Η ΑΛΛΑΓΗ ΤΟΥ ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟΥ (*)

Α φού προηγήθησαν με οίκοuμενιστικοπνεύμα άποστασίας «η Σύνοδος της Δ' 'Ιεραρχίας της 'Εκκλησίας της Έλλάδος» (16-21 Άπριλίοu1923), το «Πα­

νορθόδοξον Σuνέδριον της Κωνσταντινοuπόλεως» (10 Maiou - 8 Ίοuνίοu

1923) και «η Σύνοδος της Ε' 'Ιεραρχίας της 'Εκκλησίας της Έλλάδος» (24 Δεκεμ­Βρίοu 1923 - 2 Ίανοuαρίοu 1924) και προετοίμασαν «καταλλήλως» το έδαφος

με πρωτεργάτη τον άρχιεπίσκοπο Άθηνών Χρuσόστομο Παπαδόποuλο, ό

όποίος σuνεργάσθηκε με τον όμόφρονά TOU Μελέτιο Μεταξάκη και κατόπιν

με τον πατριάρχη Γρηγόριο Τ, άπεφασίσθη τελικώς η μονομερης και όλεθρία

έπlΒολη - έφαρμογη τού νέοu ημερολογίοu στην Έλλάδα, παρ' δλες τις άVΤΙ­

δράσεις τών άλλων 'Ορθοδόξων 'Εκκλησιών και την έλ/ειψι πανορθοδόξου

συμφωνίας έπl τού θέματος. . 'Έτσι, την 1η Μαρτίοu 1924 ό Χρuσόστομος Παπαδόποuλος υπέγραψε, ώς

«μόνος έκπροσωπών την '1εραρχίαν της 'Εκκλησίας της Έλλάδος», σχετικη

«'Εγκύκλιον» (Άριθ. Πρωτ. 430/1.3.1924) υπερ της καινοτομίας, και την 3η

Μαρτίοu 1924 υπέγραψε και άπέστειλε «προς τους ΣεΒασμιωτάτοuς < Ιεράρ­

χας της Αυτοκεφάλοu 'Εκκλησίας της Έλλάδος» σχετικη «Τηλεγραφικη 'Εντο­

λη» (Άριθ. Πρωτ.43013.3.1924).1& Ή Β' Κuριακη τ&ν Νηστειών (10123η Μαρτίοu 1924) ήταν η ήμέρα που άρχιζε η έφαρμογη της καινοτομίας. 'Εκείνη την

ημέρα έμφανίσθηκε στις έφημερίδες η μνημονεuθείσα «'Εγκύκλιος 430/ 1.3.1924» και σuγχρόνως δημοσιεύθηκε σχετικο ένημερωτικο «Άνακοlνωθέν».17

τα τρία αίπα κείμενα, έργα και στον τύπο και στην ουσία τού μονοκράτορος

άρχιεπισκόποu Χρuσοστόμοu Παπαδοπούλοu, είναι κείμενα παραπλανητικά,

άποκρύπτοuν την ίστορικη άλήθεια και άνατρέποuν την 'Ορθόδοξη Παράδο­

σι. "Ας ρίξοuμε μια σύντομη ματια στις θέσεις που υποστηρίζοuν.

(α) Ή «'Εγκύκλιος 430/1.3.1924» όμιλεί «περl τού ζωηρώς άπασχολούντος

την Έλληνικην κοινωνίαν ζητrιματας τού ήμερολΟΥίου».

(*) Άναδημοσίευσις τού Κεφαλαίου 7 έκ τού βιβλιαριδίόυ τού Σεβασμιωτάτου Ώρωπού & Φυ­λής κ. Κυπριανού: n είναι οί "Παλαιοημερολογίτες» καί τί έπιδιώκουν, Πύργος Ήλείας 1988.

(16) Βλ. Άρχιμ. Θεοκλήτου Στράγκα, 'Εκκλησίας 'Ελλάδος 'Ιστορία ... , τ.Β', σελ. 1246-1249, Άθήναι

1970. Καί Γρ. Εύστρατιάδου, ένθ' άνωτ., σελ, 61 έ.

(17) Βλ. Γρηγορίου Εύστρατιάδου, ένθ' άνωτ., σελ. 69 έ.

-- 18 ­

• Ή έλληνικη κοινωνία δπως ποτε δεν άποσχολήθηκε, και μάλιστα ζωη­

ρώς, με τό ζήτημα αυτό. Οί ευσεΒείς έΓVώριζαν, δτι τό ήμερολογιακό-έορτο­

λογικό θέμα είχε λύσει όριστι~ώς ή Άγία 'Εκκλησία μας με Συνοδικες άποφά­

σεις. Ζήτημα έδημιουργούσαν μόνο οί δυTl κόπλη κτοι καινοτόμοl και οίκουμε­

νlστές.

(Β) Ή «Έγκύκλιος 43011.3.1924» λέγει, δτι «ό Οίκουμενικός Πατριάρχης

Γρηγόριος Ζ' μετα τής περι αυτόν 'Ιεράς Ένδημούσης Συνόδου τής Έκκλησίας

Κωνσταντινουπόλεως» άπεφάσισε την άλλαγη «προς πρόληψιν τής περαι­

τέρω δεινής και έπιζημιωτάτης ΉμερολΟΥιακής συΥΧύσεως και άνωμαλίας».

• Είναι ψεύδος δτι υπηρχε σύγχυσις και άνωμαλία μεταξυ τών ευσεΒών.

«Περαιτέρω δεινη και έπιζημιωτάτη ήμερολογιακη σύγχυσις και άνωμαλία»

έπηλθε άκριβώς μετα την καινοτομία τού 1924, όπότε έδιχάσθη ό ευσεΒης

λαός, έδιώKOVΤO άπηνώς οί 'Ορθόδοξοι, έχύθησαν άκόμη και αϊματα ευσεΒών

και γενικώς άνεβίωσε ή άντίθεη Είκονομαχία!

(γ) Ή« Έγκύκλιος 43011.3.1924» υποστηρίζει, δτι «παρεδέχθη» την άλλα­

γη «χάριν τού όρθοδόξου Έλληνικού λαού», διότι «κατέστη άπαραίτητος».

• Πότε ό ευσεβης 'Ορθόδοξος Έλληνικός λαός έδήλωσε την έπιθυμία του

για να μετατραπη άπαραιτήτως ή 'Ορθόδοξος Ήμερολογιακη Παράδοσις;

Ποτέ! Μόνο οί οίκουμενιστες της Έγκυκλίου τού 1920, ό Μελέτιος Μεταξάκης

και ό Χρυσόστομος Παπαδόπουλος έδημιούργησαν θέμα έκ τού μηδενός και

άνεστάτωσαν τους 'Ορθοδόξους, ένεργούντες έτσι «χάριν» τών αίρετικών τής

Δύσεως και πιεζόμενοl άπό τις σκοτεινες δυνάμεις, που ήθελαν την διαίρεσι

και άποδυνάμωσι τής Άγίας Έκκλησίας μας.

(δ) Ή «Έγκύκλιος 430/1.3.1924» άφήνει τεχνηέντως να έννοηθή, δτι το

Οίκουμενικο Πατριαρχείο «άπεδέχθη» άνεπιφυλάκτως «την πρότασιν τής 'Ιε­

ράς Συνόδου» της Έκκλησίας της Έλλάδος για την άλλαγή.

• Τό Πατριαρχείο δμως είχε δηλώσει, δτι ή άποδοχη τού νέου ήμερολο­

γίου έπρεπε να γίνη «ύπο πασών τών άδελΦών 'Ορθοδόξων Έκκλησιών» και

ήταν άπαραίτητη «ή άναΥκαία δήλωσις τής συναινέσεως Αύτών».18

(ε) Ή «Έγκύκλιος 43011.3.1924» γράφει, δτι «ή 'Εκκλησία τής 'Ελλάδος»

«παρεδέχθη» (και ή «Τηλεγραφικη Έvτoλη 430/3.3.1924» πληροφορεί τους

ίεράρχας της Έλλάδος, δτι ή «'Εκκλησία τής Έλλάδος άπεδέχθη») την ήμερο­

μηνία της έφαρμογής της καινοτομίας.

• 'Αλλα οί ίεράρχες δεν ευρίσκοντο έξω άπό την άποφασίσασα 'Εκκλησία

της Έλλάδος! Στην ούσία δηλαδη άλλος άπεφάσισε, ό μόνος υπογράφων

πρόεδρος ,Αθηνών Χρυσόστομος, και οί άρχιερείς έπαιρναν «έvroλην» να

έκτελέσουν την άπόφασι! ...

(18) Βλ. τό Πατριαρχικό Γρόμμα ύπ' όριθ. πρωτ. 221/20.1.1924 έν Γρηγορίου Εύστρατιόδου, ένθ'

όνωτ., σελ. 47-50 (έν Άρχιμ. Θεοκλήτου Στρόγκα, ένθ' όνωτ., τ. Β' σελ. 1243-1244, φέρεται ώς

"όριθ. Σ.Π. 320/14.2.1924»).

- 19­

.,. ­,

(σr) Ή «Έγκύκλιος 430 / 1.3.1924» (και ή οχετικη «Τηλεγραφικη 'Εντο­

λή») ομιλούν περι «διορθώσεως τού 'Ιουλιανού ήμερολογίου».

• Στην πραγματικότητα όμως δεν έγινε «διόρθωσις», άλλα καθιέρωσις

και για την 'Εκκλησία τού παπικού ήμερολογίου. Οί ίδιοι πρωτεργάτες τής

καινοτομίας ώμολογούσαν, ότι «ή διαψορα μεταξυ» «τού νέου ήμερολΟΥίου

και τού γρηγοριανού εΙναι τόσον μικρά, ώστε μόνον μετα 877 έτη θα παρατη­

ρηθιj διαψορό "ιμερομηνιών», δηλαδή «κατα τΟ.έτος 2.800»! Τούτο υπεστήριξε το κακόδοξο λεγόμενο «Πανορθόδοξον Συνέδριον έν

Kωνσταvτινoυπόλεl» έπl Μελετίου Μεταξάκη (10.5.-8.6.1923)19, άλλα και ή «ψυ­

χη» τής καινοτομίας, δηλαδη ο μητροπολίτης Βιζύης νΑνθιμος.20

(ζ) Το «Άνακοινωθεν» λέγει ψευδώς και παραπλανητικώς, ότι «δεν ήτο

δυνατον βεβαίως το Οίκουμενlκον Πατριαρχείον, αί 'Εκκλησίαl τής Έλλάδος

και τής Κύπρου, ίνα άλλας όμοδόξους 'Εκκλησίας παραλίπωμεν, ίνα προβώ­

σιν είς πράξιν προσκρούουσαν είς την 'Ορθοδοξίαν. Ούδεμία παρ' 'Ορθοδό­

ξου 'Εκκλησίας διαμαρτυρία ήκούσθη».

• Είναι προφανης ή προσπάθεια έξαπατήσεως τού ευσεβούς λαού, την

στιγμη που καμμία άλλη 'Εκκλησία δεν άποδέχθηκε τότε την καινοτομία,

άλλα και έΥνώριζε (και το άπέκρυπτε> Ο Χρυσόστομος Παπαδόπουλος, ότι

όλες άνεξαιρέτως οί Όρθόδοξες 'Εκκλησίες ήσαν άντίθετες πρός την άπόψασι

τής 'Εκκλησίας τής 'Ελλάδος. Τούτο προκύπτει άβιάστως άπο όσα έλέχθησαν

λίγο προ τής καινοτομίας, δηλαδη κατα την «Σύνοδον της Ε' 'Ιεραρχίας της

'Εκκλησίας τής Έλλάδος» (24.12.1923 - 2.1.1924). Τότε, τα έγγραφα τών

Πατριαρχείων για το έορτολογlκο δεν άνεκοινώθησαν σrην Σύνοδον, άν και

έζητήθη· ο 'Αθηνών έπιμελώς το άπέψυγε. 21 'Αργότερα άναληθώς είπε, ότι δεν

υπήρχαν τέτοια έγγραφα. 22 Κατόπιν ο ίδιος αύτοαναιρούμενος λέγει, ότι ήσαν

γνωοτες οί γνώμες τών Πατριαρχών!22 'Αλλα και σrην ίδια Σύνοδο ώμολόγησε,

ότι «ύπάρχει σο6αρό άντίρρησις» άπο τις κατα τόπους 'Ορθόδοξες Έκκλη­σίες! ...21

(η) ΤΟ «Άνακοινωθεν» παραδόξως λέγει, δτι «ή ένότης τών Όρθοδόξων

'Εκκλησιών δεν παρα6λάπτεται» με την έφαρμογη τής καινοτομίας.

• Δηλαδη το γεγονός, ότι άπο το 1924 και έξης δεν συνεορτάζουν όλες

μαζl οί άνα τον κόσμο 'Ορθόδοξες 'Εκκλησίες τις μεγάλες Δεσποτικες και Θεο­

μητορικες εορτές, άλλα με διαφορα 13 ήμερών, δεν είναι «παράβλαψις της

ένότητος» τών 'Ορθοδόξων; Στην ίσroρία της Έκκλησίας είναι πρωτάκουστο

το γεγονός, να άποφασίζεται με Συνοδικη άπόφασι ο Λατρευτικος διχασμος

(19) Βλ. Πρακτικά καί άποφάσεις τού έν Κωνσταντινουπόλει πανορθοδόξου συνεδρίου, 10 Μαίου

- 8 Ίουνίου 1923, σελ. 212-3, έν Κων/πόλει 1923. . (20) Βλ. Μητροπολίτου Βιζύης Άνθίμου, Τό ήμερολογιακόν ζήτημα, σελ. 95-96, 98, 99, έκ Κων/

πόλει 1922. (21) Βλ. Άρχιμ. Θεοκλήτου Στράγκα, ένθ' άνωτ., σελ. 1194,1146-1149,1193-1194 (22) Βλ. Χρυσοστόμου Παπαδοπούλου, Ήμερολογιακών κατηγοριών έλεγχος, σελ. 23, 28, Άθήναι

1937.

- 20­

τών 'Ορθοδόξων! Οί. υΑγιοι Πατέρες, και μάλιστα της Άγίας Α' Οίκουμενικης

Συνόδου, έπεδίωκαν την ένότητα τών 'Ορθοδόξων, διότι έγνώριζαν δτι τα

σχίσματα μεταξυ τών Χριστιανών έγίνοντο αίτία γι.α να τους χλευάζουν οί

είδωλολάτρες, οί όποίοι έβλεπαν άλλους Χριστιανους να έορτάζουν και να

τρώγουν, και άλλους να νηστεύουν και να πενθούν. Ό Μ. Κωνσταντίνος,

στην περίφημη έπιστολη που έστειλε στους Έπισκόπους, οί όποίοι δεν παρευ­

ρέθησαν στην Άγία Α' Οίκουμενικη Σύνοδο, μεταξυ τών άλλων τόνιζε: «•••έ­στι δεινόν τε και άπρεπες κατα τας αύτας ήμέρας έτέρους μεν ΈV ταίς νηστεί­

αις σχολάζειν, έτέρους δε συμπόσια συντελείν, και μετα τας τού Πάσχα ήμέ­

ρας άλλους μεν έν έορταίς και άνέσεσιν έξετάζεσθαι, άλλους δε ταίς ώρισμέ­

ναις έκδεδόσθαι νηστείαις».23 Άλλα και ό υΑγιος Έπιφάνιος Κύπρου λέγει

χαρακτηριστικώς, δτι «πρό τού (ΜεΥάλου) Κωνσταντίνου τα σχίσματα ην,

και ην χλεύη, Έλλήνων (είδωλολατρών) λεΥόντων, και χλευαζόντων την ΈV τΙ]

'EKκλησίc;ι διαφωνίαν ..•».24 Και σήμερα στις τρείς μεγάλες Έορτες της Άγίας

Πίστεώς μας (Χριστούγεννα, 'Άγια Θεοφάνια και Κοίμησι της Θεοτόκου), άλ­

λοι νηστεύουν και πενθούν, και άλλοι τρώγουν και πανηγυρίζουν, και αύτό

λέγουν οί καινοτόμοι, δτι δεν είναι «παράβλαψις της ένότητος τών 'Ορθοδό­

ξων ' Εκκλησιών» ! ...

(θ) Λέγει τέλος, για να παραλείψουμε σωρεία άλλων πλανών και κακοδο­

ξιών χάριν συντομίας, τό τραγικό «Άνακοινωθέν», δτι ή άλλαγη τού ήμερολο­

γίου «ούδε κάν προσκρούει ούτε είς Δόγμα, άλλ' ούτε είς Κανόνα τινα τής Έκ­

κλησίας». .

• 'Η άλλαγη προσκρούει όπωσδήποτε σε Δόγματα και Κανόνες, για τους

έξης λόγους. Ή Άγία 'Εκκλησία μας πάντοτε τηρούσε τό 'Ιουλιανό Ήμερολό­

γιο ώς 'Εκκλησιαστικό Ήμερολόγιο, «δια τό είναι Πατροπαράδοτον και 'Εκ­

κλησιαστικώς άνέκαθεν κεκυρωμένον».2S Κάθε έπέμβασις (διόρθωσις Γι

συμπλήρωσις Γι άλλαγη) έπι τού Έκκλησιαστlκού αύτού Ήμερολογίου έχει

άμεση έπίπτωσι σε δλο τό 'Ορθόδοξο Έορτολόγιο και είδικα στό «Πασχάλιο»,

που είναι ό κυριώτερος ρυθμιστικός παράγοντας τού ΈορτολογίΟL'. 'Έτσι σε

περίπτωσι έπεμβάσεως είναι δυνατόν να συμβούν δύο πράγματα: 1. 'Άν

μεταρρυθμισθη τό 'Ιουλιανό Ήμερολόγιο, πρέπει άναγκαίως να μετακινηθη

- για να προσαρμοσθη στό ήμερολόγιο - και τό «Πασχάλιον» τών Άγίων

Πατέρων, όπότε όπωσδήποτε άθετούνται και οί «Διορισμοι»1 τού Πάσχα, οί

όποίοι έφαρμόζονται μόνον με βάσι τό 'Ιουλιανό Ήμερολόγιο. 2. 'Άν μεταρ­

ρυθμισθη τό 'Ιουλιανό Ήμερολόγιο, άλλά για τό Πάσχα έξακολουθήσεl να

έφαρμόζεται τό 'Ιουλιανό (δπως σήμερα στην Έλλάδα), στην ούσία θα έχουμε

σε χρησι δύο Ήμερολόγια, με άποτέλεσμα να προκληθη μεγάλη άταξία και

σύγχυσις και άνατροπη της Πατροπαραδ.ότου θείας τάξεως Έορτών,

(23) Βλ. ΒΕΠΕΣ τ.24, σελ. 153 (24) Βλ. PG τ. 42. στλ. 369, 372. (25) Βλ. Πατριαρχικήν καί Συνοδικήν Έγκύκλιον πρός άπάσας τάς 'Ορθοδόξους Έκκλησίας (1902,

έπί Ίωακείμ Γ), έν Ί. Καρμίρη, ΔΣΜ, ένθ' άνωτ., σελ. 946ζ.

- 21­

Νηστειών, Τυπικών κλπ. Για τους λόγους αίπους ή 'Ορθοδοξία, όταν κατεδί­

κασε τον 160ν αίώνα το νεο παπικο ήμερολόγιο, κατεδίκασε τα~oxρόνως

και κάθε μεταβολη έκκλησιαστικώς στό 'Ιουλιανό ΉμερολόΥΙΟ. 'Ο άγιώτατος . Πατριάρχης Άλεξανδρείας Μελέτιος Πηγάς (1590 - 1601) με άκαταμάχητη

άγωνιστικότητα και ίσχυρότατα έπιχειρήματα κατέκρινε το παπικο Γιμερολό­

γιο, διότι προσέκρουε: 1. Στις διατάξεις τής άρχαίας 'Εκκλησίας για την

Έορτη τού Πάσχα, 2. Στον Τ Άποστολlκο Ί. Κανόνα, 3. Στην άπόφασι τής

Άγίας Α' Οίκουμενικής Συνόδου και 4. Στον Α' Ί. Κανόνα τής Συνόδου τής

Άντιοχείας. Έπομένως προσκρούει στους Ίερους Κανόνας ή καινοτομία. ΤΟ

παράδοξο είναι ότι ό καινοτόμος άρχιεπίσκοπος Χρυσόστομος 11απαδόπου­

λος άποδεχόταν τις άπόψεις τού ίερού Μελετίου ΠηΥά! ••• :Ι.S

• Άλλα και στα Δόγματα προσκρούει ή καινοτομία τού νέου ήμερολο­

γίου: έφ' όσον το νέο διασπά την έορτολογικη και λατρευτικη ένότητα τής 'Εκ­

κλησίας και διαιρεί την 'Ορθοδοξία, δεν προσβάλλει έτσι εύθέως και το Δόγμα

της Μιάς, Άγίας, Καθολικής και Άποστολlκής 'Εκκλησίας, τής 'Οποίας στοι­

χείο ένότητος είναι «ή Λατρεία»,27 και συνεπώς και το Έορτολόγιο και το 'Εκ­

κλησιαστικό Ήμερολόγιο;

,Αξιοπαρατή ρητο, ότι ή «ΜεΥάλη Σύνοδος» που συνήλθε στην Κωνσταντι­

νούπολι το ετος 1593, παρόντων τών Πατριαρχών Κωνσταντινουπόλεως Ίερε­

μίου ΒΊ Άλεξανδρείας Μελετίου Πηγά (άντιπροσωπεύοντος και τον Άντι­

οχείας ,Ιωακει μ Τ) και (Ιεροσολύμων Σωφρονίου Δ' και σαράντα άκόμη έν ένεργεί<;χ Άρχιερέων, «άπεβάλετο ταύτην την παράβασιν μάλλον Γι διόρθωσιν

τού άΥίου Πάσχα (τού πάπα Γρηγορίου ΙΓ') ώς έπισφαλή, ώς μη άναΥκαίαν,

ώς άντικειμένην τοίς ίεροίς Κανόσι και ώς πρόξενον πολλών σκανδάλων είς

πάντα τα Χριστιανικα έθνη ...».28

(26) Βλ. Χρυσοστόμου Παπαδοπούλου, 'Ιστορία τής 'Εκκλησίας 'Αλεξανδρείας. σελ. 628-629. 'Αλε­ξάνδρεια 1935.

(27) «Καθόσον δ' εν γένει ή λατρεία είναι ή έκφρασις όμα καΙ ή βεβαίωσις τής πίστεως, είναι προ­

φανες δτι καΙ ή τήρησις τής αύτής λατρείας, εφ' δσον αϋτη στηρίζεται επί δογματικών

βάσεων, είνε έτερον γνώριqμα όμα καΙ στοιχείον τής ένότητος τής πίστεως» (Βλ. Χρήστου

'Ανδρούτσου, Δογματική ... , σελ. 274, εν 'Αθήναις 1907). (28) Βλ. Ί. Δοσιθέου Ίεροσολύμων, Δωδεκάβιβλος, Βιβλίον ΙΑ" Κεφάλαιον Η', σελ. 57, έκδοσις Β.

Ρηγοπούλου, Θεσσαλονίκη 1983.

- 22­