Download - แบบเรียนตั๋วเมืองด้วยตัวเอง
![Page 1: แบบเรียนตั๋วเมืองด้วยตัวเอง](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042815/55720936497959fc0b8be379/html5/thumbnails/1.jpg)
คมอเรยนภาษาไทยลานนา ๒๔ ชวโมง ดวยตนเอง พระมหามลนท อนาคารโก
คมอเรยนภาษาไทยลานนา ๒๔ ชวโมง ดวยตนเอง
ชวโมงท ๑
*******
ขอควรปฏบตกอนเรมเรยน
๑. ตองฝกเขยน และออกเสยงทองจ าพยญชนะ สระ ในแตละวรรคทก าหนดใหจนขนใจ
๒. ตองสงเกตรปรางลกษณะ วธการเขยน การใช และการผสมอกษรควบคไปดวย การเรยนจงจะประสบผลส าเรจ
๓. หวใจส าคญของความส าเรจทงมวล จงจ าไววา “ตองขยน และอดทน”
ซงในชวโมงแรกนจะไดก าหนดใหผเรยนไดรจกหลกและวธการเขยนภาษาไทยลานนาเปนบรพภาคกอน หลกและวธการเขยนภาษาไทยลานนา
พงทราบและจดจ าไววา การเขยนภาษาไทยลานนานนแตกตางจากการเขยนภาษาไทยกลาง ซงภาษาไทยกลางนนนยมเขยนบนบรรทด เชน ก ข ฃ ค ฅ ฆ ง ... เปนตน แตส าหรบภาษาไทยลานนาแลว ทานนยมเขยน และตองเขยนขางลางบรรทดเทานน ทงนเพราะในภาษาไทยลานนานน มสระและพยญชนะบางตวทมรปแบบพเศษจ าเพาะ จงท าใหยากแกการเขยนไวบนบรรทด ยงในกรณทมการผสมค าขนกยงยากแกการบงคบใหทงสระและพยญชนะใหมระยะหางของชองไฟสม าเสมอกน ซงอาจท าใหลนบรรทดและไมเปนระเบยบได
ตวอยางการเขยน
ก ข ค ฅ ฆ ง จ ฉ ช ซ ฌ ญ
bตบเสา ภควา อรห สมMาสมNเทtา
![Page 2: แบบเรียนตั๋วเมืองด้วยตัวเอง](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042815/55720936497959fc0b8be379/html5/thumbnails/2.jpg)
คมอเรยนภาษาไทยลานนา ๒๔ ชวโมง ดวยตนเอง พระมหามลนท อนาคารโก
๒
ชวโมงท ๒ *******
เมอทราบหลกและวธการเขยนภาษาไทยลานนาพอสมควรแลว ในชวโมงนจะไดน าทานผเรยนใหรจกและเรยนรพยญชนะในวรรคแรก และสระทละ ๖ ตวกอน
พยญชนะวรรคแรก และสระ
พยญชนะ อานวา สระ อานวา ก ก, กะ - ะ อะ ข ข, ขะ - า อา ค ค, กะ (ค ควาย) - อ ฅ ฅ, คะ (ค คน) - อ ฆ ฆ, ฆะ - อ ง ง, งะ - อ
![Page 3: แบบเรียนตั๋วเมืองด้วยตัวเอง](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042815/55720936497959fc0b8be379/html5/thumbnails/3.jpg)
คมอเรยนภาษาไทยลานนา ๒๔ ชวโมง ดวยตนเอง พระมหามลนท อนาคารโก
๓
ชวโมงท ๓ *******
พยญชนะวรรคทสอง และสระ
พยญชนะ อานวา สระ อานวา จ จ, จะ - อ
ฉ ฉ, ฉะ - อ
ช ช, จะ เ - ะ เอะ ซ ซ, ซะ เ - เอ ฌ ฌ, ฌะ แ - ะ แอะ ญ ญ, ญะ แ - แอ
![Page 4: แบบเรียนตั๋วเมืองด้วยตัวเอง](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042815/55720936497959fc0b8be379/html5/thumbnails/4.jpg)
คมอเรยนภาษาไทยลานนา ๒๔ ชวโมง ดวยตนเอง พระมหามลนท อนาคารโก
๔
ชวโมงท ๔ *******
พยญชนะวรรคทสาม และสระ
พยญชนะ อานวา สระ อานวา ฏ ฏ, ระฏะ โ - ะ โอะ ฐ ฐ, ระฐะ โ - โอ ด ฎ, ฑ, ด, ดะ ไ - ไอ, ใอ ฒ ฒ, ระฒะ เ – า เอา ณ ณ, ระณะ - ำ อ า
![Page 5: แบบเรียนตั๋วเมืองด้วยตัวเอง](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042815/55720936497959fc0b8be379/html5/thumbnails/5.jpg)
คมอเรยนภาษาไทยลานนา ๒๔ ชวโมง ดวยตนเอง พระมหามลนท อนาคารโก
๕
ชวโมงท ๕ *******
พยญชนะวรรคทส และสระ
พยญชนะ อานวา สระ อานวา ต ต, ตะ -v ะ เอาะ ถ ถ, ถะ -v ออ ท ท, ตะ :- ะ อวะ ธ ธ, ธะ :- อว น น, นะ - -
![Page 6: แบบเรียนตั๋วเมืองด้วยตัวเอง](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042815/55720936497959fc0b8be379/html5/thumbnails/6.jpg)
คมอเรยนภาษาไทยลานนา ๒๔ ชวโมง ดวยตนเอง พระมหามลนท อนาคารโก
๖
ชวโมงท ๖ *******
พยญชนะวรรคทหา และสระ
พยญชนะ อานวา สระ อานวา บ บ, บะ เ –v ะ เออะ ป ป, ปะ เ - V เออ ผ ผ, ผะ เ - pะ เอยะ ฝ ฝ, ฝะ เ - p เอย พ พ, ปะ เ –v อะ เออะ ฟ ฟ, ฟะ เ - v อ เออ ภ ภ, ภะ - - ม ม, มะ - -
![Page 7: แบบเรียนตั๋วเมืองด้วยตัวเอง](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042815/55720936497959fc0b8be379/html5/thumbnails/7.jpg)
คมอเรยนภาษาไทยลานนา ๒๔ ชวโมง ดวยตนเอง พระมหามลนท อนาคารโก
๗
ชวโมงท ๗
*********
พยญชนะเศษวรรค และสระพเศษ
พยญชนะเศษวรรค อานวา สระพเศษ ตวอยาง
ย ย, ยะ -
“ไมเกาหอหนง”
ม หn; ตn;บ
เมาหว ตวเบา
ด ไจ ไซห
เดาใจ ไซเหา
ร ร, ระ
ล ล, ละ
ว ว, วะ
- M
“ไมเกาจจ”
แมrวM ลMไก
แมงเวา เลาไก
ไมพM จMขา ไมเปา เจาขา
ศ ศ, ศะ
ษ ษ, ษะ
ส ส, สะ
ห ห, หะ
- ะ
“กะปยาด”
บ;ะกVะ บVะมVะ บวกกอก บอกมอก
วVะนd จdตVะ
วอกนก จกตอก
ฬ ฬ, ฬะ
อ อ, อะ
ฮ ฮ, ฮะ
หมายเหต “ไมเกาหอหนง ”, “ไมเกาจจ ”, และ “กะปยาด ” ทง ๓ ตวนมกพบเหนในคมภรโบราณ ใชในกรณทจ าเปน เชน หนากระดาษมเนอทจ ากดเปนตน ปจจบนไมนยมใชกนแลว เพยงแตน ามาแสดงไวใหศกษาและสงเกตเปนตวอยางเทานน
![Page 8: แบบเรียนตั๋วเมืองด้วยตัวเอง](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042815/55720936497959fc0b8be379/html5/thumbnails/8.jpg)
คมอเรยนภาษาไทยลานนา ๒๔ ชวโมง ดวยตนเอง พระมหามลนท อนาคารโก
๘
ชวโมงท ๘ *******
ตน ฐาน หรอ หาง ของพยญชนะ
ตน หรอ หาง พยญชนะเดม ตวอยาง R ฌ ฌ ^บชRาย อปชฌายะ (สระ อ ในภาษาบาล)
{ ฐ ฐ ไทPรฏ{ ไทยรฏฐ, ไทยรฐ
{ ถ ถ บรมต{ , ปรมต% ปรมตถ, วต% วตถ
o น น ก oมo กนมน, ฝoห o ฝนหน
X บ ป ผ บ, ป, ผ สบ เกXคX สบเกบคบ, บบXา บปผา
ฑ พ พ สฑ สพพะ, บเฑ บพเพ
M ม ม ธม M ธรรม, ธมม สมMา สมมา
P ย ย ภยPา ภยยา, ภPาธ พยาธ
หมายเหต ตน ฐาน หรอหางของพยญชนะบางตวไมมในโหมดพมพ ดงนนขาพเจาจงขอยม พยญชนะตวอนทมรปแบบการเขยนเหมอน หรอคลายกนแทนไปพลางกอน
![Page 9: แบบเรียนตั๋วเมืองด้วยตัวเอง](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042815/55720936497959fc0b8be379/html5/thumbnails/9.jpg)
คมอเรยนภาษาไทยลานนา ๒๔ ชวโมง ดวยตนเอง พระมหามลนท อนาคารโก
๙
ชวโมงท ๙ *******
ไม หรอ วรรณยกต
วรรณยกต ตวอยาง
– ไมหนอากาศ ห]บ ฝ oหo ป oก oกo หลบฝนหน ปนกนกน
- ไมเอก ไขไก ไสไจ ไขไก ใสใจ
– ไมโท ลXล ขโม โตเต ลบล ขโม โตเต
– ไมไตค เด dเล d เก Xเหf เด fดVก เดกเลก เกบเหด เดดดอก
ร ไมการนต (ระหาม) อานnน m อนน w มหน w อานนท อนนต มหนต
2 ไมยมก ตาๆ r ฯๆ ไฅห ; ฮ ๆ ตาง ๆ นานา ใคหว ฮ ๆ
- n ไมกง อ nXร M n ข nMไจ ไห ]ห]nง อบรม ขมใจ ใหลหลง
![Page 10: แบบเรียนตั๋วเมืองด้วยตัวเอง](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042815/55720936497959fc0b8be379/html5/thumbnails/10.jpg)
คมอเรยนภาษาไทยลานนา ๒๔ ชวโมง ดวยตนเอง พระมหามลนท อนาคารโก
๑๐
ชวโมงท ๑๐ *******
พยญชนะวรรคทม ห น า และค าพเศษ
พยญชนะน า ตวอยาง
หo หo หoา ห oก V หo W ห oาP
หน หนา หนอก หนวย หนาย
หM หM หMา ห Mา d หMง V
หม หมา หมาก หมอง
หP หP:ก หPก V หPา M ไหP
หยวก หยอก หยาม ใหญ
ห], ห} ห]า o ห}าP ห}า M หEก
หลาน หลาย หลาม หลอก
ห; ห;า o แห;ก แห ; o / แห ;ร ห;ด โห;ก
หวาน แหวก แหวน หวด โหวก
B B า B B า r Bา d Bา
อยา อย อยาง อยาก ยา
ฯ ฯ ฯP ฯ r ฯo ฯM เฯ ฯ เฯ
นา นาย นาง นาน นาม เนา น า โน
หมายเหต ๑. หP (หย) บางกรณทานใช B (อย) แทน เชน B ารา r หยาราง เปนตน ๒. ตว ฯ มใชมาก มคาเทากบ น + า (น + า) เชน ไรฯ ไรนา ฯปา นาปา ฯเฯ น าเนา &าเท Vะฯ *** เอาเทอะนา เปนตน *** “ &า ” คอ ค าวา “เอา” ในภาษาไทยลานนา เปนค าพเศษเฉพาะ
(จ าไวหอด เนอนาย...!)
![Page 11: แบบเรียนตั๋วเมืองด้วยตัวเอง](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042815/55720936497959fc0b8be379/html5/thumbnails/11.jpg)
คมอเรยนภาษาไทยลานนา ๒๔ ชวโมง ดวยตนเอง พระมหามลนท อนาคารโก
๑๑
ชวโมงท ๑๑ *******
การสะกดพยญชนะตามแมตาง ๆ พยญชนะทใชสะกดในภาษาไทยลานนามทงสน ๘ แม เชนเดยวกนกบภาษาไทยกลาง และการสะกดค าในภาษาไทยลานนาจะมลกษณะคลายกนกบภาษาบาล คอ พยญชนะตวท ๒ และตวท ๔ ของวรรค จะเปนตวสะกดไมได เชน ค าวา “เลข” ในภาษาไทยกลาง จะเขยนเปน “เล a” ซงไมถกตองตามหลกภาษาไทยลานนา ทถกตองเขยนเปน “เล d” เปนตน
๑. แมกก / แมก nd พยญชนะทใชสะกดตามแมกก ได ม ๓ ตว คอ
ตวสะกด ตวอยาง ก
ก สะกด สต ;บnd น ndป d พdพVก ว Vก นd
สตวบก นกปก พกพอก วอกนก
ข
ข สะกด ฅ ;า Mสข มข ห oา
ความสข มขหนา
ค
ค สะกด สค qะ มคqา โช qด
สคคะ (สวรรค) มคคา (ทาง) โชคด
ขอควรสงเกต และจดจ า ๑. ตว “ค ค ควาย” ส าหรบใชเขยนและอานค าทเปนภาษาไทยลานนาโดยเฉพาะ เพราะวาตว ค ควาย ในภาษาไทยบางค าชาวลานนาจะออกเสยงเปน ก ไก เชน “ไมคา o ไมคาน” เปน “ไมกาน ”, “ระคาP ระคาย” เปน “กาย”, “คม ต n; คมตว” เปน “กม
ตว” เปนตน ๒. ตว “ฅ ค คน” ส าหรบใชเขยนและอานค าทออกเสยง ค โดยตรงเทานน เชน ต Vง ฅา ฅ;า Mสข ฅ noแก ฅ ;าPห rา o ฅ oฅ V
ตองคา ความสข คนแก ควายหงาน คนคอ
![Page 12: แบบเรียนตั๋วเมืองด้วยตัวเอง](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042815/55720936497959fc0b8be379/html5/thumbnails/12.jpg)
คมอเรยนภาษาไทยลานนา ๒๔ ชวโมง ดวยตนเอง พระมหามลนท อนาคารโก
๑๒
ชวโมงท ๑๒ *******
๒. แมกง / แมก nr
พยญชนะทใชสะกดตามแมกง ได มตวเดยว คอ
ตวสะกด ตวอยาง
ง
ง สะกด
ปาบ nr ห ]nง ไห] ไทPมง ลง มา
ปาบง หลงใหล, ไทยมง ลงมา
ทาแปr แก rล r ช rชr น rล nr
ทาแปง แกงลง ชงชง นงลง
หมายเหต นอกจากนแลว ยงมพยญชนะพเศษทสามารถใชแทนตว “ง” ไดอก ๒ ตว ซงโดยมาก มกใชเขยนค าทมาจากภาษาบาลเทานน คอ
๑. “ – ” หรอนคหต ออกเสยงวา “อง” , ตวอยางเชน พท t ธม M สฆ
พทธ (พทธง) ธมม (ธมมง) สงฆ (สงฆง)
๒. “ ” เรยกวา “ไมกงไหล” มคาเทากบ อง (ไมหนอากาศ - + ง) ใชเปนตวสะกด โดยวางไวบนพยญชนะตวท ๒ เทานน ตวอยางเชน
สเ ฆา มคล กขา สกา
***สงโฆ (สงโฆ) มงคล (มงคะลง) กงขา (กงขา) สงกา (สงกา)
***ขอสงเกต เ - า คอ สระ “โอ” ในภาษาบาล มลกษณะเหมอน สระเอา ตางแตทสระเอา มไมซด ( - ) อยขางบนเทาน น
![Page 13: แบบเรียนตั๋วเมืองด้วยตัวเอง](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042815/55720936497959fc0b8be379/html5/thumbnails/13.jpg)
คมอเรยนภาษาไทยลานนา ๒๔ ชวโมง ดวยตนเอง พระมหามลนท อนาคารโก
๑๓
ชวโมงท ๑๓ *******
๓. แมกด พยญชนะทใชสะกดตามแมกด ได ม ๑๑ ตว คอ
ตวสะกด ตวอยาง จ
จ สะกด สจ eะ มจ Cา อจCรา อาฯ e อา eอnr
สจจะ มจฉา อจฉรา อ านาจ อาจอง
ช
ช สะกด มชyะ อช yะ วช y วช yา วาณ y
มชชะ อชชะ วชช วชชา วาณช
ฏ
ฏ สะกด ^ปฏ {าd วฏDส nrสา i รฏ{า
อปฏฐาก วฏฏะสงสาร รฏฐา
ฐ
ฐ สะกด อาน{ อ{ อฐ โอ { รฐ
อ านฐ อฐ อฐ โอฐ รฐ
ด
ฑ สะกด วดjก วด jนะ อด jะ
วฑฒก (ชางไม) วฑฒนะ (ความเจรญ) อฑฒะ (ครง)
ด
ด สะกด ม nfดา บาบ f วfวา อาย f ซfโซ โปป nf ห nMด ตด
มดด า บ าบด วดวา อายด ซดโซ โปปด หมดตด
ต
ต สะกด วต% สrเกw เหwราP ขาPสต ; อตwา
วตถ สงเกต เหตราย ขายสตว อตตา
ท
ท สะกด เวmม nน w สทt สทtา อยท t พทtา เวทมนต สทธ สทธา อยทธ พทธา
ศ, ษ, ส ศ, ษ, ส สะกด
มา L อาเพL เศkแก; พkสnr มฎ มา T
มาศ อาเพศ เศษแกว พษสง มสส มาส
หมายเหต ๑. ฎ, ฑ, ด ใชพยญชนะตวเดยวกน คอ “ ด ” ๒. ตว ฐ ปกตไมนยมใชเปนตวสะกดโดยตรง ทานมกใชเปนตวตามเทานน เชน โอฏ{ โอฏฐะ, อฐ อฏฐะ เปนตน ในทนเพยงอนวตรตามนยมสมยเทานน
![Page 14: แบบเรียนตั๋วเมืองด้วยตัวเอง](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042815/55720936497959fc0b8be379/html5/thumbnails/14.jpg)
คมอเรยนภาษาไทยลานนา ๒๔ ชวโมง ดวยตนเอง พระมหามลนท อนาคารโก
๑๔
ชวโมงท ๑๔ *******
๔. แมกน พยญชนะทใชสะกดตามแมกน ได ม ๖ ตว คอ
ตวสะกด ตวอยาง ญ
ญ สะกด ชาฯ[ สFGา สาม[ อรFGา วFGา I
ช านาญ สญญา สามญ อรญญา วญญาณ
ณ
ณ สะกด มณ fฯ สายณ s อณfะ วณ Iะ
มณฑนา สายณห อณฑะ วณณะ
น
น สะกด ป฿oด o บoบ no ฅ noเด o เว oทา o งา oบาo
ปนดน บนบน คนเดน เวนทาน งานบาน
ร
***ร สะกด สrวvร ส nMค ;ร น dรPร ขPรอาo ***กา oบาo
สงวร สมควร นกเรยน เขยนอาน การบาน
ล
ล สะกด ฅ noพา} อ nXอ;ล ม ;ล หM
คนพาล อบอวล มวลหม
ฬ
ฬ สะกด ป}าวาฬ, ป}าวาo ไขกาฬ, ไขกา o ปลาวาฬ ไขกาฬ
ขอควรจ า ตว “ น น ” และ “ ร ร ” ใชสะกดแทนกนไดในบางกรณ ดงน ๑. ตว น ถาเปนตวสะกดอยหลงพยางค ใช ร แทน เชน
อVร ว Vร ออนวอน, ส Vร สr สอนสง, นrน Vร นงนอน เปนตน ๒. ตว ร ถาเปนตวสะกดอย ขางลางของพยางค นยมใช o (หาง น) แทน เชน ค าวา “ กา o การ” จะเขยนเปน “ กา i ” กได แตไมถกตองตามหลกภาษาไทยลานนา
![Page 15: แบบเรียนตั๋วเมืองด้วยตัวเอง](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042815/55720936497959fc0b8be379/html5/thumbnails/15.jpg)
คมอเรยนภาษาไทยลานนา ๒๔ ชวโมง ดวยตนเอง พระมหามลนท อนาคารโก
๑๕
ชวโมงท ๑๕ *******
๕. แมกบ พยญชนะทใชสะกดตามแมกบ ได ม ๔ ตว คอ
ตวสะกด ตวอยาง บ
บ สะกด สบ เกX เอXอาX ลาXดX สบ เกXคX
สบเกบ เอบอาบ ลาบดบ สบเกบคบ
บ / ป
*** ป สะกด (ในรปค าบาล)
บบXา บบ Xาส อบ X
บปผา (ออกเสยง “ปบผา - ดอกไม) ปปผาสะ (ปอด) อปปะ (เลกนอย)
พ
*** พ สะกด สฑ อพ $า o อาภX รnXทX
สพพะ (บาล) อพภาน (บาล) อาภพ รบทพ
ภ
ภ สะกด ว]ล n$, ว]ล nX โล$มา d, โลXมา d ลา $หาP
วลลภ โลภมาก ลาภหาย
ขอควรจ า ๑. ถาสระอยขางหนา ขางบน หรอ ขางหลง ใช “ X ” (หาง บ) แทน เชน ค าวา เจXแสXท Vง เจบแสบทอง, ยVง จXก nX ยองจบกบ, น nX!กาXไห ; นบกราบไหว ๒. ถาสระอยขางลาง ใช “ บ ” คงรปเดม เชน ค าวา ต ndห ]บ ตกหลบ, สบ ห Mก ; สบหมวก, บ;บ ขnM บวบขม ๓. ทง บ (บ) และ X (หาง บ ) ใชแทน ป , ผ, พ ไดทงค าทมาจากภาษาบาล และภาษาไทย ดงตวอยางทไดแสดงไวในตางรางขางบน ( *** )
![Page 16: แบบเรียนตั๋วเมืองด้วยตัวเอง](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042815/55720936497959fc0b8be379/html5/thumbnails/16.jpg)
คมอเรยนภาษาไทยลานนา ๒๔ ชวโมง ดวยตนเอง พระมหามลนท อนาคารโก
๑๖
ชวโมงท ๑๖ *******
๖. แมกม พยญชนะทใชสะกดตามแมกม ได ม ๑ ตว คอ
ตวสะกด ตวอยาง ม
ม สะกด ตา Mโค M ตnMขnM ถ nMห]ม อม จ M เตMตม
ตามโคม ตมขม ถมหลม อมจม เตมตม
ขอควรจ า ๑. ถาสระอยขางหนา ขางบน หรอขางหลง ใช “ M ” (หาง ม) แทน เชน ค าวา เอ Mอ M เอมอม, จMลM จมลม, สา Mงา M สามงาม ๒. ถาสระอยขางลาง ใช “ ม ” คงรปเดม เชนค าวา ต ndห ]ม ตกหลม, สม ไฟ สมไฟ, ไสตม ใสตม, อม ห oา อมหนา
![Page 17: แบบเรียนตั๋วเมืองด้วยตัวเอง](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042815/55720936497959fc0b8be379/html5/thumbnails/17.jpg)
คมอเรยนภาษาไทยลานนา ๒๔ ชวโมง ดวยตนเอง พระมหามลนท อนาคารโก
๑๗
ชวโมงท ๑๗ *******
๗. แมเกวอ พยญชนะทใชสะกดตามแมเกวอ ได ม ๑ ตว มกปรากฏใหเหนโดยทวไป คอ
ตวสะกด ตวอยาง ว
ว สะกด ผ;ขา ; สา ;นVP คVPบา ; ขา ;สnf หnMด ฃ;
ผวขาว สาวนอย คอยบาว ขาวสด หมดแลว
ขอควรจ า “ ฃ ; แลว ” เปนค าพเศษเฉพาะในภาษาไทยลานนา ตองเขยน และอานแบบนเทานน
(นอกจากนแลวยงมค าพเศษเฉพาะเชนนอกหลายค า ซงจะไดน ามาแสดงใหเหนในชวโมงเรยนตอไป โปรดจงรอ...!)
![Page 18: แบบเรียนตั๋วเมืองด้วยตัวเอง](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042815/55720936497959fc0b8be379/html5/thumbnails/18.jpg)
คมอเรยนภาษาไทยลานนา ๒๔ ชวโมง ดวยตนเอง พระมหามลนท อนาคารโก
๑๘
ชวโมงท ๑๘ *******
๘. แมเกย ในภาษาไทยลานนา นอกจากค าทมาจากภาษาบาลแลวไมนยมใชตว “ ย - ย” ตวเตมเปนตวสะกดโดยตรง แตมกใช “ P - หาง ย” เปนตวสะกดแทน เชน กาลก ค P ถPฯลาP คาPขVง เกา เจาฯPไหP ไกต n;เมP
ก าลกคย ถยน าลาย คายของเกา เจานายใหญ ไกตวเมย
หMาเลPหo า บารารPร พPร ขPร อาo
หมาเลยหนา บาร าเรยน เพยรเขยนอาน
ขอควรจ า
๑. “ P หาง ย” ใชแทน “ ญ - ญ” ไดในบางค า ดงตวอยางขางบน ๒. สระ “ เ – P เอย” ถาไมมพยญชนะสะกดอนตามหลง ใหคงรปสระเดมไว เชนค าวา
น Vง เมP นองเมย, เลPสาd เลยสาก, ปาdเสP ปากเสย ๓. ถามพยญชนะสดกดอนตามหลง ใหตดสระ “ เ - ” ออกเสย เชนค าวา
พาdพPร พากเพยร, ทPร แส เทยนแส, แกตPว แกเตยว
![Page 19: แบบเรียนตั๋วเมืองด้วยตัวเอง](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042815/55720936497959fc0b8be379/html5/thumbnails/19.jpg)
คมอเรยนภาษาไทยลานนา ๒๔ ชวโมง ดวยตนเอง พระมหามลนท อนาคารโก
๑๙
ชวโมงท ๑๙ *******
การเขยน และอานพยญชนะควบกล า ร ล
การเขยนพยญชนะควบกล าในภาษาไทยลานนาตางจากภาษาไทยกลาง ซงโดยปกตแลวมกจะเรยงตวพยญชนะทจะใชควบกล าไวเปนตวทสอง ถดจากพยญชนะกล า ทง ร, ล เชน ค าวา กราบพระ ประปราย พลบพลง เปนตน แตส าหรบภาษาไทยลานนาแลวมหลกการส าคญ ดงน
๑. ถาใช ร เปนตวควบกล า จะตองใช “ ! - ระโฮง ” แทนเทานน (จะใช ร เปนตวกล าโดยตรงไมได) โดยเขยนควบไวหนาพยญชนะทเปนตวกล า เชน ค าวา !กาX!พะ !ปะ!ปาP !พาP!พาr !สา rเ!ส฿า
กราบพระ, ประปราย, พรายพราง, สรางเศรา
๒. ถาใช ล เปนตวควบกล า ใหเขยนไวขางลางใตพยญชนะทเปนตวกล า เชน ค าวา พ] บ พ]ง ค]ง เค ]฿า ค ] บ ค ]า P
พลบพลง, คลงเคลา, คลบคลาย
![Page 20: แบบเรียนตั๋วเมืองด้วยตัวเอง](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042815/55720936497959fc0b8be379/html5/thumbnails/20.jpg)
คมอเรยนภาษาไทยลานนา ๒๔ ชวโมง ดวยตนเอง พระมหามลนท อนาคารโก
๒๐
ชวโมงท ๒๐ *******
ตวอยาง ค าพเศษเฉพาะในภาษาไทยลานนาทเขยน และอานยาก
ค าศพท อานวา ค าศพท อานวา รฦ ฤา, (หรอ) กmา กระท า (กะต า) !บPา ผยา บM, คM, คf บม, กม, กด บMา บมา รฦก k ฤกษ คMา กมา ส!ต ศตร, (ศตถ) บf บด ไพMา ไปมา, ไปหา ร อนวา ฃ, ฃoา และ, และนา ฃ; แลว &า เอา
!ดา, ด!กา ดรา, ดกรา เสๆfจะ เสดจ ท}าP ตงหลาย เส;ๆp เสวย
!พธมMเทสoๆา พระธรรมเทศนา !กPา ขยา, (กรยา) ม;า มกวา !พพทtสาสoๆา พระพทธศาสนา จ;า จกวา ด} ดหล จMา จกมา สขPา สงขยา ค;า คอวา ส;ร q สวรรค ช;า ชอวา !พอรหน w พระอรหนต
!พ!พnหM พระพรหม อn!ฯmp อนตราย, (อนตราย)
ค าพเศษเฉพาะทเขยน และอานยากในภาษาไทยลานนายงมอกมาก ซงสามารถพบเหนไดในท
ทวไป ในทนเพยงน ามาแสดงไวพอเปนสงเขปเทานน
![Page 21: แบบเรียนตั๋วเมืองด้วยตัวเอง](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042815/55720936497959fc0b8be379/html5/thumbnails/21.jpg)
คมอเรยนภาษาไทยลานนา ๒๔ ชวโมง ดวยตนเอง พระมหามลนท อนาคารโก
๒๑
ชวโมงท ๒๑ *******
สระทง ๘ ตว ทมาในภาษาบาล
ในภาษาบาลไทยลานนาจะมสระอยสองอยาง คอ สระลอยอยางหนง และ สระจมอยางหนง สระทงสองน สระลอย มกจะมรปลกษณะและวธเขยนทแตกตางไปจากสระอนโดยทวไป ม ๘ ตว ดงน
สระลอย ตวอยาง ค าอาน อ อะ อรห อรห (อะระหง) อา อา อากาL อากาศ b อ bตบเสา อตปโส u อ uสา อสา (งอนไถ) ^ อ ^กdาบาw อกกาบาต & อ &ร อร (ขาออน) g เอ gกา เอกา (โดดเดยว) โอ โอ โอบนยเกา โอปนยโก (โอปะนะยโก)
สระจม มทงหมด ๘ ตว เขยนเหมอนกนกบสระในภาษาไทยลานนา ยกเวน สระ โอ เทานน
ซงมลกษณะเหมอนกนกบ สระ เอา ตางเพยงแต สระโอ ไมมไมซด สระเอา มไมซด เทานน ดงไดอธบายแลวในชวโมงกอน
![Page 22: แบบเรียนตั๋วเมืองด้วยตัวเอง](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042815/55720936497959fc0b8be379/html5/thumbnails/22.jpg)
คมอเรยนภาษาไทยลานนา ๒๔ ชวโมง ดวยตนเอง พระมหามลนท อนาคารโก
๒๒
ชวโมงท ๒๒ *******
การเขยน และการอานพยญชนะซอนในภาษาบาล
การเขยน และการอานพยญชนะซอนในภาษาบาลทจะไดน าเสนอในชวโมงเรยนท ๒๐ อนเปนชวโมงสดทายของการเรยนภาษาไทยลานนาดวยตนเองน เปนเพยงรปแบบเบองตนส าหรบบคคลทมความสนใจในการศกษาภาษาบาลในโอกาสตอไปขางหนาเทานน ซงมหลกการส าคญทผเรยนพงสงเกตและจดจ า ดงน
๑. พยญชนะตวท ๑ ในวรรค ซอนหนาพยญชนะตวท ๑ และท ๒ ในวรรคของตนได ๒. พยญชนะตวท ๓ ในวรรค ซอนหนาพยญชนะตวท ๓ และท ๔ ในวรรคของตนได ๓. พยญชนะตวท ๕ ในวรรค ซอนหนาพยญชนะในวรรคของตนไดทกตว และซอน
หนาตวเองไดดวย ยกเวน ง ซอนหนาพยญชนะในวรรคของตนไดแตซอนหนาตวเองไมได (เพราะไมมส าเนยงในภาษาบาล)
ตวอยาง การสะกดพยญชนะซอน (เฉพาะ ก วรรค)
พยญชนะซอน ตวอยาง ค าอาน
ก ซVร ก
(ก ซอน ก)
สก dาเรา
สกกาโร
ข ซVร ก
(ข ซอน ก)
สก a
สกข
ค ซVร ค
(ค ซอน ค)
อคq
อคค
ฆ ซVร ค
(ฆ ซอน ค)
พยค Sา
พยคฆา
![Page 23: แบบเรียนตั๋วเมืองด้วยตัวเอง](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042815/55720936497959fc0b8be379/html5/thumbnails/23.jpg)
คมอเรยนภาษาไทยลานนา ๒๔ ชวโมง ดวยตนเอง พระมหามลนท อนาคารโก
๒๓
พยญชนะซอน ตวอยาง ค าอาน ก ซVร ง
(ก ซอน ง)
สง dา สกา สงกา
ข ซVร ง
(ข ซอน ง)
กงaา ก aา กงขา
ค ซVร ง
(ค ซอน ง)
สมง qล สมคล สมงคะลง
ฆ ซVร ง
(ฆ ซอน ง)
สเง Sา สเฆา สงโฆ
หมายเหต ตว “ ” เรยกวา “ไมก งไหล ” วธใชไดอธบายไปแลวในชวโมงทผานมา หากยงสงสย หรอจ าไมได โปรดยอนเวลาไปดใหมใหแจมแจงพลน
![Page 24: แบบเรียนตั๋วเมืองด้วยตัวเอง](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042815/55720936497959fc0b8be379/html5/thumbnails/24.jpg)
คมอเรยนภาษาไทยลานนา ๒๔ ชวโมง ดวยตนเอง พระมหามลนท อนาคารโก
๒๔
ชวโมงท ๒๓ *******
การซอนพยญชนะเศษวรรค
พยญชนะซอน ตวอยาง ค าอาน
ย ซVร ย
(ย ซอน ย)
เสเยPา
เสยโย (ไส – โย)
ล ซVร ล
(ล ซอน ล)
บตwกล]
ปตตกลล (ปตตะกลลง)
*** ส ซVร ส
(ส ซอน ส)
สหฎ
สหสส (สะหสสง)
ห ซVร ณ
(ห ซอน ณ)
สณ sวาจา
สณหวาจา (สณหะวาจา)
ห ซVร ฬ
(ห ซอน ฬ)
มเhา มฬโห (มฬะโห)
ออกเสยง ฬ กงอตรา
ส าหรบพยญชนะเศษวรรคตวอน ๆ การเขยนและการอานกมลกษณะคลายกน ดงตวอยางขางบนนนแล
ขอพงจ า ฎ คอ “สะสองหอง” เปนไดทงตวสะกดและตวตาม
![Page 25: แบบเรียนตั๋วเมืองด้วยตัวเอง](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042815/55720936497959fc0b8be379/html5/thumbnails/25.jpg)
คมอเรยนภาษาไทยลานนา ๒๔ ชวโมง ดวยตนเอง พระมหามลนท อนาคารโก
๒๕
ชวโมงท ๒๔ *******
ตวเลขทใชในภาษาไทยลานนา
ตวเลขทใช และมกพบเหนในภาษาไทยลานนา ม ๒ ประเภท คอ เลขในธรรม ซงเปนตวเลขทชาวไทยลานนาใชกนมาในกจการงานตาง ๆ แตเดม กระทงหลงจากทอาณาจกรลานนาตกอยใตอ านาจปกครองของพวกมาน (พมา) แลว ชาวเมองจงจ ากดตวเลขนใชเฉพาะเรองทเกยวของกบพระธรรมคมภรเทานน สวน เลขโหรา อนเปนตวเลขทพวกมาน (พมา) น าเขามาใชและเผยแพรในอาณาจกรลานนาจงไดกลายเปนตวเลขทนยมใชกนอยางกวางขวางในชวตประจ าวน แมแตพวกหมอดกนยมใชเปนตวเลขส าหรบใชในการท านายทายทกตาง ๆ จงเรยกวา “เลขโหรา” ในทสด
เลขในธรรม เลขโหรา เลขไทยกลาง 0 ๐ ๐ 1 ๑ ๑ 2 ๒ ๒ 3 ๓ ๓ 4 ๔ ๔ 5 ๕ ๕ 6 ๖ ๖ 7 ๗ ๗ 8 ๘ ๘ 9 ๙ ๙ 10 ๑๐ ๑๐
จบวธเรยนภาษาไทยลานนา ๒๐ ชวโมง
ดวยตนเอง เทานแล