epilogi 2-3 2013

Γ Ν Ω Σ Η • Ε Π Ε Ν ∆ Υ Σ Η • Α Ν Α Π Τ Υ Ξ Η • Α Ξ Ι Α

K N O W L E D G E • I N V E S T M E N T • D E V E LO P M E N T • VA L U E

w w w.epilo gimag.gr ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ - ΜΑΡΤΙΟΣ 2013 T IMH 5.00 €

No

492

IS

SN 1

105

2503

Bankers' Business CsrHealthTechLiving values

Value&Values

& το ευρωπαϊκό πείραμα για τη χώρα

ΦΕ

ΒΡ

ΟΥ

ΑΡ

ΙΟΣ

- Μ

ΑΡ

ΤΙΟ

Σ 2

01

3

Η α ν τ οχ h τ ου e λ λ Ην α φ ο ρ ο λ ο γ ο y μ ε ν ο υ

ΕΠΙΛ

ΟΓΗ

• Όταν 2 χρόνια τελικά δεν φτάνουν • Περί ηθικής • Πώς ανακτούμε ανταγωνιστικότητα• Ενέργεια: Σημερινές προκλήσεις• Βankers’ club: Αιμίλιος Κυριάκου //Citi

ΕΤΑΙΡΕΙΑ:

ΠΑΡΑΛΗΠΤΗΣ: ΙΔΙΟΤΗΤΑ:

ΤΗΛΕΦΩΝΟ: FAX: E-MAIL:

Κατηγορία Συνδρομής Ετήσια Διετής

Ιδιώτες - Επιχειρήσεις 88 € 160 €

Τράπεζες - Ασφάλειες - Δημόσιο 125 € 225 €

Φοιτητές(αποστολή φοιτητικής ταυτότητας) 48 € 88 €

Επίσης: Ν.Π.Δ.Δ. - Οργανισμοί - Πρεσβείες - Βιομηχανικά & Επιχειρηματικά Συγκροτήματα

Συνδρομή Εξωτερικού 165 € 275 €

Συνδρομή φοιτητών εξωτερικού(αποστολή φοιτητικής ταυτότητας) 115 € 185 €

Στις τιμές περιλαμβάνεται Φ.Π.Α. 5%

ΠΑΡΑΚΑΛΟΥΜΕ ΕΠΙΛΕΞΤΕΠΑΡΑΚΑΛΟΥΜΕ

ΕΠΙΛΕΞΤΕ

ΤΡΟΠΟΣ ΠΛΗΡΩΜΗΣ:

ΚΑΤΑΘΕΣΗ ΣΕ ΤΡΑΠΕΖΙΚΟ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟ:ALPHABANK: GR15 0140 1030 1030 0232 0001 786 (ALL MEDIA A.E.)ΕΘΝΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ: GR70 0110 0800 0000 0804 7142 701 (ALL MEDIA A.E.)ΤΡΑΠΕΖΑ ΠΕΙΡΑΙΩΣ: GR70 0172 0110 00 5011 016125 652 (ALL MEDIA A.E.)ΠΡΟΣΟΧΗ! Για να γίνει η πιστωση, παρακαλούμε γράψτε στο παραστατικό της κατάθεσης τον αποστολέα και στείλτε το στο fax: 210 64 24 850.

ΝΑ ΣΤΑΛΕΙ ΕΙΣΠΡΑΚΤΟΡΑΣ (για την περιοχή της Αθήνας)

ΘΑ ΠΕΡΑΣΩ ΑΠΟ ΤΑ ΓΡΑΦΕΙΑ ΣΑΣ

ΧΡΕΩΣΤΕ ΤΗΝ ΚΑΡΤΑ VISA ΧΡΕΩΣΤΕ ΤΗΝ ΚΑΡΤΑ DINERS Αριθμός Κάρτας: .......................................................................

Ονοματεπώνυμο: ..............................................................................................................................................

Λήξη: .......................................................................... Υπογραφή: .................................................................

Καποδιστρίου 2 & Λεωφ. Δημοκρατίας 83, 154 51, Νέο Ψυχικότηλ.: 210 64 23 688, fax: 210 64 24 850, [email protected]

Το πακέτο συνδροµής περιλαµβάνειτα 6 διµηνιαία τεύχη της Ε και τις

ετήσιες εκδόσεις της. Επιπλέον, παρέ-χεται 20% έκπτωση στις online βάσεις

δεδοµένων του economics.gr

∆είτε πληροφορίες για την ΕΠΙΛΟΓΗ και τις ετήσιες εκδόσεις της ALLMEDIA στο epilogimag.gr∆είτε πληροφορίες για την και τις ετήσιες εκδόσεις της ALLMEDIA στο

Γίνετε συνδροµητής στην Ε

Digital editions

Γίνετε συνδροµητής στην Ε Γίνετε συνδροµητής στην Γίνετε συνδροµητής στην

Οι e-version των εκδόσεων κυκλοφορούν παράλληλα για ανάγνωση σε pc browser, iPad ή android συσκευές.

4 ΕΠΙΛΟΓΗ

π ε ρ ι ε χ ο μ ε ν α

επιχειρειν / / e g g | Σ ε Λ . 6 0B a n ke r s ’ c l u b | Σ ε Λ . 4 5

08 | EDITORIAL

10 | ΟΙΚΟΝΟMIΑ ΚOΣMΟΣ & ΕΛΛAΔΑ ελληνική οικονοµία – περί ηθικής // ανταγωνιστικότη-τα – πώς την ανακτούµε // ελληνική οικονοµία – Η µεί-ωση των αµοιβών δεν οδηγεί στην ανταγωνιστικότητα, σύµφωνα µε το Harvard Business School // πόλεµος νοµισµάτων – ανατολικό µέτωπο ανοίγει η ιαπωνία // ελληνική οικονοµία – Κοιτώντας µπροστά // πολιτική ευρώπη – Avanti Popolo // Το οικονοµικό βαρόµετρο της επικαιρότητας στην ελλάδα και τον κόσµο, µε στοι-χεία και αριθµούς που ενδιαφέρουν.

Από το Επιτελείο της «Ε»

24 | ΚΕΝΤΡΙΚΟ ΘΕΜΑ 2013 - Η ΑΝΤΟΧΗ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΑ ΦΟΡΟΛΟΓΟΥΜΕΝΟΥ Το ευρωπαϊκό πείραµα για τη χώρα θα κριθεί από την

αντοχή του Έλληνα φορολογούµενου. αν τα φορολο-γικά µέτρα οδηγήσουν σε µεγαλύτερη µείωση της δα-πάνης του, το δηµοσιονοµικό πρόγραµµα αυτοµάτως τίθεται εκτός στόχων, η ύφεση θα ενταθεί και οι εύ-θραυστες πολιτικές ισορροπίες θα κινδυνεύσουν. Η λή-ψη νέων µέτρων θα οδηγήσει τη χώρα σε νέο καθοδικό σπιράλ.

28 | ΚΕΝΤΡΙΚΕΣ ΤΡΑΠΕΖΕΣ –Δόγµατα και πρακτική αναθεωρούνται και αναδεικνύουν τις ευρωπαϊκές αδυ-

ναµίες του one size fits all.

29 | ΠΟΣΟ ΑΦΟΡΟΥΝ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΣΗΜΕΡΑ Η ευρωπαϊκού τύπου ποσοτική χαλάρωση δεν αφορά

την ελλάδα Από το Επιτελείο της «Ε»

02|03.2013

ανατοΛικο μετωπο | ΣεΛ. 16 ε π ι κ α ι ρ o τ η τα | Σ ε Λ . 1 9

Business values | ΣεΛ. 64

32| ΕΙΔΙΚΟ ΘΕΜΑ // ΕΝΕΡΓΕΙΑ ΑΠΟ ΤΟ ΠΑΡΕΛΘΟΝ ΣΤΙΣ ΤΩΡΙΝΕΣ ΠΡΟΚΛΗΣΕΙΣ μια σύντοµη ιστορική αναδροµή για το πώς η ενέργεια

άλλαξε τη ζωή µας, οι εξελίξεις στην αποθήκευση των καταλοίπων και η νορβηγική «αποθήκη» για την ευρώ-πη, η αναζήτηση τρόπων να αποθηκεύεται η ενέργεια, µεταξύ άλλων µε τεχνητά νησιά.

Από τον Αντώνη Λιβιεράτο

37 | BANKERS’ VALUE ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΚΑΙ ΤΡΑΠΕΖΕΣ Βασιλεία ιιι, χαλαρώνει η πίεση στις τράπεζες // πόση

αποµόχλευση για τις ευρωπαϊκές; // Ηπα, στα απόνε-ρα της κρίσης «τιµωρεί» // Κεφαλαιαγορές, τα εκκρεµή ακόµη θέµατα // Λιγότερες τράπεζες στην ευρωζώνη.

40 | Η Αισιοδοξία του κ. Draghi // Κίνα, αποταµιεύει 4 τρισ. δολ. κάθε χρόνο //ελβετία, υψηλοί δείκτες κεφα-λαιακής επάρκειας και λιγότερα µπόνους.

42 | Ακίνητα, νέα υποχώρηση τιμών εκτός της Γερµανί-ας // ΔνΤ, απαραίτητη η κοινή εγγύηση καταθέσεων στην ευρωζώνη // ιρλανδία, ο κέλτικος τίγρης απαντά στην εΚΤ // Γερµανία, φέρνει τα αποθέµατα χρυσού στη Φραγκφούρτη..


45 | BANKERS’ CLUB ο αιµίλιος Κυριάκου της Citi, µιλά στην «ε» για τα σχέ-

δια της τράπεζας στην ελληνική αγορά, τις αρνητικές επιπτώσεις των υπερβολικών απαιτήσεων κεφαλαιακής επάρκειας για τις τράπεζες, τον αυξανόµενο ρόλο των επενδυτικών κεφαλαίων στη χρηµατοδότηση των επι-χειρήσεων αλλά και το νέο περιβάλλον που θα δηµι-

κ ε ν τ ρ ι κο Θ ε μ α | Σ ε Λ . 2 4

τ ε χ ν ο Λ ο Γ ι α | Σ ε Λ . 8 4

αΓορα εneρΓειαΣ | ΣεΛ. 32

6 ΕΠΙΛΟΓΗ

π ε ρ ι ε χ ο μ ε ν α

ουργηθεί όταν το ελληνικό Δηµόσιο καταστεί βασικός µέτοχος των ελληνικών τραπεζών.

52 | BANKING NEWS νέα άνοδος στα κόκκινα δάνεια // περισσότερα δάνεια

από το 2014 // ελληνικές τράπεζες, µικρότερο το κό-στος της ανακεφαλαιοποίησης.

54 | Δράσεις, νέα και πρωτοβουλίες του χρηµατοπιστωτι-κού τοµέα ιδιαίτερης σηµασίας.

56 | Κάτω τα δάνεια και στην ευρωζώνη, στη Γερµανία σε άνοδο // Deloitte, επαναπροσδιορισµός στρατηγικής για τις τράπεζες // Stress tests στην αµερική // Καταθέ-σεις, οι απώλειες περιορίζονται.


59 | BUSINESS VALUES 60| ΝΕΑ ΚΑΙ ΚΑΙΝΟΤΟΜΑ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ο Βασίλης Τραπεζάνογλου της Eurobank και ο Jorge

Sanchez-παπασπηλίου του Corallia µιλούν στην «ε» για το πρόγραµµα egg, τη θερµοκοιτίδα για τους νέους επί-δοξους επιχειρηµατίες και τον στόχο της να αποτελέσει καταλύτη της αλλαγής στην ελλάδα της κρίσης.

64| BUSINESS NEWS Δράσεις της αγοράς και εταιρικές κινήσεις που ενδια-

φέρουν. Από το Επιτελείο της «Ε»

70| ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ Σπουδές για την ουσία και όχι για το «χαρτί» από τον Στέλιο ντότσια, της Globaltraining72| ΘΑΛΑΣΣΙΟΣ ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ ο Σπύρος Κυριακούλης µιλά στην «ε» για τις αναγκαίες

ΚαποΔιΣΤριοΥ 2 & ΛεΩΦ. ΔΗμοΚραΤιαΣ 83, 154 51 ν. ΨΥχιΚο Τηλ.: 210 64 01 850 Fax: 210 64 24 850 email: [email protected]: www.epilogimag.gr

EΚΔΟΤΗΣΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΠΑΪΩΑΝΝΟΥ

εμπορικη ΔιεΥΘΥνΣη μαρινα παπαΪΩαννοΥ

τμημα ΔιαΦημιΣηΣ ΦΛΩρα ΛενοΥ, ΛιΤΣα ΦραΓΚοΥ

ΣΥνταΞη Tηλ. 210 64 01 852 email: [email protected]

ΔιαΦημιΣη

Tηλ. 210 64 23 688 email: [email protected]

ΣΥνΔρομεΣTηλ. 210 64 01 850 email: [email protected]

ΛοΓιΣτηριο Tηλ. 210 64 01 850 email: [email protected]

Διανομη περιπτερων εΛΛ. πραΚΤορειο ΔιανομΗΣ ΞενοΥ ΤΥποΥ

κωΔικοΣ εΛτα 1260

ΙΔΡΥΤΗΣ ΣταΥροΣ παπαΪωαννοΥ

ΙΔΙΟΚΤΗΣΙΑ ALLMeDIA μεΣα επικοινωνιαΣ A.e.



Απαγορεύεται η αναδημοσίευση, αναπαραγωγή, ολική, μερική ή περιληπτική, κατά παράφραση ή διασκευή απόδοση του περιεχομέ-νου του εντύπου με οποιονδήποτε τρόπο, μηχανικό, ηλεκτρονικό, φωτοτυπικό, ηχογράφησης ή άλλον, χωρίς πρoηγούμενη γραπτή άδεια του εκδότη. Νόμος 2121/1993 και κανόνες Διεθνούς Δικαίου που ισχύ-ουν στην Ελλάδα.

κρατικές παρεµβάσεις που θα βελτιώσουν το περιβάλ-λον για τις πλοιοκτήτριες εταιρείες .

74 | MARKET NEWS Από το Επιτελείο της «Ε»

78 | GREEN NEWS Από το Επιτελείο της «Ε»

81 | TECH VALUES TECH BUSINESS Ta νέα της αγοράς τεχνολογίας


84 | ΤΡΑΠΕΖΕΣ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ Η μαρίκα Λάµπρου, της SingularLogic, µιλά στην «ε»

για την επόµενη µέρα της αγοράς IT για τις τράπεζες.


87 | PRECIOUS LIFE & LIVING VALUES Το Ίδρυµα Σταύρος νιάρχος κάνει απολογισµό της γεν-

ναίας του στήριξης της κοινωνίας και του πολιτισµού // Το Ίδρυµα Ωνάση αποκτά το αρχείο Καβάφη // οι πρι-γκίπισσες της μεσογείου ήρθαν στο μουσείο Κυκλαδι-κής Τέχνης // οι αρκούδες πεθαίνουν στους ελληνικούς δρόµους.

90 |ΦΙΛΑΝΘΡΩΠΙΑ ο αχιλλέας Τζέµος, των Γιατρών χωρίς Σύνορα, µιλά

στην «ε» για το πώς οι παστίλιες για τον πόνο του Άλλου κέρδισαν το στοίχηµα της αλληλεγγύης στην ελλάδα.

Νέα Προθεσμιακή Κατάθεση

Yποδεχόμαστε την εποχή που έρχεται με τη νέα προθεσμιακή κατάθεση “Alpha Νέα Εποχή”. Με την “Alpha Νέα Εποχή” εξασφαλίζετε από σήμερα και για τα επόμενα δύο έτη την απόδοση της καταθέσεώς σας, ενώ διατηρείτε την ελευθερία των χρημάτων σας.Επωφεληθείτε από: • Υψηλές αποδόσεις για δύο έτη, σταθερές ανά τρίμηνο• Ελευθερία αναλήψεως του κεφαλαίου κάθε τρίμηνο,

στην επέτειο του προϊόντος, χωρίς επιβάρυνση• Τριμηνιαία καταβολή τόκων, στον λογαριασμό κατα-

θέσεών σας.“Alpha Νέα Εποχή”. Τώρα με γνώση, εμπειρία, υπευθυνότητα και όραμα, μπορούμε να κοιτάζουμε με σιγουριά το μέλλον.

Τώρα κοιτάζουμεμε σιγουριά το μέλλον.Εμείς δεσμευόμαστε για την απόδοση των χρημάτων σας, ενώ εσείς είστε ελεύθεροι.

Ενημερωθείτε για τους όρους της 2ετούς Προθεσμιακής Καταθέσεως, τις ισχύουσες εκδόσεις, τα ελάχιστα ποσά, τους πίνακες επιτοκίων και τη ΣΕΠΑ, στα Καταστήματα της Alpha Bank και της Εμπορικής Τραπέζης και στα www.alpha.gr και www.emporiki.gr

Το προϊόν διατίθεται στα 706 Καταστήματα και

Το πρώτο προϊόν που δημιούργησαν από κοινούη Alpha Bank και η Εμπορική Τράπεζα.

Νέα προθεσμιακή κατάθεση

KX_NeaEpoxi_210x280.indd 1 3/8/13 10:51 AM

8 ΕΠΙΛΟΓΗ

από τον εκδότη

Χρήστος Παπαϊωάννου

Τελικά, οι ειδήσεις για τις διαπραγματεύσεις με την τρόικα για την πορεία μείωσης του δημόσιου ελλείμματος της χώρας και την εκταμίευση της επόμενης δόσης των δανείων της, έχουν καταντήσει μονότονες. Από τη μια πλευρά η συνεχής πίεση στην κυβέρνηση για

την τήρηση των στόχων είναι εύλογη. Από την άλλη, δεν φαίνεται να γίνονται αντιληπτές από τους τροϊκανούς οι επιπτώσεις της ύφεσης.

Συγκεκριμένα, το υπουργείο Οικονομικών ανακοίνωσε τα αποτελέσματα της κρατικής διαχείρισης αναφέροντας ότι η χώρα κινείται πολύ καλύτερα από τους στόχους που έχουν τεθεί: τα έσοδα είναι μεγαλύτερα και οι δα-πάνες χαμηλότερες με συνέπεια πρωτογενές (χωρίς τις πληρωμές για τόκους δημοσίου χρέους) πλεόνασμα 463 εκατ. ευρώ, σχεδόν κατά 100 εκατ. μεγαλύτερο από πέ-ρυσι. Πώς το πετύχαμε; Σε μεγάλο βαθμό με την άτυπη στάση πληρωμών του Δημοσίου. Οι επιστροφές φόρων είναι σχεδόν 400 εκατ. ευρώ χαμηλότερες από τις προ-γραμματισμένες και οι δημόσιες επενδύσεις κατά σχε-δόν 300. Θετική εξέλιξη, οι δαπάνες είναι σχεδόν κατά 800 εκατ. χαμηλότερες. Για τις τελευταίες, όμως, θα πρέ-πει να συνυπολογίσουμε ότι οι οφειλές του Δημοσίου προς τις επιχειρήσεις φθάνουν τα 9 δισ. ευρώ.

Συνεπώς οι δυσκολίες είναι μεγάλες. Η τρόικα πιέζει γιατί βλέπει στασιμότητα στο πρόγραμμα μείωσης του αριθμού των δημοσίων υπαλλήλων και επίσης, κίνδυνο αύξησης των ελλειμμάτων των ασφαλιστικών ταμείων; Αλλά πώς θα μπορούσε να μην συμβεί το δεύτερο; Με την ανεργία στο 27% και το Σώμα Επιθεώρησης Εργα-σίας να διαπιστώνει μείωση των αμοιβών 19-22%, και αύξηση των συμβάσεων μερικής απασχόλησης; Όταν 6 στις 10 μικρομεσαίες επιχειρήσεις (έρευνα ΓΣΕΒΕΕ) ανα-μένουν επιδείνωση της πορείας τους το επόμενο 6μηνο;

Από την άλλη πλευρά, στην Ελλάδα η συζήτηση επικε-ντρώνεται στο αν θα γίνουν απολύσεις δημοσίων υπαλ-λήλων, θέμα που θα έπρεπε να έχει λυθεί προ πολλού. Ωστόσο αυτό φαίνεται ότι δεν μπορεί να το διαχειριστεί η δημόσια διοίκηση. Βέβαια, δεν θα περίμενε κανείς πε-ρισσότερα, αφού ακόμα και αυτοί που έχουν παρανομή-σει δεν απολύονται καθώς δεν έχουν συσταθεί ακόμα τα νέα πειθαρχικά συμβούλια (εξαιτίας της απροθυμίας να συμμετάσχουν οι από τον νόμο οριζόμενοι). Και αυτό δείχνει την αδράνεια που ακόμα υπάρχει στο σύστημα.

Ωστόσο, το θέμα είναι ευρύτερο. Σε περίοδο ύφεσης είναι εξαιρετικά δύσκολο να μειωθεί το έλλειμμα κατά 3,5 δισ. ευρώ ή 1,5% του αεπ το 2013. Η Ελλάδα πρέ-πει να τηρήσει τις υποχρεώσεις της στην εφαρμογή των μέτρων (και όχι με επιβολή νέων). Αν όμως υπάρξει υστέρηση εσόδων λόγω της ύφεσης, με τους πολίτες να πληρώσουν τους φόρους τους αλλά να περιορίζουν πο-λύ περισσότερο τη δαπάνη τους (φαίνεται ήδη από την υστέρηση των έμμεσων φόρων και από το ότι η μείω-ση της κατανάλωσης το 2012 ήταν 9% ενώ η κυβέρνηση προέβλεπε 7,7%), η τρόικα δεν μπορεί παρά να αναγνω-ρίσει ότι η μείωση του ελλείμματος δεν θα επιτευχθεί.

Nέες διευκολύνσεις από τους δανειστές μας φαίνεται δύσκολο σήμερα να παρασχεθούν. Δεν μπορούν όμως να αγνοήσουν το ότι τα 2 χρόνια επιμήκυνσης του προ-γράμματος προσαρμογής που μας δόθηκαν, ως το 2016, μπορεί να μην είναι αρκετά για να βάλουμε σε τάξη τα οικονομικά μας, σε περιβάλλον συνεχιζόμενης ύφεσης.

Το θέμα είναι η αναγνώριση της πραγματικότητας. Η Κριστίν Λαγκάρντ, του ΔΝΤ, είπε πρόσφατα, αναφερόμε-νη στο πρόβλημα των ιρλανδικών τραπεζών: «Είναι θέμα αλληλεγγύης. Ναι, οι ιρλανδικές τράπεζες δανείστηκαν υπερβολικά και η εποπτεία τους ήταν ανεπαρκής, αλλά και οι ευρωπαϊκές τράπεζες επίσης τους δάνεισαν υπερ-βολικά κεφάλαια. Είναι οι δυο όψεις του ίδιου νομίσμα-τος και χρειαζόμαστε συνυπευθυνότητα»

Μπορεί να μην είναι ευπρόσδεκτο για τους Ευρωπαίους πιστωτές μας αλλά μια καθαρή ματιά δείχνει ότι αυτό ισχύει και για την Ελλάδα. Και καλύτερα είναι η αναγνώ-ρισή του να είναι ex ante και όχι ex post.

………………Άλλο ένα παράδειγμα ευρωπαϊκών αδυναμιών στη δια-χείριση κρίσεων: Η συντήρηση από τον επικεφαλής του Eurogroup, Γερούν Ντέισελμπλουμ, της αβεβαιότητας σχετικά με το κούρεμα των καταθέσεων στις κυπριακές τράπεζες -πριν ακόμα ληφθεί η απόφαση- προκάλεσε φυγή καταθέσεων επιδεινώνοντας τα προβλήματα των τραπεζών –που έγραψαν ζημιές από την έκθεσή τους στην Ελλάδα- και της χώρας. Το επιχείρημα ότι ο υπερ-μεγέθης τραπεζικός τομέας ήταν το πρόβλημα αφήνει ένα κενό, όταν υπάρχουν μεγαλύτεροι στην ευρωζώνη, πχ στο Λουξεμβούργο είναι 19 φορές το αεπ της χώρας.

οταν 2 χρονια τελικα δ ε ν φ τα ν ο υ ν

Ç ÅËËÇÍÉÊÇ ÏÉÊÏÍÏÌÉÁ ÓÅ ÁÑÉÈÌÏÕÓ

Ï É Ð Ë Ç Ñ Å É Ó Ó Ô Á Ô É Ó Ô É Ê Å Ó Ó Å É Ñ Å ÓÔ Ç Ó Å Ë Ë Ç Í É Ê Ç Ó Ï É Ê Ï Í Ï Ì É Á Ó

ÏÉ ÍÏÌÏÉ ÔÇÓ ÅËËÁÄÏÓ

ALL MEDIA ÌÅÓÁ ÅÐÉÊÏÉÍÙÍÉÁÓ A.E. Ôçë.: 210 640 1850, E-mail: [email protected]ÌÉÁ ÕÐÇÑÅÓÉÁ ÔÏÕ

ÏËÁ ÔÁ ÄÉÁÈÅÓÉÌÁ ÓÔÏÉ×ÅÉÁ,ÅÍÇÌÅÑÙÌÅÍÁ ÌÅ×ÑÉ ÓÇÌÅÑÁ, ΣΤΟ:

10 ΕΠΙΛΟΓΗ

Ε λ λ η ν ι κ η οι κονομ ι α κ ΡαΤ ι κ η Δ ι α Χ Ε ι Ρι Σ η

Ηθική είναι ένα σύστημα συμπεριφορών που ανα-γνωρίζει την οντότητα του διπλανού και όχι μόνο τη δική σου. Με αυτά τα λιτά

λόγια περιέγραψε ο ποιητής Τίτος Πα-τρίκιος την ηθική, καλεσμένος στην εξαιρετική εκπομπή λόγου «Στα άκρα» της κρατικής τηλεόρασης. Αν το σκε-φτεί κανείς, μόνο θλίψη, μπορεί να νοιώσει για το πώς οδηγηθήκαμε στην τωρινή κατάπτωση της χώρας, όπου για το πολιτικό σύστημα «διπλανός»

ήταν μόνο ο ψηφοφόρος, ο γνωστός, ο ευνοούμενος, που με τον ένα ή τον άλλο τρόπο ευνοήθηκαν σε βάρος των άλλων «διπλανών», των υπολοίπων που καλούνται τώρα να πληρώσουν τον λογαριασμό της κρίσης. Γιατί αυ-τό υπήρξε στην Ελλάδα: διαχωρισμός των «διπλανών» σε ευνοούμενους με οποιονδήποτε τρόπο και σε αδιαφο-ρία για τους υπόλοιπους «διπλανούς», ώστε όλοι σήμερα να καλούνται να πληρώσουν, με τεράστιες περικοπές εισοδημάτων και κοινωνικών παρο-

χών αλλά και αύξηση των φόρων τα ελλείμματα που, κατά κύριο λόγο, δη-μιουργήθηκαν από ανεπάρκειες πολι-τικής και απαράδεκτες σπατάλες στη λειτουργία του κράτους. Μεμονωμένα παραδείγματα δίνουν το στίγμα αλλά και προκαλούν όταν συνεχίζονται και σήμερα.

• Το ότι έπρεπε να έρθει το ΔΝΤ για να γίνει απογραφή δικαιούχων συ-ντάξεων/προνοιακών επιδομάτων, με συνέπεια κατασπατάληση των χρη-μάτων του κράτους, δηλαδή των φο-ρολογουμένων, αποτελεί το καλύτερο παράδειγμα απουσίας συμπεριφορών από πλευράς της ηγεσίας των αρμόδι-ων υπουργείων διαχρονικά που ανα-γνωρίζουν την οντότητα του διπλανού (του έντιμου φορολογούμενου).

• Το ίδιο ισχύει για τις αθρόες προ-σλήψεις υπεράριθμων στον ευρύτερο δημόσιο τομέα τα προηγούμενα χρό-νια.

Σήμερα, έχουν τεθεί οι βάσεις για τη διόρθωση των κακώς κείμενων στα δημόσια πράγματα της Ελλάδας, όπως η μείωση των βουλευτικών συντάξε-ων και αμοιβών, εξορθολογισμός του συστήματος αμοιβών στο Δημόσιο που απαλείφουν παράλογες ανισό-τητες αμοιβών, δυσανάλογες με τις δυνατότητες του κράτους. Ωστόσο, υπάρχουν ακόμη ερωτήματα σχετικά. Για παράδειγμα, η αμοιβή που προ-βλέπεται σήμερα για τη θέση του επι-κεφαλής του Ταμείου Χρηματοπιστω-τικής Σταθερότητας υπερβαίνει τις 200 χιλ ευρώ ετησίως. Σημειώνεται ότι το ποσό έχει μειωθεί κατά 30% σε σύ-γκριση με του προκατόχου του ως το 2012. Μια χώρα που συντηρείται με «δανεικά» έχει τη δυνατότητα να κα-ταβάλλει τέτοιες αμοιβές;

Προφανώς όχι, όσο και αν τα εξαιρε-τικά προσόντα θα δικαιολογούσαν αυτή την αμοιβή σε μια τράπεζα του ιδιωτικού τομέα. Επίσης, τέτοιες αμοι-βές πλέον προσβάλλουν το κοινό περί δικαίου αίσθημα του πολίτη σήμερα που βλέπει τα εισοδήματά του να πε-ριορίζονται δραστικά και τη φορολο-γία του να αυξάνεται.

ΠερΙ ηθΙκης Η αμοιβΗ που προβλΕπΕται σΗμΕρα για τΗ θΕσΗ του ΕπικΕφαλΗσ του ταμΕιου ΧρΗματο-πιστωτικήσ σταθΕροτΗτασ στΗΝ ΕλλαΔα, υπΕρ-βαιΝΕι τισ 200Χιλ. Ευρω ΕτΗσιωσ. μια Χωρα που συΝτΗρΕιται μΕ ΔαΝΕικα ΕΧΕι τΗ ΔυΝατοτΗτα Να καταβαλλΕι τΕτοιΕσ αμοιβΕσ;

ΕπιτΕλΕιο «E»

12 ΕΠΙΛΟΓΗ

Ε λ λ η ν ι κ η οι κονομ ι α α ν Τα Γ Ω ν ι Σ Τ ι κο Τ η Τα

Οι απώλειε ς αν ταγω -νιστικότητας της Ελ-λάδας , μ ε βάσ η το κόστος εργασίας ανά μ ονάδ α π ρ ο ϊόν το ς ,

την περίοδο 2001-2009 έφθασαν το 32%. Με τη μείωση του κό-στους εργασίας τη διετία 2010-11, η σωρευτική απώλεια την περί-

οδο 2001-2011 περιορίστηκε σε 22%. Έναντι της ευρωζώνης, λόγω του κοινού νομίσματος η απώλεια ήταν μικρότερη, 18%, την 11ετία. Με τη μείωση των αμοιβών και το 2012 ανακτήθηκε το 70% των απω-λειών συνολικά και με τη μείωση του 2013 ανακτάται το σύνολο των απωλειών.

Αυτά αναφέρονται στη φετινή έκθεση της Τράπεζας της Ελλάδος. Ωστόσο, εξετάζοντας την εξέλιξη της ελληνικής ανταγωνιστικότητας χρήσιμο είναι να ληφθεί υπόψη και η ανατίμηση του ευρώ. Σύμ-φωνα πάλι με την Τράπεζα της Ελ-λάδος μόνο το μισό της απώλειας ανταγωνιστικότητας την περίοδο

ΠΩς ανακτοΥμε ανταγΩνΙςτΙκοτητασυμφωΝα μΕ τισ προβλΕψΕισ του ΔΝτ, οι ΕΞαγωγΕσ ωσ το 2016 θα αΝαλογουΝ μολισ στο 12% του αΕπ. συΝΕπωσ, ΕπιβΕ-βαιωΝΕται το συμπΕρασμα οτι τισ τΕραστιΕσ απωλΕιΕσ στΗΝ ΕσωτΕρικΗ αγορα που προκαλΕσΕ Η μΕιωσΗ του κατωτατου μισθου, ΔΕΝ θα αΝτισταθμισουΝ οι ΕΞαγωγΕσ και οτι Η μΕιω-σΗ του ΗταΝ μια βιαστικΗ αποφασΗ τΗσ οποιασ οι ΕπιπτωσΕισ ΔΕΝ ΕκτιμΗθΗκαΝ Επαρκωσ.



2001-2009 οφειλόταν στο κόστος εργασίας (έκθεση Διοικητή Απριλί-ου 2012), το υπόλοιπο στην ανατί-μηση του ευρώ. Μετά τις μειώσεις της περιόδου 2010-11 το κόστος εργασίας συνέβαλλε μόνο κατά το 1/3 στη μείωση της ανταγωνιστικό-τητας. Συνεπώς στις αμοιβές (και τη μείωση του κατώτατου μισθού που συμπαρέσυρε το σύνολο) μεταφέρ-θηκε και το βάρος ανάκτησης αντα-γωνιστικότητας που προήλθε από το ισχυρό ευρώ.

Που οδηγηθήκαμε με τη μείω-ση των αμοιβών; Τα στοιχεία είναι αποκαλυπτικά. Το ακ. ε ισόδημα των νοικοκυριών μειώθηκε 10% το 2012 (-12% αποδοχές, +18% οι φόροι) με αποτέλεσμα μεγάλη πτώ-ση της κατανάλωσης και υστέρηση των εισπράξεων του κράτους από φόρους εισοδήματος, κατανάλωσης και ΦΠΑ. Η έμφαση στη μείωση των αμοιβών ως μέτρο βελτίωσης της ανταγωνιστικότητας ε ίχε ως συνέπεια τεράστιες απώλειες στην εσωτερική αγορά που φυσικά δεν ήταν δυνατόν να αντισταθμιστούν από τις εξαγωγές, που παρά την κα-τά 5% άνοδό τους το 2012 αναλο-γούν σε μόλις 9% του ΑΕΠ της χώ-ρας (αυξήθηκαν κατά 1% του αεπ).

Η προσαρμογή με βάση τη μεί-ωση των αμοιβών είναι αδιέξοδη όσο η μείωση του κόστους εργασί-ας ανά μονάδα προϊόντος δεν βα-σίζεται στην άνοδο της παραγωγι-κότητας. Η τελευταία προϋποθέτει ευνοϊκό περιβάλλον για επενδύ-σεις, επαρκείς συνθήκες χρηματο-δότησης και κινήσεις ενίσχυσης της

επιχειρηματικότητας καινοτομίας και των νέων (φωτεινά παραδείγ-ματα το Corallia, και η πρωτοβου-λία egg τωn Eurobank - Corallia). Όσο αυτά δεν προωθούνται απο-τελεσματικά, όσο τα προγράμματα του ΕΣΠΑ δεν προχωρούν λόγω έλλειψης χρηματοδότησης, όσο το κράτος καθυστερεί την επιστρο-φή ΦΠΑ στις εξαγωγικές επιχειρή-σεις (τοποθετώντας τις σε λιγότερο ανταγωνιστική θέση σε σχέση με επιχειρήσεις του εξωτερικού), η οι-κονομία θα εγκλωβιστεί σε υποτι-μητικές προσδοκίες, μειούμενο αεπ και υψηλό βάρος δημοσίου χρέους (ακόμη και μετά το οποιοδήποτε κούρεμα) προς αεπ, το οποίο δεν θα μπορεί να εξυπηρετηθεί.

Αν μάλιστα ληφθούν υπόψη οι προβλέψεις του ΔΝΤ, σύμφωνα με τις οποίες ως το 2016 οι εξαγωγές θα αναλογούν στο 12% του ΑΕΠ, επιβεβαιώνεται το συμπέρασμα ότι τις τεράστιες απώλειες στην εσωτε-ρική αγορά δεν θα αντισταθμίσουν οι εξαγωγές και ότι η μείωση του κατώτατου μισθού ήταν μια βιαστι-κή απόφαση της οποίας οι επιπτώ-σεις δεν εκτιμήθηκαν επαρκώς. Άλ-λωστε, ο υπουργός Οικονομικών, Γιάννης Στουρνάρας, σε τηλεοπτική συνέντευξή του, είπε ότι υπάρχουν μελέτες σύμφωνα με τις οποίες ο κατώτατος μισθός έχει υποχωρήσει κάτω από το επιθυμητό επίπεδο.

Φυσικά ήταν αναγκαίες διορ-θώσεις (ιδίως στο Δημόσιο) και υπερβολές σε ορισμένες κλαδικές συμβάσεις, ωστόσο σήμερα η μεί-

ωση της ζήτησης που προκάλεσε η μείωση των αμοιβών «βαραίνει» στην οικονομία, σε περίοδο που οι εξαγωγές το τελευταίο διάστη-μα υποχωρούν. Το ασταθές φορο-λογικό καθεστώς και το υψηλό μη μισθολογικό κόστος – σύμφωνα με τον ΟΟΣΑ η Ελλάδα έχει υψηλό- εί-ναι πιο σημαντικοί παράγοντες που κάνουν την οικονομία μη ανταγω-νιστική για επενδύσεις, για Έλληνες και ξένους.

Όπως τον ίζ ε ται σ την φετ ινή έκθεση της ΤτΕ , οι βασικοί παρά-γοντες για τους οποίους η Ελλάδα βρίσκεται σε πολύ χαμηλή θέση στη διεθνή κατάταξη ανταγωνιστι-κότητας είναι το δυσμενές επιχει-ρηματικό περιβάλλον, το αρνητικό κλίμα στον χρηματοπιστωτικό το-μέα, η αναποτελεσματική δημόσια διοίκηση και η έλλειψη ευελιξίας στην αγορά εργασίας. Επίσης, το-νίζεται ότι η βελτίωση της αντα-γωνιστικότητας ως προς άλλους παράγοντες παίζει εξίσου σημα-ντικό –αν όχι μεγαλύτερο -ρόλο με την ανταγωνιστικότητα τιμών. Η δεύτερη εκτός από το ύψος των αμοιβών συνδέεται και με την βελ-τίωση της παραγωγικότητας που προέρχεται από την αναβάθμιση της τεχνολογίας. Η πρώτη, με την ανάπτυξη τεχνολογίας και την ποι-ότητα του θεσμικού πλαισίου στις αγορές. Και αυτοί είναι που δεί-χνουν τον δύσκολο αλλά ασφα-λέστερο τρόπο ώστε η Ελλάδα να γίνει ανταγωνιστική.

14 ΕΠΙΛΟΓΗ


Σ ήμερα, το βάρος για την ανάκτηση και βελτίωση της αντα-γωνιστικότητας της

ελληνικής οικονομίας έχει δοθεί στην εσωτερική υποτίμηση, τη μείωση των μισθών. Συγχρόνως, προωθούνται μεταρρυθμίσεις στο επιχειρηματικό περιβάλλον ώστε να διευκολυνθεί η επιχειρηματική δράση. Φυσικά, όπως άλλωστε διαπιστώνει το ΔΝΤ στην πρόσφατη έκθεσή του για την Ελλάδα,

λίγα μόνο έχουν γίνει. Όσον αφορά στην αναμόρφωση του καθεστώτος αδειοδότησης για τη βιομηχανία και τα έργα με περιβαλλοντικές επιπτώσεις, η προώθησή της καθυστερεί.Πολύς λόγος γίνεται για την ανταγωνι-στικότητα, ωστόσο αξίζει να δούμε τον ορισμό που δίνει το Harvard Business School, που έχει αναλάβει το American Competitiveness Project, υπό τον κα-θηγητή Michael Porter. «Ανταγωνι-στικότητα (για την Αμερική) είναι ο

βαθμός στον οποίο οι επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στη χώρα μπορούν να ανταγωνιστούν με επιτυ-χία στη διεθνή αγορά υποστηρίζοντας συγχρόνως υψηλό και ανερχόμενο βι-οτικό επίπεδο για τους Αμερικανούς. Και οι δύο διαστάσεις της είναι σημα-ντικές και κρίσιμες. Αν οι επιχειρήσεις γίνονταν ανταγωνιστικές εξαιτίας της μείωσης των μισθών και του βιοτικού επιπέδου, αυτό θα σήμαινε ότι η Αμε-ρική ως τόπος εγκατάστασης επιχειρή-

η μεΙΩςη αμοΙβΩν δεν οδηγεΙ ςτην ανταγΩνΙςτΙκοτητα«αΝταγωΝιστικοτΗτα ΕιΝαι ο βαθμοσ στοΝ οποιο οι ΕπιΧΕιρΗσΕισ που ΔραστΗριοποιουΝται στΗ Χωρα μπορουΝ Να αΝταγωΝιστουΝ μΕ ΕπιτυΧια στΗ ΔιΕθΝΗ αγορα υποστΗριζοΝτασ συγΧροΝωσ υψΗλο και αΝΕρΧομΕΝο βιοτικο ΕπιπΕΔο για τουσ πολιτΕσ».


ΕΠΙΛΟΓΗ 15


σεων θα είχε γίνει λιγότερο ανταγω-νιστική». Σκοπός του project είναι να κατανοήσει τους παράγοντες που την καθορίζουν και να βρεθούν οι τρόποι, σε συνεργασία με τους επιχειρηματίες και τους πολιτικούς, ώστε οι Αμερικα-νοί να εργάζονται «εξυπνότερα» και πιο παραγωγικά από τους εργαζόμε-νους στις χώρες φθηνού κόστους.Στην Ελλάδα, το βήμα έγινε με τη μείω-ση των αμοιβών, σε βαθμό μεγαλύτε-ρο από ότι ανέμενε το ΔΝΤ. Σύμφωνα όμως με το HBS, οι άλλοι παράγοντες είναι οι πιο σημαντικοί, η ανταγωνιστι-κότητα με βάση τη μείωση του εργατι-κού κόστους ισοδυναμεί με αποτυχία. Οι παράγον τε ς που εν τοπίζ ε ι το project χωρίζονται σε μακροοικονο-μικούς και μικροοικονομικούς. Αξίζει να δούμε τις επιδόσεις μας σε καθένα από αυτούς, κάτι που κάνει φανερή και τη στόχευση που θα πρέπει να έχει η κυβέρνηση. Άλλωστε, αν πρόκειται η ανάκαμψη να προέλθει από τις επεν-δύσεις, το έδαφος, ακόμη περισσότερο σε περίοδο βαθιάς ύφεσης, πρέπει να προετοιμαστεί.

μακροοικονομικοίπαράγοντες• Αξιόπιστη δημοσιονομική και νομι-σματική πολιτική. Για το πρώτο οι βά-σεις τώρα τίθενται.• Αποτελεσματικότητα του πολιτικού συστήματος: Εφαρμογή των νόμων. Στην Ελλάδα υπάρχει ακόμη πολυνο-μία, κακονομία με συνέπεια (ή και πα-ράθυρο για) τη μη εφαρμογή τους.• Διαφάνεια και απουσία διαφθοράς. Στην Ελλάδα βήματα γίνονται για τη διαφανή διαχείριση των δημόσιων οι-κονομικών.• Αποτελεσματικότητα του δικαστικού συστήματος: Λογικό κόστος και ταχεία εκδίκαση. Τα προβλήματα και οι καθυ-στερήσεις στην Ελλάδα είναι σε όλους γνωστά.• Απλό φορολογικό σύστημα. Είμαστε σε αναμονή οριστικοποίησης του φο-ρολογικού συστήματος. • Εκπαίδευση. Προγράμματα σπουδών

που προετοιμάζουν για παραγωγική εργασία. Τώρα μόλις αναγνωρίζεται η σημασία τους στα καθ’ ημάς.

μικροοικονομικοί παράγοντες• Μεταφορές και εφοδιαστική αλυ-σίδα. Στην Ελλάδα, η επένδυση της Cosco στον Πειραιά, η σύνδεση του λιμανιού με το Θριάσιο θέτουν τις βά-σεις, μένουν ανάλογες κινήσεις στα άλ-λα λιμάνια της χώρας και η επανεκκί-νηση των μεγάλων αυτοκινητοδρόμων που έχουν σταματήσει λόγω έλλειψης χρηματοδότησης.• Πανεπιστήμια υψηλού επιπέδου με συνδέσεις με την ιδιωτική πρωτοβου-λία. Στην Ελλάδα υπάρχει ανεκμετάλ-λευτο δυναμικό και κενά στην εμπορι-κή αξιοποίηση της γνώσης που παρά-γεται.• Επιχειρηματικό περιβάλλον. Διαθε-σιμότητα κεφαλαίων, ευκολία σύστα-σης/ αδειοδότησης μιας επιχείρησης, απενοχοποίησης της αποτυχίας. Στην Ελλάδα φυσικά σήμερα οι τράπεζες με δυσκολία μπορούν να χρηματοδοτή-σουν την οικονομία (και ενώ η ύφεση υπονομεύει την επιχειρηματική εμπι-στοσύνη για την ανάληψη δανείων), η αδειοδότηση παραμένει πολύπλοκη και χρονοβόρα διαδικασία και το πτω-χευτικό δίκαιο σημαίνει την καταδίκη εκείνου που θα αποτύχει.• Διαθεσιμότητα ειδικευμένου εργατι-κού δυναμικού. Η Ελλάδα διαθέτει.• Ευελιξία στις προσλήψεις και απολύ-σεις. Σύμφωνα με το ΔΝΤ, το καθεστώς αποζημίωσης παραμένει πολύ πιο γεν-ναιόδωρο από ότι στην ευρωζώνη. Ωστόσο στην Ελλάδα η στήριξη και τα επιδόματα των ανέργων είναι πολύ χαμηλότερα, ώστε να δικαιολογείται η υψηλότερη αποζημίωση. Έτσι, όμως, το βάρος της κοινωνικής πολιτικής να μετατίθεται στις επιχειρήσεις.• Υποδομή καινοτομίας. Στην Ελλάδα υπάρχει υψηλού επιπέδου ερευνητι-κό δυναμικό. Αυτό που λείπει είναι η οδός εμπορικής αξιοποίησης του, πέ-ραν των μεμονωμένων επιτυχημένων

περιπτώσεων .• Ρυθμιστικό καθεστώς. Αποτελέσμα-τα και προβλέψιμες ρυθμίσεις, που δεν επιβάλλουν περιττά βάρη στις επιχειρήσεις. Στην Ελλάδα, με τον νέο αγορανομικό κώδικα επιδιώκεται η απλοποίηση του δαιδαλώδους και ανορθολογικού συστήματος, μένει να επιταχυνθεί η εφαρμογή και η απελευ-θέρωση των επαγγελμάτων και αγο-ρών προϊόντων. Παράδειγμα ανορθο-λογισμού και ατελούς ανταγωνισμού η αγορά βενζίνης όπου η Τράπεζα της Ελλάδος διαπιστώνει ότι οι πωλητές της βενζίνης, με στόχο να αυξήσουν τα περιθώρια κέρδους τους καθυστερούν να μειώσουν τις λιανικές τιμές της βεν-ζίνης όταν η διεθνής τιμή του πετρε-λαίου πέφτει, ενώ αντίθετα σπεύδουν να τις αυξήσουν όταν αυτή ανεβαίνει, πρακτική που ευνοείται από την έλλει-ψη ανταγωνιστικών συνθηκών στην αγορά. • Ισχύς των clusters. Πολύ σημαντι-κή είναι η γεωγραφική συγκέντρωση επιχειρήσεων, προμηθευτών και υπο-στηρικτικών δραστηριοτήτων που δη-μιουργούν συνέργειες. Στην Ελλάδα υπάρχει το παράδειγμα του Corallia με τα εξαιρετικά αποτελέσματα. Το τυπο-ποιημένο κτίριο που θα στεγάσει μια νέα επιχείρηση, η οποία δεν θα έχει να αντιμετωπίσει χρονοβόρες και ακρι-βές διαδικασίες αδειοδότησης μπορεί να αποτελέσει το «κέλυφος» μέσα στο οποίο θα αναπτυχθούν οι νέες πρω-τοβουλίες. Άλλωστε, σε πρόσφατη εκδήλωση του ΙΟΒΕ, ο καθηγητής του πανεπιστημίου του Potsdam, Αλέξαν-δρος Κρητικός,τόνισε ότι η ανεπαρκής βιομηχανική υποδομή δυσχεραίνει την ανάπτυξη νέων καινοτόμων επιχειρή-σεων, αναφέροντας ως επιτυχημένο παράδειγμα το Berlin Adlershof, το τε-χνολογικό πάρκο όπου επιχειρήσεις, ερευνητικά ινστιτούτα, το τμήμα μαθη-ματικών και φυσικών επιστημών του πανεπιστημίου του Βερολίνου, συνθέ-τουν ένα cluster επιχειρηματικότητας και καινοτομίας.

16 ΕΠΙΛΟΓΗ

Π α Γ κοΣ μ ι α οι κονομ ι α Πολ Ε μοΣ νομ ι Σ μ αΤ Ω ν

Θα μπορούσε κανείς να πει ότι σήμερα εισερ-χόμαστε σε μια νέα φάση του ιδιότυπου πολέμου νομισμάτων. Πρώτα ήταν το δο -

λάριο, του οποίου η ισοτιμία, με τα σχεδόν μηδενικά επιτόκια και την πο-σοτική χαλάρωση διατηρείτο χαμηλή, παρά το καταφύγιο ασφάλειας που αποτελεί για τους επενδυτές το απο-θεματικό νόμισμα. Πριν τρία χρόνια, ο υπουργός Οικονομικών της Βραζιλί-ας, Guido Mantegna, πρώτος, χρησι-μοποίησε τον όρο πόλεμος νομισμά-των, λέγοντας ότι τα χαμηλά επιτόκια των ανεπτυγμένων χωρών, τότε της Αμερικής, στέλνουν κεφάλαια στις οι-κονομίες των αναπτυσσόμενων, στην αναζήτηση υψηλότερων αποδόσεων. Τα νομίσματα των τελευταίων ισχυρο-ποιούνται, με αποτέλεσμα να πλήττο-νται οι εξαγωγές τους. Τότε άρχισαν να παίρνουν μέτρα για τον περιορι-σμό της εισροής θερμών κεφαλαίων, όπως φορολόγηση συγκεκριμένων κατηγοριών κλπ.

Το 2011 η Ελβετία, δήλωσε ότι δεν θα

ανατολΙκο μετΩΠο

Η ιαπωΝια ΕισΕρΧΕται ΔυΝαμικα στοΝ πόλΕμο

ΝομισματωΝ. σΕ αυτοΝ, Η ΕυρωζωΝΗ θα ΕιΝαι

Η ΧαμΕΝΗ. Η αΝταγωΝιστικότΗτα ΕΝισΧύΕται

μΕ τισ μΕταρρυθμισΕισ αρκΕι Η ισοτιμια Να

μΗΝ αφαιρΕι τα οποια κέρΔΗ.


ανεχθεί η ισοτιμία του φράγκου να υποχωρήσει κάτω από τα 1,2 ανάευ-ρώ, καθώς το καταφύγιο ασφάλειας που αποτελεί η χώρα –με τα συναλ-λαγματικά αποθέματα της κεντρικής τράπεζας στα 493 δισ. δολ. και τους 1.000 τόνους χρυσού στο θησαυρο-φυλάκιό της- για τους επενδυτές, ενι-σχύει τη ζήτηση του νομίσματός της. Η απόδοση των 10ετών κρατικών ομολόγων της είναι σε ιστορικά χαμη-λά, 0,6% τον Ιανουάριο, που δείχνει ισχυρή ζήτηση για ασφαλείς τοποθε-τήσεις. Η ενίσχυση του φράγκου απει-λεί την ισχυρή εξαγωγική της βάση, τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις με εξα-γωγές στην ευρωζώνη (48% των συ-νολικών) αλλά και στην Αμερική (10%) και την Κίνα (4,5%). Η ελβετική κε-ντρική τράπεζα θεωρεί ότι η ισοτιμία του φράγκου παραμένει πολύ υψηλή και επηρεάζει δυσμενώς τις εξαγωγές και την ανάπτυξη και δηλώνει ότι θα αγοράζει απεριόριστες ποσότητες ξέ-νων νομισμάτων ώστε να αποτρέψει περαιτέρω ανατίμηση. Παρά τις πα-ρεμβάσεις της ο πληθωρισμός είναι αρνητικός, -0,7% το 2012 με πρόβλε-ψη -0,1% για το 2013.

Σήμερα μια άλλη πηγή πιθανού πολέ-μου αναδεικνύεται. Ο Ιάπωνας πρω-θυπουργός Shinzo Abe, πίεσε και πέ-τυχε, η κεντρική τράπεζα της χώρας να αυξήσει το στόχο για τον πληθω-ρισμό στο 2% και να προχωρήσει σε μεγαλύτερη και πιο επιθετική ποσοτι-κή χαλάρωση από τις αρχές του 2014 –το πρόγραμμα αγοράς κρατικών και εταιρικών ομολόγων, ETF, κλπ, θα αυ-ξηθεί κατά 10 τρισ. γεν στο 23% του αεπ- και για όσο χρονικό διάστημα απαιτηθεί, δηλαδή μέχρι να αντιμετω-πιστεί ο αποπληθωρισμός και αναθερ-μανθεί η οικονομία. Φυσικά θα διατη-ρήσει τα μηδενικά επιτόκια του γεν.

Στόχος των μέτρων θα είναι η υποχώ-ρηση της ισοτιμίας του γεν, το οποίο υποχωρεί μεν μετά την ανακοίνωση των νέων μέτρων, αλλά είναι 26% υψηλότερα έναντι του δολαρίου και 29% έναντι του ευρώ από το 2007, πλήττοντας τις εξαγωγές που ήδη πι-έζονται από χαμηλότερη ζήτηση από Ευρώπη και τις ανεπτυγμένες οικο-νομίες γενικά, με αποτέλεσμα έλλειμ-μα στο παραδοσιακά πλεονασματικό εμπορικό της ισοζύγιο.

ΕΠΙΛΟΓΗ 17

Οταν Οι κεντρικΟι τραπεζιτες πιεζΟνται απΟ

τις κυβερνΗςεις

Ο πρόεδρος της ΕΚ Τ Μάριο

Ντράγκι σχολίασε τις εξελίξεις

λέγοντας ότι οι πρόσφατες με-

ταβολές στις ισοτιμίες δεν απο-

τελούν ανταγωνιστικές υποτιμή-

σεις όπως στο παρελθόν, αλλά

είναι αποτέλεσμα των ακολου-

θούμενων μακροοικονομικών

πολιτικών στις διάφορες χώρες.

Όμως, άφησε ανοικτό το παρά-

θυρο για εξέτασή τους στα διε-

θνή φόρα, λέγοντας ότι αν αυτές

οδηγούν σε ισοτιμίες που δεν

είναι συμβατές με τις αρχές του

G20 -σύμφωνα με τις οποίες οι

ισοτιμίες δεν χειραγωγούνται -

θα πρέπει να αποτελέσουν αντι-

κείμενο προβληματισμού και συ-

ζητήσεων.

Ο Γενς Βάιντμαν, κεντρικός τρα-

πεζίτης της Γερμανίας, μετά την

κίνηση της Ιαπωνίας, υποστή-

ριξε ότι απειλείται πλέον η ανε-

ξαρτησία, απαραίτητο στοιχείο

της αξιοπιστίας, των κεντρικών

τραπεζών, άποψη με την οποία

συντάχθηκε και ο Μ. Ντράγκι.

Στο μεταξύ το δολάριο υποχωρεί

έναντι του ευρώ και των νομι-

σμάτων των περισσότερων ανα-

δυόμενων οικονομιών και ανατι-

μάται εναντι του γεν.

Π α Γ κοΣ μ ι α οι κονομ ι α Πολ Ε μοΣ νομ ι Σ μ αΤ Ω ν

(η Κίνα) να αγοράζετε για να περιορί-ζεται η άνοδος του γουαν».

Σε αυτό το περιβάλλον, το ευρώ, το ισχυρό νόμισμα του πλανήτη, ανατι-μάται, η ισοτιμία του τον Φεβρουάριο επανήλθε στα περυσινά επίπεδα των 1,34 δολ. (7,7% ανατίμηση το 6μη-νο ως τον Φεβρουάριο) και στα 124 γεν. Στα επίπεδα αυτά λίγες χώρες, πλην της Γερμανίας φυσικά, μπορούν να ανταγωνιστούν. Στον πόλεμο των νομισμάτων η ευρωζώνη –όπου ο πρόεδρος της ΕΚΤ, Μάριο Ντράγκι, δηλώνει ότι η τράπεζα έχει πετύχει στον βασικό της στόχο, τη σταθερότη-τα των τιμών και των πληθωριστικών προσδοκιών- θα είναι η χαμένη. Η ανταγωνιστικότητα ενισχύεται με τις μεταρρυθμίσεις αρκεί η ισοτιμία να μην αφαιρεί τα όποια κέρδη. Και αυ-τό φαίνεται ότι θα γίνει στον νέο γύρο του πολέμου νομισμάτων. Και ενώ ο Γάλλος πρόεδρος τονίζει την ανησυχία του για την υψηλή ισο-τιμία του ευρώ και την επίπτωση της στις εξαγωγές και ο Έλληνας υπουργός Οικονομικών, Γιάννης Στουρνάρας, δη-λώνει και αυτός ότι πλέον προβλημα-τίζεται από την άνοδο του ευρώ.

Η Ιαπωνία απάντησε στις επικρίσεις της πολιτικής της από το εξωτερικό ότι δεν κάνει πόλεμο, απλά στοχεύει στην στήριξη της οικονομίας.

Ωστόσο, η κίνησή της αυτή μπορεί να ανοίξει ένα άλλο μέτωπο στον ιδιό-τυπο πόλεμο νομισμάτων, έναν νέο γύρο ανταγωνιστικών υποτιμήσεων στη ΝΑ Ασία. Η Κίνα -το νόμισμα της οποίας επηρεάζει, μέσω της θέσης της στην εφοδιαστική αλυσίδα, τα νομί-σματα των χωρών της περιοχής, τα οποία συνδέονται μεν με το δολάριο αλλά στην ουσία ακολουθούν το κι-νεζικό νόμισμα- θα αμυνθεί περιορί-ζοντας την αργή ανατίμηση του γου-αν (ήδη η ισοτιμία του είναι σταθερή έναντι του δολαρίου) για να προστα-τεύσει τις εξαγωγές της, κάτι που θα επηρεάσει και τις ισοτιμίες και των άλλων νομισμάτων της περιοχής. Το παρελθόν διδάσκει το μέλλον: Η Αμε-ρική απάντησε -πριν από τη χρημα-τοπιστωτική κρίση- στην άρνηση της Κίνας να επιτρέψει ανατίμηση του νο-μίσματός της, τυπώνοντας (ηλεκτρονι-κό) χρήμα, στη λογική του «θα τυπώ-νουμε γρηγορότερα από ότι μπορείτε

18 ΕΠΙΛΟΓΗ

Σύμφωνα με στοιχεία της ΕΕ, την τριετία 2009-2001 η Ελ-λάδα ε ίχε τ ις μεγαλύτερες απώλειες εισοδήματος. Το δια-

θέσιμο εισόδημα των ελληνικών νοικο-κυριών μειώθηκε 20%. Στις άλλες μνη-μονιακές χώρες, την Ιρλανδία και την Πορτογαλία μειώθηκε 7% και 3% αντί-στοιχα και στην Ισπανία 8%. Στην περί-πτωση της Ελλάδας, αν προσθέσουμε και τη μείωση του 2012 (10% σύμφω-να με την ΕΛΣΤΑΤ) γίνονται κατανοητές οι δυσκολίες εξόδου από την ύφεση, όταν η ζήτηση προσαρμόζεται απότομα στην ανάγκη μείωσης του εξωτερικού ελλείμματος της χώρας. Πώς μπορεί να κινηθεί η Ελλάδα σήμερα, όταν η ανερ-γία βρίσκεται ήδη στο 27% και όταν ακόμα και το προϊόν της γεωργίας υπο-χωρεί; Και όταν η ροή πιστώσεων στην οικονομία υποχωρεί;

• Πρέπει άμεσα να μειωθεί ο συντελε-στής ΦΠΑ στις επιχειρήσεις εστίασης, αφού η αύξησή του στο 23% δεν απέ-δωσε τα αναμενόμενα έσοδα, αντίθετα έπληξε τον κλάδο.

• Το ίδιο ισχύει και για τον ΕΦΚ στο πετρέλαιο, η αύξηση του οποίου επί-σης δεν απέδωσε ενώ η στροφή σε άλλες μορφές καυσίμων επιβάρυνε το περιβάλλον.• Τρίτον, να προωθηθούν το ταχύτερο δυνατό και με ρεαλιστικές προϋποθέ-σεις η αξιοποίηση της ακίνητης περιου-σίας του δημοσίου, όπως το Ελληνικό, το παραλιακό μέτωπο, το δίκτυο των μαρινών, τα λιμάνια κλπ.

• Επίσης, να αντιμετωπισθούν τα προ-βλήματα στη διαχείριση των προγραμ-μάτων του ΕΣΠΑ, για τα οποία η Επι-τροπή Περιφερειών κρούει τον κώδωνα του κινδύνου απώλειας πόρων. Αυτό απαιτεί συντονισμένες ενέργειες απλο-ποίησης διαδικασιών και αποτελεσματι-κής εποπτείας ώστε να μην αποτελούν εμπόδιο στις περιπτώσεις τουλάχιστον που δεν υπάρχει πρόβλημα στη χρημα-τοδότηση της εθνικής/ιδιωτικής συμμε-τοχής. Η ενίσχυση των μικρομεσαίων επιχειρήσεων είναι ιδιαίτερα σημαντι-κή για την τόνωση της δραστηριότητας (και μέσω του ΕΤΕΑΝ) και το σοβαρό πρόβλημα ρευστότητας δημιουργεί ένα ασφυκτικό περιβάλλον. Η σύντομη απεμπλοκή κονδυλίων που λογιστικά μόνο έχουν απορροφηθεί και η μετα-τροπή τους σε κεφάλαια κίνησης αλλά και το πρόγραμμα κάλυψης εγγυητικών επιστολών με επιδότηση 50% ώστε να μπορούν να συμμετέχουν σε προγράμ-ματα ΕΣΠΑ και διαγωνισμούς, είναι κα-θοριστικές δράσεις για τον σκοπό αυτό. Ο νέος υφυπουργός υπεύθυνος για το ΕΣΠΑ, Κυριάκος Βιρβιδάκης, θα αποδεί-ξει αν το πρόβλημα στην Ελλάδα είναι τα πρόσωπα ή οι διαδικασίες που δεν αλλάζουν.• Σε περίοδο εξαιρετικής στενότητας ρευστότητας, θα πρέπει να δίνεται η δυνατότητα περισσότερων δόσεων για τη ρύθμιση οφειλών προς το δημόσιο/ασφαλιστικά ταμεία. Άλλωστε, αυτό ζητούν και οι επικεφαλής των ασφαλι-στικών ταμείων, που βλέπουν τα έσοδα τους να μειώνονται λόγω της ύφεσης

και της υψηλής ανεργίας (για φέτος η πρόβλεψη του μεσοπρόθεσμου μιλούσε για μείωση 7,5% και με βάση τα τωρινά δεδομένα προβλέπεται 15%). Ο ηθικός κίνδυνος από τις ρυθμίσεις οφειλών έναντι των συνεπών φορολογουμένων είναι υπαρκτός, ωστόσο σε συνθήκες κρίσης η είσπραξη εσόδων είναι πρω-ταρχικός σκοπός.

• Το ενδιαφέρον των ξένων για το πρό-γραμμα αποκρατικοποιήσεων αλλά και για επενδύσεις στην Ελλάδα θα είναι μεγαλύτερο αν το κράτος αξιόπιστα επιβλέψει την τήρηση των νόμων. Η αντίδραση τμήματος των τοπικών κοι-νωνιών -πχ στην αξιοποίηση του μεταλ-λευτικού πλούτου της Βόρειας Ελλάδας και στην εκμετάλλευση των μεταλλείων χρυσού της Χαλκιδικής – σαφώς θα ήταν μικρότερη αν το κράτος είχε αξι-όπιστα εφαρμόσει την περιβαλλοντική νομοθεσία στο παρελθόν. Γιατί η αξιοπι-στία δύσκολα κερδίζεται αλλά πολύ εύ-κολα χάνεται (σε όλους τους τομείς).

Στα θετικά, η Ελλάδα βάσιμα φιλοδοξεί να αποτελέσει κόμβο στον ενεργειακό χάρτη. Εκτός από το φυσικό αέριο, όπου με τον αγωγό ΤΑΡ (εφόσον προκριθεί έναντι του Nabucco West από τις εται-ρείες που εκμεταλλεύονται το αζέρικο κοίτασμα Σαχ Ντενίζ της Κασπίας και την κυβέρνηση τη χώρας) χαράσσεται ένας νέος διάδρομος μεταφοράς στην Ευρώ-πη, οι έρευνες για υδρογονάνθρακες στη θάλασσα νοτίως της Κρήτης και το Ιόνιο ανοίγουν νέες προοπτικές. Φυσι-κά, οι έρευνες θα πρέπει να αφορούν αυτές τις περιοχές και μόνο. Το σεισμο-γενές Αιγαίο δεν προσφέρεται για αξι-οποίηση, αφού ένα ατύχημα (που σε όλες τις εγκαταστάσεις έχει συμβεί) θα κατέστρεφε μια κλειστή θάλασσα και το τουριστικό προϊόν της χώρας.

Επίσης, τα θετικά μηνύματα για τις του-ριστικές αφίξεις φέτος αποτελούν ένα μήνυμα αισιοδοξίας. Η Ελλάδα είναι ωραία χώρα και με την κατάλληλη προ-βολή μπορεί να προσελκύσει τουρισμό υψηλότερου εισοδήματος, που αποδίδει για τη χώρα. Άλλωστε, οι πρόσφατες αγορές νησίδων στο Ιόνιο από τον εμί-ρη του Κατάρ, επιβεβαιώνουν το σχετι-κό δυναμικό της χώρας.

υπαρΧουΝ ΔρασΕισ που μπορουΝ Να βοΗθΗσουΝ στΗΝ ΕΞοΔο τΗσ Χωρασ απο τΗΝ υφΕσΗ. αρκΕι απο τα λογια Να προΧωρΗσουμΕ στΗΝ πραΞΗ.


κοΙτΩντας μΠροςτα

Ε λ λ α Δ α α ν Τα Γ Ω ν ι Σ Τ ι κο Τ η Τα

ΕΠΙΛΟΓΗ 19

Πολ ι Τ ι κ η Ε υ Ρ Ω Π η

Σε μια χώρα του G7, με ΑΕΠ 58% της Γερμανίας και 9 φορές μεγαλύτερο από της

Ελλάδας, η συντριπτική πλειοψηφία, το 81% των ψηφοφόρων απέρριψαν την ακολουθούμενη και επιβαλλόμενη από την ΕΕ-ΕΚΤ πολιτική. Ο Μπερλουσκόνι βοηθήθηκε από την υπόσχεση επιστρο-φής του φόρου στην πρώτη κατοικία και πήρε 29,2% των ψήφων, ο Γκρίλο με ασαφή μέτρα αλλά σαφή πρόθεση ανα-τροπής του κατεστημένου πήρε 25,6% και η κεντροαριστερά του Μπερσιάνι 29,5%. Τι θα γίνει είναι ακόμα ασαφές. Πέρα από τις περιορισμένες σήμερα δυνατότητες στην πράξη μεταβολής της πολιτικής –αφού οποιαδήποτε μεταβολή θα μπορούσε να οδηγήσει σε νέα άνοδο του κόστους δανεισμού της χώρας με

χρέος 127% του αεπ- ένα είναι σαφές: οι ψηφοφόροι αποκήρυξαν την πολιτική που εφαρμόζεται από μη εκλεγμένους πολιτικούς, που υπαγορεύεται από ευ-ρωπαϊκά όργανα και κυρίως από τη Γερ-μανία της καγκελαρίου Μέρκελ. Τελικά αυτό είναι το πρόβλημα της ΕΕ και της ευρωζώνης: η αίσθηση της από-στασης που χωρίζει τους πολίτες από τα κέντρα λήψης αποφάσεων. Αυτό οφεί-λεται σε δυο παράγοντες:Πρώτος, τώρα γίνονται αισθητές οι επι-πτώσεις της διεύρυνσης, οι αποφάσεις λαμβάνονται σε ένα διευρυμένο συμ-βούλιο υπουργών, 27 και τον Ιούλιο 28 με τη είσοδο της Κροατίας, που συντη-ρεί την αίσθηση της απόστασης από τα εθνικά τους θέματα.

Δεύτερος και κυριότερος, στην περίπτω-

ση της Ιταλίας, τώρα γίνονται περισσό-τερο αισθητές οι επιπτώσεις της νομι-σματικής ένωσης που δεν συνοδεύεται από οικονομική.

Η οικονομική ένωση δρομολογείται σήμερα, εκ των υστέρων, με κοινές πο-λιτικές, οικονομικές, δημοσιονομικές και διαρθρωτικές (αφού και η Γερμανία αντιμετώπισε την ύφεση των αρχών της δεκαετίας του 2000 παραβιάζοντας τους κανόνες του Μάαστριχτ). Ωστόσο, υπάρχει ένα κενό: το κενό (μη δανεια-κών) μεταβιβάσεων ή της κοινής εγγύη-σης χρέους –που συναντά την αντίδρα-ση των πλεονασματικών και πιστωτριών χωρών όπως η Γερμανία και η Ολλανδία- η οποία θα διευκόλυνε τις χώρες του κοινού νομίσματος που αντιμετωπίζουν υψηλό κόστος δανεισμού από τις αγο-ρές. Στις ΗΠΑ, για παράδειγμα, υπάρχει η ένωση μεταβιβάσεων, οι τράπεζες δι-ασώζονται με ομοσπονδιακά κεφάλαια και τα επιδόματα ανεργίας βαρύνουν τον ομοσπονδιακό προϋπολογισμό. Σε περί-οδο κρίσης αυτό είναι σημαντικό και δεν υπάρχει στην ΕΕ. Είναι όμως απαραίτητη για την εύρυθμη λειτουργία μιας νομι-σματικής ένωσης και για την αποδοχή από τους ψηφοφόρους των υποχρεώσε-ων που αυτή συνεπάγεται.

Ασφαλώς και οι οικονομίες του Νότου θα έπρεπε να διορθώσουν τα κακώς κείμενα τους και πρώτη από όλες η Ελ-λάδα. Ωστόσο, η εμμονή της Γερμανίας για συγχρονισμένη μείωση των ελλειμ-μάτων σε περίοδο κρίσης, την επέτεινε. Τώρα, υπό το βάρος της λαϊκής δυσαρέ-σκειας και του φόβου κοινωνικών εκρή-ξεων, η Γερμανία συμφώνησε στην επι-μήκυνση του χρόνου αποπληρωμής των δανείων της Ιρλανδίας καιτης Πορτογα-λίας από τον Μηχανισμό Διάσωσης αλλά και -άτυπα ώστε να μην πληγεί το κύρος της Γερμανίδας καγκελαρίου ενόψει των εκλογών του Σεπτεμβρίου- στη χορήγη-ση επιπλέον χρόνου στις Πορτογαλία, Ισπανία, Γαλλία και Ιταλία για τη μείωση των δημοσίων ελλειμμάτων τους.

Εκείνο που έδειξαν οι ιταλικές εκλογές είναι ότι η ισχυρή φωνή του Νότου δεν μπορεί να αγνοείται από τον Βορρά. Και αυτό είναι που θα οδηγήσει σε εξισορ-ρόπηση δυνάμεων στην ευρωζώνη.

AvAnti popoloτο αποτeλΕσμα τωΝ ΕκλογωΝ στΗΝ ιταλiα

στΕλΝΕι eΝα ΗΧΗρο μΗΝυμα: Η ισΧυρh φωΝh

του Ευρωπαϊκοy Νοτου ΔΕΝ μπορΕi πλeοΝ

Να αγΝοΕiται απο τοΝ βορρa.


20 ΕΠΙΛΟΓΗ

Σ ΤαΤ ι Σ Τ ι κ α Σ Τ οι Χ Ε ι α Βα Ρομ Ε Τ Ρο

Το δημόσιο χρέος και πάλι σε άνοδο. Κατά 50 δισ. ευρώ μειώθηκε το δημόσιο χρέος το 2012 μετά το PSI και το πρόγραμμα επαναγοράς ομολόγων. Ως ποσοστό του αεπ μειώθηκε στο 158% από 171% το 2011. Ωστόσο, το ΔΝΤ προβλέπει νέα άνοδο το 2013, στο 179% του αεπ. Αυτό γιατί το χρηματοδοτικό κενό της δημόσιας διαχείρισης εκτιμάται σε 39 δισ. ευρώ ή 21% του αεπ, το οποίο καλύπτεται από τους επίσημους πιστωτές μας (με τη χρονική μετάθεση τόκων, χρεολυσίων και τις δόσεις του 3ου Μνημονίου από τις οποίες θα λάβουμε συνολικά 25 δισ. ευρώ το 2013). Το κενό προκύπτει από την ανάγκη κάλυψης του δημόσιου ελλείμματος των 8,4 δισ. ευρώ, χρεολυσίων προς τους επίσημους πιστωτές μας από το πρώτο μνημόνιο 9 δισ., εντόκων

γραμματίων 17 δισ. (κυρίως προς ελληνικές τράπεζες) με τα οποία το δημόσιο καλύπτει τρέχουσες ανάγκες, και άλλες ανάγκες 20 δισ., με το συνολικό ποσό να φτάνει τα 57 δισ. ευρώ. Έναντι αυτών το ελληνικό Δημόσιο προβλέπεται να εισπράξει μόνο 17,5 δισ.: 2,5 δισ. από αποκρατικοποιήσεις, 12,3 δισ. από έντοκα και 2,5 δισ. από άλλες πηγές. Έτσι, από τα 329 δισ. ευρώ του δημοσίου χρέους το 2013, τα 221 δισ. τα οφείλουμε στους επίσημους πιστωτές μας, 31 στο ΔΝΤ και 190 στον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Στήριξης, δηλαδή τους εταίρους μας στην ευρωζώνη. Βλέποντας τις δυσκολίες, το ΔΝΤ εκτιμά πλέον ότι το χρέος, αν δεν γίνει νέο κούρεμα από τους Ευρωπαίους, θα περιοριστεί στο 144% του αεπ το 2020 έναντι στόχου 124%.

Μετά τα μέτρα των 13,5 δισ. ευρώ για τη διετία 2013-14, θα απαιτηθούν μέτρα 2-4 δισ. για μειωθεί το δημόσιο έλλειμμα κάτω από το 1% του αεπ ως το 2016, όπως προβλέπεται στο Μνημόνιο.

Πίσω στο Ολυμπιακό 2004. Το ακαθάριστο εγχώριο προϊόν της χώρας προβλέπεται ότι θα μει-ωθεί κατά 10 δισ. ευρώ το 2013 στα 184,5 δισ. Το επίπεδο αυτό είναι οριακά χαμηλότερο από του 2004, του έτους ευφορίας για την Ελλάδα, με τη διοργάνω-

ση των Ολυμπιακών Αγώνων. Σε μια πενταετία, σε πραγματικούς όρους, και μετά τη μείωση κατά 4,5% το 2013, θα έχει χάσει το 24% του αεπ της ή σε τρέχουσες τιμές 49 δισ. ευρώ. Οι μεγάλες αυτές απώλειες απαιτήθηκαν για να μειωθεί το έλλειμμα του προ-ϋπολογισμού κατά 27 δισ. ευρώ ή των εξωτερικών μας συναλλα-γών (που συντηρούσε και η διό-γκωση των δημόσιων δαπανών) κατά περίπου το ίδιο ποσό.

Οι συντάξεις από 17% ου αεπ το 2012, μετά της νέες περικο-

πές, θα περιοριστούν σε 14% το 2013, κοντά στον μέσο όρο της ευρωζώνης, 12%.

Σε άνοδο οι οφειλές προς το Δη-μόσιο, το 2012 αυξήθηκαν κατά 13,2 δισ. ευρώ, καθώς ή ύφεση αυξάνει τον αριθμό των φορο-λογουμένων που αδυνατούν να καλύψουν τις οφειλές τους. Το Δημόσιο εντείνει τους ελέγχους για τον περιορισμό της φοροδια-φυγής, ωστόσο δεν προχωρά σε αποφασιστικά βήματα αφού δεν εντάσσεται στον έλεγχο του νέ-ου Γενικού Γραμματέα Δημοσίων Εσόδων, Χάρη Θεοχάρη, και το ΣΔΟΕ, διατηρώντας την παράδο-ση κατακερματισμού αρμοδιοτή-των που συντηρεί την ελληνική αναποτελεσματικότητα.

Η κατανάλωση σε ελεύθερη πτώ-ση. Κατά 12% μειώθηκε ο όγκος των λιαν ικών πωλήσεων το 2012, με τις μεγαλύτερες απώλει-ες, να καταγράφουν οι επιχειρή-σεις ένδυσης (-20%) και οικιακού εξοπλισμού (-16%). Η Εθνική Συ-νομοσπονδία Ελληνικού Εμπο-ρίου εκτιμά μεγάλη υποχώρηση στις μικρομεσαίες εμπορικές επι-χειρήσεις το 2013, ο τζίρος τους θα μειωθεί κατά μέσο όρο 19%. Για το σύνολο των επιχειρήσεων προβλέπει μείωση 16% αφού στις μεγάλες προβλέπει άνοδο σχεδόν 5%.

Οι πωλήσεις αυτοκινήτων, μετά την κατά 40% μείωση το 2012, έχουν περιοριστεί στο 1/4 του επιπέδου του 2008.

Οι καταναλωτές του πυρήνα της ευρωζώνης δεν γνωρίζουν κρί-ση. Γάλλοι, Γερμανοί, Βέλγοι και οι Λουξεμβούργιοι δαπανούν φέτος περισσότερα, οι λιανικές πωλήσεις στις χώρες αυτές αυξάνονται με τους υψηλότερους ρυθμούς στην ευρωζώνη, όπου συνολικά οι λιανι-κές πωλήσεις υποχωρούν. Καθοδι-κά κινούνται οι πωλήσεις στην Ιτα-λία, την Ισπανία αλλά και σε χώρες όπως η Φινλανδία και η Αυστρία.

ΝΕΟ ΚΑΤΑΣΤΗΜΑ! ΒΑΛΑΩΡΙΤΟΥ 9, ΑΘΗΝΑ

Το πρώτο κατάστημα Trollbeads στηνΕλλάδα βρίσκεται στο κέντρο της Αθήνας

τηλ. 2130 249440 www.trollbeads.gr

22 ΕΠΙΛΟΓΗ


Οι άνεργοι στην ευρωζώνη αυξή-θηκαν κατά 201 χιλ. τον Ιανου-άριο 2013 στα 19 εκατ. άτομα. Το ποσοστό ανεργίας έφτασε το 11,9%, στη Γερμανία υποχωρεί σταθερά, σήμερα στο 5,3%. Το 27% της Ελλάδας είναι το υψηλό-τερο της ευρωζώνης, με επόμενα το 26% της Ισπανίας, το 18% της Πορτογαλίας και το σχεδόν 15% της Ιρλανδίας και της Σλοβακί-ας. Στις Σκανδιναβικές χώρες και τη Βρετανία προσεγγίζει το 8%. Στην Αμερική, παρά την άνοδο της απασχόλησης κατά 236 χιλ. άτομα, 12 εκατ. Αμερικανοί είναι άνεργοι, με το ποσοστό ανεργίας στο 7,7%. Στην Ιαπωνία το ποσο-στό ανεργίας είναι πολύ χαμηλό, 4,2%.

Για την Ελλάδα το ΚΕΠΕ προβλέ-πει άνοδο του ποσοστού ανεργί-ας στο 30% το 2013. Το 12μηνο ως τον Δεκέμβριο 2012 στις τά-ξεις των ανέργων προστέθηκαν 264 χιλ. άτομα.

Χαμηλά η βιομηχανία. Για 4ο συνεχόμενο έτος υποχώρησε η παραγωγή της ελληνικής βιομη-χανίας το 2012. Το επίπεδο της παραγωγής ήταν τον Ιανουάριο 30% χαμηλότερο από του 2008. Συγχρόνως, μειώνονται και οι παραγγελίες, κατά 8% το 2012 συνολικά. Ωστόσο, ανησυχητική ένδειξη είναι η μείωση των πα-ραγγελιών από το εξωτερικό, με διψήφιο ποσοστό τους πιο πρό-σφατους μήνες, καθώς η οικονο-μία της ευρωζώνης επιβραδύνει.

Η Γερμανία κατέγραψε πλεόνα-σμα ρεκόρ, 188 δισ. ευρώ στο εμπορικό της ισοζύγιο το 2012, το δεύτερο μεγαλύτερο από το 1950, με συνέπεια το πλεόνασμα των εξωτερικών συναλλαγών της να φθάσει τα 167 δισ. ευρώ ή 6,3% του αεπ από 5,6% το 2011.

Στην Ελλάδα, οι εξαγωγές έκλει-σαν το έτος με μείωση 13% τον Δεκέμβριο. Το ισχυρό ευρώ πλήττει την ανταγωνιστικότητά

των ελληνικών προϊόντων, προς τρίτες χώρες μειώθηκαν 20% έναντι 8% προς τις χώρες της ΕΕ. Συνολικά το 2012 οι εξαγωγές αυξήθηκαν 5% στο 8,8% του αεπ από 7,5% το 2011. Για να έχουμε μέτρο σύγκρισης εξωστρέφειας, οι εξαγωγές της Γερμανίας ανα-λογούν σε σχεδόν 40% του αεπ της χώρας.

Οι απώλειες των κυπριακών τραπεζών από το ελληνικό PSI υπολογίζονται σε 4,5 δισ. ευρώ ή 25% του αεπ της Κύπρου. Η έκθεσή τους στην Ελλάδα (στις τράπεζες και την αγορά δανεί-ων) φθάνει τα 4 δισ. ευρώ ή 22% του αεπ της. Το μεγαλύτε-ρο μέρος του συζητούμενου πα-κέτου διάσωσης από την τρόικα –το κυπριακό Μνημόνιο θα έχει 4ετή διάρκεια, 2013 ως το 2016- θα κατευθυνθεί για τη στήριξη των τραπεζών. Στόχος και εκεί είναι πρωτογενή πλεονάσματα 4% του αεπ από -0,7% το 2013, με μείωση μισθών στο Δημόσιο, μείωση συντάξεων και αύξηση των έμμεσων φόρων και των φόρων στην ακίνητη περιουσία. Το πιθανότερο και εκεί είναι η δημοσιονομική προσαρμογή να οδηγήσει σε μεγαλύτερη μείωση του αεπ από την προβλεπόμενη στο πρόγραμμα. Η Κύπρος είναι εκτός αγορών εδώ και ένα χρόνο οπότε τα δάνεια της τρόικας εί-ναι αναπόφευκτα.

Το 2012 το έλλειμμα του προϋ-

πολογισμού έκλεισε καλύτερα από τον στόχο που είχε τεθεί, στα 3,5 δισ. ευρώ, και μαζί με τους τόκους του δημοσίου χρέ-ους έφτασε τα 15,7 δισ. έναντι σ τόχου 16,3. Για τη δυσμενή

εικόνα των δημόσιων οικονο-μικών χαρακτηριστικό είναι ότι έναντι εσόδων 51,9 δισ. (κατά 400 εκατ . ευρώ χαμηλότερα από τον στόχο), οι συνολικές ανάγκες πληρωμών έφτασαν τα 110 δισ. Στις δαπάνες του προ-ϋπολογισμού 67,6 δισ., προστί-θενται 41 δισ. προς το ΤΧΣ για τις ανάγκες των τραπεζών, 901 εκατ. γ ια τη συμμετοχή στον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθε-ρότητας (ESM) και 467 εκατ. για την τακτοποίηση υποχρεώσεων φορέων της γενικής κυβέρνη-σης (νοσοκομεία κλπ).

Περίπου 4 δισ. ευρώ χάθηκαν από το εισόδημα των νοικοκυ-ριών σε ένα χρόνο λόγω της ύφεσης. Το εισόδημά τους περι-ορίστηκε στα 33,2 δισ. ευρώ το 3ο τρίμηνο 2012 (σχεδόν όσο το 2004) από 37,2 δισ. ένα χρό-νο πριν. Η απώλεια ήταν αποτέ-λεσμα της μείωσης κατά 11,3% των αποδοχών, κατά 10% των κοινωνικών παροχών και της κα-τά 18% της αύξησης των φόρων. Συνολικά την τετραετία 2009-2012 οι απώλειες εισοδήματος εκτιμώνται σε 35 δισ. ευρώ.

Κατά κλάδο παραγωγής τις με-

Το ακαθάριστο εξωτερικό χρέος της χώρας έφτασε 437 δισ. ευ-ρώ το 2012 από 370 δισ. το 2011 αφού προστέθηκαν τα 87 δισ. ευρώ των δανείων της τρόικας.

Μόνο για τους Βρετανούς και τους Ρώσους τουρίστες η Ελλά-δα ήταν πιο ελκυστικός προορι-σμός το 2012. Οι αφίξεις Ρώσων αυξήθηκαν 18% (874 χιλ.) και Βρετανών 9% (1,9 εκατ. αφίξεις, η δεύτερη αγορά για το ελληνι-κό τουριστικό προϊόν μετά τη Γερμανία). Συνολικά οι αφίξεις τουριστών μειώθηκαν 5,5% στα 15,5 εκατ. Οι αφίξεις από την ευ-ρωζώνη – αναλογούν σε λίγο πε-ρισσότερο από το 1/3 των συνο-λικών- μειώθηκαν 11% και από την Αμερική 23%. Σημειώνεται ότι οι Αμερικανοί και οι Ρώσοι δαπανούν, κατά μέσο όρο, στην Ελλάδα 45% και 33% περισσότε-ρο από τους Ευρωπαίους επισκέ-πτες.

ΕΠΙΛΟΓΗ 23


γαλύτερες απώλειες εισοδήμα-τος ( 3ο τρίμηνο του 2012 σε σύγκριση με ένα χρόνο πριν) έχουν οι κατασκευές, με μεί-ωση των συνολικών αμοιβών κατά 30%, και οι τέχνες-δια-σκέδαση με 22%. Στους δύο μεγαλύτερους κλάδους της οι-κονομίας, το εμπόριο και τον δευτερογενή τομέα, που απο-τελούν την πηγή για περισσό-τερο από το 1/3 των αμοιβών εργασίας, η μείωση φθάνει το 14% και 19% αντίστοιχα.

Η χαμηλότερη δημόσια κατανά-λωση στην Ελλάδα. Σύμφωνα με τις προβλέψεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, το 2013 η Ελλάδα θα έχει τη χαμηλότερη δημόσια

κατανάλωση ως ποσοστό του αεπ στην ΕΕ, 15,4%, με εξαίρε-ση τις Βουλγαρία, Ρουμανία και Λετονία. Επόμενη είναι η Ιρλαν-δία με 17,1% και η Πορτογαλία με 18,2%. Στη Γερμανία και τη Γαλλία τα ποσοστά είναι 20% και 25% αντίστοιχα και ο μέσος όρος στην ευρωζώνη 21,4%. Πριν από την κρίση, το 2009, το ελληνικό ποσοστό ήταν λίγο μόνο χαμηλότερο από τον ευ-ρωπαϊκό μέσο όρο. Ωστόσο, η κατασπατάληση του δημόσιου χρήματος -σε συντάξεις σε μη δικαιούχους, υπερτιμολογήσεις και σπάταλη στην υγεία, ανορ-θολογισμός και σπατάλες στη μισθοδοσία- χωρίς καν να στη-ρίζεται το κοινωνικό κράτος, οδήγησαν στην τωρινή δραστι-κή αναδίπλωση, με κόστος για την οικονομία και την κοινωνία.

Η ρευστότητα που έχουν αντλή-σει οι ισπανικές τράπεζες από την ΕΚΤ φθάνει το 25% του αεπ της χώρας από 4% πριν από την κρίση. Στην Ελλάδα συνολικά από το ευρωσύστημα (ΕΚΤ και Τράπεζα της Ελλάδος) οι τράπε-ζες έχουν αντλήσει ρευστότητα ίση με 66% του αεπ της χώρας.

O κατώτατος μισθός μειώθηκε στα 603 ευρώ το 2012 από 746 το 2011, όπως αναφέρει η Τρά-πεζα της Ελλάδος. Αν αναχθεί σε 12μηνη βάση φθάνει τα 703 ευρώ. Η Eurostat αναφέρει 876 ευρώ. Σε αυτό το επίπεδο είναι υψηλότερος από τα 748 ευρώ της Ισπανίας, και τα 565 της Πορτογαλίας. Ωστόσο, θα ήταν ενδιαφέρον να δούμε πώς τον υπολογίζει η Eurostat.

Το ευρώ έχει ανατιμηθεί 7,7% έναντι του δολαρίου το τελευταίο εξάμηνο. Οι Γάλλοι ανησυχούν για την ανταγωνιστικότητα των προϊόντων τους, αφού η στασι-μότητα στην Ευρώπη συνεπάγε-ται αναγκαστικά αναζήτηση ανα-πτυξιακής διεξόδου στις αγορές της Αμερικής και της Ασίας.

Ποιες χώρες έχουν τα μεγαλύτε-ρα αποθέματα χρυσού; Πρώτη η Αμερική με 8,1 χιλ. τόνους (76% των αποθεμάτων της κεντρικής τράπεζας). Ακολουθούν οι Γερ-μανία με 3,4 χιλ. (73%), Ιταλία με 2,5 χιλ., Γαλλία με 2,4 χιλ., και Κίνα και Ελβετία με 1.000 τόνους η καθεμία. Η Ρωσία έχει 956 τόνους και η Ιαπωνία 765. Η ΕΚΤ έχει στα θησαυροφυλάκια της 502 τόνους. Μεγάλα σχετικά αποθέματα έχει η Πορτογαλία, 383 τόνους, μεγαλύτερα από της Τουρκίας, της Σαουδικής Αραβί-ας και της Βρετανίας (από 350 ως 310 τόνους) ενώ 281 έχει η Ισπα-νία. Η Ελλάδα έχει μόλις 112 τόνους (το 82% των αποθεμά-των της κεντρικής τράπεζας). Το ευρωσύστημα (δηλ η ΕΚΤ και οι κεντρικές τράπεζες ευρωζώνης) συνολικά έχουν 10,7 χιλ. τονους.

Λιγότερα πλοία στον υπό ελλη-νική σημαία στόλο, από 2.014 το 2011 σε 1.939 το 2012. Λι-γότερα φορτηγά και δεξαμενό-πλοια, ωστόσο αυξήθηκε η χω-ρητικότητα λόγω της αύξησης σ τα δεύτερα. Αν τ ίσ τοιχε ς οι εξελίξεις και στον ελληνόκτη-το στόλο, ο αριθμός μειώθηκε από 3.848 σε 3.760, ωστόσο αυξήθηκε η χωρητικότητα κα-θώς οι πλοιοκτήτες κινούνται προς μεγαλύτερα πλοία.

Άνοδος στα χρηματιστήρια. Η χρη-ματιστηριακή αξία των μετοχών που έχουν εκδώσει κάτοικοι της ευρωζώνης αυξήθηκε 16% το 2012 (σύγκριση Δεκ. 2012 με Δεκ. 2011). Σύμφωνα με την ΕΚΤ, έφτασε τα 4,5 τρισ. ευρώ από 3,9 δισ. ένα χρόνο πριν. Η άνοδος αυτή οφείλεται κα-τά κύριο λόγο στην ανάκαμψη των χρηματιστηριακών δεικτών, αφού

οι νέες εκδόσεις ανέρχονταν σε 5,8 δισ. κατά μέσο όρο μηνιαίως. Με-γαλύτερη ήταν η άνοδος στις τρα-πεζικές μετοχές, η χρηματιστηριακή τους αξία αυξήθηκε κατά 19% στα 402 δισ. ευρώ από 339 δισ., αφού οι τράπεζες εξέδωσαν κατά μέσο όρο μετοχές 1,4 δισ. μηνιαίως. Στις μη τραπεζικές μετοχές, η χρηματιστη-ριακή αξία αυξήθηκε 15%.

Η Τράπεζα της Ελλάδος προέ-βλεπε πέρυσι έλλειμμα τρεχου-σών συναλλαγών 7,5% του αεπ της χώρας για το 2012. Τελικά η μείωση ήταν πολύ μεγαλύτερη, περιορίστηκε στο 1,7% του αεπ λόγω της μεγάλης μείωσης των εισαγωγών.

Στην Αμερική η βιομηχανική πα-ραγωγή με άνοδο 2,1% τον Ια-νουάριο, έφτασε τα προ της κρί-σης επίπεδα. Επίσης, αυξάνονται οι άδειες οικοδομών, ωστόσο η αγορά παραμένει σε πολύ χαμη-λά επίπεδα.

ΕΛΛΑΔΑ // ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ

24 ΕΠΙΛΟΓΗ

Το ευρωπαϊκό πείραμα για τη χώρα θα κριθεί από την αντοχή του Έλλη-να φορολογούμενου. Αν τα φορολογικά μέτρα οδηγήσουν σε μεγαλύτε-ρη μείωση της δαπάνης του, το δημοσιονομικό πρόγραμμα αυτομάτως τίθεται εκτός στόχων, η ύφεση θα ενταθεί και οι εύθραυστες πολιτικές ισορροπίες θα κινδυνεύσουν. Η λήψη νέων μέτρων θα οδηγήσει τη χώρα σε νέο καθοδικό σπιράλ. Η Κριστίν Λαγκάρντ, του ΔΝΤ, τόνισε πρόσφατα στην Ιρλανδία, ότι θα πρέπει ο βηματισμός στα μέτρα μείωσης των δημο-σίων ελλειμμάτων να είναι σταθερός. Ωστόσο σταθερός σημαίνει εμμονή σε αυτά και όχι σε ονομαστικούς στόχους για το έλλειμμα και νέα μέτρα για την αντιστάθμιση των μειώσεων στα φορολογικά έσοδα που οφεί-λονται στην ύφεση. Αυτό απαιτεί τη συνεργασία των Ευρωπαίων (δηλα-δή νέα χρηματοδότηση), ώστε η ευρωζώνη να οδηγηθεί -από μια ένωση χωρών με αδελφικούς δεσμούς που όμως δεν αποτελούν οικογένεια- σε μια βαθύτερη ολοκλήρωση. Όλοι θα ωφεληθούν από την κοινή προσπά-θεια, οδεύοντας σταθερά προς τη γραμμή τερματισμού.

Επιτελείο «Ε»

Η αντοχh του eλλΗνα φορολογοyμενου

ΕΠΙΛΟΓΗ 25

26 ΕΠΙΛΟΓΗ


Το 2013 θα κλείσει μια 5ε τία κατά

την οποία η Ελλάδα θα έχει χάσει

το ¼ του ΑΕΠ της (24%). Οι προβλέ-

ψεις μιλούν για ποσοσ τό ανεργίας

24%, όμως αυτό τους τελευταίους

μήνες αυξάνεται ραγδαία, έχον τας

ήδη φθάσει το 27% και ε νώ νεώ-

τερες προβλέψεις μιλούν για 30%,

ποσοσ τό πρωτοφανές σ την Ευρώ-

πη. Ακόμα και σ τις χώρες της Βαλ-

τικής, τη Λε τονία και τη Λιθουανία

την περίοδο της κρίσης 2009-2011,

δεν ξεπέρασε το 19% και ήδη έχει υποχωρήσει στο 13%. Στην

Ισπανία προβλέπεται τώρα σ το 27%, υψηλότερο ακόμα και

από τα μέσα της δεκαετίας του ’90. Ποια είναι τα προγνωστι-

κά για την Ελλάδα; Για φέτος η ύφεση πιθανόν να αποδειχθεί

μεγαλύτερη, αφού όπως παραδέχτηκε το ΔΝΤ οι δημοσιονο-

μικοί πολλαπλασιαστές –δηλαδή οι άμεσες επιπτώσεις της

περικοπής δαπανών και της αύξησης των φόρων στην οικο-

νομική δραστηριότητα- είναι μεγαλύτεροι από εκείνους που

έχουν ληφθεί υπόψη στις προβλέψεις. Μάλιστα, οι πολλαπλα-

σιαστές φαίνεται ότι είναι μεγαλύτεροι όταν τα επιτόκια της

κεντρικής τράπεζας είναι κοντά στο μηδέν και όλες οι χώρες

ακολουθούν πολιτική δημοσιονομικής λιτότητας, όπως συμ-

βαίνει σήμερα. Άλλωστε αυτό είναι προφανές στην περίπτωσή

μας, απαιτήθηκαν μέτρα περικοπής δαπανών και αύξησης των

φόρων 7% του ΑΕΠ για να μειωθεί το δημόσιο έλλειμμα κατά

3,3% του ΑΕΠ τη διετία 2013-2014. Η ανεργία θα είναι υψηλό-

τερη και τα εισοδήματα χαμηλότερα. Σύμφωνα με την Τράπεζα

της Ελλάδος οι μέσες αποδοχές στην οικονομία θα μειωθούν

κατά 7,8%, μετά από μείωση 7% το 2012 (στην ευρωζώνη κα-

τά μέσο όρο θα αυξηθούν 2%), κατά 7% στο Δημόσιο και 10%

σ τις ΔΕΚΟ. Φυσικά, σ το Δημόσιο οι μειώσεις αμοιβών ήταν

αναγκαίες, αφού αφενός ο εργοδότης δεν είχε τα κεφάλαια

για να τις καλύψει αφετέρου υπήρχε μεγάλος ανορθολογι-

σμός και αναντιστοιχίες σε πλείστες περιπτώσεις αμοιβής και

παρεχόμενης εργασίας. Η γενικευμένη μείωση των αμοιβών

είχε ως συνέπεια μεγάλες απώλειες στην εσωτερική αγορά,

αφού τα κέρδη από τη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας στην

εξωτερική ήταν μικρά λόγω της μικρής σχετικά συμμετοχής

των αυξανόμενων εξαγωγών στο ελληνικό αεπ (περίπου 9%

χωρίς τα πετρελαιοειδή, μετά την άνοδο το 2012). Επίσης, τη

μεγάλη μείωση της ζήτησης στο εσωτερικό δεν μπορούν να

αν τισ ταθμίσουν οι εξαγωγές αφού σ το μεγαλύτερο μέρος

τους αφορούν χώρες της ευρωζώνης οι οποίες βρίσκονται σε

στασιμότητα ή ήπια ύφεση.

Το στοίχημα στις προσδοκίεςΣήμερα, το στοίχημα για την Ελλάδα θα κριθεί στις προσδο-

κίες, που καθορίζουν τη μελλοντική δαπάνη στην οικονομία,

επενδύσεις και κατανάλωση. Από το κατά πόσο θα μπορέσει

να αποκατασταθεί η εμπιστοσύνη στις προοπτικές των επιχει-

ρήσεων και των καταναλωτών. Οι καθυστερήσεις στην εφαρ-

μογή των ενδεδειγμένων πολιτικών από την αρχή της κρίσης

– καθυστέρηση των αποκρατικοποιήσεων με αποτέλεσμα τώ-

ρα οι αποτιμήσεις της κρατικής περιουσίας να είναι χαμηλότε-

ρες και σε δυσμενέστερο διεθνές περιβάλλον, καθυστερήσεις

και πλημμελής απελευθέρωση των κλειστών επαγγελμάτων,

καθυστερήσεις στις παρεμβάσεις στη λειτουργία του κράτους

με αποτέλεσμα το ποιοτικό επίπεδο της δημόσιας διοίκησης

να παραμένει χαμηλό ή και να έχει επιδεινωθεί λόγω των ορι-

ζόντιων περικοπών αμοιβών σύμφωνα με την Τράπεζα της Ελ-

λάδος, μικρή μόνο θεσμική βελτίωση του επιχειρηματικού πε-

ριβάλλοντος (κάτι που δείχνει και η χαμηλή ακόμα κατάταξη

της χώρας στον δείκτη Doing business in 2013 της Παγκόσμιας

Τράπεζας)- αλλά και η πολύ μεγάλη άνοδος της φορολογικής

επιβάρυνσης των φορολογουμένων που κατέσ τη αναγκαία

για την κάλυψη των αδυναμιών στον περιορισμό της φορο-

διαφυγής είχαν ως αποτέλεσμα τη βαθύτερη ύφεση. Όσον

αφορά τον τελευταίο παράγοντα και ειδικότερα την φορολο-

Οι καλες επιδΟςεις ςτΟν δη-μΟςιΟνΟμικΟ τΟμεα, ΟπΟυ τΟ πρωτΟγενες ελλειμμα πρΟβλε-πεται ςτΟ 1,2% τΟυ αεπ επιτυγ-

χανΟνται με μεγάλΟ κΟςτΟς για την ΟικΟνΟμια και τΟ μει-

ΟυμενΟ αεπ ςυνεπαγεται αυξα-νΟμενΟ λΟγΟ δημΟςιΟυ χρε-

Ους πρΟς αεπ, δεικτη ςτΟχΟ για τΟ μνημΟνιΟ με τΟυς δανει-ςτες μας και πΟυ παρακΟλΟυ-

θειται απΟ τις αγΟρες και τΟυς ΟικΟυς αξιΟλΟγηςης.

ΕΠΙΛΟΓΗ 27

γία ακινήτων, αυτή επιβάλλεται με αντικειμενικές αξίες που

πλέον είναι ανώτερες των εμπορικών - και ενώ οι συνθήκες

στην αγορά δεν επιτρέπουν ρευστοποίηση αφενός λόγω απου-

σίας ρευστότητας αφετέρου λόγω της συνεχούς μείωσης των

τιμών τους που συνεπάγεται αναβολή αγορών όπου υπάρχει

πρόθεση. Η εξοντωτική επιβάρυνση περιορίζει τη δαπάνη των

πολιτών σε βαθμό που η αγορά να βυθίζεται σε ύφεση. Συνε-

πώς, οι καλές δημοσιονομικές επιδόσεις, όπου το πρωτογενές

έλλειμμα έκλεισε στο 1,2% του ΑΕΠ το 2012 (έναντι προβλέψε-

ων 1,5%), επιτυγχάνονται με μεγάλο κόστος για την οικονομία

και το μειούμενο ΑΕΠ συνεπάγεται αυξανόμενο λόγο δημόσιου

χρέους/ΑΕΠ, δείκτη στόχο για το Μνημόνιο με τους δανειστές

μας και που παρακολουθείται από τις αγορές. Χαρακτηριστικό

είναι ότι αν το ΑΕΠ ήταν στα επίπεδα του 2008, το δημόσιο χρέ-

ος θα αναλογούσε σε 130% του ΑΕΠ αντί 179% σήμερα.

Ρευστότητα, ύφεση, εσωτερική υποτίμηση

Για την Ελλάδα σήμερα αυτονόητο είναι ότι είναι επιβεβλημέ-

νη η μεγαλύτερη επιτάχυνση του ΕΣΠΑ –παρά την αδυναμία

χρηματοδότησης της εθνικής συμμετοχής- ώσ τε να εισρεύ-

σουν κεφάλαια στην οικονομία και να υπάρξει επανεκκίνηση

των μεγάλων έργων υποδομής. Ωστόσο, βασική παράμετρος

σ ταθεροποίησης και ανάκαμψης είναι οι ιδιωτικές επενδύ-

σεις. Εδώ η δραματική έλλειψη ρευστότητας αποτελεί βασικό

εμπόδιο, και έως ότου οι τράπεζες μπορέσουν να διοχετεύ-

σουν ρευστότητα στην οικονομία, η αντιστροφή της μείωσης

(περίπου 34% το 2012 σε εξοπλισμό) παραμένει στον απώτερο

ορίζοντα. Οι βάσεις με την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών,

τις συγχωνεύσεις και τη μικρή επιστροφή καταθέσεων έχουν

τεθεί, όμως θα χρειαστεί χρόνος. Επίσης, καθοριστική είναι

η ροή χρηματοδότησης και η επιστροφή ΦΠΑ στις εξαγωγικές

επιχειρήσεις, αφού μόνο οι παραγ γελίες από το εξωτερικό

στηρίζουν τη βιομηχανία, από το εσωτερικό υποχωρούν. Άλ-

λωσ τε, ο περιορισμός της ρευσ τότητας συν τηρεί τον φαύλο

κύκλο μείωσης πιστώσεων, ύφεσης, επιδείνωσης του πιστολη-

πτικού προφίλ των δανειοληπτών και κλίματος αβεβαιότητας.

Αυτό ισχύει και για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, που απο-

τελούν τον κύριο όγκο των ελληνικών επιχειρήσεων, και που

πλήττον ται περισσότερο από τον περιορισμό της τραπεζικής

χρηματοδότησης, αφού συνήθως, έχουν υψηλότερο πιστωτικό

κίνδυνο και δεν έχουν πρόσβαση σε άλλες μορφές χρηματο-

δότησης, με συνέπεια τον περιορισμό των εργασιών τους.

Αυτονόητη επίσης είναι η συνέχιση της μεταρρυθμιστικής προ-

σπάθειας, χαρακτηριστικό είναι ότι χρειάστηκε να φτάσουμε

σ τη χρεοκοπία για να εκλογικευτούν οι δαπάνες υγείας και

να ολοκληρωθεί το μηχανογραφικό σύστημα αλλά και να γί-

νει απογραφή συνταξιούχων, από την οποία διαπιστώθηκε ότι

περίπου 60 χιλ. άτομα λάμβαναν σύνταξη χωρίς να το δικαιού-

νται! Επίσης εξαιρετικά σημαντικό, η αποφασιστική αντιμετώ-

πιση της φοροδιαφυγής αποτελεί πλέον άμεση προτεραιότητα,

η αίσθηση της δίκαιης κατανομής των βαρών έχει τεράσ τια

σημασία για την οικονομία. Πόσο μάλλον όταν καθυστερήσεις

σ τον έλεγ χο πιθανών πηγών φοροδιαφυγής –βλ. λίσ τα Λα-

γκάρντ κλπ- συντηρούν την αίσθηση της φορολογικής αδικίας,

που αποτελεί και κίνητρο για απόκρυψη εισοδημάτων.

Η μείωση της αβεβαιότητας για την παραμονή της χώρας στο

ευρώ είναι ένα σημαντικό πρώτο βήμα για την αποκατάσταση

της εμπιστοσύνης. Βέβαια, ήταν ένα πρώτο βήμα μόνο. Κρίσιμη

για τις εξελίξεις θα αποδειχθεί η πορεία της κατανάλωσης. Αν

η μείωση περιοριστεί το 7% που προβλέπει η κυβέρνηση στο

Μεσοπρόθεσμο Πρόγραμμα, η επανεκκίνηση της οικονομίας

είναι εφικτή, υπό όρους. Αν η αύξηση των φόρων και οι περικο-

πές δαπανών οδηγήσουν σε μεγαλύτερη μείωση της ζήτησης,

η ύφεση και η ανεργία θα επιδεινωθούν και το δημοσιονομικό

πρόγραμμα θα ανατραπεί -οι άμεσοι και οι έμμεσοι φόροι θα

είναι χαμηλότεροι- με πιθανές επιπτώσεις για τη συνοχή της

τρικομματικής κυβέρνησης και το πολιτικό κλίμα.

Συνεπώς το περιβάλλον παραμένει εξαιρετικά δύσκολο για την

Ελλάδα. Με την εσωτερική υποτίμηση -μείωση των αμοιβών-

επιδιώκεται να αντισταθμιστούν οι απώλειες ανταγωνιστικότη-

τας των προηγούμενων ετών που αφορούν στο κόστος εργασίας

(το ΙΟΒΕ εκτιμά ότι η βελτίωση της ανταγωνιστικότητας προήλ-

θε μόνο από την πηγή αυτή και η μείωση του ελλείμματος στο

ισοζύγιο πληρωμών προήλθε αποκλειστικά από τη μείωση της

ζήτησης και όχι των σχετικών τιμών, που θα αποτελούσε και πη-

γή μόνιμης βελτίωσης) και ενώ το νόμισμα, σε περίοδο βαθιάς

ύφεσης στην Ελλάδα, παραμένει «σκληρό», έκλεισε το 2012 σε

επίπεδο μόλις 0,6% χαμηλότερα έναντι του δολαρίου.

28 ΕΠΙΛΟΓΗ


η δΟκιμαςια για την ευρωζωνη ειναι ακΟμα ςε εξελιξη.

Οταν τα επιτΟκια της κεντρι-κης τραπεζας ειναι κΟντα ςτΟ μηδεν πΟλυ δυςκΟλα η ΟικΟ-νΟμια μπΟρει να ανακαμψει

χωρις καπΟιας μΟρφης δημΟςι-ΟνΟμικη τΟνωςη.

Κεντρικές τράπεζες, Δόγματα και πρακτική

Σε εποχή που τα δόγματα των κεντρικών τραπεζών αναθεω-

ρούν ται, οι νέες τάσεις που διαγράφον ται αναδεικνύουν τις

αδυναμίες της κοινής νομισματικής πολιτικής της ευρωζώνης

για μια χώρα με τα τωρινά προβλήματα της Ελλάδας.

Παραδείγματος χάριν, ο Αμερικανικός κεντρικός τραπεζίτης,

Μπεν Μπερνάνε, δηλώνει ότι θα συνεχίσει την ποσοτική χα-

λάρωση έως ότου το ποσοστό ανεργίας υποχωρήσει στο 6,5%

(εφόσον ο πληθωρισμός δεν υπερβεί το 2,5%) για να μειώσει

την αβεβαιότητα στην αγορά, υιοθετώντας μια πιο μεσοπρό-

θεσμη θεώρηση της οικονομίας. Ο Καναδός κεν τρικός τρα-

πεζίτης Μαρκ Κάρνεϊ, που θα διαδεχθεί τον Μέρβιν Κινγκ στην

κεντρική τράπεζα της Βρετανίας, δηλώνει ότι ίσως αποδειχθεί

πιο αποτελεσματικό η κεντρική τράπεζα να θέτει στόχο για το

ονομαστικό ΑΕΠ (αντί του πληθωρισμού), δηλαδή τη δαπάνη

στην οικονομία, αφού σήμερα τα επιτόκια είναι κοντά στο μη-

δέν (επίπεδο στο οποίο οι δημοσιονομικοί πολλαπλασιαστές

είναι μεγαλύτεροι, καθιστώντας υψηλότερο το κόστος για την

οικονομία της μείωσης των δημοσίων ελλειμμάτων). Η λογι-

κή έχει ως εξής: η κεντρική τράπεζα θέτει ένα στόχο για την

αύξηση του ονομασ τικού ΑΕΠ, πχ 4%. Αν οι παράγον τες της

αγοράς γνωρίζουν ότι η κεντρική τράπεζα θα στηρίζει ένα συ-

γκεκριμένο επίπεδο ΑΕΠ, οι τιμές των περιουσιακών στοιχείων

σε περίοδο αναταραχής θα υποχωρήσουν λιγότερο (ακίνητα,

χρηματισ τήριο κλπ) και η προσαρμογή/υποχώρηση της ζή-

τησης θα είναι πιο ομαλή. Έτσι, θα αποφευχθεί η επιδείνωση

των προσδοκιών και η ένταση της αβεβαιότητας, που βυθίζει

στην ύφεση. Συγχρόνως, ο στόχος αυτός συνεπάγεται και συ-

γκεκριμένες και σταθερές πληθωριστικές προσδοκίες, η στα-

θερότητα των οποίων αποτελεί κύριο μέλημα των κεντρικών

τραπεζιτών. Με χαμηλό στόχο για το ονομαστικό ΑΕΠ, αυτές θα

παραμείνουν σταθερές και χαμηλές. Στην άποψη αυτή, βέβαια,

υπάρχει και αν τίλογος. Π.χ. η αβεβαιότητα σ την αγορά δεν

μπορεί να αποφευχθεί σε περίοδο αναταραχής, μπορεί να προ-

κύπτει από τις αμφιβολίες των αγορών για τη δυνατότητα της

κεντρικής τράπεζας να στηρίξει συγκεκριμένο επίπεδο ονο-

μαστικού αεπ όταν η δημοσιονομική πολιτική είναι περιοριστι-

κή και αντιστρατεύεται την πολιτική της κεντρικής τράπεζας.

Τη νέα αυτή προσέγγιση, ο Αμερικανός κεντρικός τραπεζίτης

υιοθετεί σε μια οικονομία ελλειμματική στις συναλλαγές της

με το εξωτερικό. Στην ευρωζώνη, με πλεονάσματα εξωτερι-

κών συναλλαγών της τάξης των 116 δισ. ευρώ (1,2% του συ-

νολικού αεπ) και τη χώρα με το μεγαλύτερο πλεόνασμα στον

κόσμο, τη Γερμανία με 167 δισ. ευρώ (ή 6.3% του αεπ), εμμένει

στον στόχο πληθωρισμού 2%. Αυτός καλύπτει μεν τις πλεο-

νασματικές χώρες του Βορρά ωστόσο δεν καλύπτει τις χώρες

του Νότου, των οποίων η διαδικασία προσαρμογής σε βιώσιμα

επίπεδα δημοσίου χρέους και ελλειμμάτων καθίσταται δυσχε-

ρέστερη από τη δραστική λιτότητα, την εσωτερική υποτίμηση

και την εκ τόξευση των ποσοσ τών ανεργίας. Ο επικεφαλής

οικονομολόγος του ΔΝΤ, Ολιβιέ Μπλανσάρ, προ διετίας υπο-

σ τήριξε την προσωρινή υιοθέτηση υψηλότερου σ τόχου για

τον πληθωρισμό, π.χ. 4%, για την αντιμετώπιση της ύφεσης/

επιβράδυνσης σ τις ανεπτυγμένες οικονομίες. Πιο πρόσφα-

τα, τον περασμένο Δεκέμβριο, ο αντιπρόεδρος του Brookings

Institute, Κεμάλ Ντερβίς, υποστήριξε το ίδιο για την ευρωζώ-

νη. Αυτό θα οδηγούσε σε υψηλότερο πληθωρισμό στη Γερμα-

νία, που θα σήμαινε άνοδο των αμοιβών υψηλότερη από την

άνοδο της παραγωγικότητας, με συνέπεια χαμηλότερα πλε-

ονάσματα, καθώς η ζήτηση για εισαγωγές (και από τις χώρες

του Νότου) θα αυξανόταν και οι εξαγωγές θα υποχωρούσαν, το

πιθανότερο ελαφρά δεδομένης της προηγμένης τεχνολογικής

της βάσης. Μπορεί αυτό να μην είναι επιθυμητό στη Γερμανία,

ωστόσο ούτως ή άλλως αυτά θα περιοριστούν αν η ύφεση συ-

νεχιστεί στις χώρες του Νότου και η υψηλή ανεργία σταθερο-

ποιηθεί, οδηγώντας σε ακόμα χαμηλότερο αεπ, και συνεπώς

χαμηλότερη ζήτηση προϊόντων των Βορείων. Άλλωστε, και η

επικεφαλής του ΔΝΤ, Κριστίν Λαγκάρν τ, έστειλε το ανάλογο

μήνυμα: «Δεν υπάρχει ισορροπία στη ζήτηση στην ευρωζώνη,

είναι πολύ ισχυρότερη στον Βορρά από ότι στον Νότο. Η απο-

κατάσ ταση της, σημαίνει μεν χαμηλότερο πληθωρισμό και

άνοδο των αμοιβών στον Νότο αλλά και να επιτραπεί κάπως

υψηλότερος πληθωρισμός και μισθολογικές αυξήσεις σ τον

Βορρά (ώσ τε να καταναλώνουν και περισσότερα προϊόν τα

των Νοτίων). Αυτό είναι μια ακόμη όψη της ευρωπαϊκής αλλη-

ΕΠΙΛΟΓΗ 29

λεγγύης». Οι νέες προσεγγίσεις αναδεικνύουν την αναζήτηση

νέων «συνταγών» των κεντρικών τραπεζών για τη στήριξη των

οικονομιών τους.

Πόσο αφορούν την Ελλάδα σήμερα

Τι θα μπορούσαν να σημαίνουν όλα αυτά για την Ελλάδα; Η Ελ-

λάδα είναι μια μικρή ελλειμματική οικονομία, ώστε να είναι

αναγκαία η μείωση της ζήτησης που καλύπτεται με εισαγόμενα

και φυσικά δεν υπάρχουν πια πρόθυμοι δανειστές για να καλύ-

πτουν τα ελλείμματά της. Ωστόσο, οι συνεχείς αναθεωρήσεις

προς τα κάτω του επιπέδου του ΑΕΠ, το 2013 θα είναι χαμηλό-

τερο από το επίπεδο του 2004 – συντηρούν την αίσθηση της κρί-

σης ρευστότητας στην αγορά, επηρεάζουν αρνητικά τις προσδο-

κίες και τη δαπάνη και συνεπώς -ακόμα και στην ελλειμματική

Ελλάδα – την παραγωγή και συντηρούν την ύφεση. Η Ελλάδα

είναι ένα μικρό, ελάχιστο μέρος, της ευρωζώνης. Η ελληνική

περίπτωση, σήμερα –παρά την προστασία του ευρώ και τα θε-

τικά μέτρα που έλαβε η κυβέρνηση- αναδεικνύει τις αδυναμίες

της κοινής νομισματικής πολιτικής, του one size f its all. Ο μο-

ναδικός στόχος της ΕΚΤ για πληθωρισμό 2% σε ολόκληρη την

ευρωζώνη, αφήνει ακάλυπτη την Ελλάδα όταν το αεπ υποχωρεί

και η ρευστότητα που χορηγεί στις τράπεζες δεν φθάνει –και

δεν μπορεί εκ των πραγμάτων λόγω των προβλημάτων των ελ-

ληνικών τραπεζών- να φθάσει στην οικονομία.

Η δοκιμασία για την ευρωζώνη είναι ακόμα σε εξέλιξη. Όταν

τα επιτόκια της κεντρικής τράπεζας είναι κοντά στο μηδέν πο-

λύ δύσκολα η οικονομία μπορεί να ανακάμψει χωρίς κάποιας

μορφής δημοσιονομική τόνωση. Η ΕΚΤ χορηγεί ρευστότητα στις

τράπεζες για να αν τισταθμίσει τη συσταλτική δημοσιονομική

πολιτική. Όμως, η ευρωπαϊκού τύπου ποσοτική χαλάρωση δεν

αφορά την Ελλάδα.

Άρα η μόνη τονωτική ένεση μπορεί να προέλθει από τις με-

ταρρυθμίσεις, οι οποίες θέλουν χρόνο για να δημιουργήσουν

δυ ναμική εξόδου από την ύφεση και ανάκαμψη. Το με ταξύ

χρονικό διάσ τημα θα αποδειχθεί καθορισ τικό, κατά πόσο ο

ειλικρινής φορολογούμενος αν τέξει τη συνεχή αφαίμαξη ει-

σοδήματος χωρίς η ζήτηση (και τα φορολογικά έσοδα) να κα-

ταρρεύσει. Ενδεχόμενη λήψη πρόσθετων μέτρων - καθ’ υπα-

γόρευση της τρόικας- για να καλυφθούν υσ τερήσεις σ τα φο-

ρολογικά έσοδα, τα οποία τον Ιανουάριο ήταν 300 εκατ. ευρώ

ή 7% χαμηλότερα από τον στόχο με τη μείωση της κατανάλω-

σης να συνεπάγεται 15% χαμηλότερα έσοδα από τον ΦΠΑ, θα

πλήξει περισσότερο τη δραστηριότητα, υπονομεύοντας περισ-

σότερο την εμπισ τοσύνη σε ένα ανατροφοδοτούμενο κύκλο.

Ο υπουργός Οικονομικών, Γιάν νης Στουρνάρας, σε πρόσφατη

συνέντευξή του δήλωσε ότι περαιτέρω λιτότητα δεν αποτελεί

λύση στο πρόβλημα. Μένει να το κατανοήσει και η τρόικα των

δανειστών μας.

η εκτ χΟρηγεi ρευςτoτητα

ςτις τραπεζες για να αντι-

ςταθμιςει τη ςυςταλτική

δημΟςιΟνΟμικh πΟλιτικh.

Ομως, η ευρωπαϊκΟυ τυ-

πΟυ πΟςΟτικh χαλαρωςη

δεν αφΟρα την ελλαδα.

30 ΕΠΙΛΟΓΗ

ΝΑ ΣΥ Ν ΕΧ ΙΣΤΕΙ Η ΠΡΟΣΠ ΑΘΕΙ Α ΓΙ Α ΝΑ Μ Η Ν Π Α Ν Ε Χ Α Μ ΕΝ ΕΣ ΟΙ ΘΥΣΙ ΕΣ

Στους δέκα περίπου μήνες που πέρασαν από την περυσινή Γενι-κή Συνέλευση των Μετόχων της Τράπεζας της Ελλάδος υπήρξαν σημαντικές εξελίξεις, οι οποίες διαμορφώνουν σήμερα μια νέα, σαφώς βελτιωμένη κατάσταση για την οικονομία. Πριν από ένα χρόνο, αναλυτές προεξοφλούσαν, σχεδόν ως αναπόφευκτη, τη χρεοκοπία και την έξοδο της χώρας από τη ζώνη του ευρώ. Σή-μερα το ενδεχόμενο αυτό έχει πλέον απομακρυνθεί και η οικονο-μία μπορεί να προσβλέπει σε βαθμιαία έξοδο από την κρίση.

Αναδιάρθρωση του τραπεζικού τομέα για την αποκατάσταση της ρευστότηταςΑπό την αρχή της κρίσης το τραπεζικό σύστημα υπέστη τις συνέπειες της υποβάθμισης της πιστοληπτικής ικανότητας της χώρας. Οι τράπεζες αποκλείστηκαν από τις διεθνείς αγο-ρές, ενώ η αβεβαιότητα επηρέασε διαβρωτικά τις καταθέσεις, καθώς σε λιγότερο από τρία χρόνια διέρρευσε περισσότερο από το 1/3 της καταθετικής βάσης. Οι μεγάλες αυτές πιέσεις περιόρισαν τις δυνατότητες του τραπεζικού συστήματος να χρηματοδοτεί την οικονομία, με αποτέλεσμα να δημιουρ-γούνται δυσχέρειες στην παραγωγή, τις επενδύσεις και την εξαγωγική δραστηριότητα. Οι πιέσεις επί της ρευστότητας των εγχώριων τραπεζών αμβλύνθηκαν σημαντικά με την προσφυγή τους στις πράξεις νομισματικής πολιτικής του Ευρωσυστήματος, αλλά και στην έκτακτη χρηματοδότηση της Τράπεζας της Ελλάδος. Η ευρεία στήριξη της ρευστότη-τας από τις πηγές αυτές συνέβαλε ώστε ο περιορισμός της τραπεζικής χρηματοδότησης προς τις επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά να είναι πολύ ηπιότερος από τη συρρίκνωση της καταθετικής βάσης. Έτσι η Τράπεζα της Ελλάδος συνέβαλε στον μετριασμό των δυσμενών επιπτώσεων της κρίσης χρέ-ους στην οικονομική δραστηριότητα.

Ο κίνδυνος απετράπη Οι αβεβαιότητες που επικράτησαν κατά την παρατεταμένη εκλογική περίοδο προκάλεσαν αλλεπάλληλες εξάρσεις εκρο-ών χρηματικού. Απαιτήθηκε εφοδιασμός των τραπεζών με ποσότητες τραπεζογραμματίων πολύ πέραν του συνήθους.

Οι ανάγκες των τραπεζών για τραπεζογραμμάτια αντιμετω-πίστηκαν από την Τράπεζα της Ελλάδος πλήρως και απρό-σκοπτα. Ακόμη και στις πιο κρίσιμες περιστάσεις, ουδέποτε υπήρξε η παραμικρή υποψία ότι οι τράπεζες αδυνατούν να εξοφλήσουν τις καταθέσεις του κοινού. Παρά τις εξαιρετικά αντίξοες συνθήκες, οι ενέργειες της Πολιτείας και της Τρά-πεζας της Ελλάδος εξασφάλισαν ότι το τραπεζικό σύστημα στάθηκε όρθιο και κανένας καταθέτης δεν έχασε έστω και ένα ευρώ από τις αποταμιεύσεις του. Έτσι απετράπη η κατάρ-ρευση της εμπιστοσύνης και του τραπεζικού συστήματος και τελικά η έξοδος της χώρας από τη ζώνη του ευρώ.

Η ανακεφαλαιοποίηση έχει δρομολογηθείΤο Μάιο και το Δεκέμβριο του 2012, οι τέσσερις μεγάλες τράπεζες που προσδιορίστηκαν από την αξιολόγηση της Τρά-πεζας της Ελλάδος ως βιώσιμες έλαβαν προκαταβολή από το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας για τη διατήρηση της κεφαλαιακής τους επάρκειας σε επίπεδα ανώτερα των ελάχιστα απαιτούμενων. Τα επόμενα στάδια της διαδικασί-ας ανακεφαλαιοποίησης περιλαμβάνουν την έκδοση υπό αίρεση μετατρέψιμων χρηματοδοτικών μέσων και την ολο-κλήρωση των αυξήσεων μετοχικού κεφαλαίου έως το τέλος Απριλίου του 2013. Οι ιδιώτες μέτοχοι θα έχουν τον έλεγχο των τραπεζών που λαμβάνουν κεφαλαιακή ενίσχυση από το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας, εφόσον καταβά-λουν ποσό τουλάχιστον ίσο με το 10% της αξίας των νεοεκ-δοθησομένων κοινών μετοχών. Οι λοιπές τράπεζες πρέπει να ανακεφαλαιοποιηθούν με ιδιωτικά κεφάλαια έως το

ΟΙ ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ ΒΕΛΤΙΩΝΟΝΤΑΙ

Τράπεζα της Ελλάδος 80η Γενική Συνέλευση

Ομιλία του διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος, Γεωργίου Προβόπουλου, στην Ετήσια Γενική Συνέλευση των μετόχων, στις 25 Φεβρουαρίου 2013.

ΕΠΙΛΟΓΗ 31

τέλος Απριλίου του 2013. Αν αυτό δεν συμβεί, η Τράπεζα της Ελλάδος θα προβεί στις απαραίτητες ενέργειες, όπως προ-βλέπονται από το θεσμικό πλαίσιο εξυγίανσης, το αργότερο μέχρι τον Ιούνιο του 2013, κατά τρόπο που θα διασφαλίζει τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα.

Αναδιάταξη του τραπεζικού συστήματοςΤο 2012, παρά τη βαθιά κρίση, τέθηκαν οι βάσεις για την «αλλαγή σελίδας» όσον αφορά τη φυσιογνωμία του τρα-πεζικού συστήματος και την ικανότητά του να πορευθεί με αξιώσεις στη νέα εποχή. Ήδη γίνονται τα πρώτα βήματα στην κατεύθυνση της αναδιοργάνωσης των τραπεζών, μέ-σω αναπροσαρμογής του επιχειρησιακού τους μοντέλου. Ο τομέας ανασυντάσσεται μέσω της συνένωσης δυνάμεων. Το μέγεθος της ελληνικής οικονομίας, αλλά και οι συνθήκες υπερβάλλουσας δυναμικότητας που έχουν διαμορφωθεί στον τραπεζικό κλάδο, απαιτούν λιγότερες και ισχυρότερες μονάδες, ώστε αυτές να είναι και σε βάθος χρόνου ανθεκτι-κές σε απροσδόκητες εξωγενείς διαταραχές. Κατά την έναρξη της κρίσης βρίσκονταν σε λειτουργία 17 τράπεζες. Υπήρχαν επίσης 16 συνεταιριστικές, το μερίδιο αγοράς των οποίων αντιπροσώπευε αθροιστικά μόλις το 1% του τραπεζικού συ-στήματος. Η διαδικασία εξυγίανσης και αναδιάταξης του τρα-πεζικού συστήματος έχει σημειώσει σοβαρή πρόοδο, όπως δείχνουν τα ακόλουθα στοιχεία:• Μέχρι σήμερα, το πλαίσιο εξυγίανσης έχει χρησιμοποιηθεί για την εξυγίανση επτά τραπεζών: τεσσάρων εμπορικών και τριών συνεταιριστικών.

• Έχει δρομολογηθεί η συγχώνευση των δύο μεγαλύτε-ρων τραπεζών, της Εθνικής Τράπεζας της Ελλάδος και της Εurobank.

•Η Alpha Bank, η τρίτη σε μέγεθος τράπεζα, έχει αποκτήσει την Εμπορική Τράπεζα, θυγατρική της Crédit Agricole.

•Η Τράπεζα Πειραιώς έχει αποκτήσει τη Γενική Τράπεζα, θυ-γατρική της Société Générale, καθώς και τα υγιή στοιχεία ενεργητικού και τις καταθέσεις της ΑΤΕ, ενώ βρίσκεται σε συζητήσεις για την απόκτηση της Millennium Bank.

Εύρωστο τραπεζικό σύστημα ικανό να χρημα-τοδοτήσει την οικονομική ανάκαμψηΗ αναμόρφωση του τραπεζικού συστήματος και η κεφα-λαιακή του ενίσχυση αποτελούν καίριας σημασίας τομές, που συμβάλλουν στην ενδυνάμωση της εμπιστοσύνης στις προοπτικές της οικονομίας. Ήδη η σταδιακή επιστροφή των ιδιωτικών καταθέσεων αποτελεί ένα πρώτο σημάδι θετικής αποτίμησης των σχετικών εξελίξεων. Η συνέχιση της επι-στροφής των καταθέσεων και η επιτυχής ολοκλήρωση της διαδικασίας ανακεφαλαιοποίησης θα βοηθήσουν τις εγχώρι-ες τράπεζες να επανακάμψουν βαθμιαία στις διεθνείς αγο-ρές χρήματος και κεφαλαίων. Ήδη υπάρχουν οι πρώτες θετι-κές ενδείξεις ότι οι διεθνείς αγορές χρήματος ανοίγουν στις ελληνικές τράπεζες. Γενικότερα, η αποκατάσταση της κεφα-λαιακής επάρκειας και η ενδυνάμωση της ρευστότητας των τραπεζών δημιουργούν τις προϋποθέσεις για ενίσχυση της χρηματοδότησης της παραγωγής, των επενδύσεων και των

εξαγωγών. Το τραπεζικό σύστημα, αφού πέρασε μέσα από Συμπληγάδες, αναδεικνύεται ανθεκτικότερο, ισχυρότερο και ικανό να χρηματοδοτήσει την ανάπτυξη της οικονομίας.

Προκλήσεις και ευκαιρίεςΗ οικονομική κρίση δεν έφερε μόνο οξύτατα προβλήματα, αλλά και σημαντικές ευκαιρίες. Οι δύο σημαντικότερες, που συνιστούν και προκλήσεις, είναι:

Πρώτον, η αλλαγή της παραγωγικής διάρθρωσης της οικο-νομίας και ο αναπροσανατολισμός της προς τομείς υψηλής προστιθέμενης αξίας και παραγωγικότητας, που θα μπορούν να προσφέρουν διεθνώς εμπορεύσιμα αγαθά και υπηρεσίες, ανταγωνιστικά τόσο στην εγχώρια όσο και στην εξωτερική αγορά.

Δεύτερον, ο εκσυγχρονισμός της δημόσιας διοίκησης και η εκλογίκευση των ορίων και της διαχείρισης του δημόσιου τομέα, ο οποίος πρέπει να λειτουργεί φιλικά προς τους πολί-τες και τις επιχειρήσεις.

Η αποτελεσματική ανταπόκριση σ’ αυτές τις κρίσιμες προ-κλήσεις απαιτεί την οικοδόμηση και ενδυνάμωση της κοινωνικής συναίνεσης στην εφαρμογή των κατάλληλων πολιτικών, προκειμένου να επισπευστεί η ανάκαμψη και να δημιουργηθούν οι προϋποθέσεις για διατηρήσιμη ανάπτυξη.

Συγκρίνοντας τη σημερινή κατάσταση με τις συνθήκες που επικρατούσαν πριν από λίγους μόνο μήνες, είναι φανερό ότι πολλά έχουν αλλάξει προς το καλύτερο. Το σημαντικότερο είναι ότι έχει απομακρυνθεί το ενδεχόμενο της χρεοκοπίας και της εξόδου από το ευρώ. Αποδυναμώνεται έτσι ο κύ-ριος παράγων που δημιουργούσε τεράστια αβεβαιότητα στις αγορές και λειτουργούσε παραλυτικά για την ελληνική οικονομία. Τώρα μπορούμε να προβλέψουμε, με σχετική βεβαιότητα, ότι τα βήματα προόδου οδηγούν τη χώρα προς την έξοδο από την κρίση και προς την ανάπτυξη. Όσο παγι-ώνεται αυτή η εκτίμηση, τόσο θα βελτιώνεται το κλίμα στην Ελλάδα και θα διαμορφώνει συνθήκες ενάρετου κύκλου. Για να συμβεί όμως αυτό, πρέπει να συνεχιστεί η εφαρμογή του προγράμματος προσαρμογής χωρίς αποκλίσεις και κα-θυστερήσεις. Η προσήλωση στους στόχους και, όπου είναι δυνατόν, η υπέρβασή τους θα εξαλείψουν όσες αβεβαιότητες παραμένουν και θα ενδυναμώσουν τις θετικές προοπτικές, με πολύ ευνοϊκά αποτελέσματα στην κοινωνική συνοχή και την οικονομική ανάπτυξη της χώρας.

Διανύσαμε το μεγαλύτερο μέρος μιας μακράς, δύσβατης και επίπονης διαδρομής με υψηλό τίμημα για τους πολίτες και τις επιχειρήσεις. Το τμήμα που απομένει, παρότι μικρότερο, θα είναι εξίσου δύσκολο, καθώς η προσπάθεια θα πρέπει να καταβληθεί επιπλέον των θυσιών που ήδη έγιναν. Ωστόσο, έχουν τεθεί οι βάσεις προκειμένου να αντιμετωπιστούν τα σοβαρά χρόνια προβλήματα. Τώρα που το τέρμα της διαδρο-μής γίνεται επιτέλους ορατό, οφείλουμε να εντείνουμε την προσπάθεια, να ταχύνουμε το βηματισμό για να καλύψουμε και το τελευταίο μέρος της απόστασης και να εξασφαλίσουμε ότι οι θυσίες των πολιτών δεν θα πάνε χαμένες και ότι, αντί-θετα, μας περιμένει αυτή τη φορά ένα νέο καλύτερο μέλλον.

Τράπεζα της Ελλάδος 80η Γενική Συνέλευση

32 ΕΠΙΛΟΓΗ

ενεργεια // διλημματα αναπτυξησ

ΕΠΙΛΟΓΗ 33

Από τoν ΑντΩνη ΛιβιερΑτο

Με μια σύντομη ιστορική αναδρομή, παρατηρούμε πώς η χρήση της ενέργειας άλλαξε τη δομή της παραγωγής και, μαζί με αυτή, της κοινωνίας. Ό άνθρωπος δημιούργησε βαθμιαία, εκμεταλλευόμενος και την ενέργεια, ένα άλλο φυσικό περιβάλλον. Για να το προστατεύσει σήμερα πρέ-πει να βρει τρόπους να αποθηκεύει αφενός τα κατάλοιπα της καύσης των υδρογονανθράκων, αλλά και την ενέργεια ώστε να τη χρησιμοποιεί όταν τη χρειάζεται. Στο πρώτο, βήματα γίνονται. Για το δεύτερο, ιδέες υπάρχουν, από τε-χνητά νησιά ως φράγματα που ανακυκλώνουν το νερό.

ΕνeργΕια

Απo το πΑρελθoν στισ τωρινeσ προκλhσεισ

Γύρω στο τέλος του δέκατου όγδοου αι-ώνα και τις αρχές του εικοστού, στις αγ-γλικές κλωστοϋφαντουργίες οι νέες μη-χανές σπρώχνουν στην ανεργία μυριάδες εργατών. Η ενέργεια, για πρώτη φορά σε μεγάλη έκταση, υποκαθιστά την προσω-πική εργασία. Με ηγέτη τον John Ludd,οι εργάτες ξεσηκώνονται και επιχειρούν την καταστροφή των μηχανών τις οποίες θε-

ωρούν την αιτία της ανεργίας και την πτώση της ποι-ότητας της παραγωγής. Το κίνημα (1780) αποκτά δια-στάσεις, ξεκινάει από το Nottingham, παίρνει εθνικές διαστάσεις περί το τέλος του 1811, ως κίνημα ενάντια στη βιομηχανοποίηση και την προλεταριοποίηση των εργατών. Έσβησε κιόλας το 1816. Η ενέργεια «κερδίζει» την πρώτη μάχη της σε έκταση και η εξέγερση παρα-μένει πλέον στην ιστορία με τον τίτλο «Εξέγερση των Λουδιτών».

34 ΕΠΙΛΟΓΗ

Σήμερα η οικονομία βρίσκεται σε

μια συνεχή, αέναη, κινητικότητα

που παρασύρει όπως ο τυφώνας τις

μεγάλες μάζες. Το κύριο πρόβλημα

του καπιταλισμού είναι η μη

αναστρεφόμενη ανεργία, όταν η

εξειδίκευση εκδιώκει τον άνεργο

στο περιθώριο. Για τον Keynes αυτό

το πρόβλημα ήταν ο κύριος στόχος

της επιστημονικής του ζωής.

Έκτοτε τα χρόνια κυλούν τάχιστα. Η ενέργεια όλο και πιο πολύ παρεμβαίνει στον χώρο της παραγωγής ως πολλαπλασιαστής της αποδοτικότητας. Κατά βάση δι-ακριτικά, τόσο ώστε αυτοί που υφίστανται τις παρεμ-βάσεις να μην προσέχουν την επιρροή της στην ανερ-γία. Π.χ. μια ματιά στο έργο του Καρόλου Μαρξ, δεν θα συναντήσει τη λέξη ενέργεια παρά ελάχιστα, στην ουσία καθόλου.

Ένας τρόπος να καταλάβει ο αναγνώστης τη σχέση εργασίας και ενέργειας είναι η έννοια του μηχανικού δούλου… «Ο άνθρωπος παράγει στις αναπτυγμένες χώρες κατά μέσο όρο 3.000 Kcal (αυτό που άτεκνα αποκαλούμε θερμίδες) την ημέρα και στις υπανάπτυ-κτες 2.000 Kcal. Από αυτές, 1.000 περίπου καταναλώ-νονται κατά τη λειτουργία του ανθρώπινου οργανι-σμού. Τελικά ο άνθρωπος προσφέρει, μετατρέποντας την τροφή του, 1,2 Kwh την ημέρα, δηλ. π.χ. την ενέρ-γεια που απαιτείται προκειμένου να μένει αναμμένος ένας λαμπτήρας των 100w για δώδεκα ώρες. Αυτή την ενέργεια παρήγαγε καθένας υγιής δούλος για χιλιάδες χρόνια. Η οικονομία π.χ. τόσο της Ρωμαϊκής, όσο και της Βυζαντινής, αυτοκρατορίας λειτούργησε με εκα-τομμύρια δούλους.

Τον 18ο αιώνα η βιομηχανική επανάσταση αλλάζει ρι-ζικά την πηγή ενέργειας. Προκειμένου να γίνει κανείς πιο κατανοητός μπορεί να παρακολουθήσει το ακόλου-θο παράδειγμα. Ένας τόνος πετρελαίου καλής ποιότη-τας όταν καεί σε ένα σταθμό ηλεκτροπαραγωγής πα-

ρέχει 4.000 Kwh, που αντιστοιχούν σε 3.300 περίπου ημερομίσθια. Αν δεχθούμε ότι ένας εργάτης απασχο-λείται 250 ημέρες το χρόνο, η ενέργεια που προσφέρε-ται από το καύσιμο είναι η ενέργεια που θα παρείχαν 13,3 εργάτες. Οι τελευταίοι είναι οι μηχανικοί δούλοι.Η αξιοποίηση της προσφοράς των μηχανικών δού-λων, μέσω των πάσης φύσεως μηχανών μέχρι και τα ρομπότ, όχι μόνο μειώνει αλλά και μεταλλάσει τους εργαζόμενους. Ωθεί στην ανεργία εργαζόμενους όχι μόνο διότι δεν είναι απαραίτητοι αλλά και γιατί είναι προτιμητέοι οι μηχανικοί δούλοι ως κοινωνικά ουδέ-τεροι. Τώρα αγωνίζονται για τα δικαιώματα τους οι χειριστές τους, μια άλλη ομάδα από κοινωνική άπο-ψη. Η αντίδραση αυτής της ομάδας επικεντρώνεται στο γεγονός ότι οι αλλαγές στις διατάξεις της παρα-γωγής, συνεχείς πλέον επιβάλλουν αλλαγές ειδικοτή-των ή και ανεργία. Αυτή η κινητικότητα, ως έναν βαθ-μό, μεταλλάσει τόσο τις κοινωνικές σχέσεις, όσο και τη δομή του καπιταλισμού.

Από την εποχή των Λουδιτών, η ενέργεια δημιουργεί, συνεχώς και αδιαλείπτως, ορατές και αδιόρατες κοι-νωνικές δονήσεις και κραδασμούς, απειλώντας την κοινωνική συνοχή. Από τη στατική παραγωγή χιλιά-δων χρόνων και την αντίστοιχη κοινωνική διάστρω-ση, σήμερα η οικονομία ευρίσκεται σε μια συνεχή, αέναη, κινητικότητα που παρασύρει όπως ο τυφώνας τις μεγάλες μάζες. Το κύριο πρόβλημα του καπιταλι-σμού είναι η μη αναστρεφόμενη ανεργία, όταν η εξει-


ΕΠΙΛΟΓΗ 35

δίκευση εκδιώκει τον άνεργο στο περιθώριο. Για τον Keynes αυτό το πρόβλημα ήταν ο κύριος στόχος της επιστημονικής του ζωής.Τις τελευταίες δεκαετίες έχει πάρει διάσταση ένα άλλο, επίσης σοβαρό, πρόβλημα -υποπροϊόν της παραγωγής ενέργειας- στο κοινωνικό γίγνεσθαι. Όταν οι (άνθρω-ποι) καταναλωτές φυσικών πόρων ήταν ολιγάριθμοι, η Βίβλος μπορούσε να διδάσκει… «αυξάνεσθε και πληθύνεσθε και πληρώσατε την Γη»… Σήμερα οι κατα-ναλωτές είναι επτά δισεκατομμύρια και συνεχίζουν να αυξάνονται. Προκειμένου αυτός ο πληθυσμός να καλύ-ψει τις ανάγκες και την επιθυμία του για μια καλύτερη ζωή, απομυζούνται όλο και περισσότεροι φυσικοί πό-ροι. Όμως ειδικότερα τόσο η απόληψη όσο και η χρήση ενέργειας έχουν δημιουργήσει μια σοβαρή εκκρεμότη-τα, δηλ. το ενδεχόμενο της κλιματικής αλλαγής.Το περιβάλλον που κληρονόμησαν οι θεμελιωτές της βιομηχανικής εποχής, το αποκαλούμενο «φυσικό πε-ριβάλλον» με ένα ήπιο σχετικά κλίμα, μετά τη διάλυ-ση των παγετώνων, παρείχε στον άνθρωπο τις δυνα-τότητες πολλαπλασιασμού. Αυτός προικισμένος με νοητικές ικανότητες δημιούργησε βαθμιαία, εκμεταλ-λευόμενος και την ενέργεια, ένα άλλο φυσικό περι-βάλλον, άσχετο εν πολλοίς το προαναφερθέν περιβάλ-λον του 17ου αιώνα.Αυτή την εξέλιξη συνήθως παραβλέπουμε.

Τ ι ΚaνΟυΜΕ ΜΕ ΤΑ ΚΑΤaΛΟιΠΑΗ αξιοποίηση της ενέργειας για την κάλυψη των ανα-γκών δημιουργεί μια αναρίθμητη παραγωγή αγαθών, με συνέπεια όμως παράπλευρες απώλειες. Η πανίδα και η χλωρίδα του πλανήτη έχουν μεταλλαχθεί, το ίδιο και η σύνθεση της ατμόσφαιρας. Κατά συνέπεια η δια-χείριση του ενεργειακού προβλήματος πρέπει να αλλά-ξει επειγόντως. Πρέπει δηλ. πρώτον τα κατάλοιπα της απόληψης και της χρήσης της ενέργειας, να αποθηκεύ-ονται και δεύτερον να επιτευχθεί η απόληψη της ηλια-κής ενέργειας, να τιθασευτεί αλλά και να αποθηκευτεί έτσι ώστε να είναι πάντοτε διαθέσιμη, νύχτα και ημέρα με άνεμο ή σε νηνεμία. Το πρώτο πρέπει να αντιμετω-πισθεί αμέσως, βραχυπρόθεσμα. Το δεύτερο γρήγορα αλλά όχι και αύριο.Η αναζήτηση μεθόδων ταφής του διοξειδίου του άν-θρακα, του σημαντικότερου σε όγκο αέριο του θερμο-κηπίου, είναι κιόλας σε πλήρη εξέλιξη σε πολλά σημεία του πλανήτη. Όμως ακόμη οι λύσεις δεν είναι ούτε απλές ούτε αδάπανες ή άνευ κινδύνων. Το μεγαλύτερο

μέρος των αποθηκεύσεων είναι οι πιλοτικές. Η πρώτη, πράγματι μεγάλης χωρητικότητας, εγκαινιάσθηκε πρό-σφατα στη νορβηγία από τον πρωθυπουργό της χώ-ρας, Γενς Στόλτενμπεργκ. Οι αποθηκεύσεις ταφής πραγ-ματοποιούνται σε θυλάκους κενούς από τους υδρογο-νάνθρακες που έχουν αντληθεί, είτε γήινους είτε ωκε-άνιους. Κατά τα εγκαίνια ο νορβηγός πρωθυπουργός δήλωσε ότι η μονάδα του Τεχνικού Κέντρου Διοξειδίου του Άνθρακα στο νοηγκστάντ είναι το ίδιο σημαντική ως γεγονός με τον περίπατο του Άρμστρονγκ στη Σελή-νη. Η μονάδα έχει κοστίσει ένα δισεκατομμύριο δολά-ρια και φιλοδοξεί την αποθήκευση του διοξειδίου του άνθρακα, αφού ξεπλυθεί, της Κεντρικής Ευρώπης. Με τις πρώτες εφαρμογές αποθήκευσης εμφανίστηκαν και οι πρώτες ενστάσεις για τους κινδύνους από κάποια αστοχία. Η αποθήκευση υπό πίεση στους κενούς θυλά-κους μπορεί να προκαλέσει σεισμικές δονήσεις, η πρώ-τη ενδεχόμενη αστοχία. Μια άλλη ενδεχόμενη αστοχία είναι η εξαπόλυση τεράστιων όγκων διοξειδίου του άνθρακα εξαιτίας κάποιας διαρροής. Σε αυτή την απευ-κταία περίπτωση, ο περιβάλλων την αποθήκευση χώ-ρος και τα σχετικά οικοσυστήματα υπόκεινται στο εν-δεχόμενο καταστροφής. Τέλος η αξιοποίηση αυτών των χώρων θα προκαλέσει απαράδεκτο εφησυχασμό στους παραγωγούς ενέργειας.Αυτά προς το παρόν για τη δέσμευση και αποθήκευση του διοξειδίου του άνθρακα ή και των αερίων του θερ-μοκηπίου γενικότερα.

Το μεγαλύτερο μέρος των αποθηκεύσεων διοξειδίου του άνθρακα είναι πιλοτικές. Η πρώτη, πράγματι μεγάλης χωρητικότητας, εγκαινιάσθηκε πρόσφατα στη Νορβηγία από τον πρωθυπουργό της χώρας, που δήλωσε ότι είναι το ίδιο σημαντική ως γεγονός, με τον περίπατο του Άρμστρονγκ στη Σελήνη.

36 ΕΠΙΛΟΓΗ

Η χώρα μας διαθέτει πλήθος ερημονήσια και άνεμο: Ιδού στάδιο

δόξης και κέρδους λαμπρό, αν φυσικά οι επενδυτές εξασφαλίσουν την άδεια αεροπαραγωγών, κατά τα ελληνικά γραφειοκρατικά δεδομένα.

Για την αποθήκευση ηλιακής ενέργειας τα πράγ-ματα είναι πιο περίπλοκα και πιο δύσκολα. Η μόνη σήμερα εφαρμογή αποθήκευσης ενέργειας είναι τα φράγματα σε μεγάλα φαράγγια. Η συ-νήθης και απλούστερη μορφή είναι η κατασκευή

φράγματος, η δημιουργία ταμιευτήρα ανάντι του φράγ-ματος και η απαγωγή με ειδικούς αγωγούς του νερού σε σταθμό στροβίλων παραγωγής ηλεκτρικής ενέργει-ας, κατά την ελεγχόμενη υδα-τόπτωση.

Μια συμπληρωματική μέθο-δος ε ίναι η κατασκευή δύο φραγμάτων και δύο ταμιευτή-ρων, με σημαντική διαφορά υψομέτρου μεταξύ τους και αγωγού, σ ταθμού ηλεκτρο-παραγωγής με σ τροβίλους και αντλιοστασίου στο χαμη-λότερο φράγμα. Το φράγμα στο μεγαλύτερο σε υψό-μετρο λειτουργεί όπως το σημειούμενο προηγουμέ-νως. Όταν ο χειριστής το αποφασίζει, όταν χρειάζεται ηλεκτρική ενέργεια (σε ώρες αιχμής της ζήτησης), το νερό εξαπολύεται, κινεί τους στροβίλους και παράγε-ται ενέργεια. Όμως αντί να αφεθεί να κινηθεί ελεύθε-ρα προς τα κατάντι, οδηγείται στο δεύτερο, χαμηλότε-ρου υψομέτρου φράγμα όπου και εναποτίθενται στον δεύτερο ταμιευτήρα. Όταν το σύστημα το επιτρέπει, σε ώρες δηλαδή μειωμένης κατανάλωσης, οι αντλίες επιστρέφουν το νερό στον πρώτο ταμιευτήρα για να ξαναχρησιμοποιηθεί.

Όμως όλα αυτά προϋποθέτουν την ύπαρξη δύο φα-ραγγιών σε κατάλληλη απόσταση και τα διαθέσιμα φαράγγια είναι πλέον ελάχιστα. Και ακόμη αν βρε-θούν υπόκεινται σε έντονες αντιστάσεις, καθώς οδη-γούν σε καταστροφή οικισμών, βοσκοτόπων κλπ.

Αυτές οι δυσκολίες οδηγούν σε άλλες λύσεις πολλές από τις οποίες είναι σχεδόν σουρεαλιστικές. Π.χ. μια από τις προτεινόμενες είναι η χρησιμοποίηση μεταποι-ημένων βαγονιών σιδηροδρόμου πάνω σε ράγες που τα οδηγούν από ένα χαμηλό υψόμετρο, σε ένα άλλο σε υψηλότερο. Όταν το διασυνδεδεμένο σύστημα διαθέτει περίσσια ενέργεια, αυτή χρησιμοποιείται για να ωθού-νται τα βαγόνια από τα χαμηλά στα υψηλά. Όταν είναι αναγκαία η προσθήκη ενέργειας, αφήνονται να κατε-βαίνουν, μετατρέποντας κινητική ενέργεια σε ηλεκτρι-κή με μια κατάλληλη διάταξη στροβίλων.

Ο Economist (3/3/2012) σ’ ένα εντυπωσιακό ρεπορτάζ αναφέρει πολλές προτάσεις αποθήκευσης ενέργειας, από τις οποίες ο γράφων θα κρατήσει την πρόταση του δανέζικου αρχιτεκτονικού γραφείου Gottlieb Paludan. Προτείνει, να κατασκευασθούν τεχνητά νησιά με επι-χωματώσεις. Στα νησιά «φυτεύει» ανεμογεννήτριες ενώ στη μέση του νησιού κατασκευάζει ένα τεράστιο πηγάδι. Όταν υπάρχει άνεμος, αλλά η ζήτηση ενέργει-

ας είναι χαμηλή, οι ανεμογεν-νήτριες (με την παραγόμενη υπερβάλλουσα ενέργεια) κι-νούν αντλιοστάσιο που αδειά-ζει το πηγάδι διοχετεύοντας το νερό στη θάλασσα. Όταν είναι αναγκαία η ηλεκτρική ενέργεια (η ζήτηση είναι αυ-ξημένη ή δεν υπάρχει άνε-μος), το νερό επιστρέφει με

κατάλληλες διατάξεις στο πηγάδι, κινώντας τις τουρμπί-νες που παράγουν ενέργεια. Όλες αυτές οι προσπάθει-ες τελικά κάτι θα βγάλουν.

υΠaΡχΕι ΛyΣΗ ΓιΑ ΤΗν ΕΛΛaΔΑ;

Γιατί όλα αυτά; Το ενεργειακό τοπίο αλλάζει δραματι-κά. Η ταχύτατα εξελισσόμενη ανάπτυξη μεγίστων σε πληθυσμό χωρών αυξάνει επίσης δραματικά τη ζή-τηση. Όμως αυτή η ζήτηση, προς το παρόν μπορεί να καλυφθεί με «βρώμικη» ενέργεια δηλ. με άνθρακες και υδρογονάνθρακες, είτε συμβατικούς είτε από την αξιο-ποίηση ασφαλτικών άμμων και σχιστόλιθων. Η «βρώ-μικη» ενέργεια όμως απειλεί το κλίμα και η αποτυχία της πυρηνικής παραγωγής οδηγεί τους σκεπτόμενους ηγέτες στην αναζήτηση των ανανεώσιμων πηγών ενέρ-γειας. Είναι χαρακτηριστικό ότι η βρώμικη ενέργεια των σχιστόλιθων, με την τεχνολογία fracking επέτρεψε στις ΗΠΑ, για πρώτη φορά από το 1949, να είναι εξα-γωγέας ενέργειας, υπερπηδώντας την Σαουδική Αρα-βία και τη Ρωσία. Από την αίσθηση κινδύνων εξαιτίας έλλειψης ενέργειας περάσαμε στον εφησυχασμό που εγκυμονεί κινδύνους. Η χώρα μας διαθέτει πλήθος ερημονήσια και άνεμο. Μήπως η πρόταση του Gottlieb Paludan μπορεί να μετατρέψει μερικά από αυτά σε σταθμούς παραγωγής; ιδού στάδιο δόξης και κέρδους λαμπρό, αν φυσικά οι επενδυτές εξασφαλίσουν την άδεια αεροπαραγωγών, κατά τα ελληνικά γραφειοκρα-τικά δεδομένα.

ΦΡΑΓΜΑΤΑ ΚΑι ΤΕχνΗΤΑ νΗΣιΑ

ΑποθΗκευεΤΑΙ Η εΝερΓεΙΑ;


ΕΠΙΛΟΓΗ 37ΕΠΙΛΟΓΗ 37

Στρατηγικη ΕξΕλiξΕιΣ

ΔρaΣΕιΣ

ΥπηρΕΣiΕΣ

προϊoντα

ΥπΕΥθΥνoτητα

38 ΕΠΙΛΟΓΗ

Βασιλεια ιιι

Αποπiεση Χαλαρώνουν οι απαιτήσεις ρευστότητας...

Ποση αΠομοχλευση για τισ ευρωΠαϊκ έσ τραΠεζεσ;

Η απομόχλευση των ευρωπαϊκών τραπεζών ήταν σημαντική από το 2008 ως το 2012. Σύμφωνα με στοιχεία που παρουσίασε πρόσφατα το μέλος του διοικητικού συμβουλίου της ΕΚΤ, Μπενουά Κερέ, ο δείκτης μόχλευσης –δη-λαδή ο λόγος του μη σταθμισμένου ως προς τον κίνδυνο ενεργητικού προς τα ίδια κεφάλαια ή πόσες φορές μεγα-λύτερες είναι οι δραστηριότητές τους, δάνεια, trading κλπ, από τα ίδια κεφάλαιά τους- από 33 υποχώρησε σε 23 για τις ευρωπαϊκές συνολικά και από 30 σε 23 για τις τράπεζες της ευρωζώνης. Αυτό έγινε με σημαντικές αυξήσεις κεφαλαίου αφού οι πωλήσεις ενεργητικού ήταν πολύ περιορισμένες. Στις αυξήσεις κεφαλαίου περιλαμβάνονται και τα 225 δισ. ευρώ των κρατικών ενισχύσεων. Ωστόσο διαπιστώνει ότι για να καλύψουν τους ελάχιστους δεί-κτες κεφαλαιακής επάρκειας, 8% της Βασιλείας ΙΙΙ (η ΕΒΑ θέτει 9%) οι 41 μεγαλύτερες χρειάζονται επιπλέον 50 δισ. Αν μάλιστα ληφθεί υπόψη το μαξιλάρι ασφάλειας 2,5% για τις συστημικά σημαντικές και με σημαντικές διε-θνείς δραστηριότητες ώστε να φθάσει το 10,5%, τα απαιτούμενα νέα κεφάλαια φθάνουν τα 348 δισ. ευρώ ως το 2019. Στα θετικά, το 6μηνο ως τον Ιανουάριο 2013, οι εισροές κεφαλαίων στις τράπεζες της ευρωζώνης από επενδυτές του εξωτερικού έφθασαν τα 164 δισ. ευρώ έναντι εκροών 21 δισ. το προηγούμενο 6μηνο.

Μέχρι το 2015 θα πρέπει να καλύψουν το 60% των απαιτήσεων και πλήρως το 2019. Στα άμεσα ρευστοποι-ήσιμα στοιχεία θα μπορούν να περιλαμβάνουν (εκτός από μετρητά, καταθέσεις στην κεντρική τράπεζα, κρατι-κούς τίτλους και εγγυημένους από το κράτος, κεντρικές τράπεζες κλπ) υψηλής ποιότητας εταιρικά ομολόγα αξι-ολόγησης από ΑΑΑ ως ΒΒΒ, μετοχές με κούρεμα όμως της αξίας τους 50% αλλά και τιτλοποιημένα στεγαστικά αξιολόγησης τουλάχιστον ΑΑ με κούρεμα της αξίας τους 25%. Η Επιτροπή της Βασιλείας, επικεφαλής της οποί-ας είναι ο Σουηδός κεντρικός τραπεζίτης, Stefan Ingves, απάντησε έτσ ι στις ενστάσεις των τραπεζιτών. Οι τε-λευταίοι υποστήριζαν –ευλόγως- ότι αν δεν περιλαμ-βάνονταν οι τοποθετήσεις αυτές στα υψηλής ποιότητας

άμεσα ρευστοποιήσιμα στοιχεία, οι τράπεζες θα έπρεπε να προχωρήσουν σε μεγαλύτερες τοποθετήσεις σε κρα-τικά ομόλογα και τίτλους με κρατική εγγύηση, κάτι που θα σήμαινε μεγαλύτερο εναγκαλισμό τραπεζών – κρα-τών, καιπου πλέον θεωρείται ότι συσσωρεύει ανατρο-φοδοτούμενους κινδύνους. Σήμερα, ενώ συνολικά οι 200 μεγαλύτερες τράπεζες παγκοσμίως έχουν δείκτη ρευστότητας 125%, σύμφωνα με τους τωρινούς υπολο-γισμούς, περίπου το 1/4 έχουν δείκτη χαμηλότερο του 100%, που απαιτεί η Βασιλεία ΙΙΙ. Σε περίοδο κρίσης (φυγή καταθέσεων, αδυναμία άντλησης κεφαλαίων από τις αγορές) ο δείκτης θα μπορεί να υποχωρεί κάτω του 100%.

...σύμφωνα με τις οποίες μια τράπεζα πρέπει να διατηρεί άμε-

σα ρευστοποιήσιμα στοιχεία που να καλύπτουν πλήρως τις ανά-

γκες της σε ρευστό για διάστημα 30 ημερών. Διευρύνεται το

φάσμα τίτλων που μπορούν να περιλαμβάνουν στα υψηλής ποι-

ότητας ρευστοποιήσιμα στοιχεία και πλέον οι τράπεζες έχουν

τέσσερα επιπλέον χρόνια να καλύψουν τις απαιτήσεις.

Οικονομία /Τράπεζες

ΕΠΙΛΟΓΗ 39

Κεφαλαιαγορεσ

Τα εκκρεμή θέματα Στα θέματα των κεφαλαιαγορών, κληρονομιά της κρίσης, που δεν έχουν αντιμετωπιστεί από τις ρυθμιστικές αρχές αναφέρθηκε πρόσφατα ο επικεφαλής οικονομολόγος του ΔΝΤ, Ολιβιέ Μπλανσάρ. Όπως είπε, αυτά είναι πρώτο, το θέ-μα των πολύ μεγάλων για να καταρρεύσουν τραπεζών, και της συσσώρευσης κινδύνων που αναγκάζουν τις κυβερνή-σεις να τις διασώσουν με χρήματα των φορολογουμένων, καθώς η διαδικασία κατάρτισης διαθηκών εν ζωή από τις μεγάλες καθυστερεί. Και, δεύτερο, η τραπεζική ένωση και το σύστημα ανακεφαλαιοποίησης/εκκαθάρισης τραπεζών στην

Ευρώπη από ευρωπαϊκό όργανο, που έχει ακόμα πολύ δρό-μο να διανύσει έως ότου γίνει λειτουργικό. Προχωρώντας ένα βήμα πιο πέρα, και σχετικά με τα προβλήματα της γη-ραιάς ηπείρου, ανέφερε ότι αν οι ηγέτες της ήθελαν να είναι πιο φιλόδοξοι, θα μπορούσαν να έδιναν περισσότερα κεφά-λαια στις Βρυξέλλες που θα τα αναδιένειμαν στις χώρες σε κρίση που τα χρειάζονται. ς προς το τελευταίο, δηλαδή τον κοινοτικό προϋπολογισμό, θα πρέπει να αναφερθεί ότι οι εξελίξεις στην ΕΕ κινούνται προς την αντίθετη κατεύθυνση, καθώς οι ηγέτες των χωρών με καθαρή συνεισφορά –Γερμα-νία, Σουηδία, Φινλανδία, Ολλανδία, Αυστρία, Βρετανία (παρά τις μεγάλες επιστροφές που πέτυχε η κ. Θατσερ στη δεκαετία του 80) και πιο πρόσφατα η Ιταλία και η Γαλλία- ζητούν περι-ορισμό των κοινοτικών δαπανών.

Λιγότερες τράπεζες στην ΕυρωζώνηΟι συγχωνεύσεις, απόρροια της κρίσης, οδηγούν σε συνεχή μείωση του αριθμού των τραπεζών που λειτουργούν στην ευρωζώνη. Στις αρχές του 2013 ο αριθμός τους είχε μειωθεί στις 7.059 από 7.553 ένα χρόνο πριν, 474 λιγότερες. Το 1/3 της μείωσης αφορά τις δυο μεγαλύτερες τραπεζικές αγορές, μείον 105 στη Γαλλία στις 1.042 και μείον 40 στη Γερμανία στις 1.916. Η Γερμανία έχει πολλές μικρές περιφερειακές, η Γαλλία τον μεγαλύτερο τραπεζικό τομέα σε ενερ-γητικό. Στην Ισπανία λειτουργούν 34 λιγότερες, συνολικά 381, αφού συγχωνεύτηκαν στη κρατικοποιημένη Bankia πολλές μικρές cajas. Ωστόσο, κύμα συγχωνεύσεων καταγράφεται και στη Φινλανδία και την Αυστρία αλλά και στις εκτός ευρώ χώρες της ΕΕ. Εξαίρεση η Βρετανία, ο αριθμός των τραπεζών διατηρήθηκε σταθερός στις 405.

Το αμερικανικό υπουργείο Οικονομικών και η Fed συνεχίζουν τις έρευνες και την απόδοση ευθυνών για τη χρηματοπιστωτική κρίση. Με απόφασή τους επιβάλλουν σε 10 τράπεζες -μεταξύ των οποίων οι

Bank of America, Citibank, JP Morgan, Wells Fargo- να πλη-ρώσουν 8,5 δισ. δολ. σε δανειολήπτες για καταχρηστική πρακτική σε κατασχέσεις των ακινήτων τους. Τα δυο μέρη συμφώνησαν έτσι να κλείσει η υπόθεση και να αποφευχθεί η χρονοβόρα κατά περίπτωση εξέταση. Τα 3,5 δισ. δολ. αφο-ρούν αποζημιώσεις σε μετρητά και τα 5,2 ρυθμίσεις δανείων και διαγραφή οφειλών. Επίσης, η Bank of America θα πλη-ρώσει 11,6 δισ. δολ. στον (κρατικό) οργανισμό στεγαστικής

πίστης Fannie Mae -σκοπός του οποίου είναι η διασφάλιση της ρευστότητας των τραπεζών που χορηγούν στεγαστικά δάνεια, που στηρίχτηκε με κρατικά κεφάλαια στη διάρκεια της κρίσης- στον οποίο είχε πουλήσει τιτλοποιημένα στεγα-στικά τα οποία αποδείχτηκαν τοξικά. Το πιο καλό; Από τα κεφάλαια αυτά τα 3,5 δισ. δολ. θα δοθούν σε μετρητά και με τα υπόλοιπα η BoΑ θα επαναγοράσει περίπου 30 χιλ. στε-γαστικά δάνεια! Σημειώνεται ότι στο απυρόβλητο δεν θα μείνουν οι οίκοι αξιολόγησης, καθώς το υπουργείο Δικαιο-σύνης στρέφεται εναντίον της S&P, για τις αναξιόπιστες υψη-λές αξιολογήσεις τιτλοποιημένων στεγαστικών δανείων, που οδήγησαν στην κρίση του 2008.

ΗΠα

Στα απόνερα της κρίσης

40 ΕΠΙΛΟΓΗ

αισιοδοξια Draghi

ΟΕυρωπαίος κεντρικός τραπεζίτης, Μάριο Ντράγκι, εμφανίζεται αισιόδοξος, δηλώνοντας ότι η ευρωζώνη εισήλθε στη νέα χρονιά από πολύ καλύτερη θέση σε σύγκριση με ένα χρόνο πριν. Και αυτό γιατί

έχουν τεθεί οι βάσεις για τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας, τον ευρωπαϊκό μηχανισμό εκκαθάρισης των τραπεζών και την κοινή εποπτεία των μεγάλων τραπεζών από την ΕΚΤ. Με τον κοινό μηχανισμό εκκαθάρισης θα θεσπιστούν κανόνες που θα ισχύουν σε ολόκληρη την ευρωζώνη, και πιθανώς στην ΕΕ, με τους οποίους οι μέτοχοι και οι πιστωτές τους θα υφίστανται ζημιές σε περίπτωση κατάρρευσης της τράπεζας χωρίς αυτές να μεταφέρονται στον φορολογούμενο αλλά και θα προλαμβάνονται απειλές για τα συστήματα πληρωμών στην Ευρώπη που προκύπτουν από τη μεγάλη διασυνοριακή παρουσία τους. Όσον αφορά στην κοινή εποπτεία και την τραπεζική ένωση (προαπαιτούμενο της δεύτερης είναι η πρώτη) θα μπορούν να συμμετάσχουν και οι εκτός ευρώ χώρες, ενώ μέχρι στιγμής έχουν δηλώσει ότι δεν θα συμμετέχουν, εκτός της Βρετανίας, η Σουηδία και η Τσεχία. Συνέπειά της θα αποτελέσει η αποδυνάμωση της επιρροής των κυβερνήσεων στις τράπεζες της χώρας τους, θα μεταβληθούν οι συνθήκες υπό τις οποίες επενδύουν σε κρατικά ομόλογα, χαλαρώνοντας τον κρατικό εναγκαλισμό τους.

Μιλώντας στο Εμπορικό και Βιομηχανικό Επιμελητήριο της Φραγκφούρτης, τόνισε ότι, θέτοντας ως προϋπόθεση για τις αγορές ομολόγων κρατών που αντιμετωπίζουν υψηλό κόστος δανεισμού –τις ΟΜΤ- την υπογραφή μνημονίων με την ΕΕ για τη μείωση των δημοσίων ελλειμμάτων τους, διασφαλίζει ότι η νομισματική πολιτική διατηρεί την ανεξαρτησία της και δεν θα παγιδευτεί σε κυριαρχία της δημοσιονομικής. Με τα λόγια αυτά επιχείρησε να καθησυχάσει τις ανησυχίες των Γερμανών, ότι οι ΟΜΤ θα οδηγήσουν μεσοπρόθεσμα σε πληθωρισμό αποδυναμώνοντας το ευρώ. Όπως ανέφερε, οι ΟΜΤ όχι μόνο, και ως πρόθεση, είναι αναγκαίες για τη σταθερότητα των τιμών (στη συγκεκριμένη περίπτωση για να μην βυθιστούν οι χώρες σε κρίση σε αποπληθωρισμό) αλλά μειώνουν τις ανισορροπίες στο Target 2, το πανευρωπαϊκό σύστημα εκκαθάρισης χρηματοοικονομικών συναλλαγών μέσω της κεντρικής τράπεζας, το οποίο καταγράφει τις εισροές και εκροές μεταξύ των χωρών. Αυτό όπως τονίζει είναι εις όφελος των Γερμανών, αφού η υποχώρηση των επιτοκίων και των αποδόσεων των γερμανικών κρατικών ομολόγων λόγω των μεγάλων εισροών κεφαλαίων στο καταφύγιο ασφάλειας που αποτελεί για τους επενδυτές η γερμανική αγορά (τα οποία στη διάρκεια της κρίσης χρέους έφυγαν από τις χώρες του ευρωπαϊκού Νότου), βλάπτει τους αποταμιευτές, όπως τα συνταξιοδοτικά της ταμεία, αλλά και τροφοδοτεί συνθήκες φούσκας σε ορισμένες αγορές. (αγορά ακινήτων).


ΕΠΙΛΟΓΗ 41

κιναΑποταμιεύει 4 τρισ. δολ. ετησίως

Η Κίνα έχει το υψηλότερο ποσοστό αποταμίευσης στον κόσμο. Σύμφωνα με τον επικεφαλής της επιτροπής κεφ αλα ι α γο ρ ά ς , Guo Shuqing , ακόμα και με την τωρινή ισοτιμία η αποταμίευση της χώρας φθάνει τα 4 τ ρισ. δολ . , που σ ημαίνε ι αυξημένη ζήτηση από ιδιώτες και επιχειρήσεις για υπηρεσίες wealth management και επενδύσεις. Κάτι που ενδιαφέρει τις τράπεζες είναι ο μεγάλος αριθμός επιχειρήσεων, 13 εκατ. ανώνυμες εταιρείες, 40 εκατ προσωπικές επιχειρήσεις και μεγάλος αριθμός start ups, που θα θελήσουν να αντλήσουν κεφάλαια από την αγορά. Η εποπτική αρχή παίρνει μέτρα για να προωθήσει το άνοιγμα της μεγάλης αγοράς της

σε ξένους επενδυτές, αυξάνοντας τα επιτρεπόμενα όρια επενδύσεων γ ια ξ έ νους θεσμικούς. Επ ίσ ης , σ χεδιάζ ε ι μ ε γαλύτ ε ρο άνοιγμα το υ λογα ρι α σ μ ο ύ ε π ε νδύ σ ε ων χαρτοφυλακίου σε ξένους, ώστε να μπορούν να αντλούν κεφάλαια από την κινεζική κεφαλαιαγορά. Ό π ω ς δ η λ ώ ν ε ι ο κ . Shu q ing , ο ι ξ έ ν ο ι ε π ε ν δ υ τ έ ς θ α ε ί ν α ι ευπρόσδεκτοι να συμμετάσχουν στις αγορές παραγώγων μέταλλων, πετρελαίου και χρηματοοικονομικών παραγώγων. Επίσης θα επιτραπεί σ τ ο υ ς κ α τ ο ί κ ο υ ς τ η ς ν α αποκτούν ένα ευρύτερο φάσμα χρηματοοικονομικών προϊόν των του εξωτερικού. Μέ χρι σ τ ιγμής ο ι ε π ε νδύ σ ε ι ς αυ τ έ ς γ ί νον τ α ν παρακάμπτοντας τους κινεζικούς κανόνε ς. Σήμερα σ χεδιάζ ε ται η ε ν ίσ χυση του Χον γκ Κόν γκ ως εξωχώριου κέντρου για το κινεζικό νόμισμα ενώ σταδιακά θα επιτραπεί στους κατοίκους της να επενδύουν απευθείας στο εξωτερικό.

ελβετια Υψηλοί δείκτες κεφαλαιακής επάρκειας, λιγότερα μπόνουςΗ Ελβετία έχει θέσει ψηλά τον πήχη της κεφαλαιακής επάρκειας για τις συστημικά σημαντικές τράπεζές της, την UBS και την Credit Suisse, οι οποίες θα πρέπει να αυξήσουν τον δείκτη κύριων βασικών ιδίων κεφαλαίων -ίδια κεφάλαια προς το σταθμισμένο ως προς τον κίνδυνο ενεργητικό - στο 13% ως το 2019, επίπεδο που πρόσφατα ο επικεφαλής της UBS, Άξελ Βέμπερ, χαρακτήρισε «αλπικό». Μάλιστα, η κεντρική τράπεζα προτρέπει χαμηλότερη πολιτική μερισμάτων και δηλώνει ότι παρακολουθεί στενά τις εξελίξεις στην αγορά ακινήτων, όπου τιμές (+4,8% το 2012) και στεγαστικά δάνεια (+4,6%) αυξάνονται με υψηλούς ρυθμούς, κάτι που οδήγησε σε υψηλότερους κινδύνους για το χρηματοπιστωτικό σύστημα, με τις τιμές να έχουν σχεδόν διπλασιαστεί από το 2003.

Σήμερα η UBS, μετά και την ανάμειξή της στο σκάνδαλο χειραγώγησης των επιτοκίων Libor τη διετία 2007-2008 που πρόσφατα αποκαλύφθηκε, και για την οποία η αμερικανική επιτροπή κεφαλαιαγοράς της επέβαλλε πρόστιμο 700 εκατ. δολ., πρωτοπορεί στην εφαρμογή οδηγιών της επιτροπής Liikanen για την αναμόρφωση του κανονιστικού πλαισίου που διέπει τις τράπεζες και συγκεκριμένα στο σκέλος που αφορά τα μπόνους των στελεχών. Τα τελευταία αφενός μετατίθενται χρονικά ώστε να παρακολουθούν την επίδοση της τράπεζας και να αποτρέπεται έτσι η εστίαση των στελεχών στο βραχυπρόθεσμο κέρδος, αφετέρου θα πρέπει να μπορούν να απορροφούν ζημιές, δηλαδή να μετατρέπονται σε μετοχές ή και να διαγράφονται σε περίπτωση που οι δείκτες της τράπεζας επιδεινωθούν. Η UBS ανακοίνωσε ότι τα μειωμένα μπόνους που θα χορηγήσει στους τραπεζίτες της, κατά 5% μετά από μείωση 45% το 2012, θα διαγράφονται σε περίπτωση που ο δείκτης κεφαλαιακής επάρκειας υποχωρήσει κάτω από το 7% ή σε περίπτωση που υπάρξουν μεγάλες ζημιές. Τα μπόνους σε ποσοστό 80% θα πληρώνονται σε διάστημα πενταετίας.

42 ΕΠΙΛΟΓΗ

ακινητα

Νέα υποχώρηση τιμώνΗ υποχώρηση των τιμών των ακινήτων θα συνεχιστεί σ τ ις χώρες της ευρωπαϊκής περιφέρειας, Ισπαν ία, Πορτογαλία, Ελλάδα, Ιταλία και Ιρλανδία, εκτιμά ο οίκος Fitch, στην πρόσφατη έκθεσή του για τις εξελίξεις στην αγορά στεγαστικών δανείων. Αντίθετες είναι οι εξελίξεις στη Γερμανία, ενώ και στις ΗΠΑ αναμένεται ανάκαμψη. Όπως προβλέπει 9%-11% των στεγαστικών δανείων δεν θα εξυπηρετηθούν στις Ιταλία, Πορτογαλία και Ισπανία και 21% και 18% στην Ιρλανδία και την Ελλάδα αντίστοιχα, όπου το περιβάλλον χαρακτηρίζεται πολύ αρνητ ικό. Τα δάνε ια σε καθυσ τέρηση (άνω των 3 μηνών) βέβαια είναι μόλις 11% στην Ιρλανδία έναντ ι 20% στην Ελλάδα. Στην Ιρλανδία τα δάνεια σε καθυστέρηση αυξάνονται, κάτι που ο οίκος Fitch αποδίδει στους περιορισμούς στις κατασχέσεις, που αποτε λούν και κ ίνητρο γ ια μη εξυπηρέ τηση των δανείων στην τρέχουσα δύσκολη συγκυρία. Για την Ελλάδα αναμένει νέα άνοδο των μη εξυπηρετούμενων δανείων. Όσον αφορά τις τιμές προβλέπει μείωση 15-20% στην ευρωπαϊκή περιφέρεια, μικρότερες του 10% στις Βέλγιο, Γαλλία, Ολλανδία και Βρετανία, αποτέλεσμα της αβεβαιότητας, της υψηλής δανειακής επιβάρυνσης ανά δανειολήπτη και του περιορισμού των στεγαστικών δανείων. Θετικές εξελίξεις στις τ ιμές και την αγορά στεγαστικών δανείων αναμένονται στη Γερμανία, όπου ήδη η κεντρική τράπεζα έχει δηλώσει ότι παρακολουθεί την άνοδο των τιμών στις μεγάλες πόλεις για πιθανή

υπερθέρμανση της αγοράς και ενώ ο επικεφαλής της ΕΚΤ, Μάριο Ντράγκι, ήδη μιλά για το ενδεχόμενο τα χαμηλά επιτόκια να δημιουργούν συνθήκες στην αγορά κατοικ ιών γεν ικά. Θετ ικέ ς εξελίξε ις προβλέπονται και για τις ΗΠΑ, όπου οι τιμές σταθεροποιούνται, σε χαμηλά ακόμη επίπεδα μετά από 5 χρόνια μείωσης, αλλά και τα νέα δάνεια χορηγούνται με ασφαλέστερους για τις τράπεζες όρους, με μεγαλύτερη προκαταβολή απ ό τον δ α νε ιολ ήπτ η κα ι αυσ τ η ρή αξ ιολόγ ησ η του προφίλ του. Για την Ελλάδα προβλέπει μείωση των τιμών 11% το 2013, με τις τ ιμές να αγγίζουν το χαμηλότερο σημείο το 2014, και ακόμη χαμηλότερο όγκο στεγαστικών δανείων.

helbling, δντΑπαραίτητη η κοινή εγγύηση καταθέσεων

Αναγκαία για την αντιμετώπιση των προβλημάτων της ευρωζώνης είναι η τραπεζική ένωση, δηλώνει ο Τόμας Χέλμπλινγκ (φωτό αριστερά), επικεφαλής του ερευνητικού τμήματος του ΔΝΤ. Ωστόσο, αυτή θα πρέπει να περιλαμβάνει εκτός από την κοινή εποπτεία των τραπεζών, που ήδη δρομολογήθηκε, και μη-χανισμό εκκαθάρισης και ανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών σε πρόβλημα, κά-τι που δεν έχει ακόμα αποφασίσει η Ευρώπη. Επίσης, τονίζει ότι θα πρέπει να περιλαμβάνει και κοινή εγγύηση των καταθέσεων, για την οποία δεν έχουν καν ξεκινήσει ακόμα ουσιαστικές συζητήσεις, αφού η Γερμανία τις θεωρεί πρόωρες. Θεωρεί ότι στην παρούσα φάση δεν χρειάζεται κάποιας μορφής αμοιβαιοποίη-ση του χρέους, δηλαδή το ευρωομόλογο.

Τόμας Χέλμπλινγκ επικεφαλής

του ερευνητικού τμήματος,

και Ολιβιέ Μπλανσάρ

επικεφαλής οικονομολόγος, ΔΝΤ.


ΕΠΙΛΟΓΗ 43

Monte dei PaschiΔιάσωση με 3,9 δισ. ευρώ, αφού αποκαλύφθηκαν από τη νέα διοίκηση θέσεις σε παραγωγα που έφεραν ζ ημιέ ς 700 εκ. Οι μέτοχοι και οι επενδυτέ ς ομολογιούχοι θα υποστηρίξουν με επιπλέον 2 δισ. ευρώ, ώστε να διασφαλιστεί η αποπληρωμή του δημοσίου αν αυτό δεν γίνει με επιστροφή στην κερδοφορία.

ιρλανδια

Enda Kenny, πρωθυπουργός

της Ιρλανδίας

Τα αποθέματα χρυσού στη ΦραγκφούρτηΑπό τους 3.391 τόνους αποθεμάτων της χρυσού, τα 2α μεγαλύτερα στον κόσμο μετά της Αμερι-κής, η Γερμανία διατηρεί το 31% στα θησαυροφυλάκια της κεντρικής τράπεζας στη Φραγκφούρ-τη, και το υπόλοιπο στα θησαυροφυλάκια κεντρικών τραπεζών του εξωτερικού, 45% στη Νέα Υόρκη, 13% στο Λονδίνο και 11% στο Παρίσι. Πρόσφατα ανακοίνωσε ότι, αφού αύξησε τη δυ-ναμικότητα του θησαυροφυλακίου της στη Φραγκφούρτη, θα μεταφέρει εκεί 300 τόνους από τη Νέα Υόρκη και το σύνολο των αποθεμάτων από το Παρίσι, δηλ 374 τόνους, αφού λόγω του ευρώ το Παρίσι πλέον δεν αποτελεί χρηματοοικονομικό κέντρο για ανταλλαγή του με ξένο νόμισμα σε περίπτωση που χρειαστεί. Έτσι ως το 2020 το 50% των αποθεμάτων σε χρυσό θα βρίσκεται στη Φραγκφούρτη, 37% στη Νέα Υόρκη και 13% μόνο στο Λονδίνο.

γερμανια

Ο κέλτικος τίγρης απαντά στην ΕΚΤ

Στις αρχές της χρηματοπιστωτικής κρίσης, το 2008, η κατάρρευση της ιρλανδικής αγοράς ακινήτων ανάγκασε την κεντρική τράπεζα της χώρας να διασώσει τις Anglo Irish και την Irish Nationwide, μετά την πίεση της ΕΚΤ να εγγυηθεί για τις τράπεζές της και να μην επιτρέψει απώλειες στους ομολογιούχους των τραπεζών, ώστε να μην προκληθεί αναστάτωση στο χρηματοπιστωτικό σύστημα. Το ιρλανδικό δημόσιο επωμίστηκε ένα τεράστιο χρέος, 35 δισ. ευρώ ή 22% του αεπ της χώρας το 2011, το οποίο οδήγησε τελικά στην ευρωπαϊκή στήριξη. Αδυνατώντας να εξυπηρετήσει τις ανάγκες χρηματοδότησης του σχήματος που δημιούργησε με τη συγχώνευση των δύο τραπεζών (IBRC), εξέδωσε χρεόγραφα (I Owe You), 31 δισ. ευρώ, με τα οποία μετέθετε τις υποχρεώσεις καταβολής των κεφαλαίων της κρατικής στήριξης στην IBRC σε μεταγενέστερο χρόνο -με δυσβάστακτους όρους, αφού το κεφάλαιο θα έπρεπε να εξοφληθεί σε διάστημα δεκαετίας και οι τόκοι στην επόμενη, ως το 2031. Το ετήσιο κόστος εξυπηρέτησής τους ήταν 3,1

δισ. ευρώ ως το 2023. Η δραστική λιτότητα που αυτό συνεπαγόταν βύθισε την ιρλανδική οικονομία σε ύφεση. Από τη μεριά της η IBRC, με εγγύηση τους τίτλους αυτούς, αντλούσε ακριβή ρευστότητα από την κεντρική τράπεζα της χώρας (με τον ΕLA, μηχανισμό έκτακτης ρευστότητας) για να λειτουργεί. Εδώ και καιρό η κυβέρνηση της χώρας αναζητούσε τρόπους για να ελαφρύνει τις υποχρεώσεις από τα IOY, δηλαδή να αναδιαρθρώσει το δημόσιο χρέος, κάτι για το οποίο η ΕΚΤ ήταν αντίθετη αφού μεταβολή των όρων των εγγυήσεων (μεγαλύτερη διάρκεια και χαμηλότερο επιτόκιο) θα σήμαινε νομισματική χρηματοδότηση του χρέους από την ιρλανδική κυβέρνηση, κάτι που απαγορεύει. Ωστόσο, η κυβέρνηση στις αρχές Φεβρουαρίου ανακοίνωσε ότι αντικαθιστά τους τίτλους αυτούς με κρατικά ομόλογα μεγαλύτερης διάρκειας 25-40 ετών και με χαμηλότερο επιτόκιο, απλά ανακοινώνοντάς το στην ΕΚΤ, ο πρόεδρος της οποίας δήλωσε λακωνικά ότι το έλαβαν υπόψη (we took notice). Επίσης, οδήγησε σε εκκαθάριση ότι είχε απομείνει από την Anglo Irish. Σημειώνεται ότι το κόστος στήριξης –σε όλες τις μορφές- του τραπεζικού τομέα της έφθασε το 40% του αεπ της χώρας.

EUROPE UNBOUNDOVERCOMING STAGNATION:RE-IGNITING GREECE’S POTENTIALAPRIL 15TH-16TH 2013, ATHENAEUM INTER-CONTINENTAL

Hazlis & Rivas-Economist Events 2013/Greece, Cyprus and MaltaHazlis & Rivas advertasing

The 17th Roundtable with the Government of Greece

Confirmed top-flight speakers include:

www.hazliseconomist.comwww.economistconferences.com/greece

The Economist Events for Greece, Cyprus and Malta

@Economist_GR

Hazlis & RivasTel. (30) 210 94 08 750

We create events about issues that define the world

IT sponsorLogistics supplierInternet communication sponsor

Port session contributors

Supporter

Lead sponsors

Main sponsor Telecommunications provider Conference sponsor

With the support of

Broadcast partner Sponsor

Communication sponsors

Airline carrier

Contributors

Communication supporter

Antonis SamarasPrime Minister of Greece

Gerhard SchröderFmr Chancellor of Germany

Alexis TsiprasMain Opposition LeaderPresident, Parliamentary GroupSYRIZA

The Rt Hon Lord MandelsonPolitician, Fmr EU CommissionerBritish Labour Party

Poul ThomsenDep. Director, European Department, IMF

Horst ReichenbachHeadEU Task Force

Yannis StournarasMinister of Finance

Antonis ManitakisMinister of Administrative Reform and E-Governance

Kostis HatzidakisMinister of Development, Competitiveness, Infrastructure, Transport & Networks

Kostis MoussouroulisMinister of Shipping, Maritime Affairs and the Aegean

C

M

Y

CM

MY

CY

CMY

K

EPILOGI_GRT2013.pdf 1 22/03/2013 12:32:17

α ξι α ε χ ε ι…να μοιραζεσαιτισ γνωσεισ & τισ αποψεισ σου

BankersClub

BankersClub

ΓΝ

ΩΣ

Η •

ΕΠ

ΕΝ

∆Υ

ΣΗ

• Α

ΝΑ

ΠΤ

ΥΞ

Η •

ΑΞ

ΙΑ

KN

OW

LE

DG

E •

IN

VE

ST

ME

NT

• D

EV

ELO

PM

EN

T •

VA

LUE

αιμιλιοσ ΚυριαΚουCiti

ΕΠΙΛΟΓΗ 45

46 ΕΠΙΛΟΓΗ

Αιμιλιος ΚυριaΚου // Citi


Στα σχεδόν 50 χρόνια συνεχούς παρουσίας της στην Ελλά-δα, η Citi έχει συνεργαστεί και χρηματοδοτήσει την πλειο-ψηφία ίσως των μεγαλύτερων ελληνικών και ξένων επιχει-ρήσεων, από όλο το φάσμα του επιχειρείν, συμπεριλαμβα-νομένης της Ναυτιλίας. Ποιά στοιχεία νομίζετε ότι αποτε-λούσαν τα θεμέλια αυτών των συνεργασιών;.

H Citi, που όντως σύντομα θα γιορτάσει 50 χρόνια πα-ρουσίας στην Ελλάδα, είναι η μοναδική ξένη τράπεζα που έχει να επιδείξει αυτή την έμπρακτη υποστήριξη στη χώρα έχοντας ξεκινήσει τις εδώ δραστηριότητες της από το μηδέν. Kατά τη διάρκεια της πορείας αυτής έχει συνεργαστεί με κορυφαίες ελληνικές επιχειρήσεις, ιδιαί-τερα αυτές με διεθνή προσανατολισμό και με το σύνολο σχεδόν των θυγατρικών πολυεθνικών εταιριών με πα-ρουσία στην Ελλάδα. H Citi έχει συνεργαστεί ακόμη με

τις μεγαλύτερες ελληνικές και κυπριακές τράπεζες, το ελ-ληνικό Δημόσιο αλλά και με ισχυρά ονόματα της ελληνι-κής ναυτιλίας. Στις σχέσεις της με τις μεγάλες ελληνικές επιχειρήσεις, η Citi φέρει το συγκριτικό πλεονέκτημα της τεχνογνωσίας που αντλεί από την έντονη δραστηριοποί-ηση στα μεγάλα χρηματοοικονομικά κέντρα (Νέα Υόρκη, Λονδίνο, Τόκυο, Χονγκ Κονγκ κλπ.). Αυτή ακριβώς η δρα-στηριοποίηση προσφέρει στη Citi άριστη πρόσβαση στις διεθνείς αγορές μέσω ενός παγκόσμιου δικτύου, συνολι-κή γνώση της λειτουργίας και των εξελίξεων στις διεθνείς κεφαλαιαγορές, αλλά κυρίως τη δυνατότητα παροχής πρωτοποριακών χρηματοδοτικών σχημάτων προσαρμο-σμένων στις ανάγκες της κάθε επιχείρησης. Ιδιαιτέρως σημαντική είναι η προσήλωση του οργανισμού στην πα-ροχή υπηρεσιών υψηλού επιπέδου στην Ελλάδα αλλά και

Σε περίοδο που άλλες μεγάλες ξένες τράπεζες φεύγουν από την Ελλάδα, η Citi μένει. Ο Αιμίλιος Κυριάκου, Managing Director, Head of Greece Corporate Banking and Head of Central Europe, Greece, Israel and Poland Corporate Banking της Citi, μιλά στην «Ε» για τα σχέδια της τράπεζας στην ελληνική αγορά, τις αρνητικές επιπτώσεις στην οικονομία πιθανών υπερβολικών απαιτήσεων κεφαλαιακής επάρκειας για τις τράπεζες, τον αυξανόμενο ρόλο των επενδυτικών κεφαλαίων στη χρηματοδότηση των επιχειρήσεων που δρομολογούν οι ρυθμίσεις της Βασιλείας αλλά και το νέο περιβάλλον που θα δημιουργηθεί όταν το ελληνικό Δημόσιο καταστεί βασικός μέτοχος των ελληνικών τραπεζών. Δίνει μεγάλη σημασία στη σχέση εμπιστοσύνης πελατών και τραπεζών που βασίζεται σε αξίες, η αποδυνάμωση των οποίων -σε όλα τα επίπεδα- ευθύνεται για τη χρηματοπιστωτική κρίση.

Επενδύουμε στη σχέση με τον πελάτη

ΕΠΙΛΟΓΗ 47

Η Βασιλεία ΙΙΙ κινείται σε σωστές

κατευθύνσεις, χρειάζεται να βρεθεί

μια χρυσή τομή προκειμένου και τα συμφέροντα

των καταθετών να διαφυλάσσονται, αλλά παράλληλα

να δίνονται κίνητρα στις τράπεζες ώστε να συνεχίσουν την ενεργό συμμετοχή

στη χρηματοδότηση της οικονομίας.

”

”

στο εξωτερικό. Η εμπειρία 200 ετών λειτουργίας και παρουσίας της σε 100 και πλέον χώρες απο-τελεί ένα ακόμη συγκριτικό πλεονέκτημα.

Τα νέα οικονομικά δεδομένα έχουν επηρεάσει τη συνεργασία της Citi με τους πελάτες της;

Οι δυσχερείς μακροοικονομικές συνθήκες στην Ελλάδα, αλλά και οι στρατηγικές επιλο-γές της τράπεζας παγκοσμίως, σαφώς έχουν επανακαθορίσει τη στρατηγική της και στη χώρα μας. Η Citi συνεχίζει να στηρίζει την ελ-ληνική οικονομία και τον επιχειρηματικό της τομέα, αλλά έχει μειώσει σε σημαντικό βαθμό τις δραστηριότητες της λιανικής τραπεζικής, προσαρμόζοντας εγκαίρως τον σχεδιασμό της στις συνθήκες που επικρατούν στην αγορά. Πρέπει όμως να τονισθεί ότι η υλοποίηση της καινούργιας στρατηγικής είχε ως γνώμονα την ελάχιστη δυνατή διατάραξη τόσο της «θετικής εμπειρίας» του πελάτη όσο και του εργασια-κού δυναμικού της τράπεζας. Πιστεύω ότι ετε-ροχρονισμένα αυτό θα είναι μια τάση που θα δούμε στο σύνολο του ελληνικού τραπεζικού συστήματος, όπως αυτό μεταλλάσσεται μέσω των επικείμενων συγχωνεύσεων και του ανα-σχεδιασμού των δικτύων σε μια πιο ορθολο-γική βάση. Ωστόσο, συνεχίζουμε να υποστηρί-ζουμε τις εξωστρεφείς ελληνικές επιχειρήσεις παρέχοντας, πέραν της χρηματοδότησης, τε-χνογνωσία για την επέκταση και την ανάπτυξή τους εκτός των ελληνικών συνόρων. Νέο εποπτικό/ρυθμιστικό περιβάλλον για τις τρά-

πεζες, με υψηλότερες απαιτήσεις κεφαλαίων και ρευστότητας. Τι προκλήσεις δημιουργεί για τις τράπεζες, διεθνώς αλλά και στην Ελλάδα;

Θορυβημένη από τη έκταση της κρίσης του χρη-ματοπιστωτικού τομέα του 2008, η επιτροπή της Βασιλείας ανακοίνωσε ένα νέο πλαίσιο ρύθμι-σης της τραπεζικής αγοράς με απώτερο σκοπό την περαιτέρω θωράκιση της ανθεκτικότητας του τραπεζικού συστήματος σε αντίστοιχες πε-ριπτώσεις στο μέλλον. Η εμπειρία της παγκόσμι-ας κρίσης του χρηματοπιστωτικού τομέα ανέ-δειξε θεμελιώδεις αδυναμίες του υφιστάμενου πλαισίου εποπτείας των τραπεζών (Βασιλεία ΙΙ) που αφορούσαν κυρίως στην περιορισμένη επάρκεια κεφαλαίων και ρευστότητας σε συνάρ-τηση με τους αναληφθέντες κινδύνους, αλλά και στην υπερβολική μόχλευση των ισολογισμών των μεγαλύτερων τραπεζών. Με τις συμπληρω-

48 ΕΠΙΛΟΓΗ

ματικές οδηγίες που εξέδωσε η επιτροπή το 2010 (Βασι-λεία III) γίνεται προσπάθεια να αντιμετωπιστούν στον μεγαλύτερο βαθμό οι αδυναμίες του προηγούμενου πλαι-σίου (Βασιλεία ΙΙ).Με τις προδιαγραφές της Βασιλείας III ουσιαστικά επιχειρείται αλλαγή στη διαμόρφωση της απαιτούμενης ελάχιστης κεφαλαιακής επάρκειας των τρα-πεζών σε σχέση με το σταθμισμένο ενεργητικό τους. Η σταδιακή εφαρμογή, στα επόμενα χρόνια, του νέου επο-πτικού πλαισίου θα καθορίσει τους κανόνες διαχείρισης των αναλαμβανόμενων κινδύνων των πιστωτικών ιδρυ-μάτων, καθώς και το ύψος και τη σύσταση των ελάχιστων απαιτούμενων κεφαλαίων. Αναπόφευκτα, θα επηρεάσει άμεσα τη λειτουργία του τραπεζικού συστήματος.

Οι τράπεζες μπορούν επίσης να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις του καινούργιου εποπτικού πλαισίου μειώ-νοντας το ενεργητικό τους, αφού τα ελάχιστα εποπτικά κεφάλαια είναι άμεση συνάρτηση του μεγέθους του. Ο περιορισμός του μεγέθους του ενεργητικού των τρα-πεζών μπορεί να επιτευχθεί με τη συρρίκνωση της γε-ωγραφικής παρουσίας τους και την επανεξέταση του χαρτοφυλακίου τους ως προς το ύψος του κινδύνου του. Φυσικά, αυτό θα οδηγήσει τις διοικήσεις των τραπεζών σε αλλαγή των επιχειρηματικών τους προτεραιοτήτων και ειδικότερα στον περιορισμό ανάληψης δραστηριο-τήτων υψηλού κίνδυνου.Οι εποπτικές αρχές έχουν θέσει ως προτεραιότητα να καταστήσουν τον τραπεζικό κλάδο λιγότερο ευάλωτο σε συστημικές κρίσεις, ούτως ώστε να μην χρειάζεται να αναλαμβάνουν οι φορολογούμενοι το κόστος διάσωσής του. Εκτιμώ ότι η Βασιλεία ΙΙΙ κινείται σε σωστές κατευθύν-σεις, πρέπει όμως να επισημάνω ότι χρειάζεται να βρε-θεί μια χρυσή τομή προκειμένου και τα συμφέροντα των καταθετών και των φορολογουμένων να διαφυλάσ-σονται, αλλά παράλληλα να δίνονται κίνητρα στις τρά-πεζες ώστε να συνεχίσουν την ενεργό συμμετοχή τους στη χρηματοδότηση των επιχειρήσεων και της οικονο-μίας. Συνεπώς, εάν οι τράπεζες αναγκαστούν να διατη-ρούν υπερβολικά εποπτικά κεφάλαια και προχωρήσουν σε γρήγορη απομόχλευση του ενεργητικού τους, η πι-στοδοτική τους ικανότητα και η δυνατότητά τους να λει-τουργούν ως μηχανισμός χρηματοδότησης της οικονο-μίας θα επηρεαστούν αρνητικά.

Γενικά για τις τράπεζες, θα λέγατε ότι η αμερικανική προσέγ-γιση στην κρίση ήταν πιο αποτελεσματική; Από την άποψη της άμεσης αντιμετώπισης -στήριξης από το ομοσπονδιακό υπουργείο Οικονομικών- σε σχέση με τη ευρωπαϊκή όπου αφέθηκε η αβεβαιότητα στην αγορά να επικρατεί για μεγά-λο διάστημα;

Η αμερικανική προσέγγιση στη αντιμετώπιση της κρί-σης, με μόνο μελανό σημείο την κατάρρευση της Lehman

Brothers, ήταν σαφώς πιο αποτελεσματική διότι το αμερι-κανικό υπουργείο Οικονομικών σε συνεργασία με όλους τους θεσμικούς φορείς ανέλαβε αποφασιστικό ρόλο στην προσπάθεια θωράκισης του χρηματοπιστωτικού συστή-ματος της χώρας από την κατάρρευση, προσφέροντας σα-νίδα σωτηρίας στις τράπεζες των οποίων η στήριξη κρί-θηκε απαραίτητη, κυρίως λόγω του μεγέθους τους.Η δραστική επέμβαση της κυβέρνησης στη διάσωση των τραπεζών, μέσω μεγάλων αυξήσεων μετοχικού κε-φαλαίου, υπήρξε καταλυτική για τη διάσωση του χρη-ματοπιστωτικού τομέα και τη γρήγορη επαναφορά της εμπιστοσύνης/αξιοπιστίας στις αγορές. Λειτούργησε, δηλαδή, ως καταλύτης για την αποτελεσματική υπέρβα-ση της κρίσης, την επάνοδο της κανονικής λειτουργίας των αγορών και την ανάπτυξη της οικονομίας.

Κάτι αντίστοιχο επιχειρεί και η ελληνική κυβέρνηση με την ενεργό συμμετοχή της στην επικείμενη ανακεφα-λαιοποίηση των τραπεζών μαζί με το Ταμείο Χρηματο-πιστωτικής Σταθερότητας. Η διαδικασία αυτή, αναλόγως και με την ανταπόκριση του ιδιωτικού τομέα, αναμένε-ται να καταστήσει το Ταμείο βασικό μέτοχο σε όλες τις μεγάλες ελληνικές τράπεζες, πράγμα που απαιτεί ιδιαί-τερα υπεύθυνη διαχείριση εκ μέρους όλων των εμπλε-κομένων. Η εμπειρία του παρελθόντος με τις τράπεζες του Δημοσίου θα πρέπει οπωσδήποτε να αποφευχθεί. Το γεγονός ότι το αμερικανικό Δημόσιο κατάφερε να επέμβει επιτυχώς στη διάσωση του χρηματοπιστωτικού τομέα, αλλά και σε σύντομο χρονικό διάστημα να ρευ-στοποιήσει τη συμμετοχή του στις μεγαλύτερες αμερι-κανικές τράπεζες με σημαντικά κέρδη, επιβεβαιώνει την επιτυχία του εγχειρήματος.Το ελληνικό Δημόσιο μπορεί να προσδοκά σε ανάλογη επιτυχία μεσοπρόθεσμα με την επικείμενη ανακεφαλαιο-ποιήση των τραπεζών, εφόσον η ταχύτητα και ο τρόπος διεκπεραίωσης του εγχειρήματος, αλλά και η αποδοχή του από τις διεθνείς κεφαλαιαγορές το επιτρέψουν. Αυ-τό βέβαια είναι άμεσα συνυφασμένο με την πορεία των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων και την εξυγίανση του δημόσιου τομέα της χώρας, η επιτυχία των οποίων είναι η ελάχιστη προϋπόθεση εξόδου της χώρας από την πα-ρούσα κρίση. Η επιτήρηση, η στήριξη αλλά και η υγιής ανάπτυξη του χρηματοπιστωτικού τομέα αποτελεί πυ-λώνα σταθερότητας οποιασδήποτε οικονομίας και ανα-γκαία προϋπόθεση οικονομικής ανάπτυξης καθώς παρέ-χει χρηματοδότηση και ρευστότητα στις επιχειρήσεις.

Μετά από περισσότερα από 20 χρόνια επιτυχημένης καριέ-ρας στη Citi, πρόσφατα αναλάβατε επικεφαλής του Τομέα Corporate Banking στη Citi Ελλάδας αλλά και για την πε-ριοχή της Κεντρικής Ευρώπης, Ισραήλ και Πολωνίας. Πώς βλέπετε την τράπεζα του μέλλοντος διεθνώς; Ποιες είναι οι

48 ΕΠΙΛΟΓΗ


ΕΠΙΛΟΓΗ 49

Οι διεθνείς εξελίξεις στον

τραπεζικό χώρο δεν επιτρέπουν

ουσιαστική γεωγραφική

διαφοροποίηση, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι

δεν θα δούμε, για παράδειγμα,

μεγάλες κινεζικές

τράπεζες να διαδραματίζουν

μεγαλύτερο ρόλο διεθνώς. ”

”

τάσεις της διεθνούς σκηνής, αναφορικά με την εξυπη-ρέτηση των πελατών; Θεωρείτε ότι υπάρχει διαφορο-ποίηση μεταξύ των διαφόρων γεωγραφικών περιοχών;

Οι εξελίξεις στον τραπεζικό τομέα θα καθορισθούν από την εφαρμογή της Βασιλείας ΙΙΙ που αναμένε-ται να αλλάξει σταδιακά πλην ουσιαστικά τη σχέση αναλαμβανομένων κίνδυνων του ενεργητικού με τις ελάχιστες κεφαλαιακές απαιτήσεις που θα πρέπει να πληρούν οι τράπεζες και, δεύτερον, από την αλλαγή στις συναλλακτικές συνήθειες των καταναλωτών και των επιχειρήσεων ως αποτέλεσμα των δυνατοτήτων του διαδικτύου, όπως αυτές εξελίσσονται με μεγάλη ταχύτητα.

Η Βασιλεία ΙΙΙ θα οδηγήσει σταδιακά στην απομό-χλευση του τραπεζικού τομέα και θα υποχρεώσει τις εταιρείες υψηλού πιστωτικού κινδύνου να αποτείνο-νται όλο και περισσότερο στις κεφαλαιαγορές παρά στις τράπεζες για να εξασφαλίσουν τα απαραίτητα κεφάλαια για τη λειτουργία τους και τις επενδύσεις τους. Κρατικά (sovereign) αλλά και ιδιωτικά επενδυ-τικά κεφάλαια (Hedge/equity funds) θα αντικαταστή-σουν τον τραπεζικό δανεισμό για επενδύσεις υψηλό-τερου και πιο μακροπρόθεσμου πιστωτικού ρίσκου, αλλά με επίσης σημαντικά υψηλότερο κόστος.

Οι διεθνείς εξελίξεις στον τραπεζικό χώρο δεν επι-τρέπουν ουσιαστική γεωγραφική διαφοροποίηση, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δεν θα δούμε, για παρά-δειγμα, μεγάλες κινεζικές τράπεζες να διαδραματί-ζουν μεγαλύτερο ρόλο διεθνώς. Να επισημάνω εδώ ότι, η σχέση εμπιστοσύνης πελατών και τραπεζών θα εξακολουθήσει να παίζει καθοριστικό ρόλο σε όλα τα επίπεδα επαφής. Γι’ αυτό απαιτείται να επανεξε-τάσουμε και να επανατοποθετήσουμε τη σχέση αυ-τή σε μια βάση απόλυτης διαφάνειας, ακεραιότητας, αμοιβαίας εμπιστοσύνης και κυρίως υπευθυνότητας. Πιστεύω ότι η αποδυνάμωση των αξιών αυτών σε όλα τα επίπεδα ευθύνεται για τις πρόσφατες εμπειρί-ες στον τραπεζικό κλάδο και την αποδυνάμωση του παγκοσμίως τα τελευταία χρόνια.

Στη Citibank, η διοίκηση ενθαρρύνει και καλλιεργεί ενεργά μια κουλτούρα υπεύθυνης τραπεζικής συμπε-ριφοράς (Responsible Banking) έχοντας αναγνωρίσει τον καθοριστικό ρόλο που παίζει η συμπεριφορά και λειτουργία του στελεχιακού δυναμικού στην επιτυ-χία της τράπεζας. Είναι γεγονός ότι για ένα χρηματοπιστωτικό οργανι-σμό, η υπεύθυνη τραπεζική συμπεριφορά δεν απο-τελεί πλέον μόνο ηθική υποχρέωση αλλά και βασική προϋπόθεση λειτουργίας του.

ΕΠΙΛΟΓΗ 49

50 ΕΠΙΛΟΓΗ

50 ΕΠΙΛΟΓΗ

Πώς κρίνετε την αγορά στην Ελλάδα; Ποιες οι προοπτικές και οι προκλήσεις που παρουσιάζονται; Όταν ευρωπαϊκές τράπεζες περιορίζουν τις θέσεις τους, η Citibank παραμένει.

Νομίζω ότι, με κίνδυνο να θεωρηθεί ότι επαναλαμβάνω το αυτονόητο, η τραπεζική αγορά στην Ελλάδα δεν θα είναι ποτέ η ίδια με αυτή που γνωρίσαμε τα τελευταία δέκα χρόνια. Την τελευταία διετία το ελληνικό τραπεζικό σύστημα κλήθηκε να αντιμετωπίσει πρωτόγνωρες προ-κλήσεις σε ένα κλίμα διεθνούς και κυρίως εθνικής αβε-βαιότητας. Η συνεχής υποβάθμιση της πιστοληπτικής αξιολόγησης της Ελλάδας είχε ως αποτέλεσμα να απολέ-σει η χώρα την πρόσβασή της στις διεθνείς κεφαλαια-γορές για την άντληση των απαραίτητων κεφαλαίων για τη χρηματοδότηση των αναγκών της. Ταυτόχρονα, η κε-φαλαιακή επάρκεια των τραπεζών κυριολεκτικά εξανεμί-στηκε ως αποτέλεσμα της συμμετοχής τους στο εθελο-ντικό πρόγραμμα ανταλλαγής ομολόγων του ελληνικού Δημοσίου, καταγράφοντας ζημίες σημαντικά μεγαλύτε-ρες της υφιστάμενης καθαρής τους θέσης. Τα ανωτέρω, σε συνδυασμό με την προσπάθεια των καταθετών να προστατέψουν τις καταθέσεις τους από τον ενδεχόμενο κίνδυνο εξόδου της χώρας από τη ζώνη του ευρώ και της επιβίωσης του τραπεζικού συστήματος, μεταφέρο-ντας τις καταθέσεις τους σε τράπεζες του εξωτερικού, δημιούργησε οξύ πρόβλημα ρευστότητας στον εγχώριο τραπεζικό τομέα. Στη συνέχεια, η δημοσιονομική προ-σαρμογή και η συνεχιζόμενη ύφεση διεύρυναν σημαντι-κά την κρίση του τραπεζικού συστήματος, καθώς προκά-λεσαν οξύ θέμα μη εξυπηρετούμενων δανείων στο κα-ταναλωτικό και στο επιχειρηματικό τους χαρτοφυλάκιο.

Οι τράπεζες υποχρεώθηκαν να προβούν σε σημαντικές διαγραφές/προβλέψεις που επιβάρυναν την ήδη ελλειμ-ματική κεφαλαιακή τους θέση. Η κρίση βιωσιμότητας του ελληνικού τραπεζικού τομέα, η βαθειά ύφεση που ήδη συρρίκνωσε το εγχώριο προϊόν κοντά στο 20%, η ανεργία και γενικότερα η τεράστια αβεβαιότητα στην ελ-ληνική αγορά είχε ως αποτέλεσμα την επανεξέταση των στρατηγικών σχεδίων μεγάλων ξένων τραπεζών ως προς την παρουσία τους στην Ελλάδα.

Ήδη οι τρεις μεγάλες γαλλικές τράπεζες -η Crédit Agricole, η Société Generale και η ΒΝP Paribas έφυγαν από την ελληνική αγορά μεταξύ του 4ου 3μηνου 2011 και του 1ου 3μηνου 2013- ενώ η Millennium BCP πρόσφατα ανακοίνωσε ότι συζητά το ενδεχόμενο αυτό. Η Citi σε αυτό το πλαίσιο, παρότι δεν εξέτασε ποτέ το ενδεχόμενο αποχώρησής της από τη χώρα, προέβη στη σταδιακή μεί-ωση του δικτύου των καταστημάτων της ανταποκρινόμε-νη εγκαίρως στα νέα δεδομένα της αγοράς και αποσκο-πώντας στη συγκράτηση των λειτουργικών της εξόδων. Ανάλογες κινήσεις θα ακολουθήσουν φυσιολογικά και οι

ελληνικές τράπεζες, ειδικά μετά τις εξαγορές και συγχω-νεύσεις που έχουν ήδη ανακοινωθεί. Όμως τώρα οι ελλη-νικές τράπεζες καλούνται να προχωρήσουν στην ανακε-φαλαιοποίησή τους, γεγονός που θα τις βοηθήσει να επα-νακτήσουν σταδιακά την εμπιστοσύνη των καταθετών, άλλα και των εγχώριων και κυρίως των ξένων επενδυτών. Επιπλέον, πρέπει να υλοποιήσουν αποτελεσματικά την αναδιοργάνωσή τους, ολοκληρώνοντας τις συγχωνεύ-σεις και μεγιστοποιώντας τις θετικές συνέργειες εντός και εκτός Ελλάδος. Αυτό φυσιολογικά θα βελτιώσει σημαντι-κά το κόστος λειτουργίας τους, έτσι ώστε να ανασυγκρο-τηθούν σε υγιείς πλέον οργανισμούς, συνεισφέροντας καθοριστικά στην ανάκαμψη της ελληνικής οικονομίας που είναι και η μεγάλη εθνική προτεραιότητα. Εντός των συνόρων, η έξοδος από την ύφεση είναι ακόμη

αβέβαιη. Πώς το περιβάλλον επηρεάζει τις τράπεζες και την κερδοφορία τους, από την αύξηση επισφαλειών αλλά και τη μείωση της ζήτησης και χορήγησης δανείων; Η στρατηγι-κή άμυνας σε αντίξοο περιβάλλον.

Πραγματικά, οι διεθνείς αγορές χαρακτηρίζονται από αυξημένη αβεβαιότητα, με τις μεγαλύτερες οικονομίες του κόσμου να αμφιταλαντεύονται μεταξύ μικρής ανά-πτυξης και ύφεσης. Ο τραπεζικός τομέας διεθνώς άλλα και στην Ελλάδα επικεντρώνεται στην προσαρμογή του στο καινούργιο μοντέλο λειτουργίας περιορίζοντας τα λειτουργικά του έξοδα, ανασχεδιάζοντας τη γεωγραφι-κή του παρουσία, αναδιοργανώνοντας τα χαρτοφυλάκιά του και αποχωρώντας από προϊόντα υψηλού κίνδυνου που δημιουργούν δυσανάλογα μεγάλες απαιτήσεις σε επάρκεια κεφαλαίων σύμφωνα με τη Βασίλεια ΙΙΙ και γενικά μειώνοντας το μέγεθος του ενεργητικού του και περιορίζοντας τη μόχλευσή του.

Είναι ευτυχές γεγονός το ότι οι διεθνείς χρηματαγορές τους τελευταίους 3 μήνες έχουν συμμετάσχει σημαντικά στη βελτίωση παροχής ρευστότητας στο τραπεζικό σύ-στημα, επιτρέποντας σε τράπεζες να έχουν πρόσβαση στις αγορές και διευκολύνοντας τη διαδικασία απεξάρ-τησης των τραπεζών από τις κεντρικές τράπεζες (FED, ECB, BoE) και το Ευρωσύστημα. Ένδειξη ότι ομαλοποι-ούνται οι συνθήκες ρευστότητας στο Ευρωσύστημα εί-ναι και η επιστροφή περίπου του 30% των δανείων μέ-σω LTRO προς την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα τις τε-λευταίες εβδομάδες (περίπου 140 δισ. ευρώ).

Η μείωση των λειτουργικών δαπανών, η επικέντρωση σε αποδοτικές εργασίες και η ορθολογικότερη τιμολόγηση της χορήγησης πιστώσεων αποτελούν στρατηγική άμυ-νας των τραπεζών στο αντίξοο αυτό περιβάλλον, που καθίσταται ακόμα πιο δύσκολο από την αυξανόμενη θε-σμική επιτήρηση του τομέα. Η πιο αυστηρή και απαιτη-τική αυτή επιτήρηση δημιουργεί όλο και περισσότερες διοικητικές υποχρεώσεις εκ μέρους των τραπεζών προς


ΕΠΙΛΟΓΗ 51

τις ρυθμιστικές αρχές. Αυτό αφορά στο εύρος των προσφερομέ-νων προϊόντων και υπηρεσιών και κυρίως την ευθύνη τους σε θέ-ματα «Ξεπλύματος Χρήματος (AML - Anti Money Laundering)».Είναι όμως θετικό ότι όλες οι πιο πάνω κινήσεις θέτουν και τη βάση για την υγιή λειτουργία του χρηματοπιστωτικού τομέα, προετοιμά-ζοντάς τον για μια πιο εποικοδομητική συμμετοχή στην οικονομική ανάκαμψη των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων αλλά και της χώρας.

Ολοκληρώνοντας, θα ήθελα να προσθέσω ότι ο τραπεζικός τομέας έχει υποστεί μια ιδιαίτερα ισχυρή αμφισβήτηση από την κοινή γνώ-μη παγκοσμίως. Αυτό προκλήθηκε και συνεχίζει να ενισχύεται από τις συνεχείς αποκαλύψεις περιπτώσεων ανεύθυνης συμπεριφοράς (subprime, LIBOR, bonuses) και υποχρεώνει τις Αρχές να απαιτούν από τον κλάδο να ενισχύσει τις εσωτερικές εποπτικές διαδικασίες του ανεξαρτήτως κόστους. Στόχος είναι να αποδείξει δημοσίως ο κλάδος των τραπεζών ότι όχι μόνο κατανοεί τα θέματα που πρέπει να αντιμετωπίσει και την κριτική που έχει δεχθεί, αλλά και λαμβά-νει μέτρα για την πάταξη ανάλογων φαινόμενων στο μέλλον.

Κλείσατε καταστήματα στην περιφέρεια και επικεντρωθήκατε σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη. Η επικέντρωση σε πελάτες υψηλότερου ενεργητικού (και σε επενδυτικά και καταθετικά προϊόντα) αποτελεί σήμερα την πηγή αποδοτικών εργασιών για την τράπεζα; Υπάρχει αλλαγή στη συμπερι-φορά του πελάτη της τράπεζας, μετά την εμπειρία της κρίσης;

Η Citi Ελλάδας για σχεδόν 50 χρόνια προσέφερε και εξακολουθεί να προσφέρει στους πελάτες της πρωτοποριακά τραπεζικά προϊ-όντα και εξυπηρέτηση υψηλού επιπέδου. Το νέο επιχειρηματικό μοντέλο που επιλέξαμε στη λιανική τραπεζική, η στρατηγική επι-κέντρωση δηλαδή σε επενδυτικά, καταθετικά προϊόντα και πιστω-τικές κάρτες, εξυπηρετεί πλήρως την κατεύθυνση αυτή και υπο-στηρίζει την εξαιρετική και μακρόχρονη συνεργασία που έχουμε με τους πελάτες μας.

Συνεπώς, δεν πρόκειται ουσιαστικά για μία νέα πολιτική αλλά για μια επιστροφή προς τα χαρακτηριστικά που καθιέρωσαν τη Citi στην ελληνική αγορά. Αλλωστε σε παγκόσμια βάση η στρατηγική της Citi είναι η παρουσία στις μεγάλες πόλεις (Citi for Cities). Το εύ-ρος των επενδυτικών και καταθετικών προϊόντων που διαθέτουμε, σε συνδυασμό με την παγκόσμια παρουσία της Citi εξακολουθεί να μας δίνει δυνατότητες ανάπτυξης σε πελατολόγιο υψηλών προδια-γραφών, ακόμη και στις δύσκολες οικονομικές εποχές που διανύου-με. Η εμπειρία της κρίσης έχει καταστήσει περισσότερο απαιτητικό το ευρύ επενδυτικό κοινό ως προς τις επενδυτικές επιλογές και έχει αυξήσει το ενδιαφέρον του για έγκυρη και υπεύθυνη ενημέρωση. Αυτό είναι ένα σημείο στο οποίο δίνουμε εξαιρετικά μεγάλη σημα-σία, προκειμένου ο πελάτης μας να είναι σε θέση να λαμβάνει κάθε φορά την πλέον ενδεδειγμένη επενδυτική απόφαση.

Για να εξασφαλίσουμε την ακόμα πιο αποτελεσματική εξυπηρέτη-ση των πελατών μας, έχουμε υιοθετήσει εδώ και χρόνια την πα-ροχή επενδυτικών συμβουλών μέσω εξειδικευμένων στελεχών. Οι τελευταίοι έχουν στη διάθεσή τους πρωτοποριακά εργαλεία ανά-λυσης του επενδυτικού προφίλ του πελάτη, πράγμα που τους κα-θιστά ιδιαίτερα αποτελεσματικούς στον ρόλο τους.

ΕΠΙΛΟΓΗ 51

Το νέο επιχειρηματικό

μοντέλο που επιλέξαμε

στη λιανική τραπεζική,

υποστηρίζει την εξαιρετική και μακρόχρονη

συνεργασία με τους πελάτες μας.

Πρόκειται για μια επιστροφή

προς τα χαρακτηριστικά που καθιέρωσαν

τη Citi στην ελληνική αγορά.

Άλλωστε, παγκοσμίως,

στρατηγική της είναι η παρουσία

στις μεγάλες πόλεις, Citi for

Cities.

”

”

52 ΕΠΙΛΟΓΗ

BankingNewsοι προκλήσεις και οι ανακατατάξεις, η στρατηγική, το όραμα και οι εξελίξεις στο τραπεζικό σύστημα που επαναδιαμορφώνεται στην απαιτητική εποχή της ύφεσης.

Νέα άνοδος στα κόκκινα δάνειαΣτο 23% των συνολικών έχουν ανέλθει τα δάνεια σε καθυστέρηση, σύμφωνα με τα στοιχεία της Τράπεζας της

Ελλάδος (στοιχεία Σεπτεμβρίου 2012). Το ποσοστό είναι υψηλότερο στα καταναλωτικά, 36%, ακολουθούν τα επιχειρη-ματικά με 21% και τα στεγαστικά με 20%, καθώς η ύφεση και η μείωση των εισοδημάτων περιορίζουν τη δυνατότητα των δανειοληπτών να είναι συνεπείς στις υποχρεώσεις τους. Ωστόσο, οι εκτιμήσεις των τραπεζών ανεβάζουν το πο-σοστό για το σύνολο των δανείων στο 25% στα τέλη του 2012 -57 δισ. ευρώ-και τον αριθμό των στεγαστικών δανείων σε οριστική καθυστέρηση (πάνω από τρεις μήνες) στις 200 χιλ. Σύμφωνα με μελέτη στελεχών του ΔΝΤ, σχετικά με την άνοδο της δανειακής επιβάρυνσης των δανειοληπτών, ιδιωτών και επιχειρήσεων, καθώς το εισόδημά τους μειώνεται στις ευρωπαϊκές χώρες σε δημοσιονομική κρίση, το υψηλό επίπεδο του χρέους αν δεν αντιμετωπιστεί –με αναδι-άρθρωση των δανείων-θα αποτελέσει εμπόδιο στην ανάκαμψη. Στην Ελλάδα, το υπουργείο Ανάπτυξης αναμένει την απάντηση της τρόικας σχετικά με τις προτάσεις του για τις ευνοϊκές ρυθμίσεις των στεγαστικών και ενυπόθηκων κα-ταναλωτικών δανείων. Η Τράπεζα της Ελλάδος εμφανιζόταν αρνητική σε νομοθετική ρύθμιση και κρατική παρέμβαση στη λειτουργία της αγοράς, επικαλούμενη επίσης το κόστος για τις τράπεζες –από 1 ως 2 δισ. ευρώ- αλλά και το ότι οι τράπεζες έχουν ήδη προχωρήσει σε ρυθμίσεις. Ωστόσο, η άνοδος των δανείων σε καθυστέρηση συνεπάγεται και άνο-δο των προβλέψεων των τραπεζών και συνεπώς μείωση των διαθέσιμων κεφαλαίων για χορηγήσεις ώστε η ρύθμιση του θέματος να έχει τελικά ευνοϊκές επιπτώσεις στην οικονομία.

Περισσότερα δάνεια από το 2014Κατά 4% μειώθηκε η χρηματοδότηση των επιχειρήσεων και των νοικοκυριών το 2012, και η μείωση συνεχίστη-

κε με τον ίδιο ρυθμό και τον Ιανουάριο 2013, μετά από επίσης μείωση το 2011 και στασιμότητα το 2010. Την τριετία 2010-2012, το υπόλοιπο των δανείων έχει μειωθεί κατά 30 δισ. ευρώ. Τα επιχειρηματικά δάνεια τον Ιανουάριο μειώ-θηκαν 4,3%, τα καταναλωτικά 5% και τα στεγαστικά 3,3%. Το ΔΝΤ προβλέπει μείωση 3% περίπου και το 2013 και άνο-δο των χορηγήσεων των τραπεζών από το 2014, 4,7% και με ανάλογο ρυθμό ως το 2016. Σημειώνεται ότι ένα χρόνο πριν προέβλεπε άνοδο το 2013, ωστόσο αναθεώρησε λόγω της μειωμένης ζήτησης δανείων που συνεπάγεται η ύφεση αλλά και του γεγονότος ότι οι τράπεζες διαθέτουν κεφάλαια για την αγορά εντόκων γραμματίων ώστε να «διευκολύ-νουν» το δημόσιο στην κάλυψη των αναγκών του, τα οποία «λείπουν» από τον ιδιωτικό τομέα.

Επικαιρότητα Ελλάδα

ΕΠΙΛΟΓΗ 53

Ο υπουργός Οικονομικών Γιάν-νης Στουρνάρας, εκτιμά ότι μπορεί να μην χρειαστούν και τα 50 δισ. ευρώ που διαθέτει το Ταμείο Χρη-ματοπιστωτικής Σταθερότητας (ΤΧΣ) για την κεφαλαιακή ενίσχυση των μεγάλων τραπεζών, την εκκαθάριση των μικρότερων εφόσον δεν προ-σελκύσουν ιδιωτικά κεφάλαια ή δεν προχωρήσουν σε συγχωνεύσεις ώστε να κριθούν βιώσιμες, πλέον ενός κε-φαλαίου ασφάλειας για την κάλυψη ζημιών που θα προκύψουν (περίπου 10 δισ. ευρώ). Αυτό προκύπτει από το γεγονός ότι στον υπολογισμό των αναγκών σε κεφάλαια των 4 μεγάλων (περίπου 28 δισ. ευρώ) δεν είχαν λη-φθεί υπόψη οι συγχωνεύσεις Εθνι-κής-Eurobank, Alpha-Εμπορικής και Πειραιώς- ΑΤΕ-Γενικής. Σημειώνεται ότι η Εμπορική και η Γενική μεταβιβά-στηκαν πλήρως ανακεφαλαιοποιημέ-νες από τις μητρικές τους και το ίδιο θα ισχύσει και για τη Millenium για την οποία η Πειραιώς βρίσκεται σε προχωρημένες διαπραγματεύσεις για την απόκτησή της από την πορτογαλι-κή μητρική Millenium BCP.

Με τα 150 εκατ. ευρώ που θα το-ποθετήσει στο νέο σχήμα η μητρική της Γενικής, Societe Generale, και τα 270 εκατ. που θα τοποθετήσει η Millenium BCP, η Πειραιώς βρίσκεται πολύ κοντά στο όριο να καλύψει το ελάχιστο 10% της ιδιωτικής συμμετο-χής στην αύξηση κεφαλαίου (5,3 δισ. ευρώ, σε σύνολο αναγκών 7,3 δισ.

και την απόσταση να καλύπτεται με μετατρέψιμες ομολογίες cocos προς το ΤΧΣ), στο πλαίσιο της ανακεφαλαι-οποίησης. Το 10% αποτελεί και προ-ϋπόθεση για να παραμείνει το μάνα-τζμεντ των τραπεζών στον έλεγχο των ιδιωτών μετόχων.

Από τις μεγάλες, η Alpha Bank έχει τις μικρότερες ανάγκες σε κεφά-λαια, 4,6 δισ. ευρώ, ενώ της Εθνικής φθάνουν τα 9,8 δισ. και της Eurobank τα 5,8 δισ. Η Alpha, με θετική καθαρή θέση παρά τις απώλειες από το κού-ρεμα των ελληνικών κρατικών ομολό-γων που είχε στο χαρτοφυλάκιό της, βρίσκεται επίσης κοντά στο όριο να καλύψει το ελάχιστο 10% της ιδιωτι-κής συμμετοχής.

Όσον αφορά τη συγχώνευση Εθνικής - Eurobank, οι διαδικασίες για τη λειτουργική τους ενοποίηση προχωρούν. Στο νέο σχήμα, με την επωνυμία της Εθνικής, η συμμετοχή της πρώτης θα ανέρχεται σε 75% και της δεύτερης σε 25%, με το μερίδιο αγοράς του να εκτιμάται σε 36% στα δάνεια και 32% στις καταθέσεις. Στη ΝΑ Ευρώπη το μερίδιο αγοράς της νέας τράπεζας στις χορηγήσεις, την καθιστά πρώτη στη Βουλγαρία και τη Fyrom και τρίτη στη Ρουμανία και τη Σερβία. Οι συνέργειες που δημιουρ-γεί το νέο σχήμα καθιστούν ευχερέ-στερη την προσέλκυση κεφαλαίων από ιδιώτες μετόχους, ώστε να διατη-ρηθεί ο έλεγχος σε αυτούς.

Οι αυξήσεις κεφαλαίου των 4 με-

γάλων θα έπρεπε να έχουν ολοκλη-

ρωθεί ως το τέλος Απριλίου όπως

προβλέπει το Μνημόνιο με την τρό-

ικα. Οι τράπεζες ζητούν παράταση

ώστε να υπάρξει περισσότερος χρό-

νος για επαφές με επενδυτές. Αυτό

αφορά ιδίως τις Εθνική-Eurobank,

όπου οι ανάγκες του νέου σχήματος

ανέρχονται σε 15,6 δισ. ευρώ, με συ-

νέπεια να είναι δύσκολο να αντληθεί

1,5 δισ. από τις αγορές σε τόσο σύ-

ντομο διάστημα. Βέβαια, ήδη ξένοι

επενδυτές έχουν εκδηλώσει ενδιαφέ-

ρον για συμμετοχή στην αύξηση κε-

φαλαίου. Επίσης οι τράπεζες ζητούν

βελτίωση των όρων ανακεφαλαιοποί-

ησης, πχ μείωση του επιτοκίου των

υπό αίρεση μετατρέψιμων ομολογιών

(coco’s) και της τιμής μετατροπής των

warrants για τους επενδυτές ώστε να

είναι πιο ελκυστική η συμμετοχή στις

αυξήσεις κεφαλαίου, αιτήματα ωστό-

σο που δεν αντιμετωπίστηκαν θετικά

από την τρόικα.

Άλλωστε με την «εθελοντική»

συμμετοχή στο πρόγραμμα επανα-

γοράς ελληνικών ομολόγων έχασαν

μελλοντικά έσοδα με τα οποία θα ενί-

σχυαν τα κεφάλαιά τους.

Στη συνέχεια θα πρέπει να ξεκι-

νήσει η διαδικασία για τις μικρότερες

τράπεζες, οι οποίες θα πρέπει να ενι-

σχυθούν κεφαλαιακά από ιδιώτες με-

τόχους χωρίς τη συμμετοχή του ΤΧΣ.

Μικρότερο το κόστος της ανακεφαλαιοποίησης

Ελληνικές Τράπεζες

54 ΕΠΙΛΟΓΗ

BankingNewsοι προκλήσεις, οι ανακατατάξεις, η στρατηγική, το όραμα και οι εξελίξεις στο ελληνικό τραπεζικό σύστημα που επαναδιαμορφώνεται στην απαιτητική εποχή της ύφεσης.

Citi 1η στα e-volution awards Το 1ο βραβείο στην κατηγορία «Συνδυασμός Ψηφιακού και Φυ-

σικού Καναλιού» για τις υπηρεσίες της E-corners απονεμήθηκε στη Citi, στην τελετή απονομής των E-volution Awards. Το βραβείο της Citi αφορά τα e-corners που δημιούργησε η τράπεζα στο πλαίσιο της έμφασης στην εξυπηρέτηση των πελατών της μέσω των ηλεκτρονι-κών υπηρεσιών (Ε-banking) και των νέων τεχνολογιών. Στα e-corners εκπαιδευμένοι e-specialists -με iPads και iPhones- εξοικειώνουν τους πελάτες με τα εναλλακτικά δίκτυα εξυπηρέτησης. Στόχος είναι να εκ-παιδευτούν οι πελάτες -τόσο οι ήδη εξοικειωμένοι με τις νέες τεχνο-λογίες, όσο και εκείνοι που κάνουν τα πρώτα τους βήματα στην ηλε-κτρονική τραπεζική- στο να χρησιμοποιούν εύκολα τις ηλεκτρονικές υπηρεσίες της τράπεζας. Ε-corners λειτουργούν ήδη στα καταστήμα-τα της Citibank στην Αθήνα, το Μαρούσι, τη Βούλα, τον Πειραιά και την Τσιμισκή (Θεσσαλονίκη). Τα E-volution Awards αποτελούν τη διά-κριση των βέλτιστων πρακτικών στο ηλεκτρονικό επιχειρείν.

Ενίσχυση με 2,7 δισ. ευρώΟλοκληρώθηκε η εξαγορά της Εμπορικής τράπεζας από την Alpha Bank. Με την κί-νηση αυτή η Alpha απέκτησε καθαρή αξία ενεργητικού 2,7 δισ. ευρώ, αφού η μητρική της Εμπορικής, Credit Agricole, ενίσχυσε τη θυγατρική της με 2,9 δισ. και αγόρασε μετα-τρέψιμο σε μετοχές ομόλογο της Alpha 150 εκατ. ευρώ αλλά και δημιουργεί συνέργειες που θα αποδώσουν αξία στους μετόχους. Ο πρόεδρος της Alpha, Γιάννης Κωστόπουλος, δηλώνει αισιόδοξος, καθώς διαφαίνονται οι πρώτες ενδείξεις αντιστροφής του δυσμε-νούς οικονομικού κλίματος και σημειώνεται πρόοδος στην εφαρμογή των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων. Όπως τονίζει, το νέο σχή-μα θα συμβάλλει στην ανασυγκρότηση του τραπεζικού συστήματος και την επανεκκίνη-ση της οικονομικής δραστηριότητας και θα κατέχει σημαντική θέση σε όλους τους επι-χειρηματικούς τομείς της χώρας.

«Go International» στη ρωσική αγορά

Την 4η διοργάνωση της επιτυχημένης πρωτοβουλίας του Προ-γράμματος ‘Go International’ αποτελεί η Επιχειρηματική Αποστολή στη Μόσχα που υλοποιεί τον Μάιο η Eurobank με τη συνεργασία των τριών κύριων εξαγωγικών φορέων της χώρας, του Πανελλήνι-ου Συνδέσμου Εξαγωγέων (ΠΣΕ), του Συνδέσμου Εξαγωγέων Βο-ρείου Ελλάδος (ΣΕΒΕ) και του Συνδέσμου Εξαγωγέων Κρήτης (ΣΕΚ).

Στο πλαίσιο της προετοιμασίας της αποστολής και της υπογρα-φής σειράς πρωτοκόλλων συνεργασίας του Ελληνορωσικού Επιμε-λητηρίου με αρμόδιους ρωσικούς οργανισμούς, ο πρόεδρος και η γενική διευθύντρια του Ελληνορωσικού Εμπορικού Επιμελητη-ρίου, Χρήστος Δήμας και Έλενα Κοντράτοβα, καθώς και στελέχη της Eurobank πραγματοποίησαν επαφές στη ρωσική πρωτεύουσα με πολιτικούς, οικονομικούς και επιχειρηματικούς φορείς. Από τις συναντήσεις επιβεβαιώθηκε το ισχυρό ενδιαφέρον Ρώσων επιχει-ρηματιών για την ελληνική αγορά, αλλά και η ανάγκη να προω-θηθούν τα ελληνικά προϊόντα και υπηρεσίες στη Ρωσία με επαγ-γελματισμό και επιμονή και, προπαντός, με οργανωμένες και συ-ντονισμένες προσπάθειες. Στις προηγούμενες τρεις διοργανώσεις, σε Λευκωσία, Κύπρο και Βουκουρέστι, συμμετείχαν πάνω από 300 ελληνικές εξαγωγικές επιχειρήσεις και έγιναν περισσότερες από 4 χιλ. επιχειρηματικές συναντήσεις προώθησης των ελληνικών εξα-γωγών με εισαγωγείς από το εξωτερικό.


ΕΠΙΛΟΓΗ 55

Eurobank Asset ManagementΗγετική θέση Για 5η χρονιά το 2012, η Eurobank Asset Management Α.Ε.Δ.Α.Κ. διατήρησε την ηγετική της παρου-σία στον χώρο της διαχείρισης αμοιβαίων κεφαλαίων, θεσμικών χαρτοφυλακίων και της παροχής επενδυτικών λύσεων μέσω τρίτων παρόχων (Fund Selection) στην Ελλάδα και τις χώρες, όπου ο όμιλος Eurobank έχει παρουσία. Η Eurobank Asset Management Α.Ε.Δ.Α.Κ. πέτυχε εντυπωσιακή αύ-ξηση των υπό διαχείριση κεφαλαί-ων της, τα οποία ξεπέρασαν τα 2,8

δισ. ευρώ. Σύμφωνα με τα στοιχεία της Ένωσης Θεσμικών Επενδυτών: 1η θέση στο σύνολο των 283 Α/Κ της ελληνικής αγοράς πέτυχε το Eurobank (LF) Greek Government Bond Fund με απόδοση +118%. 1η θέση στην κατηγορία των Με-τοχικών A/K Αναπτυσσομένων Αγορών πέτυχε το Eurobank (LF) Equity-Turkish Equity με απόδοση +60%. 1η θέση στην κατηγορία των Α/Κ Διαχείρισης Διαθεσίμων πέτυχε το Eurobank (LF) Cash Fund (EUR) με απόδοση +19%. 2η στην κατηγορία των Μετοχικών Fund of Funds πέτυχε το Eurobank (LF) Fund of Funds -Real Estate με απόδοση +16%, ενώ στην κατηγορία των Μικτών Fund of Funds το Eurobank

Balanced Blend Fund of Funds Μι-κτό κατέκτησε επίσης τη 2η θέση με απόδοση +14%. Με διπλάσια σχεδόν απόδοση του Γ.Δείκτη του Χ.Α., το Eurobank I (LF) Equity-Flexi Style Greece (+61%) κατέλαβε την τέταρτη θέση στην κατηγορία των Μετοχικών Α/Κ Ελλάδας. Όπως τονίζει ο διευθύνων σύμ-βουλος, Κωνσταντίνος Μοριανός «Τα αποτελέσματα του 2012, κατα-δεικνύουν, ότι παρά τις δυσμενείς συγκυρίες, η προσπάθειά μας είναι συνεχής. Παράλληλα, οι διακρί-σεις-βραβεύσεις αναδεικνύουν την ικανότητα των διαχειριστών μας και την προσήλωσή μας στην ποιότητα του διαχειριστικού αποτε-λέσματος».

Saxo Βank Aύξηση πελατών

Αύξηση των πελατών 30% και του όγκου των συναλλαγών 20% πέτυχε η Saxo Bank, μία από τις μεγαλύτερες τράπεζες παγκοσμίως με εξειδίκευση στις διαδικτυακές συναλλαγές και επενδύσεις. Η τράπεζα συμπλήρω-σε τον τρίτο χρόνο της στην Ελλάδα, διατηρώντας υψηλούς ρυθμούς ανά-πτυξης από το 2009. Με την ένταξη και του Χρηματιστηρίου Αθηνών στις πλατφόρμες της, οι Έλληνες επεν-δυτές έχουν πλέον πρόσβαση σε συνολικά 29 διεθνή χρηματιστήρια, σε περισσότερα από 22 χιλ. επεν-δυτικά προϊόντα. Όπως δηλώνει ο Εμμανουήλ Λεμονάκης, επικεφαλής

της τράπεζας στην Ελλάδας & Chief Operating Officer της Saxo Bank Κύ-πρου «Η Saxo Bank μετράει ήδη τρία χρόνια επιτυχημένης παρουσίας στην Ελλάδα, η οποία πλέον αποτελεί την 5η σημαντικότερη αγορά για τον όμιλο της Saxo Bank σε διεθνές επί-πεδο, ενώ διατηρεί σταθερά την 4η θέση μεταξύ των ευρωπαϊκών χω-ρών. Προσθέτουμε νέα προϊόντα που ανταποκρίνονται στις ανάγκες των επενδυτών και επενδύουμε στην ανα-βάθμιση των πλατφορμών μας, τόσο σε επίπεδο ασφάλειας και ταυτοποί-ησης, όσο και σε επίπεδο διαφάνειας στη διαδικασία της επένδυσης, ώστε ο πελάτης να γνωρίζει εκ των προτέ-ρων το συνολικό κόστος και κέρδος της κάθε συναλλαγής».

www.exportgate.gr // λανσάρισμα πύλης«Ένα ακόμη μεγάλο βήμα και επίτευγμα στη συνεργασία μας με την Eurobank, την οποία εγώ συγκαταλέγω στους μεγαλύτερους συμμάχους των ελλήνων εξαγωγέων...το καινοτομικό επιστέγασμα στη σύμπραξη συλλογικών φορέων, επιχειρήσεων και τραπεζικού συστήματος, με στόχο την προβολή των ελληνικών προϊόντων σε όλο τον κόσμο. Για το λόγο αυτό, επιτρέψτε μου να συγχαρώ τους ανθρώπους της Eurobank που αποδεικνύουν ότι για μία ακόμα φορά καινοτομούν και ηγούνται των εξελίξεων στον κλάδο της υποστήριξης της εξωστρέφειας» Χριστίνα Σακελλαρίδη, Προέδρος του Παν. Συνδέσμου Εξαγωγέων.

56 ΕΠΙΛΟΓΗ

οι προκλήσεις, οι ανακατατάξεις, η στρατηγική, το όραμα και οι εξελίξεις στο τραπεζικό σύστημα που επαναδιαμορφώνεται στην απαιτητική εποχή της ύφεσης.

Μειώνονται και στην ευρωζώνη τα δάνεια, αποτέλεσμα κυρίως της υποχώρησης στην περιφέρεια και της σχεδόν στασιμότητας στη Γαλλία ενώ αυξάνονται στις άλλες χώρες του πυρήνα. Έτσι, στην ευρωζώνη συνολικά υποχωρούν για 9ο συνεχομένη μήνα, κατά 0,9% τον Ιανουάριο. Η μείωση οφείλεται στην εντεινόμενη μείωση των επιχειρηματικών δανείων, πλέον υποχωρούν 2,5%, ενώ οριακή είναι η άνοδος στα νοικοκυριά, 0,5%.Στη Γαλλία η άνοδος των δανείων έχει περιοριστεί στο 0,5% για τις επιχειρήσεις, με τα δάνεια για κεφάλαιο κίνησης να μειώνονται 5% ενώ επιβραδύνει και η άνοδος στα νοικοκυριά στο 2,4%. Ο όγκος των χορηγήσεων περιορίζεται καθώς η οικονομία επιβραδύνει και οι τράπεζες εφαρμόζουν αυστηρότερα κριτήρια χορηγήσεων αποστρεφόμενες τον πιστωτικό κίνδυνο ενώ και η ζήτηση περιορίζεται λόγω της στασιμότητας στην οικονομία.Στην Ιταλία υποχωρούν με

ρυθμό 1,2% συνολικά και 3,4% στις επιχειρήσεις, για τους ίδιους παράγοντες, πλέον της ύφεσης στην οικονομία (2% μείωση του αεπ) που περιορίζει τη ζήτηση δανείων και του ακριβότερου κόστους άντλησης κεφαλαίων που αντιμετωπίζουν οι τράπεζές της στη διεθνή χρηματαγορά.Στην Ισπανία οι χορηγήσεις των τραπεζών προς τις επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά υποχωρούν με ρυθμό 4,5% για τους ίδιους λόγους με εντονότερο και το υψηλότερο κόστος άντλησης ρευστότητας των τραπεζών.Στον αντίποδα η Γερμανία, όπου τα δάνεια αυξάνονται, με ρυθμό όμως που επιβραδύνει, σήμερα στο 0,9%. Ωστόσο, αυτό οφείλεται εκτός από συγκυριακούς λογούς – η οικονομία επιβραδύνει με τον ρυθμό ανάπτυξης στο 0,5% το 2013 καθώς περιορίζεται η ζήτηση για τις εξαγωγές της από τον ευρωπαϊκό Νότο- στη χαμηλή ζήτηση δανείων από τις μεγάλες επιχειρήσεις. Σύμφωνα με την κεντρική τράπεζα της χώρας, τη Bundesbank,

οι μεγάλες επιχειρήσεις στρέφονται περισσότερο στην κεφαλαιαγορά για άντληση κεφαλαίων. Η ισχυρή ζήτηση των επενδυτών για εταιρικά ομόλογα των υψηλής αξιολόγησης επιχειρήσεων και όχι μόνο, συνεπάγεται ότι αντλούν κεφάλαια με χαμηλότερο κόστος από ότι τα επιτόκια των τραπεζικών δανείων. Επίσης, η χαμηλή ζήτηση οφείλεται και στην ισχυρή θέση των επιχειρήσεών της, που ενισχύονται με εσωτερική χρηματοδότηση (μετοχικό κεφάλαιο και κέρδη) και λιγότερο με δάνεια. Αντίθετα η ζήτηση δανείων από τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις αυξάνεται. Όπως σημειώνει, η χαμηλή άνοδος των δανείων δεν αποτελεί λόγο ανησυχίας παρά μόνο για τις τράπεζες, που θα βλέπουν τα κέρδη τους να υποχωρούν όχι μόνο λόγω των χαμηλότερων επιτοκίων χορηγήσεων αλλά τώρα και από τον χαμηλότερο όγκο εργασιών.

Κάτω τα δάνεια και στην Ευρωζώνη

56 ΕΠΙΛΟΓΗ

BankingNews


ΕΠΙΛΟΓΗ 57

Deloitte

Επαναπροσδιορισμός στρατηγι-κής για τις τράπεζες το 2013

Τις νέες προκλήσεις για τις τράπεζες παγκοσμίως περιγράφει πρόσφατη μελέτη της Deloitte. Μεταξύ αυ-τών, η επανάκτηση της εμπιστοσύνης με την επιδίωξη άριστης εξυπηρέτησης των πελατών, οι επενδύσεις στη χρήση νέας τεχνολογίας που βελτιώνουν τα περιθώρια κερδοφορίας, (cloud computing κλπ) οι νέες μέθοδοι πληρωμών μέσω κινητών συσκευών και η δημιουργία της ψηφιακής τράπεζας του μέλλοντος, διατηρώντας πα-ράλληλα την αποδοτική τράπεζα του παρόντος. Πολλές είναι οι τράπεζες που θα ξαναδοκιμάσουν τις παλιές στρατηγικές που χρησιμοποιήθηκαν σε παλαιότερες κρίσεις: περικοπές δαπανών, έμφαση σε πιο κερδοφό-ρους πελάτες, και επενδύσεις αναφορικά με τη συμμόρ-φωση στο εποπτικό καθεστώς(compliance). Σύμφωνα με τον Νίκο Σοφιανό, πρόεδρο της Deloitte Ελλάδος: «Μπορεί η ανακεφαλαιοποίηση και η διατήρηση της αυτονομίας και ανεξαρτησίας των ελληνικών τραπεζών να είναι το κυρίαρχο μέλημα των Ελλήνων τραπεζιτών, εντούτοις, η ανάγκη αντιμετώπισης των προκλήσεων αυτών δεν είναι δυνατόν να υποβαθμιστεί. Η αντιμετώ-πισή τους, μέσα από ένα πιο σύγχρονο και αποτελεσμα-τικό λειτουργικό μοντέλο, συνιστά το μεγάλο στοίχημα του ελληνικού τραπεζικού συστήματος που είναι απα-ραίτητο να κερδηθεί για την επανεκκίνηση της ελληνι-κής οικονομίας».

Stress tests στην ΑμερικήΜε εξαιρετικά δυσμενές σενάριο η αμερικανική κε-

ντρική τράπεζα δοκιμάζει την αντοχή των τραπεζών που εποπτεύει. Στη δοκιμασία η Fed υπέβαλε τις 18 μεγαλύ-τερες με ενεργητικό μεγαλύτερο των 50 δισ. (70% του συνολικού του τραπεζικού συστήματος), με σενάριο που μοιάζει με τις συνθήκες στην ελληνική αγορά. Αυ-τές είναι ποσοστό ανεργίας 12%, μείωση τιμών στο χρη-ματιστήριο 50% και των ακινήτων μεγαλύτερη του 20%. Επιπλέον, σοκ στην αγορά για τις μεγαλύτερες με δρα-στηριότητες trading και ύφεση στις ευρωζώνη, Βρετα-νία, Ιαπωνία και χαμηλότερη ανάπτυξη στην Ασία. Στο σενάριο αυτό οι ζημιές στις τράπεζες ως το τέλος του 2014 θα φτάσουν τα 462 δισ. δολ. και το tier 1 common equity capital (μετοχικό και διακρατούμενα κέρδη προς το σταθμισμένο ως προς τον κίνδυνο ενεργητικό) θα μειωνόταν για το σύνολό τους από 11,1% το 3ο τρίμηνο 2012 σε 7,7% το 4ο 2014, υψηλότερα από το ελάχιστο 7% που θέτει η Βασιλεία ΙΙΙ 7%. Με τη δημοσιοποίηση των αποτελεσμάτων δηλώνει ότι διευκολύνει την αγο-ρά να αξιολογεί τις τράπεζες. Σύμφωνα με αυτά μόνο οι Bank of America, JP Mogan Chase και Morgan Stanley (με ισχυρούς δείκτες σήμερα) θα έπεφταν οριακά κάτω από το ελάχιστο 7% ενώ όλες θα κάλυπταν το ελάχιστο 6% για το tier I (περιλαμβάνει και χαμηλότερης ποιότη-τας κεφάλαια). Ισχυρότερες στο δυσμενές σενάριο θα ήταν οι Bank of New York Mellon και State Street. Επί-σης, ζητά από τις Goldman Sachs και JP Mogan Chase βελτιωμένα σχέδια κεφαλαιακής ενίσχυσης.

ΚαταθέσειςΟι απώλειες περιορίζονται

Οι καταθέσεις επανέρχονται στις τράπεζες. Το 2ο εξάμηνο του 2012 αυξήθηκαν κατά 10 δισ. ευρώ, ανακόπτοντας την πτωτική πορεία της τελευταίας τριετίας, καθώς η σταδιακή αποκατάσταση της εμπιστοσύνης των καταθετών επέτρεψε

τον περιορισμό των απωλειών για τις τράπεζες. Έτσι, τον Ιανουάριο φέτος ο ρυθμός μείωσης ήταν μόνο 4,7% από 7,3% στα τέλη του 2012. Σύμφωνα με εκτιμήσεις και τον Φεβρουάριο οι καταθέσεις αυξήθηκαν κατά 2 δισ. ευρώ.

C

M

Y

CM

MY

CY

CMY

K

KTX Pastilies_Final_21x28.pdf 1 1/9/13 3:10 PM

ΕΠΙΛΟΓΗ 59ΕΠΙΛΟΓΗ 59

Business

Business

60 ΕΠΙΛΟΓΗ

Business

Business

Αυτό που έλειπε από την Ελλάδα τα προηγούμενα χρόνια ήταν το ενδιαφέρον των νέων για την επιχειρηματικότητα. Η αίσθηση ότι δεν υπάρχει μια «χείρα βοη-θείας» στα πρώτα βήματα της μετατροπής της επιχειρηματικής τους ιδέας σε πράξη είχε ως αποτέλεσμα τον περιορισμένο αριθμό νέων επιχειρηματικών πρωτοβουλι-ών. Με άλλα λόγια, λείπει μια ολοκληρωμένη προσέγγιση της ανάπτυξης της επι-χειρηματικότητας και ειδικότερα της νεανικής και η δημιουργία κατάλληλου πλέγμα-τος δράσεων υποστήριξής της, δηλαδή το κατάλληλο «οικοσύστημα καινοτομίας και επιχειρηματικότητας. Η Eurobank και το Corallia συνεργάστηκαν για να καλύψουν το κενό, δημιουργούν μια θερμοκοιτίδα για τους νέους επίδοξους επιχειρηματίες. Ο Βασίλης Τραπεζάνογλου, σύμβουλος διοίκησης της Eurobank και ο Jorge Sanchez-Παπασπηλίου, διευθυντής Στρατηγικού Σχεδιασμού & Ανάπτυξης του Corallia μιλούν στην «Ε» για το egg και τον στόχο του να αποτελέσει τον καταλύτη της αλλαγής στην Ελλάδα της κρίσης.

»

Give (the) young a chance

Καταλύτες για θετική ενέργεια

Το Harvard Business School έχει εντοπίσει ως έναν από τους βασικούς παράγοντες ανταγωνιστικότητας τα clusters, τη συ-γκέντρωση επιχειρήσεων και υποστηρικτικών δραστηριο-τήτων που δημιουργούν συνέργειες. Με την εξαίρεση του Corallia, η Ελλάδα δεν έχει να επιδείξει αποτελέσματα στον τομέα. Πώς πιστεύετε ότι μπορεί να αλλάξει η εικόνα;

Είναι αλήθεια πως η Ελλάδα ακόμα βρίσκεται σε πρώ-ιμο στάδιο σχετικά με τη δημιουργία συνεργατικών σχη-ματισμών (clusters). Παρόλα αυτά το Corallia έχει αποδεί-ξει ότι η εικόνα έχει αρχίσει να αλλάζει. Οι εταιρείες που συμμετέχουν στα τρία clusters που υποστηρίζει το Corallia (μικροηλεκτρονικής/mi-Cluster, διαστημικής τεχνολογί-

ας/si-Cluster και δημιουργικού περιεχομένου/gi-Cluster) έχουν να επιδείξουν πολύ ενθαρρυντικά αποτελέσματα. Παράλληλα, η οικονομική κρίση και η αναθεώρηση του οι-κονομικού μοντέλου ανάπτυξης που αυτή έφερε, η ανάγκη για εξωστρέφεια και καινοτομία που απαιτούν ισχυρές συ-νεργασίες, και η ανάγκη να λειτουργήσουμε συλλογικά για να αναδείξουμε τα συγκριτικά πλεονεκτήματα της χώρας, έχουν διαμορφώσει ένα πρωτόγνωρο πεδίο για να ανα-πτυχθούν συνέργειες, να μειωθεί το εγώ, και να διαδοθεί το μαζί. Η εικόνα λοιπόν έχει αλλάξει και μπορεί να αλλά-ξει ακόμη περισσότερο με τη συνειδητοποίηση από όλους της σημασίας αντίστοιχων οικοσυστημάτων σε όλους τους

ΣυνΕντΕυξη ΒασΙλησ Τραπεζανογλου//EurobankJorge Sanchez//Corallia//

ΕΠΙΛΟΓΗ 61

τομείς της οικονομίας, της λειτουργίας των συνεργατικών σχηματισμών, της προστιθέμενης αξίας που προσφέρουν στην οικονομία καθώς και της αναγκαιότητας διάδοσης και εξάπλωσής τους. Ενδεικτικά, το mi-Cluster απασχολεί πάνω από 12.000 εργαζόμενους, έχει κύκλο εργασιών αρ-κετά δισ. ευρώ και σημαντικές εξαγωγές. Αντίστοιχα, το gi-Cluster απασχολεί πάνω από 5.000 εργαζόμενους, έχει κύκλο εργασιών πάνω από 1,2 δισ. και εξαγωγές πάνω από 750 εκ. ευρώ. Τέλος, το si-Cluster απασχολεί πάνω από 600 εργαζόμενους και κύκλο εργασιών πάνω από 100 εκ. ευρώ. Με αυτή την κληρονομιά και φιλοσοφία σχεδιάσαμε μα-ζί με τη Eurobank το πρόγραμμα egg - enter-grow-go στο πλαίσιο του οποίου επιχειρηματικές ομάδες θα βιώσουν την εμπειρία του επιχειρείν ως μέλη ενός δυναμικού οικο-συστήματος καινοτομίας. Από αυτό το οικοσύστημα αναμέ-νουμε να δημιουργηθούν και τομεακές συγκεντρώσεις και εξειδικεύσεις τις οποίες θα προσπαθήσουμε να υποστηρί-ξουμε και με άλλες πρωτοβουλίες στη συνέχεια.

Η ανάπτυξη της νεανικής επιχειρηματικότητας, που αποτελεί και τη βάση για τη δημιουργία της νέας επιχειρηματικής βά-σης της χώρας, που προσκόπτει; Θα λέγατε ότι η χρηματο-δότηση είναι το εμπόδιο (είμαστε πίσω σε venture και seed capital) ή μήπως λείπουν όλες οι άλλες δομές που διευκολύ-νουν τον επίδοξο επιχειρηματία;

Είναι πράγματι διαπιστωμένη η απουσία οργανωμέ-νων, σε ευρεία κλίμακα χρηματοδοτικών μηχανισμών, όπως είναι τα κεφάλαια επιχειρηματικού ρίσκου (venture capitals), τα κεφάλαια σποράς (seed capitals) αλλά και οι επιχειρηματικοί άγγελοι (business angels). Λείπει, επίσης, και η ενημέρωση για το πώς παρεμβαίνουν στην επιχει-ρηματική ανάπτυξη. Θεωρούμε όμως ότι αυτό που κυρί-ως έλειπε τα προηγούμενα χρόνια ήταν το ενδιαφέρον νε-ανικών ομάδων για την επιχειρηματικότητα. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα ένα πολύ μικρό αριθμό σημαντικών επιχειρη-ματικών ευκαιριών. Τα λίγα επενδυτικά σχήματα που είχαν δημιουργηθεί παραπονιόνταν ότι είχαν πολύ μικρό αριθμό αξιόπιστων σχεδίων νεοφυών εταιριών να αξιολογήσουν,

γεγονός που δυσκόλευε την επένδυση σε πολλαπλές επι-χειρηματικές ομάδες για να επιτύχουν διασπορά κινδύνου. Όμως δεν είναι μόνον τα κεφάλαια ή οι καλές επιχειρημα-

τικές ιδέες που λείπουν. Η επαφή μας με τους νέους στο πλαίσιο πρωτοβουλιών που αναλάβαμε, έδει-ξε ότι αυτό που έλειψε και λείπει ακόμη είναι μια ολοκληρωμένη προσέγγιση της ανάπτυξης της επιχειρηματικό-τητας και ειδικότερα της νεανικής και η δημιουργία κατάλληλου πλέγματος δράσεων υποστήρι-ξής της σε όλα τα επίπεδα. Δεν έχουμε, δηλαδή, διαμορφώσει κατάλληλο «οικοσύστημα καινο-τομίας και επιχειρηματικότητας». Δεν αρκούν οι χρηματοδοτικές μόνον πρωτοβουλίες. Άλλωστε και τα προγράμματα ενίσχυσης της νεανικής επιχειρηματικότητας μέσω ευρωπαϊκών ή εθνικών προγραμμάτων δεν απέδω-σαν ουσιαστικά, επειδή στις περισσότερε ς περιπτώσεις αξιοποιήθηκαν για κοινές, μη

« Το τραπεζικό σύστημα, στη δύσκολη αυτή συγκυρία, με την τεχνογνωσία και

δικτύωσή του, μπορεί να προσφέρει χρήσιμες συμβουλές και καθοδήγηση, να κινητοποιήσει ιδιωτικά κεφάλαια, ελληνικά ή ξένα, να φέρει σε επαφή

νέους επιχειρηματίες με καταξιωμένες εταιρείες που ενδιαφέρονται να επενδύ-

σουν σε νέες επιχειρήσεις »

Βασίλης Τραπεζάνογλου, σύμβουλος διοίκησης Eurobank (αριστερά) και Jorge Sanchez-Παπασπηλίου, διευθυντής Στρατηγικού Σχεδιασμού & Ανάπτυξης Corallia (δεξιά).

62 ΕΠΙΛΟΓΗ

Business

Business

ανταγωνιστικές δραστηριότητες, χωρίς πολλαπλασιαστικό πλεονέκτημα για την οικονομία. Η πραγματική άνθιση της νεανικής επιχειρηματικότητας στη χώρα απαιτεί ένα ευνοϊ-κό πλαίσιο, φιλικό κλίμα για την ανάληψη κινδύνου και μια συνολική στήριξη σε όλα τα στάδια εκκόλαψης μιας νέας επιχείρησης, από το στάδιο της επιχειρηματικής ιδέας μέ-χρι την εμπορική μεγέθυνση της εταιρίας για να σταθεί με αξιώσεις στον διεθνή ανταγωνιστικό στίβο. Πρέπει οι νέοι επιχειρηματίες να μένουν απερίσπαστοι στο δημιουργικό μέρος του εγχειρήματός τους και να έχουν στήριξη που θα επιταχύνει την ανάπτυξή τους. Αυτό επιχειρούμε να κατα-δείξουμε συμβολικά με το τρίπτυχο enter - grow - go.

Από την επιχειρηματικότητα ανάγκης στη νέα και καινοτόμο επιχειρηματικότητα. Οι δομές του κράτους δεν έχουν πετύχει να κινητοποιήσουν τη νέα επιχειρηματικότητα, όπως φαίνεται από τη χαμηλή απορρόφηση των κοινοτικών κεφαλαίων. Θα λέγατε ότι την σκυτάλη πρέπει πλέον να αναλάβει ο ιδιωτικός τομέας, με πρωτοβουλίες όπως το πρόγραμμα egg;

Πράγματι, η επιχειρηματική κινητικότητα των νέων που παρατηρούμε δε βασίζεται πάντοτε σε πρωτογενή επιλογή, σε αυθόρμητη τάση ανάληψης κινδύνου. Η ανάγκη επαγ-

γελματικού διεξόδου, τα τελευταία δυο χρόνια, έδωσε το έναυσμα και σταδιακά παρατηρούμε να αναπτύσσεται στη νεολαία μια κουλτούρα αναζήτησης, αυτό-οργάνωσης, αυτενέργειας και δημιουργίας που αποτελεί οπωσδήποτε σημαντικό στοιχείο αισιοδοξίας, αφού ξεφεύγουμε από τη λογική της ευκολίας και του βολέματος στο Δημόσιο. Η καινοτομία κεντρίζει όλο και περισσότερο την ελληνική νεολαία. Ο ιδιωτικός τομέας μπορεί να συμβάλει πολύ στη νέα αυτή κατεύθυνση ανάπτυξης, με πρωτοβουλίες παρακί-νησης και υποστήριξης.

Πιστεύουμε ότι πρωτοβουλίες όπως το πρόγραμμα egg, έχουν ως στόχο να δημιουργήσουν θετικά παραδείγ-ματα, να δημιουργήσουν υγιή πρότυπα νεανικής καινοτο-μικής επιχειρηματικότητας, τα οποία θα ακολουθήσουν και άλλοι οργανισμοί και επιχειρήσεις. Όμως, ακόμη και αν το egg αναπτυχθεί με τη δημιουργία και άλλων εστιών στην Αθήνα και άλλες πόλεις στην Ελλάδα, όπως προβλέπει ο αρχικός σχεδιασμός, ακόμη και αν βρεθούν μιμητές, δεν μπορούν τέτοιες πρωτοβουλίες να λύσουν μόνες τους το οξύ πρόβλημα επιχειρηματικότητας της χώρας μας. Μπο-ρούν, κυρίως, να λειτουργήσουν ως καταλύτες για τη δη-μιουργία κουλτούρας φιλικής προς την επιχειρηματικότητα και να συμβάλουν σε μια υγιή πορεία ανάπτυξης. Στόχος μας, επαναλαμβάνουμε, είναι να καταδειχθεί η ανάγκη ενός ολοκληρωμένου τρόπου υποστήριξης μέσα από θε-σμούς και μέτρα, που είτε θα έχουν κρατική υπόσταση ή, ακόμη, θα βασίζονται στην εθελοντική προσφορά και στη χορηγία οργανισμών και επιχειρήσεων. Φυσικά, όπως συ-νέβη στο εξωτερικό και άρχισε να συμβαίνει και στην Ελ-λάδα, η ανάπτυξη συνεργατικών εστιών και η υποστήριξη νεοφυών επιχειρήσεων (startups) μπορεί από μόνη της να

« Φυσικά, όπως συνέβη στο εξωτερι-κό και άρχισε να συμβαίνει και στην Ελλάδα, η ανάπτυξη συνεργατικών

εστιών και η υποστήριξη νεοφυών επι-χειρήσεων (startups) μπορεί από μόνη της να αναπτυχθεί ως μια σημαντική

επιχειρηματική δραστηριότητα »

ΣυνΕντΕυξη ΒασΙλησ Τραπεζανογλου//EurobankJorge Sanchez//Corallia//

ΕΠΙΛΟΓΗ 63

αναπτυχθεί ως μια σημαντική επιχειρηματική δραστηριό-τητα. Η μεγάλη ανάγκη είναι οι νέοι να αποκτήσουν την αί-σθηση ότι «υπάρχει χείρα βοηθείας» αν επιχειρήσουν να μετατρέψουν την επιχειρηματική τους ιδέα σε πράξη.

Τι είναι η πρωτοβουλία egg, πώς προέκυψε ως ιδέα και σε ποιούς απευθύνεται?

Tο πρόγραμμα egg είναι ένα πρόγραμμα εταιρικής κοινωνικής ευθύνης και κοινή προσπάθεια της Eurobank και του Corallia για την τόνωση της νεανικής καινοτόμας επιχειρηματικότητας. Για πρώτη φορά στην Ελλάδα πα-ρέχεται η δυνατότητα σε νέους επιχειρηματίες με καινο-τόμες ιδέες να συμμετέχουν σε ένα 12μηνο ολοκληρω-μένο πρόγραμμα επιχειρηματικής επώασης (incubation), επιτάχυνσης (acceleration) και συνεργασίας (co-working). Μέσω διαγωνιστικής διαδικασίας θα επιλεγούν οι καλύ-τερες ομάδες οι οποίες θα λαμβάνουν συμβουλευτική κα-θοδήγηση (mentoring) από διακεκριμένα και καταξιωμένα πρόσωπα από όλο το φάσμα των κλάδων της οικονομίας και της επιστήμης, θα φιλοξενούνται σε κτηριακή υπο-δομή με πλήρως λειτουργικούς και άρτια εξοπλισμένους συνεργατικούς γραφειακούς χώρους και συστήματα, θα έχουν πρόσβαση σε υποστηρικτικές υπηρεσίες μίας στά-σης (one-stop-shop) για όλα τα καίρια θέματα εκκίνησης και λειτουργίας της κάθε συμμετέχουσας ομάδας και θα μπορούν να βελτιώσουν την επιχειρηματική τους ικανό-τητα μέσω ενός προκαθορισμένου τρίμηνου εντατικού προγράμματος εκπαίδευσης (business bootcamp) με πρα-κτικό χαρακτήρα και στόχο να εφοδιάσει τους συμμετέχο-ντες με τα απαραίτητα γνωστικά εργαλεία για τη μετέπειτα σταδιοδρομία τους ως νέοι επιχειρηματίες. Σκοπός μας εί-ναι στο τέλος του ετήσιου κύκλου να έχουν ωριμάσει τα επιχειρηματικά σχέδιά τους και να είναι έτοιμες οι ομάδες

για το δυναμικό τους επιχει-ρηματικό άλμα. Η συνεργα-σία Corallia- Eurobank δεν

ε ίναι κάτι καινούργιο. Στην προκε ιμένη πε-ρίπτωση οραματιστή-κα μ ε να ε νώ σ ο υ μ ε την πολυετή εμπειρία της δημιουργίας και διαχείρισης συνεργα-τ ικών σ χηματ ισ μών του Corallia μαζί με τις υποδομές, τη διαχε ι -ριστική εμπειρία και τη χρηματοοικονομική κα-θοδήγηση της Eurobank για να βοηθήσουμε τους νέους επιχε ιρηματ ίε ς

της χώρας και να συντελέσουμε και εμείς όσο μπορούμε στην ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας. Στο πρόγραμμα μπορούν να συμμετέχουν νέοι και νέες από όλη την Ελλά-δα ηλικίας 18-35 ετών που έχουν δημιουργικές και και-νοτόμες επιχειρηματικές ιδέες, σε όλους τους τομείς της οικονομίας.

Η Eurobank δίνει έμφαση στην ανάδειξη νέων και καινοτό-μων ιδεών αλλά και στην εξοικείωση των νέων με την έννοια της επιχειρηματικότητας. Βλέπετε στη νέα επιχειρηματικότητα, στην αξιοποίηση ενός καινούργιου πληθυσμού επιχειρηματι-κών ευκαιριών, πεδίο ανάπτυξης για τις τράπεζες;

H συνεργασία της Eurobank με το Οικονομικό Πανε-πιστήμιο, τόσο στη δημιουργία του ενημερωτικού και εκπαιδευτικού portal Moneypedia, όσο και στον φοιτητι-κό διαγωνισμό ηλεκτρονικού επιχειρείν e-nnovation, αλ-λά και άλλες σχετικές σημαντικές δράσεις της Τράπεζας, όπως ο διαγωνισμός εφαρμοσμένης έρευνας και καινοτο-μίας «Η Ελλάδα καινοτομεί», έφεραν την Eurobank σε άμε-ση επαφή με τις ανάγκες και προσδοκίες των νέων επιστη-μόνων και επιχειρηματιών μέσα στο σημερινό δυσμενές πλαίσιο της κρίσης. Παράλληλα διαπιστώνουμε ότι αρκε-τές καινοτόμες επιχειρηματικές ιδέες νέων Ελλήνων δια-πρέπουν επιχειρηματικά σε διεθνή κλίμακα. Είναι αναμε-νόμενο ότι οι τράπεζες θα προσαρμόσουν τις χρηματοδο-τικές πρωτοβουλίες τους στα νέα δεδομένα, με πρόβλεψη π.χ. χρηματοδοτικών προϊόντων σε συνδυασμό με κοινο-τικά προγράμματα και, κυρίως, πρωτοστατώντας στη δη-μιουργία ειδικών επενδυτικών κεφαλαίων με ενεργοποί-ηση ιδιωτών επενδυτών με τους οποίους συνεργάζονται. Το τραπεζικό σύστημα, στη δύσκολη αυτή συγκυρία, με την τεχνογνωσία και δικτύωσή του, μπορεί να προσφέρει χρήσιμες συμβουλές και καθοδήγηση, να κινητοποιήσει ιδιωτικά κεφάλαια, ελληνικά ή ξένα, να φέρει σε επαφή νέους επιχειρηματίες με καταξιωμένες εταιρείες που ενδι-αφέρονται να επενδύσουν σε νέες επιχειρήσεις του κλά-δου τους, να στηρίξει με λίγα λόγια την ενδογενή παρα-γωγική δραστηριότητα που θα συμβάλει και στην αντιμε-τώπιση του μεγάλου προβλήματος της ανεργίας των νέων.

ζζζζζζζζζζζζζζζζζζζζζζζζζζζζζζζζζζζζζζζζζζζζζζζζζζζζζζζζζζζζζζζζζζζζζζζζζζζζζζ

www.theegg.gr

»

64 ΕΠΙΛΟΓΗ

Business

Business

Στην επικαιρότητα

BusinessNewsΗ επιχειρηματικότητα αιχμής. H δράση της αγοράς, οι εταιρικές κινήσεις και ενέργειες που αξίζουν την προσοχή μας.

KPMG // αναγκη για αλλαγες ςτις εκθεςεις των οικονομικων αποτελεςματων

64 ΕΠΙΛΟΓΗ

Στον απόηχο της χρηματοπιστωτικής κρίσης και με την αποτελεσματικότητα της εταιρικής οι-

κονομικής πληροφόρησης στο επίκεντρο του ενδι-αφέροντος, η KPMG δημοσίευσε μια έκθεση όπου ηγέτες από διάφορους χώρους συζητούν σχετι-κά με τις αλλαγές που απαιτείται να γίνουν στην εταιρική πληροφόρηση. Ένα από τα διδάγματα της κρίσης είναι ότι δεν είχαμε επίγνωση των κινδύ-νων που ολοένα και μεγάλωναν. Καθώς φαίνεται, οι οικονομικές καταστάσεις περιείχαν ενδείξεις, τις οποίες οι χρήστες θα είχαν πιθανότατα αντιληφθεί αν κοίταζαν πιο προσεκτικά. Η έκθεση της KPMG - Το μέλλον της εταιρικής οικονομικής πληροφόρη-σης: προς ένα κοινό όραμα - περιέχει τις απόψεις σημαντικών προσώπων από διαφορετικές οπτικές γωνίες και θέσεις-κλειδιά στη χρηματοοικονομι-κή αλυσίδα: συντάκτες, χρήστες, φορείς θέσπισης προτύπων, ρυθμιστικές αρχές, ελεγκτές. Η έκθεση ξεκινά με την άποψη ότι το σημερινό μοντέλο οι-κονομικής πληροφόρησης πρέπει να βελτιωθεί. Ο πρόεδρος της KPMG παγκοσμίως, Michael Andrew, προλογίζοντας την έκθεση, αναφέρει: «Αν υπάρχει

ένα σημείο συναίνεσης, αυτό είναι ότι η εταιρι-

κή οικονομική πληροφόρηση πρέπει σίγουρα να προχωρήσει. Θα πρέπει να εξελιχθεί, αν θέλουμε να εξυπηρετεί τον σκοπό της σε έναν ταχέως μετα-βαλλόμενο κόσμο». Ο επικεφαλής του Ελεγκτικού τμήματος J.Schindler, σημειώνει ότι οι ελεγκτές θα ήταν πρόθυμοι να διευρύνουν το περιεχόμενο των εκθέσεων ελέγχου τους, αν οι συμφωνημένες πα-ράμετροι ήταν σαφείς: «Υπό τον όρο ότι οι γραμμές ευθύνης είναι σαφείς και ξεκάθαρες, είμαστε υπέρ της διεύρυνσης της έκθεσης ελέγχου. Είναι κάτι που πρέπει να γίνει. Το θέμα είναι ο καθορισμός του τι επιπλέον θα πρέπει να αναφέρουμε». Ο επικεφα-λής των Δ.Π.Χ.Α., Mark Vaessen, προειδοποιεί ότι, παρά τη συναίνεση για την αλλαγή και τη διαθεσι-μότητα των νέων τεχνολογιών στην προσπάθεια ανάλυσης της εταιρικής πληροφόρησης, δεν θα εί-ναι εύκολο να γίνουν αλλαγές. Αναφέρει ότι στην πράξη, αυτό θα απαιτήσει μια συντονισμένη προ-σπάθεια από τους συντάκτες, τους επενδυτές, τους ελεγκτές, τους φορείς θέσπισης προτύπων και τις ρυθμιστικές αρχές προκειμένου να στρέψουν την εταιρική πληροφόρηση προς την επιθυμητή κατεύ-θυνση.

Apple // Ξεπέρασε το 1 δισεκατομμύριο downloads το iTunes U

To iTunes U είναι η μεγαλύτερη συλλογή δωρεάν εκπαιδευτικού περιεχομένου στον κόσμο, με υλικό από κορυφαία σχολεία και διάσημες βιβλιοθήκες, μουσεία και οργανισμούς που βοηθούν τους εκπαιδευτι-κούς να δημιουργήσουν σειρές μαθήματων, με διαλέξεις, εργασίες, βιβλία, τεστ και ακόμα περισσότερα για χρήστες του iOS, σε όλο τον κόσμο. Πάνω από 1.200 πανεπιστήμια και κολέγια και πάνω από 1.200 σχο-λεία φιλοξενούν περισσότερα από 2.500 μαθήματα προσβάσιμα από το ευρύ κοινό και χιλιάδες για επιλε-κτικά συγκεκριμένους χρήστες. Το περιεχόμενό τους αφορά τις τέχνες, τις επιστήμες, την υγεία, την εκπαί-δευση, τις επιχειρήσεις και πολύ περισσότερα. Πάνω από το 60% των συνολικών downloads της εφαρμογής του iTunes U, έχουν πραγματοποιηθεί εκτός των Ηνωμένων Πολιτειών, γεγονός που δείχνει ότι οποιοδήπο-τε σχολείο μπορεί να μοιραστεί το περιεχόμενό του με χρήστες σε όλο τον κόσμο. Σε συνδυασμό με το πε-ριεχόμενο του iTunes U, οι χρήστες των iOS συσκευών μπορούν να έχουν πρόσβαση σε πάνω από 75.000 εκπαιδευτικές εφαρμογές στο App Store. Επιπλέον, με τη δωρεάν εφαρμογή iBooks Author στο Mac App Store, συγγραφείς και εκδότες συνεχίζουν να μεταφέρουν ιδέες και ιστορίες σε πάνω από 10.000 βιβλία που έχουν δημιουργηθεί αποκλειστικά για τις οθόνες Multi-Touch.

ΕΠΙΛΟΓΗ 65

Η Folli Follie Στο Abu DhAbi - Al WAhDA MAll - Με δυναμική παρουσία στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα από το 2005 με σημεία πώλησης στις μεγαλύτερες πόλεις, όπως το Dubai και το Al Ain, ο διευθύνων σύμβουλος Γιώργος Κουτσολιούτσος, δηλώνει: «Με την επέκταση στην Μέση Ανατολή να αποτελεί άρρηκτο μέρος της παγκόσμιας στρατηγικής μας, η FF εξασφαλίζει παρουσία σε ένα μέρος του κόσμου με εντυπωσιακή αγοραστική δύναμη».

η ολυμπιακή Ζυθοποιία //στην αγορά της Κίνας

Με παρουσία σε 15 αγορές του εξωτερικού

συνεχίζει την εξαγωγική της δραστηριότητα και

στην αγορά της Κίνας. Η Ολυμπιακή Ζυθοποι-

ία, θεωρώντας ιδιαίτερα σημαντική την εν λό-

γω αγορά, ανέλυσε και υποστήριξε πλήρως το

πλάνο διείσδυσής της σε αυτή, δίνοντας αρχικά

έμφαση στο κομμάτι της νοτιοδυτικής Κίνας, με

κέντρο τη Σαγκάη, προς το λιμάνι της οποίας

«ταξιδεύουν» ήδη τα πρώτα containers με τα

προϊόντα της εταιρείας.

Systems Sunlight // Αύξηση ΕξαγωγώνΤο βραβείο «Αύξησης Εξαγωγών» στην ενότητα «Απόδοση Πωλήσεων και

Πωλητών» απέσπασε η SUNLIGHT, συμφερόντων Πάνου Γερμανού, στα βρα-βεία «Sales Excellence Awards 2013». Με έδρα την Ελλάδα και επίκεντρο το βιομηχανικό συγκρότημά της στο Νέο Όλβιο Ξάνθης, έχει στρέψει επιτυχώς το βλέμμα της στο εξωτερικό και δραστηριοποιείται εδώ και τρείς δεκαετίες στη διεθνή αγορά αποθήκευσης και διάθεσης ενέργειας, εξάγοντας το 98% των παραγόμενων προϊόντων της και αξιοποιώντας τη δυναμική της στο παγκό-σμιο επιχειρηματικό περιβάλλον. οτε // 208 εκ. ευρώ

από την πώληση του Hellas SAT

Ο ΟΤΕ προχώρησε στη σύναψη συμφωνίας με τη θυγατρική της ArabSat Satellite Communications, ArabSat Cyprus Ltd. για την πώληση του 99,05% που κατέχει στην Hellas Sat, κύριο πάροχο δορυφορικών υπηρεσιών στη Μέση Ανατολή και την Αφρική. Τα έσοδα του ΟΤΕ από την πώληση ανέρχονται σε 208 εκατ. ευρώ που αντιστοιχούν σε 7 φορές τα κέρδη προ φόρων, τόκων και αποσβέσεων της Hellas Sat για το 2012, και των διαθεσίμων της Hellas Sat κατά την ημερομηνία ολοκλήρωσης της συναλλαγής. Επιπλέον ο ΟΤΕ θα εισπράξει 7 εκατ. ευρώ ως μέρισμα. Η Ελληνική Αεροπορική Βιομηχανία, ένας από τους υφιστάμενους μετόχους μειοψηφίας της Hellas Sat, παραμένει στο νέο μετοχικό σχήμα της εταιρείας διατηρώντας τα δικαιώματα προτίμησης που της αναλογούν σύμφωνα με το καταστατικό της Hellas Sat

Jetoil // Βοηθάς; Είσαι JetΣτα πλαίσια δράσεων Εταιρικής Κοινωνι-κής Ευθύνης, μια πρωτότυπη ενέργεια της εταιρείας είναι στον αέρα από τον Μάρτιο μέχρι και τον Ιούνιο, μέσα από την οποία ο καθένας συνεισφέρει, απλά βάζοντας καύ-σιμα. Μέρος των εσόδων που θα συγκε-ντρώνονται από την πώληση των καυσίμων διατίθεται για την ενίσχυση κοινωφελών φορέων και ιδρυμάτων, μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα που επιτελούν κοινωνικό έργο. Οι ενδιαφερόμενοι μπαίνοντας στο site www.eisaijet.gr μπορούν να ψηφίζουν έναν ή και περισσότερους φορείς που επιθυμούν να βοηθήσουν, από τους 23 που συμμετέ-χουν στην ενέργεια.

EMIRATESΗ Emirates και η Dubai Airports ανακοίνωσαν πρόσφατα την

επιτυχή ολοκλήρωση της σταδιακής έναρξης λειτουργίας του Concourse A- του νέου «σπιτιού» των αεροσκαφών Α380- και των νέων εγκαταστάσεων αποκλειστικά κατασκευασμένων για αεροσκάφη τέτοιου τύπου, στο Διεθνές Αεροδρόμιο του Ντου-μπάι. Το Concourse θα ενισχύσει τη χωρητικότητα του αεροδρο-μίου του Ντουμπάι από 60 σε 75 εκατ. επισκέπτες ετησίως και αποτελεί βασικό πυλώνα του Στρατηγικού Σχεδίου 2020 ύψους 7,8 δισ. δολαρίων, το οποίο θα αυξήσει τη χωρητικότητα του αε-ροδρομίου σε 90 εκατ. επιβάτες μέχρι το 2018.

Vodafone // vodafone.grΣε επανασχεδιασμό του website της προχώρησε η Vodafone Ελλάδας, με

στόχο τη βελτίωση της online εμπειρίας των επισκεπτών του. Στο ανανεωμένο

vodafone.gr οι χρήστες βρίσκουν πιο εύκολα και γρήγορα τις πληροφορίες

που αναζητούν, χάρη στην απλοποιημένη δομή του περιεχομένου του. Πα-

ράλληλα, το e shop της εταιρείας σχεδιάστηκε εκ νέου με σκοπό να διευκολύ-

νει ακόμη περισσότερο τους πελάτες να επιλέξουν τα προϊόντα και τις υπηρε-

σίες που επιθυμούν και ταιριάζουν με τις προσωπικές τους ανάγκες.

Business

Business


Με ενδιαφέρον συμμετείχαν οι επαγγελματίες του χώρου των κατασκευών, το υπουργείο Ανάπτυξης και το υπουργείο Περιβάλλοντος /Κλιματικής Αλλαγής, το ΤΕΕ καθώς και επαγγελματίες από τους κλάδους που επηρεάζονται από την κατασκευαστική δραστη-ριότητα, στην ανοικτή συζήτηση που διοργάνωσαν η IDEAL STANDARD και το περιοδικό ΚΤΙΡΙΟ με θέμα την ανάπτυξη των κατασκευών με καινοτομίες και ποιότητα στα έργα, στην επιχειρηματικότητα, στο δημόσιο.

Από την πλευρά της Πολιτείας, παρέστησαν και το-ποθετήθηκαν οι Σεραφείμ Τσόκας, Γεν.Γραμματέας του ΥΠΑΝ, Στράτος Σιμόπουλος, Γεν.Γραμματέας Δη-μοσίων Έργων, Νικος Κουρέτας, πρόεδρος του συλ-λόγου Αρχιτεκτόνων και σύμβουλος Γεν.Γραμματείας Χωροταξίας και αστικού περιβάλλοντος. Χαιρετισμό απηύθυνε ο πρόεδρος του ΤΕΕ, Χρήστος Σπίρτζης. Τις

δικές τους προτάσεις στο θέμα της ανάπτυξης των κα-τασκευών, κατέθεσαν εκπρόσωποι των τεχνικών κλά-δων καθώς και ηγετικά στελέχη εταιρειών που δρα-στηριοποιούνται στον χώρο της κατασκευής, των υλι-κών και των τεχνικών έργων, όπως οι αρχιτέκτονες Αλέξανδρος Σαμαράς, Βαγγέλης Στυλιανίδης, Γιώργος Μουζάκης, Ρένα Σακελλαρίδου. Επίσης οι Γιάννης-Παπαγρηγοράκης, μηχανολόγος μηχανικός, Γιάννης Περρωτής /διευθύνων σύμβουλος CBRE, Γιώργος Ρωμοσιός /πρόεδρος ΠΕΔΜΕΔΕ, Πέτρος Σουρέτης, διευθ. σύμβουλος INTRAKAT, Ηλίας Κατσούλης, γεν. δ/ντής DAIKIN HELLAS, Λυμπάρης Κεβορκιάν, αν. γεν. δ/ντής EUROPA, Σάββας Μακρυγιάννης, γεν. δ/ντής MAPEI HELLAS και Εμμανουήλ Παπαδάκης, γεν. δ/ντής YTONG-THRAKON. Τη συζήτηση συντόνισαν ο Π. Παπαϊωάννου, εκδότης του περιοδικού ΚΤΙΡΙΟ και ο Γιώργος Θεοδοσίου, διευθύνων σύμβουλος της IDEAL STANDARD.

ανοικτή συζήτηση

IDEAL STANDARD // ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΩΝ ΚΑΤΑΣΚΕΥΩΝ ΣΕ ΥΓΙΕΙΣ ΒΑΣΕΙΣ

Το πάνελ των ομιλητών της εκδήλωσης: Πέτρος Παπαϊωάννου, εκδότης ΚΤΙΡΙΟ, Γιώργος Θεοδοσίου, διευθύνων σύμβουλος της IDEAL STANDARD Ελλάδας, Μεσογείου & Μ.Ανατολής, Σεραφείμ Τσόκας, ΥΠΑΝ, Στράτος Σιμόπουλος, Γ.Γ. Δημ. Έργων, Νίκος Κουρέτας, πρόεδρος συλλόγου Αρχιτεκτόνων.

Από αριστερά οι κκ Πέτρος Παπαϊωάννου / περιοδικό ΚΤΙΡΙΟ, Αλέξανδρος Σαμαράς / Αρχιτέκτων και Γιάννης Παπαγρηγοράκης / Μηχανολόγος Μηχανικός.

Στόχος της συζήτησης, να προ-κύψουν προτάσεις αλλαγής των παραγόντων που “φρενάρουν” σήμερα την ανάπτυξη των κτιρι-ακών κατασκευών, αλλά και και-νοτόμες ιδέες ώστε να προκύψει ανάπτυξη σε υγιείς βάσεις.

66 ΕΠΙΛΟΓΗ

ΕΠΙΛΟΓΗ 67

Kleemann // και στη Mόσχα Στην ίδρυση θυγατρικής εταιρίας στη Μόσχα προχωρά

η Kleemann, μετά το γραφείο αντιπροσώπευσης που λειτουργεί ήδη, με την επωνυμία KLEEMANN LIFTS RUS με στόχο την περαιτέρω ισχυροποίηση της πα-ρουσίας του σε μια κομβική και πολλά υποσχόμενη

αγορά. Η Ρωσία αποτελεί την υπ’ αριθμόν ένα αγορά για τη μητρική από πλευράς τζίρου, με τη φετινή

χρονιά να παρουσιάζει ήδη αύξηση 77% σε σχέση με πέρυσι. Το αρχικό μετοχικό κεφάλαιο της νέας

θυγατρικής ανέρχεται σε 10 εκατ. ρούβλια (περίπου 250.000 ευρώ), με μετόχους κατά 99,5% την κυπριακή θυγατρική Kleemann Int’l Holdings Ltd και κατά 0,5%

τον Ν. Κουκούντζο, γενικό διευθυντή και μέτοχο της μητρικής. Σημειώνεται ότι βάσει της ρωσικής νομο-

θεσίας, απαγορεύεται η δημιουργία μονοπρόσωπης Ε.Π.Ε. και συνεπώς ήταν αδύνατη η συμμετοχή της

κυπριακής θυγατρικής με 100%. Σήμερα η Kleemann διαθέτει θυγατρικές εταιρίες σε Τουρκία, Κύπρο,

Ρουμανία, Σερβία, Αγγλία, Χονγκ-Κονγκ και Κίνα ενώ γραφεία αντιπροσώπευσης λειτουργούν σε Πολωνία,

Γερμανία και Ντουμπάι.

INTRASOFT// Tax Αdministration System του ΚατάρΣτον χώρο της φορολογικής διοίκησης του Κατάρ, μετά από διεθνή διαγωνι-σμό, εισήλθε το σχήμα συνεργασίας στο οποίο συμμετέχει η INTRASOFT ως στρατηγικός εταίρος στον καθετο-ποιημένο χώρο της Φορολογίας & Δη-μοσίων Εσόδων και με τον ρόλο του υπεργολάβου για την υλοποίηση του Συστήματος Εφαρμογών Φορολογίας. Στο σχήμα συνεργασίας συμμετέχουν η τοπική MANNAI Corporation και η Oracle Consulting. Η συμμετοχή της INTRASOFT ανέρχεται στα 6,2 εκατ. δολ. Το έργο, διάρκειας 18 μηνών (με επιπρόσθετα 5 χρόνια συντήρηση), εί-ναι το δεύτερο μεγάλης κλίμακας έργο στον χώρο της Φορολογίας & Δημοσί-ων Εσόδων που υλοποιεί η INTRASOFT στην ευρύτερη περιοχή του Κόλπου. Στο πλαίσιο του έργου, η INTRASOFT θα παράσχει υπηρεσίες σχετικές με την παραμετροποίηση και προσαρμογή, ολοκλήρωση, εκπαίδευση και τεχνική υποστήριξη της ολοκληρωμένης λύ-σης λογισμικού για την εφαρμογή του Συστήματος Φορολογικής Διοίκησης. Σύμφωνα με τον διευθύνοντα σύμβου-λο της Intrasoft International, Αθανάσιο Κωτσή: «‘Αλλη μία κυβέρνηση επέλεξε την Intrasoft, μέσα από μία πολύ δύ-σκολη διαγωνιστική διαδικασία, για να υλοποιήσει ένα τόσο μεγάλο και σύνθετο έργο πληροφορικής στον χώρο της φο-ρολογίας και δημοσίων εσόδων, το οποίο θα βοηθήσει το Κατάρ να αναβαθμίσει τις υπηρεσίες του προς τους πολίτες του».

OTE TV & Premier League Κατ΄αποκλειστικότητα στην Ελλάδα από τη σεζόν 2013-14 έως τη σεζόν 2015-16 ο OTE TV θα φιλοξενεί την Barclays Premier League και τα ευρωπαϊκά ποδοσφαιρικά πρωταθλήματα, Premier League, Primera Division, Campionato & Bundesliga στα αθλητικά κανάλια OTE Sport. O δ/σ της Premier League, Richard Scudamore, ανέφερε: «Είμαστε ιδιαίτερα ικανοποιημένοι που ο OTE TV επέλεξε να επενδύσει στην απόκτηση των δικαιωμάτων μετάδοσης της P.L στην Ελλάδα ».

Συμμαχία Πολιτείας και φαρμακευτικής βιομηχανίας για την καινοτομία και την ανάπτυξη

Σε μία τελετή που πραγματοποιήθηκε για πρώτη φορά στην Ελλάδα, τα Prix Galien, ο παγκόσμιος θεσμός βράβευσης της φαρμακευτικής καινοτομίας, η πρόεδρος της διοργάνωσης, Τζένη Περγιαλιώτου, ανέφερε χαρακτηριστικά ότι τα Prix Galien Greece θα προωθήσουν στην ελληνική κοινωνία την πληροφόρηση σχετικά με την καινοτομία. Η τελετή απονομής των φαρμακευτικών βραβείων τέλεσε υπό την αιγίδα του Προέδρου της Δημοκρατίας, Κάρολου Παπούλια και τη στήριξη του ΣΦΕΕ και του Ιατρικού Συλλόγου Αθηνών. Με την παρέμβαση του γ.γ. Βιομηχανίας, Σπ. Ευσταθόπουλου, "άνοιξε" ο κύκλος των χαιρετισμών της εκδήλωσης, υπογραμμίζοντας τη σημασία του κλάδου στην προσπάθεια η χώρα να ξαναμπεί στον δρόμο της ανάπτυξης. Ο πρόεδρος του ΣΦΕΕ, Κωνσταντίνος Φρουζής, εξέφρασε την ελπίδα ότι η χώρα μας θα δει σύντομα να εισάγονται στο σύστημα Υγείας τα καινοτόμα φάρμακα, η ένταξη των οποίων καθυστερεί εδώ και δύο χρόνια και επεσήμανε χαρακτηριστικά ότι "δεν υπάρχουν φάρμακα υψηλού κόστους, υπάρχουν φάρμακα υψηλής αξίας για το σύστημα Υγείας, τους ίδιους τους ασθενείς και την οικονομία της χώρας". Βραβεύθηκαν ανά κατηγορία: Καλύτερο φαρμακευτικό προϊόν - Gilenya της Novartis Hellas, καλύτερο βιοτεχνολογικό προϊόν - RoActemra της Roche Hellas, καλύτερο "ορφανό" φάρμακο (για σπάνια πάθηση)- Nplate της Amgen Hellas και Mozobil της Sanofi και καλύτερο διαγνωστικό εργαλείο - Cobas HPV Test της Roche Diagnostics.

68 ΕΠΙΛΟΓΗ

Business

Business


Τα σύνθετα φύλλα αλουμινίου etalbond®, που παράγονται από την ελληνική ELVAL COLOUR, χρησιμο-ποιήθηκαν για να μορφολογηθούν οι «διάτρητες» προσόψεις του βρα-βευμένου κτηρίου γραφείων της πε-τρελαϊκής εταιρίας Statoil Hydro στο Όσλο της Νορβηγίας. Σχεδιασμένο από τους A-lab, ένα από τα ι μεγα-λύτερα αρχιτεκτονικά γραφεία του Όσλο, το κτήριο ολοκληρώθηκε στα τέλη του 2012 και βραβεύτηκε από τον παγκόσμιο οργανισμό αρχιτεκτο-νικών βραβείων (WAF) στην κατηγο-ρία των «μελλοντικών θεμάτων στον εμπορικό τομέα». Χρησιμοποιήθη-καν 20 χιλ. τ.μ. etalbond®PE βαμ-μένο επίσης από την ELVAL COLOUR σε ειδικό λευκό χρώμα (Acropolis white) . Η εύκολη και γρήγορη κο-πή και επεξεργασία του etalbond,

ELVAL COLOUR // Etalbond για τη Statoil της νορβηγίας

το καθιστούν ως ένα μοναδικό υλικό που βοηθά στην υλοποίηση των σύγ-χρονων αρχιτεκτονικών αρχών των κτηρίων. H ELVAL COLOUR είναι δυ-ναμική θυγατρική του Ομίλου ΕΛΒΑΛ που αποτελεί τον κλάδο παραγωγής, επεξεργασίας και εμπορίας των προ-ϊόντων αλουμινίου της ΒΙΟΧΑΛΚΟ. Ο όμιλος ΕΛΒΑΛ πέτυχε αύξηση του όγκου πωλήσεων το 2012. Οι χαμη-λότερες τιμές πώλησης, όμως οδήγη-σαν σε οριακή αύξηση του κύκλου εργασιών. Κερδοφορία παρουσίασε ο τομέας έλασης, ενώ ο τομέας διέλα-σης, λόγω των προβλημάτων στην ελ-ληνική οικονομία και ειδικότερα στον κλάδο της οικοδομής, εξακολουθεί να είναι ζημιογόνος, αλλά με μειούμενες ζημιές. Τα κέρδη μετά από φόρους και δικαιώματα μειοψηφίας αυξήθηκαν σε 21,7 εκ. ευρώ από 17,4 εκ. ευρώ

το 2011. Ο Όμιλος συνεχίζει το επενδυτι-κό του πρόγραμμα, 46 εκ.ευρώ το 2012, με στόχο την περαιτέρω αύξηση της δυ-ναμικότητάς του και τη βελτίωση του κό-στους παραγωγής, ώστε να διατηρήσει την ανταγωνιστικότητά του.

Βιομηχανία // επιδείνωσηΓια τις 208 βιομηχανικές εταιρείες διαπιστώνεται επιδείνω-ση των αποτελεσμάτων. Οι συνολικές πωλήσεις κατέγρα-ψαν μικρή μείωση κατά 2,7% το 2012. Τα σταθερά υψηλά «λοιπά λειτουργικά έξοδα», αλλά και οι αυξημένες χρημα-τοοικονομικές δαπάνες, εξανέμισαν τα λειτουργικά κέρδη. Αποτέλεσμα ήταν η καταγραφή ζημιών 8,4 εκατ. ευρώ το 2012, έναντι κερδών 4,3εκ. το 2011.

Υπηρεσίες // ςτασιμότηταΓια τις 352 εταιρείες υπηρεσιών-εκτός τραπε-ζών-ασφαλειών-ο συνολικός κύκλος εργασι-ών παρέμεινε στάσιμος, με σημαντική μείω-ση στο κόστος πωλήσεων. Το τελικό καθαρό αποτέλεσμα παρέμεινε ζημιογόνο, ωστόσο οι ζημιές μειώθηκαν σημαντικά, από 124 εκατ. ευρώ το 2011 σε 64,3 εκατ. το 2012.

εμπόριοΟι 202 εμπορικές επιχειρή-σεις εμφάνισαν σημαντική μείωση τόσο των πωλήσε-ων τους (-11,6%), όσο και των μικτών κερδών τους (-10,9%) στην τελευταία χρήση. Οι δυσμενείς συν-θήκες της αγοράς οδήγησαν τελικά σε νέα συρρίκνωση της κερδοφορίας τους κατά 20% στα 83 εκατ. Χωρίς τη συμμετοχή της JUMBO το τελικό καθαρό αποτέλεσμα του τομέα θα ήταν αρνητικό το 2012.

«Τα περιθώρια αναδιάρθρωσης και εξοικονόμησης κόστους έχουν πλέον στενέψει αισθητά, ακόμη και για τις καλά, οργανωμένες επιχειρήσεις που μέχρι σήμερα συνεισφέρουν στην οικο-νομία με φόρους, εισφορές και θέσεις εργασίας. Το Κράτος, μεταξύ άλλων, χά-νει πολλά δισεκατομμύρια από άμεσους φόρους όταν οι εταιρείες έχουν ζημιές ή πολύ μειωμένα Κέρδη. Συνεπώς αυτός είναι ένας ακόμη λόγος ώστε η Πολιτεία να πάρει εκείνα τα μέτρα που θα ενισχύσουν τον ιδιωτικό τομέα.» Με τα λόγια αυτά σχολίασε ο Νικήτας

Κωνσταντέλλος, διευθύνων σύμβου-λος της ICAP Group, τα αποτελέσματα της έρευνας της ICAP σε δείγμα 762 επιχειρήσεων με δημοσιευμένους ισο-λογισμούς του 2012. Σύμφωνα με αυτή, όλοι οι τομείς κατέγραψαν απώλειες εσόδων. Ο κύκλος εργασιών ήταν και πάλι μειωμένος, ενώ ο μόνος τομέας που παρουσίασε θετικό αποτέλεσμα ήταν το εμπόριο, το οποίο οφείλεται ουσιαστικά σε μία μεγάλη επιχείρηση με υψηλή κερδοφορία -JUMBO A.E.- η οποία και επηρέασε όχι μόνο το τομεα-κό, αλλά και το συνολικό αποτέλεσμα.

γενικευμένες ζημιές στις επιχειρήσειςπλήγμα στη βιομηχανία

ΕΠΙΛΟΓΗ 69

Ένα νέο πρόγραμμα που απευθύ-νεται σε νέους επιχειρηματίες υλοποι-είται από στελέχη της Eurobank και του Corallia και εποπτεύεται από 9με-λή συμβουλευτική επιτροπή (advisory board) που αποτελείται από τους: Ευθ. Βιδάλη, Δ.Βλαστό, Γ. Δουκίδη, Ν.Εμπέογλου, Μ.Μπλέτσα, Ρ.Μωυ-σή, Θ.Παπαλεξόπουλο, Ι.Σηφάκη και Αγγελική Φράγκου. Το egg προσκα-λεί νέους 18-35 ετών, πτυχιούχους ή φοιτητές πανεπιστημίου, που έχουν μια καινοτόμο επιχειρηματική ιδέα και το πάθος να τη μετατρέψουν σε επιτυχημένη δραστηριότητα να υπο-βάλουν υποψηφιότητα για τη συμμε-

τοχή τους στο πρόγραμμα μέχρι τις 26 Μαρτίου 2013. Περιλαμβάνονται δε υποστηρικτικές δράσεις και εργαλεία, όπως η συμβουλευτική καθοδήγη-ση (mentoring) από διακεκριμένα και καταξιωμένα πρόσωπα από όλο το φάσμα των κλάδων της οικονομίας και της επιστήμης, κτηριακή υπο-δομή με πλήρως λειτουργικούς και άρτια εξοπλισμένους συνεργατικούς γραφειακούς χώρους κοντά στο κέ-ντρο της Αθήνας και υποστηρικτικές uπηρεσίες one-stop-shop για όλα τα καίρια θέματα εκκίνησης και λειτουρ-γίας της κάθε συμμετέχουσας ομάδας όπως υπηρεσίες λογιστικής/εταιρικής

διαχείρισης & ανθρωπίνων πόρων, εταιρικής ταυτότητας/επικοινωνίας, προστασίας διανοητικής ιδιοκτησί-ας & νομικής κατοχύρωσης, τεχνικής υποστήριξης ΙΤ καθώς και οικονομι-κών συμβουλών και δικτύωσης με επενδυτικά σχήματα.

EUROBANK - CORALLIA // πρόγραμμα εκκόλαψης νεανικής επιχειρηματικότητας.

e n t e r • g r o w • g o

Με πίστη και αφοσίωση υποστηρίζει το έργο των θε-

σμικών φορέων σε όλα τα επίπεδα, αποτελώντας τον επί-

σημο χορηγό της Ανωτάτης Συνομοσπονδίας Πολυτέκνων

Ελλάδας (ΑΣΠΕ) και της Ένωσης Πολυτέκνων Αθηνών

(ΕΠΑ) και για το έτος 2013. Πιστοί στο ραντεβού τους, η

Ε.Π.Α και η Friesland, καλοδέχτηκαν σε κεντρικό ξενοδο-

χείο της Αθήνας, τους γονείς και τα παιδιά μέλη της Ένω-

σης, στην ετήσια τελετή απονομής βραβείων γονέων και

παιδιών της Ένωσης για το 2013. Η Ένωση Πολυτέκνων

βράβευσε 736 πολύτεκνους γονείς και παιδιά που αρί-

στευσαν στο Γυμνάσιο και Λύκειο, εισήχθησαν και απο-

φοίτησαν πρώτοι σε / από ΑΕΙ – ΤΕΙ ή έλαβαν μεταπτυχι-

ακό τίτλο και διδακτορικό. H Friesland πραγματοποίησε

την απονομή των καθιερωμένων βραβείων «ΝΟΥΝΟΥ»,

σε 4 τιμώμενα μέλη, συνοδευτικά με χρηματική επιταγή

αξίας € 1.000.

FrieslandCampina Hellas // στηρίζει την πολύτεκνη οικογένεια - 6η συνεχής χρονιά για τα Βραβεία νοΥνοΥ

Business

Business

ΕπαγγΕλματικη ΕκπαιδΕυΣη

70 ΕΠΙΛΟΓΗ

Σπουδές για την ουσία και όχι για το «χαρτί»του Στέλιου Ντότσια, Executive Director, Globaltraining.

Γνωριζετε οτι:• Σύμφωνα με έρευνα του Πανεπιστημίου Πατρών, 73% των φοιτητών δηλώνουν ότι σπουδάζουν σε σχολή που δεν ήταν η πρώ-τη επιλογή τους και 45% ότι έχουν εισαχθεί σε μία από τις σχολές που συμπεριλαμβανό-ταν στις τελευταίες τους προτιμήσεις;

• Σύμφωνα με έρευνα της Adecco, το 36% των συμμετεχόντων (με εργασιακή εμπειρία 10 ετών) δήλωσαν ότι η πρώτη επαγγελματι-κή τους ενασχόληση δεν ήταν σχετική με τις σπουδές τους και το 31% τελικά ασχολού-νται με διαφορετικό αντικείμενο από εκείνο των σπουδών τους;

• Οι εγγεγραμμένοι στα περίπου 400 με-ταπτυχιακά προγράμματα σπουδών των ελληνικών πανεπιστημίων έφθασαν τις 75.000 για το ακαδημαϊκό έτος 2008-9, ενώ λίγα χρόνια πριν ο αριθμός τους έφτανε τις 25.000;

το παραδοξο:(α) Η ελληνική οικογένεια λοιπόν ξοδεύει τεράστια

ποσά σε φροντιστηριακά μαθήματα για να «περάσει το παιδί» σε μια ανώτερη ή ανώτατη σχολή η οποία δεν συ-μπεριλαμβάνεται στις πρώτες προτιμήσεις του,

(β) αφού τελειώσει με το πρώτο πτυχίο (πληρώνοντας σε κάποιο φροντιστήριο ή κάνοντας ιδιαίτερα) εργάζεται σε διαφορετικό αντικείμενο από αυτό που σπούδασε και

(γ) στρέφεται σε κάποιο μεταπτυχιακό, όχι γιατί επι-θυμεί επαγγελματική κατάρτιση και γνώσεις που θα του επιτρέψουν να κάνει καλύτερα τη δουλειά του (ή μια άλλη δουλειά), αλλά γιατί θα αποκτήσει ένα παραπάνω «χαρτί» που θα οδηγήσει σε κάποια προαγωγή ή σε κάποιο επί-δομα ή απλώς θα συμπληρώσει τα τυπικά προσόντα ενός βιογραφικού.

Η επαγγελματική ανασφάλεια, σε συνδυασμό με το αρνητικό κλίμα που δημιουργεί η οικονομική κρίση στην αγορά εργασίας, οδηγούν όλο και περισσότερους νέους στη συγκέντρωση τίτλων σπουδών, καθιστώντας την προπτυχιακή κα μεταπτυχιακή εκπαίδευση τη σύγχρονη υστερία της ελληνικής οικογένειας, η οποία ανεξαρτήτως οικονομικής κατάστασης, αναγκάζεται να ξοδέψει αρκετά

ΕΠΙΛΟΓΗ 71

Δη

μιο

υργικ

ή π

αρουσία

ση

: A

llm

ed

iaC

reati

ve

γκοσμίως αναγνωρισμένα σώματα / ενώσεις και απαι-τούν:

• την επιτυχή ολοκλήρωση σε εξετάσεις (οι οποίες εί-ναι κοινές για όλους τους υποψηφίους σε όλο τον κό-σμο),

• τη συμπλήρωση σχετικής προϋπηρεσίας (από 2 έως 3 έτη τουλάχιστον) και

• τη δια βίου εκπαίδευση για τη διατήρηση του τίτ-λου.

Η απήχηση και η αναγνωρισιμότητα των επαγγελμα-τικών τίτλων στα τμήματα προσωπικού αυξάνεται διαρ-κώς, κάτι που αποδεικνύεται και σε περιόδους κρίσης, όπου οι κάτοχοι επαγγελματικών τίτλων μετακινούνται πολύ πιο εύκολα, ενώ ταυτόχρονα διαφοροποιούνται ανάμεσα σε εκατοντάδες βιογραφικά με μεταπτυχιακό τίτλο.

ACCA Το ACCA είναι ο μεγαλύτερος διεθνής οργανισμός

που αφορά εγκεκριμένους ελεγκτές – λογιστές και εκ-προσωπείται σε 170 χώρες από 131 χιλ. μέλη και 360 χιλ. υποψηφίους, ενώ ήταν ο πρώτος επαγγελματικός φορέας που υιοθέτησε τα Διεθνή Λογιστικά Πρότυπα στις εξετάσεις του.

Στην Ελλάδα υπάρχουν περίπου 280 μέλη τα οποία εργάζονται σε διεθνείς συμβουλευτικούς / ελεγκτικούς οίκους, σε τράπεζες και σε οικονομικές διευθύνσεις ει-σηγμένων εταιρειών. Χαρακτηριστικό της αυξανόμενης αποδοχής των επαγγελματικών τίτλων στην Ελλάδα, εί-ναι η πρόσφατη συμφωνία συνεργασίας του Σ.Ο.Ε.Λ. (Σώμα Ορκωτών Ελεγκτών Λογιστών) με το ACCA (Association of Chartered Certified Accountants, U.K.), για τη διεξαγωγή από κοινού εξετάσεων στην Ελλάδα, με την υποστήριξη της Ε.Λ.Τ.Ε. (Επιτροπή Λογιστικής Τυπο-ποίησης και Ελέγχου).

Σήμερα λοιπόν, αντιμετωπίζοντας την πολυσύνθετη ελληνική εκπαιδευτική πραγματικότητα, είναι απαραίτη-τη η σωστή ενημέρωση για την επιλογή σπουδών, του-λάχιστον σε μεταπτυχιακό επίπεδο, ώστε οι πόροι που θα ξοδέψει ο υποψήφιος και οι οικογένεια του να έχουν το επιθυμητό αποτέλεσμα.

χρήματα σε εκπαιδευτικές υπηρεσίες.

Ο ελλιπής επαγγελματικός προσανατολισμός, η διαδι-κασία εισαγωγής στα ελληνικά πανεπιστήμια και πολλές φορές η οικογενειακή πίεση, εγκλωβίζουν τους υποψηφί-ους σε σχολές που δεν ήταν ανάμεσα στις πρώτες προτιμή-σεις τους και σε επαγγέλματα που δεν τους ταιριάζουν.

Μπείτε στη θέση του υπεύθυνου ενός γραφείου προ-σωπικού μιας μεγάλης εταιρείας ο οποίος μπορεί να λαμ-βάνει εκατοντάδες βιογραφικά σε εβδομαδιαία βάση. Τι θα διαχωρίσει ένα βιογραφικό μεταξύ άλλων (στην περίπτω-ση που δεν υπάρχει σχετική προϋπηρεσία), όταν όλα περι-λαμβάνουν πρώτο πτυχίο και μεταπτυχιακό;

Με έναν τόσο αυξανόμενο αριθμό μεταπτυχιακών που προσφέρονται στην Ελλάδα και το εξωτερικό, το βασικό κριτήριο αξιολόγησης των σπουδών εξαρτάται από το κύ-ρος του ιδρύματος που χορηγεί τον τίτλο.

Το να σπουδάσει λοιπόν κάποιος επειδή το εκπαιδευ-τικό ίδρυμα δίνει αναβολή από τον στρατό, επειδή το πρό-γραμμα θεωρείται «εύκολο», επειδή ο τίτλος αναγνωρίζε-ται από το Δημόσιο ή απλώς γιατί είναι «της μόδας», δεν αποτελεί πια κριτήριο επιλογής.

Στα κριτήρια μιας συνειδητής και υπεύθυνης επιλογής πρέπει να ανήκουν το είδος των πτυχίων που απονέμονται, η δυνατότητα αναγνώρισης επαγγελματικών δικαιωμάτων, οι δεξιότητές του υποψηφίου και οι τάσεις της αγοράς,

Η εναλλακτικΗ

Στην Ελλάδα πραγματοποιούνται τεράστιες αλλαγές στην αγορά εργασίας, αφού οι μεγάλες ελληνικές, αλλά και οι πολυεθνικές επιχειρήσεις είναι πολύ πιο απαιτητικές απ’ ότι τις δεκαετίες του ‘80 και του ‘90. Οι επαγγελματικοί τίτ-λοι (π.χ. ACCA, CFA, CIA, CIPR) παίρνουν τη σκυτάλη από τα ακαδημαϊκά μεταπτυχιακά (π.χ. MBA, Masters) με δεδο-μένο ότι η εταιρείες ζητούν πλέον συνδυασμό θεωρητικών και πρακτικών γνώσεων, καθώς και εξειδίκευση.

Οι επαγγελματικοί τίτλοι είναι πτυχία πιστοποίη-σης μεταπτυχιακού επιπέδου σε συγκεκριμένους επαγ-γελματικούς κλάδους (Accounting, Audit, Investment, Management, Law, Engineering, Marketing, Banking, Public Relations κλπ.) οι οποίοι απονέμονται από πα-

72 ΕΠΙΛΟΓΗ

Business

Business


Με κριτήριο την ποσοστιαία μεταβολή των ημερών ναύλωσης που έχουν κλειστεί στην παρούσα χρονική στιγμή για το 2013 συγκριτικά με τις ημέρες ναύλωσης που είχαν κλειστεί αντίστοιχα για το 2012, παρατηρείται υστέρηση για την Ελλάδα σε σχέση με γειτονικές χώρες, όπως η Κροατία και η Τουρκία. Το γεγονός επιβάλλει τη λήψη μέτρων βελτίωσης των συνθηκών εντός των οποίων καλούνται οι πλοιοκτήτριες εταιρείες να δραστηριοποιηθούν, τονίζει ο Σπύρος Κυριακούλης, αντιπρόεδρος της Κυριακούλης Μεσογειακές Κρουαζιέρες, μιλώντας στην «Ε».

Με ταξύ των φόρων σ τα σκάφη, του τέλους πλό-ων κα ι του συνολ ικού σχεδιασμού που προετοι-μάζεται προς ψήφιση, τι έχετε να μας επισημάνε-τε κ. Κυριακούλη για την ελλάδα κα ι την αγορά

θαλάσσιου τουρισμού; εσείς έχετε καθαρή εικόνα

και για τις γειτονικές μας χώρες και τον ανταγωνι-

σμό...

Αρχικά, θα πρέπει να εξαλειφθεί το κενό που συχνά εμφανίζεται στην Ελλάδα μεταξύ κρατικού σχεδια-σμού και υλοποίησης. Ενδεικτικά, αναφέρω ότι στις αρχές του 2012 είχε ετοιμαστεί νομοσχέδιο για τη λειτουργία του θαλάσσιου τουρισμού με σκάφη ανα-ψυχής, το οποίο ποτέ δεν πήρε το δρόμο της ψήφι-σής του από τη Βουλή. Επιπρόσθετα, η φορολογική πολιτική θα πρέπει να έχει περισσότερο αναπτυξιακό και λιγότερο εισπρακτικό χαρακτήρα, στοχεύοντας

κυρίως στην εγγραφή περισσότερων σκαφών αναψυ-χής στο ελληνικό νηολόγιο, στον ελλιμενισμό περισ-σότερων σκαφών αναψυχής αλλοδαπών πλοιοκτητών στους ελληνικούς τουριστικούς λιμένες, στην απλο-ποίηση των διαδικασιών εκπλήρωσης των φορολο-γικών υποχρεώσεων των ημεδαπών και αλλοδαπών πλοιοκτητών και στην αποφυγή «αρνητικών εκπλήξε-ων»οι οποίες ανατρέπουν τον οικονομικό προγραμ-ματισμό των υποκείμενων στη φορολογία προσώ-πων. Η επίτευξη των στόχων αυτών θα επιβοηθούσε την αύξηση των ιδιωτικών επενδύσεων σε έργα υπο-δομής (όπως είναι τα αεροδρόμια και οι τουριστικοί λιμένες), της απασχόλησης και των εσόδων του Δη-μοσίου. Συμπληρωματικά των προαναφερομένων, θα πρέπει να επανεξεταστούν τόσο ο αριθμός όσο και οι διαδικασίες έκδοσης και ανανέωσης από δημόσι-ους φορείς δικαιολογητικών λειτουργίας μιας πλοιο-κτήτριας εταιρείας, με στόχο τόσο την εξοικονόμηση χρόνου όσο και τη μείωση του κόστους έκδοσης και ανανέωσης δικαιολογητικών. Η παρατηρούμενη άνο-δος των επιτοκίων που επιβαρύνουν τα τραπεζικά

Θαλάσσιος Τουρισμός:

Ανταγωνιστικό πλεονέκτημα για την οικονομία

ΣυνΕντΕυξη // ΣπυΡοΣ κυΡιακουληΣ - κυριακούλης μεσογειακές κρουαζιέρες

ΕΠΙΛΟΓΗ 73

Ο Όμιλος εταιρειών Κυριακούλη, έχοντας υπό διαχείριση ένα στόλο 327 σκαφών

αναψυχής εξυπηρετεί τους ναυλωτές από 16 διαφορετικά γεωγραφικά σημεία εκτός

ελληνικού εδάφους – στις Ιταλία, Κροατία, Γαλλία, Τουρκία, Μάλτα και Καραϊβική – πέραν των 8 που βρίσκονται στην Ελλάδα.

δάνεια με τα οποία έχει χρηματοδοτηθεί ένας με-γάλος αριθμός σκαφών αναψυχής κάνει ακόμη πιο δύσκολη την αποπληρωμή των συνολικών δανει-ακών υποχρεώσεων των πλοιοκτητών. Κατά συνέ-πεια, μέτρα όπως η προσωρινή απόσυρση της ει-σφοράς του Ν.128/1975 η οποία επιβαρύνει τα επι-τόκια των τραπεζικών δανείων και η μόνιμη απαί-τηση για επαρκή αιτιολόγηση από τα χρηματοπι-στωτικά ιδρύματα προς την Τράπεζα της Ελλάδος των αυξήσεων που επιβάλλονται στα επιτόκια δα-νεισμού θα οδηγούσαν στη μείωση των χρηματο-δοτικών βαρών σημαντικού αριθμού πλοιοκτητών. Η δημιουργία και ψήφιση νομοθετικών διατάξεων που θα επέτρεπαν τη χρήση της χρηματοδοτικής μίσθωσης για την αγορά νέων σκαφών αναψυχής, θα διεύρυνε τις χρηματοδοτικές επιλογές των ελ-λήνων πλοιοκτητών, οι οποίες έχουν μειωθεί λό-γω της παρατηρούμενης αδυναμίας του ελληνικού τραπεζικού συστήματος να δανείσει στην παρούσα χρονική στιγμή επαρκή κεφάλαια. Τέλος, θα πρέπει να επανεξεταστούν τα κριτήρια λήψης άδειας επαγ-γελματικής εκμετάλλευσης σκάφους αναψυχής.

Το 2ο Φόρουμ για τον θαλάσσιο τουρισμό

posidonia Sea Tourism Forum με έντονο διεθνές

ενδιαφέρον

Οι τομείς της κρουαζιέρας και του yachting έχουν τη δυναμικότητα να δημιουργήσουν συνδυαστικά πά-νω από 40 χιλ. νέες θέσεις εργασίας, σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη που παρουσιάστηκε από το Ναυ-τικό Επιμελητήριο Ελλάδος. Η πλήρης εφαρμογή του νομοθετικού πλαισίου για το home-porting (λιμένες επιβίβασης/αποβίβασης) των εταιρειών κρουαζιέρας θα μπορούσε να προσδώσει στην ελληνική οικονο-μία ετήσια έσοδα άνω του ενός δισεκατομμυρίου ευρώ. Σε ευρωπαϊκό επίπεδο, αυτό αποτυπώνεται σαφώς στα λόγια του Διευθύνοντος Συμβούλου της MSC Cruises, Pierfrancesco Vago, αντιπροέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Κρουαζιέρας και ομιλητή στο 1ο Posidonia Sea Tourism Forum: «Η βιομηχα-νία μας εξακολουθεί να παρουσιάζει εντυπωσιακά οικονομικά αποτελέσματα. Για το 2011 και μόνο πα-ρήχθησαν προϊόντα και υπηρεσίες αξίας 36,7 δισε-κατομμυρίων ευρώ ∙ πάνω από 6 εκατομμύρια επιβά-τες κρουαζιέρας ∙ 3,5 δισεκατομμύρια ευρώ δαπα-νήθηκαν από τους επιβάτες και τα πληρώματα κατά τη διάρκεια επισκέψεων στις 250 πόλεις-λιμένες που υποδέχονται κρουαζιερόπλοια καθ’όλη τη διάρκεια του χρόνου. Επιπροσθέτως σημαντικό είναι το γεγο-νός ότι δημιουργήθηκαν περισσότερες από 315.000 θέσεις εργασίας ανά την Ευρώπη. Λαμβάνοντας υπό-ψη τα συνεχώς αυξανόμενα ποσοστά ανεργίας σε άλ-λους τομείς, αυτό και μόνο συνιστά ένα άκρως αξι-οσημείωτο αποτέλεσμα». Η ραγδαία ανάπτυξη της κρουαζιέρας στην περιοχή μας αποδεικνύεται περαι-τέρω από την άφιξη νέων εταιρειών, συμπεριλαμβα-νομένων της FTI Cruises το 2012, της Disney Cruises και της Paul Gauguin Cruises μέσα στο 2013, καθώς επίσης και από την παρουσία νέων πλοίων που θα πραγματοποιήσουν για πρώτη φορά φέτος δρομολό-για στη Μεσόγειο.

«Μολονότι η Ελλάδα διαθέτει μια μοναδική ακτο-γραμμή μήκους 16.000 χλμ., 1.200 νησιά και 4.800 νησίδες, καθώς και ένα ήπιο κλίμα, οι μεγάλες δυνα-τότητες των θησαυρών αυτών και η εν δυνάμει συ-νεισφορά τους στην εθνική οικονομία παραμένουν σε μεγάλο βαθμό ανεκμετάλλευτες λόγω της απου-σίας ενός στρατηγικού πλαισίου για την προσέλκυση επενδύσεων που θα ευνοήσουν την ανάπτυξη ποι-οτικών και ολοκληρωμένων προϊόντων θαλάσσιου τουρισμού. Αυτό όμως φαίνεται ότι αλλάζει πλέον», ανέφερε ο Θεόδωρος Βώκος, Project Director των Εκθέσεων Ποσειδώνια, διοργανωτών του Φόρουμ.

74 ΕΠΙΛΟΓΗ

Business

Business


MarketNewsΕιδήσεις, εξελίξεις, τάσεις, επιλογές από μία αγορά σε διαρκή κίνηση και δράση, αντίδοτο στην υφεσιακή πραγματικότητα της εποχής μας.

ελληνικο ινςτιτοΥτο αναπτΥΞης ΧαλκοΥ // Βραβεία αρχιτεκτονικήςΠροκηρύχθηκε για το έτος 2013, η υποβολή συμμετοχών στα 16α Ευρωπαϊ-κά Βραβεία Χαλκού στην Αρχιτεκτονική, τα οποία αποτελούν μοναδικό μέσο προβολής του έργου των αρχιτεκτόνων που σχεδιάζουν με χαλκό και τα κρά-ματά του σε ένα διεθνές κοινό. Η τελική προθεσμία υποβολής συμμετοχών είναι η 31η Μαΐου 2013 www.copperconcept.org. Το πρόγραμμα βραβεύ-σεων πραγματοποιείται κάθε δύο χρόνια και συνεχίζει να ενισχύει τη φήμη του, όχι μόνο λόγω της παρουσίασης παραδειγματικών και καινοτόμων χρή-σεων του χαλκού στη σύγχρονη σχεδίαση, αλλά κυρίως λόγω της έκθεσης των καλύτερων ευρωπαϊκών έργων σε ένα ευρύ διεθνές κοινό, πολλά από τα οποία μπορεί να μην τύχαιναν αναγνώρισης με άλλο τρόπο. Οι συμμετοχές, πρέπει να περιλαμβάνουν επιχαλκώσεις τοίχων, κατασκευές στεγών ή άλλα αρχιτεκτονικά στοιχεία χαλκού ή κραμάτων αυτού, ενώ τα κριτήρια επιλογής θα βασιστούν κατ’ ουσία στο σύνολο της ποιότητας της αρχιτεκτονικής σχε-δίασης του έργου. Οποιοδήποτε έργο, ανεξαρτήτου κλίμακας μπορεί να λά-βει μέρος, από τα μεγάλα δομικά σχήματα-ορόσημο ως τα πιο μέτρια κτίρια.

INTERAMERICAN // πιστοποίηση για το σύστημα OnE

Η INTERAMERICAN αποτελεί τον πρώτο οργανισμό στην Ελλάδα που πιστοποιείται για την υψηλή τεχνική ποιότητα λο-γισμικού με το “Trusted Product Maintainability Certificate”, πιστοποιητικό που έχει αναπτύξει η Software Improvement Group (SIG) σε συνεργασία με το γερμανικό ινστιτούτο Πιστοποίησης TÜViT. Το έργο OnE ξεκίνησε το 2010 με σκοπό την αντικατάσταση των υφισταμένων legacy συστημάτων του κλάδου και το νέο σύστημα τέθηκε σε εφαρμογή τον Ιούλιο του 2012. Η λειτουργία του OnE θα μειώσει σημαντικά το λειτουργικό κόστος και θα ελαχιστοποιήσει τους κινδύνους διαχείρι-σης για την INTERAMERICAN, ενώ είναι ανοιχτό σε προσαρμογές που θα καλύπτουν οποιεσδήποτε μελλοντικές ανάγκες της εταιρείας, με πραγματοποίηση αλλαγών σε βέλτιστο χρόνο και κόστος.

αγετ ηρακλής //

GREAT 2013

Υψηλή συμμετοχή από φοιτητές αρχιτεκτονικής στον διαγωνισμό Με 502 εργασίες φοιτητών αρ-χιτεκτονικής ολοκληρώθηκε η υποβολή συμμετοχών στον διαγω-νισμό GREAT 2013 - Τα Πρώτα τους Κτίρια, που διοργανώνει το GREAT - Greek Architectural Talent, η πρωτοβουλία του Μεγάρου Μουσι-κής Αθηνών και της ΑΓΕΤ Ηρακλής, μέλος του Ομίλου Lafarge. Το θέμα της φετινής διοργάνωσης του δια-γωνισμού ήταν οι διπλωματικές και μεταπτυχιακές εργασίες φοιτητών από σχολές αρχιτεκτονικής στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Κατα-τέθηκαν 457 διπλωματικές και 45 μεταπτυχιακές εργασίες φοιτητών. 441 εργασίες υποβλήθηκαν από όλες τις σχολές αρχιτεκτονικής στην Ελλάδα και 61 εργασίες από 36 σχολές στη Γαλλία, τη Γερμανία, την Ελβετία, το Ηνωμένο Βασίλειο, τις ΗΠΑ, την Ισπανία, την Ιταλία, τον Καναδά, την Κύπρο, την Ολλαν-δία και την Ουγγαρία. Η πλειοψη-φία των συμμετοχών προέρχεται από τη Σχολή Αρχιτεκτόνων του ΕΜΠ με 196 εργασίες, και ακολου-θεί η Πολυτεχνική Σχολή του Αρι-στοτέλειου με 78.

ΕΠΙΛΟΓΗ 75

Μια πρωτοβουλία για την ελλάδα, με θετικό πρόσημο, από το ελληνο-αμερικανικό εμπορικό επιμελητήριο, που αναδεικνύει την ελληνική καινοτομία και δυναμική επιχειρηματικότητα προβάλλοντας υγιείς, εξωστρεφείς επιχειρήσεις και επιχειρηματίες με όραμα σε παγκόσμιο επίπεδο. επισκευθείτε: www.breakthroughgreece.gr

ALBA Graduate Business School // «ςπουδάζω με Υποτροφία» Ο πρώτος κύκλος του προγράμματος «Σπουδάζω με Υποτροφία» της Εqual Society – Κοινωνία Ίσων Ευκαιριών έκλεισε με μια σημαντική προσφορά από το ALBA Graduate Business School at the American College of Greece. Βαδίζοντας πάνω στις αξίες της Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης, το ALBA προσέφερε τη δυνατότητα σε τρείς υποψη-φίους να συνεχίσουν την ακαδημαϊκή τους πορεία μέσω του προγράμματος MSc in Strategic HRM, αναδεικνύοντας παράλληλα την προοπτική επαγγελματικής αποκατάστασής τους. Μετά την αρχική αξιολόγηση των κοινωνικών /οικονομικών κριτηρίων των υποψηφίων που υλοποιήθηκε από την επιστημονική επιτροπή του MKO Εqual Society και την αξιολόγηση που ακολούθησε από ακαδημαϊκά στελέχη του ALBA, επικρατέστερες για τις δύο υποτροφίες πλήρους φοίτησης αναδείχθηκαν οι κυρίες Λογοθέτη Μαργαρίτα και Φλέσσουρα Ευαγγελία. Εν συνεχεία, το ALBA επέλεξε να κάνει ένα βήμα παραπέρα καθώς αποφάσισε να προσφέρει μια επιπλέον σημαντική οικονομική ενίσχυ-ση, η οποία μεταφράστηκε σε έκπτωση της τάξης 50%, στην υποψήφια Αγγελική . Ζολώτα, προκειμένου να αποκτή-

σει τη δυνατότητα παρακολούθησης του μεταπτυχιακού προγράμματος MSc in Strategic HRM.

Δημόσιες ςυζητήσεις ελλάδα: μεταρρυθμίσεις, Ρήξεις, τομές

Η κρίση απαιτεί μεταρρυθμίσεις, ρήξεις και τομές. Απαιτεί όμως και ευρύτερη συναίνεση και συνεργασία των πολιτικών και κοινωνικών δυνάμεων που θέλουν μια διαφορετική Ελλάδα. Συμβάλλοντας στην προσπάθεια το ΕΛΙΑΜΕΠ, το ΙΟΒΕ, η Kantor, η Κίνηση Πολιτών, η Διεθνής Διαφάνεια Ελλάδος και το Megaron Plus οργανώνουν και φέτος κύκλο δημόσιων συζητήσεων με θέματα ζωτικής σημασίας. Στη δεύτερη περίοδο των συζητήσεων η έμ-φαση θα δοθεί σε συγκεκριμένα μέτρα που προτείνεται να ληφθούν για να αλλάξουν τα πράγματα στη χώρα. Οι προσεχείς δημόσιες συζητήσεις στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών έχουν ως εξής :

• «Πώς θα ανακτήσουμε τη χαμένη αξιοπιστία της χώρας;» (21 Μαρτίου 2013)

• «Ανταγωνιστικότητα και εξωστρέφεια: Προϋποθέσεις για την οικονομική ανάπτυξη» (11 Απριλίου 2013)

• Θεματική Περιοχή - Απονομή Δικαιοσύνης (16 Μαΐου 2013)

οτε - COSMOTE // EUROBANK

World MasterCard Την εμπορική διάθεση της πιστωτικής κάρτας ΟΤΕ COSMOTE World MasterCard ξεκινούν ο ΟΤΕ και η COSMOTE σε συνεργασία με την Eurobank, προσφέροντας στους συνδρομητές συμβολαίων τους μοναδικά προνόμια. O συνδρομητής OTE κερδίζει 2% της αξίας των μηνιαίων του αγορών ως έκπτωση σε επόμενο λογαριασμό ΟΤΕ. Ο συνδρομητής COSMOTE κερδίζει επίσης το 2% της αξίας των μηνιαίων του αγορών ως έκπτωση σε επόμενο λογαριασμό και ο συνδρομητής ΟΤΕ & COSMOTE κερδίζει το 3% των μηνιαίων του αγορών ως συνολική έκπτωση στους λογαριασμούς ΟΤΕ / COSMOTE. Προϋπόθεση αποτελεί οι λογαριασμοί ΟΤΕ ή/και COSMOTE να εξοφλούνται μέσω πάγιας εντολής στην κάρτα. Επιπλέον, με την ΟΤΕ COSMOTE World MasterCard οι κάτοχοι συμμετέχουν στο πρόγραμμα επιβράβευσης καρτών Eurobank, Επιστροφή μέσω του οποίου κερδίζουν πραγματικά ευρώ από τις συναλ-λαγές τους, τα οποία και μπορούν στη συνέχεια να εξαργυρώσουν πληρώνοντας λιγότερο ή καθόλου σε επόμενες αγορές τους σε 4.500 επιχειρήσεις.

76 ΕΠΙΛΟΓΗ

Business

Business


Ειδήσεις, εξελίξεις, τάσεις, επιλογές από μία αγορά σε διαρκή κίνηση και δράση, αντίδοτο στην υφεσιακή πραγματικότητα της εποχής μας.

νJV Athens Plaza χρυσό μετάλλιο στο Global Chefs Challenge.

Ο Γιώργος Μπαχτής του ΝJV Athens Plaza κέρδισε το χρυσό μετάλλιο στον διαγωνισμό Global Chefs Challenge /HO.RE.CA 2013, που αποτελεί τον προκριματικό διαγωνισμό, του συνεδρίου της WACS στη Νορβηγία το 2014. Κριτές ήταν Αρχιμάγειροι απ’ όλο τον κόσμο, όπως ο Koklic Srecko από την Σλοβε-νία και ο Domenico Maggi από την Ιταλία, οι οποίοι είναι και Διεθνείς κριτές της παγκό-σμιας Ομοσπονδίας Αρχιμαγείρων (WACS). Ο Γιώργος Μπαχτής ανήκει στην ομάδα του Executive Chef Patissier Τ. Ζησόπουλου του NJV Athens Plaza που δημιουργεί και προ-τείνει γεύσεις που αντιπροσωπεύουν την τελευταία λέξη της σύγχρονης γαστρονομίας στα μενού του ξενοδοχείου.

ΣΕΤΕ «γαστροτουρισμός: τροφή για ανάπτυξη»Η ελληνική γαστρονομία είναι σε θέση να συμβάλλει στην ποιοτική αναβάθμιση του τουριστικού προϊόντος της

χώρας μας, προσελκύοντας 500.000 επιπλέον τουρίστες, ενισχύοντας το αεπ κατά 1 δισ. ευρώ και δημιουργώντας

50.000 νέες θέσεις εργασίας, τόσο μέσω συνεργασιών του τουριστικού και του επισιτιστικού κλάδου όσο και μέσω

της αξιοποίησης των εξαγώγιμων επώνυμων προϊόντων. Με αυτό ως βασικό συμπέρασμα πραγματοποιήθηκε

στο πλαίσιο της 8ης HORECA, η εκδήλωση του ΣΕΤΕ «Γαστροτουρισμός: Τροφή για Ανάπτυξη» με σκοπό

την ανάδειξη της σημασίας της καμπάνιας ανεύρεσης οικονομικών πόρων για την υλοποίηση του έργου «Η

Γαστρονομία στο Μάρκετινγκ του Ελληνικού Τουρισμού».

H μαρινόπουλος στηρίζει παραγω-γούς της θράκηςΠερισσότερες από 20 ελληνικές εταιρείες παραγωγής τροφίμων με έδρα τη Θράκη, υποστηρίζει η Μαρινόπουλος Α.Ε. μέσω του Προ-γράμματος «Καινοτομία Ελληνικού Προϊόντος», το οποίο, μετά τις Σέρρες, την Τρίπολη, τον Βόλο, την Κρήτη και πρόσφατα την Κεντρι-κή Μακεδονία, κάνει μια ακόμη «στάση» στη βόρειο Ελλάδα. Οι 22 παραγωγοί της Θράκης που εντάσ-σονται στο πρόγραμμα καινοτομίας έχουν την ευκαιρία να προβάλλουν μέσω των 25 τοπικών καταστημά-των του δικτύου της Μαρινόπου-λος τα προιόντα τους.

Ο επικεφαλής της Ομάδας Δράσης της ΕΕ για την Ελλάδα, Χορστ Ράιχενμπαχ, κατά τη διάρκεια της πρόσφατης επί-σκεψής του στο Corallia, στο Athens InnoCenter στο Μαρούσι, ανέφερε «Η χώρα χρειάζεται να βρει τρόπους για την υποβοήθηση της ανάπτυξης και την αύξηση της απασχόλησης, η επιχειρηματικότητα και η καινοτομία αποτελούν απαραίτητα συστατικά προς αυτή την κατεύθυνση. Σήμερα, βρισκόμαστε στο Corallia γιατί έχουν εντρυφήσει σε θέ-ματα υποστήριξης της καινοτομίας και της επιχειρηματικότητας και απέδειξαν ότι μπορεί να γίνει! Η Ελλάδα, πράγ-ματι, μπορεί να αξιοποιήσει τον πλούτο του ανθρώπινου δυναμικού που διαθέτει και να γίνει βασικός παράγοντας στο νέο διεθνές περιβάλλον». Τον κ. Ράχενμπαχ, που συνοδευόταν από την επικεφαλής του γραφείου της Ομάδας Δράσης στην Αθήνα, Ζωρζέτα Λάλη και τις Μαρία Βελέντζα και Πωλίν Βιένζιρλ, μέλη της ομάδας δράσης, υποδέχτη-καν οι καθ. Βασίλης Μακιός, Χόρχε Σάντσεζ και Δρ. Ν. Βογιατζής, οι οποίοι και τον ενημέρωσαν για την πρόοδο των έργων που υλοποιεί το Corallia και στοχεύουν την ενίσχυση της νεανικής επιχειρηματικότητας, την ανάπτυξη συνερ-γατικών σχηματισμών και τη λειτουργία θεματικών κέντρων καινοτομίας.

Corallia «ναι, μπορεί να γίνει!»

MarketNews

ΕΠΙΛΟΓΗ 77

aStrazeneca Ο Jeroen Commissaris αναλαμβάνει τη θέση του προέδρου και διευθύνοντος

συμβούλου της AstraZeneca Ελλάδος, κατόπιν μετακίνησής του από την AstraZeneca Βραζιλίας, όπου

κατείχε τη θέση του Business Unit Head. Διαθέτει πολυετή εμπειρία στον χώρο του φαρμάκου, εντά-

χθηκε στο δυναμικό της AstraZeneca το 2004 ως Head του Psychiatry Sales Division στο Ην. Βασίλειο.

Υποστήριξη νέων επιστημόνων για τη βελτίωση της επαγγελματικής τους θέσηςΗ Αναπτυξιακή Σύμπραξη «Επιχειρείν και Απασχόληση στη Μεταποίηση» στην οποία μετέχουν ο Σύνδεσμος Βιομηχανιών Βορείου Ελλάδος, ο Σύνδεσμος Εξαγωγέων Βορείου Ελλάδος, ο Σύνδεσμος Επιχειρήσεων Πληροφορικής Β.Ελλάδος (ΣΕΠΒΕ), ο Σύνδεσμος Επιχειρήσεων Πλεκτικής Ετοίμου Ενδύματος Ελλάδος (ΣΕΠΕΕ), το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο, το Πανεπιστήμιο Μακεδονίας και η εταιρεία ΓΝΩΣΗ Αναπτυξιακή ΑΜΚΕ, προσκαλούν απόφοιτους Πανεπιστημιακής ή Πολυτεχνικής Σχολής, Μηχανικούς ή Πληροφορικούς που θα ήθελαν να επεκτείνουν τις επαγγελματικές τους δραστηριότητες, που ενδιαφέρονται να αποκτήσουν εργασιακή εμπειρία ή που σκέφτονται να ανοίξουν τη δική τους επιχείρηση να συμμετέχουν σε πρόγραμμα απόκτησης εργασιακής εμπειρίας, ή/και επέκτασης των δραστηριοτήτων τους, έτσι ώστε να βρουν δουλειά στην τοπική αγο-ρά. http://www.sbbe.gr/m2/topsa.asp

Ο πρέσβης Β. κασκαρέλης, πρώην ΓΓ / ΥΠΕΞ αναλαμβάνει καθή-κοντα Ανώτερου Συμβούλου του Δ.Σ. του ΙΣΝ και μέλους της εκτελεστικής δι-οίκησης στο Ίδρυμα «Σταύρος Νιάρχος». Μεταφέρει εκτετα-μένη και πολυσχιδή εμπειρία, αποτέλεσμα της πολυετούς διπλω-ματικής του καριέρας και της εις βάθος γνώσης εσωτερικών και διεθνών θεμάτων.

ΨαΡια μεγαλωμενα με ΦΡοντιΔα

ολοκληρωμένο επιχειρησιακό σχέδιο προώθησης για ευρύαλα

μεσογειακά είδη, τσιπούρα και λαβράκι ιχθυοκαλλιέργειας, παρουσίασε ο Ελληνικός Οργανισμός Εξωτερικού Εμπορίου. Την εκδήλω-ση χαιρέτησε ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Αθανάσιος Τσαυτάρης, ο οποίος μεταξύ άλλων τόνισε ότι «το Υπουργείο θα κάνει ότι είναι δυνατόν να βοηθήσει, να επιταχύνει τις διαδικασίες, να αξιοποιήσει τα σχετικά κονδύλια». Ο Δημήτρης Βαλαχής, πρόεδρος του Συνδέσμου Ελλή-νων Θαλασσοκαλλιεργητών (ΣΕΘ) είπε ότι η Ελλάδα είναι η πρώτη μεσογει-ακή χώρα που το 2012 εξήγαγε 121 χιλ. τόνους τσιπούρας και λαβρακίου. Η ελληνική θαλασσοκαλλιέργεια εξάγει το 85% της παραγωγής της στις πιο απαιτητικές αγορές της Ευρώπης, της Ρωσίας και της Β. Αμερικής. Οι ελλη-νικές εταιρείες ιχθυοκαλλιέργειας απασχολούν άμεσα 10.000 και έμμεσα 8.000 εργαζομένους έχοντας κύκλο εργασιών που αντιστοιχεί στο 0,4% του αεπ της χώρας, δηλαδή 800 εκατ. ευρώ.

AppointmentsAmgen O Matyas Lakatos (φωτό δεξιά), διορίστηκε γενικός δ/ντής της Amgen Hellas, με έδρα την Αθήνα και με αρμοδιότητες που καλύπτουν την Ελλάδα και την Κύπρο. Έχοντας διατελέσει, από το 2009, Γενικός Διευθυντής της Amgen στην Ελβετία, ο Matyas Lakatos ηγείται της εταιρείας σε Ελλάδα και Κύπρο, καθοδηγώντας τη στρα-τηγική της ανάπτυξη στο αυξανόμενα απαιτητικό περιβάλλον των εν λόγω περιοχών.

ολυμπιακή Ζυθοποιία ΄Ο Βασί-λης Ανδρικόπουλος ανέλαβε καθήκοντα Οικονομικού και Διοικητικού Διευθυντή και μέλους του Δ.Σ. της Ολυμπιακής Ζυ-θοποιίας, από την 1η Μαρτίου 2013. Προ-ερχόμενος από την Diageo (Οικονομικός Διευθυντής Ελλάδος και Νότιας Ευρώπης) έχει εργασθεί στο παρελθόν ως Διευθυ-ντής Οικονομικού Προγραμματισμού στις εταιρείες Henkel και Ecolab και ως Διευθυ-ντής Πιστωτικού Ελέγχου στην Tasty Foods.

ΔεΔΔηε Α.Ε Ο Ηρακλής Με-νεγάτος ορίστηκε να ασκεί καθήκο-ντα Γενικού Διευθυντή Ανάπτυξης και Διαχείρισης Δικτύου της – κατά 100% θυγατρικής της ΔΕΗ Α.Ε. – εταιρείας Διαχειριστής Ελληνικού Δικτύου Διανομής Ηλεκτρικής Ενέρ-γειας Α.Ε. Προσελήφθη στη ΔΕΗ το 1985 και έκτοτε εργάζεται ανελλιπώς σε καίριες θέσεις των Γενικών Διευ-θύνσεων Διανομής και Εμπορίας.

78 ΕΠΙΛΟΓΗ

Business

Business


H eΛΕΤΑΕΝ

επαναφέρει την πρότασή της για την αντιμετώπιση του κορεσμού των δικτύων με αφορμή το 10έτες Πρόγραμμα Ανάπτυξης του Συστήματος. τις αναλυτικές απόψεις απέστειλε στον Διαχειριστή του Συστήματος ΑΔΜΗΕ και το ΥΠΕΚΑ για το Δεκαετές Πρόγραμμα Ανάπτυξης Συστήματος Μεταφοράς 2014-2023, που έχει θέσει σε διαβούλευση ο ΑΔΜΗΕ. Η ΕΛΕτΑΕΝ θεωρεί το πρόγραμμα αυτό εξαιρετικής σημασίας για την ομαλή ανάπτυξη των Α.Π.Ε. στη χώρα. Άλλωστε όπως και το ίδιο το κείμενο επισημαίνει, το βασικό κριτήριο σχεδιασμού και ανάπτυξης του ηλεκτρικού συστήματος είναι η εξυπηρέτηση της μεγάλης διείσδυσης Α.Π.Ε.

GreenNewsΣτιγμές της ελληνικής ειδησεογραφίας με ιδιαίτερο ενδιαφέρον, διαμόρφωση πολιτικών που μας αφορούν όλους και νομοθεσία που αλλάζει την επιχειρηματική δραστηριότητα.

Η Intelenαλλάζει σε παγκόσμιο επίπεδο τον τρόπο που προσεγγίζουμε την εξοικονόμηση ενέργειας: 25 σχολεία της αττικής συνδέθηκαν στο Intelen Building analytics, ακολουθούν άλλα 25...Στα 25 σχολεία που συνδέθηκαν σε πραγματικό χρόνο καταγράφεται η κατανάλωση ενέργειας των κεντρικών κτιρίων, διάφοροι ενεργειακοί δείκτες καθώς και κλιματικοί παράγοντες (θερμοκρασίες, βαθμοημέρες). Σε συνδυασμό με τα αποτελέσματα ενεργειακών επιθεωρήσεων και πολλών δεδομένων για τα κτιριακά χαρακτηριστικά των σχολείων, το σύστημα αξιολογεί ενεργειακά τα κτίρια και προτείνει σχεδόν αυτόματα παρεμβατικές ενέργειες, σενάρια και δράσεις εξοικονόμησης με ταυτόχρονη ανάλυση του Roi (Return on investment) και πολλών άλλων επενδυτικών δεικτών.

Φωτοβολταϊκά 3 ης γενιάς made in Greece Φωτοβολταϊκά τρίτης γενιάς που θα χρησιμοποιούν πολύ μικρές ποσότητες φθηνών υλικών (100 νάνο αντί για 10 μικρά ) ετοιμάζει η πρώτη πιλοτική μονάδα παραγωγής Οργανικών Ηλεκτρονικών στην οποία συμμετέχουν 18 συνολικά φορείς από την Ελλάδα και το εξωτερικό. Τα νέου τύπου φ/β όπως εξήγησε ο Έλληνας ερευνητής στο Ινστιτούτο Helmholtz Zentrrum του Βερολίνου, Κωνσταντίνος Φωστη-ρόπουλος, θα είναι κατά 50% φθηνότερα από τα φ/β δεύτερης γενιάς που κυκλοφο-ρούν. Οι σύγχρονες τεχνικές θα έχουν και διακοσμητικό χαρακτήρα, καθώς θα μπο-ρούν να «φορτώνουν» εκτός από ηλιακή ενέργεια και χρώμα. Τέτοιες εφαρμογές χρη-σιμοποιούνται ήδη σε στέγαστρα στο Λος Άντζελες, ενώ αναμένεται να τοποθετηθούν σε στάσεις λεωφορείων στο Βερολίνο όπου με την ηλιακή ενέργεια θα μπορεί ο επι-βάτης την ώρα που περιμένει να πληροφορείται όλα τα σχετικά δρομολόγια με τη βο-ήθεια χαρτών που θα προβάλλονται στη στάση. Αυτή είναι μία μόνο από τις εφαρμο-γές που θα προκύψουν από το πρόγραμμα Smartronics που ξεκίνησε επίσημα από τη Θεσσαλονίκη με τη συμμετοχή πανεπιστημίων, φορέων, ινστιτούτων και επιχειρήσεων. Όπως τόνισε ο υπεύθυνος του Εργαστηρίου Νανοτεχνολογίας LTFN και συντονιστής του προγράμματος, καθηγητής Στέργιος Λογοθετίδης «η πρώτη πιλοτική γραμμή παρα-γωγής Οργανικών Ηλεκτρονικών ξεκινά σε δύο χρόνια και στην Ελλάδα και αναμένεται να δημιουργηθούν 40-50 θέσεις εργασίας για εξειδικευμένο προσωπικό, ενώ η χρη-ματοδότηση που πρόκειται να έλθει στην ελληνική πλευρά αγγίζει τα 2,5 εκατ. ευρώ».

Βackloading πλήρης αντίθεση του ΣΕΒΜε αφορμή την ψηφοφορία στην Επιτροπή Περιβάλλοντος του Ευρωκοινοβουλίου σχε-τικά με την μεταφορά των δικαιωμάτων δημοπράτησης εκπομπών αερίων θερμοκηπίου (backloading) από την περίοδο 2013-2015 στο τέλος της δεκαετίας, ο ΣΕΒ τοποθετήθηκε ως εξής: «Η χειραγώγηση που επιχειρείται σ’ ένα σύστημα το οποίο μέχρι σήμερα έχει λειτουρ-γήσει με άριστα αποτελέσματα, έρχεται εν μέσω κρίσης να επιβαρύνει το κόστος παραγωγής των βιομηχανικών μας επιχειρήσεων και δημιουργεί τον άμεσο κίνδυνο να χαθούν και άλλες θέσεις εργασίας. Στη χώρα μας, η πρωτοφανής και παρατεταμένη ύφεση έχει γονατίσει τη βιομηχανική παραγωγή, ιδιαίτερα σε κρίσιμους κλάδους της βαριάς βιομηχανίας (τσιμέντο, χάλυβας) που εμπίπτουν στο σύστημα εμπορίας εκπομπών σε ποσοστά που υπερβαίνουν το 70% σε σχέση με τα τέλη της περασμένης δεκαετίας. Οι επιχειρήσεις αυτές προσπαθούν με εξαγωγές «ανάγκης» να διατηρήσουν επίπεδα παραγωγής που διασφαλίζουν τη λειτουργία των μονάδων τους στην Ελλάδα και την απασχόληση. Συγχρόνως οι ελληνικές επιχειρήσεις επενδύουν σε έργα μείωσης του περιβαλλοντικού τους αποτυπώματος εν μέσω εμποδίων στην υλοποίηση των απαιτούμενων επενδύσεων. Η δρομολογημένη προσπάθεια θεσμο-θέτησης του backloading θα φέρει πολλές σε δεινή θέση, δεδομένου ότι: Αποτελεί παρα-βίαση του βασικού χαρακτηριστικού του συστήματος εμπορίας εκπομπών ως μηχανισμού που βασίζεται στη λειτουργία της αγοράς συνιστώντας ουσιαστικά απόπειρα χειραγώγησης. Προσθέτει βάρη στις επιχειρήσεις σε μία περίοδο κρίσης και σημαντικής ύφεσης, δημιουρ-γώντας και πρόσθετες αβεβαιότητες τη στιγμή που οι στόχοι της ΕΕ ως προς τη μείωση των εκπομπών έχουν επιτευχθεί. Ο ΣΕΒ συντάσσεται με τις υπόλοιπες ευρωπαϊκές οργανώσεις που έχουν εκδηλώσει την πλήρη αντίθεση τους στην πρόταση της Επιτροπής Περιβάλλοντος της ΕΕ να μεταφέρει τα δικαιώματα δημοπράτησης εκπομπών στο τέλος της δεκαετίας από την περίοδο 2013-2015.

ΕΠΙΛΟΓΗ 79

Η ευρωπαϊκή στατιστική της Αιολικής Ενέργειας το 2012η ευρωπαϊκή στατιστική της αιολικής ενέργειας το 2012

η FrIgoglaSS στηρίζει για 2η χρονιά το πρωτότυπο εργαστήριο περιβαλ-λοντικής εκπαίδευσης της WWF Ελλάς. Στόχος φέτος, ο αριθμός των συμμετεχό-ντων να ξεπεράσει αυτόν της επιτυχημένης πρώτης χρονιάς, όπου συμμετείχαν περισσότεροι από 3.500 μαθητές και 70 εκπαιδευτικοί σε 63 σχολεία της χώρας.

Η ΕΥΡΩΠΗ ΧΤΙΖΕΙ ΤΟ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΟ ΤΗΣ ΜΕΛΛΟΝ ΜΕ ΑΙΟΛΙΚΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑ ΚΑΙ ΑΝΑΝΕΩΣΙΜΕΣ ΠΗΓΕΣ.

Η ΕΛΛΑΔΑ;

Επιπλέον 11,6 GW αιολικής ενέργειας εγκατα-στάθηκαν στην Ευρωπαϊκή Ένωση το 2012 ανεβάζοντας τη συνολική εγκατεστημένη ισχύ στα 105,6 GW. Σύμφωνα με την πα-

ρουσίαση της ετήσιας Στατιστικής από την Ευρωπαϊκή Ένωση Αιολικής Ενέργειας (EWEA)- εθνικός εκπρόσω-πος της οποίας είναι η Ελληνική Επιστημονική Ένωση Αιολικής Ενέργειας (ΕΛΕΤΑΕΝ) -τα 11,6 εγκατεστημένα GW του 2012 είναι συγκριτικά περισσότερα από τα 9,4 GW που εγκαταστάθηκαν το 2011 και αντικατοπτρί-ζουν τη δυναμική του κλάδου στην Ευρώπη.

Η αιολική ενέργεια αντιπροσώπευσε το 26% της συνο-λικής νέας ενεργειακής ισχύος της Ευρωπαϊκής Ένωσης το 2012, ενώ οι επενδύσεις του κλάδου έφθασαν τα 15 δισ ευρώ. Έτσι η αιολική ενέργεια καλύπτει πλέον το 7% των ενεργειακών αναγκών της Ευρώπης, από 6,3% το 2011. Τη μέγιστη διείσδυση αιολικής ενέργειας πα-ρουσιάζει η Δανία με 27% και ακολουθούν η Πορτογα-λία με 17%, η Ισπανία με 16% και η Ιρλανδία με 13%.

Οι Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας αντιπροσώπευσαν το 69% του συνόλου των νέων εγκαταστάσεων του 2012, καθώς , εξαιτίας της συνεχιζόμενης τάσης για παρο-πλισμό τους, το πετρέλαιο, ο άνθρακας και η πυρηνική ενέργεια (μετά και το ατύχημα της Ιαπωνίας το 2011) σημείωσαν σημαντική μείωση.

Οι χώρες που κυριάρχησαν το 2012 είναι η Γερμανία (2,4 GW, το 21% όλων των νέων εγκαταστάσεων της αι-ολικής ενέργειας), το Ηνωμένο Βασίλειο (1,9 GW, 16%), η Ιταλία (1,3 GW, 11%), η Ρουμανία (0,9 GW, 8% ) και η Πολωνία (0,9 GW, 8%). Στη συνολική εγκατεστημέ-νη αιολική ισχύ της ΕΕ, η Γερμανία είναι ο ηγέτης με 31,3 GW (30%), με την Ισπανία να ακολουθεί με 22,8 GW (22%), το Ηνωμένο Βασίλειο με 8,4 GW (8%), την Ιταλία με 8,1 GW (8%) και τη Γαλλία με 7,2 GW (7%). Η εξάπλωση της αιολικής ενέργειας σε όλη την Ευρώπη φαίνεται από το γεγονός ότι η Δανία, η Γερμανία και η Ισπανία –στις οποίες το 2000 αναλογούσε το 85% των ετήσιων εγκαταστάσεων αιολικής ενέργειας - σήμερα καλύπτουν μόνο το 33% των νέων εγκαταστάσεων.

Αρνητική επίδοση Στην Ελλάδα εγκαταστάθηκαν 116,6 MW αιολικής ισχύ-ος το 2012, μόλις το 1% της συνολικής ισχύος στην Ευρώπη των 27. Ανάμεσα στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η Ελλάδα παρουσιάζει την μεγαλύτερη - μετά την Σλοβενία και τη Σλοβακία- αρνητική απόκλιση από τους στόχους αιολικής ενέργειας όπως αυτοί περιέχο-νται στα εθνικά σχέδια δράσης. Η απόκλιση αυτή είναι -31%.

Την καλύτερη επίδοση εμφανίζουν η Σουηδία (υπέρβα-ση 56% του στόχου) και η Βουλγαρία (υπέρβαση 52%). Γενικά η Ευρωπαϊκή Ένωση κινείται κοντά στον στόχο αιολικής ενέργειας των σχεδίων δράσης, εμφανίζοντας απόκλιση -1,8%.

Ο πρόεδρος του ΔΣ της ΕΛΕΤΑΕΝ, Παναγιώτης Παπα-σταματίου, δήλωσε: «Η Ευρώπη χτίζει το ενεργειακό της μέλλον με διαρκώς περισσότερη αιολική ενέργεια και ανανεώσιμες πηγές. Οι ευρωπαϊκές αιολικές επι-χειρήσεις επενδύουν και στηρίζουν την ανάπτυξη, την απασχόληση, την κοινωνική συνοχή. Δείχνουν τον δρόμο για την έξοδο από την κρίση. Έτσι οδη-γούν την Ευρώπη στην τεχνολογική πρωτοπορία και την ενεργειακή ανεξαρτησία. Η πολιτική, σε ευρωπα-ϊκό και εθνικό επίπεδο, οφείλει να μην υπονομεύσει αυτή την πορεία. Ειδικά στην Ελλάδα, τα δύο επόμενα έτη μπορούν να είναι τα έτη της αιολικής ενέργειας. Προϋπόθεση για αυτό είναι η πολιτική σταθερότητα και η επενδυτική ασφάλεια. Να μην αιφνιδιάζεται η αγορά από αναδρομικές έκτακτες εισφορές, αλλαγή των κανόνων με απαιτήσεις εγγυοδοσίας ή πρόσθετες φορολογίες, άδικες ποινές και επιβαρύνσεις. Έτσι, δεν θα ανασταλεί η ανάπτυξη και θα μπορέσει η κοινωνία να ανακουφισθεί πραγματικά, τώρα που το κλίμα για την πατρίδα μας αλλάζει σε διεθνές και ευρωπαϊκό επίπεδο».

80 ΕΠΙΛΟΓΗ

Business

Business


Εκδηλώσεις/NewsΕνδιαφέρουσες εκδηλώσεις επιχειρηματικής δραστηριότητας.

οι κ.κ. Ν. Μηταράκης - Υφυπουργός Ανάπτυξης, Β. Κάτσος - Πρόεδρος Pharmathen και Κ. Μίχαλος - Πρόεδρος ΕΒΕΑ

pharmathen // Εξωστρέφεια και ση-μαντικές επενδύσεις ανάπτυξης «Σήμερα, σχεδόν 50 χρόνια από την ίδρυσή της, η Pharmathen έχει γίνει μία μεγάλη εταιρεία, πάνω απ’ όλα ελληνική εταιρεία, με μεγέθη, δυναμική και όραμα», ανέφερε ο Πρόεδρος της Pharmathen κ. Βασίλειος Κάτσος, σε εκδήλωση παρουσίασης του στρατηγικού σχεδιασμού της Pharmathen που δίνει έμφαση στο τρίπτυχο: Επενδύσεις - Έρευνα – Εξωστρέφεια. Έχοντας παρουσιάσει σημαντικότατη εξωστρέ-φεια, η Pharmathen, παρουσίασε κύκλο εργασιών 162 εκ ευρώ για το 2012, του οποίου πλέον του 75 % προέρχεται από εξαγωγές σε 85 χώρες διεθνώς, αποτελώντας το 1% του συνόλου των ελληνικών εξαγωγών. Η εταιρεία έχει επενδύσει 55 εκατομ-μύρια ευρώ τα τελευταία τέσσερα χρόνια, δημι-ουργώντας την ίδια περίοδο περισσότερες από 300 νέες θέσεις εργασίας στην χώρα, φτάνοντας τους 850 εργαζομένους.

Οι στόχοι της εταιρείας επικεντρώνονται στην ενίσχυση της παρουσίας της στις διεθνείς αγορές, την ανάπτυξη των εξαγωγικών δραστηριοτήτων, την διαρκή επένδυση στην έρευνα και την καινο-τομία και την περαιτέρω ενδυνάμωση της παρου-σίας στην ελληνική αγορά. Σε αυτό το πλαίσιο, εντάσσεται και η νέα στρατηγική επιλογή της εται-ρείας να διευρύνει το αντικείμενο εργασιών της εισάγοντας νέα παραφαρμακευτικά προϊόντα. « Την προσεχή διετία, θα επενδυθούν πάνω από 10 εκατομμύρια ευρώ σε εγκαταστάσεις υποδομών και θα δημιουργηθούν περισσότερες από 100 νέες θέσεις εργασίας» προανήγγειλε ο κος Κάτσος.

ΣΕΚΕΕ 1η διεθνής εμφάνιση της «Εθνικής Ελλάδας Τεχνολογίας» απόλυτα επιτυχημένη η ελληνική ςυμμε-τοχή στην έκθεση ψηφιακής επικοινωνίας Mobile World Congress 2013 / Βαρκελώνης.Η παρουσία των ελληνικών επιχειρήσεων στην «παγκόσμια γιορτή των ασύρματων επικοινωνιών», κορυφώθηκε φέτος με την πρώτη επίσημη ελληνική συμμετοχή με εθνικό περίπτερο, στο οποίο παρουσιάστηκαν 25 επιχειρήσεις-μέλη του Συνδέσμου Εταιριών Κινητών Εφαρμογών Ελ-λάδας (ΣΕΚΕΕ) που είχε την πρωτοβουλία και κατάφερε τελικά να υλοποι-ήσει ένα όνειρο πολλών χρόνων.Συνδιοργανωτής, ήταν η Γενική Γραμματεία Τηλεπικοινωνιών & Ταχυ-δρομείων του Υπουργείου Ανάπτυξης, που παρείχε υλική και ηθική υποστήριξη ενώ συμμετείχαν τέσσερεις ακόμα ενώσεις καινοτομικών επιχειρήσεων (από τους χώρους των ημιαγωγών, της βιο-ϊατρικής, της αεροδιαστημικής και των νεοφυών επιχειρήσεων). Την αποστολή στήριξαν χορηγικά οι Samsung Electronics Hellas, Εurobank και Sprint Integrated Communications, Η αποστολή συγκέ-ντρωσε θετικά σχόλια από το σύνολο του επιχειρηματικού κόσμου και ικανοποίησε τις προσδοκίες των συμμετεχόντων που ήταν: • Η ενίσχυση της εξωστρέφειας των ελληνικών καινοτόμων επιχειρήσεων που δραστη-ριοποιούνται στο χώρο των κινητών εφαρμογών • Η παρουσίαση των επιτευγμάτων τους στο απαιτητικό διεθνές κοινό • Η επαφή και δικτύω-ση με ενδιαφερόμενους εταίρους από άλλες χώρες, με δεδομένη την πα-ρουσία σχεδόν του συνόλου της διεθνούς αγοράς στο MWC καθώς και • Η ανάπτυξη συνεργιών για την ανάπτυξη μελλοντικών πρωτοβουλιών και δράσεων.

ΕΠΙΛΟΓΗ 81

ΓΝ

ΩΣ

Η •

ΕΠ

ΕΝ

∆Υ

ΣΗ

• Α

ΝΑ

ΠΤ

ΥΞ

Η •

ΑΞ

ΙΑ

KN

OW

LE

DG

E •

IN

VE

ST

ME

NT

• D

EV

ELO

PM

EN

T •

VA

LUE

82 ΕΠΙΛΟΓΗ

Business

Business


Samsung // Εμπειρία θέασης μεγάλων διαστάσεων με την LED Smart TV ES9000 75-ιντσώνΉρθε για να ικανοποιήσει την ολοένα και αυξανόμενη ζήτηση για τηλεοράσεις 60-ιντσών και άνω, έχοντας ένα μοναδικό σχεδιασμό σε απόχρωση ροζ - χρυσό. Η ES9000 συμπληρώνει τη σειρά premium τηλεοράσεων με μεγάλη οθόνη και κατα-τάσσει τη Samsung παγκόσμιο ηγέτη στο χώρο των τηλεοράσεων για έβδομη συ-νεχή χρονιά. Η ES9000 ξεχωρίζει για το μοναδικό και διαχρονικό της σχεδιασμό. Το εξαιρετικά λεπτό πλαίσιο της -μόλις 7,9 χιλιοστών- με τις στρογγυλεμένες του άκρες, εναρμονίζεται τέλεια με το σχεδιασμό της βάσης της τηλεόρασης. Επιπλέον, η ενσωματωμένη κάμερα της τηλεόρασης είναι κρυμμένη στο επάνω μέρος του πλαι-σίου της, καθιστώντας την αόρατη όταν δεν είναι σε χρήση. Διαθέτει τις τεχνολογίες Smart Interaction, Smart Content και Smart Evolution, που επιτρέπουν στους χρή-στες να επικοινωνούν με την τηλεόρασή τους έξυπνα, να έχουν πρόσβαση σε ένα περιεχόμενο εφαρμογών και να αναβαθμίζουν τα τεχνικά χαρακτηριστικά της τηλεό-ρασής τους στα επίπεδα των τελευταίων καινοτομιών της Samsung.

3D LED Video Wall // LGΤο νέο Video Wall 55 ιντσών προσφέρει καθαρά και έντονα χρώματα, χάρη στις κορυφαίες τεχνολογίες της LG έκλεψε την παράσταση στην πρώτη του εμφάνιση στη CES 2013 στο Λας Βέγκας.Η σχεδίαση του είναι ιδιαίτερα εντυπωσιακή, καθώς έχει τη μικρότερη διάσταση πλαισίου παγκοσμίως. Διαθέτει λεπτό πλαίσιο bezel-to-bezel, το οποίο φτάνει μόλις τα 5,3 χιλ. ενώ εί-ναι ιδανικό για τοποθέτηση σε βιτρίνα, καθώς χάρη στο ειδικό φιλμ “shine-out”, προσφέρει κρυστάλλινη εικόνα και ζωντανά χρώματα, ακόμη και κάτω από συνθήκες υψηλού φωτισμού ή έντονης ηλιοφάνειας. Μέσω της τεχνολογίας Smart Energy Saving εξασφαλίζεται περίπου 30% χαμηλότερη κατανάλωση σε σύγκριση με άλλες οθόνες εμπορικής προβολής τύπου LED, μει-ώνοντας το κόστος, αλλά διατηρώντας την ποιότητα της εικόνας.

TechBusinessΔρόμοι της πληροφορίας, της τεχνολογίας, της καινοτομίας. Δρόμοι της εξέλιξης. Ό,τι πολύτιμο έχει να επιδείξει η αγορά τεχνολογίας.

Nokia // Lumia 520 αναβαθμίζει την κατηγορία των προσιτών smartphoneΤο διασκεδαστικό και οικονομικό smartphone της

Nokia βασίζεται στο Windows Phone 8 και

προσφέρει πολλές καινοτόμες επιλογές, τις οποίες

συνήθως συναντάμε σε συσκευές high-end Μεπολ-

λά από τα καινοτομικά χαρακτηριστικά των ακριβό-

τερων Nokia Lumia 920 και Nokia Lumia 820. Βασι-

σμένη στην πλατφόρμα Windows Phone 8, η νέα αυ-

τή προσθήκη στην οικογένεια των συσκευών Nokia Lumia έρχεται εξοπλισμένη με τον υψηλής ποιότητας φωτογραφικό φακό των μεγαλύτερων μοντέλων, κα-θώς επίσης με χάρτες και πλοηγό της HERE, δωρεάν streaming μουσικής και μια super sensitive οθόνη αφής 4’’, για μοναδικές εμπειρίες στον κόσμο των smartphones. Χάρη στο Windows Phone 8, μπορείτε να τοποθετήσετε playlists, διαδρομές HERE, Web-pages και έγγραφα κατευθείαν στην αρχική οθόνη, ενώ παράλληλα τα Live Tiles διευκολύνουν την πρό-σβαση στο αγαπημένο σας περιεχόμενο.

ΕΠΙΛΟΓΗ 83

BlackBerry 10 // Video Chat και IM SolutionΗ ooVoo, ένας από τους ανεξάρτητους παρόχους social video chat με 66 εκατ. εγγεγραμμένους συνδρομητές και η Research In Motion (RIM) ανακοίνωσαν ότι η ooVoo θα προσφέρει την υπηρεσία επικοινωνίας HD video επόμενης γενιάς στην πλατφόρμα BlackBerry® 10. Η πλατφόρμα επιτρέπει στην υπηρεσία ooVoo να ενοποιηθεί εύκολα με φωνή, video και τον εντυπωσιακά γρήγορο browser BlackBerry 10, δίνοντας στους χρήστες μια συμβατή με πολλαπλές πλατφόρ-μες λύση για video chat και instant messaging με φίλους, οικογένεια και συναδέλφους.

Cisco // Έκθεση Ασφάλειας: Οι απειλές ξεπροβάλλουν από τη σκιά Η έρευνα αποκαλύπτει δεσπόζουσες απειλές που λαμβάνουν διαστάσεις λόγω της online συμπερι-φοράς της επόμενης παγκόσμιας γενιάς εργαζο-μένων. Παρά την επικρατούσα άποψη σύμφωνα με την οποία ο κίνδυνος για την ασφάλεια αυξάνει καθώς γίνεται πιο σκιώδης η online δραστηριό-τητα των χρηστών, τα νέα ευρήματα της Ετήσιας Έκθεσης Ασφάλειας 2013 της Cisco, αποκαλύ-πτουν ότι η συντριπτική πλειοψηφία των online απειλών για την ασφάλεια δεν στοχεύουν στην πορνογραφία, σε φαρμακευτικά προϊόντα ή σε ιστοσελίδες «τζόγου», αλλά μάλλον σε νόμιμες ιστοσελίδες που αποτελούν μαζικό προορισμό χρηστών, όπως μεγάλες μηχανές αναζήτησης, ιστοσελίδες λιανικής πώλησης καθώς και ιστοσε-λίδες κοινωνικής δικτύωσης. Πράγματι, η Cisco διαπίστωσε ότι οι πιθανότητες προσβολής από κακόβουλο περιεχόμενο είναι 21 φορές μεγαλύτε-ρες στις ιστοσελίδες online αγορών και 27 φορές μεγαλύτερες στις μηχανές αναζήτησης από ό,τι σε μια ιστοσελίδα πλαστού λογισμικού. Όσο για τις online διαφημίσεις, οι πιθανότητες προσβολής από κακόβουλο περιεχόμενο είναι 182 φορές με-

γαλύτερες μέσω των online διαφημίσεων από ό,τι μέσω πορνογραφικών ιστοσελίδων.

Τώρα αν όλα αυτά τα μεταφέρουμε σε επίπεδο επιχείρησης, οι πιθανότητες για κίνδυνους ασφά-λειας αυξάνονται, καθώς πολλοί εργαζόμενοι υιο-θετούν το δικό τους τρόπο εργασίας όπου οι προ-σωπικές συσκευές τους, η εργασία και η online συμπεριφορά τους αναμειγνύονται με την προ-σωπική τους ζωή σχεδόν παντού - στο γραφείο, στο σπίτι και στις μετακινήσεις. Τις επιπτώσεις στην ασφάλεια των επιχειρήσεων αυτής της τά-σης του «consumerization» (προϊόντα ΙΤ ως κα-ταναλωτικό αγαθό) τονίζει ένα δεύτερο σύνολο πορισμάτων της μελέτης Cisco Connected World Technology Report (CCWTR) όπου παρέχονται στοιχεία σχετικά με το συμβιβασμό σε σχέση με την ασφάλεια που κάνει η επόμενη γενιά εργα-ζομένων παγκοσμίως —η γενιά Y— μεταξύ ιδιω-τικής ζωής και της επιθυμίας για κοινωνικές και προσωπικές online εμπειρίες. Σύμφωνα με τη με-λέτη, πολλοί εργαζόμενοι της γενιάς Y πιστεύουν ότι πλησιάζει το τέλος της εποχής όπου υπήρχε ιδιωτική ζωή. Το 91% πιστεύουν ότι η εποχή της ιδιωτικής ζωής έχει πλέον πεθάνει, ενώ ταυτό-χρονα ένας στους τρείς δεν ανησυχεί για τα προ-σωπικά δεδομένα που συλλέγονται.

COSMOTE // 4G Nokia Lumia 820Με καινοτόμα σχεδίαση και χρωματιστά περιβλήματα ασύρματης φόρτισης, το Nokia Lumia 820, το

πρώτο 4G Smartphone με λειτουργικό Windows Phone 8, διαθέτει οθόνη Clear Black 4,3 ιντσών με

φακό Carl Zeiss, ισχυρό διπύρηνο επεξεργαστή 1,5 GHz, ενώ με την κάμερα 8MP και τη λειτουργία

Smart Shoot μπορεί κανείς να συνθέσει τις καλύτερες λήψεις σε μια εικόνα. Το Lumia 820 μπορεί

κανείς να το αποκτήσει φθηνότερα στα προγράμματα COSMOTE απεριόριστα, σε όλα τα καταστή-

ματα COSMOTE, ΓΕΡΜΑΝΟΣ, OTE, καθώς και στο εκτεταμένο εμπορικό δίκτυο αντιπροσώπων της.

CisCo Expo - Η εξέλιξη της επιτυχημένης εκδήλωσης Cisco Expo, θα πραγματοποιηθεί την Τρίτη 23 Απριλίου 2013, με κεντρικό μήνυμα: Your vision made Possible http://newsroom.cisco.com/

Η IBM παρουσίασε το IBM MobileFirst το πλέον ολοκληρωμένο χαρτοφυλάκιο λύσεων για φορητές συσκευές που συνδυάζει λογισμικό ασφάλειας, ανάλυσης δεδομένων και ανά-πτυξης εφαρμογών με υπηρεσίες που βασίζονται σε cloud και σε τεχνογνωσία πάνω σε ανάλογες λύσεις. H IBM έχει προβεί σε 10 εξαγορές που σχετίζονται με το συγκεκριμένο τομέα μόνο κατά τα τέσσερα τελευταία χρόνια.

84 ΕΠΙΛΟΓΗ

Business

Business


Η λυδία λίθος για όλες τις τράπεζες είναι αυτό που αποκαλείται «συνολική εικόνα πελάτη». Για το σκοπό αυτό έχουν αναπτυχθεί πολλές λύσεις που στοχεύουν στην επίτευξη του κυρίαρχου αυτού στόχου, όπως analytical & operational CRM, ενώ συχνά υιοθετούνται λύσεις workflow, process integration & portals που χρησιμο-ποιούν την πληροφορία η οποία είναι διαθέσιμη στα επιχειρησιακά συστήματα σε κάθε τμήμα του τραπεζικού οργανισμού και την κάνουν πολλαπλώς αξιοποι-ήσιμη από τα διάφορα κανάλια που έχουν αναπτυχθεί πλέον από τις τράπεζες. Ο περαιτέρω εκσυγχρονισμός των τραπεζικών πληροφοριακών υποδομών μέσω της υιοθέτησης νέων τεχνολογιών αποτελούν ήδη το μεγάλο στοίχημα για τη μετά-βαση στη νέα εποχή. Μας μιλά η Μαρίκα Λάμπρου, διευθύνουσα συμβουλος της SingularLogic για την επόμενη ημέρα αγοράς ΙΤ στον τραπεζικό κλάδο.

Μία από τις δραστηριότητες της εταιρείας σας είναι να παρέχετε υπηρεσίες και προϊόντα υπο-στήριξης προς τον τραπεζικό το-μέα. Πώς βλέπετε να προχωρά η τραπεζική αγορά; Το 2013 θα είναι αναμφίβολα μια κρίσιμη

χρονιά για το τραπεζικό περιβάλλον. Με την ελληνική οικονομία να μην δείχνει ακόμη σαφή σημεία ανάκαμψης, οι Ελληνικοί Τραπεζικοί Οργανισμοί καλούνται να συνεργασθούν/συγχωνευτούν για να ανταπεξέλθουν τόσο στις επιταγές των κανονιστικών πλαισίων όσο και στ ι ς συνθήκες κρίσης που βιώνουμε, να μειώσουν το κόστος λειτουργίας τους επωφελούμενοι από τις οικονομίες κλίμακας, να εξασφαλίσουν τη βιωσιμότητά τους και βέβαια να

τροφοδοτήσουν την ελληνική επιχειρηματικότητα με φθηνότερο χρήμα. (Παραδείγματα: ETE- Eurobank, Alpha-Εμπορική, Πειραιώς-ΑΤΕ-Γενική). Από την άλλη πλευρά, οι τράπεζες που δεν θα συμμετάσχουν στα μεγάλα σχήματα ε ίνα ι υποχρεωμένες να στραφούν σε άλλες πηγές ώστε να εξασφαλίσουν τα κατάλληλα κεφάλαια (Τράπεζα Ελλάδος, Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας). Παράδειγμα: το Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο που ακολούθησε το μοντέλο της Proton - good & bad bank). Στο πλαίσιο των συγχωνεύσεων οι νέοι οργανισμοί καλούνται να πάρουν σημαντικές αποφάσεις για τη διαδικασία ενοποίησης των πληροφοριακών συστημάτων και των υποδομών τους, καθώς και τους τομείς πού θα εστιάσουν ώστε να παραμείνουν ανταγωνιστικοί. Αυτές είναι πολύ κρίσιμες αποφάσεις.

κΑλΕΣ ΠρΑκΤΙκΕΣ

MERGING I .T.

Tech Leaders // ΜαρΙκα ΛαΜπρΟυ // SingularLogic

ΕΠΙΛΟΓΗ 85

Την τεχνολογία την αξιοποιούν όσο χρειάζεται οι τράπεζες; Οι χρηματοπιστωτικοί οργανισμοί είναι κατά κανόνα από τους πρωτοπόρους στη χρήση της τεχνολογίας. Οι ανάγκες τους είναι τόσες και τέτοιες, ο ανταγωνισμός μεταξύ τους τόσο έντονος, οι απαιτήσεις των πελατών που καλούνται να καλύψουν, αλλά και να προβλέψουν κάποιες φορές, διαρκώς ανανεωνούμενες, ώστε δεν μπορούν παρά να κρατούνται στο “edge” της τεχνολογίας. Κάποια από τα θέματα που ήδη καλούνται να αντιμετωπίσουν οι τράπεζες είναι:

• Η αναδιάρθρωση της επιχειρησιακής τους δομής με απώτερο σκοπό τη διασφάλιση της ανάπτυξης.

• Η ανάκτηση εμπιστοσύνης από την αγορά για την οποία θα χρειαστούν επενδύσεις στις επιχειρησιακές τους λειτουργίες και τα αντίστοιχα συστήματα.

• Η διαχείριση των πληρωμών και των οφειλών που δίνει έμφαση στην ηλεκτρονική τραπεζική και έρχεται να βελτιώσει τον τρόπο με τον οποίο οι Τράπεζες και οι θυγατρικές τους εξυπηρετούν τους πελάτες τους.

• Η συμμόρφωση με τα υπάρχοντα αλλά και τα νέα κανονιστικά πλαίσια (π.χ. Basel III) τα οποία θα επιβληθούν με έμφαση στην ασφάλεια του οργανισμού και την προστασία των παγίων. Όλα τα παραπάνω καθιστούν μονόδρομο την αξιοποίηση νέων καινοτόμων τεχνολογιών.

Η συνεργασία με τους ξένους τραπεζικούς ομί-λους προσδίδει διευκολύνσεις ή περιπλέκει τα συστή-ματα του ΙΤ; Και τα δυο θα έλεγα. Σίγουρα μπορούν να υιοθετηθούν και να αξ ιοποιηθούν «καλές πρακτικές» από τράπεζες του εξωτερικού, αλλά σε κάθε περίπτωση θα πρέπει να γίνονται σεβαστές οι τοπικές ιδιαιτερότητες – πράγμα που ισχύει σε κάθε κλάδο. Σε αυτό το διαρκώς αυξανόμενης πολυπλοκότητας περιβάλλον, η SingularLogic μπορεί να βοηθήσει στην επίτευξη των στόχων του οργανισμού με την πλούσια εμπειρία της ως Integrator, την αποδεδειγμένη αξιοπιστία, την ευρεία φαρέτρα λύσεων και best prac-tices διεθνώς αναγνωρισμένων, και βέβαια το άριστα καταρτισμένο ανθρώπινο δυναμικό της, υποστηρίζοντας την ομαλή μετάβαση στη νέα εποχή για τις Τράπεζες και τις θυγατρικές τους με έμφαση στα περιφερειακά συστήματα. Σε κάθε περίπτωση, οι περιπλοκές ή όχι από τις συγχωνεύσεις με τους ξένους τραπεζικούς

ομίλους έχουν να κάνουν με το επιχειρησιακό πλάνο που θα ακολουθηθεί κατά τη συγχώνευση αλλά και τα συστήματα που θα επιλεγούν ως τελική λύση (in-house systems vs. Standard solutions). Αυτό που εμείς έχουμε διαγνώσει είναι ότι συχνά οι ξένοι όμιλοι απαιτούν άμεση ενημέρωση με σκοπό τον έλεγχο των οργανισμών κάτι που οδηγεί σε έργα in-tegration, data warehousing & business intelligence που σαν σκοπό έχουν γρήγορες λύσεις προς αυτή την κατεύθυνση. Τέλος, υπάρχει η ανάγκη κάλυψης κανόνων, ρυθμιστικών διατάξεων και standards που ακολουθούνται από τη διεθνή τραπεζική αγορά

Στα θέματα των συγχωνεύσεων των πληροφορι-ακών συστημάτων που είναι projects ante portas τι λύσεις είναι δυνατές; Συχνά οι τράπεζες καλούνται να επιλέξουν μία εκ των λύσεων που λειτουργούν για κάποια χρόνια ή να επιλέξουν κάποια τρίτη. Σε κάθε περίπτωση δύο είναι οι βασικές έννοιες που τους απασχολούν: migration & integration. Στην πρώτη περίπτωση χρειάζεται να αναπτυχθούν πλάνα για τη σταδιακή ή εκ των προτέρων μεταφορά των δεδομένων, ενώ στη δεύτερη περίπτωση επιλέγονται λύσεις ολοκλήρωσης συστημάτων με σκοπό να είναι διαθέσιμες όλες οι πληροφορίες (πχ. κινήσεις) και

86 ΕΠΙΛΟΓΗ

Business

Business

να υπάρχει ένα λειτουργικό σύστημα το ταχύτερο δυνατό, μέχρις ότου ολοκληρωθεί το συνολικό πλάνο συγχώνευσης. Υπάρχουν πλέον λύσεις που βασίζονται σε τεχνολογίες web αλλά και data warehouses που εξυπηρετούν τους παραπάνω σκοπούς.

Στα θέματα των συγχωνεύσεων των πληροφοριακών συστημάτων που είναι projects ante portas τι λύσεις εί-ναι δυνατές; Συχνά οι τράπεζες καλούνται να επιλέξουν μία εκ των λύσεων που λειτουργούν για κάποια χρόνια ή να επιλέξουν κάποια τρίτη. Σε κάθε περίπτωση δύο είναι οι βασικές έννοιες που τους απασχολούν: migra-tion & integration. Στην πρώτη περίπτωση χρειάζεται να αναπτυχθούν πλάνα για τη σταδιακή ή εκ των προτέρων μεταφορά των δεδομένων, ενώ στη δεύτερη περίπτωση επιλέγονται λύσεις ολοκλήρωσης συστημάτων με σκοπό να είναι διαθέσιμες όλες οι πληροφορίες (πχ. κινήσεις) και να υπάρχει ένα λειτουργικό σύστημα το ταχύτερο δυνατό μέχρις ότου ολοκληρωθεί το συνολικό πλάνο συγχώνευσης. Υπάρχουν πλέον λύσεις που βασίζονται σε τεχνολογίες web αλλά και data warehouses που εξυπηρετούν τους παραπάνω σκοπούς. Οι παραπάνω λύσεις και η εμπειρία μας ως Integrator μπορεί να βοηθήσει άμεσα την επιτυχή μετάβαση στη νέα εποχή με έμφαση στην πρόληψη απάτης, στην πελατοκεντρικότητα, τη διαχείριση οφειλών, τη συμμόρφωση στα κανονιστικά πλαίσια, τη διαχείριση παγίων, την ευελιξία στο Leasing, το Factoring, στις Χρηματιστηριακές, στην ενοποίηση τηλεπικοινωνιακών υποδομών, στις αποτελεσματικότερες υπηρεσίες προς τους πελάτες μέσω τηλεφωνίας (κινητής

και σταθερής), στην ηλεκτρονική τραπεζική και στη διαχείριση ακινήτων σε μια αγορά ακινήτων που εμφανίζει συνεχιζόμενη ύφεση.

Ποιές είναι οι εφαρμογές με τις οποίες η εταιρεία σας καλύπτει τις λειτουργίες ενός τραπεζικού οργανι-σμού; H SingularLogic διαθέτει μια γκάμα εφαρμογών που καλύπτουν μεγάλο φάσμα των αναγκαίων πληροφοριακών συστημάτων των Τραπεζών, και οι οποίες παίζουν καταλυτικό ρόλο στην ένταξη της λειτουργίας των τραπεζικών οργανισμών στη νέα εποχή. Ενδεικτικά να αναφέρω τις λύσεις Analytical & Operational CRM, Workflow, Process Integration & Portals, Planning, Budgeting και Financial Consolida-tion. Εξάλλου μέσω της θυγατρικής μας PCS, η οποία διαθέτει κάθετη ειδίκευση στον τραπεζικό τομέα, το portfolio των λύσεων συμπληρώνεται και με τις λύσεις: Asset Management, Private Banking, Wealth Management και Web ή mobile Banking.

Πελάτες μας στα παραπάνω πεδία δράσης είναι οι όμιλοι Λαϊκής, Eurobank, Alpha, Πειραιώς, το Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο, η πλειοψηφία των εταιριών Leasing (Εθνική Leasing, Eurobank, Eurobank Βουλγαρίας, Alpha Leas-ing, κ.α.), Χρηματιστηριακές (Εθνική Χρηματιστηριακή, Beta Securities) και πολλές άλλες.

Σε αυτά να προσθέσουμε μια πλήρη γκάμα υπηρεσιών Outsourcing, όπου virtual cloud services έρχονται να εξυπηρετήσουν με σύγχρονες μεθόδους και σημαντική μείωση κόστους σημαντικές τραπεζικές ανάγκες.

H singularLogic διαθέτει γκάμα εφαρμογών που παίζουν καταλυτικό ρόλο στην ένταξη της λειτουργίας των τραπεζικών οργανισμών στη νέα εποχή:• ERP (CompakG, SAP κλπ)• CRM (Oracle Siebel, Galaxy CRM): Customers, Loyalty Schemes, Complainants Management, Contact Center. • Fraud Management (Oracle OAAM): Real-time alerting, Multichannel fraud prevention, Geolocation.• Leasing, Factoring , Collections & Securities (Omega and new CFMS Platform): Operating & Financial Leasing, Billing – Invoicing, Collections/ Buckets, GL Accounting, Credit Limit Monitoring, Interfaces/Reporting .• HRM (HCM, SHR): Μισθοδοσία, Ανάπτυξη προσωπικού, Αξιολόγηση Προσωπικού, Ωρομέτρηση, Portal Προσωπικού. • Telephony: Contact Centres, Dealing Rooms (Avaya

– NICE –IPC) Τηλεφωνικά Κέντρα, IP Τηλεφωνία, Contact Centre, Καταγραφικά Φωνής, Dealing Room συστήματα.• Voice Banking (Intervoice, Nuance): Φωνητικές Πύλες, Διασύνδεση με περιφερειακά συστήματα.• Planning, Budgeting & Financial Consolidation (Oracle, Hyperion, SAP BW etc): Planning, Budgeting, Forecasting, What-If scenarios, Business Intelligence, Financial Consolidation, Management Reporting (Internal /External).• Property Management • Portals, Web based applications και Μobile Αpplications, που υποστηρίζουν την εξωστρέφεια των οργανισμών αυτών καθώς και καινοτόμο customer experience. PCS - Με κάθετη ειδίκευση στον τραπεζικό τομέα: Asset Management, Private Banking, Wealth Management, Web και Μobile Banking.

INFO:

Tech Leaders // ΜαρΙκα ΛαΜπρΟυ // SingularLogic

ΕΠΙΛΟΓΗ 87

Ο μαγικός αυλός στην ανοιξιάτικη

Εθνική Λυρική ΣκηνήKλίμα ευφορίας στην πρεμιέρα της δημοφιλούς όπερας του Βόλφγκανγκ Αμαντέ Μότσαρτ στην Εθνική Λυρική Σκηνή, το Σάββατο 9 Μαρτίου. Η τελευταία από τις δεκαεπτά όπερες που έγραψε ο Μότσαρτ με την εξαιρετική μουσική και τις υπέροχες άριες, μιλάει για την αδελφοσύνη, την ελευθερία, την αγάπη, τη νίκη του καλού, την αναζήτηση της αρετής, το μεγαλείο της σιωπής και την επικράτηση της αλήθειας.

παραστάσεις: 13, 22, 23, 27, 28, 29 Μαρτίου 2013/

Τηλ. πωλήσεις: 210 3662 100, 210 3612 461, 210 3643 725

www.nationalopera.gr

Precious Life & Living Values


ΕΝ ΑΝΤΙΑ Σ ΤΗΝ ΚΡΙΣΗΈνας χρόνος δράσεων και προσφοράς για την Ελλάδα ΙΔΡΥΜΑ στΑΥΡοσ νΙΑΡχοσ



88 ΕΠΙΛΟΓΗ



Το Ίδρυμα «Σταύρος Νιάρχος», με αφορμή τη συμπλήρωση ενός χρόνου από την ανακοίνωση και έναρξη της τριετούς πρωτοβουλίας του να προ-σφέρει επιπλέον το ποσό των 100 εκατ. ευρώ ως συμβολή στην αντιμετώπιση των συνεπειών της οικονομικής κρίσης στην Ελλάδα, παρουσίασε τον απολο-γισμό του πρώτου έτους του προγράμ-ματος και ανακοίνωσε τα μελλοντικά σχέδιά του για την περαιτέρω αντιμε-τώπιση των αυξανόμενων κοινωνικών αναγκών της χώρας.Με κεντρικό γνώμονα των δράσεών του, την προσφορά στο κοινωνικό σύνολο και την ουσιαστική στήριξη των πολιτών που χρήζουν βοηθείας, το Ίδρυμα υποστηρίζει συγκεκριμένα προγράμματα και υλοποιεί δράσεις με παγκόσμια εμβέλεια,έχοντας εγκρίνει συνολικά, από το 1996 μέχρι σήμερα, τη διάθεση 1 δισεκ. ευρώ, μέσω 2.400 δωρεών σε ΜΚΟ, σε 109 κράτη ανά τον κόσμο σε τέσσερις βασικούς τομείς δράσης: Παιδεία, Τέχνη & Πολιτισμός, Υγεία, Κοινωνική Πρόνοια.Αξίζει να σημειωθεί ότι από το σύνολο των δωρεών του Ιδρύματος, άνω του 80% του συνολικού ποσού έχει διατε-θεί σε οργανισμούς και πρωτοβουλίες στην Ελλάδα, γεγονός που αποδεικνύ-ει ότι η προγραμματική φιλοσοφία του Ιδρύματος συνδέεται άμεσα με τις βα-θύτερες ανάγκες της ελληνικής κοινω-νίας και του τόπου.

Από την αρχή του 2012, το Ίδρυμα έχει ήδη διαθέσει συνολικά 54 εκατ. ευρώ μέσω 157 δωρεών σε όλη τη χώρα, ενώ συνεχίζεται η αξιολόγηση νέων προγραμμάτων και οργανισμών προ-κειμένου να ενισχυθεί περαιτέρω η δυναμική αυτής της πρωτοβουλίας.Κατά τη διάρκεια της παρουσίασης, έξι ενδεικτικοί δωρεοδόχοι οργανισμοί πρόβαλαν το έργο τους και τη σημασία που λαμβάνει στο τρέχον κοινωνικο-οικονομικό περιβάλλον.

Χρηματοδότηση για το Πρόγραμμα Κοινωνικής Κατοικίας και τη δημιουρ-γία τριών Κέντρων Ημέρας για τους Άστεγους (PRAKSIS)

Πρόγραμμα επισιτιστικής βοήθειας και διατροφικής εκπαίδευσης στα σχο-λεία (Prolepsis)

Πρόγραμμα λειτουργίας ολοκλη-ρωμένης κινητής ιατρικής μονάδας (Πολυκλινική Ολυμπιακού Χωριού)

Προγράμματα υποστήριξης του παιδιού (Κέντρο Προστασίας του Παι-διού Αττικής «Η Μητέρα»)

Εκπαιδευτικό πρόγραμμα στο Κέ-ντρο Αγροδιατροφικής Επιχειρηματι-κότητας (Αμερικανική Γεωργική Σχολή)

Πρόγραμμα υποστήριξης υποτρο-φιώνσε πανεπιστήμιατου Καναδά για Έλληνες φοιτητές– στην συγκεκριμέ-νη παρουσίαση συμμετείχε ο Πρέσβης του Καναδά στην Ελλάδα κ. RobertPeckΟ Ανδρέας Δρακόπουλος, Πρόεδρος ΔΣ του Ιδρύματος αναφέρθηκε στη δύναμη της φιλανθρωπίας που ενώνει ουσιαστικά, συνδέει συναισθηματικά και δεσμεύει ηθικά το κοινωνικό σύνο-λο, συμπληρώνοντας τις προσπάθειες του Κράτους για την καθιέρωση μιας καλύτερης κοινωνίας για όλους. «Η Ελλάδα, οι άνθρωποί της και τα ουσι-αστικά τους προβλήματαέχουν όντως ανάγκη για μία Κοινωνία Πρόνοιας, για μία δίκαιη, δυναμική και βιώσιμη κοινωνία, όπου όλα τα μέλη της, από όλους τους τομείς – δημόσιοι, ιδιωτι-κοί, μη κερδοσκοπικοί και υπερεθνικοί οργανισμοί, και ανθρωπιστικές οργα-νώσεις – συμβάλλουν στη δημιουργία μίας υγιούς κοινωνίας, η οποία είναι σε θέση να ανταποκρίνεται στις πολλαπλές και σύνθετες προκλήσεις του «σήμερα».

Μία κοινωνία που μπορεί να καλύψει τις βασικές ανάγκες των πολιτών της, που χαρακτηρίζεται από εντιμότητα, αξιοπρέπεια και ευγένεια, και που, εν κατακλείδι, μπορεί να μας προσφέρει τη δυνατότητα να ονειρευόμαστε, να κάνουμε τα όνειρά μας πραγματικότη-τα και να ελπίζουμε σε ένα καλύτερο αύριο. Όλες οι δημιουργικές δυνάμεις οφείλουν να συνεργαστούν για την επί-τευξη αυτού του στόχου».

Αναφορικά με το έξοχο Κέντρο Πολιτι-σμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος, ο Γιάν-νης Τροχόπουλος, Γενικός Διευθυντής και Διευθύνων Σύμβουλος του ΚΠΙΣΝ, εστίασε στην προεργασία που πραγμα-τοποιείται αυτό το διάστημα τόσο για την τεχνική οργάνωση και προετοιμα-σία του Κέντρου, όσο και τον στόχο του να δημιουργεί εμπειρίες πολιτι-σμού και παιδείας. «Το Κέντρο Πολι-τισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος αντι-κατοπτρίζει την ανόρθωση του ηθικού της πληγωμένης και ταπεινωμένης ελ-ληνικής κοινωνίας, επιτρέποντας ξανά στον ελληνικό λαό να αισθανθεί υπε-ρήφανος, άφοβος και δικαιολογημένα φιλόδοξος. Θα είναι ένας τόπος όπου θα εξάπτεται η ανθρώπινη περιέργεια, αυτή η αρχέγονη δύναμη του ανθρώ-που που κινεί τη δημιουργία, ένας χώ-ρος ζωντανής μελέτης για ανθρώπους με σεβασμό και θάρρος, πρόθυμους να μάθουν, να μοιραστούν, να δημιουργή-σουν».

Γιάννης ΤροχόπουλοςΑνδρέας Δρακόπουλος

πεΡΙβΑ λ λον ΑΡΚΤΟΥΡΟΣ // Σώστε την αρκούδα

ο κ Α λΥ τεΡοσ ΜοΥ φΙλοσ

βΙβλΙο Ανταλλακτική Βιβλιοθήκηαπό τη Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών

Δείγμα πολιτισμού είναι και ο σεβασμός της φύσης, του κόσμου των ζώων και των φυτών που αποτελούν απαραίτητους κρίκους στον κύκλο της ζωής και την πε-ριβαλλοντική ισορροπία.Όπως αναφέρει η επιστημονική ομάδα του ΑΡΚΤΟΥΡΟΥ, τα τροχαία ατυχήματα στην Ελλάδα είναι η πιο συχνή ανθρω-πογενής αιτία θανάτου για τις αρκούδες. Το 2012 ήταν η πιο θανατηφόρα χρονιά που μέτρησε 11 θύματα στο εθνικό οδι-κό δίκτυο από τα οποία τα έξι ήταν μικρά αρκουδάκια περσινής γέννας. Έξι από τα 10 θανατηφόρα τροχαία ατυχήματα έγι-ναν στον κάθετο άξονα Σιάτιστας-Κρυ-σταλλοπηγής. Ωστόσο το πρόβλημα δεν

περιορίζεται εκεί καθώς ατυχήματα έχου-με και στο υπόλοιπο οδικό δίκτυο της βορειοδυτικής Ελλάδας. Ο Αρκτούρος επισημαίνει ότι θα πρέπει να εγκαταστα-θεί άμεσα ο κατάλληλος αποτρεπτικός φράκτης και να γίνουν τα απαραίτητα τεχνικά έργα για τη βελτίωση της λει-τουργικότητας των περασμάτων τόσο σε επίμαχα τμήματα της Εγνατίας Οδού, όσο και στον κάθετο άξονα της Εγνατίας Οδού Σιάτιστα – Καστοριά (σύμφωνα με την Εγνατία Οδός Α.Ε., αναμένεται άμεσα η κατασκευή τους). Επίσης, να τοποθετη-θούν σήμανση στο επαρχιακό οδικό δί-κτυο στις κύριες περιοχές κατανομής της αρκούδας και ειδικοί ανακλαστήρες.

«Ο καλύτερός μου φίλος είναι αυτός που θα μου χαρίσει ένα βιβλίο που δεν έχω διαβάσει», Αβραάμ Λίνκολν. Στο πνεύμα αυτό δημι-ουργήθηκε η ανταλλακτική βιβλιοθήκη της Στέγης, που θα είναι ανοικτή και προσβάσιμη 24 ώρες το 24ωρο, 7 ημέρες την βδομάδα-αι, ακριβώς μπροστά από το κτίριο, επί της Λεωφόρου Συγγρού. Οι επισκέπτες έχουν τη δυνατότητα να πάρουν και να αφήσουν τα βι-βλία που επιθυμούν, εντελώς δωρεάν. Ο χρήστης το μόνο που έχει

να κάνει αφήνοντας τα βιβλία του εί-ναι να κολλήσει στη ράχη τους τα ει-δικά αυτοκόλλητα “swap-it/ αντάλ-λαξέ το” που θα βρει στα ράφια της βιβλιοθήκης. Επίσης, το Ίδρυμα Ωνάση, ανακοί-νωσε την απόκτηση του αρχείου του μεγάλου Αλεξανδρινού ποιητή Κωνσταντίνου Καβάφη. Το αρχείο, το οποίο αποτελεί μια μοναδική πε-ρίπτωση στα ελληνικά γράμματα, περιλαμβάνει ανυπολόγιστης αξίας χειρόγραφά, καθώς και προσωπικά

αντικείμενα του Κωνσταντί-νου Καβάφη. Πιο συγκεκρι-μένα: ποιήματα (πρωτότυπα, μεταφράσεις, σχόλια σε ποι-ήματα κλπ.), πεζά λογοτεχνι-κά και φιλολογικά, ιδιωτικά (αλληλογραφία, ημερολό-για, δημόσιος και κοινωνι-κός βίος κλπ.) και το Αρχείο Αλεξανδρινής Τέχνης, του περιοδικού που εξέδιδε ο ποιητής.

ΕΠΙΛΟΓΗ 89

Αρχόντισσες ή πριγκίπισσες, ιέρειες ή θεραπεύτριες και μάγισσες, γυναίκες με κύρος γένους ή γνώσης, ντόπιες που ξεχώρισαν ή άλλες που παρέλαβαν και υιοθέτησαν πολιτισμικά στοιχεία άλλων κοινωνιών ακόμα και από άνδρες που οι ίδιες παντρεύτηκαν στην πατρίδα τους -ντόπιους ή ξένους- ή ακόμη και αυτές που για λόγους επιγαμίας ή άλλους, τα-ξίδεψαν από τη μια περιοχή σε μια άλ-λη, είναι οι γυναίκες αυτές τις οποίες εξετάζει η έκθεση ‘Πριγκίπισσες’ της Μεσογείου στην αυγή της Ιστορίας του Μουσείου Κυκλαδικής Τέχνης. Μέσα από τις ιστορίες τους φαίνεται εναργέ-στερα η συμμετοχή των γυναικών στη δημιουργία ανοιχτών πολιτισμικών ορι-ζόντων και γενικότερα η συμμετοχή της γυναίκας στην ανάπτυξη του αρχαίου μεσογειακού πολιτισμού.

Ι στοΡ ΙΑ Οι Πριγκίπισσες της Μεσογείου



ΑχΙΛΛeΑς ΤζeμΟς // Γιατροί χωρίς ςύνοραΥπεύθυνος υλοποίησης της εκστρατείας "Παστίλιες για τον πόνο του άλλου» των Γιατρών χωρίς Σύνορα, μιλά στην «Ε» για την πρωτοβουλία που αλλάζει τα δεδομένα στην Εταιρική Κοινωνική Ευθύνη και εξηγεί πώς οι Παστίλιες κέρδισαν το στοίχημα της αλληλεγγύης στην Ελλάδα της οικονομικής κρίσης.

στον πονο τοΥ Αλλου



90 ΕΠΙΛΟΓΗ

Η εκστρατεία «Παστίλιες για τον πό-νο του άλλου» είναι α από τις πλέον καινοτομικές ενέργειες που έχουν γί-νει στη χώρα.... Καταρχάς, είναι πρώ-τη φορά που δημιουργείται ένα προϊόν με τόσο διακριτό συμβολισμό, μέσω

του οποίου μεταδίδεται η αξία της αλ-ληλεγγύης προς όσους έχουν ανάγκη, χωρίς καμία διάκριση εθνικότητας, φύ-λου, πολιτικών ή άλλων πεποιθήσεων. Επίσης, η εκστρατεία είναι μοναδική ως προς το στοιχείο της συμμετοχής, τόσο σε επίπεδο υλοποίησης όσο και σε ανταπόκριση. Για να γίνει πραγμα-τικότητα, έχουν βοηθήσει πολλοί και αφιλοκερδώς: η εταιρεία APIVITA, οι περισσότεροι από 3.000 φαρμακοποιοί που έχουν τοποθετήσει μέχρι στιγμής τις Παστίλιες στα φαρμακεία τους χωρίς να έχουν κανένα οικονομικό όφελος, οι διάσημοι πρεσβευτές της καμπάνιας, τα ΜΜΕ που μεταδίδουν τα μηνύματά μας δωρεάν και βέβαια δεκάδες εθελοντές. Όσον αφορά στην κοινωνία, χιλιάδες άνθρωποι συμμετέχουν, προμηθευόμε-

νοι τις Παστίλιες με ένα μικρό αντίτιμο και στέλνοντάς μας μηνύματά συμπα-ράστασης, αποδεικνύοντας ότι οι μι-κρές πράξεις αλληλεγγύης μπορούν να κάνουν τη διαφορά, όταν γίνονται από πολλούς.

Και ο ρόλος της ΑPIVITA στην εκστρατεία; Η συνεργα-σία με την APIVITA είναι πολύ στενή και αρμονική από την πρώτη στιγμή που τους παρου-σιάσαμε την ιδέα. Ανέλαβε να φέρει εις πέρας την παραγωγή της Παστίλιας και όλων των υλικών συσκευασίας και να τα διανείμει σε κάθε άκρη της Ελ-λάδας, κρατώντας το συνολικό κόστος σε πολύ χαμηλά επίπε-δα με τη συνδρομή των προ-μηθευτών της. Μας έδωσε πρό-σβαση στα δίκτυά της ώστε να μπορέσουμε να προσεγγίσουμε τον κλάδο των φαρμακοποιών, μοιράστηκε την τεχνογνωσία της σε κάθε βήμα της εκστρα-τείας, ενώ μαζί με τους αν-θρώπους της έχουμε εργαστεί σκληρά για εκατοντάδες ώρες ώστε να διασφαλίσουμε την

επιτυχία της καμπάνιας. Και όλα αυ-τά, χωρίς όχι μόνο κανένα οικονομικό όφελος για την εταιρεία, αλλά το αντί-θετο, και με δική τους οικονομική συ-νεισφορά. Αισθανόμαστε πολύ τυχεροί που συνεργαζόμαστε μαζί τους.

Ποιές ήταν οι μεγαλύτερες προ-κλήσεις που αντιμετωπίσατε στην υλοποίηση της; Πρώτον, χρειαζόταν να βρούμε έναν στρατηγικό εταιρικό συνεργάτη με τον οποίο οι Γιατροί Χω-ρίς Σύνορα να αισθανόμαστε άνετα να συσχετιστούμε, και που ταυτόχρονα θα αναλάμβανε μια τόσο μεγάλη ευ-θύνη αφιλοκερδώς και όλα αυτά μέ-σα στην πιο βαθιά οικονομική κρίση. Δεύτερον, να πείσουμε τον κλάδο των φαρμακοποιών να συμμετάσχει σε κάτι καινοτόμο, χωρίς όμως κανένα κέρδος,

σε μια περίοδο με διαρκή αναβρασμό και μεγάλα οικονομικά προβλήματα. Τρίτον, να απευθυνθούμε στην ελληνι-κή κοινωνία που δοκιμάζεται σκληρά, και να της ζητήσουμε να δείξει αλλη-λεγγύη προς όσους έχουν μεγαλύτερη ανάγκη, είτε αυτοί είναι δίπλα μας είτε χιλιάδες χιλιόμετρα μακριά. Η ουσία της εκστρατείας άλλωστε είναι αυτή: η αλληλεγγύη είναι μια πανανθρώπι-νη αξία και οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα προσφέρουμε ιατρική βοήθεια όπου υπάρχει ανάγκη, στην Ελλάδα και στον υπόλοιπο κόσμο. Γιατί οι ιατρικές ανά-γκες δεν έχουν σύνορα.

Τα αποτελέσματα της εκστρατείας μέχρι σήμερα; Είμαστε πολύ ευχαρι-στημένοι από τα αποτελέσματα, αφού έχουν διατεθεί περισσότερες από 320.000 συσκευασίες, σε περισσότερα από 3.000 φαρμακεία σε όλη την Ελλά-δα, από την Κάρπαθο μέχρι το Σουφλί και από τον Αστακό μέχρι το Φόδελε. Επίσης, έχουμε λάβει εκατοντάδες μη-νύματα, ενώ είναι πολλές οι πρωτοβου-λίες πολιτών και φορέων που έχουν ως κεντρικό θέμα τον πόνο του άλλου, εξα-πλώνοντας μια επιδημία αλληλεγγύης σε όλη την Ελλάδα.

Ποιά είναι τα συστατικά της επιτυχί-ας και πώς βλέπετε να διαμορφώνεται η σύμπραξη ΜΚΟ και εταιρειών μέσα στο δυσμενές οικονομικό περιβάλ-λον; Αν υπάρχει ενθουσιασμός και πί-στη σε αυτό που κάνεις και θες να πετύ-χεις, τότε μπορείς να το μεταδώσεις και στους άλλους, κοινό και συνεργάτες. Τους συνεργάτες πρέπει να τους έχεις επιλέξει προσεκτικά: οι επιτυχημένες εκστρατείες πλέον θα απαιτούν χρόνο, ενέργεια, στενή συνεργασία και εμπλο-κή του ανθρώπινου δυναμικού. Αν δημιουργηθεί σωστή χημεία, οι δύο πλευρές έχουν να μάθουν πολλά η μια από την άλλη, και έτσι θα μπορέσουν να βοηθήσουν περισσότερο κόσμο. Οι Παστίλιες είναι ένα καλό μάθημα για όλους μας.

ΕΤΑΙΡΕΙΑ:

ΠΑΡΑΛΗΠΤΗΣ: ΙΔΙΟΤΗΤΑ:

ΤΗΛΕΦΩΝΟ: FAX: E-MAIL:

Κατηγορία Συνδρομής Ετήσια Διετής

Ιδιώτες - Επιχειρήσεις 88 € 160 €

Τράπεζες - Ασφάλειες - Δημόσιο 125 € 225 €

Φοιτητές(αποστολή φοιτητικής ταυτότητας) 48 € 88 €

Επίσης: Ν.Π.Δ.Δ. - Οργανισμοί - Πρεσβείες - Βιομηχανικά & Επιχειρηματικά Συγκροτήματα

Συνδρομή Εξωτερικού 165 € 275 €

Συνδρομή φοιτητών εξωτερικού(αποστολή φοιτητικής ταυτότητας) 115 € 185 €

Στις τιμές περιλαμβάνεται Φ.Π.Α. 5%

ΠΑΡΑΚΑΛΟΥΜΕ ΕΠΙΛΕΞΤΕΠΑΡΑΚΑΛΟΥΜΕ

ΕΠΙΛΕΞΤΕ

ΤΡΟΠΟΣ ΠΛΗΡΩΜΗΣ:

ΚΑΤΑΘΕΣΗ ΣΕ ΤΡΑΠΕΖΙΚΟ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟ:ALPHABANK: GR15 0140 1030 1030 0232 0001 786 (ALL MEDIA A.E.)ΕΘΝΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ: GR70 0110 0800 0000 0804 7142 701 (ALL MEDIA A.E.)ΤΡΑΠΕΖΑ ΠΕΙΡΑΙΩΣ: GR70 0172 0110 00 5011 016125 652 (ALL MEDIA A.E.)ΠΡΟΣΟΧΗ! Για να γίνει η πιστωση, παρακαλούμε γράψτε στο παραστατικό της κατάθεσης τον αποστολέα και στείλτε το στο fax: 210 64 24 850.

ΝΑ ΣΤΑΛΕΙ ΕΙΣΠΡΑΚΤΟΡΑΣ (για την περιοχή της Αθήνας)

ΘΑ ΠΕΡΑΣΩ ΑΠΟ ΤΑ ΓΡΑΦΕΙΑ ΣΑΣ

ΧΡΕΩΣΤΕ ΤΗΝ ΚΑΡΤΑ VISA ΧΡΕΩΣΤΕ ΤΗΝ ΚΑΡΤΑ DINERS Αριθμός Κάρτας: .......................................................................

Ονοματεπώνυμο: ..............................................................................................................................................

Λήξη: .......................................................................... Υπογραφή: .................................................................

Καποδιστρίου 2 & Λεωφ. Δημοκρατίας 83, 154 51, Νέο Ψυχικότηλ.: 210 64 23 688, fax: 210 64 24 850, [email protected]

Το πακέτο συνδροµής περιλαµβάνειτα 6 διµηνιαία τεύχη της Ε και τις

ετήσιες εκδόσεις της. Επιπλέον, παρέ-χεται 20% έκπτωση στις online βάσεις

δεδοµένων του economics.gr

∆είτε πληροφορίες για την ΕΠΙΛΟΓΗ και τις ετήσιες εκδόσεις της ALLMEDIA στο epilogimag.gr∆είτε πληροφορίες για την και τις ετήσιες εκδόσεις της ALLMEDIA στο

Γίνετε συνδροµητής στην Ε

Digital editions

Γίνετε συνδροµητής στην Ε Γίνετε συνδροµητής στην Γίνετε συνδροµητής στην

Οι e-version των εκδόσεων κυκλοφορούν παράλληλα για ανάγνωση σε pc browser, iPad ή android συσκευές.



w w w.epilo gimag.gr ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ - ΜΑΡΤΙΟΣ 2013 T IMH 5.00 €

•Όταν2χρόνιατελικάδενφτάνουν• Περίηθικής•Πώςανακτούμεανταγωνιστικότητα•Ενέργεια:Σημερινέςπροκλήσεις

No

492

IS

SN 1

105

2503

Bankers' Business CsrHealthTechLiving values

Value&Values

&τοευρωπαϊκόπείραμαγιατηχώραΕΠΙΛ

ΟΓΗ

ΦΕ

ΒΡ

ΟΥ

ΑΡ

ΙΟΣ

- Μ

ΑΡ

ΤΙΟ

Σ 2

01

3

Η α ν τ οχ h τ ου e λ λ Ην α φ ο ρ ο λ ο γ ο y μ ε ν ο υ

epilogi 2-3 2013

Documents