e-magazine#19

Μάιος 2011

Tο ηλεκτρονικό περιοδικό

για το παιδί και τους γονείς

είμαι μαμά!

ένθετο με πρακτικές συμβουλές για

μέλλουσες μαμάδες και γονείς με μωρά

Λήψη φαρμάκων και θηλασμός: Μπορούν να

συνυπάρξουν;

Πώς να δημιουργήσετε μια ιδανική φωλιά για το μωρό

σας.

Κολικοί: πώς να τους αντιμετωπίσετε!

Γονείς σε ρόλο… διαιτητή

2 3

Ιδιοκτησία

Εκδόσεις INSAIT

Μιχαλακοπούλου 191 - 11527, Αθήνα

Τηλ.: 210 7473554 / FAX: 211 7701300

e-mail: info@familylife.gr

Διεύθυνση Έκδοσης

Γιάννης Ευφραιμίδης

efremidis@insait.gr

Αρχισυνταξία

Δήμητρα Μαυρίδου

mavridou@insait.gr

Σχεδιασμός

Κωνσταντίνα Αρβανίτη

constantina.arvaniti@gmail.com

Υπεύθυνη Διαφήμισης

Αλεξία Σταυροπούλου

stavropoulou@insait.gr

Σύνταξη

Βασιλική Ξανθού

Editorial

Απαγορεύεται η μερική ή ολική αναδημοσίευση, καθώς και η αναπαραγωγή με οποιονδήποτε τρόπο των κειμένων και των φωτογραφιών του εντύπου, χωρίς την έγγραφη άδεια του εκδότη (Νόμος 2121/1993). Τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν αποκλειστικά και μόνο τις απόψεις των

συγγραφέων τους.

Μάνα, μανούλα, μαμά...Υπάρχει μια γυναίκα στην ζωή όλων μας πολύ ιδιαίτερη και ξεχωριστή. Τυχαίνει αυτή την γυναίκα να την φωνάζουμε όλοι με το ίδιο όνομα. ΜΑΝΑ

Οι ύμνοι αυτής της ιερής λέξης, πολλοί. Τραγούδια, ποιήματα, ταινίες και ποτέ μα ποτέ δεν είναι αρκετά για να περιγράψουν αυτό τον ιερό θεσμό της μάνας. Δανείζομαι τους στοίχους ενός τραγουδιού, αφιερωμέ-νου στην ΜΑΝΑ, που αναφέρει «Μάνα, πήρες το βάρος της ζωής μου μες τα χέρια σου». Αλήθεια έχετε ποτέ αναρωτηθεί από πού αντλεί η ΜΑΝΑ όλες αυτές τις αντοχές της;

Υπάρχει ΜΑΝΑ που να μην έχει κάνει ατελείωτα νυχτέρια;

Υπάρχει ΜΑΝΑ που δεν έδωσε παρηγοριά στο παιδί της μια δύσκολη ώρα;

Υπάρχει ΜΑΝΑ που να μην προσπαθεί να γλυκάνει τον πόνο του παιδιού της;

Υπάρχει ΜΑΝΑ που να μην έχει συγχωρέσει το παιδί της, ότι και αν έχει πράξει;

Ιερός θεσμός. Τόσο ιερός που θα έπρεπε να γιορτάζεται με μεγαλύτερες τιμές από ότι μέχρι σήμερα, κατά την ταπεινή μου άποψη. Με αφορμή λοιπόν την παγκόσμια ημέρα της Μητέρας αφιερώνουμε αυτά τα λό-για σε όλες τις ΜΑΝΕΣ του κόσμου. Ο Θεός να τις έχει καλά.

Γιάννης Ευφραιμίδης

Υ.Γ. Δεν θα μπορούσα να μην αναφερθώ σε μια μεγάλη απώλεια για την χώρα μας. Δυστυχώς, μετά τους Ρασούλη, Παπάζογλου, Σάντα ήρθε και η απώλεια ενός ακόμα σπουδαίου ανθρώπου, του Θανάση Βέγ-γου. Το κρίμα είναι ότι όλοι οι προαναφερθέντες είναι σπουδαίοι, και ως γνωστών σπουδαίοι δεν βρίσκο-νται εύκολα. Σε ευχαριστούμε για όλα. Τουλάχιστον, ξέρουμε ότι οι δικοί μας άνθρωποι που βρίσκονται ήδη «εκεί» θα περάσουν καλά μαζί σου.

4

περιεχόμενα #19

09

33 12

Μάιος 2011

Ένθετο

σελ. 7 Είμαι μαμά! (0-2)

σελ. 9 Ώρα για... λούσιμο

σελ. 12 Λήψη φαρμάκων και θηλασμός: μπορούν να

συνυπάρξουν;

σελ. 16 Πώς να δημιουργήσετε μια ιδανική φωλιά

για το μωρό σας

σελ. 18 Κολικοί: πώς να τους αντιμετωπίσετε

18

σελ. 22 Τρώμε σωστά Συμπληρώματα διατροφής στα παιδιά, υπό προϋποθέσεις

σελ. 26 Δώστε φρούτα & λαχανικά στα παιδιά

σελ. 28 Φροντίζουμε την υγεία μας Ο ήλιος, ο καλός μας φίλος!

σελ. 32 Είμαστε γονείς Γονείς σε ρόλο… διαιτητή

σελ. 35 7 συμβουλές όταν μιλάτε με το παιδί σας

σελ. 38 New entries

Διαβάστε επίσης...

6 7

είμαι μαμά!0-2

19 / Μάϊος 2011

9 / Ώρα για... λούσιμο

12 / Λήψη φαρμάκων και θηλασμός: μπορούν να συνυπάρξουν;

16 / Πώς να δημιουργήσετε μια ιδανική φωλιά για το μωρό σας

18 / Κολικοί: πώς να τους αντιμετωπίσετε

8 9

Της Δήμητρας Μαυρίδου,σε συνεργασία με την

κα Τάλια Τσιβιτανίδου-Κάκουρου,παιδίατρο-παιδοδερματολόγο

Ώρα για...λούσιμο

8 ερωτήσεις ψάχνουν απάντηση για να διαλέξετε το κατάλληλο

σαμπουάν για το ευαίσθητο δέρμα του παιδιού σας.

Το μπάνιο του παιδιού σας και ειδικά το λούσιμο μπορεί να εξε-λιχθεί σε μια αφορμή για να έρθετε πιο κοντά μαμά και κόρη ή μαμά και γιός, ή σε μια αφορμή για να χαλαρώσει το παιδάκι σας, με ένα απαλό μασάζ στο κεφάλι. Φυσικά, δεν πρέπει να χρησιμο-ποιήσετε το δικό σας σαμπουάν, αλλά κάποιο προϊόν ειδικά για παιδιά. Η εύλογη ερώτηση είναι «ποιο προϊόν». Η κα Τσιβιτανί-δου θα μας βοηθήσει να διαλέξουμε το κατάλληλο.

1. Ποια είναι τα κυριότερα καλλυντικά που πρέπει να περιλαμβάνει ένα καλάθι με προϊόντα περιποίησης για το μωρό;

α) Παιδικό σαπούνι/αφρόλουτρο. Τονίζεται ότι όλα τα παιδι-κά σαπούνια, σήμερα, κατ’ ευφημισμόν ονομάζονται σαπούνια. Πρόκειται για υποκατάστατα σαπουνιού, καθαριστικές ουσίες απαλλαγμένες από αλκάλεα και εμπλουτισμένες με ενυδατικούς

παράγοντες που, ταυτόχρονα, καθαρίζουν το δέρμα, σέβονται την ισορροπία του και το ενυδατώνουν.

Σημειώνεται ότι η διαφορά του αφρόλουτρου από το σαμπουάν έγκειται στο ότι στο σαμπουάν προστίθενται ειδικές ουσίες που κάνουν τα μαλλιά να γυαλίζουν, δηλαδή να μην είναι θαμπά. Στα μωρά μπορεί να χρησιμοποιηθεί αφρόλουτρο/σαμπουάν.

β) Ενυδατική λοσιόν, κρέμα ή αλοιφή για όλο το σώμα, ανάλο-γα με το αν το δέρμα είναι ξηρό ή όχι.

γ) Κρέμα/αλοιφή αποφρακτικού τύπου για την περιοχή της πά-νας. Στόχο έχει να δημιουργεί ένα φιλμ προστασίας, ώστε να αποφεύγονται οι ερεθισμοί στην ευαίσθητη περιοχή.

δ) Ειδική πούδρα για τους καλοκαιρινούς μήνες, που στόχο έχει να συγκρατεί τον ιδρώτα, κι έτσι να αποφεύγεται ο ερεθισμός (δροτσίλα).

10 11

2. Τα βρεφικά και παιδι-κά σαμπουάν κατηγοριο-ποιούνται ανά ηλικία;

Ναι. Τα βρεφικά σαμπου-άν είναι περισσότερο απαλά, έχουν πιο λεπτό άρωμα και τσούζουν λιγότερο τα μάτια.

3. Από ποια ηλικία και μετά μπορούν τα παι-διά να χρησιμοποιούν τα καλλυντικά περιποίησης των γονιών τους (π.χ., σαμπουάν, αφρόλουτρα κλπ.);

Σε όλη τη διάρκεια της παι-δικής ηλικίας είναι προτιμό-τερο τα παιδιά να χρησιμο-ποιούν καλλυντικά που απευ-θύνονται στην ηλικία τους. Αν οι γονείς για διάφορους λόγους (π.χ., οικονομικούς) προτιμούν καλλυντικά κοινά για όλη την οικογένεια, τότε πρέπει να προσέχουν το σα-πούνι να είναι ουδέτερο, χω-ρίς χρώμα και άρωμα. Το ίδιο ισχύει και για τις ενυδατικές κρέ-μες/αλοιφές.

4. Πόσο συχνά πρέπει να λούζουμε τα παιδιά ή τα βρέ-φη;

Τα βρέφη και παιδιά πρέπει να λούζονται σε καθημερινή βάση. Προϋπόθεση είναι να χρησιμοποιείται σαμπουάν κατάλληλο για την ηλικία τους, το νερό να είναι δροσερό και να μη γίνεται στέ-γνωμα με πιστολάκι με πολύ ζεστό αέρα.

5. Υπάρχουν απαγορευτικές ουσίες που δεν πρέπει να είναι στα συστατικά του σαμπουάν, επειδή μπορεί να προκαλέσουν αλλεργίες;

Τελευταία γίνεται μεγάλη συζήτηση για ουσίες που μπορεί να βρί-σκονται σε παιδικά σαμπουάν και οι οποίες με τη συνεχή χρήση μπορεί να προκαλέσουν αλλεργίες ή ακόμη και να είναι καρκινο-γόνες.Το τελευταίο δεν είναι πλήρως τεκμηριωμένο. Τέτοιες ου-

σίες είναι η διοξίνη και η φορμαλδεϋδη. Η Ευ-ρωπαϊκή Ένωση απαγο-ρεύει την ανίχνευση διο-ξίνης σε όλα τα καλλυ-ντικά, ενώ η φορμαλδε-ϋδη επιτρέπεται σε συ-γκέντρωση 0.2%.

6. Τι ορίζουν οι οδη-γίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τα συ-στατικά των παιδι-κών καλλυντικών;

Πρέπει να αποφεύγεται το χρώμα και το άρωμα, γιατί μπορεί να προκα-λέσουν αλλεργική αντί-δραση στο παιδί. Επί-σης, ελέγχονται οι ουσί-ες που περιέχουν όσον αφορά την ποιότητα και ποσότητα/αναλογία τους, ώστε να μην αλ-λοιώνουν την ομοιοστα-σία του δέρματος.

7. Πόσο καιρό μπορούμε να διατηρήσουμε τα προϊό-ντα βρεφικής και παιδικής περιποίησης; Υπάρχει αυ-στηρή ημερομηνία λήξης;

Αναγράφεται ημερομηνία λήξης στα προϊόντα βρεφικής και παι-δικής περιποίησης, την οποία πρέπει να προσέχουμε. Επίσης, μετά το άνοιγμά τους είναι προτιμότερο να μην χρησιμοποιού-νται πέραν των 6 μηνών.

8. Τι είναι το ph και τι ισχύει ανά ηλικία;

Το ph δείχνει την οξύτητα του προϊόντος. Για παράδειγμα το σαμπουάν θεωρείται ουδέτερο αν έχει ph 7, όξινο αν έχει ph μικρότερο από 7 και αλκαλικό αν το ph του είναι μεγαλύτερο από 7. Το δέρμα μας έχει ph ελαφρά όξινο (5.6), επομένως για να μη διαταράσσεται η ισορροπία του θα πρέπει τα καλλυντι-κά να έχουν ελαφρά όξινο ή ουδέτερο ph. Ευτυχώς αυτό ισχύει για όλα τα παιδικά καλλυντικά. Δηλαδή κανένα βρεφικό/ παιδικό καλλυντικό δεν έχει αλκαλικό ph.

12 13

Λήψη φαρμάκων και θηλασμός: Μπορούν να συνυπάρξουν;

Μια θηλάζουσα μητέρα έπαθε ουρολοίμωξη και χρειάζεται

αντιβίωση. Μήπως πρέπει να σταματήσει το θηλασμό;

Μήπως το φάρμακο πειράξει το παιδί;

Είναι σημαντικό να προσπαθήσουμε να μη βλάψουμε το παιδί από φάρμακα που μεταφέρονται μέσα από το γάλα της μαμάς. Εί-ναι επίσης σημαντικό να γνωρίζουμε την αλήθεια. Η μεγάλη πλει-οψηφία φαρμάκων μπορούν να δοθούν στη λεχώνα χωρίς σημα-ντική βλαπτική επίδραση στο μωρό. Το μωρό λαμβάνει λιγότερο από το 1% της μητρικής δόσης με τα συνήθη φάρμακα. Είναι εξί-σου σημαντικό να κάνουμε τα πάντα ώστε να διατηρούμε τη γα-λουχία σε αυτές τις περιπτώσεις. Υπάρχουν τις περισσότερες φο-ρές εναλλακτικές επιλογές στη θεραπευτική αγωγή πιο ασφαλείς για το παιδί και εξίσου αποτελεσματικές.

Σαν μια ζυγαριά, με κλίση στον θηλασμό

Κάθε φορά που μια θηλάζουσα μητέρα έχει ανάγκη από ένα φάρ-μακο, καλό είναι να φέρνουμε στο νου μας μια ζυγαριά.

Στην αριστερή μεριά της ζυγαριάς βρίσκονται οι πιθανές γνωστές παρενέργειες του φαρμάκου, σχεδόν πάντα παροδικές, που μπο-ρεί να εμφανίσει το παιδί μέσα από τη λήψη του μητρικού γάλα-κτος. Η αντιβίωση μπορεί για παράδειγμα να προκαλέσει παρο-δική διάρροια.

Στη δεξιά μεριά της ζυγαριάς βρίσκεται η δυσκολία να διατηρη-θεί η παραγωγή γάλακτος και η γαλουχία εάν η μητέρα διακόψει έστω και προσωρινά το θηλασμό, ιδιαίτερα κατά τον πρώτο και-ρό. Στη δεξιά μεριά βρίσκονται ακόμα οι κίνδυνοι από την πρόω-ρη διακοπή του θηλασμού και την επακόλουθη διατροφή με επε-ξεργασμένο γάλα αγελάδας για βρέφη (ΕΓΑΒ). Στο δεξί μέρος λοιπόν μπαίνει η προστασία που προσφέρει στο παιδί ο μητρι-κός θηλασμός ενάντια σε λοιμώξεις όπως πνευμονία, βρογχιο-λίτιδα, γαστρεντερίτιδα, ωτίτιδα, ενάντια σε αλλεργίες όπως ατο-πική δερματίτιδα και άσθμα, ενάντια σε καρκίνους όπως λευχαι-

μία και λέμφωμα, ενάντια σε δυσκοιλιότητα, διαβήτη, αποφρακτι-κή άπνοια και σύνδρομο αιφνιδίου βρεφικού θανάτου. Επίσης να προσθέσουμε το ισχυρό δέσιμο με τη μητέρα και την πιθανότη-τα για καλύτερη διανοητική ανάπτυξη. Τέλος να βάλουμε στο δεξί ζυγό την προστασία της μητέρας από κατάθλιψη λοχείας, παχυ-σαρκία, διαβήτη, καρκίνο του μαστού και των ωοθηκών. Αν λοι-πόν βάλουμε όλα τα δεδομένα στη ζυγαριά, προς τα πού θα κλί-νει; Η ζυγαριά ζυγίζει και στην συντριπτική πλειοψηφία των περι-πτώσεων αποφαίνεται ότι η δεξιά μεριά είναι πολύ βαρύτερη. Το να μη θηλάσει ένα μωρό είναι πολύ πιο επικίνδυνο για την υγεία του από το να πάρει μια ελάχιστη δόση φαρμάκου από εκείνο που χρησιμοποιεί η μητέρα του.

Και οι αντενδείξεις

Μετατρέπει η προσθήκη μιας μικρής ποσότητας φαρμάκου στο μητρικό γάλα το θηλασμό σε πιο επικίνδυνο από το μη θηλασμό; Η απάντηση είναι: σχεδόν ποτέ. Η συνέχιση του θηλασμού είναι σχεδόν πάντα πιο ασφαλής επιλογή.

Οι εξαιρέσεις είναι ελάχιστες – γυναίκες που πρέπει να υποβλη-θούν σε εξετάσεις με ισχυρά ραδιενεργά ισότοπα, σε χημειοθε-ραπεία ή που παίρνουν ναρκωτικά. Επιπλέον, σε αρκετές περιπτώ-σεις δυνητικά επικίνδυνων ουσιών υπάρχει πάντα μια πιο ασφα-λής εναλλακτική επιλογή, αρκεί ο επαγγελματίας υγείας που απο-φασίζει να το σκεφτεί, ώστε να διαφυλάξει τη γαλουχία. Τα συνή-θη φάρμακα που χρησιμοποιούνται από όλους μας, όπως είναι τα παυσίπονα, τα αντιφλεγμονώδη, τα αντιβιοτικά, τα αναισθητικά, τα εμβόλια, φάρμακα ενάντια στην υπέρταση, στην κατάθλιψη, στην επιληψία κλπ μπορούν σε γενικές γραμμές να δοθούν στη μητέρα άφοβα, δίνοντας τις κατάλληλες οδηγίες.

Είναι πολύ σημαντι-

κό να προσπαθήσου-

με να μη βλάψου-

με το παιδί από φάρ-

μακα που μεταφέ-

ρονται μέσα από το

γάλα της μαμάς...

Του Στέλιου Παπαβέντση, παιδιάτρου

14 15

επίδραση του φαρμάκου τους σε λεχώνες και έγκυες γυναίκες. Έτσι υπερθεματίζουν τις πιθανές επιδράσεις στη γαλουχία, ώστε να βρίσκονται καλυμμένοι από νομικής άποψης. Πιο απλά, εκείνο που ενδιαφέρει τον παρασκευαστή ενός φαρμάκου είναι να μην πληρώσει αποζημίωση σε μητέρα που πήρε το φάρμακο και το μωρό της εκδήλωσε παρενέργεια. Ο κατασκευαστής δεν ενδια-φέρεται αν η γαλουχία θα συνεχιστεί ή όχι, ούτε αν το μωρό που θα αποθηλάσει θα βρεθεί σε μεγαλύτερο κίνδυνο για γαστρεντε-ρίτιδες και σακχαρώδη διαβήτη στο μέλλον. Η πολιτική των φαρ-μακευτικών εταιριών είναι στην ουσία να αποτινάξουν από πάνω τους κάθε ευθύνη σε περίπτωση που κάτι πάει στραβά: ‘Το γρά-ψαμε στο ενημερωτικό μας φυλλάδιο, δε μπορείτε να μας κατη-γορήσετε για τίποτα’.

Ο επαγγελματίας υγείας δεν πρέπει να στηρίζει τις αποφάσεις του στις οδηγίες που παρέχουν οι φαρμακευτικές εταιρίες, οι οποίες είναι συνήθως ανεπαρκείς. Δυστυχώς ακόμα και οι συ-νήθεις πηγές ενημέρωσης για έναν γιατρό, όπως είναι το Εθνικό Συνταγολόγιο του Εθνικού Οργανισμού Φαρμάκων, δεν αποτε-λούν παρά έναν συνδυασμό πληροφοριών που παρέχονται κυρί-ως από τις φαρμακευτικές εταιρίες. Ο επαγγελματίας υγείας πρέ-πει, για να βοηθήσει αξιόπιστα τη θηλάζουσα μητέρα, να στρα-φεί σε ανεξάρτητες πηγές επιστημονικής ενημέρωσης και βάσεις δεδομένων, κάποιες από τις οποίες αναφέρω παρακάτω. Είναι δι-αθέσιμες στο διαδίκτυο για κάθε ενδιαφερόμενο, γονιό ή επαγ-γελματία υγείας.

Ο θηλασμός δεν είναι ιδανική κατάσταση, αλλά το φυσιολογικό στη βρεφική διατροφή. Όταν μας πονάει το πόδι μας δεν το κό-βουμε επί τόπου, επειδή «δεν είναι τέλειο». Έτσι και με το μητρι-κό θηλασμό, προσπαθούμε να βρούμε καλύτερες επιλογές πριν καταλήξουμε στη διακοπή του για ασήμαντη αφορμή.

Γιατί να μην πιστέψω τον παιδίατρο ή τον γυναικολόγο μου;

Δυστυχώς η διαφορά ανάμεσα στην σύγχρονη επιστημονική γνώση πάνω στο θέμα και στην καθημερινή πρακτική είναι τερά-στια. Δεκάδες γυναίκες στη χώρα μας συνεχίζουν να λαμβάνουν καθημερινά από επαγγελματίες υγείας αυστηρή οδηγία για προ-σωρινή διακοπή ή αποθηλασμό χωρίς να υπάρχει καμία επιστη-μονική βάση. Η επαγγελματική εκπαίδευση σε προπτυχιακό και μεταπτυχιακό επίπεδο πάνω στο επιστημονικό πεδίο της γαλου-χίας παραμένει ανεπαρκέστατη στην Ελλάδα. Πολλοί γιατροί επι-λέγουν τον «εύκολο δρόμο» να συμβουλέψουν τη μητέρα να πε-τάξει το γάλα της, ή και να αποθηλάσει, όταν εκείνη λαμβάνει ένα φάρμακο για το οποίο δε γνωρίζουν καλά τις πιθανές επιδράσεις στο μωρό. Αυτή η νοοτροπία είναι μη επαγγελματική, μη ενημε-ρωμένη και βλάπτει από αμέλεια μητέρα και βρέφος. Υπάρχει με-γάλος όγκος διαθέσιμων πληροφοριών στις μέρες μας σε σχέ-ση με τη μεταφορά φαρμακευτικών ουσιών στο μητρικό γάλα, για αυτό δεν υπάρχει δικαιολογία στο να θέτεις την υγεία ενός παι-διού σε κίνδυνο επειδή έχεις άγνοια για το θέμα.

Ο ρόλος των φαρμακευτικών εταιρειών

Η σύγχυση για το θέμα των φαρμάκων κατά τη γαλουχία ξεκινά-ει δυστυχώς συχνά από τις ίδιες τις φαρμακευτικές εταιρίες. Αν διαβάσετε τα φυλλάδια οδηγιών για φάρμακα που παρασκευά-ζουν θα βρείτε υπερβολικά συχνά τη γαλουχία στον κατάλογο των αντενδείξεων στη χορήγηση, των προφυλάξεων ή των άγνω-στων επιδράσεων. Γιατί συμβαίνει αυτό; Οι εταιρίες διαλέγουν να γείρουν την πλάστιγγα της παραπάνω ζυγαριάς στην αριστερή πλευρά. Δεν τους συμφέρει οικονομικά να μελετήσουν ειδικά την

Δείτε και αυτά...

• http://toxnet.nlm.nih.gov/cgi-bin/sis/htmlgen?LACT

Μηχανή αναζήτησης LactMed στις ΗΠΑ για φαρμακευτικές ουσίες κατά τη γαλουχία.

Πλήρως αξιόπιστη πηγή.

• http://www.ukmicentral.nhs.uk/drugpreg/guide.htm

Ιστοσελίδα για φάρμακα και γαλουχία από το Εθνικό Σύστημα Υγείας της Μεγάλης Βρετανίας.

• http://www.breastfeedingnetwork.org.uk/drugs-in-breastmilk.html

Πληροφορίες για φάρμακα στη γαλουχία από ανεξάρτητη οργάνωση θηλασμού στην Σκωτία.

• http://www.e-lactancia.org/ingles/inicio.asp

Ευρετήριο φαρμακευτικών ουσίων σε σχέση με το θηλασμό από νοσοκομείο της Ισπανίας.

• http://whqlibdoc.who.int/hq/2002/55732.pdf

Αναλυτική παρουσίαση του θέματος από την Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας.

16 17

Ναι, στα παστέλ χρώματα

Τα μωρά αγαπούν τα χρώματα και τα σχήματα καθώς και την εναλλαγή των υφών των επιφανειών. Υπάρχουν πολλές παστέλ αποχρώσεις χρωμάτων από τις οποίες μπορείτε να εμπνευστείτε και να ξεκινήσετε τη διακόσμηση του δωματίου του μωρού σας.

Οι επιλογές είναι αμέτρητες και ανάμεσα τους χρώματα όπως τα γαλάζια του ουρανού, τα πράσινα της θάλασσας και τα κίτρι-να των λουλουδιών που ξυπνούν τις αισθήσεις του μωρού σας και την περιέργεια τους να εξερευνήσουν τον μικρό τους κόσμο.

Το φύλο του μωρού σας θα καθορίσει την επιλογή, αλλά και για τους γονείς που αναμένουν ως τη στιγμή της γέννησης για να το ανακαλύψουν το παιχνίδι των χρωμάτων μπορεί να γίνει ακόμα πιο ενδιαφέρον.

Ταπετσαρίες και αυτοκόλλητες παραστάσεις

Επιφάνειες χρωματιστές που μπορείτε να στολίσετε με ταπετσα-ρίες ή και αυτοκόλλητες παραστάσεις από ήρωες του W.Disney και το σκηνικό δημιουργεί παραμυθένιες ιστορίες στο μυαλουδά-κι τους, σημαντικές για την ανάπτυξη της φαντασίας τους.

Δεν ξεχνάμε να δώσουμε πινελιές δημιουργίας τόσο στην ορο-φή του δωματίου την οποία το μωρό σας μένει να κοιτάζει πολ-λές φορές την ημέρα αγκαλιά με τα παιχνίδια του και όταν ξυ-πνάει κάθε πρωί, όσο και στο πάτωμα όπου επιδιώκουμε να υπάρχουν μαλακά και ασφαλή εμπόδια που θα το βοηθήσουν να αναπτυχθεί κινητικά.

Ο φωτισμός του δωματίου

Ο φωτισμός στο δωμάτιο του μωρού σας χρειάζεται και αυτός να έχει εναλλαγές, δηλαδή πιο χαμηλός και κρυφός σε κάποια από τις γωνιές του δωματίου για την ώρα του ύπνου, έντονος και κεντρικός με ένα γεωμετρικό φωτιστικό για την ώρα του παιχνι-διού με δυνατότητα προσαρμογής της έντασης του.

Πώς να δημιουργήσετε μια ιδανική φωλιάγια το μωρό σας.

Της Χρύσας Γεωργάκη, Αρχιτέκτονος Μηχανικού Α.Π.Θ/ΜΒΑ

Βάλτε μουσική

Η μουσική που είναι απαραίτητη για την κοινωνική αλλά και την πνευματική ανάπτυξη είναι εκείνη που θα δέσει το σύνολο, θα δι-ευθύνει τη συμφωνία των χρωμάτων, του φωτός και της σκηνο-θεσίας που επιλέγετε για τη μικρή φωλιά και θα ωθήσει το μικρό σας ήρωα στο ταξίδι της αναζήτησης.

Η δημιουργία μιας ιδανικής φωλιάς απαιτεί μόνο επιπλέον φα-ντασία από τους γονείς, μια διαδικασία που θα σας φέρει ακόμα πιο κοντά με το μωρό σας.

Προσοχή πρέπει να δοθεί στην επιλογή καλής ποιότητας οικο-λογικών χρωμάτων και η εφαρμογή τους ένα εξάμηνο τουλάχι-στον πριν την έλευση του νέου μέλους της οικογένειάς σας.

18 19

Το πρώτο τρίμηνο είναι ένα διάστημα προσαρμογής τόσο για το μωρό όσο και για τους γονείς, που ειδικά στη σημερινή τεχνοκρατική εποχή πανικοβάλλονται με το κλάμα του μωρού και ανα-ζητούν οδηγίες χρήσεως. Το πιο σημαντικό θέμα που αντιμετωπίζουν τα μωρά στο πρώτο τρί-μηνο της ζωής τους είναι οι κολικοί.

Τι είναι λοιπόν οι κολικοί;

Οι κολικοί είναι το επίμονο κλάμα ενός υγιούς βρέφους, ηλικίας έως 3 μηνών, που διαρκεί περισ-σότερες από 3 ώρες την ημέρα για τουλάχιστον 3 ημέρες την εβδομάδα και για τουλάχιστον 3 εβδομάδες. Ένα υγιές βρέφος μετά τη δεύτερη εβδομάδα ζωής παρουσιάζει κολικούς, όταν εμ-φανίζει παροξυσμούς, έντονου κλάματος, που συνδυάζονται με κοκκίνισμα του προσώπου και καμπτικές ή εκστατικές κινήσεις χεριών και ποδιών προς την κοιλιά. Οι κολικοί δεν είναι συνε-χής πόνος, αλλά παροξυσμικός, που συνήθως δημιουργείται όταν το μωρό αποβάλλει αέρια ή κόπρανα, και επανέρχονται λίγο αργότερα. Παρουσιάζουν διακυμάνσεις στη συχνότητα και την έντασή τους, και ο πόνος είναι πιο έντονος τις απογευματινές ή βραδινές ώρες. Είναι σημα-ντικό να επισημάνουμε ότι δεν έχει αποδειχθεί συσχέτιση με το φύλο. Συνεπώς, υποφέρουν κο-ριτσάκια και αγοράκια.

Πού οφείλονται οι κολικοί των βρεφών;

Δυστυχώς δεν έχει αποσαφηνιστεί η αιτία των κολικών, παρότι έχουν διατυπωθεί πολλές θεωρί-ες. Ανάμεσα στις επικρατέστερες θεωρίες, θέση έχει η ανωριμότητα του γαστρεντερικού συστή-

Κολικοί: Πώς να τους αντιμετωπίσετε!Της Ιωάννας Φούντζουλα, Παιδιάτρου

Επιμέλεια: Βασιλική Ξάνθου

Με τον ερχομό του μωρού στο σπίτι, τα πράγματα δεν

είναι πάντοτε τόσο ρόδινα και ιδανικά όσο φαντάζονται οι

γονείς. Ξαφνικά υπάρχει ένα νέο μέλος που αναστατώνει

τη ρουτίνα τους, που δεν το γνωρίζουν ακόμη, και που

διεκδικεί δυναμικά τη θέση του και την ικανοποίηση των

αναγκών του άμεσα, έχοντας ως όπλο το κλάμα.

20 21

ματος ορισμένων βρεφών, που εκφράζονται με διαταραχή στην κι-νητικότητα του εντέρου. Σε μερικά βρέφη, επίσης, υπάρχει μειω-μένη δραστικότητα ορισμένων ενζύμων που διασπούν τους υδα-τάνθρακες, όπως τη λακτόζη, με αποτέλεσμα να παράγονται πολ-λά αέρια στο έντερο του μωρού. Τελευταίες μελέτες ενοχοποιούν και κάποια βακτήρια, όπως η Klebsiella, που διαταράσσουν τη φυ-σιολογική χλωρίδα του εντέρου. Σε λίγες περιπτώσεις ενοχοποιεί-ται αλλεργία στην πρωτεΐνη του αγελαδινού γάλακτος, οπότε χορη-γείται υποαλλεργικό γάλα, ή η μητέρα που θηλάζει, βγάζει τελείως από το διαιτολόγιό της τα γαλακτοκομικά. Τελευταία, έδαφος κερ-δίζει και η νευροαναπτυξιακή θεωρία, που βλέπει τους κολικούς ως έκφραση νευρολογικής ανωριμότητας.

Τα βρέφη που εμφανίζουν κολικούς, παρουσιάζονται πιο ευερέ-θιστα, υπεραντιδρούν στον πόνο και δυσκολεύονται να επανέλ-θουν σε κατάσταση ηρεμίας. Εδώ διαδραματίζει ρόλο και η αλ-ληλεπίδραση μητέρας-βρέφους, και η σχέση που χτίζεται από τις πρώτες ημέρες ζωής μεταξύ τους. Έτσι θεωρείται ότι οι υπεραγχω-μένες μητέρες δυσκολεύονται να χαλαρώσουν και να αφουγκρα-στούν τις ανάγκες του μωρού για επικοινωνία, οπότε προκύπτουν διαταραχές και ανισορροπίες σε αυτόν τον βασικό δεσμό. Ρόλο παίζει τόσο η προσωπικότητα της μητέρας όσο και οι ορμονικές αλλαγές που της συμβαίνουν και επιφέρουν ψυχολογικές μεταπτώ-σεις, καθώς και το έντονο άγχος για τη φροντίδα του νεογέννη-του. Επιπλέον, συχνά ο μπαμπάς και οι γιαγιάδες δημιουργούν επι-πλέον άγχος και ένταση στην ήδη εξαντλημένη μητέρα, φορτώνο-ντάς την ενοχές, ότι κακομαθαίνει το μωρό της με τις συχνές αγκα-λιές ή ότι δεν το ταΐζει σωστά και επαρκώς. Ειδικά όταν υπάρχουν συγκρούσεις στη σχέση του ζευγαριού, η ένταση μεταφέρεται και στο ευαίσθητο βρέφος.

Όπως φαίνεται λοιπόν, η αιτιολογία των βρεφικών κολικών παρα-μένει ακόμη μια ημισκοτεινή υπόθεση, με πολλούς παράγοντες που φαίνεται να ευθύνονται.

Πώς όμως αντιμετωπίζονται;

Αυτό είναι και το επιτακτικό ερώτημα των γονιών. Καταρχήν χρει-άζεται αποκλεισμός ορισμένων παθολογικών καταστάσεων που μπορεί να ευθύνονται για το κλάμα του μωρού, όπως ωτίτιδα, λοι-μώξεις, αλλεργία στο γάλα αγελάδος, γαστροοισοφαγική παλιν-δρόμηση, ή εντερική απόφραξη, που είναι αρκετά σπάνιες και συ-νήθως συνοδεύονται από άλλα συμπτώματα. Εφόσον λοιπόν, σε συνεργασία πάντα με τον παιδίατρο, βεβαιωθούμε ότι το βρέφος είναι υγιές, πρέπει να αντλήσουμε όσα αποθέματα υπομονής και ψυχραιμίας διαθέτουμε. Δεν υπάρχουν μαγικές λύσεις που ταιριά-ζουν σε όλα τα μωρά και σε όλες τις οικογένειες, και τα βρέφη δεν διαθέτουν διακόπτη on-off. To μεγάλωμα του παιδιού είναι δουλειά πλήρους και αποκλειστικής απασχόλησης, που πρέπει από πολύ νωρίς και με υπευθυνότητα να αναλάβει το ζευγάρι ενωμένο, μην αφήνοντας περιθώρια στο υπόλοιπο οικογενειακό περιβάλλον

για παρεισφρήσεις, πέρα από βοήθεια σε πρακτικά ζητήματα.

1. Στην περίπτωση που το βρέφος θηλάζει, καλό θα ήταν το πρώ-το τρίμηνο η μαμά να αποφύγει τροφές που προκαλούν παραγω-γή αερίων ή έντονη κινητικότητα του εντέρου, όπως τα όσπρια, ο καφές, το τσάι, τα ανθρακούχα ποτά, τα καρυκεύματα, τα πολλά φρούτα και τα πολλά λαχανικά.

2. Σε ορισμένες περιπτώσεις που, παρά την παραπάνω δίαιτα, οι κολικοί επιμένουν, καλό θα ήταν να δοκιμάσει και τη μείωση των γαλακτοκομικών για περίπου 2 εβδομάδες και να παρατηρήσει την κλινική ανταπόκριση του βρέφους. Στην περίπτωση που το βρέφος τρέφεται με ξένο γάλα, θα μπορούσε να χορηγηθεί γάλα πιο ειδικό για κολικούς, με μικρότερη περιεκτικότητα σε λακτόζη.

3. Ανακουφιστικά, στα επεισόδια των κολικών, προσπαθήστε να έχετε το μωρό αγκαλιά και σε θέση, έτσι ώστε να δίνετε θερμότη-τα και πίεση στην κοιλίτσα του. (Όρθιο σε στάση ρεψίματος, έτσι ώστε να πιέζεται η κοιλιά του στον ώμο σας, ενώ βαδίζετε ρυθμι-κά, και μπρούμυτα πάνω στα πόδια σας). Βάλτε ένα ζεστό πανάκι πάνω στην κοιλίτσα του. Μπορείτε, επίσης, να δοκιμάσετε ένα απα-λό «φάσκιωμα» ή ένα χλιαρό μπάνιο που θα χαλαρώσει το μωρό.

4. Μια πιπίλα επίσης ή το μητρικό στήθος μπορεί να ανακουφίσει το μωρό που κλαίει, όπως επίσης και οι ρυθμικοί ήχοι, όπως ο ήχος του απορροφητήρα ή του σεσουάρ ή του ηλεκτρικού θήλαστρου. Μια ρυθμική μελωδία ή ένα νανούρισμα είναι εναλλακτικές λύσεις, όπως επίσης και να μην ξεχνάμε να τηρούμε ένα σχετικά σταθε-ρό πρόγραμμα, χωρίς πολλές αλλαγές και πολλές επισκέψεις, που μπορεί να το αποσυντονίσουν.

5. Τελευταία, κυκλοφορούν και κάποια μπιμπερό που διαθέτουν ει-δικό σύστημα που συγκεντρώνει τις φυσαλίδες αέρα και έτσι μειώ-νει τον αέρα που καταπίνει το βρέφος, και παράλληλα μειώνει την πίεση που είναι υπεύθυνη για τη δημιουργία υγρού στα αφτιά των βρεφών. Υπάρχουν επίσης κάποια σκευάσματα που σε μερικές πε-ριπτώσεις βοηθούν τα μικρά να ρευτούν καλύτερα, οπότε μειώνουν σε κάποιο βαθμό τους κολικούς. Θα πρέπει πάντοτε να χορηγού-νται με την καθοδήγηση του παιδιάτρου.

6. Δεδομένου ότι η ένταση περνάει στο βρέφος, όταν ένας γονιός είναι εξαντλημένος, πρέπει να αναλαμβάνει ο άλλος ή κάποιο άλλο πρόσωπο, έτσι ώστε να αποσυμφορηθεί η ένταση. Εξίσου βοηθητι-κό είναι οι γονείς να μοιράζονται τις εμπειρίες τους με άλλα ζευγά-ρια, γεγονός που τους παρηγορεί και τους κάνει να συνειδητοποιούν ότι οι κολικοί είναι ένα αρκετά συνηθισμένο φαινόμενο που υποχω-ρεί με το πέρασμα του χρόνου.

Σε κάθε περίπτωση θα πρέπει να θυμούνται ότι οι κολικοί υποχω-ρούν στο 60% των βρεφών στο τρίμηνο και στο 90% στο τετρά-μηνο ζωής, είναι ένα φυσιολογικό φαινόμενο, χωρίς συνέπειες στην υγεία, και δεν πρέπει να αφήνουν αυτήν την αρνητική εμπειρία να δη-λητηριάσει τη σχέση εμπιστοσύνης και στοργής με το βρέφος τους, που χτίζεται σε αυτήν την πρώτη ευαίσθητη περίοδο της ζωής του.

22 23

τρώμε σωστά

Συμπληρώματα διατροφής στα παιδιά, υπό προϋποθέσεις

Της Μαριέττας Μιχαήλ, Διαιτολόγου - Διατροφολόγου*

Με τον όρο συμπλήρωμα διατροφής εννοούμε σκεύασμα προστιθέμενο στη συνολική διατροφή, το οποίο περιέχει τουλάχιστον ένα από τα εξής συστατικά: βιταμίνες, ανόργανα συστατικά, βότανα, αμινοξέα, μεταβολίτες, αποστάγματα ή συνδυασμό οποιωνδήποτε από τα παραπάνω συστατικά.

Τα συμπληρώματα που συνιστώνται θα πρέπει να περιέχουν ποι-κιλία βιταμινών και μετάλλων (τουλάχιστον 10-12 βιταμίνες και αρ-κετά μέταλλα) σε ποσότητες εντός του πλαισίου της ελληνικής νο-μοθεσίας όσον αφορά τη Συνιστώμενη Ημερήσια Επιτρεπτή Πρό-σληψη (RDA ή Recommended Daily Allowance).Πολλοί θεωρούν ότι τα διατροφικά συμπληρώματα, όπως π.χ. οι βι-ταμίνες ή τα μέταλλα, δεν αποτελούν φάρμακα και έτσι δεν αναφέ-ρουν στον γιατρό τους τη λήψη τους. Όμως, σύμφωνα με επίσημα στοιχεία, περίπου ένας στους 25 ενήλικες μεγαλύτερης ηλικίας στις ΗΠΑ ενδέχεται να διατρέχει κίνδυνο σοβαρών φαρμακευ-τικών αλληλεπιδράσεων, εξαιτίας της ταυτόχρονης λήψης συγκε-κριμένων φαρμάκων και διατροφικών συμπληρωμάτων. Οι βιτα-μίνες, τα μέταλλα και τα ιχνοστοιχεία είναι μια ομάδα διαφορετικών χημικών συστατικών, τα οποία χρειάζονται στο σώμα μας σε πολύ μικρές ποσότητες, ώστε κατά βάση να καταλύουν βιοχημικές αντι-δράσεις, και υπάρχουν σε όλους σχεδόν τους ανθρώπινους ιστούς.

Η επαρκής πρόσληψή τους βοηθάει στην επιτυχή λειτουργία των συστημάτων του οργανισμού και, κατά συνέπεια, είναι απαραίτητη για τη σωστή ανάπτυξή του. Τα περισσότερα από τα στοιχεία αυτά είτε δεν παράγονται από το σώμα μας, είτε οι ποσότητες που παρά-γει το σώμα μας δεν είναι επαρκείς. Καθώς τα συστατικά αυτά είναι απαραίτητα στον οργανισμό, ο μόνος τρόπος να τα λάβει κανείς εί-ναι εξωτερικά, και δη από τη διατροφή του.

Ναι στη σωστή διατροφή Οι καλύτερες πηγές βιταμινών, μετάλλων και ιχνοστοιχείων είναι οι τροφές, διότι σε καθεμία τροφή υπάρχει όχι ένα αλλά πλήθος δια-φορετικών θρεπτικών συστατικών των οποίων η μορφή είναι ευκο-λότερα απορροφήσιμη, αλλά και αφομοιώσιμη από τον γαστρεντε-ρικό σωλήνα. Τα θρεπτικά συστατικά που προστατεύουν από ασθέ-νειες, π.χ. τον καρκίνο ή την καρδιοπάθεια, όταν δόθηκαν μέσα σε τροφές είχαν αποτέλεσμα ενώ όταν δόθηκαν σε μορφή συμπληρώ-

ματος δεν υπήρχε μεγάλη διαφορά. Πρόσφατη έρευνα με χορήγη-ση βιταμινών C, E και α-καροτένιο κατέδειξε ότι δεν ωφέλησε στη μείωση του κινδύνου από καρδιοπάθειες, ενώ τα φρούτα και τα λα-χανικά που περιέχουν αυτά τα θρεπτικά συστατικά συνιστώνται για αυτές τις περιπτώσεις.

Ναι στα συμπληρώματα διατροφής με μέτροΤα συμπληρώματα διατροφής δεν χρειάζεται να χορηγούνται συ-στηματικά σε παιδιά και σε έφηβους, διότι όπως αναφέραμε είναι φάρμακα, και όπως συμβαίνει με όλα τα φάρμακα, κάθε μεγαλύτερη δόση είναι τοξική. Οι γονείς δεν πρέπει να ξεχνούν ότι αν το παι-δί τους ακολουθεί μια καλή, ισορροπημένη διατροφή, σύμφωνη με την πυραμίδα της μεσογειακής διατροφής, λαμβάνει από τις τρο-φές όλα τα απαραίτητα θρεπτικά συστατικά για να αυξηθεί σε βά-ρος και ύψος, να μεγαλώσουν σωστά τα όργανά του και να προλά-βει την πιθανότητα εμφάνισης ασθενειών στην παιδική και στην ενή-

24 25

(π.χ., διαβήτη) και χρειάζονται συγκεκριμένο διαιτολόγιο. 6. Παιδιά που ζουν σε περιοχές με ανεπαρκή φθορίωση του πό-σιμου νερού, υπάρχει η ανάγκη κάλυψής τους με συμπλήρωμα φθο-ρίου.7. Νεαρά παιδιά ηλικίας 1-5. Ειδικότερα, παιδιά που ζουν σε πε-ριοχές με περιορισμένο ήλιο ή διατρέφονται με τροφές χαμη-λές σε λιπαρά, ίσως χρειαστούν συμπλήρωμα βιταμινών Α και D και σιδήρου, εκτός αν έχουν ικανοποιητική και ποικίλη διατροφή, και υπάρχει μικρή έκθεση στον ήλιο (κύρια πηγή παραγωγής βιταμίνης D). Στη διατροφή των παιδιών έως την ηλικία των 5 θα πρέπει να αποφεύγονται τροφές χαμηλές σε λιπαρά, γιατί οι βιταμίνες Α, D, Ε και Κ, που είναι απαραίτητες για την ανάπτυξη ενός παιδιού, είναι λιποδιαλυτές και βρίσκονται μόνο στο ζωικό λίπος ή στο βούτυρο, και γι’ αυτό δεν πρέπει να καταναλώνουν τα παιδιά κάτω των 5 ετών αποβουτυρωμένα τρόφιμα. 8. Παιδιά αθλητές-πρωταθλητές. Ο αθλητισμός προκαλεί αύξηση της μυϊκής μάζας, άρα και αυξημένες ανάγκες κατανάλωσης ενέρ-γειας. Κατά το χρονικό διάστημα που γίνονται έντονες προπονή-σεις, αλλά και για παιδιά που ενώ αθλούνται έντονα η διατροφή τους δεν είναι πλήρης, πιθανόν να χρειαστεί διατροφικό συμπλήρωμα.9. Παιδιά που θηλάζουν αποκλειστικά για περισσότερο από 6 μή-νες. Στα βρέφη το επίπεδο των βιταμινών και θρεπτικών συστατικών στο σώμα τους εξαρτάται και από τη διατροφή των μητέρων τους. Αν η διατροφή της είναι επαρκής, η μητέρα μπορεί να θηλάσει απο-κλειστικά για 4-6 μήνες. Μετά τους πρώτους 6 μήνες, η διατροφή του μωρού είναι απαραίτητο να εμπλουτιστεί και με άλλες τροφές για να καλυφθούν οι αυξημένες ανάγκες που παρουσιάζονται. Το Υπουργείο Υγείας της Μεγάλης Βρετανίας συνιστά συμπληρώματα βιταμινών A και D για τα θηλάζοντα βρέφη. Τέτοιου είδους οδηγίες δεν υπάρχουν στην Ελλάδα.

Επομένως, αν η διατροφή του παιδιού βασίζεται στις αρχές της μεσογειακής διατροφής και το παιδί είναι υγιές, είναι μάλλον απί-θανο να έχει ανάγκη από συμπλήρωμα διατροφής. Οι τροφές αποτελούν, άλλωστε, τον καλύτερο τρόπο να λάβει κανείς τα απα-ραίτητα μικροθρεπτικά συστατικά για το σώμα του. Αν το παιδί σας ανήκει σε μία από τις ομάδες παιδιών που προαναφέρθηκαν, τότε είναι πιθανό να χρειαστεί κάποιο συμπλήρωμα βιταμινών, μετάλλων και ιχνοστοιχείων ώστε να καλύψει τις ανάγκες του. Είναι πολύ ση-μαντικό να θυμάστε ότι ένα συμπλήρωμα διατροφής πρέπει να ανα-γράφει στη συσκευασία του τον αριθμό έγκρισης του ΕΟΦ. Ο αριθμός αυτός δηλώνει ότι το σκεύασμα κυκλοφορεί νόμιμα στη χώρα μας και ότι ο επίσημος φαρμακευτικός φορέας έχει εγκρί-νει τη σύνθεσή του, έτσι ώστε η περιεκτικότητα σε διατροφικά στοι-χεία να είναι ασφαλής στη χρήση του από τον καταναλωτή. Επειδή, όμως, τα συμπληρώματα διατροφής δεν θεωρούνται φάρμακα, δεν είναι εύκολο να ελεγχθούν οι παρενέργειες και η αποτελεσματικό-τητά τους. Επίσης, δεν πρέπει να χορηγούνται στα παιδιά ανεξέλε-γκτα σκευάσματα που διαφημίζονται σαν συμπυκνωμένη πρωτεΐνη και υπόσχονται ταχεία ανάπλαση της μυϊκής τους μάζας. Η συμβουλή μας: Nα θυμάστε ότι κανένα σκεύασμα δεν είναι εντελώς αθώο και ότι η χορήγηση των συμπληρωμάτων διατρο-φής πρέπει να γίνεται μόνο αφού συμβουλευθείτε γιατρό, διατρο-φολόγο ή φαρμακοποιό.

*Ευχαριστώ πολύ για τη βοήθειά τους τη διευθύντρια του Κέντρου Υγεί-ας Σαλαμίνας κα Ευαγγελία Καραγιάννη, παιδίατρο, και τη φαρμακοποιό κα Ειρήνη Μπινιάρη.

τρώμε σωστά

λικη ζωή. Η διατροφή ενός παιδιού χρειάζεται να περιλαμβάνει όλες τις βασικές ομάδες τροφίμων σε επαρκείς ποσότητες για την ηλικία του, το φύλο του, την ανάπτυξή του και τις φυσικές του δραστηριό-τητες (π.χ., μπάσκετ, κολύμβηση κ.λπ.), όπως δημητριακά, φρούτα και λαχανικά, κρέας/πουλερικά/ψάρια και λοιπές πρωτεϊνούχες τροφές, όσπρια, γαλακτοκομικά και καλής ποιότητας λιπαρά. Η τάση για παχυσαρκία πρέπει να αποφεύγεται. Αυτό σημαίνει ότι η υπερβολική αύξηση του βάρους μπορεί να προέρχεται από μια δι-ατροφή πλούσια σε θερμίδες, αλλά αυτό δεν προϋποθέτει ότι είναι και πλούσια σε θρεπτικά συστατικά. Μελέτες έχουν δείξει ότι στην Ελλάδα το μεγαλύτερο ποσοστό των παιδιών υπερκαλύπτει τις ανάγκες σε θρεπτικά συστατικά και ότι το ποσοστό των παιδιών που δεν καλύπτεται είναι μικρό. Αν οι γονείς αμφιβάλλουν ως προς την κάλυψη των αναγκών του παιδιού τους, πρέπει να απευθύνονται μονό σε εδικούς. Σύμφωνα με την Αμερικανική Παιδιατρική Εταιρεία και την Επιτρο-πή της για τη Διατροφή (AAP), η όποια αξιολόγησε τις ανάγκες των παιδιών, με κάποιες εξαιρέσεις τα παιδιά δεν είχαν ανάγκη από συ-μπληρώματα. Επομένως, η επίσημη άποψη ήταν ότι δεν είναι δικαιο-λογημένη η χορήγηση συμπληρωμάτων στα περισσότερα φυσιολο-γικά για το βάρος και το ύψος παιδιά, ιδίως από τη στιγμή που ο ρυθ-μός ανάπτυξης ελαττώνεται μετά τη βρεφική ηλικία .

Πότε είναι απαραίτητα τα συμπληρώματα διατροφήςΟι ομάδες που επίσημα διατρέχουν ιδιαίτερο διατροφικό κίνδυνο και στις οποίες τα συμπληρώματα διατροφής ενδείκνυται, είναι οι εξής: 1. Παιδιά που οι γονείς τους δεν έχουν τη δυνατότητα να τους προσφέρουν τα κατάλληλα τρόφιμα και αναγκαστικά υποσιτίζο-νται. Παρότι στη χώρα μας έρευνες έδειξαν ότι οι ασθενέστερες οι-κονομικά οικογένειες τρώνε ισορροπημένα και δεν απαιτείται η λήψη συμπληρωμάτων διατροφής, υπάρχουν κάποιες περιπτώσεις στις οποίες μπορεί το παιδί να υποσιτίζεται (π.χ., παιδιά-θύματα γονεϊκής εγκατάλειψης ή κακοποίησης )2. Παιδιά και έφηβοι με διατροφικές διαταραχές (νευρογενή ανο-ρεξία ή βουλιμία, διατροφική νεοφοβία, με επιλεκτική ή χαώδη δια-τροφή). Στην παιδική και στην εφηβική ηλικία, παράλληλα με τη σω-ματική ανάπτυξη, αναπτύσσεται και η προσωπικότητα του παιδιού ή του εφήβου. Υπάρχουν περιπτώσεις παιδιών που χρησιμοποιούν το φαγητό τους σαν όπλο για να επιτύχουν κάτι που θέλουν. Πολ-λά παιδιά αρνούνται να δοκιμάσουν καινούργιες τροφές (διατροφι-κή νεοφοβία), ή έχουν περιορισμένη όρεξη ή υπάρχουν παιδιά που οι γονείς τους δεν τους προσφέρουν θρεπτικές τροφές κατάλληλες για την ηλικία τους (π.χ., τους δίνουν πολλά γαριδάκια, γλυκά κ.λπ.) ή πάσχουν από νευρογενή ανορεξία ή βουλιμία, όπου είτε το παιδί ηθελημένα υποσιτίζεται, είτε μειώνει την απορρόφηση των θρεπτικών συστατικών προκαλώντας εμετό.3. Παιδιά που ακολουθούν στερητικές δίαιτες ή ανορθόδοξες δι-ατροφές. Αρκετά παιδιά από πολύ μικρά ασχολούνται με το σώμα τους, γεγονός που γίνεται εντονότερο κατά τη διάρκεια της εφηβεί-ας, με συνέπεια να ακολουθούνται συχνότερα ανορθόδοξοι τρόποι απώλειας βάρους και στέρηση αρκετών τροφών που τα ίδια θεω-ρούν παχυντικές. Θέτοντας κατά αυτόν τον τρόπο τον εαυτό τους σε κίνδυνο.4. Παιδιά που ακολουθούν καθορισμένη διατροφή (νηστεία, χορ-τοφαγία ή υποφέρουν από τροφικές αλλεργίες και αποκλείουν μεγά-λες ομάδες τροφών από το διαιτολόγιό τους, κυρίως γαλακτοκομικά προϊόντα), μπορεί να έχουν ανάγκη χορήγησης συμπληρωμάτων δι-ατροφής, κυρίως βιταμίνης Β12 , ασβεστίου και σιδήρου. 5. Παιδιά που υποφέρουν από νοσήματα που αυξάνουν τον βασι-κό μεταβολισμό και τις βασικές ανάγκες του οργανισμού σε θρε-πτικά συστατικά (π.χ. καρκίνος, ηπατοπάθειες, από σύνδρομα γα-στρεντερικής δυσαπορρόφησης, που μειώνουν την απορρόφηση θρεπτικών συστατικών από τις τροφές και οδηγούν σε κακή θρέψη). Τέλος, υπάρχουν παιδιά που πάσχουν από μεταβολικά νοσήματα

ADVANCIS® KIDS

Σύµµαχος στην ΑΝΑΠΤΥΞΗ & ΑΜΥΝΑτου παιδικού οργανισµού

Εσείς γνωρίζατε ότι, το Advancis® Kids είναι ένα συµπλήρωµα πολυβιταµινώνκαι µετάλλων, ειδικά σχεδιασµένο για παιδιά και εφήβους; Το Advancis® Kids περιέχει έναν βελτιστοποιηµένο συνδυασµόβιταµινών, µετάλλων, πρεβιοτικώνκαι) και βασιλικού πολτού, το οποίο είναι απαραίτητο για:• Την ικανοποιητική αύξηση και ανάπτυξη των παιδιών• Την ενίσχυση της άµυνάς τους (ενίσχυση του ανοσοποιητικού)• Τη βελτίωση της επίδοσης στο σχολείο• Την ισορροπία του γαστρεντερικού συστήµατος

Το Advancis® Kids σε σιρόπι περιέχει 19 βιταµίνες, µέταλλα και βασιλικό πολτό. Είναι ενισχυµένο µε πρεβιοτικούς παράγοντες. Τα συστατικά που περιέχονται στη σύνθεση του προϊόντος ανταποκρίνονται στις ανάγκες του οργανισµού των παιδιών ηλικίας 4 έως 14 ετών.

Με βασιλικό πολτό: Μία πλήρης, φυσική και ευεργετική τροφή, απολύτως απαραίτητη σε όλα τα στάδια της ανάπτυξης και σε καταστάσεις όπου καταβάλλεται µεγάλη σωµατική και πνευµατική προσπάθεια.

Με πρεβιοτικά: Το Advancis® Kids περιέχει FOS και GOS, τα οποία συµβάλλουν στην καλύτερη απορρόφηση των βιταµινών και των µετάλλων από τον οργανισµό, στην ισορροπία της εντερικής χλωρίδας καθώς και στην ενίσχυση του ανοσοποιητικού συστήµατος.

Με ενισχυµένη σύνθεση: Το Advancis® Kids περιέχει όλες τις βιταµίνες, τα µέταλλα και τα ιχνοστοιχεία στη συνιστώµενη ηµερήσια δοσολογία για τα παιδιά.

Με καπάκι ασφαλείας και δοσοµετρητή.

19 ΒΙΤΑΜΙΝΕΣ & ΜΕΤΑΛΛΑ+ ΒΑΣΙΛΙΚΟΣ ΠΟΛΤΟΣ

+ ΠΡΕΒΙΟΤΙΚΑ

Τα συστατικά που περιέχονται στη σύνθεση του προϊόντος ανταποκρίνονταιστις ανάγκες του οργανισµού των παιδιών ηλικίας 4 έως 14 ετών.

∆ιατίθεται στα φαρµακεία από την ALAPIS A.B.E.E. Τηλ. Επικοινωνίας: 213 0151167

PUBLI Family Life

26 27

τρώμε σωστά

Δώστε φρούτακαι λαχανικάστα παιδιάTης Χριστίνας Φοντόρ, Κλινικού Διατροφολόγου- Διαιτολόγου

Η χρονική περίοδος από τη βρεφική ηλικία μέχρι την εφηβεία, δη-λαδή μέχρι την στιγμή που αρχίζουν να διαφοροποιούνται τα δύο φύλα, ονομάζεται παιδική ηλικία, και μπορεί να χωρισθεί σε τρείς υποπεριόδους:A' τη νηπιακή ηλικία(1-3 ετών)B' την προσχολική (4-6 ετών)Γ΄ τη σχολική περίοδο (7-10 ετών)

Ανάγκες σε θρεπτικά συστατικάΗ ανάπτυξη και οι λειτουργικές αλλαγές που συμβαίνουν κατά την παιδική ηλικία απαιτούν και αντίστοιχη πρόσληψη θρεπτικών συστα-τικών. Το παιδί χρειάζεται ενέργεια και θρεπτικά συστατικά προκειμένου να:• διατηρήσει τις φυσιολογικές λειτουργίες του οργανισμού• αναπληρώσει τις φυσιολογικές «φθορές» με παραγωγή νέων κυτ-τάρων• ανταπεξέλθει στις καθημερινές σωματικές δραστηριότητες• αναπτυχθεί• δημιουργήσει αποθέματα στον οργανισμό για διάφορα θρεπτι-κά συστατικάΜία ισορροπημένη διατροφή, που περιλαμβάνει ποικιλία τροφίμων από όλες τις κατηγορίες μπορεί να προσφέρει στο παιδί τα θρεπτι-κά συστατικά και την ενέργεια που είναι απαραίτητα για την ομαλή ανάπτυξη και τη διατήρηση τις υγείας του.

Τα φρούτα και τα λαχανικά, είναι μία απαραίτητη κατηγορία στη καθημερινή διατροφή του παιδιού και οι συστάσεις προτείνουν:• μια μικρή μερίδα σαλάτα σε κάθε κυρίως γεύμα, μαγειρεμένα λα-χανικά ή χορτόσουπα• 2-4 φρούτα την ημέρα ( ωμά, πολτοποιημένα, ή ως χυμό ή κο-μπόστα)

Τα φρούτα και τα λαχανικά μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως μι-κρογεύματα για μικρά παιδιά που μπορούν να πιάσουν με το χέρι:• φέτες μπανάνα• τεμαχισμένα μαλακά φρούτα

• ψιλοκομμένο μήλο/ αχλάδι• κονσερβοποιημένα ή βρασμένα λαχανικά (πράσινα φασόλια, μπρόκολο, καρότο)Να αποφεύγονται: τα ξηρά φρούτα, μικρά φρούτα με φλοιό ή φλούδα (π.χ. σταφύλια), ωμά λαχανικά

Άρνηση λαχανικώνΌταν το παιδί αρνείται τα λαχανικά, οι γονείς πρέπει να είναι πολύ προσεκτικοί στην αντιμετώπιση του και να μην αρχίζουν διαμάχες κατά την διάρκεια των γευμάτων. 1-2 κουταλιές του γλυκού λαχανικά πρέπει να βρίσκονται πάντα στο πιάτο ως μέρος κάθε κύριου γεύ-ματος και να απομακρύνονται αν δεν καταναλωθούν. Επιπλέον οι σούπες με λαχανικά είναι μία συχνά αποδεκτή λύση.

Πρακτικές οδηγίες:• Στα παιδιά συνήθως αρέσουν τα φρούτα και τα λαχανικά με έντο-να χρώματα• Τα παιδιά προτιμούν τα τραγανά και όχι τα μαλακά λαχανικά.Για το λόγο αυτό τα λαχανικά πρέπει να παρασκευάζονται με τέτοιο τρόπο ώστε όχι μόνο να είναι τραγανά, αλλά να διατηρούν μεγά-λο μέρος της υγρασίας, του χρώματος, του αρρώματος και της γεύ-σης, καθώς και των θρεπτικών συστατικών τους. Δεν πρέπει να βρά-ζουν για πολύ ώρα σε μεγάλες ποσότητες νερού, αλλά για σύντομο χρονικό διάστημα σε λίγο νερό.• Προσοχή πρέπει να δίνεται σε φρούτα και λαχανικά που μπο-ρεί να προκαλέσουν πνιγμό στα μικρά παιδιά ( ξηροί καρποί, ελιές, αρακάς, σταφύλια, καρότα, κλπ)• Σε πολλά παιδιά αρέσει να «βουτάνε» κομμάτια ωμών λαχανικών σε τριμμένο τυρί ή διάφορες σάλτσες, κυρίως όταν τις έχουν παρα-σκευάσει μόνα τους.• Όταν κανείς ψωνίζει μαζί με τα παιδιά καλό είναι να τα παρακινεί να διαλέξουν φρούτα και λαχανικά, και ίσως κάποια από τα είδη που δεν έχουν δοκιμάσει ποτέ στο παρελθόν.

Πηγή: www.mednutrition.gr

28 29

Λίγοι γνωρίζουν ότι το πρώτο επιτυχημένο αντιηλιακό παρασκευ-άστηκε το 1938 από το χημικό και ορειβάτη Φραντζ Γκρετερ. Ήταν το λεγόμενο Gretcher Greme, και έγινε το βασικό συστατικό της εταιρίας "Piz Buin". Από τότε όμως έχουν αλλάξει πολλά. Οι επι-στήμονες γνωρίζουν πλέον καλά την ευεργετική, αλλά και την βλα-βερή επίδραση του ήλιου στον οργανισμό του ανθρώπου, χρόνο με τον χρόνο βελτιώνονται τα αντιηλιακά προϊόντα, το κλίμα αλλά-ζει, και η τρύπα του όζοντος συνεχώς μεγαλώνει… Πλέον, η κα-θημερινή αντιηλιακή προστασία χειμώνα-καλοκαίρι είναι απαραίτη-τη. Η συνειδητοποίηση από τους ειδικούς, ότι το πρόβλημα παρα-μένει παρόλα αυτά σοβαρό, τους οδήγησε στην δημιουργία ρού-χων με υψηλό δείκτη αντιηλιακής προστασίας.

Ρούχα με αντιηλιακή προστασία Απευθύνονται πρώτα απ’ όλα στα μικρά παιδιά που και πάρα πολ-λές ώρες εκτίθενται στην ηλιακή ακτινοβολία αλλά και δεν έχουν συνείδηση του κινδύνου που τα απειλεί. Το επιπλέον πρόβλημα βρίσκεται στο γεγονός ότι ο οργανισμός των μικρών παιδιών πα-ράγει ελάχιστη μελανίνη που, όπως όλοι ξέρουμε, αποτελεί την μο-ναδική άμυνα του οργανισμού στην υπεριώδη ακτινοβολία και τις καταστρεπτικές συνέπειες της (φακίδες, κηλίδες, απαίσιες ρυτίδες, καρκίνος του δέρματος, μελάνωμα).Είναι τώρα πια σε όλους μας γνωστό, ότι η ηλιακή ακτινοβολία

φροντίζουμε την υγεία μας

Ο ήλιος,ο καλός μας φίλος!

Της Σοφίας Ριζάκη, φαρμακοποιού

Πολύς λόγος γίνεται τα τελευταία χρόνια για τους μεγάλους κινδύνους που δημιουργούνται από την ηλιακή ακτινοβολία, για το δέρμα και την υγεία του ανθρώπου γενικότερα. Αντηλιακές κρέμες, γυαλιά με υψηλό δείκτη προστασίας, και πάνω απ’ όλα πολλές ώρες στην σκιά, ήταν μέχρι τώρα οι «σχετικές» προφυλάξεις.

ευθύνεται για το 90% των κρουσμάτων καρκίνου του δέρματος, τα οποία αυξάνονται χρόνο με τον χρόνο. Όμως, δεν επηρεάζονται όλοι το ίδιο από την ηλιακή ακτινοβολία, αφού ορισμένοι τύποι δέρ-ματος κινδυνεύουν περισσότερο από κάποιους άλλους.

Προκειμένου ο ήλιος να εξακολουθήσει να είναι φίλος μας, θα πρέπει να προφυλασσόμαστε από τον ήλιο όλο τον χρόνο και ιδιαιτέρως το καλοκαίρι, χρησιμοποιώντας αντιηλιακό ή ακόμα καλύτερα αντιηλιακά ρούχα και:

1. Να αποφεύγουμε την έκθεση στον ήλιο μεταξύ 11 πμ και 4 μμ, κα-θώς ο ήλιος είναι κάθετα στην γη και οι υπεριώδεις ακτίνες διανύουν μικρότερο πάχος ατμόσφαιρας.

2. Να εντάσσουμε τον ρουχισμό, ως το πρώτο μέσο προστασί-ας. Επιλέγουμε ρούχα, τα οποία να μας προσφέρουν καλή κάλυψη του σώματος. Πυκνό-υφασμένα και σκουρότερου χρώματος υφά-σματα, προσφέρουν περισσότερη προστασία UVR, από ότι τα πα-στέλ χρώματα.

3. Να φοράμε αντιηλιακή κρέμα– στο σώμα και το πρόσωπο – αν-θεκτική στο νερό, με δείκτη προστασίας τουλάχιστον SPF 30+, και ευρύτατου φάσματος ώστε να μπλοκάρει την UVA και UVB, μισή

30 31

ρη φυσική προστασία. Το πόσο πραγματικά αυτή η προστασία δι-αρκεί, εξαρτάται από την ώρα της ημέρας, την εποχή του χρόνου, το ποσοστό της αντανάκλασης, την συννεφιά που έχει ο ουρανός, και από τον τύπο του δέρματος .UPF (Ultra-Violet Protection Factor): Είναι ο αντιηλιακός δεί-κτης προστασίας που σηματοδοτεί όλα τα αντιηλιακά ρούχα. Ο αντιηλιακός δείκτης προστασίας UPF ακολουθεί βαθμολογική κλι-μακα απο 2 έως 50+ (UVA + UVB). Είναι η μέτρηση προστασί-ας στην υπεριώδη ακτινοβολία πού προσφέρει το κάθε ύφασμα. Το όριο είναι από 2 έως 50 + . Ένα ρούχο με δείκτη προστασίας UPF 20 δείχνει ότι μόνο το 1/20 της υπεριώδους ακτινοβολίας που κτυ-πάει κάθετα στο ύφασμα περνάει στο δερμα μας. Η μέγιστη προ-στασία βρίσκεται στα ενδύματα με αντιηλιακό δείκτη προστασίας UPF 50+.EPF (Eye Protection Factor): Είναι ο αντιηλιακός δείκτης προ-στασίας που σηματοδοτεί τα γυαλιά ηλίου.Ο αντιηλιακός δείκτης προστασίας EPF ακολουθεί βαθμολογική κλιμακα απο 1 έως 10. Ο EPF χρησιμοποιεί βαθμολογική κλίμακα από το 1 έως το 10, για τα γυαλιά ηλίου και για οποιαδήποτε προστατευτικά αξεσουάρ των μα-τιών. Τα γυαλιά ηλίου με αντιηλιακό δείκτη προστασίας EPF 10 προ-σφέρουν την μέγιστη προστασία.

Τα αντιηλιακά ρούχα, είναι τα μοναδικά ρούχα που προσφέρουν αποτελεσματική προστασία στα παιδιά και όχι μόνο, αφού είναι κα-τασκευασμένα με ειδικά υφάσματα, με τον υψηλότερο δείκτη προ-στασίας UPF 50+, πιστοποιημένο από τον ARPANSA , μπλο-κάρουν τις υπεριώδεις ακτίνες του ήλιου, και τις κρατάνε μακριά από το ευαίσθητο δέρμα των παιδιών , (αλλά και το δικό σας), και έχουν το πλεονέκτημα ότι ο δείκτης προστασίας παραμένει σταθε-ρός ανεξάρτητα αν είναι στεγνά η βρεγμένα.

Πάρτε τώρα το πιο πολύτιμο « Φάρμακο» για την υγεία των παιδιών σας. Και φυσικά η πολύτιμη ιδιαιτερότητα τους δεν τα εμποδίζει να εκτίθενται σε ένα μεγάλο πλήθος πολύχρωμων και χαρούμενων σχεδίων για μικρούς και μεγάλους.

ώρα πριν την έκθεσή μας στον ήλιο, να μην την σκουπίζουμε, αλλά να αφήνουμε μία λεπτή στρώση της επάνω στο δέρμα, και να την ανανεώνουμε κάθε 2 ώρες. Για πραγματική αντιηλιακή προστασία, να χρησιμοποιούμε αντιηλιακά ρούχα.

4. Να φοράμε ένα καπέλο με φαρδύ γείσο, ή καπέλο τύπου λεγεω-ναρίου, γυαλιά ηλίου με δείκτη EPF 10, ή γυαλιά για σκι .

5. Να χρησιμοποιούμε αντιηλιακή προστασία ακόμα και όταν βρι-σκόμαστε μέσα στο αυτοκίνητο, καθώς οι ακτίνες περνούν από τα τζάμια και τα παράθυρα, αλλά και στην σκιά.

6. Να πάψουμε να πιστεύουμε ότι όταν είμαστε στο νερό ότι ο ήλιος δεν καίει. Αυτή η αντίληψη είναι εντελώς λανθασμένη. Επει-δή δροσιζόμαστε, δεν γίνεται αμέσως αντιληπτή η ζημιά που παθαί-νει το δέρμα, καθώς οι υπεριώδεις ακτίνες φτάνουν μέχρι και στα 3 μέτρα βάθος.

7. Το σολάριουμ είναι εξίσου επικίνδυνο με τον ήλιο, καθώς «προ-σθέτει» ακτινοβολία στο δέρμα.

Όροι όπως UVR, SPF, UPF, και EPF έχουν μπεί στην ζωή μας:UVR (Ultra Violet Radiation): Η υπεριώδης ακτινοβολία υπάρχει στις ηλιακές ακτίνες όλο το χρόνο, και δεν μπορούμε ούτε να την δούμε, ούτε να την αισθανθούμε. Η UVR ακτινοβολία, δεν είναι καυ-τή, έτσι δεν επηρεάζει τη θερμοκρασία του περιβάλλοντος. Η UVR ακτινοβολία διαπερνά την άμμο, το χιόνι, το νερό και διαχέεται προς όλες τις κατευθύνσεις, αυξάνοντας έτσι την ποσότητα της ακτινοβο-λίας, η οποία φτάνει στο δέρμα σας.SPF (Sun Protection Factor): Είναι ο δείκτης προστασίας που ση-ματοδοτεί όλες τις αντηλιακές κρέμες, λοσιόν, make-up, και κρα-γιόν.Ο αντιηλιακός δείκτης προστασίας SPF ακολουθεί βαθμολογι-κή κλιμακα απο 2 έως 50+. Εάν απλώσουμε σωστά αντιηλιακή κρέ-μα με δείκτη SPF 15 , προσφέρει στο δέρμα μας 15 φορές μεγαλύτε-

32 33

Αδελφική αντιζηλεία: Όταν οι γονείς κάνουν τον... διαιτητή!

Της Κωνσταντίνας Γκόλτσιου, παιδιάτρου-αναπτυξιολόγου, δρ Πανεπιστημίου Αθηνών

Η αντιζηλία μεταξύ αδελφών αποτελεί αναπόφευκτο γεγονός της αυτογνωσίας και ωρίμανσης των παιδιών. Την ίδια στιγμή όμως είναι και διαδικασία μέσω της οποίας μαθαίνουν να φροντίζουν το ένα το άλλο. Παρ’ όλα αυτά, για τους γονείς είναι εξαιρετικά δύσκολο να μην λαμβάνουν μέρος στη διαμάχη των παιδιών τους. Γιατί όμως;

Σύμφωνα με τον ψυχαναλυτή Erick Erickson, αυτό ίσως οφείλεται στο αίσθημα «ανεπάρκειας» που αντιμετωπίζουν πολλοί γονείς όταν έχουν περισσότερα του ενός παιδιά. Όταν τα παιδιά καβγαδί-ζουν, μια λανθάνουσα ενοχή κάνει τους γονείς να νιώθουν ότι πρέ-πει να προστατέψουν το ένα ή το άλλο. Έτσι, γρήγορα η κατάστα-ση μεταμορφώνεται σε «τρίγωνο». Η διαμάχη των παιδιών κατά κά-ποιον τρόπο συντηρείται από την ανάμειξη των γονιών τους.

Όταν ένα καινούργιο μωρό έρχεται στο σπίτι, το πρώτο παιδί θυμώ-νει στους γονείς του γιατί το «εγκατέλειψαν». Στη συνέχεια, καθώς το μωρό αρχίζει να μεγαλώνει και να ανακατεύεται στα παιχνίδια του μεγαλύτερου, εκείνος βρίσκει τρόπους να του φέρεται άσχημα για να προκαλεί την προσοχή των γονιών του.Σκεφτείτε πως το να μάθει κανείς να ζει και να μοιράζεται μέσα σε μια οικογένεια είναι ένα από τα πιο σημαντικά πράγματα, και δεν το διδασκόμαστε συχνά στις μέρες μας. Δεν χρειάζεται τόσο να ανη-

είμαστε γονείς

συχούμε πώς θα προστατεύσουμε το παιδί μας από το αίσθημα της αδελφικής ζήλειας, αλλά να προσπαθούμε να το κάνουμε να νιώσει υπεύθυνο για το αδελφάκι του και για την ευτυχία της οικογένειας. Ένα μεγαλύτερο παιδί μπορεί να βοηθήσει τους γονείς του να ντύ-σουν, να ταΐσουν ή να αλλάξουν το μωρό, κι αυτή η ευθύνη θα του δώσει τη χαρά της προσφοράς και φροντίδας, αλλά και την ικανο-ποίηση ότι οι γονείς του πιστεύουν πραγματικά ότι «είναι μεγάλο παιδί» και δεν του το λένε απλά για να το αποτρέψουν να πειράζει το μικρότερο αδελφάκι του.

Διαφορετικά παιδιά, διαφορετική προσέγγιση Οι γονείς συχνά αναρωτιούνται πώς θα μπορούσαν να φέρονται στα παιδιά τους με τον ίδιο τρόπο για να μην μαλώνουν μεταξύ τους. Η απάντηση είναι: Δεν μπορείτε! Κάθε παιδί έχει τη δική του προσωπικότητα και χρειάζεται διαφορετικό τρόπο προσέγγισης και διαπαιδαγώγησης, και οφείλετε να τους υπενθυμίζετε συχνά ότι η

34 35

7 συμβουλέςόταν μιλάτε

στο παιδί σαςTης Μαρινέλλας Τσουκαλά, Μ.Α., CCC – SLP, Speech-Language-Voice

Pathologist, ASHA MEMBER

είμαστε γονείς

ζωή τους να κάνουν τους «διαμεσολαβητές».Τα τελευταία στη σειρά, τα μικρότερα παιδιά, νιώθουν συχνά ότι βρίσκονται χαμηλά στην πυραμίδα της οικογένειας, αυτό όμως αντισταθμίζεται από το γεγονός ότι έχουν «πολλούς γονείς», κα-θώς και τα αδέλφια τους αναλαμβάνουν τη φροντίδα και διαπαιδα-γώγησή τους. Είναι σημαντικό όμως να μάθουν από νωρίς ότι δεν είναι «μωρά» και να αποκτήσουν και εκείνα συμμετοχή και ευθύνες μέσα στην οικογένεια. Οι παραπάνω διαφορές γίνονται κάποιες φορές εντονότερες όταν τα αδέλφια είναι διαφορετικού φύλου, οπότε επιδρούν τα διαφορε-τικά κοινωνικά στερεότυπα με τα οποία ανατρέφονται.

Θυμηθείτε: • Αν εσείς δεν νιώθετε ενοχές για τον διαφορετικό τρόπο που με-γαλώνετε τα παιδιά σας, λόγω των διαφορετικών συναισθημάτων που νιώθετε για εκείνα (χωρίς ποτέ να εννοείται ότι αγαπάτε το ένα λιγότερο από το άλλο), τότε και εκείνα δεν θα εισπράττουν αρνη-τικά μηνύματα.• Αποφεύγετε να ανακατεύεστε στους καβγάδες τους. Πείτε τους: «δεν ξέρω ποιος έχει δίκιο και ποιος άδικο. Θα χρειαστεί να τα βρείτε μόνοι σας» και βγείτε από το δωμάτιο, ενώ συνεχίζετε να επαγρυπνείτε για την ασφάλειά τους. Αν συνεχίζουν και επιμένουν να ζητούν από εσάς να επέμβετε, καθίστε κάτω μαζί τους και πείτε τους: «Ωραία, τι με συμβουλεύετε να κάνω για να τα βρείτε;» Έτσι, θα τους κάνετε να καταλάβουν το δίλημμα που αντιμετωπίζετε και να νιώσουν περισσότερο υπεύθυνα για τις πράξεις τους. • Επιβραβεύστε την καλή και αδιαφορήστε για την αρνητική συ-μπεριφορά.• Συχνά βοηθάει να καλείτε στο σπίτι φίλους του καθενός για να παίξουν.• Είναι επίσης σημαντικό να έχουν την ίδια συμπεριφορά και οι υπόλοιποι συγγενείς μέσα στο σπίτι.• Τέλος, κάθε γονιός θα πρέπει να αφιερώνει λίγο ξεχωριστό χρό-νο με κάθε παιδί μόνο του στο τέλος της εβδομάδας, όπου θα εί-ναι όλος δικός του.

Ειδικά για τα δίδυμα αδελφάκια, θυμηθείτε:• Κάθε παιδί έχει ανάγκη να το αγαπούν γι’ αυτό που είναι και όχι γιατί είναι δίδυμο και μοιάζει τόσο πολύ στο αδερφάκι του.• Πολύ συχνά τα δίδυμα αναπτύσσουν σχέσεις ανταγωνισμού ή αλληλεξάρτησης: Ο ένας είναι ο αρχηγός και ο άλλος ο ακόλου-θος.• Έτσι μόνο θα μπορέσουν να εξατομικευθούν, δηλαδή να διαφο-ροποιηθούν και να εκφραστούν ως ξεχωριστές προσωπικότητες.• Αποφεύγετε να τα ντύνετε με τα ίδια ρούχα, ακόμα και τα ρούχα δίνουν ξεχωριστή προσωπικότητα στο παιδί. Το καθένα δικαιούται να έχει τα δικά του συρτάρια και ντουλάπια.• Από μικρή ηλικία προσπαθήστε να τα προτρέψετε να ασχολη-θούν με ξεχωριστά ενδιαφέροντα για να κάνουν και διαφορετι-κές παρέες.• Προσπαθήστε να περνούν από μικρά κάποιες ώρες της ημέρας χώρια. Έτσι, το παιδί που κάθεται εκείνες τις ώρες μαζί σας στο σπί-τι έχει περισσότερες ευκαιρίες για επικοινωνία χωρίς να χρειάζεται να διεκδικήσει την προσοχή σας.• Ζητήστε βοήθεια από συγγενείς και φίλους. Κανείς δεν είπε ότι είναι εύκολο να έχεις πολυμελή οικογένεια!

συμπεριφορά σας μερικές φορές είναι διαφορετική γιατί εκείνα εί-ναι διαφορετικοί άνθρωποι.

Όλοι ξέρουμε ότι αυτή η διαφορετική συμπεριφορά οφείλεται και στη διαφορετική σειρά γέννησης ενός παιδιού: Το πρωτότοκο παι-δί θα είναι πάντα ξεχωριστό για τους γονείς του με ό,τι αυτό συνε-πάγεται: δέχεται πρώτο όλη την αποκλειστική αγάπη και φροντίδα τους αλλά και τις συνέπειες των λαθών της απειρίας και ανασφά-λειάς τους. Θα του/της δοθεί από νωρίς υπευθυνότητα για τη φρο-ντίδα των μικρότερων αδελφών του/της και αυτό θα κρατήσει και στα χρόνια της ενήλικης ζωής. Το δεύτερο παιδί νιώθει πάντα παράπονο γιατί «έρχεται δεύτερο». Το συναίσθημα, μάλιστα, είναι εντονότερο αν είναι και μεσαίο παι-δί. Αυτό όμως το παράπονο θα το κάνει περισσότερο ανταγωνιστι-κό και διεκδικητικό, και συχνά οι γονείς θα αναρωτιούνται πώς κα-ταφέρνει να αποκτά πράγματα που στο πρώτο παιδί κατάφερναν να αρνηθούν. Επίσης, τα μεσαία παιδιά μαθαίνουν πολύ νωρίς στη

είμαστε γονείς

36 37

1. Μιλάτε με το παιδί σας χωρίς βιασύνη, κάνοντας συχνές παύ-σεις. Περιμένετε λίγα δευτερόλεπτα αφότου το παιδί σας ολοκλη-ρώσει αυτό που θέλει να πει πριν έρθει η σειρά σας. Ο δικός σας αργός, ήρεμος τρόπος ομιλίας θα είναι πολύ πιο αποδοτικός από οποιαδήποτε άσκηση κριτικής ή συμβουλή όπως «μίλα πιο αργά» ή «προσπάθησε πάλι πιο αργά».

2. Μειώστε τον αριθμό των ερωτήσεων που ρωτάτε στο παι-δί σας. Τα παιδιά μιλούν με μεγαλύτερη ελευθερία όταν εκφρά-ζουν τις δικές τους ιδέες απ΄ ότι όταν απαντούν στις ερωτήσεις ενός ενήλικα. Αντί να ρωτάτε, απλά να σχολιάζετε τα όσα σας είπε το παιδί σας, δείχνοντας του με τον τρόπο αυτό ότι το ακούσατε με προσοχή.

3. Να χρησιμοποιείτε τις εκφράσεις του προσώπου σας και άλλα στοιχεία της γλώσσας του σώματος, για να δείχνετε στο παι-δί σας, όταν αυτό τραυλίζει, ότι ακούτε το περιεχόμενο του μηνύ-ματός του και όχι τον τρόπο που μιλάει.

4. Αφιερώστε λίγα λεπτά σε καθημερινή βάση κατά την οποία να δίνετε την αμέριστη προσοχή στο παιδί σας. Κατά το χρονι-κό αυτό διάστημα, αφήστε το παιδί να επιλέξει τι θα ήθελε να κάνει. Αφήστε το να σας καθοδηγήσει σε δραστηριότητες και να αποφα-σίσει το ίδιο αν θα μιλήσει ή όχι. Όταν συζητάτε κατά τη διάρκεια αυτού του ειδικού χρόνου, να χρησιμοποιείτε αργό και ήρεμο τρόπο ομιλίας, με πολλές παύσεις.

Πώς να αντιδράτε με κάποιον που τραυλίζει

Ο τραυλισμός ίσως ένα απλό πρόβλημα το οποίο μπορεί να

επιλυθεί εύκολα με κάποιες απλές συμβουλές, αλλά για πολ-

λούς ενήλικες, μπορεί να είναι μια χρόνια διαταραχή. Ακο-

λουθούν ορισμένοι τρόποι πως εσείς μπορείτε να βοηθήσε-

τε αυτή την κατάσταση.

• Μην κάνετε παρατηρήσεις όπως: «Μίλα πιο αργά», «Πάρε

αναπνοή», ή «Ηρέμησε». Μια τέτοια συμβουλή μπορεί να

είναι υποτιμητική και δεν παρέχει καμία βοήθεια στο άτομο.

• Δείξτε στον συνομιλητή σας, με τον τρόπο σας και τις

πράξει σας, ότι προσέχετε αυτό που σας λέει – και όχι τον

τρόπο με τον οποίο σας το λέει.

• Διατηρήστε οπτική επαφή και περιμένετε υπομονετικά και

φυσικά έως ότου ο συνομιλητής σας ολοκληρώσει.

• Ίσως να παρασυρθείτε να ολοκληρώνετε τις προτάσεις ή

να συμπληρώνετε τις λέξεις. Μην το κάνετε.

• Να μιλάτε χωρίς βιασύνη – αλλά όχι τόσο αργά που να

φαίνεται αφύσικο. Αυτό προωθεί την καλή επικοινωνία με

όλους.• Να έχετε υπόψη σας ότι τα άτομα που τραυλίζουν δυσκο-

λεύονται συνήθως περισσότερο με την ομιλία τους όταν μι-

λούν στο τηλέφωνο. Στην περίπτωση αυτή να είστε εξαιρετι-

κά υπομονετικοί. Εάν σηκώσετε το τηλέφωνο και δεν ακού-

σετε τίποτα, πριν κατεβάσετε το ακουστικό, βεβαιωθείτε ότι

δεν πρόκειται για κάποιο άτομο που τραυλίζει και το οποίο

προσπαθεί να ξεκινήσει τη συζήτηση.

Συμβουλές προς τους δασκάλους: Τι πρέπει να γνωρίζετε όταν μιλάτε σε ένα παιδί που τραυλίζει• Μην λέτε στο παιδί «μίλα πιο αργά» ή «ηρέμησε»• Να μιλάτε με το παιδί χωρίς βιασύνη, κάνοντας συχνές παύσεις. Να περιμέ-νετε λίγα δευτερόλεπτα αφού το παιδί τελειώσει το λόγο του προτού εσείς αρ-χίσετε να μιλάτε. Αυτό βοηθάει στην επιβράδυνση του γενικού ρυθμού τις συ-ζητήσεις.• Βοηθήστε όλα τα μέλη της τάξης να μάθουν να μιλούν με τη σειρά και να ακούν. Όλα τα παιδιά και ειδικότερα γι΄ αυτά που τραυλίζουν, βρίσκουν ότι εί-ναι ευκολότερο να μιλούν όταν δεν τα διακόπτουν συχνά και όταν έχουν την προσοχή του συνομιλητή τους.• Να χρησιμοποιείτε τις εκφράσεις του προσώπου σας, να έχετε οπτική επα-φή και να χρησιμοποιείται άλλα στοιχεία της γλώσσας του σώματος για να δεί-χνετε στο παιδί ότι ακούτε το περιεχόμενο του μηνύματος του και όχι τον τρό-πο που μιλάει.• Να περιμένετε την ίδια ποιότητα και ποσότητα εργασίας, από τον μαθητή που τραυλίζει όπως και από τον μαθητή που δεν αντιμετωπίζει τέτοιου είδους δυ-σκολίες.• Μειώσετε την κριτική σας, τον γρήγορο τρόπο ομιλίας και τις παρεμβάσεις σας.• Μην συμπληρώνετε λέξεις για λογαριασμό του παιδιού και μην μιλάτε εκ μέ-ρους του.• Κάντε μια κατ΄ ιδίαν συζήτηση με τον μαθητή που τραυλίζει σχετικά με τις ιδι-αίτερες ανάγκες του μέσα στην τάξη. Σεβαστείτε τις ανάγκες του αυτές αλλά μην καταστείλετε την δική του ανάγκη να μιλήσει.• Μην παρουσιάζετε τον τραυλισμό σαν κάτι για το οποίο πρέπει κανείς να ντρέπε-ται. Μιλήστε για το ζήτημα αυτό όπως θα κάνατε και για οποιοδήποτε άλλο θέμα.

Αυτό το ήσυχο και ήρεμο χρονικό διάστημα μπορεί να αποτελέσει τη βάση για την ανάπτυξη εμπιστοσύνης μεταξύ εσάς και του παι-διού σας, δίνοντας του την ευκαιρία να αντιληφθεί ότι ο γονιός απο-λαμβάνει την παρέα του. Καθώς το παιδί μεγαλώνει, αυτό μπορεί να χρησιμεύει ως χρόνος κατά τον οποίο το παιδί νιώθει άνετα να συ-ζητάει για τα αισθήματά του και τις εμπειρίες του με τον γονιό του.

5. Βοηθήστε όλα τα μέλη της οικογένειας να μάθουν να μιλούν και να ακούν. Τα παιδιά, και ειδικότερα αυτά που τραυλίζουν, είναι πολύ ευκολότερο να μιλούν όταν δεν τα διακόπτουν συχνά και όταν έχουν την προσοχή του συνομιλητή τους.

6. Παρατηρήστε τον τρόπο με τον οποίο αλληλεπιδράτε με το παιδί σας. Προσπαθήστε να αυξήσετε τα χρονικά εκείνα διαστήμα-τα κατά τα οποία δίνετε στο παιδί σας το μήνυμα ότι το ακούτε και ότι έχει πολύ χρόνο στη διάθεσή του για να μιλήσει. Προσπαθή-στε να μειώσετε την κριτική, τον γρήγορο τρόπο ομιλίας τις παρεμ-βάσεις και τις ερωτήσεις.

7. Πάνω από όλα, δώστε στο παιδί σας να αντιληφθεί ότι το απο-δέχεστε όπως είναι. Ο δικός σας αργός, ήρεμος τρόπος ομιλίας και τα πράγματα που μπορείτε να κάνετε για να βοηθήσετε το παιδί να αναπτύξει μια αυτοπεποίθηση ως ομιλητής, μπορούν να του αυ-ξήσουν την ευχέρεια στην ομιλία και να μειώσουν τον τραυλισμό. Η υποστήριξη αυτή προς το παιδί, είτε τραυλίζει είτε όχι, είναι πολύ ση-μαντική και αποτελεσματική.

Βοηθήστε όλα τα

μέλη της οικογένειας

να μάθουν να μιλούν

αλλά και να ακούν.

Πάνω απ' όλα απο-

δεχτείτε το παιδί σας

όπως ακριβώς είναι!

38 39

01. Prémaman: Nέα συλλογή άνοιξη-καλοκαίρι 2011Αυτή τη σεζόν, η μωρουδιακή συλλογή Άνοιξη-Καλοκαίρι 2011 της Prémaman, ντύνει το μωράκι σας με λαμπερά χρώματα και απαλά υφάσματα, χαρίζοντάς του ξεχωριστό στυλ σε κάθε στά-διο ανάπτυξής του. Εμπνευσμένη από τις τελευταίες τάσεις της μόδας των ενηλίκων, η νέα τολ-μηρή σειρά της Prémaman, πάει παντού. Στο βουνό ή στη θάλασσα, με ανοιξιάτικη δροσιά ή καλοκαιρινή ζέστη, το μωρό σας έρχεται σε επαφή με τον κόσμο φορώντας μοδάτα ρουχαλά-κια που το προστατεύουν από τις ακτίνες του ήλιου και χαϊδεύουν γλυκά το απαλό του δέρμα.

02. notosbabylist, κοντά σας σε κάθε σας χαρά! Μετά την επιτυχημένη notos Wedding List, ήρθε και η σειρά της notosbabylist , της πιο ξεχωρι-στής λίστας γέννησης και βάπτισης! Tα notosgalleries και notoshome δημιούργησαν για όλους τους γονείς-to-be, την πιο πλούσια λίστα γέννησης και βάπτισης. Με περισσότερες από 1.000 μάρκες και 300.000 προϊόντα ένδυσης, υπόδησης, καλλυντικών, αξεσουάρ, επίπλων, λευκών ει-δών και διακοσμητικών, η notosbabylist καλύπτει όλες σας τις ανάγκες όσον αφορά στα ρουχα-λάκια του μωρού σας, στη δημιουργία του δωματίου του, στον εξοπλισμό για τη βόλτα του και ό,τι άλλο συμπληρώνει τον …μικρόκοσμο του νέου μέλους της οικογένειάς σας! Tαυτόχρονα, προσφέρει σε εσάς προνόμια και παροχές, όπως, τη δυνατότητα των προαγορών και την επι-στροφή του 10% της αξίας των αγορών σας, με τη notosplus Visa.

03. Baby Soothing για ενυδάτωσηΦυσική απαλή ενυδατική κρέμα για πρόσωπο και σώμα για άμεση ανακούφιση από ερυθή-ματα και κοκκινίλες καθώς και ενδυνάμωση της επιδερμίδας. H παιδική ενυδατική κρέμα της Pharmasept με ενισχυμένη σύνθεση και φυσικά συστατικά όπως, γάλα βρώμης και λιπαρά οξέα Ω3-Ω6, παρέχει άμεση καταπραϋντική δράση, και βοηθά στην ανάκτηση της υγρασίας της ευ-αίσθητης επιδερμίδας, αφήνοντάς τη λεία, απαλή και ελαστική. Χάρη στην προσεγμένη σύνθε-σή της, λειτουργεί προστατευτικά ενάντια σε περιβαλλοντικές επιδράσεις δημιουργώντας ένα φιλμ προστασίας που επιτρέπει την αναπνοή του δέρματος.

03. Baby Soothing για ενυδάτωσηΦυσική απαλή ενυδατική κρέμα για πρόσωπο και σώμα για άμεση ανακούφιση από ερυθή-ματα και κοκκινίλες καθώς και ενδυνάμωση της επιδερμίδας. H παιδική ενυδατική κρέμα της Pharmasept με ενισχυμένη σύνθεση και φυσικά συστατικά όπως, γάλα βρώμης και λιπαρά οξέα Ω3-Ω6, παρέχει άμεση καταπραϋντική δράση, και βοηθά στην ανάκτηση της υγρασίας της ευ-αίσθητης επιδερμίδας, αφήνοντάς τη λεία, απαλή και ελαστική. Χάρη στην προσεγμένη σύνθε-σή της, λειτουργεί προστατευτικά ενάντια σε περιβαλλοντικές επιδράσεις δημιουργώντας ένα φιλμ προστασίας που επιτρέπει την αναπνοή του δέρματος.

04. Ενυδατική κρέμα BENOSTAN με αντηλιακό φίλτρο Η κρέμα προσώπου BENOSTAN συνίσταται, κατά βάση, σε επιδερμίδες με στεγνή όψη και υφή. Όλοι γνωρίζουμε ότι οι στρεσσογόνες συνθήκες ζωής στην πόλη επιδρούν αρνητικά στην επιδερμίδα: η ατμοσφαιρική ρύπανση, η δυνατή ακτινοβολία (ακόμα και το χειμώνα), καθώς και το άγχος της καθημερινότητας οδηγούν στην πρόωρη γήρανση. Η ενυδατική κρέμα προσώ-που BENOSTAN με αντηλιακό φίλτρο περιέχει εκχυλίσματα πλούσια σε φυτικές βιταμίνες και αντιοξειδωτικά στοιχεία με ενυδατικές και αντιγηραντικές ιδιότητες, και αποτελεί ιδανική βάση για μακιγιάζ.  Έχει εκχυλίσματα από τίλιο, αγγούρι, καλέντουλα, αβοκάντο, φύλλο ελιάς. Δεν πε-ριέχει χρώμα, ούτε αιθανολαμίνες. Στην ίδια σειρά θα βρείτε και την αντιρυτιδική κρέμα ματιών BENOSTAN και το ενυδατικό γαλάκτωμα σώματος.

05. Νέες συσκευασίες παιδικών επιδόρπιων γιαουρτιού ΚΡΙ-ΚΡΙΗ ελληνική εταιρεία ΚΡΙ ΚΡΙ, παρουσιάζει τις νέες συσκευασίες των παιδικών επιδορπίων γιαουρτιών με πρωταγωνιστή τον αγαπημένο παιδικό ήρωα Scooby-Doo. Τα απολαυστικά επιδόρπια με τις δύο απίθα-νες γεύσεις Μπανάνα-Μπισκότο και Φράουλα-Μπισκότο κυκλοφορούν και προσφέρουν απίθανα δώρα- έκπληξη. Τα νέα επιδόρπια αποτελούν μια γευστική και διατροφικά ισορροπημένη πρόταση. Παρασκευ-ασμένα από 100% ελληνικό γάλα Σερρών, συνδυάζουν αρμονικά τις θρεπτικές αξίες του φρέσκου γάλα-κτος εμπλουτισμένου με ασβέστιο και την υπέροχη γεύση.

06. Γυαλιά Ηλίου Marasil – Summer Collection 2011Η νέα collection γυαλιών ηλίου είναι πλέον γεγονός. Η collection Marasil Sunglasses 2010 καλύπτει κάθε ανάγκη για αγόρια και κορίτσια έως και 10 ετών, καθώς την συνθέτουν 56 νέα απίθανα μοντέλα, σε τε-ράστια ποικιλία σχεδίων και χρωμάτων. Τα γυαλιά ηλίου Marasil προστατεύουν απόλυτα τα παιδιά μας από τις υπεριώδεις ακτίνες του ηλίου, καθώς όλοι οι φακοί είναι αποκλειστικά POLARISED (πολωτικοί), οι σκελετοί είναι υποαλλεργικοί και φιλικοί στην ευαίσθητη παιδική επιδερμίδα, ενώ νέα υλικά όπως soft and flexible rubber material καθιστούν τα γυαλιά ηλίου Marasil άθραυστα και απολύτως ασφαλή. Επίσης στην φετινή μας συλλογή, για τις πλέον απαιτητικές μαμάδες έχουν προστεθεί κορυφαίας ποιότη-τας μοντέλα από κόκκαλο – Acetate, κατεργασμένα στο χέρι, σε εκπληκτικούς συνδυασμούς χρωμάτων.

07. Εγκυμοσύνη και θηλασμός… φυσικά Weleda!Το λάδι για τις ραγάδες πλούσιο σε απολύτως φυσικά εκχυλίσματα και βιταμίνη E, πολύτιμο αμυγδαλέ-λαιο και εκλεκτό σιτέλαιο, βιοδυναμικής καλλιέργειας και σε συνδυασμό με το εκχύλισμα της άρνικας, βοηθούν ώστε οι συνδετικοί ιστοί της επιδερμίδας να παραμείνουν ελαστικοί και το δέρμα σφιχτό. Τα-κτικό μασάζ προσφέρει πλούσια ενυδάτωση και βοηθά στην παρεμπόδιση των ανεπιθύμητων ραγάδων. Ιδανικό και για την αίσθηση κνησμού σε κοιλιά, στήθος και γλουτούς!Το εκλεκτής ποιότητας τσάι θηλασμού (χρήση από την μητέρα) της WELEDA είναι ένα μείγμα από επι-λεγμένες φυτικές πρώτες ύλες που προέρχονται από ελεγχόμενες βιολογικές καλλιέργειες και είναι γνω-στές για τη γαλακτογόνο δράση τους. Δρα εξισορροπητικά και χαλαρωτικά, προσφέροντας αρμονία

.

ενώ παράλληλα αυξάνει την παραγωγή του γάλακτος και δρα προληπτικά στους κολικούς του βρέφους. Μπορείτε να το πίνετε από το τέλος της εγκυμοσύνης και καθ’ όλη τη διάρκεια των μηνών της γαλουχίας. Διατίθενται σε φαρμακεία και καταστήματα πώλησης βιολογικών προϊόντων. Έχουν την ευρωπαϊκή πι-στοποίηση NATRUE.

08. ADVANCIS® KIDS, για την άμυνα του παιδικού οργανισμούΤο Advancis® Kids σε σιρόπι περιέχει 19 βιταμίνες, μέταλλα και βασιλικό πολτό. Είναι ενισχυμένο με πρε-βιοτικούς παράγοντες. Τα συστατικά που περιέχονται στη σύνθεση του προϊόντος ανταποκρίνονται στις ανάγκες του οργανισμού των παιδιών ηλικίας 4 έως 14 ετών. Βασιλικός πολτός: Μια πλήρης, φυσική και ευεργετική τροφή, απολύτως απαραίτητη σε όλα τα στάδια της ανάπτυξης και σε καταστάσεις όπου καταβάλλεται μεγάλη σωματική και πνευματική προσπάθεια.Πρεβιοτικά - Το Advancis® Kids περιέχει FOS και GOS, τα οποία συμβάλλουν στην καλύτερη απορρό-φηση των βιταμινών και των μετάλλων από τον οργανισμό, στην ισορροπία της εντερικής χλωρίδας κα-θώς και στην ενίσχυση του ανοσοποιητικού συστήματος.Ενισχυμένη σύνθεση - Το Advancis® Kids περιέχει όλες τις βιταμίνες, τα μέταλλα και τα ιχνοστοιχεία στη συνιστώμενη ημερήσια δοσολογία για τα παιδιά.Με καπάκι ασφαλείας και δοσομετρητή. Διατίθεται στα φαρμακεία.

0502 0401 07 0803 06

40

Τα πάντα

το παιδί και την οικογένεια! για την εγκυμοσύνη,

τα νέα μαςπολλά και πλούσια δώρα!

Γίνετε τώρα μέλη στο Fun Page του Facebook http://www.facebook.com/familylifegr

για να μαθαίνετε πρώτοι τα νέα μας και να λαμβάνετεμέρος σε διαγωνισμούς, με πολλά και πλούσια δώρα!

Δικτυωθείτε και ενημερωθείτε!Μπείτε στο