111

ปญหาและอปสรรคทางกฎหมายเกยวกบความรบผดทางละเมด ของผประกอบการบรการสาธารณะดานการขนสง

ภายใตการควบคมของกรมการขนสงทางบก*LEGAL PROBLEMS AND DIFFICULTIES RELATING

TO THE TORT LIABILITY OF OPERATORS OF PUBLIC SERVICE TRANSPORTATION UNDER

CONTROL OF THE DEPARTMENT OF LAND TRANSPORT

รอยตำรวจเอกธงชย จนทรกระจาง**Pol.Capt. Thongchai Jankrajang

บทคดยอ งานวจยนมวตถประสงคในการศกษาถงลกษณะวธการใหบรการและความรบผดทางละเมดของผประกอบการดานการขนสง เนองจากการขนสงทางบกดวยการรบ - สงคนโดยสาร มการใหบรการในหลายรปแบบ เชน รถเมลประจำทาง รถรบจางไมประจำทาง รถโดยสารขนาดเลก รถไฟฟารถตโดยสาร รถแทกซ รถจกรยานยนตสาธารณะรถสามลอ รถมาและรถยนตประเภทอน ๆ การใหบรการรบ - สงคนโดยสาร เปนนตกรรมระหวางผโดยสารกบผขนสง และเปนการบรการสาธารณะทอย ในความควบคมของกรมการขนสงทางบกซงความปลอดภยในการเดนทาง ความรบผดทางละเมดของผประกอบการและการเยยวยาผเสยหายเปนสงทสำคญยง แตกฎหมายทเกยวของกบความรบผดทางละเมดของผประกอบการบรการสาธารณะดานการขนสงผโดยสาร ยงไมมความชดเจนและเปนธรรมกบผโดยสารและผไดรบความเสยหาย ดงนนจง

*วทยานพนธนตศาสตรมหาบณฑตสาขาวชากฎหมายมหาชนมหาวทยาลยศรปทมวทยาเขตชลบรปการศกษา2555

**มหาบณฑตบณฑตวทยาลยมหาวทยาลยศรปทมวทยาเขตชลบร

ควรทำการศกษาถงปญหาและอปสรรคทางกฎหมายทเกยวกบความรบผดทางละเมดของผประกอบการบรการสาธารณะดานการขนสงภายใตการควบคมของกรมการขนสงทางบก จากการศกษา พบวา ควรเพมนยามคำวา“ผประกอบการ” เพอใหหมายความรวมถงผประกอบกจการบรการสาธารณะดานการขนสงทางบก ไมวาจะเปนผขบข เจาของรถ ผใหเชารถ และควรรวมถงผจดหาสถานทเพอเปนจดใหบรการรบ-สงผโดยสารและบคคลอนๆ ทไดรบผลประโยชนจากการประกอบกจการดานการขนสงทกทอดและเพมเตมนยามคำวา“รถรบจาง”หมายความถงรถยนตทกชนดทกประเภทหรอพาหนะใดๆ ทมไวสำหรบการใหบรการสาธารณะดานการขนสงทางบกเพอหวงคาตอบแทนเปนสนจางแกไขใหรถสามลอ รถจกรยานยนต และรถรบจางทกชนด อยในบงคบของพระราชบญญตการขนสงทางบก พ.ศ. 2522 และแกไขความสมพนธของ

112

ผประกอบการ เจาของรถ และบคคลภายนอกดวยการใหผประกอบการขอรบใบอนญาตมหนาทตองแจงถงความสมพนธของผทเกยวของกบการประกอบการขนสงทางบก ไมวาจะเปนผขบข เจาของรถผเชา และผใหเชารถซงมารวมใหบรการ เจาของสถานทรบ - สงคนโดยสาร และกำหนดใหทกคนซงเกยวของกบการใหบรการสาธารณะดานการขนสงตองรวมกนรบผดในความเสยหายทเกดขนแกบคคลภายนอกโดยรวมรบผดอยางลกหนรวมและใหรบผดทงความเสยหายอนเกดแกชวต รางกาย เสรภาพอนามย และทรพยสน และเพอเปนหลกประกนในการชดใชความเสยหายทเกดขนจากการประกอบกจการบรการสาธารณะดานการขนสงทางบกควรกำหนดใหรถรบจางทกคนและผประกอบการรบใบอนญาต ตองจดทำประกนภยภาคสมครใจ(ประกนภยประเภทหนง) เพมขนนอกเหนอจากประกนภยภาคบงคบ (พรบ.) เพอใหมความคมครองครอบคลมถงความเสยหายทเกดขนกบชวต รางกาย และทรพยสนและใหกำหนดจำนวนคาสนไหมในการคมครองความเสยหายในวงเงนทสงเพยงพอกบการชดใชความเสยหายทเกดขนเพอใหผไดรบความเสยหายไดรบการชดใชทเพยงพอและเปนธรรมคำสำคญ: ความรบผดทางละเมด, ผประกอบการบรการสาธารณะดานการขนสง, การควบคมของกรมการขนสงทางบก

ABSTRACT In this research investigates the charac-teristics of the service provision and correspond-ing tort liability of transportation operators. Land transportation involves the picking up and dropping off of passengers who are using various means of conveyance from one point to another. The means of conveyance may vary from the sky train to such vehicles as public buses, non-public buses, mini-buses, public vans, taxis, taxi motorcycles, pedicabs, and even horse-drawn carriages. The service of picking up and dropping off

passengers is a juristic act constituting interac-tions between passengers and transporters and is a public service under the control of the Department of Land Transport. As a result of the study, it was found that findings also indicate that the definition of “operator” should be augmented so as to include all public service operators of land transport. This would include drivers, owners, lessors, and providers of locations serving as points for the picking up and dropping off of passengers in addition to other parties receiving benefits from being public service operators of land transportation at all points at which services are provided. A definition of “hire vehicle” should be added such that it includes all types and kinds of motor vehicles or any vehicle used for public service land transport for which remuneration is provided. It should be amended such that pedicabs, motorcycles, and all types and kinds of hire vehicles fall under the enforcement control exercised under the Land Transport Act, B.E. 2522 (1979). An amendment should be provided including measures governing the relationships between operators, owners, and other parties by stipulating that those filing for operator licenses have the duty to inform the authorities of all involved in the land transpor-tation operations specified in the license, viz., drivers, owners who have purchased their vehicles so as to be used in transportation services, lessees and lessors providing the means whereby said services can be provided, and owners of the locations for picking up and dropping off of passengers. It should also be stipulated that all parties concerned with public transportation services must incur mutual liability for damages

113

received by other parties. It would accordingly be stipulated that liability would be jointly shared. Liability would be shared in cases in which damages are incurred in respect to life and limb, the freedom of action, and the health and property of others. In order to guarantee that redresses for damages incurred in the course of operating public service land transportation, all hire vehicles and licensed operators must have “voluntary” insurance (the first type) in addition to compulsory insurance in order to be protected against liability for damages incurred by others in regard to life and limb and property. The amount of indemnity paid for protection against liability for damages should be at a level commensurate with sufficient and just compensation being paid to those incurring damages. Keywords: tort liability, operators of public service transportation, The Control of the Department of Land Transport.

บทนำ การบรการสาธารณะดานการขนสงทางบกในประเทศไทยมหลายประเภท ทงรถยนตรบจางประจำทางรถยนตรบจางไมประจำทาง รถรบจางสวนบคคลซงมลกษณะทเหนไดโดยทวไปคอ รถเมลรบจางประจำทาง รถรบจางประจำทางระหวางเมอง รถไฟรถรบจางไมประจำทาง รถรบจางสวนบคคล (แทกซ)รถจกรยานยนตสาธารณะ รถสามลอสาธารณะทงประเภทใชแรงคนและใชเครองยนต (ตกตก) หรอแมกระทงรถมาหรอรถจกรยานสาธารณะ สำหรบพนททหามใชเครองยนต ซงการบรการสาธารณะทางดานน ขยายจำนวนเพ มข นอยางรวดเรว เชนจกรยานยนตมจำนวนมาก อาจกลาวไดวาในเขตเมองแทบทกซอยมรถจกรยานยนตสาธารณะทงนน และในเขตบางพนททการจราจรคบคง การบรการสาธารณะดานรถยนตขนาดเลกมความสำคญอยางมาก เชนในเขตเยาวราชหรอยานปากคลองตลาด รถรบจาง

ขนาดเลกรวมถงสามลอถบกมการใหบรการอยเปนจำนวนมาก จากปจจยการดำรงชพในสงคมปจจบนของประเทศไทย ทำใหการบรการสาธารณะดวยรถขนาดเลกมอตราการเจรญเตบโตอยางกวางขวางปญหาทเกดขนทพบเหนไดบอยทสดคอ อบตเหตทเกดจากการสญจรไปมา เมอรถรบจางขนาดเลกใชความเรวสงในการขนสงผโดยสาร ยอมมอตราเสยงทจะเกดอบตเหต และเมอเกดอบตเหตแลว ผโดยสารทไดรบความเสยหายทงรางกายและทรพยสน และบคคลภายนอกทไดรบความเสยหายจากอบตเหตดงกลาว ไมไดรบการเยยวยาเทาทควรและเหมาะสมสาเหตมาจากผขบขซงเปนผใหบรการสาธารณะเปนผมรายไดนอย ไมมเงนทจะมาเยยวยาผไดรบความเสยหาย และการประกอบกจการขนสงสาธารณะในรถขนาดเลกมกจะดำเนนการดวยตวของผขบขเองเปนอาชพอสระ หากมการรวมกลมกนกเปนการรวมกลมกนเอง ไมมการดำเนนการในรปของกจการสหกรณ หรอนตบคคลใด ๆ ไมมทนสำรองไวสำหรบเปนคาใชจายในการเยยวยาผไดรบความเสยหายประกอบกบทางภาครฐกมไดเขามาควบคมดแลผทประสงคจะประกอบกจการบรการสาธารณะดานการขนสงทางบกอยางชดเจน แมการขนสงทางบกอนเปนบรการสาธารณะจะมกฎหมายหลายฉบบทควบคม เชน พระราชบญญตรถยนต พ.ศ. 2522หรอพระราชบญญตการขนสงทางบก พ.ศ. 2522หรอพระราชบญญตคมครองผประสบภยจากรถยนตพ.ศ.2535แตกฎหมายทง3ฉบบซงเปนกฎหมายหลกกยงมมาตรการไมเพยงพอทจะควบคมผประกอบการบรการสาธารณะดานการขนสงทางบก เหนไดจากปญหาดานนยามของคำวา ผประกอบการ ทงพระราชบญญตรถยนต พ.ศ. 2522 และพระราชบญญตการขนสงทางบก พ.ศ. 2522 ซงเปนกฎหมายหลกทใชควบคมดแลการประกอบกจการดานการขนสงสาธารณะ ไมไดบญญตไวใหชดเจนวาผประกอบการหมายถงใครบาง ระหวางเจาของรถยนต ผจดการผเชารถยนต ผขบข หรอเจาของวน ซงเปนทตงของสถานทในการเรมตนใหบรการ อกทงปญหาดาน

114

นยามของคำวา รถรบจาง ท งพระราชบญญตรถยนตพ.ศ.2522พระราชบญญตการขนสงทางบกพ.ศ. 2522 กไมไดกำหนดใหชดเจนวา รถรบจางหมายถงรถประเภทใดบาง นอกจากนปญหาดานการบงคบใชในรถสามลอ รถจกรยานยนต แมพระราชบญญตรถยนต พ.ศ. 2522 กำหนดใหมรถจกรยานยนตสาธารณะ แตพระราชบญญตการขนสงทางบก พ.ศ. 2522 ไมไดกำหนดใหรถสามลอและรถจกรยานยนตอยในบงคบ ทำใหรถสามลอและรถจกรยานยนตไมสามารถจดทะเบยนดานการขนสงไดและปญหาด านความรบผดทางละเมดของผ ประกอบการขนสงและความสมพนธระหวางผขบขผประกอบการ เจาของรถ ผจดการ ผใหเชารถยนตเจาของสถานทจองรถยนต (เจาของวน) กบบคคลภายนอกเนองจากพระราชบญญตรถยนตพ.ศ.2522และพระราชบญญตการขนสงทางบก พ.ศ. 2522เพยงแตกำหนดดานการบงคบในตวรถ ดานใบอนญาตและดานการขนสงเทานน ไมมบทบญญตในเรองความรบผดเมอเกดเหตละเมดกบบคคลภายนอกซงทำใหเกดปญหาวา เมอเกดเหตขนบคคลใดบางจะตองรบผดในความเสยหาย ปญหาดานการทำประกนภยภาคบงคบ พระราชบญญตการขนสงทางบกพ.ศ. 2522 มาตรา 52 กำหนดใหผรบใบอนญาตประกอบการขนสงตองทำประกนเพอความเสยหายแกชวตและรางกายเทานนแตไมรวมถงการทำประกนภยใหกบทรพยสน ดงนนจงควรทจะใหมการทำประกนภยใหครอบคลมถงความเสยหายของทรพยสนดวย

วตถประสงคของการวจย 1.เพอศกษาความเปนมาและความสำคญของปญหาและอปสรรคทางกฎหมายเกยวกบความรบผดทางละเมดของผประกอบการบรการสาธารณะดานการขนสงภายใตการควบคมของกรมการขนสงทางบก 2.เพอศกษาประวตและแนวคดเกยวกบความรบผดทางละเมดของผประกอบการบรการสาธารณะดานการขนสงภายใตการควบคมของกรมการขนสงทางบก

3.เพ อศ กษามาตรการทางกฎหมายท เกยวกบความรบผดทางละเมดของผประกอบการบรการสาธารณะดานการขนสงภายใตการควบคมของกรมการขนสงทางบกทงของประเทศไทยและตางประเทศ 4.เพอศกษาวเคราะหปญหาและอปสรรคทางกฎหมายเกยวกบความรบผดทางละเมดของผประกอบการบรการสาธารณะดานการขนสงภายใตการควบคมของกรมการขนสงทางบก 5.เพอศกษาและหามาตรการทเหมาะสมมาใชเปนแนวทางในการแกไขปรบปรงกฎหมายทเกยวกบความรบผดทางละเมดของผประกอบการบรการสาธารณะดานการขนสงภายใตการควบคมของกรมการขนสงทางบก

สมมตฐานของการวจย มาตรการทางกฎหมายทงพระราชบญญตรถยนตพ.ศ.2522พระราชบญญตการขนสงทางบกพ.ศ.2522หรอพระราชบญญตคมครองผประสบภยจากรถยนตพ.ศ.2535ในสวนทเกยวกบความรบผดทางละเมดของผประกอบการบรการสาธารณะดานการขนสงภายใตการควบคมของกรมการขนสงทางบกยงมมาตรการไมเพยงพอทจะควบคมผทมสวนทเกยวของกบการขนสง ทงผขบข เจาของรถยนตผจดการ ผเชารถยนต หรอเจาของวน ซงเปนทตงของสถานทในการเร มตนใหบรการขนสง เปนผประกอบการตามความหมายของกฎหมายการขนสง อกทงปญหาดานรถทนำมาใหบรการขนสงทงรถจกรยานยนต รถสามลอ และรถขนาดเลกยงไมสามารถจดทะเบยนเปนรถรบจางตามกฎหมายการขนสงได และกฎหมายเกยวกบการขนสงยงไมมความชดเจนในดานความรบผดทางละเมดของผประกอบการ เจาของรถ ผจดการ ผเชารถยนตเจาของวน และบคคลภายนอก และมาตรการคมครองผไดรบความเสยหายจากการขนสงยงไมเพยงพอกบความเสยหายทเกดขน ดงนนควรตองมการปรบปรงแก ไขบทบญญตของกฎหมายท เกยวของกบการขนสง โดยเฉพาะในสวนทเกยวกบ

115

ปญหาดานการกำหนดใหผทเกยวของกบการขนสงทงผขบข เจาของรถยนต ผจดการ ผเชารถยนตหรอเจาของวนเปนผประกอบการและใหรถจกรยานยนตรถสามลอและรถขนาดเลก สามารถจดทะเบยนเปนรถรบจางสาธารณะ และกำหนดความรบผดทางละเมดเชน เกยวกบผท เกยวของกบการขนสง ทงผขบขเจาของรถยนต ผจดการ ผเชารถยนต หรอเจาของว น ให ร บผ ดต อบ คคลภายนอกและบ งค บ ให ผประกอบการขนสงตองทำประกนภยภาคสมครใจใหครอบคลมความเสยหายเกยวกบทรพยสนอกดวยนอกเหนอจากพระราชบญญตคมครองผประสบภยจากรถ พ.ศ. 2535 เพอกอใหเกดความเปนธรรมในสงคมยงขน

ขอบเขตของการวจย การศกษาน ไดศกษากฎหมายเก ยวกบความรบผดทางละเมดของผประกอบการบรการสาธารณะดานการขนสงภายใตการควบคมของกรมการขนสงทางบก ในรถขนาดเลก รถสามลอรถจกรยานยนต ตามพระราชบญญตรถยนต พ.ศ.2522 พระราชบญญตการขนสงทางบก พ.ศ. 2522พระราชบญญตคมครองผประสบภยจากรถยนตพ.ศ. 2535 ซ งเปนกฎหมายแมบททจะใชเปนหลกในการวเคราะหปญหา นอกจากนนยงไดศกษากฎหมายทเกยวของ เชน รฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย ประมวลกฎหมายแพงและพาณชยวาดวยนตกรรม สญญา และละเมด กฎหมายเกยวกบการประกนภย กฎหมายเกยวกบการคมครองผบรโภคตลอดจนคำพพากษาของศาลฎกา รวมทงมาตรการทางกฎหมายอน ๆ ทจะใชเปนฐานในการวเคราะหปญหาทไดตงประเดนปญหาไว และศกษากฎหมายบางประเทศทเกยวของกบความรบผดทางละเมดของผประกอบการบรการสาธารณะดานการขนสงทงทางบกทางอากาศและทางนำดวย

วธดำเนนการวจย การศกษาวจยนใชวธการวจยเอกสาร (docu-mentary research) โดยคนควาจากเอกสารทงภาษา

ไทยและภาษาตางประเทศ รวมทงขอมลตาง ๆอนเกยวกบมาตรการทางกฎหมายเกยวกบความรบผดของผประกอบการบรการสาธารณะดานการขนสง ภายใตการควบคม กำกบ และดแลของกรมการขนสงทางบก นอกจากนนยงไดศกษาตำรากฎหมาย ตวบทกฎหมาย บทความทางวชาการในสาขาวชานตศาสตรและสาขาวชาอน ๆ ทเกยวของรวมทงขอมลอเลกทรอนกสตาง ๆ ทปรากฏอยบนเครอขายอนเทอรเนตเพอนำมาวเคราะหมาตรการทางกฎหมายอกดวย

ผลการวจย จากการศกษาว เคราะหถ งปญหาและอปสรรคทางกฎหมายเกยวกบความรบผดทางละเมดของผประกอบการบรการสาธารณะดานการขนสงภายใตการควบคมของกรมการขนสงทางบก ซงกฎหมายทบงคบใชอยในปจจบนยงไมครอบคลมในทกดานแยกเปนประเดนตางๆดงน 1.ดานนยามคำวา“ผประกอบการ”พระราชบญญตรถยนต พ.ศ. 2522 และพระราชบญญตการขนสงทางบก พ.ศ. 2522 ซงเปนกฎหมายหลกทใชควบคมดแลการประกอบกจการดานการขนสงสาธารณะไมไดมการบญญตไวใหชดเจนวาผ ประกอบการหมายถงใครบาง ระหวางเจาของรถยนตผจดการผเชารถยนตผขบข หรอเจาของวนซงเปนทตงของสถานทในการเรมตนใหบรการ คงมเพยงบทบญญตในพระราชบญญตการขนสงทางบกพ.ศ. 2522 กำหนดไวในมาตรา 23 เพยงวา หามมใหผใดประกอบการขนสงประจำทาง การขนสงไมประจำทาง การขนสงโดยรถขนาดเลก หรอการขนสงสวนบคคล เวนแตจะไดรบใบอนญาตจากนายทะเบยนซงเมอพจารณาคำวา ผประกอบการ (entrepreneur)โดยทวไปยอมหมายถง เจาของกจการหรอบคคลทจดตงองคกรธรกจเพอดำเนนกจการดานใดดานหน งและหวงผลกำไรจากการดำเนนธรกจน น ๆนอกจากนนมแนวคำพพากษาของศาลฎกาให หมายความรวมถงตวแทนของผประกอบกจการดวยแตกยงไมครอบคลมชดเจน จนเปนชองทางใหผทจะ

116

ตองรบผดมขอตอสในกระบวนการทางศาล หรอหากผเสยหายฟองผดประเดนกจะทำใหผทเกยวของกบการประกอบการไมตองรบผดได เนองจากในทางปฏบตของการประกอบธรกจดานการขนสงทางบกโดยเฉพาะการรบขนคนโดยสาร ยอมมบคคลทเกยวของดวยเปนจำนวนมาก กลาวคอ นอกจากจะมผขอจดทะเบยนเปนผประกอบการขนสงทางบกตอกรมการขนสงทางบกและคนขบรถโดยสารทใหบรการขนสงสาธารณะทางบกแลว ยงมเจาของรถยนตหรอผเชารถยนตทเขามารวมใหบรการดานการขนสงทางบกและผมหนาทในการจดสถานทจอดรถหรอจดพกรถหรอสถานทสำหรบรบ - สงผโดยสารดวย ซงบคคลเหลานไดกระทำการเพอหวงประโยชนตอบแทนจากการใหบรการสาธารณะดานการขนสงทงสน แตไมมกฎหมายฉบบใดบญญตใหบคคลเหลานตองรวมรบผดชอบในการประกอบการบรการสาธารณะดานการขนสงทางบกไวแตประการใด 2.ดานนยามคำวา“รถรบจาง”จากการศกษาบทบญญตทเกยวของกบการใหบรการสาธารณะดานการขนสง นอกจากปญหาดานนยามของคำวาผประกอบการแลว ยงมปญหาดานนยามของคำวารถรบจางดวย เนองจากมการใชรถหลายประเภทในการใหบรการรบขนคนโดยสาร ทงรถยนตทใชเคร องยนตและท ใชแรงคน ดงเชนรถสามลอถบรถลากจง รถทใชสตวเปนพาหนะในการรบขนคนโดยสาร เชน รถมา ซงรถดงกลาวเมอพจารณาจากนยามของคำวา รถ ตามพระราชบญญตรถยนตพ.ศ. 2522 และพระราชบญญตการขนสงทางบกพ.ศ. 2522 ไมไดกำหนดใหชดเจนวารถรบจางหมายถงรถประเภทใดบาง แตพอทจะสนนษฐานไดวารถรบจาง หมายถง รถขนสงประจำทาง รถขนสงไมประจำทาง รถขนสงโดยสารขนาดเลก รถขนสงระหวางจงหวด ซงเปนรถยนตสาธารณะและรถจกรยานยนตสาธารณะเทานน ไมรวมถงรถสามลอถบ รถลากจงรถทใชสตว เปนพาหนะในการรบขนคนโดยสารอยางเชนรถมา หรอรถจกรยานยนตทมลอพวงขางซงในสภาพความเปนจรงในปจจบนโดยเฉพาะสงคมเมองการใหบรการดานรถสามลอถบรถลากจง

รถทใชสตวเปนพาหนะ หรอรถจกรยานยนตทมลอพวงขางมเปนจำนวนมาก แตไมมกฎหมายใดบงคบใชกบรถประเภทดงกลาว เมอพจารณาจากการใหบรการของรถสามลอถบ รถลากจง รถทใชสตวเปนพาหนะ หรอรถจกรยานยนตทมลอพวงขางเปนการรบจางขนคนโดยสารไปสงตามจดหมายทผโดยสารตองการหรอไปตามจดหมายทกำหนดไวในเสนทางเดนรถ เพอหวงคาตอบแทนเปนสนจาง ซงมลกษณะเปนการใหบรการสาธารณะดานการขนสงทางบกอยางแทจรง เมอกฎหมายไมไดบญญตนยามใหครอบคลมทำใหเกดปญหาในทางปฏบตและการบงคบใชกฎหมาย 3.ดานการบงคบใชกฎหมายในรถสามลอรถจกรยานยนต ปญหาการบงคบใชกฎหมายกบรถสามลอและรถจกรยานยนต เมอพระราชบญญตรถยนตพ.ศ. 2522 ไดกำหนดนยามของรถจกรยานยนตสาธารณะวา รถจกรยานยนตท ใชรบจางบรรทกคนโดยสาร แตไมหมายรวมถงรถจกรยานยนตท มพวงขางและรถจกรยานทตดเคร องยนต แตพระราชบญญตการขนสงทางบกพ.ศ.2522มาตรา5 ไดกำหนดวาพระราชบญญตการขนสงทางบก มไดใชบงคบแกรถยนตสามลอ รถจกรยานยนต ทำใหรถสามลอและรถจกรยานยนตไมอยในบงคบของพระราชบญญตการขนสงทางบกดงนนผทประสงคจะประกอบการบรการสาธารณะดานการขนสงประเภทรถสามลอและรถจกรยานยนตสาธารณะจงไมสามารถจดทะเบยนเปนผประกอบการขนสงไดท ำ ใ ห เ ก ด ป ญห า ใ น ก า ร บ ง ค บ ใ ช ก ฎ หม า ยควรแกไขกฎหมายใหชดเจนยงขน 4.ด านความรบผ ดทางละ เม ดของผ ท เกยวของกบการประกอบการขนสงทางบก เมอการประกอบการดานการขนสงคนโดยสารมสวนเกยวของกบบคคลหลายสวน ทงผประกอบการทขอจดทะเบยนเจาของรถยนต หรอผเชารถยนต ทนำมาใหบรการดานการขนสง หรอผจดสถานทในการจอดรถยนตแตพระราชบญญตการขนสงทางบก พ.ศ. 2522กำหนดตวบคคลทตองรบผดเพยงเฉพาะผรบใบอนญาตและกำหนดวาเมอรถของผไดรบใบอนญาตประกอบ

117

การขนสงไดกอใหเกดความเสยหายแกรางกายหรอชวตของบคคลใด นอกจากความรบผดตามทกำหนดไวในฐานละเมดผไดรบใบอนญาตประกอบการขนสงซงเปนเจาของรถทกอใหเกดความเสยหายจะตองชดใชคาใชจายเบองตนใหแกผเสยหายหรอทายาทในกรณทผเสยหายถงแกความตาย คาใชจายเบองตนซงจะตองจายใหแกผ เสยหายใหจายตามความรายแรงของความเสยหาย ทงน ตามอตราทกำหนดในกฎกระทรวงเพอประโยชนแหงพระราชบญญตนคาใชจายเบองตน หมายถง คาใชจายทตองใชในการรกษาพยาบาล รวมทงคาใชจายอน ๆ ระหวางการรกษาพยาบาลและ/หรอคาปลงศพ แตจะเหนไดวาความรบผดตกอยกบผประกอบการทไดรบใบอนญาตเทานนมไดมบทบญญตใหบคคลทเกยวของตองรวมรบผดดวยเลย และความรบผดตามพระราชบญญตการขนสงทางบก พ.ศ. 2522 กกำหนดความรบผดไวเพยงเฉพาะความเสยหายทเกดกบชวตและรางกายเทานน ไมรวมถงทรพยสนแตประการใด ดงนนผประกอบการดานการขนสงทขอรบใบอนญาตกไมตองรบผดตอความเสยหายทเกดกบทรพยสน หากนำหลกความรบผดดานละเมดตามประมวลกฎหมายแพงและพาณชยมาใชบงคบ กสามารถบงคบไดแตเฉพาะผครอบครองและควบคมยานพาหนะและนายจางเทานน สำหรบผซงจดสถานทจอดรถหรอจดรบ-สงคนโดยสารมกเรยกกนวา“เจาของวน”หรอ“เจาของคว”ซงไดรบประโยชนจากการประกอบกจการขนสงรบคนโดยสาร ไมตองรวมรบผดกบผทำละเมดหรอกอใหเกดความเสยหายจากการใหบรการสาธารณะดานการขนสงแตอยางใด นอกจากนนยงมปญหาเกยวกบการแสวงหาพยานหลกฐานและการฟองคด รวมถงภาระการพสจนความรบผดของผทเกยวของกบการบรการสาธารณะดานการขนสงดวย 5.ดานการบงคบใหทำประกนภยนอกเหนอจากพระราชบญญตคมครองผประสบภยจากรถพ.ศ. 2535 เมอความเสยหายเกดขนจากรถยนตทใหบรการสาธารณะดานการขนสงทางบก ผซ งไดรบความเสยหายกจะไมไดรบการชดใชหรอการเยยวยาในจำนวนทเพยงพอหรอเหมาะสมกบความ

เสยหายทเกดขน แมจะมพระราชบญญตคมครองผประสบภยจากรถ พ.ศ. 2535 หรอการเรยกรองคาใชจายเบองตนจากพระราชบญญตการขนสงทางบกพ.ศ.2522หรอการขอรบความชวยเหลอจากกองทนเพอความปลอดภยในการใชรถใชถนนตามพระราชบญญตรถยนตพ.ศ. 2522 เพอชดใชคารกษาพยาบาลกรณบาดเจบ เปนคาปลงศพในกรณเสยชวตแตกอาจไมเพยงพอตอความเสยหาย และในบางครงผขบรถยนตหรอผซงตองรบผดรวมกบผขบรถยนตกไมสามารถชดใชคาเสยหายไดครบถวน ดงนนจงควรทจะนำระบบประกนภยภาคสมครใจมาใชบงคบกบการประกอบกจการขนสงสาธารณะทางบก

ขอเสนอแนะ 1.ควรเพมเตมนยามของคำวา“ผประกอบการ”ใหมความชดเจนมากขนโดยใหกำหนดวาผประกอบการหมายความถง ผประกอบกจการบรการสาธารณะดานการขนสงทางบก ไมวาจะเปน ผขบรถยนตหรอเจาของรถหรอผใหเชารถ และใหรวมตลอดถงผจดหาสถานทเพอเปนจดใหบรการรบ - สงผโดยสาร และบคคลอน ๆ ซงไดรบผลประโยชนจากการประกอบกจการบรการสาธารณะดานการขนสงทกทอดโดยกำหนดใหผขอรบใบอนญาตประกอบการดานการขนสง มหนาทแจงความสมพนธของบคคลทเกยวของกบการขนสงดงกลาวใหครบถวน 2.ควรเพมเตมนยามของคำวา “รถรบจาง”ใหมความชดเจนมากขน โดยใหกำหนดวารถรบจางหมายความรวมถง รถยนตทกชนดทกประเภทหรอพาหนะใดๆ ทมไวสำหรบการใหบรการสาธารณะดานการขนสงทางบกเพอหวงคาตอบแทนเปนสนจาง 3.ควรแกไขบทบญญตเกยวกบรถสามลอและรถจกรยานยนต ใหอยในบงคบของพระราชบญญตการขนสงทางบก พ.ศ. 2522 เพอใหรถสามลอและรถจกรยานยนต สามารถขอรบใบอนญาตประกอบการขนสงทางบกได และใหขอรบใบอนญาตในลกษณะทเปนนตบคคลหรอคณะบคคล 4.ควรแกไขบทบญญตเกยวกบความรบผดทางละเมดของผซงเกยวของดานการบรการขนสง

118

สาธารณะใหตองรวมกนรบผดตอผโดยสารและบคคลภายนอกอยางลกหนรวมและรวมกนรบผดเตมจำนวนความเสยหายทเกดขน ดวยการบญญตใหผประกอบการขอรบใบอนญาตมหนาทตองแจงถงความสมพนธของบคคลทเกยวของกบการประกอบการขนสงทางบก ไมวาจะเปนผขบข เจาของรถทนำมารวมกนใหบรการ ผเชา และผใหเชารถทมารวมใหบรการ เจาของสถานทรบและสงคนโดยสารรวมถงบคคลอน ๆ ซงไดรบประโยชนจากการบรการสาธารณะดานการขนสง และกำหนดใหทกคนซงเกยวของกบการใหบรการสาธารณะดานการขนสงตองรวมกนรบผดในความเสยหายท เกดขนแก ผโดยสารและบคคลภายนอก โดยรวมรบผดอยางลกหนรวมและใหรบผดทงความเสยหายอนเกดแกชวต รางกาย เสรภาพ อนามย และทรพยสน เตมจำนวนความเสยหายทเกดขนและกำหนดใหคดละเมดทเกดจากการบรการสาธารณะดานการขนสง

เปนคดผบรโภค โดยนำหลกความรบผดโดยเครงครดมาใชบ งคบ เพ อ ใหภาระการพส จน ตกอย ก บผประกอบการดานการขนสง มใชใหเปนภาระของผบรโภค 5.เพอเปนหลกประกนในการชดใชความเสยหายท เกดขนกบการประกอบกจการบรการสาธารณะดานการขนสงทางบก ควรแกไขกฎหมายโดยกำหนดใหรถรบจางทกคนและผประกอบการรบใบอนญาต ตองจดทำประกนภยภาคสมครใจ(ประกนภยประเภทหนง) ใหมความคมครองครอบคลมถงความเสยหายทเกดข นกบชวต รางกายอนามย เสรภาพหรอสทธอยางใด ๆ และทรพยสนและใหกำหนดจำนวนคาสนไหมทดแทนในการคมครองความเสยหายในวงเงนทสงเพยงพอกบการชดใชความเสยหายทเกดขนเพอใหผเสยหายไดรบการชดใชทเพยงพอและเปนธรรม

119

บรรณานกรมเกรยงศกดสวรรณศร.(2554).คำบรรยายประกอบการสอนวชา ละเมด(ออนไลน).เขาถงไดจาก: http://masteroflaws4.blogspot.com/2011/01/blog-post_1237.htm[2554,25มถนายน].คลงปญญาไทย.(2554).การบรการสาธารณะ(ออนไลน).เขาถงไดจาก: http://www.panyathai.or.th/wiki/index.php/[2554,1สงหาคม].ประสทธจงวชต.(2554).ภาระการพสจนในคดละเมดโดยประมาทเลนเลอ(ออนไลน). เขาถงไดจาก:http://www.archanpoo.net Index.php?option=com_ content&view=articlc&id=40:2010-02-01-08-49-21&catid=1:articlc &Itemid=3 [2554,12สงหาคม].พจนบษปาคม.(2525).คำบรรยายประมวลกฎหมายแพงและพาณชยวาดวยละเมด(พมพครงท3). กรงเทพฯ:สำนกอบรมศกษากฎหมายแหงเนตบณฑตยสภา.พรรณนภาธาตทำเล.(2546).มาตรการในการควบคมการจำหนายกาซรายยอย.วทยานพนธ นตศาสตรมหาบณฑตสาขาวชานตศาสตร,บณฑตวทยาลยมหาวทยาลยรามคำแหง.ไพจตรปญญพนธ.(2507).คำอธบายประมวลกฎหมายแพงและพาณชย วาดวยความรบผดในผล แหงการละเมดของลกจาง.อบลราชธาน:อสาณการพมพ.วกพเดยสารานกรมเสร.(2554).ความหมายของผประกอบการ(ออนไลน).เขาถงไดจาก: http://th.wikipedia.org/wiki/ผประกอบการ[2554,15กนยายน].วมลสวรรณ.(2550).ความรบผดทางแพงอนเนองมาจากวตถอนตราย.วทยานพนธ นตศาสตรมหาบณฑตสาขาวชานตศาสตร,บณฑตวทยาลยมหาวทยาลยธรรมศาสตร.วษณเครองาม.คำอธบายกฎหมายวาดวยซอขาย แลกเปลยน ให(พมพครงท7). กรงเทพฯ:นตบรรณาการ.สมชายอตกรจฑาศร.(2552).ปญหาในการดำเนนคดทเกยวกบการละเมดสทธของผบรโภคตาม พระราชบญญตคมครองผบรโภค พ.ศ. 2522.วทยานพนธนตศาสตรมหาบณฑต สาขาวชานตศาสตร,บณฑตวทยาลยมหาวทยาลยรามคำแหง.สอาดหอมมณ.(2552).ความรบผดทางละเมดของผประกอบวชาชพวศวกรรมโยธา ศกษากรณ บคคลภายนอกเปนผไดรบความเสยหาย.ดษฎนพนธนตศาสตรมหาบณฑต สาขาวชานตศาสตร,บณฑตวทยาลยมหาวทยาลยรามคำแหง.สรเมศวรพรยะวฒน.(2554).ระบบขนสงสาธารณะ(ออนไลน).เขาถงไดจาก: http://www.Surnames.com/images/column_1227454933/chapter%205%20public%20tr ansportion.pdf[2554,5กนยายน].