history's wrong side
Post on 05-Mar-2016
219 Views
Preview:
DESCRIPTION
TRANSCRIPT
ordkif;\w&m;cH
jrefrmEdkifiH\ tkyfcsKyfa&;avuwGif oHCmhtzGJUtpnf;ESifh vlUtzGJUtpnf;[lí tzGJUtpnf;ESpf&yf
&Sdavonf/ omoemh0efxrf; &[ef;oHCmrsm;udk oHCmhtzGJUtpnf;u tkyfcsKyfí? jynfolvlxkudk
vlUtzGJUtpnf;u tkyfcsKyfavonf/ oHCmtpdk;&ESifh vltpdk;&[lí rSwfxifrd\/ a&S;tcgu omoem
awmfudk OD;aqmifEdkifaom q&mawmfrsm;udk omoemydkiftjzpf wifajr§mufMu\/ xdkomoemydkifu
&[ef;oHCmrsm;udk tkyfcsKyfcJhavonf/ xdkYaemuf qdk&S,fvpfacwfwGif EkdifiHawmfoHCr[mem,utzGJU
udk zGJUpnf;í &yfuGufaus;&Gm? NrdKUe,f? wdkif; A[dkoHCmtzGJUtpnf;tqifhqifhu qifhuJpepfjzifh tkyfcsKyf
avonf/ EdkifiHawmfoHCr[mem,utzGJUudk omoemawmf oefY&Sif;wnfwefYa&;? xGef;um;jyefYyGm;a&;
twGuf &nf&G,fzGJUpnf;cJhjcif; jzpfayonf/ or®wBuD;OD;ae0if;uvnf; "r®pufESifhr&vQif tmPmpufjzifh
qHk;r&ef rsm;pGmtultnD ay;cJhavonf/ qdk&S,fvpfacwfaemufydkif; ,ckumvtxd oHCr[mem,u
\ &yfwnfaeyHkudk tuJcwfMunfhapcsifayonf/
orD;ESif htkef;oD;/orD;ESif htkef;oD;/orD;ESif htkef;oD;/orD;ESif htkef;oD;/orD;ESif htkef;oD;/ ///// EkdifiHawmfoHCr[me,u (r[e)tzGJUtpnf;onf omoemawmfoefY&Sif;
wnfwefYa&;? omoemawmfxGef;um;jyefYyGm;a&;twGuf zGJUpnf;xm;aom oHCmhtpdk;&wpf&yfjzpf&m
xdktpdk;&onf omoemawmfoefY&Sif;a&;twGuf b,favmufvkyfonf/ b,favmufvkdonfudk od&Sd
xdkufayonf/ xdkr[etzGJUwGif;rsmyif &[ef;oDv vHk;0ysufpD;aeaom r[m,metcsKd;csKd;aeaom
ax&fBuD;0gBuD;rsm; yg0ifaeayonf/ a&G;cs,f&mü udk,fusifhodu©mudk t"duxm;í ra&G;cs,fjcif;? qdkif&m
qdkif&m eD;pyf&mudk a&G;aumufwifajr§mufjcif;wdkYaMumifh yg&mZducsKd;(*sKd;)rsm; yg0ifaejcif; jzpfayonf/
tcsKdUqdkvQif pmvnf;rcs? oHCmvnf;rarG;? omoemtwGuf ESrf;wpfaphrQyif rvkyfbJ omoemawmfudk
*kwfay:cGpD;? tNrD;udkESifwefjzifh wdkYum udk,fvdk&mudk armif;ESifcdkif;pm;aeMuayonf/ ]]orD;ESifhtkef;oD;
rxdvQif NyD;wmbJ? rif;wdkYbmom usefwm bmvkyfvkyf}}qdkonfh vlrdkuftm;ay;(atmif;aumif)BuD;rsm;
vnf; &Sdavonf/ xdkatmifaumifBuD;\ xdkMo0g'aMumifh xdkausmif;wdkufü ysufpD;aom&[ef;i,frsm;
wdk;yGm;vmavonf/ xdkausmif;wdkufonfvnf; omoemtwGuf bmrSaus;Zl;rjyKEdkifonfhtjyif
omoemhtrdIufyHkBuD;yif jzpfíaeayonf/ r[etzGJUü xdkodkYaom atmif;aumifBuD;rsm; rsm;pGm&Sdav
onf/ tjrifrawmfatmif jrufjzifhzHk;vTrf;xm;aomfvnf; teHUudk wm;jrpfjcif;iSm rwufaumif;í rpifeHU
xGufaeaom atmif;aumifBuD;rsm;jzpf\/ wpfcsKdUqdkvQif urÇmat;omoema&;Xme taqmuftOD;xJrSm
yif udk,fhtcef;udk,fae ESpfyg;oGm;aeonfrsm; &SdMu\/ xdkodkYaom atmif;aumifBuD;rsm; aygrsm;aejcif;
aMumifh OuúXq&mawmfBuD;\ vpfvyfaomae&mwGif tpm;xdk;p&mr&Sdí twGif;a&;rSL;csKyf rauG;
q&mawmfBuD;udk OuúXcefYvdkuf&avonf/
xdkYaMumifh omoemawmfudk trSefwu,f oefY&Sif;apvdkaom &[ef;olawmfaumif; vlolawmf
aumif;wdkYonf r[etzGJUudkyif pwifoefY&Sif;ypf&ayrnf/ acgifurdk;vHkzdkY t"dujzpfaomaMumifhwnf;/
roefY&Sif;aomacgif;aqmifrsm;onf aemufvdkufrsm;udk oefY&Sif;atmif tb,fodkYvkyfEdkifygrnfenf;/
pdwf0ifpm;rIyif &SdygOD;rnfavm/ &Gyf&GyfcRefcRef vkyfaqmif0Hhygrnfavm/
cspfzdkYavm ESpfzdkYavm/ / r[etpdk;&tzGJUtwGif;odkY 0ifonfhq&mawmfrsm;uvnf; &nf&G,fcsuftrsKd;rsKd;
jzifh 0ifa&mufMuonfh q&mawmfrsm; jzpfMuavonf/ tcsKdUu emrnfBuD;csifí tcsKdUu txifBuD;cHcsifí
tcsKdUu bkef;uHBuD;csif vmbfaygrsm;csif? pnf;pdrfcHcsif? Zdrf,pfcsifí? tcsKdUu tvSnfhusí? tcsKdUu
pD;yGm;a&;wGufajcudkufí? tcsKdUu Adkvfuspdk;rdk;csifí jzpfavonf/ omoemudk wu,fcspfíomoem
twGuf wu,ftvkyfvkyfcsifí? omoemtwGuf tvkyfvkyf&mü vkyfydkifcGifh&vdkí 0ifMuonfh q&mawmf
rsm;vnf; &Sdygonf/ rif;uGef;q&mawmfBuD;wdkYvdk trSefwu,f jzLpifonfh q&mawmfBuD;rsm; jzpf\/
xdkodkYaom q&mawmfBuD;rsm;rSm tenf;i,frQom jzpfygonf/ q,fyg;wpfyg;cefYom &Sdygonf/ q,f&mcdkif
EIef;(10%)xuf rydkyg/ udk,fusKd;twGuf 0ifvmaomq&mawmfrsm;onf omoemjyKrnfavm? zsufrnf
avm? twåorm; rsm;pGmudk tenf;i,frQom y&0g'Dq&mawmfBuD;rsm;u wm;jrpfEdkifygrnfavm? xdef;uGyf
Edkifygrnfavm? qErJjzifh qHk;jzwfonfhae&mrsKd;ü twåorm;rsm;u tEdkif&&SdoGm;jcif;? vTrf;rdk;oGm;jcif;wdkYu
rsm;ygonf/ tcsKdU t&nftcsif;&Sdí a&G;aumufwifajr§mufjcif;c&olrsm;&Sdovdk? tcsKdUqdkif&m tzGJUtpnf;
tqifhqifhodkY vmbfay;í 0ifa&mufcJhMuolrsm;vnf; &Sdavonf/ r[etzGJUodkY 0ifzdkY rEÅav;wdkif;?
NrdKUe,fwpfck q&mawmfBuD;wpfyg;u aiG(10)odef; tukeftuscH vmbfxdk;aMumif;? (1)ESpfwnf;ESifh
t&if;ausonf[k ajymaMumif;? wdkif;OuúXq&mawmfBuD;u rdefYawmfrlavonf/ vmbfay;ta&G;cHaom
q&mawmfBuD;um; omoemhtmZmenfyk*¾dKvfjrwfBuD;ygwum;/
r@dKifA[dkvJNydKae/r@dKifA[dkvJNydKae/r@dKifA[dkvJNydKae/r@dKifA[dkvJNydKae/r@dKifA[dkvJNydKae/ ///// r[etzGJU\ t"duvkyfaqmif&rnfhvkyfief;BuD;wpfckrSm 0dedpä,(w&m;qHk;jzwfrI)
r@dKifonf w&m;&ifqdkifonfh ausmif;jyóem? rmwkumrjyóem ponfh tmywåm"du½kPf; trI "r®
t"r®? 0de,^t0de, ponfjzifh tjiif;yGm;rI 0d0g'g"du½kPf; trIwdkYudk qHk;jzwf&avonf/ xdkodkYaom
trIrsm;ü qdkif&mtzGJUtpnf;rsm;u vkyfydkifcGifhudk tcGifhaumif;,lNyD; vmbfpmjcif;? t*wdvdkufjcif;?
rw&m;qHk;jzwfjcif;rsm; jyKvkyfvmMuojzifh oHCmhtzGJUtpnf;onf oHCmxk\ NidKjiifrIudk cHae&aom
tzGJUtpnf;BuD; jzpfaeayonf/ ausmif;vkonfhjyóem? t½Iyft&Sif;ajz&Sif;onfhjyóemwdkYü olU'um?
udk,fh'um? olUq&m? udk,fhq&m? olUtzGJU? udk,fhtzGJU ponfjzifh olEdkifudk,fEdkif tmPmNydKifMuavonf/
atmufajctqifh tzGJUtpnf;rsm;ydkif rqdkxm;ESifh txufA[dkr[etzGJUrSmyif xdkodkYvmbfpm;í rw&m;
qHk;jzwfrIrsm;? tEdkifusifhí rw&m;qHk;jzwfrIrsm; &Sdavonf/ vGefcJhaom q,fpkESpfwpfckausmfu r[etzGJU
ausmif;jyóemwpfckü aiGoHk;odef;vmbfpm;í rw&m;qHk;jzwfcJhrSef; rif;uGef;q&mawmfBuD; odoGm;onfh
tcg pdwfxdcdkufaMuuGJum EdkifiHawmftcrf;tem;rSmyif ]]oHk;odef;BuD;rsm;awmif}}[k 0rf;enf;aMuuGJpGm
rdefYawmfrl&Smavonf/
þuJhodkY w&m;qHk;jzwfonfh 0dedpä½Hk;awmfa&mufonfhtrIrsm;ü rnfodkYyif rw&m;qHk;jzwfygap?
yk*¾dKvfwpfOD;wpfa,muf? *dkPf;*PwpfpkwpfzGJUavmufom xdcdkufepfemayonf/ omoemawmfwpf&yfvHk;
udk rxdcdkufyg/ omoem\touf? aoG;aMumudk rxdcdkufyg/ oHCmhtzGJUtpnf;emrnfysufjcif;? oHCmxk
\ ,HkMunfv;pm;rI usqif;jcif;? trI½IH;ol epfemjcif;avmufom tjypftemtqm &SdcJhavonf/
,ckrl tmPm(odkYr[kwf) vkyfydkifcGifhudk tcGifhaumif;,lNyD; "r®0de,r@dKifudk vdktyfovdk tvGJ
oHk;pm;vkyfvmaeMuonfudk awGU&avonf/ "r®0de,r@dKifonf omoemawmf\ toufjzpfonf/
"r®0de,r@dKifonf omoemawmf\ aoG;aMumjzpfonf/ "r®0de,r@dKif r,drf;r,dkif NrJcdkifaerS omoem
touf&Sifonf? aoG;vnfywfrI &Edkifonf/ "r®r&SdvQif omoemr&Sd? 0de,r&SdvQif omoemr&Sd? "r®0de,&SdrS
omoem&SdEdkifonf/ xdkYaMumifh bk&m;om;awmf[k rdrdudk,fudk cH,lxm;olrsm;? omoemh0efxrf;? &[ef;
oHCm[k rdrdudk,fudk owfrSwfxm;olrsm;onf "r®0de,udk toufESifhvJí umuG,f&ayrnf/ "r®0de,
r@dKifr,drf;,dkifatmif toufESifhcE¨mudk t&if;wnfí "r®0de,bufrS qHcsnfwpfyif jrLwpfrIefrQ
yJhygroGm;&avatmif rm;rm;rwfrwf&yfwnf&rnf jzpfavonf/ xdkodkY omoemhawmftwGuf
ta&;tBuD;qHk; tajccHtusqHk;? r"mevkyfief;BuD;udkyif w&m;rzuf trSm;pGufum zsufqD;vmaeMu
ayNyD/ tNrD;rSacgif;txd tjrpfrStzsm;xd enf;enf;av;rQ txdtyg;rcH&rnfudk aumifvHk;aMumfpm;aeMu
ayNyD/ tjrpfygcsKdifaeMuayNyD/ omoemudk tjrpfygrusef wGef;vSefzsufqD;aeonfh omoemzsuftzGJU
tpnf;BuD;jzpfrSef;odod jzpfvmaeMuNyD jzpfyg\/ omoemawmfrsufESm bk&m;rsufESmudk vHk;0raxmufxm;
awmhonfh opömazmuftzGJUtpnf;BuD; wjznf;jznf;BuD;xGm;vmNyD jzpfyg\/
a':vmpm;r[e/a':vmpm;r[e/a':vmpm;r[e/a':vmpm;r[e/a':vmpm;r[e/ ///// uREkfyfonf vGefcJhaomwpfq,fhav;ESpfcefYu wefYMunfawmif idk&,fw&m;acG
udkMunfhcJh&ygonf/ rSm;aerSef;odonf? bmaMumifhrSm;rSef;rod? b,fvdkrSm;rSef;roday/ xdkYaMumifh wjznf;
jznf; pmawGUvufawGU avhvmvdkufpm;í pHkprf;qifjcifMunfhrdonfhtcg idk&,fw&m;onf yd#uwfawmf
ESifh rnDnGwfaom? yd#uwfawmfESifh qefYusifaom? bk&m;omoemudk tdk;rnf;okwfaeaom ]]t"r®}}BuD;
jzpfaeonfudk awGU&avonf/ jynfwGif;rSmomr[kwfbJ jynfytxd idk&,fw&m;BuD; xif&Sm;aeygvsuf
r[eonf vufydkufMunfhae&aumif;avm[k uREfkyftm;rvdktm;r& jzpfcJhzl;avonf/ odkYjzpfí r[e\
oabmxm;trSefudk od&atmif pHkprf;&mrS r[eonf t"r®bufawmfom;rsm; jzpfaerSef;odcJh&avonf/
wefYMunfawmifq&mawmfonf tar&duodkY rMumcP<uonf? r<ucifvnf; r[etzGJUudk
OD;wiftvSL0wfjyKonf/ jyefvmvQifvnf; EdkifiHjcm;jzpf toHk;taqmifrsm; EdkifiHjcm;aiG a':vmrsm;udk
vSL'gef;onf/ þodkYjzifh r[eonf tNidrf;pm;a':vm&? a':vmpm; tmPm&b0jzifh ykwfoifndKvdkvdk?
vdyfvdkvdk vkyfaeMuavonf/ &dyfomavmurS yGwfavmxí idk&,ftrI a&mufvmonfhtBudrfaygif;
vnf; renf;vSay/ xdkodkYa&mufvmonfhtcgwdkif; a':vmpm; tmPm&SdBuD;rsm; acgif;csif;½dkufMu&av
onf/ xdkidk&,ft"r®trI pm;yGJay:a&mufvmvdkuf? wpfenf;enf;jzifh y,fcsvdkuf vkyfaeMuavonf/
t"r®udk t"r®[k qHk;jzwfEdkifol? t"r®udk t"r®[k qHk;jzwf&Jol? t"r®udk t"r®[k rqHk;jzwfcsifolwdkYom
rsm;aeav&m idk&,ft"r®0g'onf t&Sdeft[kefjzifh rdkifukefBuD;xGm;vmavawmhonf/ xdkodkY t"r®0g'
BuD;xGm;vm&jcif;\ t"duw&m;cHrSm xdyfwef;t&m&Sd q&mawmfBuD;rsm; jzpfavonf/ xdkq&mawmfBuD;
rsm;wGif 'kwd,OuúXq&mawmfBuD;wpfyg;u ]]wefYMunfawmif0g'[m t"r®awmh r[kwfbl;uG? 0dyóEk
y@davo(0dyóemnpfnL;aMumif;)tqifhrSm om,maewmom jzpfw,f}}[k rdefYawmfrlavonf/
xdkq&mawmfBuD;onf wefYMunfawmifbufvkufí ajymqdkjcif;r[kwfyg/ t½dk;cHtjrifjzifh ajymjcif;om
jzpfygonf/ vufawGUavmuodkY uGif;qif;rMunfhEdkif rpHkprf;Edkifjcif;? wefYMunfawmif0g'udk twGif;usus
ravhvmEdkifjcif;aMumifhom t"r®rSf;rodcJhjcif; jzpfygonf/ 'kwd,OuúXq&mawmf aemufwpfyg;uawmh
]]w&m;xdkif&if; idkwm? &,fwm? oDcsif;qdkwm wu,fjzpfwwfw,f? igudk,fwdkif ightcef;xJrSm w&m;
xdkif&if; pdefjcL;Mumanmif oDcsif;qdkNyD; xurdzl;w,f}}[k ol\vufawGUESifhyg ,wdjywf trSm;xuf
vkdufavawmhonf/ xdkq&mawmfonf pdefjcL;Mumanmif odDcsif;wpfyk'fjzifh wefYMunfawmifZmwfxkyfudk
pm;yGJcHkay:rS ½kyfodrf;ay;cJhol jzpfavonf/ t&nftcsif;&Sdaomfvnf; w&m;r&Sdí trSm;odjcif;vnf;
jzpfayrnf/ opömrodí vdrfnmrdjcif;vnf; jzpfayrnf/ pdefjcL;Mumanmif vdIifxdyfacgifwif q&mawmfBuD;
\ axmufcHcsufaMumifh wefYMunfawmif idk&,fw&m;yGJrsm; twifh&JvmcJhavonf/
þodkYjzifh uREkfyfonf 1362 ck c&pfESpf 2000 ckESpfwGif wefYMunfawmiftrSm;awmfyHkpmtkyfac:
]]w&m;xdkif; idk&,fjcif;taMumif;}}pmtkyfudk a&;om;í omoema&;XmeodkY rSwfyHkwifvdkufavonf/
xdktcg xdkq&mawmfBuD;rsm;u olwdkYtxkyfajyjyovdk jzpfaeí uREkfyftay: trsufawmf&SdMuavonf/
tMuHÓPfay;jcif;? tjyKoavm jyifqifwnf;jzwfay;jcif;rsm; rjyKbJ omoemtwGuf ta&;BuD;aom
pmtkyfudk xkwfa0cGifhydwfavonf/ urÇmat;pmaypdppfa&;usrf;pmXmerS 'umwpfOD;u "r®0de,cHk½Hk;
wif&ef tBuHjyKavonf/ vlyk*¾KdvfurS tBuHjyKazmf&ayao;onf/ om;r&Sd r,m;r&Sdonfh q&mawmfBuD;
rsm;um; tBuHjyKazmfawmif r&&Smay/ uREkfyfu tzrf;cHum ZGwfxkwfrnfavQmufaomtcg tpGef;a&muf
bGJUxl;yif csD;jr§ifhvdkufayao;onf/ q&mawmfBuD;rsm;onf udk,fudk,fwdkifvnf; rqHk;jzwfEdkif? qHk;jzwfEdkifol
udkvnf; tm;ray;bJ t"r®bufrS taMumuftuef &yfwnfaeavonf/
wpfckawmh r[eudk aus;Zl;wif&ygonf/ wefYMunfawmifq&mawmfudk ur®Xmemp&d,(ur®Xmef;
q&m)bGJU ray;aomaMumifh jzpf\/ bGJU½l; ½l;aeaom wefYMunfawmifq&mawmfuvnf; ur®Xmef;q&m
bGJUavQmufcJhavonfudk o'r®aZmwdu(omoemjyK)bGJUom csD;jr§ifhcJhavonf/ tu,fí wefYMunfawmif
avQmufwdkif; ur®Xmef;q&mbGJU ay;vdkufvQifum; ]]oGm;NyD}} ]]urÇmat; omoema&;XmeBuD; ysufpD;NyD}}[lí
omrSwf ]]&ao;onf}} ]]roGm;ao;}}[k ajzomEdkifygonf/
tcsif;csif;tay: tqdyfjyif;ol/tcsif;csif;tay: tqdyfjyif;ol/tcsif;csif;tay: tqdyfjyif;ol/tcsif;csif;tay: tqdyfjyif;ol/tcsif;csif;tay: tqdyfjyif;ol/ ///// xdkodkY omoemawmfrSm tjiif;yGm;aprnfh omoemawmf
twGuf tusKd;rrsm;onfh t"r®0g'orm;rsm;udk jywfjywfom;om; qHk;rta&;,l&mü tpG,frxufMu
aomfvnf; udk,fhtcsif;csif;tay:awmh tqdyfjyif;wwfMuavonf/ uREfkyfonf urÇmat;omoema&;
XmeodkY oGm;a&mufí 0efcHuwd vufrSwfa&;xdk;cJhzl;avonf/ ]]aemufaemif omoema&;Xme\
cGifhjyKcsufr&bJ pmtkyfa&;om; xkwfa0jcif; rjyKvkyfyg}}[k 0efcHvufrSwfa&;cJh&jcif; jzpf\/ vufrSwfrxdk;rD
uREfkyfu ]]'kwd,pmtkyfudk ausmufoabFm0g' 0dedpä,pmtkyftwdkif; a&;om;ygrnf? 'kwd,pmtkyfudk
cGifhjyKcsufcsay;rnfhtaMumif; q&mawmfrsm;u uwdjyKygrS vufrSwfa&;xdk;Edkifygrnfbk&m;}}[k avQmuf
avonf/ xdktcg q&mawmfwpfyg; ]]rl0g' pnf;urf;ESifhtnD a&;om;u cGifhjyKrnf}}[k rdefYygonf/
uREfkyfu ]]q&mawmfwdkY rl0g'ü (wefYMunfawmif)emrnfwdkuf½dkufoHk;cGifhrjyKyg/ wynfhawmfpmtkyfu
emrnfwdkuf½dkufoHk;rS t"r®0g'rSef; odEdkifrnfhae&mü emrnfwdkuf½dkufoHk;pGJxm;onfh pmtkyfjzpfygonf/
xdktcg q&mawmfwpfyg;u ]]oHk;vQifvnf; odrfodrfarGUarGUoHk;}}[k rdefYygonf/ uREfkyfvnf; q&mawmfBuD;
rsm; uwdwnfvdrfhrnf[k ,HkMunfum vufrSwfa&;xdk;cJhayonf/
'kwd,pmtkyf ]]y&d,wåda&TcsdefcGif}} pmrlwifonfhtcg q&mawmfBuD;rsm;u csray;bJ aMu;rsm;ae
ayonf/ rlabmiftwdkif; udkifxm;Muavonf/ 4if;wdkYcGifhjyKcsuftwdkif; nifompGm oHk;pGJxm;ygvsuf
emrnfawGygvdkY rl0g'ESifhrnD[k qdkum y,fcsvdkufMuavonf/ odkYjzifh uREfkyfvnf; uREfkyfbufu trSm;
t,Gif;r&Sd&avatmif emrnfrsm;udkzsufí emrnfrsm;ae&mü uGufvyfcsefum 'kwd,tBudrf jyefvnf
wifavQmuf&avonf/ 'kwd,tBudrfüvnf; pmrlcsray;ay/ xdktcg olaX;wef;q&mawmfESifh uom
q&mawmfwdkYu usrf;pmXme&Sd t&m&Sdrsm;xH oGm;um tqdkjyKMuavonf/ usrf;pmXme&Sd vlyk*¾dKvfrsm;onf
q&mawmfESpfyg;udk rvGefqefvdkí wm0efus t"dywdq&mawmfBuD;xH pmrlwifvdkufavonf/
xdkq&mawmfBuD;onf omoemoefY&Sif;a&;jyóemü uREfkyftm; wpfzufowftxifvGJum trsufawmf
xm;oljzpfonfhtavsmuf pmrludk y,fcsjyefavonf/ olaX;wef;q&mawmfESifh uomq&mawmfESpfyg;
vnf; xdkq&mawmfBuD;xH OD;nGwfMujyefavonf/ odkYaomf xdkq&mawmfBuD;um; omoemudk cspfjrwfEdk;
onfxuf *dkPf;uPudk ydkícspfjrwfEdk;ol jzpf&onfhtavsmuf yk*¾dKvfa&;&m tmCmwrsm;udk pm;yGJ0dkif;
vkyfief;cGiftwGif;odkY ,lcJh&Smavonf/ "r®u©Em&Spfaomif;av;axmifudk tm½Hkaqmifxm;aomfvnf;
OD;aESmufxJrSmom odrf;qnf;xm;yHk&ayonf/ ESvHk;tdrf ESvHk;aoG;xJodkY a&mufyHkray:ay/ xdkYaMumifh
*kwfBuD;onfhtavsmuf twåvnf;BuD; rmevnf;BuD; &Smavonf/ omoemrsufESm bk&m;rsufESmudk
MunfhNyD; qHk;jzwf&rnfh pmrludk bk&m;rsufESm omoemrsufESmudk rMunfhawmhbJ yk*¾dKvfa&;udkMunfhum
ypfypfcgcg y,fcsavonf/
bk&m;om;awmf tmPm&Sdq&mawmfBuD;u q&m0efvdkawmif rusifhEdkif&Smay/ q&m0ef\ tvkyf
onf aq;ukjcif;yif jzpfonf/ cspfolyifjzpfap rkef;olyifjzpfap? rdwfaqGyifjzpfap? &efolyifjzpfap? tusKd;jyK
olyifjzpfap? tusKd;zsufolyifjzpfap? rnfolyifvmvm a&m*gaysmufatmif aq;uk&rnfhwm0efrSm
q&m0ef\ wm0efyif jzpfavonf/ rkef;oljzpfí? &efoljzpfí? tusKd;zsufoljzpfí qdkNyD; qefYusifbuf
jyKrlcGifhr&Sday/ xdkYtwlyif bk&m;om;awmfrsm;onf bk&m;rsufESmomMunfhí bk&m;omoemtusKd;om
&Gufaqmif&rnf jzpfonfudk xdkq&mawmfBuD; vspfvsL½IcJhayonf/ tcsif;csif;tay:awmh tqdyfjyif;
ygaom q&mawmfBuD;ygwum;/ (xdkq&mawmfBuD;wifr[kwfyg? nTefcsKyfDRrsKd;jrifhuvnf; y,fcJhayonf)
xdkq&mawmfBuD;onf ol\wynfhyifjzpfygap? olYtvdkrusu þuJhodkYyif jyKrlavh&Sdonf[k
uREfkyfESifhb0wl usrf;jyKq&mawmfwpfyg;u ajymavonf/ 4if;u olYq&m\ bufvdkufqHk;jzwfrIrsm;?
w&m;rJhjyKusifhrIrsm;udk rSwfwrf;vkyfxm;onf/ toHk;vdku ,lyg[k ay;avonf/ uREfkyfonf xdktcsuf
tvufrsm;udk udkifíyif rMunfhcJhay/ "r®twGuf omoemtwGufr[kwfbJ yk*¾dKvfa&;&m wdkufcdkufzdkY
twGuf uREfkyfrSm tpGrf;r&Sd? tqdyfr&Sday/ yk*¾dKvfa&;&mü uREfkyfum; tpG,frxuf? tqdyfrjyif;? tqdyf
r&Sdonfh a&a>rwpfaumifom jzpfavonf/ xdkYaMumifhvnf; uREfkyftm; vufrSwfxdk;cdkif;p&m taMumif;
rodbJ vSdrfhaigufaeaom tmPm&Sdq&mawmfBuD;rsm;tay: tjypfr,lEdkifcJhjcif; jzpfyg\/
þum; r[etzGJU\ wpfvGJqHyifaumif;yHk jzpfygonf/
vlbkef;BuD;ESif h bkef;BuD;vlvlbkef;BuD;ESif h bkef;BuD;vlvlbkef;BuD;ESif h bkef;BuD;vlvlbkef;BuD;ESif h bkef;BuD;vlvlbkef;BuD;ESif h bkef;BuD;vl ///// ///// uREfkyfwdkY rEÅav;NrdKUIü "r®uxdu oifwef;wpfck &Sdavonf/
&SifOwårausmf vlxGuf? vlysHawmfOD;OKwfausmf ydkYcsaom oifwef;jzpf\/ xdkoifwef;ü OD;OKwfausmf ydkYcs
aepOf wpfaeYwGif &[ef;awmfESpfyg; pm&Gufvma0avonf/ xdkpm&GufrSm c&pf,mOfwdkYtm; ar;xm;aom
ar;cGef;(22)csuf jzpfavonf/ ar;olu c&pf,mefbmomrS Ak'bmomodkY a&muf&SdNyD; &[ef;0wfaeol
jzpfNyD;? tar;cH&olu ol\zcif jzpfavonf/ xdkpm&Gufrsm;udk oifwef;om; &[ef;awmfrsm;tm; a0oGm;
Mujcif; jzpfayonf/ OD;OKwfausmfuvnf; bmrQrodvdkuf&yg/ aemufwpfaeYü NrdKUe,foHCem,utzGJUu
OD;OKwfausmfudk qifhac:um y&dowfrsm;a&SUwGif vufrSwfxdk;cdkif;avonf/ OD;OKwfausmfu rxdk;Edkifyg/
wynfhawmf a0wmr[kwfyg? a0onfhudk,fawmfrsm;udk ac:ay;ygrnf[k avQmufavonf/ NrdKUe,foHC
em,utzGJUu tmPmzDqef&aumif;vm;[k tjyif;txefNcdrf;ajcmufygonf/ OD;OKwfausmfu ]]zrf;vQif
vnf;zrf;? ydwfvQifvnf; ydwf? wynfhawmf jzefYa0wm r[kwfí rxdk;Edkifyg}}[k xyfavQmufavonf/
xdktcsdefü vlYtzGJUtpnf; oHCmhtzGJUtpnf; pHknDae&m NrdKUe,foHCem,utzGJUu Xmewm0efcHrsm;udk
OD;OKwfausmfudk zrf;csKyfzdkY trdefYay;avonf/ vlYtzGJUtpnf;rsm;uvnf; omoema&;udpöjzpfaeí qifjcif
&ay&m t&rf;uma&m rvkyf&JMuay/ xdktcsdefrSpí NrdKUe,foHCem,utzGJUonf OD;OKwfausmftay:
tnd§K;xm;avonf/ aemufESpfoifwef;umv jyefpzdkY cGifhjyKcsufavQmufonfhtcg oHCem,utzGJUu
csray;awmhay/ NrdKUe,ftmPmydkif vlYtzGJUtpnf;rsm;u cGifhjyKrS olwdkYuvnf; cGifhjyKrnf[k npfywfxm;
avonf/ þodkYjzifh þtrIonf uREfkyfxHodkY a&mufvm&m NrdKUe,foHCem,uESifh oGm;awGUygonf/
uREfkyfu ]]omoema&;udpörSm oHCmhtzGJUtpnf;u t"dujzpfygvsuf? vlYtzGJUtpnf;udk ykHcswm[m
t"dyÜg,fr&SdaMumif;? ajymif;jyefBuD; jzpfaeaMumif;}} avQmufxm;&m 0efcHavonf/ odkYaomf cGifhrjyKEdkif[k
tMuyfudkifavonf/ þodkYjzifh r,uESifhaxmufvSrf;a&;tm; tultnDawmif;&m 4if;wkdYu NrdKUe,f
oHCem,uonf tpdk;&ESifhoHCmxkudk wdkufay;aeonf[k qdkum jzKwfcsrnfvkyfavonf/ xdktcgusrS
NrdKUe,foHCem,utzGJUu "r®uxduoifwef;udk cGifhjyKcsufay;avonf/ &mxl;jyKwfrSmawmh aMumufMu
\? "r®tEÅ&m,ftwGufaMumifh tyg,fi&JvmrSmawmh raMumufMuay/
armif;axmifESif hawmifil/armif;axmifESif hawmifil/armif;axmifESif hawmifil/armif;axmifESif hawmifil/armif;axmifESif hawmifil/ ///// þae&mü uREfkyfonf tif;0&Sifbk&if bdk;awmfOD;0dkif;vufxufu
jyóemwpfckudk owd&rd\/ omoemydkif armif;axmifq&mawmfonf awmifilrif;\q&m q&mawmf
OD;awZudk pmr&í 'Pfay;avonf/ awmifilrif;u olYq&mudk 'Pfay;&aumif;vm;[k armif;axmif
q&mawmfudk tjypfwifav&m vlESifh&[ef; tcsif;yGm;Muavonf/ armif;axmifq&mawmfu axG;cHjzifh
awmifilrif;udk aygufonf/ awmifilrif;uvnf; jyefaygufonf/ armif;axmifq&mawmfu awmifilrif;
udk ajcjzifhuefonf? awmifilrif;u eyef;jyefvHk;onf/ vlrif;ESifh&[ef;rif;? vlt&m&SdESifh &[ef;tmPm&Sd
wdkY eyef;owfyGJrSm aejynfawmfwpf0Srf;vHk; ausmfapmoGm;avonf/ omoemavmuü armif;axmifu
vnf; axmifvGef;? awmifiluvnf; ilvGef; [k ajymprSwf jzpfoGm;cJhavonf/
awmifilrif;u oHCmhy&dowfa&SUwGif armif;axmifq&mawmftm; 0efcsawmif;yef&m?
armif;axmifq&mawmfuvnf; jyefvnfawmif;yefcJhayonf/ rif;y&dowf? oHCmhy&dowfa&SUwGif tjyef
tvSef awmif;yefMu&mwGif armif;axmifq&mawmf\ pum;awmfrSm rSwfom;zG,faumif;vSayonf/
]]tif; - om"k? om"k? om"k/ igonf;cH\? rif;om;csnf; rSm;onfr[kwf? igvnf;]]tif; - om"k? om"k? om"k/ igonf;cH\? rif;om;csnf; rSm;onfr[kwf? igvnf;]]tif; - om"k? om"k? om"k/ igonf;cH\? rif;om;csnf; rSm;onfr[kwf? igvnf;]]tif; - om"k? om"k? om"k/ igonf;cH\? rif;om;csnf; rSm;onfr[kwf? igvnf;]]tif; - om"k? om"k? om"k/ igonf;cH\? rif;om;csnf; rSm;onfr[kwf? igvnf;
rSm;avonf? rif;om;vnf; ykxkZOf? igvnf; ykxkZOf jzpfcJh\/ ykxkZOf *wdudk vdkufpm;rdonfhrSm;avonf? rif;om;vnf; ykxkZOf? igvnf; ykxkZOf jzpfcJh\/ ykxkZOf *wdudk vdkufpm;rdonfhrSm;avonf? rif;om;vnf; ykxkZOf? igvnf; ykxkZOf jzpfcJh\/ ykxkZOf *wdudk vdkufpm;rdonfhrSm;avonf? rif;om;vnf; ykxkZOf? igvnf; ykxkZOf jzpfcJh\/ ykxkZOf *wdudk vdkufpm;rdonfhrSm;avonf? rif;om;vnf; ykxkZOf? igvnf; ykxkZOf jzpfcJh\/ ykxkZOf *wdudk vdkufpm;rdonfh
twGuf jzpfMuaomaMumifh rSm;MuacsNyD/ ykxkZOfyifjzpfaomfvnf; iguomí rSm;acsonf/twGuf jzpfMuaomaMumifh rSm;MuacsNyD/ ykxkZOfyifjzpfaomfvnf; iguomí rSm;acsonf/twGuf jzpfMuaomaMumifh rSm;MuacsNyD/ ykxkZOfyifjzpfaomfvnf; iguomí rSm;acsonf/twGuf jzpfMuaomaMumifh rSm;MuacsNyD/ ykxkZOfyifjzpfaomfvnf; iguomí rSm;acsonf/twGuf jzpfMuaomaMumifh rSm;MuacsNyD/ ykxkZOfyifjzpfaomfvnf; iguomí rSm;acsonf/
jrwfpGmbk&m;\ ta&awmfudk 0wfqifjref; vsuf r[moHC&mZmtrnfudk &&Sdojzifh onf;rcHEdkifjrwfpGmbk&m;\ ta&awmfudk 0wfqifjref; vsuf r[moHC&mZmtrnfudk &&Sdojzifh onf;rcHEdkifjrwfpGmbk&m;\ ta&awmfudk 0wfqifjref; vsuf r[moHC&mZmtrnfudk &&Sdojzifh onf;rcHEdkifjrwfpGmbk&m;\ ta&awmfudk 0wfqifjref; vsuf r[moHC&mZmtrnfudk &&Sdojzifh onf;rcHEdkifjrwfpGmbk&m;\ ta&awmfudk 0wfqifjref; vsuf r[moHC&mZmtrnfudk &&Sdojzifh onf;rcHEdkif
bJ omoemydkif *kPf,pfrl;aomaMumifh a'gom*wd odkY vdkufpm;rdojzifh jzpf&acsonf? odkYtwGufbJ omoemydkif *kPf,pfrl;aomaMumifh a'gom*wd odkY vdkufpm;rdojzifh jzpf&acsonf? odkYtwGufbJ omoemydkif *kPf,pfrl;aomaMumifh a'gom*wd odkY vdkufpm;rdojzifh jzpf&acsonf? odkYtwGufbJ omoemydkif *kPf,pfrl;aomaMumifh a'gom*wd odkY vdkufpm;rdojzifh jzpf&acsonf? odkYtwGufbJ omoemydkif *kPf,pfrl;aomaMumifh a'gom*wd odkY vdkufpm;rdojzifh jzpf&acsonf? odkYtwGuf
rif;om;vnf; ightay: trsufrxm;avESifh? onf;cHav}}rif;om;vnf; ightay: trsufrxm;avESifh? onf;cHav}}rif;om;vnf; ightay: trsufrxm;avESifh? onf;cHav}}rif;om;vnf; ightay: trsufrxm;avESifh? onf;cHav}}rif;om;vnf; ightay: trsufrxm;avESifh? onf;cHav}}
þodkY rdefYawmfrlaomtcg rif;y&dowf? &[ef;y&dowftm;vHk; 0rf;ajrmuf0rf;om om"kac:Mu
avonf/ (ndKjr? ukef;abmif&SmyHkawmf? pm-269)
odu©morm"dt&mü rnfodkYrQ tjypfqdkp&mr&Sdaom a&S;q&mawmfBuD;rsm;onfyif omoemydkif
*kPf,pfrl;aomaMumifh a'gojzifh qHk;jzwfrdMuao;vQif ,ckacwfq&mawmfrsm;um; qdkzG,f&yifr&Sdacs/
ynm&Sd owdjzpfcJ qdkonfhtwdkif; owdvGwfí rSm;jcif;rsKd;um; cGifhvTwfp&m jzpfavonf/ &nf&G,fcsuf
&Sd&Sdjzifh wrifwum abmifxJu npfywfjcif;rsKd;um; rvkyfxdkufaomtrSm;rsKd; jzpfavonf/ xdkYaMumifh
&mxl;BuD;Muolrsm; owdBuD;Muapcsifygonf/ tmPmBuD;Muolrsm; owdBuD;Muapcsifygonf/ owdryg
aom &mxl;tm;Pmum; tjyKxuf tzsufbufü tpGrf;xufwwfMuyg\/
vufeufrygonfhtmPm&Sif/vufeufrygonfhtmPm&Sif/vufeufrygonfhtmPm&Sif/vufeufrygonfhtmPm&Sif/vufeufrygonfhtmPm&Sif/ ///// tmPmtm;udk;ESifh rdkufvHk;xGm;MuonfrSm oHCmhtzGJUtpnf;
tqifhqifhyif jzpfayonf/ vmbfpm;jcif;? rw&m;qHk;jzwfjcif;wdkYum; ajymrqHk;aygif awmoHk;axmifwrQ
jzpfavonf/ e,fNrdKUwpfckodkY a&muf&SdoGm;pOf a*gyursm; trI&ifqdkifonfESifh BuHK&avonf/ trIqHk;jzwf
aom q&mawmfBuD;u ]]igwdkYu b,fbufrS rvdkufrSjzpfrSm}}[k tzGJUoHCmrsm;tm; rdefYav\/ "r®ESifh
t"r®? trSefESifhtrSm; &SdonfwGif "r® trSefbufrSom &yfwnf&rnfjzpfyg\/ b,fbufrQ rvdkufjcif;
onfyif t"r®bufvdkufjcif;? trSm;bufvdkufjcif; jzpfyg\/ trIoGm;? trIvmum; t&Sif;BuD;yif/ "r®m½Hk
xJ bdk;awmfqdkol 0ifae\/ "mwfawGewfawG vkyfí vlwpf½kef;½kef;jzifh bkef;BuD;ae\/ a*gyursm;u
0ifwm;aomfvnf; r&? vlYtzGJUtpnf; oHCmhtzGJUtpnf;odkY wdkifMum;aomfvnf;r&? bdk;awmfbufrSm
wpfNrdKUvHk;eD;yg; tm;ay;MuNyD;? a*gyutbdk;BuD;rsm;rSm todkif;t0dkif; r&SdvS/ bdk;awmfqdkolu tbdk;tdk
a*gyua[mif;udk jzKwfcsum olUtvdkus a*gyutopf zGJUpnf;&mrS topf ta[mif; trIjzpfjcif;
jzpfonf/ q&mawmfBuD;rsm;rSm ta[mif;bufvdkufí trSefqHk;jzwfvQif "r®0de,ESifhnDaomfvnf; topf
bufrS tiftm;udk aMumuf&GHUaeMuavonf/ topfbufrS wpfNrdKUvHk;&Sdí tMunfndKysufrSm aMumuf
aomaMumifh jzpf\/ topfudk trSef[k qHk;jzwfvQifvnf; ta[mif;bufu rSefaeav&m rw&m;qHk;jzwf
&m usaeayrnf/ xdkYaMumifh Mum;aeum cGxdkifpm;aeMuavawmh\/ trIrSm rNyD;jywfEdkifbJ NrdKUESpfjcrf;uGJ
awmhrnfhta&;aMumifh uREfkyfESifhXmeqdkif&mwdkYaygif;í bdk;awmfqdkoludk olYt&yfjyefydkYvdkuf&avonf/
uREfkyfudk,fwdkifBuHK&aom trIwpfck&Sdao;onf/ O,smOfukef;ausmif;q&mawmfBuD;u pmoifwdkuf
zGifhzdkY oHCmyifh&m uREfkyfu aevdkaom em,uwpfyg;ESifhwdkifyifNyD; oHCmrsm;vTwfvdkufavonf/ xdktcg
vufaxmufcef;ae udk,fawmf awmxGufOD;yOÆif;BuD;u tjyif;txef uefYuGufavonf/ q&mawmfBuD;
r&SdvQif a&mif;pm;vdkaom xdkawmxGufu aiGtm;jzifh &,u &JXme? &yfuGufoHCem,u? NrdKUe,foHC
em,utzGJUwdkYodkY 0ifvdkuf&m NrdKUe,foHCem,u u rw&m;qHk;jzwfavonf/ uREfkyfwdkYvdk oHCm
tiftm;aumif;aom wdkufBuD;rsm;rS oHCmrsm;udkyif tmPmudk toHk;jyKNyD; abmifxJrS npfywfí
tEdkifusifhvQif ausmif;i,fav;rsm;qdkvQif rawG;0Hhp&myif/ r"meem,uq&mawmfBuD;wpfyg;u yifhvdk
<uonfudkyif oHCm[kqdkum ESifxkwfavonf/ uREfkyfonf iwfaerSef;rodí aiGjzifh rpGefYjcif;jzpfav
onf/ aiGay;rS trSefqHk;jzwfrnfqdkvQif xdkawmxGufxuf q,fqydkay;Edkifyg\/ oHCmtmPmydkifrsm;
um; o'gqGrf;pm;cGifh r&Muawmhay/ b,mqGrf;jzifhom touf&SifaeMu&&Sm\/
axmifusaeaom oHCmrsm;udk MunfhvdkufvQif omoemnd§K;EGrf;jzifh usvmolrsm; jzpfavonf/
tcsKdUrSm tjypf&Sdaomfvnf; axmifcsxdkufaom tjypfr[kwfay/ tcsKdUrSm vHk;0yif tjypfr&Sday? oHCmh
tzGJUtpnf;\ rn§mrwm vkyfaqmifrIaMumifh axmifusae&olrsm; jzpfavonf/ &[ef;odu©mvnf;
rysufao;? odu©mvnf; rcsao;ygbJ olwpfyg; ygxm;pGefYxm;onfrsm;udk o,fydk;& oefY&Sif;ae&ayonf/
tvkyfMurf;vkyf&onfrSmvnf; vlom;rqef? EGm;wrQ jzpfavonf/ udk,fhomoemudk udk,fwdkifzsufqD;
aeaom oHCmhtzGJUtpnf; jzpf\/ tmPm&Siftm;udk;ESifh rdkufvHk;BuD;aeaom oHCmhtzGJUtpnf;jzpf\/
tmPm&SifuJhodkY vufeufrudkif½Hkwrnfom xl;avonf/ oHCem,utzGJUrsm;um; vufeufryg?
vufeufrdkifaom tmPm&Sifrsm;omwnf;/
oHCmh'Drd kua&pD/oHCmh'Drd kua&pD/oHCmh'Drd kua&pD/oHCmh'Drd kua&pD/oHCmh'Drd kua&pD/ ///// ,cktcg Clean Government (oefY&Sif;aomtpdk;&) jzpfap&ef jynfxJa&;ü
wdkifcsufrsm; vufcHonfhXmewpfck zGifhxm;onfudk awGU&avonf/ 0efxrf;rsm; vmbfpm;jcif;? rw&m;
qHk;jzwfjcif;? tEdkifusifhjcif; jyKvkyfvmygu wdkifMum;Mu&ef jzpfonf/ wdkifMum;onfhtavsmufvnf;
ta&;,laeonfudk awGU&\/ vlYtzGJUtpnf;yif oefY&Sif;aomtpdk;&jzpfatmif aqmif&GufaeygvQif
oHCmhtzGJUtpnf;qdkvQif onfxufydkí oefY&Sif;atmifvkyfzdkY vdkavonf/ xdkYaMumifh wdkifcsufvufcH&m
XmewpfckzGifhNyD;? xdkXmeu pHkprf;ppfaq;a&;tzGJU zGJUpnf;um vmbfpm;jcif;? rw&m;qHk;jzwfjcif;rsm;jzifh
tEdkifusifhNyD; trSm;qHk;jzwfxm;onfh oHCmhtzGJUtpnf;rsm;ud omoemnd§K;EGrf;rI 295 yk'frjzifh zrf;qD;
axmifcs ta&;,loifhayonf/ odkYrSom oefY&Sif;oGm;rnfjzpfNyD;? w&m;rQwonfh 'Drdkua&pDpepf jzpfxGef;
vmrnf jzpfonf/ oHCmh'Drdkua&pDpepfrSm oHCmxku a&G;aumufwifhajr§mufxm;olrsm; jzpf&rnf/
oHCmxku taumif;tqdk; tqHk;tjzwfay;Edkif&rnf/ w&m;rJhjyKusifhaom acgif;aqmifrsm;udk oHCmxk
u jzKwfcsEdkif&rnf/ oHCmrsm;rSm oHCmxk\ udk,fpm;vS,f? oHCmxk\ tusKd;aqmif? oHCmxk\
aus;uRefom jzpf&ayrnf/ þpepft& tkyfcsKyfcHvlwef;pm; oHCmxkom wpfzufowfta&;,lcH&onf
r[kwfbJ? tkyfcsKyfonfhvlwef;pm; tmPmydkifoHCmrsm;vnf; tjypf&Sdu ta&;,lcH&rnf jzpfavonf/
bufrvdkufOya'? w&m;rQwaompepf jzpf\/ þpepfaMumifh vkyfydkifcGifhudk tcGifhta&;,lNyD; omoemudk
zsufqD;aeolrsm;? oHCmxkudk tEdkifusihfaeolrsm; vHk;0yaysmufoGm;NyD; omoemvnf; oefY&Sif;vmrSm
jzpfavonf/ þpepfudk xlaxmifzdkYtwGuf oHCmxkrSm wm0ef&Sdavonf/
oHCmha&G;aumufyGJ/oHCmha&G;aumufyGJ/oHCmha&G;aumufyGJ/oHCmha&G;aumufyGJ/oHCmha&G;aumufyGJ/ ///// ta&;tcif;NyD;pumvwGif oHCmha&G;aumufyGJrsm; NydKifqdkifpGm usif;yMu\/
tzGJUtpnf; vdkvm;onfhyk*¾dKvfrsm; tEdkifr&bJ? oHCmxkvdkvm;olrsm;om tEdkif&avaomtcg
aemuftBudrfrsm;ü oHCmhqErcH,lawmhbJ qdk&S,fvpfacwfygvDrefvdk vkyfvdkufMuayawmhonf/ oHCmh
'Drdkua&pDpepfonf xdktcsdefrSm t½kPfwufcJhNyD;? xdkacwfrSmyif aeuG,fcJh&avonf/ ,cktcg vlYtzGJU
tpnf;uvnf; 'Drdkua&pDpepfudk xlaxmifaecsdefjzpfí oHCmtzGJUtpnf;uvnf; oHCmh'Drdkua&pDpepf
udk jyefvnfusifhoHk;oifhayonf/ trSeftm;jzifh 'Drdkua&pepfqdkonfrSmvnf; wjcm;r[kwfay?
yd#uwfawmfvm Ak'¨a[mMum;awmfrlcJhaom "r®0de,vrf;pOfom jzpfavonf/ xdkYaMumifh bk&m;
om;awmfrsm;onf bk&m;csrSwfawmfrlcJhaom 'Drdkua&pDpepfudk usifhoHk;NyD;? bk&m;omoemawmf\0efudk
xrf;aqmifoifhvSayonf/
vuf&Sd r[etzGJUü ae&maumif;vpfvyfí tpm;xdk;&onfhtcgrsKd;ü rJta&mif;t0,fvkyfaejcif;?
twdkuftcHvkyf wifjyaejcif;? cdkuf&efjyK tjyif;txef jiif;cHkaeMujcif;wdkYrSm &Sufp&maumif;vSayonf/
tb,fol t&nftcsif;&Sdonf? tb,fol pGrf;aqmifEdkifonf? tb,fol odu©morm"dESifh jynfhpHkonf?
tb,folomoemudk cspfjrwfEdk;onf? tb,fol tpGJuif;uif; tvkyfvkyfonf? tb,fol pdwfxm;
rGefjrwfonf? tb,fol oabmxm;BuD;onf? tb,fol "r®bufrS &yfwnf&Jonf ponfht&mtm;vHk;
udk oHCmxku odNyD;jzpfavonf/ xdkYaMumifh oHCmhudk,fpm;vS,fa&G;aumufyGJudk oHCmhnDvmcH usif;yí
a&G;aumufwifajr§mufoifhayonf/ odkYrSom t½Iyft&Sif;uif;pGm oefY&Sif;pGm? tNydKiftqdkif oHCmhtusKd;?
omoemhtusKd;udk aqmif&GufvmMurSm jzpfavonf/
odkYjzpfí oHCmhtzGJUtpnf; xdyfwef;acgif;aqmifrsm;udk ukvor*¾taxGaxGtwGif;a&;rSL;csKyf
a&G;cs,fyGJuJhodkY a&G;aumufwifajr§mufoifhayonf/ wdkufBuD;? wdkufav;? NrdKUBuD;NrdKUav;? wdkif;BuD; wdkif;av;?
rcGJjcm;bJ tqifhtwef;&Sdol? oHCmhtusKd;omoemtusKd;udk vdkvm;ol? vkyf&nfudkif&nf&Sdol? vuf½Hk;&nf
ESvHk;&nfjynfhpHkol rSeforQ a&G;cs,fcHEdkifayonf/ tprf;a&G;cs,fjcif;? twnfa&G;cs,fjcif;? tBudrfBudrfqE
cH,lNyD;rS twnfjyKoifhayonf/ a&G;aumufcH&olrsm;\ pGrf;aqmifcsuftvdkuf av;ESpfwefonf? ig;ESpf
wefonf jyefvnfa&G;cs,fMurnf jzpfavonf/ pGrf;aqmifrInHhzsif;vQif wpfBudrfom xdkufwefoljzpfrnf?
pGrf;aqmifrI aumif;vQif aumif;oavmuf tBudrfBudrf xdkufwefol jzpfayrnf/
tzGJU0ifrsm; a&G;aumufyGJudk ukvor*¾vHkjcHKa&;aumifpD tvSnfhustzGJU0ifrsm; a&G;cs,fovdk
a&G;cs,fxdkufayonf/ tzGJU0ifoHk;zGJU&Sd&mwGif (2)ESpfwpfBudrfus wpfzGJUpD a&G;aumufoGm;vQif ta[mif;ESpfzGJU
ESifh topfwpfzGJU vufwGJvkyfaqmifoGm;Edkifrnf jzpfayonf/ oHk;zGJUvHk;udk wpfNydKifeuf a&G;cs,fu topfESifh
ta[mif; rrQwonfhtcg ta[mif;rsm;u tawGUtBuHKtay:rSm topfudk rMunfjzLvQif rMunfjzL
ovdk a'gufjzKwf acsmufcsEdkifayonf/ odkYjzpfí ta[mif;ESpfzGJUu topfwpfzGJUudk ESpfpOfvufwGJac:NyD;
omoemhtusKd; o,fydk;&ef jzpfavonf/
&yf aus;ESifhNrdKUe,frsm;rSm tvG,fwul a&G;aumufEdkifavonf/ ,aeY w½kwfjynfü jyKvkyfae
aom puúLjzLpmwrf;yg &yfuGufaus;&Gm a&G;aumufyGJrsm;uJhodkY jyKvkyf½Hkom &Sdavonf/ tpDtpOfa&;qGJ
&mrSm oufawmf0gawmf& ax&fBuD;0gBuD; avmu"r®uRrf;usifí A[kokwjynfhpHkaom q&mawmf
orm;awmfrsm;? vuf&SdoHCmOaoQmifq&mawmfBuD;rsm; EdkifiHa&;? omoema&; vlynm&SdBuD;rsm;
aqmif&GufoifhvSayonf/ þpepfonf omoemwpf&yfvHk;twGuf tajccHtusqHk;? tusKd;BuD;qHk;
w&m;rQwqHk;aompepf t&d,molawmfaumif;wdkY om"kac:rnfhpepfjzpfí ya'o&mZfacwfuvdk
tmPmpGJrsm; rxm;MubJ omoemtusKd;? jrefrmtusKd;udk vdkvm;aomtm;jzifh 0dkif;0ef;yl;aygif; taumif
txnfazmf aqmif&GufxdkufvSayonf/ þtzGJUonf trSefwu,f omoemoefY&Sif;atmif aqmif&Guf
EdkifonfhtzGJU? omoemtusKd;udk trSefwu,f aqmif&GufEdkifonfhtzGJU? omoemxGef;um;jyefYyGm;atmif
trSefwu,f aqmif&GufEdkifonfhtzGJU? omoemt"GefY&SnfwnfwefYatmif aqmif&GufEdkifonfhtzGJU?
jrefrma&m urÇmyg Nidrf;csrf;aprnfhtzGJU? jrefrma&m urÇmyg tvif;a&mif&aprnfhtzGJU jzpf&um; þpepfudk
uefYuGufol? y,fcsol? oabmrwlol? taumiftxnfrazmfol rSeforQonf ordkif;\w&m;cHrsm;tjzpf
rSwfwrf;wifcH&rnf jzpfavonf/ igtusKd;xuf omoemtusKd;udk OD;pm;ay;zdkY tcsdefwefNyDjzpfyg\/
igtusKd;udk OD;pm;ay;cJhaom ya'o&mZfpepfwdkYonfvnf;aumif;? tmPm&SifpepfwdkYonfvnf;aumif;
urÇmajray:ü ae&may;rcH&í usqHk;cJhMu? usqHk;aeMuayonf/
omoemoefY&Sif;apvdkvQif/omoemoefY&Sif;apvdkvQif/omoemoefY&Sif;apvdkvQif/omoemoefY&Sif;apvdkvQif/omoemoefY&Sif;apvdkvQif/ ///// vuf&Sd r[etzGJUonfum; omoemoefY&Sif;a&;u@udk vspfvsL½Ixm;
Muavonf/ xdkYaMumifh þq,fpkESpf ESpfckumvü omoemawmf ydkínd§K;EGrf;cJh&avonf/ omoem
oefY&Sif;a&;twGuf zGJUpnf;xm;aom tzGJUtpnf;u omoemoefY&Sif;a&;rvkyfvQif tb,ftzGJUu vkyfMu
vdrfhrnfenf;/ þr[etzGJUvufxufusrSyif tvSLcHtwktyrsm;? 'kp½dkuf*dkPf;rsm;? qdk;oGrf;udk,fawmf
rsm;? tEkMurf;pD;olrsm;? atmif;aumifBuD;rsm;? jcpm;rIrsm; tjrifrawmfatmif? tjrifraumif;atmif
txiftjrifao;cH&atmif? &GHp&maumif;avmufatmif aygrsm;vSavonf/ r[etzGJUum; ½Hk;rSmom
xdkifNyD; pm;yGJay:a&mufvmaom zdkifwGJavmufom pdwf0ifpm;ol jzpfavonf/ t&yfxJqif;&aumif;rSef;
rod? &yf&Gmomoemudk tuJcwf&aumif;rSef;rodMuay/ wdkifMumol&SdrS tvkyfvkyfvdkMu\/ uefawmhyGJ
aumif;rS uefawmhyGJygrS tvkyfvkyfvdkMu\/ ysHvGefawmfrlaom uREfkyfwdkYq&mawmfu oHCmrsm;tm;
Mo0g'ay;cJhzl;avonf/ ]]oHCr[mem,uqdkNyD; txifrBuD;MueJY? igwdkYoHCr[mem,utzGJUxJrSm
vl,kwfrmawG trsm;BuD;}}[lí jzpf\/ uREfkyfwdkYq&mESifhtwl vkdufygí a0,s0pövkyfcJhMuaom
wynfhrsm;uvnf; ]]omoema&;XmeBuD; ysufpD;aeNyD}}[k ajymMu\/ EdkifiHausmfq&mawmfBuD;wpfyg;u
vnf; uREfkyfwdkY\ r[mem,uq&mawmfBuD;ESifhqHkonfhtcg ]]urÇmat;[m urÇmrat;awmhygbl
bk&m;}}[k avQmufwifcJhzl;\/ oHCmOD;aoQmifq&mawmfBuD;rsm;\ t&Sdeft0gMoZm usqif;íaeayNyD?
oHCmhtzGJUtpnf;BuD; tMunfndKysufíaeayNyD/ þonfrSm tem*wfomoemtwGuf aumif;aom
vu©Pmr[kwfay/ tcsdefrDjyKjyifrS awmfumusayvdrfhrnf/
&[ef;ysK dtkyfcsKyfa&;/&[ef;ysK dtkyfcsKyfa&;/&[ef;ysK dtkyfcsKyfa&;/&[ef;ysK dtkyfcsKyfa&;/&[ef;ysK dtkyfcsKyfa&;/ ///// &[ef;ysKdacwfwkef;u þuJhodkY tusnf;wefrIrsKd; rBuHKao;ay? omoem
udk apmfum;Muaom aus;Zl;uef; t"r®0g'Drsm;vnf; rxGef;um;ay? &[ef;ysKdtzGJUum; MoZm&Sd\/ tmPm
&Sd\/ &[ef;ysKdtzGJU\ aemufrSm oHCmxku wpfcJeuf wnf&Sd\/ &[ef;ysKdrsm;onf oHCmxk\ pHjy
acgif;aqmifrsm; jzpfMu\/ odkYaomf &[ef;ysKdrsm;acwfu "r®pufonf tmPmpuf\ tultnDudk
r&í tkyfcsKyfrIpepf rodrfarGUvSat/ ½kwf½kwfoJoJ EdkifvGef;onfvnf; &Sd\/ xdkYaMumifh &[ef;ysKd\ "r®
pufrsKd;udk tmPmpuf tultnDjzifh xlaxmifoifhvSayonf/
uREfkyftm; eef;wGif;ppftusOf;axmifü ppfaq;pOf axmufvSrf;a&;rsm;u oHCmraumif;aMumif;
ajymavonf/ xdktcg uREfkyfu ]]cifAsm;wdkY toHk;ruswmvJ ygw,f? 'kp½dkuform;? arSmifcdkorm;?
tusifhysufrsm;udk cifAsm;wdkYu bmvdkYMunfhaevJ? ta&;,lygvm;}}[k ajymvdkuf\/ xdktcg olwdkYu
]]OD;Zif;vdk pdwfrsKd;qdk&if [kwfw,f? oHCem,u u OD;Zif;vdkr[kwfbl;? zrf;qD;zdkY oGm;avQmuf&if rvdkuf&J
wmeJY rvdkufcsifwmeJY? tvkyfrtm;wmeJY? oHCmrygbJ b,fvdkvkyf ta&;,lrvJ}}[k jyefajymMu\/
olwdkYbufuMunfhvQifvnf; trSefyif/ wpfcsKdUtmPmydkifrsm;u oHCmrsm; bmvkyfvkyf EdkifiHa&;rvkyfvQif
NyD;a&mqdkNyD; ypfxm;Mu\/ owday;wm;jrpfjcif;? ta&;,laqmif&Gufjcif; rvkyfMuay/ vlrdkuftm;ay;enf;
jzifh omoemudk wpfzufvSnfh zsufqD;jcif;aywnf;/ xdkYaMumifh oHCmawmfrsm; tNidKjiifrcH&avatmif
tusifhysuf? tnpftaMu;rsm;udk wdkufBuD;rsm;rS OD;aqmifí vlYtzGJUtpnf;tultnDjzifh oefY&Sif;oifh
vSayNyD/ oHCmhtzGJUtpnf;onf oludk,fwdkifvnf; rvkyfcsif? rvkyf&J? olrsm;vkyfvQifvnf; tm;ray;?
axmufrcH vkyfwwfayonf/ olwdkYxuf MoZmBuD;oGm;rnf? olwdkYudk MoZmvTrf;oGm;rnf? olwdkYMoZm
usqif;oGm;rnf? olwdkYtmPmrJhoGm;rnfudk rvdkvm;í raxmufcHMujcif; jzpf\/ xkdYaMumifh tqdkygoHCmh
tzGJUtpnf;rS q&mBuD;rsm;udk OD;xdyfwifí q&mBuD;rsm;\ vrf;nTefrIjzifh aqmif&GufrSom tqifajy
acsmarGUrnf jzpfavonf/ uREfkyfonf &JESifhoHCem,uESifhwGJí xdkuJhodkY aqmif&GufcJhzl;\/ bD,mqdkifwGif
rl;NyD; CD-OK qdkaeonfh &[ef;wpfyg;udk qdkif&SifwkdYu rwm;&Jí &JudktaMumif;Mum;&m &Ju uREfkyftm;
tultnDawmif;ojzifh vdkufac:ay;cJh&ayonf/ NyD;vQif oHCem,uxH tyfESHcJh\/ aemufwpfyg;rSm
rlNyD; t&yfxJrSm aomif;usef;aeí oHCmxkESifhoGm;NyD; ac:aqmifcJh&ayonf/ xdkwpfyg;udkvnf; &JESifhoHC
em,uxH tyfESHvdkufayonf/ tkyfpkzGJUí tMurf;zufaeonfhvlqdk;*dkPf;rsm;udkvnf; tmPmydkifrsm;?
oHCmhtzGJUtpnf;rsm;ESifhyl;aygif;NyD; oHCmxku okwfoif&Sif;vif;ypfoifhayonf/ xkdolwdkY&SdaeorQ
omoemwpf&yfvHk; odu©musav\
bGJUwHqdyfomoem/bGJUwHqdyfomoem/bGJUwHqdyfomoem/bGJUwHqdyfomoem/bGJUwHqdyfomoem/ ///// t&nftcsif;&Sdol? xdkufwefolrsm;tm; bGJUxl;*kPfxl; csD;jr§ifhonfh xHk;pHonf
bk&m;vufxufuyif &SdcJhavonf/ uREfkyfwdkYomoemawmfüvnf; tpdk;&rif;wdkYu qdkif&mq&mawmfrsm;
tm; bGJUwHqdyfuyfvSLcJhMuonfudk awGU&avonf/ a&S;acwfu q&mawmfBuD;rsm;rSm wu,ft&nf
tcsif;&SdMuolrsm;jzpfí bGJUwHqdyft"du q&mawmfBuD;rsm; r[kwfMuay? tpdk;&uvnf; t&nftcsif;&Sdol
udkrS csD;jr§ifhNyD;? q&mawmfBuD;rsm;uvnf; bGJUwHqdyf*kPfrarmufMu? bGJUwHqdyfjzifh Ncdrf;ajcmufrpm;Muay/
odkYapumrl ,cktcgü bGJUwHqdyfawGuvnf; azmif;yG? bGJUwHqdyf&Sifrsm;uvnf; armufrmMuí bGJUwHqdyf
omoemonf bk&m;omoemudk zsufqD;ypfaeavNyD/ qdk&S,fvpfacwfuvlxkoHCmxkonf bGJUwHqdyf&
q&mawmfBuD;rsm;udk MunfndKav;pm; tm;xm;Mu\/ q&mawmfBuD;rsm;uvnf; trSefwu,fyif
tbufbufrS jynfhpHkMuí av;pm;xdkufvS\/ xdkacwfü tbd"Zr[m&|*k½kbGJUwHqdyfudk wpfESpfvQif
wpfyg;ESpfyg;om qufuyfavonf/ onfxufrydkay/ t*¾r[my@dwbGJUwHqdyfudkvnf; ESpfyg;oHk;yg;om
qufuyfavonf/ onfxufrydkacs/ ta&;tcif;NyD;pumvüyif þpepfudk usifhoHk;Muao;\/ xdkESpfwGif
uREfkyfwdkY\ rpdk;&drfwdkufopfq&mawmfBuD;ESifh A[ef;anmifwkef;q&mawmfBuD; [lí ESpfyg;om t*¾r[m
y@dwbGJU&&Sdavonf/ pmoifwdkuf\ t"dywdq&mawmfBuD;jzpfí xdkufwefvS\/ aemufESpfrsm;wGifrl
t*¾r[my@dwrsm;? tbd"Zrsm; rdI&moDtvm; rdIvdkaygvmMuavonf/ t*¾r[my@dwqdkvQif
wpfESpfvQif tyg;ajcmufq,fausmf csD;jr§ifhcH&\/ oHCmxku vGwfvyfa&;aeY bGJUwHqdyfay;yGJudk rlvwef;
a*Zuf[k qdkMu\/ ESmacgif;½IHUMu\/ þum; omoema&;OD;pD;Xmeuay;aom wefzdk;&SdbGJUrsm;? wefzdk;rJh
vmyHk? azmif;yGvmyHk aiGpuúLtwkvdk jzpfvmyHkwnf;/
omoema&;OD;pD;XmerS omoemxGef;um;jyefYyGm;a&;Xme[lí XmecGJwpfckktopf ay:aygufvmcJh
ayonf/ xdkXmerS *E¦0gpu(pmcs)bGJUrsm;? ur®Xmep&d,(ur®Xmef;q&m)bGJUrsm;? o'¨r®aZmwdu"Z
(omoemjyK)bGJUrsm;ESifh vlyk*¾dKvfrsm;twGuf oD&dok"r®? oD[ok"r® ponfjzifh rsm;jym;pGm csD;ajr§mufvmyg
onf/ omoema&;OD;pD;XmerSay;aom &Sm;yg;bGJUrsm; aygrsm;vmí wefzdk;&SdbGJUrsm; wef;zdk;rJhjzpfMuí
ESmacgif;½IHUaeMucsdefwGif wefzdk;rJhbGJUrsm;? aiGpuúLtwkvdk azmif;yGvmí omoemawmfrSmvnf; &p&mr&Sd
jzpfcJhavonf/ pmcsí pmcsbGJU&vQif? ur®Xmef;jyí ur®Xmef;q&mbGJU&vQif? omoemjyKí omoembGJU
&vQif &onfhbGJUESifh vkyfonfhtvkyf? *kPfESifhj'yf xif[yfaevQifum; om"kac:p&myif aumif;avonf/
,ckrl pmwpfvHk;rQrcsolvnf; pmcsbGJU&? bmrQrvkyfbJ xdkifpm;aeoluvnf; omoemjyKbGJU&? ur®Xmef;
q&mr[kwfygbJ ur®Xmef;q&mbGJU&? w&m;wpfyk'frQ ra[mygbJ "r®uxdubGJU&olu &aeí
olawmfaumif;rsm; pdwftaESmuft,Suf jzpf&avonf/ q&mawmfwpfyg;qdkvQif t*¾r[my@dwbGJU
&vdkí pmcswef;oHCmrsm;udk pmac:csNyD; bGJUawmif;avQmufvTmwifavonf/ pmcs&mü pmcsEdkifí
pmcsjcif;jzpfvQif awmfao;onf/ pmrcsEdkifbJ bGJUwHqdyfvdkcsifí pmcsjcif;ü oHCmrsm; qif;&J&avonf/
yk'fppfusrf;vmoH0PÖem enf;av;q,fudk owif;pmjzifhuG,fí zwfjyavonf/ xdkq&mawmfrSm
tBuD;wef; tqifhrQom&Sdí pmrcsEdkifay? pmcswef;udk pmrcsvQifvnf; t*¾r[my@dwbGJUwHqdyf pHEIef;rrD
jzpfayrnf/ odkYjzpfí 0denf;vGwfvkyfí pmcsjyjcif;jzpfav\/ bGJUawmif;avQmufvTmwifNyD;onfhtcg
pmrcsawmhay/ xdktcgusrS pmoifom;rsm; oufom&m &av\/
a&S;u tpkd;&rsm;um; xdkufwefí csD;ajr§mufjcif; jzpf\/ a&S;q&mawmfBuD;rsm;uvnf; trSef
wu,f xdkufwefí csD;ajr§mufcH&jcif;jzpf\// ,ckrl bGJUwHqdyfzdkY avQmufvTmtrsKd;rsKd; axmufcHcsuf
trsKd;rsKd;vkyfNyD; wifawmif;ae&avonf/ avQmufvTmwif½Hkjzifh rNyD;ao;bJ aiGvnf; vdkuf&ao;av
onf/ omoema&;t&m&SdBuD;rsm; csufcsif;BuD;yGm;oGm;Mu\/ wdkufBuD;rsm;tysHpm;? um;BuD;rsm;
taumif;pm;jzifh pD;yGm;jzpfMuav\/ bGJUwHqdyf&q&mawmfrsm;\ ]]aumif;rI}}yifwnf;/
xdkt&m&SdBuD;ESifhywfoufí urÇmat;ü [moav;awG jzpfay:cJhzl;avonf/ q&mawmfwpfyg;
u bGJUavQmufygvsuf r&í t&m&SdBuD;xHoGm;&m t&m&SdBuD;u ]]pdwfygvufygvkyfrS &rSmayghbk&m;}}[k
ajymvdkufav\/ bGJUwHqdyfvdkcsifae½Hkjzifh rNyD;bJ? aiGvnf;ay;&ao;onf[lvdkY/
vlwpfa,mufuvnf; xdkYtwl xdkq&mBuD;qDoGm;&m ]]cifAsm; - 'gapwemtawmfenf;yHk &w,f}}
[k ajymav\/ xdktcg bGJYawmif;olu ½kwfw&uf em;rvnfí ]]renf;ygbl;cifAsm;? uRefawmftdrfrSm
aeYpOf oHCmq,fyg; qGrf;avmif;ygw,f}}[k jyefajymav\/ aiGenf;aevQifvnf; bGJUay;yHkray:ay/
q&mawmfwpfyg;url aiGenf;aomfvnf; trsm;BuD;[k xif&avatmif AdkvfcsKyfyHkyg aiGpuúL
q,fweft&GufBuD;rsm;udk xkyfNyD;ay;av\/ q&mBuD;u yGNyD[k xifum aiGxkyfBuD;rsm;udk tcef;wGif;0ifí
a&wGufavonf/ jyefxGufvmNyD; ]]t&Sifbk&m; 'Dwpfywfawmh ygrSmr[kwfao;bl;}}[k avQmufav\/
aiGvnf;jyefay;av\/ bGJUwHqdyfawmif;pm;olrsm;ESifh bGJUwHqdyfa&mif;pm;olrsm;omwnf;/ tcsKdUuvnf;
aiGb,favmufay;& ay;&? t&if;aMuonf[k qdk\/ bGJUwHqdyfjypm; Ncdrf;ajcmufpm;rnfh pD;yGm;a&;orm;
rsm;omwnf;/
q&mawmfBuD;wpfyg;onf vGwfvyfa&;aeY bGJUwHqdyfaMunmwdkif; ]]om"kygAsm? om"k? om"k}}
awmfMuygayw,f? xdkufwefMuygayw,f}}[k tNrJwef; om"kac:av\/ xkdYaemuf olvnf; bGJUwHqdyf
&vdkí qdkif&muyfí aiGay;&m olvnf; t*¾r[my@dwbGJU&avonf/ xdktcgusrS ]]a&S;u ratay;awG
vnf; igvdkyJ aerSm}}[k ajymav\/
xdkodkY bGJUwHqdyfrsm; azmif;yGí ynm&Sdrsm; taeMuyf? taecufvmjcif;aMumifh wpfcsKdUq&mawmf
rsm;rSm bGJUwHqdyfqufuyfzdkY urf;vSrf;vmonfudkawmif r,l0Hawmhay/ a&maumaomaum jzpfrSmpdk;
av\/ a&S;tcgwkef;u jcaoFhxD;ESifhajracG;rwdkY aygif;oif;MumrS acG;jcaoFhav; arG;avonf/ xdkacG;
jcaoFhav;onf toGifo@eftm;jzifh tzjcaoFhESifhwlNyD;? toHtm;jzifh trdajracG;oH xGufavonf/
wpfaeYaomtcg rdk;&GmNyD;csdefü jcaoFhrsm;u aysmfjrL;uckefvsuf jcaoFhvdka[mufMuav\/ xdktcg
acG;jcaoFhav;uvnf; jcaoFhrsm;ESifhtwl a&ma&mifí jrL;wl;atmf[pfavonf/ toHu jcaoFhoH
rxGufbJ ajracG;oHxGufvmí jcaoFhoHMum;ü acGtloH xif&Sm;oGm;avonf/ xdktcg jcaoFhrsm;u
&Suf&GHUoGm;MuNyD; ra[mufawmhbJ jyefoGm;Muav\/ ('kuedygwf? to'do0*f? oD[aumw¬KZmwf)
wifhw,frJhpGm? auo&mESifh? od*FgvDarG;? acG;jcaoFhi,f? om;rsm;v,fü? &,fzG,fa[mufjcif;/
(rCa'0? pmydk'f 223)
uREfkyfonf q&mawmfBuD;wpfyg;\ w&m;awmfudk emMum;cJhzl;\/ y&d,wådomoe[dw
toif;BuD;ü a[mMum;aomw&m;awmf jzpf\/ xdkw&m;yGJü pmcstausmfq&mawmfBuD;u ]]bkef;BuD;wdkYu
t*¾r[my@dwbGJU? tbd"ZbGJUwdkYudk rjrwfEdk;ygbl;? bmvdkYvJqdk&if olwdkYu bmvdkYay;rSef;udk rodbl;?
bkef;BuD;wdkY &xm;wJh ousoD[bGJUwHqdyfudkom bkef;BuD;wdkY jrwfEdk;ygw,f? bmaMumifhqdk 'DousoD[
bGJUwHqdyfu rEÅav;NrdKU&Sd pmcstausmfq&mawmfBuD;rsm;u ar;cGef;xkwf ppfaq;Mu? bkef;BuD;wdkYu
q&mawmfBuD;rsm;&JU ar;cGef;awGudk ajzqdkEdkifMuvdkY 'DbGJUudk&cJhMuwm? bkef;BuD;wdkY BudK;pm;rIeJY bkef;BuD;
xdkufwefvdkY &xm;wJh bGJUwHqdyfjzpfvdkY bkef;BuD;wdkYu ousoD[bGJUudkyJ jrwfEdk;ygw,f}}[k a[mMum;onf
udk emcJh&avonf/ jcaoFhyDyD r[mqD r[maoG;&Sdaom q&mawmfBuD;ygwum;/
uREfkyfonf 2000 ckESpfu &efukefNrdKUü tbd"r®mydkYcsaeaom q&mrBuD;wpfa,mufudk awGUzl\/
xdkq&mrBuD;onf Xmewpfckü vufaxmufnTefMum;a&;rSL;tqifh&Sd t&m&SdBuD; jzpfavonf/ tbd"r®m
ydkYcsvmonfrSm ESpfaygif;oHk;q,fausmf&SdcJhNyD;? oifwef;om;aygif; ig;&mausmf ydkYcscJhavonf/ olUtm;
wynfhrsm;u omoemjyKbGJUwHqdyf avQmufcdkif;í avQmufwif&mwGif aiGESpfaomif;ay;rS &rnf[k ajymav
\/ xdktcg xdkq&mrBuD;u uREfkyftm; ]]aiGay;rS bGJU&r,fqdkvdkY wynfhawmfr ravQmufawmhbl;bk&m;}}[k
avQmufav\/ omoemtwGuf wu,ftvkyfvkyfolrsm;tm; csD;jr§ifhaombGJU r[kwfygwum;/
wpfcsKdUrSm ysHvGefcgeD;wGif aemufqHk;tcsdefwGif aq;½Hkxdvdkufí bGJUwHqdyfuyfonfudkvnf; awGU&
\/ aemufqHk;xGufoufü bGJUwHqdyfpGJvrf;í vGefawmfrlvQif ysHawmfrrlbJ vQKd;awmfrlzdkYrsm;avonf/
NydwåmjzpfbGJUwHqdyfBuD;ygwum;/
t*¾r[my@dwbGJUudk o½kyfcGJjyonfh q&mawmfBuD;wpfyg;xHvnf; pmvdkufzl;\/ xdkq&mawmf
BuD;u pmcspOf þodkY rdefYavonf/ ]]wdkufay;? awmif;ay;? Asm'dwfay;? xdkufay;av;t*¾wJh/ wpfcsKdUu
wdkufvdkY&wm? wpfcsKdUu awmif;vdkY&wm? wpfcsKdUu tmPmydkift&m&SdBuD;awG ay;cdkif;vdkY&wm? wpfcsKdUu
awmh tm;emyg;em xdkufwefol enf;enf;yg;yg;udk a&G;cs,fNyD; ay;wm}}[k t*¾av;rsKd;udk o½kyfcGJjyav
onf/
vlwdkYtm; omoemawmfqdkif&m bGJUwHqdyfrsm; csD;jr§ifhjcif;onf bk&m;vufxufawmfuyif tp&Sd
cJhavonf/ ,cktcgüvnf; bk&m;vufxufuuJhodkY vlyk*¾dKvfwdkYtm; omoemawmfqdkif&m bGJUwHqdyf
awmfrsm; csD;jr§ifhjcif;udk *kPf,l0rf;ajrmufpGm BudKqkdrdayonf/ odkYaomf ckwf&mwpfjcm; &S&mwpfjcm; jzpfcJh
avonf/ "r®ppfomoemjyK vlyk*¾dKvfrsm;udk csD;jr§ifhjcif;udk bGJUwHqdyfvdkcsifí bGJUwHqdyfrufarmNyD; tvSL
vkyfMu? &[ef;cHMu? &SifjyKNyD; ta&mifqdk;vdkufMuavonf/ wpfcsKdUrSm bGJUwHqdyfvdkcsifí &[ef;avmif;
av;ig;q,fudk wpfNydKifwnf; &[ef;cHMuavonf/ wpfNydKifeufwnf; uav;av;ig;q,f t>rmyl;arG;
ouJhodkY jzpfav\/ &[ef;rsm;udk tb,fodkY axmufyHhEdkifygrnfenf;? &[ef;'um0wå&m; ausyGefMuygOD;
rnfavm? &[ef;'umr&Sdí pm&if;ay;vdkuf&aom &[ef;avmif;rsm;rSm &[ef;wpfcgESifh jim;cJhMuavNyD/
&[ef;'umu &[ef;cHNyD; a&pufcsNyD;csdefrSpí &[ef;rsm;udk vSnfhrMunfhMuawmhay/ bJrsm;vdk tNyD;ypfxm;
cJhMuav\/ xdktvSLonf tusKd;BuD;ygOD;rnfav? *kPfrufarmaomtvSL? yumoetvSL? olawmf
aumif;rsm; om"krac:Edkifaom tvSLjzpfav\/ xdkodkY bGJUwHqdyf&r®ufaMumifh &[ef;vkcH? tvSLvkjyKMu
olrsm;udk tvSLjyKwwfatmif qHk;rzdkY vdkvmavNyD/
"r®udkrsufuG,fjyKavNyD/"r®udkrsufuG,fjyKavNyD/"r®udkrsufuG,fjyKavNyD/"r®udkrsufuG,fjyKavNyD/"r®udkrsufuG,fjyKavNyD/ ///// r[etzGJUonf omoemxGef;um;jyefYyGm;a&;twGuf zGJUpnf;xm;aom
tzGJUBuD;jzpfaomfvnf; OD;wnfcsufvGJcJhavNyD/ "r® xGef;um;atmif vkyf&rnfhtpm; "r®udkESdyfuGyfaeMu
av\/ usrf;pmXme pmaypdppfa&;rl0g'ü ]]rSefaomfvnf; yk*¾dKvfa&;&m xdcdkufrI&SdvQif xkwfa0cGifhrjyK?
rSefaomfvnf; *dkPf;*Pudk xdckdufrI&SdvQif xkwfa0cGifhrjyK rSefaomfvnf; tajctaeESifhtcsdeftcg umv
rnDnGwfvQif xkwfa0cGifhrjyK}}ponfjzifh "r®udk vu©m½kpd(rESpfoufonfhtrSwftom;)xdk;í abmifcwf
xm;avonf/ xdkrl0g'tvkdt& qdk&aomf ]]yk*¾dKvf? *dkPf;tpdk;&udkrxdcdkuf? umva'oESifhnDvQif "r®ESifh
rnDaomfvnf; xkwfa0ap}}[k t"r®0g'udk tm;ay;&ma&mufaeavonf/ xdkYaMumifhvnf; wefYMunf
awmiftrSm;awmfyHkpmtkyfudk ydwfyifNyD;? "r®ESifhrnDaompmtkyfrsm; xGufay:aejcif;jzpf\/ omoemzsuf
tzGJUtpnf;BuD;ygwum;/ omoema&;ESifh ywfoufaom EdkifiHawmftcrf;tem;rsm;ü tewåvu©Pm
okwfudk &GwfqdkcGifhydwfxm;aMumif; od&avonf/ tewå0g'udk rusifhoHk;½Hkomr[kwfawmhbJ vufrcH?
r,HkMunfonfhoabm oufa&mufaeayonf/ tm*rif;q&mESifh tm*rif;'umBuD;rsm;ygwum;/
rif;q&mvkyfvdkol/rif;q&mvkyfvdkol/rif;q&mvkyfvdkol/rif;q&mvkyfvdkol/rif;q&mvkyfvdkol/ ///// r[etzGJUonf rif;q&mBuD;rsm;jzpf\/ rif;yGJpdk;yGJ tcrf;tem;rsm;ü rif;rsm;
u wkyf0yf½dkaoMuojzifh b0if<uaeMu\/ omoemtwGuf tvkyfvkyfzdkY pdwfr0ifpm;Mu? t&m&SdBuD;rsm;
xH tvkt,uf vufrSwfvkawmif;aeMu\/ zkef;awmif;onf? ajrawmif;onf? opfawmif;onf?
bdvyfajr awmif;onf? pufqDawmif;onf? um;oGif;zdkY vufrSwfawmif;onf/ EdkifiHydkif ajrxdk;puf?
bl'dkZmum;BuD;udkyif tNyD;tydkifodrf;ydkufzdkY tvSLcHonfvnf; &Sd\/ þtvkyfrsm;udkom pdwf0ifpm;Muav
onf/ aemufaemif rif;q&mvkyfvdkolrsm; owdxm;rdap&ef q&mawmfOD;Akpf\ Mo0g'udk wifjyvdkufay
onf/
anmifuefrS q&mawmfOD;usD;(jynfq&mawmf)udk jynfrif;om;uyifhí aejynfawmfodkY a&mufvm
onfwGif q&mawmfOD;Akpfu Mo0g'ay;avonf/ ]]armifusD; rif;udk rif;om;uyifhí udk;uG,fojzifh
rif;q&mawmf jzpfayNyD/ odkYaomf bk&m;tvdkawmftwdkif;usifhrS bk&m;om;awmfjzpfrnf? rif;vdkvdkufí
usifhvQif rif;\om; jzpfvdrfhrnf/}} (ndKjr? ukef;abmif&SmyHkawmf? pm-291)bk&m;om;awmfavm? rif;
om;awmfavm? apmaMuma0zefoifhvSyg\/ "r®&mZf\ om;awmfBuD;rsm;jzpfvQif awmfao;\/ t"r®
&mZm\ om;awmfBuD;rsm; jzpfvQifum; omoe&p&m&Sdrnf r[kwfawmhay/
&aohvdkvdk &[ef;vdkvdkESifh rif;q&mvkyfaeol a'gufcsmaqmif;onfh usKdufxD;aqmifudk,fawmf
BuD; rif;q&mjzpfaomtcgü r[etzGJUu q&mawmf q&mawmf [k wpfaMumfaMumf awmfMuav\/
EdkifiHawmftcrf;tem;rsm;rSm r[eESifh&aoh wef;wlae&m,lMuavonf/ omoemzsuf&aoh,kwfudk
wef;wlae&may;&aumif;avm [k jynfolrsm; ESvHk;emMu\/ txl;ojzifh omoemh0efaqmif
q&mawmfBuD;\ wynfhrsm;u tjyif;txef½IwfcsMuavonf/ w&m;rJhvGef;aeNyDwnf;/
vufudkif'kwfBuD;rsm;/vufudkif'kwfBuD;rsm;/vufudkif'kwfBuD;rsm;/vufudkif'kwfBuD;rsm;/vufudkif'kwfBuD;rsm;/ ///// Oyg,fav;rsKd; &Sdavonf/ 4if;wdkYrSm 'geOyg,f? omrQOyg,f? ab'
Oyg,f? '@Oyg,f wdkYjzpfavonf/ 'geOyg,fqkdonfrSm vufaqmifay;í vSL'gef;ay;urf;í pnf;½Hk;enf;
jzpf\/ omrQOyg,fqdkonfrSm Oya'jzifh pnf;½Hk;enf;jzpf\/ ab'Oyg,fqdkonfrSm pdwf0rf;uGJjym;atmif
oif;cGJonfh enf;AsL[m jzpf\/ '@Oyg,fqdkonfrSm axmif'Pf? ao'Pf ponfjzifh 'Pfwyfí ESdyfuGyf
aomenf;jzpf\/ uREfkyfwdkYtpdk;&onf þOyg,fav;rsKd;jzifh EdkifiHa&;orm;rsm;udkvnf;aumif;? oHCmrsm;udk
vnf;aumif; pnf;½Hk;odrf;oGif;avh&Sdayonf/
'geOyg,fjzifh oHCmawmfrsm;udk pnf;½Hk;&mü rsm;pGmatmifjrifavonf/ TV vSLonf? uGefysLwm
vSLonf/ zkef;onf? um;vSLonf? ausmif;vSLonf? EdkifiHa&;q&mawmf trsm;pkrSm 'geOyg,fatmuf
'l;axmufoGm;cJhMuavonf/ xdkodkYrS rNidrf;ao;vQif bGJUwHqdyfuyfvSLjyefavonf/ bGJUwHqdyft&Sdeft0g
aMumifh om,mrdef;armoGm;Muavonf/ þum; 'geOyg,f\ atmifjrifrI jzpf\/
'gejzifh r&ao;vQif ab'udkusifhoHk;avonf/ wdkufcgatmif pnf;½Hk;onf? pmar;yGJrsm; rusif;y
Edkifatmifvkyfonf? tiftm;enf;atmif oif;cGJavonf/ yxrjyefpmar;yGJ oufwrf;ESpfwpf&mausmf
umvwGif acwftqufqufrS A[dkOD;pD;pepfjzifh usif;yvmcJh&m ,aeYacwfwGif wdkif;ESifhjynfe,fcGJum
wdkif;ppfjynfe,fppfjzpfatmif vkyfavonf/ odkYrSom rEÅav;? &efukefae oHCmrsm;u tjcm;wdkif;ESifh
jynfe,frsm;odkY oGm;a&mufajzqdkMurnf/ NrdKUBuD;rsm;ü oHCmtiftm; enf;oGm;rnf jzpfavonf/ xdkodkY
wdkif;ESifhjynfe,fcGJzdkYtwGuf taMumif;jycsufvdkaomtcg ar;cGef;rsm; azmufypfvdkufMuavonf/ wpfESpf
r[kwf ESpfESpf r[kwf oHk;av;ESpf qufwdkufar;cGef;aygufjcif; jzpf\/ ar;cGef;aygufí A[dkpepfrEdkif[k
qdkum jynfe,fESifhwdkif;rsm;odkY vufvTJypfvdkufavonf/ xdktcg NrdKUBuD;rsm;rS pmoifom;rsm;rSm NrdKUav;rsm;?
jynfe,frsm;odkY oGm;a&mufajzqdkMuavonf/ tqdkygXmersm;ü ar;cGef;vnf;rcuf? yHkpHtrsKd;rsKd;jzifh
vGwfvyfpGm Munfha&;cGifh ajzcGifh&avonf/ wpfcsKdUqdk wpfae&mratmifvQif wpfae&matmifvdrfhrnf
[laom &nf&G,fcsufjzifh ESpfae&m? oHk;ae&m vufrSwfxdk;NyD; ajzqdkavonf/ vGwfvyfpGmajzqdk&í
twef;wpfckwnf;rSmyif ESpfcgoHk;cg atmifjrifaeonfvnf; &Sdavonf/
xkdodkY pmoifom;rsm; tusifhysufí t&nftcsif;rJhomoemBuD; xGef;um;rnfhta&;? t&nftcsif;
&Sdaom omoemawmfBuD;ysufpD;rnfhta&;ü r[etzGJUonf uefYuGufrItvsOf;r&Sd? tusKd;tjypf pdppfrI
tvsOf;r&SdbJ tpdk;&vkyforQ oabmwlMuavonf/ uREfkyfwdkY\ q&mrpdk;&drfwdkufopf yxrr[mem,u
q&mawmfBuD;ESifh tjcm;ESpfyg;uom tjyif;txef uefYuGufonf[k od&avonf/ odkYaomf xdkq&mawmf
rsm;udkvnf; EdkifiHjcm;odkY wpfzufvSnfh apvTwfNyD; uG,f&mü tpnf;ta0;xajrmufatmif vkyfvdkufMu
avonf/ oHCmtm; bk&m;rqefomqdkovdk (47)yg;ü ESpfyg;oHkyg; t&mr0ifí omoemusqif;cJhjcif;
jzpfavonf/ wdkif;ppfjynfe,fppf cGJvdkufcsdefrSpí pmoifom;rsm; t&nftcsif;r&SdMuawmhay/ pmcswef;
odkY a&mufaeonfhwdkif ti,fwef;tqifhyif rrDMuawmhay/ þum; ab'Oyg,f\ xda&mufrI jzpfav
onf/
þodkY ab'Oyg,fjzifh aqmif&Guf&mü usef&Sdaeao;vQif '@Oyg,fudk usifhoHk;avonf/ tjyif
rxGuf& trdefYxkwfjcif;? tuGufqifí zrf;qD; axmifcsjcif;rsm; vkyfavonf/ xdkodkYrS r&vQif aoewfjzifh
ypfcwfjcif;? ypfowfjcif;rsm;jzifh Nidrfatmifvkyfavonf/ tpdk;&vkyforQudk r[eu vufydkufMunfhae
avonf/
uREfkyfax&0g'pmtkyfxGufaomtcg wefYMunfawmif0g' t"r®rSef; xif&Sm;oGm;avonf/ xdkodkY
wpfwdkif;jynfvHk; qlyGufNyD; ½kwf½kwfoJoJ jzpfaeygvsuf r[eu bmrQrvkyfay/ trSefqdkvQif pmtkyf
xGufvmNyD NidrfaevdkY rjzpfawmhbl;? ESpfOD;ESpfbufac:NyD; "r® t"r® qHk;jzwfMurnf[k qifhac:oifhav
onf/ uREfkyfu wefYMunfawmif idkw&m;? &,fw&m; rSwfwrf;acGrsm;udk AGD'D,dk½Hkrsm;üjyjcif;? bk&m;BuD;ü
jyjcif;aMumifh EdkifiHa&;ul;pufawmhrnf[kqdkum tmPmydkifrsm;u 0efBuD;odkY? 0efBuD;u nTefcsKyfodkY? nTefcsKyfrS
r[eodkY tqifhqifhnTefMum;MuavrS r[eu xvkyfavonf/ wefYMunfawmifq&mawmfudk t"r®0g'
jzpfaMumif; 0efcHvufrSwfxdk;cdkif;onf/ uREfkyfudk cGifhjyKcsufr&bJ pmtkyfrxkwfzdkY 0efcHvufrSwfxdk;cdkif;av
onf/ xdktcg uREfkyfu wefYMunfawmifq&mawmf t"r®[k 0efcHaMumif; owif;tjzpf owif;pmxJrSm
xnfhrSom wdkif;oljynfom;awG trSm;trSefodrnf jzpfaMumif;? ,ckrl wefYMunfawmifuvnf; w&m;
qufjyaejcif;? uREfkyfuvnf; pmtkyfxkwfa0aejcif;aMumifh jynfolvlxkrSm b,ft&m rSef rSef;rod
jzpfaeMuaMumif; avQmufxm;&m? nTefcsKyf a'gufwmrsKd;jrifhu uefYuGufavonf/ q&mawmfBuD;rsm;u
vnf; NidrfaeMuavonf/ jrif;jcHq&mawmfOD;udwådwpfyg;wnf;uom uREfkyfavQmufxm;csufudk vufcH
avonf/ odkYaomf trsm;ESifhwpfyg;jzpfí bmrQrwwfEdkif&Smay/ uREfkyfuowif;pmxJ rxnfhvQif
vufrSwfrxdk;Edkif[k tMuyfudkifvQif tmPmzdqefrIjzifh uREfkyfudkzrf;rnf trSefyif/ uREfkyfudkzrf;vQif
r[euvnf; wm;jrpfrnfr[kwfay? wm;jrpfvdkpdwf&SdvQifvnf; wm;jrpfydkifcGifh r&Sday/ uREfkyfonf uREfkyf
q&mrsm;udk iJhaeíom vufrSwfxdk;cJhjcif; jzpfavonf/ aemufqHk;ü uREfkyfqEudk vdkufavsmonfhtaejzifh
oHCtzGJUtpnf;tqifhqihfodkY pmxGufay;rnf[k acsmhvdkufavonf/ uREkfyfvnf; wu,fxifrSwfNyD;
apmifhaeav&m wpfvwnf;rvm? ESpfvvnf;rvmí uREfkyfudk,fwdkif xkwfjyefypfvdkuf&avonf/
"r®0de,aMumifh &[ef;jzpf&onf? "r®0de,aMumifh omoem&Sdae&jcif;jzpfonfudk odygvsuf ta&;tBuD;
"r®0de,udpöBuD;udk y"mevkyfief;wpfcktjzpf ta&;ay: vkyf&aumif;rSef; rodMuay/ txuftrdefYudkom
apmifhaeMuav\/
xdkYaemuf uREfkyfudkzrf;NyD;aomtcg oHCmxku tHk<uavonf/ xdktcg oHCmrsm; nrxGuf&
trdefYxkwf&ef tpdk;&u nTefMum;avonf/ r[eu xkwfaumif;\? rxkwfaumif;\ rpOf;pm;ay/
&Suf&aumif;rSef;vnf; roday/ rsufESmajymifwdkufí xkwfvdkufMujyefavonf/ wpfjcm;oHCmrsm;rSm
xdcdkufrIr&Sdaomfvnf; w&m;a[mq&mawmfrsm;rSm ntcgüom a[mMum;Muí rsm;pGmxdcdkufepfem
&avonf/
xdkYaemuf uREfkyf\ w&m;acGrsm;? pmtkyfrsm;xm;&m ausmif;wdkufrsm;ü 0ifa&muf&SmazGvQif
jyóemBuD;xGm;vmEdkifí ]]w&m;r0ifwdwfacG? pmtkyfrsm; rnfonfhausmif;wdkufrSmrS rxm;&}}[k trdefY
xkwfcdkif;awmhvnf; xkwfjyefvdkufavonf/ xkwfjyefonfh xdktrdefYaMumifh wpfEdkifiHvHk;&Sd oHCmxk?
vlxku yGwfavmxukefMuavonf/
tpdk;&u wkwfjzifh omoemzsufvQif xdkwkwfonf r[eyif jzpfavonf/
tpdk;&u ajcjzifh eif;acsNyD; omoemzsufvQif xdkajconf r[eyif jzpfavonf/
tpdk;&u aoewfjzifh omoemzsufvQif xdkaoewfonf r[eyif jzpfavonf/
r[eonf tpdk;&\ vufudkifwkwf omoemzsuftzGJUtpnf;BuD; jzpfav\/
&yyfwnfrIrSm;ol/&yyfwnfrIrSm;ol/&yyfwnfrIrSm;ol/&yyfwnfrIrSm;ol/&yyfwnfrIrSm;ol/ ///// r[eonf oHCmtwGuf omoemtwGuf zGJUpnf;xm;aom tzGJUjzpf
aomfvnf; oHCmvufrSvnf;aumif;? omoembufrSvnf;aumif; &yfwnfrIr&SdcJhay/ 4if;wdkY &m;xl;NrJzdkY?
tmPmNrJzdkYtwGuf tpdk;&bufrS tNrJ&yfwnfwwfavonf/ 19-10-2003 wGif jzpfyGm;aom
ausmufqnft"du½dkPf;aMumifh 22-10-2003 wGif ausmufqnfNrdKU\ tBuD;qHk;pmoifwdkufrS y"me
em,uq&mawmfBuD;ESifh pmcswynfhBuD;rsm;udk tpdk;&u zrf;avonf/ xdkodkY q&mawmfBuD;wpfyg;udk
tvG,fwul zrf;zdkYtwGuf NrdKUe,foHHCem,uOuúXq&mawmfBuD;u ulnDavonf/ tqifhqifhaom
oHCem,ursm;udk wifjyavQmufxm;jcif;r&SdbJ zrf;onfudk r[eu rod[efaqmifaeayonf/
q&mawmfBuD;tm; tpmESifha& oHk;&uftiwfxm;NyD; xdk;BudwfuefaMumufMu? ESdyfpufn§ef;yrf;MuNyD;
twif;t"r®0efcHcdkif; vufrSwfxdk;cdkif;NyD; axmifcsaMumif; r[exH wifjyavQmufxm;onfhtcgüvnf;
ikwfwkwfomNidrfaeMuavonf/ arwåm&yfcHoifhvsufvnf; r&yfcHcJhay/ bmrQrodovdk bmrQrywfouf
ovdk a&iHkEIwfydwfaeawmfrlMu\/ wpfESpfvnfrvGwf? ESpfESpfvnf;rvGwf? oHk;ESpfvnf;rvGwfonfhtcgü
vnf; xdkenf;vnf;aumif;yif/ vla&SUola&SUüum; olwdkYrSm tmPm&Sdovdkvdk? vkyfydkifcGifh&Sdovdkvdk
txifBuD;atmif <um;MuxGm;Muavonf/ tm;vHk;vufvGefNyD;rS od&vdkY bmrQrwwfEdkifawmhbl;[k
qdkolu qdkao;\/ opfrI? aq;rI ponfhjzifh &mZ0wfrIrsm;udkawmh wufwuf<u<u a&G;xkwfay;awmfrl
Mu\/ pmoifwdkufBuD;wpfckvHk;\ tBuD;qHk;q&mawmfvnf;jzpf? NrdKUe,foHCem,u twGif;a&;rSL;
q&mawmfvnf;jzpfNyD; omoemawmftwGuf tzGJUtpnf;twGuf ESpfaygif;rsm;pGm vufwGJvkyfudkifvm
onfh q&mawmfBuD;wpfyg;udkrS tumtuG,fray;Edkif? ru,fwifEdkifMuay/ omoemtwGuf oHCmxk
twGuf bmrQ tmrcHcsufray;Edkifonfh pnf;pdrfcHtzGJUtpnf;BuD; jzpf\/
bk&m;vufxufu ydvdE0päax&fonf tjypfrJh qGrf;'umr om;trdudk Adr®dom&rif;u zrf;onfh
twGuf eef;awmftxd oydwfydkufvdkufoGm;NyD; ajz&Sif;u,fwifawmfrlcJh\/ &[EÅmjzpfaomfvnf;
at;at;vlvl raeEdkif&SmcJhay/ trSefw&m;bufrS &yfwnfí &Sifbk&ifudk &J0HhpGm &ifqdkifcJhav\/ r[e
tzGJUu (47)yg;pHknD tpnf;ta0;rSm wifjyrnf? aqG;aEG;rnf? twnfjyKcsuf&,lrnf/ NyD;vQif tmrcHcsuf
ay;rnf? tpdk;&udk arwåm&yfcHrnfqdkvQif tjypfrJhq&mawmfBuD;wpfyg; rvTwfEdkifp&m taMumif;r&Sday/
tpdk;&u vTwfray;bJ raeEdkifay/ xdkYaMumifh r[eonf "r®twGuf omoemtwGuf r&yfwnfbJ
tmPmtwGuf ae&mtwGuf &yfwnfaeMuonfh &yfwnfrIvGJaeaom tzGJUtpnf;BuD; jzpfavonf/
xdkYaMumifh r[etzGJUrS q&mawmfBuD;rsm;tm; trIEdkifzdkY? pD;yGm;a&;aumif;zdkY? tquftoG,faumif;
&zdkY? axmufcHcsuf? arwåm&yfcHcsuf&zdkYtwGufom udk;uG,fxdkufavonf/ r[eaMumifh trIEdkifMuolrsm;?
r[eaMumifh pD;yGm;jzpfol? BuD;yGm;olrsm;? axmifuvGwfolrsm renf;ay/ ypöKyÜeftwGuf oHo&mtwGuf
odu©morm"dtwGuawmh vHk;0tm;rudk;xdkuf? rudk;uG,fxdkufaom q&mawmfBuD;rsm; jzpfMu\/
r[etzGJUrS emrnfqdk;xGufol? tykyfeHYvdIifolrsm;\ psmyeESifh rif;uGef;q&mawmfBuD;\ psmye
EdIif;,SOfMunfhu odEdkifayonf/ rif;uGef;q&mawmfBuD;\ psmyeonf EdkifiHawmfpsmyejzpfaomfvnf;
tvSLaiGrxnfhrae& trdefYxkwfNyD; aumufcHonfhpepf rusifhoHk;ay? wpfavmuvHk;u MunfndKí
aemufqHk;taejzifh ukodkvf,lMujcif; jzpf\/ r[exdyfwef;t&m&Sd q&mawmfBuD;rsm; psmyeü twif;
tMuyfaumfcHonfudkyif trsm;tjym; rxnfhvSLMuay/
þrQ odu©mMoZmusqif;aeaom tzGJUtpnf;BuD;udk tcsdefrDjyKjyifoifhvSayNyD/
trsKd;,kwfjrnf;aumifrsm;trsKd;,kwfjrnf;aumifrsm;trsKd;,kwfjrnf;aumifrsm;trsKd;,kwfjrnf;aumifrsm;trsKd;,kwfjrnf;aumifrsm; ///// ///// r[etzGJUrS q&mBuD;rsm;om &mxl;*kPfarmufMuonfr[kwf?
4if;wdkY\ wynfhBuD;rsm;uvnf; pdefem;uyfa&mifESifh yg;ajymifwwfMuao;onf/ uREfkyfonf NrdKUav;wpfck
odkY w&ma[moGm;pOf xdkNrdKUrS 'umrsm;u pdefem;uyfudk,fawmfBuD;rsm; tyg;0yHkudk 0dkif;0ef;avQmufMu\/
vrf;ab;cs&yfxm;onfhum;udk pdefem;uyfudk,fawmfBuD;rsm;um;u yGwfqGJoGm;onf/ um;q&mrsm;u
ajy;vmMuonfhtcg pdefem;uyfudk,fawmfBuD;rsm; um;ay:uqif;vmNyD; ]]bmvJ bmjzpfwmvJ? bmvkyf
csifvJ? igwdkYu VIP c&D;pOfESifhvmwm}}[k a'gowBuD; &efawGUavonf/ um;BuD;uvnf; taumif;pm;?
um;bD;BuD;rsm;uvnf; tjyifodkYum;xGufaeí olwdkYum; bmrQrjzpfaomfvnf; yGwfqGJcH&onfhum;av;
rSm tawmfemoGm;cJh&ayonf/ vlvdkolvdk ajyvnfatmif ajz&Sif;vQifvnf; auseyfzG,f&Sdao;onf/
,ckrl vlyg;0vGef;\/ ql;ESifhzuf Oyrmudk qifjcifrdíom epfemonfhbufu tavQmhay;vdkufjcif;jzpf\/
um;ay:u udk,fydkifpmwef;bGJUwHqdyf pmwef;BuD;uvnf; vefYp&maumif;vS\/
r[eq&mBuD;rsm;\ udk,f&HawmfBuD;rsm;uom axmifvTm;Muonfr[kwf? wdkif;tqifh?
NrdKUe,ftqifhrS q&mBuD;rsm;\ oufawmfapmifhBuD;rsm;? wynfhBuD; wynfhav;rsm;uvnf; axmifvTm;
wwfavonf/ þacwfonfum; oDvacwfr[kwf? okwacwfjzpf\/ tyÜrm;acwfr[kwf? yrm'acwf
jzpf\/ jA[®pdk&facwfr[kwf? tmPmacwfjzpf\/ oEÅK|Doav’cacwfr[kwf? *kPfwk*kPfNydKifacwfjzpf\/
*g&0ed0gwacwfr[kwf? twårmeacwfjzpf\/ xdkYaMumifh &mxl;? tmPm&Sdolrsm;onf &mxl;BuD;vQif
BuD;oavmuf? tmPmBuD;vQif BuD;oavmuf armufrmMuavonf/ &mxl;tmPmr[kwfygbJ pnf;pdrf
BuD;olrsm;yif pnf;pdrf*kPfarmufwwfMu\/ wpfaeY uREfkyfqGrf;pm;aepOf uREfkyfq&m\ausmif;ü 'umr
wpfa,muf\ atmfBuD;[pfus,f avQmufxm;oHudk Mum;ae&\/ qGrf;pm;ae&if;jzpfí uREfkyfxGufrMunfh
rd/ uREfkyfq&m\um;u *spfum;jzpfonf/ xdk*spfum;jzifh uREfkyfq&mudk vmBudKpOf vrf;rSm,mOfrawmfrq
xdcdkufrI jzpfMuonf/ rD;yGdKifhu rD;eDjyonfhtcg t&SdefrowfEdkifí a&SUwnfhwnhfrS &yfxm;onfhum;udk
0ifwdkufrdjcif;jzpf\/ ajyajyvnfvnf awmif;yefpum;ajymvdkufvQif jyóemonf xdkae&müyif NyD;cJhrnf
jzpfonf/ ,ckrl vmBudKaomwynfhav;u ]]owåd&Sd&if ausmif;txdvdkufcJh}}[k pdefac:av\/ um;ydkif&Sif
'umrrSm xufjrufol jzpfayrnf/ ,mOfxdef;&Judk um;ay:wifum pdefac:vdkY wdrfay:xd vdkufcJhayonf/
q&morm;ESifhawGUonfhtcg jzpfaMumif;ukefpOf a'gESifharmESifh avQmufxm;avonf/ pdefac:vdkYwdrfay:xd
vdkufcJhjyefawmhvnf; pdefac:olu rxdk;owf0Hhjyefay/ q&mha&SUwGif ukyfukyfuav; ae&&Smav\/
q&morm;jzpfolrSm wynfhraumif; q&macgif;qdkovdk udk,fhbufu rSm;cJhonfhtwGuf acgif;at;at;
xm;NyD; ajymorQudk em;axmifay;&Sm\/ 'umravQmufNyD;onfhtcg wynfhav;tm; ar;avonf/
wynfhav;u aMumufí bl;cgav\/ xdktcg 'umru ]]udk,fawmfa,musfm;? wynfhawmfrdef;r?
udk,fawmfa,musfm;jzpfygvsuf bmvdkYa,musfm;pum;rajymwmvJ}} ajymif &Sif;av\/ udk,fawmfav;rSm
udk,fhbufu rSm;cJhrdonfhtwGuf 'umrudkyif &ifrqdkifEdkifawmhay/ q&morm;\ ajz&Sif;yHkuvnf;
rSwfom;p&maumif;vSonf/ ]]uJ bkef;BuD;bufu rSm;cJhNyD? wynfhav; udk,fpm; bkef;BuD;uyJ awmif;yef
ygw,f? tJ'DtwGuf bkef;BuD;u bmrsm; aqmif&Gufay;&ygOD;rvJ}}[k rdefYawmfrl&m yifudk,fuyif &[ef;
oHCmqdkvQif MunfndK&if;pGJ &SdNyD;om;jzpfí q&mawmfwpfyg;u wdk;½dI;awmif;yefaeonfhtcg 'umr\
a'gotmCmwrsm; csufcsif;vTifhpifum auseyfoGm;cJhayonf/ ]]wynfhawmfr tavsmfawmif;zdkY vkdufvm
wm r[kwfygbl; bk&m;}} ½dkaopGm &Sdcdk;OD;csNyD; jyefoGm;av\/
EdkifiHa&;üyifjzpfap? omoema&; bmoma&;üyifjzpfap rw&m;rIudk acgif;iH k YcHraebJEdkifiHa&;üyifjzpfap? omoema&; bmoma&;üyifjzpfap rw&m;rIudk acgif;iH k YcHraebJEdkifiHa&;üyifjzpfap? omoema&; bmoma&;üyifjzpfap rw&m;rIudk acgif;iH k YcHraebJEdkifiHa&;üyifjzpfap? omoema&; bmoma&;üyifjzpfap rw&m;rIudk acgif;iH k YcHraebJEdkifiHa&;üyifjzpfap? omoema&; bmoma&;üyifjzpfap rw&m;rIudk acgif;iH k YcHraebJ
xdk'umrvdk owåd&S dapcsifygonf/xdk'umrvdk owåd&S dapcsifygonf/xdk'umrvdk owåd&S dapcsifygonf/xdk'umrvdk owåd&S dapcsifygonf/xdk'umrvdk owåd&S dapcsifygonf/
]]0da'rif;udk rmefwif;&efaxmif ykwfoifapmifodkY}} [laom rCa'0vdkyif tojymwpfjym;rQjzifh
rif;pnf;pdrfudk tefwkum rmefaxmifolrsm; &SdwwfMu\/
a&S;tcgu tmZmenfodaEmjrif;wdkYtm; pyspfoD; ponfhopfoD;rsm;udk t&nfn§pfNyD; t&nfom
wdkufavonf/ usefaeaom opfoD;cGH? opfoD;zwfrsm;udk a&ESifha&mNyD; odaE¨mjrif;wdkY\ udk,f&Hawmf
jrnf;aumifrsm;udk wdkufavonf/ trsKd;jrwfonfh odaEmjrif;wdkYrSm pm;aumif;aomufzG,frsm;udk OD;OD;
zsm;zsm; pm;&aomfvnf; trsKd;jrwfí rmefrrlMu? raxmifvTm;Muay/ odaEmjrif;wdkY\ tuseft<uif;udk
om pm;&aomjrnf;aumifrsm;um; trsKd;,kwfMuolrsmjzpfí tqD,pfNyD; eef;&ifjyifwpfckvHk;ü ckefayguf
ajy;vTm;Mu? wdk;a0SUuefaMumufMujzifh eef;awmf&ifjyif tusnf;wefatmif rmefrlaxmifvTm;Muavonf/
odaEmjrif;uJhodkY aumif;aumif;pm;&? OD;OD;zsm;zsm;pm;&vQifum; qdkzG,f&m r&Sday/ ('kwedygwf? to'do0*f?
0gavm'uZmwf)
ua&mfurnf? pmusnfusnfvQif? Munfwjrjr? aomrejzifh a&S;ujrif;rif;? avmif;oeif;\?
pm;<uif;aomufusef? axG;tefpGefYvwf? rpifzwfudk? pm;wwf&½Hk? ,pfrl;yHkjzifh? [DwHk[efwHk? cGgpHkuefayguf
vGefajrmufjrL;<u? tm;cGefjyí? ajy;MuckefvTm;? jrnf;,kwfrsm;odkY? w&m;rwnf? avmfvDjrL;&Tif?
ravbifwnfh/ (rCa'0? pmydk'f 429)
ordkif;\w&m;cH/ordkif;\w&m;cH/ordkif;\w&m;cH/ordkif;\w&m;cH/ordkif;\w&m;cH/ ///// þodkYvQif r[me,uq&mawmfrsm;onf omoemawmfoefY&Sif;a&;udk
ODpm;ay; aqmif&GufrIr&SdbJ vspfvsL½Ixm;jcif;? 4if;tzGJUüyif roefY&Sif;olrsm; yg0ifaejcif;? tzGJU0ifrsm;udk
a&G;cs,f&mü oHCmhqEudk rcH,ljcif;? "r®0de,r@dKifudk tav;rxm;jcif;? tusifhysufjcpm;rIrsm; rw&m;
qHk;jzwfrIrsm; jynfhvQHaejcif;? t"r®udk tumtuG,fay;xm;jcif;? oHCmxktay: tmPmudk tvGJoHk;pGJ
tEdkifusifhaejcif;? 'Drdkua&pD pepfudkudk rusifhoHk;bJ tmPm&Sifpepfudk usifhoHk;aejcif;? &[ef;ysKd tkyfcsKyfa&;
pepfudk oHCmxk\ av;pm;rIudk rcH,l&jcif;? bGJUwHqdyfomoemxlaxmifNyD; bk&m;omoemudk zsufqD;ae
jcif;? pmaypdppfa&;udk abmifcwfNyD; "r®udk rsufuG,fjyKxm;jcif;? oHCmxkab;uif;vHkjcHKatmif tum
tuG,fray;Edkifjcif;? omoemtusKd;udk ro,fydk;bJ udk,fusKd;&Smaejcif;? yxrjyef pmar;yGJrsm;udk wdkif;ppf
jynfe,fppf cGJxkwfí y&d,wådomoemudk zsufqD;aejcif;? "r®bufrSm r&yfwnfbJ t"r®bufrSm &yfwnf
aejcif;? 4if;wdkY\ vuf½Hk;wynfhBuD;rsm;u wdkif;oljynfom;awGudk tEdkifusifhaejcif; . . . . .þodkYaom
taMumif;w&m;rsm;aMumifh omoemawmfysufpD;,dk,Gif;&jcif;jzpfavonf/
jrefrmouú&mZf 1240 jynfhESpfwGif a,mrif;BuD;OD;zdk;vdIifonf &mZ"r®o*F[usrf;udk jyKpkcJh\/
xdkusrf;ü jrefrmhtajccH tkyfcsKyfa&;pnf;rsOf;udk tjynfhtpHk wifjyxm;\/ OD;zdk;vdIifum; ,aeYacwf
vlaygif; (1000)ausmf yg0ifí q,fpkESpf ESpfckeD;yg;rS a&;qGJ&aom tajccHOya'udk wpfa,mufwnf;
a&;qGJcJhaom jrefrmEdkifiH\ yxrOD;qHk; 'Drdkua&pDzcifBuD; jzpfav\/ oufOD;qHydkifbk&ifpepfudk pmay
tEkynmjzifh awmfvSefcJhaom 'Drdkua&pDawmfvSefa&;orm;BuD; jzpf\/ oljyKpkaom 'Drdkua&pDrSm yHkwl
ul;,lxm;onfh rlyGm;'Drdkua&pDr[kwf? EdkifiH? vlrsKd;? bmom,Ofaus;rIwdkYESifh tH0ifcGifusatmif pDpOfxm;
aom ,dk;',m;ywfysKd;om jzpf\/ oufOD;qHydkifOD;zdk;vdIiftaejzifh oufOD;qHydkif&Sifbk&ifESifh rif;rsKd;rif;EG,f
tEÅ&m,fuif;a&;? jynfolvlxk vlYtcGifhta&; tjynfht0 azmfaqmifa&;? EdkifiHawmfBuD;zGHUNzdK;wdk;wufa&;
wdkYudk a&SU½IOD;wnfí wifjyjcif;jzpf\/
at'D(17)&mpkwGif t*Fvefjynf acwfa[mif;awmfvSefa&; ygvDrefacgif;aqmif Cyomwell
(u&Grf;0J)u yxrcsm;vfbk&ifudk ao'Pfay;um acgif;jzwfowfcJh\/
at'D(18)&mpkwGif jzpfyGm;aom jyifopfta&;awmfyHkBuD;aMumifh oufOD;qHydkif Louis 14 (vl0Dbk&if
14) ESifh rdzk&m;udk jynfolYvTwfawmfu pufwdkifwifí acgif;jzwfowfcJh\/
'Drdkua&pDacwfa&pD;aMumif;onf urÇmwvTm;odkY pD;qif;aeay&m jrefrmjynfü oufOD;qHydkifbk&if
pepf awmfvSefa&;ay:aygufcJhaomf xdkbk&ifrsm;uJhodkY tEÅ&m,frjzpfap&eftvdkYiSm rif;rsKd;rif;EG,fudk
umuG,fvdkaom apwemaumif;jzifh wifjyjcif;jzpf\/ wdkif;jynfESifhvlrsKd;twGufrSmrl txl;ajymp&m
rvdkacs/ OD;zdk;vdIifudk tjynfht0 axmufcHtm;ay;cJholrSm uif;0efrif;BuD;OD;aumif; jzpf\/ xdkpepfudk
pkzk&m;vwf trsufawmf&Sí y,fcsvdkuf\/ 1240 ckESpfü wifoGif;&m rvdkufemcJhojzihf 1247 ckESpfü
rif;ESifh wdkif;jynfwpfckvHk; uRefb0a&mufcJh&\/
(ndKjr? ukef;abmif&SmyHkawmf? 496 -7)
uREfkyfonf uREfkyfwdkY\ tem*wfomoemtwGuf þpmwrf;udk jyKpkygonf/ twåBuD;í
tjrifusOf;vQif pkzkk&m;vwfvdk y,fcsEdkifygonf/ twåyg;vTmí tjrifBuD;tjrifus,fygrl tjyKoabmESifh
a0zeftBuHjyKí tem*wfomoem\ tajccHtk#fjrpfudk pepfwus cdkifrmatmif vkyfoifhygonf/
tu,fí a&m*gaygif;pHk 0ifa&mufaeonfh *dvmeomoemudk tcsdefrDrukpm;ygvQif ordkif;\w&m;cHonf
pkzk&m;vwfyifjzpfayrnf/ ordkif;\ vufn§Kd;xdk; usdefqJrIudk cH&ygvdrfhrnf/ omoemBuD; emwm&Snf
a&m*gqdk;BuD;jzifh ysufpD;&ygvdrfhrnf/ þodkYqdkvQif ordkif;\w&m;cHtppfonf oifudk,fwdkifyif jzpfay
vdrfhrnf/
rSwfcsufrSwfcsufrSwfcsufrSwfcsufrSwfcsuf ///// / r[mem,utzG J Uü rif;uGef;q&mawmf? rauG;q&mawmf? rpd k;&drf/ r[mem,utzG J Uü rif;uGef;q&mawmf? rauG;q&mawmf? rpd k;&drf/ r[mem,utzG J Uü rif;uGef;q&mawmf? rauG;q&mawmf? rpd k;&drf/ r[mem,utzG J Uü rif;uGef;q&mawmf? rauG;q&mawmf? rpd k;&drf/ r[mem,utzG J Uü rif;uGef;q&mawmf? rauG;q&mawmf? rpd k;&drf
q&mawmfuJhodkY odu©morm"dESifhjynfhpHkNyD; omoemtusKd;udk wu,fo,fydk;onfh bk&m;om;awmfq&mawmfuJhodkY odu©morm"dESifhjynfhpHkNyD; omoemtusKd;udk wu,fo,fydk;onfh bk&m;om;awmfq&mawmfuJhodkY odu©morm"dESifhjynfhpHkNyD; omoemtusKd;udk wu,fo,fydk;onfh bk&m;om;awmfq&mawmfuJhodkY odu©morm"dESifhjynfhpHkNyD; omoemtusKd;udk wu,fo,fydk;onfh bk&m;om;awmfq&mawmfuJhodkY odu©morm"dESifhjynfhpHkNyD; omoemtusKd;udk wu,fo,fydk;onfh bk&m;om;awmf
tppfBuD;rsm;udk r&nfnTef;yg/tppfBuD;rsm;udk r&nfnTef;yg/tppfBuD;rsm;udk r&nfnTef;yg/tppfBuD;rsm;udk r&nfnTef;yg/tppfBuD;rsm;udk r&nfnTef;yg/
uREfkyfonf þpmwrf;udk armfpudkNrdKUrSm a&;om;ygonf/ þpmrlxGuf&Sdvmaomtcgü pepf
rajymif;ao;vQif wpfacgufa*smif;&ayOD;rnf/ xdktcg armfpudkodkY 'kwd,rdkY ajcOD;vSnfhcGifhay;awmfrlaom
q&mBuD;rsm;udk aus;Zl;wif&ayOD;rnf/
top related