bai 12 he sinh duc

ThS. BS Võ Thành Liêm

Mô tả chức năng các bộ phân sinh dục nam/nữ. Mô tả đặc điểm một số bệnh lý thường gặp hệ

sinh dục.

Đặc điểm chức năng hệ sinh dục Nam Nữ

Một số bệnh thường gặp của hệ sinh dục

Chức năng duy trì giống nòi Khác nhau giữa nam-nữ Trước dậy thì (bất hoạt) – dậy thì (hoạt động) –

mãn kinh (suy kiệt) Nam tạo tinh trùng, nữ tạo trứng Điều khiển bởi hormon sinh dục

Tổng quan Bộ phận chính tinh hoàn Tiết tinh trùng (ngoại tiết) và testosteron (nội tiết) Bộ phận khác: nâng đỡ, dự trữ và dẫn tinh trùng

Bìu Tinh hoàn Các ống dẫn tinh Các tuyến Dương vật

Tổng quan

Tinh hoàn 2 tinh hoàn, nằm trong bìu (ngoài cơ thể-> giảm T0) Kích thước: 4cm x 3cm x 2cm (11-17g) Nhiều thùy (150-200) Mỗi thùy=1-5 ống sinh tinh

Các ống dẫn tinh Ống thẳng Lưới tinh hoàn Ống ra Ống mào tinh (5-7m) Ống tinh (40cm)

Tinh trùng trưởng thànhtrong quá trình di chuyểnqua các ống

Các ống dẫn tinh

Các tuyến Tuyến túi tinh

2 túi, dài 15cm, phía sau ống tinh Không dùng chứa tinh Túi tinh tiết chất dịch màu hơi vàng, nhớt (tinh dịch) 70% tinh dịch là từ túi tinh

Các tuyến Tuyến tiền liệt

30-50 tuyến ống túi Mỗi tuyến ống túi = mỗi thùy Tiết ra: amylase, acid citric, lipid, khoáng chất

Các tuyến Tuyến hành niệu đạo

Tiết chất giống tuyến tiền liệt Nằm tại niệu đạo màng, trong dương vật

Tuyến túi tinh

Dương vật Là cơ quan giao cấu Cấu tạo:

2 thể hang 1 thể xốp 1 niệu đạo

Dương vật cương nhờ tích máu Điều khiển bởi thần kinh tự chủ Kích thích bởi xúc giác - tâm lý

Dương vật

Tổng quan Có các nhiệm vụ:

Tạo ra giao tử cái (trứng) Nhận giao tử đực (tinh trùng) Tạo môi trường thuận lợi cho thụ tinh Tạo điều kiện để phôi thai làm tổ (N6-7) Chứa – nuôi dưỡng phôi thai trong thai kỳ Tống suất thai trưởng thành để chấm dứt thai kỳ

(chuyển dạ sanh)

Tổng quan Có các cấu trúc

2 buồng trứng 2 vòi tử cung Tử cung Âm đạo Bộ phận sinh dục ngoài Bộ phân sinh dục phụ (vú)

Tổng quan

Tổng quan

2 buồng trứng Hình hạt đậu, 3cm x 1,5cm Treo vào thành sau bụng bởi các dây chằng Nang trứng:

Có 400.000 nang trứng phôi thai Mỗi chu kỳ: >500 trứng huy động,1 trứng trưởng thành Có 400-500 nang trứng trưởng thành/đời người

Hoàng thể: Hình thành từ túi nang trứng Tồn tại trong chu kỳ kinh (<15 ngày) Nếu thụ tinh -> kéo dài hoàng thể -> hoàng thể thai

nghén (khoảng 2-3 tháng)

2 buồng trứng

Vòi tử cung Ống dẫn trứng, 12cm 4 phần: phễu vòi, bóng vòi, eo vòi, cận tử cung Chức năng

Dẫn trứng đến tử cung Tạo điều kiện thuận lợi cho thụ tinh

Vòi tử cung

Tử cung 3 phần: cổ, thân, đáy Bề dầy: 3 lớp:

Nội mạc tử cung: tạo điều kiện sống cho phôi thai Cơ tử cung: co thắc đẩy đôi thai (chuyển dạ) Bao vỏ ngoài: gắn liền với màng phúc mạc

Chức năng: Bảo vệ phôi thai Nuôi dưỡng phôi thai Đẩy phôi thai ra ngoài (chuyển dạ)

Là nơi chính tạo máu kinh (hành kinh)

Tử cung

Âm đạo Tạng dạng ống (ảo), bề mặt có nhiều nếp nhăn Tiết chất dịch nhầy, nhiều glycogen Vi trùng phân hủy glycogen -> môi trường acid

Âm đạo

Bộ phận sinh dục ngoài Gồm có:

Âm hộ Tiền đình: có màng trinh, giống âm đạo Môi lớn: là nếp da, nhiều thần kinh Môi nhỏ: là nếp da, nhiều thần kinh Âm vật: tương đương dương vật, nhiều thần kinh Các tuyến phụ thuộc: Bartholin

Bộ phân sinh dục ngoài

Bộ phận sinh dục phụ Tuyến vú

Chỉ phát triển ở nữ (nam vẫn có) Phát triển mạnh sau dậy thì Cấu trúc:

Nang tuyến: 15-25 nang tuyến riêng lẻ Mô mỡ và mô xơ đệm Núm vú: có nhiều thần kinh, melanin

Tiết sữa: ngoại tiết kiểu bán hủy đầu Sữa: protein, hạt mỡ, đường, muối, nước

Tuyến vú

Vô kinh – ngưng kinh Nguyên phát: chưa bao giờ có kinh

Thường do nội tiết, bẩm sinh khiếm khuyết Cần theo dõi bởi bác sĩ chuyên khoa

Thứ phát: đã có kinh, nay mất kinh Nguyên nhân sinh lý: thường là do có thai Nguyên nhân bệnh lý: khám bác sĩ chuyên khoa

Theo dõi bài đọc thêm

Tiết dịch bất thường âm đạo Từ âm đạo:

Do candida Tricomonas Vi trùng yếm khí Lậu cầu

Từ âm hộ Giang mai Lậu Mồng gà Herpes simplex

Theo dõi bài đọc thêm