Бодисын солилцооны õàì øèíæ

Подагра Таргалалт

Тэжээлийн тураал

Витамины дутагдал

Бодисын солилцооны өвчнүүд

Таргалалт Таргалалт гэдэг нь

биеийн жин илүүдэхэд хүргэдэг өөхний хуримтлал юм.

Ангилал

Физиологийн / хоол их

идсэнээс / Эмгэгийн / ямар нэгэн

өвчин /

Зэргээр нь:

1- зэрэг нь 10-20%

2- зэрэг нь 20-30%

3- зэрэг нь 30-50%

Шалтгаан Га

дны

ша

лтг

аа

н

Хоол ундны зүйлийг хэтрүүлэн хэрэглэснээр: цагаан гурил, чихэр, будаа, архи, пиво эдгээрийг ших хэрэглэн суугаа ажил хийж хөдөлж явахгүй байвал өөх болон хуримтлагдан таргална.

Дото

од

ша

лтг

аа

н

Дотоод шүүрлийн булчирхай болох гипофиз, бамбай булчирхай, бэлгийн булчирхай ажиллагаа алдагдан муудсан, тэдгээрийг мэс заслын аргаар авч эмчлүүлсэн зэргээс болж үүсч болно.

Эмгэг анатоми Өөхний зүйл арьсан

дор, арьсанд халим

мэт, их бага сэмж,

бөөрний өөх,

чацархай, үнхэлцэг,

зүрхний булчингийн

завсар зэрэгт хэтэрхий

ихээр хуримтлагдан

агуулагдахын гадна

элэг өөхлөн томорч

зохих хувиралд орно.

Ýìãýã æàì

1 • ªëñºæ öàäàõûí òºâèéí çîõèöóóëãà àëäàãäàõ

2

• Èõ èäýõ

• ãèïåðèíñóëèíåìè

3

•

• õîîëíû äóðøèë íýìýãäýõ

4 • Èíñóëèí ãëþêîç èõñýíý

• èíñóëèíû ðåöåïòîðûí ìýäðýã ÷àíàð áóóðàõ

5 • ªºõ òîñ äàé÷ëàã÷ äààâðóóä áóóðíà /ÀÊÒÃ, ÒÒÃ, ÒÃ/

6• Öàäàõ ìýäýðõ¿é ìýäðýã áóñ áîëíî ,Ëèïîëèç áóóðíà , ëèïîãåíåç èõñýíý

7• Òàðãàëàëò

Эмнэлзүйн шинж тэмдэг Амьсгааддаг

Их хөлөрдөг

Амархан ядардаг

Амархан өлсдөг

Гар хөл чичирдэг

Гэдэс дүүрдэг

Зүрхээр хатгаж өвддөг

Толгой өвдөх гэх мэт

Хоолонд дуртай, ходоодны хүчил их, шүд муу .

Бодит үзлэгээр:

Арьсан доор өөх ихтэй

Гэдэс, гуя, хүзүү бүдүүн

Нүүр нь үрчлээс багатай, дугариг

Зүрхний авиа бүдэг, судасны цохилт сул

Сэргийлэлт

Хоол ундыг бага хэмжээгээр, сайн цадтал биш идэж байхын дээр чихэр, талх, цагаан гурил, төмс зэргийг бага, голдуу мах, цагаан идээ, жимс, ногооны

зүйлүүдийг хоолондоо хэрэглэж байх.

Биеийн хөдөлмөр, биеийн тамир, явган явах.

Эмчилгээ 1. Хоол эмчилгээг хэрэглэх

2. Хоол өгөхдөө 1 кг жинд 30 ккал, хүнд хүчир ажил

хийдэг бол 60 ккал гэж өгнө.

3. Өдөрт :

уураг 110-120 гр,

өөх 35 гр,

чихэр 200 гр,

бүгд 1700-1800 калори байх ёстой.

4. Эмийн зүйлээс: Тиреодин 0,025-0,05 өдөрт 3 удаа

өгнө.

ßñ ñèéðýãæèõ

Á¿òýö , ¿¿ðýã Яс нь хүний биеийн ерөнхий хэлбэр дүрсийг тодорхойлж

хамгаалах, хөдөлгөөн, хөшүүрэг, тулгуур, цус төлжүүлэх, бодисын солилцооны гэх мэт олон үүргийг гүйцэтгэдэг. Яс нь тулгуурын холбогч эдийн төрөл бөгөөд бичил бүтцийн хувьд органик (нийт эдийн 30%), органик бус бодисууд (нийт эдийн 60%) болон ясны эсүүдээс (нийт эдийн 10%) тогтоно. Ясны эсүүдэд остеопрогенитор (Osteoprogenitor-үүдэл эсээс гаралтай, остеобласт болон остеокласт эс болж хувирах чадвартай), остеобласт (уураг нийлэгжүүлдэг, ясыг эрдэсжүүлдэг, өсөлтийн хүчин зүйл ялгаруулдаг), остеоцит (уураг нийлэгжүүлэх чадваргүй хувиралд орсон остеобласт эс), остеокласт (олон бөөмтөй, лизосомын болон гидролизийн фермент агуулсан, яс хайлуулагч эс) гэсэн үндсэн 4 төрлийн эс орно.

ßñ ñèéðýãæèõ ºâ÷èí

òîäîðõîéëîëò

Ясны эдийн нягтаршил багасч ясны бөх бат, уян хатан чанар алдагдан хэврэгшиж, амархан хугарамтгай болдог эмгэгийг яс сийрэгжих өвчин гэнэ.

Ясны сийрэгжилт гэдэг нь ясны жин буурч, ясны эдийн бичил бүтцийн зохицуулга алдагдан, яс хэврэгшин улмаар хугарал үүсэхэд хүргэдэг ясны системийн өвчин юм.

Øàëòãààí

Íàñ

Õ¿éñ

Áèåèéí æèí áà ÿñíû õýìæýý

Öýâýðøèëò

Õîðò çóðøèë

Ýìèéí áýëäìýë áîëîí áóñàä ºâ÷èí

Óäìûí íºëººº

Ýðò ¿åèéí öýâýðøèëò

Ýìíýëç¿éí øèíæ òýìäýã

ßñ ñèéðýãæèí ÿñíû ýäýýñ öóñðóó êàëüöè èõýýð

øèìýãäýí îðîõ ¿åñ ýõëýí ÿñààð ÿíãèíàæ ºâäºõ

öààøèëáàë áóãóé , äóíä ÷ºìºãíèé òîëãîé, àõàð

ñ¿¿ë, ò¿íõíèé ¿å àìàðõàí ãýìòýæ õóãàðàõ, ãýõ

ìýò øèíæ òýìäýã èëýðäýã

Øºíº óíòàõàä õºøèäºã

Ýìãýã æàì

Ýìãýã æàì

Îíîøëîãîî

Àíàìíåçè ¿çëýã

Öóñàíä ãèïîêàëüöåìè , ãèïîôîñôàòåìèÿ

Ðåíòãåíä õàðàõ

ßñíû äåíñèòîìåòðèéí øèíæèëãýý

Ýì÷èëãýý 1.Ñòðîãåíýýð îðëóóëàõ ýì÷èëãýý

Ýì÷èëãýýíèé ñõåì

- Ýñòðîãåí /Õîëáîîò ýñòðîãåí 0.625ìã/õîíîãò äîòóóð , ýòèíèëýñòðàäèîë 0.02 ìã/õîíîãò äîòóóð , ýñòðàäèîëòîéïëàñòûð äîëîî õîíîãò 2óäàà 0.05 ìã/ õîíîãò /

- Ïðîãåñòàãåí /Ìåäðîêñèïðîãåñòàãåí 5-10ìã õîíîãò äîòóóðñàðûí 10-14 äýõ ºäºð /

Ýì÷èëãýý ¿ðãýëæëýõ õóãàöàà

- Îðëóóëàõ ýì÷èëãýýã ñ¿¿ëèéí ìåíîïàóçààñ ýõëýõ áºãººä ýíý¿åä ÿñ ñèéðýãæèëò õàìãèéí ºíäºð õóðäòàéãààðÿâàãääàø ¿å þì Ýì÷èëãýýã îéðîëöîîãîîð 5 æèë¿ðãýëæë¿¿ëíý .

• 2.Ìºí –äèôîñôàòóóä

-êàëüöèòîíèí /50ÅÄ õîíîãò íýã óäàà /ýì÷èëãýý õèéäýã

Óðüä÷èëàí ñýðãèéëýëò Ìàíîïàóçûí ºìíºõ ¿åä

ýìýãòýé÷¿¿ä ýñòðîãåíèé ò¿âøèíãòîäîðõîéëîõ

Êàëüöè èõòýé õîîëõ¿íñ õýðýãëýõ ÍÕ 750-1000 ìã

Äàñãàë õºäºë㺺í

Âèòàíìèí D /400-800 ÅÄ õîíîãò/ áàÿëàã õîîëõ¿íñ õýðýãëýõ

Иод дутлын эмгэг

Тодорхой бүс нутаг

хүний бие махбодид

зайлшгүй шаардлагатай

бичил бодис болох иод

дутагдсаны улмаас

бамбай булчирхай

томрон, бие бялдар,

оюун ухааны хөгжилд

үзүүлж байгаа сөрөг

илрэлүүдийг нэгтгэн

иод дутлын эмгэг гэх

буюу нутагшмал бахуу

гэнэ.

Шалтгаан Удамшил

Бамбайн даавраас болж төрөлхийн гажуудалтай байх

Хоол тэжээлийн зүйлд кальци фтор ти уратын илүүдэл

Агаар, ус, хоол тэжээлийн зүйлд микро элементийн дутагдал

Бамбайн томролтонд нөлөөлдөг эмийн бодис болон бусад бодисууд

Жирэмслэлт

Тамхи , хорт бодис

Уургийн дутагдал

Амин дэмийн дутагдал

Халдварт болон үрэвсэлт өвчин

Ангилал

Үйл ажилгааны байдлаар нь:

Эутиреоз –бамбайн үйл

ажиллагаа хэвийн

Гитотиреоз-бамбайн үйл ажиллагааны

доройтол

Кретинизм –одойрол, тэнэгрэл

илэрч хүний асрамжинд

орох

Эмгэг бүтэц :

тархмал Зангилаат Холимог

Бамбайн булчирхайн томрол:

0 зэрэг-харагдахгүй,

тэмтрэгдэхгүй

1 зэрэг –тэмтрэгдэнэ, харагдахгүй

2 зэрэг –харагдана,

тэмтрэгдэнэ

Бамбай булчирхайн байрлал:

Хүзүүний урд хэсэгт

хэвийн байрлал

Өвчүүний цаагуур

байрлалтай

Хэлэн дор байрлалтай

Цагаан мөгөөрсөн хоолойн цаана

байрлалтай.

Цагаан мөгөөрсөн

хоолойг тойроод

бөгжилсөн байрлалтай

Эмнэл зүй Ургийн үед:

Амьдрах чадвар муудах

Тархи мэдрэлийн хөгжил саатах

Ураг зулбах

Дутуу болон амьгүй ба жин багатай хүүхэд төрөх

Хүүхэд насанд:

Бамбай томрох

Оюун ухаан хомсдох

Сэтгэхүйн хөгжил хоцрох

Сонсгол хэл ярианы согог илрэл

Биеийн гажиг хөгжил

Хөдөлгөөний эрхтнүүд саатах

Насанд хүрэгчдэд:

Бамбай томрох

Бамбайн үйл ажиллагааны доройтол илрэх

Мал амьтанд:

Хээл хаях

Бие давжаарах

Ашиг шим муудах

Эмгэг жам 1. Бие махбодид орох иод

дутагдах

2. Т3, Т4 ийн нийлэгжилт буурна

3. Тиреотропин даавар ихсэнэ

4. Бамбайн дааврыг идэвхижүүллж б.б өөрийн нөөцөө шавхан ажиллаж цаашдаа тиреоцит эс хуваагдан эсийн тоо олширчч б.б томроно.

5. Гипортиреоз

ББ-н эзэлхүүн НХ

эр-25мл-с их, эм 18мл-с их

ЦЕШ

Т3, Т4 бага эсвэл хэвийн- эутиреоз, Т4 буурч Т3 бага зэрэг буурч ТТГ ихэсэх нь гипотиреоз ,ТТГ 3 – 5 ОУН/л байвал хэвийн 5-с дээш байвал нярайн иод дутлын эмгэг, иод дутал их байх тусам цусанд ТТГ их байдаг.

ШЕШ

Хоногийн шээсээр ялгарах иодын хэмжээ: 100 мкг/л байвал иод дутлын эмгэггүй, 50-99 хөнгөн, 20-49 дунд , 20 бага байвал хүнд

ББ-н сканировани бамбайд изотопын шингээлт ирс жигд эрс багассан нь гипотиреозын шинжийг харуулах бөгөөд хэрэв зангилаа үүссэн байвал халуун ба хүйтэн бүс тодорхойлогдоно.

Эмчилгээ Эмийн эмчилгээ

Эутиоеозын үед – калийн иодид, иоджуулсан давс, иодын тосон бэлдмэл

Гипотиреозын үед

Мэс заслын эмчилгээ

Төгсөв