ว่าการกระทรวงสาธารณสุขwww.อสม.com/document/คู่มือ...รองนายกร...

สารรองนายกรฐมนตรและรฐมนตร วาการกระทรวงสาธารณสข

ดวยรฐบาล ใหความส�าคญในการสงเสรมสนบสนนใหประชาชนดแล สขภาพตนเอง และชมชนมศกยภาพในการพงพาตนเองไดอยางยงยน ตามหลกการ การสาธารณสขมลฐาน โดยมเครอขายในการด�าเนนงานทส�าคญ คอ อาสาสมครสาธารณสขประจ�าหมบาน (อสม.) จ�านวนกวา ๑,๐๔๐,๐๐๐ คน เปนตวแทนประชาชนผมจตอาสา เสยสละ เขามามสวนรวมดแลสขภาพของตนเอง ครอบครว และชมชน โดย อสม. ถอเปนจดเชอมทส�าคญในการน�านโยบายตางๆ จากสวนกลางไปสการปฏบตในพนทอยางเปนรปธรรม ตลอดระยะเวลา ๔๐ ป

ในป ๒๕๖๒ รฐบาลมนโยบายในการพฒนายกระดบความรอาสาสมครสาธารณสขประจ�าหมบานหรอ อสม. ใหเปน อสม. หมอประจ�าบานควบคกบการใชเทคโนโลยการสอสารทางการแพทย พรอมทงเพมประสทธภาพระบบการบรการสาธารณสขในชมชนผานการพฒนาระบบการแพทยทางไกล (Telemedicine) เพอใหประชาชนสามารถเขาถงบรการสขภาพ เขาถงขอมลสขภาพ รวมทงสงเสรมใหประชาชนดแลสขภาพตนเอง ครอบครวและชมชน ตลอดจนพงตนเองดานสขภาพได ทงนจะเรมขบเคลอนและพฒนา อสม. หมอประจ�าบาน ตงแตปงบประมาณ ๒๕๖๓ เปนตนไป และกระทรวงสาธารณสขคาดหวงวาการด�าเนนงานตามนโยบายดงกลาวจะแบงเบาภาระคาใชจายของประชาชนในการเดนทางไปพบแพทย ลดโรคและปญหาสขภาพ และลดความแออดของโรงพยาบาล ลดการพงพาโรงพยาบาลไดอยางเปนรปธรรมตอไป

นายอนทน ชาญวรกลรองนายกรฐมนตรและรฐมนตร

วาการกระทรวงสาธารณสข

สารรฐมนตรชวยวาการกระทรวงสาธารณสข

รฐบาล โดยกระทรวงสาธารณสข มความมงมนทจะขบเคลอนนโยบาย การพฒนายกระดบ อสม. เปน “อสม. หมอประจ�าบาน” ดวยเหนคณคาความส�าคญของ อสม. ในฐานะเปนแกนน�าส�าคญในการดแล สงเสรมสนบสนนการจดกจกรรมการปรบเปลยนพฤตกรรม และการดแลสขภาพของประชาชน ใหสามารถพงตนเองดานสขภาพ มเปาหมายเพอใหประชาชนลดการพงพาโรงพยาบาล โดยไมจ�าเปน ชวยผปวยลดภาวะแทรกซอน และลดคาใชจายในการเดนทางมาโรงพยาบาล อกทง ชวยลดความแออดของโรงพยาบาล ทงน หนงในบทบาทหนาททส�าคญของ “อสม. หมอประจ�าบาน” คอ การสงเสรมสขภาพใหประชาชนมสขภาพรางกายทสมบรณแขงแรง โดยเปนแกนน�าในการสงเสรมใหประชาชน ดแลปฏบตตนดานการรบประทาน อาหารทมประโยชน การออกก�าลงกายสม�าเสมอ การท�าจตใจใหราเรงแจมใส หางไกลสารเสพตดและอบายมข เพอชวยลดอตราการปวยโรคเรอรง ปญหาสขภาพจต และการปองกนแกไขปญหายาเสพตด อยางมประสทธภาพ ตามทมงหวง

เพอใหการปฏบตงานของ “อสม. หมอประจ�าบาน” ถกตองและสมฤทธผล กระทรวงสาธารณสข จงไดจดท�า “คมอ อสม. หมอประจ�าบาน” ส�าหรบใหผเกยวของ ใชเปนแนวทางการพฒนาองคความร ทกษะ ในการปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพ เสรมสรางความเชอมนและขวญก�าลงใจในการปฏบตงานสขภาพชมชน และให “อสม. หมอประจ�าบาน” ใชเปนแนวทางปฏบตงาน และแสดงบทบาทอยางเขมแขงตอไป

ขอขอบคณผเกยวของในการจดท�า “คมอ อสม. หมอประจ�าบาน” ในครงน และขอเปนก�าลงใจให “อสม. หมอประจ�าบาน” ทกทาน ไดปฏบตงานตามบทบาทหนาทดวยความมงมน เสยสละ ดวยจตอาสา ตลอดไป

ดร.สาธต ปตเตชะ รฐมนตรชวยวาการกระทรวงสาธารณสข

สารผชวยรฐมนตรประจ�ากระทรวงสาธารณสข

รฐบาลใหความส�าคญกบการมสวนรวมของภาคประชาชน การเปนจตอาสาของอาสาสมครสาธารณสขประจ�าหมบาน(อสม.) ทเปนแนวรวมสนบสนนกระทรวงสาธารณสขในการสงเสรมสขภาพ เฝาระวงปองกน คดกรองภาวะสขภาพของประชาชนในพนทชมชน หมบานมารวม ๔๐ ปมาแลวนน รฐบาลจงมนโยบาย การพฒนายกระดบ อสม. เปน “อสม. หมอประจ�าบาน” เพอเพมศกยภาพการเปนผน�าท�าหนาทเปนจดสกดการแกไขปญหาสขภาพของภาคประชาชนในพนท คขนานรวมกบเจาหนาสาธารณสข เพอใหประชาชนลดการพงพาโรงพยาบาลมาพงตนเองมากขน อกทงลดภาระคาใชจายการเดนทางมาโรงพยาบาล ลดภาวะแทรกซอนของผปวย ลดความแออดและคาใชจายในการรกษาของโรงพยาบาล ซงเปนบทบาทใหมทคาดหวง ของ “อสม. หมอประจ�าบาน”

กระผมมความเชอมนในพลงของ อสม. “ แมเปนชาวบานสามารถดแลสขภาพของตนเอง ครอบครว และเพอนบานได ” และมเสนทางของความเชอสละ การมอดมการณเปนจตอาสา เขามารวมสรางสขภาพดใหกบประชาชนไทยสงผลใหประเทศชาตแขงแรง เศรษฐกจประเทศไทยดขนกเพราะพลงของพนองชาว อสม.

ขอขอบคณทกพลงของทมงานทไดจดท�า “คมอ อสม. หมอประจ�าบาน” ในครงน และขอเปนก�าลงใจสงให “อสม. หมอประจ�าบาน” ทกทาน ไดปฏบตงานไดส�าเรจ ลลวงไปดวยดตามบทบาทหนาทดวยจตใจทเสยสละ มความมงมนทจะ รวมสรางใหประชาชนไทยมสขภาพด

มคณภาพชวตทด สบไป

ศาตราจารยพเศษ ดร. นพ.ส�าเรง แหยงกระโทกผชวยรฐมนตรประจ�ากระทรวงสาธารณสข

สารปลดกระทรวงสาธารณสข

กระทรวงสาธารณสข ใหความส�าคญในการสงเสรมสนบสนนใหประชาชนดแลสขภาพตนเอง และชมชนมศกยภาพในการพงพาตนเองไดอยางยงยน ตามหลกการการสาธารณสขมลฐาน โดยมเครอขายในการด�าเนนงานทส�าคญ คอ อาสาสมครสาธารณสขประจ�าหมบาน (อสม.) ซงเปนตวแทนประชาชนผมจตอาสา เสยสละ เขามามสวนรวมดแลสขภาพของตนเอง ครอบครวทงน อสม. เปนจดเชอมส�าคญ ทจะน�านโยบายตางๆ จากสวนกลางสการปฏบตในพนทอยางเปนรปธรรม โดยในป ๒๕๖๒ ทผานมารฐบาลไดมอบนโยบายส�าคญดานสาธารณสข ในการพฒนายกระดบความร อสม. ใหเปน อสม. หมอประจ�าบาน ควบคกบการใชเทคโนโลยการสอสารทางการแพทย พรอมทงเพมประสทธภาพระบบการบรการสาธารณสขในชมชน ผานการพฒนาระบบการแพทยทางไกลควบคไปกบการเพมบทบาท อสม. เพอลดโรคและปญหาสขภาพ สงเสรมใหประชาชนพงตนเองได และลดความแออดของ โรงพยาบาลลดการพงพาโรงพยาบาล

“คมอ อสม. หมอประจ�าบาน” ฉบบน จดท�าขนโดยกรมสนบสนนบรการสขภาพรวมกบกรมวชาการทเกยวของ เพอเปนแนวทางในการปฏบตงานตามบทบาท อสม. หมอประจ�าบาน และหวงเปนอยางยงวา อสม. หมอประจ�าบานจะน�าความรจากคมอฉบบนไปดแลสขภาพประชาชนพนทอยางทวถงตอไป

นายแพทยสขม กาญจนพมาย ปลดกระทรวงสาธารณสข

สารอธบดกรมสนบสนนบรการสขภาพ

ในป ๒๕๖๓ กรมสนบสนนบรการสขภาพ มบทบาทในการสนบสนนนโยบายดานสขภาพของอาสาสมครสาธารณสขประจ�าหมบาน (อสม.) เพอใหการน�านโยบายสขภาพภาคประชาชน บรรลตามวตถประสงค ลดความแออดของโรงพยาบาล ลดการพงพาโรงพยาบาลแตพงตนเองเพมขน และไดเลงเหนถงความส�าคญดานสขภาพภาคประชาชน ตามวสยทศนการเปนองคกรหลกในการบรหารจดการระบบบรการสขภาพและระบบสขภาพภาคประชาชน ใหมคณภาพเพอการคมครองผบรโภคและการพงตนเองดานสขภาพ ทยงยนแบบมสวนรวม จงพฒนายกระดบ อสม. ใหเปน อสม. หมอประจ�าบาน โดยใหความส�าคญในการสงเสรม พฒนาศกยภาพอาสาสมครสาธารณสขประจ�าหมบาน และสงเสรมการมสวนรวมของประชาชนในการดแลสขภาพตนเอง ครอบครว ชมชนใหมคณภาพชวตทดขน รวมทงเสรมสรางขวญ และก�าลงใจ และเพอให อสม. หมอประจ�าบาน สามารถท�า สรางใหเกดการเรยนร และเปนพเลยง อสค. ใหค�าปรกษา เยยมบานแนะแนวทางตางๆ น�าสการพฒนา ความรอบรดานสขภาพในการดแลสมาชกในครอบครว สนบสนนใหแตละครอบครว ชมชนเปนเจาของสขภาวะของตนเอง นน

กรมสนบสนนบรการสขภาพ จงไดจดท�า “คมอ อสม. หมอประจ�าบาน” ส�าหรบให อสม. หมอประจ�าบาน และผทเกยวของ ใชเปนแนวทางการพฒนา องคความร ทกษะ ในการปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพ และใหใชเปนแนวทาง ปฏบตงาน และแสดงบทบาทอยางเขมแขงตอไป

กรมสนบสนนบรการสขภาพ ขอขอบคณผทเกยวของทกหนวยงาน ทไดรวมกนใหขอคดเหน ค�าแนะน�าในการพฒนาในการจดท�า “คมอ อสม. หมอประจ�าบาน” ในครงนจนส�าเรจ และหวงวาคมอฉบบนจะเปนคมอทสามารถน�าไปใชไดอยาง เหมาะสมตามบรบทของพนท และหวงวาจะไดรบขอคดเหน ขอเสนอแนะ ในการปรบปรงคมอน ใหดยงขนในโอกาสตอไป

นายแพทยธเรศ กรษนยรววงค อธบดกรมสนบสนนบรการสขภาพ

ตลาคม ๒๕๖๒

ค�าน�า

ในป งบประมาณ ๒๕๖๒ รฐบาลมนโยบายดานสาธารณสข ในการพฒนา และยกระดบความรอาสาสมครสาธารณสขประจ�าหมบาน (อสม.) ใหเปน อสม. หมอประจ�าบาน ควบคกบการใชเทคโนโลยการสอสารทางการแพทย พรอมทง เพมประสทธภาพระบบการบรการสาธารณสขในชมชนผานการพฒนาระบบการแพทยทางไกลควบคไปกบการเพมบทบาทของ อสม. เพอลดโรคและปญหาสขภาพ สงเสรมใหประชาชนพงตนเองได และสามารถลดความแออดของโรงพยาบาล ลดการพงพาโรงพยาบาลได

ดงนน เพอใหการยกระดบความร อสม. ตามนโยบายรฐบาลมมาตรฐาน และสอดคลองกบสถานการณปจจบน กระทรวงสาธารณสข โดยกรมสนบสนนบรการสขภาพ จงจดท�าหลกสตรฝกอบรม อสม. หมอประจ�าบาน ปพทธศกราช ๒๕๖๒ ขน เพอพฒนาศกยภาพผเขารบการอบรมใหมความร ความเขาใจ และสามารถปฏบตหนาทตามบทบาท อสม. หมอประจ�าบานไดตามสมรรถนะทก�าหนด โดยสามารถสรางการเรยนร และเปนพเลยง อสค. ใหค�าปรกษา เยยมบาน แนะแนวทางตางๆ น�าสการพฒนาความรอบรดานสขภาพ ดแลสมาชกในครอบครว สนบสนนใหแตละครอบครวผานการสอสารทางการแพทย โทรเวชกรรม (Telemedicine) และ แอปพลเคชนดานสขภาพ และสนบสนนใหชมชนเปนเจาของสขภาวะของตนเอง เพอน�าไปสชมชนสรางสข สขกาย สขใจ สขเงน ตามเปาหมายทมงหวงไว

ในการน�าหลกสตรฝกอบรม อสม. หมอประจ�าบานไปส การปฏบตนน มความจ�าเปนทจะตองสรางความร ความเขาใจ ใหกบเจาหนาท ซงท�าหนาเปน คร ก เพอจดการน�าหลกสตรไปด�าเนนการในพนทไดตามวตถประสงค

กรมสนบสนนบรการสขภาพ ขอขอบพระคณ ผบรหารกระทรวงสาธารณสขทกทาน ทใหการสนบสนนในการขบเคลอนนโยบายรฐบาล และขอขอบคณเจาหนาทจากกรมวชาการทเกยวของ ทไดรวมกน พฒนาหลกสตรนจนส�าเรจ และหวงวาคมอส�าหรบเจาหนาทเพอการยกระดบ อสม. เปน อสม. หมอประจ�าบาน ฉบบน จะเปนประโยชนในการด�าเนนงานพฒนา อสม. หมอประจ�าบานไดอยางเหมาะสมตามบรบทของพนทตอไป

กรมสนบสนนบรการสขภาพ และคณะผจดท�ากนยายน ๒๕๖๒

สารบญ

ค�าน�า

สวนท ๑ ขอแนะน�าการใชหลกสตร ๑

๑. ความเปนมา ๑๒. วตถประสงคทวไป ๑๓. วตถประสงคเฉพาะ 2๔. กรอบการยกระดบ อสม. เปน อสม. หมอประจ�าบาน 2

๔.๑ หลกสตร อสม. หมอประจ�าบาน 2 • ความคาดหวงในบทบาทของ อสม. หมอประจ�าบาน 2

• คณสมบตของผเขารบการฝกอบรมหลกสตร อสม. หมอประจ�าบาน 2 • การประเมนผลการฝกอบรม 4 • การรายงานผลการฝกอบรม 4๔.๒ หลกสตรฝกอบรมเพมพนความร ทกษะ

อสม. หมอประจ�าบาน (Orientation) ๔๔.๓ การอบรมฟนฟความร อสม. หมอประจ�าบาน 5

๕. บทบาทผบรหารในจงหวดทเกยวของ 5๖. บทบาทหนาทของเจาหนาทจงหวด 5๗. บทบาทวทยากร คร ก 6๘. การสนบสนนงบประมาณ 6๙. แผนปฏบตการยกระดบ อสม. เปน อสม. หมอประจ�าบาน 7

สวนท ๒ หลกสตรการฝกอบรม อสม. หมอประจ�าบาน ปพทธศกราช ๒๕๖๒ ๙

๒.๑ ชอหลกสตร ๙๒.๒ หนวยงานทรบผดชอบ ๙๒.๓ เหตผลและความจ�าเปน ๙๒.๔ หลกการของหลกสตร 10๒.๕ บทบาททคาดหวงของ อสม. หมอประจ�าบาน ๑๐๒.๖ จดมงหมายของหลกสตร ๑๐

๒.๗ วตถประสงคของหลกสตร ๑1๒.๘ กลมเปาหมาย/คณสมบตของผเขาอบรม ๑1๒.๙ สมรรถนะทคาดหวง ๑1๒.๑๐ โครงสรางหลกสตร ๑2๒.๑๑ ระยะเวลาในการฝกอบรม ๑2๒.๑๒ เนอหาและมาตรฐานในแตละวชา ๑2

๒.๑๒.๑ วชาอาสาสมครประจ�าครอบครว (อสค.) และบทบาท อสม. หมอประจ�าบาน 12

๒.๑๒.๒ วชาการเฝาระวง ปองกน ควบคมไมใหเกดโรคในพนท ๑3๒.๑๒.๓ วชาการสงเสรมสขภาพและแกไขปญหาสขภาพทส�าคญ ๑3๒.๑๒.๔ วชาภมปญญาไทย สมนไพร และการใชกญชาทางการแพทย ๑4๒.๑๒.๕ วชาเทคโนโลยการสอสารทางการแพทย โทรเวชกรรม

(Telemedicine) และแอปพลเคชนดาน สขภาพ 14๒.๑๒.๖ วชา ผน�าการสรางสขภาพแบบมสวนรวม ๑5๒.๑๓.๗ การประเมนผล ๑5

สวนท ๓ แผนการเรยนรหลกสตร อสม. หมอประจ�าบาน ๑๗

๓.๑ วชาอาสาสมครประจ�าครอบครว (อสค.) และบทบาท อสม. หมอประจ�าบาน ๑8

๓.๒ วชาการเฝาระวง ปองกน ควบคมไมใหเกดโรคในพนท ๑9๓.๓ วชาการสงเสรมสขภาพและแกไขปญหาสขภาพทส�าคญ ๒6๓.๔ วชาภมปญญาไทย สมนไพร และการใชกญชาทางการแพทย ๓6๓.๕ วชาเทคโนโลยการสอสารทางการแพทย โทรเวชกรรม (Telemedicine)

และแอปพลเคชนดานสขภาพ 38๓.๖ วชาผน�าการสรางสขภาพแบบมสวนรวม ๓6

ตารางการฝกอบรมหลกสตร อสม. หมอประจ�าบาน 41ใบประกาศนยบตรหลกสตรฝกอบรม อสม. หมอประจ�าบาน ๔2แบบประเมน กอน – หลงการฝกอบรม อสม. หมอประจ�าบาน

ปพทธศกราช ๒๕๖๒ ๔3ความรทจ�าเปนส�าหรบเจาหนาทในการอบรม ๖ วชา ๔7(ราง) ค�าสงกระทรวงสาธารณสข เรอง แตงตงคณะกรรมการขบเคลอน

และยกระดบ อสม. หมอประจ�าบาน 77

คมอส�ำหรบเจำหนำท เพอกำรยกระดบ อสม. เปน อสม. หมอประจ�ำบำน [ 1 ]

สวนท ๑

ค�าแนะน�าการใชหลกสตร

๑. ความเปนมา

สบเนองจากรฐบาลมนโยบายดานสาธารณสข ในการพฒนาและยกระดบความรอาสาสมครสาธารณสขประจ�าหมบาน (อสม.) ใหเปนหมอประจ�าบาน ควบคกบการใชเทคโนโลยการสอสารทาง การแพทย พรอมทงเพมประสทธภาพระบบการบรการสาธารณสขในชมชนผานการพฒนาระบบการแพทยทางไกลควบคไปกบการเพมบทบาทของ อสม. เพอลดโรคและปญหาสขภาพ สงเสรมใหประชาชน พงตนเองได และสามารถลดความแออดของโรงพยาบาล ลดการพงพาโรงพยาบาลได

กระทรวงสาธารณสข ใหความส�าคญในการสงเสรมสขภาพของประชาชนและยกระดบคณภาพบรการดานสาธารณสข โดยพฒนาระบบบรการสขภาพเนนการสงเสรมสขภาพ ปองกนโรคและภยสขภาพ และการคมครองผบรโภคดวยความรวมมอของทกภาคสวน โดยใหประชาชนมโอกาสในการรวมคด รวมน�า รวมท�าและรวมในการอภบาลแบบเครอขาย ภายใตกระบวนการทสงเสรมใหเกดการพฒนาบทบาทดานสขภาพภาคประชาชน ตามหลกการการสาธารณสขมลฐาน ซงปจจบนมเครอขายอาสาสมครสาธารณสขประจ�าหมบาน (อสม.) จ�านวนกวา ๑,๐๔๐,๐๐๐ คน ซงเปนตวแทนประชาชนผทมจตอาสา เสยสละ เขามามสวนรวมดแลสขภาพของตนเอง ครอบครว และชมชน จนไดรบการยอมรบจากสงคม

กรมสนบสนนบรการสขภาพ มบทบาทส�าคญในการสงเสรมสนบสนนใหประชาชนสามารถดแลสขภาพตนเองได และชมชนมศกยภาพในการพงพาตนเองไดอยางยงยน โดยใหความส�าคญในการสงเสรม พฒนาศกยภาพอาสาสมครสาธารณสขประจ�าหมบาน และสงเสรมการมสวนรวมของประชาชนในการดแลสขภาพตนเอง ครอบครว ชมชนใหมคณภาพชวตทดขน รวมทงเสรมสรางขวญและก�าลงใจให อสม. ดงนนเพอใหการน�านโยบายสขภาพภาคประชาชน บรรลตามวตถประสงค ลดความแออดของโรงพยาบาล ลดการพงพาโรงพยาบาลแตพงตนเองเพมขน กรมสนบสนนบรการสขภาพ โดยกองสนบสนนสขภาพ ภาคประชาชน จงจดท�าหลกสตรฝกอบรมการพฒนายกระดบ อสม. เปน อสม. หมอประจ�าบาน

๒. วตถประสงคทวไป

๑. เพอลดความแออดของโรงพยาบาล ลดการพงพาโรงพยาบาล แตพงตนเองเพมขน๒. เพอลดคาใชจายของโรงพยาบาล๓. เพอลดคาใชจายของผปวยในการเดนทางมาโรงพยาบาล๔. เพอลดภาวะแทรกซอนของผปวย

[ 2 ] คมอส�ำหรบเจำหนำท เพอกำรยกระดบ อสม. เปน อสม. หมอประจ�ำบำน

๓. วตถประสงคเฉพาะ

๑. เพอยกระดบ อสม. เปน อสม. หมอประจ�าบาน๒. เพอให อสม. หมอประจ�าบานเปนสอในการน�านโยบายสขภาพไปสประชาชน๓. เพอให อสม. หมอประจ�าบานเปนกลไกขบเคลอนงานตามบทบาทใหมทเพมขน เพอลดโรค

และปญหาสขภาพ และสงเสรมใหประชาชนพงตนเองได

๔. กรอบการยกระดบ อสม. เปน อสม. หมอประจ�าบาน

กระบวนกำรยกระดบ อสม. เปน อสม. หมอประจ�ำบำน ม ๓ ขนตอนหลก ดงน๑. หลกสตร อสม. หมอประจ�าบาน ๑๘ ชวโมง๒. หลกสตรฝกอบรมเพมพนความร ทกษะ อสม. หมอประจ�าบาน ๑ วน๓. การฝกอบรมฟนฟความรประจ�าเดอน

๔.๑ หลกสตรการยกระดบ อสม. เปน อสม. หมอประจ�าบาน ประกอบดวย

๑. หลกสตรการฝกอบรม อสม. หมอประจ�าบาน ปพทธศกราช ๒๕๖๒ จ�านวน ๑๘ ชวโมง ๓ วน ๖ วชา (รายละเอยดในสวนท ๒)

๒. หลกสตรฝกอบรมเพมพนความร ทกษะ อสม. หมอประจ�าบาน ๑ วน ๓. การฝกอบรมฟนฟความรประจ�าเดอน

• ควำมคำดหวงในบทบำทของ อสม. หมอประจ�ำบำน

เมอผำนกำรฝกอบรมหลกสตรแลว อสม. หมอประจ�ำบำน ควรมควำมร ทกษะ ดงน ๑. ความร ทกษะ การเปน อสม. หมอประจ�าบาน อยางถกตอง ตามหลกวชาการ๒. สามารถปฏบตหนาทของ อสม. หมอประจ�าบาน อยางครบถวน๓. สามารถดแลสขภาพคนในชมชนไมใหเจบปวยจนตองไปโรงพยาบาล๔. สามารถปฏบตงาน จดการระบบดแลสขภาพกลมเปาหมายในชมชนรวมกบภาคเครอขาย

การดแลสขภาพในชมชน

• คณสมบตของผเขำรบกำรฝกอบรมหลกสตร อสม. หมอประจ�ำบำน :

๑. เปน อสม. ตามระเบยบกระทรวงสาธารณสข๒. เปนผมสขภาพรางกายแขงแรง มความพรอมในการใชเทคโนโลย ดจทล ในการปฏบตหนาท

อสม. หมอประจ�าบาน๓. เปนประธานชมรม อสม. ประจ�าหมบาน ทผานการอบรมเปน อสม. หมอประจ�าบาน และ

ไดรบการคดเลอกเปนประธานชมรม อสม. ระดบต�าบล โดยใหน�ารองการศกษาวจยเชงปฏบตการ ในบทบาทหนาท อสม. หมอประจ�าบาน

๔. เปนผมความรความสามารถในการปฏบตบทบาท อสม. หมอประจ�าบาน ดงน


๔.๑ สรางอาสาสมครประจ�าครอบครว (อสค.) และบทบาท อสม. หมอประจ�าบาน๔.๒ การเฝาระวง ปองกน ควบคมไมใหเกดโรคในพนท๔.๓ การสงเสรมสขภาพและแกไขปญหาสขภาพทส�าคญ๔.๔ ภมปญญาไทย สมนไพร และการใชกญชาทางการแพทย


๔.๕ เทคโนโลยการสอสารทางการแพทย โทรเวชกรรม (Telemedicine) และแอปพลเคชนดานสขภาพ

๔.๖ ผน�าการสรางสขภาพแบบมสวนรวม

• กำรประเมนผลกำรฝกอบรม

ผเขารบการฝกอบรมตองเขารบการฝกอบรมระยะเวลาไมนอยกวารอยละ ๘๐ ของระยะเวลา การฝกอบรมตลอดหลกสตร

ผเขารบการฝกอบรมตองมความร ความเขาใจและปฏบตตามเนอหาทไดรบการอบรมอยางเครงครด และมผลการประเมนความรหลงอบรมทงภาคปฏบตและทฤษฎ

๑. ภาคปฏบต (ผานการประเมนไมต�ากวา รอยละ ๘๐) ๒. ภาคทฤษฎ แบบทดสอบความร (ผานการประเมนไมต�ากวา รอยละ ๖๐)๓. คะแนนทงภาคทฤษฎและภาคปฏบตตองผานตามเกณฑ

• กำรรำยงำนผลกำรฝกอบรม

๑. รายงานผานฐานขอมล อสม. ๒. รายงานผานเวบไซต Thaiphc.net

๔.๒ หลกสตรฝกอบรมเพมพนความร ทกษะ อสม. หมอประจ�าบาน (Orienta-tion)

เมอ อสม. หมอประจ�าบาน (ประธาน อสม. ระดบหมบาน) ไดผานการอบรมในหลกสตร ๓ วน ๖ วชา ๑๘ ชวโมงแลว และไดมการคดเลอก อสม. หมอประจ�าบาน (ประธาน อสม. ระดบต�าบล) ใหปฏบตหนาทในบทบาท อสม. หมอประจ�าบาน ระดบต�าบล จะตองผานการอบรมทกษะตามบทบาท อสม. หมอประจ�าบาน (Orientation) โดยเจาหนาท คร ก หรอทมวทยากรจงหวด อบรมใหมทกษะ เพมขน ดงน

๑. ใหเจาหนาท คร ก หรอทมวทยากรจงหวด จดอบรมท รพช./อนๆ ตามความเหมาะสม ๑ วน ในเรอง ดงน- ภารกจทตองด�าเนนการ- บทบาทของ อสม. หมอประจ�าบาน- เรยนรการใชงานแอปพลเคชนดานสขภาพ และโทรเวชกรรม (Telemedicine) - การด�าเนนงานตามหลกเกณฑและวธการทก�าหนด- การสงรายงานผลการปฏบตงานตามทก�าหนด

๒. ใหเจาหนาท คร ก หรอวทยากรจงหวด ฝกซอมผ เขาอบรมในบทบาท อสม. หมอประจ�าบาน


๓. ใหเจาหนาท คร ก หรอวทยากรจงหวด รวมแสดงบทบาทสมมต (Role play) ในการแกปญหาเฝาระวง ปองกน ควบคมไมใหเกดโรคในพนท เชน โรคไขเลอดออก หรอโรคฉหน

๔. ใหเจาหนาท คร ก หรอวทยากรจงหวด รวมแสดงบทบาทสมมต (Role play) ในการเปนผน�า แกนน�า เครอขายสขภาพภาคประชาชน ในการดแลสขภาพในชมชนเชอมกบทมหมอครอบครว และระบบการสงตอ

๕. ใหเจาหนาท คร ก หรอวทยากรจงหวด อธบาย ฝกฝน ให อสม. หมอประจ�าบาน ไดด�าเนนงานตามหลกเกณฑและวธการทก�าหนด และนดหมายการสงรายงาน ทกสนเดอนตามทก�าหนด

๔.๓ การอบรมฟ นฟความร อสม. หมอประจ�าบาน

เมอ อสม. หมอประจ�าบาน (ประธาน อสม. ระดบต�าบล) ไดปฏบตหนาทในบทบาท อสม. หมอประจ�าบาน และผานการฝกอบรมเพมพนความร ทกษะ ตามบทบาท อสม. หมอประจ�าบาน (Orientation) โดยเจาหนาท คร ก หรอวทยากรจงหวด แลวนน และตองจดใหมการอบรมฟนฟความรอยางตอเนองทกเดอนๆ ละ ๑ วน เพอเพมความรและทกษะ ในเรองทมความจ�าเปนหรอตามนโยบาย ของกระทรวงสาธารณสข

๕. บทบาทผบรหารในจงหวดทเกยวของ

๑. รบรและสนบสนนการอบรม อสม. หมอประจ�าบาน๒. ตดตามผลการด�าเนนงานและสนบสนน สงเสรม การจดอบรม ของเจาหนาทในแตละระดบ๓. ใหค�าปรกษา ใหขอแนะน�าการแกไขปญหาและสนบสนนใหเปาหมายการอบรม อสม.

หมอประจ�าบาน ประสบผลส�าเรจ๔. ออกเยยมเสรมพลง เสรมสรางขวญก�าลงใจ และตดตามทงการจดอบรม การฟนฟความร

การพฒนา อสม. หมอประจ�าบาน ในพนทใหส�าเรจตามเปาหมาย

๖. บทบาทหนาทของเจาหนาทจงหวด

๑. สนบสนนการฝกอบรมพฒนาการยกระดบ อสม. เปน อสม. หมอประจ�าบานใหครบ กลมเปาหมาย

๒. สนบสนนการอบรม วทยากร คร ก ไปขยายสพนทระดบหมบานและระดบต�าบล เพอยกระดบ อสม. เปน อสม. หมอประจ�าบานตามหลกเกณฑทก�าหนด

๓. ตดตาม ประเมนผลการด�าเนนงานอบรมยกระดบ อสม. หมอประจ�าบาน ใหมความสามารถ ตามบทบาท หนาท ครบถวนตามเปาหมาย


๔. เยยมเสรมพลงในพนท สรางขวญก�าลงใจใหผปฏบตงาน๕. รายงานผลการฝกอบรมการยกระดบ อสม. เปน อสม. หมอประจ�าบาน

๗. บทบาทวทยากร คร ก

๑. ศกษาหลกสตรการอบรมยกระดบ อสม. หมอประจ�าบาน ท�าหนาทเปนผจดการน�าหลกสตร ไปด�าเนนการในพนท

๒. ประชมหารอทมคร ก ในจงหวด และสนบสนน การฝกอบรม อสม. หมอประจ�าบาน ตามเปาหมายของจงหวด

- อสม. ประธานชมรม อสม. ระดบหมบาน ตามทกระทรวงสาธารณสขก�าหนด- ประธานชมรม อสม. ระดบต�าบล ตามทกระทรวงสาธารณสขก�าหนด- ไดแผนปฏบตการจดอบรม ทมวทยากร และเปาหมาย

๓. สรางทมจงหวดและจดเตรยมการฝกอบรม อสม. หมอประจ�าบาน ตามเปาหมาย๔. ฝกอบรมเพมพนความร ทกษะ (Orientation) ให อสม. หมอประจ�าบาน (ประธานชมรม

อสม. ระดบต�าบล ตามเปาหมาย)๕. สรปและรายงานผลงานการอบรมคร ก/อสม. หมอประจ�าบาน และผลงานตามเปาหมายจงหวด๖. ออกหนงสอรบรองผทผานการอบรมตามหลกสตร

๘. การสนบสนนงบประมาณ

๑. กระทรวงสาธารณสข โดยกรมสนบสนนบรการสขภาพ สนบสนนงบประมาณการอบรมยกระดบ อสม. เปนหมอประจ�าบาน (ตามเปาหมายหมบาน/ชมชนเทศบาล/กทม.)

๒. กระทรวงสาธารณสข สนบสนนงบประมาณ สนบสนนการพฒนารปแบบการยกระดบ อสม. เปน อสม. หมอประจ�าบาน และใหศนยพฒนาการสาธารณสขมลฐานภาค ศนยสนบสนนบรการสขภาพเขต สถาบนสขภาพอาเซยน สถาบนวจยระบบสาธารณสข ตดตามและประเมนผลและสรปผลการพฒนารปแบบ


๙. แ

ผนปฏ

บตกา

รยกร

ะดบ

อสม.

เปน

อสม.

หมอ

ประจ

�าบาน

ล�ำดบกจ

กรรม

เปำห

มำย

ส.ค.

๖๒

ก.ย.

๖๒ต.

ค. ๖

๒พ.

ย.๖๒

ธ.ค.

๖๒ผร

บผดช

อบ

๑ยก

ราง

หารอ

จดท

�ากรอ

บแน

วคด

ยกระ

ดบ อ

สม. เ

ปน

อสม.

หมอ

ประจ

�าบาน

๑, ๒

, ๕, ๖

, ๑๓

กอง

สช.

๒ตง

คณะก

รรมก

ารอ�า

นวยก

าร/

คณะท

�างาน

ยกระ

ดบ อ

สม. เป

น อส

ม. ห

มอปร

ะจ�าบ

าน/ค

ณะ

ท�างา

น จด

ท�าหล

กสตร

คณะก

รรมก

าร

๒ ชด

(คณ

ะอ�า

นวยก

าร

และค

ณะ

ท�างา

น)

๑๙-๒

๖ กอ

ง สช

.

๓- จ

ดท�าแ

ผนกา

รยกร

ะดบ

อสม.

เป

น อส

ม. ห

มอปร

ะจ�าบ

าน-

ยกรา

งหลก

สตร/

แนวท

าง/

คมอ

๓ เร

อง

(หลก

สตร,

แนวท

าง, ค

มอ)

๑๔, ๑

๖, ๑

๙,

๒๒, ๒

๓ แล

ะ ๒๖

กอง

สช.

๔ป

ระชม

คณะท

�างาน

จดท�

าหล

กสตร

อสม

. หมอ

ประจ

�าบาน

๓๕ ค

น- ค

รงท

๑๓๐

(ทกร

ม สบ

ส.)

- ๑๑

(สงร

างหล

กสตร

)- ค

รงท

๒๑๓

(ทกร

ม สบ

ส.)

กอง

สช./

กรมว

ชากา

ร

๕ปร

ะชม

คร ก

-

เอกส

ารคม

อส�าห

รบ จ

นท./

หลกส

ตร

๒๕ (ท

TK

pala

ce)

คณะก

รรมก

าร/

กอง

สช.


ล�ำดบ

กจกร

รมเป

ำหมำ

ยส.

ค. ๖

๒ก.

ย.๖๒

ต.ค.

๖๒

พ.ย.

๖๒ธ.

ค.๖๒

ผรบผ

ดชอบ

๖เต

รยมก

ารเส

นอคณ

ะกรร

มการ

กลาง

รบร

องหล

กสตร

๑๒กอ

ง สช

.

๗เผ

ยแพร

/น�าใ

ชหลก

สตร/

คมอ

อสม.

หมอ

ประจ

�าบาน

๑๖

เป

นตนไ

ปกอ

ง สช

.

๘จด

พมพ/

สนบส

นนพน

ท๑๑

-๒๐

กอง

สช.

๙จด

ท�าโค

รงกา

รยกร

ะดบ

อสม.

เป

น อส

ม. ห

มอปร

ะจ�าบ

าน๑๘

-๒๓

กอง

สช.

๑๐ชแ

จงพน

ทใหอ

บรมย

กระด

บ อส

ม. เป

น อส

ม. ห

มอปร

ะจ�า

บาน

๑๘ (ช

แจง

ภายใ

น กอ

ง สช

.)

๑๘ (ช

แจง

สบส.

ศ.ส

สม.)

กอง

สช.

๑๑จง

หวดอ

บรม

อสม.

๘๐,

๐๐๐

คนม.

ค.-ม

.ค.๖

๓สบ

ส.

จงหว

ด

๑๒จง

หวดอ

บรม

อสม.

๑๐,

๐๐๐

คนม.

ค.๖๓

จงหว

ด

๑๓อส

ม. ห

มอปร

ะจ�าบ

านปฏ

บต

งาน

เม.ย

.-ก.ย

. ๖๓

กอง

สช.

ทมวจ

ย

๑๔ตด

ตาม/

ประเ

มนผล

/สรป

ผลกา

รศกษ

า(ท

มวจย

สวร

ส./ส

ถาบน

สขภา

พอา

เซยน

/ศ.ส

สม./ส

บส./ก

รมวช

าการ

)

ธ.ค.๖

๒-ก.

ย.๖๓

กอง

สช.

ทมวจ

ย


สวนท ๒

หลกสตรการฝกอบรม อสม. หมอประจ�าบาน ปพทธศกราช ๒๕๖๒

๒.๑ ชอหลกสตร

หลกสตรการฝกอบรม อสม. หมอประจ�าบาน ปพทธศกราช ๒๕๖๒

๒.๒ หนวยงานทรบผดชอบ

กรมสนบสนนบรการสขภาพ กระทรวงสาธารณสข

๒.๓ เหตผลและความจ�าเปน

สบเนองจากรฐบาลมนโยบายดานสาธารณสข ในการพฒนาและยกระดบความรอาสาสมครสาธารณสขประจ�าหมบาน (อสม.) ใหเปนหมอประจ�าบาน ควบคกบการใชเทคโนโลยการสอสารทาง การแพทย พรอมทงเพมประสทธภาพระบบการบรการสาธารณสขในชมชนผานการพฒนาระบบการแพทยทางไกล ควบคไปกบการเพมบทบาทของ อสม. เพอลดโรคและปญหาสขภาพ สงเสรมใหประชาชน พงตนเองได และสามารถลดความแออดของโรงพยาบาล ลดการพงพาโรงพยาบาลได

กระทรวงสาธารณสข ใหความส�าคญในการสงเสรมสขภาพของประชาชนและยกระดบคณภาพบรการดานสาธารณสข โดยพฒนาระบบบรการสขภาพเนนการสงเสรมสขภาพ ปองกนโรคและภยสขภาพ และการคมครองผบรโภคดวยความรวมมอของทกภาคสวน โดยใหประชาชนมโอกาสในการรวมคด รวมน�า รวมท�าและรวมในการอภบาลแบบเครอขาย ภายใตกระบวนการทสงเสรมใหเกดการพฒนาบทบาทดานสขภาพภาคประชาชน ตามหลกการการสาธารณสขมลฐาน ซงปจจบนมเครอขายอาสาสมครสาธารณสขประจ�าหมบาน (อสม.) จ�านวนกวา ๑,๐๔๐,๐๐๐ คน ซงเปนตวแทนประชาชนผทมจตอาสา เสยสละ เขามามสวนรวมดแลสขภาพของตนเอง ครอบครว และชมชน จนไดรบการยอมรบจากสงคม

กรมสนบสนนบรการสขภาพ มบทบาทส�าคญในการสงเสรมสนบสนนใหประชาชนสามารถดแลสขภาพตนเองได และชมชนมศกยภาพในการพงพาตนเองไดอยางยงยน โดยใหความส�าคญในการสงเสรม พฒนาศกยภาพอาสาสมครสาธารณสขประจ�าหมบาน และสงเสรมการมสวนรวมของประชาชนในการดแลสขภาพตนเอง ครอบครว ชมชนใหมคณภาพชวตทดขน รวมทงเสรมสรางขวญและก�าลงใจให อสม. ดงนนเพอใหการน�านโยบายสขภาพภาคประชาชน บรรลตามวตถประสงค ลดความแออดของโรงพยาบาล ลดการพงพาโรงพยาบาลแตพงตนเองเพมขน กรมสนบสนนบรการสขภาพ โดยกองสนบสนนสขภาพ ภาคประชาชน จงจดท�าหลกสตรการฝกอบรม อสม. หมอประจ�าบาน ปพทธศกราช ๒๕๖๒


๒.๔ หลกการของหลกสตร

๒.๔.๑ สอดคลองกบนโยบายและยทธศาสตรการพฒนาเครอขายก�าลงคนดานสขภาพ ภาคประชาชนทน�าไปสการพงตนเองของชมชน

๒.๔.๒ เปนหลกสตรทยดหยนทงดานสาระการเรยนรและเวลาการจดการเรยนรทสามารถน�าไปปรบใชกบบรบทของ อสม. หมอประจ�าบาน

๒.๔.๓ เปนหลกสตรทเนนผเรยนเปนส�าคญ โดยเปดโอกาสใหผเรยนมสวนรวมในกระบวนการ เรยนรอยางแทจรง ไดเรยนรทดลองในเชงปฏบตการ มลกษณะผสมผสานทงภาคทฤษฎและภาคปฏบต

๒.๔.๔ สรางสมรรถนะในเชงปฏบตการ เพอใหการด�าเนนงานในการดแลสขภาพอนามยของประชาชนใหบรรลผลส�าเรจ

๒.๕ บทบาททคาดหวงของ อสม. หมอประจ�าบาน

๒.๕.๑ สนบสนนสงเสรมใหม อสค. ใหครอบคลมกลมเปาหมายทกครอบครว๒.๕.๒ เปนพเลยงใหกบ อสค. ในการดแลสขภาพกลมเปาหมายทกครอบครว๒.๕.๓ ด�าเนนการเฝาระวง ปองกน ควบคมไมใหเกดโรคในพนท เชน โรคไขเลอดออก

โรคเลปโตสไปโรซส (ฉหน)๒.๕.๔ ด�าเนนการสงเสรมสขภาพ ลดอตราการปวยโรคเรอรง ปญหาสขภาพจต การปองกนแกไข

ปญหายาเสพตด และอบตเหต ๒.๕.๕ ถายทอดความร ความเขาใจในเรองภมปญญาไทย สมนไพร และการใชกญชาทางการแพทย

ใหกบ อสค. และประชาชน ๒.๕.๖ ใชเทคโนโลยการสอสารทางการแพทย โทรเวชกรรม (Telemedicine) และแอปพลเคชน

ดานสขภาพ ประเมนสขภาพ โดยรวมเปนทมหมอครอบครว ๒.๕.๗ เปนแกนน�าเครอขายในการดแลสขภาพ (อสม. อสค.) และจดการปญหาสขภาพ ทงในระดบ

ครอบครวและชมชน รวมทงการสงตอผปวยไปยงระบบบรการสขภาพทรฐจดให๒.๕.๘ เขาถงและใชประโยชนจากขอมลสขภาพในพนท น�ามาวางแผนและแกไขปญหา พรอมทง

รายงานผลการปฏบตงานในระบบการรายงานทระบไว

๒.๖ จดมงหมายของหลกสตร

การพฒนาหลกสตรในครงน มจดมงหมายทส�าคญในการฝกอบรมพฒนาขดความสามรถของ อสม. โดยการพฒนายกระดบใหเปน อสม. หมอประจ�าบาน สามารถท�า สรางใหเกดการเรยนร และเปนพเลยง อสค. ใหค�าปรกษา เยยมบาน แนะแนวทางตางๆ น�าสการพฒนาความรอบรดานสขภาพในการดแลสมาชกในครอบครว สนบสนนใหแตละครอบครว ชมชนเปนเจาของสขภาวะของตนเอง น�าไปสชมชนสรางสข สขกาย สขใจ สขเงน ตามทมงหวงไว


๒.๗ วตถประสงคของหลกสตร

เพอพฒนาศกยภาพผเขารบการอบรมใหมความร ความเขาใจ และสามารถปฏบตหนาทตามบทบาท อสม. หมอประจ�าบานไดตามสมรรถนะทก�าหนด

๒.๘ กลมเปาหมาย/คณสมบตของผเขาอบรม

๑. เปน อสม. ตามระเบยบกระทรวงสาธารณสข๒. เปนผมสขภาพรางกายแขงแรง มความพรอมในการใชเทคโนโลย ดจทล ในการปฏบตหนาท

อสม. หมอประจ�าบาน ๓. เปนผมความรความสามารถในการปฏบตบทบาท อสม. หมอประจ�าบาน

๒.๙ สมรรถนะทคาดหวง

๒.๙.๑ สามารถสนบสนนสงเสรมใหม อสค. ใหครอบคลมกลมเปาหมายทกครอบครว๒.๙.๒ สามารถเปนพเลยงใหกบ อสค. ในการดแลสขภาพกลมเปาหมายทกครอบครว๒.๙.๓ สามารถด�าเนนการเฝาระวง ปองกน ควบคมไมใหเกดโรคในพนท เชน โรคไขเลอดออก

โรคเลปโตสไปโรซส (ฉหน) อนๆ ตามบรบทของพนทได๒.๙.๔ สามารถด�าเนนการสงเสรมสขภาพ ลดอตราการปวยโรคเรอรง ปญหาสขภาพจต

การปองกนแกไขปญหายาเสพตด และอบตเหต๒.๙.๕ สามารถถายทอดความร ความเขาใจในเรองภมปญญาไทย สมนไพร และการใชกญชา

ทางการแพทยใหกบ อสค. และประชาชน ได๒.๙.๖ สามารถใชเครองมอสอสารและแอปพลเคชนในการคดกรอง ประเมนสขภาพ โดยรวมเปน

ทมหมอครอบครวได๒.๙.๗ สามารถเปนแกนน�าเครอขายในการดแลสขภาพ (อสม., อสค.) และจดการสขภาพ

ในครอบครวและชมชนได เชอมตอระบบบรการสขภาพทรฐจดใหได๒.๙.๘ สามารถเขาถงและใชประโยชนจากขอมลสขภาพมาวางแผนและแกไขปญหา พรอมทง

รายงานผลในระบบ ได


๒.๑๐ โครงสรางหลกสตร

ประกอบดวยเนอหาวชา ๖ รายวชา ดงน

ล�ำดบ ชอวชำ ระยะเวลำ

๑ วชา อาสาสมครประจ�าครอบครว (อสค.) และบทบาท อสม. หมอประจ�าบาน ๓ ชวโมง

๒ วชา การเฝาระวง ปองกน ควบคมไมใหเกดโรคในพนท ๓ ชวโมง

๓ วชา การสงเสรมสขภาพและแกไขปญหาสขภาพทส�าคญ ๓ ชวโมง

๔ วชา ภมปญญาไทย สมนไพร และการใชกญชาทางการแพทย ๓ ชวโมง

๕ วชา เทคโนโลยการสอสารทางการแพทย โทรเวชกรรม (Telemedicine) และแอปพลเคชนดานสขภาพ

๓ ชวโมง

๖ วชา ผน�าการสรางสขภาพแบบมสวนรวม ๓ ชวโมง

๒.๑๑ ระยะเวลาในการฝกอบรม

จ�านวน ๑๘ ชวโมง

๒.๑๒ เนอหาและมาตรฐานในแตละวชา

๒.๑๒.๑ วชาอาสาสมครประจ�าครอบครว (อสค.) และบทบาท อสม. หมอประจ�าบาน เวลา ๓ ชวโมง

วตถประสงครำยวชำ

เพอให อสม. หมอประจ�าบานมความรความเขาใจในบทบาทของ อสค. และ อสม. หมอประจ�าบาน มทกษะในการดแลถายทอดองคความรดานสขภาพ การเยยมบาน สงตอ และสรางเครอขายในชมชนได

มำตรฐำนรำยวชำ

๑. อสม. หมอประจ�าบานอธบาย บทบาทและหนาทของ อสม. หมอประจ�าบาน และ อสค. ได๒. อสม. หมอประจ�าบานมความรความเขาใจในการสงเสรมสนบสนนใหม อสค. ไดครอบคลม

กลมเปาหมาย

ค�ำอธบำยรำยวชำ

ความส�าคญของ อสค. และบทบาทของ อสม. หมอประจ�าบาน ท�าหนาทในการดแลสขภาพ ของครอบครว การถายทอดความรอบรดานสขภาพทเกยวของกบปญหาสขภาพในพนท รวมถงการสรางเครอขาย การสงตอระบบการดแลสขภาพครอบครว เชอมโยงกบเครอขายระบบบรการสขภาพ


๒.๑๒.๒ วชาการเฝาระวง ปองกน ควบคมไมใหเกดโรคในพนท เวลา ๓ ชวโมง


เพอให อสม. หมอประจ�าบานมความรความเขาใจสาเหตของการเกดโรค วธการปองกน ควบคม ไมใหเกดโรคในพนท


๑. อสม. หมอประจ�าบานแสดงความรความเขาใจสาเหตของการเกดโรค วธการปองกน ควบคม ไมใหเกดโรคในพนท

๒. อสม. หมอประจ�าบานสามารถอธบายวธการแกปญหา วธการเฝาระวง ปองกน ควบคม ไมใหเกดโรค ในพนท โดยการมสวนรวมของชมชน


ความส�าคญและวธการเฝาระวง ปองกน ควบคมไมใหเกดโรคในพนท เชน โรคไขเลอดออก โรควณโรค โรคพษสนขบา โรคพยาธใบไมตบ โรคเลปโตสไปโรซส (โรคฉหน) โรคไขมาลาเรย อนๆ ตามบรบทของพนท

๒.๑๒.๓ วชา การสงเสรมสขภาพและแกไขปญหาสขภาพทส�าคญ เวลา ๓ ชวโมง


๑. อสม. หมอประจ�าบาน อธบายความส�าคญของการดแล ชวยเหลอ ปองกน ฟนฟ และการแกไขปญหาสขภาพทส�าคญในพนท ไดแก ผทมปญหาสขภาพจตในพนท ปญหาอบตเหตและอบตภย การดแลแบบประคบประคองและระยะทาย และปญหาดานสขภาพในกลมผปวยเรอรง ตดบานตดเตยง รวมทง ผมภาวะพงพง และการชวยฟนคนชพ (CPR) การใชเครองกระตกไฟฟา (AED) อสม. นกวทยาศาสตร พษภยจากสารเคมยาฆาแมลง ชดทดสอบเบองตน (Test Kit)

๒. อสม. หมอประจ�าบานอธบายวธการการดแล ชวยเหลอ ปองกน ฟนฟ และการแกไขปญหาสขภาพทส�าคญในพนท ไดแก ผทมปญหาสขภาพจตในพนท ปญหาอบตเหตและอบตภย การดแล แบบประคบประคองและระยะทาย และปญหาดานสขภาพในกลมผปวยเรอรง ตดบานตดเตยง รวมทง ผมภาวะพงพง และการชวยฟนคนชพ (CPR) การใชเครองกระตกไฟฟา (AED) อสม. นกวทยาศาสตร พษภยจากสารเคมยาฆาแมลง ชดทดสอบเบองตน (Test Kit)

ค�ำอธบำยรำยวชำความส�าคญและวธการดแล ชวยเหลอ ปองกน ฟนฟ และการแกไขปญหาสขภาพทส�าคญในพนท

ไดแก ผทมปญหาสขภาพจตในพนท ปญหาอบตเหตและอบตภย การดแลแบบประคบประคองและ ระยะทาย และปญหาดานสขภาพในกลมผปวยเรอรง ตดบานตดเตยง รวมทงผมภาวะพงพง และ


การชวยฟนคนชพ (CPR) การใชเครองกระตกไฟฟา (AED) อสม. นกวทยาศาสตร พษภยจากสารเคม ยาฆาแมลง ชดทดสอบเบองตน (Test Kit)

๒.๑๒.๔ วชา ภมปญญาไทย สมนไพร และการใชกญชาทางการแพทย


๑. เพอให อสม. หมอประจ�าบานมความร ความเขาใจ การใชภมปญญาไทย สมนไพร เพอการดแลสขภาพแบบพงตนเอง

๒. เพอให อสม. หมอประจ�าบานมความร ความเขาใจ ขอเทจจรงเกยวกบกญชาในการรกษาทาง การแพทยการใชยาอยางสมเหตสมผล (RDU) การบรจาคอวยวะ

๓. สงเสรมสขภาพดวยหลกธรรมานามย ซงประกอบไปดวย กายานามย คอการสงเสรมสขภาพทางกาย จตตานามย คอการสงเสรมสขภาพทางจตใจ ชวตานามย คอการสงเสรมคณภาพชวตและครอบครว


๑. อสม. หมอประจ�าบานอธบายความส�าคญ ประโยชน และวธการใชภมปญญาไทย สมนไพร เพอการดแลสขภาพ

๒. อสม. หมอประจ�าบานอธบายความส�าคญ ขอเทจจรงเกยวกบกญชาในการรกษาทางการแพทย การใชยาอยางสมเหตสมผล (RDU) การบรจาคอวยวะ


ความส�าคญ ประโยชน และวธการใชภมปญญาไทย สมนไพร เพอการดแลสขภาพแบบพงตนเอง และขอเทจจรงเกยวกบกญชาในการรกษาทางการแพทย การใชยาอยางสมเหตสมผล (RDU) การบรจาคอวยวะสงเสรมสขภาพดวยหลกธรรมานามย ซงประกอบไปดวย กายานามย คอการสงเสรมสขภาพ ทางกาย จตตานามย คอการสงเสรมสขภาพทางจตใจ ชวตานามย คอการสงเสรมคณภาพชวตและครอบครว รวมทงกฎหมายทเกยวของ

๒.๑๒.๕ วชาเทคโนโลยการสอสารทางการแพทย โทรเวชกรรม (Telemedicine) และแอปพลเคชนดานสขภาพ เวลา ๓ ชวโมง


เมอผานการอบรมแลว อสม. หมอประจ�าบาน มความร ความฉลาดรอบร และสามารถใชเทคโนโลยการสอสารทางการแพทย โทรเวชกรรม (Telemedicine) และแอปพลเคชนดานสขภาพเพอการคดกรอง การตดตามการสงตอผปวย



อสม. หมอประจ�าบานอธบายความส�าคญ ประโยชน และวธการใชเทคโนโลยการสอสารทาง การแพทย โทรเวชกรรม (Telemedicine) และความฉลาดรอบรการเลอกใชแอปพลเคชนดานสขภาพ เพอการตดตามการสงตอผปวย รวมทงกฎหมายทเกยวของ

อสม. หมอประจ�ำบำน เขำใจ

๑. การใชเครองมอสอสารตรวจคดกรองประเมนผลสขภาพ (Telemedicine) และแอปพลเคชน การบนทกขอมล การรายงาน และสงตอผปวย และน�าขอมลสขภาพมาวางแผนแกไขปญหาสขภาพ

๒. การรเทาทนสอและสารสนเทศ และการตดสนใจเลอกปฏบตใหถกตอง๓. กฎหมายทเกยวของกบการใชเครองมอสอสาร (Telemedicine) และแอปพลเคชน


ความส�าคญ ประโยชน และวธการใชเทคโนโลยการสอสารทางการแพทย โทรเวชกรรม (Telemedicine) และความฉลาดรอบร การใชแอปพลเคชนดานสขภาพเพอการคดกรอง ตดตาม และการสงตอผปวย รวมทงกฎหมายทเกยวของ

๒.๑๒.๖ วชา ผน�าการสรางสขภาพแบบมสวนรวม เวลา ๓ ชวโมง


เมอผานการฝกอบรมแลว อสม. หมอประจ�าบาน สามารถ เปนผน�าและใชภาวะผน�าในการสรางทมเครอขาย ทม อสม. อสค. เพอการดแลสขภาพผสงอาย ตดเตยง ผทมภาวะพงพง กลมผปวยโรคเรอรง


อสม. หมอประจ�าบาน สามารถเปนผน�า ประสานงาน และบรหารจดการทรพยากร (Health Coacher and Manager) ใหค�าแนะน�า เปนพเลยง เปนทมรวมกบทมหมอครอบครว และถายทอด ความรตางๆ ทเกยวของ แกเครอขาย อสม. อสค. รวมทง สามารถใชเครองมอสอสารเพอการดแล จดการใหกลมเปาหมายมคณภาพชวตทด


ความส�าคญ แนวคดทฤษฎการเปนผน�า ภาวะผน�า การสรางการมสวนรวม บทบาทของพเลยง ในการจดการสขภาพ การสงตอ วธการถายทอดความรทมประสทธภาพ

๒.๑๓.๗ การประเมนผล

๒.๑๓.๑ เกณฑการประเมน - อสม. ตองมระยะเวลาการเขารวมฝกอบรมไมนอยรอยละ ๘๐- อสม. ทผานการฝกอบรมมความรและทกษะผานเกณฑทก�าหนดไมนอยกวา

รอยละ ๘๐


๒.๑๓.๒ เครองมอทใชและวธการประเมนผล - แบบทดสอบความรกอน – หลงการฝกอบรม- แบบบนทกการสงเกตพฤตกรรมการเขารวมการฝกอบรม อสม. หมอประจ�าบาน- แบบประเมนผลการปฏบตงานเชงคณภาพหลงการฝกอบรม


สวนท ๓

แผนการเรยนรหลกสตร อสม. หมอประจ�าบาน


แผนก

ารเร

ยนรห

ลกสต

ร อส

ม. ห

มอปร

ะจ�าบ

าน

๓.๑

วชาอ

าสาส

มครป

ระจ�า

ครอบ

ครว

(อสค

.) แล

ะบทบ

าท อ

สม. ห

มอปร

ะจ�าบ

าน

วตถป

ระสง

คเน

อหำ/

แนวค

ดรอบ

ยอด

แนวท

ำงกำ

รจด

กจกร

รมเร

ยนร

สอ อ

ปกรณ

เว

ลำกำ

รประ

เมน

เพอใ

ห อส

ม. ห

มอปร

ะจ�า

บานม

ความ

รควา

มเขา

ใจใน

บทบา

ทของ

อสค

. และ

อส

ม. ห

มอปร

ะจ�าบ

าน

มท

กษะใ

นกา

รดแล

ถายท

อดอง

คควา

มรดา

นสข

ภาพ

การเ

ยยมบ

าน

สงตอ

และ

สราง

เครอ

ขาย

ในชม

ชนได

๑. ค

วามส

�าคญ

ของ

อสม.

หมอ

ประจ

�าบาน

และ

อสค

. ท�าห

นาท

ในกา

รดแล

สขภา

พของ

ครอบ

ครว

๒. ก

ารถา

ยทอด

ความ

รอบร

ดาน

สขภา

พทเ

กยวข

องก

บป

ญหา

สขภา

พในพ

นท

๓. ก

ารสร

างเค

รอขา

ย กา

รสงต

อระ

บบกา

รดแล

สขภา

พครอ

บครว

เช

อมโย

งกบเ

ครอข

ายระ

บบบร

การ

สขภา

พ

๑. บ

รรยา

ยควา

มส�าค

ญ

บทบา

ทของ

อสค

.และ

บทบา

ท อส

ม. ห

มอปร

ะจ�าบ

าน๒.

แบง

กลมแ

ลกเป

ลยน

เรยน

ร๓.

น�าเส

นอ แล

ะสรป

บทเร

ยนรว

มกน

๑. ใบ

ความ

ร ๑

๒. ใบ

งาน

๑, ๒

(กลม

)๓.

คมอ

อสค

. จา

กเวบ

ไซต

http

://fv

.phc

.hss

.mop

h.go

.th/

๔. ค

มอ อ

สม. ห

มอปร

ะจ�าบ

าน๕.

Clip

Vi

deo

อสค.

ปฏบ

ตงาน

ใน

ครอบ

ครว

- อา

สาสม

ครปร

ะจ�าค

รอบค

รว (อ

สค.)

จงหว

ดนนท

บร (๗

.๓๑

นาท)

ht

tps:/

/ww

w.yo

utub

e.co

m/

wat

ch?v

=rvR

ymI_i

IIk-

Clip

Video

อาส

มครป

ระจ�า

ครอบ

ครว

(อสค

.) เท

ศบาล

เมอง

ล�าพน

http

s://

ww

w.y

outu

be.c

om/

wat

ch?v

=๐AM

uZBM

Fh๘Y

&fea

-tu

re=y

outu

.be

- Cl

ip V

ideo

อาส

าสมค

รประ

จ�าคร

อบคร

ว (อ

สค.)

อ�าเภ

อแมท

าและ

อ�าเภ

อปาซ

าง จ

งหวด

ล�าพน

ht

tps:

//w

ww

.you

tube

.com

/w

atch

?v=u

BEju

jGsD

cc๖.

กระ

ดาษป

รฟ

๓ ชว

โมง

๑. ท

�าแบบ

ทดสอ

บกอ

น-หล

งเรยน

๒. ค

วามถ

กตอง

การ

ตอบใ

บงาน

๓. ก

ารแล

กเปล

ยน

การต

อบค�า

ถาม

๔. ก

ารสม

ถาม

๕. ก

ารสง

เกต

การม

สวนร

วม


แผนก

ารเร

ยนรห

ลกสต

ร อส

ม. ห

มอปร

ะจ�าบ

าน

๓.๒

วชาก

ารเฝ

าระว

ง ปอ

งกน

ควบค

มไมใ

หเกด

โรคใ

นพนท

วตถป

ระสง

คเน

อหำ/

แนวค

ดรอบ

ยอด

แนวท

ำงกำ

รจด

กจกร

รมเร

ยนร

สอ อ

ปกรณ

เว

ลำกำ

รประ

เมน

เพอใ

ห อส

ม. ห

มอปร

ะจ�าบ

านมค

วาม

รควา

มเขา

ใจสา

เหต

ของก

ารเก

ดโรค

วธ

การป

องกน

ควบ

คมไม

ใหเก

ดโรค

ในพน

ท

๑. ค

วามส

�าคญ

สาเ

หตขอ

งโรค

วงจ

รโรค

/การ

คดตอ

อาก

ารโร

ค/

การร

กษา

วธขอ

งการ

ปฏบต

ตนใน

การป

องกน

โรค

เชน

- โรค

ไขเล

อดออ

ก - โ

รควณ

โรค

- โรค

พษสน

ขบา

- โรค

พยาธ

ใบไม

ตบ

- โรค

เลปโ

ตสไป

โรซส

(โรค

ฉหน)

- โรค

ไขมา

ลาเร

ย (*พ

นท ๔

๑ จง

หวด)

๒. บ

ทบาท

ของ

อสม.

หมอ

ประจ

�าบาน

ในกา

รปอง

กน ค

วบคม

โรค

และก

ารสร

างจต

ส�านก

ของป

ระชา

ชนใน

การป

องกน

ควบ

คมโร

ค เช

น- โ

รคไข

เลอด

ออก

- โรค

วณโร

ค- โ

รคพษ

สนขบ

า- โ

รคพย

าธใบ

ไมตบ

- โ

รคเล

ปโตส

ไปโร

ซส (โ

รคฉห

น)- โ

รคไข

มาลา

เรย

(*พนท

๔๑

จงหว

ด) อ

นๆ ต

ามบร

บทขอ

งพนท

๓.

วธก

ารก�า

กบตต

ามแล

ะดแล

รกษา

ผปวย

วณโร

คแบบ

มพเล

ยง ด

วยวธ

การด

แลกา

รรบป

ระทา

นยาโ

ดยกา

รสงเก

ตตรง

(DOT

: dire

ctly

ob-

serv

e tre

atm

ent)

และก

ารตด

ตาม

ประเ

มนผล

ขางเค

ยงจา

กการ

ใชยา

๑. บ

รรยา

ยควา

มส�า

คญสา

เหตข

องโร

ค วง

จรโร

ค/กา

รตด

ตอ อ

าการ

โรค/

การร

กษา

วธขอ

งกา

รปฏบ

ตตน

ในกา

รปอ

งกน

โรค

และก

ารปอ

งกนก

ารแพ

รกระ

จายโ

รค

ในบา

นและ

ชมชน

๒. แ

บงกล

มระด

มสม

องตา

มใบง

าน

๓. น

�าเสน

อ แล

ะสร

ปผลก

ารปร

ะชม

กลม

๑. ใบ

ความ

ร ๒

๒. ใบ

งาน

๒๓.

คมอ

การป

องกน

คว

บคมโ

รค

๔. C

lip

Vide

o เร

องโร

คการ

ปองก

น แล

ะควบ

คมโร

ค๕.

คมอ

เรยนร

เขาใจ

วณ

โรคด

วยตน

เอง

ส�าหร

บ อส

ม.

3 ชว

โมง

๑. ท

�าแ

บบ

ทดสอ

บกอน

-

หลงเร

ยน๒.

ควา

มถกต

อง

การต

อบใบ

งาน

๓.กา

รสงเ

กต/

การซ

กถาม


แผนก

ารเร

ยนรห

ลกสต

ร อส

ม. ห

มอปร

ะจ�าบ

าน

๓.๒.

๑ กา

รเฝา

ระวง

ปอง

กน แ

ละคว

บคมโ

รคไข

เลอด

ออก

วตถป

ระสง

คเน

อหำ/

แนวค

ดรอบ

ยอด

แนวท

ำงกำ

รจด

กจกร

รมเร

ยนร

สอ อ

ปกรณ

เว

ลำกำ

รประ

เมน

เมอผ

ำนกำ

รอบร

มแลว

อสม

. หม

อ ปร

ะจ�ำบ

ำน ส

ำมำร

ถ๑)

อธบ

ายกา

รคนห

า คดก

รองผ

ปวยส

งสย

โรคไ

ขเลอ

ดออก

๒) ส

�ารวจ

/ก�าจ

ดแหล

งเพา

ะพนธ

ลกน�า

ยง

ลาย

๓) เป

นพเล

ยงให

ค�าปร

กษา

ถายท

อด

ความ

ร แล

ะค�าแ

นะน�า

ประช

าชนใ

นการ

ปองก

นตนเ

องจา

กโรค

ไขเล

อดออ

ก๔)

ตดต

ามแล

ะสงข

อมลผ

ปวย

และ

ผล

การส

�ารวจ

แหลง

เพาะ

พนธล

กน�าย

งลาย

แก

เจาห

นาทส

าธาร

ณสข

โดยใ

ชเทค

โนโล

ย

๑) ค

วามร

เรอง

โรคไ

ขเลอ

ดออก

การ

เฝา

ระวง

ปองก

น แล

ะควบ

คมโร

คไขเ

ลอดอ

อก

๒) แ

นวทา

งการ

สราง

การต

ระหน

กรแล

ะป

องกน

ควบค

มโร

คไขเ

ลอดอ

อกแก

ปร

ะชาช

นในเ

ขตพน

ทรบผ

ดชอบ

๓) ก

ารใช

App

licat

ion

อสม.

ออน

ไลน

ในกา

รราย

งานก

ารคด

กรอง

ผปวย

สงสย

ไขเล

อดออ

กและ

การส

�ารวจ

ลกน�า

ยงลา

ย

การบ

รรยา

ย๒)

การ

ฝกปฏ

บต

๑) ส

ไลดน

�าเสน

อ๒)

วดท

ศน

๓) A

pplic

atio

n Sm

artอ

สม.

๑๕ –

๒๐

นาท

ท�าแบ

บทดส

อบกอ

น - ห

ลงเร

ยน


แผนก

ารเร

ยนรห

ลกสต

ร อส

ม. ห

มอปร

ะจ�าบ

าน

๓.๒.

๒ กา

รปอง

กน ค

วบคม

และ ด

แลรก

ษาวณ

โรค

วตถป

ระสง

คเน

อหำ/

แนวค

ดรอบ

ยอด

แนวท

ำงกำ

รจด

กจกร

รมเร

ยนร

สอ อ

ปกรณ

เว

ลำกำ

รประ

เมน

เมอผ

านกา

รอบร

มแลว

อสม

. หมอ

ประจ

�าบาน

สา

มารถ

๑. อ

ธบาย

ความ

หมาย

ของก

ารป

วยแล

ะ กา

รแพร

กระจ

ายขอ

งเชอว

ณโร

คได

๒. อ

ธบาย

การค

นหาผ

ปวย

วณโร

คในก

ลม

ผสมผ

สได

๓. เข

าใจแ

นวทา

งการ

รกษา

วณโร

คได

๔. ม

ความ

เขาใ

จในบ

ทบาท

ของ

อสม.

ได

กรอบ

เนอห

าส�าห

รบกา

รอบร

มหลก

สตร

ยกระ

ดบกา

รพฒ

นาหม

อประ

จ�าบา

น (อ

สม.

หมอป

ระจ�า

บาน)

ใน ๔

เรอง

ดงน

บท

ท ๑

ความ

รทวไ

ปเรอ

งวณ

โรค

บทท

๒ กา

รคนห

าและ

วนจฉ

ยวณ

โรค

บทท

๓ กา

รรกษ

าวณ

โรค

บทท

๔ บท

บาทข

อง อ

สม. ใ

นการ

ควบค

มวณ

โรค

- กา

รบรร

ยาย

- ฝ

กป

ฏบ

ตก

าร

ท�าหน

าทเป

นพเล

ยงก�า

กบกา

รกนย

า

- สไ

ลดน�า

เสนอ

- วด

ทศน

๓๐ น

าทP

ost t

est

จ�านว

น ๑๐

ขอ


แผนก

ารเร

ยนรห

ลกสต

ร อส

ม. ห

มอปร

ะจ�าบ

าน

๓.๒.

๓ กา

รเฝา

ระวง

ปอง

กน ค

วบคม

โรคพ

ษสนข

บา

วตถป

ระสง

คเน

อหำ/

แนวค

ดรอบ

ยอด

แนวท

ำงกำ

รจดก

จกรร

ม เร

ยนร

สอ อ

ปกรณ

เว

ลำกำ

รประ

เมน

เมอส

นสดก

ำรอบ

รม อ

สม.

หมอ.

ประจ

�ำบำน

๑. ท

ราบส

าเหตข

องกา

รเกดโ

รค

การต

ดตอ

อากา

รทพบ

ในคน

แล

ะสตว

และ

การป

องกน

ตนเอ

งจา

กโรค

พษสน

ขบา

๒. ถ

ายทอ

ดควา

มร แ

ละให

ค�า

แนะน

�าในก

ารปอ

งกนโ

รค

พษสน

ขบาใ

หแกป

ระชา

ชนได

กรอบ

เนอห

าในก

ารอบ

รม๑.

ทรา

บสาเห

ตของ

การเก

ดโรค

กา

รตดต

อ อา

การท

พบใน

คน

และส

ตว แ

ละกา

รปอง

กนตน

เอง

จากโ

รคพษ

สนขบ

า๒.

บทบ

าทขอ

ง อส

ม. ห

มอปร

ะจ�าบ

านใน

การป

องกน

โรค

พษสน

ขบา

๑. บ

รรยา

ยสาเ

หตขอ

งการ

เก

ดโรค

การ

ตดตอ

อาก

ารทพ

บใน

คน แ

ละสต

ว และ

การป

องกน

ตนเอ

งจาก

โรคพ

ษสนข

บา๒.

ชมว

ดทศน

๓.

แสด

งบทบ

าทสม

มต (R

ole

play

)

๑. ใบ

ความ

รโรค

พษสน

ขบา

๒. ส

อการ

สอนเ

รองพ

ษสนข

บาht

tp://

r๓๖.

ddc.m

oph.

go.th

/r๓

๖/up

load

s/do

cum

ent/

๕๗

b๘๗f

c๐de

d๕c.p

df๓.

วดท

ศนเร

องโร

คพษส

นขบา

ตางๆ

ในชอ

ง รก

น ทน

โรค

http

s://w

ww.yo

utub

e.co

m/

wat

ch?v

=MRr

z๑Ng

xWs๘

๓๐ น

าท

๑. แ

บบทด

สอบ

กอน-

หลงก

ารอบ

รม๒.

การ

สงเก

ต


แผนก

ารเร

ยนรห

ลกสต

ร อส

ม. ห

มอปร

ะจ�าบ

าน

๓.๒.

๔ กา

รเฝา

ระวง

ปอง

กน ค

วบคม

ไมให

เกดโ

รคพ

ยาธใ

บไมต

บ

วตถป

ระสง

คเน

อหำ/

แนวค

ดรอบ

ยอด

แนวท

ำงกำ

รจด

กจกร

รมเร

ยนร

สอ อ

ปกรณ

เว

ลำกำ

รประ

เมน

เมอส

นสดก

ำรอบ

รม

อสม.

หมอ

.ประ

จ�ำบำ

น๑.

ทรา

บสถา

นการ

ณ

สาเห

ต กา

รตรว

จวน

จฉย

อา

การ

การร

กษา

อากา

รแท

รกซอ

นและ

การ

ปอง

กนโร

คพยา

ธใบ

ไมตบ

๒. ถ

ายทอ

ดควา

มร

และใ

หค�า

แนะน

�าปร

ะชาช

นในก

ารป

องกน

โรคพ

ยาธ

ใบไม

ตบได

กรอ

บเนอ

หาใน

การอ

บรม

๑. ส

ถานก

ารณ

สาเ

หต ก

ารตร

วจวน

จฉย

อากา

ร กา

รรก

ษา อ

าการ

แทรก

ซอน

และ

การป

องกน

โรคพ

ยาธใ

บไม

ตบ ๒. บ

ทบาท

ของ

อสม.

หมอ

ประจ

�าบาน

ในกา

รปอง

กนแล

ะการ

สราง

จตส�า

นกขอ

งปร

ะชาช

นในก

ารป

องกน

โร

คพยา

ธใบไ

มตบ

๑. บ

รรยา

ยสถา

นการ

ณ

สาเห

ต กา

รตรว

จวน

จฉย

อา

การ

การร

กษา

อากา

รแท

รกซอ

นและ

การ

ปอ

งกน

โรคพ

ยาธ

ใบไม

ตบ๒.

ชมว

ดทศน

๓.

แบ

งกลม

ๆละไ

มเก

น

๑๐

คน

ท�ากจ

กรรม

ตามใ

บงาน

ท ๔ ๔.

น�าเ

สนอผ

ลการ

แบงก

ลม

๑. ใบ

ความ

ร ๔

เรอง

โรคพ

ยาธใ

บไมต

บ๒.

สอก

ารสอ

นเรอ

งพยา

ธใบไ

มตบแ

ละพย

าธอน

ๆ ตา

มลงค

๓. ว

ดทศน

เรอง

โรคพ

ยาธใ

บไมต

บแล

ะมะเ

รงท

อน�าด

ตา

มลงค

ht

tps:/

/ww

w.y

outu

be.c

om/w

atch

?v=๖

gccR

๘iA๘

W

o&t=

๑๔๐s

http

s://w

ww

.you

tube

.com

/wat

ch?v

=B๔p

P๘g๘

a oa

๘&t=

๗sht

tps:/

/www

.yout

ube.c

om/w

atch

?v=T

Vuau

APY๐

GQ-

&t=๕

๗sht

tps:/

/www

.yout

ube.c

om/w

atch

?v=๒

u๙A๙

gN-๙

Uk๔.

ใบงา

นท ๔

๓๐ น

าท

๑. แ

บบ

ทดสอ

บกอน

-หล

งการ

อบรม

๒. ก

ารสง

เกต

ผจดท

�ำ:

กลมโ

ครงก

ารตา

มพระ

ราชด

�ารฯ

กองโ

รคตด

ตอทว

ไป ก

รมคว

บคมโ

รค

ผประ

สานง

าน :

นางอ

รนาถ

วฒ

นวงษ

นกว

ชากา

รสาธ

ารณ

สขช�า

นาญ

การพ

เศษ

โทร.

๐๒-

๕๙๐-

๓๑๘๐

Em

ail :

Ora

nad.

wat

@gm

ail.c

om

นา

งทอง

ร กอ

ผจญ

นกว

ชากา

รสาธ

ารณ

สขช�า

นาญ

การ

โทร.

๐๒-

๕๙๐-

๓๑๘๐

Em

ail :

Tho

ngro

o๑@

gmai

l.com


แผนก

ารเร

ยนรห

ลกสต

ร อส

ม. ห

มอปร

ะจ�าบ

าน

๓.๒.

๕ กา

รเฝา

ระวง

ปอง

กน ค

วบคม

โรคเ

ลปโต

สไปโ

รสส

วตถป

ระสง

คเน

อหำ/

แนวค

ดรอบ

ยอด

แนวท

ำงกำ

รจด

กจกร

รมเร

ยนร

สอ อ

ปกรณ

เว

ลำกำ

รประ

เมน

เมอส

นสดก

ำรอบ

รม อ

สม. ห

มอ.

ประจ

�ำบำน

๑. ท

ราบ

สถาน

การณ

โรค

กลมเ

สยง ส

าเหตข

องกา

รเกดโ

รค

การต

ดตอ

อากา

รและ

การร

กษา

และก

ารป

องกน

โรคเ

ลปโต

สไ

ปโรส

ส๒.

ถาย

ทอดค

วามร

แล

ะให

ค�าแน

ะน�าใ

นการ

ปอง

กนโร

ค เล

ปโตส

ไปโร

สสให

แกปร

ะชาช

นได

กรอบ

เนอห

าในก

ารอบ

รม๑.

ทรา

บสถา

นการ

ณโร

ค กล

มเสย

ง สาเห

ตของ

การเก

ดโร

ค กา

รตดต

อ อา

การแ

ละกา

รรกษ

า แล

ะการ

ปองก

นโร

คเลป

โตสไ

ปโรส

ส๒.

บทบ

าทขอ

ง อส

ม. ห

มอปร

ะจ�าบ

านใน

การป

องกน

โรค

เลปโ

ตสไป

โรสส

๑. บ

รรยา

ยสถา

นการ

ณโร

ค กล

มเส

ยง ส

าเหต

ของก

ารเก

ดโรค

การ

ตดตอ

อาก

ารแล

ะการ

รกษา

และ

การป

องกน

โรคเ

ลปโต

สไปโ

รสส

๒. ช

มวดท

ศน

๓. แ

สดงบ

ทบาท

สมมต

(Ro

le

play

)

๑. ใบ

ความ

รโรค

เลปโ

ตส

ไปโร

สส๒.

สอก

ารสอ

นเรอ

งโรค

เลป

โตสไ

ปโรส

ส (อ

นโฟก

ราฟฟ

ก)ht

tps:/

/www

.riskc

omth

ai.or

g/๒๐

๑๗/d

etail

.php

?id

=๓๕๙

๖๘&m

=med

ia&gid

=๑

-๐๐๔

-๐๐๔

๓. ว

ดทศน

เรอง

โรคเ

ลปโต

สไป

โรสส

http

s://y

outu

.be/

yjZS

๙ M

๐-_C

Qht

tps:/

/you

tu.b

e/๓B

RL_

qhllJ

s

๓๐ น

าท

๑. แ

บบทด

สอบ

กอน

-หลง

การ

อบรม

๒. ก

ารสง

เกต

ผจดท

�ำ: ก

องโร

คตดต

อทวไ

ป กร

มควบ

คมโร

ค

ผประ

สำนง

ำน: น

างรต

นา ธ

ระวฒ

น นก

วชาก

ารสา

ธารณ

สขช�า

นาญ

การพ

เศษ

โทร

๐ ๒๕

๙๐ ๓

๑๗๖

emai

l: jib

_rat

tana

t@ya

hoo.

com


แผนก

ารเร

ยนรห

ลกสต

ร อส

ม. ห

มอปร

ะจ�าบ

าน

๓.๒.

๖ กา

รตดต

ามกา

รกนย

า การ

คนหา

ผปวย

และก

ารเฝ

าระว

งควบ

คมโร

คไขม

าลาเร

ย

วตถป

ระสง

คเน

อหำ/

แนวค

ด รอ

บยอด

แนวท

ำงกำ

รจด

กจกร

รมเร

ยนร

สอ อ

ปกรณ

เว

ลำกำ

รประ

เมน

เมอส

นสดก

ำรอบ

รมแล

ว อส

ม. ห

มอปร

ะจ�ำบ

ำน

สำมำ

รถ๑.

อธบ

ายเร

องโร

คไขม

าลาเ

รยดา

นสาเ

หต

การต

ดต

อ กา

รปอง

กน

การต

รวจร

กษา

การก

นยาแ

ละมา

ตรวจ

ตามน

ด๒.

ถาย

ทอดค

วามร

และ

ใหค�า

แนะน

�าแกป

ระชา

ชนใน

การเ

ฝาระ

วงแล

ะปอง

กนโร

คไขม

าลาเ

รย๓.

แนว

ทางก

ารตด

ตามก

ารกน

ยาแล

ะการ

มาตร

วจตา

มนดข

องผป

วยมา

ลาเร

ย๔.

อธบ

ายหล

กการ

คนหา

คด

กรอง

ผสงส

ย ตด

เชอโ

รคไข

มาลา

เรย

๕. อ

ธบาย

หลกก

ารเฝ

าระว

งโรค

ไขมา

ลาเร

ย

- คว

ามรเ

รองโ

รคไข

มาลา

เรย

ดานส

าเหต

การ

ตดตอ

การ

ปองก

น กา

รตรว

จรกษ

า การ

กนยา

และม

าตรว

จตาม

นด ข

อควา

มส�า

คญใน

การส

อสาร

เรอง

โรคไ

ขมา

ลาเร

ย-

ความ

ส�าคญ

ของก

ารกน

ยาให

ครบแ

ละมา

ตรวจ

ตาม

นด-

แนวท

างกา

รตดต

ามกา

รกน

ยาแล

ะการ

มาตร

วจตา

มนดข

องผป

วยมา

ลาเร

ย-

หลกก

ารคน

หา ค

ดกรอ

ง ผส

งสยต

ดเชอ

โรคไ

ขมาล

าเรย

ใน

กจกร

รม C

IS ข

องหม

บาน

แพรเ

ชอ-

หลกก

ารเฝ

าระว

งโรค

ไข

มาลา

เรย

การบ

รรยา

ย-

สไลด

น�าเส

นอ-

วดทศ

น๑๐

นาท

๑๐ น

าท

๑๐ น

าท

๑๐ น

าท

- แบ

บทดส

อบกอ

น-หล

งการ

อบรม


แผนก

ารเร

ยนรห

ลกสต

ร อส

ม. ห

มอปร

ะจ�าบ

าน

๓.๓

วชาก

ารสง

เสรม

สขภา

พแล

ะแกไ

ขปญ

หาสข

ภาพ

ทส�าค

ญ

วตถป

ระสง

คเน

อหำ/

แนวค

ดรอบ

ยอด

แนวท

ำงกำ

รจด

กจกร

รมเร

ยนร

สอ อ

ปกรณ

เว

ลำกำ

รประ

เมน

เพอใ

ห อส

ม. ห

มอปร

ะจ�า

บานม

ความ

รควา

มเขา

ใจแล

ะทกษ

ะการ

ดแล

ชวย

เหลอ

ปอง

กน ฟ

นฟ

สงเส

รม แ

ละกา

รแกไ

ขปญ

หาสข

ภาพท

ส�าคญ

ใน

พนท

และก

ลมผป

วยเร

อรง

ตดบา

นตดเ

ตยง

และภ

าวะพ

งพง

๑. ค

วามส

�าคญ

สาเ

หตขอ

งโรค

อาก

ารโร

ค/กา

รรกษ

า วธ

ของก

ารปฏ

บตตน

ในกา

รสงเส

รมสข

ภาพ

ไดแก

-

การเ

ฝาระ

วง ป

องกน

ปญ

หาสข

ภาพจ

ต-

การเ

ฝาระ

วง ป

องกน

โรคเ

บาหว

าน แ

ละคว

ามดน

โลหต

สง-

การป

องกน

การบ

าดเจ

บจา

กการ

จราจ

รในช

มชน

การป

ฐมพย

าบาล

และก

ารชว

ยเหล

อเบอ

งตน

- กา

รจดส

ภาพแ

วดลอ

มทเห

มาะส

มส�าห

รบผส

งอาย

แล

ะผปว

ย ตด

บาน

ตดเต

ยง-

การด

แลสข

ภาพช

องปา

กของ

ผปวย

ตดบา

น ตด

เตยง

- กา

รสงเส

รมโภ

ชนาก

ารหญ

งตงค

รรภ

เดกอ

าย ๐

-๕ ป

แล

ะผสง

อาย

- กา

รปอง

กนกา

รบาด

เจบ

จากก

ารจร

าจรใ

นชมช

น กา

รปฐม

พยาบ

าลแล

ะการ

ชวยเ

หลอเ

บองต

น แล

ะ กา

รชวย

ฟนคน

ชพ (

CPR)

และ

การใ

ชเคร

องกร

ะตก

หวใจ

ดวยไ

ฟฟา

(AED

)-

พษภย

จากส

ารเค

มยาฆ

าแมล

ง ชด

ทดสอ

บเบอ

งตน

(Tes

t Kit)

- อส

ม. น

กวทย

าศาส

ตร

๑. บ

รรยา

ยควา

มส�าค

ญสาเห

ตขอ

งโรค

อาก

ารโร

ค/กา

รรกษ

า วธ

ของก

ารปฏ

บตตน

ในกา

ร สง

เสรม

สขภา

พ๒.

แบง

กลมร

ะดมส

มองต

ามใบ

งาน

๓. น

�าเสน

อ แล

ะสรป

ผล

การป

ระชม

กลม

๔. แ

บงกล

มฝกป

ฏบตก

ารเป

นพเ

ลยงด

แลกา

รรบป

ระทา

นยา

โดยก

ารสง

เกตต

รง (D

OT)

๑. ใบ

ความ

ร ๓

๒. ใบ

งาน

๓๓.

คม

อก

ารส

งเส

รมสข

ภาพ

๔. ส

ขภ

าพจ

ตท

ส�าคญ

ส�าห

รบ อ

สม.

หมอป

ระจ�า

บาน

ชองท

างขอ

มลอง

คคว

ามรเ

พมเ

ตม:

เวบไ

ซต

ww

w.so

rpor

sor.

com

ww

w.th

aimen

tal-

heal

th.co

mw

ww

.dm

h.go

.th

๓ ชว

โมง

๑. ท

�าแ

บบ

ทดสอ

บกอน

-หล

งการ

อบรม

๒. ค

วามถ

กตอ

งการ

ตอบ

ใบงา

น๓.

การ

สงเก

ต/

การซ

กถาม


วตถป

ระสง

คเน

อหำ/

แนวค

ดรอบ

ยอด

แนวท

ำงกำ

รจด

กจกร

รมเร

ยนร

สอ อ

ปกรณ

เว

ลำกำ

รประ

เมน

๒. ว

ธการ

ดแล

ชวยเ

หลอ

ปองก

น ฟน

ฟ แล

ะการ

แกไข

ปญหา

สขภา

พทส�า

คญใน

พนท

ไดแก

-

ปญหา

สขภา

พจต

- ปญ

หา โร

คเบา

หวาน

และ

ความ

ดนโล

หตสง

- ปญ

หากา

รบาด

เจบจ

ากกา

รจรา

จรใน

ชมชน

การ

ปฐมพ

ยาบา

ลและ

การช

วยเห

ลอเบ

องตน

- ป

ญหา

การจ

ดสภา

พแวด

ลอมท

เหมา

ะสมส

�าหรบ

ผส

งอาย

และผ

ปวย

ตดบา

น ตด

เตยง

- ปญ

หา ก

ารดแ

ลสขภ

าพชอ

งปาก

ของผ

ปวยต

ดบาน

ตด

เตยง

- ปญ

หาโภ

ชนาก

ารหญ

งตงค

รรภ

เดกอ

าย ๐

-๕ ป

แล

ะผสง

อาย

- กา

รปอง

กนกา

รบาด

เจบ

จากก

ารจร

าจรใ

นชมช

น กา

รปฐม

พยาบ

าลแล

ะการ

ชวยเ

หลอเ

บองต

น แล

ะ กา

รชวย

ฟนคน

ชพ (

CPR)

และ

การใ

ชเคร

องกร

ะตก

หวใจ

ดวยไ

ฟฟา

(AED

)-

พษภย

จากส

ารเค

มยาฆ

าแมล

ง-

อสม.

นกว

ทยาศ

าสตร


แผนก

ารเร

ยนรห

ลกสต

ร อส

ม. ห

มอปร

ะจ�าบ

าน

๓.๓.

๑ กา

รเฝา

ระวง

ปอง

กน ป

ญหา

สขภา

พจต

วตถป

ระสง

คเน

อหำ/

แนวค

ดรอบ

ยอด

แนวท

ำงกำ

รจด

กจกร

รมเร

ยนร

สอ อ

ปกรณ

เว

ลำกำ

รประ

เมน

เมอผ

านกา

รอบร

มแลว

อส

ม. ห

มอปร

ะจ�าบ

าน

สามา

รถวเ

คราะ

ห จ�า

แนก

แบง

กลม

ผทม

ควา

มเสย

ง ทจ

ะมปญ

หาสข

ภาพจ

ตให

การด

แลแล

ะใหก

ารชว

ยเหล

อดาน

สขภา

พจต

แกผท

มปญห

าสขภ

าพจต

ในชม

ชนได

๑. ค

วำมเ

ขำใจ

สขภำ

พจต

สขภา

พจตไ

มใชแ

คผทเ

จบปว

ยทาง

จต แ

ตรวม

ไปถง

คนทว

ไปใน

สงคม

ลวนเ

กยวข

องกบ

สขภา

พจต

๒. ก

ำรดแ

ลสขภ

ำพจต

ตำมก

ลมวย

สขภา

พจตเ

กยวข

องกบ

ทกคน

ตงแ

ตเกด

จนเส

ยชวต

ดงน

นจง

ตองด

แลปร

ะชาช

นในแ

ตละช

วงวย

เพอใ

หมสข

ภาพจ

ตทด

๓. เท

คนคก

ำรดแ

ล ชว

ยเหล

อผทม

ปญหำ

สขภำ

พจตใ

นชมช

น ดว

ย ๓

ส pl

us ได

แก

๑. ส

อดสอ

งมอง

หำ ค

อการ

เยยม

บานแ

ละกา

รมอง

หา

ผทมค

วามเ

สยงท

จะมป

ญหา

สขภา

พจตแ

ละผท

ม ปญ

หาสข

ภาพจ

ตในช

มชนข

องตน

เอง

๒. ใ

สใจร

บฟง

และก

ำรชว

ยเหล

อเบอ

งตน

การใ

ห กา

รชวย

เหลอ

ตามส

ภาพป

ญหา

และค

วามจ

�าเปน

ของ

ผทมป

ญหา

สขภา

พจต

๓. ก

ำรสง

ตอเช

อมโย

ง สง

ตอขอ

มลผท

มปญ

หาสข

ภาพ

จตให

กบเจ

าหนา

ทสาธ

ารณ

สขใน

พนท

เพอใ

หผปว

ย ได

รบกา

รดแล

ทตอเ

นอง

และไ

ดรบก

ารดแ

ลทสง

ขน๔.

กำร

ตดตำ

มตอเ

นอง

เพอใ

หผปว

ยจตเ

วช แ

ละผท

มปญ

หาสข

ภาพจ

ตทอา

ศยอย

ในชม

ชนได

รบกา

รดแล

อย

างตอ

เนอง

ในชม

ชน

- กา

รบรร

ยาย

- กา

รฝกป

ฏบต

การค

ดกรอ

ง ๒Q

- กา

รฝกป

ฏบต

การใ

หกา

รชวย

เหลอ

เบอง

ตน ด

วยกา

รรบฟ

ง แล

ะให

ก�าลง

ใจ

๑) ส

ไลดน

�าเสน

อ๒)

แบบ

คดกร

องภา

วะซม

เศรา

๒Q

* สา

มารถ

Dow

n-lo

ad เ

อกสา

รอง

คควา

มรเพ

มเต

มไดท

ww

w.

thai

men

tal-

heal

th.co

m

๔๕-๖

๐

นาท

- แบ

บทดส

อบกอ

น-หล

งการ

อบรม


แผนก

ารเร

ยนรห

ลกสต

ร อส

ม. ห

มอปร

ะจ�าบ

าน

๓.๓.

๑ กา

รเฝา

ระวง

ปอง

กน ป

ญหา

สขภา

พจต

วตถป

ระสง

คเน

อหำ/

แนวค

ดรอบ

ยอด

แนวท

ำงกำ

รจด

กจกร

รมเร

ยนร

สอ อ

ปกรณ

เว

ลำกำ

รประ

เมน

เมอผ

านกา

รอบร

มแลว

อส

ม. ห

มอปร

ะจ�าบ

าน

สามา

รถวเ

คราะ

ห จ�า

แนก

แบง

กลม

ผทม

ควา

มเสย

ง ทจ

ะมปญ

หาสข

ภาพจ

ตให

การด

แลแล

ะใหก

ารชว

ยเหล

อดาน

สขภา

พจต

แกผท

มปญห

าสขภ

าพจต

ในชม

ชนได

๑. ค

วำมเ

ขำใจ

สขภำ

พจต

สขภา

พจตไ

มใชแ

คผทเ

จบปว

ยทาง

จต แ

ตรวม

ไปถง

คนทว

ไปใน

สงคม

ลวนเ

กยวข

องกบ

สขภา

พจต

๒. ก

ำรดแ

ลสขภ

ำพจต

ตำมก

ลมวย

สขภา

พจตเ

กยวข

องกบ

ทกคน

ตงแ

ตเกด

จนเส

ยชวต

ดงน

นจง

ตองด

แลปร

ะชาช

นในแ

ตละช

วงวย

เพอใ

หมสข

ภาพจ

ตทด

๓. เท

คนคก

ำรดแ

ล ชว

ยเหล

อผทม

ปญหำ

สขภำ

พจตใ

นชมช

น ดว

ย ๓

ส pl

us ได

แก

๑. ส

อดสอ

งมอง

หำ ค

อการ

เยยม

บานแ

ละกา

รมอง

หา

ผทมค

วามเ

สยงท

จะมป

ญหา

สขภา

พจตแ

ละผท

ม ปญ

หาสข

ภาพจ

ตในช

มชนข

องตน

เอง

๒. ใ

สใจร

บฟง

และก

ำรชว

ยเหล

อเบอ

งตน

การใ

ห กา

รชวย

เหลอ

ตามส

ภาพป

ญหา

และค

วามจ

�าเปน

ของ

ผทมป

ญหา

สขภา

พจต

๓. ก

ำรสง

ตอเช

อมโย

ง สง

ตอขอ

มลผท

มปญ

หาสข

ภาพ

จตให

กบเจ

าหนา

ทสาธ

ารณ

สขใน

พนท

เพอใ

หผปว

ย ได

รบกา

รดแล

ทตอเ

นอง

และไ

ดรบก

ารดแ

ลทสง

ขน๔.

กำร

ตดตำ

มตอเ

นอง

เพอใ

หผปว

ยจตเ

วช แ

ละผท

มปญ

หาสข

ภาพจ

ตทอา

ศยอย

ในชม

ชนได

รบกา

รดแล

อย

างตอ

เนอง

ในชม

ชน

- กา

รบรร

ยาย

- กา

รฝกป

ฏบต

การค

ดกรอ

ง ๒Q

- กา

รฝกป

ฏบต

การใ

หกา

รชวย

เหลอ

เบอง

ตน ด

วยกา

รรบฟ

ง แล

ะให

ก�าลง

ใจ

๑) ส

ไลดน

�าเสน

อ๒)

แบบ

คดกร

องภา

วะซม

เศรา

๒Q

* สา

มารถ

Dow

n-lo

ad เ

อกสา

รอง

คควา

มรเพ

มเต

มไดท

ww

w.

thai

men

tal-

heal

th.co

m

๔๕-๖

๐

นาท

- แบ

บทดส

อบกอ

น-หล

งการ

อบรม

แผนก

ารเร

ยนรห

ลกสต

ร อส

ม. ห

มอปร

ะจ�าบ

าน

๓.๓.

๒ กา

รเฝา

ระวง

ปอง

กน โร

คเบา

หวาน

และ

ความ

ดนโล

หตสง

วตถป

ระสง

คเน

อหำ/

แนวค

ดรอบ

ยอด

แนวท

ำงกำ

รจด

กจกร

รมเร

ยนร

สอ อ

ปกรณ

เว

ลำกำ

รประ

เมน

เมอผ

ำนกำ

รอบร

มแลว

อสม

. หมอ

ประจ

�ำบำ

นสำม

ำรถ

๑. ว

เครา

ะห จ

�าแนก

แบง

กลมต

ามระ

ดบคว

ามเส

ยง–ค

นหาป

จจยเ

สยงใ

นระด

บบค

คล๒.

จดโ

ปรแก

รมเพ

อลดป

จจยเ

สยงให

เหมา

ะกบ

แตละ

บคคล

(บหร

เหล

า อา

หารเ

คม

อาหา

รไขม

นสง

อาหา

รพลง

งานส

ง คว

ามอว

นและ

กจกร

รมทา

งกาย

)–เพ

มทกษ

ะใน

การจ

ดการ

ตนเอ

ง๓.

เปนแ

กนน�า

ในกา

รสรา

งควา

มตระ

หนก

และจ

ดการ

สงแว

ดลอม

ใหเอ

อตอก

ารลด

ปจจย

เสยง

๔. ให

ค�าปร

กษา แ

ละแน

ะน�าก

ลมเส

ยง แ

ละกล

มปวย

ในกา

รปฏบ

ตตวเ

พอคว

บคมร

ะดบ

ความ

ดนโล

หต๕.

ตดต

ามแล

ะสงข

อมลแ

กเจา

หนาท

สาธา

รณสข

โดยใ

ชเทค

โนโล

ย

๑. ค

วำมร

เรอง

เบำห

วำนแ

ละคว

ำมดน

โลหต

สง ว

ธการ

วดคว

ามดน

โลหต

ตามข

นตอ

นไดอ

ยางถ

กตอง

รวม

ถงกา

รแปล

วเ

คราะ

ห จ�า

แนก

แบงก

ลมตา

มระด

บควา

มเส

ยง-

ความ

ส�าคญ

และเ

ทคนค

การว

ดควา

มดน

โลหต

ทบาน

และ

การแ

ปลผล

๒. เท

คนคใ

นกำร

จดโป

รแกร

มกำร

จดกำ

รปจ

จยเส

ยง แ

ละปร

บเปล

ยนพฤ

ตกรร

ม รว

มถงก

ารตด

ตาม

ประเ

มนผล

๓. เท

คนคก

ำรสร

ำงคว

ำมตร

ะหนก

และ

จดกำ

รสงแ

วดลอ

มใหเ

ออตอ

การล

ดปจจ

ยเส

ยงใน

ชมชน

และ

องคก

รตาง

ๆ๔.

เทคน

คกำร

ใหค�ำ

ปรกษ

ำ แล

ะแนะ

น�ำกล

มเสย

ง และ

กลมป

วย ใน

การป

ฏบตต

วเพ

อใหค

วบคม

ระดบ

ความ

ดนโล

หต

๑. ก

ารบร

รยาย

๒. ก

ารฝก

ปฏบต

วดคว

ามดน

โลหต

๓. ก

ารคด

กรอง

โรค

เบาห

วาน

๑) ส

ไลดน

�าเสน

อ๒)

วดท

ศน

๓) เ

ครอง

วดคว

ามดน

โลหต

๓๐ น

าท –

๑

ชวโม

ง-

แบบท

ดสอบ

กอน

-หลง

การ

อบรม


แผนก

ารเร

ยนรห

ลกสต

ร อส

ม. ห

มอปร

ะจ�าบ

าน

๓.๓.

๓ กา

รจดส

ภาพ

แวดล

อมทเ

หมาะ

สมส�า

หรบผ

สงอา

ยและ

ผปวย

ตดบ

าน ต

ดเตย

ง

วตถป

ระสง

คเน

อหำ/

แนวค

ดรวบ

ยอด

แนวท

ำงกำ

รจดก

จกรร

มเรย

นร

สอ อ

ปกรณ

เว

ลำกำ

รประ

เมน

๑. เพ

อให

อสม.

สาม

ารถ

ถายท

อดอง

คควา

มรเร

อง

การจ

ดสภา

พแว

ดลอ

มท

เหมา

ะสมต

อผสง

อายห

รอ

ผปวย

ตดบ

าน ต

ดเตย

ง ๒.

เพอใ

ห อส

ม. ส

ามาร

ถถา

ยทอด

องคค

วามร

เรอง

กา

รจดก

ารยา

และ

ของเ

สยจา

กการ

เจบป

วยทเ

กดจา

ก ผป

วยตด

บาน

ตดเต

ยง อ

ยาง

ถกหล

กสขา

ภบาล

ได

๑. ว

ธการ

จดสภ

าพแว

ดลอม

ทเ

หมาะ

สมตอ

ผสงอ

ายหร

อ ผป

วย ต

ดบาน

ตดเ

ตยง

๒. ว

ธจดก

ารจด

การย

าและ

ของเ

สยจา

กการ

เจบป

วยท

เกด

ขนจา

กผส

งอาย

หรอ

ผปวย

ตดบ

าน ต

ดเตย

ง

๑. ก

ารบร

รยาย

๒. ก

ารถา

มตอบ

ปญหา

ทพบใ

นชม

ชน

๑. ค

มอ

การ

จดส

ภาพ

แวดล

อมทเ

หมาะ

สมกบ

ผสง

อาย

ตดบา

น ตด

เตยง

ลงคก

ารดา

วนโห

ลดคม

อht

tp://

env.a

nam

ai.m

oph.

go

.th/m

ore_

new

s.php

? cid

=๖๗

๑๕ น

าท

แบบท

ดสอบ

กอน-

หลงก

ารอบ

รม


แผนก

ารเร

ยนรห

ลกสต

ร อส

ม. ห

มอปร

ะจ�าบ

าน

๓.๓.

๔ กา

รดแล

สขภา

พชอ

งปาก

ของผ

ปวยต

ดบาน

ตดเ

ตยง

วตถป

ระสง

คเน

อหำ/

แนวค

ดรวบ

ยอด

แนวท

ำงกำ

รจด

กจกร

รมเร

ยนร

สออป

กรณ

เว

ลำกำ

รประ

เมน

เพอใ

ห อส

ม. ห

มอปร

ะจ�า

บาน

มควา

มรคว

ามเข

าใจ

และท

กษะก

ารดแ

ล ชว

ยเห

ลอ ส

งเสร

ม ปอ

งกน

การด

แลสข

ภาพช

องปา

กขอ

งผปว

ยตดบ

าน ต

ดเตย

ง

๑. ว

ธการ

ดแลช

วยเห

ลอ

ปองก

น ฟ

นฟ แ

ละกา

ร แก

ปญหา

สขภา

พทส�า

คญใน

พนท

ไดแก

การ

ดแล

สขภา

พชอง

ปากข

องผป

วยกา

รมโร

คในช

องปา

ก จะ

ท�าให

โรคเ

รอรง

ทเปน

อย

ควบค

มยาก

ขน ด

งนนก

ารท�า

ความ

สะอา

ดชอง

ปาก

อยาง

มคณ

ภาพจ

ะชวย

ลดจล

นทรย

ในชอ

งปาก

เเละ

ลดกา

รลกล

ามขอ

งโรค

เรอร

งได

๑. ด

คลปก

ารท�า

ความ

สะอา

ดฟน

ผปวย

ตดเต

ยง ๕

.๕๐

นาท

๒. แ

ลก

เปล

ยน

ประส

บการ

ณกา

รดแล

ชองป

ากผป

วยตด

เตยง

๑. ใบ

ความ

ร๒.

อน

โฟกร

าฟฟ

คการ

ตรวจ

และก

ารท�า

คว

ามสะ

อาดฟ

น ht

tp://

dent

al๒.

anam

ai.m

oph.

go.th

/ew

t_dl

_lin

k.php

?nid

=๒๙๕

๔&fil

enam

e =d

enta

l_he

alth

_med

ia๓.

คลป

วดโอ

เรอ

ง กา

รสรา

งเสร

มสขภ

าพ

ชองป

ากผส

งอาย

ทชวย

เหลอ

ตนเอ

งไมไ

ด ๙.

๔๕ น

าทht

tps:/

/ww

w.yo

utub

e.co

m/

wat

ch?v

=VP๖

uocjz

๓yA

๔. *ค

ลปวด

โอกา

รแปร

งฟนถ

กวธ ๒

.๔๐

นาท

http

s://๑

th.m

e/V๑

๖k๕.

**คล

ปวดโ

อการ

ตรวจ

ชองป

ากดว

ยตนเ

อง

๑.๓๗

นาท

ht

tps:/

/๑th

.me/

HOhw

หมำย

เหต:

* สาม

ารถด

ดวยต

นเอง

ตามล

งคได

กำรด

แลสข

ภำพช

องปำ

กของ

ผปวย

สำม

ำรถ

หำขอ

มลเพ

มเตม

จำก

๑.

หลก

สตรอ

บรม

อสม.

เชย

วชาญ

สาข

า ทน

ตสขภ

าพ h

ttps:/

/driv

e.go

ogle

.com

/fil

e/d/

๑j๑v

VJTm

JHk๓

AgKm

๕๑Hk

b๒Z-

Cl๓๐

Ne๗i

oF/v

iew

๑๕ น

าท

๑. แ

บบทด

สอบก

อน-

หลงก

ารอบ

รม๒.

สงเ

กตพฤ

ตกรร

มกา

รเขา

รวมก

ารฝก

อบรม

๓. ส

งเก

ตกา

รฝก

ปฏบต

หลง

การฝ

กอบ

รม


วตถป

ระสง

คเน

อหำ/

แนวค

ดรวบ

ยอด

แนวท

ำงกำ

รจด

กจกร

รมเร

ยนร

สออป

กรณ

เว

ลำกำ

รประ

เมน

๒. ค

ลปวด

โอ เร

อง ก

ารท�า

ความ

สะอา

ดฟนผ

ปวยต

ดเตย

ง ๕.

๕๐ น

าท

http

s://๑

th.m

e/Ym

mJ

๓. ก

ารท�า

ความ

สะอา

ดฟนเ

ทยม

http

s://w

ww

.you

tube

.com

/wat

ch?v

= w

AHfn

uHe๒

vc๔.

คลป

วดโอ

การแ

ปรงฟ

นถกว

ธ ๒.

๔๐ น

าท

http

s://๑

th.m

e/V๑

๖k๕.

คลป

วดโอ

การต

รวจช

องปา

กดวย

ตนเอ

ง ๑.

๓๗ น

าท

http

s://๑

th.m

e/HO

hw๖.

อนโ

ฟกรา

ฟค เ

รอง

การต

รวจแ

ละท�า

คว

ามสะ

อาดช

องปา

กของ

ผสงอ

าย

http

://de

ntal

๒.an

amai

.mop

h.go

.th/

ewt_

dl_l

ink.p

hp?n

id=๒

๙๕๔&

filen

ame

=den

tal_

heal

th_m

edia

๗. A

pplic

atio

n ฟน

ด ระ

บบ A

ndro

id

http

s://p

lay.

goog

le.c

om/s

tore

/app

s/de

tails

?id=c

om.p

alm

futu

re.fu

nd&h

l=th

๘.

LIN

E@ ฟ

นสวย

พลกไ

ทยID

: @fu

nsua

yplik

thai

หรอเ

ขาลง

ค ht

tps:/

/lin

e.m

e/R/

ti/p/

%๔๐

lsw๓๒

๒๘k

๙. เพ

จฟนส

วยฟา

ผา

http

s://w

ww

.funs

uayf

apha

.com

/


แผนก

ารเร

ยนรห

ลกสต

ร อส

ม. ห

มอปร

ะจ�าบ

าน

๓.๓.

๕ กา

รสงเ

สรมโ

ภชนา

การห

ญงต

งครร

ภ เด

กอาย

๐-๕

ป แ

ละผส

งอาย

วตถป

ระสง

คเชง

พฤตก

รรม

เนอห

ำกจ

กรรม

สอ/อ

ปกรณ

เว

ลำกำ

รประ

เมนผ

ล

สามา

รถบอ

กถง

- คว

ามส�า

คญขอ

งการ

บรโภ

คอาห

าร

ทเหม

าะสม

ของห

ญงต

งครร

ภ เด

กอาย

๐-

๕ ปแ

ละผส

งอาย

-

หลกก

ารจด

อาหา

ร-

ปรมา

ณอา

หารท

ควรไ

ดรบ

- มท

กษะ

ในกา

รจด

เตรย

มอาห

าร

ใหเห

มาะส

มตาม

วย-

ความ

ส�าคญ

และค

วามถ

การก

นยาเม

ดไอ

โอดน

เหล

ก แล

ะโฟล

กส�าห

รบหญ

ง ตง

ครรภ

และห

ญงห

ลงคล

อดทเ

ลยงล

กดว

ยนมแ

ม ๖

เดอน

- คว

ามส�า

คญแล

ะควา

มถกา

รกนย

าน�า

เสรม

ธาตเ

หลกใ

นเดก

อาย

๖ เด

อน-๕

ป-

ความ

ส�าคญ

ของก

ารบร

โภค

อาหา

รทเห

มาะส

มของ

หญงต

งคร

รภ เด

กปฐม

วย แ

ละผส

งอาย

-

หลกก

ารจด

อาหา

ร-

ปรมา

ณอา

หารข

องหญ

ง ตง

ครรภ

เดกอ

าย ๐

-๕ ป

และ

ผสงอ

าย

- คว

ามส�า

คญแล

ะควา

มถ

การก

นยาเ

มดไอ

โอดน

เหล

ก แล

ะโฟล

กส�าห

รบหญ

งตงค

รรภ

และห

ญงห

ลงคล

อดทเ

ลยงล

กดว

ยนมแ

ม ๖

เดอน

- คว

ามส�า

คญแล

ะควา

มถ

การก

นยาน

�าเสร

มธาต

เหลก

ในเด

กอาย

๖ เด

อน-๕

ป

- บร

รยาย

(๑๕

นาท)

- สา

ธตแล

ะฝกป

ฏบตโ

ดย

จดเป

นฐาน

๒ ฐ

าน ค

อ ฐา

นท

๑ อา

หารท

ารกอ

าย ๖

- ๑๒

เดอน

ฐาน

ท ๒

อาหา

รหญ

งตงค

รรภ

เดกอ

าย ๑

-๕

ป แล

ะผสง

อาย

ฐานล

ะ ๓๐

นา

ท (๑

ชวโ

มง ๓

๐ นา

ท)

- เอ

กสาร

บรรย

าย-

หนจ�า

ลองอ

าหาร

- อา

หารส

ด-

จาน

ชาม

ถวย

ทพพ

ชอนช

า ชอ

นกน

ขาว

๑ ชว

โมง

๔๕ น

าท

- แบ

บทดส

อบกอ

น-หล

งการ

อบรม

- กา

รสงเ

กตจา

กกา

รฝกป

ฏบต


แผนก

ารเร

ยนรห

ลกสต

ร อส

ม. ห

มอปร

ะจ�าบ

าน

๓.๓.

๖ กา

รปอง

กนกา

รบาด

เจบจ

ากกา

รจรา

จรใน

ชมชน

การ

ปฐมพ

ยาบา

ลและ

การช

วยเห

ลอเบ

องตน

การ

ชวยฟ

นคน

ชพ

(CPR

) และ

การใ

ชเคร

องกร

ะตกห

วใจด

วยไฟ

ฟา (A

ED)

วตถป

ระสง

คเน

อหำ/

แนวค

ดรวบ

ยอด

แนวท

ำงกำ

รจด

กจกร

รมเร

ยนร

สออป

กรณ

เว

ลำกำ

รประ

เมน

๑. อ

สม. ม

ความ

ร ทศน

คต แ

ละทก

ษะใน

การป

ระเม

นควา

มเสย

งเพ

อให

ค�าแน

ะน�าส

รางค

วาม

ตระห

นกแก

คนใน

ชมชน

ในกา

รป

องกน

การบ

าดเจ

บจาก

การ

จราจ

ร และ

การช

วยเห

ลอผไ

ดรบ

พษภย

จากส

ารเค

มยาฆ

าแมล

ง อส

ม. น

กวทย

าศาส

ตร

๒. อ

สม.

มควา

มรแล

ะทกษ

ะ ใน

การป

ฐมพย

าบาล

ชวย

เหลอ

ผบา

ดเจบ

เบอ

งตน

ไดอ

ยาง

เหมา

ะสม

๑. อ

สม. เ

รยนร

วธกา

รประ

เมน

ความ

เสยง

การบ

าดเจ

บจาก

การ

จราจ

รของ

คนใน

ชมชน

๒.

อสม

. วเค

ราะห

และน

�าผลก

ารปร

ะเมน

ความ

เสยง

มาใช

ในกา

รให

ค�าแน

ะน�าส

รางค

วามต

ระหน

กแก

คนใ

นชมช

น แล

ะสรา

งมา

ตรกา

รควา

มปลอ

ดภยใ

นระด

บชม

ชนได

๓.

อสม

. เรยน

รการ

ปฐมพ

ยาบา

ลแล

ะการ

ชวยเ

หลอผ

บาดเ

จบเบ

องตน

จาก

การจ

ราจร

รวมถ

งวธก

ารสง

ตอ แ

ละหม

ายเล

ขดวน

๑๖๖

๙ แล

ะการ

ชวยเ

หลอผ

ไดรบ

พษจา

กสา

รเคม

ยาฆา

แมลง

อสม

. นก

วทยา

ศาสต

ร

๑. บ

รรยา

ยให

ควา

มร

และป

รบท

ศนคต

ดาน

ความ

ปลอด

ภย๒.

เขาก

ลมฝก

ปฏบต

การ

เรยน

รวธก

ารปร

ะเมน

และ

วเคร

าะหค

วามเ

สยงแ

ละน�า

มาใช

ในกา

รใหค

�าแนะ

น�า

สราง

ความ

ตระห

นกแก

คน

ในชม

ชน แ

ละสร

างมา

ตรกา

รในร

ะดบช

มชน

๓. บ

รรยา

ยการ

ชวยเ

หลอ

ผบาด

เจบ

เบอง

ตนแล

ะสา

ธตวธ

การป

ฐมพย

าบาล

๔. บ

ทบาท

ของ

อสม.

นก

วทยา

ศาสต

ร

๑. ส

ไลด

คลปว

ดโอ

๒. อ

ปกรณ

การป

ฐมพย

าบาล

๓. แ

บบปร

ะเมน

ความ

เสยง

การบ

าดเจ

บจา

กการ

จราจ

รของ

คนใน

ชมชน

Dow

nloa

d ได

ท

เวบไ

ซตกอ

งโรค

ไมตด

ตอ

กลม

งานป

องกน

การบ

าดเจ

บจา

ก กา

รจรา

จร w

ww

.thain

cd.co

m

http

://w

ww

.thai

ncd.

com

/๒๐๑

๖/

miss

ion๕

- พษ

จากส

ารเค

มยาฆ

าแมล

ง

http

s://

ww

w.y

outu

be.c

om/

wat

ch?v

=pBy

๘mCH

NVTU

- กา

รปฐม

พยาบ

าลเบ

องตน

กา

รปฐม

พยาบ

าลเบ

องตน

เมอไ

ดรบ

สารเ

คม (ก

น สม

ผส ส

ดดม)

๑๕ น

าท

๑. ป

ระเม

นก

ารแ

สด

งคว

ามคด

เหน

และท

ศนคต

๒.

ประ

เมน

การ

ปฏ

บต

รายบ

คคล


วตถป

ระสง

คเน

อหำ/

แนวค

ดรวบ

ยอด

แนวท

ำงกำ

รจด

กจกร

รมเร

ยนร

สออป

กรณ

เว

ลำกำ

รประ

เมน

ht

tps:

//w

ww

.you

tube

.com

/

wat

ch?v

=ks ๐

I๕N๐

-qnI

&list

=PLd

-

VIBN

dVm

๓_SH

D๒Ls

h๖le

VyhF

r-

Jf ๓๓o

MY&

inde

x=๖&

t=๐s

- วธ

ปฐมพ

ยาบา

ลเมอ

มบาด

แผลแ

ละ

การห

ามเล

อด

http

s://

ww

w.y

outu

be.c

om/

wat

ch?v

=๓

GH

๖๗

๒gH

-sA

&

list

=PL

dVI

BNd

Vm๓

_SH

D๒

Lsh

๖le

Vyh

FrJ

f๓๓

oM

Y&

inde

x=๗&

t=๐s

- วธ

การท

�า CP

R ป

ฏบ

ตการ

ฟน

คนชพ

ht

tps:

//w

ww

.you

tube

.com

/wat

ch?v

=om

ENUt

bbEJ

A&lis

t=

PLdV

IBNd

Vm๓_

SHD๒

Lsh๖

leVy

h

FrJf ๓

๓oM

Y&ind

ex=๒

๖&t=

๐s-

อสม.

นกว

ทยาศ

าสตร

http

s://w

ww.yo

utub

e.co

m/w

atch

?v=f

Xjk ๕

๔unf

nw


แผนก

ารเร

ยนรห

ลกสต

ร อส

ม. ห

มอปร

ะจ�าบ

าน

๓.๔

วชาภ

มปญ

ญาไ

ทย ส

มนไพ

ร แล

ะการ

ใชกญ

ชาทา

งการ

แพทย

วตถป

ระสง

คเน

อหำ/

แนวค

ดรอบ

ยอด

แนวท

ำงกำ

รจด

กจกร

รมเร

ยนร

สอ อ

ปกรณ

เว

ลำกำ

รประ

เมน

๑. เพ

อให

อสม.

หมอ

ประจ

�าบา

นมคว

ามร

ความ

เขาใ

จ กา

รใช

ภมปญ

ญาไ

ทย ส

มนไพ

ร เพอ

การด

แลสข

ภาพแ

บบพง

ตนเอ

ง ๒.

เพอใ

ห อส

ม. ห

มอปร

ะจ�า

บานม

ความ

ร คว

ามเข

าใจ

ขอเท

จจรง

เกยว

กบกญ

ชาใน

การ

รกษา

ทางก

ารแพ

ทย ก

ารใช

ยาอย

างสม

เหตส

มผล

(RDU

) กา

รบรจ

าคอว

ยวะ

๓. ส

งเสร

มสขภ

าพดว

ยหลก

ธร

รมาน

ามย

ซงปร

ะกอบ

ไปดว

ย กา

ยานา

มย ค

อการ

สงเส

รม

สขภา

พทาง

กาย

จตตา

นามย

คอ

การส

งเสรม

สขภา

พทาง

จตใจ

ชว

ตานา

มย ค

อการ

สงเส

รมคณ

ภาพช

วตแล

ะครอ

บครว

๑. ค

วามส

�าคญ

ของค

ณคา

ภมป

ญญ

าทา

งการ

แพทย

แผนไ

ทย๒.

ขอบ

งใชข

องยา

สามญ

ประจ

�าบาน

แผนโ

บราณ

ยาส

มนไพ

ร แล

ะสมน

ไพร

ในงา

นสาธ

ารณ

สขมล

ฐานท

ใชบอ

ย หล

กกา

รใชย

าสมน

ไพรอ

ยางป

ลอดภ

ย แน

วทาง

การเฝ

าระว

งควา

มปลอ

ดภยจ

ากกา

รใชย

าสมน

ไพร เ

พอกา

รดแล

สขภา

พแบ

บพงต

นเอง

๓. ข

อบงใ

ช หล

กการ

ใชยา

สมนไ

พรอย

างปล

อดภย

แนว

ทางก

ารเฝ

าระว

งควา

มปล

อดภย

ของ

ต�ารบ

ยาแผ

นไทย

ทมกญ

ชาปร

งผสม

อยเพ

อรกษ

าโรค

ตาม

ประก

าศกร

ะทรว

งสาธ

ารณ

สข

๑. จ

ดฐาน

การเ

รยนร

แบงก

ลมผเ

รยนก

ลม ๑

๐ คน

ระด

มสม

องโด

ยใหเ

รยนร

ตามใ

บงาน

๒.

น�าเ

สนอ

และส

รปผล

การ

ประช

มกลม

๑. ใบ

ความ

ร ๔

๒. ใบ

งาน

๔๓.

แอป

พลเค

ชน ส

มนไพ

รเฟร

ส ht

tps:/

/pla

y.goo

gle.

com

/sto

re/a

pps/

de

tail

s?id

=th

.go

.mop

h.dt

am.su

-m

unpr

aifirst

&hl=

th

๔.เอ

กสาร

สมนไ

พรใน

งานส

าธาร

ณสข

มลฐา

น เพ

มเตม

ไดตา

มลงค

นht

tp:/

/ww

w๑

.si.

mah

idol

.ac.

th/k

m/

sites

/def

ault/

files

/ ๘๒

_๑.p

df

๕. ล

งคคว

ามรบ

รการ

ประช

าชนจ

ากกร

มการ

แพทย

แผนไ

ทยแล

ะการ

แพทย

ทางเล

อก

๓ ชว

โมง

๑. แ

บบ

ทด

สอบ

กอน-

หลงก

ารอบ

รม๒.

ควา

มถก

ตอง

กา

รตอบ

ใบงา

น๓.

การ

สงเก

ต


วตถป

ระสง

คเน

อหำ/

แนวค

ดรอบ

ยอด

แนวท

ำงกำ

รจด

กจกร

รมเร

ยนร

สอ อ

ปกรณ

เว

ลำกำ

รประ

เมน

๔. ส

งเสร

มสขภ

าพดว

ยหลก

ธรรม

า นา

มย ซ

งประ

กอบไ

ปดวย

- กา

ยานา

มย ค

อการ

สงเส

รมสข

ภาพ

ทางก

าย-

จตตา

นามย

คอก

ารสง

เสรม

สขภา

พทา

งจตใ

จ-

ชวตา

นามย

คอก

ารสง

เสรม

คณภา

พชว

ตและ

ครอบ

ครว

๕. ค

วามร

ความ

เขาใ

จขอเ

ทจจร

งการ

ใชกญ

ชาทา

งการ

แพทย

การ

ใชยา

อยาง

สม

เหตส

มผล

(RDU

) การ

บรจา

คอวย

วะ

http

s://w

ww

.dta

m.

mop

h.go

.th/in

dex.

php?

optio

n=co

m_

cont

ent&

view

=arti

cl

e&id

=๑๘๘

๕&Ite

m

id=๔

๒๘&l

ang=

th

๓. C

lip V

ideo

๖.

Clip

Vid

eo เ

รอง

การป

ฏบตต

นในก

าร

สงเส

รมสข

ภาพ

- เร

อง ท

าฤาษ

ดดตน

บรหา

รราง

กายh

ttps:/

/ww

w.yo

utub

e.co

m/

watc

h?v=

nQCw

NHn

M๐X

k&fe

atur

e=yo

u-tu

.be

๗. ข

อเทจ

จรงเ

กยวก

บกญ

ชาทา

งการ

แพทย

โด

ยแพท

ยสภา

๘.

ค�าแ

นะน�า

การใ

ชกญ

ชาทา

งการ

แพทย

ก

รม

กา

รแ

พท

ย

กระท

รวงส

าธาร

ณสข


แผนก

ารเร

ยนรห

ลกสต

ร อส

ม. ห

มอปร

ะจ�าบ

าน

๓.๕

วชาเ

ทคโน

โลยก

ารสอ

สารท

างกา

รแพ

ทย โท

รเวช

กรรม

(Tel

emed

icin

e) แ

ละแอ

ปพลเ

คชนด

าน ส

ขภาพ

วตถป

ระสง

คเน

อหำ/

แนวค

ดรอบ

ยอด

แนวท

ำงกำ

รจด

กจกร

รมเร

ยนร

สอ อ

ปกรณ

เว

ลำกำ

รประ

เมน

เมอผ

านกา

รอบร

มแลว

อสม

. หมอ

ประจ

�าบาน

มคว

ามร ค

วามฉ

ลาด

รอบร

และ

สามา

รถใช

เทคโ

นโลย

กา

รสอส

ารทา

งการ

แพทย

โทร

เวชก

รรม

(Tel

emed

icine

) และ

แอปพ

ลเคช

นดาน

สขภา

พเพอ

กา

รคดก

รอง

การต

ดตาม

การส

งตอ

ผปวย

๑. ค

วามส

�าคญ

ประ

โยชน

และ

วธกา

รใชเ

ทคโน

โลยก

ารสอ

สาร

ทางก

ารแพ

ทย โ

ทรเว

ชกรร

ม (T

elem

edici

ne)

- กา

รใชเ

ครอง

มอสอ

สารต

รวจ

ประเ

มนผล

สขภา

พ (T

elem

e-

dici

ne)

และแ

อปพล

เคชน

กา

รคดก

รอง

การบ

นทกข

อมล

การร

ายงา

น แล

ะสงต

อผปว

ย แล

ะน�า

ขอม

ลสข

ภาพ

มาวา

งแผน

แกไข

ปญหา

สขภา

พ-

ระบบ

ใหค�า

ปรกษ

าดาน

สขภา

พทาง

ไกลผ

าน S

mar

t ph

one

๒. ก

ารร

เทา

ทน

สอ

และ

สารส

นเทศ

และ

การต

ดสนใ

จเล

อกปฏ

บตให

ถกตอ

ง รว

มทง

กฎหม

ายทเ

กยวข

อง

๑. จ

ดฐาน

การเ

รยนร

แบ

งกลม

ผเรย

นกลม

๑๐

คน

ระดม

สมอง

โดย

ใหเร

ยนรต

ามใบ

งาน

๒. ก

ารสอ

น แส

ดงแล

ะฝก

ปฏบต

๓.

น�าเส

นอ แล

ะสรป

ผลกา

รเรย

นรรว

มกน

๑. ใบ

ความ

ร ๕

๒. C

lip

Vide

o เร

อง

วธก

ารใช

เท

คโน

โลยก

ารสอ

สารท

างกา

รแพท

ย โท

รเวชก

รรม

(Tele

-m

edic

ine)

และ

แอปพ

ลเคช

นดาน

สขภา

พ ดท

ww

w.

อสม.

com

๓ ชว

โมง

๑. อ

สม. ต

องลง

ทะเบ

ยนใน

โปรแ

กรม

ซปเป

อร อ

สม. ห

มอปร

ะจ�าบ

าน ๔

.๐โด

ยใสข

อมลส

วนตว

ไดคร

บถวน

และ

ขอมล

ทกหล

งคาเ

รอน/

ประช

าชนท

รบ

ผดชอ

บและ

หมอค

รอบค

รวทด

แล๒.

อสม

. ตอง

มทกษ

ะในก

ารคด

กรอง

/ กา

รสอบ

สวนโ

รค แ

ละลง

ทะเบ

ยนใน

โปรแ

กรม

ซปเป

อร อ

สม. ห

มอปร

ะจ�าบ

าน ๔

.๐แล

ะการ

สงแบ

บ อส

ม. ๑

ไดถก

ตอง

๓. ม

ทก

ษะใ

นกา

รคน

หาก

ลม

เปาห

มายท

ตองค

ดกรอ

ง/สอ

บสวน

โรคอ

ยางง

าย จ

ากโป

รแกร

ม ซป

เปอร

อส

ม. ห

มอปร

ะจ�าบ

าน ๔

.๐ แ

ละ

ลงขอ

มลได

ถกตอ

งครบ

ถวน

ทนเว

ลา๔.

มทก

ษะกา

รประ

สานง

านใน

กรณ

ทว

ไป/ก

รณฉก

เฉน

กบเค

รอขา

ย ได

อยาง

รวดเ

รว


วตถป

ระสง

คเน

อหำ/

แนวค

ดรอบ

ยอด

แนวท

ำงกำ

รจด

กจกร

รมเร

ยนร

สอ อ

ปกรณ

เว

ลำกำ

รประ

เมน

๓. ค

วามส

ามาร

ถในก

ารใช

แอฟ

พลเ

คชน

ดาน

การป

องก

นคว

บคม

คนหา

ผปวย

ไขเล

อดออ

ก/วณ

โรค/

ไขฉห

น/มะ

เรงทอ

น�าด/

มาลา

เรย/อ

าหาร

เปนพ

ษ/พษ

สนขบ

า แล

ะการ

ก�ากบ

ตดตา

มการ

รบปร

ะทาน

ยารก

ษาวณ

โรค

(DOT

) ผาน

ระบบ

on-

line

เวบไ

ซด ห

รอ A

pplic

atio

n บน

Sm

art p

hone

๔ คว

ามสา

มารถ

ในกา

รใชแ

อฟพล

เคชน

ดานก

ารคด

กรอง

ทวไป

ในทก

กลมว

ย เช

น วย

เดก/

หญง

ตงคร

รภ/ห

ญงห

ลงคล

อด/ค

ดกร

องทว

ไป ท

อายม

ากกว

า ๑๕

ปขนไ

ป/สง

อาย

๓. A

pp

lica

tio

n SM

ART

อสม.

๔.

ระบ

บการ

คนหา

และ

DOT

Onlin

e ผา

นเวบ

ไซดห

รอ A

pplic

atio

n บน

Sm

art p

hone

๕. ม

ทกษะ

ในกา

รใชโ

ปรแก

รม te

le-

heal

th เ

พอปร

กษาก

บ ทม

หมอ

ครอบ

ครวท

ดแล

คนหา

กลมเ

ปาหม

ายจา

กโปร

แกรม

อสม

๖. ส

ามาร

ถใหค

�าปรก

ษาผป

วยอย

างงา

ยโดย

ใชโป

รแกร

ม ซป

เปอร

อสม

. หม

อประ

จ�าบา

น ๔.

๐ แล

ะวเค

ราะห

อากา

รเบอ

งตนข

องผป

วยได

๗.

สาม

ารถเ

รยกร

ายงา

นภาพ

รวม

ผลงา

น ผา

นทาง

โปรแ

กรม

ซปเป

อร

อสม.

หมอ

ประจ

�าบาน

๔.๐


แผนก

ารเร

ยนรห

ลกสต

ร อส

ม. ห

มอปร

ะจ�าบ

าน

๓.๖

วชาผ

น�ากา

รสรา

งสขภ

าพแบ

บมสว

นรวม

วตถป

ระสง

คเน

อหำ/

แนวค

ดรอบ

ยอด

แนวท

ำงกำ

รจด

กจกร

รมเร

ยนร

สอ อ

ปกรณ

เว

ลำกำ

รประ

เมน

เมอผ

านกา

รฝกอ

บรมแ

ลว อ

สม.

หมอ

ประจ

�าบาน

สาม

ารถ

เปนผ

น�าแล

ะใชภ

าวะ

ผน�าใ

นการ

สราง

ทมเค

รอขา

ย ทม

อสม

. อส

ค. เ

พอกา

รดแล

สขภา

พผสง

อาย

ตดเต

ยง ผ

ทมภา

วะพง

พง ก

ลมผป

วยโร

คเรอ

รง

๑. ค

วามส

�าคญ

แนวค

ดทฤษ

ฎการ

เปน

ผน�า

ภาวะ

ผน�า

การส

รางก

ารมส

วนรว

ม๒.

บทบ

าทขอ

งพเล

ยงใน

การจ

ดการ

สขภา

พ กา

รสงต

อ วธ

การถ

ายทอ

ด คว

ามรท

มประ

สทธภ

าพ

๑. บ

รรยา

ยควา

มส�าค

ญ

แนวค

ดทฤษ

ฎการ

เปนผ

น�า

ภาวะ

ผน�า ก

ารบร

หารแ

บบมส

วนรว

ม๒.

แบง

กลมต

ามบท

บาท

สมมต

ทไดร

บมอบ

หมาย

๓

น�าเส

นอบท

บาทส

มมต

ตามท

ไดรบ

มอบห

มาย

๔. ส

รปผล

การน

�าเสน

อ

๑. ใบ

ความ

ร ๖

๒. ฉ

ากอป

กรณ

ปร

ะกอบ

การน

�าเส

นอ เช

น เส

อผา

เครอ

งแตง

กาย

เวท

๓ ชว

โมง

๑. แ

บบทด

สอบก

อน-

หลงก

ารอบ

รม๒.

กา

รส

งเก

ตพฤ

ตกรร

ม บท

บาท

ทไดร

บมอบ

หมาย


ตารา

งการ

ฝกอบ

รมหล

กสตร

อสม

. หมอ

ประจ

�าบาน

วนท.

......

......

......

......

......

..เดอ

น....

......

......

......

......

.....พ

.ศ...

......

......

......

......

..ณ

......

......

......

......

......

......

......

..ต�าบ

ล....

......

......

......

......

......

......

.....อ

�าเภอ

......

......

......

......

......

......

......

......

....

จงหว

ด……

……

……

……

……

……

……

……

……

……

…

วนท

เวลำ

๐๘.

๐๐-๐

๙.๐๐

น.

เวลำ

๐๙.

๐๐-๑

๒.๐๐

น.

เวลำ ๑๒.๐๐-๑๓.๐๐ น.พกรบประทำนอำหำรกลำงวน

เวลำ

๑๓.

๐๐-๑

๖.๐๐

น.

เวลำ

๑๖.

๐๐-๑

๖.๓๐

น.

๑พธ

เปดก

ารฝก

อบรม

วชาอ

าสาส

มครป

ระจ�า

ครอบ

ครว

(อสค

.) แล

ะบทบ

าท อ

สม.

หมอป

ระจ�า

บาน

วชาก

ารเฝ

าระว

ง ปอ

งกน

ควบค

มไมใ

หเกด

โรคใ

นพนท

สร

ปบทเ

รยนว

นท ๑

๒กจ

กรรม

สมพน

ธวช

าการ

สงเส

รมสข

ภาพ

และ

แกไข

ปญหา

สขภา

พทส�า

คญวช

าภมป

ญญ

าไทย

สมน

ไพร

แล

ะการ

ใชกญ

ชาทา

งการ

แพทย

สร

ปบทเ

รยนว

นท ๒

๓กจ

กรรม

สมพน

ธวช

าเทค

โนโล

ยการ

สอสา

รทา

งการ

แพทย

โทรเ

วชกร

รม

(Tel

emed

icine

) และ

แอ

ปพลเ

คชนด

านสข

ภาพ

วชาผ

น�ากา

รสรา

งสขภ

าพ

แบบม

สวนร

วมพธ

ปด

มอบใ

บประ

กาศน

ยบตร


40

กระท

รวงส

าธาร

ณสข

ประก

าศนย

บตรฉ

บบนใ

หไวเพ

อแสด

งวา

เป

นผผา

นการ

ฝกอบ

รม

หลกส

ตร อส

ม. หม

อประ

จำบา

น ปพ

ทธศก

ราช 2

562

เมอวน

ท

เดอ

น

พทธศ

กราช

ขอ

ใหเจร

ญดวย

อาย ว

รรณะ

สขะ พ

ละ ดำ

รงรกษ

าคณง

ามคว

ามด แ

ละมพ

ลงใจ

พลงส

ตปญญ

าทเขม

แขง

เพอเป

นพลง

สรางส

รรคช

มชน

สงคม

และป

ระเท

ศชาต

สบไป

(

)

ปล

ดกระ

ทรวงส

าธาร

ณสข

(

)

(

) อธ

บดกร

มสนบ

สนนบ

รการ

สขภา

พ

นา

ยแพท

ยสาธ

ารณส

ขจงห

วด


แบบประเมน กอน – หลงการฝกอบรม อสม. หมอประจ�าบาน ปพทธศกราช ๒๕๖๒

๑.ขอใดไมใชกลมเปาหมายของการดแลผสงอายของ อสค.ก. ผสงอายตดบานข. ผสงอายตดเตยงค. ผสงอายตดสงคมง. ผสงอายทไดรบเบยยงชพ

๒. ในฐานะททานเปน อสม. ขอใดไมควรปฏบตก. คนหาผปวยในชมชนข. เปนพเลยงก�ากบการกนยาค. ใหผปวยกนยาดวยตนเอง ง. ใหก�าลงใจผปวย สอบถามอาการและการแพยา

๓. ขอใดคอบทบาทการเฝาระวงโรคไขมาลาเรยของ อสม. ก. รายงานใหเจาหนาทผรบผดชอบทราบเมอมผสงสยวาเปนโรคไขมาลาเรยข. แนะน�าใหผสงสยวาเปนโรคไขมาลาเรยใหเจาะเลอดค. ใหความรเรองการปองกนและอาการของโรคไขมาลาเรยแกกลมเสยงง. ถกทกขอ

๔. ใครทมความเสยงทอาจจะมปญหาสขภาพจตก.วยรนทมพฤตกรรมกาวราว ใชความรนแรงข.ผสงอายทเจบปวยดวยโรคเรอรงค.ถกทงขอ ก และ ขง.ไมมขอใดถก

๕. ขอใดคอวธการดแลสขภาพจตประชาชนก.การสงเกต และประเมนสขภาพจตประชาชนข.การใหค�าแนะน�า ใหก�าลงใจค.สงตอผทมปญหาสขภาพจตหรออาจมปญหาสขภาพจตใหกบเจาหนาทสาธารณสขง.ถกทกขอ

๖. ผทเปนกลมเสยงโรคความดนโลหต ตองมความดนโลหตอยในขอใดก. ๑๐๔/๖๐ มลลเมตรปรอทข. ๑๑๖/๖๘ มลลเมตรปรอท


ค. ๑๑๙/๗๘ มลลเมตรปรอทง. ๑๓๒/๘๘ มลลเมตรปรอท

๗. คาดชนมวลกายของคนปกตควรอยในขอใด๑. นอยกวา ๑๘.๕๒. ๑๘.๕ - ๒๒.๙ ๓. ๒๓ - ๒๔.๙๔. ๒๕ - ๒๙.๙

๘. อาการของโรคเบาหวาน คอ ขอใดก. ปสสาวะนอยข. ปสสาวะบอยและมาก ค. เบออาหารง. เลอดไหลงายและหยดยาก

๙. ขอใดถกตองเกยวกบการจดสภาพแวดลอมทเหมาะสมส�าหรบผสงอายและผปวย ตดบาน ตดเตยง๑. เตยงนอนตองมความกวางเพยงพอ ไมสงเกนไป และตองจดใหมไมกน หรอเครองกนบรเวณ

ขอบ เตยงตลอดเวลา เพอปองกนผสงอายตกจากเตยงได ๒. เพอใหสะดวกในการหยบใชงาน ควรตงกาน�ารอนบนเตยงผสงอายหรอผปวย ๓. ควรปลกตนไมเพอเพมพนทสเขยว โดยการปลกตนไมใหรกทบ โดยเฉพาะไมหนาม เพราะ

ความเชอจะชวยปองกน เหตรายทจะเกดขนกบผปวยได๔. ควรปดหนาตางและประตบรเวณหองนอนผสงอายหรอผปวยตลอดเวลา

๑๐. สภาวะชองปากขอใดทมปญหา ก. กระพงแกมและลนเปนฝาขาว ข. ฟนมรอยแตกบน คม และมกจะมแผลทลนหรอกระพงแกมรวมดวยค. มแผลตามมมปาก และรมฝปากแหงเปน ขยๆง. ถกทกขอ

๑๑. ขอใดบอกถงความส�าคญของการมโภชนาการทดในกลมหญงตงครรภ เดกปฐมวย และผสงอายก. ชวยสรางเซลลสมอง ระบบประสาท ระบบกลามเนอ ระบบกระดก ระบบภมตานทานโรค

อวยวะภายในของรางกายใหสมบรณข. ชวยท�าใหเดกอาย ๐-๕ ป สงดสมสวนค. ท�าใหลดการเจบปวยดวยโรคตดตอในเดก หรอเปนแลวหายเรว มระดบเชาวนปญญาด ลดความ

เสยงการเกดโรคไมตดตอเรอรง เชน โรคความดนโลหตสง โรคเบาหวาน โรคหวใจ โรคหลอดเลอดสมอง และมะเรง

ง. ถกทกขอ


๑๒. ขอใด ไมม ความเกยวของกบค�าวา “ภมปญญาการแพทยแผนไทย” ก. เปนระบบการแพทยแบบองครวมระหวาง กาย จต สงคมและธรรมชาตข. มงเนนแตเพยงการบ�าบดโรคทางกายเทานนค. เนนใหชมชนสามารถพงพาตนเองทางดานสขภาพและอนามยได เชน ยาจากสมนไพรอนมอย

หลากหลาย การนวดไทย การดแลและรกษาสขภาพแบบพนบาน เปนตนง. เปนองคความร ระบบความคด ความเชอของชมชนไดจากประสบการณทสงสม ปรบตว

และด�ารงชพตามสภาพแวดลอมทางธรรมชาตและสงแวดลอมทางสงคม-วฒนธรรม

๑๓. ขอใดไมใชลกษณะของผน�า ๑. มความสามารถใชอทธพลใหคนอนปฏบตตาม๒. สามารถชกจงใหคนอนท�างานใหส�าเรจตามตองการ๓. ไดรบผลประโยชนตอบแทนมากกวาผอน๔. คอยชวยเหลอใหบรรลเปาหมายสงสดตามความสามารถ

๑๔. ขอใดเปนแนวทางการสรางและสนบสนนการมสวนรวมทงหมด ๑. การรเรมลกษณะแหงพฤตกรรมบคคล, การสนบสนนแนวความคดทสามารถเปนแบบอยางได,

การไดรบโอกาสบรรจแตงตงใหเปนราชการ ๒. การสนบสนนแนวความคดทสามารถเปนแบบอยางได, การมองหาความคดเฉพาะในสวนทด,

การจงใจใหเกดการสรางกระบวนการความคดใหเกดในทกกลมงาน๓. การพฒนาความรสกรบผดชอบ, การเปดโอกาสเพอการแลกเปลยน, การไดเงนคาตอบแทน๔. การเปดโอกาสเพอการแลกเปลยน, การสนบสนนแนวความคดทสามารถเปนแบบอยางได,

การสนบสนนใหไดรบการเลอกตงเปนนกการเมองทองถน

๑๕. ขอใด ไมใช หลกการส�าคญในการใชยาสมนไพรอยางปลอดภยก. การอานฉลากยาใหละเอยดถถวน รวมถงการปฏบตตามค�าสงใชหรอค�าแนะน�าของแพทย

แพทยแผนไทย และเภสชกรอยางเครงครดข. หญงมครรภหรอใหนมบตร และเดกไมควรทจะใชสมนไพรถาไมจ�าเปนค. การแจงขอมลการใชยาแผนปจจบนหรอสมนไพรใหกบแพทย แพทยแผนไทย หรอเภสชกร

ทราบทกครงวาก�าลงใชยาแผนปจจบนหรอสมนไพรชนดใดอยง. การเลอกซอยาสมนไพรจากรานยาแบบใดกได ไมตองมเภสชกรประจ�า

๑๖. ทานคดวา การพาสตวเลยงไปฉดวคซนปองกนโรคพษสนขบา เปนหนาทของใคร ๑) เจาหนาทสาธารณสข ๒) เจาหนาทปศสตว ๓) เจาหนาทองคการบรการสวนต�าบล/เทศบาล ๔) ตวทานและครอบครว

๑๗. การปองกนไมใหเปนโรคพยาธใบไมตบทดทสด คอ กนเมนปลาน�าจดมเกลดทปรงสกแลว (√) ใช () ไมใช () ไมทราบ


๑๘. การดแลผปวยเบองตน ควรเชดตวเพอลดไข ใหผปวยดมน�าเกลอแรมากๆ หากผปวยจ�าเปนตอง ทานยาลดไข ควรทานยาพาราเซตามอน เทานน หามทานยาแอสไพรน ไอบโพรเฟน (Ibuprofen)

(√) ใช () ไมใช () ไมทราบ

๑๙. โรคไขฉหนตดตอไดโดยเชอจะไชเขาทางบาดแผล หรอผวหนงทออนนมจากการ แชน�านานๆ(√) ใช () ไมใช () ไมทราบ

๒๐. การพลดตกหกลมเปนปญหาทส�าคญ หรอพบบอยในผสงอาย(√) ใช () ไมใช () ไมทราบ


ความรทจ�าเปนส�าหรบเจาหนาทในการอบรม ๖ วชา

วชาท ๑ วชาอาสาสมครประจ�าครอบครว (อสค.) และบทบาท อสม. หมอประจ�าบาน

๑.๑ อำสำสมครประจ�ำครอบครว (อสค.) : หมายถง บคคลใดบคคลหนงในครอบครวหรอ เพอนบานทไดรบความไววางใจจากครอบครว และไดรบการคดเลอกใหท�าหนาทดแลสขภาพและ ความเปนอยของสมาชกในครอบครว เปนผทมความรและเปนแกนนาในการปฏบตตนเองดานสขภาพ ทถกตอง เปนแบบอยางใหกบครอบครวและสามารถถายทอดความรใหแกสมาชกในครอบครวได และ ผานการฝกอบรมหลกสตรอาสาสมครประจ�าครอบครวทกระทรวงสาธารณสขก�าหนด

บทบำทหนำทอำสำสมครประจ�ำครอบครว (อสค.)

๑. ดแลสขภาพของตนเองและครอบครว พรอมทงวเคราะหและจดการความเสยง ภยสขภาพ ของตนเองและสมาชกในครอบครว ตลอดจนสมาชกในครอบครวมารบบรการสขภาพ เมอพบปญหา

๒. ถายทอดความรใหแกสมาชกในครอบครว ๓. ชวยเหลอ ดแลสขภาพ ของประชาชนทอยในภาวะพงพง ๔.เขารวมกจกรรมดานสขภาพในชมชนและมสวนรวมในการแกไขปญหาของชมชน๕. บนทกกจกรรมการดแลสขภาพของ อสค. ลงในสมดบนทกประจ�าครอบครว ๖. ประสานความรวมมอ เชอมโยง เปนเครอขายรางแห สงตอขอมลดานสขภาพ รบความรเพมเตม

และรบค�าปรกษาจาก อสม. และเจาหนาทสาธารณสข ๗. เสนอแนะความคดเหนในการพฒนาครวเรอนและรวมเปนทมหมอครอบครว ๑.๒ อสม. หมอประจ�ำบำน คอ ประชาชนทมจตอาสาเขามาท�างานเปนอาสาสมครสาธารณสข

ไดรบการยอมรบและคดเลอกเปนประธาน อสม ระดบหมบาน และระดบต�าบล ใหเปนผแทน อสม. เขารบการอบรมในหลกสตร อสม. หมอประจ�าบาน และใหท�าหนาทเปนผน�าจดการปญหาสขภาพ ของประชาชนรวมกบ อสม. อสค. ทมหมอครอบครว เครอขายสขภาพ และประชาชนในพนทเพอใหมคณภาพชวตทด ลดคาใชจายของประชาชน ลดการพงพาโรงพยาบาล ลดภาวะแทรกซอนของผปวย ลดความแออด ลดคาใชจายของโรงพยาบาล และใหพงตนเองดานสขภาพมากขน

บทบำท อสม. หมอประจ�ำบำน

๑. สนบสนนใหม อสค. ทกครอบครว๒. เปนพเลยงให อสค. ดแลสขภาพทกครอบครว๓. เฝาระวง ปองกน ควบคมไมใหเกดโรคในพนท เชน โรคไขเลอดออก โรคเลปโตสไปโรซส (ฉหน)๔. สงเสรมสขภาพ ลดโรคเรอรง ปญหาสขภาพจต ยาเสพตด และอบตเหต๕. ถายทอดความรดานภมปญญาไทย สมนไพร และการใชกญชาทางการแพทย


๖. การใชเครองมอสอสารและแอปพลเคชน การคดกรอง ประเมนสขภาพรวมทมหมอครอบครว (Telemedicine)

๗. เปนแกนน�าเครอขายดแลสขภาพ และจดการปญหาสขภาพในครอบครว ชมชน รวมทง การสงตอผปวย

๘. เขาถงและใชประโยชนจากขอมลสขภาพในพนท วางแผน แกไขปญหา และรายงานผล

อสม. หมอประจ�ำบำนท�ำงำนอยำงไรในหมบำน/ชมชน

วชาท ๒ วชาการเฝาระวง ปองกน ควบคมไมใหเกดโรคในพนท

๒.๑ การเฝาระวง ปองกนควบคมโรคท�าอยางไร๒.๒ โรคระบาดให อสม. หมอประจ�าบาน ท�าหนาทเปนผน�า เปนจดจดการแกปญหาสขภาพ

โดยการสรางทมเครอขายสขภาพ ไดแก อสม. อสค. และเครอขายตางๆ หาสาเหต จดท�าแผนหา งบประมาณ หาสงสนบสนนมาแกไขปญหา มาสรางสขภาพในหลกการของการดแลสขภาพ การสงเสรม สขภาพและการปฐมพยาบาลเบองตน รวมทงการเฝาระวง ปองกน และการฟนฟสขภาพ ไดแก โรค ๕ โรค

๒.๒.๑ โรคไขเลอดออก

สำเหตของโรค : เกดจากเชอไวรสเดงก มยงลายบาน (Aedes aegypti) และยงลายสวน (Aedes albopictus) เปนพาหะน�าโรค โดยสวนใหญจะเปนยงลายบานทน�าเชอ เปนไดทงเดกและผใหญ โดยพบผปวยมากในชวงอาย ๕ - ๑๔ ป


กำรตดตอ : ยงลายตวเมยจะดดเลอดคนทเปนไขเลอดออกในระยะทมไขสงเขาไป (๒ – ๗ วน หลงเรมปวย) และไปแพรเชอไวรสเดงกใหคนทถกกดตอ โดยเชอสามารถอยในตวยงลายไดตลอดชวต (๓๐ – ๔๕ วน) และเชอสามารถถายทอดไปยงไขยงได แหลงน�าทยงลายวางไขคอน�าคอนขางใส น�านง และขงนานเกน ๗ วน จดสงเกต ไดแก อางน�าในหองน�า อางบว แจกนดอกไม กะลามะพราว โองแตก ไหแตก เศษขยะทมน�าขง เปนตน

อำกำรและกำรดแลรกษำ : สวนใหญมไขสง ๓๘.๕ - ๔๑ องศาเซลเซยส ปวดศรษะ ปวดกลามเนอ

ปวดกระดก และมจดแดงทผวหนง ถาตดเชอครงท ๒ จะมอาการรนแรงกวาการตดเชอครงแรก โดยมอาการส�าคญแบงออกเปน ๓ ระยะ ดงน

๑) ระยะไข ผปวยมไขสงตลอดเวลา มกมหนาแดง เบออาหาร คลนไสอาเจยน มกจะไมไอ ไมมน�ามก และอาจมจดแดงตามล�าตว แขนขา เปนอยราว ๒-๗ วน บางรายอาจมการชกได ควรลดไข ดวยยาพาราเซตามอล หามใชยาแอสไพรน และไอบโพรเฟน เพราะจะท�าใหเลอดออกงาย เชดตว ชวยลดไขรวมดวย และใหผปวยดมน�าเกลอแรมากๆ

๒) ระยะชอก เกดในชวงไขลด ผปวยบางรายจะซม มอเทาเยน ชพจรเบาแตเรว ปวดทองบรเวณใตชายโครงขวา ปสสาวะนอย มเลอดออกงาย เชน เลอดก�าเดาไหล อาเจยนเปนเลอด อจจาระ มสด�า ถาไมไดรบการรกษาทถกตอง อาจถงตายได ระยะนตองตดตามคนไขใกลชด เพอตรวจพบและปองกนภาวะชอกไดทนเวลา ควรแนะน�าใหญาตผปวยทราบอาการน�าของการชอก เชน เบออาหาร ถายปสสาวะนอย ปองทองอยางมาก กระสบกระสายมอเทาเยนใหน�าสงโรงพยาบาลทนท

๓) ระยะพกฟน อาการตางๆ จะเรมดขน ผปวยจะรสกอยากรบประทานอาหาร ปสสาวะออก มากขน บางรายอาจมจดแดงเลกๆ ตามล�าตว แขน ขา ในระยะนอาจมผนขนตองแนะน�าไมผปวยเกา ดแลใหไดรบยาตามแผนการรกษาอยางตอเนอง การรกษาปองกน

๒.๒.๒ โรคพษสนขบำ

สำเหตของโรค : โรคพษสนขบา หรอทชาวบานทวไปรจกกนวา โรคกลวน�า เกดจากเชอไวรส ชอ เรบสไวรส (Rabies Virus) มรปรางคลายกระสนปน เมอเชอนเขาสรางกายคนหรอสตว โดยการถกกด ขวนหรออนๆ เชอจะยงคงอยบรเวณนนระยะหนง โดยเพมจ�านวนในกลามเนอ แลวเขาทางปลายประสาท เดนทางไปยงประสาทสวนกลางและเขาสสมองเพมจ�านวนมากขน พรอมทงท�าลายเซลลสมองของคนเรา ท�าใหเกดอาการผดปกตทางสมองและระบบประสาท ทส�าคญเมอคนหรอสตวตดเชอจนมอาการเกดขนแลว ไมสามารถรกษาใหหายได ตองเสยชวตทกราย แตโรคนปองกน และสามารถท�าใหหมดไปจาก คนและสตวเลยงได ในประเทศไทยหลายพนทยงพบผเสยชวต และยงควบคมโรคในสนขไมได

วงจรโรค : การตดตอ สนขและแมวทปวยดวยโรคพษสนขบา สามารถแพรเชอไดทางน�าลายเพราะเชอจะออกมา ในน�าลายระยะตงแต ๑-๗ วน กอนแสดงอาการจนกระทงตาย คนเราจะตดเชอนกตอเมอ

- ถกสตวทเปนโรคนกดหรอขวน


- ถกสตวทเปนโรคนเลยหรอน�าลายสตวกระเดนเขาบาดแผลรอยขดขวนเยอเมอกหรอเยอบตา จมก ปาก (ถาน�าลายถกผวหนงปกต ไมมรอยขวน หรอบาดแผล ไมมโอกาสตดโรค)

- การตดตอโดยการหายใจ มโอกาสนอยมาก ยกเวนมจ�านวนไวรสในอากาศ เปนจ�านวนมาก เชน ในถ�าคางคาว

- การตดตอ โดยการกนเกดขนไดยาก ไมเคยมรายงานตามธรรมชาต เชนเดยวกบการตดตอ จากคนไปสคน ในธรรมชาตกไมเคยมรายงานเชนกน

ระยะฟกตวของโรค หมายถง ระยะเวลาตงแตเชอเขารางกายจนกระทงเกดอาการ บางราย อาจนานเกน ๑ ป บางรายอาจเรวเพยง ๔ วน แตโดยเฉลย ๓ สปดาห ถง ๔ เดอน

อำกำรโรค/กำรรกษำ

อำกำรทพบในสตว สวนใหญสนข แมว วว ควาย มระยะฟกตวไมเกน ๖ เดอนระยะเรมแรก มอาการประมาณ ๒ – ๓ วน โดยสนขจะมอารมณและอปนสยเปลยนไปจากเดม

เชน สนขทชอบคลกคลกบเจาของ จะปลกตวออกไปหลบซกตวเงยบๆ มอารมณหงดหงด ตวทเคย ขลาดกลวคน กจะกลบมาคลอเคลย เรมมไขเลกนอย มานตาขยายกวางกวาปกต การตอบสนองตอ แสงของตาลดลง กนขาวดมน�านอยลง ลกษณะการเคยวหรอกลนผดไป

ระยะตนเตน คอ เรมมอาการทางประสาท สนขจะกระวนกระวาย ตนเตน หงดหงด ไมอยนง กดแทะสงของ สงแปลกปลอม กดทกสงไมเลอกหนา ถากกขงหรอลามไวจะกดกรงหรอโซจนเลอดกบปากโดยไมเจบปวด เสยงเหาหอน จะเปลยนไป ตวแขง

ระยะอมพำต สนขจะมคางหอยตก ลนมสแดงคล�าหอยออกนอกปาก น�าลายไหล และไมสามารถใชลนไดเลย สนขอาจแสดงอาการขยอก หรอขยอน คลายมอะไรอยในล�าคอ ขาออนเปลย ทรงตวไมได ลมลงแลวลกไมได อมพาตทวตว อยางรวดเรวและตายในทสด อาการสนขบามทงแบบดรายและแบบซม

อำกำรทพบในคน

ส�าหรบอาการของคนทไดรบเชอโรคพษสนขบา สวนใหญมอาการของสมองอกเสบ และไขสนหลงอกเสบ โดยอาการเรมแรกของผปวยจะมไขต�า ๆ เจบคอ เบออาหาร ออนเพลย ตอมามอาการคน มกเรมจากบรเวณแผลทถกกด แสบๆ รอนๆ แลวลามไปสวนอน บางคนคนมากเกาจนกลายเปนแผลอกเสบ มน�าเหลอง ตอมาจะกระสบกระสาย กลวแสงกลวลม ไมชอบเสยงดง เพอ หลกหลก กระวนกระวาย หนาวสน ตามกเบกโพลงบอยๆ บางครงเขาใจผดคดวาเปนโรคทางจต มอาการกลนล�าบากโดยเฉพาะ อยางยงของเหลว จะเกดอาการปวดเกรงท�าใหไมอยากดมน�า มอาการกลวน�า จงมชอเรยกอกชอหนง วา โรคกลวน�า ไมอยากกลนแมกระทงน�าลาย จงท�าใหน�าลายไหล บางคนอาจ ปวดทองนอยและขา คนไขเพศชายบางรายมน�าอสจไหลออกมาโดยไมรตว กลามเนอกระตก แนนหนาอก หายใจไมออก หรออาจเกรง อมพาต หมดสตและตายในทสด


วธของกำรปฏบตตนในกำรปองกนโรค

กำรปองกนไมใหมผเสยชวตดวยโรคพษสนขบำ ม ๓ ขนตอนขนท ๑ ปองกนและควบคมไมใหสตวเปนโรคพษสนขบา เปนการปองกนทดทสด ประเทศไทย

ถาควบคมโรคในสนขไดส�าเรจ คนและสตวอน ๆ จะปลอดภยจากโรครายนขนท ๒ ลดความเสยงจากการถกสนขกด ขณะนยงมสนขทเปนโรคพษสนขบาอยทวไป การหลก

เลยงไมใหถกสนขกดจะลดอตราเสยงตอการไดรบเชอขนท ๓ การปองกนอยางถกตองหลงถกสนขกดตองรวธปองกนตนเองใหรอดพนจากการเปน

โรคพษสนขบาเมอถกกด

กำรปองกนตนเองจำกโรคพษสนขบำ

ยดหลก “คาถา ๕ ย กนกด “อยาแหย อยาเหยยบ อยาแยก อยาหยบ หยายง”ย.๑ อยาแหย สนขใหโมโหย.๒ อยาเหยยบ หาง หว ตว ขา หรอท�าใหสนขตกใจย.๓ อยาแยก สนขทก�าลงกดกนดวยมอเปลาย.๔ อยาหยบ จานขาวหรอเคลอนยายอาหารขณะสนขก�าลงกนอาหารย.๕ อยายง หรอเขาใกลสนขทไมรจก หรอไมมเจาของ

วธปฏบตตนหลงจำกถกสตว กด/ขวน/เลย

๑. ลางแผลใหสะอาด ดวยน�าและสบหลาย ๆ ครง นานอยางนอย ๑๕ นาท เชดแผลใหแหง ใสยารกษาแผลสด

๒. จดจ�าสตวทกดใหไดเพอสบหาเจาของ/กกสนขไวดอาการ ๑๐ วน สอบถามประวตการฉดวคซนปองกนโรคพษสนขบา หากสนขตวนนตายภายใน ๑๐ วน ใหรบแจง อบต./เทศบาล หรอปศสตว ในระแวกบาน

๓. ไปพบแพทยหรอเจาหนาทสาธารณสขเพอรบการฉดวคซนปองกนโรคพษสนขบา ตามแพทยวนจฉย ทส�าคญตองรบวคซนใหตรงตามนดและรบตอจนครบชด

“สนขกดตองรบแก ลางแผล ใสยา กกหมา (๑๐ วน) หาหมอ ฉดวคซนตอจนครบชด”

๒.๒.๓ โรคพยำธใบไมตบ

สำเหตของโรค : พยาธใบไมตบมกเปนการตดเชอจากพยาธสายพนธโอปสทอรคสวเวอรรน ทเขามาอาศยภายในทอน�าดตบ จากการบรโภคปลาน�าจดเกลดขาวในวงศปลาตะเพยนทมตวออน ระยะตดตอเขาไปโดยไมผานการปรงสกใหความรอนฆาพยาธ อาทปลาน�าจด เชน ปลาตะเพยน ปลาซว ปลาสรอย ปลาแกมซ�า ปลาขาวนา และปลาขาว หรอปลาจากการแปรรปหมกดอง เชน ปลาจอม ปลาสม ปลารา และอาหารทปรงจากปลารา เชน สมต�า แจว เปนตน ตวออนของพยาธใบไมตบจะใชทอน�าดของมนษยในการเจรญเตบโตเปนตวเตมวย จนรางกายไดรบความเสยหาย และเกดอาการปวยตางๆ ขน


วงจรโรค : พยาธใบไมตบมวงจรชวตดงน- มนษยหรอสตวรงโรค(สนข แมว สตวอนทกนเนอ)รบเอาตวออนลกษณะซสตระยะ

เมตาเซอรคาเรย (Encysted Metacercariae) หรอระยะตดตอของพยาธใบไมตบเขาสรางกาย- พยาธตวออนจะเขาสล�าไสเลกและตบ ผานรเปดของทอน�าดทเปดเขาล�าไสเลก และเจรญเตบโต

ในทอน�าดตบ- ตวออนจะอาศยในทอน�าดจนเจรญเตบโตเปนตวเตมวยกลายเปนหนอนพยาธ- เมอคนหรอสตวรงโรค(สนข แมวสตวอนทกนเนอ)ทเปนรงโรคของพยาธใบไมตบขบถายอจจาระ

ไมเปนท ไขของพยาธใบไมตบทปนอยในอจจาระจะปนเปอนลงในแหลงน�า และถกกนโดยหอยไซ จากนน ตวออนจะอาศยหอยไซในการเจรญเตบโตเปนตวออนระยะเซอรคาเรย (Cercaria)

- ตวออนระยะเซอรคารยจะไชออกจากหอยไซลงสแหลงน�า และไชเขาไปอาศยอยในเนอปลา น�าจด จนเจรญเตบโตเปนตวออนลกษณะซสตระยะเมตาเซอรคาเรยหรอตวออนระยะตดตอ

- เมอมนษยหรอสตวรงโรค(สนข แมวสตวอนทกนเนอ) บรโภคปลาทมพยาธเขาไป พยาธกจะ เจรญเตบโตและวางไขในทอน�าดตอไป

กำรวนจฉยพยำธใบไมตบ

ในเบองตนแพทยอาจวนจฉยอาการดวยการซกประวตผปวยเกยวกบแหลงอาศย อาหารทบรโภค และอาการตางๆ ทปรากฏขน จากนนอาจสองกลองจลทรรศนตรวจตวอยางอจจาระเพอหาไขพยาธ แตหากตรวจไมพบ แพทยอาจตองวนจฉยดวยการหาสารกอภมตานทาน (antigen) ตอพยาธใบไมตบ จากอจจาระหรอเลอดตอไป

นอกจากนน หากพบภาวะตบโต แพทยอาจสงตรวจอลตราซาวด หรอเอกซเรยคอมพวเตอรเพอหาภาวะแทรกซอนจากโรคพยาธใบไมตบเพมเตม และ หรอหากประชาชนอาย ๔๐ ปขนไปทเปนกลมเสยงคอรบประทานอาหารประเภทปลาน�าจดเกลดขาววงศปลาตะเพยนดบ สกๆดบ ไมผานความรอน มญาต สายตรงปวยเปนมะเรงทอน�าด เคยรบประทานยาฆาพยาธใบไมตบ ควรไปพบแพทยเพอตรวจคดกรอง โรคมะเรงทอน�าดดวยเครองอลตราซาวดทกป

กำรรกษำพยำธใบไมตบ

แพทยอาจตองพจารณาจากผลการวนจฉยไขพยาธ ระดบความรนแรงของการตดเชอ และ ภาวะแทรกซอนทเกดขน มยาพราซควอนเทล ใชในการรกษาพยาธใบไมตบ

ภาวะแทรกซอนของพยาธใบไมตบ

ผปวยพยำธใบไมตบอำจปรำกฏอำกำรแทรกซอนได ดงตอไปน

- ภาวะโลหตหาง - ตดเชอแบคทเรย- ทอน�าดอกเสบตดเชอ - ถงน�าดอกเสบ- ตบออนอกเสบ


- ตบแขง- มะเรงทอน�าด- ตดเชอในกระแสเลอด และการตดเชอกระจายไปทวรางกายกำรปองกนโรคพยำธใบไมตบ (๕ ตอง ๕ ไม สตวปลอดภย คนปลอดพยาธ หางไกลพยาธ

ใบไมตบ)

๕ ตอง ไดแก

๑. ตองกนอาหารเมนปลาน�าจดเกลดขาวตระกลปลาตะเพยน จ�าพวก ปลาแมสะแดง ปลาขาวนา ปลาขาวมน ปลาสรอย ปรงสกดวยความรอน และปลาราควรหมกมากกวา ๖ เดอน ปลาสมหมกเปนเวลา ๓ วน ปลาแชแขงอณหภม – ๒๐ องศาเซนเซยส มากกวา ๓ วน จะปลอดพยาธใบไมตบ

๒. ตองท�าความสะอาดเขยง ครก สากทกครงดวยน�ารอนหรอน�ายาฆาเชอเดทตอล เมอจะประกอบอาหารประเภทปลาเพอฆาตวออนพยาธ

๓. ตองตรวจอจจาระคนหาโรคพยาธใบไมตบปละครง และรกษาใหหาย๔. ตองตรวจหาพยาธในสนข แมวเพอปองกนการแพรโรคสคนและรกษาตอเนองปละครง๕. ตองปลกฝงจตส�านกและใหความรเพอชวยปองกนตนเองและชมชน

๕ ไม

๑. ไมถายอจจาระนอกสวมหรอบนพนดนหรอแหลงน�าถาจ�าเปนใหขดหลมแลวฝงกลบลก ๑๐ เซนตเมตรเมอเสรจกจ

๒. ไมทงอจจาระคน ขหมา ขแมว ลงแหลงน�า๓. ไมใหรถดดสวม น�าอจจาระมาทงในทสาธารณะ ไร นา สวนผก ๔. ไมใหปลาดบเปนอาหารหมา แมว๕. ไมกนอาหารทท�าจากปลาน�าจดเกลดขาว ทปรงดบๆ สกๆ เชน สมต�าปลาราดบ กอยปลา ลาบ

ปลาดบ

๒.๒.๔ โรคเลปโตสไปโรสส (โรคฉหน)

สำเหตของโรค : โรคเลปโตสไปโรสส หรอ “โรคฉหน” เปนโรคตดตอจากสตวสคน เกดจาก การตดเชอ “เลปโตสไปรา (Leptospira)” ชนดทกอใหเกดโรค เปนเชอทตองการความชน ออกซเจน อยในน�าทมคาเปนกลาง (pH ๗.๐-๗.๔) และอณหภมทเหมาะสม ๒๘-๓๐ องศาเซลเซยส สตวเลยงลกดวยนมทกชนดตดเชอได แตอาจมอาการปวยหรอไมขนอยกบชนดและปรมาณเชอทไดรบ สตวทเปน แหลงรงโรคมทงสตวปา เชน กระรอก กวาง สนขจงจอก เปนตน และสตวเลยงตางๆ เชน โค กระบอ สกร สนข และ “หน” ซงเปนสตวรงโรคทส�าคญ


วงจรของโรค/กำรตดตอ

เชอเลปโตสไปราสามารถตดตอมาสคนไดโดย๑. ทางตรง จากการสมผสกบอวยวะทตดเชอของสตวทปวยหรอเปนสตวรงโรค๒. ทางออม เมอคนไปสมผสกบน�าหรอดนทปนเปอนเชอจากปสสาวะของสตว เชอจะไชเขาทาง

ผวหนงทมรอยแผลหรอเยอบ เชน ตา จมก ปาก นอกจากนยงตดตอทางการกนอาหารหรอน�าทปนเปอนเชอ

อำกำรและกำรรกษำ

อำกำร เมอเชอเขาสรางกายจะมระยะฟกตวเฉลย ๑๐ วน (๕-๑๔ วน) หลงจากตดเชอผปวยจะมอาการแตกตางกน ขนกบสายพนธ ปรมาณเชอทไดรบ และความสามารถของรางกายในการตอตาน เชอ ทงน ผตดเชอสวนใหญจะไมมอาการทางคลนก สวนผปวยทมอาการ ระยะแรกมกมไขเฉยบพลน หนาวสน ปวดเมอยกลามเนอ โดยเฉพาะทกลามเนอหลง โคนขา และนอง ปวดศรษะรนแรง ตาแดง คลนไส อาเจยน และปวดทอง ในรายทมอาการรนแรงอาจมภาวะไตวาย การหายใจลมเหลว หรอ เลอดออกผดปกตตามอวยวะตางๆ เชน อาเจยนเปนเลอด ถายอจจาระเปนสด�า ไอเปนเลอดสด และ อาการดซาน เปนตน

กำรรกษำ

โรคนรกษาโดยการใหยาปฏชวนะทรวดเรวและเหมาะสม การรกษาตามอาการเพอแกไขความผดปกตและภาวะแทรกซอน รวมกบการรกษาประคบประคอง การใหยาปฏชวนะโดยเรวทสด จะชวย ลดความรนแรงและปองกนอาการแทรกซอนของโรคได ผปวยทมอาการออนถงปานกลาง อาจเลอกใชยา ดงน


Doxycycline กน ๑๐๐ มลลกรม วนละ ๒ ครง นาน ๗ วน (กรณทไมสามารถแยกไดวาผปวย ตดเชอเลปโตสไปโรซสหรอสครบทยฟส ควรเลอกใช Doxycycline แทนการใช Penicillin)

Amoxycillin กน ๕๐๐ มลลกรม ทก ๖ ชวโมง นาน ๕-๗ วน ขอพงระวง หากไปพบแพทยลาชา (กรณรกษาลาชากวา ๓ วนหลงปรากฏอาการ มกพบภาวะ

แทรกซอนทเปนสาเหตของการเสยชวต)วธการปองกนโรคภำวะปกต ประชาชนยดหลก ๔ ลด ปลอดภยจากโรคฉหน๑. ลดหน โดยการก�าจดหนและท�าความสะอาดบานเรอน๒. ลดสมผส หลกเลยงการลงน�าทเปนจดเสยง หากจ�าเปนตองลยน�าย�าโคลนควรสวมรองเทาบท๓. ลดกำรเสยชวต หากมไข ปวดศรษะรนแรง ปวดกลามเนอโดยเฉพาะทโคนขาหรอนอง ควรรบ

ไปพบแพทยทนท๔. ลดกำรระบำด เมอพบผปวยรบแจงเจาหนาทสาธารณสขทนท เพอท�าการสอบสวนควบคมโรค

ไมใหแพรระบาด หากผปวยไปพบแพทยเรว ไดรบการรกษาทถกตองและทนเวลา จะชวยลดภาวะแทรกซอนและปองกนการเสยชวตได

ภำวะน�ำทวม

หลกเลยงการเดนลยน�า หากจ�าเปนตองเดนลยน�า ควรสวมรองเทาบทหรอถงพลาสตกสะอาด ทหาไดในพนท ปองกนไมใหเทาสมผสน�าโดยตรง หมนลางมอดวยน�าและสบบอยๆ และอาบน�า ช�าระรางกายทนทหลงจากเสรจจากการท�างานหรอลยน�า หากมอาการไขสงเฉยบพลน ปวดศรษะ ปวดเมอยตามตว ใหรบไปพบแพทยโดยเรวทสด

กำรปองกนกำรเสยชวต

ผปวย ไปพบแพทยเรว เมอพบอาการสงสยโรคเลปโตสไปโรสส (มไขเฉยบพลน ปวดศรษะ ปวดเมอยกลามเนอโดยเฉพาะทนองและโคนขา หลงจากมการลยน�า/แชน�า/ย�าโคลน)

แพทย วนจฉยโรคไดถกตอง รวดเรว ใหการรกษาผปวยอยางถกตองเหมาะสม

๒.๒.๕ โรควณโรค

สำเหตของโรค : วณโรค (Tuberculosis) หรอทบ (TB) เปนโรคตดตอทเกดจากเชอแบคทเรย ชอ มยโคแบคทเรยม ทเบอรคโลซส (Mycobacterium tuberculosis) วณโรคเกดไดในทกอวยวะของรางกาย สวนใหญมกเกดทปอดซงสามารถแพรเชอได วณโรคนอกปอดอาจพบไดในอวยวะอนๆ ไดแก เยอหมปอด ตอมน�าเหลอง กระดกสนหลง ขอตอ ชองทอง ระบบทางเดนปสสาวะ ระบบสบพนธ ระบบประสาท เปนตน แตโดยสวนใหญมกเปนทปอด

กำรตดตอ : วณโรค ตดตอโดยการแพรกระจายจากคนหนงไปสอกคนหนงทางระบบทางเดนหายใจ โดยผปวยทมเชอในเสมหะ พดคย ไอ จาม ไมปดปาก เชอวณโรคจะลอยไปกบละอองเสมหะ ผทสดหายใจเอาเชอวณโรคเขาสปอดท�าใหมโอกาสตดเชอและปวยเปนวณโรคได เชอวณโรค จากเสมหะทปลวในอากาศ


โดยไมถกแสงแดด จะมชวตอยไดนาน ๘-๑๐ วน แสงอาทตยท�าลายเชอวณโรคไดภายใน ๕ นาท และ เชอวณโรคถกท�าลายดวยหลายปจจยไดแก สารเคมบางชนด ความรอน แสงแดด และแสงอลตราไวโอเลต โดยแสงแดดสามารถท�าลายเชอวณโรคในเสมหะไดใชเวลา ๒๐–๓๐ ชวโมง เชอวณโรคในเสมหะแหงท ไมถกแสงแดดอาจมชวตอยไดนานถง ๖ เดอน ความรอนสามารถท�าลายเชอวณโรคได ผทรบเชอแลว ไมจ�าเปนตองปวยเปนวณโรคทกคน เพราะรางกายมกลไกหลายอยางทจะตอสและปองกนเชอวณโรค จะมเพยงรอยละ ๑๐ ของผตดเชอวณโรคเทานนทจะปวยเปนวณโรค

อำกำร : ผปวยวณโรคในกลมประชาชนทวไปทมอาการสงสยวณโรค คอ ไอตดตอกนเกน ๒ สปดาห หรอไอมเลอดปน และอาจมอาการอนรวมดวย เชน มไขต�าโดยเฉพาะตอนบายหรอค�า เบออาหาร น�าหนกลดผดปกต เจบหนาอก เหนอยหอบ มเหงอออกมากผดปกตตอนกลางคน

อำกำรแสดงของวณโรคปอด : ผปวยวณโรคมอาการหลายชนด แต อาการส�าคญของวณโรคปอด คอ ไอตดตอกนนานเกน ๒ สปดาห และอาการอนๆ ทอาจจะพบได ไดแก ไอแหงๆ หรอไอมเสมหะ หรอไอมเสมหะปนเลอด มไขต�าๆ ตอนบาย น�าหนกลด เจบหนาอก เหนอยหอบ เหงอออกกลางคน ออนเพลย มกเปนตอนเชามากกวาตอนบาย เบออาหาร

กำรดแลรกษำ : วณโรครกษาหายได ตองกนยาตอเนองสม�าเสมอใหครบทกเมด ทกมอ ทกวน อยางนอย ๖ เดอน เพอใหเชอมนไดวาผปวยกนยาถกตอง ครบถวน ใหก�าลงใจผปวยในการรกษาวณโรค และตองมพเลยงก�ากบการกนยา

ค�ำแนะน�ำส�ำหรบผปวยวณโรค

• กนยาตามแพทยสงอยางตอเนอง อยางนอย ๖ เดอนและพบแพทยตามนดทกครงจนกวาแพทยสงหยดยา

• เมอกนยาประมาณ ๒ สปดาห อาการจะดขน หามหยดยา เพราะการรกษายงไมครบโรค ยงไมหายและจะท�าใหเชอวณโรคดอยารกษาหายยาก

• ใชหนากากอนามยหรอผาปดปากและจมก เวลาไอหรอจามเพอปองกนไมใหเชอแพรกระจาย ไปสผอน

• บวนเสมหะลงในภาชนะหรอกระปองมฝาปดทมน�าสบหรอน�าผสมผงชกฟอก แลวเทลงสวมและราดน�าตามใหสะอาด

• จดสถานทพกอาศยใหอากาศถายเทสะดวก แสงแดดสองถงและน�าเครองนอนตากแดดสม�าเสมอ• แนะน�าการปฏบตตนในการดแลสขภาพ เชน กนอาหารทมประโยชน พกผอนใหเพยงพอ

ออกก�าลงกายท�าจตใจใหแจมใส งดเหลา/บหร/สงเสพตด เปนตน• ผปวยวณโรคสามารถกนอาหารรวมกบผอนได โดยใชชอนกลาง


วชาท ๓ วชาการสงเสรมสขภาพและแกไขปญหาสขภาพทส�าคญ

อสม. หมอประจ�าบานตองศกษา และฝกฝนการปฏบตงานตามหนาท ใหมความรดงน

๓.๑ การเฝาระวง ปองกน ปญหาสขภาพจต

เทคนคกำรดแล ชวยเหลอผทมปญหำสขภำพจตในชมชน ๔ เทคนคส�ำคญ ไดแกการชวยเหลอผทมปญหาสขภาพจตในชมชน เปนการใชเทคนค ๓ ส. (สอดสองมองหา ใสใจรบฟง

สงตอเชอมโยง) เขามาเปนหลกในการด�าเนนงาน โดยเพมเตมเรองการตดตามตอเนองในชมชน๑. สอดสองมองหำ: คอการเยยมบานและการมองหาผทมความเสยงทจะมปญหาสขภาพจต

และผทมปญหาสขภาพจตในชมชนของตนเอง๒. ใสใจรบฟง และกำรชวยเหลอเบองตน: การใหการชวยเหลอตามสภาพปญหาและความจ�าเปน

ของผทมปญหาสขภาพจต๓. กำรสงตอเชอมโยง: สงตอขอมลผทมปญหาสขภาพจตใหกบเจาหนาทสาธารณสขในพนท

เพอใหผปวยไดรบการดแลทตอเนอง และไดรบการดแลทสงขน๔. กำรตดตำมตอเนอง:เพอใหผปวยจตเวช และผทมปญหาสขภาพจตทอาศยอยในชมชนไดรบการดแลอยางตอเนอง

ในชมชนอสม. หมอประจ�ำบำนตองศกษำ และฝกฝนกำรปฏบตงำนตำมหนำท ใหมควำมร ดงน


๓.๒ วธปฏบตตนสงเสรมสขภำพ ปญหำเบำหวำน

โรคเบาหวาน เปนความผดปกตทางเมทาบอลซม ท�าใหระดบน�าตาลในเลอดสง (ระดบน�าตาล ทมากกวาหรอเทากบ ๑๒๖ มลลกรม/เดซลตร) เปนคาของน�าตาลในเลอดหลงจากการอดอาหาร อยางนอย ๘ ชวโมง) อนเนองมาจากความบกพรองในการหลงอนซลน หรอการออกฤทธของอนซลน หรอทงสองอยางรวมกน สงผลใหกระบวนการดดซมน�าตาลในเลอด ท�าใหระดบน�าตาลในเลอดสงเปนเวลานาน จะสงผลตอเสนเลอดทน�าอาหารไปเลยงอวยวะในรางกายจนท�าใหอวยวะตางๆ เสอม

ระดบน�ำตำลในเลอด (ควำมรนแรง) ระดบน�ำตำลในเลอดขณะอดอำหำร (มก./ดล.)

คาปกต นอยกวา ๑๐๐

มความเสยง ๑๐๐ – ๑๒๕

สงสยรายใหม ตงแต ๑๒๖ ขนไป

ปจจยเสยงตอกำรเกดโรคเบำหวำน

- อายทเพมขน- มประวตคนในครอบครวเปนโรคเบาหวาน (พอ แม หรอพนอง เปนโรคเบาหวานชนดท ๒)- ปจจยเสยงอนๆ ไดแก ภาวะอวน มไขมนในเลอดสง การบรโภคอาหาร (หวาน มน และเคมจด)- การมกจกรรมทางกายไมเพยงพอ (เคลอนไหว/ออกก�าลงกาย) การสบบหร ดมเครองดม

แอลกอฮอล

อำกำรของโรคเบำหวำน

ปสสาวะบอยและมาก คอแหง กระหายน�า หวบอย กนจ น�าหนกลด เปนแผลงายและหายยาก คนตามผวหนง ตาพรามว ชาตามปลายมอปลายเทา ความรสกทางเพศลดลง (ควรพบแพทยเพอรบ การตรวจวนจฉยตอไป)

การปองกนควบคมโรคเบาหวาน ปรบเปลยนพฤตกรรม ๓อ. ๒ส.- ควรรบประทานอาหารใหครบ ๕ หม เนน ผกและผลไมทไมมน�าตาลสงเปนหลก- ควบคมน�าหนกตวใหเหมาะสม โดยคาดชนมวลกายใหอยระหวาง ๑๘.๕-๒๒.๙ กโลกรม/

ตารางเมตร - รอบเอวเพศชายไมเกน ๙๐ เซนตเมตร และเพศหญงไมเกน ๘๐ เซนตเมตร- เคลอนไหว/ออกก�าลงกายอยางนอยทสด ๓๐ นาท/วน (๕ ครง/สปดาห) หรอสะสมได ๑๕๐

นาท/สปดาห- ไมดมเครองดมแอลกอฮอล ไมสบบหรและหลกเลยงการสดดมควนบหร- การท�าจตใจใหสงบ และผอนคลายความเครยด- หมนตรวจสขภาพประจ�าป เชน ระดบน�าตาลในเลอดและปสสาวะ


๓.๓ วธปฏบตตนสงเสรมสขภำพ ปองกนโรควำมดนโลหตสง

ความดนโลหตสง คอ ภาวะทรางกายมคาความดนโลหตตวบนตงแต ๑๔๐ มลลเมตรปรอท และ/หรอมคาความดนโลหตตวลางตงแต ๙๐ มลลเมตรปรอท หรอ ๑๔๐/๙๐ มลลเมตรปรอท และไดรบการวนจฉยโดยแพทยวาเปนโรคความดนโลหตสง โดยภาวะความดนโลหตสง เปนปจจยเสยงส�าคญ ทเปนสาเหตของการเกดโรคหวใจขาดเลอด โรคหลอดเลอดสมอง (อมพฤกษ อมพาต) และโรคไตเรอรง การปองกนทดทสด คอ การเฝาระวงความดนโลหตของตนเอง ดวยการวดความดนโลหต

อำกำร

ระยะแรกสวนมากจะไมมอาการทชดเจน แตบางรายอาจมอาการเตอน เชน ปวดศรษะทายทอย มนงง วงเวยน หากเปนมานานหรอความดนโลหตสงมากๆ อาจมอาการเลอดก�าเดาไหล ตามว ใจสน มอเทาชา

กำรปองกน และปฏบตตน

ผทมอาย ๑๕ ปขนไป ทราบความดนโลหตของตนเอง ตรวจวดความดนโลหตประจ�าป (สามารถวดดวยตนเองทบาน) หากผดปกต ใหปรบเปลยนพฤตกรรมเสยง ๓อ. ๒ส. และปรกษาแพทย

กำรปรบเปลยนพฤตกรรมเพอลดโอกำสเสยงตอโรคควำมดนโลหตสง โดยยดหลก ๓ อ. ๒ ส.

๓ อ. (อาหาร ออกก�าลงกาย อารมณ) และ ๒ ส. (งดสบบหรและลดการดมสรา) การรบประทานเกลอโซเดยม : คนธรรมดารบประทานเกลอไดไมเกน ๑ ชอนชา หรอ ๒,๐๐๐

มลลกรม/วน แตผสงอาย และผปวยโรคเบาหวาน ความดนโลหตสง ควรลดเกลอใหเหลอ ๓/๔ ชอนชา หรอ ๑,๕๐๐ มลลกรม/วน

เกลอ ๑ ชอนชา = โซเดยม ๒,๐๐๐ มลลกรมผงชรส ๑ ชอนชา = โซเดยม ๖๑๐ มลลกรมน�าปลา ๑ ชอนชา = โซเดยม ๕๐๐ มลลกรมปลารา ๑ ชอนชา = โซเดยม ๕๐๐ มลลกรมกะป ๑ ชอนชา = โซเดยม ๕๐๐ มลลกรมซปกอน ๑ กอน = โซเดยม ๑,๘๐๐ มลลกรมเพมผกสดและผลไมทรสไมหวานจด (น�าตาลนอยกวา ๖ ชอนชา/วน)ผกสดหลากหลายส ๕ ทพพ/วน หรอผกสก ๙ ชอนโตะ/วนผลไมทรสไมหวานจด ประมาณ ๒-๔ สวน/วน เชน สม ฝรง แอปเปล วนละ ๒-๔ ผลเพมอาหารกากใย เชน ถว ขาวซอมมอ ธญพช

๓.๔ การพลดตกหกลมในผสงอาย

การบาดเจบจากการพลดตกหกลม มกเกดภายนอกบาน สวนใหญเกดจาก การลน สะดด และ กาวพลาดบนพนระดบเดยวกน รอยละ ๖๖ ตกหรอลมจากบนไดหรอขนบนได รอยละ ๕.๖ ในปจจบน


พบวาผสงอายยงคงใชชวตประจ�าวนในสงแวดลอมดงกลาว ดงนน ควรมการดดแปลงบานและสถานทสาธารณะใหเหมาะสมกบผสงวย

ขอแนะน�ำในกำรปองกนกำรพลดตกหกลมในผสงอำย

- ออกก�าลงกายอยางสม�าเสมอ ไมนอยกวา ๑๕๐ นาท/สปดาห เพอสรางความแขงแรงของ กลามเนอและการทรงตว เชน การเดน ไทเกก ร�าไมพลอง ออกก�าลงกายในน�า เปนตน

- ประเมนความเสยงตอการพลดตกหกลมในผสงอาย ปละ ๑ ครง โดยสามารถประเมนความเสยงฯ ออนไลน ไดท www.thaincd.com และ ผานแอพลเคชน ทงระบบ Android และ IOS “การปองกน การพลดตกหกลมในผสงอาย” ซงถาพบวามความเสยงสงแนะน�าใหขอค�าปรกษาจากเจาหนาท

- หลกเลยงการใชยาทไมจ�าเปนและควรรผลขางเคยงของยาทใช- ใชรองเทาหมสน มดอกยาง ไมลน กรณทไดรบค�าแนะน�าใหใชอปกรณชวยเดน ควรใชเปนประจ�า- ทกครงทหกลมตองแจงญาตหรอผดแลใหทราบ

กำรปรบบำนใหเหมำะสมตอกำรด�ำเนนชวตประจ�ำวน

- ควรอาศยอยบานชนเดยว กรณบาน ๒ ชน ควรจดใหผสงอายพกอยชนลาง- มแสงสวางเพยงพอทงในบานและบรเวณทางเดน - พนและทางเดนเรยบเสมอกน ไมลน ไมมสงกดขวาง- หองน�ามราวจบ พนไมลน และใชโถสวมแบบชกโครกหรอนงราบ

๓.๕ กำรจดสภำพแวดลอมทเหมำะสมส�ำหรบผสงอำยและผปวย ตดบำน ตดเตยง

การจดสภาพแวดลอมทเหมาะสมตอผสงอายหรอผปวย ตดบาน ตดเตยง หองนอน หรอบรเวณทนอนของผสงอาย (กลมตดเตยง)

๑. จดพนทหองนอน หรอบรเวณทนอนของผสงอาย ใหโปรงใส ไมอบทบ๒. ดแลความสะอาดของพน ผนง เพดาน เปนประจ�าทกวน เพอไมใหมสงสกปรก หรอฝนละออง

สะสม๓. มหนาตาง หรอประต ส�าหรบการระบายอากาศ โดยตองเปดไวใหลม หรอแสงแดดสองถง

เพอปองกนความอบชนและอบทบของหอง๔. ควรตดตงมงลวดทบรเวณหนาตางหรอประตหรอกางมงใหผสงอาย เพอปองกนยง หรอ

แมลงตางๆ ท�าใหเกดโรคตดตอจากยง หรอเกดปญหาผดผนทผวหนงได๕. บรเวณจดวางเตยงนอนส�าหรบผสงอาย ตองจดพนทใหกวาง ส�าหรบการเคลอนยายเตยงกรณ

เกดเหตฉกเฉนตองสงตอไปยงโรงพยาบาล และส�าหรบญาต หรอผดแลผสงอาย สามารถเขาไปดแล

ท�าความสะอาดรางกาย หรอชวยเรองการกนอาหารไดโดยงาย๖. เตยงนอนตองมความกวางเพยงพอ ไมสงเกนไป และตองจดใหมไมกน หรอเครองกนบรเวณ

ขอบเตยงตลอดเวลา เพอปองกนผสงอายตกจากเตยงได


๗. ทนอนส�าหรบผสงอาย ตองมลกษณะไมแขงหรอนมเกนไป ควรเปนทนอนทสามารถรองรบ น�าหนกไดด ไมยบตามตว หรอกอใหเกดแผลกดทบ และตองหมนท�าความสะอาดทนอน ผาหม หมอน ของผสงอายเปนประจ�า

๘. ตองดแลเรองอณหภมในหองนอน หรอบรเวณทนอนของผสงอายใหเหมาะสม ไมรอนหรอ หนาจนเกนไปกรณทหองเปนเครองปรบอากาศ ตองปรบอณหภมประมาณ ๒๕ องศาเซลเซยส หรอ ตามทผสงอายรสกสบายตวทสด

๙. จดหาผาหม หรอผาคลมตว ส�าหรบผสงอาย เพอชวยใหรางกายอบอนอยเสมอ และยงเปน การปองกนแมลงตางๆ มารบกวนการนอนหลบของผสงอายได

๑๐. มแสงสวางภายในหองนอนหรอบรเวณทนอน ในระดบทเพยงพอตอการดแลผสงอาย

๓.๖ วธปฏบตตนสงเสรมสขภำพ ดแลสขภำพชองปำก

- การดแลชองปากและฟนใหสะอาด อยางเปนประจ�า จะท�าใหผสงอายรสกสบายและสดชน ปากสะอาด ลมหายใจไมมกลนเหมน ปองกนการตดเชอ เหงอกอกเสบ และโรคฟนผ ลดการเกดอาการปอดตดเชอจากการส�าลก โดยเฉพาะในผสงอายทตองอาศยผดแล สงเสรมใหเกดการอยากอาหาร และ กนอาหารไดสะดวกขน

วธกำรท�ำควำมสะอำด

หลกกำรส�ำคญ : ท�าความสะอาดหลงมออาหาร และกอนนอน, สงเสรมใหมการใชยาสฟนผสม ฟลออไรดอยางสม�าเสมอ, ควรงดทานอาหาร ๒ ชวโมง หลงจากท�าความสะอาดชองปากแลว หาก ผสงอาย ท�าเองได สงเสรมใหท�าเองโดยอาจมการปรบการใชแปรงสฟน หรอ หาอปกรณเสรมมาชวยให ท�าความสะอาดไดดขน แตถาไมสามารถท�าได โดยเฉพาะในผสงอายภาวะพงพงหรอตดเตยง ผดแล ตองเปนผท�าใหเอง

มวธกำรและขนตอนในกำรท�ำควำมสะอำดดงน

- เตรยมผสงอาย และอปกรณในการท�าความสะอาดใหพรอม หากเปนผสงอายทนอนตดเตยง ตองปรบทาทางใหศรษะผสงอายเอยงประมาณ ๓๐ - ๔๕ องศา (อาจใชหมอนหรอผาหมหนนหลง) จดทาทางใหมนคงกอนท�าความสะอาดชองปาก

- การเชดหรอแปรง เพอก�าจดเศษอาหาร หรอคราบจลนทรยทตกคาง - เอยงศรษะผสงอาย ท�าความสะอาดทละดาน- ใชผากอซเชดท�าความสะอาด ก�าจดคราบอาหารทตกคางออกมากอน- ใชยาสฟนผสมฟลออไรด แปรงขยบเบาๆตามซฟน (อาจใชแปรงฟนขนาดเลก) จากดานในออก

มาดานนอก ท�าซ�าจนทวทงปาก- หากผสงอายมปญหาการบวนปาก ใหใชผาเชดแทน ท�าซ�าจนทวทงปาก- แปรงลนโดยลากจากดานในออกมาปลายลน (ใหระวงการเอาแปรงเขาลกไป จะกระตน

การอาเจยนได)


- สงเสรมใหมการใชอปกรณเสรมในการท�าความสะอาดในบรเวณทท�าความสะอาดไดยาก ไดแก แปรงซอกฟน และไหมขดฟน

- หลงจากเชดและแปรงเสรจอาจมการใชน�ายาบวนปาก เปนการใชเสรมเพอชวยเพมประสทธภาพ ในการท�าความสะอาดชองปาก โดยใชส�ำลกอนเลก หรอ cotton bud เชดตำมขอบเหงอก

- ขนสดทายใชสารชวยหลอลนเพอสรางความชมชนบรเวณรมฝปาก โดยใชขผง หรอวำสลน สตรน�ำ ทาตามรมฝปาก ทาไดบอยตามความเหมาะสม

- หลงจากท�าความสะอาดเสรจ ควรตรวจดอกครงวามเศษอาหารตดตามคอฟน หรอซอกฟน อยไหม และใหสอบถามผสงอาย โดยใหประเมนไดงายๆ จะรสกลนๆตำมตวฟน และ สดชนขน

๓.๗ โภชนำกำรหญงตงครรภ เดกอำย ๐-๕ ป วยท�ำงำน และผสงอำย

โภชนาการทดตงแตเรมปฏสนธจนถงอาย ๕ ป เปนชวงส�าคญของการพฒนาสมองและมการเจรญเตบโตอยางรวดเรวโดยเฉพาะในชวง ๑,๐๐๐ วนแรกของชวตหรอตงแตปฏสนธในครรภมารดาจนถง ๒ ป จะชวยสราง เซลลสมอง ระบบประสาท ระบบกลามเนอ ระบบกระดก ระบบภมตานทานโรค อวยวะภายในของรางกายใหสมบรณ สงผลตอการเจรญเตบโต องคประกอบของรางกาย

ขอแนะน�ำกำรจดอำหำรทำรก

ทารกแรกเกด-อายต�ากวา ๖ เดอน กนนมแมอยางเดยว ไมใหน�าและอาหารอนใด เพราะกระเพาะอาหารของเดกเลกมากและระบบการยอยอาหารและการดดซมสารอาหารยงไมพรอม

ทารกอาย ๖ เดอน เรมใหอาหารทละอยาง ครงละ ๑-๒ ชอนชา และเวนระยะ ๒-๓ วน กอนเรมใหอาหารชนดใหม เพอดการยอมรบอาหารและอาการแพอาหาร

ความหนดของอาหารเหมาะสม หากเหลวไปเดกจะไดรบอาหารไมเพยงพอ หากขนไป เดกจะ กลนล�าบาก ความหยาบของอาหาร เรมจากอาหารบดละเอยด คอย ๆ เพมความหยาบมากขนตามอาย ทเพมขน เพอฝกการเคยวและกลนอาหาร

เพมปรมาณอาหารใหไดตามปรมาณทแนะน�า โดยจ�านวนมออาหารทอาย ๖-๗ เดอน อาจแบงกน ๒-๓ มอ เพอใหไดปรมาณรวมตามทแนะน�า จดอาหารแตละกลมใหมความหลากหลายเพอใหไดสารอาหารเพยงพอและสรางความคนเคย ในแตละมอ ควรมกลมเนอสตว และผกทออนนม กลนไมแรง ควรใหไดตบอยางนอยสปดาหละ ๓ วน ๆ ละ ๑ มอ เมอเดกกนอาหารวนละ ๓ มอ ควรใหกนไขไมเกนวนละ ๑ มอ สวนอก ๒ มอ เปนเนอสตวชนดอน ๆควรใหเดกเรยนรรสอาหารตามธรรมชาต ไมควรปรงแตงรสอาหาร เนนอาหารปรงสกใหม ความสะอาดและปลอดภยของวตถดบและภาชนะทใชปรงและใสอาหาร ตดตามการเจรญเตบโตทงสวนสงและน�าหนก ทก ๓ เดอน

ขอแนะน�ำกำรจดอำหำรหญงตงครรภ เดกอำย ๑-๕ ป และผสงอำย

๑. กนอำหำรใหครบ ๕ กลมทกวน ไดแก กลมขำว-แปง กลมผก กลมผลไม กลมเนอสตว กลมนมและผลตภณฑนม แตละกลมใหหลากหลาย ในสดสวนและปรมาณทเหมาะสม


๒. กนขำวเปนหลก เนนขำวกลอง ขำวขดสนอย สลบอาหารประเภทแปงเปนบางมอ ขาวกลองชวยใหอมเรว อดมไปดวยวตามนบและใยอาหาร

๓. กนปลำ ไข เนอสตวไมตดมน ถวเมลดแหงและผลตภณฑ เชน เตาห เปนตน เปนประจ�ำ จ�าเปนตอการสรางเนอเยอตางๆ รวมทงการเจรญเตบโตของเซลลสมองของเดก

๓.๑ กนปลำ สปดำหละ ๓-๕ ครง เนองจากปลาเปนแหลงโปรตนทด ยอยงาย มกรดไขมนจ�าเปน และปรมาณไขมนนอย

๓.๒ กนไข สปดำหละ ๓-๗ วน ๆ ละ ๑ ฟอง เพอใหไดโปรตนคณภาพด และยงใหวตามนและแรธาตทส�าคญหลายชนด

๓.๓ กนตบ เลอด สปดำหละ ๒-๓ ครง เพอใหไดธาตเหลก ซงชวยในการสรางเมดเลอดแดง บ�ารงเลอด และควรมแหลงอาหารวตามนซสงรวมดวย เชน ฝรง สมมะขามปอม มะปรางสก มะละกอสก เปนตน เพอชวยในการดดซมธาตเหลก

๓.๔ กนเนอสตวชนดอน เชน หม ไก กง ปลาหมก เปนตน หรอถวเมลดแหงและผลตภณฑ เชน เตาห สลบผลดเปลยนหมนเวยนในแตละวน

๔. กนผกใหมำก กนผลไมเปนประจ�ำ และกนใหหลากหลายส เชน สเหลอง-สม สแดง สเขยวเขม สมวง สขาว เปนตน เพอใหไดวตามนและแรธาตครบถวนเพยงพอ หลกเลยงผลไมรสหวานจด

๕. ดมนมรสจด และกนอำหำรทเปนแหลงแคลเซยมอนๆ นมเปนแหลงโปรตนคณภาพด อดมดวยแคลเซยมและฟอสฟอรส ชวยใหกระดกและฟนแขงแรง ปองกนภาวะกระดกพรน ส�าหรบผสงอายแนะน�า ใหดมนมสตรพรองมนเนย ไมควรดมหลงอาหารทนท เพราะจะขดขวางการดดซมธาตเหลก จงควรดมในมออาหารวาง และกนอาหารแหลงแคลเซยม เชน ปลาเลกปลานอย เตาหแขง เตาหออน (ปลาเลกปลานอย ๒ ชอนกนขาวหรอเตาหแขง ๑ กอน มแคลเซยมเทากบนมประมาณ ๑ แกว)

๖. หลกเลยงอำหำรไขมนสง หวำนจด เคมจด กนน�าตาลมากๆ ท�าใหน�าตาลในเลอดเพมสงขน พลงงานสวนทเหลอจะสะสมเปนไขมนท�า

ใหอวน และเสยงตอโรคเบาหวาน เลยงเครองดมรสหวาน ขนมหวาน๗. กนอำหำรทสะอำด ปลอดภย และปรงสกใหมๆ ไมกนอาหารสกๆ ดบๆ กนรอน ชอนกลาง

ลางมอ และค�านงถงคณคาทางอาหาร เลอกกนผก ผลไม ตามฤดกาล และลางใหสะอาดกอนกน๘. ดมน�ำสะอำดใหเพยงพอ หญงตงครรภและผสงอาย ดมน�าวนละ ๘-๑๐ แกว เดกอาย ๑-๕ ป

มความตองการวนละ ๕-๖ แกว (๑ แกว ขนาด ๒๐๐ มลลลตร)๙. งดสบบหรและเลยงเครองดมทมแอลกอฮอล หากหญงตงครรภสบบหรหรอดมเครองดมทม

แอลกอฮอลเพยงเลกนอยกอาจมผลกระทบตอการพฒนาสมองของลกในครรภ ท�าใหเดกทเกดมาปญญาออน


๓.๘ กำรปองกนกำรบำดเจบจำกกำรจรำจรในชมชน และกำรชวยเหลอเบองตน

ปญหาอบตเหตทางถนนของประเทศไทยยงคงเปนปญหาส�าคญทสรางความสญเสยและลดคณภาพชวตของประชาชนไทยลงเปนอยางมาก

เมอพจารณาการสญเสยรายกลมอาย พบวา กลมเดกและเยาวชนอายนอยกวา ๒๐ ป เปนกลม ทตายจากอบตเหตทางถนนสงสด มจ�านวน ๑๗,๖๓๔ คน เฉลยปละ ๓,๕๒๗ คน หรอคดเปนรอยละ ๑๖.๗ และในป พ.ศ. ๒๕๖๐ พบวา มเดกและเยาวชนอายนอยกวา ๒๐ ป ทตายจากการใชรถจกรยานยนต ๒,๕๘๔ คน หรอคดเปน รอยละ ๖๙.๔ ของการตายจากอบตเหตทงหมด

แนวทางการปองกนการบาดเจบจากการจราจรในชมชน ๑. การจดการดานพฤตกรรมสวนบคคล เชน

๑. ดมไมขบ๒. การใชหมวกนรภย๓. ไมขบรถเรว๔. คาดเขมขดนรภย

๒. การจดการดานยานพาหนะ เตรยมรถใหพรอมใขงาน เชน ระบบไฟสองสวาง ระบบเบรค ฯลฯ๓. การจดการดานสงแวดลอมปรบปรงสภาพแวดลอมใหปลอดภย ปรบปรงแกไขจดเสยง เชน รวมกนส�ารวจและก�าหนดจดเสยง

ในชมชน จดท�าปายเตอน จดท�าปายจ�ากดความเรว ฯลฯ


กำรปฐมพยำบำลและกำรชวยเหลอเบองตน


๓.๙ เรองกำรพลดตกหกลมในผสงอำย

สถำนกำรณกำรพลดตกหกลมในผสงอำย

ประชากรผสงอายของประเทศไทยเพมขนอยางรวดเรวและตอเนอง ท�าใหอก ๒ ป จะเขาสสงคม ผสงอายโดยสมบรณ หรอมประชากรผสงอายมากถงรอยละ ๒๐ และยงพบปญหาสขภาพจากการบาดเจบทพบบอย คอ การพลดตกหกลม จากการส�ารวจพบวาม ๑ ใน ๓ ของผสงอาย ๖๐ ปขนไป หกลมทกป โดยผสงอายเพศหญงพลดตกหกลมสงกวาเพศชาย ๑.๖ เทา และใชบรการรถพยาบาลฉกเฉน ๑๖๖๙ ดวยสาเหตการพลดตกหกลมวนละ ๑๔๐ ครง ทงยงเปนสาเหตของผปวยในอนดบ ๑ และมผสงอาย เสยชวตจากการหกลมเฉลยวนละ ๒ คน ผลจากการหกลมท�าใหไดรบบาดเจบตงแตเลกนอยจนรนแรง จนสะโพกหกกวา ๓,๐๐๐ คนตอป ท�าใหคณภาพชวตลดลง จากการทตองพงพาผอนในการดแล ชวยเหลอในการปฏบตกจวตรประจ�าวน

การบาดเจบจากการพลดตกหกลม มกเกดภายนอกบาน สวนใหญเกดจาก การลน สะดด และ กาวพลาดบนพนระดบเดยวกน รอยละ ๖๖ ตกหรอลมจากบนไดหรอขนบนได รอยละ ๕.๖ ในปจจบน พบวาผสงอายยงคงใชชวตประจ�าวนในสงแวดลอมดงกลาว ดงนน ควรมการดดแปลงบานและสถานทสาธารณะใหเหมาะสมกบผสงวย

สำเหตและปจจยทเกยวของ

ปจจยเสยงดานรางกายและความสามารถทลดลง เชน การมองเหน การเดน การทรงตว การรบร และการเจบปวยดวยโรคเรอรงตาง ๆ เชน ไขขออกเสบ กระดกพรน ภาวะซมเศรา สมองเสอม เบาหวาน หลอดเลอดสมอง และพารกนสน เปนตน

ปจจยเสยงดานพฤตกรรม เชน การใชยาทเสยงตอการพลดตกหกลม (ไดรบยากลมตาง ๆ ตอไปน ตงแต ๑ ชนดขนไป ไดแก ยานอนหลบ ยากลอมประสาท ยาลดความดนโลหต และยาขบปสสาวะ หรอไดรบยา ๔ ชนดขนไป โดยไมรวมวตามน) การดมเครองดมทมแอลกอฮอลในปรมาณทเกนพอด ขาดการออกก�าลงกาย การสวมใสรองเทาทพนลน ไมมดอกยาง และสวมเสอผาทไมพอด ยาวมากไป เปนตน

ปจจยดานสงแวดลอม เชน พนเปยก ลน ตางระดบ ไมเรยบ แสงสวางไมเพยงพอ จดวางของ ไมเปนระเบยบ มสงกดขวางทางเดน ไมมราวจบบรเวณบาน บนไดและหองน�า เปนตน

ปจจยเสยงดานเศรษฐกจและสงคม เชน รายไดและระดบการศกษา การมสวนรวมและขาด การสนบสนนจากชมชน และการเขาถงบรการสขภาพ

ขอแนะน�ำในกำรปองกนกำรพลดตกหกลมในผสงอำย

- ออกก�าลงกายอยางสม�าเสมอ ไมนอยกวา ๑๕๐ นาท/สปดาห เพอสรางความแขงแรงของ กลามเนอและการทรงตว เชน การเดน ไทเกก ร�าไมพลอง ออกก�าลงกายในน�า เปนตน


ประเมนความเสยงตอการพลดตกหกลมในผสงอาย ปละ ๑ ครง โดยสามารถประเมนความเสยงฯ ออนไลน ไดท www.thaincd.com และผานแอพลเคชน ทงระบบ Android และ IOS “การปองกน การพลดตกหกลมในผสงอาย” ซงถาพบวามความเสยงสงแนะน�าใหขอค�าปรกษาจากเจาหนาท

- หลกเลยงการใชยาทไมจ�าเปนและควรรผลขางเคยงของยาทใช- ใชรองเทาหมสน มดอกยาง ไมลน กรณทไดรบค�าแนะน�าใหใชอปกรณชวยเดน ควรใชเปนประจ�า- ทกครงทหกลมตองแจงญาตหรอผดแลใหทราบ

กำรปรบบำนใหเหมำะสมตอกำรด�ำเนนชวตประจ�ำวน

- ควรอาศยอยบานชนเดยว กรณบาน ๒ ชน ควรจดใหผสงอายพกอยชนลาง- มแสงสวางเพยงพอทงในบานและบรเวณทางเดน - พนและทางเดนเรยบเสมอกน ไมลน ไมมสงกดขวาง- หองน�ามราวจบ พนไมลน และใชโถสวมแบบชกโครกหรอนงราบการแกไขปจจยเสยงหลาย ๆ ปจจยรวมกน จะชวยลดโอกาสการหกลมได รวมทงใหชมชนและ

เครอขายรวมปรบปรงบานและสภาพแวดลอมสาธารณะใหปลอดภยตอการใชชวตประจ�าวนของผสงอาย ประชาชนสามารถสอบถามขอมลเพมเตมไดท สายดวนกรมควบคมโรค โทร. ๑๔๒๒

แบบประเมนควำมเสยงตอกำรพลดตกหกลมในผสงอำย

ปจจยเสยง คะแนน

เพศ....หญง....ชาย

๑๐

การมองเหนบกพรอง....ไมสามารถอานตวเลขทระยะ ๖/๑๒ เมตร ไดมากกวาครง....อานตวเลขทระยะ ๖/๑๒ เมตร ไดมากกวาครง

๑ ๐

การทรงตวบกพรอง....ยนตอเทาเปนเสนตรงไมได หรอยนไดไมถง ๑๐ วนาท....ยนตอเทาเปนเสนตรงไดนาน ๑๐ วนาท

๒๐

การใชยา....กนยาตอไปนตงแต ๑ ชนดขนไป ไดแก ยานอนหลบ ยากลอมประสาท ยาลดความดนโลหต ยาขบปสสาวะ หรอกนยาชนดใดกได ตงแต ๔ ชนดขนไป (ไมรวมวตามน)....ไมกนยาตอไปน ไดแก ยานอนหลบ ยากลอมประสาท ยาลดความดนโลหต ยาขบปสสาวะ หรอกนยาชนดใดกได แตนอยกวา ๔ ชนด

๑

๐


ปจจยเสยง คะแนน

ประวตการหกลม....มประวตหกลมตงแต ๒ ครงขนไปใน ๖ เดอนทผานมา....ไมม

๕๐

สภาพบาน ทอยอาศย....อยบานยกพนสงตงแต ๑.๕ เมตรขนไป หรอบาน ๒ ชน ตองขนลงโดยใชบนได....ไมไดอยบานลกษณะดงกลาว

๑๐

รวมคะแนนความเสยงตอการพลดตกหกลม

อางองจากการศกษา Thai falls risk assessment test (Thai-FRAT) developed for community-dwelling Thai elderly.

สรปผลกำรประเมน

ต�ำกวำ ๔ คะแนน หมายถง มความเสยงต�าตอการพลดตกหกลม แนะน�าใหออกก�าลงกาย อยางสม�าเสมอ เพอเพมความแขงแรงของกลามเนอ สงเสรมการทรงตว เชน เดน ร�าไมพลอง ร�ามวยจน ไทเกก และออกก�าลงกายในน�า เปนตน พรอมทงปรบสงแวดลอมภายในบานใหปลอดภยและเหมาะสมกบการปฏบตกจวตรประจ�าวน

๔ - ๑๑ คะแนน หมายถง มความเสยงตอการพลดตกหกลม ตองขอรบค�าแนะน�าจากเจาหนาทหรอบคลากรสาธารณสข เรองปจจยเสยงและการปองกน

ควรประเมนความเสยงตอการพลดตกหกลม ปละ ๑ ครง

แบบทดสอบควำมรกอนและหลงเรยน เรองกำรปองกนพลดตกหกลมในผสงอำย

ค�ำชแจง : ใหผเรยนใสเครองหมาย ในชองค�าตอบทตรงตามความคดเหนของทาน

ค�ำถำม ใช ไมใช

๑. การพลดตกหกลมเปนปญหาทส�าคญ หรอพบบอยในผสงอาย

๒. ผสงอายทเคยหกลมจะมโอกาสหกลมมากกวาผทไมเคยหกลม

๓. ผสงอายทกนยานอนหลบ ยากลอมประสาท ยาลดความดนโลหต หรอยาขบปสสาวะทกวน ท�าใหเสยงตอการพลดตกหกลม

๔. คนททรงตวไมด มโอกาสพลดตกหกลมมากกวาคนทมการทรงตวด

๕. หากทานเกดการหกลม ไมสามารถขยบรางกายได หรอเมอขยบขาแลวรสกปวดสะโพก หรอ โคนขาไมควรเคลอนไหว หรอเคลอนยาย และโทรแจง ๑๖๖๙


๓.๑๐ พษภยจำกสำรเคมยำฆำแมลงและกำรชวยเหลอเบองตน

อสม. หมอประจ�าบานตองศกษา และฝกฝนการปฏบตงานตามหนาท ใหมความรดงน


วชาท ๔ ภมปญญาไทย สมนไพรและการใชกญชาทางการแพทย

ควำมส�ำคญของคณคำภมปญญำทำงกำรแพทยแผนไทย

ภมปญญาการแพทยแผนไทย ถอวาเปนระบบการแพทยแบบองครวม ระหวาง กาย จต สงคมและธรรมชาต ซงจะเหนวาการแพทยแผนไทยไมไดมงเนนเปนแตเพยงการบ�าบดโรคทางกาย หรอการรกษาเฉพาะสวน แตเปนการดแลสขภาพของคนทงรางกาย และจตในระดบปจเจกบคคล ยงสอดคลองกบ วถชวต วฒนธรรมของชมชนหรอสงคม และยงเออประสานความสมดลของระบบนเวศน ทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม โดยเนนใหชมชนสามารถพงพาตนเองทางดานสขภาพและอนามยได

ดงนน ภมปญญาการแพทยแผนไทยจงเปนองคความร ระบบความคด ความเชอของชมชนได จากประสบการณทสงสม ปรบตว และด�ารงชพตามสภาพแวดลอมทางธรรมชาตและสงแวดลอมทางสงคม-วฒนธรรมในแงการจดการปองกน การดแล และการรกษาสขภาพของคนไทยทมการพฒนาสบทอดกนมา รากฐานหรอองคความรการแพทยแผนไทยนนเปนผลจากการใชสตปญญาปรบตวตามสภาวการณตางๆ เปนภมปญญาอนเกดจากประสบการณของคนไทยเอง หรออาจเปนภมปญญาจากภายนอกทไดมการแลกเปลยนและถายทอดซงมอทธพลตอวถชวต และเกดการแลกเปลยนทางวฒนธรรมกบกลมชนชาตอน และรบเอามาปรบเปลยนใหสอดคลองกบบรบททางสงคม-วฒนธรรม และวถชวตของคนไทย ท�าให เกดความมนคงและยงยนดานสขภาพของประชาชนชาวไทย

ควำมรกญชำทำงกำรแพทย

พระราชบญญตยาเสพตดใหโทษ (ฉบบท ๗) พ.ศ. ๒๕๖๒ ก�าหนดวากญชาเปนยาเสพตดใหโทษ ในประเภท ๕ หากแตสามารถใชไดในกรณเพอทางการแพทยและการศกษาวจย การใชกญชาทางการแพทยตองอยภายใตการดแลของบคลากรทางการแพทย อยางไรกตาม มผปวยจ�านวนมากมความประสงคจะใชกญชา เพอการบ�าบด รกษา บรรเทาอาการโรคของตนเอง สารสกดกญชาทางการแพทยทผลตขนแมวาจะถกกฎหมาย แตยงจดวาเปนผลตภณฑทไมไดรบการขนทะเบยนเปนต�ารบยา แพทยสามารถ สงจายในกรณจ�าเปนส�าหรบผปวยเฉพาะรายเทานน

สำรสกดกญชำทำงกำรแพทย แบงได ๓ กลม ดงนกลมท ๑ สารสกดกญชาไดประโยชนในการรกษา ซงมขอมลทางวชาการสนบสนนชดเจน

๑.๑ ภาวะคลนไสอาเจยนในผปวยทไดรบยาเคมบ�าบด ๑.๒ โรคลมชกทรกษายากและโรคลมชกทดอตอยารกษา ๑.๓ โรคกลามเนอหดเกรง ในผปวยโรคปลอกประสาทเสอมแขง ๑.๔ โรคปวดประสาททใชวธรกษาอนๆแลวไมไดผล

กลมท ๒ สารสกดกญชาทนาจะไดประโยชนในการควบคมอาการของผปวยซงมขอมลทางวชาการสนบสนนหรอวจยเพมเตมในประเดนความปลอดภยและประสทธผลเพอสนบสนนการน�ามาใช เชน

๒.๑ โรคพารกนสน๒.๒ โรคอลไซเมอร


๒.๓ โรควตกกงวลทวไป ๒.๔ โรคปลอกประสาทอกเสบ ๒.๕ ผปวยมะเรงระยะสดทาย๒.๖ ผปวยทตองดแลแบบประคบประคอง๒.๗ โรคอนๆ ทมขอมลสนบสนนทางวชาการวานาจะไดประโยชน

หมำยเหต กลมท ๑ และกลมท ๒ ไมแนะน�าใชสารสกดกญชาเปนการรกษาเรมตน การน�าสารสกดกญชามาใชทางการแพทยจ�าเปนตองค�านงถงประสทธผลและความปลอดภยเปนส�าคญเพอใหผปวยไดรบประโยชนสงสด

กลมท ๓ ผลตภณฑกญชาทางการแพทยอาจไดประโยชนในการรกษา แตยงขาดขอมลจากงานวจยมาสนบสนนทชดเจนเพยงพอในดานความปลอดภยและประสทธผล ซงตองมการศกษาวจยในหลอดทดลอง และสตวทดลองกอนมาศกษาวจยในคน เชน การรกษาโรคมะเรง โรคอนๆ

ขอควรระวง ผใชสารสกดกญชาไมควรขบขยานพาหนะและไมควรท�างานกบเครองจกรกลหลกการส�าคญในการใชยาสมนไพรอยางปลอดภย ๑. การอานฉลากยาใหละเอยดถถวน รวมถงการปฏบตตามค�าสงใชหรอค�าแนะน�าของแพทย

แพทยแผนไทย และเภสชกรอยางเครงครด เพอใหสามารถใชยาไดอยาง ถกคน ถกโรค ถกขนาด ถกทางหรอถกวธ และถกเวลา ค�านงถงขอหาม ขอควรระวงในการใชยา

๒. การเลอกซอยาสมนไพรจากรานยาคณภาพทมใบอนญาตและมเภสชกรประจ�า และสนคานนตองมเลขทะเบยนต�ารบยา บรรจอยในสภาพทด ไมช�ารด นอกจากนกอนซอยาสมนไพร ควรดฉลากยา ทกครง เชน ชอยา เลขทะเบยนต�ารบยา อย. ปรมาณของยาสมนไพรทบรรจ เลขท หรออกษรแสดง ครงทผลต ชอผผลต และสถานทผลตยา วน เดอน ป ทผลตและหมดอายของยา ไมควรซอยาสมนไพร จากแผงขายตามทองตลาด หรอแบบแบงขาย เพราะอาจเสยงทเปนยาสมนไพรทไมไดมาตรฐาน มการ ปนเปอนของเชอจลนทรยตามมาดวยมผลเสยตอรางกาย

๓. การแจงขอมลการใชยาแผนปจจบนหรอสมนไพรใหกบแพทย แพทยแผนไทย หรอเภสชกร ทราบทกครงวาก�าลงใชยาแผนปจจบนหรอสมนไพรชนดใดอย เพอใหเกดความปลอดภยมากทสด เพราะ ยาแผนปจจบนกบยาสมนไพรบางชนดอาจไปออกฤทธขดกนหรอเสรมฤทธกน ท�าใหเกดผลขางเคยง ทไมเปนประโยชนตอรางกายได โดยเฉพาะอยางยงในผสงวยทมโรคเรอรง โรคประจ�าตว ซงจะม การใชยา วตามน สมนไพร หรอผลตภณฑเสรมอาหารมากขนตามไปดวย

๔. หญงมครรภหรอใหนมบตร และเดกไมควรทจะใชสมนไพรถาไมจ�าเปน โดยเฉพาะสมนไพร ทยงไมมขอมลยนยนความปลอดภย เนองจากสารบางชนดในสมนไพร สามารถผานรก ขบออกทางน�านม หรอมผลตอการเจรญเตบโตขอทารกได


แนวทางการเฝาระวงความปลอดภยจากการใชยาสมนไพร๑. หมนสงเกตความผดปกตทอาจเกดขนระหวางการใชสมนไพร๒. หากเกดอาการผดปกตเกดขนในระหวางการใชสมนไพร ควรหยดใช และปรกษาแพทย แพทย

แผนไทย หรอเภสชกร๓. บนทกขอมลชนดของสมนไพร ความผดปกตทเกดขนจากการใชสมนไพรชนดนน เพอปองกน

การเกดเหตการณไมพงประสงคจากการใชสมนไพรซ�า

วชาท ๕ เทคโนโลยการสอสารทางการแพทย โทรเวชกรรม (Telemedicine) และแอปพลเคชนดานสขภาพ

กำรใชงำนแอปพลเคชน SMART อสม.

ดไดท www.อสม. com

- ใหเปด ๒ คลปวดโอน- แนะน�า Mobile Application Smart อสม. - วธการตดตงและใชงานแอปพลเคชน SMART อสม. - ให อสม. ท�าการลงทะเบยน และเขาใชงานในเมนตางๆ ภายใตการดแลของเจาหนาทสาธารณสข

ทไดลงทะเบยนเปนเจาหนาทไวกอนแลว โดยเนนเรอง การสงแบบ อสม. ๑, การตดตามผปวย เปนตน


กำรใชงำนระบบ Telemedicine

(คลปวดโอแนะน�า และสอนการใชงาน อยระหวางการจดท�าคลปวดโอและระบบ Telemedicine จะเสรจในตนป ๒๕๖๓ น)

......................................................................................

แอปพลเคชนดำนสขภำพอนๆ

เวบ www.อสม. com มหวขอแนะน�า app ดานสขภาพใหกดทหวขอน จะพบกบแอปพลเคชน ดานสขภาพทแนะน�าส�าหรบ อสม.

......................................................................................อสม. หมอประจ�าบาน สามารถดขอมลวชานไดทเวบไซด www.อสม. com


วชาท ๖. วชาผน�าการสรางสขภาพแบบมสวนรวม

อสม. หมอประจ�าบานตองศกษา และฝกฝนการปฏบตงานตามหนาท ใหมความรดงนผน�ำกำรสรำงสขภำพแบบมสวนรวม: อสม. หมอประจ�าบานอบรมแลวเขาใจในบทบาทการเปน

ผน�า สามารถสรางทมแกปญหาสขภาพไดแก อสม. อสค. แกนน�าเครอขายตางๆ หาทน เงน ของ (ทรพยากรในชมชน) มาจดการแกไขปญหาสขภาพทเกดขน การระบาดของโรค การเจบปวย การบาดเจบ หรอตองการความชวยเหลอดแลในกลมผปวยเรอรง ผสงอาย ผพการ ผตองการพงพงตางๆ มความรดงน

ผน�ำ คอ บคคลทมความสามารถใชอทธพลใหคนอนท�างานในระดบตาง ๆ ทตองการใหบรรลเปาหมายและวตถประสงคทตงไว สามารถชกจงใหคนอนท�างานใหส�าเรจตามตองการ

๑. ความสามารถพนฐานเกยวกบ ความร ทศนคต และทกษะเฉพาะพฤตกรรม เพอสามารถน�าไปใชในสถานการณทผน�าตองเผชญ

๒. ความสามารถในการประยกตความสามารถสวนบคคลในการเกยวของกบบคคลอน ไดแก- การบรหารจดการ ไดแก การวางแผน การจดองคการ การบรหารงานบคคล

การอ�านวยการ การรวมมอ การรายงาน และการจดการการเงน- การจดการทรพยากรมนษย ไดแก การจงใจ การแกไขความขดแยง การจดการ

ความเครยด การใชอ�านาจและการใหอ�านาจ การใหอสระและการสงงาน การพฒนา การศกษา การฝกอบรม และการตชม

ภำวะผน�ำ คอ การทบคคลใดบคคลหนง พยายามใชอทธพลของตน กระตน ชน�า ผลกดนใหบคคลอน เตมใจและกระตอรอรนในการท�าสงตาง ๆ ตามตองการ ใหส�าเรจตามเปาหมาย องคประกอบของ ภาวะผน�า สามารถแยกตามตวอกษร LEADERSHIP ไดดงน

L = Love ความรก หมายถง ผน�าตองเรมดวยการมความรกเสยกอน คอ รกในหนาท การงาน รกรวมงาน รกผใตบงคบบญชา รกความกาวหนา รกความยตธรรม

E = Education and Experience หมายถง คณสมบตทางดานการศกษาและประสบการณทด เปนแบบอยางและสามารถสงสอนแนะน�าผใตบงคบบญชาไดถกตอง

A = Adaptability หมายถง ความสามารถในการปรบตวใหเขากบสถานการณ สงแวดลอม รจกการแกปญหาเฉพาะหนา

D = Decisiveness หมายถง มความสามารถในการพจารณาตดสนใจไดรวดเรว ถกตอง แนนอน กลาไดกลาเสย

E = Enthusiasm ความกระตอรอรน มความตงอกตงใจในการปฏบตงานและสนบสนนชกน�า (Encourage) ใหผใตบงคบบญชาปฏบตงานอยางจรงจงดวย

R = Responsibility เปนผมความรบผดชอบทงในหนาทความรบผดชอบของตนเองและ ใตบงคบบญชา ไมทอดทงหรอปดความรบผดชอบใหผอน

S = Sacrifice and sincere ตองเปนผเสยสละเพอสวนรวม จรงใจ ซงจะท�าใหผใตบงคบบญชาเกดความเคารพนบถอ


H = Harmonize เปนผมความนมนวล ผอนปรน เพอเสรมสรางความสามคคและ ความเขาใจอนดตอกนในหมผรวมงาน อาจรวมถงการถอมตว (Humble) ตามกาลเทศะอนควร

I = Intellectual capacity เปนผมความเฉลยวฉลาด มไหวพรบ ทนคนทนตอเหตการณ เปนผรอบร และมความคดรเรม

P = Persuasiveness เปนผมศลปะในการจงใจคน ซงจ�าเปนจะตองใชหลกจตวทยา (Psychology) และตองมอ�านาจ (Power) ในตวเองพอสมควร

วธกำรถำยทอดควำมรทมประสทธภำพ

วธการถายทอดและแลกเปลยนความร ดวยวธการ “สอนงาน” ซงจะชวยดงเอาความรทอยใน ตวบคคลทอยในตวผเชยวชาญในเรองใดเรองหนงเปนพเศษ มาถายทอดใหคนอนไดเขาใจและน�าไปใชประโยชนในการปฏบตงานไดอยางเหมาะสม

การสอนงาน (Coaching) คอ การเรยนรเกยวกบงานโดยมผเชยวชาญเปนพเลยงสอนงาน ใหอยางมขนตอน แลวใหผรบการสอนงานลงมอท�า มการตดตามประเมนผล เพอใหผรบการสอนงาน มการน�าไปใชปรบปรงการท�างานใหดขน ชวยพฒนาทกษะในการท�างาน คดเปน ท�าเปน ชวยแกปญหาในการท�างาน และเกดความมนใจในการท�างาน


(ราง) ค�าสงกระทรวงสาธารณสขท ................./๒๕๖๒

เรอง แตงตงคณะกรรมการขบเคลอนและยกระดบ อสม. หมอประจ�าบาน

-----------------------------

ตามทรฐบาลมนโยบายดานสาธารณสข ในการพฒนาศกยภาพและยกระดบอาสาสมครสาธารณสขประจ�าหมบาน (อสม.) เปน อสม. หมอประจ�าบาน และเพมบทบาทของ อสม. ในการเขามามสวนรวมดแลสขภาพของตนเอง ครอบครว และชมชน เพอใหสามารถดแลสขภาพของประชาชน โดยเฉพาะผปวยตดบานตดเตยง หรอผทอยในภาวะพงพง

เพอใหการด�าเนนงานยกระดบ อสม. เปน อสม. หมอประจ�าบาน บรรลตามวตถประสงคและเปนไปอยางมประสทธภาพ ตอบสนองตอนโยบายของรฐบาลและสามารถน�าไปส การปฏบต อาศยอ�านาจ ตามความในมาตรา ๒๑ แหงพระราชบญญตระเบยบบรหารราชการแผนดน พ.ศ. ๒๕๓๔ และทแกไข เพมเต ปลดกระทรวงสาธารณสข จงแตงตงคณะกรรมการเพอด�าเนนการขบเคลอนและยกระดบ อสม. หมอประจ�าบาน โดยมองคประกอบ หนาทและอ�านาจ ดงน

๑. คณะกรรมการอ�านวยการขบเคลอนและยกระดบ อสม. หมอประจ�าบาน ประกอบดวย ๑.๑ นายส�าเรง แหยงกระโทก ทปรกษา ผชวยรฐมนตรประจ�ากระทรวงสาธารณสข ๑.๒ นายธนตพล ไชยนนทน ทปรกษา ทปรกษารฐมนตรชวยวาการกระทรวงสาธารณสข ๑.๓ ปลดกระทรวงสาธารณสข ทปรกษา๑.๔ รองปลดกระทรวงสาธารณสขทไดรบมอบหมาย ประธานกรรมการ๑.๕ อธบดกรมสนบสนนบรการสขภาพ รองประธานกรรมการ๑.๖ เลขาธการส�านกงานหลกประกนสขภาพแหงชาต กรรมการ ๑.๗ เลขาธการสถาบนการแพทยฉกเฉนแหงชาต กรรมการ


๑.๘ อธบดกรมการแพทย กรรมการ๑.๙ อธบดกรมการแพทยแผนไทยและการแพทยทางเลอก กรรมการ๑.๑๐ อธบดกรมควบคมโรค กรรมการ๑.๑๑ อธบดกรมวทยาศาสตรการแพทย กรรมการ๑.๑๒ อธบดกรมสขภาพจต กรรมการ๑.๑๓ อธบดกรมอนามย กรรมการ๑.๑๔ เลขาธการคณะกรรมการอาหารและยา กรรมการ๑.๑๕ หวหนาผตรวจราชการกระทรวงสาธารณสข กรรมการ๑.๑๖ นายเมธ จนทจารภรณ ขาราชการบ�านาญ กรรมการ นายสรงคกฎณ ดวงค�าสวสด ขาราชการบ�านาญ กรรมการ๑.๑๗ นายชาญวทย วสนตธนารตน นายแพทยช�านาญการ กรรมการ โรงพยาบาลชลบร (ปฏบตงานส�านกงานรฐมนตร)๑.๑๘ รองอธบดกรมสนบสนนบรการสขภาพทไดรบมอบหมาย กรรมการ

และเลขานการ๑.๑๙ ผอ�านวยการกองสนบสนนสขภาพภาคประชาชน กรรมการ กรมสนบสนนบรการสขภาพ และผชวยเลขานการ๑.๒๐ ผอ�านวยการกองสขศกษา กรรมการ กรมสนบสนนบรการสขภาพ และผชวยเลขานการ๑.๒๑ นางวรารตน กจพจน กรรมการ กองสนบสนนสขภาพภาคประชาชน และผชวยเลขานการ กรมสนบสนนบรการสขภาพ๑.๒๒ หวหนากลมยทธศาสตรและแผนงาน ผชวยเลขานการ กองสนบสนนสขภาพภาคประชาชน กรมสนบสนนบรการสขภาพ ๑.๒๓ หวหนากลมพฒนาการมสวนรวม ผชวยเลขานการ กองสนบสนนสขภาพภาคประชาชน กรมสนบสนนบรการสขภาพ

ใหคณะกรรมการอ�านวยการขบเคลอนและยกระดบ อสม. หมอประจ�าบาน มหนาทและอ�านาจ ดงน๑. ก�าหนดนโยบาย และแนวทางการยกระดบ อสม. เปน อสม. หมอประจ�าบาน ๒. เปนทปรกษาการด�าเนนงานยกระดบ อสม. เปน อสม. หมอประจ�าบาน๓. สนบสนนการขบเคลอนนโยบายการยกระดบ อสม.เปน อสม. หมอประจ�าบาน๔. ก�ากบ ตดตามการขบเคลอนนโยบายการยกระดบ อสม.เปน อสม. หมอประจ�าบาน


๕. แตงตงคณะอนกรรมการและคณะท�างานในการสนบสนนการด�าเนนงานทเกยวของ ๖. ปฏบตงานอนๆ ตามทไดรบมอบหมาย

๒. คณะกรรมการด�าเนนงานยกระดบ อสม. หมอประจ�าบาน ประกอบดวย๒.๑ อธบดกรมสนบสนนบรการสขภาพ ทปรกษา๒.๒ รองอธบดกรมสนบสนนบรการสขภาพทไดรบมอบหมาย ประธานกรรมการ๒.๓ ผแทนส�านกงานหลกประกนสขภาพแหงชาต กรรมการ๒.๔ ผอ�านวยการสถาบนพฒนาสขภาพอาเซยน กรรมการ มหาวทยาลยมหดล หรอผแทน๒.๕ ผแทนกรมการแพทย กรรมการ๒.๖ ผแทนกรมการแพทยแผนไทยและการแพทยทางเลอก กรรมการ๒.๗ ผแทนกรมควบคมโรค กรรมการ๒.๘ ผแทนกรมวทยาศาสตรการแพทย กรรมการ ผแทนกรมสขภาพจต กรรมการ๒.๙ ผแทนกรมอนามย กรรมการ๒.๑๐ ผแทนส�านกงานคณะกรรมการอาหารและยา กรรมการ๒.๑๑ ประธานชมรมนายแพทยสาธารณสขจงหวด กรรมการ๒.๑๒ ผอ�านวยการส�านกสนบสนนระบบสขภาพปฐมภม กรรมการ ส�านกงานปลดกระทรวงสาธารณสข๒.๑๓ ผอ�านวยการกองสขศกษา กรรมการ กรมสนบสนนบรการสขภาพ๒.๑๔ นกวชาการสาธารณสขเชยวชาญ กรรมการ (ดานพฒนาสขภาพภาคประชาชน) กรมสนบสนนบรการสขภาพ ๒.๑๕ ผอ�านวยการกลมแผนงาน กรรมการ ส�านกบรหาร กรมสนบสนนบรการสขภาพ๒.๑๖ ผอ�านวยการศนยพฒนาการสาธารณสขมลฐาน กรรมการ ชายแดนภาคใต จงหวดยะลา๒.๑๗ ผอ�านวยการกองสนบสนนสขภาพภาคประชาชน กรรมการ กรมสนบสนนบรการสขภาพ และเลขานการ๒.๑๘ นางวรารตน กจพจน กรรมการ กองสนบสนนสขภาพภาคประชาชน และผชวยเลขานการ กรมสนบสนนบรการสขภาพ


๒.๑๙ หวหนากลมพฒนาการมสวนรวม ผชวยเลขานการ กองสนบสนนสขภาพภาคประชาชน กรมสนบสนนบรการสขภาพ ๒.๒๐ นางสาวชลกร ภสกลสข ผชวยเลขานการ กองสนบสนนสขภาพภาคประชาชน กรมสนบสนนบรการสขภาพ

ใหคณะกรรมการด�าเนนงานยกระดบ อสม. หมอประจ�าบาน มหนาทและอ�านาจ ดงน๑. ก�าหนดกรอบ และวางแผนการพฒนาศกยภาพ และยกระดบ อสม. หมอประจ�าบาน ๒. ศกษา วเคราะหและจดท�าหลกสตร เนอหาความร และจดระบบการเรยนรการยกระดบ อสม.

หมอประจ�าบาน ๓. ศกษา วเคราะหและจดท�าหลกสตรครฝกอบรม อสม. หมอประจ�าบาน๔. ผลต จดหา ตรวจสอบและกลนกรองเนอหาทเผยแพรผานสอตางๆ ในการยกระดบ

อสม. หมอประจ�าบาน๕. พฒนาเครองมอประเมนสมรรถนะ อสม. หมอประจ�าบาน๖. ตดตาม และประเมนผลหลกสตรเนอหาความร และระบบการยกระดบ

อสม. หมอประจ�าบาน๗. รายงานผลการด�าเนนงานใหผบรหาร และผเกยวของทราบ๘. แตงตงคณะอนกรรมการและคณะท�างานในการสนบสนนการด�าเนนงานทเกยวของ๙. ปฏบตงานอนๆ ตามทไดรบมอบหมาย

๓. คณะกรรมการประชาสมพนธการขบเคลอนนโยบายยกระดบ อสม. หมอประจ�าบาน ประกอบดวย๔.๑ รองปลดกระทรวงสาธารณสขทไดรบมอบหมาย ประธานกรรมการ๔.๒ รองอธบดกรมสนบสนนบรการสขภาพทไดรบมอบหมาย รองประธานกรรมการ๔.๓ ผอ�านวยการส�านกสารนเทศ กรรมการ ส�านกงานปลดกระทรวงสาธารณสข หรอผแทน๔.๔ ผอ�านวยการกองพฒนาศกยภาพผบรโภค กรรมการ ส�านกงานคณะกรรมการอาหารและยา หรอผแทน๔.๕ ผอ�านวยการศนยขอมลขาวสาร กรรมการ ส�านกงานคณะกรรมการอาหารและยา หรอผแทน๔.๖ ผอ�านวยการส�านกบรหาร กรรมการ กรมการแพทยแผนไทยและการแพทยทางเลอก หรอผแทน๔.๗ ผอ�านวยการส�านกสอสารความเสยงและพฒนาพฤตกรรมสขภาพ กรรมการ กรมควบคมโรค หรอผแทน


๔.๘ ผอ�านวยการกลมพฒนาระบบบรหาร กรรมการ กรมวทยาศาสตรการแพทย หรอผแทน๔.๙ ผอ�านวยการส�านกสอสารและตอบโตความเสยง กรรมการ กรมอนามย หรอผแทน๔.๑๐ หวหนากลมงานเผยแพรประชาสมพนธ กรรมการ ส�านกงานเลขานการ กรมสขภาพจต หรอผแทน๔.๑๑ หวหนาฝายประชาสมพนธ ส�านกงานเลขานการ กรรมการ กรมการแพทย หรอผแทน ๔.๑๒ ผอ�านวยการส�านกบรหาร กรรมการ กรมสนบสนนบรการสขภาพ และเลขานการ๔.๑๓ หวหนากลมประชาสมพนธ กรรมการ กรมสนบสนนบรการสขภาพ และผชวยเลขานการ

ใหคณะกรรมการประชาสมพนธการขบเคลอนนโยบายยกระดบ อสม. มหนาทและอ�านาจ ดงน๑. วางแผน ก�าหนดแนวทาง และด�าเนนการประชาสมพนธ เผยแพรการด�าเนนการยกระดบ

อสม. หมอประจ�าบาน ผานสอทหลากหลายรปแบบ ๒. เผยแพรประชาสมพนธ การยกระดบ อสม. หมอประจ�าบาน ๓. บนทกภาพ วดโอ และถายทอดสดผานสอโซเชยลเพอประชาสมพนธ ๔. ประสานพนทเยยมชมผลงาน๕. แตงตงคณะอนกรรมการและคณะท�างานในการสนบสนนการด�าเนนงานทเกยวของ๖. ปฏบตงานอนๆ ตามทไดรบมอบหมาย

ทงน ตงแตบดนเปนตนไป สง ณ วนท ตลาคม พ.ศ. ๒๕๖๒


ทปรกษำ

ศาสตราจารยพเศษ ดร.นายส�าเรง แหยงกระโทก ผชวยรฐมนตรประจ�ากระทรวงสาธารณสขดร.นายแพทยภานวฒน ปานเกต รองอธบดกรมสนบสนนบรการสขภาพนายนตถะวม ภรมยไทย ผอ�านวยการกองสนบสนนสขภาพภาคประชาชน

คณะผจดท�ำ

๑. กรมกำรแพทยแผนไทยและกำรแพทยทำงเลอก

นางสาวธารทพย โคกดอกไม แพทยแผนไทยปฏบตการ เบอรโทรศพท ๐๘๖-๗๕๖-๑๖๐๙นางสาวอบลรตน มโนศลป แพทยแผนไทยปฏบตการ เบอรโทรศพท ๐๘๑-๔๓๙-๔๘๕๗นางสาวปทมวรรณ เรองเดช แพทยแผนไทยปฏบตการ เบอรโทรศพท ๐๘๗-๓๖๐-๗๕๓๓

๒. กรมสขภำพจต

นายปองพล ชษณะโชต นกจตวทยาคลนกช�านาญการ เบอรโทรศพท ๐๘๙-๖๓๕-๔๘๒๘

๓. กรมอนำมย

๓.๑ ส�ำนกทนตสำธำรณสข

นาย พลพฤกษ โสภารตน ทนตแพทยช�านาญการพเศษ เบอรโทรศพท ๐๘๙-๘๕๐-๘๒๑๗นางสาวกนยา บญธรรม ทนตแพทยช�านาญการ เบอรโทรศพท ๐๘๑-๘๐๒-๘๙๗๘นางสาวเขมณฏฐ เชอชยทศน นกวชาการสาธารณสขช�านาญการ เบอรโทรศพท ๐๙๕-๑๑๙-๖๒๒๖นางสาวเดอนเพญ สาคร นกวชาการสาธารณสขปฏบตการ เบอรโทรศพท ๐๘๓-๖๔๙-๕๒๔๙

๓.๒ ส�ำนกอนำมยและสงแวดลอม

นางวมลศร วเศษสมบต นกวชาการสาธารณสขปฏบตการพเศษ นายเอกราช บวทอง นกวชาการสาธารณสขปฏบตการ นางสาวพรรณกาญจน วงกม นกวชาการสาธารณสข

๓.๓ ส�ำนกโภชนำกำร

นางณฐวรรณ เชาวนลลตกล นกวชาการสาธารณสขเชยวชาญ เบอรโทรศพท ๐๙๕-๓๘๔-๕๙๗๔


๔. กรมควบคมโรค

๔.๑ กองโรคไมตดตอ

แพทยหญงศศธร ตงสวสด ผอ�านวยการกองโรคไมตดตอ เบอรโทรศพท ๐๒-๕๙๐-๓๘๙๓กลมเทคโนโลยระบาดวทยา และมาตรการชมชน เบอรโทรศพท ๐๒-๕๙๐-๓๘๙๒ กลมยทธศาสตร แผน และประเมนผล เบอรโทรศพท ๐๒-๕๙๐-๓๘๘๗

๔.๒ กองปองกนกำรบำดเจบ

แพทยหญงศศธร ตงสวสด ผอ�านวยการกองปองกนการบาดเจบ เบอรโทรศพท ๐๒-๕๙๐-๓๘๙๓กลมปองกนการบาดเจบทวไป เบอรโทรศพท ๐๒-๕๙๐-๓๘๘๘กลมพฒนามาตรการปองกนการบาดเจบจากการจราจร เบอรโทรศพท ๐๒-๕๙๐-๓๘๘๙

๔.๓ กองโรคตดตอน�ำโดยแมลง

แพทยหญงชวนนท เลศพรยสวฒน ผอ�านวยการกองโรคตดตอน�าโดยแมลง เบอรโทรศพท ๐๒-๕๙๐-๓๑๔๕กลมโรคตดตอน�าโดยยงลาย เบอรโทรศพท ๐๒-๕๙๐-๘๔๒๒กลมมาลาเรย เบอรโทรศพท ๐๒-๕๙๐-๘๔๒๓

๔.๔ กองวณโรค

แพทยหญงผลน กมลวทน ผอ�านวยการกองวณโรค เบอรโทรศพท ๐๒-๒๑๑-๒๒๒๔ ตอ ๑๐๐๒กลมพฒนาวชาการและนวตกรรม เบอรโทรศพท ๐๒-๒๑๑-๒๒๒๔ ตอ ๑๒๑๓

๔.๕ กองโรคตดตอทวไป

นายแพทยโสภณ เอยมศรถาวร ผอ�านวยการกองโรคตดตอทวไป เบอรโทรศพท ๐๒-๕๙๐-๓๑๖๐, ๐๒-๕๙๐-๗๓๑๗กลมโครงการตามพระราชด�ารฯ โรคหนอนพยาธ โรคในถนทรกนดาร เบอรโทรศพท ๐๒-๕๙๐-๓๑๘๑กลมโรคตดตอระหวางสตวและคน เบอรโทรศพท ๐๒-๕๙๐-๓๑๗๖กลมยทธศาสตร เบอรโทรศพท ๐๒-๕๙๐-๓๑๙๒

๔.๖ กองยทธศำสตรและแผนงำน

นายแพทยจกรรฐ พทยาวงศอานนท ผอ�านวยการกองยทธศาสตรและแผนงาน เบอรโทรศพท ๐-๒๕๙๐-๓๐๘๖กลมพฒนาและบรหารยทธศาสตร เบอรโทรศพท ๐๒-๕๙๐-๓๐๙๑, ๐๒-๕๙๐-๓๐๘๔


๕. กรมวทยำศำสตรกำรแพทย

นายสนตกจ นลอดมศกด ผอ�านวยการศนยวทยาศาสตรการแพทยชลบรนายจลภทร คงเจรญกจกล นกวเคราะหนโยบายและแผน กองแผนงานและวชาการ เบอรโทรศพท ๐๒-๙๕๑-๐๐๐๐ ตอ ๙๙๐๓๗

๖. จงหวดสรนทร

โรงพยำบำลสรนทร

แพทยหญงชหงส มหรรทศนพงศ นายแพทยเชยวชาญ เบอรโทรศพท ๐๘๑-๕๔๒-๙๓๓๓นายวระศกด แกวกาญจน นกวชาการสาธารณสขช�านาญการ เบอรโทรศพท ๐๘๑-๙๖๗-๑๙๒๔ นางเฉลมศร ยงยงยทธ พยาบาลวชาชพช�านาญการ เบอรโทรศพท ๐๘๑-๖๐๐-๔๒๔๕

ส�ำนกงำนสำธำรณสขอ�ำเภอเมองสรนทร

นายวชา กอแกว เจาพนกงานสาธารณสขช�านาญงาน เบอรโทรศพท ๐๘๑-๘๗๗-๒๑๓๒

๗. มลนธสอเพอเยำวชน

นายพรยะ ทองสอน ผอ�านวยการมลนธสอเพอเยาวชน เบอรโทรศพท ๐๘๑-๓๑๐-๓๕๐๕

๖. กรมสนบสนนบรกำรสขภำพ

กองสนบสนนสขภำพภำพภำคประชำชน

นางวรารตน กจพจน นกวชาการสาธารณสขช�านาญการพเศษ เบอรโทรศพท ๐๙๐-๑๙๗-๖๑๘๘นางศภคชญา ภวงคคะรต นกวชาการสาธารณสขช�านาญการพเศษ เบอรโทรศพท ๐๘๔-๓๖๑-๔๖๖๒นายสมภพ อาจชนะศก นกวชาการสาธารณสขช�านาญการพเศษ เบอรโทรศพท ๐๘๐-๐๑๓-๖๔๗๗นางสาวชลกร ภสกลสข นกวชาการสาธารณสขช�านาญการพเศษ เบอรโทรศพท ๐๙๓-๕๗๕-๔๔๒๐นางสาวรต สงวนรตน นกวชาการสาธารณสขช�านาญการ เบอรโทรศพท ๐๘๑-๓๙๘-๔๑๘๘นางสาวอกนษฐ โพธศร นกวชาการสาธารณสขปฏบตการ เบอรโทรศพท ๐๘๔-๔๒๕-๕๐๗๕นางสาววชราพรรณ มสกา นกวชาการสาธารณสขปฏบตการ เบอรโทรศพท ๐๙๐-๑๙๒-๑๗๐๖นางสาวศรวณย วงศกระจาง นกวชาการสาธารณสขปฏบตการ เบอรโทรศพท ๐๙๒-๒๖๘-๒๗๓๑

ว่าการกระทรวงสาธารณสุขwww.อสม.com/document/คู่มือ...รองนายกร...

Documents