cÜmlenİn ÖĞelerİnden ‘Özne’
DESCRIPTION
CÜMLENİN ÖĞELERİNDEN ‘ÖZNE’. HAZIRLAYANIN Adı ve Soyadı: Mehmet Emin CESUR Üniversite/Fakülte/Bölüm: Akdeniz Üniversitesi Eğitim Fakültesi Türkçe öğretmenliği Öğrenci Numarası: 20110904053. Cümlede yüklemin bildirdiği eylemi yapandır Özne. - PowerPoint PPT PresentationTRANSCRIPT
CÜMLENİN ÖĞELERİNDEN
‘ÖZNE’
HAZIRLAYANIN
Adı ve Soyadı: Mehmet Emin CESUR
Üniversite/Fakülte/Bölüm: Akdeniz Üniversitesi
Eğitim Fakültesi Türkçe öğretmenliği
Öğrenci Numarası: 20110904053
CÜMLEDE YÜKLEMİN BİLDİRDİĞİ EYLEMİ
YAPANDIR ÖZNE.
Örneğin: İhtiyar kadın gitmeme taraftar değildir.
Bu cümlede bildirilen eylem ‘taraftar değildir’
işidir.
Bu cümlede taraftar olmama işini yapan ‘ihtiyar
kadın’dır. Bu nedenle özne de ‘ihtiyar kadın’dır.
29.12.2012
2
ÖZNEYİ BULMAK İÇİN YÜKLEME ‘KİM’ VE ‘NE’
SORUSU SORULMALIDIR.
Örneğin: Arkadaşım bilgisayarı donunca, bilgisayarı
yeniden başlattı.
Bu cümlede yapılan eylem ‘yeniden başlatma’ işlemidir.
Burada özneyi bulmak için yükleme kim sorusunu
sorduğumuzda cevabın ‘arkadaşım’ olduğunu görürüz.
Bu durumda özne ‘Arkadaşım’ kelimesidir.
29.12.2012
3
ÖZNE’NİN BİR TÜRÜ DE GİZLİ
ÖZNEDİR. Cümlede sözcük durumunda olmayıp yüklemin aldığı kişi
ekinden anlaşılırsa, buna gizli özne denir. Gizli
özne yüklemin taşıdığı şahıs ekinden
anlaşılır. Yüklemin taşıdığı şahıs ekinin gösterdiği zamir
öznedir. Yüklemdeki şahıs ekiyle kendini hissettiren öznede
diyebiliriz.
Örneğin: Öğrencilerle tanışmak için can atıyorduk, (biz)
29.12.2012
4
ÖZNE’NİN DİĞER BİR TÜRÜ DE
SÖZDE ÖZNEDİR. Bazı cümlelerde özne bulunmaz, bazılarında da “sözde
özne” dediğimiz belirtisiz nesne olur. Edilgen eylemle
kurulu tümcelerde "ne, kim" sorularına yanıt verecek
özneymişcesine görünen, gerçekte eylemden etkilenen
öğe. Örneğin: "Kapı çalındı, usulca
açıldı." Tümcesinde "kapı" sözcüğü sözde öznedir.
29.12.2012
5
KISACA ÖZNE;
29.12.2012
6
• Cümlede işi yapandır.
• Sözde ve Gizli özne olarak 2 alt türü vardır.
• Yükleme sorulan ‘ne’ ve ‘kim’ sorusuna verilen cevaptır özne.
KAYNAKÇA
29.12.2012
7
• http://www.edebiyatogretmeni.net/cumlenin_ogeleri.htm• http://tahtakalem.net/turkce-cumlenin-ogeleri-konu-anlatimi-ozeti/598