TURKiYE CUMHURiYETi

ANAYASAMAHKEMESi

iKiNCi BOLUM

KARAR

ALi FUAT ALTUNTA~ VE DiGERLERi BA~VURUSU

(Ba~vuru Numaras1: 2015/7278)

Karar Tarihi: 26/12/2018

Ba~vuru Numaras1 Karar Tarihi

Ba~kan

Uyeler

Raportor

: 2015/7278 : 26/12/2018

iKiNCi BOLUM

KARAR

: Engin YILDIRIM

: Celal Mtimtaz AKINCI

Muammer TOP AL

M . EminKUZ

R1dvan GULE<;::

OmerMENCiK

Ba~vurucular 1. Erhan KORTEK

Vekili Av. Mehmet Sarni SEL<;::UK

2. Mehmet ISIK

3. Necati ARSLAN

Vekili : Av. Kemal SiMSEK

4. Ali Fuat ALTUNTAS

5. Gafur ATA<;::

6. Oguzhan CEYLAN

7. Selman YUYUCU

8. Serhat Taner DOGAN

Vekili Av. Omer TURANLI

I. BASVURUNUN KONUSU

1. Ba~vuru, tahliye karannm uygulanmamas1 nedeniyle ki~i htirriyeti ve gtivenligi hakkmm ihlal edildigi iddiasma ili~kindir.

II. BASVURU SURECi

2. Ba~vurular 4/5/2015 tarihinde yapilm1~tir.

3. Ba~vurular, ba~vuru formlan ve eklerinin idari yonden yap1lan on incelemesinden sonra Komisyona sunulmu~tur.

4. Komisyonca ba~vurulann kabul edilebilirlik incelemesinin Boltim tarafmdan yap1lmasma karar verilmi~tir.

2

Ba~vuru Numaras1 Karar Tarihi

: 2015/7278 : 26/12/2018

5. Yapilan incelemede 2015/7280, 2015/7281, 2015/7282, 2015/7290, 2015/7292, 2015/7297, 2015/7298 numarah ba~vurulann konu bak1mmdan aym nitelikte olmas1 nedeniyle 2015/7278 numarah ba~vuru ile birle~tirilmesine ve incelemenin bu dosya iizerinden yap1lmasma karar verilmi~tir.

III. OLAY VE OLGULAR

6. Ba~vuru formlan ve eklerinde ifade edildigi ~ekliyle ve Ulusal Y arg1 Ag1 Bili~im Sistemi (UY AP) arac1hg1yla eri~ilen bilgi ve belgeler 9er9evesinde ilgili olaylar ozetle ~oyledir:

A. Tutuklamaya ili~kin Siire~

7. istanbul Curnhuriyet Ba~savc1hgmca (Ba~savc1hk) 12/5/2010 tarihinde, Selam-Tevhid Kudiis Ordusu isimli iddia edilen teror orgiitiinli konu alan bir soru~turma ba~lat1lm1~tu. Bu soru~turmanm ba~latilmasma gerek9e olarak ise 1990'h y1llarda N.S. isimli ~ahsm onderliginde kurulan bu orgiitlin N.S.nin 2004 y1lmda ceza infaz kurumundan 91kmas1 iizerine tekrar faaliyetlerine ba~lamas1 gosterilmi~tir. Ancak bu soru~turma kapsammda, gazeteci/yazar, i~ adam1, akademisyen, biirokrat, diplomat, siyaset9i, iist diizey devlet yetkilisi konumundaki 90k say1daki ki~inin ailevi, mesleki, ticari ve ozel hayata ili~kin telefon gorii~melerinin gerek9e gosterilerek dinlendigi hatta bu soru~turma kapsammda Tiirkiye Cumhuriyeti Ba~bakam'nm Filistin Devlet Ba~kam ve Somali Cumhurba~kam ile yaptig1 d1~ politikaya ili~kin telefon gorii~melerinin, Bakanlar ve Milli istihbarat Te~kilati Miiste~an'nm devlet giivenligine ili~kin telefon gorii~melerinin dinlenerek kaydedildigi, bir kismmm yaz1h hale getirildigi tespit edilmi~tir.

8. Selam-Tevhid Kudiis Ordusu isimli iddia edilen teror orgiitlinii konu alan bu soru~turmadaki usulsiizliik iddialan kapsammda Tiirkiye Cumhuriyeti devletinin giivenligi veya ulusal ve uluslararas1 yararlan bak1mmdan niteligi itibanyla gizli kalmas1 gereken gorii~melerinin dinlendigi, kaydedildigi ve bir k1smmm ileti~im tespit tutanag1 haline getirilerek terorle ili~kilendirildigi gerek9esiyle ba~vuruculann da aralannda oldugu 90k say1da kolluk gorevlisi hakkmda Ba~savcil1k9a ceza soru~turmas1 ba~lat1lm1~t1r.

9. Ba~vurucular, amlan soru~turma kapsammda gozaltma almm1~lardu. Ba~savc1hk 12/2/2015 tarihinde ba~vuruculan tutuklanmalan istemiyle istanbul 5. Sulh Ceza Hakimligine sevk etmi~tir. istanbul 5. Sulh Ceza Hakimligi 15/2/2015 tarihinde, ba~vuruculann silahh teror orgiitline iiye olma, devletin gizli kalmas1 gereken bilgilerini siyasal veya askeri casusluk amac1yla temin etme, Tiirkiye Cumhuriyeti Hiikumetini ortadan kald1rmaya veya gorevm1 yapmasm1 engellemeye te~ebbiis etme su9lanndan tutuklanmalanna karar vermi~tir.

B. Serbest Birakdmamaya ili~kin Siire~

10. Ba~vuruculann da aralannda oldugu ~iiphelilerin miidafileri tarafmdan istanbul 29. Asliye Ceza Mahkemesine -nobet9i asliye ceza mahkemesi oldugu- 20/4/2015 tarihinde istanbul 1., 2., 3., 4., 5., 6., 7., 8., 9. ve 10. (biitlin) sulh ceza hakimlerinin reddi ile tahliye taleplerini i9erir dilek9eler verilmi~tir.

11. istanbul 29. Asliye Ceza Mahkemesi tarafmdan 21/4/2015 tarihinde, istanbul Sulh Ceza Hakimliklerinin tlimiine yaz1 yaz1larak -dilek9elerde ileri siiriilen- hakimin reddi sebepleri konusunda yaz1h ~ekilde gorii~ bildirmeleri istenmi~tir.

3

Ba~vuru Numaras1 Karar Tarihi

: 2015/7278 : 26/12/2018

12. istanbul 4. Sulh Ceza Hakimligi, istanbul 29. Asliye Ceza Mahkemesinin gorii~ bildirme istemine cevap vermemi~; diger sulh ceza hakimlikleri ise gorti~ bildirilmesi istemine 22/4/2015 tarihinde cevap vermi~tir. Hakimliklerin cevap yazilannda ozetle sulh ceza hakimlerinin reddi taleplerini inceleme, karar verme yetki ve gorevinin yine sulh ceza hakimliklerine ait oldugu, hakimin reddi miiessesesinin kovu~turma a~amasma ait bir i~lem oldugu, hakimin reddi sebepleri mevcut olsa dahi bu talebin oncelikle ilgili mahkeme veya hakimlige yapilmas1 gerektigi ve sulh ceza hakimlerinin tamammm bu ~ekilde reddedilmesinin miimkiin olmad1g1 ifade edilmi~tir.

13. Ote yandan istanbul 29. Asliye Ceza Mahkemesi tarafmdan 21/4/2015 tarihinde, Ba~savc1hga yaz1 yazilarak tahliye talepleri hakkmdaki gorii~leriyle birlikte ilgili soru~turma dosyalannm gonderilmesi istenmi~tir. Ba~savc1hk, tahliye talepleriyle ilgili olarak gorii~ bildirmemi~ ve soru~turma dosyalanm gondermemi~tir.

14. istanbul 29. Asliye Ceza Mahkemesi "mahkemece hakimin reddi talepleri ile ilgili yapzlan degerlendirmenin dosyanm esasz ile ilgili bir degerlendirme olmad1g1, §iiphelilerin tamammm tutuklu bulundugu, dolay1s1yla i§in acele i§lerden oldugu, dolay1s1yla soru§turma dosyalarz ve reddi hakim talepleri konusunda gorii§lerin istenilmesine ragmen gonderilmemesinin reddi hakim talepleri konusunda incelemeye ve bir karar vermeye hukuken engel te§kil etmedigi" gerekc;esiyle incelemesini "§iipheliler mudafilerinin dilekr;eleri, yazzlz ve CD ortammdaki dilekr;e ekleri, ilgili savczhklardan ve Sulh Ceza Hakimliklerinden gelen yazz cevaplarz ve gorii§leri" iizerinden gerc;ekle~tirmi~tir. Mahkeme 24/4/2015 tarihinde istanbul 1., 2., 3., 4., 5., 6., 7., 8., 9. ve 10. (hiitiin) sulh ceza hakimlerinin reddi taleplerinin kabuliine, ~iiphelilerin tahliye talepleri konusunda karar verilmek iizere 24/4/2015 tarihinde nobetc;i olan istanbul 32. Asliye Ceza Mahkemesi Hakimi M.B.nin gorevlendirilmesine karar vermi~tir.

15. Ba~savc1hk tarafmdan talepte bulunulmas1 iizerine istanbul 10. Sulh Ceza Hakimligi 25/4/2015 tarihinde, istanbul 29. Asliye Ceza Mahkemesinin hakimlerin reddi isteminin kabuliine ve gorevlendirmeye ili~kin kararlannm yok hiikmiinde oldugunun tespitine karar vermi~tir.

16. istanbul 10. Sulh Ceza Hakimligi, aym tarihte istanbul 32. Asliye Ceza Mahkemesine bir yaz1 yazarak tahliye taleplerine bakma gorev ve yetkisinin kendilerinde bulundugunu belirtmi~ ve ilgili taleplerin gonderilmesini istemi~tir.

17. istanbul 32. Asliye Ceza Mahkemesi, Ba~savc1hkc;a soru~turma dosyalannm gonderilmemesi ve tahliye talepleri konusunda gorii~ bildirilmemesi iizerine tutuklulugun devamz yonunde mutalaada bulunuldugunu degerlendirerek tahliye talepleri konusundaki incelemesini "i§in tahliye yonunden degerlendirilmesinde bir sakmca olmad1g1" gerekc;esiyle ~iipheli miidafilerinin sundugu baz1 belge ve CD'ler iizerinden gerc;ekle~tirmi~tir. Mahkeme 25/4/2015 tarihinde ba~vuruculann da aralannda oldugu tum ~iiphelilerin tahliyesine karar vermi~tir.

18. Diger taraftan Ba~savc1hk tarafmdan talepte bulunulmas1 iizerine istanbul 10. Sulh Ceza Hakimligi 25/4/2015 tarihinde, istanbul 32. Asliye Ceza Mahkemesinin tahliyeye ili~kin kararlannm yok hiikmiinde oldugunun tespitine ve ~iiphelilerin tutukluluk hallerinin devamma karar vermi~tir. Kararda 'istanbul Adliyesindeki tum Sulh Ceza Hakimliklerinin

4

Ba~vuru Numaras1 Karar Tarihi

: 2015/7278 : 26/12/2018

reddine ve tutuklu !jiiphelilerin tahliye istemine ili:jkin taleplerin Asliye Ceza Mahkemesi veya Agir Ceza Mahkemelerince degerlendirilmesinin ve bu degerlendirmeler neticesinde tahliye talebinin reddi veya kabulil yoniinde bir karar verilmesi halinde verilen bu kararlann hukuken yasal mevzuatlm1za gore milmkiln almad1g1, verilen bu kararlarm da hukuken ge<;ersiz, uygulanabilirligi almayan ve mutlak butlan ile batzl alan veya diger bir anlatzmla yak hiikmiinde say1lan kararlar niteliginde aldugu" ifade edilmi~tir.

19. istanbul 32. Asliye Ceza Mahkemesi 26/4/2015 tarihinde tahliye mlizekkerelerini Ba~savc1hga gondermi~tir. Ba~savc1hk9a istanbul 10. Sulh Ceza Hakimliginin 25/4/2015 tarihli karanna atif yap1larak ~upheliler hakkmda duzenlenen tahliye muzekkereleri istanbul 32. Asliye Ceza Mahkemesine iade edilmi~tir.

20. istanbul 32. Asliye Ceza Mahkemesi 27/4/2015 tarihinde ~uphelilerin tahliyesine ili~kin muzekkereleri yeniden Ba~savc1hga gondermi~, Ba~savc1hk bunlan tekrar istanbul 32. Asliye Ceza Mahkemesine iade etmi~tir.

21. Tahliye muzekkerelerinin ikinci kez iade edilmesi uzerine istanbul 32. Asliye Ceza Mahkemesi 27/4/2015 tarihinde, tahliye muzekkerelerinin yeniden Ba~savc1hga gonderilmesine dair bir karar vermi~tir.

22. Ote yandan istanbul 29. Asliye Ceza Mahkemesi 27/4/2015 tarihinde, istanbul 10. Sulh Ceza Hakimliginin 25/4/2015 tarihli kararlannm yok hukmunde oldugunun tespitine karar vermi~tir.

23. istanbul 29. Asliye Ceza Mahkemesi 29/4/2015 tarihinde; onceki kararlarda gorevsiz olunmasma ragmen dilek9elerin degerlendirilerek soru~turma a~amasmda olan i~lerle ilgili hakimin reddi taleplerinin kabulune karar verildigini, hukuki yamlg1ya du~ulerek verilmi~ olan bu kararlann usul ve yasaya aykm oldugunu, mahkemenin gorevine girmeyen bir hususta karar verildigini belirterek onceki kararlannm yok hukmunde sayilmasma karar vermi~tir.

24. istanbul 32. Asliye Ceza Mahkemesi de 28/4/2015 tarihinde "... hazirllk saru:jturmalarmda hdkim tarafindan verilmesi gerekli kararlan almak, i:jleri yapmak, bunlara kar:Jl yap1lan itirazlan incelemek yetkisinin milnhas1ran Sulh Ceza Hdkimligine ait aldugu, Asliye Ceza Mahkemelerinin saru:jturma a:Jamasmdaki i:jler ile ilgili alarak tutuklama ve tahliye karan verme yetkilerinin almad1g1, Mahkememizce verilen 25/04/2015 tarihli ... karar ile mahkememizce verilen tahliye karan[nm] mahkememizin gorevsiz bulunmas1 nedeniyle yak hiikmiinde say1lmas1 gerektigi ... " gerek9esiyle tahliyeye ili~kin kararlannm yok hukmunde sayilmasma karar vermi~tir.

25. Ba~vurucular 4/5/2015 tarihinde bireysel ba~vuruda bulunmu~lardu.

C. Sonraki Siirec;

26. Ba~savc1hk9a ba~vuruculann da aralannda oldugu ~uphelilerin su9 uydurma, resmi belgede sahtecilik, ozel hayatm gizliligini ihlal etme, ki~isel verileri hukuka aykm olarak kaydetme, su9 delillerini yok etme, gizleme veya degi~tirme, devletin gizli kalmas1 gereken bilgilerini siyasal veya askeri casusluk amac1yla temin etme, Turkiye Cumhuriyeti

5

Ba~vuru Numaras1 Karar Tarihi

: 2015/7278 : 26/12/2018

Htikumetini ortadan kaldumaya veya gorevini yapmasm1 engellemeye te~ebbtis etme ve silahh teror orgtittine tiye olma srn;lanm i~lediklerinden bahisle cezalandmlmalan istemiyle aym yer Agu Ceza Mahkemesinde kamu davas1 a91lm1~tlr.

27. istanbul 14. Agu Ceza Mahkemesinin E.2017/2 say1h dosyas1 tizerinden kovu~turma a~amas1 ba~lam1~tu.

28. Dava, bireysel ba~vurunun incelendigi tarih itibanyla ilk derece mahkemesinde derdesttir.

D. ilgili Siirec;

29. Ba~vuruculann da aralannda bulundugu ~tiphelilerin istanbul sulh ceza hakimlerinin ttimtintin reddi taleplerini kabul eden istanbul 29. Asliye Ceza Mahkemesi Hakimi M.O. ile bu ki~ilerin ttimtintin tahliye taleplerini kabul eden istanbul 32. Asliye Ceza Mahkemesi Hakimi M.B. hakkmda disiplin ve ceza soru~turmas1 ba~lat1lm1~tu. Bu kapsamda amlan hakimler 27/4/2015 tarihinde gorevden el 9ektirilmi~ler -sonrasmda meslekten de 91kanlm1~lar- 30/4/2015 ve 1/5/2015 tarihlerinde tutuklanm1~lardu.

30. Hakimler M.6. ve M.B. hakkmda kamu davas1 a91lm1~; Yarg1tay 16. Ceza Dairesi 24/4/2017 tarihinde, ad1 ge9en ki~ilerin soz konusu kararlan -tiyesi olduklan­FETO/PDY liderinin ve yoneticilerinin talimatiyla verdiklerini belirterek silahh teror orgtitti tiyesi olma su9undan 9 yil hapis ve gorevi kottiye kullanma su9undan 1 yil hapis cezalanyla cezalandmlmalanna karar vermi~tir. Dairenin gorevi kottiye kullanma su9u yontinden yaptig1 degerlendirmelerin ilgili k1s1mlan ~oyledir:

"... Turk Ceza Muhakemesi Hukuku yoniinden, gerek miilga 1402 sayzlz CMUK'un 21 vd. maddelerinde gerekse mer'i 5271 sayzlz CMK'nzn 22 ve devamz maddelerinde yer a/an diizenlemeler subjektif tarafszzlzkla ilgili olup hakimin reddi hakkzna ifi$kindir.Bu nedenle $iipheli/sanzk, mii$teki/katzlan ya da Cumhuriyet savczsznzn hakimi reddetmesi miimkiin ise de mahkeme veya hakimligi bir kurum olarak reddetmesi miimkiin degildir. Keza heyet halinde 9alz$an bir mahkemenin veya bir adliyede veya yargz 9evresinde bulunan tiim mahkemelerin veya hakimlerinin toplu reddi usu/ii de yoktur ...

5271 sayzlz CMK'nzn 22 vd.maddelerinde yer a/an hakimin reddi miiessesesinin, kural olarak kovu$turma a$amasz ile ilgili oldugu goriilse de, gerek ilgili madde metinlerinde a9zk9a '$iipheli' kavramzna yer verilmesi gerekse yasayla kurulmu$ bagzmszz ve tarafszz bir mahkeme tarafindan yargzlanma hakkznz teminat altzna a/an AS'nin 6. ve Anayasanzn 36.maddelerinin emredici diizenlemeleri kar$zsznda soru$furma sajhasznda da hakimin reddinin miimkiin oldugunun kabuliinde zorunluluk bulunmaktadzr. Zira red, hakimin tarafszzlzgznz temin bakzmzndan getirilmi$ bir kurumdur.

28.06.2014 tarihinde yiiriirliige giren 6545 sayzlz Kanunla, sulh ceza mahkemeleri kaldzrzlmz$ ve miinhaszran soru$furma a$amasznda gorevli sulh ceza hakimliklen kurulmu$fur. Adzndan da anla$zlacagz iizere bu hakimlikler, 'mahkeme' niteligi fa$zmazlar, 9iinkii dava gormezler, sadece soru$turma a$amasz ile ilgili tedbir taleplerini ve itirazlarz inceleyip karara baglarlar.

6

Ba~vuru Numaras1 Karar Tarihi

: 2015/7278 : 26/12/2018

Soru$furma a$amasznda tarafszzlzgzndan $Uphe duyulan sulh ceza hakiminin, gerek ki$isel gerekse olgusal olarak somutla$fzrzlmak suretiyle reddi mumkundur. Ancak objektif tarafszzlzk gerekr;esiyle tum sulh ceza hakimleri reddedilemez.

6545 sy.kanunla Sulh Ceza Hakimlerinin reddine dair ozel bir usu! getirilmedigine gore bu konuda gene! hukumlerin uygulanmasz gerektiginde $Uphe olmamalzdzr.

Bu durumda red, reddedilen hakimlige yapzlacak yazzlz ba$vuru ile yapzlmalzdzr.Reddi istenen hdkim, ret sebepleri hakkzndaki goru$lerini yazzlz olarak bildirerek (CMK m.26/1-3) evrakz yargz r;evresi ir;inde bulundugu asliye ceza mahkemesim (CMK m.27/2) (ProfDr.Yener Unver-ProfDr.Hakan Hakeri Ceza Muhakemesi Hukuku 12. baskz sh.191) gonderir.Ret isteminin kabulu halinde, davaya bakmakla bir ba$ka hdkim veya mahkeme gorevlendirilir .. (CMK m.27/4).

Red talebini kabul eden Asliye Ceza Mahkemesi hakiminin tahliye taleplerini degerlendirmek uzere her hangi bir hakimi gorevlendirip gorevlendiremeyecegine gelince;

5235 sayzlz Kanunun degi$ik JO. maddesi ile CMK m.101/1, 103, 108/1 ve 268/3 incelendiginde, soru$furma a$amasznda tutuklama ve tahliye kararlarznz yalnzzca sulh ceze, hakimligi ve hakimi verebilir. Tutukluluga itirazz ise, CMK m.268/3 uyarznca sadece bir ba$ka sulh ceza hakimligi ve hakimi inceleyebilir.Soru$furma a$amasznda tutuklama VE

tahliye konusunda asliye ceza mahkemesine ve hakimine yetki verilmemi$fir. Asliye ceza mahkemesi, ancak kabul ettigi iddianamenin kovu$furmasznz yuruturken tutuklama tedbiri ile ilgili kararlar verebilir. Bunun dz$znda Anayasa ve kanunlar asliye ceza mahkemelerine dogrudan veya dolaylz olarak soru$furma a$amaszna mudahale etme yetkisi vermemi$fir.(ProfDr.Ersan $EN yorumluyorum 13 syf 313-315) Bu nedenle Asliye Ceza Mahkemesi red talebini yerinde gorurse ancak aynz yer ya da yargz r;evresinde bulunan bi, ba$ka sulh ceza hakimini gorevlendirebilir.

Somut olayda, jstanbul 29. Asliye Ceza Mahkemesi hakimi sanzk MO.nun mutad uygulama geregince taleple ilgili dilekr;e ve eklerini 5271 sy. CMK'nzn 24.maddesi geregince goru$ yazzlarz da eklenerek iade edilmek uzere reddedilen hakimlere gondermesi, evrakzn tekrar gelmesi durumunda ise yukarda ar;zklandzgz uzere Turk Ceza Muhakemesi hukukunda uygulanma yeri bulunmayan ve esasen haklz bir gerekr;eye de dayanmadzgz Anayasa Mahkemesince tespit edilen 'objektif tarafszzlzk' iddiaszna mustenit taleplerin reddine karar vermesi gerekirken hir; birisi ilgili Cumhuriyet savczlarznzn goru$ yazzlarznda belirtilen gerekr;elerle gonderilmemi$ ve bu $ekilde soz konusu soru$furma dosyalarz kendisi tarafindan incelenmemi$ olmaszna ve tamamz toplu olarak reddedilmi$ durumdaki jstanbul Sulh Ceza Hakimlerinin, kendilerine yonelik olarak yapzlan bu toplu reddi hakim taleplerim inceleme yetkisinin bulunmadzgzna yonelik olumsuz g6ru$ yazzlarzna ragmen, talep dilekr;elerini CMK 'nzn 8 vd. maddelerinde ongoriilen $art/an da fa$zmadzgz ha/de birle$tirerek 32. Asliye Ceza hakimi sanzk MB.yi gorevlendirmesi ve buna ifi$kin muzekkereyi 24/04/2015 gunu mesai bitiminden sonra saat 17:28'de imzalamaszyla UYAP uzerinden, fiziken de aynz giin jstanbul 32. Asliye Ceza Mahkemesi personelinin kalemi kapatzp adliyeden ayrzlmaszndan sonra Hakim MB.nin dogrudan kendisine, hakim odasznda 29. Asliye Ceza Mahkemesi zabzt katibi 6.A. marifetiyle gondermesi ... sanzk Hakim MB.nin ... 5235 sayzlz Kanun'un, 6545 sayzlz Kanunla degi$ik JO. Maddesi geregince soru$furma a$amasznda tutukluluga ili$kin tum kararlarz verme yetkisinin Sulh Ceza Hakimligine ait oldugu ve asliye ceza mahkemelerinin soru$furma evresindeki i$lemlerle

7

Ba~vuru Numaras1 Karar Tarihi

: 2015/7278 : 26/12/2018

ilgili bir yetkisinin bulunmamaszna ragmen, 29. Asliye Ceza Mahkemesi hakimi M.O.nun kanuna aykzrz $ekilde gorevlendirme kararzna dayanarak, top/am 594 adet klasorden olu$an belgeleri incelemeden ... gece saat 22.00-22.30 szralarznda kararlarzn yazzmznz bitirerek, koridorda bekleyen avukatlara teblig ettirmesi ... kar$zsznda;

Sur; tarihi itibariyle hakim olan sanzklarzn verdikleri kararlarzn esasen de sorunlu olduklarz goriilmekle birlikte, bu durumun musnet sur; yonunden yargzsal faaaliyet kapsamznda degerlendirilmesi ve verilen kararlara kar$Z kanun yollarzna ba$vurulabilecegi ileri surulse de yukarda izah edildigi uzere, kamu duzenine ili$kin gorevle ilgili kurallarz gormezden gelip yargzlama hukukuna ili$kin i$leyi$ ve duzeni yok sayarak, 'mahkemeler ustu' bir tavzrla orgut liderinin talimatz uzerine kurgulandzgznda $Uphe bulunmayan plan dogrultusunda tam bir orgutsel organizasyon, gizlilik ve adanmz$lzk hali ir;erisinde, jiil ve eylem birligi ile, aynz orgut mensubu olmaktan soru$turulan altmz$ur; $Upheli ile ilgili hakimin reddi ve tahliye taleplerini, mutad i$leyi$ ve uygulama dz$zna pkzp,mesai saati dz$znda, verilecek kararlarla ilgili denetim mekanizmalarznz bertaraf edecek, olayz bir oldu bitti firsatr;zlzgz ir;erisinde sonur;landzracak bir gizlilikle ve e$gudumle hareket ederek gorevli olmadzklarz ha/de kabul eden sanzklarzn, karar verme sureci ile ilgili hukuka aykzrz eylemleriyle gorevlerinin gereklerine aykzrz davrandzklarznda $Up he yoktur ... "

31. Amlan mahkumiyet hukmli, Y arg1tay Ceza Genel Kurulunca 26/9/2017 tarihli kararla onanarak kesinle~mi~tir. Karann ilgili k1s1mlan ~oyledir:

"... jstanbul Cumhuriyet Ba$savczlzgznca yuriitulmekte olup be$ yuz doksan dart klasorden olu$an yedi ayrz soru$turma dosyasznda biri gazeteci, digerleri emniyet gorevlisi olan altmz$ ur; $Uphelinin FETO/PDY silahlz teror orgutune uye alma, Tiirkiye Cumhuriyeti Hukiimetini ortadan kaldzrmaya veya gorevlerini yapmasznz kzsmen veya tamamen engellemeye te$ebbus, devletin gizli kalmasz gereken bilgileri siyasal veya askeri casusluk amaczyla temin etme gibi r;ok sayzda sur;tan tutuklu bulundugu, bu $Uphelilerin mudajilerinin farklz tarihlerdeki tahliye istemlerinin jstanbul Sulh Ceza Hakimliklerinin kararlarzyla reddedildigi, keza altmz$ ur; $Upheliden otuz altzsznzn, haklarznda tutuklama nedeni bulunmadzgznz ileri surerek yaptzklarz bireysel ba$vurunun Anayasa Mahkemesince 08.04.20] 5 tarihinde kabul edilemez bulundugu,

Bu surer; sonunda, FETOIPDY silahlz teror orgutu lideri Fethullah Gulen'in 'www.he.o' isimli internet sitesinde yayznlanan 'Mukaddes <;ile ve jnJak Kahramanlarz' ba$lzk/; vaazlsohbet gorunumlu kriptolu/orgutsel konu$maszyla altmz$ ur; tutuklu $Uphelinin serbest bzrakzlmasznzn saglanmasz ir;in talimat verdigi, bunun uzerine 20.04.20] 5 tarihinde $Uphelilerin mudajileri olan yirmi avukat tarafindan jstanbul Adliyesindeki tum sulh ceza hakimliklerinde gorevli hakimlerin reddiyle $Uphelilerin tahliye edilmesi istemli elli bir adet dilekr;eden olu$an evrakzn uygulanan prosedure aykzrz olarak tarama ve kayzt i$lemlerinden ger;irilmeksizin gunun muhabere nobetr;isi jstanbul 29. Asliye Ceza Mahkemesi hakimi sanzk MO.ye odasznda teslim edildigi, sanzk MO.nun reddi hakim taleplerini kabul ederek, muhabere nobetr;isi jstanbul 32. Asliye Ceza Mahkemesi hakimi sanzk MB.yi tahliye istemleri konusunda karar vermek uzere 24.04.2015 tarihinde gorevlendirdigi, sanzk MB.nin de 25.04.2015 tarihinde talepleri kabul ederek tutuklu bulunan $Uphelilerin tamamznzn tahliyesine karar verdigi olayda;

Silahlz teror orgutu uyesi alma sur;u bakzmzndan;

Teror orgutlerinin; amar; sur;un i$lenmesi yolunda guven, disiplin ve szkz irtibata onem veren, i$ bolumune dayalz, hiyerar$ik duzene sahip yapzlar olarak istihbarat, gizlilik,

8

Ba~vuru Numaras1 Karar Tarihi

: 2015/7278 : 26/12/2018

42-50.

guvenlik ve denetim konularznda duyarlz olduklarz, orgiitiin hiyerar$ik yapzszna dahil olmayan, irtibat halinde olmadzklarz, giivenilir bulmadzklarz, denetleyemedikleri, gizlilik ve guvenlik kurallarzyla hiyerar$iye uymayan ki$ilerin faaliyetlerine izin vermeyecekleri, bu kapsamda FETO/PDY silahlz teror orgiit lideri Fethullah Giilen'in 19.04.2015 giinii orgiitiin yayzn organlarzndan 'www.herkul.org' isimli internet sitesinde yayznlanan talimatz dogrultusunda, FETO/PDY silahlz teror orgiitii iiyeligi ve bu orgiitiin faaliyeti r;err;evesinde i$lenen sur;lara ili$kin yedi ayrz soru$turma dosyasznda tutuklu olan altmz$ ii<; $iiphelinin miidafiligini yapan yirmi avukatzn, orgiit liderinin talimatmdan bir giin sonra 20.04.2015 tarihinde toplu halde verdikleri elli bir adet dilekr;eye istinaden dosyalarz kzsmen dahi olsa incelemeden ve delillere temas etmeksizin, altmz$ ii<; $iiphelinin tamamznzn istisnaszz olarak tahliyelerini saglamak i<;in orgiit tarafindan verilen gorevi yerine getirmek iizere birlikte harekete ger;en ve ancak 'adanmz$' bir orgiit mensubunca yapt!abilecek bir yontem ve iislupla, hukuka ar;zk<;a aykzrz bir zeminde bulunduklarznz bilerek onceden tasarlanmZ$, ama<; ve orgiitsel faaliyetleri yoniinden bilin<;li olarak soz konusu usulsiiz ve hukuka aykzrz kararlarz veren sanzklarzn FETO/PDY silahlz teror orgiitiiniin amar;larznz gerr;ekle$tirmesine hizmet ettikleri ve FETOIPDY silahlz teror orgiitii mensuplarmzn kullanzmz zr;zr olu$turulmu$ ve miinhas1ran bu teror orgiitiiniin mensuplarz tarafindan kullanzld1g1 bilinen ByLock ileti$im sistemini kullanmak suretiyle orgiitiin hiyerar$ikyap1sma dahil olduklarz ve boylelikle silahlz teror orgiitiine iiye alma sur;unu i$ledikleri anla$zlmaktadzr.

Gorevi kotiiye kullanma sur;u bakzmzndan ise;

Sanzklarzn inceleme konusu davada yaptzklarz agzr hukuka aykzrzlzklarzn, mesleki kidemleri ve yetkili r;alt$tLklarz mahkemelerdeki gorev siireleri dikkate almd1gmda, be$eri hata ve mesleki tecriibesizlik kapsammda degerlendirilmesinin miimkiin olmamas1, reddi hakim taleplerinin kabul edilip tahliye kararlarz verildigi anda $iiphelilere haks1z bir menfaat saglanmasz kar$zsznda; FETO/PDY silahlz teror orgiitiince organize edilen tahliye planznz hayata ger;iren sanzklar MO. ve MB.nin, verilecek kararlarla ilgili denetim mekanizmalarznz bertaraf edecek $ekilde tam bir orgiitsel organizasyon, gizlilik ve adanmt$lzk hali ir;erisinde, i$tirak halinde soz konusu soru$turma evrakzm incelemeden verdikleri hukuka aykzrz kararlarla $iiphelilerin tamamzmn tahliye edilmesine karar vererek, aym orgiitiin mensubu olmaktan haklarznda soru$turma yiiriitiilen altm1$ ii<; $iipheliye menfaat sagladzklarz ve bu $ekilde sanzklarzn, gorevlerinin gereklerine aykirz hareket etmek suretiyle FETO/PDY silahlz teror orgiitiiniin faaliyeti kapsamznda ... gorevi kotiiye kullanma sur;unu ayrz ayrz i$ledikleri kabul edilmelidir ... "

IV. iLGiLiHUKUK

32. ilgili hukuk 1ym bkz. Huseyin Korkmaz, B. No: 2014/16835, 18/7/2018, §§

V. iNCELEME VE GEREK<;E

33. Mahkemenin 26/12/2018 tarihinde yapm1~ oldugu toplantlda ba~vuru incelenip geregi dii~iiniildii:

9

Ba~vuru Numaras1 Karar Tarihi

: 2015/7278 : 26/12/2018

A. Ba~vurucularm iddialan

34. Ba~vurucular; istanbul sulh ceza hakimlerinin ttimtintin reddine ve tahliyeye ili~kin talepte bulunduklanm, istanbul 29. Asliye Ceza Mahkemesince hakimlerin reddi istemlerinin kabul edildigini, tahliye taleplerini karara baglamak tizere istanbul 32. Asliye Ceza Mahkemesinin gorevlendirildigini ve bu Mahkeme tarafmdan da tahliye kararlan verildigini, buna ragmen serbest b1rak1lmalannm hukuka aykm bir ~ekilde engellendigini belirterek ki~i htirriyeti ve gtivenligi hakkmm ihlal edildigini ileri stirmti~lerdir.

B. Degerlendirme

35. Anayasa'nm 19. maddesinin ti9tincti ve sekizinci fikralan ~oyledir:

"Sur;lulugu hakkznda kuvvetli belirti bulunan ki$iler, ancak kar;malannz, delillerin yokedilmesini veya degi$firilmesini onlemek maksadzyla veya bunlar gibi tutuklamayz zorunlu kzlan ve kanunda gosterilen diger hallerde hakim karanyla tutuklanabilir.

Her ne sebeple olursa a/sun, hiirriyeti kzsztlanan ki$i, kzsa siirede durumu hakkznda karar verilmesini ve bu kzsztlamanzn kanuna aykzrzlzgz halinde hemen serbest bzrakzlmasznz saglamak amaczyla yetkili bir yargz merciine ba$vurma hakkzna sahiptir. "

36. Anayasa Mahkemesi, olaylann ba~vurucu tarafmdan yapilan hukuki nitelendirmesi ile bagh olmay1p olay ve olgulann hukuki tavsifini kendisi takdir eder (Tahir Canan, B. No: 2012/969, 18/9/2013, § 16). Ba~vuruculann serbest birak1lmalanna ili~kin mahkeme karannm uygulanmad1gma ve bu karara ragmen htirriyetlerinin kts1tlanmasma devam edildigine yonelik iddialannm mahkemeye eri~im hakk1yla ilgili genel ilkeler 1~1gmda Anayasa'nm 19. maddesinin ti9tincti ve sekizinci fikralan baglammda, ki~i htirriyeti ve gtivenligi hakk1 kapsammda incelenmesi gerekir.

37. Anayasa Mahkemesi Huseyin Korkmaz (§§ 88-109) karannda; benzer bir soru~turma kapsammda istanbul 32. Asliye Ceza Mahkemesince verilen tahliye karanna ragmen serbest birak1lmanm hukuka aykm bir ~ekilde engellendigi yontindeki iddianm tahliyeye ili~kin istanbul 32. Asliye Ceza Mahkemesi kararmm yetkili bir yarg1 mercii tarafmdan verilmi~ bir karar oldugunun kabultintin mtimktin olmad1gm1 ve ba~vurucunun soz konusu tahliye karan somasmdaki tutulmasmm hukuki bir temelinin bulunmad1gmm soylenemeyecegini de belirterek a91k9a dayanaktan yoksun oldugu sonucuna varm1~ttr.

38. Somut ba~vuruda, aym mahiyetteki iddialara ili~kin olarak amlan kararda vanlan sonu9tan aynlmay1 gerektiren bir durum bulunmamaktad1r.

39. A91klanan gerek9elerle ba~vurunun ac;zkc;a dayanaktan yoksun olmasz nedeniyle kabul edilemez olduguna karar verilmesi gerekir.

10

Ba~vuru Numaras1 Karar Tarihi

: 2015/7278 : 26/12/2018

VI. HOKUM

A91klanan gerek9elerle;

A. Tahliye karanna ragmen serbest b1rak1lmama nedeniyle ki~i hiirriyeti ve giivenligi hakkmm ihlal edildigine ili~kin iddiamn ar;zkr;a dayanaktan yoksun olmasz nedeniyle KABUL EDiLEMEZ OLDUGUNA,

B. Yarg1lama giderlerinin ba~vurucular iizerinde b1rakilmasma 26/12/2018 tarihinde OYBiRLiGiYLE karar verildi.

Ba~kan Engin YILDIRIM

Dye Celal Miimtaz AKINCI

Dye Muammer TOP AL

Dye M. EminKUZ

Dye R1dvan GDLEC::

11