urodził się 18 stycznia 1969 roku, po skończeniu liceum plastycznego w Rzeszowie przyjechał z Dynowa w Bieszczadach do Łodzi, gdyż został tu uczniem mistrzów jubilerów. Dziś prowadzi zakład kowalstwa artystycznego.

KOWALMACIEJ KOZUBAL

MODYSTKALIDIA JANICKA

Urodzony w maju 1931 roku we wsi Krzyżewo-Jurki na Mazowszu. Po II wojnie światowej zamieszkał w Łodzi. Od 1964 roku prowadzi zakład szewski na Stokach.

SZEWCMARCELI ROMANOWSKI

Urodzony w Łodzi, w 1962 roku. Absolwent Technikum Mechanicznego Nr 4 w Łodzi (klasa: mechanika precyzyjna – zegarmistrz), jeszcze w trakcie trwania nauki odbywał praktyki m. in. w dawnych Zakładach Mechanizmów Precyzyjnych „Mera Poltik”. Tuż po ukończeniu technikum trafił na staż do państwowego wówczas punktu usługowego przy Placu Wolności, gdzie od początku lat '80-tych pracuje jako zegarmistrz nieprzerwanie po dziś dzień, obserwując zmiany zachodzące w centrum miasta. Jako rodowity łodzianin opowiada nie tylko o warunkach pracy łódzkich rzemieślników dawniej i dziś, ale także o miejscach zapamiętanych z dzieciństwa, m. in. o ulicy Solnej i Parku Staromiejskim, oraz o szczególnej atmosferze tamtych czasów.

ZEGARMISTRZKRZYZTOF WIĘCEK

Urodzony w sierpniu 1938 roku. Wywodzi się z rodziny od trzech pokoleń pracującej w zakładach Poznańskiego. Dziadek, Adam Śmigalski, był majstrem w tkalni. Ojciec, Antoni Płoszajski, był głównym kasjerem zakładów. Antoni był także członkiem sekcji strzeleckiej klubu sportowego przy zakładach fabrycznych IKP. Wojciech dzieciństwo spędził w Łodzi, w famułach na ulicy Ogrodowej. Pracował 20 lat w zakładach „Marchlewskiego”, potem – wciąż formalnie będąc zatrudnionym u „Marchlewskiego” – pracował w ŁKS-ie, który wówczas był pod „opieką” zakładów.

POLTEXWOJCIECJ PŁOSZAJSKI

Mistrz krawiectwa damskiego i męskiego. Urodzony w 1942 roku w Racławicach. W wieku dwóch lat przeniósł się z rodziną do Łodzi. Tu ukończył technikum na ulicy Irysowej, jednocześnie ucząc się tajników krawiectwa u takich mistrzów jak Olszański, Brzeziński, Szwed i innych. Następnie otrzymał bardzo odpowiedzialne stanowisko kierownika krojczego, w spółdzielni PKWN, gdzie zarządzał zespołem piętnastu osób. Spółdzielnia ta mieściła się na ulicy Nawrot. W 1991 roku pan Tadeusz otworzył własny zakład krawiecki, kilka numerów dalej na tej samej ulicy, z którą związany jest już ponad 40 lat.

KRAWIECTADEUSZ BAŚ

urodziła się 28.08.1935 roku w Łodzi. Zdobyła tytuł mistrzowski w zawodzie modniarstwa. Od 1964 roku prowadziła zakład w mieszkaniu na Legionów 29. Od roku 1966 na Tuwima 16. Najdłużej bo przez 29 lat prowadziła zakład pod adresem Legionów 5. Szyła kapelusze z filcu i futra, toczki i kapelusze ślubne. Już nie prowadzi zakładu, ale nadal szyje kapelusze. Od najmłodszych lat mieszka na ul. Stalowej 13 tuż przy dawnej stacji Radegast.

MODYSTKAZOFIA JÓŹWIAK

Urodzony w 1948 roku, łodzianin od pokoleń. Swą przygodę z tkactwem rozpoczął już we wczesnym dzieciństwie od wycieczki do zakładów „Wiosny Ludów”, gdzie zachwyciły go stare krosna z napędem transmisyjnym. Absolwent Technikum Jedwabniczo-Galanteryjnego w Łodzi, ukończył także studia na Politechnice Łódzkiej (kierunek: mechaniczna technologia włókna, specjalność: tkactwo). Przez wiele lat pracował jako mistrz tkacki w Zakładach Przemysłu Bawełnianego „POLTEX” im. Juliana Marchlewskiego, a następnie jako nauczyciel w technikum, które sam ukończył. Przez ostatnie lata zatrudniony w Komendzie Wojewódzkiej Policji w Łodzi, wciąż jednak związany z włókiennictwem (ekspert ds. umundurowania). Obecnie współpracuje z Muzeum Fabryki, gdzie z satysfakcją konserwuje krosna. „Nitki”, jak powiada, to jego największa pasja.

POLTEXMAREK SZYMAŃSKI

Urodzony w 1931 r., uczył się zawodu ślusarza w ZZDZ przy ul. Łąkowej, tuż po szkole pracował w prywatnym zakładzie przy ul. Wygodnej (spawanie i montaż kotłów centralnego ogrzewania), w Gliwicach zdobył licencją na spawanie kotłów; namawiany przez kolegów poszedł do pracy w parowozowni Dworca Kaliskiego, pracował tam tydzień, propozycja podniesienia płacy w poprzednim zakładzie pracy, sprawiła, że wrócił do zakładu przy ul. Wygodnej; pracował w fabryce kołder i parasoli przy ul. Kopernika 36 jako mechanik maszyn szyjących do roku 1978, kiedy to odkupił zakład przy ul. Pomorskiej 99 od pana Ciesielskiego i stworzył tam swój zakład naprawy maszyn szyjących – zarejestrowany, ale jako zakład naprawy maszyn kuśnierskich (ponoć jako jedyny zarejestrowany). Produkował od podstaw maszynę Diana przemianowaną na Success. Gdy prowadzenie zakładu stało się nierentowne, założył wraz z żoną sklep, obecnie Pan Zbigniew naprawia sporadycznie przynoszone przez klientów maszyny, dorabiając sobie tym samym do emerytury

NAPRAWA MASZYN DO SZYCIAZBIGNIEW OLACZEK

prowadzi sklep z wielopokoleniowymi tradycjami, w którym można zaopatrzyć się we wszelakiego rodzaju wyroby szczotkarskie od małych pędzelków, do dużych, solidnych szczotek do zamiatania podłóg, które przetrwają wiele lat użytkowania. Istnieje obawa, że zakład ten nie przetrwa próby czasu, lecz na chwilę obecną działa i można regularnie się w nim zaopatrywać.

SZCZOTKARKAZOFIA FILIPOWICZ

Urodzony w Łodzi, 1-ego listopada 1955 roku. Fotografią zainteresował go kolega, za namową najbliższych skierował swe kroki do Technikum Fototechnicznego CZSP w Łodzi – jak powiada, szkoły o aspiracjach artystycznych i rzemieślniczym profilu. Jeszcze w trakcie trwania nauki zaglądał do mieszczącego się nieopodal szkoły zakładu wykonującego zdjęcia na porcelanie, zafascynowany odmiennością techniki. Z Zakładem Fotografii na Porcelanie (do roku 1989 funkcjonującym jako Fotograficzna Spółdzielnia Pracy „STUDIUM”) związany jest od lat '70-tych ubiegłego stulecia nieprzerwanie po dziś dzień. To jedyny taki zakład w Łodzi, który przetrwał próbę czasu. Tylko tutaj zdjęcia na porcelanie wykonywane są od początku na miejscu, pod czujnym okiem pana Janusza Kliszko.

ZDJĘCIA NA PORCELANIEJANUSZ KLISZKO

Urodzony w lipcu 1946 roku w Łodzi, w dzielnicy Chojny. Łodzianin od trzeciego pokolenia. Z wykształcenia budowlaniec, ukończył Wydział Budownictwa Lądowego na Politechnice Łódzkiej, od około 20 lat zajmuje się tworzeniem witraży.Jego realizacje można zobaczyć zarówno w kościołach jak i w prywatnych mieszkaniach, i domach w całym kraju. Witraże Pana Hibnera zdobyły uznanie między innymi w Argentynie i Stanach Zjednoczonych. Specjalizuje się zarówno w małych formach witrażowych takich, jak zawieszki czy lampy witrażowe, jak również w witrażach bardzo dużych, umieszczanych w kościołach. Pracownia Pana Hibnera prowadzi renowacje istniejących okien witrażowych. Do najważniejszych realizacji w Łodzi można zaliczyć renowacje witraży w łódzkiej katedrze, Pałacu Herbsta oraz Pałacu Poznańskiego.Wielkim sukcesem pracowni Pana Hibnera jest stworzenie jedynego na świecie witrażu przestrzennego znajdującego się w domu weselnym w Ksawerowie.

WITRAŻYSTAANDRZEJ HIBNER

urodzony 2 kwietnia 1954 roku w Łodzi. Drukarz. Na bazie jego kolekcji powstało w 2005 roku Muzeum Papieru i Druku zlokalizowane w Instytucie Papiernictwa i Poligrafii Politechniki Łódzkiej. Ryszard Ulijański jest również założycielem fundacji „Ocalić od zapomnienia”, która prowadzi muzeum. Drukarz wraz z małżonką prowadzi warsztaty z zakresu historii druku, książki oraz ręcznych procesów powstawania papieru w Domu Papiernika w Skansenie Łódzkiej Architektury Drewnianej w Centralnym Muzeum Włókiennictwa, w Muzeum Papieru i Druku oraz na zaproszenie przy okazji imprez miejskich czy wydarzeń organizowanych prywatnie.

CZERPANIE PAPIERURYSZARD ULIJAŃSKI

urodził się 6 lipca 1952 roku w Łodzi. Ukończył technikum energetyczne, ale nie zajmował się wyuczonym zawodem. Pomagał zawsze ojcu w pracach zduńskich. W 1984 roku po śmierci ojca przejął jego zakład przy obecnej Pomorskiej 28, który został założony w latach 30-tych XX wieku przez jego dziadka. Specjalizuje się w robieniu pieców kaflowych. Pracuje w Łodzi i na terenie całej Polski.

ZDUNBOGDAN URBAŃSKI

od śmierci męża Stefana Wypustka w 2002 roku sama prowadzi zakład fotograficzny przy ul. Narutowicza 47/44. Jego początki związane są z jej teściową – słynną Ireną Strzemieczną (1909-1993), która przy ul. Piotrkowskiej 44/4 prowadziła elitarną pracownię portretu. Była znaną w Łodzi i w Polsce artystką-fotografem, która wykonywała portrety wielu gwiazd tamtych czasów. Była mężem zaufania łódzkich członków Polskiego Towarzystwa Fotograficznego w 1951 roku i jedną z założycielek łódzkiego oddziału w 1952 r.

FOTOGRAFIA NA SZKLEEWA WYPUSTEK

Urodzony w marcu 1953 roku, w rodzinie z tradycjami artystycznymi. Wykształcenie zdobył w Łodzi. Już we wczesnym dzieciństwie przejawiał zdolności manualne i kreatywność. Od 1980 roku prowadzi działalność obejmującą kaletnictwo, rzeźbiarstwo oraz tworzenie biżuterii. Wykonuje prace z naturalnych materiałów, głównie ze skóry. Samodzielne komponuje matryce, produkuje farby i barwniki, dzięki czemu jego prace mają niepowtarzalny charakter. Odtworzył zapomnianą technologię wyroby kurdybanów, która zaginęła w Polsce ok. 200 lat temu. Jest prekursorem w zastosow-aniu odpadku nieużytkowego: sutka bydlęcego. Prezentował swoją twórczość na wystawach krajowych i zagranicznych. W 1990 roku Minister Kultury i Sztuki uhonorował go tytułem Mistrza Rzemiosła Artystycznego. W 1992 został powołany na zastępcę przewodniczącego Komisji Rzemiosł Artystycznych.

KURDYBNIKJACEK LIPIŃSKI

Urodzona w czerwcu 1941 w Łodzi. Mama Pani Beaty. Od dziecka pomagała rodzicom oraz ich rodzeństwu robić koronki. Z zawodu jest krawcową, ale głównie zajmowała się koronkami. Specjalizuje się w hafcie na siatce, co jest już w naszym kraju rzadkością. Jej koronki można zobaczyć w wielu kościołach i muzeach w Polsce. Na stałe współpracuje z Muzeum Włókiennictwa w Łodzi, jest współtwórcą Stowarzyszenia Twórców Koronki i Haftu „Arachne”. Pani Maria posiada certyfikat mistrzowski „File – haft na siatce” wydany przez Cech Rzemiosł Artystycznych w Warszawie.

BEATA WŁODAWSKAUrodzona w maju 1962 w Łodzi. Od 7 roku życia robi koronki. Ukończyła liceum ekonomiczne, obecnie prowadzi własną firmę. Od 2000 roku działała w klubach haftu i koronki, a od roku 2006 jest prezesem Stowarzyszenia Twórców Haftu i Koronki „Arachne”. Pani Beata brała udział w wielu konkursach oraz wystawach związanych z rękodziełem, jej koronki można zobaczyć w całej Polsce. Posiada certyfikat mistrzowski w dziedzinie haftu krzyżykowego wydany przez Izbę Rzemieślniczą oraz certyfikat z wyrobu chust kameliowych wydany przez Muzeum Archeologiczne i Etnograficzne w Łodzi.

KORONCZARKIMARIA WOJTASIAK

Urodzona w 1946 roku w Łodzi. Chciała studiować geografię, ale nie dostała się na ten kierunek, więc zaczęła uczyć się zawodu gorseciarki u swojej matki, w jej zakładzie przy ul. Zachodniej (tuż przy ul. Legionów), potem zdała egzamin czeladniczy, później mistrzowski, założyła własny zakład przy ul. Jaracza 23, miała dużo klientek, współpracowała z wieloma teatrami, wyuczyła pięć uczennic, obecnie pracuje z córką. Korzystała z materiałów z zakładów Marchlewskiego, Uniontexu oraz Lenty, dziś materiały kupuje w lokalnej hurtowni, część dodatków sprowadza z Czech czy Litwy. Klientek ma wyraźnie mniej, ale jeśli raz skorzystają z jej usług, to prawie zawsze wracają, przyjeżdżają nawet z odległych miast Polski, a także z zagranicy. Pani Grażyna ma siostrę, która również kontynuuje tradycje rodzinne, prowadząc zakład gorseciarski w Łodzi.

GORSECIARKAGRAŻYNA OWCZAREK

Urodzony w 1948r. w Szczecinie. Studiował na Wydział Elektryczny PŁ w latach 1967-68; ukończył natomiast WSSP w Łodzi (dyplom z grafiki i fotografii: 1974r.). Od 20 lat wydaje książki artystyczne, druki okolicznościowe, prowadzi działalność wystawienniczą, zbiera zabytkowy sprzęt drukarski i papierniczy. W 1980r. wraz z przyjaciółmi założył grupę artystyczną CORRESPONDANCE DES ARTS, od 1985r. kontynuuje jej działalność z żoną Jadwigą; w 1990 założył fundację CORRESPONDANCE DES ARTS (głównym jej celem jest rozwijanie idei korespondencji sztuk w dziedzinie książki). Fundacja umożliwiła powołanie do życia w 1993r. Muzeum Książki Artystycznej w Łodzi. W uznaniu zasług dla sztuki książki został zaproszony do rady muzeum Druckunst w Lipsku. Razem z żoną Jadwigą został też laureatem Walter Tiemann Preis oraz brązowego medalu w konkursie Schonste Bucher Aus Aller Welt. Małżonkowie w 1994r. otrzymali nagrodę Verte (Gazeta Wyborcza), a w 1995 Nagrodę Miasta Łodzi.

KSIĄŻKA ARTYSTYCZNAJANUSZ TRYZNO

Urodzony w Łodzi, w 1972 roku. Od dziecka cierpiał, jak sam określa, na tak zwane majsterkowanie, po szkole podstawowej skierował więc swe kroki do Technikum Mechanicznego Nr 3 w Zespole Szkół Zawodowych Nr 1 w Łodzi. Pracował początkowo jako ślusarz taboru szynowego w zajezdni Helenówek, następnie zatrudnił się w ZUP BaZeKo s.c, firmie zajmującej się produkcją obwodów drukowanych i montażem SMD i THT. Z pierwszym kontaktem z tkactwem (szkolna wycieczka do łódzkiego Muzeum Włókiennictwa) nie wiąże dobrych wspomnień, a na tkalnię (TOTALTEX Sp. z o. o.), gdzie pracuje obecnie jako mistrz tkacki, trafił przypadkiem. Pasja do krosien zrodziła się dopiero w chwili rozpoczęcia współpracy z Muzeum Fabryki w Łodzi. Dziś konserwacja krosien to nie tylko rzetelnie wykonywana praca, to także – a może nawet przede wszystkim – hobby, któremu Tomasz Siciński z radością poświęca każdą wolną chwilę.

KONSERWATOR KROSIENTOMASZ SICIŃSKI

Mapa jest efektem pracy nad poszuki-waniem i dokumentowaniem rzadkich, bądź ginących zawodów rzemieślniczych Łodzi. Zebrano dwadzieścia sylwetek osób, które całe swoje życie poświęciły doskonaleniu swojego fachu. Są to postaci ściśle związane z miastem, a ich opowieści mogą być świetną lekcją historii. Zapraszamy do zapoznania się z tym unikatowym opra-cowaniem i podążania szlakiem zawodów, które stanowią świadectwo pewnego etapu rozwoju Łodzi.

Urodziła się w Łodzi w 1958 roku. Ukończyła Technikum Włókiennicze – specjalizację – konfekcjonowanie dzianin. Studiowała również włókiennictwo na Politechnice Łódzkiej. Zawód modystki ma w jej rodzinie długą tradycję. Jesienią 1945 roku zaraz po wojnie, zakład modniarski otworzyła jej mama – Jadwiga. Najpierw pracownia mieściła się na ulicy Legionów, a później na Kościuszki przez prawie trzydzieści lat. Wtedy też (w latach osiemdziesiątych) pani Lidia zaczęła prowadzić go razem z mamą. W latach dziewięćdziesiątych zakład przeniesiono na ulicę Piotrkowską. Najpierw działał pod numerem 224, a następnie od 1999 roku – pani Lidia już sama – prowadzi pracownię i sklep na Piotrkowskiej 204/210. Dostępny w zakładzie asortyment to unikatowe, pojedyncze egzemplarze kapeluszy, zaprojektowane i wykonane przez modystkę. Oprócz kapeluszy – pani Janicka – tworzy także swetry, szaliki, czapki, filcowe ozdoby. Zakład współpracuje z teatrami, pracowniami artystycznymi, studiami filmowymi. Istnieje więc możliwość wykonywania okryć głowy na zamówienie.

Mistrzowie Codzienności

Piotrkowska

Północna

Pomorska

Pomorska

Zielona

Wojska Polskiego

Brzezińska

Józefa Piłsudskiego

Nawrot

Wincentego Tymienieckiego

Stanisława Przybyszewskiego

Piotrkowska

Zgierska

Henryka Sienkiew

icza

Tadeusza Kościuszki

Stefana Żeromskiego

Jana Kilińskiego

Jana Kilińskiego

Stefana Żeromskiego

Piotrkowska 204/205

Brzezińska 38

Pl. Wolności 5

Pl. Wolności 5

Pomorska 28Pomorska 99

Zawiszy Czarnego 39/36

Jaracza 23Więckowskiego 1

Zielona 14

Pl. Dąbrowskiego

Piotrkowska

Nawrot 7

Tymienieckiego 24

Poltex

Poltex

Poltex3

7110

19

16 9

2

4

5

18

1211

8

136

14

17

15

20

Skalna 24A

Skansen

Piotrkowska 243