາງຄ ເພອຈະໄດພດທະນາຕໄປ ແລະ ນາໃຊຕໄປກບຄໃໝເຂາໃນໂຮງຮຽນ ແລະ ຫອງຮຽນຂອງເຂາເຈາ.

ຕວຢາງຈາກບາຮາມາສການປະເມນຕນເອງຂອງນກຮຽນມະຫາວທະຍາໄລ12

ສາສະດາຈານຄນໜງທມະຫາວທະຍາໄລບາຮາມາສ ໄດພຈາລະນາເຖງຂະບວນການ ແລະ ຄນຄາຂອງການເຮດວຽກກບນກຮຽນໃນການປະເມນຕນເອງຂອງເຂາເຈາ ແລະ ໄດເວາວາ:

“ເພອຈດຕງປະຕບດການປະເມນຕນເອງ, ນກຮຽນຂອງຂາພະເຈາຕອງນງເປນຄເພອສນທະນາກນ ກຽວກບມາດຕະຖານ ແລະ/ຫ ເງອນໄຂທພວກເຂາຕອງນຳໃຊ ເພອຕດສນບນດາກດຈະກຳ ຫ ການປະພດ. ກດຈະກຳດງກາວນ ອາດປະຕບດໄດໃນທກໆວຊາຮຽນ, ເລມຈາກວຊາສລະປະການ ຟອນໄປຈນຮອດວຊາເລກ. ຂາພະເຈາເອາຄມກຽວກບສງທສາມາດຮບໄດແລະຮບບໄດໃຫແກນກຮຽນ. ຂາພະເຈາອຳນວຍຄວາມສະດວກໃຫ, ຊກຍ ແລະ ແນະນຳນກຮຽນ ແຕຂາພະເຈາບຊນຳ ຫ ອອກຄຳສງ. ...ນກຮຽນພບປະກບນກທອງທຽວຢຕະຫອດ ແລະ ເພາະສະນນພວກເຂາເປນຂວຕ. ພວກເຂາ ຖາມຂາພະເຈາ ແລະ ໃຫຄຳແນະນຳກຽວກບຂະບວນການປະເມນ ແລະ ພວກຂາພະເຈາກຈດກມ ສນທະນາກນ. ຜານການການສນທະນາກນ, ຂາພະເຈາປະກອບຂມນເພມເຕມ ແລະ ພວກຂາພະເຈາ ກສາງສງແວດລອມຮຽນຮວມທນກຮຽນທກຄນຮສກຮກ, ເຄາລບ ແລະ ຍອມຮບ. ຂາພະເຈາ ສະແດງບດບາດເປນຕວແບບ, ນຳໃຊການເລມຕນຂອງຂາພະເຈາ ເພອສາງວທຮຽນແບບຫາວຫນ. ວທດງກາວນ ນກຮຽນເລມພໃຈກບການແລກປຽນປະສບການ ແລະ ການແກໄຂບນຫາເຊງເປນຫວໃຈຫກຂອງການສກສາຮຽນຮວມ.

ເມອພວກເຂາເຫນດກຽວກບມາດຕະຖານ/ມາດຕະການການປະເມນແລວ, ນກຮຽນແຕລະຄ ໄປຫາຄອນ ແລະ ເຮດຫາຍໆເທອຊຳແລວຊຳອກຈນກວາຈະມການຕກລງເຫນດນຳກນກຽວກບມາດຕະຖານ/ມາດຕະການດງກາວພາຍໃນຫອງ. ແລວຈງນຳໃຊມາດຕະຖານ/ມາດຕະການເຫານ ເພອປະເມນພດຕກຳ. ກອນຈະນຳໃຊນກຮຽນຕອງຮວມສນທະນາກນ, ລຖາຜຽນໃນການເວາ, ຕງໃຈຟງຜອນໆ ຢາງຫາວຫນ ແລະ ວຈານເຊງກນ ແລະ ກນ ແລະ ຖອດຖອນບດຮຽນນຳກນ. ການສງເກດໃນຫອງຮຽນຢາງຕງໜາ ແລະ ວທການສງເກດແບບບມການບນທກ ແລະ ການມສວນຮວມເປນມາດຕະຖານໜງ. ການປະເມນຕນເອງແບບນສາມາດເຮດໄດໃນເດນເຫນ, ຫອງທດລອງ, ສະຖານທສາທາລະນະ ແລະ ອນໆ.

11 UNESCO. 2004.ການຮວບຮວມເອາຄວາມຫາກຫາຍ: ຊດເຄອງມໃນການສາງສງແວດລອມຂອງການສກສາຮຽນຮວມ, ສງແວດລອມ ການຮຽນແບບເປນມດ - ປມຫວທ 5 – ການຄວບຄມຫອງຮຽນຂອງການສກສາຮຽນຮວມແບບເປນມດກບຜຮຽນ .ບາງກອກ, ອງການ ອຍແນດສະໂກ, ໜາທ 41. 12 ປບດດມາຈາກ: McDonald, B. 2006. ‘ການປະເມນຕນເອງ, ເດ ບາຫາມາ (Bahamas’). EENET Newsletter. (10).

28


ນກຮຽນຂຽນຟອມຢທາງໜາຂອງວຽກທໄດຮບມອບໝາຍ ເຊງເປນບອນທພວກເຂາຂດ ໝາຍບອນທຕນເອງໄດມການປບປງ. ຫງຈາກທໄດມອບໃຫໃນແຕລະວຽກພວກເຂາເຈາ ກຄນຄວາ ນຳກນກຽວກບຄວາມຜດຂອງພວກຕນດວຍຄວາມຄວາມສະໝກໃຈ ແລະ ຄນຄວາຫາວທປອງກນບໃຫເກດຂນອກ. ສງດງກາວນໄດເປນການປພນຖານໃຫແກການປບປງມາດຕະຖານຕາງໆ.

ນກຮຽນແຕລະຄນຮສກມສວນຮວມໃນການຕດສນໃຈຜານການມສວນຮວມຢາງຫາວຫນໃນ ຂະບວນການປະເມນ. ພວກເຂາຮວາຄວາມຄດເຫນຂອງພວກເຂາໄດຖກນຳໄປພຈາລະນາຢາງຈງຈງ. ການຕດສນບນຫາຮວມກນ ໄດສງເສມຄວາມຮບຜດຊອບ ແລະ ຄວາມເປນເຈາການຮວມກນ; ທງສອງຢາງນມຄວາມສຳຄນຕການຮຽນຮວມ. ຄວາມຫາກຫາຍ ເຊງໄດກາຍເປນສງໜງຂອງການ ທອງທຽວທຫກລຽງບໄດຢ ບາຮາມາສ - ແມນມຊສຽງແທນທຈະເປນການຍອມຮບ.

ນກຮຽນພການທາງດານສາຍຕາ ແລະ ຫ ຢໃນຫອງຮຽນໄດມໂອກາດເຂາຮວມນຳໝ ເຊງ ໝກໃຫການສະໜບສະໜນພວກເຂາ, ຕວຢາງການບນທກ (ອດສຽງ) ຂມນ. ນກຮຽນຜທເຂາໃຈຊາກມໂອກາດໄປນຳທນຜອນໆ. ສງແວດລອມທອຳນວຍນມຄວາມໝາຍວາ ບມນກຮຽນຄນໃດໄດຖກໃສຮາຍປາຍສວາ “ເປນຄນແຕກຕາງຈາກຜອນ”. “ກດລະບຽບພນຖານ” ໃນການສສານຂອງ ພວກຂາພະເຈາໄດຢດຕນກຮຽນຜທມກປາກ, ມກລມກນ ຈາກນກຮຽນຜທມຄວາມອດກນມດງຽບ ກວາໝ ແລະ ຂາພະເຈາກພອມທຈະໃຫ ຄຳແນະນຳ ຫ ແຊກແຊງຖາມຄວາມຈຳເປນ.

ນກຮຽນທມາຈາກພນຖານຂອນຂາງທກຍາກມຄວາມຮສກສາ ອບອນເທາກນກບຄນອນທຢໃນຫອງ ຮຽນ, ແທນທຈະຮສກແບບຖກລງກຽດເໝອນຢໃນຊມຊນ. ການເຮດວຽກຢາງໃກຊດກບນກຮຽນຜ ອນໃນການຄນຄວາໜງຕໜງ ກສາມາດຊວຍນກຮຽນຜທມບນຫາທາງດານ ການປະພດໄດເຊນກນ ໃນການຮຽນຮປະສບການ ແລະ ພດຕກຳທສາມາດຍອມຮບໄດຫາຍຂນກວາເກາ. ການນຳໃຊວທ ການແບບຮວມມເຫານ ເຮດໃຫສະດວກສະບາຍ ແລະ ໄວກວາສຳລບຂາພະເຈາໃນການກຳນດ ແລະ ແກໄຂບນຫາຄວາມເປນພການ, ຄວາມຮສກຖກກດດນ ຫ ເງອນໄຂທມສວນກຽວຂອງຢໃນ ຫອງຮຽນ.

ການປະເມນຕນເອງໄດສງເສມການສອງແສງຄນ, ການພຈາລະນາຕວເອງ, ແນວຄດທ ສາງສນ ແລະ ແນວຄດທແຕກຕາງກນ. ນກຮຽນຂອງຂາພະເຈາຕອງເຈລະຈາກນ ເພອຫາຈດ ທສາມາດຕກລງເຫນດຮວມກນໄດ. ຂະບວນການໄດຊວຍນກຮຽນ ຜທມຄວາມສາມາດໜອຍ ກວາໝໄດມໂອກາດປະກອບສວນເຮດກດຈະກຳນຳໝຫາຍຂນກວາຢໃນຫອງຮຽນທຳມະດາຜານມາ. ກມທຢໃນຄວາມສຽງໄດຮບການປອບໃຈຢໃນກມທເນນການມປະຕສຳພນ ແລະ ການຕກລງເຫນດຮວມກນ. ນກຮຽນມກຈະຖາມກຽວກບການແຍກກນຮຽນ. ພວກເຂາເຈາໄດທບມາງຮບແບບກນຈກຕາຍຕວການຈຳແນກ ແລະ ໄດສງເສມລະບບການສກສາຮຽນຮວມ ເຊງໝດທກຄນໄດຮບຜນປະໂຫຍດ”.

ຂຄວາມຂອງການສງເສມວທສດສອນ 8“ນກຮຽນຄຕອງໄດຮບການສະໜບສະໜນ ເພອພຈາລະນາເຖງຄວາມຕອງການຂອງນກຮຽນ

ແຕລະຄນໂດຍຜານການສາງແຜນການຮຽນຮຂອງແຕລະຄນ, ແຕໃນເວລາດຽວກນນນກຕອງຮລະບບອປະສກທມຕການຮຽນຮວມ”.

29


ສງທພວພນກບການປະເມນຜນຜານມາ ແມນຄສອນມຄວາມຕອງການພດທະນາແຜນການຮຽນຮ ຂອງຕນ, ໃນຂະນະດຽວກນນນກຕອງຮບຮເຂາໃຈການເຄອນໄຫວຂອງກມຢໃນແວດລອມຂອງ ການຮຽນຮ ນ ນໆ ກຄອປະສກ ທ ມຕ ການຮຽນຮວມ. ເພາະສະນ ນ ຄວາມຮບຜດຊອບຕ ການສກສາຮຽນຮວມບແມນຂນກບຜຮຽນ.

ແຜນການຮຽນຮຂອງແຕລະຄນ ຕອງມຄວາມດນດຽງກບວທການ ເພອໃຫເຂາໃຈເຖງການເຄອນໄຫວຂອງກມນກຮຽນພາຍໃນໂຮງຮຽນແລະຫອງຮຽນ (ເຊນ: ນກຮຽນມການປະຕສຳພນກນແນວໃດ) ເພອ ສງເສມການຮຽນຮວມທດທສດພາຍໃນຫອງ ແລະ ພາຍໃນໂຮງຮຽນ. ນອກຈາກນນ, ສງສຳຄນສຳລບຄ ແມນການຮກສາຄວາມເຫນກຽວກບລະບບອປະສກທມຕການສກສາຮຽນຮວມ (ລາຍລະອຽດໃຫເບງຢ‘ສງທາທາຍທ 1’) ໄປຄຽງຄກບວທການທມຕນກຮຽນ ເປນລາຍບກຄນ, ການເອາໃຈໃສແບບຄບແຄບ ຕນກຮຽນເປນລາຍບກຄນ ເປນການສຽງຕການກຳນດພວກເຂາເອງ ແທນທຈະແມນລະບບ ເຊງເປນແຫງທມາຂອງອປະສກທມຕການສກສາຮຽນຮວມ. ເປນຄວາມເຂາໃຈທສະຫບຊບຊອນຂອງແຕລະ ຄນຢພາຍໃນລະບບທເຫນວາມຄວາມເປນໄປໄດສງ ໃນການບນລເປາໝາຍການສກສາຮຽນຮວມ. ແຕລະວທການສອນ ແມນບຂນກບການແບງແຍກນກຮຽນ, ແຕມນກຽວຂອງກບສວນບກຄນໃນການແລກປຽນປະສບການໃນການຮຽນຮ ແລະ ວທການທມຄວາມຫາກຫາຍທໃຫຄວາມເທາທຽມກນໃນການຮຽນຂອງກມນກຮຽນ ແລະ ນກຮຽນແຕລະຄນ13.

ບນຫາທາທາຍ 3 ການປະຕບດຕວຈງ, ການສອງແສງຄນ ແລະ ການສະໜບສະໜນການວເຄາະສະພາບການການຄມຄອງດແລ ແລະ ການຊວຍເຫອທບເຕມເມດເຕມໜວຍ ຖາຫາກວາ ນກຮຽນຄບໄດຮບການສະໜບສະໜນຈາກຄໃນສະຖາບນສາງຄຢາງຕເນອງ ໂດຍໃຫຄຳຄດເຫນທມລກສະນະສາງສນ ຈະເຮດໃຫນກຮຽນຄບເຂາໃຈຢາງເລກເຊງໃນການປະຕບດ ການຮຽນ-ການສອນໂດຍເອານກຮຽນເປນໃຈກາງກອນຈະເຂາສອາຊບຄ.

ຖາວາ ນກຮຽນຄຜທໄດຮບຄຳຄດຄຳເຫນຈາກຄສອນໃນດານລບ ຈະເຮດໃຫນກຮຽນຄເສຍ ຄວາມຕງໃຈ. ເມອບມການຊກຍທເໝາະສມ ແລະ ການໃຫຄຳຄດເຫນທສາງສນ ເພອໃຫເຂາເຈາມການ ປຽນແປງນກຮຽນຄ ກອາດຈະບພດທະນາຕນເອງທາງດານການສະທອນຄນແບບວເຄາະວຈານ ຫ ເຮດໃຫມການປຽນແປງໃນພດຕກຳຂອງເຂາເຈາ.

13 ບລານໂກ. ອາຣ. 2009. ຂອບເຂດວຽກງານ ດານແນວຄວາມຄດ ຂອງການສກສາຮຽນຮວມ. ໃນອາຊໂດ, ຊ. ອາມາດຽວ, ເອມ.ແລະ ໂອເພດຕ ອາຣ(ອດເອດ). ການກຳນດ ວາລະການສກສາຮຽນຮວມ ເຊງມປະມານ 48 ວາລະ ໃນກອງປະຊມສາກນກຽວກບການສກສາ, ຈນວາ, ອຍແນດສະໂກ ໄອບອ.

30


ນກຮຽນຄຜທໄດຮບຄາປກສາ ແລະ ການຊວຍເຫອທບເຕມເມດເຕມໜວຍອາດຈະບມທກສະ ແລະ ຄວາມໝນໃຈໃນການປະເຊນໜາກບສງທາທາຍຂອງການສກສາຮຽນຮວມຢໃນໂຮງຮຽນ ແລະ ຫອງຮຽນຢາງມປະສດທຜນໃນເມອເຂາເຈາກາຍເປນຄສອນ.

ນກຮຽນຄ ແລະ ຄສອນຢສະຖາບນສາງຄຂາດການລງຝກປະສບການສອນຕວຈງ

ການສາງຄທເນນໜກໃສແຕພາກທດສະດຫາຍເກນໄປ ແລະ ການປະຕບດຕວຈງທບພຽງພ ຈະເຮດໃຫເຂາເຈາ ປະເຊນໜາກບສງທາທາຍຕາງໆ ໃນເວລາສດສອນຕວຈງ. ຍງໄປກວານນ, ຫກສດການສາງຄຈຳນວນໜງພດວາງແຜນໃສການຝກປະສບການໜອຍທສດ. ການຂາດປະສບການໃນການສອນຕວຈງທບພຽງພຈ ະສງຜນກະທບໃຫນກຮຽນຄບສາມາດເຊອມໂຍງພາກທດສະດກບຕວຈງໄດ ໃນເມອພວກເຂາກາຍເປນຄສອນໃນຫອງຮຽນ.

ສງທກາວມານ ກເປນບນຫາເຊນດຽວກນໃນ ເມອຄສອນຢສະຖາບນສາງຄຫາກຂາດ ປະສບການສອນຕວຈງຢໂຮງຮຽນ.ຄສອນຢສະຖາບນສາງຄຜທມປະສບການໜອຍໃນການເຮດ ວຽກກບຄສອນຢໂຮງຮຽນຈະຂາດຄວາມເຂາໃຈຕຄວາມໝາຍຄວາມສຳຄນຂອງການສດສອນເດກ ແລະ ຊາວໜມໃນຕວຈງ ແລະ ຈະຂາດຄວາມເຂາໃຈໃນການຕອບຮບຂອງໂຮງຮຽນໃນຊມຊນ. ຄສອນດງກາວ ກອາດຈະບສາມາດເຂາເຖງສະພາບຄວາມເປນຈງ, ສງທາທາຍ ແລະ ການປະຕບດ ຕວຈງຂອງການຮຽນໃນປດຈບນ. ມບາງກລະນ, ຄສອນຢສະຖາບນສາງຄບເຄຍມປະສບການໃນການສດສອນ ຢໃນໂຮງຮຽນຫ ມປະຫວດຂາດປະສບການໃນການສອນຕວຈງໃນເວລາທເຂາຮຽນເປນຄ. ຖາຄສອນຢສະຖາບນສາງຄບສາມາດຖອດຖອນບດຮຽນໃນການສອນຕວຈງ/ເຮດວຽກຕວຈງກບໂຮງຮຽນ, ຄດງກາວນ ອາດຈະສາມາດແກໄຂພາກປະຕບດຕວຈງຂອງນກຮຽນຄໄດໜອຍທສດ. ນອກນນ, ຄສອນ ຢສະຖາບນສາງຄຜທຂາດການຕດພນດານການຮຽນ-ການສອນໃນໂຮງຮຽນ ອາດມຄວາມຫຍງ ຍາກໃນການຊວຍເຫອນກຮຽນຄເພອໃຫພາກທດສະດ ແລະ ພາກປະຕບດຕວຈງເຊອມຈອດກນ.

ຄຳຖາມທທານສາມາດຖາມ ເພອຊວຍທານໃນການວເຄາະສະຖານະການຢໃນສະພາວະຄວາມ ເປນຈງຂອງທານເອງກອນປະຕບດການໂຄສະນາສງເສມ

• ເວລາໃນການຝກຫດສອນ ແລະ ການໃຫຊວຍເຫອ (ສຳລບນກຮຽນຄ) ໃນຫກສດສາງຄ ແມນມພຽງພບ?

• ຄສອນຢສະຖາບນສາງຄ ໄດມປະສບການຜານມາໃນການສອນຕວຈງໃນໂຮງຮຽນ ແລະ/ຫ ເຮດວຽກກບໂຮງຮຽນໃນຊມຊນບ?

• ສະຖາບນສາງຄຂອງທານໄດສະເໜໃຫມການຊວຍເຫອ, ໃຫຄຳແນະນຳ ແລະ ການຖອດຖອນ ບດຮຽນໃຫ ນກຮຽນຄຢາງຕເນອງໃນເວລາເຂາຮຽນຢສະຖາບນສາງຄ ແລະ ລງຝກຫດສອນ-ໂດຍມການວາງແຜນລະອຽດ ແລະ ມງບປະມານບ?

• ນກຮຽນຄໄດຮບການສດສອນຈາກຄໃນການນຳໃຊການສະໜບສະໜນຢາງມປະສດທຜນບ? (ເຊນ: ໂດຍຜານການເຮດວຽກກບຄຜອນໆ, ຜສອນຊວຍ ແລະ ພແມນກຮຽນ)

• ນກຮຽນຄມຄວາມຕອງການເວລາພຽງພໃນການລງຝກຫດສອນບ?

31


• ນກຮຽນຄຕອງການ ແລະ ໄດຮບການສະໜບສະໜນສອງແສງຄນຈາກຕວຈງ ແລະ ຈາກການວໄຈພາກປະຕບດບ?

• ມການປະສານງານ ແລະ ການຮວມມທດລະຫວາງສະຖາບນສາງຄ ແລະ ໂຮງຮຽນທ ນກຮຽນຈະລງຝກຫດສອນ (ໂຮງຮຽນເຈາພາບ) ໃນການສະໜບສະໜນນກຮຽນຄໃຫໄດຮຽນຮປະສບການໃນການສອນການສກສາຮຽນຮວມຢາງພຽງພບ?

ເປາໝາຍຂອງການໂຄສະນາສງເສມຂຄວາມຂອງການສງເສມວທສດສອນ 9

“ ນກຮຽນຄຕອງການໂອກາດລງເອາປະສບການໃນການຝກຫດສອນຕວຈງຢາງເປນໄລຍະປກ ກະຕເຊງເປນພາກສວນໜງຂອງຫກສດການສາງຄຂອງພວກເຂາ”.

ການລງຝກຫດສອນຕວຈງໃນສະພາວະຄວາມເປນຈງຂອງການສາງຄກອນໄປປະຈຳການ ແມນ ມຄວາມໝາຍຄວາມສຳຄນຫາຍໃນການກະກຽມຄວາມພອມໃຫແກນກຮຽນຄສຳລບອາຊບຄຂອງ ພວກເຂາໃນອານາຄດ. ປກກະຕແລວ ໃນໄລຍະລງຝກຫດສອນແມນອະນຍາດໃຫນກຮຽນຄເຊອມຈອດກນ ລະຫວາງພາກທດສະດ ແລະ ພາກປະຕບດຕວຈງ ແລະ ສາງທກສະການສດສອນຂອງພວກເຂາ ໃນ ສະພາບແວດລອມການສດສອນຂອງຫກສດການສາງຄກອນໄປປະຈຳການ. ການຮບປະກນການລງ ຝກຫດສອນໃຫບນລເປາໝາຍຕາມປະສບການການຮຽນຮໃນທາງບວກ ແລະ ການກຽມຄວາມພອມ ທໜກແໜນໃນການສອນການສກສາຮຽນຮວມນນ ແມນຂນກບການຕດຕາມ ແລະ ການສະໜບ ສະໜນທມຄນນະພາບດ ເຊງເປນບນຫາໜງທຕອງໄດຄນຄວາຕໄປໃນພາກນ.

ມນມຄວາມຫຍງຍາກ ໃນການທຈະກຳນດແນນອນວາວຽກລງຝກຫດສອນ ຕອງມຫາຍປານໃດໃນ ຫ ກສດການສາງຄ ຫ ທຳມະຊາດຂອງການລງຝກຫດທ ແນນອນ. ແຕມຄວາມຫວງຢາກໃຫ ນກຮຽນຄໄດສຳພດກບໂຮງຮຽນຢາງຕເນອງໃນແຕລະປໃນເວລາເຂາກຳລງຮຽນຢສະຖາບນສາງຄ. ສງທກາວມານ ສາມາດເກດຂນໄດໂດຍຜານຄວາມສະໝກໃຈລງໄປເຮດວຽກກບໂຮງຮຽນ (ເຊນ: ເປນຜຊວຍໃນການສອນ); ໂຄງການສະເພາະກບໂຮງຮຽນ (ເຊນ: ການວໄຈພາກປະຕບດ); ການລງໄປສງເກດການຮຽນ-ການສອນຕວຈງຢໂຮງຮຽນ ແລະ ໄລຍະເວລາທສອນຕວຈງ ແລະ/ຫ ຊວຍໃນການສດສອນທຍນຍງ. ການລງຝກຫດສອນຕອງເພມຄວາມຖ ແລະ ໄລຍະເວລາຢໃນຫກສດ ຫ ຫກສດສາງຄກອນໄປປະຈຳການ, ຄວາມຈງແລວການບນລເປາໝາຍທແທຈງໃນປະສບການຂອງນກຮຽນຄ ແມນການຂະຫຍາຍເວລາໃນການລງຝກກຫດໃນໂຮງຮຽນ.

ຄສອນຢໃນໂຮງຮຽນທນກຮຽນຄລງຝກຫດ ກຍງສາມາດໄດຮບຜນປະໂຫຍດຈາກການຊວຍເຫອນກຮຽນຄທຝກຫດສອນໃນຫອງຮຽນ, ແຕກມບດບາດເຊນດຽວກນໃນການປະຕບດໜາທເປນຄທປກສາ ໃນການຊວຍນກຮຽນໃຫເປນຜສງເກດທຫາວຫນ ແລະ ຊວຍສາງທກສະໃນການແຕງບດສອນ ການສກສາຮຽນຮວມຕວຈງ, ສອນຕວຈງ, ຄມຄອງຫອງຮຽນ ແລະ ເຮດການປະເມນຜນການຮຽນ. ການ ຖອດຖອນບດຮຽນໃນທາງຊກຍສງເສມ ແລະ ສາງສນແມນມຄວາມໝາຍຄວາມສຳຄນທສດ ແລະ ມນກມຄວາມສຳຄນທວາຄຜທຕດຕາມນກຮຽນຄນນມການພວພນ ແລະ ໄດຮບການສະໜບສະໜນຈາກ ສະຖາບນສາງຄ.

32


ຄວາມຈງແລວ ນກຮຽນຄຄວນມປະສບການໃນສະພາວະຄວາມເປນຈງໃນການສອນການສກສາ ຮຽນຮວມ ແລະ ສງທາທາຍຕາງໆໃນໄລຍະທພວກເຂາລງຝກຫດສອນ, ໂດຍໃຫມເດກຈາກຫາຍພາກ ສວນຮຽນຮວມນຳຕວຢາງ, ເດກທດອຍໂອກາດໃນຊມຊນ; ເດກຈາກກມຊນເຜາ ແລະ ນຳໃຊຫາຍພາສາ; ເດກທມອາຍບເທາກນ ແລະ ມຄວາມສາມາດແຕກຕາງກນ; ເດກຈາກກມເພດຍງ-ຊາຍ; ເດກພການ; ເດກທມາຈາກໂຮງຮຽນຢໃນຊນນະບດ ແລະ ຕວເມອງ ແລະ “ເດກທມພອນສະຫວນ“.

ການສາງ ແລະປະຕບດແຜນການລງຝກຫດສອນສຳລບນກຮຽນຄເປນຂະບວນການທສາມາດນຳໃຊໃນການສາງສາຍພວພນກນທມຄວາມໝາຍ,ມຜນປະໂຫຍດຮວມກນລະຫວາງສະຖາບນສາງຄແລະ ໂຮງຮຽນ/ຊມຊນ. ສາຍພວພນດງກາວ ສາມາດຕອບແທນເຊງກນ ແລະ ກນເຊງເປດຄວາມຮບຜດຊອບ ໃຫໂຮງຮຽນ ແລະ ຄສອນມສວນຮວມນຳກນໃນການສາງຄກອນປະຈຳການ ແລະ ການພດທະນາ ອາຊບຈາກຄຮວມມຂອງສະຖາບນສາງຄ ແລະ ເພອປະກອບສວນຄວາມຮ ແລະ ປະສບການຂອງພວກ ເຂາເຈາເຂາໃນການສາງຄໂດຍກງ (ເຊນ: ໂດຍຜານການເປນຄທປກສາ ໃນໄລຍະນກຮຽນຄລງຝກຫດ ຫ ມສວນຮວມໃນກອງປະຊມຝກອບຮມ/ເປນຜອຳນວຍຄວາມສະດວກໃນກອງປະຊມຝກອບຮມແລະຜຖກເຊນໃຫສອນຢສະຖາບນສາງຄ.

ຕວຢາງຈາກປະເທດມຽນມາການເດນທາງ14ລງຝກຫດຢພາກສະໜາມ ເຜາ ກະແຣນ (Karen), ໜງໃນຊາວພນເມອງ, ກມຊນເຜາຂອງປະເທດ ມຽນມາ ໄດຈດຕງ ຫກສດສາງຄກອນໄປປະຈຳການຂອງຕນເອງຢ 2 ບອນທມສາຍແດນຕດກບປະເທດໄທ ແລະ ລດ ກະແຣນ ປະເທດມຽນມາ. ຫກສດດງກາວໄດສງເສມພາສາ ແລະ ວດທະນະທຳກະແຣນ, ຮວບຮວມເອາຄວາມຮພນເມອງ ແລະ ການສກສາຕາເວນຕກ ແລະ ກຽມຄວາມພອມໃຫນກຮຽນຄເຜາ ກະແຣນ ໃນການສອນຕາມສະພາວະຄວາມເປນຈງຂອງການສກສາໃນຊມຊນທແຕກຕາງກນໃນ ຊມຊນ ກະແຣນ ຢປະເທດມຽນມາ.

ຫກສດດງກາວ ໄດໃຫເວລາແກນກຮຽນ 2 ປໃນການຮຽນເປນຄກອນໄປປະຈຳການ ແລະ ອກ 2 ປ ໃນການລງຝກຫດສອນຕວຈງຢໂຮງຮຽນເຜາ ກະແຣນ ກອນຈະເປນຄທມວດ ທຢາງເຕມສວນ. ໃນໄລຍະ2ປທຳອດຂອງຫກສດ, ເຖງວານກຮຽນຈະຢໃນສະຖາບນສາງຄ ກຕາມ ແຕພວກເຂາກໄດມໂອກາດລງຝກປະສບການໃນໂຮງຮຽນທໃກກບສະຖາບນໃນແຕລະປ. ໃນການລງຝກປະສບການໃນປ ທຳອດນກຮຽນກໄດເຂາຮວມແຜນງານໂຄງການບອນທຄຢສະຖາບນສາງຄ ແລະ ນກຮຽນຄໄດໃຊເວລາເດນທາງເປນເດອນ (ສວນຫາຍແມນຍາງ) ຜານຊມຊນກະແຣນ (ນບທງບານນອຍ ແລະ ເມອງໃຫຍ) ຢໃນເຂດຈດສນບາງແຫງ ເພອພບປະກບຄສອນ, ນກຮຽນ, ພແມນກຮຽນ ແລະ ຄະນະອຳນວຍການໂຮງຮຽນ. ການເດນທາງດງກາວນ ເປດໂອກາດໃຫນກຮຽນຄໄດພບປະ ກບຊມຊນ, ສຳພາດຊມຊນ ແລະ ຮຽນຮຕມກຽວກບການສກສາຢໃນລດ ກະແຣນ ກອນຈະໄດລງຝກກຫດສອນ ແລະ ເຮດວຽກຕວຈງ.

ໃນລະຫວາງການເດນທາງລງສະໜາມນກຮຽນຄກມໂອກາດໃນການສາງບນຍາກາດມວນຊນ, ເຮດກດຈະກຳປະຕສາພນ ແລະ ກດຈະກຳທາງດານການສກສາກບເດກ, ພແມ ແລະ

14 ທານ ກບລານ, I. 2012. ການສກສາ ຄຂອງ ທານ ແຄເຣນ ລຽບຕາມຊາຍແດນໄທ ແລະ ມຽນມາ-.ເຊງຕນ ເຫມ ຂອງວທະຍານພນ ຍງບໄດຮບການພມເຜຍແຜວທະຍາໄລການຝກອບຮມຄ ຂອງ ແຄເຣນ( ເຄທທຊ ທດຳເນນການໂດຍ ກມວຊາການ ຂອງແຄເຣນ. (ເຄທດບເບນຍຈ). ເບງຕາມ ເວບໄຊ: www.ktwg.org

http://www.ktwg.org

33


ສະມາຊກໃນຊມຊນຕາມເສນທາງ ເຊງເປນການນເສມຂະຫຍາຍຄວາມໝນໃຈ ແລະ ປະສບການ ຕວຈງທມຄນຄາສຳລບເຂາ.

ນແມນການສນທະນາກນຂອງນກຮຽນຫອງໜງ ເຊງມນກຮຽນເຜາ ກະແຣນ ປທ 1 ສນທະນາ ກນກຽວກບປະສບການໃນການເດນທາງລງຝກປະສບການ: “ສງທໜາສນໃຈທສດສຳລບຂາພະເຈາ ແມນການພບປະກບຄສອນຢໃນ ລດ ກະແຣນ. ເຖງວາ ເຂາໄດເງນໜອຍແຕເຂາກເຮດວຽກໜກໃນ ການສກສາເດກຊາວໜມ ເພອໃຫກາຍເປນຄນ ທມການສກສາ ເນອງຈາກວາຂາພະເຈາຈະເປນຄ ໂອກາດນໄດສະໜອງທາແຮງໃຫຂາພະເຈາ. ຂາພະເຈາໄດຮຽນຮຈາກນກຮຽນຄນໜງເຊນດຽວກນ ວາລາວມຄວາມຕອງການຢາກໃຫໂຮງຮຽນ ຂອງລາວມມາດຕະຖານຂນຕມ ເພອວາຈະໄດສບຕ ການສກສາຂອງລາວໂດຍບຕອງອອກຈາກບານໄປຮຽນຢບອນອນ. ຂາພະເຈາໄດຮບການຊກຍສງເສມ ແລະ ມກຳລງໃຈຈາກຄສອນ ແລະ ນກຮຽນ”.

“ສງທໜາສນໃຈທສດແມນເມອພວກເຮາໄປຮອດບານຕາງໆ ຊາວບານກໄດຕອນຮບພວກເຮາ ເປນຢາງດ ແລະພວກເຂາກະດໃຈທໄດພບພວກເຮາ. ພວກເຮາເຫນໄດຢາງຈະແຈງວາເດກຕອງ ການສກສາແທໆ. ພແມນກຮຽນກຕອງການມສວນຮວມນຳ. ພວກເຂາມວຽກເຮດແຕພວກເຂາກະຢດ ພກວຽກ ເພອມາຮວມເວລານຳພວກເຮາ.”

“ໃນການເຮດວຽກຮວມກນໃນກມໜງ (ຂອງນກຮຽນຄ) ກບຊມຊນພວກເຮາຮຽນຮວາ ພວກເຮາບແມນຄ ທໄດມາດຕະຖານ…ດງນນ, ເມອພວກເຮາໄດເຮດໃນສງທພວກເຮາໄດເວາ ນຳກນກບເຂາ, ພວກເຮາໄດສນທະນາໃນສງດງກາວນນ. ເມອພວກເຮາກຽມກດຈະກຳໃດໜງ, ແຕລະຄນໄດປະກອບຄຳເຫນ ແລະ ພວກເຮາໄດສນທະນາກນກຽວກບສງດງກາວແລວເລອກເອາ ສງທດທສດ. ໃນອານາຄດພວກເຮາຕອງເຮດວຽກໃດໜງເພມຕມ ເພອເຮດວຽກຢາງໃກຊດກບ ແລະ ຜນາຂອງເມອງ ເພອວາພວກເຮາຈະໄດແລກປຽນວຽກນາກນ ແລະ ເຮດໃຫການ ສກສາດຂນຕມ”.

ຂຄວາມຂອງການສງເສມວທສດສອນ 10“ຄຢສະຖາບນສາງຄຕອງສາງສາຍພວພນທດກບໂຮງຮຽນແລະຊມຊນແລະຕອງມຜນປະໂຫຍດຈາກ

ປະສບການຂອງພວກເຂາເອງໃນການສອນຢໂຮງຮຽນ”.

ເພອຮກສາການເຊອມຕກນລະຫວາງການສດສອນ ແລະ ຄນລກສະນະອນໆຂອງການສກສາ ສງສາຄນສຳລບຄຢສະຖາບນສາງຄແມນຕອງໃຊເວລາໃນການເຮດໃນ/ກບໂຮງຮຽນ ແລະ ຊມຊນ. ໃນເມອຄຢສະຖາບນສາງຄມຄວາມສາມາດ ພວພນກບໂຮງຮຽນ ແລະ ມເວລາຢໃນໂຮງຮຽນຢາງ ເປນປະຈຳແລວກຈະສາມາດເສມຂະຫຍາຍຄວາມເຂາໃຈຕກບການສກສາໄດ. ສງດງກາວນແມນ ເຮດວຽກກາວໄປສການຮກສາການສອນ ແລະ ການສະໜບສະໜນນກຮຽນຄໃຫຕ ງຫ ກໄດ, ປະຕບດຕວຈງ, ທນການ ແລະ ມຄວາມສອດຄອງ.

ເຖງວາຄຢສະຖາບນສາງຄໄດພບບນຫາຫຍງຍາກທາງດານເວລາ ແລະ ການບລຫານເຊງເປນ ສງທາທາຍກຕາມ, ແຕກມໂອກາດທເປນໄປໄດສຳລບພວກເຂາເຈາທຈະໃຊເວລາຢໃນໂຮງຮຽນຖາວາສະຖາບນສາງຄ ແລະ ໂຮງຮຽນມຄວາມຍດຍນ ແລະ ມການລເລມປະຕບດ.

34


ຄວາມເປນໄປໄດປະກອບມດງນ:• ຈດຕງ ແລະ ມສວນຮວມຢໃນກອງປະຊມກຽວກບການສອນຮວມກນ ແລະ ກດຈະກຳອນໆ

(ເຊນ: ເນນໜກສະເພາະໃສທກສະ ແລະ ສະມດຕະພາບຕາງໆເຊນການຮຽນຮໜງສ, ການສາງອປະກອນການສອນ ແລະ ອນໆ) ລະຫວາງຄໃນສະຖາບນສາງຄ/ສະຖາບນ, ໂຮງຮຽນ ແລະ ຊມຊນ;

• ຄໃນສະຖາບນສາງຄລງໄປຫາໂຮງຮຽນໃນໄລຍະນກຮຽນຄລງຝກຫດ (ເຊນ: ໄປພບກບ ສະມາຊກຂອງໂຮງຮຽນໃນຊມຊນ, ສງເກດນກຮຽນຄຂອງພວກເຂາໃນການສອນຕວຈງ ແລະ/ຫ ຕດຕາມການສອນໃນທວໄປ;

• ຮບເຊນໃຫໄປສອນໃນໄລຍະສນໃນໂຮງຮຽນທນກຮຽນຄລງຝກຫດນນ.

ຂຄວາມຂອງການສງເສມວທສດສອນ 11“ນກຮຽນຄຕອງການການສະໜບສະໜນ ແລະ ໃຫຄຳທປກສາແບບສາງສນ ແລະ ຕເນອງຈາກຄ

ໃນສະຖາບນສາງຄ ແລະ ຄທປກສາໃນເວລາລງຝກຫດໂຮງຮຽນ”.

ການໃຫຄຳປກສາທເໝາະສມຮຽກຮອງໃຫສະຖາບນສາງຄສະໜບສະໜນນກຮຽນຂອງຕນເອງນບທງດານວຊາການທມສວນພວພນກບທກສະການສອນ ແລະ ດານຊວດການເປນຢໃນເຂດຊນນະບດ (ເຊນ: ໃນສງທພວພນເຖງການໃຫຄຳປກສາ, ການໃຫກາລງໃຈ ແລະ ການໃຫການຊວຍເຫອດານຄນສມບດ). ນກເນອງຈາກວານກຮຽນຄໄດພບກບສງທາທາຍທາງດານຄວາມຮສກໃນການສດສອນ. ການໃຫຄຳປກສາ ແລະ ການສະໜບສະໜນນກຮຽນຄຕອງໄດມການວາງແຜນ ແລະ ຄດໄລງບປະມານ ຢາງເໝາະສມຢໃນລະດບສະຖາບນສາງຄ. ການສະໜບສະໜນດງກາວຕອງຕເນອງຂນກບຄວາມຖ ໃນການສສານ ແລະ ອງໃສການສາງສາຍພວພນທມຄວາມເຊອໝນລະຫວາງຄໃນສະຖາບນສາງຄ ແລະ ນກຮຽນຄ.

ນກຮຽນຄກຕອງການໄດຮບການສະໜບສະໜນເຊນດຽວກນ ໂດຍຜານການໃຫຄຳປກສາຈາກຄ ໃນໂຮງຮຽນບອນທນກຮຽນຄລງຝກຫດ. ຄທປກສາແມນໄດຖກຈດເປນຜຊກຍທດທສດໃນການໃຫ ການຊວຍເຫອເມອນກຮຽນມຄວາມຕອງການຄຳປກສາ (ເຊນ: ຢາງຮບດວນຫງຈາກບດຮຽນທມຄວາມທາທາຍ). ບດບາດໃນການນເທດຕດຕາມ ແລະ ການໃຫຄຳປກສາຂອງຄຕອງເຮດຢາງແຈມແຈງ.

ສະຖາບນສາງຄຄວນມໜາທໃນການຕດຕາມເບງສາຍພວພນລະຫວາງນກຮຽນຄແລະ ໂຮງຮຽນໃນໄລຍະລງຝກຫດສອນ ເພອຮບປະກນວາຄວາມຕອງການຂອງນກຮຽນໄດຮບການແກໄຂ ແລະ ຄກມຄວາມສະດວກສະບາຍ ໃນການໃຫຄຳປກສາ ແລະ ຢໃນສະພາບແວດລອມທດສາລບການ ໃຫຄຳປກສາທແທຈງ.

ຂຄວາມຂອງການສງເສມວທສດສອນ 12“ນກຮຽນຄຕອງການການຄາແນະນຳ ແລະ ປະສບການໃນການສາງ ແລະ ນຳໃຊເຄອຂາຍການ

ສະໜບສະໜນຢພາຍໃນໂຮງຮຽນ ແລະ ຊມຊນ (ເຊນ: ຄຜອນໆ, ຄຜຊວຍ, ພແມນກຮຽນ)”

35


ການສກສາຮຽນຮວມຕອງການໃຫມສະພາບແວດລອມທມການສະໜບສະໜນ ເພອຈະເລນເຕບໂຕ.ນກຮຽນຄ ຕອງການປະສບການໃນການຊອກຫາການສະໜບສະໜນ ແລະ ການຄມຄອງການສະໜບສະໜນນບທງໃນ ແລະ ນອກຫອງຮຽນ. ສງດງກາວນ ລວມມປະສບການທາງດານການສກສາແລະ ປະສບການຕວຈງ ໃນ ການເຮດວຽກຮວມກນກບຄຜອນໆຢາງມປະສດທຜນ ແລະ ການຄມຄອງໂຮງຮຽນ (ເຊນ: ກບຫວໜາຄ); ໃນການເຮດວຽກຮວມກບຄຊວຍຢາງມປະສດທຜນ ແລະ ໃນການເຮດວຽກກບພແມນກຮຽນ ເພອ ສະໜບສະໜນການຮຽນຂອງລກຂອງພວກເຂາ.

ການລງຝກຫດຄວນມໂຄງຮາງ (ບມແຜນກເຊນດຽວກນ) ໃນການໃຫໂອກາດແກນກຮຽນຄເຮດ ວຽກກບພແມນກຮຽນ ແລະ ສະມາຊກຂອງໂຮງຮຽນໃນຊມຊນ. ສງສຳຄນແມນການສາງ ແລະ ສະກດສາຍພວພນທດລະຫວາງຄ ແລະ ພແມນກຮຽນ/ຄອບຄວໃນການສະໜບສະໜນການສກສາ ຮຽນຮວມແມນເປນສງໜງທຕອງໄດຮບການຍແຮງເລມຕງແຕຕນໆຂອງການສາງຄກອນໄປປະຈາການ. ການເຮດວຽກນຳພແມນກຮຽນ ແລະ ສະມາຊກໃນຊມຊນຈະຊວຍເຮດໃຫນກຮຽນຄເຂາໃຈເຖງບນຫາທາງສງຄມທມຕການສກສາຮຽນຮວມ ແລະ ບນຫາເຫານໄດມຜນກະທບຕການຮຽນໃນໂຮງຮຽນແນວໃດ.

ເຄອຂາຍການສະໜບສະໜນຂອງນກຮຽນດວຍກນກເປນສງສຳຄນເຊນດຽວກນ ແລະ ນກຮຽນຄກຕອງ ໄດຮບການຊກຍສງເສມ ເພອສາງຄວາມເປນເພອນມດທສຳຄນກບໝຄດວຍກນ; ຄວາມເປນເພອນມດທສຳຄນແມນນບທງການໄດຮບການສະໜບສະໜນ ແລະ ການສອງແສງຈາກການປະຕບດຕວຈງ ແມນຈະໄດມການຄນຄວາຕໄປຢໃນຂຄວາມໃນການໂຄສະນາສງເສມວທສດສອນໃນຂຕໄປ.

ຄສອນຕຕຽນກນແບບເພອນມດ ເຖງວາການສດສອນເປນວຽກທໃຫການຕອບແທນທດ, ແຕການເປນຄສອນບາງຄງກແມນ ປະສບການທໂດດດຽວໂດຍສະເພາະແມນໃນເມອບມຄສອນຫາຍຢໃນໂຮງຮຽນ ຫ ຊມຊນຂອງທານ. ການມຄນໃດຄນໜງໂອລມກຽວກບວຽກຂອງທານສາມາດເຮດໃຫການສດສອນຮສກວາມຄວາມໂດດດຽວໜອຍລງ ແລະ ເປນວທທດໃນການຖອດຖອນບດຮຽນເຫນ ແລະ ປບປງການປະຕບດຕວຈງໃນ ນາມເປນຄຄນໜງ ແລະ ຄສອນການສກສາຮຽນຮວມ. ແນນອນ, ທານອາດຈະມໄດໂອກາດໂອລມຢາງບເປນທາງການກບເພອນຮວມງານກຽວກບວຽກໃນເມອທານມໂອກາດ. ເຖງຢາງໃດກຕາມ ຈະເປນປະໂຫຍດເຊນດຽວກນຖາມການເວາເຖງປະສບການໃນການສອນ ແລະ ການຮຽນຂອງທານ ຕາມໂຄງຮາງທວາງໄວແລວ. ສງດງກາວນ ເອນວາຄວາມເປນເພອນມດທຕານວຈານ.

ເພອນຕານວຈານເປນຄນຜທສາມາດຊວຍທານໄດ ກຽວກບວຽກຂອງທານໃນນາມເປນ ຄຄນໜງ. ສວນເພອນຜອນໆ, ໜງໃນສງທມຄນຄາທສດທເພອນຕານວຈານຄນໜງສາມາດ ເຮດໄດ ແມນມໜາທໃນການຮບຟງທານໂອລມກຽວກບປະສບການຂອງທານໃນການເປນຄຄນໜງ, ນບທງແງດແລະແງບດ.

ໃນຖານະເປນຄ ທາງເລອກທດທສດສຳລບເພອນຕານວຈານນນ ອາດແມນເປນຄຄກນກບທານເພາະວາ ພວກເຂາເຂາໃຈກຽວກບວຽກຂອງທານ ແລະ ສງທາທາຍທທານເຄຍປະເຊນຢ. ເພອນທຕານວຈານນນສາມາດໃຫ ແລະ ຮບຟງຄຳຄດຄຳເຫນແລະນຳໃຊປະສບການຂອງ ພວກເຂາ ເພອຊວຍທານໃນການແກໄຂສງທາທາຍ ແລະ ບນຫາຕາງໆ.

36


ຄວາມເປນເພອນຕານວຈານທດແມນຂນກບຄວາມເຊອໝນຕກນ. ໃນຖານະເປນເພອນຕານວຈານຄນໜງທານຄວນພະຍາຍາມ ແລະ ຄວນໃຫການສະໜບສະໜນ ແລະ ບແມນຜຕດສນ.

ເພອນຕານວຈານທດແມນຈະພດທະນາ ແລະ ເປນຜທເຂມແຂງຢຕະຫອດ. ຖາຫາກທານ ແລະ ເພອນຕານວຈານຂອງທານເຫນວາກອງປະຊມຄງແລກຂອງທານເປນປະສບການໃນທາງບວກ, ໃຫວາງແຜນເວລາພບກນໃໝອກ ແລະ ເຮດຊຳຂະບວນການດງກາວນເລອຍໆໄປ.

ຂຄວາມຂອງການສງເສມວທສດສອນ 13“ນກຮຽນຄຕອງມທກສະໃນການສອງແສງຄນຈາກການປະຕບດຕວຈງທພວພນກບວງຈອນການ

ວໄຈພາກປະຕບດ.”

ການປະຕບດຕວຈງທມສວນພວພນກບການວໄຈພາກປະຕບດແມນມຄວາມສຳຄນທສດສຳລບການຮຽນ-ການສອນ ທດເພາະວາມນຊວຍໃຫຄສອນໄດຄນຄດຢາງຕງໜາກຽວກບການສອນ ແລະ ການຮຽນຂອງນກຮຽນ ແລະ ສາງການປຽນແປງ ແລະ ການປບປຽນຢາງມຫວຄດປະດດສາງ ຕາມລຳດບ. ໃນເມອຄຫາກເຂາໃຈກຽວກບການປະຕບດຕວຈງຄວາມຕອງການ ແລະ ທດສະນະ ຂອງນກຮຽນຂອງພວກເຂາຫາຍຂນເທາໃດ (ນບທງສະມາຊກຂອງໂຮງຮຽນໃນຊມຊນ), ພວກເຂາກຈະສາມາດປະເຊນໜາກບສງທາທາຍຕາງໆຂອງການສກສາຮຽນຮວມຫາຍຂນເທານນ. ໃນແນວຄວາມຄດນ, ນກຮຽນຄຕອງໄດຮບການສອນ ແລະ ໄດຮບການສະໜບສະໜນໃຫປະຕບດ ຕວຈງໂດຍນຳໃຊເຕກນກວທການຕາງໆ ເພອສອງແສງຄນກຽວກບຜນຂອງການປະຕບດຂອງພວກເຂາ ໃນນາມເປນຄ ແລະ ເປນນກຮຽນ, ປະສບການ ແລະ ການປະພດຂອງຜຮຽນຂອງພວກເຂາໃນ ການຊວຍກຳນດບນຫາຕາງໆກຄການປະຕບດຕວຈງໃນທາງບວກ ເພອເຮດໃຫມການປບປງໃໝ.

ການສອງແສງຄນຈາກການປະຕບດຕວຈງເປນເຄອງມຮບໃຊການຕດຕາມ ແລະ ປະເມນຜນການ ຮຽນ-ການສອນມພວພນກບຄວາມຄດຂອງການປະເມນໃນການສກສາຮຽນຮວມດງທໄດຄນຄວາຢ ໃນພາກທຜານມາ.

ການສອງແສງຄນຈາກການປະຕບດຕວຈງແມນເປນປະໂຫຍດ, ເປນພາກສວນໜງຂອງບວນການ ວໄຈພາກປະຕບດຢາງຕເນອງທຄ ແລະ ສະມາຊກໃນຊມຊນໄດຄນຄດກຽວກບບນຫາ ແລະ ສງທາທາຍຕນຕທພວກເຂາຕອງ ແກໄຂ, ສາງແຜນປະຕບດງານ, ສາງການປຽນແປງໂດຍອງໃສບດສອບຖາມຂອງການວໄຈຂອງພວກເຂາ, ການປະເມນຜນກະທບ, ການດດປບຕາມລຳດບ ແລະ ການເຮດຊຳຂະບວນການດງກາວນເລອຍໆອງຕາມຄວາມຈຳເປນ.

ນກຮຽນຄຕອງການການສກສາ, ການປະຕບດຕວຈງແລະການສະໜບສະໜນໃນການເຮດ ການວໄຈພາກປະຕບດຢໃນ ແລະ ກບໂຮງຮຽນໃນຊມຊນ. ສງດງກາວນ ມຄວາມສຳຄນເພາະວາ ການວໄຈພາກປະຕບດສາມາດເປນຂະບວນການທ ມຄວາມໝາຍຄວາມສຳຄນ ແລະ ໃຫການ ສະໜບສະໜນແບບຄບຊດ, ໃຫທງໝດໂຮງຮຽນເປນການສກສາຮຽນຮວມ. ຕວຢາງນກຮຽນໄດ ຮບການສະໜບສະໜນໃນການວ ໄຈໝຄຮນດຽວກນທອອກໂຮງຮຽນ (ເຊນ: ການຊອກຫາເດກ ທຢໃນຊມຊນຂອງພວກເຂາເຊງໄດອອກຈາກໂຮງຮຽນ ແລະ ຍອນສາເຫດຫຍງ) ເຊງນາໄປເຖງ ຄວາມພະຍາຍາມທດໃນການຊກຊວນເອາ ເດກດງກາວກບມາເຂາໂຮງຮຽນອກ ແລະ ນາໄປເຖງການ

37


ພວພນກບຫກສດເຊນດຽວກນ (ເຊນ: ຂະບວນການດາເນນການສາຫວດ ແລະ ນບຈຳນວນເດກທອອກ ຈາກໂຮງຮຽນສາມາດພວພນເຖງວຊາເລກ).

ການຖອດຖອນບດຮຽນຕວຈງ ແລະ ການວໄຈພາກປະຕບດ ບພຽງແຕພວພນເຖງການຝກຫດສອນຕວຈງ ໃນໂຮງຮຽນ, ແຕຄວນຈະໄດຮບການສະໜບສະໜນ ແລະ ຊວຍເຫອຢພາຍໃນສະຖາບນສາງຄ. ຕວຢາງ: ນກຮຽນຄຄວນຈະໄດຮບການສະໜບສະໜນ ເພອຖອດຖອນບດຮຽນກຽວກບປະສບການໃນ ການຮຽນຂອງພວກເຂາ; ຄໃນສະຖາບນສາງຄກເຊນດຽວກນຄວນມສວນຮວມໃນການຖອດຖອນບດ ຮຽນຈາກຕວຈງເພອໃຫ ແລະ ຄສອນຢສະຖາບນສາງຄ ແລະ ນກຮຽນຄສາມາດເຮດວຽກຮວມກນ ເພອສາງໂຄງການວໄຈພາກປະຕບດຢພາຍໃນສະຖາບນສາງຄຂອງຕນໃນການສະໜບສະໜນການສອນ ແລະ ການຮຽນທດກວາ ແລະ ມລກສະນະຮຽນຮວມຫາຍຂນ.

ໃນທສດ, ການຖອດຖອນບດຮຽນຕວຈງ ແລະ ການວໄຈພາກການປະຕບດຄວນຈະຖກຮບຮໃນ ລກສະນະທສຳຄນຂອງການພດທະນາອາຊບແບບຄຢາງຕເນອງ.

ຈະຮໄດແນວໃດວາວຽກງານໂຄສະນາສງເສມນນມຜນກະທບດານບວກ ປມຄມເພອການໂຄສະນາສງເສມຫວທ 1 ໄດຊໃຫເຫນວາເມອວາງແຜນໂຄສະນາສງເສມທານຕອງພດທະນາ ຕວບງຊຕາງໆນນເຊນດຽວກນ ເພອຊວຍທານໃນການຕດຕາມຂະບວນການ ແລະ ຜນກະທບຕວຽກຂອງພວກທານ. ຕວບງຊທທານຈະສາງຂນນນ ແມນຂນກບລາຍລະອຽດຂອງຈດປະສງ ຂອງການໂຄສະນາສງເສມຂອງທານ. ຕວບງຊເຊນແຜນການຄວນຈະໄດຮບການພດທະນາຂນ ໂດຍ ຜານຂະບວນການແບບມສວນຮວມທມຫາຍໆພາກສວນເຂາຮວມນຳ.

ລາຍການດງຕໄປນສະເໜໃຫເຫນເຖງຕວຊບອກທເປນໄປໄດ. ການໂຄສະນາສງເສມທຮຽກຮອງໃຫມການປບປງວທການສດສອນ ທງນເພອເປນການກະກຽມຄວາມພອມທດໃຫແກສະຖາບນສາງຄ, ນກຮຽນຄ ແລະ ຄສອນສຳລບການສກສາຮຽນຮວມ, ສາມາດໄດຮບການພຈາລະນາຢາງມປະສດທ ຜນຖາຫາກວາ:

• ມຄວາມເຂາໃຈ ແລະ ຍອມຮບຢາງເຕມສວນກຽວກບອປະສກທມຕການສກສາຮຽນຮວມນນ ແມນມາຈາກລະບບ, ແຕບແມນມາຈາກນກຮຽນ.

• ຂະບວນການແກໄຂອປະສກຕາງໆທມຕການສກສາຮຽນຮວມລວມມດງນ: ການກຳນດອປະສກ ຕາງໆ, ການວາງຍດທະສາດການແກໄຂ ແລະ ການເຮດວຽກ ເພອປຽນແປງລະບບເພອເອາຊະນະອປະສກເຫານນ.

• ຄວາມຫາກຫາຍທາງດານຊນເຜາ, ພາສາ, ຄວາມສະເໝພາບຂອງຍງ-ຊາຍ, ຄວາມສາມາດ/ຄວາມພການ ແລະ ອນໆຢໃນສະຖາບນສາງຄແລະໃນໂຮງຮຽນເຊງເຂາໃຈວາເປນທາແຮງ ແລະໄດຮບການຍອມຮບຕາມລຳດບ.

38


• ສະຖາບນສາງຄສະໜອງການຝກອບຮມ ແລະ ສະໜບສະໜນນກຮຽນຄ ແລະ ພະນກງານຢາງ ຕເນອງໃນການສດສອນແບບເອນນກຮຽນເປນໃຈກາງ, ແບບມສວນຮວມ ແລະ ປບປຽນໄດ.

• ສະຖາບນສາງຄ ສະໜອງການຝກອບຮມ ແລະ ສະໜບສະໜນນກຮຽນຄ ແລະ ພະນກງານຢາງຕເນອງກຽວກບວທການສກສາຮຽນຮວມສະເພາະເຊນການຊວຍເຫອເດກພການ, ການສງເສມຄວາມເທາທຽມກນ ແລະ ການສອນຫອງຄວບ.

• ສະຖາບນສາງຄ ສະໜອງການເຝກອບຮມ ແລະ ການສະໜບສະໜນຢາງຕເນອງໃຫແກ ນກຮຽນ ແລະ ພະນກງານໃນການສາງຫກສດ ແລະ ອປະກອນໃຫແທດເໝາະກບສະພາວະ ຄວາມຄວາມເປນຈງໃນທອງຖນຂອງຊມຊນ ແລະ ຫອງຮຽນ.

• ສະຖາບນສາງຄສະໜອງການຝກອບຮມ ແລະ ການສະໜບສະໜນຢາງຕເນອງໃຫແກນກຮຽນ ແລະ ພະນກງານ ໃນການປະເມນໃນການສກສາຮຽນຮວມ (ເຊນ: ການປະເມນເພອປບປງ, ປະເມນຕເນອງ ແລະ ປະເມນທແທຈງ ກຄການປະເມນໃນເວລາຮຽນຈບ).

• ນກຮຽນຄ ແລະ ພະນກງານຢສະຖາບນສາງຄໄດຮບການສະໜບສະໜນ ພອພຈາລະນາເຖງ ຄວາມຕອງການຂອງນກຮຽນແຕລະຄນໂດຍຜານການສາງແຜນການຮຽນຮຂອງແຕລະຄນ ແລະ ໂດຍເອາໃຈໃສອປະສກທມຕການສກສາຮຽນຮວມໃນລະບບການສກສາ.

• ນກຮຽນຄມໂອກາດຢາງເປນປກກະຕ ແລະ ຍນຍງໃນການລງຝກປະສບການໃນໂຮງຮຽນໃນຫກສດການສາງຄ ຂອງພວກເຂາ.

• ນກຮຽນຄ ແລະ ພະນກງານມສາຍພວພນກບໂຮງຮຽນ ແລະ ຊມຊນຢາງສະໜດແໜນ ແລະ ສມບນແບບ.

• ຄໄດຮບຄຳປກສາ ແລະ ການສະໜບສະໜນແບບສາງສນ ແລະ ຕເນອງຈາກຄ ແລະ ຄທ ປກສາຂອງພວກເຂາໃນເວລາລງຝກຫດ.

• ນກຮຽນຄໄດຮບການແນະນຳ ແລະ ການສະໜບສະໜນໃນການສາງ ແລະ ນຳໃຊເຄອຂາຍ ການສະໜບສະໜນພາບໃນໂຮງຮຽນ ແລະ ຊມຊນ (ເຊນ: ກບຄອາຈານ, ຜຊວຍໃນການສອນ, ພແມນກຮຽນ).

• ສະຖາບນສາງຄສະໜອງການເຝກອບຮມ ແລະ ການສະໜບສະໜນຢາງຕເນອງໃຫແກ ນກຮຽນ ແລະ ພະນກງານໃນການຖອດຖອນບດຮຽນຕວຈງ ແລະ ການວໄຈພາກປະຕບດ.

ເອກະສານຊອນທາຍ ໃນຕາຕະລາງລມນ ພວກເຮາຂແນະນຳເປາໝາຍທເປນໄປໄດ ສຳລບແຕລະຂຄວາມສະ ໜບສະໜນທ ໄດ ກ າວເຖງໃນສ ງທ າທາຍຂາງເທງ. ນອກຈາກນ ຍ ງເປ ນພ ນທ ສຳລບ ເຈ າ ທຈະເຂາສແນວຄວາມຄດກຽວກບ ວທການສະໜບສະໜນ ແລະ ສທເຈາສາມາດຖາຍທອດ ຂມນເຫານ ເພອເປາໝາຍທສຳຄນໃນສະພາບແວດລອມຂອງເຈາ. ເຈາຄວນຈະມເປາໝາຍໃນການພດທະນາແນວຄວາມຄດເຫານ ຜານການປກສາຫາລເປນຂະບວນການກບ ເພອນຮວມງານ ແລະ ຜທກຽວຂອງອນໆ. ສຳລບຄຳແນະນຳໃນການສະໜບສະໜນ ແລະ ວທການ/ສ ເພມຕມທລະອຽດ ສາມາດເບງໃນປມຄມ ໂຄສະນາສງເສມ ເຫມທ 1.

39


ຂຄວາມຂອງການໂຄສະນາສງເສມແມນຫຍງ? ແມນໃຜທຈະຕອງຮບຟງ?

ທານຄວນເຮດແນວໃດ ເພອສງຂຄວາມນໃນ ສະພາບການຂອງ ທານເອງ?*

“ ອປະສກທມຕການສກສາ ຮຽນຮວມແມນລະບບ ແລະ ໂຮງຮຽນຢສະເໝ, ບແມນນກຮຽນແຕຢາງໃດ ”

• ພະນກງານກະຊວງສກສາທການ ແລະກລາ

• ຜອຳນວຍການສະຖາບນສາງຄ• ພະນກງານຢສະຖາບນສາງຄຜ

ທຮບຜດຊອບການສອນ ແລະ ສາງຫກສດຝກອບຮມ

• ພະນກງານແລະສະມາຊກ ຂອງໂຮງຮຽນໃນຊມຊນ (ເຊນ: ພແມນກຮຽນ)

ໃຫການອະທບາຍຊ ແຈງແກຄໃນໂອກາດ ຝກອມຮມຄໃນບນ ຕາງໆ

“ ການແກໄຂອປະສກຕາງທມຕ ການສກສາຮຽນຮວມຕອງມວທ ການທເປນລະບບເຊງລວມມດງນ: 1. ກຳນດອປະສກຕາງໆທມຕການສກສາຮຽນຮວມ; 2. ວາງຍດທະສາດໃນການແກໄຂອປະສກເຫານນ; 3. ເຮດວຽກເພອປຽນແປງລະບບຕາມລຳດບ.”




• ພະນກງານ ແລະ ສະມາຊກ ຂອງໃນໂຮງຮຽນ

ໃຫການອະທບາຍຊແຈງແກຄໃນໂອກາດຝກອມ ຮມຄ

“ຄວາມຫາກຫາຍຕອງຖກຍອມຮບ ແລະເຫນວາເປນທາແຮງ, ບແມນຈດອອນ ”.





ໃຫການອະທບາຍຊແຈງແກຄໃນໂອກາດຝກອມ ຮມຄ

*ໃຫຂຽນຄຳຄດເຫນຂອງທານໃສໂດຍອງໃສຄຳແນະນຳຈາກປມຄມຫວທ 1

40




“ນກຮຽນຄຕອງການຝກອບຮມໃນການນຳໃຊວທສດສອນແບບເອານກຮຽນເປນໃຈກາງ, ມສວນຮວມນຳ ແລະ ປບປຽນຢາງຕເນອງເພອໃຫເໝາະສມກບຄວາມຕອງການຂອງນກຮຽນ - ມນກຮຽນຄຫາຍຄນທມປະສບການໜອຍຫບມປະສບການເລຍໃນການນຳໃຊວທສດສອນດງກາວນ ແລະ ພວກນກຮຽນຄດງກາວນຕອງການໄດຮບການສະໜບສະໜນໃນລະດບສງເພອເຂາໃຈ ແລະ ນຳໃຊວທສດສອນຢາງມປະສດທຜນ ”.




• ພະນກງານໃນໂຮງຮຽນໂດຍສະເພາະແມນຜທໃຫການສະໜບສະໜນ ແລະ ໃຫຄຳປກສານກຮຽນຄໃນໄລຍະລງ ຝກຫດ

ໃຫການອະທບາຍຊແຈງແກຄໃນໂອກາດຝກອມຮມຄ

“ວທສດສອນການສກສາຮຽນຮວມ ຕອງການການຝກອບຮມວທການ ສອນການສກສາຮຽນຮວມສະເພາະ ເຊນ: ການຊວຍເຫອນກຮຽນພການ, ການສງເສມຄວາມເທາທຽມກນລະຫວາງຍງ-ຊາຍ,ການສອນຫອງຄວບ ແລະ ການສອນທມການໃຊຫາຍພາສາ.”




ຝກອມຮມຄກຽວກບວທການສອນການສກສາຮຽນຮວມ

“ນກຮຽນຄຕອງການໃຫມການເສມສາງ ກາລງແຮງ, ການເຝກອບຮມ ແລະ ການສະໜບສະໜນໃນການດດປບ ແລະ ການສາງຫກສດ ແລະ ອປະກອນ ຕາງ ເໆພອໃຫເໝາະສມກບສະພາວະຄວາມເປນຈງຂອງຫອງຮຽນ ແລະ ຊມຊນໃນທອງຖນຂອງພວກເຂາ.”





• ສະມາຊກໃນຊມຊນ

ຈດຝກອມຮມ ແລະ ແນະນຳນກຮຽນຄ ກຽວກບບນຫາດງກາວ ກອນລງຝກຫດສອນ


41


ຂຄວາມຂອງການໂຄສະນາ ສງເສມແມນຫຍງ? ແມນໃຜທຈະຕອງຮບຟງ?


“ນກຮຽນຄຕອງການການຝກອບຮມ ເພອໃຫເຂາໃຈ ແລະ ນຳໃຊ ການປະເມນຜນການຮຽນຂອງ ນກຮຽນ, ກວມເອາການປະເມນ ເພອປບປງ, ການປະເມນແບບ ຕເນອງ ແລະ ການປະເມນທແທຈງ (ກຄການປະເມນໃນເວລາຮຽນຈບ ຫກສດ). ສະຖາບນສາງຄຕອງ ນຳໃຊວທການປະເມນຜນ ການຮຽນຂອງນກຮຽນຄໃນ ຮບແບບທຄາຍຄກນນເຊນດຽວກນ.”

• ພະນກງານກະຊວງສກສາທການ ແລະ ກລາ ໂດຍສະເພາະຜທມສວນກຽວຂອງກບການປະເມນໂຮງຮຽນ, ການປະເມນ ແລະ ກວດກາ

• ພະນກງານສກສາເມອງ/ແຂວງຜທມ ສວນກຽວຂອງກບການປະເມນໂຮງຮຽນ, ການປະເມນ ແລະ ການກວດກາ

• ຜອຳນວຍການສະຖາບນສາງຄ• ພະນກງານຢສະຖາບນສາງຄຜທຮບຜດ

ຊອບການສອນ ແລະ ສາງຫກສດຝກອບຮມ

ຈດຝກອມຮມນກ ຮຽນຄກຽວກບບນຫາດງກາວກອນລງຝກຫດສອນ

“ນກຮຽນຄຕອງໄດຮບການສະ ໜບສະໜນເພອຄຳນງເຖງຄວາມ ຕອງການຂອງນກຮຽນແຕລະ ຄນໂດຍຜານການສາງແຜນໃນການຮຽນຂອງແຕລະຄນແຕໃນ ເວລາດຽວກນນນຕອງຮລະບບອປະສກຕາງໆທມຕການສກສາ ຮຽນຮວມ.”


• ຜອຳນວຍການສະຖາບນສາງຄ• ພະນກງານຢສະຖາບນສາງຄຜທຮບຜດຊອ

ບການສອນ ແລະ ສາງຫກສດຝກອບຮມ• ພະນກງານແລະສະມາຊກ

ຂອງໂຮງຮຽນໃນຊມຊນ (ເຊນ: ພແມນກຮຽນ)

ຈດຝກອມຮມນກ ຮຽນຄກຽວກບບນຫາດງກາວກອນລງຝກຫດສອນ

“ນກຮຽນຄຕອງການໂອກາດໃນ ຊວງໄລຍະເວລາລງປະສບການ ໃນການສດສອນຕວຈງເຊງເປນພາກສວນໜງຂອງຫກສດການ ສາງຄຂອງພວກເຂາ.”


• ຜອຳນວຍການສະຖາບນສາງຄ• ພະນກງານຢສະຖາບນສາງຄຜທຮບ

ຜດຊອບການສອນ ແລະ ໃຫຄຳປກສາແກນກຮຽນຄໃນໄລຍະລງຝກຫດ

• ພະນກງານຢໃນໂຮງຮຍຮຽນທມການລງ ຝກຫດ

ຈດໃຫນກຮຽນຄໄດລງຝກປະສບການໃນໂຮງຮຽນ


42




“ຄໃນສະຖາບນສາງຄຕອງສາງ ສາຍພວພນທດກບໂຮງຮຽນ ແລະ ຊມຊນແລະ ຕອງມຜນປະໂຫຍດທໄດຮບຈາກປະສບການສອນຢໃນ ໂຮງຮຽນ.”

• ຜອຳນວຍການສະຖາບນສາງຄ• ພະນກງານຢສະຖາບນສາງຄຜທຮບ

ຜດຊອບການສອນ ແລະ ໃຫຄຳປກສາແກນກຮຽນຄໃນໄລຍະລງຝກຫດ

• ພະນກງານຢໃນໂຮງຮຍຮຽນທມການລງ ຝກຫດ

ຈດໃຫຄໃນສະຖາ ບນສາງຄລງ ຕດແທດ ຫ ສດສອນໃນ ໂຮງຮຽນສາມນ ຫ ໃນໂຮງຮຽນສາທດ ຂອງຕນ

“ນກຮຽນຄຕອງການ ການສະໜບ ສະໜນ ແລະ ການໃຫຄຳປກສາ ແບບສາງສນ ແລະ ຕເນອງຈາກ ຄສອນຢສະຖາບນສາງຄ ແລະ ຄ ທປກສາໃນເວລາລງຝກຫດຢ ໂຮງຮຽນ.”




• ພະນກງານແລະສະມາຊກ ຂອງໂຮງຮຽນໃນຊມຊນ (ເຊນ: ພແມນກຮຽນ)

ຈດໃຫຄໃນສະຖາບນ ສາງລງຕດຕາມຂະ ບວນຝກຫດ ຂອງ ນກຮຽນຄ

“ນກຮຽນຄຕອງມທກສະໃນການ ຖອດຖອນບດຮຽນຕວຈງທພວພນ ກບວງຈອນການວໄຈພາກປະຕບດ.”




• ພະນກງານແລະສະມາຊກ ຂອງໂຮງຮຽນໃນຊມຊນ

ຈດໃຫນກຮຽນຄມ ການຖອດຖອນບດຮຽນ ເຊງກນແລະກນ ພາຍຫງສອນຕວຈງ


ການສງເສມການສກສາຮຽນຮວມໃນການສາງຄ ເປນຊດປມຄມໃນຈຳນວນທງໝດ 5 ເຫມ

ປມຄມເຫມທ 1: ພາກສະເໜຢພາກສະເໜນໄດອະທບາຍ ກຽວກບເນອໃນຂອງບນດາປມຄມ ແລະ ປະຫວດຄວາມເປນມາ ຂອງປມຄມດງກາວ. ນອກນນ ຍງໄດນຳສະເໜ ກຽວກບການສກສາຮຽນຮວມຂອງຄ ແລະ ການແກໄຂວຽກງານໂຄສະນາສງເສມໃຫມປະສດທຜນ, ໃຜທສາມາດເຮດໄດ ແລະ ຈະເຮດດວຍວທໃດ. ພອມກນນນ ຢໃນພາກສະເໜນ ຍງໄດສະໜອງ ເນອໃນສະຫບຫຍ ຂອງບນດາປມຄມ ກຽວກບນະໂຍບາຍ, ຫກສດ, ອປະກອນ ແລະ ວທການສດສອນຕາງໆພອມນຳ.

ປມຄມເຫມທ 2: ນະໂຍບາຍປ ມຄ ມ ເຫ ມນ ໄດເນ ນໜກໃສບນຫາທາທາຍ ແລະ ອປະສກຕາງໆທ ມ ຢ ໃນ ນະໂຍບາຍການສາງຄ. ພອມກນນນ ກຍງໄດສະໜອງຍດທະສາດ ແລະ ວທແກໄຂ ໃຫແກສະຖາບນສາງຄ, ກະຊວງສກສາທການ ແລະ ກລາ ແລະ ພາກສວນອນໆທມສວນ ກຽວຂອງກບການສກສາໃນການໂຄສະນາສງເສມ ແລະ ເພອສງເສມຄວາມຍດຍນ, ການພດທະນາ ແລະ ການຈດຕງປະຕບດ ນະໂຍບາຍການສກສາຮຽນຮວມ.

ປມຄມເຫມທ 3: ຫກສດປມຄມເຫ ມນ ແມນເນນໜກໃສບນຫາທາທາຍ ແລະ ອປະສກຕາງໆທມຢ ໃນ ຫກສດການສາງຄກອນປະຈຳການ ແລະ ຍງໄດສະໜອງຍດທະສາດ ແລະ ວທແກໄຂໃຫແກສະຖາບນສາງຄ, ກະຊວງສກສາທການ ແລະ ກລາ ແລະ ພາກສວນອນໆທມສວນກຽວຂອງກບການສກສາໃນການໂຄສະນາສງເສມ ແລະ ເພອສງເສມຄວາມຍດຍນ, ການພດທະນາ ແລະການຈດຕງປະຕບດ ຫກສດໃນການສກສາຮຽນຮວມ.

ປມຄມເຫມທ 4: ວດຖອປະກອນປມຄ ມເຫ ມນ ໄດເນ ນໜກໃສບນຫາທາທາຍ ແລະ ອປະສກທມຢ ໃນອປະກອນ ການຮຽນ/ການສອນທນຳໃຊໃນການສາງຄ. ນອກນນ ກຍງໄດສະໜອງຍດທະສາດ ແລະ ວທແກໄຂໃຫແກສະຖາບນສາງຄ, ກະຊວງສກສາທການ ແລະ ກລາ ແລະ ພາກສວນອນໆ ທມສວນກຽວຂອງກບ ການສກສາໃນການໂຄສະນາສງເສມ ແລະ ເພອສ ງເສມຄວາມຍດຍນ, ການພດທະນາ ແລະ ການຈດຕງປະຕບດ ບນດາວດຖອປະກອນການຮຽນ/ການສອນ ສຳລບການສກສາຮຽນຮວມ.

ປມຄມເຫມທ 5: ວທສດສອນປມຄມເຫ ມນໄດເນນໜກໃສບນຫາທາທາຍ ແລະ ອປະສກທ ມຢ ໃນວທສດສອນ ທ ນຳໃຊຢ ບ ນດາສະຖາບນສ າງຄ . ພ ອມນ ຍ ງໄດ ສະໜອງຍດທະສາດ ແລະ ວທແກໄຂໃຫແກສະຖາບນສາງຄ, ກະຊວງສກສາທການ ແລະ ກລາ ແລະ ພາກສວນອນໆທມ ສວນກຽວຂອງກບການສກສາໃນການໂຄສະນາປກລະດມ ແລະ ເພອສງເສມຄວາມຍດຍນ, ການພດທະນາ ແລະ ການຈດຕງປະຕບດວທສດສອນ ສຳລບການສກສາຮຽນຮວມ.

1

ການສງເສມການສກສາຮຽນຮວມໃນການສາງຄພາກສະເໜ

2

ການສງເສມການສກສາຮຽນຮວມໃນການສາງຄນະໂຍບາຍ

3

ການສງເສມການສກສາຮຽນຮວມໃນການສາງຄ ຫກສດ

4

ການສງເສມການສກສາຮຽນຮວມໃນການສາງຄວດຖອປະກອນ

5


UNESCO Bangkok OfficeAsia and Pacific Regional Bureau for Education

Mom Luang Pin Malakul Centenary Building920 Sukhumvit Road, Prakanong, KlongtoeyBangkok 10110, ThailandEmail: [email protected] Website: www.unesco.org/bangkokTel: +66-2-3910577 Fax: +66-2-3910866

mailto:[email protected]

http://www.unesco.org/bangkok

promoting inclusive teacher education: …...1 ປ ມຄ ມ ໂຄສະນາ ເຫ ມທ 5...

Documents