SİYASİ PARTİDE KADIN OLMAK,
CİNSİYETE DAYALI SORUNLARLA
MÜCADELE ETMEK…
Seniye Nazik IŞIK
KA-DER Üyesi, CHP Kadın Kolları Genel Sekreteri UNDP Bölge Toplantısı
İstanbul 2011
Kişisel özelliklerim
Sosyal demokrat
İlk kez 1975’te siyasi partiye üyelik
Partinin Kadın Kolları’nda üst düzey yönetici
3 kez milletvekili aday adayı, 1 kez milletvekili adayı
1971’den beri sivil toplum örgütlerinde aktivist
Feminist
Kadın
Evli
Anne
Neden CHP örneği
Türkiye’de ve dünyanın Türkiye’nin içinde olduğu
bölgelerinde (Avrupa, Balkanlar, Karadeniz,
Ortadoğu, Batı Asya, Kafkaslar, Akdeniz gibi…)
reel siyasetin ve siyasi mücadelenin önemli bir
parçası
Halen içinde olduğum deneyim
CHP’nin temel karakteristikleri
Sosyal demokrat: Sosyalist Enternasyonal ve PES üyesi
88 yaşında: Kurucuları Türkiye Cumhuriyeti’nin kurucu kadrosu
Türkiye modernleşmesinin siyasi sahibi:
Türkiye’de kadınların medeni ve siyasi hakları, demokratikleşme ve laiklik tarihinde önemli rol ve görevler yerine getirmiş bir siyasi parti
Türkiye’de kadın kolları oluşturan, cinsiyet kotası uygulayan ilk parti
Bugün de önemli/ciddi bir parti:
Programatik yaklaşımıyla (Gender mainstreaming yaklaşımı, eşitlik ilkesi, kadına eşit ve özgür insan/birey olarak bakmasıyla)
Siyasetteki konumuyla (Ana muhalefet partisi: TBMM’de 135/ 550 koltuk sahibi)
Cazibe merkezi olma niteliği ile (2011 Genel Seçiminde 4 bini aşkın aday adayı başvurusu aldı, 784’ü -% 19’u- kadın)
CHP’de kadınlar
253.500 kadın üye (toplam üye 921.300, % 27,5) (Ekim 2011)
Partinin en üst yönetiminde 4 kadın (%25) (Parti Sözcüsü ve
Genel Sekreter) (Ağustos 2011+)
Parlamento grubu: Üç başkan vekilinden biri kadın (Temmuz
2011+)
Parti Meclisi’nde 21 kadın (toplamı 80, % 26,25) (Aralık 2010+)
İki il başkanı (% 2,5); 50’den fazla ilçe başkanı (% 5)
Cinsiyet kotası (1992+): % 25
İl ve ilçe yönetimlerinde
Parti Meclisinde
Seçilmişler arasında CHP’li kadınlar
2011 Genel Seçimlerinde 109 kadın aday (Parlamentoda en
çok kadın aday gösteren parti)
Kadın Milletvekilleri : 19/135 (% 14,1)
TR: 79/550; % 14,2
Kadın Belediye Başkanları : 6/530 (% 0,94)
TR: 26/2931; % 0,6
Kadın İl Genel Meclisi Üyesi: 31/612 (% 5,1)
TR: 115/3281; % 3,5
Kadın Belediye Meclis Üyesi: 400/6139 (% 6,5)
TR: 1474/32475; % 4,5
Kadın Kollarının işlevi
Halkla yakınlaşmakta, özellikle kadın vatandaşlarla çalışmakta özel bir rol,
Parti politika ve uygulamalarında kadın hakları koruyucusu, kota uygulamalarının takipçisi, özel çalışma gruplarıyla kadın gruplarına özel politika ve uygulamalar geliştirmek, gender mainstreaming’de özel görev
Parti içinde kadınları güçlendirme:
Liderlik, liderler yetiştirme: Bütün il ve ilçelerde kadın başkanlıkları
Siyaset deneyimi: Ayda bir basın açıklaması, sokak etkinlikleri, politik çalışmalar, raporlamalar, organizasyonlar, adaylaşma ve adaylarla çalışma deneyimi, seçilme …
Eşgüdüm-bağlantı:
Farklı organlardaki kadınlar arasında
Kadın örgütlerinin ve diğer sivil toplum örgütlerinin kadın çalışmaları ile parti arasında
Uzun dönemli sürdürülebilir seçim
destekleri için çalışmalar
Genel olarak güçlenme:
Her alanda kadın temsili, heyetlerde de kadınların yer alması
Özel kadın heyetleri (Örnek: Suriye delegasyonu-Ekim 2011)
Yeni Parti Tüzüğü Kadın Kolları’nın görüşünün adı: “Siyasette demokratik, eşitlikçi bir katılım ve temsilin sağlanması için...” TÜZÜK
Parti istatistikleri ve veri tabanlarında görünürlük
Politikalar ve yayın: Belirli kadın gruplarını hedef grup olarak ele alan özel çalışma grupları, raporlar, yayın çalışmaları, web sayfası, kadın dergisi, haftalık TV programı yayını, facebook ve twitter
Yasal tabanın güçlendirilmesi:
Genel demokratikleşme ve kadının güçlenmesi çerçevesinde: Yeni Anayasa, Seçim Kanunu ve Siyasi Partiler Kanunu değişiklikleri
Kadınların cinsiyetçilikten kaynaklanan sorunları çerçevesinde: Güldünya Kanunu, Koruma Emri Kanunu (4320 sK), İş Kanunu, Kooperatifler Kanunu, vb.
Yeni Parti Tüzüğü’nde talepler
İlkeler: Eşitlik, kadın-erkek eşitliği ve bu eşitliğin fiilen gerçekleşmesi, temsilde denklik, ayrımcılık yasağı ve olumlu destek, genel olarak demokratik işleyişin güçlendirilmesi, vb.
Kota ve olumlu desteklerle eşitlik yönlü müdahale:
Kotanın bütün yönetim, temsil ve aday listeleri ve gençlik ve bilim platformu gibi yan faaliyetleri kapsar hale getirilmesi, en az % 33’e yükseltilmesi
Aday listeleri (ilk iki sıra 1-1, kalan kısımda da 1/3’lük fermuar)
Aday belirlemede «önseçim + kota»
Toplantı mekanları ve saatlerinin kadınların katılımına elverişli hale getirilmesi
Yeni bir organ: Eşitlik Kurulu
Kadın Kollarının güçlendirilmesi: doğal delege, yönetimlerde doğal üye, özerk yapılanmayı güçlendirme, bağımsız bütçe
Disiplin hükümlerine ekler: Cinsiyet ve cinsel yönelim ayrımcılığı yapmak ve kadına yönelik şiddet, mobbing, cinsel taciz suçlarının üyelikten çıkarma ile, Kadın Kolları’nın çalışmasını engellemenin kınama ile cezalandırılması
Seçim öncesi çalışmalarda kadın
Seçim bildirgesi hazırlıkları, özel rapor hazırlıkları, özel broşür hazırlıkları: Kadın-erkek fiili eşitliğine, kadınları güçlendirme, toplumsal cinsiyet rollerini dönüştürme…
Örnek: Aile sigortası programı;
Kadın Broşürü
Kadın Politikaları Raporu
Seçim sandıkları eğitimlerinde ve sandık görevlileri arasında kadınlara özel bir konum elde edilmesi:
2011: «Her sandıkta bir kadın»
Kadın aday adayı sayısını artırmak için özel destekler: Farklı aday başvuru ücretleri
Parti ve sivil toplum eğitim desteği
Bugün önemli hedefler
Anayasa ve kadının devlet politikalarında ve devlet
örgütündeki yeri (kurumlar…)
2014 Yerel seçimlere yönelik hazırlıklar:
Adaylaşma/adaylaştırma, politikalar ve projeler…
Seçim değerlendirmeleri, yeni çalışma planları ve
araçları, uygulamalar…
Teşekkürler… [email protected]