Chapter 1

ความรู้��เบื้�องต้�นเกี่��ยวกี่�บื้เทคโนโลย�สารู้สนเทศ

004001 เทคโนโลย�สารู้สนเทศโปรู้แกี่รู้มว�ชาว�ทยากี่ารู้สารู้สนเทศ

เน�อหาความรู้��เบื้�องต้�นเกี่��ยวกี่�บื้เทคโนโลย�สารู้สนเทศ

บื้ทบื้าทของเทคโนโลย�สารู้สนเทศรู้ะบื้บื้สารู้สนเทศกี่ารู้น!าเทคโนโลย�สารู้สนเทศและรู้ะบื้บื้สารู้สนเทศมาปรู้ะย"กี่ต้#ใช�งาน

ความรู้��เบื้�องต้�นเกี่��ยวกี่�บื้เทคโนโลย�สารู้สนเทศความหมายของข�อม�ล ปรู้ะเภทของข�อม�ลล�กี่ษณะของข�อม�ลท��ดี�ความหมายของสารู้สนเทศความหมายของเทคโนโลย�

สารู้สนเทศ

ความหมายของข�อม�ล ข�อม�ล (Data) คอ ข�อเท)จจรู้�งต้+าง

ๆ ท��เกี่�ดีข-�น อย�+ในรู้�ปแบื้บื้ใดีกี่)ไดี� สามารู้ถเป0นไดี�ท��งต้�วอ�กี่ษรู้ ข�อความ

ต้�วเลข ภาพ เส�ยง ส�ญล�กี่ษณ# เป0นต้�น โดียม�กี่ารู้รู้วบื้รู้วมส��งท��

เกี่��ยวข�องเหล+าน��เข�าไว�ดี�วยกี่�น

ปรู้ะเภทของข�อม�ล แบื้+งต้ามล�กี่ษณะกี่ารู้ปรู้ะมวลผล ไดี�แกี่+

ข�อม�ลเช�งปรู้�มาณ (Quantitative Data) คอ ข�อม�ลท��เป0นต้�วเลขใช�ในกี่ารู้ค!านวณ เช+น รู้ะยะ

ทาง หรู้อ รู้าคา เป0นต้�น ข�อม�ลเช�งค"ณภาพ (Qualitative Data) คอ

ข�อม�ลท��ไม+ไดี�ใช�ในกี่ารู้ค!านวณ เช+น เพศ กี่ารู้ ศ-กี่ษา หรู้อ อาช�พ เป0นต้�น

แบื้+งต้ามล�กี่ษณะกี่ารู้รู้วบื้รู้วมข�อม�ล ไดี�แกี่+ ข�อม�ลปฐมภ�ม� (Primary Data) คอ ข�อม�ลท��ไดี�

จากี่แหล+งข�อม�ลโดียต้รู้ง เช�อถอไดี�มากี่ท��ส"ดี ข�อม�ลท"ต้�ยภ�ม� (Secondary Data) คอ ข�อม�ล

ท��ไดี�มาจากี่แหล+งอ�นๆ อาจม�ความคลาดีเคล�อน

ล�กี่ษณะของข�อม�ลท��ดี� ถ�กี่ต้�อง (Accuracy) ความสมบื้�รู้ณ# (Completeness) ความสะดีวกี่รู้วดีเรู้)วต้+อกี่ารู้ใช�งาน

(Timeliness) ความเหมาะสมต้+อกี่ารู้ปรู้ะมวลผล

(Compatibles)

ความหมายของสารู้สนเทศสารู้สนเทศ (Information) คื�อ ข้�อมู�ลที่�ผ่ านการประมูวลผ่ลแล�วหร�ออกน�ยหน��งหมูายถึ�งข้�อมู�ล

ข้ าวสาร ซึ่��งได้�มูาจากข้�อมู�ล (Data) ข้�อเที่"จจร#งที่� สนใจ ด้�วยการรวบรวมูข้�อมู�ลด้#บจากแหล งต่ าง ๆ

และน(ามูาผ่ านกระบวนการประมูวลผ่ลโด้ยการ ประมูวลผ่ลอาจอย� ในร�ปแบบข้องการคื(านวณ การ

จ�ด้กล+ มู การเรยงล(าด้�บ การสร+ปผ่ล เป,นต่�นสารสนเที่ศหร�อข้�อมู�ลข้ าวสารที่�ได้�จากการประมูวล

ผ่ลน.สามูารถึน(าไปใช้�ให�เก#ด้ประโยช้น0ในแง มู+มูต่ าง ๆ ต่ามูคืวามูต่�องการจากการประมูวลผ่ล ด้�งน�.นเมู��อ

กล าวถึ�งข้�อมู�ลจะเป,นส#�งที่�เราสนใจในคืวามูหมูาย หร�อคื(าจ(าก�ด้คืวามูที่�กว�าง แต่ เมู��อกล าวถึ�ง

สารสนเที่ศน�.นจะหมูายถึ�งส#�งที่�ได้�จากข้�อมู�ลน�.นหร�อส#�งที่�ได้�จากการประมูวลผ่ลข้�อมู�ลเป,นหล�ก

Process

input output

Data Information

ความหมายของเทคโนโลย�สารู้สนเทศ คื(าว า “ เทคโนโลย�สารู้สนเทศ (Information

Technology)” หร�อ ไอที่ (IT) น�.น มูการน(ามูาใช้� งานอย างกว�างข้วางในที่+กวงการ ซึ่��งคื(าว าเที่คืโนโลย

“ ” สารเที่ศน�.น ประกอบไปด้�วยคื(าว า เที่คืโนโลย และคื(า “ ” ว า สารสนเที่ศ มูารวมูก�น

เที่คืโนโลย (Technology) คื�อ ส#�งที่�มูน+ษย0พั�ฒนาข้�.นไมู ว าจะเป,นส#�งที่�จ�บต่�องได้�หร�อไมู ได้�เพั��อเพั#�มูคืวามู

สามูารถึในการที่(างาน แก�ป4ญหา หร�อช้ วยอ(านวยคืวามู สะด้วกในล�กษณะแบบใด้แบบหน��งให�ด้ข้�.น ด้�งต่�วอย าง ข้องเที่คืโนโลยที่�ประย+กต่0ใช้�จากน(าคืวามูร� � ที่าง

ว#ที่ยาศาสต่ร0มูาประด้#ษฐ์0เป,นเคืร��องมู�อเคืร��องใช้� อ+ปกรณ0ไฟฟ8า เป,นต่�น

เทคโนโลย�สารู้สนเทศ หมูายถึ�ง เที่คืโนโลย สารสนเที่ศเพั��อใช้�ก�บการจ�ด้การสารสนเที่ศ ซึ่��ง

หมูายรวมูถึ�งเที่คืโนโลยการผ่ล#ต่ การจ�ด้เก"บ ข้�อมู�ล การประมูวลผ่ลข้�อมู�ล การว#เคืราะห0และ

เผ่ยแพัร การส��อสารโที่รคืมูนาคืมู และอ+ปกรณ0 สน�บสน+นการปฏิ#บ�ต่#งานด้�านสารสนเที่ศอ��น ๆ

ที่�สามูารถึน(ามูาประย+กต่0ใช้�งานร วมูก�นเพั��อให�ได้� มูาซึ่��งประโยช้น0 ประส#ที่ธิ#ภาพั คืวามูถึ�กต่�อง

คืวามูแมู นย(า ที่�นต่ อเหต่+การณ0 ด้�งน�.น จ�งสามูารถึกล าวโด้ยสร+ปว า เที่คืโนโลย

สารสนเที่ศจะเก�ยวข้�องก�บเที่คืโนโลยที่�ส(าคื�ญ ๆ อย� 2 สาข้าด้�วยก�น คื�อเที่คืโนโลย

คือมูพั#วเต่อร0 และเที่คืโนโลยด้�านการส��อสารโที่รคืมูนาคืมู

ความหมายของเทคโนโลย�สารู้สนเทศ(ต้+อ)

ความหมายของเทคโนโลย�สารู้สนเทศ(ต้+อ)

เทคโนโลย�คอมพ�วเต้อรู้# (Computer) คือมูพั#วเต่อร0เป,นอ+ปกรณ0เคืร��องมู�อส(าคื�ญหน��งในการน(ามูาใช้�ส(าหร�บการประมูวลผ่ลข้�อมู�ลเพั��อให�ได้�มูาซึ่��งสารสนเที่ศต่ามูต่�องการได้�อย างรวด้เร"วที่�น

ต่ อเหต่+การณ0 การจ�ด้การข้�อมู�ลที่างสารสนเที่ศไมู ว าจะเป,นการ จ�ด้การข้�อมู�ล การรวบรวมูการประมูวลผ่ล ในป4จจ+บ�นมู�กใช้�

เที่คืโนโลยคือมูพั#วเต่อร0จ�ด้การแที่บที่�.งส#.น เพัราะคือมูพั#วเต่อร0 ประมูวลผ่ลได้�อย างรวด้เร"ว มูคืวามูถึ�กต่�องแมู นย(า

เทคโนโลย�ดี�านกี่ารู้ส�อสารู้โทรู้คมนาคม(Telecommunication) ป4จจ+บ�นมูการใช้�เที่คืโนโลยที่�ไร�ข้ด้

จ(าก�ด้ ประเที่ศต่ าง ๆ ที่��วโลกสามูารถึต่#ด้ต่ อส��อสารก�นได้�อย าง รวด้เร"ว เน��องมูาจากมูการน(าเที่คืโนโลยสารสนเที่ศมูาใช้�ร วมูก�บ

เที่คืโนโลยคือมูพั#วเต่อร0และการส��อสารโที่รคืมูนาคืมูเพั��อให�ข้�อมู�ลมู การเผ่ยแพัร ผ่ านส��อด้�วยคืวามูเร"วส�ง ที่�นต่ อเหต่+การณ0 และน(า

สารสนเที่ศไปย�งกล+ มูเป8าหมูายภายในระยะเวลาอ�นรวด้เร"ว ข้�อมู�ลที่� เผ่ยแพัร ไปน�.นมู#ใช้ เป,นเพัยงข้�อคืวามู แต่ เป,นข้�อมู�ลด้#จ#ต่อลซึ่��ง

สามูารถึเป,นได้�ที่�.งข้�อมู�ลที่�เป,นข้�อคืวามู ต่�วเลข้ ภาพั ภาพั เคืล��อนไหวและเสยง ซึ่��งอาจผ่ านส��อโที่รคืมูนาคืมูต่ าง ๆ ไมู ว าจะเป,น

ว#ที่ย+กระจายเสยง โที่รศ�พัที่0 โที่รเลข้ โที่รที่�ศน0 และระบบเคืร�อข้ าย คือมูพั#วเต่อร0ซึ่��งอาจใช้�เที่คืโนโลยสายส งส�ญญาณ (cable) สาย

ไฟเบอร0ออปต่#ก ระบบด้าวเที่ยมู เคืร�อข้ ายไร�สาย เป,นต่�น

บื้ทบื้าทของเทคโนโลย�สารู้สนเทศบื้ทบื้าทของเทคโนโลย�สารู้สนเทศความส!าค�ญของเทคโนโลย�สารู้สนเทศ

บื้ทบื้าทของเทคโนโลย�สารู้สนเทศ ประย+กต่0ใช้�ในหน วยงานภาคืร�ฐ์ เช้ น เว"บไซึ่ต่0กรมูการปกคืรอง

กระที่รวงมูหาด้ไที่ย http://www.dopa.go.th) ซึ่��งมูฐ์าน ข้�อมู�ลที่�เก"บรายละเอยด้ ช้��อ นามูสก+ล ที่�อย� หมูายเลข้ประจ(าต่�ว

ประช้าช้น ฯลฯ หร�อกรณข้องประช้าช้นในว�ยที่(างานที่�จะต่�อง เก�ยวข้�องก�บกรมูสรรพัากร (http://www.rd.go.th) ซึ่��งมู

การประย+กต่0ใช้�เก�ยวก�บการย��นเสยภาษอากร นอกจากน.ในว�ยศ�กษาเล าเรยนที่�ยกต่�วอย างได้�ใกล�ต่�วที่�ส+ด้ในระด้�บอ+ด้มูศ�กษาที่�น�กศ�กษาข้องมูหาว#ที่ยาล�ยราช้ภ�ฏินคืรราช้สมูาหร�อมูหาว#ที่ยาล�ยอ��นๆที่�จะต่�องเก�ยวข้�องก�บระบบสารสนเที่ศข้องน�กศ�กษาและการ

ลงที่ะเบยนเรยน นอกจากน.องคื0กรหร�อหน วยงานเอกช้นก"ได้�ประย+กต่0ใช้�ในหลาย

ๆ เร��อง ด้�งน.1. การน(าเสนอและประช้าส�มูพั�นธิ0ข้�อมู�ลองคื0กร2. การข้ายส#นคื�าและบร#การ3. การต่รวจสอบในการร�บส งส#นคื�า4. การเรยนการสอน5. งานบ+คืลากรและฐ์านข้�อมู�ลล�กคื�า

http://www.dopa.go.th

http://www.rd.go.th

ความส!าค�ญของเทคโนโลย�สารู้สนเทศ ดี�านกี่ารู้ดี!าเน�นงานและกี่ารู้บื้รู้�หารู้งาน ดี�านธุ"รู้กี่�จและอ"ต้สาหกี่รู้รู้ม ดี�านกี่ารู้ต้�ดีต้+อส�อสารู้ ดี�านกี่ารู้ศ-กี่ษาดี�านกี่ารู้แพทย#ดี�านส�งคมและกี่ารู้เมอง

รู้ะบื้บื้สารู้สนเทศความหมายของรู้ะบื้บื้สารู้สนเทศองค#ปรู้ะกี่อบื้พ�นฐานของรู้ะบื้บื้สารู้สนเทศ

ปรู้ะเภทของรู้ะบื้บื้สารู้สนเทศ

ความหมายของรู้ะบื้บื้สารู้สนเทศ รู้ะบื้บื้สารู้สนเทศ (Information

System) หมายถ-ง รู้ะบื้บื้ท��ปรู้ะกี่อบื้ไป ดี�วยส+วนต้+าง ๆ ท��ท!างานรู้+วมกี่�นเกี่��ยวกี่�บื้

กี่ารู้ปรู้ะมวลผลข�อม�ลให�เป0นสารู้สนเทศ ซึ่-�งม�องค#ปรู้ะกี่อบื้หล�กี่ไดี�แกี่+ ฮารู้#ดีแวรู้#

ซึ่อฟต้#แวรู้# รู้ะบื้บื้เครู้อข+าย กี่รู้ะบื้วนกี่ารู้ หรู้อข��นต้อนในกี่ารู้ปฏิ�บื้�ต้�งาน ข�อม�ลและ

สารู้สนเทศ และบื้"คลากี่รู้ในงานสารู้สนเทศ

กี่�จกี่รู้รู้มของรู้ะบื้บื้สารู้สนเทศ

การน(าเข้�าข้�อมู�ล

การประมูวลผ่ล

การแสด้งผ่ลข้�อมู�ล

การสะที่�อนกล�บ

การแบ งจ(าพัวก (Classifying) การจ�ด้เรยง (Sorting) การสร+ปผ่ล (Summarizing)

การจ(าลอง/ คื�ด้ลอก(Reproducing)

การคื(านวณ (Calculating) การจ�ด้เก"บ (Storing) การคืวบคื+มู (Controlling)

องค#ปรู้ะกี่อบื้พ�นฐานของรู้ะบื้บื้สารู้สนเทศ1. ฮารู้#ดีแวรู้# (Hardware) ไดี�แกี่+ เครู้�อง

คอมพ�วเต้อรู้# รู้วมท��งอ"ปกี่รู้ณ#ต้+อพ+วงต้+าง ๆ เช+น อ"ปกี่รู้ณ#ท��ใช�บื้�นท-กี่ข�อม�ลเข�า (Input

Device) อ"ปกี่รู้ณ#จ�ดีเกี่)บื้ข�อม�ล (Storage Device) และอ"ปกี่รู้ณ#แสดีงผล (Output Device) เป0นต้�น โดียท��ฮารู้#ดีแวรู้#จะท!างานต้ามโปรู้แกี่รู้มหรู้อซึ่อฟต้#แวรู้#ท��เข�ยนข-�น

2. ซึ่อฟต้#แวรู้# (Software) ไดี�แกี่+ ช"ดีค!าส��งท��ใช�ใน งานดี�านต้+าง ๆ

ซึ่อฟต้#แวรู้#รู้ะบื้บื้ (System Software) ซึ่อฟต้#แวรู้#ปรู้ะย"กี่ต้# (Application Software)

ว�ต้ถ"ปรู้ะสงค#หล�กี่ของซึ่อฟต้#แวรู้#คอกี่ารู้ส��งให� ฮารู้#ดีแวรู้#ท!างานต้ามท��ต้�องกี่ารู้ เช+น กี่ารู้

ปรู้ะมวลผลข�อม�ลเพ�อให�ไดี�สารู้สนเทศท�� องค#กี่รู้ต้�องกี่ารู้ บื้างครู้��งเรู้าเรู้�ยกี่ซึ่อฟต้#แวรู้#

ว+า โปรู้แกี่รู้ม (Program)

องค#ปรู้ะกี่อบื้พ�นฐานของรู้ะบื้บื้ สารู้สนเทศ (ต้+อ)

3. รู้ะบื้บื้เครู้อข+าย (Network System) รู้ะบื้บื้ท��เกี่�ดีจากี่ กี่ารู้น!าเครู้�องคอมพ�วเต้อรู้#หลายๆ เครู้�อง มาต้+อเช�อมโยงเข�า

ดี�วยกี่�นดี�วยรู้ะบื้บื้แบื้บื้ม�สาย หรู้อรู้ะบื้บื้ไรู้�สาย เพ�อให�สามารู้ถ แลกี่เปล��ยนข�อม�ลข+าวสารู้ หรู้อใช�ทรู้�พยากี่รู้ต้+าง ๆ รู้+วมกี่�นไดี�

4. ข�อม�ล (Data) และสารู้สนเทศ (Information) จ�ดีเป0น อ�กี่หน-�งองค#ปรู้ะกี่อบื้ท��ส!าค�ญ เน�องจากี่คอมพ�วเต้อรู้#ต้�องน!า

ข�อม�ลท��น!าเข�าจากี่หน+วยรู้�บื้ข�อม�ลมาท!ากี่ารู้ปรู้ะมวลผลให�เป0น สารู้สนเทศต้ามท��องค#กี่รู้ต้�องกี่ารู้ใช�งาน ดี�งน��นข�อม�ลจ-งเป0น

ส+วนส!าค�ญอย+างหน-�งในกี่ารู้ปรู้ะมวลผลเพ�อให�ไดี�มาซึ่-�ง สารู้สนเทศเพ�อกี่ารู้ใช�งานในองค#กี่รู้น��น ๆ โดียข�อม�ลท��น!าเข�า

จะต้�องม�ความถ�กี่ต้�อง จ-งจะไดี�ผลล�พธุ#เป0นสารู้สนเทศท��ม�ความถ�กี่ต้�องและเช�อถอไดี�

องค#ปรู้ะกี่อบื้พ�นฐานของรู้ะบื้บื้ สารู้สนเทศ (ต้+อ)

5. กี่รู้ะบื้วนกี่ารู้ท!างาน (Procedures) เป0นข��นต้อนกี่ารู้ท!างานเพ�อให�ไดี�ผลล�พธุ#หรู้อสารู้สนเทศจากี่

คอมพ�วเต้อรู้# ในกี่ารู้ท!างานกี่�บื้คอมพ�วเต้อรู้#จ!าเป0นท��ผ��ใช�จะต้�องเข�าใจข��นต้อนกี่ารู้ท!างานเพ�อให�ไดี�งานท��ถ�กี่ต้�องและม�ปรู้ะส�ทธุ�ภาพ

6. บื้"คลากี่รู้ทางสารู้สนเทศ (Information Systems Personnel) เป0นส+วนท��ส!าค�ญของ

รู้ะบื้บื้สารู้สนเทศเช+นกี่�น เน�องจากี่เป0นผ��เกี่��ยวข�อง โดียต้รู้งกี่�บื้รู้ะบื้บื้สารู้สนเทศ ท!าหน�าท��จ�ดีกี่ารู้ใช�

เทคโนโลย�คอมพ�วเต้อรู้#ให�ท!างานไดี�อย+างม� ปรู้ะส�ทธุ�ภาพ

ปรู้ะเภทของรู้ะบื้บื้สารู้สนเทศ1. รู้ะบื้บื้ปรู้ะมวลผลธุ"รู้กี่รู้รู้ม (Transaction Processing

System : TPS) ระบบประมูวลผ่ลธิ+รกรรมู เป,นระบบสารสนเที่ศส(าหร�บพัน�กงานระด้�บ

ปฏิ#บ�ต่#การ หร�อผ่��บร#หารระด้�บล าง ที่�ที่(างานประจ(าว�น โด้ยระบบที่(าหน�าที่�ร �บ ข้�อมู�ลธิ+รกรรมูหร�อข้�อมู�ลจากการปฏิ#บ�ต่#งานประจ(าว�นมูาด้(าเน#นการจ�ด้เก"บ

และจ�ด้ที่(ารายงานที่�เก�ยวข้�องก�บข้�อมู�ลธิ+รกรรมูเหล าน�.น ระบบน.เป,นพั�.น ฐ์านข้องระบบสารสนเที่ศอ��น ๆ เพัราะเป,นระบบที่�จ�ด้เก"บข้�อมู�ลพั�.นฐ์านเอาไว�

ต่�วอย างเช้ น ในมูหาว#ที่ยาล�ยจะมูระบบประมูวลผ่ลธิ+รกรรมูที่�เก�ยวก�บ น�กศ�กษา ได้�แก ระบบการบ�นที่�กข้�อมู�ลประว�ต่#น�กศ�กษาใหมู ระบบบ�นที่�กการ

ลงที่ะเบยนเรยนว#ช้าต่ าง ๆ และการช้(าระเง#นคื าหน วยก#ต่ เป,นต่�น เมู��อมูการ บ�นที่�กข้�อมู�ลต่ าง ๆ ข้องน�กศ�กษาลงในคือมูพั#วเต่อร0แล�ว จะมูการส งข้�อมู�ล

ไปส� ระบบที่�เก�ยวข้�อง เช้ น ข้�อมู�ลการลงที่ะเบยนส งไปจ�ด้พั#มูพั0รายงานการ ลงที่ะเบยนเพั��อส งให�แก อาจารย0ผ่��ด้�แลช้+ด้ว#ช้า ส วนข้�อมู�ลการช้(าระเง#นจะส ง

ไปย�งแผ่นกบ�ญช้เพั��อด้(าเน#นการต่ อ ซึ่��งข้�อมู�ลต่ าง ๆ ที่�ได้�ร�บมูาเหล าน.จะถึ�ก บ�นที่�กเก"บไว�ในฐ์านข้�อมู�ลส(าหร�บใช้�ก�บระบบสารสนเที่ศอ��น ๆ ต่ อไป

ปรู้ะเภทของรู้ะบื้บื้สารู้สนเทศ2. รู้ะบื้บื้สารู้สนเทศเพ�อกี่ารู้จ�ดีกี่ารู้ (Management

Information System : MIS) ระบบสารสนเที่ศเพั��อการจ�ด้การ เป,นระบบสารสนเที่ศที่�ใช้�ส(าหร�บ

พัน�กงานระด้�บกลางหร�อผ่��บร#หารระด้�บกลาง เป,นระบบที่�ที่(าหน�าที่�ร �บ ข้�อมู�ลธิ+รกรรมูที่�ได้�จ�ด้เก"บด้�วยระบบประมูวลผ่ลธิ+รกรรมู มูาประมูวล

ผ่ลต่ อเพั��อให�ได้�สารสนเที่ศประกอบการต่�ด้ส#นใจส(าหร�บผ่��ใช้� ซึ่��งส วน มูากได้�แก พัน�กงานระด้�บห�วหน�าหน วย ห�วหน�าแผ่นก ส วนใหญ เป,น

รายงานข้องระบบประมูวลผ่ลธิ+รกรรมู กล าวคื�อ มูล�กษณะเป,น รายงานสร+ป ต่�วอย าง เช้ น รายงานที่�สร+ปผ่ลการร�บน�กศ�กษาเข้�าเรยน

รายงานสร+ปจ(านวนน�กศ�กษาที่�ลงที่ะเบยนในแต่ ละช้�.นป= รายงานสร+ป ยอด้เง#นที่�ได้�ร�บจากการลงที่ะเบยนหร�อเป,นรายงานที่+กเด้�อน ที่+ก

ไต่รมูาส หร�อที่+กป= เพั��อจ�ด้ส งให�แก ผ่��บร#หารในหน วยงาน ส วนร�ปแบบ การน(าเสนอสารสนเที่ศน. อาจอย� ในร�ปแบบต่าราง หร�อกราฟ ข้�.นอย�

ก�บคืวามูเหมูาะสมูและต่�องการข้องผ่��ใช้�งาน

ปรู้ะเภทของรู้ะบื้บื้สารู้สนเทศ3. รู้ะบื้บื้สน�บื้สน"นกี่ารู้ต้�ดีส�นใจ (Decision Support

System หรู้อ DSS) ระบบสน�บสน+นการต่�ด้ส#นใจ เป,นระบบสารสนเที่ศที่�ใช้�ก�บผ่��บร#หารระด้�บ

กลางและระด้�บส�ง เป,นระบบสารสนเที่ศที่�จ�ด้ที่(าข้�.นเพั��อช้ วยให�การต่�ด้ส#น ใจข้องผ่��บร#หารหร�อผ่��ใช้�งานมูประส#ที่ธิ#ผ่ลมูากข้�.น ระบบสน�บสน+นการ

ต่�ด้ส#นใจจะเป,นระบบที่�แก�ป4ญหาแบบก��งโคืรงสร�างและแบบไมู มู โคืรงสร�าง โด้ยจะจะรวบรวมูข้�อมู�ลจากที่�.งภายในองคื0กร และภายนอก

องคื0กร มูาที่(าการว#เคืราะห0และพัยากรณ0เหต่+การณ0ที่�จะเก#ด้ข้�.นในอนาคืต่ โด้ยผ่��ใช้�จะป8อนข้�อมู�ลเก�ยวก�บการต่�ด้ส#นใจข้องต่นเข้�าส� ระบบ จากน�.น

ระบบจะพัยากรณ0ว าหากต่�ด้ส#นใจเช้ นน�.นจะที่(าให�เก#ด้อะไรข้�.นบ�าง เมู��อผ่��ใช้� เห"นคื(าต่อบแล�วอาจต่�องการเปล�ยนการต่�ด้ส#นใจเป,นแบบอ��น ผ่��ใช้� สามูารถึป8อนข้�อมู�ลข้องการต่�ด้ส#นใจแบบใหมู เข้�าส� ระบบซึ่(.าอก และระบบ

ก"จะพัยากรณ0เหต่+การณ0ซึ่(.าใหมู เมู��อเห"นคื(าต่อบช้+ด้ใหมู แล�วย�งไมู พัอใจผ่�� ใช้�ก"อาจจะที่ด้ลองเปล�ยนคื าข้�อมู�ลไปเร��อย ๆ จนกว าจะได้�ร�บคื(าต่อบเป,น

ที่�น าพัอใจ

ปรู้ะเภทของรู้ะบื้บื้สารู้สนเทศ4. รู้ะบื้บื้สารู้สนเทศส!าหรู้�บื้ผ��บื้รู้�หารู้ (Executive Information

System : EIS) ระบบสารสนเที่ศส(าหร�บผ่��บร#หาร หร�อระบบสน�บสน+นผ่��บร#หาร (Executive

Support System) เป,นระบบที่�จ�ด้ที่(าข้�.นเพั��อให�ผ่��บร#หารระด้�บส�งได้�ร�บสารสนเที่ศ ที่�จ(าเป,นเพั��อที่�จะน(าไปใช้�ประกอบการก(าหนด้นโยบาย หร�อการวางแผ่นย+ที่ธิศาสต่ร0

ข้ององคื0กร ในการพั�ฒนาระบบสารสนเที่ศประเภที่น.จะเน�นการน(าเสนอข้�อมู�ลหร�อ รายงานที่�ต่รงต่ามูคืวามูต่�องการให�ก�บผ่��บร#หาร กล าวคื�อ ผ่��พั�ฒนาระบบต่�องเข้�าใจว า

ผ่��ร �บรายงานคื�อใคืร มูคืวามูต่�องการสารสนเที่ศด้�านใด้ ในร�ปแบบใด้ และต่�องการ ที่ราบสารสนเที่ศเมู��อใด้ ต่�องสามูารถึว#เคืราะห0เน�.อหาข้องสารสนเที่ศที่�ได้�ร�บจาก

คือมูพั#วเต่อร0 และร� �จ�กเล�อกสรรส วนที่�เป,นสาระส(าคื�ญมูาว#เคืราะห0และจ�ด้ที่(าเป,น รายงาน รวมูที่�.งสามูารถึเล�อกว#ธิที่�จะน(าเสนอสารสนเที่ศที่�ว#เคืราะห0ได้�เพั#�มูเต่#มู ให�

สามูารถึส��อสารเร��องที่�ส(าคื�ญให�ผ่��ร �บรายงานที่ราบถึ�งคืวามูส(าคื�ญได้�ที่�นที่ นอกจากน. ย�งต่�องสามูารถึคื�นหาสารสนเที่ศอ��นๆที่�.งภายในองคื0กรและนอกองคื0กร เพั��อน(ามูา

ว#เคืราะห0 เปรยบเที่ยบ และน(าเสนอให�ผ่��ร �บรายงานเข้�าใจสถึานการณ0ที่�สารสนเที่ศ ก(าล�งช้.ให�เห"นได้�อย างช้�ด้เจน โด้ยส วนใหญ ระบบสารสนเที่ศประเภที่น.จะเน�นการน(า

เสนอสารสนเที่ศในภาพัรวมูที่�เข้�าใจได้�ง าย นอกจากน.อาจน(าเที่คืโนโลยใหมู ๆ มูาต่#ด้ต่�.งเพั#�มูเต่#มูเพั��ออ(านวยคืวามูสะด้วกและสน�บสน+นการใช้�งานระบบให�ด้ย#�งข้�.น

ปรู้ะเภทของรู้ะบื้บื้สารู้สนเทศ5. รู้ะบื้บื้สารู้สนเทศส!าน�กี่งาน (Office Information

System) ระบบสารสนเที่ศส(าน�กงาน หร�อบางคืร�.งเรยกว า ระบบส(าน�กงาน

อ�ต่โนมู�ต่# (Office Automation System) เป,นระบบสารสนเที่ศที่�พั�ฒนาข้�.นมูาเพั��ออ(านวยคืวามูสะด้วกในการจ�ด้การงาน

ส(าน�กงาน ซึ่��งโด้ยส วนใหญ จะเป,นงานธิ+รการ งานการจ�ด้การเอกสารเข้�า- ออก งานการประช้+มู งานการต่#ด้ต่ อน�ด้หมูาย เป,นต่�น โด้ยระบบสารสนเที่ศส(าน�กงานเป,นระบบสารสนเที่ศที่�สามูารถึใช้�งานได้�ส(าหร�บ

บ+คืลากรที่+กระด้�บที่�เก�ยวข้�องก�บงานส(าน�กงาน ระบบสารสนเที่ศประเภที่น.อาจน(าเที่คืโนโลยด้�านระบบเคืร�อข้ ายเข้�ามูาช้ วยในการ

จ�ด้การเร��องการร�บส งข้�อมู�ล เอกสารต่ างๆ ผ่ านระบบออนไลน0 หร�อพั�ฒนาเป,นระบบที่�มูคืวามูสามูารถึในการต่#ด้ต่ อน�ด้หมูายแบบ

ออนไลน0 ซึ่��งจะอ(านวยคืวามูสะด้วก ลด้การส�ญหายข้องเอกสาร และลด้การใช้�ที่ร�พัยากรส(าน�กงานได้�

ปรู้ะเภทของรู้ะบื้บื้สารู้สนเทศ6. รู้ะบื้บื้งานสรู้�างความรู้�� (Knowledge Work

Systems : KWS)   ระบบงานสร�างคืวามูร� � เป,นระบบที่�ช้ วยสน�บสน+นบ+คืลากรที่�

ที่(างานด้�านการสร�างคืวามูร� �เพั��อพั�ฒนาการคื#ด้คื�น สร�างผ่ล#ต่   ภ�ณฑ์0ใหมู ๆ บร#การใหมู คืวามูร� �ใหมู เพั��อน(าไปใช้�ประโยช้น0ใน

  หน วยงาน หน วยงานต่�องน(าเที่คืโนโลยสารสนเที่ศเข้�ามูาส น�บสน+นให�การพั�ฒนาเก#ด้ข้�.นได้�โด้ยสะด้วก สามูารถึแข้ งข้�น

 ได้�ที่�.งในด้�านเวลา คื+ณภาพั และราคืา ระบบจะต่�องอาศ�ยแบบ  จ(าลองที่�สร�างข้�.น ต่ลอด้จนการที่ด้ลองการผ่ล#ต่หร�อด้(าเน#น

การ ก อนที่�จะน(าเข้�ามูาด้(าเน#นการใช้�จร#ง ผ่ลล�พัธิ0ข้องระบบน.       มู�กอย� ในร�ปข้อง ส#�งประด้#ษฐ์0 ต่�วแบบ ร�ปแบบ เป,นต่�น

( ส+ช้าด้า กระน�นที่น0. 2541)

รู้ะบื้บื้สารู้สนเทศกี่�บื้กี่ารู้ใช�งานของบื้"คลากี่รู้แต้+ละรู้ะดี�บื้ในองค#กี่รู้

กี่ารู้น!าเทคโนโลย�สารู้สนเทศและรู้ะบื้บื้สารู้สนเทศมาปรู้ะย"กี่ต้#ใช�งาน

นอกจากที่�กล าวมูาข้�างต่�นแล�ว ย�งมูระบบสารสนเที่ศอ��นๆ ที่� สามูารถึน(ามูาประย+กต่0ใช้�งานในองคื0กรได้� ด้�งน.

ระบบสารสนเที่ศที่างภ�มู#ศาสต่ร0 (Geographic Information System : GIS)

ระบบการวางแผ่นที่ร�พัยากรภายในองคื0กร(Enterprise Resource Planning System : ERP)

ระบบการจ�ด้การสร�างคืวามูส�มูพั�นธิ0ก�บล�กคื�า(Customer Relationship Management : CRM)

ระบบผ่��เช้�ยวช้าญ (Expert System : ES) ระบบคืวามูเป,นจร#งเสมู�อน (Virtual Reality

System)

รู้ะบื้บื้สารู้สนเทศทางภ�ม�ศาสต้รู้#(Geographic Information System : GIS)

ระบบสารสนเที่ศที่างภ�มู#ศาสต่ร0 หมูายถึ�ง ระบบสารสนเที่ศที่�ใช้�จ�ด้การข้�อมู�ลที่างด้�านภ�มู#ศาสต่ร0

ต่�.งแต่ การจ�ด้เก"บ ประมูวลผ่ล ว#เคืราะห0 และแสด้ง ผ่ลข้�อมู�ล ไมู ว าจะเป,นข้�อมู�ลที่�ภาพัถึ าย (ภาพัถึ าย ด้าวเที่ยมู ภาพัถึ ายที่างอากาศ) ข้�อมู�ลสภาพั

ภ�มู#ศาสต่ร0พั�.นที่� ประช้ากร และอ��นๆ ที่�เก�ยวข้�องก�บ ภ�มู#ศาสต่ร0ที่�.งหมูด้ โด้ยระบบน.จะช้ วยให�ผ่��ใช้�สามูารถึ

จ�ด้การ เรยกใช้� และว#เคืราะห0ข้�อมู�ลเช้#งภ�มู#ศาสต่ร0ที่�ต่�องการได้�

ระบบสารสนเที่ศที่างภ�มู#ศาสต่ร0 สามูารถึน(าไปใช้�งาน ที่างด้�านการที่หาร งานด้�านการวางผ่�งเมู�อง และ

งานด้�านธิ+รก#จมูากมูาย เช้ น การคื(านวณเส�นที่างการ จ�ด้ส งส#นคื�า การว#เคืราะห0ที่(าเลที่�เหมูาะก�บการที่(า

ธิ+รก#จ เป,นต่�น

รู้ะบื้บื้กี่ารู้วางแผนทรู้�พยากี่รู้ภายใน องค#กี่รู้ (Enterprise Resource

Planning System : ERP) ระบบการวางแผ่นที่ร�พัยากรภายในองคื0กร เป,นระบบการ

วางแผ่นจ�ด้การที่ร�พัยากรภายในองคื0กร เช้ น ว�ต่ถึ+ด้#บ บ+คืคืลและเวลา รวมูถึ�งข้�อมู�ลที่�มูคืวามูเก�ยวข้�องก�บการ

ด้(าเน#นก#จกรรมูในระบบธิ+รก#จ ระบบการวางแผ่นที่ร�พัยากร ภายในองคื0กร มูร�ปแบบการบร#หารที่ร�พัยากรแบบรวมู

หน วย มู+ งเน�นการใช้�ที่ร�พัยากรร วมูก�น ภายใต่�ระบบ คือมูพั#วเต่อร0 ระบบการส��อสารข้�อมู�ล และการเช้��อมูโยง

ก#จกรรมูที่�แต่กต่ างก�นเข้�าด้�วยก�น ที่(าให�ประหย�ด้ต่�นที่+นใน การด้(าเน#นธิ+รก#จ และลด้คืวามูผ่#ด้พัลาด้ในการส��อสารข้�อมู�ล

ระหว างหน วยงานหร�อระหว างองคื0กร

รู้ะบื้บื้กี่ารู้จ�ดีกี่ารู้สรู้�างความส�มพ�นธุ#กี่�บื้ ล�กี่ค�า (Customer Relationship

Management : CRM) ระบบการสร�างคืวามูส�มูพั�นธิ0ก�บล�กคื�า หมูายถึ�ง ระบบที่�มูการน(า

ว#ธิการและเที่คืโนโลยสารสนเที่ศต่ าง ๆ มูาใช้�จ�ด้การก#จกรรมู ที่างด้�านการต่ลาด้ การข้าย และการบร#การ เพั��อก อให�เก#ด้คืวามู

ส�มูพั�นธิ0อ�นด้ระหว างองคื0กรก�บล�กคื�า โด้ยจะน(าข้�อมู�ลจากคืล�ง ข้�อมู�ล เช้ น ข้�อมู�ลการให�บร#การ คืวามูคื#ด้เห"นข้องล�กคื�าต่ลอด้จน

รายละเอยด้ข้องล�กคื�ามูาว#เคืราะห0หาว#ธิการสร�างคืวามูพั�งพัอใจ และต่อบสนองต่ อคืวามูต่�องการข้องล�กคื�าให�ได้�มูากที่�ส+ด้ เป8า

“หมูายข้อง ระบบการสร�างคืวามูส�มูพั�นธิ0ก�บล�กคื�า คื�อ จะต่�องน(าเที่คืโนโลยสารสนเที่ศมูาเป,นเคืร��องมู�อช้ วยสร�างคืวามูส�มูพั�นธิ0ที่�

” แน นแฟ8นระหว างองคื0กรก�บล�กคื�าให�เก#ด้ข้�.นได้�

รู้ะบื้บื้ผ��เช��ยวชาญ (Expert System : ES) ระบบผ่��เช้�ยวช้าญ หมูายถึ�ง ระบบที่�ใช้�ในการน(าเสนอ

องคื0คืวามูร� �ข้องผ่��เช้�ยวช้าญ เพั��อแก�ป4ญหาและให�คื(า แนะน(าอย างมูเหต่+ผ่ล สามูารถึน(าข้�อมู�ลที่�มูอย� ในฐ์าน

ข้�อมู�ลข้องต่นมูาใช้�ในการฝึ@กฝึนการแก�ไข้ป4ญหาเอง ได้� ซึ่��งถึ�กพั�ฒนาข้�.นมูาเพั��อใช้�งานแที่นผ่��เช้�ยวช้าญที่�

เป,นมูน+ษย0 การพั�ฒนาระบบผ่��เช้�ยวช้าญต่�องอาศ�ย องคื0คืวามูร� �จ(านวนมูาก เพั��อการแปลคืวามู เปรยบ

เที่ยบและว#เคืราะห0จนได้�ผ่ลล�พัธิ0 ต่�วอย างระบบผ่�� เช้�ยวช้าญที่�น(ามูาประย+กต่0ใช้�ในด้�านธิ+รก#จ เช้ น ระบบ

Expert Scheduling System ที่�ใช้�เพั��อจ�ด้ ต่ารางงานผ่ล#ต่ในโรงงาน เพั��อให�สามูารถึที่(างานได้�

อย างอ�ต่โนมู�ต่# และการน(าระบบผ่��เช้�ยวช้าญมูาใช้� เข้ยนแผ่นธิ+รก#จส(าหร�บผ่ล#ต่ภ�ณฑ์0ใหมู โด้ยระบบจะให�

ข้�อมู�ลด้�านต่ างๆ เพั��อว#เคืราะห0และต่�ด้ส#นใจ เป,นต่�น

รู้ะบื้บื้ความเป0นจรู้�งเสมอน (Virtual Reality System) ระบบคืวามูเป,นจร#งเสมู�อน หมูายถึ�ง ระบบที่�ช้ วยให�ผ่��ใช้�ระบบเคืล��อนไหวและมูปฏิ#ก#ร#ยาโต่�ต่อบก�บสภาพั

แวด้ล�อมูที่�ถึ�กจ(าลองข้�.นโด้ยคือมูพั#วเต่อร0ได้� โด้ย ผ่ านอ+ปกรณ0พั#เศษที่�ประด้#ษฐ์0ข้�.นมูาเฉพัาะ สามูารถึ

ส�มูผ่�สได้�ที่�.งภาพัและเสยง อ+ปกรณ0พั#เศษจะมู โปรแกรมูบ�นที่�กการเคืล��อนไหว เสยง และการร�บร� �

คืวามูร� �ส�กข้อง ผ่��ใช้�ได้� เช้ น ถึ+งมู�อ แว นต่า หมูวก เป,นต่�น ระบบคืวามูเป,นจร#งเสมู�อนถึ�กน(ามูาใช้�ก�บงาน ด้�านต่ าง ๆ เช้ น การฝึ@กที่หาร การฝึ@กข้�บรถึภายใต่�

สภาพัพั�.นที่�แต่กต่ างก�น ใช้�แสด้งแบบจ(าลองบ�านและ อาคืาร แสด้งแบบจ(าลองส#นคื�า หร�อ แสด้งแบบ

จ(าลองห�องพั�กข้องโรงแรมู เป,นต่�น