สรรนิพนธ์พุทธทาส ว่าด้วย : สตรี ...สตร...

144
สรรนิพนธ์พุทธทาส ว่าด้วย : สตรี ในฐานะมารดาของโลก

Upload: others

Post on 25-Apr-2020

4 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: สรรนิพนธ์พุทธทาส ว่าด้วย : สตรี ...สตร ในฐานะมารดาของโลก | 3 ชาย - หญ ง น

สรรนพนธพทธทาส วาดวย : สตร ในฐานะมารดาของโลก

Page 2: สรรนิพนธ์พุทธทาส ว่าด้วย : สตรี ...สตร ในฐานะมารดาของโลก | 3 ชาย - หญ ง น

สรรนพนธพทธทาส วาดวย : สตร ในฐานะมารดาของโลกพทธทาสภกข

ผแตง : พทธทาสภกขผเรยบเรยง : กววงคพมพครงแรก : 

ราคา บาท

ขอมลทางบรรณานกรม :

ศลปกรรม/รปเลม : วทญญ พรอมราพสจนอกษร : มลนธเมตตาธรรมรกษดำเนนการโดย : กลมพทธทาสศกษา มลนธเมตตาธรรมรกษ42/370 ถ.พระราม2 ซ.38  แขวงบางมด เขตจอมทอง กรงเทพฯ [email protected], http://www.metta.or.th

จดพมพโดย : 

จดจำหนายโดย :

Page 3: สรรนิพนธ์พุทธทาส ว่าด้วย : สตรี ...สตร ในฐานะมารดาของโลก | 3 ชาย - หญ ง น

สารบญ: ชาย - หญง

สตร  7

อปาทาน วา เปน หญง เปน ชาย  13

ภรรยาคออะไร  16

มนในความเปนมารดา  19

: โสเภณทางวญญาณ

โลกนกำลงถลำไปทางไหน ?  25

จตทราม  27

ถนอมเกยรตสตรไวในฐานะเปนมารดาของโลก  29

โสเภณทางวญญาณ  42

หรโอตตปปะ  48

ถาสตรดมเหลา  51

: สทธ และหนาท

สทธเสมอภาค  55

สทธสตรในครงพทธกาล  57

การเคารพสตรของษตรยลจฉว  61

พระนางปชาบดโคตม  63

ผนำครอบครว  68

หนาทตอครอบครว  70

หนาทตอตนเอง  72

การรเทาทนเนอหนง  76

: ผอยในทศเบองหนา

ผอยในทศเบองหนา  99

ศลธรรมในสายโลหต  105

กรรมพนธกบการเลยงดบตร  107

มนตสำหรบลก  122

: ภาคผนวก

หนงสออางอง 129

Page 4: สรรนิพนธ์พุทธทาส ว่าด้วย : สตรี ...สตร ในฐานะมารดาของโลก | 3 ชาย - หญ ง น
Page 5: สรรนิพนธ์พุทธทาส ว่าด้วย : สตรี ...สตร ในฐานะมารดาของโลก | 3 ชาย - หญ ง น
Page 6: สรรนิพนธ์พุทธทาส ว่าด้วย : สตรี ...สตร ในฐานะมารดาของโลก | 3 ชาย - หญ ง น
Page 7: สรรนิพนธ์พุทธทาส ว่าด้วย : สตรี ...สตร ในฐานะมารดาของโลก | 3 ชาย - หญ ง น

:- ชาย - หญงสรรนพนธพทธทาส : สตร ในฐานะมารดาของโลก

Page 8: สรรนิพนธ์พุทธทาส ว่าด้วย : สตรี ...สตร ในฐานะมารดาของโลก | 3 ชาย - หญ ง น

 สตร ในฐานะมารดาของโลก | 3

Page 9: สรรนิพนธ์พุทธทาส ว่าด้วย : สตรี ...สตร ในฐานะมารดาของโลก | 3 ชาย - หญ ง น

 สตร ในฐานะมารดาของโลก | 3

ชาย - หญง

น ห สพ เพ ส €าเน ส, ปร โส โห ต ปณฑ โต ไมใช วา บรษ จะ เปน บณฑต ไป ฝาย เดยว ใน ท ทก ฐานะ ก หาไม,

อตถ ปณฑ ตา โห ต ตตถ ตตถ ว จกขณา แม สตร ก เปน บณฑต ได เหมอน กน

ถา ม สต ปญญา ฉลาด พจารณา อย ใน กรณ นน ๆ .1

คน ทก คน ไม วา หญง ไม วา ชาย;  จะ ตอง ทำ สง ท ด ท งาม ท ถก ตอง 

บรสทธ ยตธรรม  เหมอน กน หมด  จง จะ เปน สง ท นำ ความ สข ความ เจรญ, 

มา ส โลก น โดย สวน รวม ได.  เพราะ เหต นน แหละ บตร หญง บตร ชาย จง ควร 

จะ ได รบ การ ศกษา พอ สมควร แก ฐานะ เสมอ กน,2

คำ วา ชาย หญง น ถา ภาษา คน ก คอ เรอง เพศ ท ตาง กน.  ใน ภาษา ธรรม 

 ก หมาย ถง หนาท ท มน แบง กน คนละ อยาง คนละ ครง เพอ ความ สมบรณ;  

1, 2    ศารท กาลก เทศนา  เรอง ท ๒, ๒๕๐๒ หนา ๖๘.

Page 10: สรรนิพนธ์พุทธทาส ว่าด้วย : สตรี ...สตร ในฐานะมารดาของโลก | 3 ชาย - หญ ง น

 สตร ในฐานะมารดาของโลก | 54 | สรรนพนธพทธทาส   สตร ในฐานะมารดาของโลก | 54 | สรรนพนธพทธทาส 

ฉะนน ชาย กบ หญง จะ ทำ หนาท เหมอน กน ไม ได.  เดยว น โลก กำลง เปน บา  

เปน หลง  ท จะ ให ผ หญง ทำ อยาง เดยว กบ ผชาย  ชวย คา ใช จาย  ชวย หา 

ราย ได มน ก ไม เปน หญง เปน ชาย,  เปน กะเทย หมด ทง ๒ ฝาย. ฉะนน 

ผ หญง ก ตอง ทำ หนาท ถก ตอง ตาม ความ หมาย ของ เพศ สตร,  ผชาย ก ถก 

ตอง ตาม ความ หมาย ของ เพศ บรษ  ซง มน ไม เหมอน กน.  ตอ เมอ มน มา 

รวม กน เขา แลว มน จง จะ สมบรณ.

นทาน ของ พวก กร ก เขา เลา วา  สตว มนษย น  กอน น มน รวม กน อย  

เพศ ชาย เพศ หญง มน เปน ตว เดยวกน คอ มน ไมม เพศ ชาย เพศ หญง,  แลว 

มน ก ม ฤทธ มาก ม อำนาจ มาก, มน ทาทาย พระเจา พระเจา ตาม แบ บก รก.  

ทน พระเจา ก โกรธ หรอ เขา เหน วา ไม ไดการ เขา ก เลย ผา ออก เปน ๒ ซก  

มน ก ลด กำลง ลง มา ครง หนง มน ก ไม อวดด เหมอน แต กอน;  เรอง อยาง น ก 

เปน เรอง ท ตอง ตความ นะ. เมอ กอน มน รวม เปน กอน เดยวกน ม เทาไร มน ก  

ม สบ ซ;  เดยว น คน ๆ  หนง ม หว มมอ ๒ เทา ๒ มน ม ๕ ปม แต กอนน  

มน ม ๑๐ ปม มน ก ฤทธ มน มาก.  พระเจา เขา ผา ให เปน ๒ ซก ก เหลอ 

คนละ ๕, ตว เหลอ คนละ ครง มน ก นอย ลง.  ทน สตว ท ถก ผา น มน ร วา  

มน ถก ลด กำลง  มน ก ตองการ ท จะ รวม เปน อน เดยวกน อก  จะ เขา รวม 

เปน ตว เดยวกน อก;   น คอ ความ รสก ทาง เพศ  เพอ ให มน สมบรณ เพอ  

ความ สมบรณ.  ทน เรา มน มา หลง เรอง สมรส ทาง เนอ ทาง หนง จน เปน 

กเลส ไป หมด มน ก เทากบ เชอด คอ ตว เอง,  แทนท จะ ทำ อะไร ให ด ทสด ได,  

มน ก ทำ ไม ได.1

1 ใจ ความ แหง ค รสต ธรรม เทา ท พทธ บรษท ควร ทราบ  ภาค ผนวก สง ท ศาสน  กชน ควร ทราบ   

  เรอง ท ๓  ภาษา คน ภาษา ธรรม. หนา ๓๗๙-๓๘๐.

Page 11: สรรนิพนธ์พุทธทาส ว่าด้วย : สตรี ...สตร ในฐานะมารดาของโลก | 3 ชาย - หญ ง น

 สตร ในฐานะมารดาของโลก | 54 | สรรนพนธพทธทาส   สตร ในฐานะมารดาของโลก | 54 | สรรนพนธพทธทาส 

ใน เยเน ซส สอง/ ๒๑ - ๒๒ ม วา  “ดง นน พระเจา จง บนดาล ความ หลบ 

สนท ให เกด แก มนษย ผชาย นน,  เมอ เขา กำลง หลบ อย ได ทรง ดง ซโครง  

ของ เขา ออก มา ซ หนง แลว ทรง ปด แผล นน เสย ดวย เนอ.”  ดวย ซโครง นน 

พระองค ได ทรง สราง ให เปน ผ หญง  แลว มอบ ให แก ผชาย นน.  คำ พด 

ทำนอง น คงไมม ใคร ยอมรบ ได ตรง ๆ  ตาม ตว หนงสอ เหลา นน  และ คด วา  

คงจะ ม ความ หมาย อยาง ใด อยาง หนง แฝง อย  และ หา ทาง ตความ หมาย 

กน ตอ ไป,  ความ หมาย นน ตาม ความ รสก ของ พทธ บรษท รสก วา หมาย ถง  

การ ท ผ หญง ไมม สทธ และ หนาท เทา เทยม กน กบ ผชาย นนเอง.  ทงน เพราะ  

ม คำ กลาว ไว ใน ท อก แหง หนง ซง เรยก คน หนม วา “บตร ของ พระเจา” และ 

เรยก หญง สาว วา “บตร ของ มนษย” - (เยเน ซส หก / ๒) ซง หมายความ 

วา ม อะไร ไม เทา เทยม กน นนเอง.  ผชาย นน สราง ขน จาก ดน ซง หมาย ถง 

ลกษณะ เขม แขง และ เรยก วา man.  สวน ผ หญง นน สราง ขน มา จาก สวน 

หนง แหง รางกาย ผชาย จง ได เรยก วา woman,  ซง หมาย ถง สวน หนง ของ 

ผชาย นนเอง.  ผชาย ม ฐานะ เปน ถง ลก ของ พระเจา สวน ผ หญง ม ฐานะ เพยง 

บตร ของ มนษย ดงน แลว จะ เปน ผ ท ม สทธ และ หนาท เสมอ กน ได อยางไร,  

และ พง เขาใจ ตอ ไป อก วา พระเจา หรอ ธรรมชาต กตาม,  ไม ได ตองการ 

ให ผ หญง กบ ผชาย ม อะไร เทา กน และ เหมอน กน  เพราะ อยาง นอย ผ หญง 

จะ ตอง คลอด บตร และ เลยง ลก ดวย เลอด ใน อก ของ ตว.  การ ท คน สมย น 

พยายาม ให ผ หญง กบ ผชาย ม สทธ และ หนาท เหมอน กน  นน เปนการ ฝน 

ความ ประสงค ของ พระเจา โดยตรง หรอ ฝน ธรรมชาต อยาง หลบ ห หลบตา.  

ถา ผ หญง คน ใด อยาก จะ ทำ อยาง ผชาย  ก ควร ทำการ ผาตด ตอม แก ลนด  

ตาง ๆ  ของ ผ หญง ออก เสย แลว ปลก ตอม แก ลนด และ อน ๆ  ของ ผชาย ลง 

ไป แทน ให เปน ผชาย เตม ตว เสย กอน จะ เปนการ ด กวา การ ตบตา โดย ขาง 

Page 12: สรรนิพนธ์พุทธทาส ว่าด้วย : สตรี ...สตร ในฐานะมารดาของโลก | 3 ชาย - หญ ง น

 สตร ในฐานะมารดาของโลก | 76 | สรรนพนธพทธทาส   สตร ในฐานะมารดาของโลก | 76 | สรรนพนธพทธทาส 

นอก เปน อยาง หนง  ขาง ใน เปน อก อยาง หนง  และ ไม เปนการ ฝน กฎ ของ 

พระเจา ดวย.  ขอ น เปนการ ยน ยน วา ค รสต ธรรม ไม ยอมรบ วา ผ หญง ม สทธ 

 หนาท เทากบ ผชาย เชน เดยว กบ พทธ ศาสนา เหมอน กน. พระพทธเจาตรส วา  

“ขอ ท สตร จะ เปน พระ สมมา สม พทธ เจา นน เปน สง ท เปน ไป ไม ได, แต การ ท  

บรษ จะ เปน พระ สมมา สม พทธ เจา นน เปน สง ท เปน ได” - ( อฏฐาน ปา ล เอก.  

อ. ๒๑/ ๓๖/ ๑๖๔) และ ยง ม การ กลาว ถง การ ท สตร เปน อะไร ๆ  ไม ได อก 

หลาย อยาง  เชน เปน จกรพรรดไม ได  เปน พรหมไม ได ดงนเปนตน.  และ 

ใน บาล จต ก. อ. ๒๑/๑๐๗/๘๐ ม ขอความ อน แสดง ให เหน วา พระพทธ องค  

ทรง รบรอง ขอ ท ปฏบต กน อย ใน อนเดย สมย นน อน ม อย วา  สตร ไม นง ใน  

รฐสภา, สตร ไม ทำการ งาน ท สำคญ พเศษ, สตร ไม ไป รฐ กมโพช(ซง เทยบ เทา 

กบ ไป เรยน เมอง นอก กน ใน สมย น),  แลว ได ตรส เหตผล ท วา ทำไม จง ควร  

เปน เชน นน ซง สรป ความ วา  เพราะ สตร ไม ได ประกอบ ไป ดวย กำลง กาย  

กำลง ใจ ท บกบน เขม แขง พอ, เพราะ ธรรมชาต สราง สตร มา เพอวตถประสงค 

อน ตาง จาก ผชาย.  ถา สตร ขน ไป ทำ หนาท ของ ผชาย เสย แลว หนาท ของ  

สตร ใน โลก น ก จะ ไม สมบรณ และ ปญหา ใหม ๆ  อยาง อน ๆ  จะ เกด ขน อก เปน 

อน มาก  ซง เทากบ การ ลงโทษ ของ พระเจา แก มนษย อก นนเอง  สรป ความ  

ขอ น วา คำ กลาว ใน ไบเบล ท วา สราง ผชาย ดวย ดน สราง ผ หญง ดวย ซโครง 

ของ ผชาย นน เปนการ ถก ตอง แลว,  เปน ความ จรง แท ของ ธรรมชาต แลว.  

ถา เรา เขาใจ ไม ได  ก ควร จะ ถอ เสย วา  เขา เขยน ไว เพอ ให พวก เรา ใน ยค น 

กลาย เปน คน โง ไป นนเอง,  ไม ควร เหน เปน เรอง เหลว ไหล หรอ เปน เพยง 

“นทาน โบราณ ของ พวกเฮ บรา ย” ดง ท บาง คน เขาใจ1.

1 ใจ ความ แหง ค รสต ธรรม เทา ท พทธ บรษท ควร ทราบ, ค รสต ธรรม - พทธ ธรรม ตอน ท ๒  

  พระ บดาพระ บตร พระ วญญาณ. หนา ๔๕๔-๔๕๖.

Page 13: สรรนิพนธ์พุทธทาส ว่าด้วย : สตรี ...สตร ในฐานะมารดาของโลก | 3 ชาย - หญ ง น

 สตร ในฐานะมารดาของโลก | 76 | สรรนพนธพทธทาส   สตร ในฐานะมารดาของโลก | 76 | สรรนพนธพทธทาส 

ใคร จะ ดา ผม  ผม ก ยอมรบ คอ ผม คาน วา สทธ มนษย ชน ทเรยกรอง กน  

ให เหมอน กน ระหวาง สตร กบ บรษ น บา. ท พด น ก คงจะ ไดยน ไป ไกล; ใคร จะ  

ดา กได.  น เปน ทาง ลด เปน เรอง หาม ลอ เปน เรอง คด เปน เรอง ท ทำให 

มนษย น ไม กาวหนา ไป. ผชาย ควร จะ ทำ หนาท อยาง ผชาย ผ หญง ทำ หนาท  

อยาง ผ หญง  ให สมบรณ ทสด  แลว มนษย ก จะ ม พชพนธ ท ด ตอ ไป ใน 

อนาคต;  เมอ พชพนธ ดแลว จะ งอกงาม เรว แลว ก สามารถ จะ บรรล ความ 

สงสด ของ พระ ธรรม ได ทน แก เวลา เปน แนนอน1.

ความ เปน หญง

เมอ อาตมา เปน เดก ๆ  อาย ๑๔ - ๑๕ ป ไป เยยม ยา ยาย ตาง ตำบล 

ออก ไป  เขา ให พร อยาง ท ฟง แลว สะดง จน งง วา  “ให ได เมย ท เปน หญง นะ 

ลก นะ”  ฟง ด  “ให ได เมย ท เปน หญง นะ ลก นะ”  น เปน เทคนค อยาง ยง ท 

จะ ร วา ผ หญง นน คอ อะไร,  เรา งง เลย วา ใคร ๆ  ก ม ภรรยา เปน ผ หญง กน 

ทง นน และ คน เดยว น เปน อยางไร บาง  ด จะ ไม สนใจ ท จะ ได ภรรยา ท เปนหญง  

อะไร ก เอา ทง นน เลย.    แลว ยง ไมร ความ หมาย ของ คำ วา หญง กบ ชายน 

ตาง กน อยางไร ดวย ซำ ไป  และ ยง มา ถง สมย น ยง ปน กน ยง  คอ ผ หญง ทำ 

อยาง เดยว กบ ผชาย ผชาย ทำ อยาง เดยว กบ ผ หญง,  จน ไมร วา จะ เปนหญง 

หรอ เปน ชาย กน แน  น เสย เวลา สก หนอย  อยาก จะ พด ให ฟง วา  ถา ตาม 

ความ หมาย ทาง ศาสนา อยาง ครสเตยน น  ก เขยน ไว ชด ใน คมภร เยเน ซ ส 

น นวา พระเจา สราง ผ หญง ขน จาก กระดก ซโครง ของ ผชาย ซง สราง ขน มา 

4 โมก ข ธรรม ประยกต  เรอง ท ๑๓ ผ เดน ทาง  ๒๒ เมษายน ๒๕๑๘ หนา ๓๗๙.

Page 14: สรรนิพนธ์พุทธทาส ว่าด้วย : สตรี ...สตร ในฐานะมารดาของโลก | 3 ชาย - หญ ง น

 สตร ในฐานะมารดาของโลก | 98 | สรรนพนธพทธทาส   สตร ในฐานะมารดาของโลก | 98 | สรรนพนธพทธทาส 

ดวย ดน  พระเจา เอา ดน ขน มาส ราง เปน มนษย ผชาย และ ดง เอา กระดก 

ซโครง ของ ผชาย มาส ราง เปน มนษย ผ หญง  คด ด มน ตาง กน หรอ เหมอน กน 

 อยางไร;  น ไป อาน ด เอา เอง ก แลว กน ขอความ ของ คมภรไบเบล ใน เยเน ซ ส 

ตอน ทาย จะ เรยก ผชาย วา  Son of God เรยก ผ หญง วา Daughter of man  

คนละ คำ คนละ ศพท เลย มน จะ เหมอน กน ไม ได.  น เขา ม ความ มง หมาย 

ชด อย แลว วา ผ หญง ตอง ม ลกษณะ อยาง ผ หญง,  ตอง ทำ หนาท อยาง ผ หญง   

ผชาย ตอง ทำ หนาท หรอ ม ลกษณะ อยาง ผชาย.

  ทน ใน ทาง พทธ ศาสนา เรา ก ม,  ท พระพทธเจา ตรส วา : ผ หญง เปน 

พระพทธเจา ไม ได  เปน จกรพรรด ไม ได  เปน พรหม ไม ได อยาง น เปนตน;   

เพราะ วา มน ทำ หนาท ตาง กน.  และ พระพทธเจา ทาน ยง ทรง รบรอง ขนบ 

ธรรมเนยม ประเพณ ใน อนเดย สมย นน ท วา ผ หญง จะ ไม นง ใน รฐสภา  ผ หญง  

จะ ไม ไป แควน กมโพช คอ ไป ศกษา อยาง ชน สง เหมอน อยาง ไป เรยน เมอง 

นอก สมย น. ผ หญง จะ ไม ทำการ งาน ท สำคญ หนาท การ งาน ท สำคญ  อยาง 

เปน นายก รฐมนตร อะไร ทำนอง น   ก เพราะ วา เขา สราง ผ หญง มา เพอ ทำ 

อก สวน หนง ซง ผชาย ไม ทำ หรอ ทำ ไม ได.  ทน ถา ทง สอง ฝาย มา รวม กน  

ก เปน ความ สมบรณ : การ ท ทำ แต ฝาย ใด ฝาย หนง มน เปน เพยง ครง เดยว  

ฉะนน ความ หมาย ของ คำ วา หญง วา ชาย น จง ม ความ สำคญ มาก.  ป ยา 

ตา ยาย ของ เรา จง ม เทคนค มาก ท วา ใหหา เมย ท เปน หญง; สวน คน สมย น  

ไม ได คด ฉะนน จง ถอวา ไมม เทคนค เปน คน เพอ เจอ ทำ อะไร ละเมอ ๆ  ฟง ไป  

ตาม ความ ตองการ ของ  ตา ห จมก ลน กาย ใจ  ไมม ความ หมาย ไมม  

หลก เกณฑ ไมม เทคนค;  ถง จะ หาเงน ได ก หา มา เพอ เปน พษ ราย แก ตน  

จะ ตอง รองไห หรอ จะ ตอง ฆา ตว ตาย เพราะ เงน เพราะ ชอ เสยง.  เรอง กน 

เรอง กาม  เรอง เกยรต  เหลา น จะ มา เปน พษ ขน ทง นน ถา ขาด เทคนค ใน  

สวน น.  น ขอ ให ยอมรบ กน เสย สก ท วา ป ยา ตา ยาย ของ เรา ก เปน  

Page 15: สรรนิพนธ์พุทธทาส ว่าด้วย : สตรี ...สตร ในฐานะมารดาของโลก | 3 ชาย - หญ ง น

 สตร ในฐานะมารดาของโลก | 98 | สรรนพนธพทธทาส   สตร ในฐานะมารดาของโลก | 98 | สรรนพนธพทธทาส 

1 ธรรม บรรยาย  ระดบ มหาวทยาลย เลม ๑ เรอง ท ๑๕ เทคนค แหง ความ เปน มนษย  

  วน ท ๑๑ กมภาพนธ  ๒๕๑๐ หนา ๔๕๖-๔๕๗.

นก เทคนค  แลว เปน เทคนค ท สำคญ กวา เสย ดวย  คอ เทคนค ใน ทาง 

ธรรมะ1.

๏ ๏ ๏

Page 16: สรรนิพนธ์พุทธทาส ว่าด้วย : สตรี ...สตร ในฐานะมารดาของโลก | 3 ชาย - หญ ง น

 สตร ในฐานะมารดาของโลก | 1110 | สรรนพนธพทธทาส   สตร ในฐานะมารดาของโลก | 1110 | สรรนพนธพทธทาส 

อปาทาน วา เปน หญง เปน ชาย

เรา ม อปาทาน ใน เรอง หญง หรอ ชาย น   มาก กน จน ลม ธรรมชาต ท 

แทจรง วา ความ รสก วา เปน หญง เปน ชาย น มน เกด เพราะ ตอม หรอ แก ลนด 

ตาง ๆ ซง ม อย ใน รางกาย เทานน อาจ ผาตด หรอ สบ เปลยน ให หญง มา 

เปน ชาย กได ผชาย เปน หญง กได ตาม ความ ร ท เจรญ ทาง ดาน ศลยกรรม.  

แต ความ พอกพน ของ อปาทาน ใน เรอง หญง - เรอง ชาย น มน มาก และ เปน 

ไป ใน ทำนอง ท จะ ให แตก ตาง กน เสย เรอย คน เรา จง เตรยม ท จะ เปน หญง - 

เปน ชาย กน อยาง เตม ท ๑๐๐ เปอรเซนต ตง แต ท แรก ท ถก เรยก วา เปน 

หญง - เปน ชาย ครง เรม ร ภาษา มา เพราะ ฉะนน จง ม การ ตระ เตรยม ท จะ 

เปน หญง - เปน ชาย  ตาม ความ ยดถอ หรอ อปาทาน ของ ตน ๆ  มา ตง แต  

เลก  ๆ  ก เลย ม แยก ทาง กน ไป ตาม อปาทาน นน ๆ  เลย ถก ลวง ดวย ของ เปน 

 ค ค น จน ม ปญหา มาก เกด ความ ยง ยาก ใน การ เปน อย ใน โลก น และ ทาง  

ศล ธรรม.  ท ไป บญญต วา หญง จะ ตอง มหนา ท อยาง นน ชาย จะ ตอง มหนา ท  

อยาง นน;  หรอ วา ความ งาม ยก ให ฝาย หญง อยาง น ฝาย หญง ก ตอง นง ทน  

ระบาย ส ท ปาก ท เลบ หรอ ท ท เขา นยม กน อยางไร จน เสย เวลา มากมาย ทสด   

ผดก วา ฝาย ชาย.  โดยท แท แลว เรา จะ เหน ได วา ความ ตองการ อน แทจรง 

ของ ธรรมชาต น ไม ได ม ความ หมาย ชด ถง กบ ตรง กน ขาม อยาง น มน เปน 

Page 17: สรรนิพนธ์พุทธทาส ว่าด้วย : สตรี ...สตร ในฐานะมารดาของโลก | 3 ชาย - หญ ง น

 สตร ในฐานะมารดาของโลก | 1110 | สรรนพนธพทธทาส   สตร ในฐานะมารดาของโลก | 1110 | สรรนพนธพทธทาส 

เรอง ท ธรรมชาต สงวน การ สบพนธ จง สราง ตอม หรอ แก ลนด มา ตาง ๆ  กน   

แต ไม ตองการ ให ม ความ ยดถอ มาก ถง อยาง นน.  เดยว น คน ม ความ เจรญ 

ดวย ความ คด ความ นก ยดถอ อยาง น มาก เกน ไป ปญหา จง ม มาก กวา พวก 

ท ไมม ความ ยดถอ หรอ ยดถอ นอย.

ท วา ม ความ ยดถอ นอย อาตมา ขออภย ท จะ ตอง ยก ตวอยาง ดวย  

ของ ตำ ๆ  เชน สตว ท เรา ไม เรยก มน วา เปน หญง - เปน ชาย แต เรยก วา ตวผ 

- ตว เมย.  ความ เปน ค ระหวาง ผ กบ เมย และ ความ เปน ของ ค ระหวาง หญง  

กบ ชาย น ตาง กน มาก  เพราะ ม อปาทาน นอย กวา กน นนเอง.  ความ เปน สตว 

ผ - เมย นน จะ เหน ได วา เปน ไป ตาม อำนาจ ของ ตอม หรอ แก ลนด ตาง ๆ  ท เปน 

ตน เหต ของ เพศ แลว ทำ หนาท แต เพยง สบพนธ;  เพราะ ฉะนน ปญหา ท สตว  

ตว เมย จะ ตอง แตง ตว หรอ จะ ตอง ทำ อะไร ตาง ๆ อยาง คน เรา น ไมม เลย;  

ขอ น เพราะ อปาทาน สวน น ขาด ไป ทง ๑๐๐ เปอรเซนต เลย ความ หมาย 

จง ตาง กน.  ถา หาก เรา เขา ถง ความ จรง ของ เรอง น  เรา ก จะ ตด ทอน ลง ได  

มาก ท เดยว.

ทน เรา ไป ด ท ความ แตก ตาง ระหวาง ท วา ผ - ท วา เมย  ถา หากวา 

ความ สบพนธ เปน ความ มง หมาย ของ เรอง น  เมอ เกด ไม ตองการ สบพนธ 

หรอ หมด กเลส ตณหา มน ก เปน ของ อยาง เดยวกน  เพยง แต ความ แตก ตาง  

ระหวาง ตอม และ แก ลนด ตาง ๆ  นน ไมม ความ หมาย อะไร;  น เรยก วาม  

ความ ยดถอ เบาบาง. ถา หากวา หมด ความ ยดถอ โดย สน เชง หรอ ปราศ จาก 

 ความ ตองการ ตางๆ แมแต จะ สงวน พนธ  เชน พระ อร หน ต ผ หมด อปาทาน 

อยาง น  ก ยอม ไมม ความ เปน หญง หรอ ความ เปน ชาย หรอ ไมม ทง ความ เปน 

ตวผ ความ เปน ตว เมย ตาม ความ หมาย อยาง โลก ๆ  นน อก ตอ ไป; จต ของ  

ทาน จง อย เหนอ ปญหา ตางๆ ท เกด ขน จาก การ ถก ลวง ดวย ของ เปน ค.

Page 18: สรรนิพนธ์พุทธทาส ว่าด้วย : สตรี ...สตร ในฐานะมารดาของโลก | 3 ชาย - หญ ง น

 สตร ในฐานะมารดาของโลก | 1212 | สรรนพนธพทธทาส 

สาม กบ ภรรยา ก อยาง เดยวกน อก เมอ อปาทาน ใน ทำนอง บรษ สตร 

ม มา แลว ก เดน ตาม มา ถง ความ เปน ค ท เรยก วา “สาม” หรอ “ภรรยา”  

ค น ยง เปน ของ หลอก ลวง มาก ขน ไป กวา ความ เปน หญง - เปน ชาย.  เมอ เรา 

 ปลอย ให ถก ลวง มาก ขน มน ก ชวย ไม ได มน จะ ไป โทษ ใคร ก ไม ได มน ก ตอง 

ม เรอง ตาง ๆ เกด ขน เปนการ รก หนา แนน ขน ใน ทาง ขนบธรรมเนยม 

ประเพณ ทาง ศล ธรรม ทาง อะไร ตาง ๆ  ท ตอง ผกมด รดรง จน ยอม อย ใน 

ความ ทกข เกยว กบ ความ เปน สาม - เปน ภรรยา เปน พอ - ลก ม ความ ผกพน 

 กน ตาม ขนบธรรมเนยม ประเพณ หรอ ศล ธรรม และ วฒนธรรม เปนตน.  

ถา หากวา เรา เขา ถง ความ จรง เรอง น ก จะ มอง เหน ความ ท เปน คน เหมอน กน  

ทน ทกข เหมอน กน มหนา ท ท จะ ตอง บำบด ความ ทกข ท เกด มา จาก กเลส 

ตณหา เหมอน กน,  เพราะ ฉะนน แทนท จะ เปน อะไร ๆ  มาก ไป นน มน กลาย 

 เปน เพอน เกด แก เจบ ตาย ดวย กน;  ปญหา ก เลย นอย ปญหา ตาง ๆ  ท เกด ขน 

 จาก ความ หมาย ท เปน สาม เปน ภรรยา มน ก ม นอย หรอ หมด ไป เหลอ แต 

ปญหา ของ เพอน เกด แก เจบ ตาย ดวย กน. ดงน จะ เหน วา เปน ความลวง  

ของ ความ เปน ค 1.

๏ ๏ ๏

1  ตลา กาลก ธรรม เรองท ๖ หลก ปฏบต เกยว กบ การ ถก ลวง ดวย ของ เปน ค,    วนท ๒๒ มถนายน ๒๕๐๐, หนา ๔๔๒ - ๔๔๔.

Page 19: สรรนิพนธ์พุทธทาส ว่าด้วย : สตรี ...สตร ในฐานะมารดาของโลก | 3 ชาย - หญ ง น

ภรรยาคออะไร

ถา มอง ด ใน แง วตถ ชววทยา ก อยาง เดยวกน อก : ภรรยา ก คอ แม พนธ 

ผ ท จะ มา เปน แม พนธ เหมอน ท เปน กน ใน สตว เดรจฉาน ใน ตนไม;  สตร 

ก มา เปน ฝาย แม พนธ จะ ไม พด ถง กได ใน แง น.  ถา ใน แง ของ สงคมวทยา  

มนษย วทยา หรอ อะไร วทยา  เทอก นน  เดยว น ก ด วา  สตร เปน ไป เพอ 

ประโยชน แก ผ นน ใน ทาง บาน เรอน; เปน ค ทกข คยาก ค ทำ มา หากน อยาง น  

ก นบ วา ม ความ หมาย ท ด อย;  แต เดยว น มน ตำ ลง มา ถง ขนาด วา เปนเครอง 

สำหรบ หลงใหล, เปน สง สำหรบ ความ หลงใหล, เปน สง สำหรบ ความ โออวด,   

เปน สง สำหรบ วด ฐานะ,  เปน เครอง วด ฐานะ อยาง น.  ผชาย อตสาห เลาเรยน 

เกอบ เปน เกอบ ตาย ก เพอ ท จะ หา ภรรยา ท ม ฐานะ  เปน เครอง วด ฐานะ  

วา สวย หรอ วา ด หรอ อะไร กตาม ใจ มน เปน เสย อยาง น. ผ หญง ก กลาย เปน 

วตถ อะไร อน หนง สำหรบ เปน ของ เลน หรอ อะไร สำหรบ ใช เปน เครอง มอ  

ทำนอง อยาง น;  ไม เปน อดมคต.  มน เปน ไป ตาม ความ รสก ธรรมดาสามญ  

ของกเลส;  เปน เหต ให ผ หญง สาละวน แต ใน เรอง ท จะ ทำให เกด ความ สวย 

 ความ งาม ไมม ความ คด อะไร มาก ไป กวา นน;  กลาย เปน หากน ดวย ความ 

งาม ไป เสย มน ก เปน เรอง หลอก ลวง.  ถา ภรรยา ตก อย ใน ลกษณะ อยางน แลว   

Page 20: สรรนิพนธ์พุทธทาส ว่าด้วย : สตรี ...สตร ในฐานะมารดาของโลก | 3 ชาย - หญ ง น

มนษย น ก ลม หลง มาก โง หลง มาก; ถา เปน ฝาย ท ม ความ หมาย สำหรบ เปน  

ค สรางสรรค ความ เจรญ แก ครอบครว เชน น ก นบ วา ด.

ถา มอง กน ใน แง ลก พน เหนอ ความ รสก ของ กเลส เปน อดมคต ทาง 

วญญาณ อยาง น ก ตอง พด วา ภรรยา สาม น เปน ค เดน ทาง หรอ เปน เพอน 

เดน ทาง สำหรบ ไป นพพาน เหมอน กน.  เรอง น มน ตอง พด กน ยาว แต ก สรป  

ได วา มนษย ทก คน เกด มา สำหรบ เดน ทาง ไป นพพาน มน จง จะ จบ เรอง;  

เพราะ วา นพพาน น ตอง ผาน โลก ด เสย กอน.  การ ผาน โลก ด มน ก หน การ 

สบพนธ ไป ไม พน. จะ หน การ ท จะ ม ค ผว ตว เมย สำหรบ การ สบพนธ ไป ไม พน  

ใน เรอง การ ผาน โลก น.  ผาน โลก ด มน ตอง ม ค ผว ตว เมย ท ด ท ให ความ ร  

ความ เจนจด ใน ทาง ฝาย วญญาณ  วา ชวต เปน อยางไร ?  บาน เรอน เปน 

อยางไร ?  ลก ผว เปน อยางไร ?  อะไร เปน อยางไร ?  จน รจก สง เหลา น ด  

จน เฉย ได จน เบอ ระอา ได.  ถา ผาน ไป ได ไม ด ก ไมร จก เบอ ไมร จก ระอา 

ไมร จก เฉย.  เพราะ ฉะนน ผว เมย ท ด จะ ตอง ชวย กน และ กน  ให เกด ความ 

สวางไสว ใน ทาง วญญาณ;  ไมใช เพอ ให มา ลม หลง อย ท น.  เพราะ ฉะนน 

ภรรยาก ควร จะ เปน เพอน คห เดน ทาง ไป นพพาน ของ สาม; สาม กเปน ค เดน 

ทางไป นพพาน ของ ภรรยา.

พระพทธ ภาษต ใน สตร น พด ถง แต บตร ภรรยา;  เพราะ เขา พด แก ผชาย  

คน ท กำลง ฟง นน เปน ผชาย จง พด ถง แต บตร ภรรยา.  ถา พด ทวไป ก ตอง พด วา  

บตร ภรรยา และ สาม.  แมวา เวลา น คน หนม คน น เขา จะ นก ไป ใน ทำนอง วา เปน 

 ค สนกสนาน ใน การ แสวงหา ความ สนกสนาน ใน ทาง เนอ หนง กตาม ใจ มน ก  

เปน ชว ขณะ;  แลว ก ร ความ หมาย ทงหมด ของ ธรรมชาต ของ ววฒนาการน  

วา มนษย ตอง ไป นพพาน เปน ทสด เปน ทสด จด หมาย ปลาย ทาง,  เพราะ ฉะนน 

 การ ม ภรรยา สาม ก เพอ จะ เปน ค ทกข คยาก บก บน ไป ใน การ เกด ทาง เพอ จะ 

ไป นพพาน;  อยา มา ตด ตน อย ท น มน จะ นา สมเพช  แลว จะ ไม ด ไป กวา สตว  

 สตร ในฐานะมารดาของโลก | 1514 | สรรนพนธพทธทาส 

Page 21: สรรนิพนธ์พุทธทาส ว่าด้วย : สตรี ...สตร ในฐานะมารดาของโลก | 3 ชาย - หญ ง น

หรอ ตนไม.  เมอ มนษย ม ใจสง ลบ ไป กวา สตว และ ตนไม ก ควร จะ เดน ทาง  

ได ไกล กวา.

คณ อาจ จะ เหน วา น เปน เรอง มาก ไป เสย แลว กได ท พด วา แม กระทง 

ลกกตองเปนผรบมรดกการเดนทางไปนพพาน,  ผวเมยนกเปนผทจะเปน

เพอนทกขเพอนยาก ในการเกดทางไปนพพาน  ไมใชมาตดตนอยในทน;  

ใหมองไปในแงเปนอดมคตสงสด1.

๏ ๏ ๏

1 ฆราวาสธรรม ภาคผนวก เรองท ๒ อดมคตทควรมตอทศทง ๖  

  วนท ๑๐ ตลาคม ๒๕๑๓, หนา ๖๙๔ - ๖๙๕.

 สตร ในฐานะมารดาของโลก | 1514 | สรรนพนธพทธทาส 

Page 22: สรรนิพนธ์พุทธทาส ว่าด้วย : สตรี ...สตร ในฐานะมารดาของโลก | 3 ชาย - หญ ง น

มนในความเปนมารดา

ขอ ๑. ทาน อาจารย บอก วา ผ หญง ถา จะ เปน มน ได ก ให เปน มน ใน ความเปน 

  มารดา.  ทน ผ หญง ท เกง ๆ  อยเดยว น เปนตน วา เปน ประธานาธบด หรอ 

   เกง ใน ทางการ ปกครอง ตาง ๆ  แลว ม ความ อดทน ม ปญญาเฉยบ แหลม น  

  น จะ จด ไว ใน พวก อะไร จะ เรยก มน ได หรอ ไม ? 

ขอ ๒. ท พระพทธเจา ตรส วา  ผ หญง ไม สามารถ ท จะ เปนสมมาสมพทธ เจาได  

  นนใช อะไร เปนการ ตดสน หรอ ม หลก เกณฑ อะไร ? หรอ วา เลง ญาณ 

   เหน วา ปญญา ผ หญง ม เพยง แค นน หรอ อยางไร ?

ตอบ :  ผ หญง เปน ผ ร ก ควร จะ ร หนาท ของ ผ หญง  จง จะ เปน ยอด มน 

ของ ผ หญง,  ทน ถา เปน ประธานาธบด ก เปน กระ เทย  โดย ความ หมาย ใน 

ทาง จต ทาง วญญาณ เพราะ ไม ทำ หนาท อยาง ผ หญง.  น เรา ก ไม ได ตองการ 

อยาง นน; แต เรา ก ไม ได คดคาน วา เขา จะ เปน ประธานาธบด ไม ได ถา ผชาย 

มน โง ลง ๆ  . ใน บาง กรณ ผชาย เปน ไม ได ก ให ผ หญง เปน ก แลว กน ก เลยยก 

ให ผ หญง คน นน อย เหนอ ความ เปน ผ หญง เทานน; เพราะ ผ หญง ตอง มหนาท 

ของ ผ หญง   ถา เปน มน ผ หญง ก ตอง ร อยาง ผ หญง จง จะ วา ตรง ตาม ท

 สตร ในฐานะมารดาของโลก | 17 สตร ในฐานะมารดาของโลก | 1716 | สรรนพนธพทธทาส 

Page 23: สรรนิพนธ์พุทธทาส ว่าด้วย : สตรี ...สตร ในฐานะมารดาของโลก | 3 ชาย - หญ ง น

ธรรมชาต ตองการ.  ถา ผด จาก นน ก ถอ เปน กรณ พเศษ  ก เปน ได ทำไม จะ 

 เปน ไม ได  เปน รฐมนตร หรอ วา เปน อธบด เปน ผใหญ บาน เปน ทหาร อยาง ท  

เขา จะ ให เปน กน เดยว น เปน ตำรวจ เปน อะไร ก เปน ไป ก ไมใช ตรง ตาม ความ 

หมาย วา สตร หรอ ผ หญง, แลว ก ไม เปน ไป เพอ ความ สมบรณ ของ มนษย  

ของ โลก ท จะ ตอง ม ผ ทำ หนาท อยาง ผ หญง ท สมบรณ. ผ ทำ หนาท อยาง ชาย  

ท สมบรณ  ถา ไม เรยก วา มน กได เหมอน กน เขา เปน ประธานาธบด ร ใน 

เรอง ของ การเมอง;  แต มน อยาง น ไม ได ครง หรอ ไม ได เศษ หนง สวน สบ หก.   

ถา พด อยาง ภาษา บาล ก วา ไม ได ๑/๑๖ ของ ความ หมาย ของ คำ วา มน ให เปน  

มน อะไร ไป แบบ หนง หรอ ไม ควร จะ ใช คำ วา มน ก สด แท.

สวน การ เปน พระ สมมา สม พทธ เจา  เปนการ บญญต ไป ตาม ความ ร 

หรอ ความ หยง เหน  หนาท ของ พระ สมมา สม พทธ เจา นน ม มาก จน เหลอ 

วสย ท ผ หญง จะ เปน ได  และ สต ปญญา ท จะ ตอง ตรสร ขน มา ดวย ตนเอง 

อยาง พระ สมมา สม พทธ เจา นน ผ หญง ก ยง ขาด อย  เปน แต สาวก ผ ไดยน 

ได ฟง ปฏบต เปน พระ อร หน ต ได;  แต จะ เปน พระ อร หน ต ดวย ตนเอง นน 

ไม ได กลาว ไว ถอวา ม ไม ได.  ฉะนน ถา ไป เลง ถง คณสมบต ท ทำความ เปน 

พระพทธเจา  เรา จะ รสก วา ผ หญง จะ ไม สมบรณ จะ ขาด อย  อธษฐาน ะ 

 ความ เขม แขง แหง จต ความ อธษฐาน จต อยาง เขม แขง แหง จต คงจะ ม 

ได ยาก สำหรบ เพศ ท ม ความ ออน ไหว อยาง ผ หญง. ความ เขม แขง บกบน 

ความ ออน ไหว ออนแอ น มน ตาง กน อย ใน ขอ น.

ตาม ธรรมชาต กน แท ๆ  เรา จะ ได รสก วา ตวผ เขม แขง บกบน กวา ตว เมย;   

ด ฝง สตว ฝง วว ฝง ควาย กา ไก สกร อะไร  ตวผ มน เขม แขง กวา ตว เมย;  

ฉะนน อยาง อน ๆ  มน ก อยาง เดยวกน อก เพราะ ผ หญง เขา ตอง เอา โลหต  กำลง 

ของ โลหต ไป ใช หลอ เลยง สวน อน นอกจาก จะ หลอ เลยง มน สมอง สวน เดยว 

 เหมอน ผชาย เหมอน ตวผ   น เพยง แต ทาง physic ทาง รางกาย น มน ก 

 สตร ในฐานะมารดาของโลก | 17 สตร ในฐานะมารดาของโลก | 1716 | สรรนพนธพทธทาส 

Page 24: สรรนิพนธ์พุทธทาส ว่าด้วย : สตรี ...สตร ในฐานะมารดาของโลก | 3 ชาย - หญ ง น

ตาง กน มาก. สม มต วา ม โลหต ท ไป หลอ เลยง รางกาย เทา กน ผ หญง ก เอา 

ไปหลอ เลยง สวน อน เกยว กบ เพศ หญง  ผชาย ก เอา มา เลยง มน สมอง หมด.  

น คำนวณ โดย ลกษณะ อยาง น  จะ พบ วา ผ หญง ไป แบบ หนง,  ผชาย ไป อก  

แบบ หนง.  คมภร ไบเบล เขา เขยน วา พระเจา สราง ผชาย จาก ดน,  สราง ผ หญง  

จาก กระดก ซโครง ของ ผชาย.  เปน อนวา ยอมรบ ความ ตาง กน มาก ระหวาง 

ผ หญง กบ ผชาย.

น เรา ก มอง ไป อยาง นน ก พอ จะ เหน เคา อย แลว ก ไมใช เรอง สำคญ ก เลย  

ไม ได คด ไม ได คด มอง ตอ ไป ไม เถยง แทน ผ หญง ไม ได คด จะ เถยง แทน ผ หญง 

ก เลย หยด คด เสย.  แต ใน ใจ ยง เชอ วา ผ หญง จะ เปน พระ สมมา สม พทธ เจา  

ไม ได หรอ ได โดย ยาก เหลอ เกน,  แลว ใน โลก ใน สมย นน ผ หญง เขา จด ไว ให ทำ 

หนาท อยาง ผ หญง  ไม นง ใน สภา ไม ไป ศกษา เมอง นอก.  เดยว น เกด ม ผ หญง  

นง ใน สภา แลว  ผ หญง ไป ศกษา เมอง นอก จน มาก กวา ผชาย เสย อก ก ตอง 

เปลยน โลก น ตอง เปลยน. ความ สบสน กน ระหวาง หนาท ของ ผ หญง ผชาย 

ก ม มาก ขน ทำ อะไร เหมอน กน หมด ก ไมม ใคร ทำ หนาท แบง แยก ก เลย เปน  

กะเทย แลว จะ ยง,  แลว โลก น มน จะ ยง เพราะ ภาระ หนาท ท แบง กน ไว ดแลว 

ไมม ใคร ทำ โดย สมบรณ.  แต ถง อยาง ไร ๆ  ก คง ทำให ผชาย คลอด บตร ไม ได   

ผ หญง ทำ หนาท ให เกด บตร น มน ทำ ไม ได,  มน ก เปน ไป อยาง น. ผม เลย รสก วา  

ส ทำให มน เปน ไป ตาม กฎ เกณฑ ของ ธรรมชาต หรอ คลอย ตาม กฎ เกณฑ 

ของ ธรรมชาต ไม ได; คลาย ๆ กบ บวก กบ ลบ ตอง ม ทง สอง อยาง แลว มา  

เนอง กน เขา แลว จง จะ เกด พลง หรอ กำลง,  ผชาย เปน พลง หนง ซง ทำ หนาท 

ฝาย หนง สงสด เปน พระ สมมา สม พทธ เจา.

คราว หนง ท ผม ไป ฉาย สไลด ท ยซส สมาคม อเมรกน แลว ฉาย ภาพ 

ปรศนา ธรรม ชด นน เผอญ มน ตด ภาพ ท วา ผ หญง ถก เปรยบ ดวย มนษย โลก  

ท ตอง ตาม หลง พระ หรอ เณร ท โจร ไล ตาม หลง ไล ฆา. น อธบาย วา ผ หญง 

 สตร ในฐานะมารดาของโลก | 1918 | สรรนพนธพทธทาส   สตร ในฐานะมารดาของโลก | 1918 | สรรนพนธพทธทาส 

Page 25: สรรนิพนธ์พุทธทาส ว่าด้วย : สตรี ...สตร ในฐานะมารดาของโลก | 3 ชาย - หญ ง น

ตอง พง ศาสนา คอ พระ เณร ท เดน ไป ขาง หนา;  สวน สตว โลก นน ตอง พง 

พระ ศาสนา เพราะ ตว เอง ชวย ตว เอง ไม ได.  เพราะ ฉะนน เขา จง เขยน ภาพ 

สตว โลก น เปน รป ผ หญง ใน ลกษณะ วา เปน ผ ออนแอ  แลว ม โจร ตาม ฆา มา 

 ขาง หลง ก ฆา ไม ได เพราะ เขา ไป กบ พระ หรอ เณร คอ ศาสนา. ม ผ หญง ลก ขน  

ตง ทา ชกมวย ให ด มวย ผ หญง, วา เดยว น ผ หญง ก ชกมวย ตอส ปองกน ตว เอง  

ได,  ผ หญง ไม ได ออนแอ อยาง ท วา ใน ภาพ นน หวเราะ กน ใหญ แสดง วา  

ผ หญง เขา ไม ยอม ออนแอ, ไม ยอม เปน ผ ออนแอ.

เอาละ เรอง น ไม สำคญ ยต ไว วา ผ หญง น เปน พระพทธเจา ไม ได เพราะ 

 เขา ม กำหนด อะไร พเศษ,  ผ หญง ก เปน มน ยอด สด ของ ผ หญง ไป ไม ได ถา ไม 

 ทำ หนาท ของ มารดา ให สมบรณ คอ วา กลอม เกลา ดวง วญญาณ ของ โลก 

ให ถก ทศ ถก ทาง ของ มน คอ มน ผ หญง1.

๏ ๏ ๏

1  ราชภโฏวาท  เรองท ๔ ความเปนมนในความเปนมนษย.   ๒๑ กนยายน ๒๕๑๘ หนา ๑๒๕-๑๒๘.

 สตร ในฐานะมารดาของโลก | 1918 | สรรนพนธพทธทาส   สตร ในฐานะมารดาของโลก | 1918 | สรรนพนธพทธทาส 

Page 26: สรรนิพนธ์พุทธทาส ว่าด้วย : สตรี ...สตร ในฐานะมารดาของโลก | 3 ชาย - หญ ง น

 สตร ในฐานะมารดาของโลก | 2020 | สรรนพนธพทธทาส 

Page 27: สรรนิพนธ์พุทธทาส ว่าด้วย : สตรี ...สตร ในฐานะมารดาของโลก | 3 ชาย - หญ ง น

สรรนพนธพทธทาส : สตร ในฐานะมารดาของโลก

:- โสเภณทางวญญาณ

Page 28: สรรนิพนธ์พุทธทาส ว่าด้วย : สตรี ...สตร ในฐานะมารดาของโลก | 3 ชาย - หญ ง น

 สตร ในฐานะมารดาของโลก | 23 สตร ในฐานะมารดาของโลก | 23

Page 29: สรรนิพนธ์พุทธทาส ว่าด้วย : สตรี ...สตร ในฐานะมารดาของโลก | 3 ชาย - หญ ง น

โลกนกำลงถลำไปทางไหน ?

ขอใหทานทงหลายสำรวมจตใจเหลอบตามองไปยงสงคมมนษย

ทงโลกแลวกยอนหลงใหยาวเปนศตวรรษๆ ดกวาทจะมองแตเราคนเดยว

ทนเดยวนหรอมองในประเทศไทยคนไทยทนเดยวน;ใหมองไปทงโลก

วาโลกนกำลงเถลไถลไปทางไหน?หรอวาไดเดนไปตามทางทจะไป

สความดบทกขตามแบบของพระพทธเจา?โลกกำลงเถลไถลหรอจะ

ถงกบถลำออกนอกทางโดยไมรสกตวหรอวาเขากำลงมสตสมปชญญะ

รสกตวและเดนอย. ลองคดดวาสกศตวรรษหนงกแลวกนกพอจะมอง

เหนไดดวยตวเราหรอมหลกฐานประจกษพยานทมอย ไมตองเชอตาม

คนอน.

เหมอนอยางวาcostumeแบบแตงตว-แบบเครองแตงตวของสตร

ของโลกทเจรญสมยสกศตวรรษหนงมานเขาปกปดรางกายมดชดยาว

เพยงพอทจะปกปดรางกายมดชดถงขอมอขอเทาแตลวงมาถงบดนสก

ศตวรรษหนงหนงเครองปกปดรางกายรดตงถงขนาดแสดงรปรางได.

นดวยอำนาจของอะไรใครเปนผบนดาล?มนษยทกคนในโลกเปนผรบ

ผดชอบหรอเปลา?ใครเปนผตองการใหเปนอยางน?ถาสมมตวาฝาย

 สตร ในฐานะมารดาของโลก | 23 สตร ในฐานะมารดาของโลก | 23

Page 30: สรรนิพนธ์พุทธทาส ว่าด้วย : สตรี ...สตร ในฐานะมารดาของโลก | 3 ชาย - หญ ง น

ชายตองการใหสตรเปนอยางนแลวอะไรเปนฝายทบงคบใหฝายผชาย

ตองการใหสตรเปนอยางน?ลองคดไปกจะพบวาตวกหรอความเหนแก

ตวกของฝายชายและเปนกเลสตณหาทยดมนถอมนในตวกของก

ฝายกเลส.ทนฝายหญงกเปนฝายทตกอยใตอำนาจของเขาโดยไมรสกตว

จงไดคอยๆยอมในการทจะใชเครองแตงกายแบบซงทแทกไมไดใหความ

สะดวกสบายแกตนเลยแตกลบตามใจแกบรษมากขนกเพราะยอมแพ

ในฝายจตใจในทางจตใจ.

น แหละ ดเถด ลวง มา สบ ป สบ ป สบ ป ฯลฯ  จน ครบ หนง ศตวรรษ 

โดย สมบรณ แลว มน เปลยน มาก ถง ขนาด น  ซง บางท อก สก ศตวรรษ หนง 

ก อาจ จะ ใช เครอง แตง กาย ท ใส เปน กระจก ดวย ซำ ไป ก อาจ เปน ได  ดวย 

อำนาจ ของ อะไร ท เถลไถล ออก ไป นอก ทาง มาก ขน ถง อยาง น  ใคร เปน ผ 

บนดาล ใคร เปน ผรบ ผด ชอบ ?  ถา กลาว อยาง ธรรมะ ก ตอง วา เปน เพราะ  

ความ รสก ท เหน แก ตว ก แก ของ ก  ท ดำ มด ไป ดวย ความ หลง นน แหละ 

หนก ขน ทก ท ๆ ;  ยอมรบ ความ ทน ทรมาน ลำบาก โดย ไม จำเปน เปนการ 

ทำความ ทกข ให แก ตว เอง โดย ไมร สก ตว1.

๏ ๏ ๏

1 ธรรมบรรยาย ระดบมหาวทยาลยเลม ๑ เรองท ๘ ผลวเศษทเดนใน “ทางสายกลาง”  

  แสดงในกลมศกษาพทธศาสตรและประเพณ  ณ สโมสร จฬาฯ ๒๐  ธนวาคม  ๒๕๐๔,    หนา ๒๒๗-๒๒๙.

 สตร ในฐานะมารดาของโลก | 2424 | สรรนพนธพทธทาส 

Page 31: สรรนิพนธ์พุทธทาส ว่าด้วย : สตรี ...สตร ในฐานะมารดาของโลก | 3 ชาย - หญ ง น

จตทราม

เรา จะ สงเกต เหน กน หรอ ไม ? ผม เคย เหน จาก รปภาพ หรอ บนทก 

เหตการณ ตาง ๆ  วา คน ม จตใจ ทราม เพยง ไร อยางไร.  ทำไม จะ ตอง ให สตร  

นง นอย หม นอย ?  ทำไม จะ ตอง เหน สภาพ สตร เลขานการ ปฏบต งานหนาท  

ใน ออฟฟศ ใช เครอง มอ เครอง ใช ใน ออฟฟศ นง กระโปรง สน จ ?  น มน 

เปน จต ทราม ของ ใคร ?  ก เปน จต ทราม ของ เจาของ กจการ หรอ ผ จดการ 

นน แหละ.  เขา ม จต ทราม เขา จง ตองการ ให สง เหลา นน ม อย,  ถา เขาไมร 

ก นยม ตาม ท เขา ทำ ๆ  กน นน ก คอ จต ทราม ทง  ๆ  ท ไมร แลว ก ไป นยม 

ความ ม จต ทราม.

สตร ท ยอม ใช เครอง นม หม สน จ อยาง น ก ม จต ทราม, เพราะ หวง จะ ได 

อะไร จาก การ ท ทำ ตน อยาง นน;  เดยว น ทง โลก กำลง เปน อยาง น.  ฝายบรษ 

 ก ออกแบบ เครอง แตง ตว ให สตร ม จต ทราม  โดย ยอมรบ เครอง แบบ ท เขา 

ออก ให เพอ หลอก ให สตร เปน ของ เลน ของ บรษ,  แลว สตร ยง จะ มหนา โง มา 

เรยก รอง สทธ เสมอ ภาค ระหวาง สตร กบ บรษ  ถก หลอก ถง ขนาด น แลว ยง 

 ไมร สก ตว.  คำ วา  “จต ทราม”  ใน ลกษณะ อยาง น คำ เดยว เทานน แหละ  

ม ปญหา ท กอ ให เกด ปญหา อน ๆ อก มากมาย หลาย รอย หลาย พน ปญหา.

 สตร ในฐานะมารดาของโลก | 2525 | สรรนพนธพทธทาส 

Page 32: สรรนิพนธ์พุทธทาส ว่าด้วย : สตรี ...สตร ในฐานะมารดาของโลก | 3 ชาย - หญ ง น

ปญหา ทารณ กรรม  อาชญากรรม ระหวาง เพศ  ปญหา อะไร ตาง ๆ   

ท วา เกด ทก ๆ  วนาท ใน บาง ประเทศ นน มน เกด ขน มา จาก การ ท ม จตทราม 

เพราะ ไมม ศล ธรรม เพราะ ขาด ศล ธรรม จง เกด ม ปญหา.  ขอ ให มองเหน 

กน อยาง น.  อยาง ปญหา โสเภณ ซง เปน ปญหา หนก โลก ก เพราะ คน ม  

จต ทราม.  ผม อยาก จะ ขอรอง วา ถา ไม อยาก ม จต ทราม ก อยา ไปสนใจ 

เรอง โสเภณ  ใน เมอ สก ออก ไป แลว เพราะ มน เปน เรอง ของ ความ มจต 

ทรามแท ๆ .

สตว เดรจฉาน ไมม ปญหา เรอง โสเภณ เหน ไหม ?  ม สตวเดรจฉาน 

ทไหน ท วา มน ม องคการ โสเภณ.  ฉะนน คน อยา เลว กวา สตว เดรจฉาน ซ, 

อยา ม จต ทราม ไป ถง กบ ทำ ปญหา โสเภณ ให เกด ขน อยาง น เปนตน.

ขอ ให ใช คำ วา “จต ทราม” คำ เดยว เปนตน ตอ ของ ปญหา ตางๆ ของ 

มนษย ใน โลก แลว ก ระวง เรอง น ให มาก.  เรอง ลามก อนาจาร กำลง ระบาด;  

เพราะ เปน เรอง สนบสนน จต ทราม แลว มา จาก จต ทราม.  วย รน ทง หญง  

ทง ชาย กำลง ม เรอง โรคจต ทราม : ทาง กามารมณ ก ทราม, ทาง โมหะ ก ทราม  

ชอบ เสพ ยา เสพ ตด ชอบ เปน ฮปป อะไร ตาง ๆ  ซง มน ไม จำเปน เลย; น ลวน 

เปน ลกษณะ แหง ความ ม จต ทราม1.

๏ ๏ ๏

1 มหดลธรรม  เรองท ๕ หนาทในการใชธรรมะใหถกหนาท,    บรรยายวนท ๑๐ เมษายน ๒๕๑๗ หนา ๑๑๖-๑๑๘.

 สตร ในฐานะมารดาของโลก | 2626 | สรรนพนธพทธทาส 

Page 33: สรรนิพนธ์พุทธทาส ว่าด้วย : สตรี ...สตร ในฐานะมารดาของโลก | 3 ชาย - หญ ง น

ถนอมเกยรตสตรไวในฐานะเปนมารดาของโลก

อารยธรรม ใหม  หรอ อารยธรรม ปจจบน น เรยก ให มน ชด หนอย ก 

เรยก วา “อารยธรรมของสตรรสและเมรย”.  คำ น เกา แก มาก ถง สมย  

พวก กร ก;  อารยธรรม เกา แท ๆ ของ เขา ไมใช สตร รส และ เมรย.  ไป ด มา 

ตง แต อารยธรรม สมย หน  สมย คน ปา ไม นง ผา ก ไมม อารยธรรม สตร รส  

และ เมรย;  แลว มน คอย เปลยน มา เปน อารยธรรม ท ม ระเบยบ ม แบบแผน ม 

ขอ บญญต ม สง ท ตอง ประพฤต ปฏบต มาก ขน จน เกด ระบบ ศาสนา ศลธรรม  

อะไร น ขน มา;  แลว เขา ก หนก แนน อย แต ใน เรอง ของ ศาสนา.  มน จง มา 

สงสด เปน อารยธรรม ท เนองกบ ศาสนา อยาง แนนแฟน ใน โลก น.

ใน สมย เมอ หลาย พนป มา แลว ใน ประเทศ จน ก ด,  ใน ประเทศ อนเดย  

ก ด, ใน ประเทศ ตะวน ตก อยาง พวก ฮ บร เกา แก นน ก ด ม การ ฝาก จตใจ ไว  

กบ ศาสนา หรอพระ เปน เจา, แลว เชอ มาก แลว กลว มาก.  มน อย ใน ระเบยบ 

อย ใน แบบแผน ท จะ ไม กระทำ สง ท ลามก อนาจาร เปน หลก ใหญ อย อยาง น  

ก เปน อารยธรรม ทาง ศาสนา. ตอ มนษย มนด ขน ใน ทาง สต ปญญา สต ปญญา  

มน เลย เถด จน กลาย เปน เชอ ความ คด ความ นก ความ รสกของ ตว เอง;  เกด 

ไม เชอ ศาสนา ไม เชอ พระ เปน เจา กน แลว;  น มา ตก เปน ทาส ของ เนอ หนง  

 สตร ในฐานะมารดาของโลก | 2727 | สรรนพนธพทธทาส 

Page 34: สรรนิพนธ์พุทธทาส ว่าด้วย : สตรี ...สตร ในฐานะมารดาของโลก | 3 ชาย - หญ ง น

จง คอย ๆ   ละทง อารยธรรม ศาสนา หรอ พระ เปน เจา  มา บชา สตร รส และ 

เมรย น เปน พระเจา;  แลว ก หาความ เพลดเพลน ระหวาง เพศ แลว ก ใชของ 

มนเมา ทก ชนด เปน เครอง สนบสนน.

ถา เรา ศกษา ด จะ เหน วา  พวก กร ก เปน เจา ตำรบ หรอ วา เปนตน ตอ ของ 

 การ เปลยนแปลง ยค หนา มอ เปน หลง มอ น, กลาย เปน บชา เรองเพศ เรอง 

ของ มนเมา ทำลาย อารยธรรม เดม อารยธรรม ทาง ศาสนา.  พวกฝรง ท เคย 

ม อารยธรรม ศาสนา  ก มากมาย เปน อารยธรรม สตร รส และ เมรย,  แลว ก 

ระบาด ไป ระบาด ไป จน พวก ไทย เรา ก ไป ตาม กน ฝรง.  ใคร จะโกรธ หรอ อะไร  

กตาม ผม ไม กลว;  แลว ก บอก พวก คณ ทง หมด ทก  ๆ  องค น วา  ระวง ให ด 

ใน เรอง น ท จะ ไป ตาม กน ฝรง ใน เรอง อารยธรรม สตร รส และ เมรย น.

จาก อารยธรรม สตร รส และ เมรย น   เรา จะ เหน เจตนา แหง การ ยว 

มากมาย หลาย ชนด จน พด กน ไม ไหว : จะ ยก มา ให เปน ตวอยาง เปน เครอง 

 สงวร ท มน กำลง ระบาด ทว โลก เวลา น ก คอ เรอง กระโปรง สน.  น อารยธรรม 

 สตร รส และ เมรย ท แสดงออก ชด ทว โลก ขณะ น คอ กระโปรง สน สน จน จะ 

ไมม เหลอ.  คณ อยาง เหน เปน เรอง หยาบ คาย หรอ เอา เรองหยาบคายมา พด 

กน ดวย จต ทราม;  แต พด ให ร วา นน แหละ คอ ลกษณะ ของ ความ ม จต ทราม,   

กระโปรง สน นน แหละ คอ ลกษณะ ของ ความ ม จต ทราม.  คณ ไป ตง ปญหา 

คด เอง วา มน คอ อะไร? เนอง มา จาก อะไร?  และ เพอ อะไร ใน ทสด? มน ก  

เพอ จต ทราม ทง นน แหละ คอ ลกษณะ ของ ความ ม จต ทราม,  เกด มา จาก 

จต ทราม, ก เพอ จต ทราม ตอ ไป อก.

จะ ถาม วา ทำไม จะ ตอง ไป ทำให มน สน ? มน ไม สะดวก, มน ไม สบาย, 

มน ไม ปองกน อนตราย ของ ผวหนง หรอ อะไร ได เลย;  แต แลว ทำไม สมคร ให  

เปน อยาง นน ?  ก ไมม อะไร นอกจาก เพราะ จต มน ทราม ลง ไป. มน ยนด ท จะ 

ให ถก หลอก, แลว ก เพอ หลอก กน ตอ ไป.  คณ ก ร ได วา แบบ เครอง แตง ตว น   

 สตร ในฐานะมารดาของโลก | 2928 | สรรนพนธพทธทาส   สตร ในฐานะมารดาของโลก | 2928 | สรรนพนธพทธทาส 

Page 35: สรรนิพนธ์พุทธทาส ว่าด้วย : สตรี ...สตร ในฐานะมารดาของโลก | 3 ชาย - หญ ง น

ผชาย ออกแบบ แลว ผ หญง ก โง ผสมโรง กบ ความ ม จต ทราม ของ ผชาย คอ 

จะ ลวง ผ หญง ให เปน ของ เลน หรอ ยว ได มาก ขน; แลว ความ โง ของ ผ หญง ก 

สมคร จะ ทำ อยาง นน.   มน บวก กบ จต ทราม ทง ของ ผ หญง ทง ของ ผชาย 

ผลตผล เกด ขน มา เปน กระโปรง สน;  แลว ก สน เรอย ไป ๆ   จน เปน ปญหา 

ยง ยาก ลำบาก ไป หมด ทว ทง โลก ใน ทาง ศล ธรรม.  แต ไม เปน ปญหา ใน ทาง 

เรอง ท จะ ทราม ลง ไป ใน ความ เปน ลามก อนาจาร.  นน ไม เปน ปญหา ไม เปน  

อปสรรค. แต เปน อปสรรค ใน ทาง ศล ธรรม ท โลก น จะ ม ศล ธรรม.  เพราะ วา 

การ นง กระโปรง สน นน เปน บาป อย ทก ลม หายใจ เขา ทก ลม หายใจ ออก.

คณ ไป บอก เพอน คณ ท นง กระโปรง สน เถด วา มน เปน บาป อย ทก ลม

หายใจ เขา ออก; เพราะ มน ทำ ไป ดวย เจตนา ชว คอ ยว คอ ตกเบด.  ใน เวลา 

ท มน นง กระโปรง สน  มน ตองการ จะ ตกเบด คน ท เหน  เพอ ให อย ใน อำนาจ 

ของ มน;  มน ก คอ นาง ยกษณ ท ม ความ ห วง จะ ตกเบด จะ จง จมก.  เจตนา ชว น  

ถอวา บาป  แลว มน เปน บาป อย ทก ลม หายใจ เขา ออก ท นง ประ โปรง สน;  

จนกวา จะ ได ผลดเสย ใหม.  น แหละ คอ เจตนา แหง การ ยว  ขอ แรก มน ก อย ท  

กระโปรง สน ซง ไม ให ความ สะดวก สบาย หรอ ผล ประโยชน อะไร นอกจาก 

ความ ยว  แลว เปน บาป อย ตลอด เวลา.

เรอง ถด ไป เปน เรอง เลย กระโปรง สน ไป อก  กเปนเรอง เปลอย;  

พยายาม หา โอกาส ท จะ ใช ความ เปลอย เปน เครอง จง,  เปน เครอง ยว,  

เปน เครอง หลอก ให คน มา อย ใน อำนาจ ของ ตน.  เปลอย อวยวะ ท ไม ควร 

จะ เปลอย แลว ก นยม เปน ของ สงสด  จน เมอ จะ กน อาหาร ก ตอง ม ระบำ 

เปลอย แสดง อย ดวย. ผม ไม เคย เขาไป ใน โรง เหลา นน แต คน ท เคย เขาไป 

เขา มา เลา ให ฟง หรอ วา อาน หนงสอ ห ลาย  ๆ  อยาง ร วา เขา ทำ กน อยาง นน. 

พวก ทหาร ฝรง ทหาร รบจาง ได เงน มา แพง,  ได เงน คา รบ จาง แพง ๆ  แลว 

ก เอา มา ถลง  เพอ จะ กน อาหาร ชนด ท ม การ เปลอยแสดง อย ตลอด เวลา.  

 สตร ในฐานะมารดาของโลก | 2928 | สรรนพนธพทธทาส   สตร ในฐานะมารดาของโลก | 2928 | สรรนพนธพทธทาส 

Page 36: สรรนิพนธ์พุทธทาส ว่าด้วย : สตรี ...สตร ในฐานะมารดาของโลก | 3 ชาย - หญ ง น

เงน มน ก หมด ไป หมด ไป;  ไป หา มา ใหม ก เพอ ผลอ ยาง น.  มน ไมใช ม แต 

เรอง อยาง น อยาง เดยว มน ม มากมาย หลาย สบ เรอง.  เดยว น กได ยน วา  

วฒนธรรม ปศาจ กำลง ระบาด เขาไป ทว ทกหน ทก แหง,  แลว ขยบ ขยาย กน 

อยาง นน ขยบ ขยาย กน อยาง น ให มน แปลก ออก ไป  ให มน วตถาร ออก ไป.  

ไดยน เขา พด กน วา เดยวนทาง แหลม สะ แกน ดเนเวย สอง สาม ประเทศ ท 

ตรง นน กำลง นำ หนา ใน เรอง อยาง น จน คน ประเทศ อน อตสาห  ขน เรอ บน 

ไป เพอ จาย เงน ท นน เพอ ผล อยาง น.  น แหละ ด มนษย ใน โลก น หรอ โลก 

ของ มนษย ใน เวลา น ท มน ม จต ทราม อยาง น  เตม ไป ดวย การ ยว.

ทน มน ก มา ถง เรอง แกไข ศล ธรรม หรอ วา เหยยบ ยำ ศล ธรรม ท ม อย 

แต กาล กอน.  ศล ธรรม ขอ ไหน มน เปน อปสรรค แก การ ท เขา จะ ลม หลง กน 

ให มาก  ๆ  อยาง น  เขา จะ แกไข มน เสย,  หรอ อยาง นอย ก ดวย การ ทำ ไมร  

ไม ช เสย;  น เรยก วา เหยยบ ยำ ศล ธรรม ถอ เปน เรอง ไม บาป ไม กรรม ไม ชว  

ไม ลามก อนาจาร.  เรอง ลก เรอง เมย ของ ใคร กตาม ใจ  ไป อย ใน ลกษณะ ท  

หยบ ยม กน ได เหมอน ของใช หรอ อะไร อยาง น มน มาก ขน ทกท.  ถา คณ ยง  

ถอศล ธรรม ดงเดม อย    คณ ก จะ ไมม ท อย ใน โลก น,    และ เดยว น เขา จะ ม 

อารยะ ธรรม อยาง น กน แลว.

รวม ความ แลว ก คอ ความ ท มน ทราม ลง  ทราม ลง  ตกตำ ลง;  วดได 

จาก สง เหลา น  ท มน มาก ขน  มาก ขน.  ท เปน ตวอยาง อน หนง ท แสดงวา 

จต ทราม ลง อยางไร    ก คอ เรอง ราว ท มน เกยว กบ สถาน ท ตาก อากาศ 

แหง หนง  ใน ประเทศ หนง  อยา ไป ออก ชอ  เดยว มน จะ เปน เรอง ดา เขา 

ตรง  ๆ  . ประเทศ ทม สถาน ตาก อากาศ ท มชอ เสยง เมอ ตอน แรก ๆ  แผน 

โฆษณา ให ไป เทยว  ท สถาน ท ตาก อากาศ เหลา นน เมอ  ๒๐ - ๓๐  ป 

มาแลว  เขา ใช ภาพ ของ ธรรมชาต ท เงยบ สงด สวยงาม ตาม ธรรมชาต 

พมพ เปน โปสเตอร ดง ให คน ไป เทยว ท นน.  น ก แปล วา ยง ม จตใจ ท ยง 

เปน ศลปน แลว ก ชอบ อยาง น จง ไป เทยว ท นน ไป เทยว กน มาก.  ตอมา 

 สตร ในฐานะมารดาของโลก | 3130 | สรรนพนธพทธทาส   สตร ในฐานะมารดาของโลก | 3130 | สรรนพนธพทธทาส 

Page 37: สรรนิพนธ์พุทธทาส ว่าด้วย : สตรี ...สตร ในฐานะมารดาของโลก | 3 ชาย - หญ ง น

ภาพ โปสเตอร ชน นน มน ชวย ไม ได  ไมม ใคร ไป เสย แลว;  ก เปลยนเปน  

เรอง ชาตนยม  เอา ภาพ เรอรบ ท มชอ เหมอน กบ สถาน ท ท นน มา โฆษณา  

มน ก คกคก กน ขน มา พก เดยว;  เปน เรอง ชาตนยม  ก ไป เทยว ทนน.   

ทน ตอ มา รป เรอรบ มน ก ใช ไม ได มน ก ไม ดงดด ใจ ได  ก เลย กลาย เปน เอา 

เรอง กน อย สนกสนาน เลน หว อะไร ท นน มา เปน ภาพ โปสเตอร โฆษณา;  

ก ไป ได พก หนง. ใน วาระ ห ลง  ๆ  ครง สดทาย น ก คอ ภาพ บ กน แลว ก มา เปน 

ภาพ เปลอย โดย ปรยาย  คน จง ไป เทยว ท นน;  ท ชายหาด นน เตม ไป ดวย 

คน สวม ชด เปลอย หรอ คน ครง เปลอย.

ทน  คณ ก ด ซ วา  จต มน ตกตำ หรอ ทราม ลง ไป อยางไร    ท แรก ม 

วญญาณ ของ ศลปน  ธรรมชาต อน สวยงาม มน ดง ไป,  แลว ก ม วญญาณ 

ชาตนยม เรอรบ ชอ น นำ ไป, ตอ มา ก เรอง กน เรอง เลน เรอง หว เรอง ชาว 

บาน มาก ขน, แลว อน สดทาย ก คอ เรอง เปลอย.  น วด ความ ม จต ทราม ลง 

ไป เปน ระดบ  ๆ  อยาง น.  มน ก คง ไม แต ท น ทไหน ก เหมอน กน ความ ม จต 

ทราม อยาง น.  ฉะนน เรา เรยก วา ความ ม จต ทราม ลง ไป ตาม ลำดบ ๆ   ตาม 

ท ความ กาวหนา ทาง ประดษฐกรรม แผน ใหม มน เกด ขน มน กาวหนา ขน.   

เมอ ประดษฐกรรม  เพอ การ ยว ย กาวหนา ขนเทาใด,  จต ของ มนษย ก จะ 

ทราม ลง ไป เทานน.  น ก ภาวะ จต ทราม ท จะ พอ มอง เหน ได เปน ตวอยาง ใน 

อารยธรรม แผน ปจจบน.

เอาละ ทน เรา ลอง แยก กน ด วา จต ทราม ของ บรษ จต ทราม ของ สตร 

มน ม อย อยางไร ?

จต ทราม ของ ฝาย บรษ มน ทราม ลง ไป ใน ทาง ท จะ เหยยบ ยำ สตร;  

ขอ น ไมใช ม ความ หมาย เลก นอย  ม ความ หมาย ซง เปน ทมา ใน พระ ไตร ปฎก  

หรอ ใน ความ คด นก ของ ผ เปน บณฑต ม พระพทธเจา เปนตน. จต ของ บรษ

มน ทราม เมอ มน เหยยบ ยำ เกยรต ของ สตร ลง เปน ของ เลน.  เมอ บรษ  

 สตร ในฐานะมารดาของโลก | 3130 | สรรนพนธพทธทาส   สตร ในฐานะมารดาของโลก | 3130 | สรรนพนธพทธทาส 

Page 38: สรรนิพนธ์พุทธทาส ว่าด้วย : สตรี ...สตร ในฐานะมารดาของโลก | 3 ชาย - หญ ง น

ยง เคารพสตร วา เปน ภณฑ ะสงสด อยาง บาล วา  อตถ ภณฑา นมต ตม - 

สตร เปน ภณฑ ะ สงสด ของ ภณฑะ ทง หลาย.  น ก ยกยอง สตร ไม เอา ลง มา  

เปน ของ เลน;  อยาง นอย ก ยกยอง สตร เปน เพศ ของ มารดา เปน เพศ ท ควร  

แก การ บชา.

อก ทาง หนง มน เหน สตร เปน ของ เลน ทาง กามารมณ,  ถอ เอา ประโยชน  

ใน ทาง กามารมณ ก เหยยบ ยำ สตร ลง เปน ของ เลน.  ม เรอง เลา ใน บาล วา 

พวก ลจ ฉว กษตรย ลจ ฉว  เปน ประ เทศ เลก ๆ  ประ ชาธป ไตย เลก  ๆ  อย ใน  

สมย พทธ กาล นน.  ประเทศ มหาอำนาจ เชน ประเทศ มคธ โกศล น ทำ อะไร 

 ไม ได;  ประ เทศ ใหญ ๆ  นน นะ เคย รบ แพ ประ เทศ เลก ๆ  คอ ลจ ฉว.  ใน คำ ตรส  

ของ พระพทธเจา ก วา พวก ลจ ฉว เปน ประเทศ ท นบถอ สตร.  ใน บรรดา มหา- 

ประเทศ นน  มน เปน ประเทศ ท เหยยบ ยำ สตร เปน ของ เลน ตาง ๆ  .  แต ม ขอ อน  

ประกอบ  คอ วา  เปน ผ เครงครด  เขม แขง  ใน เรอง หนน หมอน ไม ก อย 

ในชด น.  พวก กษตรย ลจ ฉว หนน หมอน ไม นอน เสอ เนอ หยาบ ตน แต ดก 

ฝก อาวธ,  แต วา หลก ใหญ ทาง จต ทาง วญญาณ ก คอ ยกยอง สตร เทด ทน  

สตร.   ตอ มา ม คน ไป ย  คอ ม ส ปาย ทำให พวก ลจ ฉว เลก ความ เปน อยาง น  

แลว ก แตก สามคค กน  เพราะ เหต ท เหยยบ ยำ สตร ลง เปน ของ เลน  มน ก 

แยง กามารมณ กน.  ทน ก เลย เปน ประเทศ ท ลมจม ไป เลย.  ประเทศ มคธ 

ประเทศ ใหญ นน ก เลย ยด เอา เปน เมอง ขน.  น คำ วา ยกยอง สตร กบ เหยยด 

หยาม สตร ม ความ หมาย อยาง น.

ถา จตใจ สง ยกยอง สตร เปน เพศ ของ มารดา,  จตใจ มน ยง ม ศล ธรรม 

เมอ ม ศล ธรรม แลว มน ก ด ตลอด ไป.  พอ มน เหยยบ ยำ สตร ลง เปน ของเลน  

มน ก หมด ศล ธรรม, มน ก เปน สตว เลว.  เดยว น บรษ ใน โลก น กำลง เหยยบยำ 

สตร โดย เจตนา บาง โดย ไม เจตนา บาง โดย ไมร สก ตว บาง, เอา เพศ ของ 

มารดา ลง ไป เปน เครอง มอ สำหรบ แสวงหา ความ เพลดเพลน ทาง กามารมณ 

 สตร ในฐานะมารดาของโลก | 3332 | สรรนพนธพทธทาส   สตร ในฐานะมารดาของโลก | 3332 | สรรนพนธพทธทาส 

Page 39: สรรนิพนธ์พุทธทาส ว่าด้วย : สตรี ...สตร ในฐานะมารดาของโลก | 3 ชาย - หญ ง น

เปน เบอง หนา เปน หลก ใหญ.  คณ จำ ไว วา ผม พด วา เปน เบอง หนา หรอ 

เปน หลก ใหญ.

จต ทราม ของ บรษ สรป ความ ทงหมด ได ก คอ วา ลม หลง สตร ในฐานะ 

เปน ของ เลน  ไมใช เปน ท ควร ให เกยรต  หรอ บชา  ใน ฐานะ เปน เพศ ของ 

มารดา.

มอง ด ฝาย สตร จต ทราม ของ ฝาย สตร ท เกด แก สตร  น ก คอ ตรง กน 

นน แหละ เขา ค กน คอ ทำตว เปน ของ เลน ของ ฝาย บรษ.  ไม ถนอม เกยรต  

ใน ฐานะ เปน มารดา ของ โลก ไว.  ผม พด แลว อยา วา ดถก พวก คณ ซง มอาย 

ไม ก ป น  คณ ไมทน  เหน คน สมย ปยา ตา ยาย ท เปน สตร เขา ถนอม เกยรต 

กน ไว อยางไร   เขา ไม ได ปลอย ตว ให เปน เครอง เลน ของ บรษ เหมอน สตร 

สมย น  ซง ยอม นง กระโปรง สน เขาไป สน เขาไป ป ละ หลาย  ๆ  เซน ต เมตร;  

เพราะ สตร สมย น มน ยอม เพอ จะ เปน อยาง นน  น คอ จต ทราม ของ สตร; 

พลอย ผสมโรง กบ บรษ ท เขา จะ เอา สตร เปน ของ เลน.  แลว ก อยา ลม เมอ  

ตะก ท พด วา    เครอง แบบ แตง ตว ของ สตร น  บรษ เปน ฝาย ออกแบบ นะ  

จะ ม ตนตอ อย ท ฝรงเศส หรอ อย ทไหน กตาม;  แต ผชาย เปน ผ ออกแบบ  

เครอง แตง กาย ของ สตร. มน ก ม โอกาส ท จะ ตมยำ สตร ได;  แลว สตรกโง 

พอท จะ รบ เอา ดวย ความ สมคร ใจ.  น ความ ม จต ทราม ของ สตร ก ม โดย การ 

ลวง ของ บรษ บวก กบ ความ โง ของ ตนเอง.  ความ ลวง ของ บรษ กบ ความ โง 

ของ สตร บวก กน เขา ก เปน ความ ม จต ทราม ของ สตร  เปน ปรากฏการณ 

ชด อย ใน ท ทว  ๆ  ไป;  แลว ท มน เปน พยาน หลก ฐาน ชดเจน ก คอ  ยอมรบ 

เอา แบบ กระโปรง นน  หรอ สง อน ๆ   ท คลาย กน เพอ จะ เปด เผยอ วย วะ ท  

ไมควร เปด เผย.

เรา ก พด ได เลย ตอ ไป อก วา  จต ทราม ของ สตร ก คอ ยอม ทำตวเปน 

นะคะ ระ โสเภณ;    แต ท ผม กำลง พด น ไมใช นะ คะ ระ โสเภณ อยาง ท  เขา 

 สตร ในฐานะมารดาของโลก | 3332 | สรรนพนธพทธทาส   สตร ในฐานะมารดาของโลก | 3332 | สรรนพนธพทธทาส 

Page 40: สรรนิพนธ์พุทธทาส ว่าด้วย : สตรี ...สตร ในฐานะมารดาของโลก | 3 ชาย - หญ ง น

รบจาง หากน,  นะ คะ ระ แปล วา นคร,  โสเภณ แปล วา ผ ทำใหงาม;   

นะ คะ ระ โสเภณ แปล วา ผ ทำ นคร ให งาม น เขา แตง ตว ตาม แบบ สมย ใหม  

กระโปรง สน เพอ ทำ เมอง ทง เมอง ให ด งาม;  น โสเภณ “นคร โสเภณ” ใน คำ 

พด ภาษา ธรรม ไมใช คำ พด ภาษา โลก.  คำ พด ภาษา โลก “นะ คะ ระ โสเภณ”  

คอ หญง รบจาง หาเงน ดวย การก ระ ทำ อยาง นน,  แต ภาษา ธรรม ภาษา ท ลก 

ภาษา ทาง วญญาณ น หมายความ วา ผ ท จะ ทำให บรรยากาศ ทง ไป ด งดงาม 

เชน ผ หญง แตง ตว สวย งาม ทว ๆ  ไป น  เขา ก ใช กระโปรง สน นง กน ทว ทง 

เมอง ทง ประเทศ ทง โลก น นะ เพอ จะ ทำ เมอง ให งาม, สมคร เปน คน ทจะ 

ทำ นคร ให งาม ดวย อาการ อยาง น.  แลว ความ งาม น มน ม ความ หมาย 

หลาย แง หลาย มม  งาม ของ ภตผ ปศาจ ก ม,  งาม ของ บณฑต นก ปราชญ ม 

พระพทธเจา เปน ประมข ก ม.  ทน นคร โสเภณ แบบ น คอ มน งาม ชนดไหน ?  

ความ งาม ของ คน พวก ไหน ?  ผม วา งาม ของ พวก ภตผ ปศาจ ท ผ หญง  

ทก คนใน ประเทศ หรอ ใน โลก จะ ชวน กน นง กระโปรง สน จน แทบ จะ ไมม 

เหลอ,  สน จน แทบ จะ ไมม เหลอ อย สก ก เซนตเมตร น เปน ความ งาม สำหรบ 

ภตผ ปศาจ ให มน เปน โลก ของ ภตผ ปศาจ ท ม ความ งาม อยาง นน.

คณ ก ด ตอ ไป โดย เปรยบ เทยบ เครอง นง หม costume หรอ ชด นงหม 

กน น  ลอง เทยบ ด เปน ศต วรรษ ๆ   เมอ สต วรรษ ท แลว มา เปน อยางไร ?  

ศตวรรษ น เปน อยางไร ? หา ด ได งาย ๆ  จาก รปภาพ ผ หญง ใน ศตวรรษ ท 

แลว ๆ  มา  เขา ปกปด มดชด เหมอน กบ วา หม หอ เพชร พลอย ยาก ท จะ 

เหน เนอ หนง ของ เขา;  แลว แถม บาง ชาต  บาง ประเทศ หม หนา เสย มดชด 

เลย  เพราะ ถา เหน หนา สวย มน เกด ราคะ แก ผ เหน;  ฉะนน เขา ก ไมยอม 

ให หนา สวย ๆ  ของ เขา เปน เครอง ยว ให เกด ราคะ แก ผชาย ท เหน  แลว เกด 

ความ คด นก สกปรก ใน จตใจ ตอ ความ งาม ของ เขา;  ดง นน เขา คลม หนา มน 

เสย.  น ศตวรรษ ท แลว มา  ผ หญง ทก ชาต ทก ประเทศ ทง ประเทศไทย เรา 

หรอ ประเทศ ฝรง,  ฝรง ก ยง คลม มากกวา อก.  ใน ศตวรรษ ท แลว มา หรอ 

วา ตน ศตวรรษ น ก เถอะ  ฝรง ยง คลม มากกวา เดยว น มาก.

 สตร ในฐานะมารดาของโลก | 3534 | สรรนพนธพทธทาส   สตร ในฐานะมารดาของโลก | 3534 | สรรนพนธพทธทาส 

Page 41: สรรนิพนธ์พุทธทาส ว่าด้วย : สตรี ...สตร ในฐานะมารดาของโลก | 3 ชาย - หญ ง น

เดยว น ฝรง ก นำ ไป ใน ทาง ท เปด ออก เปด ออก เปด ออก เพราะ เขา 

ไป บชา อารยธรรม เนอ หนง เกง กวา เรา กอน กวา เรา  แลว ไทย เรา ก กำลง 

จะ ตาม กน ฝรง เขา ใน เรอง น;  เดยว น จะ เหลอ อย ก แต ใน ชด แตงงาน ของ 

พวก ฝรง การ คลม รางกาย มดชด  ม เหลอ อย แต ใน ชด แตงงาน.  สวน ชด 

อน ๆ  นน  มน ก สน เขาไป สน เขาไป.  น เรา ก ไป ตาม กน เขา  ก ยง เหลอ 

อย แต ชด แตงงาน เหมอน กน.  การ แตง ชด แตง กาย ตาม แบบ วฒนธรรม 

เดม ของ ไทย ไมม อยาง น เลย.

บดน กได ยน วา ม ชด ยาว ขน เปน ชด ไทย ชด อะไร ท สตร ไทย ใช สวม 

น ก เปน สง ท นา อนโมทนา.  แต แลว หา เวลา แตง ยาก,  ม แต แตง ดวย ชด 

กระโปรง สน ไป ใน ท ทกหน ทก แหง แม ใน โบสถ.  เพราะ ฉะนน ขอ แสดง 

ความ เสยใจ อยาง สงสด ไว ใน ท น วา  ชด ท โบสถ ฝรง เขา ไม ยอม ให เขา นน 

โบสถ ไทย ยอม ให เขา.  น แหละ คณ ไป คด ดเถอะ  คณ ก คงจะ รวม เสยใจ  

กบ ผม วา ชด ท โบสถ ฝรง เขา ไม ยอม ให เขา นน โบสถ ไทย ยอม ให เขา.  ชด 

กระโปรง สน จน นง แลว ยง ยาก ลำบาก ไป หมด นน  โบสถ ฝรง เขา ไม ยอม 

ใหเขา แลว โบสถ ไทย ยอม ให เขา.  ดง นน ขอ แสดง ความ เสยใจ อยางสงสด  

ไว ท น ตอ พวก คณ  วา พทธ บรษท ไทย เรา น กำลง เปน ทาส ของ พวก ฝรง  ใน 

ทาง วฒนธรรม. พวก ฝรง เอง นำ ใน เรอง น  พวก ไทย ตาม กน.

ไป ด ท ชายหาด รม ทะเล ท เฉลยง โฮเตล หรอ ทไหน ตางๆ น;  ผม ด 

แลว สะดง วาท เดน มา ค หนง ไมร สก วา มน เปน มนษย ค หนง.  รสก วา เปน 

คน กบ สตว เลยง ค หนง.  ผชาย ด ยง เปน คน อย แต ผ หญง กลาย เปน สตว 

อยาง กบ สตว เลยง ไป.  มน เดน มาส อง คน คน หนง เปน คน เลยง คน หนง เปน 

สตว เลยง, ไมใช เปน มนษย ค หนง เดน มา.  ผม ไมใช แกลง จะ ไป ด แต เมอ  

ม โอกาส ไป เทยว ชายทะเล หรอ ตาม ท อยาง นน บาง เหมอน กน เขา พา ไป.  

ผชาย แตง ตวอยาง เรยบรอย ทก อยาง ม เสอ เชต ม กางเกง ยาว ม อะไร;  

แต ผ หญง ท เดน ไป ดวย กน นน แทบ จะ ไมม อะไร เลย แลว ก ใช เครอง นงหม 

 สตร ในฐานะมารดาของโลก | 3534 | สรรนพนธพทธทาส   สตร ในฐานะมารดาของโลก | 3534 | สรรนพนธพทธทาส 

Page 42: สรรนิพนธ์พุทธทาส ว่าด้วย : สตรี ...สตร ในฐานะมารดาของโลก | 3 ชาย - หญ ง น

ปด อวยวะ นน โปรงแสง ส ใส อะไร ดวย,  เดน ไป ดวย กน จน ทำให เรา สะดง 

วา คน ๆ  หนง  แลว ก ไมใช คน อก คน หนง, เปน สตว อะไร ชนด หนง ซง เดน 

 ไป ดวย กน;  ตาม รม นำ กตาม,  ตาม บน รม เฉลยง โฮเตล กตาม  ก ม อย 

ทวไป. มน อาจ จะ ไม สะดด ตา สะดด ใจ พวก คณ กได เพราะ คณ เกด มา 

ก เหน เสยแลว  ไม เปน ของ แปลก.  ผม น ม บาป  มน เกด มา ตงแต สมย ท 

ไมม อยาง น  ยง ไม เคย ม  และ สวน มาก ก ไม เคย เหน  มา เหน ครง แรก มน 

ก ตอง สะดง.

น คอ ความ เปลยนแปลง ไป ใน ทาง ท ม จต ทราม ของ มนษย แหง ยค 

ปจจบน.  มน ก เปน เรอง ท ไม เปน ปญหา แลว เพราะ วา มน มง แต จะ แสวงหา  

ความ สข สนกสนาน เอรดอรอย ทาง เนอ ทาง หนง.  ภาษา ใน โบสถ เขา เรยก 

วา flesh คำ เดยว เทานน เรยก วา “เนอ หนง” คำ เดยว พอ พยางค เดยว.   

Flesh หมาย ถง สง สกปรก ลามก อนาจาร ตาม ความ หมาย ทาง ศาสนา.  คอ  

ศาสนา ตองการ ให ควบคม เนอ หนง ซง เปน ท ตง ของ กเลส  เดยว น มนษย 

ใน โลก กลบ สง เสรม; น เขา เรยก วา เปน ทาส เนอ หนง,  ไม เปน นาย เนอ หนง.   

ศาสนา ตองการ ให มนษย ทก คน เปน นาย เหนอ เนอ หนง;  แต มนษย เดยว น  

ยอม เปน ทาส ของ เนอ หนง;   มน ตรง กน ขาม.  เพราะ ฉะนน เรา มอง เหน 

แลว สงเวช  ท วา สตร ทง หลาย ยอม เปน ทาส แหง เจตนา ทราม ของ บรษ.  

บรษ ก ตองการ จะ ยว หลอก สตร ให ยอม เปน เครอง เลน ดวย เจตนา ทราม.   

โลก น เลว ลง อยาง วบวาบ อยาง นา ใจหาย,    มน จง เตม ไป ดวย สง ท ไม พง 

ปรารถนา.

ถา คณ ไป คด ทบทวน คณ จะ เหน อก วา ม เรอง ระเบด ขวด    มน ก ม 

ตนเหต มา จาก อน น.  มน จะ ระเบด ขวด ไป ทำไม ถา มอง ด ผว เผน มน ไม 

เกยว กบ เรอง น.  แต วา จต มน ทราม ลง เพราะ เหต น มน จง ทำ ระเบด ขวด.  

ดง นน จง ถอวา แม ระเบด ขวด ก ม ตนตอ มา จาก จต ทราม ใน เรอง เนอ หนง น.  

 สตร ในฐานะมารดาของโลก | 3736 | สรรนพนธพทธทาส   สตร ในฐานะมารดาของโลก | 3736 | สรรนพนธพทธทาส 

Page 43: สรรนิพนธ์พุทธทาส ว่าด้วย : สตรี ...สตร ในฐานะมารดาของโลก | 3 ชาย - หญ ง น

ผ ท สามารถ จะ ท ระเบด ขวด ขวาง ระเบด ขวด ตอง ม จต ทราม ทาง เนอ หนง 

น ถง ท สด เปน พน ฐาน.

เรา ก จะ ตอง นก กน ให กวาง  มอง ด กน ให ลก  ให ทว ถงวา จต ทราม น 

คอ ตนตอ ของ ทงหมด ของ วกฤตกาล ใน โลก;    การ รบ รา ฆา ฟน กน อยาง  

นา สงเวช คอ ตาย กน เปน หมน ๆ  แสน ๆ  น นน มน ม มล มา จาก จต ทราม.

พวก ทหาร ท รบจาง  ถา เปน ทหาร จาง น ก ตอง จาง ดวย เหยอ ลอ เงน 

กเพอ เอา ไป หา เนอ หนง.  เขา รบจาง รบ เอา ชวต เขา แลก น เพอ เอา เงน ไป 

หาความ สข ทาง เนอ หนง หรอ เอา ไป ซอ เนอ หนง.  ทน พวก ท ไม ได มา รบเอง 

แต ตองการ ให รบ น มน เปน พวก หลง เนอ หนง.  เชน พวก นายทน อยาง น  

ตองการ ม เงน มาก ตองการ ม ทรพย สมบต มาก น    เงน ทรพย สมบต นน 

กเพอ ประโยชน แก เนอ หนง อยาง เดยว;  ให มน ม มาก เขา ไว มาก จน ไมม 

ขอบเขต. พวก กรรมกร ก เหมอน กน มน ตองการ เนอ หนง มน จง ทำลาย 

นายทน.  นายทน เหมอน กบ กำแพง ทำนบ กน นำ เอา ไว มาก.  กน นำ แหง  

เนอ หนง เอา ไว มาก;    ท น พวก กรรมกร ชน กรรมาชพ   มน ก ตองการ 

เนอหนง อยาง ยง เหมอน กน  มน จง พยายาม ท จะ เจาะ ทะล กำแพง ให ทำนบ 

พงทลาย ลง มา เพอ ตน จะ ได เงย หนา อา ปาก ทาง เนอ หนง.  ดง นน สงคราม 

ใน โลก ระหวาง นายทน กบ กรรมกร นน ม มล มา จาก เนอ หนง.  ตอง มอง  

กน อยาง น  มน จง จะ ถงท สด;  น แหละ คอ ความ ม จต ทราม ของ มนษย 

ในโลก ใน ยค ปจจบน.

น เรา กำลง พด ถง เรอง จต ทราม ของ สตร,  จะ พด ตอ ไป ถง ขอ ท วา สตร 

เปน เพศ สวยงาม ม ไว เพอ ความ งาม;  น สำหรบ มนษย กลาย เปน อยาง น.  

แต ถา สำหรบ สตว เดรจฉาน แลว  บรษ หรอ ตวผ เปน ฝาย สวยงาม  ฝาย 

ตว เมย ไม ตอง สวยงาม.  แต มนษย น กลาย เปน วา สตร เปน ฝาย สวยงาม  

บรษ ไม ตอง งาม.  เมอ สตร ม ความ งาม เปน ความ หมาย  หรอ เปน ทรพย.  

 สตร ในฐานะมารดาของโลก | 3736 | สรรนพนธพทธทาส   สตร ในฐานะมารดาของโลก | 3736 | สรรนพนธพทธทาส 

Page 44: สรรนิพนธ์พุทธทาส ว่าด้วย : สตรี ...สตร ในฐานะมารดาของโลก | 3 ชาย - หญ ง น

จง พด กน มา แต โบราณ วา ความ งาม เปน ทรพย ของ สตร;  ถา สตร งามแลว 

ละ ก มน ม ราคา ม คา อยาง นน.  แต มน ตอง ร กอน วา ความ งาม ชนดไหน 

ความ งาม อยาง ลามก อนาจาร    หรอ ความ งาม อยาง ท มน ถก ตอง ตาม 

ระเบยบ แบบแผน คอ ความ งาม ท ไม เปน อนตราย.  ดง นน การ ท วา มนงาม 

ด อย แลว  มน ก ด อย แลว  แลว ทำไม มา ทำให เปน เรอง ลามก อนาจาร ดวย 

การ หด กระโปรง หรอ วา ดวย การ ไม ปกปด สง ท ควร ปกปด  นน มน ไมใช 

ความ งาม มน ไมใช แสดง ความ งาม. ฉะนน การ ประกวด นางงาม ท ไม ปกปด 

ก คอ ประกวด ความ หนา ดาน ไมใช ประกวด ความ งาม.  คณ ไป ด ให ด ๆ  มน 

ประกวด ความ หนา ดาน วา ม กน ก มาก นอย ท ยอม มาก ถง ขนาด นน.  เพราะ 

ฉะนน ถา ยง ยด หลก วา   สตร คอ สญลกษณ แหง ความ งาม แลว   จะ ตอง 

ม ความ งาม ท ถก ตอง ตาม แบบ ฉบบ,  ไมใช ความ ยว ย เพอ เนอ หนง กำเรบ 

ลกลาม เปนการ ทำลาย ศล ธรรม.

ทน เรา พด กน ถง เรอง วฒนะ ธรรม ปจจบน  อาระ ธรรม ปจจบน 

พอสมควร แลว  ก อยาก จะ พด ถง ๒ - ๓ คำ เกยว กบ อาระ ธรรม โบราณ 

ของ ปยา ตา ยาย.

วฒนธรรม หรอ อารยธรรม โบราณ ของ ปยา ตา ยาย นน  เขา จะ หมหอ 

ประดบ ประดา ผ หญง ไว ใน ลกษณะ อยาง ท เปน ของ เกบ ไว บชา  หรอ ม 

เกยรต. น เขา จง พยายาม หม หอ ให มดชด เหมอน จะ เกบ เพชร พลอย  แกว 

แหวน  เงน ทอง  เขา หม หอ ให มดชด ให เหมาะ สม.  น วฒนธรรม โบราณ 

กพยายาม หม หอ สตร ไว ใน ภาวะ ท เหมาะ สม,  แลว ก ประดบ ประดา ตกแตง 

ใน ภาวะ ท เหมาะ สม;    ไมใช เปลอง ออก  เปลอง ออก  ปลด ทง  ปลดทง 

เหมอน อารยธรรม แผน ปจจบน น.    ใช คำ วา  “หม หอ และ ประดบ ไว”  

ในลกษณะ ท เปน ของ ม คา  เหมอน กบ วา จะ เอา ไว เปน ของ บชา เพราะ วา  

เปน เพศ ของ มารดา.  ใน ครง พทธกาล ก พด ถง โสเภณ โสเภณ ครง พทธกาล 

ยง ตกแตง ดวย เสอผา อาภรณ เครอง ประ ดบ อน ๆ  มากกวา คน ธรรมดา;  

 สตร ในฐานะมารดาของโลก | 3938 | สรรนพนธพทธทาส   สตร ในฐานะมารดาของโลก | 3938 | สรรนพนธพทธทาส 

Page 45: สรรนิพนธ์พุทธทาส ว่าด้วย : สตรี ...สตร ในฐานะมารดาของโลก | 3 ชาย - หญ ง น

เขา ไม ใช การ เปลอย เปน สง ยว คน เหมอน โสเภณ สมย น.    คณ จำ ไว เถด 

ไปคน ด ใน พระ ไตรปฎก ใน อรรถ ถา จะ พบ วา ยง เปน โสเภณ ยง ใช เสอผา 

มาก  ยง ใช เครอง ประดบ ประดา ตกแตง มาก,  ม ความ สะอาด มาก ม อะไร 

มากกวา คน ธรรมดา;    แลว เขา ม กน เฉพาะ ใน หม คน ชน รำรวย เปน เจา  

เปน นาย เปน เศรษฐ แลว ทง นน ไม ได ม สำหรบ สำมะเลเทเมา.

ดง นน สตร ควร จะ ถอวา เปน ภณฑ ะ สงสด, ถก ประคบประหงม ถก 

เชดช ไว ใน ฐานะ เปน เพศ ของ มารดา จง หม หอ มดชด แลว ประดบ ประดา 

ให นา ด นา เลอมใส;  น คอ อารยธรรม โบราณ ของ บรรพบรษ เรา.  ดง นน จง 

ไมม ภาวะ จต ทราม อย ใน อารยธรรม แผน นน ใน ทาง โลภ ะ.  เดยว น เราพด 

เรอง โลภ ะ จต ทราม เพ ราะ โลภ ะ  เตม ไป ใน อารยธรรม แผน ปจจบน ไมม ใน 

อารยธรรม แผน โบราณ ของ ปยา ตา ยาย ของ เรา หรอ ของ ชน ชา ต อน ๆ  ดวย  

ซง กำลง จะ เปลยนแปลง.  ชาต ท ตอ ตาน ไว ด ก ม อย หลาย ชาต.  บาง ชาต  

ไม ยอม เลก ใช สาหร;  สาหร ท พวก ลงกา พวก อนเดย ใช พน ดวย ผา ผน ยาว 

ให มดชด ขน มา ถง ศรษะ นน  เขา ไม ยอม เปลยนแปลง เครอง นง หม แบบ น.  

เมอ ธรรม ปา ละ แหง ประเทศ ลงกา กอน จะ ตาย ก ยง ขอรอง วา  ขอ สตร ใน  

ประเทศ ของ เรา อยา ได เลก ใช สาหร เลย. คอ เปน หวง วา จะ ไป นง ผา แบบ ฝรง.  

น เพราะ เขา กลว ความ ม จต ทราม อยาง น.

คน ไทย เรา ก เคย ม เครอง นง หม ท มดชด  ก ควร รกษา สงวน ไว  และ 

อยา ไป ตาม กน ฝรง    จะ ม จต ทราม ดวย การ ลด เครอง นง หม ให สน เขา,  

หด เครอง นง หม  ให สน เขา  สน เขา  สำหรบ ผ หญง,  เพอ เปน เครอง ยว 

เครองเลน ของ ผชาย เปน ความ เฟอ ใน ทาง จตใจ ท กำลง เฟอ ลน เหลอ 

ไป ส กามารมณ,  แลว ก สง เสรม กน ใหญ เพอ ให สำเรจ ตาม นน.

๏ ๏ ๏

ฆราวาสธรรม  เรองท ๑๘ ภาวะจตทราม ในอารยธรรม แผนปจจบน ๗  พฤษภาคม  ๒๕๑๓  หนา ๓๒๘-๓๔๐.

 สตร ในฐานะมารดาของโลก | 3938 | สรรนพนธพทธทาส   สตร ในฐานะมารดาของโลก | 3938 | สรรนพนธพทธทาส 

Page 46: สรรนิพนธ์พุทธทาส ว่าด้วย : สตรี ...สตร ในฐานะมารดาของโลก | 3 ชาย - หญ ง น

 สตร ในฐานะมารดาของโลก | 4140 | สรรนพนธพทธทาส   สตร ในฐานะมารดาของโลก | 4140 | สรรนพนธพทธทาส 

โสเภณทางวญญาณ

ระบบโสเภณทางวญญาณ คอสตรเพศชอบอวดอวยวะ

ทไมควรอวดมลกษณะมนหมายใหเขาหลงใหลอยางนเรยกวา

โสเภณทางวญญาณสาวๆกมแกๆกม1

โสเภณทางวญญาณครอบงำโลก

เดยว น บชา กามารมณ  โสเภณ ทาง วญญาณ เตม ไป ทว โลก  คอ 

สตรเพศ ท แตง กาย อยาง ยวเยา ทสด เตม ไป ทง โลก  ทำ จตใจ ของ มนษย 

ให หนเห ไป ทาง วตถ อะไร  อะไร จะ มา เปน ศาสตร  คอ อาวธ ท คม ท จะ ตด 

ปญหา ท จะ เกด ขน จาก โสเภณ ทาง วญญาณ ท ครอบงำ โลก เวลา น ยง ขน ๆ ,  

ทำ กน อยางไร ก ไม ทราบ ไป ๆ มาๆ ก ให สตร เพศ น เปด เผยอ วย วะ ท เปน 

เครอง ยวยวน มาก ขน ๆ  ๆ ,  ก ม ปญหา ทาง สงคม ม อาชญากรรม ทาง เพศ 

เตม ไป ทว ทก หว ระแหง.

1  เรองไกวลยธรรม เรองท ๔ - ไกวลยธรรม ในฐานะกฎแหงอทปปจจยตา.   ๒๘ เมษายน ๒๕๑๖ หนา ๑๔๕ 

Page 47: สรรนิพนธ์พุทธทาส ว่าด้วย : สตรี ...สตร ในฐานะมารดาของโลก | 3 ชาย - หญ ง น

 สตร ในฐานะมารดาของโลก | 4140 | สรรนพนธพทธทาส   สตร ในฐานะมารดาของโลก | 4140 | สรรนพนธพทธทาส 

ด ขาว หนงสอพมพ มา เปรยบ เทยบ กน  หนงสอพมพ แทบ ทก ฉบบ 

ใน ปจจบน น ป น,  ไป เทยบ กน ด กบ หนงสอพมพ เมอ สก  ๑๒  ป  ๑๕  ป.  

จะเหนวา ขาว พาด หว ตาง ๆ  ตาง กน ลบ, เดยว น เตม ไป ดวย เรอง อนธพาล, 

เรอง กามารมณ ทง หนา หนา ใน หนา นอก หนา หลง เตม ไป หมด พรอม ดวย 

รปภาพ ดวย แต หนงสอพมพ เมอ สบ กวา ป มา แลว ไมม อยาง น มน ม พาด หว 

ดวย สาระ คด หรอ ขาว ท เปน สาระ นา ชน ใจ,  น มน แสดง วา โลก ได เปลยน 

มา อยางไร.  อารยธรรม เนอ หนง มน เจรญ รงเรอง อยางไร เอา มา จาก ไหน,  

ปญหา มน ได เกด ขน อยางไร ใน ยค ท เรยก วา วตถ มน พฒนา.

ถา เกด เศรษฐขน มา ก เศรษฐ ท จะ เหน แก ตวอยาง ยง,  แลวคนจน มน 

ก จน อยาง ยง มน ตอง ทำลาย เศรษฐ.  ถา ใช ระบบ โบราณ เศรษฐแขงกน 

สราง โรง ทาน น, คนจน ได รบ การ เลยง ด มน ก ไม เกด ปญหา อน นขน.  อยาง 

สงคมนยม ประเทศ คอมมวนสต หรอ อะไร ท ยง กวา นน  มน มไมได เพราะ 

มน ม การ ปองกน อย โดย อตโนมต.  นน แหละ คอ ผล ของ ธรรมศาสตร,  

ศาสตร ท เปน ธรรมะ ธรรมะ ท เปน ศาสตร,  อาวธ ท ม คม คอ ธรรมะ นนตด 

ปญหา เหลา น ออก ไป,  มนษย ก เลย อย กน เปน ผาสก.

ทน มน เรม จาง ลง ๆ   ของ ยค ท นยม จต วญญาณ  นยม จตใจ หรอ 

วญญาณ เปน ใหญ จาง ไป ๆ  มา นยม วตถ เปน ใหญ มาก ขน ๆ  ,  ไม กรอยป 

ความ กาวหนา ทาง วตถ มน เหมอน กบ วง เชน ไป ดวง จนทร ได น  กเรยกวา 

ความ เจรญ ทาง วตถ น มน เหมอน กบ วง,  ลวน แต เปน เรอง ททำให คนเรา  

หา ประโยชน ความ สข ทาง เนอ  ทาง หนง  จาก วตถ กน ทง นน จน ไมม 

ใครฟงใคร ไมม ใคร ละอาย ใคร,  ไมม ใคร จะ เออเฟอ เผอ แผ แก ใคร.  น คณ  

จะ ไป ขอ ความ เมตตา กรณา จาก ใคร เดยว น    เมอ เขา ทง ธรรมะ กน เสย  

หมด แลว,  พทธ ศาสนา ก ถก ทอด ทง วาท จรง ถอ กน แต ปาก เปน สวนมาก,  

ศาสนา ครสเตยน น  ออ ฉาว กน เปนการ ใหญ  วา  พระเจา ตาย แลว.  

การถอวา พระเจา ตาย แลว น เปน ของ จรง หรอ ไม  ถก หรอ ไม  ก ถก นำ ไป 

Page 48: สรรนิพนธ์พุทธทาส ว่าด้วย : สตรี ...สตร ในฐานะมารดาของโลก | 3 ชาย - หญ ง น

 สตร ในฐานะมารดาของโลก | 4342 | สรรนพนธพทธทาส   สตร ในฐานะมารดาของโลก | 4342 | สรรนพนธพทธทาส 

วจารณ วพากษ กน ใน ท ประชม ของ ผ ม สต ปญญา,  มน ก ม คน ท เหนวา 

พระเจา ตาย แลว จรง ๆ  น คอ ไม จำเปน ตอง ม คำ วา พระเจา หรอ สง ท เรยก 

วา พระเจา.

น มา มองซ ทแท ธรรมะ นน แหละ คอ พระเจา พระเจา ตาย ไม ได แลว 

พระเจา จำเปน อย เสมอ.  ถา พระเจา ไม จำเปน หรอ ตาย แลว ก หมายความ 

วา ไมม ธรรมะ แลว ใน โลก น,  แลว ก จะ ไมม ธรรมศาสตร คอ อาวธ ท คม ทสด 

อน ไดแก ธรรมะ,  แลว ก จะ เกด ปญหา ยง ยาก ทง หลาย ทง ปวง.  น เดยว น 

ธรรมศาสตร ก เหลอ แต ชอ แลว เหน ไหม,  เอา มา เปน ชอ ของ มหาวทยาลย 

ธรรมศาสตร,  ระวง ให ด จะ เหลอ แต ชอ จะ ไมม ธรรมะ ทแท จรง ท จะ ตด  

ปญหา ยง ยาก ของ มนษย ได ทง โดย สวน บคคล และ สวน สงคม.  ถา ยงม 

อยจรง ธรรมะ ยง ม อย จรง  ไม ได ตาย,  พระเจา ก ไม ได ตาย  ก ม สง ท ม 

อำนาจ ตด ปญหา สงคม ได แลว มนษย จะ อย เปน ผาสก ไมม เรอง นา เกลยด 

นาชง นา กลว  เหมอน กบ พาด หว เตม ไป ใน หนา หนงสอพมพ ทก ฉบบ ท 

วางขายอย.1

โสเภณทางวญญาณ

เรอง เสรม สวย น ก เพอ หลอก ลวง;  มน ไม สวย ทำให สวย จะ ไมเรยกวา 

หลอก ลวง แลว จะ เรยก วา อยางไร ?  มน ก คอ การ หลอก ลวง.

หลอก ลวง ก เพอ กามารมณ;  เพราะ วา มน ไมม เรอง ไหน  ทจะครอบงำ 

จตใจ ของ มนษย เทากบ เรอง กามารมณ.  อยาง พระพทธเจา ทาน ก วา ไมม 

อะไร จะ ครอบงำ จตใจ ผชาย มาก เทา เรอง ผ หญง    ไมม อะไร จะ ครอบงำ 

จตใจ ผ หญง มาก เทากบ เรอง ผชาย;  ทาน วา อยาง น.

1  ธรรมศาสตรา  เรองท ๑ ธรรมศาสตรามคาเทากบปญญาวธ.   บรรยายวนท ๒๙ เมษายน ๒๕๑๖, หนา ๑๖ - ๑๘.

Page 49: สรรนิพนธ์พุทธทาส ว่าด้วย : สตรี ...สตร ในฐานะมารดาของโลก | 3 ชาย - หญ ง น

 สตร ในฐานะมารดาของโลก | 4342 | สรรนพนธพทธทาส   สตร ในฐานะมารดาของโลก | 4342 | สรรนพนธพทธทาส 

เดยว น เรา ก ม เรอง เสรม สวย สำหรบ ผ หญง สำหรบ ผชาย,  แลวมน 

ไป ตกหนก อย ทาง ฝาย ผ หญง    คอ ผ หญง ถก หลอก ให ลม หลง ใน การ 

เสรมสวย  มง หมาย จะ หลอก อก ฝาย หนง,  ให เพศ ตรง ขาม นน มา อยใน 

อำนาจ ของตว  เพอ ตว จะ ได ประโยชน.  ม ความ หลอก ลวง อยาง น  กเลย 

กลายเปน โสเภณ ทาง วญญาณ กน ไป หมด ทก คน  ททำการ เสรม สวย ให 

เกนกวา ธรรมชาต ท เนอท ตว ของ ตน.

ผ หญง ทก คน เปน โสเภณ ทาง วญญาณ  เพราะ วา ไป ทำการ เสรม สวย 

ให มน สวย กวา ท จะ แสดงออก ไป ตาม ธรรมชาต  หรอ วา สะอาด เรยบรอย 

อะไร นน ไม ตองการ ตองการ ให มน หลอก กน ให มาก ขน.

เดยว น เขา ก ใช ปดบง รางกาย แต นอย เพอ จะ สง เสรม การ เสรมสวย;  

นง ผา ปด ไม คอย จะ มด; อยาง น เรยก วา สวย เรยก วา เสรม ให มน สวยยงขน 

ไป อก.  น ความ ยว อยาง น  มน เปน สง ท ทำให จตใจ เปน โสเภณ.  โสเภณ 

ทก คน เขา มง จอง ท จะ ลวง กระเปา ของ ผ ท ลม หลง เขา;  ถา เปน โดยตรง ก 

เปน โสเภณ ธรรมดา,  ถา เปน อย ใน จตใจ ก เปน โสเภณ ทาง วญญาณ.

การ เสรม สวย ก ด  การ อะไร เหลา นน ก ด  มน เปน เรอง ท ทำให 

สตร เพศ เปน โสเภณ ทาง วญญาณ กน เตม ไป ทง โลก    แลว เอา อยาง กน,  

เอาอยางกน;  แลว ใจคอ มน จะ ปรกต สข ได อยางไร;  มน ไมร วา อยางไร ควร 

ละอาย เสย แลว.  ใน เมอ พระพทธเจา ทาน ตรส วา  เครอง นง หมนเพอจะ 

ปด อวยวะ ท ทำให เกด ความ ละอาย.

เดยว น  เขา ก เปด มน มาก ขน ๆ   ผด วตถประสงค ของ การ ม เครอง 

นงหม; น ก เปน เรอง ไป ตาม กน ฝรง สมย ปจจบน.  ฝรง สมย หนง ผ หญง ปด 

กาย มดชด มาก : ลาก ยาว เปน หาง ปด มอ ปด หนา ปด แขน ปด ขาหมด;  

แต ฝรง เดยว น ก กลาย เปน เรอง เปด  ให ยว ได มาก เทาไร ยง ด  เปน โสเภณ 

ทาง วญญาณ;  แลว คน ไทย เรา ก ไป ตาม กน เขา.

Page 50: สรรนิพนธ์พุทธทาส ว่าด้วย : สตรี ...สตร ในฐานะมารดาของโลก | 3 ชาย - หญ ง น

 สตร ในฐานะมารดาของโลก | 4544 | สรรนพนธพทธทาส   สตร ในฐานะมารดาของโลก | 4544 | สรรนพนธพทธทาส 

ววฒนาการ ทางการ เสรม สวย    ทางการ กระตน ความ รสก ทาง 

กามารมณ เปน ความ วนาศ ใน ทาง วญญาณ;  ไมม ความ เปน มนษย โดย 

แทจรง, เปน มนษย ท ไมใช มนษย ไป.  เรอง เพลง เรอง ดนตร เอา มา เปน 

อปกรณ ของ สง เหลา น ก สญ เสย จตต วเวก คอ จต จะ ได พก ผอน สก หนอย 

ก เอา เพลง เอา ดนตร มาก ระ ตน ไว เรอย จน เปน โรค เสน ประสาท 1.

วฒนธรรมการแตงกาย

วฒนธรรม ท ให สตร นง หม อยาง เหมอน กน ไม ได นง หม.  น วฒนธรรม 

ตะวน ตก ออกแบบ เครอง นง หม ให สตร นน นง หม ชนด ท จะ ปด อะไร ไม มด 

ยง ขน ทกท, ยง ขน ทกท,  เอา ผ หญง เปน เหยอ สำหรบ หาความ เพลดเพลน 

ของ ผชาย โดย หลอก ให เขา นง หม ชนด ท ไม เปนการ นง หม ยง ขน ทกท. 

นง หม อยาง น    อาตมา เคย บอก และ เคย เรยก มา หลาย หน แลววา 

นงหม แบบ โสเภณ ทาง วญญาณ;  เพราะ จตใจ ของ เขา เปน ผ สมคร จะยวคน 

ให มา ลม หลง ใน เขา.   เขา จะ ได รบ ประโยชน  มน เปน เจตนารมณ ของ 

โสเภณ;  ฉะนน ใคร กตาม เพยง แต นง หม วบ ๆ  แวม ๆ  หรอ ไม เปน นง หม 

อยาง น แลว ก เรยก วา เปน โสเภณ ได แลว;    แต วา เปน ทาง วญญาณ กอน 

แลว คงจะ ไป เปน ถงท สด ทหลง กได.

แต เดยว น มน เปน โสเภณ ทาง วญญาณ นง ผา ไม ปด ขา;  ไม อยาก จะ 

ปด เพราะ อยาก จะ อวด  เพราะ อยาก จะ ยว  ก คอ ม จต ทราม;   พจารณา 

ในทาง ไหน ๆ  ก เหน เปน ม จต ทราม ไป ทง นน มน ไม เหน แง ดเลย.  ดเถอะ 

แม ศร เรอน นง ผา ปด ขา ไม มด แลว ยง จะ เผยอ มา เรยก ตว เอง วา แม ศร เรอน 

ตาม แบบ ของ พทธ บรษท ไทย.

1  เมอธรรมะครองโลก  เรองท ๒ ววฒนาการเพอวนาศนาการ   ๒๑ กรกฎาคม ๒๕๑๖ หนา ๘๒-๘๔.

Page 51: สรรนิพนธ์พุทธทาส ว่าด้วย : สตรี ...สตร ในฐานะมารดาของโลก | 3 ชาย - หญ ง น

 สตร ในฐานะมารดาของโลก | 4544 | สรรนพนธพทธทาส   สตร ในฐานะมารดาของโลก | 4544 | สรรนพนธพทธทาส 

ใน สมย บรรพบรษ  แม ศร เรอน สมย บรรพบรษ ของ เรา  ไม ได นง ผา 

อยาง น.  น ไป ถก พวก ฝรง เขา หลอก มา ให นง ผา อยาง น  แตง ตวอยางน  

แลวยง อยาก จะ เรยก ตว เอง วา แม ศร เรอน;    มน ม จตใจ เปนแม ศรเรอน 

ไมได เพราะ จต มน ทราม ถง ขาด ท จะ พยายาม ให ตว เอง เปน เหยอ สำหรบ 

ลอ คน อน.    วฒนธรรม ไทย หรอ วฒนธรรม ตะวน ออก แท ๆ   ไมเปน 

อยางนน  เวน ไว แต ไป ตาม กน วฒนธรรม ตะวน ตก;  แลว ลก หลาน คนไทย 

ของ เรา ก กำลง เปน อยาง น.

น เทา ท ยก ตวอยาง มา น มา คด กน ด ท วา  ธรรมะ ครองอยในจตใจชนดน 

หรอ วา อะไร ครอง อย ใน จตใจ น;  วฒนธรรม จบ มอ ก ด,  วฒนธรรม จบ กอด 

ใน ท ธารกำนล ก ด,  วฒนธรรม ช แกว เหลา เหนอ หว ก ด,  วฒนธรรม นงหม 

แบบ โสเภณ ทาง วญญาณ ก ด,  ด เขาไป ใน จตใจ ของ เขา วา มน ม ธรรมะ 

อย หรอ ไม ?  มน หน ไป หมด แลว มน ม อะไร เขา มา อย แทน.  นเรยก วา 

ธรรมะ ครอง ใจ หรอ ไม ครอง ใจ ก ด กน ท น 1.

“การทสตรจะตองไปหาอาชพทางโสเภณ เพราะความบบคนทาง

จตใจเปนสวนใหญ;ถามรสของธรรมะ2เขาไปชวยใหพนจากความบบ

คนอนนนแลวยงมกำลงใจทจะอดทนความยากจนอดกลนอดทนตอ

ความเหนดเหนอย;แลวกจะไปประกอบอาชพทไมผดศลธรรมได3.”

๏ ๏ ๏

1  เมอธรรมครองโลก, เรองท ๔ อนตรายจากวฒนธรรมตะวนตก   แหงยคปจจบน, บรรยายเมอ ๔ สงหาคม ๕๒๑๖ หนา ๑๕๕- ๑๕๖. 2  รสของธรรมะในทนคอสมาธรส

3 อรยะศลธรรม, เรองท ๑๓ สงกระตน และอานสงสของศลธรรม,    บรรยาย เมอ ๒๘ กนยายน ๒๕๑๗ หนา ๔๖๙.

Page 52: สรรนิพนธ์พุทธทาส ว่าด้วย : สตรี ...สตร ในฐานะมารดาของโลก | 3 ชาย - หญ ง น

หรโอตตปปะ

เรองนเปนรากฐานตงแตเรองตำทสดจนไปถงสงทสดตงแตเรองในบานในเรอน ไมใชหลกธรรมะธรรมเมอะอะไร,อยทน อยทความ

ละอายและความกลวน ทจะชวยใหเรยบรอยอยได กระทงมาปฏบต

ธรรมะกระทงจะไปนพพานนกตอง อาศยความกลวตอความทกข

ละเอยดยงขนทกท,แลวละอายแกใจเองเมอทำผดพลาด,มความทกข

เกดขนไมมใครรกละอายแกตวเองเหลอประมาณ.

เดกๆ กไมทำอะไรใหมนผดพลาด,อยางหกลมถาหกลมเขาละอาย

เขากลวเจบดวยนนแหละหมายความวาหรและโอตตปปะมนตงตนทนน;

ถาหกลมมนกละอายเพอนฝงทงหลายแลวมนกเจบดวยความหมาย

ละอายและกลวอยทน. ทนกขนมาถงเรองศลธรรมกมความละอาย

อยางเดยวกนความกลวอยางเดยวกน    ขน มา ถง เรอง ป รมตถธรรม 

เรอง กเลส อน ลก ซง   ก ยง อาศย ของ สอง อยาง น.   ใน เรอง ศล ธรรม 

ถามหรโอตตปปะ มน ทำ ไมได  ฆา สตว ลก ทรพย ประพฤต ผด ใน กาม 

น มน ทำ ไม ได,    เรอง ป รมตถ ธรรม ท จะ ปลอย ให ความ โลภ  ความ โกรธ 

ความ หลง ความ ยด มน ถอ มน เกด ก ทำ ไม ไดเหมอน กน.

 สตร ในฐานะมารดาของโลก | 4746 | สรรนพนธพทธทาส  46 | สรรนพนธพทธทาส 

Page 53: สรรนิพนธ์พุทธทาส ว่าด้วย : สตรี ...สตร ในฐานะมารดาของโลก | 3 ชาย - หญ ง น

จง ใช หร และ โอตป ปะ น เปน เครอง ชวย สนบสนน คอ เปน รากฐาน 

อย เปน รากฐาน ท สำคญ อย  ไม สำรวม วนย ได  ก เพราะ ไมม หร โอตตปปะ,  

ไม ระวง ตา ห จมก ลน กาย ใจ ก ขาด หร โอตตป ปะ อย มาก.  พอมอนน 

น ก เรยก วา รากฐาน ม การ สำรวม ได ด เพราะ ม หร และ โอตตป ปะ; ฉะนน 

เรา ตอง ทำให มน ถยบ เขา ไว ความ ละอาย และ ความ กลว น ให ม ใน ทก กรณ 

ให มน ถยบ ไว  คอ อยา ประมาท,  ให มน เหมอน กบ ตะแกรง ท ตา มน ถยบ 

ไมม อะไร มน รว ไป ได งาย ๆ  แลว สง ตาง ๆ  จะ ด ขน ได โดย งาย จะ ทำได งาย 

ขน ดวย ใน การ ท จะ ทำให ด.

เดยว น โลก ทง โลก กำลง เสอม  ใน ขอ น  เสอม ก เพราะ เหต อยาง- 

เดยวกน อก เพราะ ไป หลงใหล ใน วตถนยม  เอรดอรอย ทาง เนอ ทาง หนง  

ก ทำให หร โอตตป ปะ สน ไป ๆ  ๆ  ๆ ,  กระ ทว เดยว นน การ เปลอย กาย จะ ไมม 

ความ หมาย เปน ความ เปลอย กาย แลว, ไดยน ขาว วทย วา มหาวทยาลย ไหน 

ตอนรบ นอง ใหม กน โดย จบ นสต นอง ใหม ท เปน ผ หญง เปลอย กาย เทจ จรง  

อยางไร ก ไมร. แต วทย ม น ไป ถง ขนาด น เรอง อนาจาร มน กกลายเปนไมมไป  

กลาย เปน ไมใช อนาจาร ไป มน ก เขา มา ท ละ นด ๆ  ๆ .  การ แตง กายของสตร,  

แลว เรอง ท เสย หาย อยาง อน ก พลอย ตาม หลง มา กลาย เปน ไม ผด จะยกเลก 

 ศล ขอ กาเมสมจฉาจาร และ ขอ อน ๆ  ท คลาย ๆ  กน น คอ ผล ของ การ ทวา 

ไมม หร และ โอตตป ปะ.

เกยว กบ ขอ น ขอ ให นก ถง ปจจ เวก ขณ ของ เรา ท ปจจ เวก ขณ อย ทก วน : 

เรอง จวร หม จวร น ก ไมใช เพอ นน เพอ น เลย  เพอ จะ ปกปดอวยวะอนจะทำ 

ความ ละอาย ให กำเรบ ทำ หร ให เสย ไป; ถา เรา ไม นง ผา เพราะ เรา ไมละอาย 

น เรา นง ผา เพอ จะ ปองกน ใน ขอ น  คอ ยง ม รสก ละอาย อย  สง ท ทำ หร ให 

กำเรบ  ก ปกปด ไว  แลว จง หม จวร อยาง ท เรา หม  นง หม ปกปด รางกาย 

อยาง ท หม.

 สตร ในฐานะมารดาของโลก | 4746 | สรรนพนธพทธทาส  46 | สรรนพนธพทธทาส 

Page 54: สรรนิพนธ์พุทธทาส ว่าด้วย : สตรี ...สตร ในฐานะมารดาของโลก | 3 ชาย - หญ ง น

ทน ผนำ ไป ดาน น คอ พวก ฝรง เขา คอย ๆ  เปด มน เปด มน เปด มน จน 

จะ ไม ตอง ปด กน แลว เดยว น,  แลว มน ไม ได อย ตรง นน ดอก มน อยทจตใจ 

เลวลง ๆ ,  มน ไม ได ตรง ท รางกาย ถก เปด แต มน อย ท จตใจ เลว ลง ๆ ;  แตเขา 

ก วา ด  วา ด  วา ไม ตอง ลำบาก ไม ตอง ยดถอ นน แหละ วญญาณ ของ ฮปป.  

พวก ฝรง เมอ กอน เขา ก ปด กาย มาก กวา พวก ฝาย ตะวน ออก ทง หญง ทง ชาย  

ด รปภาพ เกา ๆ  เกน กวา ๑๐๐ ป ผ หญง เขา แตง ตว กน อยางไร, แลวเดยวน  

เขา แตง ตว กน อยางไร,  แลว พวก ตะวน ออก ไป ตาม เขา ก เลย หมดสงทเคยด; 

ฉะนน หร โอตตป ปะ ก เสย ไป ๆ  .  เรา กำลง เดอด รอน เพราะ ขอ น เรอง 

อนธพาล  เรอง เดก หนม ไม อย ใน ระเบยบ วนย  มน ม มล มา จาก ขอ น, 

กชนด ๆ  ก รอย ชนด ก ม มล มา จาก ขอ น เพราะ มนขาด หร และ โอตตปปะ.   

ทนใน ฐานะ ท เปน บรรพชต  จะ ตอง ทำ อยาง ด ทสด  สด ความ สามารถ 

ไมอยางนน ไม เปน พระ.

น อยา ทำ เลน ไป.  คำ สอง คำ น วา หร โอตตป ปะ  เมอ เดก ๆ  แม บอกให 

สวด ทก คน, เรา เดก ๆ  จะ ตอง สวด มนต วา  หร โอตตปป สม ปน นา สกกธมม- 

สมา หต า สน โต สป ปร  สา โล เก เทว ธม มา ต วจ จเร ท แรก ก ไมร วา อะไร 

ก สวด ไป อยาง นน.  เดยว น  ก ยง จำ ได วา มน สวด ไป ทง ๆ  ทไมรวา อะไร  

แลว บอก วา หร โอตตป ปะ น เปน เทว ธรรม เปน ธรรมะ สงสด  ถาเดก ๆ  เขาใจ 

กน อยาง น แลว ถอ กน อยาง น ก ด นะ.  หร โอตตปป สม ปน นา - สมบรณดวย 

หร และ โอตตป ปะ  สก กธมม สมา หต า - ถง พรอม ดวย ธรรมะ อน ขาวสะอาด   

สน โต สป ปร  สา - เปน สต บรษ ผ สงบ รำงบ, น เขา วา เทว ธม มา ต วจ จเร -   

นคอ เทว ธรรม.  ถา โลก ม สง น สง เดยว ก ม สนตภาพ ถาวร. น คอ ความหมาย 

 ของ คำวา หร และ โอตตปป ปะ1.

๏ ๏ ๏

1 นวกานสาสน  เรองท ๘ จะเปนพระกนใหไดมากอยางไร? (ตอ) 

  ๒๘ กรกฎาคม ๒๕๑, หนา ๑๑๘-๑๒๑

 สตร ในฐานะมารดาของโลก | 4848 | สรรนพนธพทธทาส 

Page 55: สรรนิพนธ์พุทธทาส ว่าด้วย : สตรี ...สตร ในฐานะมารดาของโลก | 3 ชาย - หญ ง น

ถาสตรดมเหลา

ถาสตรกนเหลาเขาเรอง“บา”

ไมรวา  กนทำไม  กนไปได

หรออยากเปน  กนนร  ทไวไฟ

ยมละไม  อยเพราะเหลา : ผเขาทรง

ดดจรต  ตามใคร  บอกไมถก

เพราะปศาจ  จงจมก  ใหลมหลง

เหนผเปน  เทวดา  ดนางาม

โลกกสง  ตามแต  แมผตวง

 สตร ในฐานะมารดาของโลก | 49

Page 56: สรรนิพนธ์พุทธทาส ว่าด้วย : สตรี ...สตร ในฐานะมารดาของโลก | 3 ชาย - หญ ง น

ยงลกผ  มแต  จะเมาใหญ

มอะไร  กตองเหลา  เฝายดหนวง

พอขาดเหลา  รอนเรา  เสยเตมทรวง

โลกทงปวง  เปนโลกเหลา  นาเศราจง

ถา “สตร”  คำนมาจาก  “สต”

กแปลวา  “คนผม  สตยง”

ไมควรไป  หลงเหลา  เขาเรองลง

ควรจะหยง  ธรรมแท  ของแมเอยฯ

๏ ๏ ๏

หวขอธรรมในคำกลอน หมวดปกณกะ หนา ๑๒๘

 สตร ในฐานะมารดาของโลก | 5150 | สรรนพนธพทธทาส   สตร ในฐานะมารดาของโลก | 5150 | สรรนพนธพทธทาส 

Page 57: สรรนิพนธ์พุทธทาส ว่าด้วย : สตรี ...สตร ในฐานะมารดาของโลก | 3 ชาย - หญ ง น

 สตร ในฐานะมารดาของโลก | 5150 | สรรนพนธพทธทาส   สตร ในฐานะมารดาของโลก | 5150 | สรรนพนธพทธทาส 

Page 58: สรรนิพนธ์พุทธทาส ว่าด้วย : สตรี ...สตร ในฐานะมารดาของโลก | 3 ชาย - หญ ง น

 สตร ในฐานะมารดาของโลก | 5252 | สรรนพนธพทธทาส 

Page 59: สรรนิพนธ์พุทธทาส ว่าด้วย : สตรี ...สตร ในฐานะมารดาของโลก | 3 ชาย - หญ ง น

:- สทธ และหนาทสรรนพนธพทธทาส:สตรในฐานะมารดาของโลก

Page 60: สรรนิพนธ์พุทธทาส ว่าด้วย : สตรี ...สตร ในฐานะมารดาของโลก | 3 ชาย - หญ ง น

สตร ในฐานะมารดาของโลก | 55สตร ในฐานะมารดาของโลก | 55

Page 61: สรรนิพนธ์พุทธทาส ว่าด้วย : สตรี ...สตร ในฐานะมารดาของโลก | 3 ชาย - หญ ง น

สตร ในฐานะมารดาของโลก | 55สตร ในฐานะมารดาของโลก | 55

สทธเสมอภาค

ผมอยากจะพดตามความเหนสวนตวยงกวาอยางอนวาไมถอหลก

ทใหสทธเสมอภาคแกสตรอยางบาหลง;เหมอนทกำลงนยมกนอยใน

เวลานคำวาเสมอภาคนนมนมความหมาย๒ชนด:-

ความหมายของคนโงกคอทำอะไรเหมอนกน.เมอเชานกไดยน

วทยประกาศถงวา จะใหสตรเปนผพพากษาไดเตมรปเหมอนกบผชาย

เปนนายทหารเปนอะไรไดเหมอนกบผชายในรปเดยวกน,โดยอาง

หลกวาสทธเสมอภาคของสตร.อยางนผมรสกวามนเปนเรองหลบตา

มากขนในเรองทำไปอยางบาหลง,ไมยอมรบกฎเกณฑของธรรมชาต

มากขน มนควรพดในทางทวา ใหสตรกไดทำหนาท ทสตรควรจะทำ

ใหสดเหวยงของสตร,บรษกทำหนาทของบรษใหสดเหวยงของความ

เปนบรษ.อยาไปทำใหเหมอนกน;ถาเหมอนกนแลวมนจะโงในลกษณะ

ทวา เลยงซงกนและกนไมได. มนจะเลยงซงกนและกนอยางไรได

ถามนไปเหมอนกนทกกระเบยดนว.นความหมายธรรมดาสามญตอง

พดอยางน.เพราะฉะนนตองมหนาททจดสรรไวโดยเฉพาะแลวโดย

อยางยงทธรรมชาตมนจดสรร.ผชายมนคลอดลกไดเมอไร.

มนกตองนกถงขอทวา ธรรมชาตมนจดสรร แตเขาไมมองในแง

นแลวไปมองเตลดไปถงวามนไมเทากน,มนควรจะเทากนโดยนำหนก

โดยสดสวน,แตวารปลกษณะททำไมจำเปนตองเหมอนกน.

Page 62: สรรนิพนธ์พุทธทาส ว่าด้วย : สตรี ...สตร ในฐานะมารดาของโลก | 3 ชาย - หญ ง น

สตร ในฐานะมารดาของโลก | 5656 | สรรนพนธพทธทาส

ถาเราจะถอวา ใหเลยงซงกนและกน มนกตองมการกระทำทไม

เหมอนกน,ถาไปทำเหมอนกนมนเปนกระเทยไปหมดทงสองฝาย,ไมม

พอแมหรอไมมบรษสตร,มนจะเปนกระเทยหรออะไรกนไปเสยหมด

ทงสองฝาย แลวใครจะเลยงลก แลวโลกนจะไมมมารดา, โลกนมนจะ

เปนบาเปนหลงไปเลยเพราะไมมมารดาทอบรมวญญาณของลกเดกๆ .

หนาทมนตองตางกนโดยรปลกษณะจงจะสามารถสนองใหแกกนและกน

อยางครบถวนเลยเรยกวาถกตองตามธรรมชาตตองการ.

มนนาประหลาดทวามนษยเราในโลกยงมการศกษามากความคด

ความรสกมนยงแลนไปในลกษณะทขดขวางตอธรรมชาตมากขน.การ

ศกษาอะไรกไมรยงทำไปๆ จะยงขดขวางตอธรรมชาตมากขน,แลวมนก

กระทอนกลบออกมาเปนวกฤตการณอยในโลกนนเอง.นคอยดเถอะจะ

ใหผหญงทำเหมอนผชายทกอยางนจะมปฏกรยาจากธรรมชาตเกดขน

มาอยางเปนวกฤตการณ ไมมสนตภาพ เพราะไมมโอกาสทจะเลยงซง

กนและกนในลกษณะทถกตองตามหนาท.

๏๏๏

ราชภโฏวาท,เรองท๒ปรทตตปชว,๑๕กนยายน๒๕๑๘หนา๕๓-๕๕.

Page 63: สรรนิพนธ์พุทธทาส ว่าด้วย : สตรี ...สตร ในฐานะมารดาของโลก | 3 ชาย - หญ ง น

สตร ในฐานะมารดาของโลก | 57

สทธสตรในครงพทธกาล

สตรเปนสงทเคยถอกนวาเปนทรพยสมบตชนดหนง.ในตอนแรกก

เปนทรพยของบดามารดาทเลยงไวสำหรบขายใหแกบรษในตระกลทจะ

มาขอซอเอาไป.ครนผเปนสามซอเอาไปแลวกถอเสมอนหนงทรพย

หรอสตวเลยงชนดหนง ปราศจากสทธและเสยงใดๆ . เพราะเชอกนวา

สตรเปนมนษยทไมมอะไรๆ สมบรณเหมอนผชาย จงไมใหการศกษา

แกสตร สตรกมอนทจะเปนไปในทางเสอมเสยมากขน จงกลายเปน

ธรรมเนยมทถอกนวาสตรไมควรถกยกขนมาเทยมบรษทกๆ อยางให

อยในอำนาจของฝายชายอยางเดยว.

จดดำไดเกดขนแกเพศทเปนมารดาของโลกอยางเปอนไปหมดทงท

บรษผถอลทธนนกตองเกดมาจากสตรนนเอง.ครนพระองคทรงอบตขน

ทรงรบรองขอทวาสตรสามารถบรรลมรรคผลเชนเดยวกบบรษโดยไมม

ขอแตกตางและตรสขอปฏบตสำหรบสตรเพอ“เอาชนะ1”ไดทงโลกน

และโลกหนาคอความมหนามตาในทางสมาคมหรอวงสงคมและการ

1 ดบาลพลวรรคมาตคามสยตตสตรท๔ไตร.ล.๑๘หนาท๓๐๖ และบาลอโบสถวรรคอฏ.อ.ไตร.๑๓หนาท๒๗๕และอนๆ

Page 64: สรรนิพนธ์พุทธทาส ว่าด้วย : สตรี ...สตร ในฐานะมารดาของโลก | 3 ชาย - หญ ง น

สตร ในฐานะมารดาของโลก | 5958 | สรรนพนธพทธทาส สตร ในฐานะมารดาของโลก | 5958 | สรรนพนธพทธทาส

ไปสสคตสวรรคโดยเทาเทยมกบผชายใหรจกหนาทของตวทจะพงปฏบต

ตอสามซงกมหนาทอกอยางหนงอนจะพงปฏบตตอภรรยาและใหทง

สองฝายถอเสมอนทจะพงกระทำตอบแกกนโดยเทาเทยมกน.

การยกสถานะสตรเชนนปรากฏในตระกลวงศของพระองคคอพวก

ศากยะมากอนแลวโดยทถอวาสตรเปนเพศทควรยกยองไมยอมยกให

ไปกบพวกทมเชอชาตตำกวา แมจะมอำนาจ และสตรควรมสทธทจะ

ปฏเสธหรอไมถกยกใหแกบรษทไมมคณสมบตทดเทยมกน.หรอกลาว

อยางสนๆ กคอวาเกยรตยศของสตรเปนสงทจะตองพจารณาอยอยาง

รอบคอบสขม.ขอนทำใหสตรพวกศากยะกาวออกจากประตเรอนบวช

ในสำนกภกษณไดโดยปราศจากการขดขวางของฝายชาย.และธรรม

ของพระองคซงมผรบถอกนมากขนสบมาในตอนหลงไดชวยยกสถานะ

ของสตรใหสงขนอยางประจกษ มสทธและโอกาสทจะทำการกศลและ

การศกษาตามประสงคของตนมากขน.

อกอยางหนงอนเดยในสมยโบราณมธรรมเนยมบชายญญดวยเนอ

และเลอดทงของสตวและมนษย. โบสถสวนมากคอโรงฆาสตว ทแดง

ไปดวยเลอดและไฟทสงควนตระหลบ. ผมทรพยและอำนาจจดให

พวกนกบวชประกอบการบชายญญเพอไถถอนบาปของตนและชวย

ใหตนมความเจรญยงขนไปตามลทธทเชอกนอย.พวกนกบวชเหลานน

ชวยทำพธ ใหบาปของผเปนเจาของยญญนน ตกมารวมกนอยทศรษะ

ของสตวทจะฆา แลวฟนมนเสย โดยไมมขณะทมนอาจสำนกถงรส

ของความเจบและความตาย เอาโลหตรองใสถาดมาเผาไฟสมนาคณ

พระเปนเจาในเบองบน.ศตรยอมตอบแทนศตรดวยเลอดและชวตการ

รษยาอาฆาตจองเวรถอกนวาเปนเกยรตยศไมถอกนวาการใหอภยเปน

สงทควรนยม.

Page 65: สรรนิพนธ์พุทธทาส ว่าด้วย : สตรี ...สตร ในฐานะมารดาของโลก | 3 ชาย - หญ ง น

สตร ในฐานะมารดาของโลก | 5958 | สรรนพนธพทธทาส สตร ในฐานะมารดาของโลก | 5958 | สรรนพนธพทธทาส

ครนพระผมพระภาคเจาทรงอบตขน พระองคทรงสอนวา ความ

บรสทธและไมบรสทธเปนของเฉพาะตว คนอนจะชวยทำคนอนให

เศราหมองหรอบรสทธหาไดไม.กรรมเปนสงเดดขาดแนนอนในขอทวา

ทำเชนไรตองไดผลเชนนนและผทำนนเองเปนผรบผลไมมการไถถอน

สบเปลยนกนไดดวยอำนาจหรอทรพยหรอสงอนๆ .เวรยอมไมระงบ

ดวยเวรแตจะระงบเพราะความไมผกเวรของฝายใดฝายหนงและการ

ใหอภยเปนความกลาของนกปราชญแมพวกคนพาลจะถอกนวาเปน

ความขลาดหรออะไรกตาม.

สตวทกชนดรจกรกชวตเหมอนมนษยและเทากบมนษยและตกอย

ในภาวะอนหนกเพราะถกความแกความเจบและความตายครอบงำ

เชนเดยวกนควรทจะเปนเพอนทกขยากดวยกนดกวาทจะลางผลาญกน

ซงเปนการกระทำอยางหลบตาและนาละอายยงขน.ครนผนบถอศาสนา

ของพระองคมากขนธรรมททรงนำมาสงสอนกยงมอทธพลในดวงใจของ

มนษยทเคยนยมการฆาและการจองเวรมากขน ซงชวยใหเขาบนเทา

ความโหดรายนนลงเสยได ตามควรแหงธรรมทไดศกษา. ครนแพร

หลายไปถงชนพระราชา กมกฎหมายบญญตหามการฆาสตว และตง

โรงพยาบาลขนสำหรบสตวเดรจฉาน ดงทปรากฏอยในศลาจารกของ

พระเจาอโศกแทบทวไปทงอนเดยหรอชมพทวปสมตามทพระราชาธราช

องคนมอาณาจกรอนกวางขวางเพราะทรงอาศยอำนาจธรรมเปนเครอง

ปราบและขยายอาณาจกรอนปรากฏตามประวตศาสตรวาทรงขยาย

อาณาเขตไดกวางกวากษตรยองคใดในอนเดย.

การปฏวตไดเกดขนในดวงใจของประชาชนจนถงกบทำใหโรงฆา

สตวชนดทหมคลมอยดวยลกษณะของโบสถนนลดจำนวนนอยลงไปและ

มโรงพยาบาลสำหรบสตวทเจบปวยเกดขนแทนดงกลาว.นคอรอยแหง

Page 66: สรรนิพนธ์พุทธทาส ว่าด้วย : สตรี ...สตร ในฐานะมารดาของโลก | 3 ชาย - หญ ง น

สตร ในฐานะมารดาของโลก | 6060 | สรรนพนธพทธทาส

พระพทธคณทจารกตดอยในประวตศาสตรของอนเดยและประเทศ

ใกลเคยงเทาทธรรมาณาจกรของพระเจาอโศกราชแผไปถง, และลาก

รอยขอมนสบตอมาจนกระทงบดนไดแผไปในประเทศอนโดยกวางขวาง

จนกระทงเกดมชนหมมากทถอไมกนเนอสตว เพราะอาศยรศมธรรม

ของพระองคกม โดยเฉพาะอยางยงคอพทธบรษททปฏญาณตนไมเสพ

เนอสตวตลอดชวตหรอบางคราว.สตวไมถกฆาหรอไมเปนเหตให

ถกฆาเพราะชนพวกน หรอในวนทกำหนดเปนวนทางศาสนานน

มจำนวนมากมายเหลอทจะนบได ซงเปนเสมอนการปดเสยซงลำธาร

ของโลหต อนเคยไหลนองใหหยดไหล หรอนอยลง ซงยอมทำใหฉาก

แหงประวตศาสตรเปลยนแปลงไปอยางยากทจะพจารณาเหนไดงายๆ

เพราะการปฏวตนมสงคมหรอสมาคมสวนใหญของมนษยเปนมลฐาน.

เมอยอนมามองดอกครงหนง จะพบวาสงคมใดหนกแนนในพทธ

ธรรมแลว การเหยยดชนวรรณะของกนและกน จะไมมในสมาคม

นนๆ จะมแตความวางตนเสมอพรอมเพรยงสามคคกนกอกภาระของ

ประเทศชาต.การยกสถานะของสตรและการใหอภยดวยความเมตตา

กรณายอมหาไดงายในสมาคมนน. มนษยชาตสวนใหญจงไดมรป

ทางประวตศาสตร แปลกไปกวาตามทจะปลอยใหมนหมนไปเอง โดย

ปราศจากหลกธรรมของพระองคดวยประการฉะน.

๏๏๏

พทธจรยาภาคผนวกพระพทธคณทจารกอยในประวตศาสตรขอเขยนเปนทระลกในวนวสาขบชาพ.ศ.๒๔๘๓ของภกขพทธทาสอนทปญโญ,หนา๔๕๑-๔๕๔.

Page 67: สรรนิพนธ์พุทธทาส ว่าด้วย : สตรี ...สตร ในฐานะมารดาของโลก | 3 ชาย - หญ ง น

สตร ในฐานะมารดาของโลก | 61

การเคารพสตรของษตรยลจฉว

พวกลจฉวกษตรยพวกหนงในอนเดยสมยพทธกาลรฐเลกๆ แต

เกงกาจมากถงขนาดรบพงกบมหาประเทศเชนแควนมคธแควนโกศลได

เพราะวาตระกลกษตรยลจฉวนพากนหนนหมอนไมตนแตดกอยางตส

อยางนฝกวชาอาวธในกลางดกมการเคารพสตรในฐานะไมใชของเลน.

คำวาเคารพสตรนคอยกสตรไวเหนอฐานะของความเปนของเลนสนก

ของเพศชาย.โลกสมยนตรงกนขามเอาสตรเปนของเลนของเพศชาย

หลอกใหกระโปรงสนเขาไปทกทๆ อยางนเปนของเลนของผชายมากขน

ไปทกท;อยางนเรยกวาเหยยดสตร.กษตรยวงศลจฉวยกยองสตรไวเหนอ

ฐานะของเลนฉะนนจงเปนรฐเลกๆ ทเกงกลาสามารถรบชนะรฐใหญ

เชนมคธรฐได.ทนตอมาเลกหนนหมอนไมนอนบนฟกหนนหมอนขาง

แดงนอนจนตะวนสายสายแลวกยงไมตนเหยยบยำสตรลงไปเปนของ

เลนไมเทาไรรฐลจฉวกสญเสยความเปนรฐอสระ.

ฉะนนทรงขอรองใหภกษหนนหมอนไม ตนแตดก ฝกวชาอาวธ

คอตอสกบกเลสดวยสตปฏฐาน ไมเหนอะไรเปนของเลนของควรบชา

แบบกามารมณคอเปนภกษโดยแทจรงเปนอนาคารกโดยแทจรงอยาง

นนเถอะแลวกจะพนจากมาร;จงทรงขอรองวา“กลงครปธาโนภกขเว

วหรถฯลฯภกษทงหลายเธอจงเปนผอยโดยมทอนไมเปนหมอนเถด;

Page 68: สรรนิพนธ์พุทธทาส ว่าด้วย : สตรี ...สตร ในฐานะมารดาของโลก | 3 ชาย - หญ ง น

สตร ในฐานะมารดาของโลก | 6262 | สรรนพนธพทธทาส

เมอเธออยอยางนมารจกไมไดโอกาส”เมอหนนหมอนไมอยมารจก

ไมไดโอกาส;ลองเปนอยในมหาวทยาลยอยางนนดบางในหอพกนก-

ศกษาในวทยาลยลองหนนหมอนไมตนแตดกฝกวชาอาวธคอฝก

เรองทมนเปนหนาทแลวกไมเหนเพศตรงขามเปนของเลนเปนเหยอนน

แหละผมวาจะเปนมหาวทยาลยทแทจรงขนมาเปนอดมศกษาทแทจรง

ขนมาแลวคดดเถดมแตไดไมมใครตาย.หอพกนกเรยนไหนตนแต

ตสฝกวชาอาวธหนนหมอนไมไมมใครตายไมมใครเสยอะไรมแต

ไดทดทงามทบรสทธผดผองยงขนไปกวาเดม.เดยวนมแตนอนสาย

นอนบนเตยงนอนสบาย นอนไมอยากตน ไมอยากลก ตามใจกเลส

ตามใจเนอหนง.

๏๏๏

บรมธรรมภาคตน,เรองท๘บรมธรรมกบชวตนกศกษา๑๓เมษายน๒๕๑๒หนา๑๕๓-๑๕๔.

Page 69: สรรนิพนธ์พุทธทาส ว่าด้วย : สตรี ...สตร ในฐานะมารดาของโลก | 3 ชาย - หญ ง น

สตร ในฐานะมารดาของโลก | 63

พระนางปชาบดโคตม

ทนมเรองสำคญทสด ทเกยวกบผทตงอยในฐานะเปนพระพทธ-

มารดารบชวงคอพระมหาปชาบดเปนทงนาและเปนทงแมเลยงซงไดรบ

ชวงการเลยงดพระกมารจนเตบโตจนกระทงออกบวชไป.นมพระพทธ-

จรยาทจะตองพจารณากนบาง.เมอพระพทธเจาตรสรแลว,มคณะสงฆ

ประดษฐานขนแลวกมเรองราวทวาพระเจาแมนาปชาบดนกอยากจะบวช

เปนนกบวชในพทธศาสนา.ครงหนงเมอพระพทธเจาเสดจไปเยยมบาน

คอทกบลพสดประทบอยทในอารามใกลๆ นครกบลพสดนนพระนาง

ปชาบดโคตมกไปเฝาและทลขอวา:สาธ ภนเต ลเภยย มาตคาโม

ตถาคตปปเวทเต ธมมวนเย อาคารสมา อนคารย ปพพชนต ซงม

ใจความวาขาแตพระองคผเจรญขาพระองคขอโอกาสขอใหมาตคาม

ไดบวชจากเรอนเปนผไมมเรอนในธรรมวนยทพระตถาคตประกาศดแลว

นเถด,คอขอใหพระพทธเจาทรงอนญาตใหผหญงบวชได.

พระพทธเจาทานตรสวา:อลโคตม-อยาเลยโคตมอยาเลย.มาเต

รจจ มาตคามสส ตถาคตปปเวทเต ธมมวนเย อาคารสมา อนคารย

ปพพชาต เพราะการทมาตคามจะออกบวชในธรรมวนย ทตถาคต

ประกาศดแลวนอยาเปนทชอบใจอยาขวนขวายแกเธอเลย.พระนาง

ปชาบดกออนวอนเปนครงท๒กทรงปฏเสธเปนครงท๒,ออนวอนครง

Page 70: สรรนิพนธ์พุทธทาส ว่าด้วย : สตรี ...สตร ในฐานะมารดาของโลก | 3 ชาย - หญ ง น

สตร ในฐานะมารดาของโลก | 6564 | สรรนพนธพทธทาส สตร ในฐานะมารดาของโลก | 6564 | สรรนพนธพทธทาส

ท๓กทรงปฏเสธเปนครงท๓.นขอใหดวาพระพทธจรยาเปนอยางไร.

พระนางปชาบดกตองรองไหแลวกลบไป.

ตอมาวนหนงพระพทธเจาประทบอยทเมองเวสาลไมไกลจากกบล-

พสด,ทนพระนางปชาบดกมาไมใหม;นพดภาษาโสกโดกขออภยเพอ

รวบรดเวลา.ทนพระนางโกนหวไปเลยพาพวกผหญงทเปนบรวารจำนวน

หนงไปดวยโกนหวไปเลย,แลวกเดนไปเปนระยะทางไกลขนาดทวา

เทาพองและตวเตมไปดวยเหงอดวยฝน,เขาไปยนอยทประตทกฏาคาร

ปามหาวนทพระพทธเจาประทบอย.พระอานนทออกมาเหนเขารองวา

อาว,ทำไมเปนอยางน,ถามกนจนรเรองวาถาอยางไรกจะตองบวชใหได.

พระอานนทกเลยรบอาสาวาจะไปทลขอกบพระพทธเจา.

พระอานนทไดเขาไปเลาเรองทพระนางปชาบดไดทำอยางไร,ไดมา

ในลกษณะอยางไร;ไดทลขอใหชวยทรงอนญาตใหไดบวช.พระพทธเจา

กทรงปฏเสธอก.พระอานนทกขอเปนครงท๒พระพทธเจากปฏเสธอก,

ขอเปนครงท๓กทรงปฏเสธอก.ทนพระอานนทใชวธอนคอทลถามไป

ในทางอนวา:ถามาตคามบวชแลวจะบรรลมรรคผลไดไหม?พระพทธเจา

กตองตรสตอบตามตรงวาได.พระอานนทเลยถอโอกาสวาถาไดกควร

จะยอมใหพระนางประชาบดโคตรมบวช;อางคณของพระนางปชาบดวา:

พหอปการา-มอปาระคณมาก,โปสกา-ไดเลยงด,ขรสสทายกา-เปน

ผใหนม.พระอานนททลอยางนเพราะวาพระชนนของพระองคไดกระทำ

กาละ, พระนางปชาบดไดใหดมนม; ถาหากวาผหญงบวชแลวบรรล

มรรคผลไดกควรจะใหบวช.

นคดดซวาพระพทธเจาทาจะทำอยางไร? พระอานนทกฉลาด

พระพทธเจากทรงเปนพระพทธเจา.ในทสดพระพทธเจาทานตรสวา:

ถายอมรบครธรรม๘ประการกพอจะบวชได.นพระพทธเจาทานตรส,

ถาพดอยางภาษาเรากวาใชลกไมเหนอเมฆ,คอครธรรม๘ประการนน

Page 71: สรรนิพนธ์พุทธทาส ว่าด้วย : สตรี ...สตร ในฐานะมารดาของโลก | 3 ชาย - หญ ง น

สตร ในฐานะมารดาของโลก | 6564 | สรรนพนธพทธทาส สตร ในฐานะมารดาของโลก | 6564 | สรรนพนธพทธทาส

มนลวนแตหนกๆ ซงจะทำใหผหญงทนไมไหวแลวภกษณกจะหมดไปเอง.

เมอจะตองใหบวชแนแลวเพราะมเหตผลอยางนแตเพอเหนแกศาสนา

กปองกนไวแตเนนๆ บญญตครธรรมทมนหนกซงจะถอไวไดไมกมาก

นอยแลวมนกจะสลายตวไปเอง.นเปนพระพทธจรยาหรอไมกลองคดด,

แลวเปนอยางไร.

พระอานนทกกลบมาบอกพระนางปชาบด; พระนางปชาบดกดใจ

ทลรบอาสาวา:ขาพเจาจะยอมรบเอา ครธรรม ๘ ประการนนดวย

ความเตมอกเตมใจสงสดเอาไวเหนอเกลาเหนอเศยรเหมอนชายหนม

หญงสาว เมอไดดอกไมงามและถกใจ; กเปนอนวา บวชเพราะรบ

ครธรรม๘ประการนนแลวกเปนภกษณได.

ทนพระอานนทกเขาไปกราบทลพระพทธเจาวา เดยวนพระนาง

ปชาบดยอมรบครธรรมนนแลวเปนอนวาบวชแลว.พระพทธเจากเลย

ตรสเรองทมนเกยวกนนวา:ถามสตรเขามาบวชในธรรมวนยนธรรม

วนยจะอยไดเพยง๕๐๐ปไมถง๑,๐๐๐๐ป.นกลาวตามตวหนงสอ

ทมอยในพระไตรปฎกเอง ในบาลเองวาอยางนวา :ถาผหญงเขามา

บวชในธรรมวนยนธรรมวนยจะอยไดเพยง๕๐๐ปไมถง๑,๐๐๐ป

กเปรยบเหมอนบานเรอนตระกลหนงทมแตผหญง, และมบรษนอย

โจรกทำอนตรายไดงาย,หรอเหมอนกบวาหนอนขยอกลงในนาขาว

ขาวกเสยหายเรว,หรอวาเหมอนเพลยลงในไรออยออยกเสยหายเรว

เสยหายมาก.

นถอวา สตรเขามาบวชในธรรมวนยน จะทำใหธรรมวนยนมอาย

นอยลง;และยงตรสตรงๆ วาเขาทำทำนบเพอกนนำ,เดยวนเรากทำ

ทำนบ เพอสะกดกนความมอยแหงภกษณ,คอการบญญตครธรรมนน

เปนเหมอนการสะกดกนภกษณไมใหมอยในธรรมวนยนไดยดยาวให

หมดไปโดยเรว.

Page 72: สรรนิพนธ์พุทธทาส ว่าด้วย : สตรี ...สตร ในฐานะมารดาของโลก | 3 ชาย - หญ ง น

สตร ในฐานะมารดาของโลก | 6766 | สรรนพนธพทธทาส สตร ในฐานะมารดาของโลก | 6766 | สรรนพนธพทธทาส

นเรยกวาพระพทธจรยาเกยวกบพระนางปชาบดโคตรม ซงเปน

เหมอนพระพทธมารดาทกอยาง.เราจะเหนใจความของเรองวาพระ-

พทธเจาทานมพระทยอยางไร เขมแขงอยางไร เหนแกธรรมะอยางไร;

และพรอมกนนนกเหนแกความกตญญกตเวทอยางไรดวย.

สรปความวามนไมมอะไรทเสยไปมนไดมาทกอยางแตมนตอง

ไดไปในลกษณะทเปนผลดแกสวนรวม;เพราะพระอานนทอางวาไดใช

นำนมของพระนางปชาบดโคตม,และผหญงบวชแลวกบรรลมรรคผลได

พระองคจงทรงยอม เพราะความกตญญกตเวท. แตแลวกมแผนการท

จะไมใหเปนอนตรายแกพระศาสนาจงทำทำนบครธรรม๘ประการน

กนเอาไว.

นคอพระพทธจรยาคอวาทรงเขมแขงไมเหนแกพระญาตจนถงกบ

เปนผลเสยแกพระศาสนา.เมอพระองคตองพายแพจำนนแกถอยคำ

ของพระอานนท กทรงหาทางออกอยางอน ซงกคงไดผลอยางเดยวกน

นนแหละ.นจะเหนไดวาไมมสวนไหนทเสยไป,คอไมใชวาจะไมเหน

แกพระญาตเสยเลย แลวกไมใชวาจะไมเหนแกพระศาสนาสวนใหญ.

เปนอนวาสำเรจประโยชนทงสองฝาย. นคอพระพทธจรยาททกคนจะ

ตองนกใหเขาใจและเอาเปนตวอยาง.

ทนเราลองนกตอไปถงพระนางพมพา พระราหล อะไรเหลาน

พระพทธเจาทานทรงประพฤตตออยางไร.ในพระพทธประวตโดยพสดาร

เรากทราบกนอยวาทรงออกไปเสยในวนทพระราหลคลอดใหมๆ เชน

นนยอมไมเปนความประสงคอยางยงของพระนางพมพา;แตกออกไป

ทงอยางนน; นจะเรยกวาประพฤตประโยชนอยางไรกน. ตอนนกม

เขยนไวในรปของวรรณคดกวนพนธไพเราะมาก,ไมมในพระบาล;แต

วามนกมเหตผลทตรสสรปความวา:ออกไปนเพอหาทางชวยพวกเธอ;

ถาเรายงจมนำอยเราจะชวยยกคนทจมนำไดอยางไร.เราตองไมจมนำ

Page 73: สรรนิพนธ์พุทธทาส ว่าด้วย : สตรี ...สตร ในฐานะมารดาของโลก | 3 ชาย - หญ ง น

สตร ในฐานะมารดาของโลก | 6766 | สรรนพนธพทธทาส สตร ในฐานะมารดาของโลก | 6766 | สรรนพนธพทธทาส

เสยกอนแลวจงจะมายกคนทจมนำอยนได, แลวกออกไป เพอหาวธ

ชนดทเรยกวาไมจมนำเสยกอน,แลวกมาชวยคนทงหลายทยงจมนำอย;

มเรองยดยาวพสดาร.

สรปความแลวกวาการออกไปนนไมใชเปนเรองใจจดใจดำเหมอน

ทคนสมยนเขาคดกน, คนสมยนเขาหาวาพระสทธตถะใจดำ หรอวา

อำมะหต,หรอวาพระเวสสนดรใจดำอำมหต;นมองกนคนละแง.เปน

อนวาพระพทธจรยานน จะเลงถงประโยชนอนใหญหลวง เรองสวนตว

เปนเรองเลกนอยเรองการชวยคนนนแหละสำคญ,คนทรกกตามคน

ทเกลยดกตามมนตองชวยดวยกนทงนน.เรองทเกยวกบพระญาตใกล

ชดกมอยอยางน.

เรองเกยวกบพระนนทะพทธอนชา ลกผเรยงนองน กทรงกระทำ

จนออกบวชไปไดในทสด.เรองพระนนทะใครๆ กรวากำลงแตงงาน,

กำลงอยในพธแตงงาน, พระพทธเจาทานยงพาออกไปได, กลายเปน

ภกษไปเลยในวนแตงงาน.ชาวบานสมยนกยอมวาทำทารณแกเจาสาว

เหลอประมาณ, ทำทารณหรอคอนขางจะทารณตอเจาบาวดวย.

พระพทธจรยาไมใชเปนอยางนน,ไมถอวาเรองอยางนนเปนเรองทารณ;

แตเปนเรองททรงเหนวาควรกระทำแนแลวกกระทำ.ถาคนทเรยกวา

ถกทารณนนกลายเปนไดประโยชนอะไรยงไปกวาเดม.นเปนพระพทธ-

จรยาทตรงน;ไมใชวาตามใจกนไปเรอย,ตองเอาประโยชนสงสดเปน

หลกไวเสมอ. ญาตทงหลายไดรบประโยชนทดกวาประโยชนทกำลง

ไดรบเสมอไป ในลกษณะทเรยกวา ถกกระทำทารณโดยพระพทธเจา.

ใจความสำคญมนกมอยอยางน.

๏๏๏

พทธจรยา,ตอนท๑๑พระพทธเจาทานเปนอะไรกบพระประยรญาตเสารท๑๐มถนายน๒๕๑๕,หนา๓๔๐-๓๔๔

Page 74: สรรนิพนธ์พุทธทาส ว่าด้วย : สตรี ...สตร ในฐานะมารดาของโลก | 3 ชาย - หญ ง น

สตร ในฐานะมารดาของโลก | 6968 | สรรนพนธพทธทาส สตร ในฐานะมารดาของโลก | 6968 | สรรนพนธพทธทาส

ผนำครอบครว

ถาพอบานมธรรมะกจะควบคมบานใหมธรรมะกเปนครอบครวท

มธรรมะกพอจะฝนเหนสนตสขสนตภาพไดแมยงทำไมไดถงนน.

เดยวนคงจะมขอแกตวแทรกเขามาวากเดยวนเขามสทธเสมอภาค

ระหวางหญงกบชาย ระหวางบรษกบสตร ระหวางพอบานกบแมบาน;

แลวพอบานกไมสามารถจะทำไดเพราะมนมสทธเสมอกน;เมอแมบาน

เขาไมยอมกเลยวางมอเสย.ถาพดอยางนกจะเปนเรองแกตวมากกวา,

หรอถามนจรงตามนนทเขาจะนยมนบถอกนอยางนนมนกตองถอวา

มนเปนโชครายโชครายของมนษย;แตมนไมถงอยางนนดอก.ไปดให

ดเถอะมนจะตองมเพศตวผเปนผนำอยเรอยไป.

คณดสนขทกฝงในวดน ทมนแบงเปนยอยๆ เปนฝงๆ มนมตวผ

นำฝงทงนนแหละสนขอนแปลกปลอมเขามาๆ ตวผนำฝงนะมนออกรบ,

ออกตอตาน.ทำไมตวเมยมนทำไมไดละ.ววควายในทงนาในปาในเขา

อะไรกตามมนกมตวผทแขงแรงเปนหวหนาฝงมนจงคมครองกนอยได.

ถาใหทำอะไรเหมอนกนเทากนไปตดรอนสทธของฝายทจะทำได

มากกวาลงเสยมนกเปนความโงของมนษย; ถาขนดนทรงถอหลกน

จะมแตเรองเสอมเสยทงนนแหละ.เรองสตรกบบรษสทธเทาเทยมกนน

เดยวนฝายสามมสทธทจะไปเทยวผหญงคำๆ คนๆ ,ตอไปฝายภรรยา

Page 75: สรรนิพนธ์พุทธทาส ว่าด้วย : สตรี ...สตร ในฐานะมารดาของโลก | 3 ชาย - หญ ง น

สตร ในฐานะมารดาของโลก | 6968 | สรรนพนธพทธทาส สตร ในฐานะมารดาของโลก | 6968 | สรรนพนธพทธทาส

กมสทธทจะไปเทยวผชายคำๆ คนๆ โดยเสมอกนไดซ;แลวเรองอะไร

มนจะเกดขนคณกไปคดดเอา;มนกตองมความจรงอะไรของมนอย

อยางหนงตามธรรมชาตซงจะเปลยนไปจากนนไมได.

ฉะนนขอใหนกหรอถอไวกอนดกวาวา ผชายจะตองเปนผนำ

ของครอบครวเสมอไป; อยาแกตวหรอวาเลนไมซอ เบยงบายความ

รบผดชอบ;พยายามเตรยมตวทจะเปนหวหนาครอบครวทดคอทำให

ครอบครวมนมธรรมะนนเองกเตรยมศกษาไวปฏบตไวคนควาทดสอบ

ทดลองอะไรไวจะไดเปนครอบครวทมธรรมะ.

๏๏๏

ราชภโฏวาทเรองท๑๕ผลพลอยไดทเนองถงกนและกนในโลก.๑๐ตลาคม๒๕๑๘หนา๔๖๐-๔๖๑.

Page 76: สรรนิพนธ์พุทธทาส ว่าด้วย : สตรี ...สตร ในฐานะมารดาของโลก | 3 ชาย - หญ ง น

สตร ในฐานะมารดาของโลก | 7170 | สรรนพนธพทธทาส สตร ในฐานะมารดาของโลก | 7170 | สรรนพนธพทธทาส

หนาทตอครอบครว

ถาถามวาครอบครวคออะไร?คนทไมเคยมครอบครวกคงจะฝน

เอาเองอก,ฝนอยางเปนสขสนกสนานคออยางนนอยางน;ไมมองเหน

ในลกษณะทวา มนเปนความหนกองของชวต คอบคคลทอยในอาศรม

คฤหสถนนเตมไปดวยความหนกองในการตอสในการอดทนในการ

อะไรตางๆ วามนเปนภาระหนกอยางไร;นเปนหลกทวๆ ไป.คนหนม

สาวทยงโงกจะรสกวาสงทเรยกวาครอบครวนนเปนทนาสนกอยางหนง.

คนทเปนพอบานแมเรอนผานมาแลวกรสกวามนเปนความทกขทรมาน

อยางหนง.แตถาโสเครตสวาหรออธบายมนกไปในรปวานคอกำลง

ไปสพระเจา. การทมครอบครวมลกมหลาน คอการทเรากำลงใกล

พระเจาเขาไปทกทๆ ;ถาเราตายเสยกอนลกของเรากจะเดนตอไปจน

ใหถงพระเจาในนามของมนษยใหจนได,ใหมนษยถงพระเจาใหจนได.

ฉะนนครอบครวคอทายาททจะรกษาไวเปนอยางดสำหรบใหมนษยถง

พระเจาใหจนได.เขาจงอบรมลกหลานเหลนในลกษณะทจะตองใหเขา

ถงพระเจาจนได.ไมอบรมลกหลานเหลนใหเหนแกตวใหเหนแต

วงศสกลของตวเหนแกอะไรๆ ลวนแตเปนของตวเหมอนคนสมยน

ตวเองกไมรจกทจะไปหาพระเจา แลวจะเอาปญญาไหนมาอบรมลก

หลานใหไปหาพระเจา.ฉะนนกอบรมลกหลานของตวใหบามากยงไป

กวาตวแลวกไมมอะไรอก.

Page 77: สรรนิพนธ์พุทธทาส ว่าด้วย : สตรี ...สตร ในฐานะมารดาของโลก | 3 ชาย - หญ ง น

สตร ในฐานะมารดาของโลก | 7170 | สรรนพนธพทธทาส สตร ในฐานะมารดาของโลก | 7170 | สรรนพนธพทธทาส

คณลองไปหลบตานกด พอแมกำลงหวงจะใหลกเปนอยางไร?

ตองการใหด ใหสวย ใหขายไดแพงๆ . พดอยางภาษาของผมกวา

ใหลกชายมนด ใหลกหญงมนสวยแลวกขายกนไดแพงๆ ;ไมมอะไร

ทจะพดถงพระเจา ทวาเพอใหมนษยถงพระเจา ดวยการท เรามลก

มหลานมเหลน.นแหละแมแตวาครองครวคออะไร?มนกยงมตอบ

กนไดแตกตางมากมายอยางน.

๏๏๏

ฆราวาสธรรม,เรองท๓ความเปนฆราวาส,๒๒เมษายน๒๕๑๓,หนา๕๖-๕๗.

Page 78: สรรนิพนธ์พุทธทาส ว่าด้วย : สตรี ...สตร ในฐานะมารดาของโลก | 3 ชาย - หญ ง น

สตร ในฐานะมารดาของโลก | 7372 | สรรนพนธพทธทาส สตร ในฐานะมารดาของโลก | 7372 | สรรนพนธพทธทาส

หนาทตอตนเอง

คนโบราณเขาพดไววา : คนเราเกดมากวาจะตายน ใหแบงเปน

๔ระยะ.

ตงแตเกดมาหรอวยรนอยางนเขาเรยกวาพรหมจารอยาเพง

เขาใจผดๆ คดเอาเองวาพรหมจารคออะไร;เดยวจะวาใหฟง.ตงแต

เกดมาตงแตหนมสาวกอนแตงงานเขาเรยกพรหมจาร.พอแตงงานแลว

เขาเรยกวา คฤหสถ เปนคฤหสถไปจนพอใจถงทสด. ทเขาเรยกวา

เกษยณอายนนอาย๖๐ปเขากไปเปนผหาความสงบเรยกวาวนปรสถ;

ไปหาความสงบสวนตวไมยงดวยเรองนนน.ถายงอยตอไปไดอกอาย

๘๐-๙๐ปถง๑๐๐ปเขาเรยกวาสนยาสเปนผนำแสงสวางใหแกผอน

พดจาใหเปนประโยชนแกเดกๆ .

ถาทำไดอยางทกลาวมาน เรยกวาถกตองครบบรบรณ; ถาไมได

อยางนเรยกวาเกดมาไดไมครบไมเตม,ไมเตมคน,เขาเรยกวาไมเตมคน,

เกดมามความเปนมนษยไมเตม.ถาเตมกตองเปนพรหมจาร คอตงแต

เกดมาถงหนมสาวทดเปนพอบานแมเรอนไปถงทสดมนกดนบวาไมหลง

จนเขาโลง,อายมากพอสมควรแลวกรจกหาความสงบ,ไดความสงบ

สวนตวกรจกทำผอนใหไดรบแสงสวางดวยการพดจา.

Page 79: สรรนิพนธ์พุทธทาส ว่าด้วย : สตรี ...สตร ในฐานะมารดาของโลก | 3 ชาย - หญ ง น

สตร ในฐานะมารดาของโลก | 7372 | สรรนพนธพทธทาส สตร ในฐานะมารดาของโลก | 7372 | สรรนพนธพทธทาส

ทเราเกดมาเปนหนมสาว อายสมมตวา ๒๐ ป, ๒๐ ปนควรจะ

เปนพรหมจาร,๒๐ปถง๖๐ปเปนคฤหสถผครองเรอน,เหลอนน

กเปนผสงบเปนวนปรสถบาง,เปนสนยาสอบรมสงสอนพดจาหรอเปน

ตวอยางทดแกผอนบาง.๑ปถง๒๐ปนคอจดเรมตน;คอวาตงตนด

กดตงตนไมดกไมด.ฉะนนจงขอบอกพวกเธอทกคนทนวาเธอกำลง

อยในระยะทอนตรายเปนระยะตงตน;ถาตงไมดกไมด,ตงดกด.อยาไป

คดเรองอนใหคดแตในเรองตงตนใหด,ตงตนใหดกคอเปนพรหมจารทด.

พรหมจารในทนเขาเรยกวา ประพฤตด ประพฤตประเสรฐ:พรหม

แปลวาประเสรฐ,จารแปลวาประพฤต,พรหมจารแปลวาผประพฤต

ประเสรฐ.

ตรงนสำคญมากตองใหประพฤตใหดทสดเอาไวกอน;เพราะฉะนน

จงเกยวกบขนบธรรมเนยมประเพณ,ระเบยบวนยทเขามไวสำหรบคนรน

สำหรบคนหนมสาว;ดงนนอยาเหยยบยำระเบยบขนบธรรมเนยมวนย

เหลานนเปนอนขาด.พอเธอเหยยบยำเธอกเปนอนธพาลผสงไมตองม

ใครมาพดมากลาวแลวพอไปทำเขามนกเปนเทานน,การเหยยบยำกฎ

ประเพณวนยอะไรตางๆ ของนกเรยนนกเปนอนธพาลแบบผสง:คอ

ตอสดอดงดอดาน ไมยอมทจะประพฤตตามกฎระเบยบ, ถอวาการ

ดอหรอการฝนกฎระเบยบนนไดนนดนนเก; นนเปนอนธพาลผสง.

แลวเรองตอไปมนจะเปนอยางไร;เราดเอาเองกแลวกน.เดกคนนเปน

อยางนเดกคนหนงมนเปนตรงกนขาม;อยางนจะเหมอนกนไมไดมนจะ

ตองตางกนลบ.ดงนนอยากจะขอรองวงวอนพวกเธอทกคนวาขอให

ชวยตงหนาตงตาสงเกตดเดกบางคนทเขาดๆ ใหมากสกหนอย.อยาไป

หวเราะเยาะเขาอยาไปลอเลยนเขาอยาไปแกลงขดคอเขา,กลววาเขา

จะดกวาเราแลวกหาทางใหมนเสอมเสยไป;นมนกไมถก.

Page 80: สรรนิพนธ์พุทธทาส ว่าด้วย : สตรี ...สตร ในฐานะมารดาของโลก | 3 ชาย - หญ ง น

สตร ในฐานะมารดาของโลก | 7574 | สรรนพนธพทธทาส สตร ในฐานะมารดาของโลก | 7574 | สรรนพนธพทธทาส

ถาสงเกตดแลวจะเหนไดวาคนทรอดตวไปได,เรยนไดดมความ

เจรญเรวนนเพราะเขาเปนคนด.คนดในทนคอเปนพรหมจารทถกตอง

คอไมประพฤตกระทำสงทมนนอกคอกนอกเรอง ทำแตในสงทมนเปน

หนาทโดยตรง:ขนแรกกคอศกษาเลาเรยนอยางดทสดไมไปเสยเวลา

ไมตองไปทำนนน ไมตองเปดวทยพลางทำการบานเขยนหนงสอพลาง.

เดยวนมกนมาก ทำบทเรยน หรอทำการบาน กเปดวทยพรอมกนไป,

มอเขยนไป; อยางนเปนคนทมจตใจเลอนลอย. จรงอยฟงวทยพลาง

ทำงานพลางกไดเหมอนกน;แตมนไมด.นเรยกวาเราตามใจกเลสมาก

เสยแลว,ไมเคารพระเบยบ.

ทนตามใจกเลสไมเทาไรกกลายเปนนสย เปนคนชอบนนชอบน

ชอบดนตรชอบเพลงชอบอะไรมากขน,แลวมนกชอบเกนขอบเขตจน

มาเปนสงทไมเหมาะสม. เหมอนกบผหญงคนหนง ทแรกนงผาพอ

พนเขาละอายกระดาก;แลวกขนทำไป.ทนกถกขนมา;ทแรกๆ ยง

รสกกระดาก ทหลงมนกไมกระดาก; แลวไปนงชดบกน อะไรกได,

ไมกระดาก ผลสดทายเปลอยกได ไมละอาย ไมกระดาก; คอคอยๆ

เลอนขนไปทละนดๆ ;แลวเขากเปนคนเหมอนเรานไมใชจะเลวกวาเรา

หรอวเศษวโสอะไร,เขาเกดมาในพอแมทเปนอยางนในทสดมนกไมม

ความละอาย.

ความลบในเรองนมนมอยคอคอยๆ ทำไปทละนดๆ คอเลวลง

ทละนด;มนไมรสกหรอก.อะไรๆ ทวาทำไปทละนดจะไมรสก;ถาเปน

ไปในทางทดกดไปไมรสก,ถาเลวกเลวไปไมรสก.เหมอนทแรกเรา

เดนเทาเปลาไมได,ปวด.แตถาเราขยนเดนไปมนกเดนไดทหลง;หน

ขรขระกเดนไดไมปวดเปนไปในทางดมนตอตานไดเอง.ดงนนขอให

อดทนใหมความดไปในทางดคออดทนใหมนดไปในทางด.อยาใหมน

Page 81: สรรนิพนธ์พุทธทาส ว่าด้วย : สตรี ...สตร ในฐานะมารดาของโลก | 3 ชาย - หญ ง น

สตร ในฐานะมารดาของโลก | 7574 | สรรนพนธพทธทาส สตร ในฐานะมารดาของโลก | 7574 | สรรนพนธพทธทาส

คอยๆ รดไปในทางหนาดานไมละอาย,ไมมหรโอตตปปะแมเปนผหญง

กไมละอายยงทำไดอยางนน;แลวพวกผชายกไปกมหวบชาคนทนงผา

นอย,หรอคนไมละอายนน.นพวกวยรนผชายตองระวงใหดอยาไปบชา

สงชนดนน;มนจะเรยนหนงสอไมรเรอง,แลวกจะมการเรยนทเลว.

วยรนผหญงกเหมอนกน กตองระวงอยางเดยวกน; คอจะตองม

ระเบยบวนยมกฎเกณฑอะไรเปนหลก,แลวกประพฤตอยางดทสด.

อยาเพงแหกคอกแหกวนยกฎระเบยบ;ถาทำอะไรผดระเบยบแลวจะ

ตองละอาย ใหรจกละอายใหมาก นเรยกวาจตใจมนยงอยในความด

อยในขอบเขตของความด; พอไมละอายตอความผด กถอวาเลวแลว

เปนผชวไปแลว.

๏๏๏

คายธรรมบตรเรองท๖ความรอดตวของวยรนบรรยายใหโอวาทแกคณะลกเสอจงหวดตรงซงมาพกแรมทคายธรรมบตร๑๖มกราคม๒๕๑๕,หนา๙๙-๑๐๑.

Page 82: สรรนิพนธ์พุทธทาส ว่าด้วย : สตรี ...สตร ในฐานะมารดาของโลก | 3 ชาย - หญ ง น

สตร ในฐานะมารดาของโลก | 7776 | สรรนพนธพทธทาส สตร ในฐานะมารดาของโลก | 7776 | สรรนพนธพทธทาส

การรเทาทนเนอหนง

ความไมตกเปนทาสของเนอหนงนเมอกลาวโดยแทจรงแลวยอม

จำเปนอยางยงแกคนเราทกขนทกตอนแหงววฒนาการ:นบตงแตเปน

เดกจนกระทงเปนผใหญจนกระทงเปนผแกชราดงทเราเคยแบงชวตน

เปน๔อาศรมคอพรหมจารคฤหสถวนปรสถและสนยาส;เปน

เดกทด,เปนพอบานแมเรอนทด,เปนผมองเหนความสงบในดานจตใจ

วาเปนความสขทสงไปกวาความสขทางเนอหนง,แลวกบำเพญตนเปน

ผสองแสงสวางใหแกผอน.ทง๔ระยะนถามการตกเปนทาสของเนอ

หนงแลวกยอมลมละลาย.

ดงทเราจะเหนไดในเมอเราพจารณาดความลมเหลวในการศกษา

เลาเรยนของเดกๆ หรอคนหนมสาวทมขนมากเพราะความเปนทาสของ

เนอหนงโดยรสกตวบางโดยไมรสกตวเสยเลยบาง.พอบานแมเรอนไม

ประสบความสำเรจในเรองทรพย เรองเกยรตหรอเรองความมสงคมด

อยางนกเพราะสงเดยวกนคอไปตกเปนทาสของเนอหนงมากเกนไป.ใน

ทสดวกฤตกาลตางๆ ของโลกเกดขนเปนสงครามยดเยอพจารณาดใหด

กจะเหนวามนมมลเหตมาจากการทบชาเนอหนงมากเกนไป.มนไมใช

พพาทเรองดนแดนหรอวาเรองอะไรอนนอกจากลทธบชาเนอหนง

ฝงอยในจตใจ; มนกตองมความกลวทจะสญเสยกตองมการปองกน

Page 83: สรรนิพนธ์พุทธทาส ว่าด้วย : สตรี ...สตร ในฐานะมารดาของโลก | 3 ชาย - หญ ง น

สตร ในฐานะมารดาของโลก | 7776 | สรรนพนธพทธทาส สตร ในฐานะมารดาของโลก | 7776 | สรรนพนธพทธทาส

มการขยายออกไปมการแสวงหาไมมทสนสด;มนกเลยมการกระทบ

กระทงกนอยางไมมทสนสด;กระทงวาเวลาวนคนลวงไปดวยการกระทบ

กระทงโดยสวนบคคลโดยหมคณะโดยประเทศชาตนเปนการกระทบ

กระทงซงพดกนตามภาษาธรรมะกวาแยงชงกามารมณเหมอนสนข

ตวหนงมชนเนอในปากกถกสนขตวอนรมแยง.

ครนเมออยไปจนถงวยทควรจะแสวงหาความสงบทางจต ทาง

วญญาณกลมเหลว มวแตบรโภคความสขทางเนอหนง, แลวแยงชงกน

จนกระทงเนาเขาโลงไปเลยไมเคยประสประสาถงเรองทจะออกพกผอน

ทางจตทางวญญาณอยางทเราเคยพดกนมาแลว.นกไมตองพดถงขนท

เปนผเทยวแจกของสองตะเกยงหรออะไรทำนองนนววฒนาการของ

ชวตไมเปนไปถงทสดไมสมบรณ.ความเปนมนษยไมเตมเปยม,เพราะ

ความทตกเปนทาสของเนอหนง;ซงตรงกนขามกบบรมธรรม๔อยาง

อยางทเคยพดถงหรอบรมธรรมคอนพพานในพระพทธศาสนา.

สรปความสนๆ ในสวนนวามนษยไมไดสำนกในความทตนเปนทาส

ของกามวตถประเภทแรกคอกามารมณหรอทเราสรปเรยกวาเนอหนง

คำเดยวสนๆ ;ตลอดจนถงไมไดสำนกในการเปนทาสเรองผสสาหารซง

ไมถงขนาดกามารมณ;ตลอดถงการเปนทาสในการสบพนธทธรรมชาต

เปนนายจาง.มนษยเปนลกจางในการสบพนธ;ซงพอจะเขาใจกนได,

มนษยไมสำนกในการทตนตกเปนทาสของเนอหนงในหลายๆ ประเภท

เชนนแลวกลบพอใจในการทกำลงเปนทาสหรอไดเปนทาสอยางนนคอ

มความเอรดอรอยทางเนอหนง เปนทมวเมา กเลยพอใจทจะเปนทาส

โดยไมสำนกตวกมโดยสำนกตวกม.

ถาไมสำนกตว มนกเปนไปเองอยางงายดาย ตกเปนทาสถงทสด

อยางงายดาย โดยไมรสกตวอยางน. ถาเกดรสกตวขนมา กถอวาไม

Page 84: สรรนิพนธ์พุทธทาส ว่าด้วย : สตรี ...สตร ในฐานะมารดาของโลก | 3 ชาย - หญ ง น

สตร ในฐานะมารดาของโลก | 7978 | สรรนพนธพทธทาส สตร ในฐานะมารดาของโลก | 7978 | สรรนพนธพทธทาส

เปนทาส เชน บางพวกบญญตวาเปนความถกตองทางศลธรรมไปเลย

ถงกบบชาเปนสงสงสด วเศษสงสด ดงเชนในลทธตนตรก หรอกอน

หนานนกถอลทธบชากามารมณเปนนพพานกระทงในวนนหยกๆ น

ในปจจบนวนนกยงบชากนเปนของวเศษสงสดกวาสงใดกนอยทวๆ ไป.

นแหละเรยกวาทไมรสกตวกเปนไปอยางนนทรสกตวกสมครใจทจะเปน

อยางนน แลวกแกไขศลธรรม ใหความเปนอยางนนเปนความถกตอง

หรอเปนของธรรมดาในภาษาวทยาศาสตร.

พอมาถงสมยนกเลยเขาใจยากคอเขาใจเปนความถกตองไปเสย.

นเทากบวาทำใหเปนการสำคญผด ใหเดกๆ สำคญผด มาตงแตเกด

ตงแตออนแตออกเรอยมาวาการไดตามใจตวเองในทางเนอหนงนเปน

สงทวเศษทสดประเสรฐทสด;และวฒนธรรมเกาแกโบราณทไมตองการ

จะเปนทาสทางเนอหนงกเลยคอยๆ สญไปๆ .วฒนธรรมไทยมมลมา

จากพทธศาสนาตำหนตเตยนการเปนทาสทางเนอหนงนและกเปนของ

เกาแกบรมโบราณตงแตสมยหนคนปาสมยถอตาบเปนหลกกประณาม

oversexนวามนเปนสงบาปอยางยง.สมยนเขาไมรสกอยางนนเพราะ

ฉะนนจงมผลเกดขนในหมมนษยในภาวะทไมนาปรารถนาเชนความ

เสอมเสยทางศลธรรมหรอสงครามนรนดรหรอวาอะไรอนอกซงเนอง

มาจากสงเหลานน.เพราะฉะนนเราควรจะสนใจสงทเปนบาปหรอเปน

ตวซาตานเปนตวพญามารทแทจรงนกนเสยบาง.

สำหรบคำวา“เนอหนง”แมจะเปนคำสนๆ เพยงคำเดยวมนกม

ความหมายครอบคลมโลกคอครอบคลมไปทงโลกปญหาตางๆ ทงหมด

ในวสยโลกเกดขนจากสงน;อยางความคดเหนของชกมนฟรอยดกเปน

เรองทถกตอง วาปญหาทงหมดของมนษย หรอ motive ตางๆ ของ

มนษยนรวมอยทสงทเรยกวากามารมณ:แมทปฏบตทางศาสนากเพอ

Page 85: สรรนิพนธ์พุทธทาส ว่าด้วย : สตรี ...สตร ในฐานะมารดาของโลก | 3 ชาย - หญ ง น

สตร ในฐานะมารดาของโลก | 7978 | สรรนพนธพทธทาส สตร ในฐานะมารดาของโลก | 7978 | สรรนพนธพทธทาส

ผลทางกามารมณจะไปอยกบพระเจากเพอผลทางกามารมณ,ไปไกล

ถงอยางนสำหรบความคดนกของคนสมยน. ทำดกเพอกามารมณ,ท

ทำบาปลงไปกเพราะกามารมณ การศกษาเลาเรยนของเดกๆ กเพอ

กามารมณ,ความสขของมนษยกขนอยกบกามารมณ;อะไรกเปนเรอง

อยางนไปหมดมนเรยกวามอำนาจครอบงำโลก.

แตเราจะตองขอมขอแมสกหนอยวาในทางพทธศาสนาโดยเฉพาะ

หรอในโลกของพระอรยเจานนอะไรๆ ไมใชเพอกามารมณหรอไมใช

โดยกามารมณ หรอเพราะกามารมณ อยางซกมน ฟรอยดวา; ยงม

อดมคตอยางอนมบรมธรรมโดยเฉพาะ เปนmotive เปนจดทหมาย

หรอเปนอะไรทมนษยจะประพฤตหรอกระทำ. แตถาวาโดยทางโลก

ในฝายโลกวสยโลกอยางชาวโลกกนละกจรง๑๐๐เปอรเซนตอยางท

ซกมนฟรอยดวา.สำเรจอยทคำๆ เดยวคอเนอหนงในทน.

ทน ขอใหระลกยอนไปถงเรองทพดกนเมอวานน ทแบงออก

เปน ๓; กามวตถ ใหเปนทตงของสง ๓ ฝาย หรอ ๓ ประเภท

คอ-กามารมณ-ผสสาหาร-แลวกการสบพนธ.

อนดบทแรกเมอกามวตถถกใชไปในทางกามารมณเพอกามารมณ

อยางนเรามวธอนแรกสดคอรเทาทน.เราจะตองรเทาทนวากามวตถถก

ใชไปเพอกามารมณนมนมอะไรทจะตองสนใจ.ถาเราไมตองการจะตก

เปนทาสของกามารมณเราจะตองทำอยางไรบาง?อยางนอยเราจะตอง

รจกธรรมชาตหรอขอเทจจรงหรอความลบของสงทเรยกวากามารมณ

ซงไดสรปความใหฟงแลววาความเอรดอรอยทางกามารมณนนมนเปน

เพยงmechanismทางmentalityตามกฎของธรรมชาต.

เมออารมณขางนอกคอรปเสยงกลนรสสมผสกระทบอายตนะ

ภายในคอตาหจมกลนกายใจ.ทกอยางมการเปลยนแปลงไปตาม

Page 86: สรรนิพนธ์พุทธทาส ว่าด้วย : สตรี ...สตร ในฐานะมารดาของโลก | 3 ชาย - หญ ง น

สตร ในฐานะมารดาของโลก | 8180 | สรรนพนธพทธทาส สตร ในฐานะมารดาของโลก | 8180 | สรรนพนธพทธทาส

วธmechanismแตมนเปนทางmentalityคอฝายจตทางระบบประสาท

ไมใชฝายวตถธรรมดาทางฟสคสขางนอก.แตมนกเหมอนกนทสดคอ

มกฎเกณฑทเหมอนกนทสดกบเรองทางฟสคสเชนมการกระทำอยางน

หรอมการกระทบอยางน ปฏกรยายอมจะตองเกดขนอยางน, มนก

กลายเปนมลเหตอนตอไป;แลวปฏกรยากจะเกดขนอยางนทำใหระบบ

ประสาทหรอตอมแกลนดตางๆ มความรสกอยางนนอยางนเปนความ

รสกสงสดพอเหมาะพอดกบทจะเปนความกระตนเปนความบำรงบำเรอ

กลอมเกลาหรอentertainmentแกระบบประสาทนน.พดงายๆ เปน

เพยง mechanism ตามกฎของธรรมชาต แตมนษยกหลงไปวาเปน

เรองวเศษ.เรามบทประพนธคำโคลงบทหนงวา:-

(สงนเปนเพยงเครองจกรในกาย)

สมผส กำหนด นน เครองจกร ในกาย

อารมณ พบ อนทรย เขาแลว

ทำงานเทยงตรงหลก ธรรมชาต ตางหาก

แตโลกหลงวาแกว กำกาม.

ทวาน คอความเอรดอรอยทางเนอหนงน ทแทเปนผลของ

เครองจกรหรอวาเปนตวเครองจกรชนดหนงในรางกายน; พออารมณ

กบอนทรยกระทบพบกนแลวทำงานเหมอนเครองจกร ไปตามกฎของ

ธรรมชาตเทยงตรงตามกฎเกณฑของธรรมชาต;มเพยงเทาน.แต

มนษยหลงวาแกวกำกามคอวามนเมาในกามวานเปนของวเศษทสด.

นเปนขอทจะตองรจกหรอจะตองรเทาทน และวากามารมณน

มนเปนเรอง imaginationมากไปกวาทธรรมชาตกำหนดไว และมาก

กเพราะการศกษาของมนษยทศกษาอบรมมาในลกษณะอยางนใหม

Page 87: สรรนิพนธ์พุทธทาส ว่าด้วย : สตรี ...สตร ในฐานะมารดาของโลก | 3 ชาย - หญ ง น

สตร ในฐานะมารดาของโลก | 8180 | สรรนพนธพทธทาส สตร ในฐานะมารดาของโลก | 8180 | สรรนพนธพทธทาส

ความคดฝนหรอความฝนทเรยกกนวาฝนตนๆ นนอนเปนทนยมกน

ขนมาในหมมนษย.การศกษาอบรมกเพอใหเปนคนคดฝนเกงประดษฐ

ประดอยเกงแมในทางจต.การทำมโนภาพหรอความเคลมฝนมนก

เปนรนแรงเปนไปไดมาก.มนษยสมยปจจบนดวยแลวยงเกงกวามนษย

สมยโบราณ;เพราะฉะนนเราจงแยกทางเดนกนกบสตวเดรจฉานคอ

มาเปนผทสามารถจะเสวยรสของกามวตถนในลกษณะทเปนกามารมณ

ซงสตวเดรจฉานทำไมเปน,มไดแตเพยงเปนผสสาหารหรอวาเปนการ

สบพนธตามธรรมชาตในวงจำกด.มนษยขยายขอบเขตไดไมมความ

จำกดกลายเปนเรองกามารมณไป,แลวกตองเปนเรองเพศตรงกนขาม

ทงนน. ถาเกดแกฝายสตรกตองเปนเรองเกยวกบบรษ; ถาเกดแก

ฝายบรษกตองเปนเรองเกยวกบสตร.รปเสยงกลนรสโผฏฐพพะ

ธมมารมณจงตองเปนเรองเพศตรงกนขาม.

อยางทพระพทธภาษตในองคตตรนกายกลาวไวชดในเรองนเชน

วา ดกอนภกษทงหลาย เราไมเหนรปอะไรทจะครอบงำจตใจของบรษ

แลวฝงแนนตงมนอยเหมอนรปแหงสตร;แลวเสยงกเหมอนกนกลนก

เหมอนกนรสกเหมอนกนฯลฯ.ทางฝายสตรกตรสวาไมมรปอะไรท

จะครอบงำจตใจสตรแลวตงมนอยเหมอนรปของบรษ,ฯลฯเชนเดยวกน

ครบทง๖อายตนะ;แปลวาเปนทงสองฝายทงบรษและสตร.

ยกตวอยางฝายบรษเหมอนพวกคณเปนบรษกำลงบวชเปนภกษ

อยดวย กจะตองระลกถงขอทพระพทธเจาทานตรสวา:-ไมเหนมรป

อะไรครอบงำจตใจบรษแลวตงมนอย เหมอนรปของสตร;ไมมเสยง

อะไรทจะครอบงำจตใจบรษตงมนอยเหมอนเสยงแหงสตร,กลนแหง

สตร,รสแหงสตร,โผฏฐพพะแหงสตร,มโนภาพแหงสตร,เพราะวา

imagination นเปนไปกลมกลนทนควนทนทวงท อยางสนทสนม

Page 88: สรรนิพนธ์พุทธทาส ว่าด้วย : สตรี ...สตร ในฐานะมารดาของโลก | 3 ชาย - หญ ง น

สตร ในฐานะมารดาของโลก | 8382 | สรรนพนธพทธทาส สตร ในฐานะมารดาของโลก | 8382 | สรรนพนธพทธทาส

ในขณะนน;ซงจะตองรจกแยกแยะในทางภาษาจตวทยาโดยเฉพาะท

เขาเรยกกนมาวาอภธรรมหรออะไรกตามคอวา:-

รปนกคอสงทอาศยแสงสวางและกระทอนกลบเปนคลนแสงมา

นมนกเปนเพยงภาพกระทบตา ตามอำนาจของคลนแสงทมากระทบ,

เปนธรรมชาตลวนๆ อยางน.แมเปนภาพของผหญงมนกเปนเพยงภาพ

ตามกฎทางฟสคสอยางน, ถาไมม imaginationวาเปนภาพแหงสตร

มนกไมมความหมายอะไร.

ทน สญญาในอะไรตางๆ สญญาในอดตนกมอยมาก ททำใหม

ความรเรองเกยวกบบรษสตรอะไรทำนองน;มนจงสามารถสรางความ

หมายวาสตร.“ความหมาย”ภาษาบาลเรยกวาสญญา.คำวา“สญญา”

บาลใชในความหมายในลกษณะอยางน;เชนอตถสญญาสำคญวาสตร,

ความรสกความสำคญมนหมายอะไรตางๆ วาสตรนตองเกดขนมา

อกทหนง,ไมใชเปนเพยงภาพทมากระทบเฉยๆ .นเรยกวาimaginagion

ในสวนนเปนความสำคญมนหมายในแบบของimaginationแทๆ เกด

ตดทนควนขนมา;แลวกบงหนาไมใหรสกวามนเปนเพยงธรรมชาตตาม

กฎธรรมดา เปนเพยงคลนแสงเปนภาพมากระทบเทานน; เรารไมได

เรารไดแตสวนทเปนสญญาทปรงขนมาทนควนวา“สตร”เปนรปของสตร

มความหมายเพยงวาสตรคอเพศตรงขามนเปนสวนใหญ.

เสยงกเหมอนกน กเปนคลนของเสยงทมากระทบตามอตราของ

ความสนสะเทอนเทานนเทาน;ซงเสยงของสตรมvibrationสงกวา

ของบรษ.แตเราไมรสกวาเปนเพยงvibrationหรอผลของvibration

คอเปนสกวาเสยงเทานน;เรามความสำคญมนหมายเปนสญญาวาเสยง

ของสตรเพราะจำไดดวาเปนเสยของสตร.แมจะเปนเสยงเทยมเชน

เสยงทบนทกหรอเสยงอนๆ ของบรษบางคนทมอะไรผดปกต เรากยง

Page 89: สรรนิพนธ์พุทธทาส ว่าด้วย : สตรี ...สตร ในฐานะมารดาของโลก | 3 ชาย - หญ ง น

สตร ในฐานะมารดาของโลก | 8382 | สรรนพนธพทธทาส สตร ในฐานะมารดาของโลก | 8382 | สรรนพนธพทธทาส

ทำความสำคญวาเสยงสตร.แมวาเสยงทออกมาจากจานเสยงหรออะไร

กตามมนตองมimaginationตอเสยงนนวาเปนเสยงของสตร.หรอ

ถาจะวาทางรปเชนรปถายของสตร,รปถายนนจะไมทำอะไรไดเวนไว

แตจะมimaginationวาเปนสตรเปนรปถายของสตร,เปนสตร.

ถดไปถงเรองกลนกเหมอนกนอก;ตองมความหมายของสตรหรอ

เพศตรงกนขาม วา ของเพศบรษหรอสตร. ถาพดถงรสกหมายถงวา

รสทเปนฝไมลายมอหรอเนองดวยสตรอยางน ไมใชวาเราจะไปกดกน

เนอคน;แตวาสงทปรงมาสำหรบกนนมนเนองดวยสตรเปนเรองของ

ฝมอสตรหรอโดยเฉพาะของผทเปนทตองประสงค.โผฏฐพพะกระทบ

ทางผวหนงกตองมสญญาวาโผฏฐพพะของสตรผวหนงของสตร;จะเปน

ของเทยมหรอของจรงกตาม,ถามนใหเกดimaginationวาเปนโผฏฐพพะ

ของสตรไดมนกเหมอนกน. สวนความคดปรงแตงในใจลวนๆ เปน

ธมมารมณเปนความคดฝนยงเปนไปไดงายเปนไปไดเรวเปนไปไดโดย

ไมทนรสกเมอหวนระลกถงสญญาในอดตระลกดวยสญญาในอดตใน

ความในความหมายของสตรหรอรสหรออะไรของสตร.

รวมความแลวเรองตาหจมกลนกายใจทงหมดนมนกตอง

เปนเรองเกยวกบเพศตรงกนขามเสมอเปนไปตามกฎของธรรมชาตทมา

กระทบ;แตเราไมมองในแงทวาเปนธรรมชาตเรามองในแงทเปนความ

หมายชนท๒ชนท๓ชนท๔อะไรขนมาในสงทมความหมายอนไมใช

ธรรมชาต.เพราะฉะนนเราจงฟงภาษาธรรมของเขาไมใครออกเชนรป

สกวารป,ใชวาสตวบคคลตวตนเราเขา;เสยงกสกวาเสยง,ใชวา

สตวบคคลตวตนเราเขา;กลนสกวากลนใชวาสตวบคคลตวตนเรา

เขา;รสสกวารสใชวาสตวบคคลตวตนเราเขา;สมผสผวหนงกสกวา

สมผสผวหนงใชวาสตวบคคลตวตนเราเขา;อยางนเราฟงไมถก.

Page 90: สรรนิพนธ์พุทธทาส ว่าด้วย : สตรี ...สตร ในฐานะมารดาของโลก | 3 ชาย - หญ ง น

สตร ในฐานะมารดาของโลก | 8584 | สรรนพนธพทธทาส สตร ในฐานะมารดาของโลก | 8584 | สรรนพนธพทธทาส

นกคอเขาหมายความวาใหเหนเปนธรรมชาตแตเรากมความหมาย

เปนสตวบคคลตวตนเราเขาทงนน,เปนหญงหรอเปนชายชอนน

ชอน เปนทตองประสงคมงหมาย. นคอความหลอกลวงทางเนอหนง

เกยวกบสงทเรยกวากามารมณ;ซงตองรเทาทน,พดอยางหยาบสมย

นกวาอยาใหมนเปนนายเหนอหวคอมนจะไสคอไปทไหนกได;ความ

รเทาทนหมายถงอยางน,มนจะบงคบใหทำอะไรกได.

สำหรบกามวตถทเปนผสสาหารคอความบบบงคบของตอมแกลนด

ททำใหเกดความรสกหวทางฝาย mentality อยางนนอยางน กมสวน

ทตองรเทาทน วามนเปนเพยงความสกงอมของตอมแกลนดตามกฎ

เกณฑทางฟสคสดวยซำไป เพราะวาเนอหนงนเปนเรองฟสคส ไมใช

เรองจตวญญาณ.

ตรงนตองรวาคำวาจตม๒ประเภท:จตประเภททอยใตอำนาจ

ของรางกาย เชนความรสกทเกดมาจากตอมแกลนด ทสกงอมหว

กระหายในทางฝายจต; จตชนดนไมใชจตแท เปนแตเพยงจตทเปน

re-action ของตอมแกลนดเหลานน พวกคอมมนสมเอาจตชนดนไป

เปนจตแท ถอเปนวาถากายดแลวจตกเปนจตด อยางนไมถก; นมน

ไมใชจต,เปนเพยงปฏกรยาของตอมแกลนดตางๆ .

จตประเภทแทๆ ตองเปนสงทมอำนาจเหนอตอมแกลนด,จะบงคบ

ตอมแกลนดไดจงจะเรยกวาจต.นใหเรารวาเอา,มนเปนเพยงเทาน

เรากควรจะบงคบไดหรอวาแกไขผอนผนบรรเทาไปไดโดยทเปนความ

เสอมเสยทางศลธรรมหรอวาในทางทจะไมทำใหมนเกดความทกขขนมา.

นเราเรยกวาอาหารฝายจตใจตำๆ ทเนองกนอยกบตอมแกลนดเมอมน

หวอาหารกตองจดการใหมนถกเรองเพอผลไประงบความกระวนกระวาย.

เมอไมมทางอนจะตองบรโภคอาหารประเภทนกจะตองทำไปในลกษณะ

Page 91: สรรนิพนธ์พุทธทาส ว่าด้วย : สตรี ...สตร ในฐานะมารดาของโลก | 3 ชาย - หญ ง น

สตร ในฐานะมารดาของโลก | 8584 | สรรนพนธพทธทาส สตร ในฐานะมารดาของโลก | 8584 | สรรนพนธพทธทาส

ทวาเพอการบำบดความกระวานกระวายของตอมแกลนดเหลานนให

ถกวธอยาใหกลายเปนกามารมณขนมา.

อนดบทสองพวกคณควรทราบวาทางฝายศลธรรมกระทงถงทาง

ฝายศาสนากมวธทจะบรรเทาหรอควบคมหรอวาถอนรากเงาสงเหลา

นไปได ตามวธปฏบตทางศลธรรม หรอทางศาสนา. ความบบคนของ

ตอมแกลนดนน เราสามารถจะบรรเทาลงไปไดโดยวธการจด หรอ

การกระทำอะไรลงไปทางรางกาย.เชนพวกโยคบำเพญตบะใหรางกาย

ทพพลภาพกได หรอวาทำใหไมเหมาะทจะเกดความรสกอยางนกได;

มนกบรรเทาความบบคนนนได. หรอทำรางกายใหเกดความเจบปวด

เทานนมนกบรรเทาความรสกนนได.

คนโบราณเขาสนใจกนมากเราจะเหนวาเกดระบบทางศลธรรม

ขนเพอเรองน. ในประเทศจนในสมยโบราณมการผาตดตอมแกลนด

เหลาน คอผาตดเนอหนงสวนทเกยวกบตอมแกลนดเหลาน มกระทำ

แลวตงแตยงเปนเดกๆ ทารกหญงชายกตาม;กระทงมผเชยวชาญใน

เรองนตามแบบโบราณเทยวไดตะโกนรบทำใหตามหมบานสำหรบเดก

เกดใหมใครตองกระทำoperationอนนกทำใหเปนของพนบานธรรมดา

โดยผหญงทไมมความรอะไรมากมายนอกจากทำการขดการตดการแตง

อะไรเลกๆ นอยๆ เหลาน;นกดวยความมงหมายจะควบคมความรสก

ของตอมแกลนดเหลานเพอวาเดกๆ โตขนจะไดเปนเดกทบงคบจตใจ

เรองนไดงายๆ ไมเสอมเสยศลธรรมไดงายๆ .

ทำอยางนมนเปนtreatmentในทางเนอหนงตอเนอหนงทางฟสคส

สวนทมการบำเพญตบะทรมานรางกายใหทรดโทรมใหเหยวแหงไปตาม

ความมงหมายของพวกโยคมนบางประเภทนน กจดไดวามนสงขนมา

เกยวกบทางจตใจทขนอยกบรางกาย.ดงนนจงเรยกไดวาเราบรรเทาได

Page 92: สรรนิพนธ์พุทธทาส ว่าด้วย : สตรี ...สตร ในฐานะมารดาของโลก | 3 ชาย - หญ ง น

สตร ในฐานะมารดาของโลก | 8786 | สรรนพนธพทธทาส สตร ในฐานะมารดาของโลก | 8786 | สรรนพนธพทธทาส

ในเมอทำการบบคนทางรางกายเขาไปกสามารถจะบบคนตอมแกลนด

เหลานนได;นเปนขนตน.

ขอนจะเหนไดวามนเปนสงทบงคบไดในเมอมการบงคบจตไดคอ

มวธกระทำอนดบท๒;เรามการบงคบสงเหลานไดในเมอบงคบจตได;

จงมระบบทำสมาธสอนเรองปฏกลสญญา. วนแรกบวชเรากไดรบการ

สงสอน เรองปฏกลสญญา ใหใชเปนเครองมอตอสความรสกฝายตำ

อยางน.พจารณาโดยความเปนปฏกลหรอใหยงขนไปกไดกระทง

เปนธาตตามธรรมชาตเปนไปตามเหตตามปจจย;นเปนเรองบงคบจต.

แตมนกเนองอยกบรางกายอยางทกลาวแลววาจตประเภทนไมใชจตแท,

มนเนองอยกบรางกาย,เชนความกำหนดเกดขนเมอตอมprostateเตม

ไปดวยนำเมอก,นนความรสกทางความกำหนดเกดขนนนเปนปฏกรยา

ของตอมแกลนดทเตมไปดวยนำเมอก ทนนำเมอกเกดขนเมอมความ

กำหนดทกคราว ความรสกทางเพศเกดขน นำเมอกกเพมขนในตอม

prostate. ถามนมมากและมเตม มนกรบกวน คอเกดความกำหนด

รบกวน;ถามนไมมมนกไมรบกวน.การปองกนอยาใหมกคออยาให

มจตทกำหนด:เมอตาเหนรปเมอหฟงเสยงฯลฯหรอเมอสมผสทาง

ผวหนง หรอวาแมแตเพยงความคดฝน. การอยหางไกลกนกมความ

กำหนดไดโดยไดเหนรปฟงเสยงดมกลนฯลฯหรอคดขนในใจเอง.

ถาพดตามภาษาโบราณตามหลกโบราณของพวกฤๅษโยคมนน

เขาถอวานำเมอกนกลนออกมาจากเยอในกระดกเลย(คอmarrow)

ทมอยในระหวางโพรงกระดก. เมอคนเหนภาพทไรกกำหนดหรอ

ฟงเสยงทไรกกำหนด;marrowนไหลออกมาเปนของเหลวซมออก

มาทวตวซาบซานแลวกไปรวมอยทตอมทเราเรยกกนเดยวนวาตอม

prostateมผลเปนความกำหนด;เขาเรยกสงนวาวรยะ.วรยะซงแปลวา

Page 93: สรรนิพนธ์พุทธทาส ว่าด้วย : สตรี ...สตร ในฐานะมารดาของโลก | 3 ชาย - หญ ง น

สตร ในฐานะมารดาของโลก | 8786 | สรรนพนธพทธทาส สตร ในฐานะมารดาของโลก | 8786 | สรรนพนธพทธทาส

ความเพยรนนแหละเปนชอของนำเมอกทถกใชไปในทางความกำหนด.

ถาไมมความกำหนดอายสงนไมเรยกวา วรยะคอวามนกลายเปนทำ

หนาทอกอยางหนง เรยกวาเปนโอชะคอไปบำรงจตบำรงสมอง ใหม

ความสดชนแจมใส. แตถาถกใชไปในทางกามารมณกลายเปนวรยะ

ทำใหเกดความรอนเกยวกบความรสกทางกามารมณ. เพราะฉะนน

ถาควบคมไดมนกไมมโอกาสทจะเปนวรยะ,มแตเปนโอชะอยางเดยว

ทำใหมนสมองแจมใสสดชนจตใจเบกบาน.พวกโยคจงระวงในการท

จะไมใหเกดสงทเรยกวาวรยะขนมาในรางกาย;ใหมนกลายเปนโอชะ

บำรงความสดชนแจมใสของรางกายอยเรอยไป. เขาไมถอวาเปนเรอง

ผดปกต.

สวนเมดอณฑะทกลนเชอทเปนเชอชวตนนมนกไมมโอกาสทจะ

มาประสมกบเนอเมอกทตอมprostateมนกขบถายออกทางอนกเลย

ไมมเรองไมมปญหาทจะทำใหเปนคนทมจตผดปรกตวปลาส;กลาย

เปนคนทปรกตทสดและมความสดชนแจมใสทสด.ทงทวาเชอชวตจาก

เมดอณฑะไมมโอกาสจะพบนำเมอกในตอมprostate;ไมไดถอวาเปน

เรองผดปกตหรอทำใหคนวปลาส.

เพราะฉะนนการทบงคบจตไดมนจงเปนการแกปญหาการบบคน

ของตอมแกลนดทงหลายได.แตมนกมเทคนคของมนเฉพาะซงกตอง

ศกษาของมนเฉพาะหรอมนกลกซงยงยากไปตามเรองของมนเหมอนกน.

เพราะฉะนนเราจงตองอทศตน เพอศกษาเพอปฏบต ใหเตมเทคนค

หรอเตมcourseของมนมนจงจะมผลดวยเหตนจงถอวาเปนเรอง

ทสงไปกวาธรรมดา;โดยกฎทวาถาบงคบจตไดกบงคบความบบคนของ

สงนได.

Page 94: สรรนิพนธ์พุทธทาส ว่าด้วย : สตรี ...สตร ในฐานะมารดาของโลก | 3 ชาย - หญ ง น

สตร ในฐานะมารดาของโลก | 8988 | สรรนพนธพทธทาส สตร ในฐานะมารดาของโลก | 8988 | สรรนพนธพทธทาส

อนดบทสาม เปนเรองใชปญญา ใชพจารณา ทเปนเรองทาง

จตลวน ไดแกบำเพญสมณธรรม หรอการปฏบต โดยเฉพาะอยางยง

ตามหลกพทธศาสนา นบตงตนแตเหนปฏกล มปฏกลสญญาเรอย

มาจนถงอนจจงทกขงอนตตา. จนกระทงเกดญาณทศนะทเพยง

พอแกการบรรลมรรคผลแลวกบรรลมรรคผล;นมนเปนเรองทาง

จตแท.เมอประสบความสำเรจแลวกมจตชนดทบงคบเรองวตถรางกาย

เรองตอมแกลนดเหลานนได จนเปนพระอรหนต แลวกมจตใจพเศษท

รำงบปฏกรยาตางๆ ทเกดจากตอมแกลนดเหลานนได,จงไมมกเลส

ประเภทน.เพราะจากกเลสประเภทนททำใหเกดความโกรธความโง

ความหลงอะไรอนๆ อก.

เมอตดตนตอของมนไดมนกหมายความวากเลสทกชนดกพลอย

รำงบไป;คอไมเอาอะไรเปนสตวบคคลตวตนเราเขา,ไมเอารป

เสยงกลนรสสมผสสวนใด,หรอเวทนาอนเกดมาจากสวนเหลานน.

สวนใดเปนเวทนาทางตาทางหทางจมกทางลนฯลฯไมเปนสตวบคคล

ตวตนเราเขาขนมาได,กไมอาจจะเกดความโลภความโกรธความหลง

ได.นมนเปนความรเทาทนอยางยงแลวกทำลายหมดไปเลย.มนอาจ

จะดเกนไปสำหรบชาวบานแตกเปนหนาทโดยตรงสำหรบบรรพชต.

นทกลาวมานเรยกวารเทาทนเนอหนงใน๓ระดบนบตงแตบบคน

ทางรางกาย,แลวกควบคมปฏกรยาของสวนทางรางกายทเรามกจะ

เรยกกนวาจต,แลวกมสตปญญาในขนสงทเปลยนแปลงจตแทๆ จรงๆ

เสยเลย,มความรเทาทน,และบรรเทา,และควบคม,และตดรากเงา,

มไดอยางนเปนเคาๆ สำหรบคณจะไดศกษาคนควาตอไป.

ทนกมาถงกามวตถกรณเปนทตงแหงการสบพนธนวาไมรเทาทน

แลวตกเปนทาสของการสบพนธนหมายความวานาดหรอบรสทธขนมา

Page 95: สรรนิพนธ์พุทธทาส ว่าด้วย : สตรี ...สตร ในฐานะมารดาของโลก | 3 ชาย - หญ ง น

สตร ในฐานะมารดาของโลก | 8988 | สรรนพนธพทธทาส สตร ในฐานะมารดาของโลก | 8988 | สรรนพนธพทธทาส

กวากามารมณหรอการบบคนของตอมแกลนดเกดความกระวนกระวาย

ทางเนอหนง.การสบพนธนนมนมความมงหมายทบรสทธของมนในตว

แตมนษยกเขาใจผดไมรความมงหมายทแทจรงนนเลยตกเปนทาสของ

กามารมณทธรรมชาตจาง.มนษยเปนลกจาง ธรรมชาตเปนนายจาง,

จางใหทำสงทไมชวนทำสกปรกยงยากลำบากหลายๆ อยางแตมนษยก

ทนทำสมครทำดวยความเตมใจในการสบพนธ;แลวกในวงจำกดแคบๆ

อยางดทสดกเพอจะมลกมหลานมาสบมรดก,เปนทอนใจวาเมอ

แกชราแลวเขาจะไดเปนผเลยงดเราอยางนเปนตนอยางทเขามลกม

อะไรกนตามธรรมดาหากไมมกวาเหว ถามกอบอนอยางนเปนตน;

แลวกประสงคจะมการสบพนธ.

แตวาในทสดนน มาพจารณาดแลว มนเปนเรองถกธรรมชาตจาง

หรอหลอกจางดวยกามารมณ.คนทสมรสแตงงานนนลองพจารณา

ดเถดหวงกามารมณเปนเบองหนา,ไมไดหวงการสบพนธเปนเบองหนา

เพยงถอเปนผลพลอยไดมากกวา.ถาไมมเรองกามารมณแลวดจะไมม

ใครแตงงานแลวกจะกลวการมบตรและคลอดบตร.นธรรมชาตฉลาด

กวาเอากามารมณเปนเหยอแลวจางเขาใหสมครทำ;นเลวเกนไปโง

เกนไป.

สวนทตองการจะมบตรไวเลยงตวไวสบตระกลนนยงดขนมากกวา

อกชนหนง.แตวายงมความคดทดกวานนอกชนหนงคอวาอยาใหมนษย

สญพนธเพอวามนษยจะไดถงพระเจาหรอถงบรมธรรม.เพราะการท

เรามคนเกดทะยอยๆ กนไว เพอไมใหสญพนธนกเพอใหมนกาวหนา

เรอยไปๆ ตามวธทถกตอง แลวกถงบรมธรรม คอสงทดทสดทมนษย

ควรจะได.เมอพอแมไมอาจจะถงลกกควรจะไปตอไปอก,เมอลกยง

ไมถงหลานเหลนตอไปมนกควรจะไปตอไปอกจนกระทงถงสงทดทสด

Page 96: สรรนิพนธ์พุทธทาส ว่าด้วย : สตรี ...สตร ในฐานะมารดาของโลก | 3 ชาย - หญ ง น

สตร ในฐานะมารดาของโลก | 9190 | สรรนพนธพทธทาส สตร ในฐานะมารดาของโลก | 9190 | สรรนพนธพทธทาส

ทมนษยควรจะได.แตเดยวนเขาไมไดมลกหลานกนดวยความมงหมาย

ในลกษณะอยางน; เขามลกหลานเอาไวตบแตงใหสวยๆ เอาไวขาย

แพงๆ อยางนมากกวา. นไมใชวตถประสงคทแทจรงของการทจะม

การสบพนธไว.

คณลองคดดวามนษยเกดมาในโลกสมยกอนสมยหน,แลวกมาถง

สมยหนสมยอะไรตางๆ กวาจะมพระพทธเจาเกดขนในโลก ถงบรม-

ธรรมนมนนานเทาไร,มนกลานๆ ป,คณไปคดดเอาเอง,กลานๆ ป

จงเกดพระพทธเจาขนมาในโลก.เราตองถอวาววฒนาการของสงทม

ชวตนเปนไปเพอจดมงหมายอนนทงนนคอในทสดจะตองถงนพพานจะ

ตองมววฒนาการไปจนถงนพพานจนได;แมจะไปโงไปหลงในกามารมณ

เปนวรรคเปนเวรกเปนไปพกหนงสมยหนงยคหนง;พอเกดเจบปวด

ขนมาเออมระอาขนมากจะหมนไปหานพพานได.หรอวาคนๆ เดยวน

ถาถอวาเกดแลวเกดอก เกดแลวเกดอก ความเขดหลาบกทำใหถง

นพพานได;จะเปนการเกดชนดไหนกตาม.

ถาสมมตวาเปนการเกดจากทองแมเกดหลายๆ ชาต,เกดตอไป

มนกดขนๆ จนถงนพพานไดในหมนชาตแสนชาตอะไรกตาม.หรอ

วาจะถอเอาชาตเปนขณะจตทเกดตวกครงหนงเรยกวาชาตครงหนง

มนกเดอดรอนไปดวยโลภะโทสะโมหะทกครงทเกดเปนทกขทกทท

เกดมนกรจกเบอ;ไมทนแกเฒาเขาโลงกตองการความสงบเยนหรอ

ไดพบความสงบเยนได.

นแหละววฒนาการตองเปนไปเพอนพพานทงนนเพราะวาทอน

ไมใชจดจบ;สงทเรยกวานพพานเปนจดจบของความวายเวยนหรอ

ของวฏฏสงสาร.เพราะฉะนนจะตองมความเขาใจกนวามบตรมการ

สบพนธนไมใชเพอความอนใจวามบตรหรออะไรใกลๆ ทน;มนตอง

Page 97: สรรนิพนธ์พุทธทาส ว่าด้วย : สตรี ...สตร ในฐานะมารดาของโลก | 3 ชาย - หญ ง น

สตร ในฐานะมารดาของโลก | 9190 | สรรนพนธพทธทาส สตร ในฐานะมารดาของโลก | 9190 | สรรนพนธพทธทาส

มงหมายวามนษยจะตองอยตอไปจนกวามนษยจะถงบรมธรรม.เพราะ

ฉะนนถาใครจะสมรสจะแตงงานมคครองกควรจะนกวาการกระทำน

เพอมนษยจะไดมเหลออยและจะเดนตอไปจนกวาจะถงพระเจาหรอ

บรมธรรม.การสมรสหรอการแตงงานนนกจะไมสกปรกหรอไมเปนท

ตงแหงการตเตยนแตเปนการประพฤตธรรมอยในตว,หรอปฏบตธรรม

อยในตวคอทำใหถกตองทางศลธรรมมความมงหมายทดทถก;แลวก

กระทำไปกจะเปนการปฏบตธรรมเปนผลดเรอยๆ ไปทงแกสวนรวม

และสวนตว.ทำใหตวเองรจกอะไรสงขนไปลกขนไปเลอนชนตวเองได.

ในทสดการสบพนธกไมใชการรบจางธรรมชาต,ไมไดตกเปนทาสของ

ธรรมชาตเพอการสบพนธ,ไมไดตกเปนทาสของการสบพนธ.

สรปแลวเราไมตกเปนทาสของกามารมณ,ไมตกเปนทาสของตอม

แกลนดทางเนอหนง, ไมตกเปนทาสของการสบพนธ กเพราะวารเทา

ทนเนอหนง. เพราะฉะนนจงยำแลวยำอกถงการรเทาทนเนอหนงให

หมดสนแลวกไมตกเปนทาสของสงใด;จะเปนกามารมณกตาม,เปน

ผสสาหารกตาม.เปนการสบพนธกตาม.นจงจะเรยกวามนษยซง

แปลวามจตใจสง.

คำวามนษยจะแปลอยางอนกได,แตแปลวาจตใจสงนถกตองตาม

รปศพท. มนษยควรจะมจตใจสง ไมตกตำ ไมเปนทาสของสงเหลาน

จงจะเรยกวามนษย.มฉะนนจะไมใชมนษยจะเปนคนทเหมอนกบสตว,

ยงใกลกบสตวอยมาก.เพราะฉะนนขอใหถอวาการรเทาทนเรองของเนอ

หนงนเปนสงจำเปนทสดททกคนจะตองรไมวาคนเดกหรอคนหนมคน

สาวหรอกระทงพอบานแมเรอนกระทงคนแกชรา;เพราะวาอนนเปน

อปสรรคขวางหนาของการบรรลบรมธรรม.

Page 98: สรรนิพนธ์พุทธทาส ว่าด้วย : สตรี ...สตร ในฐานะมารดาของโลก | 3 ชาย - หญ ง น

สตร ในฐานะมารดาของโลก | 9392 | สรรนพนธพทธทาส สตร ในฐานะมารดาของโลก | 9392 | สรรนพนธพทธทาส

แตทนปญหาหนกมนเกดอยทวาเดยวนมนษยเรากตกเปนทาส

หรอถกลากไปตามความนยมของโลกในสมยปจจบน.พดตรงๆ อยาง

พวกคณนกตกเปนทาสของความนยมของโลกสมยปจจบน:คณตอง

เรยนอยางทเขานยมกนแลวคณกมงหมายกระทำอยางทเขากระทำกน

ตามความเจรญแผนใหม อยางทเขาเรยกกนวา ความกาวหนา ความ

เจรญอะไรกตาม.แลวคณไปพจารณาดใหดวาแผนใหมแผนปจจบนนน

มนเปนอะไร?เปนวตถนยมหรอเปนมโนนยม.ถาเปนวตถนยมกไม

แคลวไมคลาดทจะตองตกไปเปนทาสของสงทวาน.

คณลองดโลกของพวกวตถนยมสมยนเขาไมเหนวาอยางทเรา

เรยกวาสมยนเปนทาสของกามารมณ;แตเขากลบเหนวาเปนชยชนะ

ตอกามารมณ คอเขาไดกอบโกยเอากามารมณมากน มาดมอยาง

สนกสนานตามใจชอบ;เขาเรยกวาเปนผชนะ.แตเรากลบเรยกวา

เปนทาส;มนตรงกนขามอยอยางน.นไประวงเอาเองไปเลอกเอาเอง

ใหดๆ .ถาพดกนตามภาษาจรงๆ แลวคนเหลานเอาความเปนทาสนน

แหละมาเปนชยชนะ;เอาความเปนทาสของกามารมณของผสสาหาร

ของการสบพนธนมาเปนบรมธรรมเสยเอง.บรมธรรมกมาดวยนสนสด

สะดดหยดลงทนของพวกวตถนยมน;จงวาวตถนยมเขากเอาวตถนน

แหละเปนยอดเปนสดเปนเลศเปนหลก.นพวกคณจะไปไหวไหม?

คอวาจะเอาดวยไหม?

เมอเขาเอาวตถนนมาเปนบรมธรรมเสยแลวปญหาของเขากไมม,

ปญหาของเยากสนสด.เขาจงไมมปญหาทเกยวกบการจะตองควบคม

กเลส.หรอควบคมกามารมณ,ควบคมอาหารควบคมการสบพนธ;

เขาไมมปญหาเหมอนพวกเราเลย.เพราะเขาเอาสงเหลานนเปนสงวเศษ

สดทมนษยควรจะไดเสยแลว. สวนเราถอวาสงนนเปนอปสรรคศตร

Page 99: สรรนิพนธ์พุทธทาส ว่าด้วย : สตรี ...สตร ในฐานะมารดาของโลก | 3 ชาย - หญ ง น

สตร ในฐานะมารดาของโลก | 9392 | สรรนพนธพทธทาส สตร ในฐานะมารดาของโลก | 9392 | สรรนพนธพทธทาส

ขวางหนาตอการบรรลบรมธรรมเพราะวาบรมธรรมของเราเปนอยางอน

มเปนอยางอน.

พวกวตถนยมไมมปญหาทควบคม หรอกำจดสงเหลาน; เขาม

ปญหาแตเพยงวา จะไดสงเหลานมามากๆ และโดยเรวอยางไรนน;

ปญหามนตางกนอยางน. มปญหาทจะกอบโกยสงเหลานเขามาไวใน

อำนาจของตวโดยรวดเรวมากๆ อยางไร.นวตถนยมทเปนเหตใหเกด

ลทธการตอสระหวางลทธชนกรรมาชพกบพวกนายทน.พวกนายทนก

ตองการอยางนชนกรรมาชพกตองการอยางนตองการเหมอนกนเลย

ทจะกอบโกยสงเหลาน;มนกตองไดรบกน.ปญหาของโลกกไมมท

สนสดเพราะวาตกเปนทาสของสงเหลานกนทงโลก.นปญหาของเรามวา

จะควบคมสงเหลานไดอยางไร จงจะถอยหลงออกมาไดจากการรบรา

ฆาฟนกนเปนการถาวร.หรอเบยดเบยนตวเองเปนการถาวร.

พวกทเขาอางตวเองวาเขามการเตมเปยมทางพฒนา,ประเทศบาง

ประเทศอยาออกชอเขาเลย เขาถอวามการทำมาหากนด มอาชพด

มสงคมสงเคราะหสงสด,เขากำลงมภมใจอยวาเขาถงสงสงสดทมนษย

จะตองทำ.พอเขามาทนมาถงบานเราเขาจะถามทเดยว:ทแรกเขาจะ

ถามวานพวกคณแกปญหาเรองลำบากเรองยงยากเรองเจบไขเรอง

ไมมอะไรจะกนกนอยางไร ในเมอพากนไปศกษาธรรมะแตเรองดาน

จตใจเสย;เขาจะถามอยางนเสมอเพราะเขาถอวานนเปนสงสงสด

จะตองได,แลวเรายงไมไดขวนขวายในสงเหลานนไปขวนขวายในเรอง

จตใจ; เขากสงสยหรอบางทเขากดหมนวา นยงปาเถอน ยงไปหลง

ในเรองจตอาชพยงไมทนกาวหนาสงคมสงเคราะหยงไมสงสด.เราก

ไมอาจจะทำความเขาใจกนไดเพราะวาเรามงหมายบรมธรรมอยางอน

เขามงหมายเพยงแคนน.

Page 100: สรรนิพนธ์พุทธทาส ว่าด้วย : สตรี ...สตร ในฐานะมารดาของโลก | 3 ชาย - หญ ง น

สตร ในฐานะมารดาของโลก | 9594 | สรรนพนธพทธทาส สตร ในฐานะมารดาของโลก | 9594 | สรรนพนธพทธทาส

เราจะใหเรองอาชพ หรอเรองสงคมสงเคราะหอะไรกตาม เปน

เพยงปรมาณทพอเหมาะพอดแกการทจะสนบสนนคนใหถงบรมธรรม

ทแทจรงในสวนลกของจตใจ;ไมมามวเมาลมหลงในเรองเหลานเชน

วาหลงอาชพหรอสงคมสงเคราะหเพออยดกนด,แลวอยดกนดเพอเปน

ทาสกามารมณ,เพอผสสาหาร,การสบพนธอะไรทำนองน.มนไขวกน

อยอยางนเสมอ.พวกวตถนยมเขาหมดปญหากอนเรา,เพราะเขาพอใจ

ทจะจมปลกอยในการเปนทาสของกามารมณ หรอผสสาหารและการ

สบพนธ.สวนพวกเราเมออางตวเปนพวกธรรมนยมหรอมโนนยมหรอ

จตนยมอะไรทำนองนนมนกยงมปญหาเหลออยทจะตองเผชญกนเขา

กบสงเหลานแลวกตอส.ยงมปญหาทจะตองจดการกบเรองบรมธรรม

ขนทเปนของพวกวตถนยมตอไปอกในเมอพวกวตถนยมเขาพอใจแลว

ทจะไดบรมธรรมเพยงแคนน.

เรามปญหาวาจะจดการกบบรมธรรมของพวกวตถนยมทมาขวาง

หนาเราอยนอยางไรเพอเราจะไดเดนตอไปถงบรมธรรมขนทเปนของ

เราเอง.นคณบวชในพทธศาสนาคณจะเอาหรอไมเอา?ในพระพทธ

ศาสนามนมหลกอยางน พระพทธเจาทานตรสรแลวสอนไวอยางน.

คณบวชเขามาในพทธศาสนานเรยกวาจะเปนการเผลอ ถลำตวเขามา

ในหมของคนทมอะไรๆ ชนดทเราไมปรารถนากเปนได; ไปดเอาเอง.

ผมจงมองดความยงยากทจะเกดขนกบพวกคณ กคอวาการศกษา

การกระทำอะไรตางๆ ของโลกสมยนของคณกำลงมงไปทางวตถนยม

แลวคณจะมาบวชในพระพทธศาสนาเพอจะไดอะไร?ผมตอบวาบวชน

เพอจะไดความรทจะไปจดการกบวตถนยมอยาใหวตถนยมพาเดนผด

ทางหรอเกดเปนพษรายขนมาแกคณเทานนเอง.ใหชวตนมชยชนะอย

ตลอดไปโดยเฉพาะอยางยงกคอชยชนะเหนอวตถนยม.

Page 101: สรรนิพนธ์พุทธทาส ว่าด้วย : สตรี ...สตร ในฐานะมารดาของโลก | 3 ชาย - หญ ง น

สตร ในฐานะมารดาของโลก | 9594 | สรรนพนธพทธทาส สตร ในฐานะมารดาของโลก | 9594 | สรรนพนธพทธทาส

นการบวชเขามาทหนง คงจะไมเปนหมน แมวาบวชเพยงระยะ

เลกนอยกตามถาทำใหดแลวจะไมเปนหมนจะมประโยชนมาก.สรป

แลวเราจะตองรเทาทนรเทาทนสงเหลานคอรเทาทนเนอหนง;ซงแยก

ออกเปน๓อยาง : เปนกามารมณ เปนผสสาหาร เปนการสบพนธ

รวมอยในคำวาเนอหนง.

ในฐานะทคณเปนนกศกษา กอยาไดตกหลมพรางของวตถนยม

อยาไดจมอยในเนอหนง.นเปน technical termพเศษเฉพาะคำหนง,

พดวาเนอหนงคำเดยวแตวาเปนเหวลกกวางใหญสำหรบโลกทงโลกจะ

ตกลงไปได.คำวาเนอหนงคำเดยวนหมายถงเปนเหวทลกซงกวางใหญ

เตมไปดวยถานไฟทโลกทงโลกจะตกลงไปไดสบาย,หรอหลายๆ โลก

กไดทจะตกลงไปได:โลกเทวดาโลกมารโลกพรหมโลกอะไรกตาม;

ถาเผลอกตกเหวอนนไดดวยกนทงนน,คอเหวเนอหนงน.ฉะนนระวง

ใหดคำวาเนอหนงมความหมายอะไรนดๆ เทานนแตมนมอะไรมาก

เกนประมาณไมมทสนสดอยางน.

ขอใหทกคนมความรเทาทนตอเนอหนงนใหมากทสดเทาทจะมาก

ไดดวยกนทกคน.

๏๏๏

บรมธรรมภาคตน,เรองท๒๐บรมธรรมกบการรเทาทนเนอหนง๒๗เมษายน๒๕๑๒,หนา๓๕๒-๓๗๐.

Page 102: สรรนิพนธ์พุทธทาส ว่าด้วย : สตรี ...สตร ในฐานะมารดาของโลก | 3 ชาย - หญ ง น
Page 103: สรรนิพนธ์พุทธทาส ว่าด้วย : สตรี ...สตร ในฐานะมารดาของโลก | 3 ชาย - หญ ง น

๔:- ผอยในทศเบองหนาสรรนพนธพทธทาส:สตร ในฐานะมารดาของโลก

Page 104: สรรนิพนธ์พุทธทาส ว่าด้วย : สตรี ...สตร ในฐานะมารดาของโลก | 3 ชาย - หญ ง น

สตร ในฐานะมารดาของโลก | 99สตร ในฐานะมารดาของโลก | 99

Page 105: สรรนิพนธ์พุทธทาส ว่าด้วย : สตรี ...สตร ในฐานะมารดาของโลก | 3 ชาย - หญ ง น

ผอยในทศเบองหนา

ถาผมไมบชาความปรารถนาของมารดาแลว ผมไมไดบวช, แลว

ไมไดมาพบคณทนในสภาพอยางน;เพราะวาผมไมอยากบวช.เมอเปน

หนมไมอยากบวช, ไมเหนวามความสำคญอะไร, ไมมความรวาเรอง

บวชนมนจะชวยอะไรได. แตเพราะมารดาตองการใหบวช จงตองบวช

อยางนเปนตน.

เพราะฉะนนการทบชาความปรารถนาของบดามารดาคงจะไมใช

ความบาปหรอเลวราย,ไมมโอกาสทจะเปนเรองบาปหรอเลวราย;มแต

จะใหไดดไดงามตามทางธรรม.เพราะวาอยางนอยทสดเรากเปนผบชา

บดามารดา;เราไมไดไปเมองนอกไมไดดไดเดนอะไรแตเรากยงได

ชอวาบชาบดามารดาซงเปนของททำยากและสงสด.เพราะฉะนนขอให

รจกบดามารดาในฐานะทวา เปนพรหมในบานเรอน, เปนพระอรหนต

ในบานเรอน,เปนผใหชวตหรอเปนผทธรรมชาตสรางมาใหคลอดบตร

ออกมาสำหรบจะใหเดนทางไปนพพานใหไปในทางสงเรอย.หวงวา

สกออกไปคราวนคงจะรกพอแมมากกวากอน,เคารพพอแมมากกวากอน,

บชาความปรารถนาของพอแมมากกวากอนบวช;จงจะไดผลของการบวช

หรอรจกไหวทศทางอนน.

สตร ในฐานะมารดาของโลก | 99สตร ในฐานะมารดาของโลก | 99

Page 106: สรรนิพนธ์พุทธทาส ว่าด้วย : สตรี ...สตร ในฐานะมารดาของโลก | 3 ชาย - หญ ง น

ในนวโกวาทกมวา บดามารดาเปนทศเบองหนา; เราตองรสกวา

มหนาท ทวา -ทานเลยงเรามาแลว เลยงทานตอบ, -ทำกจของทาน,

-ดำรงวงศตระกลของทาน, -ประพฤตตนใหสมควรรบทรพยมรดก,

-เมอทานลวงลบไปแลวทำบญอทศใหทาน.นเขาวางหนาทของบตรเลกๆ

อยางเดกสงคาลมานพนนจะตองรสกอยางน;มนกถกตองแลวสำหรบ

เดกๆ .มหลกทวไปทจะอยในโลกเทานมนกพอ.

-เลยงมาแลว เลยงทานตอบ, ความหมายนดใหดนะ มนไมใช

เพยงแตใหขาวใหนำ, ไมเพยงแตแบงเงนเดอนให มนเลยงจตใจของ

ทานดวย.

-ชวยกำกจของทานนมนตองรวาทานประสงคอะไรถาบดามารดา

ของเรามใจสงตองการอะไร?นนแหละคอกจทเราจะตองทำ.คำวา

“กจ”ไมไดหมายความแตเพยงหนาทการงาน;บางทแปลวารสกม.

ความหมายของคำวากจนแปลวารสทตองการกม.เพราะฉะนนบดา

มารดาประสงคอะไรกตองเอาสงนนเปนของเดดขาดเปนคำประกาศต

อทธรณไมได;แตวาตอรองกนได;เพราะวามสตปญญาทจะพดจากน

ซงทานกไมมอะไรทจะขดขวางความประสงคของเรา.เรากไมมอะไรท

จะขดขวางความประสงคของทาน.

-ประพฤตตนเปนคนสมควรรบทรพยมรดก;นความหมายมนกวาง

มนตองเปนคนด. ไปเขาใจเอาเองกแลวกนวา “ด” หมายความวา

อยางไร.ทรพยมรดกนตองถอวาเปนของศกดสทธ;เพราะมนเกดมา

จากเหงอไคลของบดามารดา.ถาเอามากนเหลามาเทยวผหญงละก

มนตกนรกชนมหาโลกนตอเวจ.เหมอนกบเดกๆ ทหลอกลวงบดามารดา

ไปเลาเรยนทกรงเทพฯเอาเงนไปถลงหมด;อยางนมนตกนรกเอวจ

หรอโลกนตมหานรกอะไรกตาม;เพราะวานนมนมาจากเหงอไคลของ

บดามารดาทตนเอาไปใช;อยางนไมควรแกการรบมรดก.

สตร ในฐานะมารดาของโลก | 101100 | สรรนพนธพทธทาส สตร ในฐานะมารดาของโลก | 101100 | สรรนพนธพทธทาส

Page 107: สรรนิพนธ์พุทธทาส ว่าด้วย : สตรี ...สตร ในฐานะมารดาของโลก | 3 ชาย - หญ ง น

-ขอสดทายวาทำบญอทศใหทานเมอตายแลว;นตามธรรมเนยม

ตามประเพณของคนทมความเชอเรองตายแลวเกด. กหมายถงวาทำ

ดวยนำใจทงหมดทเราจะรกใครบชานบถออยางไร แมแตตายแลว.

มภาพเขยนเลกๆ ทเสาในโรงมหรสพทางวญญาณ เรองเดกคนหนง

เขาไปกอดเสาทหลมฝงศพของมารดาทกคราวทฟาลนฟารองนนตอง

ทำอยางนน; แมตายไปแลวกยงตองทำเหมอนกบยงอย ดวยความ

กตญญไมมเวลาจำกด.เพราะฉะนนประเพณททำบญอทศสวนกศลให

บดามารดากนเรอยนดเชนทำบญตายายของไทย,เชงเหมงของจน,

มนอยในขอน.ทำทงทางกายทำทงทางวตถทำทงทางจตใจทำหมด

ทกอยางทจะทำไดนมนจงจะสมกบทวาบดามารดาเปนอะไร.

แลวกอยาลมวาภาษาบาลใชคำวา“มารดาบดา”,ภาษาบาลหรอ

ภาษาสนสกฤตวามาตาปต;ภาษาอนเดยใชคำวามารดาบดาเอา

มารดามากอนบดา,จะโดยความหมายอะไรไปคดเอาเองกแลวกน.แต

ผมสมครจะถอวาทานใหนกถงมารดากอนเพราะวามารดารองไหงาย

กวาบดา;วากนตามเหตผลของเดกๆ กได.หรอใหมองกนไปในแงทวา

มารดาเหนดเหนอยกวาเจบปวดมากกวาทนทรมานมากกวาในการท

คลอดลกออกมาหรอใหมลกออกมาน;จงตองนกถงกอน.หรอจะนก

กนไปในแงไหนกตามใหทงมารดาบดาเปนปชนยบคคลกแลวกน.ใน

ทนพดกนอยางเปนทศทตองไหว;มารดาโผลมากอนบดาตามภาษาท

ใชอยกอนในประเทศอนเดย.

ผมอยากจะพดเพอใหชวยสนบสนนขอความนพระบาลนน เรยก

วาเราจะตองถอวาบดามารดาเปนผใหชวตผใหตวตนมา.เพราะฉะนน

คาของเรา มนกอยแคการใหของบดามารดา. อยาไปถอหลกอยางท

อนธพาลถอทพดกนวา“ทานใหชวตเรามใชใหอยางใหทานกฎธรรมดา

ทานมใชของนาอศจรรย”.เพราะบดามารดาอาศยความสนกสวนตวทาน

สตร ในฐานะมารดาของโลก | 101100 | สรรนพนธพทธทาส สตร ในฐานะมารดาของโลก | 101100 | สรรนพนธพทธทาส

Page 108: สรรนิพนธ์พุทธทาส ว่าด้วย : สตรี ...สตร ในฐานะมารดาของโลก | 3 ชาย - หญ ง น

ทำใหเราเกดมานพวกอนธพาลเขาถอยางน.ทนเราจะไมถออยางนน;

แมวาบดามารดาบางคจะเปนอยางนนแตเรากไมถอวาเปนอยางนน;

บดามารดาของเราไมเปนอยางนน.บดามารดาของเราสรางชวตเรามา

ดวยความอยากจะมเราเปนทปลมใจ,บตรเปนสงใหความปลมใจสำหรบ

บดามารดา.

ทนเราจะตองถอวา บดามารดาเปนเจาหนรายใหญกอนใคร และ

ยงกวาใคร. บดามารดาเปนเจาหนรายใหญทสดกอนใคร ยงกวาใคร

ในบรรดาผทเรยกวาเปนเจาหน;คอวาเราเปนหนชวตคอทานใหชวต

เราโดยการยอมเสยสละชวตทานเพออะไรกไดเมอไรกได.มคำบาล

วามาตายถานยปตตอายสาเอกปตตมานรกเขแปลวามารดาม

ความรสกในใจถงกบอาจจะถนอมบตรนนไวไดดวยชวตของตน;คอวา

ยอมเสยสละชวตของตนเพอเอาลกไว.ไปดเถอะแมแตแมหมาแมไก

เปนตนมนสเพอลกไมคดตาย;สวนคนนนยงกวานน.เพราะฉะนน

จงถอวาเปนเจาหนชวต รายใหญทสดกวาอะไรหมด กอนใครทงหมด,

กอนเจาหนใดๆ ,ยงกวาเจาหนใดๆ .

เพราะฉะนนเราตองยอมเปนลกหนอยางสนเนอประดาตวเลยมน

จงจะเปนไปตามความประสงคของบดามารดาได.ฉะนนเราจะไมเอา

ไปไวในทศเบองหนาอยางไรได;จะมใครอยางนบางทควรเอามาไวทศ

เบองหนา.พระพทธเจาทานตรสไวถกแลวตองเอาบดามารดามาไวเปน

ทศเบองหนา.สกไปไดลกไดเมยจะเอาบดามารดาไปไวทศเบองหลงเอา

ลกเอาเมยมาไดเปนทศเบองหนาอยางนละกมนจะเปนขบถ.คนโบราณ

เขายงแตงบทสอนศลธรรม ใหถอบดามารดาวา เหมอนกบแขนขา;

สวนลกเมยเปนของขางนอกหามาเมอไรกได.บดามารดาเปนของขาง

ในตดมาตดออกไมได.ใหความสำคญบดามารดายงกวาบตรภรรยา.

สตร ในฐานะมารดาของโลก | 103102 | สรรนพนธพทธทาส สตร ในฐานะมารดาของโลก | 103102 | สรรนพนธพทธทาส

Page 109: สรรนิพนธ์พุทธทาส ว่าด้วย : สตรี ...สตร ในฐานะมารดาของโลก | 3 ชาย - หญ ง น

ดงนนจงเอาไวเปนทศเบองหนา.

เมอเอาบดามารดามาไวเปนทศเบองหนาแลว กมแตจะตองเดน

ตามเทานนเพราะอยขางหนาเรากทำไดแตเพยงเดนตาม.แตคำวา

เดนตามนนมใชหมายความวาจะตองเดนตามอยางหลบหหลบตา;

ทำใหไดดกวากเรยกวาเดนตาม.บดามารดาเปนชาวนาเราเกดมา

เดนตามกเปนชาวนา;แตเปนชาวนาทดกวายงใหญกวา.บดามารดา

เปนขาราชการ เรากเปนขาราชการ ในตำแหนง หรอมเกยรตอะไร

ทมนสงกวา. เรากหนาท ทจะตองทำตามความประสงค. เดนตามให

มนดกวา.

สมยกอนชาวนาไถนาดวยควายเรากเปนลกทไถนาดวยรถแทรค-

เตอร.อยางนกไดเหมอนกน;เปนเรองเดนตาม.หรอจะเปลยนเปน

อะไรอยางอนกไดเขาเรยกวาปจจยเครองดำรงอยแหงชวตน,มนกวาง.

บดามารดากตองการใหเราหาปจจยเปนเครองดำรงอยแหงชวต,อะไรท

เปนอยางนนไดกไดใหมนดกวามากกวากเรยกวาดกวาบดามารดาใน

สวนน;แตเรากไมพนไปจากทจะเปนลกหนของบดามารดา.

บาลเขามพดไวทอนวา บตรม ๓ จำพวก : บตรทเลวกวาบดา

มารดา,บตรทเสมอดวยบดามารดา,บตรทดกวาบดามารดา;คอ

อภชาตอวชาตอนชาต.เลวกวาบดามารดานไมใชหมายความวาเลว

ทำเสยหายแตทำอะไรไดนอยกวาบดามารดา.เสมอกนกบบดามารดา

กคอวาทำใหมฐานะเทาๆ กน.ดกวากคออยากใหฐานะของวงศ

ตระกลไดดกวาสงกวามากกวา;ความหมายกมเพยงเทาน.แตม

พระพทธภาษาคำสดทายวา ในบตร๓อยางนนบตรทเชอฟง เปน

บตรทประเสรฐทสด;คอหมายความวาไมถอวาบตร๓อยางนนอน

ไหนจะดไปไมไดนอกจากบตรทเชอฟงบดามารดาเพราะฉะนนบตรท

สตร ในฐานะมารดาของโลก | 103102 | สรรนพนธพทธทาส สตร ในฐานะมารดาของโลก | 103102 | สรรนพนธพทธทาส

Page 110: สรรนิพนธ์พุทธทาส ว่าด้วย : สตรี ...สตร ในฐานะมารดาของโลก | 3 ชาย - หญ ง น

ดกวาบดามารดากตองเปนบตรทเชอฟง,บตรทเสมอดวยบดามารดาท

ตองเปนบตรทเชอฟง,บตรทมอะไรดอยกวาบดามารดากตองเปนบตรท

เชอฟง.ทนเขาระบบตรทเชอฟงเปนบตรประเสรฐทสด.บตรทเชอฟง

คอบตรทไหวทศอยางถกตองนแหละ ทมเทความเคารพ ความอะไร

ทงหมดลงไปในบดามารดา1.

๏๏๏

ฆราวาสธรรม,ภาคผนวกเรองท๓หลกปฏบตตอทศเบองหนา๑๑ตลาคม๒๕๑๓,หนา๕๒๐-๕๒๕

สตร ในฐานะมารดาของโลก | 104104 | สรรนพนธพทธทาส

Page 111: สรรนิพนธ์พุทธทาส ว่าด้วย : สตรี ...สตร ในฐานะมารดาของโลก | 3 ชาย - หญ ง น

สตร ในฐานะมารดาของโลก | 105

ศลธรรมในสายโลหต

เรองทเราเคยกลาวกนมาแลวตอไปกคอวา ศลธรรมอยทไหน?

ควรจะมองดใหกวางใหลกลงไปวามศลธรรมในสายโลหต.คนแกๆ

อาจจะเขาใจ;พวกเดกๆ คงจะเขาใจยาก.แตมนกไดมอยจรงโดย

เฉพาะประชาชนชาวไทยเรามศลธรรมอยในสายเลอดสายโลหตจาก

บรรพบรษ;เพราะวาบรรพบรษของเราเปนผมศลธรรมและกถายมา

โดยทางสายโลหต;ฉะนนลกเดกๆ เหลานนจงอบรมงาย.

มขนบธรรมเนยมประเพณทใหมารดาผตงครรภตงอยในศลธรรม

อยางยง.ความขอนมปรากฏอยแมในพระไตรปฎกวาพระพทธมารดา

สมาทานศลธรรมเปนอยางยงในขณะทดำรงครรภ.เขามขนบธรรมเนยม

ประเพณอยางนเรอยมา ในประเทศอนเดย, แลวกตองมมาถงประเทศ

ไทยเราดวย; เพราะวาประเทศไทยเรากมวฒนธรรมอนเดยมาเตมท

รวมทงพทธศาสนาดวยซงกควรจะถอวา เปนวฒนธรรมอนเดยดวย

เหมอนกน.ฉะนนเรากมอะไรๆ อยางอนเดยในทางวฒนธรรม,ม

ศลธรรมกนมาเปนอยในสายเลอด;แตเวลามนตง๒,๐๐๐ปมาแลว

มนกมการเปลยนแปลง.

ครนมาถงยคทโลกบชาวตถกหนไปสนใจกนแตในทางวตถ;ความ

สนใจในทางศลธรรมกจางไป.บางคนอยากจะเตนรำจนถงวนคลอด

Page 112: สรรนิพนธ์พุทธทาส ว่าด้วย : สตรี ...สตร ในฐานะมารดาของโลก | 3 ชาย - หญ ง น

สตร ในฐานะมารดาของโลก | 106106 | สรรนพนธพทธทาส

กไดกระมง,มครรภแลวกยงอยากจะเตนรำ;เพราะวฒนธรรมใหม

อยากจะบำรงบำเรอดวยวตถ,มวตถเปนเครองบำรงบำเรอมนกตอง

เปลยนแปลงไปมากในสวนทวาจะมศลธรรมหรอธรรมะในสายเลอด

สบทอดกนมา.ขอใหสนใจสงเกตศกษาไวสกอยางหนงวาสงทเรยกวา

ศลธรรมนนตองตงตนมาตงแตในสายโลหต.

ทนพอคลอดออกมาเปนมนษยศลธรรมกจะตองมในระบบของ

การศกษาอบรม นบตงแตทารกลมตาขนมาในโลกน กตองใหเขาได

ถกแวดลอมดวยสงทเปนศลธรรม,หรอแสดงออกซงศลธรรม;เรยก

วาในการศกษาการอบรม ตงแตออนแตออก มาจนกวาจะสำเรจการ

ศกษา กเตมไปดวยศลธรรม. เดยวนเราไมทราบ แลวเราไปทำลาย

ขนบธรรมเนยม ทเขาทำไวด; ททำมศลธรรมมาตงแตออนแตออก.

การศกษาของเดกๆสมยนเรากตดศลธรรมออกไปตามแบบสมยใหม

ของพวกทไมตองการศลธรรม.

การศกษาของประเทศไทยเรา ไปตามกนพวกตะวนตกจนถงกบ

ตดศลธรรมออกไปจากระบบของการศกษา ซงเขาถอวา มนเปนเรอง

สวนตวของบคคล;ใครอยากรกไปเรยนรเอาเองไมตองเอามาใสไวใน

การศกษาบงคบของลกเดกๆ ; เขาเกดความคดเปลยนตรงกนขาม

อยางนการศกษาศาสนาหรอศลธรรมมนกหายไปจากการศกษาของ

พวกลกเดกๆ .มนกเปนความผดพลาดในการทจะมศลธรรมอยางยง

ไปตงแตเดก.

๏๏๏

การกลบมาแหงศลธรรม,เรองท๘รากฐานของศลธรรมอนดบหา(สทธาปสนนา:อณหภม)๒๐มนาคม๒๕๑๙,หนา๓๐๓-๓๐๕.

Page 113: สรรนิพนธ์พุทธทาส ว่าด้วย : สตรี ...สตร ในฐานะมารดาของโลก | 3 ชาย - หญ ง น

สตร ในฐานะมารดาของโลก | 107

กรรมพนธกบการเลยงดบตร

หวขอ ท ๑. คณคา ของ ศล ธรรม ท ม อย ใน รป ของ กรรมพนธ หรอ สาย เลอด

ถาม:อยากจะขอถามทานวาเปนสงทยอมรบไดหรอไมวาแม

ในสายเลอดทเปนกรรมพนธนนกมสงทเรยกวาศลธรรมหรอยางนอย

กเชอแหงศลธรรมปรากฏอยในนนยกตวอยางมาดดวย.ขอใหตอบ

มาในขอนกอนคอจะยอมรบไหมวาศลธรรมตองตงตนมาแตในสาย

เลอดของบดามารดา?

ตอบ:เปนไปไดครบ,แลวกเหนไดในชวตครอบครวของคนทพอ

แมมศลมธรรมมการปฏบตตวทสงบแลวลกหลานทออกมากมจตใจ

รกความสงบเชนกน.

[ความมเชอแหงศลธรรมในสายเลอด]

นกเปนตวอยาง ทพอจะมองเหนได คอยอมรบวา สงทเรยกวา

ศลธรรมนน จะตองมเชอขนมาจากสายเลอด. ดตวอยางทสงทไมใช

Page 114: สรรนิพนธ์พุทธทาส ว่าด้วย : สตรี ...สตร ในฐานะมารดาของโลก | 3 ชาย - หญ ง น

สตร ในฐานะมารดาของโลก | 109108 | สรรนพนธพทธทาส สตร ในฐานะมารดาของโลก | 109108 | สรรนพนธพทธทาส

มนษยเชนมะมวงมะละกอขนนทเรยนอะไรกตามถามนมพนธ

ดอยในเมลดนนแลวมนกออกมาเปนผลไมทด.นเขาใจวาคงไมมใคร

คดคาน;พอมาถงมนษยทำไมไมยอมรบอยางนนบาง.ทำไมหาวา

ไมยอมรบ?กเพราะวาไมสนใจทจะปรบปรงพชพนธนนใหด,หรอ

ระมดระวงรกษาพชพนธนนใหด.

ถาทานยอมรบกคงจะยอมรบวาการทมระเบยบปฏบตประจำวงศ

ตระกลทดตลอดสายยาวยดของวงศตระกลนนๆ กเปนสงทมเหตผล

ดงทเขาไดเคยกระทำกนมาแลว; หากแตวาเดยวนคนเรามนเปลยน

ความคดเปลยนความเชอไมคอยจะคำนงถงเรองพชพนธทด;ไปเหน

เสยวาเราจะทำเอาไดดวยการศกษาเปนตน.

ถาม:ขอใหตอบสนๆอกครงหนงวาคานยมทางศลธรรมทอย

ในสายเลอดหรอกรรมพนธของมนษยนนมนคออะไร?

ตอบ:คอความสำนกรบผดชอบ.

ถาม : เชอแหงศลธรรมทมอยในสายเลอด ทจะถายทอดไปยงผ

สบสายโลหตนนมนคออะไร?

ตอบ:คอการปฏบตครบเกยวกบการสงสอนถายทอดกนใน

อรยาบททดสบไป.

ถาม:เอา,คออะไร?ใครวาอยางไรอก?

ตอบ:คอความรกทผใหกำเนดนนมตอผทกำเนดมาครบ.

Page 115: สรรนิพนธ์พุทธทาส ว่าด้วย : สตรี ...สตร ในฐานะมารดาของโลก | 3 ชาย - หญ ง น

สตร ในฐานะมารดาของโลก | 109108 | สรรนพนธพทธทาส สตร ในฐานะมารดาของโลก | 109108 | สรรนพนธพทธทาส

ถาม:ใครวาคออะไรอก?

ตอบ:เขาใจวาเปนสงทถายทอดมาจากบดามารดาถงบตรในแง

ของศลธรรมทางสายโลหต.ซงเขาใจวาเปนไปตามกฎแหงธรรมชาต

กฎแหงอทปปจจยตา; หรอตววชชาความรทถากลาวตามหลกของ

ชววทยาทางแพทยมนถายทอดกนไดตอนทแบงเซลลมาผสมกนแลว

มอปนสยใจคอถายทอดกนได.นนทางแงของวตถ;แตทางดานนามธรรม

ผมไมคอยทราบ.

เพยงแตถามวาคออะไร?กตอบไดหลายอยางอยางทวามาแลว

กถกทงนนแหละแตคงจะไมหมด.เมอถามวาคออะไรนนมนตางจาก

ทถามวาทำอยางไร.ชนนอยากจะขอทราบแตเพยงวาคออะไร.

อยากจะสรปความวาคอวญญาณแหงความเปนมนษยทถายทอด

สบตอๆ กนไปในลกษณะทมนดขนๆ ดขนๆ ไมรวากรอยกพนชวคน

มาแลว;เปนสงสงหนงซงมลกษณะมองไมเหนตวตงอยในฐานะทเปน

เชอสำหรบความเปนมนษยทจะถายทอดตอๆ กนไปได ในลกษณะท

มนดขนๆ ดขนๆ .

[การเลอกและบำรงพนธ]

ถาม:ทนอยากจะถามวาทออกมาจากพอแมชนแรกคหนงนน

ทำไมมนไมเหมอนพอแมหรอเทากบทพอแมมอยแตเดม?ทำไมมนจง

ดขนได?มนดขนไดเพราะเหตอะไร?

ตอบ : เหตทศลธรรมในรปหรอในคนรนหลงดขนกวาพอแม

ดกวาเดมนนมนเปนไปตามกฎทวามนตองเปนไปตามปจจยภายนอก

สงแวดลอมทปรงแตง;มนไดความรไดความคดความเหนขนมาภาย

หลงจากบทเรยนในชวต.

Page 116: สรรนิพนธ์พุทธทาส ว่าด้วย : สตรี ...สตร ในฐานะมารดาของโลก | 3 ชาย - หญ ง น

สตร ในฐานะมารดาของโลก | 111110 | สรรนพนธพทธทาส สตร ในฐานะมารดาของโลก | 111110 | สรรนพนธพทธทาส

ถาม :จะถายทอดลงไปในลกไดอยางไร?ยงเปนเพยงเชอยง

ไมมตวมตนเปนกอนเปนดนจะถายลงไปไดอยางไร,แลวในลกษณะ

ทดขนกวาเชอทพอแมถายใหไป.

ถายงนกไมออกกอยากจะใหสงเกตด เรองทางวตถตอไปอก.

สมมตวาทเรยนทแรกกมแตพนธปาๆ มคณสมบตอยางนนๆ แลว

ทำไมมนจงเกดเปนทเรยนทบานทมนดขนๆ จนมนแตกตางกนลบลบ

เหลอทจะเปรยบกนได;ทเรยนพนธปากบทเรยนสวนพนธบานชนด

ของเขากเปนทร และยอมรบกนวามนมาจากพนธปา. หรอวาสตวท

เอามาเลยง:ไกปาเปนไกบาน,ควายปาเปนควายบาน,มาปาเปนมา

บาน;ทำไมมนจงตางกนลบ.แมแตสนขซงทแททแรกกมแตในปาจบ

มาเลยงเปนสนขบานหลายชวเขามนกลายเปนสนขทแสนรและงดงาม;

นเพราะอะไรมนจงดขนได.

ถาม:คำถามถามนดเดยววาทำไมมนจงดขนไดทำไมมนจง

ไมเทาเดม.

ตอบ:เกยวกบกฎของธรรมชาตทวามนตองววฒนา.ชวตสงตางๆ

สงขารธาตมนตองปรงแตงอยเสมอตองววฒนาการเปลยนแปลงไปส

จดหมายปลายทางทดขนอยเสมอมนเปนกฎของธรรมชาตอยแลว.

ถาม :จะตองตอบใหชดวาพอแมคนนมนมอะไรด เพยงเทาน

แลวพอคลอดลกออกมาทำไมมนจงไมถายออกมาดเพยงเทาทพอแมค

นนมอย.อยางตนทเรยนตนทออกมาจากพอแมชนดหนงทำไมมนจง

ดกวาพอแมไดและมนจะแทรกเขาไปไดอยางไรจงเกดการเปลยนแปลง

ขนมา?การผสมสตวกมปรากฏอยในขอน ททำใหลกดกวาพอแม

Page 117: สรรนิพนธ์พุทธทาส ว่าด้วย : สตรี ...สตร ในฐานะมารดาของโลก | 3 ชาย - หญ ง น

สตร ในฐานะมารดาของโลก | 111110 | สรรนพนธพทธทาส สตร ในฐานะมารดาของโลก | 111110 | สรรนพนธพทธทาส

เรอยๆ ไปจนไดรบรางวลประกวดท๑หรอชนเลศนเพราะเหตอะไร

มนจงดกวาพอแม?

ตอบ:ผมเขาใจวาตองเลอกพนธผสมตองเลอกพนธตองหาพนธ

ทดมาผสมกบพนธทด.

ถาม:ทำไมไมออกมาเทาพอและแมละ?ทำไมดกวาพอแมไปได?

ขอนสำคญมากถาเราจบความลบขอนไดเราอาจทำใหคนนดขนๆ ได,

ดกวาพอแมและโดยเรว;เพราะเหตไรมนจงดขนได?

ตอบ:ถาจะอาศยหลกทวามนษยชาตนนมาจากแหลงเดยวกน

และไปสนสดทแหลงเดยวกนนนเปนเรองของธรรมชาต:เพราะฉะนนตอ

ไปขางหนาๆ นรนหลงนมนตองดนรนเพอจะใหดขนไปสจดจบของชวต

ทวามนษยชาตนมนมาจากจดแหงเดยวกนและไปสจดหมายปลายทาง

แหงเดยวกน;ดงนนในระยะทเปนชวตอยนกตองมการปรงแตงเพอให

ไดดอยเองเสมอๆ นอกจากวาใครจะไปถกหรอไปผดเทานนเอง.

ถาม:ถาตอบอยางนนมนกลายเปนมความหมายอยางอนคอ

เปลยนเนอเรองไปแลววาทแรกมาจากสงสงสดมาเลวลงๆ แลวกลบ

ไปดขนๆ จนเหมอนสงสงสดตามเดม;นคนละปญหา.เดยวนเราจะพด

ไปในทางทจะเกดประโยชนวาเราจะปรบปรงคนใหมศลธรรมเพมขนได

อยางไรโดยอาศยการถายทอดทางสายโลหตหรอกรรมพนธนกอน?

ตอบ:ตองมการคดเลอกครบเพราะวาทงชายทงหญงมสวนดท

ไมเหมอนกน. ฉะนนเราจะเลอกสวนดของแตละฝายมารวมกน; ลกท

ออกมาจะไดสวนเดนของแตละฝายไปมนกดกวาทงพอทงแมเพราะวา

ไดสวนดทงของพอทงแมมา.

Page 118: สรรนิพนธ์พุทธทาส ว่าด้วย : สตรี ...สตร ในฐานะมารดาของโลก | 3 ชาย - หญ ง น

สตร ในฐานะมารดาของโลก | 113112 | สรรนพนธพทธทาส สตร ในฐานะมารดาของโลก | 113112 | สรรนพนธพทธทาส

คำตอบวา “ตองคดเลอก” นเปนคำตอบทถกขอหนงแน วาตอง

คดเลอกพชพนธทด;ฉะนนปยาตายายทเขาเลอกคนทจะมาเปน

ลกเขยลกสะใภมนกมเหตผลอย;แมวาเขาจะไมไดมงหมายลกซงถง

อยางนเขากไดทำไปในลกษณะทมผลอยางน.

การผสมสตวกตองเลอกพนธ. ทน พนธทมนจะดน มนกตอง

เปนสตวทเกดอยแลวไดรบการอบรมด;ตวทจะเปนพอพนธแมพนธ

กไดรบการอบรมดอยเรอย แลวผสมไขวพนธ ตางพนธกน มนกม

การกระแทกกระทนหรอวาattackตอกนจนเกดของใหมไดคอไม

เหมอนพออยางเดยวไมเหมอนแมอยางเดยวจงเปลยนไปไดในความ

ไมเหมอนกเกดเปนอยางอนขนมา.

[การ แวดลอม ดวย การ อบรม]

การเปนอยางอนขนมานเราทำอยางไรจงจะไดในทางทดไมเลวลง?

กตองมสงทจะตองประพฤตกระทำแวดลอมอยดวยการกระทำทดมน

จงใหสงแวดลอมทงหมด ปรากฏอยในลกษณะทเปนปรกตหรอเปน

ความสงบทเรยกกนวาด.ในสมยโบราณจงมขนบธรรมเนยมประเพณ

นานาแบบทจะใหการประคบประหงมแกผทเปนสามภรรยาใหอยแต

ในลกษณะทด:-

พอตงครรภขนมา กใหทำพธการตางๆ ทจะกลอมเกลาจตใจ

หญงมครรภนน ใหเปนไปแตในทางด อยแตในทางด เขาเรยกวา

พธคพภปรหาร; ไมใชวตถสงของแตวารวมทงวตถสงของกได; โดย

เจตนานนคอการกระทำพธแวดลอมจตใจของหญงมครรภนนใหรสกไป

แตในทางทด.พบอยแตในพระบาลวาทำพธคพภปรหารซงแตกอนก

คงจะเคยมแมในประเทศไทยเราซงถายทอดวฒนธรรมมาจากประเทศ

Page 119: สรรนิพนธ์พุทธทาส ว่าด้วย : สตรี ...สตร ในฐานะมารดาของโลก | 3 ชาย - หญ ง น

สตร ในฐานะมารดาของโลก | 113112 | สรรนพนธพทธทาส สตร ในฐานะมารดาของโลก | 113112 | สรรนพนธพทธทาส

อนเดย แลวมนกคอยหายไป เลอนไป เพราะคนคอยๆ หนมานยม

ในทางวตถมากขน ไมรกษาขนบธรรมเนยมประเพณในทางจตใจเอาไว

มนกหายไปๆ .

ทเรยกวาหายไปนคอมนเปลยนไปๆ กเปลยนไปในทางวตถเหน

แตทางวตถ ไมเปนไปในทางศลธรรมอนสงบ; ฉะนน ลกออกมาก

สวยกวาพอแมไดฉลาดกวาพอแมได.แตการรกความสงบรกความด

รกความจรง มนอาจจะนอยกวาพอแมกได; เพราะสงแวดลอมหรอ

การกระทำทงหลายมนเปนไปในลกษณะอยางนน.

พอแมทนงอยทนกลองไปคดดเถอะวาตวมความมงหมายอยางไร

อธษฐานจตอยางไรในการทลกจะเกดมาและเตบโต.ดจะมความมงหมาย

แตจะใหสวย ใหเกง ใหอะไรไปดวยกนเสยทงนน ไมคอยจะนกคด

ถงศลธรรม; ฉะนน เราไดลกหลานสมยน แตในทางทมนสวยงาม

เฉลยวฉลาดแตไมคอยมศลธรรม.เพราะวาพอแมเองไมคอยไดคดถง

ศลธรรม;เพราะมนยงยากมากไปจนไมคอยมเวลาคดกได,หรอมเวลา

มนกไมคดกได; มนกหลงไปในทางวตถทางเนอหนง ยงๆ ขนไป

เหมอนกน.นมนทำใหพนธเลวลงในสวนศลธรรม;แตมนสวยงามขนใน

ฝายวตถธรรม.

ขอนคนทมอายสก๑๐๐ปกพอจะสงเกตเหนไดวาเดกๆ สมยน

มนสวยขนสวยขนทกๆ ชวอายคน;นมนทางวตถทางเนอหนง;แลว

เดกๆ กเรยนเกงขนเพราะพอแมกเรยนเกงมากอน.แตเรองทางความ

สงบรำงบบงคบความรสกซงเปนรากฐานของศลธรรมนนมนไมคอยม;

นจงไมเปนกรรมพนธทดเพอศลธรรม,แตเปนกรรมพนธสำหรบความ

ยงเหยงสำหรบกเลสสำหรบความยอแยงสำหรบความระสำระสาย.

Page 120: สรรนิพนธ์พุทธทาส ว่าด้วย : สตรี ...สตร ในฐานะมารดาของโลก | 3 ชาย - หญ ง น

สตร ในฐานะมารดาของโลก | 115114 | สรรนพนธพทธทาส สตร ในฐานะมารดาของโลก | 115114 | สรรนพนธพทธทาส

ขอใหมองดขอท ๑ นวา คณคาของศลธรรมทถายทอดทาง

สายเลอดนนมนกสำคญทสดอยขอหนง.

๏๏๏

หวขอ ท ๒. คณคา ท แสดงออก มา ให เหน ชด ตาม ท ปจจย ภายนอก แวดลอม.

ทนเมอเกดมาแลวมนกมการแวดลอมคอการใหการศกษาใหการ

อบรมใหการกระทำตางๆ เมอเกดมาแลว;นกมอยสวนหนงตางหาก.

ถาม : อนไหนจะสำคญกวากน คณคาทางศลธรรมทมมาใน

สายเลอดกบคณคาทางศลธรรมทเราจะอบรมเมอเขาเกดออกมาแลว;

๒อยางนอยางไหนมนสำคญกวากน?มความเหนอยางไรลองวามา?

ตอบ:เขาใจวาสงแวดลอมทอยรอบๆ นรสกวาจะมความสำคญ

มากกวา;แตวาไมมหลกฐานแนนอนแตรสกวาจะมความสำคญมากกวา.

เพราะมตวอยางมากทเดกคลอดจากพอแมแลวพอแมไมเลยงตงแตวน

แรกเกดใหมๆ แลวไปอยทไหนไปอยกบใครพเลยงเปนอยางไรแลว

มนมกจะเปนอยางนนซงมตวอยางอยมากมาย.

ถาม:เอา,ใครอก?มความเขาใจเปนอยางไรอก?กรรมพนธ

สำคญกวาหรอวาการอบรมทหลงสำคญกวา?

ตอบ:ผมเขาใจวาตนเหตมนอยทกรรมพนธแตมนประกอบดวย

การอบรมดวย.เรองสำคญนผมเขาใจวาเปนเรองความลกซงของจตใจ;

นผมเขาใจจะเปนกรรมพนธมากกวา.

Page 121: สรรนิพนธ์พุทธทาส ว่าด้วย : สตรี ...สตร ในฐานะมารดาของโลก | 3 ชาย - หญ ง น

สตร ในฐานะมารดาของโลก | 115114 | สรรนพนธพทธทาส สตร ในฐานะมารดาของโลก | 115114 | สรรนพนธพทธทาส

ถาม:เอา,ใครอก?

ตอบ:ผมรสกวาสงแวดลอมจะมอทธพลมากครบคอวาสามารถ

ทจะใหเปลยนแปลงได ทงภาวะของจตใจ และสวนทเปนรางกาย;

เพราะเหตอกอยางหนงวาชวตนตองการอยรอด;ฉะนนมนจะตอง

เปลยนแปลงตามสงแวดลอมใหได; ผมจงยนยนวาสงแวดลอมยงม

ความสำคญกวา.

ถาม:ใครอก?

ตอบ :ผมวามนเทาๆ กนครบ เพราะวาถาหากวาดมาตงแต

กรรมพนธแลวมนกดไปแลว๕๐แลวเหลออก๕๐คอการทจะออก

มาพบกบปจจยภายนอกซงกมความสำคญเทาๆ กน.

[สงแวดลอมสามารถเปลยนแปลงกรรมพนธ]

ไดถามวาพวกทเหนวาเทาๆ กนนออกจะไดเปรยบเพราะเปน

เรองทพสจนยากพสจนไมได;แตใหเขาใจวาคำวา“สำคญเทากน”

นมขอยกเวนบางอยางคอมาคนละ๕๐เปอรเซนตคอครงตอครงจรง

แตวาครงทแลวมานนมนสนสดไปแลวมนผานพนไปแลว;สวน๕๐

หรอ ครงหลงน มนยงกำลงจะววฒนาการ คอมนยงเปลยนแปลงได

ตามสงแวดลอม.นเปนกฎเรองกรรม;เมอไดทำกรรมอะไรลงไปมนก

มผลเกดขนตามกฎนนๆ คอเทานนอยางถกตอง.ทนสวนทคลอดออก

มาแลว มนเปนโอกาสทจะอบรมไดมาก แมวาคาหรอนำหนกจะมมา

อยาง๕๐ตอ๕๐เทากนแตซกหลงนมนมโอกาสทจะอบรมเรอยเพม

ขนไดเรอย,เพมขนไดเรอย,มนจงเปลยนแปลงไปตามกฎแหงกรรม

จนกระทงกลายเปนพระอรหนตไปกได.

Page 122: สรรนิพนธ์พุทธทาส ว่าด้วย : สตรี ...สตร ในฐานะมารดาของโลก | 3 ชาย - หญ ง น

สตร ในฐานะมารดาของโลก | 117116 | สรรนพนธพทธทาส สตร ในฐานะมารดาของโลก | 117116 | สรรนพนธพทธทาส

เราอยาลมวากรรมพนธเชอทถายทอดมาทางสายเลอดนนมน

กสำคญมาก;เชนเดยวกบทเรยนถาเปนพนธทไมดแลวจะมาใหปย

บำรงกนเดยวนมนกดไปไมได.สวนทเรยนพนธดมาแลวพอปลกแลว

มการบำรงอยางใหมอยางแปลกออกไปอกมนกจะดกวาพอแมเดมได

เพราะอำนาจแหงการกระทำในชนหลงทเรยกวาสงแวดลอมคอไดแก

สงทเรยกวากรรม.

ดงนน สำหรบมนษยเรา เมอมนมความดมาในสายเลอด ใน

กรรมพนธครงหนงคอ๕๐เปอรเซนตจากพอแม;นกเปนสวนหนง

ทดแน.พอออกมาแลวไดรบการอบรมอยางไร?ถาไดรบการอบรมผด

มนกเลวได;เหมอนทเรยนใสปยผดอะไรผดมนกเลวได.แตถาไดรบ

การอบรมทดมนกดกวาเดมไดดจนเปนพระอรหนตกได;ความสำเรจ

ในระยะหลงมนจงอยทกฎของการกระทำแลวแตวาจะเอาอะไรใสลงไป

รวมความวาการสำเรจประโยชนในขนสดทายนอยทการกระทำ

หรอการอบรมทจะทำใหเชอเลวลงกได,ใหเชอดไปกวาเดมกได;แตก

ไมยกเลกความดทมมาในกรรมพนธ;ฉะนนเพอใหมนษยดในทางศล-

ธรรมกจะตองมพชพนธทดทเลอกมาแลวทอบรมมาดจนมพชพนธทด

คลอดออกมาเปนลกแลวยงไดรบการอบรมดอกมนกเลยดถงทสด.

ฉะนนขอใหไปพจารณาดดวยวามนเปนไปไดตามนหรอไม?หรอ

ถาไมเหนดวย จะคดคานเสยเดยวนเลยกได มความเหนอยางไรกลอง

วามา ในการทจะวางกฎลงไป วาตองทำพชพนธใหด; และพอคลอด

ออกมาแลวตองอบรมใหดทสด,ใหเปนการกระทำทถกตองกจะได

มนษยดเตมตามทเราปรารถนา.

นเรองในสายเลอดหรอกรรมพนธคอสงทจะถายทอดจากชวอาย

คนถงชวอายคนในแงของ คณสมบตของความเปนมนษย เราจะตอง

แวดลอมใหดตลอดเวลา.

Page 123: สรรนิพนธ์พุทธทาส ว่าด้วย : สตรี ...สตร ในฐานะมารดาของโลก | 3 ชาย - หญ ง น

สตร ในฐานะมารดาของโลก | 117116 | สรรนพนธพทธทาส สตร ในฐานะมารดาของโลก | 117116 | สรรนพนธพทธทาส

ถาม:ทนในหวขอท๒;หวขอท๑คอกรรมพนธหรอสายเลอด,

หวขอท๒คอเบกบานออกมาเปนมนษยเปนคนแลวกมปจจยแวดลอม

เราลองทายดซวาสงแวดลอมนคออะไร?

ตอบ:สงแวดลอมนกคอทเราเรยกเปนภาษาอยเดยวนวาคณคา

ทางสงคมนคอสงแวดลอม,จะเรยกวาเปนประเพณหรอวฒนธรรม

หรออะไรกไดททำอยเดยวน ในการกนการอย การนอนการเทยว

การใชของอะไรตางๆ ทเรยกวาคณคาในสงคมวาอะไรมคา อะไร

ไมมคา;นคอสงแวดลอมทจะทำใหเดกทเกดมาใหมนเปลยนแปลงไป

ตามคณคาพวกนแหละ; ซงลวนแตมาจากความคดความเหนทเราให

คณคาแกมนเทานนเอง.

ถาเราจะพดวา การแวดลอมทางสงคม โดยสงคม นมนกระโดด

เรวเกนไป;จะตองนกถงการศกษา,การอบรมกนแตออนแตออกเมอ

ยงนอนอยในเบาะ ใหเปนขนมาอยางถกตอง กอนจะไปมการสงคม

นอกบาน.ขอนกถกแลวตามตวหนงสอจะเรยกวาการสงคมกไดคอ

พอเดกเกดออกมาชวโมงเดยวเทานนมนกเรยกวามการสงคมไดคอม

พอและแมหรอผทเขาไปแตะตอง;นกเปนการสงคมได,จะเรยกวาสง

แวดลอมไดจะเรยกวาสงคมกได;แตยงไมเรยกดกวา.

คำวา“สงคม”เอาไปไวเรยกตอเมอเดกโตแลวไปเลนหวกบใครได,

ไดรบการแวดลอมอยางไรภายในสงคมนน; เพราะตองมการอบรม

ศกษาอยางสมำเสมออยางถกตองตงแตออนแตออกไปจนกระทงตาย.

แตวาเดยวนจะตงปญหาขนมาวาการใหการแวดลอมอบรมอยางนนน

โดยใจความคออะไร?โดยใจความนนอยากจะใหเลงไปถงในขอทวา

คอการตอนรบกรรมพนธ,แลวปรบปรงขยบขยายพฒนาใหกลายเปน

พชพนธใหมทด.

Page 124: สรรนิพนธ์พุทธทาส ว่าด้วย : สตรี ...สตร ในฐานะมารดาของโลก | 3 ชาย - หญ ง น

สตร ในฐานะมารดาของโลก | 119118 | สรรนพนธพทธทาส สตร ในฐานะมารดาของโลก | 119118 | สรรนพนธพทธทาส

[การ ตอนรบ และ พฒนากร รม พนธ]

การแวดลอมน คอการตอนรบกรรมพนธทมมาแลวในสายเลอด

ของเราทตดมาในทารกนน;การทเราแวดลอมมนนนคอการตอนรบ

คณคาทางกรรมพนธทมมาแลวในสายเลอด; คอการยอมตอนรบให

เหมาะสม.ทนตอจากนนกพฒนามน.พฒนาคอทำใหดขนๆ ตอไป

ใหม ใหเบกบานและใหเปลยนแปลงไปในทางทด ใหสดเหวยงอยางน

มากกวา;จงเรยกวาการตอนรบแลวพฒนามน.การศกษาอบรมตงแต

คลอดออกมาจนกระทงตายนกคอสงน.

ถาจะถามวาการทำการตอนรบแวดลอมนคออะไร?กคอตอนรบ

ความดทมมาในกรรมพนธ,และทำใหววฒนาการตอไปในทางทดขน.

แลวเราจะปฏบตอยางไรเกยวกบขอน? กคอบดามารดานนแหละ

จะตองรเรองนแลวกทำใหมนเปนการตอนรบ.ถาตอนรบไมดกอาจ

จะทำลายบางสวน บางอยางเสยกได; เหมอนมอรบของไมด ทำให

บแบนไปทำใหสกปรกไปกได.

การพฒนากตองพฒนาอยางถกตอง ตงแตออนแตออกมาอก

เหมอนกน;จนเปนเดกจนเปนหนมสาวจนเปนผใหญเองแลวกจะตอง

พฒนากนเรอยไป.

นคอคาของศลธรรมทแสดงออกมาในเมอสตวนนไดรบการตอนรบ

และพฒนาหลงจากทคลอดมาแลวคอเพาะปลกกรรมพนธนนใหเปน

พนธทดเตมทตอไป.

๏๏๏

Page 125: สรรนิพนธ์พุทธทาส ว่าด้วย : สตรี ...สตร ในฐานะมารดาของโลก | 3 ชาย - หญ ง น

สตร ในฐานะมารดาของโลก | 119118 | สรรนพนธพทธทาส สตร ในฐานะมารดาของโลก | 119118 | สรรนพนธพทธทาส

หวขอ ท ๓. คณคา ทาง ศล ธรรม ท มนษย จะ ตอง ม ทก อรยาบถ.

คณคาทางศลธรรมทมนษยจะตองมทกอรยาบถนเราไมไดพดถง

กรรมพนธหรอไมไดพดถงการอบรมทแวดลอมโดยตรง;แตเราพดถง

ความจำเปนทมนษยจะตองประพฤตกระทำดวยตนเองหรอดวยการชวย

เหลอของผชวยเหลอกตามใหมสงทเรยกวาศลธรรมนนอยทกอรยาบถ

ตงแตคลอดออกมาจนกระทงตาย.

ขอใหลองพจารณาดใหดใหมองเหนความจรงเหนขอเทจจรงขอน

เพอวาจะไดทำอยางระมดระวง ละเอยดลออถงทสด. เดยวนตามท

สงเกตเหนอยไดกระทำกนอยางหยาบๆ ไมระมดระวงใหถกตองใหนา

ชมทกกระเบยดนว แลวกตดนสยเลวอนนมาจนกระทงโตเปนผใหญ.

บวชเปนพระเปนเถร แลวกยงเลวถงขนาดทวาทำอะไรกทำหยาบๆ

หวดๆ ;มองขาม;ไมทำอยางละเอยดลออใหแสดงถงความมศลธรรม

อยทกๆ อรยาบถ.เปนผนำทางธรรมทางศาสนาอยแลวยงทำหยาบ

เสยเองไมมลกษณะแหงศลธรรมอยทกอรยาบถ;แลวทำไมจะไปเกณฑ

ใหชาวบานทำ.ขอนตองขอรองเปนพเศษวาตองทำ.

[การ พฒนา ทารก ให ม ศล ธรรม ทก อรยาบถ]

คนทกคนจะตองระมดระวงในการพฒนาทารก ทคลอดออกมา

จากทองแม โดยมหลกทจะยดถอทางศลธรรมวา จะทำอยางละเอยด

ลออสขมถงทสดไมใหยกเวนแมแตกระเบยดนวเดยวทจะเปนชองโหว

สำหรบความไมมศลธรรมจงขอใหไปตรวจสอบกนเสยใหม สงคายนา

เสยใหมนบตงแตวาคลอดออกมาจากทองแมจะตองไดรบการอบรม

แวดลอมใหมศลธรรมอยตลอดเวลา อยาไปทำผด คอไปแวดลอมดวย

สงททำใหไมมศลธรรม.

Page 126: สรรนิพนธ์พุทธทาส ว่าด้วย : สตรี ...สตร ในฐานะมารดาของโลก | 3 ชาย - หญ ง น

สตร ในฐานะมารดาของโลก | 121120 | สรรนพนธพทธทาส สตร ในฐานะมารดาของโลก | 121120 | สรรนพนธพทธทาส

อยางไรกด ขอนยอมรบวามนเปนของยาก ทวาใครจะมความร

ความเขาใจถกตองสมบรณ จนถงชนทจะมาจดมาทำ ใหทารกทออก

มานนไดรบการแวดลอมดวยสงทสงเสรมศลธรรมโดยดานเดยว.แตถง

อยางไรกด บรรพบรษสมยกอนโนน เขากมขนบธรรมเนยมประเพณ

ทดทไดทำกนมาแลวเพอมผลอยางนอยไมนอย;เราไปละทงเสยบาง

เปลยนแปลงเสยบาง กระทงงมงายโงเขลา ไมรวาจะทำอยางไร มนก

สญหายไปเสย. ควรจะรอฟนกนขนมาใหมมาทำใหลกทารกนนไดรบ

การแวดลอมทถกตอง ในการทจะเปนผมศลธรรมไปตงแตแรกคลอด

ออกมา;มนเปนเรองยดยาวมรายละเอยดมากพดทนกลำบากแตก

จะใหไวแตหวขอซงเอาไปคดไดเอง.

ทนตอมากถงขนทจะมชวตอย ตงแตเกดจนตาย อกเหมอนกน

จะตองบรหารรางกายหรอเปนอยทเรยกกนวา:เรองกนเรองอย;กน

อยใชสอยอะไรกตามจะตองประกอบอยดวยศลธรรมจะตองเปน

ผมหรโอตตปปะอยางเตมทอยในจตใจในความคดความนก.ตองไมทำ

ความชวเมอไดโอกาสคอคนไมเหน,ฉะนนจะตองอบรมใหเขามความ

ละอายแมอยคนเดยวกไมกลากระทำสงทไมนาด;นมรายละเอยดมาก

ไปศกษาเอาเอง:-

ตงแตกนอาหารถายอจจาระปสสาวะอาบนำอาบทาอะไรขอให

ทำดวยสตสมปชญญะ ทสงเสรมศลธรรม. อยาไปทำตามอะไรกไมร;

ไมรจะเรยกวาอะไรกเรยกวาวฒนธรรมใหมๆ ,วฒนธรรมสมยใหมซง

ปราศจากหรและโอตตปปะ.ในการพดในการจาการนงการหมการอะไร

ตางๆ ทไมมหรและโอตตปปะนน อยางใหมนมเขามา. และขอให

สงเกตด จนถงกบไมดถกดหมนวฒนธรรมโบราณ โดยเฉพาะของ

คนไทยเรามทมหรและโอตตปปะมาก;เชนวาขางนอกนงหมอยางไร

Page 127: สรรนิพนธ์พุทธทาส ว่าด้วย : สตรี ...สตร ในฐานะมารดาของโลก | 3 ชาย - หญ ง น

สตร ในฐานะมารดาของโลก | 121120 | สรรนพนธพทธทาส สตร ในฐานะมารดาของโลก | 121120 | สรรนพนธพทธทาส

เขาไปในหองนำหองสวมทมดชดกยงมวฒนธรรมทระมดระวงอยางนน

อยางนเปนตน.นเรยกวาในชวตทเปนอยประจำวนกมศลธรรม.

ทนอนสดทายกหนาทการงานเรามชวตอยนนสวนหนงและ

เราตองทำการทำงานโดยเฉพาะกคออาชพซงมการขยายวงออกไปถง

การเกยวของกบผอนหรองานสงคมเรามหนาทการงานจนตาย;ทน

กเรากระมดระวงการงานนนใหมศลธรรมอยในตวการงาน.

สรปความขอนกนเสยทวา คานยมในรปแบบตางๆ กน ของ

ศลธรรมสำหรบมนษยและทเกยวกบมนษยนนใหดคานยมของมน

นบตงตนมาตงแตกรรมพนธทถายทอดมาจากบดามารดาทางสายโลหต;

แลวกมาดตอนทคลอดออกมาแลว ไดรบการแวดลอมอยางมศลธรรม;

แลวกดใหละเอยดไมมชองวางแมแตนดเดยววาจะตองประกอบอยดวย

ศลธรรมนทกๆ อรยาบถนบตงแตเกดออกมานบตงแตการกนการอย

เพอมชวตอยกระทงถงการมการศกษาทำการทำงานตามทมนษย

ควรจะทำอยางมนษยทจะตองทำทำดวยความมมนษยธรรม;ไมใชวา

จำเปนจะตองหาเลยงชพเพยงอยางเดยวหรอวาเพอความสขสนกสนาน

ทางเนอทางหนงทางอายตนะอยางเดยว.นคอศลธรรมทมคณคาใน

รปแบบตางๆ กนทเกยวกบมนษยคนหนงๆ .

๏๏๏

การกลบมาแหงศลธรรม,เรองท๒ศลธรรมคออะไร(ตอ)(เมอกลาวโดยคานยม)๑๐มกราคม๒๕๑๙,หนา๔๓-๕๙.

Page 128: สรรนิพนธ์พุทธทาส ว่าด้วย : สตรี ...สตร ในฐานะมารดาของโลก | 3 ชาย - หญ ง น

สตร ในฐานะมารดาของโลก | 123122 | สรรนพนธพทธทาส สตร ในฐานะมารดาของโลก | 123122 | สรรนพนธพทธทาส

มนตสำหรบลก

ความรสกทจะเกดขนมาวา“สตวทงหลายเปนชวตเดยวกน”นมน

คอนขางจะยาก.ถาเราดสตวเดรจฉานดจะมไมไดทจะเกณฑใหสตว

เดรจฉานมความรสกวาสตวทงหลายคอชวตทงหลายทกตวน เปนชวต

เดยวกนกบเรา;นคงเปนไปไมไดเพราะมนคดไมเปนมนไมใชมนษย.

ฉะนนอนนเปนจดแบงแยกระหวางมนษยกบสตวเดรจฉานเพราะมนษย

คดไดมนอาจจะคดได,มนอาจจะมองเหนดวยวาในแงหนงเราเปน

เพอนเกดแกเจบตายดวยกนจรงๆ เพราะมนษยมนมปญญา.

เพราะฉะนนถอวาธรรมะขอนเปนเครองแบงแยกมนษยใหแตก

ตางจากสตวเดรจฉานควรจะถอเอาเปนรากฐานอนแรกทสด;เหมอน

กบวาแผนดนอนหนาแนนมนคง เปนทตงอาศยแหงสงทงหลายทงปวง.

ถาใครไมมความรสกอยางน คอไมมความรสกวา “สตวทงหลายเปน

เพอนทกข เกดแก เจบตาย”แลว คนนนเรยกวายงไมเปนมนษยท

สมบรณดกวาควรจะถอวาเขายงไมเปนมนษยกไดยงเหมอนกบสตว

เดรจฉานทว ๆ ไปทมนไมมความคดวา “สตวทงหลายเปนเพอนทกข

เกดแกเจบตายดวยกนทงหมดทงสน”.

Page 129: สรรนิพนธ์พุทธทาส ว่าด้วย : สตรี ...สตร ในฐานะมารดาของโลก | 3 ชาย - หญ ง น

สตร ในฐานะมารดาของโลก | 123122 | สรรนพนธพทธทาส สตร ในฐานะมารดาของโลก | 123122 | สรรนพนธพทธทาส

นเปนการประเสรฐทสดทคนแตกอนเขาสอนกนอยางนเขาทอง

กนอยอยางน, บดามารดา สอนลกสอนหลานใหทองบทน. นเปน

วฒนธรรมเปนธรรมเนยมในสมยโบราณ.เดยวนมนหายไปมนนา

เสยดาย.ฉะนนขอใหบดามารดาทงหลายชวยสอนมนตบทนใหลก

หลานทเพงคลอดออกมาตาดำๆ รจกทองมนตบทนกนเสยบางวา“สตว

ทงหลายเปนเพอนทกขเกดแกเจบตายดวยกนทงหมดทงสน.

มนจะเขาใจหรอไมเขาใจไมสำคญไมเปนประมาณหรอกเราให

รากฐานอนสำคญไวกแลวกนมนคอยๆ รเองทหลงได;สอนนกแกว

นกขนทองใหรองอยางนกนบางกยงด.ถานกแกวนกขนทองมนรอง

อยางนไดมนกเขาหคนคนกจะเกดความคดความนกขนได.ใหถอวา

นเปนเสนเขต,เปนเขตแดนและเปนเครองแบงแยกใหคนตางจากสตว

เพราะวาสตวคดอยางนไมเปนคนคดเปน1.

“เมอบดามารดาไมมศลธรรมแลว มนจะมสายเลอดไหนทจะม

ศลธรรมตดมา2.”

ปอม ปราการ ทาง ศล ธรรม

ขอใหผใหญผเฒาผแกทงหลายจงเปนเหมอนกนกบปอมปราการ

ทางศลธรรมของมนษย.ใหผเฒาผแกทงหลายจงเปนคณพอคณแม

คณปคณตาคณยาคณยายอะไรตามชน;ผเฒาสงอายนจงตงตว

1 การกลบมาแหงศลธรรม,เรองท๔รากฐานของศลธรรมอนดบหนง

[ความรสกเปนเพอนเกดแกเจบตายดวยกนทงหมด:แผนดน] ๒๑กมภาพนธ๒๕๑๙,หนา๑๔๔-๑๔๖.2

การกลบมาแหงศลธรรม,เรองท๑๐ใบดอกผลแหงศลธรรม(มรรคผลนพพาน) ๓เมษายน๒๔๑๙,หนา.๔๑๓

Page 130: สรรนิพนธ์พุทธทาส ว่าด้วย : สตรี ...สตร ในฐานะมารดาของโลก | 3 ชาย - หญ ง น

สตร ในฐานะมารดาของโลก | 125124 | สรรนพนธพทธทาส สตร ในฐานะมารดาของโลก | 125124 | สรรนพนธพทธทาส

เปนปอมปราการ,คอมความหมายเปนทมนทจะลมละลายไมได,จะยด

หนวงความมศลธรรมในโลกนไว.

คนแกนจะตองเปนผยนอยเปนตวอยางทด; ไมตองพดถงวาจะไป

เปนผชกจงใหทำลายศลธรรมเสยเอง,คอจะไมยอมเปนเดดขาดทจะให

ลกหลานไปทำลายศลธรรม.ตวเองกตงอยอยางมศลธรรมเปนแบบฉบบ

ทดแสดงความอดกลนอดทน,ใหเปนตวอยางทดทจะมศลธรรม;แลว

กจะพรำสอนไมขาดปาก,ขอรองไมขาดปากใหลกหลานตงมนอยในทาง

ศลธรรม.นแหละบดามารดาในชนสงอายเปนปเปนตาเปนยาเปน

ยายนกจะกลายพระเจาผโปรดสตวทงหลายขนมาทเดยว.

ถาใครดำเนนชวตลลวงปลอดโปรงขนมาถงขนนกนบวาเปนชวต

ทประเสรฐไดเปนคนแกทเปนพระอรหนตประจำบานเรอนโดยแทจรง;

ตามพระพทธภาษตทไดตรสไววา บดามารดาเปนพระอรหนตใน

บานเรอน, คอเปนบคคลสงสด ประเสรฐเหมอนกบเปนพระอรหนต

(อาหเนยยบคคล).

เรามองดถงขอนทจะเปนอยางไรกจะพบวาเพราะบดามารดา,

ผเฒาผแกทงหลายตงตนอยในลกษณะอยางน;เพราะวาตวเองเคย

ผดพลาด,หรอวาเคยถกตอง,หรอวาเคยมามากมายทงผดทงถกเคย

กระทำอยางทเขาเรยกวาโชกโชน จนรอะไรด จนละสงทควรละไปได,

แลวทำสงทควรกระทำมาตลอดกเลยทำใหเปนตวอยางดวย,แลวกเปน

ผควบคมลกเดกๆ ใหเปนไปตามตวอยางนนดวย,และกสมครทจะตาย

กบสงนโดยไมยอมเปลยนแปลงโดยไมยอมพายแพคอวายอมตายกน

กบความถกตองใหเดกๆ ด.เดกๆ กจะเกดนสยบชาความถกตองแม

จะตองเสยชวตกจะตองเอาความถกตองไวเปนหลก.

Page 131: สรรนิพนธ์พุทธทาส ว่าด้วย : สตรี ...สตร ในฐานะมารดาของโลก | 3 ชาย - หญ ง น

สตร ในฐานะมารดาของโลก | 125124 | สรรนพนธพทธทาส สตร ในฐานะมารดาของโลก | 125124 | สรรนพนธพทธทาส

นศลธรรมกจะมจนถงกบวาเราจะปลกฝงความรสกทสำคญทสด

คอ “สตวทงหลายเปนเพอนทกข เกดแก เจบตายดวยกนทงหมด

ทงสนน”ลงไปในจตใจของกลบตรกลธดาทงหลายได;เรยกวาประสบ

ความสำเรจในการทจะมแผนดนสำหรบตนไมแหงศลธรรม.นเราตอง

ชวยกนกระทำใหมขนมาในลกษณะอยางน;นเรยกวามอดมคตขอแรก

วาอยางน;แลวตองชวยกนทำใหเปนไปตามอดมคตนน1.

๏๏๏

1 การกลบมาแหงศลธรรม,เรองท๑๑การทำความเจรญงอกงามของศลธรรม

(ปลกฝง-รกษา-ดอกผล-แพรพนธ) ๑๐เมษายน๒๕๑๙,หนา๔๗๒-๔๗๓.

Page 132: สรรนิพนธ์พุทธทาส ว่าด้วย : สตรี ...สตร ในฐานะมารดาของโลก | 3 ชาย - หญ ง น
Page 133: สรรนิพนธ์พุทธทาส ว่าด้วย : สตรี ...สตร ในฐานะมารดาของโลก | 3 ชาย - หญ ง น

๕:- ภาคผนวกสรรนพนธพทธทาส:สตร ในฐานะมารดาของโลก

Page 134: สรรนิพนธ์พุทธทาส ว่าด้วย : สตรี ...สตร ในฐานะมารดาของโลก | 3 ชาย - หญ ง น

สตร ในฐานะมารดาของโลก | 129สตร ในฐานะมารดาของโลก | 129

Page 135: สรรนิพนธ์พุทธทาส ว่าด้วย : สตรี ...สตร ในฐานะมารดาของโลก | 3 ชาย - หญ ง น

หนงสออางองธรรมโฆษณของพทธทาสเรอง:

การกลบมาแหงศลธรรมลำดบท๑๘.กบนแถบพนสแดง•

ไกวลยธรรมลำดบท๑๒.กบนแถบพนสแดง•

คายธรรมบตรลำดบท๓๗บนแถบพนสนำเงน•

ฆราวาสธรรมลำดบท๑๗.กบนแถบพนสแดง•

ใจความแหงครสตธรรมเทาทพทธบรษทควรทราบ•

ลำดบท๔๔.กบนแถบพนสมวง

ตลาการกธรรมเลม๑ลำดบท๑๖บนแถบพนสแดง•

ธรรมบรรยายระดบมหาวทยาลยเลม๑ลำดบท๓๖•

บนแถบพนสนำเงน

ธรรมศาสตราลำดบท๔๐.กบนแถบพนสนำเงน•

นวกานสาสนลำดบท๓๙บนแถบพนสนำเงน•

บรมธรรมภาคตนลำดบท๑๙บนแถบพนสแดง•

พทธจรยาลำดบท๑๑บนแถบพนสแดง•

มหดลธรรมลำดบท๑๗.ขบนแถบพนสแดง•

เมอธรรมะครองโลกลำดบท๑๘.ฉบนแถบพนสแดง•

โมกขธรรมประยกตลำดบท๑๗.คบนแถบพนสแดง•

ราชภโฏวาทลำดบท๓๙.งบนแถบพนสนำเงน•

ศารทกาลกเทศนาลำดบท๒๖บนแถบพนสเขยว•

สตร ในฐานะมารดาของโลก | 129สตร ในฐานะมารดาของโลก | 129

Page 136: สรรนิพนธ์พุทธทาส ว่าด้วย : สตรี ...สตร ในฐานะมารดาของโลก | 3 ชาย - หญ ง น

สตร ในฐานะมารดาของโลก | 131130 | สรรนพนธพทธทาส สตร ในฐานะมารดาของโลก | 131130 | สรรนพนธพทธทาส

Page 137: สรรนิพนธ์พุทธทาส ว่าด้วย : สตรี ...สตร ในฐานะมารดาของโลก | 3 ชาย - หญ ง น

สตร ในฐานะมารดาของโลก | 131130 | สรรนพนธพทธทาส สตร ในฐานะมารดาของโลก | 131130 | สรรนพนธพทธทาส

Page 138: สรรนิพนธ์พุทธทาส ว่าด้วย : สตรี ...สตร ในฐานะมารดาของโลก | 3 ชาย - หญ ง น

สตร ในฐานะมารดาของโลก | 133132 | สรรนพนธพทธทาส สตร ในฐานะมารดาของโลก | 133132 | สรรนพนธพทธทาส

Page 139: สรรนิพนธ์พุทธทาส ว่าด้วย : สตรี ...สตร ในฐานะมารดาของโลก | 3 ชาย - หญ ง น

สตร ในฐานะมารดาของโลก | 133132 | สรรนพนธพทธทาส สตร ในฐานะมารดาของโลก | 133132 | สรรนพนธพทธทาส

Page 140: สรรนิพนธ์พุทธทาส ว่าด้วย : สตรี ...สตร ในฐานะมารดาของโลก | 3 ชาย - หญ ง น

สตร ในฐานะมารดาของโลก | 135134 | สรรนพนธพทธทาส สตร ในฐานะมารดาของโลก | 135134 | สรรนพนธพทธทาส

Page 141: สรรนิพนธ์พุทธทาส ว่าด้วย : สตรี ...สตร ในฐานะมารดาของโลก | 3 ชาย - หญ ง น

สตร ในฐานะมารดาของโลก | 135134 | สรรนพนธพทธทาส สตร ในฐานะมารดาของโลก | 135134 | สรรนพนธพทธทาส

Page 142: สรรนิพนธ์พุทธทาส ว่าด้วย : สตรี ...สตร ในฐานะมารดาของโลก | 3 ชาย - หญ ง น

สตร ในฐานะมารดาของโลก | 137136 | สรรนพนธพทธทาส สตร ในฐานะมารดาของโลก | 137136 | สรรนพนธพทธทาส

Page 143: สรรนิพนธ์พุทธทาส ว่าด้วย : สตรี ...สตร ในฐานะมารดาของโลก | 3 ชาย - หญ ง น

สตร ในฐานะมารดาของโลก | 137136 | สรรนพนธพทธทาส สตร ในฐานะมารดาของโลก | 137136 | สรรนพนธพทธทาส

Page 144: สรรนิพนธ์พุทธทาส ว่าด้วย : สตรี ...สตร ในฐานะมารดาของโลก | 3 ชาย - หญ ง น