İhracatçı eğilim araştırması 3. Çeyrek sonuçları ekim 2010 temmuz-eylül gerçekleşmeleri
Post on 25-Jan-2016
22 Views
Preview:
DESCRIPTION
TRANSCRIPT
Ekim 2010
İhracatçı Eğilim Araştırmasıİhracatçı Eğilim Araştırması3. Çeyrek Sonuçları3. Çeyrek Sonuçları
Ekim 2010Ekim 2010
Temmuz-Eylül Gerçekleşmeleri Temmuz-Eylül Gerçekleşmeleri Ekim-Aralık BeklentileriEkim-Aralık Beklentileri
1
Ekim 2010
İçindekilerİçindekiler
İçindekiler 2
Genel bilgiler 3-10
Yönetici Özeti 11-16
Temel bulgular 17-69
2
Ekim 2010
GenelGenel Bilgiler Bilgiler
3
Ekim 2010
Araştırmanın AmacıAraştırmanın Amacı
Araştırmanın ana amacı iç ve dış pazarlardaki ekonomik gelişmelerin ihracatçı sektörler ve firmaların üretim, ithal girdi, ihracat, iç satış, stok, enerji tüketimi, istihdam, kârlılık, girdi maliyetleri ve finansman talebi gibi alanlardaki etkisinin tespit edilmesidir.
Bu çalışma üçer aylık aralıklarla yürütülmekte ve gelişmeler izlenmektedir. Böylelikle ihracatçı sektörlerin göstermiş oldukları performans ve gelecek dönem beklentileri sürekli takip edilmektedir.
Bu kapsamda, 2008 ve 2009 yılı verilerine göre İhracatçı Birlikleri Yönetim Kurulu Üyeleri ile en çok ihracat yapan ilk 1.000 firmaya ulaşılması hedeflenmiştir.
4
Ekim 2010
Araştırmanın KapsamıAraştırmanın Kapsamı
Araştırmanın 3. dönemi kapsamında aşağıdaki temel konu başlıkları irdelenmiştir:
• Temmuz-Eylül 2010 döneminde üretim, ihracat, kapasite kullanım oranı, stok durumu, girdi maliyetleri, birim ihraç fiyatı, ithal girdi kullanım oranı, hammadde birim ithalat fiyatı, genel kârlılık düzeyi, ihracatta kârlılık düzeyi gerçekleşmeleri,
• Ekim-Aralık 2010 döneminde üretim, ihracat, kapasite kullanım oranı, stok durumu, girdi maliyetleri, birim ihraç fiyatı, ithal girdi kullanım oranı, hammadde birim ithalat fiyatı, genel kârlılık düzeyi, ihracatta kârlılık düzeyi beklentileri,
• Kullanılan enerji türlerinde Temmuz-Eylül 2010 dönemi gerçekleşmeleri,
• Temmuz-Eylül döneminde ihracatta yeni pazarlara girebilme durumu / Ekim-Aralık döneminde ilk kez girilmesi planlanan pazarlar/ülkeler,
• Temmuz-Eylül döneminde ihracatta mevcut pazarlarda yeni müşterilerden sipariş alabilme / müşteri kaybedilen pazar olup olmadığı / tamamen kaybedilen pazar olup olmadığı,
• Temmuz-Eylül döneminde ihracat pazarlamasında yaşanan sorunlar,
• Temmuz-Eylül döneminde dış finansman talebi / dış finansman ihtiyacının hangi kaynaklardan karşılandığı,
• Ekim-Aralık döneminde dış finansman talebi,5
Ekim 2010
Araştırmanın Kapsamı Araştırmanın Kapsamı (devam)(devam)
• Kullanılan krediler toplamı içerisinde döviz ya da dövize endeksli kredilerin oranı,
• Döviz kuru riskinden korunmak için kullanılan araçlar
• Döviz riskinden korunmada herhangi bir araç kullanmama nedenleri,
• Temmuz-Eylül döneminde yararlanılan devlet destekleri / Ekim-Aralık döneminde yararlanılması planlanan devlet destekleri,
• 2010 yılı Ekim-Aralık döneminde kapatılması / yenilenmesi gereken kredilerin toplam krediler içerisindeki payı,
• Temmuz-Eylül döneminde çalışan sayısı / yeni istihdam edilen çalışan sayısı / çalışan sayısının geçen yılın aynı dönemine göre nasıl değiştiği,
• Ekim-Aralık döneminde yeni çalışan istihdam etme durumu / istihdam edilmesi planlanan çalışan sayısı
• Personel temininde sorun yaşanıp yaşanmadığı,
• Temmuz-Eylül döneminde yapılan yurt içi / yurt dışı yatırım türleri,
• Ekim-Aralık döneminde yapılması planlanan yurt içi / yurt dışı yatırım türleri,
• Ekim-Aralık döneminde yurt içi / yurt dışı yatırım yapmama kararına etki eden unsurlar,6
Ekim 2010
Araştırmanın Kapsamı Araştırmanın Kapsamı (devam)(devam)
• Ekim-Aralık dönemi ne ilişkin piyasa tahminleri,
• 2010 yılı sonu itibarıyla Sektörün / Türkiye - Avrupa - Dünya ekonomisinin genel durumuna ilişkin tahminler,
• Dünya geneli emtia fiyatlarının sanayi ve tarımda Eylül’e göre, Kasım ve 2010 sonu itibarıyla nasıl bir seyir izleyeceği,
• 2010 yılının başında uygulamaya konulan Gümrük Müşavirliği Asgari Ücret Tarifesi’nin maliyetler üzerindeki etkisi,
• Sektörlerin ihracatta karşılaştıkları öncelikli sorunların / en acil ve güncel sorunun tespiti,
• Temmuz-Eylül döneminde ihracat prosedürlerinde hizmet alınan kurumlardan duyulan memnuniyet,
7
Ekim 2010
Metodolojik BilgilerMetodolojik Bilgiler
Araştırma, CAWI (bilgisayar destekli internet görüşmesi) yöntemi ile gerçekleştirilmiştir. Bilgi toplama süreci öncesinde TİM yetkililerinden toplamı 3.166 İhracatçı Birlikleri Yönetim Kurulu Üyesi ve sektörün lider firmalarından oluşan liste temin edilmiştir.
Araştırmanın anakütlesini 2008 ve 2009’da İhracatçı Birlikleri yönetimlerinde ve ihracatta ilk 1.000’de yer alan firmaların yöneticileri oluşturmaktadır. Çift (mükerrer) kayıtların sistemde giderilmesinden ardından 1.918 firmanın kayıtlı olduğu bir veritabanı elde edilmiştir. Analize temel oluşturmak üzere, firmalar 2009 yılı ihracat rakamlarına göre ilk 500, ikinci 500 ve diğer olmak üzere tasnif edilmiştir.
Soru formu programlanarak 1 Ekim tarihinde çalışmanın bilgi toplama süreci başlatılmıştır. Çalışma kapsamında tüm firmalara davet gönderilmiş, 500 firma daveti kabul ederek projeye katılmıştır. Söz konusu 500 firmanın 145’i ilk 500, 139’u ise ikinci 500’de yer almaktadır.
Dolayısıyla %95 güven düzeyinde örnekleme hatası ± 0,038 olarak hesaplanmaktadır.
Projenin bilgi toplama süreci 3 Kasım Çarşamba günü tamamlanmış, ardından veri temizliği ile son aşama olan veri analizi ve raporlama süreci ise 4-8 Kasım tarihlerinde gerçekleştirilmiştir.
8
Ekim 2010
Metodolojik BilgilerMetodolojik Bilgiler
Internet tabanlı görüşmeler için tasarlanan elektronik form
9
NKatılım Oranı
Ortalama Cevaplanma Süresi
1. Dönem (Ocak-Mart 2010)
313 %24 20,52 dk.
2. Dönem (Nisan-Haziran 2010)
525 %27,4 19,40 dk.
3. Dönem (Temmuz-Eylül 2010)
500 %26,1 21,34 dk.
Ekim 2010
Görüşülen Firmaların Sektörlere Göre DağılımıGörüşülen Firmaların Sektörlere Göre Dağılımı
10
Sektör Toplam Oran
Tekstil, Hazırgiyim, Deri ve Halı 132 26,4%
Bitkisel Ürünler 75 15,0%
Demirçelik ve Demirdışı Metaller 56 11,2%
Toprak Ürünleri ve Madencilik 41 8,2%
Hububat - Bakliyat 40 8,0%
Makine, Elektrik-Elektronik ve Bilişim 38 7,6%
Otomotiv Sanayi 33 6,6%
Kimyevi Maddeler 33 6,6%
Ağaç Orman Ürünleri 31 6,2%
Su Ürünleri ve Hayvansal Mamuller 12 2,4%
Dış Ticaret Sermaye Şirketi 9 1,8%
Toplam 500 100,0%
Firmalardan en yüksek ciro elde ettikleri sektörü belirtmeleri istenmiştir.
Ekim 2010
YöneticiYönetici Özeti Özeti
11
Ekim 2010
Yönetici ÖzetiYönetici Özeti
12
İhracatçı Eğilim Araştırması’nın 3. çeyrek sonuçları genel anlamda 2. çeyrek sonuçları ile paralellik göstermekte olup, ilk ve ikinci 500 tasnifi firmaların gerçekleşme, algı ve beklentilerinde anlamlı farklılıklar görülmektedir.
İhracatçılardan 2010’un 3. çeyreğini, 2009’un aynı dönemi ile karşılaştırmaları istendiğinde, yaklaşık %71’i girdi maliyetlerinin, %48’i ise hammadde birim ithalat fiyatlarının yükseldiğine parmak basmaktadır. Üretimlerinin ve ihracatlarının arttığını belirten firmaların oranı sırasıyla %54,2 ve %53,4 olarak gerçekleşmektedir. 2010’un 3. çeyreğindeki kapasite kullanım oran artış ortalaması ise %48,5 olarak tespit edilmektedir. 3. çeyrek sonuçları «gerçekleşmeler» perspektifinden değerlendirildiğinde, 2010’un 2. çeyreği ile büyük benzerlikler göstermektedir.
Fakat sonuçlar ilk ve ikinci 500’e dahil olan ihracatçılar arasından anlamlı farklılıklar göstermektedir. 2. 500’e dahil olan ihracatçıların 3. çeyrek performansları bir önceki yılın aynı dönemine kıyasla gerek genel üretim ve ihracat gerekse kapasite kullanım oranları, ilk 500 ihracatçıdan daha olumlu olduğu tespit edilmektedir. Bu tasnife uygun ihracatçıların finansal tablolarının 2009’un 3. çeyreğine göre üretimleri %58,2, ihracatları %60,4, kapasite kullanım oranları ise %54,5 artış gösterdiği belirtilmektedir. Bu olumlu çizginin, girdi maliyetlerine yansımadığı da tespit edilen bir diğer önemli unsurdur.
Öte yandan ihracatçıların genel karlılık düzeyleri 2009’un üçüncü çeyreğine göre %17,4 artış gösterirken, ilk 500 ihracatçının bu düzeyin altında (%14,5), ikinci 500’ün ise genel ortalamanın çok üzerinde (%23,7) gerçekleştiği görülmektedir.
Yılın son çeyreğinden beklentilerde ise daha temkinli algılar tespit edilmektedir. 2009’un aynı dönemine göre ihracatçıların %44,2’si üretimlerinin, %48,6’sı ise ihracatlarının artacağı beklentisine sahiptir. Kapasite kullanım oranlarının artacağı görüşünü savunan ihracatçıların oranı ise %40,5’tir. Beklentiler açısından genel karlılık düzeylerinin artacağını belirten firmaların oranı %17,2 iken, ikinci 500’de bu oran %23,7’ye yükselmektedir. İkinci 500’ün ihracatta karlılık düzeyleri de genel ortalamanın üzerinde seyretmektedir.
Ekim 2010
Yönetici ÖzetiYönetici Özeti
13
İhracatçıların %65,6’sı yılın 3. çeyreğinde yeni pazarlara giremediklerini belirtmektedir. Bu bulgu yılın 2. çeyrek sonuçları ile paralellik göstermektedir. Bir diğer deyişle, 2010 yılında yeni pazarlara girebildiklerini beyan eden firmaların oranı arka arkaya 3. çeyrektir düşüş göstermektedir. Yılın ilk çeyreğinde ihracatta yeni pazarlara girdiğini belirten firmaların oranı %41,9 iken 2. çeyrekte bu oran %35,6; 3. çeyrekte ise %34,4 olarak gerçekleşmiştir.
Öte yandan, yılın 3. çeyreğinde yeni pazarlara girdiğini belirten ikinci 500 mensubu firmaların oranı genel ortalamanın üzerinde gerçekleşmiştir (%40,3). Bu profile uygun firmaların yılın son çeyreğindeki ilk 3 hedef ülkeleri Rusya (%15,1), A.B.D. (%12,2) ve Almanya (%12,2) olarak sıralanmaktadır.
Bu performansları ile 2. 500’deki firmaların mevcut pazarlardaki müşterilerinden de genel ortalamanın üzerinde yeni sipariş aldıkları tespit edilmektedir. Mevcut pazarlardaki müşterilerden yılın 3. çeyreğinde yeni sipariş aldıklarını belirten firmaların genel ortalaması %63 iken, ilk 500’deki firmalar nezdinde aynı oran %64,8, 2. 500’deki firmalar da ise %71,2 olarak seyretmektedir. Aynı dönemde ilk 500’deki firmaların %33,8’i, 2. 500’ünse %38,1’i Temmuz-Eylül 2010 döneminde ihracatta müşteri kaybetttiklerine işaret etmektedir. Bu anlamda genel ortalama ise %39,6 olarak hesaplanmaktadır.
İhracatçılar, rekabetçi fiyat sunamama (%67,8) ve hedef ülkelerdeki ekonomik koşulları (%50,2) ihracat pazarlamasındaki en önemli sorunları olarak belirtmektedir. Finansman (%36,4) ve hedef pazarlardaki bürokratik engeller (%27,6) ise 3. ve 4. sırada beyan edilen sorunlar olarak ön plana çıkmaktadır. Bu özellikleri ile ilk 4 sorun 2010 yılın içerisinde yürütülen 3 çeyrekteki araştırmada da farklılaşmaksızın devam etmektedir. Ancak hedef ülkelerdeki ekonomik koşulları sorun olarak ifade eden ihracatçıların oranı 2. çeyrekte %56,6 iken, 3. çeyrekte %50,2’ye düşmüştür. Dolayısı ile bulgu, hedef ülkelerde 2009’da yaşanan küresel finansal krizin etkilerinin azaldığı yönünde yorumlanabilir.
Ekim 2010
Yönetici ÖzetiYönetici Özeti
14
Yılın 3. çeyreğinde dış finansman talebi olduğunu belirten firmaların oranı %30,4’tür. İlk 500’deki firmaların %25,5’i bu yönde talepleri olduklarına parmak basarken, ikinci 500’deki firmalarda bu oran %36,7’ye yükselmektedir. Firmalar dış finansman ihtiyaçlarını yoğunlukla özel bankalardan (%84,2) karşılamaktadır.
Dış finansman ihtiyaçlarını özel bankalardan karşılamayı tercih eden firmalar arasında ilk 500’deki firmalar (%91,9) belirginleşmektedir. İkinci 500’deki firmaların, ilk 500’dekilere kıyasla, kamu bankaları (Eximbank hariç, %21,6) ve leasing (finansal kiralama, %17,6) yöntemlerini benimsedikleri tespit edilmektedir. Önümüzdeki dönemde ise yine yaklaşık her 3 firmadan 1’inin dış finansman ihtiyacı olacağı tespit edilmektedir. Bu açıdan, ilk ve 2. 500 firma eğilimleri arasında istatistiki açıdan bir farklılık görülmemektedir.
İhracatçıların yarısından fazlası (%57,4) döviz risklerine karşı harhangi bir araç kullanmadıklarını ifade etmektedir. Araştırmanın 2. çeyrek bulguları, bu anlamda bir araç kullanmadığını beyan eden firmaların oranının %61,9 olduğuna işaret etmektedir.
Kendilerini kur risklerine karşı korumayan firmalara, bu kararlarının nedenleri sorulduğunda, firmaların %37,1’i ithalat da yaptıkları için cevabını vermişlerdir. Firma yöneticilerinin %23,3’ünün ise anılan finansal araçlara yönelik herhangi bir bilgisi bulunmamaktadır. Yöneticilerin %21,6’sının ise dövizin yakın zamanda değerleneceğine yönelik bir beklentileri olduğu tespit edilmiştir. Öte yandan kendilerine kur risklerine karşı koruyan firmaların %23,6’sı ‘forward’ işlemleri, %18,6’sı ise vadeli işlemleri tercih etmektedirler.
Ekim 2010
Yönetici ÖzetiYönetici Özeti
15
Nisan-Haziran döneminde sektörde ortalama çalışan sayısı 132 iken bu dönemde 159 olarak hesaplanmaktadır. Bu değişim yılın ikinci çeyreği ile birlikte değerlendirildiğinde çalışan sayılarında genel bir artış olduğu yorumu doğrulanabilir. Yılın 3. çeyreğinde ortalama 14 yeni çalışan istihdam edildiği tespit edilmektedir. Bu oran yılın ikinci çeyreğinde 11 yeni çalışan olarak tespit edilmişti.
Temmuz-Eylül döneminde yeni istihdam ile çalışanlarının arttığını beyan eden firmaların oranı yaklaşık %43’tür. İlk 500 içerisindeki firmaların %63,4’ü Temmuz-Eylül içerisinde yeni istihdam sağladığını belirtirken, 2. 500’e dahil firmalarda bu oran %66,2’ye yükselmektedir.
Her 4 firmadan yaklaşık 1’i Temmuz-Eylül döneminde yeni istihdam sağlayacaklarını söylemektedir. İlk 500’deki firmalarda bu beklenti %29,7 olarak ölçümlenirken, 2. 500 firmalarında oran genel ortalamanın altına düşmektedir (%23,7). Firma büyüklüğüne göre değerlendirildiğinde; ilk 500’de yer alan firmaların Ekim-Aralık döneminde ortalama 11,5; ikinci 500’de yer alan firmaların 10 ve diğer segmentte yer alan firmaların ise 5 yeni çalışan istihdam etmeyi planladıkları tespit edilmektedir.
Firmaların %36,8’i yeni çalışan temininde herhangi bir sorun yaşamadıklarını belirtmektedir. Öte yandan, firmalar en yüksek oranda vasıflı eleman temininde (%45,4) sorun yaşadıklarını söylemektedir. İkinci sırada temininde sorun yaşandığı belirtilen pozisyon ise uzmanlardır (%32,6).
Firmaların %48,2’si yurt içinde, %81,8’i ise yurt dışında Temmuz-Eylül 2010 döneminde yatırım yapmadıklarını belirtmektedir. Yurt içinde gerçekleştirilen yatırımlarda modernizasyon (%33,8) ve kapasite arttırımının ilk 2 sırada tercih edildiği görülmektedir. İlk 500 içerisinde yer alan ihracatçıların %46,4’ü 2010’un 3. çeyreğinde yatırım yapma eğiliminde modernizasyon yatırımı gerçekleştirmiştir. Yılın son çeyreğinde yatırım yapma eğiliminde olan ihracatçıların genelin %47,3’ünü temsil ettikleri tespit edilmiştir. Söz konusu firmalar yoğunlukla yurt içerisindeki tesislerini modernize etmeyi tercih edeceklerini söylemektedir.
Ekim 2010
Yönetici ÖzetiYönetici Özeti
16
Yılın son çeyreğinde yatırım yapma eğiliminde olmayan firmalara bu kararlarının nedenleri sorulduğunda ilk sırayı piyasadaki yetersiz talep (%42,2) almaktadır. Bu unsuru eşit önemdeki iki unsur takip etmektedir: dünya ekonomisindeki istikrarsızlık (%34,4) ve kurulu fazla kapasite (%34).
2. çeyrek raporunda beklentilere yönelik aşağıdaki yorumlar yapılmaktaydı: «Yaşanan gelişmelerin ışığında firmaların piyasa beklentilerini de güncelledikleri görülmektedir. Bu bağlamda, USD / TL kur tahmini Nisan-Temmuz 2010 için 1,49 iken, Temmuz-Eylül dönemi için 1,55 seviyesine yükseltilmiştir. Firmaların yıl sonu döviz kuru tahminlerinde USD’nin değer kazanıp, Euro’nun değer kaybedeceği öngörüsünde oldukları tespit edilmektedir. Yıl sonu enflasyon tahmini ise %8,86 olarak revize edilmiştir.»
3. çeyrek raporunda ise firmaların piyasa beklentilerini TL lehinde (değerli) revize ettikleri görülmektedir. 2010 sonu itibarı ile USD / TL kur tahmini 1,46, Euro / TL kur tahmini ise 1,98 olarak hesaplanmaktadır. Euro / USD paritesi ise 1,36 olarak revize edilmektedir. Son çeyrek enflasyon oran beklentisi %6,9 iken, ekonominin 2010 büyüme beklentisi %8,55’tir. Firmaların %50,7’si 2010 yılı sonu itibarıyla Türkiye ekonomisini daha iyi olacağı beklentisi içerisindedir.
Ekim 2010
Temel Temel BulgularBulgular
17
Ekim 2010
Baz: 500
Yılın 3. Çeyreğindeki Yılın 3. Çeyreğindeki “Gerçekleşmeler”“Gerçekleşmeler”SS Geçen yılın aynı dönemine göre, Temmuz-Eylül 2010 dönemindeki gelişmeyi
belirtiniz.
54,2% 53,4% 48,5%
28,3%
70,7%
35,8%23,4%
48,3%
17,4% 13,6%
18,1% 19,4% 24,4%
38,3%
21,4%
42,8%
47,3%
25,1%
32,6%32,2%
19,1%26,0% 20,8% 28,7%
4,3%17,4%
6,5% 5,1% 47,6% 51,2%
8,6%1,2% 6,3% 4,7% 3,7% 4,0%
22,8% 21,6%
2,4% 3,0%
0%
20%
40%
60%
80%
100%
Üretim İhracat Kapasite
kullanım
oranı
Stok durumu Girdi
maliyetleri
Birim ihraç
fiyatı
İthal girdi
kullanım
oranı
Hammadde
birim ithalat
fiyatı
Genel kârlılık
düzeyi
İhracatta
kârlılık düzeyi
Arttı Aynı kaldı Azaldı Bu alanda verimiz yok
18
Dış ticaret sermaye şirketlerine üretim, kapasite kullanım oranı, stok durumu, girdi maliyetleri, ithal girdi kullanım oranı ve hammadde birim ithalat fiyatı unsurları üzerindeki gelişme sorulmamıştır, dolayısıyla bu unsurları yanıtlayan firma sayısı 491’dir.
Ekim 2010
Yılın 3. Çeyreğindeki Yılın 3. Çeyreğindeki “Gerçekleşmeler”“Gerçekleşmeler”
Yukarıdaki tabloda; Temmuz-Eylül 2010 döneminde söz konusu gerçekleşmelerde geçen yılın aynı dönemine göre artış olduğunu belirten firmaların oranı firmaların ihracat büyüklükleri kırılımında sunulmaktadır.
Dış ticaret sermaye şirketlerine üretim, kapasite kullanım oranı, stok durumu, girdi maliyetleri, ithal girdi kullanım oranı ve hammadde birim ithalat fiyatı unsurları üzerindeki gelişme sorulmamıştır, dolayısıyla bu unsurları yanıtlayan firma sayısı 491’dir.
Genel İlk 500İkinci
500 Diğer
Üretim 54,2% 51,4% 58,2% 53,5%
İhracat 53,4% 55,2% 60,4% 47,7%
Kapasite kullanım oranı 48,5% 48,6% 54,5% 44,7%
Stok durumu 28,3% 28,9% 27,6% 28,4%
Girdi maliyetleri 70,7% 64,8% 72,4% 73,5%
Birim ihraç fiyatı 35,8% 38,6% 38,8% 31,9%
İthal girdi kullanım oranı 23,4% 22,5% 22,4% 24,7%
Hammadde birim ithalat fiyatı 48,3% 48,6% 50,0% 47,0%
Genel kârlılık düzeyi 17,4% 14,5% 23,7% 15,3%
İhracatta kârlılık düzeyi 13,6% 12,4% 19,4% 10,6%
BAZ 500 145 139 216
19
Ekim 2010
Yılın Son Çeyreğinden “Beklentiler”Yılın Son Çeyreğinden “Beklentiler”
SSGeçen yılın aynı dönemine göre, Ekim-Aralık 2010 dönemi için beklentinizi belirtiniz.
Baz: 500
44,2% 48,6%40,5%
22,2%
57,2%
28,6%22,2%
36,3%
17,2% 16,2%
33,2% 29,4%36,7%
48,3%
34,4%
54,6%
47,9%
36,9%
42,2% 40,4%
15,5%20,8%
15,1% 24,6%
3,5%13,2%
7,5% 4,3%37,4% 39,8%
7,1%1,2%
7,7% 4,9% 4,9% 3,6%
22,4% 22,6%
3,2% 3,6%
0%
20%
40%
60%
80%
100%
Üretim İhracat Kapasite
kullanım
oranı
Stok durumu Girdi
maliyetleri
Birim ihraç
fiyatı
İthal girdi
kullanım
oranı
Hammadde
birim ithalat
fiyatı
Genel kârlılık
düzeyi
İhracatta
kârlılık düzeyi
Artar Aynı kalır Azalır Bu alanda verimiz yok
20
Dış ticaret sermaye şirketlerine üretim, kapasite kullanım oranı, stok durumu, girdi maliyetleri, ithal girdi kullanım oranı ve hammadde birim ithalat fiyatı unsurları üzerindeki gelişme sorulmamıştır, dolayısıyla bu unsurları yanıtlayan firma sayısı 419’dur.
Ekim 2010
Yılın Son Çeyreğinden “Beklentiler”Yılın Son Çeyreğinden “Beklentiler”
Yukarıdaki tabloda; Ekim- Aralık 2010 döneminde söz konusu gerçekleşmelerde geçen yılın aynı dönemine göre artış beklentisinde olduğunu belirten firmaların oranı firmaların ihracat büyüklükleri kırılımında sunulmaktadır.
Dış ticaret sermaye şirketlerine üretim, kapasite kullanım oranı, stok durumu, girdi maliyetleri, ithal girdi kullanım oranı ve hammadde birim ithalat fiyatı unsurları üzerindeki gelişme sorulmamıştır, dolayısıyla bu unsurları yanıtlayan firma sayısı 491’dir.
Genel İlk 500İkinci
500 Diğer
Üretim 44,2% 47,2% 45,5% 41,4%
İhracat 48,6% 51,0% 51,1% 45,4%
Kapasite kullanım oranı 40,5% 39,4% 43,3% 39,5%
Stok durumu 22,2% 16,2% 25,4% 24,2%
Girdi maliyetleri 57,2% 54,9% 59,0% 57,7%
Birim ihraç fiyatı 28,6% 30,3% 33,8% 24,1%
İthal girdi kullanım oranı 22,2% 25,4% 23,1% 19,5%
Hammadde birim ithalat fiyatı 36,3% 37,3% 41,8% 32,1%
Genel kârlılık düzeyi 17,2% 16,6% 23,7% 13,4%
İhracatta kârlılık düzeyi 16,2% 15,9% 22,3% 12,5%
BAZ 500 145 139 216
21
Ekim 2010
Yılın 3. Çeyreğinde Kullanılan Enerji Türlerinde Yılın 3. Çeyreğinde Kullanılan Enerji Türlerinde DeğişimDeğişim
SSKullandığınız enerji türlerinde 2010 yılı Temmuz-Eylül gerçekleşmelerini geçen yılın aynı dönemine göre karşılaştırınız.
Baz: 419
22
56,0%
28,1%16,5% 19,1%
42,0%
29,7%
25,1%
17,3%18,5%
37,5%
9,4%
6,3%
4,3%4,7%
5,3%
4,9%
40,5%
61,9% 57,6%
15,3%
0%
20%
40%
60%
80%
100%
Elektrik Doğalgaz LPG Fuel Oil Su
Arttı Aynı kaldı Azaldı Geçen yıl aynı dönemde bu enerji türünü kullanmadım
Soru; dış ticaret sermaye şirketleri dışında tüm sektörlerde faaliyet gösteren firmalara yöneltilmiştir.
Ekim 2010
Yılın 3. Çeyreğinde Kullanılan Enerji Türlerinde Yılın 3. Çeyreğinde Kullanılan Enerji Türlerinde DeğişimDeğişim
Yukarıdaki grafikte; Temmuz-Eylül 2010 döneminde kullanılan enerji türlerinde geçen yılın aynı dönemine göre artış olduğunu belirten firmaların oranı firmaların ihracat büyüklükleri kırılımında sunulmaktadır.
Soru, ticaret sermaye şirketleri dışında tüm sektörlerde faaliyet gösteren firmalara yöneltilmiştir. Baz: 419
56,0%
28,1%
16,5%19,1%
42,0%
53,5%
31,7%
17,6%15,5%
45,1%
57,5%
38,1%
23,9%26,1%
42,5%
19,5%
11,2%
17,2%
39,5%
56,7%
0%
20%
40%
60%
80%
Elektrik Doğalgaz LPG Fuel Oil Su
Genel İlk 500 İkinci 500 Diğer
23
Ekim 2010
SSTemmuz-Eylül döneminde ihracatta yeni pazarlara girebildiniz mi?
Baz: 500
Yılın 3. Çeyreğinde İhracatta Yeni PazarlarYılın 3. Çeyreğinde İhracatta Yeni Pazarlar
24
Yılın ilk çeyreğinde ihracatta yeni pazarlara girdiğini belirten firmaların oranı %41,9 iken 2. çeyrekte bu oran %35,6; 3. çeyrekte ise %34,4 olarak gerçekleşmiştir.
34,4%
65,6%
34,5%
65,5%
40,3%
59,7%
69,4%
30,6%
0%
20%
40%
60%
80%
Evet Hayır
Genel İlk 500 İkinci 500 Diğer
Ekim 2010
16,2%
12,0%11,8%10,4%
9,8%8,6% 8,2%
7,4% 7,2% 6,8% 6,4% 6,0% 5,6% 5,4% 5,2% 5,2% 5,2% 5,0% 5,0% 4,6% 4,4% 4,2% 4,2%
12,6%
4,2%
0%
5%
10%
15%
20%
25%
Rusy
aIra
k
Suriy
e
A.B.D
.
Brez
ilya
Liby
a
Alman
ya
Cezay
ir
S.Arabi
stan
Fran
sa
Holland
a
Japo
nya
Hin
dista
n
Ukray
na
Nije
rya
Polony
a CY
SSEkim-Aralık döneminde ilk kez girmeyi planladığınız 5 hedef ülkeyi yazınız. (Çok Cevap)
Baz: 500
Yılın Son Çeyreğinde İlk Kez Girilmesi Planlanan Yılın Son Çeyreğinde İlk Kez Girilmesi Planlanan ÜlkelerÜlkeler
25
4%’ün altındaki ülkelere tabloda yer almamaktadır.
Ekim 2010
4,2%
12,6%
3,0%
4,6%
5,8%
9,2%
10,6%
16,2%
17,2%
35,0%
43,8%
62,2%
69,0%
0% 20% 40% 60% 80%
Orta Doğu
AB Ülkeleri
Afrika
Amerika
Uzak Doğu
Rusya/Belarus
Orta Asya
Balkanlar
Hint Yarımadası
Pasifik Adaları
Diğer Avrupa Ülkeleri
Hedef ülke yok
Cevap yok
Yılın Son Çeyreğinde İlk Kez Girilmesi Planlanan Yılın Son Çeyreğinde İlk Kez Girilmesi Planlanan ÜlkelerÜlkeler
26
Baz: 500
Ekim 2010
Yılın Son Çeyreğinde İlk Kez Girilmesi Planlanan İlk 5 Yılın Son Çeyreğinde İlk Kez Girilmesi Planlanan İlk 5 ÜlkeÜlke
Genel İlk 500 İkinci 500 Diğer
Rusya [16,2%] Brezilya [14,5%] Rusya [15,1%] Rusya [22,2%]
Irak [12,0%]Afrika Ülkeleri
[13,8%] A.B.D. [12,2%] Irak [19,4%]
İran [11,8%] İran [11,7%]Almanya
[12,2%] Suriye [18,1%]
Suriye [10,4%] Rusya [8,3%] İran [10,1%] İran [13,0%]
A.B.D. [9,8%] A.B.D. [7,6%] Fransa [9,4%] Cezayir [10,2%]
BazGenel: 500; Bazİlk 500:145; Bazİkinci 500:139; BazDiğer:216
27
Ekim 2010
Yılın 3. Çeyreğinde İhracatta Mevcut Pazar Yılın 3. Çeyreğinde İhracatta Mevcut Pazar DeğerlendirmesiDeğerlendirmesi
28
SSTemmuz-Eylül döneminde ihracatta; mevcut pazarlarda yeni müşterilerden
sipariş alabildiniz mi?
Baz: 500
63,0% 64,8%
71,2%
56,5%
0%
20%
40%
60%
80%
Genel
Yukarıdaki grafikte; Temmuz-Eylül 2010 döneminde ihracatta; mevcut pazarlarda yeni müşterilerden sipariş aldığını belirten firmaların oranı firmaların ihracat büyüklükleri kırılımında sunulmaktadır.
Ekim 2010
Yılın 3. Çeyreğinde İhracatta Mevcut Pazar Yılın 3. Çeyreğinde İhracatta Mevcut Pazar DeğerlendirmesiDeğerlendirmesi
SSTemmuz-Eylül döneminde ihracatta; müşteri kaybettiğiniz pazar oldu mu?
Baz: 500
39,6%
33,8%38,1%
44,4%
0%
20%
40%
60%
80%
Genel
Yukarıdaki grafikte; Temmuz-Eylül 2010 döneminde ihracatta; müşteri kaybettiği pazar olduğunu belirten firmaların oranı firmaların ihracat büyüklükleri kırılımında sunulmaktadır.
29
Ekim 2010
Yılın 3. Çeyreğinde İhracatta Mevcut Pazar Yılın 3. Çeyreğinde İhracatta Mevcut Pazar DeğerlendirmesiDeğerlendirmesi
SSTemmuz-Eylül döneminde ihracatta; tamamen kaybettiğiniz pazar oldu mu?
Baz: 500
13,2% 12,4%7,2%
17,6%
0%
20%
40%
60%
80%
Genel
Yukarıdaki grafikte; Temmuz-Eylül 2010 döneminde ihracatta; tamamen kaybettiği pazar olduğunu belirten firmaların oranı firmaların ihracat büyüklükleri kırılımında sunulmaktadır.
30
Ekim 2010
13,2%
3,6%
7,0%
13,6%
17,4%
27,6%
36,4%
50,2%
67,8%
0% 20% 40% 60% 80%
Rekabetçi fiyat sunamama
Hedef ülkedeki ekonomik koşullar
Finansman
Hedef ülkedeki bürokratik engeller
Nitelikli personel yetersizliği
Hedef ülkedeki siyasi engeller
Ürün kalitesi
Hedef ülkenin dili
Herhangi bir sorun yaşamadım
SSTemmuz-Eylül döneminde, ihracat pazarlamasında aşağıdaki sorunlardan hangileri karşılaştınız?(Çok Cevap)
Baz: 500
Yılın 3. Çeyreğinde İhracat Pazarlamasında Yılın 3. Çeyreğinde İhracat Pazarlamasında Karşılaşılan SorunlarKarşılaşılan Sorunlar
31
Ekim 2010
Yılın 3. Çeyreğinde İhracat Pazarlamasında Yılın 3. Çeyreğinde İhracat Pazarlamasında Karşılaşılan SorunlarKarşılaşılan Sorunlar
Genel İlk 500İkinci
500 Diğer
Rekabetçi fiyat sunamama 67,8% 63,4% 61,9% 74,5%
Hedef ülkedeki ekonomik koşullar 50,2% 43,4% 53,2% 52,8%
Finansman 36,4% 28,3% 33,1% 44,0%
Hedef ülkedeki bürokratik engeller 27,6% 24,1% 23,7% 32,4%
Nitelikli personel yetersizliği 17,4% 11,7% 15,8% 22,2%
Hedef ülkedeki siyasi engeller 13,6% 14,5% 10,8% 14,8%
Ürün kalitesi 7,0% 4,1% 6,5% 9,3%
Hedef ülkenin dili 3,6% 1,4% 3,6% 5,1%
Herhangi bir sorun yaşamadım 13,2% 21,4% 12,9% 7,9%
BAZ 500 145 139 216
32
Ekim 2010
Yılın 3. Çeyreğinde Dış Finansman TalebiYılın 3. Çeyreğinde Dış Finansman Talebi
SSTemmuz-Eylül döneminde, dış finansman talebiniz oldu mu?
Baz: 500
30,4%25,5%
36,7%
29,6%
0%
20%
40%
60%
80%
Genel
Yukarıdaki grafikte; Temmuz-Eylül 2010 döneminde dış finansman talebi olduğunu belirten firmaların oranı firmaların ihracat büyüklükleri kırılımında sunulmaktadır.
33
Ekim 2010
Yılın 3. Çeyreğinde Dış Finansman KaynaklarıYılın 3. Çeyreğinde Dış Finansman Kaynakları
Soru, Temmuz-Eylül döneminde dış finansman talebi olduğunu belirten firmalara yöneltilmiştir.
24,3%
13,2%
3,9%
11,8%
91,9%
13,5%
21,6%
13,5%16,2%
35,3%
21,6%17,6%
2,0%
42,2%
32,8%
6,3% 4,7%10,5%
38,8%
84,2%
5,4%
37,8%
9,8%
15,7%
84,3%
10,9%
3,1%
79,7%
0%
20%
40%
60%
80%
100%
Özel bankalar Eximbank Kamu bankaları
(Eximbank hariç)
Faktoring Leasing Yurtdışı Finans
Kurumları
Diğer kaynaklar
Genel İlk 500 İkinci 500 Diğer
BazGenel: 152; Bazİlk 500:37; Bazİkinci 500:51; BazDiğer:64
34
Ekim 2010
SS Ekim-Aralık döneminde, dış finansman talebiniz olacak mı?
Yılın Son Çeyreğinde Finansman TalebiYılın Son Çeyreğinde Finansman Talebi
Baz: 500
35
33,0%28,3%
31,7%37,0%
0%
20%
40%
60%
80%
Genel
Yukarıdaki grafikte; Ekim-Aralık 2010 döneminde dış finansman talebi olacağını belirten firmaların oranı firmaların ihracat büyüklükleri kırılımında sunulmaktadır.
Ekim 2010
SSKullandığınız kredilerin toplamı içerisinde döviz ya da dövize endeksli kredilerin oranı nedir?
Kullanılan Kredilerin Toplamı İçerisinde Döviz ya da Kullanılan Kredilerin Toplamı İçerisinde Döviz ya da Dövize Endeksli Kredilerin OranıDövize Endeksli Kredilerin Oranı
Kredilerin Oranı (%) Genel İlk 500 İkinci 500 Diğer
0 32,6% 33,1% 27,3% 35,6%
1-10 10,0% 6,2% 13,7% 10,2%
11-20 3,4% - 3,6% 5,6%
21-30 5,4% 8,3% 4,3% 4,2%
31-40 4,0% 2,8% 2,9% 5,6%
41-50 3,6% 3,4% 5,0% 2,8%
51-60 2,8% 2,8% 5,0% 1,4%
61-70 3,8% 2,1% 4,3% 4,6%
71-80 4,6% 5,5% 3,6% 4,6%
81-90 5,0% 7,6% 4,3% 3,7%
91-100 24,8% 28,3% 25,9% 21,8%
Ortalama Kredi Kullanımı 40,6% 45,2% 42,1% 36,6%
Baz 500 145 139 216
36
Ekim 2010
SSDöviz kuru riskinden korunmak için aşağıdaki araçlardan hangilerini kullanıyorsunuz?(Çok Cevap)
Döviz Kuru Riskinden Korunmak İçin Kullanılan Döviz Kuru Riskinden Korunmak İçin Kullanılan AraçlarAraçlar
37
7,8%
1,6%
30,3%
11,0%
2,8%
50,3%
7,9%
56,1%
17,1%
5,6%0,9%
57,4%
18,2%23,6%
17,9%
20,1%
1,4%
22,3%
63,0%
19,9%
0%
20%
40%
60%
80%
100%
Forward Vadeli İşlem Opsiyon Swap Hiçbiri
Genel İlk 500 İkinci 500 Diğer
Baz: 500
Ekim 2010
SSDöviz kuru riskinden korunmak için herhangi bir araç kullanmama nedenlerinizi belirtir misiniz?(Çok Cevap)
Döviz Kuru RiskinDöviz Kuru Riskine Karşı Araç Kullanmama Nedenlerie Karşı Araç Kullanmama Nedenleri
2,1%
9,1%
2,1%
2,1%
2,8%
9,0%
15,9%
20,0%
21,6%
23,3%
37,1%
0% 10% 20% 30% 40% 50%
İthalatımız da olduğundan
Araçlar hakkında bilgim yok
Dövizde artış beklentisinden dolayı
Araçların pahalı olması
Daha önceki kötü tecrübe
Kredi limiti yetersizliği
Alış-satışlarımız döviz cinsinden
Döviz riski merkez/grup kararı
Natural hedge yapıyoruz
Diğer
Fikrim yok/Cevap yok
Baz: 287
Soru, döviz kuru riskinden korunmak için hiçbir araç kullanmadığını belirten firmalara yöneltilmiştir.
38
Ekim 2010
Döviz Kuru RiskinDöviz Kuru Riskine Karşı Araç Kullanmama Nedenlerie Karşı Araç Kullanmama Nedenleri
Yukarıdaki tabloda; döviz kuru riskine karşı herhangi bir araç kullanmadığını belirten firmaların söz konusu kararlarına etki eden faktörler firmaların ihracat büyüklükleri kırılımında incelenmektedir.
Genel İlk 500İkinci
500 Diğer
İthalatımız da olduğundan 37,1% 50,0% 43,7% 27,1%
Araçlar hakkında bilgim yok 23,3% 12,5% 22,5% 28,8%
Dövizde artış beklentisinden dolayı 21,6% 14,3% 28,2% 21,2%
Araçların pahalı olması 20,0% 23,2% 16,9% 20,3%
Daha önceki kötü tecrübe 15,9% 8,9% 14,1% 20,3%
Kredi limiti yetersizliği 9,0% 5,4% 5,6% 12,7%
Alış-satışlarımız döviz cinsinden 2,8% 1,4% 3,8% 2,9%
Döviz riski merkez/grup kararı 2,1% 5,5% 2,6% -
Natural hedge yapıyoruz 2,1% 4,1% 1,3% 1,5%
Diğer 9,1% 12,3% 7,7% 8,1%
Cevap yok/Fikrim yok 2,1% 4,1% - 2,2%
BAZ 287 73 78 136
39
Ekim 2010
Devlet Desteklerinden Yararlanma DurumuDevlet Desteklerinden Yararlanma Durumu
Destekler
Temmuz-Eylül Döneminde Yararlanılan Kaynaklar
Ekim-Aralık Döneminde
Yararlanılması Planlanan Kaynaklar
Dahilde İşleme Rejimi 44,0% 48,6%
Fuar Teşvikleri 33,4% 41,0%
Yatırım Teşvikleri 21,8% 27,6%
İstihdam Destekleri 12,4% 18,2%
Ar-Ge destekleri 11,0% 17,0%
KOSGEB destekleri 8,0% 17,6%Yurtdışı Ofis Mağaza Destekleri 4,0% 10,6%
Diğer 6,2% 8,0%
Hiçbiri 31,4% 21,4%
BAZ 500 500
40
Ekim 2010
3. Çeyrekte Yararlanılan Devlet Destekleri3. Çeyrekte Yararlanılan Devlet Destekleri
Destekler Genel İlk 500İkinci
500 Diğer
Dahilde İşleme Rejimi 44,0% 56,6% 50,4% 31,5%
Fuar Teşvikleri 33,4% 35,2% 37,4% 29,6%
Yatırım Teşvikleri 21,8% 32,4% 22,3% 14,4%
İstihdam Destekleri 12,4% 16,6% 12,9% 9,3%
Ar-Ge destekleri 11,0% 17,2% 8,6% 8,3%
KOSGEB destekleri 8,0% - 4,3% 15,7%
Yurtdışı Ofis Mağaza Destekleri 4,0% 6,2% 5,0% 1,9%
Diğer 6,2% 8,3% 6,5% 4,6%
Hiçbiri 31,4% 24,1% 23,7% 41,2%
BAZ 500 145 139 216
Yukarıdaki tabloda; Temmuz-Eylül döneminde yararlanılan devlet desteklerinin oranı firmaların ihracat büyüklükleri kırılımında incelenmektedir.
41
Ekim 2010
Son Çeyrekte Yararlanılması Planlanan Devlet Son Çeyrekte Yararlanılması Planlanan Devlet DestekleriDestekleri
Destekler Genel İlk 500İkinci
500 Diğer
Dahilde İşleme Rejimi 48,6% 57,9% 50,4% 41,2%
Fuar Teşvikleri 41,0% 39,3% 40,3% 42,6%
Yatırım Teşvikleri 27,6% 33,8% 26,6% 24,1%
İstihdam Destekleri 18,2% 15,9% 17,3% 20,4%
KOSGEB destekleri 17,6% 0,7% 7,9% 35,2%
Ar-Ge destekleri 17,0% 21,4% 13,7% 16,2%
Yurtdışı Ofis Mağaza Destekleri 10,6% 11,0% 9,4% 11,1%
Diğer 8,0% 10,3% 5,8% 7,9%
Hiçbiri 21,4% 20,0% 21,6% 22,2%
BAZ 500 145 139 216
Yukarıdaki tabloda; Ekim-Aralık döneminde yararlanılması planlanan devlet desteklerinin oranı firmaların ihracat büyüklükleri kırılımında incelenmektedir.
42
Ekim 2010
Yılın Son Çeyreğinde Kapatılması/Yenilenmesi Yılın Son Çeyreğinde Kapatılması/Yenilenmesi Gereken Kredilerin Toplam Krediler İçerisindeki PayıGereken Kredilerin Toplam Krediler İçerisindeki Payı
Ekim-Aralık Döneminde Kapatılması Gereken
Kredilerin Toplam Krediler İçerisindeki Payı
Ekim-Aralık Döneminde Yenilenmesi Gereken
Kredilerin Toplam Krediler İçerisindeki Payı
0 32,8% 40,8%
1-10 17,8% 16,4%
11-20 14,2% 13,6%
21-30 13,4% 11,8%
31-40 7,6% 6,4%
41-50 5,0% 3,8%
51-60 3,0% 3,0%
61-70 1,8% 1,6%
71-80 1,2% -
81-90 0,8% 0,4%
91-100 2,4% 2,2%
BAZ 500 500
Ortalama Pay 17,9% 14,9%
43
Ekim 2010
Yılın Son Çeyreğinde Kapatılması Gereken Kredilerin Yılın Son Çeyreğinde Kapatılması Gereken Kredilerin Toplam Krediler İçerisindeki PayıToplam Krediler İçerisindeki Payı
Kredilerin Oranı (%) Genel İlk 500 İkinci 500 Diğer
0 32,8% 35,2% 31,7% 31,9%
1-10 17,8% 18,6% 21,6% 14,8%
11-20 14,2% 11,7% 11,5% 17,6%
21-30 13,4% 11,7% 12,2% 15,3%
31-40 7,6% 7,6% 9,4% 6,5%
41-50 5,0% 4,8% 7,2% 3,7%
51-60 3,0% 2,1% 2,2% 4,2%
61-70 1,8% 2,1% - 2,8%
71-80 1,2% 1,4% 1,4% 0,9%
81-90 0,8% 1,4% 1,4% -
91-100 2,4% 3,4% 1,4% 2,3%
Ortalama Kredi Kullanımı 17,9% 18,4% 17,2% 18,1%
Baz 500 145 139 216
44
Ekim 2010
Yılın Son Çeyreğinde Yenilenmesi Gereken Kredilerin Yılın Son Çeyreğinde Yenilenmesi Gereken Kredilerin Toplam Krediler İçerisindeki PayıToplam Krediler İçerisindeki Payı
Kredilerin Oranı (%) Genel İlk 500 İkinci 500 Diğer
0 40,8% 41,4% 42,4% 39,4%
1-10 16,4% 14,5% 19,4% 15,7%
11-20 13,6% 14,5% 13,7% 13,0%
21-30 11,8% 13,1% 7,9% 13,4%
31-40 6,4% 4,1% 6,5% 7,9%
41-50 3,8% 3,4% 6,5% 2,3%
51-60 3,0% 3,4% 2,2% 3,2%
61-70 1,6% 2,1% 0,7% 1,9%
71-80 - - - -
81-90 0,4% - - 0,9%
91-100 2,2% 3,4% 0,7% 2,3%
Ortalama Kredi Kullanımı 14,9% 15,7% 12,5% 15,9%
Baz 500 145 139 216
45
Ekim 2010
Yılın 3. Çeyreğinden İstihdam VerileriYılın 3. Çeyreğinden İstihdam Verileri
SSTemmuz-Eylül döneminde, firmanızda toplam kaç çalışan istihdam ettiniz?
Genel
İlk 500
İkinci 500 Diğer
Beyaz Yakalı
35(n:482
)
96(n:
141)
45(n: 137)
15(n:
204)
Mavi Yakalı
120(n:
461)
333(n:
127)
180(n: 133)
45(n:
201)
Ar-Ge Personeli
4(n:
293)
9(n: 78)
5(n: 90)
2(n:
125)
Firma büyüklüğüne bağlı olarak çalışan sayısındaki değişkenlik nedeniyle ortalama olarak medyan kullanılmıştır.
2010 yılı 1. çeyrekte sektörde ortalama çalışan sayısı 160 iken 2. çeyrekte 132, 3. çeyrekte ise 159 olarak hesaplanmaktadır. Yandaki grafikte dönemlere göre ortalama çalışan sayısındaki değişim incelenmektedir.
160
130
100
120
5 3 4
132
159
352925
0
50
100
150
200
1.Çeyrek 2.Çeyrek 3.Çeyrek
Genel Beyaz Yakalı Mavi Yakalı Ar-Ge
Dönemlere Göre Ortalama Personel Sayısındaki Değişim
46
Ekim 2010
Yılın 3. Çeyreğinden İstihdam VerileriYılın 3. Çeyreğinden İstihdam Verileri
SSTemmuz-Eylül döneminde, yeni çalışan istihdam ettiniz mi? Bu dönemde kaç yeni çalışan istihdam ettiniz?
60,0%63,4% 66,2%
53,7%
0%
20%
40%
60%
80%
100%
Genel
Yukarıdaki grafikte; dönemde yeni çalışan istihdam ettiğini belirten firmaların oranı yer almaktadır.
Baz: 500
Genel
İlk 500
İkinci 500 Diğer
Beyaz Yakalı
3(n:242
)4
(n: 79)3
(n: 75)2
(n: 88)
Mavi Yakalı
10(n:
256)
15(n: 79)
12(n: 81)
6(n: 96)
Ar-Ge Personeli1
(n: 92)2
(n: 27)1
(n: 30)1
(n: 35)
Dönemde İstihdam Edilen Ortalama YeniÇalışan Sayısı
14
Dönemde İstihdam Edilen Ortalama YeniÇalışan Sayısı
14
47
Ekim 2010
Yılın 3. Çeyreğinden İstihdam DeğerlendirmesiYılın 3. Çeyreğinden İstihdam Değerlendirmesi
48
43,2% 43,2%
18,8%
39,4%33,8%
58,8%
11,6%
15,2%
4,2% 5,8%7,8%
18,2%
0%
20%
40%
60%
80%
Arttı Aynı kaldı Azaldı Cevap vermek istemiyorum
Beyaz Yakalı Mavi Yakalı Ar-Ge Personeli
SSTemmuz-Eylül döneminde çalışan sayınız, geçen yıla göre nasıl değişti?
Baz: 500
Ekim 2010
Yılın 3. Çeyreğinden İstihdam DeğerlendirmesiYılın 3. Çeyreğinden İstihdam Değerlendirmesi
Genel İlk 500İkinci
500 Diğer
Beyaz Yakalı 43,2% 42,1% 48,2% 40,7%
Mavi Yakalı 43,2% 43,4% 48,9% 39,4%
Ar-Ge Personeli 18,8% 19,3% 20,1% 17,6%
BAZ 500 145 139 216
Yukarıdaki tabloda; Temmuz-Eylül döneminde çalışan sayısının geçen yılın aynı döneminde göre arttığını belirten firmaların oranı firmaların ihracat büyüklükleri kırılımında incelenmektedir.
49
Ekim 2010
Yılın 3. Çeyreğinden İstihdam DeğerlendirmesiYılın 3. Çeyreğinden İstihdam Değerlendirmesi
25,6% 27,6%
11,0%
51,0% 51,0%
58,2%
23,4% 21,4%
30,8%
0%
20%
40%
60%
80%
Evet Hayır Bilmiyorum / Fikrim yok
Beyaz Yakalı Mavi Yakalı Ar-Ge Personeli
SSEkim-Aralık döneminde, yeni çalışan istihdam edecek misiniz?
Baz: 500
50
Ekim 2010
Yılın 3. Çeyreğinden İstihdam DeğerlendirmesiYılın 3. Çeyreğinden İstihdam Değerlendirmesi
Genel İlk 500İkinci
500 Diğer
Beyaz Yakalı 25,6% 29,7% 23,7% 24,1%
Mavi Yakalı 27,6% 26,9% 33,1% 24,5%
Ar-Ge Personeli 11,0% 12,4% 11,5% 9,7%
BAZ 500 145 139 216
Yukarıdaki tabloda; Ekim Aralık döneminde yeni çalışan istihdam edeceğini belirten firmaların oranı firmaların ihracat büyüklükleri kırılımında incelenmektedir.
51
Ekim 2010
Yılın 3. Çeyreğinden İstihdam DeğerlendirmesiYılın 3. Çeyreğinden İstihdam Değerlendirmesi
SSEkim-Aralık döneminde kaç yeni çalışan istihdam etmeyi planlıyorsunuz?
Baz: 500
36,2%38,6% 38,8%
32,9%
0%
20%
40%
60%
80%
Genel
Yukarıdaki grafikte; Ekim-Aralık 2010 döneminde yeni çalışan istihdam etmeyi planladığını belirten firmaların oranı firmaların ihracat büyüklükleri kırılımında sunulmaktadır.
Firma büyüklüğüne göre değerlendirildiğinde; ilk 500’de yer alan firmaların dönemde ortalama 11,5; ikinci 500’de yer alan firmaların 10 ve diğer segmentte yer alan firmaların ise 5 yeni çalışan istihdam etmeyi planladıkları tespit edilmektedir.
Dönemde İstihdam Edilmesi Planlanan
Ortalama Yeni Çalışan Sayısı10 (Baz:181)
Dönemde İstihdam Edilmesi Planlanan
Ortalama Yeni Çalışan Sayısı10 (Baz:181)
52
Ekim 2010
SSHangi nitelikte personel temininde sorun yaşıyorsunuz? (Çok Cevap)
Temininde Sorun Yaşanan Personel GruplarıTemininde Sorun Yaşanan Personel Grupları
36,8%
6,0%
27,0%
32,6%
45,4%
0% 10% 20% 30% 40% 50% 60%
Vasıflı eleman (usta,
teknisyen)
Uzman (orta düzey yönetici,
mühendis, işletmeci)
Ara kademe elemanı
(tekniker)
Vasıfsız eleman
Personel temininde sorun
yaşamıyorum
Baz: 500
53
Ekim 2010
Temininde Sorun Yaşanan Personel GruplarıTemininde Sorun Yaşanan Personel Grupları
Genel İlk 500İkinci
500 Diğer
Vasıflı eleman 45,4% 40,0% 41,7% 51,4%
Uzman 32,6% 34,5% 28,8% 33,8%
Ara kademe elemanı 27,0% 18,6% 29,5% 31,0%
Vasıfsız eleman 6,0% 4,8% 5,8% 6,9%
Sorun yaşamıyorum 36,8% 43,4% 40,3% 30,1%
BAZ 500 145 139 216
Yukarıdaki tabloda; söz konusu personel grupları temininde sorun yaşadığını belirten firmaların oranı ihracat büyüklükleri kırılımında incelenmektedir.
54
Ekim 2010
SSTemmuz döneminde yaptığınız yurt içi ve yurt dışı yatırımın türlerini belirtiniz (Çok Cevap)
Yılın 3. Çeyreğinde Gerçekleştirilen YatırımlarYılın 3. Çeyreğinde Gerçekleştirilen Yatırımlar
Baz: 500
55
33,8%
10,0%
0,8%0,2%
26,0%
8,6%
16,0%
5,0%
13,6%
4,8%
48,2%
81,8%
0%
20%
40%
60%
80%
100%
Modernizasyon Şirket satınalma Kapasite artırımı Ar-Ge / inovasyon
yatırımı
Yeni tesis kurma /
Satın alma
Hiçbir yatırım
yapılmadı
Yurt İçi Yurt Dışı
Ekim 2010
Yılın 3. Çeyreğinde Gerçekleştirilen YatırımlarYılın 3. Çeyreğinde Gerçekleştirilen Yatırımlar
Yurt İçi Yurt Dışı
Genel
İlk 500
İkinci 500 Diğer Genel
İlk 500
İkinci 500 Diğer
Modernizasyon 33,8% 41,4% 32,4% 29,6%10,0
% 11,0% 10,8% 8,8%
Kapasite arttırımı 26,0% 27,6% 24,5% 25,9% 8,6% 11,0% 10,1% 6,0%
Ar-Ge/İnovasyon yatırımı 16,0% 16,6% 15,1% 16,2% 5,0% 5,5% 2,9% 6,0%
Yeni tesis kurma/ satın alma 13,6% 15,2% 15,8% 11,1% 4,8% 5,5% 7,2% 2,8%
Şirket satınalma 0,8% 0,7% - 1,4% 0,2% - 0,7% -
Hiçbir yatırım yapılmadı 48,2% 42,1% 49,6% 51,4%
81,8% 81,4% 78,4% 84,3%
BAZ 500 145 139 216 500 145 139 216
Yukarıdaki tabloda; Temmuz- Eylül döneminde söz konusu yurt içi/ yurt dışı yatırımları gerçekleştiren firmaların oranı ihracat büyüklükleri kırılımında incelenmektedir.
56
Ekim 2010
SSEkim-Aralık döneminde, yurt içi ve yurt dışı yatırımlarınız hangi alanlarda olacak? (Çok Cevap)
Yılın Son Çeyreğinde Gerçekleştirilecek YatırımlarYılın Son Çeyreğinde Gerçekleştirilecek Yatırımlar
Baz: 315Baz: 500
57
26,7%
7,6%
0,6% 0,8%
20,4%
9,0%
15,6%
8,0%
10,2%
5,2%
52,7%
78,4%
0%
20%
40%
60%
80%
100%
Modernizasyon Şirket satınalma Kapasite artırımı Ar-Ge / inovasyon
yatırımı
Yeni tesis kurma /
Satın alma
Hiçbir yatırım
yapılmadı
Yurt İçi Yurt Dışı
Ekim 2010
Yılın Son Çeyreğinde Gerçekleştirilecek YatırımlarYılın Son Çeyreğinde Gerçekleştirilecek Yatırımlar
Yurt İçi Yurt Dışı
Genel
İlk 500
İkinci 500 Diğer Genel
İlk 500
İkinci 500 Diğer
Modernizasyon 26,7% 31,0% 24,5% 25,1% 7,6% 9,7% 10,1% 4,7%
Kapasite arttırımı 20,4% 20,0% 21,6% 20,0% 9,0% 11,7% 10,8% 6,0%
Ar-Ge/İnovasyon yatırımı 15,6% 15,9% 12,9% 17,2% 8,0% 6,9% 8,6% 8,4%
Yeni tesis kurma/ satın alma 10,2% 10,3% 10,1% 10,2% 5,2% 4,1% 7,2% 4,7%
Şirket satınalma 0,6% 0,7% - 0,9% 0,8% 0,7% 0,7% 0,9%
Hiçbir yatırım yapılmadı 52,7% 50,3% 56,1% 52,1%
78,4% 79,3% 73,4% 80,9%
BAZ 500 145 139 216 500 145 139 216
Yukarıdaki tabloda; Temmuz- Eylül döneminde söz konusu yurt içi/ yurt dışı yatırımları gerçekleştiren firmaların oranı ihracat büyüklükleri kırılımında incelenmektedir.
58
Ekim 2010
SSEkim-Aralık döneminde, yurt içinde herhangi bir yatırım planı yapmama nedenlerinizi belirtir misiniz? (Çok Cevap)
Yılın Son Çeyreğinde Yurt İçinde Yatırım Planı Yılın Son Çeyreğinde Yurt İçinde Yatırım Planı Yapmama NedenleriYapmama Nedenleri
Baz: 262
59
Soru; Ekim- Aralık döneminde yurt içinde herhangi bir yatırım planlamadığını belirten firmalar yöneltilmiştir.
8,4%
1,5%
2,7%
3,8%
18,7%
34,0%
34,4%
42,4%
0% 20% 40% 60%
Piyasada yetersiz talep
Dünya ekonomisindeki istikrarsızlık
Kurulu fazla kapasite
Ülke ekonomisindeki istikrarsızlık
Finansman yetersizliği
Tamamlanmayan yatırımlar
Diğer
Cevap yok
Ekim 2010
SSEkim-Aralık döneminde, yurt dışında herhangi bir yatırım planı yapmama nedenlerinizi belirtir misiniz? (Çok Cevap)
Yılın Son Çeyreğinde Yurt Dışında Yatırım Planı Yılın Son Çeyreğinde Yurt Dışında Yatırım Planı Yapmama NedenleriYapmama Nedenleri
Baz: 392
Soru; Ekim- Aralık döneminde yurt dışında herhangi bir yatırım planlamadığını belirten firmalar yöneltilmiştir.
13,1%
4,9%
1,0%
1,0%
1,8%
14,9%
24,9%
32,8%
39,2%
0% 20% 40% 60%
Dünya ekonomisindeki istikrarsızlık
Piyasada yetersiz talep
Kurulu fazla kapasite
Ülke ekonomisindeki istikrarsızlık
Finansman yetersizliği
İç talebin henüz karşılanmamış olması
Bürokratik engeller
Diğer
Cevap yok
60
Ekim 2010
Piyasa BeklentileriPiyasa Beklentileri
61
Piyasa Tahminleri
Ekim- Aralık dönemi USD/TL1,46
n: 500
Ekim- Aralık dönemi EURO/TL1,98
n: 500
Ekim- Aralık dönemi EURO/USD1,36
n: 500
Ekim- Aralık dönemi Enflasyon Oranı6,91
n: 500
2010 sonu MB Gecelik Faiz Oranı7,28
n: 500
Rekabetçi İdeal USD/TL kur seviyesi1,60
n: 500
Rekabetçi İdeal EURO/TL kur seviyesi2,10
n: 500
Ekim- Aralık dönemi Büyüme Beklentisi5,63
n: 500
2010 yıllık Büyüme Beklentisi8,55
n: 500
Ekim 2010
SS2010 yılı sonu itibariyle genel durumuna ilişkin tahmininiz nedir?
2010 Yılı Genel Ekonomik Beklentileri2010 Yılı Genel Ekonomik Beklentileri
Baz: 500
62
42,1%50,7%
19,0%25,9%
46,7%
42,9%
56,1%
55,7%
11,2% 6,4%
24,8%18,4%
0%
20%
40%
60%
80%
100%
Sektör Türkiye Ekonomisi Avrupa Ekonomisi Dünya Ekonomisi
Daha iyi olacak Değişmeyecek Daha kötü olacak
Ekim 2010
SS2010 yılı sonu itibariyle genel durumuna ilişkin tahmininiz nedir?
2010 Yılı Genel Ekonomik Beklentileri2010 Yılı Genel Ekonomik Beklentileri
Baz: 500
19,0%
25,9%
41,4%
17,9%22,8%
18,7%
51,6%
20,0%
28,4%
50,7%
42,1%46,9%
53,2%
25,2%
43,2%41,9%
0%
20%
40%
60%
80%
100%
Sektör Türkiye Ekonomisi Avrupa Ekonomisi Dünya Ekonomisi
Genel İlk 500 İkinci 500 Diğer
Yukarıdaki grafikte; sektör, Türkiye/ Avrupa ve Dünya ekonomisine ilişkin olumlu beklenti içerisinde olan firmaların oranı firmaların ihracat büyüklükleri kırılımında sunulmaktadır.
63
Ekim 2010
SSDünya geneli emtia fiyatları Eylül ayına göre nasıl bir seyir izler? Beklentilerinizi sanayi ve tarım olmak üzere belirtiniz.
2010 Yılı Emtia Fiyatları Beklentisi2010 Yılı Emtia Fiyatları Beklentisi
Baz: 500
64
51,9% 56,5%63,9% 65,1%
41,9% 34,3%31,3% 28,9%
6,2% 9,2% 4,8% 6,0%
0%
20%
40%
60%
80%
100%
Kasım Sonu İtibariyle 2010 Sonu İtibariyle Kasım Sonu İtibariyle 2010 Sonu İtibariyle
Artar Aynı kalır Azalır
SANAYİSANAYİ TARIMTARIM
Ekim 2010
2010 Yılı Emtia Fiyatları Beklentisi2010 Yılı Emtia Fiyatları Beklentisi
Sanayi Tarım
Genel
İlk 500
İkinci 500 Diğer Genel
İlk 500
İkinci 500 Diğer
Kasım Sonu İtibariyle Kasım Sonu İtibariyle
Artar 51,9% 50,3% 48,2% 55,3%63,9
% 65,5% 57,6% 67,0%
Aynı kalır 41,9% 41,4% 45,3% 40,0%31,3
% 29,0% 38,1% 28,4%
Azalır 6,2% 8,3% 6,5% 4,7% 4,8% 5,5% 4,3% 4,7%
2010 Sonu İtibariyle 2010 Sonu İtibariyle
Artar 56,5% 54,5% 54,0% 59,5%65,1
% 67,6% 58,3% 67,9%
Aynı kalır 34,3% 35,2% 36,0% 32,6%28,9
% 26,9% 33,8% 27,0%
Azalır 9,2% 10,3% 10,1% 7,9% 6,0% 5,5% 7,9% 5,1%
BAZ 500 145 139 216 500 145 139 216
SSDünya geneli emtia fiyatları Eylül ayına göre nasıl bir seyir izler? Beklentilerinizi sanayi ve tarım olmak üzere belirtiniz.
65
Ekim 2010
6,2%
13,6%
23,2%
27,7%
29,5%
30,7%
30,9%
40,9%
42,1%
43,3%
47,7%
50,3%
59,3%
80,2%
0% 20% 40% 60% 80% 100%
Döviz kurları
Enerji maliyetleri
Hammadde ve aramal fiyatları
Vergi maliyetleri
İstihdam maliyetleri
Teşviklerin yetersizliği
Finansman maliyetleri
Dış pazarlardaki yüksek ithalat vergileri
Lojistik maliyetleri
Bürokratik engeller
Kayıtdışı ticaret
Vasıflı eleman sıkıntısı
Tanıtım sorunu
Diğer
SSAşağıdakilerden hangileri sektörünüzün öncelikli sorunlarıdır? (Çok Cevap)
İhracat Sektörünün Öncelikli Sorunlarıİhracat Sektörünün Öncelikli Sorunları
Baz: 500
66
Ekim 2010
Gümrük Müşavirliği Asgari Ücret Tarifesi’nin EtkisiGümrük Müşavirliği Asgari Ücret Tarifesi’nin Etkisi
SS2010 yılının başında uygulama konulan Gümrük Müşavirliği Asgari Ücret Tarifesi, gümrük müşavirliği maliyetlerinizi ne yönde etkiledi?
Baz: 500
Etkilemedi
34,3%
%81’den fazla arttı
3,4% %61-80 arttı
2,0%
%41-60 arttı
4,6%
%0-20 arttı
40,9%
%21-40 arttı
11,6%
Azaldı
3,2%
67
Ekim 2010
Gümrük Müşavirliği Asgari Ücret Tarifesi’nin EtkisiGümrük Müşavirliği Asgari Ücret Tarifesi’nin Etkisi
Yukarıdaki tabloda; Gümrük Müşavirliği Asgari Ücret Tarifesi’nin firmaların gümrük müşavirliği maliyetleri üzerindeki etkisi firmaların ihracat büyüklükleri kırılımında incelenmektedir.
Genel İlk 500İkinci
500 Diğer
Azaldı 3,2% 2,8% 5,8% 1,9%
%0-20 arttı 40,9% 38,6% 38,8% 43,7%
%21-40 arttı 11,6% 13,1% 12,2% 10,2%
%41-60 arttı 4,6% 4,8% 3,6% 5,1%
%61-80 arttı 2,0% 1,4% 2,9% 1,9%
%81’den fazla arttı 3,4% 4,8% 3,6% 2,3%
Etkilemedi 34,3% 34,5% 33,1% 34,9%
BAZ 287 73 78 136
68
Ekim 2010
Yılın 3. Çeyreğinde Hizmet Alınan Kurum ve Yılın 3. Çeyreğinde Hizmet Alınan Kurum ve Kuruluşlardan Duyulan MemnuniyetKuruluşlardan Duyulan Memnuniyet
Baz: 500
69
Ortalama Memnuniyet
3,5Ortalama Memnuniyet
3,5KURUMLAR
İhracatçı Birlikleri 3,9
Dış Ticaret Müsteşarlığı 3,8
Ticari bankalar 3,7
Ticaret ve Sanayi Odaları / Ticaret Borsaları
3,6
Sanayi ve Ticaret BakanlığıKOSGEB
3,6
Eximbank 3,6
Hazine Müsteşarlığı 3,6
ORTALAMA 3,5
TÜBİTAK 3,5
Türk Patent Enstitüsü 3,5
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı
3,5
KURUMLAR
Gümrük İdareleri 3,4
TSE 3,4
Kamu bankaları 3,4
Maliye Bakanlığı 3,4
Çevre ve Orman Bakanlığı 3,3
Ulaştırma Bakanlığı 3,3
Merkez Bankası 3,3
Tarım ve Köyişleri Bakanlığı 3,2
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı
3,2
top related