نبوی سیره روایات اعتبارسنجی و شوئلر گرگور

خ اری افت ت خ_ 62/3/49: دری اری 51/1/49: پذیرش ت

مقدمموسوی محمد سید

چکیده

در غربی معاصر انگرپژوهش از (Gregor Schoeler) شوئلر گرگور تیاریخ در و از آثیار کیهرود به شمار میی حدیث و اسالم تاریخ

ها نوشته به توانمی آثار اینۀ جمل از است. رسیده چاپ به حدیث مکتیو و شیااهی انتقیا فرآیند و اسالم در نگارش آغازۀ دربار او

معاصر پژوهیاسالم ها جریان میان از کرد. اشاره اسالمی سنت

؛گییردمیی قیرار «گیراسنت» انورهاندیش جریان در و غر ، در رغمبه اند،قائ تاریخی ارزش اسالمی منابع برا که کسانی یعنی

انید.شیده تغییراتیی دچیار ،انتقیا ندفرآی در منابع این معتقدند کهآن ۀ شناسیییانروش مسیییائ در مطالعیییه بیییه خیییود،ۀ گاتییی بیییه شیییوئلر

رهیافیت از و اسیت منیدهعالقی شیااهی نقی در پیژوهش بیه مربوط کند.می دفاع «روایت نقاد »

ۀ یافت تکام رهیافت ،اصالت و ماهیت محمد، ۀنامزندگی کتا در و و گرفته کار به نبو سیره روایات تحلی در را ینب توسط شاخت

«مشترکۀ حلق» تعیین در ینب سند تحلی ینب ، روش تکمی برا

کتیا ایینۀ مقدمی اسیت. کیرده ترکیی رواییات متونۀ مقایس با را آثییار بیر انتقیاد و کامی نسیبتا امییا اجمیالی، میرور بیر مشیتم

نوزدهم قرن از حوزه این در غربی معاصر جریانات و پژوهیسیره است. کنونیۀ دور تا میالد

خاورشناسان. سیره، روایات، اعتبار، شوئلر، گرگور :هاکلیدواژه

مقدمه

سیط،، و موضیوع از جنبیۀ تنهیا نه 1(Schoeler Gregor) شوئلر گرگور پژوهش

(.sm.mmoqaddam@ut.ac.irاستادیار پردیس فارابی دانشگاه تهران ) *

شناختی کتا و به شرح ذی است:. مشخصات کتا 1Gregor Schoeler, The Biography of Mohammad, Nature and Authenticity , T ranslated by Uwe

VagelPohl, Edited by James E. Montgomery, Routledge, 6155.

وررگ

گ

لروئ

ش و

یج

سنار

تبع

ا

تایا

رو

رهسی

ی

بون

اسیالم صیدر ی اسیالم اتییروا بیارۀدر و دیگیر مقاالت با زین دامنه لحاظ از بلکه

هیا ویژگی بیر افیزون تیا اسیت داده گسیترش را قشیتحقیۀ دامنی او 1دارد. تایاوت

.دربر گیرد زین را آن اعتبارۀ لئمس ت،یروا

پژوهشۀ گستر

محیدودی عربیی سیینورهیسی آثیاری بررسی بیه را خیود پیژوهش، ایین در شوئلر

اتییروا از مجموعیه دو ایی دسیته دو خیا طیور بیه آنهیا بیر عالوه بلکه 2نکرده،

میورد گردآورنیدگان تیا ادعاشیده ای ییواقعیی اصیل منبع از رشانیمس در رای مدن

اسیت دسیترس در امیروزه کیه آثیار در ،اتییروا نییا که است داده قرار قیتحق

اند.شده گنجانده

ی خیتیاری بررسی زیین و رهیسی بیه مربیوط مطالی ییتحل در و ی اصیلۀ دغدغ

ی حیال در ؛اسیتی میدن اتییروا نقی ی سییر توال یتحل و یتشخ مستق ، اتیروا

قیرونییی بیزر روا هیامجموعیه منابع ها ویژگی به معطوف شوئلر مقاالت که

.اسیت طبیر و مسیلم ، بخیار همچیون الدیم دهم و نهم / هجرو چهارم سوم

کیییییییییییییییییییییه اسیییییییییییییییییییییت کیییییییییییییییییییییرده اثبییییییییییییییییییییات و

هیاادداشیتی ازیی هیامجموعیه مطالی ،ۀ خالصی ادییز حید تیا هیامجموعیه نیا

بیرا صیرفا مکتی کیی هیا نگاشته»ۀ طبق در که استی ایهنگاشته و هایسخنران

در را ثیحید نقی هیایژگییو ،خود کتا در شوئلر 3.ردیگیم جا «مکت همان

پیییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییس و خیییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییال

یی هیاتیشخصی ، هجیر او قیرن دومۀ میین در گردآورنیدگان او ۀ طبقی زمیان از

مییانعث بیین ابییان و آن( از پییسی انییدک اییی م256 ق/49)م ریییزب بیین عییرو چییون

کند.یمی بررس آن( از پسی اندک ای م259 ق/42)م

سیره روایات تغییر و اعتبارمسئلۀ

بیا همسیئل نییا .اسیت اسیالم صیدر اتییروا اعتبیارمسیئلۀ ،شیوئلر دومۀ دغدغی

شیوئلر، نگیاه از سیت.ین کسیانی آن بیا امیا اسیت، مرتبط تیروا هایژگیومسئلۀ

و اسییت ضییرور ابتییدا در «تیندسیی و اعتبییار»ۀ واژ ماهییوم از افشییرده انیییب

کتی در شیدهفیتوصی اتااقیات کیه نیست معنا این به الزاما «معتبر»ۀ واژ کاربرد

(.6112. شوئلر )1

:6116، نیک: شیوئلر ) مربوط بیه دو قیرن او هجیر یاسالم نگاررهیمنابع س یخی. در با ارزش تار2

ر ین حوادث نوشته شده، در ک ، تصویشتر بعد از این مطال که بیبه بعد(. او نشان داده است که ا 323 هارغم تناقضیات و داسیتانبه -دهدیم و تعلم در صدر اسالم به ما میتعل هاوهیش دربارۀ یکامال درست

و محرف که ممکن است دربرداشته باشد. یساختگ یشخصن یبه بعد( که چن 542 :5449ن با گونتر )ی. قس: همچن32-31، 64 و 555نوشت یبا پ 62 . قس:3

: ی)تقر« Verfasserwerke»را ینوشتجات آثیار قطعیا »ان ییم یگیاهینامید، کیه جایم«( منیداات نظامیتأل»با کند. یرا اشغا م« یسخنران هاادداشتی»و « شدهشیرایو

اند.درآمده ریتصو به هاکتا نیا در که شده واقع طورهمان قا یدق ،ییروا

عیوقییا و هییاول هییاگیزارش انیییمی خیتیار شییکاف هیم دیییبا شیوئلر، دییدگاه از

سیب بیه کیهی ایتحر هرگونه هم و _ است سا 21 تا 31 دحدو که_ شدهگزارش

میتیوانیمی ،یمیداخالت نیچنی رغمبه م.یریبگ نظر در را آمده شیپ انیراو هادگاهید

ی نییع شیاهدان هیا گیزارشیۀ پا بر کهیی هانق نیچن که میده قوت را هیفرض نیا

رای واقعی ادهادییروی اصیل نکیات بیا یتقر اسیت، ترنزدیک ها گزارش کمدست ای

باشند. نیز اتیجزئ از مقدار حاو دیشای حت مواردی برخ در و کنندیم منعکس

از شیتر،یب گیزارش کیی نقی که کندینم مطرح را همسئل نیا و ،افزون بر این

)مییثال موجییودکننییدگان مختلییف آثییار نیتدو تییا ر(یییزب بیین عییرو )مییثال گردآورنیده

ی برخی در زیین و عبیارت رو بیر اثیر چیهی بدون (، طبر و بخار اسحاق،ابن

نظیر در را «تغیییر نیدیفرآ» دییبا بلکیه شیده؛ واقیع تییروا مااد رو بر ،موارد

اسیت معتقید شیوئلر حیا ، نییا با است. داده رخ اتیروا از اریبس در که میریبگ

و سیهیمقا بیا میتیوانیمی دارد، وجیود شیدهنق ۀ نسخ کی از شیب دری گزارش هرگاه

صیورت بیه رای مطیالب _ اسیت کسیانی مطالی همان که_ هامتن مشترکات افتنی

باشد.ی اصلۀ نسخ به کینزد که میکنی نیبازآفری کل ای یجزئ

بیرده کیار بیهی اتییروا فیتوصی بیرا «معتبر»ۀ واژ شوئلر، کتا در ن،یبنابرا

شیییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییده

هجیر او قیرنی انیپا ثلث حدود از خیتار دری واقع افراد توسط وضوح به که

بیییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییه

انییراو سلسیله انید.شیده منتشیر و آورجمیع منید،نظیام سیتیدر ندیفرآ کی در بعد

و دیاسییاتی واقعیی وی خیتییاری شناسینسیی ۀ دهنییدنشیان «معتبییر» ثیییاحاد نیچنی

در انیید.نگذاشییته وجیودۀ عرصیی بییه پیا اسیینادها «ر یمسیی» از کیه اسییتی شیاگردان

دییییییییییییییییییییییییییییییییدگاه بنییییییییییییییییییییییییییییییید جمیییییییییییییییییییییییییییییییع

تیاریخی ماهیوم بیشیتر ،سییره روایات اعتبارسنجی در و که گات توانمی شوئلر

آییدمیی نظیر بیه هرچنید را؛ آن رجیالی و اسناد ماهوم تا است کرده لحاظ را آن

دو ایییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییین

را سیند تیاریخی وثاقیت ادعیا اسیناد اعتبیار و بوده یکدیگر با ارتباط در ماهوم

کیییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییه دارد

شود. اثبات دبای

نبو ۀ سیر منابع ها گونه

رخ تیأخیر بیا بسییار اسیالم در نبیو نگار سیره منابع تدوین ،شوئلر دیدگاه رد

شیوئلر، نظیر از .نیدارد یتوجه درخور اطالعاتباره، دراین نیز قرآن و است داده

]حضیرت دوران وی زنیدگان بیارۀدر انیدک یاطالعات حاو که _ قرآن استثنا به

وررگ

گ

لروئ

ش و

یج

سنار

تبع

ا

تایا

رو

رهسی

ی

بون

پیس هیامیدت _ یادب منابع کمست_ د موجودی اسالم منابعی تمام 1است، محمد]

دری حتی_ اسیالم صیدر دری راسیالمیغ منبیع چنید اند.آمده وجود به وقایع نیا از

میا به امبر]یپی زندگان دربارۀی مطلب چیه با یتقر که آمدند پدید _ هجر او قرن

ربی _ داشیتهی اسیالم خاستگاه که_ ما آگاهیۀ هم با یتقر ن،یبنابرا 2دهند.ینم ارائه

هیانقی نیایی نها وی قطع شیرایو 3است. اتیروا همان ای شدهنق عیوقا شرحیۀ پا

رو، نییازا .اسیت نشیده واقیع الدیمی دهیم و نهیم / هجیرو چهیارم سوم قرن تا

در کیه اسیت گرفتیه صیورتی مطیالب آن از پییش سیا 611 تیا 511 ،نق ندیفرآ

نییا سیاا ]حا رند.یگیم رقرا شیرایو مورد میدار دست در اکنون هم که آثار

4اند؟موثق و معتبر حد چه تا هانق نیا :که است

سیره روایات وثاقت

ی نقلی بیا همیراه همیواره البتیه کیه_ دقیق کامال وی شااه نق شوئلر، دیدگاه از

بیای کتیاب _ قیرآن همیان کیه گرفیت انجیام متن کی بارۀدر تنها _ است بوده مکتو

ق،ییدق و میوموبیه نقی از شیپی هیم قیرآن بیارۀدری حتی باشد. _ تیمرجع نیباالتر

5است. داشته وجود «آزادتر» نق از _ کوتاه مسلما _ ادوره

دقیت از خیا حد ن یتضم برا اسالم صدر در موجود روش تنها رو،نیا از

در

مکتیو هیا گیزارش از اسیتااده ، اعتقیاد /یفقهی وی خیتاریی روا مطال انتقا

،کتابیت و سیواد امیا یافیت. گسیترش شیپی از شیب هجر او قرن از پس که بود

خییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییودخودبییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییه

همچیون توانیدیمی زیین مکتیو مطالی ؛ستین دقت و اعتبارۀ کنندنیتضم لزوما ای

همسیئل دو نییا کیهنیا از نظرصرف 6شود. جع و دستکاری سادگ بهی شااه نق

اند. در واقیع، د واقیع شیدهیز به شدت مورد تردیش متن قرآن نیراین ویخ آخرین و تاریسار تکوۀ ن دوری. ا1

قیرن نهیم هجیریا اوایاواخر قرن هشتم ریبه د ن مطل رایاو ا _ ونزبرو« رهنگام ید گذارخیتار»م یگو ترسون موضوعات مورد گاتیزتریانگاز بحث یکیله را ئن مسیا _ (6119، 5442رساند )ونزبرو یم کند.یم

جان ونزبرو است که جمع ۀ اعتماد و به نگرۀ چون نشان ؛استناد شوئلر در این پانوشت، قاب نقد است نقد: داند.سیار متأخر میقرآن را ب

آیید هایی اسیت؛ بیه نظیر میه کتا چکند که مراد و از این منابع غیر اسالمی البته شوئلر مشخ نمی. 2

مسیحی باشد. _ ها یا مناظرات یهود مقصود و ردیه قیس:کنید؛ یم گیذارخیایه ]دوم عمیر اشیاره و تاریشده که به مر خلرا کشف یاخۀ بیک کتی . به استثنا3

59. کند که در اعتبارسنجی و تدوین به یک خأل تاریخی میان این دوره اشاره میۀ نق با دورۀ شوئلر با تاکیک دور. 4

وثاقت روایات سیره تأثیر جد دارد. (.69-63به بعد، 54 آ:5446= 22-21 ژهیبه بعد و به و 23 :6112. قس: شوئلر )5

(. vii :5421اس ). قس: فان6

چقیییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییدر

مسییئلۀ بیا خیودخودبیه تیوانینمی را اعتبییارمسیئلۀ دارنید، کیینزد یارتبیاط هیم بیا

ی شیااه نقی سیو،کیی از زییرا] ؛دانسیت برابیر نقی ی شااه ای مکتو هایژگیو

اشیییییییییییییییییییییییییییییییتباه بیییییییییییییییییییییییییییییییه همیییییییییییییییییییییییییییییییواره

ازی حیاک همیواره نییز مکتیو ها گزارش گر،ید سو از وانجامد نمیی دقتیب و

1ستند.ین اعتبار

معاصرۀ دور مستشرقان آثار در سیره اتیروا

معاصیر ییا مییانیۀ دور مستشیرقان دییدگاه به خود پژوهش از بخشی در ئلرشو

کیه داشیتند را اسالمی روایات اعتبار رد و اکیتشک با توأمان نگاهی که پردازدمی

آرا از گیییذر بییا شییوئلر .هسییتند و پیییروان و گلدتسیییهر آن افراطییی طیییف

بحیث_ داشیتند ینسیب اعتمیاد ،اسیالمی مییراث بیه که_ کالسیکۀ دور مستشرقان

و اعتیدالی رویکیرد ،آن در پیی و کنیدمیی آغیاز اکیتشک و تردیدۀ دور از را خود

.نمایدمی گزارش را تردیدۀ دور به نقادانه

امبر]ییپۀ نامییزنیدگ ای رهیس ژهیوبه _ اسالم صدری خیتار اتیروا تمام اعتبار

_

قیرن اواخیر در 2فیت.گر قیرار تردیید میورد گذشیته قیرن او ربع در این از پیش

،نیییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییوزدهم

و 3م(Caetani L./ 5224-5462)ی انییییییییییییییتیکا لئونه ونییییییییییهمچی شکاکان

المیییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییینس هییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییانر

(Lammens H./ 5226-5432،)هریگلدتسییی ایگنیییاتسییییۀ نظر بیییه 4م ( Ignaz

Goldziher/ 5211-5465)بیری مبنی _ بیود افتهی عام تیمقبول زمان آن در که_ م

را او دگاهیید و کردنید اسیتناد (یکالم وی فقه ثیاحادی عنی)ی نید اتیروا کام رد

دادند. تعمیم زین اسالم صدری خیتار اتیروا به

رهیسی و قیرآن( )شیرح ریتاسی _ قشیدقی معنیا در_ ثیحید 5بودی مدع المنس

روشن است که نظر شوئلر در تأخیر کتابت روایات مبتنی بر نظر مشهور و رایج در میان اه سنت است . 1

که تا اوای قرن دوم هجر ممنوعیت کتابت حدیث وجود داشته است. البته این نگیره از سیو برخیی از ریه مشهور اکتاا کرده دهد که شوئلر به همان نظاندیشمندان مورد نقد جد قرار گرفته است و این نشان می

است.-x :6116تس )یالرنس کنراد بر هورووۀ (؛ مقدم35-5 :5442 ، قس: مثال با دونر )یموارد ذ . برا2

xxxiiiیبر موتسک یهارالد موتسکۀ (؛ مقدم (6116: xi-xvi .) (.12 ژهیوبه بعد، به 52 :5412-5411) یتانی. کا3

(. 5451ژه المنس )یو. به4

به بعد(. 19 :5456و 5453(؛ قس: بکر )5451المنس ) .5

وررگ

گ

لروئ

ش و

یج

سنار

تبع

ا

تایا

رو

رهسی

ی

بون

بیود معتقیدی حتی او .دارنید کسیانی یمنیابع ،محتیوا لحاظ به (امبر]یپنامۀ زندگی)

بیییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییا یتقر

ی زنییدگان ،سیخن گییرید بیه اسیت. ریتاسیی و ثیحیدمحصیو ،رهیسیی محتیوا ۀ همی

زییچ کیه شیده یتشیکی سیینورهیسیها گزارش از المنس، نظر بنابر ،امبر]یپ

از انید.شیده برگرفتیهی قرآنی هیا داللیت از کیه ریتاسیست جز مطال مجعو ن

سیییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییو

نییا بیرخالف رد.یپیذیمی رای خیتیار میبهم نق یک المنس ،یمدنۀ دور برا گر،ید

کییار و 1م(Noldeke Theodor/ 5232-5431) نلدکییه تئییودور ،یافراطیی دگاهییید

بکییییییییییییییییییییییییییییییییر ریییییییییییییییییییییییییییییییییشهییییییییییییییییییییییییییییییییاین

(Becker Heinrich Carl/ 5222-5433)یخیتییار نقیی سییودمند بییه نسییبت 2م،

کیه کیرده نقی رای اتییروا تنها ،المنس که دریافت بکر کردند. اتخاذ انهیمی موضع

ی اتییروا ک،ییکاتول شیکشی کیی عنیوان بیه المینس برا چون ؛بود شیمدعاۀ انپشتو

ی مطلبی هیر و داشیت نامطلو ا هجلو در آنها در محمد] ]حضرت که بود مهم

ا هچهیر آنهیا در محمید] ]حضیرت کیه رای اتی)روا بود تناقض در آن با که را

وی تیانیکا کیه کیرد اثبیات خای یهامثا یۀ پا بر نلدکه 3کرد.یم رد داشت( مثبت

اند.شده افراطی (skepticism) تیشکاک دچار ،موارد غال در المنس

داشیت ادامیه زیین رییاخ قیرن دومۀ میین تیای حتی المینس وی تیانیکا موضع ریتأث

ییوزف اسیت. ناپیذیرانکار 5بالشیر اثر 4[]محمد [حضرت] مسئلۀ کتا بر آن ریتأث و

مشییابهی شیکاکیت ،اسیالمی خیتیار اتییروا دربیارۀ زیین (Joseph Schacht) شیاخت

بیود آشنا آن با کامال که_ المنس ادعا او ن یآغازۀ نقط ،حا نیا با 6دارد. المنس

موضیوع بیه را 7یاسیالم فقیه منیابعیرامون پ خود هاافتهی دیکوش او بلکه نبود؛_

8دهد. تعمیم رهیس

کییهچنیان ؛بیود حیاکم بکیر و لدکیهنۀ معتدالنی هیادگاهیید م،5421ۀ دهی تیا البتیه

(. 5412و 5459ژه در نلدکه )ی. به و1

فهرست شده است. 52نوشت یکه در پ ی. قس: منابع2

ها اعتقاد خود را فرضکند که المنس نه تنها رویکرد همدالنه نداشته، بلکه پیشاین اشاره اثبات می نقد:. 3

کاهد.ها و میو دخالت داده است و این از اعتبار نتایج یافتهنبۀ در تحقیق سیر (.5416. بالشر )4

1. Regis Blachere, In: Le Probleme de Mahomet.

(. 5413، 5494. قس: شاخت )6

(. 5411معروفش ) اسالمی فقه منابع. در کتا 7

ت تاریخی با دیگر روایات فقهی و اعتقاد است انگار روایاگرایی شاخت فاقد دلی و ناشی از همسانتعمیم. 8

فقها و متکلمان مسلمان در بررسی و نقاد این روایات در مخالات است.ۀ و این با سیر

میتیییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییوانیمییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییی

محمید] ]حضرت دربارۀ مهم هاهنام مالاان زندگیانتقاد اظهارات در را آن

و 2(.Watt M. W) وات منتگمییر امیییلیو 1(،Buhl Frants) بوهیی فییرانتس ماننیید

اسیحا بی ا سییر بارۀدر تیوضع نیهم م.ینیبب آشکارا 3(.Paret R) ارتییییییییپ رود

ییوزف قیاتیتحق مییالد ، سیتمیب قیرن او ربیع از فرماسیت.حکیم کامال زیییییییینی

تسیهیییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییوروو

(Horovitz J.)4 وکیییییییییییف انییییییییوهییییی و (Fuck J.،)5 دومۀ یییییییییییمین از و

ومیییییییییییییییییییییگ آلاییییییییییییییییییییرد آثییییییییییییییییییییار رن،یییییییییییییییییییییییییییق

(Guillaume A.،)6 را 8پییییییارت ودر و 7وات ریییییییییمنتگم امیییییییییییییییلیو

ایین پیژوهش دارا بیرا کیه شیده بیرده نیامی دانشیمندان از تنهیا) میدییییییییییشاه

9اند(.تیاهم

روایات تحلی در نت آلبرشت رهیافت

هیا دهیه در اسیالم صیدری خیتیار اتییروا اعتبیار بیه نسیبت تردیدها دوم دور

آلبرشیت انییم ا همنازعی هیا،تردیید نیاۀ عیطل وست.یپ وقوع به م5421 و 5421

نییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییت

(Albrecht Noth/ 5432-5444)نیییییییییییییزگییییییس والییییییییاورس و م (Ursula

Sezgin) جیهینت در و بیود اسیالم صدرها مربوط به دوران خالفت گزارشۀ دربار

(. 322 دربارۀ 34نوشت یژه پیو، به322-322 :5431. بوه )1

به بعد(. 332 :5412به بعد؛ xi :5413. وات )2

جهات فرق یان از برخین جریا دربارۀآنان هادگاهی(. د513 ژهیو، بهبه بعد 515 :5421. پارت )3

م، پارت ی]علق باهم 42ۀ ث مربوط به سوریشان از احادمتااوت یابیم از ارزیتوانیکه ما مکند. مثال چنانیم به بعد(. 91 :5413به بعد( و وات ) 92 :5421تر از وات است؛ پارت )سنجنقادتر و نکته

ن است که انتقا مکتو مطال مربوط به یق هوروویتس ایتحق یتز اصل(. »5462-5462. هوروویتس )4

ده و درک کرده ی را دامبر]یپ یکه صحاب یعنی آن مسلمانانی _ تابعونۀ تواند از طبقی مامبر]یپ یزندگان

)الرنیس کنیراد در « رفته باشدصورت گ _ اند معاشرت نداشتهبودند، اما هرگز با خود ]حضرت محمد]

((. xxvii :6116هوروویتس )ۀ مقدمت کرده است؛ قس: یحما« معتبر است یشام اصل یث اسالمیحد»ن تز که ی(. فوک همواره از ا5461. فوک )5

(= فییوک 612-616 :5425( و فییوک )664-661 :5425(= فییوک )54-51 :6119فییوک )(5413 .) ن با مقاالتش که در کتابنامه فهرست شده است.یقدمه؛ قس: همچنژه میو(، به5411وم )ی. گ6

. قس: کتابنامه. 7

(. 5419. پارت )8

ره تیا حیدود یسی هاپژوهشۀ ن آثار در عرصیترمختصر از مهم یبه بعد( شرح 9 :5422. الساموک )9

م را 5422( 5441ن )ی(، رب5424آثار جرار ) هاتوان در کتابنامهیم را م5441ۀ دهۀ میگر تا نیدهد. آثار دیارائه م

یو موتسیییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییک افت. ی( 6111)

وررگ

گ

لروئ

ش و

یج

سنار

تبع

ا

تایا

رو

رهسی

ی

بون

بحیث در شیده مطیرح موضیوعات کیهجیا آن از نداشت.ی ارتباط ،رهیس مطال با

هیااسیتدال م،یپیردازیمی بدان رهیس چارچو در که است یموضوعات هیشب آنها

کرد. خواهم مطرح خالصه طور به را آنها از کی هر

Julius ) ولهییاوزن یولیییوس «مکتیی تئییور» بییه خییا طییور بییه کییه_ 1نییت

Wellhausen)2 دربییارۀ مسییتق اتیییروا یییتحل بییا را خییودۀ مطالعیی _3پییردازدیمیی

ریسیی در اتیییروا کییه دریافییت چنییین او کنیید.یمیی آغییاز اسییالم صییدر فتوحییات

و جعی » نیدیفرآ معیرض در رواییتۀ گردآورنید تیا راو نینخسیت از شانیطوالن

امیور اثیر در _ تغیییرات ترجیحیا ایی _ ایاتیتحر نییا 5اند.داشته قرار 4«فیتحر

واقعییی، چیینش نادرسیت، زمیانی ترتیی اجمیا ، ،یتاصی تبویی ، تلخیی ، چیون

اغلی نقی ، نیدیفرآ طیو در 6اسیت. داده رخ ادراج و کیار دسیت و جع حذف،

نقی در (Topoi) «تکرارشیونده اشیهیکل مضیامین» و ادبی ها سنت ظهور شاهد

اتییروا ،«بید» اتییروا کنیار در کیه کنیدیمی دییتأک نیت گیر،ید سیو از 7م.یهست

اامی کیرد، بییان آشکارا را خود تیشکاک او کهاین رغمبه 8دارد؛ وجود نیز «خو »

(. 5425و 5422، 5449آ= 5423ژه با نت )ی. قس: به و1

. ولهاوزن مشابه همین روش را در تحلی منابع تاریخ اسالم مربوط به عصر امویان به کار گرفت. و بر این 2

ۀ ه و تمایالت خا آنها تاکیک کرد که اخباریون از زمرتوان مکات مختلف را براساس عقیدباور بود که میتر از آن دوره توان در مورد اعتماد بر منابع داور کرد و در نتیجه، گزارش صیحی،گاه میآنهاست. آن

,G. R. Hawtingتحریاات موجود در اخبار و روایات اسالمی را تصحی، نماید ) تألیف نمود، به صورتی که

The First Dynasty of Islam, Routledge, London & New York, 6111, p. 563.) (، )حجاز یو مدن یکه توسط بزرگان مک یاند: مطالبمیقاب تقس یاصلۀ ث به دو دستی. از نظر ولهاوزن، احاد3

ف بن عمر ی، مانند ابومخنف و سیکه توسط دانشمندان عراق ینق شده، و مطالب اسحاق و واقدهمچون ابنن مطال را یدارد و ایق حاضر( را مقدم مین دو گروه )موضوع تحقیاو از اۀ شده است. ولهاوزن دستنق

گر، نت نشان داده است ید کند. از سویم بندنق شده، طبقه« اافسانه»دوم تحت عنوان ۀ که توسط دستو ین مکات قانونیا ، هر دورا از نظر ویز ؛ث مستق باشد، نه مکات یبر احاد ید مبتنیها باکه قضاوت

اند.کسان استناد کردهی یثیمشهور غالبا به احادان یکه نت ب گریشتر مطال دین باره و بی(. شوئلر در ا2 :5449به بعد= 56 آ:5423. قس: نت )4

ر یر تعیابم، شیوئلیسیتیو آگاهانه مواجه ن عمد هان حا ، چون ما با جع یکرده، با او موافق هست. با اخیود نیت اسیت هادگاهیید ن مطال در راسیتایکه انیدهد. ای، میرا ترج« رییند تغیفرآ»و « اصالح»ن یه در اکچنان»ده شود: ی( د2 :5449کتابش )نت یسین چاپ انگلیدتریر از جدیتواند در نق قو زیم

ان یشان. به ب هازهیکند، و نه انگیاره مان اشیج کار راویبه نتا« فیجع و تحر»کتا به کار رفته، ماهوم ات دروغ و یراسخ به جع روا یست که مالاان به عمد و با عزمیا ماهوم نین فکر یگر، منظور انتقا اید

شان ن است که آنها مطال یها ان روشیج ایاند، بلکه مدعی است که نتاکننده از حوادث گذشته پرداختهگمراهکیامال نادرسیت یا حتیییف شده، یار تحریبه کار گرفتند که بس یخیاز حوادث تار ریتصوۀ ارائ برا را «.بودند

رآیند نق ییاد فجا دقیق نیست؛ در سنت اسالمی از آن به تصحیف و تحریف در در این« جع »نقد: تعبیر . 5

ن اشتباه نیت ییا قصد تصحی، ای« فرآیند تغییر»آید شوئلر متوجه این کاستی شده و با شود. به نظر میمی توضی، مقصود و را داشته است.

(. 2 :5449= 53-56 آ:5423. قس: نت )6

به بعد(. 514 :5449به بعد= 515 آ:5423. نت )7

(. 641 :5422. نت )8

1نمود. توقف بارهیک اسالم صدری خیتار اتیروای کل انکار مرز در

ریتیأث ،اسیالم صیدر نگیارخیتیارۀ حیوز در بعد قاتیتحق بر ،نت هادگاهید

از شیتریب 2زبیانیسییانگل هیا پیژوهش در آن ریتأث است جال است. گذاشته بسزا

سیندگانینو کیه تحقییق دو از ،نمونیه برا است. یافته گسترش زبانیآلمان تحقیقات

کنیم.می یاد اندداده بسط و به کار برده را نت کردیرو آن

رهیسی از فقیره ییکییۀ پا بیر (E. Landau-Tasseron) تاسیرون _ الندو اال تحقیق

ایاتیتحرۀ واسیط بیه تنهیانیهی خیتیار هیاداده در عمیده راتیییتغ کیه کرده اثبات

در زیین _ واقید بیارۀدر ویژهبیه_ شیراییو نیدیفرآ بلکه گرفته، صورت انهجانبدار

3است. بوده ماثر آن

ی خیرتیاریغ کیامال هیا گیزارش ظهیور (Lawrence I. Conrad) کنیراد الرنیس

بیییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییارۀدر

توسییط کییه 4(Island Arwad) اروادۀ ریییجز فییت،جییا: این در_ رای خیتییار عیوقییا

و طبیییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییر

هیاسینت از امجموعیه جیز زییچ که است داده ،یتوض _ شده فیتوص واقد

ی ادبیییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییی

تیریقیدیم سیریانی _ یحیمسی منیابع توانسته او 5ست.ین «تکرارشونده مضامین» و

از کییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییه

وفیاداری اسیالم نگیارخیتار با سهیمقا در و بوده ترکینزد عیوقا بهی زمان لحاظ

، واقید از شیده اخیذ مطال از ما یتحل به توجه با کند.ی بررس را دارند شتریب

آمیده فیراهم متیون از بیشیتر کنیراد و تاسرون _ الندو هاافتهی که کرد اذعان دیبا

اند.شده برگرفته واقد توسط

از پژوهشیی و 6گرفیت قیرار نیسیزگ اورسیوال ارزییابی و نقید مورد ،نت جینتا

8اسیت. شیده منتشیر نینخسیت خلایا با موضیوع اسالمی خیتار اتیروا دربارۀ 7او

ات یین اسیت کیه روایآید ان کتا که متعاقبا مییا ک بحث محوری(: »69 :5449 )نت یان ذی. قس: ب1

صیدر اسیالم ارزش ۀ دور تر، بیاز هیم بیراقیدق یاز به بررسیدهند که در صورت نیرا ارائه م یمطالب «.اندقائ یخیتار

هایی که به زبان انگلیسی نوشته شده، چه مالف خود انگلیسی باشد یا غیرانگلیسی.. نوشته2

آ(. 5441مشابه در لکر ) هاافتهی(؛ 5422تاسرون ) -. الندو3

ه.یطرطوس در سور کی. نزد4

(. 5446. کنراد )5

(. 5422ن )ی. فااد سزگ6

(. 5425ن )ی. فااد سزگ7

2. Ursula Sezgin, Abu Mikhnaf: ein Beitrag zur Historiographie der Umaiyadischen Zeit. Leiden:

E. J. Brill, 5425.

دکتر و بوده است(.ۀ نگار عصر امویان، که در اص تز رسال)ابومخنف پژوهشی در تاریخ

وررگ

گ

لروئ

ش و

یج

سنار

تبع

ا

تایا

رو

رهسی

ی

بون

ی عنیی م؛یکنی تمرکیز آنها اختالف موردۀ جنب بر تنها دیده اجازه ر،بهت بررسی برا

ۀ گردآورنید تیا راو نینخسیت از مسیتق اتییروا انتقیا از آنها از کی هری ابیارز

«فییتحر نیدیفرآ» گیرفتن مسیلم برای لیدل چیه ن،یسزگ بر اساس دیدگاه روایت.

حیاو معمیوال میوادش کیه _ راو نینخسیت روایت متن ردیپذیم او 1.وجود ندارد

و سیرزنش ازی خیال شیهیهم _ استی نیع شاهدان ۀادعاشد ای درست ها گزارش

نیوع هیر ایی کاسیتن دادن، بر و شاخ و تزئین برا تالش او یعنی] ست؛ین انتقاد

مرحلیه، نییا از پیس اسیت معتقید امیا 2،شودینم منکر را متن در مشابه دستکار

3اسیت. یافتیه انتقیا «اعتمیادقابی و مامنانه نق رب مبتنی»ی نظام اساس بر متون

در منیابعدان معناسیت کیه دخالیت گردآورنیدگان بی نییا ن،یسیزگ بر اساس دییدگاه

توضییحی بیدون که اندگرفته ناقالن از که است محدود روایاتی بند جمله به ،متون

4کند. تغییر توانستنمی مناس

ق/512م ابومخنییف، از )پییس بعیید ۀمرحلیی در نقیی نییدیفرآ بییرا سییزگین البتییه

همسیئل نییا کنیدیمی اضیافه و ردیپیذیمی را هیا یتلخی و هیاکاستن وقوع م(،229

کنیدیمی خاطرنشیان او ،افزون بر ایین 5گیرد. نشأت خا یگرایش از توانستیم

همیواره عمی در شید،یمی گرفتیه مسیلم رواییت نقی نظام در که نق در وفادار

انیییم آشییکار تضییاد گییرنشیان حیید تییا شییرایط و ودییق نیییا 6شیید.ینمیی تییرعا

متنیاظر تیییروا چیه منابعش در نیسزگ است. بارهاین در نت و نیسزگ هادگاهید

رو،نیییازا .ابییدیینم_ بییود او تحقیییق موضییوع کییه_ ابومخنییف هییاگییزارش بییا

ارائیهی قطعیی پاسیخ ،ابومخنیف تیا اصلی راو از نق صحتمسئلۀ به تواندنمی

7.دهد

پژوهان مسلمان نیز است؛ یعنی اص بر عدم تحریف است تا زمانی که قرینه یا این اص مورد قبو حدیث. 1

دلیلی بر اثبات آن داشته باشیم.راو در محتوا، ساختار و صورت روایت چقدر بوده است در بیان سزگین مبهم ۀ میزان این مداخل که. این2

در « نقی بیه معنیا»ۀ مقصود و همان پدید کهاینمگر ،توان ادعا کردن کلیت آن را نیز نمیاست؛ همچنی روایات اسالمی باشد که برا خود اصو و شرایط خاصی داشته است.

. 49 . همان،3

. 24 . همان،4

. 43، 45 . همان،5

. 49 . همان،6

شوند: روایات منقو توسط مالاان و دسته تقسیم می. برطبق نظر ولهاوزن، این روایات به د41 . همان،7

مکی و مدنی )حجاز (، یعنی ابن اسحاق و واقد ؛ و مطال منقو از دانشمندان عراقی، مانند ابومخنف و خواند. از سو می« ا اسطوره»دوم را ۀ داند و روایات دستاو را مقدم میۀ سیف بن عمر. ولهاوزن دست

است که داور باید براساس روایات مستق صورت بگیرد، نه مکات ؛ چیرا کیه ایین دیگر، نت نشان داده Gregor Schoeler, The Biography ofکننید )مدارس مورد قبیو عامیه اغلی رواییات مشیابه ارائیه می

Mohammad, p. 595, fn. 31 .)

افراطی شکاکیت جریان

«شیکاکان» آثیار انتشار با م5421 و 5421 ها دهه در وثاقت معض از بحث

Patricia ) کرونیه ایشییپاتر 1(،Wansbrough John) ونزبیرو جیان ؛ همچونیافراط

Crone)2 وکیییییییییک ک یما و (Cook Michael)3 از کیه شد ریگیپ درتییییییییق با

سا فیییییییییییییییییییییییییییییان وزفیییییییییییییییییییییییییییییی سیییییییییییییییییییییییییییییو

(Ess Van Josef)4 آر. و 5وات رییییییمنتگم امییییییییییییلیو ژهییییییییویهییییییییییییب و

نتیرجیییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییس .ییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییب

(Serjeant B. R.)6 هیاگاتیه بیر اسیاس کیهی حال در ؛داشت همراه به هاییواکنش

اتییروا ازی بخشی تنهیا او چون ؛نبود قدمثابت خود تیشکاک در هرگز المنس بکر،

نایی را داشیت مثبت ا هچهر محمد] ]حضرت آن در کهی مطالبی عنی ،یاسالم

بییود، نکییرده رد را یاصیی و «خییو » اتیییروا وجییود ،نییت کییهی حییال در و کییرد

عنیوان بیه 7کننید. رد را اسیالم صیدر اتیروا تمامی با یتقر که شدند آن بر شکاکان

تییأثیر آن تمامیییت در را قییرآن مییتن ویرایشییی اصییالحاتمسییئلۀ ونزبییرو مثییا ،

خییالی، ،یاسیالم اتیروا است معتقد جداگانه، هامثا اساس بر کرونه 8دهد.یم

9اسییییییییییت. نامتعییییییییییارف و ثبییییییییییاتبییییییییییی تنییییییییییاقض، از پییییییییییر

ی اساسی )تحیوالتی خیتیار رخیدادها از امجموعیه براسیاس را تیوضع نیا او

در

(. 5422، 5422. ونزبرو )1

(. 5422و 5421، 5422. کرونه )2

(. 5425به بعد؛ 25 :5423ک ). کو3

(. 56 :5445ن با ی: قس: همچن5422اس ). فان4

(. 36 :5423مثا ، وات ) . برا5

(. 5441نت )یژه سرجی. به و6

(، همچیون کتییا 5422« )تجیارت مکیه»( و 5421« )هابردگیان بییر اسی »اش، . کرونیه در آثیار بعید7

ک سو، او اصالت و ی(: از 5422ست )یمحکم و استوار ن یلیالم خصدر اس یخیدر رد منابع تار« سمیهاجر» _ کنیدیقش به آنهیا اعتمیاد میگر، در تحقید که از سو یکند، در حالیآنها را در مقام نظر رد م کارآمد

کتیا در بیازنگر ی( و منتقدانش از آن آگاه هستند. موتسیک5 :5421که او خود )قس: کرونه زیچف ین منابع تضعی.. با فهم خودش از ا.ا کرونهیشیپاتریۀ نظر»سد: ینوی( م662 :5424)« تجارت مکه»آنها و ناکارآمد یحاصلیاخذ کند که معتقد است ب یرا از آن منابع« قیحقا»شود یشود؛ او مجبور میم

«: هاسی بردگان بر ا»کتا ( در بازنگر545 :5426ن با نظر ونگر )یقس: همچن«. ثابت شده استت خود نسبت به یا ما شکاکید شود، آییتأ یعرب نگارخیاز تار یم که: اگر بخشیم ساا کنیتوانیالبته ما م» « م؟یگذرانیه و اساس ندارد، از حد میپا یلیه را که به دالیبق

(.6119(= )5422. در ونزبرو )8

به بعد(. 55 :5421. کرونه )9

فیرض . بر همین پیشاستها این جریان فرضفاقد دلی اثباتی و متأثر از پیش گراییاین همان تعمیم نقد:توان تعارض در برخی از نصو و منابع یهود و مسیحی را دلی برا عدم اعتبار همیه آنهیا و ییا می

ساختگی بودن ک آنها در نظر گرفت.

وررگ

گ

لروئ

ش و

یج

سنار

تبع

ا

تایا

رو

رهسی

ی

بون

کلمیاتی شیااه )نشر نق هاروش و اسالم( ظهور از پس اجتماع و استیس ن،ید

احرفیه انییراو کرونیه، بیر اسیاس دییدگاه 1دهید.یم ،یتوض ها(گزارش و قصار

)قصیییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییا (

،شیدیمی نقی آنهیا قییطر از کیهی رواییات به دادن بر و شاخ و دستکار یدل به

قابیییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییی

ارزییابی بیرای نییع ارییمع چیهی اسیت معتقید نییز کیوک 2هستند. سرزنش و نقد

وثاقییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییت

دو هیر 3نیدارد. وجیود ( هجیر دوم و او )قرن اسالم صدری نوشتجات بررس در

ی منیابع در دییبا ،یخیتیار صیحت تشیخی بیرا کیه کننیدیم دیتأک بارها دانشمند

ی شناسیباسیتان از آمیده دست به آثار همانند (،یرونیب )شاهد اسالمۀ حوز از خارج

4م.یکن شوکای اسالم ریغ متون ای

مغاز (ۀ ن)بد واتۀ نظری

المینس موضع» به واکنش در زین و شد انیب اجماال کهیی هابحث ظهور از شیپ

،رهیسی بیا میرتبطی اصیل دادهایرو )تاریخیت( تیواقع اثبات برا وات 5،«بکر _

بیارهدر استراسیبور کنایرانس در بعید، سیا سیتیب و 6داد. انجیام هیاولی تالش

ۀ مجموعی اعتبیار در میورد رییاخ هیابحیث به ،یصرۀ اشار با ،امبر]یپی زندگان

7د.کر مطرح را خود نظر گرید بار اسالم، صدر خیتار منابع تمامی

را آن و کیه دارد وجیود رهیسی بیرای اساسی چارچوب وات، بر اساس دیدگاه

: اسییت اطالعییاتاییین شییام کییه نامییدیمیی (Material Magazi) « مغییازۀ بدنیی»

شیده، تعییین ییک هیر مسییر کیه مقابی هیا روهگی اردوکشیی، ا یمغاز فهرست»

و جنیی ، جینتیا شیان،یاسیام میواردی برخی در و کننیدگانشیرکت تعیداد و فرمانیده

...زییین ...بییودی مهمیی اتاییاق اگییر وقییایع؛ ترتییی ی نسییب تیییموقع وی بیییتقر خیتییار

ۀ در نسیخ _ ر نق شیدهیوسط عرو بن زبکه ت ییمثال آنها _ یخیث تاریاز احاد اری. همان؛ در واقع، بس1

ن ین با فااد سزگی(. قس: همچن593نوشت ی، پ6ار بلندند )قس: فص یستند، بلکه بسیشان اصال کوتاه نیاصل (.621-629به بعد، 52 :6112( و شوئلر و گرکه )529 :5422) (. 22 :5423ن کوک )یبه بعد(؛ همچن 651 :5422. کرونه )2

(. 512 :5425کوک ). قس: 3

(.51 :5421به بعد( و کرونه ) 23 :5423. قس: کوک )4

ۀ را چه دلیلی باید اثبات کند؟ آیا جامع (شاهد بیرونی)کرونه و کوک باید اثبات کنند که اعتبار این معیار نقد: صحابه شاهدان بیرونی نیستند؟

. 3 م است؛ قس:یالمنس سه هادگاهیددر را بکر تنها تا حدیست، زیز نین برچس جای. ا5

(. 5426. وات )6

(. 5423. وات )7

یتشیک را اسیحا ابی سییر اسیاس مطالی نیا 1«.گرید دادیرو ای نبرد از اخالصه

معمیوال اسیحاقابن که هاییگزارش کند.یم نییتع را آنی زمان چارچو و هددیم

شیوند،ی دهیسیامان و آورجمیع علما توسط کهآن از شیپ کند،یم نق اسناد بدون

نییا 2شید.یمی حایظ مسیلمانان ازی برخۀ وسیل به کمدست ای جامعه توسط مجموعا

از بایید و بیود شیده فیرض واقعیی و معتبیر و افتیهی عیامییت مقبول همواره مطال

و شیده وارد میتن در اسیحاقابین توسیط کیه تیییاهمکم اتیجزئ به مربوط اتیحکا

بیه معمیوال کیه_ هیاتییحکا نییا د.شو زیمتما کامال است شده افزوده آن بر اسناد

بنیدطبقیه ثییاحاد عنیوان تحیت را آنهیا میتیوانیم و پردازدیم دادهایرو اتیجزئ

از کییچیهی در مطالی نییا البته 3باشند. اساسیب و جعلی توانستندمی ا غالب _ میکن

ی تیوجهدرخیور زانییم بیه محمد] ]حضرت دربارۀیی اروپا مهم هاهنامزندگی

و کیوک به را یاخ و _ بکر و المنس به وات که عمده خطا نیا است. نشده استااده

بییییییییییییر نییییییییییییاتوانی دهیییییییییییید،یمیییییییییییی نسییییییییییییبت _ کرونیییییییییییه

ثییاحاد مشیکوک مطال و مغاز یاص مطال انیمی اساس زیتما وجه نیا ایجاد

است. اتیحکا و

نظیر بیه معقیو او نگیاه در اسیت ممکین واتۀ فرضی ازی خاص ابعاد هرچند

برسیییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییید،

مطالی » بنید طبقیه در نگیارخیتیار چیارچو مثیا ، بیرا دارد. نقید جیا امیا

« مغییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییاز

بیارۀدر خیود قییعمۀ مطالعی در نییا از شیپی فیوک یوهیان بیرد.نمیی جیایی بیه راه

او خیود توسیط هیا نگیارخیتیار ازی اعظمی بخیش کیه بیود یادآور شده اسحاق،ابن

شیییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییده انجییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییام

زمیانهیمی ول نبوده، وات دسترس در که اثر در توانیم رای قطع مدرک 4است.

د،یرشیی بین معمیر المغیاز کتیا ی عنیی افیت؛ی اسیت شیده منتشیر و شیراییو او بیا

صینعانی همیام بین عبیدالرزاق توسیط او از پیس نس کی که_ اسحاقابن رمعاص

:5426( و وات )332-332 :5412ن با وات )ی ، قس: همچنیموارد ذ ؛ برا33-36 :5423. وات )1

62 .) (. 62 :5426. وات )2

ه باشد؛ معموال برخی ممکن است ابن اسحاق جزئیات را فرهن عامه و محاورات عرفی مسلمانان اخذ کرد .3

شدند و همچنان در اذهیان و خیاطرات شیاهدان از جزئیات و تاصی حوادث در متون اصلی گزارش نمیشد؛ ابن اسحاق شاید قصد داشت این متون را نیز در اثر خود انعکاس ها بعد منتق میماند و به نس می دهد.

، و 45-24 در گیذارخیشیتر راجیع بیه تاریت ب(. مطالعا32نوشت یهمراه با پ 32 :5416. فوک )4

تر. شیپ

وررگ

گ

لروئ

ش و

یج

سنار

تبع

ا

تایا

رو

رهسی

ی

بون

ۀ نظریی ،افیزون بیر ایین 1اسیت. منسجمی نگارخیتار چارچو فاقد که _ شده نق

دادهایییروۀ دربیار اسیحاقابین خیود اظهیارات حیاو گیاه ،وات «مغیاز ۀ بدنی»

_ تییروا چنید شیام_ مربوطیه فصی ای اتیروا مااد از اخالصه ای شدهمطرح

ۀ بدنی کیه میکنی اضیافه دییبا اسیناد، نبیود ۀادعاشید ای یواقع موضوعۀ دربار 2است.

رسیدیمی نظیر بیه هرچنید 3اسیت. نشیده ارائیه رواتۀ سلسیل بیدون شهیهم مغاز

اثییر از هشییامابیین )ویییرایش سیییر در اسییحاقابیین کییه اسییت گونییهنیییا تیوضییع

کننیدگانشیرکت ماننید_ هاییفهرست و 4نهیمد منشور به مربوط اسناد اسحاق(،ابن

مایاد ازی برخی 7اسیت، کیرده نقی نیام بدون همواره را _6بدر جن 5شدگانکشته و

راسیتاریو _ هشیامابینۀ دخالیت جیینت احتماال است اسناد بدون رهیس در که مغاز

نییا باشید. کیرده حیذف را اسیناد اسیت ممکین کیه است بخش آن در _ اسحاقابن

8است.شدنی اثبات ،فقرات از برخی برا همسئل

وجیود مغیاز بیرا معتبیر «یاساسی چارچو » کی به هیشب زیچ که دهیا نیا

از زهیر از اسیحاقابین طرییق کیه داد نشیان پیارت ست.ین دیجد همسئل داشته،

ییک نیه اسیت، کیرده ضیبط را شیاگرد _ اسیتاد واقعیی نسیبت یک ریزب بن عرو

ۀ صیحاب نینخسیت ازی کیی پسیر عنوان به عروه کهنیا و ؛«دهباالرونۀ وارون» اسناد

داده رخ امبر]یییپی زنییدگان طییو در کییهیی دادهایییرو بییه کمدسییت ،امبر]یییپ

. 62 . قس:1

( کیه وات خیودش نقی 624 :5421(= ابن اسحاق )962 :5221-5212. نک: مثال به ابن هشام )2

کند.یم اجتهاد ابن اسحاق در گزینش و گزارش و صورت نقد: تر است.اثباتی قو ۀ بند سیره نیازمند ادل

کند، که یره( که گزارش ابن اسحاق راجع به جن احد را مطرح میو غ )عن الزهر یاد مشترک. قس: اسن3

(. 321 :5421(= ابن اسحاق )111 :5221-5212توسط وات نق شده، در ابن هشام ) به بعد(. 395 :5421(= ابن اسحاق )111 :5221-5212. ابن هشام )4

به بعد(. 112به بعد، 921 :5421اسحاق )(= ابن 111 :5221-5212. ابن هشام )5

بین یاند. شیرحبها بودهن فهرستیبرند که متخص در تدوین اینام م یاز محققان نگاررهی. البته، آثار س6

کنندگان و شرکت« مهاجرون»( در با 624 ،5ج :5429-5422ن یم؛ قس: سزگ295ق/ 563سعد )م ،51ج :5421-5429) یشود؛ قس: ابن حجیر عسیقالنیمحسو مک کارشناس یبدر و احد هادر جن

:6112-5422ن )یبه بعد(؛ سزگ 91 ،9ج :5422) عد(؛ ابن622 ،6ج :5423) ی(؛ ذهب366 اند. امیا از ش بهره بردهیهااز فهرست اد، مالاان بعدی(. به احتما ز2 :5461(؛ فوک )624 ،5ج

اعتماد است. نق شده که ابن اسحاق گاته است که حاضر نبود از رقابی غیاز منتقدان، شرحب ینظر برخ (. 95-91 ،9ج :5422 ت نق کند )ابن عدیاو روا

به بعد(. 542، 545 ژهی: به و6111. قس: لکر )7

-5224) (= طبر214 :5421(= ابن اسحاق )421، 426 :5221-5212مثا ، ابن هشام ) . برا8

(= ابن 431، 433 :5221-5212(؛ ابن هشام )552 :5441) (= طبر5212 ،5ۀ : دور5415(. قس: 22 :5441) (= طبر5251 ،5ۀ : دور5415-5224) (= طبر262 :5421اسحاق ) . 512 ،5( و فص 542 :6111ن با لکر )یهمچن

1است. داشتهی دسترس میرمستقیغ

را کییردیرو نیییا پیارت، شییاگرد (،J. von Stulpnagel) ناگیی اشیتولپ فیین .یجی

مانیده مغایو رو،نییا از و نشیده تشیرمن کیه به کار برده خود دکتر تز در شتریب

زهیر شیاگردش توسیط عمیدتا که_ ریزب بن عرو اتیروا است معتقد او 2است.

قییتحق بیرا _ افتهی انتقا اسحاقابن جمله از بعد،ۀ طبق علما به هشام پسرش و

ی حتی»: دییافزامیی او هسیتند. «دییما ییمبنا ... محمد] ]حضرت ی زندگانۀ دربار

امیروزهی حتی کهی اصل اتیروا ره(،یسی عنی) خا ۀ حوز نیا برا گات توانیم

نشیأت عیروهۀ مجموعی از شوند،یم محسو اسناد از بخش نیترمهم عنوان به هم

ویی شناسیا بیرا و پرداختیه نییز وثاقیتمسیئلۀ بیه آن، بر عالوه و 3«.اندگرفته

4است. داده هارائی هایشنهادیپ ،عروهۀ مجموع دری جعل اتیروا غربا

زلهایم رودلف ا الیهۀ نظری

میزلهییا رودلییف توسییط رهیسیی دری خیتییار عناصییر درک بییرا گییرید تییالش

(Sellheim Rudolf) یۀ رییییییییییینظ» عنیوان بیا اهیریییینظ او 5رفت.ییییییگ امییییانج

میتیوانیمی آن اسیییبیر اس کیه داد هیییییییارائ (Stratification Theory) «ا هیییییییال

: انیدگرفتیه قرار گریکد یرو بر که میده یتشخ اسحاقابن مطال برا هیال سه

؛یخیتییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییار دادهاییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییرو .5

.یدتیعق ای یحزب اختالفات ازی ناش اتااقات .3 ؛ اافسانه مطال .6

و هیافهرسیت کیه دارد مطابقیت وات « مغیازۀ بدنی» بیا حید تیای خیتیاریۀ ال

افیزون 6رد.ییگیمی دربیر را نهیمد در محمد] ]حضرت ی زندگان مهم دادهایرو

و معتبیر آشیکارا هرچنید _ تااوت درجه یک با وات که استی قطعات شام ،بر این

نیه.یمد منشیور جملیه از شناخت،می «مستندۀ ماد» عنوان به _ بود شدهی تلق موثق

آنهیا کیه کنیدمیی اضیافه مجموعه این به رای ایتوصی قطعات این، بر عالوه میزلها

داند.یم «تیواقع به کینزد و اتیجزئ با همراه» را

بیه مید نییا کیهنییا نخسیت ؛است نقد قاب جهت چند از میزلها « اهیال مد »

رو انباشیتهی هیایهییال حاو ،سییر متن .ندیآفریم ابهام ،ه مسئلسازشااف جا

وارد کییه میهسییتیی هییاشیگییرا شییاهد 3 و 6 هییاهیییال بییارهدر بلکییه سییت؛ین هییم

دگرگیون را آن و کیرده نایوذ آن ال هالبی در ،شیده (5 هیی)الی خیتیار ها گزارش

(.515 :5419. پارت )1

(. 5412ناگ ). فن اشتولپ2

. 19 . همان،3

به بعد. 565 ژهیوبه بعد و به 552، 21-14. همان، 4

(. 5422م )ی. زلها5

به بعد. 23 . همان،6

وررگ

گ

لروئ

ش و

یج

سنار

تبع

ا

تایا

رو

رهسی

ی

بون

؛بودنید کیرده اشیاره هیاشیگرا نیا وجود به ترشیپ 3هوروویتس و 2نلدکه 1اند.کرده

چنیین مدیید میدت بیرا گییرد.میی بهیره هیامثیا همین از بیش و کم نیز زلهایم

حیوادث بیا محمید] ]حضیرت ۀ سییر بیه دادن بیر و شیاخ کیه بیود شده رفتهیپذ

بیشیتر شیتا بعید هیا قیرن در هرچنید شید، شیروع ییاوا همان از آسامعجزه

بییه اسییت ممکین فرشییته ظهیور و الهییی دخالییت بیه مربییوط هیا گییزارش .گرفیت

4باشد. داشته تعلق تیروا ۀیال نیتریمیقد

ۀ کننیدحی نه و است وثاقت معضۀ کنندتبیین نه « اهیالیۀ نظر» ،افزون بر این

متعلیقی مطالب چه کهنیا ؛دهدیم تغییر گرید ساا به را همسئل نیا تنها بلکه ؛آن

بیارهنییا در علمیا هیادگاهیید 5اسیت؟ی خیتار (Ground Layer) «یاصلیۀ ال» به

عنیوان بیه نلدکیه دییدگاه بیه توجیه بیا را مطالی ۀ همی میزلهیا است. متااوت اریبس

منشیور از فراتیری مطلبیی سیخت بیه کرونیه کهی حال در کند،می بندطبقه یخیتار

معضی برا تواندینم که ردیبپذ است ریناگز میزلها ان،یپا در 6رد.یپذیم را نهیمد

سیییییییییییییییییییییییییییییادهی حلیییییییییییییییییییییییییییی راه ،وثاقییییییییییییییییییییییییییییت

7دهد. ارائه

ش،ردانیییییییییشاگ ازی ییییییییییییبرخ و 8(.Kister M) رییییییییییقسط مییییییییمناخی

لکیییییییییییییییییییییییییییر مایکییییییییییییییییییییییییییی ژهیییییییییییییییییییییییییییییییییییییویبه

(Lecker M.،)9 مربیوس ات ییروا از هیال نیتریمیقد به دنیرس برا خود تالش در

رای هیایگیزارش و ثییاحاد آنیان انید.بوده ترموفق محمد] ]حضرت ی زندگان به

ی کالمی حسیاس مسیائ بیارۀدر متیأخری جزم تاکرات با که کردند مطالعه و کشف

ی میقیید ادیییز احتمییا بییه ،شییده آورجمییع مطالیی ن،یبنییابرا .دنییدبو مخییالف

هادگاهیسد که او دیبنو« هاشیرات و گرایتأث»ۀ دهد درباری، می( ترج59 :5422. شاگردش الساموک )1

داده ین مشک را تشخیرسد زلهایم خودش ایکه نق قو کند(. به نظر منیکند )تا ایاستادش را بازگو م (. 6نوشت ی، پ3 :5422م یکند )زلهایاستااده م« هاشیها و گراهیال»، او از عبارت است؛ در چاپ بعد

در « )»Zur tendenziosen Gestaltung der Urgeschichte des Islams»اش (. عنیوان مقالیه5242. نلدکه )2

است. «( خ صدر اسالمیتارۀ با ساختار جانبداران]حضییرت ۀ در بییا افسییان« )»Zur Muhammad Legende»اش (. عنییوان مقالییه5459. هییوروویتس )3

است.«( محمد] ؛ 22-22 ،ترپیشبه بعد(؛ اما قس: 93 :5459ژه هوروویتس )ی( و به و319 :5412. قس: نلدکه )4

م ینیبی، ما مین وحیرش نخستموجود در گزا یعروه، قطع نظر از تجسم ملکوت یثیمطال حد». )در 566 «(.نبوده است! اچ معجزهیبر ه یبا مبتنیاست تقر« ییگوقصه»ن گزارش که به نق از یکه ا ترپیشانگار این حوادث است بایستی گات قرآن به عنوان یک منبع اگر منظور از این عبارت اسطوره نقد:

وقوع آن را گزارش کرده است. (. 59 :5421. قس: کرونه )5

(. 22نوشت ی، پ651 همراه با 51-59و 2 . همان،6

(. 22 :5422م )ی. زلها7

آ(. 5421، 5426. نک: مثال به قسطر )8

(. 5443. نک: مثال به لکر )9

دنبیا را کیردیرو شیاگردانش و قسیطر هستند. معتبر زین آن هاقسمتی برخ و

پییژوهش در فییوک بییود. شیده داده شیینهادیپ فییوک وهییانی توسیطتییر پیش کییه کردنید

کیکالسیییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییی

دفیاع و اسیتدال ابیر کسانی یروش از 1«اسالم دریی گراسنت نقش» نام با خود

از

نییا بیا 2کیرد. اسیتااده «یاسیالم اتییروا بیرا معتبر اهسته» دربارۀ خودۀ دیا

،حیییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییا

نظیر عیام یاسیتدالل و رود فراتیر مستق تیروا چندی بررس از نتوانست قسطر

روش از

3نکرد. ازائه خود

نشده ثابت آن خالف که هنگامی تا روایت، یک تاریخی اصالت

اثییر 4«مکیه تجییارت» کتیا انتشییار از پیس ت ،ییی]روا وثاقیتۀ دربییار اتردییده

.یبی آر. زییآماهانیت و گزنیده نقید گرفیت. شدت ریگچشم طور به کرونه پاتریشیا

6شیید. روهروبی کرونییه تیدافعی و مناعالنیه امییا د،یشید و تنید واکیینش بیا 5نتیسیرج

،میمنیدهعالقیچیه آن م؛یکنی مشیاجرات گونهاینیر درگ را خودجا این در میخواهینم

است. «یشااه» نق ی بررس به مربوطۀ شناسانروش مسائ بارۀدر بحث

شییناخت علییم ۀ شناسییانروش اصیی بییهمنیید عالقه 8وات هماننیید نیییز 7نتیسییرج

بیا کیهنیا جز میندار اچاره ،یشناختروش لحاظ از که است ذی ی خیتار اتیواقع

5. Fuck, Johnn, Die Rolle des Traditionalismus im Islam, Zeitschrift der Deutschen

Morgenlandischen Gesellschaft, 5434. English translation: The Role of Traditionalism in Islam,

trans. Merlin L. Swartz, in his Studies on Islam , Oxford, 5425.

شمار و نیز توان این حجم از روایات بی(. قسطر معتقد بود که نمی54-51 :6119(= فوک )5434. فوک )2

آنها را ۀ ها کهن اسالمی قرون دوم و سوم هجر را نادیده گرفت و همه در دورهشدها نق اقوا و قصهداند. تاریخی اولیه میۀ جعلی دانست. و قرار گرفتن روایت در مجادالت کهن را دلیلی بر وجود یک هست

ادالت رواییات را بیر اختالفیات و مجیۀ جعی گسیتردۀ استدال خود دربارۀ که عمدرغم آنبهگلدتسیهر نیز کالمی، فقهی و سیاسی در منابع متقدم بنا کرده است، به این نکته توجه داشت. و فرار عثمان از جن احد

داند، اما نه بدین خاطر که برا منابع اسالمی اعتبار قائ باشد، بلکه از این را دارا واقعیت تاریخی میعر، پسر عثمان را که توسط معاوییه بیرا جهت که طبر نقلی آورده که براساس آن، مالک بن ری شا

حکمرانی به خراسان فرستاده شده بود، به خاطر فرار پدرش به استهزا گرفت. از نظیر گلدتسییهر، چنیین ,Muslim Studiesک: نامر در این تاریخ زودهنگام، غیرممکن بود، اگر این تهمت بر حقیقت بنا نشده باشد )

p. 5511561 .) (. 96نوشت ی، پ52 :5442ونر ). قس: اظهارات د3

9. Meccan Trade and the Rise of Islam , Gorgias Press, 6119.

(. 5441نت )ی. سرج5

(. 5446. کرونه )6

. 923-926 . همان،7

(. 36 :5423. وات )8

وررگ

گ

لروئ

ش و

یج

سنار

تبع

ا

تایا

رو

رهسی

ی

بون

«تییواقع» کیی از یاصیی گزارشی تییروا کیی کیه میکن شروع را کار فرض نیا

(Fact) ،بیه آن تمیامی ییا قسیمتی اعتبیار بیی ییا سیاختگی اعتبار کهاین مگر است

غالیت سیب بیه را کرونیه او شیود. اثبات منازعه طرف یک به آشکار گرایش دلی

فیرضشیپ گرچه که کندیم دیتأک خود از دفاع در کرونه کند.یم متهم اص نیا از

مکیه تجیاتت کتیا در اسیت، بودهی اسالم منابع رد _1هاجریسم_ اولش کتا رد او

ی منایی قضیاوت بیه ،منیابع از او ییتحل کیه ردیگیم جهینت قیدق هایبررسی پ در

است.انجامیده آنها اعتبارۀ دربار

:بود دهکر نظر اظهار چنین شدهاشاره اص دربارۀ کوک او، از پیش

بیرای خاصی ییدلچیه آن هیر انکیار کیه هسیتیم شیرایطی در هیم هنوز دیشا

2است. ترکینزد صوا به میندار رفتنشیپذ

دارد امکییان اییآ کیوک؟ و کرونیه ایی نتیسیرج و وات ؛اسیتی کسی چیه بیا حیق

قییدق و میوموبیه حایظ روش ای خا کیتکن چیه بدون نس به نس که رای اتیروا

انیدشده نق _ یکیمکان و واریوطط حاظ ای یخط هانسخه قیدق استنساخ مانند_

نیچنی کیه سیتین گونیهنییا اییآ دانسیت؟ برابیر و کسیانی یخیتیار معمیو منابع با

ماننید «یرونییب» میدرک اگیر کیه ترنید،هیشیب هیااسیطوره و هیاافسیانه بیه اخبیار

شیان بیرا میتوانستیم تنها 3تروآ( جن مورد )مث میداشت اختیار دری شناسباستان

م؟یریبپذی خیتار اهسته

قیوی یهیااسیتدال ،شانمعتد موضع برا _ نلدکه و _ بکر که ستین دیترد

ی سیخت بیه را هوشیمندانه نقید کیه رفتیپذ ریناگز بکر ت،ینها در اما ؛اندکرده اقامه

قیراری خیتیار حیدس مقابی دری خیتیار حدسجا این در چون ؛کرد ابطا توانیم

شیده حاصی هیابحیث دوم «دور» ازی مشیابه حکیم رسدیم نظر به 4است. گرفته

ۀ همیی رد برابیر در نیاظران از اریبسیی بیه اسیت ممکیین «یخیتیار حیدس» اسیت.

شیانروانییپ و کیوک کرونیه، ونزبیرو، کیه گونهآن_ 5نیشیپ هاانتسا و اسنادها

5. Patricia Crone & Michael Cook, Hagarism: The Making of Islamic World, Cambridge:

Cambridge University Press, 5422. (. 22 :5423. کوک )2

56شناسان معاصر برا کشف آثار از شهر است که ها باستانشوئلر به برخی حاار ۀ ظاهرا اشار. 3

ا تروآ در آن اتااق افتاد. برطبق این تحقیقات، احتماال قرن پیش از میالد مسی،، جن اسطوره 59یا 53یا یونانی توسط مردم تروآ و ۀ ها و اهالی تروآ درگرفته، اما داستان ربوده شدن هلن، شاهزادین یونانینبرد ب

هومر « ایلیاد»سا قب از میالد در اثر 211ساختن اسبی چوبی توسط سربازان یونان و حمله به تروآ که ۀ (. مقایسییhttp://www.chn.ir/news/Print/?Section=&id=2423آمییده، همچنییان در ابهییام اسییت )رک:

ا دارنید، تر نسبت به تاریخ چنین افسانهتر و نزدیکروایات سیره و تاریخ اسالم که تاریخ بسیار روشن رسد.چندان درست به نظر نمی

(. 196 :5456. بکر )4

(. 512 :5425. کوک )5

یاسیالم اتییروا در «تییواقع از اهسیته» بیه و دهید هشیدار_ انیدکیرده رفتار

و هیااسیتدال افتنی که کرد اثبات صرفا بعد اختالفات گر،ید سو از .کند اشاره

است. مشک اندازه چه تای افراط تیشکاک برابر در کنندهقانع نیبراه

ریاخ جریانات: تیروا اعتبار با در

منیابع اعتبیار در پیژوهش جییرا خطیوط و معاصر ها جریان از زیر، بخش در

از نمونییه چنیید بییر مییرور قیییطر از محمیید] ]حضییرت یزنییدگان بییه مربییوط

ارائیهی کلییی نمیا ،هسیتند رییفراگ و مهیم العیادهفوق نگارنده نظر از کهی مطالعات

داد. میخواه

صیدر خیتیار منیابع بیه نسیبت شیاندگاهیید سیب به غالبا بحث طرف دو اکنون،

«نیبیخیوش» ایی (tTraditionalis) «گیراسینت» دانشیمندان 1:شوندیم متمایز اسالم

(Sanguine) دنظرطلبانیییییتجد» و سییییوکییییی در» (Revisionists) شییییکاکان» و»

(Sceptics) شیودیمی ذکر شاننام عمدتا که او گروه «انیشوایپ» 2گر.ید سو در

اوقیاتی گیاه 3وات، منتگمیر امییلیو (،Sezgin Fuat) نیسیزگ فیااد: از نداعبارت

شیوایپ 4(..Azami M. M)ی اعظمی مصیطای محمید و (Abbott Nabia) عبود نبیه

او از کیوک کی یما و کرونیه ایشییپاتر بعید انیدکی کیه است ونزبرو جان دوم گروه

New ) «نیوین شیکاکان» را خیود دنظرطلبانییتجد تیرجیوان نسی 5کردنید. پیرو

Sceptics) دونیر ام. فیرد خواننید.میی (Fred M. Donner) را دیییجد تیشیکاک نییا

(Paradigm: اصییییییلی )الگییییییو پییییییارادایم کییییییی بییییییه هیشییییییب زیییییییچ

«روایییییت نقییییاد » تییییر یمیقیییید الگییییو ن یگزیجییییا کییییه دانییییدیمییییی علمیییی

(Tradition-Critical) دارد. ونیدیپ مکبیتش و قسیطر نیت، هر،یگلدتس با که است شده

ۀ نماینیید نینخسیت را شییاخت ییوزف و شییگامیپ ییک عنییوان بیه را المیینس هیانر او

6داند.می یننو تیشکاک

ییی روا منیابع بیرا کیه هسیتندی عالمیان 7«گراسنت» ای «نیبخوش» دانشمندان

:6112(؛ گرکه/ شوئلر )612 ژهی: به و6113) ی، نک: موتسک بندن طبقهی ( ایا نقای. در با مشکالت )1

2-2 .) -22 :5445(؛ کورن/ نوو )621، 626 :6113(؛ بر )4 آ:6111. قس: مثال با ابن وراق )2

24 .) (. 3-6 :6111(؛ ابن وراق )512 :5425. مثال کوک )3

(. 25 :6111(؛ ابن وراق )614 :6113) . بر 4

« سمیهاجر» یاصلیۀ ش، خود کرونه و کوک علنا از نظری(. چند وقت پ63-66 :5442. نک: مثال به دونر )5

.http://baltimorechronicle.Com/6112/196212AliKhan.shtmlفاصله گرفتند، قس: (. 61 :5442. دونر )6

شان وضع شده بود، نیه توسط منتقدان« گراسنت»و « نیبخوش» هام که برچس یباش اد داشتهید به ی. با7

سیته و مناسی یها شان برچس ید، ایم دینمودند؛ همان گونه که ما خواه بندگونه طبقهنیکه ا یدانشمندان

وررگ

گ

لروئ

ش و

یج

سنار

تبع

ا

تایا

رو

رهسی

ی

بون

نییا رغیمبیه ؛هسیتند قائی تیاریخی ارزش محمید] ]حضیرت ی زندگان به مربوط

نقی نیدیفرآ در منیابع نییا کیه _ ندارنیدی مخیالات آن بیا زین خودشان که_ تیواقع

ۀ ریسی حیوادث نیتیرمهیم وی کلی رئیوس آنهیا کیالم، کیی در اند.شدهی راتییتغ دچار

دانند.یم ،یصحی خیتار لحاظ از را محمد] ]حضرت یی روا

«نوین شکاکیت» رویکرد

،اسیالم صیدر خیتیار بیارۀدر ما منابع بیشتر که هستند مدعی «دنظرطلبانیتجد»

ییا عمیده بخیش آنهیا دهنید.یمی نشیان را بعید طبقیات هادغدغه و هادگاهید تنها

ن،یبنیابرا داننید.یمیی سیاختگ را محمید] ]حضرت یی روا هاهنامزندگی یتمام

عمیومی هیا سیخنرانی از یکیی 1«دنظرطلبانییتجد» از انیدهینما که است روشن

کیه رسیاند چیاپ به دوباره م6113 سا در ویرایش با را م5422 سا در ونزبرو

حجیاز بیارۀدری خیتیار منیابع: اسیت کیرده خالصیه گونهنیا را خود موضع آن در

صیدر خیتیار ازییی روا هیا گزارش اند؛ ریتاس وی ادب اصالتا ،میالد هاتم قرن

ت یحیمسیی ]در (Salvation History) «نجییات خیتییار» عنییوان بییه دیییبا را اسییالم

نییه اسییت،ی ادبیی نقیید موضییوع هییاییگییزارش نیچنیی ریتاسیی وی بررسیی خوانیید؛

2. نگارخیتار

5421 هیا دهه در 3هستند آن طرفدار کوک کرونه/ و بروونز کهی تیشکاک نوع

نیسیت، نیو ابتکیار . ایین نیوع شیکاکیت افیت یشتریب گسترش م5441 و 5421

محیور و یافیت میتحکی دییجد هیااسیتدال با شد، ایاح م5421ۀ ده اواخر در بلکه

رتیافراطیی یشیکل ،تیشکاک نیا را یاخ حتی گرفت. قراری المللنیبی علم ها بحث

ایین نماینیدگان ازی برخی خیودبینی ی درسیت بیه اسفیان وزفیی است. گرفته خود به

از هوشیمندانه ریتاسی تنهیا عنیوان بیه را خیود نظیر داشتند سعی که_ را دیدگاه

ۀ نتیجی کیه _ عمیومی پیذیرش و میاثر غیاتیتبل 4است. کرده نقد _ ندازندیب جا منابع

ارائیه را نادرسیت برداشیت نییا اهگی _ است اتینشر در شدهچاپت جنجالی مقاال

خیتیار بیه مربیوطی خیتیار قیاتیتحق در غالی رویین «نوین شکاکان» که دهدیم

هستند. اسالم صدر

و گیاه کیه داشیت کیار و سیر عر امبریپ کی از مبهمی تیشخص با هم ونزبرو

« نیبوشخ»( به شکاکان خود به عنوان xi ،ترپیش؛ قس: 521 :5413م )ید که برنهیستند. توجه کنین

خواندند!یم« نیبخوش»را « انیگراسنت»که شکاکان نوین یکرد، در حالینگاه م5. H. Berg, Method and Theory in the Study of Islamic Origins, Brill, 6113, p. 3-54

(. 2 آ:6113(. قس: بر )54-3 آ:6113د چاپ در بر )ی(، تجد5422. ونزبرو )2

م خود. 5422سا . در کتا 3

(. 346-345 :6115اس ). فان4

و کرونیه 1اسیت. کیرده کسی اعتبیار ،نشیان و نامبی ها استدال برخی با گاهبی

]حضییرت تیاریخی وجییود کیه رونییدینمی شیپییجیا آن تیا ،هاجریسییم کتیا در کیوک

دییکل اخبیار و داده تنیز را ایشیانی خیتار تیاهم هرچند کنند، نایرا محمد]

اتییییییییییییییییییییییروا بیییییییییییییییییییییری مبتنیییییییییییییییییییییۀ ریسییییییییییییییییییییی

«نیوین شیکاکان» ازی برخی ،حیا نییا بیا انید.دانسیته )غیرتیاریخی(ی رواقعیغ را

همچییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییون

هییاینزکیار و (Judith Koren) کیورن جودیییت (،Yehuda D. Nevo) نیوو یهیودا

شیاهلییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییی

(Karl-Heinz Ohlig) الم]ییییاس ریییییامبیپ کیه دییییرونیم شییییییییپجا آن اییییییییت

کیییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییامال را

2دانند.یمی ساختگ

جیا این در کیه ردکییی شناسیا را «نیوین تیشیکاک» از دیگیرۀ شاخ چند توانیم

(،Salman Bashear) ریییییییییبش انییییییییییمیییسلی ونیییییییییییییچ ادریییییییییییاف از

تیییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییرزیپ ادواردز فرانسییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییس

(Francis Edwards Peters،) کالیدر نیرمن (Norman Calder،) و کییورن جودییت

وراقابن (،G. R. Hawting ) ن یاوتییییییییییه دییییییییییییجرال وو،ییییییییییییین د. یهودا

(Ibn Warraq،) .راون و

(W. Raven،) بر هربرت (Herbert Berg)، م.یکن یاد آنان قطارانهم

هیااسیتدال ۀ همی نیتیدو از فراتیر کیار راون( و وراق )ابین شیکاکانی برخ

در ومحمید] ]حضیرت ی زندگان بارۀدری اسالم منابعی خیتار ارزش علیه نیشیپ

د ییجد اسیتدال چنید کالدر( و )بر گرانید 3اند.نداده انجام هجر او قرن دو ک

)پییارادایم( الگییو بییه کییامال امییا انیید،افییزوده آن بییر را خییود قیییتحق از برگرفتییه

ازییی روا نقی کوشیدیم 5کالدر 4اند.ماندهبند پا خود «دیاسات» سو از شدهارائه

الموطیأ نید)مان متقیدمی عربی آثیار ازی برخییی اییجغراف هیاخاستگاه و سندگانینو

مسلمانان چگونه قاب جمع است؟ با آثار یهود و مسیحی در نقد و ۀ این افراط ونزبرو با اعتقاد هزار نقد:. 1

چگونه قاب جمع است؟ گو با حضرت محمدوگات

ند. انصاف اقتضا دارد که قرآن و فرهن راناند یا از رو عناد سخن میاین افراد یا در خوا فرو رفته نقد:. 2

تردید ندارند. مسلمانان را نیز در نظر بگیرند که در اص وجود حضرت محمدۀ عام

ش دوم.یرای، واسالم المعاتف دایرة (؛ راون در 6111. ابن وراق )3

(.6113، 6111. بر )4

( و ملچیرت 362 :6113) ی( و میوران5442) یموتسیک ها ژه با بازنگریو(. قس: به5443. کالدر )5

شباهت یعنیشان ]شباهت دربارۀ. دوتون یعنیاگرچه او ]»سد: ینویبه بعد(. ملچرت م 312 :6113)که کالیدر ن متن آشنا چنانین باور را که ایکند، اما آنها ایگر مبالغه میکدیبا « موطأ»هشت چاپ موجود

(. 312 :6113)ملچرت « دانندیمحا م ،است ییایسد مسلما اندونزینویم

وررگ

گ

لروئ

ش و

یج

سنار

تبع

ا

تایا

رو

رهسی

ی

بون

)ترجیحیا آنهیا مکتیو نقی کیه همسئل نیا طرح با را عبدالرزاق( المصنف و مالک

و شید آغیاز ریید نسیبتا نهیایی(ی خطی نسیخ از قیدق بردارنسخه راه از آنها نشر

فیتضیع انیدمانیده برجیا مختلیف ویرایشیی متیون در هاکتا قبی این تنهاکه این

بیا آنهیا ازی برخی ند؛مندعالقه شناسانهروش مالحظات به رفا ص محققان نیا 1د.ینما

بیه اوقیاتی گیاه و اسیت مشیکوک معیارشیان کیه کننیدیمی کیار آمار ها یتحل

علمیی فعالییت ییک ظیاهرا کیه_ ی شناسیواژه روش امیا 2شیوند؛یمی تکذی ی راحت

است. توجه مورد ندرت به _ شودیمی تلق ناچیز

کیردن رهیا»: دارنید ادعاهایی چنین ش(یاهل کورن، و/)نو گرید دنظرطلبانیتجد

کیی»ی کلی خطوط ترسیم ،«ینقاش خالی بوم ک یرو بر ...آزادانهی طراح و سنت

از شیاننامتعیارف رهایتاسی بیر مبتنی گاه ادعاها این که 3،«متااوت کامال ۀگذشت

«انیواشییپ» الگیو از آنهیا اسیت. «یبیرونی» شواهد ای شناسیبهیکت شناسی،سکه

هیابیهیکت کیه کورن و نوو اند.کرده استااده هاروش این از که کنندیم رویپ خود

خیا طیور بیه کیهانید کیرده و مدعی مطالعه را 4(Negev) نگ ازی میقدی عرب

ونزبیرو نظیر اسیالم، صدر از مانده جا بر هابهیکت نیا دری قرآن فرازها نبود

را قییییییرآن مییییییتنیی نهییییییا شیرایییییییو «متییییییأخر گییییییذار تییییییاریخ» در

5کند.یم دییتأ

شیبی و کیم کیه دهیدیم دست به را تیشکاک از اشاخه (Uri Rubin) نیرب ار

وی نییع قیحقیا» بیا در تحقییق و مطالعیه آشیکارا او اسیت. علمیی نقید از من یا

]حضیرت ریتصیو میترسی بیه را خود و کندیم رها را (Hard Facts) «انکارناپذیر

خییود کتیا در تعهید ایین از گمیانبی او کنید.یمی محیدود اشجامعیه در ]محمید

اشیتباه بیه و شاید _ زمانهم او هرچند آید.می بیرون موفق 6 پیامبر]ۀ سیرۀ دربار

بیرا (Hard Core) «انکارناپیذیر وی عینی اهسیته» بیه اعتقیاد که کندیم ادعا _

بیشیتر( کمیی )یا میالد نوزدهم قرن در قیحقا خرافی پرستش در ،یخیتار قیحقا

شوند؛ قس: ین مییبهتر تب یاسالم یوعظ و سخنرانۀ ویت در شیخا نق ]روا هایژگی. آنها براساس و1

(. 99، 33 ژهی، به و25-62 :6112شوئلر ) (. 6111ه بر )ی( عل6113) ی. قس: موتسک2

کند.یم یتلق نگاررهیک امر ثابت تکرارشونده در سیبه عنوان ده راین پدی(، ا525 :5413م )ی. برنه3

درصد از خاک اسرائی را پوشانده است. 11. نام بیابانی وسیع در جنو اسرائی که 4

بوده شیازپ دیک کالم توحی یجیناوذ تدر»ژه یو(، به23-26 :5442دونر ) . قس: مثال با اظهارات انتقاد5

ه قرآن کم، چنانیابیم بید داریاست که ما ام زیقا آن چیقرآن در ظرف چند قرن، دق ازپردق عبارتیاز طر «.شودیه شناخته میزبان در سوریان موحدان عربیج بهتر در میبه تدر .. با تأخیر در ویرایش نهایی قرآن دارد؟! .عقلی و ،تاریخیۀ ها چه مالزمفقدان فرازها قرآنی در کتیبه نقد:

(. 3-5 ژهی؛ قس: به و5441ن )ی. رب6- The Eye of the Beholder: The Life of Muhammad as Viewed by the Early Muslims: A Textual

Analysis, ed. Princeton, New Jersey: The Darwin Press, June 5441.

1دارد. ریشه

شیمار بیه خیود ارانیی و اسیالف وجیز اشیتباه به را نت نیهمچن دنظرطلبانیتجد

چیاپ در او 2کیرد. رد شیدت بیه را شیکاکان سرسختی ت،ینها در او اما آورند،یم

دوم

تییروا» کیه کیرد دییتأک گیرید بیار 3اسیالم صیدت عربیی تیاتییی تواییات نیام با کتابش

مطالییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییی

بیرا هیم هنیوز امیا دارد، ازیین قییدقی بررسی بیه گرچیه که کندیم ارائه بسیار

اسیییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییالم صیییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییدر

در نیت همکیار _ کنیراد الرنیس بیارۀدر مطلی نیهم 4دارد. وجودی خیتار ارزش

اال و لکیر )قسطر، 5میاورشل مکت نمایندگان از تعداد و _ کتا نیا دوم شیرایو

است. صادق رون(تاس _ الندو

شیان،انیشیوایپ از رسییده ها نیتحس ویژهبه زبان،یسیانگل شکاکان هاتیموفق

و فرانسیه در خصیو بیه هیا،زبانیسیانگل جهان از خارج دری مقلدان بخش الهام

رژ اثییر 6[]محمید [حضیرت] مسیئلۀ کتیا در فرانسییو گیرانپژوهش شید. آلمیان

بیه مسیتق بیه طیور ،سیندهینو ،کتا نیا در که 7داشتند را خودشان الگو ،بالشر

8است. کرده کمک تیشکاک )پارادایم( الگو

مییاریپر دو لیویی آلاییردی عنیی جرییان، نیییا متیأخرتر فرانسییو نماینیدگان البتیه

(Alfred-Louis de Premare) ی شیاب ژاکلیین و(Jacqueline Chabbi،) روشینی بیه

شییکاکان دسییتاوردها از زبییان سییوفران رونوشییت خلییق بییرا خییود تماییی از

]حضیرت نامیۀ زندگی نگیارش کیه کنیدیم ادعای شاب برداشتند. پرده زبانیسیانگل

تیر پیش 1کیوک کی یما کیه دهیدیمی ،یتوضی ادامیه در و 9اسیت رممکنیغ محمد]

(. 5442شوئلر ) ( و اظهارات انتقاد3 :5441ن )ی. قس: رب1

هیان نقی قو ین کتا به عنوان آخیریاش؛ در امقدمهۀ ن جملین به آخری(. نک: همچنxi :5449. نت )2

ذکر شده است. یمقدمات

3. Quellenkritische Studien zu Themen, Formen und Tendenzen fruhislamischer Geschichtsuberlieferung.

شناختی آن به شرح ذی است:کتا این کتا به زبان انگلیسی هم ترجمه شده است که مشخصات -The Early Arabic Historical Tradition: A Source-Critical, trans. M. Bonner, Princeton, 5449.

ن کتا یا xiv در یمقدمات هاان نق قو ین فقره در می(. ا641 :5422؛ قس: 69 :5449. نت )4

ان ییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییب شده است.

1. Jerusalem School.

2. Le Probleme de Mahomet.

(. 5416. بالشر )7

. 3 . نک:8

Histoire et tradition»اش مقالیه«( La biographie impossible de Mahomet)» ی. برطبق عنیوان فرعی9

وررگ

گ

لروئ

ش و

یج

سنار

تبع

ا

تایا

رو

رهسی

ی

بون

قیا یعم کیه_ ماریپر دو است. کرده مطرح را او بحث مورد ی اساس سااالتی برخ

یتزلزلی ،متقیدمی اسیالم منیابع نسیبت بیه _ اسیت ونزبیرو هیادگاهیید ریتیأث تحت

ازی خیتیار نگیار سییره کنیدمیی فکیر او سو،کی از 2دهد.یم نشان خود ازی بیعج

فهییم بییرای حتیی _ باشیید رممکنیییغ آنیییۀ ته شییاید کییه _ محمیید] ]حضییرت

نیچنیی نیتییدو از او واقییع، در .سییتین ضییرور اسییالم هییاشییهیر و هییاخاسییتگاه

انیهجانبدار را منیابع کیهنییا رغیمبیه او گیر،ید سیو از .پرهییزدمی اهنامندگیز

آنهیا از دارد قصد چون ؛کندی پوشچشمآنها از _ تواندینم ای_ خواهدینم داند،یم

رییگشیک و ظهیور راهنمیا کیه کنید اسیتااده عناصیر آوردن دسیت بیه برا

مبنیا توانیدینمی خیودش (Rodinson meMaxi) نسیونیرود ماکسیم 3اند.بوده اسالم

متقیدمی اسیالم منیابع در موجیود هاداده از اشاستااده در پایدارۀ شناسانروش

ارائیه دانیدیمی «تییواقع از دور بسییار» و «اعتمیادقابی ندرت به» را آنها او که

]حضییرت از ماصیی نامییۀ زندگی کییی نوشیتن از او مییانع همسییئل نیییا البتییه 4کنید.

و هیانوشیته حیا ، نییا بیا .مبید گشیت کیکالسی اثیر بیه بعدها که نشد محمد]

نیاورد. دست به جایی جهانی شکاکیت در ،یشاب و ماریدوپر هادهیا

نییز _ اسیتی علم ارزش فاقد کهی آلمان «دنظرطل یتجد» _ شیاهل آثار تمامی

منیابع خوانیدن به رقاد که کندیم اعتراف پردهبی او 5گیرد.می قرار جریان این در

ادعیا امیا دانید،ینمی را منیابع هیازبان دیگر وی عرب چون ؛نیست مربوطهی اصل

هیافیرضشیپی» از سیازدیمی قیادر را و متیون، خوانیدن در او یتواننا کندیم

بیرا را چشیمانش و بپرهییزد (Engfuhrungen) «یقینیی هیا داور پیش یا خا

تییاریخی وجییود نیییز او کییورن، نییوو/ دنبییا بییه 6کنیید. بییاز منتقدانییه هییا پییژوهش

ی قرآنی میتن ۀ هسیت خاسیتگاه او ،افزون بر این کند.یم انکار را محمد] ]حضرت

عیراق در ایی رانییا شیرق در کهآن آورترشگات و الدیم هشتم قرن به متعلق را

_ دهشی گیذارنام اشتباه به ظاهرا که_ هجر میتقوبرا است مدعی او داند.یم

روزیییپ مبنییا بییر یعنییی ؛دارد وجییود اسییالم صییدر ازی خییارج مییدرک قطعییا

نبییرد حتییی اگییر اسییت، گرفتییه شییک ایییران بییر روم امپراتییور وسیییهراکل

م.266 سیا در نیه باشید، داده رخ م262 سیا در ،بعیدساز شش سیا سرنوشت

sacree » (. 5422 ی)شاب (. 5423. کوک )1

2 .De Premare (6116: 52 ،35-31به بعد .)

پردازد. یم« کاتبان»و « فاتحان»، «بازرگانان». سه بخش کتابش به 3

(. xiii :6111) ی(. قس: موتسک56 :5425نسون )ی. رود4

(. 6112آ، 6112، 6111ش )ی. اهل5

(. 56 :6111ش )ی. اهل6

،)محمید «الصیخر قبی » هیاکتیبه در محمد] ]حضرت نام ش،یاهل بنابر دیدگاه

و _ هیامقبیره ایی هیاسکه همچون_ باستانی آثار گرید و اوست(ۀ فرستاد و خدا بنده

نیتیریمیقید هرچنید اسیت، شیده(ستوده )مبارک، ]یسیع ازی لقب واقع در منابع،

م291 سیا بیهی اسیالم رییغ منبیع کیی در محمد] ]حضرت به دشدهییتأ ارجاع

«یخیتیار نقید» اسیت شیده منجیر ادعاهیا نیا هب که رای روش شیاهل 1گردد.یبرم

گرفتیه کیار بیه اسیالمی مطالعیات در چنیدان تاکنون روش نیا کهاین از و نامدیم

است. مندگالیه نشده،

ناگ ( )رهیافت گراسنت جریان

میدیینام «نیبیخیوش» ایی «گراسنت» را آنها که گرانیپژوهش شکاکان، همچون

.M)ی میوران ،یموتسیک هارالید (،G. H. A. Juynboll) نبی ی خیوتیر چیون )افراد

Muranyi،) لکیر (M. Lecker،) اشیتوت (G. Stauth،) خیورسیت (K. Versteegh،)

شیوند.یمی میتقسیی مختلای هیاگیروه بیه زیین شوئلر( گرگور و (E. Whelan) والن

ایی «اگیرسینت» رییتعب _ شیوئلر وی موتسیک نبی ،ی یعنیی _ آنیان از تعیداد برا

کیرد تیتبعی علمی سنت از نب ی واقع، در است. نامناس و جایب کامال «نیبخوش»

نقیاد » کیردیرو از شیوئلر وی موتسیک کیهی حیال در کیرد، آغاز را آن شاخت که

شیییییوئلر میییییارکو بیییییرا مطلییییی نییییییا کننییییید.میییییی دفیییییاع «رواییییییت

(Marco Scholler) خیرتییاۀ دربییار خییود مطالعییات بییا کییه کنییدیمیی صییدق زییین

2کرد. بحث به انیشا یکمک نهیمد انیهودی با محمد] ]حضرت ها ریدرگ

«گیراسینت» اصیالتا کیردیرو نماینیدگان ازی کیی (Tilman Nagel) ناگی تیلمیان

کیه 3اسیت کیرده منتشیر محمید] ]حضیرت بیارۀدر نگارتک دو را یاخ او است.

4افسیانه وی زنیدگ ، حمید]م ]حضرت : کرد میخواه بحث آنها ازی کی بارۀدر تنها

البتییه اسییت. امبر]ییپ از 5عالمانییه شییدت بیه و اهزارصییاحه ا هنامییزندگی کیه

دری آلمیان احتیرام قابی سینت دیرسییمی نظیر بیه کیه اثر بارۀدر هیاولی خوشحال

بیاد بیر زود بیه است گرفته سر از را محمد] ]حضرت ی زندگان دربارۀ قیتحق

امیا 6کند،یم بحث معاصر ها پژوهش بارۀدر صاحه چند رد ناگ هرچند ؛رودیم

سد که در سا ینویش. او میا کشیتر یتوماس پرسبۀ است نوشت یانیسر _ یغرب انامهعی. منبع مورد بحث وقا1

لند یداد. قس: هو رو« )اعرا مسلمان(ان و اعرا ]حضرت محمد]یان رومیم یجنگ»م، 239سا

(5442: 561 .) . 56 (. قس:6111، 5442، 5442. شوئلر )2

(. 6112آ، 6112. ناگ )3

9. Mohammed: Leben und Legende, R. Oldenbourg Verlag: Munchen 6112.

(. 424-223 آ:6112)ناگ یم واقعیخصو ضما. به5

(.293-231 آ:6112. ناگ )6

وررگ

گ

لروئ

ش و

یج

سنار

تبع

ا

تایا

رو

رهسی

ی

بون

آگیاه نقی خیتیارۀ نییزم در ویژهبه ر،یاخ قاتیتحق ن یادیبن هاافتهی یبرخ از ظاهرا

در اتشیینظر بیا کیه را مهمیی و دییجد مطالعیات جینتیا او رسیدیم نظر به ست.ین

رد.یگیم دهیناد آگاهانه ،است تضاد

«یرتییییاریخیغ )مطالییی ( نقییییا » دییییبا امییی کییییه کنیییدیمیییی دییییتأک ناگییی

(Unhistorical the of Veil) 1 راه اسیالم صیدری خیتیار قیحقیا بیه تا میبزن کنار را

دادن نشیان رتیاریخییغ بیهی شییگرا شیام ،نقیا نییا 2م.یکن درک را آنها ای مییاب

سیو کیی از 3(History of Destruction: خیتیار )نیابود محمد] ]حضرت شخ

_ خیا (Legendary Formation Principles) « اافسیانه رییگشیک و اصی» و

بیه مکیه درجیه تنز » ترمهم همه از و گرید سو از_ شده مطرح ناگ توسط که

نییا محمید] ]حضیرت خیود ناگی ، بیر اسیاس دییدگاه .است 4«بد مطلقا شهر

دگرگیون ابتیدا همان از نگارخیتار رواز این ؛کرد آغاز رای خیتار فیتحر ندیفرآ

و اسیالمی راییج منیابع بیر حاکم « ریگشک اصو » از ریفاکتورگ با ناگ .شد

ی ابییباز رای واقعی دادهاییرو بتوانید است دواریام آن، ازی ناش اات یتحر حذف با

میترسیی منای شیدت بیه ا چهیرهمحمید] ]حضیرت از و ،افیزون بیر ایین کند.

است. اسالمۀ دربار انتقاد شدت به هادگاهید از پر شکتاب سرتاسر و کندیم

راتییییتغ آثیار و کنییدیمی غلییو اشیایتوصی هییا شیگیرایرات تییأث بیارۀدر ناگی

و شییییرایو راتییییتغ همچییون نقیی خیتییار جریییان در گییرید هییا دسییتکار و

خودسییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییرانه

ی خیرتیاریغ بیرا توانیدینمیی کسیاو معتقید اسیت 5انگارد.یم زیناچ را متون در

در امبر]یییپ تیشخصیی مییورد در اغییراق اییی و ادعییا مییوردودن مطالیی بیی

عبیدالملک!( ایهیخل بیه )خطیا رییزب بن عرو هانامه وی خیتار اتیروا مجموعه

بیا محمید] ]حضیرت کشیمکش وقیایع او مثیا ، را بی 6.دهید ارائیهی مدرک چیه

. 296 . همان،1

به بعد. 235به بعد، 262 . همان،2

3« .Die Vernichtung der Geschichte »،(، با عنیوان 5449ن به ناگ )ی(؛ نک: همچن232-232 )همان

«Hadit-oder die Vernichtung der Geschichte«( »خی تاریا تخری -ثیحد .)»ن برچس ، یشت اپیۀ فرضر یبرد، کامال نادرست است. گرکه )زیش میکه ناگ آن را پ ین فرم کلیده است و در ایچیار دشوار و پیبس

اش دهیی( را در دفاع از ا562 :5449ناگ ) ین شاهد اصلیبه بعد( ثابت کرده است که ا 56 چاپ:که در حا یشکار بخورد، اما تا مادام ک مامن مجاز است که گوشتیکه برطبق آن یثیکند )حدیذکر م

دهید؛ در یکند نشان میقا خالف آنچه را که ناگ ادعا میتواند شکار کند( که دقیاحرام است او شخصا نم است! کند کتا واقدیکه آن را نق م یخین اثر تاریاست. نخست یج و فقهی، رایمیث قدیک حدین یواقع، ا

9 .[D]ie Herabwurdigung Mekkan zum schlechthin Falschen= Demotion of Mecca to the

categorically bad (.236 آ:6112)

(. 6119، 5422تاسرون ) -؛ الندو51-4 . همان،5

(. 6112. گرکه و شوئلر )6

ی عنیی ، بعید نگردآورنیدگا توسیط شیدهنقی هیانسیخه براساس را نهیمد انیهودی

انگارانیهسیاده ،بیارهایین در شیوئلر مطالعیات بیه توجیه بدون و 1 واقد و هشامابن

دوبیییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییاره

کیه بیرد پیی کلبیی(ابین بیر مبتنیی )غالبیا «غیررسمی» نق به شوئلر 2کند.یم نق

وقیییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییایع

اسیت سزاوار کند.یم فیتوص «یرسم» ها گزارش با متااوت کامال ی شکل به را

اتایاق واقعیا چیه آن» فهیم بیرا تیالش دری رسیم هیا گزارش همانند مه نق نیا

«افتیییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییاده

(happened really what: gewesen eigentlich es wie) 3رد.ییگ قیرار توجیه میورد

بییرخالف کیه کییرده اثبیات را 4یمیقییدیۀ فرضی نیییا رییاخ قییاتیتحق آن، بیر افیزون

،یثیحییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییید جوامیییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییع

سیرایانداسیتان توسیط اکثیرا کیه اسیتی مطیالب حیاو واقد و اسحا اب سیر آثار

مطالی نییای خیتیار واقعییت به اساسا کهی قتیحق 5؛اندشده نق )قصا ( ا حرفه

کند.یم وارد لطمه

متیأخر گردآورنیدگان اخبیار بیازگویی صیرفا اغلی کیه _ وقیایع از ناگی شرح

بیا میتیوانیمی میا کیه اسیت مبتنیی _6شیده رد نت توسط که_ فرض نیا بر _ است

واقعیا چیه آن ، الدیم دهم و نهم ها قرن منابع در مختلف اخبار ارزیابی و سهیمقا

جوامیع اوال ، کیه ردییگیمی دهییناد را تییواقع نییا او م.یکنی کشیف را افتیاده اتایاق

،ا ییثان و اسیت؛ قصیه تیوجهیدرخیور مقیدار حیاو کنیدمیی اسیتااده کیه متأخر

را راتیییتغ ازی طیوالن نید یفرآ کیه کننیدیمی نقی را هیاییگیزارش گردآورندگان

اریبسی ط،یشیرا نییا در اند.شده شیرایو مالاانپشت سر گذاشته و نیز توسط خود

اتیینظر بیرایی مبنیا عنیوان بیه بتیوان را منیابع نییا کیه رسیدیمی نظیر بیه بعید

کیار بیهی خیتیار قیحقیا عیوسی فییتحر میورد در ناگی یۀ فرض همچون اگسترده

ت.بس

واقید از و مثبیت اریبسیی ابییارز ناگی ، اشیتباهات بارترینمصیبتجمله از

بیه میدرن نسیبتا میورخ کیی عنیوان بیه تیوانیمی را واقد است مدعی ناگ .است

به بعد(. 322، 321-314، 311-394 آ:6112. ناگ )1

( در جیا5442تش از شوئلر )ید و رضاییاو متذکر تأ (. با کما تعج ،6111، 5442، 5442. شوئلر )2

(. 293 :6112گردد )ناگ یگر میدیا یسنت»اات ی، تأل بعدۀ با مجموع ز تنها تا حدیعروه نۀ ن است که مجموعیگر ان حوادث بیانی. گزارش ا3

اطالع بیوده یر بیینضنقاع و بنییقبا بنی هان جن یرسد که عروه از ایمطابقت دارد: به نظر م« حدیثی (. 623 :6112است؛ قس: گرکه و شوئلر )

. 22-22، 29-23 ن بای(. قس: همچن5414. جونز )4

(. 622به بعد، 629 :5414. جونز )5

(. 642-641 :5422. نت )6

وررگ

گ

لروئ

ش و

یج

سنار

تبع

ا

تایا

رو

رهسی

ی

بون

کییار بیه معاصیری تجربیی معیارهیا بیا مشیابهیی هییاروش ظیاهرا کیه شیمار آورد

هیر از و تیایک هر با راا ه گزارشواقد که است نیا امر قتیحق البته 1گیرد.می

ی عنیی _ خیودی اصیل منبیع ذکر از او کهاین 2است. کرده نیتدو و آورجمعی منبع

کیامال هیوروویتس و ولهاوزن برا این از پیش زند،می باز سر عمدا _ اسحاقابن

بین معمیر و عقبیه بنی موس )مانند گرید منابع بارۀدر معتقدیم ما 3.بود شده شناخته

ارائیه جعلیی اسیانید شیه،یهم نیه و اغلی واقید نیهمچنی 4است. چنین یزن د(یرش

ی ادبی خصوصییات بیا مغیاز ازی جامع شرح آنها، به اعتباربخشی برا و 5کندیم

او بیه برسیاخته آثیار دروغیین انتسا به متعاقبا امر این که آوردمی پدید محض

ی ثیحیدۀ مجموعی ناگی ،ییۀ ظرن برخالف 6.انجامید (مصر فتوح و الشام فتوح کتا دو )

گرفتیه قیرار اسیتااده میورد ناگی «تاریخی نابود » مبحث برا دیبا که _ بخار

لحیاظ بیه کیه اسیت امبر]ییپنامیۀ زندگی بیارۀدر ابیوا سلسیه دو حیاو _ باشد

نهیم ایی هشیتم هیا قیرن نگیار سییره آثیار از معتبرتیر اگیرالبته معتبرند،ی خیتار

7نباشند. الدیم

بجیا ییهیااسیتدال ،شیکاکانی برخی دییدگاه برابیر در پیوسیتی، در ناگ ندهرچ

ی شناسیروشی نیوع دارا کیه_ کتیابش رسیدیمی نظیر به دیبع اما 8دهد،یم ارائه

رد در نامیید _ (Pre-Critical) «نقیاد شیپی» جیز زییچ را آن توانینم که است

9باشد. داشته سهمی «نوین تیشکاک»

(. 419، 642 آ:6112. ناگ )1

ژه یو به و 529-523به بعد، 596، 566-565 :6112ز گرکه و شوئلر )یو اکنون ن 42-43. قس: 2

622-622 .) . 42 . قس:3

(. 529-523، 596 :6112. گرکه و شوئلر )4

مطالی »کیه گیران ثابیت کیردهیآ( و د5441(، لکیر 5422تاسرون ) -الندو قات انجام شده از سوی. تحق5

نه تنها به ریگت چشمراییشده است، در معرض تغ یدهم و سامانیتنظ ، آن گونه که توسط واقد«یخیتار :5422تاسرون -)الندو« ش قرار گرفتیرایند صرف ویق فرآیجانبدارانه بلکه از طر هاجع ۀ جیعنوان نت

ن موضوع آگیاه ید از ایکند، بایقات را نق مین تحقیاز ا یک(. ناگ ، که برخیتالی؛ معدن حروف ا621 ر یوند اخیاق پیآگاه بوده است، مثال او در س کار واقد کند که از روشیاعتراف م یبوده باشد. او هرازگاه

همراه با 43و 45، 24، ترپیششه ظاهرا گردنبندش را گم کرده است )قس: یکه در آن عا ادو حادثه یکل یابیارز ییهاافتهین مطالعات و ی(. اما چن321داند ) یم« انهیکامال ناش»وند را ین پی(، ا42نوشت یپ

دهد.یر قرار نمیرا تحت تأث واقداو از گر( یز دیمناس رمان )و ن« فتوح »از ادی(، که تعداد ز642 ،5ج :6112-5422ن )ی. قس: مثال با سزگ6

کند. یزنند را فهرست میدور م که تحت نام واقد آثارر از رواییات ا / کالمی بخیاها فرقه(. شوئلر به گزینش622-622 ،5ج :6112-5422ن )ی. سزگ7

کند.اشاره نمی (. 244-242 آ:6112. ناگ )8

آیید و در تقرییر رسید، امیا بیه نظیر میها ناگ منطقی به نظیر می. هرچند نقد گرگور شوئلر بر دیدگاه9

ها و روش ناگ حق مطل را ادا نکرده است؛ زیرا خواننده، دقیق و کام با الگو ناگ آشنا نشده فرضپیش

تیقاطع با هح مسئل

نیییا از خیروج بیرای راهی ،یخیتیار اتییروا بیرا حیداق رسیدیمی نظیر بیه

کنیدیم استدال او 1نت. شنهادیپیکرد رو بسط و ریکارگبه: دارد وجودی دوراه

و قییتحق بیرا شیروعۀ نقطی نیبهتیر ات،ییروا از امجموعیه ایی مسیتق اتییروا

اتییروا تمییز بیرا هیاتیالش نیتیرکننیدهمتقاعید ،شیوئلر نظیر به 2هستند. پژوهش

بهتیر ن،یبنیابرا اسیت. ناگی اشیتولپ فان و پارت هاتالش ،یادشدهی و معتبر اص

از د(یرشی بین معمیر ایی) اسیحاقابین طرییق از کیه میکنی شیروعی اتیروا از است

ی شناسینسی گیرنشیان طرییق نییا زییرا ؛انیدشیده نقی ریزب بن عرو از ، زهر

ۀ ارائیی بییرا را فرصییت نیبهتییر جییه،ینت در و اسییت شییاگردان و دیاسییاتی خیتییار

3آورد.یم فراهم معتبر مطال

گرفیت. خواهنید قیرار یتحل موردی خیتار صورت به منتخ یات روا از کی هر

کیه شیده رفتهیپذ عموما 4.دش دور بحث از قدر دیبا ،شوئلر کردیرو ،یتوض برا

بیا کیه اخبیار رو از را اسیحا اب سیر متن ریز در پنهان مااد میتوانیم همواره

ۀ اجییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییاز

( عطیارد ایی هشامابن ، طبر جمله )از او از پس روایی جوامع در و شده نق او

خیود تیوانیمیی حتیی گیاه دیید میخیواه ،ییذ )در میکنیی ابییباز اسیت شیده حایظ

بییا (.ردکییی نیبییازآفر را اسییحاقابیین مییتن ازیی هییابخییش در موجییود هییاعبیارت

زهیییر بیییه کیییه اخبیییاری بییییتقر مایییاد کمدسیییت تیییوانمیییی همشیییاب اشییییوه

بین عیرو بیه که اخباری بیتقر ماادی حت ای قب ، نس کی یعنی 5م(296ق/569)م

6.کردی نیبازآفر را گرددیبرم بعد( سا چند ای م256ق/49)م ریزب

است. (.542 :5425ن ی؛ همچن641 :5422نت ) .1

بردند؛ یشان به کار مقات و مطالعاتیاز تحق ین روش را در برخیز ایشاگردانش ن ی. در عم ، قسطر و برخ2

.2-2تر پیشقس: د در هر دو مورد اثبات گردد. یات منتخ البته بای. اعتبار و صحت روا3

.566-561، یالیو خ یساختگ وگو گاتن ین با ای. قس: همچن4

م( بیه زهیر212ق/ 595بین عقبیه )م یق موسیت از طریروا کم ششدستم که اص یادآور شوید ی. با5

ت است؛ قس: ساچو یروا 61در ک شام یخطۀ ن نسخیبن عقبه )ا یمانده از موسید که بخش باقیرسیمدر _ دیرسییم د بیه زهیریمر بن رشق معیاز طر _ افتیتوان ین موجود است می( را که در برل5419

:5421) = زهیر3ۀ هسیتند: شیمارییعبدالرزاق. آنهیا بیه شیرح ذ« مصنف»، بخش « کتا المغاز»ۀ ؛ شیمار49 =51ۀ ؛ شیمار49 =2ۀ ؛ شیمار22 =2ۀ ؛ شمار513 =9ۀ (؛ شمار515 شاخت رسند. ادعایم زهراست که به یاتیم رواینجا دارین، آنچه در واقع ما در ای. بنابرا43 =52 زهرۀ است که با اجاز یاتی، که شام روا« کتا المغاز» یمحا است که مواد اصل»که نیبر ا یمبن

(، کامال 646 :5413)شاخت « میریدر نظر بگ نق شده، را اظهارات معتبر و موثق زهر یتوسط موسات و اظهیارات یدهد که روایآ(، که نشان م5445) یق موتسکین با نمونه تحقینادرست است. قس: همچن

د از یعبدالرزاق، در واقع با« مصنف»مالک و « موطأ»است، در دو اثر که منسو به زهر یفراوان یفقه اات را از طرق مستق نق ثبت نمودند.ین تألیرد، چرا که آنها ایاو نشأت بگ

گذار حدیث، تاریخۀ عیار است که از طریق خانواد. این روش همان بازیابی متون روایی و تشخی متن م6

وررگ

گ

لروئ

ش و

یج

سنار

تبع

ا

تایا

رو

رهسی

ی

بون

او بیه واقیع در که اخباری عنی عروه، به منتس اخبار توانمی قو احتما به

مسیتقال کیه اخبیار رو از آنهیای بییتقر مایادی نیبیازآفر ای استنباط و گرددیبرم

همیراه ای ثالث راو کی ای_ عروه بن هشام پسرش و عروه شاگرد ، زهر توسط

حجییم بییارۀدر مطلیی نیییا 1دانسییت. «معتبیر» را شییده نقیی _ ثالییث راو کییی بیا

2است. صادق عروهۀ مجموع در موجود اتیروا ازی توجهدرخور

ییییرات تغ نیدیفرآ سیب بیه تنهیا کیه_ کسیانی گیزارش کها مختلیف ییصیورت

نقی ر یمسی دو اسیتقال بیر سیند عنیوان به توانندیم _ اندتوجه خور در گاتهپیش

ی از دو میتن کیی اییآ کیهایینی تشیخۀ اجیاز خیا ی یهایژگیو غالبا چون ؛باشند

گرفتیه متقیدم منبیع کیی از دو هیر کیهنییا ایی اسیت گرید از برگرفته ،نظر مورد

را انیییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییدشیییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییده

دهند.می ما به

بیهزمیان هم و نظیر میوردییت روای اصل )مالف( منبع به عروه، ها گزارش با

از میتیوانینمی شیود گاتیه کیه سیتین ،یصیح ن،یبنیابرا م.ییادهیرس هجر او قرن

3م.یکن عبور هجر او قرن ز یانگشگاتۀ آستان

و وثاقیت کیه_ عیروه اتییروا از گیرید رمشیکوکیغ مطالی ۀ سییمقا قییطر از

کییه میابییییمی تیمیوقع در را خییود اوقیاتی گییاه _ اسیت شییده اثبیات آنهییا اعتبیار

4م.یکنیی شناسا زین را گریدیات معتبر روا میتوانیم

اسیینادها کمییی، میوارد در گاییت؟ تیوانیمیی چیه عییروه خیود منییابع بیارۀدر

و تیرعقی به موارد، بسیار در اما شوند.یم فمتوق او خود نام در عروه اتیروا

نیدرت بیه ای کی به موارد،ی برخ در و _ عروه عمه و امبر]یپ همسر _ شهیعا به

چیون ؛نماییدمیی بعیید صیحتین مرحلیه اثبیات ا در 5رسند.یم گرید شاهد دوی حت

آید.اسناد و مصادر به دست میگر یشناخت مطال معتبر عروه است. روش د _ العاده مطمئنک روش فوقیگرچه _ ک روش ین تنها ی. البته ا1

وش، در اص حذف مطال مخد ان مجموعهیات عروه است. چنیاز روا یکاملۀ مجموع مستلزم گردآوربار بدان اقدام نمود؛ نینخست ش برایسا پ پنجاهبا یناگ تقرکند. فان اشتولپیات را آسان میاات و جعلیتحررا توسیط یی( و اخ41-24 :5423) دور ن تیالش از سیوییعروه، ا یخیات تاری به روای]ن برا

از عروه است یام مطالبم که شیاز منابع قد اری( صورت گرفته است. کشف و چاپ بس5441) یمورسضرورت دیف جدین بود که تألیبه(، دا بر ایش ین نبود )مثال عبدالرزاق، ابن ابیشیپ ار علمایکه در اخت

(. 6112را چاپ شده است، قس: گرکه و شوئلر )یاخ یاین تألینمود. چنیماست ینها دو گروه از مطالبیز. این ریاسو ت / عبادیمطال فقه ، بلکه برایخیات تاریروا . نه تنها برا2

(؛ گرکیه/ شیوئلر 566و 19 :5412ناگ )م؛ قیس: فیان اشیتولپین مجموعه با آن مواجهیکه ما در او هشام بن عروه توسط زهرۀ العاده که با اجازو فوق یعال یت فقهیک روای (. برا59-52 :6112)

عروه نق شده، نک: ر(. یعرو بن زبۀ واژی، ذ291 :6112نب )ی آن گذارخیتار»نب معتقد است که ی «.قبو استدر منابع کهن، معقو و قاب الدی/ هاتم م قرن او هجرۀ میبه ن

ج(. 5445 ، 5445نشان داده شده است ) یه قبال توسط موتسکک. چنان3

افت.ی 555-514توان در ین روش کار را میا ک مثا برای. 4

(. 612-611 :6112( و شوئلر و گرکه )561-552 :5412ناگ )س: فان اشتولپ. ق5

شیهیعا بیه بعیدا تیا شده متوقف عروه در تنها اص در اسناد رسدیم نظر بهی گاه

در اتییروای برخیمثیا ، سلسیله روات بیرا شیود. برگردانیده گیرید مرجیع ای

بیه زهیرۀ نسیخ در کیهی حیال در شیود،یمی قطع عروه در عروه بن هشامۀ نسخ

1رسد.یم شهیعا

ی اسیالم اتییروا نیتیریمیقید انییم کیه میریبپیذ 2پیارت بیا همیراه دیبا ن،یبنابرا

تیر ی پیشانیدک ایی م236-235 ق/51 سیا در که دادیرو )مثال واقعه کۀ یدربار

ق/99 حییدود از )احتمییاال گردآورنییده عنیوان بییه عییروه تیییفعال و اسیت(رخ داده

،مجمیوع در 3دارد. وجیودی شیکاف اسیت( بیوده ساله ستیب حدودا عروه که م229

م.یکنیم صحبت سا شصت تا سی حدودی شکاف و وقاهۀ دربار

از نظیرصیرف_ عیروه کیه 4میباشی داشیته ادیی بیه دبای پارت مانند حا ، نیا با

داشیته فرصت هم هنوز_ نه ای کندیم ذکر اسناد در را راو نینخست او آیا کهنیا

کند. مراجعه_ اندبوده بحث مورد وقایع از اریبس معاصر که_ ی نیع شاهدان به

از اریبسی اش عایشیه را درعمهی گواه و شهادت او زیاد احتما به رواز این

ی عیوقیییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییا

موسیوممیاجرا ) بیارتأسیف یانییجر ویژهبه ؛ردیگیم دهیناد بوده، شاهدشو که

او ،افییزون بیر اییین اسیت. بییوده آنییر درگ شیهیعا خییود کیه «(االفییک ثیحید» بیه

توانسییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییتهیمیییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییی

طیو در هجیرت، از پییشی انیدک کیه متعیدد رخدادها بارۀدر او دست اخبار

هجیییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییرت

حبشیه بیه او هجرت شام که_ هجرت خود همچون اند،افتاده اقاتا آن از پس و

هییبیحد صیل، و خنیدق جنی _ شودیمی اصل هجرت بهی منتهیط و حوادث شرا و

5کند. آورجمع را

تییواقع نییا بیه توجیه از رینیاگز قیت،یحق کشیف بیرا خود تالش در مورخان

و راو انییمی زمیانشیکاف یی دل بیه وپیشیتر اسیت ممکین متیون نیا که اندبوده

راو ی شخصی دخالیت .باشند کرده دایپ رییتغ مورد دو هر ا یراو دیدگاه ای وقایع

:6112(، گرکیه و شیوئلر )554 :5412ناگ )ن بیا فیان اشیتولپی. قس: همچن19، 16، 15 . قس:1

611-612 ،621-622 .) (. 515 :5419. قس: پارت )2

ق/ 23م متولد شده است. قبال گاته شد که تا سا 294ق/ 64م و 293ق/ 63 هان سا ی. نق شده که او ب3

.65 اش را معدوم کرده است؛ قس:یفقه هام، او کتا 223 .2-2 . قس:4

گر، اکثر دانشمندان ید از سو یتانیان المنس و کایک سو، و میان نلدکه و بکر از یبحث و اختالف م ی. در پ5

داده کنیار افسانه رو ش از هجرت در قلمرویرا که پ یوادثاز( ح اک بخش معتنابهیا حداق یشتر )یب :5459کند؛ قس: نلدکه )یاقامه م« هجرت او »ت یخید تارییرا در تأ ینین حا ، نلدکه براهیگذارند. با ایم

523 .)

وررگ

گ

لروئ

ش و

یج

سنار

تبع

ا

تایا

رو

رهسی

ی

بون

جانبدارانیه کیامال را آنهیا ایی دهید جانبیدار بیو و رن هایشگزارش به تواندیم

دهد. نشان

صیدر از پیسی شیااه تییروا دهد نشان که ماندهی باق صورت نیبد همسئل البته

ین تیرمسین میر از پیس نسی دوی حتی د،ییجد هاافتهی طبق ای کی به که _ اسالم

عضییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییو

دیینبا کمدست 1است. بوده شاهد را اندکی یها یآس طبیعتا _ گرددیبرم گروهۀ زند

یی قضاوت کرد که توسیط طبقیات هااسطوره ای هاافسانه همانند اتیروا نیا بارۀدر

عیروه توسیط شیدهنقی اتییروا ماننید بعید اتییروا از 2اسیت. شیده نقی انیراو

ی حتی و حیوادثی کلی خطیوط نه،یمد در امبر]یپی زندگان دوران و هجرتۀ دربار

کرد.ی ابیباز توانیم زین را اتیجزئی برخ

تیرفیضیع روانییپ و کوک و کرونه ونزبرو،ی افراط تیشکاک بهی پاسخ نیا پس

از

در کیوک و کرونیه دگاهیید و قرآنیی طالعیاتم کتا در ونزبرو دگاهید است. خودشان

سیمیاومان روزگیار از و گاهگه که است شیگرا کی ازی مصداق تنها ،هاجریسیم کتا

تیییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییاکنون

در میبیرنه اسیت. کیرده ریتسیخ رایی اروپیا نگیارخیتیارۀ عرصی رسدیم نظر به

کتیییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییا

را آن (Lehrbuch der historischen Methode) تییاتییی شناسیییتوش بییر ا مقدمییه

:کندیم فیتوص گونهنیا

کیه دنیدیفهم زودی لییخ خ،یتیار سیندگانینو ق ییدق نقید یندفرآ ابتدا در محققان

جیا بیه و اسیت متناقض کامال اغل کسانی دادیرو کی بارۀدر شاناظهارات

ی راهی اییآ ایی کننید کشیف را قیتیحق توانندیم هنوز ایآ کهنیا فهم برا تالش

ر،ییخ ایی دارد وجیود انیدداده یتشیخ کیهیی خطاهاۀ شیربردن ین ب از برا

بیرای راهی چیهی نقی ، بیه نیانیاطم عیدم ییدل به که ادعا نیا با را تیشکاک

. ...انیدکشیانده افراط به ندارد وجود گذشتهۀ دربار موثق اطالعات بهی ابیدست

ی گیونگچ بیارۀدر جد قیتحق جا به ترساده و ترنیبخوش متاکران ازی برخ

بیه منجیر کیهی تیوضیع بیه بیردنی پی وی سیاختگ از ،یصیح مطال یتشخ

بیا ت،یشیکاک از فراتیر و دادند میتعم را تجربه نیا آن، ،یتوض و شده فیتحر

سیاختگی جعلییات صرفا ،نق خ یتار هادورهۀ هم که شدند مدعی تمام جرأت

بیر و شیدند یتبید آنها منابع نیاعتمادتر قاب به هاسکه است. بوده مندنظام و

اتایاق دادندمی احتما چه آن اساس بر را نق دوران خیتار خا ، مبنا نیا

کۀ ییآزادانییم ترس و تیروا. به وضوح، انکار ...کردندی نیبازآفر است افتاده

(. 543-546 :5421نا )ی. قس: وانس1

.559-553 ،ترپیشو 543-546 . همان،2

دسیته نییا برای خاص تیجذاب نقاشی،ی خال بوم کی بر متااوت کامال ۀ گذشت

1است. داشته محققان از

سیرزنش را کیوک و کرونه ونزبرو، سب آن به که باشد داشته وجود زیچ گرا

کیه اسیت کامی و صیحی،ۀ شناسیانروش اصی نییا بیه آنهیای توجهیب م،یکن نقد و

است. شده نهاده بنیان میبرنه توسط

و کیرده قیتشیو را او نسی و او المینس، رفتیهیپذ بکیر که طورهمان درست اما

نییا میریبپیذ دییبا نییز میا 2است، داده قرار دیجد کامال یگاهیجا در ار رهیسمسئلۀ

:اندکرده ادآوری ما به را اسالم صدریات روا دیکلی ژگیو چند ،منتقد متاکران

اثیر، هیرۀ گردآورنید تیای اصیل راو از شیاننقی ی طیوالن ریمس در اتیروا _

)نت(. اندکردهی ط را رییتغ ندیفرآ

دوران از افتیهی انتقیا دانیش موجیود،ی خیتیار منیابع در (یقطع) نگاروقایع _

اسییتیی هییایزنییگمانییه بحییث مییورد هییاخیتییار .کنییدنمییی حاییظ را باسییتان

زهیر همیه، ازتیر پیش ا ییواقید ایی اسیحاقابینۀ طبق ازی عالمان توسط که

صیییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییورت

هیا هکنایی از نادرسیت هیاتاسییریۀ پا بر آنها ازی برخ که )نت( است گرفته

ی قرآنیییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییی

ی خیتییار منییابع در غلییط و متاییاوت هییاخیتییار ن،یبنییابرا )کرونییه(. اسییت

نیست. آورتعج

هجیرت، از قبی وقیایع بیه مربیوط اخبیار ازی برخی ژهییوبیه ات،ییروای بعض _

مورداعتمیاد افیراد توسیط اگیری حتی )کرونیه(، انیدقصیه حیاو و اافسانه

مربیوط تییروا نیه و ،یوحی نینخستۀ تجرب به مربوط تیروا )مثال عروه چون

دقیتییت نها بیا دییبای اتییروا نیچنی با نیبنابرا باشند. شده نق هجرت!( دو به

کرد. برخورد

ی واقعی دیینبا اصیوال شیوند، اسیتخراج اافسیانه متون از اگر معتبر، اتیجزئ _

ی تلقیییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییی

)کرونه(. گردند

یی تنهییا بیه اسییناد ییتحل م،یدهیی ارائیهی نییع یمثییال کیهنیییا بیرا ت،یینها در _

ا ییراو کیی منبیع ق ییدق افتن ییبیرا ایی )کوک( تیروا کی گذارخیتار برا

ست.ینی کاف راستاریو

بسییار ادآوریی و مسیائ نیا سو به ما توجه جل برا کوک و کرونه نت،

(.525-521، 521 :5413م )ی. برنه1

برنهیم پاسخ دهند. ۀ بینانجریان شکاکیت افراطی بایستی به نقدها منصاانه و واقع نقد: (. 624 :5453. بکر )2

وررگ

گ

لروئ

ش و

یج

سنار

تبع

ا

تایا

رو

رهسی

ی

بون

اند.نیتحس ستهیشا دیتردیب گر،ید مسائ

گیر نتیجه

ذکیر شیایان نوشیتار، ایین در نکیات برخیی ،شیوئلر گرگیور هیا دییدگاهدربارۀ

:است

بسینده سینتاهی میراث به ،روایات اعتبار رۀدربا خود ها تحلی در شوئلر .5

است. بوده توجهبی شیعه غنی میراث و کهن منابع به و کرده

بییا کییه اخبییار رو از را اسیحا ابیی سییر مییتن تییوانیمیی اسییت معتقییدو .6

ایی هشیامابین ، طبیر جملیه )از او از پیس رواییی جوامیع در و شده ق ن اوۀ اجاز

کمدسیت تیوانمیی مشیابه اشییوه بیا و نمیودی ابییباز اسیت شیده حاظ ( عطارد

ایی قبی ، نسی کیی یعنیی] م(296 ق/569)م زهیر به که را اخباری بیتقر مااد

سیا چنید ایی م256 ق/49 )م رییزب بین عیرو بیه کیه اخبیاری بییتقر مایادی حت

مسیلمان، اندیشیمندان نظیر از شیوئلر دییدگاه ایین نمود.ی نیبازآفر گرددیبرم بعد(

شود.می ارزیابی مثبت

و گراییانسینت نظرییات مییان بیشیتر گرایییهیم جهیت در شوئلر ها دیدگاه .3

غربیی اندیشمندان میان در نوین، شکاکان افراطی ها دیدگاه رد و تجدیدنظرطلبان

لحیاظ بیه و هیا پیژوهش مثبیت نکیات از نییز ایین کیه اسیت داشته سزاب تأثیر

.رودبه شمار می شناسیروش

و پژوهییسییره آثیار بیر انتقاد و کام نسبتا اما اجمالی، مرور با شوئلر .9

کنیونی،ۀ دور تیا مییالد نیوزدهم قیرن از حوزه این در غربی معاصر ها جریان

را غربیی پژوهییسییره از ا بینانیهواقیع و ناسی ماسی شنجریان توانسته خوبی به

یادشیده مباحیث بیر و علمیی اشیراف و تسیلط از نشیان که دهد ارائه خواننده به

دارد.

قرآنیییۀ سییر و قیرآن بییودن منبیع بیه پژوهیانسیییره دیگیر و شیوئلر گرگیور .1

کردند. شروع حدیث از یکسر و ندادند نشان توجه محمد حضرت

شییکاکان هییا انگییاره برخییی در محمیید حضییرت جییودو اصیی در تردییید .2

طرفیداران عنیاد ییا غالیت ایین و اسیت اسالمی فرا میراث با تعارض در افراطی

پنیییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییداره اییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییین

رساند.می را

است. مسلمان پژوهانحدیثۀ نظری با سوییهم در و منطقی برنهیم دیدگاه .2

بیه شیوئلر داشیت ضیرورت و اسیت بیرنهیم دیدگاهۀ پای قسطر مناخیم تئور .2

کرد.می اشاره دو این پیوند

است. نیافته انعکاس هاجریسم کتا در کرونه دیدگاه بر سرجینت نقدها .4

منابع

- Frants Buhl, "Muhammad", in The Encyclopaedia of Islam, 5st

edition, Leiden: E. J. Brill, 5453-5496.

- G. Levi della Vida, "Sira", in The Encyclopaedia of Islam, 6nd

edition, Leiden: E. J. Brill, 5439. - Gregor Schoeler, The Biography of Mohammad, Nature and

Authenticity, Translated by Uwe VagelPohl, Edited by James E.

Montgomery, Routledge, 6155. - Harald Motzki (ed.), The Bibliography of Muhammad: The Issue of

the Sources, Leiden: E. J. Brill, 6111. - Herbert Berg, The Development of Exegesis in Early Islam, Curzon,

6111.

- Ignaz Goldziher, Muhammedanische Studien, 6vols., Halle, 5222-

5241. English translation: Muslim Studies, tr. by C. R. Barber & S.

M. Stern. London: George Allen and Unwin, 5422-5425. - John Wansbrough, The Sectarian Milieu: Content and Composition

of Islamic Salvation History, Oxford: Oxford University Press, 5422. - Joseph Schacht, The Origins Of Muhammadan Jurisprudence,

Oxford: Clarendom Press, 5411. - Lindsay Jones, The Encyclopedia of Religion, New York: Macmillan

Reference USA, 5422.

- Patricia Crone & Michael Cook, Hagarism: The Making of Islamic

World, Cambridge: Cambridge University Press, 5422.

- Sir William muir, The Life of Mohammad, 3rd edition, London: Smith,

Elder & Company, 5222. - W. Montgomery Watt, Muhammad at Mecca, Oxford: Clarendon

Press, 5413. - W. Montgomery Watt, Muhammad at Medina, Oxford: Clarendon

Press, 5412. - W. Montgomery Watt, Muhammad, Prophet and Statesman, Oxford:

Oxford University Press, 5425.