jesse zweers - labloods
Post on 06-Mar-2016
221 Views
Preview:
DESCRIPTION
TRANSCRIPT
Afstudeerverslag Jesse Zweers 17.08.2013
Het herprogrammeren van de lege Lasloods tot groot stedelijke
ruimte, en de transformatie van groot naar kleine ruimtes.
De LabLoods is een project dat gaat
over grootschaligheid en fl exibiliteit in
stedelijke interieurs en over één gebouw
als stad. Het is een experiment dat
een lege loods transformeert naar een
laboratorium voor stedelijk leven.
Voor dit project heb ik onderzoek gedaan naar de verdichting van het
westelijk deel van de IJ oevers, en gekeken hoe het NDSM en in het bijzonder
de Lasloods hieraan kan bijdragen. Het industriële en doelmatige karakter
van het NDSM terrein is erg interessant, het verharde veld met daarin deze
gigantische objecten – een ensemble van vier monumentale loodsen –
maakt dit gebied tot een unieke stedelijke context. Zodoende heb ik een
nieuw stedenbouwkundig plan gemaakt voor in de Lasloods met een FSI
van 2.5 / 17.500 vierkante meter aan gemixt cultureel programma dat
alsnog de helft van de Loods leeg laat voor evenementen.
Door de loods te verbinden met de buitenruimte ontstaat er een stedelijke
continuïteit die binnen de loods zelfs een diagonale dimensie krijgt. Een
ruimtelijke verschaling transformeert geleidelijk een enkele grote ruimte
naar een veelheid aan kleine ruimten. Het ontwerp is experimenteel van
karakter en paradoxaal. Brute ingrepen die subtiel zijn vormgegeven
maken een heldere en minimalistisch verschijningsvorm van een
complexe programmatische en stedelijke conditie. Het plan resulteerde
in een hybride gebouw dat met architectonische middelen stedelijkheid,
context, schaal, fl exibiliteit en in-/exterieur onderzoekt
02 INLEIDING
Timmerwerkplaats Lasloods Scheeps-
bouwloods Smederij
NDSM Noord
NDSM Zuid
NDSM Oost (monumentaal)
100.000 300.000
200.000
250.000150.000
50.000
Westerdokeiland
100.000
150.000
50.000 IJ Dock
Overhoeks Strip
Overhoeks Wig
Overhoeks Campus
100.000
200.000
250.000150.000
50.000
100.000
150.000
50.000
Houthavens Noord
Houthavens Zuid
25.000
125.000
25.000
125.000
25.000
125.000
25.000
125.000
175.000 225.000
275.000
25.000
125.000
175.000 225.000
25.000
125.000
2.2
3.9
1.3 1.5
Houthavens NDSM Westerdokeilanden Overhoeks
04 CONTEXT ANALYSEVerdichten van de Amsterdamse IJ oevers en de voormalige haventerreinen. Het NDSM maakt onderdeel uit van deze
transformatie. Ondanks dat NDSM Oost de grootste oppervlakte heeft, wordt er weinig verdicht; dat is uitzonderlijk.
Oppervlakte
Programma
Floor space index
Houthavens NDSM terrein
Westerdokeiland Overhoeks
05 OPENBARE RUIMTEDe loodsen op het lege terrein maken een zeer groot (verhard) openbaargebied, uniek in de stad, ware het niet dat de
potentie van de Lasloods momenteel onbenut is. De grote NDSM loodsen staan vooralsnog in een stedelijk vacuüm.
Vier monumentale Loodsen domineren
het terrein maar hebben een gebrek
aan openbaar programma om het te
activeren.
- Uniek groot verhard veld
- Openbaar gebied binnen en buiten
- Grote industriële schaal
06 BUITENTERREINDe schaal van het NDSM terrein laat zich vergelijken met andere grote open velden in de stad, en
heeft dus ook dezelfde potentie om opgenomen te worden in de stad en zo gebruikt te worden.
07 SCHAALVERGELIJKINGHet terrein van NDSM Oost laat zich in de stad vergelijken met pleinen en cultuurparken. De rol
van de lasloods daarin is als evenementenhal. Daar ligt de kans om de grote ruimte te benutten.
Lasloods Scheepsbouwloods
smederij
timmer-werkplaats
08 MAAR... DE LASLOODS STAAT 312 DAGEN VAN HET JAAR LEEG
09 STRUCTUUR MASTERPLANHet huidige masterplan heeft geen oplossing voor het invullen van de Lasloods. In plaats daarvan stelt
het plan nieuwbouw voor op het lege terrein maar blijft de Lasloods nog leeg zonder programma.
Analyse morfologie
Bestaande verdeling NDSM Oost - West
Bestaande situatie met nieuwbouw op NDSM West
Bestaande Routing
Huidig masterplan CIE i.o.v. DRO 2008
?
Potentie: loodsen verbinden met de stad
10 DEFINIËREN PROGRAMMAOm de Lasloods onderdeel te maken van de verdichting van de IJ oevers is het stedenbouwkundige
programma getransformeerd naar een programmamix op gebouwniveau. Een stuk stad voor in de loods.
Versleutelen stedenbouwkundig plan naar gebouw
meer openbaar
minder prive
Programma mix gebouw voor de IJoevers
-18
+7 +6
+1+2+4+4+2
-8
gemiddelde steden-bouwkundige plannen
sleutel Prog. mix gebouwvoor de IJoever
Prog. mix gebouwvoor de IJoever
bestaand NDSM
Hybride Lasloods
wonenparkerenkantorenretailwoon/werk
hotelcultuureducatiesportleisure
4610
812
103
22
21
4 Gemiddelde percentage stedenbouwkundig prog.
Gemiddelde percentage gebouw programma.
2817
918
25
13%12%
17%
4%
20%
8%
13%
3%
4%6%
62
25
6
Verschil hybride programma met stedenbouwkundig
120.445 m2 - FSI 0.8
141.900 m2 - FSI 7.89
21.950 m2 - FSI 3.85
27.000 m2 - FSI 1.4
VS
Leeg
11 HERPROGRAMMERENKan de Lasloods geprogrammeerd worden met gemixt programma zodat het een actieve bijdrage kan leveren
als evenementenhal tot het cultuurpark NDSM, door de bestaande gebouwen van binnenuit op te waarderen.
Vijf programma clusters
De programmamix van de IJ oevers toegepast
op het NDSM terrein. Niet elk programma is
geschikt voor de locatie. Bijvoorbeeld: wonen
gaat niet samen met evenmenten. Niet Mix to
the Max maar geselecteerd op verenigbaarheid.
Kunst
Muziek
Retail
Sport
Zakelijk
Programma’s verweven tot één gebouw in plaats
losse componenten. Maximale uitwisseling
onderling programma. Kruisbestuiving en
samenwerking.
wonenparkerenkantorenretailwoon/werk
hotelcultuureducatiesportleisure/werk
12 EVENEMENTEN TERREINHet NDSM als cultuurpark en evenemententerrein kan ruimte bieden aan een
breed scala aan activiteiten, waardoor de loodsen onderling verbonden worden.
1955
1980
1959
1998
KUNSTSTAD
SKATEBAAN
MTVOntwikkeling terrein
Heden en verleden, ‘vieren van de productie’
bestaandtoegevoegd
binnenbuiten
7.
9.
3.
14.13.
5. 6.
12.1.
2.10.
4.
11.
8.
Dam5.
Nieuwmarkt6.
Buiten Binnen Capaciteit
Kop java4.
Westergasfabriek1.
NDSM terrein2.
Museumplein3.
Melkweg13. 1000
HMH11. 5000
Paradiso14. 1000
Gashouder12. 3500
Ziggo dome8. 15.500
Arena7. 50.000
Rai9. 10.000
Lasloods10. 5500
Overzicht
Evenementen kalender
13 EVENEMENTEN LOCATIESQua locatie laat het terrein zich vergelijken met andere evenementenlocaties in de stad. Het buiten
terrein is groter dan het Museumplein en binnenin de loods past twee keer de Gashouder (Westerpark)
14 EVENEMENTEN LOODSMomenteel wordt de loods maar voor enkele evenementen gebruikt. Om de hal en het omliggende gebied
te activeren en een stedelijke impuls te geven zullen er nieuwe evenementen moeten worden toegevoegd.
? ?
25
2515
15
15
12
1212
12
3 h.o.h.
3 h.o.h.
3 h.o.h.
4 h.o.h.
4 h.o.h.1212
Gevel met grote openingen en dak met vier lichtstaten Constructie spant (kraanspoor) Constructie grid draagt gevel en dak
15 LASLOODS BESTAANDDe Lasloods met imposante staalconstructie is een ontwerp uit 1952 van J.D. En A.E.G. Postma. De loods bestaat uit
gigantische gevelvlakken met daarin schijnbaar kleine ramen, binnen domineerde het Spant van de kraanconstructie
Expositie
Ateliers
Muziek
Studio’s
Poppodium Auditorieum RestaurantWinkels
Sportveld Zwembad
Expo Filmzaal
Retail
Kantoren
Sport & Wellness Zakelijk
Hotel
Clusters
Ontmoeting
Attractie
Service
Productie
De specifi catie van de Programma onderdelen is een vertaalslag van de conclusie uit de
stedenbouwkundige analyse. Dit programma is getoetst aan de hand van vergelijkbare gebieden.16 SPECIFICATIE PROGRAMMA
Evenement
Het Programma van Eisen is complementair aan de evenementen. De functie met grote attractieve
waarde worden onderling verbonden voor ontmoetingen, en hebben hun eigen relatie tot de loods.17 CONCEPT DIAGRAM
01 Lasloods leeg 02 Half vol en half leeg 03 SynergieDe bestaande Lasloods op het NDSM terrein in huidige toestand, leeg. Nieuw programma vult de helft van de loods waardoor de andere
helft vrij blijft en flexibel allerlei evenementen kan faciliëren. Het programma door elkaar verweven voor ontmoeting, samenwerken en efficent dubbel gebruik.
Aan de zijde waaraan de schijf grenst komt een nieuwe glazen gevel voor daglicht en zicht
Elk programma krijgt een gezicht naar de evenementenhal. Elke doosheeft een actieve relatie met de hal. Boven op de dozen ontstaan balkons met verspringende niveau
Een verticale route verbindt de ‘balkons’ en maakt ze tot openbare pleinen waaraan de entree’s liggen en de route’s in de schijf beginnen.
Gelaagdheid vormt een overgang tussen de grote schaal van de hal en de kleine schaal van het programma. Daarnaast vormt het ook een overgang van oud naar nieuw.
05 Eén nieuwe gevel
Het verweven programma kan flexibel groeien en krimpen naargelangen de veranderingen in vraag en aanbod.
04 Morphing tetris
07 Grote boxen inklemmen 08 Route06 Overgang
A Schijf B Boxen C Tussenruimte D Hal
18 ONTWERPPRINCIPES
De essentie van de loods is de ruimte tussen twee spanten. Door met de nieuwe
invulling deze ruimte en spanten vrij te laten, blijft de essentie van de loods overeind. 19 POSITIE VOLUME
De halve lege hal, tegenover de gevulde andere
helft. Flexibele leegte als magneet voor stedelijke
evenementen, waar alles kan en alles mag. Daar
tegenover een massieve schijf, als een miniatuur stad
allemaal verschillende functies door elkaar heen.
Afwisselende formaten en ritmes, ontsloten door
straten, stegen en opgetilde stedelijke pleinen.
Een grote lege hal met
oneindige mogelijkheden.
21 HAL = ‘LEEG’
22 HAL = MARKT
23 HAL = BEURS
24 HAL = EXPO
25 HAL = IJSPALEIS
26 HAL = NIGHTLIFE
Indelingsmogelijkheden
Concert
Expo + Modeshow
Beurs
Kermis + Parkeren
Rommelmarkt
Sport + Film
27 FLEXIBELE LEEGTEDe ‘lege’ helft van de loods kan fl exibel worden ingevuld. Zo maakt elk evenement
gebruik van zijn eigen inrichting en worden andere zones van het gebouw geactiveerd.
Tussenzone beinvloed door programma
Uitsnede bestaande spant
28 ATTRACTIES EN ROUTEDe verticale route verbind de pleinen boven op de boxen van de attractieve programma
onderdelen. Vanaf elk plein vertakt de ontsluiting in kleinere wegen, zowel horizontaal als verticaal.
29 ORGANISATIE PROGRAMMAHet programma van de Labloods is zo georganiseerd dat er veel overlap en samenwerking
plaats vindt. In plaats van vijf losse gebouwen is het programma verweven tot één gebouw.
30 PRINCIPE PLATTEGRONDOndanks dat elke plattegrond anders is, zijn ze allemaal opgebouwd vanuit hetzelfde systeem. In de
basis staan verticale stijgpunten vast en horizontale verbindingen, alles daartussen is in grootte fl exibel.
31 SCHAAL VARIATIEBinnen het systeem zit in ingebouwde mogelijkheid om elke unit uit te breiden of te
verkleinen. Hierdoor ontstaat een keuzevrijheid in de gewenste grote van de unit.
32 INDELING VERDIEPINGElke verdieping kan anders worden ingedeeld. Elke verdieping kan per stuk in meer of minder
units worden onderverdeeld. Hierdoor ontstaan grote lege velden of kleine privé units.
Plaatsen waar bezoeker en gebruikers elkaar
ontmoeten, een verblijf plaats tussen de bestaande
enorme spanten. Op de pleinen staan paviljoens
die de entree van het omliggende programma
faciliteerde, die dubbel gebruikt kunnen worden voor
verschillende functies. Naast elk plein een stook van
collectieve ruimte in de schijf, voor uitwisseling en
kruisbesturing van activiteiten.
Opgetilde stedelijke pleinen
ontsluiten de vele routes door
het gebouw.
M
34 SITUATIE Interactie loodsen en veld. 0 15
N
30 50 100
35 BEGANE GROND 0 5
N
10 20 50
36 1E VERDIEPING 0 5
N
10 20 50
37 2E VERDIEPING 0 5
N
10 20 50
38 3E VERDIEPING 0 5
N
10 20 50
39 4E VERDIEPING 0 5
N
10 20 50
40 5E VERDIEPING 0 5
N
10 20 50
41 6E VERDIEPING 0 5
N
10 20 50
42 DAKAANZICHT 0 5
N
10 20 50
Het enige doodlopende punt in de route eindigt
op het bovenste plein. Grenzend aan de bestaande
gevel met enorm raampartij geeft uitzicht over het
IJ, naar de binnenstad. Op het plein een terras voor
het restaurant, terug kijkende de hal in als een indoor
skylounge.
Bovenste plein als uitkijk
plateau over de hal.
44 DOORSNEDE 01 Zicht vanuit de hal op de nieuwe binnengevel. 0 5 10 20 50
01
45 DOORSNEDE 02 Verticale route tussen de uitstekende boxen. 0 5 10 20 50
02
46 DOORSNEDE 03 Ingeklemde boxen met bovenop pleinen. 0 5 10 20 50
03
47 DOORSNEDE 04 De massieve schijf. 0 5 10 20 50
04
48 DOORSNEDE 05 Pleinen op verspringende niveau’s. 0 5 10 20 50
05
49 DOORSNEDE 06 Verticale route in de tussenruimte. 0 5 10 20 50
06
50 DOORSNEDE 07 Transformatie van groot naar kleine ruimtes. 0 5 10 20 50
07
De nieuwe gevel geeft de schijf licht en uitzicht. Vanaf
deze zijde van het NDSM terrein laat het de kleine
schaal zien van het gebouw wat aansluit op de situatie.
Ook wordt de enorme spant van de kraanconstructie
zichtbaar, dit samen met de blauwe deur zo iconisch is.
Een nieuwe gevel van glas is
als een doorsnede door de
schijf.
52 GEVEL NOORD-WEST VERVALLEN ter behoeve van licht en zicht. 0 5 10 20 50
53 GEVEL NOORD-WEST NIEUW dubbele gevel waarvan vliesgevel buitenschil. 0 5 10 20 50
54 GEVEL ZUID-OOST GEHANDHAAFD Bestaande entree’s naar de hal. 0 5 10 20 50
55 GEVEL ZUID-WEST GEHANDHAAFD Iconische blauwe deur en uitbouw. 0 5 10 20 50
56 GEVEL NOORD-OOST GEHANDHAAFD 0 5 10 20 50
Het interieur van de boxen maakt een plaatselijke
uitsnede van de hal. De hal vormt nu het decor van
de activiteiten, en het diff uus licht door de lichtstraten
stormt de box binnen. Ook bied de grote openingen
in de bestaande gevel zicht rechtstreeks naar buiten.
Nieuw venster kadert het
bestaande spant in en de hal.
58 All-in-AXO
Entree
LiftAteliers en Studio’s
Hotel
Poppodium
Shopping
Legenda
Expo en Film
Congress
Sport
Wellness
59 ROUTING Mensenstromen, samenwerking en dubbel gebruik
60 ROUTING Ontmoetingsplaatsten
61 CONSTRUCTIE DIAGRAMTwee delen: allereerst de rasterconstructie van de schijf, die volledig los staat van de bestaande constructie.
Daarnaast de constructie van de boxen, die gebruikt maken van de bestaande spanten en het grid
01
02
03
03 Staant op de grond, steunt op
twee punten bestaand spant
01 Hangend onder het
bestaande spant
02 Hangend er tussen, steunt op
vier punten bestaand spant
8 - 25 °
15 - 20 °
Twee klimaatzones
‘Doos in doos’ principe
direct verwarmd
Buitenschil
- 4/5 Bestaande schil
- Waterdicht
- Winddicht
- Zonwering
Biomassa ketel
Grondleiding
Electriciteit net
Koeleiland (grondleiding)
verwarming
convector
Zomer
Zonne cellen
Natuurlijk ventileren
(plaatstlijk te bedienen)
Hal natuurlijk ventileren
(zomer deuren open)
Buiten zonwering lichtstraat
Winter
luchtafzuiging
- Minder energie gebruik
- Simpelere detailering
- Geen tochtsluisen
Binnenschil
fl exibel (zomer - winter)
indirect verwarmd
KruisventilatieTechnische installatie direct
naar buiten (plaatstelijk)
62 ENERGIE HUISHOUDINGKlimaattechnisch is het een doos in doos situatie. Daardoor zijn alleen de verblijfruimtes actief verwarmd, en
worden de circulatie zone en pleinen indirect verwarmd. Eigen energieproductie maakt het een duurzaam gebouw.
01 Donkere baksteen
06 Metalen deuren
03 Witte betonnen
kozijnen
02 Rode baksteen
05 Stelconplaten
07 Plafondplaten 08 Bitume dak 09 Betonnen daklijst
04 Stalen spant
02
01
03
04
06
07
08
09
05
63 MATERIALISATIE BESTAANDDe materialisatie van de bestaande Lasloods is somber, industrieel en functioneel. Deze
karakteristieke uitstraling blijft gehandhaafd en wordt niet door het nieuwe ontwerp veranderd.
01
02
03
07
08
09
04
06
05
01 Verticaal houten planken
(Buitenkant box)
05 Witte gietvloer
(ruimte in de schijf )
07 Helder glas
02 Grote houten platen
(Binnenkant box)
03 Diagonaal kolommen
(grens binnen - buiten plein)
04 Betontegel
(vloerplein)
06 Geschilderd plafond
(ruimte in de schijf )
08 Spiegel glas 09 Halfdoorlatende
spiegel
64 MATERIALISATIE NIEUWDe nieuwe materialisatie introduceerd een interieur sfeer waardoor er een prettig verblijfsruimte ontstaat, een stedelijk
interieur. Het materiaal is vormgegeven in doorlopende vlakken zodat het nog meer de grote schaal benadrukt.
Vliesgevel met houten
kozijnen (whitewash)
Draaideur met aan de binnenzijde
houten kozijnen. Buitenzijde volledig
bedekt door glas.
Vliesgevel Bestaande gevelconstructie
(Wisselend 3/ 4 meter stramien)
Gevelelement Constructie grid
65 ELEMENT N-W GEVELDe buitenlaag van de nieuwe gevel is een groot glazen vlak, de grootschaligheid daarvan refereert aan
de vervallen gevel. De binnenlaag is op de schaal van de schijf, en volledig in neutraal hout gerealiseerd.
66 GEVELFRAGMENT BUITENGEVEL
Kader Schuifdeur Gevelelement Constructie grid
Stalen kader in
donker warme
grijze kleur
Donker houten
tussenstijl
Schuifdeur met aan de binnenzijde
houten kozijnen. Buitenzijde volledig
bedekt door glas.
67 ELEMENT BINNENGEVELDe binnengevel is vormgegeven als een simpel grid. Van een afstand oogt het als een fi jnmazig grid, maar pas vanaf
dichtbij is het vloer tot vloer en wand tot wand. Daarnaast refereert het naar de bestaande textuur van de vloer.
68 GEVELFRAGMENT BINNENGEVEL
69 DETAILS
Buitengevel Vliesgevel Binnengevel
Zichtbare hoofdroute die de pleinen ontsluit is
overzichtelijk te zin vanuit de hal. Vanaf hier kan elke
gebruiker zijn of haar route uitstippelen en vervolgen.
Tijdens een evenement maakt het de bezoeker
nieuwsgierigen om verder het gebouw te ontdekken
of om op een later tijdstip nogmaals een kijkje te
nemen.
Vanuit de hal is er een
overzicht van alle activiteiten.
71 FASERINGHet ontwerp is in fase te realiseren. Bij de eerste fase licht de nadruk op de zwevende
boxen in een spaceframe constructie waarbinnen de schijf kan worden uitgevuld.
Fase 01 Fase 02 Fase 03
72 BEHEER EN VERHUURDe LabLoods wordt georganiseerd vanuit de ‘LabLoods community’: Een vereniging van huurders voor huurders.
Het beheer wordt verzorgd door een permanente huismeester die aangesteld wordt door de community.
73 EXPLOITATIEDe LabLoods is een initiatief om de Lasloods te activeren. De exploitatie van het programma bepaalt het mogelijke bouwbudget, niet
het ontwerp de bouwkosten. Het vast verhuurbare programma betaalt mee aan het fl exibele (openbare) programma en de hal.
bouwbudget
12 mln
74 VIERKANTE METER PRIJSDe uitkomst van de exploitatie in vergeleken met recente ontwikkelingen op het
NDSM gebied laten zien dat de ‘prijs’ overenkomt met de huidige ontwikkelingen.
LabLoods
Bouwkosten
Bruto vloeroppervlak
Vierkantemeter prijs
€ 12.000.000
14.000 m2
€ 860,-
Red Bull
Bouwkosten
Bruto vloeroppervlak
Vierkantemeter prijs
€ 1.000.000
875 m2
€ 1.145,-
Kraanspoor
Bouwkosten
Bruto vloeroppervlak
Vierkantemeter prijs
€ 21.000.000
12.500 m2
€ 1.680,-
Blok #1
Bouwkosten
Bruto vloeroppervlak
Vierkantemeter prijs
€ 40.000.000
45.000 m2
€ 890,-
75 RIJKSMONUMENTDe Lasloods is in huidige vorm een Rijksmonument. Dit betekent dat een mogelijk plan tot aanpassen
of veranderen extra aandacht vraagt en onderhandelingen met de rijksoverheid cruciaal zijn.
Subsidieregeling voor het instandhouden
van monumenten. De rijksoverheid steunt
bij onderhoud en renovatie. Eigenaar van
een rijksmonument kan kosten voor het
onderhoud fi scaal verrekenen.
Monumenten mogen niet zomaar
gerestaureerd of verbouwd worden. Aan de
hand van de omgevingsvergunning toetst de
betreff ende ambtenaar of de verbouwing past
in het historische karakter...
Een rijksmonument is een onroerend goed dat om
haar cultuurhistorische waarde door de rijksoverheid is
aangewezen om te worden beschermd en behouden te
blijven.
Consequentie
+
-?
73 COLOFON
2013.08.17
Commissie:
Tom Frantzen (M)
Sander Lab
Kamiel Klaassen
Aangevuld door:
Bart Bulter
Klaas Kingsma
En met hulp van:
Malu Michelle de Goede
Thijs Zweers
Freddy Koelemeijer
Timmy Krukkert
Paco Bunnik
Olaf Gipser
Arjan Habraken
Peter Mensinga
Heike Lohnmann
Daniel van Vliet
Jesse Zweers
van Boetzelaerstraat 39-1
1051CZ Amsterdam
tel: 06 111 2222 6
mail: zweers.jesse@gmail.com
top related