ใบความร เรอง มารยาทการเปนผฟงทด “ ”

๑. ความหมายของการฟงพจนานกรมฉบบราชบณฑตยสถาน พ . ศ . ๒๕๒๕ ไดอธบาย

ความหมายของการฟงไววา การฟง หมายถง การตงใจสดบ คอยรบฟงดวยห ไดยน ขยายความไดวาการฟง เรมจากการไดยนเสยกอน ขนท๒ ตดตามเรองราวของสงทไดยนไปดวยพอถงขนท ๓ ตองสามารถเขาใจสงทไดยน หรอตความหมายของสงทไดยนได และขนสดทาย ตองเกดความคดคลอยตามหรอโตแยงสงทไดยนนน เพอนำาไปใชประโยชนตอไป๒. ประโยชนของการฟง

๒.๑ ชวยใหมความรและสตปญญาเฉลยวฉลาด เปนผทนโลกและทนเหตการณ เพราะฟงมากยอมรมาก ซงเปนคณสมบตของความเปนนกปราชญหรอผเปนพหสต

๒.๒ ชวยใหนำาสงทไดสดบฟงนน ไปใชใหเกดประโยชนในชวตประจำาวนได เชน ตดสนปญหาได หรอมความคดสรางสรรค

๒.๓ ชวยใหเกดทกษะในการฟง คอ สามารถจบใจความสำาคญของเรองทฟง ซงเปนเครองมอสำาคญในการแสวงหาความรได

๒.๔ ชวยใหมวจารณญาณในการฟง คอสามารถพจารณาไตรตรองไดวา สงใดบางเปนขอเทจจรง สงใดบางผด และสงใดบางถกตอง ๓. วตถประสงคของการฟง

การฟงทดผฟงจะตองตงจดประสงคของการฟงไวในใจเสยกอน ซงผฟงมกมจดประสงคใหญ ๓ ประการ คอ

๓.๑ ฟงเพอใหเกดความรและความรอบร แยกออกไดดงน

1

๓.๑.๑ ฟงเพอใหเกดความร การฟงชนดนเปนสงจำาเปนสำาหรบนกเรยน

๓.๑.๒ ฟงเพอใหเกดความร เปนการฟงทชวยสรางเสรมเพมพดความรใหกวางขวางยงขน เชน ฟงขาว เหตบานการเมอง ฯ ล ฯ การฟงตองสามารถจบประเดนสำาคญของเร อง โดยอาศยหลกการพนจสารและรจกประเมนคณคาของสาร

๓.๒ ฟงเพอหาเหตผลมาโตแยงหรอคลอยตาม เปนการฟงทมจดมงหมายใหผฟงมวจารณญานในการฟงเปนสำาคญ คอ เมอฟงอะไรแลวตองเปนผรจกคด รจกไตรตรองวาสงทตนไดฟงมานนมเหตผลสมควรเชอถอหรอไม อนจะเปนการฝกใหเปนคนสขมรอบคอบ ไมเชอสงใดอยางงมงาย

๓.๓ ฟงเพอความเพลดเพลน และซาบซง เปนการฟงดวยความนยมชมชอบ ผฟงจะไดรบท งความสนกสนานและความเพลดเพลน การฟงอยางนถอเปนการตอบสนองความตองการทางอารมณชวยผอนคลายความตงเครยด๔. ลกษณะของการเปนผฟงทด

การฟงเปนสงทมความสำาคญตอชวตของบคคลทวไป เราจงควรทราบลกษณะของผฟงทด ซงมดงน

๔.๑ มสมาธในการฟง การมสมาธเปนสงจำาเปนมากในการฟง ผฟงตองตดความวตกหรอความกงวลใจตาง ๆ ออกจากจตใจใหหมด ฉะนนทกคร งทฟงเร องใดกตาม ผฟงตองหมนฝกความมสมาธใหแกตนเองพยายามพงความสนใจไปในเรองทตนกำาลงฟงนน

๔.๒ ตงจดมงหมายในการฟง ในการฟงแตละคร งผฟงควรตงจดมงหมายไววาจะฟงเพออะไร เชน ฟงเพอจบใจความสำาคญ ฟงเพอความเพลดเพลน เปนตน การฟงอยางไรจดหมายยอมเสยเวลาในการฟง

2

๔.๓ วเคราะหเจตนาของผพด ค อ ต องร จ ก ว เครา ะห เจตนาของผพดวา ผพดมความประสงคอยางไร มสงใดแอบแฝงซอนเรนอยในเรองทพดหรอไม

๔.๔ สนใจและจบประเดนสำาคญเรองทฟงใหได ค อ ข ณ ะ ฟ งตองรจกใชสตปญญาวเคราะหดวา ผพดกำาลงพดเร องอะไร ใหสาระประโยชนอะไรบาง เรองทฟงนนมประเดนสำาคญอยางไร แลวพยายามสรปความคดรวบยอดใหได

๔.๕ ตองวางใจเปนกลางไมมอคตใด ๆ ตอผพด การมอคตและการจบผดผพดยอมมผลเสยมากกวาได ควรหลกเลยงการจบผดเลก ๆ นอย ๆ เชน การแตงกาย การพดซ ำา ๆ ซาก ๆ ในบางคำา ฯลฯ เพราะจะทำาใหผฟงเกดรสกวาเรองทกำาลงฟงนนเปนเรองทนาตำาหน ควรสรางเจตคตทดตอผพดเสมอ การทำาใจไดเชนน จะทำาใหบรรยากาศการฟงเปนไปอยางราบรนและเขาใจด

๔.๖ ฟงดวยความอดทนและตงใจฟง ตองอดทนและตงใจฟงตงแตตนจนจบ การฟงอยางครง ๆ กลาง ๆ หรอฟงเพยงบางตอนยอมทำาใหไมสามารถเขาใจเนอเรองไดสมบรณ

๔.๗ ฟงอยางสำารวม ใหเกยรตผพด และมมารยาทอนดงาม นบเปนคณสมบตของผฟงทด การรวาสงใดควรไมควร เชน การลกเดนเขาออก การทำาเสยงเอะอะนบเปนกรยาทไมเหมาะสม ถอวาไมใหเกยรต และเปนการเสยมารยาทอยางยง แสดงความคดเหนกควรทำาภายหลง

๔.๘ ใชศลปะในการฟง ผฟงทดไมควรฟงอยางเดยว ควรใชไหวพรบในบางโอกาส เพอชวยใหผพดสามารถถายทอดความร ความคดของตนไปสจดหมายปลายทาง ตามทผฟงตองการโดยการใชคำาถามทได จากการเชอถอผฟงตองการ

๔.๙ ขณะฟงควรบนทกสงสำาคญ หากสงสย หากซก ใหเหมาะสม

3

๔.๑๐ หลกการฟง ผฟงบนทกวา เรองราวตาง ๆ ทฟงไปนนตรงกบขอจรง และมเหตผลนาเช อถอเพยงใด มสงใดจะนำาไปปฏบตใหเกดประโยชนไดหรอไม และรจกนำาความรหรอขอคดตาง ๆ ทไดจากการฟงไปใชประโยชน ตามโอกาสอนสมควร๕. มารยาทในการเปนผฟงทด

ผฟงทดควรตองระมดระวงมารยาท ตงแตเรมเขาฟง ขณะฟงไปจนกระทงเลกฟง คอ

๕.๑ ควรแตงกายสภาพเรยบรอย เชน ไมสวมเสอปลอยชายรมราม หรอสวมรองเทาแตะฟองนำาเขาฟง เปนตน

๕.๒ ผฟงทไปถงกอน ควรนงเกาอทเขาจดไวแถวหนา ๆ ผทมาทหลงจากนนกควรนงถดกนลงมาขางหลงทละแถวตามลำาดบ เพอผมาชาจะไดไมตองหลกคนหลาย ๆ คนเขาไปหาทนง ทำาให วนวายขาดสมาธในการฟงได ถาผพดเร มพดไปบางแลว และไมมเกาอใหนง กควรจะยนฟงอยางสงบ และมระเบยบ ไมบงคบผทนงอยกอน

๕.๓ ควรไปถงสถานทฟงกอนผพดเร มพด ถาเขาหลงผพดเร มพดแลว ตองแสดงความเคารพผพดกอน และเขาไปนงฟงอยางสงบ หากจำาเปนตองออกจากหองประชมทนงฟงอยกอนทจะพดจบ กตองทำาความเคารพผพดกอนดวย

๕.๔ ควรฟงดวยความสนใจ ไมควรแสดงสหนาทาทางใหผพดเหนวา ผฟงเกดความเบอหนายเพราะจะทำาใหผพดเสยกำาลงใจ ถาเกดไมอยากฟงจรง ๆ กควรจะเลกฟงและออกจากหอง ประชมไปเลย

๕.๕ ควรใหเกยรตผพดดวยลกษณะตาง ๆ ททำาได เชนพดด ถกใจผฟงกควรปรบมอ หรอพดชมเชยเมอมโอกาส ขณะฟงอยควรมองหนาผพดตลอดเวลาและไมควรคยกน ดวยเรองสวนตว

4

จนเปนทร ำาคาญแกผอนไมควรลกเดนขวกไขวไปมาไมควรนงหลบสปหงก ฯลฯ

๕.๖ ถาเกดขอสงสยตองการซกถาม ควรรกษามารยาทดงน๕.๖.๑ควรยกมอขน เมอไดรบอนญาตแลวจงคอยถาม๕.๖.๒ ควรถามอยางสภาพเรยบรอยทง ถอยคำา

และอากปกรยา๕.๖.๓ คำาถามควรกะทดรด ตรงประเดน เกยวกบ

เรองทฟง ๕.๗.๔ ถาจะคดคาน ควรคดคานอยางนมนวล

และกลาวขอโทษกอน๕.๗.๕ เมอฟงพดจบแลว ควรลกขนและออกไปม

ระเบยบ พยายามทำาใหเกดเสยงนอยทสด

5

ใบความรตวอยาง การฟงเพอจบใจความสำาคญ

๑. การฟงเพอเขาใจเรองราวหรอฟงเพอจบใจความ แบงเปน ๒ ลกษณะ คอ

๑.๑ การฟงเพอจบใจความสำาคญ๑.๒ การฟงเพอจบใจความโดยละเอยด๑.๓ วธการในการจบใจความสำาคญนน อาจยดหลกตอไปน

คอ๑.๓.๑ ฟงเรองราวทงหมดใหเขาใจ๑.๓.๒ จบใจความสำาคญทก ๆ ตอนของเรองทได

ฟง แลวสรปโดยการตงคำาถามตวเองสน ๆ วาเรองอะไร ใคร ทำาอะไร ทไหน เมอไร อยางไร ทำาไม

ใจความสำาคญจากการฟงมดงนคอ๑ ) เรองอะไร

…………………………………………………………………..๒ ) ใคร

…………………………………………………………………..๓ ) ทำาอะไร

…………………………………………………………………..๔ ) ทไหน

…………………………………………………………………..๕ ) เมอไร

…………………………………………………………………..

6

๖ ) อยางไร……………………………………………………………

……..๒. การฟงเพอจบใจความโดยละเอยด อาจยดหลกดงน

๒.๑ ฟงจบใจความสำาคญใหไดตามหลกเกณฑขอเดยวกบขอ ๑.๓

๒.๒ ขยายความสำาคญใหละเอยดยงขนจากเนอความ บทละครพดเรองเหนแกลก ขางตน การจบใจ

ความโดยละเอยดอาจทำาได ดงนคอ๑ ) เรองอะไร

…………………………………………………………………..๒ ) ใคร

…………………………………………………………………..๓ ) ทำาอะไร

…………………………………………………………………..๔ ) ทไหน

…………………………………………………………………..๕ ) เมอไร

…………………………………………………………………..๖ ) ทำาไม

…………………………………………………………………..๗ ) อยางไร

…………………………………………………………………..

7

………………………………………………………………………………………………………....…………………………………………………………………..…………………………………

จบใจความโดยละเอยด คอ

…………………………………………………………………..…………………………………………………………………..……………………………………………………………..……..…………………………………………………………………..…………………………….……………………………………..…………………………………………………………………..…………………………………………………………………..…………………………………………………………………..…………………………………………………………………..…………………………………………………………………..

8

ใบความรเรอง บทละครพดเรองเหนแกลก “ ”

นายลำา ทพเดชะ เปนเพอนเกาของพระยาภกดฯ เคยรบราชการอยดวยกน แตเพราะนายลำาทจรตตอหนาทยกยอกทรพยของหลวง จงถกออกราชการและถกจำาคก 10 ป พระยาภกดฯ จงรบเลยงแมลออบตรสาวของนายลำาทเกดจากแมนวลไว จนขณะนลออมอาย 17 ป กำาลงจะแตงงานกบนายทองคำา ลกเจาคณรณชต นายลำาจงมาขอพบแมลออทบานพระยาภกดฯ โดยตงใจวาจะมาอาศยพงบญวาสนาของลก แตพระยาภกดฯไมยอมใหนายลำาทำาเชนนน เพราะเกรงวาคนอน ๆ จะรงเกยดลออทมพอเคยตองโทษจำาคก จงหาทางทจะขอรองแกมบงคบใหนายลำาไปใชชวตตามทางของตน ในตอนแรกนายลำาไมยอม แมวาพระยาภกดฯ จะเสนอเงนใหจนถง 100 ชงกตาม แตเมอนายลำาไดพบลออจรง ๆ ไดเหนความสภาพออนหวานทแมลออแสดงตอตนโดยไมทราบวาเปนพอนายลำาจงเปลยนใจไมคดทจะแสดงตนเพอแสวงหาประโยชนจากบตรสาวอก คงฝากแตแหวนเกาของแมนวลไวเปนของรบไหว และลาจากพระยาภกดฯ ไปอยางคนทสำานกตนได

ขอคดทไดจากเรอง๑. คนททำาดยอมไดรบผลดตอบแทน เชน ความสขใน

ชวต ความกาวหนาในอาชพการงาน ฯลฯ สวนคนททำาชว สกวนผลกรรมจะสนองใหมความทกขและไดรบความเดอดรอนอยเนองนจ

9

๒. โลกนตโคลงกลาววา ผจญหมทรชนด ตอตง คอ“ ” ใหเอาความดชณะความชว ดงจะเหนไดจาการทนายลำายอมกลบตวกลบใจเพราะความดของแมลออ

๓. ความรกระหวางพอแมลก เปนความรกทแทจรง เมอพอเหนชดเจนวาพอจะเปนผทำาลายอนาคตของลก กจะเปนฝายเสยสละได สวนลกนนจะวาดรปพอไวเปนคนวเศษเลศเลอกวาคนอน ๆ

๔. ความสภาพออนหวานและกรยามารยาทอนงาม เปนเสนหแกผพบเหนและเปนความภมใจของผอปการะเลยงด

๕. ความเมตตาเปนคณธรรมคำาจนโลก ดงจะเหนไดจากพระยาภกดฯ มความเมตตากรณาตอแมลออ จงสามารถเลยงดเธอมาจนเตบโตเปนคนดพรอมทกอยางได

ใบความรเรอง การใชพจนานกรม “ ”

การใชพจนานกรม๑. พจนานกรม มาจากคำาวา พจน แปลวา คำา คำาพด“ ”

ถอยคำา อนกรม แปลวา ลำาดบ“ ”๒. พจนานกรม คอ หนงสอสำาหรบคนความหมายของคำา

ทเรยงลำาดบตามตวอกษร๓. พจนานกรมทรฐบาลกำาหนดใหใชเปนมาตรฐานในปจจบน

คอ พจนานกรม ฉบบราชบณฑตยสถาน พ.ศ. ๒๕๒๔๔. พจนานกรม ฉบบราชบณฑตยสถาน บอกการเขยน

สะกดการนต เสยงอานความหมายของคำา ประวตทมาของคำา

10

๕. วธเลยงลำาดบคำาในพจนานกรม ฉบบราชบณฑตยสถาน พ.ศ. ๒๕๒๕ จะเรยงตามลำาดบตวอกษรมไดเรยงลำาดบตามเสยงอาน ซงมหลกดงน

๕.๑ การเรยงพยญชนะ คอการเรยงลำาดบโดยยดพยญชนะตวแรกเปนหลกโดยเรยงลำาดงน

ก ข ฃ ฅ ค ฆ งจ ฉ ช ซ ฌ ญฎ ฏ ฐ ฑ ฒ ณด ต ถ ท ธ นบ ป ผ ฝ พ ฟ ภ มย ร ฤ ฤา ล ฦ ฦา ว ศ ษ ส

ห ฬ อ ฮ๕.๒ การเรยงสระ สระนนไมไดลำาดบไวตามเสยง

ลำาดบไวตามรสระ แมรปสระทประสมกน หลายรป กจดเรยงลำาดบรปสระทอยกอน และหลงตามลำาดบน

ะ เ ( เสอ ) ( กน ) เ ะ ( เกอะ ) ะ ( ผวะ ) เ แา เ ะ ( เกะ ) แ ะ ( แพะ )ำาำาำา เ า ( เขา ) โ เ าะ ( เจาะ ) โ ะ ( โปะ ) เ ( เกน ) ใ เ ( เสย ) ไ เ ะ ( เดยะ )สวนตว อ ว ย ลำาดบอยในพยญชนะเสมอ

11

๖. ขอสงเกตเรองการลำาดบคำา ในพจนานกรม ฉบบราชบณฑตยสถาน พ.ศ. ๒๕๒๕ มดงน ๖.๑ ฤ ฤา ตามหลง ร

๖.๒ คำาในพจนานกรมไมเรยงตามเสยงอาน แตเรยงลำาดบตามรปพยญชนะ ดงนนถาจะคนหาคำาวา หญง เหมา กจะตองไปคนในหมวดตวอกษร ห และถาคนคำาวา ทรพย กตองไปคนในหมวดตวอกษร ท

๖.๓ คำาทอยในหมวดอกษรเดยวกน จะเรยงลำาดบตามรปพยญชนะตวถดไปของคำาไมวาพยญชนะตวถดไปจะเปนตวสะกด อกษรควบกลำา หรออกษรทตามอกษรนำา เชน กด ( ด เปนตวสะกด )มากอน กบ เพราะ ด มากอน บ กบ กลบ ( ล เปนสวนหนงของอกษรควบกลำา )

๖.๔ คำาทข นตนดวยพยญชนะและตามดวยสระจะมาหลงคำาทขนตนดวยพยญชนะและตามตวพยญชนะเชน กระ จะมาหลง กรอย และ คำา จะมาหลงคำาวา คอ เปนตน

๖.๕ เนองจากสระเรยงไวตามรป ( ตามขอ ๕.๒ ) ฉะนน การเรยงลำาดบคำาจงเปนไปตามลำาดบสระดงกลาวดวยเชนกน เชน

กน มากอน กา เพราะ ม ากอน สระ - า

กาว มากอน กำา เพราะ - ำา มากอน เ า–

เกน มากอน แกน เพราะ เ มา–กอน แ –

๖.๖ การเรยงลำาดบทเปนนามยอยพจนานกรม ฉบบราชบณฑตยสถานจะเรยงนามยอยไวตามหมวดตวอกษร เชน

12

กระจอก เปนนามยอยของนก แตจะไมจดไวใตคำา นก จดไวในพวก กระ

๖.๗ คำาบางคำาทเปนอนพจน หรอลกคำา กระจกเวา กระจกตา กระจกนน

๗. การออกเสยงอานในพจนานกรมฉบบราชบณฑตยสถาน มวธการดงนคอ

๗.๑ จะ เข ยนบอกเสยงอ าน ไว หล งค ำาน น ๆ ในเครองหมาย […….]

๗.๒ คำาทใชคำาสะกดไดหลายตวในแมสะกดหนง ๆ ใหออกเสยงเหมอนตวแมนน ๆ เชน ญ ณ ร ล ฬ สะกดอานเหมอน น สะกด

๗.๓ ตว ห ซงเปนตวนำาและไมออกเสยง ใชพนทจดไวใตตว ห เชน เหลา [ เหลา ]

๗.๔ อกษรกลำา บอกเสยงอานโดยใชพนทจดไวใตพยญชนะตวหนา เชน ขวนขวาย[ ขวนขวาย ] ปรชญา [ ปรดยา ]

๗.๕ คำาทมปญหาในการอาน กไดบอกเสยงอานไวทงแมคำาและลกคำา แมคำาวากล - ไดบอกเสยงอานกำากบไวในลกดวย เชน กลไก [ กนไก ] กลฉอฉล [ กน - ]

๘. การบอกความหมายของค ำาในพจนาน กรม ฉบบราชบณฑตยสถาน มวธการดงน คอจะบอกเสยงอานไวหลงคำานน ๆ ถาเปนคำาทมความหมายหลายความหมาย โดยปรกตจะเรยงความหมายทใชกนเสมอไวกอน เชน

ขน ๑ น. ภาชนะสำาหรบตกหรอใสขน ๒ ก. ทำาใหตดหรอใหแนนดวยวธหมนกวด

เรงเขาไป

13

ขน ๓ ก. อาการรองเปนเสยงอยางหนงของไกหรอนกบางชนด

ขน ๔ ว. นาหวเราะ ชวนหวเราะ๙. อกษรยอในพจนานกรม ฉบบราชบณฑตยสถาน มหลก

การใชดงนในพจนานกรมจะบอกชนดของคำาตามหลกไวยากรณโดย

ใชตวอกษรตวจวและบอกลกษณะของคำาทใชเฉพาะเปนอกษรในวงเลบ ดงน

๙.๑ อกษรหนาบทนยาม บอกชนดของคำาตามหลกไวยากรณ

น. = นาม บ. = บพบทส. = สรรพนาม สน. = สนธานก. = กรยา อ. = อทานว. = วเศษณ ( คณศพทหรอกรยาวเศษณ )

๙.๒ อกษรยอในวงเลบหนาบทนยาม บอกลกษณะของคำาทใชเฉพาะแหง คอ

( กฎ ) คอคำาทใชในกฎหมาย( กลอน ) คอคำาทใชในบทรอยกรอง( คณต ) คอคำาทใชในคณตศาสตร( ถน ) คอคำาทใชเฉพาะทองถน( แบบ ) คอคำาทใชเฉพาะในหนงสอ( โบ ) คอคำาโบราณ( ปาก ) คอคำาทเปนภาษาปาก( ราชา ) คอคำาทใชในราชาศพท( ไว ) คอคำาไวยากรณ( สำา ) คอคำาทเปนสำานวน( อต ) คอคำาทใชในอตนยมวทยา

14

ตวอยาง จรวก ( จะระหวก น. ตวก ( หมายความวา จรวก ใชในบทรอยกรอง )

จอก ( โบ ) น. กระจอก ( หมายความวา จอก เปนคำาโบราณ )

จอย ( ถน - อสาน ) ผอม ( หมายความวา จอย เปนคำาในภาษาถน )

๙.๓ อกษรยอในวงเลบทายบทนยาม บอกภาษาทมาของคำา เชน

( ข. ) = เขมร ( ต. ) = ตะเลง( ล. ) = ละตน ( จ. ) = จน( บ. ) = เบงคอล ( ส. ) =

สนสกฤต( ช. ) = ชวา ( ป. ) = บาล( อ. ) = องกฤษ ( ญ. ) =

ญวน( ฝ. ) = ฝรงเศส ( ฮ. ) = ฮน

ด( ญ. ) = ญปน ( ม. ) = มลาย

ตวอยาง ซาโบะ น. ผาหม ( ช. )ซป ( น. ) อาหารชนดหนง ตมดวยเนอสตวหรอผก

…… ( อ. Soup )ซวย ( ปาก ) ว. เคราะหราย อบโชค ( จ. )

๑๐. ก า ร บ อ ก ป ร ะ ว ต ข อ ง ค ำา ใ น พ จ น า น ก ร ม ฉ บ บราชบณฑตยสถาน พ.ศ. ๒๕๒๕

พจนานกรม ฉบบราชบณฑตยสถานไดบอกประวตของคำาไวทายคำานน ๆ โดยเขยนไวในวงเลบ

15

เปนอกษรยอพมพดวยตวธรรมดาคำาทเปนภาษาไทยกบคำาทยงไมทราบแนวาเปนภาษาอะไรไมไดบอกประวตไวเชน

สรา น. เหลา ( ป. ส. )กงส น. ของกลาง ( จ. )สหราย น. เคร องโปรยนำาใหเปนฝอยอยางบว (

เปอรเซย = surahi )ปรง น. นาทตองทำานอกฤดทำานา ( ข. ปรง วา

ฤดแลง )๑๑. สร ป หล ก เกณฑ การค นห าควา มห มา ยขอ งค ำา ใ น

พจนานกรม ฉบบราชบณฑตยสถาน พ.ศ. ๒๕๒๕ ดงน๑๑.๑ สงเกตพยญชนะตวหนา ( พยญชนะตน ) วาตว

ใดมากอนหลง เชน ซ ศ มากอน ส๑๑.๒ ถาเปนอกษรควบ หรออกษรนำาซงตวหนาเปนตว

เดยวใหสงเกตตวท ๒ เชน คร มากอน ปร มา กอน ปล๑๑.๓ คำาทขนตนดวยพยญชนะ ตามดวยพยญชนะ มา

กอนคำาทขนตนดวยพยญชนะตามดวยสระ เชน ควร มากอน คะนง

๑๑.๔ ถาเปนคำาทมตวสะกด สงเกตตวสะกดวาตวใดมากอน - หลง เชน คน มากอน คม เพราะ น มากอน ม

๑๑.๕ สงเกตอกษรยอ บอกชนด และหนาทของคำานน๑๑.๖ สงเกตหนาทและตำาแหนงของคำานนในประโยค๑๑.๗พจารณาความหมายแตละชนด และหนาทของคำา

นนวาความหมายใดตรงกบความหมายในประโยคและความหมายอน ๆ เพอทจะนำาไปใชประโยชนในโอกาสตอไป

๑๒. ประโยชนของพจนานกรม ดงน๑๒.๑ ใชในการตรวจสอบการเขยน อานใหถกตองตาม

หลกอกขรวธ

16

๑๒.๒ ใชในการคนหาความหมายของคำาศพท ประวตและทมาของคำานน ๆ

๑๒.๓ ใชในการสงเกตชนดของคำาตามหลกไวยากรณ๑๒.๔ ใชเปนแมบทในการพจารณาหลกเกณฑของภาษา

ใบความรเรอง หลกการเขยนคำาทประวสรรชนยและคำาทไมประ“

วสรรชนย ”การเขยนประวสรรชนย

วสรรชนย ( ะ ) คอ สระรปหนงของไทย ใชสำาหรบเขยนหลงพยญชนะ เพอใหออกเสยง / อะ / คำาในภาษาไทยมออกเสยง / อะ / ทงทเขยนประวสรรชนยและไมประวสรรชนยซงมหลกเกณฑพอเปนเครองสงเกตดงน

ก. หลกการประวสรรชนย จะทำาไดในกรณตอไปน๑. คำาไทยแททกคำาทออกเสยง / อะ / ใหเขยนประวสรรชนยทงหมด เชน กระทะ กระบะ มะระกระ ปะทะ ทะนง ทะนาน ทะมดทะแมง เปนตน มขอยกเวนคอ คำาบางคำาทยอมาจาก

17

คำาอน ซงใชรปนนกนมาแตเดมจนเปนทเคยชนแลว จงคงใชรปเขยนนนโดยไมตองประวสรรชนย เชน

ณ ยอมาจาก ในธ ยอมาจาก ทาน เธอ ไททนาย ยอมาจาก ทาน ( ผเปน ) นาย

พนาย ยอมาจาก พอ ( ผเปน ) นาย

พนกงาน ยอมาจาก ผ ( เปน ) นกงาน ฯ พณ ฯ ยอมาจาก พอเหนอหวเจาทาน

๒. คำาเดมซงเปนคำาประสมกนอยกอนแลว ตอมามเสยงของคำาหนากรอนกลายเปนเสยงอะ แบงเปน ๒ พวกคอ

ก. คำากรอนจากคำาประสม เชนหมาก กรอนเปน มะ เชน มะขาบ มะนาว มะพราว

มะยม มะเขอตน กรอนเปน ตะ เชน ตะโก ตะขบ ตะครอ

ตะเคยน ตะไครตว กรอนเปน ตะ เชน ตะขาบ ตะเขบ ตะพาบตา กรอนเปน ตะ เชน ตะวน ตะปเฌอ กรอนเปน ชะ เชน ชะเอม ชะครามสาว กรอนเปน สะ เชน สะใภสาย กรอนเปน สะ เชน สะดง สะดอฉน กรอนเปน ฉะ เชน ฉะนน ฉะนข. คำากรอนจากคำาซำา เชน

รกรก เปน ระรก เรอยเรอย เปน ระเรอย

18

วบวบ เปน วะวบ ครนครน เปน คะครน

ยบยบ เปน ยะยบ รวรว เปน ระรว

รวยรวย เปน ระรวย รนรน เปน ระรน

๓. คำาทมาจากภาษาบาลสนสฤต ถาพยางคหนาออกเสยง กระ ตระ ประ พระ หรอ พยางคสดทายของคำาออกเสยงอะกด ตองประวสรรชนย เชน

กระ ไดแก กระษาปณ กระษย กระลมพรตระ ไดแก ตระกล ตระการ ตระลาการประ ไดแก ประสทธ ประโยชน ประชา ประการพระ ไดแก พระพทธ พระธรรม พระสงค

พยางคสดทายออกเสยง อะ เชน ลกษณะ คณะ ขณะ องสะ อาสนะ โลหะ พยญชนะ ฯลฯ

๔. คำาทเปนภาษาตะวนออก ม ภาษาชวา จน ญปน พมา ฯลฯ ตองประวสรรชนยทกพยางคทออกเสยง อะ เชน

ชวา ไดแก ระต มะเตหว ระเดน สะดาหมน ปะตาระกาหลา

จน ไดแก บะหม แปะซะ ตอบะ พะซญปน ไดแก ซากระ โยชตะ นากามระพมา ไดแก โปมะยงวน องวะ อะแซหวนกมอญ ไดแก กะยอฉะวา มะกะโท มะสะลม ตะเกง

๕. คำาทขนตนดวย สะ แลวแผลงเปน ตะ หรอ กระ ได ใหเขยนประวสรรชนยทกคำา เชน

สะพาน - ตะพาน สะพาย - ตะพาย

19

สะพด - ตะพด สะพง - ตะพงสะกอ - ตะกอ สะกาง - ตะกางสะเภา - ตะเภา สะใภ - ตะใภสะเทอน - กระเทอน สะทอน -

กระทอน๖. คำาทเตมตว ร เขาไปขางหลงพยางคตนของคำา ถาคำา

เดมประวสรรชนยอยกอน เมอเตมตว ร ลงไปแลว ใหเลอนวสรรชนยทพยางคตนมาประทตว ร เชน

จะเข - จระเข ชะงอน - ชระงอนชะลอ - ชระลอ ชะมอ - ชระมดคะครม - คระครม จะขาบ - ขระขาบสะกอ - สระกอ สะอาด - สระอาดสะเทอน - กระเทอน ชะอบ - ชระอบ

๗. คำาแผลง ซงคำาเดมเปนพยญชนะควบกลำา หรอพยญชนะซอนสองตว เมอแผลงไปแลวมเสยงตว ร กลำาในพยางคหนา ซงอานออกเสยง อะ มกเขยนประวสรรชนย เชน

กลบ - กระหลบ กลบกลอก - กระลบกละลอก

เกลอก - กระเลอก พลบ - พระลบขจาย - กระจาย ผจญ - ประจญเผตยง - ประเตยง เผชญ - ประเชญ

๘. คำาทมาจากภาษาอนซงคำาเดมไมมประวสรรชนย แตเรานำามาเขยนประวสรรชนยกนมาจนเคยชนแลว คำาชนดนตองประวสรรชนย เพราะถอวาไดเขยนถกระเบยบตามอกขรวธของไทย เชน

รเบยบ - ระเบยบรบล - ระเบยล

20

รลอก - ระลอกนอกจากน ม ระบำา ระเมยร ละคร ละมง ละโมบ ระเบยน๙. คำาทไมทราบแนชดวามาจากภาษาใด แตมคำาเดมเปน

แนวเทยบอยมากกได เขยนประวสรรชนย หรอ ไมประวสรรชนย ตามแนวเทยบใหเปนแนวเดยวกน เชน

ก. คำาทประวสรรชนย อาศยคำาชวาเปนแนวเทยบ เชนกะละมง กะละแม กะหลำา

กะละปงหา ละอองปะวะหลำา พะทำามะรง พะเนยง กะลาส

สะอางมะหะหวด ละมด สะระแหน สะคราญ มะละกอ

ข. คำาทไมประวสรรชนย อาศยคำาบาลสนสฤตเปนแนวเทยบ เชนพมา ชวา มลายทวาย กลาโหม สลด สบ คทา

จรวข. การไมประวสรรชนย จะทำาไดในกรณตอไปน๑. คำาไทยในทอยประเภทยกเวน เพราะเขยนไมประ

วสรรชนยมาแตโบราณ และยอมรบกนวาเปนการถกตองแลว เชนณ เชน ณ ทน ณ เวลานนท เชน ทนายธ เชน ธ ประสงคใดพ เชน พนกงานพณ เชน พณหว พณหวเจา พณหวเจาทาน

๒. พยางคของคำาใด ๆ กตาม ถาออกเสยง อะ ไมเตมมาตรา หรอออกเสยงเปนอกษรนำาไมตองประวสรรชนย เชน

กนก ขนาด ขยะ จรวด จรส ฉลาก

21

ฉลวย ขโมย ชวา ผกา ชมอย ชมาย

พนม พนอม พนก พนกงาน พนง พนาย

พบ พมา พยกพเยด พยบ พยาน พย

พยง พเยบ มลาย สราญ สลอน สละ

สลวย ชนด ชนก อรอย อนง ไผท ฯ ล ฯ

๓. คำาเตมตว ม เขาไปขางหนาตว ล เพอเพมพยางคใหมากขน ตามวธนยมของการแตงคำาประพนธประเภทรอยกรอง แมจะออกเสยง อะ กไมตองประวสรรชนย เชนมลวก มละ มลก มลา มลากมลางมลานมลาว มลน มลน

ฯ ล ฯ๔. คำาทเตมตว ร เขาไปในพยางคตนของคำา ซงโดยมากมก

ใชในบทกลอน ถาคำาเดมไมประวสรรชนย เมอเตมคำา ร ลงไป แมจะออกเสยง อะ กไมตองประวสรรชนย เชน

จมก - จรมก จวก - จรวกชอำา - ชรอำา ชออ - ชรออชไม - ชรไม ชอบ - ชรออบจลาด - จรลาด ชอม - ชรอม

ฯ ล ฯ๕. คำาทมาจากภาษาบาลสนสฤตทก ๆ พยางคทออกเสยง

อะ ถาไมใชพยางคสดทายของคำาหรอไมใชพยางคทออกเสยง กระ ตระ พระ ประ ไมตองประวสรรชนย เชน

22

กว ขจต อวตาร คณตศาสตร ฆรณ คหบด รตนนาร หรอคำาทออกเสยง อะ พยางคหนาไมใชพยางคทาย เชน

มรณะ วจนา นยนา ศลปะสาธารณะ ชนะ อสระกรณ ทวาร นคร นวรตน

๖. คำาทมาจากภาษายโรป ใหถอหลกอยางเดยวกบคำาทมาจากบาลสนสฤต ฉะนนพยางคหนาทออกเสยง อะ จงไมตองประวสรรชนย เชน

อเมรกา สวส พลาสตก สกอตแลนด สก นอรเวย ฯ ล ฯ

บทรอยกรองชวยจำาคำาทไมประวสรรชนยช. ทไมประวสรรชนย

ชนวนชวนชนาง ชนกขางเคยงชบาชมดชมอยตา มองชมายชไมเหมอนชนด ชด ชนก ชอมหนกชอำาเตอนชออชวาเยอน ชโลงใจใหชโลม

ท. ทไมประวสรรชนยทโมนทมอทแยง ทเมนแยงทยอยทนาย

ทบวงหวงทลาย พวกทวายรองทวอยพ. ทไมประวสรรชนย

พมาพนายทก องพนกกบพยานพเยยบพยงหลาน ทำาพยกพเยดยอมพยบกบพบ พนมคกนพนอมพนนพญาตรอม พรงครอมพยาบาล

ส. ทไมประวสรรชนย

23

สบงแลสะไบ สราญใจสบายสดบสบสกดจบ สกาวหลบสกาสดำา

ฉ. ทไมประวสรรชนยฉวดเฉวยนวาย ฉนำาหมายฉลเตอน

ฉลากฉลวยเยอน ฉวพรำาฉงนใจฉกาจฉกรรจเกง ฉมนเพลง ฉมงใหญ

ฉลอมฉลาดไว พาลฉลกฉลเปนฉมวกฉลามยอม ฉลองพรอมฉงายเหน

เฉนยนทาฉำาเยน ฉนวนคนฉบงตาม ฯ

บทรอยกรองชวยจำาคำาทประวสรรชนย๑. คำาประอะนน ฉะนตะวน ฉะนนทะวาย

สะดอสะดง คะนงทะลาย กระฟมกระฟายกระชายกระแชง

ประมาทประมง กระแจะกระจง ประดงประแดง กระจบกระจาบ ระนาบระแนง จะแจมจะแจง ชะแลงชะลอม

ตะแบงตะแบก กระทบกระแทก กระแอกกระออม

นะแนงนางนอย กระชอยกระชอมประนประนอมพะยอมมากมาย๒. คำาประวสรรชนย มากมมกผดคดหา

ฉะนนฉะนพะงา ระการะกำาระคายสะดงสะดดสะเดาะ ละเมาะชะนกระหายขะยกขะยกสะพาย กระทายตะเภาสะพานสะอางสะอกสะอน มะรนมะเรองละหานสะกดสะกดตระการ สะอานสะดงชะลอม

24

ละลองละลาบละลวง มะมวงมะขามกระทอมพะวกพะวงพะยอม ละมอมละโมบละคร

๓. เสยงอะทประวสรรชนย คะนองคะแนนคะนงบะหมสะตาหมน

จาระไนระแนงระตตะวน คะยนคะยอฉะนฉะนนชะงอนผาคนทะเยอทะยานสะพานชะตา ทะมดทะแมงชะแลงชะลา

ชะโงกมองโหระพาชะพลตะปละออง สะดงสะเทอนสะทานประคอง สะดวกใจปลนสะดมระทมตะใครตะไคร ชะลอมมะมวงละมนละไม

ทะลายกลางกลนพะออมพะเนาพะนอชะนางกระสนกระเสาสะอาดสะอาง กระหลำาปล

ปลาชะวาดชะแวงชะโดกระด ชะเอมชะอมมะยมชะนปะการง

การะเกดกระเฉดชะงกระวง กระฉอกกระแฉกกระชบกระชง กระทาชายมาสะพรบสะพรงสะพานสะพาย สะเดาสะเดดสะตอทะวาย กระดงงามวพะวาพะวงประดบประดา ปะทะปะทงประทบประทา

ประทานพรกองพะเนนพะเนยงพะแนงละคร พะรงพะรงกระบงกระชอน นะจงจำา

25

ใบความร

เรอง การจดบนทกประจำาวน “ ”ความหมายของคำาวา การจดบนทก “ ”

คำาวา จด ตามพจนานกรมฉบบราชบณฑตยสถาน พ“ ” .ศ. ๒๕๒๕ ไดใหความหมายไววา หมายถง เขยนไว “ ” ( หนา ๒๑๓ )

สวนคำาวา บนทก นนไดใหความหมายไววา หมายถง “ ” “ จดขอความเพอชวยความทรงจำาหรอเพอเปนหลกฐาน จดหรอถายไวเพอชวยความทรงจำาหรอเพอเปนหลกฐาน ” ( หนา ๔๗๑ )

รวมความไดวา การจดบนทก กคอ การเขยนไว หรอจด“ ”ขอความ เปนการจดอยางยอ ๆ หรอสน ๆหรอชวยความทรงจำา หรอเพอเปนหลกฐาน หรอเพอใหรเรองเดมนนเองประเภทของการจดบนทก

สำาหรบชนมธยมศกษาปท ๓ ใหศกษาการจดบนทก ๒ ประเภท ไดแก

๑. บนทกประจำาวน ( อนทน )๒. บนทกความร หรอบนทกขอมล

การบนทกประจำาวนการจดบนทกประจำาวนนนมวตถประสงค เพอเปนเครองชวย

ความทรงจำา วาในวนหนงนน เราไดทำากจกรรมประจำาวนทสำาคญ ๆ ไวบาง เพอเปนหลกฐานเมอตองการจะรวาเราไดไปทำาอะไร ทไหน เมอไร และซงอาจจะไดเปนขอมลยนยนไดอยางด

การจดบนทกประจำาวนวามประโยชนกบตวเราอยางยง จงควรฝกจดบนทกไวใหเปนนสยตลอดชวต อาจใชเวลากอนนอนเปนเวลาจดบนทกกได เพราะเราไดทำากจกรรมมาสนสดแลว

ในการจดบนทกประจำาวนนน สวนมากจะใชสมดสำาหรบจดบนทกโดยเฉพาะ ซงเปนแบบสำาเรจ รป มจ ำาหนายทวไป มหลาย

26

ขนาดหลายแบบใหเลอกตามความสนใจสำาหรบนกเรยนทเราเรยกวา อนทน “ ”

สำาหรบภาษาทใชในการจดบนทกนน ใหใชภาษาอยางงาย ๆ อาจแทรกอารมณลงไปบางกได ตวอยางการจดบนทกของสมเดจพระเทพรตนราชสดา ฯ สยามบรมราชกมาร เร อง มงไกลในรอย“ทราย หนา๔๔ ” - ๔๕

อาทตยท ๘ เมษายน ๒๕๓๓เชานอากาศเยนตามเคย กอนอาหารเชาออกไปเดนเลน ทน

สวนสวย แปลกทคราวกอนขาพเจาไมยกคดออกมาเดนเลน เหนถงขยะทำาเปนรปสงโต ชาง หมแพนดา เลยถายรปไวในสวนมหงสกบนกยงดวย

๐๗.๓๐ น. กลบเขาไปรบประทานอาหาร มขาวตม ๒ ชนด คอ ขาวตม ขางฟาง กบขาวตมใสถวเขยวกบขาวมเตาหไกผดแตง ซเซกฉายดอกไมเหลอง ของหวานมโรตกบพทราทอด

เวลา ๐๘.๒๐ น. ออกเดนทางเพอไปป หยนซอ รถผานตลาดขายผก ผลไม ทปลกผกเปนโครงเหลกคลมพลาสตก และใชเสอลำาแพนคลมอกท ตนพชและแอปเปลยงไมผลใบเลยสกตนเดยวพวกชาวสวนมาพรวนดน

เวลา ๑๐.๒๕ น. ไปทอาคาร ๑๘ ทานนายกรฐมนตรหลเผงและภรรยาคอยตอนรบทานนายกรฐมนตรอาย ๖๓ ป เปนชาวเสฉวนแตเกดทเซยงไฮ ทานนายกใหหลานสาวอายประมาณ ๔ - ๕ ป ออกมารบดวย เปนเดกทคลองแคลว นารกมาก รองเพลงใหเราฟงดวย ทานบอกวาไดเจอหลาน ๆ ขาพเจาจงใหหลานออกมารบบาง

๑๗.๔๕ น. ไปทสถานทต กอนจะมงานเลยงไดพบกบครทเคยสอนภาษาจนขาพเจา คอ ครจางเดยวนเปนอาจารยสอนภาษาองกฤษอยทมหาวทยาลยปกกง ครฉางปจจบนเปนผอำานวยการ

27

สถาบนความสมพนธระหวางประเภท ครหวางเย เดยวนเปนผอำานวยการสถาบนสอนภาษา และครก ขาพเจาแปลกใจตวเองทสามารถเขาใจคำาพด ( ภาษาจน ) ของครทกทานและพดโตตอบเปนภาษาจนได

คยกนสกพกหนงแขกผใหญเร มมา เชน ทานรฐมนตรก ทานหน ทานไฉเจอหมน จางเหวยเสยะคณหลเมา ทานรฐมนตรกชวนไปทางคลองสายใหญ คลองนผานเจยงซ สองฝงกสวยงามมาก ขณะนไดขดลอกคลอง เพอเปนประโยชนในการขนสงถานหน เลยเรยนถามทานรฐมนตรวา ทานดแลอตสาหกรรมเคม น นดแลอะไร ท านว าท านดแลพวกผล ตภ ณฑ เคมท งหมด ผลตภณฑเคมจากนำามนปโตรเลยม สการผลตผาใยสงเคราะหกส ำาคญเพราะจนมคนมาก เสอผา เคร องนงหมไมพอ การท ำาผลตภณฑจากยางพารา ( จนซอจากไทย ) การผลตปย มทงปยจากถานหน ปยจากนำามนและกาชธรรมชาต

เมออาหารพรอมกไปรบประทานอาหาร ทานทตสงอาหารจากโรงแรมแพเลซและทำาเตมเขาไปบางเชน กระทงทอง ตมยำากง ผลไมไทย ลงทายตวยไอศกรม อาหารมากชนดเหลอเกน เขาเลยงเรามากเวลาเราเลยงตอบเราเลยงนอยกไมสมกน ขาพเจาไดเลาใหทานหนเหนยนหลงฟงถงเรองหมไทห ซงขาพเจาขอจากสมพนธไดแจกชาวบานทยากจนไปเปนจำานวนมาก หมสมพนธนเหมาะสมกบเขตทยากจน เนองจากกนอะไรกกนงาย แขงแรง โตเรว ลกดก นบวาทานไดชวยเรามาก

28