แบบเรียนตั๋วเมืองด้วยตัวเอง

คมอเรยนภาษาไทยลานนา ๒๔ ชวโมง ดวยตนเอง พระมหามลนท อนาคารโก

คมอเรยนภาษาไทยลานนา ๒๔ ชวโมง ดวยตนเอง

ชวโมงท ๑

*******

ขอควรปฏบตกอนเรมเรยน

๑. ตองฝกเขยน และออกเสยงทองจ าพยญชนะ สระ ในแตละวรรคทก าหนดใหจนขนใจ

๒. ตองสงเกตรปรางลกษณะ วธการเขยน การใช และการผสมอกษรควบคไปดวย การเรยนจงจะประสบผลส าเรจ

๓. หวใจส าคญของความส าเรจทงมวล จงจ าไววา “ตองขยน และอดทน”

ซงในชวโมงแรกนจะไดก าหนดใหผเรยนไดรจกหลกและวธการเขยนภาษาไทยลานนาเปนบรพภาคกอน หลกและวธการเขยนภาษาไทยลานนา

พงทราบและจดจ าไววา การเขยนภาษาไทยลานนานนแตกตางจากการเขยนภาษาไทยกลาง ซงภาษาไทยกลางนนนยมเขยนบนบรรทด เชน ก ข ฃ ค ฅ ฆ ง ... เปนตน แตส าหรบภาษาไทยลานนาแลว ทานนยมเขยน และตองเขยนขางลางบรรทดเทานน ทงนเพราะในภาษาไทยลานนานน มสระและพยญชนะบางตวทมรปแบบพเศษจ าเพาะ จงท าใหยากแกการเขยนไวบนบรรทด ยงในกรณทมการผสมค าขนกยงยากแกการบงคบใหทงสระและพยญชนะใหมระยะหางของชองไฟสม าเสมอกน ซงอาจท าใหลนบรรทดและไมเปนระเบยบได

ตวอยางการเขยน

ก ข ค ฅ ฆ ง จ ฉ ช ซ ฌ ญ

bตบเสา ภควา อรห สมMาสมNเทtา


๒

ชวโมงท ๒ *******

เมอทราบหลกและวธการเขยนภาษาไทยลานนาพอสมควรแลว ในชวโมงนจะไดน าทานผเรยนใหรจกและเรยนรพยญชนะในวรรคแรก และสระทละ ๖ ตวกอน

พยญชนะวรรคแรก และสระ

พยญชนะ อานวา สระ อานวา ก ก, กะ - ะ อะ ข ข, ขะ - า อา ค ค, กะ (ค ควาย) - อ ฅ ฅ, คะ (ค คน) - อ ฆ ฆ, ฆะ - อ ง ง, งะ - อ


๓

ชวโมงท ๓ *******

พยญชนะวรรคทสอง และสระ

พยญชนะ อานวา สระ อานวา จ จ, จะ - อ

ฉ ฉ, ฉะ - อ

ช ช, จะ เ - ะ เอะ ซ ซ, ซะ เ - เอ ฌ ฌ, ฌะ แ - ะ แอะ ญ ญ, ญะ แ - แอ


๔

ชวโมงท ๔ *******

พยญชนะวรรคทสาม และสระ

พยญชนะ อานวา สระ อานวา ฏ ฏ, ระฏะ โ - ะ โอะ ฐ ฐ, ระฐะ โ - โอ ด ฎ, ฑ, ด, ดะ ไ - ไอ, ใอ ฒ ฒ, ระฒะ เ – า เอา ณ ณ, ระณะ - ำ อ า


๕

ชวโมงท ๕ *******

พยญชนะวรรคทส และสระ

พยญชนะ อานวา สระ อานวา ต ต, ตะ -v ะ เอาะ ถ ถ, ถะ -v ออ ท ท, ตะ :- ะ อวะ ธ ธ, ธะ :- อว น น, นะ - -


๖

ชวโมงท ๖ *******

พยญชนะวรรคทหา และสระ

พยญชนะ อานวา สระ อานวา บ บ, บะ เ –v ะ เออะ ป ป, ปะ เ - V เออ ผ ผ, ผะ เ - pะ เอยะ ฝ ฝ, ฝะ เ - p เอย พ พ, ปะ เ –v อะ เออะ ฟ ฟ, ฟะ เ - v อ เออ ภ ภ, ภะ - - ม ม, มะ - -


๗

ชวโมงท ๗

*********

พยญชนะเศษวรรค และสระพเศษ

พยญชนะเศษวรรค อานวา สระพเศษ ตวอยาง

ย ย, ยะ -

“ไมเกาหอหนง”

ม หn; ตn;บ

เมาหว ตวเบา

ด ไจ ไซห

เดาใจ ไซเหา

ร ร, ระ

ล ล, ละ

ว ว, วะ

- M

“ไมเกาจจ”

แมrวM ลMไก

แมงเวา เลาไก

ไมพM จMขา ไมเปา เจาขา

ศ ศ, ศะ

ษ ษ, ษะ

ส ส, สะ

ห ห, หะ

- ะ

“กะปยาด”

บ;ะกVะ บVะมVะ บวกกอก บอกมอก

วVะนd จdตVะ

วอกนก จกตอก

ฬ ฬ, ฬะ

อ อ, อะ

ฮ ฮ, ฮะ

หมายเหต “ไมเกาหอหนง ”, “ไมเกาจจ ”, และ “กะปยาด ” ทง ๓ ตวนมกพบเหนในคมภรโบราณ ใชในกรณทจ าเปน เชน หนากระดาษมเนอทจ ากดเปนตน ปจจบนไมนยมใชกนแลว เพยงแตน ามาแสดงไวใหศกษาและสงเกตเปนตวอยางเทานน


๘

ชวโมงท ๘ *******

ตน ฐาน หรอ หาง ของพยญชนะ

ตน หรอ หาง พยญชนะเดม ตวอยาง R ฌ ฌ ^บชRาย อปชฌายะ (สระ อ ในภาษาบาล)

{ ฐ ฐ ไทPรฏ{ ไทยรฏฐ, ไทยรฐ

{ ถ ถ บรมต{ , ปรมต% ปรมตถ, วต% วตถ

o น น ก oมo กนมน, ฝoห o ฝนหน

X บ ป ผ บ, ป, ผ สบ เกXคX สบเกบคบ, บบXา บปผา

ฑ พ พ สฑ สพพะ, บเฑ บพเพ

M ม ม ธม M ธรรม, ธมม สมMา สมมา

P ย ย ภยPา ภยยา, ภPาธ พยาธ

หมายเหต ตน ฐาน หรอหางของพยญชนะบางตวไมมในโหมดพมพ ดงนนขาพเจาจงขอยม พยญชนะตวอนทมรปแบบการเขยนเหมอน หรอคลายกนแทนไปพลางกอน


๙

ชวโมงท ๙ *******

ไม หรอ วรรณยกต

วรรณยกต ตวอยาง

– ไมหนอากาศ ห]บ ฝ oหo ป oก oกo หลบฝนหน ปนกนกน

- ไมเอก ไขไก ไสไจ ไขไก ใสใจ

– ไมโท ลXล ขโม โตเต ลบล ขโม โตเต

– ไมไตค เด dเล d เก Xเหf เด fดVก เดกเลก เกบเหด เดดดอก

ร ไมการนต (ระหาม) อานnน m อนน w มหน w อานนท อนนต มหนต

2 ไมยมก ตาๆ r ฯๆ ไฅห ; ฮ ๆ ตาง ๆ นานา ใคหว ฮ ๆ

- n ไมกง อ nXร M n ข nMไจ ไห ]ห]nง อบรม ขมใจ ใหลหลง


๑๐

ชวโมงท ๑๐ *******

พยญชนะวรรคทม ห น า และค าพเศษ

พยญชนะน า ตวอยาง

หo หo หoา ห oก V หo W ห oาP

หน หนา หนอก หนวย หนาย

หM หM หMา ห Mา d หMง V

หม หมา หมาก หมอง

หP หP:ก หPก V หPา M ไหP

หยวก หยอก หยาม ใหญ

ห], ห} ห]า o ห}าP ห}า M หEก

หลาน หลาย หลาม หลอก

ห; ห;า o แห;ก แห ; o / แห ;ร ห;ด โห;ก

หวาน แหวก แหวน หวด โหวก

B B า B B า r Bา d Bา

อยา อย อยาง อยาก ยา

ฯ ฯ ฯP ฯ r ฯo ฯM เฯ ฯ เฯ

นา นาย นาง นาน นาม เนา น า โน

หมายเหต ๑. หP (หย) บางกรณทานใช B (อย) แทน เชน B ารา r หยาราง เปนตน ๒. ตว ฯ มใชมาก มคาเทากบ น + า (น + า) เชน ไรฯ ไรนา ฯปา นาปา ฯเฯ น าเนา &าเท Vะฯ *** เอาเทอะนา เปนตน *** “ &า ” คอ ค าวา “เอา” ในภาษาไทยลานนา เปนค าพเศษเฉพาะ

(จ าไวหอด เนอนาย...!)


๑๑

ชวโมงท ๑๑ *******

การสะกดพยญชนะตามแมตาง ๆ พยญชนะทใชสะกดในภาษาไทยลานนามทงสน ๘ แม เชนเดยวกนกบภาษาไทยกลาง และการสะกดค าในภาษาไทยลานนาจะมลกษณะคลายกนกบภาษาบาล คอ พยญชนะตวท ๒ และตวท ๔ ของวรรค จะเปนตวสะกดไมได เชน ค าวา “เลข” ในภาษาไทยกลาง จะเขยนเปน “เล a” ซงไมถกตองตามหลกภาษาไทยลานนา ทถกตองเขยนเปน “เล d” เปนตน

๑. แมกก / แมก nd พยญชนะทใชสะกดตามแมกก ได ม ๓ ตว คอ

ตวสะกด ตวอยาง ก

ก สะกด สต ;บnd น ndป d พdพVก ว Vก นd

สตวบก นกปก พกพอก วอกนก

ข

ข สะกด ฅ ;า Mสข มข ห oา

ความสข มขหนา

ค

ค สะกด สค qะ มคqา โช qด

สคคะ (สวรรค) มคคา (ทาง) โชคด

ขอควรสงเกต และจดจ า ๑. ตว “ค ค ควาย” ส าหรบใชเขยนและอานค าทเปนภาษาไทยลานนาโดยเฉพาะ เพราะวาตว ค ควาย ในภาษาไทยบางค าชาวลานนาจะออกเสยงเปน ก ไก เชน “ไมคา o ไมคาน” เปน “ไมกาน ”, “ระคาP ระคาย” เปน “กาย”, “คม ต n; คมตว” เปน “กม

ตว” เปนตน ๒. ตว “ฅ ค คน” ส าหรบใชเขยนและอานค าทออกเสยง ค โดยตรงเทานน เชน ต Vง ฅา ฅ;า Mสข ฅ noแก ฅ ;าPห rา o ฅ oฅ V

ตองคา ความสข คนแก ควายหงาน คนคอ


๑๒

ชวโมงท ๑๒ *******

๒. แมกง / แมก nr

พยญชนะทใชสะกดตามแมกง ได มตวเดยว คอ

ตวสะกด ตวอยาง

ง

ง สะกด

ปาบ nr ห ]nง ไห] ไทPมง ลง มา

ปาบง หลงใหล, ไทยมง ลงมา

ทาแปr แก rล r ช rชr น rล nr

ทาแปง แกงลง ชงชง นงลง

หมายเหต นอกจากนแลว ยงมพยญชนะพเศษทสามารถใชแทนตว “ง” ไดอก ๒ ตว ซงโดยมาก มกใชเขยนค าทมาจากภาษาบาลเทานน คอ

๑. “ – ” หรอนคหต ออกเสยงวา “อง” , ตวอยางเชน พท t ธม M สฆ

พทธ (พทธง) ธมม (ธมมง) สงฆ (สงฆง)

๒. “ ” เรยกวา “ไมกงไหล” มคาเทากบ อง (ไมหนอากาศ - + ง) ใชเปนตวสะกด โดยวางไวบนพยญชนะตวท ๒ เทานน ตวอยางเชน

สเ ฆา มคล กขา สกา

***สงโฆ (สงโฆ) มงคล (มงคะลง) กงขา (กงขา) สงกา (สงกา)

***ขอสงเกต เ - า คอ สระ “โอ” ในภาษาบาล มลกษณะเหมอน สระเอา ตางแตทสระเอา มไมซด ( - ) อยขางบนเทาน น


๑๓

ชวโมงท ๑๓ *******

๓. แมกด พยญชนะทใชสะกดตามแมกด ได ม ๑๑ ตว คอ

ตวสะกด ตวอยาง จ

จ สะกด สจ eะ มจ Cา อจCรา อาฯ e อา eอnr

สจจะ มจฉา อจฉรา อ านาจ อาจอง

ช

ช สะกด มชyะ อช yะ วช y วช yา วาณ y

มชชะ อชชะ วชช วชชา วาณช

ฏ

ฏ สะกด ^ปฏ {าd วฏDส nrสา i รฏ{า

อปฏฐาก วฏฏะสงสาร รฏฐา

ฐ

ฐ สะกด อาน{ อ{ อฐ โอ { รฐ

อ านฐ อฐ อฐ โอฐ รฐ

ด

ฑ สะกด วดjก วด jนะ อด jะ

วฑฒก (ชางไม) วฑฒนะ (ความเจรญ) อฑฒะ (ครง)

ด

ด สะกด ม nfดา บาบ f วfวา อาย f ซfโซ โปป nf ห nMด ตด

มดด า บ าบด วดวา อายด ซดโซ โปปด หมดตด

ต

ต สะกด วต% สrเกw เหwราP ขาPสต ; อตwา

วตถ สงเกต เหตราย ขายสตว อตตา

ท

ท สะกด เวmม nน w สทt สทtา อยท t พทtา เวทมนต สทธ สทธา อยทธ พทธา

ศ, ษ, ส ศ, ษ, ส สะกด

มา L อาเพL เศkแก; พkสnr มฎ มา T

มาศ อาเพศ เศษแกว พษสง มสส มาส

หมายเหต ๑. ฎ, ฑ, ด ใชพยญชนะตวเดยวกน คอ “ ด ” ๒. ตว ฐ ปกตไมนยมใชเปนตวสะกดโดยตรง ทานมกใชเปนตวตามเทานน เชน โอฏ{ โอฏฐะ, อฐ อฏฐะ เปนตน ในทนเพยงอนวตรตามนยมสมยเทานน


๑๔

ชวโมงท ๑๔ *******

๔. แมกน พยญชนะทใชสะกดตามแมกน ได ม ๖ ตว คอ

ตวสะกด ตวอยาง ญ

ญ สะกด ชาฯ[ สFGา สาม[ อรFGา วFGา I

ช านาญ สญญา สามญ อรญญา วญญาณ

ณ

ณ สะกด มณ fฯ สายณ s อณfะ วณ Iะ

มณฑนา สายณห อณฑะ วณณะ

น

น สะกด ป฿oด o บoบ no ฅ noเด o เว oทา o งา oบาo

ปนดน บนบน คนเดน เวนทาน งานบาน

ร

***ร สะกด สrวvร ส nMค ;ร น dรPร ขPรอาo ***กา oบาo

สงวร สมควร นกเรยน เขยนอาน การบาน

ล

ล สะกด ฅ noพา} อ nXอ;ล ม ;ล หM

คนพาล อบอวล มวลหม

ฬ

ฬ สะกด ป}าวาฬ, ป}าวาo ไขกาฬ, ไขกา o ปลาวาฬ ไขกาฬ

ขอควรจ า ตว “ น น ” และ “ ร ร ” ใชสะกดแทนกนไดในบางกรณ ดงน ๑. ตว น ถาเปนตวสะกดอยหลงพยางค ใช ร แทน เชน

อVร ว Vร ออนวอน, ส Vร สr สอนสง, นrน Vร นงนอน เปนตน ๒. ตว ร ถาเปนตวสะกดอย ขางลางของพยางค นยมใช o (หาง น) แทน เชน ค าวา “ กา o การ” จะเขยนเปน “ กา i ” กได แตไมถกตองตามหลกภาษาไทยลานนา


๑๕

ชวโมงท ๑๕ *******

๕. แมกบ พยญชนะทใชสะกดตามแมกบ ได ม ๔ ตว คอ

ตวสะกด ตวอยาง บ

บ สะกด สบ เกX เอXอาX ลาXดX สบ เกXคX

สบเกบ เอบอาบ ลาบดบ สบเกบคบ

บ / ป

*** ป สะกด (ในรปค าบาล)

บบXา บบ Xาส อบ X

บปผา (ออกเสยง “ปบผา - ดอกไม) ปปผาสะ (ปอด) อปปะ (เลกนอย)

พ

*** พ สะกด สฑ อพ $า o อาภX รnXทX

สพพะ (บาล) อพภาน (บาล) อาภพ รบทพ

ภ

ภ สะกด ว]ล n$, ว]ล nX โล$มา d, โลXมา d ลา $หาP

วลลภ โลภมาก ลาภหาย

ขอควรจ า ๑. ถาสระอยขางหนา ขางบน หรอ ขางหลง ใช “ X ” (หาง บ) แทน เชน ค าวา เจXแสXท Vง เจบแสบทอง, ยVง จXก nX ยองจบกบ, น nX!กาXไห ; นบกราบไหว ๒. ถาสระอยขางลาง ใช “ บ ” คงรปเดม เชน ค าวา ต ndห ]บ ตกหลบ, สบ ห Mก ; สบหมวก, บ;บ ขnM บวบขม ๓. ทง บ (บ) และ X (หาง บ ) ใชแทน ป , ผ, พ ไดทงค าทมาจากภาษาบาล และภาษาไทย ดงตวอยางทไดแสดงไวในตางรางขางบน ( *** )


๑๖

ชวโมงท ๑๖ *******

๖. แมกม พยญชนะทใชสะกดตามแมกม ได ม ๑ ตว คอ

ตวสะกด ตวอยาง ม

ม สะกด ตา Mโค M ตnMขnM ถ nMห]ม อม จ M เตMตม

ตามโคม ตมขม ถมหลม อมจม เตมตม

ขอควรจ า ๑. ถาสระอยขางหนา ขางบน หรอขางหลง ใช “ M ” (หาง ม) แทน เชน ค าวา เอ Mอ M เอมอม, จMลM จมลม, สา Mงา M สามงาม ๒. ถาสระอยขางลาง ใช “ ม ” คงรปเดม เชนค าวา ต ndห ]ม ตกหลม, สม ไฟ สมไฟ, ไสตม ใสตม, อม ห oา อมหนา


๑๗

ชวโมงท ๑๗ *******

๗. แมเกวอ พยญชนะทใชสะกดตามแมเกวอ ได ม ๑ ตว มกปรากฏใหเหนโดยทวไป คอ

ตวสะกด ตวอยาง ว

ว สะกด ผ;ขา ; สา ;นVP คVPบา ; ขา ;สnf หnMด ฃ;

ผวขาว สาวนอย คอยบาว ขาวสด หมดแลว

ขอควรจ า “ ฃ ; แลว ” เปนค าพเศษเฉพาะในภาษาไทยลานนา ตองเขยน และอานแบบนเทานน

(นอกจากนแลวยงมค าพเศษเฉพาะเชนนอกหลายค า ซงจะไดน ามาแสดงใหเหนในชวโมงเรยนตอไป โปรดจงรอ...!)


๑๘

ชวโมงท ๑๘ *******

๘. แมเกย ในภาษาไทยลานนา นอกจากค าทมาจากภาษาบาลแลวไมนยมใชตว “ ย - ย” ตวเตมเปนตวสะกดโดยตรง แตมกใช “ P - หาง ย” เปนตวสะกดแทน เชน กาลก ค P ถPฯลาP คาPขVง เกา เจาฯPไหP ไกต n;เมP

ก าลกคย ถยน าลาย คายของเกา เจานายใหญ ไกตวเมย

หMาเลPหo า บารารPร พPร ขPร อาo

หมาเลยหนา บาร าเรยน เพยรเขยนอาน

ขอควรจ า

๑. “ P หาง ย” ใชแทน “ ญ - ญ” ไดในบางค า ดงตวอยางขางบน ๒. สระ “ เ – P เอย” ถาไมมพยญชนะสะกดอนตามหลง ใหคงรปสระเดมไว เชนค าวา

น Vง เมP นองเมย, เลPสาd เลยสาก, ปาdเสP ปากเสย ๓. ถามพยญชนะสดกดอนตามหลง ใหตดสระ “ เ - ” ออกเสย เชนค าวา

พาdพPร พากเพยร, ทPร แส เทยนแส, แกตPว แกเตยว


๑๙

ชวโมงท ๑๙ *******

การเขยน และอานพยญชนะควบกล า ร ล

การเขยนพยญชนะควบกล าในภาษาไทยลานนาตางจากภาษาไทยกลาง ซงโดยปกตแลวมกจะเรยงตวพยญชนะทจะใชควบกล าไวเปนตวทสอง ถดจากพยญชนะกล า ทง ร, ล เชน ค าวา กราบพระ ประปราย พลบพลง เปนตน แตส าหรบภาษาไทยลานนาแลวมหลกการส าคญ ดงน

๑. ถาใช ร เปนตวควบกล า จะตองใช “ ! - ระโฮง ” แทนเทานน (จะใช ร เปนตวกล าโดยตรงไมได) โดยเขยนควบไวหนาพยญชนะทเปนตวกล า เชน ค าวา !กาX!พะ !ปะ!ปาP !พาP!พาr !สา rเ!ส฿า

กราบพระ, ประปราย, พรายพราง, สรางเศรา

๒. ถาใช ล เปนตวควบกล า ใหเขยนไวขางลางใตพยญชนะทเปนตวกล า เชน ค าวา พ] บ พ]ง ค]ง เค ]฿า ค ] บ ค ]า P

พลบพลง, คลงเคลา, คลบคลาย


๒๐

ชวโมงท ๒๐ *******

ตวอยาง ค าพเศษเฉพาะในภาษาไทยลานนาทเขยน และอานยาก

ค าศพท อานวา ค าศพท อานวา รฦ ฤา, (หรอ) กmา กระท า (กะต า) !บPา ผยา บM, คM, คf บม, กม, กด บMา บมา รฦก k ฤกษ คMา กมา ส!ต ศตร, (ศตถ) บf บด ไพMา ไปมา, ไปหา ร อนวา ฃ, ฃoา และ, และนา ฃ; แลว &า เอา

!ดา, ด!กา ดรา, ดกรา เสๆfจะ เสดจ ท}าP ตงหลาย เส;ๆp เสวย

!พธมMเทสoๆา พระธรรมเทศนา !กPา ขยา, (กรยา) ม;า มกวา !พพทtสาสoๆา พระพทธศาสนา จ;า จกวา ด} ดหล จMา จกมา สขPา สงขยา ค;า คอวา ส;ร q สวรรค ช;า ชอวา !พอรหน w พระอรหนต

!พ!พnหM พระพรหม อn!ฯmp อนตราย, (อนตราย)

ค าพเศษเฉพาะทเขยน และอานยากในภาษาไทยลานนายงมอกมาก ซงสามารถพบเหนไดในท

ทวไป ในทนเพยงน ามาแสดงไวพอเปนสงเขปเทานน


๒๑

ชวโมงท ๒๑ *******

สระทง ๘ ตว ทมาในภาษาบาล

ในภาษาบาลไทยลานนาจะมสระอยสองอยาง คอ สระลอยอยางหนง และ สระจมอยางหนง สระทงสองน สระลอย มกจะมรปลกษณะและวธเขยนทแตกตางไปจากสระอนโดยทวไป ม ๘ ตว ดงน

สระลอย ตวอยาง ค าอาน อ อะ อรห อรห (อะระหง) อา อา อากาL อากาศ b อ bตบเสา อตปโส u อ uสา อสา (งอนไถ) ^ อ ^กdาบาw อกกาบาต & อ &ร อร (ขาออน) g เอ gกา เอกา (โดดเดยว) โอ โอ โอบนยเกา โอปนยโก (โอปะนะยโก)

สระจม มทงหมด ๘ ตว เขยนเหมอนกนกบสระในภาษาไทยลานนา ยกเวน สระ โอ เทานน

ซงมลกษณะเหมอนกนกบ สระ เอา ตางเพยงแต สระโอ ไมมไมซด สระเอา มไมซด เทานน ดงไดอธบายแลวในชวโมงกอน


๒๒

ชวโมงท ๒๒ *******

การเขยน และการอานพยญชนะซอนในภาษาบาล

การเขยน และการอานพยญชนะซอนในภาษาบาลทจะไดน าเสนอในชวโมงเรยนท ๒๐ อนเปนชวโมงสดทายของการเรยนภาษาไทยลานนาดวยตนเองน เปนเพยงรปแบบเบองตนส าหรบบคคลทมความสนใจในการศกษาภาษาบาลในโอกาสตอไปขางหนาเทานน ซงมหลกการส าคญทผเรยนพงสงเกตและจดจ า ดงน

๑. พยญชนะตวท ๑ ในวรรค ซอนหนาพยญชนะตวท ๑ และท ๒ ในวรรคของตนได ๒. พยญชนะตวท ๓ ในวรรค ซอนหนาพยญชนะตวท ๓ และท ๔ ในวรรคของตนได ๓. พยญชนะตวท ๕ ในวรรค ซอนหนาพยญชนะในวรรคของตนไดทกตว และซอน

หนาตวเองไดดวย ยกเวน ง ซอนหนาพยญชนะในวรรคของตนไดแตซอนหนาตวเองไมได (เพราะไมมส าเนยงในภาษาบาล)

ตวอยาง การสะกดพยญชนะซอน (เฉพาะ ก วรรค)

พยญชนะซอน ตวอยาง ค าอาน

ก ซVร ก

(ก ซอน ก)

สก dาเรา

สกกาโร

ข ซVร ก

(ข ซอน ก)

สก a

สกข

ค ซVร ค

(ค ซอน ค)

อคq

อคค

ฆ ซVร ค

(ฆ ซอน ค)

พยค Sา

พยคฆา


๒๓

พยญชนะซอน ตวอยาง ค าอาน ก ซVร ง

(ก ซอน ง)

สง dา สกา สงกา

ข ซVร ง

(ข ซอน ง)

กงaา ก aา กงขา

ค ซVร ง

(ค ซอน ง)

สมง qล สมคล สมงคะลง

ฆ ซVร ง

(ฆ ซอน ง)

สเง Sา สเฆา สงโฆ

หมายเหต ตว “ ” เรยกวา “ไมก งไหล ” วธใชไดอธบายไปแลวในชวโมงทผานมา หากยงสงสย หรอจ าไมได โปรดยอนเวลาไปดใหมใหแจมแจงพลน


๒๔

ชวโมงท ๒๓ *******

การซอนพยญชนะเศษวรรค

พยญชนะซอน ตวอยาง ค าอาน

ย ซVร ย

(ย ซอน ย)

เสเยPา

เสยโย (ไส – โย)

ล ซVร ล

(ล ซอน ล)

บตwกล]

ปตตกลล (ปตตะกลลง)

*** ส ซVร ส

(ส ซอน ส)

สหฎ

สหสส (สะหสสง)

ห ซVร ณ

(ห ซอน ณ)

สณ sวาจา

สณหวาจา (สณหะวาจา)

ห ซVร ฬ

(ห ซอน ฬ)

มเhา มฬโห (มฬะโห)

ออกเสยง ฬ กงอตรา

ส าหรบพยญชนะเศษวรรคตวอน ๆ การเขยนและการอานกมลกษณะคลายกน ดงตวอยางขางบนนนแล

ขอพงจ า ฎ คอ “สะสองหอง” เปนไดทงตวสะกดและตวตาม


๒๕

ชวโมงท ๒๔ *******

ตวเลขทใชในภาษาไทยลานนา

ตวเลขทใช และมกพบเหนในภาษาไทยลานนา ม ๒ ประเภท คอ เลขในธรรม ซงเปนตวเลขทชาวไทยลานนาใชกนมาในกจการงานตาง ๆ แตเดม กระทงหลงจากทอาณาจกรลานนาตกอยใตอ านาจปกครองของพวกมาน (พมา) แลว ชาวเมองจงจ ากดตวเลขนใชเฉพาะเรองทเกยวของกบพระธรรมคมภรเทานน สวน เลขโหรา อนเปนตวเลขทพวกมาน (พมา) น าเขามาใชและเผยแพรในอาณาจกรลานนาจงไดกลายเปนตวเลขทนยมใชกนอยางกวางขวางในชวตประจ าวน แมแตพวกหมอดกนยมใชเปนตวเลขส าหรบใชในการท านายทายทกตาง ๆ จงเรยกวา “เลขโหรา” ในทสด

เลขในธรรม เลขโหรา เลขไทยกลาง 0 ๐ ๐ 1 ๑ ๑ 2 ๒ ๒ 3 ๓ ๓ 4 ๔ ๔ 5 ๕ ๕ 6 ๖ ๖ 7 ๗ ๗ 8 ๘ ๘ 9 ๙ ๙ 10 ๑๐ ๑๐

จบวธเรยนภาษาไทยลานนา ๒๐ ชวโมง

ดวยตนเอง เทานแล

แบบเรียนตั๋วเมืองด้วยตัวเอง

Documents