eczkoma ve konvÜlzİfhallerdeİlkyardim.ppt

7/30/2019 eczKOMA VE KONVLZFHALLERDELKYARDIM.ppt

1/61

KOMA VE KONVLZF

HALLERDE LK YARDIMDo. Dr. Abdrrahim DERBENT


2/61

kiinin uyanklk hali, evresinden ve kendinden haberdar olmaevre ile iliki kurma durumu

Bilincin iki komponenti vardr.

Uyanklkevreyi tanma yetenei

Bilin


3/61

* Farknda olma

-ARAS-Diensefalon,

-iki hemisferi ile fonksiyon gren

serebral korteksi gerektirir.

*Uyanklk


4/61

( anatomik olarak)-

- ve bunlar birbirine balayan yollarn tamilev yapmas ile salanr

1-Beyin sap asendan retikler formasyon2-Talamus3-Korteks

Bilin


5/61

Bu sistemdeki her hangi bir deiiklik bilincineitli derecelerde bozulmasna yol aar.

Serebral korteks

Beyin sap retikler

aktive edici sistem

gelen uyaranlarn

alglanmasndan

sorumlu

korteksi uyank vehazr durumdatutmaktan sorumlu


6/61

Bilinli olmak ile, bilincin tamamenbozulmas olarak tarif edilen KOMAarasnda deiik bilin dzeyleri

Bilinlilik Konfzyon Letarji

Stupor Koma


7/61

bilincin sislenmesidir.

* Hasta uyank, ancak akn veyadalgn

* Konsantrasyonu ve dikkati azalm* Yer, zaman kavram bozuk

Konfzyon


8/61

uyankln belirgin azalmasdr.

* hasta kolay uyandrlabilir*yksek sesle seslenme, basit arl

uyaranla uyandrlabilir.* konuma sonlannca tekrar uykulu haline

dner

Letarji


9/61

uyankln ar derecede bozulmasdr* hasta basit arl uyaranla uyandrlamaz*uyandrabilmek iin srekli ve daha

iddetli ar gerekir*uyandrldnda birka kelime ve doruolmayan cevap verebilir

* arl uyaran kesildiinde konumasrasnda bile uyku haline geri dner

Stupor


10/61

uyankln tamamen bozulmasdr

* kiinin uyur grnmnde olmas,* cevap verememesi,* uyarlarla uyandrlamamas,* duyusal alglarn evreyi tanmayacak

kadar bozulduu derin bilin kayb halidir.* Hibir arl uyaranla uyandrlamaz. Fleksr,

ekstansr hareket olabilir

Koma


11/61

EtiyolojiHastaneye bavuran hastalarn %3,Acil servise getirilen hastalarn %20

sini koma hastalar oluturur.Koma nedenlerinin %60n

-metabolik hastalklar,-kafa travmalar-ila entoksikasyonlar oluturur.


12/61

Komann nedenleri1- Yapsal nedenler

a-Vaskler patoloji (beyin kanamas)

b-Travma (Kafa travmas, epidural ,subdural kanamalar)c-Enfeksiyon (menenjit, ansefalit,apse)d-Tmr (primer beyin tmr)

e-Epilepsi, status epileptikus, eklampsinedeniyle gelien koma


13/61

2-Metabolik nedenler

a-Kardiyak (Miyokard infarkts, ritmbozukluklar, akcier embolisi, arterioskleroz,tromboz)b-Solunumsal (Ar solunum yetmezliinedeniyle, hiperkapni, hipoksik ansefalopati)c-Renal-hepatik (remik ansefalopati,hepatik ansefalopati)

d-Endokrin yetmezlik (Hiperglisemik nonketotik koma, hipoglisemi, diyabetikketoasidoz)


14/61

e-Elektrolit ve asit baz denge bozukluklar(Hipo veya hipernatremi, asidoz veya alkaloz)

f-Akut entoksikasyonlara bal gelien

komalar(alkol, opium alkaloidleri, barbitratzehirlenmesi, insektisitler, karbon monoksit,salisilat, kurun, arsenik)

g-Fizik etkenler( Hipotermi, scak arpmas,boulma)


15/61

KOMADAK HASTALARDA REANMASYONUNGENEL PRENSPLER

Nedene ynelik tedaviKomadaki hastalarda ilk mdahale yaplrken

dier yandan koma nedeni olan patolojininyapsal veya metabolik nedenli olup olmad

aa karlmal, sonra ilk yardma ynverilmelidir. Normal vcut fonksiyonlarnn devam

ettirilmesi ve olas komplikasyonlarnngiderilmesi almalaryla ilk yardmsrdrlr.

Yapsal lezyonlarn cerrahi olarak tedavisigerekiyorsa bekletilmeden yaplmaldr.


16/61

Hava yolu akl salanmadnda bunasekonder gelien hipoksi ve hiperkapni, KBartna, bu da nrolojik durumun daha da

bozulmasna neden olur.

Bu nedenden dolay komadaki hastalarda havayolunun aklnn salanmas ve yeterlisolunum salanmas en nemli konudur.


17/61

Hastann deerlendirilmesi

1-Anamnezhastann yaknlarndan ayrntl olarak alnr.

- Ne zaman oldu, hangi olaylar meydana geldi? - Hasta epileptik mi? Daha nce nbet geirdi mi? - lacn almam m? la kullanyor mu? - Psikolojik durumu ? la isesi bulundu mu? - nslin kullanm? Diabetes mellitus durumu ? - Travma durumu? Kafa travmas oldu mu? - Alkol kullanyor mu? Aratrlr.


18/61

2- Fizik muayeneGenel fizik muayene mutlaka yaplmaldr.

Nefes kokusu

Koma nedeni tansnda nefesteki baz zelkokular nemlidir. Alkoll iki kokusu; alkol komasnda Aseton kokusu; hiperglisemi komasnda

Amonyak kokusu; remi komasnda Metilmerkaptan kokusu (kedi idrar kokusu);karacier yetmezlii komasnda duyulur.


19/61

3- SSS sistemi deerlendirilir.

Santral sinir sistemi deerlendirilmesinde temelesaslar:

Bilin deerlendirilmesi (EMV) Solunum tipinin deerlendirilmesi Pupil bykl, a reaksiyonu Gz hareketlerinin deerlendirilmesi Motor cevap deerlendirilmesidir.


20/61

BLN DEERLENDRLMES

Glaskow koma skalasGz ama (E) Motor cevap (M) Verbal yant (V)Spontan 4 Emre itaat 6 Anlaml konuma 5Sese 3 Lokalize etme 5 Anlamsz konuma 4

Arya 2 ekme 4 Uygunsuz szckler 3Hibiri 1 puan Anormal fleksr cevap 3 Anlalmaz sesler 2

Anormal ekstensr cevap 2 Hibiri 1 puanHibiri 1 puan


21/61

Glaskow koma skalasnda* alt deer 3,* st deer 15

Total puann 7 veya daha az olmas koma

olarak deerlendirilir. Metabolik orijinli komalarda E1M1V1 olabilir,

fakat metabolik olay dzeltilince hastann

bilinci alabilir. Komay oluturan neden diensefalondan beyinsapna doru indikce prognoz daha ktdr.


22/61

Derin hemisfer lezyonu

Pons lezyonu

Orta ve alt pons lezyonu

Meduller beyin sap bulbus lezyonu


23/61

Pupil anormalliklerinin lokalizasyondeerleri:

1. Serebral etkiler lokalizasyon deerinesahip deildir.

2. ki tarafl, ileri derecede dar pupil(ine ba pupilla):

Pons kanamasnda, ok kk ve areaksiyonu normal. (Talamus kanamasndaa cevap yok, gzler aa , ie bakar)


24/61


25/61

Lokalize gz hastalklar, baz metabolik bozukluklar ve

ilalarn da pupil bykl ve reaksiyonunu etkilediiunutulmamalBunlar: Opiodler: Nokta pupil (miyotik pupil-k reaksiyonu

normal) Atropin ve benzerleri: Dilate pupil (midriatik pupil)

yaparlar. Glokom tedavisinde kullanlan ilalar: Miyotik pupil

yaparlar. nsektisit entoksikasyonu: Koma ile birlikte, kreaksiyonu olmayan miotik pupil grlr. Barbitrat entoksikasyonunda: Ik reaksiyonu olan

(miyotik) kk pupil grlr.


26/61

Nokta pupil grlen durumlar: Pons lezyonlar. Opioyid entoksikasyonlar. nsektisit entoksikasyonlarnda. Metabolik ansefalopatilerde.
http://multiplex.com/Greensheet-/PriorIssues-/970603-/970603-13.html


27/61

Nbet srasndakaslarda irade d, amasz,

genellikle bilin kayb ile birlikte olankaslmalar(tonik, klonik) olarak tarif edilir.

hastalk deil,semptomolarak belirtilmelidir.

KONVLZYON
http://multiplex.com/Greensheet-/PriorIssues-/970603-/970603-13.html


28/61

Kaslarda

* hzl,* birbirini takip eden

* ksa sren kaslmaTonik kaslma

* ok iddetli

* Uzun sreli kontraksiyonlar(tetanus)

Klonikkaslma


29/61

Santral sinir sisteminde bir nron grubunun

* ani,

* anormal ve* paroksismal dearjlar sonucu oluangeici nrolojik disfonksiyon dnemi

Nbet klinik semptom

Nbet


30/61

*Her nbet geiren kii, epileptikdeil, fakat her epilepsisi olann

nbeti vardr.


31/61

Hastada* bilin ak olduu halde hareketlerinde

ani ksa herhangi bir deiiklik gzleniyorsa,* bilin kayb varsa,

nbet varl kabul edilmelidir.


32/61

Byle bir deiiklik devam ediyorsa ve

* haber verme ata

* bitkinlik, ba ars tarif ediliyorsa

nbetten mutlaka phe

edilmelidir.


33/61

Nbet aktivitesinin bir belirtisi olan bu

ani deiiklik,

* psiik,* emosyonel* motor fonksiyonun kendisi

olabilir.


34/61

Nbetler

* beyinde iddetli motor aktivite

* bilin dzeyinde deiiklikler meydanagetiren anormal bir elektriksel aktivite

odandan kaynaklanr.


35/61

Nbetlerkalc beyin hasar ve

mental gerilie neden olabilir.* beyin kontzyonu,

*kme kr,* intrakraniyal kanamalar,* bir gnden uzun sren bilin

kaybna neden olan kafa travmalarndaepilepsi riski yksektir.


36/61

EpilepsiEpileptik nbetlerin, elik eden

-ate,-metabolik bozukluk,-ila kesimi gibi nedenler olmakszn en az

iki kez tekrarlanmas ile oluan kronik bir durumdur.

Epilepsi, tekrar eden nbetlerlekarakterli bir semptomkompleksidir.

SendromEpilepsi


37/61

Yaplan istatistiklere gre her 200kiiden birinin epilepsisi vardr.

Genel nfusun yaklak %2-5inin mrleriboyunca en az bir defa epileptik nbet

geirdii,

1000 kiiden 4-12sinin kronik veyaaktif epilepsisi olduu bildirilmekte


38/61

Epileptiklerin- 1/3 ylda 12den ok,- 1/3 ylda 1-12,- 1/3 ise ylda 1den az nbet

geirmektedir. Shorvon

Epilepsilerin yarya yakn ilk 4-5 ya

iinde ortaya kmaktadr.Crombie ve ark.


39/61

olasl, kafa travmas sonras hemen

nbet geirenlerde artar.Menenjit,Kafa travmas sonras hayatta kalanlarnsays arttka, epilepsi grlme sklda artmakta

posttravmatik epilepsi


40/61

Nbetlerin belirti ve bulgularNbetler genellikle beyindeki anormalelektriksel aktivitenin yer ve derecesine gre

iki kategoride snflandrlr.1-Parsiyel nbetler.2-Jeneralize nbetler


41/61

1-Parsiyel nbetler

Serebral korteksin belirli bir noktasndanbalar.

Nbet aktivitesi daha ziyade bir veya dahafazla ekstremiteye, vcudun bir tarafna

lokalize olabilir.


42/61

Basit parsiyel nbettipinde bilin bozukluuolmaz. Nbetler motor, duysal(uyuma) psiikolabilir.

Kompleks parsiyel nbetbilin bozukluu ilebirliktedir.

Nbetler deiik otomatizmlerden- kompleks,

koordine fakat gayesiz motor hareketler; yalanma, bir daire etrafnda yrme anlamsz bir yere devaml bakma veya stereotip verbal cevaplardan ibarettir.

-Postiktal dnemde hasta birka dakika konfve dezoryantedir.


43/61

2-Generalize nbetler

* Basit,* Kompleks parsiyel nbetler srasnda

epileptik eksitasyon yeterince iddetli ise tmbeyine yaylarak jeneralize

* tonik* klonik konvlsiyonadnebilir.

Generalize nbetin faz vardr.

Aura,Konvlsiyon,Postiktal dnem.


44/61

Auraata haber veren durumBunlar:

*ses, zel bir koku vs. olabilir.*epilepsili hastada bu bulgu her zaman ayn*birka saniye srer


45/61

Aura tarifi zor hisler olabilir.

Tipik auralar :a.zah edilemeyen ani korku ile kamaya

zorlanmakb.Vizel, olfaktoriel, oditr

hallusinasyonlarc.Abdominal vaya epigastrik

hisler(ykselen his)d.Daha nce bu hadisenin olduu hissi


46/61

KonvlsiyonAuray konvlsiyon izler.Konvlsiyon srasnda ene kaslar kaslr,

dil ve dudaklarn kaslmasna sebep olur.stemsiz idrar veya dk karlmas skgrlr.

Srekli, dakikalar sren tonik kaslmalar

eklinde veya tekrarlayan klonik kaslmalareklinde olabilir.


47/61

Postiktal dnemBirka dakikadan sonra konvlsiyon fazn

postiktal dnem izler.Nbetler

* konfzyon*ba ars* bitkinlik hissi* uykuya meyil gibi postiktal devre ile takriben 1 dk. srer.

On dakika kadar sren postiktal devrede hastann bilin kaybdevam edebilir

Bu postiktal devrede kavgac ve iddet davran olabilir.


48/61

Konvlzyonlarn snflandrlmas:

Etiyolojilerine gre:

Tan yntemlerinin gelimesine ramen epilepsilerin bykounluunda etiyoloji saptanamaz.

%65 idyopatik grup

Dier etyolojik faktrler:%11 vaskler%8 konjenital%5,5 kafa travmas

%4 tmr%3,5 dejeneratif hastalklar%2,5 infeksiyon


49/61

*Farmakolojik tedavide ila

kombinasyonu ihtiyac doabilir.* fenitoin,* barbitratlar

* karbamazepin deiik kombinasyonlardakullanlan ilalardr.*Maksimum nbet kontrolne erimek

iin teraptik kan seviyelerinin monitrize

edilmesi gerekir.*Kan seviye tayinleri en az her 6 ayda

bir defa tayin edilmelidir.

TEDAV


50/61

Nbet tedavisinde halen balca iki

antikonvlsif ila kullanlmaktadr.FenobarbitalFenitoin

*Bu ilalar nbet bozukluklarnn birounu kontrolaltna alrlar ve hem akut hem de kronik kullanmadaolduka emniyetlidirler.

*Epilepside ilala kontrolde en nemli hususkanda teraptik antikonvlsan seviyesinin

idame ettirilmesidir.


51/61

(3-5mg/kg/gn, yarlanma mr 96 saat,gnde bir defa verilir. )

(5-7 mg/kg/gn, Yarlanmamr 24 saat olduundan gnlk doz iki defadaverilmelidir)

di eti hipertrofisi aknenin artmasgibi yan tesirleri vardr..

Fenobarbital

Fenitoin


52/61

Antikonvlsanlarla kontrol altnda olanhastada ilalarn azaltlmas veyakesilmesi karar verilebilir.

2 sene nbetlerin hi olmamas,normal nrolojik muayene, normal EEGdurumunda kesilebilir.

Puberte ve menapozda antikonvlsan

ilalar kesilmemelidir.


53/61

ADAPTASYON

1.Hastaya daima yannda ilaszkalmamas iin ekstra tam gnlk doz tamastembih edilmelidir.

2.Hasta aile ve akrabalarnn eitilmesiuyum iin gereklidir.

*Genel olarak hasta epilepsi hakkndane kadar ok bilgi sahibi ise bu hastaln

kontrolnde daha fazla mesuliyet alacak vehastala uyum daha iyi olacaktr.


54/61

KONVLSYONLARDA REANMASYONUNTEMEL LKELER1-Hastay travmadan korumak:

Generalize bir nbette ilk alnmas gereken

nlem atak srasnda hastann kendine zararvermesini nlemektir.Hasta hemen yumuak bir yere

yatrlmaldr. Dilini srmas engellenmelidir.

Molar dilerinin arasna yumuak lastik bircisim konularak bu engellenebilir.


55/61

2-Solunumu yeterlihale getirmekl maniplasyon iledil dilerdenkurtarlmal, eneyukar kaldrlarakayn zamandasolunumu yeterli hale

getirilmelidir.


56/61

Hava yolunu ak tutmann en iyi yolu, hastayba aa gelecek ekilde yan yatrmaktr. Bylece

dilin farenkse dmesini ve kusulan eylerinaspire edilmesi nlenecektir.


57/61

Ar kas faaliyetinitakiben hasta letarjikbazen dezoriente, uuruksmen aktr.

Bu noktada hava yolukontrol edilmeli ve hastatamamen uyank halegelene kadar hava yolu

ak tutulmayaallmaldr.


58/61

3-Sedasyon temini

-Diazepam (Diazem)0,15 -0,2 mg/Kg V.-Midazolam(Dormicum)

70 mikrogr/kg V.

-Fenobarbital ( Luminal) 10mg/kg V.ocukta 15 mg/kg M

-Tiopental sodyum (Pentothal)%2,5 luk solusyondan 3-5 mg/Kg V.

kullanlr.


59/61

4- Ate kontrol altna alnrJeneralize kas kaslmalar ile atete

ykselme olur.Tedavi-(parasetamol)antipiretikler,

-periferik soutma uygulanr.


60/61


61/61

eczkoma ve konvÜlzİfhallerdeİlkyardim.ppt

Documents