biblioteka svetska satira
TRANSCRIPT
Biblioteka
SVETSKA SATIRA
Aleksandar ^otri}IZBRANI AFORIZMI
Izdava~:„Makform“ - Skopje
Priredil i prevel:Vasil Tolevski
Korica: Bojan Simovski
Kompjutersko-grafi~ka podgotovka:Nikola Simovski
Pe~at:„Maksten-grafika“ - Skopje
ALEKSANDAR ^OTRI]
IZBRANI
AFORIZMI
Skopje, 2007
So nezavisno Kosovo
}e bidat zadovolni i dvete strani.
I albanskata i amerikanskata.
Srbite se povlekoa vo sebe.
Nemaa ve}e kade.
Srbite }e se vratat na Kosovo.
[tom }e dobijat viza.
Vo me|unarodnite odnosi,
Srbite nekoga{ bea lo{i mom~iwa.
Sega se dobri devoj~iwa.
Opozicijata ja dobi podr{kata od
gra|anite i misli deka toa e dovolno
za da ja dobie vlasta.
5
[to }e ni e pretsedatel na dr`avata
koga nemame dr`ava?!
Im se sudi i na nevinite.
Pred zakonot site se ednakvi.
Narodot ima skoro sèi zatoa negovite
barawa se minimalni. Bara samo leb.
Ve}e nikogo nema da pra}ame vo Hag.
Dovolna kazna im e {to `iveat tuka.
@iveeme kako anti~ki bogovi.
Goli i bosi sme.
Vie bi sakale pak da jadete?
Ne e sekoj den Bo`i}.
6
Otkako slikite na pretsedatelot
se zaka~eni na yidovite,
gra|anite pove}e ne plukaat na podot.
Narodot do`ivea katastrofa,
ama negoviot nacionalen interes
e za{titen.
U{te denes po~nete da {trajkuvate so
glad. Utre ve}e mo`e da bide docna.
Narodot `ivee lo{o,
ama nikoj nema pravo da se me{a
vo negoviot privaten `ivot.
Narodot ima skoro sèi zatoa negovite
barawa se minimalni. Bara samo leb.
7
^ovekot e na{eto najgolemo bogatstvo.
Zatoa trguvame so nego.
Gladot }e ni bide golem sojuznik
vo likvidirawe na siroma{tijata.
Na{iot ~ovek,
za da privle~e vnimanie na sebe,
ne treba da {trajkuva so glad
tuku ne{to da jade.
Kako nema {to da barate vo ovaa zemja?
Tuka izgubivte sè.
Sovr{eno zlostorstvo e
koga protiv ubiecot
ne smee ni{to da se ka`e.
8
Rabotam kako kow.
A taka sum i platen.
Stanavme del od Evropa.
Sram mi e da ka`am – koj.
Koga slu{naa deka izlezot
e vo rabotata, site izlegoa.
Me pu{tija od zatvor,
a toa ne go ni zabele`av.
^a{ata na strplivosta se prepolni.
I stana potop.
[to }e ni se fabriki za prerabotka
na |ubre, koga imame penzioneri?!
9
Morate da ni ja zgolemite pomo{ta
ako sakate i ponataka
da bideme nezavisni.
Ne dozvolivme
da ni se slu~uvaat slu~ai.
Kaj nas sèe vo kontinuitet.
Umen ~ovek toa ne mo`e da go ka`e.
Mo`e samo da go misli.
Vo drugite zemji mo`e da se ka`e sè{to kaj nas so zakon e dozvoleno.
Nekoi funcioneri mnogu iskradoa.
A drugite podocna se priklu~ija
vo privatizacijata.
10
Zaradi li~nata sigurnost na gra|anite
ograni~ena im e slobodata na mislewe.
Vleze vo lo{o dru{tvo.
Stana ~len na Vladata.
Ni minatoto
ne e ona {to be{e nekoga{.
Dirigentot otide.
Ostana palkata.
Dobro me slu`i se}avaweto.
Zaboraviv sè{to treba.
Faktite gi pametam...
Istorijata ja pi{uvam.
11
I na{ata istorija se povtoruva.
Se vra}a na mestoto na zlostorstvoto.
Mnogumina nemaat {to da jadat,
ama zatoa site pijat.
Vo minatoto
postignavme ogromni uspesi,
{to na{ite istori~ari gi obvrzuva
na u{te pogolemi podvizi.
]e otkrieme koj gi izvede
bezdomnicite na ulica!
Ako barate dijalog,
znaeme nie i na drug na~in
da razgovarame.
12
Pozadi sekoj uspe{en ~ovek
stoi {pion.
Srbija e napadnata od site strani.
Najmnogu od vnatre.
Nema potreba da izleguvame na ulica.
Tie }e doa|aat vo na{ite stanovi.
Mnogu gre{evme.
Privedete gi onie
koi ni davaa poddr{ka.
Nemam problemi
so ~lenstvoto na partijata.
@ena mi mora da me slu{a,
a decata ne gi interesira politika.
13
Mnogu e somnitelen.
Nema nitu edna damka vo minatoto.
Me sledat otkako se razminavme.
Go remete{e redot i mirot.
Misle{e na javno mesto.
Ka`i mi vo koja partija si,
pa }e ti ja ka`am dijagnozata!
Podobro e da ve stavime von zakonot
otkolku da vi sudime po na{e.
Bidej}i opoziciskiot vesnik plamna
vlasta mora{e da go zgasne.
14
Ne ve osudivme badijala.
Sigurno ne{to zgre{ivte.
Obvinetiot go odolgovlekuva procesot.
Saka po sekoja cena da bide soslu{an.
Toa e tolku golem prekr{ok
{to ni so Ustavot ne e predviden.
Onie koi ja predvidoa sega{nava
katastrofa na vreme bea kazneti.
Zboruvajte slobodno!
Na sud ste poradi vistinata.
Pokraj tolku spasiteli,
davenikot nema{e nikakvi {ansi.
15
Ne ni treba policija.
Nejzina zada~a e da go ~uva
imotot i li~nite prava na gra|anite.
Davaa silen otpor.
Sèdodeka ne gi oslobodivme.
Smeeweto e zdravo, osven,
ako mu se smeete na pretpostaveniot.
Politikata bara `rtvi.
Najpogodni za toa se sorabotnicite.
Nie sme odgovorni
samo za svoite postapki.
Seto ostanato go rabotevme
vo imeto na narodot.
16
Jas da ka`am ne{to protiv nego?!
Poprvin sam bi se ubil.
Sèbe{e po zakonot.
Propisno se izrezilivme.
Koga }e se slu~i nesre}a na Kosovo
Vladata brzo reagira.
Vo istiot moment
ispra}a telegrama za so~uvstvo.
Da donesea i poinakva odluka,
i toa }e be{e volja na narodot.
Raste kupovnata mo} na gra|anite.
Sega i obi~en gra|anin mo`e da kupi
sudija, profesor, policaec...
17
Vlasta na narodot
najdobro e ~uvana od samiot narod.
Pavlov efekt:
Koga }e vidat politi~ar,
gra|anite la~at plunka.
Va{ite idei se neprifatlivi
bidej}i nie ve}e gi realiziravme.
Mladite ne izlegoa na izbori.
Zatoa {to izbira~kite mesta
bea zatvoreni posle polno}.
Koga inicijativite
trgnuvaat odozgora
sèodi naudolu.
18
Zo{to pisatelite se me{aat
vo politika?
Ni nie ne gi ~itame nivnite knigi.
Stanavme kako eden.
A sednavme kako nuli.
Ne im se napu{ta vlasta.
Ne sakaat da se spu{tat na svoe nivo.
Mrtovecot neopravdano e otsuten,
zatoa {to svoeto otsustvo
ne go najavi odnapred.
Na{ata demokratija ima dlaboki
koreni. Sozdadena e u{te
vo robovladetelstvoto.
19
Kriminalot skoro da e spre~en.
Postoi u{te samo na vrvot.
Rekovme ne,
ama toa ne e na{iot posleden zbor.
Site Srbi `iveeja vo edna dr`ava,
sèdodeka na voda~ot
ne mu dojde do taa ideja.
Koj ne e za nas, toj e protiv sebe.
Posle diskusijata saka{e da se fati
za glava, ama ve}e be{e docna.
Kaj nas nema plateni ubijci.
Tie sami zemaat kolku im treba.
20
Delevme dobro i zlo.
Na sekoj spored potrebite.
Tatkovinata mo`e sekoga{ da se saka,
samo treba povod.
Go otsekoa zdraviot del od teloto
za da ne go zafati bolesta.
Site vinovnici se zatvoreni.
Celata dr`ava e vo zatvor.
Ponekoga{ mislite letaat,
bez da izlezat od glavata.
Tie zastanaa.
Nie sme prodol`uva~i na tie tradicii.
21
Opozicijata e taa koja se odnesuva
nedemokratski.
Ne saka da pri~eka da zavr{ime.
Na{eto op{testvo e najhumano.
Ne dozvoluva poedinecot
dolgo da se ma~i.
]e me primat i mene
vo partijata na vlast,
pa }e bidam i jas ubav i pameten.
Onie od gore najte{ko ni pa|aat.
Vo Srbija vladee{e temnica.
Narodot duri sega vide
za kogo glasa{e.
22
Veruvam vo Gospod.
Taka e najdobro za dvajcata.
Za ovaa zemja napravi pove}e
otkolku site neprijateli zaedno.
Narodot zamol~e.
Toa {to se slu{a, doa|a od stomakot.
Narodot trgna po niv.
Edvam pobegnaa.
Faraonite zad sebe ostavija piramidi.
Ama sekade naokolu e pustina.
Nemu Stalin ne bi mu ja simnal glavata,
tuku kapata.
23
Vie me izbravte!
Ne sum odgovoren
za postapkite na drugite.
Pravdata e zadovolena.
Vinovnikot e kazna za nas.
Prva Bo`ja zapoved:
Ne veruvaj nikomu!
Im se voshituvam na Turcite.
Treba{e so nas da se izdr`i
polni pet veka.
Prenesete im na novinarite
deka nie
poinaku ja zamisluvame stvarnosta.
24
Daleku }e me odnese
nabrojuvaweto na site negovi zaslugi.
Policijata vo stapka gi sledi
kriminalcite,
a nekoi duri i gi prestigna.
Pak }e glasame za vas.
Ako do izborite ne umreme od glad.
Gra|anite ne se obespraveni.
Im gi pro~itavme nivnite prava.
Uspe{niot memoarist
mo`e da se seti na sè{to saka.
Toj e kako leb. Nikade go nema.
25
Kaj nas kameleonite
ja menuvaat bojata
vo sklad so najgolemiot.
Toj e uspe{en biznismen.
Se u{te e `iv.
Na{ neprijatel ne mo`e da bide sekoj.
Verojatno i nie za ne{to se
pra{uvame.
Toa {to go pravime samo nie,
na sekoj mo`e da mu se slu~i.
Imame la`ni prijateli,
ama barem neprijatelite ni se onie
vistinskite.
26
Neprijatelot ne ni e dorasnat.
Go skrativme za glava.
Srbite se nebesen narod.
Ostanaa bez zemja.
Neprijatelot
go prepoznava nepogre{livo.
Dovolno mu e da go vidi na ulica.
Imam golemi ambicii.
Da pojaduvam, ru~am i ve~eram.
Nam ne ni odgovara
promena na situacijata.
Najsilni sme
koga ni e najte{ko.
27
Koga Srbinot go saka Srbinot,
toa seriozno gi zagrozuva
ostanatite narodi.
]e go re{ime pra{aweto so
{iptarskoto nacionalno malcinstvo.
Naskoro [iptarite
}e stanat mnozinstvo.
Od qubov ne se `ivee.
Zatoa mora mnogu da se mrazi.
Srbija ne u~estvuva{e vo ovaa vojna,
ama vo ovaa gi izgubi site prethodni.
Mene i mojot kom{ija samo smrtta
mo`e da ne razdeli. Zatoa i go ubiv.
28
Voenite zlostorstva ne zastaruvaat.
Se pravat i posle vojnata.
Zna~itelno pogolem broj padnaa
za ona {to go nemame denes.
Nie na{ata teritorija
sekoga{ }e ja namaluvame,
ama na nea nema da se vojuva.
A koga Gospod go sozdade ~ovekot,
toga{ krena race
od ponatamo{no sozdavawe.
Istorijata e relativna.
^esto ne odgovara
na oficijalnite stavovi.
29
Vo po~etokot be{e temnica.
A denot po utroto se poznava.
Koj }e pre`ivee, }e raska`uva.
Ako ima komu.
Nivna edinstvena ~ove~ka osobina e
{to gre{at.
Zboruvavte kriti~ki mislej}i na nego.
Toga{ o~igledno ne mislevte na sebe.
Bidej}i e sam vo taa oblast,
toj e eden od najdobrite.
Trnot vo okoto na mojot brat
mi gi bocka o~ite.
30
Gi povikuvam izbira~ite
da se svrtat kon idninata,
i da go zaboravat moeto minato.
Pisatelot, po objavuvaweto
na inkriminiranata kniga,
}e mo`e besplatno da `ivee
barem nekolku godini.
Ne mo`e da se `ivee od pi{uvawe.
Osven ako napi{anoto se pra}a redovno
Onamu Kade {to Treba.
Bi go iznel svoeto mislewe,
ama ne znam {to se bara od mene.
Se pravam lud
za da ne bidam zabele`itelen.
31
Tolku srabotija vo prethodniot period,
{to gi zabolea jazicite.
Otkriv topla voda.
Posle tri godini
pominati vo noviot stanot.
Nemilite sceni
pove}e nema da se povtorat.
Izvedena e samo premierata.
Ako ve}e zboruvate vo moe ime,
bi sakal da ostanam anonimen.
Ja hranime polovina Evropa.
Za niv na{ite gluposti
se du{evna hrana.
32
Satiri~arot vo slu`ba na vlasta
samo sebe si se pravi sme{en.
Da ni be{e toga{ ovaa pamet,
}e ne napravea ludi.
Se baraat moralni li~nosti.
Podobro e samite da se javat.
Vlasta najmnogu napravi
na poleto na kriminalot.
Tuka te{ko se `ivee.
Ama za sre}a, se `ivee sèpokratko.
Narodot vladee,
a i nadle`nite mu pomagaat vo toa.
33
Nikoj nema
da ni ja utvrduva dijagnozata.
Podobro da se spre~i,
otkolku da se le~i.
Imaat golem apetit.
Sakaat sekoj den da jadat.
Na{ata istorija
nema ni{to zaedni~ko so minatoto.
I na{ata istorija se povtoruva.
Sekoj pat e poinakva.
Povtoruvaweto na istorijata
na na{ite prostori
e rekonstrukcija na zlostorstvoto.
34
Vladata o{tro se bori so kriminalot.
Ne izbira zborovi.
Najdolgo mo`e da se odi
po pat koj ne vodi nikade.
Na{ite prethodnici
napravija brojni propusti,
ama nie so golemo anga`irawe
gi nadminavme.
Sekoga{ se vra}ame na svoite po~etoci.
Sè{to imame, go sozdadovme od ni{to.
Nikoj ni{to ne ni mo`e.
Duri ni onie
{to sakaat da ni pomognat.
35
Nikoj ne gi izdade
nacionalnite interesi.
Takvo ne{to kaj nas ne postoi.
Narodot i treba javno da se `ali.
Nie sme demokratska zemja.
Narodot po izvesno vreme
se pomiruva so sekoja svoja odluka.
Ili nie ne propa|ame,
ili ne postoi dno.
Vlasta se gri`i za dobroto
raspolo`enie na narodot.
Go zasmejuva so svoite
predizborni vetuvawa.
36
Dvajca Srbi, tri partii,
~etiri dr`avi.
Da ostanevme pod Turcite,
sega }e bevme del od Evropa.
Nie u{te vo sredniot vek
bevme del od Evropa.
I od toga{ kaj nas ni{to ne se izmeni.
Bevme na ~ekor do spasot,
a toga{ bra}ata ni dojdoa na pomo{.
Kaj nas ludacite
ni{to ne si zamisluvaat.
Tie navistina se pretsedateli,
ministri, generali...
37
Sozdadovme Golema Srbija.
Sega Srbite `iveat vo cel svet.
Najte{ko e da se bide Srbin vo Srbija,
zatoa {to treba da se `ivee so Srbite.
Svetot misli deka ne znaeme
{to e toa demokratija.
A toa, vsu{nost, e to~no.
Me fati potro{uva~ka treska.
U{te se tresam od cenite.
Vo zemjata nema {to da se jade,
a tie bi sakale takvata sostojba
da ja iskoristat
za ru{ewe na Vladata.
38
Kaj nas nema nacionalizam.
Vo pra{awe se samo poedinci
koi gi fati masovna histerija.
Sovesta mi e potpolno mirna.
I na{ite neprijateli
pravea zlostorstva.
Dolgo vreme se zanimavam so kriminal.
Ama nikako da vlezam vo vlasta.
I nie }e bideme
za demokratski re{enija.
[tom }e staneme mnozinstvo.
Na na{eto izbira~ko telo
mu nedostasuva glava.
39
Razlika postoi.
Kaligula gi imenuva{e senatorite,
a sega{nive se izbrani.
Narodot do v~era
ne znae{e koj go vodi,
a ve}e denes saka da go smeni.
Barawata na {trajkuva~ite
se nerealno golemi. Baraat plata.
Denes Turcija e porazviena od Srbija.
Pra{awe e koj kogo go ko~e{e pet veka.
Sèpove}e sfa}ame deka ulicata e
edinstveno re{enie.
Ni ostana samo da pita~ime.
40
Narodot nema {to da bara na ulica.
Kontejnerite se potpolno isprazneti.
Nie }e ve vodime.
Dovolno e samo da zami`ite.
Na{iot vrv e vo podzemjeto.
Kaj nas nitu lebot nitu mlekoto
ne se stoka za {iroka potro{uva~ka.
Sekade vo svetot politi~arite
se zanimavaat so kriminal.
Samo kaj nas kriminalcite
se zanimavaat so politika.
Sèni zedoa, ama nie gi imame niv.
41
Ova e najdemokratskata zemja na svetot.
Samo tuka mo`e na sekoj ~ekor
da slu{nete deka kriminalci
se na ~elo na dr`avata.
Vlasta se bori protiv ilegalnite
kriminalni organizacii.
Tie se za javnost vo rabotata.
To~no e deka ne stigna Albanija.
Ama zatoa ja prestignavme Etiopija.
Vi obezbedivme
ustavno pravo na rabota.
Ne barate belkim i rabota od nas!?
Znaeja zo{to ginea,
ama tajnata ja odnesoa vo grob.
42
Da ne nèvode{e nikade na{iot pat,
kako {to zboruvaat
na{ite neprijateli,
sega ne }e se vra}avme.
Ni vetija deka }e ne vodat do kraj.
Samo ne znaevme
deka krajot }e dojde taka brzo.
Na{ata Vlada ne mo`e da padne.
Se nao|a vo podzemjeto.
Re`imot treba da se udira onamu kade
{to e najslab. Vo glavata!
Gledavme kako kradat.
A sega mora da platime i za gledaweto.
43
Na{ite dostignuvawa se tolku golemi
{to pove}e ne mo`at da se sokrijat.
To~no e deka ima mnogu nevraboteni.
Ama, toa e zatoa {to kaj nas
ne mo`e sekoj da raboti {to saka.
Ako ne sakate da rabotite na rabota,
gi ima u{te iljadnici
koi so netrpenie go ~ekaat toa.
Tie znaat deka ni{to ne znaat.
Ama toa ne e pri~ina
da gi smetate za filozofi.
Odgovorete na postavenite pra{awa!
Nemojte posle da tvrdite
deka ne e mo`en dijalog so vlasta!
44
Kako mo`eme da razgovarame so vas,
koga go zastapuvate svoeto mislewe?
Bi im se trgnale od patot,
ama ne znaeme kade odat.
Koj tvrdi deka mu e lo{o,
}e mu bide u{te polo{o.
Narodot ima korist
od srpskiot Parlament.
Smeeweto e dobro za zdravjeto.
Onie {to umiraat od glad
se odnesuvaat krajno nepatriotski.
Go doveduvaat vo pra{awe
opstanokot na nacijata.
45
Spomenicite pokraj patot opomenuvaat
deka skr{nuvaweto e opasno.
Bidej}i gra|anite nemaat pari,
nadle`nite se potrudija
da nema nitu stoka.
Spremni sme vo borbata
protiv satanskata ideologija
da se zdru`ime i so crniot |avol.
Denot mi zavr{uva so ~itawe vesnici.
Koga }e gi zemam v raka,
mi pa|a temnica na o~ite.
Gledam od {to se `ivee.
Sekoj den pominuvam
pokraj prodavnica.
46
Od platata mo`e da se `ivee.
Znam nekolku lu|e
koi toa go praktikuvaat.
[to ponisko pa|ame,
sèpodobro gledame.
Dolgo propa|ame,
ama nikako da udrime vo zemjata.
Zemjata propa|a pobrgu.
Zaklu~ija deka so prikazna
nema ni{to da se promeni.
Zatoa naredija da se mol~i.
Vie ne morate da bidete radosni.
]e sedite vo poslednite redovi.
47
Posle raskinuvaweto so Stalin
gi simnavme portretite,
ama ostana ramkata.
Ne e to~no deka na{iot voda~
izleze od pod {inelot na Stalin.
Ostana vo nego.
So godini talkavme se dodeka toj
ne nèpovede vo siguren pat vo propast.
Pretsedatelot e najvisoka polo`ba.
Sèfrli pod nozete.
Vi garantirame apsolutna diskrecija.
Nikoj nema da doznae
deka nie ve likvidiravme.
48
Mo`nostite na poltronot
se fantasti~ni.
Se slu~uva vladetelot
vo sebe da otkrie poet.
Tuka posledniot ne }e mo`e
da go izgasne svetloto.
Zatoa {to prviot ve}e go napravi toa.
Deluvavme preventivno.
I zdravite gi prativme na lekuvawe.
Informativnite razgovori se korisni.
]e doznaete mnogu podatoci za sebe.
Televiziskite gleda~i se
neza{titeni svedoci.
49
Bezbednosta na gra|anite
ne e na zadovolitelno nivo.
Seu{te ima pove}e gra|ani
od policajci.
Prestanav da zboruvam za kriminalot.
Sega so nego se zanimavam
za da ne me apsat.
Pove}e sredstva se odvojuvaat
za policijata otkolku za naukata.
Ama mora da se priznae
deka policijata i znae pove}e.
Od novinarite se bara
da bidat objektivni.
Verno da go prenesat
ona {to }e im se naredi.
50
Narodot tolku ja saka svojata policija,
{to solzi na o~i mu odat
{tom }e ja zdogleda.
Policijata ne im mo`e ni{to
na kriminalcite. Na ista strana se.
Postoi na~in narodot na vlasta da i
go soop{ti svoeto mislewe.
Tokmu zatoa i postojan kodo{ite.
Zada~a na policijata e da doznae
zo{to narodot mol~i.
Sosedot gi rasipuva
dobrososedskite odnosi.
Seu{te ne mu crkna kozata.
51
Slobodoumnite lu|e se retki.
Zatoa se taka dobro ~uvani.
Ja nemam jas taa sre}a
policijata da vleze
vo mojot privaten stan.
[to sakate pove}e?
Vi dadovme sloboda na zboruvawe
i u{te pla}ame lu|e za da ve slu{aat.
Ne e to~no deka apsat po spisoci.
Odat po red.
Obvinetiot e strelan.
Za da ne go popre~uva vodeweto
na ponatamo{nata postapka.
52
Imame pravna dr`ava.
Kaj nas va`at zakonite na xunglata.
Na{ite policajci
nemaat slobodno vreme.
Pretpladne se borat
protiv kriminalot,
a popladne se zanimavaat so nego.
Koj tvrdi deka vo Srbija
nema demokratija,
toj ne znae {to e tortura.
Nevinite vedna{ gi strelaat
zatoa {to nivnata vina
te{ko se doka`uva.
Sudijata ne e peder. Ni ja eba majkata.
53
54
]e morame i sudovite
da gi izvedeme pred sud.
Osuden e na maksimalna kazna.
Za toa vreme
mo`e da se utvrdi sekakva vina.
Ako priznaete sè,
}e znaete zo{to ste uapseni.
Slobodata na mislewe
e garantirana so Ustav.
Zarem toa ne e dovolno?
Imame la`ni prijateli,
ama barem neprijatelite
se onie vistinskite.
Posledna `elba na osudeniot
be{e da bide soslu{an.
Mu se sudi za krivi~no delo vo obid.
Ja otvori ustata.
Svedocite se krajno objektivni.
Nikoga{ porano
ne go vidoa obvinetiot.
Kolku nestru~no go vodea procesot,
se gleda od faktot {to na Jozef K.
ni prezimeto ne mu go utvrdija.
Srbija mo`e da ja hrani cela Evropa,
ama ona {to nie go proizveduvame
ne e za hrana.
55
Vo nedostatok na precizni upatstva,
sudijata se dr`e{e do zakonot.
Nikoj ne znae kako ni e.
Toa e zasluga na cenzurata.
Na{ite neprijateli poleka propa|aat.
Nie sme vo zna~itelna prednost.
Do sega samo planovite
na neprijatelite gi natfrluvavme.
So neprijatelot nema razgovor.
Toa dosega sto pati mu go ka`avme.
Neprijatelot ne ni e dorasnat,
iako se odnesuva krajno zlostorni~ki.
56
Prviot ~ekor e najte`ok.
Drugoto e letawe.
Za kriza ne mo`e da se re~e nitu zbor.
Vovedoa stroga cenzura.
Ne raspolagame so fakti,
zatoa {to sme pravilno informirani.
Se nao|ame vo mediumska blokada.
Ne znaeme {to rabotime.
Ako vlasta uspea da go zgasne toj vesnik,
zna~i ne bil nezavisen.
Otkako vnimavam {to zboruvam,
rabotam {to sakam.
57
Da ne potfrli propagandata,
i denes bi `iveele dobro.
Na po~etokot be{e zbor.
Na krajot ostanavme bez zbor.
Ne e to~no deka sèstoi.
Ne mrdaat od pamet.
Zemjata nastana od haos.
A nie sme se u{te vo faza na razvoj.
Go dr`am jazikot za zabi.
Toa e na~in da gi za~uvam zabite.
]e bideme na kow.
Koga }e se oslobodime od magariwata.
58
Ni{to od parolata:
Site Srbi vo edna dr`ava.
Nema da mo`eme da se smestime
vo taka mala dr`ava.
Kakov e toa golemosrbin!
Toj celiot svet go smeta
za svoja tatkovina.
Treba, velat, da se promeni sistemot.
A zarem tuka ima nekakov sistem?!
Vo svetot kradcite se po zatvorite.
Kaj nas se po partiite.
Sostojbata na terenot e dobra,
ama ne zagri`uva rezultatot.
59
Nekoga{: Srbija pome|u slivite.
Sega: Site Srbi pod edna sliva.
Ne se simnuva
od stranicite na vesnicite.
Gazi po niv.
Sega e najva`no da se spre~at
vnatre{nite podelbi.
Imeno, zabele`ano e deka nekoi
sakaat da se spasat.
Nas ni{to ne smee da ne zabavi.
Zatoa i ne go otvorame podobranot.
Tatkovinata e vo opasnost.
Od spasitelite.
60
Srbite se delat na onie koi `iveat
i na onie koi se von zemjata.
Sèse obidovme za da ne potoneme.
Osven da plivame.
Ednata polovina na naselenieto
e vo smrtna opasnost. Za sre}a,
drugata polovina e vo `ivotna.
Nikoj ni{to ne znae.
Toa e na{eto tajno oru`je.
Na{ite rabotnici
stapija vo generalen {trajk.
Ama toa ni malku ne se odrazi
na proizvodstvoto vo na{ata zemja.
61
Nie sme najsloboden narod.
So tolku nevraboteni
imame najmnogu slobodno vreme.
Edinstveno gordosta
ne mo`ea da ni ja zemat.
Gordi sme {to zagubivme sè.
Ne sozdadovme Golema Srbija.
Izbravme pomalo zlo.
Narodot ni{to ne gleda.
Si ja gleda svojata rabota.
So ogled na toa koj sèni pomaga{e,
pove}e ni Gospod Bog
ne mo`e da ni pomogne.
62
Go razbiva nacionalnoto edinstvo.
Misli so svojata glava.
Srbite ne se pla{at da se karaat.
Sega nedorazbirawata gi re{avaat
so egzekucija.
Kako da ne bideme gordi
na svoeto minato
koga sekoj nareden den ni e sèpolo{?!
Na narodot ne mu dopira do svesta
deka `ivee vo beda,
zatoa {to ne mo`e da kupi ni vesnik.
Duri koga ve}e nemavme {to da vidime,
ni pukna pred o~ite.
63
Ne prestigna i Albanija.
Koj brza, vratot da si go skr{i!
Narodot ne znae {to saka.
A negovata `elba za nas e zapoved.
Ja koristime i glavata.
Postojano odime so glava niz yid.
Mo`eme nie i pobrgu.
Ama popu{taat ko~nicite.
Srbite se najhrabar narod.
Tie nemaat {to da izgubat.
Bi dal krv za mojata tatkovina,
ama ne ja prima mojata grupa.
64
I nie kow za senator imame!
Zo{to svetot se me{a
vo na{ite vnatre{ni pra{awa
koga duri i nie ne gi re{avame?
[tom gi slu{nav voenite tapani,
znaev deka sè}e odi na baraban.
Ne doa|a vo predvid
prodavawe na zemjata.
Sèdodeka ne se dogovorime za cenata.
Kaj nas nikoj ne mo`e da go odvoi
rakovodstvoto od narodot.
Osobeno koga narodot
}e gi zgrap~i rakovoditelite.
65
Sekoga{ do`ivuvame porazi,
zatoa {to ne mo`eme sekoga{
da pobeduvame.
Pobedata e na{a.
Sèdrugo mu pripadna na protivnikot.
Se spogoduvame so race,
a vo slu~aj na golemi nedorazbirawa
gi koristime i nozete.
Re{itelno ne go davame ona {to e na{e.
Ama mo`e da se spogodime okolu toa
{to e na{e.
[ve|anite dveste godini
nemaat vojuvano.
Koga bi znaele {to sèpropu{tija.
66
Vo Srbija nema dovolno gra|ani
za postojniot broj na partii.
@iveeme fantasti~no.
Opkru`eni sme so izmislici.
Nie ne la`eme.
Nie samo vi ja soop{tuvame vistinata.
Koj ne gi frizira informaciite,
}e bide o{i{an.
Ne e vistina deka sekoga{ la`at.
Ponekoga{ ja premol~uvaat vistinata.
Se slu`i so neubavi sredstva.
Ja razubavuva stvarnosta.
67
Koga ne vnimavam {to zboruvam,
vnimatelno me slu{aat.
@rtvite da ne bidat zaludni,
nie i ne gi priznavame.
Vojskata i policijata
ne se povlekoa od Kosovo
tuku napreduvaat kon Vojvodina.
Ne samo da gi udrivme temelite
na demokratijata
tuku i podignavme i yidovi.
Ne e dobro da bidat pove}e kandidati.
Zatoa {to Srbite
sekoga{ go izbiraat najlo{iot.
68
Koga }e dojdat izbori,
toga{ ne se izbiraat zborovi.
Narodot retko gre{i.
Edna{ vo ~etiri godini.
Se dvi`e{e
vo intelektualnite krugovi.
Vo dvorot na zatvorot.
Vo Srbija ne e lesno
da se bide opozicioner.
Te{ko e da se dojde na vlast.
Na{ata Vlada nema da gi povtoruva
gre{kite na starata Vlada.
Taa }e bide originalna.
69
Srbija dobi Vlada
na nacionalniot spas.
Spasuvaj se koj mo`e!
Kaj nas sekoj mo`e da se zbogati.
Zatoa {to sekoj mo`e da bide minister.
Se molime na Gospod
za onie koi se na vlast.
Gospod da im dade pamet.
Ne e to~no
deka site vo Vladata se pravat ludi.
Nekoi se prirodno nadareni.
Vo na{ata zemja go snema sredniot sloj.
Podzemjeto se stopi so vrvot.
70
Im dadovme na gra|anite
cvrsta potpora.
Gi dovedovme do pita~ki stap.
Barame samo da ni veruvate,
a nie }e la`eme kako najdobro umeeme.
Sitiot na gladniot ne mu veruva.
Problem e {to gladnite
se im veruvaat na sitite.
Od vetenite milijardi
gi vidovme samo nulite.
Site problemi mora da se re{at
so politi~ki sredstva:
ubistva, progoni, ma~ewa...
71
Zaradi onie na visoki polo`bi
nie sme vo bezizlezna polo`ba.
Narodot ne gleda
{to donese dr`avnata politika
zatoa {to nema {to da vidi.
Posle niv potop.
Narodot }e gi ispopluka.
Na{ite politi~ari
se dr`at do pogovorkata:
„Zboruvaj srpski, ni Srbite za da ne
te razberat“.
Pamet vo glava!
Slu{aj go poglupaviot od sebe.
72
Narodot gi slu{a.
Zatoa {to ne mo`e so o~i da gi gleda.
Ne gi iznesuvame valkanite ali{ta
zatoa {to ostanavme bez ga}i.
Lu|eto koi se menuvaat preku no}
najmnogu ja sakaat temnicata.
Na narodot mu e te{ko,
ama re`imot se trudi da gi olesni.
Imame ~esna vlast.
^lenovite na Vladata ne krijat
deka se kriminalci.
Najlo{oto pomina. A i nie so nego.
73
Ako ~esno se odraboti rabotata,
mo`e i kaj nas dobro da se zaraboti.
Profesionalnite ubijci
go potvrduvaat toa.
Glavata e nivna glavna potpora.
Zatoa i gi postavivme na glava.
Kaj nas dobro se `ivee.
Od mnogumina mo`ete da slu{nete:
Dobro e, `iv sum!
Radosna vest: Narodot nema
u{te dolgo da `ivee bez hrana.
Hrana ima dovolno.
Ama postoi vi{ok na naselenie.
74
Srbite se narod so dolgo pametewe.
Se se}avaat i koga posleden pat jadea.
Dr`avata ne dozvoluva
da raboti koj {to saka.
Zatoa i postoi organiziran kriminal.
Vladata soop{ti deka site vraboteni
uredno i na vreme
}e si gi dobijat svoite penzii.
Toa e palavo dete.
Postojano bara da jade.
Iznesuva{e te{ki nevistini
za pretsedatelot.
Tvrde{e deka e ~esen
i odgovoren ~ovek.
75
Jadam tri pati na den.
Sekoj tret den.
Nie imame monarhija.
Kaj nas caruvaat
siroma{tijata i kriminalot.
Parite postojat za da se tro{at.
Zatoa i gi nema
va{ite {tedni vlogovi vo bankite.
Stopanskiot gigant
e na pragot na ozdravuvawe.
Samo u{te da najdeme dobar sponzor.
Se zgolemi {tedeweto.
Narodot ne kupuva duri ni hrana.
76
Roditelite gi u~at decata
kako pravilno da go koristat
priborot za jadewe.
Za sega obukata e samo teoretska.
Onamu kade {to rezultatite se poslabi
novinarite mora pove}e
da se anga`iraat.
Dadov polovina plata
za da gi platam smetkite.
I ni{to ne mi ostana.
Cel den me soslu{uvaa.
Sega ni{to ne slu{am.
Imame strav od viso~ina.
Se pla{ime od onie odozgora.
77
]e ostvarime zna~itelni za{tedi
vo pravosudstvoto.
Edno lice }e bide i obvinitel
i sudija i inspektor.
Humanitarnata pomo{
se deli ramnopravno.
I komu mu treba i komu ne mu treba.
Da znaev {to sè}e se zboruva za mene,
nikoga{ nema{e da se zanimavam
so nezakonski raboti.
Na site najavi deka }e nema greewe,
nie ostanavme mrtvi ladni.
Na ispituvaweto me tepaa.
Toa be{e raboten dogovor.
78
Policijata ne gi apsi nevinite lu|e.
Sekoj, porano ili podocna,
}e ja priznae svojata vina.
Nikoj ne e uapsen bez pri~ina.
Sekoj koj e uapsen }e mora i da odle`i.
Ne dozvoluvame sobirawe na narodot
zatoa {to sega e najpotrebno
edinstvo na nacijata.
Policijata pretrese
stotina demonstranti,
i ne pronajde nitu stotina denari.
Obvinenieto e podignato.
Gilotinata mo`e da se spu{ti.
79
Policiskoto ispituvawe
trae{e do razdenuvawe.
Zatoa {to denot e pomudar od no}ta.
Na{ite sudii
se objektivni i nepristrasni.
Presudite gi donesuvaat
isklu~ivo vrz osnova na toa
koj }e dade pove}e.
Vo na{eto sudstvo nema korupcija.
Ama, ako se dogovorime,
mo`am se{to da vi ka`am na taa tema.
Posle izvr{uvawe
na prvostepenata presuda
osudeniot nema pari
nitu `alba da napi{e.
80
Kaznet e iako {ire{e optimizam.
Tvrde{e deka }e padne Vladata.
Vo pravo ste.
Me|utoa, toa pravo nie go tolkuvame.
Ne ja prodade du{ata na |avolot.
Nema{e so {to da trguva.
Onie na koi ustata im e polna so zemja
Pretvoruvaat sèvo kal.
I kradcite vodat kampawa
od vrata na vrata.
Sre}ata e ubava samo dodeka se ~eka.
A nie umirame od ubavina.
81
Toj e ~ovek od zbor.
Vedna{ znaevme
deka e od slab materijal.
Potpi{avme dogovor
za ve~no prijatelstvo so mo`nost
da se prodol`uva sekoj mesec.
Site gi baraat voenite zlostornici.
^esnite nikoj ne gi saka .
[ansite se na na{a strana.
Iskoristenite priliki na nivna.
Sega nikoj ne ni zabranuva
da se izjasnuvame kako Srbi.
Samo, nemojte da ne prisiluvate na toa!
82
Problem e vo toa {to brodot koj tone
ne gi napu{ta patnicite.
Bi se simnale od scenata,
ama ne smeat pome|u narodot.
Nego mo`e{ na ranata da go prevrze{.
I vedna{ da dobie{ gangrena.
Medicinata tolku napredna
{to sega lu|eto umiraat zdravi.
Ne otide sèvo propast.
Ima u{te vreme.
Ne se se}avam na ni{to.
Zatoa {to ne sum zlopamtilo.
83
Dojde momentot na vistinata.
Za vistinata se rezervirani
samo momenti.
Izborite se {ansa partiite na vlast
u{te edna{ da gi smenat glasa~ite.
Jas sum za promeni.
^ovek sum za site re`imi.
Nie Srbite sme primer za celiot svet.
Kako ne treba da se raboti.
Mol~am celo vreme
bidej}i vnimavam {to zboruvam.
Rekov {to imam. Sega nemam ni{to.
84
Jas sum finansiski genijalec.
Pre`ivuvam bez pari.
Go ubiv ~ovekot vo sebe.
I za toa sum bogato nagraden.
Nema da bidam na do`ivotna robija.
Dobiv viza.
Ne sakav da se navednuvam.
Zatoa gi vidov site yvezdi.
Zo{to pi{uvam aforizmi?
Zatoa {to ne mo`am da gi zapomnam.
Pi{uvam aforizmi zatoa {to posle
sè ostanuvam bez zborovi.
85
Dojdete vo Srbija!
Ako vi e dosaden `ivotot.
Vo zemjata vo koja
e ograni~ena slobodata na dvi`ewe
site odat nanazad.
Srbija ne e zona na samrakot.
Tuka ba{ ni{to ne se gleda.
Lu|eto gi delime isklu~itelno
na dobri i lo{i – Srbi.
Ne se sramam da ka`am deka sum Srbin.
Mene od ni{to ne mi e sram.
Ne sum pita~, tuku sobiram donacii.
86
Kosovo e vo Ustavot na Srbija.
Dali e u{te nekade?
Od na{ite gre{ki
drugite izvlekuvaa pouki.
Nie gi izvlekuvavme zaginatite.
Bev na grobi{ta.
Tamu vidov najmnogu lu|e na svoe mesto.
Vest na denot: Denes nikoj ne e ubien!
Da ne vodevme bratoubistvena vojna,
nema{e da znaeme deka sme bra}a.
Ako samo slogata go spasuva Srbinot,
toga{ ni nema spas!
87
Vistina e deka `iveeme sèpote{ko,
ama zatoa perspektivite
ni se podobruvaat.
Srbija e parlamentarna dr`ava.
Site odluki za na{ata zemja
gi donesuva amerikanskiot Kongres.
Koga samo }e zamislam
deka nie bevme ne~ija svetla idnina.
Ne be{e talkawe.
Nie od po~etokot trgnavme na
pogre{en pat.
Ne se vozbuduvajte!
Va{eto pa|awe e od minliv karakter.
88
Srbija nema da stane
belgradski pa{alak.
]e bide temen vilaet.
Brodot ni potona, ama ne se gri`ime.
Toa se slu~i vo na{ite
teritorijalni vodi.
Ne dozvolivme da ne razdvojat sitnici.
Zatoa sozdadovme pogolemi problemi.
Koga }e vidam koj sèni pomaga,
si mislam: Gospod neka ni e na pomo{!
Na{ata sorabotka e granitno cvrsta.
Ne se svitkuvame duri ni koga
pita~ime.
89
Se soglasuvame na sè.
Ama, do polovina!
Sakam da vospostavime odnosi
so golemite sili.
Ama isklu~ivo vrz baza na polna
ramnopravnost.
Koj si odi po svojot pat,
mora da se sudri so nas.
Nie sme dostoinstven narod.
Birame od kogo }e pita~ime.
Gi poslu`ija so leb i sol.
Srbite sekoga{ prinesuvaat
pred gostite sè{to imaat vo ku}a.
90
Gi po~uvstvuvavme promenite.
Na svojata ko`a.
Narodot i ponatamu se `ali.
Samo, sega e neopravdano nezadovolen.
Izgradivme op{testvo na tolerancija.
Gra|anite mirno
ja podnesuvaat diktaturata.
Se skaravme za gluposti.
Zboruvavme za Vladata.
Pretsedatelot e ekspert
za ~ovekovi prava.
Tehnikata na negovoto gazewe,
ja dovede do sovr{enstvo.
91
Novite izbori
se {ansa za mojata partija
pak da ne vleze vo Parlamentot.
Narodot e na{e najgolemo gajle.
Gajle ni e za nego.
Koga }e se obedinime
so Irak i Libija...
Kakva pustina }e bide toa!
Toj ne e voen zlostornik.
Mnogu ne{ta napravi vo mir.
92
BELE[KA ZA PISATELOT
Aleksandar ^otri} e roden na 25 Septem-
vri 1966 godina vo Republika Srbija.
Od 1984 godina objavuva aforizmi vo NIN,
„Politika“, „Ve~erni novosti“, „Danas“, „Kwi-
`evna re~“, „Student“, NON, „Beogradsko vre-
me“, „O{i{ani Je`“, „Mladost“ i drugi spisa-
nija i vesnici.
Humoristi~no-satiri~ni prikazni pi{u-
va od 2003 godina.
Dosega gi ima objaveno:
]e vi dademe nie na vas demokratija - 1993.
Petta kolona - 1997
Nedozvoleni misli - 2000
Kratki rezovi – 2004
Aforizmi – 2007
Prikazni pred budewe – 2007
Kako koavtor gi ima objaveno:
Spomenica na Dra`a – 1995
Sobrani vo rasejuvawe – 2002
93
Dobitnik e mnogu nagradi i priznanija:
„Radoje Domanovi}” – 1993, „Zlatna kaciga“ – 1994, „@ivojin Pavlovi}-@ik{on“ – 1993,„Dragi{a Ka{ikovi}“ – 1995, „O{i{ani je`“- 2003, „Vibova nagrada“ – 2003, „Jovan Haxi Kosti}” – 2006, „Zlatna jabuka“ -2007,„Festival na crnogogorskiot humor i satira“ – 2007, „Milivoje Ili}“ -2007, itn.
Zastapen e vo golem broj antologii vo
Srbija i vo stranstvo.
Negovite aforizmi se prevedeni na angli-
ski, polski, francuski, slovene~ki, ungarski,
{panski, makedonski, ruski, albanski,slova~ki,
~e{ki i bugarski jazik.
^len e na Belgradskiot aforisti~arski
klub i ~len na Zdru`enieto na pisateli na Srbija.
Po profesija e diplomiran pravnik.
@ivee i raboti vo Belgrad.
Pove}e za avtorot na Internet stran-
icata: www.cotric.com
94
OD RECENZIJATA
Denes e te{ko da si ^otri}. Bidej}i ^ot-
ri} e srpski aforisti~arski brend, a srpskiot
aforizam e perjanica na evropskiot satiri~en
aforizam. Tovar koj te{ko se nosi i koj mora
da se potvrduva od aforizam vo aforizam.
Postojana bitka so sopstvenoto postoewe i
tvorewe. A pokraj toa, da se odi vo ~ekor so
turbulentnoto vreme, polno so nostalgija za
ubavinata na `iveeweto.
A ^otri} postojano ne provocira so se-
ga{nosta i minatoto. Vo sudirot na koncep-
tot na sozdavawe na mislata i realnosta, se
ra|a o{tra poraka do site onie koi gi sozdava-
at problemite – sè gledame, sèznaeme. Ne osta-
nuva nitu eden segment od na{eto bitisuvawe
kade ^otri} ne se nurnuva i na povr{inata go
isfrla jadot i ~emerot naroden. Pod negovata
ostra kosa kako snopovi pa|aat site somnitel-
ni avangardi, lideri, voda~i, vlastoqupci, voe-
ni zlostornici i profiteri... no napati vo ne-
govite aforizmi se sliznuva i obi~niot Srbin.
Mene i mojot sosed
samo smrtta mo`e da ne razdeli.
Zatoa i go ubiv.
95
Sekoj negov aforizam nosi neviden i neo-
~ekuvan presvrt , a seto toa vo isklu~itelna
kompozicija, kade {to do maksimum se koristat
site stilski sredstva. Ako barame stilska op-
redelenost, }e se najdeme vo nedoumica vo koj
`anr da navlezeme. ^otri} isklu~itelno dobro
ja poznava srpskata politi~ka scena, nejzinite
akteri, go poznava srpskiot gra|anin i negovi-
ot mentalitet, no najva`no e deka se pozna-
va i sebesi i bespo{tedno se nafrla na negativ-
nosta, melej}i ja na nemu svojstven na~in.
Najte{ko e da se bide Srbin vo Srbija,
zatoa {to treba da se `ivee so Srbite.
Im se voshituvam na Turcite.
Treba{e so nas da izdr`at
polni pet veka.
Nie sme gordeliv narod,
ne se svitkuvame koga pita~ime.
No porakata na ^otri}evite aforizmi
e univerzalna i ispolneta so qubov kon svojot
i svoeto. Samo silnata verba vo ona {to tre-
ba da bide podobro e potpora za ra|aweto na
sekoj aforizam oti negativnostite, koga se
borat me|usebno, znaat da sozdadat klima za
96
`rtewe na semeto na radosta i strasta za `i-
veewe. Da se saka sopstveniot narod i sopstve-
nata nacija, dava za pravo da se kritikuva sèona {to e negativno i {to unazaduva.
Vo zemja vo koja
e ograni~ena slobodata na dvi`ewe
site odat nanazad.
Za na{a sre}a, tuka e ^otri} koj ima neo-
grani~en radius na mislewe i talent plus za kon-
ciznost i nepredvidlivost i so svojata upor-
nost i bespo{tednost vo rabotata, sekoga{
isfrluva novi kontingenti na genijalni sati-
ri~ni misli.
Sre}na e Srbija so ^otri}, no nesre}ni se
detektiranite uslo`nuva~i na na{eto sovre-
meno `iveewe.
Koga Srbinot saka Srbin,
toa seriozno gi zagrozuva drugite narodi.
Dali e ^otri} Srbin?! Da – po ra|awe.
No i na{ – po univerzalnosta na negovata misla.
Vasil Tolevski
97
98
99
100