buddhism 18

Post on 29-Apr-2015

31 Views

Category:

Documents

5 Downloads

Preview:

Click to see full reader

TRANSCRIPT

॥ नमो त�स भगवतो अरहतो स�मास�बु��स॥

खु�किनकाये

बु�वंसपािळ

१. रतनच�मनक�डं

१. ��ा च लोकािधपती सह�पती [सह�पित (�या॰ कं॰)], कत& जली अनिधवरं अयाचथ।‘‘स+तीध स,ा-परज.खजाितका, देसेिह ध�मं अनुक2�पमं पज’ं’॥

२. स�प+ निव4 जाचरण�स तािदनो, जुित+धर�स2+तमदेहधािरनो।तथागत�स-पिटपु7गल�स, उ-प24 ज का9& ञता स;बस,े॥

३. ‘‘न हेते जान2+त सदेवमानुसा, बु�ो अयं कीिदसको न9,मो।इि�बलं प& ञाबल& च कीिदसं, बु�बलं लोकिहत�स कीिदसं॥

४. ‘‘न हेते जान2+त सदेवमानुसा, बु�ो अयं एिदसको न9,मो।इि�बलं प& ञाबल& च एिदसं, बु�बलं लोकिहत�स एिदसं॥

५. ‘‘ह+दाहं द�सिय�सािम, बु�बलमनु,रं।च>मं मापिय�सािम, नभे रतनम2?डतं’’॥

६. भु�मा महारािजका तावAतसा, यामा च देवा तुिसता च िन2�मता।परिन2�मता येिप च ��काियका, आन2+दता िवपुलमकंसु घोसं॥

७. ओभािसता च पथवी सदेवका, पुथू च लोक+तिरका असंवुता।तमो च ित;बो िवहतो तदा अहु, िद�वान अFछेरकं पािटहीरं॥

८. सदेवग+ध;बमनु�सर.खसे, आभा उळारा िवपुला अजायथ।इमI�म लोके पर2�म& चोभयI�म [परI�म चूभये (�या॰ कं॰)], अधो च उ�ं ितिरय& च िवJथतं॥

९. स,ु,मो अनिधवरो िवनायको, सJथा अहू देवमनु�सपूिजतो।महानुभावो सतपु& ञल.खणो, द�सेिस अFछेरकं पािटहीरं॥

१०. सो यािचतो देववरेन च.खुमा, अJथं समे2.खJवा तदा न9,मो।

Page 1 sur 87

Vipassana Research Institutewww.tipitaka.org

च>मं [च>मं तJथ (सी॰)] मापिय लोकनायको, सुिनिKतं स;बरतनिन2�मतं॥

११. इ�ी च आदेसनानुसासनी, ितपािटहीरे भगवा वसी अहु।च>मं मापिय लोकनायको, सुिनिKतं स;बरतनिन2�मतं॥

१२. दससह�सीलोकधातुया, िसने9प;बतु,मे।थ�भेव द�सेिस पिटपािटया, च>मे रतनामये॥

१३. दससह�सी अित. क�म, च>मं मापयी िजनो।स;बसो?णमया प�से, च>मे रतनामये॥

१४. तुलासLाटानुव7गा, सोव?णफलकJथता।वेिदका स;बसोव?णा, दभुतो प�सेसु िन2�मता॥

१५. मिणमु,ावालुकािक?णा, िन2�मतो रतनामयो।ओभासेित िदसा स;बा, सतरंसीव उ7गतो॥

१६. तI�म च>मने धीरो, NA,सवरल.खणो।िवरोचमानो स�बु�ो, च>मे च>मी िजनो॥

१७. िद;बं म+दारवं पु-फं, पदमुं पािरछ,कं।च>मने ओिकर2+त, स;बे देवा समागता॥

१८. प�स2+त तं देवसLा, दससह�सी पमोिदता।नम�समाना िनपत2+त, तुKहKा पमोिदता॥

१९. तावAतसा च यामा च, तुिसता चािप देवता।िन�मानरितनो देवा, ये देवा वसवि,नो।

उद7गिच,ा सुमना, प�स2+त लोकनायकं॥

२०. सदेवग+ध;बमनु�सर.खसा, नागा सुप?णा अथ वािप िक+ नरा।प�स2+त तं लोकिहतानुक�पकं, नभेव अF चु7गतच+दम?डलं॥

२१. आभ�सरा सुभिक?हा, वेह-फला अकिनKा च देवता।सुसु�सु. कवJथवसना, ितK2+त प& जलीकता॥

२२. मु& च2+त पु-फं पन प& चव2?णकं, म+दारवं च+दनचु?णिम2�सतं।

Page 2 sur 87

Vipassana Research Institutewww.tipitaka.org

भमे2+त चलेािन च अ�बरे तदा, ‘‘अहो िजनो लोकिहतानुक�पको॥

२३. ‘‘तुवं सJथा च केतू च, धजो यूपो च पािणनं।परायनो पितKा च, दीपो च िNपद,ुमो [िदपद,ुमो (सी॰ �या॰)]॥

२४. ‘‘दससह�सीलोकधातुया, देवतायो मिहि�का।पिरवारेJवा नम�स2+त, तुKहKा पमोिदता॥

२५. ‘‘देवता देवक& ञा च, पस+ ना तुKमानसा।प& चव2?णकपु-फेिह, पूजय2+त नरासभं॥

२६. ‘‘प�स2+त तं देवसLा, पस+ ना तुKमानसा।प& चव2?णकपु-फेिह, पूजय2+त नरासभं॥

२७. ‘‘अहो अFछिरयं लोके, अ;भुतं लोमहंसनं।न मेिदसं भूतपु;बं, अFछेरं लोमहंसनं’’॥

२८. सकसक2�ह भवने, िनसीिदJवान देवता।हस2+त ता महाहिसतं, िद�वानFछेरकं नभे॥

२९. आकासKा च भूमKा, ितणप+थिनवािसनो।कत& जली नम�स2+त, तुKहKा पमोिदता॥

३०. येिप दीघायुका नागा, पु& ञव+तो मिहि�का।पमोिदता नम�स2+त, पूजय2+त न9,मं॥

३१. सOीितयो पव,े2+त, अ�बरे अिनल& जसे।च�मन�ािन वादे2+त, िद�वानFछेरकं नभे॥

३२. सPा च पणवा चवे, अथोिप िड2?डमा [डे2?डमा (सी॰)] बहू।अ+तिल.खI�म व4 ज2+त, िद�वानFछेरकं नभे॥

३३. अ;भुतो वत नो अ4 ज, उ-प24 ज लोमहंसनो।धुवमJथिसA� लभाम, खणो नो पिटपािदतो॥

३४. बु�ोित तेसं सुJवान, पीित उ-प24 ज तावदे।बु�ो बु�ोित कथय+ता, ितK2+त प& जलीकता॥

Page 3 sur 87

Vipassana Research Institutewww.tipitaka.org

३५. िह>ारा साधुकारा च [िह>ारं साधुकार& च (सी॰ �या॰)], उ. कुिK स�पहंसनं [स�पसादनं (सी॰), स�पनादनं (�या॰)]।पजा च िविवधा गगने, व,े2+त प& जलीकता॥

३६. गाय2+त सेळे2+त च वादय2+त च, भुजािन पोथे2+त च नF चय2+त च।मु& च2+त पु-फं पन प& चव2?णकं, म+दारवं च+दनचु?णिम2�सतं॥

३७. ‘‘यथा तुQहं महावीर, पादेसु च. कल.खणं।धजविजरपटाका, वRमान>S सािचतं॥

३८. ‘‘Tपे सीले समािध2�ह, प& ञाय च असािदसो।िवमुि,या असमसमो, ध�मच. क-पव,ने॥

३९. ‘‘दसनागबलं काये, तुQहं पाकितकं बलं।इि�बलेन असमो, ध�मच. क-पव,ने॥

४०. ‘‘एवं स;बगुणूपतें, स;बOसमुपागतं।महामुAन का9िणकं, लोकनाथं नम�सथ॥

४१. ‘‘अिभवादनं थोमन& च, व+दन& च पसंसनं।नम�सन& च पूज& च, स;बं अरहसी तुवं॥

४२. ‘‘ये केिच लोके व+दनेQया, व+दनं अरह2+त ये।स;बसेKो महावीर, सिदसो ते न िव4 जित॥

४३. ‘‘सािरपु,ो महाप& ञो, समािध4झानकोिवदो।िग4झकूटे िठतोयेव, प�सित लोकनायकं॥

४४. ‘‘सुफुW लं सालराजवं, च+दंव गगने यथा।म4झ2+हकेव [म4झ2+तकेव (स;बJथ)] सूिरयं, ओलोकेिस नरासभं॥

४५. ‘‘जल+तं दीप9.खंव, त9णसूिरयंव उ7गतं।;याम-पभानुर2& जतं, धीरं प�सित लोकनायकं॥

४६. ‘‘प& च+ नं िभ.खुसतानं, कतिकF चान तािदनं।खीणासवानं िवमलानं, खणेन स2+ नपातिय॥

४७. ‘‘लोक-पसादनं नाम, पािटहीरं िनद�सिय।

Page 4 sur 87

Vipassana Research Institutewww.tipitaka.org

अ�हेिप तJथ ग+Jवान, व2+द�साम मयं िजनं॥

४८. ‘‘एथ स;बे गिम�साम, पु2Fछ�साम मयं िजनं।कPं िवनोदिय�साम, प2�सJवा लोकनायकं’’॥

४९. साधूित ते पिट�सुJवा, िनपका संवुित2+Xया।प,चीवरमादाय, तरमाना उपागमंु॥

५०. खीणासवेिह िवमलेिह, द+तेिह उ,मे दमे।सािरपु,ो महाप& ञो, इि�या उपस>िम॥

५१. तेिह िभ.खूिह पिरवुतो, सािरपु,ो महागणी।लळ+तो देवोव गगने, इि�या उपस>िम॥

५२. उ. कािसत& च िखिपतं [उ. कािसत& च िखिपत& च (�या॰ अK॰)], अ4झुपे2.खय सु;बता।सगारवा स-पित�सा, स�बु�ं उपस>मंु॥

५३. उपस>िमJवा प�स2+त, सय�भुं लोकनायकं।नभे अF चु7गतं धीरं, च+दंव गगने यथा॥

५४. जल+तं दीप9.खंव, िव4 जुवं गगने यथा।म4झ2+हकेव सूिरयं, प�स2+त लोकनायकं॥

५५. प& चिभ.खुसता स;बे, प�स2+त लोकनायकं।रहदिमव िव-पस+ नं, सुफुW लं पदमंु यथा॥

५६. अ& जAल प7गहेJवान, तुKहKा पमोिदता।नम�समाना िनपत2+त, सJथुनो च. कल.खणे॥

५७. सािरपु,ो महाप& ञो, कोर?डसमसािदसो।समािध4झानकुसलो, व+दते लोकनायकं॥

५८. ग24 जता कालमेघोव, नीलु-पलसमसािदसो।इि�बलेन असमो, मो7गW लानो मिहि�को॥

५९. महाक�सपोिप च थेरो, उ,,कनकस2+ नभो।धुतगुणे अ7गिन2.ख,ो, थोिमतो सJथुव2?णतो॥

Page 5 sur 87

Vipassana Research Institutewww.tipitaka.org

६०. िद�बच�खूनं यो अ�गो, अनु��ो महागणी।ञाितसे ो भगवतो, अिवदरेूव ित ित॥

६१. आपि'अनापि'या, सतेिक)छाय कोिवदो।िवनये अ�गिन+�ख'ो, उपािल स.थुव+0णतो॥

६२. सुखुमिनपुण.थपिटिव�ो, किथकानं पवरो गणी।इिस म3तािनया पु'ो, पु0णो नामाित िव4सुतो॥

६३. एतेसं िच'म6 ञाय, ओप8मकुसलो मुिन।क9)छेदो महावीरो, कथेिस अ'नो गुणं॥

६४. ‘‘च'ारो ते अस9े;या, कोिट येसं न नायित।स'कायो च आकासो, च� कवाळा चन3तका।बु�ञाणं अ=पमे;यं, न स� का एते िवजािनतुं॥

६५. ‘‘िकमेतं अ)छिरयं लोके, यं मे इि�िवकु�बनं।अ6 ञे बहू अ)छिरया, अ�भुता लोमहंसना॥

६६. ‘‘यदाहं तुिसते काये, स3तुिसतो नामहं तदा।दससह4सी समाग8म, याच+3त प6 जली ममं॥

६७. ‘‘‘कालो खो ते [कालो देव (सी॰), कालोयं ते (4या॰ क॰)] महावीर, उ=पD ज मातुकु+)छयं।सदेवकं तारय3तो, बुDझ4सु अमतं पदं’॥

६८. ‘‘तुिसता काया चिव.वान, यदा ओ� किम कु+)छयं।दससह4सीलोकधातु, क+8प.थ धरणी तदा॥

६९. ‘‘यदाहं मातुकु+)छतो, स8पजानोव िन�खHम।साधुकारं पव'े+3त, दससह4सी पक8पथ॥

७०. ‘‘ओ� कI3त मे समो न+.थ, जािततो अिभिन�खमे।स8बोिधयं अहं से ो, ध8मच� क=पव'ने॥

७१. ‘‘अहो अ)छिरयं लोके, बु�ानं गुणमह3तता।दससह4सीलोकधातु, छ=पकारं पक8पथ।ओभासो च महा आिस, अ)छेरं लोमहंसनं’’॥

Page 6 sur 87

Vipassana Research Institutewww.tipitaka.org

७२. भगवा त+8ह [भगवा च त+8ह (सी॰ 4या॰ क॰)] समये, लोकज ेो नरासभो।सदेवकं द4सय3तो, इि�या चJमी िजनो॥

७३. चJमे चJम3तोव, कथेिस लोकनायको।अ3तरा न िनव'ेित, चतुह.थे चJमे यथा॥

७४. सािरपु'ो महाप6 ञो, समािधDझानकोिवदो।प6 ञाय पारिम=प'ो, पु)छित लोकनायकं॥

७५. ‘‘कीिदसो ते महावीर, अिभनीहारो न�'म।क+8ह काले तया धीर, प+.थता बोिधमु'मा॥

७६. ‘‘दानं सील6 च ने�ख8मं, प6 ञावीिरय6 च कीिदसं।ख+3तस) चमिध ानं, मे'ुप�ेखा च कीिदसा॥

७७. ‘‘दस पारमी तया धीर, कीिदसी लोकनायक।कथं उपपारमी पु0णा, परम.थपारमी कथं’’॥

७८. त4स पु ो िवयाकािस, करवीकमधुरिगरो।िन�बापय3तो हदयं, हासय3तो सदेवकं॥

७९. अतीतबु�ानं िजनानं देिसतं, िनकीिलतं [िनकीिळतं (क॰)] बु�पर8परागतं।पु�बेिनवासानुगताय बुि�या, पकासयी लोकिहतं सदेवके॥

८०. ‘‘पीितपामोD जजननं, सोकसK लिवनोदनं।स�बस8पि'पिटलाभं, िच'ीक.वा सुणाथ मे॥

८१. ‘‘मदिन8मदनं सोकनुदं, संसारपिरमोचनं।स�बद�ुख�खयं म�गं, स� क) च ंपिटपD जथा’’ित॥

रतनचJमनक0डो िनि तो।

२. सुमेधपथनाकथा

१. क=प ेच सतसह4से, चतुरो च असि9ये।अमरं नाम नगरं, द4सने;यं मनोरमं॥

२. दसिह सMेिह अिविव'ं, अ3 नपानसमायुतं।

Page 7 sur 87

Vipassana Research Institutewww.tipitaka.org

ह+.थसMं अ4ससMं, भेिरस9रथािन च।खादथ िपवथ चवे, अ3 नपानेन घोिसतं॥

३. नगरं स�बOस8प3 नं, स�बक8ममुपागतं।स'रतनस8प3 नं, नानाजनसमाकुलं।सिम�ं देवनगरंव, आवासं पु6 ञक+8मनं॥

४. नगरे अमरवितया, सुमेधो नाम PाQणो।अनेककोिटस+3 नचयो, पहूतधनध6 ञवा॥

५. अDझायको म3तधरो, ित0णं वेदान पारगू।ल�खणे इितहासे च, सध8मे पारHम गतो॥

६. रहोगतो िनसीिद.वा, एवं िच3तेसहं तदा।‘‘द�ुखो पुन�भवो नाम, सरीर4स च भेदनं॥

७. ‘‘जाितध8मो जराध8मो, �यािधध8मो सहं [चहं (सी॰ 4या॰)] तदा।अजरं अमतं खमें, पिरयेिस4सािम िन�बुHत॥

८. ‘‘यंनूिनमं पूितकायं, नानाकुणपपूिरतं।छRिय.वान ग)छे;यं, अनप�ेखो अन+.थको॥

९. ‘‘अ+.थ हेिहित सो म�गो, न सो स� का न हेतुये।पिरयेिस4सािम तं म�गं, भवतो पिरमुि'या॥

१०. ‘‘यथािप द�ुखे िवD ज3ते, सुखं नामिप िवD जित।एवं भवे िवD जमाने, िवभवोिप इ+)छत�बको॥

११. ‘‘यथािप उ0हे िवD ज3ते, अपरं िवD जित सीतलं।एवं ितिवध+�ग िवD ज3ते, िन�बानं इ+)छत�बकं॥

१२. ‘‘यथािप पापे िवD ज3ते, कKयाणमिप िवD जित।एवमेव जाित िवD ज3ते, अजाितिप+)छत�बकं॥

१३. ‘‘यथा गूथगतो पुिरसो, तळाकं िद4वान पूिरतं।न गवेसित तं तळाकं, न दोसो तळाक4स सो॥

१४. ‘‘एवं िकलेसमलधोव, िवD ज3ते अमत3तळे।

Page 8 sur 87

Vipassana Research Institutewww.tipitaka.org

न गवेसित तं तळाकं, न दोसो अमत3तळे॥

१५. ‘‘यथा अरीिह पिर��ो, िवD ज3ते गमन8पथे।न पलायित सो पुिरसो, न दोसो अ6 जस4स सो॥

१६. ‘‘एवं िकलेसपिर��ो, िवD जमाने िसवे पथे।न गवेसित तं म�गं, न दोसो िसवम6 जसे॥

१७. ‘‘यथािप �यािधतो पुिरसो, िवD जमाने ितिक)छके।न ितिक)छापेित तं �याHध, न दोसो सो ितिक)छके॥

१८. ‘‘एवं िकलेस�याधीिह, द+ु�खतो पिरपीिळतो।न गवेसित तं आचिरयं, न दोसो सो िवनायके॥

१९. ‘‘यथािप कुणपं पुिरसो, क0ठे ब3धं िजगु+)छय।मोचिय.वान ग)छे;य, सुखी सेरी सयंवसी॥

२०. ‘‘तथेिवमं पूितकायं, नानाकुणपस6 चयं।छRिय.वान ग)छे;यं, अनप�ेखो अन+.थको॥

२१. ‘‘यथा उ) चार ान+8ह, करीसं नरनािरयो।छRिय.वान ग)छ+3त, अनपे�खा अन+.थका॥

२२. ‘‘एवमेवाहं इमं कायं, नानाकुणपपूिरतं।छRिय.वान ग+)छ4सं, व) च ंक.वा यथा कुHट॥

२३. ‘‘यथािप जD जरं नावं, पलु�गं उदगािहHन [उदकगािहHण (सी॰), उदकगािहHन (4या॰)]।सामी छRे.वा ग)छ+3त, अनपे�खा अन+.थका॥

२४. ‘‘एवमेवाहं इमं कायं, नव+)छMं धुव4सवं।छRिय.वान ग+)छ4सं, िज0णनावंव सािमका॥

२५. ‘‘यथािप पुिरसो चोरेिह, ग)छ3तो भ0डमािदय।भ0ड)छेदभयं िद4वा, छRिय.वान ग)छित॥

२६. ‘‘एवमेव अयं कायो, महाचोरसमो िवय।पहाियमं गिम4सािम, कुसल)छेदना भया’’॥

Page 9 sur 87

Vipassana Research Institutewww.tipitaka.org

२७. एवाहं िच3तिय.वान, नेककोिटसतं धनं।नाथानाथानं द.वान, िहमव3तमुपागHम॥

२८. िहमव3त4सािवदरेू, ध+8मको नाम प�बतो।अ4समो सुकतो म;हं, प0णसाला सुमािपता॥

२९. चJमं त.थ मापेHस, प6 चदोसिवव+D जतं।अ गुणसमूपेतं, अिभ6 ञाबलमाहHर॥

३०. साटकं पजHह त.थ, नवदोसमुपागतं।वाकचीरं िनवासेHस, Tादसगुणमुपागतं॥

३१. अ दोससमािक0णं, पजHह प0णसालकं।उपागHम ��खमूलं, गुणे दसहुपागतं॥

३२. वािपतं रोिपतं ध6 ञं, पजHह िनरवसेसतो।अनेकगुणस8प3 नं, पव'फलमािदHय॥

३३. त.थ=पधानं पदHह, िनसD ज ानचJमे।अ�भ3तर+8ह स'ाहे, अिभ6 ञाबलपापुHण॥

३४. एवं मे िसि�=प'4स, वसीभूत4स सासने।दीपJरो नाम िजनो, उ=प+D ज लोकनायको॥

३५. उ=पD ज3ते च जाय3ते, बुDझ3ते ध8मदेसने।चतुरो िनिम'े नाMसं, झानरितसम+=पतो॥

३६. प) च3तदेसिवसये, िनम3ते.वा तथागतं।त4स आगमनं म�गं, सोधे+3त तु मानसा॥

३७. अहं तेन समयेन, िन�खिम.वा सक4समा।धुन3तो वाकचीरािन, ग)छािम अ8बरे तदा॥

३८. वेदजातं जनं िद4वा, तु ह ं पमोिदतं।ओरोिह.वान गगना, मनु4से पु+)छ तावदे॥

३९. ‘‘तु ह ो पमुिदतो, वेदजातो महाजनो।क4स सोधीयित म�गो, अ6 जसं वटुमायनं’’॥

Page 10 sur 87

Vipassana Research Institutewww.tipitaka.org

४०. ते मे पु�ा िवयाकंसु, ‘‘बु�ो लोके अनु�रो।दीप�रो नाम िजनो, उ प!" ज लोकनायको।त#स सोधीयित म%गो, अ' जसं वटुमायनं’’॥

४१. बु�ोितवचनं [बु�ोित मम (सी॰ #या॰ क॰)] सु1वान, पीित उ प!" ज तावदे।बु�ो बु�ोित कथय3तो, सोमन#सं पवेद4य॥

४२. त1थ ठ1वा िविच3ते4स, तु�ो संिव%गमानसो।‘‘इध बीजािन रोिप#सं, खणो वे मा उप9 चगा॥

४३. ‘‘यिद बु�#स सोधेथ, एकोकासं ददाथ मे।अह!<प सोधिय#सािम, अ' जसं वटुमायनं’’॥

४४. अदंसु ते ममोकासं, सोधेतुं अ' जसं तदा।बु�ो बु�ोित िच3ते3तो, म%गं सोधेमहं तदा॥

४५. अिनि�ते ममोकासे, दीप�रो महामुिन।चतूिह सतसह#सेिह, छळिभ' ञिेह तािदिह।खीणासवेिह िवमलेिह, पिटप!" ज अ' जसं िजनो॥

४६. प9 चु%गमना व�!3त, व" ज!3त भेिरयो बहू।आमोिदता नरमC, साधुकारं पव�यंु॥

४७. देवा मनु#से प#स!3त, मनु#सािप च देवता।उभोिप ते प' जिलका, अनुय!3त तथागतं॥

४८. देवा िदDबेिह तुिरयेिह, मनु#सा मानुसेिह च [मानु#सकेिह च मानुसकेिह च (#या॰ क॰)]।उभोिप ते व" जय3ता, अनुय!3त तथागतं॥

४९. िदDबं म3दारवं पु फं, पदमुं पािरछ�कं।िदसोिदसं ओिकर!3त, आकासनभगता मC॥

५०. िदDबं च3दनचुGण' च, वरग3ध' च केवलं।िदसोिदसं ओिकर!3त, आकासनभगता [आकासे नभगा (#या॰)] मC॥

५१. च<पकं सरलं नीपं, नागपु3 नागकेतकं।िदसोिदसं उ!Hखप!3त, भूिमतलगता नरा॥

Page 11 sur 87

Vipassana Research Institutewww.tipitaka.org

५२. केसे मु!' च1वाहं त1थ, वाकचीर' च च<मकं।कलले प1थिर1वान, अवकु" जो िनप" जहं॥

५३. ‘‘अH किम1वान मं बु�ो, सह िस#सेिह ग9छतु।मा नं कलले अH किम1थ, िहताय मे भिव#सित’’॥

५४. पथिवयं िनप3 न#स, एवं मे आिस चतेसो।‘‘इ9छमानो अहं अ" ज, िकलेसे झापये मम॥

५५. ‘‘4क मे अ' ञातवेसेन, ध<मं स!9छकतेिनध।सDब' ञुतं पापुिण1वा, बु�ो हे#सं सदेवके॥

५६. ‘‘4क मे एकेन ितGणेन, पुिरसेन थामद!#सना।सDब' ञुतं पापुिण1वा, स3तारे#सं सदेवकं॥

५७. ‘‘इिमना मे अिधकारेन, कतेन पुिरसु�मे।सDब' ञुतं पापुिण1वा, तारेिम जनतं बहंु॥

५८. ‘‘संसारसोतं िछ!3द1वा, िव�ंसे1वा तयो भवे।ध<मनावं समाJKह, स3तारे#सं सदेवकं’’॥

५९. मनु#स�ं िलLस<पि�, हेतु स1थारद#सनं।पDब" जा गुणस<पि�, अिधकारो च छ3दता।अ�ध<मसमोधाना, अिभनीहारो सिम"झित॥

६०. दीप�रो लोकिवद,ू आहुतीनं पिट%गहो।उ#सीसके मं ठ1वान, इदं वचनमMिव॥

६१. ‘‘प#सथ इमं तापसं, जिटलं उ%गतापनं।अपिरमे!Kयतो क पे, बु�ो लोके भिव#सित॥

६२. ‘‘अहु किपलNहया र<मा, िनHखिम1वा तथागतो।पधानं पदिह1वान, क1वा दHु करकािरकं॥

६३. ‘‘अजपालJHखमूलO#म, िनसीिद1वा तथागतो।त1थ पायासं प%गKह, नेर' जरमुपेिहित॥

६४. ‘‘नेर' जराय तीर!<ह, पायासं अद सो िजनो।

Page 12 sur 87

Vipassana Research Institutewww.tipitaka.org

पिटय�वरम%गेन, बोिधमूलमुपिेहित॥

६५. ‘‘ततो पद!Hखणं क1वा, बोिधमGडं अनु�रो [अनु�रं (#या॰ कं॰)]।अ#स1थJHखमूल!<ह, बु!"झ#सित महायसो॥

६६. ‘‘इम#स जिनका माता, माया नाम भिव#सित।िपता सु�ोदनो नाम, अयं हे#सित गोतमो॥

६७. ‘‘अनासवा वीतरागा, स3तिच�ा समािहता।कोिलतो उपित#सो च, अ%गा हे#स!3त सावका।आन3दो नामुप�ाको, उपि�#सितमं [उपि�#सित तं (सी॰)] िजनं॥

६८. ‘‘खेमा उ पलवGणा च, अ%गा हे#स!3त सािवका।अनासवा वीतरागा, स3तिच�ा समािहता।बोिध त#स भगवतो, अ#स1थोित पवु9 चित॥

६९. ‘‘िच�ो च ह1थाळवको [ह1थालवको (सी॰)], अ%गा हे#स3तुप�का।उ�रा न3दमाता च, अ%गा हे#स3तुपि�का’’॥

७०. इदं सु1वान वचनं, असम#स महेिसनो।आमोिदता नरमC, बु�बीज ंिकर [बु�बीज�Q रो (सी॰ #या॰)] अयं॥

७१. उH कुि�सRा व�!3त, अ फोटे!3त [अ फोठे!3त (सी॰)] हस!3त च।कत' जली नम#स!3त, दससह#सी सदेवका॥

७२. ‘‘यिदम#स लोकनाथ#स, िवर!"झ#साम सासनं।अनागत!<ह अ�ाने, हे#साम स<मुखा इमं॥

७३. ‘‘यथा मनु#सा न4द तर3ता, पिटित1थं िवर!"झय।हे�ाित1थे गहे1वान, उ�र!3त महान4द॥

७४. ‘‘एवमेव मयं सDबे, यिद मु' चािममं िजनं।अनागत!<ह अ�ाने, हे#साम स<मुखा इमं’’॥

७५. दीप�रो लोकिवद,ू आहुतीनं पिट%गहो।मम क<मं पिक�े1वा, द!Hखणं पादमु�िर॥

७६. ये त1थासंु िजनपु�ा, पद!Hखणमकंसु [सDबे पद!Hखणमकंसु (#या॰ क॰)] मं।

Page 13 sur 87

Vipassana Research Institutewww.tipitaka.org

देवा मनु#सा असुरा च, अिभवादे1वान पH कमंु॥

७७. द#सनं मे अितH क3ते, ससSे लोकनायके।सयना वु�िह1वान, पT ल�ं आभु4ज तदा॥

७८. सुखेन सुिखतो होिम, पामो" जने पमोिदतो।पीितया च अिभ#स3 नो, पT ल�ं आभु4ज तदा॥

७९. पT ल�ेन िनसीिद1वा, एवं िच3तेसहं तदा।‘‘वसीभूतो अहं झाने, अिभ' ञासु पार4मगतो [अिभ' ञापार4म गतो (सी॰)]॥

८०. ‘‘सह!#सय!<ह लोक!<ह, इसयो न!1थ मे समा।असमो इि�ध<मेसु, अल4भ ईिदसं सुखं॥

८१. ‘‘पT ल�ाभुजने मKहं, दससह#सािधवािसनो।महानादं पव�ेसंु, ‘धुवं बु�ो भिव#सिस॥

८२. ‘‘‘या पुDबे बोिधस�ानं, पT ल�वरमाभुज।ेिनिम�ािन पिद#स!3त, तािन अ" ज पिद#सरे॥

८३. ‘‘‘सीतं Dयपगतं होित, उGह' च उपस<मित।तािन अ" ज पिद#स!3त, धुवं बु�ो भिव#सिस॥

८४. ‘‘‘दससह#सी लोकधातू, िन#सRा हो!3त िनराकुला।तािन अ" ज पिद#स!3त, धुवं बु�ो भिव#सिस॥

८५. ‘‘‘महावाता न वाय!3त, न स3द!3त सव!3तयो।तािन अ" ज पिद#स!3त, धुवं बु�ो भिव#सिस॥

८६. ‘‘‘थलजा दकजा पु फा, सDबे पु फ!3त तावदे।तेप" ज पु! फता [पु! फतािन (अ�॰)] सDबे, धुवं बु�ो भिव#सिस॥

८७. ‘‘‘लता वा यिद वा JHखा, फलभारा हो!3त तावदे।तेप" ज फिलता सDबे, धुवं बु�ो भिव#सिस॥

८८. ‘‘‘आकास�ा च भूम�ा, रतना जोत!3त तावदे।तेप" ज रतना जोत!3त, धुवं बु�ो भिव#सिस॥

Page 14 sur 87

Vipassana Research Institutewww.tipitaka.org

८९. ‘‘‘मानु#सका च िदDबा च, तुिरया व" ज!3त तावदे।तेप" जुभो अिभरव!3त, धुवं बु�ो भिव#सिस॥

९०. ‘‘‘िविचVपु फा गगना, अिभव#स!3त तावदे।तेिप अ" ज पव#स!3त, धुवं बु�ो भिव#सिस॥

९१. ‘‘‘महासमुRो आभुजित, दससह#सी पक<पित।तेप" जुभो अिभरव!3त, धुवं बु�ो भिव#सिस॥

९२. ‘‘‘िनरयेिप दससह#से, अ%गी िनDब!3त तावदे।तेप" ज िनDबुता अ%गी, धुवं बु�ो भिव#सिस॥

९३. ‘‘‘िवमलो होित सूिरयो, सDबा िद#स!3त तारका।तेिप अ" ज पिद#स!3त, धुवं बु�ो भिव#सिस॥

९४. ‘‘‘अनोव�ेन [अनोवु�ेन (#या॰ क॰)] उदकं, मिहया उ!Dभ!" ज तावदे।त<प" जु!Dभ" जते मिहया, धुवं बु�ो भिव#सिस॥

९५. ‘‘‘तारागणा िवरोच!3त, नHख�ा गगनमGडले।िवसाखा च!3दमा यु�ा, धुवं बु�ो भिव#सिस॥

९६. ‘‘‘िबलासया दरीसया, िनHखम!3त सकासया।तेप" ज आसया छु�ा, धुवं बु�ो भिव#सिस॥

९७. ‘‘‘न हो!3त अरती स�ानं, स3तु�ा हो!3त तावदे।तेप" ज सDबे स3तु�ा, धुवं बु�ो भिव#सिस॥

९८. ‘‘‘रोगा तदपुस<म!3त, िजघ9छा च िवन#सित।तािन अ" ज पिद#स!3त, धुवं बु�ो भिव#सिस॥

९९. ‘‘‘रागो तदा तनु होित, दोसो मोहो िवन#सित।तेप" ज िवगता सDबे, धुवं बु�ो भिव#सिस॥

१००.‘‘‘भयं तदा न भवित, अ" जपेतं पिद#सित।तेन िलLेन जानाम, धुवं बु�ो भिव#सिस॥

१०१.‘‘‘रजोनु�ंसित उ�ं, अ" जपतें पिद#सित।तेन िलLेन जानाम, धुवं बु�ो भिव#सिस॥

Page 15 sur 87

Vipassana Research Institutewww.tipitaka.org

१०२.‘‘‘अिन�ग�धो प कमित, िद�बग�धो पवायित।सोप� ज वायित ग�धो, धुवं बु�ो भिव सिस॥

१०३.‘‘‘स�बे देवा पिद स#�त, ठपिय%वा अ&िपनो।तेप� ज स�बे िद स#�त, धुवं बु�ो भिव सिस॥

१०४.‘‘‘यावता िनरया नाम, स�बे िद स#�त तावदे।तेप� ज स�बे िद स#�त, धुवं बु�ो भिव सिस॥

१०५.‘‘‘कु(ा [कु*ा (सी॰)] कवाटा सेला च, न हो�तावरणा तदा।आकासभूता तेप� ज, धुवं बु�ो भिव सिस॥

१०६.‘‘‘चुती च उपपि8 च, खणे त: म न िव� जित।तािनप� ज पिद स#�त, धुवं बु�ो भिव सिस॥

१०७.‘‘‘द;हं प<ग=ह वीिरयं, मा िनव8 अिभ कम।मय>पेतं िवजानाम, धुवं बु�ो भिव सिस’’’॥

१०८.बु� स वचनं सु%वा, दससह सीनचूभयं।तु�ह�ो पमोिदतो, एवं िच�तेसहं तदा॥

१०९.‘‘अAे�झवचना बु�ा, अमोघवचना िजना।िवतथं न#%थ बु�ानं, धुवं बु�ो भवामहं॥

११०.‘‘यथा िख8ं नभे ले*E, धुवं पतित भूिमयं।तथेव बु�से�ानं, वचनं धुवस सतं।िवतथं न#%थ बु�ानं, धुवं बु�ो भवामहं॥

१११. ‘‘यथािप स�बस8ानं, मरणं धुवस सतं।तथेव बु�से�ानं, वचनं धुवस सतं।िवतथं न#%थ बु�ानं, धुवं बु�ो भवामहं॥

११२. ‘‘यथा रि8 खये प8े, सूिरयु<गमनं धुवं।तथेव बु�से�ानं, वचनं धुवस सतं।िवतथं न#%थ बु�ानं, धुवं बु�ो भवामहं॥

११३. ‘‘यथा िन ख�तसयन स, सीह स नदनं धुवं।तथेव बु�से�ानं, वचनं धुवस सतं।

Page 16 sur 87

Vipassana Research Institutewww.tipitaka.org

िवतथं न#%थ बु�ानं, धुवं बु�ो भवामहं॥

११४.‘‘यथा आप� नस8ानं, भारमोरोपनं धुवं।तथेव बु�से�ानं, वचनं धुवस सतं।िवतथं न#%थ बु�ानं, धुवं बु�ो भवामहं॥

११५.‘‘ह�द बु�करे ध>मे, िविचनािम इतो िचतो।उ�ं अधो दस िदसा, यावता ध>मधातुया’’॥

११६. िविचन�तो तदा द: ख, पठमं दानपारGम।पु�बकेिह महेसीिह, अनुिच=णं महापथं॥

११७.‘‘इमं %वं पठमं ताव, द;हं क%वा समािदय।दानपारिमतं गHछ, यिद बोGध प8ुिमHछिस॥

११८.‘‘यथािप कु>भो स>पु=णो, य स क सिच अधो कतो।वमते वुदकं िन सेसं, न त%थ पिरर खित॥

११९. ‘‘तथेव याचके िद वा, हीनमु क�म#�झमे।ददािह दानं िन सेसं, कु>भो िवय अधो कतो॥

१२०.‘‘नहेते ए8कायेव, बु�ध>मा भिव सरे।अJ ञेिप िविचिन सािम, ये ध>मा बोिधपाचना’’॥

१२१. िविचन�तो तदा द: ख, दिुतयं सीलपारGम।पु�बकेिह महेसीिह, आसेिवतिनसेिवतं॥

१२२.‘‘इमं %वं दिुतयं ताव, द;हं क%वा समािदय।सीलपारिमतं गHछ, यिद बोGध प8ुिमHछिस॥

१२३.‘‘यथािप चमरी वालं, िक# म#J च पिटल#<गतं।उपिेत मरणं त%थ, न िवकोपिेत वालGध॥

१२४.‘‘तथेव %वं चतूसु भूमीसु, सीलािन पिरपूरय।पिरर ख स�बदा सीलं, चमरी िवय वालGध॥

१२५.‘‘नहेते ए8कायेव, बु�ध>मा भिव सरे।अJ ञेिप िविचिन सािम, ये ध>मा बोिधपाचना’’॥

Page 17 sur 87

Vipassana Research Institutewww.tipitaka.org

१२६.िविचन�तो तदा द: ख, तितयं ने ख>मपारGम।पु�बकेिह महेसीिह, आसेिवतिनसेिवतं॥

१२७.‘‘इमं %वं तितयं ताव, द;हं क%वा समािदय।ने ख>मपारिमतं गHछ, यिद बोGध प8ुिमHछिस॥

१२८.‘‘यथा अ�दघुरे पुिरसो, िचरवु%थो दखुि(तो।न त%थ रागं जनेिस, मुG8येव गवेसित॥

१२९.‘‘तथेव %वं स�बभवे, प स अ�दघुरे िवय।ने ख>मािभमुखो होिह, भवतो पिरमुि8या॥

१३०.‘‘नहेते ए8कायेव, बु�ध>मा भिव सरे।अJ ञेिप िविचिन सािम, ये ध>मा बोिधपाचना’’॥

१३१. िविचन�तो तदा द: ख, चतु%थं पJ ञापारGम।पु�बकेिह महेसीिह, आसेिवतिनसेिवतं॥

१३२.‘‘इमं %वं चतु%थं ताव, द;हं क%वा समािदय।पJ ञापारिमतं गHछ, यिद बोGध प8ुिमHछिस॥

१३३.‘‘यथािप िभ खु िभ ख�तो, हीनमु क�म#�झमे।कुलािन न िवव� ज�ेतो, एवं लभित यापनं॥

१३४.‘‘तथेव %वं स�बकालं, पिरपुHछं बुधं जनं।पJ ञापारिमतं ग�%वा, स>बोGध पापुिण सिस॥

१३५.‘‘नहेते ए8कायेव, बु�ध>मा भिव सरे।अJ ञेिप िविचिन सािम, ये ध>मा बोिधपाचना’’॥

१३६.िविचन�तो तदा द: ख, पJ चमं वीिरयपारGम।पु�बकेिह महेसीिह, आसेिवतिनसेिवतं॥

१३७.‘‘इमं %वं पJ चमं ताव, द;हं क%वा समािदय।वीिरयपारिमतं गHछ, यिद बोGध प8ुिमHछिस॥

१३८.‘‘यथािप सीहो िमगराजा, िनस� ज�ानचLमे।अलीनवीिरयो होित, प<गिहतमनो सदा॥

Page 18 sur 87

Vipassana Research Institutewww.tipitaka.org

१३९.‘‘तथेव %वं [%वंिप (सी॰)] स�बभवे, प<ग=ह वीिरयं द;हं।वीिरयपारिमतं ग�%वा, स>बोGध पापुिण सिस॥

१४०.‘‘नहेते ए8कायेव, बु�ध>मा भिव सरे।अJ ञेिप िविचिन सािम, ये ध>मा बोिधपाचना’’॥

१४१.िविचन�तो तदा द: ख, छ�मं ख#�तपारGम।पु�बकेिह महेसीिह, आसेिवतिनसेिवतं॥

१४२.‘‘इमं %वं छ�मं ताव, द;हं क%वा समािदय।त%थ अAे�झमानसो, स>बोGध पापुिण सिस॥

१४३.‘‘यथािप पथवी नाम, सुिच#>प असुिच#>प च।स�बं सहित िन खपें, न करोित पिटघं तया॥

१४४.‘‘तथेव %व#>प स�बेसं, स>मानावमान खमो।ख#�तपारिमतं ग�%वा, स>बोGध पापुिण सिस॥

१४५.‘‘नहेते ए8कायेव, बु�ध>मा भिव सरे।अJ ञेिप िविचिन सािम, ये ध>मा बोिधपाचना’’॥

१४६.िविचन�तो तदा द: ख, स8मं सH चपारGम।पु�बकेिह महेसीिह, आसेिवतिनसेिवतं॥

१४७.‘‘इमं %वं स8मं ताव, द;हं क%वा समािदय।त%थ अAे�झवचनो, स>बोGध पापुिण सिस॥

१४८.‘‘यथािप ओसधी नाम, तुलाभूता सदेवके।समये उतुव से वा, न वो कमित वीिथतो॥

१४९.‘‘तथेव %व#>प सH चसुे, मा वो कम िह वीिथतो।सH चपारिमतं ग�%वा, स>बोGध पापुिण सिस॥

१५०.‘‘नहेते ए8कायेव, बु�ध>मा भिव सरे।अJ ञेिप िविचिन सािम, ये ध>मा बोिधपाचना’’॥

१५१.िविचन�तो तदा द: ख, अ�मं अिध�ानपारGम।पु�बकेिह महेसीिह, आसेिवतिनसेिवतं॥

Page 19 sur 87

Vipassana Research Institutewww.tipitaka.org

१५२.‘‘इमं %वं अ�मं ताव, द;हं क%वा समािदय।त%थ %वं अचलो हु%वा, स>बोGध पापुिण सिस॥

१५३.‘‘यथािप प�बतो सेलो, अचलो सुNपिति�तो।न क>पित भुसवातेिह, सक�ानेव ित�ित॥

१५४.‘‘तथेव %व#>प अिध�ाने, स�बदा अचलो भव।अिध�ानपारिमतं ग�%वा, स>बोGध पापुिण सिस॥

१५५.‘‘नहेते ए8कायेव, बु�ध>मा भिव सरे।अJ ञेिप िविचिन सािम, ये ध>मा बोिधपाचना’’॥

१५६.िविचन�तो तदा द: ख, नवमं मे8ापारGम।पु�बकेिह महेसीिह, आसेिवतिनसेिवतं॥

१५७.‘‘इमं %वं नवमं ताव, द;हं क%वा समािदय।मे8ाय असमो होिह, यिद बोGध प8ुिमHछिस॥

१५८.‘‘यथािप उदकं नाम, कOयाणे पापके जने।समं फरित सीतेन, पवाहेित रजोमलं॥

१५९.‘‘तथेव %वं िहतािहते, समं मे8ाय भावय।मे8ापारिमतं ग�%वा, स>बोGध पापुिण सिस॥

१६०.‘‘नहेते ए8कायेव, बु�ध>मा भिव सरे।अJ ञेिप िविचिन सािम, ये ध>मा बोिधपाचना’’॥

१६१. िविचन�तो तदा द: ख, दसमं उपे खापारGम।पु�बकेिह महेसीिह, आसेिवतिनसेिवतं॥

१६२.‘‘इमं %वं दसमं ताव, द;हं क%वा समािदय।तुलाभूतो द;हो हु%वा, स>बोGध पापुिण सिस॥

१६३.‘‘यथािप पथवी नाम, िन# ख8ं असुGच सुGच।उप ेखित उभोपते,े कोपानुनयव#� जता॥

१६४.‘‘तथेव %वं सुखद ुख,े तुलाभूतो सदा भव।उप ेखापारिमतं ग�%वा, स>बोGध पापुिण सिस॥

Page 20 sur 87

Vipassana Research Institutewww.tipitaka.org

१६५.‘‘ए�कायेव ते लोके, ये ध�मा बोिधपाचना।ततु�ं न��थ अ� ञ!, द#हं त�थ पित%ह’’॥

१६६.इमे ध�मे स�मसतो, सभावसरसल,खणे।ध�मतेजेन वसुधा, दससह0सी पक�पथ॥

१६७.चलती रवती पथवी, उ3छुय5तंव पीिळतं।तेलय5ते यथा च, कं, एवं क�पित मेदनी॥

१६८.यावता पिरसा आिस, बु�0स पिरवेसने।पवेधमाना सा त�थ, मु�3छता सेित भूिमयं॥

१६९.घटानेकसह0सािन, कु�भीन� च सता बहू।स� चु;णमिथता त�थ, अ� ञम� ञ ंपघि<ता॥

१७०.उ�=ब>गा तिसता भीता, भ5ता =यािथतमानसा।महाजना समाग�म, दीप@रमुपागमुं॥

१७१.‘‘Aक भिव0सित लोक0स, कBयाणमथ पापकं।स=बो उपCतुो लोको, तं िवनोदेिह च,खुम’’॥

१७२.तेसं तदा स� ञपिेस, दीप@रो महामुिन।‘‘िवस%ा होथ मा भेथ [भाथ (स=ब�थ)], इमH0म पथिवक�पने॥

१७३.‘‘यमहं अI ज =याकाAस, बु�ो लोके भिव0सित।एसो स�मसित ध�मं, पु=बकं िजनसेिवतं॥

१७४.‘‘त0स स�मसतो ध�मं, बु�भूAम असेसतो।तेनायं क��पता पथवी, दससह0सी सदेवके’’॥

१७५.बु�0स वचनं सु�वा, मनो िन=बािय तावदे।स=बे मं उपस@�म, पुनािप अिभव�5दसंु॥

१७६.समािदिय�वा बु�गुणं, द#हं क�वान मानसं।दीप@रं नम�0स�वा, आसना वु%Aह तदा॥

१७७.िद=बं मानुसकं पुJफं, देवा मानुसका उभो।समोिकर�5त पुJफेिह, वु%ह5त0स आसना॥

Page 21 sur 87

Vipassana Research Institutewww.tipitaka.org

१७८.वेदय�5त च ते सोH�थ, देवा मानुसका उभो।‘‘मह5तं प��थतं तुLहं, तं लभ0सु यिथ�3छतं॥

१७९.‘‘स=बीितयो िववI ज5त,ु सोको रोगो िवन0सतु।मा ते भव5�व5तराया [भव�व5तरायो (सी॰ 0या॰)], फुस िखJपं बोिधमु�मं॥

१८०.‘‘यथािप समये प�े, पुJफ�5त पु�Jफनो दमुा।तथेव �वं महावीर, बु�ञाणेन पुJफिस॥

१८१.‘‘यथा ये केिच स�बु�ा, पूरयंु दस पारमी।तथेव �वं महावीर, पूरय दस पारमी॥

१८२.‘‘यथा ये केिच स�बु�ा, बोिधम;ड��ह बुIझरे।तथेव �वं महावीर, बुIझ0सु िजनबोिधयं॥

१८३.‘‘यथा ये केिच स�बु�ा, ध�मच, कं पव�यंु।तथेव �वं महावीर, ध�मच, कं पव�य॥

१८४.‘‘पु;णमाये यथा च5दो, पिरसु�ो िवरोचित।तथेव �वं पु;णमनो, िवरोच दससह�0सयं॥

१८५.‘‘राहुमु�ो यथा सूिरयो, तापेन अितरोचित।तथेव लोका मु�� च�वा, िवरोच िसिरया तुवं॥

१८६.‘‘यथा या कािच निदयो, ओसर�5त महोदAध।एवं सदेवका लोका, ओसर5तु तव�5तके’’॥

१८७.तेिह थुतJपस�थो सो, दस ध�मे समािदय।ते ध�मे पिरपूरे5तो, पवनं पािवसी तदाित॥

सुमेधप�थनाकथा िनि%ता।

३. दीप�रबु�वंसो

१. तदा ते भोजिय�वान, ससQं लोकनायकं।उपग3छंु सरणं त0स, दीप@र0स स�थुनो॥

२. सरणागमने क�� च, िनवेसेिस तथागतो।

Page 22 sur 87

Vipassana Research Institutewww.tipitaka.org

क�� च प� चसु सीलेसु, सीले दसिवधे परं॥

३. क0सिच देित साम� ञं, चतुरो फलमु�मे।क0सिच असमे ध�मे, देित सो पिटस��भदा॥

४. क0सिच वरसमापि�यो, अ% देित नरासभो।ित0सो क0सिच िवI जायो, छळिभ� ञा पवे3छित॥

५. तेन योगेन जनकायं, ओवदित महामुिन।तेन िव�थािरकं आिस, लोकनाथ0स सासनं॥

६. महाहनुसभ,ख5धो, दीप@र0स नामको।बहू जने तारयित, पिरमोचिेत द>ुगAत॥

७. बोधनेLयं जनं िद0वा, सतसह0सेिप योजने।खणेन उपग5�वान, बोधेित तं महामुिन॥

८. पठमािभसमये बु�ो, कोिटसतमबोधिय।दिुतयािभसमये नाथो, नवुितकोिटमबोधिय॥

९. यदा च देवभवन��ह, बु�ो ध�ममदेसिय।नवुितकोिटसह0सानं, तितयािभसमयो अहु॥

१०. स�5 नपाता तयो आसंु, दीप@र0स स�थुनो।कोिटसतसह0सानं, पठमो आिस समागमो॥

११. पुन नारदकूट��ह, पिववेकगते िजने।खीणासवा वीतमला, सAमसु सतकोिटयो॥

१२. य��ह काले महावीरो, सुद0सनिसलु3 चये।नवकोिटसह0सेिह, पवारेिस महामुिन॥

१३. दसवीससह0सानं, ध�मािभसमयो अहु।एकिS5 नं अिभसमया, गणनातो असिTया॥

१४. िव�थािरकं बाहुज� ञ,ं इ�ं फीतं अहू तदा।दीप@र0स भगवतो, सासनं सुिवसोिधतं॥

Page 23 sur 87

Vipassana Research Institutewww.tipitaka.org

१५. च�ािर सतसह0सािन, छळिभ� ञा मिहि�का।दीप@रं लोकिवदुं, पिरवारे�5त स=बदा॥

१६. ये केिच तेन समयेन, जह�5त मानुसं भवं।अप�मानसा सेखा, गरिहता भव�5त ते॥

१७. सुपु�Jफतं पावचनं, अरह5तेिह तािदिह।खीणासवेिह िवमलेिह, उपसोभित स=बदा॥

१८. नगरं र�मवती नाम, सुदेवो नाम खि�यो।सुमेधा नाम जिनका, दीप@र0स स�थुनो॥

१९. दसव0ससह0सािन, अगारं अIझ सो विस [अIझावसी िजनो (0या॰ क॰)]।हंसा को� चा मयूरा च, तयो पासादमु�मा॥

२०. तीिणसतसह0सािन, नािरयो समल@ता।पदमुा नाम सा नारी, उसभ,ख5धो अ!जो॥

२१. िनिम�े चतुरो िद0वा, ह��थयानेन िन,खिम।अनूनदसमासािन, पधाने पदही िजनो॥

२२. पधानचारं चिर�वान, अबु�Iझ मानसं मुिन।UVुना यािचतो स5तो, दीप@रो महामुिन॥

२३. वि� च, कं महावीरो, न5दारामे िसरीघरे [िसरीधरे (सी॰)]।िनिस5 नो िसरीसमूल��ह, अका ित��थयमCनं॥

२४. सुमWलो च ित0सो च, अहेसंु अ>गसावका।सागतो [सोिभतो (क॰)] नामुप%ाको, दीप@र0स स�थुनो॥

२५. न5दा चवे सुन5दा च, अहेसंु अ>गसािवका।बोिध त0स भगवतो, िपJफलीित पवु3 चित॥

२६. तपु0सभ�B लका [तप0सुभ�B लका (सी॰)] नाम, अहेसंु अ>गुप%का।िसिरमा कोणा उपि%का, दीप@र0स स�थुनो॥

२७. असीितह�थमु=बेधो, दीप@रो महामुिन।सोभित दीपX,खोव, सालराजाव फु�B लतो॥

Page 24 sur 87

Vipassana Research Institutewww.tipitaka.org

२८. सतसह0सव0सािन, आयु त0स महेिसनो।तावता ित%मानो सो, तारेिस जनतं बहंु॥

२९. जोतिय�वान स��मं, स5तारे�वा महाजनं।जिल�वा अ�>ग,ख5धोव, िन=बुतो सो ससावको॥

३०. सा च इि� सो च यसो, तािन च पादेसु च, करतनािन।स=बं तम5तरिहतं [सम5तरिहतं (सी॰ 0या॰ क॰)], ननु िर�ा स=बसTारा [स=बसTाराित (स=ब�थ)]॥

३१. दीप@रो िजनो स�था, न5दाराम��ह िन=बुतो।त�थेव0स िजनथूपो, छA�सु=बेधयोजनोित॥

दीप@र0स भगवतो वंसो पठमो।

४. को�ड� ञबु�वंसो

१. दीप@र0स अपरेन, को;ड� ञो नाम नायको।अन5ततेजो अिमतयसो, अJपमेLयो दरुासदो॥

२. धरणूपमो खमनेन, सीलेन सागYपमो।समािधना मेYपमो, ञाणेन गगनूपमो॥

३. इ�5ZयबलबोIझW-म>गस3 चJपकासनं।पकासेिस सदा बु�ो, िहताय स=बपािणनं॥

४. ध�मच, कं पव�े5त,े को;ड� ञ ेलोकनायके।कोिटसतसह0सानं, पठमािभसमयो अहु॥

५. ततो पर��प देसे5ते, नरमYनं समागमे।नवुितकोिटसह0सानं, दिुतयािभसमयो अहु॥

६. ित��थये अिभमC5तो, यदा ध�ममदेसिय।असीितकोिटसह0सानं, तितयािभसमयो अहु॥

७. स�5 नपाता तयो आसंु, को;ड� ञ0स महेिसनो।खीणासवानं िवमलानं, स5तिच�ान तािदनं॥

८. कोिटसतसह0सानं, पठमो आिस समागमो।

Page 25 sur 87

Vipassana Research Institutewww.tipitaka.org

दिुतयो कोिटसह�सानं, तितयो नवुितकोिटनं॥

९. अहं तेन समयेन, िविजतावी नाम खि�यो।समु�ं अ�तम�तेन, इ�सिरयं व�यामहं॥

१०. कोिटसतसह�सानं, िवमलानं महेिसनं।सह लोक!गनाथेन, परम� नेन त%प&य॥

११. सोिप मं बु(ो )याकािस, को*ड, ञो लोकनायको।‘‘अपिरमे/0यतो क%पे, बु(ो लोके भिव�सित॥

१२. ‘‘पधानं पदिह3वान, क3वा द4ु करकािरकं।अ�स3थमूले स6बु(ो, बु/7झ�सित महायसो॥

१३. ‘‘इम�स जिनका माता, माया नाम भिव�सित।िपता सु(ोदनो नाम, अयं हे�सित गोतमो॥

१४. ‘‘कोिलतो उपित�सो च, अ!गा हे�स/�त सावका।आन�दो नामुप<ाको, उपि<�सितमं िजनं॥

१५. ‘‘खेमा उ%पलव*णा च, अ!गा हे�स/�त सािवका।बोिध त�स भगवतो, अ�स3थोित पवु> चित॥

१६. ‘‘िच�ो च ह3थाळवको, अ!गा हे�स�तुप<का।न�दमाता च उ�रा, अ!गा हे�स�तुपि<का।आयु व�ससतं त�स, गोतम�स यस/�सनो’’॥

१७. इदं सु3वान वचनं, असम�स महेिसनो।आमोिदता नरमA, बु(बीज ंिकर अयं॥

१८. उ4 कुि<स�ा व�/�त, अ%फोटे/�त हस/�त च।कत, जली नम�स/�त, दससह/�सदेवता॥

१९. ‘‘यिदम�स लोकनाथ�स, िवर/7झ�साम सासनं।अनागत/6ह अ(ाने, हे�साम स6मुखा इमं॥

२०. ‘‘यथा मनु�सा न&द तर�ता, पिटित3थं िवर/7झय।हे<ाित3थे गहे3वान, उ�र/�त महान&द॥

Page 26 sur 87

Vipassana Research Institutewww.tipitaka.org

२१. ‘‘एवमेव मयं स)बे, यिद मु, चािममं िजनं।अनागत/6ह अ(ाने, हे�साम स6मुखा इमं’’॥

२२. त�साहं वचनं सु3वा, िभ0यो िच�ं पसाद&य।तमेव अ3थं साधे�तो, महार7 जं िजने अदं।महार7 ज ंदिद3वान [चिज3वा (सी॰)], प)ब&ज त�स स/�तके॥

२३. सु��तं िवनय, चािप, नवIं स3थुसासनं।स)बं पिरयापुिण3वान, सोभ&य िजनसासनं॥

२४. त3थ%पम�ो िवहर�तो, िनस7 ज<ानचJमे।अिभ, ञापार&म ग�3वा, KLलोकमग,छहं॥

२५. नगरं र6मवती नाम, सुन�दो नाम खि�यो।सुजाता नाम जिनका, को*ड, ञ�स महेिसनो॥

२६. दसव�ससह�सािन, अगारं अ7झ सो विस [अगारम7झे च सो विस (�या॰)]।सुिच सुNिच सुभो च, तयो पासादमु�मा॥

२७. तीिणसतसह�सािन, नािरयो समलJता।Nिचदेवी नाम नारी, िविजतसेनो अOजो॥

२८. िनिम�े चतुरो िद�वा, रथयानेन िन4खिम।अनूनदसमासािन, पधानं पदही िजनो॥

२९. KLुना यािचतो स�तो, को*ड, ञो िPपद�ुमो।वि� च4 कं महावीरो, देवानं नगN�मे॥

३०. भ�ो चवे सुभ�ो च, अहेसंु अ!गसावका।अनुN(ो नामुप<ाको, को*ड, ञ�स महेिसनो॥

३१. ित�सा च उपित�सा च, अहेसंु अ!गसािवका।सालकQयािणको बोिध, को*ड, ञ�स महेिसनो॥

३२. सोणो च उपसोणो च, अहेसंु अ!गुप<का।न�दा चवे िसरीमा च, अहेसंु अ!गुपि<का॥

३३. सो अ<ासीित ह3थािन, अ> चु!गतो महामुिन।

Page 27 sur 87

Vipassana Research Institutewww.tipitaka.org

सोभते उळुराजाव सूिरयो म7झ/�हके यथा॥

३४. व�ससतसह�सािन, आयु िव7 जित तावदे।तावता ित<मानो सो, तारेिस जनतं बहंु॥

३५. खीणासवेिह िवमलेिह, िविच�ा आिस मेदनी।यथा गगनमुळूिह, एवं सो उपसोभथ॥

३६. तेिप नागा अ%पमे0या, असRोभा दरुासदा।िव7 जुपातंव द�से3वा, िन)बुता ते महायसा॥

३७. सा च अतुिलया िजन�स इि(, ञाणपिरभािवतो च समािध।स)बं तम�तरिहतं, ननु िर�ा स)बसRारा॥

३८. को*ड, ञो पवरो बु(ो, च�दाराम/6ह िन)बुतो।त3थेव चिेतयो िच�ो, स� योजनमु/�सतोित॥

को*ड, ञ�स भगवतो वंसो दिुतयो।

५. म�लबुवंसो

१. को*ड, ञ�स अपरेन, मIलो नाम नायको।तमं लोके िनह�3वान, ध6मो4 कमिभधारिय॥

२. अतुलािस पभा त�स, िजनेह, ञिेह उ�&र।च�दसूिरयपभं ह�3वा, दससह�सी िवरोचित॥

३. सोिप बु(ो पकासेिस, चतुरो स> चवN�मे।ते ते स> चरसं पी3वा, िवनोदे/�त महातमं॥

४. प3वान बोिधमतुलं, पठमे ध6मदेसने।कोिटसतसह�सानं, ध6मािभसमयो अहु॥

५. सुिर�ददेवभवने, बु(ो ध6ममदेसिय।तदा कोिटसह�सानं [नवकोिटसह�सानं (सी॰)], दिुतयो समयो अहु॥

६. यदा सुन�दो च4 कव�ी, स6बु(ं उपसJिम।तदा आहिन स6बु(ो, ध6मभे&र वN�मं॥

Page 28 sur 87

Vipassana Research Institutewww.tipitaka.org

७. सुन�द�सानुचरा जनता, तदासंु नवुितकोिटयो।स)बेिप ते िनरवसेसा, अहेसंु एिह िभ4खुका॥

८. स/� नपाता तयो आसंु, मIल�स महेिसनो।कोिटसतसह�सानं, पठमो आिस समागमो॥

९. दिुतयो कोिटसतसह�सानं, तितयो नवुितकोिटनं।खीणासवानं िवमलानं, तदा आिस समागमो॥

१०. अहं तेन समयेन, सुNची नाम KाLणो।अ7झायको म�तधरो, ित*णं वेदान पारगू॥

११. तमहं उपसJ6म, सरणं ग�3वान स3थुनो।स6बु(%पमुखं सTं, ग�धमालेन पूज&य।पूज3ेवा ग�धमालेन, गवपानेन त%प&य॥

१२. सोिप मं बु(ो )याकािस, मIलो िPपद�ुमो।‘‘अपिरमे/0यतो क%पे, अयं बु(ो भिव�सित॥

१३. ‘‘पधानं पदिह3वान…पे॰… हे�साम स6मुखा इमं’’॥१४. त�सािप वचनं सु3वा, िभ0यो िच�ं पसाद&य।

उ�&र वतमिध<ा&स, दस पारिमपूिरया॥

१५. तदा पीितमनुबVह�तो, स6बोिधवरपि�या।बु(े द3वान मं गहंे, प)ब&ज त�स स/�तके॥

१६. सु��तं िवनय, चािप, नवIं स3थुसासनं।स)बं पिरयापुिण3वा, सोभ&य िजनसासनं॥

१७. त3थ%पम�ो िवहर�तो, KL ंभावे3व भावनं।अिभ, ञापार&म ग�3वा, KLलोकमग>छहं॥

१८. उ�रं नाम नगरं, उ�रो नाम खि�यो।उ�रा नाम जिनका, मIल�स महेिसनो॥

१९. नवव�ससह�सािन, अगारं अ7झ सो विस।यसवा सुिचमा िसरीमा, तयो पासादमु�मा॥

Page 29 sur 87

Vipassana Research Institutewww.tipitaka.org

२०. सम&तससह�सािन, नािरयो समलJता।यसवती नाम नारी, सीवलो नाम अOजो॥

२१. िनिम�े चतुरो िद�वा, अ�सयानेन िन4खिम।अनूनअ<मासािन, पधानं पदही िजनो॥

२२. KLुना यािचतो स�तो, मIलो नाम नायको।वि� च4 कं महावीरो, वने िसरीवN�मे॥

२३. सुदेवो ध6मसेनो च, अहेसंु अ!गसावका।पािलतो नामुप<ाको, मIल�स महेिसनो॥

२४. सीवला च असोका च, अहेसंु अ!गसािवका।बोिध त�स भगवतो, नागN4खोित वु> चित॥

२५. न�दो चवे िवसाखो च, अहेसंु अ!गुप<का।अनुला चवे सुतना च, अहेसंु अ!गुपि<का॥

२६. अ<ासीित रतनािन, अ> चु!गतो महामुिन।ततो िन(ावती रंसी, अनेकसतसह/�सयो॥

२७. नवुितव�ससह�सािन, आयु िव7 जित तावदे।तावता ित<मानो सो, तारेिस जनतं बहंु॥

२८. यथािप सागरे ऊमी, न स4 का ता गणेतुये।तथेव सावका त�स, न स4 का ते गणेतुये॥

२९. याव अ<ािस स6बु(ो, मIलो लोकनायको।न त�स सासने अ/3थ, सिकलेसमरणं [संिकलेसमरणं (सी॰)] तदा॥

३०. ध6मो4 कं धारिय3वान, स�तारे3वा महाजनं।जिल3वा धूमकेतूव, िन)बुतो सो महायसो॥

३१. सRारानं सभाव3थं, द�सिय3वा सदेवके।जिल3वा अ/!ग4ख�धोव, सूिरयो अ3थIतो यथा॥

३२. उ0याने व�सरे नाम, बु(ो िन)बािय मIलो।त3थेव�स िजनथूपो, &तसयोजनमु!गतोित॥

Page 30 sur 87

Vipassana Research Institutewww.tipitaka.org

म�ल�स भगवतो वंसो तितयो।

६. सुमनबुवंसो

१. म�ल�स अपरेन, सुमनो नाम नायको।स�बध�मेिह असमो, स�बस�ानमु�मो॥

२. तदा अमतभे"र सो, आहनी मेखले पुरे।ध�मस&समायु�ं, नव�ं िजनसासनं॥

३. िन() जिन*वा िकलेसे सो, प*वा स�बोिधमु�मं।मापेिस नगरं स*था, स,�मपुरव-�मं॥

४. िनर.तरं अकुिटलं, उजु ंिवपुलिव*थतं।मापेिस सो महावी"थ, सितप1ानव-�मं॥

५. फले च�ािर साम4 ञ,े चत�सो पिटस(�भदा।छळिभ4 ञा1समाप�ी, पसारेिस त*थ वीिथयं॥

६. ये अ8पम�ा अिखला, िहिरवीिरयेहुपागता।ते ते इमे गुणवरे, आिदय(.त यथा सुखं॥

७. एवमेतेन योगने, उ,र.तो महाजनं।बोधेिस पठमं स*था, कोिटसतसह(�सयो॥

८. य(�ह काले महावीरो, ओवदी ित(*थये गणे।कोिटसह�सािभस"मसु [कोिटसतसह�सािन (�या॰ कं॰), कोिटसतसह�सानं (क॰)], दिुतये ध�मदेसने॥

९. यदा देवा मनु�सा च, समCगा एकमानसा।िनरोधप4हं पुDEछसु, संसय4 चािप मानसं॥

१०. तदािप ध�मदेसने, िनरोधपिरदीपने।नवुितकोिटसह�सानं, तितयािभसमयो अहु॥

११. स(. नपाता तयो आसंु, सुमन�स महेिसनो।खीणासवानं िवमलानं, स.तिच�ान तािदनं॥

१२. व�संवु*थ�स भगवतो, अिभघु1े पवारणे।

Page 31 sur 87

Vipassana Research Institutewww.tipitaka.org

कोिटसतसह�सेिह, पवारेिस तथागतो॥

१३. ततोपरं स(. नपाते, िवमले क4 चनप�बते।नवुितकोिटसह�सानं, दिुतयो आिस समागमो॥

१४. यदा सG को देवराजा, बु,द�सनुपागिम।असीितकोिटसह�सानं, तितयो आिस समागमो॥

१५. अहं तेन समयेन, नागराजा मिहि,को।अतुलो नाम नामेन, उ�स. नकुसलस4 चयो॥

१६. तदाहं नागभावना, िनGखिम*वा सञाितिभ।नागानं िद�बतुिरयेिह, ससHं िजनमुप1"ह॥

१७. कोिटसतसह�सानं, अ. नपानेन त8प"य।पE चकेद�ुसयुगं द*वा, सरणं तमुपाग"म॥

१८. सोिप मं बु,ो �याकािस, सुमनो लोकनायको।‘‘अपिरमे(Jयतो क8पे, अयं बु,ो भिव�सित॥

१९. ‘‘पधानं पदिह*वान…पे॰… हे�साम स�मुखा इमं’’॥२०. त�सािप वचनं सु*वा, िभJयो िच�ं पसाद"य।

उ�"र वतमिध1ा"स, दसपारिमपूिरया॥

२१. नगरं मेखलं नाम [मेखलं नाम नगरं (सी॰ �या॰)], सुद�ो नाम खि�यो।िसिरमा नाम जिनका, सुमन�स महेिसनो॥

२२. नवव�ससह�सािन, अगारं अ)झ सो विस।च.दो सुच.दो वटंसो च, तयो पासादमु�मा॥

२३. तेसि1सतसह�सािन, नािरयो समलOता।वटंिसका नाम नारी, अनूपमो नाम अPजो॥

२४. िनिम�े चतुरो िद�वा, ह(*थयानेन िनGखिम।अनूनदसमासािन, पधानं पदही िजनो॥

२५. QRुना यािचतो स.तो, सुमनो लोकनायको।वि� चG कं महावीरो, मेखले पुरमु�मे॥

Page 32 sur 87

Vipassana Research Institutewww.tipitaka.org

२६. सरणो भािवत�ो च, अहेसंु अCगसावका।उदेनो नामुप1ाको, सुमन�स महेिसनो॥

२७. सोणा च उपसोणा च, अहेसंु अCगसािवका।सोिप बु,ो अिमतयसो, नागमूले अबु)झथ॥

२८. व-णो चवे सरणो च, अहेसंु अCगुप1का।चाला च उपचाला च, अहेसंु अCगुपि1का॥

२९. उE च�नेन [उE चतरेन (क॰)] सो बु,ो, नवुितह*थमुCगतो।क4 चन(CघयसOासो, दससह�सी िवरोचित॥

३०. नवुितव�ससह�सािन, आयु िव) जित तावदे।तावता ित1मानो सो, तारेिस जनतं बहंु॥

३१. तारणीये तारिय*वा, बोधनीये च बोधिय।पिरिन�बािय स�बु,ो, उळुराजाव अ*थिम॥

३२. ते च खीणासवा िभGखू, सो च बु,ो असािदसो।अतुल8पभं द�सिय*वा, िन�बुता ये महायसा॥

३३. त4 च ञाणं अतुिलयं, तािन च अतुलािन रतनािन।स�बं तम.तरिहतं, ननु िर�ा स�बस&ारा॥

३४. सुमनो यसधरो बु,ो, अ�ाराम(�ह िन�बुतो।त*थेव त�स िजनथूपो, चतुयोजनमुCगतोित॥

सुमन�स भगवतो वंसो चतु*थो।

७. रेवतबुवंसो

१. सुमन�स अपरेन, रेवतो नाम नायको।अनूपमो असिदसो, अतुलो उ�मो िजनो॥

२. सोिप ध�मं पकासेिस, QRुना अिभयािचतो।ख.धधातुवव*थानं, अ8पव�ं भवाभवे॥

३. त�सािभसमया तीिण, अहेसंु ध�मदेसने।

Page 33 sur 87

Vipassana Research Institutewww.tipitaka.org

गणनाय न व��बो, पठमािभसमयो अहु॥

४. यदा अिर.दमं राज ं[राजानं (क॰)], िवनेिस रेवतो मुिन।तदा कोिटसह�सानं, दिुतयािभसमयो अहु॥

५. स�ाहं पिटसS लाना, वु1िह*वा नरासभो।कोिटसतं नरमTनं, िवनेिस उ�मे फले॥

६. स(. नपाता तयो आसंु, रेवत�स महेिसनो।खीणासवानं िवमलानं, सुिवमु�ान तािदनं॥

७. अितG क.ता गणनपथं, पठमं ये समागता।कोिटसतसह�सानं, दिुतयो आिस समागमो॥

८. योिप [यो सो (�या॰ कं॰ क॰)] प4 ञाय असमो, त�स चG कानुव�को।सो तदा �यािधतो आिस, प�ो जीिवतसंसयं॥

९. त�स िगलानपुEछाय, ये तदा उपगता मुनी।कोिटसह�सा अरह.तो, तितयो आिस समागमो॥

१०. अहं तेन समयेन, अितदेवो नाम QाRणो।उपग.*वा रेवतं बु,ं, सरणं त�स ग4छहं॥

११. त�स सीलं समािध4 च, प4 ञागुणमनु�मं।थोमिय*वा यथाथामं, उ�रीयमदासहं॥

१२. सोिप मं बु,ो �याकािस, रेवतो लोकनायको।‘‘अपिरमे(Jयतो क8पे, अयं बु,ो भिव�सित॥

१३. ‘‘पधानं पदिह*वान…पे॰… हे�साम स�मुखा इमं’’॥१४. त�सािप वचनं सु*वा, िभJयो िच�ं पसाद"य।

उ�"र वतमिध1ा"स, दसपारिमपूिरया॥

१५. तदािप तं बु,ध�मं, सिर*वा अनुबUह"य।आहिर�सािम तं ध�मं, यं मJहं अिभप(*थतं॥

१६. नगरं सुध4 ञवती नाम [सुध�मकं नाम (सी॰), सुध4 ञकं नाम (�या॰)], िवपुलो नाम खि�यो।िवपुला नाम जिनका, रेवत�स महेिसनो॥

Page 34 sur 87

Vipassana Research Institutewww.tipitaka.org

१७. छ च व�ससह�सािन [छ�ब�ससह�सािन (सी॰ �या॰)], अगारं अ)झ सो विस।सुद�सनो रतन(Cघ, आवेळो च िवभूिसतो।पु4 ञक�मािभिन�ब�ा, तयो पासादमु�मा॥

१८. ते"�स च सह�सािन, नािरयो समलOता।सुद�सना नाम नारी, व-णो नाम अPजो॥

१९. िनिम�े चतुरो िद�वा, रथयानेन िनGखिम।अनूनस�मासािन, पधानं पदही िजनो॥

२०. QRुना यािचतो स.तो, रेवतो लोकनायको।वि� चG कं महावीरो, व-णारामे िसरीघरे॥

२१. व-णो QRदेवो च, अहेसंु अCगसावका।स�भवो नामुप1ाको, रेवत�स महेिसनो॥

२२. भVा चवे सुभVा च, अहेसंु अCगसािवका।सोिप बु,ो असमसमो, नागमूले अबु)झथ॥

२३. पदमुो कु4 जरो चवे, अहेसंु अCगुपि1का।िसरीमा चवे यसवती, अहेसंु अCगुपि1का॥

२४. उE च�नेन सो बु,ो, असीितह*थमुCगतो।ओभासेित िदसा स�बा, इ.दकेतुव उCगतो॥

२५. त�स सरीरे िन�ब�ा, पभामाला अनु�रा।िदवा वा यिद वा र"�, सम.ता फरित योजनं॥

२६. सि1व�ससह�सािन, आयु िव) जित तावदे।तावता ित1मानो सो, तारेिस जनतं बहंु॥

२७. द�सिय*वा बु,बलं, अमतं लोके पकासयं।िन�बािय अनुपादानो, यथCगुपादानस&या॥

२८. सो च कायो रतनिनभो, सो च ध�मो असािदसो।स�बं तम.तरिहतं, ननु िर�ा स�बस&ारा॥

२९. रेवतो यसधरो बु,ो, िन�बुतो सो महापुरे।

Page 35 sur 87

Vipassana Research Institutewww.tipitaka.org

धातुिव�थािरकं आिस, तेसु तेसु पदेसतोित॥

रेवत�स भगवतो वंसो प� चमो।

८. सोिभतबु�वंसो

१. रेवत�स अपरेन, सोिभतो नाम नायको।समािहतो स!तिच"ो, असमो अ#पिटपु%गलो॥

२. सो िजनो सकगेह()ह, मानसं िविनव"िय।प�वान केवलं बो+ध, ध)मच, कं पव"िय॥

३. याव हे-ा अवीिचतो, भव%गा चािप उ0तो।ए�थ!तरे एकपिरसा, अहोिस ध)मदेसने॥

४. ताय पिरसाय स)बु0ो, ध)मच, कं पव"िय।गणनाय न व"3बो, पठमािभसमयो अहु॥

५. ततो पर()प देसे!ते, म5न� च समागमे।नवुितकोिटसह�सानं, दिुतयािभसमयो अहु॥

६. पुनापरं राजपु"ो, जयसेनो नाम खि"यो।आरामं रोपिय�वान, बु0े िन7यादयी तदा॥

७. त�स यागं पिक"े!तो, ध)मं देसेिस च,खुमा।तदा कोिटसह�सानं, तितयािभसमयो अहु॥

८. स(! नपाता तयो आसंु, सोिभत�स महेिसनो।खीणासवानं िवमलानं, स!तिच"ान तािदनं॥

९. उ%गतो नाम सो राजा, दानं देित न8"मे।त()ह दाने समाग�छंु, अरह!ता [अरहतं (क॰)] सतकोिटयो॥

१०. पुनापरं पुरगणो [पुगगणो (क॰)], देित दानं न8"मे।तदा नवुितकोटीनं, दिुतयो आिस समागमो॥

११. देवलोके विस�वान, यदा ओरोहती िजनो।तदा असीितकोटीनं, तितयो आिस समागमो॥

Page 36 sur 87

Vipassana Research Institutewww.tipitaka.org

१२. अहं तेन समयेन, सुजातो नाम @ाAणो।तदा ससावकं बु0ं, अ! नपानेन त#प+य॥

१३. सोिप मं बु0ो 3याकािस, सोिभतो लोकनायको।‘‘अपिरमे(7यतो क#पे, अयं बु0ो भिव�सित॥

१४. ‘‘पधानं पदिह�वान…पे॰… हे�साम स)मुखा इमं’’॥१५. त�सािप वचनं सु�वा, ह-ो संिव%गमानसो।

तमेव�थमनु#पि"या, उ%ग ंिधितमकासहं॥

१६. सुध)मं नाम नगरं, सुध)मो नाम खि"यो।सुध)मा नाम जिनका, सोिभत�स महेिसनो॥

१७. नवव�ससह�सािन, अगारं अFझ सो विस।कुमुदो नािळनो पदमुो, तयो पासादमु"मा॥

१८. स"+तससह�सािन, नािरयो समलIता।मिणला [मिखला (अ-॰), समJी (सी॰), मिकला (�या॰ कं॰)] नाम सा नारी, सीहो नामािस अKजो॥

१९. िनिम"े चतुरो िद�वा, पासादेनािभिन,खिम।स"ाहं पधानचारं, चिर�वा पुिरसु"मो॥

२०. @Aुना यािचतो स!तो, सोिभतो लोकनायको।वि" च, कं महावीरो, सुध)मु7यानमु"मे॥

२१. असमो च सुने"ो च, अहेसंु अ%गसावका।अनोमो नामुप-ाको, सोिभत�स महेिसनो॥

२२. नकुला च सुजाता च, अहेसंु अ%गसािवका।बुFझमानो च सो बु0ो, नागमूले अबुFझथ॥

२३. र)मो चवे सुद"ो च, अहेसंु अ%गुप-का।नकुला चवे िच"ा च, अहेसंु अ%गुपि-का॥

२४. अ-पMणासरतनं, अN चु%गतो महामुिन।ओभासेित िदसा स3बा, सतरंसीव उ%गतो॥

२५. यथा सुफुP लं पवनं, नानाग!धेिह धूिपतं।

Page 37 sur 87

Vipassana Research Institutewww.tipitaka.org

तथेव त�स पावचनं, सीलग!धेिह धूिपतं॥

२६. यथािप सागरो नाम, द�सनेन अत(#पयो।तथेव त�स पावचनं, सवणेन अत(#पयं॥

२७. नवुितव�ससह�सािन, आयु िवF जित तावदे।तावता ित-मानो सो, तारेिस जनतं बहंु॥

२८. ओवादं अनुिसि-� च, द�वान सेसके जने।हुतासनोव ताप�ेवा, िन3बुतो सो ससावको॥

२९. सो च बु0ो असमसमो, तेिप सावका बल#प"ा।स3बं तम!तरिहतं, ननु िर"ा स3बसQारा॥

३०. सोिभतो वरस)बु0ो, सीहाराम()ह िन3बुतो।धातुिव�थािरकं आिस, तेसु तेसु पदेसतोित॥

सोिभत�स भगवतो वंसो छ-ो।

९. अनोमद�सीबु�वंसो

१. सोिभत�स अपरेन, स)बु0ो िRपद"ुमो।अनोमद�सी अिमतयसो, तेज�सी दरुित, कमो॥

२. सो छे�वा ब!धनं स3बं, िव0ंसे�वा तयो भवे।अिनवि"गमनं म%गं, देसेिस देवमानुसे॥

३. सागरोव असQोभो, प3बतोव दरुासदो।आकासोव अन!तो सो, सालराजाव फु(P लतो॥

४. द�सनेनिप तं बु0ं, तोिसता हो(!त पािणनो।3याहर!तं िगरं सु�वा, अमतं पापुण(!त ते॥

५. ध)मािभसमयो त�स, इ0ो फीतो तदा अहु।कोिटसतािन अिभस+मसु, पठमे ध)मदेसने॥

६. ततो परं अिभसमये, व�स!ते ध)मवुि-यो।असीितकोिटयोिभस+मसु, दिुतये ध)मदेसने॥

Page 38 sur 87

Vipassana Research Institutewww.tipitaka.org

७. ततोपर(�ह व�स!ते, त#पय!ते च पािणनं।अ-स"ितकोटीनं, तितयािभसमयो अहु॥

८. स(! नपाता तयो आसंु, त�सािप च महेिसनो।अिभ� ञाबल#प"ानं, पु(#फतानं िवमुि"या॥

९. अ-सतसह�सानं, स(! नपातो तदा अहु।पहीनमदमोहानं, स!तिच"ान तािदनं॥

१०. स"सतसह�सानं, दिुतयो आिस समागमो।अनJणानं िवरजानं, उपस!तान तािदनं॥

११. छ! नं सतसह�सानं, तितयो आिस समागमो।अिभ� ञाबल#प"ानं, िन3बुतानं तप(�सनं॥

१२. अहं तेन समयेन, य,खो आ+स मिहि0को।नेकानं य,खकोटीनं, वसवि"()ह इ�सरो॥

१३. तदािप तं बु0वरं, उपग!�वा महेिसनं।अ! नपानेन त#प+ेस, ससTं लोकनायकं॥

१४. सोिप मं तदा 3याकािस, िवसु0नयनो मुिन।‘‘अपिरमे(7यतो क#पे, अयं बु0ो भिव�सित॥

१५. ‘‘पधानं पदिह�वान…पे॰… हे�साम स)मुखा इमं’’॥१६. त�सािप वचनं सु�वा, ह-ो संिव%गमानसो।

उ"+र वतमिध-ा+स, दसपारिमपूिरया॥

१७. नगरं च!दवती नाम, यसवा नाम खि"यो।माता यसोधरा नाम, अनोमद(�स�स स�थुनो॥

१८. दसव�ससह�सािन, अगारं अFझ सो विस।िसरी उपिसरी वUो, तयो पासादमु"मा॥

१९. तेवीसितसह�सािन, नािरयो समलIता।िसिरमा नाम सा नारी, उपवाणो नाम अKजो॥

२०. िनिम"े चतुरो िद�वा, िसिवकायािभिन,खिम।

Page 39 sur 87

Vipassana Research Institutewww.tipitaka.org

अनूनदसमासािन, पधानं पदही िजनो॥

२१. @Aुना यािचतो स!तो, अनोमद�सी महामुिन।वि" च, कं महावीरो, उ7याने सो सुद�सने [सुद�सनु7यानमु"मे (�या॰ कं॰)]॥

२२. िनसभो च अनोमो च [असोको च (सी॰)], अहेसंु अ%गसावका।व8णो नामुप-ाको, अनोमद(�स�स स�थुनो॥

२३. सु!दरी च सुमना च, अहेसंु अ%गसािवका।बोिध त�स भगवतो, अF जुनोित पवुN चित॥

२४. न(!दवUो िसिरवUो, अहेसंु अ%गुप-का।उ#पला चवे पदमुा च, अहेसंु अ%गुपि-का॥

२५. अ-पMणासरतनं, अN चु%गतो महामुिन।पभा िन0ावती त�स, सतरंसीव उ%गतो॥

२६. व�ससतसह�सािन, आयु िवF जित तावदे।तावता ित-मानो सो, तारेिस जनतं बहंु॥

२७. सुपु(#फतं पावचनं, अरह!तेिह तािदिह।वीतरागिेह िवमलेिह, सोिभ�थ िजनसासनं॥

२८. सो च स�था अिमतयसो, युगािन तािन अतुिलयािन।स3बं तम!तरिहतं, ननु िर"ा स3बसQारा॥

२९. अनोमद�सी िजनो स�था, ध)माराम()ह िन3बुतो।त�थेव�स िजनथूपो, उ3बेधो प� चवीसतीित॥

अनोमद(�स�स भगवतो वंसो स"मो।

१०. पदुमबु�वंसो

१. अनोमद(�स�स अपरेन, स)बु0ो िRपद"ुमो।पदमुो नाम नामेन, असमो अ#पिटपु%गलो॥

२. त�सािप असमं सीलं, समािधिप अन!तको।असQे7यं ञाणवरं, िवमुि"िप अनूपमा॥

Page 40 sur 87

Vipassana Research Institutewww.tipitaka.org

३. त�सािप अतुलतेज�स, ध�मच� क�पव�ने।अिभसमया तयो आसंु, महातमपवाहना॥

४. पठमािभसमये बु#ो, कोिटसतमबोधिय।दिुतयािभसमये धीरो, नवुितकोिटमबोधिय॥

५. यदा च पदमुो बु#ो, ओवदी सकम)ज।ंतदा असीितकोटीनं, तितयािभसमयो अहु॥

६. स*+ नपाता तयो आसंु, पदमु�स महेिसनो।कोिटसतसह�सानं, पठमो आिस समागमो॥

७. किथन.थारसमये, उ�प+ ने किथनचीवरे।ध�मसेनापित.थाय, िभ�खू िस23बसु [या5चसु (क॰)] चीवरं॥

८. तदा ते िवमला िभ�खू, छळिभ< ञा मिहि#का।तीिण सतसह�सािन, स5मसु अपरािजता॥

९. पुनापरं सो नरासभो [नरवुसभो (�या॰ कं॰)], पवने वासं उपागिम।तदा समागमो आिस, ि?+ नं सतसह*�सनं॥

१०. अहं तेन समयेन, सीहो आ5स िमगािधभू।िववेकमनुब@ह+तं, पवने अAसं िजनं॥

११. व*+द.वा िसरसा पादे, क.वान तं पद*�खणं।ित�ख�ुं अिभनािद.वा, स�ाहं िजनमुपBहं॥

१२. स�ाहं वरसमापि�या, वुBिह.वा तथागतो।मनसा िच+तिय.वान, कोिटिभ�खू समानिय॥

१३. तदािप सो महावीरो, तेसं मCझे िवयाकिर।‘‘अपिरमे*Fयतो क�पे, अयं बु#ो भिव�सित॥

१४. ‘‘पधानं पदिह.वान…पे॰… हे�साम स�मुखा इमं’’॥१५. त�सािप वचनं सु.वा, िभFयो िच�ं पसाद5य।

उ�5र वतमिधBा5स, दसपारिमपूिरया॥

१६. च�पकं नाम नगरं, असमो नाम खि�यो।

Page 41 sur 87

Vipassana Research Institutewww.tipitaka.org

असमा नाम जिनका, पदमु�स महेिसनो॥

१७. दसव�ससह�सािन, अगारं अCझ सो विस।न+दावसुयसु�रा, तयो पासादमु�मा॥

१८. ते5�स च सह�सािन, नािरयो समलJता।उ�रा नाम सा नारी, र�मो नामािस अ)जो॥

१९. िनिम�े चतुरो िद�वा, रथयानेन िन�खिम।अनूनअBमासािन, पधानं पदही िजनो॥

२०. KLुना यािचतो स+तो, पदमुो लोकनायको।वि� च� कं महावीरो, धन< चुFयानमु�मे॥

२१. सालो च उपसालो च, अहेसंु अMगसावका।वNणो नामुपBाको, पदमु�स महेिसनो॥

२२. राधा चवे सुराधा च, अहेसंु अMगसािवका।बोिध त�स भगवतो, महासोणोित वुO चित॥

२३. िभFयो चवे असमो च, अहेसंु अMगुपBका।Nची च न+दरामा च, अहेसंु अMगुपिBका॥

२४. अBपPणासरतनं, अO चुMगतो महामुिन।पभा िन#ावती त�स, असमा स3बसो िदसा॥

२५. च+द�पभा सूिरय�पभा, रतन*Mगमिण�पभा।स3बािप ता हता हो*+त, प.वा िजनपभु�मं॥

२६. व�ससतसह�सािन, आयु िवC जित तावदे।तावता ितBमानो सो, तारेिस जनतं बहंु॥

२७. पिरप� कमानसे स�े, बोधिय.वा असेसतो।सेसके अनुसािस.वा, िन3बुतो सो ससावको॥

२८. उरगोव तच ंिजPणं, व#प�ंव पादपो।जिह.वा स3बसQारे, िन3बुतो सो यथा िसखी॥

Page 42 sur 87

Vipassana Research Institutewww.tipitaka.org

२९. पदमुो िजनवरो स.था, ध�माराम*�ह िन3बुतो।धातुिव.थािरकं आिस, तेसु तेसु पदेसतोित॥

पदमु�स भगवतो वंसो अBमो।

११. नारदबुवंसो

१. पदमु�स अपरेन, स�बु#ो ि?पद�ुमो।नारदो नाम नामेन, असमो अ�पिटपुMगलो॥

२. सो बु#ो च� कवि��स, जBेो दियतओरसो।आमु� कमालाभरणो, उFयानं उपसJिम॥

३. त.थािस N�खो यसिवपुलो, अिभRपो Kहा सुिच।तमCझप.वा उपिनसीिद, महासोण�स हेBतो॥

४. त.थ ञाणवN�प*C ज, अन+तं विजRपमं।तेन िविचिन सQारे, उ� कुC जमवकुC जकं [कुC जतं (�या॰ कं॰)]॥

५. त.थ स3बिकलेसािन, असेसमिभवाहिय।पापुणी केवलं बो5ध, बु#ञाणे च चुAस॥

६. पापुिण.वान स�बो5ध, ध�मच� कं पव�िय।कोिटसतसह�सानं, पठमािभसमयो अहु॥

७. महादोणं नागराज,ं िवनय+तो महामुिन।पािटहेरं तदाकािस, द�सय+तो सदेवके॥

८. तदा देवमनु�सानं, त*�ह ध�म�पकासने।नवुितकोिटसह�सािन, त5रसु स3बसंसयं॥

९. य*�ह काले महावीरो, ओवदी सकम)ज।ंअसीितकोिटसह�सानं, तितयािभसमयो अहु॥

१०. स*+ नपाता तयो आसंु, नारद�स महेिसनो।कोिटसतसह�सानं, पठमो आिस समागमो॥

११. यदा बु#ो बु#गुणं, सिनदानं पकासिय।

Page 43 sur 87

Vipassana Research Institutewww.tipitaka.org

नवुितकोिटसह�सािन, स5मसु िवमला तदा॥

१२. यदा वेरोचनो नागो, दानं ददाित स.थुनो।तदा स5मसु िजनपु�ा, असीितसतसह*�सयो॥

१३. अहं तेन समयेन, जिटलो उMगतापनो।अ+तिल�खचरो आ5स, प< चािभ< ञासु पारगू॥

१४. तदापाहं असमसमं, ससSं सपिरC जनं।अ+ नपानेन त�प.ेवा, च+दनेनािभपूज5य॥

१५. सोिप मं तदा 3याकािस, नारदो लोकनायको।‘‘अपिरमे*Fयतो क�पे, अयं बु#ो भिव�सित॥

१६. ‘‘पधानं पदिह.वान…पे॰… हे�साम स�मुखा इमं’’॥१७. त�सािप वचनं सु.वा, िभFयो हासे.व मानसं।

अिधB5ह वतं उMगं, दसपारिमपूिरया॥

१८. नगरं ध< ञवती नाम, सुदेवो नाम खि�यो।अनोमा नाम जिनका, नारद�स महेिसनो॥

१९. नवव�ससह�सािन, अगारं अCझ सो विस।िजतो िविजतािभरामो, तयो पासादमु�मा॥

२०. ितच�ारीससह�सािन, नािरयो समलJता।िविजतसेना नाम नारी, न+द�ुरो नाम अ)जो॥

२१. िनिम�े चतुरो िद�वा, पदसा गमनेन िन�खिम।स�ाहं पधानचारं, अचरी पुिरसु�मो [लोकनायको (सी॰ क॰)]॥

२२. KLुना यािचतो स+तो, नारदो लोकनायको।वि� च� कं महावीरो, धन< चुFयानमु�मे॥

२३. भAसालो िजतिम�ो, अहेसंु अMगसावका।वासेBो नामुपBाको, नारद�स महेिसनो॥

२४. उ�रा फMगुनी चवे, अहेसंु अMगसािवका।बोिध त�स भगवतो, महासोणोित वुO चित॥

Page 44 sur 87

Vipassana Research Institutewww.tipitaka.org

२५. उMगिर+दो वसभो च, अहेसंु अMगुपBका।इ+दावरी च वPडी [उ+दी (सी॰), गPडी (�या॰ कं॰)] च, अहेसंु अMगुपिBका॥

२६. अBासीितरतनािन, अO चुMगतो महामुिन।क< चन*MघयसJासो, दससह�सी िवरोचित॥

२७. त�स 3याम�पभा काया, िन#ावित िदसोिदसं।िनर+तरं िदवार5�, योजनं फरते सदा॥

२८. न केिच तेन समयेन, सम+ता योजने जना।उ� कापदीपे उC जाले*+त, बु#रंसीिह ओ.थटा॥

२९. नवुितव�ससह�सािन, आयु िवC जित तावदे।तावता ितBमानो सो, तारेिस जनतं बहंु॥

३०. यथा उळूिह गगनं, िविच�ं उपसोभित।तथेव सासनं त�स, अरह+तेिह सोभित॥

३१. संसारसोतं तरणाय, सेसके पिटप+ नके।ध�मसेतुं दWहं क.वा, िन3बुतो सो नरासभो॥

३२. सोिप बु#ो असमसमो, तेिप खीणासवा अतुलतेजा।स3बं तम+तरिहतं, ननु िर�ा स3बसQारा॥

३३. नारदो िजनवसभो, िन3बुतो सुद�सने पुरे।त.थेव�स थूपवरो, चतुयोजनमुMगतोित॥

नारद�स भगवतो वंसो नवमो।

१२. पदुमु�रबुवंसो

१. नारद�स अपरेन, स�बु#ो ि?पद�ुमो।पदमुु�रो नाम िजनो, अ�खोभो सागRपमो॥

२. मPडक�पोव सो आिस, य*�ह बु#ो अजायथ।उ�स+ नकुसला जनता, त*�ह क�प ेअजायथ॥

३. पदमुु�र�स भगवतो, पठमे ध�मदेसने।

Page 45 sur 87

Vipassana Research Institutewww.tipitaka.org

कोिटसतसह�सानं, ध�मािभसमयो अहु॥

४. ततो पर��प व�स�ते, त�पय�ते च पािणने।स!"तससतसह�सानं, दिुतयािभसमयो अहु॥

५. य��ह काले महावीरो, आन�दं उपस(िम।िपतुस��तकं उपग�*वा, आहनी अमतद�ुद"ुभ॥

६. आहते अमतभेिर��ह, व�स�ते ध�मवुि+या।प, ञाससतसह�सानं, तितयािभसमयो अहु॥

७. ओवादको िव, ञापको, तारको स/बपािणनं।देसनाकुसलो बु1ो, तारेिस जनतं बहंु॥

८. स�� नपाता तयो आसंु, पदमुु!र�स स*थुनो।कोिटसतसह�सानं, पठमो आिस समागमो॥

९. यदा बु1ो असमसमो, विस वेभारप/बते।नवुितकोिटसह�सानं, दिुतयो आिस समागमो॥

१०. पुन चािरकं प5 क�ते, गामिनगमर+तो।असीितकोिटसह�सानं, तितयो आिस समागमो॥

११. अहं तेन समयेन, जिटलो नाम रि+को।स�बु1�पमुखं स7ं, सभ!ं द�ुसमदासहं॥

१२. सोिप मं बु1ो /याकािस, स7म8झे िनसीिदय।‘‘सतसह��सतो क�पे, अयं बु1ो भिव�सित॥

१३. ‘‘पधानं पदिह*वान…पे॰… हे�साम स�मुखा इमं’’॥१४. त�सािप वचनं सु*वा, उ!"र वतमिध+"ह।

अका"स उ?गद@हं िध"त, दसपारिमपूिरया॥

१५. /याहता ित�*थया स/बे, िवमना द�ुमना तदा।न तेसं केिच पिरचर��त, र+तो िनBछुभ��त ते॥

१६. स/बे त*थ समाग�*वा, उपगBछंु बु1स��तके।तुवं नाथो महावीर, सरणं होिह च5खुम॥

Page 46 sur 87

Vipassana Research Institutewww.tipitaka.org

१७. अनुक�पको काDिणको, िहतेसी स/बपािणनं।स�प!े ित�*थये स/बे, प, चसीले पित+िप॥

१८. एवं िनराकुलं आिस, सु, ञतं ित�*थयेिह तं।िविच!ं अरह�तेिह, वसीभूतेिह तािदिह॥

१९. नगरं हंसवती नाम, आन�दो नाम खि!यो।सुजाता नाम जिनका, पदमुु!र�स स*थुनो॥

२०. दसव�ससह�सािन, अगारं अ8झ सो विस।नरवाहनो यसो वसव!ी [नािरवाहनो यसवती (�या॰ कं॰)], तयो पासादमु!मा॥

२१. ितच!ारीससह�सािन, नािरयो समल(ता।वसुद!ा नाम नारी, उ!मो नाम अJजो॥

२२. िनिम!े चतुरो िद�वा, पासादेनािभिन5खिम।स!ाहं पधानचारं, अचरी पुिरसु!मो॥

२३. KLुना यािचतो स�तो, पदमुु!रो िवनायको।वि! च5 कं महावीरो, िमिथलुMयानमु!मे॥

२४. देवलो च सुजातो च, अहेसंु अ?गसावका।सुमनो नामुप+ाको, पदमुु!र�स महेिसनो॥

२५. अिमता च असमा च, अहेसंु अ?गसािवका।बोिध त�स भगवतो, सललोित पवुB चित॥

२६. िवितNणो चवे [अिमतो चवे (�या॰)] ित�सो च, अहेसंु अ?गुप+का।ह+ा चवे िविच!ा च, अहेसंु अ?गुपि+का॥

२७. अ+पNणासरतनं, अB चु?गतो महामुिन।क, चन�?घयस(ासो, P"!सवरल5खणो॥

२८. कुQा कवाटा िभ!ी च, D5खा नगिसलुB चया।न त�सावरणं अ�*थ, सम�ता Pादसयोजने॥

२९. व�ससतसह�सािन, आयु िव8 जित तावदे।तावता ित+मानो सो, तारेिस जनतं बहंु॥

Page 47 sur 87

Vipassana Research Institutewww.tipitaka.org

३०. स�तारे*वा बहुजनं, िछ��द*वा स/बसंसयं।जिल*वा अ�?ग5ख�धोव िन/बुतो सो ससावको॥

३१. पदमुु!रो िजनो बु1ो, न�दाराम��ह िन/बुतो।त*थेव�स थूपवरो, Pादसु/बेधयोजनोित॥

पदमुु!र�स भगवतो वंसो दसमो।

१३. सुमेधबु�वंसो

१. पदमुु!र�स अपरेन, सुमेधो नाम नायको।दरुासदो उ?गतेजो, स/बलोकु!मो मुिन॥

२. पस� नने!ो सुमुखो, Kहा उजु पतापवा।िहतेसी स/बस!ानं, बहू मोचिेस ब�धना॥

३. यदा बु1ो पापुिण*वा, केवलं बोिधमु!मं।सुद�सन��ह नगरे, ध�मच5 कं पव!िय॥

४. त�सािप अिभसमया तीिण, अहेसंु ध�मदेसने।कोिटसतसह�सानं, पठमािभसमयो अहु॥

५. पुनापरं कु�भकNणं, य5खं सो दमयी िजनो।नवुितकोिटसह�सानं, दिुतयािभसमयो अहु॥

६. पुनापरं अिमतयसो, चतुसB च ंपकासिय।असीितकोिटसह�सानं, तितयािभसमयो अहु॥

७. स�� नपाता तयो आसंु, सुमेध�स महेिसनो।खीणासवानं िवमलानं, स�तिच!ान तािदनं॥

८. सुद�सनं नाम नगरं, उपग�,छ िजनो यदा।तदा खीणासवा िभ5खू, स"मसु सतकोिटयो॥

९. पुनापरं देवकूटे, िभ5खूनं किथन*थते।तदा नवुितकोटीनं, दिुतयो आिस समागमो॥

१०. पुनापरं दसबलो, यदा चरित चािरकं।

Page 48 sur 87

Vipassana Research Institutewww.tipitaka.org

तदा असीितकोटीनं, तितयो आिस समागमो॥

११. अहं तेन समयेन, उ!रो नाम माणवो।असीितकोिटयो मMहं, घरे स�� निचतं धनं॥

१२. केवलं स/बं द*वान, सस7े लोकनायके।सरणं त�सुपगR,छ, प/ब8 ज, चािभरोच"य॥

१३. सोिप मं बु1ो /याकािस, करो�तो अनुमोदनं।‘‘"तसक�पसह�स��ह, अयं बु1ो भिव�सित॥

१४. ‘‘पधानं पदिह*वान…पे॰… हे�साम स�मुखा इमं’’॥१५. त�सािप वचनं सु*वा, िभMयो िच!ं पसाद"य।

उ!"र वतमिध+ा"स, दसपारिमपूिरया॥

१६. सु!�तं िवनय, चािप, नवSं स*थुसासनं।स/बं पिरयापुिण*वान, सोभ"य िजनसासनं॥

१७. त*थ�पम!ो िवहर�तो, िनस8 ज+ानच(मे।अिभ, ञासु पार"म ग�*वा, KLलोकमग,छहं॥

१८. सुद�सनं नाम नगरं, सुद!ो नाम खि!यो।सुद!ा नाम जिनका, सुमेध�स महेिसनो॥

१९. नवव�ससह�सािन, अगारं अ8झ सो विस।सुच�दक, चनिसिरवTा, तयो पासादमु!मा॥

२०. ितसोळससह�सािन, नािरयो समल(ता।सुमना नाम सा नारी, पुन/बसु नाम अJजो॥

२१. िनिम!े चतुरो िद�वा, ह�*थयानेन िन5खिम।अनूनकं अTमासं, पधानं पदही िजनो॥

२२. KLुना यािचतो स�तो, सुमेधो लोकनायको।वि! च5 कं महावीरो, सुद�सनुMयानमु!मे॥

२३. सरणो स/बकामो च, अहेसंु अ?गसावका।सागरो नामुप+ाको, सुमेध�स महेिसनो॥

Page 49 sur 87

Vipassana Research Institutewww.tipitaka.org

२४. रामा चवे सुरामा च, अहेसंु अ?गसािवका।बोिध त�स भगवतो, महानीपोित वुB चित॥

२५. उDवेला यसवा च, अहेसंु अ?गुप+का।यसोधरा िसिरमा च [यसा नाम िसिरमा च (�या॰ कं॰)], अहेसंु अ?गुपि+का॥

२६. अ+ासीितरतनािन, अB चु?गतो महामुिन।ओभासेित िदसा स/बा, च�दो तारगणे यथा॥

२७. च5 कवि!मणी नाम, यथा तपित योजनं।तथेव त�स रतनं, सम�ता फरित योजनं॥

२८. नवुितव�ससह�सािन, आयु िव8 जित तावदे।तावता ित+मानो सो, तारेिस जनतं बहंु॥

२९. तेिव8 जछळिभ, ञेिह, बल�प!ेिह तािदिह।समाकुलिमदं आिस, अरह�तेिह साधुिह॥

३०. तेिप स/बे अिमतयसा, िव�पमु!ा िनWपधी।ञाणालोकं द�सिय*वा, िन/बुता ते महायसा॥

३१. सुमेधो िजनवरो बु1ो, मेधाराम��ह िन/बुतो।धातुिव*थािरकं आिस, तेसु तेसु पदेसतोित॥

सुमेध�स भगवतो वंसो एकादसमो।

१४. सुजातबु�वंसो

१. त*थेव मNडक�प��ह, सुजातो नाम नायको।सीहहनुसभ5ख�धो, अ�पमेMयो दरुासदो॥

२. च�दोव िवमलो सु1ो, सतरंसीव पतापवा।एवं सोभित स�बु1ो, जल�तो िसिरया सदा॥

३. पापुिण*वान स�बु1ो, केवलं बोिधमु!मं।सुमSल��ह नगरे, ध�मच5 कं पव!िय॥

४. देसे�ते [देसे�तो (�या॰ कं॰)] पवरं ध�मं, सुजाते लोकनायके [सुजातो लोकनायको (�या॰ कं॰)]।

Page 50 sur 87

Vipassana Research Institutewww.tipitaka.org

असीितकोटी अिभस�मसु, पठमे ध�मदेसने॥

५. यदा सुजातो अिमतयसो, देवे व�सं उपागिम।स!�तससतसह�सानं, दिुतयािभसमयो अहु॥

६. यदा सुजातो असमसमो, उपग#$छ िपतुस#&तकं।सि'सतसह�सानं [स!�तससह�सानं (सी॰)], तितयािभसमयो अहु॥

७. स#& नपाता तयो आसंु, सुजात�स महेिसनो।खीणासवानं िवमलानं, स&तिच!ान तािदनं॥

८. अिभ2 ञाबल5प!ानं, अ5प!ानं भवाभवे।सि'सतसह�सािन, पठमं स#& नप�तसु ते॥

९. पुनापरं स#& नपाते, ितिदवोरोहणे िजने।प2 ञाससतसह�सानं, दिुतयो आिस समागमो॥

१०. उपस7म&तो नरासभं, त�स यो अ8गसावको।चतूिह सतसह�सेिह, स�बु:ं उपस7िम॥

११. अहं तेन समयेन, चतुदीप#�ह इ�सरो।अ&तिल<खचरो आ�स, च< कव!ी मह=बलो॥

१२. लोके अ$छिरयं िद�वा, अ=भुतं लोमहंसनं।उपग&>वान व?&द सो, सुजातं लोकनायकं॥

१३. चतुदीपे महार@ जं, रतने स! उ!मे।बु:े िनAयादिय>वान, प=ब�ज त�स स#&तके॥

१४. आरािमका जनपदे, उ'ानं पिटिप#Bडय।उपने#&त िभ<खुसD�स, प$ चयं सयनासनं॥

१५. सोिप मं बु:ो [तदा (�या॰ कं॰)] =याकािस, दससह#�स#�ह इ�सरो।‘‘�तसक5पसह�स#�ह, अयं बु:ो भिव�सित॥

१६. ‘‘पधानं पदिह>वान…पे॰… हे�साम स�मुखा इमं’’॥१७. त�सािप वचनं सु>वा, िभAयो हासं जनेसहं।

अिध'�ह वतं उ8गं, दसपारिमपूिरया॥

Page 51 sur 87

Vipassana Research Institutewww.tipitaka.org

१८. सु!&तं िवनय2 चािप, नवHं स>थुसासनं।स=बं पिरयापुिण>वान, सोभ�य िजनसासनं॥

१९. त>थ5पम!ो िवहर&तो, JK ंभावे>व भावनं।अिभ2 ञापार�म ग&>वा, JKलोकमग2छहं॥

२०. सुमHलं नाम नगरं, उ8गतो नाम खि!यो।माता पभावती नाम, सुजात�स महेिसनो॥

२१. नवव�ससह�सािन, अगारं अ@झ सो विस।िसरी उपिसरी न&दो, तयो पासादमु!मा॥

२२. तेवीसितसह�सािन, नािरयो समल7ता।िसिरन&दा नाम नारी, उपसेनो नाम अMजो॥

२३. िनिम!े चतुरो िद�वा, अ�सयानेन िन<खिम।अनूननवमासािन, पधानं पदही िजनो॥

२४. JKुना यािचतो स&तो, सुजातो लोकनायको।वि! च< कं महावीरो, सुमHलुAयानमु!मे॥

२५. सुद�सनो सुदेवो च, अहेसंु अ8गसावका।नारदो नामुप'ाको, सुजात�स महेिसनो॥

२६. नागा च नागसमाला च, अहेसंु अ8गसािवका।बोिध त�स भगवतो, महावेळूित वु$ चित॥

२७. सो च O<खो घन<ख&धो [घनOिचरो (सी॰ क॰)], अ#$छQो होित पि!को।उजु वंसो Jहा होित, द�सनीयो मनोरमो॥

२८. एक<ख&धो पविS>वा, ततो साखा पिभ@ जित।यथा सुब:ो मोरह>थो, एवं सोभित सो दमुो॥

२९. न त�स कBटका हो#&त, नािप िछQं महा अहु।िव#>थBणसाखो अिवरलो, स&द$छायो मनोरमो॥

३०. सुद!ो चवे िच!ो च, अहेसंु अ8गुप'का।सुभQा च पदमुा च, अहेसंु अ8गुपि'का॥

Page 52 sur 87

Vipassana Research Institutewww.tipitaka.org

३१. प2 ञासरतनो आिस, उ$ च!नेन सो िजनो।स=बाकारवTपेतो, स=बगुणमुपागतो॥

३२. त�स पभा असमसमा, िन:ावित सम&ततो।अ5पमाणो अतुिलयो, ओप�मेिह अनूपमो॥

३३. नवुितव�ससह�सािन, आयु िव@ जित तावदे।तावता ित'मानो सो, तारेिस जनतं बहंु॥

३४. यथािप सागरे ऊमी, गगने तारका यथा।एवं तदा पावचनं, अरह&तेिह िचि!तं [िच!कं (�या॰ कं॰)]॥

३५. सो च बु:ो असमसमो, गुणािन च तािन अतुिलयािन।स=बं तम&तरिहतं, ननु िर!ा स=बसWारा॥

३६. सुजातो िजनवरो बु:ो, िसलाराम#�ह िन=बुतो।त>थेव त�स चिेतयो [त>थेव चिेतयो स>थु (�या॰ कं॰)], तीिणगावुतमु8गतोित॥

सुजात�स भगवतो वंसो Xादसमो।

१५. िपयदसीबु�वंसो

१. सुजात�स अपरेन, सय�भू लोकनायको।दरुासदो असमसमो, िपयद�सी महायसो॥

२. सोिप बु:ो अिमतयसो, आिद$ चोव िवरोचित।स=बं तमं िनह&>वान, ध�मच< कं पव!िय॥

३. त�सािप अतुलतेज�स, अहेसंु अिभसमया तयो।कोिटसतसह�सानं, पठमािभसमयो अहु॥

४. सुद�सनो देवराजा, िम$छािदि'मरोचिय।त�स िद�' िवनोदे&तो, स>था ध�ममदेसिय॥

५. जनस#& नपातो अतुलो, महास#& नपती तदा।नवुितकोिटसह�सानं, दिुतयािभसमयो अहु॥

६. यदा दोणमुखं ह?>थ, िवनेिस नरसारिथ।

Page 53 sur 87

Vipassana Research Institutewww.tipitaka.org

असीितकोिटसह�सानं, तितयािभसमयो अहु॥

७. स#& नपाता तयो आसंु, त�सािप िपयद#�सनो।कोिटसतसह�सानं, पठमो आिस समागमो॥

८. ततो परं नवुितकोटी, स�मसु एकतो मुनी।तितये स#& नपात#�ह, असीितकोिटयो अहू॥

९. अहं तेन समयेन, क�सपो नाम JाKणो [मानवो (�या॰ कं॰)]।अ@झायको म&तधरो, ितBणं वेदान पारगू॥

१०. त�स ध�मं सुिण>वान, पसादं जन�य अहं।कोिटसतसह�सेिह, सDारामं अमाप�य॥

११. त�स द>वान आरामं, ह'ो संिव8गमानसो।सरणे प2 च सीले च [सरणं प2 चसील2 च (सी॰)], दYहं क>वा समािद�य॥

१२. सोिप मं बु:ो =याकािस, सDम@झे िनसीिदय।‘‘अ'ारसे क5पसते, अयं बु:ो भिव�सित॥

१३. ‘‘पधानं पदिह>वान…पे॰… हे�साम स�मुखा इमं’’॥१४. त�सािप वचनं सु>वा, िभAयो िच!ं पसाद�य।

उ!�र वतमिध'ा�स, दसपारिमपूिरया॥

१५. सुध2 ञं नाम नगरं, सुद!ो नाम खि!यो।च&दा नामािस जिनका, िपयद#�स�स स>थुनो॥

१६. नवव�ससह�सािन, अगारं अ@झ सो विस।सुिन�मलिवमलिगिरगुहा, तयो पासादमु!मा॥

१७. ते�!ससह�सािन च, नािरयो समल7ता।िवमला नाम नारी च, क2 चनावेळो नाम अMजो॥

१८. िनिम!े चतुरो िद�वा, रथयानेन िन<खिम।छमासं पधानचारं, अचरी पुिरसु!मो॥

१९. JKुना यािचतो स&तो, िपयद�सी महामुिन।वि! च< कं महावीरो, उसभुAयाने मनोरमे॥

Page 54 sur 87

Vipassana Research Institutewww.tipitaka.org

२०. पािलतो स=बद�सी च, अहेसंु अ8गसावका।सोिभतो नामुप'ाको, िपयद#�स�स स>थुनो॥

२१. सुजाता ध�मिद& ना च, अहेसंु अ8गसािवका।बोिध त�स भगवतो, ककुधोित पवु$ चित॥

२२. स&धको ध�मको चवे, अहेसंु अ8गुप'का।िवसाखा ध�मिद& ना च, अहेसंु अ8गुपि'का॥

२३. सोिप बु:ो अिमतयसो, X�!सवरल<खणो।असीितह>थमु=बेधो, सालराजाव िद�सित॥

२४. अ#8गच&दसूिरयानं, न#>थ तािदिसका पभा।यथा अहु पभा त�स, असम�स महेिसनो॥

२५. त�सािप देवदेव�स, आयु तावतकं अहु।नवुितव�ससह�सािन, लोके अ'ािस च<खुमा॥

२६. सोिप बु:ो असमसमो, युगािनिप तािन अतुिलयािन।स=बं तम&तरिहतं, ननु िर!ा स=बसWारा॥

२७. िपयद�सी मुिनवरो, अ�स>थाराम#�ह िन=बुतो।त>थेव�स िजनथूपो, तीिणयोजनमु8गतोित॥

िपयद#�स�स भगवतो वंसो तेरसमो।

१६. अ�थदसीबु�वंसो

१. त>थेव मBडक5प#�ह, अ>थद�सी महायसो।महातमं िनह&>वान, प!ो स�बोिधमु!मं॥

२. JKुना यािचतो स&तो, ध�मच< कं पव!िय।अमतेन त5पयी लोकं, दससह#�ससदेवकं॥

३. त�सािप लोकनाथ�स, अहेसंु अिभसमया तयो।कोिटसतसह�सानं, पठमािभसमयो अहु॥

४. यदा बु:ो अ>थद�सी, चरते देवचािरकं।

Page 55 sur 87

Vipassana Research Institutewww.tipitaka.org

कोिटसतसह�सानं, दिुतयािभसमयो अहु॥

५. पुनापरं यदा बु�ो, देसेिस िपतुस��तके।कोिटसतसह�सानं, तितयािभसमयो अहु॥

६. स�� नपाता तयो आसंु, त�सािप च महेिसनो।खीणासवानं िवमलानं, स�तिच%ान तािदनं॥

७. अ&नवुितसह�सानं, पठमो आिस समागमो।अ&ासीितसह�सानं, दिुतयो आिस समागमो॥

८. अ&स%ितसतसह�सानं, तितयो आिस समागमो।अनुपादा िवमु%ानं, िवमलानं महेिसनं॥

९. अहं तेन समयेन, जिटलो उ+गतापनो।सुसीमो नाम नामेन, मिहया से&स,मतो॥

१०. िद-बं म�दारवं पु.फं, पदमुं पािरछ%कं।देवलोकाहिर1वान, स,बु�मिभपूज3य॥

११. सोिप मं बु�ो -याकािस, अ1थद�सी महामुिन।‘‘अ&ारसे क.पसते, अयं बु�ो भिव�सित॥

१२. ‘‘पधानं पदिह1वान…पे॰… हे�साम स,मुखा इमं’’॥१३. त�सािप वचनं सु1वा, ह&ो [तु&ो (�या॰ कं॰)] संिव+गमानसो।

उ%3र वतमिध&ा3स, दसपारिमपूिरया॥

१४. सोभणं नाम नगरं, सागरो नाम खि%यो।सुद�सना नाम जिनका, अ1थद��स�स स1थुनो॥

१५. दसव�ससह�सािन, अगारं अ?झ सो विस।अमरिगिर सुिगिर वाहना, तयो पासादमु%मा॥

१६. ते3%सA च सह�सािन, नािरयो समलBता।िवसाखा नाम नारी च, सेलो नामािस अCजो॥

१७. िनिम%े चतुरो िद�वा, अ�सयानेन िनDखिम।अनूनअ&मासािन, पधानं पदही िजनो॥

Page 56 sur 87

Vipassana Research Institutewww.tipitaka.org

१८. EFुना यािचतो स�तो, अ1थद�सी महायसो।वि% चD कं महावीरो, अनोमुGयाने नरासभो॥

१९. स�तो च उपस�तो च, अहेसंु अ+गसावका।अभयो नामुप&ाको, अ1थद��स�स स1थुनो॥

२०. ध,मा चवे सुध,मा च, अहेसंु अ+गसािवका।बोिध त�स भगवतो, च,पकोित पवुH चित॥

२१. नकुलो च िनसभो च, अहेसंु अ+गुप&का।मिकला च सुन�दा च, अहेसंु अ+गुपि&का॥

२२. सोिप बु�ो असमसमो, असीितह1थमु+गतो।सोभते सालराजाव, उळुराजाव पूिरतो॥

२३. त�स पाकितका रंसी, अनेकसतकोिटयो।उ�ं अधो दस िदसा, फर��त योजनं सदा॥

२४. सोिप बु�ो नरासभो, स-बस%ु%मो मुिन।व�ससतसह�सािन, लोके अ&ािस चDखुमा॥

२५. अतुलं द�से1वा ओभासं, िवरोच1ेवा सदेवके [अतुलं द�सिय1वान, ओभासे1वा सदेवके (सी॰ क॰)]।सोिप अिनH चतं प%ो, यथ+गुपादानसKया॥

२६. अ1थद�सी िजनवरो, अनोमाराम�,ह िन-बुतो।धातुिव1थािरकं आिस, तेसु तेसु पदेसतोित॥

अ1थद��स�स भगवतो वंसो चुLसमो।

१७. ध�मदसीबु�वंसो

१. त1थेव मMडक.प�,ह, ध,मद�सी महायसो।तम�धकारं िवधिम1वा, अितरोचित सदेवके॥

२. त�सािप अतुलतेज�स, ध,मचD क.पव%ने।कोिटसतसह�सानं, पठमािभसमयो अहु॥

३. यदा बु�ो ध,मद�सी, िवनेिस सA जयं इ3स।

Page 57 sur 87

Vipassana Research Institutewww.tipitaka.org

तदा नवुितकोटीनं, दिुतयािभसमयो अहु॥

४. यदा सD को उपाग�Aछ, सपिरसो िवनायकं।तदा असीितकोटीनं, तितयािभसमयो अहु॥

५. त�सािप देवदेव�स, स�� नपाता तयो अहंु [आसंु (सी॰ �या॰)]।खीणासवानं िवमलानं, स�तिच%ान तािदनं॥

६. यदा बु�ो ध,मद�सी, सरणे व�सं उपागिम।तदा कोिटसतसह�सानं [कोिटसह�सानं (सी॰ �या॰ कं॰)], पठमो आिस समागमो॥

७. पुनापरं यदा बु�ो, देवतो एित मानुसं।तदािप सतकोटीनं, दिुतयो आिस समागमो॥

८. पुनापरं यदा बु�ो, पकासेिस धुते गुणे।तदा असीितकोटीनं, तितयो आिस समागमो॥

९. अहं तेन समयेन, सD को आ3स पुिर�ददो।िद-बेन ग�धमालेन, तुिरयेनािभपूज3य॥

१०. सोिप मं बु�ो -याकािस, देवम?झे िनसीिदय।‘‘अ&ारसे क.पसते, अयं बु�ो भिव�सित॥

११. ‘‘पधानं पदिह1वान…पे॰… हे�साम स,मुखा इमं’’॥१२. त�सािप वचनं सु1वा, िभGयो िच%ं पसाद3य।

उ%3र वतमिध&ा3स, दसपारिमपूिरया॥

१३. सरणं नाम नगरं, सरणो नाम खि%यो।सुन�दा नाम जिनका, ध,मद��स�स स1थुनो॥

१४. अ&व�ससह�सािन, अगारं अ?झ सो विस।अरजो िवरजो सुद�सनो, तयो पासादमु%मा॥

१५. ितच%ारीससह�सािन [च%ालीससह�सािन (�या॰ कं॰)], नािरयो समलBता।िविचकोिळ नाम नारी, अCजो पुA ञवQनो॥

१६. िनिम%े चतुरो िद�वा, पासादेनािभिनDखिम।स%ाहं पधानचारं, अचरी पुिरसु%मो॥

Page 58 sur 87

Vipassana Research Institutewww.tipitaka.org

१७. EFुना यािचतो स�तो, ध,मद�सी नरासभो।वि% चD कं महावीरो, िमगदाये नR%मो॥

१८. पदमुो फु�सदेवो च, अहेसंु अ+गसावका।सुने%ो [सुद%ो (�या॰ कं॰)] नामुप&ाको, ध,मद��स�स स1थुनो॥

१९. खमेा च सH चनामा च, अहेसंु अ+गसािवका।बोिध त�स भगवतो, िब�,बजालोित वुH चित॥

२०. सुभLो किट�सहो चवे, अहेसंु अ+गुप&का।सािळया [सािलसा (�या॰ कं॰)] च किळया च, अहेसंु अ+गुपि&का॥

२१. सोिप बु�ो असमसमो, असीितह1थमु+गतो।अितरोचित तेजने, दससह��स�,ह धातुया॥

२२. सुफुS लो सालराजाव, िव? जूव गगने यथा।म?झ��हकेव सूिरयो, एवं सो उपसोभथ॥

२३. त�सािप अतुलतेज�स, समकं आिस जीिवतं।व�ससतसह�सािन, लोके अ&ािस चDखुमा॥

२४. ओभासं द�सिय1वान, िवमलं क1वान सासनं।चिव च�दोव गगने, िन-बुतो सो ससावको॥

२५. ध,मद�सी महावीरो, सालाराम�,ह िन-बुतो।त1थेव�स थूपवरो, तीिणयोजनमु+गतोित॥

ध,मद��स�स भगवतो वंसो प� नरसमो।

१८. िस��थबु�वंसो

१. ध,मद��स�स अपरेन, िस�1थो नाम नायको।िनहिन1वा तमं स-बं, सूिरयो अ-भु+गतो यथा॥

२. सोिप प1वान स,बो3ध, स�तारे�तो सदेवकं।अिभव��स ध,ममेघेन, िन-बापे�तो सदेवकं॥

३. त�सािप अतुलतेज�स, अहेसंु अिभसमया तयो।

Page 59 sur 87

Vipassana Research Institutewww.tipitaka.org

कोिटसतसह�सानं, पठमािभसमयो अहु॥

४. पुनापरं भीमरथे [िहमर&े (क॰)], यदा आहिन द�ुद3ुभ।तदा नवुितकोटीनं, दिुतयािभसमयो अहु॥

५. यदा बु�ो ध,मं देसेिस, वेभारे सो पुR%मे।तदा नवुितकोटीनं, तितयािभसमयो अहु॥

६. स�� नपाता तयो आसंु, त��म�,प िUपद%ुमे।खीणासवानं िवमलानं, स�तिच%ान तािदनं॥

७. कोिटसतानं नवुतीनं [नवुितया (�या॰ कं॰)], असीितयािप च कोिटनं।एते आसंु तयो ठाना, िवमलानं समागमे॥

८. अहं तेन समयेन, मVलो नाम तापसो।उ+गतेजो द.ुपसहो, अिभA ञाबलसमािहतो॥

९. ज,बुतो फलमाने1वा [फलमाह1वा (सी॰ �या॰)] िस�1थ�स अदासहं।पिट+गहे1वा स,बु�ो, इदं वचनमEिव॥

१०. ‘‘प�सथ इमं तापसं, जिटलं उ+गतापनं।चतु� नवुिततो क.प,े अयं बु�ो भिव�सित॥

११. ‘‘पधानं पदिह1वान…पे॰… हे�साम स,मुखा इमं’’॥१२. त�सािप वचनं सु1वा, िभGयो िच%ं पसाद3य।

उ%3र वतमिध&ा3स, दसपारिमपूिरया॥

१३. वेभारं नाम नगरं, उदेनो नाम खि%यो।सुफ�सा नाम जिनका, िस�1थ�स महेिसनो॥

१४. दसव�ससह�सािन, अगारं अ?झ सो विस।कोकासु.पलकोकनदा, तयो पासादमु%मा॥

१५. ितसोळससह�सािन, नािरयो समलBता।सोमन�सा नाम सा नारी, अनुपमो नाम अCजो॥

१६. िनिम%े चतुरो िद�वा, िसिवकायािभिनDखिम।अनूनदसमासािन, पधानं पदही िजनो॥

Page 60 sur 87

Vipassana Research Institutewww.tipitaka.org

१७. ��ुना यािचतो स�तो, िस��थो लोकनायको।वि� च� कं महावीरो, िमगदाये न!�मो॥

१८. स#बलो च सुिम�ो च, अहेसंु अ&गसावका।रेवतो नामुप(ाको, िस��थ)स महेिसनो॥

१९. सीवला च सुरामा च, अहेसंु अ&गसािवका।बोिध त)स भगवतो, किणकारोित वु- चित॥

२०. सु./पयो च समु0ो च, अहेसंु अ&गुप(का।र#मा चवे सुर#मा च, अहेसंु अ&गुपि(का॥

२१. सो बु�ो सि(रतनं, अहोिस नभमु&गतो।क1 चन.&घयस3ासो, दससह)सी िवरोचित॥

२२. सोिप बु�ो असमसमो, अतुलो अ/पिटपु&गलो।व)ससतसह)सािन, लोके अ(ािस च�खुमा॥

२३. िवपुलं पभं द)सिय�वा, पु/फाप�ेवान सावके।िवलासे�वा समाप�या, िन7बुतो सो ससावको॥

२४. िस��थो मुिनवरो बु�ो, अनोमाराम.#ह िन7बुतो।त�थेव)स थूपवरो, चतुयोजनमु&गतोित॥

िस��थ)स भगवतो वंसो सोळसमो।

१९. ित�सबु�वंसो

१. िस��थ)स अपरेन, असमो अ/पिटपु&गलो।अन�ततेजो अिमतयसो, ित)सो लोक&गनायको॥

२. तम�धकारं िवधिम�वा, ओभासे�वा सदेवकं।अनुक#पको महावीरो, लोके उ/प.= ज च�खुमा॥

३. त)सािप अतुला इि�, अतुलं सीलं समािध च।स7ब�थ पार?म ग��वा, ध#मच� कं पव�िय॥

४. सो बु�ो दससह.)स.#ह, िव1 ञापेिस िगरं सु?च।

Page 61 sur 87

Vipassana Research Institutewww.tipitaka.org

कोिटसतािन अिभस?मसु, पठमे ध#मदेसने॥

५. दिुतयो नवुितकोटीनं, तितयो सि(कोिटयो।ब�धनातो पमोचिेस, स�े [स#प�े (क॰)] नरमG तदा॥

६. स.� नपाता तयो आसंु, ित)से लोक&गनायके।खीणासवानं िवमलानं, स�तिच�ान तािदनं॥

७. खीणासवसतसह)सानं, पठमो आिस समागमो।नवुितसतसह)सानं, दिुतयो आिस समागमो॥

८. असीितसतसह)सानं, तितयो आिस समागमो।खीणासवानं िवमलानं, पु./फतानं िवमुि�या॥

९. अहं तेन समयेन, सुजातो नाम खि�यो।महाभोग ंछJिय�वा, प7ब?ज इिसप7बज॥ं

१०. मिय प7बिजते स�ते, उ/प.= ज लोकनायको।बु�ोित स0ं सु�वान, पीित मे उपप= जथ॥

११. िद7बं म�दारवं पु/फं, पदमुं पािरछ�कं।उभो ह�थेिह प&गKह, धुनमानो उपाग?म॥

१२. चतुवLणपिरवुतं, ित)सं लोक&गनायकं।तमहं पु/फं गहे�वा, म�थके धार?य िजनं॥

१३. सोिप मं बु�ो 7याकािस, जनम=झे िनसीिदय।‘‘Oेनवुते इतो क/पे, अयं बु�ो भिव)सित॥

१४. ‘‘पधानं पदिह�वान…पे॰… हे)साम स#मुखा इमं’’॥१५. त)सािप वचनं सु�वा, िभKयो िच�ं पसाद?य।

उ�?र वतमिध(ा?स, दसपारिमपूिरया॥

१६. खमेकं नाम नगरं, जनस�धो नाम खि�यो।पदमुा नाम जिनका, ित)स)स च महेिसनो॥

१७. स�व)ससह)सािन, अगारं अ=झ सो विस।गुहासेल नािरसय िनसभा [कुमुदो नािळयो पदमुो (क॰)], तयो पासादमु�मा॥

Page 62 sur 87

Vipassana Research Institutewww.tipitaka.org

१८. सम?तससह)सािन, नािरयो समल3ता।सुभ0ानािमका नारी, आन�दो नाम अRजो॥

१९. िनिम�े चतुरो िद)वा, अ)सयानेन िन�खिम।अनूनअ(मासािन, पधानं पदही िजनो॥

२०. ��ुना यािचतो स�तो, ित)सो लोक&गनायको।वि� च� कं महावीरो, यसवितयमु�मे॥

२१. ��देवो उदयो च, अहेसंु अ&गसावका।समSो नामुप(ाको, ित)स)स च महेिसनो॥

२२. फु)सा चवे सुद�ा च, अहेसंु अ&गसािवका।बोिध त)स भगवतो, असनोित पवु- चित॥

२३. स#बलो च िसिरमा चवे, अहेसंु अ&गुप(का।िकसागोतमी उपसेना, अहेसंु अ&गुपि(का॥

२४. सो बु�ो सि(रतनो, अहु उ- च�ने िजनो।अनूपमो असिदसो, िहमवा िवय िद)सित॥

२५. त)सािप अतुलतेज)स, आयु आिस अनु�रो।व)ससतसह)सािन, लोके अ(ािस च�खुमा॥

२६. उ�मं पवरं से(ं, अनुभो�वा महायसं।जिल�वा अ.&ग�ख�धोव, िन7बुतो सो ससावको॥

२७. वलाहकोव अिनलेन, सूिरयेन िवय उ)सवो।अ�धकारोव पदीपेन, िन7बुतो सो ससावको॥

२८. ित)सो िजनवरो बु�ो, न�दाराम.#ह िन7बुतो।त�थेव)स िजनथूपो, तीिणयोजनमु&गतोित॥

ित)स)स भगवतो वंसो स�रसमो।

२०. फु�सबु�वंसो

१. त�थेव मLडक/प.#ह, अहु स�था अनु�रो।

Page 63 sur 87

Vipassana Research Institutewww.tipitaka.org

अनुपमो असमसमो, फु)सो लोक&गनायको॥

२. सोिप स7बं तमं ह��वा, िवजटे�वा महाजटं।सदेवकं त/पय�तो, अिभव.)स अमत#बुना॥

३. ध#मच� कं पव�े�ते, फु)से न�ख�मSले।कोिटसतसह)सानं, पठमािभसमयो अहु॥

४. नवुितसतसह)सानं, दिुतयािभसमयो अहु।असीितसतसह)सानं, तितयािभसमयो अहु॥

५. स.� नपाता तयो आसंु, फु)स)सािप महेिसनो।खीणासवानं िवमलानं, स�तिच�ान तािदनं॥

६. सि(सतसह)सानं, पठमो आिस समागमो।प1 ञाससतसह)सानं, दिुतयो आिस समागमो॥

७. च�ारीससतसह)सानं, तितयो आिस समागमो।अनुपादा िवमु�ानं, वो.-छ� नपिटस.�धनं॥

८. अहं तेन समयेन, िविजतावी नाम खि�यो।छJिय�वा महार= ज,ं प7ब?ज त)स स.�तके॥

९. सोिप मं बु�ो 7याकािस, फु)सो लोक&गनायको।‘‘Oेनवुते इतो क/पे, अयं बु�ो भिव)सित॥

१०. ‘‘पधानं पदिह�वान…पे॰… हे)साम स#मुखा इमं’’॥११. त)सािप वचनं सु�वा, िभKयो िच�ं पसाद?य।

उ�?र वतमिध(ा?स, दसपारिमपूिरया॥

१२. सु��तं िवनय1 चािप, नवSं स�थुसासनं।स7बं पिरयापुिण�वा, सोभ?य िजनसासनं॥

१३. त�थ/पम�ो िवहर�तो, �� ंभावे�व भावनं।अिभ1 ञासु पार?म ग��वा, ��लोकमग1छहं॥

१४. कािसकं नाम नगरं, जयसेनो नाम खि�यो।िसिरमा नाम जिनका, फु)स)सािप महेिसनो॥

Page 64 sur 87

Vipassana Research Institutewww.tipitaka.org

१५. नवव)ससह)सािन, अगारं अ=झ सो विस।ग!ळप�ख हंस सुवLणभारा, तयो पासादमु�मा॥

१६. ?तसइ.�थसह)सािन, नािरयो समल3ता।िकसागोतमी नाम नारी, अनूपमो नाम अRजो॥

१७. िनिम�े चतुरो िद)वा, ह.�थयानेन िन�खिम।छमासं पधानचारं, अचरी पुिरसु�मो॥

१८. ��ुना यािचतो स�तो, फु)सो लोक&गनायको।वि� च� कं महावीरो, िमगदाये न!�मो॥

१९. सुर.�खतो ध#मसेनो, अहेसंु अ&गसावका।सिभयो नामुप(ाको, फु)स)सािप महेिसनो॥

२०. चाला च उपचाला च, अहेसंु अ&गसािवका।बोिध त)स भगवतो, आमLडोित पवु- चित॥

२१. धन1 चयो िवसाखो च, अहेसंु अ&गुप(का।पदमुा चवे नागा च, अहेसंु अ&गुपि(का॥

२२. अ(पLणासरतनं, सोिप अ- चु&गतो मुिन।सोभते सतरंसीव, उळुराजाव पूिरतो॥

२३. नवुितव)ससह)सािन, आयु िव= जित तावदे।तावता ित(मानो सो, तारेिस जनतं बहंु॥

२४. ओविद�वा बहू स�े, स�तारे�वा बहू जने।सोिप स�था अतुलयसो, िन7बुतो सो ससावको॥

२५. फु)सो िजनवरो स�था, सेनाराम.#ह िन7बुतो।धातुिव�थािरकं आिस, तेसु तेसु पदेसतोित॥

फु)स)स भगवतो वंसो अ(ारसमो।

२१. िवप�सीबु�वंसो

१. फु)स)स च अपरेन, स#बु�ो िOपद�ुमो।

Page 65 sur 87

Vipassana Research Institutewww.tipitaka.org

िवप�सी नाम नामेन, लोके उ�प�� ज च�खुमा॥

२. अिव� ज ंस�बं पदाले वा, प!ो स"बोिधमु!मं।ध"मच� कं पव!ेतुं, प� कािम ब&धुमतीपुरं॥

३. ध"मच� कं पव!े वा, उभो बोधेिस नायको।गणनाय न व!�बो, पठमािभसमयो अहु॥

४. पुनापरं अिमतयसो, त थ स/ च ंपकासिय।चतुरासीितसह�सानं, दिुतयािभसमयो अहु॥

५. चतुरासीितसह�सािन, स"बु0ं अनुप�बजु।ंतेसमारामप!ानं, ध"मं देसेिस च�खुमा॥

६. स�बाकारेन भासतो, सु वा उपिनसािदनो [उपिन�सा िजनो (�या॰ कं॰)]।तेिप ध"मवरं ग& वा, तितयािभसमयो अहु॥

७. स�& नपाता तयो आसंु, िवप��स�स महेिसनो।खीणासवानं िवमलानं, स&तिच!ान तािदनं॥

८. अ7सि7सतसह�सानं, पठमो आिस समागमो।िभ�खुसतसह�सानं, दिुतयो आिस समागमो॥

९. असीितिभ�खुसह�सानं, तितयो आिस समागमो।त थ िभ�खुगणम�झे, स"बु0ो अितरोचित॥

१०. अहं तेन समयेन, नागराजा मिहि0को।अतुलो नाम नामेन, पु9 ञव&तो जुित&धरो॥

११. नेकानं नागकोटीनं, पिरवारे वानहं तदा।व� ज&तो िद�बतुिरयेिह, लोकज7ंे उपाग<म॥

१२. उपस=िम वा स"बु0ं, िवप>�स लोकनायकं।मिणमु!रतनखिचतं, स�बाभरणिवभूिसतं।

िनम&ते वा ध"मराज�स, सुव@णपीठमदासहं॥

१३. सोिप मं बु0ो �याकािस, सAम�झे िनसीिदय।

Page 66 sur 87

Vipassana Research Institutewww.tipitaka.org

‘‘एकनवुिततो क�प,े अयं बु0ो भिव�सित॥

१४. ‘‘अहु किपलDहया र"मा, िन�खिम वा तथागतो।पधानं पदिह वान, क वा द�ु करकािरकं॥

१५. ‘‘अजपालE�खमूल>�म, िनसीिद वा तथागतो।त थ पायासं पFगGह, नेर9 जरमुपेिहित॥

१६. ‘‘नेर9 जराय तीर�"ह, पायासं अद सो िजनो।पिटय!वरमFगेन, बोिधमूलमुपिेहित॥

१७. ‘‘ततो पद��खणं क वा, बोिधम@डं अनु!रो।अ�स थमूले स"बो<ध, बु��झ�सित महायसो॥

१८. ‘‘इम�स जिनका माता, माया नाम भिव�सित।िपता सु0ोदनो नाम, अयं हे�सित गोतमो॥

१९. ‘‘अनासवा वीतरागा, स&तिच!ा समािहता।कोिलतो उपित�सो च, अFगा हे�स�&त सावका।आन&दो नामुप7ाको, उपि7�सितमं िजनं॥

२०. ‘‘खेमा उ�पलव@णा च, अFगा हे�स�&त सािवका।अनासवा वीतरागा, स&तिच!ा समािहता।बोिध त�स भगवतो, अ�स थोित पवु/ चित॥

२१. ‘‘िच!ो च ह थाळवको, अFगा हे�स&तुप7का।न&दमाता च उ!रा, अFगा हे�स&तुपि7का।आयु व�ससतं त�स, गोतम�स यस��सनो॥

२२. ‘‘इदं सु वान वचनं…प॰े… हे�साम स"मुखा इमं’’॥२३. त�साहं वचनं सु वा, िभGयो िच!ं पसाद<य।

उ!<र वतमिध7ा<स, दसपारिमपूिरया॥

२४. नगरं ब&धुमती नाम, ब&धुमा नाम खि!यो।माता ब&धुमती नाम, िवप��स�स महेिसनो॥

२५. अ7व�ससह�सािन, अगारं अ�झ सो विस।न&दो सुन&दो िसिरमा, तयो पासादमु!मा॥

Page 67 sur 87

Vipassana Research Institutewww.tipitaka.org

२६. ितच!ारीससह�सािन, नािरयो समल=ता।सुद�सना नाम सा नारी, समव!�ख&धो नाम अMजो॥

२७. िनिम!े चतुरो िद�वा, रथयानेन िन�खिम।अनूनअ7मासािन, पधानं पदही िजनो॥

२८. NOुना यािचतो स&तो, िवप�सी लोकनायको।वि! च� कं महावीरो, िमगदाये नE!मो॥

२९. ख@डो च ित�सनामो च, अहेसंु अFगसावका।असोको नामुप7ाको, िवप��स�स महेिसनो॥

३०. च&दा च च&दिम!ा च, अहेसंु अFगसािवका।बोिध त�स भगवतो, पाटलीित पवु/ चित॥

३१. पुन�बसुिम!ो नागो च, अहेसंु अFगुप7का।िसिरमा उ!रा चवे, अहेसंु अFगुपि7का॥

३२. असीितह थमु�बेधो, िवप�सी लोकनायको।पभा िन0ावित त�स, सम&ता स!योजने॥

३३. असीितव�ससह�सािन, आयु बु0�स तावदे।तावता ित7मानो सो, तारेिस जनतं बहंु॥

३४. बहुदेवमनु�सानं, ब&धना पिरमोचिय।मFगामFग9 च आिच��ख, अवसेसपुथु� जने॥

३५. आलोकं द�सिय वान, देसे वा अमतं पदं।जिल वा अ�Fग�ख&धोव, िन�बुतो सो ससावको॥

३६. इि0वरं पु9 ञवरं, ल�खण9 च कुसुिमतं।स�बं तम&तरिहतं, ननु िर!ा स�बसPारा॥

३७. िवप�सी िजनवरो बु0ो, सुिम!ाराम�"ह िन�बुतो।त थेव�स थूपवरो, स!योजनमु��सतोित॥

िवप��स�स भगवतो वंसो एकूनवीसितमो।

Page 68 sur 87

Vipassana Research Institutewww.tipitaka.org

२२. िसखीबुवंसो

१. िवप��स�स अपरेन, स"बु0ो िQपद!ुमो।िसिखDहयो आिस िजनो, असमो अ�पिटपुFगलो॥

२. मारसेनं पमिR वा, प!ो स"बोिधमु!मं।ध"मच� कं पव!ेिस, अनुक"पाय पािणनं॥

३. ध"मच� कं पव!े&ते, िसिख�"ह िजनपुSवे [मुिनपुSवे (सी॰)]।कोिटसतसह�सानं, पठमािभसमयो अहु॥

४. अपर�"प ध"मं देसे&ते, गणसे7े नE!मे।नवुितकोिटसह�सानं, दिुतयािभसमयो अहु॥

५. यमकपािटहािरय9 च [यमकं पािटहीर9 च (सी॰)], द�सय&ते सदेवके।असीितकोिटसह�सानं, तितयािभसमयो अहु॥

६. स�& नपाता तयो आसंु, िसिख�सािप महेिसनो।खीणासवानं िवमलानं, स&तिच!ान तािदनं॥

७. िभ�खुसतसह�सानं, पठमो आिस समागमो।असीितिभ�खुसह�सानं, दिुतयो आिस समागमो॥

८. स!ितिभ�खुसह�सानं, तितयो आिस समागमो।अनुपिल!ो पदमंुव, तोय�"ह स"पविTतं॥

९. अहं तेन समयेन, अिर&दमो नाम खि!यो।स"बु0�पमुखं सAं, अ& नपानेन त�प<य॥

१०. बहंु द�ुसवरं द वा, द�ुसको<ट अन�पकं।अल=तं ह� थयानं, स"बु0�स अदासहं॥

११. ह� थयानं िन�"मिन वा, क��पयं उपनाम<य।पूर<य मानसं मGहं, िन/ च ंदUहमुपि7तं॥

१२. सोिप मं बु0ो �याकािस, िसखी लोकFगनायको।‘‘एक<तसे इतो क�पे, अयं बु0ो भिव�सित॥

Page 69 sur 87

Vipassana Research Institutewww.tipitaka.org

१३. ‘‘अहु किपलDहया र"मा…प॰े… हे�साम स"मुखा इमं’’॥१४. त�साहं वचनं सु वा, िभGयो िच!ं पसाद<य।

उ!<र वतमिध7ा<स, दसपारिमपूिरया॥

१५. नगरं अEणवती नाम, अEणो नाम खि!यो।पभावती नाम जिनका, िसिख�सािप महेिसनो॥

१६. स!व�ससह�सािन, अगारं अ�झ सो विस।सुच&दको िगिर वसभो [सुच&दो िगिरवहनो (सी॰)], तयो पासादमु!मा॥

१७. चतुवीससह�सािन, नािरयो समल=ता।स�बकामा नाम नारी, अतुलो नाम अMजो॥

१८. िनिम!े चतुरो िद�वा, ह� थयानेन िन�खिम।अ7मासं पधानचारं, अचरी पुिरसु!मो॥

१९. NOुना यािचतो स&तो, िसखी लोकFगनायको।वि! च� कं महावीरो, िमगदाये नE!मो॥

२०. अिभभू स"भवो चवे, अहेसंु अFगसावका।खमे=रो नामुप7ाको, िसिख�सािप महेिसनो॥

२१. सिखला च पदमुा च, अहेसंु अFगसािवका।बोिध त�स भगवतो, पु@डरीकोित वु/ चित॥

२२. िसिरवTो च न&दो च, अहेसंु अFगुप7का।िच!ा चवे सुगु!ा च, अहेसंु अFगुपि7का॥

२३. उ/ च!नेन सो बु0ो, स!ितह थमुFगतो।क9 चन�Fघयस=ासो, Q<!सवरल�खणो॥

२४. त�सािप �याम�पभा काया, िदवार<! िनर&तरं।िदसोिदसं िन/छर�&त, तीिणयोजनसो पभा॥

२५. स!ितव�ससह�सािन, आयु त�स महेिसनो।तावता ित7मानो सो, तारेिस जनतं बहंु॥

२६. ध"ममेघं पव�से वा, तेमिय वा सदेवके।

Page 70 sur 87

Vipassana Research Institutewww.tipitaka.org

खमे�तं पापिय�वान, िन�बुतो सो ससावको॥

२७. अनु�य� जनस�प� नं, ���सवरल!खणं।स�बं तम�तरिहतं, ननु िर�ा स�बस%ारा॥

२८. िसखी मुिनवरो बु'ो, अ(साराम)�ह िन�बुतो।त�थेव(स थूपवरो, तीिणयोजनमु,गतोित॥

िसिख(स भगवतो वंसो वीसितमो।

२३. वे�सभूबु वंसो

१. त�थेव म/डक1प)�ह, असमो अ1पिटपु,गलो।वे(सभू नाम नामेन, लोके उ1प)4 ज नायको [सो िजनो ((या॰ कं॰ क॰)]॥

२. आिद�ं वत राग),ग, त/हानं िविजतं तदा।नागोव ब�धनं छे�वा, प�ो स�बोिधमु�मं॥

३. ध�मच! कं पव�े�ते, वे(सभूलोकनायके।असीितकोिटसह(सानं, पठमािभसमयो अहु॥

४. प! क�ते चािरकं र@े, लोकजे@े नरासभे।स�ितकोिटसह(सानं, दिुतयािभसमयो अहु॥

५. महािद�@ िवनोदे�तो, पािटहेरं करोित सो।समागता नरमA, दससह(सी सदेवके॥

६. महाअBछिरयं िद(वा, अ�भुतं लोमहंसनं।देवा चवे मनु(सा च, बु4झरे सि@कोिटयो॥

७. स)� नपाता तयो आसंु, वे(सभु(स महेिसनो।खीणासवानं िवमलानं, स�तिच�ान तािदनं॥

८. असीितिभ!खुसह(सानं, पठमो आिस समागमो।स�ितिभ!खुसह(सानं, दिुतयो आिस समागमो॥

९. सि@िभ!खुसह(सानं, तितयो आिस समागमो।जरािदभयभीतानं, ओरसानं महेिसनो॥

Page 71 sur 87

Vipassana Research Institutewww.tipitaka.org

१०. अहं तेन समयेन, सुद(सनो नाम खि�यो।िनम�ते�वा महावीरं, दानं द�वा महारहं।अ� नपानेन व�थेन, ससEं िजन पूज�य॥

११. त(स बु'(स असम(स, च! कं वि�तमु�मं।सु�वान पिणतं ध�मं, प�ब4 जमिभरोच�य॥

१२. महादानं पव�े�वा, रि�)�दवमत)�दतो।प�ब4 ज ंगुणस�प� नं, प�ब�ज िजनस)�तके॥

१३. आचारगुणस�प� नो, व�सीलसमािहतो।स�ब� ञुतं गवेस�तो, रमािम िजनसासने॥

१४. स'ापी�त उपग��वा, बु'ं व�दािम स�थरं।पीित उ1प4 जित मGहं, बोिधयायेव कारणा॥

१५. अिनव�मानसं ञ�वा, स�बु'ो एतदIिव।‘‘एक�तसे इतो क1पे, अयं बु'ो भिव(सित॥

१६. ‘‘अहु किपलLहया र�मा…प॰े… हे(साम स�मुखा इमं’’॥१७. त(साहं वचनं सु�वा, िभGयो िच�ं पसाद�य।

उ��र वतमिध@ा�स, दसपारिमपूिरया॥

१८. अनोमं नाम नगरं, सु1पतीतो नाम खि�यो।माता यसवती नाम, वे(सभु(स महेिसनो॥

१९. छ च व(ससह(सािन, अगारं अ4झ सो विस।Oिच सुOिच रितवPनो, तयो पासादमु�मा॥

२०. अनून�तससह(सािन, नािरयो समलQता।सुिच�ा नाम सा नारी, सु1पबु'ो नाम अRजो॥

२१. िनिम�े चतुरो िद(वा, िसिवकायािभिन!खिम।छमासं पधानचारं, अचरी पुिरसु�मो॥

२२. ISुना यािचतो स�तो, वे(सभूलोकनायको।वि� च! कं महावीरो, अOणारामे नO�मो॥

Page 72 sur 87

Vipassana Research Institutewww.tipitaka.org

२३. सोणो च उ�रो चवे, अहेसंु अ,गसावका।उपस�तो नामुप@ाको, वे(सभु(स महेिसनो॥

२४. रामा [दामा (सी॰)] चवे समाला च, अहेसंु अ,गसािवका।बोिध त(स भगवतो, महासालोित वुB चित॥

२५. सो)�थको चवे र�भो च, अहेसंु अ,गुप@का।गोतमी िसिरमा चवे, अहेसंु अ,गुपि@का॥

२६. सि@रतनमु�बेधो, हेमयूपसमूपमो।काया िनBछरित र)(म, र��व प�बते िसखी॥

२७. सि@व(ससह(सािन, आयु त(स महेिसनो।तावता ित@मानो सो, तारेिस जनतं बहंु॥

२८. ध�मं िव�थािरकं क�वा, िवभिज�वा महाजनं।ध�मनावं ठपे�वान, िन�बुतो सो ससावको॥

२९. द(सनेGयं स�बजनं, िवहारं इिरयापथं।स�बं तम�तरिहतं, ननु िर�ा स�बस%ारा॥

३०. वे(सभू िजनवरो स�था, खेमाराम)�ह िन�बुतो।धातुिव�थािरकं आिस, तेसु तेसु पदेसतोित॥

वे(सभु(स भगवतो वंसो एकवीसितमो।

२४. ककुस�धबु वंसो

१. वे(सभु(स अपरेन, स�बु'ो ि�पद�ुमो।ककुस�धो नाम नामेन, अ1पमेGयो दरुासदो॥

२. उ,घाटे�वा स�बभवं, चिरयाय पार�म गतो।सीहोव प� जरं भे�वा, प�ो स�बोिधमु�मं॥

३. ध�मच! कं पव�े�ते, ककुस�धे लोकनायके।च�ारीसकोिटसह(सानं, ध�मािभसमयो अहु॥

४. अ�तिल!ख)�ह आकासे, यमकं क�वा िवकु�बनं।

Page 73 sur 87

Vipassana Research Institutewww.tipitaka.org

�तसकोिटसह(सानं, बोधेिस देवमानुसे॥

५. नरदेव(स य!ख(स, चतुसB च1पकासने।ध�मािभसमयो त(स, गणनातो असि%यो॥

६. ककुस�ध(स भगवतो, एको आिस समागमो।खीणासवानं िवमलानं, स�तिच�ान तािदनं॥

७. च�ालीससह(सानं, तदा आिस समागमो।द�तभूिममनु1प�ानं, आसवािरगण!खया॥

८. अहं तेन समयेन, खेमो नामािस खि�यो।तथागते िजनपु�े, दानं द�वा अन1पकं॥

९. प�� च चीवरं द�वा, अ� जनं मधुलि@कं।इमेतं प)�थतं स�बं, पिटयादेिम वरं वरं॥

१०. सोिप मं बु'ो �याकािस, ककुस�धो िवनायको।‘‘इम)�ह भUके क1पे, अयं बु'ो भिव(सित॥

११. ‘‘अहु किपलLहया र�मा…प॰े… हे(साम स�मुखा इमं’’॥१२. त(सािप वचनं सु�वा, िभGयो िच�ं पसाद�य।

उ��र वतमिध@ा�स, दसपारिमपूिरया॥

१३. नगरं खेमावती नाम, खेमो नामासहं तदा।स�ब� ञुतं गवेस�तो, प�ब�ज त(स स)�तके॥

१४. IाSणो अ),गद�ो च, आिस बु'(स सो िपता।िवसाखा नाम जिनका, ककुस�ध(स स�थुनो॥

१५. वसते त�थ खमेे पुरे, स�बु'(स महाकुलं।नरानं पवरं से@ं, जाितम�तं महायसं॥

१६. चतुव(ससह(सािन, अगारं अ4झ सो विस।काम -कामव/ण-कामसुि'नामा [सुिच सुOिच रितव'ननामका (सी॰)], तयो पासादमु�मा॥

१७. सम�तससह(सािन, नािरयो समलQता।रोिचनी नाम सा नारी, उ�रो नाम अRजो॥

Page 74 sur 87

Vipassana Research Institutewww.tipitaka.org

१८. िनिम�े चतुरो िद(वा, रथयानेन िन!खिम।अनूनअ@मासािन, पधानं पदही िजनो॥

१९. ISुना यािचतो स�तो, ककुस�धो िवनायको।वि� च! कं महावीरो, िमगदाये नO�मो॥

२०. िवधुरो च स� जीवो च, अहेसंु अ,गसावका।बुि'जो नामुप@ाको, ककुस�ध(स स�थुनो॥

२१. सामा च च�पानामा च, अहेसंु अ,गसािवका।बोिध त(स भगवतो, िसरीसोित पवुB चित॥

२२. अB चुतो च सुमनो च, अहेसंु अ,गुप@का।न�दा चवे सुन�दा च, अहेसंु अ,गुपि@का॥

२३. च�ालीसरतनािन, अB चु,गतो महामुिन।कनक1पभा िनBछरित, सम�ता दसयोजनं॥

२४. च�ालीसव(ससह(सािन, आयु त(स महेिसनो।तावता ित@मानो सो, तारेिस जनतं बहंु॥

२५. ध�मापणं पसारे�वा, नरनारीनं सदेवके।निद�वा सीहनादंव, िन�बुतो सो ससावको॥

२६. अ@Wवचनस�प� नो, अ)BछUािन िनर�तरं।स�बं तम�तरिहतं, ननु िर�ा स�बस%ारा॥

२७. ककुस�धो िजनवरो, खेमाराम)�ह िन�बुतो।त�थेव(स थूपवरो, गावुतं नभमु,गतोित॥

ककुस�ध(स भगवतो वंसो �ावीसितमो।

२५. कोणागमनबु वंसो

१. ककुस�ध(स अपरेन, स�बु'ो ि�पद�ुमो।कोणागमनो नाम िजनो, लोकज@ेो नरासभो॥

२. दसध�मे पूरिय�वान, क�तारं समित! किम।

Page 75 sur 87

Vipassana Research Institutewww.tipitaka.org

पवािहय मलं स�बं, प�ो स�बोिधमु�मं॥

३. ध�मच� कं पव�े�त,े कोणागमननायके। तसकोिटसह"सानं, पठमािभसमयो अहु॥

४. पािटहीरं करो�ते च, परवाद)पम*ने।वीसितकोिटसह"सानं, दिुतयािभसमयो अहु॥

५. ततो िवकु�बनं क+वा, िजनो देवपुरं गतो।वसते त+थ स�बु.ो, िसलाय प/डुक�बले॥

६. पकरणे स� देसे�तो, व"सं वसित सो मुिन।दसकोिटसह"सानं, तितयािभसमयो अहु॥

७. त"सािप देवदेव"स, एको आिस समागमो।खीणासवानं िवमलानं, स�तिच�ान तािदनं॥

८. तसिभ�खुसह"सानं, तदा आिस समागमो।ओघानमित� क�तानं, िभ67 जतान8 च म9 चुया॥

९. अहं तेन समयेन, प�बतो नाम खि�यो।िम�ाम9 चिेह स�प� नो, अन�तबलवाहनो॥

१०. स�बु.द"सनं ग�+वा, सु+वा ध�ममनु�रं।िनम�ते+वा सिजनस:ं, दानं द+वा यिद9छकं॥

११. प<=/णं चीनप<8 च, कोसे>यं क�बल6�प च।सोव/णपादकु8 चवे, अदा स स+थुसावके॥

१२. सोिप मं बु.ो �याकािस, स:म7झे िनसीिदय।‘‘इम6�ह भ*के क)पे, अयं बु.ो भिव"सित॥

१३. ‘‘अहु किपलBहया र�मा…प॰े… हे"साम स�मुखा इमं’’॥१४. त"सािप वचनं सु+वा, िभ>यो िच�ं पसाद य।

उ� र वतमिधGा स, दसपारिमपूिरया॥

१५. स�ब8 ञुतं गवेस�तो, दानं द+वा नJ�मे।ओहायाहं महार7 ज,ं प�ब ज िजनस6�तके [त"स स6�तके (सी॰)]॥

Page 76 sur 87

Vipassana Research Institutewww.tipitaka.org

१६. नगरं सोभवती नाम, सोभो नामािस खि�यो।वसते त+थ नगरे, स�बु."स महाकुलं॥

१७. OाPणो य8 ञद�ो च, आिस बु."स सो िपता।उ�रा नाम जिनका, कोणागमन"स स+थुनो॥

१८. तीिण व"ससह"सािन, अगारं अ7झ सो विस।तुिसतस�तुिसतस�तुGा, तयो पासादमु�मा॥

१९. अनूनसोळससह"सािन, नािरयो समलRता।Jिचग�ा नाम नारी, स+थवाहो नाम अSजो॥

२०. िनिम�े चतुरो िद"वा, ह6+थयानेन िन�खिम।छमासं पधानचारं, अचरी पुिरसु�मो॥

२१. OPुना यािचतो स�तो, कोणागमननायको।वि� च� कं महावीरो, िमगदाये नJ�मो॥

२२. िभ>यसो उ�रो नाम, अहेसंु अTगसावका।सो6+थजो नामुपGाको, कोणागमन"स स+थुनो॥

२३. समु*ा उ�रा चवे, अहेसंु अTगसािवका।बोिध त"स भगवतो, उद�ुबरोित पवु9 चित॥

२४. उTगो च सोमदेवो च, अहेसंु अTगुपGका।सीवला चवे सामा च, अहेसंु अTगुपिGका॥

२५. उ9 च�नेन सो बु.ो, तसह+थसमुTगतो।उ� कामुखे यथा क�बु, एवं रंसीिह म6/डतो॥

२६. तसव"ससह"सािन, आयु बु."स तावदे।तावता ितGमानो सो, तारेिस जनतं बहंु॥

२७. ध�मच ेत समु"से+वा, ध�मद"ुसिवभूिसतं।ध�मपु)फगुळं क+वा, िन�बुतो सो ससावको॥

२८. महािवलासो त"स जनो, िसिरध�म)पकासनो।स�बं तम�तरिहतं, ननु िर�ा स�बसVारा॥

Page 77 sur 87

Vipassana Research Institutewww.tipitaka.org

२९. कोणागमनो स�बु.ो, प�बताराम6�ह िन�बुतो।धातुिव+थािरकं आिस, तेसु तेसु पदेसतोित॥

कोणागमन"स भगवतो वंसो तेवीसितमो।

२६. क�सपबु�वंसो

१. कोणागमन"स अपरेन, स�बु.ो िWपद�ुमो।क"सपो नाम गो�ेन, ध�मराजा पभRरो॥

२. स8छिXतं कुलमूलं, बY� नपानभोजनं।द+वान याचके दानं, पूरिय+वान मानसं।उसभोव आळकं भे+वा, प�ो स�बोिधमु�मं॥

३. ध�मच� कं पव�े�त,े क"सप ेलोकनायके।वीसकोिटसह"सानं, पठमािभसमयो अहु॥

४. चतुमासं यदा बु.ो, लोके चरित चािरकं।दसकोिटसह"सानं, दिुतयािभसमयो अहु॥

५. यमकं िवकु�बनं क+वा, ञाणधातुं पिक�िय।प8 चकोिटसह"सानं, तितयािभसमयो अहु॥

६. सुध�मा देवपुरे र�मे, त+थ ध�मं पिक�िय।तीिणकोिटसह"सानं, देवानं बोधयी िजनो॥

७. नरदेव"स य�ख"स, अपरे ध�मदेसने।एतेसानं अिभसमया, गणनातो असिVया॥

८. त"सािप देवदेव"स, एको आिस समागमो।खीणासवानं िवमलानं, स�तिच�ान तािदनं॥

९. वीसिभ�खुसह"सानं, तदा आिस समागमो।अित� क�तभव�तानं, िहिरसीलेन तािदनं॥

१०. अहं तदा माणवको, जोितपालोित िव"सुतो।अ7झायको म�तधरो, ित/णं वेदान पारगू॥

Page 78 sur 87

Vipassana Research Institutewww.tipitaka.org

११. ल�खणे इितहासे च, सध�मे पार म गतो।भूम�तिल�खकुसलो, कतिव7 जो अनावयो॥

१२. क"सप"स भगवतो, घिटकारो नामुपGाको।सगारवो स)पित"सो, िन�बुतो तितये फले॥

१३. आदाय मं घटीकारो, उपग68छ क"सप ंिजनं।त"स ध�मं सुिण+वान, प�ब ज त"स स6�तके॥

१४. आर.वीिरयो हु+वा, व�ाव�ेसु कोिवदो।न � विच पिरहायािम, पूरे स िजनसासनं॥

१५. यावता बु.भिणतं, नवZं िजनसासनं।स�बं पिरयापुिण+वान, सोभ य िजनसासनं॥

१६. मम अ9छिरयं िद"वा, सोिप बु.ो िवयाकिर।‘‘इम6�ह भ*के क)पे, अयं बु.ो भिव"सित॥

१७. ‘‘अहु किपलBहया र�मा, िन�खिम+वा तथागतो।पधानं पदिह+वान, क+वा द�ु करकािरकं॥

१८. ‘‘अजपालJ�खमूले, िनसीिद+वा तथागतो।त+थ पायासं पTग>ह, नेर8 जरमुपेिहित॥

१९. ‘‘नेर8 जराय तीर6�ह, पायासं पिरभु68 जय।पिटय�वरमTगेन, बोिधमूलमुपिेहित॥

२०. ‘‘ततो पद6�खणं क+वा, बोिधम/डं अनु�रो।अपरािजतGान6�ह [अपरािजतिनसभGाने (क॰)], बोिधप[ लRमु�मे।प[ लRेन िनसीिद+वा, बु67झ"सित महायसो॥

२१. ‘‘इम"स जिनका माता, माया नाम भिव"सित।िपता सु.ोदनो नाम, अयं हे"सित गोतमो॥

२२. ‘‘अनासवा वीतरागा, स�तिच�ा समािहता।कोिलतो उपित"सो च, अTगा हे"स6�त सावका।

आन�दो नामुपGाको, उपिG"सितमं िजनं॥

Page 79 sur 87

Vipassana Research Institutewww.tipitaka.org

२३. ‘‘खेमा उ)पलव/णा च, अTगा हे"स6�त सािवका।अनासवा स�तिच�ा, वीतरागा समािहता।बोिध त"स भगवतो, अ"स+थोित पवु9 चित॥

२४. ‘‘िच�ो ह+थाळवको च, अTगा हे"स�तुपGका।न�दमाता च उ�रा, अTगा हे"स�तुपिGका’’॥

२५. इदं सु+वान वचनं, अ"सम"स महेिसनो।आमोिदता नरम\, बु.बीज ंिकर अयं॥

२६. उ� कुिGस*ा पव�6�त, अ)फोटे6�त हस6�त च।कत8 जली नम"स6�त, दससह"सी सदेवका॥

२७. ‘‘यिदम"स लोकनाथ"स, िवर67झ"साम सासनं।अनागत6�ह अ.ाने, हे"साम स�मुखा इमं॥

२८. ‘‘यथा मनु"सा न द तर�ता, पिटित+थं िवर67झय।हेGा ित+थे गहे+वान, उ�र6�त महान द॥

२९. ‘‘एवमेव मयं स�बे, यिद मु8 चािममं िजनं।अनागत6�ह अ.ाने, हे"साम स�मुखा इमं’’॥

३०. त"सािप वचनं सु+वा, िभ>यो िच�ं पसाद य।उ� र वतमिधGा स, दसपारिमपूिरया॥

३१. एवमहं संसिर+वा, पिरव7 ज�ेतो अनाचरं।द�ु कर8 च कतं म>हं, बोिधयायेव कारणा॥

३२. नगरं बाराणसी नाम, िककी नामािस खि�यो।वसते त+थ नगरे, स�बु."स महाकुलं॥

३३. OाPणो OPद�ोव, आिस बु."स सो िपता।धनवती नाम जिनका, क"सप"स महेिसनो॥

३४. दवेु व"ससह"सािन, अगारं अ7झ सो विस।हंसो यसो िसिरन�दो, तयो पासादमु�मा॥

३५. ितसोळससह"सािन, नािरयो समलRता।

Page 80 sur 87

Vipassana Research Institutewww.tipitaka.org

सुन�दा नाम सा नारी, िविजतसेनो नाम अ�जो॥

३६. िनिम�े चतुरो िद�वा, पासादेनािभिन�खिम।स�ाहं पधानचारं, अचरी पुिरसु�मो॥

३७. !"ुना यािचतो स�तो, क�सपो लोकनायको।वि� च� कं महावीरो, िमगदाये न'�मो॥

३८. ित�सो च भार(ाजो च, अहेसंु अ)गसावका।स*बिम�ो नामुप,ाको, क�सप�स महेिसनो॥

३९. अनुळा उ'वेळा च, अहेसंु अ)गसािवका।बोिध त�स भगवतो, िन/ोधोित पवु0 चित॥

४०. सुम1लो घिटकारो च, अहेसंु अ)गुप,का।िविचतसेना भ4ा [भ6ा (क॰)] च, अहेसंु अ)गुपि,का॥

४१. उ0 च�नेन सो बु;ो, वीसितरतनु)गतो।िव< जुल,ीव आकासे, च�दोव गहपूिरतो॥

४२. वीसितव�ससह�सािन, आयु त�स महेिसनो।तावता ित,मानो सो, तारेिस जनतं बहंु॥

४३. ध?मतळाकं मापिय@वा, सीलं द@वा िवलेपनं।ध?मद�ुसं िनवासे@वा, ध?ममालं िवभA< जय॥

४४. ध?मिवमलमादासं, ठपिय@वा महाजने।केिच िन*बानं प@थे�ता, प�स�तु मे अलDरं॥

४५. सीलकE चुकं द@वान, झानकवचवA?मतं।ध?मच?मं पा'िप@वा, द@वा स� नाहमु�मं॥

४६. सितफलकं द@वान, ितिखणञाणकुA�तमं।ध?मख)गवरं द@वा, सीलसंस)गम4नं॥

४७. तेिव< जाभूसनं द@वान, आवेळं चतुरो फले।छळिभE ञाभरणं द@वा, ध?मपुKफिपळ�धनं॥

Page 81 sur 87

Vipassana Research Institutewww.tipitaka.org

४८. स;?मपLडर0छ�ं, द@वा पापिनवारणं।मापिय@वाभयं पुKफं, िन*बुतो सो ससावको॥

४९. एसो िह स?मास?बु;ो, अKपमेOयो दरुासदो।एसो िह ध?मरतनो, �वा�खातो एिहपA�सको॥

५०. एसो िह सPरतनो, सुKपिटप� नो अनु�रो।स*बं तम�तरिहतं, ननु िर�ा स*बसQारा॥

५१. महाक�सपो िजनो स@था, सेत*यारामA?ह िन*बुतो।त@थेव�स िजनथूपो, योजनु*बेधमु)गतोित॥

क�सप�स भगवतो वंसो चतुवीसितमो।

२७. गोतमबु�वंसो

१. अहमेतरिह स?बु;ो [बु;ो (सी॰)], गोतमो स�यवRनो।पधानं पदिह@वान, प�ो स?बोिधमु�मं॥

२. !"ुना यािचतो स�तो, ध?मच� कं पव�Sय।अ,ारस� नं कोटीनं, पठमािभसमयो अहु॥

३. ततो परE च देसे�ते, नरदेवसमागमे।गणनाय न व�*बो, दिुतयािभसमयो अहु॥

४. इधेवाहं एतरिह, ओवSद मम अ�जं।गणनाय न व�*बो, तितयािभसमयो अहु॥

५. एकोिस सA� नपातो मे, सावकानं महेिसनं।अRतेळससतानं, िभ�खूनािस समागमो॥

६. िवरोचमानो िवमलो, िभ�खुसP�स म<झगो।ददािम पA@थतं स*बं, मणीव स*बकामदो॥

७. फलमाकQमानानं, भव0छ�दजहेिसनं।चतुस0 च ंपकासेिम, अनुक?पाय पािणनं॥

८. दसवीससह�सानं, ध?मािभसमयो अहु।

Page 82 sur 87

Vipassana Research Institutewww.tipitaka.org

एकि(� नं अिभसमयो, गणनातो असिQयो॥

९. िव@थािरकं बाहुजE ञ,ं इ;ं फीतं सुफुAV लतं।इध मOहं स�यमुिननो, सासनं सुिवसोिधतं॥

१०. अनासवा वीतरागा, स�तिच�ा समािहता।िभ�खूनेकसता स*बे, पिरवारेA�त मं सदा॥

११. इदािन ये एतरिह, जहA�त मानुसं भवं।अKप�मानसा सेखा, ते िभ�खू िवE ञुगरिहता॥

१२. अिरयE च संथोमय�ता, सदा ध?मरता जना।बुA<झ�सA�त सितम�तो, संसारसिरतं गता॥

१३. नगरं किपलव@थु मे, राजा सु;ोदनो िपता।मOहं जनेि�का माता, मायादेवीित वु0 चित॥

१४. एकूनSतसव�सािन, अगारं अ<झहं वSस।र?मो सुर?मो सुभको, तयो पासादमु�मा॥

१५. च�ारीससह�सािन, नािरयो समलDता।भ4कE चना नाम नारी, राहुलो नाम अ�जो॥

१६. िनिम�े चतुरो िद�वा, अ�सयानेन िन�खSम।छ*ब�सं पधानचारं, अचSर द�ु करं अहं॥

१७. बाराणिसयं इिसपतने, च� कं पवि�तं मया।अहं गोतमस?बु;ो, सरणं स*बपािणनं॥

१८. कोिलतो उपित�सो च, (े िभ�खू अ)गसावका।आन�दो नामुप,ाको, सA�तकावचरो मम।

खमेा उKपलवLणा च, िभ�खुनी अ)गसािवका॥

१९. िच�ो ह@थाळवको च, अ)गुप,ाकुपासका।न�दमाता च उ�रा, अ)गुपि,कुपािसका॥

२०. अहं अ�स@थमूलA?ह, प�ो स?बोिधमु�मं।

Page 83 sur 87

Vipassana Research Institutewww.tipitaka.org

*यामKपभा सदा मOहं, सोळसह@थमु)गता॥

२१. अKपं व�ससतं आयु, इदानेतरिह िव< जित।तावता ित,मानोहं, तारेिम जनतं बहंु॥

२२. ठपिय@वान ध?मु� कं, पA0छमं जनबोधनं।अहA?प निचर�सेव, सS; सावकसPतो।इधेव पिरिनA*ब�सं, अ)गी वाहारसQया॥

२३. तािन च अतुलतेजािन, इमािन च दसबलािन [यसबलािन (अ,॰)]।अयE च गुणधारणो देहो, (S�सवरल�खणिविच�ो॥

२४. दस िदसा पभासे@वा, सतरंसीव छKपभा।स*बं तम�तरिह�सA�त, ननु िर�ा स*बसQाराित॥

गोतम�स भगवतो वंसो पE चवीसितमो।

२८. बु�पिक�णकक�डं

१. अपिरमेAOयतो कKपे, चतुरो आसंु िवनायका।तLहDरो मेधDरो, अथोिप सरणDरो।दीपDरो च स?बु;ो, एककKपA?ह ते िजना॥

२. दीपDर�स अपरेन, कोLडE ञो नाम नायको।एकोव एककKपA?ह, तारेिस जनतं बहंु॥

३. दीपDर�स भगवतो, कोLडE ञ�स च स@थुनो।एतेसं अ�तरा कKपा, गणनातो असिQया॥

४. कोLडE ञ�स अपरेन, म1लो नाम नायको।तेसA?प अ�तरा कKपा, गणनातो असिQया॥

५. म1लो च सुमनो च, रेवतो सोिभतो मुिन।तेिप बु;ा एककKप,े च�खुम�तो पभDरा॥

६. सोिभत�स अपरेन, अनोमद�सी महायसो।तेसA?प अ�तरा कKपा, गणनातो असिQया॥

Page 84 sur 87

Vipassana Research Institutewww.tipitaka.org

७. अनोमद�सी पदमुो, नारदो चािप नायको।तेिप बु;ा एककKप,े तम�तकारका मुनी॥

८. नारद�स अपरेन, पदमुु�रो नाम नायको।एककKपA?ह उKप� नो, तारेिस जनतं बहंु॥

९. नारद�स भगवतो, पदमुु�र�स स@थुनो।तेसA?प अ�तरा कKपा, गणनातो असिQया॥

१०. कKपसतसह�सA?ह, एको आिस महामुिन।पदमुु�रो लोकिवद,ू आहुतीनं पिट)गहो॥

११. SतसकKपसह�सA?ह, दवेु आसंु िवनायका [आSससु नायका (�या॰ क॰)]।सुमेधो च सुजातो च, ओरतो पदमुु�रा॥

१२. अ,ारसे कKपसते, तयो आसंु िवनायका [आSससु नायका (�या॰ क॰)]।िपयद�सी अ@थद�सी, ध?मद�सी च नायका॥

१३. ओरतो च सुजात�स, स?बु;ा ि(पद�ुमा।एककKपA?ह ते बु;ा, लोके अKपिटपु)गला॥

१४. चतु� नवुिततो कKप,े एको आिस महामुिन।िस;@थो सो लोकिवद,ू सV लक�ो अनु�रो॥

१५. (ेनवुते इतो कKपे, दवेु आसंु िवनायका।ित�सो फु�सो च स?बु;ा, असमा अKपिटपु)गला॥

१६. एकनवुिततो कKप,े िवप�सी नाम नायको।सोिप बु;ो का'िणको, स�े मोचिेस ब�धना॥

१७. एकSतसे इतो कKपे, दवेु आसंु िवनायका।िसखी च वे�सभू चवे, असमा अKपिटपु)गला॥

१८. इमA?ह भ4के कKपे, तयो आसंु िवनायका।ककुस�धो कोणागमनो, क�सपो चािप नायको॥

१९. अहमेतरिह स?बु;ो, मे�ेOयो चािप हे�सित।एतेिपमे पE च बु;ा, धीरा लोकानुक?पका॥

Page 85 sur 87

Vipassana Research Institutewww.tipitaka.org

२०. एतेसं धमराजूनं, अ� ञसंेनेककोिटनं।आिच��ख�वान तं म गं, िन"बुता ते ससावकाित॥

बु&पिक(णकक(डं िनि+तं।

२९. धातुभाजनीयकथा

१. महागोतमो िजनवरो, कुिसनार�ह िन"बुतो।धातुिव�थािरकं आिस, तेसु तेसु पदेसतो॥

२. एको अजातस/ु0स, एको वेसािलया पुरे।एको किपलव�थु30म, एको च अ4 लक5पके॥

३. एको च रामगाम�ह, एको च वेठदीपके।एको पावे8यके म4 ले, एको च कोिसनारके॥

४. कुभ0स थूपं कारेिस, :ा;णो दोणस<हयो।अ=ारथूपं कारेसंु, मोिरया तु+मानसा॥

५. अ+ सारीिरका थूपा, नवमो कुभचिेतयो।अ=ारथूपो दसमो, तदायेव पिति+तो॥

६. उ(हीसं चत0सो दाठा, अ�खका ?े च धातुयो।अस�भ@ ना इमा स/, सेसा िभ@ नाव धातुयो॥

७. मह@ता मु गम/ा च [मु गमासाव (क॰)], म�Gझमा िभ@ नत(डुला।खुIका सासपम/ा च, नानाव(णा च धातुयो॥

८. मह@ता सुव(णव(णा च, मु/व(णा च म�Gझमा।खुIका मकुलव(णा च, सोळसदोणमि/का॥

९. मह@ता प� च नािळयो, नािळयो प� च म�Gझमा।खुIका छ नाळी चवे, एता स"बािप धातुयो॥

१०. उ(हीसं सीहळे दीप,े :;लोके च वामकं।सीहळे द��खण�ख� च, स"बापतेा पिति+ता॥

११. एका दाठा ितदसपुरे, एका नागपुरे अहु।

Page 86 sur 87

Vipassana Research Institutewww.tipitaka.org

एका ग@धारिवसये, एका किल=रािजनो॥

१२. च/ालीससमा द@ता, केसा लोमा च स"बसो।देवा हLरसु एकेकं, च� कवाळपरपरा॥

१३. विजरायं भगवतो, प/ो द(ड� च चीवरं।िनवासनं कुलघरे, पN च�थरणं किपल<हये [िसल<हये (0या॰)]॥

१४. पाटिलपु/पुर�ह, करणं कायब@धनं।चपायुदकसािटयं, उ(णलोम� च कोसले॥

१५. कासावं :;लोके च, वेठनं ितदसे पुरे।िनसीदनं अव@तीसु, र+े [देवर+े (0या॰)] अ�थरणं तदा॥

१६. अरणी च िमिथलायं, िवदेहे पिरसावनं।वािस सूिचघर� चािप, इ@दप�थपुरे तदा॥

१७. पिर�खारा अवसेसा, जनपदे अपर@तके।पिरभु/ािन मुिनना, अकंसु मनुजा तदा॥

१८. धातुिव�थािरकं आिस, गोतम0स महेिसनो।पाणीनं अनुकपाय, अहु पोरािणकं तदाित॥

धातुभाजनीयकथा िनि+ता।

बु&वंसोिनि+तो।

Page 87 sur 87

Vipassana Research Institutewww.tipitaka.org

top related