1

สารบญ

ขอบงคบทหารเรอ ท ๓๘ วาดวยการสรรพาวธ (ข.ก.ส.)

หมวดท ๑ กลาวโดยทวไป ๒ หมวดท ๒ การจดแบงฐานะของสรรพาวธ ๔ หมวดท ๓ อตราสรรพาวธและอานาจสงจาย ๖ หมวดท ๔ การเบกจาย และการนา สง – รบ ๗ หมวกท ๕ การบญช สถต และประวต ๑๑ หมวดท ๖ การลาเลยงสรรพาวธ ๑๔ หมวดท ๗ การตรวจเครองสรรพาวธ ๑๖ หมวดท ๘ การทดลองเครองสรรพาวธ ๑๗ หมวดท ๙ การสญหาย ขดของ และเสอมคณภาพ ๑๙ หมวดท ๑๐ คลงสรรพาวธ ๒๐ หมวดท ๑๑ การชาระ สรรพาวธ และการเกบระวงรกษาเครองสรรพาวธโดยทวไป ๒๕ หมวดท ๑๒ การเกบระวงรกษาปน ๓๒ หมวดท ๑๓ การเกบระวงรกษาลกปน ๓๕ หมวดท ๑๔ การเกบระวงรกษาตอรปโด ๓๘ หมวดท ๑๕ การเกบระวงรกษาทนระเบด ลกระเบดลก และอาวธประเภทเฮจฮอก ๔๒ หมวดท ๑๖ การเกบระวงรกษาวตถระเบด และวตถเคมสงคราม ๕๐ หมวดท ๑๗ การเกบระวงรกษาเครองไฟฟาสรรพาวธ ๕๕

--------------------------------------------------------------

2

ขอบงคบทหารเรอ ท 38

วาดวยการสรรพาวธ (ข.ก.ส.) หมวดท ๑

กลาวโดยทวไป มาตรา ๑

วเคราะหศพท "สรรพาวธ" หมายถง อาวธทงปวงทใชในราชการทหารเรอ เชน ปน, ลกปน, ทนระเบด, ลกระเบด, จรวด รวมทงเครองยง, เครองทง, เครองปลอยของอาวธนน ตลอดจนวตถระเบด วตถเคม สงครามทใชเปนอาวธ ฯลฯ

"อปกรณสรรพาวธ" หมายถง เครองอปกรณตาง ๆ ของอาวธทงปวง เชน เครองควบคมการยง, เครองประกอบ, เครองมอ, เครองใช, เครองอะไหล, เครองทดลอง, เครองไฟฟาในการสรรพาวธ

"ยทโธปกรณ" หมายถง เครองหรอสงตาง ๆ ทใชในการยทธ เฉพาะทเกยวกบการสรรพาวธ เชน เครองกวาดทนระเบด, เครองปองกนทนระเบด, เครองฝกการอาวธตาง ๆ , เครองปองกนไอพษ, หมอกเทยม, ไฟฉาย ตลอดจนสงตาง ๆ ทอยในความควบคมดแลของกรมสรรพาวธทหารเรอ เชน เครองสนาม, เครองประดานา ฯลฯ

"เครองสรรพาวธ" เปนคารวม หมายถง บรรดาสรรพาวธ, อปกรณสรรพาวธ และยทโธปกรณ

มาตรา 2 การเรยกชอ กรมสรรพาวธทหารเรอเปนผกาหนดชอ และวางหลกการในการเรยกชอเครองสรรพาวธเพอ

ใชในการทาสมดคมอและเพอใหหนวยตาง ๆ ไดเรยกชอใหถกตองเปนระเบยบเดยวกนเครองสรรพา วธชนดใดทยงไมไดจดทาสมดคมอ และกาหนดชอของเครองสรรพาวธนน ๆ ไวเปนทแนนอน ใหหนวยทมอาวธนน ๆ แจงใหกรมสรรพาวธทหารเรอทราบ เพอจะไดรวบรวมกาหนดเพมเตมตอไป

มาตรา 3

การกาหนดสภาพ ขอ 1. สรรพาวธชนดหนงชนดใด ถงแมจะขาดสวนประกอบบางสวน ทสาคญหรอไมสาคญกตาม ถายงปรากฏรปรางพอจะเขาใจไดวาเปนสรรพาวธนน ๆ กยงคงถอวาสงนนเปนสรรพาวธ

ขอ 2. สวนประกอบของอาวธชนเดยวกนหรอหลายชน คมกนทาหนาทสาคญ ใหถอวาสวนนนเปนสวนประกอบทสาคญ

ขอ 3. ถามขอสงสยเกดขนวา สงนนเปนสรรพาวธหรอไม หรอเปนสวนประกอบทสาคญหรอไม ใหเปนหนาทของกรมสรรพาวธทหารเรอเปนผพจารณา

3

มาตรา 4

การกาหนดราคา กรมสรรพาวธทหารเรอ เปนผกาหนดราคาของบรรดาเครองสรรพาวธทกชนดทมอย และใหมสทธเปลยนแปลงไปตามราคาทเปนอยในปจจบน หรอตดทอนราคาลง เพอใหเหมาะสมกบสภาพของเครองสรรพาวธทชารดทรดโทรมเสยหาย มากนอยตามสมควร

มาตรา 5

การกาหนดเครองหมาย ขอ 1. สรรพาวธบางชนดทมเครองหมายตดประจาอย มความหมายดงน 1.) สมอ กงจกร และอกษร ทร. แสดงวาเปนอาวธของกองทพเรอ

2.) ป พ.ศ. แสดงปทกองทพเรอไดรบอาวธนนไวใชในราชการ หรอไดสรางขนเองเปนครงแรก ซงถอวาเปนแบบของอาวธชนดนน ๆ

3.) หมายเลข เปนหมายเลขประจาอาวธนน ขอ 2. สรรพาวธบางชนด ใหทาสเปนเครองหมาย เพอแสดงลกษณะและชนดของอาวธนน ๆ

ซงจะไดกลาวตอไปในขอบงคบน หรอในสมดคมอของอาวธนน ขอ 3. สรรพาวธชนดใด ควรจะทาเครองหมายอยางใด นอกจากทกลาวไวในขอบงคบน

ใหกรมสรรพาวธทหารเรอพจารณากาหนดขนตามทเหนสมควร

มาตรา 6 การรกษาสภาพ เครองสรรพาวธเปนสงสาคญยงของทางราชการทหาร จะตองไดรบการระวงรกษาความ

สะอาดดวยความประณต และละเอยดถถวน ทงน เพอรกษาสภาพไวมใหเสอมโทรมกอนทจะถงเวลาอนสมควร

มาตรา 7

การรบผดชอบ ขอ 1. เครองสรรพาวธเมออยทหนวยใด หรอไดจายใหประจาหนวยใด หนวยนน ๆ ตองจดใหมเจาหนาทดแลรบผดชอบโดยใกลชดเสมอ

ขอ 2. การเบกหรอนาสงเครองสรรพาวธ เจาหนาทสรรพาวธจะรบผดชอบในจานวนและสภาพของเครองสรรพาวธนน เมอยงอยในคลงสรรพาวธเทานน เวนแตในกรณพเศษซงเจาหนาทสรรพาวธจะไปรบหรอสงภายนอกสถานทในบางครงบางคราว

4

มาตรา 8 การทาสมดคมอแบบหด และระเบยบปฏบต

ขอ 1. เครองสรรพาวธทสาคญ จะตองมสมดคมอเพอเปนประโยชนในการใช และการระวงรกษา เปนหนาทของกรมสรรพาวธทหารเรอทจะตองจดทาสมดคมอดงกลาวแลวขน สวนหนวยใด ผใด จะชวยเหลอจดทาขนกใหทาได แตใหผานการตรวจจากกรมสรรพาวธทหารเรอเสยกอน

ขอ 2. เครองสรรพาวธทสาคญ จะตองมแบบหดเพอประโยชนในการฝกหดใหถกตองเรยบรอยและเปนระเบยบเดยวกน เปนหนาทของกรมสรรพาวธทหารเรอ หรอของหนวยซงมหนาทใชอาวธนน จดทาขนแลวเสนอกองทพเรอ เพอขออนมตใชเปนแบบหดตอไป

ขอ 3. เครองสรรพาวธบางอยางอาจจะตองมระเบยบปฏบต หรอวธปฏบตเปนพเศษโดยเฉพาะ เปนหนาทของหนวยทมเครองสรรพาวธนน จดทาระเบยบหรอวธปฏบตขน แลวเสนอกรมสรรพาวธทหารเรอเพอรบความเหนชอบ

มาตรา 9

หนาทของผทเกยวของกบสรรพาวธ บรรดาผทมหนาทเกยวของกบการสรรพาวธ จะตองปฏบตการตามขอบงคบนโดยเครงครด

นอกจากน จะตองปฏบตตามสมดคมอ คาแนะนาตลอดจนระเบยบและวธปฏบต ซงไดจดทาขน โดยเครงครดเชนเดยวกน

หมวดท 2

การจดแบงฐานะของสรรพาวธ มาตรา 10

การจดแบงฐานะ บรรดาสรรพาวธทกชนดใหจดแบงเปน 2 ประเภท คอ ประเภทท 1 เปนสรรพาวธทใชการได ซงแบงออกเปน 2 จาพวก คอ สรรพาวธประจาการ และ

สรรพาวธสารอง ประเภทท 2 เปนสรรพาวธทใชการไมได เชน สาหรบใชในการหด การศกษา ทดลองหา

ความร หรอเปนของพนสมยเกบไวเปนพพธภณฑตอไป

มาตรา 11 สรรพาวธประจาการ สรรพาวธประจาการ ไดแกสรรพาวธทใชการได โดยไดทาการตรวจสอบทดลองเรยบรอยแลว

และไดจายไวในราชการประจาเรอ หรอหนวยทหาร จดแบงเปน 2 ลกษณะ คอ 1.) ประจาการปกต เปนสรรพาวธทมสภาพยงไมพรอมทจะใชไดทเดยว เชน - สาหรบปน ไดบรรจนามนไวเรยบรอย และบรรจอากาศไวเตมท หรอพอสมควร นายงไม

บรรจ สวนประกอบตาง ๆ ประกอบไวพรอม

5

- สาหรบตอรปโด ไดประกอบหวตอรปโดเรยบรอย การบรรจสงตาง ๆ และการประกอบสวนตาง ๆ ยงไมครบทกอยาง เครองตงตาง ๆ ยงไมไดตง

- สาหรบทนระเบด ไดประกอบชนวน เขา นากรด และอน ๆ เขาทเรยบรอยแลว แตยงไมถอดครอบกนภย ฝาครอบเครองตอทางไฟ และสลกยดทนระเบด

2.) ประจาการเตรยมพรอม เปนสรรพาวธทมสภาพเตรยมพรอมเพอการใช เชน - สาหรบปน บรรจสงตาง ๆ ครบเตมท ไดตรวจสอบศนย และเครองประกอบตาง ๆ เรยบรอยแลว ลกปนประกอบสวนตาง ๆ เรยบรอย แตยงไมถอดหมดนรภย

- สาหรบตอรปโด ไดบรรจสงตาง ๆ ครบทกอยางและตงเครองตาง ๆ เรยบรอย แตยงไมถอดสลก และไมเปดอากาศ

- สาหรบทนระเบด ไดผกลกลอยเขากบเชอกตงระยะลกแลว นาประกอบเขาท แตยงไมไดถอดบรรดาเครองกนภยทงหมดออก

มาตรา 12

สรรพาวธสารอง สรรพาวธสารองนน ไดแกสรรพาวธทใชการได เพอสารองจายใหแกเรอและหนวยทหาร สรรพาวธสารองโดยปกต เกบไวในคลงสรรพาวธ หรอเรอททาหนาทเปนโรงงานทดลอง หรอมหองระวางสาหรบเกบสรรพาวธและหมายรวมถงสรรพาวธในคลงทกาลงอยในระหวางซอม ดดแปลง แกไข หรอทดลองดวย

การเกบรกษาสรรพาวธสารอง จะตองระวงรกษาใหอยในสภาพทด ใชการไดเสมอ เชน - สาหรบปน การบรรจนามนอาจบรรจหรอไมบรรจกได แลวแตความจาเปน นาและอากาศยงไมบรรจ สวนประกอบบางชนไดถอดเกบไวเพอรกษาสภาพ

- สาหรบตอรปโด ยงไมไดบรรจสงใดเลย เพยงแตไดปรบเครอง และทดลองเครอง ไดผลถกตองตามเกณฑ สวนประกอบบางชนไดถอดไวเพอรกษาสภาพ

- สาหรบทนระเบด ไดตรวจสอบและทดลองเรยบรอยแลว และไดบรรจดนระเบดเตมตามอตรา แตยงไมไดประกอบสวนตาง ๆ บางอยางเขาท ทงนเพอปองกนอนตราย และรกษาสภาพไว

มาตรา 13

การเปลยนฐานะ ขอ 1. บรรดาสรรพาวธสารองนน เจาหนาทคลงสรรพาวธจะตองเตรยมการใหพรอมทจะเปลยนฐานะใหเปนสรรพาวธประจาการไดโดยเรวทสด

ขอ 2. บรรดาสรรพาวธประจาการปกต จะเปลยนฐานะเปนสรรพาวธประจาการเตรยมพรอม ไดตอเมอผบงคบบญชาสงสด ณ ทนนเปนผสง ซงจะไดพจารณาตามสถานการณ และความจาเปนในขณะนน

6

ขอ 3. การปฏบตเกยวกบการเปลยนฐานะของสรรพาวธ ใหอยในความควบคมดแลของนายทหารสญญาบตร หรอเจาหนาทการสรรพาวธนนโดยเฉพาะ หรอผหนงผใดทผบงคบบญชาจะเหนสมควร

ขอ 4. บรรดาสรรพาวธประเภท 1 อยางใด ทเกาลาสมย หรอมสภาพชารด ทรดโทรม ไมอาจจะใชการไดตอไปแลว ใหกรมสรรพาวธทหารเรอทารายงานอนมตกองทพเรอ เพอเปลยนฐานะเปน สรรพาวธประเภท 2 ตอไป

หมวดท 3

อตราสรรพาวธและอานาจสงจาย มาตรา 14

อตราสรรพาวธ ขอ 1. อตราสรรพาวธ คอ เกณฑจานวนเครองสรรพาวธทกาหนดใหจายแกเรอ หรอหนวยทหารซงกองทพเรอกาหนดไวอนโลมตามฐานะ และหนาทของหนวยและสถานการณ

ขอ 2. เปนหนาทของกรมเสนาธการทหารเรอ และกรมสรรพาวธทหารเรอ รวมกนพจารณากาหนดอตราสรรพาวธสาหรบเรอ และหนวยทหารตาง ๆ ขนไว โดยความเหนชอบของกองทพเรอ

ขอ 3. อตราสรรพาวธทกาหนดไวน แบงออกเปน 3 อตรา คอ ก.) อตราปกต คอ อตราสรรพาวธทกาหนดใหจายแกเรอ และหนวยทหารไวเปนประจา

ข.) อตราฝก คอ อตราสรรพาวธทกาหนดจายเพมเตมจากอตราปกต ในเมอหนวยนน ๆ จะตองปฏบตราชการตามคาสง เชน เพอการฝกในราชการทะเล หรอราชการสนาม เปนตน

ค.) อตราสงคราม คอ อตราสรรพาวธทกาหนดใหจายแกเรอ หรอหนวยทหารเตมท ในเวลาเตรยมพรอมเพอการสงคราม

ขอ 4. อตราสรรพาวธสาหรบหนวยตาง ๆ นน ใหกาหนดไวดวยวาจะใหหนวยนน ๆ จดเปน สรรพาวธประจาการเทาใด สรรพาวธสารองเทาใด โดยมความมงหมายวา สรรพาวธประจาการใหนาเอาออกใชราชการไดในเหตการณปกต โดยเฉพาะอยางยง เพอการฝก สวนสรรพาวธสารองใหเกบรกษาไวในคลงสรรพาวธของหนวย เพอถนอมรกษาสภาพไวใหดจนกวาจะถงความจาเปนจงจะนา ออกใช

ขอ 5.บรรดาสรรพาวธทกาหนดไวเปนอตราตาง ๆ ตามความในขอ 3 นน เรยกวา "สรรพาวธในอตรา" เพอความสะดวกแกการเบกจายสรรพาวธในอตรา ใหกรมสรรพาวธทหารเรอจดทาสมดอตราสรรพาวธขน และจายใหแกหนวยตาง ๆ ไวประจา สมดอตราสรรพาวธน เปนหนงสอลบ ใหทราบไดแตเจาหนาทสรรพาวธ และหนวยทเกยวของเทานน

ขอ 6. สรรพาวธทกาหนดไวในอตรา หรอตามททางราชการไดกาหนดไว เพอเตรยมจายเปนพเศษ กรมสรรพาวธทหารเรอตองเตรยมไวใหพรอมทจะจายไดเสมอ ถาสงใดขาดจานวน หรอเสอมสภาพไป ใหรายงานใหกองทพเรอทราบโดยดวน

7

มาตรา 15 สรรพาวธนอกอตรา สรรพาวธทมไดกาหนดการเบกจายไวในอตรากด หรอการเบกจายเกนจานวนอตราทกาหนด

ไวกด เรยกวา "สรรพาวธนอกอตรา" สรรพาวธนอกอตรานน ทาการเบกจายใหแกเรอ หรอหนวยทหารได ตอเมอตองปฏบตตาม

แผนการทกาหนดให ซงจาตองจายสรรพาวธใหเปนพเศษ หรอเกนกวาจานวนในอตราทกาหนดไวแลว เชน สาหรบราชการพเศษ หรอในเมอมสถานการณฉกเฉน เปนตน

มาตรา 16

อานาจสงจาย ขอ 1. เจากรมสรรพาวธทหารเรอ มอานาจสงจายสรรพาวธในอตราปกตไดเสมอ ในเมอ เหนสมควร

ขอ 2. สาหรบสรรพาวธในอตราฝก อตราสงคราม และนอกอตรานน เจากรมสรรพาวธทหารเรอจะสงจายไดตอเมอไดรบอนมตจากกองทพเรอ เวนแต

ก.) การจายยมเฉพาะอปกรณสรรพาวธ และยทโธปกรณเปนการชวคราว ข.) การจายเพอทดลอง ซงเปนหนาทของกรมสรรพาวธทหารเรอโดยตรง

หมวดท 4 การเบกจาย และการนาสง - รบ

มาตรา 17 หลกฐานในการเบกจาย และการนาสง - รบ

ขอ 1. เพอเปนระเบยบเรยบรอย และเปนหลกฐานในการเบกหรอนาสง และการจายหรอ รบหลกฐานในการนาเบกจาย และการนาสง - รบ บรรดาเครองสรรพาวธ จงใหมสมดเพอใชในการน คอ

1.) ฎกาเบกหรอนาสง สาหรบใชในหนวยทมการเบกและนาสง 2.) ใบสาคญคจายและรบ สาหรบใชในหนวยของกรมสรรพาวธทหารเรอ และคลง

สรรพาวธซงมหนาทจาย หรอรบ

มาตรา 18 การตดตอลวงหนา เพอเบกและนาสง

ขอ 1. การเบกเครองสรรพาวธจากกรมสรรพาวธทหารเรอ ใหผเบกสงฎกาไปยงกรมสรรพาวธทหารเรอลวงหนา กอนทจะไปรบเครองสรรพาวธ เพอใหเจาหนาทสรรพาวธไดมเวลาวนจฉย และจดเตรยมการใหพรอม ถาสามารถจะทาได ใหสงฎกาเบกไปยงกรมสรรพาวธทหารเรอลวงหนาโดยระยะเวลาดงน

1.) เรอไปราชการโดยอสระ สงลวงหนาอยางนอย 1 วน 2.) เรอไปราชการเปนหมเปนหมวดเรอ สงลวงหนาอยางนอย 2 วน

8

3.) เรอไปราชการเปนกองเรอ สงลวงหนาอยางนอย 4 วน ขอ 2. การสงฎกาเบกลวงหนาน ถาสามารถจะทาได ใหแจง วน เวลา ทเรอจะไปถง

กรมสรรพาวธทหารเรอใหทราบดวย ขอ 3. ถาเปนราชการดวน ใหพยายามแจงใหกรมสรรพาวธทหารเรอทราบโดยวธหนงวธใด

กอนออกเรอเดนทางมารบเครองสรรพาวธ ขอ 4. ถาผเบกมความประสงค จะไดรบของเรวกวาปกต กใหสงเจาหนาทลวงหนาไปตรวจรบ

ณ กรมสรรพาวธทหารเรอกอนได เมอเรอไปถงจะไดขนลงเรอทนท ขอ 5. สาหรบหนวยอนทมใชหนวยเรอ ใหปฏบตโดยอนโลมตามทกลาวมาแลว โดยพจารณา

ถงจานวนสงของมากนอยททาการเบก ทงนเพอมใหเจาหนาทสรรพาวธตองทางานเรงรบจนเกนไป ซงอาจจะเกดการผดพลาด หรอเกดการเสยหายขนได

ขอ 6. สาหรบการขนสง ใหแจงกาหนดลวงหนา เวลาเรอกลบตามสมควร เพอกรมสรรพาวธทหารเรอจะไดจดเจาหนาทเตรยมตรวจรบใหพรอมเพรยงกน

ขอ 7. ในการเบกหรอการนาสงกตาม ถามความประสงคจะตองการเทยบทากรมสรรพาวธทหารเรอดวย จะตองแจงใหทราบลวงหนาเพอเตรยมทาเทยบไวใหพรอมโดยกาหนดเวลาดงน

1.) ถามความจาเปนจะตองนาเรอเขาเทยบใหได ตองบอกลวงหนาอยางนอย 3 วน 2.) ถามความประสงคจะเทยบทาแตความจาเปนพอประมาณ ถงแมจะไมไดเทยบกพอ

ปฏบตงานได ใหบอกลวงหนาอยางนอย 1 วน

มาตรา 19 วธปฏบตในการเบก ขอ 1. หนวยใดประสงคจะเบกเครองสรรพาวธจากกรมสรรพาวธทหารเรอไปใชในราชการ

ใหเขยนรายงานสงของทจะเบกในฎกาเบกหรอนาสง แตใหขดฆา "นาสง" ออกเสย ขอ 2. การเบก ใหแยกฎกาของสงของทจะทาการเบกไปตามคลง ซงมหนาทรกษาเครอง

สรรพาวธชนดนน ๆ หรอตามทปรากฏในอตรากาลงของกองทพเรอ ขอ 3. การลงนามในฎกาเบก ใหผบงคบหนวยทหารทเบกเปนผลงนามในฎกาเบก ถาหนวยใด

ผบงคบบญชาทกลาวนวางลง สาหรบในการเบกสรรพาวธ ใหผบงคบบญชาชนสงขนไปเปนผลงนามในฎกาเบก สาหรบอปกรณสรรพาวธและยทโธปกรณ อนญาตใหผทาการแทนลงนามแทนได แตอยางไรกตาม ผลงนามในฎกาจะตองเปนนายทหารสญญาบตรเสมอ

ขอ 4. การเบกสรรพาวธและเฉพาะอปกรณสรรพาวธ ยทโธปกรณทสาคญและมคา ผมารบของจะตองเปนนายทหารสญญาบตร นอกนนอนญาตใหนายทหารประทวนผเปนเจาหนาท หรอผทสมควรจะไดรบมอบหมายใหมารบแทนได

ขอ 5. ผมารบของจะตองตรวจตราสงของทตนรบใหเรยบรอยทงจานวน และสภาพตามใบสาคญคจายทเจาหนาทผจายไดจายให ถาสงใดมสภาพไมด หรอไมสมบรณ ใหผจายหมายเหต และลงนามรบรองไวในใบสาคญคจาย ทงนเพอมใหเกดการโตเถยงขนภายหลง

9

ขอ 6. เมอผรบของ ไดนาสงของทเบกถงเรอ หรอกรมกองเรยบรอยแลว ใหรายงานใหผเบกทราบ และใหเจาหนาทผรกษาบญชตรวจตราสงของทรบมาใหเรยบรอยดวยตนเอง แลวเกบใบสาคญคจายตดไวกบสาเนาฎกาเบก เพอเปนหลกฐานในการตรวจสอบตอไป

ขอ 7. วธปฏบตในการเสนอฎกาเบกนน ใหทาดงน 1.) ถาตองการเบกเครองสรรพาวธในอตรา

ก.) สาหรบสรรพาวธ ใหเสนอฎกาผานผบงคบบญชาตามลาดบชนจนถง หวหนาหนวยขนตรงกองทพเรอ แลวจงสงไปยงกรมสรรพาวธทหารเรอ

ข.) สาหรบอปกรณสรรพาวธและยทโธปกรณ ใหเสนอฎกาตรงไปยง กรมสรรพาวธ ทหารเรอได

2.) ถาตองการเบกเครองสรรพาวธนอกอตรา ใหทารายงานเสนอผบงคบบญชาตามลาดบชน จนถงกองทพเรอ เมอไดรบอนมตแลว ใหเสนอฎกาเบกพรอมทงรายงานทไดรบอนมตไปยง กรมสรรพาวธทหารเรอ

3.) ถาสรรพาวธนอกอตราทจะเบกนน เปนเพยงอปกรณสรรพาวธหรอยทโธปกรณ และเปนการเบกยมไปราชการชวคราวแลวนาสง ตองเสนอฎกาผานผบงคบบญชาตามลาดบชน จนถงหวหนาหนวยขนตรงกองทพเรอ เมอไดรบอนญาตแลว ใหเสนอฎกาเบกพรอมดวยรายงานไปยงกรมสรรพาวธทหารเรอ

มาตรา 20

วธปฏบตในการจาย ขอ 1. เมอเจาหนาทในการจายไดรบฎกาเบกลวงหนาดงกลาวแลว ใหจดเตรยมสงของ และเขยนใบสาคญคจายไวใหพรอม เพอผเบกจะไดมารบของไดทนท

ขอ 2. เมอไดจายสงของครบเรยบรอยแลว เจาหนาทจายจะตองเอาฎกาเบกตดไวกบตนขวใบสาคญคจาย เพอเปนหลกฐานในการตรวจสอบ

มาตรา 21 การนาสง ขอ 1. บรรดาเครองสรรพาวธทเบกไปใชราชการ นอกจากสรรพาวธอตราปกตแลว เมอเสรจ

ราชการ ตองรบนาสงกรมสรรพาวธทหารเรอจนหมดสน ขอ 2. เมอไดทาการยงปนไป ใหจดการนาสงลองยงกรมสรรพาวธทหารเรอในโอกาสแรก

ทงนเวนแตมเหตจาเปนหรอเหตการณบงคบมใหกระทาได ขอ 3. สรรพาวธในอตราปกต ใหนาสงคนกรมสรรพาวธทหารเรอตอเมอ

1.) ไดรบคาสงจากกองทพเรอ 2.) เรอปลดระวาง หรอหนวยนน ๆ ยบ หรอเลก 3.) กรมสรรพาวธทหารเรอ เหนสมควรใหเปลยนหรอใหสงคนดวยความจาเปนของทาง

ราชการ ซงกองทพเรอไดอนมตแลว 4.) เพอทาการซอม หรอเบกเปลยน

10

ขอ 4. เรอหรอหนวยใดไดรบเครองสรรพาวธ ตลอดจนเอกสาร หลกฐาน และแผนผงของเครองสรรพาวธจากทอน ซงไมใชจากกรมสรรพาวธทหารเรอ ใหเสนอบญชรายการสงของเหลานนไปยงกรมสรรพาวธทหารเรอ และใหจดการนาสงสงของเหลานนไปยงกรมสรรพาวธทหารเรอตามจานวนทกรมสรรพาวธทหารเรอจะไดกาหนดโดยอนมตกองทพเรอ

มาตรา 22

วธปฏบตในการนาสง ขอ 1. การเขยนฎกานาสง การแยกฎกา และการลงนามในฎกานาสง ตลอดจนผนาสง ใหปฏบต

โดยอนโลมตามวธปฏบตในการเบกทกประการ ขอ 2. เรอหรอหนวยใด ซงไดเสรจจากการปฏบตราชการตามคาสงกองทพเรอแลว เวนแต

การไปฝก ซงมแผนการฝกของกรมเสนาธการทหารเรอเปนหลกฐาน ถาไดใชสรรพาวธหมดเปลองไปอยางไร จะตองรายงานจานวนสรรพาวธทหมดเปลองไปพรอมดวยเหตผลในการใช เสนอผบงคบบญชาตามลาดบชน จนถงกองทพเรอ เพอขออนมตจาหนายหรอจะสงรายงานนนตามฎกานาสงไปภายหลงกได กรมสรรพาวธทหารเรอจะจาหนายบญชไดตอเมอ ไดรบรายงานซงกองทพเรอไดอนมตแลว

ขอ 3. สงของทจะนาสง จะตองทาความสะอาด ชาระลางเสยใหเรยบรอยกอนเสมอ ขอ 4. การนาสง ถามเหตการณ คอ

1.) สญหาย 2.) เสยหาย 3.) ขดของ 4.) เสอมสภาพ นอกจากผนาสงจะตองหมายเหตในชองหมายเหตแลว จะตองแนบรายงานตามทจะไดกลาว

ตอไปในหมวดท 9 วาดวยการสญหาย เสยหาย ขดของ และเสอมสภาพ ซงผบงคบบญชาไดสงการเรยบรอยแลว และใหผบงคบการเรอ หรอผบงคบบญชาของหนวยนน ๆ ชแจงมาดวยวา ใครเปนผกระทาผด ไดจดการลงโทษลงทณฑ หรอไดใหชดใชอยางใดหรอไม เพราะเหตใด

ขอ 5. ผนาสงจะตองตรวจสอบจานวนกบเจาหนาทผรบใหถกตองเรยบรอย พรอมทงชแจงสภาพของสงของทนาสง และเจาหนาทผรบจะออกใบสาคญครบใหตามจานวน และสภาพทเปนจรง โดยไมเอาจานวนและสภาพตามฎกานาสงเปนเกณฑ

มาตรา 23

วธปฏบตในการรบ ขอ 1. ในการรบสงของ ซงหนวยตาง ๆ ไดจดการนาสงเจาหนาทกรมสรรพาวธทหารเรอ จะตองทาการตรวจใหเรยบรอย ทงจานวนและสภาพ ตอหนาผนาสง เพอมใหเกดการโตเถยงกนไดในภายหลง แตถาสงของนนมจานวนมากซงไมสามารถจะทาการตรวจรบใหเสรจไดภายในวนเดยว

11

สาหรบของทยงตรวจรบไมหมดกใหทาหลกฐานเพอเปนการแสดงความบรสทธไว และนดมานาสงและตรวจรบในวนตอไป

ขอ 2. ในการรบสงของน ถาปรากฏวา จานวนและสภาพไมถกตองตรงตามฎกานาสง ใหเจาหนาทผรบทาใบสาคญครบตามทเปนจรง พรอมกบหมายเหตไวในใบสาคญครบใหชดเจน และใหเสนอรายงานใหผบงคบบญชาทราบ

ขอ 3. เจาหนาทผรบ จะตองเอาฎกานาสงตดไวกบตนขวใบสาคญครบ เพอเปนหลกฐานในการตรวจสอบ

หมวดท 5

การบญช สถต และประวต มาตรา 24

ประเภทของบญช หนวยราชการทมเครองสรรพาวธของทางราชการไวในครอบครองจะตองทาบญชขนไวเปนหลกฐาน และเพอความสะดวกในการตรวจสอบดงน คอ

1.) บญชรบจายรายวน (บญช สพ.1) เปนบญชประจาคลงสรรพาวธ ซงมหนาทรบ และจายบรรดาเครองสรรพาวธ บญชนเปนบญชแยกประเภทตามชนดสงของเปนอยาง ๆ มหนารบ และจาย ตรงกน และจะตองทาการเพมและหกบญชทกคราวทมการรบและจาย

2.) บญชรวบยอด (บญช สพ.2) เปนบญชรวบยอดใหทราบวาสงของนน ๆ มจานวนทงหมด เทาใด อยคงคลงเทาใด และไดจายไปหนวยใดเทาใด เปนการสะดวกททราบรายการไดในทนทโดยไมตองทาการคนหาจากบญชรบจายรายวน และบญชนจะตองเพมและหกบญชทกคราวทมการรบและจายเชนเดยวกน

3.) บญชประจาหนวย (บญช สพ.3) เปนบญชเครองสรรพาวธทมอยครอบครองของหนวยตาง ๆ บญชน หนวยนน ๆ จะตองทาการเพมและหกบญชทกคราวทมการเบกและนาสงคลงสรรพาวธ บญชดงกลาวน คลงสรรพาวธจะตองมคบญชไวดวย และจะตองเพมหรอหกบญชเชนเดยวกนกบหนวยทไดเบกหรอนาสง ทงนเพอสะดวกในการยนยน และตรวจสอบบญช

มาตรา 25

บญชสรรพาวธของกองทพเรอ บรรดาเครองสรรพาวธทงปวงของกองทพเรอ จะตองมบญชปรากฏอยทกรมสรรพาวธ

ทหารเรอทงสน กรมสรรพาวธทหารเรอมอานาจและหนาทในการตรวจสอบบญชเครองสรรพาวธทงทประจาคลงสรรพาวธ และประจาหนวย ตามระยะเวลาทเหนสมควร

มาตรา 26

12

ผรกษาบญช บรรดาเครองสรรพาวธทมอยในคลงกรมสรรพาวธทหารเรอ นายคลงสรรพาวธนน ๆ เปนผรกษาบญช และใหมบญชรวบยอดอยทหวหนากองอกบญชหนง สวนเครองสรรพาวธทมประจาหนวยตาง ๆ เปนหนาทของตนปน ตนตอรปโด หรอนายทหารสญญาบตร ผมหนาทรบผดชอบเปนผรกษาบญช ถาหนวยใดไมมเจาหนาทดงกลาวน กใหเปนหนาทของผบงคบการเรอ หรอผบงคบบญชาของหนวยนนเปนผรกษาบญชเอง

มาตรา 27

วธปฏบตเกยวกบบญช ขอ 1. บญชประจาหนวย ใหเบกจากกรมสรรพาวธทหารเรอ และจดรายการตามแบบ กรมสรรพาวธทหารเรอ เพอสะดวกแกการตรวจสอบตอไป

ขอ 2. เมอไดรบหรอไดจาหนายสงใดไป เปนจานวนเทาใด ผรกษาบญชจะตองเพมหรอหกจานวนในบญชตามทนท พรอมทงจดวนทไดรบ หรอไดจาหนายตามทของฎกานน ๆ แลวลงนามยอกากบไวดวย

ขอ 3. ถามการขดฆาบญช ใหผรกษาบญช ลงนามยอกากบไวดวยทกแหง ขอ 4. ใหหนวยตาง ๆ ทมเครองสรรพาวธอยในครอบครอง นาบญชประจาหนวยของตนมา

ตรวจสอบกบบญชของกรมสรรพาวธทหารเรอปละครง เมอตรวจสอบเรยบรอยแลว ใหหวหนากองทเกยวกบสรรพาวธนน ๆ ลงนามรบรองไวเปนหลกฐาน พรอมดวย วน เดอน ป

ขอ 5. ถามความจาเปนจะตองทาบญชขนใหมแทนบญชเกา อนเนองจากการชารด การสญหาย หรอความจาเปนใด ๆ กตาม จะตองไดรบอนญาตจากผบงคบบญชาชนหวหนาหนวยขนตรงกองทพเรอ และโดยความเหนชอบของกรมสรรพาวธทหารเรอ และใหหวหนาหนวยนนลงนามรบรองในบญชใหมนน

ขอ 6. เมอไดรบคาสงใหโอนสงของทเบกจากกรมสรรพาวธทหารเรอ ใหแกหนวยใด ๆ ใหปฏบต ดงน

1.) ใหหนวยทโอนสงของ จะตองทาฎกานาสงของทโอนนนไปยงกรมสรรพาวธทหารเรอ 2.) หนวยทโอน จะตองทาฎกาเบกไปยงกรมสรรพาวธทหารเรอ 3.) เมอกรมสรรพาวธทหารเรอไดออกใบสาคญครบใหแกหนวยทนาสง และทาใบสาคญคจาย

ใหแกหนวยทเบกเรยบรอยแลว จงใหหนวยทโอนสงของ มอบสงของใหหนวยทรบโอนได และถอวาการโอนนนเปนไปโดยถกตองเรยบรอย

มาตรา 28

ขอ 1. บรรดาเครองสรรพาวธททางราชการไดสงซอ หรอไดมาโดยวธหนงวธใดจากตางประเทศ หรอภายในประเทศกตาม ถาสงเหลานน กองทพเรอไดตงกรรมการตรวจรบเปนหลกฐานแลว กรมสรรพาวธทหารเรอจะขนบญชไดตอเมอ กองทพเรอไดสงใหรบไวใชราชการ

13

ขอ 2. หนวยใดทไดรบเครองสรรพาวธ และเอกสาร หลกฐาน ตลอดจนแผนผงของสงตาง ๆ ดงกลาวแลวจากทอน ซงไมใชรบจากกรมสรรพาวธทหารเรอ เชน สรรพาวธทตดมากบเรอทสงซอมาใหม เปนตน จะตองทารายการละเอยดของสงเหลานนเสนอกองทพเรอ เพอขออนมตขนบญช เปนจานวน 2 ฉบบ เมอกองทพเรออนมตแลว จะไดสงรายการนใหกรมสรรพาวธทหารเรอขนบญช 1 ฉบบ และเพอเกบไวประจาหนวยสาหรบขนบญชประจาหนวย 1 ฉบบ

ขอ 3. สงของทไดรบเบกมาจากกรมสรรพาวธทหารเรอ ใหจดการขนบญชไดทนท เวนแตสงของทไดสงซอมไว และไดเบกกลบคนมา

ขอ 4. ถาสงของทกรมสรรพาวธทหารเรอ ไดจดทาขนเอง หรอจดซอแทนของทสญหาย หรอมผขอซอไป ใหจดการขนบญชไดโดยไมตองขออนมตกองทพเรอ

มาตรา 29

การจาหนายบญช ขอ 1. กรมสรรพาวธทหารเรอ จะสงจาหนายบญชไดในเหตการณ ดงน 1.) เครองสรรพาวธทไดใชไปในการทดลองของกรมสรรพาวธทหารเรอ 2.) เครองสรรพาวธของกรมสรรพาวธทหารเรอ ทไมสาคญซงชารด และเสอมสภาพโดยม

เหตผลสมควรนอกจากทกลาวน จะตองขออนมตกองทพเรอจาหนายบญช เสมอไป ขอ 2. เมอกองทพเรอหรอกรมสรรพาวธทหารเรอ ไดสงจาหนายบญชแลว หนวยทขออนมต

จาหนายบญชจงจะทาการจาหนายบญช ในบญชประจาหนวยได

มาตรา 30 การสงสถต และรายงาน

ขอ 1. ใหกรมสรรพาวธทหารเรอ ทาบญชรายการสรรพาวธ สงกองทพบก ภายในตนปทกป ทงนเฉพาะสรรพาวธทมการตดตอกบกองทพบก

ขอ 2. ใหกรมสรรพาวธทหารเรอทาบญชสถตเครองสรรพาวธทสาคญ สงกรมเสนาธการ ทหารเรอ ภายในตนปทกป

ขอ 3. ใหหนวยตาง ๆ ทมเครองสรรพาวธอยในครอบครอง สงบญชสถตเครองสรรพาวธทสาคญ เสนอตามลาดบชน จนถงหนวยขนตรงกองทพเรอ เพอทราบ ภายในตนปทกป

ขอ 4. หนวยทไปปฏบตราชการทะเลหรอราชการสนาม เมอมการใชสรรพาวธหมดเปลองไป เชน ใชในการยง เปนตน ใหทาบญชสถตสงกองบงคบการของหนวยนน ตามทผบงคบบญชาของหนวยจะไดกาหนดตามทเหนสมควร และถาการปฏบตราชการนตดตอกนเกนเวลา 1 เดอน ใหกองบงคบการของหนวยนน ๆ รวบรวมสถตสงกรมสรรพาวธทหารเรอ ทก ๆ เดอน

ขอ 5. ในเวลาสงคราม ใหหนวยตาง ๆ ทาบญชสถตเครองสรรพาวธทสาคญ เสนอผบงคบบญชาของตนทก ๆ เดอน เวนแตภายหลงการรบ ใหเสนอยอดเครองสรรพาวธทสาคญทมเหลออยนน ใหผบงคบบญชาทราบในโอกาสแรก

14

มาตรา 31

สมดประวต ขอ 1. เปนหนาทของกรมสรรพาวธทหารเรอ ทาประวตของบรรดาเครองสรรพาวธ เฉพาะสงทสาคญและจาเปนขนไวเพอจายใหหนวยตาง ๆ พรอมกบสรรพาวธทไดจายไป ประวตของสรรพาวธ นน ๆ ควรจะไดกลาวถง

1.) แบบ ชนด หรอ พ.ศ. ทสราง 2.) คณลกษณะสาคญทควรจะทราบ ขอ 2. ใหผรกษาบญชเครองสรรพาวธ บนทกเหตการณลงในประวตนน ๆ โดยละเอยดทก

คราวทเหนจะเปนประโยชนแกทางราชการ และลงนามรบรองไวเปนหลกฐาน ขอ 3. เหตการณทจะตองลงประวตนน ๆ มดงน คอ

1.) การปฏบตงานของอาวธนน ๆ ทก ๆ คราว ผลของการปฏบตงานในครงนน ๆ และเหตการณทเกดขน

2.) การทดลองยง หรอทดลองเครองประกอบ เฉพาะสวนทสาคญ ตลอดจนผลการทดลอง และเหตการณทเกดขน

3.) การชารด เสยหาย เฉพาะสวนทสาคญ และไดจดการซอมแซมแกไขไปแลวเพยงใด 4.) การดดแปลง แกไขเพอใหดขน เหมาะสมตามกาลสมย 5.) การชาระใหญ 6.) อน ๆ ทเหนสมควร

หมวดท 6

การลาเลยงสรรพาวธ มาตรา 32

การแสดงสญญาณ ในการลาเลยงเพอรบหรอสงสรรพาวธ ซงมวตถระเบดประกอบอยดวย ทงทเรอและททาของคลงสรรพาวธ จะตองชกธงอกษร บ ขนทพรวน หรอทยอดเสาซงเหนไดเดนชด ถาเปนเวลากลางคน ใหแขวนโคมไฟสแดงหนงดวงแทนธงอกษร บ

พาหนะทใชในการลาเลยง จะเปนรถหรอเรอกตาม ใหปฏบตดงทกลาวนดวยตลอดเวลาทยงมวตถระเบดบรรทกอย

มาตรา 33

การควบคมดแลการลาเลยง ในการลาเลยงเพอรบสงสรรพาวธ ผมหนาทรบผดชอบโดยตรงในสรรพาวธนน ๆ จะตองเปน

ผอานวยการนเองโดยตลอด และในการลาเลยงนน ถามสรรพาวธซงมวตถระเบดประกอบอยดวย จะตองจดยามดแลเพอรกษาความปลอดภย ทงทเรอและททาของคลงสรรพาวธ

15

มาตรา 34

การปฏบตในการลาเลยง ขอ 1. จะตองตรวจตราใหถถวนวา เครองอปกรณในการลาเลยงนน มสภาพเรยบรอย มนคง

และแขงแรงด ขอ 2. พาหนะทใชในการลาเลยง จะตองสะอาด ปราศจากกรวดดนและทราย

ขอ 3. ในการลาเลยงสรรพาวธทประกอบดวยวตถระเบด เพอการระมดระวง และการปองกนอนตราย ใหทาการลาเลยงโดยแยกเปนประเภท ๆ ตามคณลกษณะของสรรพาวธแตละประเภท

ขอ 4. ตองหยบ จบ หรอแบกหามดวยความระมดระวง อยาใหกระทบกระแทก หรอตกลงยงพนไดเปนอนขาด

ขอ 5. จะตองมสงปกคลม ปองกนความรอนและนา โดยเฉพาะอยางยง สาหรบสรรพาวธซงประกอบดวยวตถระเบด จะตองจดการปองกนเปนพเศษ

ขอ 6. ถาพาหนะทใชในการลาเลยงนน จะตองเดนทางผานตาบลทมถนนไมเรยบรอย มการกระเทอนมาก จะตองมสงปองกนซงมลกษณะหยน เพอไมใหสรรพาวธนน ๆ กระทบกระแทกกนได

ขอ 7. บรเวณหรอเสนทางของการลาเลยง จะตองมความสวางพอทจะปฏบตการไดโดย ปราศจากอนตราย

ขอ 8.พาหนะทใชทาการลาเลยงในคลง ซงเกบสรรพาวธทประกอบดวยวตถระเบด จะตองมลอเลอนททาดวยยาง

ขอ 9. ในการลาเลยงดวยพาหนะบก หรอเรอกตาม ตองจดหวหนาควบคม และรบผดชอบเปนคน ๆ หรอลา ๆ ไป

ขอ 10. ถาพาหนะทใชในการลาเลยง เดนทางไปดวยกนเปนขบวน จะตองจดเจาหนาทสญญาณแตละลาหรอคน เพอปองกนการชนกน การเดนทางจะตองไปดวยความเรวพอสมควร และเดนทางตามลาดบ อยาไดแซงหรอตดหนากน รกษาระยะระหวางกนไมใหใกลเกนไป เจาหนาทสญญาณจะตองระมดระวงสญญาณเปนอยางด

ขอ 11. พาหนะทใชในการลาเลยงสรรพาวธทประกอบดวยวตถระเบด ในเมอทาการลาเลยงเสรจแลวในเทยวหนง ๆ ตองทาความสะอาดใหเรยบรอย เพอปองกนเศษวตถระเบดซงอาจตกคางอยได

มาตรา 35 ขอหามเกยวกบการลาเลยง

ขอ 1. หามนาไฟเขาใกลสรรพาวธทประกอบดวยวตถระเบด ในเมอกาลงทาการลาเลยงอย หรอนาวตถระเบดเขาใกลไฟ

ขอ 2. ในเวลาฝนตกหรอฟาคะนอง หามทาการลาเลยงสรรพาวธซงประกอบดวยวตถระเบด เวนแตเปนการจาเปน เชน ในเวลาสงคราม เปนตน

16

ขอ 3. หามทาการบรรทกสรรพาวธบนพาหนะมากเกนไป จนอาจจะทาใหเกดอนตราย หรอตกหลนกลางทางได

ขอ 4. หามเลนหรอหยอกเยากน ในระหวางททาการลาเลยงสรรพาวธอย ขอ 5. สรรพาวธทประกอบดวยวตถระเบด หามบรรทกอยบนพาหนะททาการลาเลยงนานเกนสมควร ใหรบลาเลยงไปใหเสรจโดยเรว

ขอ 6. หามทาการสงวทยในขณะลาเลยงสรรพาวธทประกอบดวยวตถระเบด ซงสวมชนวน ไฟฟาพรอมแลว หรอทาการลาเลยงในเขตสถานวทย ซงทาการสงอยใกลกวา 400 เมตร

หมวดท 7

การตรวจเครองสรรพาวธ มาตรา 36

หนาทในการตรวจ ขอ 1. กรมสรรพาวธทหารเรอ มหนาทตรวจเครองสรรพาวธหนวยตาง ๆ ในกองทพเรอ จะทาการตรวจหนวยใด เมอใดนน ใหกรมสรรพาวธทหารเรอพจารณาตามทเหนสมควร

ขอ 2. ผทาการตรวจ ตองเปนนายทหารสญญาบตร มตาแหนงตงแต นายคลงสรรพาวธ หรอเทยบเทาขนไป จะมจานวนเทาใดนน แลวแตความจาเปน ซงกรมสรรพาวธทหารเรอจะไดสงการเปนคราว ๆ

มาตรา 37

วธปฏบตในการตรวจ ขอ 1. เมอกรมสรรพาวธทหารเรอ มความประสงคจะสงเจาหนาทไปทาการตรวจเครอง สรรพาวธทหนวยใด ใหแจงไปยงหนวยขนตรงกองทพเรอ ซงมหนาทบงคบบญชาหนวยทรบตรวจนน ใหทราบเสยกอน

ขอ 2. เมอเสรจการตรวจคราวหนง ๆ ใหกรมสรรพาวธทหารเรอ เสนอรายงานผลการตรวจไปยงกองทพเรอ พรอมทงสงสาเนารายงานผลการตรวจใหหนวยรบตรวจ และหนวยขนตรงกองทพเรอ ซงมหนาทบงคบบญชาหนวยนน ทราบดวย

มาตรา 38

หวขอในการตรวจ ขอ 1. เพอใหการตรวจเปนไปตามความมงหมายของทางราชการ จงใหผมหนาทตรวจ ทาการตรวจโดยทวไปดงหวขอตอไปน คอ

1.) มจานวนถกตองเรยบรอยตามบญชหรอไม 2.) บญชสรรพาวธประจาหนวยไดทาถกตองตามขอบงคบหรอไม และยอดจานวนตรงกบยอด

บญชของกรมสรรพาวธหรอไม 3.) เครองสรรพาวธนน ๆ ยงใชการไดเรยบรอยดหรอไม มสงใดชารด เสยหายไดจดการไป

แลวอยางไร

17

4.) มสงใดเสอมสภาพไปเรวกวาทควรหรอไม 5.) การระวงรกษาเปนไปดวยด และถกตองหรอไม 6.) มความสะอาดหรอไมสะอาด อยางไร 7.) มสงใดทควรดดแปลง แกไข อยางไร 8.) ขอสงเกตอน ๆ ทเหนสมควร ขอ 2. ถาเวลาและโอกาสไมอานวยใหการตรวจกระทาไดครบตามหวขอตาง ๆ แลว ใหผ

พจารณาทาการตรวจ เฉพาะขอทสาคญและจาเปน หรออาจจะทาการตรวจ เฉพาะอยางหนงอยางใด ตามคาสงของกรมสรรพาวธทหารเรอโดยเฉพาะกได

มาตรา 39

การปฏบตของผรบตรวจ ขอ 1. ผบงคบบญชาของหนวยทรบตรวจ จะตองใหความสะดวกแกผตรวจ ในเรองทเกยวกบ การตรวจทผตรวจรองขอ

2. ผมหนาทเกยวกบการรบตรวจโดยเฉพาะนน จะตองอยปฏบตงานรวมกบผตรวจ และชแจงในสงทผตรวจตองการทราบ ตลอดเวลาททาการตรวจ

3. ถาผตรวจมยศ หรออาวโสสงกวาผบงคบบญชาของหนวยทรบตรวจ ผบงคบบญชาของหนวยนน จะตองอยในเวลาทผตรวจมาตรวจดวย

หมวดท 8

การทดลองเครองสรรพาวธมาตรา 40

หนาทของกรมสรรพาวธทหารเรอ เพอใหเครองสรรพาวธมสภาพพรกพรอมทจะใชการไดเสมอ จงจาเปนจะตองมการตรวจสอบ

ทดลองบรรดาเครองสรรพาวธตามระยะเวลาอนสมควร การทดลองน อาจจะเปนการยง หรอเพยงแตทดลองอาการบางสวน ทงนแลวแตชนดของเครองสรรพาวธนน ๆ

กรมสรรพาวธทหารเรอ มหนาทตรวจสอบและทดลองบรรดาเครองสรรพาวธในโอกาสตาง ๆ ดงตอไปน

1.) สงทไดมาใหม หรอตดตงขนใหม ซงเหนวาจาเปนจะตองมการทดลองเพอความมนใจในความเรยบรอยของเครอง และเพอความรของเจาหนาทสรรพาวธเอง

2.) สงทมอยในคลง ซงเหนวาจาเปนจะตองทาการทดลอง เพอตรวจสอบสภาพเนองจากไวในคลงเปนเวลานาน หรอเพอจะทาการปรบปรงแกไขขนใหมแลว

3.) สงทจดทาขนเอง หรอไดปรบปรงแกไขขนใหมแลว 4.) สงทจะตองตรวจสอบ หรอทดลองเปนประจาตามกาหนดเวลา หรอเตรยมพรอมทจะใชการ 5.) สงทจายไปตามหนวยตาง ๆ ซงเหนวาเปนเวลาอนสมควรจะทาการตรวจสอบ หรอทดลอง

18

มาตรา 41

หนาทของหนวยตาง ๆ หนวยตาง ๆ ทมเครองสรรพาวธในครอบครอง มหนาทจะตองตรวจสอบทดลองบรรดา

เครองสรรพาวธในโอกาสตาง ๆ ดงตอไปน 1.) สงทไดเบกมาใหม หรอซอมขนใหม เหนวาจาเปนตองทาการตรวจสอบทดลองเพอความ

มนใจในความเรยบรอยและสภาพของอาวธนน ๆ และเพอความรของเจาหนาทของตน 2.) สงทจะตองตรวจสอบหรอทดลอง เปนประจาตามกาหนดเวลาในสมดคมอ คาแนะนา หรอ

เปนการเตรยมพรอมเพอใชการ มาตรา 42

การขออนญาตยงทดลอง ขอ 1. กรมสรรพาวธทหารเรอ มหนาทจะทาการตรวจสอบและทดลองบรรดาเครองสรรพาวธ

ทมอยในคลงกรมสรรพาวธทหารเรอ โดยไมตองขออนมตจากกองทพเรอ เวนไวแตมความประสงคจะยงทดลองเครองสรรพาวธทไดจายไปประจาตามหนวยตาง ๆ จะตองขออนมตจากกองทพเรอเสยกอน

ขอ 2. หนวยตาง ๆ ซงมความประสงคจะทาการยงทดลองสรรพาวธ จะตองทารายงานเสนอตามลาดบชน จนถงกองทพเรอ เพอขออนมต

ขอ 3. การยงทดลองน หมายถงการยงดวยเครองยงตาง ๆ เชน การยงปน ยงตอรปโด ยงลกระเบดลก ฯลฯ

มาตรา 43

การดการทดลอง เมอกรมสรรพาวธทหารเรอ หรอหนวยใดจะทาทการทดลองสรรพาวธพจารณาเหนวา การทดลองนน ๆ จะเปนประโยชนแกหนวยอน ๆ กใหรายงานใหกองทพเรอทราบ เพอกองทพเรอจะไดกาหนดใหหนวยตาง ๆ ทมหนาทเกยวของ หรอมหนาททจะตองใชอาวธนน ๆ ไปดการทดลองดวย และถาหนวยนน ๆ ยงไมมนใจวาการทดลองนนจะเปนทเรยบรอยและปลอดภย กตองรายงานขอใหเจาหนาทสรรพาวธของกรมสรรพาวธทหารเรอไปชวยเหลอ และแนะนา

มาตรา 44

การบนทกการทดลอง ทก ๆ คราวทมการทดลอง ใหทาการบนทกผลของการทดลองไวเปนหลกฐาน เพอประโยชนในการศกษาพจารณา และสาหรบผทมารบหนาทใหมจะไดทราบความเปนไปของอาวธนน

19

มาตรา 45 การรายงาน การทดลองใด ๆ ทตองขออนมตจากกองทพเรอ เมอเสรจจากการทดลองนน ๆ แลว จะตอง

รายงานเสนอผลการทดลองใหกองทพเรอทราบเสมอไป รายงานนใหกรมสรรพาวธทหารเรอเปนผ รวบรวมไว

หมวดท 9 การสญหาย เสยหาย ขดของ และเสอมคณภาพ

มาตรา 46 การสญหาย ขอ 1. เมอสรรพาวธหรอสวนประกอบทสาคญไดสญหายไป นอกจากจะตองจดการตาม

ขอบงคบทหารเรอ วาดวยการรายงานดวนแลว ใหรวบรวมหลกฐานเพอแจงการสญหายตอเจาหนาทปกครองทองท พรอมดวยลกษณะของสงทสญหาย คาชแจงในเรองอนตราย ตลอดจนวธปองกนอนตรายในการนามาซงอาวธนน ๆ เมอพบเหน

ขอ 2. ถาสงทสญหายเปนอปกรณสรรพาวธหรอยทโธปกรณ ใหรายงานการสญหายนนตอผบงคบบญชาตามลาดบชน จนถงกองทพเรอ กบใหรวบรวมหลกฐาน เพอแจงการสญหายตอเจาหนาทปกครองทองทดวยเชนเดยวกน

มาตรา 47

การเสยหาย ขอ 1. เมอสรรพาวธหรอสวนประกอบสรรพาวธทสาคญ ไดเกดการเสยหายอยางรายแรง นอกจากจะตองจดการตามขอบงคบทหารเรอ วาดวยการรายงานดวนแลว ใหนาสงชารดเสยหายนน สงยงกรมสรรพาวธ เพอจดการซอมตอไป

ขอ 2. ถาสงทเกดการเสยหายอยางรายแรงนน เปนอปกรณสรรพาวธ หรอยทโธปกรณ จะตองรายงานการเสยหายนนตอผบงคบบญชาตามลาดบชน จนถงกองทพเรอ แลวนาสงกรมสรรพาวธทหารเรอ เพอจดการซอมตอไป ถาเปนสงไมสาคญ ใหรายงานผบงคบบญชาตามลาดบชนจนถงหนวยขนตรงกองทพเรอ แลวนาสงทเสยหายนน สงกรมสรรพาวธทหารเรอเพอจดการซอมตอไป

ขอ 3. บรรดาเครองสรรพาวธทสาคญ หรอไมสาคญกตาม เมอเกดการเสยหายแตเพยงเลกนอย ถาสามารถจดการซอมเองไดโดยสงนนจะไมเสอมคณภาพไปจากเดม กใหจดการซอมเสยเอง แตถาเปนสงจาเปนหรอเปนสงทไมสมควรจะจดการซอมเอง จะตองรายงานผบงคบบญชาตามลาดบชนจนถงหนวยขนตรงกองทพเรอ เพอสงกรมสรรพาวธทหารเรอ จดการซอมใหตอไป

มาตรา 48

การขดของ ถาเครองสรรพาวธเกดการขดของ เมอสามารถจะแกไขไดโดยมนใจวา จะไมทาใหเกดการเสยหายขน กใหจดการแกไขเสยเอง แตถาไมสามารถจะจดการแกไขเองไดจะตองรายงานเสนอผบงคบบญชาตามลาดบชน จนถงหนวยขนตรงกองทพเรอ แลวนาสงกรมสรรพาวธทหารเรอ เพอจดการแกไขตอไป

20

มาตรา 49

การเสอมสภาพถาปรากฏวาเครองสรรพาวธไดเสอมสภาพ หรอเรมจะเสอมสภาพ ใหรายงานเสนอผบงคบบญชาตามลาดบชนจนถงกองทพเรอ เพอพจารณาวา ควรจะจดการเบกเปลยนใหใหมหรออยางใด แตถาเกยวกบสรรพาวธซงประกอบดวยวตถระเบด ซงจะทาใหเกดอนตรายไดงาย เมอรายงานแลว ใหรบจดการนาสงกรมสรรพาวธทหารเรอโดยเรวทสด หากเปนกรณรายแรง ซงถาไมรบจดการทาลายเสยกอน เชน ทงนา เปนตน กใหจดการเสยกอนไดแลวรายงานละเอยดเสนอไปภายหลง

มาตรา 50

การวนจฉยความสาคญ ขอ 1. การทจะวนจฉยวาเครองสรรพาวธนน เปนสงสาคญหรอไม ใหพจารณาโดยหลกการ ดงตอไปน

1.) ประโยชนและหนาทของสงนน ๆ วามความสาคญมากนอยเพยงใด ถาสญหายแลว จะทาใหเกดการหยอนสมรรถภาพเพยงใด

2.) เปนสงทมราคาสงเพยงใด 3.) เปนสงททางราชการผลตขนไดเองหรอไม ขอ 2. ถาไมสามารถจะวนจฉยไดวาสงนน ๆ มความสาคญหรอไมสาคญ ใหกรมสรรพาวธ

ทหารเรอเปนผวนจฉย มาตรา 51

การลงโทษ ลงทณฑ หรอชดเชย ขอ ๑. บรรดาเครองสรรพาวธทสญหาย หรอเสยหายดวยเจตนากด ดวยประมาทเลนเลอ

กด หรอการกระทาผดวธการของอาวธนน ๆ กด ผกระทาผดจะตองถกลงโทษ ลงทณฑ หรอชดใชเงนตามราคาสงของนน ๆ ตามทกรมสรรพาวธทหารเรอจะเปนผกาหนด ยอมแลวแตกรณ การลงโทษลงทณฑ หรอการชดใชตองเปนไปตามความหนกเบาแหงความผดทกระทา และตามสภาพของสงของทเปนอยขณะนน

หมวดท 10

คลงสรรพาวธ มาตรา 52

การแบงประเภทคลง ขอ 1. คลงสรรพาวธแบงออกเปน 3 ประเภท คอ 1.) ประเภทท 1 เปนคลงทสรางขนเปนพเศษ ใชสาหรบเกบวตถระเบด หรอวตถเคมสงครามท

ใชเปนอาวธโดยเฉพาะ

21

2.) ประเภทท 2 เปนคลงทใชสาหรบเกบสรรพาวธชนดทมวตถระเบด หรอวตถเคมสงครามประกอบอยดวย เชน คลงลกปน, คลงตอรปโด, คลงทนระเบด เหลาน เปนตน

3.) ประเภทท 3 เปนคลงทใชสาหรบเกบสรรพาวธชนดทไมมวตถระเบด หรอวตถเคมสงครามประกอบอยดวย เชน คลงปนใหญ คลงปนเลก เหลาน เปนตน

ขอ 2. คลงสรรพาวธนน นอกจากแบงออกเปน 3 ประเภท ดงกลาวแลว ยงแบงออกเปนคลงสรรพาวธบนบก และคลงสรรพาวธในเรอ

มาตรา 53

สถานทตงคลงสรรพาวธ ขอ 1. คลงสรรพาวธบนบก ควรสรางอยในตาบลทมลกษณะ ดงตอไปน 1.) มตนไมปกคลม และมชองทางทลมพดผานไดสะดวก เพอใหไดรบความรมเยนจากเงา

ตนไม และถามการระเบดขน ตนไมเหลานยงไดชวยกาบงสะเกดระเบดอกดวย 2.) เปนทดอน และควรหางไกลจากทมฝนละออง และไอนาเคม 3.) เปนทสะดวกในการลาเลยงขนสง 4.) เปนทหางจากทชมนมชน เชน สถานททางาน บานพก โรงงานซงมปลองไฟ สวนระยะหาง

จากสถานทเหลาน ใหเปนไปตามสมดคมอและคาแนะนาวาดวย การเกบรกษาวตถระเบด และวตถเคมสงคราม

5.) ตองมระยะหางจากกนระหวางคลงหนง ๆ เพอปองกนการระเบดจากคลงหนงคลงใด ซงอาจจะทาใหคลงทอยใกลกนระเบดขนดวย สวนระยะหางจากคลงนน ใหเปนไปตามสมดคมอวาดวย การเกบรกษาวตถระเบดและวตถเคมสงคราม

ขอ 2. คลงสรรพาวธในเรอ ควรจะอยในททเยนทสดในเรอ และควรอยใตระดบนา

มาตรา 54 รปรางและขนาดของคลงสรรพาวธ

คลงสรรพาวธบนบกอาจมรปราง และขนาดใหญเลก ตามความประสงคทจะเกบสรรพาวธมากนอยเพยงใด สวนลกษณะของคลงนน ควรใหเปนไปตามประเภททใชสาหรบเกบสรรพาวธชนดหนง ๆ โดยเฉพาะ จานวนสรรพาวธทจะเกบนน ตองไมเกนจานวนทกาหนดไวในสมดคมอวาดวย การเกบรกษาวตถระเบดและวตถเคมสงคราม

มาตรา 55

ลกษณะของคลงสรรพาวธ ขอ 1. คลงสรรพาวธบนบก จะตองสรางใหมลกษณะ ดงตอไปน

1.) คลงสรรพาวธประเภทท 1 และ 2 ควรสรางโดยใชวตถซงจะแตกเปนกอนใหญ ๆ หรอเปนลกไฟ เมอเกดการระเบดขน และไมควรใชวตถซงอาจเปนเหตใหเกดประกายไฟไดงาย

22

2.) คลงสรรพาวธประเภทท 1 และ 2 ภายในคลง ควรเยนกวาภายนอก และมความชนนอย 3.) พนของคลงจะตองแขงแรงพอทจะรบนาหนกสรรพาวธทเกบไวไดในคลง ถาจะเกบ

สรรพาวธชนดมนาหนกเกน 100 กโลกรม ซงจะตองทาการโยกยายไปมา ควรมเครองยกพเศษ เชน ปนจนเคลอนท เปนตน

4.) จะตองมประตแขงแรง ปดไดมดชด มกญแจมนคงใสไวใหเรยบรอยเพอกนผง ฝนละออง และโจรภย

5.) ตองมหนาตางขนาดและจานวนพอทจะทาใหเกดแสงสวางในคลงพอเหมาะสม สาหรบคลงประเภทท 1 และ 2 ใหใชหนาตางเปนทางระบายอากาศในเมอจาเปน หนาตางเหลาน จะตองมกลอนและขอสบใหมนคง สาหรบคลงสรรพาวธประเภทท 1 ควรมชองระบายอากาศเปนพเศษอกดวย

6.) คลงสรรพาวธประเภทท 2 และ 3 ควรมรางรถผานเขาไปในคลง เพอความสะดวกในการลาเลยง สาหรบคลงลกปนใหใชรถเขนซงมลอยาง ทาการลาเลยงภายในคลง

ขอ 2. คลงสรรพาวธในเรอ จะตองสรางใหมลกษณะ ดงตอไปน 1.) จะตองมทางเปดนาทะเลใหเขามาทวมคลงในเมอจาเปน หรอมทางทจะใชนาจากเครอง

สบนาดบเพลงเขาไปในคลงไดรวดเรว ภายในคลงควรมทอฝกบวอยเหนอสรรพาวธทเกบไวในคลง เพอใหนาโปรยไปบนสรรพาวธไดทกขณะเมอตองการ

2.) ตองมทางระบายอากาศ และถาทาได อากาศทจะผานเขาคลงควรผานเครองทาความเยน ทางเขาของอากาศบนดาดฟา ตองวางใหเหมาะสมมใหอากาศรอนมโอกาสเขาไปได ถาคลงหลายคลงใชทอระบายอากาศรวมทอเดยวกน จะตองจดใหมลนปดเปนตอน ๆ มใหนาหรออากาศจากคลงหนงคลงใดไหลผานทอระบายอากาศไปยงอกคลงหนงได

มาตรา 56

ไฟแสงสวาง ขอ 1. ดวงโคมไฟฟาในคลงสรรพาวธประเภทท 1 และ 2 จะตองมโปะแกวทแขงแรงครอบไวภายนอก และถาทาได โปะแกวนนควรมตะแกรงลวดครอบไวอกชนหนง ดวงโคมดวงหนง ๆ จะตองตดใหแนนอยกบทอยางดทสด ซงเมอถกความกระเทอนจากการระเบดในททใกลเคยง หรอความกระเทอนอน ๆ จะไมตกลงมาได หากจะตกลงมา กอยาใหตกลงบนทวางวตถระเบดตาง ๆ ไว ควรทาใหอยคนละทาง

ขอ 2. การเดนสายไฟฟานน หามเดนสายผานเขาไปภายในคลง ดวงโคมทกดวงตองมสวตชและเครองตดทางไฟตดไวภายนอกคลง สวตชและเครองตดทางไฟเหลาน จะตองมฝาครอบไวเรยบรอยเสมอ

ขอ 3. สาหรบไฟแสงสวางภายในคลงสรรพาวธประเภทท 3 ใหใชไฟแสงสวาง สวตช และเครองตดทางไฟธรรมดา

ขอ 4. กาลงไฟฟาทจะใชเปนไฟแสงสวางภายในคลงนน ควรมแรงเคลอนไฟฟาไมเกนคาทกาหนดไวตามสมดคมอวาดวย การเกบรกษาวตถระเบดและวตถเคมสงคราม

23

ขอ 5. การนาโคมไฟฟาแสงสวางเขาไปใชภายในคลงสรรพาวธประเภทท 1 และ 2 ใหใชโคมไฟฟาพเศษ ไมมประกาย หามใชโคมชนดอน ๆ เปนอนขาด

มาตรา 57

สายลอฟา คลงสรรพาวธบนบกประเภทท 1 และ 2 ตองมสายลอฟาประกอบไวทกคลง สายลอฟานจะตดไวบนคลง หรอเปนสายลอฟาตดบนเสาตงไวตางหากกได แลวแตชนดของคลง รปราง ขนาด ความสง ฯลฯ วธตดตงสายลอฟานน ใหปฏบตตามสมดคมอ วาดวยการเกบรกษาวตถระเบด และวตถเคมสงคราม

มาตรา 58

เนนดนและค คลงสรรพาวธประเภทท 1 ควรมเนนดน และคนาอยโดยรอบ เพอปองกนอนตรายจากการระเบด และเปนทางตดตนไฟ กบทงมนาพรอมสาหรบใชดบเพลงอกดวย สวนความสงของเนนดนนน ควรใหสงเทาหลงคาของคลง หรอสงกวาระดบของวตถระเบดซงเกบไวในคลง

มาตรา 59

เครองอปกรณประจาคลง ขอ 1. คลงสรรพาวธประเภทท 1 และ 2 จะตองมมาตรวดอณหภมและความชนภายในคลงทก คลง นอกนนจะตองมเครองอปกรณในการดบเพลง เชน นายาดบเพลงทางเคม ถงตกนา เครองมอเครองใชในการดบเพลงอน ๆ ใหพรอมเพรยงอยเสมอ

ขอ 2. กรมสรรพาวธทหารเรอ มหนาทจดหามาตรวดอณหภมและความชนสาหรบใชในคลงตาง ๆ ไวสาหรบจายใหพอกบความตองการ และแนะนาสงสอนเจาหนาทเกยวกบการใช และการระวงรกษาเครองเหลานดวย

มาตรา 60

การใสและระวงรกษากญแจคลง ขอ 1. ประตคลงสรรพาวธ เมอไมมการปฏบตงานภายในคลง ตองใสกญแจมนคง และตตราไว

เสมอ คลงใดมประตหลายชน จะควรใสกญแจและตตราประตแหงใดบาง ใหผมหนาทรบผดชอบพจารณาตามสมควร ผทจะทาลายตราหรอไขกญแจได ตองเปนผมหนาทรบผดชอบในการระวงรกษาสรรพาวธในคลงนน ๆ เทานน

ขอ 2. การเกบรกษากญแจของคลงสรรพาวธและหบสรรพาวธในคลงของกรมสรรพาวธทหารเรอ เปนหนาทของหวหนากองตาง ๆ สาหรบคลงสรรพาวธของหนวยอน ๆ ใหเปนไปตามขอบงคบทหารเรอ หรอเปนหนาทของผรบผดชอบโดยเฉพาะสาหรบอาวธนน ๆ

24

มาตรา 61 การตรวจ เพอใหคลงสรรพาวธอยในสภาพเรยบรอยอยเสมอ จะตองมการตรวจคลงตามระยะเวลาอน

สมควร การตรวจคลงจะตองปฏบตตามหวขอ ตอไปน 1.) คลงอยในสภาพมนคง และไมรว 2.) สายลอฟา ดวงโคมไฟแสงสวาง สายไฟ ตลอดจนสวตชและเครองตดทางไฟตาง ๆ อยใน

สภาพเรยบรอย 3.) เนนดนใหมความสงตามทไดกาหนดไว ในคลกพอ มนาอยเสมอ 4.) ถาปรากฏวาคลงสรรพาวธชารด ตองจดการซอมแซมทนท ถาจะมการซอมแซมเปนการ

ใหญ ใหเปนหนาทของกรมสรรพาวธทหารเรอ วนจฉยวาจะตองยายสรรพาวธชนดใดไปหรอไม

มาตรา 62 การจดอณหภมและความชน

ขอ 1. การจดอณหภมและความชนของอากาศในคลงสรรพาวธประเภท 1 และ 2 จะตองปฏบตเปนระยะเวลาตามทไดกาหนดไว ดงตอไปน

1.) สาหรบ คลงในเรอ ใหจดวนละ 2 ครง ในเวลา 1200 และ 1800 สาหรบในเวลา 1200 นน ใหจดอณหภมสงสดและตาสดของมาตรวดอณหภมประจาคลงไวดวย สวนการจดอณหภมและความชนของอากาศภายนอกคลงนน ใหจดจากมาตรวดอณหภมและความชนในหองแผนทเดนเรอ

2.) สาหรบ คลงบนบก ใหจดวนละ 4 ครง คอ 0900, 1200, 1500 และ 2000 สวนการจดอณหภมสงสดและตาสดนน ใหจดทกวนในเวลา 1200

3.) ในวนใดทมอากาศรอนอบอาวผดปกต หากเหนสมควรจะใหจดในระยะถขนกวาเวลาทกลาวแลว กใหผบงคบบญชาพจารณาสงการได

ขอ 2. ถามเหตการณสมควรใหบนทกไวในชองหมายเหต เชน ตงแตเวลาใดถงเวลาใดไดเปดคลงใดเพอกจการอะไร ดงน เปนตน และใหแถลงวธการทกระทาไปโดยยอไวดวยทกคราว

ขอ 3. สมดจดอณหภมและความชนของอากาศตลอดจนขอความอน ๆ ใหเจาหนาทผจดลงชอกากบไวดวยทกครง

ขอ 4. สมดจดอณหภมและความชน ใหใชตามแบบของกรมสรรพาวธทหารเรอ ใหรบเอาไปพรอมกบการรบสรรพาวธ และใหสงคนกรมสรรพาวธทหารเรอในเมอสงสรรพาวธนน ๆ คน

ขอ 5. หนวยตาง ๆ จะตองสงสาเนารายการจดอณหภมและความชนในคลงตาง ๆ พรอมดวยรายการสรรพาวธในคลงนน ตามแบบทกรมสรรพาวธทหารเรอจายให ไปยงกรมสรรพาวธทหารเรอทก ๆ เดอน เพอรวบรวมเกบไวเปนหลกฐาน เวนแตเมอมเหตจาเปน

25

มาตรา 63 การระบายอากาศ

เพอใหอณหภมและความชนภายในคลงประเภทท 1 และ 2 มคาตาสดเทาทจะทาได จะตองมการระบายอากาศโดยเปดประต หนาตาง และชองระบายพเศษของคลง (ถาม) พอสมควร ถามพดลมใหเดนพดลมชวยดวย รอจนอณหภมภายในคลงลดลงเทาอณหภมภายนอกคลง จงใหปดคลงไวดงเดม สวนกฎเกณฑของอณหภมหรอความชนภายในและภายนอกคลงซงเหมาะในการระบายอากาศนน ใหปฏบตตามสมดมคมอวาดวย การเกบรกษาวตถระเบดและวตถเคมสงคราม ในเมอมพายฟาคะนองหามเปดคลงเพอระบายอากาศเปนเดดขาด

มาตรา 64

การสรางคลงใหเพยงพอ กรมสรรพาวธทหารเรอตองสรางคลงสาหรบเกบสรรพาวธใหพอแกสรรพาวธทมอย และ

แยกเกบสรรพาวธเหลานไวใหเปนระเบยบตามประเภทเทาทจะทาได ถาไมมคลงพอเกบ และเมอเหนวาการจะฝากเกบไวในคลงทอน ๆ ซงไมไดอยในความปกครองของกรมสรรพาวธทหารเรอ จะตองรายงานขออนมตกองทพเรอ เมอไดรบอนมตแลว จงใหนาไปฝากได ผรบฝากสรรพาวธมหนาทรบผดชอบในการเกบรกษาเชนเดยวกบเจาหนาทกรมสรรพาวธทหารเรอ และจะจายสรรพาวธเหลานนไดตอเมอ ไดรบคาสงจากกรมสรรพาวธทหารเรอเทานน

หนาทการรกษานน แมสงใดเปนการเหลอความสามารถทจะปฏบตไปดวยดได กใหรบแจงขอความชวยเหลอไปยงเจาหนาทกรมสรรพาวธทหารเรอทนท

มาตรา 65

การเขาออกภายในคลง คลงสรรพาวธตาง ๆ ไมวา คลงบนบก หรอในเรอ หามผทไมมหนาท หรอราชการเกยวของเขาไปในคลง ถาเปนนายทหารสญญาบตร ตองไดรบอนญาตจากผบงคบบญชาของหนวยนน ๆ เสยกอน บคคลอน ๆ นอกจากทกลาวน ตองไดรบอนญาตจากกองทพเรอ

หมวดท 11

การชาระสรรพาวธและการเกบระวงรกษาเครอง สรรพาวธโดยทวไป

มาตรา 66 การชาระอาวธ การชาระสรรพาวธ แบงออกเปน 3 อยาง คอ

1.) การชาระธรรมดา เปนการทาความสะอาดสวนภายนอกของอาวธ ใหมความสะอาดและมนามนชโลมตามสมควร

26

2.) ชาระภายใน เปนการทาความสะอาดสวนภายในของอาวธซงพอจะถอดออกมาตรวจ และทาความสะอาดไดโดยสะดวก

3.) ชาระใหญ เปนการทาความสะอาดสวนตาง ๆ ของอาวธ ซงจะตองถอดออกมาเปนการใหญ และเพอการตรวจสภาพของสงนน ๆ ไปในตวดวย ตามความจาเปนหรอคาแนะนาในสมดคมอของอาวธนน ๆ การนจะตองมนายทหารสญญาบตร หรอเจาหนาทผรอบรในอาวธนน ๆ ควบคมทาการโดยใกลชด

มาตรา 67

วตถสาหรบชาระสรรพาวธ ขอ 1. วตถทใชชาระสรรพาวธนน จะใชอยางใด ในโอกาสใด ใหปฏบตตามสมดคมอ หรอ

คาแนะนาสาหรบอาวธนน ๆ ขอ 2. วตถทจะใชในการชาระสรรพาวธนนอาจจะเปลยนแปลงหรอผดเพยนไปจากสมดคมอ

ดงกลาวแลวบางกไดตามเหตการณ แตหามใชวตถชนดอน ๆ ซงไมไดรบความเหนชอบจาก กรมสรรพาวธทหารเรอ

มาตรา 68

นามนสาหรบชาระสรรพาวธ คณสมบตของนามนทใชในการชาระสรรพาวธจะตองปราศจากเกลอและกรดซงเปนศตรของโลหะธาต เปนหนาทของกรมสรรพาวธทหารเรอ จะตองจดรายการตาง ๆ ของนามนทใชในการชาระสรรพาวธเปนหลกฐานวาชนดใด ควรมคณสมบตอยางใดแลว ใหถอรายการนน ๆ เปนเกณฑสาหรบในการจดหานามนไวใชราชการตอไป

มาตรา 69

ขอควรระวงและควรปฏบต ขอ 1. วตถทใชในการชาระ ตอสะอาด อยาใหมผงฝนปนอยได

ขอ 2. การชาระนน หามทาการขดยาทรม หรอสวนทเปนโลหะดวยผาทราย ถาปรากฏวาสวนหนงสวนใดทรมยาเปนสนม ใหขดไดโดยใชวตถออน เชน ไมฉาฉาชบนามนขด การทาความสะอาดสวนตาง ๆ ของสรรพาวธ สงใดควรทาอยางใดนน ใหปฏบตตามสมดคมอ และคาแนะนาของอาวธนน

ขอ 3. การถอดประกอบบางสวนของอาวธบางคราวตองใชวธตอกชวย จงจะถอดออก หรอประกอบเขาทได ในการตอกนหามใชวตถอยางอนนอกจากไม คอนตะกว ทองแดง หรอสงทหมดวยหนง และตองใชทองเหลองหรอเหลกสงซงเปนเครองมอในการถอดประกอบอาวธนน ๆ โดยเฉพาะ

27

ขอ 4. สวนตาง ๆ ของอาวธทถอดออกชาระลาง หามวางบนของแขง เพราะอาจจะทาใหเกดการชารดสกหรอ หรอเปนรอยได และหามวางบนผาทไมสะอาด อนมละออง ผงฝน กรวด ทราย ใหวางบนผาสะอาด หรอวางในภาชนะสาหรบใชการชาระโดยเฉพาะอาวธนน

ขอ 5. การชโลมนามนภายหลงการชาระนน ใหกระทาดงน 1.) สวนใดทเปนโลหะซงอาจเกดสนมไดงาย และไมมเวลาจะทาความสะอาดไดบอยนก เชน

สรรพาวธทเกบไวในคลง เปนตน ควรชโลมหนา ๆ หรอชโลมดวยวตถพเศษทกนสนม 2.) สวนใดทเปนโลหะซงอาจเกดสนมไดงาย แตจาเปนตองใชเพอการฝกบอยๆ ควรทาใหบาง 3.) สวนใดทเปนโลหะชบ หรอลงยา หรอเปนทองแดง ทองเหลอ ควรทาใหบางมาก ๆ

เพยงผว ๆ 4.) สวนใดททาสไวหรอเปนไม หนง อโบไนท ไมตองทานามน เวนแตหนงซงไมสจะม

โอกาสใชบอยนก หรอตองการใหนมกใหทาแตเพยงผว ๆ มาตรา 70

การชาระปน การชาระปนนน ใหปฏบตดงน 1.) ชาระธรรมดา ใหเปดลกเลอนออก เชดผง เชดนามนเกาออก ขดสนม ชาระภายนอก และ

ภายในลากลอง ตรวจสวนตาง ๆ ใหเรยบรอย แลวชโลมนามน หยอดนามน การชาระธรรมดา ใหกระทาในโอกาสตอไปน

ก.) การทาความสะอาดประจาวน และประจาสปดาห จะกระทาทก ๆ อยางหรอบางอยางนน แลวแตสภาพทเปนอยในเวลานน

ข.) ภายหลงการฝกทไมมการยง ใหเลอกทาเฉพาะสวนทสกปรก 2. ชาระภายใน ตรวจสวนตาง ๆ ภายนอกใหทว ถอดบางสวนซงสงสยวาจะมสนม หรอสง

ทจะทาใหเกดสนมตดคางอยออก เชน ถอดเครองลกเลอนออกทกชน ถอดขอตอบางแหงออก เปนตน ตรวจสวนตาง ๆ เรยบรอย แลวประกอบเขาทเดมและชาระอยาง ใน 1.

การชาระภายใน ใหกระทาในโอกาสตอไปน ก.) ภายหลงการยงซงจะตองรบจดทาในโอกาสแรก ข.) ถกฝนทราย หรอแกสทเปนอนตรายแกโลหะ ค.) ในโอกาสทเหนสมควร 3.) การชาระใหญ ใหถอดสวนตาง ๆ ของปนและเครองประกอบปนออกทกชน ชาระแลว

ตรวจทดลองสวนตาง ๆ ใหเรยบรอย ประกอบเขาทเดม การชาระใหญ ใหกระทาในโอกาสตอไปน ก.) สาหรบปนทกชนด ทมขนาดตากวา 20 มม. ลงมา ใหชาระใหญปละครง ข.) สาหรบปนนอกจากทกลาวแลว ใหชาระใหญ 3 ปตอครง สาหรบปนทมขนาดตงแต 152

มม.ขนไป จะตองแจงไปยงกรมสรรพาวธทหารเรอ เพอสงเจาหนาทมากากบ และควบคมการชาระ

28

ค.) อาจจะทาการชาระเรวกวาทกาหนดดงกลาวแลว ในเมอเหนสมควร หรอจาเปน หรออาจลาชากวากาหนด ในเมอเหนวายงไมสจาเปน

มาตรา 71

การชาระตอรปโด การชาระตอรปโด ใหปฏบตดงน 1. ชาระธรรมดา ใหเชดนามนเกาออก และทาความสะอาดภายนอก เชดผง ตรวจสนมภายนอก

แลวชโลมนามนใหม หยอดนามนตามขอตอตาง ๆ ของกานหางเสอ และตามขอตออน ๆ เทาทสามารถจะทาได

การชาระธรรมดา ใหกระทาในโอกาสตอไปน ก.) เมอรบตอรปโดไปจากคลงกรมสรรพาวธทหารเรอ กอนจะเกบไวในเรอ ใหชาระภายนอก

ตอรปโด และภายในตอรปโดใหสะอาด แลวชโลมนามนจนทว จงบรรจเขาทอ ข.) เมอเกบตอรปโดไวในทอเปนเวลานาน ใหชาระทกสปดาห ทงลกตอรปโดและทอตอรปโด ค.) ในการเดนทางถกคลนลมแรง เมอเรอถงอาวทจอดเรอ ใหชาระตอรปโดและทอตอรปโด

ในโอกาสแรก 2. ชาระภายใน ใหทาความสะอาดภายในเทาทจะทาได โดยถอดออกเปนทอน ๆ ถาทใดได

ชโลมนามน กใหชโลมนามน ทใดทาสกนสนม กใหทาสกนสนม สาหรบหองไยโร ตองเชดใหแหง อยาใหมนา

การชาระภายใน ใหกระทาในโอกาสตอไปน ก.) เมอตอรปโดประจาการปกตในเรอ ใหทาความสะอาดทก 1 เดอน ข.) เมอตอรปโดเตรยมพรอมในทอใตนา และเปดนาเขาทอแลว ใหทาการชาระในโอกาสแรก

ทจะทาได 3. ชาระใหญ คอการทาความสะอาดโดยตลอดหมดทกชน เทาทจะถอดออกมาไดตามสมดคมอ

และคาแนะนาเฉพาะแบบของตอรปโดนน ๆ โดยมหลกเกณฑดงตอไปน ก.) เมอทาการยงแลวทกคราวไป ข.) ตอรปโดสารองทอยในคลง และไดซอมดดแปลงแกไขใหม และจะเปลยนฐานะเปน

ตอรปโดประจาการ ค.) ตอรปโดประจาการชาระใหญปละครง

การชาระทอตอรปโดนน ใหปฏบต โดยอนโลมตามหลกเกณฑของการชาระปนทกประการ

29

มาตรา 72 การชาระทนระเบด การชาระทนระเบด ใหปฏบตดงน

1. ชาระธรรมดา คอการชาระภายนอก เชดนามนเกา ขดสนม แตมส และตรวจสวนตาง ๆ ซงโดยปกตตองกระทาเสมอ เวนแตเมอมเหตจาเปนกอาจจะเวนเสยไดบางเฉพาะอยาง หรอจะเวนอยางหนงอยางใดกแลวแตสภาพความเปนอยขณะนน เมอเรยบรอยแลวชโลมนามนแตสมควร

การชาระธรรมดา ใหกระทาในโอกาสตอไปน ก.) การทาความสะอาดประจาวน ข.) ภายหลงเสรจจากการฝกหดทกคราว ค.) ภายหลงทเสรจจากการลาเลยง 2. ชาระภายใน เปนการชาระภายในตวทนระบดโดยเปดฝาทนระเบด และถอดสวนใหญ ๆ

บางสวนออกเพอตรวจสอบ และทาความสะอาดภายใน มเชดผง ตรวจสนม ทานามน และแตมส เหลาน เปนตน เมอเสรจแลวปดฝา และประกอบสวนทถอดออกนนทนท การชาระภายใน ใหกระทาในโอกาสตอไปน

ก.) การทาความสะอาดประจาทก 4 เดอน ข.) การทาความสะอาดในโอกาสทตรวจดนระเบดตามระยะเวลาทกาหนดตามสมดคมอ และ

คาแนะนา ค.) ภายหลงทสงกลบคนคลงสรรพาวธ เมอเสรจจากการฝก ซงไมไดปฏบตการจรง ง.) ภายหลงเสรจจากการลาเลยงทมฝนตก คลนลมแรง นาสาดกระเซนเปยก จ.) ตามโอกาสทมเหตการณอนควรกระทา การชาระทนระเบด วธนเปนสงจาเปนทจะตองกระทา เพราะถาละเลยเสย จะทาใหเกดผล

เสยหาย ฉะนน เมอถงกาหนดเวลา หรอมเหตการณดงกลาวแลว จะละเลยเพกเฉยอยเสยไมได 3. ชาระใหญเปนการชาระทงภายนอก และภายใน ตลอดจนการถอดสวนตาง ๆ ออกเพอ

ตรวจสอบและทดลอง การชาระใหญ ใหกระทาในโอกาสตอไปน ก.) การทาความสะอาดประจาป ข.) ภายหลงทสงกลบคนคลง กรมสรรพาวธทหารเรอ เมอเสรจการฝกซงปฏบตการจรง ค.) เมอถงเวลาทกาหนดจะตองตรวจสอบ ทดลองสวนตาง ๆ ทวไป ง.) ภายหลงเมอเสรจจากการลาเลยงทมฝนตก คลนลมแรงทมฝนสาดกระเซนเปยก และถก

กระทบกระเทอนบอย ๆ เปนเวลานาน ๆ จ.) ตามโอกาสทมเหตการณ อนพงตองกระทา

การชาระใหญน จะตองกระทาอยางดเสมอ จะละเวนเสยไมได วธการชาระทนระเบด นอกจากใหปฏบตตามทกลาวในขอ 1. แลว ใหปฏบตตามวธการ

โดยเฉพาะของทนระเบดชนดหนง ๆ อกดวย ตามสมดคมอ และคาแนะนาของทนระเบดชนดนน ๆ

30

มาตรา 73 การชาระลกระเบดลก และอาวธอนทมลกษณะเดยวกน

ขอ 1. การชาระลกระเบดลก เฮจฮอก รวมทงอาวธทมลกษณะคลายคลงกบอาวธเหลานชนดตาง ๆ ใหปฏบตโดยอนโลมตามวธการชาระทนระเบด และตามวธการของอาวธชนดนน ๆ โดยเฉพาะ ซงปรากฏในสมดคมอ และคาแนะนาของอาวธนน ๆ

ขอ 2. การชาระบรรดาเครองยง เครองทง และเครองปลอยของอาวธตาง ๆ ดงกลาวในขอ 4. ใหปฏบตตามวธการชาระปนโดยอนโลม และตามวธการของอาวธนน ๆ โดยเฉพาะตามสมดคมอ และคาแนะนาของอาวธนน ๆ

มาตรา 74 การเกบเครองสรรพาวธ

ขอ 1. บรรดาเครองสรรพาวธ จะตองเกบไวในท ๆ ทาไวสาหรบเกบ เมอนาออกมาใชราชการเสรจแลวจะตองเกบเขาทโดยเรว การเกบ ตองแยกไวเปนประเภท หรอชนด มใหปะปนกน โดยแยกเปนสวน ๆ จะเกบไวในคลงเดยวกน หรอคนละคลง แลวแตประเภท ชนด และคณสมบตของสงนน ๆ

ขอ 2. การเกบเครองสรรพาวธ หามซอนหรอทบกนไว เวนแตจะมลกษณะอยางหนงอยางใด ดงตอไปน

1.) ใสหบหอ ซงมความมนคง แขงแรงพอ 2.) มลกษณะออนนม เชน ผา ยาง หนง เปนตน 3.) มรปรางทไดทาไวเพอใหซอนกนไดโดยไมเสอมเสยสภาพ ขอ 3. การเกบ ตองวางใหมชองสาหรบอากาศผานไดสะดวก และมชองทางใหเจาหนาทไปทา

ความสะอาดได อยาวางซอนกนจนทบ หรอสงเกนไป หรอตดฝาผนงหองคลง ขอ 4. ของทวางนน จะตองวางในลกษณะดงน

1.) ไมใหลมหรอกลงไปมาได 2.) อยในทบงคบเพอปองกนมใหสงทอยภายในเคลอนทได 3.) มลกษณะหรอเครองหมาย แลเหนไดชด ขอ 5. เพอสะดวกในการตรวจสงของภายในคลง จะตองมปายทาดวยกระดาษแขง หรอแผน

สงกะส แสดงชอและจานวนสงของนน วางตงหรอปดอยในหมสงของนน ๆ และปายเหลานนจะตองจานวนใหตรงกบของจรงเสมอ นอกจากน ถาสามารถจะทาได ใหมกระดาษดาแสดงรายการสงของซงเกบภายในคลงนนดวย

ขอ 6. เมอหนวยใดไดรบเครองสรรพาวธมาใหม จะตองจดการดงน 1.) ตรวจสอบจานวนใหถกตอง แนนอน 2.) พจารณา ตรวจตราสภาพใหละเอยดถถวน 3.) ทาการทดลองตรวจสอบใหถกตองตามรายการ 4.) ปฏบตการจดแบงฐานะของเครองสรรพาวธใหถกตอง

31

5.) ทาเครองหมายตาง ๆ ตามขอบงคบ 6.) ทาความสะอาดใหเรยบรอย ตามวธการชาระสรรพาวธ 7.) ขนบญชใหเรยบรอย

มาตรา 75

การระมดระวง ขอ 1. จะตองเกบเครองสรรพาวธไวในสถานทปลอดภย และไมทาใหเสอมสภาพไดงาย ขอ 2. จบตองดวยความระมดระวง และถกตองตามวธการ อยาใหกระทบกระแทก หรอตก

หลน โดยเฉพาะอยางยง สรรพาวธทประกอบดวยวตถระเบด หรอสงบอบบางทชารดไดงาย หรอสงทประกอบดวยกระจกเลนส เปนตน

ขอ 3. สงทไดนาออกมาใช เมอจะเกบตองตรวจตราจานวน และสภาพใหเรยบรอย ขอ 4. ตองระมดระวง กวดขนอยาใหมการแตะตองบรรดาเครองสรรพาวธโดยไมมความจาเปน เพอปองกนการชารดเสยหาย

ขอ 5. ตองระวงในการทาส อยาทาสทบปาย หรอปดร ซงมไวสาหรบหยอด หรอฉดนามน ขอ 6. เครองสรรพาวธทสาคญ และละเอยดประณต มราคาแพง ถามความจาเปน จะตองใหถอดประกอบเพอการศกษา ตองทาโดยความระมดระวงอยางทสด และหามทาบอย ๆ ครง

มาตรา 76

การรกษา ขอ 1. การรกษามใหเครองสรรพาวธเกดสกปรก เปนสนมขนไดนน ใหปฏบตการตามวธการชาระอาวธนน ๆ

ขอ 2. อาวธและสงอปกรณทนาออกใช เลกใชแลวกอนจะเกบเขาท จะตองตรวจความเรยบรอย และทาความสะอาดเสยดวยทกคราว

ขอ 3. รหรอชองตามทตาง ๆ สาหรบหยอดนามนหรอฉดจาระบ จะตองหมนตรวจ อยาปลอยใหหมดหรอแหงได

ขอ 4. ตองหมนปดฝนละออง อยาใหจบเปรอะเปอนสกปรก ขอ 5. ถาปรากฏวาเกดการสกปรกขน เปนรา เปนสนม หรอถลอก จะตองรบจดการทาความสะอาด และซอมทาเสยทนท อยาปลอยทงไวเปนอนขาด

ขอ 6. ถามการชารดเสยหาย หรอขดของเพยงเลกนอย ซงสามารถซอมแซมแกไขเองได ใหรบจดการซอมแซมแกไขเสยเอง ไมตองรอทงไว แตถาพจารณาเหนวาเมอจดการไปโดยพละการ จะไมเรยบรอยอาจจะเกดการเสยหายขนไดใหรายงานใหผบงคบบญชา เพอขอใหกรมสรรพาวธทหารเรอจดการซอมแซมแกไขตอไป

ขอ 7. การดดแปลงใหผดเพยนไปจากรปเดม ตองไดรบความเหนชอบจากกรมสรรพาวธทหารเรอเสยกอน จะทาไปโดยพละการไมได

32

ขอ 8. เครองหมาย ตวเลข หรอตวอกษรทไดทาหรอเขยนไว ถาปรากฏวา ถลอกหรอหรอลบเลอน ตองรบจดการซอมทาเสยใหมทนท

ขอ 9. ใหตรวจสอบและทดลองดผลของการปฏบตงานของสวนตาง ๆ เปนครงคราวตามโอกาสทจะอานวยใหหรอตามกาหนดเวลาทไดวางไว และตองปรบแตง หรอแกไข ใหไดผลตามเกณฑทกาหนดไว

ขอ 10. สรรพาวธทประกอบดวยวตถระเบด เปนหนาทของกรมสรรพาวธทหารเรอ จะตองถอดวตถระเบดภายในนนออกไปทาการตรวจคณสมบตตามระยะเวลาทกาหนดไว สาหรบสรรพาวธแตละประเภทและชนดนน ๆ

มาตรา 77

การปฏบตตามสมดคมอ และคาแนะนา การระวงรกษาอาวธทกชนด นอกจากจะตองปฏบตตามทกลาวมาแลวน จะตองปฏบตตามสมด

คมอ และคาแนะนาสาหรบอาวธนน ๆ โดยเครงครดอกดวย

หมวดท 12 การเกบระวงรกษาปน

มาตรา 78 การเปดปดผาคลมปน ขอ 1. ปนทตดตงประจาเรอ ตามปกตใหเปดผาคลมปนตงแตเวลา 0730 หรอภายหลงจากทา

ความสะอาดเรอแลว และปดเมอเวลาธงลงแลว ขอ 2. ปนทตดตงประจาการบนบก ใหเปดผาคลมปน เมอเวลามการฝกหด ศกษา ชาระอาวธ

รบตรวจ หรอเมอทางราชการสงเปนพเศษ ขอ 3. ปนทอยในคลงสรรพาวธซงเปนสถานทสะอาดปกปดมดชด ไมถกแสงแดด หรอนาฝน

สาด ใหเปดผาคลมปนไดตลอดเวลา ขอ 4. ปนทตดตงในเรอนน เมอเวลามการลางเรอ ขนถาย หรอขนสงของทมฝนละอองฟงได

ฝนตก หรอมคลนลมจด ใหปดผาคลมปนเสย ขอ 5. ในระหวางททาการเปดผาคลมปน ถามแดดจด ใหเอาผาคลมไวเฉพาะสวนทอาจจะ

ละลายหรอเสอมสภาพไดเมอไดรบความรอนนาน ๆ

มาตรา 79 การหนและกระดกปน ขอ 1. ปนทตดตงประจาเรอตามปกต จะตองหนปากกระบอกปนไปทางหวเรอ หรอทายเรอ

ขนานกบแนวลาเรอ และกระดกปนใหกระบอกปนอยในระดบขอบฟา หรอในตาแหนงทบงคบของเครองหามกระดก

33

ขอ 2. ปนทตดตงบนบกหรอในคลงโดยปกต จะตองหนปนใหขนานไปในทางเดยวกน สวนจะหนไปในทศทางใด แลวแตความเหมาะสมของสถานท หรออาจจะหนไปคนละทางกได แลวแตเหตการณ

ขอ 3. การหนกระดกปน ใหกระทาทกวน เวนปนในคลงบนบก ใหกระทาสปดาหละครง ในการหนและกระดกปนดวยความรวดเรว กอนทจะถงมมทตองการ ใหคอย ๆ ลดความเรวลงบาง ทงน เพอปองกนมใหสวนประกอบของเครองหน และเครองกระดกไดรบการกระทบกระแทกรนแรง ซงจะทาใหเกดการสกหรอมากเกนควร และจะทาใหปนเกดอาการหลวมตวขนได

มาตรา 80 การตรวจปน ทกเวลาเชา ภายหลงจากการเปดผาคลมปนออก ใหตรวจสวนประกอบของปนโดยทวไป ให

เรยบรอยอยเสมอ มาตรา 81

การเตมนามน อากาศ และนา ขอ 1. สาหรบปนประจาการ ในสวนประกอบทบรรจนามนและอากาศ จะตองเตมไวใหเตม

ตามกาหนดเสมอ และกอนทจะทาการยงปนทกครงไป ใหทาการตรวจสอบเสยใหแนนอนอกครงหนง เมอไดเหนวานามนสกปรกมากเกนไป กใหจดการกรอง หรอทาเสยใหสะอาด หรอเปลยนเสยใหม แลวแตจะเหนสมควร

ขอ 2. ปนทใชนาสาหรบระบายความรอน ใหเตมนาเฉพาะแตในเวลาทจะทาการยงเทานน ตามปกตหามเตมไว เพราะจะทาใหกระบอกนา และลากลองปนเปนสนมได ทงนเวนแตในเวลาเตรยมพรอมเพอปฏบตการฉกเฉน ซงไมมเวลาเตมนาไดทน

มาตรา 82

การปองกนแหนบลา ขอ 1. ปนทมสาแหรก พกแหนบ ตามปกตตองเกยวสาแหรก พกแหนบไวดวยเสมอ เพอปองกนแหนบลา เวนแตเมอจะทาการยง ใหถอดสาแหรกพกแหนบออก

ขอ 2. ปนทมแหนบสงเขมแทงชนวนสาหรบใชในการฝกโดยเฉพาะ เวลาทาการฝก จะตองเปลยนใชแหนบทจดไวโดยเฉพาะเทานน

ขอ 3. ซองลกปนชนดทมแหนบ เวลาบรรจลกปนเตมท เพอใชราชการ ถาจะตองบรรจทงไวเชนนนเปนเวลานาน เนองจากตองการจะปฏบตการใหทนทวงท ควรจะมซองลกปนสารองอก 1 ชด เพอผลดเปลยนกนทก ๆ สามวน ทงนเพอปองกนไมใหแหนบลา หรอจะใสไวเพยงซองละครงจานวนลกปนกไดทงนแลวแตผบงคบบญชาจะพจารณาเหนสมควร การปฏบตการใด ๆ ททาใหแหนบอดตว เชน การขนนก เปนตน เมอหมดความจาเปนแลว จะตองทาใหแหนบคลายตวออกเสยทนท

34

มาตรา 83 ขอปฏบตเกยวกบศนย และเครองควบคมการยง

ขอ 1. สาหรบปนประจาการ จะตองตรวจสอบศนยปน ศนยรวบ ตคานวณ และเครองควบคมการยงอน ใหถกตองและใชการไดเรยบรอยอยเสมอ กอนจะทาการยงทกคราวใหหาโอกาสทาการตรวจสอบเสยใหแนนอนอกครงหนง

ขอ 2. ศนยปน ศนยรวบ ตคานวณ และเครองควบคมการยงทกชนดซงใชกระจกเลนสเปนสวนอปกรณทสาคญ จะตองระมดระวงอยางยง เกยวกบความชน เพราะความชนจะทาใหกระจกเลนสเสอมสภาพไดงาย

ขอ 3. เครองตาง ๆ ดงกลาวแลว เปนสงละเอยดและประณต อาจเกดการคลาดเคลอน และชารดไดงาย ซงจะทาใหเสยผลในความแนนอนและแมนยา เพอปองกนสงทจะเกดขนดงกลาวแลว จะตองระมดระวงดงน

1.) ตองเกบไวในทหรอหบสาหรบเกบ หามปะปนไวกบสงอน 2.) จบตองดวยความระมดระวงอยาใหกระทบกระแทก หรอตกลงยงพน 3.) สาหรบสวนทหมนได เชน ลอมอ เปนตน หามหมนโดยไมมความจาเปน 4.) หามถอดหรอทาใหสวนใดสวนหนงคลาดเคลอนไปจากท ๆ ไดทาการตรวจสอบไวถกตอง

แลว 5.) ในเวลาใชการหามหมนลอไปสดระยะทางหนงทางใด จนเกดการกระแทกขน ซงจะทาให

สวนประกอบบางสวนเคลอนหรอหลดได 6.) สวนทใชเปนทเลง เชน ศนยหนาหรอศนยหลง สวนทจบหรอยดศนยใหแนน และ

สวนประกอบทอาจทาใหเกดความคลาดเคลอนในการเลง หามขดถใหเกดการสกหรอ ขอ 4. การทาความสะอาด กระจกเลนสของเครองตาง ๆ ใหใชเครองอปกรณทมไวสาหรบทา

ความสะอาดโดยเฉพาะ ถาไมมกตองใชสงทมสภาพและคณภาพใกลเคยงกน

มาตรา 84 การขดของ เนองดวยลกปนหรอกระสน

ขอ 1. ลกปนทคบลากลองไมสามารถจะปดลกเลอนเขาทได ถาผลกดวยมอไมเขา หามใชกาลงดน ๆ ลกเลอนอดเขาไป ใหถอดลกปนทตดนนออกเสย และทาเครองหมายลกปนนน ๆ ไว แลวเปลยนบรรจลกอนแทน ถาไมคบลากลองกใหยงตอไป ถายงคบอกใหหยดยง แลวตรวจดใหไดความวาเปนเพราะเหตใด แลวรายงานใหผบงคบบญชาทราบทนท

ขอ 2. กระสนทบรรจเขาไปในลากลองแลวตดลากลองถอนไมออก ถาเปนกระสนซอมยงใหใชไมรนกระสนออก แตถาเปนกระสนซงสวมชนวนฐานหรอชนวนหว ใหใชไมรนกระสนรนออกดวยความระมดระวง อยาใหมการกระทบกระแทก แตถากระสนตดแนนมากกหามใชกาลงรนตอไปอก ใหยงกระสนนนเสย

35

ขอ 3. กระสนทยงแลวตดอยในลากลอง ซงจะเปนเพราะกาลงของดนขบไมแรง หรอเพราะเหตใดกตาม ใหอดไขสตวเขาไปทางปากกระบอกปน หนาประมาณ 14 ซ.ม. แลวอดผาตามเขาไปใหแนน รนดวยไมทพอดกบลากลองอาจจะออกได ในการนจะตองทาดวยความระมดระวง ใหการรนกระสน กระทาดวยกาลงอนสมาเสมออยาใชวธกระทบกระแทกโดยแรง ถาไมออกใหทงไวใหเจาหนาท กรมสรรพาวธทหารเรอจดการตอไป

หมวดท 13

การเกบระวงรกษาลกปน มาตรา 85

วธเกบลกปน ขอ 1. ลกปนและสวนประกอบของลกปน ตองเกบรกษาไวในหบ หรอชนตามแบบและขนาดของทางราชการ การเกบในหบจะเกบแยกเปนนดดนหบหนง กระสนหบหนง หรอเกบรวมกนนน แลวแตขนาดและชนดของลกปน ขนาดของหบจะทาใหใหญเทาใดนน แลวแตความสะดวกในทางใชการของปนขนาดนน ๆ สาหรบแกป ไพรเมอร และชนวน ใหเกบไวในหบหรอทเกบทผนกอากาศ

ขอ 2. การเกบลกปนในคลงของกรมสรรพาวธทหารเรอ ใหแบงเกบลกปนรวมไวจายใหแกเรอเปนลา ๆ ตามอตราตาง ๆ ททางราชการกาหนด ทงนเพอความสะดวกในการปฏบตเวลารบ และจาย

มาตรา 86

การระวงรกษา ขอ 1. กระสนบรรจ ตองอดดวยจกชองชนวนหรอสวมชนวนตามลกษณะเหตการณ ถาอดดวยจกชองชนวน ตามชองเกลยวใหทาดวยไขหรอขผงผสมชนดหนงใหหนาพอสมควร เปนการผนกอากาศและใหไขเกลยวออก ตรวจชาระอยางนอยปละหนงครง ถาสวมชนวนไว เมอทาไขหรอขผงผสมตามเกลยวและรองเกลยวแลว ตองทาฐานชนวนดวยแชลแลคหรอนามนวานชพอสมควร

ขอ 2. กระสนทบรรจดวยดนกรดพครก หามนาเอาตะกวหรอออกไซดของตะกวเขาไปถกตอง หรอเอาเกบไวรวมกบกระสนเหลานนเปนอนขาด

ขอ 3. ตองระมดระวงอยาใหแหวนทายกระสนชารด หรอผดแปลกไปจากเดมไดเปนอนขาด ขอ 4. ตองระวงอยาใหลกปน หรอสวนประกอบของลกปนไดรบความรอน หรอความชน ซงจะทาใหเกดอนตราย และเสอมสภาพไดงาย ถาสงสยวาจะเสอมสภาพ ใหรบจดการนาสงกรมสรรพาวธทหารเรอ เพอตรวจทนท

ขอ 5. ลองตาง ๆ เมอใชในการยงแลว ตองเกบไวใหครบถวน อยาใหสญหายได ถาขาดจานวนไปเพราะเหตใด ตองชแจงใหกรมสรรพาวธทหารเรอทราบโดยชดเจน

อนง เมอเสรจจากการยงแลว ถามเวลาพอ ใหจดการลางลองทนท โดยเอาจมในโซดาทละลายดวยนารอน ลางใหสะอาด แลวลางดวยนาจด และเชดใหแหงแลวจงนาไปเกบ ถาจดการชาระในวนนนไมทน ใหแชนาสบไว และทาการชาระในวนตอไป อยางไรกด หามทงไวโดยมไดทาอยางไรเลยเกน

36

กวา 7 วน ทงนเพอสงวนลองไวใชราชการตอไปอก การลางลองนน ใหลางแตเฉพาะลองลกปนใหญและลกปนกลตงแตขนาด 20 มม.ขนไป

ขอ 6. ชนวน ไพรเมอร และแกป เมอจะตองเปดหบเพอการตรวจหรอใชราชการ เมอเสรจแลว จะตองผนกอากาศหบหรอหอของสงนนเสยดงเดม หรอปฏบตการตามคาแนะนาของการใชสงนน ๆ ถาสงใดสงสยวาจะเสอมสภาพ ใหจดการสงกรมสรรพาวธทหารเรอ เพอตรวจ และพจารณาทนท

ขอ 7. ลกปนซงมขนาดตากวา 20 มม. ลงมา โดยปกตเกบไวในหบหรอหอ ถาฉกผนกหรอหอกระดาษออกเพอใชราชการแลว จะตองหมนตรวจดสภาพ ถามลกษณะผดปกตสงสยวาจะเสอมสภาพ ใหรบนาสงกรมสรรพาวธทหารเรอเพอตรวจและพจารณาทนท

ขอ 8. การระวงรกษาลกปน สาหรบหนวยซงมวธการปฏบตในการระวงรกษาเปนพเศษ ใหปฏบตตามวธนน ๆ อยางเครงครด

มาตรา 87

รายการและเครองหมายสาหรบหบหอ ขอ 1. หบหรอหอสาหรบบรรจลกปนหรอสวนประกอบของลกปน สาหรบสงทเหนวาจาเปน

หรอสมควร ใหมรายการพมพหรอเขยนบนกระดาษปดไวทหบหรอหอนนนเพอแสดงชนด จานวน หรอรายการบางอยางทกรมสรรพาวธทหารเรอเหนวาจาเปน

ขอ 2. นอกจากรายการทปดหบหอดงกลาวแลว ถาเหนสมควรกใหมคาแนะนาพเศษ พมพหรอเขยนปดไวทหบ พรอมทงรปสงของในหบนน ๆ ดวย เพอความสะดวกแกผใช

ขอ 3. ใหกรมสรรพาวธทหารเรอจดทาตราเครองหมายพเศษขน เพอประทบทฝาหบเมอมการจายหรอรบ ถาตรานยงไมชารด เปนการแสดงวาจานวนสงของทมในหบนนตรงตามรายการ ไมตองเปดหบหบออกตรวจสอบจานวนกนกได แตถามการสงสย ตองเปดหบออกตรวจเสมอ

มาตรา 88

การทาสกระสน ขอ 1. เพอใหไดทราบถงชนดและลกษณะของกระสน ตลอดจนวตถระเบดทบรรจอยภายใน และโลหะทใชทากระสนนน จงใหทาสกระสนไวเปนเครองหมาย ดงตอไปน

1.) สททาไวตอนหวกระสน หมายถง ชนดของวตถระเบดทบรรจอยภายในกระสน 2.) สททาไวตอนกลางของกระสน หมายถง ชนดของกระสน 3.) สททาไวตอนทายกระสน หมายถง โลหะทใชทากระสน 4.) สททาเปนแถบวงแหวนโดยรอบตวกระสนเหนอแหวนทายกระสน และทบทตอนทายของ

กระสนนน หมายถง ชนดของการสองวถ ขอ 2. สทใชทาตอนหวของกระสน มดงน

1.) สแดง หมายความวา เปนดนดา

37

2.) สเหลอง หมายความวา เปนดนระเบดชนดแรง มดนไตรไนโตรโตลออล และดนกรดพครค เปนตน

3.) กระสนลกใดมสตอนหวเหมอนกบตอนกลาง หมายความวา ไมมวตถระเบดภายในนน ขอ 3. สทใชทาตอนกลางของกระสน มดงน

1.) สเขยวใบไม หมายความวา เปนกระสนธรรมดา 2.) สนาเงน หมายความวา เปนกระสนเจาะเกราะ 3.) สขาว หมายความวา เปนกระสนปราย 4.) สตะกว หมายความวา เปนกระสนสอากาศยาน 5.) สมวง หมายความวา เปนกระสนสองแสง 6.) สนาเงนออน หมายความวา เปนกระสนควน 7.) สชมพ หมายความวา เปนกระสนเพลง 8.) สดา หมายความวา เปนกระสนซอมยง 9.) ไมทาส หมายความวา เปนกระสนทดลอง

ขอ 4. สทใชทาตอนทายของกระสนมดงน 1.) สขาว หมายความวา เปนกระสนททาดวยเหลกกลา 2.) สดา หมายความวา เปนกระสนททาดวยเหลกหลอ

ขอ 5. การแบงสวนของกระสนออกเปนตอน ๆ สาหรบการทาสกระสนนน ใหมกาหนดดงน 1.) ความยาวของกระสนทใชในการทาสเครองหมาย ใหนบจากขอบบนของแหวนทาย

กระสนขนไป จนถงปลายสดของหวกระสน ถากระสนนนสวมชนวนหรอจกชองชนวน กไมนบสงทงสองนเขาเปนความยาวของกระสน

2.) ตอนหว ตอนกลาง และตอนทายของกระสน แบงออกเปนความยาวเทา ๆ กนทงสามตอน ขอ 6. สทใชทาตวกระสนตอนทถดจากขอบลางของแหวนทายกระสนลงมานน ใหใชสอยาง

เดยวททาตอนทายกระสน ขอ 7. สสาหรบแสดงวาเปนกระสนสองวถนน มดงน

1.) แถบวงแหวนสแดง หมายความวา กระสนสองวถ ชนดแสง 2.) แถบวงแหวนสเหลอง หมายความวา กระสนสองวถ ชนดควน ความกวางของแถบวงแหวนสน ใหใช 1/15 ของความยาวของกระสนนนจากขอบบนของ

แหวนทายกระสนขนไป แถบนใหอยเหนอขอบบนของแหวนทายกระสน เทากบความกวางของแถบ ขอ 8. เมอมชนดของกระสนเพมขน นอกจากทระบไวแลว ใหเปนหนาทของกรมสรรพาวธ

ทหารเรอกาหนดสของกระสน เพมเตมขนตามสมควร

38

มาตรา 89 สรรพาวธทมลกษณะโดยอนโลมอยางลกปน

ลกระเบดทใชทงจากอากาศ ลกระเบดทใชในการรบทางบก และอาวธทใชยงไปขางหนา ลกษณะเชนเดยวกบ ลกปน เชน เฮจฮอก เปนตน ใหอนโลมเขาอยในจาพวกลกปน ฉะนน จงใหมการปฏบตในการเกบระวงรกษาเชนเดยวกบลกปน

หมวดท 14

การเกบระวงรกษาตอรปโด มาตรา 90

ประวตตอรปโด ขอ 1. ตอรปโดทกลกจะตองมประวตไว เมอทาการถอดประกอบ ซอม ทดลองสวนตาง ๆ ทดลองหางเสอ ทดลองยง ไดผลอยางไร ปฏบตอยางไร ใหบนทกลงประวตไว ประวตแยกเปน 3 ประเภท คอ

1.) ประวตพสดาร สาหรบจดรายละเอยดทกอยางทเกยวกบตอรปโด จดการซอม การแกไขหรอการเปลยนแปลงทกประเภท ตลอดจน การทดลองสวนตาง ๆ และการทดลองสอบอาการเปนสวน ๆ

2.) ประวตทดลอง สาหรบจดผลของการทดลองอาการหางเสอไวทกประเภท เชน ทดลองดวยมอ ทดลองรวม และทดลองไดอะแกรม ซงเปนเกณฑสาหรบใชในการหดยง หรอใชรบ

3.) ประวตยง สาหรบจด ป เดอน วน เวลา ตาบลยง ลกษณะอต ประเภทการยง อตราบรรจตาง ๆ อตราตงเครองตาง ๆ ในเวลายง ผลการยง ในระยะตาง ๆ พรอมทงความเรว ระยะทาง ความลก ความแมนยา เมอยงแลวตองจดสงทเหลอตลอดจนอปสรรคตาง ๆ ทเกดขน ตลอดจนความเหนอน ๆ ทควรจด

ขอ 2. ประวตสามประเภทน เจาหนาทคลงตอรปโด กรมสรรพาวธทหารเรอเปนผรกษา เมอจายตอรปโดใหเรอไปจะตองจายประวตทดลองและประวตยงสาหรบตอรปโดลกนน ๆ ไปดวย ทางเรอจะตองบรรจ ตง และทดลองสวนตาง ๆ ตามเกณฑทปรากฏอยในประวตนนเสมอ จกปฏบตอยางอนไมได และจะตองลงประวตทงสองนใหเรยบรอยเมอทาการยงแลว

มาตรา 91

การระวงรกษาตอรปโดในคลงบนบก ขอ 1. ทกวนจะตองมการตรวจดความสะอาดภายนอก ขอ 2. ทกสปดาห จะตองมการปฏบต ดงน

1.) หมนใบจกรตอรปโดอยางนอย 10 รอบ 2.) กระดกหางเสอนอน ขน ลง ดวยมอ อยางนอย 5 ครง เพอตรวจอาการเคลอนไหวของกาน

ตอหางเสอ ถาฝดจะตองหยอดนามนตามขอตอตาง ๆ ทนท

39

ขอ 3. ทก 2 สปดาห จะตองหมนตอรปโดกลบขนลงใหตรงเสนดง เพอใหนามนเปลยนท และเพอตรวจชาระสนมตามเนอเหลกททบอยกบแทน

ขอ 4. ทก 6 เดอน ตองสอบผลการทดลองหางเสอ วาจะตรงกบทไดทดลองไวครงสดทายหรอไม ถาตรงกนกใหนาเกบไวตามเดม ถาไดผลไมตรงกน ใหสงหมวดทดลองตอรปโด กรมสรรพาวธทหารเรอทาการปรบแกไขและทดลองใหม

ขอ 5. ทกป ตองสงตอรปโดประเภทประจาการไปใหหมวดทดลองตอรปโด กรมสรรพาวธทหารเรอ เพอชาระใหญ

ขอ 6. ทก 3 ป ตองสงตอรปโดประเภทประจาการไปใหหมวดทดลองตอรปโดทาการชาระใหญและทดลอง

มาตรา 92 การระวงรกษาตอรปโดในเรอ ขอ 1. ทกวนจะตองใหมการปฏบตดงน 1.) สาหรบตอรปโดประจาการเตรยมพรอม

ก.) หมนใบจกร ข.) กระดกหางเสอ ค.) วดอากาศ ง.) ตรวจอากาศรวในหองลบ จ.) เตมนามนทกแหง ฉ.) ชโลมนามนเทาทจาเปน ช.) ตรวจการตงสวนตาง ๆ

หากมความจาเปนทไมอาจจะตรวจไดทกขอเนองจากเอาตอรปโดออกจากทอไมไดสะดวก กใหปฏบตใน ก.) และ ข.) เปนอยางนอย สวนการปฏบตพเศษอน ๆ ใหเปนไปตามสมดคมอของตอรปโดแบบนน ๆ

2.) สาหรบตอรปโดประจาการปกต ก.) หมนใบจกร ข.) กระดกหางเสอ ค.) ชโลมนามนเทาทจาเปน

ขอ 2. ทกสปดาห ใหมการปฏบตดงน ตรวจสอบอาการไยโรใหแนนอน เพราะไยโรอาจจะเกดสนมไดภายใน 10 วน ฉะนน สาหรบตอรปโดเตรยมพรอม ทกสปดาหจะตองถอดไยโรออกมาตรวจหารองรอยทเกดสนมหรอความชน ตรวจตงมมไยโร ตรวจอาการเครองรบ และตรวจอาการความเรยบรอยตาง ๆ ทวไป เมอเอาไยโรเขาทแลว ตองทดลองอาการไยโร และหางเสอตง รายละเอยดของการน ใหปฏบตตามสมดคมอเฉพาะตอรปโดแบบนน ๆ

40

ขอ 3. สาหรบตอรปโดทบรรจอยในทอใตนา ใหปฏบตตามขอ 1. และ ขอ 2. วนละ 1 ลก หมนเวยนกนไป

ขอ 4. สาหรบตอรปโดทประจาการอยในเรอขนาดเลก ซงไมสามารถทาไดขณะเรอออกทะเล ใหทาเมอเรอกลบเขาทา

ขอ 5. ทกเดอนใหมการปฏบต ดงน ก.) ตรวจสอบอาการไยโรตามขอ 2. ข.) ตรวจความเรยบรอยตลอดลก ค.) ถายสงตาง ๆ ทาการบรรจใหม ง.) ทาการชาระธรรมดา จ.) เมอประกอบเขาทเรยบรอยแลว ทดลองสอบผลหางเสอนอน ฉ.) ทดลองเดนเครอง

เสรจแลวบรรจสงตาง ๆ เขาทตามฐานะตอรปโด

มาตรา 93 การระวงรกษาทอตอรปโด การระวงรกษาทอตอรปโด ใหมการปฏบต ดงน ขอ 1. ทกวน

1.) ปด เปด ผาใบคลมทอ เชนเดยวกบปน 2.) ทดลองเครองยง และเครองตดตอ 3.) ทดลองอาการขอยดนาทาง และขอเกยวบนบก 4.) ทดลองเครองหน 5.) การหนทอ ตามปกตใหหนไปอยทศนยเสมอ

ถามลกอยภายในทอตอรปโด ตองใชความระมดระวงเปนพเศษ ในการทดลองสงตาง ๆ ขอ 2. ทกสปดาห

1.) ทดลองยงเปลา 2.) หยอดนามนตาง ๆ 3.) ทดลองเครองควบคมการยง และใสจาระบตามทตาง ๆ

ขอ 3. ทกเดอน 1.) ถอดและทาความสะอาดเครองยง 2.) ทดลองแผนอดตาง 3.) ทดลองรวลนตาง ๆ และตรวจอากาศ 4.) ทาความสะอาดแทนทอ

ขอ 4. ทกป

41

1.) ถอดสวนตาง ๆ ออก ทาความสะอาดแลวประกอบทดลองใหม 2.) เปลยนแผนอดตาง ๆ

มาตรา 94

การระวงรกษาหวรบ ขอ 1. การระวงรกษาหวรบในคลง ใหปฏบตดงน 1.) หวรบทบรรจดนระเบดเปนกอน ๆ ใหเกบดนไวตางหาก 2.) ทาความสะอาดภายนอก ชโลมนามนบาง ๆ ตรวจภายในไมใหแลคเกอรกะเทาะ หรอเกด

สนมเปนอนขาด 3.) หวรบทบรรจดนหลอม ใหเกบรวมไวเปนชนด ๆ 4.) ชนวนตาง ๆ และดนห ใหแยกเกบไวเปนชนด ๆ 5.) ตองสงวตถระเบดตาง ๆ ใหกองดนระเบด กรมสรรพาวธทหารเรอตรวจคณสมบตทกป

ขอ 2. การระวงรกษาหวรบในเรอ ใหปฏบตดงน 1.) การปฏบตตอหวรบ เชน ในการลาเลยง เปนตน ตองใชความระวงเปนพเศษ เพราะเปลอก

หวรบทาดวยเหลกหรอบรอนซ บางมาก ตองมนายทหารสญญาบตรควบคมดแลในการน 1 นาย 2.) การชโลมนามนภายนอก ใหชโลมบาง ๆ เพอกนมใหไหลไปตามชองสวมโก ซงจะทาให

ดนเสย ตองคอยหมนเชคอยาใหนามนขงอยในชองนเปนอนขาด 3.) ตองตรวจยางอดตามสวนตาง ๆ เมอเหนวาเสอมคณสมบต ใหจดการเปลยนใหมทนท 4.) สาหรบทอใตนา เมอเปดนาเขาทอแลวไมไดยง ตองเอาโกออกตรวจทนท เพอดวาใบพด

หมนหรอเปลา และนาเขาไปหรอไม และใหจดการทาความสะอาดทนท ถาปรากฏวานาเขาไปในหวรบ เมอเรอกลบเขาทา ใหสงเจาหนาทกรมสรรพาวธทหารเรอตรวจในโอกาสแรก

5.) หวรบทบรรจดนระเบดเปนกอน ใหเอาออกตรวจทก ๆ 6 เดอน

มาตรา 95 การรกษาเครองอปกรณตอรปโด

ขอ 1. เครองอปกรณตาง ๆ ในการตอรปโด ทเกบไวในคลง ใหแยกไวเปนพวก ๆ เพอสะดวกในการรบจาย และตรวจตรา และใหมการชาระทาความสะอาดทก 6 เดอน

ขอ 2. สาหรบสงทเกบไวในเรอ ใหปฏบตดงน 1.) เครองอปกรณทประจาท ใหตรวจทาความสะอาดทกสปดาห 2.) เครองมอ เครองใชทเกบไวในหบ ใหทาความสะอาดทกเดอน

42

มาตรา 96 การทาส ขอ 1. หวหดทกชนด ใหทาสแดง เพอจะไดเหนชดในเวลาเกบตอรปโด

ขอ 2. จดศนยกลางนาหนกของตอรปโด เวลาตอหวรบ ใหทาสแดงเปนรปวงกลม จดศนยกลางนาหนกเวลาตอหวหดทาสแดงเปนรปกากะบาด จดศนยกลางนาหนกเวลาไมตอหวอยางใด ทาสแดงเปนรปสเหลยม ทงน เพอความสะดวกในการยกลกตอรปโดขนลง

หมวดท 15

การเกบระวงรกษาทนระเบด ลกระเบดลก และอาวธประเภทเฮจฮอก มาตรา 97

การเกบระวงรกษาทนระเบดในคลงบนบก การเกบระวงรกษาทนระเบด ใหปฏบตดงน

ขอ 1. ทกวน ชาระธรรมดา ปดผง เชดฝนละออง เชดนามนเกา ขดสนม แตมส และตรวจความเรยบรอยสวนภายนอกทว ๆ ไป เสรจแลวชโลมนามนตามท ๆ ไมไดรมยาหรอทาสแตพอสมควร

ขอ 2. ทกสปดาห ตรวจความสะอาดเรยบรอยบรรดาขอยดราง และลอของลกถวง หรอฐานสาหรบรองรบตวทนระเบด

ขอ 3. ทกเดอน ตรวจความสะอาดเรยบรอยของบรรดาสวนประกอบตาง ๆ ทแยกเกบไวตางหาก

ขอ 4. ทก 4 เดอน จดการชาระภายใน และตรวจความสะอาดเรยบรอยภายในของตวทนระเบด

ขอ 5. ทก 6 เดอน 1.) ตรวจสอบอาการ และชาระเครองรกษาระดบ 2.) ตรวจและทดลองเครองตอทางไฟ 3.) เปลยนหนาทแหนบเครองตอทางไฟ 4.) ตรวจหนงอดแผนนาตาง ๆ โดยทวไป ขอ 6. ทกป 1.) จดการชาระใหญ 2.) ตรวจสอบ ทดลองสายไฟ และเครองตอสายไฟ 3.) ตรวจสอบทดลองวงจรไฟฟาสาหรบจดชนวนไฟฟาของทนระเบด ขอ 7. เพอใหทนระเบดอยในลกษณะพรอม และเครองประกอบทกสวนทาการไดถกตอง

เรยบรอย นอกจากจะตองตรวจสอบทดลองสวนตาง ๆ ตามปกตทกระทาภายในคลงแลว ใหหาโอกาสทดลองทนระเบดจรง ๆ เปนครงคราวดวย

43

มาตรา 98 การเกบรกษาทนระเบดในเรอ ขอ 1. เรอใดไดรบทนระเบดจากกรมสรรพาวธทหารเรอ ใหปฏบตดงน

1.) สาหรบเรอทนระเบด ใหจดเกบไวในคลงทนระเบดเสมอ เวนแตเมอคลงหรอทเกบ จดไวไมพอ จงใหเกบไวบนรางบนดาดฟาเรอได

2.) สาหรบเรออน ๆ ททาหนาททงทนระเบดได และไมมคลงเกบดงเรอทนระเบดนน ใหจดวางไวบนรางบนดาดฟาเรอ หรอท ๆ จดไวสาหรบทงทนระเบดตามชนดของเรอได

ขอ 2. ทนระเบดทเกบไวในเรอ ขอยดรางหรอเครองยดทนระเบดใหอยกบทนน เปนของสาคญมาก ตองหมนตรวจความเรยบรอยอยเสมอ โดยปกต ใหตรวจสปดาหละครง แตถาโอกาสใดคลนลมจด ใหตรวจขอยดราง หรอเครองยดนใหทวถงกน ถาปรากฏวาหลวมหรอยดไมแนน ใหกวดเสยใหมนคง ถาชารด ใหรบจดการแกไขทนท

ขอ 3. ทนระเบดทไดรบจากคลงกรมสรรพาวธทหารเรอ ไปเปนเวลา 1 ปแลว ควรสงคนคลงกรมสรรพาวธ เพอเจาหนาทจะไดพจารณาจดการตรวจสอบทดลองรายการตาง ๆ ตามกาหนดตอไป

ขอ 4. การเกบระวงรกษาทนระเบดในเรอ นอกจากใหปฏบตตามขอความดงกลาวแลวขางตน ใหปฏบตตามวธการเกบ ระวงรกษาทนระเบดในคลงบนบกโดยอนโลมอกดวย

มาตรา 99

ขอปฏบตเมอมทนระเบดประจาการอยในเรอ เรอใดเมอมทนระเบดประจาการอยในเรอ ใหปฏบตดงน ขอ 1. ใหกาหนดเขตการใชไฟ การสบบหร ฯลฯ ใหหางจากบรเวณเกบทนระเบดจนพนเขต

อนตราย ขอ 2. หามลาเลยงเชอเพลงชนดไวไฟ หรอลาเลยงวตถระเบดทอาจเกดอนตรายไดงาย เวนแต

ในกรณทจาเปนยง ขอ 3. หามทาการกวาดทนระเบด

ขอ 4. หามนาสงของเครองใชอน ๆ นอกจากสาหรบใชในกจการทนระเบดโดยเฉพาะ ไปเกบไวในระวางทนระเบด เมอมทนระเบดเกบอย

ขอ 5. ไมควรใหมการเคาะสนมดวยวธใด ๆ ในระวางทนระเบด หรอในบรเวณททนระเบดเกบอย ถาจาเปนใหใชวธขดดวยเหลกขด ทงนเพอปองกนอนตรายอนเกดจากความประมาทเลนเลอของผปฏบตงาน

ขอ 6. หามทาการเชอมหรอประสานดวยวธการใด ๆ ในบรเวณทมทนระเบดเกบอย

44

มาตรา 100 ขอปฏบตเมอมทนระเบดประจาการเตรยมพรอมอยในเรอ

เรอใดทมทนระเบดประจาการเตรยมพรอมอยในเรอ หรอในขณะทาการลาเลยงทนระเบดประเภทนใหแกกนอย ใหปฏบตดงน

ขอ 1. ใหอธบายใหทหารทราบถงลกษณะอาการ และเหตททาใหเกดการระเบดขนได ขอ 2. ใหปดหองวทย ใสกญแจ และเอาสายอากาศลงมวนเกบไวเสย งดการใชวทยจนกวาจะไดทงทนระเบดนนเสรจแลว และออกพนจากสนามทนระเบดไกลพอสมควร หรอถาเปนเวลาลาเลยงใหแกกนอย กตองใหเสรจการลาเลยง ทงเรอทไดรบทนระเบดนนไดออกไปพนแลวเปนระยะอยางนอยไมตากวา 400 เมตร

ขอ 3. หามเขาใกลสถานวทยทกาลงทางานในระยะตากวา 400 เมตร ขอ 4. ถาไมจาเปน ไมควรเขาไปรวมการทอดสมอใกล ๆ กบเรออน ๆ

ขอ 5. ไมควรทาการลาเลยง หรอขนยายสรรพวตถใหญ ๆ หนก ๆ ผานเขาไปในบรเวณททนระเบดประเภทนวางอย

ขอ 6. ในการลาเลยง หรอเขนทนระเบดไปมาตามราง ตองระมดระวงและทางานดวยความรอบคอบ สวนใดของทนระเบดทหามจบตองแลว ตองปฏบตโดยเครงครด

ขอ 7. ตองจดยามพเศษเพอคอยดแลทนระเบด และคอยหามผคนเขาไปพลกพลานในบรเวณทมทนระเบดวางอย

ขอ 8. ถายงไมไดทงทนระเบดนนอกนาน เวลากลางวนหากแดดรอนจด สาหรบเรอดาดฟาเปดใหกางเพดาน หรอใชคลมทนระเบดไวเสยกอน และควรใหมนารอไวดวย แตตองระวงอยาใหเปยกโชกถงกบความชนเขาไปภายในทนระเบดได หรอทาใหสงทเปยกนาไมไดของสวนประกอบของตวทนระเบดเปยกเปนอนขาด เวลาฝนตกหรอทะเลมคลนลมจด ตองจดการคลมทนระเบดไวใหมดชด และยดทนระเบดไวใหมนคง ระวงอยาใหตกนา หรอเกดอบตเหตลมลงเปนอนขาด เพราะจะทาใหเกดอนตราย ฉะนนการจดทนระเบดใหอยในลกษณะพรอมทจะทงเชนน จงใหจดทาในโอกาสทเรอเขาใกลตาบลทจะทง ไมควรจะทาไวกอนแตเนน ๆ

มาตรา 101

ขอปฏบตเมอลาเลยงทนระเบด เรอใด ๆ กอนทาการลาเลยงทนระเบด ทงเรอจายและเรอรบ ใหเตรยมการเสยกอน ดงน 1.) เรอจาย ใหเตรยมทนระเบดเทาจานวนทตองจายไวใหครบถวน แลวตรวจตราเครองลาเลยง

ทกอยางใหเรยบรอย 2.) เรอรบ ตองจดเตรยมเครองมอเครองใชในการรบทนระเบด ตลอดจนทเกบทนระเบดให

เรยบรอย อยาใหมสงกดขวางตอการปฏบตงานได

45

3.) เจาหนาทตาง ๆ ทงในเรอจาย และเรอรบ ควรจดใหพรอมตามหนาทและใหปฏบตงานดวยความรอบคอบ ไมประมาทเลนเลอ

มาตรา 102

การเกบระวงรกษาลกระเบดลกในคลงบนบก ขอ 1. การเกบลกระเบดลกภายในคลงบนบก ใหวางตง และตองมไมกระดานรองไวทกลก เพอ

กนความชนซงจะทาใหสวนตาง ๆ ทตดอยกบพนคลงนน เปนสนม ขอ 2. สนมเปนอนตรายตออาวธชนดนมาก ตองระวงทก ๆ สงอยาใหเกดสนมได โดยเฉพาะ

อยางยง ทชองสวมโก และชองสวมดนห ตองมฝาปดไวเสมอ ขอ 3. วงแหวนตาง ๆ และแผนนาซงมใชอยในลกระเบดลกทว ๆ ไปนน เปนสงสาคญยงใน

บรรดาสวนประกอบของลกระเบดลก จะตองระมดระวงใหเปนไปดวยดเทาทจะทาได เพราะถาของจาพวกนเสยแลว จะทาใหลกระเบดลกทยงหรอทงไปนนดานได

ขอ 4. ในการเกบระวงรกษาลกระเบดลกในคลงบนบก นอกจากจะตองปฏบตดงกลาวแลวขางตน ใหมการปฏบตเปนประจา ดงตอไปน

1.) ทกวน ตวลกระเบดลก ใหปดผง เชดฝนละออง ขดสนม แตมส และตรวจความเรยบรอยสวนภายนอก

ทว ๆ ไป 2.) ทกสปดาห

ตวลกระเบดลก ใหหนดานอบออกสดานโปรงบางตามสมควร 3.) ทกเดอน ตวลกระเบดลก ใหตรวจความสะอาดเรยบรอยภายในชองสวมเครองโก หรอซองใน หาก

ปรากฏวานามนวานชททาไว กะเทาะหรอเปนสนม ใหทาความสะอาดทนท 4.) ทก 3 เดอน ก.) ใหทาความสะอาดทว ๆ ไป และตรวจฝาปดชองบรรจดนระเบด ข.) ใหตรวจความเรยบรอยตวโก และสวนประกอบตาง ๆ 5.) ทกป ทกอยางทเกยวกบลกระเบดลก ใหตรวจความเรยบรอย และทาความสะอาด เฉพาะโกถาจาเปน

ใหตรวจสอบทดลองอาการ และดความเรยบรอยของสวนประกอบตาง ๆ ใหทวถงกน มาตรา 103

การเกบรกษาลกระเบดลกในเรอ ขอ 1. ลกระเบดลกทเรอไดรบไป ตามปกตใหเกบไวในคลงเสมอ เวนแตในกรณจาเปน ให

บรรจไวในเครองบรรจ หรอในราง หรอแทนปลอย ซงอยบนดาดฟาเรอเตมอตราได

46

ขอ 2. ลกระเบดลกทอยตามทตาง ๆ บนดาดฟาเรอ อยาปลอยใหตากแดดตากฝน ใหใชผาคลม หรอกาบงเสย บรรดาลกระเบดลกประจาการซงอยบนดาดฟาเรอ หากเปยกนาเพราะฝนตกหนกกด หรอคลนซดเปยกอยเปนเวลานาน ๆ กด เมอฝนหาย หรอคลนลมสงบแลว ใหรบตรวจ และทาความสะอาดเสยโดยเรว ถาจาเปนใหถอดเครองโกและดนหออกตรวจเสยดวย

ขอ 3. การเกบลกระเบดลกประจาการเตรยมไวบนดาดฟาเรอ ตองเปนทปลอดภยจากอานาจผลกดนของอากาศธาต อนเกดจากการยงปนใหญกระบอกทอยใกลทสดในทนน ๆ ของเรอตามทกาหนดไวในสมดคมอ และคาแนะนาของลกระเบดลกประเภทหนง ๆ

ขอ 4. เรอทมลกระเบดลกประจาการเตรยมพรอม บรรจอยททอยง และทเครองทง เวลาแลนกลบเขาสทาเรอสถาน หรอเดนในขบวนเรยงตามกน ใหตรวจเครองยดลกระเบดลกใหแนนและมนคง

ขอ 5. ใหปฏบตตามขอความในมาตรา 102 ซงกลาวไวสาหรบการเกบระวงรกษาในคลงบนบกโดยอนโลม และใหมการปฏบตเปนประจา ดงน

1.) ทกสปดาห ซองดนหทบรรจไวในลกเตรยมพรอม ใหทดลองอาการเคลอนตวภายในชองดนหตามสมควร 2.) ทก 3 เดอน โกทบรรจไวในลกเตรยมพรอม ใหถอดออกตรวจทาความสะอาดเรยบรอย เสรจแลวบรรจเขา

ทตามเดม 3.) ทก 3 เดอน ก.) ซองดนห ใหถอดออกทาความสะอาด ชโลมนามนบาง ๆ และตรวจทดลองแหวนยาง ข.) โก ใหตรวจความเรยบรอย ทดลองอาการของการกระทางานตามหนาทและทดลองลกษณะ

นรภย ค.) เครองวดกาลงดน ใหตรวจสอบทดลองกบเครองมาตรฐาน 4.) ทก 6 เดอน โก ใหตรวจความผนกนา ทดลองอาการของเขมแทงชนวน ทดลองอาการทางานตามหนาท

และทดลองลกษณะนรภย 5.) ทกป ก.) ตวลกระเบดลกและดนห สงกลบคลงบก ข.) โก ใหปฏบตเชนเดยวกบใน 4.)

มาตรา 104 การเกบระวงรกษาเครองยงเครองทงในคลงบนบก

การเกบระวงรกษาเครองยงและเครองทงลกระเบดลกในคลงบนบก ใหปฏบตดงน ขอ 1. สาหรบเครองยงลกระเบดลก ซงมลกษณะคลายคลงกบปนใหญ การเกบในคลง ใหเกบ

ดงเกบปนใหญ สวนเครองทงลกระเบดลกนน กใหเกบดงเครองยงโดยอนโลม และอาจจะวางซอนทบกนได แตตองใหโปรงและสะดวกแกเจาหนาทจะเขาไปตรวจทาความสะอาดไดโดยทวถงกน

47

ขอ 2. การระวงรกษา ใหมการปฏบตเปนประจา ดงน 1.) ทกวน ปดผง เชดฝนละออง ขดสนม แตมส และชโลมนามน 2.) ทกสปดาห ก.) เครองยง ใหตรวจความสะอาดเรยบรอยของถาดรองลกระเบดลก และเครองประกอบ ข.) เครองทง ใหตรวจความสะอาดเรยบรอยของเครองกลไกปลอยลกระเบดลก 3.) ทกเดอน ใหตรวจความเรยบรอยของเครองมอ เครองอะไหล และสวนประกอบทแยกเกบไวตางหาก 4.) ทก 6 เดอน ตรวจความสะอาดเครองปลอยลกระเบดลกดวยกาลงนาทกสวน 5.) ทกป ทาการชาระใหญทงเครองยง และเครองทงลกระเบดลก ในลากลองทอยง และทอดนขบ ให

ทาไขไวหนา ๆ ปดจกปากทอยงไว สวนเครองลกเลอนของทอดนขบ ใหใชผาคลมไว

มาตรา 105 การเกบรกษาเครองยง เครองทงลกระเบดลกในเรอ ขอ 1. การเกบรกษาเครองยง เครองทงลกระเบดลกในเรอ ใหมการปฏบตเปนประจา ดงน 1.) ทกวน

ก.) เครองยง ใหตรวจชองระบายนากนทอทดลองเครองกาลงนา และตรวจนามนในถงนามน ข.) เครองทง ใหทดลองอาการของเครองปลอยลกระเบดลก ค.) ทงเครองยงและเครองทง เมอตรวจทดลองสงตาง ๆ เสรจแลว ใหทาความสะอาดทว ๆ ไป

ตามสมควร ง.) การปด เปดผาคลม ใหปฏบตตามวธการของทอตอรปโดในเรอ โดยอนโลม

2.) ทกสปดาห ก.) เครองยง ใหตรวจอาการของลกเลอน ข.) เครองทง ใหตรวจทาความสะอาดทว ๆ ไป และหยอดนามนทเครองกลไกปลอย

ลกระเบดลก 3.) ทก 3 เดอน ก.) เครองยง ใหถอดเครองลกเลอนออกตรวจทาความสะอาด สอบระยะยน และกาลงกระแทก

ของเขมแทงชนวน ตรวจสลกยดแทนของทอสาหรบทอยงชนดถาดตดประจา ใหถอดถาดออกเพอทาความสะอาดเพลาและอน ๆ กบใหทาความสะอาดลกกลงรบลกระเบดลกของเครองบรรจลกระเบดลกอกดวย

ข.) เครองทง ใหตรวจสอบขนาดโตภายในของราง หรอขนาดโตภายในของแทนปลอย

48

4.) ทกป ก.) เครองบรรจ ใหตรวจสอบและทดลองเครองบรรจโดยทว ๆ ไป ข.) เครองยงทยงไปแลว 50 นด ใหตรวจทอยง ทอดนขบ และเครองลกเลอน ค.) เครองทง ใหทดลองความมนคงของรางทงลกระเบดลก ทดลองหลกเดวด และเครองยกลก

ระเบดลก ถอดเครองปลอยออกตรวจปรบและทดลอง ขอ 2. เครองยงและเครองทงลกระเบดลกซงตดตงอยในเรอ เครองชนดใด ควรจะมผาคลม

หรอไมนน ใหพจารณาตามลกษณะของเครอง แตละชนดประกอบกบสถานท ๆ ตดตงเครองนน ๆ ดวย

มาตรา 106 การเกบระวงรกษาอาวธประเภทเฮจฮอกในคลงบนบก

การเกบระวงรกษาอาวธประเภทเฮจฮอกในคลงบนบก ใหปฏบตดงน ขอ 1. สาหรบลกหดซงไมมดนระเบด คงใหเกบรกษาไวเชนเดยวกนกบลกจรงทกประการ เวน

แตใหแยกเกบไวตางหากจากกลมลกจรง เพอสะดวกแกการใช และดแลรกษา ขอ 2. เพอสะดวกแกเจาหนาทในการเกบรกษา ใหทาเครองหมายไวทหบบรรจดงน

1.) หบลกจรง ภายนอกหบตอนหวและทายใหคาดสแดงเปนแถบขนาดกวาง 2.5 ซ.ม. แหงละ 1 แถบ

2.) หบลกหด ทาเหมอนกนกบใน 1. แตเปนแถบสเหลอง ขอ 3. นอกจากตองปฏบตตามขอความดงกลาวแลวขางตน ใหมการปฏบตเปนประจาดงน

1.) ทกวน ใหตรวจทาความสะอาด ปดผง เชดฝนละอองทว ๆ ไป 2.) ทก 3 เดอน ก.) ใหตรวจทาความสะอาดเรยบรอยลกเฮจฮอกทว ๆ ไป ข.) สบเปลยนตาแหนงทหบเกบลกเฮจฮอกตามสมควร คอเอาหบลาง ๆ ขนบนเสยบาง ขอ 4. สาหรบแทนยง ซงเกบอยในคลงบนบก การเกบระวงรกษาใหปฏบตอยางการเกบระวง

รกษาในเรอโดยอนโลม

มาตรา 107 การเกบระวงรกษาอาวธประเภทเฮจฮอกในเรอ

การเกบระวงรกษาอาวธประเภทเฮจฮอกในเรอใหปฏบตดงน ขอ 1. ลกเฮจฮอก ตามปกตใหเกบไวในคลงกระสน และทตเตรยมบนดาดฟา

ขอ 2. ทเกบไวทตเตรยมพรอม ตองครอบฝาครอบชนวนเสยกอน และการวางในตนน ใหเอาทางหวออกเสมอ

49

ขอ 3. ลกเฮจฮอกทบรรจอยในแทนยง ปรากฏวาถาบรรจไวเปนเวลานานถง 2 เดอน เวลายงอาจจะมดานบาง ฉะนนถาจาเปนตองบรรจไว เชนในยามสงคราม เปนตน เมอถง 2 เดอน ควรยงเสยเลย ทงนเพอเปนการตรวจสอบผลตาง ๆ ไปในตวดวย

ขอ 4. การเกบลกเฮจฮอกไวบนดาดฟาเรอ ตองเปนทปลอดภยจากอานาจผลกดนของอากาศธาต อนเกดจากการยงปนใหญกระบอกทใกลทสดในทนน ๆ ของเรอ ในระยะปลอดภยตามทปรากฏในสมดคมอ และคาแนะนาของอาวธชนดน

ขอ 5. นอกจากจะตองปฏบตตามขอความดงกลาวแลวขางตน ใหมการปฏบตเปนประจาดงน 1.) ทกวน ก.) ตเตรยมพรอม ใหตรวจความเรยบรอย คนบงคบฝาตและทบานพบ โดยมนามนไลลนอย

เสมอ ข.) ลกเฮจฮอก ใหหมนลกทบรรจอยในแทนยงไปเทา ๆ กนทกลก ค.) แทนยง ใหทดลองหน เตมจาระบตรงสวนทเคลอนไหว เสยดสกนทกแหง ง.) เครองควบคมการยง ใหตรวจความชนกบตรวจสอบเครองสงตาง ๆ จ.) เครองไฟยง ถามลกบรรจอย ใหทดลองวงจรไฟยงผานชนวนไฟฟา นดดนขบลกทบรรจอย

ถาเรอจอดอยในทาเรอ หรอฐานทพ หามทดลองวธน 2.) ทกสปดาห ก.) ลกเฮจฮอก ใหตรวจความเรยบรอยของชนวนทประกอบอยกบลกในตเตรยมพรอม ข.) แทนยงใหทาความสะอาดหลงยง และทานามนกนสนม (ถามลกเฮจฮอกบรรจอยใหถอด

ออกเสยกอน) ค.) เครองควบคมการยง ใหตรวจสอบเครองตอบคาสง ง.) เครองไฟยง ใหทดลองชนวนไฟฟาของหลกยง ไลนามน ใสจาระบตามทตาง ๆ 3.) ทกเดอน เครองควบคมการยง ใหเตมนามนท ๆ หยาดนามน หยอดนามนทเครองไยโร ทาความสะอาด

และเตมนามนเครองหมนไยโร ทาความสะอาดและเตมนามนเครองหมนไยโร และเครองตอบคาสง ถาจาเปนใหทาความสะอาดเครองสงตาง ๆ ดวย

4.) ทก 3 เดอน หรอเวลาถกคลนลมจด และหบตอไฟ หรอทตอไฟถกรบกวน ใหตรวจวงจรไฟฟาทกแหงทว ๆ ไปดวยไฟกาลงและเปลยนยางอดตามทตาง ๆ เสยใหม 5.) ทก 6 เดอน

ก.) แทนยง ใหหยอดจาระบทเครองหน และตรวจสอบเครองสงกบเครองรบตาง ๆ ข.) เครองควบคมการยง ใหทาความสะอาดและตรวจสอบบรรดาสวนประกอบตาง ๆ 6.) ทกป แทนยง ใหปรบเครองตาง ๆ และทดลองยงจรง เพอตรวจสอบผลตาง ๆ (วธทดลอง ใหปฏบต

ตามคาแนะนาในสมดคมอเครองเฮจฮอก)

50

7.) ในโอกาสเรอกลบเขาสทาในยามสงคราม ก.) แทนยง ทาความสะอาดหลกยง ทานามนวานชกนสนม และไลนามนทงสวนภายนอก

และภายใน ข.) เครองไฟยง ใหทดลองฉนวนไฟฟาของหลกยง และทดลองวงจรไฟยงดวยหลอดไฟ

มาตรา 108

การเกบระวงรกษาเครองอปกรณการทนระเบด ขอ 1. เครองอปกรณการทนระเบด และเครองมอเครองใชตาง ๆ ในการทนระเบด นอกจากท

ตดตงหรอเกบไวทเรอตามความจาเปนแลว ใหเกบในคลงบนบกโดยใหแยกเกบไวเปนพวก ๆ เพอสะดวกในการบจาย และตรวจตรา

ขอ 2. การระวงรกษาสงตาง ๆ เหลานนใหเปนไปตามสมดคมอ และคาแนะนาในการเกบระวงรกษาโดยเฉพาะของแตละชนด

หมวดท 16 การเกบระวงรกษาวตถระเบดและวตถเคมสงคราม

มาตรา 109 วเคราะหศพท "วตถระเบด" หมายถง วตถแขงหรอเหลว ซงเมอไดรบพลงงานพอเหมาะ จะเกดสลายตว

อยางรวดเรวเปนอากาศธาต หรอเปนอากาศธาตกบของแขงพรอมดวยความรอนสง "วตถเคมสงคราม" หมายถง วตถเคมทใชเปนอาวธ เชน ไอพษชนดตาง ๆ เปนตน และหมาย

รวมถง ยทโธปกรณบางอยางซงประกอบดวยวตถเคม เชน หมอกเทยม พล สญญาณ ไฟโฮลม เครองปองกนไอพษ เปนตน

มาตรา 110 ผควบคมงาน เพอความปลอดภยในการปฏบตเกยวกบวตถระเบดและวตถเคมสงคราม จะตองมผควบคมงาน

อยเสมอ ซงเปนเจาหนาทโดยเฉพาะ และควรมยศไมตากวาพนจา เจาหนาทเหลานตองทราบระเบยบขอบงคบ และวธการในการปฏบตตอวตถเคมสงครามนน ๆ เปนอยางด และนอกจากจะมหนาทควบคมงานแลว จะตองตกเตอน แนะนาสงสอนผอยในบงคบบญชา และผททางานรวมอยดวย

มาตรา 111

การแยกเกบเปนประเภท ขอ 1. วตถระเบดและวตถเคมสงครามชนดตาง ๆ มอนตรายแตกตางกน จงจาเปนตองแยกเกบ

ไวเปนประเภท ๆ แตถาหากคลงมจากด บางประเภทอาจจะเกบรวมอยในคลงเดยวกนกได แตตองมฝา

51

ผนงในคลงแบงแยกประเภทไว สวนการแบงประเภททจะตองแยกกน และทอาจเกบรวมกนไดเมอจาเปน ใหปฏบตตามทกาหนดไวในสมดคมอวาดวยการเกบรกษาวตถระเบดและวตถเคมสงคราม

ขอ 2. หามเกบวตถอน ๆ รวมกบวตถระเบดและวตถเคมสงครามเปนอนขาด เวนแตไดรบอนญาตเปนพเศษจากเจาหนาทโดยเฉพาะ

มาตรา 112

ภาชนะบรรจ ขอ 1. วตถระเบดและวตถเคมสงคราม ตองเกบไวในภาชนะทมนคง เชนหบไมทแหงและควรเปนภาชนะทแนนหนา ภายในจะกรสงกะสหรอไม ยอมแลวแตชนดของวตถ และควรเปนภาชนะทผนกอากาศ ถาเปนหบหรอถงจะตองตตราอยเสมอ ถามกญแจ กตองใสไว

ขอ 2. วตถซงบรรจอยในหบหรอถง จะตองมปายแสดงรายการของวตถนน เชน ชนด ขนาด นาหนก วนทบรรจ และชอผบรรจ รายการเหลานจะตองตรวจแกไขใหถกตองอยเสมอ ถาเปนวตถเคมสงครามบรรจอยในขวด จะตองทาสขวดแสดงชนดวตถทบรรจไวในขวด กรมสรรพาวธทหารเรอมหนาทจายปาย และทาสขวดตามแบบทกาหนดไวในสมดคมอวาดวย การเกบรกษาวตถระเบดและวตถเคมสงคราม

มาตรา 113

การวางภาชนะภายในคลง การวางภาชนะทบรรจวตถระเบดหรอวตถเคมสงครามภายในคลง จะตองปฏบตดงตอไปน 1.) หามวางภาชนะซอนกนเกนจานวนทกาหนดไว และถามเนนดนรอบคลง ความสงของชนท

วางภาชนะจะตองไมเกนความสงของเนนดนนน 2.) ตองวางไวเปนกอง ๆ โดยเวนระยะระหวางกอง เพอใหอากาศถายเท และสะดวกในการด

ตราทผนกภาชนะและปายดวย กองเหลานจะตองแยกกนเปนสวน ๆ แลวแตชนดของวตถอกดวย 3.) ภาชนะนน จะตองวางบนมาไมรองอกชนหนง จะตองมวธปองกนไมใหปลวกขน เชน ขา

มาอยในถาดทใสปนขาว หรอพนดวยผาชบนามนดน เปนตน

มาตรา 114 การระมดระวงทวไป ขอ 1. เมอปฏบตงานกบภาชนะทมวตถระเบด หรอวตถเคมสงครามอย ตองระมดระวงไมให

ภาชนะนนถกกระทบกระเทอน เชน โยน ลาก เปนตน เมอจาเปนตองพกไวขางนอกชวคราว จะตองวางไวในรมมผาคลม และตองจดยามเฝาอยเสมอ

ขอ 2. เมอจะใชเครองยกเพอโยกยายวตถระเบดหรอวตถเคมสงคราม จะตองตรวจวา เครองยกนนอยในสภาพเรยบรอยทกสวน กอนปฏบตงานเสมอ รถทจะใชในการลาเลยงจะตองทาการตรวจเชนเดยวกนดวย

52

ขอ 3. หามสบบหรหรอมเชอเพลง เปลวไฟอยใกลบรเวณวตถระเบดและวตถเคมสงครามเปนอนขาด

ขอ 4. ตองรกษาความสะอาดภายในคลงอยเสมอ เมอใชผาชารดทาความสะอาด ผาชารดทเปอนนามนตองนาไปทงนอกคลงทกคราวเมอเสรจเรยบรอยแลว การเขาไปในคลงจะตองสวมรองเทาทจดไวโดยเฉพาะ และหามนาเครองกาเนดไฟ เชนไมขดไฟ หนเหลกไฟ เปนตน เขาไปในคลงดวย

ขอ 5. เมอปฏบตงานกบวตถระเบดหรอวตถเคมสงคราม เชน ถอดประกอบหรอถายหบหอ หามทาในคลงเกบวตถระเบดหรอวตถเคมสงคราม จะตองแยกไปทาในสถานท ๆ จดไวโดยเฉพาะ และเครองมอทจะใชนนตองทาดวยโลหะทไมเกดประกายไฟ

มาตรา 115

การระมดระวงพเศษ ขอ 1. สาหรบดนควนนอย ดนสาลแหง ดนไดนาไมต เยลคไนท และบลาสตงเยลาตน จะตองมความระมดระวงเปนพเศษ ดงตอไปน

1.) ตองมของตวอยางทเกบไวในคลงนนบรรจใสขวดแกวสนาตาล พรอมกบกระดาษลตมสสนาเงน 1 แผน ขวดแกวตวอยางเหลาน จะตองปดฉลากแสดงชนดของวตถระเบดนน ๆ และตองวางไวบนชนททาไวในคลงใหเหนไดงาย จะตองมการตรวจตวอยางดนในขวดนเสมอวา เปลยนคณสมบตภายนอกเพยงใด เชน การเปลยนส มกลน แกส หรอกระดาษลตมสเปลยนส เปนตน ถาปรากฏวามการเปลยนแปลงดงกลาวแลว จะตองรบรายงานใหเจาหนาทกรมสรรพาวธทหารเรอทราบเพอจดการตอไป

2.) ไมวาจะบรรจในภาชนะอยางใด จะตองมการระบายแกสออกอยางนอย 6 เดอนตอครง ทงนเวนไวแตดนทบรรจในลองแลว

3.) เนองดวยดนระเบดประเภทน เมอไดรบความรอนสงเปนเวลาตดตอกน หรอความรอนสง ๆ ตา ๆ เปนระยะ อาจเสอมคณสมบตจนตดไฟขนเองได ฉะนนเมออณหภมภายในคลงขนสงกวา 40 ดกรเซนตเกรด จะตองรบระบายอากาศ เพอลดความรอน แตถาโดยเหตการณใด ๆ ไมสามารถจะลดความรอนตากวาเกณฑนได จะตองรบรายงานใหกรมสรรพาวธทหารเรอทราบเพอพจารณาโยกยายเกบวตถระเบดนไปทอน

4.) ดนระเบดประเภทน บางชนดเมอไดรบความชนเกนควร จะทาให ไนโตรกลเซอรนทประกอบอยดวย แยกออกเปนเหงอผวดน เมออยในลกษณะเชนนอาจจะเกดการระเบดขนเมอถกกระทบกระแทกเสยดสได ฉะนนจะตองระมดระวงไมใหความชนในหองเกนเกณฑทกาหนด โดยทาการระบายอากาศใหเปนไปตามวธการ

เมอดนระเบดอยในลกษณะดงกลาวน หามทาการตาง ๆ ซงเกยวกบการถายบรรจเปนอนขาดและรบรายงานใหเจาหนาทกรมสรรพาวธทหารเรอทราบเพอจดการตอไป

ขอ 2. สาหรบดนสาลเปยก จะตองมการระมดระวงเปนพเศษดงน

53

1.) ไมวาจะอยในภาชนะอยางใด จะตองรกษาจานวนเรอนรอยของนาใหไดไมนอยกวา 20 อยเสมอ โดยใหนาสะอาด ปราศจากกรด เวนแตกรดทจะใชในการทาลายราเทานน เชน กรด คารบอลก เตมใหไดนาหนกถกตอง

2.) จะตองตรวจเสมอวา ดนระเบดไมเกดราขน ขอ 3. ดนโนวทและกรดพครกซงบรรจในอาวธแลว เชน หวรบตอรปโด ทนระเบด เปนตน ดน

ระเบดเหลาน เมอสมผสกบโลหะบางชนด เชน เหลกหรอตะกว อาจเกดเกลอขนได ซงไวตอการกระทบกระแทก เสยดส ระเบดไดงาย จงตองหมนตรวจวตถเคลอบภายในอาวธเหลานวาอยในสภาพเรยบรอยหรอไม อยางนอย 3 ป ตอครง หรออาจจะถขนตามความจาเปน การถอดวตถระเบดเพอตรวจวตถเคลอบภายในอาวธนน หามทาในเรอ

ขอ 4. สาหรบดนไตรไนโตรโทลอน จะตองตรวจเสมอวาไมมของเหลวเยมออก ของเหลวนเปนวตถทไวตอการเสยดส ระเบดไดงาย

ขอ 5. ดนคารลท ดนดา และดนแอมมาทอล เปนวตถระเบดซงเมอเปยกนา หรอถกความชนเกนควรจะเสอมคณสมบต โดยสวนประกอบอยางจะแยกตวออก จงตองระมดระวงไมใหสถานทเกบวตถระเบดเหลานชนเกนควร โดยทาการระบายอากาศใหถกตองตามวธการ

ขอ 6. ถาปรากฏวา วตถระเบดไดถกของสกปรกอน เชน เปยกนาเคม หรอปนกบวตถระเบดคนละชนด เชน ชนดควนนอย เปอนดนดาซงรวออกจากถงนดดนห เปนตน จะตองรายงานใหเจาหนาททราบ เพอจดการตอไป

ขอ 7. สรรพาวธซงประกอบดวยวตถเคมบางชนด เชน ฟอสฟอรส อาจลกเปนไฟเองไดเมอถกอากาศ ฉะนนจงตองระมดระวง แยกเกบวตถชนดนไวตางหาก และหมนตรวจบอย ๆ ถาปรากฏวารวโดยมควนขน หรอเหตอน ๆ ผดปกต จะตองรบจดการปองกนอนตราย และถาปองกนไมไดจะตองรบทาลายทนท เวนแตหมอกควนชนดเหลวบางอยาง ซงบรรจไวในขวดหรอถง ถาปรากฏวามควนโดยการรว จงตองจดการอดชองทรวนนทนท

ขอ 8. ไฟโฮลม ซงบรรจวตถเคมทตดไฟเองไดเมอถกนา จะตองตรวจหบหอทบรรจไวเสมอ ถาปรากฏวารวโดยมกลนแรง หรอควนและเปลวไฟ จะตองรบจดการปองกนอนตราย หรอทาลายเสยทนท สาหรบไฟโฮลมทใชในหวรบตอรปโด ใหปฏบตดงน

1.) ไฟโฮลม สาหรบตอรปโดทใชยงจากทอเหนอระดบนา หามเกบใตดาดฟา 2.) ไฟโฮลม สาหรบตอรปโดใชยงจากทอใตระดบนา หามนาไฟโฮลมลงไปกอนทจะทาการยง 3.) สาหรบเรอดานา หามนาไฟโฮลมไปดวย เวนแตจะมการทดลองยงในไมชาเทานน ไฟโฮลม

สาหรบเรอดานานนจะตองเกบไวทเรอพเลยงหรอทฐานทพเรอดานา 4.) สถานทเกบไฟโฮลมทกชนด จะตองอยหางจากทเกบนามนเชอเพลงทกชนดไมนอยกวา

7 เมตร ขอ 9. เครองปองกนไอพษ จะตองมการเกบระวงรกษาดงน

54

1.) คลงทสาหรบเกบ จะตองเยนและมความชนนอย เวนแตสวนประกอบทเปนยางอาจเกบในสถานทชน ๆ ไดพอสมควร ภายในคลงจะตองจดใหมทแขวนหนากากตามแบบทกาหนดไวในสมดคมอวาดวย การเกบระวงรกษาวตถระเบดและวตถเคมสงคราม

2.) เพอรกษาหนากากใหนมอยเสมอ จะตองมการนวดเปนครงคราว และนอกนนจะตองทานามนรกษาหนงอยเสมอ เชน นามนวาสลน หรอนามนพเศษเฉพาะหนง ถาเปนหนากากทาดวยยาง ควรใชแปงผง หรอเฟรนชอลก เปนตน ทาไว

3.) การเกบเครองปองกนไอพษ จะตองถอดแวนกนมว แยกเกบไวในกลองผนกอากาศ และตองถอดหมอกรองออกจากหนากากแยกกนเกบไวตางหาก สวนหมอกรองนนจะตองใสฝาครอบใหมดชด ถากระดาษปดหมอกรองไดถกฉกออกแลว จะตองหากระดาษปดใหสนทไวชวคราว

มาตรา 116

การตรวจคณสมบต ขอ 1. เพอตรวจคณสมบตของวตถระเบดและวตถเคมสงครามวาอยในลกษณะใชราชการไดหรอไม จะตองมการตรวจคณสมบตเปนระยะเวลาดงตอไปน

ก.) วตถระเบดประเภท ดนควนนอย จะตองมการตรวจปละ 2 ครง ข.) ประเภท ดนดาและคารลท จะตองมการตรวจปละ 1 ครง ค.) ประเภท ดนระเบดอยางแรง เชน ท. เอน. ท. โนวท กรดพครก ใน 5 ปแรก ใหตรวจปละ 1

ครง และตอไปทก 5 ป ใหตรวจ 1 ครง ง.) ดนระเบดประเภท ไดนาไมต ใหทาการตรวจทก ๆ ป ปละ 2 ครง

สาหรบวตถเคมสงคราม จะตองตรวจคณสมบตตามทกาหนดไวในสมดคมอ วาดวยการเกบรกษาวตถระเบดและวตถเคมสงคราม

ขอ 2. ตวอยางวตถระเบดทจะสงไปใหตรวจคณสมบตนน จะตองใสไวในขวดสนาตาล มฉลากปดแสดงรายการละเอยดของวตถระเบดนน ๆ และในการบรรจตวอยางวตถระเบดนนจะตองสวมถงมอ หรอใชคมสะอาดคบ หามใชมอเปลาจบเปนอนขาด

ขอ 3. กรมสรรพาวธทหารเรอเปนเจาหนาทตรวจคณสมบตของวตถระเบดและวตถเคมสงครามและเปนผกาหนดวน เวลาทใหหนวยทมวตถระเบดและวตถเคมสงครามสงมาใหตรวจ เมอปรากฏจากผลการตรวจวา คณสมบตของวตถระเบดและวตถเคมสงครามนนเสอมลงจนถงการเกบจะเปนอนตราย ใหกรมสรรพาวธทหารเรอรายงานดวน เสนอกองทพเรอ เพอขออนมตทาลาย หรอโยกยายไปเกบไว ณ สถานทอน ถาเปนอนตรายทกระชนชดใหปฏบตการไดโดยทนท ในความรบผดชอบของกรมสรรพาวธทหารเรอ แลวรบเสนอเรองราวไปยงกองทพเรอเพอขออนมตตอไป

55

หมวดท 17 การเกบระวงรกษาเครองไฟฟาสรรพาวธ

มาตรา 117 ประเภทของเครองไฟฟาสรรพาวธ

"เครองไฟฟาสรรพาวธ" หมายถง บรรดาเครองไฟฟาซงใชงานเฉพาะการสรรพาวธหรอเกยวดวยเครองสรรพาวธ เชน ไฟฟาทใชในการปน การตอรปโด การทนระเบด การกวาดทนระเบด การดเกาสซง การโคมฉาย

เครองไฟฟาสรรพาวธแบงออกเปนสวนใหญ 2 ประเภท คอ ประเภทท 1 ไดแก สงททาหนาทในการไฟฟาโดยตรง เชน แบตเตอร เครองกาเนดไฟฟา

เครองยนตไฟฟา เปนตน ซงสงเหลานมไวใชเฉพาะทเกยวกบการสรรพาวธ ประเภทท 2 ไดแกสงททาหนาทในการไฟฟาเปนกาลงงาน คอเปนเครองประกอบอยกบ

สรรพาวธ อปกรณสรรพาวธ หรอยทโธปกรณ เชน ประกอบอยกบ เครองรบเครองสงคาสง ตคานวณ ศนยรวม เปนตน

บรรดาเครองไฟฟาดงกลาวน เปนหนาทของกองไฟฟากรมสรรพาวธทหารเรอเปนเจาหนาทในการควบคมดแล ตรวจสอบ ทดลองและซอมแซมดดแปลง แกไขโดยทานองเดยวกบเครองสรรพาวธอน ๆ และหนวยตาง ๆ ทมเครองไฟฟาสรรพาวธอยในครอบครอง จะตองปฏบตการเบก - จาย นาสง - รบ การรายงานการชารดเสยหาย ซอมแซมและอน ๆ เชนเดยวกบเครองสรรพาวธอน ๆ ดงกลาวในขอบงคบนทกประการ

มาตรา 118

การเกบระวงรกษาแบตเตอร ขอ 1. แบตเตอรทกชนดทใชในการไฟฟาสรรพาวธจะตองปฏบตการเกบระวงรกษาดงน

1.) จะตองเกบไวในทเยน พนแสงแดดสองถงโดยตรง ปราศจากความชน และจะตองใหอากาศถายเทไดสะดวกทงในเวลาเกบและในเวลาใชงาน

2.) ในการยกขน จะตองกระทาโดยความระมดระวง อยาใหกระทบกระแทก หรอทาใหนายาภายในหกหรอกระฉอกไดเปนอนขาด

3.) ในการทดลองวาจะมกาลงไฟหรอไมนน หามทดลองโดยนาสายมาแตะตองกนระหวางขวบวกและขวลบ หรอตอมาตรวดแอมแปรระหวางขวทงสองนนโดยตรง ใหใชวดดวยมาตรวดโวลทธรรมดา

4.) แบตเตอรทเตมดวยนากรด หรอนาดางกตาม ในเวลาวดไฟหามนาไฟทไมมเครองปองกน แมแตบหรทจดอยเขาไปใกลเปนอนขาด

5.) หามไมใหนาเครองมอหรอวตถอน ๆ ทเปนโลหะไปวางบนแบตเตอรเปนอนขาด เพราะจะเปนเหตใหไฟบรรจบวงจร และทาใหหมอเสยได

56

ขอ 2. แบตเตอรแหง ใหมวธปฏบตในการเกบระวงรกษาเปนพเศษดงน 1.) กอนทจะจายไปใชในราชการ ตองใหมกาลงไฟไมนอยกวา 1.4 โวลท 2.) แบตเตอรทไดจายไปใชราชการแลว เมอจะเกบของคงคลงตอไป จะตองมกาลงไฟฟาไม

นอยกวา 1.4 โวลท ขอ 3. แบตเตอรเปยก ใหมวธในการเกบระวงรกษาเปนพเศษดงน

1.) กอนทจะจายไปใชราชการ ตองใหมกาลงไฟฟาไมนอยกวา 1.4 โวลท และตองละลายเกลอแอมโมเนยคลอไรดกบนากลน โดยใชเกลอ 1 สวน นา 3 สวน จายไปดวย เพอเพมเตมลงในหมอกอนใช เพราะหมอชนดน จะตองเตมนายาลงในหมอใหมระดบสง 5/8 ของสวนสงของหมอ เมอกอนจะใชประมาณ 28 ชวโมง

2.) เมอเตมนาเกลอแอมโมเนยคลอไรดไปแลวประมาณ 7 วน นาเกลอจะแหงงวดลง ดงนนจงตองเตมใหมใหมระดบเทาเดมอยเสมอ

3.) แบตเตอรทไดจายไปใชราชการแลวนน จะเกบเปนของคงคลงตอไปจะตองมกาลงไฟฟาไมนอยกวา 1.4 โวลท

4.) กอนทจะเกบเขาคลง จะตองชาระใหสะอาดโดยเทนาเกลอออกใสไวในขวดสาหรบเกบทมจกอดสนท แลวชาระสงกะส และแทงถานใหสะอาดเรยบรอย

ขอ 4. แบตเตอรใชนากรด ใหมวธปฏบตเพมเตมดงน 1.) เมอจะจายไปใชราชการ ตองอดไฟใหถกตอง ตามคาแนะนาวธใช และวธอนไฟของ

แบตเตอรชนดนน ๆ 2.) ในเวลาใชการ จะตองไมใชหมด โดยปลอยกระแสไฟออกมากกวากระแสไฟฟาสงสดของ

แบตเตอร และเมอกาลงไฟฟาลดตาลงถง 1.8 โวลท ในขณะทใชการอยนน จะตองรบอดไฟภายใน 24 ชวโมง แตถามเหตขดของ จะอดไมไดตามกาหนดนจรง ๆ กตองพยายามกระทาในโอกาสแรกทจะ ทาได

3.) แบตเตอรไมไดหมดกาลงเลย หรอใชการเพยงเลกนอยเปนครงคราว จะตองอดไฟอยางนอยทสด เดอนละครง

4.) ถาหมอใบใดหมดกาลงลง จะเปนเพราะเหตใดกตาม ตองสงใหเจาหนาทตรวจทนท ขอ 5. แบตเตอรใชนาดาง ใหมวธปฏบตเพมเตมดงน

1.) ใหปฏบตเชนเดยวกบแบตเตอรชนดนายาเปนกรด แตเมอกาลงไฟฟาลดตาลงมาถง 1.1 โวลท ใหรบทาการอดใหม เวลาอดตองเปดจกเสมอ มฉะนนแกสทเกดขน จะขยายตวจนหมอชารด

2.) ระดบนา จะตองสงกวายอดของแผนไมนอยกวา 15 มม. ถานายาพรองไปโดยการระเหยของนา ตองเตมนากลนบางบางครงบางคราว และอยาเปดหมอทงไวนานเกนความจาเปน เพราะนายาน จะดดคารบอนไดออกไซดจากอากาศ และจะทาใหเสอมคณสมบต

3.) การเกบนน นอกจากจะปฏบตตามวธการดงกลาวแลว จะตองเกบใหพนจากท ๆ มไอกรดกามะถน หรอแกสโคลรนอกดวย

57

4.) ถาไมใชแบตเตอรนานถง 3 เดอนขนไป ควรปลดสะพานไฟออกเสย เพอปองกนกระแสไฟรว

5.) เนองดวยนายาเปนดางอยางแรง จงตองมกรดบอรกละลาย 3% ไวสาหรบใชเสมอ เมอดางนหกรดรางกาย หรอเสอผา จะไดรบทาลายอานาจดางเสยไดทนท

มาตรา 119

การเกบระวงรกษาเครองกาเนดไฟฟาและเครองยนตไฟฟา เครองกาเนดไฟฟาและเครองยนตไฟฟา ใหมการเกบระวงรกษา ดงตอไปน ขอ 1. หองเครองยนตไฟฟาและเครองกาเนดไฟฟา จะตองรกษาใหสะอาดอยเสมอ อยาใหม

ฝนผง นามนหรอจาระบเปรอะเปอนตามพนหอง และฝาหอง เฉพาะตวเครองไฟฟาถาม จะตองรบจดการเชดเสยใหสะอาดทนท

ขอ 2. ระวงอยาใหคอมมวเตเตอรเปนรอย ถาเกดเปนรอยขน ใหบดดวยผาทรายอยางละเอยด เสรจแลวขดใหเปนมน ทก ๆ สปดาหควรตรวจดแปรงวาขยบตวอยในซองแปรงเปนปกตหรอไม และใชลมเปาเขาไปตามซอกของขดลวดเพอไลผงและฝนออกใหหมด ตรวจดนามนในแบรงวามผงหรอสเปลยนแปลงไปจากของเดมมากหรอไม ถานามนมสดามาก กใหเปลยนเสยใหม

ขอ 3. ทก ๆ 4 เดอน ควรทาความสะอาดแบรงตาง ๆ เสยสกครงหนง แลวพจารณาการเปลยนนามนหลอลนเสยดวย ถาเปนแบรงลกปนควรทาความสะอาด แลวเปลยนจาระบ ทาความสะอาดสะพานไฟตาง ๆ แลวแตงใหมชองวางเทาเดม เสรจแลวตรวจรวลงดนของเครองไฟฟา และ แผงไกเรมเดน

ขอ 4. ทก ๆ 1 ป ใหตรวจความตานทานของฉนวนของเครองอปกรณไฟฟาทก ๆ อยาง แลวจดบนทกไว

มาตรา 120

การระวงรกษาโคมฉาย การระวงรกษาโคมฉาย ใหปฏบตดงตอไปน ขอ 1. ใหเปดผาคลมออกทาความสะอาดสปดาหละครง สาหรบโคมฉายซงตงอยในทแจง เมอ

ฝนหายแลว ใหเปดแลวใหเปดผาคลมออกแลวเชดใหแหง ขอ 2. การทาความสะอาด ตองทาทงภายนอก และภายในใหหมดสงสกปรก และอยาใหมสนม

โดยเฉพาะทคอมมวเตเตอร วงแหวนตวนาไฟฟา และแปรงนาไฟฟา ตองสะอาดจรง ๆ มฉะนนกระแสไฟฟาจะเดนไมสะดวก การปดฝนสาหรบสวนตาง ๆ ของภายใน ใหใชแปรงออน ๆ หรอผาออน ๆ เฉพาะอยางยง ภายหลงทมการจดถาน เพอใชหรอทดลองโคมฉาย มกจะมผงถานตดอยตามทตาง ๆ มาก

58

ขอ 3. ทกระจกโคง จะตองระมดระวง และทาความสะอาดโดยประณต การทาความสะอาด ใหเชดดวยผาออน ๆ ใชแปรงขดกระจก ทาแลวขดดวยแปรงแลวใชออน ๆ หรอหนงชามวเชดจากศนยกลางออกมาหาขอบนอก เมอกระจกเปอนนามน ใหลางดวยนามนเบนซน แปรงทใชขดกระจก หามนาไปใชในการอน ๆ การทาความสะอาดกระจกหนาโคมฉายกใหปฏบตอนโลมตามกระจกโคงเทาทจะทาได

ขอ 4. เพอใหสวนตาง ๆ เคลอนไหวไดโดยคลองแคลว ฉะนนตามสวนทเคลอนไหว เสยดสกน หรอขบกน จะตองไลดวยนามน และรนามนจะตองหยอดดวยนามนไลลนทเหมาะสม

ขอ 5. เวลาใชเครองบงคบ โดยฉาย หามหนหรอกระดกโคมฉายโดยแรง เพราะเนองจากการกระดกหรอกระแทก อาจทาใหเครองบงคบไฟฉายเกดขดของขนได

ขอ 6. ใหทาการทดลองอาการของเครองตาง ๆ ของโคมฉาย สปดาหละครง หรอในโอกาสทมการฝก และกอนทจะใชการ จะตองทดลองทก ๆ สวนใหเรยบรอยเสยกอน

ขอ 7. ถามความจาเปนทจะตองเปลยนแทงถานในโคมฉาย ซงไดใชมาเปนเวลานาน จะตองหนโคมฉายไปใหชองทจะทาการเปลยนถานอยใตลม เพอหลกเลยงมใหกระจก ซงไดถกอบใหรอนอยเปนเวลานานนน ลดความรอนลงโดยรวดเรวเกนไป จากกระแสลมและฝอยนาทะเล

ขอ 8. ในการยงปนขนาดใหญ เมอไมไดใชโคมฉาย จะตองหนโคมฉายไปในทางซงกาลงกระแทกของเสยง เนองจากการยงกระทบกระจกทางดานหลง

ขอ 9. สายเคเบลของโคมฉายบนบก ตองเกบไวในท ๆ เยน และไมมความชน โดยขดเขารน อยาใหมการหก หรอพบ หวตอบวก และหวตอลบตองรกษาใหสะดวก

ขอ 10 ใหทาการชาระใหญ และตรวจความเรยบรอยของโคมฉายทก ๆ 6 เดอน

มาตรา 121 การระวงรกษาเครองไฟฟาสรรพาวธประเภทท 2

การระวงรกษาเครองไฟฟาสรรพาวธประเภทท 2 ใหมการปฏบต ดงน ขอ 1. ใหทาการทดลองอยางนอยสปดาหละครง หรอในโอกาสทมการฝก เพอดความเรยบรอย

และกอนทจะทาการยงกตองทดลองดใหเรยบรอยเสยกอนทกคราวไป ขอ 2. เครองซงมฝาปดผนกอากาศ เชน ตามฝาหรอชองตาง ๆ ของตคานวณ หรอเครองรบและ

สงคาสงบางชนด ฯลฯ เปนตน ไมควรเปดออกในเมอไมมความจาเปน เวนแตจะเกดการขดของ หรอเหนวามความชนภายในนนมาก กใหเปดออกตรวจ หรอทาความสะอาดไดเฉพาะบางแหงทเหนสมควร หรอทสมดคมออนญาตใหทาได และไมควรเปดออกทาในเวลาทมอากาศชน หรอในตาบลทมฝนละอองมาก เมอเสรจธระแลวตองรบปดเสยโดยเรว

ขอ 3. ตองระวงรกษาความสะอาดโดยประณต เพราะถามความสกปรกแตเพยงเลกนอย ไฟฟากอาจไมเดน หรอเดนไมสะดวก เปนเหตใหเกดความคลาดเคลอนได โดยเฉพาะอยางยง ทสมผสของสะพานไฟ ใหระวงจงหนก

59

ขอ 4. ณ ทสมผสเพอกนกระแสไฟฟาผานไปไดเพยงเชดใหสะอาดอยางดเทานน ไมตองทานามน เพราะจะเปนการกนกระแสไฟฟามใหผานไปได

ขอ 5. ถาเหนวาสวนใดมประกายเกดขนผดปกต จะตองรบพจารณาหาเหตผลและแกไขเสย อยาปลอยใหเปนอยอยางนนตลอดไป เพราะจะทาใหเกดการไหมขนทตรงนน ซงจะเปนผลเสยหายแกเครอง และผลทไดจากอาการของเครอง จะไมถกตองแนนอน

ขอ 6. นอกจากการปฏบตดงกลาวน ใหมการปฏบตในการระวงรกษาตามสมดคมอ และคาแนะนาของเครองชนดหนง ๆ อกดวย

(ลงชอ) พลเรอโท สนธ กมลนาวน

ผบญชาการทหารเรอ ทวาการกองทพเรอ

๑ ม.ค.๙๓