คู่มือbrpe.ricethailand.go.th/images/pdf/handbook_5_bigfarm/2...2 เร ยบเร...
TRANSCRIPT
คมอ องคความรและวธการถายถอดความร
ดานเทคโนโลยการผลตขาว ดานการใชและบ ารงรกษาเครองมอและเครองจกรกลทางการเกษตร
ทมา กรมสงเสรมการเกษตร กองวจยและพฒนาขาว กรมการขาว ส านกสงเสรมการผลตขาว กรมการขาว
เรยบเรยงโดย
กลมพฒนาระบบและถายทอดเทคโนโลย ส านกสงเสรมการผลตขาว
กรมการขาว
ค าน า
กลมพฒนาระบบและถายทอดเทคโนโลย จดท าเอกสารประกอบการฝกอบรมดานองคความร และวธการถายทอดความร ดานเทคโนโลยการผลตขาวใหมคณภาพ ป 2561 นขนเพอสนบสนนใหเกษตรกรไดรบขอมลทางวชาการทเปนประโยชนระหวางการจดฝกอบรมและสามารถน ากลบไปใชอยางถกตอง เนอหาสาระของเอกสาร ประกอบดวย 1) องคความร เรองเครองจกรกลการเกษตรในกระบวนการผลตขาว 2) การเตรยมการกอนการใชงานเครองจกรกลการเกษตร 3) การใชงานเครองจกรกลการเกษตรอยางมประสทธภาพ 4) การบ ารงรกษาและการซอมแซมเครองจกรกลการเกษตร 5) การบรหารจดการเครองจกรกลทางการเกษตร(ในกลม) เปนตน คณะผจดท าเอกสาร หวงเปนอยางยงวาเอกสารน จะเปนประโยชนตอผอานทกทาน ในการบ ารงรกษาเครองจกรกลทางการเกษตรตอไป หากทานมความประสงคจะขอรายละ เ อยดเ พม เตม สามารถตดตอสอบถามไดท หมายเลขโทรศพท 0 -2561-4479 หรอท e-mail : [email protected]
กลมพฒนาระบบและถายทอดเทคโนโลย ส านกสงเสรมการผลตขาว กรมการขาว
มนาคม 2561
สารบญ
เรอง หนา
องคความรเรองเครองจกรกลการเกษตรในกระบวนการผลตขาว 1
การเตรยมการกอนการใชงานเครองมอและเครองจกรกลการเกษตร 15
การใชงานเครองมอและเครองจกรกลการเกษตรอยางมประสทธภาพ 16
การบ ารงรกษาและซอมแซมเครองมอและเครองจกรกลการเกษตร 17
การบรหารจดการเครองมอและเครองจกรกลทางการเกษตร (ในกลม) 21
บรรณานกรม 28
1
เรยบเรยงโดย กลมพฒนาระบบและถายทอดเทคโนโลย ส านกสงเสรมการผลตขาว กรมการขาว
1.องคความรเรองเครองมอและเครองจกรกลการเกษตรในกระบวนการผลตขาว
1.1 เครองมอเตรยมดน
1) รถไถเดนตาม
ใชเครองยนตดเซล ขนาด 8–11 แรงมา ก าลงขบเคลอนท าหนาทพวงลากผานไถ ซงมทงแบบไถหวหมและแบบไถจาน สวนประกอบของรถไถเดนตาม นอกจากเครองยนตตนก าลงแลวยงประกอบดวยระบบเกยรซงประกอบดวยเกยรเดนหนา 2 เกยร และถอยหลง 1 เกยร ลอเหลกขบเคลอน 2 ลอ หพวงลากผานไถและคนบงคบทศทาง ความสามารถในการท างานของรถไถ เดนตาม 3–5 ไรตอวน เมอใชกบใบผานไถแบบหวหมมจานไถ ขนาด 16 นว 2 ใบ และ 7–10 ไรตอวน ปจจบนสถาบนวจยเกษตรวศวกรรมรวมมอกบเอกชนไดพฒนารถไถ 2 ลอ ทผลตในประเทศทสามารถตดกบจอบหมน ท าใหประหยดเวลาในการเตรยมดน ความสามารถของรถไถเดนตามตดจอบหมนประมาณ 10 ไรตอวน
2
เรยบเรยงโดย กลมพฒนาระบบและถายทอดเทคโนโลย ส านกสงเสรมการผลตขาว กรมการขาว
2) รถแทรกเตอร 4 ลอ
ในพนทนาขนาดใหญตองใชรถแทรกเตอรขนาดใหญ ทมเครองยนตขนาด 50 แรงมาขนไป โดยพวงลากเครองมอเตรยมดนชนดผาน (disc tiller ) ขนาด 26 นว ชนด 6–7 ใบ จะท างานไดรวดเรวความสามารถในการท างานประมาณ 40 ไรตอวน ใชในการท านาหวานส ารวย หลงจากไถเตรยมดน เกษตรกรจะหวานขาวแหงแลวคราดกลบรอฝน ส าหรบการท านาน าตม เครองมอแบบจอบหมนจะใชแทนผาลพวงยอยดนในพนนาทมน าขง
3) รถแทรกเตอร 4 ลอขนาดเลก
การท านาน าตมในปจจบน ตองใชรถแทรกเตอร 4 ลอขนาดเลก ทมขนาดเครองยนตไมเกน 40 แรงมา เนองจากรถแทรกเตอร 4 ลอขนาดเลก มน าหนกเบาเหมาะส าหรบสภาพนาลม ความสามารถในการท างานเมอใชเครองมอเตรยมดนแบบจอบหมนขนาดกวาง 1.2 เมตร จะท าได 15 ไรตอวน รถแทรกเตอร 4 ลอเลกและ จอบหมนเปนทนยมของเกษตรกรทงท านา ท าไร เนองจากรถแทรกเตอรขนาดเลกและจอบหมนตองน าเขามราคาแพง ดงนนทางสถาบนวจยเกษตรวศวกรรม ไดวจยพฒนารถแทรกเตอร 4 ลอขนาดเลกใชเครองยนตดเซลสบเดยว ขนาด 9–11.5 แรงมาขณะนอยในระหวางด าเนนการ สวนเครองมอเตรยมดนแบบจอบหมน การวจยพฒนาเสรจสมบรณแลว
3
เรยบเรยงโดย กลมพฒนาระบบและถายทอดเทคโนโลย ส านกสงเสรมการผลตขาว กรมการขาว
4) ขลบหมนตดรถแทรกเตอรขนาดเลก
ประเทศไทยมพนทนาขาวชลประทานราว 8 ลานไร ซงเกษตรกรนยมท านาหวานน าตม 2-3 ครงตอป การเตรยมดนครงทสองเพอใหไดความเปนเทอกทเหมาะสมและไดระดบเปนงาน ทตองใชเวลามาก ดงนน เพอความรวดเรว ในการเตรยมดนใหทนตอความตองการ ลดปญหาการขาดแคลนแรงงานภาคเกษตร สถาบนวจยเกษตรวศวกรรมจงไดออกแบบและพฒนาขลบหมน ส าหรบเตรยมดนขนทสองในนาขาวชลประทาน โดยใช รถแทรกเตอรขนาด 20-35 แรงมา เปนตนก าลง ก าลงจากเพลาอ านวยก าลงของรถแทรกเตอร จะสงผานไปยงเพลาขลบหมนลกษณะของใบมดเปนแบบ Cage Wheel ซงมลกษณะเปนใบมด เชอมตดกบกรงเหลกหมนวางเรยงสลบกน ขลบหมนสามารถท าเทอกใหมความละเอยด และเรยบไดระดบอยางมประสทภาพ
คณลกษณะ
หนากวางการท างาน 2.40 เมตร
ความเรวรอบเพลาขลบหมน 218 รอบ/นาท
(ทความเรวรอบเพลาอ านวยก าลง 540 รอบ/นาท)
ความสามารถการท างาน 2.27 ไร/ชม.
ความสนเปลองน ามนเชอเพลง 1.97 ลตร/ไร
ดชนความเปนเทอก 52.41 %
4
เรยบเรยงโดย กลมพฒนาระบบและถายทอดเทคโนโลย ส านกสงเสรมการผลตขาว กรมการขาว
5) เครองพนหวานเมลดขาว
การหวานขาวเปนขนตอนหนงทส าคญ ซงเกษตรกรให ค ว ามส า คญและ พ ถ พ ถ น ในกา รด า เ น น กา รม าก กรมวชาการเกษตรไดพฒนาเครองพนสารเคมแบบตดเครองยนต ใหสามารถใชในการพนหวานเมลดขาวได โดยมจดเดนทเครองสามารถหวานขาวไดอยางรวดเรว ลดเวลา แรงงาน ความเหนดเหนอยเมอยลาลง เมลดทหวานมความสม าเสมอมากขน อกทงเกษตรกรยงสามารถน าเครองไปใชในการหวานปยเมดได
คณลกษณะ
ตนก าลง เครองพนสารเคมแบบตดเครองยนต
อตราการท างาน 5-8 ไร/ชวโมง
ความสามารถ หวานขาว (ขาวแหงและขาวงอก) ปยเมด และสามารถใชพนสารเคม ไดตามปกต
ขอจ ากด ไมควรใชกบขาวทสกปรก หรอขาวทมรากยาวเกน 3-5 ซ.ม.
สถาบนวจยเกษตรวศวกรรมไดท าการพฒนาเครองพนหวานสารเคมใหสามารถใชพนหวานเมลดขาวไดซงสามารถใชกบการปลกขาวแบบหวานนาน าตมและการหวานขาวแหง (หวานส ารวย) ท าใหประหยดแรงงานและเมลดพน การกระจายเมลดสม าเสมอสามารถหวานขาวงอก 5 – 8 ไรตอชวโมง และ 10 – 12 ไรตอชวโมง ส าหรบขาวแหง
5
เรยบเรยงโดย กลมพฒนาระบบและถายทอดเทคโนโลย ส านกสงเสรมการผลตขาว กรมการขาว
1.2 เครองมอปลกขาว
1) เครองด านา
การปกด าเปนขนตอนทตองใชแรงงานมาก ดงนนสถาบนวจยเกษตรวศวกรรม จงไดน าตนแบบเครองด านาแบบตาง ๆ จากประเทศมาทดสอบและปรบปรงเพอใหเหมาะสมกบสภาพแวดลอมทว ๆ ไป ในประเทศ เครองด านาทน ามามทงแบบใชแรงคนและเครองยนตเปนตนก าลง ส าหรบเครองด านาแบบใชแรงคนปกด าครงละ 4-5 แถว ระยะแถว 30 เซนตเมตร มขดความสามารถในการท างาน 1.5 ไรตอวน / คน ส าหรบเครองด านาแบบใชเครองยนตเบนซนขนาด 3 แรงมา ปกด าครงละ 4 แถวระยะแถว 30 เซนตเมตร ใชกลาแบบเพาะในกระบะ เปนแผน ความสามารถในการท างาน 6 ไรตอวน ขอจ ากดของเครองด านาทงสองแบบคอตองมการควบคมระดบน าในแปลงนา และการเตรยมกลาโดยการเพาะในถาด ส าหรบเครองปกด าทงสองแบบจะเหนวายงยาก และมราคาแพงจงไมไดรบความนยมจากเกษตรกร ส าหรบหนวยงานของรฐมหนาทผลตเมลดพนจ าหนายแกเกษตรกร เชน ศนยขยายพนพช หรอสถาบนวจยขาวใหความสนใจเครองปกด าแบบใชเครองยนตเพราะนอกจากใชลดแรงงานคนแลวการปกด ายงชวยใหการคดแยกพนปลอมปนออกไดงาย
2) เครองด านานงขบ จากเครองด านาแบบเดนตามขางตน ไดมการขยายตวการใชเครองจกรกลมากขนโดยปจจบนมการน าเขาเครองด านาแบบนงขบดงกลาวสามารถด านาไดครงละ 6 แถว แตละแถวหางกน 30 เซนตเมตร มขดความสามารถในการท างาน 15 ไร/วน โดยใชกลาแบบเพาะในกะบะเปนแผนเชนเดยวกนกบเครองด านาแบบเดนตาม จากความยงยากในการเตรยมกลาแผนซงมเกษตรกรรบจางด านา โดยตนกลาเปนของผรบจางขอดของเครองด านาเปนแถวน นอกจากจะดแลงายแลว ยงสามารถถอนแยกพนปลอมปนออกไดงายอกดวย
6
เรยบเรยงโดย กลมพฒนาระบบและถายทอดเทคโนโลย ส านกสงเสรมการผลตขาว กรมการขาว
3) เครองปลกขาวนาหวาน การปลกขาวแบบนาหวานม 2 รปแบบ คอ นาหวานขาวแหง และนาหวานน าตม โดยนาหวานขาวแหงจะท ากอนทฝนจะตกหรอเรยกวานาหวานส ารวย ซงจะท าในเขตพนทนอกเขตชลประทานหรอพนทนาน าฝน สวนนาหวานน าตมจะท าในเขตพนทชลประทานหรอพนทมน าเพยงพอโดยลกษณะของเครองปลกขาวนาหวาน มอย 2 แบบ คอ เครองหยอดหรอโรยเมลด และเครองหวานหรอกระจายเมลด 3.1) เครองหยอดหรอโรยเมลด
เปนเครองปลกขาวทมลกษณะการปลกขาวเปนแถว สามารถก าหนดจ านวนเมลดขาวตอหลมหรอแถว และระยะหางระหวางแถวไดตามตองการ จะใชวการลากจงหรอใชตนก าลงเปนรถไถเดนตามหรอรถแทรกเตอร กได ตามลกษณะและขนาดของเครองหยอดเมลด โดยเครองหยอดหรอโรยเมลดสามารถใชไดกบนาหวานขาวแหงและนาหวานน าตม ปจจบนเครองหยอดหรอโรยเมลดจะใชกนมาก เนองจากสามารถก าหนดจ านวนเมลดตอพนทได ท าใหเปนการประหยดเมลดพน และลดตนทนเมลดพนลง เครองหยอดหรอโรยเมลดซงสวนใหญจะท าจากทอพวซ การท างานของเครองจะใชวการลากจงดวยแรงงานหรอรถไถเดนตาม จะมลกษณะเปนแกนยาว ทประกอบดวยกลองบรรจเมลดขาวปลกทท าการเจาะร ทมความหางตามระยะปลกจ านวน 6-8 ลก สามารถปลกไดครงละ 6-8 แถว หรอบางครงอาจจะมการน าเครองปลกเมลดถวเขยว หรอขาวโพดมาปรบแตงลกหยอดใหใชงานส าหรบการหยอดเมลดขาวดวยกได ซงจะตอพวงกบรถไถเดนตามหรอตดกบจานพรวนตอพวงเขากบรถแทรกเตอร
3.2) เครองหวานหรอกระจายเมลด
เปนเครองปลกขาวทมลกษณะการปลกขาวโดยการหวานหรอกระจายเมลดใหครอบคลมพนทแปลงนาขาว ซงจะมตวจานเหวยงหรอ ทอพนท าหนาทกระจายเมลดไปรอบๆ พนทแปลงนาขาว ปจจบนเครองหวานหรอกระจายเมลดขาวจะถกขบโดยตรงจากเครองยนตเบนซนขนาดเลก เพลา PTO รถแทรกเตอรหรอแบตเตอรของรถแทรกเตอร อกทงยงมการน าเครองพนปยและยาน ามาพฒนาใหใชรวมกบการพนเมลดขาวปลกไดอกดวย
7
เรยบเรยงโดย กลมพฒนาระบบและถายทอดเทคโนโลย ส านกสงเสรมการผลตขาว กรมการขาว
4) เครองหยอดขาวแหง
สถาบนวจยเกษตรวศวกรรม ไดรวมมอกบโรงงานผลตเครองหยอดเมลดเอกชน และเครองหยอดขาวแหงแบบโรยเปนแถวแบบ 7 แถว และ 11 แถว เพอใชทดแทนการปลกขาวแบบการหวานส ารวยการปลกขาวโดยใชเครองหยอดขาว ท าใหการเจรญเตบโตของขาวเปนแถว สะดวกในการควบคมศตรพชและการเกบเกยว ขาวทปลกดวยเครองหยอดจะทนตอความแหงแลงไดดกวาการปลกโดยวหวาน เนองจาก เครองหยอดเมลดขาวจะมตวเปดรองท าใหเมลดลงในรองดนรากขาว ซงจะรบความชนในดนมากกวาวหวานเมลดจะอยบนผวดนทมความชนนอยกวา ความสามารถของเครองหยอดขาวแหงประมาณวนละ 30 – 40 ไร
5) เครองปลกขาว 4 แถวแบบไมเตรยมดนใชไถเดนตาม
การปลกขาวแบบหยอดเปนแถวโดยไมเตรยมดน เหมาะกบสภาวะอากาศแหงแลง จะไดผลผลตต าส าหรบการปลกขาวโดยการเปดหนาดนใหเปนรองแลวโรยเมลดขาวจะท าใหการเจรญเตบโตของตนขาวทนความแหงแลงไดด เพราะรากของตนขาวดดความชนไดลกกวา นอกจากนนหนาดนสวนทไมมการไถพรวนจะมเศษวชพชหรอ ตอซงปกคลมอยชวยลดการระเหยของน าจากดน สถาบนวจยเกษตรวศวกรรมไดออกแบบพฒนาเครองปลกขาว 4 แถวแบบไมเตรยมดน โดยตวเปดรองเปนแบบจานเดยวระยะหางระหวางแถว 30 เซนตเมตร ใชเมลดพน 9.5 กโลกรมตอไร และใชรถไถ 2 ลอเปนตนก าลงในการฉดลาก ความสามารถในการท างาน 1.2 ไรตอชวโมง
8
เรยบเรยงโดย กลมพฒนาระบบและถายทอดเทคโนโลย ส านกสงเสรมการผลตขาว กรมการขาว
1.3 เครองเขตกรรม 1) เครองก าจดวชพช
เครองก าจดวชพชหรอเครองพรวน เปนเครองทใชก าจดหญาหรอวชพชทขนอยในแปลงนาทเปนลกษณะนาด าหรอนาหยอดทเปนแถว การท างานเครองก าจดวชพชมหลายรปแบบตามลกษณะของใบมด เชน ใบมดเปนลกษณะของการตดหญาหรอวชพชอยางเดยวและใบมดเปนลกษณะการตดหญาหรอวชพชรวมกบการพรวนดน ไปดวย เปนตน โดยเครองก าจดวชพชเหลานจะใชตนก าลงจากแรงคนหรอเครองยนตกได ถาเปนเครองยนตสวนใหญ จะเปนเครองยนตขนาดเลกขนาด 2-4 แรงมา ใชส าหรบตดหญาหรอพรวนดนรวมกนในระหวางแถวและระหวางตนขาว ถาใชตนก าลงจากแรงคนจะใชเครองก าจดวชพชแบบพรวนแลวดนเครองไปขางหนา 2) เครองพนยา
เครองพนยาจะใชส าหรบการพนสารปองกนและก าจดวชพชและโรคแมลง ซงปจจบนเครองพนยาจะมอย 2 แบบ คอ แบบสะพายหลงและแบบตดกบเครองตนก าลง โดยแบบสะพายหลงจะมอย 2 แบบ คอ แบบใชมอโยก และใชเครองยนต โดยแบบสะพายนจะมรศมการพนยาไมไกลมากนกประมาณ 1-3 เมตรเทานน เนองจากมแรงดนต า สวนแบบตดกบตนก าลงจะมรศมการพนยาไดไกลมากประมาณ 5-10 เมตร เนองจากเปนปมแรงดนสงและถกขบดวยเครองยนตรถไถเดนตาม
9
เรยบเรยงโดย กลมพฒนาระบบและถายทอดเทคโนโลย ส านกสงเสรมการผลตขาว กรมการขาว
1.4 เครองสขาว เครองสขาว เปนเครองจกรแปรรปขาวเปลอกใหเปนขาวกลองหรอขาวขาว ซงแตเดมขาวทใชรบประทานจะใชครกส าหรบต าขาวเปลอก ขาวทไดจะเปนขาวซอมมอคอมการขดสเพยงเลกนอย ตอมาไดพฒนามาเปนเครองสขาวทใชตนก าลงจากแรงงานคนและมอเตอรไฟฟาหรอเครองยนต 1) เครองสขาวใชแรงงานคน
เปนเครองสขาวทมการกะเทาะเปลอกขาวออกอยางเดยว ท าจากไมไผสานแลวพอกดวยดนเหนยว มลกกะเทาะ 2 ลก โดยลกลางจะอยคงทและลกบนจะหมนดวยแรงคน 2) เครองสขาวใชมอเตอรไฟฟาหรอเครองยนต เปนเครองสขาวทมระบบการผลตและอปกรณการสขาวทครบทงกระบวนการผลต โดยจะเรมตนจากการคดแยกสงสกปรกกอน จากนนท าการกะเทาะเปลอกขาวออกโดยใชลกหนหรอลกยางกะเทาะจะไดขาวกลอง จากนนจะใชลกหนขดขาวแบบหยาบและแบบละเอยดจะไดขาวขดขาว จากนนกท าการขดมนดวยตะแกรงเหลกกจะไดขาวขาว ขาวขาวทไดอาจไปท าการคดแยกขาวทไมขาวหรอขาวเสยออกจากโดยใชเครองยงสกจะไดขาวขาวทมความสวยงามยงขน เครองสขาวในปจจบนนจะมอยหลายขนาดตามก าลงการผลตซงสามารถแบงออกไดเปน 4 ขนาด ดงน 2.1) ขนาดชมชน มก าลงการผลตไมเกน 10 ตนตอวน
10
เรยบเรยงโดย กลมพฒนาระบบและถายทอดเทคโนโลย ส านกสงเสรมการผลตขาว กรมการขาว
2.2) ขนาดเลก มก าลงการผลต 10-40 ตนตอวน
2.3) ขนาดกลาง มก าลงการผลต 40-100 ตนตอวน
2.4) ขนาดใหญ มก าลงการผลต 100 ตนตอวนขนไป
แตเดมตนก าลงของเครองสขาวสวนใหญเปนเครองยนตดเซลสงก าลงดวยสายพานแบบแบน ปจจบนตนก าลงของเครองสขาวเปนแบบมอเตอรไฟฟาเปนสวนใหญเนองจากใชกระแสไฟฟาและซอมแซมบ ารงรกษาไดงาย มการสงก าลงดวยสายพานแบบแบนและแบบรองพลเลไปขบอปกรณตางๆ ของเครองสขาว
11
เรยบเรยงโดย กลมพฒนาระบบและถายทอดเทคโนโลย ส านกสงเสรมการผลตขาว กรมการขาว
1.5 เครองมอเกบรกษาขาว (เครองอบ)
1) เครองลดความชนแบบเมลดพชบรรจในกระสอบ
ตวเครองประกอบดวยหองลมรอนทดานบนเจาะชองไวส าหรบวางกระสอบเมลดพช มหลายชองสามารถวางไดหลายกระสอบ ลมรอนจะเปาผานชองวางเมลดพชในกระสอบ ใชอณหภมต า สวนใหญไมเกน 45 องศาเซลเซยส
2) เครองอบลดความชนแบบอยกบท
เปนเครองอบลดความชนทเมลดขาวเปลอกไมมการเคลอนทหรอตงอยกบท หรอเรยกวา แบบกระบะ โดยเมลดขาวเปลอกจะถกบรรจกระสอบแลวน ามาใสในกระบะแลวสงความรอนมาเขามาจากดานขางกระบะ พลงงานความรอนจะมาจากการเผาไหมของน ามนเชอเพลง เพอทจะใหมการลดความชนทเทากนหรอใกลเคยงกนจะตองมการพลกกลบกองขาวทอยภายในกระบะขาว เครองอบลดความชนสามารถลดความชนไดครงละประมาณ 2-4 ตน ซงตองใชเวลาอบครงละประมาณ 48 ชวโมง แตทงนยงตองขนอยกบขนาดของกระบะลดความชนและเปอรเซนตความชนเรมตนของขาวเปลอกอกดวย
12
เรยบเรยงโดย กลมพฒนาระบบและถายทอดเทคโนโลย ส านกสงเสรมการผลตขาว กรมการขาว
เครองอบลดความชนแบบอยกบท ประกอบดวยกระบะเมลดพชทบรรจอยบนตะแกรงดานลางของตะแกรงจะเปนหองลมสวนทตอเขากบพดลมและชดเตาลมรอน ลมรอนจะถกเปาผานชนเมลดพชทอยนงกบทจากดานลางสดานบน มผลท าใหความชนเมลดพชดานลางลดเรวกวาดานบน มอณหภมไมเกน 50 องศาเซลเซยส ทใชอยในประเทศสวนใหญจะใชกบเมลดพน สามารถลดความชนได 0.5 เปอรเซนตตอชวโมง
3) เครองลดความชนแบบถงหมนเวยน
เครองลดความชนแบบนถงบรรจเมลดพชท าดวยตะแกรงเปนรปทรงกระบอกแนวตง สวนกลางถงมทอลมท าดวยตะแกรง เปนรปทรงกระบอกวางซอนอยภายใน ลมรอนจะถกเปาออกจากรตะแกรงผานเมลดออกสภายนอก เมลดจะหมนเวยนผานลมรอนโดยถกล าเลยงจากกนถงสดานบนของถง และไหลผานลมรอนกลบสกนถงหลาย ๆ เทยวจนกวาจะแหง แตไมคอยไดรบความนยมเนองจากฝนละอองทฟงกระจายออกมา
13
เรยบเรยงโดย กลมพฒนาระบบและถายทอดเทคโนโลย ส านกสงเสรมการผลตขาว กรมการขาว
4) เครองลดความชนแบบคอลมน
เครองลดความชนแบบนภายนอกมลกษณะเปนถงบรรจเมลดพชรปทรงสเหลยมแนวตง สงมากกวา 3 เมตร ถงบรรจเมลดพชตอเขากบทอลมรอนดานขาง ซงมเตาลมรอนและพดลมเปนสวนประกอบสวนลางของถงบรรจเมลดจะมชดควบคมการไหลของเมลดพชอณหภมทใชประมาณ 54 องศาเซลเซยส เครองลดความชนชนดนแบงออกไดเปน 2 แบบ คอ แบบเมลดพชไมไหลคลกเคลา และแบบเมลดพชมการไหลคลกเคลา
5) เครองลดความชนเมลดพชแบบเมลดไหลคลกเคลา หรอแบบ แอล.เอส.ย
ลกษณะภายนอกคลายกบเครองลดความชนแบบคอลมนถงบรรจเมลดเปนถงทรงสเหลยมแนวตง เมลดพชจะไหลจากบนลงลาง โดยมอปกรณควบคมการไหลของเมลด ภายในถงประกอบดวยทอลมเปนชน ๆ มทอลมรอนเขาและออกสลบกน ท าใหเมลดพชมโอกาสสมผสกบลมรอนเขาและลมชนทเปาออกสลบกนเทากนตลอดทงถงบรรจเมลด อณหภมทใชคอ 66 องศาเซลเซยส
14
เรยบเรยงโดย กลมพฒนาระบบและถายทอดเทคโนโลย ส านกสงเสรมการผลตขาว กรมการขาว
6) เครองลดความชนแบบฟลอดไดซ – เบด
เครองลดความชนแบบนใชงานในลกษณะเมลดไหลตอเนอง สวนของหองอบเปนหองปดตะแกรง อยดานลาง ทปลายทงสองดานมอปกรณปอนเมลดเขาและออกจากหองอบ ใชความเรวสงท าใหชนเมลดซงหนาไมเกน 10 เซนตเมตร ทอยบนตะแกรงลอยตวไดใชอณหภม 100 องศาเซลเซยส เมลดเมอผานเครองลดความชนนเพยงครงเดยวความชนจะลดลง 5 – 10 เปอรเซนต ท าใหมอตราการท างานสงเหมาะกบขางเปลอกความชนสงในปรมาณมาก
เปนเครองอบลดความชนทขาวเปลอกมการเคลอนทลอยตวขนลงหรอหมนวนอยภายใน หองอบ ลดความชนเทานนจนกวาความชนจะลดลงตามทตองการ เครองอบลดความชนแบบนจะมสมรรถนะการลดความชนไดครงละประมาณ 100-200 กโลกรม โดยใชเวลาการอบประมาณ 12 ชวโมงตอครง
15
เรยบเรยงโดย กลมพฒนาระบบและถายทอดเทคโนโลย ส านกสงเสรมการผลตขาว กรมการขาว
2.การเตรยมการกอนการใชงานเครองมอและเครองจกรกลการเกษตร แตละป เกษตรกรตองเสยคาใชจายในการซอมแซมเครองจกรกลเกษตรคอนขางสงเนองจากขาดการบ ารงรกษาเครองยนตอยางถกว และไมปฏบตตามค าแนะน าของผผลต ท าใหใชงานไดไมเตมประสทภาพและอายการใชงานของเครองยนตสนลง จงมค าแนะน าในการ บ ารงรกษาเครองยนตเกษตรอยางถกว 10 ป ไมมซอม เพอเปนแนวปฏบตส าหรบเกษตรกร ทงกอนใชงาน ขณะใชงาน และดแลรกษาหลงใชงานดวย
การบ ารงรกษาเครองยนตดเซลสบเดยวใชกบรถไถเดนตาม รถเกษตรกร (อแตน) และเครองสบน า กอนใชงานเกษตรกรควรท า 5 ตรวจ ดงนคอ
1.ตรวจน าใหเตมถงอยเสมอเพอไมใหเครองยนตรอนจด
2.ตรวจน ามนเชอเพลง ควรเตมน ามนใหเตมถง
3.ตรวจน ามนเครองใหไดระดบ (สงเกตทกานวดตองอยทขดบน)
4.ตรวจหมอกรองอากาศ เตมน ามนเครองใหไดระดบตามขดทก าหนด
5.ตรวจสายพานพดลมใหตง (ใชนวหวแมมอกดบนสายพานใหหยอนได 10-15 มลลเมตร)
16
เรยบเรยงโดย กลมพฒนาระบบและถายทอดเทคโนโลย ส านกสงเสรมการผลตขาว กรมการขาว
3. การใชงานเครองมอและเครองจกรกลการเกษตรอยางมประสทธภาพ การบ ารงรกษาเครองยนตดเซลสบเดยวใชกบรถไถเดนตาม รถเกษตรกร (อแตน) และเครองสบน า
กอนตดเครองควรปฏบตตาม 3 ขนตอน เพอใหเครองตดงายและมความปลอดภย
1) ตองปรบคนเรงไปยงต าแหนงตดเครอง
2) หมนเครองยนตใหตงมอโดยใหมอหมนอยดานลางจะมแรงดงดกวา
3) ยกคนยกวาลวขน หมนเครองใหไดรอบและปลอยคนยกวาลว แลวหมนตอใหแรงขน เครองจะตดงาย
หลงจากเครองตดแลวควรอนเครองเดนเบาประมาณ 5 นาท ขณะใชงาน เรงเครองใหไดรอบการท างาน (ประมาณ 1,800-2,000 รอบตอนาท) เพอปองกนควนด า เขมา และกนน ามนเชอเพลง ซงจะชวยใหเครองยนตใชงานทนทานขน หลงใชงาน ควรเตมน าใหเตมถงเพอปองกนการเกดน าและสนมในถงน ามนเชอเพลง นอกจากนนควรหมนเครองยนตใหอดสดเพอปองกนปญหาวาลว (ลน) ตดคางและความชนเขาไปในกระบอกสบท าใหเกดสนม หากเกบไวเปนเวลานาน
การใชงานเครองยนตในพนททมฝนละอองมาก ทกสปดาหควรลางท าความสะอาดไสกรองอากาศและเตมน ามนเครองใหมใหได ระดบ กรองน ามนโซลามน าหรอสงสกปรกอยในถวยกรองควรลางท าความสะอาดดวยทก ๆ 1 เดอน (100 ชวโมงท างาน) ควรเปลยนถายน ามนเครองใหม และเตมน ามนเครองใหไดระดบขดบน ลางท าความสะอาดชดหมอกรองอากาศ และควรลางชดกรองน ามนโซลาถามน าหรอสงสกปรกอยในถวยกรอง กรณไสกรองโซลาอดตนหรอฉกขาดตองเปลยนใหม และทก ๆ 3 เดอน (300 ชวโมงท างาน) ตองเปลยนน าในหมอน าโดยเตมน าสะอาดใหเตม ทงยงตองลางท าความสะอาดถงน ามนโซลา และปรบตงว าลวไอดและวาลวไอเสย ใหมระยะหาง 0.20 มลลเมตร
กรณหยดใชเครองยนตนานเกน 1 เดอน ใหปดกอกน ามนเชอเพลง ลางไสกรองน ามนเชอเพลงและลางไสกรองอากาศ หยอดน ามนเครองเขาไปในทอไอดประมาณ 1 ฝา ท าการหมนเครองยนตเพอใหน ามนเครองเคลอบกระบอกสบใหทว หมนเครองยนตใหอดสด ลนไอด-ไอเสยจะปดสนทเพอปองกนลนคางและความชนเขาไปในกระบอกสบ ท าใหเกดสนม ท าการถายน าหลอเยน คลมเครองยนตเพอปองกนฝนและแมลงเขาไปท ารง และควรเกบเครองยนตไวในทรมและอากาศถายเทไดด ซงดแลรกษาเครองยนตเพยงเทานใชงาน 10 ป ไมมซอม
17
เรยบเรยงโดย กลมพฒนาระบบและถายทอดเทคโนโลย ส านกสงเสรมการผลตขาว กรมการขาว
4.การบ ารงรกษาและซอมแซมเครองมอและเครองจกรกลการเกษตร
4.1 การบ ารงรกษารถไถเดนตาม
การบ ารงรกษารถไถเดนตามเปนสงทส าคญ ถาสงเกตดรถไถทใชกนอยทวไปอาจจะพบวา บางครงสตารทเครองเทาไรๆ กไมยอมตด บางครงในขณะทก า ลงไถอยสายพานเกดขาด เครองรอนจดจนน าเดอดเปนไอพงออกมาอยางนากลว ปญหาตาง ๆ เหลานมสาเหตมาจากการบ ารงรกษาทไมถกวทงสน
1 เครองยนต
1.1 การบ ารงรกษาเครองยนตประจ าวน
1.1.1 ตรวจดระดบน ามนเครองใหอยในระดบทพอด
1.1.2 ตรวจดน าในหมอน าใหเตมอยเสมอ และใชน าทสะอาดเตมในหมอน า
1.1.3 ตรวจดระดบน ามนโซลา พรอมทงตรวจดอยาใหมน าอยในไสกรองน ามนโซลา
1.1.4 ตรวจดความดงของสายพานพดลม
1.2 การบ ารงรกษาเครองยนตทก ๆ 1,000 ชวโมง หรอประมาณ 1 เดอนของการใชงาน
1.2.1 ท า ความสะอาดไสกรองอากาศ ไสกรองอากาศทมอยในหมอกรองอากาศ ท าหนาทดกฝนละอองตาง ๆ ไมใหเขาไปภายในกระบอกสบ เชนเดยวกบขนจมกทท า หนาทดกฝนละอองไมใหเขาไปภายในปอดเวลาสดลมหายใจ ถาฝนละอองเลดลอดเขาไปไดจะท า ใหก า ลงอดภายในกระบอกสบลดลง นอกจากนนยงขดถกระบอกสบและลกสบอยตลอดเวลา ท า ใหเกดการสกหรอเรวกวาปกตส า หรบการท า ความสะอาดนนเรมจากการถอดหมอกรองอากาศออกมากอนแลวคลายนอตเปดฝาออก ดงเอาไสกรองอากาศซงมลกษณะเปนกระบอกกลวง ท าดวยเสนลวดอยภายในออกมาลางดวยน ามนโซลารรมดา อยาใชผงซกฟอกหรอน ามนเบนซนลาง เพราะจะท าใหเสนลวดเกดสนม ซงอาจจะเลดลอดเขาไปภายในเครองยนตได เพราะฉะนนจงตองลางไลกรองดวยน ามนโซลาแตเพยงอยางเดยวเทานนเวลาลางใหเทน ามนโซลากรอกลงไปในไสกรองทางดานบนแลวเคาะกบพนเพอใหเศษผงทตดอยหลดออกไป การเคาะตองเคาะใหเตมหนา อยาเอยง ไมเชนนนไสกรองจะบดเสยรปไปได เมอสะอาดดแลว ควรจะลางถวยและฝาครอบของหมอกรองอากาศดวย หรอใชผาสะอาดๆ ชวยเชดใหแหงกได เสรจแลวจงเตม น ามนเครองชนดเดยวกบทใชเตมเครองยนต ซงกคอเบอร 30 หรอเบอร 40 ลงไปจนถงขดสงสดทก าหนดไวทขางถวย น ามนเครองทเตมลงไปนจะท า หนาทกรองอากาศ โดยการดกฝนใหตกอยในน ามนเครอง ดงนนการเตมน ามนจงไมควรจะเตมนอยหรอมากเกนไป ถาเตมนอยเกนไปน ามนเครองกไมสามารถจะดกฝนไดเพยงพอ ถามากเกนไปโอกาสทน ามนเครองจะเลดลอดเขาไปภายในกระบอกสบจะมมาก หลงจากเตมน ามนเครองแลวจงใสไส
18
เรยบเรยงโดย กลมพฒนาระบบและถายทอดเทคโนโลย ส านกสงเสรมการผลตขาว กรมการขาว
กรองอากาศลงไป ปดฝาใหสนทกอนทจะน า ไปตดตงไวทเดม ระวงอยาใหเอยง เพราะถาเอยงแลวน ามนเครองทอยภายในจะเอยงตาม ท า ใหกรองอากาศไดไมดเทาทควร
1.2.2 ท าความสะอาดไสกรองน ามนเครอง เรมจากการคลายนอตส าหรบถายน ามนเครองออกกอน แลวจงดงนอตและไสกรองออกมา ปลอยใหน ามนเครองเกาไหลออกมาจนหมด ในขณะเดยวกนกน าไสกรองน ามนเครองทถอดออกมาไปลางในน ามนโซลาทสะอาด เพอลางฝนละอองหรอสงสกปรกตาง ๆ ทตดอยใหหมดไป เมอสะอาดแลวจงน า ไปใสไวทเดม ขนนอตใหแนนแลวกเตมน ามนเครองใหมลงไปใหไดระดบตามทขดไวในกานวดระดบน ามนเครองพอด
1.2.3 ท าความสะอาดไสกรองน ามนเชอเพลง เรมจากการปดกอกน ามนเชอเพลงกอน แลวกถอดถวยแกวกรองน ามนเชอเพลงออก รวมทงไสกรองน ามนเชอเพลงทอยภายในดวย น าไสกรองและถวยแกวไปลางใหสะอาดดวยน ามนโซลาทสะอาดแลว ท าใหแหงโดยการสะบดไปมาหรอใชลมเปา หลงจากแหงแลวกตรวจดไสกรองใหเรยบรอยกอนทจะน าไปใสไวทเดม ปดถวยแกวและหมนลอคใหแนนพอสมควร แตถาพบวาไสกรองช ารดกเปลยนใหม เพราะไสกรองทฉกขาดจะกรองสงสกปรกไมได ถาบงเอญสงสกปรกแปลกปลอมเขาไปไดจะท าใหปมหวฉดอดตนน ามนถกฉดออกไปไมสะดวก เครองยนตจะเดนไมเรยบ เกดอาการกระตกนอกจากนนยงท าใหหวฉดและลกปมเสยหายอกดวยนอกจากการบ ารงรกษาไสกรองตาง ๆ แลวควรจะค านงถงระบบระบายความรอนดวย เพราะเมอเครองยนตยงท า งานมากกยงรอน เมอยงรอนกยงเผาผลาญน ามนเชอเพลงดงนนจงควรดแลพดลมและหมอน าใหด หมอน ามไวใสน าส าหรบระบายความรอน ตองเปลยนและเตมใหมน าเตมอยเสมอ อยาลมเปลยนน าทกๆ เดอน และระวงอยาเปลยนน าขณะทเครองยนตก าลงท างานหรอเมอดบเครองใหม ๆ เพราะเครองปรบตวไมทนจะท า ใหเกดความเสยหายขนได เชน ลกสบราว เปนตน น าทใชเตมควรเปนน าสะอาด เชน น าฝนหรอน าบอส าหรบน ากระดางหรอน าทสกปรกนนไมควรใชเพราะจะไปท าใหเกดตะกรนหนาภายในเครองยนตท า ใหการระบายความรอนไมด
1.3 การบ ารงรกษาเครองยนตทก ๆ 2,000 ชวโมง หรอประมาณ 2 เดอนของการใชงาน
1.3.1 ตรวจดความเรยบรอยทว ๆ ไป เชน ความแนนของนอตสกร เปนตน
1.3.2 ตงวาลวใหม โดยอาศยชางทมความช านาญเปนผตรวจสอบ
1.3.3 ตรวจสอบหวฉด โดยชางผช านาญ
19
เรยบเรยงโดย กลมพฒนาระบบและถายทอดเทคโนโลย ส านกสงเสรมการผลตขาว กรมการขาว
2. อปกรณทใชรวมกบรถไถเดนตาม
2.1 ไถหวหม
2.1.1 ลางดนและแซะเอาเศษหญาทตดกบตวไถออกใหหมด ถาพบสวนทฉกขาดหรอบดเบยวควรซอมแซมใหเรยบรอย
2.1.2 ปองกนตวไถและสวนทตดดนไมใหเปนสนม ดวยการทาจารบหรอน ามนขโลหรอน ามนเครองเกาทไดจากการเปลยนน ามนเครอง
2.1.3 เกบไถไวในทรม
2.1.4 ใชแผนไมรองตวไถไมใหสมผสกบดน เพอปองกนความชน
2.2 ไถจาน
2.2.1 ระหวางเวลาทใชงานหรอขณะไถ ตองมการอดจารบเขาไปตามขอตอตาง ๆ และชนสวนทเคลอนทเปนประจ า นอกจากนนยงจ า เปนตองขนนอตทหลวมแตถาคดจะไม ใชไถเปนระยะเวลาหลาย ๆ วน กควรจะชะโลมน ามนไว เพอปองกนสนม
2.2.2 ระหวางท ไมใชงานหรอเกบ ตองใชจารบหรอ น ามนขโลทาผวจานไถสวนทพลกดน ซงมนเปนเงา เพอปองกนสนม แตกอนทจะทาควรจะลบคมจานไถเสยกอนในกรณทใชงานจนทอ การลบคมนนตองลบทางดานเดมทลบมาจากโรงงาน สวนลกปนรปกรวยนน ถาไมใชแบบทอดจารบไวส า เรจกจ า เปนทจะตองอดจารบเขาไปใหม หลงจากนนตองตรวจสอบดวาคานไถคดงอหรอไม กอนทจะน า ไปเกบไวในรมโดยไมถกฝน และไมวางอยบนพนดน ส า หรบการตรวจสอบคานไถนน ตองน า ชดไถไปวางบนพนเรยบ ถาไถแตละตวไมขนานกน ทงในแนวตงและแนวราบ แสดงวา คานไถคดงอ
3. สวนประกอบอน ๆ ของรถไถเดนตาม
3.1 หองเฟอง ในหองเฟองมเฟองเกยรทขบกนขณะหมน ดงนนจงตองมน ามนเกยรหลอลนอยตลอดเวลาเพอปองกนการสกหรอ ถาซอรถใหมกควรจะเตมน ามนเกยรเบอร 140 จ า นวน 10 ลตร หรอเทากบจ า นวนทระบไวในหนงสอคมอทใหมากบรถ หลงจากใชงานแลวกคอยตรวจตราดรอยรวซมอยเสมอ เมอพบกแสดงวา น ามนเกยรลดนอยลง จงซอมรอยรวเสยกอนทจะเตมน ามนเกยรลงไป
3.2 คนบงคบ รถไถเดนตามทกประเภทมคนเรงและสายคนเรงทตองปรบตงใหเครองเดนเบาทสดจนเครองดบได เพอเวลาฉกเฉนหรอเกดอบตเหตขนจะไดดบเครองไดทนทโดยไมตองดงปมดบทเครองยนต เมอปรบตงแลวกควรจะหยอดน ามนเครองลงไปในสายคนเรงเพอหลอลนดวยส า หรบกานชกสายพานทตออยกบขาลกเตะสายพานนน
20
เรยบเรยงโดย กลมพฒนาระบบและถายทอดเทคโนโลย ส านกสงเสรมการผลตขาว กรมการขาว
สามารถปรบได ในกรณทสายพานหยอนกเลอนกานชกสายพานใหสนลง ลกเตะสายพานจะลอยตวสงขน โดยไมจ า เปนตองเลอนเครองยนตใหเสยเวลา ในกรณทสายพานสดแลวยงหยอนอก ตองยดกานชกใหมากทสด แลวจงเลอนเครองยนตไปขางหนาจนสายพานเกอบตงสวนมเลของเครองยนตและมเลของรถไถนน ตองอยในแนวทตรงกน มฉะนนสายพานจะหลดออกได ส า หรบลกเตะสายพานนน กตองอดจารบใหเตมอยเสมอ เพอวาเวลาโยกคนชกสายพานจะไดไมฝดถาเปนรถไถเดนตามแบบบบเลยว ควรจะตงปรบกานบบเลยวใหกวางพอดทจะบบ แลวหมนหยอดน ามนเครองเพอหลอลนตรงจดหมนหรอบรเวณทเหลกกบเหลกเสยดสกนอยเสมอ นอกจากนน ในระหวางใชงานหามบบกานบบเลยวแชไวตลอดเวลา ถาจะบบใหเลยวควรบบทนท เสรจแลวปลอยหลงจากเสรจงานในไรนาแลว ถาตองการหยดใชรถไถเดนตามมากกวาครงเดอนขนไป ควรจะมการปฏบตกอนการเกบรกษา ใหถกวเพอทจะไดน า กลบมาใชไดสะดวก เชนสตารทตดไดงาย สนมไมจบเขรอะ สงส าคญประการแรกคอการท า ความสะอาดทกสวนของรถ รวมทงเครองยนต ส า หรบในสวนของเครองยนตนนใหปดกอกน ามนเชอเพลง โดยผลกปมน ามนเชอเพลงไปทต าแหนงปดแลวจงเตมน ามนเชอเพลงใหเตมถง เพอกนไมใหมทวางส าหรบเกดสนม ตอจากนนจงถายน าออกจากหมอน าใหหมด ไมใหมตะกอนหรอสงสกปรกหลงเหลออยภายในแลวจงเตมน าสะอาด เชน น าฝนหรอน าบอลงไปใหเตม ตอมาใหท าความสะอาดไสกรองน ามนเครอง และเปลยนน ามนเครองเสยใหมกอนทจะเตมน ามนใหมใหเตมจนถงขดทก าหนด ถาเตมไมเตมจะเกดสนมขนบรเวณทวางภายในถง เมอเสรจแลว กถอดหมอกรองอากาศออกมาเพอท า ความสะอาดไสกรองอากาศ อยาใหมฝนผงหรอสงสกปรกเหลอตดอย แตกอนทจะใสหมอกรองอากาศตองหยอดน ามนเครองลงไปในทอทเอาหมอกรองออก 7-8 หยด แลวหมนเครองยนตไปตามทศทางหมน 4-5 รอบ เพอใหน ามนเครองลงไปชะโลมชนสวนตาง ๆ ภายในกระบอกสบ เชน แหวนลกสบ ผนงกระบอกสบ ซงเปนการปองกนสนมไดด ส า หรบการหมนเครองรอบสดทายนน ใหหม นจนกระทงลกสบขนไปอยในต าแหนงศนยตายบนในจงหวะอดสงสด หรอในต าแหนงทรสกตงมอทหมนมากทสดในจงหวะนลนทงสองของเครองยนตจะปดสนท ไมมสงสกปรกเลดลอดเขาไปภายในเครองได เมอเสรจแลวกควร จะใชพลาสตกคลมเครองยนตไวไมใหฝนละอองหรอสงสกปรกเขาไปเกาะ โดยเฉพาะอยางยงสวนของทอไอเส ยเพราะไมเชนนนเมอฝนตก น าฝนอาจจะเลดลอดเขาไปภายในจนถงลกสบได และเปนสาเหตท า ใหเกดสนมซง จะเปนอนตรายตอเครองยนตได
21
เรยบเรยงโดย กลมพฒนาระบบและถายทอดเทคโนโลย ส านกสงเสรมการผลตขาว กรมการขาว
5.การบรหารจดการเครองมอและเครองจกรกลทางการเกษตร (ในกลม) 5.1 เครองคดท าความสะอาดเมลดพนธขาว
คณลกษณะทวไป เปนเครองคดท าความสะอาดขาวเปลอก เพอใชเปนเมลดพนขาว ใชระบบไฟฟา 1 เฟส 220 โวลต เปนตนก าลง มลอทสามารถถอดเขาออกได เพอสะดวกในการเคลอนยายและตดตงใหแขงแรงรองรบการใชงาน
ลกษณะเฉพาะ
1) ตวเครองท าดวยโลหะแขง โดยมขอบตะแกรงโยกดานในท าจากไมเนอแขง
2) มถงพกเมลดขาวเปลอกทพนดานลางกอนล าเลยงไปยงกระพอ
3) มกระพอล าเลยงขาวจากตระแกรงคดแยกไปยงตฝดเมลดขาวเปลอกดานบน และมอปกรณปรบอตรา การปอนเมลดขาวเปลอกเขาอปกรณคดท าความสะอาด
4) มพดลมเปาสงเจอปน ขาวลบ ออกจากขาวเปลอกพรอมทงสามารถปรบปรมาณแรงลมไดและมชนตะแกรงโยก 2 ชด จ านวนไมนอยกวา 3 ชน เพอคดแยกขาวเปลอก ขาวลบ และสงเจอปนออกจากกน
5) ใชมอเตอรไฟฟา ขนาดไมนอยกวา 2 แรงมา เปนตนก าลง พรอมอปกรณเพอความปลอดภยทไดมาตรฐาน
6) สามารถปรบปรมาณแรงลมดดหนาตฝดตงแต 40 – 100 ลกบาศกเมตรตอชวโมง
7) สามารถคดท าความสะอาดขาวเปลอกไดไมนอยกวา 300 กโลกรมตอชงโมง
8) มอปกรณส าหรบลากจงกระสอบขาว รถส าหรบลากจงมคณสมบต ดงน
-รถเขน 2 ลอยาง ขนาดใหญ
-โครงสรางผลตจากเหลกหนา ขนาด 50x1454 เซนตเมตร พรอมเคลอบส
-สามารถรบน าหนกไดไมนอยกวา 200 กโลกรม
-ขนาดเสนผานศนยกลางของลอ ไมนอยกวา 10 นว
9) โรลมวนสายไฟฟาแบบวงลอ มคณสมบต ดงน
-เตารบไดมาตรฐาน มอก.
-สายไฟ VCT ขนาด 2 x 1.5
-ทนแรงกดดนกระแสไฟฟาไดมากกวา 3 KVA
-ความยาวสายไฟ 20 เมตร
22
เรยบเรยงโดย กลมพฒนาระบบและถายทอดเทคโนโลย ส านกสงเสรมการผลตขาว กรมการขาว
เครองชงน าหนก ขนาดไมนอยกวา 200 กโลกรม
1) ตวเครองท าดวยโลหะแขง
2) สามารถชงน าหนกไดไมนอยกวา 200 กโลกรม
3) อานคาน าหนกจากตมเลอนบนสเกลคาลชง
4) มแทนรบน าหนกของทชง มลอเหลกเลอน 4 ลอ เพอสะดวกในการเคลอนยาย
5) ความละเอยดในการอานคาน าหนก 100 กรม
6) มใบรบรองมาตรฐานจากส านกงาน ชง –ตวง –วด
เครองเยบกระสอบดวยมอ
1) สามารถเยบกระสอบพลาสตกสานทใชบรรจเมลดพนขาวไดไมนอยกวา 5 กระสอบตอนาท
2) มระยะชวงการเยบกระสอบแบบตายตว (Stitch Range) 8.5 มลลเมตร
3) มคาความเรวขอบของมอเตอรไมนอยกวา 9,500 รอบตอนาท
4) ใชมอเตอรขบเคลอน ขนาดไมนอยกวา 80 วตต
5) สามารถเยบกระสอบทท าจากวสดชนดตาง ๆ คอ กระดาษ กระสอบปอ พลาสตกพอลโพรไพลนได
6) สามารถรองรบน าหนกทบรรจในถงไดสงถง 50 กโลกรม
7) มระบบการตดสายดายโดยอตโนมต
8) ไดรบมาตรฐาน IEC34, IEC664 และ JPMA (มาตรฐานดานความปลอดภยและสขภาพส าหรบเครองจกรบรรจภณฑ)
9) มระบบไฟฟา 1 เฟส 220-240 โวลต 50 เฮรตซ เปนตนก าลง
เครองวดความชนขาวเปลอก
1) สามารถวดความชนขาวเปลอกไดในชวง 9- 35 %
2) มคาความคลาดเคลอนไมเกน 0.5 %
3) มจอแสดงคาความชนดวยตวเลขดจตอล ชนด LCD
4) สามารถแสดงคาเฉลยในการวดไดสงสด 9 ครง
5) มระบบปดการท างานของเครอง เมอไมไดใชงานโดยอตโนมต
6) ใชปรมาณตวอยางในการวเคราะหแตละครงประมาณ 240 มลลลตร
7) มระบบปรบคาความชนตามอณหภมอตโนมต
23
เรยบเรยงโดย กลมพฒนาระบบและถายทอดเทคโนโลย ส านกสงเสรมการผลตขาว กรมการขาว
8) ใชพลงงานจากแบตเตอรชนด AA จ านวน 4 กอน
9) มระบบการวดแบบ Capacitance (Dielectric) (วดระดบโดยใชหลกการของคาปาซแตนซ หรอสนามแมเหลกในการตรวจจบระดบ
5.2 เครองหยอดขาวแหง ขนาด 4 แถว ตดพวงใชงานกบรถไถเดนตาม
คณลกษณะเฉพาะ เครองหยอดขาวแหง จะประกอบดวย
1) คานและโครงเครองหยอด ตองท าจากเหลกทไดมาตรฐาน มความแขงแรงและสามารถรบน าหนกของชนสวนอปกรณสวนตางๆ ของงเครองหยอดในขณะท างานได โดยไมเกดความเสยหายกบชนสวนหรออปกรณตางๆ ของเครองหยอด
2) ชนสวนของจดทเชอมตอหรอต าแหนงของการตอพวง เขากบรถไถเดนตาม ตองมการออกแบบใหมความมนคงและแขงแรงในขณะท างาน รวมทงสามารถตอพวงเขากบแขนของรถไถเดนตามไดงาย
ชดกลองบรรจเมลดพน ประกอบดวย
1) กลองบรรจเมลดพน ท าจากแมเหลกแผนทมความหนาไมนอยกวา 1.2 มลลเมตร จ านวน 2 กลอง สามารถบรรจเมลดพนขาว ไดกลองละไมนอยกวา 15 กโลกรมตอกลอง มฝาเปด/ปดพรอมมอจบ และสามารถมองเหนระดบความสงของเมลดพนขาวทอยภายในกลองจากดานนอกไดอยางชดเจนโดยไมตองเปดฝากลองทงหมด รวมทงสามารถเลอนปรบระยะระหวางแถวหยอดตงแต 20-25 เซนตเมตร
จานหยอด ท าจากเหลกกลาหรอทดกวา สามารถปรบระยะการหยอดเมลดพนขาวระหวางตนตงแต 20-25 เซนตเมตร และสามารถปลอยเมลดพนขาวลงในชวงระหวาง 5-10 เมลดตอหลมได
ทอนน าเมลดพนขาวลงหลม เปนทอเหลกสวมตอดวยทอพลาสตกแบบออนยาวถงพนดน
ชดขบลกหยอด ประกอบดวย ลอขบเปนเหลกแผน สามารถสงก าลงขบไปยงลกหยอดดวยโซผานเพลาเหลกและเฟองขบ
ชดเปดปดรองดน ประกอบดวย
- จานเปดรองดน เปนเหลกกลาชบแขง ซงมคาความแขงระหวาง 40-50 HRC พรอมแนบใบผานการตรวจรบรองมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรม (มอก.) โดยสามารถเปดรองดน เพอท าการหยอดเมลดพนขาวได
- แผนกลบดนเปนเหลกแผน สามารถปดหรอกลบรองหยอดไดสนท
- สปรงรบแรงดนแผนกลบดน เปนเหลกสปรงรบแรงกด มจ านวนอยางนอย 1 ตวตอจด
- อปกรณปาดดนทตดกบจานเปดรอง เปนเหลกแผนมจ านวนอยางนอย 2 แผนตอชด
- อปกรณทอล าเลยงเมลด สามารถล าเลยงเมลดไดสะดวก
24
เรยบเรยงโดย กลมพฒนาระบบและถายทอดเทคโนโลย ส านกสงเสรมการผลตขาว กรมการขาว
5.3 เครองจกรส าหรบการคดแยกท าความสะอาดสงเจอปนออกจากเมลดพนธขาว
มก าลงผลตไมนอยกวา 500 กโลกรมขาวเปลอกตอชวโมง
คณลกษณะเฉพาะ
- โครงสรางของตวเครองเปนเหลกทมความหนาไมนอยกวา 1.5 มลลเมตร พนสกนสนมพรอมพนสเคลอบภายนอกตวเครองหรอวสดทดกวา และทฐานเครองมลอ ส าหรบการเคลอนยายตวเครองได ซงท าดวยวสดทเปนโลหะทมความแขงแรง
ต ว เ คร อ งค ดท า คว ามสะอาด เมล ด พน ข า ว จะต อ งประกอบดวยวสดและอปกรณดงน
1) หลมเทเมลดพนขาว ท าจากเหลกแผน ทมความหนาไมนอยกวา 1.2 มลลเมตร สามารถบรรจเมลดพนขาวไดไมนอยกวา 40 กโลกรม พรอมอปกรณส าหรบปรบปรมาณการไหลของเมลดพนขาวลงสตะแกรงไดอยางสม าเสมอ
2) ชดกระพอล าเลยง โครงสรางท าจากเหลกแผนทมความหนาไมนอยกวา 1.2 มลลเมตร จ านวนไมนอยกวา 1 ชด ประกอบดวย
-กระพอล าเลยง ท าจากสแตนเลสหรอโลหะเหลกทไดผานการรบรองมาตรฐานอตสาหกรรม (มอก.)
-สายพานล าเลยง เปนแบบแบน มความหนาไมนอยกวา 1.9 มลลเมตร ท าจากเสนใยผาทสามารถทนแรงดงไดด
-กระพอล าเลยง ตองยดอยกบสายพานล าเลยงดวยอปกรณทมความมนคงและแขงแรง
-ตองมชดอปกรณทสามารถปรบความดงของสายพานล าเลยงได
3) การแยกสงเจอปน การแยกสงเจอปนตองคดแยกอยางหยาบ โดยใชตะแกรงรกลม ขนาด 8 มลลเมตร และตะแกรงรร ขนาดไมนอยกวา 3x28 มลลเมตร การแยกสงเจอปนทมน าหนกเบา เชน เศษฟางและแกลบดวยแรงลมเปา เปนตน โดยมแผนเปด/ปด ส าหรบปรบแรงลมได
4) คดแยกเมลดพน การคดแยกเมลดพนขาวตามขนาดเมลดพน โดยใชตะแกรงทรงกระบอกฐานเหลยมหรอฐานกลมในการคดแยกขนาดเมลดพนขาวทมขนาดเลกไมสมบรณ ใหแยกออกจากเมลดพนทสมบรณ ไดจ านวน 1 ตะแกรง และตะแกรงดงกลาว ตองมอยางนอย 3 ขนาด คอ ขนาด 1.70 1.75 และ 1.80 มลลเมตร ส าหรบเปลยนใชงานไดตามความเหมาะสมของชนดพนขาว โดยสามารถถอดเปลยนตะแกรง และท าความสะอาดไดงาย
5) เครองท าความสะอาดเมลดพนขาว มประสทภาพในการแยกสงเจอปนออกไปจากเมลดดไดไมเกน 2% โดยน าหนก ภายในรอบเดยว
6) ในการท างานของเครองมการสญเสยเมลดพนขาว เนองจากการคดแยกสงสกปรกไดไมเกน รอยละ 0.5
7) ตนก าลงทใชเปนมอเตอรไฟฟา มขนาดก าลงไมนอยกวา 1 แรงมา สามารถใชกบระบบไฟฟา 220 Volt 50/60 Hz
25
เรยบเรยงโดย กลมพฒนาระบบและถายทอดเทคโนโลย ส านกสงเสรมการผลตขาว กรมการขาว
8) ลอเกบสายไฟ (Max Load) มคณสมบตดงน
-สายไฟ VCT ขนาดไมนอยกวา 2x1.5 Sqmm. สามารถทนแรงดนกระแสไฟฟาไดมากกวา 3 KVA ความยาวสายไฟ 20 เมตร พรอมเตาหรอปลกทผานการรบรองมาตรฐานอตสาหกรรม (มอก.)
9) มอเตอร ไฟฟาจะตองผานการรบรองมาตรฐานประเภทเคร องใช ไฟฟาจากมาต รฐานผลตภณฑอตสาหกรรม (มอก.) หรอ มเครองหมายหรอสญลกษณเหลาน ไดแก CE, DIN, EEE, JIS และ GL เพอแสดงวาผานการรบรองมาตรฐานอตสาหกรรม (มอก.) โดยตองแสดงอยทเนมเพทมอเตอรไฟฟาอยางใดอยางหนงเปนอยางนอย
10) มอปกรณทสามารถตดระบบไฟฟา เนองจากกระแสไฟฟาลดวงจรหรอรวได
11) แบรงน ามาตดตงใชงานจะตองเปนชนดหรอแบบและยหอทเหมาะสมกบการใชงาน
5.4 เครองหยอดขาวแหง ขนาด 8 แถว ตดพวงใชงานกบรถแทรกเตอร
คณลกษณะเฉพาะ
โครงสรางของเครองหยอดขาวแหง จะตองประกอบดวย
1) คานและโครงเครองหยอด ตองท าจากเหลกทไดมาตรฐาน มความแขงแรงและสามารถรบน าหนกของชนสวนอปกรณสวนตางๆ ของเครองหยอดในขณะท างานได โดยไมกอใหเกดความเสยหายกบชนสวนอปกรณตางๆ ของเครองหยอด
2) ชนสวนของจดทเชอมตอหรอต าแหนงของการตอพวง เขากบรถแทรกเตอร ตองมการออกแบบใหมความมนคงและแขงแรงในขณะท างาน รวมทงสามารถตอพวงเขากบแขนของรถแทรกเตอรไดงาย
ชดกลองบรรจเมลดพน ท าจากเหลกแผนทมความหนาไมนอยกวา 1.2 มลลเมตร จ านวน 4 กลอง สามารถบรรจเมลดพนขาว ไดกลองละไมนอยกวา 20 กโลกรมตอกลอง มฝาเปด/ปดพรอมมอจบ และสามารถมองเหนระดบความสงของเมลดพนขาวทอยภายในกลองจากดานนอกไดอยางชดเจนโดยไมตองเปดฝากลองทงหมด รวมทงสามารถเลอนปรบระยะระหวางแถวหยอดตงแต 20-25 เซนตเมตร
จานหยอด ท าจากเหลกกลาหรอทดกวา สามารถปรบระยะการหยอดเมลดพนขาวระหวางตนตงแต 20-25 เซนตเมตร และสามารถปลอยเมลดพนขาวลงในชวงระหวาง 5-10 เมลดตอหลมได
ทอน าเมลดพนขาวลงหลม เปนทอเหลกสวมตอดวยทอพลาสตกแบบออนยาวถงพนดน ชดขบลกหยอด ประกอบดวย
26
เรยบเรยงโดย กลมพฒนาระบบและถายทอดเทคโนโลย ส านกสงเสรมการผลตขาว กรมการขาว
- ลอขบเปนเหลกแผน สามารถสงก าลงขบไปยงลกหยอดโซผานเพลาเหลกและเฟองขบ ชดเปดปดรองดน ประกอบดวย - จานเปดรองดน เปนเหลกกลาชบแขง ซงมคาความแขงระหวาง 40-50 HRC และพรอมแนบใบผานการรบรองมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรม (มอก.) โดยสามารถเปดรองดน เพอท าการหยอดเมลดพนขาวได
- แผนกลบดนเปนเหลกแผน สามารถปดหรอกลบรองหยอดไดสนท
- สปรงรบแรงดนแผนกลบดน เปนเหลกสปรงรบแรงกดดน มจ านวนอยางนอย 1 ตวตอจด
- อปกรณปาดดนทตดกบจานเปดรอง เปนเหลกแผนมจ านวนอยางนอย 2 แผนตอชด
- อปกรณทอล าเลยงเมลด ตองออกแบบใหสามารถล าเลยงเมลดไดสะดวก
ลกกลงบดทบดน ทท าจากทอเหลกกลมทสามารถปรบหนาดนไดเรยบหลงการหยอดขาว พรอมทงชดแขนสปรงทง 2 ขาง ทสามารถปรบแรงกดของชดลกกลงบดทบดน
5.5 แนวทางการน านวตกรรมและเทคโนโลยมาใชในนาแปลงใหญ
5.5.1) การปรบระดบพนทนาดวยเลเซอร (Laser Land Leveling)
การปรบพนทนาใหราบระดบศนยองศา (Zero Slope) และพนทนาราบเรยบทวทงแปลง คอ ลดปรมาณการใชน าไดตลอดฤดปลก เพมประสทภาพการใชน า ลดตนทนการผลต เชน ยาปราบวชพช น ามน คาแรง เปนตน รวมถงตนขาวมความสม าเสมอทงแปลง
5.5.2) เครองปกด าดวยรถด านานงขบตดตงระบบควบคมทศทางอตโนมต (Auto Guidance and Steering)
การน าเทคโนโลยการระบพกดและน าทางดวยสญญานดาวเทยม (Global Navigating Satellite SYSTEM GNSS) ประยกตใชในการควบคมทศทางการปกด าของรถใหมความแมนย าและลดการใชแรงงานคน ในการปกด าขาว เนองจากใชแรงงานคนเพยง 1 คน
การท างานของตวรถปกด าจะถกบงคบทศทางการเคลอนทโดยอตโนมตชดควบคมตวรบสญญานจากดาวเทยม เกษตรกรสามารถก าหนดและควบคมระยะการปกด าใหมความแมนย า (Precision Farming) และ ลดการสญเสยพนทปกด ามระยะหาง ทสม าเสมอสะดวกตอการดแลรกษา
27
เรยบเรยงโดย กลมพฒนาระบบและถายทอดเทคโนโลย ส านกสงเสรมการผลตขาว กรมการขาว
5.5.3) เครองหยอดเมลดพนธขาว รนดดแปลงส าหรบหยอดนาน าตม
เปนอปกรณตอพวงรถไถเดนตามมถามสกรองรบน าหนกเพอใชส าหรบการปลกขาวในนาน าตม โดยมกระบอกใสเมลดพนขาวงอกโรยบนนาน าตมเปนรนดดแปลงเพอท านาแบบประณต เปนแถวเปนแนวคลายนาด า ขนาด 20 แถว ท าใหลดตนทนคาเมลดพนขาว ท าใหสามารถควบคมโรค ก าจดวชพชไดงายและลดตนทนการผลต อตราโรยขาวงอก 8-10 กโลกรมตอไร
5.5.4) เครองหยอดขาวแหง ขนาด 4 แถว ตดพวงรถไถเดนตาม และขนาด 8 แถว ตดพวงใชงานกบรถแทรกเตอรทกรน
เปนเครองหยอดขาวแหง ในเขตนาน าฝน (นาป) เพอใชส าหรบปลกขาวแบบประณตเปนแถวเปนแนว และลดตนทนคาเมลดพนขาว และสามารถควบคมโรค ก าจดวชพชใหงายและลดตนทนการผลต อตราการหยอด 8-12 กโลกรมตอไร
5.5.5) เครองคดท าความสะอาดเมลดพนธขาว
เครองคดท าความสะอาดเมลดพนขาวเปนเครองส าหรบคดแยกท าความสะอาดสงเจอปนขาวลบเมลดพนขาวไมสมบรณและเมลดวชพชออกจากเมลดพนขาว เพอใหมความสะอาดไดคณภาพ
28
เรยบเรยงโดย กลมพฒนาระบบและถายทอดเทคโนโลย ส านกสงเสรมการผลตขาว กรมการขาว
บรรณานกรม
ส านกสงเสรมการผลตขาว กรมการขาว กระทรวงเกษตรและสหกรณ ,องคความร เรองขาว (online) . www.ricethailand.go.th/Rkb/ history/history.html, 23 กมภาพน 2561.
กองสงเสรมวศวกรรมเกษตร กรมสงเสรมการเกษตร กระทรวงเกษตรและสหกรณ, เกษตรไทยกาวไกลดวย วศวกรรมเกษตร (online). http://www.aepd.doae.go.th/, 26 กมภาพน 2561.
การบ ารงรกษารถไถ, การบ ารงรกษา (online). https://sites.google.com/site/rththi/kar-barung-raksa, 7 มนาคม 2561.