sesarea23.go.thsesarea23.go.th/web/news_file/p73741691119.docx · web viewท ลงม อปฏ...

คมอโครงงานคณธรรมเฉลมพระเกยรต

โครงการพฒนาโครงงานคณธรรมเฉลมพระเกยรต

พทธชยนตเฉลมราช

ในหวขอประจำาป

“ลดเลกพฤตกรรมเสยง สรางงานจตอาสา

พาครอบครวอบอน หนนชมชนเขมแขง”

www.moralproject.net

facebook.com/moralprojectpage

กระบวนทศนพระราชทาน เรยนความร ทำาการงาน และ“ทำาความด”

“เดก ๆ นอกจากจะตองเรยนความรแลวยงตองหดทำาการงานและทำาความดดวย

เพราะการทำางานจะชวยใหมความสามารถ มความขยนอดทนพงตนเองได

และการทำาดนนจะชวยใหมความสขความเจรญ ทงปองกนตนไวไมใหตกตำา”

พระบรมราโชวาท พระราชทานเพอเชญลงพมพในหนงสอวนเดก ประจำาป ๒๕๓๐

คำาพอสอน

พระมหาพงศนรนทร ฐตวำโสประธานโครงการประกวดโครงงานคณธรรมเฉลมพระเกยรตประธานกลมกลยาณมตรเพอการเสรมสรางเครอขายวถพทธคมอโครงงานคณธรรมเฉลมพระเกยรต พทธชยนตเฉลมราช /กรงเทพฯ : กคพ., ๒๕๕๖๒๔ หนาISBN xxx-xxx-xxxx-xx-x๑. โครงงาน ๒.คณธรรมจรยธรรม ๓.เฉลมพระเกยรต ๔.พทธชยนต

คมอโครงงานคณธรรมเฉลมพระเกยรต เยาวชนไทย ทำาด ถวาย“ในหลวง”พมพครงท ๓ มกราคม ๒๕๕๖ (E-Book Version)สงพมพอนดบท ๑/๒๕๕๖จำานวน x,xxx เลม (ใหดาวนโหลดทางอนเตอรเนตไดไมจำากด)ผจดพมพเผยแพร กลมกลยาณมตรเพอเครอขายวถพทธ (กคพ.)

มลนธโรงเรยนรงอรณ๙/๙ หม๕ ซอย๓๓ ถ.พระราม๒ แขวงทาขาม เขตบางขนเทยน กรงเทพฯ ๑๐๑๕๐ โทร. ๐๒-๘๔๐-๒๕๐๑-๔ โทรสาร. ๐๒-๘๗๐-๗๕๑๔

เวบไซต www.moralproject.net, www.facebook.com/moralprojectpageอเมล moralproject@gmail.com

(ปกหนา

สารบญ

หนาโครงงานคณธรรม ๑

โครงงานคณธรรมคออะไร? ๑การเรยนรทไมจำากด EDUCATION FOR ALL ๑องครวมแหงความด ทไรขดจำากด ๑การทำาดเชงรกพรอมกบการเรยนรชวตอยางเปนวทยาศาสตร ๒แกนการเรยนรคอ รวมกน ทำาด อยางมปญญา “ ” ๓

แบบจำาลองระบบการศกษา ๑-๒-๓-๔ ๔๖ ขนตอนในการทำาโครงงานคณธรรม ๗

ขนตอนท ๑ การตระหนกรและพจารณาเลอกหวเรองหรอประเดนปญหา ๗ขนตอนท ๒ การรวบรวมประมวลขอมลและองคความรทเกยวของ

๗ขนตอนท ๓ การจดทำารางโครงงาน ๙ขนตอนท ๔ การดำาเนนการโครงงาน ๑๐ขนตอนท ๕ การสรปประเมนผลและเขยนรายงาน ๑๑ขนตอนท ๖ การนำาเสนอโครงงาน ๑๑

หลกเกณฑการพจารณา ๑๒การประเมนรางโครงงาน ๑๔การประเมนโครงงาน ๑๕

ภาคผนวก ก. โครงการพฒนาโครงงานคณธรรมเฉลมพระเกยรต พทธชยนตเฉลมราช ๑๖

โครงงานสอคณธรรม, โครงงานวทย-คณธรรม, โครงงานธรกจคณธรรม ๑๖

โครงงานการเมองคณธรรม, ศนยการเรยนรโครงงานคณธรรมฯ ๑๗

ภาพรวมการประกวดโครงงานคณธรรมระดบภมภาคและระดบประเทศ ๑๘

ใบสมคร เขารบการประเมนศนยการเรยนรโครงงานคณธรรมฯ รอบท ๑ ๑๙

ตารางประมวลสรปความกาวหนาโครงงานคณธรรมฯ ๒๐ภาคผนวก ข. รายงานโครงงานและสอนำาเสนอโครงงาน ๒๑

ตวอยาง สรปยอโครงงานใน ๑ หนากระดาษ ๒๓ตวอยาง ผงสรปมโนทศนฯ แบบตารางวเคราะหคำาถาม ๕ ขอ ๒๔

ภาคผนวก ค. ปฏทนงานโครงการฯ ปการศกษา ๒๕๕๗ ๒๕ทปรกษาและคณะกรรมการกลาง โครงการ ๒๖

2

โครงงานคณธรรม (Moral Project)

โครงงานคณธรรมคออะไร? โครงงานคณธรรม หรอโครงงานความด เปนนวตกรรมการเรยนร ทสงเสรมการทำาความดมคณธรรมแบบเชงรก โดยใหผเรยนทเปนเดกและเยาวชนเกดความรสกเปนเจาของกจกรรมการเรยนรน เอง ผานเทคนควธการเรยนร แบบโครงงาน (Project Approach) โดยประเดนทเลอกทำาโครงงานนนเกดขนมาจากความสนใจและความคดรเรมของผเรยนเอง เนนการเรยนรผานกระบวนการกลมทลงมอปฏบตงานจรง ดวยความพากเพยรพยายามอยางจดจอตอเนองในชวงระยะเวลาทยาวนานพอสมควร (ตองทำางานจรงไมนอยกวา ๒ เดอน) ในลกษณะวจยปฏบต การ (action research) นำาไปสการแกไขปญหาดานความเสอมทรามทางศลธรรม และสงเสรมการบมเพาะความดมคณธรรมอยางเปนรปธรรมและเปนระบบ รวมทงการขยายความมสวนรวมไปสบคคลตางๆ ในสถานศกษาและชมชนของตนเองหรอชมชนอนๆ ทเกยวของ

ก า ร เ ร ย น ร ท ไ ม จ ำา ก ด EDUCATION FOR ALLในเมอโครงงานคณธรรมเปนกระบวนการพฒนาคณธรรมและ

ความด โครงงานคณธรรมน จงมลกษณะทเปดกวางสำาหรบทกคน โดยไมมขอจำากดวาเรยนสายวทยหรอสายศลป มอปกรณเคร องมอทางวทยาศาสตรหรอเปลา? เปนนกเรยนประถมหรอมธยม เพราะคณธรรมและความดงามนน เปนเรองทมคณคาทควรเขาถงของคนทกคนนนเอง ไมจำากดจำานวนคน เพศ วย สถานะ ระดบชวงชนหรอสายวชาทเรยน แตสนบสนนใหทกคนมสวนรวมใหไดมากทสด แมวาจะมผรบผดชอบโครงงานเปนกลมเรมตน ๘-๑๐ คนกตาม แตโครงงานกกำาหนดเงอนไขใหผรบผดชอบน ตองคดวางแผนและดำาเนนงานเพอขยายหาแนวรวมตอไปในรปของเครอขายแกนนำา สมาชก หรอกลมเปาหมาย และตองสรางความมส วนรวมในทกภาคสวนใหมากท ส ด ท งครอบครว(บาน) ศาสนา(วด) และสถานศกษา(โรงเรยน) โครงงานคณธรรมไมมกตกาควบคมจำานวนคนทมาชวยทำาโครงงาน หากใครอยากมาชวย อยากเขามา

1

รวมทำางาน กเขามาชวยเลย โครงงานใดยงมคนมาชวยรวมมอดวยมากเทาไร โครงงานนนยงประสบความสำาเรจ เพราะเทากบวามคนมารวมท ำา ค ว า ม ด เ พ ม ม า ก ข น เ ท า น น

องครวมแหงความด ทไรขดจำากดไมแยกเรอง ไมแยกสวน แตทกเรองสาระสามารถบรณาการเขามา

เปนสวนหนงของโครงงานนไดทงหมด ไมวาจะเปนวชาการดานใดหรอปญหาของใคร นำาองคความรทกดาน ทกวชา ทกสาระการเรยนร และทกทกษะทเกยวของไมวาจะเปนศลปะ-ดนตร-กฬา สามารถนำามาปรบบรณาการใชในการทำาความด ทำาการงาน และการสอสารประชาสมพนธโครงงานไดทงสน

ไมตดขดทงบประมาณ เพราะการทำาโครงงานดานความดหรอคณธรรมนไมตองลงทนดวยเมดเงนมาก บางโครงงานลงทนเพยงแรงงานจากสองมอทคอยเกบขยะ และเมอแยกขยะขายกไดทนมาเพมอก บางโครงงานใชสองมอนอยๆ บบนวดใหพอแมปยาตายายในชมชน บางโครงงานมาจากพฤตกรรมชวยกนประหยดนำาประหยดไฟ บางโครงงานมาจากการยมไหวทกทาย ตวอยางของโครงงานในลกษณะเชนนมอยมากมายทลงทนนอยแตไดผลและมคณคามาก แตอยางไรกตาม กตองมการลงทนเมดเงนในเรองคณธรรมบาง ไมใชปากบอกวาเรองคณธรรมความดสำาคญแตพฤตกรรมไมแสดงออกวาใหความสำาคญเลย โครงการนจงออกแบบเปนพเศษใหโครงงานทไดรบคดเลอกไดรบทนการสนบสนนเบองตนจาก สพฐ. และศนยคณธรรม ตงแตตนทางของการทำางาน และเชอวาการลงทนทางดานคณธรรมความดนจะเหนยวนำาและดงดดใหทกภาคสวนในโรงเรยนชมชนมารวมกนลงทนในเร องความดนเพมขนอกหลายเทาตว ซงกพบวาเปนจรง เพราะหากวาเงนทนทไดรบไมพอกลมทำางานกลบมวธการหาทางออก ขอความชวยเหลอในรปแบบอนๆ ดวยตวเองไดอกอยางนาอศจรรย เพราะความดยอมเหนยวนำาความดมาหากน เชนไดรบการบรจาคและความชวยเหลอจากผทศรทธาและนยมชมชนในก า ร ท ำา ค ว า ม ด ข อ ง ก ล ม เ ย า ว ช น เ ร ย ก ว า บ ญ ต อ บ ญ น น เ อ ง ดงนนโครงงานคณธรรม จงเปน WIN-WIN SITUATION

2

กลาวคอ ทกฝายมสวนรวมและทกฝายกไดรบประโยชนสขรวมกนทงหมด กลาวคอ ปญหาตางๆ ในโรงเรยนและชมชนไดรบการพจารณาและแกไข เดกและเยาวชนไดรบการปลกฝงบมเพาะซมชบและเรยนรคณธรรมความดงามตางๆ ดวยความรสกเปนเจาของ เดกและเยาวชนไดฝกฝนและพฒนาทกษะการคดวเคราะห คดสงเคราะห คดแกปญหา คดเชงระบบ คดประเมนคา ฯลฯ ผานการทำาโครงงานอยางเปนวทยาศาสตร เดกและเยาวชนไดรบการฝกทกษะการทำางานจรง การทำางานเปนระบบ ความรบผดชอบตองาน และไดรบการฝกทกษะทางสงคม ผานกระบวนการทำางานเปนกลมใหญในระยะเวลายาวนานพอสมควร และเมอโครงงานนนๆ ไดมการขยายผลไปถงการแกปญหาในครอบครว วด ชมชน พอแมผปกครอง พระสงฆ และคนในชมชนกจะไดรบอานสงสแหงประโยชนสขนนดวย ผบรหารและคณะครอาจารยกจะเบาใจสบายใจไมตองกงวลเครยดกบปญหาทสงสมไวมากมายโดยไมมการแกไข แตปญหาเหลานนกลบแปรเปลยนเปนผลงานทมความโดดเดนและนาชนชมแทน นอกจากน ผบรหาร ครอาจารย และศกษานเทศก ยงสามารถนำาขอมลและผลจากการทำาโครงงานคณธรรมมาทำาการวจยใหเปนผลงานทมคณคา ไดอยางมคณภาพและเกดประโยชนแทจรงไดอกดวย

โครงงานคณธรรมการทำาดเชงรกพรอมกบการเรยนรชวตอยางเปนวทยาศาสตร

โครงงานคณธรรมนถกออกแบบมาเพอใหตอบโจทย คำาทาทายทวาเดกไทยไมใฝด ใฝตำาทำาชวมวเพศเสพยา ละอายการทำาด ทำางานเปนทมไมเปน คดวเคราะหไมได โดยการสรางเงอนไขใหเขาใชปญหาจรงทตองเผชญอยทกวน ไมวาในโรงเรยนหรอในครอบครวในชมชน นำามาตรวจสอบ วเคราะห วางแผน แสวงหาแนวทางแกไขรวมกน ซงไมเพยงเขาใจปญหานอกตวเทานน นยงเปนโอกาสใหเดกๆ ไดเชอมโยงสตนเอง เพราะคณสมบตของโครงงานคณธรรมนน พเศษตรงทเปนเรองในชวตจรง เปนประเดนปญหาจรงๆ ในชวต ซงทกคนมสวนรวม เกยวของ สมพนธอยดวยกนนนเอง แตอาจไมรตวกได ดงนน ดวยกระบวนการคดอยางเปนระบบ จงพบทางออกของปญหาดวยปญญา โครงงานคณธรรมจง

3

เปนกระบวนการทนำาพาใหเดกไทยสามารถทำาโครงงานจรงในชวตดวยวธคดอยางเปนวทยาศาสตรนนเอง

โครงงานคณธรรมนน เนนการนำาปญหาในชวตจรงมาเรยนรผานการทำาโครงงาน อนจะเปนการเรยนรและพฒนาทกษะชวตดวยวธคดอยางเปนวทยาศาสตร หรอ ดวยกระบวนการทางปญญา อนพอจะสรปไดเปนลำาดบขนดงน

๑) สงเกตปญหา ระดมความคด เลอก ระบ วเคราะห เชอมโยง “ปญหา-สาเหต” ไดชดเจน เหนความเชอมโยงเปนเหตเปนปจจยเกยวเนองกนไดตลอดสาย (จาก ภายนอก ส ภายใน ชวตจตใจของ“ ” “ ”ตนเอง) ๒) คาดการณและระบ “เปาหมาย ของการแกปญหาใหชด ทง”เปาหมายในตวคน (พฤตกรรม จตใจ ปญญา ทคาดหวง) เปาหมายนอกตวคน (สงแวดลอม-กายภาพ) เปาหมายเชงปรมาณ เปาหมายเชงคณภาพ เปาหมายระยะสน ระยะกลาง ระยะยาว

และเมอรจดหมายปลายทางชด การกำาหนดทศทางและการเดนทางกจะชดไปดวย

๓) วางแผนและออกแบบ “ทางแก หรอวธการทดลองอยางม”หลกเกณฑ ทแกปญหาไดตรงจด (คอแกทสาเหต) และถงพรอมทจะบรรลเปาหมายทวางไวได

๔) ลงมอทำา พรอมกบเรยนร แสวงหา ฝกฝน คณธรรมจาก“ภายในตน ไปส การแกปญหาภายนอก ” “ ” ทงการเรยนรสวนบคคลจำาเพาะตน และเรยนรรวมกนผานกระบวนการกลม

๕) ลงมอปฏบตการอยางเปนระบบ มการตดตามและเกบบนทกขอมล ทำาตามแผนงานอยางยดหยน มงมนทมเทแตไมยดตดมากเกนไป เรยนรอยางตนตวเทาทนพรอมปรบเปลยนใหเหมาะสมกบสถานการณทเปลยนไป เพอใหเกดประโยชนสขสงสดแมมขอจำากดมากมาย

๖) ประมวลผล-สรปผล ประเมนผลการบรรลเปาหมายและวตถประสงคทไดตงไว การประเมนตนเอง การยอนพจารณาเพอปรบปรงแกไขขอบกพรอง และการตอยอดขยายผล

4

๗) นำาเสนอ สอสาร ขอมลเรองราวการทำาโครงงานผลของการทำางาน สสาธารณะ อยางมประสทธภาพเพอเปนการแพรขยายความด-สอสารความด บอกตอองคความรในการแกปญหาตางๆ เผยแพรวธการในการทำาความด อนจะเปนการเสรมสรางคานยมการทำาความด สรางแรงบนดาลใจในการทำาความดใหกบผอนตอๆ ไป และเปนการสบตอความดตอไปไดไมสนสด

แกนการเรยนรคอ รวมกน ทำาด อยางมปญญา “ ”กระบวนการเรยนรทดและสมบรณของโครงงานคณธรรมนน จะ

ตองเร มตนจากการสรางความเปนกลยาณมตรตอกนกอน อนเปนปจจยตนเรมทสำาคญทสด จงตองออกแบบและจดวางเงอนไขใหเกดการรวมกลมกนของผรบผดชอบโครงงานจำานวน ๘ - ๑๐ คน และทปรกษาอก ๓ คน โดยมองคประกอบโครงสรางและความสมพนธในกลม ใหสามารถดงดานบวกของแตละคนออกมาหากนใหไดมากทสด ซงกจะทำาใหเกดการใฝดคดดและทำาดรวมกนออกมาไดอยางเตมทเตมตามศกยภาพของแตละคน เก ดการซมซบความด พรอมๆ ก บมการเรยนร หรอม กระบวนการทางปญญาเกดขนตลอดสาย ตงแตเร มตนระดมความคด การสงเกตสำารวจสภาพปญหา ปญญาตระหนกรในสถานการณหรอสภาพปญหาและสบสาวถงสาเหต ปญญาคนควาหาความรจากแหลงเรยนรตางๆ เพมเตม การรวบรวมประมวลขอมล ปญญาคดวเคราะหคดสงเคราะห ปญญาคดรเรมสรางสรรค การทำาความคดใหชดและเปนระบบ การคดวางแผนงาน การรางโครงงาน ปญญาการปรบประยกตจากนามธรรมใหเปนรปธรรม ปญญาการตดตามดำาเนนงานปรบปรงงาน ปญญาการแกปญหาเฉพาะหนา ปญญาการประเมนผลสรปผล และปญญาการนำาเสนอ ตลอดจนสตปญญาทจะเทาทนและสามารถวางใจตอโลกธรรมทง ๘ ทมาถกตองสมผสใจไดอยางฉลาดและเปนกศลไดในทสด

กระบวนการเรยนรทเกดขนภายใตโครงงานคณธรรมฯน เปนกระบวนการทพฒนาและปรบประยกตมาจากกระบวนการเรยนรวถพทธ ซงใชแบบจำาลองของวงรอบ ๑-๒-๓-๔ ทหมนเวยนรอบพฒนาขนอยางตอเนอง อนประกอบดวย (๑) กระบวนการกลยาณมตร, (๒) การเปดการ

5

เรยนรภายใน (ปรโตโฆสะ ส สทธาและโยนโสมนสการ), (๓) กระบวนการเรยนร อยางเป นองครวม (ตามหลกไตรสกขา-ภาวนา๔) และ (๔) กระบวนการพฒนาแบบเวยนรอบตอเนอง จงทำาใหกระบวนการเรยนร และการพฒนาคณธรรมของผเรยนเกดขนควบคกนไป ดงแผนผงของแบบจำาลอง ดานลางน

แบบจำาลองการศกษา ๑-๒-๓-๔ นอาจเรยกชอเปนธรรมอกหมวดหนงไดวา “กระบวนการ ๓ ป ตอเนอง ”ลกศร A : ปรยต, ลกศร B : ปฏบต, ลกศร C : ปฏเวธ, ลกศร D : ตอเนอง

ทมา: Phramaha Pongnarin Thitavamso, “An Analytical Study of Process of Learning in Theravada Buddhism,” Bangkok:

Mahachulalongkornrajavidyalaya University, 2005

(๑ ) ก ร ะ บ ว น ก า ร ก ล ย า ณ ม ต ร ขนตอนนเปนขนตอนตนเรมทสำาคญทสด โดยจดวางเงอนไขใหเกด

การนำาพาใหบคคลตางๆ ซงมตงแตกลมเพอนใกลตว คร ผบรหาร พระสงฆ พอแม จนถงองคกรทใหการสนบสนนมารวมกลมกนโดยดงดานบวกของแตละคนแตละฝายออกมาหากนใหไดมากทสด ใหแตละคนมาสวมบทบาทเปนกลยาณมตรตอกน กลยาณมตรนนมความสำาคญอยางมากทจะชวยกระตนเตอน ชวยสรางแรงบนดาลใจ ชวยสรางศรทธาในการ

6

ทำาความด ชวยสนบสนนใหโครงงานดำาเนนไปไดดวยด ขนตอนนจงสำาคญมากทสดทจะทำาใหเร มตนการเรยนรได และดำาเนนตอไปจนถงปลายทางแหงความสำาเรจ โดยกลยาณมตรจะทำาหนาทเปนผชกจงปจจยภายนอกมากระตนตวเปดการเรยนรภายใน

(๒) การเปดการเรยนรภายใน (ปรโตโฆสะ ส สทธาและโยนโสมนสการ) (ล ก ศ ร A) การเปดการเรยนรภายใน เปนขนตอนทสำาคญมากอกขนตอนหนง ทเสมอนเปนการออกสตารทหรอจดตดเครองยนตแหงการเรยนรภายในตวมนษย ซงมองคธรรมเร มตนแหงการเรยนรสำาคญสองประการดวยกนคอ “สทธา ” (ความสนใจใฝร, ความเชอใจ เชอถอ และความเชอมน) และ “โยนโสมนสการ ” (พจารณาอยางแยบคาย คดเปน นอมมา– –ใสใจไปสกศลได)

การเปดการเรยนรภายใน จะเกดขนไดตองอาศยกลยาณมตรเตรยมการและเลอกใชปจจยภายนอกมากระตนปจจยภายในอยางพอเหมาะพอดแกผเรยนและสถานการณแวดลอม ปจจยภายนอกดงกลาวนน เรยกวา “ปรโตโฆสะ ซงมหลายลกษณะ ตงแตคำาสอน คำาบอกกลาว” หนงสอ ตำารา สอตางๆ และทดทสด คอ “เสยงของคร เพราะเปนเสยง”ทจะสรางศรทธาใหเกดขนในใจ เปนเสยงทจะชวยเตอนจตสะกดใจใหฉกคดหรอตระหนกสำานก เปนเสยงทเปนกำาลงใจใหเกดการเรยนรภายในตนขน มนใจขน จนเขาใจถงคณคา ถงประโยชนของการทำาความดการสรางคณธรรมจรยธรรมขนในตน เมอเขาใจถงประโยชน จงเกดฉนทะความพอใจใครทจะลงมอกระทำาดวยตนเองโดยไมลงเล ดงตวอยางของ เสยงของคร ในโครงการนทสำาคญทสด คอ พระราชดำารสของพระบาทสมเดจพระเจาอยหว ทชาวไทยทกคนลวนมศรทธาอยางเตมเป ยม เมอโครงการประกวดโครงงานคณธรรมเฉลมพระเกยรตเลอกมาใชเปนเสยงบอกกลาว (ปรโตโฆสะ) ทย ำาชดเจนวา “เยาวชนไทย ทำาด ถวายในหลวง จงเทากบเปนเสยงบอกทใหแนวทางวา ศรทธาทเกดขนนนควร”นำาไปสการตอบแทนคณพระองคทาน ในโอกาสคร งนมใชสงใดอน แตเ ป น ก า ร ท ำา ด ถ ว า ย พ ร ะ อ ง ค ท า น น น เ อ ง

เมอสทธาคอความสนใจใฝรเกดขนกจะชวยไปกระตนตวเปดการ

7

เรยนรภายในอกอยางหนง กคอกระบวนการคดพจารณาอยางแยบคาย หรอทเรยกวา โยนโสมนสการ ใหเรมตนและทำางานไปดวยกน เร มตงแตเยาวชนสนใจใฝรและคดพจารณาวาจะทำาดอะไรถวายในหลวง ซงตามเงอนไขกคอ การกระทำานนควรตอบโจทยหรอแกปญหาจรงททกคนหรอสวนใหญกำาลงเผชญอย โดยชวยกนระบปญหาใหชดเจน คนหาสาเหตทมาของปญหานนๆ สบสาว ป จจยแวดลอมทเก ยวของ ทงบคคล สถานการณ สถานท ฯลฯ เร มวเคราะหและกำาหนดเปาหมายของการแกปญหา พจารณาหาหนทางปฏบต เพอนำาไปสการแกปญหาอยางเปนจรง ท ง ห ม ด น เ ป น ว ธ ค ด พ จ า ร ณ า แ บ บ อ ร ย ส จ ๔ น น เ อ ง

(๓) กระบวนการเรยนรอยางเปนองครวม ตามหลกไตรสกขา (ลกศร B แ ล ะ C)

กระบวนการไตรสกขา เปนกระบวนการเรยนรอยางเปนองครวม ในดานพฤตกรรม(ศล) ดานจตใจ(สมาธ) ดานปญญา(ปญญา) ซงจะเกดขนไดตองจดเตรยมเหตปจจยใหเออตอการกระทำาหรอปฏบตงานจรง โครงการนจงเนนใหมชวงระยะเวลาดำาเนนงานนาน เพอใหเพยงพอตอการคอยๆ สะสมการเรยนร สงสมและบมเพาะคณความดในจตใจ และการปรบเปลยนพฤตกรรม จากประสบการณทพบจากการท ำาโครงงานคณธรรมมา ๒ ปนน ทำาใหพบวา อยางนอยตองมเวลาประมาณ ๒ เดอนสำาหรบการปฏบตงานจรงๆ (เฉพาะชวงเวลาทำางานจรง ไมรวมชวงท ำา ง า น เ อ ก ส า ร )

ศล เปนการเรยนรดานพฤตกรรมหรอการเรยนรทกษะทางสงคมทจะทำางานรวมกนเปนกลมรวมกบผอนอยางเอออาทร พรอมทจะใหกำาลงใจและใหอภยแกกน การระมดระวงคำาพด-การกระทำาทจะไมเบยดเบยนใคร หากมการกระทบกระทงกนบางกมศลกำากบทจะไมใหเกนเลยไปจนกระทบกระแทกใหแตกทำาลายความสมพนธระหวางกน การสำารวมระวงทงทางคำาพดและการกระทำา การยอมรบสำานกผด การใหอภยกน กอใหเกดพฒนาการทางดานพฤตกรรมไมใหเปนมลภาวะเบยดเบยนตนเองและผอ น ก จ ะ ท ำา ใ ห ก า ร ท ำา ง า น ก ล ม เ ก ด ข น ไ ป ไ ด ต ล อ ด ร อ ด ฝ ง

สมาธเปนการเรยนรทางดานจตใจ ทตองเผชญสถานการณจรง

8

จากการทำางาน ทำาใหตองมความมงมนตงใจ ความขยนหมนเพยรกระทำาอยางตอเนองไมทอถอย มความอดทน ทงตอภาระงาน และทงตอคนและสถานการณทเขามา นอกจากนยงหมายถงการเจรญงอกงามของคณความดหรอคณธรรมในจตใจ อนนำาไปสภาวะความสขสดชน แจมใสผองใสในจตใจ ตงมนเปนสมาธ

ปญญา เปนการเรยนรทมาจากกระบวนการสงเกต สำารวจ การคดการพจารณาไตรตรองการตดสนใจอยางเปนเหตเปนผลเปนระบบ นำาไปสภาวะทออกจากปญหา นำาออกจากทกข นำาไปสภาวะทดงามเปนบญกศล การเรยนรทางปญญาเร มจากการเรยนความรจากหลกธรรม คำาสอน ขอมล ขอเทจจรง การจดจำา การจบประเดน การแยกแยะ การจดหมวดหม อนเปนปญญาขนรจำา และพฒนาขนไปสปญญาขนรคด อนเกดจากการฝกทกษะการคดวเคราะหคดสงเคราะหการคดเชอมโยงเหตปจจย การคดพจารณาคณคาแทคณคาเทยมเปนตน และพฒนาไปสปญญาขนรแจงททำาใหแสวงหาทางออกจากปญหาได ตลอดจนปญญาทกอเกดจากการลงมอปฏบตเพอบรรลผลของการแกไขปญหาหรอดบทกขได (เผดจศกกบปญหา) และปญญาตดตามประเมนผลอยางเปนระบบเพอปรบปรงใหดขน นำาสการสงสมเปนประสบการณและปรชาญาณรแจงในเรองนนๆ

(๔) ขนการพฒนาแบบเวยนรอบตอเนอง (ภาวนา๔ ส กลยาณมตร) (ล ก ศ ร D)

เมอผเรยนผานกระบวนการเรยนรใน ๓ ขนตอนแรกมาซำาแลวซำาอก เปนเวลาตอเนองกนในชวงเวลาทเหมาะสม (กรณทำาโครงงานคณธรรม ตองทำางานจรงไมนอยกวา ๒ เดอน) ผเรยนจะเกดพฒนาการในตนเองอยางเปนองครวมทกดาน ทง พฒนาการทางพฤตกรรมทเกยวของกบรางกายและกายภาพแวดลอม (กายภาวนา) พฒนาการทางสงคม (ศลภาวนา) พฒนาการทางจตใจ (จตภาวนา) และพฒนาการทางปญญา (ปญญาภาวนา)

การประกวดโครงงาน จงเปนกศโลบายหรอบทเรยนครงสำาคญทพวกเขาจะไดเรยนรและฝกการวางใจไดอยางเหมาะสม ไมใหหวนไหวไปกบโลกธรรม ๘ ไดอยางไร รจกรกษาใจใหอยในพรหมวหาร ๔ ไดหรอไม และ

9

ไมหลงยดตดอยกบการแขงขนหรอรางวล แตกลบเหนคณคาของความรกใครปรองดองสามคค ชวยเหลอเกอกลกน สามารถอนโมทนา ยนดในความสำาเรจของโครงงานของเพอนๆ กลมอนได นบเปนการปรบเขาสทศนคตและคานยมทด ใฝด ใฝสรางสรรค มพฒนาการทางพฤตกรรม จตใจตงมนในความดงาม เขมแขง อดทน ขยน กลาหาญ ไมยอทอตออปสรรคตางๆ และมพฒนาการทางปญญาทด มทกษะกระบวนการคดทด มความแยบคายในการชกชวนคนอนๆ เขามาชวยกนแกปญหา เขาใจความเปนจรงของชวตของโลก เรยกไดวา หากมพฒนาการทง ๔ ดานพรอม (กายภาวนา ศลภาวนา จตตภาวนา ปญญาภาวนา) กจะเปนผทพรอมทจะมบทบาทเปนกลยาณมตรใหกบผอนไดตอไป ซงกจะเทากบวาเ ป น ผ เ ร ม ต น ข บ เ ค ล อ น ว ง จ ร แ ห ง ก า ร เ ร ย น ร ว ถ พ ท ธ น ส บ ไ ป

ดงเชน ขอเทจจรงทพบวาแทบทกโครงงานมกจะสรปบทเรยนสำาคญวา การจะไปเปลยนแปลงผอน ตองเร มจากการเปลยนแปลงพฤตกรรมของตนเองกอน (กายภาวนา และ ศลภาวนา) และระหวางทเขาไดเรยนรเพอเปลยนแปลงตนเอง กท ำาใหเขาไดเกดการเรยนรคณความดหรอคณธรรมจากภายใน(จตภาวนา) ทคอยๆ ซมซบ และสงสมเปนประสบการณเปนปญญาญาณหยงรเชยวชาญในเร องทตนเองทำานน(ปญญาภาวนา) เขากจะพฒนามาสความเปนกลยาณมตรท สมบรณขน อนจะกอเกดเปนวงจรขบเคลอนททรงพลงใหเกดการสบเนองไปสขนตอๆ ไป นำาพาใหเพอนคนอนๆ ไดเกดการเรยนรและพฒนาตอเนองขยายวงออกไปไดไมสนสด

๖ ขนตอนในการทำาโครงงานคณธรรม

ขนตอนท ๑ การตระหนกรและพจารณาเลอกหวเรองหรอประเดนปญหาขนตอนนเปนขนตอนทสำาคญทสด ทตองอาศยภาวะการตระหนกรใน

สถานการณหรอสภาพปญหาดวยสตปญญา หรอภาวะทมแรงบนดาลใจทจะทำาสงดงามอะไรบางอยางทเปนความฝนหรออดมคต ซงอาจจะเกดจากผเรยนเองโดยตรง หรออาจจะเกดจากการแนะนำาหรอชชวนจากครท

10

ปรกษาหรอผอนทเปนเงอนไขภายนอก มากระตนใหผเรยนเกดความตระหนกรหรอแรงบนดาลใจขนกได

การสรางความตระหนกรน นเปนขนตอนทยาก เพราะโดยทวไปสภาพการณทเปนปญหาตางๆ นนมกจะเกดขนอยแลว แตมกจะถกละเลยมองขาม หรอชาชนเคยชนจนมองไมเหนปญหา หรอไมรสกวาตนเองมสวนเกยวของกบปญหานนอยางไรในทำานอง เสนผมบงภเขา“ ” หรอ ปลาอยในนำามองไมเหนนำา จงตองอาศยเหตปจจยภายนอก จาก“ ”กลยาณมตรทกระตนปจจยภายในใจของผเรยนไดถกตรงกบจรตนสย ในเงอนไขสถานการณแวดลอม และจงหวะเวลาทพอเหมาะพอด จนเกดฉนทะรวมกนทจะรวมกนเปนกลมเพอดำาเนนการโครงงานกจกรรมแนะนำาสำาหรบครทปรกษา

ครทปรกษาอาจวางเงอนไขเบองตนจากการใหผเรยนสำารวจและสงเกตสภาพปญหาตางๆ จากเพอนนกเรยน ปญหาทพบเหนในหองเรยน โรงเรยน วด และชมชน แลวชวยกนระดมความคดตอปญหาทเกดขนใหไดมากทสด แลวมาอภปรายกนในกลมใหญหรอกลมยอยกได (อาจทำาใหสนกในลกษณะโตวาทหรอยอวาทกได) เพอเลอกประเดนปญหาทมความสนใจ หรออยากจะแกปญหานนมากทสด เพอนำามาตงเปนประเดนสำาหรบทำาโครงงานคำาแนะนำาเพมเตม (Tip)

ความด หรอ ประเดนทเลอกมาทำาโครงงานนนมทมา ๒ ลกษณะดวยกน คอ ผเรยนเรมคดจาก (๑) ปญหาทอยากแก หรอจาก (๒) สงดทอยากทำา จากประสบการณพบวาผเรยนทเรมคดจากความดทอยากทำากอนนนมกยงมองแบบผวเผน ความคดความเขาใจยงไมหยงรากลก ความจรงแลวแมเปนความดทอยากทำากตาม หากยอนคดพจารณาใหดกจะพบวาสงดทอยากทำานนตองชวยแกไขหรอปรบปรงอะไรใหดขนสกอยางหนงแน ครทปรกษากตองชวยกระตนชชวนใหผเรยนไดยอนคดพจารณากลบไปทประเดนปญหาใหได เชน หากเดกเรมตนดวยความคดอยากปลกตนไมขนมาลอยๆ ครทปรกษาอาจตองถามใหยอนคดไปวา ทำาไมหรอถงตองปลกตนไม? ปลกทไหน? เพราะอะไรจงตองปลกทน? ปลกตนไมมนชวยแกปญหาอะไรหรอ? หรอมนชวยทำาใหอะไรดขนบาง?

11

ถาผเรยนชวยกนคดและตอบปญหาเหลานได กจะไดประเดนปญหาทชดเจนสำาหรบการนำามาตงเปนประเดนทำาโครงงาน

ขนตอนท ๒ การรวบรวมประมวลขอมลและองคความรทเกยวของเมอสมาชกทกคนในกลมเหนพองกนและตดสนใจเลอกประเดน

ปญหาหรอหวเรองไดแลว และไดรบความเหนชอบจากทปรกษาแลว กจะเปนขนตอนของการระดมความคดวางแผนงานในเบองตน โดยเรมจากการรวมกนพจารณาวเคราะหสภาพปญหาแลวสบสาวไปหาสาเหตและปจจยรวมตางๆ การวางเปาหมายและวธการแกปญหา แลวประมวลสงทวเคราะหไดทำาเปนผงมโนทศน ในขนตอนนจะพบวายงมขอมลของสภาพปญหาและปจจยตางๆ ทเกยวของไมเพยงพอหรอยงมรายละเอยดทไมชดเจน ตวแปรสนบสนนและองคความรตางๆ ทจะนำามาใชในการวางแผนแกปญหากยงมไมครบถวนหรอยงไมชดเจนเปนตน จงตองมการรวบรวมขอมลและองคความรเพมเตม (ซงอาจจะไดมาจากการสำารวจโดยละเอยดหรอประมาณการโดยคราวๆ กได) จากการพบปะสนทนาขอความรวมมอจากบคคลตางๆ และจากการคนควาหาความรจากหนงสอตำาราและแหลงเรยนรตางๆ แลวนำาขอมลทรวบรวมไดทงหมดมาประมวลเพอจดเตรยมสำาหรบคดวางแผนทำารางโครงงานตอไปกจกรรมแนะนำาสำาหรบครทปรกษา- สำาหรบนกเรยนระดบมธยมศกษา จากการระดมความคดในขน

ตอนท ๑ แลวเลอกมา ๑ อยางนน ครทปรกษาควรใหผเรยนชวยกนระดมความคดกนตอเพอตอบคำาถาม ๕ ขอตอไปน

๑. “ปญหา ทเลอกเปนประเดนเรมตนทำาโครงงาน คออะไร” ? ระบสภาพปญหาใหชดเจน(ปญหา มกเปนสภาพการณทผดปกต ไมด ไมนาพอใจ หรอเปนพฤตกรรมทไมพงประสงค พฤตกรรมทผดศลธรรม/กฎระเบยบ หรอผดจากมารยาททถกตอง เปนตน)

๒. ปญหานนม “สาเหต มาจากอะไร” ? วเคราะหรวมกนตอวาอะไรเปนสาเหตตนตอทแทจรง อะไรเปนปจจยรวม? อะไรเปนปจจยแวดลอมภายนอก อะไรเปนปจจยภายใน

12

๓. “เปาหมาย ของการแกปญหาคออะไร” ? ควรใหชวยกนเรมคดจากการวางเปาหมายระยะสน-ระยะกลางกอน โดยเรมจากการชวยกนระบเปาหมายเชงปรมาณวาเกยวของกบบคคลหรอสงของแวดลอมใดบาง? จำานวนหรอปรมาณเทาใด? มขอบเขตระยะเวลา พนทการทำางานเทาใด– ? แลวชวยกนตง เปาหมายเชงคณภาพ

วาตองการใหกลมเปาหมายเกดพฤตกรรมทพงประสงคอยางไรบาง? ใหเกดการพฒนาจตใจ หรอพฒนาปญญาอยางไรบาง? หรอใหเกดสงของ / สภาพแวดลอม ทพงประสงคอยางไรบาง?

๔. “ทางแก หรอวธการดำาเนนงาน เพอไปสเปาหมายนน มแผน”งาน อยางไรบาง? ใหชวยกนวางแผนการทำางานทจะสามารถทำาไดทง ๒ ระยะ ทงเฉพาะหนาในระยะเวลา ๓ เดอนในชวงเทอม ๑ และระยะท ๒ ในชวงเทอม๒ อกประมาณ ๓ ๔ เดอน–

๕. การดำาเนนงานโครงงานดงกลาวนน มการใช “หลกธรรมและแนวพระราชดำาร อะไรบาง” ?* (หากผเรยนยงจำาหวขอธรรมะทแนนอนไมได หรอจำาพระราชดำารสทถกตองไมได กใหใชถอยคำางายๆ ทอธบายใหเขาใจไดแทนไปกอน แลวไปคนควาเพมเตมตอในภายหลงกได)

- เมอตอบคำาถาม ๕ ขอนไดแลว กใหประมวลสรปนำาเสนอในรปแบบของผงมโนทศน ทมหวขอดงน

๐ ชอโครงงาน, ชอกลม, ชอโรงเรยน๐ วาดภาพประกอบโครงงาน ทแสดงออกถงความคดสรางสรรค๐ ปญหาทเลอกทำาโครงงาน๐ สาเหตของปญหา๐ เปาหมาย (เชงปรมาณ และเชงคณภาพ) ๐ ทางแก (วธการหรอกจกรรมทเปนขนตอนเรยงขอ) ๐ หลกธรรม/พระราชดำาร/พระราชดำารส ทนำามาใช

- สำาหรบนกเรยนระดบประถมศกษานน เนนแคใหเดกสามารถคดการใหญ (Think Big) คดเปนขนตอนได กเพยงพอแลว สวนการคดวเคราะหอยางนกเรยนมธยมนนถอวาเปนการตอยอด เวลาตงคำาถามสามารถอนโลมใหใชคำาถาม ๕ คำาถามเหมอนของระดบมธยมกได แต

13

เดกนกเรยนจะวเคราะหไดไมลกซงนก และจะดเครงเครยดเกนไป ครทปรกษา จำาตองกระตนความคดดวยคำาถามทหลากหลาย และยอยประเดนลงไปใหมากขน และหากเดกสนใจในประเดน สงดทจะทำา“ ” มากกวา ปญหาทจะแก กไมเปนไร กใหขยายสงดทจะทำาใหเปน“ ”โครงการใหญตงกลมเปาหมายใหชดและคดขนตอนของการทำางานออกมาได กเพยงพอแลวตวอยางประเดนคำาถามกระตนความคดนกเรยนระดบประถมศกษา- ถาจะชวนกนใหทำาความดนนหลายๆ คน จะทำาไดหรอไม? - จะวางกลมเปาหมายเปนใคร? จำานวนกคน?- จะชกชวนหรอประชาสมพนธ ดวยวธการอยางไรบาง?- จะมวธการหรอกจกรรม ดำาเนนการโครงงานนอยางไรบาง?- จะมวธใดทจะรวาแตละคนนนทำาความดนนจรงหรอไม?- ถาเขาทำาจรง จะรไดอยางไรวาเขาทำามาก หรอทำานอย?- ถามคนททำาความดมากๆ จะใหอะไรเขาตอบแทน?- ตองการใหเกดผลดจากการทำาโครงงานนอยางไรบาง?- จะตงชอโครงงาน, ชอกลม วาอะไร? - อน ๆ เชน คณธรรมใดทจะนำามาใชในการทำาความดน

จากนนจงใหประมวลขอมลเปนผงมโนทศนทมหวขอดงตอไปน ๐ ชอโครงงาน, ชอกลม, ชอโรงเรยน๐ วาดภาพประกอบโครงงาน ทแสดงออกถงความคดสรางสรรค๐ ประเดนสงดทอยากทำา / ประเดนปญหา(และสาเหตของปญหา) ทเลอกทำาโครงงาน๐ เปาหมาย (เชงปรมาณ และเชงคณภาพ) ๐ วธการ (วธการหรอกจกรรมทเปนขนตอนเรยงขอ) ๐ หลกธรรม/พระราชดำาร ทนำามาใช

ขนตอนท ๓ การจดทำารางโครงงานขนตอนนเปนการคดพจารณาวางแผนงานในรายละเอยดและภาพรวม

ทงหมด โดยนำาขอมลทรวบรวมและประมวลไดทงหมดนนมาเรยบเรยงและ

14

จดทำาเปนเอกสารรางโครงงาน ทมหวขอตางๆ ตามทกำาหนดไว อยางนอย ๑๓ หวขอ (จำานวนหนา ๑๐ ๒๐ หนากระดาษขนาด – A4) ดงน(๑)ชอโครงงาน (ชอโครงงานเปนภาษาไทยและภาษาองกฤษ ชอควรสน

กระชบสอความใหเขาใจไดงายวาโครงงานเกยวกบเร องอะไร ท ำาใหจดจำาไดงาย)

(๒) กลมเยาวชนผรบผดชอบโครงงาน และสถานศกษาแสดงชอกลม รายชอสมาชกในกลม ตำาแหนง ชนเรยน, ชอสถานศกษา ทตง โทรศพท โทรสาร E-mail และเวบไซตสถานศกษา(ถาม)

(๓) ทปรกษาโครงงาน ชอ-นามสกล ตำาแหนง โทรศพทและ E-mail (กรณเปนพระภกษใหระบฉายาและชอวดดวย)

(๔)วตถประสงค (ไมควรเกน ๕ ขอ)(๕) สถานทและกำาหนดระยะเวลาดำาเนนการ

พนททเลอกดำาเนนการจะเปนภายในหรอภายนอกสถานศกษากได สวนกำาหนดระยะเวลาดำาเนนการนน แบงเปน ๒ ระยะ ระยะท ๑ ควรอยในชวงเดอน พฤษภาคม สงหาคม และระยะท ๒ ในชวงเดอน ตลาคม– – มกราคม

(๖)ผงมโนทศน สรปภาพรวมของรางโครงงานทงหมดเปนผงมโนทศน ใน ๑ หนากระดาษ

(๗) สาระสำาคญของโครงงาน (คำาอธบายสาระสำาคญของโครงงานโดยยอ ๕ - ๑๐ บรรทด)

(๘) การศกษาวเคราะห (๘.๑) ปญหาและสาเหต (ประมวลขอมลสภาพปญหา แลววเคราะห

สบสาวหาสาเหตและปจจยตางๆ ทเกยวของกบปญหา เพอใหเหนทมาและความสำาคญของโครงงาน)

(๘.๒) เปาหมายและทางแก (วางเปาหมายของการแกปญหาทงเชงปรมาณและคณภาพ)

(๘.๓) หลกการและหลกธรรมทนำามาใช (แสดงหลกธรรมและแนวพระราชดำาร หรอหลกวชาการตางๆ ทนำามาใช พรอมอธบายความ

15

หมายโดยยอ แลวอธบายเชอมโยงกบการดำาเนนการโครงงาน อยางสอดคลองเปนเหตเปนผล)

(๙)วธการดำาเนนงาน (แสดงวธการดำาเนนงานเปนขอๆ หรอเปนแผนผงทมคำาอธบายทชดเจน)

(๑๐) งบประมาณและแหลงทมาของงบประมาณ (แสดงงบประมาณโครงงานและแหลงทมา หากมการระดมทนเพม ใหบอกแผนงานหรอวธการระดมทนดวย)

(๑๑) ผลทคาดวาจะไดรบ (ผลโดยตรงและผลกระทบทตอเนองออกไป)(๑๒) ความคดเหนและขอเสนอแนะของทปรกษา (๑๓) ความคดเหนและความรสกของประธานกลมเยาวชนผรบผด

ชอบโครงงาน คำาแนะนำาเพมเตม (Tip)

ในการจดทำารางโครงงานทดนน ในหวขอการศกษาวเคราะหเปนหวใจสำาคญ โดยเฉพาะการวเคราะหถงปญหาและสาเหต ควรมขอมลสถต หรอสภาพการณทไดมาจากการสำารวจสงเกตจรง มาประกอบอางอง จะทำาใหมนำาหนกนาเชอถอ ยงถาเปนขอมลสถตจากพนทเปาหมายจรงๆ กจะทำาใหคะแนนการประเมนความเปนไปไดของรางโครงงานดขน

ขนตอนท ๔ การดำาเนนการโครงงานการดำาเนนการโครงงานแบงออกเปน ๒ ระยะ ดงน- ระยะท ๑ บกเบก-ทดลอง ชวงเดอน พฤษภาคม สงหาคม–- ระยะท ๒ ตอกยำา-ขยายผล ชวงเดอน ตลาคม มกราคม–ขนตอนนเปนการนำารางโครงงานมาปฏบตจรงไปตามลำาดบขนตอน

และวธการดำาเนนงาน ซงจะมทงในสวนทแบงงานและดำาเนนงานกนในระหวางสมาชกในกลมผรบผดชอบโครงงาน และงานในสวนทสรางการมสวนรวมใหกบเพอนนกเรยนอนหรอบคคลตางๆ ทเขามาชวยทำางานในดานตางๆ ตลอดจนการจดกจกรรมรณรงคขยายการมสวนรวมออกไปสชมชน การดำาเนนงานในชวงนอาจมขอมลยอนกลบมาทเปนเรองใหมทเพงทราบ หรอคลาดเคลอนไปจากทคาดการณไว หรอเกดสถานการณทยงยากเปนอปสรรคขอขดของหรอขอขดแยงใหตองเผชญหนาและแก

16

ปญหาอยเสมอๆ อนอาจจะนำามาซงความออนลา ความเหนอยหนายทอแท ไดบอยๆ ซงทงหมดนลวนเปนแบบฝกหดสำาคญของการเรยนร และพฒนาคณธรรม ของผรบผดชอบโครงงานและผมาชวยงานทงสน และจำาเปนอยางยงทจะตองมการตดตาม สนบสนน ดแล ใหความชวยเหลอทงทางทรพยากรภายนอกและทางจตใจ จากคณะทปรกษาอยางใกลชด ตลอดระยะเวลาดำาเนนการโครงงานทง ๒ ชวง

ผรบผดชอบโครงงานพงระลกไววา การทำางานจรงอาจมหลายสงทไมเปนไปตามทคาดการณและระบไวในรางโครงงาน และหลายคร งอาจตองมการปรบเปลยนแผนงานไปจากเดม กไมเปนไร แตตองเขาใจวาเพราะอะไร สามารถอธบายไดถงเหตผลของการทผดพลาดไปจากแผนงานทวางไวได อยาทำางานเพยงเพอใหไดผลตามรางโครงงานทวางแผนไวเทานน แตทำางานเพอกอใหเกดการเรยนรและพฒนาคณธรรมของตนเองและทกคนทเกยวของเปนหลก ทำาแลวคณธรรมความดตองเพมขนและควรมความสขจากการทำาความดนน ทำาโครงงานและความด เพอนอมเกลาฯ ถวายพระบาทสมเดจพระเจาอยหว มใชการแขงขนเพอลารางวลคำาแนะนำาเพมเตม (Tip)

ระยะเวลาการทำางานจรง ทลงแรงทำางานดวยความมงมนทมเทอยางตอเนองนน ไมควรนอยกวา ๒ เดอน จงจะทำาใหกระบวนการเรยนรแบบโครงงานคณธรรมไดผลเตมท

ขนตอนท ๕ การสรปประเมนผลและเขยนรายงานจากการดำาเนนงาน ในขนตอนท ๔ นนใหกลมเยาวชนไดทำาการ

ประเมนผลและสรปผลการดำาเนนงานทง ๒ ระยะ ตงแตเดอนพฤษภาคม มกราคม เพอนำามาใชจดทำาเปน เอกสารและสอการนำาเสนอโครงงาน ๕–

หรอ ๖ รายการ ดงน (๑) รายงานโครงงาน (๒๐ ๕๐ หนากระดาษขนาด – A4 ไมรวมปก) (๒) สรปยอโครงงานใน ๑ หนากระดาษ (๑ หนากระดาษขนาด

A4)

17

(๓) แผนพบนำาเสนอโครงงาน (๑ แผนกระดาษขนาด A4 หนา-หลง)

(๔)สอ Presentation เชน Powerpoint หรอ VCD (เวลาไมเกน ๗ นาท)

(๕)แผนปายนทรรศการโครงงาน(๖) เวบเพจ นำาเสนอโครงงานผานทางอนเตอรเนต (ลงทะเบยนท

www.moralproject.net)รายการท (๑) (๒) (๓) และ (๔) ใหบนทกไฟลขอมลรวมลงในแผน

CD แผนเดยว (ถารายการท (๔) เปน VCD ใหแยกเปนอกหนงแผน) ทหนาแผน CD ใหเขยนระบชอโครงงาน สถานศกษา และสพท . และแสดง รายการไฟลรายงาน , ไฟลสรปยอ , ไฟลแผนพบ และไฟลนำาเสนอ ใหครบถวนถกตอง (ดรายละเอยดเพมเตมจากภาคผนวก ข)

ขนตอนท ๖ การนำาเสนอโครงงานการนำาเสนอโครงงาน เปนทกษะทสำาคญของผรบผดชอบโครงงาน

ทกคนทจะตองทำาหนาทเปนกลยาณมตร ทำาการสอสารและถายทอดความดงามจากโครงงานของตนเองออกสการรบรของบคคลอนและสาธารณะ สมาชกทกคนในกลมควรทำาความเขาใจในรายละเอยดและภาพรวมของโครงงานทงหมด แลวซกซอมการนำาเสนอในประเดนสำาคญๆ ไวเพอเตรยมตวสำาหรบการนำาเสนอบนเวท การสมภาษณซกถาม และการนำาเสนอหนาแผนปายนทรรศการโครงงาน ใหคณะกรรมการและผมาชมนทรรรศการโครงงานสามารถเขาใจไดในระยะเวลาอนจำากดกจกรรมแนะนำาสำาหรบครทปรกษา

ครทปรกษาควรฝกหดใหนกเรยนนำาเสนอโครงงานในหลากหลายเงอนไขเวลาและสถานการณ เชน การนำาเสนอในเวลา ๗ นาทบนเวท การนำาเสนอในเวลา ๓ นาททหนาบอรด การนำาเสนอใน ๓ ประโยคทหนาบอรดแตทำาใหผฟงเขาใจไดไว เปนตน

หลกเกณฑการพจารณา๑) โครงงานคณธรรมทสงเขาประกวดนน ตองเปนโครงงานทคด

รเรมโดยตวของเยาวชนเอง ไมวาจะเปนการคดงานใหมหรอคด

18

ปรบปรงแกปญหางานเดมกได โดยพจารณาในสองสวนสำาคญคอการทเยาวชนคดเองทำาเอง อยางแทจรง กบแนวคดสรางสรรคใหมๆ ในการแกไขปญหาทม ความเปนนวตกรรม (Constructive & Creative Moral Project)

๒) มการใชหลกธรรม ในทางพระพทธศาสนาหรอศาสนาอนทเกยวของ และอญเชญพระราชดำารส/แนวพระราชดำารสำาคญ เชน เศรษฐกจพอเพยง, ปทะเลยมหาวชชาลย และ/หรอ บวร (บาน-วด-โรงเรยน/ราชการ) มาใชเปนหลกการหรอแนวทางในการดำาเนนการโครงงานไดอยางสอดคลองเหมาะสม กลาวคอมการยกหวขอหลกธรรมไดสอดคลองกบประเดนปญหาและวธการดำาเนนงาน มการ อธบายความ หมาย หวขอหลกธรรม นนไดถกตองกระชบ ไมสนหรอเยนเยอจนเกนไป มการอธบายเชอมโยงหลกธรรมหรอพระราชดำารนนๆ มาสแนวคดในการทำาโครงงานหรอเชอมโยงมาสการปฏบตงานหรอกจกรรม ตางๆในโครงงาน ไดเปนทเขาใจ

๓) ความเปนโครงงาน ทมงเนนกระบวนการทางปญญาในการสงเกตสำารวจคนควาคดวเคราะหคดสงเคราะหจนเขาใจในประเดนทเลอกมาทำาโครงงานไดตลอดสายระหวาง ปญหา-สาเหต-เปาหมาย-ทางแก

ทงนการวเคราะหความเปนเหตปจจยทเกยวเนองกน ควรเรมจากการพจารณาวาปญหาทเลอกมาทำาโครงงานนนระบไดเปนประเดนทชดเจนหรอไม แลวจงวเคราะหเชอมโยงตอไปไดวา ปญหานนมสาเหตมาจากอะไร ทงสาเหตหลกและปจจยแวดลอมอนๆ โดยพจารณาดวามความเปนเหตเปนผลทนาเชอถอ และสอดคลองกบขอเทจจรงหรอไม? (ควรมสถตขอมลจากการสงเกตสำารวจหรอจากแหลงอางองจากหนวยงานในพนทจรงเชนขอมลจากฝายปกครองมาประกอบการวเคราะหปญหาสาเหตดวยจะทำาใหมความเปนโครงงานสง)

กตองพจารณาวามการวาง เปาหมาย ไดชดเจน และรบกนกบปญหา ทตงไวหรอไม โดยปกตทวไปเปาหมายตองมสภาวะตรงขามกบปญหา อยางเชน ตงปญหาไววา โรงเรยนสกปรก นกเรยนมพฤตกรรมไมรกษา“ความสะอาดทงขยะไมลงถง เปาหมายกตองวางในลกษณะตรงขามกนคอ” โรงเรยนสะอาดไมมขยะทงตกคางในบรเวณตางๆ นกเรยนชวยกนรกษา“

19

ความสะอาด ทงขยะไดลงถง ” โดยระบรายละเอยดเพมเตมใหชดวา ขอบเขต และ เปาหมายเชงปรมาณ - เชงคณภาพ เปนอยางไร

และเมอเหนปญหาสาเหตและวางเปาหมายไดชดแลว กตองพจารณาตอวา จะมวธการ/กจกรรม/การสอสารประชาสมพนธรณรงค อะไรอยางไรบางเพอไปสเปาหมายใหได และวธการ หรอกจกรรมเหลานแกปญหาท สาเหตหลกและแกทปจจยแวดลอมททำาใหเกดปญหาหรอไม เพราะการแกปญหาทดทถกตองและมประสทธผลคอการแกปญหาทสาเหตนนเอง

ในขนตอนททำาโครงงานแลวและจดทำาเปนรายงาน การมขอมลสถตและนำาเสนอขอมลสถตทไดจากการทำางานมานนใหเหมาะสมเขาใจงาย ทำาใหผอานเหนทมาทไปไดชด เหนการเปลยนแปลงและความสำาเรจของโครงงานไดชด กจะแสดงออก ความเปนโครงงาน สง ทงน ตองระวงวาไมไดไปเนนการทำาขอมลสถตทยงยากทางวชาการมากเกนไป มากเกนกวาระดบการศกษาของเดกและเยาวชน (ไมถงขนาดทำาแบบวทยานพนธ) แคพจารณาวามวธคดของการแสวงหาขอมล เกบขอมลสถตมาใชประโยชนในการวางแผนงานตดตามงานประเมนและปรบปรงงานในเบองตน กเพยงพอแลว ในขนตอนของขอมลสถตนอนญาตใหครทปรกษาสามารถชวยแนะนำาวางแผนใหกบเดกและเยาวชนได

๔) ประเดนทเลอกทำาโครงงานมคณประโยชนในการแกปญหาดานความเสอมทรามทางศลธรรม โดยเฉพาะเปนการแกปญหาของโรงเรยนหรอชมชนของตนเองเปนสำาคญ ในปการศกษานมงเนนในแนวคดทวา ลดละเลกพฤตกรรมเสยง สรางเสรมงานจตอาสาพฒนา“โรงเรยนและชมชน”

การให คะแนนมากเปนพเศษ นน จะพจารณาใหกบโครงงานทเลอกและระบประเดนปญหาไดเดนชด ทมงปรบแกพฤตกรรมเสยงทผดศลธรรมของนกเรยน เชน การแกปญหาการเสยตวกอนวยอนควร (ไมรกนวลสงวนตว), การตดบหรสรายาเสพตด, การทะเลาะกนโดยใชความรนแรง (ชกตอย-ตบตกน), การตดการพนนอบายมข-ตดเกมสคอมพวเตอร, การลกโขมย, การเสพสอหรอผลตสอลามกอนาจาร, การหนเรยน, การทำาลาย-ไมดแลสาธารณสมบต, ครอบครวไมอบอน เปนตน

20

อกอยางหนง คอโครงงานทมงเนนการบมเพาะ จตอาสา เปน อาสาสมคร บำาเพญประโยชน ตอสวนรวมอยาง เดนชด เชน อาสาชวยงานในโรงเรยน วด ชมชน โรงพยาบาล ชวยแกปญหาไมมคนดแลผสงอาย เดกเลก ผปวย ผพการในชมชน เปนตน กจะไดรบคะแนนจากการพจารณาเปนพเศษเชนกน (แตตองไมไดเปนโครงงานแบบเหมารวมกจกรรมตางๆ ของร.ร.มาใสเตมไปหมด)

๕) ความเปนไปไดของรางโครงงาน หรอผลสมฤทธของโครงงาน ทบรรลผลไดตามเปาหมายและวตถประสงคของโครงงานทตงไว รวมทงการทำาใหเกดการเรยนรและพฒนาการแกผเรยนไดจรง ทงทางดานพฤตกรรม จตใจ และปญญา แมจะมขอจำากดดานทรพยากรและปจจยตางๆ

หากเปนรางโครงงานกพจาณาจากความเปนไปไดถงแผนงานวธการและกจกรรมตางๆ ภายใตระยะเวลา งบประมาณ และขอจำากดจากสถานการณในพนทจรง วามความเปนไปได ทจะนำาไปสความสำาเรจตามเปาหมายทวางไวไดหรอไม? อยางไร? ทงนไมควรรบสบประมาทแนวคดของเดกวาทำาไมได แตควรเปนการพจารณาเชงแนะนำาและใหกำาลงใจแกเดกและเยาวชนในการทำาโครงงานตอไป

หากเปนการพจารณาโครงงานทไดดำาเนนการไปแลว กตองพจาณาทความสำาเรจของงานสวนหนง และการเรยนร-พฒนาคณธรรมความดของคนอกสวนหนง โดยพจารณาผลสำาเรจของงานวาไดตามเปาหมายและวตถประสงคทตงไว ทงนไมใชแคดวาไดตามเปาหรอเกนเปาหรอไม เพราะผทำาอาจใชเทคนคการตงเปาหมายไวตำาเพอใหไดผลงานเกนเปา ตองดประกอบกบความยากงายของงาน-สถานการณของปญหาดวย

๖) การสรางความมสวนรวมแกบคคลหลายฝายโดยเฉพาะชมชน (บ-ว-ร: บาน-วด-โรงเรยน) ไดมากทสด โดยพจารณาจากการวางขอบเขตการทำางาน การระบกลมเปาหมาย การสรางเครอขายแกนนำาหรอกลมสมาชกหรอการตงเปนชมรม/ชมนม เปนตน ทงนมไดพจารณาแตเพยงจำานวนตวเลขของคนเทานน ตองดบรบทแวดลอมของโรงเรยนประกอบดวย

21

๗)การพงตนเองได ดวยความขยนหมนเพยรทำางานจรง การแสดงออกถงความมงมนทมเทเพยรพยายามของกลมเยาวชนเองจนเปนทประจกษ โดยมชวงเวลาทำางานจรงไมนอยกวา ๒ เดอนตอ ๑ ภาคการศกษา (ไมรวมเวลาททำางานดานเอกสาร), ลกษณะของกจกรรมและวธการปฏบตงานพสจนใหเหนถงการเกาะตดมงมนทมเททำาจรง, การทำางานลงสกลมเปาหมายและประชากรอยางตอเนองจนสามารถนำาลงสวถชวตปกตของคนในโรงเรยนหรอชมชนได จนเกดการยอมรบและปรบเปลยนเปนพฤตกรรมทพงประสงคไดจรง

๘) การสบตอไปไดอยางยงยน ไดแก การมแผนงานในอนาคตทชดเจนและเปนไปไดสง, มการสบตอของกลมแกนนำาไปยงรนนองรนตอไปได, และมวธการระดมทนหรอการแสวงหาแหลงทมาของงบประมาณเพมเตมไดเอง เปนตน

๙) นำาเสนอไดอยางสรางสรรค ทงเทคนควธการและกรยามารยาททด ทงน กลมเยาวชนผรบผดชอบโครงงาน สามารถใชทกษะวธการทางศลปะ ดนตร กฬา การแสดง สอเทคโนโลย ฯลฯ มาบรณาการและประยกตใชรวมได เพอสรางความนาสนใจในการสอสาร-ประชาสมพนธ และสงเสรมการเรยนรใหมประสทธภาพสงขน รวมทงการแสดงออกทด มกรยามารยาทและบคลกภาพทเหมาะสมกบกาลเทศะ ททำาใหเกดความนาเชอถอ

ทงน การฝกฝนทกษะการนำาเสนอ มใชการฝกซอมเพยงเพอสรางภาพความสำาเรจของงานใหถกใจกรรมการเทานน แตเปนทกษะการ สอสาร ความด การบอกเลาความด ทตนเองไดทำาจรง ไดอยาง นาสนใจ และสราง ความ เขาใจ ไดชดเจนในเวลาอนจำากด ภายใตวธการและสถานการณทหลาก หลาย

การประเมนรางโครงงานจากหลกเกณฑการพจารณา ๙ ขอดงกลาว สามารถนำามาแยกยอย

เปนเกณฑการใหคะแนนรางโครงงาน ตามประเดนการพจารณา ๑๒ ขอ ไดดงน

22

ท ประเดนพจารณาใหคะแนน คะแนน1 รเร มจากเยาวชนเอง (ค ดเองท ำา เองมาก)

(Constructive)คดใหม ไอเดยด มแงมมนาสนใจ (Creative)

15

2 คณประโยชนดานศลธรรมเปนสำาคญ (ใหคะแนนมากเปนพเศษแกโครงงานทมงแก พฤตกรรม เสยง ทผดศลธรรม และบมเพาะ จตอาสา )

15

3 วเคราะห ปญหา - สาเหต ไดสมเหตผล และม ขอมล สถต ประกอบ ใหเหนความสำาคญและเกดความตระหนก

10

4 ความเปนไปไดของรางโครงงานโดยรวม ระบเปาหมายเชงคณภาพและปรมาณไดชดเจนเหมาะสม และมความเปนไปได

10

5 มแผนการทำางานชดเจน มกจกรรมทมากพอและสามารถแกปญหาได และมระยะเวลาทำางานทตอเนองกนนานกวา ๒ เดอน

10

6 ใชหลกธรรม/พระราชดำารไดถกตอง-เหมาะสม อธบายไดด

10

7 งบประมาณ สมเหตผล ประโยชนสงประหยดสด– พงตนเองไดมาก

5

8 สรางการมสวนรวมของทกฝายไดมาก (บวร) 59 ศกยภาพของผทำาโครงงานทจะเปนแบบอยางท

ดได5

10 นำาเสนอออกมาจากใจ จรงใจ มใชแคทองจำามา 511 กรยามารยาทในการนำาเสนอดดนาประทบใจ 512 ความถกตองครบถวนของเอกสารและสอนำาเสนอ 5

รวมคะแนนทงหมด 100

การประเมนโครงงานจากหลกเกณฑการพจารณา ๙ ขอดงกลาว สามารถนำามาแยกยอย

เปนเกณฑการใหคะแนนโครงงาน ตามประเดนการพจารณา ๑๔ ขอ ไดดงน

23

ท ประเดนพจารณาใหคะแนน คะแนน1 รเร มจากเยาวชนเอง (คดเองทำาเองมาก)

(Constructive)คดใหม ไอเดยด มแงมมนาสนใจ (Creative)

10

2 คณประโยชนดานศลธรรมเป นส ำาค ญ (ให คะแนนมากเปนพเศษสำาหรบ โครงงานทมงแกพฤตกรรมเสยง และสงเสรมจตอาสา)

10

3 ขยนทำางาน มงมนทมเทเพยรพยายามเดนชด (นำาทำาเปนแบบอยาง)

10

4 เกดผลสำาเรจ แกไขปญหาได พฒนาคณธรรมกลมเปาหมายได

10

5 ผทำาเองเกดการเรยนร พฒนาตนเองเปนแบบอยางทดมากขน

10

6 เกบขอมลวเคราะหประมวลผลเปนสถตไดด 107 ใชหลกธรรม/พระราชดำารไดถกตอง-เหมาะสม 58 ปญหา-สาเหต-เปาหมาย - ทางแก สอดคลองกน

และสมเหตผล5

9 งบประมาณ พงตนเองไดมาก - ประโยชนสงประหยดสด

5

10 สรางการมสวนรวมของทกฝายไดมาก (บวร) 511 โครงงานมการสานตอไปไดอกนาน (เชน มรน

นองสบตอ)5

12 นำาเสนอออกมาจากใจ จรงใจ มใชแคทองจำามา 513 กรยามารยาทในการนำาเสนอดดนาประทบใจ 514 ความถกตองครบถวนของเอกสารและสอนำา

เสนอ5

รวมคะแนนทงหมด 100

24

ภาคผนวก ก.โครงการพฒนาโครงงานคณธรรม เฉลมพระเกยรต

พทธชยนตเฉลมราช

นวตกรรมการเรยนรโครงงานคณธรรม ๕ ประเภท ๑ ศนยก. โครงงานคณธรรม เฉลมพระเกยรตข. โครงงานสอคณธรรม เฉลมพระเกยรตค. โครงงานวทย-คณธรรม เฉลมพระเกยรตง. โครงงานธรกจคณธรรม เฉลมพระเกยรตจ. โครงงานการเมองคณธรรม เฉลมพระเกยรตฉ. ศนยการเรยนรโครงงานคณธรรม เฉลมพระเกยรต (โรงเรยนสง

เสรมคณธรรม)

สวนกลาง มการจดประกวด/สรรหานวตกรรมโครงงานคณธรรม ๕ ประเภท เฉพาะ ระดบมธยมศกษา เปนภารกจหลก โดยปฏทนการทำางานของสวนกลาง จะตอยอดจากการประกวดในระดบเขตพนทการศกษา เปนการประกวดในระดบภมภาคและระดบประเทศ เหมอนปกอนๆ ทผานมา

- โครงงานสอคณธรรม เฉลมพระเกยรตมใชแคผลตสอ แตมทมาของความคดวา ทำาไม“ ? ถงผลตสอคณธรรมน มแผน”งานการผลตสอ มกระบวนการนำาไปใช มการตดตามประเมนผลวา สอทผลตขนน ทำาใหเกดผลดอยางไรตอผรบสอ สอทผลตขนสามารถชวยแกปญหาทตงไวไดจรงหรอไม? จงจะมความเปนโครงงาน

- โครงงานวทย-คณธรรม เฉลมพระเกยรตเปนโครงงานวทยาศาสตรทมใชแคทดลองเสรจประกวดจบแลวเลกทำา ไมจำาเปนตองคดคนใหมกได แตเนนการนำาไปใชจรงเพอพฒนา/แกไขปญหาจรงๆ ในลกษณะงานจตอาสา-บำาเพญประโยชนตอสวนรวม ในโรงเรยนหรอชมชน โดยสรางจตสำานกความเสยสละตอสวนรวมใหแกเยาวชนไดด (บางโครงงานสามารถตอยอดเปนโครงงานธรกจคณธรรม หาทนมาสนบสนนกจกรรมการกศลไดดวย)

- โครงงานธรกจคณธรรม เฉลมพระเกยรต (ธรกจ 2 ช พอเพยง)(โครงงานธรกจเพอพฒนาชวตและชมชนตามหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยง เฉลมพระเกยรต)

25

ธรกจทไมไดเนนผลกำาไรสงสด เนน ประโยชนสข สงสด“ ” ธรกจทมความเปนโครงงาน สอดคลองกบหลกการเรยนร รวมกน ทำาด อยางมปญญา และปรชญา“ ”เศรษฐกจพอเพยง ไมใชธรกจบาป ไมยงเกยวกบอบายมข ไมเปนธรกจทขดกบหลกศลธรรมเปนธรกจทมแนวคดดๆใหมๆ ทชวยแกปญหาจรงในโรงเรยนชมชน ทำาใหคณภาพชวตดขน เนนการใชทรพยากรในทองถนอยางประหยดคมคาสงสด มผลกำาไรทอยางนอย 10% นำาเขากองทนโครงงานคณธรรม ( กองทนทำาด ) ของโรงเรยน ทเหลอเปนทนหมนเวยนของธรกจเพอปรบปรงหรอขยายกจการ และจดสรรเปนเงนออมหรอทนการศกษาของคนทำางาน

- โครงงานการเมองคณธรรม เฉลมพระเกยรตโครงงานเชงยทธศาสตรทเปดโอกาสใหเยาวชนทมศกยภาพเปนผนำาตวจรง

ค ดการใหญ (Think Big) ได ด มคณธรรมเป นแบบอยาง มารวมก นค ดออกแบบองคกร โครงสราง การเมองภาคเยาวชน ดวยตนเองอยางสรางสรรคไมจำากดรปแบบ เพอเปนเจาภาพหลกในการขบเคลอน - เกาะตดการทำาความดของ เยาวชน การแกปญหาของเยาวชนดวยเยาวชนเอง ทงน เยาวชนทเขามาสตำาแหนงบรหารองคกรการเมองน ตองเปนแบบอยางและถกฝกฝนอบรมใหมคณลกษณะ ๓ ดานดวยกน คอ ๑) รกชาตรกสวนรวม ดวยงานอาสาสมคร ๒) เปนคนดมศลธรรม ดวยการปฏบตทางศาสนา ๓) มความรความสามารถ ดวยการศกษาทงทางโลกและทางธรรม โดยทง ๓ ดานนตองกำาหนดใหเปนขอปฏบตเปนวถชวตในแตละวน/สปดาห/เดอน ทวดประเมนได นบเวลาปฏบตได

โครงงานการเมองคณธรรมน มกจะพฒนามาจากการยกระดบโครงงานคณธรรมขนาดใหญทมคณภาพโดดเดน มาเปนองคกรขบเคลอนใหเกดโครงงานคณธรรมทกประเภททงระบบโรงเรยน หรอการยกเครองคณะกรรมการนกเรยนใหถกออกแบบใหม (re-engineering) ใหเปนองคกรทเยาวชนรสกเปนเจาของเอง แลวบรหารปกครองในดานการสงเสรมการทำาความดของเยาวชน การแกปญหาของเยาวชนดวยกนเอง อยางเกาะตดและเขมแขง ทงภายในโรงเรยนและลงสชมชน

- ศนยการเรยนรโครงงานคณธรรม เฉลมพระเกยรตโรงเรยนทสงเสรมใหเกดการเรยนรผานโครงงานคณธรรมทง ๕ ประเภท

อยางกวางขวางในทกชวงชน ทงระบบโรงเรยน มใชมแคไมกโครงงานเพอสงประกวดเทานน จะเปนโครงงานขนาดเลกหรอใหญกไดแตตองมจำานวนโครงงาน ไมนอยกวาเกณฑขนตนทกำาหนด ตามสตร

26

P> N100 โดย P = จำานวนโครงงาน N =จำานวน

นกเรยนทงหมดทงน มใชสกแตวามโครงงานเยอะ แลวจดเปนงานนทรรศการ/เทศกาลครง

เดยวจบ หรอ สรางเอกสารหลอกๆ ขนมาแตมไดด ำาเนนการจรงจง โครงงานทงหมด แมจะเปนโครงงานเลกกตาม ตองเปนโครงงานทดำาเนนงานจรงๆอยางตอเนอง ในชวงระยะเวลาอยางนอย ๑ ๒ เดอน ทำาใหเกดผลสมฤทธลงสผเรยนได–จรง โครงงานบรรลเปาหมายได อนง โรงเรยนควรพฒนารปแบบรายงานโครงงานคณธรรม เปนฉบบงาย ๓ ๕ หนากระดาษ กได ไมตองทำาเปนรปเลมสมบรณ–

การประเมน ใหกรอกแบบประเมนแสดงจำานวนโครงงานและระดบความกาวหนาของโครงงานทงหมดของโรงเรยน พรอมแนบสรปยอโครงงานใน ๑ หนากระดาษ และสรปรปภาพใน ๑ หนากระดาษมาประกอบดวย สวนรปเลมโครงงานฉบบสมบรณ ใหเลอกสงเฉพาะโครงงานคณธรรมทมคณภาพโดดเดนสงสด ๓ อนดบแรก ของโรงเรยน มาเปนตวอยางสำาหรบการพจารณาในชนตนของการประกวดคดเลอก เพอเขาสการประกวดในระดบประเทศ ตอไป

27

ภาพรวมการประกวดโครงงานคณธรรมระดบภมภาค และระดบประเทศ

- การคดเลอกในระดบโรงเรยนและระดบเขตพนท เปนกระบวนการทขนอยกบโรงเรยนและสำานกงานเขตพนทการศกษานนๆ กคพ.จะเปนเพยงผประสานผานทาง สพฐ. เพอใหตวแทนโครงงานจาก สพป. สพม. เขตพนทละ ๑ โครงงานไดมาเขารวมคายระดบภมภาค ๘ คาย ๘ ภมภาค- การรบสมครในระดบภมภาค ม ๒ ชองทาง (๑) โครงงานทผานการคดเลอกของ สพม . และ สพป . แลวเสนอชอไปท สพฐ. หรอ (๒) กรณหากเกดปญหาในกระบวนการคดเลอกในระดบเขตพนท โครงงานทมนใจวาไดดำาเนนการอยางจรงจงจนเกดผลสำาเรจแทจรงแตไมไดรบคดเลอกสามารถสงขอมลโครงงานเพอสมครเขารบการคดเลอกโดยตรงมาท กคพ . ภายในวนท ๓๐ กนยายน ผานทางอเมล moralproject@gmail.com และ www.facebook.com/moralprojectpage- การคดเลอกในระดบภมภาค จะอยในรปแบบการจดคายพฒนาโครงงานคณธรรมเฉลมพระเกยต ๘ คาย ๘ ภมภาค ตามตารางดานลางน โดยเปนการบรณาการหลอมรวมรปแบบคาย นทรรศการโครงงาน การแลกเปลยนเรยนร และการประกวดคดเลอกโครงงานเขาไวดวยกนในคายเดยว โดยจะจดขนในชวงเดอนตลาคมและพฤศจกายน- การเยยมประเมนโครงงานในพนทจรง จะอยในชวงเดอน ธนวาคม มกราคม –- การประกวดระดบประเทศ จะอยในชวงเดอนมกราคม มนาคม–

ตารางแสดงการแบงกลมพนท คายพฒนาโครงงานคณธรรมระดบภมภาค ๘ คาย ๘ ภมภาค

กลมท

ภมภาค (เลข สพม.) จงหวด (จำานวน สพป.) จน.จว

.

สพป.

สพม.

1 เหนอตอนบน

34 เชยงใหม(๖)-แมฮองสอน(๒), 35 ลำาปาง(๓)-ลำาพน(๒),

36 เชยงราย(๔)-พะเยา(๒), 37 แพร(๒)-นาน(๒),

8 23 4

2 เหนอตอนลาง

38 สโขทย(๒)-ตาก(๒), 39 พษณโลก(๓)-อตรดตถ(๒), 40 เพชรบรณ(๓), 41 กำาแพงเพชร(๒)-พจตร(๒), 42 นครสวรรค(๓)-อทยธาน(๒)

10 21 5

3 อสานบน 19 เลย(๓)-หนองบวลำาภ(๒), 20 อดรธาน(๔), 21 หนองคาย(๓),

8 23 6

28

22 นครพนม(๒)-มกดาหาร(๑), 23 สกลนคร(๓), 25 ขอนแกน(๕)

4 อสานลาง

24 กาฬสนธ(๓), 26 มหาสารคาม(๓), 27 รอยเอด(๓), 28 ศรสะเกษ(๔)-ยโสธร(๒),

29 อบลราชธาน(๕)-อำานาจเจรญ(๑), 33 สรนทร(๓)

8 24 6

5 ประตอสาน

4 สระบร(๒)-ปทมธาน(๒), 7 ปราจนบร(๒)-นครนายก-สระแกว(๒), 30 ชยภม(๓), 31 นคร

ราชสมา(๗), 32 บรรมย(๔)8 23 5

6 กลาง-ตะวนออก

1,2 กรงเทพฯ(๓), 3 นนทบร(๒)-อยธยา(๒), 5 สงหบร-ลพบร(๒)-ชยนาท-อางทอง, 6 ฉะเชง

เทรา(๒)-สมทรปราการ(๒), 17 จนทบร(๒)-ตราด(๑), 18 ชลบร(๓)-

ระยอง(๒)

12 23 7

7 ตะวนตก-ใตตอนบน

8 ราชบร(๒)-กาญจนบร(๔), 9 สพรรณบร(๓)-นครปฐม(๒),

10 เพชรบร(๒)-ประจวบครขนธ(๒)- สมทรสงคราม-สมทรสาคร, 11 สราษฎรธาน(๓)-ชมพร(๒)

11 22 4

8 ใตตอนลาง

12 นครศรธรรมราช(๔)-พทลง(๒), 13 ตรง(๒)-กระบ, 14 พงงา-ภเกต-ระนอง, 15ปตตาน(๓)-ยะลา(๓)-นราธวาส(๓), 16 สงขลา(๓)-สตล

11 25 5

รวมจำานวน 76 18

542

29

ใบสมคร เขารวมคายระดบภมภาค ปการศกษา

๒๕๕๗โครงงานคณธรรมเฉลมพระเกยรต พทธชยนตเฉลมราช

www.moralproject.net “ลดเลกพฤตกรรมเสยง สรางครอบครวอบอน หนนชมชนเขมแขง”

๑. ชอโครงงาน ชอกลม โรงเรยน ทตง สงกด สพป./สพม. โทรศพท โทรสาร e-mail:

๒.ผบรหารทปรกษา ชอ-นามสกล ตำาแหนง โทรศพท มอถอ e-mail: ครทปรกษา ชอ-นามสกล ตำาแหนง โทรศพท มอถอ e-mail: พระสงฆทปรกษา ชอ-ฉายา วด โทรศพท มอถอ e-mail:

๓. เยาวชนผรบผดชอบโครงงาน (มจำานวน ๘-๑๐ คน) (๑) ด.ช./ด.ญ./นาย/นางสาว ม. ตำาแหนง ประธาน โทรศพท facebook.com/ e-mail: (๒) ด.ช./ด.ญ./นาย/นางสาว ม. ตำาแหนง รองประธาน โทรศพท facebook.com/ e-mail: (๓) ด.ช./ด.ญ./นาย/นางสาว ม. ตำาแหนง เลขานการ โทรศพท facebook.com/ e-mail: (๔) ด.ช./ด.ญ./นาย/นางสาว ม. ตำาแหนง (๕) ด.ช./ด.ญ./นาย/นางสาว ม. ตำาแหนง (๖) ด.ช./ด.ญ./นาย/นางสาว ม. ตำาแหนง

(๗) ด.ช./ด.ญ./นาย/นางสาว ม. ตำาแหนง (๘) ด.ช./ด.ญ./นาย/นางสาว ม. ตำาแหนง (๙) ด.ช./ด.ญ./นาย/นางสาว ม. ตำาแหนง (๑๐) ด.ช./ด.ญ./นาย/นางสาว ม. ตำาแหนง โปรดกาเครองหมาย * หนารายชอเยาวชนทเปนตวแทนมาเขารวมคายระดบภมภาค

จำานวน ๓ คน

ขาพเจาในนามของผรบผดชอบโครงงาน ขอสมครเขารวมคายพฒนาโครงงานคณธรรมระดบภมภาค

ลายมอชอเยาวชนผรบผดชอบโครงงาน ลายมอชอผรบรอง

(…………………………..……...…) (…………………………..………...)

ประธานโครงงาน ครทปรกษา ………/………………/..……… ………/………………/..………

หมายเหต สงใบสมครน สรปยอโครงงาน ใน ๑ หนากระดาษ และสรปรปภาพโครงงาน ใน ๑ หนากระดาษ มาทอเมล moralproject@gmail.com ภายใน วนท 30 กนยายน 2557 (สอบถามเพมเตมไดท นายชนวท 080 615 5030)

31

ภาคผนวก ข.๑. รายงานโครงงาน จดพมพใหมจำานวนหนา ๒๐ ๕๐ หนากระดาษขนาด–

A4 ไมรวมปก โดยแสดงเนอหา บทและหวขอตางๆ ตามทก ำาหนด ดงน (ดตวอยางโครงงานระดบประเทศ ท www.moralproject.net)(๑) ปกหนา

(๑.๑) ปกนอก (แสดงชอโครงงานเปนภาษาไทยและภาษาองกฤษ, ชอกลมเยาวชนผรบผดชอบโครงงาน, ชอสถานศกษา, ชอสงกด โดยระบสพท., และพมพระบวา รายงานนเปนสวนหนงของโครงการประกวดโครงงานคณธรรมเฉลมพระเกยรต ประจ ำาปการศกษา...... ระดบมธยมศกษา ทจดโดย กลมกลยาณมตรเพอการเสรมสรางเครอขายวถพทธ (กคพ.) )(๑.๒) ปกใน (แสดงชอโครงงานเปนภาษาไทยและภาษาองกฤษ, รายชอสมาชกกลมเยาวชนผรบผดชอบโครงงานโดยระบ ชอ-นามสกล ตำาแหนง ชนเรยน, ชอ-ฉายา-นามสกลพระสงฆทปรกษาโดยระบวดและทตงของวด หมายเลขโทรศพท/E-mail, ชอผบรหารและครทปรกษาโดยระบ ตำาแหนง หมายเลขโทรศพท/E-mail, ช อสถานศกษา ท ต ง หมายเลขโทรศพท/โทรสาร/E-mail/เวบไซต(ถาม))

(๒)กตตกรรมประกาศ (แสดงการขอบคณบคคล คณะ องคกรตางๆ ทสนบสนนการทำาโครงงาน เปนตน)

(๓) บทคดยอ (สรปยอเนอหาและประเดนสำาคญของโครงงานเปนความเรยงใน ๑ หนากระดาษ)

(๔) ผงมโนทศน (สรปภาพรวมของโครงงานทงหมดเปนผงมโนทศน ใน ๑ หนากระดาษ)

(๕) บทท ๑ บทนำา๑.๑ ทมาและความสำาคญ (อธบายความเปนมา แรงบนดาลใจ หรอเหตผล ททำาใหคดทำาโครงงานขน)๑.๒ วตถประสงค (แสดงจดมงหมายของการทำาโครงงาน เปนรายขอ ไมควรเกน ๕ ขอ)๑.๓ ขอบเขตการศกษาเรยนร (ระบ กลมเปาหมาย กำาหนดระยะเวลาและสถานท ในการดำาเนนการโครงงาน)

(๖) บทท ๒ การดำาเนนการโครงงาน๒.๑ วธการดำาเนนงาน (อธบายวธการดำาเนนงาน, แสดงแผนผงขนตอนการดำาเนนงาน ,แสดงปฏทนหรอก ำาหนดการดำาเนนงาน และ/หรอ มร ปภาพประกอบ)๒.๒ งบประมาณ (แสดงรายการคาใชจายโดยแยกเปนรายหมวดและยอดรวม)

32

๒.๓ แหลงทมาของงบประมาณ (กรณทมการระดมทนหรอหางบประมาณเพมเตมขนเอง ใหอธบายถงวธการระดมทนหรอการเขาถงแหลงงบประมาณนนโดยยอดวย)๒.๔ อปสรรคความผดพลาดและการแกปญหา (อธบายถงอปสรรคปญหาหรอขอขดของตางๆ ทเกดขนในการดำาเนนการโครงงาน และการแกปญหาเฉพาะหนา แลวสรปเปนบทเรยนทไดจากการเผชญปญหานนๆ)

(๗)บทท ๓ ผลการดำาเนนงาน(แสดงผลการดำาเนนงานโดยการอธบายพรอม รปภาพ และ/หรอ มสถต ตาราง หรอแผนภม ประกอบ)

(๘) บทท ๔ การศกษาวเคราะห๔.๑ ปญหาและสาเหต (ประมวลขอมลสภาพปญหา แลววเคราะหสบสาวหา

สาเหตของปญหา)๔.๒ เปาหมายและทางแก (วเคราะหเชอมโยงเปาหมายของโครงงานกบวธการ

ดำาเนนงาน วาเปนหนทางไปสเปาหมายทวางไวอยางไร อยางเปนเหตเปนผล)

๔.๓ หลกการและหลกธรรมทนำามาใช (แสดงหลกธรรมและแนวพระราชดำาร หรอหลกวชาการตางๆ ทนำามาใช พรอมอธบายความหมายโดยยอ แลวอธบายเชอมโยงกบโครงงาน อยางสอดคลองเปนเหตเปนผล)

๔.๔ ประเมนผลการดำาเนนงาน (แสดงหรออธบายเหตผลวา ผลการดำาเนนงานเปนไปตามวตถประสงคและเปาหมายของโครงงานหรอไม เพยงใด เพราะเหตใด และ/หรอแสดงสถตประกอบ(ถาม))

๔.๕ การประเมนตนเอง (สมาชกกลมเยาวชนผรบผดชอบโครงงานทกคน แสดงความคดเหนและความรสกตอการพฒนาตนเอง หรอความประทบใจตอสงทไดเรยนรระหวางการดำาเนนการโครงงาน)

๔.๖ การประเมนและวจารณโดยผอน (แสดงความคดเหนเชงวเคราะห คำาวจารณ และขอเสนอแนะ ของผบรหารสถานศกษา อาจารยและพระสงฆทปรกษาโครงงาน ๓ ทาน และ/หรอ บคคลอนทเกยวของอกไมเกน ๕ คน เชน ผปกครอง, เพอนนกเรยนคนอนทไมไดเปนสมาชกกลม , คนในชมชน)

(๙) บทท ๕ บทสรปและขอเสนอแนะ ๕.๑ สรปผลการดำาเนนการโครงงาน (อธบายสรปภาพรวมของโครงงาน

ท งหมดเช อมโยงส กร ะบวนการเรยนร และพฒนาคณธรรมตามวตถประสงคและเปาหมายของโครงงานคณธรรม)

33

๕.๒ แผนการดำาเนนงานในอนาคตและขอเสนอแนะ (แผนการดำาเนนงานในภาคการศกษาตอไป)

(๑๐) เอกสารอางอง (ถาม)(๑๑) ภาคผนวก (ถาม)

๒. สรปยอโครงงาน ใน ๑ หนากระดาษ และสรปรปภาพโครงงาน ใน ๑ หนากระดาษ

สรปยอโครงงานทงหมดและรปภาพประกอบลงใน ๒ หนากระดาษขนาด A4 ตามตวอยางในหนาท ๒๒

๓. แผนพบ (Brochure) สรปโครงงานสรปโครงงานทงหมดลงใน ๑ แผนกระดาษขนาด A4 ทพบ ๓ สวน ทพมพทงดานหนาและดานหลง โดยออกแบบและพจารณาเลอกเนอหา รปภาพ ตารางหรอแผนภมประกอบ ใหสวยงามสำาหรบเผยแพร

๔. สอ Presentation ทางคอมพวเตอรหรอ VCD นำาเสนอโครงงานเลาเร องแสดงภาพรวมและเจาะประเดนส ำาคญของโครงงานลงในสอ Presentation ทางคอมพวเตอรในระยะเวลา ไมเก น ๗ นาท โดยสามารถจดทำาเปนภาพเคลอนไหววดทศน (VCD) หรอ เปนแผนภาพการนำาเสนอ ดวยโปรแกรมจำาพวก presentation เชน Powerpoint กได

๕. แผนปาย (Board) นทรรศการโครงงานแสดงภาพรวมและสรปสาระสำาคญของโครงงานทงหมด ไดแก ชอโครงงาน สถานศกษา รายชอทปรกษาและกลมเยาวชนผรบผดชอบโครงงาน บทคดยอ ผงมโนทศน วธการดำาเนนงาน ผลการดำาเนนงาน ขอมลสถต การประเมนผลสรปผล เปนตน โดยมงเนนการจดแสดงเปน แผนผง แผนภม รปภาพ ตาราง สญลกษณ ฯลฯ ททำาใหผชมเขาใจไดโดยไว โดยใชความคดสรางสรรคและเทคนคทางศลปะมาชวยนำาเสนอใหเกดการสอความไดงาย ชดเจน และนาสนใจ โดยมรายละเอยดดงตอไปน

๖๕ ซม.

๑๒๐ ซม. ๖๐

ซม.๖๐

รอยทพบหกกลางไปดาน

ชอโครงงานคณธรรม

ปกหนาโครงปกหลงโครง

๖๕

34

วสดทแนะนำา: ใชพลาสตกลกฟกหนา ๓หรอ๕ มม. ถาทำาไดถกตองตามทกำาหนดจะสามารถพบแผนปายสลบกนไดเปน ๔ ทบ มลกษณะเปน Big

35

(ตวอยาง สรปยอโครงงานใน ๑ หนากระดาษ)

โครงงานคณธรรมเฉลมพระเกยรต ประจำาปการศกษา ๒๕๕๔ ระดบมธยมศกษา

โครงงาน ลด ละ เลก บหร เมรย สานสายใย เทดไทองคราชนย “ – ”(Stop Drinking and Smoking, Make Homesweet and

Unanimity to Pay His Majesty’ s Loyalty) โดยเยาวชนกลม ดวงตาเหนธรรม โรงเรยนเวยงมอกวทยา ตำาบลเวยง“ ”

มอก อำาเภอเถน จงหวดลำาปางสพท. ลำาปาง เขต ๒

หลกธรรมสำาคญ : ศล ๕ , อบายมข ๖ , ไตรสกขาพระราชดำาร / พระราชดำารส : บวร ( บาน วด โรงเรยน ) และ เศรษฐกจพอเพยง ( การสรางภมคมกน) ประเดนปญหาหลก : นกเรยนดมเหลา-สบบหร อนเนองจากนกเรยนคบเพอนกลมเสยง หลงผด และมพฤตกรรมลอกเลยนแบบ ผปกครองไมมเวลาดแลลก ตามใจลกและเปนแบบอยางทไมด สภาพชมชนดม-สบไมเลอกท ไมตระหนกถงปญหาและผลกระทบและไมมภมคมกน อกทงชมชนมเปนพนทเสยง ( มรานคาขายเหลา-บหร จำานวน ๗ ราน) และนกเรยนหางเหนธรรมะทใชในการขดเกลาจตใจกลมเปาหมาย : นกเรยนโรงเรยนเวยงมอกวทยาและนกเรยนทมพฤตกรรมเสยง (จำานวน ๒๒ คน)กจกรรมเดน : คณะกรรมการโครงงานฯไดสานตอกจกรรมในภาคเรยนท ๑ ประกอบดวย กจกรรม แกนนำาผกอการดกลยาณมตร “ ( D+ )” กจกรรม กระบอกเสยงแหง“ธรรม กจกรรม บรสทธใจ คนไดทวตว กจกรรม รแจง เหนกรรม ” “ ” “ ” (อบรมธรรมะ-วปสสนา) และจดกจกรรมเพมเตมภาคเรยนท ๒ ประกอบดวย ( ๑) กจกรรม “สายลบสขาว ” (๒) กจกรรม ปลกจตสำานกลด ละ เลก เหลา บหร “ – ” ( ๓) กจกรรม นำาสอความด สชมชน และ “ ” ( ๔) กจกรรม สานสายใยคร สร วบาน “ ”กจกรรมเหลานเปนกจกรรมทมงการตดตามพฤตกรรม แกไขปญหา และปลกจตสำานกการลด ละ เลก บหร-เหลาของนกเรยนและนกเรยนกลมเสยงอยางเปนปจจบนและใกลชดจากสายลบสขาวและแกนนำาผกอการดกลยาณมตร อกทงไดโดยอาศยการมสวนรวมจากครประจำาชน ผปกครอง และทกฝายในชมชน

ผลทเกดขน : นกเรยนมคานยมในการลด ละ เลก บหร-เมรยจากการจดกจกรรมอยางหลากหลาย ตามแนวพระราชดำารบวรและหลกพทธวถ และสรปผลสมฤทธในภาคเรยนท ๒ พบวา นกเรยนกลมเสยง ๒๒ คน มพฤตกรรมปลอดจากเหลา-บหร รวม ๑๘ คน รอยละ๘๑.๘๑ ( เพมจากภาคเรยนท ๑ รอยละ ๙.๐๘) และมพฤตกรมไมปลอดจากเหลา-

36

บหร รวม ๔ คน รอยละ ๑๘.๑๙ ( ภาคเรยนท ๑ จำานวน ๓ คน รอยละ ๒๗.๒๗ คาเฉลยลดลงจากเดมรอยละ ๙.๐๘ ) กลมเยาวชนผรบผดชอบโครงงาน : ๑. นายธรพล ชายเมอง ม.๖ ประธาน๒.นายสทธพงษ ตบจอ ม.๖ รองประธาน๓.นางสาวขวญฤด ชมชมภ ม.๖ รองประธาน๔.นางสาวเบญจมาศ สมมะโน

ม.๖ เลขานการ๕.นางสาวบษยารตน สงหคำาโล ม.๖ เหรญญก๖.นางสาววลาวรรณ ศรงาม ม.๖ ประชาสมพนธ๗.นางสาวนภา ลาวเชยง ม.๖ สวสดการ๘.นางสาวอรพรรณ สเมอง ม.๖ สวสดการ

พระสงฆทปรกษา : พระครวรฬหพพฒนกจ เจาอาวาสวดหวยรน ผบรหารทปรกษา : นายมานพ แสนทว ผอำานวยการโรงเรยนครทปรกษา : นายศานตกรศ วงคเขยว กลมสาระการเรยนรภาษไทยจำานวนคร ๒๔ คน จำานวนนกเรยน ๔๗๙ คน แยกเปน ชวงชนท ๓ รวม ๓๕๓ คน ชวงชนท ๔ รวม ๑๒๔ คนตดตอ ครศานตกรศ โทร. ๐๘๑ ๒๘๘ ๗๒๘๓fb โครงงาน: facebook.com/moralprojectpage007

สนบสนนโดย - กลมกลยาณมตรเพอการเสรมสรางเครอขายวถพทธ (กคพ.)

- ศนยสงเสรมและพฒนาพลงแผนดนเชงคณธรรม (ศนยคณธรรม)- สำานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน (สพฐ.) (โครงการโรงเรยนวถพทธ)

37

(ตวอยาง) ผงสรปมโนทศนโครงงานคณธรรม แบบตารางวเคราะหคำาถาม ๕ ขอ (ปญหา-สาเหต-เปาหมาย-ทางแก-หลกธรรม/พระราชดำาร)

ชอโครงงาน: “ลกแกะเทวดา ลอมหมาปาใหสนฤทธ พชตปญหาบหรสรา พฒนาชมชนเขมแขง ” กลม: ลกแกะขนเทพ โรงเรยน: ไตรสกขาวทยา

(๑) ปญหา- นกเรยนกลมเสยง จำานวน ๓๐ คน มพฤตกรรมดมเหลา สบบหร- เพอนนกเรยนมแนวโนมลอกเลยนแบบพฤตกรรมเพอนกลมเสยงในทางไมดเพมขน

(๓) เปาหมาย- นกเรยนกลมเสยง ทงหมด ๓๐ คน ลด ละ เลก พฤตกรรม

เสยงลงไดโดยอยางนอย ๒๕ คน เลกดมเหลาสบบหรลงไดเดดขาด ภายในภาคการศกษาท ๑

- นกเรยนทงโรงเรยน ๑,๒๐๐ คน เปนกลยาณมตรตอกน ชวยกนเฝาระวงพฤตกรรมเสยงปฏเสธการดมเหลา สบบหรได

- นร.กลมเสยง ๓๐ คน+แกนนำากลยาณมตร ๓๐ คน รวมกนทำางานจตอาสาตอสวนรวม

- นกเรยนในโรงเรยนมพฤตกรรมใชเวลาวางใหเปนประโยชน(๒) สาเหต

ปจจยภายในนร.มความหลงผด, คานยมผดตามเพอน, อยากรอยากลองนร.ขาดความร ขาดความตระหนก ในพษภยของบหร สรา ยาเสพตด

(๔) ทางแก- จดอบรมใหความรสรางความตระหนกในโทษภยของบหร

สรา ยาเสพตด- จดรายการ จะเปนคนด ฉนสญญา ทางเสยงตามสายของ“ ”

โรงเรยน

38

นร.ไมเคารพยำาเกรงในกฏระเบยบของโรงเรยนนร.ขาดธรรมะเปนเครองยดเหนยวในจตใจ ไมคอยเขาวด-ปฏบตธรรมปจจยภายนอกอทธพลเพอนกลมเสยง ชกชวน และสรางคานยมผดๆครอบครวไมคอยดแล เอาใจใส ขาดความเขาใจในวยรนผปกครอง/คนในชมชน เปนแบบอยางไมด ดมเหลา สบบหร ใหพบเหนไดในทสาธารณะชมชนมพนทเสยง เชน รานขายเหลาบหร ถง ๑๐ ราน อยใกลโรงเรยนถง ๕ รานโรงเรยน วด ชมชน ไมมพนทหรอใหโอกาสวยรนใชเวลาวางใหเกดประโยชน หรอมไมพอ

- ตงกลม เพอนแท ดแลเพอนกลมเสยงเปนรายบคคลดวย“ ”พลงบวก จนกวาจะเลก

- จดตงเครอขายเฝาระวง สายลบสขาว รายงานพฤตกรรม“ ”เสยงทงในและนอก ร.ร.

- จดตงกลมนกเรยนอาสาสมตรวจคน ทกวนตอนเชา บรสทธใจคนไดทวตว“ ”

- เพอนแท ไปเยยมบาน กลมเสยง เปนประจำาสปดาหละ ๒ –๓ ครง

- นกเรยนกลมเสยง ๓๐ คน นกเรยนแกนนำา เพอนแท ๓๐ “ ”คน รวมกนทำางานจตอาสาบำาเพญประโยชนในโรงเรยนทกเชา ทโรงพยาบาลทกวนเสาร และทวดทกวนอาทตย

- ประชมรวม คร ผปกครอง นร. กบหนวยงานในชมชน ตำารวจ สาธารณสข ผใหญบาน กำานน ใหรบทราบและตระหนกชดในปญหา ใหชวยกนแกปญหาและเฝาระวง

- จดกจกรรม ครอบครวสามคค เลนกฬา พาเขาวด ปฏบต“ธรรม ทกส” .-อา.ตนเดอน

(๕) หลกธรรมทขาด/บกพรอง ทควรปลกฝง: ศลขอท ๕, หลกเวน อบายมข“ ”, สงคหวตถ ๔ (ทาน, ปยวาจา, อตถจรยา, สมานตตตา), ไตรสกขา (ศล, สมาธ, ปญญา)พระราชดำาร/พระราชดำารส ทอญเชญมาใช: บวร (บาน-วด-โรงเรยน/ราชการ), ปรชญาเศรษฐกจพอเพยง (พอประมาณ, มเหตผล, มภมคมกน)

39

ภาคผนวก ค.ปฏทนงานโครงการพฒนาโครงงานคณธรรมเฉลมพระเกยรต พทธ

ชยนตเฉลมราช

ปการศกษา ๒๕๕๗

ตารางสรปการดำาเนนงาน ป ๒๕๕๗ ป ๒๕๕๘ท ปฏทนงาน เ

ม.

ย.

พ.ค.

ม.ย.

ก.ค.

ส.ค.

ก.ย.

ต.ค.

พ.ย.

ธ.ค.

ม.ค

ก.พ

ม.ค

๑ ประชาสมพนธ๒ สพป./สพม.รบสมครเยาวชนเขา

อบรมทำาโครงงาน

๓ สพป./สพม.จดประชม/คายอบรมการทำาโครงงาน

๔ กลมเยาวชนสง รางโครงงานและใบสมครเขารวมโครงการมาท สพป./สพม. ทตนสงกด

๕ สพป./สพม.สงขอมลจำานวนโครงงานมาท สนก. สพฐ.

๖ กลมเยาวชนผรบผดชอบ ดำาเนนการโครงงานระยะท ๑

๗ สพป./สพม.ชวยสนบสนนตดตามประเมนผล

ชวงเตรยมความ

การประกวด

40

๘ สพป./สพม.คดเลอกโครงงานระดบเขตพนทการศกษา จำานวน ๑ โครงงานมาเขาคายระดบภมภาค

๙ กคพ.รวมกบ สพป. ๘ แหง จดคายพฒนาโครงงานคณธรรมเฉลมพระเกยรต ๘ คาย ๘ ภมภาค

๑๐

กลมเยาวชนผรบผดชอบดำาเนนการโครงงานระยะท ๒

๑๑

กคพ.ตรวจเยยม โครงงานทเขารอบในพนทจรง

๑๒

กลมเยาวชนผรบผดชอบฯ ประมวลสรปผลการดำาเนนงานทง ๒ ระยะ และจดทำาเอกสารและสอนำาเสนอ โครงงานฉบบสมบรณ

๑๓

๓๒ โครงงานทเขารอบมตวแทน(นร.๓คร๑) มาเขา (๑) คายพฒนาโครงงานคณธรรมเฉลมพระเกยรต ระดบประเทศ (๒) การประกวดโครงงานรอบชงชนะเลศ ระดบประเทศ (๓) พธมอบรางวลเกยรตยศ และ (๔) นทรรศการโครงงานคณธรรมเฉลมพระเกยรต ระดบประเทศ

การประกวดระดบ

การประกวด

41

คณะทปรกษา โครงการประกวดโครงงานคณธรรมเฉลมพระเกยรต1. พระธรรมโกศาจารย อธการบด มหาวทยาลยมหาจฬาลงกรณราช

วทยาลย2. พระอาจารยชยสาโรภกข อดตเจาอาวาสวดปานานาชาต3. พระอาจารยดษฎ เมธงกโร พระวทยากรผทรงคณวฒ สำานกปฏบตธรรมทงไผ

จงหวดชมพร4. พระมหาวชาญ สวชาโน หวหนาพระวทยากร มหาวทยาลยมหาจฬาลงกรณราช

วทยาลย วดยานนาวา 5. นายไพบลย วฒนศรธรรม อดตรองนายกรฐมนตรและ รมว.กระทรวงการพฒนา

สงคมฯ6. คณหญงพวงรตน วเวกานนท นายกสมาคมผบรหารโรงเรยนประถมศกษาแหง

ประเทศไทย 7. ศาสตราจารยกตตคณ สมน อมรววฒน ผทรงคณวฒดานการศกษา และทปรกษาธรรม

อาสาสมครฝายวชาการ8. ดร.มนญ มกขประดษฐ รองเลขาธการมลนธชยพฒนา9. คณหญงกษมา วรวรรณ ณ อยธยา อดตเลขาธการคณะกรรมการการศกษาขนพน

ฐาน กระทรวงศกษาธการคณะกรรมการกลาง โครงการประกวดโครงงานคณธรรมเฉลมพระเกยรต

1. พระมหาพงศนรนทร ฐตวำโส ประธาน กคพ. และประธานโครงการฯ วดสทศนเทพวราราม

2. พระครสงฆรกษปรชา ฐตญาโณ พระธรรมวทยากรอาสาสมคร มหาวทยาลยมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย

3. พระครใบฎกาปยะพงศ ปยสโล พระธรรมวทยากรอาสาสมคร มหาวทยาลยมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย

4. พระมหาสรพงษ วรปญโญ พระธรรมวทยากรอาสาสมคร วดแจงรอน กรงเทพฯ5. พระครธรรมคต(สรยทธ ชยปญโญ) เจาอาวาสวดพระบรมธาตดอยผาสม จงหวด

เชยงใหม6. พระสงคม ธนปญโญ วดพระบรมธาตดอยผาสม จงหวดเชยงใหม7. พระวนย สรวฑฒโน วดระฆงโฆสตาราม กรงเทพฯ8. รศ.ประภาภทร นยม ผอำานวยการโรงเรยนรงอรณและสถาบนอาศรมศลป

เหรญญก กคพ.9. นางสาววไลวรรณ ถกไทย ผแทนศนยสงเสรมและพฒนาพลงแผนดนเชง

คณธรรม10.นางบบผาสวสด รชชตาตะนนท ผบรหารโรงเรยนทอส และเครอขาย ๓

ประสาน ร.ร.วถพทธ

42

11.นางสาวอนนทตา โปษะกฤษณะ ผบรหารโรงเรยนสยามสามไตรและเครอขาย ๓ ประสาน ร.ร.วถพทธ

12.ดร.ไพรช สแสนสข อาจารยวทยาลยการฝกหดคร มหาวทยาลยราชภฎพระนคร

13.นายพสทธ เกรยงบรพา ศลปนธรรมะบนเทง กลมเรยนเชญผมจตศรทธา14.นายฉตรชย เชอรามญ ขบวนการตาสบปะรด15.นางอภศา มะหะมาน ธรรมอาสาสมคร ผประสานงาน โครงงานคณธรรมแก

ปญหาเหลาบหร16.ดร.บรรเจอดพร สแสนสข สำานกพฒนานวตกรรมการจดการศกษา สพฐ.

เลขานการ กคพ.17.นางโชตกา นตยนนท ผประสานงานมลนธโรงเรยนรงอรณ ผชวยเลขานการ

กคพ.18.นายชนวท ธมมอาสา ผประสานงานโครงการฯ

กลมกลยาณมตรเพอการเสรมสรางเครอขายวถพทธ (กคพ.)

ศนยประสานงานการประกวดโครงงานคณธรรมเฉลมพระเกยรต โครงการโรงเรยนวถพทธ (ดร.บรรเจอดพร)สำานกพฒนานวตกรรมการจดการศกษา สพฐ.กระทรวงศกษาธการ กทม. ๑๐๓๐๐โทร. ๐๒-๒๘๐-๕๕๖๐ โทรสาร ๐๒ ๒๘๑ ๕๒๑๖– –อเมล moralproject@gmail.comศนยประสานงานดานการเงนและบญชมลนธโรงเรยนรงอรณ (คณโชตกา)๙/๙ หม๕ ซอย๓๓ ถ.พระราม๒ แขวงทาขาม เขตบางขนเทยน กรงเทพฯ ๑๐๑๕๐ โทร. ๐๒-๘๔๐-๒๕๐๑-๔, ๐๘๓ ๐๖๘ ๒๗๑๒โทรสาร. ๐๒-๘๗๐-๗๕๑๔

43

Website โครงการประกวดโครงงานคณธรรมเฉลมพระเกยรต: http://www.moralproject.net

http://www.facebook.com/moralprojectpage

44