ความสมบรณพนธโคนมขอนแกน และการเพมการผสมตดโคนมหลงผสมเทยม

ความสมบรณพนธโคนมขอนแกน และการเพมการผสมตดโคนมหลงผสมเทยม

รศ.สพ.ญ.ดร.สณรตน เอยมละมย

คณะสตวแพทยศาสตร ม.ขอนแกน

รศ.สพ.ญ.ดร.สณรตน เอยมละมย

คณะสตวแพทยศาสตร ม.ขอนแกน

ยทธศาสตรโคนมขอนแกน 2556-2560 25 กนยายน 2557 ณ คณะสตวแพทยศาสตร ม.ขอนแกน ยทธศาสตรโคนมขอนแกน 2556-2560

25 กนยายน 2557 ณ คณะสตวแพทยศาสตร ม.ขอนแกน

ดชนการสบพนธ

สณรตน – ขก.

(2546)

อดศร-ก าแพงแสน

(2546)

พชรวรรณ-สกล

(2555)

อสค. -ขก / อดร

(2555)

ธรกล-ขก. (2555)

คาเปา หมาย

คลอดถงผสมครงแรก 105.9±38.1 - 98.68±42.6 87.0±35.0 115.7± 81.7 60

คลอดถงผสมตด 173.7±38.6 145.32±84.6 130.2±65.5 123.7±59.1 206.1± 134.1 85

จ านวนครงตอการผสมตด 2.55±0.96 2.94±2.2 1.9±1.2 2.0±1.3 2.9 ±2.1 1.5

ระยะหางการตกลก 452.3±37.9 430.9±96.0 460.5±86.2 470±97.2 475.9± 123.9 365

อายโคสาวคลอดลก 32 ด. 35 ด. 27- 30

ดชนความสมบรณพนธในโคนม ในพนทตางๆ ดชนความสมบรณพนธในโคนม ในพนทตางๆ

กฎ การผสมเทยม เชา-เยน เปนสดเชา - ผสมบาย เปนสดบาย - ผสมเชา

จบสดด ผสมตรงเวลา ท าใหผสมตดด

เวลาผสมตดสงสด อตรา ผสม ตด ระยะเวลาจากเรมเปนสดยนนง (ชม.)

Fertilization ….

4 steps to a successful AI 4 ขนตอนของการผสมเทยมใหตดสง 1. ตรวจการเปนสด Heat detection

2. คณภาพน าเชอ Quality of semen

3. การดแลน าเชอ Proper handling of semen

4. ฉดน าเชอในต าแหนงทถกตอง Correct placement of semen

อาหาร และความสมบรณพนธ BCS

Heat stress in cows

The effect of heat stress on physiological dairy cow Source: www.thecattlesite.com

RESULT ความรอนชน ท าใหอตราผสมตดลดลง

64

66

68

70

72

74

76

78

80

82Jan-0

3

Mar-

03

May-0

3

Jul-03

Sep-0

3

Nov-0

3

Jan-0

4

Mar-

04

May-0

4

Jul-04

Sep-0

4

Nov-0

4

TH

I (%

)

0

10

20

30

40

50

60

70

80

%

THI Calving Rate

Conception rate at 60 days Conception rate at 90 days

Artthaveekul et al., 2006

จะเพมการผสมตดไดอยางไร จะเพมการผสมตดไดอยางไร การท างานของคอรปสลเทยม (สรางโปรเจสเตอโรน) ไมดพอ

ความเครยดจากความรอนชน ชวงฤดรอนชน

Heat Stress THI > 80

การท างานของคอรปสลเทยม (สรางโปรเจสเตอโรน) ไมดพอ

ความเครยดจากความรอนชน ชวงฤดรอนชน

Heat Stress THI > 80

เพมโปรเจสเตอโรน หลงการผสม เพมโปรเจสเตอโรน หลงการผสม

• ท ำให คอรปสลเทยม สรำงมำกขน

/ เพม คอรปสลเทยม โดยให GnRH / hCG

(Fertagyl, Receptal, Dalmarelin, Cystolerin, ….)

(Chorulon) • ใหโปรเจสเตอโรน

(PRID, CIDR, Crestar, …. )

Estrus cycle in cattle

From : www. research.vet.upenn.edu

ใหวนท 5 / 11 / 12 หลงการผสมเทยม ใหวนท 5 / 11 / 12 หลงการผสมเทยม • GnRH Willard et al., 2003; Franco et al., 2006; …

• hCG Schmitt et al., 1996; Funston et al., 2005; .. • Progesterone: CIDR Beltmen et al., 2009; Khoramian et al., 2011; Mehni et al., 2012; ….

• GnRH Willard et al., 2003; Franco et al., 2006; …

• hCG Schmitt et al., 1996; Funston et al., 2005; .. • Progesterone: CIDR Beltmen et al., 2009; Khoramian et al., 2011; Mehni et al., 2012; ….

ใหวนท 5 หลงการผสมเทยม ในชวงฤดรอน ใหวนท 5 หลงการผสมเทยม ในชวงฤดรอน

ให GnRH or hCG วนท 5 หลงผสม ในฤดรอน

เพม โปรเจสเตอโรน และ การผสมตด

(Pilachi et al., 2004; 2006)

ให GnRH เมอผสมเทยม และ วนท 5 หลงผสม

เพมการผสมตด (Aiumlamai et al., 2009)

ให GnRH or hCG วนท 5 หลงผสม ในฤดรอน

เพม โปรเจสเตอโรน และ การผสมตด

(Pilachi et al., 2004; 2006)

ให GnRH เมอผสมเทยม และ วนท 5 หลงผสม

เพมการผสมตด (Aiumlamai et al., 2009)

การจดการ No

โคทอง (%)

วนคลอดถงผสมตด(X±SD)

ไมใหอะไร 88 43 (48.8 ) 179.7±88.9

GnRH at AI 41 32 (78.0) 161.2±134.6

GnRH

at 5 days post AI 32 25 (78.1) 185.6±160.9

GnRH at AI + 5 days post AI

58 50 (86.2) 161.0±92.7

การเพมการผสมตดตงทอง - เพมโปรเจสเตอโรน (GnRH) หลงการผสมเทยม (Aiumlamai et al., 2009)

การเพมการผสมตดตงทอง - เพมโปรเจสเตอโรน (GnRH) หลงการผสมเทยม (Aiumlamai et al., 2009)

GnRH จเอนอารเอช เทยบ โปรเจสเตอโรน Crestar ฝงห X - CIRD ชองคลอดอกเสบ / หลด

GnRH จเอนอารเอช เทยบ โปรเจสเตอโรน Crestar ฝงห X - CIRD ชองคลอดอกเสบ / หลด

Crestar® for 14 day 1 Progesterone Crestar®

D 0 D 5 D 12 D 19

2 GnRH 50 ไมโครกรม

3 Control

AI Blood sampling Blood sampling

Supplementation of Crestar®, GnRH administration on day 5 after insemination

Remove

ใหวนท 5 หลงการผสมเทยม ในชวงฤดรอน ใหวนท 5 หลงการผสมเทยม ในชวงฤดรอน

ผลการทดลอง ผลการทดลอง

10

20

30

40

50

60

70

80

90

100

1 31 61 91 121 151 181

THI T RH

Am

bie

nt

Tem

p, R

H,

TH

I

day

THI>80

Ambient air temperature (°C), Relative humidity (%), and THI at the farm location throughout the

study period.

Ambient Temp, RH, and THI were 30.1 ±2.3 °C, 70.8 ± 7.3% and 81.02±2.38, respectively.

Average daily THI was above 72 throughout the study period.

62% of average THI values were higher than 80 which : concerned as moderate stress condition for dairy cows.

ผลการทดลอง ผลการทดลอง

Treatment Progesterone concentration (ng /ml)

Day 12 Day 19

Crestar® (20) 8.53±4.16 (20) 4.15±5.45

GnRH (20) 8.31±3.16 (20) 7.25±6.92

Control (20) 6.29±3.21 (20) 6.12±5.22

Pvalue 0.073 0.982

Table 2. Mean (±SD) serum progesterone concentration (ng/ml) at day 12 and day 19 form cows treatment progesterone Crestar® and GnRH on day 5 after AI

The treated groups had a tendency of higher progesterone concentrations than the control

group on day 12.

The results of this study indicated that progesterone Crestar® and GnRH treatments post AI during summer had no effect on serum progesterone concentrations in dairy cows.

The treated groups had a tendency of higher progesterone concentrations than the control

group on day 12.

The results of this study indicated that progesterone Crestar® and GnRH treatments post AI during summer had no effect on serum progesterone concentrations in dairy cows.

ผลการทดลอง ผลการทดลอง

อตราการตงทอง (%)

Crestar® 6.7%

GnRH 20.0%

Control 23.3%

P –value 0.186

16.6% อตรำกำรทองโคในฟำรม 16.6% อตรำกำรทองโคในฟำรม

สรป .... ได เรยนร อะไร สรป .... ได เรยนร อะไร • GnRH = ผสมเทยม + 5 วนหลงผสม • อาจ ใช CIRD cmo ????

• ตองเขาใจ ปจจยในการผสมตด

• ใชการจดการการสบพนธ ปองกน/แกไข

• GnRH = ผสมเทยม + 5 วนหลงผสม • อาจ ใช CIRD cmo ????

• ตองเขาใจ ปจจยในการผสมตด

• ใชการจดการการสบพนธ ปองกน/แกไข

ขอแนะน า ขอแนะน า

ปรกษานายสตวแพทยศาสตร

ทกครง

กอน ใช ฮอรโมน / ยา

ปรกษานายสตวแพทยศาสตร

ทกครง

กอน ใช ฮอรโมน / ยา

เอกสารอางอง

• สณรตน เอยมละมย. การสบพนธในโค. 2553. คณะสตวแพทยศาสตร มหาวทยาลยขอนแกน. 503 หนา.

• สณรตน เอยมละมย อดศกด สงขแกว ศกดนคร นามคง และอทย ปรญญาสทธนนท. 2552. ผลการใชฮอรโมน จ เอน อาร เอช หลงการผสมเทยมตอการผสมตดในโครดนม. ประชมวชาการสตวแพทยศาสตร มข. ครงท 10 ประจ าป 2552. วนท 3-4 มถนายน 2552. หนา249-253.

• Pilachai, R., Aiumlamai, S., Wongsrikeao, W. and Sirisathien, S. (2006) Effect of GnRH or hCG administration on the 5th day-post insemination regarding serum progesterone concentration and conception rate in lactating cows during hot season. KKU. Vet. J. 16 (1): 61-70.

• Pilachai, R., Aiumlamai, S., Wongsrikeao, W. and Sirisathien, S. (2004) A study on day 5 post-insemination administration of GnRH or hCG on serum progesterone concentrations and conception rates in dairy heifers during hot season. J.Thai Vet.Med.Assoc. 55(2):43-53.

• Ninnasopha K, Sirisatien S, Junkoup N, Seesupa S, Sadee P, Aiumlamai S. Progesterone Concentrations of Dairy Cows Following Post Insemination Crestar® and GnRH Treatments during Summer. Proceeding of the 15th KKU. Veterinary Annual International Conference; 2014 April 24-25; Khon Kean Thailand; 2014. p. 123-124. Oral and poster presentation.

• Ninnasopha K, Sirisatien S, Junkoup N, Seesupa S, Aiumlamai S. The comparison of progesterone supplementation and GnRH administration after insemination on pregnancy rate in dairy cows during summer. KKU Vet. J Accepted for Publication.