adr ki̇tap Özeti̇

7/25/2019 Adr Ktap zet

1/35

1

1 ADR GENEL BLGLER

1.1 ADR Nedir?

Tehlikeli mallarn karayolu ile uluslararas tamaclna ilikin Avrupa anlamasdr.

1.2 RID Nedir?

Tehlikeli mallarn demiryolu ile uluslararas tamaclna ilikin Avrupa anlamasdr.

1.3 IATA Nedir?

Tehlikeli mallarn havayolu ile uluslararas tamaclna ilikin Avrupa anlamasdr.

1.4 IMDG Kod Nedir?

Tehlikeli mallarn denizyolu ile uluslararas tamaclna ilikin Avrupa anlamasdr.

1.5 ADR zet Bilgiler

ADR ye taraf 48 tane lke vardr.

ADR Szlemesi sadece kontrat ye lkelerde geerlidir.

TMKTHY (Tehlikeli Maddelerin Karayolu le Tanmas Hakknda Ynetmelik)sadece Trkiyede geerlidir.

1.6 ADR iki ek ksmdan olumaktadr.

EK -A (Blm 1-7) > Karayolu ve Demiryolu iin kurallar vardr.

EK - B (Blm 8-9) > Sadece karayolu iin kurallar vardr.ADR EK -A Ksm 3.2 Tablo A > ADR nin KALBDR. Bu tablo tm mevcuttehlikeli maddeleri UN numarasna gre sralar ( UN 0005, UN 0197, UN 1203,UN 2325 gibi)

1.7 Tama Muafiyetleri (ADR 1.1.3)

Baz durumlarda ADR kurallarnn bir ksm uygulanmaz. (SRC 5 belgesine gerekyoktur, Yazl talimatlara gerek yoktur, Etiketlemeye gerek yoktur gibi)

Tehlike madde ieren her trl makine ve tehizatlarn tanmas.

zel kurtarclar veya gzetim altnda ekilen kazaya karm veya arza yapmtehlikeli madde aralarn tanmas.

Tm nlemlerin alnmas n koulu ile acil durumlara mdahale etmek, insanhayatn kurtarmak veya evreyi korumak amacyla yaplan tamalar.


2/35

2

1.8 ADR 1.1.3.6 > Tanan Miktarla lgili Tama Muafiyetleri (1000 Puan Kural)

Tama kategorisi 0 : Bu kategorideki tehlikeli maddelerde muafiyetkurallar uygulanmaz.

Tama kategorisi 1 : Tanan madde miktar x 50



Tama kategorisi : Bu kategorideki maddeler tanrken her kouldamuafiyet kurallar uygulanr.

1.8.1 rnek :Ayn arata aadaki maddeler tanmaktadr. Muafiyet kurallar uygulanr

m?

1. UN 1950 Tama Kategorisi 2 : Tanan Miktar: 300 kilogram2. UN 1202 Tama Kategorisi 3 : Tanan Miktar: 20 litreUN 1950 T.K. 2 : Madde Miktar x 3 => 300 x 3 = 900UN 1202 T.K. 3 : Madde Miktar x 1 => 20 x 1 = 20Toplam: 900 + 20 = 920 1000 puann altnda olduu iin MUAFYET KURALLARIUYGULANIR.

Tama Kategorisi Tama katsays En ok miktar k/lt

0 Muafiyet Yoktur. 0

1 Madde M. x 50 20 k - lt

2 Madde M. x 3 330 k - lt

3 Madde M. X 1 1000 k - lt

4 Snrsz Snrsz

1.9 Tehlikeli Maddelerin Karayolu le Tanmas Hakknda Ynetmelik (TMKTHY)neleri kapsar?

Karayolu ile yaplan tehlikeli madde tamacln,

Tehlikeli maddeleri gnderenleri, bu maddelerin alclarn, dolduran, ykleyen,boaltan ve ambalajlayanlar,

Maksada uygun teknik zelliklere sahip her trl ara ile tama yapan tamaclar,

Tehlikeli madde ykl her trl arac kullanan src ve operatrleri ve balbulunduklar letmecileri,


3/35

3

Bu faaliyetlerde yararlanlan her trl tat, ara, gere ve benzerlerini,

Yabanc plakal tatlarla Trkiye snrlar ierisindeki karayollar zerinden yaplanuluslararas tamalar kapsar.

1.10 Tehlikeli Maddelerin Karayolu le Tanmas Hakknda Ynetmelik (TMKTHY)neleri kapsamaz?

Uluslararas anlamalar ile sava hali ve olaanst hallerde uygulanacak mevzuathkmlerine gre yaplan tama ilemlerini,

Trk Silahl Kuvvetlerine ait olan ya da Trk Silahl Kuvvetlerinin temsilcilerinin elikettii aralarla yaplan tama ilemlerini kapsamaz.

Tehlikeli Madde Tayan Tat Giremez.

Belirli Miktardan Fazla Su Kirleten Tat giremez.

Tehlikeli Madde Tayan Aralar inMecburi Ynlendirme iaretleri

Snrl Miktar Tamaclk (LQ)

Yksek Scaklk Uyar areti


4/35

4

evreye Zararl Maddeler

1.11 Trafik Ynetmelii zet Bilgiler

Tehlikeli Madde Tayan Aralar in Hz Snrlar; Yerleim Yeri 30 km/h,ehirleraras Yollar ve Blnm Yollar 50 km/h, Otoyollar 60 km/h

Tehlikeli Madde Tayan Aralar, bo ve temizlenmi ise(belgeli olmas halinde)kendi snfndaki aralarn hzlaryla gidebilirler.

Takip Mesafesi 50 metre, Duraklama halinde 20 metre

Sigara akmak gibi alev veya kvlcm kartabilecek maddelerle araca en fazla 30metre yaklalr.

1.12 TNEL KATEGORLERA Hibir kstlama bulunmamaktadr. (aret bulunmamaktadr.)

B Yksek patlama tehlikesi olan maddeler iin kstlanm tnel

CB'de olduu gibi veya yksek patlama tehlikesi veya zehirli maddelerinserbest kalma tehlikesi mevcut maddeler iin kstlanm tnel

D Cde olduu gibi veya byk yangn tehlikesine sebep

E Tm tehlikeli maddeler iin snrlandrlm tnel


5/35

5

Tm YkelikinTnel

KstlamaKodu

Kstlama

B B, C, D, E kategorilerindeki tnellerden gei yasaktr.

B1000C1000 kg. aanlar: B, C, D, ve E kategorilerindeki tnellerden gei yasaktr. -1000 kg. amayanlar: C, D ve E kategorilerindeki tnellerden gei yasaktr.

B/D

Tankla tama ilemleri: B, C, D ve E kategorilerindeki tnellerden geiyasaktr. Dier tama ilemleri: D ve E kategorilerindeki tnellerden geiyasaktr.

B/ETankla tama ilemleri: B, C, D ve E kategorilerindeki tnellerden geiyasaktr. Dier tama ilemleri: E kategorilerindeki tnellerden gei yasaktr.

C C, D ve E kategorilerindeki tnellerden gei yasaktr.

C5000D

Tama nitesi bana toplam net patlayc ktlesinin unlar at tamailemleri: - 5000 kg. aanlar: C, D, ve Ekategorilerindeki tnellerden gei yasaktr. - 5000 kg. amayanlar: D ve Ekategorilerindeki tnellerden gei yasaktr.

C/D Tankla tama ilemleri: C, D ve E kategorilerindeki tnellerden gei yasaktr.Dier tama ilemleri: D ve E kategorilerindeki tnellerden gei yasaktr.

C/E

Tankla tama ilemleri: C, D ve E kategorilerindeki tnellerden gei yasaktr.Dier tama ilemleri: E kategorilerindeki tnellerden gei yasaktr.

D D ve E kategorilerindeki tnellerden gei yasaktr.

D/E

Dkme halinde veya Tankla tama ilemleri: D ve E kategorilerindekitnellerden gei yasaktr.Dier tama ilemleri: E kategorilerindekitnellerden gei yasaktr.

E E kategorilerindeki tnellerden gei yasaktr.

-Tm tnellerden gei yaplabilir.


6/35

6

2 TEHLKEL MADDE SINIFLARISnf 1 Patlayc Madde ve Nesneler (Alt Gruplar Tehlike Sralamas 1.1 , 1.5 , 1..2 ,

1.3 , 1.6 , 1.4 ok tehlikeliden az tehlikeliye gre sralanmtr.)

Snf 2.1 Yanc (Alevlenebilir) GazlarSnf 2.2 Zehirli Olmayan Boucu Gazlar

Snf 2.3 Zehirli Gazlar

Snf 3 Yanc (Alevlenebilir) Svlar

Parlama Noktas:Bir sv buharnn havayla birlikte alevlenebilir bir karm oluturduuen dk scaklktr. Parlamanoktas dk olan madde daha tehlikelidir.

Elektrostatik Ykleme:inden sv veya gaz geii olan hortum ve tesisatlarda veyailetken olmayan maddelerin srtnmesi sonucu oluan yklemedir.

STATK ELEKTRKTEN KORUNMA: Tehlikeli madde tayan tatlarn sarnlar,doldurulmadan nce, doldurma ve boaltma sonuna kadar meydana gelebilecek birelektrik potansiyel arkndan korunmas iin sarnca bal btn hortum, pompa gibi dierbalantlaryla birlikte sarncn yere topraklanm olmas gerekir.

Snf 4.1 Yanc Kat Maddeler, Kendiliinden DuyarlMaddeler, Duyarll Azaltlm Patlayc Maddeler

Snf 4.2 Kendi Kendine Yanabilen Maddeler (Fosfor)

Snf 4.3 Su le Temas Ettiinde Yanc Gaz karan Maddeler

Snf 5.1 Yakc (Oksitleyici) Maddeler

Snf 5.2 Organik Peroksitler(7 grup tehlike derecesi vardr. TP-A en tehlikelisi olup KARAYOLLARINDATAINMASI YASAKTIR.)

Snf 6.1 Zehirli Maddeler

Snf 6.2 Bulac Maddeler

Snf 7 Radyoaktif Maddeler

Snf 8 Andrc (Asidik) Maddeler

Snf 9 Muhtelif Tehlikeli Maddeler


7/35

7

2.1

2.2TEHLKEL MADDE ETKETLER

SINIF 1 PATLAYICI MADDELER SINIF 2 GAZLAR 2.1 TUTUABLR SINIF 2.2 GAZLAR TUTUMAZ ZEHRSZBOUCU SINIF 2.3 GAZLAR ZEHRL

SINIFI 3 YANICI SIVILAR TUTUABLR SINIFI 4.1 YANICI KATILAR 4.2 KENDLNDEN YANABLEN SINIF 4.3 SU LE TEMAS ETTNDEGAZ IKARAN MADDE

SINIF 5.1 OKSTLEYC MADDE SINIF 5.2 ORGANK PEROKST SINIF 6.1 ZEHRL MADDE SINIF 6.2 BULAICI MADDE

SINIF 7 RADYOAKTF MADDELER SINIF 8 AINDIRICI(ASDK) MADDELER SINIF 9 MUHTELF MADDE VE NESNELER


8/35

8

2 Gaz Etkisi

3 Yanc Etkisi ( Svlar, Buhar, Gazlar) Kendi kendine snan sv madde

4 Yanc veya Kendi kendine snan kat madde

5 Yakc, Yangn Krkleyici, Oksitleyici6 Zehirli veya Bulac

7 Radyoaktif

8 Andrc, Asidik

9 Ani ve Hzl Reaksiyon

0 Devam eden tehlike yok

Tehlike numarasnn tekrarlanmas tehlikenin artmas anlamndadr. (33, 44, 66, 77gibi)

Tehlike numarasndan nce gelen X harfi maddenin su ile reaksiyona girerekyanc gaz karabileceini bildirir.

Snf 1 maddeleri iin iaretlemek iin numara olarak snflandrma kodununtehlikesi kullanlr.

20 Ek tehlikesi olmayan gaz

26Zehirli gaz

33 ok yanc sv madde

X323 Su ile temas ettiinde reaksiyon gsteren, yanc gazlar oluturan yanc sv madde

39 Ani ve hzl reaksiyona giren yanc sv madde Kendi

43 Su ile temas halinde gazlar kartan yanc kat madde

60 Zehirli veya hafif zehirli madde

606 Enfeksiyon(Bulama) tehlikesi olan madde

78 Radyoaktif madde, andr(asidik)

90 evreyi tehdit eden maddeler

99 Istlm durumdaki eitli tehlikeli maddeler


9/35

9

2.3 PAKETLEME GRUPLARI

Bir tehlikeli maddenin tehlike derecesine belirtmekte olup, ayrca paketler iingerekli artlar koymaktadr.

Paketleme Grubu I : Yksek tehlikeli madde

Paketleme Grubu II : Orta tehlikeli/ tehlikeli madde

Paketleme Grubu III : Az tehlikeli madde

NOT :Snf 1 - 2 - 5.2 - 6.2 ve 7 maddelerin PAKETLEME GRUBU YOKTUR.

2.3.1 Ambalaj Tanmlama aretleri

Bir ambalajn ne kadar dayankl olduunu gsteren harflerdir. ( X, Y, Z )

X : Yksek Tehlikeli maddeleri tayabilen ambalaj

Y : Orta Derece/Tehlikeli maddeleri tayabilen ambalaj

Z : Az Derece tehlikeli maddeleri tayabilen ambalaj

P. G. I = X, Y, Z

P.G. II = Y, Z

P.G. III = Z

2.4 ARALARDA BULUNDURULMASI GEREKEN EVRAKLAR

Tama Evrak,

Yazl Talimatlar,

ADR-SRC 5 Belgesi,

Resimli Resmi Belge (Nfus Czdan, Ehliyet gibi)

ADR Uygunluk Belgesi,

ADR stisnai Anlamasnn Kopyas (stisnai tamalarda gereklidir.)

Belirli patlayc maddelerin tanmas iin zel izin/ yetki belgesi

Radyoaktif Maddeler iin tama izni (5.1.5.2.2)

Konteyner/ Ara Paketleme Sertifikas (IMO Belgesi)


10/35

10

2.5 Aralarda Bulundurulmas Gereken Evraklarn Amac

Srcye tad madde hakknda bilgileri vermek,

Kontroller esnasnda yetkililere bilgi vermek,

Kaza durumunda yardm ekiplerine bilgi vermek,

2.6 Tama Evrak

Tanan tehlikeli maddeyi tantr.

Gnderen lkenin resmi dilinde ve ngilizce, Almanca veFranszcadan birisiolmaldr.

Srcye, tamac(nakliyeci) tarafndan verilir.

Tama evraknda; UN (BM) numaras, Tam Sevkiyat smi,

Maddenin Snf, Paketleme Grubu, Gnderenin Ad ve Adresi, Alcnn Ad veAdresi rnek: UN 1824 Sodyum hidroksit zeltisi, 8, II (Birlemi MilletlerNumaras 1824, Sodyum hidroksit, Snf 8 Andrc Asidik Madde, PaketlemeGrubu II Orta Derece Tehlikeli Madde)

2.7 Byk Konteyner veya AraAmbalaj Sertifikas

Tehlikeli maddeler ile yklenmi bir konteyner veya aracn tamasdenizyolu iledevam edecekse konteyner veya aracn sertifikal olmas gerekmektedir.

Tanklar iin geerli deildir.


11/35

11

2.8Yazl Talimatlar

Ara mrettebatna sefere kmadan nce yklenen tehlikeli maddeler hakknda bilgileriolmas iin yazl talimatlar verilmektedir. (4 sayfadr.) 3 Blmden oluur;

Kaza veya Acil Durum Hallerinde Alnacak nlemler

Tehlikeli Madde Snflar, Etiketleri ve Acil Durumlarda Ek Bilgiler

Aralarda Bulundurulmas Gerekli Kiisel ve Genel Koruyucu Ekipmanlar

Ara kabininde uygun bir yerde saklanmaldr.

Yazl talimatlar ara mrettebatnn dilinde olmaldr.


12/35

12


13/35

13


14/35

14

Baz Tehlikeli Madde Snflar in Gerekli Olan Ek Ekipmanlar,

Snf 2.3 ve 6.1 tamalarnda her bir personel iin bir adet acil durum koruyucumaskesi

Bir adet krek (Sadece 3, 4.1, 4.3, 8 ve 9 numaral tehlike etiketi olan svlar ve

katlar iin)

Bir adet drenaj kapa (kapak rts- Sadece 3, 4.1, 4.3, 8 ve 9 numaral tehlikeetiketi olan svlar ve katlar iin)

Bir adet toplama kab (Sadece 3, 4.1, 4.3, 8 ve 9 numaral tehlike etiketi olan svlarve katlar iin)

Gz ykama suyu ( Snf 1, 1.4, 1.5, 2.1, 2.2 ve 2.3 tamalarnda GEREKLDELDR.)


15/35

15

2.9 Tehlikeli Mallar Tama Bilgilerinin Saklanmas

Gnderen ile Tayc, tehlikeli mal tama belgesinin bir nshas ile ADR deaklanan ilave bilgileri ve evraklar EN AZ AYLIKbir sre boyuncasaklayacaktr.

2.10 ok Modlu (Multimodal) Tamaclk KurallarBirden fazla tama eklinin birlikte kullanlmasdr. (Karayolu, Denizyolu, Demiryolu,Havayolu ) Bu tip bir tama yapldnda kombine bir tehlikeli mal beyan ve konteyner

ambalaj sertifikas olarak kullanlabilecek bir form olmas gerekmektedir.

2.11 ADR Uygunluk Belgesi

Patlayc madde tayan aralara, tankerlere ve tank konteynerlere alnmasgereken belgedir.

Uygunluk belgesi BR (1) yl geerlidir.


16/35

16

2.12 ADR - SRC 5 Belgesi

ADR Kontrat ye lkelerde Be (5) ylgeerlidir.

SRC 5 Temel Eitim: 19 saat ( 18 +1)

SRC 5 Tanker Eitimi: 13 saat (12 +1)

SRC 5 Patlayc Madde Eitimi 8 saat

SRC 5 Radyoaktif Madde Eitimi: 8 saat

SRC 5 Yenileme (Tazeleme) Eitimi 13 saat

2.13 ARETLEME VE TURUNCU RENKL PLAKA

Ambalajlarn aretlenmesi

Bir ambalajn ADR ye uygun olduu UN (BM) NUMARASINDAN anlalr.

Tehlikeli maddelerin tandndan mutlaka kapal bir ekilde (dkme tamalarhari) tanmaldr.

Tehlikeli madde paketleri, normal artlar altnda, maddenin darya szmayacakekilde imal edilmi ve kapatlm olmaldr.

2.14 Ambalaj Kodlar (Tm Kodlar)

R : Yenilenebilir (Onarlm) Ambalaj

L : Szdrmazlk Testinden Geen Ambalaj

REC : Geri Dnme Tabi Tutulan Ambalajlar

T : Hurda (koruma) Ambalaj

V : zel Ambalaj

W : Hemcinslerinden Farkl Ambalaj

U : zel Ambalaj (Bulac Maddeler)


17/35

17

2.15 IBC - OHK (Orta Boy Hacimli Konteyner)

Kat ya da esnek tanabilen paketlerdir. (Tahta, karton, plastik, metal veya bezdenyaplabilirler.)

Paketleme Grubu I iin kapasitesi en fazla 1.5m3

Paketleme Grubu II - III iin kapasitesi enfazla 3 m3 tr.

450 lt kapasiteden fazla olan orta boy hacimli konteynerlerin (OHK) ve bykambalajlar karlkliki tarafa da iaretlenirler.

2.16 D Ambalaj - OVERPACK

Birden fazla ambalaj tek bir ambalaj haline getirmek iin yaplan d ambalajdr.

Yn oklar

Yn oklar, oklar doru dik konumu gsterecek ekilde ambalajlarn karlkl iki dikyzeyinde yer alacaktr.

Sv ieren i ambalajlara sahip kombine ambalajlar

Havalandrma kapaklarna sahip tek ambalajlar ve Soutularak svlatrlmgazlarn tanmasna mahsus dondurucu kaplar

2.17 Gazlarn Tanmas

Gaz ieren paketler/ ambalajlar tanmasnda aracn veya konteynerin yeterincehavalandrmas olduuna dikkat edilmelidir.

Havalandrma imkan olmayan aralarda veya konteynerlerde tamaclk yaparken

arka ykleme kapaklarna DKKAT HAVALANDIRMA YOK. DKKATL AINIZyazlr.

2.18 Levhalarn zellikleri

Tehlike etiketi ile ayn iaretlere sahiptir.

Boyutlar 25 cm x 25 cm den az olmamaldr.

Renk ve sembol asndan tehlikeli mallar iingerekli etikete karlk gelmelidir


18/35

18

2.19 Turuncu Renkli Plakann zellikleri:

Reflektrl olacaktr.

15 dakikalk yangn girdabna kar dayankl olacaktr.

Boyutlar 30cm x 40 cm ya da yzey alan kkse 30 cm x 12 cm de olabilir.

Her arata temelde iki (2) tane turuncu plaka olmaldr.

NOT: UN 1202 (Dizel Yakt), UN 1203 (Benzin) ve UN1223 (Kerosen) ayn ara ierisinde tanyorsaparlama noktas dk olan madde (Benzin) in plakastaklmas yeterlidir.

Tehlikeli Tanmlama Numaras

UN (BM) NumarasHangi MaddeninYklendiini Gsterir.

30

1202

33

1203


19/35

19

2.20 Snrl Miktar Tamaclk

Snrl miktar, yani Limited Quantities (LQ)artlaraltnda tanan deiik tehlikeli maddeler, birok ADRkurallarndan serbest olup, deiik bir yntemle etiketlendirilmektedir.

2.21Yksek Scakla Sahip Maddeler Arata uzun kenarlarn her ikisine de ve arkaya iaretleme

Konteyner, Tank konteyner ve yer hareketli Tankerlerde herbir kenara(yzeye) Kenar uzunluu 25 cm

Asmak/ak grnr olmas srcnn veya doldurucunungrevidir

2.22 Aralarn aretlenmesi

Konteyner, EGK (ok Emniyetli Gaz Konteyner), Tank-Konteyner, PortatifTanklarda levhalar aracn DRT (4) tarafna taklmaldr.

Konteyner, EGK (ok Emniyetli Gaz Konteyner), Tank-Konteyner, PortatifTanklarda levhalar eer dardan gzkmyorsa aracn HER K YAN VE ARKATARAFINA taklr.

Dkme Yk, Tanker, Tpl Gaz Tankeri, Sklebilir Tanklara Sahip Aralarda

levhalar aracn HER K YAN VE ARKA TARAFINA taklr.

Ambalaj tamalarnda levhalar aracn HER K YAN VE ARKA TARAFINA taklr.


20/35

20

Bo aralar eer temizlenmemise doluymu gibi iaretlenmelidir.


21/35

21

3 NAKLYE UYGULAMASI

3.1 Hareket Kontrol

Olas arzalar hareket etmeden nce tespit etmektir. Yaplmas Gerekenler;

Bulundurulmas gereken evraklar kontrol

Lastikler

Aydnlatma

Direksiyon

Donanm, Tehizatlar

Fren kontrol

Ykleme gvenlii

Uykusuzluk, Alkol Yasaklar, Uyuturucu Etkisi Yapan lalar

Genel Sr Yasaklar, Tnel Kstlamalar

3.2Ykleme Gvenlii

Ykler arlk merkezine yakn olmaldr.

Gl paketler aada, hafif olanlar yukar da olacak ekilde ykleme yaplmaldr. Ara ierisindeki boluklar uygun yardmc malzemelerle (hava yast, palet gibi)

doldurulmaldr.

Krlma ihtimali olan yklerin ayrca gvenlii salanmaldr.

3.3 Arlk Kuvveti

Bir cisme uygulanan ktle ekim kuvvetidir.

Araca her zaman etki eden kuvvettir.


22/35

22

3.4 Merkez-Ka Kuvveti

Virajlarda oluan, ykn arlnn yars kadar etki eden kuvvettir.

Virajlarda araca etki eden kuvvettir.

3.5 Fren Kuvveti

Frene basldnda, ne doru etki eden kuvvettir. Hzlanma Kuvveti Arahzlandnda, arkaya doru etki eden kuvvettir.

4 TARAFLARIN SORUMLULUKLARI

4.1 Gnderen :Kendi adna veya 3. ahslar adna tehlikeli maddeler nakliyesiniyaptran irkete denir.

4.1.1 Grevleri;

Mallarn ADR ye uygun ekilde snflandrlm ve yetkilendirilmi olmasnsalamak

Taycya gerekli bilgi ve verileri, gerekirse tama belgelerini ibraz etmek

ADR ye uygun ambalajlar vb. kullanmak Tamac (Nakliyeci)

4.2 Nakliyeci;Tama ilemini yrten iletmelerdir.

4.2.1Grevleri;

Tama iin gerekli olan tm belgelerin tatta eksiksiz ve doru olarak bulunmasnsalamakla ,

Tankerler vb. tatlarn test, muayene ve kontrol srelerinin dolup dolmadnkontrol etmekle ,

Tehlike etiketlerinin ve iaretlerinin tatlarn stne taklmasn salamakla,

Ara srcs iin yazl talimatlarda belirtilmi olan koruyucu donanmlarn aratabulunmasn salamakla ,

Srcnn yazl talimatlar okumasn ve anlamasn ve gerektii ekildeuygulayabilmesini salamakla,


23/35

23

Yapt tamalarda meydana gelen kazalarla ilgili olarak, ADR hkmlerine grehazrlanm bir raporu kaza tarihinden itibaren EN GE OTUZ GN ierisindeBakanla vermekle,

4.3 Teslim Alan (Alc)

Alc; nakliye szlemesi gereince alcdr ya da nakliye szlemesinin olmamashalinde tehlikeli maddeleri teslim alan irkete denir.

Ykn teslim alnmasna engel bir durum olmadka ykn kabulnertelememekle,Ynetmeliin ihlal edildiini tespit ederse, ihlal durumudzeltilmeden konteyneri taycya teslim etmemekle

4.4Ykleyen (Ykleyici)

Tehlikeli maddeleri bir araca veya byk konteynere ykleyen iletme anlamna gelir.

4.4.1 Grevleri; Hasarl veya szdrma riski tayan ya da bo temizlenmemi tehlikeli madde

paketini hasar giderilene kadar yklememekle,

Paketler ve ekipman zerinde bulunmas gereken tehlike iaretleri ve etiketlerinbulunmasn ve bulundurulmasn salamakla ,

Paketleri yklerken birlikte ykleme yasaklarna ve ayrca besin ve gdamaddelerinin ya da hayvan yemlerinin ayr tutulmas kurallarna uymakla zlenecekgzerghlar ile ilgili gerekli bilgileri almakla, ykmldr.

4.5 Paketleyen (Paketleyici)

Tehlikeli maddeleri byk paketlere (IBC-OHK) dolduran, gerekli durumlardagnderilecek maddeleri nakliyeye hazrlayan veya tehlikeli maddeleri paketleteniletme anlamna gelmektedir.

4.5.1 Grevleri;

Paketleme ve birlikte paketleme ile ilgili mevzuata ve kurallara, o Paketleritanmaya hazrlyorsa, paketleri iaretleme ve etiketleme ile ilgili mevzuata vekurallara, uymakla ykmldr.

4.6 Dolduran (Doldurucu)


24/35

24

Tanklara (Tankerler, ekstra tanklar, hareketli tanklar, tank konteynerler, Bataryaaralar(EGK)), aralara, moloz(paral maddeler iin byk ve kkkonteynerlere tehlikeli madde dolduran irketlerdir.

4.6.1 Grevleri;

Dolum ncesinde, tanklarn ve gerekli ekipmann teknik olarak eksiksiz ve tamayauygun olmasn salamakla,

Dolum esnasnda birlikte ykleme kurallarna uygun hareket etmekle ,

Dolumu yaptktan sonra tankn kapak blmlerinin szdrmazln kontrol etmekle,

Doldurulan tehlikeli maddelerin tankn d yzeyine bulamadn kontrol etmekle

4.7 Tank Konteynr, Portatif Tank Operatr

Adna kayt yaplan iletmecidir.

4.7.1 Grevleri;

Tank-konteynerler veya tanabilir tanklarn testlerinin ve iaretlemelerinin ilgili ADRhkmlerine uygunluunu salamakla,

Gerekli belgeleri bulundurmakla ve tamacya vermekle ykmldr.

4.8 SrcArac gerekten kullanan tek kiidir.

4.8.1 Grevleri;

Park halinde aracn el freniniekmek,

Motoru yklemede ve boaltmada durdurmak,

Ykleme ve boaltma srasnda sigara yasana dikkat etmek, o Hasarl paketleritamamakla,

Tehlikeli madde paketini amamakla,


25/35

25

Ara levhalarn ve turuncu renkli plakay takmakla,

Yanna yolcu almamakla,

Nakliye srasnda kaza olumas halinde yetkili mercilere bilgi vermekle,

Nakliyeci tarafndan verilen yazl talimatlar okuyup anlamakla, arata kabindebulundurmakla grevlidir.

5 YANGIN5.1YANGIN SNDRME CHAZLARI

ARAASGAR

SAYISI

EN K K TOPLAM

KAPASTES

EN AZINDAN B R N N

KAPASTES

S R C KAB N

ASGAR KAPASTE3,5 TONALTI

2 4 2 2

3,5 TON -7,5 TON

2 8 6 2

7.5 TONST

2 12 6 2


26/35

26

5.2 YANGIN SINIFLARI

A SINIFI YANGINLAR : Yanc Kat yangnlar ( Ahap, odun, masa)

B SINIFI YANGINLAR : Yanc Sv yangnlar ( Mazot, benzin, tiner)

C SINIFI YANGINLAR : Yanc Gaz yangnlar ( Lpg, Doalgaz, Hidrojen)

D SINIFI YANGINLAR : Hafif metal yangnlar ( Alminyum, Magnezyum)

E SINIFI YANGINLAR : Elektrik Yangnlar ( Trafo) deal sndrme maddesi CO2 dir.

F SINIFI YANGINLAR : Mutfak Yangnlar

NOT:En etkili yangn sndrme maddesi kuru kimyasal tozdur.

5.3Yangna Mdahale Etme

Yangn sndrme aleti yangna yaklaldnda kullanlmaldr.

Ate rzgr ynne doru sndrlr.

Yeterli olan yangn sndrme tpleri ayn anda kullanlmal, arka arkayakullanlmamaldr.

Yangn sndrme tp kullanldktan sonra tekrar kutuya aslmamal, yenisikonulmaldr.

TETK

MANOMETRE

HORTUM

GVDE

LANS


27/35

27

6 ARA ETLER6.1 EX/II - EX/III Arac (Patlayc Madde)

Patlayc maddelerin ve nesnelerin tanmasnaynelik aralardr.

EX/III Patlayc madde yksek tehlike,

EX/II Patlayc madde orta tehlike

6.2 FL Arac (Yanc Madde)

Parlama noktas en fazla 60 oC olan svlar,Kapasitesi 1m3 den fazla olan sabit, sklebilir tank

veya mnferit kapasitesi 3m3 aan tank konteyner,portatif tanklara ynelik aralardr.


28/35

28

6.3 OX Arac (Yakc Madde)

Hidrojen peroksit (Snf 5.1), kapasitesi 1m3ten fazla olan sabit tanklarda veya sklebilirtanklarda ya da mnferit kapasitesi 3m3 aantank konteynr, portatif tanklara ynelik

aralardr.

6.4 AT Arac (Yanc , Yakc ve PatlaycMadde tamalar hari)

Kapasitesi 1m3 den fazla olan sabit, sklebilirtank veya mnferit kapasitesi 3m3 aan tankkonteynr, portatif tanklarda ya da EGKlerdetehlikeli mallarn tanmas amalanm, EX/III,FL veya OX haricindeki aralardr.

6.5 MEMU - MPB (Mobil Patlayc retimBirimi - Mobil Mhimmat arac)

Mobil patlayc retim biriminin tanmna uyan biraratr.


29/35

29

7 Tank eitleri, Tanker Kullanm, Donanm veTehizatlar

7.1 Sabit tank bir araca kalc olarak eklenmi veya byle bir aracn iskeletiningerekli bir paras olup, 1000 litreden fazla kapasiteye sahip tank anlamna gelir.

7.2 Tank konteynerGaz, sv, toz veya granl maddelerinin ta- nmasndakullanlr ve gazlarn tanmasnda kullanldnda kapasiteleri 0,45 m3ten (450 litre)byktr.

7.3 Portatif tankTehlikeli maddeleri tamak iin hizmet tehiza- tnn ve yapsaltehizatn donatld gvdeyi ieren, kapasitesi 450 litreden fazla olan ve gazlarntanmasnda kullanldnda, ok modlu tank anlamna gelen tank eididir.


30/35

30

7.4 ok elemanl gaz konteyneri (EGK) manifoldla birbirine bal ve biryzeye tutturulmu elemanlar ieren birim anlamna gelir. Silindirler, tpler, basn varillerive silindir demeti, gazlarn tanmasnda kullanlan 450 litreden daha fazla kapasitelitanklardr.

7.5 Mobil (gezgin) patlayc retim birimi (MPB) patlayc olmayantehlikeli maddelerden patlayc retmek veya bu maddelere patlayc yklemek iinkullanlan bir nite veya bir niteye yerletirilmi dzenek anlamna gelir,.NOT:MPB tanm "patlayc retmek ve patlayc yklemek" ifadesini iermesine ramen,MPBlerin zorunluluklar yalnzca tama ile ilgilidir ve patlayclarn retimi veya patlaycyklemesi ile ilgili deildir.

7.6 Tpl gaz tankeri birbirlerine manifoldlarla bal ve bu araca kalc olarak

sabitlenmi paralar ieren bir ara anlamna gelir.


31/35

31

7.7 Vakumla alan atk tankncelikle tehlikeli atklarn tanmasndakullanlan ve atklarn ykleme ve indirme ilemlerini kolaylatrmak zere zel yapsve/veya tehizat olan sabit bir tank, sklebilir tank, tank konteyner veya tank takasgvdesi anlamna gelir.


32/35

32

7.8 TANKLARIN ZELLKLER Tama srasnda portatif tanklar ve EGKler, yanlamasna ve boylamasna

darbeler ile devrilme sonucu tank gvdesindeve servis tehizatnda meydanagelebilecek hasarlara kar gereince korunmaldr.

Azlar ve kapaklar hari olmak zere, tank gvdesinin d yzeyinin scakl yada s yaltmnn scakl tama srasnda 70 C'yi geemez.

Temizlenmeyen tanklar, daha nce ilerinde bulunan maddeyle dolu tanklarla aynhkmlere tabidir.

Maddelerin, birbirleriyle tehlikeli bir ekilde reaksiyona girebilecei hallerde szkonusu maddeler ayn veya bitiik gvde blmlerinde tanamaz.

Sv haldeki maddelerin, svlatrlm gazlarn veya SOUTULARAKSIVILATIRILMI gazlarn tanmasna ynelik tank gvdelerinin blmeler veyatama plakalar vastasyla en fazla 7500 litre kapasitede blmlere ayrlmadhallerde, bunlar kapasitelerinin %80'inden az ya da %20'sinden fazla doldurulamaz.

Tanklarn, tpl gaz tankerlerinin ve EGK'lerin doldurulmas ve boaltlmassrasnda, tehlikeli miktarlarda gaz ve buharn aa kmasn nlemek iin uygunnlemler alnmaldr.

Tama srasnda tankn d ksmna, doldurulan maddenin tehlikeli kalntsyapmamaldr.

Gvdeler, -20 C ile +50 C scaklklar arasnda krlmalara ve gerilimdenkaynaklanan atlamalara kar dayankl metalik malzemelerden yaplmal; gvdeveya koruyucu astarlar, ierikle tehlikeli biimde tepkimeye girecek veya malzemeyinemli oranda zayflatacak maddeler iermemelidir.

Parlama noktas enfazla 60 C olan svlarn tanmas iin tasarlanan gvdeler,asiye en az bir elektrik balants ile balanarak topraklanmaldr.

Tanklarn her alttan doldurma veya boaltma delii (girii), iki ya da adet (itenve dtan) seri balanm ve birbirinden bamsz kapatma valfleri ile donatlacaktr.

7.8.1 Bleve : Tanklarda kaynayan svnn genleerek tankn iinde oluturduu basnsonucu oluan patlamadr..

7.8.2 Kryo - kab Derin dondurulmu, svlatrlm gazlar iin, hareketli, s yaltml,kapasitesi maximum 1000 litre olan basn kabdr.

7.8.3 SADT (KHDS) Maddenin kendi kendine reaksiyona girerek zlmeye balad endk scaklk

7.8.4 Acil ( Mdahale)Durum Iss SADT ile Kontrol Iss arasnda kalan; acilnlemlerin alnmas gereken en dk scaklk


33/35

33

7.8.5 Kontrol Iss Maddenin gvenle tanabilecei scaklktr.

7.8.6 Tam Yk (Full Load) :Yklerin sadece bir noktada yklenip bir noktadaboaltlacan belirtir.

7.8.7 Kapal Ykleme Sadece bir tane gndericisi bulunan yklemedir.

7.9 Tip Onay sertifikasnda aadaki bilgiler yer almaldr:

Test sonular, - Tip onay numaras

Tank kodu - Tama amacna ynelik zel kod(ADR 4.3.5 ve 6.8.4),

Tip onay, maksimum 10 yl boyunca geerli olacaktr.

Tip Onay Sertifikas Yetkilendirilmi kurum, her yeni tanker, sklebilir tank, tankkonteyneri, portatif tank tama arac, tpl gaz tankeri veya EGK tipi iin;bu tipin szkonusu makam tarafndan incelenmi bulunduunu, amalanan kullanm iin uygunolduunu, yapm ve tehizat zorunluluklarn karladn tasdik eden bir Tip OnaySertifikas dzenlemelidir.

7.10 Muayene ve Testler

Gvdeler ve tehizat, hizmete alnmadan nce bir ilk muayene- ye tabi tutulacaktr. Bumuayene unlar ierecektir:

Onaylanm tipe uygunluun kontrol;

Tasarm zelliklerinin kontrol;

ve d koullarn bir incelemesi;

Hidrolik basn testi;

Donanm szdrmazlk testi ve alp almadnn kontrol.

7.11 Ara Muayenede Yaplacaklar

Szdrmazlk Testi - ve d inceleme (korozyon, knt, borular vb.)

Tm tehizatlarn alp almadnn kontrol


34/35

34

7.12 Tam Muayenede Yaplacaklar

ve d inceleme (korozyon, knt, borular vb.)

Hidrolik Test Basnc

Tank eitleri Snf Ara muayene Tam muayene

Portatif TankTm Snflar

2,5 yl 5 yl

BM EKGSnf 2

5 yl iinde 5 yl

Sabit tank (tanker) veTm Snflar 3 yl 5 yl

Sklebilir Tank, TplSnf 2

6 yl iinde 6 yl

Gaz TankeriSoutularak Svlatrlm

12 yl

Gaz

Tm Snflar2,5, yl 5 yl

Tank Konteyner, EKGSnf 2

6 yl iinde 8 yl

Soutularak Svlatrlm12 yl

Gaz

MPB Tm Snflar3 ylda bir szdrmazlk

testine tabi tutulurlar

7.13 TANKLARIN KML

Ayrca her tank aracnda (tankn kendisinde veya levha zerinde) aadaki bilgilerin yazlbulunduu ve Kimlik Kartniteliindeu bilgiler yer almaldr.

Sahibinin veya iletmecinin ad;

Tank Konteyner ise gvdenin kapasitesi;

Tank aracnn ya da tank konteynerin daras (yksz arl);

Tank aracnn ya da tank konteynerin izin verilebilir azami brt ktlesi;

Eer sklebilir tank ise bu ayrca belirtilmelidir. Sklebilir Tank;

Tanacak maddelerin sevkiyat ad;

Tank kodu;

zel artlara ait kodlamalar.


35/35

7.14 Gvenlik valf basnla otomatik olarak alan, amac tank kabul edilmezderecede ar i basntan korumak olan yayl bir aygttr.

7.15 Hizmet tehizat aadaki anlamlara gelir:

a. Tank iin doldurma ve boaltma, havalandrma, gvenlik, stma ve s yaltmaygtlar ve lm cihazlar;

b. Tpl gaz tankeri veya bir EGK elemanlar iin manifold dahil doldurma veboaltma aygtlar, gvenlik aygtlar ve lm cihazlar

7.16 Svlatrlm Petrol Gaz (LPG)dk basnl svlatrlm gaz anlamnagelir.

7.17 Svlatrlm Doal Gaz (LNG) Svlatrlm doal gaz anlamna gelir.

7.18 Tank kayd Sertifikalar gibi tanklarla, tpl gaz tankeriyle veya EGKyle ilgili tmnemli bilgileri ieren bir dosya anlamna gelir.

7.19Yapsal tehizataadaki anlamlara gelir:

a. Tankerler veya sklebilir tanklarn tanklar iin, kaplamann d veya idestekleyici, balayc, koruyucu veya sabitleyici yeleri;

b. Tank konteynerin tank iin, gvdenin d veya i destekleyici, balayc,koruyucu veya sabitleyici yeleri;

c. Tpl gaz tankerlerinin elemanlar veya bir EGK iin gvde veya haznenind veya i destekleyici, balayc, koruyucu veya sabitleyiciyeleri

adr ki̇tap Özeti̇

Documents