กÒÃÇัด¤ÇÒมมัè¹¤§¢อ§ÅำÒตัÇ¢ณะ·ดสอบ timed up original...

ส§¢ÅÒ¹¤ÃÔ¹·ÃàÇªสÒÃ »‚·Õè 32 ฉบบ·Õè 1 ม.¤.-ก.พ. 2557 Songkla Med J Vol. 32 No. 1 Jan-Feb 2014

Origina

l Article

23

กÒÃÇด¤ÇÒมมè¹¤§¢อ§ÅำÒตÇ¢ณะ·ดสอบ Timed Up and Go ใ¹ผส§อÒยàพศหญÔ§ดÇยà¤Ãèอ§Çด¤ÇÒมàÃ§

สมÃÃถªย จำÒ¹§¤กÔจ* สÒย¹·Õ »ÃÒÃถ¹ÒผÅ

Measurement of Trunk Stability during the Timed Up and Go Test in Elderly Women using an Accelerometer. Samatchai Chamnongkich, Sainatee PratanaphonDepartment of Physical Therapy, Faculty of Associated Medical Sciences, Chiang Mai University, Chiang Mai, 50200, Thailand.*E-mail: [email protected] Songkla Med J 2014;32(1):23-33

บ·¤ดยอ:Çตถ»Ãะส§¤: เพอวดและเปรยบเทยบความมนคงของลำาตวโดยการวเคราะหจากคาความเรงของลำาตวในขณะทดสอบ Timed Up and Go (TUG) ในกลมผสงอายเพศหญงและกลมผถกทดสอบอายนอยÇสดแÅะÇÔธÕกÒÃ: อาสาสมครเพศหญงทมภมลำาเนาอยในจงหวดเชยงใหม จำานวน 50 คน แบงออกเปนกลมผสงอาย (60-74 ป) จำานวน 25 คน และกลมอายนอย (18-25 ป) จำานวน 25 คน อาสาสมครแตละคนไดรบการทดสอบ TUG พรอมกบบนทกคาความเรงของสวนลำาตวดวยเครองวดความเรงทตดอยบรเวณหลงสวนลาง ใชสถต Independent t-test เปรยบเทยบคาความแตกตางของคาความเรงระหวางกลมผÅกÒÃศกษÒ: กลมผสงอายและกลมอายนอยใชเวลาเฉลยในการทดสอบ TUG เทากบ 11.94±1.03 วนาท และ 8.82±0.56 วนาท ตามลำาดบ คาความเรงของลำาตวในแนวหนาหลงของกลมผสงอายมคาตำากวากลมอายนอยอยางมนยสำาคญทางสถต (p<0.05) ในชวงลกจากนงไปยน ชวงออกเดนหลงจากลกขนยน และชวงจากยนลงนง คาความเรงของลำาตวในแนวดงของกลมผสงอายมคานอยกวากลมอายนอยอยางมนยสำาคญทางสถต (p<0.005) ในชวงออกเดนหลงจากลกขนยน และชวงจากยนลงนง คาความเรงของลำาตวในแนวดานขางของกลมผสงอายมคามากกวากลมอายนอยอยางมนยสำาคญทางสถต (p<0.05) ในชวงเดนกลบหลงจากหมนตว และชวงกลบลงนงบนเกาอ

§Ò¹ÇÔจยไดÃบ·¹ส¹บส¹¹จÒก·¹อดห¹¹กÒÃÇÔจย §บ»ÃะมÒณà§Ô¹ÃÒยได ¤ณะà·¤¹Ô¤กÒÃแพ·ย มหÒÇÔ·ยÒÅยàªÕย§ใหมภÒ¤ÇÔªÒกÒยภÒพบำÒบด ¤ณะà·¤¹Ô¤กÒÃแพ·ย มหÒÇÔ·ยÒÅยàªÕย§ใหม อ.àมอ§ จ.àªÕย§ใหม 50200Ãบต¹ฉบบÇ¹·Õè 16 กÃกฎÒ¤ม 2556 ÃบÅ§ตÕพÔมพÇ¹·Õè 25 ตÅÒ¤ม 2556

ส§¢ÅÒ¹¤ÃÔ¹·ÃàÇªสÒÃ »‚·Õè 32 ฉบบ·Õè 1 ม.¤.-ก.พ. 2557 24

กÒÃÇด¤ÇÒมมè¹¤§¢อ§ÅำÒตÇ¢ณะ·ดสอบ Timed Up and Go

สมÃÃถªย จำÒ¹§¤กÔจ แÅะ สÒย¹·Õ »ÃÒÃถ¹ÒผÅ

สÃ»: การวดคาความเรงของลำาตวบอกถงคณภาพการเคลอนไหวระหวางการทดสอบ TUG โดยทคาความเรงในแนวหนาหลงและแนวดงบงบอกถงความคลองตวในเคลอนยายรางกายไปในทศทางของการเดน และคาความเรงของลำาตวในทศทางดานขางบงบอกถงความสามารถในการควบคมความมนคงของรางกายในขณะเปลยนแปลงทาทางการเคลอนไหว มความเปนไดในการนำาคาความเรงของลำาตวไปใชรวมกบแบบประเมนความเสยงตอภาวะลมในผสงอาย

¤ำÒสำÒ¤ญ: การทดสอบ timed up and go, ความมนคงของลำาตว, เครองวดความเรง, ผสงอาย

Abstract:Objective: To examine and compare trunk stability by examining acceleration of the trunk while performing the Timed Up and Go (TUG) test in Thai elderly and young women.Material and Method: Fifty female volunteers resided in Chiang Mai province were divided into the elderly group (aged 60-74 year; n=25) and the young group (aged 18-25 years; n=25). Each participant performed the TUG test while wearing a tri-axial accelerometer placed over the lower trunk. Independent t-test was used to compare trunk acceleration values between groups.Results: The elderly and the young group had a mean time of the TUG of 11.94±1.03 second and 8.82±0.56 second (mean±S.D.), respectively. In the anteroposterior direction, compared to the young group, the elderly group had significantly lower normalized trunk acceleration in the sit-to-walk, walk1 (walking away from the chair), and stand-to-sit subtasks (p<0.05). In the vertical direction, the elderly group had significantly lower normalized trunk acceleration in the walk1, and stand-to-sit subtasks (p<0.005). In the mediolateral direction, on the other hand, the elderly group had significantly greater normalized trunk acceleration in the walk2 (walking toward the chair) and stand-to-sit subtasks (p<0.05).Conclusion: Trunk accelerometry can be used to examine the quality of movement during the TUG test. Acceleration in the anteroposterior and vertical directions indicated the agility in the direction of body progression while the mediolateral acceleration indicated the ability to control balance during changing of body position. There is a possibility to use the trunk acceleration coupled with the TUG test for evaluating the risk of fall in the elderly.

Keywords: accelerometer, elderly, timed up and go test, trunk stability

บ·¹ำÒ ในปจจบนแนวโนมของประชากรผสงอายทวโลกไดเพมสงขนรวมถงในประเทศไทย เปนผลจากการทมนษยมอายขยทยนยาวรวมกบมการลดลงของอตราการเกดของประชากร1 การเปลยนแปลงทางรางกาย

จากผลของกระบวนการสงอาย (aging process) สงผลใหประสทธภาพการทำาหนาทของระบบตางๆของรางกายลดลง รวมถงความสามารถในการเคลอนไหวรางกายเพอทำากจวตรประจำาวน โดยพบวาผสงอายสวนใหญมปญหาการทรงตว ซงเปนปจจยเสยงทสำาคญตอ

Songkla Med J Vol. 32 No. 1 Jan-Feb 2014 25

Measurement of Trunk Stability during the Timed Up and Go Test

Chamnongkich S and Pratanaphon S.

การเกดการลม โดยเฉพาะในผสงอายเพศหญง จากการสำารวจความชกของการลมของผสงอายไทยอายมากกวา 60 ป จำานวน 9,210 คน ระหวางป พ.ศ. 2551-25522 พบวาความชกของการลมในเพศหญง (รอยละ 24.1) สงกวาคาความชกของการลมในเพศชาย (รอยละ 12.1) เชนเดยวกบรายงานในตางประเทศโดย Salva และคณะ3 ทสำารวจพบวาอบตการณของการลมในผสงอายเพศหญงนนสงกวาเพศชาย การลมเปนสาเหตสำาคญของการบาดเจบและการเสยชวตในอนดบตนๆของผสงอาย4 จากการสำารวจขอมลการนอนพกรกษาในโรงพยาบาลดวยภาวะหกลมในผสงอายไทยในป พ.ศ. 2553 พบวาอตราการพกรกษาตวในโรงพยาบาลจากภาวะลมสงถง 432.4 ตอประชากร 100,000 คน และมอตราการเสยชวต 11.1 คนตอประชากร 100,000 คน5 ปญหาจากภาวะลมสงผลกระทบตอคณภาพชวตทงทางดาน รางกาย จตใจ เศรษฐกจ ตอตวผสงอาย และครอบครว อยางไรกตาม เนองจากการหกลมเปนภาวะทสามารถปองกนได การประเมนความเสยงตอการลมของผสงอายจงเปนขอมลทสำาคญทสามารถนำามาใชเปนแนวทางในการวางแผนปองกนการลมในผสงอายได6

วธการทดสอบเพอประเมนความเสยงตอการลมของผสงอายทนยมใชกนในทางคลนกคอ การทดสอบ Timed Up and Go (TUG)7 ซงเปนการทดสอบความสามารถในการทรงตวเมอมการเคลอนทของจดศนยถวง (center of gravity) รวมกบมการปรบเปลยนขนาดของฐานรองรบ ขณะทมการเปลยนจากทานงลกขนยนและเดน ถงแมวาแบบทดสอบ TUG นนสามารถใชประเมนระดบความสามารถในการเคลอนไหวเชงการทำาหนาท (functional movement) ของผสงอายได แตรายละเอยดอนๆ ของการเคลอนไหว เชน ความสามารถในการทรงตวในแตละชวงการเคลอนไหวยอยนน วธการทดสอบแบบมาตรฐานนยงไมสามารถทจะแสดงรายละเอยดไดอยางชดเจน เนองจากการแปลผลการทดสอบ TUG ขนอยกบเวลาทใชในการเคลอนไหวเทานน

ในการวจยทางคลนก เครองวดความเรง (accelerometer) ถกนำามาประยกตใชเพอศกษาความสามารถในการทรงตวทงในกลมคนปกตและกลมคนทมปญหาการทรงตว Kavanagh และคณะ8,9 เปรยบเทยบความเรงของสวนลำาตวขณะเดนระหวางผรบการทดสอบกลมผสงอายและกลมวยหนมสาวดวยเครองวดความเรงชนด 3 แกน (tri-axial accelerometer) พบวาในขณะเดนกลมผสงอายมขนาดของความเรงสวนลำาตวแตกตางจากกลมวยหนมสาวทงทศทางในแนวดง (vertical direction) ในแนวหนาหลง (anteroposterior direction) และในแนวดานขาง (mediolateral direction) เนองจากคาความเรงของลำาตวคำานวณจากคาความเรวการเคลอนไหวทเปลยนแปลงในชวงระยะเวลาหนง ดงนนความเรงทมคานอยจงแสดงถงการควบคมการเปลยนแปลงความเรวการเคลอนทไดมาก หรออาจกลาวไดวามความมนคงของลำาตวมาก ความเรงทมคามากแสดงถงการมความมนคงของลำาตวนอย เนองจากมการเปลยนแปลงความเรวการเคลอนทมาก ดงนนคาความเรงทไดจากเครองวดความเรงจงนาจะใชเปนคาทแสดงถงความสามารถในการทรงตวของรางกายได จากการทบทวนวรรณกรรมทเกยวของ ผวจยจงตงสมมตฐานวาผสงอายทมความเสยงตอภาวะลมมากกวาคนวยหนมสาวนนจะมการควบคมการทรงตวของรางกายขณะทดสอบ TUG ทแตกตางจากคนวยหนมสาว เมอพจารณาจากคาความเรงของสวนลำาตวของรางกายจะสามารถระบไดวาผสงอายมความมนคงของสวนลำาตวทเปลยนแปลงไปในระหวางการทดสอบ TUG ในชวงการเคลอนไหวใด ซงนาจะมประโยชนในการนำามาใชประเมนความเสยงตอการลมในผสงอายไดตอไป ดงนน การศกษาครงนจงมวตถประสงคเพอเปรยบเทยบคาความมนคงของสวนลำาตวของรางกายในแตละชวงการเคลอนไหวยอยของการทดสอบ TUG (TUG subtasks) ระหวางกลมผสงอายเพศหญงและกลมเปรยบเทยบอายนอย โดยใชตวแปรคาความเรงของลำาตวในแนวดง (vertical) แนวหนาหลง (antero-posterior) และแนวดานขาง (mediolateral) ทบนทกจากเครอง tri-axial accelerometer




ÇสดแÅะÇÔธÕกÒÃ ผเขารวมการทดสอบเปนกลมตวอยางหญงไทยทมสขภาพด สามารถตดตอสอสารและอานออกเขยนได จำานวน 50 คน จากชมชนตางๆ ในจงหวดเชยงใหม แบงเปน กลมผสงอายทมอายระหวาง 60-74 ป (elderly group) จำานวน 25 คน และกลมอายนอยทมอายระหวาง 18-25 ป (young group) จำานวน 25 คน ใชโปรแกรม PS: Power and Sample Size Calcula-tion10 คำานวณหาจำานวนกลมตวอยางดวยกำาหนดระดบ alpha level เทากบ 0.05, power เทากบ 0.80 อางองขอมลจากการศกษาทผานมา8 กำาหนดเกณฑคดอาสาสมครออก คอ เปนผทไดรบการวนจฉยวาเปนโรคทางระบบประสาท หรอระบบทรวงอก หวใจและหลอดเลอด ทไมไดรบการรกษาทางยาเพอควบคมอาการ หรอระบบโครงรางและกลามเนอหรอการบาดเจบทขาอนๆ ทมผลตอความสามารถในการเดน หรอมปญหาทางดานการมองเหนทไมไดรบการรกษาหรอแกไขใหสามารถมองเหนไดชดเจน และมผลตอความสามารถในการเดน อาสาสมครทกคนลงนามยนยอมการเขารวมการศกษา โดยงานวจยน ไดผานการรบรองจากคณะกรรมการจรยธรรมการวจยในมนษย คณะเทคนคการแพทย มหาวทยาลยเชยงใหม ผวจยอธบายวตถประสงคและขนตอนในการทดสอบใหอาสาสมคร จากนนอาสาสมครไดรบการประเมนการทดสอบ TUG โดยผวจยทำาการบนทกคาความเรงของลำาตวขณะทำาการทดสอบ TUG ไปพรอมกน โดยผวจยตด tri-axial accelerometer พรอมชดอปกรณบนทกแบบพกพา (portable data logger, MIE Medical Research Ltd. UK) ทสวนลำาตวใหตรงกบตำาแหนงกระดกสนหลงระดบเอวชนท 3 (รปท 1) กำาหนดความถของการบนทกขอมลคาความเรง (sampling rate) เทากบ 1,000 Hz การศกษาน เปนสวนหนงของโครงการวจยทศกษาการเคลอนไหวของผสงอายขณะเดนกาวขามสงกดขวางดวย แตอาสาสมครไดรบลำาดบการทดสอบแบบสมและม เวลาพกอยางเพยงพอระหวางชนดการทดสอบ จงไมมผลตอเนองจากการทดสอบอนหรอผลของความเมอยลาทอาจเกดขนกบอาสาสมคร

ÇÔธÕกÒÃ·ดสอบ TUG ผวจยจดเตรยมอปกรณในการทดสอบ TUG โดยวางกรวยบนพนทางเดนทระยะหาง 3 เมตร จากเกาอนงความสงมาตรฐาน โดยใหอาสาสมครนงบนเกาอ ลกขนยนจากทานงเกาอ เดนเปนระยะทาง 3 เมตร จากนนหมนตวเดนออมกรวย และเดนกลบมานงบนเกาอตวเดมอกครง11 ผวจยจบเวลาการทดสอบดวยนาฬกาจบเวลาตงแตเรมใหสญญาณใหลกจากเกาอจนผถกทดสอบกลบมานงบนเกาออกครง โดยออกคำาสงใหผถกทดสอบเดนดวยความเรวทเรวทสดและปลอดภย หลงจากการทดสอบ TUG ครงแรก ใหผเขารวมทดสอบนงพก 2 นาท แลวทำาการทดสอบซำาอก 1 ครง ผวจยบนทกสญญาณความเรง ตลอดชวงการทดสอบ TUG เมอสนสดการทดสอบ ผวจยนำาขอมลออกจาก data

Ã»·Õè 1 การตดอปกรณวดคาสญญาณความเรงทสวน ลำาตว




logger บนทกลงคอมพวเตอรเพอทำาการวเคราะหคาตวแปรดวยโปรแกรม MyoDat 6.0 software (MIE Medical Research Ltd. UK) และบนทกคาเฉลยจากการทดสอบ TUG ทงสองครง จากการศกษาของ Shumway-Cook และคณะ12 พบวาผสงอายทใชเวลาทดสอบ TUG มากกวา 14 วนาท จดวามความเสยงตอการลม การศกษานไดแบงการเคลอนไหวขณะทำาการทดสอบ TUG ออกเปนองคประกอบยอย (TUG subtasks) ดงน 1) ชวงลกจากนงไปยน (sit-to-stand) 2) ชวงออกเดนไปยงจดกลบตว (walk1) 3) ชวงหมนตว (turning) 4) ชวงเดนกลบไปทเกาอ (walk2) และ 5) ชวงกลบลงนงบนเกาอ (stand-to-sit) อางองและดดแปลงการแบงยอยชวงการทดสอบ TUG จากการศกษาของ Wall และคณะ11 และ Weiss และคณะ13

สำาหรบการศกษาน กำาหนดนยามความมนคงของสวนลำาตว คอ ความสามารถในการควบคมรางกายใหอยในแนวตงตรงและควบคมใหจดศนยถวงรางกายอยภายในฐานรองรบในขณะไดรบการทดสอบ TUG คาความเรงของลำาตวในทศทางตางๆ ทบนทกจากเครองวดความเรงทตดอยบนรางกายผถกทดสอบในตำาแหนงทใกลเคยงกบจดศนยถวงของรางกาย (ระดบ mid lumbar) คาความเรงของลำาตวแสดงถงการควบคมการเปลยนแปลงความเรวของลำาตวจงสามารถใชเปนคาทแสดงถงความสามารถในการทรงตวของรางกายใน 3 ทศทาง ในการศกษานคาตวแปรหลก คอ คารากทสองของคาเฉลยผลรวมความเรง (acceleration root-mean-square หรอ aRMS) ของแตละทศทาง14

คำานวณจากจากสตร

TUG เพอใหสามารถเปรยบเทยบขอมลระหวางผถกทดสอบทมขนาดรางกายตางกน จงรายงานคา normalized acceleration root-mean-square โดยใชการเทยบเปนสดสวนกบคาความเรงเฉลยในชวงทคา acceleration RMS มคาตำาสด (ชวงหมนตว) เทยบกบคาความเรงในชวงการเคลอนไหวยอยอนๆ กอนเกบขอมลการศกษาจรง ผวจยไดหาคาความนาเชอถอของการวดคาความเรงของลำาตว ในอาสาสมครจำานวน 10 คน ไดคาสมประสทธสหสมพนธภายในกลม (ICC3,1) ของคาความเรงของลำาตวอยในชวง 0.84-0.98 จดวาอยในเกณฑสงมาก การวเคราะหผลทางสถต ใชสถต Independent t-test เพอวเคราะหความแตกตางของคาความเรงของลำาตวระหวางกลมผสงอายและกลมอายนอย กำาหนดระดบนยสำาคญทางสถตทใชทดสอบไวทระดบ p≤0.05

ผÅกÒÃศกษÒ ในการศกษาน กลมผสงอาย (elderly group) มอายเฉลย 70.11±4.10 ป นำาหนกตวเฉลย 55.67± 9.87 กโลกรม ความสงเฉลย 1.50±0.06 เมตร และกลมอายนอย (young group) มอายเฉลย 21.04±1.85 ป นำาหนกตวเฉลย 53.71±5.42 กโลกรม ความสงเฉลย 1.61±0.05 เมตร จากการทดสอบดวยสถต independent t-test พบวาทงสองกลมมนำาหนกตวไมแตกตางกน (p>0.05) แตกลมผสงอายมสวนสงนอยกวากลมอายนอยอยางมนยสำาคญทางสถต (p<0.001)

¤ÇÒมàÃ§¢อ§ÅำÒตÇ·ÕèÇดได¢ณะ·ดสอบ TUG ระยะเวลาการทดสอบ TUG สำาหรบผสงอายมคาเฉลยเทากบ 11.94±1.03 วนาท (พสย 10.02-14.45 วนาท) ซงมคามากกวาระยะเวลาการทดสอบ TUG ของกลมอายนอย (คาเฉลย 8.82±0.56 วนาท พสย 7.32-9.58 วนาท) อยางมนยสำาคญทางสถต (p< 0.001) เครองวดความเรงชนด 3 แกน ทใชบนทกสญญาณความเรงของลำาตวในการศกษานแยกสญญาณความเรงใน 3 ทศทาง ดงแสดงในรปท 2 คอ แนว

โดยท ai คอคาความเรง (อตราการเปลยนแปลงความเรว) ณ ตำาแหนงเวลาใดๆ และ N คอจำานวนขอมล a ในแตละชวงการเคลอนไหวยอยของการทดสอบ




Ã»·Õè 2 กราฟแสดงรปแบบทวไปของคาสญญาณความเรงใน 3 แนวการเคลอนไหวทบนทกไดจาก tri-axial accelerometer ขณะทดสอบ TUG

¤Ò¤Ç

ÒมàÃ§

(Acceleration)

àÇÅÒ (ÇÔ¹Ò·Õ)

Sit-to-stand Walk1 Turning Stand-to-sitWalk2

แ¹Çห¹ÒหÅ§ (Anteroposterior)

แ¹ÇดÔè§ (Vertical)

แ¹ÇดÒ¹¢Ò§ (Mediolateral)




หนาหลง (anteroposterior direction) แนวดง (vertical direction) และแนวดานขาง (mediolateral direction) โดยกราฟแสดงคาขอมลดบของความเรงทยงไมไดปรบคาเทยบกบคาเฉลยความเรงของชวงหมนตว (รปท 2) คาความเรงของลำาตวในทศทางหนาหลงของกลมผสงอายเปรยบเทยบกบกลมอายนอยแสดงในรปท 3 เมอเปรยบเทยบระหวางกลม พบวากลมผสงอายมคาความเรงของลำาตวนอยกวากลมอายนอยอยางมนยสำาคญทางสถต (p<0.05) ในชวงลกจากนงไปยน ชวงออกเดนหลงจากลกขนยน และชวงจากยนลงนง โดยพบวาสำาหรบทงสองกลมมคาความเรงของลำาตวในทศทางหนาหลงมคาสงขณะอยชวงการเดน และคาความเรงมคาลดตำาลงขณะทผถกทดสอบกลบลงนงเกาอ (รปท 3) คาความเรงของลำาตวในทศทางแนวดงของกลมผส งอาย เปรยบเทยบกบกลมอายนอยแสดงในรปท 4 เมอเปรยบเทยบระหวางกลม พบวากลม

ผสงอายมคาความเรงของลำาตวนอยกวากลมอายนอยอยางมนยสำาคญทางสถต (p<0.005) เฉพาะชวงออกเดนหลงจากลกขนยน (รปท 4) คาความเรงของลำาตวในทศทางแนวดานขางของกลมผสงอายเปรยบเทยบกบกลมอายนอยแสดงในรปท 5 เมอเปรยบเทยบระหวางกลม พบวากลมผสงอายมคาความเรงของลำาตวสงกวากลมอายนอยอยางมนยสำาคญทางสถต (p<0.05) ในชวงเดนกลบหลงจากหมนตว และชวงกลบลงนงบนเกาอ (รปท 5)

ÇÔจÒÃณ การประเมนการทรงตวในเชงปรมาณการเคลอนไหวโดยใชการทดสอบ TUG เปนวธการทใหผถกทดสอบลกขนยนจากทานงบนเกาอ เดนเปนระยะทาง 3 เมตร แลวหมนตวเดนกลบมานงลงบนเกาอตวเดม โดยออกคำาสงใหผถกทดสอบทำาใหเรวทสดอยางปลอดภย ในการศกษานพบวากลมผสงอายใชเวลาเฉลยในการ

Ã»·Õè 3 กราฟเปรยบเทยบคาความเรง (เทยบเปนสดสวน) ในแนวหนาหลงระหวางกลมทดสอบ

แสดงความแตกตางระหวางกลมอยางมนยสำาคญทางสถต (p<0.05)


กÅมผส§อÒย

กÅมอÒย¹อย

¤ÇÒมàÃ§ใ¹แ¹Çห¹ÒหÅ§3.0

2.5

2.0

1.5

1.0

0.5

0.0

¤Ò¤Ç

ÒมàÃ§

(à·Õย

บà»¹

สดสÇ

¹)

ªÇ§กÒÃà¤Åèอ¹ไหÇยอย¢อ§กÒÃ·ดสอบ TUG




3.0

2.5

2.0

1.5

1.0

0.5

0.0

¤Ò¤Ç

ÒมàÃ§

(à·Õย

บà»¹

สดสÇ

¹)




¤ÇÒมàÃ§ใ¹แ¹ÇดÔè§



Ã»·Õè 4 กราฟเปรยบเทยบคาความเรง (เทยบเปนสดสวน) ในแนวดงระหวางกลมทดสอบ


Ã»·Õè 5 กราฟเปรยบเทยบคาความเรง (เทยบเปนสดสวน) ในแนวดานขางระหวางกลมทดสอบ

¤ÇÒมàÃ§ใ¹แ¹ÇดÒ¹¢Ò§



3.0

2.5

2.0

1.5

1.0

0.5

0.0

¤Ò¤Ç

ÒมàÃ§

(à·Õย

บà»¹

สดสÇ

¹)






ทดสอบ TUG เทากบ 11.94±1.03 วนาท มคาใกลเคยงกบรายงานการศกษากอนหนานในผถกทดสอบชวงอายใกลเคยงกน15,16 และการศกษาในผสงอายเพศหญงชาวไทย17 แสดงใหเหนวาผสงอายทไดรบการทดสอบไมมอตราเสยงในการหกลม โดยมผสงอาย 2 คน(14.08 และ 14.45 วนาท) ทมคาเวลาการทดสอบ TUG เกนกวา 14 วนาท ถอวาคาการทดสอบอยในชวง borderline เทานน ยงไมจดวามภาวะเสยงตอการลมอยางชดเจน12 และในบางกลมวจยใชเวลาเกนกวา 30 วนาทเปนคะแนนจดตด (cut-off score) สำาหรบพจารณาความเสยงตอการลม18 จากแบบสอบถาม พบวาผสงอายทงสองรายไมมประวตการลมในชวง 12 เดอนทผานมากอนการทดสอบ สำาหรบกลมผถกทดสอบอายนอยใชเวลาเฉลยในการทดสอบ TUG เทากบ 8.82±0.56 วนาท ซงมคาใกลเคยงกบการศกษาในกลมคนวยหนมสาวในการศกษาอนกอนหนาน11

การเปลยนแปลงคาสญญาณในแกนตางๆ สามารถนำามาใชแยกแยะแตละเหตการณการเคลอนไหวยอยของการทดสอบ TUG ได13 โดยรปแบบทวไป (typical pattern) ของสญญาณคาความเรง (รปท 2) ในแตละ TUG subtask พออธบายไดดงน 1) ชวงลกจากนงไปยน (sit-to-stand) เปนชวงทรางกายทอนบนมการเปลยนแปลงเพอเรมตนการเคลอนไหว คอ การกมตวไปขางหนาและยนขนตวตรง คาความเรงของสวนลำาตวจงมสญญาณเดนชดในแนวดง (vertical) และแนวหนาหลง (anteroposterior) 2) ชวงออกเดนไปยงจดกลบตว (walk1) เปนการเคลอนไหวลำาตวไปขางหนาจากการกาวขาสลบกนของขาทงสองขาง ความเรงของสวนลำาตวจงเปนผลโดยตรงจากการเพมความเรวการเดน สญญาณเดนชดในแนวดง (vertical) จากการเคลอนขนลงของจดศนยถวงของรางกายขณะเดน หากมการเปลยนแปลงความเรวของรางกายสวนลำาตวมากอาจแสดงถงการสญเสยการทรงตวในแนวดานขาง ดงนนจะเหนสญญาณในแนวดานขาง (medial-lateral) เปลยนแปลงมาก 3) ชวงหมนตว (turning) เปนชวงทความเรวการเดนลดลง คาความเรงของสวนลำาตวในแนวดง (vertical) และแนว

หนาหลง (anteroposterior) จงมคาลดลงอยางเหนไดชด 4) ชวงเดนกลบไปทเกาอ (walk2) เชนเดยวกบชวงท 2 และ 5) ชวงกลบลงนงบนเกาอ (stand-to-sit) คลายกบชวงท 1 มการกมตวไปขางหนาเพอหยอนตวลงนงบนเกาอ คาความเรงของสวนลำาตวจงมสญญาณเดนชดในแนวดง (vertical) และแนวหนาหลง5 เนองจากคาความเรงเปนตวแปรทมทมาจากการเปลยนแปลงความเรวภายในชวงเวลาขณะหนง จากการทกลมอายนอยใชเวลาในการทดสอบ TUG นอยกวา แสดงถงการมความเรวของการเคลอนไหวรางกายมากกวากลมผสงอาย สงผลใหมแนวโนมทคาความเรงของสวนลำาตวมคาสงกวากลมผสงอายตลอดชวงของการทดสอบ TUG ในทง 3 ทศทางการเคลอนไหว อยางไรกตามรปแบบโดยทวไปของคาความเรงในทศทางตางๆ มความคลายคลงกนระหวางกลมทดสอบทงสองกลม แต amplitude หรอขนาดของความเรงมคาตางกน เนองจากการเปลยนแปลงความเรวการเดนมผลโดยตรงตอคาความเรงในการศกษาน ดงนนเพอใหสามารถทำาการเปรยบเทยบคาความเรงของสวนลำาตวระหวางผทดสอบทมขนาดรปรางและความเรวของการเดนแตกตางกนได จงใชวธการ normalization ขอมลคาความเรง โดยใชการเทยบเปนสดสวนกบคาความเรงเฉลยในชวงการหมนตวของการทดสอบ TUG ซงเปนชวงทคา acceleration root-mean-square มคาตำาสดเมอเทยบกบคาสญญาณของชวงการทดสอบอนๆ Kerr และคณะ19 ทดสอบหาเวลาทใชในการเคลอนไหวลกขนยนจากนงไปเดน (sit-to-walk move-ment) และแบงการเคลอนไหวเปน 3 ชวงยอย คอ ชวงงอลำาตว ชวงเหยยดลำาตว และชวงเรมกาวเดน พบวาผสงอายทมความเสยงตอการลมใชเวลาในการทดสอบนานกวาอยางมนยสำาคญทางสถตเมอเปรยบเทยบกบกลมควบคมอายนอยและผสงอายทไมมความเสยงตอการลมในทกชวงการเคลอนไหวยอยของ sit-to walk โดยเฉพาะในชวงทเหยยดลำาตวขนยน ซงสอดคลองกบผลการศกษาคาความเรงของสวนลำาตวในการศกษาน ทพบวากลมอายนอยมรปแบบของสญญาณคาความเรง




ในขณะลกขนยนทแสดงถงการเคลอนไหวสวนลำาตวไปในแนวดงและแนวหนาหลงไปพรอมกน แตในกลมผสงอายมการเปลยนแปลงของคาความเรงในแนวหนาหลงกอนแลวตามมาดวยการเปลยนแปลงในแนวดง แสดงใหเหนถงความพยายามในการถายนำาหนกตวไปขางหนากอนเพอเพมความมนคงของการลกขนยน และนอกจากน จากการทคาความเรงในแนวหนาหลงและแนวดงมคาตำากวากลมอายนอย ในชวงลกจากนงไปยน ชวงออกเดนหลงจากลกขนยน และชวงจากยนลงนง ยงสะทอนถงแนวโนมในการลดลงของความแขงแรงของกลามเนอเหยยดขอสะโพกและเหยยดขอเขา เนองจากเปนการเคลอนไหวทใชกลามเนอเหลานเปนหลกในการเคลอนไหว กลมผสงอายจงไมสามารถควบคมใหมความเรวในการเคลอนยายรางกายไปขางหนาใหไดคลองตวเทยบเทากบกลมอายนอยทมความแขงแรงของกลามเนอขาในสดสวนทมากกวาได Wall และคณะ11 เปรยบเทยบเวลาการทดสอบ TUG ระหวางกลมอายนอย กลมผสงอายทมและไมมปญหาการทรงตว โดยแบงการเคลอนไหวขณะทดสอบ TUG ออกเปนชวงการเคลอนไหวยอยๆ ในลกษณะใกลเคยงกบการศกษานเชนกน แตกตางกนเฉพาะการแบงชวงการเคลอนไหวของการศกษานทไดรวมชวงการเรมตนการเดน (gait initiation phase) ไวเปนสวนเดยวกบชวงออกเดนไปยงจดกลบตว (walk1) Wall และคณะ11 พบวาไมมความแตกตางกนของเวลาการทดสอบระหวางกลมอายนอยและกลมผสงอายทไมมปญหาการทรงตว แตกลมผสงอายทมปญหาการทรงตวใชเวลามากกวากลมคนอายนอยและกลมผสงอายทไมมปญหาการทรงตวในทกชวงการเคลอนไหวยอยของการทดสอบ TUG โดยเฉพาะชวงการหมนตวและชวงกลบลงนงบนเกาอ ซงนาจะเปนผลมาจากเปนชวงการเคลอนไหวทตองอาศยความสามารถในการทรงตวและกำาลงกลามเนอขาเพอพยงรางกายไมใหสญเสยการทรงตว ซงสอดคลองกบผลการศกษานทพบวาคาความเรงในแนวดานขางของกลมผสงอายมคามากกวากลมอายนอยทงในชวงขาเดนกลบ (walk2) และชวงกลบลงนงบนเกาอ (stand

to sit) แสดงถงความไมมนคงของสวนลำาตว ทเกดขนภายหลงจากชวงหมนตว (turning) และตองเดนตอทนทเพอกลบไปนงเกาอ เปนไปไดวาผสงอายทไดรบการทดสอบยงไมสามารถควบคมการทรงตวของรางกายใหอยในสภาวะปกตไดภายหลงการหมนตวซงเปนการเปลยนทศทางการเคลอนไหว การทไมพบความไมมนคงของสวนลำาตวในชวงขาเดนไป (walk1) เนองจากเปนการเคลอนไหวตอเนองจากชวงการลกขนยนจากนง และไมมการเปลยนแปลงทศทางการเดน ผสงอายจงสามารถควบคมการทรงตวไดตามปกต

สÃ» จÒกผÅกÒÃศกษÒพบÇÒ ¤Ò¤ÇÒมàÃ§¢อ§ÅำÒตÇใ¹แ¹Çห¹ÒหÅ§¢อ§กÅมผส§อÒยมÕ¤Ò¹อยกÇÒกÅมอÒย¹อยอยÒ§มÕ¹ยสำÒ¤ญ·Ò§สถÔตÔ (p<0.05) ใ¹ªÇ§ÅกจÒก¹è§ไ»ย¹ ªÇ§ออกàดÔ¹หÅ§จÒกÅก¢¹ย¹ แÅะªÇ§จÒกย¹Å§¹è§ ¤Ò¤ÇÒมàÃ§¢อ§ÅำÒตÇใ¹แ¹ÇดÔè§¢อ§กÅมผส§อÒยมÕ¤Ò¹อยกÇÒกÅมอÒย¹อยอยÒ§มÕ¹ยสำÒ¤ญ·Ò§สถÔตÔ (p<0.005) ใ¹ªÇ§ออกàดÔ¹หÅ§จÒกÅก¢¹ย¹ แÅะªÇ§จÒกย¹Å§¹è§ ¤Ò¤ÇÒมàÃ§¢อ§ÅำÒตÇใ¹แ¹ÇดÒ¹¢Ò§¢อ§กÅมผส§อÒยมÕ¤ÒมÒกกÇÒกÅมอÒย¹อยอยÒ§มÕ¹ยสำÒ¤ญ·Ò§สถÔตÔ (p<0.05) ใ¹ªÇ§àดÔ¹กÅบหÅ§จÒกหม¹ตÇ แÅะªÇ§กÅบÅ§¹è §บ¹àกÒอÕ กÅÒÇโดยสÃ»ไดÇ Ò¤Ò¤ÇÒมàÃ§¢อ§ÅำÒตÇสÒมÒÃถใªà»¹¢อมÅ»ÃะกอบกÒÃ»ÃะàมÔ¹¤ÇÒมมè¹¤§¢อ§ÅำÒตÇใ¹แตÅะªÇ§¢อ§กÒÃ·ดสอบ TUG ได โดยàฉพÒะอยÒ§ยÔè§¤Ò¤ÇÒมàÃ§¢อ§ÅำÒตÇใ¹·Ôศ·Ò§ดÒ¹¢Ò§¹Òจะà»¹ตÇแ»Ã·ÕèสำÒ¤ญ·ÕèอÒจสะ·อ¹ถ§¤ÇÒมสÒมÒÃถใ¹กÒÃ¤Çบ¤มกÒÃ·Ã§ตÇ¢อ§ÃÒ§กÒยใ¹¢ณะà»ÅÕèย¹แ»Å§·Ò·Ò§กÒÃà¤Åèอ¹ไหÇ แÅะมÕ¤ÇÒมà»¹ไ»ได·Õèจะ¹ำÒไ»ใªà»¹ตÇแ»Ãใ¹กÒÃศกษÒàกÕè ยÇกบกÒÃ»ÃะàมÔ¹¤ÇÒมàสÕè ย§ตอภÒÇะÅมใ¹ผส§อÒย·ÕèมÕ»ญหÒบกพÃอ§¢อ§กÒÃ¤Çบ¤มกÒÃ·Ã§ตÇไดตอไ»




àอกสÒÃอÒ§อÔ§ 1. Le Bourg E. Forecasting continuously increasing life expectancy: what implications? Ageing Res Rev 2012; 11: 325 - 8. 2. Aekplakorn W, editor. The report of Thailand population national health examination survey IV 2008-2009. Nonthaburi: The Graphico Systems; 2010. 3. Salva A, Bolibar I, Pera G, et al. Incidence and consequences of falls among elderly people living in the community. Med Clin (Barc) 2004; 122: 172 - 6. 4. Moylan KC, Binder EF. Falls in older adults: risk assessment, management and prevention. Am J Med 2007; 120: 493 - 7. 5. Limpawattana P, Sutra S, Thavompitak Y, et al. Geriatric hospitalizations due to fall-related injuries. J Med Assoc Thai 2012; 95 (Suppl 7): S235 - 9. 6. Rao SS. Prevention of falls in older patients. Am Fam Physician 2005; 72: 81 - 8. 7. Podsiadlo D, Richardson S. The timed “Up & Go”:

a test of basic functional mobility for frail elderly persons. J Am Geriatr Soc 1991; 39: 142 - 8. 8. Kavanagh JJ, Barrett RS, Morrison S. Upper body accelerations during walking in healthy young and elderly men. Gait Posture 2004; 20: 291 - 8. 9. Kavanagh JJ, Barrett RS, Morrison S. Age-related differences in head and trunk coordination during walking. Hum Mov Sci 2005; 24: 574 - 87. 10. PS: Power and Sample Size Calculation [home- page on the Internet]. Tennessee: Department of Biostatistics, Vanderbilt University; 2010 [cited 2010 Sept 12]. Available from: http://biostat.mc. vanderbilt.edu/wiki/Main/PowerSampleSize.

11. Wall JC, Bell C, Campbell S, et al. The Timed Get-up-and-Go test revisited: measurement of the component tasks. J Rehabil Res Dev 2000; 37: 109 - 13. 12. Shumway-Cook A, Brauer S, Woollacott M. Predicting the probability for falls in community-dwelling older adults using the Timed Up & Go Test. Phys Ther 2000; 80: 896 - 903. 13. Weiss A, Herman T, Plotnik M, et al. Can an accelerometer enhance the utility of the Timed Up & Go Test when evaluating patients with Parkinson’s disease? Med Eng Phys 2010; 32: 119 - 25. 14. O’Sullivan M, Blake C, Cunningham C, et al. Correlation of accelerometry with clinical balance tests in older fallers and non-fallers. Age Ageing 2009; 38: 308 - 13. 15. Bohannon RW. Reference values for the timed up and go test: a descriptive meta-analysis. J Geriatr Phys Ther 2006; 29: 64 - 8. 16. Pondal M, del Ser T. Normative data and deter- minants for the timed “up and go” test in a population- based sample of elderly individuals without gait disturbances. J Geriatr Phys Ther 2008; 31: 57 - 63. 17. Onla-or S, Saksri P, Chaimongkol N. Effects of home exercise and stretching program on balance ability of elderly women. J Gerontology and Geriatric Medicine 2004; 5: 11 - 8. 18. Podsiadlo D, Richardson S. The timed “Up & Go”: a test of basic functional mobility for frail elderly persons. J Am Geriatr Soc 1991; 39: 142 - 8. 19. Kerr A, Rafferty D, Kerr KM, et al. Timing phases of the sit-to-walk movement: validity of a clinical test. Gait Posture 2007; 26: 11 - 6.

กÒÃÇัด¤ÇÒมมัè¹¤§¢อ§ÅำÒตัÇ¢ณะ·ดสอบ timed up original...

Documents