(1)

การบรหารแหลงเรยนรของผบรหารสถานศกษา สงกดองคกรปกครองสวนทองถน ในอ าเภอหาดใหญ จงหวดสงขลา

Learning Resource Administration of Educational Institution Administrators under the Local Government in Hatyai District ,

Songkhla Province

ศรญาย เลยบคง Siriya Laibkong

สารนพนธนเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตรปรญญาศกษาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการบรหารการศกษา

มหาวทยาลยหาดใหญ A Minor Thesis Submitted in Partial Fulfillment of the Requirements for

the Master of Education Degree in Educational Administration Hatyai University

2560

(1)

การบรหารแหลงเรยนรของผบรหารสถานศกษา สงกดองคกรปกครองสวนทองถน ในอ าเภอหาดใหญ จงหวดสงขลา

Learning Resource Administration of Educational Institution Administrators under the Local Government in Hatyai District ,

Songkhla Province

ศรญาย เลยบคง Siriya Laibkong

สารนพนธนเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตรปรญญาศกษาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการบรหารการศกษา

มหาวทยาลยหาดใหญ A Minor Thesis Submitted in Partial Fulfillment of the Requirements for

the Master of Education Degree in Education Administration Hatyai University

2560 ลขสทธของมหาวทยาลยหาดใหญ Copyright of Hatyai University

ชอสารนพนธ การบรหารแหลงเรยนรของผบรหารสถานศกษา สงกดองคกรปกครองสวนทองถนในอ าเภอหาดใหญ จงหวดสงขลา ผวจย นางศรญาย เลยบคง สาขาวชา การบรหารการศกษา ปการศกษา 2560 ค าส าคญ การบรหารแหลงเรยนร, ผบรหารสถานศกษา, องคกรปกครองสวนทองถน

บทคดยอ การวจยนมวตถประสงคเพอศกษา1) ระดบการบรหารแหลงเรยนรของผบรหารสถานศกษา สงกดองคกรปกครองสวนทองถนในอ าเภอหาดใหญ จงหวดสงขลา ตามความคดเหนของคร 2) เปรยบเทยบการบรหารแหลงเรยนรของผบรหารสถานศกษา สงกดองคกรปกครองสวนทองถน ในอ าเภอหาดใหญ จงหวดสงขลา ตามความคดเหนของคร จ าแนกตามขนาดสถานศกษา ระยะเวลา ทปฏบตงาน ระดบการศกษา และ 3) รวบรวมขอเสนอแนะการบรหารแหลงเรยนรในสถานศกษา กลมตวอยางคอ ครผสอนทปฏบตงานในสถานศกษา สงกดองคกรปกครองสวนทองถน อ าเภอหาดใหญ จงหวดสงขลา จ านวน 159 คน เครองมอทใชในการวจยคอ แบบสอบถาม ซงมคาความเชอมน คาสมประสทธแอลฟา ของครอนบาค เทากบ .938 สถตทใชในการวเคราะห คอ คาความถ คารอยละ คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน สถต t-test และ F-test ผลการวจยพบวา 1) การบรหารแหลงเรยนรของผบรหารสถานศกษา สงกด องคกรปกครองสวนทองถนในอ าเภอหาดใหญ จงหวดสงขลา ตามความคดเหนของคร โดยภาพรวมอยใน

ระดบมาก ( X = 4.03, S.D. = 0.58) 2) ครทปฏบตงานในสถานศกษาทมขนาดสถานศกษา ระยะเวลาการปฏบตงาน และระดบการศกษาตางกน มความคดเหนตอการบรหารแหลงเรยนรของผบรหารสถานศกษา ไมแตกตางกน และ 3) ขอเสนอแนะตอการบรหารแหลงเรยนรของผบรหารสถานศกษา สงกดองคกรปกครองสวนทองถนในอ าเภอหาดใหญ จงหวดสงขลา พบวา ผบรหารควรรวมกนวเคราะหการด าเนนงานอยางเปนระบบ วเคราะหจดแขง จดออน เปดโอกาสใหคณะผรบผดชอบแหลงเรยนร ไดจดการอบรมใหความรในการปฏบตงาน อกทงควรมการตรวจสอบ ทบทวน ก ากบตดตาม ประเมนผลการใชแหลงเรยนรอยางเปนระบบและตอเนอง

Minor Thesis Title Learning Resource Administration of Educational Institution Administrators under the Local Government in Hatyai District , Songkhla Province

Researcher Ms. Siriya Laibkong

Major Program Educational Administration

Academic Year 2560

Keywords Learning Resource Administration, Education Administrators, Local Administration

Abstract

The purposes of the current study are (1) to obtain teachers’ opinion towards the level of learning resource administration of educational institution administrators in Hatyai, Songkhla, (2) to compare learning resource administration of educational institution administrators in Hatyai, Songkhla regarding teachers’ opinion which was categorized by school sizes, working period, and levels of education, and (3) to obtain suggestions on learning resources in educational institutions. Sampling group was consisted of 159 teachers who are under the education administrators in Hatyai, Songkhla. Questionnaire was used as a research instrument which was analyzed by Cronbach's alpha coefficient, constituting .938. Statistical analysis included frequency, percentage, average, standard deviation, t-test, and F-test.

There were following consequences. First, the level of learning resource administration of education administrators in Hatyai, Songkhla regarding

teachers’ opinion was high. ( X = 4.03, S.D. = 0.58) Second, the opinion of teachers towards learning resource administration of educational institution administration was not different. Third, the suggestions on learning resource administration of educational institution administrators under the supervision of local administration in Hatyai, Songkhla revealed that the administrators should analyze strengths and weaknesses of the performance systematically. Staffs who undertake learning resources should be trained in relation to the task. Moreover, learning resource should be gone through, followed, and evaluated systematically and constantly.

(5)

กตตกรรมประกาศ

สารนพนธฉบบนส าเรจสมบรณไดดวยความกรณาจาก ดร.เชาวน แกวมโน อาจารย ทปรกษาสารนพนธหลก และดร.กตตพร เนาวสวรรณ อาจารยทปรกษาสารนพนธรวม ทไดกรณาเสยสละเวลาใหความร ค าปรกษา แนะน า ขอคดเหน และเสนอแนวทางในการศกษาคนควา ตลอดจนแกไขขอบกพรองตาง ๆ ดวยความเอาใจใสอยางดยงตลอดมา ขอขอบคณรองศาสตราจารย ดร.รพพรรณ สวรรณณฐโชต ประธานสอบสารนพนธ ดร. เมธ ดสวสด ผทรงคณวฒ ทกรณาใหแนวคด และค าแนะน าเพมเตมจนท าใหสารนพนธเลมนสมบรณยงขน ผวจยรสกซาบซงเปนอยางยง ขอกราบขอบพระคณทงสทานเปนอยางสงไว ณ โอกาสน ขอขอบพระคณ ดร.ร งนภา จนทรา รองผ อ านวยการกล มงานวจย วทยาลยพยาบาลบรมราชชนน สราษฎรธาน นางสภาวด รตฉว ผอ านวยการกองการศกษา เทศบาลต าบลพะตง อ าเภอหาดใหญ จงหวดสงขลา นางอษณษา ภาคยานวต ผอ านวยการสถานศกษา โรงเรยนเทศบาล ๑ (ชมชนบานอดมทอง) อ าเภอหาดใหญ จงหวดสงขลา ท ไดกรณาใหค าแนะน าตรวจสอบแกไขและขอเสนอแนะตาง ๆ เปนอยางดในการสรางเครองมอทใชในการวจย และขอขอบคณผบรหารสถานศกษา ครผ สอนในสงกดองคกรปกครองสวนทองถน อ าเภอหาดใหญ จงหวดสงขลา ทใหความรวมมอในการเกบรวบรวมขอมลเปนอยางดยง นอกจากน ขอขอบพระคณคณาจารยทกทานทประสทธประสาทวชาความร รวมถงบคลากรฝายบณฑตศกษา มหาวทยาลยหาดใหญ ทกรณาใหค าแนะน า จนงานวจยส าเรจลลวงดวยดและขอบคณเพอน ๆ นกศกษาปรญญาโท หลกสตรศกษาศาสตรมหาบณฑต สาขาการบรหารการศกษาทกคนทใหก าลงใจ ขอเสนอแนะ และชวยเหลอดวยดตลอดมา ขอขอบคณอยางสงแดคณพอเรองศกด และคณแมจรนทร เพชรจ ารส ทเปนแรงบนดาลใจ อบรมสงสอนในสงทดเสมอมา ขอขอบคณ คณพลากร เลยบคง ผสนบสนนและเปนก าลงใจดวยดเสมอมา คณประโยชนอนพงมจากสารนพนธฉบบนขอมอบเปนกตญญกตเวทตาแดผมพระคณทกทาน

ศรญาย เลยบคง

22 สงหาคม 2560

(6)

สารบญ

หนา บทคดยอ ...................................................................................................................................... (3) ABSTRACT .................................................................................................................................. (4) กตตกรรมประกาศ........................................................................................................................ (5) สารบญ ......................................................................................................................................... (6) สารบญตาราง ............................................................................................................................... (8) สารบญภาพ ................................................................................................................................. (10) บทท 1 บทน า .................................................................................................................................... 1 ความเปนมาของปญหา ................................................................................................... 1 ค าถามของการวจย ......................................................................................................... 4 วตถประสงคของการวจย ................................................................................................ 5 สมมตฐานของการวจย .................................................................................................... 5 ประโยชนของการวจย ..................................................................................................... 5 ขอบเขตของการวจย ....................................................................................................... 6 นยามศพทเฉพาะ ............................................................................................................ 8 2 แนวคด ทฤษฎ และงานวจยทเกยวของ ................................................................................. 11 แนวคดเกยวกบการจดการศกษาขององคกรปกครองสวนทองถน ................................... 11 แนวคดและทฤษฎเกยวกบแหลงเรยนร ........................................................................... 22 บทบาทของผบรหารในการบรหารแหลงเรยนร ............................................................... 31 งานวจยทเกยวของ ......................................................................................................... 36 กรอบแนวคดทใชในการวจย ........................................................................................... 42 3 วธด าเนนการวจย .................................................................................................................. 43 พนททใชในการวจย ........................................................................................................ 43 ประชากรและกลมตวอยาง ............................................................................................. 43 เครองมอทใชในการวจยและการตรวจสอบคณภาพเครองมอ ......................................... 45 การเกบรวบรวมขอมล .................................................................................................... 47 การวเคราะหขอมล และสถตทใช .................................................................................... 48

(7)

สารบญ (ตอ)

หนา 4 ผลการวจย ............................................................................................................................ 50 ผลการวเคราะหขอมล..................................................................................................... 50 ตอนท 1 ลกษณะทวไปของกลมตวอยาง ......................................................................... 50 ตอนท 2 การบรหารแหลงเรยนรของผบรหารสถานศกษา สงกดองคกรปกครองสวนทองถนในอ าเภอหาดใหญ จงหวดสงขลา ตามความคดเหนของคร .................................................................................................. 51 ตอนท 3 การเปรยบเทยบการบรหารแหลงเรยนรของผบรหารสถานศกษา สงกดองคกรปกครองสวนทองถนในอ าเภอหาดใหญ จงหวดสงขลา.. ..................................... 56 ตอนท 4 ขอเสนอแนะของความคดเหนของครตอการบรหารแหลงเรยนร ของผบรหารสถานศกษา สงกดองคกรปกครองสวนทองถน ในอ าเภอหาดใหญ จงหวดสงขลา ....................................................................................... 59 5 สรป อภปรายผล และขอเสนอแนะ ....................................................................................... 61 สรปผลการวจย ............................................................................................................... 61 อภปรายผลการวจย ........................................................................................................ 64 ขอเสนอแนะ ................................................................................................................... 66 บรรณานกรม ................................................................................................................................ 68 บคลานกรม .. .............................................................................................................................. 74 ภาคผนวก..................................................................................................................................... 75 ภาคผนวก ก รายนามผเชยวชาญ .......................................................................................... 76 ภาคผนวก ข แบบสอบถามเพอการวจย ................................................................................ 78 ภาคผนวก ค แบบประเมนความสอดคลอง (IOC) .................................................................. 85 ภาคผนวก ง คาความเทยงตรงตามเนอหาของเครองมอการวจย ........................................... 92 ภาคผนวก จ กราฟ Normal Probability Plot .................................................................... 94 ประวตผวจย ................................................................................................................................. 96

(8)

สารบญตาราง ตารางท หนา 1 ขอมลโรงเรยนและจ านวนบคลากรทางการศกษา ........................................................... 21 2 จ านวนประชากรและกลมตวอยางทใชในการวจย ........................................................... 44 3 ขอมลทวไปของกลมตวอยาง ........................................................................................... 50 4 การบรหารแหลงเรยนรของผบรหารสถานศกษา สงกดส านกงานองคกรปกครอง สวนทองถน ในอ าเภอหาดใหญ จงหวดสงขลา ความคดเหนโดยภาพรวม ....................... 51 5 การบรหารแหลงเรยนรของผบรหารสถานศกษา สงกดส านกงานองคกรปกครอง สวนทองถนในอ าเภอหาดใหญ จงหวดสงขลา ขนวางแผน (Plan) ตามความคดเหน ของครจ าแนกเปนรายขอ ................................................................................................ 52 6 การบรหารแหลงเรยนรของผบรหารสถานศกษา สงกดส านกงานองคกรปกครอง สวนทองถนในอ าเภอหาดใหญ จงหวดสงขลา ขนการด าเนนงานสรางและพฒนา แหลงการเรยนร (Do) ตามความคดเหนของคร จ าแนกเปนรายขอ ................................. 53 7 การบรหารแหลงเรยนรของผบรหารสถานศกษาสงกดส านกงานองคกรปกครอง สวนทองถนในอ าเภอหาดใหญ จงหวดสงขลา ขนตรวจสอบท บทวน ก ากบ ตดตาม (Check) ตามความคดเหนของคร จ าแนกเปนรายขอ ........................................ 54 8 การบรหารแหลงเรยนรของผบรหารสถานศกษา สงกดส านกงานองคกรปกครองสวนทองถน ในอ าเภอหาดใหญ จงหวดสงขลา ขนสรปและรายงานผลการ สราง และพฒนาแหลง การเรยนร (Action) ตามความคดเหนของคร จ าแนกเปนรายขอ .................................... 55 9 คาเฉลยตามความคดเหนของครจ าแนกตามขนาดสถานศกษา.......................................... 56 10 การเปรยบเทยบความแตกตางระหวางการบรหารแหลงเรยนร ของผบรหารสถานศกษา สงกดส านกงานองคกรปกครองสวนทองถน ในอ าเภอหาดใหญ จงหวดสงขลา ตามความคดเหนของกลมตวอยาง จ าแนกตามขนาดสถานศกษา..................................... 57 11 คาเฉลยตามความคดเหนของครจ าแนกตามระยะเวลาทปฏบตงาน.................................. 57 12 การเปรยบเทยบความแตกตางระหวางความคดเหนของครตอการบรหารแหลง เรยนรของผบรหารสถานศกษา สงกดส านกงานองคกรปกครองสวนทองถนใน อ าเภอหาดใหญ จงหวดสงขลา ตามความคดเหนจ าแนกตามระยะเวลาทปฏบตงาน…….. 58 13 การเปรยบเทยบการบรหารแหลงเรยนรของผบรหารสถานศกษา สงกดส านกงาน องคกรปกครองสวนทองถน ในอ าเภอหาดใหญ จงหวดสงขลา ความคดเหนของคร จ าแนกตามระดบการศกษา………………………………………………………………………………….… 58

(9)

สารบญตาราง (ตอ)

ตารางท หนา 14 ความคดเหนของครตอการบรหารแหลงเรยนรของผบรหารสถานศกษา สงกด องคกรปกครองสวนทองถนในอ าเภอหาดใหญ จงหวดสงขลา ......................................... 59

(10)

สารบญภาพ

ภาพท หนา 1 การควบคมคณภาพในการปฏบตกจกรรมตางๆ ของทกระดบทเชอมโยงกน ................... 35 2 กรอบแนวคดทใชในการวจย ........................................................................................... 42

1

บทท 1

บทน า ความเปนมาของปญหา การศกษาเปนองคประกอบทส าคญมากในการพฒนาประเทศใหกาวทนกบสถานการณโลกและกระแสการเปลยนแปลงทเกดขนอยางรวดเรว ทงในดานเศรษฐกจ สงคมการเมอง รวมทงความกาวหนาทางวทยาศาสตรและเทคโนโลย เพอใหเกดประโยชนตอการด ารงอยของชวตการศกษามความจ าเปนส าหรบบคคลในทกชวงชวตและมไดสนสดเมอบคคลจบจากโรงเรยนหรอสถาบนการศกษา การจดการศกษาเพอใหคนมความรสงขนจะตองไมเนนวชาหนงสอเพยงอยางเดยวหรอทเรยกวาความร แตตองเนนการพฒนาคนใหมทกษะการศกษา คนควา แสวงหาความร มทกษะแกปญหาชวต และมทกษะชวตพอทจะด ารงชวตและประกอบอาชพนนๆ ไดตามสมควร นนคอการเรยนรของคนตองเปนการเรยนรทพฒนาตนเองไดตลอดชวต ตงแตเกดจนตาย ซงประกอบดวย 4 เสาหลก ไดแกเสาท 1 การเรยนรเพอร โดยผเรยนตองรวธทจะเรยนตอไป เสาท 2 การเรยนเพอปฏบตไดจรง เสาท 3 การเรยนรทจะอยรวมกบผอนไดอยางเปนสข และเสาท 4 การเรยนรเพอชวตเพอการมชวตทเปนของตนเอง สอดคลองกบแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาตฉบบท 11 (พ.ศ.2555 - 2559) ใหความส าคญเรองการศกษาตลอดชวต เพอพฒนาคนไทยใหมภมคมกนตอการเปลยนแปลง พฒนาคณภาพคนไทยทกชวงวย พฒนาทกษะใหคนมการเรยนรตอเนองตลอดชวต ตามทปรากฏ “ยทธศาสตรการพฒนาคนสสงคมแหงการเรยนรตลอดชวตทยงยน” ทเนนการสงเสรมการเรยนรตลอดชวต โดยมงสรางกระแสสงคมใหการเรยนรเปนหนาทของคนไทยทกคน มนสยใฝร รกการอานตงแตวยเดกและสงเสรมการเรยนรรวมกนของคนตางวย ควบคกบการสงเสรมใหองคกร กลมบคคลชมชน ประชาชน และสอทกประเภทเปนแหลงเรยนรอยางสรางสรรค สอสารดวยภาษาทเขาใจงาย รวมถงสงเสรมการศกษาทางเลอกทสอดคลองกบความตองการของผเรยน และสรางสงคมแหงการเรยนรทมคณภาพและสนบสนนปจจยทกอใหเกดการเรยนรตลอดชวต (ส านกงานเลขาธการสภาการศกษา, 2556, น. 68) พระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 แกไขเพมเตม (ฉบบท 3) พ.ศ.2553 ในมาตรา 4 ไดบญญตความหมายของการศกษา ไววาเปนกระบวนการเรยนรเพอความเจรญงอกงามของบคคลและสงคมโดยการถายทอดความร การฝกการอบรม การสบสานทางวฒนธรรม การสรางสรรคจรรโลงความกาวหนาทางวชาการ การสรางองคความรอนเกดจากการจดสภาพแวดลอม สงคมและการเรยนรและปจจยเกอหนนใหบคคลเรยนรอยางตอเนองตลอดชวตและหมวด 4 แนวการจดการศกษามาตรา 22 ไดระบไววา “การจดการศกษาตองยดหลกผเรยนทกคนมความสามารถเรยนรและพฒนาตนเองได และถอวาผเรยนมความส าคญทสด กระบวนการจดการศกษาตองสงเสรมใหผเรยนสามารถพฒนาตามธรรมชาตและเตมศกยภาพ” และมาตรา 24 (5) ไดระบวา การจดกระบวนการเรยนรสถานศกษาตองด าเนนการสงเสรมสนบสนนใหผสอนสามารถจดบรรยากาศสภาพแวดลอม สอการเรยนและอ านวยความสะดวกเพอใหผ เรยนไดเกดการเรยนรและมความรอบรรวมทงสามารถ

2

ใชการวจยเปนสวนหนงของกระบวนการเรยนร ทงน ผสอนและผเรยนอาจเรยนรไปพรอมกนจาก สอการเรยนการสอนและแหลงวทยาการประเภทตางๆ” (คณะกรรมการการศกษาแหงชาต , 2553, น. 2-3)นอกจากนขอเสนอการปฏรปการศกษาในทศวรรษทสอง (พ.ศ.2552 - 2561) ไดเสนอกรอบแนวทางการปฏรปการศกษา โดยศกษาประเดนปญหาหลกในการศกษาและการเรยนรทยดโยงกน และเนนการปรบปรงแกไขอยางเปนระบบ มใชเพยงจดใดจดหนงแยกจากกนตงแตการพฒนาคณภาพการศกษา และเรยนรเพอพฒนาคนไทยยคใหม ปรบกระบวนทศนการเรยนร เพอใหผเรยนสามารถพฒนาคณลกษณะทพงประสงค พฒนาคร คณาจารย และบคลากรทางการศกษาใหสามารถเอออ านวยใหเกดการเรยนร พฒนาคณภาพสถานศกษาทกระดบ/ประเภทใหสามารถเปนแหลงเรยนรทมคณภาพและพฒนาแหลงเรยนรอนๆส าหรบการศกษาและเรยนรทงในระบบ นอกระบบ และการศกษาตามอธยาศย เพอสงเสรมการเรยนรของผ เรยนอยางตอเนองตลอดชวตและมคณภาพ จงก าหนด แนวทางการปฏรปโดยมมาตรการหลกคอ รณรงคใหคนไทยมนสยรกการอานเปนวาระแหงชาตและสงเสรมใหมการผลตสอทมคณภาพและราคาเหมาะสม โดยผานมาตรการการพฒนาคณภาพสถานศกษาและโครงสรางพนฐานใหเออตอการศกษาและเรยนร การพฒนาหองสมดชมชนใหกระจายอยางทวถงในลกษณะหองสมดทมชวต และการพฒนาแหลงเรยนร ใน รปแบบอนๆ ทหลากหลายมคณภาพ และกระจายอยางทวถง เชน ศนยการเรยนรชมชน ศนยการศกษาตลอดชวต พพธภณฑวทยาศาสตร อทยานประวตศาสตร เปนตน เพอเปดโอกาสการศกษาและเรยนรท มคณภาพอยางตอเนองตลอดชวต (ส านกงานเลขาธการสภาการศกษา, 2552, น.13-22) แหลงเรยนรและสภาพแวดลอมชวยกระตนใหเกดความใครร โดยมการปฏสมพนธกบสอการสอนทหลากหลาย ไมไดจ ากดเฉพาะแตการเรยนการสอนในหองเรยนและครเปนผถายทอดความรเพยงเทานน การจดการกระบวนการเรยนรใหสอดคลองกบความสนใจและความถนดของผเรยนโดยค านงถงความแตกตางระหวางบคคล ชวยเสรมสรางการเรยนร ใหลกซงขน มการคดวเคราะหรวบรวมขอมลสะทอนความคดเหนจากการเรยนรกระตนมงเนนในเรองใดเรองหนง เรยนรจากประสบการณจรง ฝกปฏบตใหคดเปน ท าเปนผลกดนใหผเรยนแสวงหาขอมลทเกยวของเพมเตม ทงนสภาพการจดการแหลงเรยนรของสถานศกษาในสงกดองคกรปกครองสวนทองถนปจจบนพบวา องคกรปกครองสวนทองถนมความพรอมเรองรายไดและทรพยากรในการจดการศกษา ท าใหสามารถพฒนาโรงเรยนใหมความพรอม ทงทางดานอาคารสถานท หองเรยน หองปฏบตการตางๆ และวสด สอ อปกรณการเรยนการสอนเพยงตอความตองการและความจ า เปนของโรงเรยน (ส านกงานเลขาธการสภาการศกษา, 2554, น.237)

จากรายงานการวจยประเมนผลการจดการศกษาขององคกรปกครองสวนทองถน ซงรวมถงสถานศกษาสงกดองคกรปกครองสวนทองถนในอ าเภอหาดใหญ จงหวดสงขลา พบวาปจจบนองคกรปกครองสวนทองถน ไดด าเนนการสงเสรมสนบสนนงบประมาณและบคลากร ในการพฒนาการศกษาและสถานศกษาอยางตอเนอง แตยงมปจจยอปสรรคในการจดการศกษาของ องคกรปกครองสวนทองถน คอ การทสถานศกษาใชสอและอปกรณไมคมคา ครไมเหนความส าคญของการใชสอ และสถานศกษาขาดระบบการบรหารแหลงเรยนรทด สงผลใหการใชสอ อปกรณ ไมคมคา ซงท าใหการเรยนการสอนขาดประสทธภาพ (กรมสงเสรมการปกครองสวนทองถน, 2558, น.52) และจากการสมภาษณอษณษา ภาคยานวต (สมภาษณวนท 22 กมภาพนธ 2559) ผอ านวยการโรงเรยน

3

เทศบาล ๑ (ชมชนบานอดมทอง) สงกดเทศบาลต าบลพะตง อ าเภอหาดใหญ จงหวดสงขลา ขอมลเกยวกบการบรหารแหลงเรยนรของผบรหารสถานศกษา พบวาครยงขาดความรและทกษะในการผลตและพฒนาสอใหมคณภาพ ขาดการประสานงานและสงเสรมใหชมชนมสวนรวมในการจดแหลงเรยนรส าหรบบรการแกสงคมอยางหลากหลายและเพยงพอ

ดงนนแนวทางการสงเสรมสนบสนนการจดการศกษาของสถานศกษาสงกดองคกรปกครองสวนทองถนในอ าเภอหาดใหญ จงหวดสงขลา ควรด าเนนการสงเสรมการบรหารแหลงเรยนรของสถานศกษาใหเปนประโยชนตอผเรยนเพอไดรบประสบการณตรงโดยการลงมอปฏบตจรง การจดสรรแหลงเรยนรทเหมาะสมกบระดบความสามารถของตวผเรยนโดยมคณภาพ สถานศกษาตองมการสงเสรมและสนบสนนใหผเรยนเกดการเรยนรทงจากแหลงเร ยนรภายในสถานศกษาและภายนอกสถานศกษา โดยสรางพนฐานในการรกถนฐาน และมทศนคตทดตอสภาพแวดลอม สงเสรมใหผเรยนสามารถพฒนาตามธรรมชาตและเตมศกยภาพ ใชกระบวนการเรยนรทหลากหลายจากแหลงการเรยนรทมอยใหเกดประสทธภาพสงสด โดยค านงถงความสอดคลองและเหมาะสมกบหลกสตรของสถานศกษา เปนปจจยเกอหนนทจะสงเสรมพฒนาใหผเรยนเกดการพฒนากระบวนการเรยนร ไดอยางตอเนอง การใชแหลงเรยนรไมเพยงเกดประโยชนตอผเรยนเทานน ครผสอนและสถานศกษายงไดรบผลการเปลยนแปลงและพฒนาขนเชนกน การบรหารแหลงเรยนรทดจงมความส าคญในการพฒนาผเรยน และเพอใหการบรการแหลงเรยนรเกดผลคมคา ยงยน สถานศกษาควรน ากระบวนการบรหารคณภาพตามวงจรเดมมง (Deming cycle : PDCA) ซงประกอบดวยขนตอนท 1 การวางแผน (Plan – P) ขนตอนท 2 การปฏบตตามแผน (Do – D) ขนตอนท 3 การตรวจสอบ (Check – C) และขนตอน ท 4 การปรบปรง (ACT – A) มาใชด าเนนการเพอสรางระบบคณภาพของการบรหารแหลงเรยนร เพอใหผเรยนเกดการใฝรอยางตอเนอง ซงจะสามารถสรางผลผลตในการเรยนรทมคณภาพสงขนตามเจตนารมณแหงพระราชบญญตการศกษาแหงชาต อนเปนหลกการในการจดการศกษา ซงสอดคลองกบกระทรวงศกษาธการ (2554, น. 14) ทไดกลาวถง แนวทางการบรหารแหลงการเรยนรทเนนการบรหารคณภาพ ตามวงจรเดมมง (Deming Cycle : PDCA) ซงสถานศกษาสามารถน ามาใชในการบรหารแหลงการเรยนร เพอใหการจดการแหลงการเรยนรในสถานศกษามคณภาพ มการท างานอยางเปนระบบ และมประสทธภาพ ชวยสงเสรมการใชแหลงการเรยนร ใหบรรลเปาหมายตามหลกสตรการศกษาขนพนฐาน ประกอบกบปารฉตร สาตรา และศนสนย จะสวรรณ. (2557, น. 7-8) กลาวถง กระบวนการบรหารคณภาพงานดวยวงจรเดมมง (Deming Cycle) เพอใชเปนขอมลสารสนเทศในการก าหนดแนวทางแกไขปญหา พฒนาและปรบปรง การบรหารแหลงเรยนร ซงจะมประโยชนในการพฒนาผเรยนซงเปนอนาคตของชาตใหเกดประสทธภาพมากยงขน โดยสถานศกษาตองรวมกนวางแผน และด าเนนการตามแผนเพอพฒนาสถานศกษาใหมคณภาพตามเปาหมายและมาตรฐานการศกษา เมอสถานศกษามการตรวจสอบตนเองแลว หนวยงานตนสงกดกเขามาชวยตดตาม และประเมนคณภาพเพอใหความชวยเหลอในการปรบปรงสถานศกษา ซงจะท าใหสถานศกษาเกดความตนตวในการพฒนาคณภาพอยเสมอ

ดวยเหตผลดงกลาว ผวจยจงมความสนใจทจะศกษา การบรหารแหลงเรยนรของผบรหารสถานศกษา สงกดองคกรปกครองสวนทองถนในอ าเภอหาดใหญ จงหวดสงขลา เพอศกษาถง

4

การบรหารแหลงเรยนรของสถานศกษา สงกดองคกรปกครองสวนทองถนในอ าเภอหาดใหญ จงหวดสงขลา เปนอยางไร เพอน าผลการวจยทไดไปเปนแนวทางการพฒนาแหลงเรยนรเพอพฒนาการจดการเรยนการสอนใหมคณภาพตามมาตรฐานการศกษาขนพนฐานขององคกรปกครองสวนทองถน ตอไป ค าถามของการวจย 1. การบรหารแหลงเรยนรของผบรหารสถานศกษา สงกดองคกรปกครองสวนทองถนในอ าเภอหาดใหญ จงหวดสงขลา ตามความคดเหนของคร อยในระดบใด 2. การบรหารแหลงเรยนรของผบรหารสถานศกษา สงกดองคกรปกครองสวนทองถนในอ าเภอหาดใหญ จงหวดสงขลา ตามความคดเหนของคร จ าแนกตามขนาดสถานศกษา ระยะเวลาทปฏบตงานและระดบการศกษา แตกตางกนหรอไม 3. ขอเสนอแนะการบรหารแหลงเรยนรในสถานศกษา สงกดองคกรปกครองสวนทองถนในอ าเภอหาดใหญ จงหวดสงขลา เปนอยางไร วตถประสงคของการวจย การวจยเรอง การจดการแหลงเรยนรของสถานศกษา สงกดองคกรปกครองสวนทองถนในอ าเภอหาดใหญ จงหวดสงขลา มวตถประสงคเพอ 1. เพอศกษาระดบการบรหารแหลงเรยนรของผบรหารสถานศกษา สงกดองคกรปกครองสวนทองถนในอ าเภอหาดใหญ จงหวดสงขลา ตามความคดเหนของคร 2. เพอเปรยบเทยบการบรหารแหลงเรยนรของผบรหารสถานศกษา สงกดองคกรปกครองสวนทองถนในอ าเภอหาดใหญ จงหวดสงขลา ตามความคดเหนของคร จ าแนกตามขนาดสถานศกษา ระยะเวลาทปฏบตงาน และระดบการศกษา 3. เพอรวบรวมขอเสนอแนะการบรหารแหลงเรยนรในสถานศกษาสงกดองคกรปกครองสวนทองถนในอ าเภอหาดใหญ จงหวดสงขลา สมมตฐานของการวจย 1. ครทปฏบตงานในขนาดสถานศกษาตางกน จะมความคดเหนตอการบรหารแหลงเรยนรของผบรหารสถานศกษา สงกดองคกรปกครองสวนทองถนในอ าเภอหาดใหญ จงหวดสงขลาแตกตางกน

5

2. ครทมระยะเวลาในการปฏบตงานทตางกน จะมความคดเหนตอการบรหารแหลงเรยนรของผบรหารสถานศกษา สงกดองคกรปกครองสวนทองถนในอ าเภอหาดใหญ จงหวดสงขลาแตกตางกน 3. ครทมระดบการศกษาทตางกน จะมความคดเหนตอการบรหารแหลงเรยนรของผบรหารสถานศกษา สงกดองคกรปกครองสวนทองถนในอ าเภอหาดใหญ จงหวดสงขลา แตกตางกน ประโยชนของการวจย ผลของการศกษาในครงนคาดวาจะไดรบประโยชนในระดบตางๆไดดงตอไปน 1. ระดบนกเรยน ท าใหนกเรยนไดรบการสงเสรมการเรยนรทสอดคลองกบความสนใจและความถนดของผเรยนโดยค านงถงความแตกตางระหวางบคคล ตลอดจนการสงเสรมการเรยนรจากประสบการณจรง 2. ระดบสถานศกษา สถานศกษาสามารถน าผลการวจยไปใชในการวางแผนพฒนาคณภาพการบรหารงานวชาการ ของสถานศกษาใหสามารถเปนแหลงเรยนรทมคณภาพและพฒนาแหลงเรยนรอน ๆ พฒนาสออปกรณ พฒนาการจดการเรยนรและนวตกรรมใหม ๆ ทสงเสรมคณภาพผเรยนอยางหลากหลายตามเจตนารมณแหงพระราชบญญตการศกษาแหงชาต 3. ระดบชมชน สถานศกษารวมกบองคกรปกครองสวนทองถน สามารถน าผลการวจยไปใชในการวางแผนใหชมชนเขามามสวนรวมตามทพระราชบญญตการศกษาแหงชาตก าหนดไวและเพอพฒนาคนในชมชนปรบกระบวนทศนการเรยนรเพอเปดโอกาสการศกษาและเรยนรทมคณภาพอยางตอเนองตลอดชวต 4. ระดบองคกรปกครองสวนทองถน เพอเปนขอมลในการก าหนดนโยบายและแผนเพอจดการแหลงเรยนรในสงกดใหองคกร กลมบคคล ชมชน ประชาชน และสอทกประเภทเปนแหลงเรยนรอยางสรางสรรค รวมถงสงเสรมการศกษาทางเลอกทสอดคลองกบความตองการของผเรยน สรางสงคมแหงการเรยนรทมคณภาพและสนบสนนปจจยทกอใหเกดการเรยนรตลอดชวต ขอบเขตของการวจย ขอบเขตเนอหา การวจยครงนมงศกษาการบรหารแหลงเรยนรของผบรหารสถานศกษา สงกดองคกรปกครองสวนทองถนในอ าเภอหาดใหญ จงหวดสงขลาโดยจ าแนกกระบวนการบรหารคณภาพตามวงจรเดมมง (Deming cycle : PDCA) ตามแนวคดการบรหารแหลงเรยนรของผบรหารสถานศกษาของมนตรา งามทรพย (2554, อางถงใน ปรยาภรณ ตงคณานนต, 2558, น.205) ดงน 1. ขนวางแผน (Plan)ไดแก 1.1 ก าหนดนโยบายการพฒนาแหลงการเรยนร 1.2 จดตงคณะกรรมการส ารวจแหลงการเรยนร 1.3 จดท าแผนงานพฒนาแหลงการเรยนร 1.4 สรางความเขาใจแกบคลากรของโรงเรยนและชมชน

6

1.5 ประชาสมพนธโครงการ 2. ขนการด าเนนงาน สรางและพฒนาแหลงการเรยนร (Do) ไดแก 2.1 จดตงคณะผรบผดชอบแหลงการเรยนร 2.2 สรางและพฒนาแหลงการเรยนร 2.3 ผเรยนและผสนใจไดเขาใชแหลงการเรยนรอยางเหมาะสมและคมคา 3. ขนตรวจสอบ ทบทวน ก ากบตดตาม (Check) 4. ขนสรปและรายงานผลการสรางและพฒนาแหลงการเรยนร (Action) ขอบเขตของตวแปร ประกอบดวย ตวแปรอสระและตวแปรตาม ดงน 1. ตวแปรอสระ ไดแก 1.1 ขนาดสถานศกษา 1.1.1 ขนาดกลาง 1.1.2 ขนาดใหญ 1.1.3 ขนาดใหญพเศษ 1.2 ระยะเวลาทปฎบตงาน 1.2.1 นอยกวา 5 ป 1.2.2 5-10 ป 1.2.3 11 ปขนไป 1.3 ระดบการศกษา 1.3.1 ปรญญาตร 1.3.2 สงกวาปรญญาตร 2. ตวแปรตาม ประกอบดวย การจดการแหลงเรยนรของสถานศกษา สงกดองคกรปกครองสวนทองถนในอ าเภอหาดใหญ จงหวดสงขลา โดยจ าแนกกระบวนการบรหารคณภาพตามวงจรเดมมง (Deming cycle : PDCA) ตามแนวคดการบรหารแหลงเรยนรของผบรหารสถานศกษาของมนตรา งามทรพย (2554, อางถงใน ปรยาภรณ ตงคณานนต, 2558, น.205) ดงน 1. ขนวางแผน (Plan)ไดแก 1.1 ก าหนดนโยบายการพฒนาแหลงการเรยนร 1.2 จดตงคณะกรรมการส ารวจแหลงการเรยนร 1.3 จดท าแผนงานพฒนาแหลงการเรยนร 1.4 สรางความเขาใจแกบคลากรของโรงเรยนและชมชน 1.5 ประชาสมพนธโครงการ 2. ขนการด าเนนงาน สรางและพฒนาแหลงการเรยนร (Do) ไดแก 2.1 จดตงคณะผรบผดชอบแหลงการเรยนร 2.2 สรางและพฒนาแหลงการเรยนร 2.3 ผเรยนและผสนใจ ไดเขาใชแหลงการเรยนรอยางเหมาะสมและคมคา 3. ขนตรวจสอบ ทบทวน ก ากบตดตาม (Check)

7

4. ขนสรปและรายงานผลการสรางและพฒนาแหลงการเรยนร (Action) ขอบเขตประชากร 1. ประชากรทใชในการวจยครงนเปนครผสอนทปฏบตงานในสถานศกษา สงกดองคกรปกครองสวนทองถนในอ าเภอหาดใหญ จงหวดสงขลา ปการศกษา 2559 จ านวน 437 คน (กรมสงเสรมการปกครองทองถน, 2558) 2. กลมตวอยางในการวจย คอ ครผสอนทปฏบตงานในสถานศกษาสงกดองคกรปกครองสวนทองถน อ าเภอหาดใหญ จงหวดสงขลา ปการศกษา 2559 จ านวนทงหมด 159 คน นยามศพทเฉพาะ 1. การบรหารแหลงเรยนร หมายถง การจดการแหลงเรยนรเพอใหเกดผลคมคา ยงยน โดยสถานศกษาน ากระบวนการบรหารคณภาพตามวงจรเดมมง (Deming cycle : PDCA) ไดแก ขนวางแผน (Plan) ขนการด าเนนงาน สรางและพฒนาแหลงการเรยนร (Do) ขนตรวจสอบ ทบทวน ก ากบตดตาม (Check) ขนสรปและรายงานผลการสรางและพฒนาแหลงการเรยนร (Action) มาใชด าเนนการเพอสรางระบบคณภาพของการจดการแหลงเรยนรสงเสรมและสนบสนนใหนกเรยน เกดการเรยนรดวยตนเอง เปนองคความรอนหลากหลาย พรอมทใหผเรยนเขาไปศกษาคนควา ดวยกระบวนการจดการเรยนรทแตกตางกนของแตละบคคคล ตลอดจนจดใหมการก ากบตดตามประเมนผลการด าเนนงานเกยวกบสอการเรยนรเพอใหผเรยนทกคนไดใชแหลงการเรยนรอยางคมคาประกอบดวย 4 ขนตอน ไดแก 1.1 ขนวางแผน (Plan) หมายถง การก าหนดนโยบายการพฒนาแหลงเรยนรโดยท าความเขาใจนโยบายตามแผนหลกหลกสตร รวมทงแนวด าเนนการของโรงเรยนเพอก าหนดนโยบายการพฒนาและใชแหลงการเรยนร โดยใหคณะคร นกเรยน และชมชนมสวนรวมในการก าหนดจดตงคณะกรรมการส ารวจแหลงการเรยนรเพอวเคราะหสภาพความพรอมในการพฒนาแหลงการเรยนรในโรงเรยนและชมชน จดท าแผนงานพฒนาแหลงการเรยนรคณะกรรมการพฒนาแหลงการเรยนร มบทบาทหนาทส าคญทจะเปนผส ารวจ วเคราะหความพรอม รวบรวมขอมลแลวจดท าแผนพฒนาแหลงการเรยนรใหสามารถด าเนนการไดอยางเหมาะสมสรางความเขาใจแกบคลากรของโรงเรยนและชมชนสถานศกษาสรางความเขาใจกบบคลากรทก ๆ ฝายในโรงเรยนและบคลากรอนทเกยวของไดแก คณะกรรมการสถานศกษาขนพนฐาน เครอขายผปกครอง เพอสรางความตระหนกและเหนความส าคญมสวนรวมในการพฒนาและใชแหลงการเรยนรประชาสมพนธโครงการโรงเรยนมการประชาสมพนธโครงการพฒนาและใชแหลงการเรยนร เพอใหคร อาจารย นกเรยน ผปกครอง คณะกรรมการสถานศกษาขนพนฐาน รวมทงผเกยวของ มความเขาใจตรงกน เกดความรวมมอในการสนบสนน ชวยเหลอ เพอใหแหลงการเรยนรเกดประโยชนตอผเรยนอยางมประสทธภาพและคมคา

8

1.2 ขนการด าเนนงาน (Do) หมายถง การสรางและพฒนาแหลงการเรยนร จดตงคณะผรบผดชอบแหลงเรยนรด าเนนการสรางและพฒนาแหลงการเรยนร ตามความพรอมทไดด าเนนการส ารวจ และวเคราะหขอมล ทงในโรงเรยนและชมชน ก าหนดแหลงเรยนรและจดระบบสารสนเทศเกยวกบแหลงการเรยนรพฒนาแหลงการเรยนรตามสารสนเทศทมอย ใหมประสทธภาพ จดระบบการใช ส าหรบผเรยน และผสนใจมการรวบรวมขอมลการใช เพอเปนขอมลก าหนดแนวทางในการพฒนาแหลงเรยนรตอไป 1.3 ขนตรวจสอบ ทบทวน ก ากบตดตาม (Check) หมายถง การก าหนดใหมผรบผดชอบในการนเทศ ตดตาม และประเมนการพฒนาและใชแหลงการเรยนร อยางตอเนองและ มประสทธภาพแกไข ปญหาอปสรรคในระหวางการด าเนนการ มการประเมนทบทวนปรบปรง กระบวนการด าเนนการ ใหเกดการพฒนาและใช แหลงการเรยนรตามแผนหลกและแนวด าเนนการของโรงเรยนในฝนทโรงเรยนก าหนดไว ตามบรบทของโรงเรยนเองมการก าหนดวธการ และเครองมอประเมนผลการด าเนนการการสราง การพฒนาและใชแหลง การเรยนร วเคราะหผลการประเมนและสรปผลการประเมน 1.4 ขนสรปและรายงานผลการสรางและพฒนาแหลงการเรยนร (Action) หมายถง การรายงานการพฒนาและใชแหลงการเรยนร ควรรวบรวมขอมลตงแตเรมด าเนนการ ระหวางด าเนนการ และเสรจสนการด าเนนการ เพอสรปเปนรายงานน าเสนอใหหนวยงานตนสงกด ทกระดบและผเกยวของทราบ ตลอดจนการประชาสมพนธ ใหเกดการใชแหลงการเรยนรใหกวางขวางยงขน เปนการสงเสรมการพฒนาตอยอดตอไป 2. สถานศกษาสงกดองคกรปกครองสวนทองถน หมายถง สถานศกษาทเปดสอนระดบชนอนบาล ถง มธยมศกษาตอนปลาย ทอยภายใตการบรหารขององคกรปกครองสวนทองถน ในอ าเภอหาดใหญ จงหวดสงขลา ประกอบดวย สงกดเทศบาลนครหาดใหญ ไดแก 1) โรงเรยนเทศบาล ๑ (เองเสยงสามคค) 2) โรงเรยนเทศบาล ๒ (บานหาดใหญ) 3) โรงเรยนเทศบาล ๓ (โสภณพทยาคณานสรณ) 4) โรงเรยนเทศบาล ๔ (วดคลองเรยน) 5) โรงเรยนเทศบาล ๕ (วดหาดใหญ) 6) โรงเรยนเทศบาล ๖ (อนบาลในฝน) สงกดเทศบาลเมองคลองแห ไดแก โรงเรยนโรงเรยนเทศบาล ๑(อนบาลอจฉรยะ) สงกดเทศบาลต าบลพะตง ไดแก โรงเรยนเทศบาล ๑ (ชมชนบานอดมทอง) ทงนไมรวมโรงเรยนอนบาล ทงต าเสาสงกดเทศบาลเมองทงต าเสา เนองจากเปนสถานศกษาทเพงเปดบรการ ยงไมมการแตงตงผบรหารและบคลากรทางการศกษาอยางเปนทางการ 3. ผบรหารสถานศกษา หมายถง บคคลทมต าแหนงเปนหวหนาหรอผมอ านาจหนาทและความรบผดชอบในการบรหารสถานศกษาในสถานศกษา สงกดองคกรปกครองสวนทองถนใน อ าเภอหาดใหญ จงหวดสงขลา ปการศกษา 2559 4. คร หมายถง ครผสอนทปฏบตงานในสถานศกษา สงกดองคกรปกครองสวนทองถน ในอ าเภอหาดใหญ จงหวดสงขลา ปการศกษา 2559 5. ขนาดสถานศกษา หมายถง ขนาดของสถานศกษาโดยพจารณาจากจ านวนนกเรยนดงน ขนาดเลกมจ านวนนกเรยนตงแต 1 - 359 คน ขนาดกลาง มจ านวนนกเรยนตงแต 360 – 719 คนขนาดใหญ มจ านวนนกเรยนตงแต 720 - 1,679 คน และขนาดใหญพเศษมจ านวนนกเรยนตงแต 1,680 คนขนไป

9

6. ระยะเวลาทปฎบตงานหมายถงระยะเวลาทครผสอนปฎบตหนาทในสถานศกษาปจจบนในสถานศกษาสงกดองคกรปกครองสวนทองถน ในอ าเภอหาดใหญ จงหวดสงขลาประกอบดวยระยะเวลานอยกวา 5 ป 5 - 10 ป และ 11 ป ขนไป 7. ระดบการศกษา หมายถง การศกษาขนส งสดของครผสอนทปฏบตงาน ในสถานศกษา สงกดองคกรปกครองสวนทองถนในอ าเภอหาดใหญ จงหวดสงขลา ประกอบดวยระดบการศกษาปรญญาตร และสงกวาปรญญาตร

10

บทท 2

แนวคด ทฤษฎ และงานวจยทเกยวของ การวจยเรองการบรหารแหลงเรยนรของสถานศกษา สงกดองคกรปกครองสวนทองถนในอ าเภอหาดใหญ จงหวดสงขลา ผวจยไดศกษาเอกสาร แนวคด ทฤษฎ หลกการและงานวจยทเกยวของกบเรองทจะศกษาในประเดน ดงน 1. แนวคดเกยวกบการจดการศกษาขององคกรปกครองสวนทองถน 2. แนวคดและทฤษฎเกยวกบแหลงเรยนร 3. บทบาทของผบรหารในการบรหารแหลงเรยนร 4. งานวจยทเกยวของ แนวคดเกยวกบการจดการศกษาขององคกรปกครองสวนทองถน ความหมายขององคกรปกครองสวนทองถน ประเทศไทยเปนประเทศทมการปกครองในระบอบประชาธปไตย รฐบาลจงมนโยบายทส าคญประการหนง คอ การกระจายอ านาจการปกครองไปสทองถน ซงมเปาหมายทจะใหทองถนสามารถปกครองตนเอง สงเสรมใหประชาชนไดมสวนรวมใน การปกครองตนเอง (Local Self Government) ในรปแบบการปกครองทองถน (Local Government) ท าใหประชาชนในแตละทองถน ไดเขามามสวนรวมในการพฒนา และรวมตดสนปญหาภายในทองถนของตน เปนการชวยแบงเบาภาระหนาทใหกบรฐบาลสวนกลาง แลวยงสงเสรมใหประชาชนไดเรยนรสทธในการปกครองตนเองตามระบอบประชาธปไตย (รจสา บษราผองพกตร, 2556, น. 18) ความหมายของการปกครองทองถนนนไดมผใหความหมายหรอค านยามไวจ านวนมาก สวนใหญแลวค านยามเหลานนตางมหลกการทส าคญคลายคลงกน จะแตกตางกนบางกคอส านวน และรายละเอยดปลกยอย ซงสามารถพจารณาได ดงน การปกครองสวนทองถน หมายถง การปกครองของหนวยการปกครองทองถนซงมการเลอกตงผบรหาร ตลอดจนสามารถจดท าภารกจของตนเองไดอยางอสระโดยไมถกควบคมจากรฐบาลหรอภมภาคแตกอยภายใตรฐธรรมนญหรอระบบการปกครองของรฐบาลกลางมใชเปนรฐอสระ (Montagu, 1984, p. 574 อางถงใน วชชกร นาคธน, 2550, น. 2) หรอหมายถง รปแบบการปกครองซงเกดขนจากการกระจายอ านาจของรฐบาลกลางใหกบองคกรปกครองสวนทองถนเพอใหสามารถปฏบตหนาทตอบสนองกบความตองการและผลประโยชนของทองถน ภายใตองคกร ภารกจและการตดสนใจของประชาชนในทองถนเอง (Wit, 1967, pp. 101-105 อางถงใน วชชกร นาคธน, 2550, น. 2) โกวทย พวงงาม (2544, อางถงใน ส านกงานเลขาธการสภาการศกษา, 2554, น.17) ไดใหความหมายของการปกครองสวนทองถนวา เปนการปกครองทรฐบาลกลางใหอ านาจหรอกระจายอ านาจไปใหหนวยการปกครองสวนทองถน เพอเปดโอกาสใหประชาชนในทองถนไดมอ านาจในการปกครองรวมกนทงหมด หรอเพยงบางสวนในการบรหารทองถน ตามหลกการทวา ถาอ านาจ

11

การปกครองจากประชาชนในทองถนแลว รฐบาลของทองถนกยอมเปนรฐบาลของประชาชน โดยประชาชนและเพอประชาชน ดงนนการบรหารการปกครองสวนทองถนจงจ าเปนตองมองคกรของตนเองอนเกดจาการกระจายอ านาจของรฐกลาง โดยใหองคกรอนมไดเปนสวนหนงของรฐกลางมอ านาจในการตดสนใจและบรหารงานภายในทองถนในเขตอ านาจของตน สมคด เลศไพฑรย (2547, น. 4-5 อางถงใน ส านกงานเลขาธการสภาผแทนราษฎร, 2554, น. 9-10) ใหความหมายไววา การปกครองสวนทองถน คอ การใหคนในทองถนมอสระในการปกครองตนเอง กลาวอกนยหนง คอ การปกครองตนเองโดยประชาชนในทองถน ซงแนวคดดงกลาว มพนฐานจากหลกการกระจายอ านาจการปกครอง (Decentralization) ทหมายถงการทรฐมอบอ านาจการปกครองใหองคกรอนๆ ทไมใชองคกรสวนกลางจดท าบรการสาธารณะบางอยางภายใต การก ากบดแลของรฐ แฮรส จ. มอนตาก (Harris G. Montagu, 1984, p. 574 อางถงใน ส านกงานเลขาธการสภาผแทนราษฎร, 2554, น. 9-10) ใหนยามค าวาการปกครองสวนทองถน หมายถง การปกครองซงหนวยการปกครองทองถนไดมการเลอกตงโดยอสระ เพอเลอกผทมหนาทบรหารการปกครองทองถน มอ านาจอสระ พรอมความรบผดชอบซงตนสามารถทจะใชไดโดยปราศจากการควบคมของหนวยการบรหารราชการสวนกลางหรอภมภาค แตทงนหนวยการปกครองทองถนยงตองอยภายใตบทบงคบวาดวยอ านาจสงสดของประชาชน ไมไดกลายเปนรฐอสระใหมแตอยางใด จากค าอธบาย หรอการใหนยามความหมายของค าวา การปกครองสวนทองถน สรปไดวา การปกครองสวนทองถนเปนการปกครองทยดหลกการกระจายอ านาจเพอประโยชนของรฐ และทองถน โดยเนนประโยชนของทองถนโดยตรง ใหประชาชนในทองถนไดมโอกาสเรยนรและด าเนนกจกรรมตางๆ ดวยตนเอง เพอสนองความตองการและแกไขปญหาดวยตนเอง ขอมลพนฐานและโครงสรางการบรหารงานขององคกรปกครองสวนทองถน กรมสงเสรมการปกครองทองถน องคกรปกครองสวนทองถน กรมสงเสรมการปกครองทองถน มการบรหารงานโดย มลกษณะส าคญคอเปน “หนงกรม สองระบบ” เนองจากตองบรหารงานของกรมซงเปนหนวยงานในสงกดกระทรวงมหาดไทย และสงเสรมองคกรปกครองสวนทองถนซงเปนหนวยงานในการก ากบดแล โดยเพอใหกรมสงเสรมการปกครองทองถนสามารถปฏบตภารกจไดอยางคลองตว สามารถสงเสรมสนบสนน และใหค าปรกษาแนะน าองคกรปกครองสวนทองถนไดอยางมประสทธภาพ จงไดแบงสวนราชการภายในเพมขนอกจ านวน 4 ส านก 1 ส านกงาน จากหนวยงานทปรากฏตามกฎกระทรวงแบงสวนราชการ จ านวน 3 ส านก 6 กอง 1 สถาบน และ 2 กลมซงเทยบเทากอง รวมเปน 7 ส านก 1 สถาบน 6 กอง และ 2 กลมซงเทยบเทากอง โดยกรมสงเสรมการปกครองทองถนตงอยทเขตดสต กรงเทพมหานคร และมสถาบนพฒนาบคลากรทองถนเปนหนวยงานทรบผดชอบในการใหบรการเกยวกบ การฝกอบรมใหแกบคลากรขององคกรปกครองสวนทองถน ตงอยทอ าเภอธญบร จงหวดปทมธาน และมศนยฝกอบรมอยทต าบลคลองหนง อ าเภอคลองหลวง จงหวดปทมธาน และมส านกงานสงเสรมการปกครองทองถนจงหวดเปนหนวยงานในภมภาค กระจายอยในจงหวดทง 76 จงหวด ซงมการแบงงานภายในใหมหนวยงานในการสงเสรมการปกครองทองถนระดบอ าเภอทกอ าเภอ โดยสามารถแจกแจงโครงสราง

12

สวนราชการและแบงงานภายในกรมสงเสรมการปกครองทองถน (กรมสงเสรมการปกครองทองถน, 2557, น. 4) โดยแบงเปนราชการบรหารสวนกลาง และราชการบรหารราชการสวนภมภาค ทงนจากการทกรมสงเสรมการปกครองทองถน มภารกจหลกในการสงเสรมสนบสนนองคกรปกครองสวนทองถน โดยการวเคราะหเพอใหขอเสนอแนะนโยบายหรอการพฒนานวตกรรม การสนบสนนสงเสรมการวางหลกเกณฑและมาตรฐาน และการก ากบ ตดตาม ประเมนผล ในดานการบรหารจดการและการใหบรการสาธารณะประเภทตางๆ ขององคกรปกครองสวนทองถน จะเหนไดวา ลกษณะงานของบคลากรในสงกดกรมสงเสรมการปกครองทองถนทตองปฏบต คอ การเปนทปรกษา, นกวชาการ, นกสงเสรม และนกประสาน ใหแกองคกรปกครองสวนทองถน โดยขอก าหนดพเศษในการปฏบตงานของบคลากรในสงกดกรมสงเสรมการปกครองทองถนทจ าเปนตองยดถอในการปฏบตคอ “การใหค าปรกษาแนะน าอยางถกตองแมนย า โปรงใส และทนตอความตองการ” การจดการศกษาขององคกรปกครองสวนทองถน กรมสงเสรมการปกครองทองถน รฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พ.ศ.2550 ไดก าหนดบทบญญตเกยวกบการจดการศกษาขององคกรปกครองสวนทองถน (องคกรปกครองสวนทองถน) ไวใน มาตรา 80 (4) สงเสรมและสนบสนนการกระจายอ านาจเพอใหองคกรปกครองสวนทองถน ชมชน องคการทางศาสนา และเอกชนจดและมสวนรวมในการจดการศกษาเพอพฒนามาตรฐานคณภาพการศกษาใหเทาเทยมและสอดคลองกบแนวนโยบายพนฐานแหงรฐและมาตรา 289 ก าหนดวา องคกรปกครองสวนทองถนมสทธทจะจดการศกษา อบรม และการฝกอาชพ ตามความเหมาะสมและความตองการภายในทองถนนน และเขาไปมสวนรวมในการจดการศกษา การอบรมของรฐโดยค านงถงความสอดคลองกบมาตรฐานและระบบการศกษาของชาตและพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 และทแกไขเพมเตม (ฉบบท 2) พ.ศ. 2545 มาตรา 41 ไดก าหนดไววาใหองคกรปกครอง สวนทองถนมสทธจดการศกษาในระดบใดระดบหนงหรอทกระดบตามความพรอม ความเหมาะสม และความตองการภายในทองถน นอกจากนพระราชบญญตก าหนดแผนและขนตอนกระจายอ านาจใหแก องคกรปกครองสวนทองถน พ.ศ. 2542 และทแกไขเพมเตมถง (ฉบบท2) พ.ศ.2549 มาตรา 16 มาตรา 17 และมาตรา 18 ก าหนดใหเทศบาล เมองพทยา องคการบรหารสวนต าบล องคการบรหาร สวนจงหวดและกรงเทพมหานครมอ านาจหนาท ในการจดระบบการบรการสาธารณะเพอประโยชนของประชาชนในทองถนของตน โดยถอวาการจดการศกษาเปนสวนหนงของการบรการสาธารณะ (พชต ฤทธจรญ, 2554, น. 80-81) พระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 และทแกไขเพมเตม (ฉบบท 2) พ.ศ. 2545 มาตรา 9 ไดก าหนดหลกการจดระบบ โครงสรางและกระบวนการจดการศกษาใหยดหลกการกระจายอ านาจไปสเขตพนทการศกษา สถานศกษา และองคกรปกครองสวนทองถน นอกจากน หมวด 5 สวนท 2 การบรหารและการจดการศกษาขององคกรปกครองสวนทองถน มาตรา 41 ก าหนดใหองคกรปกครองสวนทองถนมสทธจดการศกษาในระดบใดระดบหนงหรอทกระดบ ตามความพรอมความเหมาะสม และความตองการภายในทองถน มาตรา 42 ใหกระทรวงก าหนดหลกเกณฑและวธการประเมนความพรอมในการจดการศกษาขององคกรปกครองสวนทองถน และ มหนาทในการประสานและสงเสรมองคกรปกครองสวนทองถนใหสามารถจดการศกษาทสอดคลอง

13

กบนโยบายและไดมาตรฐานการศกษา รวมทงการเสนอแนะการจดสรรงบประมาณอดหนนการจดการศกษาขององคกรปกครองสวนทองถนนอกจากน มาตรา 58 (1) และ (2) บญญตใหองคกรปกครองสวนทองถนระดมทรพยากรและการลงทนดานงบประมาณ การเงน และทรพยสน เพอการศกษา โดยเปนผจดและมสวนรวมในการจดการศกษา บรจาคทรพยสนและทรพยากรอนใหแกสถานศกษา และรวมรบภาระคาใชจายทางการศกษาตามความเหมาะสมและจ าเปน (ส านกงานเลขาธการสภาการศกษา, 2553, น. 1-2) ประภาพรรณ ไชยวงษ (2551, น. 24-26) อธบายไววา จากการศกษาวจยทผานมาพบวา มองคกรปกครองสวนทองถนจ านวนไมนอยทสามารถจดการศกษาไดอยางมคณภาพ ผบรหารเหนความส าคญของการศกษา มการบรหารงานอยางตอเนอง และมบคลากรทมความรความสามารถทางการศกษา จนเปนทยอมรบของผปกครองและชมชน แตปจจยอปสรรคทส าคญคอ ผบรหารองคกรปกครองสวนทองถนขาดความรความเขาใจในดานการศกษา ไมเหนความส าคญของการศกษา บคลากรดานการศกษาไมเพยงพอ ขาดการนเทศ ก ากบตดตามและประเมนผลการศกษา ขาดความชดเจนในเรองความกาวหนาทางวชาชพของบคลากรในส านกงาน/กองการศกษาและขาดความคลองตวในการบรหารงบประมาณ เปนตน นอกจากนยงมปญหาในการถายโอนสถานศกษาโดยเฉพาะอยางยงในเรองความลาชาในการถายโอนอนเนองมาจากมขนตอนมากและซบซอน แนวนโยบายการถายโอนไมชดเจน ขาดการเตรยมความพรอมใหแกองคกรปกครองสวนทองถน ขาดการประชาสมพนธหลกเกณฑและวธการประเมนความพรอม บคลากรทางการศกษา กรรมการสถานศกษา ผปกครองและประชาชนยงขาดความรความเขาใจเกยวกบการถายโอน รวมทงองคกรปกครองสวนทองถนสวนหนงยงขาดบคลากรทมความรความเขาใจและประสบการณดานการศกษา เมอวเคราะหปจจยภายในและปจจยภายนอกในการกระจายอ านาจทางการศกษาสองคกรปกครองสวนทองถนแลวจะเหนไดวามทงจดแขง จดออน โอกาสและอปสรรค ดงน ดานจดแขงองคกรปกครองสวนทองถนหลายแหงมทรพยากรเพยงพอทจะสนบสนนการศกษาในทองถน ประกอบกบ องคกรปกครองสวนทองถนมพนทขนาดเลกและมโรงเรยนทอยในความดแลไมมาก จงสามารถสนบสนนการศกษาไดอยางเตมท องคกรปกครองสวนทองถนสามารถจดหลกสตรการเรยนการสอนทยดหยนเหมาะสมและสอดคลองกบความตองการทหลากหลาย และวถชวตของทองถนไดดกวา เนองจากมความใกลชดกบประชาชนในพนท และองคกรปกครองสวนทองถนสามารถมจดเนนดานการศกษาทเฉพาะเจาะจงไดทงในเชงกลมเปาหมายและในเชงเนอหา รวมทงจดเนนในเชงรปแบบการจดการศกษาซงสามารถก าหนดรปแบบทเหมาะสมกบเนอหาและกลมเปาหมายไดชดเจน สามารถสรางเอกลกษณและรเรมนวตกรรมทางการศกษาได นอกจาก องคกรปกครองสวนทองถนยงมพนธะกบประชาชนสงทงพนธะทางสงคมและการเมอง ดานจดออน ผบรหาร องคกรปกครองสวนทองถนสมาชกสภาทองถนและบคลากรทองถนสวนหนงยงไมเหนความส าคญของการศกษาและไมเขาในในบทบาทหนาทดานการศกษา และมกจะขาดความตอเนองของนโยบายการศกษา เมอมการเปลยนผบรหาร องคกรปกครองสวนทองถนสวนหนงทรบถายโอนสถานศกษายงขาดบคลากรทมความรความเขาใจ และประสบการณดานการศกษา เนองจากอยในชวงเรมแรกของการถายโอน องคกรปกครองสวนทองถนสวนหนงยงมปญหาขาดแคลนศกษานเทศก และขาดการนเทศอยางเปนระบบ นอกจากนสถานศกษาของ องคกร

14

ปกครองสวนทองถนยงมคณภาพและมารฐานการศกษาไมทดเทยมกน เนองจากองคกรปกครอง สวนทองถนมศกยภาพและความพรอมแตกตางกน ซงสวนใหญยงมทรพยากรจ ากด ดานโอกาส นโยบายกระจายอ านาจการจดการศกษา ซงไดก าหนดไวในกฎหมายส าคญหลายฉบบ โดยเฉพาะอยางยงรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พระราชบญญตการศกษาแหงชาต และพระราชบญญตการศกษาก าหนดแผนและขนตอนการกระจายอ านาจใหแกองคกรปกครองสวนทองถน ท าใหองคกรปกครองสวนทองถนมอ านาจหนาทในการจดการศกษาและไดรบการจดสรรงบประมาณและทรพยากรเพอการศกษาเพมเตม อปสรรค กฎหมาย กฎ ระเบยบทเปนอปสรรค ซงท าใหการบรหารจดการศกษาขององคกรปกครองสวนทองถนขาดความคลองตว การแทรกแซงการศกษาโดยการเมอง ไมวาจะเปน การบรหารหรอระบบจดซอ จดจาง และการหาประโยชนจากการศกษา ประชาชนสวนใหญขาดความรความเขาใจในบทบาทหนาทดานการศกษาของ องคกรปกครองสวนทองถนและบทบาทของประชาชนตอการจดการศกษา ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน (สพฐ.) และส านกงานเขตพนทการศกษายงไมสามารถมบทบาทเทาทควรในการประสานสงเสรม การจดการศกษาขององคกรปกครองสวนทองถน จากทกลาวมาขางตน จะเหนไดวาการจดการศกษาขององคกรปกครองสวนทองถน นนสามารถตอบสนองความตองการของทองถนไดมากทสด จากความส าคญดงกลาวจงไดก าหนดในขอกฎหมายตางๆ ใหองคกรปกครองสวนทองถนซงเปนองคกรทดแลประชาชนในชมชนอยางใกลชด สามารถจดการศกษาได โดยก าหนดบทบาทการจดการศกษาขององคกรปกครองสวนทองถนไวในกฎหมายหลายฉบบ อกทงนโยบายของรฐทมงเนนการกระจายอ านาจการจดการศกษาไปสองคกรปกครองสวนทองถนเพอความคลองตว และมอสระในการจดการศกษา ไดอยางมประสทธภาพมคณภาพ และมมาตรฐาน พรอมทงสงเสรมการมสวนรวมของทกภาคสวน ในทองถน ในการ จดการศกษาทมรปแบบ ทหลากหลายยดหยน รวมทงสงเสรมการระดมทรพยากรเพอการศกษาทงจากภาครฐ เอกชน องคกรปกครองสวนทองถน สถานประกอบการ และสถาบนสงคมอนๆ เพอใหคนไทยทกคนไดรบการศกษาอยางทวถง มคณภาพ มความสมบรณทงดานสขภาพรางกาย จตใจ มคณธรรมจรยธรรม มความภาคภมใจในความเปนคนไทย อยางไรกตามการจดการศกษาขององคกรปกครองสวนทองถนจะประสบผลส าเรจไดจ าเปนอยางยงทจะตองอาศยความรวมมอจากทกฝายทเกยวของเพอสรางความพรอม ในการจดการศกษาและรบถายโอนสถานศกษา เพอใหองคกรปกครองสวนทองถนสามารถจดการศกษาเพมมากขนทงทางการศกษาในระบบ การศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยตามความพรอมและความตองการภายในทองถน เพอใหเดกเยาวชนและประชาชนไดรบการศกษาทมคณภาพอยางทวถงสอดคลองกบความตองการทหลากหลายและวถชวตของในทองถนนน สภาพทวไปของสถานศกษา สงกดองคกรปกครองสวนทองถนในอ าเภอหาดใหญ จงหวดสงขลา

15

โครงสรางการบรหารราชการในจงหวดและหนวยการปกครองจงหวดสงขลามรปแบบการปกครองและการบรหารราชการแผนดน 3 รปแบบ (คณะกรรมการบรหารงานจงหวดแบบ บรณาการจงหวดสงขลา, 2557, น. 5-6) คอ 1. การบรหารราชการสวนกลาง ประกอบดวย สวนราชการสงกดสวนกลาง ซงตงหนวยงานในพนทจงหวด จ านวน 221 สวนราชการ และหนวยงานอสระ จ านวน 5 สวนราชการ 2. การบรหาราชการสวนภมภาค จดรปแบบการปกครองและการบรหารราชการออกเปน 2 ระดบ คอ ระดบจงหวด ประกอบดวย สวนราชการประจ าจงหวด จ านวน 36 สวนราชการ และระดบอ าเภอ ประกอบดวย 16 อ าเภอ 128 ต าบล 1,023 หมบาน 3. การบรหารราชการสวนทองถน จ านวน 141 แหง ประกอบดวย 3.1 องคการบรหารสวนจงหวดสงขลา จ านวน 1 แหง 3.2 เทศบาล จ านวน 48 แหง 3.3 เทศบาลนคร จ านวน 2 แหง 3.4 เทศบาลเมอง จ านวน 11 แหง 3.5 เทศบาลต าบล จ านวน 35 แหง ส าหรบอ าเภอหาดใหญ ประกอบดวย เทศบาลนครหาดใหญ เทศบาลเมองคอหงส เทศบาลเมองควนลง เทศบาลเมองทงต าเสา เทศบาลเมองคลองแห เทศบาลเมองบานพร เทศบาลต าบลพะตง เทศบาลต าบลน านอย เทศบาลต าบลคเตา องคการบรหารสวนต าบลคลอง อตะเภา องคการบรหารสวนต าบลทาขาม องคการบรหารสวนต าบลพะตง องคการบรหารสวนต าบลทงใหญ องคการบรหารสวนต าบลฉลง สถานศกษา สงกดองคกรปกครองสวนทองถนใน อ าเภอหาดใหญ จงหวดสงขลากรมสงเสรมการปกครองทองถน โดยคณะกรรมการกลางบรหารงานบคคล ขาราชการ พนกงานสวนทองถน (ก.จ. ก.ท. และก.อบต.) ไดก าหนดโครงสรางส านก/กอง/สวนการศกษา เพอใหเปนหนวยรบผดชอบดานการศกษาขององคกรปกครองสวนทองถน แตละประเภท โดยก าหนดใหตองเปนบคคลทมคณวฒทางการศกษา ส าหรบจ านวนบคลากรดานการศกษา องคกรปกครองสวนทองถนจะเปน ผก าหนดตามความเหมาะสม สอดคลองกบภารกจทด าเนนการในปจจบนและทจะด าเนนการในอนาคต รวมถงกรณรบโอนการจดการศกษาดวยโดยมโครงสรางการบรหารและการจดการศกษาขององคกรปกครองสวนทองถน (ส านกงานเลขาธการสภาการศกษา, 2553, น. 64) ส านกงานเลขาธการสภาการศกษา (2553, น. 66-69) ไดอธบายการบรหารงานบคคล/บคลากรทางการศกษาขององคกรปกครองสวนทองถนไววา มการบรหารทสอดคลอง และปฏบตตามกฎหมายระเบยบ หลกเกณฑ และวธปฏบตตางๆ ตามระเบยบของขาราชการครและบคลากรทางการศกษา พ.ศ.2547 และทแกไขเพมเตม (ฉบบท 2) พ.ศ.2551 โดยด าเนนการตามนโยบายการปฎรปการศกษาตามพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 และทแกไขเพมเตม (ฉบบท 2) พ.ศ. 2545 พระราชบญญตสภาครและบคลากรทางการศกษา พ.ศ. 2546ระเบยบขาราชการคร และบคลากรทางการศกษา พ.ศ. 2547 พระราชบญญตเงนเดอน เงนวทยะฐานะและเงนประจ าต าแหนง ขาราชการครและบคลากรทางการศกษา 2547 การบรหารงาน

16

บคคลขององคกรปกครองสวนทองถนจะบรหารงานในรปของคณะกรรมการ ซงประกอบดวยคณะกรรมการ 3 ระดบ ไดแก 1) คณะกรรมการมาตรฐานการบรหารงานบคคลสวนทองถน (คณะกรรมการมาตรฐานการบรหารงานบคคลสวนทองถน) 2) คณะกรรมการกลางขาราชการหรอพนกงานสวนทองถน 3) คณะกรรมการกลางขาราชการหรอพนกงานสวนทองถนระดบจงหวด โดยคณะกรรมการมาตรฐานการบรหารงานบคคลสวนทองถน มอ านาจหนาทหลกใน การก าหนดมาตรฐานกลางและแนวทางในการบรหารงานบคคลโดยเฉพาะการแตงตง และการใหพนจากต าแหนง รวมถงก าหนดโครงสรางอตราเงนเดอน และประโยชนตอบแทน ตลอดจนก าหนดแนวทาง การพฒนาการบรหารงานบคคลสวนทองถนและก าหนดหลกเกณฑการคดเลอกคณะกรรมการกลางขาราชการองคการบรหารสวนจงหวด นอกจากน ยงมอ านาจในการแจงใหคณะกรรมการกลางขาราชการหรอพนกงานสวนทองถน และคณะกรรมการกลางขาราชการหรอพนกงานสวนทองถนระดบจงหวดด าเนนการแกไขหลกเกณฑการบรหารงานบคคลใหถกตองตามมาตรฐานกลาง ส าหรบการก าหนดต าแหนงบคลากรทางการศกษาขององคกรปกครองสวนทองถนปจจบนมการก าหนดต าแหนง จ าแนกเปน 2 ประเภทใหญ ดงน 1. บคลากรในสถานศกษา 1.1 สายงานบรหารสถานศกษา ไดแก ผอ านวยการ และรองผอ านวยการสถานศกษา 1.2 สายงานการสอน ไดแก คร และครผชวย 1.3 บคลากรสนบสนนการสอน (พนกงานจางตามภารกจ) 2. ขาราชการและพนกงานครไมสงกดสถานศกษา 2.1 สายงานบรหารการศกษา 2.2 สายงานนเทศการศกษา 2.3 สายงานการศกษานอกระบบและสงเสรมการศกษา 2.4 สายงานทวไป (บคลากรทางการศกษา) องคกรปกครองสวนทองถนยดแนวการบรหารงานวชาการตามความมงหมาย หลกการและแนวการจดการศกษาทก าหนดไวในพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 และทแกไขเพมเตม (ฉบบท 2) พ.ศ.2545 และใชหลกสตรการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 เปนหลกสตรแกนกลางส าหรบใชในโรงเรยน ซงไดมการด าเนนงานเพอสงเสรมดานวชาการในดานตางๆ (ส านกงานเลขาธการสภาการศกษา 2553, น. 71-72) ดงน 1. ดานการพฒนาหลกสตรการเรยนการสอน 1.1 อบรมการจดท า ทบทวนปรบปรงและพฒนาหลกสตรสถานศกษาใหสถานศกษาด าเนนการจดหลกสตรไดสอดคลองกบหลกสตรการศกษาขนพนฐานแกผบรหารสถานศกษาทกโรงเรยน 1.2 พฒนาบคลากรระดบปฏบตการสอน ใหสามารถวเคราะหหลกสตรสแผนการจดการเรยนรไดอยางสมบรณในชนเรยนทเรมใชหลกสตรในปการศกษาแรกของทกชนป 1.3 ใหเทศบาลและเมองพทยาจดตงงบอดหนนสถานศกษาเพอการจดท าและพฒนาหลกสตรสถานศกษาทกโรงเรยน

17

2. ดานกระบวนการเรยนร 2.1 สงเสรมใหสถานศกษาจดการสอนโดยเนนผเรยนเปนส าคญ โดยอบรมครเกยวกบการจดการเรยนการสอนทเนนผเรยนเปนส าคญ 2.2 สงเสรมการเรยนร ของผ เ รยนกลมดอยโอกาสโดยสง เสรมใหสถานศกษาของทองถนจดการเรยนการสอนแกเดกพการ 2.3 สนบสนนการวจยในชนเรยนโดยน าผลการวจยในชนเรยนมาเปนขอมลในการพฒนาการเรยนการสอน 2.4 สนบสนนใหชมชนมสวนรวมจดการศกษาและใหสถานศกษาในสงกดทกแหง จดใหมคณะกรรมการสถานศกษาทมกรรมการจากชมชนเปนกรรมการรวม และใหสถานศกษาของเทศบาลเปนศนยบรการชมชนของเทศบาล 2.5 จดใหมการวดและประเมนผลการจดการศกษาโดยใหสถานศกษาแตละแหงเปนผก าหนดแนวทางการวดผลการเรยนตามหลกสตรไดเอง และตองมการประเมนคณภาพภายในดานผลสมฤทธทางการเรยน โดยใชแบบประเมนเดยวกน เพอประโยชนตอการวเคราะหผล และเพอใชวางแผนพฒนารวมกนไดในทกระดบ การใหบรการดานการศกษาขนพนฐาน ดานเขตบรการของสถานศกษาขนพนฐานจงหวดสงขลา มสถานศกษาทเปดสอนระดบการศกษาขนพนฐานจากหลากหลายหนวยงาน โดยมสถานศกษาครอบคลมในทกพนททกต าบล ทกอ าเภอ มหองเรยนและชนเรยนรองรบการเขาเรยนของนกเรยน ในชวงป 2558 – 2561 ไดอยางเพยงพอ ระดบชนประถมศกษาปท 1 ถงมธยมศกษาปท 3 ซงเปนการศกษาภาคบงคบการเขาเรยนของประชากรวยเรยนมแนวโนมเพมมากขนทกป โดยปการศกษา 2554 มอตราการเขาเรยนรอยละ 98.91 การศกษาตอของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4 ทมแนวโนมอตราการศกษาตอสงขนทงประเภทสามญศกษาและอาชวศกษา แมวาจะไมไดเปนการศกษาภาคบงคบ ทงนเนองจากมสถานศกษารองรบไดเพยงพอ ครอบคลมทกพนท นกเรยนสามารถเลอกเรยนไดหลายประเภททงการศกษาในระบบโรงเรยน นอกระบบโรงเรยน และการศกษาตามอธยาศย นกเรยนสวนใหญเขาเรยนในสถานศกษาของรฐโดยเฉพาะอยางยงสถานศกษาทมชอเสยงซงตงอยในเขตอ าเภอเมองสงขลาและอ าเภอหาดใหญ สดสวนนกเรยนภาครฐตอภาคเอกชน 64.11 : 35.89 (คณะกรรมการบรหารงานจงหวดแบบบรณาการจงหวดสงขลา, 2557, น. 164-165) ดานคณภาพการศกษา จากการศกษาวเคราะหผลสมฤทธทางการเรยนและการประเมนคณภาพการศกษาของผเรยนระดบการศกษาขนพนฐาน ปการศกษา 2553 - 2554 พบวาสวนใหญเพมขนจากป 2553 ชนมธยมศกษาปท 3 ปการศกษา 2553 กลมสาระภาษาไทย สาระคณตศาสตร ภาษาองกฤษ และการงานพนฐานอาชพ มคาเฉลยสงกวาระดบประเทศ สวนกลมสาระอนต ากวา ปการศกษา 2554 สวนใหญมคาเฉลยสงกวาปการศกษา 2553 ยกเวนกลมสาระสขศกษาและกลมสาระการงานพนฐานอาชพต ากวาเมอเปรยบเทยบกบระดบประเทศพบวาทกกลมสาระต ากวาระดบประเทศทงนกลมสาระทตองเรงพฒนาเปนล าดบแรกคอกลมสาระวทยาศาสตรและภาษาองกฤษ ส าหรบระดบมธยมศกษาปท 6 ปการศกษา 2554 ในภาพรวมของประเทศ สถานศกษาของจงหวดสงขลามผลการสอบตดอนดบ 1 ใน 50 โรงเรยนทมคะแนนผลการสอบสงสด ไดแก โรงเรยนมอ.วทยานสรณ โรงเรยนหาดใหญวทยาลย โรงเรยนธดานเคราะห โรงเรยนแสงทองวทยา

18

และโรงเรยนหาดใหญสมบรณกลกนยากระทรวงศกษาธการใหความส าคญกบการยกระดบคณภาพการศกษา โดยไดก าหนดเปนนโยบายใหทกภาคสวนทเกยวของน าไปเรงพฒนา ส าหรบในระดบการศกษาขนพนฐานก าหนดใหทกกลมสาระมผลสมฤทธทางการเรยนเพมขนรอยละ 3 ส าหรบ จงหวดสงขลา หนวยงานผรบผดชอบจดการศกษาในระดบการศกษาขนพนฐานไดใหความส าคญและมงยกระดบคณภาพการศกษาเปนอนดบแรกโดยงบประมาณทใชเพอการพฒนาสวนใหญจะใชเพอการพฒนาคณภาพการศกษาของผเรยน โดยเฉพาะอยางยงการพฒนาดานภาษาองกฤษใหแกนกเรยน นกศกษา เพอเตรยมความพรอมรองรบการเขาสประชาคมอาเซยนเพอใหเยาวชน นกเรยน นกศกษา สามารถสอสารกบกลมประเทศในอาเซยนได จงหวดและหนวยงานทเกยวของคงตองเรงประสานความรวมมอ เพอพฒนาในสวนน (คณะกรรมการบรหารงานจงหวดแบบบรณาการจงหวดสงขลา , 2557, น. 165-166) จงหวดสงขลามโรงเรยนในสงกดองคกรปกครองสวนทองถน ซงกระจายอยในเขตพนทเทศบาลในอ าเภอ 6 อ าเภอ ไดแก อ าเภอเมองสงขลา อ าเภอหาดใหญ อ าเภอสะเดา อ าเภอนาทว อ าเภอควนเนยงและอ าเภอสงหนคร รวมทงสน 24 โรงเรยน มอตราก าลงครและพนกงาน จ านวน 837 คน และเดกนกเรยน จ านวน 17,845 คน (คณะกรรมการบรหารงานจงหวดแบบบรณาการจงหวดสงขลา, 2557, น. 26-27) ส าหรบสถานศกษาทสงกดองคกรปกครองสวนทองถน กรมสงเสรมการปกครองทองถน กระทรวงมหาดไทย ทมการจดการเรยนการสอนในอ าเภอหาดใหญ จงหวดสงขลา ประกอบดวย สถานศกษาสงกดเทศบาลนครหาดใหญมจ านวน 6 โรงเรยน (กรมสงเสรมการปกครองทองถน, 2558) ไดแก 1. โรงเรยนเทศบาล ๑ (เองเสยงสมคค) สอนระดบอนบาล ถงระดบมธยมศกษาปท 6 จ านวนนกเรยน 2,723 คน จ านวน 72 หองเรยน 2. โรงเรยนเทศบาล ๒ สอนระดบอนบาลถงระดบมธยมศกษาปท 6 (บานหาดใหญ) จ านวนนกเรยน 1,330 คน จ านวน 44 หองเรยน 3. โรงเรยนเทศบาล ๓ (โศภณพทยาคณานสรณ) สอนระดบอนบาลถงระดบมธยมศกษาปท 3 จ านวนนกเรยน 1,207 คน จ านวน 37 หองเรยน 4. โรงเรยนเทศบาล ๔ (วดคลองเรยน) สอนระดบอนบาลถงระดบมธยมศกษาปท 3 จ านวนนกเรยน 1,122 คน จ านวน 36 หองเรยน 5. โรงเรยนเทศบาล ๕ (วดหาดใหญใน) สอนระดบอนบาลถงระดบประถมศกษาปท 6 จ านวนนกเรยน 600 คน จ านวน 19 หองเรยน 6. โรงเรยนเทศบาล ๖ (อนบาลในฝน) สอนระดบอนบาล ถงระดบประถมศกษาปท 6 จ านวนนกเรยน 529 คน จ านวน 16 หองเรยน สถานศกษาสงกดเทศบาลเมองคลองแห มจ านวน 1 โรงเรยน (กรมสงเสรมการปกครองทองถน, 2558) คอ โรงเรยนเทศบาล ๑ (อนบาลอจฉรยะ) สอนระดบอนบาล ถงระดบประถมศกษาปท 6 จ านวนนกเรยน 572 คน จ านวน 19 หองเรยน

19

สถานศกษาสงกดเทศบาลต าบลพะตง มจ านวน 1 โรงเรยน (กรมสงเสรมการปกครองทองถน, 2558) คอ โรงเรยนเทศบาล ๑ (ชมชนบานอดมทอง) สอนระดบอนบาล ถงระดบประถมศกษาปท 6 จ านวนนกเรยน 546 คน จ านวน 20 หองเรยน โดยมขอมลโรงเรยนและจ านวนบคลากรทางการศกษา สามารถแสดงใหเหนไดดงตารางท 1 ดงน ตารางท 1 ขอมลโรงเรยนและจ านวนบคลากรทางการศกษา

ล าดบท โรงเรยน ระดบการศกษา จ านวนบคลากรทางการศกษา

เทศบาลนครหาดใหญ 1 โรงเรยนเทศบาล ๑

(เองเสยงสามคค) ระดบปฐมวย

ระดบภาคบงคบ ระดบมธยมตอนปลาย

141

2 โรงเรยนเทศบาล ๒ (บานหาดใหญ)

ระดบปฐมวย ระดบภาคบงคบ

75

3 โรงเรยนเทศบาล ๓ (โศภณพทยาคณานสรณ)

ระดบปฐมวย ระดบภาคบงคบ

40

4 โรงเรยนเทศบาล ๔ (วดคลองเรยน)

ระดบปฐมวย ระดบภาคบงคบ

70

5 โรงเรยนเทศบาล ๕ (วดหาดใหญ)

ระดบปฐมวย ระดบภาคบงคบ

70

6 โรงเรยนเทศบาล ๖ (อนบาลในฝน)

ระดบปฐมวย ระดบภาคบงคบ

32

ตารางท 1 (ตอ)

ล าดบท โรงเรยน ระดบการศกษา จ านวนบคลากรทางการศกษา

เทศบาลเมองคลองแห 1 โรงเรยนเทศบาล ๑

(อนบาลอจฉรยะ) ระดบปฐมวย

ระดบภาคบงคบ 17

เทศบาลต าบลพะตง 1 โรงเรยนเทศบาล ๑

(ชมชนบานอดมทอง) ระดบปฐมวย

ระดบภาคบงคบ 28

ทมา: กรมสงเสรมการปกครองทองถน, 2558

เกณฑแบงขนาดสถานศกษาของกรมสงเสรมการปกครองทองถน (2550, น. 106) กรณสถานศกษาทมนกเรยน 121 คนขนไป ตามสายงานบรหารสถานศกษา ดงน

20

1. นกเรยน 121 - 359 คน มผบรหาร 1 ต าแหนง

2. นกเรยน 360 - 719 คน มผบรหาร 1 ต าแหนง รองผบรหาร 1 ต าแหนง

3. นกเรยน 720 - 1,079 คน มผบรหาร 1 ต าแหนง รองผบรหาร 2 ต าแหนง

4. นกเรยน 1,080 - 1,679 คน มผบรหาร 1 ต าแหนง รองผบรหาร 3 ต าแหนง

5. นกเรยน 1,680 คนขนไป มผบรหาร 1 ต าแหนง รองผบรหาร 4 ต าแหนง การวจยครงน ผวจยก าหนดขนาดสถานศกษา ออกเปน 4 กลมตามเกณฑแบงขนาดสถานศกษาของกรมสงเสรมการปกครองทองถน (2550, น. 106) ดงน 1. ขนาดเลก (จ านวนนกเรยนตงแต 1 - 359 คน) 2. ขนาดกลาง (จ านวนนกเรยนตงแต 360 - 719คน) 3. ขนาดใหญ (จ านวนนกเรยนตงแต 720 - 1,679 คน) 4. ขนาดใหญพเศษ (จ านวนนกเรยนตงแต 1,680 คนขนไป) แนวคดและทฤษฎเกยวกบแหลงเรยนร ความหมายของแหลงเรยนร แหลงเรยนรมความส าคญอยางมากในกระบวนการจดการเรยนร เพราะผเรยนสามารถเรยนรไดจากสภาพจรง ชวยใหผเรยนสามารถศกษา คนควา หาความรตามความสนใจ ใฝรจากแหลงเรยนรไดเอง นบเปนขมทรพยมหาศาลของความรทมอย จงมผใหความหมาย ไวหลากหลาย ดงน นโคล (Nichols, 1971, pp. 341-347 อางถงใน สรวงพร กศลสง และคณะ, 2554, น. 9) ไดใหความหมายของแหลงความรไววา หมายถง แหลงวชาการในชมชน แหลงความรในชมชน หรอแหลงทรพยากรในชมชน ซงแหลงชมชนนประกอบไปดวยบคลากรในชมชน สถานท วสด ในชมชน น ามาจดในการเรยนการสอนเพอใหเกดผลสาเรจมากทสด ราชบณฑตยสถาน (2555, น. 329) แหลงเรยนร (Learning Resources) หมายถง บคคล สถานท ธรรมชาต และเทคโนโลย ทใหความร อ านวยความสะดวก สงเสรม สนบสนนใหเกดการเรยนร เชนผร ผเชยวชาญ ปราชญชาวบาน หองสมด เครอขายคอมพวเตอรศนยการเรยนชมชน ศาสนสถาน องคการในชมชน สงแวดลอมตามธรรมชาต กรมวชาการ (2545, น. 43) ไดใหความหมายของแหลงเรยนรวา หมายถง แหลงขอมลขาวสาร สารสนเทศ และประสบการณ ทสนบสนนสงเสรมใหผเรยนใฝเรยน ใฝร แสวงหาความร และเรยนรดวยตนเองตามอธยาศย อยางกวางขวางและตอเนอง เพอเสรมสรางใหผเรยนเกดกระบวนการเรยนร และเปนบคคลแหงการเรยนร ส านกงานเลขาธการสภาการศกษา (2548, น. 28) แหลงการเรยนรเปนสงทมอยในสงคมรอบตว ทงสงมชวตและไมมชวต เปนสงทมอยในธรรมชาตและมนษยสรางขน เปนแหลงความรทท าใหคนในสงคมเกดการเรยนรและเกดประสบการณในการเรยนรอยางตอเนอง สมศกด คงเทยง (2556, น. 50) กลาววา แหลงเรยนร เปนแหลงเสรมจตนาการ และความคดสรางสรรค สรางความร ความคดวชาการ และประสบการณ อนประกอบไปดวยแหลง

21

เรยนรในโรงเรยน ไดแก หองสมด หองหมวดวชา หองคอมพวเตอร ศนยวชาการ ศนยวทยบรการ ศนยโสตทศนศกษา ศนยสอการเรยนการสอน สวนพฤษศาสตร สวนวรรณคด สวนสมนไพร สวนสขภาพ สวนหนงสอ ฯลฯ และแหลงเรยนรในทองถน ไดแก หองสมดประชาชน พพธภณฑวทยาศาสตร หอศลป สวนสตว สวนสาธารณะ สวนพฤษศาสตร อทยานวทยาศาสตร ศนยกฬา วด ครอบครว ภมปญญาทองถน ชมชน สถานประกอบการ องคกรภาครฐและเอกชน ฯลฯ จากความหมายของแหลงเรยนร ซงอาจใชชอเรยกทแตกตางกน ตามทกลาวมาขางตนพอสรปไดวา แหลงเรยนรหมายถง บคคล หรอสถานท ทเปนแหลงขอมลขาวสาร สารสนเทศ วทยาการและนวตกรรมความรทสนบสนนผเรยนใหใฝเรยน ใฝร สงเสรมความคดสรางสรรค เกดประสบการณจากกระบวนการเรยนร เปนบคคลแหงการเรยนร โดยทสามารถแสวงหาความรดวยตนเองตามอธยาศยอยางกวางขวางและตอเนอง สามารถพฒนาตนเองตามความสนใจอยางเตมตามศกยภาพ ความส าคญและประโยชนของแหลงเรยนร พระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 แกไขเพมเตม (ฉบบท 3) พ.ศ.2553ในมาตรา 4 ไดบญญตความหมายของ การศกษา ไววาเปนกระบวนการเรยนรเพอความเจรญงอกงามของบคคลและสงคมโดยการถายทอดความร การฝกการอบรม การสบสานทางวฒนธรรม การสรางสรรคจรรโลงความกาวหนาทางวชาการ การสรางองคความรอนเกดจากการจดสภาพแวดลอม สงคม และการเรยนรและปจจยเกอหนนใหบคคลเรยนรอยางตอเนองตลอดชวต และหมวด 4 แนวการจดการศกษา มาตรา 22 ไดระบไววา “การจดการศกษาตองยดหลกผเรยนทกคนมความสามารถเรยนรและพฒนาตนเองได และถอวาผเรยนมความส าคญทสด กระบวนการจดการศกษาตองสงเสรมใหผเรยนสามารถพฒนาตามธรรมชาตและเตมศกยภาพ” และมาตรา 24 (5) ไดระบวา การจดกระบวนการเรยนรสถานศกษาตองด าเนนการ สงเสรมสนบสนนใหผสอนสามารถจดบรรยากาศสภาพแวดลอม สอการเรยน และอ านวยความสะดวก เพอใหผเรยนไดเกดการเรยนรและมความรอบรรวมทงสามารถใชการวจยเปนสวนหนงของกระบวนการเรยนร ทงน ผสอนและผเรยนอาจเรยนรไปพรอมกนจากสอการเรยนการสอนและแหลงวทยาการประเภทตางๆ” (ฝายวชาการส านกพมพเดอะบคส, 2556, น. 11-12) ดงนนแหลงเรยนรจงมความส าคญ โดยเปนแหลงเสรมจตนาการ และความคดสรางสรรค สรางความร ความคดวชาการ และประสบการณ ปลกฝงคานยมรกการอาน สรางความคด เกดอาชพใหมสสากล เสรมสรางประสบการณตรง สงเสรมศกยภาพความสมพนธระหวางคนในชมชน หรอผเปนภมปญญาทองถนเปนแหลงศกษาตามอธยาศย คนควาหาความรดวยตนเอง และเปน แหลงเรยนรตลอดชวต แหลงเรยนรมประโยชนตอการเรยนการสอน สามารถท าใหนกเรยนไดรบประสบการณตรง และสมผสกบสงทศกษาไดตรงกบความจรง สามารถตอบสนองความแตกตางระหวางบคคล เพมพนทกษะในการสรางความร ทกษะการสงเกต ทกษะการบนทกขอมล และสงเสรมความหมาย และเนอหาทเรยนไดดขน ชวยใหผเรยนสนใจในเนอหาทเรยนไดดขน และการไปศกษา ยงแหลงเรยนร สามารถปลกฝงเจตคตใหเปนไปตามทพงประสงค ชวยพฒนาใหผเรยนมความรบผดชอบตอบทบาทหนาทของตนตอสงคม หรอกลมเพอน (สมศกด คงเทยง, 2556, น. 50) เพราะกระบวน การเรยนรทมงประโยชนสงสดแกผเรยน ไดพฒนาเตมตามศกยภาพ มทกษะในการแสวงหาความรจากแหลงเรยนรทหลากหลาย สามารถน าวธการเรยนรไปใชในชวตจรงได ทกฝายมสวนรวมในทกขนตอน

22

จงท าใหนกเรยนมความสนใจกระตอรอรน นกเรยนไดลงมอปฏบตเพอพฒนาความร ทกษะและสรางผลผลตทมคณภาพ (พรทวา ปลดศรชวย, 2556, น. 61) ซงปจจบนประเทศตางๆ ไดใหความสนใจในการจดแหลงเรยนรเพอสนองการศกษาตลอดชวต ตามความแตกตางของบคคลในระดบตางๆ เปนจ านวนไมนอยและนบวนจะเพมมากขน เพราะไดตระหนกดวาเปนวธการใหการศกษาตลอดชวตทถกตอง ถอไดวาเปนการชวยใหเกดการเรยนร ในดานตางๆ ทเหมาะสมกบการด ารงชวตของแตละบคคล เนองจากการศกษาเปนสงจ าเปนกอให เกดการพฒนาปญญา น ามาซงเสถยรภาพและความมนคงของประเทศทกๆ ดานในประเทศองกฤษเมอด าเนนการเรอง “ปฏรปการศกษา” นนพบวา “การสรางลกษณะนสยแหงการเรยนร” เปนสงทส าคญทสด ดงนนการเรยนรจงเปนวาระส าคญแหงชาต ทรฐบาลตองด าเนนการใหประชาชนไดเขาใจ (ส านกงานคณะกรรมการการศกษาแหงชาต, 2544, น. 7) ซงสอดคลองกบสรวงพร กศลสง (2554, น. 18) ทไดกลาวถงประโยชนของแหลงเรยนรวาเปนแหลงทชวยเสรมสรางจนตนาการและความคดรเรมสรางสรรค ชวยสรางความร ความคด วชาการและประสบการณ เปนแหลงศกษาตามอธยาศย ชวยปลกฝงคานยมรกการอานและแหลงศกษาคนควาแสวงหาความรดวยตนเอง ชวยเสรมประสบการณตรง ใหความรแกผเรยนอยางไมมทสนสด มทศนคตทพงประสงคเกดคณคาแกการด ารงชวตแกผเรยน ส านกงานเลขาธการสภาการศกษา (2550, น. 1) ไดกลาวถงความส าคญของแหลงเรยนรวา การใชแหลงเรยนรมความส าคญในกระบวนการจดการเรยนร ส าหรบผเรยนเพราะผเรยนสามารถเรยนรจากสภาพจรง การจดการเรยนรจากแหลงเรยนรจะเกยวของกบบคคล สถานท ธรรมชาต หนวยงาน องคกร สถานประกอบการ ชมชน และสงแวดลอมอนๆ ซงผเรยนผสอนสามารถศกษาคนควา หาความรหรอเรองทสนใจ ไดจากแหลงเรยนร ทงทเปนธรรมชาต และทมนษยสรางขน ชมชนและธรรมชาต เปนขมทรพยหาสารทสามารถคนพบความรไดไมรจบ ท าใหผเรยนเกดการเรยนรและสรางองคความรดวยตนเอง กระทรวงศกษาธการ (2547, น. 144 อางถงในสรวงพร กศลสง, 2554, น. 15-16) ไดก าหนดใหมการกลาวถงความส าคญของแหลงการเรยนร และกลาวถงวธการทครและเดกสามารถศกษาหาความรหรอเรยนรจากแหลงความรทมอยดงน 1. ภมปญญาทองถน ไดแก ปราชญชาวบานทมความร ความสามารถหรอม ประสบการณและประสบความส าเรจในงาน/อาชพ ทมอยในทองถนหรอผน าชมชน ฯลฯ 2. แหลงวทยาการ ไดแก สถาบน/องคกร/หนวยงาน/หองสมด/ศนยวทยาการทางภาครฐ และเอกชน ทชแจงใหบรการความรในเรองตาง ๆ 3. สถานทประกอบการ สถานทประกอบอาชพอสระ โรงงานอตสาหกรรม หนวยงานวจยในทองถน ซงใหบรการความร ฝกอบรมเกยวกบงาน และวชาชพตางๆ ทมอยในชมชนทองถน 4. ทรพยากรธรรมชาตหรอสงแวดลอม เชน อทยานแหงชาต สวนสตว พพธภณฑ ฯลฯ 5. สอสงพมพตางๆ เชน วารสาร หนงสออางอง หนงสอพมพ ฯลฯ 6. สออเลกทรอนกส เชน อนเทอรเนต ซดรอม วซด วดทศน คอมพวเตอรชวยสอน (CAI) ฯลฯ โรงเรยนและหนวยงานทเกยวของจงตองท าหนาทสนบสนนสงเสรมใหผเรยนใชแหลงเรยนร เพอพฒนาผเรยนใหเปนผมความรเพยงพอทจะด ารงชวตไดอยางมคณภาพ สงเสรมใหผ เรยนร รจกและสามารถใชประโยชนจากแหลงเรยนรตาง ๆ ไดอยางเตมศกยภาพ โดยจดกระบวนการเรยนรไว (ทศนย อนตมานนท, 2553, น. 15-16) ดงน

23

1. จดเนอหาสาระ และกจกรรมใหสอดคลองกบความสนใจและความถนดของผเรยนโดยค านงถงความแตกตางระหวางบคคล 2. ฝกทกษะกระบวนการคด การวางแผนการจดการ การเผชญสถานการณ และการประยกตความรมาใชเพอปองกนและแกไขปญหา 3. จดกจกรรมใหผเรยนไดเรยนรจากประสบการณจรง ฝกการปฏบตจรง ใหท าได คดเปน ท าเปน รกการอานและเกดการใฝรอยางตอเนอง 4. จดการเรยนการสอนโดยผสมผสานสาระเนอหาความรดานตางๆ อยางไดสดสวนสมดลกน รวมทงปลกฝงคณธรรม คานยมทด ละคณลกษณะอนพงประสงคไวในทกวชา

5. สงเสรมสนบสนนใหผสอนสามารถจดบรรยากาศสภาพแวดลอม รวมถงสอการเรยน และอ านวยความสะดวกเพอใหผเรยนเกดการเรยนรและมความรอบรรวมทงสามารถใชการวจยเปนสวนหนงของกระบวนการเรยนร ทงนผสอนและผเรยนอาจเรยนรไปพรอมกนจากสอการเรยนและแหลงวทยาการประเภทตางๆ 6. จดการเรยนรใหเกดขนไดทกเวลา ทกสถานท มการประสานรวมมอกบ บดามารดา ผปกครอง และบคคลในชมชนทกฝาย เพอรวมกนพฒนาผเรยนตามศกยภาพ นอกจากนยงไดกลาวไวอกวา รฐตองสงเสรมการด าเนนงานและการจดต ง แหลงการเรยนรตลอดชวตทกรปแบบ ไดแก หองสมดประชาชน พพธภณฑ หอศลป สวนสตว สวนสาธารณะ สวนพฤกษศาสตร อทยานวทยาศาสตรและเทคโนโลย ศนยการกฬาและนนทนาการ แหลงขอมลและแหลงการเรยนรอนอยางเพยงพอและ มประสทธภาพ จะกลาวไดวาแหลงเรยนร เปนองคประกอบทส าคญและนบวาเปนเปาหมายของ การจดการเรยนรทเนนผเรยนเปนส าคญ กลาวคอ องคประกอบดานการเรยนรซงมลกษณะทแตกตางจากเดมทเนนเนอหาสาระเปนส าคญ และสอดคลองกบองคประกอบดานการจดการเรยนร ท งนเพราะการจดการเรยนรกเพอเนนใหมผลตอการเรยนร ดงนน ตวบงชทบอกถงลกษณะการเรยนรของผเรยนประกอบดวย 1. การเรยนรอยางมความสข 2. การเรยนรจากการไดคดและลงมอปฏบตจรง 3. การเรยนรจากแหลงเรยนรทหลากหลาย และเรยนรรวมกบบคคลอน ดงนน ผบรหาร ครและบคลากรทกคนควรท าความเขาใจเกยวกบความส าคญและแนวนโยบายการพฒนาการเรยนการสอนของสถานศกษา และแผนการด าเนนงานพฒนาแหลงเรยนรทงภายในสถานศกษาและภายนอกสถานศกษา โดยน าเอาสอ เทคโนโลยในปจบน มาใชในการจดการเรยนการสอน เพอใหเกดความเขาใจไดงายและนาสนใจ รวมทงจดกจกรรมสงเสรมใหนกเรยนเปนบคคลแหงการเรยนร และมโอกาสในการแสวงหาความรดวยตนเอง จากแหลงเรยนรทหลากหลายไดอยางตอเนอง ประเภทของแหลงเรยนร เนองจากแหลงเรยนรมความหลากหลาย จงมนกการศกษาหลายทานจ าแนกประเภทของแหลงเรยนรไวหลากหลาย ดงน

24

นโคลส (Nichols, 1971, pp. 341-347 อางถงใน ประสทธ แกวบอ, 2550, น. 11) ไดแบงประเภทของแหลงความรทมอยในชมชน ดงน 1. ผช านาญการ เชน นกดนตร จตรกร ผช านาญงานพเศษ นกกฬา พนกงานซอ-ขาย และบรการ พอคา นกธรกจ นายธนาคาร นกอตสาหกรรม ชาวนา 2. พอแมหรอผปกครอง 3. ตวแทนขององคกรตางๆ ไดแก ตวแทนของสงคม เทศบาล ศนยวฒนธรรมหรอหนวยงานอนๆ 4. ผแทนทางดานธรกจและอตสาหกรรม ไดแก บคคล ทท างานทางดานธรกจการคาขาย หรอโรงงานอตสาหกรรม เชน บรษทขนสง เหมองแร บรษทหางรานตางๆ 5. ผแทนรฐบาล เชน ต ารวจ เทศมนตร เจาหนาทอนามย เปนตน 6. คณะกรรมการทท าหนาทใหค าปรกษาแนะน าแกประชาชน เชนคณะกรรมการสถานศกษาขนพนฐาน คณะทปรกษาโรงเรยน คณะครภายในโรงเรยน เปนตน 7. ทรพยากรธรรมชาต ประกอบไปดวย พช สตวปา น า ดน แร และวสดชนดตางๆ ทางธรรมชาต 8. สงทมนษยสรางขน เชน อาคารสถานท เครองบน ถนน รถไฟ หองสมด พพธภณฑ ปชนยสถาน เปนตน ในขณะท เนาวรตน ลขตวนเศรษฐ (2545, น. 27 อางถงใน สรวงพร กศลสง, 2554, น. 16-17) ไดกลาวไวถงประเภทของแหลงเรยนร แหลงเรยนรแบงออกได 2 ประเภท คอ 1. แหลงเรยนรภายในโรงเรยน เปนแหลงทมขอมลขาวสาร ความร ซงอยภายในโรงเรยนในการจดและพฒนาแหลงเรยนรของแตละโรงเรยน มความแตกตางกน ขนอยกบศกยภาพของโรงเรยน แตอยางไรกตาม การพฒนาแหลงเรยนรจะเกดประสทธผล เมอนกเรยนเขาไปศกษาหาความร ตวอยางแหลงเรยนรในโรงเรยน ไดแก หองสมดโรงเรยน หองปฏบตการ ศนยพฒนาการสอนวชาตางๆ ศนยการเรยนรดวยตนเอง แหลงธรรมชาตในโรงเรยน สวนตางๆ ในโรงเรยน ฯลฯ 2. แหลงเรยนรนอกโรงเรยน และในวถชวต เปนแหลงทมขอมล ขาวสาร ความร ซงอยภายนอกโรงเรยนและในวถชวตชมชน ในการจดใหนกเรยนเขาไปศกษาหาความร ตองมการประสานความรวมมอและมเปาหมายในการใชบรการทชดเจน ตวอยางแหลงเรยนร นอกโรงเรยน และในวถชวต ไดแก ครอบครว ชมชน สถานประกอบการ สถานทราชการ แหลงธรรมชาต สงแวดลอม องคกรภาครฐและเอกชน หอสมดและหองปฏบตการในสถานศกษาระดบสงขนไป ฯลฯ สวทย มลค าและอรทย มลค า (2545, น.107-108 อางถงใน ภกด กงเซง, 2558, น. 26) จดประเภทของแหลงเรยนรเปน 5 ประเภทดงน 1. สถาบนชมชนทมอยแลวในวถชวตและการท ามาหากนในชมชน เชน วด โบสถ วหาร ซงเปนสถานทท าบญตามประเพณ ตลาด รานขายของช า โรงงานขนาดเลก ในหมบาน ปา หวย หนอง คลอง บง 2. สถานทหรอสถาบนทรฐและประชาชนจดตงขน เชน อทยานการศกษา อทยานประวตศาสตร อทยานแหงชาตทางทะเล อทยานแหงชาตในทองถน ศนยวฒนธรรม หองสมด

25

3. สอเทคโนโลยทมในโรงเรยนและชมชน เชน วดทศน โปรแกรมส าเรจรป ภาพยนตร ภาพสไลด หนจ าลอง หรอของจรง 4. สอเอกสารสงพมพตางๆ ทมในโรงเรยนและชมชน เชน หนงสอวารสาร สารานกรม ต ารายาพนบาน ภาพจตรกรรมฝาผนง ภาพถาย 5. บคลากรทมความรดานตาง ๆ ในชมชน เชน ผน าทางศาสนา เกษตรกร ปราชญชาวบาน หมอพนบาน วชรนทร ฐตอดศย (2550, อางถงใน วชรนทร ฐตอดศย, 2556, น.6) ไดอธบายถงประเภทแหลงเรยนรออกเปน 4 ประเภท ดงน 1. สถานททงสถานททมนษยสรางขนและสถานทธรรมชาตสรางขน ไดแก โบราณสถาน อทยานประวตศาสตร วด วง ตลาด รานขายของ โรงงาน พพธภณฑ หอศลป หองสมดศนยวฒนธรรม โรงเรยน ศนยการเรยนร อทยานวทยาศาสตรและเทคโนโลย สวนพฤกษศาสตร สวนสตว สวนสาธารณะเขตรกษาพนธสตวปา วนอทยาน อทยานแหงชาต ปาไม ฯลฯ 2. วสดอปกรณเครองใช ไดแก เครองมอประกอบอาชพ สงของเครองใช เชน เครองทอผา เครองมอดกจบสตวน า เครองปนดนเผา ฯลฯ 3. สอสงพมพและเทคโนโลยสารสนเทศ ไดแก หนงสอ สออเลคทรอนคส วทย โทรทศน อนเทอรเนต ซดรอม วดทศน ภาพสไลด โปรแกรมส าเรจรป ฯลฯ 4. บคคล รวมทงวถชวต และการประกอบอาชพ กจกรรมดานวฒนธรรม ไดแก ปราชญชาวบาน ผทรงภม ชางฝมอ ศลปน คร อาจารย นกวชาการ พระ ผน าชมชนทางดาน การด ารงชวตและการประกอบอาชพของคนในทองถน ชมชน ตลาด ประเพณ พธกรรมตาง ๆ ทสบทอดกนมาของแตละชมชน การละเลนพนเมอง เปนตน จ าแนกประเภทของแหลงเรยนรในโรงเรยนตามแนวคดขององอาจ แสนมาโนช (2550, น. 10) ดงตอไปน 1. แหลงเรยนรดานวชาการ ไดแก หองสมด หองศนยการเรยนรและมมความรตางๆ 2. แหลงเรยนรดานสงเสรมวชาการ ไดแก หองดนตร นาฏศลป หองศลปะ และหองพยาบาล 3. แหลงเรยนรดานทกษะกระบวนการ ไดแก หองปฏบตการวทยาศาสตรหองปฏบตการทางภาษา และหองคอมพวเตอร 4. แหลงเรยนรดานนนทนาการ เชน สนามกฬา สนามเดกเลน และลานกจกรรมตางๆ 5. แหลงเรยนรดานธรรมชาตตางๆ ไดแก เรอนเพาะช า แปลงเกษตร สวนสมนไพร และสวนหยอม 6. แหลงเรยนรดานกจกรรมตางๆ ไดแก กจกรรมพฒนาผเรยน กจกรรมวนส าคญตางๆ และกจกรรมในทองถน สรวงพร กศลสง และคณะ (2554, น. 17-18) ไดแบงประเภทแหลงเรยนรเปนสองประเภท ไดแก แหลงเรยนรในชมชนและในโรงเรยนแบงออกได ดงน แหลงเรยนรในชมชน หมายถงแหลงเรยนรทเปนบคคล บคคลทสมาชกของชมชน หนวยงานหรอองคการตางๆ แหลงเรยนรทางธรรมชาต คอสงทเกดขนเองตามธรรมชาต เชน ทะเล ภเขา แมนา เปนตน แหลงเรยนรทมนษยสรางขน

26

คอ อปกรณโสต ทศนปกรณตางๆ อาคารสถานท เปนตนแหลงเรยนรทางวฒนธรรม คอ ว ถชวต คานยมคนในชมชน เปนตน แหลงเรยนรในโรงเรยน เชน หองสมดโรงเรยน มมหนงสอในหองเรยน หองคอมพวเตอรศนยวชาการ สวนสมนไพร สวนหนงสอ แหลงเรยนรทกลาวมามความส าคญตอการศกษาคนควาตอครและนกเรยนเปนอยางมากเพราะฉะนนแหลงเรยนรตางๆ จงมความส าคญตอการเรยนการสอนเปนอยางมาก สมศกด คงเทยง (2556, น.52-53) ไดอธบายประเภทแหลงเรยนรของสถานศกษา ดงน 1. ดานบคลากร ครเปนปจจยหลกของการจดการเรยนการสอน ดงนน การพฒนาคร เพอใหมความรความเขาใจเกยวกบแหลงเรยนร จงเปนสงส าคญอยางยง ศกยภาพของครมสวนส าคญยงตอการด าเนนการเรยนการสอน ตลอดจนการจดกจกรรมการเรยนรใหสอดคลองกบการตดสนใจความตองการของผเรยน เปนสงทผบรหารตองใหความสนใจ และหาแนวทางการพฒนาบคลากรบคลากรในสถานศกษา 2. ดานอาคารสถานท สงแวดลอมสงแวดลอมและบรรยากาศทงในและนอกหองเรยนมความส าคญอยางยงตอการเสรมสรางความรและความเขาใจทถกตองส าคญอยางยงตอ การเสรมสรางความร และความเขาใจทถกตอง การปลกฝงเจตนคต และคานยมทดงาม ตลอดจนลกษณะทพงประสงคใหเกดขนกบนกเรยน สรปไดวา แหลงเรยนรทงภายในและภายนอกสถานศกษา ตางกจะมลกษณะแตกตางกนออกไปมากมายหลายประเภท ซงสามารถจ าแนกเปนประเภทใหญๆ ไดดงน แหลงเรยนรทเปนบคคล แหลงเรยนรทเปนแหลงวชาการ แหลงเรยนรทเปนธรรมชาต แหลงเรยนรทเปนสอ นวตกรรมและเทคโนโลยตางๆ แนวคดและทฤษฎของการบรหารเรยนรจากแหลงเรยนร จากการศกษาแนวคด ทฤษฎทส าคญ เกยวกบการจดการแหลงเรยนร พบวาการเรยนรจากแหลงเรยนรมจดประสงค ทงดานเนอหาวชาและกระบวนการหรอวธการอานขอมลใหเปน (Information literacy) โดยผานการสมผสหรอปฏบตกบสอตางๆ ในแหลงการเรยนรทหลากหลาย ซงผเรยนจะปรบเปลยนพฤตกรรมเปนผเรยนทตนตว ในขณะทใชสอวสดทมอยหลากหลายรปแบบเพอส ารวจ ตรวจสอบ หาค าตอบจากสอหรอนวตกรรมตางๆ โดยครหรอบรรณารกษจะกลายเปนผสรางแรงจงใจ และผอ านวยความสะดวกในการเรยนร ดวยการจดหาสงสนบสนนเนอหานนๆ ซงจะชวยผลกดนใหผเรยนแสวงหาขอมล และกลายเปนนกแกปญหาอยางสรางสรรค ผลทเกดทายทสดคอ เกดวฒนธรรมการเรยนรทมนคงขนในขณะเดยวกนกกระตนใหเกดบรรยากาศการเรยนรแบบกระตอรอรนและแบบสรางสรรคขนภายในโรงเรยนตอไป กงแกว อารรกษ และละเอยด จฑานนท (2548, น.120) ไดกลาวถงแนวคดส าคญของการเรยนรจากแหลงเรยนรทเนนนกเรยนเปนศนยกลางวา ในการเรยนรจากแหลงเรยนร นกเรยนจะบรณาการทกษะทส าคญ คอ การเรยนรจากแหลงเรยนร ทกษะพนฐานทางเทคโนโลย และกระบวนการเขยนเขาดวยกนและกระบวนการเรยนรจะเกดการยอนกลบไปกลบมา กลาวคอ ในขณะทก าลงรวบรวมขอมลอย นกเรยนอาจจ าเปนตองจดขอมลเหลานน และวเคราะหขอมลทจดแลวในสมดบนทก เมอรวาตนเองยงขาดขอมลอยอก ตองหาเพมเตม เขากจะยอนกลบไปทขนการรวบรวม

27

ขอมลใหม ซงการเรยนรในลกษณะน จะตางจากการทครเปนผสอนโดยใชแหลงการเรยนรเปนสอหรอเครองมอ โดยมขอแตกตางของการเรยนรจากแหลงเรยนร และการสอนจากแหลงเรยนร รปแบบทฤษฏในการจดการแหลงเรยนร มหลายรปแบบผบรหารสามารถเลอกใชตามความเหมาะสม (กงแกว อารรกษ และละเอยด จฑานนท, 2548, น. 120 – 122) ดงน 1. การวางแผนการเรยนรจากแหลงเรยนร (Planning Resourcebased Learning) การวางแผนการจดการแหลงเรยนรอยางรอบคอบ จะเปนพนฐานส าคญทน าไปสการเรยนรจากแหลงเรยนรทประสบความส ารจ ส าหรบทงกจกรรมระยะสน และประเดนหลกทเปนหวขอบรณาการในระยะยาว รปแบบ EFFECTIVE เปนรปแบบหนงทมประสทธภาพของการวางแผนการเรยนรจากแหลงการเรยนรอยางเปนระบบทอาศยรปแบบการพฒนาการเรยนการสอนในปจจบนหลายรปแบบดวยกน 2. การเรยนรอยางอสระ (Independent Learning) การวางแผนเพอการจดการแหลงเรยนร รปแบบ SUCCEED เปนเหมอนแผนการจดทกษะการเรยนรทใชโรงเรยนเปนฐาน เปนการระบและใหค าจ ากดความยทธศาสตรทจ าเปน ซงจะชวยใหนกเรยนกลายเปนผเรยนทอสระ และเมอครน าไปใช รปแบบนจะเหมอนฐานส าหรบการจดกระบวนการเรยนรจากแหลงการเรยนร บทบาทของผบรหารในการบรหารแหลงเรยนร แนวทางในการจดการศกษา และการจดกระบวนการเรยนรโดยทกฝายทเกยวของไมวาจะเปนสถานศกษา ครอบครว ชมชน องคกรปกครองสวนทองถน องคกรเอกชนและสถาบน ทางสงคมตองรวมมอกนจดใหเกดการเรยนร ทงนเพอใหผเรยนสามารถเรยนรไดตามศกยภาพของตนเองไดอยางแทจรง การเรยนรทเกดจากการปฏบตจรงชวยใหผเรยนมความรและมทศนคตทดตอสภาพแวดลอม รกถนฐาน สามารถสบทอดความรจากบรรพบรษ เปนการเรยนรจากการปฏบตทน าไปใชใหเกดประโยชนในการด ารงชวตได ดงนนการเรยนรและการสรางลกษณะนสยแหงการเรยนร จงถอเปนหวใจทจะท าใหการพฒนาผเรยนบรรลเปาหมายตามวตถประสงค การด าเนนงานของสถานศกษาจะประสบความสาเรจไดนนผบรหารสถานศกษานบวามสวนส าคญอยางยงในการทจะน าองคการไปสเปาหมายผบรหารสถานศกษาเปนหวใจส าคญในการบรหารจดการองคการ เมอเปนเชนนผบรหารสถานศกษาจะตองวางแนวทางในการบรหารจดการ และสนบสนนผเรยนในการแสวงหาความรจากแหลงการเรยนรในชมชน เพอนาขอมลเหลานนไปใชสรางสรรคความรของตนส าหรบการศกษาและเรยนรอยางตอเนองตลอดชวต (ยพา กสรกษ, 2556, น. 117) เนาวรตน ลขตวฒนเศรษฐ (2544, อางถงใน ปรยาภรณ ตงคณานนต, 2558, น.200) ไดกลาวถงบทบาทของผบรหารในการบรหารแหลงเรยนรใหเกดประโยชนสงสดดงน 1. ก าหนดนโยบายสงเสรมสนบสนนการจดหา จดสรางหรอพฒนาแหลงเรยนรในโรงเรยน 2. สงเสรมพฒนาบคลากรใหมความรและประสบการณการจดและใชแหลงเรยนรในโรงเรยน 3. สนบสนนใหบคลากรทกฝายมสวนรวมในการน าเสนอผลงาน/นวตกรรมทเกดจากการใชแหลงเรยนรในโรงเรยน

28

4. ก ากบ ตดตาม ดแลและประเมนผลระบบการจดการเรยนการสอนโดยใชแหลงเรยนรในโรงเรยน ผบรหารมบทบาทโดยตรงในการบรหารจดการเพอสรางสถานศกษาใหเปนแหลงเรยนร มการก าหนดวสยทศน นโยบายโครงสรางและระบบบรหาร โดยมงผลสมฤทธสนบสนนการจดสราง จดหา และพฒนาการใชแหลงเรยนร ทงภายในและภายนอกสถานศกษา จดท าแผนโครงการเพอใชทรพยากรใหคมคา ท าขอตกลงบรการสาธารณะใหตรงกลมเปาหมาย ใชจายเงนตามระเบยบราชการ และระดมทรพยากรจกทกภาคสวนมาใชเพอพฒนาแหลงเรยนร กระบวณการบรหารจดการแหลงเรยนร เปนเรองทตองวางแผนด าเนนการอยางเปนระบบ เรมทการจดตงทมอ านวยการ ทม าด าเนนงาน รวมจดท าแผนยทธศาสตร โดยยดนโยบายและบรบทของสถานศกษา มนตรา งามทรพย (2554, อางถงใน ปรยาภรณ ตงคณานนต, 2558, น. 205) ซง ไดกลาววา เพอใหการจดการแหลงเรยนรเกดผลคมคา ยงยน สถานศกษาอาจน ากระบวนการบรหารคณภาพตามวงจรเดมมง (Deming cycle : PDCA) มาใชด าเนนการเพอสรางระบบคณภาพของการจดการแหลงเรยนร ดงน 1. ขนวางแผน 1.1 ก าหนดนโยบายการพฒนาแหลงการเรยนร โรงเรยนก าหนดนโยบายการพฒนาแหลงเรยนร โดยท าความเขาใจนโยบายตามแผนหลกหลกสตร รวมทงแนวด าเนนการของโรงเรยนเพอก าหนดนโยบายการพฒนาและใชแหลงการเรยนร โดยใหคณะคร นกเรยน และชมชนมสวนรวมในการก าหนด 1.2 จดตงคณะกรรมการส ารวจแหลงการเรยนร เพอวเคราะหสภาพความพรอมในการพฒนาแหลงการเรยนรในโรงเรยนและชมชน ซงอาจประกอบดวย 1.2.1 ผบรหารโรงเรยน 1.2.2 ผชวยผบรหารโรงเรยน ฝายวชาการ 1.2.3 หวหนากลมสาระการเรยนรทกกลมสาระ 1.2.4 หวหนางานกจกรรมพฒนาผเรยน 1.2.5 ผเกยวของทโรงเรยนพจารณาตามความเหมาะสม 1.3 จดท าแผนงานพฒนาแหลงการเรยนร คณะกรรมการพฒนาแหลงการเรยนร มบทบาทหนาทส าคญทจะเปนผส ารวจ วเคราะหความพรอม รวบรวมขอมลแลวจดท าแผนพฒนาแหลงการเรยนรใหสามารถด าเนนการไดอยางเหมาะสม 1.4 สรางความเขาใจแกบคลากรของโรงเรยนและชมชน สถานศกษาสรางความเขาใจกบบคลากรทกๆ ฝายในโรงเรยนและบคลากรอนทเกยวของ ไดแก คณะกรรมการสถานศกษาขนพนฐาน เครอขายผปกครอง เพอสรางความตระหนกและเหนความส าคญมสวนรวมในการพฒนาและใชแหลงการเรยนร 1.5 ประชาสมพนธโครงการ โรงเรยนมการประชาสมพนธโครงการพฒนาและใชแหลงการเรยนร เพอใหคร อาจารย นกเรยน ผปกครอง คณะกรรมการสถานศกษาขนพนฐาน รวมทงผเกยวของ มความเขาใจตรงกน เกดความรวมมอในการสนบสนน ชวยเหลอ เพอใหแหลงการเรยนรเกดประโยชนตอผเรยนอยางมประสทธภาพและคมคา

29

2. ขนการด าเนนงาน สรางและพฒนาแหลงการเรยนร โรงเรยนอาจมแนวทาง การสราง พฒนาใชแหลงเรยนร ไดดงน 2.1 จดตงคณะผรบผดชอบแหลงการเรยนร ซงอาจประกอบดวย บคลากร ดงตอไปน 2.1.1 รองผอ านวยการฝายวชาการ 2.1.2 หวหนากลมสาระการเรยนร 2.1.3 หวหนางานหองสมด 2.1.4 หวหนาศนยคอมพวเตอรของโรงเรยน รบผดชอบการด าเนนการสรางและพฒนาแหลงการเรยนร ตามความพรอมทไดด าเนนการส ารวจ และวเคราะหขอมล ทงในโรงเรยนและชมชน ก าหนดแหลงเรยนรและจดระบบสารสนเทศเกยวกบแหลงการเรยนร 2.2 สรางและพฒนาแหลงการเรยนร ด าเนนการสรางและพฒนาแหลงการเรยนรตามสารสนเทศทมอย ใหมประสทธภาพ จดระบบการใช ส าหรบผเรยน และผสนใจ 2.3 ผเรยนและผสนใจ ไดเขาใชแหลงการเรยนรอยางเหมาะสมและคมคามการรวบรวมขอมล การใช เพอเปนขอมลก าหนดแนวทางในการพฒนาแหลงเรยนรตอไป 3. ขนตรวจสอบ ทบทวน ก ากบตดตาม โรงเรยนก าหนดใหมผรบผดชอบในการนเทศ ตดตาม และประเมนการพฒนาและใชแหลงการเรยนร อยางตอเนองและมประสทธภาพแกไข ปญหาอปสรรคในระหวางการด าเนนการ มการประเมนทบทวนปรบปรง กระบวนการด าเนนการ ใหเกดการพฒนาและใช แหลงการเรยนรตามแผนหลกและแนวด าเนนการของโรงเรยนในฝนทโรงเรยนก าหนดไว ตามบรบทของโรงเรยนเอง มการก าหนดวธการ และเครองมอประเมนผลการด าเนนการ การสราง การพฒนาและใชแหลง การเรยนร วเคราะหผลการประเมนและสรปผลการประเมน 4. ขนสรปและรายงานผลการสรางและพฒนาแหลงการเรยนร การสรปรายงานการพฒนาและใชแหลงการเรยนร ควรรวบรวมขอมลตงแตเรมด าเนนการ ระหวางด าเนนการ และเสรจสนการด าเนนการ เพอสรปเปนรายงานน าเสนอใหหนวยงานตนสงกดทกระดบและผเกยวของทราบ ตลอดจนการประชาสมพนธ ใหเกดการใชแหลงการเรยนรใหกวางขวางยงขน เปนการสงเสรมการพฒนาตอยอดตอไป การบรหารแหลงเรยนรในสถานศกษาเพอน าไปสการพฒนาคณภาพนน จะตองมการบรหารจดการทด โดยตองมกระบวนการวางแผน (Plan) ปฏบตการตามแผน (Do) ตรวจสอบประเมนผล (Check) และพฒนาปรบปรงอยเสมอ (Act) ซงหลกการนเปนการบรหารคณภาพงาน เปนวงจรพฒนาพนฐาน หลกของการพฒนาคณภาพทงระบบ (Total Quality Management : TQM) วงจรเดมมงหรอวงจรควบคมคณภาพ PDCA ยอมาจาก Plan-Do-Check-Act แปลวา วางแผน – ปฏบต – ตรวจสอบ – ปรบปรง วงจรทมความเกยวของกบการประกนคณภาพภายในสถานศกษาโดยตรง วงจรเดมมง สมศกด สนธระเวชญ (2542, น.180 – 190) กลาววาแนวคดของวงจรน ดร.วอลทเตอร ชวฮารท เปนผพฒนาขนเปนคนแรกในป ค.ศ. 1939 และ ดร.เอดวารด เดมง เปนผน ามาเผยแพรในประเทศญปนเมอปค.ศ. 1950 จนเปนทเผยแพรหลายในชอ วงจรเดมมง (Deming Cycle) หรอวงจรคณภาพ หรอเรยกอกชอวาวฎจกรแหงการบรหารคณภาพ ซงประกอบดวย 4 ขนตอน ดงน

30

ขนตอนท 1 การวางแผน (Plan – P) การวางแผนงานจะชวยพฒนาความคดตาง ๆ เพอน าไปสรปแบบทเปนจรง โดยมขอมลทพรอมในการเรมตนลงมอปฏบต ขนตอนท 2 การปฏบตตามแผน (Do – D) ประกอบดวยการท างาน 3 ระยะ คอ 2.1 การวางแผนการก าหนดการ โดยการแยกแยะกจกรรมตาง ๆ ทตองการกระท าก าหนดระยะเวลา พรอมทงการจดสรรทรพยากรตาง ๆ 2.2 การจดแบบเมทรกซ (Matrix Management) การจดแบบน สามารถชวยดงเอาผเชยวชาญหลายแขนงจากแหลงตางๆ มาไดและเปนวธชวยประสานงานระหวางฝายตาง ๆ อกดวย 2.3 การพฒนาขดความสามารถในการท างานของผรวมงาน โดยใหผรวมงานเขาใจถงงานทงหมดและทราบเหตผลทตองกระท า ขนตอนท 3 การตรวจสอบ (Check – C) ท าใหทราบถงสภาพการของงานทเปนอยเปรยบเทยบกบสงทวางแผนซงประกอบดวยกระบวนการดงน 3.1. ก าหนดวตถประสงคของการตรวจสอบ 3.2 รวบรวมขอมล 3.3 พจารณากระบวนการท างาน เพอแสดงจ านวนและคณภาพของผลงานทไดรบแตละขนตอนเปรยบเทยบกบทไดวางแผนไว 3.4 การรายงาน จดแสดงผลการประเมนรวมทงมาตรการปองกนความผดพลาดหรอความลมเหลว โดยรายงานเปนทางการ และรายงานอยางไมเปนทางการ ขนตอนท 4 การปรบปรง (ACT – A) ผลของการตรวจสอบ หากพบวาเกดความบกพรองขน ท าใหงานทไดไมตรงเปาหมายทตงไว ใหปฏบตตามแกไขปญหาตามลกษณะทคนพบ ถาผลงานเบยงเบนไปจากเปาหมาย ตองแกไขทตนเหต และหากพบความผดปกตใดๆ ใหสอบสวนคนหาสาเหตแลวท าการปองกน เพอมใหความผดปกตนนเกดขนซ าอกในการแกปญหาเพอใหผลงานไดมาตรฐานอาจใชมาตรการ การย านโยบาย การปรบปรงระบบหรอวธการท างาน และการประชมเกยวกบกระบวนการท างาน นอกจากนยงสามารถแสดงการควบคมคณภาพในการปฏบตกจกรรมตางๆ ของทกระบบทเชอมโยงกน ดงแผนภาพประกอบ

ภาพท 1 การควบคมคณภาพในการปฏบตกจกรรมตางๆ ของทกระดบทเชอมโยงกน ทมา : สมศกด สนธระเวชญ, 2542, น.190

.....ผบรหาร .......หวหนาฝาย

............คร - บคลากรอนๆ

ธรรมนญสถานศกษา

P D

A P D

A P D

A C

31

จากภาพประกอบจะเหนไดวา การควบคมคณภาพตามกระบวนการ PDCA จะตองมการประท าในทกระบบอยางตอเนอง ไมวาจะเปน ผบรหาร หวหนาฝาย ครและบคลากรอน ๆ และมการเชอมโยงกนจงจะเกดประสทธภาพในการบรหารจดการอนจะสงผลใหผลผลตมคณภาพ สรปไดวา การบรหารแหลงเรยนร หมายถง การจดการแหลงเรยนรเพอใหเกดผลคมคา ยงยน โดยสถานศกษาควรน ากระบวนการบรหารคณภาพตามวงจรเดมมง (Deming cycle : PDCA) มาใชด าเนนการเพอสรางระบบคณภาพของการจดการแหลงเรยนร สงเสรมและสนบสนนใหนกเรยนเกดการเรยนรดวยตนเอง เปนองคความรอนหลากหลาย พรอมทใหผเรยนเขาไปศกษาคนควาดวยกระบวนการจดการเรยนรทแตกตางกนของแตละบคคคล ตลอดจนจ ดใหมการก ากบตดตามประเมนผลการด าเนนงานเกยวกบสอการเรยนรเพอใหผเรยนทกคนไดใชแหลงการเรยนรอยางคมคา ดงนน ผบรหารสถานศกษาทมวสยทศนยอมพฒนาบทบาทของตนเองใหสอดคลองกบการแนวทางดงกลาว เพอใหเกดประโยชนตอไปน ดงน 1. ระดบนกเรยน เกดการสงเสรมการเรยนรทสอดคลองกบความสนใจและความถนดของผเรยนโดยค านงถงความแตกตางระหวางบคคล อกทงชวยเสรมสรางการเรยนรใหลกซงขน เพราะมการคดวเคราะหรวบรวมขอมลสะทอนความคดเหนจากการเรยนร กระตนมงเนนใหลกซงในเรองใดเรองหนงทผเรยนสนใจ การทไดเรยนรจากประสบการณจรง ฝกปฏบตใหคดเปน ท าเปน ซงผลกดนใหผเรยนแสวงหาขอมลทเกยวของเพมเตม เกดการใฝรอยางตอเนองสามารถสรางผลผลตในการเรยนรทมคณภาพสงขนตอไป 2. ระดบสถานศกษา เกดการพฒนาคณภาพสถานศกษาใหสามารถเปนแหลงเรยนรทมคณภาพและพฒนาแหลงเรยนรอนๆ พฒนาสออปกรณ พฒนาการจดการเรยนรและนวตกรรมใหม ๆ ทสงเสรมคณภาพผเรยนอยางหลากหลาย ตามเจตนารมณแหงพระราชบญญตการศกษาแหงชาต 3. ระดบชมชน เกดการพฒนาคณภาพการศกษาและเรยนร เพอพฒนาคนในชมชน ปรบกระบวนทศนการเรยนร เพอเปดโอกาสการศกษาและเรยนรทมคณภาพอยางตอเนองตลอดชวต 4. ระดบองคกรปกครองสวนทองถน เพอเปนขอมลในการก าหนดนโยบายยทธศาสตรการพฒนาคนสสงคมแหงการเรยนรตลอดชวตอยางยงยน ไดใหความส าคญกบการสงเสรมการเรยนรตลอดชวต มงสรางกระแสสงคมใหการเรยนร และสงเสรมการเรยนรรวมกนของคนตางวย ควบคกบการสงเสรมใหองคกร กลมบคคล ชมชน ประชาชน และสอทกประเภทเปนแหลงเรยนรอยางสรางสรรค รวมถงสงเสรมการศกษาทางเลอกทสอดคลองกบความตองการของผเรยน และสรางสงคมแหงการเรยนรทมคณภาพและสนบสนนปจจยทกอใหเกดการเรยนรตลอดชวต

งานวจยทเกยวของ งานวจยในประเทศ ประสทธ แกวบอ (2550, บทคดยอ) ไดศกษาการด าเนนงานเพอการพฒนาแหลงเรยนรในโรงเรยนบานน าเกยงโนนสวาง อ าเภอเมอง จงหวดขอนแกน ผลการศกษาพบวา กอนการด าเนนงานพฒนาแหลงเรยนรในโรงเรยนบานน าเกยง โนนสวาง ผรวมศกษาคนความความรความเขาใจในการพฒนาแหลงเรยนรในโรงเรยนไมเพยงพอ สงส าคญคอโรงเรยนไมมหองปฏบตการส าหรบใชเปน

32

แหลงเรยนรในโรงเรยนมากอนผศกษาคนควาและผรวมศกษาคนควา จงไดก าหนดกลยทธ เพอการพฒนาแหลงเรยนร คอ การศกษาดงาน การประชมเชงปฏบตการ การปฏบตงาน และการนเทศและตดตาม เมอด าเนนการตามแผนพบวา ผรวมศกษาคนความความรความเขาใจในกระบวนการพฒนาแหลงเรยนรในโรงเรยนดยงขน และสามารถรวมกนพฒนาแหลงเรยนรในโรงเรยนไดผลส าเรจ ในการศกษาคนควาครงน ไดรบความรวมมอจากกลมผศกษาคนควาและกลมผใหขอมลในการด าเนนงาน การประชมปรกษาหารอ การแลกเปลยนความร โดยมความมงมนและตงใจจรงในการแกไขปญหารวมกน จนสามารถพฒนาแหลงเรยนรในโรงเรยนบานน าเกยงโนนสวาง และสามารถไดน าไปใชในการจดกระบวนการเรยนการสอนจนเกดผลดตอผเรยน และไดรบการสงเสรมสนบสนนดานงบประมาณ วสดอปกรณจากชมชน ตลอดจนการสรางขวญและก าลงใจแกผรวมศกษาคนควา เพอใหการพฒนาแหลงเรยนรในโรงเรยนไดด าเนนไปอยางตอเนองและมประสทธภาพ ทศนย อนตมานนท (2553, น. 15-16) ไดศกษาการบรหารจดการแหลงเรยนรของ โรงเรยนสงกดเทศบาลเมองตะกวปา จงหวดพงงา ผลการวจยพบวา 1) สภาพการบรหารแหลงเรยนรของโรงเรยนสงกดเทศบาลเมองตะกวปา จงหวดพงงา ในภาพรวมมการปฏบตอยในระดบปานกลาง 2) แนวทางการพฒนาในการบรหารแหลงเรยนรของโรงเรยนสงกดเทศบาล เมองตะกวปา จงหวดพงงา มดงน ดานท 1 แนวทางในการส ารวจแหลงเรยนร ผบรหารมการประชมปรกษาหารอกบคณะคร แตงตงครและบคลากรของโรงเรยนหรอผเกยวของมอบหมายหนาทรบผดชอบ ส ารวจแหลงเรยนรทเกยวของกบการพฒนาคณภาพการศกษา โดยค านงถงเนอหาวชาทจดการเรยนรใหชดเจน จดกจกรรมการเรยนการสอน โดยใชแหลงเรยนรทใกลตวใหสอดคลองกบตวชวดตามมาตรฐานของหลกสตร และควรด าเนนการในลกษณะบรณาการใหเกดผลประโยชน ดานท 2 แนวทางในการจดท าทะเบยน แหลงเรยนร ใหจดท าเปนเลม แบงแยกตามประเภทหมวดหมชดเจนตามล าดบความส าคญ โดยท าการคดเลอกและลงทะเบยนแหลงเรยนรในสถานศกษาตามกลมสาระการเรยนร และโรงเรยนจดท าเอกสารเผยแพร แหลงเรยนรใหแกครและผเกยวของรบทราบ ดานท 3 แนวทางในการการสงเสรม สนบสนนใหครใชแหลงเรยนรทงในและนอกโรงเรยนอยางจรงจง มการสนบสนนครใชแหลงเรยนรใหเกดประโยชน กระตนใหครพฒนาตนเองตลอดเวลา จดตงศนยพฒนาแหลงเรยนรและจดหองสมดใหเปนขมทรพยทางปญญา และใหครจดท าหลกสตร โดยบรรจเรอง แหลงเรยนรไวในหลกสตรดวย ดานท 4 แนวทางในการก ากบ ตดตาม ประเมนผล การใชแหลงเรยนร มการตดตามประเมนผลการใช แหลงเรยนรอยางตอเนอง มการปรบปรง ซอมบ ารงแหลงเรยนรใหใชประโยชนได ประเมนผลการใชแหลงเรยนรเปนระยะ จากการสงเกต สมภาษณ สอบถาม ความพงพอใจ ประสทธ พทกษคชวงค (2554, บทคดยอ) ไดศกษาการจดการแหลงเรยนรชมชนของสถานศกษาขนพนฐาน สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษา ในจงหวดปทมธาน พบวา 1) การจดการแหลงเรยนรชมชนของสถานศกษาขนพนฐาน สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาในจงหวดปทมธาน ในภาพรวมด าเนนการอยในระดบปานกลาง เมอพจารณาแตละแหลงเรยนรในชมชน พบวา แหลงเรยนรชนชนประเภทศลปะ วฒนธรรม และจารตประเพณมการปฏบตอยในระดบมาก สวนแหลงเรยนรชมชนประเภทบคคลและองคกรในชมชนแหลงเรยนร ชมชนประเภททรพยากรธรรมชาต และทรพยากรทมนษยสรางขน แหลงเรยนรชมชนประเภทอาคารสถานทและสงกอสราง และแหลงเรยนรชมชนประเภทสอ นวตกรรม และเทคโนโลยมการปฏบตอยในระดบปานกลาง 2) การเปรยบเทยบการจดการแหลงเรยนรชมชนตามขนาด สถานศกษา ประเภท

33

สถานศกษา และทตงของสถานศกษาขนพนฐาน พบวา ขนาดสถานศกษา ประเภทสถานศกษา และทตงของสถานศกษา ทแตกตางกนมการด าเนนงาน การจดการแหลงเรยนรชมชนของสถานศกษาขนพนฐาน สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษา ในจงหวดปทมธาน ตางกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01 3) การจดการแหลงเรยนรชมชนของสถานศกษาขนพนฐาน สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษา ในจงหวดปทมธานมปญหา ไดแก งบประมาณและแหลงเรยนรไมเพยงพอตอความตองการ ขอเสนอแนะ คอ สนบสนนงบประมาณใหเพยงพอ และควรมการซอมแซม บ ารง รกษาแหลงเรยนรชมชนประเภทตางๆ พรรณ เสยงบญ (2554, น. 109-120) ไดศกษาการพฒนาแหลงเรยนรในสถานศกษาเพอจดการเรยนรทเนนผเรยนเปนส าคญโรงเรยนบานหนองบวค อ าเภอนาดน ส านกงานเขตพนทการศกษามหาสารคาม เขต 2 พบวา การพฒนาการด าเนนงานเพอพฒนาแหลงเรยนรในสถานศกษาเพอจดการเรยนรทเนนผเรยนเปนส าคญ โรงเรยนบานหนองบวค อ าเภอนาดน ส านกงานเขตพนทการศกษามหาสารคาม เขต 2 ผวจย และผรวมวจยมความรความสามารถด าเนนการตามแผนด าเนนการพฒนา เกดแหลงเรยนรทเออตอการเรยนการสอนเพมขน 4 ฐาน คอ ฐานหองสมด ฐานหองปฏบตการคอมพวเตอร ฐานสวนปานานาพนธ และฐานสวนเกษตรพอเพยง และมบรรยากาศการเรยนรดขนเปนทชนชมของผมาเยยมชม คร นกเรยนไดใชประโยชนจากแหลงเรยนรอยางคมคา รจกแสวงหาความรดวยตนเองตามความสนใจ จากการพฒนาแหลงเรยนรในสถานศกษาเพอจดการเรยนรทเนนผเรยนเปนส าคญ กลมตวอยางมระดบความคดเหนตอสภาพและการพฒนาแหลงเรยนรในสถานศกษาโดยรวมอยในระดบมาก มคาเฉลย 4.16 ระดบความพงพอใจตอการพฒนาและการใชแหลงเรยนรของนกเรยนชนประถมศกษาปท 1-6 โดยรวมอยในระดบมากทสด มคาเฉลย 4.56 นงลกษณ เลอมใส (2556, บทคดยอ) ไดศกษาการพฒนาครดานการจดกจกรรมการเรยนการสอนบรณาการแหลงเรยนรในชมชน กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตรโรงเรยนเสลภม อ าเภอเสลภม จงหวดรอยเอด ผลการศกษาคนควา พบวา กอนด าเนนการพฒนาครดานการจดกจกรรมการเรยนการสอนบรณาการแหลงเรยนรในชมชน กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตรโรงเรยนเสลภม อ าเภอเสลภม จงหวดรอยเอด การจดการเรยนรไมตอบสนองความสนใจ ความถนด ความตองการและความแตกตางระหวางบคคล แหลงเรยนรไมหลากหลาย การจดกจกรรมการเรยนการสอนของครไมกระตนใหผเรยนรจกแสวงหาความรดวยตนเอง รจกการคดวเคราะห คดสงเคราะห การคดสรางสรรค ท าใหผเรยนไมกลาแสดงออกไมสามารถสรางองคความรไดดวยตนเองและไมรจกเชอมโยงความร และประยกตความรไปใชในชวตประจาวนได การวดผลประเมนผลจะเนนการวดดานความรเปนสวนใหญ ครไมมความรความเขาใจในการจดการเรยนรบรณาการแหลงเรยนรในชมชน ไมสามารถเขยนแผนการจดการเรยนรบรณาการแหลงเรยนรในชมชน และไมสามารถนาแผนการจดการเรยนรไปสการปฏบตได ยพา กสรกษ (2556, บทคดยอ) ไดศกษาบทบาทในการสงเสรมการใชแหลงเรยนรในชมชนของผบรหารสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษาเขต 10 พบวา 1) บทบาทในการสงเสรมการใชแหลงเรยนรในชมชนของผบรหารสถานศกษา โดยรวมอยในระดบมาก 2) ผบรหาร ในสถานศกษาทมขนาดแตกตางกนมบทบาทในการสงเสรมการใชแหลงเรยนรในชมชนตางกนอยาง มนยส าคญทางสถตทระดบ .05 โดยผบรหารในสถานศกษาขนาดใหญพเศษและขนาดใหญมบทบาท

34

มากกวาผบรหารในสถานศกษาขนาดกลางและขนาดเลก 3) ปญหาทพบ ไดแก ผบรหารไมไดการก าหนดตารางเรยนส าหรบการเรยนรจากแหลงเรยนรในชมชนและไมเปดโอกาสใหคณะกรรมการสถานศกษาเขามามสวนรวม ขอเสนอแนะ คอ ผบรหารสถานศกษาควรใหบคลากรและคณะกรรมการสถานศกษามสวนรวมในการวางแนวทางการใชแหลงเรยนรในชมชน อษราวฒ จนทะแสง (2557, บทคดยอ) ไดศกษาศกษาการบรหารแหลงเรยนรในโรงเรยนของผบรหารในสถานศกษาสงกดส านกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา เขต 32 พบวา 1) การบรหารแหลงเรยนรของผบรหารสถานศกษาตามความคดเหนของบคลากรโดยรวมอยในระดบมาก 2) การบรหารแหลงเรยนรของผบรหารสถานศกษาตามความคดเหนของบคลากรทมต าแหนงเปนผบรหารสถานศกษาและครผสอน โดยรวม รายดานและรายขอ สวนใหญอยในระดบมาก 3) การบรหารแหลงเรยนรของผบรหารสถานศกษาตามความคดเหนของบคลากรในโรงเรยนขนาดเลก ขนาดกลาง และขนาดใหญ โดยรวมรายดานและรายขอ สวนใหญอยในระดบมาก 4) การบรหารแหลงเรยนรของผบรหารสถานศกษาตามความคดเหนของบคลากร ทมต าแหนงตางกน โดยรวมรายดาน และรายขอ สวนใหญไมแตกตางกน 5) การบรหารแหลงเรยนรของผบรหารสถานศกษาตามความคดเหนของบคลากร ในโรงเรยนทมขนาดตางกน โดยรวมรายดานและรายขอ สวนใหญไมแตกตางกน6) บคลากรมความคดเหนเกยวกบปญหาการบรหารแหลงเรยนรของผบรหารสถานศกษาทส าคญ ไดแก ไมมการจดท าเอกสารเผยแพรแหลงเรยนรอยางตอเนอง และชมชนไมคอยมสวนรวมพฒนาแหลงเรยนร และมขอเสนอแนะวา ควรจดท าเอกสารเผยแพรแหลงเรยนร และควรจดแหลงเรยนรเออตอการเรยนรอยางเพยงพอ รฐพล แจมจนทร (2558, น. 2713 - 2728) ไดศกษาศกษาแนวทางการจดแหลงเรยนรเพอสงเสรมการแนะแนวการศกษาตอระดบอดมศกษาในโรงเรยนกวดวชารชดาวทยาในเขตกรงเทพมหานคร พบวา ผลการประเมนรบรองแนวทางการจดแหลงเรยนรเพอสงเสรมการแนะแนวการศกษาตอในระดบอดมศกษาในโรงเรยนกวดวชารชดาวทยาในเขตกรงเทพมหานคร พบวาสามารถน าไปใชงานไดจรงอยในระดบมากซงจ าแนกเปนรายประเดนไดดงน 1) ลกษณะทตงของแหลงเรยนรเพอสงเสรมการแนะแนวการศกษาตอระดบอดมศกษาในโรงเรยนกวดวชารชดาวทยาในเขตกรงเทพมหานครฯ สามารถนาไปใชงานไดจรงได ในระดบด 2) ประเดนดานเนอหาและความรตางๆ ทจาเปนสาหรบแหลงเรยนรเพอสงเสรมการแนะแนวการศกษาตอระดบอดมศกษาในโรงเร ยนกวดวชารชดาวทยาในเขตกรงเทพมหานคร สามารถนาไปใชงานไดจรงในระดบดมาก 3) ประเดนดานสอการเรยนการสอนตางๆทจ า เปนสาหรบแหลงเรยนร เ พอสงเสรมการแนะแนวการศกษาตอระดบอดมศกษาในโรงเรยนกวดวชารชดาวทยาในเขตกรงเทพมหานครฯสามารถนาไปใชงานไดจรงในระดบดมาก 4) ประเดนบคลากรทจ าเปนส าหรบแหลงเรยนรเพอสงเสรมการแนะแนวการศกษาตอระดบอดมศกษาในโรงเรยนกวดวชารชดาวทยา ในเขตกรงเทพมหานคร สามารถน าไปใชงานไดจรงในระดบดมาก 5) ประเดนดานการจดสภาพแวดลอมทางกายภาพใหเออตอการเรยนร สาหรบแหลงเรยนรเพอสงเสรมการแนะแนวการศกษาตอระดบอดมศกษาในโรงเรยนกวดวชารชดาวทยาในเขตกรงเทพมหานครฯ สามารถนาไปใชงานไดจรงในระดบดมาก สรเกยรต งามเลศ (2559) ไดศกษาบทบาทในการบรหารแหลงเรยนรของผบรหารโรงเรยนสงกด ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาสระแกว เขต 1 พบวาผลการวจยพบวา

35

1) ผบรหารโรงเรยนสงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษา สระแกว เขต 1 มบทบาทในการบรหารแหลงเรยนรโดยภาพรวมอยในระดบมาก และเมอจ าแนกเปนรายดานปรากฏวามคาเฉลยอยในระดบมากทกดานโดยเรยงล าดบคาเฉลยจากมากไปหานอย คอ ดานการวางแผนการบรหารแหลงเรยนร ดานการสนบสนนทรพยากรในการบรหารแหลงเรยนร ดานการประเมนผลการใชแหลงเรยนร ดานการสงเสรมการใชแหลงเรยนร และดานการนเทศ ก ากบ ตดตาม การใชแหลงเรยนร ตามล าดบ2) ผบรหารโรงเรยนขนาดใหญ โรงเรยนขนาดกลาง และโรงเรยนขนาดเลก มบทบาทในการบรหารแหลงเรยนรแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 สวนผบรหารโรงเรยนคณภาพระดบดและโรงเรยนคณภาพระดบปรบปรงมบทบาทในการบรหารแหลงเรยนรไมแตกตางกน และ 3) ปญหาในการบรหารแหลงเรยนร ไดแก การบรหารจดการแหลงเรยนรในการจดกจกรรมการเรยนการสอนยงไมมประสทธภาพเทาทควร สวนขอเสนอแนะ ไดแก ควรจดระบบโครงสรางการบรหารจดการแหลง เรยนรและก าหนดหนาทความรบผดชอบใหชดเจน งานวจยตางประเทศ หลยส (Louise, 1998, p. 4551 อางถงใน อดพนธ อมาตยคง, 2552, น. 64) ไดศกษาเรองความพงพอใจของในการเขามามสวนรวมกบสถานศกษา ในการประกอบกจกรรมการเรยนการสอน ทมลรฐอลนอยดโดยใชประชาชนทอยใกลเคยงสถานศกษาในชมชน ผลการวจย พบวาสงทชมชนมสวนชวยเหลอในการใหการศกษาแกสถานศกษาไดมากทสดคอ ภมปญญาในชมชน ปราชญในชมชน ขนบธรรมเนยม ประเพณวฒนธรรมในชมชน และแหลงเรยนรในชมชน ซงจะตรงกบความตองการของผเรยนสวนใหญทอาศยอยในชมชน อกทงยงเปนการอนรกษภมปญญา วฒนธรรมประเพณและแหลงเรยนรทมในชมชนใหยงยนดวย คฟ (Keefe, 2003, pp. 1613-A อางถงใน ประสทธ แกวบอ, 2550, น. 64) ไดศกษาศนยการเรยนรวดทศนวา สามารถบรณาการกบหลกสตรการเรยนในโรงเรยนประถมศกษาไดอยางไร ศนยการเรยนดงกลาวเปนการถายทอดโทรทศนวงจรปด โดยเชอมสญญาณไปยงหองเรยนทกหอง การเรยนผานการปฏบตการรวมกนกบผเชยวชาญอนๆ รวมทงนกเรยนในพนทหางไกลหรอการเรยน อเลกทรอนกภาคสนาม พพธภณฑ โรงภาพยนตร เปนตน ศนยการเรยนดงกลาวไดสรางสงแวดลอมทางการเรยนใหแพรกระจาย เพมและขยายการเรยนรเกดขนทโรงเรยน วธการในการศกษาขนอยกบ Fourth Generation Evaluation ของ Guba และ Incoln เพอพฒนากรณศกษาการบรณาการของการใชศนยการเรยนวดทศนในโรงเรยนประถมศกษาทใชเนนการใชเทคโนโลยการบรรยายสงทเกดขนในศนยการเรยนวดทศนในโรงเรยน ซงใชเวลาในการสงเกตนานกวา 2 ป ไดถกน ามาก าหนดกรอบในการอางอง สงทเกยวของและประเดนปญหา ทเปนลกษณะของ Fourth Generation Evaluation ซงขนอยกบการสะทอนความคดเหนของครหลงจากทไดสงเกต พฤตกรรมการเรยนของผเรยนทาง วดทศน และความสมพนธของการเรยนกบวดทศน กบการเรยนดวยเทคโนโลยรปแบบอนๆ ผลการศกษาแสดงใหเหนวา ครไดเปรยบตวหลกสตรปรบใหสมบรณยงขน ครมโอกาสพฒนา ขนภายในโรงเรยนมการแนะน าแหลงเรยนรอยางกวางขวาง รวมถงความสามารถของครทจะบรรจการสอนตามทฤษฎสรางสรรคความร และมแรงกระตนในการจดการเรยนการสอนโดยใชวดทศน จากการศกษางานวจยทเกยวของทงในประเทศและตางประเทศ พบวาการจดการแหลงเรยนรของสถานศกษา มผลท าใหผ เรยนเกดทกษะ ความรความสามารถเพมขน จากงานวจย

36

หลายเรองโดยภาพรวมอยในระดบมาก ซงปจจยทจะสงผลใหการจดการแหลงเรยนรของสถานศกษา มหลายประเดน เชน ลกษณะทตงของแหลงเรยนร ประเดนดานเนอหาและความรตางๆ ประเดนดานสอการเรยนการสอนตางๆ ทจ าเปน ประเดนบคลากรทจ าเปนส าหรบแหลงเรยนร ประเดนดานการจดสภาพแวดลอมทางกายภาพใหเออตอการเรยนร เปนตน ทงนผบรหารตองสงเสรม สนบสนนใหครใชแหลงเรยนรทงในและนอกโรงเรยน พรอมทงการก ากบ ตดตามประเมนผลการใชแหลงเรยนร การส ารวจแหลงรยนร ดวยเชนกน นอกจากนการพฒนาการด าเนนงานเพอพฒนาแหลงเรยนรในสถานศกษาเพอจดการเรยนรทเนนผเรยนเปนส าคญ มบรรยากาศการเรยนรดขนเปนทชนชมของผมาเยยมชม คร นกเรยนไดใชประโยชนจากแหลงเรยนรอยางคมคา รจกแสวงหาความรดวยตนเองตามความสนใจ จากการพฒนาแหลงเรยนรในสถานศกษา

ทงนการทบทวนแนวคดทฤษฎ และงานวจยทเกยวของ สรปไดวาการจดการแหลงเรยนรใหสามารถบรรลวตถประสงคของหลกสตรสถานศกษา และพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 ทมงหวงให เกดกระบวนการเรยนรเพอความเจรญงอกงามของบคคลและสงคมโดยการถายทอดความร การฝกการอบรม การสบสานทางวฒนธรรม การสรางสรรคจรรโลงความกาวหนาทางวชาการ การสรางองคความรอนเกดจากการจดสภาพแวดลอม สงคม และการเรยนรและปจจยเกอหนนใหบคคลเรยนรอยางตอเนองตลอดชวตไดนน ผบรหารตองมความรความเขาใจ ในประเดนการจดการแหลงเรยนร เพอสงเสรมการเรยนรใหกบผเรยน กระตนใหเกดความใครร โดยมการปฏสมพนธกบสอทหลากหลายวธการ ไมไดจ ากดเฉพาะแตการเรยนการสอนในหองเรยนหรอครเปน ผถายทอดความรเพยงเทานน การจดการเพอสงเสรมกระบวนการเรยนรใหสอดคลองกบความสนใจและความถนดของผเรยนโดยค านงถงความแตกตางระหวางบคคลนน สามารถชวยเสรมสรางการเรยนรใหลกซงขน พฒนาผเรยนใหเปนคนเกง คนด และอยรวมกบผอนไดอยางมความสข กรอบแนวคดทใชในการวจย จากการศกษาทบทวนแนวคดทฤษฎ และงานวจยทเกยวของผวจยไดก าหนดกรอบแนวคดในการด าเนนการวจยเรอง การบรหารแหลงเรยนรของสถานศกษา สงกดองคกรปกครอง สวนทองถนในอ าเภอหาดใหญ จงหวดสงขลา โดยใชแนวคดของมนตรา งามทรพย (2554, อางถงใน ปรยาภรณ ตงคณานนต, 2558, น. 205) ตามวงจรเดมมง (Deming cycle: PDCA) ประกอบดวย 4 ขนตอน ดงน ตวแปรทศกษา ตวแปรตาม

37

ภาพท 2 กรอบแนวคดทใชในการวจย

การบรหารแหลงเรยนรตามความคดเหนของครในรปแบบวงจรเดมมง (Deming cycle : PDCA) 1. ขนวางแผน (Plan) 2. ขนการด าเนนงาน สรางและพฒนา แหลงการเรยนร (Do) 3. ขนตรวจสอบ ทบทวน ก ากบตดตาม (Check) 4. ขนสรปและรายงานผลการสรางและพฒนาแหลงการเรยนร (Action)

ขอมลทวไป 1. ขนาดสถานศกษา 1.1 ขนาดกลาง 1.2 ขนาดใหญ 1.3 ขนาดใหญพเศษ 2. ระยะเวลาทปฎบตงาน 2.1 นอยกวา 5 ป 2.2 5-10 ป 2.3 11 ปขนไป 3. ระดบการศกษา 3.1 ปรญญาตร 3.2 สงกวาปรญญาตร

38

บทท 3

วธด าเนนการวจย

การวจยครงนเปนการวจยเชงส ารวจ (Survey Research) โดยมวตถประสงคเพอ มงศกษา การบรหารแหลงเรยนรของสถานศกษา สงกดองคกรปกครองสวนทองถนในอ าเภอหาดใหญ จงหวดสงขลา ตามความเหนของคร ซงผวจยไดด าเนนการศกษาตามขนตอน ดงน 1. พนททใชในการวจย 2. ประชากรและกลมตวอยาง 3. เครองมอทใชในการวจย และการตรวจสอบคณภาพเครองมอ 4. การเกบรวบรวมขอมล 5. การวเคราะหขอมล และสถตทใช พนททใชในการวจย การวจยครงนผวจยใชสถานศกษา ในสงกดองคกรปกครองสวนทองถนในอ าเภอหาดใหญ จงหวดสงขลา ปการศกษา 2559 ประชากร และกลมตวอยาง ประชากร ประชากรทใชในการวจยครงน คอ ครผสอนทปฏบตงานในสถานศกษา ในสงกดองคกรปกครองสวนทองถนในอ าเภอหาดใหญ จงหวดสงขลา ปการศกษา 2559 จ านวน 8 โรงเรยน ประกอบดวย สงกดเทศบาลนครหาดใหญ ไดแก 1) โรงเรยนเทศบาล ๑ (เองเสยงสามคค) 2) โรงเรยนเทศบาล ๒ (บานหาดใหญ) 3) โรงเรยนเทศบาล ๓ (โสภณพทยาคณานสรณ) 4) โรงเรยนเทศบาล ๔ (วดคลองเรยน) 5) โรงเรยนเทศบาล ๕ (วดหาดใหญ) 6) โรงเรยนเทศบาล ๖ (อนบาลในฝน) สงกดเทศบาลเมองคลองแห ไดแก โรงเรยนโรงเรยนเทศบาล ๑ (อนบาลอจฉรยะ) สงกดเทศบาลต าบลพะตง ไดแก โรงเรยนเทศบาล ๑ (ชมชนบานอดมทอง) รวมทงสน 473 คน ทงนไมรวมโรงเรยนอนบาลทงต าเสา สงกดเทศบาลเมองทงต าเสา เนองจากเปนสถานศกษาทเพงเปดบรการ ยงไมมการแตงตงผบรหารและบคลากรทางการศกษาอยางเปนทางการ (กรมสงเสรมการปกครองทองถน, 2558) กลมตวอยาง กลมตวอยางในการวจยในครงน ไดแก ครผสอนทปฏบตงานในสถานศกษา ในสงกดองคกรปกครองสวนทองถนในอ าเภอหาดใหญ จงหวดสงขลา ปการศกษา 2559 จ านวน 159 คน การก าหนดขนาดตวอยาง

39

ก าหนดขนาด กลมตวอยางโดยใช การค านวณดวยโปรแกรม G* Power Test Family เลอก F-test Statistical Test เลอก ANOVA: Fixed Effect, Omnibus, One Way ก าหนดคา Effect Size เทากบ 0.25 (Medium) คาความคลาดเคลอน (Alpha) เทากบ 0.05 และคา Power เทากบ 0.80 ไดกลมตวอยาง 159 คน (นงลกษณ วรชชย, 2555, น. 76) การสมตวอยาง ผวจยใชการสมตวอยางโดยวธสมแบบชนภมตามสดสวนแบบไมคงท (Proportional Strafied Random Sampling) ดวยวธหยบฉลากแบบไมคน (Lottery Sampling) จากครผสอนทปฏบตงานแตละสถานศกษาแลวน ามาค านวณสดสวนของกลมตวอยาง โดยใชจ านวนกลมตวอยางทมาจากการหารดวยประชากรคณจ านวนครในแตละโรงเรยน การวจยครงนจงมกลมตวอยางทใชในการวจยดงตารางท 2 ตารางท 2 จ านวนประชากรและกลมตวอยางทใชในการวจย

โรงเรยน ขนาดสถานศกษา ประชากร กลมตวอยาง โรงเรยนเทศบาล ๑ (เองเสยงสามคค) (นกเรยน 2,723 คน)

สถานศกษา ขนาดใหญพเศษ

141 47

โรงเรยนเทศบาล ๒ (บานหาดใหญ) (นกเรยน 1,330 คน)

สถานศกษา ขนาดใหญ

75 25

โรงเรยนเทศบาล ๓ (โศภณพทยาคณานสรณ) (นกเรยน 1,207 คน)

สถานศกษา ขนาดใหญ

40 13

โรงเรยนเทศบาล ๔ (วดคลองเรยน) (นกเรยน 1,122 คน)

สถานศกษา ขนาดใหญ

70 24

โรงเรยนเทศบาล ๕ (วดหาดใหญ) (นกเรยน 600 คน)

สถานศกษา ขนาดกลาง

70 24

ตารางท 2 (ตอ)

โรงเรยน ขนาดสถานศกษา ประชากร กลมตวอยาง โรงเรยนเทศบาล ๖ (อนบาลในฝน) (นกเรยน 529 คน)

สถานศกษา ขนาดกลาง

32 11

โรงเรยนเทศบาล ๑ (ชมชนบานอดมทอง) (นกเรยน 572 คน)

สถานศกษา ขนาดกลาง

28 9

โรงเรยนเทศบาล ๑ (อนบาลอจฉรยะ) (นกเรยน 546 คน)

สถานศกษา ขนาดกลาง

17 6

รวม 473 159

40

ทมา: เกณฑแบงขนาดสถานศกษาของกรมสงเสรมการปกครองทองถน, 2550, น. 106 เครองมอทใชในการวจยและการตรวจสอบคณภาพเครองมอ เครองมอทใชในการวจย เครองมอทใชในการวจยครงน เปนแบบสอบถามความคดเหนของครผสอนเกยวกบการบรหารแหลงเรยนรของผบรหารสถานศกษา สงกดองคกรปกครองสวนทองถนในอ าเภอหาดใหญ จงหวดสงขลา แบงเปน 3 ตอน โดยมรายละเอยดดงตอไปน ตอนท 1 แบบสอบถามเกยวกบขอมลทวไปของผตอบแบบสอบถาม มลกษณะเปนแบบส ารวจรายการ (Check-List) ซงประกอบดวย ขนาดสถานศกษา ระยะเวลาทปฏบตงาน และระดบการศกษา ตอนท 2 แบบสอบถามการบรหารแหลงเรยนรของผบรหารสถานศกษา ซงผวจยสราง มาจากแนวคดการบรหารแหลงเรยนรตามวงจรเดมมง (Deming cycle : PDCA) (มนตรา งามทรพย, 2554, อางถงใน ปรยาภรณ ตงคณานนต, 2558, น. 205) ซงประกอบดวย 4 ขนตอน ไดแก 1) ขนวางแผน (Plan) จ านวน 5 ขอ 2) ขนการด าเนนงาน สรางและพฒนาแหลงการเรยนร (Do) จ านวน 5 ขอ 3) ขนตรวจสอบ ทบทวน ก ากบตดตาม (Check) จ านวน 5 ขอ และ 4) ขนสรปและรายงานผลการสรางและพฒนาแหลงการเรยนร (Action) จ านวน 5 ขอ รวมทงสน 20 ขอ ลกษณะแบบสอบถามในตอนท 2 เปนแบบมาตราสวนประมาณคา (Rating Scale) โดยก าหนดตวเลอกไว 5 ระดบ คอ มากทสด มาก ปานกลาง นอย และนอยทสด โดยมเกณฑใหน าหนกคะแนนดงน

5 หมายถง มความคดเหนวามระดบการปฏบตงานของผบรหารสถานศกษาในระดบมากทสด 4 หมายถง มความคดเหนวามระดบการปฏบตงานของผบรหารสถานศกษาในระดบมาก 3 หมายถง มความคดเหนวามระดบการปฏบตงานของผบรหารสถานศกษาในระดบปานกลาง 2 หมายถง มความคดเหนวามระดบการปฏบตงานของผบรหารสถานศกษาในระดบนอย 1 หมายถง มความคดเหนวามระดบการปฏบตงานของผบรหารสถานศกษาในระดบนอยทสด ตอนท 3 แบบสอบถามความคดเหนของครผสอนเกยวกบขอเสนอแนะการบรหารแหลงเรยนรในสถานศกษา สงกดองคกรปกครองสวนทองถนในอ าเภอหาดใหญ จงหวดสงขลา เปนแบบสอบถามปลายเปดโดยใหกลมตวอยางแสดงความคดเหน การสรางและการตรวจสอบคณภาพเครองมอ ผวจยสรางเครองมอทใชในการรวบรวมขอมลและหาคณภาพเครองมอโดยด าเนนการ ขนตอนดงน 1. ศกษาเอกสาร ต าราและงานวจยทเกยวของเกยวกบการจดการบรหารแหลงเรยนรของสถานศกษาเพอเปนแนวทางในการสรางแบบสอบถาม

41

2. สรางแบบสอบถามตามวตถประสงคและกรอบแนวคดการวจย เกยวกบการบรหารแหลงเรยนรของสถานศกษารปแบบการบรหารคณภาพตามวงจรเดมมง (Deming cycle : PDCA) ตามกรอบแนวคดของ มนตรา งามทรพย (2554, อางถงใน ปรยาภรณ ตงคณานนต, 2558, น. 205) ซงเปนแบบสอบถามแบบมาตราสวนประมาณคา (Rating Scale) 3. น าแบบสอบถามทสรางขน เสนออาจารยทปรกษาสารนพนธ เพอตรวจสอบความถกตองและใหขอเสนอแนะเพอปรบปรงแกไขใหเหมาะสม 4. น าแบบสอบถามทปรบปรงแลว เสนอตอผเชยวชาญจ านวน 3 ทาน ประกอบดวยอาจารยมหาวทยาลยทมความเชยวชาญดานการวดผลและประเมนผล 1 ทาน ผอ านวยการกองการศกษาทประเมนผลการปฏบตงานของผบรหารสถานศกษาขนพนฐาน 1 ทาน และผบรหารสถานศกษาทมประสบการณในการบรหารสถานศกษา 1 ทาน เพอตรวจสอบความตรงเชงนอหา (Content Validity) โดยใหเกณฑในการตรวจพจารณาขอค าถาม (บญม พนธไทย, 2545, น. 171) ดงน คะแนน +1 หมายถง แน ใ จ ว า ข อค า ถ ามน น ว ดต ร งก บน ย ามศ พท ต ามวตถประสงคทตองการวด คะแนน 0 หมายถง ไมแน ใจว าขอค าถามนน วดตรงกบนยามศพทตามวตถประสงคทตองการวด คะแนน -1 หมายถง แน ใจว าข อค าถามน นว ดไมตรงกบน ยามศพทตามวตถประสงคทตองการวด แลวน าผลการตรวจสอบมาค านวณหาคาดชนความสอดคลองระหวางขอค าถามกบนยามศพทตามวตถประสงคทตองการวด (Index of Item Objective Congruence : IOC) โดยใชสตรของโรวเนลล และแฮมเบลตน (Rovinelli & Hambleton, 1997, pp. 49-60 อางถงใน สมชาย วรกจเกษมสกล, 2554, น. 269) ไดคา IOC ระหวาง .67 – 1.00 5. น าแบบสอบถามมาปรบปรงแกไขตามค าแนะน าของผเชยวชาญ แลวน าเสนอตออาจารยทปรกษาเพอตรวจสอบความถกตองอกครง 6. น าแบบสอบถามทท าการปรบปรงแกไขแลวไปทดลองใช (Try Out) กบครผสอนในสถานศกษา สงกดองคกรปกครองสวนทองถนในอ าเภอหาดใหญ จงหวดสงขลา ทไมใชกลมตวอยาง จ านวน 30 คน แลวน าขอมลทได มาวเคราะหหาคาความเชอมนของแบบสอบถาม (Reliability) โดยใชสตรการหาคาสมประสทธแอลฟา (Alpha Coefficient) ของครอนบาค (Cronbach) (บญชม ศรสะอาด, 2545, น. 99) ไดคาความเชอมนทงฉบบเทากบ .938 7. น าแบบสอบถามทผานการทดลองใชแลวมาปรบปรงและจดท าแบบสอบถามฉบบ สมบรณ เพอน าไปใชในการเกบรวบรวมขอมลในการวจย การเกบรวบรวมขอมล ในการเกบรวบรวมขอมล ผวจยด าเนนการตามขนตอนดงน

42

1. ขอหนงสอแนะน าตว จากมหาวทยาลยหาดใหญ เสนอตอผอ านวยการสถานศกษา สงกดองคกรปกครองสวนทองถน อ าเภอหาดใหญ จงหวดสงขลา และชแจงวตถประสงคของการศกษา ขออนญาตเกบขอมล 2. ขอหนงสอจากผอ านวยการสถานศกษา สงกดองคกรปกครองสวนทองถนในอ าเภอหาดใหญ จงหวดสงขลา ถงครผสอนทปฏบตงานในสถานศกษา เพอแนะน าตว และขอความรวมมอในการตอบแบบสอบถาม โดยผตอบแบบสอบถามมสทธในการใหขอมลและไดรบการพทกษสทธไมเปดเผยขอมลเปนรายบคคล 3. ผวจยเกบรวบรวมแบบสอบถาม ดวยตนเอง โดยใชระยะเวลาในการเกบรวบรวมขอมลประมาณ 4 สปดาห 4. น าแบบสอบถามทไดรบคนมาตรวจสอบความสมบรณ จ านวน 159 ชด คดเปนรอยละ 100.00 มาด าเนนการวเคราะห สรปผล ตามขนตอนของการวจย การวเคราะหขอมล และสถตทใช การวเคราะหขอมล ผวจยรวบรวมแบบสอบถาม และตรวจความสมบรณของแบบสอบถาม วเคราะหขอมล โดยใชโปรแกรมส าเรจรปทางสถต โดยด าเนนการดงน 1. วเคราะหขอมลทวไปของผตอบแบบสอบถาม ซงประกอบดวย ขนาดสถานศกษา ระยะเวลาทปฎบตงาน และระดบการศกษา มาวเคราะหโดยหา คารอยละ (Percentage) คาความถ (Frequencies) คาเฉลย (Mean) คาความเบยงเบนมาตรฐาน (Standard Deviation) 2. วเคราะหขอมลระดบบรหารแหลงเรยนรของสถานศกษาตาง ๆ สงกดองคกรปกครองสวนทองถน ในอ าเภอหาดใหญ จงหวดสงขลา ตามความคดเหนขอคร โดยใชคาสถตเชงพรรณา ไดแก คาเฉลย (Mean) และคาความเบยงเบนมาตรฐาน (Standard Deviation) ทงนแบงระดบการบรหารแหลงเรยนรของสถานศกษา ตามชวงคาเฉลยของชศร วงศรตนะ (2553, น. 69) โดยแบงเปน 5 ระดบ ดงน คาเฉลย 1.00 – 1.49 หมายความวา มการบรหารแหลงเรยนรของผบรหารสถานศกษา อยในระดบนอยทสด คาเฉลย 1.50 – 2.49 หมายความวา มการบรหารแหลงเรยนรของผบรหารสถานศกษา อยในระดบนอย คาเฉลย 2.50 – 3.49 หมายความวา มการบรหารแหลงเรยนรของผบรหารสถานศกษา อยในระดบปานกลาง คาเฉลย 3.50 – 4.49 หมายความวา มการบรหารแหลงเรยนรของผบรหารสถานศกษา อยในระดบมาก คาเฉลย 4.50 – 5.00 หมายความวา มการบรหารแหลงเรยนรของผบรหารสถานศกษา อยในระดบมากทสด

43

2.1 วเคราะหเปรยบเทยบการจดการแหลงเรยนรของสถานศกษา สงกดองคกรปกครองสวนทองถน ในอ าเภอหาดใหญ จงหวดสงขลา จ าแนกตามระดบการศกษาโดยน าคาเฉลยมาทดสอบดวยสถตคาท (t- test) 2.2 วเคราะหเปรยบเทยบการจดการแหลงเรยนรของสถานศกษา สงกดองคกรปกครองสวนทองถน ในอ าเภอหาดใหญ จงหวดสงขลา จ าแนกตามขนาดสถานศกษา และระยะเวลาทปฎบตงาน โดยน าคาเฉลยมาทดสอบดวยสถตเอฟ (F- test) ทงนผวจยท าการทดสอบขอตกลงเบองตน (Assumption) ของการใชสถตทดสอบท (t-test) และเอฟ (F-test) เพอหาลกษณะการแจกแจงเปนโคงปกต (Normality) โดยใชกราฟ Normal Probability Plot คาเฉลยของขอมลสวนใหญจะอยรอบ ๆ เสนตรง ดงนนจงสรปไดวา ลกษณะของขอมลมการแจกแจงแบบปกต (กลยา วานชยบญชา, 2551, น. 194) 3. รวบรวมขอเสนอแนะเพอแนวทางการจดการแหลงเรยนรของสถานศกษา สงกดองคกรปกครองสวนทองถนในอ าเภอหาดใหญ จงหวดสงขลา โดยน าขอเสนอแนะในค าถามปลายเปดประเดนแลวจงน าเสนอดวยคาความถ และจดล าดบ สถตทใชในการวเคราะหขอมล 1. สถตทใชในการหาคณภาพของเครองมอ ไดแก 1.1 ตรวจสอบความตรงเชงเนอหา โดยการหาคา IOC 1.2 หาคาความเชอมนของแบบสอบถาม โดยใชสตรการหาคาสมประสทธแอลฟา (Alpha Coefficient) ของครอนบาค (Cronbach) 2. สถตทใชในการวเคราะหขอมล 2.1 สถตเชงพรรณา ไดแก คาความถ คารอยละ คาเฉลย และสวนเบยงเบนมาตรฐาน 2.2 สถตเชงอนมาน ไดแก สถตท (t-test) และสถตทดสอบเอฟ (F-test) การพทกษสทธของกลมตวอยาง ผวจยค านงถงการพทกษสทธของกลมตวอยาง 3 ดาน คอ ความเสยงทอาจจะเกดขนจากการวจย ประโยชนทไดรบจากการวจย และการรกษาความลบของขอมล นอกจากนผวจยไดชแจงรายละเอยดในแบบสอบถาม โดยครอบคลมขอมลตอไปน 1) ชอและขอมลเกยวกบผวจย 2) วตถประสงค และประโยชนทไดรบจากการวจย 3) ขนตอนการเกบรวบรวมแบบสอบถาม ไมมการระบชอของผตอบแบบสอบถามในแบบสอบถาม 4) การเกบรกษาขอมลเปนความลบ 5) การเสนอผลงานวจย ในภาพรวม 6) สทธทจะตอบรบหรอปฏเสธการเขารวมการวจย หรอสทธทจะถอนตวออกจากการวจยไดตลอดเวลา โดยไมมผลกระทบตอการปฏบตงานของผตอบแบบสอบถามและขอมลทงหมดจะถกท าลายภายใน 1 ป ภายหลงจากทผลการวจยไดรบการเผยแพรแลว

44

45

บทท 4

ผลการวจย การวจยเรองการบรหารแหลงเรยนรของผบรหารสถานศกษา สงกดองคกรปกครองสวนทองถนในอ าเภอหาดใหญ จงหวดสงขลา ซงผวจยขอเสนอผลการวจย ดงน ตอนท 1 ขอมลทวไปของกลมตวอยาง ตอนท 2 การบรหารแหลงเรยนรของผบรหารสถานศกษา สงกดองคกรปกครองสวนทองถนในอ าเภอหาดใหญ จงหวดสงขลา ตามความคดเหนของคร ตอนท 3 การเปรยบเทยบความคดเหนของครตอการบรหารแหลงเรยนรของผบรหารสถานศกษา สงกดองคกรปกครองสวนทองถนในอ าเภอหาดใหญ จงหวดสงขลา จ าแนกตามขนาดสถานศกษา ระยะเวลาทปฏบตงาน และระดบการศกษา ตอนท 4 ขอเสนอแนะของครตอการบรหารแหลงเรยนรของผบรหารสถานศกษา สงกดองคกรปกครองสวนทองถนในอ าเภอหาดใหญ จงหวดสงขลา ผลการวเคราะหขอมล ตอนท 1 ลกษณะทวไปของกลมตวอยาง ผลการศกษาลกษณะทวไปของกลมตวอยาง คอ ขนาดสถานศกษา ระยะเวลาทปฏบตงาน ระดบการศกษา ดงตารางท 3 ตารางท 3 ขอมลทวไปของกลมตวอยาง

ขอมลทวไปของกลมตวอยาง จ านวน (159) รอยละ (100) ขนาดสถานศกษา ขนาดกลาง (จ านวนนกเรยนตงแต 360 - 719คน 50 31.45 ขนาดใหญ (จ านวนนกเรยนตงแต 720 - 1,679 คน) 62 38.99 ขนาดใหญพเศษ ขนาดใหญพเศษ

(จ านวนนกเรยนตงแต 1,680 คนขนไป) 47 29.56 ตารางท 3 (ตอ)

ขอมลทวไปของกลมตวอยาง จ านวน (159) รอยละ (100) ระยะเวลาทปฏบตงาน นอยกวา 5 ป 32 20.12 5 – 10 ป 66 41.51

46

11 ป ขนไป 61 38.37 ระดบการศกษา ปรญญาตร 100 62.89 สงปรญญาตร 59 37.11 จากตารางท 3 พบวา ครสงกดองคกรปกครองสวนทองถน ในอ าเภอหาดใหญ จงหวดสงขลาปฏบตงานในสถานศกษาขนาดใหญพเศษ จ านวน 62 คน รอยละ 38.99 ปฏบตงาน 5 – 10 ป รอยละ 41.51 และมการศกษาระดบปรญญาตร จ านวน 100 คน รอยละ 62.90 ตอนท 2 การบรหารแหลงเรยนรของผบรหารสถานศกษา สงกดองคกรปกครองสวนทองถน ในอ าเภอหาดใหญ จงหวดสงขลา ตามความคดเหนของคร ผลการศกษาการบรหารแหลงเรยนรของผบรหารสถานศกษา สงกดองคกรปกครองสวนทองถน ในอ าเภอหาดใหญ จงหวดสงขลา ตามความคดเหนของคร โดยภาพรวมและรายดาน แสดงไวในตารางท 5 - 9 ดงน ตารางท 4 การบรหารแหลงเรยนรของผบรหารสถานศกษา สงกดองคกรปกครองสวนทองถน ในอ าเภอหาดใหญ จงหวดสงขลา ความคดเหนโดยภาพรวม

การบรหารแหลงเรยนร ความคดเหน

X S.D. ระดบ 1. ขนวางแผน (Plan) 4.01 0.62 มาก 2. ขนการด าเนนงาน สรางและพฒนาแหลงการเรยนร (Do) 3.95 0.66 มาก 3. ขนตรวจสอบ ทบทวน ก ากบตดตาม (Check) 3.97 0.63 มาก 4. ขนสรปและรายงานผลการสรางและพฒนาแหลงการ

เรยนร (Action) 4.04 0.64 มาก

รวม 4.03 0.58 มาก จากตารางท 4 พบวา การบรหารแหลงเรยนรของผบรหารสถานศกษา สงกดองคกรปกครองสวนทองถน ในอ าเภอหาดใหญ จงหวดสงขลา ตามความคดเหนของครตอโดยภาพรวมอยในระดบมาก ( X = 4.03, S.D. = 0.58) เมอพจารณาตามขนตอนการบรหารแหลงเรยนร พบวา ขนสรปและรายงานผลการสรางและพฒนาแหลงการเรยนร มคาเฉลยสงสด ( X = 4.04, S.D. = 0.64) รองลงมา คอ ขนวางแผน ( X = 4.01, S.D. = 0.62) ขนตรวจสอบ ทบทวน ก ากบตดตาม (X = 3.97, S.D. = 0.63) ส าหรบขนตอนทมคาเฉลยต าสด คอ ขนการด าเนนงาน สรางและพฒนาแหลงการเรยนร ( X = 3.95, S.D. = 0.66) ตารางท 5 การบรหารแหลงเรยนรของผบรหารสถานศกษา สงกดองคกรปกครองสวนทองถน ในอ าเภอหาดใหญ จงหวดสงขลา ขนวางแผน (Plan) ตามความคดเหนของคร จ าแนกเปนรายขอ

47

ขนวางแผน (Plan) ความคดเหน

X S.D. ระดบ 1. จดตงคณะกรรมการส ารวจแหลงเรยนร และรวมกน

วเคราะหความพรอมในการพฒนาแหลงเรยนรในโรงเรยน 4.04 0.67 มาก

2. มการวเคราะหแผนกอนการด าเนนงานตามหลกสตร และเปดโอกาสใหคณะคร นกเรยน และชมชนมสวนรวม

4.04 0.70 มาก

3. ผบรหารเปดโอกาสใหคณะครและผทมสวนเกยวของรวมกนจดตงคณะกรรมการส ารวจแหลงเรยนร

3.99 0.76 มาก

4. เปดโอกาสใหคณะกรรมการมบทบาทส าคญตอการพฒนาแหลงเรยนร

3.94 0.78 มาก

5. ผบรหารเปนผประสานความคดและสรางความเขาใจ แกผรวมโครงการจดการแหลงเรยนร

4.02 0.72 มาก

6. มการประชาสมพนธโครงการจดการแหลงเรยนร อยางตอเนอง

3.86 0.84 มาก

7. รวมกนประชมวางแผน สรางความเขาใจ ชวยเหลอ ก าหนด นโยบาย เพอใหแหลงเรยนรเกดประโยชน ตอผเรยนสงสด

3.97 0.67 มาก

รวม 4.01 0.62 มาก จากตารางท 5 พบวา การบรหารแหลงเรยนรของผบรหารสถานศกษา สงกดองคกรปกครองสวนทองถน ในอ าเภอหาดใหญ จงหวดสงขลา ตามความคดเหนของครโดยขนวางแผน (Plan) ในภาพรวมอยในระดบมาก ( X = 4.01, S.D. = 0.62) เมอพจารณาเปนรายขอ พบวา ทกขออยในระดบ มากเชนกน โดยขอทมคาเฉลยทสงสด คอ มการวเคราะหแผนกอนการด าเนนงานตามหลกสตรและ เปดโอกาสใหคณะคร นกเรยน และชมชนมสวนรวม (X = 4.04, S.D. = 0.70) และจดตงคณะกรรมการส ารวจแหลงเรยนรและรวมกนวเคราะหความพรอมในการพฒนาแหลงเรยนรในโรงเรยน (X = 4.04, S.D. = 0.67) รองลงมาคอ ผบรหารเปนผประสานความคดและสรางความเขาใจแกผรวมโครงการ การจดการแหลงเรยนร ( X = 4.02, S.D. = 0.72) ส าหรบขอทมคาเฉลยทต าสด คอ มการประชาสมพนธโครงการจดการแหลงเรยนร อยางตอเนอง ( X = 3.86, S.D. = 0.84) ตารางท 6 การบรหารแหลงเรยนรของผบรหารสถานศกษา สงกดองคกรปกครองสวนทองถนในอ าเภอ หาดใหญ จงหวดสงขลา ขนการด าเนนงานสรางและพฒนาแหลงการเรยนร (Do) ตามความคดเหนของคร จ าแนกเปนรายขอ

ขนการด าเนนงานสรางและพฒนาแหลงการเรยนร (Do) ความคดเหน

X S.D. ระดบ

48

1. เปดโอกาสใหคณะผรบผดชอบแหลงเรยนร ไดรบการจดการอบรมใหความรทเกยวของ เพอใชในการปฏบตงาน

4.02 0.69 มาก

2. รวมกนพฒนาแหลงเรยนร เปนไปตามแผนงานทไดส ารวจ และวเคราะหขอมล ทงในโรงเรยนและชมชน

3.99 0.71 มาก

3. เนนพฒนาแหลงการเรยนรตามสารสนเทศทมอยอยางประสทธภาพ เพอใหเกดประโยชนสงสด

4.08 0.75 มาก

4. เปดโอกาสใหมการนเทศระหวางการด าเนนการตามโครงการหรอการสอน

3.91 0.63 มาก

5. มการรวบรวมขอมล การใชแหลงเรยนร เพอน าไปส การพฒนาแหลงเรยนร

4.09 0.74 มาก

6. สงเสรมใหคณะกรรมการส ารวจปญหา พรอมทงประชมวางแผนแกไขปญหารวมกน

3.90 0.76 มาก

7. สงเสรมการวดผล และประเมนผลตามสภาพจรง ดวยวธการทหลากหลาย

3.87 0.79 มาก

รวม 3.95 0.66 มาก จากตารางท 6 การบรหารแหลงเรยนรของผบรหารสถานศกษา สงกดองคกรปกครองสวนทองถน ในอ าเภอหาดใหญ จงหวดสงขลา ตามความคดเหนของครโดยขนการด าเนนงาน สรางและพฒนาแหลงการเรยนร (Do) ในภาพรวมอยในระดบมาก ( X = 3.95, S.D. = 0.66) เมอพจารณาเปน รายขอ พบวา ทกขออยในระดบมากเชนกน โดยขอทมเฉลยทสงสด คอ มการรวบรวมขอมล การใชแหลงเรยนร เพอน าไปสการพฒนาแหลงเรยนร ( X = 4.09, S.D. = 0.74) รองลงมาคอ เนนพฒนาแหลงการเรยนรตามสารสนเทศทมอยอยางประสทธภาพ เพอใหเกดประโยชนสงสด ( X = 4.08, S.D. = 0.75) ส าหรบขอทมคาเฉลยทต าสด คอ สงเสรมการวดผล และประเมนผลตามสภาพจรงดวยวธการทหลากหลาย ( X = 3.87, S.D. = 0.79) ตารางท 7 การบรหารแหลงเรยนรของผบรหารสถานศกษา สงกดองคกรปกครองสวนทองถน ใน อ าเภอหาดใหญ จงหวดสงขลา ขนตรวจสอบ ทบทวน ก ากบตดตาม (Check) ตามความคดเหนของคร จ าแนกเปนรายขอ

ขนตรวจสอบ ทบทวน ก ากบตดตาม (Check) ความคดเหน

X S.D. ระดบ 1. มการตงคณะกรรมการตรวจสอบและประเมนผลอยาง

ตอเนอง 3.95 0.71 มาก

2. ก าหนดรปแบบ วธการ เกณฑ ขนตอน การประเมนโครงการอยางชดเจน

3.99 0.78 มาก

3. ผบรหารและคณะกรรมการรวมกนแกไข ปญหาอปสรรคในระหวางการด าเนนการ

3.94 0.64 มาก

49

4. จดใหมการนเทศภายในอยางเปนระบบและตอเนอง 4.02 0.76 มาก 5. มการจดสรางและใชเครองมอในการตรวจสอบ

ประเมนผล ตามมารตราฐานการประเมนคณภาพของโครงการจดการแหลงการเรยนร

4.01 0.75 มาก

6. มการเกบรวบรวมขอมลในการประเมนผลการวางแผน 4.02 0.72 มาก 7. มการเปรยบเทยบผลการด าเนนงานกบเปาหมาย 3.99 0.72 มาก

รวม 3.97 0.63 มาก จากตารางท 7 พบวา การบรหารแหลงเรยนรของผบรหารสถานศกษา สงกดองคกรปกครองสวนทองถน ในอ าเภอหาดใหญ จงหวดสงขลา ตามความคดเหนของครโดยขนตรวจสอบ ทบทวน ก ากบตดตาม (Check) ในภาพรวมอยในระดบมาก ( X = 3.97, S.D. = 0.63) เมอพจารณาเปนรายขอ พบวา ทกขออยในระดบมากเชนกน โดยขอทมคาเฉลยทสงสด คอ จดใหมการนเทศภายในอยางเปนระบบและตอเนอง ( X = 4.02, S.D. = 0.76) และมการเกบรวบรวมขอมลในการประเมนผลการวางแผน ( X = 4.02, S.D. = 0.72) รองลงมาคอ มการจดสรางและใชเครองมอในการตรวจสอบ ประเมนผล ตามมารตราฐานการประเมนคณภาพของโครงการจดการแหลงการเรยนร ( X = 4.01, S.D. = 0.75) ส าหรบขอทมคาเฉลยทต าสด คอ ผบรหารและคณะกรรมการรวมกนแกไข ปญหาอปสรรคในระหวางการด าเนนการ ( X = 3.94, S.D. = 0.64) ตารางท 8 การบรหารแหลงเรยนรของผบรหารสถานศกษา สงกดองคกรปกครองสวนทองถน ในอ าเภอ หาดใหญ จงหวดสงขลา ขนสรปและรายงานผลการ สราง และพฒนาแหลงการเรยนร (Action) ตามความคดเหนของคร จ าแนกเปนรายขอ

ขนสรปและรายงานผลการสรางและพฒนาแหลงการเรยนร (Action)

ความคดเหน X S.D. ระดบ

1. มการเกบรวบรวมขอมลตงแตเรมด าเนนการระหวางด าเนนการและเสรจสนโครงการจดการแหลงการเรยนร

4.04 0.71 มาก

2. เปดโอกาสใหคณะกรรมการรวมกนวเคราะหจดแขง จดออน แนวทางการแกไขใหเปนไปตามระบบ

3.96 0.65 มาก

3. ศกษาขอมลผลการด าเนนโครงการ อยางละเอยดรอบคอบกอนตดสนใจปรบปรงรวมกบคณะกรรมการ

3.94 0.72 มาก

4. รวมกนสรปผลการด าเนนงานน าเสนอใหหนวยงาน ตนสงกดและผทเกยวของทราบ

3.99 0.66 มาก

5. ด าเนนการปรบปรงพฒนากระบวนการด าเนนโครงการ เพอใหมประสทธภาพมากยงขน

3.96 0.69 มาก

6. สงเสรมเผยแพรผลการด าเนนงานใหแกสาธารณชนทราบอยางชดเจน 3.91 0.71 มาก

50

7. สงเสรมใหเกดการใชแหลงเรยนรในวงกวางยงขน เพอเปนการพฒนาและตอยอด

4.04 0.67 มาก

รวม 3.97 0.68 มาก จากตารางท 8 การบรหารแหลงเรยนรของผบรหารสถานศกษา สงกดองคกรปกครองสวนทองถน ในอ าเภอหาดใหญ จงหวดสงขลา ตามความคดเหนของครโดยขนสรปและรายงานผลการสรางและพฒนาแหลงการเรยนร (Action) ในภาพรวมอยในระดบมาก ( X = 3.97, S.D. = 0.68) เมอพจารณาเปนรายขอ พบวา ทกขออยในระดบมากเชนกน โดยขอทมคาเฉลยสงสดคอ มการเกบรวบรวมขอมลตงแตเรมด าเนนการระหวางด าเนนการและเสรจสนโครงการจดการแหลงการเรยนร ( X = 4.04, S.D. = 0.71) และสงเสรมใหเกดการใชแหลงเรยนรในวงกวางยงขน เพอเปนการพฒนาและ ตอยอด ( X = 4.04, S.D. = 0.67) รองลงมาคอ รวมกนสรปผลการด าเนนงานน าเสนอใหหนวยงาน ตนสงกดและผทเกยวของทราบ ( X = 3.99, S.D. = 0.66) ส าหรบขอทมคาเฉลยต าสดคอ สงเสรมเผยแพรผลการด าเนนงานใหแกสาธารณชนทราบอยางชดเจน ( X = 3.91, S.D. = 0.71)

ตอนท 3 การเปรยบเทยบการบรหารแหลงเรยนรของผบรหารสถานศกษา สงกดองคกรปกครองสวนทองถน ในอ าเภอหาดใหญ จงหวดสงขลา ตามความคดเหนของครจ าแนกตามขนาดสถานศกษา ระยะเวลาทปฏบตงาน และระดบการศกษา

ตารางท 9 คาเฉลยการบรหารแหลงเรยนรของผบรหารสถานศกษา ตามความคดเหนของครจ าแนก ตามขนาดสถานศกษา

ขนาดสถานศกษา ความคดเหน

X S.D. ระดบ ขนาดกลาง 3.99 0.58 มาก ขนาดใหญ 4.10 0.52 มาก ขนาดใหญพเศษ 3.94 0.65 มาก

รวม 4.03 0.58 มาก จากตารางท 9 พบวา ความคดเหนของครจ าแนกตามขนาดสถานศกษา โดยภาพรวมอยในระดบมาก ( X = 4.03, S.D. = 0.58) เมอพจารณาตามขนาดสถานศกษาพบวา ครทปฏบตงานในสถานศกษาขนาดใหญ มคาเฉลยสงสด ( X = 4.10, S.D. = 0.52) รองลงมา คอ ครทปฏบตงานในสถานศกษาขนาดกลาง (X = 3.99, S.D. = 0.58) ส าหรบขนาดสถานศกษาทมคาเฉลยต าสด คอ ครทปฏบตงานในสถานศกษาขนาดใหญพเศษ ( X = 3.94, S.D. = 0.65)

ตารางท 10 การเปรยบเทยบความแตกตางระหวางการบรหารแหลงเรยนร ของผบรหารสถานศกษา

51

สงกดองคกรปกครองสวนทองถน ในอ าเภอหาดใหญ จงหวดสงขลา ตามความคดเหน ของกลมตวอยาง จ าแนกตามขนาดสถานศกษา

แหลงความแปรปรวน df SS MS F Sig ระหวางกลม 2 0.77 .384 1.13 .33 ภายในกลม 156 53.01 .340

รวม 158 53.77 ตารางท 10 ผลการเปรยบเทยบความคดเหนของครตอการบรหารแหลงเรยนรของผบรหารสถานศกษา สงกดองคกรปกครองสวนทองถน ในอ าเภอหาดใหญ จงหวดสงขลา จ าแนกตามขนาดสถานศกษา พบวา ครทปฏบตงานในขนาดสถานศกษาตางกนมความคดเหนตอการบรหารแหลงเรยนรของผบรหารสถานศกษา ไมแตกตางกน ตารางท 11 คาเฉลยการบรหารแหลงเรยนรของผบรหารสถานศกษา ตามความคดเหนของครจ าแนก ระยะเวลาทปฏบตงาน

ระยะเวลาทปฏบตงาน ความคดเหน

X S.D. ระดบ นอยกวา 5 ป 4.13 0.47 มาก 5 – 10 ป 4.10 0.49 มาก 11 ป ขนไป 3.89 0.69 มาก

รวม 4.02 0.57 มาก จากตารางท 11 พบวา ความคดเหนของครจ าแนกระยะเวลาทปฏบตงาน โดยภาพรวมอยในระดบมาก ( X = 4.02, S.D. = 0.57) เมอพจารณาตามระยะเวลาทปฏบตงานพบวา ครทปฏบตงานนอยกวา 5 ปมคาเฉลยสงสด ( X = 4.13, S.D. = 0.47) รองลงมา คอ ครทปฏบตงาน 5 – 10 ป ( X = 4.10, S.D. = 0.49) ส าหรบระยะเวลาทปฏบตงานทมคาเฉลยต าสด คอ ครทปฏบตงาน 11 ป ขนไป ( X = 3.89, S.D. = 0.69) ตารางท 12 การเปรยบเทยบความแตกตางระหวางความคดเหนของครตอการบรหารแหลงเรยนร ของผบรหารสถานศกษา สงกดองคกรปกครองสวนทองถนในอ าเภอหาดใหญ จงหวดสงขลา จ าแนกตามระยะเวลาทปฏบตงานของคร

แหลงความแปรปรวน df SS MS F Sig. ระหวางกลม 2 1.84 0.92 2.76 0.07 ภายในกลม 156 51.94 0.33

52

รวม 158 53.77 ตารางท 12 พบวา ผลการเปรยบเทยบการบรหารแหลงเรยนรของผบรหารสถานศกษา สงกดองคกรปกครองสวนทองถน ในอ าเภอหาดใหญ จงหวดสงขลา จ าแนกตามระยะเวลาทปฏบตงานของคร พบวา ครทมระยะเวลาทปฏบตงานตางกนมความคดเหนตอการบรหาร แหลงเรยนรของผบรหารสถานศกษา สงกดองคกรปกครองสวนทองถน ไมแตกตางกน

ตารางท 13 การเปรยบเทยบการบรหารแหลงเรยนรของผบรหารสถานศกษา สงกดองคกรปกครอง สวนทองถน ในอ าเภอหาดใหญ จงหวดสงขลา ความคดเหนของคร จ าแนกตาม ระดบการศกษา

การบรหารแหลงเรยนร n X S.D. t Sig ปรญญาตร 100 4.04 0.46

0.49 0.09 สงกวาปรญญาตร 59 4.00 0.76

ตารางท 13 พบวา ครทมระดบการศกษา ตางกนมความคดเหนตอการบรหาร แหลงเรยนรของผบรหารสถานศกษา สงกดองคกรปกครองสวนทองถน ไมแตกตางกน

ตอนท 4 ขอเสนอแนะของความคดเหนของครตอการบรหารแหลงเรยนรของผบรหารสถานศกษา สงกดองคกรปกครองสวนทองถนในอ าเภอหาดใหญ จงหวดสงขลา

ตารางท 14 ความคดเหนของครตอการบรหารแหลงเรยนรของผบรหารสถานศกษา สงกดองคกรปกครองสวนทองถนในอ าเภอหาดใหญ จงหวดสงขลา

การบรหารแหลงเรยนรของผบรหารสถานศกษา ความถ ล าดบ ขนวางแผน (Plan) 1. ควรเปดโอกาสใหคณะกรรมการส ารวจแหลงเรยนร รวมกนวเคราะห

แผนกอนการด าเนนงานตามหลกสตร อยางเปนระบบ 35 1

2. ควรเปดโอกาสใหคณะครผสอน นกเรยน และชมชนไดมสวนรวม ในการวางแผน สรางความเขาใจ

20 2

3. ควรเปดโอกาสใหคณะครผสอน ก าหนดนโยบาย เพอใหแหลงเรยนร 15 3

53

เกดประโยชนตอผเรยน และความประชาสมพนธโครงการจดการแหลงเรยนรอยางตอเนอง

ขนการด าเนนงาน สรางและพฒนาแหลงการเรยนร (Do) 1. ควรเปดโอกาสใหคณะผรบผดชอบแหลงเรยนร ไดจดการอบรม

ใหความร เพอใชในการปฏบตงานจรง และใหคณะกรรมการส ารวจปญหา

40 1

2. ควรนเทศระหวางการด าเนนการตามโครงการ เพอรวบรวมขอมลการใชแหลงเรยนร พรอมทงประชมวางแผนแกไขปญหา และน ามาพฒนาใหเกดประโยชนสงสด

27 2

ขนตรวจสอบ ทบทวน ก ากบตดตาม (Check) 1. ควรมคณะกรรมการตรวสอบ ทบทวน ก ากบตดตาม

ประเมนผลการใชแหลงเรยนรอยางเปนระบบและตอเนอง 22 1

2. ควรใหผบรหารและคณะกรรมการรวมกนแกไขปญหา ปรบปรง และพฒนาเปนระยะในระหวางการด าเนนการ ทเหมาะสม โดยเปรยบเทยบผลการด าเนนงานกบเปาหมาย

15 2

ตารางท 14 (ตอ) การบรหารแหลงเรยนรของผบรหารสถานศกษา ความถ ล าดบ ขนสรปและรายงานผลการสรางและพฒนาแหลงการเรยนร (Action) 1. ควรเปดโอกาสใหคณะกรรมการรวมกนวเคราะหจดแขง จดออน

แนวทางการแกไข และศกษาขอมลผลการด าเนนโครงการ อยางละเอยดรอบคอบกอนตดสนใจปรบปรง

32 1

2. ควรสรปผลการด าเนนงานน าเสนอใหหนวยงานตนสงกด และผทเกยวของทราบ

26 2

ตารางท 14 ครไดใหขอเสนอะแนะเกยวกบการบรหารแหลงเรยนรของผบรหารศกษาทง 4 ขน มดงน 1. ขนวางแผน (Plan) พบวา ควรเปดโอกาสใหคณะกรรมการส ารวจแหลงเรยนร รวมกนวเคราะหแผนกอนการด าเนนงานตามหลกสตร อยางเปนระบบ จ านวน 35 คน ควรเปดโอกาสใหคณะครผสอน นกเรยน และชมชนไดมสวนรวมในการวางแผน สรางความเขาใจ จ านวน 20 คน และควรเปดโอกาสใหคณะครผสอน ก าหนดนโยบาย เพอใหแหลงเรยนร เกดประโยชนตอผเรยน และความประชาสมพนธโครงการจดการแหลงเรยนรอยางตอเนอง จ านวน 15 คน

54

2. ขนการด าเนนงาน สรางและพฒนาแหลงการเรยนร (Do) พบวา ควรเปดโอกาสใหคณะผรบผดชอบแหลงเรยนร ไดจดการอบรมใหความร เพอใชในการปฏบตงานจรง และใหคณะกรรมการส ารวจปญหา จ านวน 40 และควรนเทศระหวางการด าเนนการตามโครงการ เพอรวบรวมขอมลการใชแหลงเรยนร พรอมทงประชมวางแผนแกไขปญหาและน ามาพฒนาใหเกดประโยชนสงสด จ านวน 27 คน 3. ขนตรวจสอบ ทบทวน ก ากบตดตาม (Check) พบวา ควรมคณะกรรมการตรวจสอบ ทบทวน ก ากบตดตาม ประเมนผลการใชแหลงเรยนรอยางเปนระบบและตอเนอง จ านวน 22 คน และควรใหผบรหารและคณะกรรมการรวมกนแกไขปญหา ปรบปรง และพฒนาเปนระยะ ในระหวางการด าเนนการทเหมาะสม โดยเปรยบเทยบผลการด าเนนงานกบเปาหมาย จ านวน 15 คน 4. ขนสรปและรายงานผลการสรางและพฒนาแหลงการเรยนร (Action) พบวา ควรเปดโอกาสใหคณะกรรมการรวมกนวเคราะหจดแขง จดออน แนวทางการแกไข และศกษาขอมลผลการด าเนนโครงการอยางละเอยดรอบคอบกอนตดสนใจปรบปรง จ านวน 32 คน และควรสรปผลการด าเนนงานน าเสนอใหหนวยงานตนสงกดและผทเกยวของทราบ จ านวน 26 คน

55

บทท 5

สรป อภปรายผล และขอเสนอแนะ

การศกษาการบรหารแหลงเรยนรของผบรหารสถานศกษาสงกดองคกรปกครองสวนทองถนในอ าเภอหาดใหญ จงหวดสงขลามวตถประสงค เพอศกษา 1) ระดบการบรหารแหลงเรยนรของผบรหารสถานศกษา สงกดองคกรปกครองสวนทองถนในอ าเภอหาดใหญ จงหวดสงขลา ตามความคดเหนของคร 2) เปรยบเทยบการบรหารแหลงเรยนรของผบรหารสถานศกษา จ าแนกตามขนาดสถานศกษา ระยะเวลาทปฏบตงาน ระดบการศกษา และรวบรวมขอเสนอแนะการบรหารแหลงเรยนรในสถานศกษา ประชากร ไดแก ครผสอนทปฏบตงานในสถานศกษา สงกดองคกรปกครองสวนทองถน ในอ าเภอหาดใหญ จงหวดสงขลา ปการศกษา 2559 จ านวน 437 คน กลมตวอยางคอครผสอนทปฏบตงานในสถานศกษาสงกดองคกรปกครองสวนทองถน อ าเภอหาดใหญ จงหวดสงขลา จ านวน 159 คน เครองมอทใชในการวจยคอ แบบสอบถามแบงเปน 3 ตอน ไดแก ตอนท 1 ขอมลทวไปของผตอบแบบสอบถาม ตอนท 2 การบรหารแหลงเรยนรของผบรหารสถานศกษา และตอนท 3 ความคดเหนของครผสอนเกยวกบขอเสนอแนะการบรหารแหลงเรยนรในสถานศกษา ซงผานการปรบปรงแกไขแลวไปทดลองใช กบครผสอนในสถานศกษา สงกดองคกรปกครองสวนทองถนในอ าเภอหาดใหญ จงหวดสงขลา ทไมใชกลมตวอยาง จ านวน 30 คน แลวน าขอมลทได มาวเคราะหหาคาความเชอมนของแบบสอบถาม โดยใชสตรการหาคาสมประสทธแอลฟาของครอนบาค ไดคาความเชอมนทงฉบบเทากบ .938 สถตทใชในการวเคราะห คอคาความถ คารอยละ คาต าสด คาสงสด คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน สถตท (t-test) และเอฟ (F-test) สรปผลการวจย 1. ระดบความคดเหนของครตอการบรหารแหลงเรยนรของผบรหารสถานศกษา สงกดองคกรปกครองสวนทองถนในอ าเภอหาดใหญ จงหวดสงขลามดงน การบรหารแหลงเรยนรของผบรหารสถานศกษา สงกดองคกรปกครองสวนทองถน ในอ าเภอหาดใหญ จงหวดสงขลา ความคดเหนของครตอโดยภาพรวมอยในระดบมาก (X = 4.03, S.D. = 0.58) เมอพจารณาตามขนตอนการบรหารแหลงเรยนร พบวา ขนสรปและรายงานผลการสรางและพฒนาแหลงการเรยนรมคาเฉลยสงสด (X = 4.04, S.D. = 0.64) รองลงมา คอ ขนวางแผน ( X = 4.01, S.D. = 0.62) ขนตรวจสอบ ทบทวน ก ากบตดตาม (X = 3.97, S.D. = 0.63) ส าหรบขนตอนทมคาเฉลยต าสด คอ ขนการด าเนนงาน สรางและพฒนาแหลงการเรยนร ( X = 3.95, S.D. = 0.66) เมอพจารณาเปนรายดาน มรายละเอยดดงน 2.1 ขนวางแผน (Plan) ในภาพรวมอยในระดบมาก ( X = 4.01, S.D. = 0.62) เมอพจารณาเปนรายขอ พบวา ทกขออยในระดบมากเชนกน โดยขอทมคาเฉลยทสงสด คอ มการวเคราะหแผนกอนการด าเนนงานตามหลกสตรและเปดโอกาสใหคณะคร นกเรยน และชมชนมสวนรวม และ

56

จดตงคณะกรรมการส ารวจแหลงเรยนรและรวมกนวเคราะหความพรอมในการพฒนาแหลงเรยนรในโรงเรยน ( X = 4.04, S.D. = 0.70, S.D. = 0.67) รองลงมาคอ ผบรหารเปนผประสานความคดและสรางความเขาใจแกผรวมโครงการจดการแหลงเรยนร ( X = 4.02, S.D. = 0.72) ส าหรบขอทมคาเฉลยทต าสด คอ มการประชาสมพนธโครงการจดการแหลงเรยนร อยางตอเนอง ( X = 3.86, S.D. = 0.84) 2.2 ขนการด าเนนงาน สรางและพฒนาแหลงการเรยนร (Do) ในภาพรวมอยในระดบมาก ( X = 3.95, S.D. = 0.66) เมอพจารณาเปนรายขอ พบวา ทกขออยในระดบมากเชนกน โดยขอคาเฉลยทสงสด คอ มการรวบรวมขอมล การใชแหลงเรยนร เพอน าไปสการพฒนาแหลงเรยนร ( X = 4.09, S.D. = 0.74) รองลงมาคอ เนนพฒนาแหลงการเรยนรตามสารสนเทศทมอยอยางประสทธภาพ เพอใหเกดประโยชนสงสด ( X = 4.08, S.D. = 0.75) ส าหรบขอทมคาเฉลยทต าสด คอ สงเสรมการวดผล และประเมนผลตามสภาพจรงดวยวธการทหลากหลาย ( X = 3.87, S.D. = 0.79) 2.3 ขนตรวจสอบ ทบทวน ก ากบตดตาม (Check) ในภาพรวมอยในระดบมาก ( X = 3.97, S.D. = 0.63) เมอพจารณาเปนรายขอ พบวา ทกขออยในระดบมากเชนกน โดยขอทมคาเฉลยทสงสด คอ จดใหมการนเทศภายในอยางเปนระบบและตอเนอง และมการเกบรวบรวมขอมลในการประเมนผลการวางแผน ( X = 4.02, S.D. = 0.76, S.D. = 0.72) รองลงมาคอ มการจดสรางและใชเครองมอในการตรวจสอบ ประเมนผล ตามมารตราฐานการประเมนคณภาพของโครงการจดการแหลงการเรยนร ( X = 4.01, S.D. = 0.75) ส าหรบขอทมคาเฉลยทต าสด คอ ผบรหารและคณะกรรมการรวมกนแกไข ปญหาอปสรรคในระหวางการด าเนนการ ( X = 3.94, S.D. = 0.64) 2.4 ขนสรปและรายงานผลการสรางและพฒนาแหลงการเรยนร (Action) ในภาพรวมอยในระดบมาก ( X = 4.04, S.D. = 0.64) เมอพจารณาเปนรายขอ พบวา ทกขออยในระดบมากเชนกน โดยขอทมคาเฉลยทสงสดคอ มการเกบรวบรวมขอมลตงแตเรมด าเนนการระหวางด าเนนการและเสรจสนโครงการจดการแหลงการเรยนร และสงเสรมใหเกดการใชแหลงเรยนรในวงกวางยงขน เพอเปนการพฒนาและตอยอด ( X = 4.04, S.D. = 0.71, S.D. = 0.67) รองลงมาคอ รวมกนสรปผลการด าเนนงานน าเสนอใหหนวยงานตนสงกดและผทเกยวของทราบ ( X = 3.99, S.D. = 0.66) ส าหรบขอทมคาเฉลยทต าสดคอ สงเสรมเผยแพรผลการด าเนนงานใหแกสาธารณชนทราบอยางชดเจน ( X = 3.91, S.D. = 0.71) 3. การเปรยบเทยบความคดเหนของครตอการบรหารแหลงเรยนรของผบรหารสถานศกษา สงกดองคกรปกครองสวนทองถน ในอ าเภอหาดใหญ จงหวดสงขลาจ าแนกตาม ตวแปร ขนาดสถานศกษา ระยะเวลาทปฏบตงาน และระดบการศกษา มดงน 3.1 การบรหารแหลงเรยนรของผบรหารสถานศกษา สงกดองคกรปกครองสวนทองถน ในอ าเภอหาดใหญ จงหวดสงขลา ตามความคดเหนของครจ าแนกตามขนาดสถานศกษา พบวา ครทปฏบตงานในสถานศกษาขนาดสถานศกษาแตกตางกนมความคดเหนตอการบรหารแหลงเรยนรของผบรหารสถานศกษา ไมแตกตางกน 3.2 การบรหารแหลงเรยนรของผบรหารสถานศกษา สงกดองคกรปกครองสวนทองถน ในอ าเภอหาดใหญ จงหวดสงขลา ตามความคดเหนของครจ าแนกตามระยะเวลาทปฏบตงาน

57

พบวา ครทมระยะเวลาทปฏบตงานตางกนมความคดเหนตอการบรหารแหลงเรยนรของผบรหารสถานศกษา ไมแตกตางกน 3.3 การบรหารแหลงเรยนรของผบรหารสถานศกษา สงกดองคกรปกครองสวนทองถน ในอ าเภอหาดใหญ ตามความคดเหนของครจ าแนกตามระยะเวลาทปฏบตงาน พบวา ครทมระยะเวลาทปฏบตงานตางกนมความคดเหนตอการบรหารแหลงเรยนรของผบรหารสถานศกษา ไมแตกตางกน 4. ขอเสนอแนะของครตอการบรหารแหลงเรยนรของผบรหารสถานศกษา สงกดองคกรปกครองสวนทองถนในอ าเภอหาดใหญจงหวดสงขลามดงน 4.1 ขนวางแผน (Plan) พบวา ควรก าหนดคณะกรรมการส ารวจแหลงเรยนร และรวมกนวเคราะหแผนกอนการด าเนนงานตามหลกสตร เปดโอกาสใหคณะครผสอน นกเรยน และชมชนไดมสวนรวมในการวางแผน สรางความเขาใจ เพอใหแหลงเรยนร เกดประโยชนตอผเรยน และความประชาสมพนธโครงการจดการแหลงเรยนรอยางตอเนอง 4.2 ขนการด าเนนงาน สรางและพฒนาแหลงการเรยนร (Do) พบวา ควรเปดโอกาสใหคณะผรบผดชอบแหลงเรยนร ไดจดการอบรมใหความร คณะกรรมการส ารวจปญหา และควรนเทศระหวางการด าเนนโครงการ เพอรวบรวมขอมลการใชแหลงเรยนร พรอมทงประชมวางแผนแกไขปญหาและน ามาพฒนาใหเกดประโยชนสงสด 4.3 ขนตรวจสอบ ทบทวน ก ากบตดตาม (Check) พบวา ควรมคณะกรรมการตรวจสอบ ทบทวน ก ากบตดตาม ประเมนผลการใชแหลงเรยนรอยางเปนระบบและตอเนอง โดยมผบรหารและคณะกรรมการรวมกนแกไขปญหา ปรบปรง และพฒนา 4.4 ขนสรปและรายงานผลการสรางและพฒนาแหลงการเรยนร (Action) พบวา ควรเปดโอกาสใหคณะกรรมการรวมกนวเคราะหจดแขง จดออน แนวทางการแกไข และศกษาขอมลผลการด าเนนโครงการอยางละเอยดรอบคอบกอนตดสนใจปรบปรง ควรสรปผลการด าเนนงานน าเสนอใหหนวยงานตนสงกดและผทเกยวของทราบ อภปรายผลการวจย 1. ความคดเหนของครตอการบรหารแหลงเรยนรของผบรหารสถานศกษา สงกดองคกรปกครองสวนทองถน ในอ าเภอหาดใหญ จงหวดสงขลา โดยภาพรวมอยในระดบมาก ( X = 4.03, S.D. = 0.58) เมอพจารณาตามขนตอนการบรหารแหลงเรยนร พบวา ขนสรปและรายงานผลการสรางและพฒนาแหลงการเรยนรมคาเฉลยสงสด (X = 4.04, S.D. = 0.64) ทงนเนองจากการจดการแหลงเรยนรใหเกดผลคมคา ยงยน สถานศกษาตองน ากระบวนการบรหารคณภาพตามวงจร เดมมง (Deming cycle : PDCA) เพอสรางระบบคณภาพของการจดการแหลงเรยนร ในขนสรปและรายงานผลการสรางและพฒนาแหลงการเรยนร (Action) ควรรวบรวมขอมลตงแตเรมด าเนนการ ระหวางด าเนนการ และเสรจสนการด าเนนการ เพอสรปเปนรายงานน าเสนอใหหนวยงานตนสงกดทกระดบและผเกยวของทราบ ตลอดจนการประชาสมพนธ ใหเกดการใชแหลงการเรยนรใหกวางขวางยงขน เปนการสงเสรมการพฒนาตอยอด ซงสอดคลองการวจยของสรเกยรต งามเลศ (2559) ไดศกษาบทบาทในการ

58

บรหารแหลงเรยนรของผบรหารโรงเรยนสงกด ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาสระแกว เขต 1 พบวา บทบาทในการบรหารแหลงเรยนรของผบรหารสถานศกษา ดานการประเมนผลการใชแหลงเรยนรอยในระดบมาก ผบรหารมบทบาทโดยตรงในการบรหารจดการเพอสรางสถานศกษาใหเปนแหลงเรยนร ดวยการก าหนดวสยทศน นโยบายโครงสรางและระบบบรหาร แบบมงผลสมฤทธ มการสนบสนนการจดสราง จดหาและพฒนาการใชแหลงเรยนร ทงภายในและภายนอกสถานศกษา รวมถงการจดท าแผนยทธศาสตรโดยยดบรบทของสถานศกษาเพอใหใชทรพยากรอยางคมคาและการระดมทรพยากรจากทกภาคสวนมาใชเพอพฒนาแหลงเรยนร ซงกระบวนการบรหารแหลงเรยนรเปนเรองทตองวางแผนด าเนนการอยางเปนระบบ ประกอบกบนโยบายของรฐทมงเนนการกระจายอ านาจการจดการศกษาไปสองคกรปกครองสวนทองถนเพอความคลองตว ในการจดการศกษาทมรปแบบ ทหลากหลายยดหยน ขนตอนการสรปผลการบรหารแหลงเรยนรเปนรายงานน าเสนอใหหนวยงานตนสงกดทกระดบและผเกยวของทราบ ตลอดจนการประชาสมพนธ ใหเกดการใชแหลงการเรยนรใหกวางขวางยงขน ถอเปนการสงเสรมการพฒนาตอยอดแหลงเรยนรตอไปอยางยงยน 2. การเปรยบเทยบความคดเหนของครตอการบรหารแหลงเรยนรของผบรหารสถานศกษา สงกดองคกรปกครองสวนทองถน ในอ าเภอหาดใหญ จงหวดสงขลาพบวา 2.1 ครทปฏบตงานในสถานศกษาขนาดตางกนมความคดเหนตอการบรหารแหลงเรยนรของผบรหารสถานศกษาไมแตกตางกน ทงนเนองจากแตละสถานศกษาตางกด าเนนงานภายใตพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 แกไขเพมเตม(ฉบบท 3) พ.ศ.2553 อนเปนหลกการรวมกนในการจดการศกษา โดยไดระบไวในมาตรา 24 (5) วา การจดกระบวนการเรยนร สถานศกษาตองด าเนนการสงเสรมสนบสนนใหผสอนสามารถจดบรรยากาศสภาพแวดลอม สอการเรยน และอ านวยความสะดวก เพอใหผเรยนไดเกดการเรยนรและมความรอบร (ฝายวชาการส านกพมพเดอะบคส, 2556, น.11-12) ประกอบกบสถานศกษามโครงสรางการบรหารงานและนโยบายการบรหารงานวชาการ รวมถงระเบยบและขอบงคบเดยวกน จงท าใหครมความคดเหนตอการบรหารแหลงเรยนรของผบรหารสถานศกษาไมแตกตางกน ซงสอดคลองกบการวจยของ อษราวฒ, จนทะแสง (2557) ไดศกษา การบรหารแหลงเรยนรของผบรหารสถานศกษาตามความคดเหนของบคลากร ในโรงเรยนทมขนาดตางกน พบวา โดยรวมรายดานและรายขอไมแตกตางกน 2.2 ครทมระยะเวลาทปฏบตงานตางกนมความคดเหนตอการบรหารแหลงเรยนรของผบรหารสถานศกษาไมแตกตางกน ทงนเนองจาก จากปจจบนเทคโนโลย และสอสารมหลากหลายชองทาง ครทมระยะเวลาการปฏบตงานนอยสามารถหาความรเพมเตมไดจากสอเทคโนโลยตาง ๆ ท าใหไมมขอจ ากดดานประสบการณการท างาน รวมถงการทกรมสงเสรมการปกครองทองถนจดใหมการอบรมใหความรดานวชาการใหกบครอยางสม าเสมอ โดยเนนย าใหครทกคนในสถานศกษาตองจดการเรยนการสอนโดยผสมผสานสาระเนอหาความรดานตาง ๆ รวมทงปลกฝงคณธรรม คานยมทด และคณลกษณะอนพงประสงคไวในทกวชา และผบรหารสถานศกษายงสงเสรมสนบสนนใหผสอนจดบรรยากาศสภาพแวดลอม รวมถงสอการเรยน และอ านวยความสะดวกเพอใหผเรยนเกดการเรยนรและมความรอบรรวมทงสามารถใชการวจยเปนสวนหนงของกระบวนการเรยนร ทงนผสอนและผเรยนอาจเรยนรไปพรอมกนจากสอการเรยนและแหลงวทยาการประเภทตางๆ (ทศนย อนตมานนท, 2553, น. 15-16) สอดคลองกบการวจยของรวพร มณวรรณ (2548, น.76) พบวาผลการเปรยบเทยบการใชแหลงเรยนร

59

ในชมชน ประกอบการจดการเรยนรของคร ในสถานศกษาขนพนฐาน สงกดส านกงานเขตพนทการศกษานครศรธรรมราชเขต 1 ทมประสบการณดานการสอนตางกน โดยรวมและรายดานไมแตกตางกน 2.3 ครทมระดบการศกษาตางกนมความคดเหนตอการบรหารแหลงเรยนรของผบรหารสถานศกษาไมแตกตางกน ทงนอาจเนองมาจากครผสอนทมวฒการศกษาทตางกน ตางมลกษณะกจกรรมการเรยนรคลายกน และตางกตระหนกถงความส าคญของการการใชแหลงเรยนรทตองจดกระบวนการเรยนรทเนนผเรยนเปนส าคญ โดยยดหลกผเรยนทกคนมความสามารถเรยนรและพฒนาตนเองได และถอวาผเรยนมความส าคญทสด (ฝายวชาการส านกพมพเดอะบคส, 2556, น.12) การสงเสรมและพฒนาบคลากรอยางตอเนอง ท าใหครทมระดบการศกษาระดบปรญญาตรและสงกวาปรญญาตร มความร ความเขาใจในการจดกระบวนการเรยนการสอน ซงศกยภาพของครมสวนส าคญยงตอการจดกจกรรมการเรยนรใหสอดคลองกบการตดสนใจและความตองการของผเรยน เปนสงทผบรหารตองใหความสนใจ และหาแนวทางการพฒนาบคลากรบคลากรในสถานศกษา (สมศกด คงเทยง. 2556, น.52-53) จงท าใหครทมการศกษาตางกน มความคดเหนตอการบรหารแหลงเรยนรไมตางกน สอดคลองกบการวจยของสรนภา จงท ามา (2560, น.911) พบวา ผลการเปรยบเทยบความคดเหนของครผสอนทมระดบการศกษาตางกนมความคดเหนเกยวกบบทบาทผบรหารสถานศกษาในการสงเสรมกระบวนการจดการเรยนรทเนนผเรยนเปนส าคญทงโดยภาพรวมและรายดานไมแตกตางกน ขอเสนอแนะ ขอเสนอแนะจากการวจย 1. จากการวจยพบวา การบรหารแหลงเรยนรของผบรหารสถานศกษา สงกดองคกรปกครองสวนทองถนในอ าเภอหาดใหญ จงหวดสงขลา ตามความคดเหนของคร โดยภาพรวมอยในระดบมาก แตขนตอนทมคาเฉลยต าสด คอ ขนการด าเนนงาน สรางและพฒนาแหลงการเรยนร 3 อนดบสดทาย ไดแก 1) การสงเสรมการวดผล และประเมนผลตามสภาพจรงดวยวธการทหลากหลาย 2) การสงเสรมใหคณะกรรมการส ารวจปญหา พรอมทงประชมวางแผนแกไขปญหารวมกน 3) การเปดโอกาสใหมการนเทศระหวางการด าเนนการตามโครงการหรอการสอน ดงนนควรไดรบการสนบสนนและสงเสรมจากผบรหารสถานศกษา ดงน 1.1 ผบรหารสถานศกษาควรสงเสรมการวดผล และประเมนผลตามสภาพจรงดวยวธการทหลากหลาย โดยการมอบนโยบาย แนวทางการปฏบตใหคณะกรรมการผรบผดชอบแหลงเรยนร มการก าหนดวธการ และเครองมอประเมนผลการด าเนนการ การสราง การพฒนาและใชแหลงเรยนร วเคราะหผลการประเมนและสรปผลการประเมนเพอรายงานน าเสนอใหหนวยงานตนสงกดและผเกยวของทราบ 1.2 ผบรหารสถานศกษาควรสงเสรมใหคณะกรรมการส ารวจปญหา พรอมทงประชมวางแผนแกไขปญหารวมกนอยางตอเนองและมประสทธภาพ โดยผบรหารสถานศกษารวม

60

แกไขปญหาอปสรรคในระหวางการด าเนนการ มการประเมนทบทวนปรบปรง กระบวนการด าเนนการ ใหเกดการพฒนามความเขาใจตรงกนอยางเปนระบบ 1.3 ผบรหารสถานศกษาควรเปดโอกาสใหมการนเทศระหวางการด าเนนการตามโครงการหรอการสอน โดยแตงตงคณะกรรมการผรบผดชอบแหลงเรยนร และก าหนดหนาทในการนเทศ ตดตาม ประเมนการพฒนาและใชแหลงการเรยนร โดยรวบรวมขอมลตงแตเรมด าเนนการ ระหวางด าเนนการ และเสรจสนการด าเนนการ 2. ขอมลจากการวจยในครงน เปนขอมลพนฐานใหกบผบรหารสถานศกษา สงกดองคกรปกครองสวนทองถนและผทเกยวของ น าไปใชเปนแนวทางในการพฒนาการบรหารแหลงเรยนรของสถานศกษา เพอพฒนาคณภาพสถานศกษาใหสามารถเปนแหลงเรยนรทมคณภาพตอไป

ขอเสนอแนะในการวจยครงตอไป 1. ควรศกษาดวยวธการวจยเชงคณภาพโดยเกบขอมลจากการสงเกต สมภาษณ จดประชมกลมยอยเพอใหทราบปญหาและสาเหตเกยวกบการบรหารแหลงเรยนรของผบรหารสถานศกษา 2. ควรศกษาคณลกษณะอนพงประสงคของผบรหารสถานศกษาเพอสงเสรมการบรหารแหลงเรยนรของผบรหารสถานศกษาสงกดองคกรปกครองสวนทองถนในอ าเภอหาดใหญ จงหวดสงขลาในดานตางๆของผบรหารสถานศกษา

68

บรรณานกรม

กรมวชาการ. (2545). การปฏรปการเรยนรของกระทรวงศกษาธการ. กรงเทพมหานคร: กรมวชาการ กรมสงเสรมการปกครองทองถน. (2550).ระเบยบ กฎหมาย และหนงสอสงการการบรหารงาน

บคลากรครและบคลากรทางการศกษาทองถน. กรงเทพมหานคร: กรมสงเสรมการปกครองทองถน.

. (2557).แผนปฏบตราชการ 4 ป กรงสงเสรมการปกครองทองถน (พ.ศ.2558 – 2561). กรงเทพมหานคร: กรมสงเสรมการปกครองทองถน.

. (2558). จ านวนนกเรยน ในโรงเรยนสงกดองคกรปกครองสวนทองถน ณ 10 มถนายน 2558. คนเมอ 1 มนาคม 2559, จาก: http://sis.dla.go.th/reports

/report02.jsp . (2558). ระบบขอมลสารสนเทศทางการศกษาทองถน. คนเมอ 1 มนาคม 2559,

จาก: http://sis.dla.go.th/report/localOfficerReport.jsp กาญจนา วฒาย. (2547). การวจยเพอพฒนาคณภาพการศกษา. กรงเทพมหานคร: ธนพรการพมพ. กงแกว อารรกษ และละเอยด จฑานนท. (2548). การจดการเรยนรโดยใชรปแบบหลากหลาย.

กรงเทพมหานคร: อลฟา มเลนเนยม. กลยา วานชยบญชา. (2551). การใช SPSS for Windows ในการวเคราะหขอมล. กรงเทพมหานคร:

ธรรมสาร. คณะกรรมการการศกษาแหงชาต. (2553). พระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ.2542 และทแกไข

เพมเตม (ฉบบท 3) พ.ศ.2553. กรงเทพมหานคร: ส านกนายกรฐมนตร. คณะกรรมการบรหารงานจงหวดแบบบรณาการจงหวดสงขลา. (2557). แผนพฒนาจงหวดสงขลา.

สงขลา: คณะกรรมการบรหารงานจงหวดแบบบรณาการจงหวดสงขลา. คารมณ เพยรภายลน. (2554, มกราคม – มถนายน). สภาพและความตองการมสวนรวมของครใน

การบรหารงานวชาการในโรงเรยน สงกดส านกงานเขตพนทการศกษา นครพนม เขต 2. วารสารมหาวทยาลยนครพนม, 1(1), 100-106.

จไรรตน จนทไทย. (2553). ความคดเหนของครทมตอการบรหารงานวชาการของโรงเรยนในเขตอ าเภอภพาน สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาสกลนคร เขต 1. การศกษาคนควาอสระ การศกษามหาบณฑตมหาวทยาลยนอรทกรงเทพ, กรงเทพมหานคร.

ชศร วงศรตนะ. (2553). เทคนคการใชสถตเพอการวจย. (พมพครงท 12). นนทบร: ไทเนรมตกจ อนเตอรโปรเกรสซฟ.

69

บรรณานกรม(ตอ)

ทศนย อนตมานนท. (2553). การบรหารแหลงเรยนรของโรงเรยนสงกดเทศบาลเมองตะกวปา จงหวดพงงา. วทยานพนธครศาสตรมหาบณฑตบณฑตวทยาลย มหาวทยาลยราชภฏสวนดสต, กรงเทพมหานคร.

นงลกษณ เลอมใส. (2556). การพฒนาครดานการจดกจกรรมการเรยนการสอนบรณาการแหลงเรยนรในชมชนกลมสาระการเรยนรวทยาศาสตรโรงเรยนเสลภม อ าเภอเสลภม จงหวดรอยเอด. วทยานพนธการศกษามหาบณฑต สาขาการบรหารการศกษา มหาวทยาลยมหาสารคาม, มหาสารคาม.

นงลกษณ วรชชย. (2555). สถตชวนใช. กรงเทพมหานคร: ไอคอนพรนตง. บญชม ศรสะอาด. (2545). การวจยเบองตน. (พมพครงท 7). กรงเทพมหานคร: สวรยาสาสน. บญม พนธไทย. (2545). การวเคราะหขอมลทางสถตทางการศกษา. (พมพครงท 3).

กรงเทพมหานคร: ส านกพมพศนยสงเสรมวชาการ. ประภาพรรณ ไชยวงษ. (2551, พฤศจกายน). การกระจายอ านาจทางการศกษาสทองถน. วารสาร

การศกษาไทย, 5 (50), 24-26. ประสทธ พทกษคชวงค. (2554). การจดการแหลงเรยนรชมชนของสถานศกษาขนพนฐาน สงกด

ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาในจงหวดปทมธาน ในจงหวดปทมธาน. วทยานพนธศกษาศาสตรมหาบณฑต บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยธรกจบณฑตย, กรงเทพมหานคร.

ประสทธ แกวบอ. (2550). การด าเนนงานเพอพฒนาแหลงเรยนรในโรงเรยนบานน าเกยงโนนสวางอ าเภอเมอง จงหวดขอนแกน. วทยานพนธการศกษามหาบณฑต สาขาการบรหารการศกษา มหาวทยาลยมหาสารคาม, มหาสารคาม.

ปรยาภรณ ตงคณานนต. (2558). การจดการหองเรยนและแหลงเรยนร. กรงเทพมหานคร: มน เซอรวสซพพลาย.

ปารฉตร สาตรา และศนสนย จะสวรรณ. (2557). การบรหารจดการแหลงเรยนรในโรงเรยนสงกดกรงเทพมหานคร เขตมนบร. วารสารวจยและพฒนา มหาวทยาลยราชภฏ

สวนสนนทา, 6(1), 7-8. ฝายวชาการส านกพมพเดอะบคส. (2556). พระราชบญญตการศกษาแหงชาตพ.ศ.2542แกไขเพมเตม

ฉบบท 3 พ.ศ.2553. กรงเทพมหานคร: เดอะบคส.

70

บรรณานกรม(ตอ) พรรณ เสยงบญ. (2554, มกราคม – เมษายน). การพฒนาแหลงเรยนรในสถานศกษาเพอจดการ

เรยนรทเนนผเรยนเปนส าคญโรงเรยนบานหนองบวค อ าเภอนาดน ส านกงานเขตพนทการศกษามหาสารคาม เขต 2. วารสารมหาวทยาลยราชภฏมหาสารคาม, 5(1), 109-120.

พรทวา ปลดศรชวย. (2556, มกราคม - มนาคม). การเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยน การคด วเคราะหและทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร ชนมธยมศกษาปท 2 ระหวางการจดกจกรรมการเรยนรตามแนวคด Socioscientific และการจดกจกรรมการเรยนรแบบสบเสาะหาความร 7 ขน. วารสารศกษาศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม, 7(1), 61.

พชต ฤทธจรญ. (2554, กรกฎาคม – ธนวาคม). การวจยประเมนผลการจดการศกษาขององคกรปกครอง สวนทองถน. วารสารศลปากรศกษาศาสตรวจย,3 (1), 80-81.

ภกด กงเซง. (2558). ความสมพนธระหวางการพฒนาและสงเสรมงานวชาการของผบรหารกบการ บรหารแหลงเรยนรของสถานศกษา ส านกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษาเขต 16

สงขลา-สตล. สารนพนธศกษาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการบรหารการศกษา มหาวทยาลยหาดใหญ, สงขลา.

ยพา กสรกษ. (2556, กรกฎาคม – ธนวาคม). บทบาทในการสงเสรมการใชแหลงเรยนรในชมชนของ ผบรหารสถานศกษาสงกดส านกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษาเขต10. วารสารศกษาศาสตร มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช, 6(2), 115-129.

ราชบณฑตยสถาน. (2555). ศพทศกษาศาสตร. กรงเทพมหานคร: ราชบณฑตยสถาน. รวพร มณวรรณ. (2548). การใชแหลงเรยนรในชมชนประกอบการจดการเรยนรของคร ในสถานศกษาขนพนฐาน สงกดส านกงานเขตพนทการศกษา นครศรธรรมราช เขต 1. รายงานการวจย. นครศรธรรมราช: มหาวทยาลยราชภฏ

นครศรธรรมราช. รจสา บษราผองพกตร. (2556, มกราคม – มถนายน). การมสวนรวมของประชาชนในการจดท า

แผนพฒนาสามปขององคการบรหารสวนต าบลล าป า อ าเภอเมองพทลง จงหวดพทลง. วารสารบณฑตศกษา วทยาลยการจดการเพอการพฒนา มหาวทยาลยทกษณ, 18.

71

บรรณานกรม(ตอ)

รฐพล แจมจนทร. (2558, พฤษภาคม – สงหาคม). แนวทางการจดแหลงเรยนรเพอสงเสรมการแนะแนวการศกษาตอในระดบอดมศกษาในโรงเรยนกวดวชารชดาวทยา ในเขตกรงเทพมหานคร.Veridian E-Journal, Silpakorn University, 8(2), 2713-2728.

ลดดาวลย ใจไว. (2558). ความพงพอใจของครตอการบรหารจดการศกษาของผบรหารโรงเรยนในกลมโรงเรยนศรราชา 1 สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาชลบร เขต 3. วทยานพนธการศกษามหาบณฑต สาขาวชาการบรหารการศกษา มหาวทยาลยบรพา, ชลบร.

วชชกร นาคธน. (2550). การปกครองทองถนไทย. อยธยา: มหาวทยาลยราชภฏพระนครศรอยธยา. วชรนทร ฐตอดศย. (2556, มกราคม - มนาคม). การจดการเรยนการสอนศลปะโดยใชแหลงเรยนรภม

ปญญาทองถน. วารสารศกษาศาสตร ฉบบวจยบณฑตศกษา มหาวทยาลยขอนแกน, 7(1), 6.

สมชาย วรกจเกษมสกล. (2554). ระเบยบวธการวจยทางพฤตกรรมศาสตรและสงคมศาสตร. ใน โครงการต าราเฉลมพระเกยรตฉลองพระชนมพรรษา 84 พรรษา. อดรธาน: มหาวทยาลยราชภฏอดรธาน.

สมศกด คงเทยง. (2556). ผบรหารสถานศกษากบการจดการและการใชแหลงเรยนร. กรงเทพมหานคร: เดอะบคส.

สมศกด สนธระเวชญ. (2542). มงสคณภาพการศกษา. กรงเทพมหานคร: ไทยวฒนาพานช. สรวงพร กศลสง และคณะ. (2554). การจดกจกรรมแหลงเรยนรทางธรรมชาตเพอสงเสรมพฤตกรรม

การอนรกษสงแวดลอมของเดกปฐมวย.รายงานการวจย. เพชรบรณ: มหาวทยาลยราชภฏเพชรบรณ.

สรนภา จงท ามา. (2560). บทบาทของผบรหารสถานศกษาในการสงเสรมกระบวนการจดการเรยนร ทเนนผเรยนเปนส าคญ ของโรงเรยนเอกชนในก ากบของ ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาอตรดตถเขต 1. รายงานการวจย. เพชรบรณ: มหาวทยาลยราชภฏเพชรบรณ.

สรเกยรต งามเลศ. (2559). บทบาทในการบรหารแหลงเรยนรของผบรหารโรงเรยนสงกดส านกงาน เขตพนทการศกษาประถมศกษาสระแกวเขต 1. วทยานพนธ ศกษาศาสตรมหาบณฑต. นนทบร : มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช.

72

บรรณานกรม(ตอ)

แสงอรณ ขนอาสา. (2555, ตลาคม - มกราคม). การจดการเรยนการสอนศลปะโดยใชแหลงเรยนรภมปญญาทองถน. วารสารศกษาศาสตร มหาวทยาลยบรพา, 23(1), 68.

ส านกงานคณะกรรมการการศกษาแหงชาต. (2544). ผบรหารสถานศกษาตนแบบ 2544. กรงเทพมหานคร: ส านกนายกรฐมนตร.

ส านกงานเลขาธการสภาการศกษา. (2548). รายงานการวจย การจดการเรยนรของแหลงการเรยนรตลอดชวต. กรงเทพมหานคร: ว.ท.ซ. คอมมวนเคชน.

. (2550). แนวทางการจดการเรยนรทเนนผเรยนเปนส าคญ การจดการเรยนรจากแหลงเรยนร. กรงเทพมหานคร: ส านกงานเลขาธการสภาการศกษา.

. (2552). ขอเสนอการปฏรปการศกษาในทศวรรษทสอง (พ.ศ.2552-2561). กรงเทพมหานคร: พรกหวานกราฟฟก.

. (2553). รายงานการตดตามการจดการศกษาขององคกรปกครองสวนทองถน ป 2551. กรงเทพมหานคร: เพลนสตดโอ.

. (2554). รายงานการวจยประเมนผลการจดการศกษาขององคกรปกครองสวนทองถน. กรงเทพมหานคร: พรกหวานกราฟฟก.

. (2556). กรอบและทศทางการวจยทางการศกษาของประเทศ (พ.ศ.2555-2558) เพอสนบสนนการด าเนนงานตามนโยบายดานการศกษาของรฐบาล. กรงเทพมหานคร: เจรญผลกราฟฟก.

. (2557). รายงานการวจยและพฒนา เรอง รปแบบการบรหารจดการสถานศกษาขนพนฐาน. กรงเทพมหานคร: พรกหวานกราฟฟก.

ส านกงานเลขาธการสภาผแทนราษฎร. (2554). การปกครองสวนทองถนและอ านาจหนาทของก านนและผใหญบาน. กรงเทพมหานคร: ส านกการพมพส านกงานเลขาธการสภาผแทนราษฎร.

องอาจ แสนมาโนช. (2550). สภาพและปญหาการใชแหลงเรยนรของบคลากรในโรงเรยนสงกดส านกงานเขตพนทการศกษากาฬสนธ เขต 3. ปรญญานพนธครศาสตรมหาบณฑต มหาวทยาลยราชภฏสกลนคร, สกลนคร.

อดพนธ อมาตยคง. (2552). การจดการเรยนรจากแหลงเรยนรของสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาสมทรสงคราม. นครปฐม: มหาวทยาลยศลปากร.

73

บรรณานกรม(ตอ) อษราวฒ จนทะแสง. (2557). ระบบคลงขอมลทางวชาการ BRU การบรหารแหลงเรยนรในโรงเรยน

ของผบรหารในสถานศกษาสงกดส านกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา เขต 32. คนเมอ 1 กนยายน 2560, จาก : http://dspace.bru.ac.th/xmlui/handle

อษณษา ภาคยานวต. (2559). การพฒนารปแบบการบรหารภายใตทฤษฎการกระท าเชงเหตผลเพอสงเสรมสมรรถภาพการวจยในชนเรยนของครโรงเรยนเทศบาล ๑ (ชมชนบานอดมทอง). สงขลา: โรงเรยนเทศบาล ๑ (ชมชนบานอดมทอง).

74

บคลานกรม อษณษา ภาคยานวต. ผอานวยการโรงเรยนเทศบาล 1 (ชมชนบานอดมทอง). (2559). สมภาษณ. 22 กมภาพนธ.

75

ภาคผนวก

76

ภาคผนวก ก รายนามผเชยวชาญ

77

รายนามผเชยวชาญ

1. ดร.รงนภา จนทรา รองผอ านวยการกลมงานวจย วทยาลยพยาบาลบรมราชชนน สราษฎรธาน 2. นางสภาวด รตฉว ผอ านวยการกองการศกษา เทศบาลต าบลพะตง 3. นางอษณษา ภาคยานวต ผอ านวยการสถานศกษา โรงเรยนเทศบาล ๑ (ชมชนบานอดมทอง)

78

ภาคผนวก ข แบบสอบถามเพอการวจย

79

79

ค าชแจง

แบบสอบถามฉบบน จดท าขนโดยมวตถประสงคเพอศกษาการบรหารแหลงเรยนรของผบรหารสถานศกษา สงกดองคกรปกครองสวนทองถน ในอ าเภอหาดใหญ จงหวดสงขลา ความคดเหนเหนของคร ผรายงานจะน าขอมลไปวเคราะห และน าเสนอในภาพรวมเทานน ซงไมมผลตอตวทาน โดยแบบสอบถามไดแบงออกเปน 3 ตอน ดงน ตอนท 1 ขอมลทวไปของกลมตวอยาง ตอนท 2 ความคดเหนตอการบรหารแหลงเรยนรของผบรหารสถานศกษา สงกดองคกรปกครองสวนทองถน ในอ าเภอหาดใหญ จงหวดสงขลา ความคดเหนเหนของคร ตอนท 3 ขอเสนอแนะเกยวกบการบรหารแหลงเรยนรของผบรหารสถานศกษา สงกดองคกรปกครองสวนทองถน ในอ าเภอหาดใหญ จงหวดสงขลา ขอขอบคณผตอบแบบสอบถามทใหความรวมมอเปนอยางด

ศรญาย เลยบคง

นกศกษาหลกสตรปรญญาศกษาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการบรหารการศกษา มหาวทยาลยหาดใหญ

แบบสอบถาม การบรหารแหลงเรยนรของผบรหารสถานศกษา

สงกดองคกรปกครองสวนทองถน ในอ าเภอหาดใหญ จงหวดสงขลา ความคดเหนเหนของคร

80

80

ตอนท 1 ขอมลทวไปของกลมตวอยาง ค าชแจง โปรดท าเครองหมาย ลงในชอง หนาขอความทตรงกบสภาพความเปนจรง

ของทาน หรอเตมขอความลงในชองวางทก าหนด 1. ขนาดสถานศกษา 1. ขนาดเลก (จ านวนนกเรยนตงแต 1 - 359 คน) 2. ขนาดกลาง (จ านวนนกเรยนตงแต 360 - 719คน) 3. ขนาดใหญ (จ านวนนกเรยนตงแต 720 - 1,679 คน) 3. ขนาดใหญพเศษ (จ านวนนกเรยนตงแต 1,680 คนขนไป)

2. ระยะเวลาทปฏบตงาน 1. นอยกวา 5 ป 2. 5 – 10 ป 3. 11 ปขนไป

3. ระดบการศกษา 1. ปรญญาตร 2. สงปรญญาตร

81

81

ตอนท 2 ความคดเหนตอการบรหารแหลงเรยนรของผบรหารสถานศกษา สงกดองคกรปกครองสวนทองถน ในอ าเภอหาดใหญ จงหวดสงขลา ความคดเหนเหนของคร ค าชแจง โปรดท าเครองหมาย ลงในชองวางทตรงกบความคดเหนของทานมากทสด

5 = ปฏบตระดบมากทสด 4 = ปฏบตระดบมาก 3 = ปฏบตระดบปานกลาง 2 = ปฏบตระดบนอย 1 = ปฏบตระดบนอยทสด

ขอท ขอความ ระดบความคดเหน

ขนวางแผน (Plan) 5 4 3 2 1 1 จดตงคณะกรรมส ารวจแหลงเรยนร และรวมกนวเคราะหความ

พรอมในการพฒนาแหลงเรยนรในโรงเรยน

2 มการวเคราะหแผนกอนการด าเนนงานตามหลกสตรและโอกาสใหคณะคร นกเรยน และชมชนมสวนรวม

3 ผบรหารเปดโอกาสใหคณะครและผทมสวนเกยวของรวมกนจดตงคณะกรรมการส ารวจแหลงเรยนร

4 เปดโอกาสใหคณะกรรมการมบทบาทส าคญตอการพฒนาแหลงเรยนร

5 ผบรหารเปนผประสานความคดและสรางความเขาใจแกผรวมโครงการจดการแหลงเรยนร

6 มการประชาสมพนธโครงการจดการแหลงเรยนร อยางตอเนอง

7 รวมกนประชมวางแผน สรางความเขาใจ ชวยเหลอ ก าหนดนโยบาย เพอใหแหลงเรยนรเกดประโยชนตอผเรยนสงสด

ขนการด าเนนงาน สรางและพฒนาแหลงการเรยนร (Do)

1 เปดโอกาสใหคณะผรบผดชอบแหลงเรยนร ไดรบการจดการอบรมใหความรทเกยวของ เพอใชในการปฏบตงาน

2 รวมกนพฒนาแหลงเรยนร เปนไปตามแผนงานทไดส ารวจ และวเคราะหขอมล ทงในโรงเรยนและชมชน

3 เนนพฒนาแหลงการเรยนรตามสารสนเทศทมอยอยางประสทธภาพ เพอใหเกดประโยชนสงสด

4 เปดโอกาสใหมการนเทศระหวางการด าเนนการตามโครงการหรอการสอน

82

82

ตอนท 2 (ตอ)

ขอท ขอความ ระดบความคดเหน

ขนการด าเนนงาน สรางและพฒนาแหลงการเรยนร (Do)

5 มการรวบรวมขอมล การใชแหลงเรยนร เพอน าไปสการพฒนาแหลงเรยนร

6 สงเสรมใหคณะกรรมการส ารวจปญหา พรอมทงประชมวางแผนแกไขปญหารวมกน

7 สงเสรมการวดผล และประเมนผลตามสภาพจรงดวยวธการทหลากหลาย

ขนตรวจสอบ ทบทวน ก ากบตดตาม (Check) 1 มการตงคณะกรรมการตรวจสอบและประเมนผลอยางตอเนอง 2 ก าหนดรปแบบ วธการ เกณฑ ขนตอน การประเมนโครงการ

อยางชดเจน

3 ผบรหารและคณะกรรมการรวมกนแกไข ปญหาอปสรรคในระหวางการด าเนนการ

4 จดใหมการนเทศภายในอยางเปนระบบและตอเนอง 5 มการจดสรางและใชเครองมอในการตรวจสอบ ประเมนผล

ตามมารตราฐานการประเมนคณภาพของโครงการจดการแหลงการเรยนร

6 มการเกบรวบรวมขอมลในการประเมนผลการวางแผน 7 มการเปรยบเทยบผลการด าเนนงานกบเปาหมาย

ขนสรปและรายงานผลการสรางและพฒนาแหลงการเรยนร (Action) 1 มการเกบรวบรวมขอมลตงแตเรมด าเนนการระหวางด าเนนการ

และเสรจสนโครงการจดการแหลงการเรยนร

2 เปดโอกาสใหคณะกรรมการรวมกนวเคราะหจดแขง จดออน แนวทางการแกไขใหเปนไปตามระบบ

3 ศกษาขอมลผลการด าเนนโครงการ อยางละเอยดรอบคอบกอนตดสนใจปรบปรงรวมกบคณะกรรมการ

4 รวมกนสรปผลการด าเนนงานน าเสนอใหหนวยงานตนสงกดและผทเกยวของทราบ

83

83

ตอนท 2 (ตอ) ขอท ขอความ ระดบความคดเหน

ขนสรปและรายงานผลการสรางและพฒนาแหลงการเรยนร (Action)

5 ด าเนนการปรบปรงพฒนากระบวนการด าเนนโครงการ เพอใหมประสทธภาพมากยงขน

6 สงเสรมเผยแพรผลการด าเนนงานใหแกสาธารณชนทราบอยางชดเจน

7 สงเสรมใหเกดการใชแหลงเรยนรในวงกวางยงขน เพอเปนการพฒนาและตอยอด

84

84

ตอนท 3 ขอเสนอแนะเกยวกบการบรหารแหลงเรยนรของผบรหารสถานศกษา สงกดองคกรปกครองสวนทองถน ในอ าเภอหาดใหญ จงหวดสงขลา 1. ขนวางแผน (Plan)

ขอเสนอแนะ

............................................................................................................................. ................................

.................................................................................................. ...........................................................

............................................................................................................................. ................................

.............................................................................................................................................................

2. ขนการด าเนนงาน สรางและพฒนาแหลงการเรยนร (Do) ขอเสนอแนะ

................................................................... ..........................................................................................

............................................................................................................................. ................................

................................................................................................................................... ..........................

........................................................................................................ ..................................................... 3. ขนตรวจสอบ ทบทวน ก ากบตดตาม (Check)

ขอเสนอแนะ

............................................................................................................................. ................................

............................................................................................................................. ................................

............................................................................................................................. ................................

.................................................................................................. ...........................................................

4. ขนสรปและรายงานผลการสรางและพฒนาแหลงการเรยนร (Action) ขอเสนอแนะ

............................................................................................................................. ................................

.................................................................................................. ...........................................................

............................................................................................................................. ................................

.............................................................................................................................................................

85

85

ภาคผนวก ค

แบบประเมนความตรงเชงเนอหาโดยวธ Index Item Object Congruence (IOC)

86

86

แบบประเมนความตรงเชงเนอหาโดยวธ (IOC) ความคดเหนตอการบรหารแหลงเรยนรของผบรหารสถานศกษา สงกดองคกรปกครองสวนทองถน ในอ าเภอหาดใหญ

จงหวดสงขลา (ส าหรบผเชยวชาญ)

ค าชแจง : โปรดพจารณาวา แบบสอบถามความคดเหนตอการบรหารแหลงเรยนรของผบรหารสถานศกษา มความตรงเชงเนอหา (IOC) และสอดคลองกบนยามทระบไวในเลมหรอไม โดยท าเครองหมาย ลงในชอง “ระดบความคดเหน” ดงน +1 เมอแนใจวา การบรหารแหลงเรยนร ขอค าถามนนนยามทระบไวได 0 เมอไมแนใจวา การบรหารแหลงเรยนร ขอค าถามนนนยามทระบไวได -1 เมอแนใจวา การบรหารแหลงเรยนร ขอค าถามนนนยามทระบไมได ตารางท ค-1 คาดชนความสอดคลอง (IOC) ของแบบสอบถามการบรหารแหลงเรยนรของผบรหาร สถานศกษา ตามความคดเหนของคร

ขอความ

คะแนนความคดเหน ของผเชยวชาญ

ขอเสนอ แนะเพมเตม

+1 0 -1 ขนวางแผน (Plan) 1. จดตงคณะกรรมการส ารวจแหลงเรยนร

และรวมกนวเคราะหความพรอมในการพฒนาแหลงเรยนรในโรงเรยน

2. วเคราะหแผนกอนการด าเนนงาน ตามหลกสตรและเปดโอกาสใหคณะคร นกเรยน และชมชนมสวนรวม

3. ผบรหารเปดโอกาสใหคณะครและผทมสวนเกยวของรวมกนจดตงคณะกรรมการส ารวจแหลงเรยนร

4. เปดโอกาสใหคณะกรรมการมบทบาทส าคญตอการพฒนาแหลงเรยนร

87

ตารางท ค-1 (ตอ)

ขอความ

คะแนนความคดเหน ของผเชยวชาญ

ขอเสนอ แนะเพมเตม

+1 0 -1 ขนวางแผน (Plan) 5. ผบรหารเปนผประสานความคดและสราง ความเขาใจแกผรวมโครงการจดการแหลง เรยนร 6. มการประชาสมพนธโครงการจดการแหลง เรยนร อยางตอเนอง

7. รวมกนประชมวางแผน สรางความเขาใจ ชวยเหลอ ก าหนดนโยบาย เพอใหแหลงเรยนรเกดประโยชนตอผเรยนสงสด

ขนการด าเนนงาน สรางและพฒนา แหลงการเรยนร (Do)

1. เปดโอกาสใหคณะผรบผดชอบแหลงเรยนร ไดรบการจดการอบรมใหความรทเกยวของ เพอใชในการปฏบตงาน

2. รวมกนพฒนาแหลงเรยนร เปนไปตามแผนงานทไดส ารวจ และวเคราะหขอมล ทงในโรงเรยนและชมชน

3. เนนพฒนาแหลงการเรยนรตามสารสนเทศทมอยอยางประสทธภาพ เพอใหเกดประโยชนสงสด

4. เปดโอกาสใหมการนเทศระหวางการด าเนนการตามโครงการหรอการสอน

5. มการรวบรวมขอมล การใชแหลงเรยนร เพอน าไปสการพฒนาแหลงเรยนร

6. สงเสรมใหคณะกรรมการส ารวจปญหา พรอมทงประชมวางแผนแกไขปญหารวมกน

88

ตารางท ค-1 (ตอ)

ขอความ

คะแนนความคดเหน ของผเชยวชาญ

ขอเสนอ แนะเพมเตม

+1 0 -1 7. สงเสรมการวดผล และประเมนผลตามสภาพ จรงดวยวธการทหลากหลาย ขนตรวจสอบ ทบทวน ก ากบตดตาม (Check) 1. มการตงคณะกรรมการตรวจสอบและ ประเมนผลอยางตอเนอง 2. ก าหนดรปแบบ วธการ เกณฑ ขนตอน การประเมนโครงการอยางชดเจน 3. ผบรหารและคณะกรรมการรวมกนแกไข ปญหาอปสรรคในระหวางการด าเนนการ

4. จดใหมการนเทศภายในอยางเปนระบบและตอเนอง

5. มการจดสรางและใชเครองมอในการตรวจสอบ ประเมนผล ตามมาตรฐานการประเมนคณภาพของโครงการจดการแหลงการเรยนร

6. มการเกบรวบรวมขอมลในการประเมนผลการวางแผน

7. มการเปรยบเทยบผลการด าเนนงานกบเปาหมาย (หรอตวชวด)

ขนสรปและรายงานผลการสรางและพฒนาแหลงการเรยนร (Action)

1. มการเกบรวบรวมขอมลตงแตเรมด าเนน การระหวางด าเนนการและเสรจสนโครงการจดการแหลงการเรยนร

2. เปดโอกาสใหคณะกรรมการรวมกนวเคราะหจดแขง จดออน แนวทางการแกไข

89

ตารางท ค-1 (ตอ)

ขอความ

คะแนนความคดเหน ของผเชยวชาญ

ขอเสนอ แนะเพมเตม

+1 0 -1 3. ศกษาขอมลผลการด าเนนโครงการ

อยางละเอยดรอบคอบกอนตดสนใจปรบปรงรวมกบคณะกรรมการ

4. รวมกนสรปผลการด าเนนงานน าเสนอใหหนวยงานตนสงกดและผทเกยวของทราบ

5. ด าเนนการปรบปรงพฒนากระบวนการด าเนนโครงการ เพอใหมประสทธภาพมาก

6. สงเสรมเผยแพรผลการด าเนนงานใหแกสาธารณชนทราบอยางชดเจน

7. สงเสรมใหเกดการใชแหลงเรยนรในวงกวางยงขน เพอเปนการพฒนาและตอยอด

90

คาความตรงเชงเนอหา (IOC) แบบทดสอบวดความมความคดเหนตอการบรหารแหลงเรยนรของผบรหารสถานศกษา สงกดองคกรปกครองสวนทองถน

ในอ าเภอหาดใหญ จงหวดสงขลา ตารางท ค-2 ผลการศกษาคาดชนความสอดคลอง (IOC) ของแบบสอบถามการบรหารแหลงเรยนร ของผบรหารสถานศกษา ตามความคดเหนของคร

ขอท คะแนนความคดเหน ของผเชยวชาญ รวม คา IOC แปลผล

1 2 3 1 +1 +1 +1 3 1 สอดคลอง 2 +1 0 +1 2 .67 สอดคลอง

3 0 +1 +1 2 .67 สอดคลอง

4 0 +1 +1 2 .67 สอดคลอง

5 +1 +1 0 2 .67 สอดคลอง

6 +1 +1 0 2 .67 สอดคลอง

7 +1 +1 +1 3 1 สอดคลอง

8 +1 0 +1 2 .67 สอดคลอง

9 +1 0 +1 2 .67 สอดคลอง

10 +1 +1 +1 3 1 สอดคลอง

11 +1 +1 +1 3 1 สอดคลอง

12 +1 +1 +1 3 1 สอดคลอง

13 +1 +1 +1 3 1 สอดคลอง

14 +1 +1 +1 3 1 สอดคลอง

15 0 +1 +1 2 .67 สอดคลอง

16 +1 +1 +1 3 1 สอดคลอง

17 +1 +1 +1 3 1 สอดคลอง

18 +1 +1 0 2 .67 สอดคลอง

19 +1 +1 +1 3 1 สอดคลอง

20 +1 +1 +1 3 1 สอดคลอง

21 +1 +1 +1 3 1 สอดคลอง

91

ตารางท ค-2 (ตอ)

ขอท คะแนนความคดเหน ของผเชยวชาญ รวม คา IOC แปลผล

1 2 3 22 23 24 25 26 27

+1 +1 0 +1 +1 +1

+1 +1 +1 +1 +1 +1

+1 +1 +1 0 +1 0

3 3 2 2 3 2

1 1

.67

.67 1

.67

สอดคลอง สอดคลอง

สอดคลอง

สอดคลอง

สอดคลอง

สอดคลอง

28 +1 +1 0 2 .67 สอดคลอง

92

ภาคผนวก ง

คาความเชอมน (Reliability) ของเครองมอการวจย

93

93

คาความเชอมนของเครองมอทใชในการวจย คาความเชอมนของเครองมอทใชในการบรหารแหลงเรยนรของผบรหารสถานศกษา สงกดองคกรปกครองสวนทองถน ในอ าเภอหาดใหญ จงหวดสงขลา ตามความคดเหนของคร

Reliability Statistics Cronbach's Alpha N of Items

.938 36

94

94

ภาคผนวก จ

กราฟ Normal Probability Plot

95

กราฟ Normal Probability Plot เพอใชตรวจสอบหาลกษณะการแจกแจงเปนโคงปกต (Normality) ของขอมล

96

96

ประวตผวจย

97

ประวตผวจย

ชอ-สกล นางศรญาย เลยบคง รหสประจ าตวนกศกษา 57190500005 วน เดอน ปเกด 22 สงหาคม พ.ศ. 2524 สถานทเกด จงหวดสงขลา วฒการศกษา ชอปรญญา ชอสถาบน ปทส าเรจการศกษา ศกษาศาสตรบณฑต (ศลปศกษา) มหาวทยาลยสงขลานครนทร 2547 ศกษาศาสตรมหาบณฑต (การบรหารการศกษา) มหาวทยาลยหาดใหญ 2560 สถานทท างาน โรงเรยนเทศบาล ๑ (ชมชนบานอดมทอง) ต าบลพะตง อ าเภอหาดใหญ จงหวดสงขลา ต าแหนงปจจบน คร คศ.1