การออกแบบสอบรณาการเพอพฒนาความสามารถดานมตสมพนธและจนตภาพส าหรบเดกปฐมวย

โดย นางสาวสรธร สนแดง

วทยานพนธนเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตรปรญญาศลปมหาบณฑต สาขาวชาศลปะการออกแบบ

บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร ปการศกษา 2559

ลขสทธของบณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร

การออกแบบสอบรณาการเพอพฒนาความสามารถดานมตสมพนธและจนตภาพส าหรบเดกปฐมวย

โดย นางสาวสรธร สนแดง

วทยานพนธนเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตรปรญญาศลปมหาบณฑต สาขาวชาศลปะการออกแบบ

บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร ปการศกษา 2559

ลขสทธของบณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร

MEDIA INTEGRATION DESIGN TO DEVELOP SPATIAL AND VISUAL INTELLIGENCE FOR EARLY CHILDHOOD.

By Miss Sireetorn Sandaeng

A Thesis Submitted in Partial Fulfillment of the Requirements for the Degree Master of Fine Arts Program in Design Arts

Graduate School, Silpakorn University Academic Year 2016

Copyright of Graduate School, Silpakorn University

บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร อนมตใหวทยานพนธเรอง “การออกแบบ สอบรณาการเพอพฒนาความสามารถดานมตสมพนธและจนตภาพส าหรบเดกปฐมวย” เสนอโดย นางสาวสรธร สนแดง เปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตรปรญญาศลปะมหาบณฑต สาขาวชาศลปะการออกแบบ

……........................................................... (รองศาสตราจารย ดร.ปานใจ ธารทศนวงศ)

คณบดบณฑตวทยาลย วนท..........เดอน.................... พ.ศ...........

อาจารยทปรกษาวทยานพนธ 1. อาจารย ดร.ธนาทร เจยรกล 2. รองศาสตราจารยประภากร สคนธมณ

คณะกรรมการตรวจสอบวทยานพนธ .................................................... ประธานกรรมการ (รองศาสตราจารยปรชา ปนกล า) ............/......................../.............. .................................................... กรรมการ .................................................... กรรมการ (อาจารย ดร.เพมศกด สวรรณทต ) (ผชวยศาสตราจารย ดร.ภวนาท รตนรงสกล) ............/......................../.............. ............/......................../.............. .................................................... กรรมการ .................................................... กรรมการ (อาจารย ดร.ธนาทร เจยรกล) (รองศาสตราจารยประภากร สคนธมณ) ............/......................../.............. ............/......................../..............

ง

57156337: สาขาวชาศลปะการออกแบบ ค าส าคญ: สอบรณาการ / มตสมพนธและจนตภาพ สรธร สนแดง: การออกแบบสอบรณาการเพอพฒนาความสามารถดานมตสมพนธและจนตภาพส าหรบเดกปฐมวย . อาจารยทปรกษาวทยานพนธ : อ .ดร .ธนาทร เจยรกล และ รศ.ประภากร สคนธมณ. 138 หนา การวจยในครงนมวตถประสงคเพอหาแนวทางในการออกแบบสอบรณาการเพอพฒนาความสามารถดานมตสมพนธและจนตภาพส าหรบเดกปฐมวย และเพอใหสอการสอนมสาระการเรยนรตรงกบเนอหาทเดกเรยนและมความสอดคลองกบบรบทของทองถน ดวยสถานศกษาในแตแหงมสอการสอน ทรพยากรและบรบทของทองถนทแตกตางกน โรงเรยนในตางจงหวดมกขาดแคลนสอการเรยนการสอน เนองจากขาดงบสนบสนน จากการสอบถามคณครปฐมวยในโรงเรยนตางจงหวด พบปญหา คอ สอทชวยพฒนาความสามารถดานมตสมพนธและจนตภาพมนอย และไมตรงกบสาระการเรยนรของเดก อกทงยงไมสอดคลองกบบรบททองถน ผวจยไดท าการสรปการออกแบบสอบรณาการเพอพฒนาความสามารถดานมตสมพนธและจนตภาพ ส าหรบเดกปฐมวย มทงหมด 5 สอการเรยนร ดงน 1. ครอบครวสขสนต สงเสรมการสอความหมายของมตสมพนธและจนตภาพดวยการวาดภาพ 2. บานของเรา สงเสรมการอธบายต าแหนงของสงตางๆ ทสมพนธกน 3. โรงเรยนของฉน สงเสรมการสงเกตสงตางๆ และสถานทจากมมมองทตางกน 4. ชมชนของเรา สงเสรมการอธบายการเคลอนทของคนและสงตางๆ 5. อาชพในฝน สงเสรมการตอเขาดวยกนและการแยกออก และน าสอบรณาการไปทดลองใช กลมเปาหมายตวอยาง คอ นกเรยนชนอนบาล 1 ปการศกษา 2559 โรงเรยนบานหนองบมกลวย จ านวน 15 คน ใชเวลาในการทดลอง สปดาหละ 5 ครง ครงละ 30 นาท เปนระยะเวลา 2 สปดาห การประเมนผลสมฤทธของสอบรณาการ วดผลดวยการท าแบบทดสอบ กอนและหลงการทดลองใชสอ เพอหาคาสถตพนฐานของคะแนนเฉลยรอยละ และสวนเบยงเบนมาตรฐาน ของกลมทดลอง และการทดสอบคา (t-test) แบบ dependent ผลการวจยพบวา การออกแบบสอบรณาการเพอพฒนาความสามารถดานมตสมพนธและจนตภาพน มเนอหาดานมตสมพนธและจนตภาพทเหมาะสม ภาพประกอบมความสอดคลองกบบรบทของทองถน สาระการเรยนรตรงกบสาระการเรยนรทเดกเรยน ขนาดของสอมความเหมาะสมตอการใชงาน วสดไมเปนอนตรายตอเดก และมความนาสนใจในการน าเสนอ โดยภาพรวมทงหมดผเชยวชาญประเมนใหมคาเฉลยอยในระดบด สงผลใหเดกมผลสมฤทธดานความสามารถดานมตสมพนธและจนตภาพหลงใชสอสงกวากอนใชสออยางมนยส าคญ 0.01

สาขาวชาศลปะการออกแบบ บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากรลายมอชอนกศกษา....................................................... ปการศกษา 2559 ลายมอชออาจารยทปรกษาวทยานพนธ 1. .................................. 2. .....................................

จ

57156337 : MAJOR : DESIGN ARTS KEY WORD : MEDIA INTEGRATION / SPATIAL AND VISUAL INTELLIGENCE SIREETORN SANDAENG : MEDIA INTEGRATION DESIGN TO DEVELOP SPATIAL AND VISUAL INTELLIGENCE FOR EARLY CHILDHOOD. THESIS ADVISORS : THANATORN JIARAKUN, Ph.D. AND ASSOC. PROF. PRAPAKORN SUKONTHAMANEE. 138 p. The purposes of this research is design media integration design guideline to develop a Spatial and Visual Intelligence for early childhood. Schools in the countryside are learning media are scarce. Because the budget of support learning media for teaching is less. After made questionnaire with early childhood teacher found a problem is media to develop a Spatial and Visual Intelligence have less and does not match the learning of early childhood are also not consistent with the context of local culture. Research method : Data gathering about a Spatial and Visual Intelligence , Early childhood lesson plan and how to design the learning media. Fieldwork Information about the cultural context of the community. Information from personal interviews with teachers of early childhood. There are 5 integrated media used as tools to Develop Spatial and Visual Intelligence in this experiment which are 1. Happy Family ; promotes Spatial and Visual Communication through drawing, photographs and pictures. 2. Our Home ; Explores Spatial perception. 3. Our School ; Encourages different distance and angle view at objects and places. 4. Our Community ; Explains movements of humans and objects. 5. Dream Job ; Introduces an idea of connect and disconnect. Testing with targeted group in this experiment is 15 students in the second semester of their 2016 academic year at Baan Nong Bom Gluay School. The experiment is a 30 minute trial that runs 5 times a week. It takes up 2 weeks. The evaluation of the integrated media used to Develop Spatial and Visual Intelligence are assessed by pre and post media tests to analyze the targeted group’s data in search of a basic statistic of percentage, a mean and a standard deviation, as well as a dependent T-test result. Results of this research : Content about Spatial and Visual Intelligence are proper , The illustrations are consistent with the context of the local culture , The size of the media are appropriate to using. The material is diverse and safe to the child and interesting presentation. Overall, experts estimate that the average level good. Also test result reveals that early childhood has significantly higher achievement score 0.01 as the presumed hypothesis.

Program of Design Arts Graduate School, Silpakorn University Student's signature ................................................ Academic Year 2016 Thesis Advisors' signature 1. ....................................... 2. .......................................

ฉ

กตตกรรมประกาศ

การท าวจยเลมนส าเรจลลวงไปได ดวยความเออเฟอและความอนเคราะหจากหลายทานดงมรายนามตอไปน อาจารย ดร.ธนาทร เจยรกล และ รองศาสตราจารยประภากร สคนธมณ ซงเปนอาจารยทปรกษาวทยานพนธ รวมทงอาจารยประจ าหลกสตร ปรญญาศลปมหาบณฑต สาขาวชาศลปะการออกแบบทกทาน ทไดใหค าปรกษา ค าแนะน าแนวทาง และขอเสนอแนะทเปนประโยชนตอผวจย

ผวจยขอขอบคณ ผเชยวชาญดานเดกปฐมวย ทงสามทาน ทใหขอมล ขอเสนอแนะ และท าแบบประเมนผลงาน อนเปนประโยชนตอการท าวจยเปนอยางยง และขอขอบคณนกเรยนชนอนบาล 1 โรงเรยนบานหนองบมกลวย ทใหความรวมมอเปนอยางด ในการทดลองใชเครองมอ, ท าแบบวดผลการเรยนร และมตรภาพดๆ ขอขอบคณ อาจารย ดร.เพมศกด สวรรณทต ผทรงคณวฒ ทกรณาสละเวลามาตรวจผลงานวจยในครงน ขอขอบคณเจาของหนงสอ วารสาร บทความ และวทยานพนธ ทกเลมทผวจยใชอางอง เปนตวอยางในการท าวจย ขอขอบคณเพอนปรญญาโท สาขาวชาศลปะการออกแบบ รนท 1 ทใหค าปรกษา ใหค าแนะน า และมน าใจใหความชวยเหลอตลอดมา และสดทาย ขอขอบคณบคคลส าคญ คณพอสร สนแดง, คณแมวมล สนแดง, และครอบครว เพอนๆ ทคอยใหการสนบสนน ใหความชวยเหลอในทกอยาง ใหก าลงใจในการท างาน ท าใหวทยานพนธเลมนส าเรจไปไดดวยด ขอขอบพระคณเปนอยางสง

ช

สารบญ หนา บทคดยอภาษาไทย .............................................................................................................................. ง บทคดยอภาษาองกฤษ ......................................................................................................................... จ กตตกรรมประกาศ............................................................................................................................... ฉ สารบญตาราง .................................................................................................................................... .ญ สารบญภาพ ....................................................................................................................................... ฏ บทท 1 บทน า ....................................................................................................................................... 1 ความเปนมาและความส าคญของปญหา ........................................................................... 1 นยามศพทเฉพาะ .............................................................................................................. 3 ความมงหมายและวตถประสงคของการวจย ..................................................................... 4 สมมตฐานของการศกษา ................................................................................................... 4 ขอบเขตการศกษา ............................................................................................................ 4 2 วรรณกรรมทเกยวของ .............................................................................................................. 6 ขอมลเกยวกบความสามารถดานมตสมพนธและจนตภาพ ................................................ 6 ความหมายและความส าคญของความสามารถดานมตสมพนธและจนตภาพ ............. 6 ทฤษฎพฒนาการความสามารถดานมตสมพนธและจนตภาพ .................................... 7 ขอมลทเกยวของกบเดกปฐมวย ..................................................................................... 11 ความส าคญของพฒนาการเดกปฐมวย ................................................................... 11 ทฤษฏพฒนาการเดกปฐมวย Montessori ............................................................. 11 ขอมลหลกสตรการศกษาปฐมวย .................................................................................... 15 คณลกษณะตามวยของเดกอาย 3-4 ป................................................................... 16 ประสบการส าคญ .................................................................................................. 18 สาระทควรร .......................................................................................................... 19 ขอมลทเกยวกบการออกแบบสอการเรยนร ................................................................... 23 ความส าคญของการบรณาการ ............................................................................... 23 รปแบบการบรณาการหลกสตร .............................................................................. 24 กระบวนการออกแบบสอการเรยนการสอน ........................................................... 28 การวดประเมนผลการเรยนร ................................................................................. 31

ซ

บทท หนา การวดผลการเรยนร .............................................................................................. 32 3 วธด าเนนการวจย .................................................................................................................. 36 การก าหนดประชากรและการเลอกสมตวอยาง .............................................................. 36 ประชากร............................................................................................................... 36 กลมตวอยาง .......................................................................................................... 36 รวบรวมขอมลภาคเอกสารและภาคสนาม ...................................................................... 37 ขอมลภาคเอกสาร ................................................................................................. 37 ขอมลภาคสนาม .................................................................................................... 37 การวเคราะหขอมลภาคเอกสารและภาคสนาม .............................................................. 37 การวเคราะหขอมลภาคเอกสาร ............................................................................. 38 การวเคราะหขอมลภาคสนาม ................................................................................ 43 เครองมอทใชในการวจย ................................................................................................ 50 แบบสมภาษณ ....................................................................................................... 50 แบบประเมนผล ..................................................................................................... 50 แบบวดผลการเรยนร ............................................................................................. 52 การออกแบบผลงาน ...................................................................................................... 54 การออกแบบรางครงท1 ........................................................................................ 54 สรปผลการออกแบบรางครงท1 ............................................................................. 60 การออกแบบรางครงท2 ........................................................................................ 60 สรปผลการออกแบบรางครงท2 ............................................................................. 66 การวดผลการทดลอง ..................................................................................................... 66 การด าเนนการวดผลการทดลอง ............................................................................ 66 สถตทใชในการวดผลทดลอง .................................................................................. 68 4 ผลการวเคราะหขอมล ........................................................................................................... 70 สวนท 1 การวเคราะหขอมลภาคเอกสารและภาคสนาม ................................................ 70 สวนท 2 การวเคราะหผลงานการออกแบบและการทดลองใชสอ ................................... 73 สวนท 3 การประเมนผลงานการออกแบบและการวดผลการเรยนร ............................... 91 5 สรป อภปรายผล และขอเสนอแนะ ..................................................................................... 102 สรปผลการวจย ............................................................................................................ 102 อภปรายผล.................................................................................................................. 105

ฌ

บทท หนา ขอเสนอแนะ ................................................................................................................ 106 รายการอางอง ................................................................................................................................ 107 ภาคผนวก....................................................................................................................................... 109 ภาคผนวก ก ................................................................................................................. 110 ประวตผวจย ................................................................................................................................... 139

ญ

สารบญตาราง ตารางท หนา 1 ตารางการทดลองใช สอบรณาการเพอพฒนาความสามารถทาง .......................................... ดานมตสมพนธและจนตภาพ ......................................................................................... .67 2 ตารางแสดงแบบแผนการทดสอบ One Group, Pre test - Post test .......................... 67 3 ตารางแสดงระยะเวลาทใชในการทดลอง ........................................................................ 74 4 ตารางวเคราะหผลการประเมนความสามารถดานมตสมพนธและจนตภาพ .......................... เรองครอบครวสขสนต .............................................................................................. 91 5 ตารางวเคราะหผลการประเมนความสามารถดานมตสมพนธและจนตภาพ .......................... เรองบานของเรา ....................................................................................................... 92 6 ตารางวเคราะหผลการประเมนความสามารถดานมตสมพนธและจนตภาพ .......................... เรองโรงเรยนของฉน ................................................................................................. 92 7 ตารางวเคราะหผลการประเมนความสามารถดานมตสมพนธและจนตภาพ .......................... เรองบานของเรา 77 7 ตารางวเคราะหผลการประเมนความสามารถดานมตสมพนธและจนตภาพ เรองโรงเรยนของฉน 78 8 ตารางวเคราะหผลการประเมนความสามารถดานมตสมพนธและจนตภาพ เรองชมชนของเรา .................................................................................................... 93 8 ตาราง วเคราะหผลการประเมนความสามารถดานมตสมพนธและจนตภาพ ......................... เรองอาชพในฝน ....................................................................................................... 93 9 ตารางความเหนเกยวกบการออกแบบสอบรณาการเพอพฒนา ............................................ ความสามารถดานมตสมพนธและจนตภาพ เรองครอบครวสขสนต ................................. 94 10 ตารางความเหนเกยวกบการออกแบบสอบรณาการเพอพฒนา ............................................ ความสามารถดานมตสมพนธและจนตภาพ เรองบานของเรา .......................................... 95 11 ตารางความเหนเกยวกบการออกแบบสอบรณาการเพอพฒนา ............................................ ความสามารถดานมตสมพนธและจนตภาพ เรองโรงเรยนของฉน .................................... 97 12 ตารางความเหนเกยวกบการออกแบบสอบรณาการเพอพฒนา ............................................ ความสามารถดานมตสมพนธและจนตภาพ เรองชมชนของเรา ....................................... 98 13 ตารางความเหนเกยวกบการออกแบบสอบรณาการเพอพฒนา ............................................ ความสามารถดานมตสมพนธและจนตภาพ เรองอาชพในฝน .......................................... 99 14 ตารางแสดงสอการเรยนรสงเสรมมตสมพนธและจนตภาพ ............................................ 103

ฎ

สารบญภาพ ภาพท หนา 1 แผนทต าบลบานหนองบมกลวย ....................................................................................... 43 2 ภาพซมประตวดหนองบมกลวย ........................................................................................ 43 3 ภาพศาลาวดหนองบมกลวย ............................................................................................. 43 4 ภาพหอสมดวดหนองบมกลวย .......................................................................................... 44 5 ภาพกฏพระวดหนองบมกลวย .......................................................................................... 44 6 ปายโรงเรยนบานหนองบมกลวย ...................................................................................... 44 7 ภาพตกอนบาล ................................................................................................................. 44 8 ภาพสนามเดกเลน ............................................................................................................ 45 9 ภาพตกเดกประถมโรงเรยนบานหนองบมกลวย ................................................................ 45 10 ภาพภายในโรงเรยน ......................................................................................................... 45 11 ภาพอาคารหองพกครโรงเรยนบานหนองบมกลวย ........................................................... 45 12 ภาพปายสถานอนามย ...................................................................................................... 46 13 ภาพสถานอนามย ต .บานหนองบมกลว ย .......................................................................... 46 14 ภาพทท าการสายตรวจ ต .บานหนองบมกลวย .................................................................. 46 15 ภาพทท าการสายตรวจ ต .บานหนองบมกลวย .................................................................. 46 16 ภาพตลาดนด ................................................................................................................... 47 17 ภาพตลาดนด ................................................................................................................... 47 18 ภาพตลาดนด ................................................................................................................... 47 19 ภาพตลาดนด ................................................................................................................... 47 20 ภาพรานคาภายใน ต .บานหนองบมกลวย ......................................................................... 48 21 ภาพรานคาภายใน ต .บานหนองบมกลวย ......................................................................... 48 21 ภาพรานคาภายใน ต .บานหนองบมกลวย ......................................................................... 48 23 ภาพตเตมน ามน ............................................................................................................... 48 24 ภาพไรออยของชาวบาน ต .บานหนองบมกลวย ................................................................ 49 25 ภาพลกษณะของบานภายใน ต .บานหนองบมกลวย ......................................................... 49 26 ภาพลกษณะของบานภายใน ต .บานหนองบมกลวย ......................................................... 49 27 ภาพศาลารอรถ ................................................................................................................ 50 28 ภาพรานขายกวยเตยว ใน ต .หนองบมกลวย ..................................................................... 50 29 สอบรณการ เรองครอบครวสขสนต แบบรางครงท 1 ....................................................... 54

ฏ

ภาพท หนา 30 สอบรณการ เรองครอบครวสขสนต แบบรางครงท 1 ....................................................... 55 31 สอบรณการ เรองบานของเรา แบบรางครงท 1 ................................................................ 56 32 สอบรณการ เรองโรงเรยนของฉน แบบรางครงท 1 .......................................................... 57 33 สอบรณการ เรองชมชนของเรา แบบรางครงท 1 ............................................................. 58 34 สอบรณการ เรองอาชพในฝน แบบรางครงท 1 ................................................................ 59 35 สอบรณการ เรองครอบครวสขสนต แบบรางครงท 2 ....................................................... 60 36 สอบรณการ เรองครอบครวสขสนต แบบรางครงท 2 ....................................................... 61 37 สอบรณการ เรองบานของเรา แบบรางครงท 2 ................................................................ 62 38 สอบรณการ เรองโรงเรยนของฉน แบบรางครงท 2 .......................................................... 63 39 สอบรณการ เรองชมชนของเรา แบบรางครงท 2 ............................................................. 64 40 สอบรณการ เรองอาชพในฝน แบบรางครงท 2 ................................................................ 65 41 ภาพผลงานการวจยชนท 1 ............................................................................................... 75 42 ภาพผลงานการวจยชนท 2 เรองครอบครวสขสนต ........................................................... 76 43 ภาพผลงานการวจยชนท 3 เรองครอบครวสขสนต ........................................................... 76 44 การทดลองใชสอการเรยนรท1 ......................................................................................... 78 45 การทดลองใชสอการเรยนรท1 ......................................................................................... 78 46 การทดลองใชสอการเรยนรท1 ......................................................................................... 78 47 การทดลองใชสอการเรยนรท1 ......................................................................................... 78 48 ภาพผลงานการวจยชนท 4 เรองบานของเรา ปกหนา และ ปกหลง ................................. 79 49 ภาพผลงานการวจยชนท 5 เรอง หองน า .......................................................................... 79 50 ภาพผลงานการวจยชนท 6 เรอง หองนงเลน .................................................................... 79 51 ภาพผลงานการวจยชนท 7 เรอง หองนอน ....................................................................... 79 52 ภาพผลงานการวจยชนท 8 เรอง หองครว ........................................................................ 79 53 การทดลองใชสอการเรยนรท2 ......................................................................................... 81 54 การทดลองใชสอการเรยนรท2 ......................................................................................... 81 55 การทดลองใชสอการเรยนรท2 ......................................................................................... 81 56 การทดลองใชสอการเรยนรท2 ......................................................................................... 81 57 ภาพผลงานการวจยชนท 9 เรองโรงเรยนของฉน .............................................................. 82 58 ภาพผลงานการวจยชนท 10 เรองโรงเรยนของฉน ........................................................... 82 59 การทดลองใชสอการเรยนรท3 ......................................................................................... 84

ฐ

ภาพท หนา 60 การทดลองใชสอการเรยนรท3 ......................................................................................... 84 61 การทดลองใชสอการเรยนรท3 ......................................................................................... 84 62 การทดลองใชสอการเรยนรท3 ......................................................................................... 84 63 ภาพผลงานการวจยชนท 11 เรองชมชนของเรา ............................................................... 85 64 ภาพผลงานการวจยชนท 12 เรองชมชนของเรา ............................................................... 85 65 ภาพผลงานการวจยชนท 13 เรองชมชนของเรา ............................................................... 86 66 การทดลองใชสอการเรยนรท4 ......................................................................................... 87 67 การทดลองใชสอการเรยนรท4 ......................................................................................... 87 68 การทดลองใชสอการเรยนรท4 ......................................................................................... 88 69 การทดลองใชสอการเรยนรท4 ......................................................................................... 88 70 ภาพผลงานการวจยชนท 14 เรองอาชพในฝน .................................................................. 88 71 ภาพผลงานการวจยชนท 15 เรองอาชพในฝน .................................................................. 89 72 การทดลองใชสอการเรยนรท5 ......................................................................................... 90 73 การทดลองใชสอการเรยนรท5 ......................................................................................... 90 74 การทดลองใชสอการเรยนรท5 ......................................................................................... 91 75 การทดลองใชสอการเรยนรท5 ......................................................................................... 91

1

บทท 1

บทน ำ

ควำมเปนมำและควำมส ำคญของปญหำ การศกษาปฐมวย ถอเปนการศกษาทเปนวยเรมตนของชวตมนษย เปนรากฐานในการเตรยมความพรอมและเปนพนฐานส าคญส าหรบวยตอไป กระทรวงศกษาธการไดกลาวถง ชวงอายของเดกปฐมวยวาเปนชวงทมการพฒนาการเจรญอยางรวดเรว ทงดานรางกาย ดานอารมณ ดานสงคม และดานสตปญญา โดยเฉพาะในดานสตปญญา ประกอบดวยการคด การรบร ความจ า คณตศาสตร มตสมพนธ และประสาทสมผส (ภรณ ครรตนะ. 2540: 46) ซงสอดคลองกบแผนการศกษาส าหรบเดกปฐมวย (หลกสตรการศกษาปฐมวย. 2546) ทกลาวไววา เดกปฐมวย เปนชวงอายทมอตราของการพฒนาสง เปนชวงเวลาส าคญและจ าเปนทสดในการพฒนาสมอง นอกจากนยงมแนวคดและการวจยทแสดงไดวา ปจจยตางๆ เชน สภาพแวดลอมและการเลยงดทเหมาะสมสามารถเปลยนโครงสรางและประสทธภาพการท างานของสมองมนษยได ซงทฤษฎพฒนาการทางสตปญญาของ ฌอง เปยเจต (Piaget) (สรมา ภญโญอนนตพงษ.2545: 39-41) เชอวาพฒนาการทางสตปญญาจะเจรญสงสดในวย 2-6 ป การใชสมองทถกตอง สม าเสมอจะชวยใหเกดความคด ความจ าและสมองจะเตบโตสงถงรอยละ 80 เมอเทยบกบการเจรญของสมองในวยผใหญ ดงนนประสบการณการเรยนรในชวงปฐมวยนจงมความหมายและความส าคญตอเดกเปนอยางมาก ความสามารถดานมตสมพนธและจนตภาพ มความส าคญ ดงเหนไดจาก นกจตวทยา ฌอง เปยเจต (Piaget) (พฒนา ชชพงศ. 2550:33) บอกวามนษยสามารถเรยนรโดยการเรยนรจากประสบการณเดมสประสบการณใหม ถาเดกมความสามารถดานมตสมพนธและจนตภาพทด จะชวยใหเดกเรยนรไดอยางมศกยภาพยงขน” ดงนนความสามารถดานมตสมพนธและจนตภาพ มความ ส าคญในการด ารงชวตอยางมาก เนองจากวตถหรอสงตางๆ ไมไดมความถาวรตลอดไป วตถหรอสงตางๆ มการเคลอนไหว และเปลยนแปลงตลอดเวลา การเรยนรในการเปลยนแปลงของสงตางๆ เปนความสามารถดานมตสมพนธและจนตภาพอยางหนง (อญชล รตนชน. 2550:7) และผทมความ สามารถดานมตสมพนธและจนตภาพด จะสามารถมองเหนความสมพนธของสงตางๆ และสามารถเชอมโยง เรยนร คดวางแผนและจนตนาการกวางไกล สามารถจดกลมรปแบบตางๆ ในสมองไดด (อดม เพชรสงหาร.2550:24) ความสามารถดานนเปนความสามารถทจะชวยใหมนษยเกดจนตภาพ และนกเหนภาพของสงตางๆ เมอแยกออกจากกนได และสามารถทจะมองเหนเคาโครง หรอ

2

โครงสราง เมอเอาสงตางๆ มาประกอบ หรอรวมเขาดวยกน ซงมนษยเราใชความสามารถดานน ในการเรยนวชาเรขาคณต วาดเขยนและงานฝมอตางๆ ดงนนความสามารถดานมตสมพนธและจนตภาพจงจ าเปนทจะตองไดรบการพฒนาและสงเสรมตงแตในวยเดก (อญชล รตนชน. 2550:8) ซงในการใชชวตประจ าวนของเดกนน เดกใชประสาทสมผสทง 5 ในการเรยนรสงแวดลอม และใชความสามารถดานมตสมพนธและจนตภาพ ในการจ าแนกวตถ การเขาใจลกษณะ ขนาด มต การเคลอนท เขาใจความสมพนธ ระหวางวตถกบวตถ วตถกบคน หรอต าแหนงตางๆ ซงเปนพนฐานทสงผลตอพฒนาการดานสตปญญาของเดกในชวงปฐมวย และเปนพนฐานทส าคญอยางยงในการเรยนรเกยวกบคณตศาสตร และวทยาศาสตร ตลอดจนงานศลปะ ดงนนความสามารถดานมตสมพนธและจนตภาพ จงเปนรากส าคญทจะน าไปสการเรยนรและมผลตอการพฒนาความสามารถในดานตางๆ ตอไป สอบรณาการ คอ ทกสงทกอยางทอยรอบตวเดก ทจะชวยใหเดกสามารถเชอมโยงความร ความคดรวบยอด หรอทกษะเขาดวยกน เพอใหเกดการเรยนรโดยองครวม ทงดานพทธพสย จตพสย และทกษะพสย ซงสอดคลองตามแนวการจดการศกษาตามพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 มาตรา 23 ทเนนความส าคญทงความร คณธรรม กระบวนการเรยนร และบรณาการตามความเหมาะสม ซงเปนไปตามสภาพจรงตามบรบทของชมชน สอบรณาการ มความจ าเปนทจะตองจดใหเหมาะสมกบเดก เพอกระตนใหเกดการพฒนาอยางเตมศกยภาพ ซงการสราง สอบรณาการควรค านงถงตวเดกเปนส าคญ เดกในสภาพสงคมและสภาพแวดลอมทจางกนยอมมความตองการทตางกน มความสนใจแตกตางกน จงควรใชสอใหสอดคลองกบความสนใจและความตองการของตวเดก โดยสอจะเนนใหเดกมโอกาสสงเกต ส ารวจ ฝกฝนเกดกระบวนการคด ประดษฐผลงาน และแกปญหาไดดวยตนเอง (ชยณรงค เจรญพานชยกล.2532:15) ดงนนการเตรยมสอตางๆ ในการจกการเรยน การสอน ส าหรบเดกปฐมวยนนจงเปนเครองมอส าคญของการเรยนรส าหรบเดกปฐมวย สอการเรยนการสอนนบเปนองคประกอบทส าคญมากประการหนงในกระบวนการเรยนการสอนทนอกเหนอจากตวผสอน ผเรยน และเทคนควธการตางๆ บทบาทของสอการเรยนการสอน คอ เปนตวกลาง, พาหนะ, เครองมอ หรอชองทางทใชน าเรองราว ขอมลความร หรอสงบอกกลา(Information) ของผสงสารหรอผสอนไปสผรบหรอผเรยน เพอท าใหการเรยนร หรอการเรยนการสอนบรรลผลส าเรจตาม วตถประสงคหรอจดมงหมายทวางไวไดเปนอยางด แตเนองจากสถานศกษาในแตละแหงมสอการสอนและทรพยากรทใชในการสอนทแตกตางกน และโรงเรยนในตางจงหวดมกขาดแคลนสอและทรพยากรในการสอน ไมเพยงพอตอจ านวนเดกทเรยน หรอสอการสอนทมอยลาสมยและไมตรงกบเนอหาสาระทเดกเรยน เนองจากขาดงบสนบสนนทจะน ามาพฒนาการเรยนการสอนและพฒนาโรงเรยน และสอทมนนมความสอดคลองกบสภาพแวดลอมหรอบรบทของ

3

ตางประเทศ เนองดวยสอการเรยนการสอนมการอางองกบสอตางประเทศ จงท าใหภาพประกอบหรอหนวยการเรยนรตางๆ นนไมตรงกบหนวยการเรยนรทเดกเรยน อาจจะมผลท าใหเดกเขาใจหรอ จนตภาพถงเนอหาสาระการเรยนรในบททเรยนไดไมดนก จากความเปนมาและความส าคญของปญหาทกลาวมาขางตน ท าใหผวจยสนใจทจะศกษาการออกแบบสอบรณาการทจะชวยใหเดกสามารถเชอมโยงความร ความคดรวบยอด หรอทกษะ ทสามารถสงผลตอความสามารถดานมตสมพนธและจนตภาพของเดกปฐมวยใหเพมขน โดยสอบรณาการนนจะมสาระการเรยนรตรงกบสาระการเรยนรทเดกเรยนและภาพประกอบทมสอดคลองกบบรบทของทองถน ซงผลทไดรบจากการวจยในครงนจะเปนแนวทางในการออกแบบสอบรณาการเพอพฒนาความสามารถในดานอนๆ หรอเปนตนแบบในการสรางสอบรณาการใหแกครและผทมสวนเกยวของกบการจดการศกษาปฐมวย หรอในการจดกจกรรมเพอพฒนาความสามารถดานมตสมพนธและจนตภาพของเดกปฐมวย ใหมประสทธภาพยงขนตอไป นยำมศพทเฉพำะ สอบรณำกำร หมายถง สงทอยรอบตว ไมวาสงนนจะเปนคน สตว พช สงของ สถานท สอสงพมพ ฯลฯ ซงใชเปนเครองมอในเรยนร เพอใหเดกปฐมวยบรรลวตถประสงคการเรยนรอยางมประสทธภาพ ซงเปนสงทเชอมโยงความร เนอหาสาระเขาดวยกน ความคดรวบยอด หรอทกษะ เพอใหเกดการพฒนาการหรอเกดองคความร สามารถน าไปประยกตใชในชวตจรงได ควำมสำมำรถมตสมพนธและจนตภำพ หมายถง ความสามารถของเดกปฐมวยในการรบรจากการมองเหนภาพ ความสามารถในการจ าแนก เกยวกบรปราง รปทรง ขนาด ระยะ ต าแหนงของสงตางๆ ทศทางการเคลอนท การแยกวตถออกจากกน การประกอบวตถเขาดวยกน ความสมพนธของวตถ และการเปลยนแปลงรปรางของวตถ ในการวจยครงน ผวจบไดท าการศกษาความสามารถดานมตสมพนธและจนภาพส าหรบเดกปฐมวยไวทงหมด 5 ดาน ดงน 1. ทศทางการเคลอนทของบคคลและสงตางๆ หมายถง ความสามารถของเดกปฐมวยทแสดงใหเหนถงลกษณะของวตถโดยการเคลอนท ซาย-ขวา, หนา-หลง 2. การสงเกตสงตางๆ และสถานทในมมมองทตางกน หมายถง ความสามารถของเดกปฐมวยทบอกหรอแสดงใหเหนถงลกษณะของวตถสงของทมการเปลยนแปลง แตกตางออกไป โดยการพลก หมน ซอนกน หรอ รปรางของวตถ 3. การตอเขาและแยกออกจากกน หมายถง ความสามารถของเดกปฐมวยในการใชจนตภาพบอกหรอแสดงถงสวนตางๆของวตถ เมอถกแยกออกจากกน หรอเหนเคาโครงสรางเมอน าสวนตางๆ มาประกอบเขาดวยกน

4

4. อธบายต าแหนงของสงตางๆทสมพนธกน หมายถง ความสามารถของเดกปฐมวย ทสามารถแสดงหรอบอกไดวา สงตางๆทเหน อยในต าแหนงใด เชน ขางหนา-ขางหลง ขางบน-ขางลาง ขางใน-ขางนอก 5. สอความหมายมตสมพนธและจนตภาพ โดยการวาดรป หมายถง ความสามารถของเดกปฐมวยในการใชจนตภาพแสดงถงสงตางๆ โดยการวาดรป ภาพพมพ หรอ งานประดษฐ เดกปฐมวย หมายถง เดกนกเรยนชาย-หญง อายระหวาง 3-4 ป ทก าลงศกษาอยชนอนบาลปท 1 ปการศกษา 2559 โรงเรยนบานหนองบมกลวย อ าเภอบานไร ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาอทยธาน ควำมมงหมำยและวตถประสงคของกำรวจย 1. เพอหาแนวทางในการออกแบบสอบรณาการเพอพฒนาความสามารถดานมตสมพนธและจนตภาพส าหรบเดกปฐมวย โดยมสอการสอนมสาระการเรยนรตรงกบเนอหาทเดกเรยนและมความสอดคลองกบบรบทของทองถน 2. เพอออกแบบสอบรณาการ โดยใชองคความรทเปนปจจยในการสงเสรมพฒนาการความสามารถดานมตสมพนธและจนตภาพ สมมตฐำนของกำรศกษำ การออกแบบสอบรณาการเพอพฒนาความสามารถดานมตสมพนธและจนตภาพ โดยมสาระการเรยนรและภาพประกอบทสอดคลองกบบรบทของทองถนท าใหเดกมความสามารถดาน มตสมพนธและจนตภาพสงขน ขอบเขตกำรศกษำ การศกษาและวเคราะหองคประกอบของการออกแบบสอบรณาการเพอพฒนาความสามารถดานมตสมพนธและจนตภาพ มขอบเขตดงน 1. ขอบเขตดานเนอหา, ขอมล 1.1 ขอมลเกยวกบความสามารถดานมตสมพนธและจนตภาพ 1.2 ขอมลเกยวกบการออกแบบสอการสอน ส าหรบเดกปฐมวย 1.3 ขอมลเกยวกบการพฒนาการ การเรยนรของเดกในระดบปฐมวย 1.4 ขอมลภาคสนาม จากการลงพนท, การสมภาษณ 2. ประชากรและกลมตวอยาง

5

2.1 ประชากร ทใชในการวจยครงน ไดแก ครและนกเรยน ชนอนบาล 1 ในโรงเรยนบานหนองบมกลวย จงหวดอทยธาน 2.2 กลมตวอยาง กลมตวอยางทใชในการวจยครงนเปนเดกปฐมวย อาย 3-4 ป ทก าลงศกษาอยชนอนบาล 1 ปการศกษา 2559 โรงเรยนบานหนองบมกลวย อ าเภอบานไร จงหวดอทยธาน จ านวน 15 คน 3. จ านวนงาน ออกแบบสอบรณาการเพอพฒนาความสามารถดานมตสมพนธและ จนตภาพ ส าหรบเดกปฐมวย ในรปแบบของสอการสอน ในสาระการเรยนร เรอง เรองราวเกยวกบบคคลและสถานทแวดลอมเดก 5 หนวยการเรยนร ไดแก 3.1 หนวย ครอบครวสขสนต 3.2 หนวย บานของเรา 3.3 หนวย โรงเรยนของฉน 3.4 หนวย ชมชนของเรา 3.5 หนวย อาชพในฝน

6

บทท 2

เอกสารและงานวจยทเกยวของ

การออกแบบสอบรณาการเพอพฒนาความสามารถดานมตสมพนธและจนตภาพส าหรบเดกปฐมวย ไดน าแนวแนวคดและทฤษฎทเกยวของ เพอใชเปนแนวทางในการศกษาวจยดงน คอ

1. ขอมลเกยวกบความสามารถดานมตสมพนธและจนตภาพ

2. ขอมลพฒนาการเดกปฐมวย

3. ขอมลหลกสตรการศกษาปฐมวย

4. ขอมลทเกยวกบการออกแบบสอการเรยนร

1. ขอมลเกยวกบความสามารถดานมตสมพนธและจนตภาพ

1.1 ความหมายของความสามารถดานมตสมพนธและจนตภาพ

ความสามารถดานมตสมพนธและจนตภาพน เรมดวยการทประสาทสมผสทง 5 ดาน สามารถรบรสงตางๆทอยรอบตวเรา ตาจะท าหนาทแยะแยกส รปราง รปทรง มต ต าแหนง การเคลอนทของสงตางๆ การตอเขาดวยกน และการแยกออกจากกน และความสมพนธของสงตางๆ เมอความสามารถดานนเรมพฒนาความประสานสอดคลองของตา มอและการควบคมกลามเนอ จะชวยใหคนเราสามารถน ารปรางและสทเหน จ าลองหรอสรางสรรคผลงานชนใหม ผานออกมาทางสอตางๆ จตรกร ปฏมากร สถาปนก นกเขยนแผนท กราฟกดไซนเนอร และนกออกแบบ ลวนตองถายโอนภาพทเกดขนในใจของตนออกมาเปนวสดชนใหม ดวยวธการตางๆ ตามความถนดของแตละคน ผลงานทสรางสรรคออกมาจะคละ ปะปนกบความรและประสบการณเดม บวกอารมณความรสกและภาพลกษณตางๆ กอใหเกดภาพใหมใหผอนไดมสวนรวมรบรและเหนไปตามนน Carolyn Chapman (2544:110) 1.2 ความส าคญของความสามารถดานมตสมพนธและจนตภาพ

เปนทยอมรบกนวา ความสามารถดานมตสมพนธและจนตภาพเปนองคประกอบส าคญของความสามารถทางสมองของมนษย และเนองดวยความสามารถดานนเปนพนฐานในการเรยนรและความสามารถดานอนๆ ความส าคญของความสามารถดานมตสมพนธและจนตภาพจงสามารถสรปไดดงน

7

ความสามารถดานมตสมพนธและจนตภาพเปนความสามารถดานสมองซกขวาทท าใหผเรยนเกดความสามารถในการเรยนร การใชความคดรวบยอด สามารถคดจนตนาการและนกถงภาพของสวนประกอบเมอแยกออกจากกนได และสามารถทจะมองเหนเคาโครงหรอโครงสราง เมอเอาสวนตางๆ มาประกอบหรอรวมเขาดวยกน ความสามารถดานนมคณคาในวชาเรขาคณต วาดเขยน งานศลปะ งานฝมอตางๆ ทตองอาศยการคด จนตนาการ ความสามารถดานมตสมพนธยงมความส าคญในการด ารงชวตอยางมาก เนองดวยสงทงปวงหรอวตถใดๆ มไดมความถาวรตลอดไป มความเคลอนไหวและเปลยนแปลงตลอดเวลา การเรยนรการเปลยนแปลงของสงทเกดขน ท าใหบคคลสามารถด าเนนชวตไดดวยด ดงนนความสามารถดานมตสมพนธจงจ าเปน ทตองไดรบการพฒนาและสงเสรมตงแตในวยเดก เนองจากความสามารถดานนเปนรากฐานส าคญทน าไปสการเรยนรและการพฒนาความสามารถดานตางๆ ในขนสงตอไป แกวตา รวเชยวโชต (2555:10) 1.3 ทฤษฎพฒนาการความสามารถดานมตสมพนธและจนตภาพ

1.3.1 ทฤษฎพฒนาการทางสตปญญาตามแนวคดของ ฌอง เพยเจท ฌอง เพยเจท (Jean Piaget) นกจตวทยาชาวสวส ไดท าการศกษาคนควาเกยวกบพฒนาการการเรยนรของเดกและพฒนาการทางสตปญญา ตามแนวความคดของเพยเจท ไดอธบายถงพฒนาการทางความคดและสตปญญาในความเหนของเขาวา บคคลสามารถคด ดดแปลงความคดและแสดงความคดของตนออกมาได ยอมเปนผลมาจากขบวนการปรบเขาสโครงสราง (Assimilation) และการจดปรบขยายโครงสราง (Accommodation) โดยผลของการท างานดงกลาวจะเกดเปนโครงสรางขน (Schema) (ผศ.พทยาภรณ สงหกานตพงศ และ ณฐวรดา มณรตน. 2550) Assimilation หมายถง การทเดกน าเอาสงทตนรบรใหมๆ เขาไปผสมผสานกลมกลนกบความรเดมทมอย ซงการรบรนจะเกดขนเมอเดกมองเหนสงใหมในแงของสงเดมทเคยรจก

Assimilation หมายถง การน าเอาความรใหมทไดรบไปปรบปรงความคดใหเขากบสภาพแวดลอมไดอยางเหมาะสม

ทฤษฎสตปญญาของเพยเจท ชวยใหเขาใจกระบวนการคดของเดก ซงเปนกลไกการคดทมความตอเนอง เปนขนตอน ตงแตการเรยนรจากประสาทสมผส การเคลอนไหว เขาใจในสงทเปนรปธรรม และไปสการคดอยางมเหตผล ในสงทเปนนามธรรม พฒนาการจะเปนไปตามล าดบขนจะขามขนไมได แตอตราพฒนาการอาจมความแตกตางกนในสงแวดลอมทตางกน ซงเปนหลกทวไปของพฒนาการทกๆ ดานอยแลว ดงนนสรปพฒนาการทางสตปญญาของมนษยเปน 4 ระยะ คอ

1. ขนประสาทสมผสและการเคลอนไหว (Sensory motor Stage) ระยะแรกเกดถง 2 ป เดกวยนจะพฒนาทกษะทางกลามเนอและการเคลอนไหว ซงถอวาเปนพนฐานส าคญของพฒนาการทางสตปญญา เดกจะพฒนาการเคลอนไหวจากปฏกรยาสะทอนไปสการเคลอนไหวทปรบปรงใหเหมาะสมกบสภาพแวดลอม

8

2. ขนกอนปฏบตการความคด (Pre-Operational stage) อายตงแต 2-7 ป เปนวยทเขาใจสญลกษณตางๆ และสามารถใชสญลกษณเหลานนไดอยางมประสทธภาพ

3. ขนปฏบตความคดทางรปธรรม (Concrete- Operational stage) อายตงแต 7-11 ป เดกจะมความเขาใจปญหาในแงมมตางๆ เขาใจกระบวนการเปลยนแปลง สามารถแกปญหาเกยวกบการอนรกษ และเขาใจความสมพนธของสงตางๆ ในสภาพแวดลอม แตยงไมสามารถคดในเชงนามธรรมได เดกจะอธบายหรอแกปญหาโดยอาศยการกระท าของจรงหรอของทเปนวตถเทานน

4. ขนปฏบตความคดทางนามธรรม (The Period of formal Operational) อายตงแต 11-15 ป ขนนเปนขนทเดกจะมองเหนความชดเจนทางนามธรรมได เดกเรมเขาใจเหตผล โดยจะสามารถอาศยหลกเกณฑของความสมพนธตางๆ มาประกอบกบการใชเหตผลได สามารถแกปญหาอยางมระเบยบ ตงสมมตฐาน โดยอาศยจนตนาการหรอการสงเกตของตนไดและเปนระยะทโครงสรางทางสตปญญาพฒนาสงสด เดกวยนจะมความสามารถเชงอปมานและอนมานมากขน

1.3.2 ทฤษฎพฒนาการทางสตปญญาตามแนวคดของ บรเนอร บรเนอร แบงขนพฒนาการคดในการเรยนรของมนษยออกเปน 3 ขนดวยกนซงคลายกบขนพฒนาการทางสตปญญาของเพยเจท ไดแก (สรมา ภญโญอนนตพงษ. 2550:60) 1. ขนการกระท า (Enactive stage) เดกเรยนรจากการกระท าและการสมผส

2. ขนคดจนตนาการหรอสรางมโนภาพ (Iconic stage) เดกเกดความคดจากการรบรตามความเปนจรง และการคดจากจนตนาการดวย

3. ขนใชสญลกษณและคดรวบยอด (Symbolic stage) เดกเรมเขาใจและเรยนรความสมพนธของสงตางๆ รอบตว และพฒนาความคดรวบยอดเกยวกบสงทพบเหน

1.3.3 ทฤษฎพฒนาการทางสตปญญาตามแนวคดของ การดเนอร ทฤษฎพหปญญาของการดเนอร (มลลกา พงศปรตร. 2544: 3-4; อางองจาก Carolyn chapman) ความสามารถพเศษหลายดานทตรงตามค าก าจดความของ Gardner แตหลงจากใชเกณฑการตดสนมากมายกคงเหลอเพยง 7 ดาน จากนน Gardner จงเตมความสามารถพเศษอก 2 ดาน รวมทงหมด 9 ดาน คอ

ความสามารถดานมตสมพนธและจนตภาพ (Visual/Spatial Intelligence) ความสามารถดานมตสมพนธและจนตภาพ คอ ความสามารถทจะเขาใจโลกซงเราเหนอยไดอยางถกตอง ผมความสามารถดานนจะน าเสนอขอมลดานมตใหออกมาเปนภาพไดและมพรสวรรคอนเฉยบคมในการดงภาพจากความคดฝนมาท าใหปรากฏ ศลปนและนกออกแบบจะมทกษะน เพราะสามารถทจะตอบสนองตอภาพและมต สามารถน าสงเหลานนมาสรางเปนชนงานศลปะ บคคลในกลมนยงไดแก กะลาส วศวกร ศลยแพทย ประตมากร นกวาดแผนท และสถาปนกดวย

9

ความสามารถดานวาจา/ภาษา (Verbal/Linguistic Intelligence) ความสามารถดานนจะเกยวของกบการใชภาษา บคคลผมความสามารถดานนจะออนไหวมากกบความหมายของค า และมทกษะความสามารถในการใชและเลนกบค า Gardner กลาววาบคคลเหลานม “ความสามารถทจะท าตามกฎเกณฑของไวยากรณ และในบางโอกาสทไตรตรองดแลวกจะแหกกฎนน” (Gardner.1983:77) ในระดบโสตประสาท ผมความสามารถดานภาษาในขนสง จะสามารถสอสารดวยการ ฟง พด อาน เขยน และเชอมโยงไดอยางมประสทธภาพ นอกจากนยงตระหนกถงหนาทอนหลากหลายของภาษา โดยรถงอ านาจของภาษาในการกระตนอารมณ ความรสกดวย เหลากว นกเขยน นกขาว นกพด ทนายความ พธกรและนกการเมองจะมความสามารถดานน ความสามารถดานตรรกะ/คณตศาสตร (Logical/Mathematical Intelligence) ความสามารถดานตรรกะ/คณตศาสตรจะรวมถงความสามารถทงดานคณตศาสตรและวทยาศาสตร นกคณตศาสตรนนรกทจะคนควาและท างานกบสงทเปนนามธรรม สนกกบการแกปญหาทตองสรรหาเหตผลมากมายมาประกอบ สวนนกวทยาศาสตรจะ “ไดแรงจงใจจากความตองการทจะอธบายทกสงใหเปนรปธรรม” (Gardner.1983:145) ส าหรบนกวทยาศาสตรแลว คณตศาสตรเปนเพยงเครองมอ “ส าหรบสรางตนแบบกลไกตางๆ ตลอดจนทฤษฎมาอธบายความเปนไปในโลก” นกคณตศาสตร วศวกร นกฟกซก นกดาราศาสตร คอมพวเตอรโปรแกรมเมอร และนกวจยลวนเปนผมทกษะดานตรรกะ/คณตศาสตรในระดบสง

ความสามารถดานรางกาย/การเคลอนไหว (Bodily/Kinesthetic Intelligence) ความสามารถดานนจะขนอยกบพรสวรรคของบคคลในการควบคมการเคลอนไหวทางรางกายและความสามารถในการพลกแพลงหยบจบวตถตางๆ ดวยความแคลวคลอง สองสงนอาจอยแยกกน แตคนสวนใหญจะมทงค นกประดษฐและนกแสดงมกจะมความสามารถทางดานรางกาย/การเคลอนไหวในระดบสง เพราะรางกายมบทบาทส าคญยงตออาชพ บคคลอนๆในกลมนไดแก นกเตนร า นกกฬา และนกเลนกายกรรม

ความสามารถดานดนตร/จงหวะ (Musical/Rhythmic Intelligence) Gardner กลาววา “ผมแววทางดนตรนนมตางๆกน คอ ตงแตคตกวผเชยวชาญในการคดท านองดนตรใหม ไปจนถงนกฟงเพลงไรประสบการณทพยายามจะฟงเพลงกลอมเดกใหเขาใจ” (Gardner.1983:104-105) เราทกคนลวนมความสามารถดานดนตรในระดบหนง ขอแตกตางคอบางคนมทกษะนมากกวาผอน หากไมค านงถงความสามารถขนสงแลว ทกคนมความสามารถพอเพยงทจะสนกไปกบเสยงดนตร อนประกอบไปดวยระดบเสยง จงหวะ และลกษณะของเสยงดนตรทผดแผกกนเพราะมเสยงคแปดมาปน บคคลผมความสามารถดานดนตรสง ไดแก นกรอง นกแตงเพลง นกดนตร วทยากร และผเขาใจซงและชนชอบในเสยงดนตร

10

ความสามารถดานการรจกตนเอง (Intrapersonal Intelligence) หวใจของความสามารถประเภทนคอการเขาใจความรสกของตนเอง คนเหลานจะเขาใจระดบอารมณของตนเองไดโดยสญชาตญาณ โดยสามารถระบอารมณนนไดและใชเปนเครองมอควบคมพฤตกรรมของตน Gardner กลาววา “ความสามารถชนดนเปนความสามารถทนอกจากจะแยกแยะความรสกสบายออกจากความรสกเจบปวดไดแลว ยงสามารถตดสนใจตอไดวาควรเขาไปยงเกยว หรอควรถอนตวออกจากสถานการณนนด” (Gardner.1983:239) ตวอยางบคคลในกลมนไดแก นกเขยน นวนยายชางคด ผเฒาผแกผทรงภมปญญา นกจตสทยา หรอนกบ าบด บคคลเหลานลวนแลวแตเปนผเขาใจความรสกของตนเองไดอยางลมลก

ความสามารถดานความสมพนธกบผอน (Interpersonal Intelligence) ความสามารถนตางจากดานการรจกตนเองซงตองมองลกเขาสภายใน ในการรจกผอนเราจะตองมองไปทบคคลทอยในสภาพแวดลอมภายนอก ความสามารถพนฐานของคนกลมนคอความสามารถในการเขาใจผอน มพรสวรรคในการสงเกตและเหนความแตกตางในหมคน สามารถเขาใจรวงรถง “อารมณ ความรสก แรงจงใจและความตงใจของคนเหลานน” (Gardner. 1983:239) ตวอยางเชน ในระดบธรรมดาๆ เดกเลกจะรจกสงเกตและไวตออารมณความรสกของผใหญรอบขาง ถาเปนระดบสงซบซอนขนมา ผใหญทมทกษะน จะสามารถอานใจผอนไดวาทจรงแลวตองการอะไร แมผนนจะพยายามปกปดกตาม บคคลในกลมน ไดแก ผน าทางศาสนาและการเมอง พอแม คร นกบ าบด และเจาหนาทแนะแนว

ความสามารถดานธรรมชาต (Naturalistic Intelligence) การปรบตวเพอความอยรอดในสภาพแวดลอมคอกญแจส าคญของความสามารถดานน เพราะนคอการศกษาวทยาศาสตร ผมความสามารถดานธรรมชาตจะรจกและจ าแนกชนดของสตวและพช รวมไปถงการแยกแยะความแตกตาง และจดหมวดหมสงตางๆ ในธรรมชาตไดด (Gardner.1995) บคคลในกลมนไดแก นกเดนเทาทองเทยว นกพฤกษาศาสตร นกวทยาศาสตร นกสมทรศาสตร สตวแพทย คนสวน และเจาหนาทพทกษอทยานแหงชาต ความสามารถดานอตภวนยม จตนยม (Existential Intelligence) (พญ.จนทรเพญ ชประภาวรรณ. 2550) ความสามารถในการเชอมโยงสงตางๆเขากบภาพใหญ (มหภาค) จนเหนความงดงามของสรรพสงในโลก เชอมโยงการด ารงอยของมนษยและตนเองกบสงทใหญกวา เชน จกรวาล พระเจา ความดงาม สามารถรวบรวมสรปรายละเอยด แลวท าใหเกดความเขาใจถงสงทใหญกวา เหนคณคาของการเกดเปนมนษย เหนความงดงามของศลปะ คณธรรมบารม และมแนวโนมทจะใสใจกบการคนหาความหมายในชวต พยายามมองหาความเชอมโยงระหวางการเรยนรสาขายอยๆเขาเปนภาพใหญ สนใจและชนชมกบวรรณคด เรองเลา อตประวตของคนตางวฒนธรรม รสกเปนอนหนงอนเดยวกบครอบครวและเพอนๆ รวมไปถงชมชน และขยายไปถงชมชนโลก ชอบเขาไปเกยวของกบ

11

ประเดนทางสงคมและการเมอง ใสใจกบสขภา วะของตน ทจรงอาจเชอมโยงไปถง “ปญญาญาณ” ในศาสนาพทธและการพฒนาดานจตวญญาณอนๆ

2 ขอมลทเกยวของกบเดกปฐมวย

2.1 ความส าคญของพฒนาการเดกปฐมวย

2.1.1 ความส าคญของการพฒนาเดกปฐมวย

เดกปฐมวยเปนชวงวยทมความส าคญเพราะเดกวยนเปนชวงวยทมการพฒนาการดานตางๆ เปลยนแปลงรวดเรว ทงทางดานรางกาย อารมณ สงคม และสตปญญา ถาเราสามารถสงเสรมเดกในวยนไดตรงกบความสนใจและความสามารถของเดกจะท าให การเรยนรมประสทธภาพมากขน มผใหความส าคญกบเดกปฐมวยดงน (ประกายรตน ภทรธต. 2539:11-12) 1. ประสบการณวยเดกนบเปนสงส าคญและมอทธพลตอพฒนาการดานบคลกภาพของบคคลทจะเตบโตเปนผใหญในอนาคต

2. สงคมทแวดลอมตวเดกสามารถก าหนดใหเดกมบคลกภาพทแตกตางกนได และการก าหนดบคลกภาพของเดกนจะเกดขนไดงาย เมอเดกยงมประสบการณไมมากนก

3. เดกปฐมวยจะเรมเรยนรโลกภายนอกมากขนและรจกปรบตวใหเขากบสภาพแวดลอมไดอยางเหมาะสม หากไดรบการอบรมเลยงดทสอดคลองกบความตองการตามวย

จงสรปความส าคญของเดกปฐมวยวา ชวงปฐมวยเปนชวงทส าคญยง เพราะเปนชวงทพฒนาการทกดานเจรญอยางรวดเรว ทงทางดานรางกาย อารมณ สงคม และสตปญญา การพฒนาเดกในชวงวยน จะเปนการวางพนฐานทางดานจตใจ อปนสยและความสามารถ ซงจะมผลตอไปในอนาคตของเดก

2.1.2 ทฤษฎการเรยนร Montessori การจดการเรยนการสอนแบบมอนเตสซอรเปนการจดสภาพการเรยนรส าหรบเดก โดยมครเปนผจดสงแวดลอมในโรงเรยนใหเหมอนบาน และเปนผใหการสนบสนน ใหเสรภาพแกเดก ใหค าปรกษาและกระตนใหเดกคดแกปญหาดวยตนเอง ใหใชจตใจซมซบสงแวดลอม โดยครค านง ถงความสนใจ ความตองการและความมงมนในการเรยนรของเดกและยดหลกความแตกตางระหวางบคคลดวย การจดการสอนแบบมอนเตสซอรจะค านงถงเดกเปนส าคญ สงเสรมใหเดกเรยนรดวยตนเองอยางอสระ จดสงแวดลอมและอปกรณใหเดกไดฝกทกษะกลไกผานประสาทสมผสทงหา รจกควบคมการท างานดวยตวเอง เพราะมอนเตสซอรเชอวา เดกคอ ผรความตองการของตนเองและมความสามารถทจะซมซบการเรยนรจากสงแวดลอมได หลกสตรของมอนเตสซอรส าหรบเดกวย 3-6 ป ครอบคลมการศกษา 3 ดานคอ (จรพนธ พลพนธ และค าแกว ไกรสรพงษ. 2543)

12

ดานทกษะกลไก (Motor Education) หรอกลมประสบการณชวต มจดประสงคเพอฝกการดแลและจดการสงแวดลอม การท างานใหเสรจสมบรณ ความรบผดชอบและการประสานสมพนธใหสมดล เดกจะท ากจกรรมตางๆ ทเกยวกบการเคลอนไหวเบองตนของชวตประจ าวน การดแลตนเอง การจดการเกยวกบของใชในบาน เชน การตกน า การตวงขาว การขดโตะไม การเยบปกรอย การรดซป การพบและเกบผาหม หรอมารยาทในการรบประทานอาหารเปนตน ดาน ประสาทสมผส (Education of the Senses) มจดประสงคเพอฝกการสงเกต การใชประสาทสมผสทงหาเกยวกบมต รปทรง ปรมาตรของแขง ของทบ อณหภม เดกจะไดรจกทรงกระบอก ลกบาศก ปรซม แขนงไม ชดรปทรงเรขาคณต บตรประกอบแถบส กระดานสมผส แผนไม แทงรปทรงเรขาคณต กจกรรมทจดใหเดกปฏบตผานการเลน เชน หอคอยสชมพ แผนไมสตางๆ เศษผาสตางๆ รปสเหลยมลกบาศก รปทรงกระบอก ระฆง กลอง และขวดบรรจของมกลน แทงไมสแดงและแทนวางเปนขนบนได ถงทซอนสงลกลบ เปนตน ดานการเขยนและคณตศาสตร (Preparation For Writing and Arithmetic) หรอกลมวชา การ มจดประสงคเพอเตรยมเดกเขาสระดบประถมศกษา เตรยมตวดานการอานการเขยนโดยธรรมชาต การประสมค า คณตศาสตร การศกษาทางพฤกษศาสตร ภมศาสตร การประพนธเพลง การเคลอนไหวมอ เดกจะเรยนเกยวกบตวเลข กลองชดอกษร ชดแผนท เครองมอ โนตดนตร กลองและแทงส อกษรกระดาษทราย แผนโลหะชดรปทรงเรขาคณต ชดแตงกาย เปนตน กจกรรมทจดส าหรบเดก เชน การคณ การหารยาว ทศนยม การแนะน าเลขจ านวนเตม 10 ดวยลกปด แบบฝกหดการบวกและการลบ การเรยนรค าศพทตางๆ เรยนเรองสวนทเปนพนดน เชน ทราบ ภเขา เกาะ แหลม ฯลฯ สวนทเปนพนน า เชน น าตก ทะเลสาบ อาว ชองแคบ ฯลฯ

ลกษณะการเรยนการสอนแบบมอนเตสซอร การจดการเรยนการสอนแบบมอนเตสซอรมลกษณะสงเสรมการเรยนดวยตนเองของเดก เนนการชวยเหลอตนเองใหมากทสด โดยสภาพของโรงเรยนจดสงแวดลอมใหเสมอนบาน มหองตางๆ ทบานควรม เชน หองนอน หองครว หองนงเลน มหองโถงใหญทจดมมการเรยนรไวตอบสนองความตองการของเดก ไดแก มมฝกประสาทสมผส มมภาษา มมคณตศาสตร มมดนตร มมศลปะ มมทจะสอนสงทตองใชในชวตประจ าวน และมมภมศาสตร เปนตน หองนเปรยบเสมอนหองท างานของเดก จะมงเนนทางดานสตปญญา เดกๆ จะอยในหองนเพอท ากจกรรมอยางนอย 2 ชวโมง โดยมเครองมอทออกแบบไวส าหรบเดกโดยเฉพาะ ทจะพฒนาทางสตปญญาเดกมากกวาการสอน เชน เครองเรอน ชดรบแขกทเหมาะส าหรบใหเดกเคลอนยายได ท าความสะอาดสะดวก มโตะหลายแบบทงสเหลยม สามเหลยม วงกลมทงเลกทงใหญ สวนสอทจดไวทมมตางๆในหองนน เปนสอทมอนเตสซอรไดพฒนาขนมา จดไวเปนชดๆ ดวย กน โดยใหแตละมมเปนเรองของการศกษาแตละชด

13

โดยรอบๆ บานมบรเวณใหเดกไดเดน มสวนใหเดกไดนงพกและท ากจกรรม เปนการสงเสรมการเรยนรของเดก หลกการเรยนการสอนแบบมอนเตสซอรมดงน 1. จดหองเรยนใหเสมอนบานเพอสรางความรสกอบอนและมนใจใหแกเดกทเพงจากบานมาโรงเรยนครงแรกและเชอวาในสภาพแวดลอมคลายบาน เดกจะพอใจทจะ เลยนแบบ (Imitation) บทบาทตางๆ ของผทอยแวดลอมเดกไดงาย เพราะเดกจะมประสบการณกบบคคลทเขาใกลชดอยแลว โดยเฉพาะพอแม เดกเหนพอแมท างานบาน การท าตามแบบเปนการแสดงความสามารถของเดกทจะน าไปใชในชวตจรงตอไป

2. ใหเสรภาพกบเดกทจะเลอกเลนดวยตนเอง เปนการสรางความมนใจตอตนเอง เดกจะไดโอกาสแสดงความสามารถของตนเองใหคนอนรบรได ตลอดจนสามารถทจะฝกฝน สราง สรรคสงตางๆ และปรบชวตตนเองโดยไมรตว มอนเตสซอรเชอวา เดกมจตใจทซมซบสงตางๆจากสงแวดลอม (Absorbent mind) ไดเหมอนฟองน า และเชอวามนษยเราเปนผใหการศกษาแกตนเอง ดงเชน เดกเรยนรภาษาแมไดเองโดยไมตองสอนอยางเปนทางการ แตกตางจากการทผใหญเรยนภาษาตางประเทศทตองใชความพยายามมาก

3. จดสภาพการณตางๆทยดเดกเปนศนยกลาง ครเปนเพยงผอ านวยความสะดวก คอยใหค า แนะน า ปรกษา เตรยมการสอนและจดสงแวดลอมอยางมจดมงหมาย เดกจะตองตดตามดการสาธตการใชอปกรณของครแลวจงจะตดสนใจเองวาจะเลอกท างานหรอฝกหดอปกรณชนใด ลกษณะการเรยนรเชนนคอ การเรยนดวยความอสระทมขอบเขต เดกตองเรยนรทใชอปกรณอยางถกตองกอนทจะมสทธเลอก เปนการปลกฝงวนยและการควบคมตนเองใหเดก

4. พฒนาจตใจของเดกไปพรอมกบการพฒนาการทางดานสตปญญาและรางกาย เนนสขอนามยของเดก เดกตองท าความสะอาดอวยวะทกสวนของรางกาย เดกตองไดออกก าลงกายและมการเคลอนไหว

5. การเรยนไปพรอมกบการเลนจะชวยใหเดกสนใจ เพลดเพลน เพราะเปนวธการสอนทสอดคลองกบธรรมชาตของเดก คอ เดกตองการการเคลอนไหว ไมหยดนง เดกชอบเลน รอ แคะ แกะชนสวนของสงตางๆ หรอน าไปประกอบใหม เดกชอบเลยนแบบผทตนเองพบเหน เดกจงชอบสมมต พรอมกนนนเดกมจนตนาการ จงชอบท าในสงทเกนกวาวยของตนเองจะท าได และเดกมความอยากรอยากเหน จงชอบส ารวจ คนหาเสมอ

6. ฝกการใชประสาทสมผสของเดกทกดาน ทงการสงเกต การจบตอง การลบคล า การฟงเสยง การดมกลนและการชมรส เพอการเจรญเตบโตทางดานสตปญญา

7. ยดหลกความแตกตางระหวางบคคล เพราะเดกแตละคนมลกษณะเฉพาะของตนทไดรบจากพนธกรรมจากพอแม จากการอบรมเลยงด และจากสภาพสงแวดลอมทเขาไดปะทะสมพนธ เดกแตละคนจงไมเหมอนกน จดมงหมายของการเรยนการสอนจงไมคาดหวงวาเดกทกคนจะ

14

ท าอะไรไดเหมอนกนหมด แตพยายามหาทางสงเสรมใหทกคนอยางเหมาะสม มอนเตสซอร ย าวา เดกไมใชผใหญตวเลก จงควรไดรบการดแลแตกตางไปจากผใหญโดยค านงถงสภาพชวตเดก

8. การรกเดกและนบถอความสามารถทเปนธรรมชาตของเดก มอนเตสซอร จดการเรยนการสอนใหเดกตามความสามารถของแตละคน แตใหท างานไปตามล าดบความยาก งาย โดยมอปกรณขนาดเหมาะมอเดก

9. เปาหมายสงสดของการสอนคอ การมงใหเดกไดเปนเดกทมคณคาทางจตใจสง ฝกใหเหนคณคาของความรวมมอกบสวนรวม การควบคมตนเอง ความรบผดชอบ ความอดทน

10. จดโอกาสการเรยนรใหแกเดก ใหเดกไดพฒนาอยางเตมทเพราะชวงเวลาหลกของชวตคอชวงอายแรกเกดถง 6 ขวบเปนชวงทสตปญญาของคนและพลงจตพฒนาสงสด วธสอนและเทคนคการสอนแบบมอนเตสซอรเนนใหเดกท ากจกรรมดวยตนเอง (Self Activity) มดงน 1. การเลนปนเรยน (Play Way Method) มอนเตสซอร มความเชอวา การเลนมความส าคญตอชวตของเดกเพราะธรรมชาตของเดกจะผกพนกบการเลน จงใหเสรภาพในการเลนกบเดกและจดโอกาสใหเดกไดเลน หากเดกสนใจเลน จะเลนซ าๆ กนไดหลายครง เพราะการเลนจะท าใหเดกเกดการเรยนรไดดทสด

2. การเลนเกมจะตอบสนองความตองการของเดกและสงเสรมการเรยนรของเดก เดกจะมเสรภาพทเลนลกษณะใดกได กตกาอาจเกดจากเดกเปนผก าหนดเอง เกมอาจเกดจากความคดของเดกทไดจากสอคณตศาสตร และสงแวดลอมทครจดไวให 3. วธใหเกดความคดสรางสรรค (Creativity Method) เปนวธการทแฝงอยในกระบวนการจดการเรยนการสอนของมอนเตสซอรทจะสนบสนนใหเดกเกดการเรยนรจากการกระท าของตนเองตามล าดบคอ เดกไดแสดงออกอยางอสระ การพยายามใหเดกใชทกษะทมอย การสงเสรมใหคนหาสงใหม การปรบปรงสงเดมใหดขน และการสรางสรรคสงทเปนนามธรรม

4. การสาธต (Demonstration) ครจะใชวธนเมอเดกขอรองและครสงเกตวาเดกชวยตนเองไมไดแลว ครสาธตดวยวธทเงยบ ไมอธบายหรออธบายนอยทสด สาธตเปนขนๆ และใหโอกาสเดกลงมอกระท าตามทครท าใหดและครคอยสงเกตการท าของเดกวาถกตองหรอไม 5. หองเรยนแบบเปด (Open Classroom) เปนลกษณะการจดหองเรยนมากกวาวธสอน มอนเตสซอรเปนผบกเบกการจดการเรยนทใหอสระเดกเปนรายบคคล สนบสนนการสบคนความรจากสงแวดลอม เดกจะเรยนรดวยตนเองเปนสวนมาก

6. การเสรมสรางอตมโนทศน (Self Concept) เปนลกษณะทสอดคลองกบแนวคดของมนษยนยม เพราะมอนเตสซอรจดสงแวดลอมและสอการเรยนการสอนทเปนประสบการณสงเสรมใหเดกคนพบความส าเรจ สงเสรมใหเดกมนใจวาตนเปนผมความสามารถ เสรมแรงทางบวก เปนตน

15

3. หลกสตรการศกษาปฐมวย (กระทรวงศกษาธการ. 2546) หลกสตรการศกษาปฐมวยส าหรบเดกอาย 3-4 ป เปนการจดการศกษาในลกษณะอบรมเลยงดและใหการศกษาเดกจะไดรบการพฒนาทงดานรางกาย อารมณ จตใจ สงคม และสตปญญา ตามวยและความสามารถของแตละบคคล

3.1 จดหมาย

หลกสตรการศกษาปฐมวยส าหรบเดกอาย 3-4 ป มงใหเดกมพฒนาการ ดานรางกาย อารมณ จตใจ สงคม และ สตปญญา ทเหมาะสมกบวย ความสามารถและความแตกตางระหวางบคคล จงก าหนดจดหมายซงเปนมาตรฐานคณลกษณะทพงประสงค ดงน 1. รางกายเจรญเตบโตตาวย และมสขนสยทด 2. กลามเนอใหญและกลามเนอเลกแขงแรง ใชไดอยางคลองแคลวและประสานสมพนธก 3. มสขภาพจตทด และมความสข

4. มคณธรรม จรยธรรม และมจตใจทดงาม

5. ชนชมและแสดงออกทางศลปะ ดนตร การเคลอนไหว และการรกการออกก าลงกาย

6. ชวยเหลอตนเองไดเหมาะสมกบวย

7. รกธรรมชาต สงแวดลอม วฒนธรรม และความเปนไทย

8. อยรวมกบผอนไดอยางมความสขและปฏบตตนเปนสมาชกทดของสงคมในระบอบประชาธปไตยอนมพระมหากษตรยทรงเปนประมข

9. ใชภาษาสอสารไดเหมาะสมกบวย

10. มความสามารถในการคดและการแกปญหาไดเหมาะสมกบวย

11. มจนตนาการและความคดสรางสรรค 12. มเจตคตทดตอการเรยนร มทกษะในการแสวงหาความร 3.2 คณลกษณะตามวย

คณลกษณะตามวยเปนความสามารถตามวย หรอพฒนาการตามธรรมชาต เมอเดกมอายถงวยนนๆ จงจ าเปนจะตองท าความเขาใจคณลกษณะตามวยของเดกอาย 3-4 ป เพอน าไปพจารณาออกแบบสอบรณาการเรยนรใหเดกแตละวยไดอยางเหมาะสม ขณะเดยวกนจะตองสงเกตเดกแตละคน ซงมความแตกตางระหวางบคคล เพอน าขอมลไปชวยในการพฒนาเดกใหเตมความสามารถและศกยภาพ พฒนาการเดกในแตละชวงอาย อาจจะเรวหรอชากวาเกณฑทก าหนดไว และการพฒนาจะเปนไปอยางตอเนอง ถาสงเกตพบวาเดกไมมความกาวหนาอยางชดเจน ตองพาเดกไปพบผเชยวชาญ หรอแพทยเพอชวยเหลอและแกไขไดทนทวงท

16

คณลกษณะตามวยทส าคญของเดกอาย 3-4 ป มดงน เดกอาย 3 ป

พฒนาการดานรางกาย

1. กระโดดขนลงอยกบทได 2. รบลกบอลดวยมอและล าตว

3. เดนขนบนไดสลบเทาได 4. เขยนรปวงกลมตามแบบได 5. ใชกรรไกรมอเดยวได พฒนาการดานอารมณและจตใจ

1. แสดงอารมณตามความรสก

2. ชอบทจะท าใหผใหญพอใจและไดค าชม

3. กลวการพลดพรากจากผเลยงด ใกลชดนอยลง

พฒนาการดานสงคม

1. รบประทานอาหารไดดวยตนเอง

2. ชอบเลนแบคขนาน (เลนของเลนชนดเดยวกน แตแตกตางคนตางเลน) 3. เลนสมมตได 4. รจกรอคอย

พฒนาการดานสตปญญา

1. ส ารวจสงตางๆ ทเหมอนกนและตางกนได 2. บอกชอตนเองได 3. ขอความชวยเหลอเมอมปญหา

4. สนทนาโตตอบ เลาเรองดวยประโยคสนๆได 5. สนใจนทานและเรองราวตางๆ

6. รองเพลง ทองค ากลอน ค าคลองจองงายๆ และแสดงทาทางเลยนแบบได 7. สรางสรรคผลงานตามความคดของตนเองอยางงายๆ

8. อยากรอยากเหนทกอยางรอบตว

เดกอาย 4 ป

พฒนาการดานรางกาย

1. กระโดดขาเดยวอยกบทได 2. รบลกบอลไดดวยมอทงสอง

3. เดนขนลงบนได สลบเทาได

17

4. ตดกระดาษเปนเสนตรงได 5. กระฉบกระเฉง ไมชอบอยเฉยๆ

พฒนาการดานอารมณและจตใจ

1. แสดงออกทางอารมณไดเหมาะสมกบบางสถานการณ 2. เรมรจกชนชมความสามารถ และผลงานตนเองและผอน

3. ชอบทาทายผใหญ 4. ตองการมคนฟง คนสนใจ

พฒนาการดานสงคม

1. แตงตวไดดวยตนเอง ไปหองน าไดเอง

2. เลนรวมกบคนอนได 3. รอคอยตามล าดบ กอน-หลง

4. แบงของใหคนอน

5. เกบของเลนเขาท

พฒนาการดานสตปญญา

1. จ าแนกสงตางๆ ดวยประสามสมผสทงหาได 2. บอกชอและนามสกลของตนเองได 3. พยายามแกปญหาดวยตนเองหลงจากไดรบค าชแนะ

4. สนทนาโตตอบ เลาเรองเปนประโยคอยางตอเนอง

5. สรางผลงานตามความคดของตนเอง โดยมรายละเอยดเพมขน

6. รจกใชค าถาม “ท าไม”

3.3 สาระการเรยนร สาระการเรยนรใชเปนสอกลางในการจดกจกรรมใหกบเดก เพอสงเสรมพฒนาการทกดาน ทงดานรางกาย อารมณ จตใจ สงคม และสตปญญา ซงจ าเปนตอการพฒนาเดก ใหเปนมนษยท สมบรณ ทงนสาระการเรยนร ประกอบดวย องคความร ทกษะ หรอกระบวนการ และคณลกษณะ หรอคานยม คณธรรม จรยธรรม ความรส าหรบเดกอาย 3-4 ป จะเปนเรองราวทเกยวของกบตวเดก บคคลและสถานทแวดลอมเดก ธรรมชาตรอบตว และสงตางๆ รอบตวเดก ทเดกมโอกาสใกลชดหรอมปฏสมพนธในชวตประจ าวน และเปนสงทเดกสนใจ จะไมเนนเนอหา การทองจ าในสวนทเกยวของ กบทกษะหรอกระบวนการ จ าเปนตองบรณาการทกษะทส าคญ และจ าเปนส าหรบเดก เชน ทกษะการเคลอนไหว ทกษะทางสงคม ทกษะการคด ทกษะการใชภาษา คณตศาสตร และวทยาศาสตร ขณะเดยวกนควรปลกฝงใหเดก เกดเจตคตทดมคานยมทพงประสงค เชน ความรสกทดตอตนเองและผอน รกการเรยนร รกธรรมชาต สงแวดลอม และ มคณธรรม จรยธรรมทเหมาะสมกบวย เปนตน

18

ผสอนหรอผจดการศกษา อาจน าสาระการเรยนรมาจดในลกษณะหนวย การสอนแบบ

บรณาการหรอเลอกใชวธการทสอดคลองกบปรชญาและหลกการจดการศกษาปฐมวย สาระการเรยนร ก าหนดเปน 2 สวน ดงน สวนท 1 ประสบการณส าคญ

ประสบการณส าคญเปนสงจ าเปนอยางยง ส าหรบการพฒนาเดกทางดานรางกาย อารมณ จตใจ สงคม และสตปญญา ชวยใหเดกเกดทกษะทส าคญ ส าหรบการสราง องคความร โดยใหเดกไดมปฏสมพนธวบวตถ สงของ บคคลตางๆทอยรอบตว รวมทงปลกฝงคณธรรม จรยธรรม ไปพรอมกนดวย ประสบการณส าคญมดงน 1. ประสบการณส าคญทสงเสรมพฒนาการดานรางกาย ไดแก การทรงตวและการประสานสมพนธของกลามเนอใหญ คอ การเคลอนไหวอยกบทและการเคลอนไหวแบบเคลอนท, การเคลอนไหวพรอมวสดอปกรณ, การเลนเครองเลนสนาม และการประสานสมพนธของกลามเนอเลก อนไดแก การเลนเครองเลนสมผส, การเขยนภาพและการเลนกบส, การปนและประดษฐสงตางๆ ดวยดนเหนยว ดนน ามน แทงไม เศษวสด, การตอของ บรรจ เท และแยกชนสวน 2. การรกษาสขภาพ ไดแก การปฏบตตนตามสขอนามย 3. การรกษาความปลอดภย ไดแก การรกษาความปลอดภยของตนเองและผอนในกจวตรประจ าวน 4. การจดประสบการณส าคญทสงเสรมพฒนาการดานอารมณและจตใจ ไดแก 4.1 ดนตร ไดแก การแสงปฏกรยาโตตอบเสยงดนตร, การเลนเครองเลนดนตรงายๆ เชน เครองดนตรประเภทเคาะ ประเภทต และการรองเพลง 4.2 สนทรยภาพ ไดแก การชนชมและสรางสรรคสงสวยงาม, การแสดงออกอยางสนกสนานกบเรองตลก ข าขน และเรองราวหรอเหตการณทสนกสนานตางๆ 4.3 การเลน ไดแก การเลนอสระ, การเลนรายบคคล, การเลนเปนกลม, การเลนในหองเรยนและนอกหองเรยน

4.4 คณธรรม จรยธรรม ไดแก การปฏบตตนตามหลกศาสนาทนบถอ 5. ประสบการณส าคญทสงเสรมพฒนาการดานสงคม ไดแก 5.1 การเรยนรทางสงคม ไดแก การปฏบตกจวตรประจ าวนของตนเอง, การเลนและการท างานรวมกบผอน, การวางแผน ตดสนใจเลอก และลงมอปฏบต, การมโอกาสไดรบรความรสก ความสนใจ ความตองการของตนเองและผอน, การแลกเปลยนความคดเหนและเคารพความคดเหนของผอน, การแกปญหาในการเลน, การปฏบตตามวฒนธรรมทองถนทอาศยอยและความเปนไทย

6. ประสบการณส าคญทสงเสรมพฒนาการดานสตปญญา ไดแก

19

6.1 การคด ไดแก การรจกสงตางๆ ดวยการมอง ฟง สมผส ชมรส และดมกลน,

การเลยนแบบการกระท าและเสยงตางๆ, การเชอมโยงภาพ ภาพถาย และรปแบบตางๆ กบสงของหรอสถานทจรง, การรบร และแสดงความรสกผานสอ วสด ของเลน และผลงาน, การแสดงความคดสรางสรรคผานสอ วสด ตางๆ

6.2 การใชภาษา ไดแก การแสดงความรสกดวยค าพด, การพดกบผอนเกยวกบประสบการณของตนเอง หรอเลาเรองราวเกยวกบตนเอง, การอธบายเกยวกบสงของ เหตการณ และความสมพนธของสงตางๆ, การฟงเรองราวนทาน ค าคลองจอง ค ากลอน, การเขยนในหลายรปแบบผานประสบการณทสอความหมายตอเดก อานภาพหรอสญลกษณจากหนงสอนทาน/เรองราวทนาสนใจ

6.3 การสงเกต ไดแก การส ารวจและอธบายความเหมอน ความตางของสงตางๆ, การจบค การจ าแนก และการจดกลม, การเปรยบเทยบ เชน ยาว/สน ขรขระ/เรยบ, การเรยงล าดบสงตางๆ, การคาดคะเนสงตางๆ, การตงสมมตฐาน, การทดลองสงตางๆ, การสบคนขอมล,

การใชหรออธบายสงตางๆ ดวยวธการทหลากหลาย

6.4 จ านวน ไดแก การเปรยบเทยบจ านวน มากกวา นอยกวา เทากน, การนบสงตางๆ, การจบคหนงตอหนง, การเพมขนหรอลดลงของจ านวนหรอปรมาณ

6.5 มตสมพนธ (พนท / ระยะ) ไดแก การตอเขาดวยกน การแยกออก การบรรจและการเทออก, การสงเกตสงตางๆ และสถานทจากมมมองทตางๆกน, การอธบายในเรองต าแหนงของสงตางๆ ทสมพนธกน, การอธบายในเรองทศทางการเคลอนทของคนและสงตางๆ,

การสอความหมายของมตสมพนธดวยการวาด ภาพถาย และรปภาพ

6.6 เวลา ไดแก การเรมตนและการหยดการกระท าโดยสญญาณ, การเปรยบเทยบเวลา เชน ตอนเชา ตอนเยน เมอวานน พรงน เปนตน การเรยงล าดบเหตการณตางๆ,

การสงเกตการเปลยนแปลงของฤด สวนท 2 สาระทควรเรยนร สาระทควรเรยนร เปนเรองราวรอบตวเดกทน ามาเปนสอในการจดกจกรรม ใหเดกเกดการเรยนร ไมเนนการทองจ าเนอหา ผสอนสามารถก าหนดรายละเอยดขนเองใหสอดคลองกบวย ความตองการ และความสนใจของเดก โดยใหเดกไดเรยนรผานประสบการณส าคญทระบไวขางตน ทงนอาจยดหยนเนอหาได โดยค านงถงประสบการณและสงแวดลอมในชวตจรงของเดก สาระทเดกอาย 3-5 ป ควรเรยนรดงน 1. เรองราวเกยวกบตวเดก เดกควรรจกชอ นามสกล รปราง หนาตา รจกอวยวะตางๆ วธระวงรกษารางกายใหสะอาด ปลอดภย การรบประทานอาการทถกสขลกษณะ เรยนรทจะเลนและ

20

ท าสงตางๆดวยตนเองคนเดยว หรอกบผอน ตลอดจนเรยนรทจะแสดงความคดเหน ความรสก และแสดงมารยาททด 2. เรองราวเกยวกบบคคลและสถานทแวดลอมเดก เดกควรไดมโอกาสรจกและรบรเรองราวเกยวกบครอบครว สถานศกษา ชมชน รวมทงบคคลตางๆ ทเดกตองเกยวของหรอมโอกาสใกลชดและมปฏสมพนธในชวตประจ าวน

3. ธรรมชาตรอบตว เดกควรจะไดเรยนรสงมชวต วงไมมชวต รวมทงความเปลยนแปลงของโลกทแวดลอมเดกตามธรรมชาต เชน ฤดกาล กลางวน กลางคน ฯลฯ

4. สงตางๆรอบตวเดก เดกควรรจกส ขนาด รปราง รปทรง น าหนก ผวสมผสของสงตางๆ รอบตว สงของเครองใช ยานพาหนะ และการสอสารตางๆ ทใชอยในชวตประจ าวน

3.4 การจดประสบการณ

การจดประสบการณส าหรบเดกปฐมวย 3-5 ป จะไมจดเปนรายวชาแตจดในรปของกจกรรมบรณาการผานการเลน เพอใหเดกไดเรยนรจากประสบการณโดยตรง เกดความร ทกษะ คณธรรม จรยธรรม รวมทงเกดการพฒนาทงดานรางกาย อารมณ จตใจ สงคม และสตปญญา โดนมหลกการ และแนวทางการจดประสบการณ ดงน 1. หลกการจดประสบการณ

1.1 จดประสบการณการเลนและการเรยนรเพอพฒนาเดกโดยองครวมอยางตอเนอง

1.2 เนนเดกเปนส าคญ สนองความตองการ ความสนใจ ความแตกตางระหวางบคคลและบรบทของสงคมทเดกอาศยอย 1.3 จดใหเดกไดรบการพฒนาโดยใหความส าคญทงกบกระบวนการและผลผลต

1.4 การจดประเมนพฒนาการใหเปนกระบวนการอยางตอเนอง และเปนสวนหนงของการจดประสบการณ

1.5 ใหผปกครองและชมชนมสวนรวมในการพฒนาเดก

2. แนวทางการจดประสบการณ 2.1 จดประสบการณใหสอดคลองกบจตวทยาพฒนาการ คอเหมาะสมกบอาย วฒภาวะและระดบพฒนาการ เพอใหเดกทกคนไดพฒนาเตมตามศกยภาพ

2.2 จดประสบการณใหสอดคลองกบลกษณะการเรยนรของเดกวยนคอ เดกไดลงมอกระท า เรยนรผานประสาทสมผสทง 5 ไดเคลอนไหว ส ารวจ เลน สงเกต สบคน ทดลอง และคดแกปญหาดวยตวเอง

2.3 จดประสบการณในรปแบบบรณาการ คอ บรณาการทงทกษะและสาระการเรยนร

21

2.4 จดประสบการณใหเดกไดรเรม คด วางแผน ตดสนใจ ลงมอกระท า และน าเสนอความคดโดยผสอนเปนผสนบสนน อ านวยความสะดวก และเรยนรรวมกบเดก

2.5 จดประสบการณใหเดกไดมปฏสมพนธกบเดกอน กบผใหญ ภายใตสภาพแวดลอมทเออตอการเรยนร ในบรรยากาศทอบอนมความสขและเรยนรการท ากจกรรมแบบรวมมอในลกษณะตางๆกน

2.6 จดประสบการณใหเดกมปฏสมพนธกบสอและแหลงเรยนรทหลากหลายและอยในวถชวตของเดก

2.7 จดประสบการณทสงเสรมลกษณะนสยทดและทกษะการใชชวตประจ าวนตลอดจนสอดแทรกคณธรรมจรยธรรมใหเปนสวนหนงของการจดประสบการณการเรยนรอยางตอเนอง

2.8 จดประสบการณทงในลกษณะทมการวางแผนไวลวงหนาและแผนทเกดขนในสภาพจรงโดยไมไดคาดการณไว 2.9 ใหผปกครองและชมชนมสวนรวมในการจดประสบการณ ทงการวางแผนการสนบสนนสอการสอน การเขารวมกจกรรม และการประเมนพฒนาการ 2.10 จดท าสารนทศนดวยการรวบรวมขอมลเกยวกบการพฒนาการและการเรยนรของเดกเปนรายบคคล น ามาไตรตรองและใชใหเปนประโยชนตอการพฒนาเดกและการวจยในชนเรยน

3. การจดกจกรรมประจ าวน

กจกรรมส าหรบเดกอาย 3-5 ป สามารถน ามาจดกจกรรมประจ าวนไดหลายรปแบบ เปนการชวยใหทงผสอนและเดกทราบวาแตละวนจะท ากจกรรมอะไร เมอใดและอยางไร การจดกจกรรมประจ าวนมหลกการจดและขอบขายของกจกรรมประจ าวน ดงน 3.1 หลกการจดกจกรรมประจ าวน

3.1.1 ก าหนดระยะเวลาในการจดกจกรรมแตละกจกรรมใหเหมาะสมกบวยของเดกในแตละวน

3.1.2 กจกรรมทตองใชความคด ทงในกลมเลกและกลมใหญ ไมควรใชเวลาตอเนองนานเกนกวา 20 นาท

3.1.3 กจกรรมทเดกมอสระเลอกเลนเสร เชน การเลนตามมม การเลนกลางแจง ฯลฯ ใชเวลาประมาณ 40-60 นาท 3.1.4 กจกรรมควรมความสมดลระหวางกจกรรมในหองและนอกหอง กจกรรมทใชกลามเนอใหญและกลามเนอเลก กจกรรมทเปนรายบคคล กลมยอยและกลมใหญ

22

กจกรรมทเดกเปนผรเรม และกจกรรมทใชก าลงและไมใชก าลงจดใหครบทกประเภท ทงนกจกรรมทตองออกก าลงกายควรจดสลบกบกจกรรมทไมตองออกก าลงมากนก เพอเดกจะไดไมเหนอยเกนไป

3.2 ขอบขายของกจกรรมประจ าวน การเลอกกจกรรมทจะน ามาจดในแตละวน ตองครอบคลมสงตอไปน 3.2.1 การพฒนากลามเนอใหญ เพอใหเดกไดพฒนาความแขงแรงของกลามเนอใหญ การเคลอนไหว และความคลองแคลวในการใชอวยวะตางๆ จงควรจดกจกรรม โดยใหเดกไดเลนอสระกลางแจง เลนเครองเลนสนาม เคลอนไหวรางกายตามจงหวะ ดนตร 3.2.2 การพฒนากลามเนอเลก เพอใหเดกไดพฒนาความแขงแรงของกลามเนอเลก การประสานสมพนธระหวางมอและตา จงควรจดกจกรรมโดยใหเดกไดเลนเครองเลนสมผส เลนเกมตอภาพ ฝกชวยเหลอตนเองในการแตงกาย หยบจบชอน ซอม ใชอปกรณศลปะ เชน สเทยน กรรไกร ดนเหนยว ฯลฯ

3.2.3 การพฒนาอารมณ จตใจ และปลกฝงคณธรรม จรยธรรม เพอใหเดกมความรสกทดตอตนเองและผอน มความเชอมน กลาแสดงออก มวนยในตนเอง รบผดชอบ ซอสตย ประหยด เมตตากรณา เออเฟอ แบงปน มมารยาท และปฏบตตนตามวฒนธรรมไทยและศาสนาทนบถอ จงควรจดกจกรรมตางๆ ผานการเลนใหเดกไดมโอกาสตดสนใจเลอก ไดรบการตอบสนองตามความตองการ ไดฝกปฏบตโดยสอดแทรกคณธรรม จรยธรรม ตลอดเวลาทโอกาสเอออ านวย

3.2.4 การพฒนาสงคมนสย เพอใหเดกมลกษณะนสยทด แสดงออกอยางเหมาะสมและอยรวมกบผอนไดอยางมความสข ชวยเหลอตนเองในการท ากจวตรประจ าวน มนสยรกการท างาน รจกระมดระวงความปลอดภยของตนเองและผอน จงควรจดใหเดกไดปฏบตกจวตรประจ าวนอยางสม าเสมอ เชน การรบประทานอาหาร พกผอนนอนหลบ ขบถาย ท าความสะอาดรางกาย เลนและท างานรวมกบผอน ปฏบตตามกฎกตกาขอตกลงของสวนรวม เกบของเขาทเมอเลนหรอท างานเสรจ ฯลฯ

3.2.5 การพฒนาการคด เพอใหเดกไดพฒนาความคดรวบยอด สงเกต จ าแนก เปรยบเทยบ จดหมวดหม เรยงล าดบเหตการณ แกปญหา จงควรจดกจกรรมใหเดกไดสนทนาอภปรายแลกเปลยนความคดเหน เชญวทยากรมาพดคยกบเดก คนควาจากแหลงขอมลตางๆ ทอลอง ศกษานอกสถานทประกอบอาหาร หรอจดใหเดกไดเลนเกมการศกษาทเหมาะสมกบวยอยางหลากหลาย ฝกการแกปญหาในชวตประจ าวนและในการท ากจกรรมทงทเปนกลมยอย กลมใหญ หรอรายบคคล

3.2.6 การพฒนาภาษา เพอใหเดกไดมโอกาสใชภาษาสอสาร ถายทอดความรสก ความนกคด ความรความเขาใจในสงตางๆ ทเดกมประสบการณ จงควรจดกจกรรมทางภาษาใหมความหลากหลายในสภาพแวดลอมทเออตอการเรยนร มงปลกฝงใหเดกรกการอาน และ

23

บคลากรทแวดลอมตองเปนแบบอยางทดในการใชภาษา ทงนตองค านงถงหลกการจดกจกรรมทางภาษาทเหมาะสมกบเดกเปนส าคญ

3.2.7 การสงเสรมจนตนาการและความคดสรางสรรค เพอใหเดกไดพฒนาความคดรเรมสรางสรรค ไดถายทอดอารมณความรสกและเหนความสวยงามของสงตางๆรอบตว โดยใชกจกรรมศลปะและดนตรเปนสอ ใชการเคลอนไหวและจงหวะตามจนตนาการ ใหประดษฐสงตางๆอยางอสระตามความคดรเรมสรางสรรคของเดกเลนบทบาทสมมตในมมเลนตางๆ เลนน า เลนทราย เลนกอสรางสงตางๆ เชน แทงไม รปทรงตางๆ ฯลฯ

4. ขอมลทเกยวกบการออกแบบสอการเรยนร 4.1 ความส าคญของการบรณาการ

พระราชบญญตการศกษาแหงชาต พทธศกราช 2542 และทแกไขเพมเตม (ฉบบท 2) พ.ศ. 2542 ในมาตรา 22 กลาวถงการจดการศกษาวา ผเรยนทกคนมความสามารถในการเรยนรพฒนาตนเองไดตามธรรมชาต เตมศกยภาพ และถอวาผเรยนส าคญทสด และมาตรา 23 กลาวไววา การจดการศกษาตองเนนความส าคญทงความร คณธรรม กระบวนการเรยนรและบรณาการตามความเหมาะสมของการศกษาแตละระดบ จากขอความในมาตราทง 2 มาตรานจะเหนไดวาการจดการศกษาไดมงเนนการพฒนาตวผเรยนใหมความสมดล โดยยดหลกผเรยนส าคญทสด สงเสรมใหผเรยนพฒนาตนเองตามธรรมชาตและเตมศกยภาพ การจดกระบวนการเรยนรมมเนนการฝกทกษะ การคด การจดการ การเผชญสถานการณและการประยกตความรมาใชปองกนและแกไขปญหา เนนการเรยนรแบบบรณาการ ซงหมายถง การหลอมรวม ทกสงทกอยางเขาเปนสงเดยวกนเพอใหผเรยนไดเรยนรอยางเปนธรรมชาตและมความหมายตอชวตของผเรยน

ลกษณะการจดการเรยนการสอนทผานมา เปนวธการเรยนทมงเนนการถายทอดเนอหาวชามากกวาการเรยนรจากสภาพจรง และไมเนนกระบวนการเรยนรทใหผเรยนไดพฒนาการคดวเคราะห การแสดงความคดเหน การแสวงหาความรดวยตนเอง อกทงยงขาดการเชอมโยงภมปญญาทองถนกบเทคโนโลยตางๆ ททนสมย ทจะใหผเรยนใชแกปญหาในการด าเนนชวตใหเหมาะสมกบบรบทและสภาพแวดลอมในสงคม และครผสอนมกใหความส าคญกบศาสตรพฒนาสมองซกซายมากเกนไป โดยละเลยการพฒนาสมองซกขวา (สรพชร เจษฎาวโรจน, 2546:13) อกประการหนง คอ การทผเรยนจะเขาใจสงตางๆ อยางแจมแจง เกดความหมายและน าไปใชไดกตอเมอความรและความคดยอยๆ ประสานสมพนธและเชอมโยงกน จนสามารถมองเหนความสมพนธของสงเหลานนกบสงอนรอบตว ซงมผลใหเกดการน าความรและประสบการณทไดมาจดระบบระเบยบใหม ใหเหมาะสมกบตนเปนองคความรของตนเอง และในการสอนตองใหผเรยนเกด

24

กระบวนการเชอมโยงความคดเนอหา ดวยการใชวธการหลากหลาย ซงจะเปนการบรณาการทงดานเนอหาสาระและวธการ

4.2 ความหมายของการบรณาการ

นกการศกษาไดกลาวถงความหมายของการบรณาการไวดงน คอ

กรมวชาการ (2544:23) การบรณาการ หมายถง การจดการเรยนรใหผเรยนโดยมการเชอมโยงและผสมผสานกระบวนการสอน การสรางคณธรรมใหสอดคลองกบความสามารถของผเรยนใหน าความร ประสบการณไปใชในชวตประจ าวนไดอยางเหมาะสม

บนลอ พฤกษะวน (2524:35,อางถงใน สมศร บวอาจ, 2551:27) ใหความหมายของค าวา บรณาการไวดงน บรณาการ หมายถง สมบรณหรอเพยบพรอมทกดาน เชน รางกายแขงแรง อารมณด ใชเหตผลในการแกปญหาใหลลวงไปได หรออาจกลาวงายๆ วา คอ พฒนาทงสดาน (กาย อารมณ สงคม และสตปญญา) ไทเลอร (Tyler,2001 อางถงใน สมศร บวอาจ, 2551:27) กลาวถง การบรณาการวา เปนการเชอมโยงสมพนธประสบการณในหลกสตรตามแนวนอนกบวชาอนในชนเดยวกน ซงอาจเปนทงวธการสอนและวธการจดโปรแกรมการสอน เนอหาวชาตางๆ ในหลกสตรและทกษะ สามารถเชอมโยงใหเปนสงเดยวกนได ประยกตใหเขากบบรบทหวขอ กจกรรม โครงการ หรอหวเรอง และเปนหลกสตรทชวยขจดความไมสมพนธและความไมตอเนองของเนอหาวชาตางๆ ทเรยนไปใหหมดไป โดยหลกสตรบรณาการจะน าความคดรวบยอด หรอปญหาทเกดขนในชวตจรงของนกเรยนมาใช เพอใหนกเรยนไดรจกใชทกษะตางๆ อยางเหมาะสม และนกเรยนยงสามารถเลอกหรอพฒนาโครงงานและวธการเรยนรทสมพนธกบการเรยนไดอยางอสระดวยตนเอง

กรมอาชวศกษา (2541 อางถงใน ดร.ประพนธ จนทวเทศ สสอ. 2546:3) ไดใหความหมาย ของการสอนแบบบรณาการไววา วธการสอนโดยน าสงหรอเรองทเกยวของมาผสมผสานกน เพอใหกระบวนการถายทอดความรมความชดเจน และสอดคลองกบสภาพชวตจรง โดนทวไปจะเนนการบรณาการเทคนควธการสอนโดยใชหลายๆ วธการผสมผสานกน และการบรณาการเนอหาสาระวชาการทเกยวของเขาดวยกน

4.3 รปแบบการบรณาการหลกสตร

การบรณาการหลกสตรสามารถท าไดหลายรปแบบ ซงมลกษณะทแตกตางกนไป และเหมาะสมกบระดบชนตางๆ กนไป (Fogarty , อางองใน ผศ.ดร. สรพชร เจษฎาวโรจน) ไดเสนอรปแบบการบรณาการหลกสตร ทนาสนใจไว 10 แบบ ดงน คอ

1. Cellular หรอ Fragmented เปนรปแบบการบรณาการเนอหาสาระภายในวชาเดยวกนโดยสมพนธตอเนองกนในลกษณะของการเรยงล าดบหวขอตามความเหมาะสม เชน เรยงจากเรองทงายไปหายาก เรองทมความซบซอนนอยไปหาเรองทซบซอนมากขน หรอ เรยงจากเรองทเปน

25

พนฐานไปหาเรองทสมพนธตอเนองกนและกวางขวางขน ในการสอนจะสอนตามหวขอทก าหนด เมอจบหวขอหนงกขนหวขอใหมตอไป

2. Connected เปนรปแบบการบรณาการเนอหาสาระภายในเนอหาของแตละวชาเชนเดยวกน แตในการสอนมการเชอมโยงหวขอ หรอ ความคดรวบยอดถงกน เชอมโยงความคดตางๆ ใหสมพนธกน ท าใหเหนความตอเนองหรอเกยวของกนของเนอหาทเรยน ในหวขอตางๆ เชน หวขอรางกายของฉน และอาหารทมประโยชนในการสอน 2 หวขอน สามารถเชอมโยงใหเหนวารางกายตองการอาหารเพราะอะไร และอาหารมความจ าเปนตอคนอยางไร เปนตน 3. Nested เปนรปแบบการบรณาการเนอหาสาระในวชาเดยวกนอกรปแบบหนง แตเพมความสมพนธเกยวของกนมากขน คอ การบรณาการทกษะหลายๆ ทกษะเขาดวยกนในการรวมเปนเปาหมายหลกของหวขอ เชน หวขออาหารทมประโยชนครน าทกษะตางๆ มาบรณาการสอนหวขอนไดหลายทกษะ ไดแก ทกษะการแกปญหา ทกษะการคาดเดา ทกษะการตดสนใจ ทกษะการคด ทกษะทางสงคม ทกษะการจดขอมล โดยตงประเดนปญหา หรอ ค าถามขนแลวใหนกเรยนน าทกษะเหลานไปฝกคด อภปรายและหาค าตอบ 4. Sequenced รปแบบนเรมเปนการบรณาการ ระหวาง 2 วชา รปแบบนสามารถท าไดงาย โดยการน าหนวยการเรยนรทใชสอนอยมาพจารณาความคดรวบยอด ทกษะหรอเจตคตของหนวยใดคลายกนบาง ใหน ามาเชอมโยงบรณาการกน ซงทง 2 วชา ยงสอนแยกกนอย แตสอนเวลาเดยวกน ดงนน ตองมการจดล าดบการสอน หวขอเรองหรอหนวยการเรยนตางๆใหม เพอจะไดสอนในเวลาเดยวกนได อาจมการปรบกจกรรมการเรยนการสอนใหชดเจนขนแลววางแผนวาจะสอนในชวงเวลาใด เพอน าสงทน ามาบรณาการกนนนจะไดประสานกนอยางกลมกลน 5. Shared เปนการบรณาการระหวาง 2 วชา โดยเนอหาสาระทสอนนนมสาระความร หรอความคดรวบยอดทคาบเกยวกนอยสวนหนง ในการบรณาการรปแบบน ตองมการวางแผนรวมกน สอนรวมกนในสวนทคาบเกยวกน โดยอาจจดเปนหวขอรวมกน หรอท าโครงการรวมกน และอกสวนหนงทไมไดคาบเกยวกนนนครกสอนแยกกนไปตามปกต 6. Webbed เปนรปแบบการบรณาการระหวางวชาหลายวชา มลกษณะเปนการก าหนดหวขอเรอง (theme) ขนมาแลวเชอมโยงไปสวชาตางๆ วามประเดนหรอเนอหาสาระใดทเหนวามความสมพนธกน คลายคลงกน หรอตอเนองกน ทจะสามารถน ามาจดรวมเปนหวขอเรองเดยวกน เพอทจะไดสอนรวมกนไปอยางกลมกลนได ในการบรณาการรปแบบนจะบรณาการกวชากได ขนอยกบประเดนเนอหาสาระ ความคดรวบยอด หรอทกษะ สวนเนอหาสาระใดของวชาใดไมสามารถน ามาบรณาการกนได กใหสอนตามปกต 7. Threaded เปนรปแบบการบรณาการทใชทกษะใดทกษะหนงทตองการฝกเปนหลก เชน ทกษะการคาดเดา ทกษะการแกปญหา ทกษะการวเคราะห แลวก าหนดเนอหาตลอดจนจดการ

26

เรยนการสอนในแตละรายวชา ใหสมพนธกบทกษะทก าหนด ซงจะเปนกวชากได 8. Integrated เปนการจดหลกสตรบรณาการแบบสหวทยา ทน าเอาความร ความคดรวบยอด หรอกษะทเหลอมล ากนอยของวชาตางๆ เชน คณตศาสตร วทยาศาสตร สงคมศกษา ภาษาไทย ศลปศกษา มาวางแผนจดสอนรวมกนเปนทม การบรณาการแบบนเปนการชวยสรางความเขาใจ และความซาบซงระหวางวชาตางๆ ใหกบผเรยน 9. Immersed เปนรปแบบบรณาการทนกเรยนไดเรยนรเนอหาสาระในวชาตางๆ และมความสนใจในเนอหาดานใดดานหนง แลวนกเรยนใชความรเนอหานน ในการศกษาคนควา ซงเปรยบเหมอนการใชแวนขยายประสบการณของตนเองสรางประสบการณใหกบตนเอง โดยในการหาประสบการณนน นกเรยนอาจจะตองบรณาการขอมลทเรยนรทงหมดมาใช 10. Networked เปนรปแบบบรณาการทกลนกรองความรทมใชจากการศกษาคนควาของนกเรยนเพยงอยางเดยว แตนกเรยนจะไดเรยนรจากคร ผเชยวชาญ ผทรงคณวฒ รวมทงการใชเครอขายการเรยนร เรยนรทงภายในสาขาวชาและนอกสาขาวชา แลวเชอมโยงความรเขารวมดวยกนทงหมดเพอกระตนใหนกเรยนเกดความคดขยายออกไปเปนแนวทางใหม ลกษณะและรปแบบของการบรณาการหลกสตรดงกลาว จะเหนไดวา มวธการบรณาการเนอหา วชาตางๆ เขาดวยกนไดหลายวธ มทงแบบบรณาการภายในกลมสาระการเรยนรเดยวกน บรณาการระหวางกลมสาระการเรยนร และบรณาการจากความคดของผเรยนเอง การเลอกใชรปแบบใดนนขนอยกบความเหมาะสมจะตองรเนอหาสาระของหลกสตรแลพจารณาเลอกรปแบบใชใหเหมาะสม 4.4 ความหมายของสอการเรยนการสอน

(ดร.สมจต จนทรฉาย 2557:156 อางองจาก; Heinich, Molenda, Russell & Smaldino; 1996:5) ใหความหมายของสอการเรยนการสอน คอ วสด อปกรณ ทใชเปนสอกลางหรอเครองมอในการถายทอดความรไปสผเรยน นวบและคณะ (Newby et al; 1999:91) ใหความหมายของสอการเรยนการสอน คอ เครองมอทใชในการสงผานความรจากครไปยงผเรยน โดยเครองมอตองมความสอดคลองกบจดมงหมายในการเรยนการสอน สอการเรยนการสอนเปนปจจยส าคญทท าใหผเรยนไดรบประสบการณการเรยนรใหมๆ และสามารถเขาใจเนอหาของบทเรยนไดมากยงขน กรมวชาการ (2545:6) ใหความหมายของสอการเรยนการสอน คอ เครองมอของการเรยนรทท าหนาทถายทอดความร ความเขาใจ ความรสก ตลอดจนทกษะและประสบการณไปสผเรยน อกทงชวยสรางสถานการณการเรยนรทกระตนผเรยน ใหเกดการพฒนาศกยภาพทางความคด การสรางเสรมคณธรรม จรยธรรมและคานยมใหแกผเรยน สอการเรยนการสอนในยคปจจบนมอทธพลสงตอการกระตนใหผเรยนกลายเปนผแสวงหาความรดวยตวเอง

27

นยามของสอการเรยนการสอนดงกลาวขางตน

4.5 ประเภทของสอการเรยนการสอน

สอการเรยนการสอน สามารถแบงเปนประเภทคางๆไดดงน (กรมวชาการ, 2545:7-9 อางถงใน ดร.สมจต จนทรฉาย 2557) 1. สอสงพมพ หมายถง หนงสอและเอกสารสงพมพตางๆ โดยใชหนงสอทเปนตวเขยนหรอตวพมพเปนสอเพอแสดงความหมาย สอสงพมพมหลายประเภท เชน เอกสาร หนงสอ ต ารา หนงสอพมพ นตยสาร วารสาร จลสาร จดหมาย จดหมายเหต บนทก รายงาน วทยานพนธ เปนตน สอสงพมพนนมประโยชนคอ สะดวกในการพกพา สอสงพมพ เชน แบบเรยน ต ารา เปนสอทเปนรากฐานส าคญของการเรยนร เพราะมกระบวนการในการผลตอยางเปนระบบ ซงเปนทเชอถอและยอมรบใหเปนแหลงขอมลความรทส าคญ ในปจจบนไดมการใชสอเทคโนโลยมาใชแทนสอสงพมพมากขน เชน หนงสออเลกทรอนกส (e-book) แตการใชประโยชนยงตางกน

2. สอเทคโนโลย หมายถง สอการเรยนการสอนทผลตขนเพอใชควบคกบเครองมอโสตทศนวสด หรอเครองมอทเปนเทคโนโลยสารสนเทศ เชน แถบบนทกภาพพรอมเสยง (วดทศน) สไลดแถบบนทกเสยง สอคอมพวเตอรชวยสอน นอกจากนสอเทคโนโลยยงหมายรวมถงกระบวนการตางๆ ทเกยวของกบการน าเทคโนโลยมาประยกตใชในการเรยนการสอน สอเทคโนโลยทส าคญและเปนทนยมในปจจบน คอ สอคอมพวเตอร เนองจากสอคอมพวเตอรสามารถตอบสนองความตองการการเรยนรของผเรยนแตละคนไดอยางรวดเรวและคอนขางมประสทธภาพ การใชอนเตอรเนตเพอการเรยนการสอนตองใชคอมพวเตอรเปนอปกรณหลกในการเชอมตออนเตอรเนต ผเรยนสามารถหาความรผานอนเตอรเนตไดอยางรวดเรวและเรยนรดวยตวเองนอกหองเรยน

3. สออนๆ นอกจากสอสงพมพและสอเทคโนโลยแลว ยงมสออนๆ ทสงเสรมการเรยนการสอน ซงมความส าคญไมนอยไปกวาสอ 2 ประเภทดงกลาวขางตน ไดแก สอธรรมชาตและสงแวดลอม หมายถง สงทเกดขนเองตามธรรมชาตหรอสภาพทอยรอบตวผเรยน เชน พชผก ผลไม สตวชนดตางๆ ปรากฏการณแผนดนไหว สภาพดนฟาอากาศ หองเรยน หองปฏบตการ แหลงวทยาการหรอแหลงการเรยนร หองสมด ชมชน สงคม วฒนธรรม เปนตน (กรมวชาการ, 2545:8) จะเหนวาสอกลมนไดรวมเอาสงทเรยกวาแหลงเรยนรและบคคลทเปนภมปญญาไวดวยกน การน าสอธรรมชาตมาใชในการจดการเรยนการสอนนนท าใหผเรยนไดรบประสบการณตรง ท าใหเกดการจดจ าไดเปนอยางด เชน เมอครสอนเรองธรรมชาต ครอาจน าตวอยางใบไม ดอกไม กอนหนมาใชเปนสอการเรยนการสอนในหองเรยน สงเหลานนเปนสงทผเรยนจบตองไดจงชวยเพมความเขาใจตอเนอหาของเรองทสอนไดอยางชกเจน

สอกจกรรมหรอกระบวนการ หมายถง สอทอยในรปแบบของการน าเสนอ ซงตองอาศยกจกรรมหรอกระบวนการเปนตวกลางในการน าเสนอความรและประสบการณ ดงนนจงเรยกสอ

28

ประเภทนวา สอประเภทวธการ (method) (Newby et al; 1999:91) เชน การบรรยาย การอภปราย การสาธต กจกรรมการแกปญหา การเลนเกม การฝกฝน การน าเสนองาน และการเรยนเสรมนอกเวลา ครสามารถใชสอกจกรรมแตละประเภทมาใชรวมกนไดในหนงคาบเรยน ตามความเหมาะสมของเนอหาของบทเรยน และขนาดของกลมผเรยน เชนกลมผเรยนทมขนาดเลก และผเรยนกลาโตตอบกบคร การใชสอกจกรรมแบบรวมมอและแกไขปญหานนคอนขางเหมาะสมกบกลมผเรยนในลกษณะน ส าหรบกจกรรมประเภททครเปนผน าเสนอความร และสาธตความรตางๆ เหมาะกบกลมผเรยนทมขนาดใหญ เปนตน

สอวสด เครองมอและอปกรณ หมายถง สอรปธรรมทผเรยนสามารถจบตองไดและสามารถมปฏสมพนธกบผเรยน สอเหลานนเปนตวกลางทชวยใหผเรยนเกดความรใหมและใหประสบการณเรยนรตอผเรยน (Newby et al;1999:100) ตวอยางของสอวสด เชน หนจ าลอง แผนภม สถต กราฟ เปนตน สอเปนเครองมออปกรณตางๆ ทจ าเปนในการปฏบตงาน เชน อปกรณทดลองทางวทยาศาสตร อปกรณในการปลกตนไม เครองครว อปกรณกฬา เปนตน

4.6 กระบวนการออกแบบสอการเรยนการสอน

การออกแบบสอการเรยนการสอน มกระบวนการในการด าเนนงาน แบงเปน 3 ขนตอน 1. สอการเรยนการสอนตองสอดคลองกบจดประสงคการเรยนรและเนอหาการเรยนร ทงนเพราะสอแตละประเภทมประสทธภาพในการสรางประสบการณการเรยนรทแตกตางกน เชน การใชคอมพวเตอรชวยสอนเหมาะส าหรบจดประสงคการเรยนการสอนทเปนการพฒนาผเรยนเปนรายบคคล มจดมงหมายเพอซอมเสรม หรอสงเสรมความสามารถเฉพาะบคคล การใชสอสงพมพเหมาะส าหรบการศกษาคนควา การใชสอของจรงในธรรมชาต เหมาะส าหรบการเรยนรเนอหาทเปนสงแวดลอมในธรรมชาต เปนตน ผสอนจงตองรจกคณสมบตของสอและเลอกใหเหมาะสมกบจดประสงคการเรยนรและเนอหาทสอน

2. สอการเรยนการสอนตองเหมาะสมกบผเรยน ผเรยนแตละคนมความแตกตางกนทงในดานพฒนาการของรางกาย สตปญญา อารมณและสงคมในแตละชวงวย ซงเกยวของอยางมากกบความสามารถในการเรยนร นอกจากนยงมความแตกตางกนในดานของวธการเรยนร เชน ผเรยนบางคนชอบการเรยนรผานการลงมอปฏบต บางคนชอบการเรยนรผานการบอกเลาและอธบาย บางคนชอบศกษาคนควาดวยตนเอง เปนตน ผสอนจงควรศกษาความแตกตางของผเรยนเพอน ามาใชเปนแนวทางในการเลอกสอการเรยนการสอนใหเหมาะสมกบพฒนาการของผเรยนในแตละชวงวย และวธการเรยนรของผเรยน

3. สอการเรยนการสอนตองเหมาะสมกบวธการสอนหรอรปแบบการเรยนการสอนทใช เนองจากวธการสอนและรปแบบการสอนแตละรปแบบมลกษณะเฉพาะเพอตอบสนองจดประสงคการเรยนรเฉพาะทแตกตางกน ดงนนจงตองอาศยสอการเรยนการสอนทสอดคลองกบวธ

29

สอนหรอรปแบบการเรยนการสอนอยางเหมาะสม เชน การใชอปกรณการทดลองทางวทยาศาสตรในการสอน ดวยวธการสอนแบบทดลอง การใชบทเรยนคอมพวเตอรชวยสอน (CAI) ส าหรบฝกฝน การเรยนทางไกลผานดาวเทยม ซงใชโทรทศนและวทยเปนอปกรณเพอการศกษา เหมาะส าหรบการเรยนดวยตนเอง เปนตน

4. สอการเรยนการสอนตองสอดคลองกบสภาพของการน าไปใชและคาใชจาย มสอหลายชนดทสามารถท าใหผเรยนเกดการเรยนรตามจดประสงคการเรยนรเดยวกนได ผสอนสามารถเลอกใชใหเหมาะสมกบสภาพของการนไปใชและคาใชจาย ตวอยาง เชน การน าผเรยนไปเรยนรสถานทจรงเปนการสรางประสบการณตรงซงเปนการเรยนรทดทสด แตถามขอจ ากดดานคาใชจายและดานความปลอดภยในการเดนทาง กควรพจารณาน าสอการเรยนการสอนอนๆ ทใหผลการเรยนรไมแตกตางกนมากนก เชน เลอกใชสอ ภาพยนตร หรอการน าเสนอดวยแผนภาพเลอน (power point) แทนการเดนทางไปยงสถานทจรง เปนตน 5. สอการเรยนการสอนตองมความสะดวกใชและสอดคลองกบความสามารถของผใช สอการเรยนรบางชนดเปนสอสมยใหมทผใชอาจไมมความช านาญในการใชดพอ เชน สออเลกทรอนกส ผใชจะตองศกษาและใชสอนนๆ ใหเขาใจอยางถองแท หรอ ขอความรวมมอจากผเชยวชาญ สอบางชนด เชน สอทเปนภาพยนตร มความยงยากในการจดหา และตองอาศยทกษะและเทคนคการใช อาจจ าเปนตองเลอกใชสอชนดอนทกอใหเกดการเรยนรไดดเชนเดยวกนแทนได นอกจากน สอบางชนดตองใชเวลามากในการเตรยมและจดท า ซงอาจท าใหผลไมคมคากบเวลาทเสยไป เชน การน าเสนอบทเรยนดวยคอมพวเตอร โปรแกรมพาวเวอรพอยท แทนการสรางบทเรยน CAI ซงมกระบวนการสรางยงยากมากกวา อยางไรกตามในกรณทพจารณาเหนวาสอนน แมมวธการจดท าทยงยาก แตใหผลการเรยนรทมประสทธภาพสงกสมควรจดท าและเผยแพรใหมการใชอยางคมคา

สอการเรยนการสอนตองท าหนาทไดอยางมประสทธภาพ สอการเรยนการสอนทน ามาใชนนควรท าหนาทไดอยางคมคา คมเวลาและสรางความพงพอใจใหกบผเรยน สอการเรยนการสอนทมประสทธภาพจงเปนสอทมลกษณะดงดดความสนใจของผเรยน สามารถสรางความเขาใจเนอหาสาระใหกบผเรยนไดถกตองตรงตามจดประสงคของการเรยนรโดยไมเสยเวลามาก

จากหลกการเลอกสอทกลาวมานจะเหนวา การก าหนดจดประสงคการเรยนรใหชดเจนจะชวยใหครสามารถคดเลอกสอการเรยนการสอนไดอยางเหมาะสม ในการเลอกสอควรค านงถงความสนใจและความตองการของผเรยน ค านงถงคาใชจาย ความสะดวกในการใชงานและความคมคาในการท าหนาทของสอ

30

4.7 การออกแบบสอการเรยนการสอน การออกแบบสอการเรยนการสอนตองค านงถงจดประสงคการเรยนร เนอหา กจกรรมการเรยนการสอน ครจงตอบค าถาม ดงตอไปนทครตองตอบใหไดเพอการออกแบบสอทมประสทธภาพ

1. สอการเรยนการสอนทเลอกมานนสามารถใชไดจรงในหองเรยนหรอไม 2. การใชสอตางๆ สอดคลองกบโครงสรางเนอหาทวางแผนไวหรอไม 3. สอการเรยนการสอนทจะใชมความสมบรณเพยงพอหรอไม ยงมความจ าเปนตองปรบปรงหรอพฒนาบางสวนใหสมบรณมากขนหรอไม 4. สอการเรยนการสอนนจะใหประสบการณการเรยนทดตอผเรยนอยางเตมทหรอไม หากหาค าตอบของค าถามทงสขอนเปนไปในทางบวกกแสดงวาสอการเรยนการสอนทครจะใชเปนสอทมประสทธภาพและสามารถเสรมสรางความรทครบครนใหแกผเรยน

4.8 การประเมนสอการเรยนการสอน

ภายหลงการน าสอไปใช ควรมการประเมนวาสอการเรยนการสอนทใชนนตอบสนองจดมงหมายในการใชสอครบถวนหรอไม โดยค าถามตอไปนเปนแนวทางในการตรวจสอบ (Chinien & Hlynka,1993) 1. สอการเรยนการสอนตอบสนองจดมงหมายการใชสอการเรยนการสอนของครหรอไม 2. สอทใชมคณภาพทดหรอไม 3. สอทใชชวยใหผเรยนเรยนเขาใจในเนอหาและมผลการเรยนรตามทคาดหวงหรอไม ค าถามขางตนสามารถน าไปใชในการประเมนสอโดยทวไป ส าหรบการประเมนสอการเรยนการสอนทเปนการสรางขนมาใหม มขนตอนและกะบวนการประเมนสอการเรยนการสอน แบงไดเปน 2 ระยะ คอ การประเมนความกาวหนา (formative evaluation) และการประเมนผลสรป (Summative evaluation) การประเมนความกาวหนา เปนการประเมนในระหวางการน าสอการเรยนการสอนทออกแบบไปทดงอใช จดมงหมายเพอประเมนเนอการเรยนการสอนวาเหมาะสมกบจดประสงคการเรยนรและเนอหาของบทเรยนหรอไม คณภาพทางเทคนคของสอ และความสามารถทางการเรยนรของผเรยนเมอใชสออยางไร ผเชยวชาญทางการศกษาจะเปนผประเมนความสอดคลองของบทเรยนกบประเภทของสอทใช และคณภาพทางเทคนคของสอ สวนผเรยนจะเปนผประเมนตวสอวามประสทธภาพท าใหผเรยนเขาใจบทเรยนไดดยงขนหรอไม การประเมนโดยผเรยนสามารถท าไดจากการสอบถามนกเรยนรายบคคล หรอประเมนแบบกลมยอย ครสามารถประเมนจากการตอบสนองของนกเรยนตอสอการเรยนการสอนทใชและผลการเรยนของนกเรยนหลงจากทมการน าสอการเรยน

31

การสอนเขามาใชผลการประเมนนน าไปใชในการพฒนาสอการเรยนการสอนใหมความเหมาะสมตอการน าไปใชมากขน

การประเมนผลสรป เปนการประเมนภายหลง หลงการน าสอการเรยนการสอนทออกแบบและพฒนาแลวไปใชกบผเรยน จดมงหมายของการประเมนสรป เปนการประเมนประสทธภาพและความนาสนใจของสอ ผเชยวชาญและครจะเปนผประเมนประสทธภาพของสอเพอหาขอบกพรองของสอการเรยนการสอน เพอน าไปปรบปรงใหมประสทธภาพมากขนตอไป สวนนกเรยนจะเปนผประเมนวาสอดงดดความสนใจมากนอยเพยงใด

กระบวนการในการออกแบบการเรยนการสอน ทง 3 ขน คอ การวเคราะห การออกแบบและประเมนผล เปนขนตอนทน าไปใชไดกบการออกแบบสอการเรยนการสอนมทสรางใหม ส าหรบครในโรงเรยนอาจน ากระบวนการดงกลาวไปปรบใชใหเมาะสมกบการคดเลอกสอทมอยแลวมาใชในการจดการจดการเรยนการสอน

4.9 การวดประเมนผลการเรยนร การวดและประเมนผล เปนกระบวนการซงประกอบดวยกระบวนการยอย ไดแก การวดผล (measurement) และการประเมนผล (assessment) ทงการวดและประเมนผลมความสมพนธเกยวของกนอยางแยกไมออก ในทางการศกษามกใชค าวา “การวดและประเมนผล” ในการออกแบบการเรยนการสอนซงมจดมงหมายเพอการพฒนาผเรยนใหบรรลผลการเรยนรนน การวดและประเมนผลในทนจง หมายถงการวดประเมนผลการเรยนร (assessment of learning) ซงเปนกระบวนการรวบรวมหลกฐานขอมลเชงประจกษตางๆ เมอสนสดกะบวนการเรยนร เพอตดสนคณคาในการบรรลวตถประสงคหรอผลการเรยนร เปนการประเมนผลสมฤทธทางการเรยน ซงแสดงถงมาตรฐานทางวชาการในเชงสมรรถนะและคณลกษณะทพงประสงค สารสนเทศดงกลาวน าไปใชในการก าหนดระดบคะแนนใหผเรยนรวมทงใชในการปรบปรงหลกสตรการเรยนการสอน (ราชบณฑตยสถาน,2555:37) จดมงหมายของการวดประเมนผลการเรยนร มดงน 1. เพอน าผลการประเมนไปใชในการปรบปรงการเรยนรของผเรยน

2. ท าใหทราบจดแขงจดออนของผเรยนเปนรายบคคล และสามารถน าสารสนเทศไปใชวางแผนแกไขปญหาผเรยนเปนรายบคคลไดอยางเหมาะสม

3. ประเมนประสทธภาพของกจกรรมและวธการเรยนการสอนทผสอนใชในการเรยนการสอน

4. ประเมนและปรบปรงประสทธภาพของหลกสตร

5. ประเมนและปรบปรงประสทธภาพการเรยนการสอนของผสอน

6. สอสารใหผปกครอง ชมชน สงคมทราบผลการเรยนรของผเรยน

32

4.10 การวดผลการเรยนร การวดผล หมายถง การด าเนนงานเพอใหไดขอมลซงเกยวของกบผลงาน (product) ทเกดจากการเรยนรและปฏบตงาน (performance) ของผเรยน โดยอาศยเครองมอการรวบรวมขอมล เชน แบบทดสอบ แบบสมภาษณ ชนงานของผเรยน แบบรายงานตนเอง เปนตน การวดผลการเรยนรตองค านงถงสงตอไปน 1. คณลกษณะส าคญของเครองมอ เครองมอการวดผลทดควรมลกษณะ 3 ประการ ความตรง (validity) ความเชอมน (reliability) และการน าไปใช (practicality) 1.1 ความตรง (validity) เปนคณลกษณะของเครองมอทสามารถวดในสงทตองการวดไดถกตอง แมนย า ไมผดพลาด ความตรงมหลายประเภท ไดแก 1. ความตรงตามจดประสงคของการวด (objective-validity) หมายถง คณภาพของเครองมอทสามารถวดไดตรงตามจดประสงคของการวดและครอบคลมจดประสงคของการวดทระบไว 2. ความตรงตามเนอหา (content validity) หมายถง คณภาพของเครองมอทสามารถวดไดตรงและครอบคลมขอบเขตของสงทตองการวด

3. ความตรงตามเกณฑ (criterion validity) หมายถง คณภาพของเครองมอในการท านายความสามารถของผเรยนวามความร ความสามารถในการปฏบตในระดบทเกณฑก าหนดไวเพยงใด เครองมอวดผลบางชนดตองการความตรงตามเกณฑ เชน แบบวดความถนดของผเรยนซงในการวดความสามารถในการเรยนรสาระในวชาชพเฉพาะทางทจะเรยนในมหาวทยาลย จ าเปนตองมความตรงตามเกณฑเพอใชท านายความส าเรจหรอผลการเรยนรของผเรยนในมหาวทยาลยไดจรงหรอไม 4. ความตรงตามสภาวะสนนษฐาน (contruct validity) หมายถง ความสามารถของเครองมอทสามารถวดคณลกษณะของพฤตกรรมทไดอธบายไวหรอเปนไปตามสมมตฐานหรอภาวะสนนษฐานทก าหนดไว ภาวะสนนษฐาน หมายถง ลกษณะเฉพาะทสนนษฐานจากพฤตกรรมของมนษย (เยาวด รางชยกล วบลยศร, 2552:134) เชน แบบวดความสามารถในการอาน สามารถวดไดครอบคลมตวบงชหรอลกษณะเฉพาะทแสดงพฤตกรรมหรอความสามารถในการอานไดอยางครอบคลมเพยงใด

เครองมอวดทมคณลกษณะดานความตรงจะท าใหสามารถวดขอมลเกยวกบผลการเรยนรของผเรยนไดอยางครอบคลม นาเชอถอ ซงเปนประโยชนตอการพจารณาตดสนเกยวกบการเรยนการสอนไดอยางมนใจ

1.2 ความเชอมน (reliability) เปนคณภาพของเครองมอในการวดในสงเดยวกนไดผลอยางเดยวกน หรอความคงเสนคงวาของผลทไดจากการวด ไมวาจะท าการวดเมอใดก

33

ตาม ความเทยงของเครองมอจะท าใหขอมลทไดจากการวดสามารถน าไปใชประมาณความสามารถทแทจรงของผเรยนได 1.3 การน าไปใช (practicality) เปนคณภาพของเครองมอทพจารณาจากคาใชจายและเวลาทใชตลอดจนความสะดวกในการใช การพฒนาเครองมอวดผลใหมคณภาพนนจ าเปนตองอาศยทรพยากรและเวลามากยงขน ดงนนการรจกตดสนใจเลอกใชเครองมอทมความเหมาะสมกบสงทตองการวดใหสอดคลองกบทรพยากรและเวลาทมอยจ ากดยอมจะเหมาะสมมากกวา ดงนนประเดนการน าไปใชจงเปนสงหนงทนกออกแบบการเรยนการสอนควรค านง

ขอมลทไดจากการวด สามารถแบงตามลกษณะของขอมล ออกเปนขอมลเชงปรมาณและขอมลเชงคณลกษณะ ขอมลเชงปรมาณมกจะก าหนดเปนจ านวนและตวเลข เชน มาลท าแบบทดสอบคณตศาสตร ได 8 คะแนน จากคะแนนเตม 10 คะแนน ณฐ วงไดระยะทาง 100 เมตร ในเวลา 15 วนาท ขอมลเชงลกษณะมกจะก าหนดในรปของขอมลเชงบรรยายสภาพ เชน มาลแบงปนของเลนและเครองเขยนใหกบเพอนในหองเรยน ขอมลทรวบรวมไดจากการวดดงกลาวยงไมมความหมายในเชงการประเมนผล

2. ชนดของเครองมอ เครองมอส าหรบรวบรวมขอมลเกยวกบผเรยนมหลากหลายประเภท ทงนนกออกแบบการเรยนการสอนควรพจารณาเลอกใชใหสอดคลองกบจดประสงคและสงทตองการวด ดงน (Print,1993:202-210) 2.1 ตวอยางชนงาน (work samples) ตวอยางชนงานเปนสงทเกดขนจากการท างานของผเรยนในสภาพการเรยนการสอนปกต เปนสงทมความส าคญเพราะเปนหลกฐาน รองรอยทบงชผลการเรยนรของผเรยนตามสภาพทแทจรง ผสอนสามารถใชชนงานของผเรยนวดทงดานผลผลต (product) และการปฏบตงาน (performance) ตวอยางทเปนผลผลต ไดแก ผลงานการเขยนตางๆ รายงานการท าโครงงาน การสรางแบบจ าลอง ผลงานประดษฐคดคน และงานสรางสรรคในงานศลปะตางๆ เปนตน ตวอยางทเปนการปฏบตงาน ไดแก การแสดง การทดลอง การแขงขน การเลนเกม การสอสาร เปนตน จดเดนของการใชชนงานเหลานในการประเมนผล คอ สะทอนสภาพความเปนจรงใหใกลเคยงกบสภาพปกต ผเรยนไมรสกเครยดและกดดน ดงนนจงเปนขอมลทสามารถวดความสามารถทแทจรง หรอพฤตกรรมการแสดงออกทใกลเคยงความจรงไดดกวา เราสามารถใชขอมลจากชนงานในวชาตางๆ เชน ผลงานการแตงกลอน การเขยนจดหมาย การเรยงความ การแตงเรองสน ในวชาภาษาไทย ผลงานการประดษฐ การปน การวาด การเลนดนตร การแสดงละคร การฟอนร า ในวชาทศนศลป ผลงานจากโครงงานตางๆ ในวชาวทยาศาสตรและสงคมศกษา เปนตน

2.2 แบบทดสอบปากเปลา (oral test) เปนเครองมอทมกใชรวมกบการใชแบบทดสอบทใชการเขยน เชน การทดสอบปากเปลาภายหลงการสอบขอเขยน การสอบปากเปลาจะเปนหนทางทผเรยนสามารถชแจงใหความกระจางชดในสงทตนเองเขยนไวในแบบทดสอบไดดขน

34

ผสอนสามารถเลอกใชการทดสอบปากเปลาแทนการสอบขอเขยนหรอเปดโอกาสใหผเรยนเปนผเลอกใชวธการน ในกรณทผเรยนไมมทกษะการเขยน แตมความรความเขาใจในสงทเรยน เชน การทดสอบในเดกระดบอนบาล เพอใหไดคะแนนทวดความรความเขาใจทแทจรงไมใชทกษะการเขยนของผเรยน การใชแบบทดสอบปากเปลาตองสอบเปนรายบคคลจงใชเวลามากและอาจมขอโตแยงในดานความเชอมนของการวด จงควรก าหนดเกณฑทชดเจนในการใหคะแนน

2.3 แบบสงเกตอยางมระบบ (systematic-observation) โดยปกตผสอนใชวธการสงเกตพฤตกรรมของผเรยนในระหวางการเรยนการสอนเพอตรวจสอบความเขาใจของผเรยนและพฤตกรรมการเรยน แตการสงเกตทผสอนท าไมใชการสงเกตอยางเปนระบบในมมมองของการวดผล ดงนนผสอนควรก าหนดเกณฑในการสงเกตอยางมจดประสงคชดเจน เพอสงเกตผเรยนอยางเปนระบบและบนทกผลการปฏบตงานของผเรยน เชน ตองการประเมนผลกระบวนการท างานกลมของผเรยน ในขณะท าโครงงาน ผสอนก าหนดสงทตองการสงเกตในการท างานกลมประกอบดวย การวางแผนงาน การแบงหนาทรบผดชอบของสมาชกในกลม การท างานทไดรบมอบหมายตามแผนทก าหนดไว การชวยเหลอซงกนและกนของสมาชก จากนนครสรางแบบบนทกการสงเกตพฤตกรรมของผเรยนและระยะเวลาในการสงเกต โดยขอมลทไดจากการสงเกตมทงขอมลเชงปรมาณ ไดแก การบนทกความถของพฤตกรรมทเกดขน และขอมลเชงลกษณะ ไดแก การบรรยายพฤตกรรมทเหน ขอมลทรวบรวมไดนจะเปนประโยชนตอการพฒนาและปรบปรงพฤตกรรมการท างานกลมของผเรยนอยางยง

2.4 แบบสมภาษณ (interview) เปนเครองมอในการรวบรวมขอมลซงใชในการวดผลทงในดานผลการเรยนร (product) และการปฏบตงาน (performance) แบบสมภาษณทใชโดยทวไป แบงไดเปน แบบสมภาษณแบบมโครงสรางและแบบสมภาษณแบบไมมโครงสราง ผสอนควรใชแบบสมภาษณแบบมโครงสรางเพอรวบรวมขอมลเกยวกบการปฏบตงานของผเรยนตามประเดนทสนใจ การสมภาษณแบบเจาะลกจะชวยใหไดรายละเอยดขอเทจจรงจากผเรยนซงไมสามารถพบไดจากการสงเกต

2.5 แบบสอบถาม (questionnaires) เปนเครองมอทเหมาะกบการรวบรวมขอมลจากผเรยนกลมใหญ ใชส าหรบการวดความคดเหน ความรสกของผเรยน หรอการวดพฤตกรรมของผเรยนในบางสถานการณ เชน การวดเจตคตของผเรยนทมตอวชาคณตศาสตร การวดพฤตกรรมการเรยนของผเรยน เปนตน การสรางแบบสอบถามใหมคณภาพตองก าหนดโครงสรางของแบบสอบถามใหครอบคลมสงทจะวด ก าหนดตวบงชพฤตกรรมตามกรอบโครงสรางอยางชดเจน การคดเลอกกลมตวอยาง การเลอกใชสถตในการวเคราะหขอมล เปนตน

2.6 แบบตรวจสอบรายการและแบบจดล าดบ Checklists and rating scales)

35

เปนเครองมอทเหมาะส าหรบการวดพฤตกรรมของผเรยนและจดล าดบความถหรอคณภาพของการแสดงพฤตกรรมของผเรยนอยางเปนระบบ

2.7 แบบตรวจสอบรายการ (checklists) เปนแบบประเมนทประกอบดวยรายการพฤตกรรมของผเรยนทตองการบนทกหรอรวบรวม ดงนนการพฒนาแบบตรวจสอบรายการสงแรกทตองพจารณา คอ การก าหนดพฤตกรรมทชดเจนและเฉพาะเจาะจง พจารณาวาครอบคลมและความพอเพยงของพฤตกรรมทก าหนดนนสามารถวดพฤตกรรมทตองการไดจรงหรอไม ตวอยาง ไดแก แบบดความรวมมอและการมสวนรวมในกจกรรมกลมของนกเรยนระดบประถมศกษา แบบวดกระบวนการการปฏบตการทดลองวทยาศาสตรของนกเรยนมธยมศกษา เปนตน

2.8 แบบจดอนดบ (rating scales) เปนเครองมอทนยมวดในดานเจตคต แตกมผประยกตไปใชในการวดดานความร และดานทกษะพอๆ กบการวดเจตคต ลกษณะส าคญของแบบทดสอบ แบบจดอนดบคอ มการจดมการจดชวงการแสดงพฤตกรรมออกเปนหลายระดบใหเลอก การสรางแบบทดสอบแบบจดอนดบสามารถสรางไดงาย ไมมความยงยาก และเปนเครองมอทสามารถใชสนองจดประสงคไดหลายประการจงเปนทนยมใชอยางแรหลาย

2.9 แบบรายงานตนเอง (self-report) เปนเครองมอทใชรวบรวมขอมลดานพฤตกรรมและการปฏบตงานของผเรยน โดยผเรยนเปนผรวบรวมและน าเสนอขอมลการประเมนตนเองทงในดานความคดเหนและกระบวนการท างาน ซงชวยใหผสอนสามารถประเมนพฤตกรรมและการปฏบตงานของผเรยนไดชดเจนและครอบคลมมากขน แบบรายงานตนเองสามารถจดท าในรปแบบบนทกรายวนหรอบนทกเหตการณส าคญ (diaries of log) บนทกตามล าดบพฤตกรรมของผเรยน (self-report scale) เปนแบบบนทกซงผเรยนเปนผเลอกพฤตกรรมหรอทศนคตทตรงกบผเรยนในการบนทก

2.10 แบบประเมนการปฏบตเชงคณภาพ (rubric) เปนเครองมอการประเมนประเภทเกณฑใชส าหรบประเมนความสามารถในการปฏบตงานและผลงานผเรยนเพอบอกระดบคณภาพ การประเมนรปแบบนประกอบดวยองคประกอบของสงทตองการประเมนหลายองคประกอบ เชน การประเมนการรายงานผลโครงงานของนกเรยน มองคประกอบทตองการประเมน 3 ดาน ไดแก เนอหา การจดแสดงผลงาน และการรายงาน เกณฑในการประเมนมระดบคณภาพหลายระดบ ตงแตระดบดมากไปจนถงระดบปรบปรง ในแตละระดบคณภาพจะมค าบรรยายทละเอยดเกยวกบคณลกษณะขององคประกอบทตองการประเมน ซงเปนประโยชนตอการวเคราะหคณภาพของสงทประเมน การตดสนใจวาจะเลอกเครองมอแบบใดในการวดผลการเรยนร ผออกแบบการเรยนการสอนควรค านงถงจดประสงคของการเรยนร ความคมทนทงดานเวลาและคาใชจาย

36

บทท 3

วธด ำเนนกำรวจย การวจยเรอง การออกแบบสอบรณาการเพอพฒนาความสามารถดานมตสมพนธและ จนตภาพส าหรบเดกปฐมวย เปนงานวจยเชงสรางสรรคเพอการออกแบบ ทงนเรมตนจากการคนควา รวบรวมขอมล แลวจงมาวเคราะหหาขอสรป เพอเปนแนวทางในการออกแบบ โดยมขนตอนในการด าเนนการวจย ดงน 1. การก าหนดประชากรและการเลอกสมตวอยาง 2. รวบรวมขอมลภาคเอกสารและภาคสนาม 3. วเคราะหขอมลภาคเอกสารและภาคสนาม 4. เครองมอทใชในการวจย 5. การออกแบบผลงาน 6. การวดผลการทดลอง 7. การประเมนผลการออกแบบ 8. สรปผลการศกษาและขอเสนอแนะ 1. กำรก ำหนดประชำกรและกำรเลอกสมตวอยำง 1.1 ประชากร ประชากรทใชในการศกษาครงน ไดแก นกเรยนทก าลงศกษาอยในระดบชนอนบาลปท 1 ของโรงเรยนบานหนองบมกลวย อ าเภอบานไร จงหวดอทยธาน 1.2 กลมตวอยาง กลมตวอยางทใชในการศกษา One Group Dependent คอ กลมตวอยางทใชในการวจยครงน เปนนกเรยนทก าลงศกษาอยในระดบชนอนบาลปท 1 โรงเรยนบานหนองบมกลวย อ าเภอบานไร จงหวดอทยธาน ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2559 จ านวน 15 คน 2. รวบรวมขอมลภำคเอกสำรและภำคสนำม 2.1 ขอมลภาคเอกสาร รวบรวมขอมลเอกสาร (Library Method) โดยศกษาขอมลทตยภม จากหนงสอ บทความ

37

ทฤษฎ และงานวจยทเกยวของ เพอเปนแนวทางในการออกแบบสอบรณาการเพอพฒนาความสามารถดานมตสมพนธและจนตภาพ โดยแบงหวขอการศกษาเปน 3 สวน 1. ขอมลและเอกสารทเกยวของกบมตสมพนธและจนตภาพ 1.1 ขอมลความหมายและความส าคญของความสามารถดานมตสมพนธและจนตภาพ 1.2 ขอมลทฤษฎทสงเสรมความสามารถดานมตสมพนธและจนตภาพ 2. ขอมลและเอกสารทเกยวของกบเดกปฐมวย 2.1 ขอมลพฒนาการของเดกปฐมวย อาย 3-4 ป พฒนาการของเดกในดานตางๆ เชน ดานรางกาย, อารมณ, สงคม และสตปญญา 2.2 ขอมลทฤษฎการเรยนร Montessori 2.3 ขอมลหลกสตรการศกษาปฐมวย สาระการเรยนร แผนการสอน 3. ขอมลเกยวกบการออกแบบสอบรณาการ 3.1 การบรณาการองคความร การบรณาการขอมลในแบบตางๆ และการบรณาการขอมลทเหมาะสมกบเนอหา 3.2 การออกแบบสอการเรยนร ภาพประกอบ วสด ขนาดทเหมาะสม และระยะเวลาทเหมาะสมตอการเรยนรของเดกอาย 3-4 ป 2.2 ขอมลภาคภาคสนาม ลงพนทภาคสนาม ท าการส ารวจลกษณะโรงเรยน ลกษณะทอยอาศย สภาพแวดลอม สถานททองเทยว วฒนธรรมในทองถน และสมภาษณผเชยวชาญทมประสบการณสอนเดกปฐมวยและอยในทองถน โดยบนทกขอมลดวยกลองดจตอลและการจดบนทก เพอเปนแนวทางในการออกแบบและพฒนาผลงานไดอยางเหมาะสม 3. กำรวเครำะหขอมลภำคเอกสำรและภำคสนำม งานวจยนเปนการเปนการศกษา คนควา ปจจยทชวยสงเสรมและพฒนาความสามารถดานมตสมพนธและจนตภาพส าหรบเดกปฐมวย รวมถงการสงเสรมการเรยนรดานตางๆ ทงนไดมการศกษาขอมลจากภาคเอกสาร โดยหาขอมลจากเอกสาร วารสาร บทความและวทยานพนธทเกยวของ และภาคสนาม โดยการสมภาษณผเชยวชาญทมประสบการณท างานเกยวกบเดกเปนเวลามากกวา 5 ป จ านวน 3 คน และการลงพนท เพอใหไดมาซงแนวทางการสรางสอการเรยนรทชวยพฒนาความสามารถดานมตสมพนธและจนตภาพ, การทอดแทรกกจกรรมตางๆ และการน าเสนอใหนาสนใจ การวเคราะหขอมล แบงออกเปน 2 สวน ดงน

38

3.1 การวเคราะหขอมลภาคเอกสาร 3.1.1 วเคราะหขอมลและเอกสารทเกยวของกบมตสมพนธและจนตภาพ จากการวเคราะหขอมลภาคเอกสารความสามารถดานมตสมพนธและจนตภาพ คอ ความสามารถในการ เขาใจ รบร การมองเหน การสงเกต การจนตนาการ และการจ าแนกในเรองของขนาด รปราง รปทรง ต าแหนง ทศทางการเคลอนท และมตตางๆ ทงยงสามารถเขาใจถงความสมพนธของวตถ ของคน หรอของสงของ เมอไดมการเปลยนต าแหนง หรอเปลยนมมมอง ไปแลวกตาม ความสามารถดานมตสมพนธและจนตภาพ ทเหมาะสมตอการพฒนาการเรยนร ส าหรบเดกปฐมวย ทอาย 3-4 ป มทงหมด 5 เรอง ดงน 1. ทศทางการเคลอนทของบคคลและสงตางๆ หมายถง ความสามารถของเดกปฐมวยทแสดงใหเหนถงลกษณะของวตถโดยการเคลอนท ซาย-ขวา, หนา-หลง 2. การสงเกตสงตางๆ และสถานทในมมมองทตางกน หมายถง ความสามารถของเดกปฐมวยทบอกหรอแสดงใหเหนถงลกษณะของวตถสงของทมการเปลยนแปลง แตกตางออกไป โดยการพลก หมน ซอนกน หรอ รปรางของวตถ 3. การตอเขาและแยกออกจากกน หมายถง ความสามารถของเดกปฐมวยในการใช จนตภาพบอกหรอแสดงถงสวนตางๆของวตถ เมอถกแยกออกจากกนหรอเหนเคาโครงสรางเมอน าสวนตางๆ มาประกอบเขาดวยกน 4. อธบายต าแหนงของสงตางๆทสมพนธกน หมายถง ความสามารถของเดกปฐมวย ทสามารถแสดงหรอบอกไดวา สงตางๆทเหน อยในต าแหนงใด เชน ขางหนา-ขางหลง, ขางบน-ขางลาง, ขางใน-ขางนอก 5. สอความหมายมตสมพนธ โดยการวาดรป หมายถง ความสามารถของเดกปฐมวยในการใชจนตภาพ แสดงถงสงตางๆ โดยการวาดรป ภาพพมพ หรอ งานประดษฐ 3.1.2 วเคราะหขอมลและเอกสารทเกยวของกบเดกปฐมวย จากการวเคราะหขอมลและจากค าแนะน าของอาจารยผสอนเดกปฐมวย มดงน ลกษณะพฒนาการทส าคญของเดกวย 3-4 ป คอ ขบวนการเจรญเตบโตทางดานรางกาย การเรยนรรบร ความคดและการมเหตผล ตลอดจนความพรอมทจะเขาใจในตนเอง มพฤตกรรมความอยากรอยากเหน อยากส ารวจสงตางๆชดเจนมากขน ดงจะสรปไดวา พฒนาการทเดกกอนเขาเรยน 3-4 ป ควรไดรบการสงเสรมสามารถแบงไดเปน 4 ดาน คอ 1. พฒนาการดานรางกาย ไดแก การใชกลามเนอมดใหญ เชน การเคลอนไหว การปนปาย การวง เปนตน และการใชกลามเนอมดเลก เชน การวาดเขยน การระบายส เปนตน ส าหรบการสงเสรมพฒนาการทางดานรางการทเหมาะสมส าหรบเดกวยน คอ การจดกจกรรมใหเดกมโอกาสไดฝกกลามเนอในสวนตางๆของรางกาย

39

2. พฒนาการดานสตปญญา ในดานการรบร เรยนร และการแกปญหา ตวอยางการสงเสรมพฒนาการทางดานน เชน การเลนซงเปนการชวยใหเดกไดรบการเรยนรดวยตนเอง เดกไดเรยนรจากการสมผสสงทเลน ไดลองผดลองถก ชวยใหเดกรจกคดและมความคดสรางสรรค รจกฝกหดแกปญหา นอกจากการเลน การฟง การอานนทาน การวาดรประบายส ฯลฯ กเปนกจกรรมทชวยสงเสรมพฒนาการดานสตปญญาเชนกน 3. พฒนาการดานสงคม คอความสามารถในการปรบตว การสรางสมพนธภาพกบคนอนๆ เชน คนในครอบครว เพอนขางบาน เพอนในโรงเรยน เปนตน การทเดกไดเรยนรการเขาสงคม การวางตว การสรางมตร และความกระตอรอรน อยากรอยากเหนของเดกจะชวยใหเดกมพฒนาการทด และสวนส าคญอกอยางคอ ภาษาเปนตวแปรหนงทชวยใหเดกเขาสสงคมไดงายขน 4. พฒนาการดานอารมณ ลกษณะทางดานอารมณ ลกษณะทางดานอารมณของเดกแตกตางกนตามพนฐานทางอารมณทตดตวมาตงแตเกด และการอบรมเรยนร รวมถงพฒนาการดานอนๆ กสงผลตอการพฒนาการดานอารมณเชนกน พฒนาการดานอารมณถอเปนเรองส าคญมากส าหรบเดก เพราะอารมณของเดกจะสงผลกระทบตอวฒภาวะทางอารมณของเดกตอไปในอนาคต ในสวนของการเรยนรของเดกนนเกดขนโดยความอยากรทกสงทสงสย เดกจะเกบเกยวประสบการณและเรองราวตางๆไวในสมอง เดกทฉลาดสมบรณนนตองสงเสรมการเรยนรทงทางดานรปธรรมและนามธรรมควบคกนไป ดงจะสรปไดวา การเรยนรของเดกนนสงผลใหเกดการพฒนาการทางดานรางกาย สตปญญา สงคม และอารมณ ซงแตละดานมความสมพนธกนและด าเนนไปพรอมๆกน 3.1.3 หลกสตรการศกษาปฐมวย ตามแผนการสอนของเดกอนบาล 1 นน มสาระการเรยนรทส าคญอย 4 สาระการเรยนร สรป สาระการเรยนร เรองราวเกยวกบบคคลและสถานทแวดลอมเดก จากการสมภาษณผเชยวชาญดานเดกปฐมวย ถงเนอหาและความสอดคลองกบเนอหาของความสามารถดานมตสมพนธและจนตภาพ เพอน าสาระการเรยนรมาบรณาการเขากบสอบรณาการเพอพฒนาความสามารถดานมตสมพนธและจนตภาพ มทงหมด 5 หนวยดงน หนวยท 1 เรอง ครอบครวสขสนต สาระทควรเรยนร 1. บคคลภายในครอบครว 2. ความสมพนธของสมาชกในครอบครว 3. หนาทของบคคลในครอบครว 4. กจกรรมทท ารวมกน สาระส าคญ เดกเรยนรเกยวกบบคคลภายในครอบครว เชน พอ แม พ นอง ไดเรยนรความสมพนธของบคคลในครอบครว หนาทของตน และกจกรรมทท ารวมกน เชน รบประทานอาหาร ชวยกนท ากบขาว หรอไปออกก าลงกายรวมกน

40

จดประสงค 1. บอกจ านวนและชอสมาชกในครอบครวได 2. บอกความสมพนธของสมาชกในครอบได 3. บอกกจกรรมทท ารวมกนของสมาชกในครอบครวได หนวยท 2 เรอง บานของเรา สาระทควรเรยนร 1. ลกษณะของบาน 2. ประเภทและสวนประกอบของบาน 3. หองตางๆภายในบาน 4. การเลอกเครองใชและกจกรรมไดเหมาะสมกบการใชงาน สาระส าคญ เดกไดเรยนรเกยวกบลกษณะของทอยอาศย รถงความส าคญของบานทเปนทอยอาศยของมนษยและหองตางๆ ภายในบานและการท ากจกรรมตางๆ รวมกนกบครอบครว จดประสงค 1. บอกลกษณะทอยอาศยได 2. สงเกตและเปรยบเทยบหองตางๆ ภายในบานทแตกตางกนได 3. บอกกจกรรมทสมพนธกบหองตางๆ ภายในบานได หนวยท 3 เรอง โรงเรยนของฉน สาระทควรเรยนร 1. ชอโรงเรยน 2. สถานทตงของโรงเรยน 3. สถานทตางๆ ภายในโรงเรยน สาระส าคญ เดกไดเรยนรชอโรงเรยนและสถานทตงของโรงเรยน เชน ต าบล อ าเภอ และจงหวด รวมไปถงสถานทตางๆภายในโรงเรยน ไดแก สนามเดกเลน หองสมด โรงอาหาร จดประสงค 1. บอกชอโรงเรยนได 2. บอกสถานทตงของโรงเรยนได 3. รจกสถานทตางๆ ภายในโรงเรยน หนวยท 4 เรอง ชมชนของเรา สาระทควรเรยนร 1. สถานทในชมชน 2. ความส าคญของสถานทในชมชน 3. ความสมพนธของเดกกบสถานทในชมชน สาระส าคญ เดกไดรเรยนเกยวกบชมชนของตวเอง สถานทส าคญและความส าคญของสถานตางๆ ในชมชนมอะไรบาง เชน วด สถานต ารวจ อนามย โรงเรยน เปนตน

41

จดประสงค 1. สามารถบอกสถานทในชมชนได 2. บอกถงความส าคญของสถานทในชมชนได 3. สามารถอธบายความสมพนธของเดกกบสถานทในชมชน หนวยท 5 เรอง อาชพในฝน สาระทควรเรยนร 1. ชออาชพตางๆ ของบดา มารดา และ ผปกครอง 2. การปฏบตหนาท และการแตงกาย 3. สถานทในการปฏบตงาน สาระส าคญ เดกไดเรยนรอาชพและหนาทส าคญของอาชพตางๆ การแตงกายของแตละสายอาชพ และสถานทปฏบตงานทมอยในชมชน หรออาชพทมความสมพนธกบเดก จดประสงค 1. บอกชออาชพของบดา มารดา หรอ ผปกครองได 2. บอกหนาทและการแตงกายของแตละอาชพได 3. บอกสถานทในการปฏบตงานของอาชพตางๆได 3.1.5 องคประกอบของการออกแบบ การวเคราะหองคประกอบของการออกแบบสอการเรยนรเพอการศกษา มดงน 1. ความปลอดภย 2. วสด 3. ขนาด 4. กรรมวธในการผลต 5. ภาพประกอบ 6. สภาพแวดลอม และบรบทของทองถน 3.2 การวเคราะหขอมลภาคสนาม 3.2.1 การสมภาษณผเชยวชาญดานเดกปฐมวย ถงความสอดคลองของสาระการเรยนรกบเนอหาเรองความสามารถดานมตสมพนธและจนตภาพ เพอบรณาการสาระการเรยนและเปนแนวทางในการออกแบบสอบรณาการ โดยไดรบค าแนะน าจากผเชยวชาญดานเดกปฐมวยทง 3 ทาน โดยดถงความสอดคลองของเนอหาสาระการเรยนรทเดกเรยนและเนอหาเรองความสามารถดานมตสมพนธและจนตภาพ โดยขอสรปดงน 1. สาระการเรยนร เรองครอบครวสขสนต บรณาการกบความสามารถดานมตสมพนธและจนตภาพ ดานการสอความหมายของมตสมพนธและจนตภาพดวยการวาดภาพ ภาพถาย 2. สาระการเรยนร เรอง บานของเรา บรณาการกบความสามารถดานมตสมพนธและ

42

จนตภาพ ดานการอธบายต าแหนงของสงตางๆทสมพนธกน 3. สาระการเรยนร เรอง โรงเรยนของฉน บรณาการกบความสามารถดานมตสมพนธและจนตภาพ ดานการสงเกตสงตางๆ และสถานทจากมมมองทตางกน 4. สาระการเรยนร เรอง ชมชนของเรา บรณาการกบความสามารถดานมตสมพนธและจนตภาพ ดานการอธบายการเคลอนทของคนและสงตางๆ 5. สาระการเรยนร เรอง อาชพในฝน บรณาการกบความสามารถดานมตสมพนธและจนตภาพ ดานการตอเขาดวยกนและการแยกออก

43

3.2.2 การวเคราะหขอมลจากการลงพนท

ภาพท 1 แผนทต าบลบานหนองบมกลวย บรบทของชมชน จากการลงพนทเพอส ารวจบรบทของสถานทตางๆภายในชมชนต าบลบานหนองบมกลวย โดยแยกเปนสถานทตางๆ ดงน วด บรบทของวดโดยรอบ สวนใหญจะเปนลานกวาง เพอส าหรบจดงานในเทศกาลหรอวาระโอกาสตางๆ และตลาดนดประจ าอาทตย โดยชาวบานสวนใหญจะมาท าบญทวดและฟงพระเทศทกวนพระ ทศาลากลางของวด เปนประจ า

ภาพท 2 และภาพท 3 ภาพซมประตวดหนองบมกลวย และ ภาพศาลาวดหนองบมกลวย ทมา: ถายโดยผวจย ณ หมบาน ต.หนองบมกลวย อ.บานไร จ.อทยธาน เมอตลาคม 2559

44

ภาพท 4 และภาพท 5 ภาพหอสมดวดหนองบมกลวย และ ภาพกฏพระวดหนองบมกลวย ทมา: ถายโดยผวจย ณ หมบาน ต.หนองบมกลวย อ.บานไร จ.อทยธาน เมอตลาคม 2559 โรงเรยน สภาพแวดลอมภายในโรงเรยน จะประกอบไปดวย ตกเดกอนบาล, ตกเดกประถม, โรงอาหาร, หองสมด, อาคารกลาง (หองพกคร), บานพกคร, สนามบอล, สนามวอลเลย, เสาธง สหกรณ, และสนามเดกเลน โดยหนาตกเดกอนบาลจะมสนามเดกเลน

ภาพท 6 และภาพท 7 ภาพปายโรงเรยนบานหนองบมกลวย และ ภาพตกอนบาล ทมา: ถายโดยผวจย ณ หมบาน ต.หนองบมกลวย อ.บานไร จ.อทยธาน เมอตลาคม 2559

45

ภาพท 8 และภาพท 9 ภาพสนามเดกเลน และ ภาพตกเดกประถมโรงเรยนบานหนองบมกลวย ทมา: ถายโดยผวจย ณ หมบาน ต.หนองบมกลวย อ.บานไร จ.อทยธาน เมอตลาคม 2559

ภาพท 10 และภาพท 11 ภาพภายในโรงเรยน และ ภาพอาคารหองพกครโรงเรยนบานหนองบมกลวย ทมา: ถายโดยผวจย ณ หมบาน ต.หนองบมกลวย อ.บานไร จ.อทยธาน เมอตลาคม 2559

46

สถำนนอำนำมย สถานอนามยจะอยตรงขามโรงเรยนบานหนองบมกลวย

ภาพท 12 และภาพท 13 ภาพปายสถานอนามย และ ภาพสถานอนามย ต.บานหนองบมกลวย ทมา: ถายโดยผวจย ณ หมบาน ต.หนองบมกลวย อ.บานไร จ.อทยธาน เมอตลาคม 2559 ทท ำกำรสำยตรวจ จะตงอยหนาวดหนองบมกลวย

ภาพท 14 และภาพท 15 ภาพทท าการสายตรวจ ต.บานหนองบมกลวย ทมา: ถายโดยผวจย ณ หมบาน ต.หนองบมกลวย อ.บานไร จ.อทยธาน เมอตลาคม 2559

47

ตลำด ตลาดนดนนจะมทกวน ขางขน และขางแรม 6 ค า กบ 12 ค า ตามปฏทน โดย ขางขน และ ขางแรม 6 ค า ตลาดนดมตอนเชา และ ขางขน และขางแรม 12 ค า ตลาดนดมตอนเยน โดยตลาดนดจะตงอยบรเวณหนาวด

ภาพท 16 และภาพท 17 ภาพตลาดนด ทมา: ถายโดยผวจย ณ หมบาน ต.หนองบมกลวย อ.บานไร จ.อทยธาน เมอตลาคม 2559

ภาพท 18 และภาพท 19 ภาพตลาดนด ทมา: ถายโดยผวจย ณ หมบาน ต.หนองบมกลวย อ.บานไร จ.อทยธาน เมอตลาคม 2559

48

รำนคำ รานคาภายในชมชนจะเปนรานขายของช า ทชาวบานเปดรานกนเอง โดยจะมอยดวยกนหลายราน กระจายอยทวชมชน

ภาพท 20 และภาพท 21 ภาพรานคาภายใน ต.บานหนองบมกลวย ทมา: ถายโดยผวจย ณ หมบาน ต.หนองบมกลวย อ.บานไร จ.อทยธาน เมอตลาคม 2559

ภาพท 22 และภาพท 23 ภาพรานคาภายใน ต.บานหนองบมกลวย และ ภาพตเตมน ามน ทมา: ถายโดยผวจย ณ หมบาน ต.หนองบมกลวย อ.บานไร จ.อทยธาน เมอตลาคม 2559

49

อนๆ ชาวบานภายในชมชน สวนมากประกอบอาชพ เกษตรกรรม, คาขาย และอนๆ ลกษณะของบานในชมชนนน สวนใหญจะเปนบานชนเดยว แตเพดานสง ส าหรบคาขาย หรอถามบานสองชนจะเปนลกษณะ ชนบนเปนไม ชนลางเปนปน สวนการเดนทางนนชาวบานจะมรถสวนตว เชน รถยนต, รถมอเตอรไซค และจกรยาน เปนตน ส าหรบคนทไมมรถ จะมศาลารถรถรมทาง ส าหรบรอรถเมล ภาพท 24 ภาพไรออยของชาวบาน ต.บานหนองบมกลวย ทมา: ถายโดยผวจย ณ หมบาน ต.หนองบมกลวย อ.บานไร จ.อทยธาน เมอตลาคม 2559

ภาพท 25 และภาพท 26 ภาพลกษณะของบานภายใน ต.บานหนองบมกลวย ทมา: ถายโดยผวจย ณ หมบาน ต.หนองบมกลวย อ.บานไร จ.อทยธาน เมอตลาคม 2559

50

ภาพท 27 และภาพท 28 ภาพศาลารอรถ และ ภาพรานขายกวยเตยว ใน ต.หนองบมกลวย ทมา: ถายโดยผวจย ณ หมบาน ต.หนองบมกลวย อ.บานไร จ.อทยธาน เมอตลาคม 2559 4. เครองมอทใชในกำรวจย 4.1 แบบสมภาษณ สรางแบบสมภาษณแบบมเคาโครง (Structured Interview) เพอสมภาษณขอมลเชงลกจากผเชยวชาญดานเดกปฐมวย 3 ทาน และผเชยวชาญดานการออกแบบ 7 ทาน รวม 10 ทาน เพอเปนแนวทางในการแกไข และพฒนาผลงานตอไป 4.2 แบบประเมนผล แบบประเมนผลเพอวดประสทธภาพของงานออกแบบและสอบถามขอเสนอแนะเพอเปนแนวทางในการแกไข แบงออกเปน 2 กลม ดงน 4.2.1 ผเชยวชาญดานเดกปฐมวยและการออกแบบสอการเรยนร คณครเพญรง ปญญา ผเชยวชาญ คณครประจ าชนอนบาล 1 โรงเรยนบานหนองบมกลวยประสบการณสอน 9 ป คณครพรนภา ทองไพรวรรณ ผเชยวชาญ คณครประจ าชนอนบาล 1 โรงเรยนบานหนองบมกลวยประสบการณสอน 5 ป คณครพวงเพชร แสนพรม ผเชยวชาญ คณครประจ าชนอนบาล 1 โรงเรยนบานหนองจอก ประสบการณสอน 15 ป 4.2.2 ผเชยวชาญดานการออกแบบและการบรณาการ อาจารย ดร.ธนาทร เจยรกล ผเชยวชาญ อาจารยประจ าหลกสตรศลปบณฑต สาขาออกแบบนเทศศลป มหาวทยาลยศลปากร รองศาสตราจารย ประภากร สคนธมณ ผเชยวชาญ อาจารยประจ าหลกสตรศลปบณฑต สาขาประยกตศลปศกษา มหาวทยาลยศลปากร

51

อาจารย ดร.เพมศกด สวรรณทต ผเชยวชาญ อาจารยประจ าหลกสตรศลปกรรม ศาสตรมหาบณฑต สาขาวชานฤมตศลป จฬาลงกรณมหาวทยาลย รองศาสตราจารย ร.ต.อ. ดร.อนชา แพงเกษร ผเชยวชาญ อาจารยประจ าหลกสตรศลป มหาบณฑต สาขาศลปะการออกแบบ มหาวทยาลยศลปากร ผชวยศาสตราจารย ดร.วฒนพนธ ครฑะเสน ผเชยวชาญ อาจารยประจ าหลกสตรศลป มหาบณฑต สาขาศลปะการออกแบบ มหาวทยาลยศลปากร รองศาสตราจารย ปรชา ปนกล า ผเชยวชาญ อาจารยประจ าหลกสตรศลป มหาบณฑต สาขาศลปะการออกแบบ มหาวทยาลยศลปากร รองศาสตราจารย ประเสรฐ พชยะสนทร ผเชยวชาญ อาจารยประจ าหลกสตรศลป มหาบณฑต สาขาศลปะการออกแบบ มหาวทยาลยศลปากร ในการประเมนผลการออกแบบนน เปนการน าเสนอผลงานทไดออกแบบ และผลตขนมาเพอใหอาจารย และผเชยวชาญประเมนผลงาน โดยมหวขอการประเมนผลการออกแบบดงน 1. ดานเนอหา 1. เนอหาสอดคลองกบบทเรยนของเดก 2. เนอหาสอดคลองกบความสามารถดานมต สมพนธและจนตภาพ ส าหรบเดกปฐมวย 3. ความคดรเรมสรางสรรคในการน าเสนอ 4. ความเหมาะสมของชอสอการเรยนร 5. มความสอดคลองกบวฒนธรรมในทองถน 2. ดานวสด 1. ความเหมาะสมของวสดทใชในสอการเรยนร 2. ความปลอดภยของวสด 3. คณภาพของวสด ความทนทาน 4. งายตอการหาซอจากทองตลอด 3. ดานภาพประกอบ 1. ภาพประกอบมสสนสวยงาม 2. ภาพประกอบมความสอดคลองกบเดกวย 3-4 ป

52

3. ภาพประกอบมความสอดคลองกบเนอหา 4. ขนาดของภาพประกอบมความเหมาะสมกบขนาดของสอการเรยนร 5. ความนาสนใจของภาพ 4. ดานสอการเรยนร 1. ขนาดของสอการเรยนรมความเหมาะสมตอการหยบจบหรอเลน 2. มลกษณะหรอวธการเลนทชดเจน 3. เลนไดหลายจดประสงคและสามารถเลนไดหลายคน 4. โครงสรางของเกมไมซบซอน 5. สามารถหยบเลนและเกบไดงาย 5. แบบวดผลการเรยนร การสรางแบบวดผลการ ด าเนนการดงน 1. ศกษาเอกสาร หนงสอ บทเรยน และงานวจยทเกยวของกบการสรางแบบทดสอบทสงเสรมความสามารถดานมตสมพนธและจนตภาพ 2. สรางแบบทดสอบความสามารถดานมตสมพนธและจนตภาพ ทง 5 เรองซงเปนค าถามเชงรปภาพ โดยตวเลอกเปนรปภาพ และเปนแบบเลอกตอบ แบงเปน 5 ชด รวมทงหมด 42 ขอ ดงน 2.1 ชดท 1 แบบทดสอบวดความสามารถ เรองการสอความหมายของมตสมพนธและจนตภาพดวยการวาดภาพ ภาพถาย และรปภาพ จ านวน 2 ขอ 2.2 ชดท 2 แบบทดสอบวดความสามารถ เรองต าแหนงของสงตางๆทสมพนธกน จ านวน 10 ขอ 2.3 ชดท 3 แบบทดสอบวดความสามารถ เรองการสงเกตสงตางๆ และสถานทจากมมมองทตางกน จ านวน 10 ขอ 2.4 ชดท 4 แบบทดสอบวดความสามารถ เรองการอธบายในเรองของการเคลอนทของคนและสงตางๆ จ านวน 10 ขอ 2.5 ชดท 5 แบบทดสอบวดความสามารถ เรองการตอเขาและการแยกออก จ านวน 10 ขอ 3. น าแบบทดสอบวดความสามารถทางดานมตสมพนธและจนตภาพทง 5 เรอง เสนอตอ ผเชยวชาญดานเดกปฐมวยและการออกแบบสอการเรยนร เพอประเมนผลการเรยนรเพอหาความเทยงตรงตามโครงสราง (Construct Validity) 4. ปรบปรงแบบทดสอบวดความสามารถทางดานมตสมพนธและจนตภาพตามค าแนะน าของผเชยวชาญ โดยแนะใหปรบปรงรปภาพใหสอดคลองกบเนอหาทมการจดเกมกจกรรม และปรบปรง ตวเลอกของแบบทดสอบใหมความใกลเคยงกน ปรบภาษาทใชเปนค าสงในแตละขอใหเขาใจงายขน ชดเจน

53

ยงขน 5. น าแบบทดสอบวดความสามารถทางดานมตสมพนธและจนตภาพทผานการปรบปรงแลว ไปทดลองใช (Try Out) กบเดกนกเรยนอนบาลชนปท 1 ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2559 โรงเรยนบานหนองบมกลวย อ.บานไร จ.อทยธาน จ านวน 15 คน ทไมใชกลมตวอยาง เพอหาคณภาพแบบทดสอบ 6. น าแบบทดสอบวดความสามารถดานมตสมพนธและจนตภาพทผานการปรบปรงแกไข เรยบรอยแลว ไปทดลองใช (Try Out) กบเดกนกเรยนชนอนบาลปท 1 โดยใชเวลา 2 สปดาห ในปการศกษา 2559 โรงเรยนบานหนองบมกลวย อ าเภอบานไร จงหวดอทยธาน ทไมใชกลมตวอยาง จ านวน 15 คน เพอหาคณภาพแบบทดสอบความสามารถดานมตสมพนธและจนตภาพ 7. น าแบบทดสอบทไดมาวเคราะหรายขอ เพอหาความยากงายและคาอ านาจจ าแนก โดยวธตด 30 เปอรเซนตของกลมเกงและกลมออน (ลวน สายยศ และ องคณา สายยศ. 2538 : 210-211) ปรากฏวาแบบทดสอบวดความสามารถดานมตสมพนธและจนตภาพทง 5 ชด มคาความยากงาย (p) และคาอ านาจแยก (r) บางขอเปนไปตามเกณฑทก าหนด จงปรบปรงแกไขตวเลอกของแบบทดสอบ แลวน าแบบทดสอบทง 5 ชด ไปทดลองใชอกครงกบนกเรยนชนอนบาลปท 1 ทไมใชกลมตวอยางเดม จ านวน 15 คน จากนนน าคะแนนมาวเคราะหมาหาคณภาพของแบบทดลอบ และคดขอสอบทมความ ยากงาย (p) ระหวาง .27 ถง .67 และคาอ านาจแยก (r) ระหวาง .20 ถง .89 ปรากฏวามขอสอบ ชดละ 10 ขอ จ านวน 4 ชด และชดละ 2 ขอ จ านวน 1 ชด รวมทงหมด 42 ขอ 8. น าแบบทดสอบทผานการคดเลอกคาความเชอมนของแบบทดสอบโดยใชวธการของ คเดอร รชารดสน (Kuder-Richardson) จากสตร KR-20 ลวน สายยศ และ องคณา สายยศ. (2538 : 197-198) ซงคาความเชอมนของแบบทดสอบความสามารถดานมตสมพนธและจนตภาพรวมทงฉบบไดเทากบ .84 9. น าแบบทดสอบทหาคาความเชอมนแลวไปทดลองใชในการทดสอบวดผลความสามารถดานมตสมพนธและจนตภาพเพอเกบขอมลกอนและหลงการทดลอง

54

5. กำรออกแบบผลงำน น าผลการวเคราะหขอมลภาคเอกสารและภาคสนามน าไปสการออกแบบตามขนตอน โดยผานกระบวนการทางคอมพวเตอรดวยโปรแกรมตางๆ มการออกแบบดงน 5.1 การออกแบบรางครงท 1 จากการศกษาและวเคราะหขอมล ไดแนวทางการออกแบบ ผวจยไดออกแบบมาดงน สอบรณำกำรกำรเรยนรท 1 เรองครอบครวสขสนต สงเสรมการตอเขาดวยกนและการแยกออก และ สงเสรมการสอความหมายของมตสมพนธและจนตภาพดวยการวาดภาพ ภาพถาย และรปภาพ

ภาพท 29 สอบรณการ เรองครอบครวสขสนต แบบรางครงท 1

55

ภาพท 30 สอบรณการ เรองครอบครวสขสนต แบบรางครงท 1 แนวความคด สงเสรมการตอเขาดวยกนและการแยกออกดวยการ ใหนกเรยนตอชดเสอผา รองเทา ใหถกตองตามค าสงของคณคร เชน ลกสาวก าลงจะไปเลนวอลเลยบอล ตองใสชดอยางไร , หรอ คณแมท ากบขาว คณแมตองใสชดอยางไร เปนตน โดยเดกสามารถสงเกตการจบคของชดไดจาก ส และลกษณะของชด หรอใชจนตภาพ เชน ชดนกเรยน เดกสามารถใชจนตภาพไดจากการใชสดนกเรยนมาโรงเรยนใน ทกวน หลงจากนนใหเดกวาดภาพกจกรรมทท ารวมกนในครอบครว เชน พสาว นองชาย ชวยคณแมท าเคก เปนตน เปนการสงเสรมความหมายของมตสมพนธและจนตภาพดวยการวาดภาพ ค าแนะน าจากผเชยวชาญ แนวความคดและแนวทางการออกแบบซ าอาชพในฝน อาจจะเลอกเปลยนสอบรณาการ เรองใด เรองหนง เพอใหเกดความหลากหลายของสอ และในเรองของชดทเหมาะกบกจกรรม แตละกจกรรม ยงดออกยาก เชน ชดท าสวน เดกในระดบปฐมวยอาจจะยงไมสามารถแยกออกได

56

สอบรณำกำรกำรเรยนรท 2 เรองบำนของเรำ สงเสรมเรองต าแหนงของสงตางๆทสมพนธกน

ภาพท 31 สอบรณการ เรองบานของเรา แบบรางครงท 1 แนวความคด สงเสรมเรองต าแหนงของสงตางๆทสมพนธกน เดกสามารถวางต าแหนงของสงตางๆ ไดแก ขางบน, ขางลาง, ขางซาย, ขางขวา, ขางหนา, ขางหลง ไดถกตองตามภาพตวอยางทมให โดยเดกสามารถสงเกตต าแหนงของสงของจากภาพตวอยาง เชน หองนงเลน ทววางอยบนโตะ หรอ เตยงอยขางลางหนาตาง เปนตน ค าแนะน าจากผเชยวชาญ ภาพประกอบยงดไมมมต ยงดแบนเกนไป การทสรางภาพประกอบทมมตมผลท าใหเดกเกดจนตนาการมากขน และปรบภาพประกอบบางสวนใหดเขาใจงาย เพราะสงของบางชนดไมออกวาเปนอะไร

57

สอบรณำกำรกำรเรยนรท 3 เรองโรงเรยนของฉน สงเสรมการสงเกตสงตางๆ และสถานทจากมมมองทตางกน

ภาพท 32 สอบรณการ เรองโรงเรยนของฉน แบบรางครงท 1 แนวความคด สงเสรมการสงเกตสงตางๆ และสถานทจากมมมองทตางกน เดกสามารถบอกลกษณะของสงตางๆ ในมมมองของเงาไดถกตอง โดยจะมถงขยะอย 3 ใบ 3 ส ไดแก ถงสเหลอง ขยะ Recycle ทงขวดแกว ขวดพลาสตก กระปอง กลองนม, ถงสฟา ขยะทวไป ทงกลองกระดาษ ถงขนม เศษผา และถงสเขยว ขยะเปยก ทงเศษอาหาร ใบไม โดยจะมเงาของขยะแตละอยางอยบนฝาถงขยะ ใหเดกสงเกตเงา รปรางรปทรง ของขยะแลวทงใหถกตองตามถงขยะแตละส ค าแนะน าจากผเชยวชาญ เนองจากมาเปนแบบราง สเกตมอยงมองภาพไดไมชดเจน ใหพฒนาตอ

58

สอบรณำกำรกำรเรยนรท 4 เรอง ชมชนของเรำ สงเสรมการอธบายการเคลอนทของคนและสงตางๆ

ภาพท 33 สอบรณการ เรองชมชนของเรา แบบรางครงท 1 แนวความคด สงเสรมการอธบายการเคลอนทของคนและสงตางๆ เดกสามารถอธบายถงการเคลอนทของคนหรอสงของไดถกตอง เชน ตรงไปขางหนา, ทางซาย, ทางขวา เปนตน การใชสอการสอนโดยมคณครตงโจทย เชน ใหอธบายการเคลอนทของรถ จากจดเรมตนไปโรงพยาบาล โดยการลากเสน หรอ ใหอธบายการเคลอนทของรถ จากโรงพยาบาลไปโรงเรยน โดยการพดอธบาย เปนตน ค าแนะน าจากผเชยวชาญ เนองจากมาเปนแบบราง สเกตมอยงมองภาพไดไมชดเจน ใหพฒนาตอ แตเปนแนวทางทด ไมซบซอน เหมาะกบเดกในชวงปฐมวย

59

สอบรณำกำรกำรเรยนรท 5 เรอง อำชพในฝน สงเสรมการตอเขาดวยกนและการแยกออก

ภาพท 34 สอบรณการ เรองอาชพในฝน แบบรางครงท 1 แนวความคด สงเสรมการตอเขาดวยกนและการแยกออก โดยเดกสามารถตอภาพใหถกตองตามค าสง เชน ใหนกเรยนตอชดคณต ารวจใหถกตอง หรอ ใหนกเรยนตอชดทหารใหถกตอง เปนตน โดยเดกสามารถสงเกตไดจากส ลวดลาย หรอจากจนตภาพ ทเดกไดพบเหนบคคลทประกอบอาชพตางๆ ในชวตประจ าวน ค าแนะน าจากผเชยวชาญ สอมความเหมาะสมตรงกบสาระการเรยนร สามารถใชงานไดจรง แตอาจจะออกแบบชดอาชพเพมเพอใหมอาชพทหลากหลายมากขน สรปผลกำรออกแบบรำงครงท 1 ภาพประกอบสวนใหญยงดแบนไมมมต ปรบภาพประกอบใหดมมต และมความเหมอนจรงมากยงขน เชน เรองบานของเรา การทสรางภาพประกอบทมมตมผลท าใหเดกเกดจนตนาการมากขน คสควรมความสดใส ในเรองของเนอหามตสมพนธและจนตภาพยงมสวนทซ ากนอย เชนเรองอาชพในฝนกบครอบครวสขสนต ควรปรบสอใหมฟงชนการใชงานหรอแนวความคดทตางกนมากกวาน

60

5.2 การออกแบบรางครงท 2 จากขอเสนอแนะจากผเชยวชาญทงทางดานการออกแบบและดานเดกปฐมวย ผวจยไดปรบปรงผลงานออกแบบมาดงน สอบรณำกำรกำรเรยนรท 1 เรองครอบครวสขสนต สงเสรมการตอเขาดวยกนและการแยกออก และ สงเสรมการสอความหมายของมตสมพนธและจนตภาพดวยการวาดภาพ ภาพถาย และรปภาพ

ภาพท 35 สอบรณการ เรองครอบครวสขสนต แบบรางครงท 2

ภาพท 36 สอบรณการ เรองครอบครวสขสนต แบบรางครงท 2

61

แนวความคด สงเสรมการตอเขาดวยกนและการแยกออก และ สงเสรมการสอความหมายของมตสมพนธและจนตภาพดวยการวาดภาพ ภาพถาย และรปภาพ โดยใหเดกตอภาพ โดยเรยงล าดบความสมพนธของบคคลในครอบครว ซงประกอบไปดวย ป คกบ ยา, ตา คกบ ยาย, พอ คกบ แม, และ พสาว, นองชาย โดยเรยงล าดบจากอายของบคคลในครอบครว และท ากจกรรมวาดรป กจกรรมทท ารวมกนในครอบครว เชน พสาว นองชาย ชวยคณแมท าเคก เปนตน การปรบปรงผลงาน เปลยนสอทเปนการตอชดเสอผา รองเทา ใหถกตองตามค าสง เปน การตอภาพ โดยเรยงล าดบความสมพนธของบคคลในครอบครว ค าแนะน าจากผเชยวชาญ กจกรรมดเหมอนมสองกจกรรมในสอเดยว และยงไมมความตอเนองกน อาจจะท าใหเดกเกดความสบสนได ควรปรบสอใหเปนชนเดยว

62

สอบรณำกำรกำรเรยนรท 2 เรองบำนของเรำ สงเสรมเรองต าแหนงของสงตางๆทสมพนธกน

ภาพท 37 สอบรณการ เรองบานของเรา แบบรางครงท 2 แนวความคด สงเสรมเรองต าแหนงของสงตางๆทสมพนธกน เดกสามารถวางต าแหนงของสงตางๆ ไดแก ขางบน, ขางลาง, ขางซาย, ขางขวา, ขางหนา, ขางหลง ไดถกตองตามภาพตวอยางทมให โดยเดกสามารถสงเกตต าแหนงของสงของจากภาพตวอยาง เชน หองนงเลน ทววางอยบนโตะ หรอ เตยงอยขางลางหนาตาง เปนตน การปรบปรงผลงาน ไดมการปรบภาพประกอบใหดมมตยงขน ค าแนะน าจากผเชยวชาญ จากภาพประกอบลกษณะของภาพ ยงไมมความสอดคลองกบทองถน เชน ลกษณะของบาน, อางอาบน า หรอ ชด Counter หองครว ดเปนบานทเปนตางประเทศ ควรปรบภาพประกอบใหมความสอดคลองกบบรบทความเปนทองถนมากกวาน เพอใหเดกเกดจนตภาพและสามารถเขาใจไดงายขน

63

สอบรณำกำรกำรเรยนรท 3 เรองโรงเรยนของฉน สงเสรมการสงเกตสงตางๆ และสถานทจากมมมองทตางกน

ภาพท 38 สอบรณการ เรองโรงเรยนของฉน แบบรางครงท 2 แนวความคด สงเสรมการสงเกตสงตางๆ และสถานทจากมมมองทตางกน เดกสามารถบอกลกษณะของสงตางๆ ในมมมองของเงาไดถกตอง โดยจะมถงขยะอย 3 ใบ 3 ส ไดแก ถงสเหลอง ขยะ Recycle ทงขวดแกว ขวดพลาสตก กระปอง กลองนม, ถงสฟา ขยะทวไป ทงกลองกระดาษ ถงขนม เศษผา และถงสเขยว ขยะเปยก ทงเศษอาหาร ใบไม โดยจะมเงาของขยะแตละอยางอยบนฝาถงขยะ ใหเดกสงเกตเงา รปรางรปทรง ของขยะแลวทงใหถกตองตามถงขยะแตละส การปรบปรงผลงาน ปรบภาพจากลายเสนสเกตเปนแบบรางทสรางดวยโปรแกรมคอมพวเตอร ค าแนะน าจากผเชยวชาญ จากภาพประกอบนน ขยะบางชนทออกแบบยงดไมออกวาเปนอะไร เชน ถงขนมมลกษณะคลายหมอนขาง , ชนเนอ เปนตน และ อาหาร หรอ สงของบางอยาง ยงไมมความสอดคลองกบบรบทของชมชน เชน พชซา ในชมชนไมมขาย เปนตน สดทาย วธการเลนสอนนยงมความซบซอน เนองจากตองจาก

64

ขยะตามถงทเปน Recycle, ขยะเปยก และขยะทวไป ซงเดกในระดบปฐมวย อาจจะยงคดอะไรซบซอนไมได ควรปรบสอใหมวธการเลนทไมซบซอนและเขาใจงาย สอบรณำกำรกำรเรยนรท 4 เรอง ชมชนของเรำ สงเสรมการอธบายการเคลอนทของคนและสงตางๆ

ภาพท 39 สอบรณการ เรองชมชนของเรา แบบรางครงท 2 แนวความคด สงเสรมการอธบายการเคลอนทของคนและสงตางๆ เดกสามารถอธบายถงการเคลอนทของคนหรอสงของไดถกตอง เชน ตรงไปขางหนา, ทางซาย, ทางขวา เปนตน การใชสอการสอนโดยมคณครตงโจทย เชน ใหอธบายการเคลอนทของรถ จากจดเรมตนไปโรงพยาบาล โดยการแสดงใหด หรอ ใหอธบายการเคลอนทของรถ จากโรงพยาบาลไปโรงเรยน โดยการพดอธบาย เปนตน การปรบปรงผลงาน ปรบภาพจากลายเสนสเกตเปนแบบรางทสรางดวยโปรแกรมคอมพวเตอร ค าแนะน าจากผเชยวชาญ ไมมความเปนบรบทของชมชน เชน ในชมชนมสวนสตวหรอไม, สถานต ารวจของชมชนม

65

ลกษณะแบบนนจรงหรอไม, มสถานดบเพลงในชมชนดวยหรอไม เปนตน ควรปรบใหภาพประกอบมความสอดคลองกบบรบทของชมชนในทองถน ไดแก ลกษณะของสถานทตางๆ ควรมลกษณะทมความใกลเคยงกบลกษณะของสถานทจรง และควรสอดแทรกสถานททองเทยวประจ าจงหวด หรอ วฒนธรรมในทองถนเขาไปดวย เพอใหเดกไดเรยนรเพมเตมจากบทเรยน สอบรณำกำรกำรเรยนรท 5 เรอง อำชพในฝน สงเสรมการตอเขาดวยกนและการแยกออก

ภาพท 40 สอบรณการ เรองอาชพในฝน แบบรางครงท 2 แนวความคด สงเสรมการตอเขาดวยกนและการแยกออก โดยเดกสามารถตอภาพใหถกตองตามค าสง เชน ใหนกเรยนตอชดคณต ารวจใหถกตอง หรอ ใหนกเรยนตอชดทหารใหถกตอง เปนตน โดยเดกสามารถสงเกตไดจากส ลวดลาย หรอจากจนตภาพ ทเดกไดพบเหนบคคลทประกอบอาชพตางๆ ในชวตประจ าวน การปรบปรงผลงาน ออกแบบเพมเตม ชดอาชพ ไดแก ชดดบเพลง, ชดนกศลปน, ชดกกท าอาหาร ค าแนะน าจากผเชยวชาญ สอมความเหมาะสมตรงกบสาระการเรยนร สามารถใชงานไดจรง

66

สรปผลการออกแบบรางครงท 2 ภาพประกอบในสอบรณาการแตละสอ ยงไมมความสอดคลองกบบรบทของชมชน ควรปรบภาพใหมความสอดคลองทงในดานของลกษณะทอยอาศยและสถานทส าคญตางๆ และควรสอดแทรกสถานททองเทยวหรอวฒนธรรมทองถน เพอใหเดกไดเรยนรเพมจากเนอหาในบทเรยน และบางสอบรณาการยงมวธเลนทซบซอน อาจจะท าใหเดกเกดความสบสนควรปรบสอหรอวธการเลนใหมความเขาใจงายมากขน 6. กำรวดผลกำรทดลอง ผวจยไดด าเนนการวดผลการทดลองตามแบบแผนการทดลอง One-Group , Pretest - Posttest Design (ลวน สายยศ และ องคณา สายยศ. 2538 : 249) มลกษณะ ดงน 6.1 การด าเนนการวดผลการทดลอง 1. ผวจยท าการทดสอบเดกกอนการทดลอง (Pre test) กบกลมตวอยาง ทใชในการทดลอง เพอหาพนฐานความสามารถทางดานมตสมพนธและจนตภาพ โดยใช แบบทดสอบวดความสามารถทางดานมตสมพนธและจนตภาพ ส าหรบเดกอนบาล 1 ทผวจยสรางขน 2. คณครประจ าชนเปนผด าเนนการ โดยกลมตวอยางจะไดรบการจดกจกรรมโดยใชสอบรณาการ เพอพฒนาความสามารถทางดานมตสมพนธและจนตภาพ ใชเวลาในการทดลอง ชวงเกมการศกษา เวลา 15.00 - 15.30 น. สปดาหละ 5 ครง ครงละ 30 นาท จ านวน 2 สปดาห รวมทงหมด 10 คาบเรยน ในภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2559 โรงเรยนบานหนองบมกลวย อ าเภอบานไร จงหวดอทยธาน โดยมตารางการทดลองใชเครองมอ ดงน ตารางท 1 ตารางการทดลองใช สอบรณาการเพอพฒนาความสามารถทางดานมตสมพนธและจนตภาพ

วน/เดอน/ป การเรยนร รายการทดลอง ระยะเวลา/นาท เวลา

1 พ.ย. 2559 1 ครอบครวสขสนต 30 15.00-15.30 2 พ.ย. 2559 1 ครอบครวสขสนต 30 15.00-15.30

3 พ.ย. 2559 2 บานของเรา 30 15.00-15.30 4 พ.ย. 2559 2 บานของเรา 30 15.00-15.30

7 พ.ย. 2559 3 โรงเรยนของฉน 30 15.00-15.30

8 พ.ย. 2559 3 โรงเรยนของฉน 30 15.00-15.30 9 พ.ย. 2559 4 ชมชนของเรา 30 15.00-15.30

10 พ.ย. 2559 4 ชมชนของเรา 30 15.00-15.30

67

11 พ.ย. 2559 5 อาชพในฝน 30 15.00-15.30

14 พ.ย. 2559 5 อาชพในฝน 30 15.00-15.30 3. เมอด าเนนการทดลองครบ 2 สปดาห ผวจยท าการทดสอบ (Post test) กบกลมตวอยาง โดยใช แบบทดสอบวดความสามารถทางดานมตสมพนธและจนตภาพ ส าหรบเดกอนบาล 1 ฉบบเดยวกนกบแบบทดลองใชกอนการทดลอง โดยมแบบแผนการทดสอบ ดงน ตารางท 2 แสดงแบบแผนการทดสอบ One Group, Pre test - Post test

สอบกอน การทดลอง สอบหลง

T1 X T2

จากตารางก าหนดลกษณะ ดงน T1 แทน แบบทดสอบวดความสามารถทางดานมตสมพนธและจนตภาพ Pretest X แทน การสอนโดยใช สอบรณาการเพอพฒนาความสามารถทางดานมตสมพนธและ จนตภาพ T2 แทน แบบทดสอบวดความสามารถทางดานมตสมพนธและจนตภาพ Posttest 4. น าคะแนนทไดจากการทดลองไปท าการวเคราะหขอมลดวยวธการทางสถต โดยเปรยบเทยบความสามารถทางดานมตสมพนธและจนตภาพ กอนและหลงการทดลอง โดยใชโปรแกรมส าเรจรป SPSS window ท าการวเคราะห 1. หาคาเฉลย และความเบยงเบนมาตรฐานของคะแนน 2. เปรยบเทยบความแตกตางของคะแนนของคาเฉลย กอนและหลง การทดลอง โดยใช t-test แบบ dependent สถตทใชในการวดผล 1. สถตทใชในการหาคณภาพของเครองมอ 1.1 สถตทใชในการตรวจสอบคณภาพของเครองมอดานความเทยงตรงของเนอหา (Content Validity) โดยใชสตร (ลวน สายยศ และ องคณา สายยศ. 2538 : 246-250) ดงน

68

เมอ IOC แทน ดชนความสอดคลองระหวางขอสอบกบ จดประสงคการเรยนรตามความเหนของผเชยวชาญ แทน ผลรวมของคะแนนความคดเหนของผเชยวชาญแตละคน แทน จ านวนผเชยวชาญ 1.2 สถตทใชในการหาคณภาพของขอสอบแตละขอ หาความยากงาย (Difficulty) โดยใชสตร (ลวน สายยศ และ องคณา สายยศ. 2538 : 210) ดงน เมอ P แทน คาความยากงาย R แทน จ านวนคนทท าขอนนถก N แทน จ านวนคนทท าขอสอบทงหมด 2. สถตทใชในการวเคราะหขอมลการวดผลการทดลอง ใชโปรแกรมส าเรจรป SPSS window ท าการวเคราะห 2.1 หาคาเฉลย และความเบยงเบนมาตรฐานของคะแนน 2.2 เปรยบเทยบความแตกตางของคะแนนของคาเฉลย กอนและหลง การทดลอง โดยใช t-test แบบ dependent

69

แผนภมท 1 แสดงกระบวนการวจยและการประเมนผล

70

บทท 4

ผลการวเคราะหขอมล

การวจยหวขอ “การออกแบบสอบรณาการเพอพฒนาความสามารถดานมตสมพนธและจนตภาพส าหรบเดกปฐมวย” ไดรวบรวมขอมลเอกสารเกยวกบ ความสามารถดานมตสมพนธและจนตภาพ สาระการเรยนรและแผนการสอน พฒนาการของเดก บรบทของทองถน การออกแบบสอการเรยนร สมภาษณผเชยวชาญ เพอศกษาขอมลในหลายๆองคความร เพอใหไดมาซงผลการออกแบบ โดยมเนอหาการศกษาโดยแบงเปน 3 สวน ดงน สวนท 1 การวเคราะหขอมลภาคเอกสารและภาคสนาม เพอหาแนวทางในการออกแบบสอบรณาการ และปจจยทสงเสรมการพฒนาความสามารถดานมตสมพนธและจนตภาพ สวนท 2 การวเคราะหผลงานออกแบบและการทดลองใชสอบรณาการ สวนท 3 การประเมนผลผลงานออกแบบและการวดผลการเรยนร สวนท 1 การวเคราะหขอมลภาคเอกสารและภาคสนาม 1.1 ผลการวเคราะหความสามารถดานมตสมพนธและจนตภาพส าหรบเดกอาย 3-4 ป คอ ความสามารถในการ เขาใจ รบร การมองเหน การสงเกต การจนตนาการ และการจ าแนกในเรองของขนาด รปราง รปทรง ต าแหนง ทศทางการเคลอนท และมตตางๆ ทงยงสามารถเขาใจถงความสมพนธของวตถ ของคน หรอของสงของ เมอไดมการเปลยนต าแหนง หรอเปลยนมมมอง ไปแลวกตาม ความสามารถดานมตสมพนธและจนตภาพ ทเหมาะสมตอการพฒนาการเรยนร ส าหรบเดกปฐมวย ทอาย 3-4 ป มทงหมด 5 เรอง ดงน 1. ทศทางการเคลอนทของบคคลและสงตางๆ หมายถง ความสามารถของเดกปฐมวยทแสดงใหเหนถงลกษณะของวตถโดยการเคลอนท ซาย-ขวา, หนา-หลง 2. การสงเกตสงตางๆ และสถานทในมมมองทตางกน หมายถง ความสามารถของเดกปฐมวยทบอกหรอแสดงใหเหนถงลกษณะของวตถสงของทมการเปลยนแปลง แตกตางออกไป โดยการพลก หมน ซอนกน หรอ รปรางของวตถ 3. การตอเขาและแยกออกจากกน หมายถง ความสามารถของเดกปฐมวยในการใช จนตภาพ บอกหรอแสดงถงสวนตางๆของวตถ เมอถกแยกออกจากกน หรอเหนเคาโครงสรางเมอน า

71

สวนตางๆ มาประกอบเขาดวยกน 4. อธบายต าแหนงของสงตางๆทสมพนธกน หมายถง ความสามารถของเดกปฐมวย ทสามารถแสดงหรอบอกไดวา สงตางๆทเหน อยในต าแหนงใด เชน ขางหนา-ขางหลง , ขางบน-ขางลาง , ขางใน-ขางนอก 5. สอความหมายมตสมพนธ โดยการวาดรป หมายถง ความสามารถของเดกปฐมวยในการใชจนตภาพ แสดงถงสงตางๆ โดยการวาดรป ภาพพมพ หรอ งานประดษฐ 1.2 ผลการวเคราะหพฒนาการและการเรยนรของเดกวย 3-4 ป ลกษณะพฒนาการทส าคญของเดกวย 3-4 ป คอ ขบวนการเจรญเตบโตทางดานรางกาย การเรยนรรบร ความคดและการมเหตผล ตลอดจนความพรอมทจะเขาใจในตนเอง มพฤตกรรมความอยากรอยากเหน อยากส ารวจสงตางๆชดเจนมากขน ดงจะสรปไดวา พฒนาการทเดกกอนเขาเรยน 3-4 ป ควรไดรบการสงเสรมสามารถแบงไดเปน 4 ดาน คอ 1. พฒนาการดานรางกาย ไดแก การใชกลามเนอมดใหญและกลามเนอมดเลก การใชกลามเนอมดใหญ เชน การเคลอนไหว การวง เปนตน และการใชกลามเนอมดเลก เชน การวาดเขยน การระบายส การหยบจบสงของ เปนตน ส าหรบการสงเสรมพฒนาการทางดานรางการทเหมาะสมส าหรบเดกวยน คอ การจดกจกรรมใหเดกมโอกาสไดฝกกลามเนอในสวนตางๆของรางกาย ทงกลามเนอมดเลกและมดใหญ 2. พฒนาการดานสตปญญา ในดานการรบร เรยนร และการแกปญหา ตวอยางการสงเสรมพฒนาการทางดานน เชน การเลนซงเปนการชวยใหเดกไดรบการเรยนรดวยตนเอง เดกไดเรยนรจากการสมผสสงทเลน ไดลองผดลองถก ชวยใหเดกรจกคดและมความคดสรางสรรค รจกฝกหดแกปญหา การเลน การฟง การวาดรป ฯลฯ กเปนกจกรรมทชวยสงเสรมพฒนาการดานสตปญญาเชนกน 3. พฒนาการดานสงคม คอความสามารถในการปรบตว การสรางสมพนธภาพกบคนอนๆ เชน คนในครอบครว เพอนขางบาน เพอนในโรงเรยน เปนตน การทเดกไดเรยนรการเขาสงคม การวางตว การสรางมตร และความกระตอรอรน อยากรอยากเหนของเดกจะชวยใหเดกมพฒนาการทด และสวนส าคญอกอยางคอ การเลนดวยกนเปนกลมหรอท างานเปนกลมเปนตวแปรหนงทชวยใหเดกเขาสสงคมไดงายขน 4. พฒนาการดานอารมณ ลกษณะทางดานอารมณ ลกษณะทางดานอารมณของเดกแตกตางกนตามพนฐานทางอารมณทตดตวมาตงแตเกด และการอบรมเรยนร รวมถงพฒนาการดานอนๆ กสงผลตอการพฒนาการดานอารมณเชนกน พฒนาการดานอารมณถอเปนเรองส าคญมากส าหรบเดกอกเรองหนง เพราะอารมณของเดกจะสงผลกระทบตอวฒภาวะทางอารมณของเดกตอไปในอนาคต ในสวนของการเรยนรของเดกนนเกดขนโดยความอยากรทกสงทสงสย เดกจะเกบเกยว

72

ประสบการณและเรองราวตางๆไว เดกทฉลาดสมบรณนนตองสงเสรมการเรยนรทงทางดานรปธรรมและนามธรรมควบคกนไป ดงจะสรปไดวา การเรยนรของเดกนนสงผลใหเกดการพฒนาการทางดานรางกาย สตปญญา สงคม และอารมณ ซงแตละดานมความสมพนธกนและด าเนนไปพรอมๆกน 1.3. ผลการวเคราะหหลกสตรการศกษาปฐมวย และแผนการสอนของเดกอนบาล 1 ผลการวเคราะหหลกสตรการศกษาปฐมวย และแผนการสอนของเดกอนบาล 1นน มสาระการเรยนรทส าคญอย 4 สาระการเรยนร สรป สาระการเรยนร เรองราวเกยวกบบคคลและสถานทแวดลอมเดก จากการสมภาษณผเชยวชาญดานเดกปฐมวย ถงเนอหาและความสอดคลองกบเนอหาของความสามารถดานมตสมพนธและจนตภาพ เพอน าสาระการเรยนรมาบรณาการเขากบสอพฒนาความสามารถดานมตสมพนธและจนตภาพ มทงหมด 5 หนวยดงน หนวยท 1 เรอง ครอบครวสขสนต หนวยท 2 เรอง บานของเรา หนวยท 3 เรอง โรงเรยนของฉน หนวยท 4 เรอง ชมชนของเรา หนวยท 5 เรอง อาชพในฝน 1.4 ผลการวเคราะหแนวทางการออกแบบสอการเรยนร องคประกอบการออกแบบสอการเรยนรและของเลนเพอการศกษา มดงน 1. ความปลอดภย ความปลอดภยในการออกแบบสอการสอนควรเลอกวสดทเหมาะสมแขงแรง ขนาดของชนสวนตองมความเหมาะสม สทไมมสารเจอปน และขอค านงเกยวกบอนตรายทอาจเกดขนขณะท าการใชสอ เชน ความแหลมคมและชนสวนขนาดเลก ซงอาจตดคอเดก หรอสทเปนอนตราย ดงนน วสดควรผลตจากวสดทปลอดภย ทงนรวมถงสอทมกลไกตางๆ เชน แผนสงกะสส าหรบตดแมเหลก จะตองไมอยในต าแหนงทจบหรอสมผสไดงาย ทงนมาจารฐานความปลอดภยตางๆ ควรยดตามเกณฑมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรม 2. วสด วสดทเหมาะสมส าหรบสอการสอน ไดแก ไม, ไมอด, ผา, กระดาษ, พลาสตก, โฟมยาง ซงวสดหลกทนยมใชกนอย คอ ไม, พลาสตก, ผา ซงขนอยกบความเหมาะสมกบรปแบบของสอ ซงถาวสดชนดใดราคาแพง กอาจหาวสดอนมาใชประกอบแทน ซงการเลอกวสดทจะท ามาใชกบสอการสอน ตองค านงถงความเหมาะสมกบระบบการผลตดวยเนองจากคณครผสอนสวนใหญนยมท าสอการสอนใชเอง เพอใหไดตรงกบสาระการเรยนรทตองการ 3. ขนาด การก าหนดขนาดทเหมาะสมส าหรบสอการสอน ควรพจารณาจากพฤตกรรมและพฒนาการของเดก พฒนาการในแตละวยของเดกจะมพฒนาการทางการรบรเกยวกบขนาด เดกจะพยายามหาความสมพนธของขนาดของวตถสงหนงกบสงอนหรอชนหนงกบอกชนหนง ซงเดกจะมความคดรวบยอดเกยวกบขนาดของวตถ และสดสวนทางกายภาพของเดก เดกเลกตองการเลนของ

73

เลนทใหญหยบจบงาย ซงของเลนทมชนสวนเลกเกนไปจะไมเหมาะส าหรบเดกเลกเพราะกลามเนอยอย เชน นวมอยงไมพฒนาพอทจะหยบจบของเลกๆ ได 4. กรรมวธในการผลต การเลอกกรรมวธการผลตสอการสอน ควรพจารณาจากความเปนไปได เนองจากคณครสวนใหญนยมท าสอการสอนใชเอง ซงจะอ านวยความสะดวกในการจดซออปกรณและงายตอการผลต 5. ภาพประกอบ การสรางลวดลายและภาพประกอบบนสอการสอน ควรพจารณาจากความปลอดภยจากสทใชในการระบาย หรอพมพบนสอ ซงตรงกบขอก าหนดความปลอดภยส าหรบของเลนเดกของคณะกรรมการวเคราะหเครองเลนเดก (2531) กลาววาสารประกอบในเนอสตองไมอยในระดบอนตรายตอสขภาพเดก ลวดลายและภาพประกอบเปนสงส าคญ ภาพประกอบทมรายละเอยดนอยและเขาใจงาย เดกจะมความสนใจมากทสด เดกจะชอบภาพประกอบทเปนการตนทใกลเคยงกบชวตจรงของเดกหรอเปนภาพทเดกคนเคยทเกยวเนองกบชวตประจ าวนหรอเกยวเนองกบบรบทของทองถนทอยแวดลอมตวเดก จะชวยใหเดกสามารถจนตภาพ ท าใหเดกเกดความสนใจและใชงานสอไดนานขน ท าใหมผลสมฤทธทางการเรยนสงกวาการสอนดวยบทเรยนธรรมดา 6. สภาพแวดลอม และบรบทของทองถน องคประกอบของสภาพแวดลอม คตความเชอและวฒนธรรมทสงผลตอการออกแบบสอการสอน จะพจารณาจากลกษณะถนทอยอาศยตามภมศาสตร ลกษณะสงคมความเปนอย วถการด ารงชวตและศาสนาของเดก ลวดลายภาพประกอบของสงตางๆ ควรมรปแบบใกลเคยงกบความเปนจรงเพอปองกนการเขาใจผดในรปทรงหรอรปรางของสงนนๆ ภาพประกอบส าหรบเดกเลกภาพสงของเครองใชตางๆ ควรใหใกลเคยงกบชวตจรงของเดกหรอเปนภาพทเดกคนเคย ซงภาพประกอบควรเรยบงาย ชดเจน สอความหมายชดเจน จะชวยใหเดกสามารถเกดจนตภาพถงสงทเอยถงไดอยางถกตองและรวดเรว สวนท 2 การวเคราะหผลงานออกแบบ ผลงานการออกแบบในขนแรกไดน าเสนออาจารยทปรกษา และผเชยวชาญเพอตรวจสอบแนวความคด (Concept) และแผนการด าเนนงาน (Project) พรอมแบบราง (Sketch Design) ถงความเหมาะสมในการออกแบบสอการเรยนรส าหรบเดกอนบาล 1 อาย 3-4 ป หรอไม ทงนไดมการปรบปรงแกไขตามขอเสนอแนะจากอาจารยและผเชยวชาญกอนการออกแบบจรง ดงสรปไดวาผลงานการออกแบบในงานวจยครงน ประกอบดวย สอบรณาการเพอพฒนาความสามารถดานมตสมพนธและจนตภาพ ทงหมด 5 หนวยการเรยนร มผลการสรปดงน

74

ตารางท 3 ตารางแสดงระยะเวลาทใชในการทดลอง

วน/เดอน/ป แผนการจดการเรยนร รายการทดลอง ระยะเวลา/นาท เวลา 1 พฤศจกายน 2559 1 ครอบครวสขสนต 30 15.00-15.30

2 พฤศจกายน 2559 1 ครอบครวสขสนต 30 15.00-15.30

3 พฤศจกายน 2559 2 บานของเรา 30 15.00-15.30 4 พฤศจกายน 2559 2 บานของเรา 30 15.00-15.30

7 พฤศจกายน 2559 3 โรงเรยนของฉน 30 15.00-15.30 8 พฤศจกายน 2559 3 โรงเรยนของฉน 30 15.00-15.30

9 พฤศจกายน 2559 4 ชมชนของเรา 30 15.00-15.30

10 พฤศจกายน 2559 4 ชมชนของเรา 30 15.00-15.30 11 พฤศจกายน 2559 5 อาชพในฝน 30 15.00-15.30

14 พฤศจกายน 2559 5 อาชพในฝน 30 15.00-15.30

75

สรปผลงานการออกแบบ 2.1 กลองบรรจสอบรณาการ (กวาง 32 เซนตเมตร x ยาว 32 เซนตเมตร x สง 28 เซนตเมตร)

ภาพท 41 ภาพผลงานการวจยชนท 1

76

2.2 แผนการจดการเรยนรท 1 เรองครอบครวสขสนต สงเสรมการสอความหมายของมตสมพนธและจนตภาพดวยการวาดภาพ ภาพถาย และรปภาพ

ภาพท 42 ภาพผลงานการวจยชนท 2 เรองครอบครวสขสนต

ภาพท 43 ภาพผลงานการวจยชนท 3 เรองครอบครวสขสนต

77

วธการทดลองใชสอการเรยนร การจดแผนการเรยนรท 1 เรองครอบครวสขสนต โดยมคณครผสอนเปนผด าเนนกจกรรม จดประสงค 1. สงเสรมการสอความหมายของมตสมพนธและจนตภาพดวยการวาดภาพ 2. สงเสรมความคดรเรมสรางสรรคและจนตนาการ 3. พฒนากลามเนอมอและตาใหประสานสมพนธกนจากการระบายสภาพ วธการด าเนนกจกรรม 1. เดกและครสนทนารวมกนเกยวกบเรองครอบครว 2. ครสมเรยกชอของเดกทละคนและใหบอกชอตนเองและชอบคคลในครอบครว 3. แจกกระดานไวบอรดใหเดกคนละ 1 กระดาน 4. ครตงโจทยเพอใหเดกตอบค าถามดวยการวาดรป 4.1 วาดรปสมาชกครอบครว พรอมพดอธบายภาพ 4.2 วาดรปหนาทภายในบานของหน พรอมพดอธบายภาพ 4.3 วาดรปบานของฉน พรอมพดอธบายภาพ ผลการวเคราะหการออกแบบสอการเรยนร การวเคราะหขอมลแบงเปน 4 สวน ดงน 1. สวนของเนอหา มความสอดคลองกบสาระการเรยนรและสอดคลองกบบรบทของทองถนอยในระดบดมาก 2. สวนวสด วสด คอ โฟมแผนเรยบ มความเหมาะสมในระดบด มความปอดภย แตในพนททองถนยงหาซอไดยาก อาจจะแกไขปญหาดวยการหาวสดอนใชทดแทน 3. สวนภาพประกอบ มความสอดคลองกบเนอหาสระการเรยนรอยในระดบดมาก 4. สวนสอการเรยนร การออกแบบสอการเรยนร กระดานวาดรปนน มเหมาะสมกบเดกปฐมวย ระดบด เนองจากเดกปฐมวยเปนวยทก าลงเรยนร เดกเรยนรดวยการท าซ าหรอท าหลายๆครง ดงนน กระดานวาดรปทสามารถเขยนแลวลบได จงเหมาะสมส าหรบเปนสอการเรยนรของเดกระดบปฐมวย ผลการวเคราะหผลการทดลองใชสอการเรยนร ในชวงแรกเดกไมมความมนในการวาดรป มลกษณะการวาดรปแลวลบหลายครง ซงแสดงถงความไมมนใจ หลงจากการทดลองท าซ ารอบทสอง โดยมการเปลยนโจทยค าสง เดกเรมมความมนใจในการวาดรปมากขน โดยคณครสามารถสรางความมนใจใหเดกไดดวยการชมใหก าลงใจ และการทดลองท าซ ารอบทสาม โดยเปลยนโจทยค าสงอกครง เดกมความมนใจในการวาดมากขน

78

สงเกตไดโดยเดกวาดแลวลบนอยครงลงอยางเหนไดชด และเดกยงสามารถวาดภาพเพมเตมจากค าสง เชน จากโจทย วาดรปบานของฉน พรอมพดอธบายภาพ เดกสามารถวาดภาพบานพรอมกบบคคลในครอบครว หรอ อาชพของ พอ แม เพมเตมไดอกดวย ดงนนเดกมพฒนาการทางดานการทางดานการสอความหมายหรอการตอบค าถามดวยการวาดรปสงขนอยางเหนไดชด

ภาพท 44 และภาพท 45 ภาพการทดลองใชสอการเรยนรท 1 ทมา: ถายโดยผวจย ณ โรงเรยนบานหนองบมกลวย อ.บานไร จ.อทยธาน เมอพฤศจกายน 2559

ภาพท 46 และภาพท 47 ภาพการทดลองใชสอการเรยนรท 1 ทมา: ถายโดยผวจย ณ โรงเรยนบานหนองบมกลวย อ.บานไร จ.อทยธาน เมอพฤศจกายน 2559

79

2.3 แผนการจดการเรยนรท 2 เรองบานของเรา สงเสรมเรองต าแหนงของสงตางๆ ทสมพนธกน

ภาพท 48 ภาพผลงานการวจยชนท 4 เรองบานของเรา ปกหนา และ ปกหลง

ภาพท 49 และภาพท 50 ภาพผลงานการวจยชนท 5, 6 เรอง หองน า และ หองนงเลน

ภาพท 51 และภาพท 52 ภาพผลงานการวจยชนท 7, 8 เรอง หองนอน และ หองครว

80

วธการทดลองใชสอการเรยนร การจดแผนการเรยนรท 2 เรองบานของเรา โดยมคณครผสอนเปนผด าเนนกจกรรม จดประสงค 1. สงเสรมความสามารถดานมตสมพนธและจนตภาพ เรองต าแหนงของสงตางๆ ทสมพนธกน 2. สงเกตและเปรยบเทยบลกษณะของหองตางๆ ภายบานทแตกตางกนได 3. พฒนากลามเนอมอและตาใหประสานสมพนธกนจากการหยบและวางสงของตางๆ ตามต าแหนงทก าหนดให วธการด าเนนกจกรรม 1. ครแนะน าชอหองตางๆ ภายในบาน ไดแก หองครว หองน า หองนงเลน หองนอน เปนตน โดยครถามค าถามเพมเตมเกยวกบการใชหองตางๆ ภายในบานจากประสบการณของเดกแตละคน 2. ครน าอปกรณทใชในหองตางๆ เชน หมอน สบ ยาสฟน หมอ กระทะ ฯลฯ มาใหเดกชวยกนบอกชอ 3. ครใหเดกแบงกลม กลมละ 4 คน ชวยกนตอภาพหองตางๆ ทง 4 หอง ภายในบานใหสมบรณ 4. ครใหเวลาเดกในการตอภาพ เมอเดกในกลมตอเสรจแลว ครใหสลบกนตอภาพหอง จนเดกทกคนในกลมไดตอครบทง 4 หอง ผลการวเคราะหการออกแบบสอการเรยนร การวเคราะหขอมลแบงเปน 4 สวน ดงน 1. สวนของเนอหา มความสอดคลองกบสาระการเรยนรและสอดคลองกบบรบทของทองถนอยในระดบดมาก 2. สวนวสด มความเหมาะสมอยในระดบด หาซอไดงายในระดบพอใช แผนสงกะสส าหรบตดแมเหลกนน ไดตดไวดานหลงของสอ ท าใหมความปลอดภยตอการใชงานของเดก 3. สวนภาพประกอบ ตามความเหนของผเชยวชาญมความเหมาะสมอยในระดบพอใช เนองจากภาพประกอบของสงของบางอยางยงไมมความชดเจน ในเรองของลกษณะรปรางรปทรง อาจท าใหเดกเขาใจผดคดวาเปนสงของสงอนได และความสอดคลองของภาพประกอบกบบรบทในทองถนอยดบดมาก 4. สวนสอการเรยนร มวธการน าเสนอทนาสนใจ มวธการเลนทชดเจน และโครงสรางของเกมไมซบซอน สามารถน ากลบมาเลนไดหลายครง ตามความเหนของผเชยวชาญมความเหมาะสมอยในระดบด

81

ผลการวเคราะหผลการทดลองใชสอการเรยนร ในสวนของการทดลองใชสอการเรยนรนน เดกสามารถวางต าแหนงของสงของตางๆ ตามภาพตวอยางทก าหนดไดถกตอง แตมบางชนทเดกนนตดกลบหว เชน ตเยนในหองครว, กระจกในหองน า, และมสงของบางอยางทเดกยงไมสามารถตอบไดวา สงของนนคออะไร เชน เขยงในหองครว เปนตน อนเนองมาจากภาพประกอบทออกแบบนน ยงไมความชดเจนในเรองของลกษณะรปรางรปทรง จงท าใหเดกเกดความสบสน

ภาพท 53 และภาพท 54 ภาพการทดลองใชสอการเรยนรท 2 ทมา: ถายโดยผวจย ณ โรงเรยนบานหนองบมกลวย อ.บานไร จ.อทยธาน เมอพฤศจกายน 2559

ภาพท 55 และภาพท 56 ภาพการทดลองใชสอการเรยนรท 2 ทมา: ถายโดยผวจย ณ โรงเรยนบานหนองบมกลวย อ.บานไร จ.อทยธาน เมอพฤศจกายน 2559

82

2.3 แผนการจดการเรยนรท 3 เรองโรงเรยนของฉน สงเสรมการสงเกตสงตางๆ และสถานทจากมมมองทตางกน

ภาพท 57 ภาพผลงานการวจยชนท 9 เรองโรงเรยนของฉน

ภาพท 58 ภาพผลงานการวจยชนท 10 เรองโรงเรยนของฉน

83

วธการทดลองใชสอการเรยนร การจดแผนการเรยนรท 3 เรองโรงเรยนของฉน โดยมคณครผสอนเปนผด าเนนกจกรรม จดประสงค 1. สงเสรมการสงเกตสงตางๆ และสถานทจากมมมองทตางกน 2. บอกต าแหนงของสถานทตางๆ ในโรงเรยนได 3. พฒนากลามเนอมอและตาใหประสานสมพนธกนใน วธการด าเนนกจกรรม 1. ครสนทนาซกถามเดกวา เดกๆ มาโรงเรยนอยางไร มใครมาสงทโรงเรยน ใหเดกแตละคนลกขนเลาใหเพอนฟง 2. ครสนทนากบเดกเกยวกบสถานทตางๆ ภายในโรงเรยน เชน หองเรยน สนามเดกเลน หองสมด หองน า เปนตน แลวใหเดกท าทาทางประกอบการใชสถานทตางๆ เชน ครพดชอสถานทหองสมด ใหเดกท าทาอานหนงสอ ครพดชอสถานทหองเรยน ใหเดกท าทาเขยนหนงสอ เปนตน 3. คณครแจกสอบรณาการใหเดกเลนทละคน โดยใหเดกวางภาพ ใหตรงตามรปรางของเงาใหถกตอง ผลการวเคราะหการออกแบบสอการเรยนร การวเคราะหขอมลแบงเปน 4 สวน ดงน 1. สวนของเนอหา มความสอดคลองกบสาระการเรยนรและสอดคลองกบบรบทสถานทในโรงเรยนนอยในระดบด 2. สวนวสด มความเหมาะสมอยในระดบด หาซอไดงายในระดบพอใช วสดมความปลอดภยตอเดกในการใชสอ และงายตอการสรางสอซ าในครงตอไป 3. สวนภาพประกอบ ตามความเหนของผเชยวชาญมความเหมาะสมอยในระดบด มความชดเจนดมาก มการใชสสนทสดใส เหมาะกบวยของเดก 4. สวนสอการเรยนร มความนาสนใจ เนองจากสอการเรยนรทมอยนน ไมมวธการเลนหรอการน าเสนอในลกษณะน ผลการวเคราะหผลการทดลองใชสอการเรยนร จากการทดลองใชสอการเรยนร เดกใหความสนใจสอนเปนอยางมาก เมอเดกเลนแลว อยากกลบมาเลนอก ในการทดลองเลนครงแรก มเดกบางคนทอาจจะยงสบสนเงาของภาพประกอบทเปนเดกผหญงทนงเลนทราย กบ เดกผหญงทก าลงเลนมากระดก แตเปนเดกสวนนอยทมความสบสน หลงจากเลนในครงทสอง เดกสามารถวางภาพประกอบไดตรงกบเงา ไดเรวขน และถกตอง

84

ภาพท 59 และภาพท 60 ภาพการทดลองใชสอการเรยนรท 3 ทมา: ถายโดยผวจย ณ โรงเรยนบานหนองบมกลวย อ.บานไร จ.อทยธาน เมอพฤศจกายน 2559

ภาพท 61 และภาพท 62 ภาพการทดลองใชสอการเรยนรท 3 ทมา: ถายโดยผวจย ณ โรงเรยนบานหนองบมกลวย อ.บานไร จ.อทยธาน เมอพฤศจกายน 2559

85

2.4 แผนการจดการเรยนรท 4 เรองชมชนของเรา สงเสรมการอธบายการเคลอนทของคนและสงตางๆ

ภาพท 63 ภาพผลงานการวจยชนท 11 เรองชมชนของเรา

ภาพท 64 ภาพผลงานการวจยชนท 12 เรองชมชนของเรา

86

ภาพท 65 ภาพผลงานการวจยชนท 13 เรองชมชนของเรา วธการทดลองใชสอการเรยนร การจดแผนการเรยนรท 4 เรองชมชนของเรา โดยมคณครผสอนเปนผด าเนนกจกรรม จดประสงค 1. สงเสรมการอธบายการเคลอนทของคนและสงตางๆ 2. บอกชอและความส าคญของสถานททอยใกลโรงเรยนได 3. บอกความสมพนธของตนเองกบสถานทตางๆ ได 4. พฒนากลามเนอมอและตาใหประสานสมพนธกนจากการลากรถไปตามเสนทางไดอยางอสระ วธการด าเนนกจกรรม 1. ครใหเดกดบตรภาพสถานทส าคญในชมชนทละภาพ แลวใหเดกชวยกนบอกชอและความส าคญของสถานทตางๆ จากบตรภาพ 2. ครใหเดกๆ รวมกนเลนบทบาทสมมตการประกอบอาชพตางๆ แลวชวยกนสรปถงความส าคญของอาชพตางๆ ทมความส าคญตอตวเดกเองและตอชมชน 3. ครและเดกรวมกนสรปความรเกยวกบสถานทในชมชนและบคคลอาชพตางๆ ของคนในชมชน 4. ครใหเดกแบงกลม กลมละ 5 คน แลวแจกสอการสอน ใหเดกในแตละกลม 5. ครตงโจทยใหเดกแสดงการเคลอนของรถ เชน จากบานไปโรงเรยน, จากโรงเรยนไปวด เปนตน ดวยการแสดงใหด

87

6. ครตงโจทยใหเดกแสดงการเคลอนของรถ เชน จากสถานต ารวจไปบาน, จากโรงเรยนไปสถานอนามย เปนตน ดวยการอธบายดวยปากเปลา 7. ครใหเดกสลบกนเลนจนครบทงหมด 5 คน ผลการวเคราะหการออกแบบสอการเรยนร การวเคราะหขอมลแบงเปน 4 สวน ดงน 1. สวนของเนอหา มตรงกบสาระการเรยนรและสอดคลองกบบรบทของสถานทในทองถน อยในระดบดมาก เนอหาดานการเคลอนทของคนหรอสงตางๆ มความเหมาะสมกบเดกในระดบปฐมวย 2. สวนวสด มความเหมาะสมอยในระดบด มความปลอดภยตอเดกในการใชสอ มการลบเหลยม ลบมม ของไมเพอไมใหเกดอนตรายตอเดก ขนาดของสอตองมขนาดทไมเลกเกนไปเพราะอาจจะท าใหตดคอเดก และวสดมความทนทาน อยในระดบด 3. สวนภาพประกอบ ตามความเหนของผเชยวชาญมความเหมาะสมอยในระดบด มความชดเจนดมาก มการใชสสนทสดใส สอดคลองกบรบทของทองถน ท าใหเดกเกดจนตภาพไดงาย 4. สวนสอการเรยนร การน าเสนอสอการเรยนรมความนาสนใจอยางมาก ผลการวเคราะหผลการทดลองใชสอการเรยนร จากการทดลองใชสอการเรยนร เดกใหความสนใจเปนอยางมาก โดยเฉพาะเดกผชาย เดกสามารถลากรถไปตามเสนทางตางๆ จากโจทยทก าหนดไดถกตอง และสามารถตงโจทยใหมไดเองโดยใหเพอนในกลมชวยกนแสดงความคดเหนและตงโจทย จากสอการเรยนรน คณครสามารถแทรกความรตางๆ เพมเตมในระหวางทเดกก าลงใชสอได เชน ถาเดกไมสบายตองไปทไหน การแสดงความสมพนธของสถานทกบตวเดก, สถานทท างานของคณต ารวจคอทไหน การแสดงความสมพนธของสถานทกบอาชพ เปนตน

ภาพท 66 และภาพท 67 ภาพการทดลองใชสอการเรยนรท 4 ทมา: ถายโดยผวจย ณ โรงเรยนบานหนองบมกลวย อ.บานไร จ.อทยธาน เมอพฤศจกายน 2559

88

ภาพท 68 และภาพท 69 ภาพการทดลองใชสอการเรยนรท 4 ทมา: ถายโดยผวจย ณ โรงเรยนบานหนองบมกลวย อ.บานไร จ.อทยธาน เมอพฤศจกายน 2559 2.5 แผนการจดการเรยนรท 5 เรองอาชพในฝน สงเสรมการตอเขาดวยกนและการแยกออก

ภาพท 70 ภาพผลงานการวจยชนท 14 เรองอาชพในฝน

89

ภาพท 71 ภาพผลงานการวจยชนท 15 เรองอาชพในฝน วธการทดลองใชสอการเรยนร การจดแผนการเรยนรท 5 เรองอาชพในฝน โดยมคณครผสอนเปนผด าเนนกจกรรม จดประสงค 1. สงเสรมการตอเขาดวยกนและการแยกออก 2. ชออาชพตางๆ ของ บดามารดา และ ผปกครอง 3. อธบายการปฏบตหนาท และการแตงกาย วธการด าเนนกจกรรม 1. ครสนทนาถามอาชพของผปกครองของเดกแตละคน 2. ครใหเดกแตละคนอธบายเครองแตงกายของอาชพของผปกครอง 3. ครใหเดกแบงกลม กลมละ 3 คน แลวแจกสอการสอน ใหเดกแตละกลม 4. ครตงโจทยใหเดกตอภาพชดอาชพใหถกตอง เชน ใหเดกตอภาพชดคณคร, ใหเดกตอภาพชดต ารวจ เปนตน ผลการวเคราะหการออกแบบสอการเรยนร การวเคราะหขอมลแบงเปน 4 สวน ดงน 1. สวนของเนอหา มตรงกบสาระการเรยนร เนอหาเกยวกบอาชพตางๆ มความสอดคลองกบอาชพของคนในชมชน อยในระดบด

90

2. สวนวสด มความเหมาะสมอยในระดบด มความปลอดภยตอเดกในการใชสอ ขนาดของสอตองมขนาดทไมเลกเกนไป หยบจบไดงาย มการใชสสนสดใส ดงดดใจเดกไดด 3. สวนภาพประกอบ ตามความเหนของผเชยวชาญมความเหมาะสมอยในระดบด มความชดเจน 4. สวนสอการเรยนร มวธการเลนทชดเจน และ ขนาดของสอการเรยนรมความเหมาะสมตอการหยบจบหรอเลน ผลการวเคราะหผลการทดลองใชสอการเรยนร จากการทดลองใชสอการเรยนร เดกใหความสนใจเปนอยางมาก โดยเฉพาะเดกผหญง เดกเลนแลวสามารถกลบมาเลนอกไดโดยไมเบอ การวเคราะหผลการทดลองใชสอ คอ เดกสามารถตอภาพชดอาชพไดถกตองตามโจทยทก าหนดให แตในการท าการทดลองครงแรก เดกมความสบสนในเรองการตอหมวก มการตอหมวกผดชดอาชพ เชน ตอหมวกกกท าอาหารกบชดคณหมอ หรอตอหมวกชดนกศลปนกบชดคณหมอ เปนตน อาจเปนเพราะชดนกศลปนเปนชดอาชพทไมมความชดเจนในการแตงตว หรอ ในทองถนนนยงไมมอาชพกกท าอาหาร ซงสวนใหญจะเปนแมคา

ภาพท 72 และภาพท 73 ภาพการทดลองใชสอการเรยนรท 5 ทมา: ถายโดยผวจย ณ โรงเรยนบานหนองบมกลวย อ.บานไร จ.อทยธาน เมอพฤศจกายน 2559

91

ภาพท 74 และภาพท 75 ภาพการทดลองใชสอการเรยนรท 5 ทมา: ถายโดยผวจย ณ โรงเรยนบานหนองบมกลวย อ.บานไร จ.อทยธาน เมอพฤศจกายน 2559 สวนท 3 การประเมนผลการออกแบบและการวดผลการเรยนร 3.1 การวเคราะหผลการวดผลการเรยนร จากการวดผลการเรยนรกอนและหลงท าการทดลองใชสอบรณาการเพอพฒนาความสามารถดานมตสมพนธและจนตภาพ ส าหรบเดกปฐมวย ไดผลการเรยนร ดงน 1.3.1 แผนการจดการเรยนรท 1 เรองครอบครวสขสนต สงเสรมการสอความหมายของมตสมพนธและจนตภาพดวยการวาดภาพ ภาพถาย และรปภาพ ตารางท 4 วเคราะหผลการประเมน เรองครอบครวสขสนต สงเสรมการสอความหมายของมต สมพนธและจนตภาพดวยการ วาดภาพ ภาพถาย และรปภาพ

รายการ คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน

t-test

กอนเรยน 7.22 1.23 15.98*

หลงเรยน 9.90 0.36 * มนยส าคญทางสถตทระดบ .01 จากตารางท 5 แสดงใหเหนคะแนนความสามารถดานมตสมพนธและจนตภาพ เรองการสอความหมายของมตสมพนธและจนตภาพดวยการวาดภาพ ภาพถาย และรปภาพ ของนกเรยนกอนเรยน มคาเฉลย 7.22 และคะแนนความสามารถดานมตสมพนธและจนตภาพของนกเรยนหลงเรยน มคาเฉลย 1.23 และมสวนเบยงเบนมาตรฐานกอนเรยนเทากบ 9.90 หลงเรยนเทากบ 0.36 สวนคาสถต t มคาเทากบ 15.98 ซงแสดงใหเหนวาหลงเรยนนกเรยนมความสามารถดานมตสมพนธและจนตภาพสงกวากอนเรยนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01

92

3.1.2 แผนการจดการเรยนรท 2 เรองบานของเรา สงเสรมเรองการอธบายต าแหนงของสงตางๆ ทสมพนธกน ตารางท 5 วเคราะหผลการประเมน เรองบานของเรา สงเสรมการอธบายต าแหนงของสงตางๆ ทสมพนธกน

รายการ คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน

t-test

กอนเรยน 7.92 1.83 6.64*

หลงเรยน 9.58 0.73 * มนยส าคญทางสถตทระดบ .01 จากตารางท 6 แสดงใหเหนคะแนนความสามารถดานมตสมพนธและจนตภาพ เรองสงเสรมเรองต าแหนงของสงตางๆทสมพนธกน ของนกเรยนกอนเรยน มคาเฉลย 7.92 และคะแนนความสามารถดานมตสมพนธและจนตภาพของนกเรยนหลงเรยน มคาเฉลย 9.58 และมสวนเบยงเบนมาตรฐานกอนเรยนเทากบ 1.83 หลงเรยนเทากบ 0.73 สวนคาสถต t มคาเทากบ 6.64 ซงแสดงใหเหนวาหลงเรยนนกเรยนมความสามารถดานมตสมพนธและจนตภาพสงกวากอนเรยนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01 3.1.3 แผนการจดการเรยนรท 3 เรองโรงเรยนของฉน สงเสรมการสงเกตสงตางๆ และสถานทจากมมมองทตางกน ตารางท 6 วเคราะหผลการประเมน เรองโรงเรยนของฉน สงเสรมการสงเกตสงตางๆและสถานทจาก มมมองทตางกน

รายการ คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน

t-test

กอนเรยน 7.06 1.36 10.16* หลงเรยน 9.12 0.94

* มนยส าคญทางสถตทระดบ .01 จากตารางท 7 แสดงใหเหนคะแนนความสามารถดานมตสมพนธและจนตภาพ เรองการสงเกตสงตางๆและสถานทจากมมมองทตางกน ของนกเรยนกอนเรยน มคาเฉลย 7.06 และคะแนนความสามารถดานมตสมพนธและจนตภาพของนกเรยนหลงเรยน มคาเฉลย 9.12 และมสวนเบยงเบนมาตรฐานกอนเรยนเทากบ 1.36 หลงเรยนเทากบ 0.94 สวนคาสถต t มคาเทากบ 10.16 ซงแสดงใหเหนวาหลงเรยนนกเรยนมความสามารถดานมตสมพนธและจนตภาพสงกวากอนเรยนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01

93

3.1.4 แผนการจดการเรยนรท 4 เรองชมชนของเรา สงเสรมการอธบายการเคลอนทของคนและสงตางๆ ตารางท 7 วเคราะหผลการประเมน เรองชมชนของเรา สงเสรมการอธบายการเคลอนทของคนและ สงตางๆ

รายการ คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน

t-test

กอนเรยน 6.38 1.91 6.11*

หลงเรยน 8.30 1.36 * มนยส าคญทางสถตทระดบ .01 จากตารางท 8 แสดงใหเหนคะแนนความสามารถดานมตสมพนธและจนตภาพ เรองการอธบายการเคลอนทของคนและสงตางๆ ของนกเรยนกอนเรยน มคาเฉลย 6.38 และคะแนนความสามารถดานมตสมพนธและจนตภาพของนกเรยนหลงเรยน มคาเฉลย 8.30 และมสวนเบยงเบนมาตรฐานกอนเรยนเทากบ 1.91 หลงเรยนเทากบ 1.36 สวนคาสถต t มคาเทากบ 6.11 ซงแสดงใหเหนวาหลงเรยนนกเรยนมความสามารถดานมตสมพนธและจนตภาพสงกวากอนเรยนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01 3.1.5 แผนการจดการเรยนรท 5 เรองอาชพในฝน สงเสรมการตอเขาดวยกนและการแยกออก ตารางท 8 วเคราะหผลการประเมน เรองอาชพในฝน สงเสรมการตอเขาดวยกนและการแยกออก

รายการ คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน

t-test

กอนเรยน 7.00 2.23 4.38*

หลงเรยน 8.66 1.32

* มนยส าคญทางสถตทระดบ .01 จากตารางท 9 แสดงใหเหนคะแนนความสามารถดานมตสมพนธและจนตภาพ เรองการตอเขาดวยกนและการแยกออก ของนกเรยนกอนเรยน มคาเฉลย 7.00 และคะแนนความสามารถดานมตสมพนธและจนตภาพของนกเรยนหลงเรยน มคาเฉลย 8.66 และมสวนเบยงเบนมาตรฐานกอนเรยนเทากบ 2.23 หลงเรยนเทากบ 1.32 สวนคาสถต t มคาเทากบ 4.38 ซงแสดงใหเหนวาหลงเรยนนกเรยนมความสามารถดานมตสมพนธและจนตภาพสงกวากอนเรยนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01

94

3.2 การวเคราะหการประเมนผลการออกแบบ ผลการวเคราะหในสวนนจะน าเสนอขอมลดวยตาราง และใชวธการค านวณผลแบบ Rating Scale โดยมเกณฑการวดผลแบงเปน 4 ระดบ ดงน 4 คะแนน คะแนนเฉลย 4.00 หมายถง ดมาก 3 คะแนน คะแนนเฉลยตงแต 3.00 - 3.99 หมายถง ด 2 คะแนน คะแนนเฉลยตงแต 2.00 - 2.99 หมายถง พอใช 1 คะแนน คะแนนเฉลยตงแต 1.00 - 1.99 หมายถง ปรบปรง ตารางท 9 ความเหนเกยวกบการออกแบบสอบรณการเพอพฒนาความสามารถดานมตสมพนธและ จนตภาพ เรอง ครอบครวสขสนต

แบบประเมน คะแนนเฉลย แปลผล

ดานเนอหา 1. เนอหาสอดคลองกบบทเรยนของเดก

4 ดมาก

2. เนอหาสอดคลองกบความสามารถดานมตสมพนธและจนตภาพ ส าหรบเดกปฐมวย

4 ดมาก

3. ความคดรเรมสรางสรรคในการน าเสนอ

4 ดมาก

4. ความเหมาะสมของชอสอการเรยนร

4 ดมาก

5. มความสอดคลองกบวฒนธรรมในทองถน

3.75 ด

ดานวสด 1. ความเหมาะสมของวสดทใชในสอการเรยนร

3.75 ด

2. ความปลอดภยของวสด 3.75 ด

3. คณภาพของวสด ความทนทาน 3.5 ด

4. งายตอการหาซอจากทองตลอด

2.75 พอใช

ดานภาพประกอบ 1. ภาพประกอบมสสนสวยงาม

3.25 ด

95

2. ภาพประกอบมความสอดคลองกบเดกวย 3-4 ป

4 ดมาก

3. ภาพประกอบมความสอดคลองกบบรบทของทองถน

4 ดมาก

4. ขนาดของภาพประกอบมความเหมาะสมกบขนาดของสอการเรยนร

4 ดมาก

5. ความนาสนใจของภาพ 4 ดมาก

ดานสอการเรยนร 1. ขนาดของสอการเรยนรมความเหมาะสมตอการหยบจบหรอเลน

4 ดมาก

2. มลกษณะหรอวธการเลนทชดเจน

4 ดมาก

3. เลนไดหลายจดประสงคและสามารถ เลนไดหลายคน

3.5 ด

4. โครงสรางของเกมไมซบซอน 3.75 ด

5. สามารถหยบเลนและเกบไดงาย

3.75 ด

ตารางท 10 ความเหนเกยวกบการออกแบบสอบรณการเพอพฒนาความสามารถดานมตสมพนธ และจนตภาพ เรอง บานของเรา

แบบประเมน คะแนนเฉลย แปลผล ดานเนอหา 1. เนอหาสอดคลองกบบทเรยนของเดก

3.25 ด

2. เนอหาสอดคลองกบความสามารถดานมตสมพนธและจนตภาพ ส าหรบเดกปฐมวย

3.5 ด

3. ความคดรเรมสรางสรรคในการน าเสนอ

4 ดมาก

96

4. ความเหมาะสมของชอสอการเรยนร

4 ดมาก

5. มความสอดคลองกบวฒนธรรมในทองถน

3.5 ด

ดานวสด 1. ความเหมาะสมของวสดทใชในสอการเรยนร

3 ด

2. ความปลอดภยของวสด 3.5 ด

3. คณภาพของวสด ความทนทาน 3 ด 4. งายตอการหาซอจากทองตลอด

2.25 พอใช

ดานภาพประกอบ 1. ภาพประกอบมสสนสวยงาม

3.75 ด

2. ภาพประกอบมความสอดคลองกบเดกวย 3-4 ป

3.5 ด

3. ภาพประกอบมความสอดคลองกบบรบทของทองถน

3.5 ด

4. ขนาดของภาพประกอบมความเหมาะสมกบขนาดของสอการเรยนร

3.5 ด

5. ความนาสนใจของภาพ 4 ดมาก

ดานสอการเรยนร 1. ขนาดของสอการเรยนรมความเหมาะสมตอการหยบจบหรอเลน

4 ดมาก

2. มลกษณะหรอวธการเลนทชดเจน

3.75 ด

3. เลนไดหลายจดประสงคและสามารถ เลนไดหลายคน

2.5 พอใช

4. โครงสรางของเกมไมซบซอน 3 ด

5. สามารถหยบเลนและเกบไดงาย

3.25 ด

97

ตารางท 11 ความเหนเกยวกบการออกแบบสอบรณการเพอพฒนาความสามารถดานมตสมพนธ และจนตภาพ เรอง โรงเรยนของฉน

แบบประเมน คะแนนเฉลย แปลผล

ดานเนอหา 1. เนอหาสอดคลองกบบทเรยนของเดก

3 ด

2. เนอหาสอดคลองกบความสามารถดานมตสมพนธและจนตภาพ ส าหรบเดกปฐมวย

4 ดมาก

3. ความคดรเรมสรางสรรคในการน าเสนอ

3.5 ด

4. ความเหมาะสมของชอสอการเรยนร

3.25 ด

5. มความสอดคลองกบวฒนธรรมในทองถน

2.75 พอใช

ดานวสด 1. ความเหมาะสมของวสดทใชในสอการเรยนร

3.25 ด

2. ความปลอดภยของวสด 3.75 ด

3. คณภาพของวสด ความทนทาน 3.75 ด 4. งายตอการหาซอจากทองตลอด

3.5 ด

ดานภาพประกอบ 1. ภาพประกอบมสสนสวยงาม

4 ดมาก

2. ภาพประกอบมความสอดคลองกบเดกวย 3-4 ป

4 ดมาก

3. ภาพประกอบมความสอดคลองกบบรบทของทองถน

3.5 ด

4. ขนาดของภาพประกอบมความเหมาะสมกบขนาดของสอการเรยนร

3.5 ด

5. ความนาสนใจของภาพ 3.75 ด

98

ดานสอการเรยนร 1. ขนาดของสอการเรยนรมความเหมาะสมตอการหยบจบหรอเลน

3.25 ด

2. มลกษณะหรอวธการเลนทชดเจน

3.5 ด

3. เลนไดหลายจดประสงคและสามารถ เลนไดหลายคน

2.75 พอใช

4. โครงสรางของเกมไมซบซอน 3.5 ด 5. สามารถหยบเลนและเกบไดงาย

3.25 ด

ตารางท 12 ความเหนเกยวกบการออกแบบสอบรณการเพอพฒนาความสามารถดานมตสมพนธ และจนตภาพ เรอง ชมชนของเรา

แบบประเมน คะแนนเฉลย แปลผล ดานเนอหา 1. เนอหาสอดคลองกบบทเรยนของเดก

4 ดมาก

2. เนอหาสอดคลองกบความสามารถดานมตสมพนธและจนตภาพ ส าหรบเดกปฐมวย

3.75 ด

3. ความคดรเรมสรางสรรคในการน าเสนอ

4 ดมาก

4. ความเหมาะสมของชอสอการเรยนร

4 ดมาก

5. มความสอดคลองกบวฒนธรรมในทองถน

4 ดมาก

ดานวสด 1. ความเหมาะสมของวสดทใชในสอการเรยนร

3.75 ด

2. ความปลอดภยของวสด 3.75 ด 3. คณภาพของวสด ความทนทาน 3.25 ด

99

4. งายตอการหาซอจากทองตลอด

2.25 พอใช

ดานภาพประกอบ 1. ภาพประกอบมสสนสวยงาม

4 ดมาก

2. ภาพประกอบมความสอดคลองกบเดกวย 3-4 ป

4 ดมาก

3. ภาพประกอบมความสอดคลองกบบรบทของทองถน

4 ดมาก

4. ขนาดของภาพประกอบมความเหมาะสมกบขนาดของสอการเรยนร

4 ดมาก

5. ความนาสนใจของภาพ 4 ดมาก

ดานสอการเรยนร 1. ขนาดของสอการเรยนรมความเหมาะสมตอการหยบจบหรอเลน

4 ดมาก

2. มลกษณะหรอวธการเลนทชดเจน

3.75 ด

3. เลนไดหลายจดประสงคและสามารถ เลนไดหลายคน

3.25 ด

4. โครงสรางของเกมไมซบซอน 3 ด

5. สามารถหยบเลนและเกบไดงาย

3.5 ด

ตารางท 13 ความเหนเกยวกบการออกแบบสอบรณการเพอพฒนาความสามารถดานมตสมพนธ และจนตภาพ เรอง อาชพในฝน

แบบประเมน คะแนนเฉลย แปลผล

ดานเนอหา 1. เนอหาสอดคลองกบบทเรยนของเดก

3.75 ดมาก

2. เนอหาสอดคลองกบความสามารถดานมตสมพนธและ

4 ด

100

จนตภาพ ส าหรบเดกปฐมวย

3. ความคดรเรมสรางสรรคในการน าเสนอ

3.25 ด

4. ความเหมาะสมของชอสอการเรยนร

4 ดมาก

5. มความสอดคลองกบวฒนธรรมในทองถน

4 ดมาก

ดานวสด 1. ความเหมาะสมของวสดทใชในสอการเรยนร

3.75 ด

2. ความปลอดภยของวสด 4 ดมาก 3. คณภาพของวสด ความทนทาน 3.25 ด

4. งายตอการหาซอจากทองตลอด

3 ด

ดานภาพประกอบ 1. ภาพประกอบมสสนสวยงาม

4 ดมาก

2. ภาพประกอบมความสอดคลองกบเดกวย 3-4 ป

3 ด

3. ภาพประกอบมความสอดคลองกบบรบทของทองถน

3.75 ด

4. ขนาดของภาพประกอบมความเหมาะสมกบขนาดของสอการเรยนร

4 ดมาก

5. ความนาสนใจของภาพ 4 ดมาก ดานสอการเรยนร 1. ขนาดของสอการเรยนรมความเหมาะสมตอการหยบจบหรอเลน

3 ด

2. มลกษณะหรอวธการเลนทชดเจน

3 ด

3. เลนไดหลายจดประสงคและสามารถ เลนไดหลายคน

3 ด

101

4. โครงสรางของเกมไมซบซอน 3.25 ด

5. สามารถหยบเลนและเกบไดงาย

3.25 ด

102

บทท 5

สรป อภปรายผล และขอเสนอแนะ สรปผลการวจย งานวจยเรอง การออกแบบสอบรณาการเพอพฒนาความสามารถดานมตสมพนธและ จนตภาพส าหรบเดกปฐมวย มวตถประสงคเพอเปนแนวทางในการออกแบบสอการเรยนรเพอสงเสรมความสามารถดานมตสมพนธและจนตภาพส าหรบเดกปฐมวยและการบรณาการสาระการเรยนรเขากบสอการสอนโดยมภาพประกอบทสอดคลองกบบรบทของทองถน เพอคาดหวงใหเดกมความ สามารถดานมตสมพนธและจนตภาพสงขน โดยความสามารถดานมตสมพนธและจนตภาพทเหมาะส าหรบเดกปฐมวยนน มดวยกนทงหมด 5 เรอง ดงน 1. ทศทางการเคลอนทของบคคลและสงตางๆ หมายถง ความสามารถของเดกปฐมวยทแสดงใหเหนถงลกษณะของวตถโดยการเคลอนท ซาย-ขวา , หนา-หลง 2. การสงเกตสงตางๆ และสถานทในมมมองทตางกน หมายถง ความสามารถของเดกปฐมวยทบอกหรอแสดงใหเหนถงลกษณะของวตถสงของทมการเปลยนแปลง แตกตางออกไป โดยการพลก หมน ซอนกน หรอ รปรางของวตถ 3. การตอเขาและแยกออกจากกน หมายถง ความสามารถของเดกปฐมวยในการใช จนตภาพบอกหรอแสดงถงสวนตางๆของวตถ เมอถกแยกออกจากกน หรอเหนเคาโครงสรางเมอน าสวนตางๆ มาประกอบเขาดวยกน 4. อธบายต าแหนงของสงตางๆทสมพนธกน หมายถง ความสามารถของเดกปฐมวย ทสามารถแสดงหรอบอกไดวา สงตางๆทเหน อยในต าแหนงใด เชน ขางหนา-ขางหลง ขางบน-ขางลาง ขางใน-ขางนอก 5. สอความหมายมตสมพนธ โดยการวาดรป หมายถง ความสามารถของเดกปฐมวยในการใชจนตภาพ

103

การวจยนสามารถสรปผลงานการออกแบบไดดงน ตารางท 14 ตารางแสดงสอการเรยนรสงเสรมมตสมพนธและจนตภาพ

เรองท มตสมพนธและจนตภาพ สอการเรยนร

1 การสอความหมายมตสมพนธและจนตภาพดวยการวาดรป

ครอบครวสขสนต

2 การอธบายต าแหนงของสงตางๆ ทสมพนธกน

บานของเรา

3 การสงเกตสงตางๆ และสถานทในมมมองทตางกน

โรงเรยนของฉน

4 ทศทางการเคลอนทของบคคลและสงตางๆ

ชมชนของเรา

5 การตอเขาและแยกออกจากกน อาชพในฝน

ความมงหมายและวตถประสงคของการศกษา 1. เพอหาแนวทางในการออกแบบสอบรณาการเพอพฒนาความสามารถดานมตสมพนธและจนตภาพส าหรบเดกปฐมวย โดยมสอการสอนมสาระการเรยนรตรงกบเนอหาทเดกเรยนและมความสอดคลองกบบรบทของทองถน 2. เพอออกแบบสอบรณาการ โดยใชองคความรทเปนปจจยในการสงเสรมพฒนาการความสามารถดานมตสมพนธและจนตภาพ สมมตฐานของการศกษา การออกแบบสอบรณาการเพอพฒนาความสามารถดานมตสมพนธและจนตภาพโดยมสาระการเรยนรและภาพประกอบทสอดคลองกบบรบทของทองถนท าใหเดกมความสามารถดานมตสมพนธและจนตภาพสงขน ขอบเขตการศกษา การศกษาและวเคราะหองคประกอบของการออกแบบสอบรณาการเพอพฒนาความสามารถดานมตสมพนธและจนตภาพ มขอบเขตดงน 1. ขอบเขตดานเนอหา, ขอมล 1.1 ขอมลเกยวกบความสามารถดานมตสมพนธและจนตภาพ

104

1.2 ขอมลเกยวกบการออกแบบสอการสอน ส าหรบเดกปฐมวย 1.3 ขอมลเกยวกบการพฒนาการ การเรยนรของเดกในระดบปฐมวย 2. ประชากรและกลมตวอยาง 2.1 ประชากร ทใชในการวจยครงน ไดแก ครและนกเรยน ชนอนบาล 1 ในโรงเรยนบานหนองบมกลวย จงหวดอทยธาน 2.2 กลมตวอยาง กลมตวอยางทใชในการวจยครงนเปนเดกปฐมวย อาย 3-4 ป ทก าลงศกษาอยชนอนบาล 1 ปการศกษา 2559 โรงเรยนบานหนองบมกลวย อ าเภอบานไร จงหวดอทยธาน จ านวน 15 คน 3. จ านวนงาน ออกแบบสอบรณาการเพอพฒนาความสามารถดานมตสมพนธและจนตภาพ ส าหรบเดกปฐมวย ในรปแบบของสอการสอน ในสาระการเรยนร เรอง เรองราวเกยวกบบคคลและสถานทแวดลอมเดก จ านวน 5 หนวยการเรยนร ไดแก 3.1 หนวย ครอบครวสขสนต 3.2 หนวย บานของเรา 3.3 หนวย โรงเรยนของฉน 3.4 หนวย ชมชนของเรา 3.5 หนวย อาชพในฝน วธการด าเนนงานวจย 1. การก าหนดประชากรและการเลอกสมตวอยาง 2. รวบรวมขอมลภาคเอกสารและภาคสนาม เพอน าขอมลมาวเคราะหหาแนวทางในการออกแบบ 3. วเคราะหขอมลภาคเอกสารและภาคสนาม เพอหาแนวทางในการออกแบบ 4. การออกแบบสอบรณาการ 5. น าผลงานการออกแบบเสนอตอผเชยวชาญ 6. ปรบปรงแกไขผลงานออกแบบ ตามขอเสนอแนะของผเชยวชาญ 7. ทดสอบเดกกอนการทดลอง (Pretest) กบกลมตวอยาง เพอหาพนฐานความสามารถดานมตสมพนธและจนตภาพโดยใชแบบทดสอบทผวจยสรางขน 8. ด าเนนการทดลองใชสอบรณาการเพอพฒนาความสามารถดานมตสมพนธและจนตภาพ โดยใหคณครผเชยวชาญเปนผด าเนนการ กลมเปาหมายตวอยาง คอ เดกทก าลงศกษาชนอนบาล 1 ปการศกษา 2559 โรงเรยนบานหนองบมกลวย โดยทดลองชวงเกมการศกษา เวลา 15.00-15.30 น. สปดาหละ 5 ครง ครงละ 30 นาท จ านวน 2 สปดาห รวมทงหมด 10 คาบเรยน

105

9. เมอท าการทดลองครบ ท าแบบทดสอบ (Posttest) กบกลมตวอยางโดยใชแบบทดสอบฉบบเดยวกบทใชกอนการทดลอง 10. น าคะแนนทไดจากการทดสอบไปท าการวเคราะหขอมลดวยวธการทางสถต 11. ใหผเชยวชาญประเมนผลการออกแบบ 12. สรปผลการศกษาและขอเสนอแนะ 2. อภปรายผล

ผลการวจยในครงน คอ เดกปฐมวยมความสามารถดานมตสมพนธและจนตภาพสงขนกวากอนทดลองใชสอบรณาการ โดยมคานยส าคญทางสถตท 0.1 ซงเปนไปตามวตถประสงค และสมมตฐานทตงไว การอภปรายผล แบงเปน 2 สวน ดงน คอ

1. ผลส าหรบแนวทางการออกแบบสอบรณาการเพอพฒนาความสามารถดานมตสมพนธและจนตภาพ

1.1 ความเหมาะสมดานเนอหา เนอหาดานมตสมพนธและจนตภาพตองเหมาะสมกบชวงอายของเดก และสอดคลองกบเนอหาสาระในบทเรยนของเดก

1.2 ความเหมาะสมดานวสด วสดตองมความปลอดภยตอเดก ไมแหลมคมหรอสทใชตองไมมสารเคมทกอใหเกดอนตรายตอเดก ขนาดของสอตองไมมขนาดเลกเกนไป เพราะอาจท าใหตดคอเดกได วสดนอกจากความปลอดภยส าหรบเดกแลวควรค านงถงวธการจดซอและการผลตสอดวย เพอส าหรบครผสอนน าไปประยกตท าสอการสอนใชเอง ควรเลอกวสดทหาซอไดงาย และวธการสรางสอทไมยากจนเกนไป

1.3 ความเหมาะสมดานภาพประกอบ ภาพประกอบทสอดคลองกบบรบทของทองถน สามารถชวยใหเดกเกดจนตภาพและสามารถเขาใจเนอหาสาระการเรยนรไดงายขน

2. ผลส าหรบการทดลองใชสอบรณาการ หลงการทดลองใชสอและวดผลการเรยนร ไดขอสรปดงน นกเรยนมการพฒนาการความสามารถดานมตสมพนธและจนตภาพสงขน โดยการวดผลการเรยนรนน หนวยการเรยนรทมผลคะแนนเพมสงขนมากทสดคอ หนวยการเรยนรท 4 เรองชมชนของฉน สงเสรมมตสมพนธและจนตภาพดานการอธบายการเคลอนทของบคคลและสงตางๆ เนองจากสอบรณาการหนวยน สอบรณาการมการน าเสนอทมความนาสนใจ และมบรบทของทองถนทเดกคนเคย ท าใหเดกเกดความสนใจ เกดจนตภาพไดงาย สามารถใชสอไดเปนเวลานาน และเกดการเลนซ าๆ จนเกดความเขาใจและสามารถอธบายการเคลอนทของบคคลหรอสงตางๆไดเปนอยางด และหนวยการเรยนรทมผลคะแนนรองลงมา คอ หนวยการเรยนรท 1 เรองครอบครวสขสนต สงเสรมมตสมพนธและจนตภาพดานการสอความหมายมตสมพนธและจนตภาพ โดยการวาดรป โดยการวดผลนนจะใชการสงเกตพฤตกรรมเดกเปนสวนใหญ เนองจากในครงแรกททดลองใชสอบรณาการ

106

โดยการวาดรปนน เดกขาดความมนใจ โดยสงเกตไดจากการทเดกวาดรปแลวลบบอย ไมมความมนใจในการลากเสน ครผสอนอาจจะสรางความมนใจใหเดกไดโดยการชมเพอใหก าลงใจ หลงจากใหเดกทดลองท าซ า โดยเปลยนโจทยในการวาด เดกมความมนใจในการลากเสนมากขนอยางเหนไดชด และสามารถวาดภาพโดยมลายละเอยดเพมขน ซงสามารถสรปไดวาวธการสงเสรมการเรยนรดวยมตสมพนธและจนตภาพ สามารถท าไดโดยการใชสอการเรยนรทใหเดกมปฏสมพนธกบภาพทเดกคนเคย การใชส รปภาพ เปนตวกระตนจนตนาการ 3. ขอเสนอแนะ ขอเสนอแนะเพอการวจยครงตอไป 1. การออกแบบสอบรณาการเพอพฒนาความสามารถดานมตสมพนธและจนตภาพ จ านวน 5 เรองนน สงผลใหการน าเสนอผลงานในแตละเรองไมดนก ดงนนหากผสนใจจะน าแนวคดไปตอยอด ควรเลอกเรองทสนใจหรอเปนประโยชนในการวจยตอไป เพอใหการท าวจยสามารถเจาะลกเกยวกบความสามารถดานมตสมพนธและจนตภาพไดอยางมประสทธภาพมากขน 2. การศกษาในครงนท าใหทราบถงตนทนในการผลตสอการเรยนรส าหรบเดกนนมราคาคอนขางสง เพราะสอแตละสอนนตองใชวสดทมคณภาพ ปลอดภย และไมเปนอนตรายตอเดก หรอปจจยอนๆ ท าใหสอมราคาคอนขางสง ดงนนการผลตจรง จ าเปนตองลดตนทนเพอใหสอมราคาไมสงมากนก ส าหรบผสนใจอาจน าปญหานไปตอยอด เพอวจยลดตนทนการผลตสอการเรยนรส าหรบเดก เพอเปนแนวทางในการออกแบบ 3. การออกแบบกลองจดเกบสอการเรยนร ควรแบงแยกเกบเปนแตละเรอง การจดเกบรวมกนในกลองเดยวจะท าใหมปญหาในการน ามาใชหรอการจดเกบในครงตอไป และการออกแบบถงผาหรอกลองส าหรบจดเกบสอการเรยนรนน ควรออกแบบใหแตกตางกน กนการสบสนเดกเลก ในการเกบผดถง ผดกลองของเดก 4. สอบรณาการนนออกแบบมาเพอใหเดกเลนเปนรายบคคล ดงนนเวลาใชงานจรงในการเรยนการสอนจรง จงมปญหาทสอไมพอตอจ านวนเดก ดงนนขอเสนอแนะส าหรบการออกแบบสอบรณาการในส าหรบใชในหองเรยนในครงตอไป ควรค านงถงการใชสอส าหรบเดกหลายคน หรอการเลนกนเปนกลม เพอใหเพยงตอการจ านวนเดก

107

รายการอางอง ธนารตน เจอจนทร. (2554). “ความสามารถดานมตสมพนธของเดกปฐมวยทไดรบการจดกจกรรม ศลปะสรางสรรคดวยเสนเชอก.” ปรญญานพนธ กศ.ม. (การศกษาปฐมวย). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลยมหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. มลลกา พงศปรตร (อางองจาก Carolyn chapman). วธพฒนาพหปญญาในหองเรยน. กรงเทพฯ: เพยร สน เอดดเคชน อนโดไชนา เฉลยวศร พบลชล (อางองจาก Eliza beth swartz). 108 วธวดและประเมนพหปญญา. กรงเทพฯ: เพยร สน เอดดเคชน อนโดไชนา คนธรส วงศศกด. (2553). “ความสามารถดานมตสมพนธของเดกปฐมวยทไดรบการจดกจกรรมศลปะ ประดษฐ โดยใชพชผกผลไม.” ปรญญานพนธ กศ.ม. (การศกษาปฐมวย). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลยมหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. แกวตา รวเชยวโชต. (2555). “ความสามารถดานมตสมพนธของเดกปฐมวยทไดท ากจกรรมละเลงส.” ปรญญานพนธ กศ.ม.(การศกษาปฐมวย). กรงเทพฯ:บณฑตวทยาลยมหาวทยาลย ศรนครนทรวโรฒ. กรกฎ แพทยหลกฟา. (2552). “การศกษาเปรยบเทยบความสามารถดานมตสมพนธของเดกระดบ ปฐมวย กอนและหลงการเรยนรดวยชดกจกรรมศลปะสรางสรรคเพอพฒนความสามารถ ดานมตสมพนธ.” ปรญญานพนธ กศ.ม.(ศลปศกษา). กรงเทพฯ:บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ดร.สมจต จนทรฉาย. (2557). การออกแบบและพฒนาการเรยนการสอน. พมพครงท 1. นครปฐม: เพชรเกษมพรนตง กรป จ ากด. วนษา เรช. (2550). อจฉรยะสรางได. พมพครงท 1. ปทมธาน: ส านกพมพบรษทอจฉรยะสรางได. ทศนา แขมมณ. (2558). ศาสตรการสอน : องคความรเพอการจดกระบวนการเรยนรทม ประสทธภาพ. พมพครงท 19. กรงเทพฯ: ส านกพมพแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย. โธมส อารมสตรอง เขยน ; อาร สณหฉว แปล. พหปญญาในหองเรยน : วธการสอนเพอพฒนา ปญญาหลายดาน( Multiple intelligence in the classroom ). กรงเทพฯ: ศนยพฒนาหนงสอ กรมวชาการกระทรวงศกษาธการ ศ.ดร. อาร สณหฉว. (2552). พหปญญาประยกต. พมพครงท 1 กรงเทพฯ: สมาคมเพอการศกษาเดก. ศรยา นยมธรรม. (2544). ศลปะกบเยาวชน. กรงเทพฯ: สนตศรการพมพ. ผ.ศ.ธระศกด ก าบรรณารกษ. (2552). ชนะชวต คดอยางอจฉรยะ. กรงเทพ: ปรนทโอโซน. วรณ ตงเจรญ. (2545). พหศลปศกษา. กรงเทพฯ: สนตศรการพมพ.

108

ไพรนทร พงพงษ. (2556). “การพฒนาผลสมฤทธทางการอานและเขยนสะกดค าทมสระประสมของ นกเรยนชนประถมศกษาปท 1 โดยใชยทธวธพหปญญา แผนผงความคดและแบบฝก เสรมทกษะ.” นครปฐม: สาขาวชาการสอนภาษาไทย บณฑตวทยาลย มหาวทยาลย ศลปากร. โกวท ประวาลพฤกษ. (2551). การเรยนรทสอดคลองกบการท างานของสมอง และสรางพหปญญา (MI) ดวยโครงงาน. กรงเทพฯ: สถาบนพฒนาคณภาพวชาการ. บเชเนอร, ลนเน. (2550). เกมและกจกรรมเพอพฒนาพหปญญา (MI) และลกษณะนสยทด = Multiple intelligences and positive life habits. กรงเทพฯ: เบรนเนท. สนทร โคตรบรรเทา. (2548). ทฤษฎพหปญญา (Theory of multiple intelligence). กรงเทพฯ: สถาบนพฒนาผบรหารการศกษา. อาร สณหฉว. (2543). พหปญญาและการเรยนแบบรวมมอ. กรงเทพฯ: แวนแกว. เบลเรนกา, เจมส. (2544). 108 วธวดและประเมนพหปญญา = Multiple assessments for multiple intelligences. กรงเทพฯ: บรษท เพยรสน เอดดเคชน อนโดไชนา. จนตนา ถ าแกว. (2555). การออกแบบสอสงพมพเพอการศกษา. ปทมธาน: สกายบกส. อนรรฆนต งามอษาวรรณ. (2550). “การออกแบบสอปฏสมพนธส าหรบประเมนความฉลาดทาง อารมณของเดกชนประถมศกษา = Interactive media design for emotional quotient assessment of primary school students.” วทยานพนธมหาวทยาลย ศลปากร. พฤฒพงษ เลกศรรตน. (2535). การออกแบบสอการสอน. กรงเทพฯ: โอเดยนสโตร. อศวน อรณแสง. (2552). การเขยนการตน : วธวาดภาพการตนและการออกแบบเพอใชในงานสอ ตางๆ. กรงเทพฯ : ขาวฟาง. สมภพ จงจตตโพธา. (2556). ทฤษฎส = Theory of color. กรงเทพฯ: วาดศลป. วรณ ตงเจรญ. (2535). ทฤษฎสเพอการสรางสรรคศลปะ. กรงเทพฯ: โอเดยนสโตร.

142

ประวตผวจย

ชอ – สกล ทอย โทรศพท ประวตการศกษา พ.ศ. 2552 พ.ศ. 2559 ประวตการท างาน พ.ศ. 2553 – 2559 พ.ศ. 2559 – ปจจบน

นางสาวสรธร สนแดง บานเลขท 13 หม 1 ต าบลหนองบมกลวย อ าเภอบานไร จงหวดอทยธาน 61180 081-7022939 ส าเรจการศกษาศลปบณฑต สาขาออกแบบนเทศศลป คณะศลปะและการออกแบบ มหาวทยาลยรงสต ศกษาตอระดบปรญญามหาบณฑต สาขาวชาศลปะการออกแบบ บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร กราฟกดไซนเนอร บรษท บรษท โกลโบล แอพแพเรล เนทเวรคส จ ากด ซเนยร กราฟกดไซน บรษท จ โมทฟ จ ากด