citizen participation

การมสวนรวมของชาวเมองกบกลมผมสวนไดสวนเสย

โดย

สฤษด ตยะวงศสวรรณ

กระบวนการเปนเมองกบความเสอมโทรมของเมอง

ววฒนาการกระบวนการวางแผนฟนฟเมองEvolution of Urban Planning Process

บนลงลาง ลางขนบน กลยทธ

Top-down Bottom-up Strategies

การวางแผนแบบกลยทธ• การสอสารแบบสองทาง• เจรจาตอรองสรางขอตกลงรวมกน

เพอ• ปรบบรรทดฐานรวมกนของผมสวนไดเสย• ผานการเปลยนแปลงเชงพนท

ส าหรบประเทศไทย

ปรากฎการณกระบวการวางแผนฟนฟเมองคลายกบทฤษฎทกลาวมา

บนลงลาง ลางขนบน กลยทธ

1. ยคแหงการรอถอน (2510-2520)2. ยคแหงการรวมกลมทางสงคม (2521-2530)3. ยคแหงการสรางสถาบนขบเคลอนองคกรชมชน

(2531-2545)4. ยคแหงภาครวม (2546-ปจจบน)

มผลตอการเปลยนแปลงนโยบายและแนวคดในกระบวนการวางแผน

ผมสวนไดเสยภายนอกชมชน ผมสวนไดเสยภายในชมชน

ผมสวนไดเสยภายนอกชมชน ผมสวนไดเสยภายในชมชน

สมาชกชมชนองคกรภายนอก

สมาชกชมชนองคกรภายนอก

หนวยงานวางแผน

หนวยงานวางแผน

องคกรชมชน

กระบวนทศนใหม

กระบวนทศนเกา

การเปลยนแปลงกระบวนทศน

แผนพฒนา

แผนพฒนา

การวางแผนแบบมสวนรวมของชมชน

• นยมใชในกลมประเทศก าลงพฒนาหรอดอยพฒนา• เนนระบบกลไกทางสงคม• การรวมกลมองคกรชมชนเปนกลไกขบเคลอน• เพอการสอสารและสรางทศนคตในการรวมกลม

สหรฐอเมรกาในยค Urban Movement มการพฒนาองคกรชมชน (Alinsky, 1941)

ระบบทางสงคมของผมสวนไดเสยในกระบวนการวางแผน

เปนสงส าคญ(Repetti and Prelaz-Droux, 2002)

Repetti and Prelaz-Droux, 2002

Silverman, 2001

ล าดบขนการมสวนรวมขององคกรชมชน

• มมมองดานอ านาจ (Arnstein, 1969)• มมมองดานบทบาทภาครฐ (Guaraldo, 1996)• มมมองดานปฏสมพนธ (Hamdi and Goethert, 1997)

มมมองดานอ านาจ (Arnstein, 1969)

มมมองดานบทบาทภาครฐ (Guaraldo, 1996)

มมมองดานปฏสมพนธ (Hamdi and Goethert, 1997)

ใหการสนบสนน

ตวแทน

กรอบแนวคดในการวดและวเคราะหขอมล

โครงขายทางสงคมกบกระบวนการตดสนใจ

• โครงขายความสมพนธระหวางองคกรผมสวนไดเสยภายนอกชมชน ผมสวนไดเสยภายในชมชน

ผมสวนไดเสยภายนอกชมชน ผมสวนไดเสยภายในชมชน

สมาชกชมชนองคกรภายนอก

สมาชกชมชนองคกรภายนอก

หนวยงานวางแผน

หนวยงานวางแผน

องคกรชมชน

กระบวนทศนใหม

กระบวนทศนเกา

การเปลยนแปลงกระบวนทศน

Suzuki, 2001

โครงขายทางสงคมกบกระบวนการตดสนใจ

• โครงขายการสอสารกบการจดเรยงโครงสรางระหวางองคกร

Timpka et al., 2001

โครงขายทางสงคมกบกระบวนการตดสนใจ

• โครงขายการสอสารกบการสรางคณคาระหวางองคกร

Conti, 2010

โครงขายทางสงคมกบกระบวนการตดสนใจ

De Kruijf, 2008

การวางแผนแบบมสวนรวม

การแลกเปลยนขาวสาร

โครงขายทางสงคม

การตดสนใจรวมกน

ระเบยบวธวจย

แนวคดการออกแบบวจย

โครงสรางและเนอหาการวจยค าถามวจย /ประเดนวจย

แนวคดและทฤษฎ เครองมอ / วธการวเคราะห

เปาหมายของการศกษา

ค าถามวจยหลก:

องคกรชมชนมบทบาทในกระบวนการมสวนรวมเพอการพฒนาชมชนอยางไรหลกการและเหตผลของประเดนวจย

- การฟนฟเมองและการพฒนาชมชน- ววฒนาการทฤษฎกระบวนการวางแผน

การวเคราะหเนอหา การสรางค าถาม วตถประสงค ขอบเขต นยามเชงปฏบตการ ประโยชนทคาดวาจะไดรบ ขนตอนและโครงสรางของเนอหาการวจย

การทบทวนวรรณกรรม - กระบวนการวางแผนแบบมสวนรวม- องคกรชมชน- การมสวนรวมขององคกรชมชน- โครงขายทางสงคม

การวเคราะหเนอหา การสรางกรอบแนวคดการวจย การออกแบบระเบยบวธวจย เครองมอการวดตวแปร และวธการวเคราะหขอมล

ระเบยบวธการวจย - การวจยเชงคณภาพและเชงปรมาณ

การรวบรวมขอมลตวแปรในการวจยเพอน าไปสการวเคราะหอยางเปนระบบ

ค าถามวจยยอยท 1: องคกรชมชนมรปแบบในกระบวนการมสวนรวมกบองคกรภายนอกเพอการพฒนาชมชนในโครงการบานมนคงเปนอยางไรวตถประสงคการวจยขอท 1:

ศกษารปแบบกระบวนการมสวนรวมขององคกรชมชนโดยเฉพาะกบองคกรภายนอกในโครงการบานมนคง พนทกรงเทพมหานคร ค าถามวจย / ประเดนวจย แนวคดและทฤษฎ เครองมอ /

วธการวเคราะหเปาหมายของการศกษา

รปแบบกระบวนการมสวนรวมขององคกรชมชน

- การมสวนรวมขององคกรชมชน

ขอมลทตยภมและแบบสอบถาม / การวเคราะหเชงสถต

การศกษาและจ าแนกรปแบบกระบวนการมสวนรวมขององคกรชมชนกบองคกรภายนอกในการด าเนนโครงการบานมนคง

ค าถามวจยยอยท 3: รปแบบการตดตอสอสารทามกลางสมาชกขององคกรชมชนทมกระบวนการมสวนรวมตางกน จะมลกษณะตางกนหรอไม และมลกษณะเปนอยางไรวตถประสงคการวจยขอท 3:

ศกษารปแบบการตดตอสอสารทามกลางสมาชกขององคกรชมชนทมกระบวนการมสวนรวมทตางกนค าถามวจย / ประเดนวจย แนวคดและทฤษฎ เครองมอ /

วธการวเคราะหเปาหมายของการศกษา

รปแบบการตดตอสอสารทามกลางสมาชกขององคกรชมชน

- โครงขายทางสงคม แบบสอบถาม /เทคนคการวเคราะหโครงขายทางสงคม

การศกษาโครงขายภายในองคกรชมชนทมรปแบบกระบวนการมสวนรวมทตางกน

รปแบบกระบวนการมสวนรวมขององคกรชมชน

วดระดบการมสวนรวมในแตละขนตอนการด าเนนการเทคนคการวเคราะห: การจดกลมทางสถต (Cluster analysis)โปรแกรมประมวลผล: SPSS for Windows

แบบสอบถามวดกบองคกรชมชน

การเปรยบเทยบบทบาทขององคกรชมชนทมระดบการมสวนรวมทตางกน

วดระดบการมสวนรวมในแตละขนตอนการด าเนนการเทคนคการวเคราะหทางสถตโปรแกรมประมวลผล: MS Excel, SPSS for Windows

แบบสอบถามวดกบองคกรชมชน

ผลการวเคราะหรปแบบกระบวนการมสวนรวมขององคกรชมชน

ผลการวเคราะห1. รปแบบกระบวนการมสวนรวมขององคกรชมชน

สมมตฐาน: องคกรชมชนในกรงเทพไมไดมสวนรวมแบบหนสวนทงหมด

วตถประสงค 1:ศกษารปแบบกระบวนการมสวนรวมขององคกรชมชนโดยเฉพาะกบองคกรภายนอกในโครงการบานมนคง พนทกรงเทพมหานคร

ค าถามวจย / ประเดนวจย แนวคดและทฤษฎ เครองมอ / วธการวเคราะห

เปาหมายของการศกษา

รปแบบกระบวนการมสวนรวมขององคกรชมชน

- การมสวนรวมขององคกรชมชน

ขอมลทตยภมและแบบสอบถาม / การวเคราะหเชงสถต

การศกษาและจ าแนกรปแบบกระบวนการมสวนรวมขององคกรชมชนกบองคกรภายนอกในการด าเนนโครงการบานมนคง

แบบแผนโครงการบานมนคง

0

20

40

60

80

100

120

140

160

กรงเทพ

มหาน

คร

นครราช

สมา

นราธ

วาส

อดรธ

าน

ชยภม

ภเกต

พจตร

กาญจน

บร

สพรรณบร ตาก

ยโสธ

ร

ตราด

ระนอ

ง

กระบ

เพชร

บรณ

อางท

อง

นครพ

นม

สมทร

สงคร

าม

องคกรชมชนในโครงการบานมนคงในประเทศไทย

องคกรชมชนในโครงการบานมนคงในกรงเทพฯ

หนวยวเคราะห: ระดบภาพรวมฐานขอมลอางองจากสถาบนพฒนาองคกรชมชน, ปรบปรงฐานขอมล มถนายน 2555

การตงถนฐานและกรรมสทธทดนของชมชน

สภาวะความไมมนคงในการอยอาศย

ทดนในการด าเนนโครงการบานมนคง

รปแบบการพฒนาชมชน

รปแบบกระบวนการมสวนรวมขององคกรชมชน

รปแบบกระบวนการมสวนรวมขององคกรชมชน

การวเคราะหความสมพนธขององคประกอบ

บรบททมความหมายรวมกน กบ รปแบบการมสวนรวม

มความสมพนธกนทางสถต

การวเคราะหความสมพนธขององคประกอบ

ขนาดชมชน กบ รปแบบการมสวนรวม

ไมมความสมพนธกนทางสถต

การวเคราะหความสมพนธขององคประกอบ

บรบททมความหมายรวมกน กบ รปแบบการมสวนรวม

มความสมพนธกนทางสถต

การวเคราะหความสมพนธขององคประกอบ

รปแบบการมสวนรวม กบ รปแบบการพฒนาชมชน

มความสมพนธกนทางสถต

การอภปรายผล

อภปรายผล

• องคกรชมชนไมไดมสวนรวมแบบหนสวนทงหมดทฤษฎการมสวนรวมของ Arnstein, Guaraldo, and Hamdi and Goethert

ทดนเอกชน สวนรวมแบบหนสวน ยายชมชน

ทดนรฐสวนรวมแบบหนสวน /แบบใหความคดเหน

ปรบผง, ปรบปรงโครงสราง/ ยาย

อภปรายผล

สอดคลองตามสมมตฐาน1. รปแบบกระบวนการมสวนรวมขององคกรชมชน

ตวอยาง

https://www.youtube.com/watch?v=h3gMMYnTYfE&feature=share

สภาเมองภาคพเศษ เมองขอนแกน

https://www.facebook.com/khonkaen.specialcity/?ref=hl