ขั้นตอนการออกแบบและสร้าง...

ขนตอนการออกแบบและสรางบทเรยนผานสออเลกทรอนกส

บทท 7

สออเลกทรอนกส

สออเลกทรอนกส เปนสอการเรยนการสอนทถกออกแบบใหอยในรปแบบอเลกทรอนกส เพอตอบสนองการเรยนการสอนทางไกล (Distance Learning) ผานระบบเครอขายอนเทอรเนต (Internet) หรอการเรยนการสอนออนไลน Online ซงลกษณะการเรยนการสอนออนไลน Online นนเนนผเรยนเปนศนยกลางการเรยนร

2

ดงนนสออเลกทรอนกสจะตองไดรบการออกแบบตามหลกการและทฤษฎทางดานตางๆ ไมวาจะเปนทฤษฎทางดานการศกษา และดานจตวทยา โดยยดหลกการออกแบบตามกระบวนการออกแบบการเรยนการสอน (Instructional Design)

3 สออเลกทรอนกส

เพอเปนสอทมความเหมาะสมกบผเรยนทมความแตกตางดานบคคล ซงสออเลกทรอนกสตองมความนาสนใจ สามารถกระตนเราความสนใจแกผเรยน มสวนการออกแบบกจกรรมซงผเรยนสามารถโตตอบกบ เ นอหา ( Interactive) รวมท ง ม สวนของแบบฝกหดและแบบทดสอบใหผเรยนสามารถตรวจสอบความเขาใจและเปนการทบทวนความร โดยหลกการเรยนรของสออเลกทรอนกสนน ผเรยนสามารถเรยนไดทกท ทกเวลา ตามความตองการแตละบคคล

4 สออเลกทรอนกส

1. ขนตอนการวเคราะหเพอการออกแบบการสอน อาท เชน 1.1 การวเคราะหเนอหาของบทเรยน ผออกแบบในขนนคออาจารยผ สอน หรออาจารยผ สอนโดยการว เคราะหท เหมาะสมน นสอดคลองกบความตองการของผ เ รยนมากทสดและตรงกบเปาหมาย โดยขนตอนการวเคราะหเนอหา คอ ศกษาวตถประสงคเชงพฤตกรรมของบทเรยน

5 กระบวนการและขนตอนการออกแบบและพฒนาบทเรยนอเลกทรอนกส ดงตอไปน

กระบวนการและขนตอนการออกแบบและพฒนาบทเรยนอเลกทรอนกส ดงตอไปน

1.2 เขยนเนอหาสนๆ ทกหวเรองยอย ใหสอดคลองกบ วตถประสงคเชงพฤตกรรม 1.3 จดล าดบเนอหา 1.4 จดกลมเนอหาเพอแบงเปนหวเรองยอยๆ ตามปรมาณของ เนอหา 1.5 จดล าดบความสมพนธของเนอหาแตละหวเรองยอย

6

การวเคราะหผเรยน โดยวเคราะหเกยวกบขอมลผเรยน เชน ระดบชน อาย ความรพนฐาน เพอใหไดบทเรยนทมคณภาพ และเหมาะสมกบกลมเปาหมาย การวเคราะหสภาพแวดลอม พวกอปกรณสนบสนนการเรยนรของผเรยน เชน จ านวนเครองคอมพวเตอรในสถาบน จ านวนนกศกษาทคอมพวเตอรเปนของตนเอง ความเรวของ leaded line เปนตน

7 กระบวนการและขนตอนการออกแบบและพฒนาบทเรยนอเลกทรอนกส ดงตอไปน

2. ขนออกแบบ เปนขนตอนประสานระหวางสงทเปนนามธรรมจากขนวเคราะห โดยการแปลงความคดและน าเสนอเปนรปธรรมในขนออกแบบ เชน การเขยนผงงาน การออกแบบ storyboard

การออกแบบบทเรยน หมายถง การน าตวบทเรยนทผานการออกแบบและวเคราะหจากขนวเคราะห มาสรางเปนบทเรยน e-Learning ซงจะประกอบดวยสวนตางๆ ไดแก วตถประสงคเชงพฤตกรรม เนอหา แบบทดสอบกอนบทเรยน (pre-test) สอ กจกรรม วธการน าเสนอ และแบบทดสอบหลงบทเรยน (post-test)

8 กระบวนการและขนตอนการออกแบบและพฒนาบทเรยนอเลกทรอนกส ดงตอไปน

การออกแบบผงงาน (flowchart) หมายถง แผนภมทแสดงใหเหนถงความสมพนธของบทด าเนนเรอง ซงเปนการจดล าดบความสมพนธของเนอหาแตละสวนบทด าเนนเรอง และการออกแบบบทด าเนนเรอง (storyboard) หมายถง เรองราวของบทเรยน ประกอบดวยเนอหาทแบงออกเปนเฟรมๆ ตงแตเฟรมแรกซงเปน Title ของบทเรยน จนถงเฟรมสดทาย บทด าเนนเรองจงประกอบดวย ภาพ ขอความ เสยง หรอมลตมเดย กจกรรมการเรยน ค าถาม-ค าตอบ และรายละเอยดอนๆ

9 กระบวนการและขนตอนการออกแบบและพฒนาบทเรยนอเลกทรอนกส ดงตอไปน

การออกแบบหนาจอภาพ (screen design) การออกแบบหนาจอภาพ หมายถง การจดพนทและองคประกอบของจอภาพเพอใชในการน าเสนอเนอหา ภาพ กราฟก เสยง ส ตวอกษร และสวนประกอบอนๆ การออกแบบบทเรยน e-Learning

10 กระบวนการและขนตอนการออกแบบและพฒนาบทเรยนอเลกทรอนกส ดงตอไปน

การออกแบบหนาจอภาพ มใชการน าเนอหาจากเอกสารสอสงพมพเปลยนทการน าเสนอเนอหาไปทหนาจอคอมพวเตอรเพยงเทาน นกลาวโดยภาพรวมการออกแบบควรออกแบบมความสอดคลองกบเปาหมาย วตถประสงค และเนอหาวชา ขนาดของไฟลทใช ขนาดวตถตาง ๆ ทปรากฎ ความแตกตางของสพนหนาและพนหลง และตองค านงถงความเรวในการแสดงผลดวย

11 กระบวนการและขนตอนการออกแบบและพฒนาบทเรยนอเลกทรอนกส ดงตอไปน

3. พฒนา (Develop) ขนพฒนาเปนขนตอนของการลงมอปฏบตการสรางบทเรยนตามผลการออกแบบจากขนตอนทสอง ควรค านงถงองคประกอบในการพฒนาบทเรยน e-Learning อาทเชน

12 กระบวนการและขนตอนการออกแบบและพฒนาบทเรยนอเลกทรอนกส ดงตอไปน

ตวอกษรของเนอหา ขอความภาษาไทยและภาษาองกฤษควรใชตวหวกลม แบบธรรมดา (normal) ขนาด (size) ตงแต 10 ถง 20 พอยท เชน AngsanaUPC CordiaUPC BrowalliaUPC JasmineUPC Arial Helvetica ฯลฯ ในหนงหนาจอควรมเนอหา ไมเกน 8 -10 บรรทดและควรใชลกษณะเหมอนกนรปแบบเดยวตลอดหนงบทเรยน

13 กระบวนการและขนตอนการออกแบบและพฒนาบทเรยนอเลกทรอนกส ดงตอไปน

ภาพกราฟก ควรใชภาพการตน ภาพวดทศน ภาพลอเสมอนจรงทเปนภาพ เคลอนไหว 2 มต (animation) และ 3 มต (3 D animation) โดยเลอกใช จ านวน 1 ถง 3 ภาพภายในหนงหนาจอ และภาพพนหลง (ถาม) ควรใชภาพลายน า สจางลกษณะเดยวกนตลอดหนงบทเรยน

14 กระบวนการและขนตอนการออกแบบและพฒนาบทเรยนอเลกทรอนกส ดงตอไปน

สทปรากฏในจอภาพและสของตวอกษร ขอความไมควรใชเกนจ านวน 3 ส โดยค านงถงสพนหลงประกอบดวย

สอชนน าในการน าทาง (navigational aids) ควรเลอกใชสญรป (icon) แบบปมรปภาพ, แบบรปลกศรพรอมทงอธบายขอความสน ๆ ประกอบสญลกษณหรอแสดง ขอความ hypertext และใชเมนแบบปม (button), แบบ Pop Up ทแสดง สญลกษณสอความหมายไดเขาใจชดเจน

15 กระบวนการและขนตอนการออกแบบและพฒนาบทเรยนอเลกทรอนกส ดงตอไปน

องคประกอบทวไปของโปรแกรม สามารถสบคนขอมลดวย text box, Smart Search Engine ดวยเทคนค Pull Down, Scrolling Bar ขอความเชอมโยง (hypertext link) ใชอกษรตวหนา, ตวขดเสนใตมสน าเงนเขมเมอคลกผานไปแลวสน าเงนจางลงโดย อาศยรปมอ (Cueing) กะพรบรวมดวย และการขยายล าดบขอมลสบคน (branching) ไมควรเกน 3 ระดบ

16 กระบวนการและขนตอนการออกแบบและพฒนาบทเรยนอเลกทรอนกส ดงตอไปน

4. น าไปใช (Implement) การน าไปใชเปนการน าบทเรยนทผานการพฒนาเปนบทเรยนในรปของสอดจทล เผยแพรบนระบบเครอขาย (network) เพอใหผเรยนไดเรยนและรวมกจกรรมตางๆ ซงในขนตอนนอาจารยผสอน และทมผด าเนนการผลตจ าเปนตองเกบขอมล รวบรวมความคดเหน ขอเสนอแนะ และปญหาตางๆ ทพบจากการเรยนดวย e-learning เพอการปรบปรงตอไป

17 กระบวนการและขนตอนการออกแบบและพฒนาบทเรยนอเลกทรอนกส ดงตอไปน

5. ประเมน (Evaluation) การประ เ มน เ ปนข นตอน ทตอ งด า เ นนการกบ ทกข นตอน ประกอบดวยการประเมนการวเคราะห การประเมนการออกแบบ การประเมนการพฒนา และการประเมนเมอน าไปใชจรงของระบบ e-Learning โดยกระท าระหวางด า เนนการ คอการประเมนระหวางด าเนนงาน (formative evaluation) และประเมนภายหลงการด าเนนงาน (summative evaluation) การประเมนจะท าใหผพฒนาทราบขอมลเพอการปรบปรงแกไขขอบกพรองในขนตอนตางๆ

18 กระบวนการและขนตอนการออกแบบและพฒนาบทเรยนอเลกทรอนกส ดงตอไปน

อยางไรกตามจากการน าเอาสออเลกทรอนกสไปใชในสถาบนบางแหง พบวาหากเปนเนอหาทเนนดานการบรรยายหรอทฤษฎมากไปอาจท าใหผเรยนเกดความนาเบอและขาดความกระตอรอรนทางดานการเรยนได ผจดท าสอจงตองปรบเนอหาและการน าเสนอใหนาสนใจดวย จงจะท าใหผเรยนสามารถใชประโยชนของสออเลกทรอนกสไดอยางเตมท ตรงกนขามกบเนอหารายวชาทเนนการปฏบตจะเหนผลไดคอนขางชดเจน เนองจากสอดานนไดเขามาชวยในการจดสอนงายกวาเดมนนเอง

19 สรป