fase onderwysershandleiding intermediêre · • leerders identifiseer en maak lysies van aksies...

Inte

rmed

iêre

Fas

e On

derw

yser

shan

dlei

ding

Graad

5Lewens-

oriëntering

- 1 -

LEWENSORIËNTERING GRAAD 5

ONDERWYSERSGIDS

KWARTAAL 1

Weke Metodologie, Hulpbronne, Integrasie, Assessering en Nuwe woorde

Week 1 LU 1 AS 5.1.1 LU 4 AS 5.4.1

METODOLOGIE Beskerm die gehalte van voedsel

• Fasiliteer groepbespreking oor die gehalte van voedsel, bv. bewaring van voedsel, raklewe, byvoeging van preserveermiddels (sien voedseletikette).

• Gee vir leerders inligting wat hulle sal help om voedsel op verskillende maniere te stoor, bv. verkoeling, gedroog, vakuumverpak, kook, hou dit vry van parasiete, blikkieskos, ens.

• Demonstreer higiëne tydens die hantering van voedsel, bv. was hande, kombuisgereedskap, en was groente en vrugte voor gebruik, ens.

• Ondersoek preservering van voedsel in verskillende kulture, bv. half-/semi-gekookte vleis, marinering, ens.

HULPBRONNE:

• Tydskrifte, navorsingsboeke, vrugte, groente, kombuisgereedskap, ens. • Uitstalling van verpakking, bv. vakuumverpak, geblik, in kartondose, ens. • Voedseletikette

INTEGRASIE: • Natuurwetenskap (NW) – LU 3 • Kuns & Kultuur (K&K) – LU 1

ASSESSERING:

• Groepbespreking • Waarnemingslys

NUWE WOORDE:

prosesseer vakuumverpak etikette parasiete preserveermiddel kombuisgerei

LIGGAAMLIKE OPVOEDING – METODOLOGIE Demonstreer ’n reeks atletiektegnieke: Uithouwedrenne; Gehurkte wegspring in naellope

• Opwarming: 5-10 minute draf gevolg deur strekoefeninge. Doen strekoefeninge vir die bolyf, die bene, veral die kuitspiere, enkels en dyspiere. Doen ’n statiese strek met die leerders, m.a.w. hou die posisie van die strek sonder om ’n rukbeweging te gebruik.

• Uithouvermoë: Laat leerders vir 20 minute of ’n afstand van 1 km draf. • Fartlek: “speel met spoed”- hardloop teen verskillende tempo’s. • Parlauf: hardloop in pare, m.a.w. afloshardloop met ’n herstelperiode. Maat 1

hardloop en dek ’n afstand van 50 m om ’n draaipunt, kom terug en merk Maat 2 wat dan dieselfde doen terwyl Maat 1 rus (herstelperiode).

• Staande wegspring wat agter streep begin – hardloop + 60 m.

- 2 -

• Hurk wegspring: • Staan agter die streep • Op jou merke!

Hurk – hande agter die streep Vingers parallel in lyn met skouers Kop gesak Voorste voet die lengte van die onderbeen van die streep Bal of agterste voet teenoor enkel van voorste voet

• Gereed! Heupe bo die skouers Kop gesak

• Weg! Lig arms Stoot hard met die agterbene Pomp arms/hardloop Einde van naelloop – stoot bors vorentoe, arms na agter

• Koel af deur stadig te draf en sluit die sessie af deur asemhalingsoefeninge en stadige strekoefeninge te doen.

HULPBRONNE:

• Baan/plat oppervlak/veld, fluitjie INTEGRASIE:

• LU 1 van Lewensoriëntering, Gesondheidsbevordering ASSESSERINGS:

• Waarneming NUWE WOORDE:

hurk oefening strek nael ontspanning fluitjie baan

Week 2 LU 1 AS 5.1.1

METODOLOGIE Beskerm die gehalte van water

• Hoe maak ’n mens water veilig om te drink? • Die grondwetlike reg op skoon water. • Verduidelik hoe water bewaar word, bv. watersuiweringsaanlegte, reservoirs,

(toevoeging van chemikalieë soos kalium chloried, ens.).

HULPBRONNE: • Gassprekers/pamflette

INTEGRASIE:

• Tegnologie (Teg) – LU 1 • Sosiale Wetenskappe (Aardrykskunde) – LU 2

ASSESSERING:

• Werkvel NUWE WOORDE:

suiwer ongesonde gehalte chemikalie besoedeling

- 3 -

LU 4 AS 5.4.3

LIGGAAMLIKE OPVOEDING – METODOLOGIE Atletiektegnieke: Afloswedrenne

• Wenk aan onderwysers wanneer aflosspanne gekies word: Spanne bestaan uit 4 atlete:

Eerste atleet: Begin wedloop en kan die tweede vinnigste atleet in die groep wees.

Tweede atleet: hardloop die agterste pylvak van die baan. Derde atleet: hardloop om die tweede draai van die baan. Vierde atleet: Vinnigste atleet in die groep – na die wenpaal. • Oefen die aflos en oorgee deur die 20 m-afstand van die oorgeesone te stap. • Oefen eers die staande wegspring en daarna die hardloop wegspring vir die

aflos.

HULPBRONNE: • Baan/plat oppervlak/veld, aflosstokkies

INTEGRASIE: ASSESSERINGS:

• Informele assessering deur waarneming NUWE WOORDE:

baan tegniek deelneem skouer aflos sone


METODOLOGIE Beskerm die gehalte van water in verskillende kontekste

• Verduidelik hoe om water uit, bv. riviere, damme, stroompies, putte, ens. veilig te maak om te drink, deur die water byvoorbeeld te kook en klein hoeveelhede chloried (bleikmiddel) by te gooi.

• Opsionele aktiwiteit: Nooi ’n munisipale amptenaar om te kom praat oor hoe water gesuiwer en teen kontaminasie beskerm kan word, asook waterbesparingsmaatreëls/wys vir die leerders ’n video oor die watersuiweringsproses.

• Opsionele aktiwiteit: Besoek ’n dam of rivier om na waterbesoedeling te kyk/leerders moet met idees vorendag kom oor hoe om riviere, damme en stroompies skoon te hou.

HULPBRONNE:

• Plakkate met prente wat illustreer hoe water beskerm moet word/video/munisipale amptenaar, ens.

INTEGRASIE:

• Tegnologie (Teg) – LU 1 Sosiale Wetenskappe (Aardrykskunde) – LU 2

ASSESSERING: • Leerders moet hul eie verantwoordelikheid teenoor die beskerming van die

gehalte van water verstaan. NUWE WOORDE:

gehalte besoedeling reservoir video munisipaliteit amptenaar

- 4 -

LU 4 AS 5.4.3

LIGGAAMLIKE OPVOEDING – METODOLOGIE Atletiektegnieke: Aflos

• Opwarming – draf en strekoefeninge (soos vroeër verduidelik). • Herhaal vorige aktiwiteit met die staande en hardloop wegspring in aflosse. • Speel aflos-speletjies – gebruik apparaat soos boontjiesakkies, balle, ens.

Voorbeeld: Verdeel die klas in groepe van 5-6 leerders met dieselfde vermoëns. Gee vir

elke groep ’n aflosstokkie of bal. Die lede van die groep vorm ’n aflosspan waar die eerste atleet 25 m hardloop, by die merker omdraai en terugkom en die stokkie/bal aan die tweede atleet oorhandig, ens. Tot almal in die span ’n beurt gehad het. Die groep wat eerste klaar is, is die wenner (indien daar by al die reëls gehou is).

Onderrig die oorgee-tegniek Laat leerders eers die volgende sonder die aflosstokkie doen:

• Stap/hardloop die afstand tot by die volgende atleet stadig en raak aan mekaar se hande.

• Verhoog die spoed geleidelik/volspoed sonder die stokkie – raak net aan mekaar se oorgee en ontvangs hande.

• Begin weer stadig, nou met die stokkie, en wys hoe oorgegee moet word. Moenie terugkyk wanneer die stokkie aangevat word nie, hou die posisie van die hand inwaarts/uitwaarts om die stokkie te ontvang.

• Bly in jou baan en kyk vorentoe. • Probeer om die stokkie in die 20 m-oorgeesone oor te gee. • Oefen die oorgeetegniek deur geleidelik tot by volspoed te vorder. • Koel af.

HULPBRONNE:

• Plat oppervlak, boontjiesakkies, liniale, stokkies, fluitjie INTEGRASIE: ASSESSERING:

• Deurlopend deur waarneming NUWE WOORDE:

aflos afstand kompetisie stokkie

- 5 -

Week 4 LU 2 AS 5.2.1 LU 4 AS 5.4.3

METODOLOGIE Pas kinderregte toe

• Bespreek kinderregte soos bepaal in die Suid-Afrikaanse Grondwet en die Handves van Regte.

• Konfronteer leerders met situasies: lees scenario’s of wys prente waar die regte van kinders geskend word, bv. kinderarbeid, kindermishandeling, ens.

• Leerders illustreer probleemsituasies waar die regte van kinders geskend word.

HULPBRONNE: • Die Grondwet • Scenario’s en prente wat probleemsituasies, soos die skending van

kinderregte, uitbeeld

INTEGRASIE: • K & K – LU 1 • SW (Geskiedenis) LU 1

ASSESSERING: • Rolspel • Waarnemingslys

NUWE WOORDE: beskerm respek onseker ongemaklik arbeid onveilig skending

LIGGAAMLIKE OPVOEDING – METODOLOGIE Demonstreer die gebruik van die oorgeesone in aflosse

• Verduidelik die oorgeesone (20 m merkers om die stokkie oor te gee). • Plaas leerders in die oorgeesone en ‘stap’ die tegniek. • Oorgee: Stap/hardloop stadig/kort afstand Verhoog geleidelik afstand/volspoed Sonder stokkie; Met stokkie/liniaal Ontvanger mag nie terugkyk nie Aangeër kan sein gee om te begin hardloop • Koel af

HULPBRONNE: • Plat oppervlak, liniale, stokkies, fluitjie, merkers

INTEGRASIE:

ASSESSERINGS: • Waarneming en demonstrasie

NUWE WOORDE:

sone sein tegniek

- 6 -

Week 5 LU 2 AS 5.2.2 LU 4 AS 5.4.3

METODOLOGIE: Pas kinderregte in ’n reeks probleemsituasies toe

• Wys leerders op ’n paar probleemsituasies soos: onregverdige diskriminasie, vooroordele, stereotipering en partydigheid.

• Leerders gebruik hul insig om die regte en verantwoordelikhede in verskillende probleemsituasies te identifiseer.

HULPBRONNE:

• Scenario’s • Grondwet • Koerant • Tydskrifte • Plakkate

INTEGRASIE: • Sosiale Wetenskappe • Tegnologie LU 3 • K & K LU 1

ASSESSERING: • Geskrewe taak/Summatief • Memorandum

NUWE WOORDE: Konsolideer woorde in vorige lesse.

diskriminasie partydigheid stereotipes vooroordele LIGGAAMLIKE OPVOEDING – METODOLOGIE Demonstreer die verspringtegniek in atletiek Opwarming -draf en strekoefeninge (klasaktiwiteit).

• Verdeel leerders in groepe. • Stel vas watter been die vastrapvoet in verspring is. • Staande verspring – die leerders staan op een plek met voete bymekaar,

spring in een beweging so ver vorentoe as moontlik. • Spring oor tou/stokke wat uit mekaar gespasieer is (aanloop). • Verspring – aanloop – trap op gemerkte vastrapbord met een voet agter die

streep. • Bene en arms agter liggaam in die lug tydens die sprong. • Landing met gebuigde knieë, arms en bene na vore gegooi (hang). • Ander metodes: Gevorderde tegniek vir verspring: seil en “hitch”-skop

(opsioneel). • Koel af (strek- en asemhalingsoefeninge).

HULPBRONNE:

• Stokke, tou, landingsplank, sagte oppervlak

INTEGRASIE: • LU 1 in Lewensoriëntering

ASSESSERINGS: • Waarneming

- 7 -

NUWE WOORDE:

knieë vorentoe plank strek seil

Week 6 LU 3 AS 5.3.1 LU 4 AS 5.4.3

METODOLOGIE: Selfkonsep: Hoe leerders hulself sien/hoe leerders hulself verstaan

• Bespreek die aard van persoonlike sukses. • Leerders identifiseer situasies waar hul persoonlike sukses ondervind het. • Leerders identifiseer en maak lysies van aksies waaroor hulle goed voel en wat

hulle gelukkig maak. Bv. studeer vir toets en slaag. • Skryf drie woorde neer om ’n positiewe selfkonsep te beskryf, bv.

samewerking, positiewe houding, behulpsaam, ens.

HULPBRONNE: • Literatuur oor die sukses van bekende mense. • Foto’s van positiewe en negatiewe houdings. • Prente van kinders wat suksesvol is.

INTEGRASIE: • K & K – LU 1 • EBW – LU 1

ASSESSERING: • Maak en ontwerp – leerders kan ’n collage van mense met positiewe houdings

maak, ens. • Illustreer ontwerp gebaseer op leidende vrae soos: Wat maak jou gelukkig?

Waarmee is jy goed? Wat is jou prestasies? Wat is jou suksesse? ens. NUWE WOORDE:

sukses kompliment trots selfkonsep

LIGGAAMLIKE OPVOEDING – METODOLOGIE Demonstreer die hoogspringtegniek in atletiek

• Die leerders identifiseer die been waarmee hulle in verspring vastrap. Hoe? Vra leerders om oor ’n laaggespande tou te spring.

• Skêrstyl/gebruik ’n laaggespande tou. • Span die tou geleidelik hoër. • Stel leerder aan die hoogspringapparaat met genoegsame landingsmatte

bekend. • Wys die Fosbury Flop-tegniek vir hoogspring (opsioneel).

HULPBRONNE:

• Hoogspringpale, tou, skuimmatras

INTEGRASIE:

ASSESSERINGS: • Waarneming en portuurassessering

- 8 -

NUWE WOORDE:

skêre vermeerder/verhoog apparaat verminder/verlaag hoogte Fosbury Flop

Week 7 LU 3 AS 5.3.1 LU 4 AS 5.4.3

METODOLOGIE: Ontwikkel ’n aksieplan om positiewe selfkonsep te verbeter. Moontlike stappe vir ’n aksieplan:

1. Identifiseer jou swakhede. 2. Beskryf hoe hierdie swakhede jou selfkonsep beïnvloed. 3. Stel persoonlike doelwitte om jou swakhede te verbeter. 4. Pas jou prestasie in ’n werklike situasie toe.

HULPBRONNE: • Tabel van sterk punte en swakhede • Persoonlikheidstabelle

INTEGRASIE: • K & K LU 1 • SW LU 1

ASSESSERING: • Geheuekaarte

NUWE WOORDE:

persoonlikheid tabel geheuekaart

LIGGAAMLIKE OPVOEDING – METODOLOGIE Stel spiesgooi bekend

• Gebruik ’n krieketbal en gooi so ver as moontlik. • Hardloop na ’n gemerkte streep en gooi die bal sonder om oor die streep te

trap.

HULPBRONNE: • Krieketbal, maatband en merkers

INTEGRASIE:

ASSESSERINGS: • Informele assessering deur waarneming

NUWE WOORDE:

hoogte vlug spies


METODOLOGIE: Formulering van positiewe selfkonsep

• Pas jou aksieplan op ’n werklike situasie toe.

- 9 -

LU 4 AS 5.4.3

HULPBRONNE:

• Scenario van werklike situasies

INTEGRASIE: • K & K LU 1 • SW LU 1

ASSESSERING: • Assessering van die aksieplan

NUWE WOORDE:

sukses hindernis prestasie eiewaarde LIGGAAMLIKE OPVOEDING – METODOLOGIE Veld- en baantegnieke ASSESSERING:

• Naellope


LU 4 AS 5.4.3

METODOLOGIE: FORMELE ASSESSERING

LIGGAAMLIKE OPVOEDING – METODOLOGIE FORMELE ASSESSERING: Veldnommers

• Gooinommers • Springnommers • Hardloopnommers • Afloswedlope

Week 10 LU 3 AS 5.3.1 LU 4 AS 5.4.3

METODOLOGIE ASSESSERINGSTAAK

LIGGAAMLIKE OPVOEDING – METODOLOGIE Voltooiing van assessering in atletiek

• Uithourenne 600 m • Herhaal vorige aktiwiteite

- 10 -

KWARTAAL 2


Week 11 LU 1 AS 5.1.2 LU 4 AS 5.4.2

METODOLOGIE Omgewingsgesondheidsprobleme

• Verduidelik die konsepte “sosiale” en “fisiese” omgewing waar gesondheidsprobleme ontstaan bv:

Sosiale omgewing: Interaksie tussen mense en mense, bv. dwelmmisbruik, alkoholmisbruik, ens.

Fisiese omgewing: Interaksie tussen mense en geografiese ruimtes, bv. besoedeling van die omgewing.

• Leerders ondersoek gesondheidsprobleme wat verband hou met hulle sosiale en fisiese omgewings/in hul gemeenskap.

HULPBRONNE:

• Prente • Brosjures • Inligtingsvelle • Tydskrifte • Koerante

INTEGRASIE: • K & K – LU 1 • NW – LU 3

ASSESSERING: • Informele assessering: • Geskrewe taak om hul begrip van die sosiale en fisiese omgewing en hoe dit

persoonlike gesondheid beïnvloed/daartoe bydra, te konsolideer.

NUWE WOORDE: omgewing fisiese sosiale gemeenskap

LIGGAAMLIKE OPVOEDING – METODOLOGIE Bewegingsreeks in gimnastiek/dans Gimnastiek: Kombinasie van bewegings, bv. vooroorrolle en agteroorrolle, wawiele, wydsbeenspronge, handstande, kopstande, ens. Dans: Kombinasie van voortbeweging- en rotasiebewegings wat die volgende insluit: hardloop, spring, roteer, swaai, balanseer met/sonder apparaat (balle, linte, ens.) HULPBRONNE:

• Gimnastiek: matte, linte, musiek, of handapparaat vir dans en gimnastiek INTEGRASIE:

• LU 1 in Lewensoriëntering ASSESSERING:

- 11 -

NUWE WOORDE:

gimnastiek reëls lint apparaat reeks roetine kombinasie

Week 12 LU 1 AS 5.1.2

LU 4 AS 5.4.2

METODOLOGIE Databronne oor plaaslike en omgewingsgesondheidsprobleme

• Verskaf data van plaaslike munisipaliteit/kliniek/kerk/polisie, ens. om plaaslike gesondheidsprobleme in die gemeenskap te identifiseer en te belig.

• Ondersoek ’n spesifieke plaaslike gesondheidsprobleem m.b.v. die data.

HULPBRONNE: • Data • Statistiek • Inligtingsvelle • Brosjures • Koerante, ens. .

INTEGRASIE: • Wisk. LU 5

ASSESSERING

• Informele assessering deur data in tabel te gebruik NUWE WOORDE:

bron data statistiek brosjure strategie belig

LIGGAAMLIKE OPVOEDING – METODOLOGIE Bewegingsreeks wat op konsekwentheid fokus (Konsolideer die bewegingspatroon) Konsolideer die volgende bewegingspatrone: Gimnastiek: Kombinasie van bewegings, bv. vooroorrolle en agteroorrolle, wawiele, wydsbeenspronge, handstande, kopstande, ens. Dans: Kombinasie van Lokomotor- en rotasiebewegings wat die volgende insluit: hardloop, spring, roteer, swaai, balanseer met/sonder apparaat (balle, linte, ens.) HULPBRONNE:

• Gimnastiek: matte, linte, musiek, of handapparaat vir dans en gimnastiek INTEGRASIE:

• LU 1 in Lewensoriëntering ASSESSERING: NUWE WOORDE:

vorentoe rol agtertoe rol handstand wawiel

- 12 -

Week 13 LU 1 AS 5.1.2 LU 4 AS 5.4.2

METODOLOGIE Spreek ’n plaaslike omgewingsprobleem aan Lei leerders deur die volgende stappe om ’n spesifieke probleem in die gemeenskap aan te spreek: Stappe om die probleem aan te spreek:

1. Identifiseer die probleem. 2. Beskryf die probleem. 3. Ontleed die probleem (Hoekom bestaan die probleem?). 4. Oplossings: Stel verskillende maniere voor om die probleem op te los – opsies. 5. Kies ’n gepaste oplossing.

HULPBRONNE: • Data • Inligtingsbrosjures • Koerante • Tydskrifte

INTEGRASIE: • Wisk. LU 5 / SS

ASSESSERING: • Geskrewe take

NUWE WOORDE:

oplossing gepaste/geskikte ontleed identifiseer LIGGAAMLIKE OPVOEDING – METODOLOGIE Bewegingsreeks wat op konsekwentheid fokus (Konsolideer bewegingspatroon) Konsolideer die volgende bewegingspatrone: Gimnastiek: Kombinasie van bewegings, bv. vooroorrolle en agteroorrolle, wawiele, wydsbeenspronge, handstande, kopstande, ens. Dans: Kombinasie van voortbeweging- en rotasiebewegings wat die volgende insluit: hardloop, spring, roteer, swaai, balanseer met/sonder apparaat (balle, linte, ens.) HULPBRONNE:

• Balle • Ringe • Linte • Toue, ens. INTEGRASIE: • LU 1 van Lewensoriëntering ASSESSERING: • Formele assessering kan nou gedoen word volgens die kriteria hierbo

- 13 -

Week 14 LU 1 AS 5.1.2 LU 4 AS 5.4.2

METODOLOGIE: Spreek ’n plaaslike omgewingsprobleem aan Toepassing: Die leerders moet hul aksieplan toepas deur ’n toepassingstaak te doen. Dit kan gebruik word om te assesseer of die leerders die probleem verstaan. Voorbeeld: Moontlike instruksies:

1. Ontwerp ’n plakkaat om te wys hoe jy ’n plaaslike omgewingsprobleem sal aanspreek.

2. Kies enige probleem in jou gemeenskap en volg die stappe om die probleem aan te spreek.

3. Wys die stappe op jou plakkaat. 4. Gebruik die onderstaande opskrifte om jou plakkaat te voltooi. 5. Gebruik prente en interessante kleure om jou taak treffend te maak.

Jy sal as volg geassesseer word: Opskrifte:

Identifiseer die probleem (2 punte) Beskryf die probleem (3 punte) Ontleed die probleem (Hoekom bestaan die probleem?) (10 punte) Oplossings: Stel verskillende maniere voor om die probleem op te los – opsies (3 punte) Kies ’n gepaste oplossing (1 punt) Algehele indruk (1 punt) Totaal: 20 punte

HULPBRONNE:

• Plakkaatbord • A3-papier • Gekleurde potlode • Kryte • Koki’s, ens.

INTEGRASIE: • Natuurwetenskap

ASSESSERING: • Formele assesseringsaktiwiteit

NUWE WOORDE:

kryte gepaste/geskikte verskillende

LIGGAAMLIKE OPVOEDING – METODOLOGIE Bewegingsreekse wat op konsekwentheid fokus (Konsolideer die bewegingspatroon) Bewegingsreeks wat op konsekwentheid fokus (Konsolideer bewegingspatroon) Leerders moet die volgende bewegingspatrone konsolideer: Gimnastiek: Kombinasie van bewegings, bv. vooroorrolle en agteroorrolle, wawiele, wydsbeenspronge, handstande, kopstande, ens.

Dans: Kombinasie van voortbewing- en rotasiebewegings wat die volgende insluit: hardloop, spring, roteer, swaai, balanseer met/sonder apparaat (balle, linte, ens.)

- 14 -

HULPBRONNE:

• Balle • Ringe • Linte • Toue, ens.

INTEGRASIE: • LU 1 van Lewensoriëntering

ASSESSERING: • Formele assessering kan nou gedoen word volgens die kriteria hierbo.

Week 15 AS 5.2.2 LU 4 AS 5.4.2

METODOLOGIE Stereotipering, diskriminasie en partydigheid. Verduidelik eers die volgende terme: Stereotipe: vaste denkbeeldige sprentjie, om iemand te etiketteer. Partydigheid: onregverdige bevoordeling van iemand as gevolg van vooroordeel. Diskriminasie: om iemand/’n groep voor te trek of te na te kom op grond van sekere eienskappe soos byvoorbeeld ras, geslag, ens. Onderrig hierdie onderwerpe in die derdepersoon. Dit beteken om ’n storie of scenario’s aan leerders voor te lees wat handel oor stereotipering, partydigheid en diskriminasie. Probeer om die konsepte te skei. Kies ’n storie/scenario waarin net stereotipering voorkom en konsolideer leerders se begrip van die konsep. Doen dit dan ook met partydigheid en diskriminasie. Gee aan leerders die geleentheid om met hul eie voorbeelde van stereotipering, diskriminasie en partydigheid vorendag te kom. NB! Die terme se betekenis lê baie naby aan mekaar, moet dus nie die betekenisverskil te veel beklemtoon nie. HULPBRONNE: Kort stories en scenario’s uit storieboeke of kinderliteratuur. Die onderwyser kan ook eie stories opmaak. INTEGRASIE: Taal: LU 1: Gebruik rolspel en mondelinge aanbiedings as uitgebreide aktiwiteite. ASSESSERING: Informele assessering gedurende vraag-en-antwoord-sessies of rolspel van die konsepte. NUWE WOORDE:

stereotipering partydigheid diskriminasie

LIGGAAMLIKE OPVOEDING – METODOLOGIE Bewegingsreeks wat op konsekwentheid fokus (Konsolideer bewegingspatroon) Fokus op die assessering van die bewegingspatrone in dans/gimnastiek.

- 15 -

Gimnastiek: Kombinasie van bewegings, bv. rol vooroorrolle en agteroorrolle, wawiele, wydsbeenspronge, handstande, kopstande, ens. Dans: Kombinasie van voortbeweging- en rotasiebewegings wat die volgende insluit: hardloop, spring, roteer, swaai, balanseer met/sonder apparaat (balle, linte, ens.) HULPBRONNE:

• Balle • Ringe • Linte • Toue • Assesseringstabelle

INTEGRASIE: • LU 1 van Lewensoriëntering

ASSESSERING: • Formele assessering kan nou gedoen word volgens die kriteria hierbo. Gebruik

assesseringstabelle.

Week 16 LU 2 AS 5.2.2 LU 4 AS 5.4.1

METODOLOGIE Beplan om stereotipering, partydigheid en diskriminasie in plaaslike konteks te hanteer. Gebruik rolspel. ’n Aanbevole strategie om leerders te leer hoe om bogenoemde situasies te hanteer, is om rolspel te gebruik. Skryf kort sketse vir rolspel waarin stereotipering, partydigheid en diskriminasie voorkom. Verdeel leerders in groepe en gee aan elke leerder ’n rol/karakter. Vra hulle/help hulle om voorbeelde van stereotipering, partydigheid en diskriminasie te rolspeel. Leerders sal die vaardighede en waardes wat in werklike situasies toegepas moet word vinnig optel. HULPBRONNE:

• Gebruik rekwisiete, leerders kan volgens hul karakters aantrek . INTEGRASIE:

• Tale ASSESSERING:

• Informele assessering deur waarneming NUWE WOORDE:

rekwisiete karakter rolspel kenmerk afrig LIGGAAMLIKE OPVOEDING – METODOLOGIE Teikenspeletjies

• Dit is speletjies waar die doel is om in die rigting van ’n teiken te speel om punte aan te teken, bv. netbal waar die bal deur die ring moet gaan of sokker waar die bal in die doelhok moet beland.

- 16 -

• Pas die sportsoort, bv. netbal, sokker of basketbal aan deur die sport op ’n

klein skaal te organiseer. Pas die reëls aan of gebruik jou eie reëls om dit as ’n speletjie te kan speel.

• Onderrig die reëls en tegnieke van die aangepaste sportsoort of speletjie.

HULPBRONNE: • Sporttoerusting • Merkers • Fluitjie • Gekleurde serpe/lyfbande om die spanne te identifiseer

INTEGRASIE: • LU 1 van Lewensoriëntering: Gesondheidsbevordering

ASSESSERING: • Deurlopend deur waarneming

NUWE WOORDE:

serpe/lyfbande toerusting aangepas oganiseer pas aan

Week 17 LU 2 AS 5.2.2 LU 4 AS 5.4.1

METODOLOGIE: Lê ’n plan voor om stereotipering, partydigheid en diskriminasie te hanteer. FORMELE ASSESSERINGSTAAK Voorbeeld: Die onderwyser kan ’n taak saamstel en leerders vra om:

1. ’n Geval waar hulle in eie konteks stereotipering, partydigheid of diskriminasie beleef het, te identifiseer.

2. Leerders moet die situasie in een paragraaf beskryf. 3. Hulle moet een of twee planne gee van hoe om die situasie te hanteer.

HULPBRONNE: • Gebruik aantekeninge, artikels, scenario’s en stories

INTEGRASIE: • Tale

ASSESSERING: • Formele

NUWE WOORDE:

artikels situasies gevalle LIGGAAMLIKE OPVOEDING – METODOLOGIE Teikenspeletjies

• Dit is speletjies waar die doel is om in die rigting van ’n teiken te speel om punte aan te teken, bv. netbal waar die bal deur die ring moet gaan of sokker waar die bal in die doelhok moet beland.

• Pas die sportsoort, bv. netbal, sokker of basketbal aan deur die sport op ’n klein skaal te organiseer. Pas die reëls aan of gebruik jou eie reëls om dit as ’n speletjie te kan speel.

• Onderrig die reëls en tegnieke van die aangepaste sportsoort of speletjie.

- 17 -

HULPBRONNE:

• Sporttoerusting • Merkers • Fluitjie • Gekleurde serpe/lyfbande om die spanne te identifiseer


ASSESSERING: • Deurlopend deur waarneming.

Week 18 LU 3 AS 5.3.2 LU 4 AS 5.5.1

METODOLOGIE Toon begrip van die liggaamsverandering by seuns en meisies Gebruik die derdepersoonsbenadering om hierdie aspek te onderrig. Moenie kinders in die klas gebruik om die verskille tussen meisies en seuns uit te wys nie. Gebruik eerder stories, prente of tekeninge om die verskille tussen mans en vrouens te onderrig. Skep eers ’n veilige omgewing om onderwerpe soos die volgende bekend te stel:

• Leerders moet die verskille tussen seuns en meisies respekteer. • Hulle moet mekaar se liggame en voorkoms respekteer. • Hulle moet die verskillende groeistadiums ken.

HULPBRONNE: • Tabelle en prente van die menslike liggaam en die veranderinge wat plaasvind • Prente wat die manlike en vroulike geslagsdele illustreer

INTEGRASIE: Natuurwetenskap

ASSESSERING: • Informeel d.m.v. geskrewe take

NUWE WOORDE:

puberteit vagina penis menstruasie ritueel inisiasie

LIGGAAMLIKE OPVOEDING – METODOLOGIE ASSESSERING VAN TEIKENSPELETJIES

• Stel kontrolelyste van kriteria op om leerders se tegnieke en vaardighede in enige aangepaste sportsoort of speletjie te assesseer.

Voorbeeld: Die onderstaande kriteria kan gebruik word: - Hand-oog-koördinasie - Voet-oog-koördinasie - Dribbelwerk - Akkuraatheid - Houding - Kleredrag

- 18 -

HULPBRONNE:

• Sporttoerusting • Merkers • Fluitjie • Gekleurde serpe/lyfbande om spanne te identifiseer



NUWE WOORDE:

houding akkuraatheid koördinasie dribbelwerk

Week 19 LU 3 AS 5.3 2 LU 4 AS 5.4.1

KWARTAALLIKSE ASSESSERING LIGGAAMLIKE OPVOEDING – METODOLOGIE ASSESSERING VAN TEIKENSPELETJIES (Vervolg)



HULPBRONNE:




NUWE WOORDE:

houding akkuraatheid koördinasie dribbelwerk

- 19 -

Week 20 LU 4 AS 5.4.1

KWARTAALLIKSE LIGGAAMLIKE OPVOEDING – METODOLOGIE ASSESSERING VAN TEIKENSPELETJIES (Vervolg)



HULPBRONNE:




- 20 -

KWARTAAL 3


Week 21 LU 1 AS 5.1.2 LU 4 AS 5.4.4

METODOLOGIE Ondersoek sosiale en fisiese omgewing

• Identifiseer gesondheidsprobleme in hul gemeenskap. Siektes wat herhaaldelik plaaslik voorkom

• Kyk na siektes wat herhaaldelik in die gemeenskap voorkom. • Verduidelik aansteeklike en oordraagbare siektes. • Herken die simptome en oorsake van siektes wat herhaaldelik plaaslik

voorkom – bv. hou ’n dinkskrum en gee terugvoering, pas woorde by prente. HULPBRONNE:

• Prente • Pamflette • Inligtingsvelle • Tydskrifte • Koerante

INTEGRASIE: ASSESSERING:

• Informeel – pas woorde by prente/frases NUWE WOORDE:

plaaslik aansteeklik besmetlik simptome LIGGAAMLIKE OPVOEDING – METODOLOGIE Die leerders voer ritmiese bewegings uit, byvoorbeeld:

• Gebruik musiek wanneer leerders ’n aërobiese roetine doen soos: Op die maat van musiek, hardloop op die plek (8 tellings); huppel sywaarts (4 maal) en terug met arm wat deurlopend op en af swaai.

• Die onderwyser kan enige ritmiese bewegings met balle, linte, toue of ringe as handapparaat gebruik. Ontwikkel ’n patroon of reeks vir die klas. Hulle sal dit geniet!

HULPBRONNE:

• CD-speler • Balle • Ringe • Linte • Toue of serpe/lyfbande

INTEGRASIE:

• Kuns en Kultuur ASSESSERING:

• Neem vooruitgang van leerders waar

- 21 -

NUWE WOORDE:

ritme maatslag reeks/sekwensie aërobies

Week 22 LU 1 As 5.1.2 LU 4 AS 5.4.4

METODOLOGIE Voorkomingstrategie vir siektes

• Leerders hou ’n dinkskrum oor maniere om siektes te voorkom, bied die inligting aan en gee terugvoering aan die klas.

• Gee bronne soos die munisipaliteit/kliniek/plaaslike kerk/polisie, ens. waar data verkry kan word waarmee bestaande gesondheidsprobleme in die gemeenskap geïdentifiseer kan word.

• Ondersoek ’n plaaslike gesondheidsprobleem – probleemoplossing – stappe. HULPBRONNE:

• Inligtingsvelle • Brosjures

. INTEGRASIE: ASSESSERING: NUWE WOORDE:

bron LIGGAAMLIKE OPVOEDING – METODOLOGIE Ritmiese bewegings met die klem op postuur en styl. Die leerders voer ’n bewegingsreeks uit (dans of gimnastiek) wat spronge, swaaibewegings, hardloop, klein sprongetjies en hop (voortbeweging- en rotasiebewegings) insluit met die klem op postuur en styl. / Gebruik musiek om pret en opwinding aan hierdie aktiwiteit te verleen. Voorbeeld: Dans: Ontwikkel danspassies wat spring- en swaaibewegings insluit. Gimnastiek: Voer die volgende vloerreeks uit: Stand … hardloop vyf treë op die tone … met `n sprong … vooroorrol … tot kopstand … spring regop. ¼ -draai hardlopende handoorslag … tot regop stand … balanseer op een been met die arm sywaarts … liggaam horisontaal vorentoe... herstel tot stand... agteroor tot in staanposisie. Beklemtoon ’n reguit liggaam met goeie postuur aan die begin, tydens uitvoering en einde van die oefening. HULPBRONNE:

• Matte • Toue • Linte • Ringe, ens.

INTEGRASIE:

• Kuns & Kultuur

- 22 -

ASSESSERING:


uitvoering gimnastiek balansering

Week 23 LU 2 AS 5.2.3

LU 4 AS 5.4.4

METODOLOGIE: Belangrikheid van vriende NB. Wees op die uitkyk vir leerders wat onlangs tragedie of dramatiese ervarings gehad het. Wees sensitief teenoor hulle. Leerders bespreek:

• Wat ’n goeie vriend/in is deur eienskappe en waardes van `n goeie vriend neer te skryf.

• ’n Storie oor vriendskap (uit ’n tydskrif, boek, koerant). • Die belangrikheid daarvan om goeie vriende te hê. • ’n Storie oor vriendskap in tye van nood (uit ’n boek, koerant, tydskrif). • Die belangrikheid daarvan om goeie vriende te hê ten tye van tragedie of

wanneer jou lewe drasties verander. HULPBRONNE:

• Data • Inligtingsbrosjures • Koerante • Tydskrifte

INTEGRASIE: ASSESSERING: NUWE WOORDE:

LIGGAAMLIKE OPVOEDING – METODOLOGIE Ritmiese bewegings met die klem op toepassing en vryheid. Speel musiek en laat leerders toe om die verskillende gimnastiese- of dansbewegings toe te pas.

Dit is ’n klasaktiwiteit met vryspel. Maak gebruik van gimnastiese- en dansbewegings wat hulle in hul eie reekse en patrone inwerk. Hulle kan enige handapparaat soos linte, ballonne, hoepels, ens. gebruik. Sluit terugspronge en verskillende swaaibewegings in: Swaai arms van links na regs met gebuigde knieë. Swaai arms vorentoe en agtertoe saam met kniebuigings.

Vra leerders om te fokus op: • Postuur: Hou liggaam regop. • Styl: Gebruik jou hande om ritmiese vloeibewegings – nie rukkerige bewegings

nie – te maak. • Beklemtoon die aanvangsposisies en die eindposisies.

HULPBRONNE:

• Ringe • Linte • Toue, ens.

- 23 -

INTEGRASIE:

• Kuns & Kultuur ASSESSERING:

• Formele assessering deur waarneming NUWE WOORDE:

vryspel klasaktiwiteit sirkel patrone

Week 24 LU 3 AS 5.3.3 LU 4 AS 5.4.1

METODOLOGIE Bespreek met leerders:

• Die belangrikheid daarvan om emosies uit te druk; en nie emosies op te krop nie, ens.

• Maniere waarop emosie gepas uitgedruk kan word, bv. deur met iemand te praat, jou gevoelens en gedagtes neer te skryf.

HULPBRONNE:

• Voeg eie by INTEGRASIE: ASSESSERING:

• Voeg eie by NUWE WOORDE:

voeg by

LIGGAAMLIKE OPVOEDING – METODOLOGIE Teikenspeletjies Stel spesifieke teikenspeletjies soos sokker of netbal bekend en onderrig die vaardighede en tegnieke, asook die reëls van die speletjie. Kies enige vier speletjies en laat leerders by stasies werk om die verskillende vaardighede te oefen. Die onderwyser behoort die vaardighede in die speletjie te kan opbreek (ontleed). Byvoorbeeld: Sokker Onderrig die volgende vaardighede in sokker (Geslote vaardigheidsopleiding)

• Slaan die bal met die kop – hou jou oë op die bal – tref die bal met jou voorkop. • Stop die bal met die bors. • Gee die bal met die binnekant van die voet aan, ens.

Netbal

• Skiet na die doelpaal • Vang • Aangee • Posisie van voete

- 24 -

Basketbal

• Dribbelwerk • Aangee • Vang • Borsaangee • Skiet ’n doel

Matbal

• Gooi • Aangee • Vang • Hardloop • Skiet na doel

HULPBRONNE:

• ’n Verskeidenheid van balle wat vereis word vir die tipe aktiwiteit wat gekies is INTEGRASIE: ASSESSERING:

• Deurlopende waarneming van vaardigheidsverwerwing

NUWE WOORDE: dribbelwerk aangee borskas gooi

Week 25 LU 2 AS 5.2.2

METODOLOGIE: Emosies Bespreek maniere waarop emosies hanteer kan word, bv. skryf jou gevoelens en gedagtes in ’n joernaal neer; druk jou gevoelens deur kuns uit (teken, dans); praat met ’n goeie vriend/in, raadgewer of persoon wat jy vertrou. Konfronteer leerders met verskillende situasies:

• Laat hulle toe om hulle gevoelens in elke situasie gepas uit te druk. • Laat hulle ’n situasie kies en verduidelik hoe hulle hul gevoelens sal hanteer.

. HULPBRONNE:

• Stories en scenario’s INTEGRASIE:

• Kuns & Kultuur ASSESSERING:


emosie joernaal situasie demonstreer

- 25 -

LU 4 AS 5.4.1

LIGGAAMLIKE OPVOEDING – METODOLOGIE Ondersoek ’n reeks van teikenspeletjies (Vervolg) Teikenspeletjies Stel spesifieke teikenspeletjies soos sokker of netbal bekend en onderrig die vaardighede en tegnieke, asook die reëls van die speletjie. Kies enige vier speletjies en laat leerders by stasies werk om die verskillende vaardighede te oefen. Die onderwyser behoort die vaardighede in die speletjie te kan opbreek (ontleed). Byvoorbeeld: Sokker Onderrig die volgende vaardighede in sokker (Geslote vaardigheidsopleiding)

• Slaan die bal met die kop – hou jou oë op die bal – tref die bal met jou voorkop. • Stop die bal met die bors. • Gee die bal met die binnekant van die voet aan, ens.

Netbal

• Skiet na die doelpaal • Vang • Aangee • Posisie van voete

Basketbal

• Dribbelwerk • Aangee • Vang • Borsaangee • Gooi ’n doel

Matbal

• Gooi • Aangee • Vang • Hardloop • Teken punte aan

HULPBRONNE:

• ’n Verskeidenheid van balle wat vereis word vir die tipe van aktiwiteit wat gekies is

INTEGRASIE:

• Voeg eie by ASSESSERING:

• Deurlopend waarneming van vaardigheidsverwerwing

Week 26 LU 3 AS 5.3.6

METODOLOGIE Verduidelik verskillende studiemetodes, bv. geheuekaarte, opsommings, ens. HULPBRONNE:

• Voeg eie by .

- 26 -

LU 4 AS 5.4.1

INTEGRASIE:



studiemetode geheuekaart

LIGGAAMLIKE OPVOEDING – METODOLOGIE Ondersoek ’n reeks van teikenspeletjies met die klem op reëls. Pas in groepe die kennis en vaardighede in ’n oop vaardigheid-situasie toe. M.a.w. pas die vaardigheid van basketbal in ’n situasie in ’n speletjie toe. Dit kan ’n klasaktiwiteit wees waar klein groepe in ’n afgemerkte ruimte teen opponente speel. Byvoorbeeld: Begin met sokker. Die hele klas is in groepe van 5 verdeel, kry opponente en speel in die afgemerkte ruimte teen die opponente. HULPBRONNE:

• Toerusting vir die aktiwiteit: duidelik afgemerkte speelruimte, fluitjie en gekleurde serpe/lyfbande, merkers, ens.

INTEGRASIE:



afgemerkte speelgebied merkers fluitjie

Week 27 LU 3 AS 5.3.6 LU 4 AS 5.4.1

METODOLOGIE Studiemetodes Leerders ontwikkel ’n studiemetode wat vir hulle pas. Gee leerders ’n onderwerp om te leer en laat hulle hul eie studiemetode toepas. LIGGAAMLIKE OPVOEDING – METODOLOGIE Ondersoek ’n reeks van teikenspeletjies met die klem op reëls. Toepassing van kennis en vaardighede in ’n oop vaardigheid-situasie toe. M.a.w. pas die vaardigheid van basketbal in ’n situasie in ’n speletjie toe. Dit kan ’n klasaktiwiteit wees waar klein groepe in ’n afgemerkte ruimte teen opponente speel. Byvoorbeeld: Begin met sokker. Die hele klas is in groepe van 5 kry opponente en speel in die afgemerkte ruimte teen die opponente.

- 27 -

HULPBRONNE:





Week 28 LU 3 AS 5.3.2 LU 4 AS 5.4.1

METODOLOGIE Vervolg: Leerders pas eie studiemetode toe. ASSESSERING HULPBRONNE:

• Prente • Tekeninge • Plakkate

INTEGRASIE:

• Natuurwetenskap ASSESSERING:


puberteit vagina penis menstruasie ritueel inisiasie LIGGAAMLIKE OPVOEDING – METODOLOGIE Ondersoek ’n reeks van teikenspeletjies met die klem op reëls. Toepassing van kennis en vaardighede in ’n oop vaardigheid-situasie toe. M.a.w. pas die vaardigheid van basketbal in ’n situasie in ’n speletjie toe. Dit kan ’n klasaktiwiteit wees waar klein groepe in ’n afgemerkte ruimte teen opponente speel. Byvoorbeeld: Begin met sokker. Die hele klas is in groepe van 5, kry opponente en speel in die afgemerkte ruimte teen die opponente. HULPBRONNE:


INTEGRASIE:

• Voeg eie by

- 28 -

ASSESSERING:



Week 29 AS 5.4.1

LIGGAAMLIKE OPVOEDING – METODOLOGIE: FORMELE ASSESSERING VAN VAARDIGHEDE EN TEGNIEKE IN TEIKENSPELETJIES Die onderwyser moet op die volgende fokus:

• Deelname • Vaardighede (Vermoë om beweging uit te voer) • Tegnieke (Korrekte manier om beweging uit te voer soos die korrekte greep op

’n basketbal gedurende ’n borsaangee.) • Korrekte kleredrag en selfdissipline

Week 30

FORMELE ASSESSERINGSWEEK

- 29 -

KWARTAAL 4


Week 31 LU 1 AS 5.1.4 LU 4 AS 5.4.5

METODOLOGIE Gesondheidsgevolge van middelmisbruik

• Verduidelik wat ’n dwelmmiddel is: ’n Medisinale substansie met ’n positiewe of negatiewe effek op die liggaam.

• Voorbeelde van positiewe effek: Medisyne om pyn te verlig, te help om beserings te genees en om te help om stres en emosionele verstorings te oorkom.

• Voorbeelde van negatiewe effek: Dagga, ‘tik’, ‘crack’ (kokaïenkristalle) en ander gevaarlike dwelmmiddels.

• Verduidelik die gesondheidsgevolge van middelmisbruik op individuele gesondheid: - Duiseligheid - Gebrek aan konsentrasie - Gebrek aan aptyt - Verslawing

HULPBRONNE:

• Prente van verskillende dwelmmiddels – die goeie dwelmmiddels en die slegte dwelmmiddels.


• Informele assessering – gebruik die vraag-en-antwoord-metode. NUWE WOORDE: dwelms dagga medikasie verslawing aptyt konsentrasie

LIGGAAMLIKE OPVOEDING – METODOLOGIE Demonstreer veiligheidsmaatreëls in en om water

• Vind uit hoeveel kinders kan regtig swem. • Hoeveel kinders het al ’n swembad besoek? • Hoeveel kinders was al by die see met vakansie?

Vra diegene wat kan swem waar hulle gewoonlik gaan swem. Wys prente van ’n swembad, dam of die strand om die kinders se verbeelding te stimuleer wat nog nooit by ’n swembad of die see was nie. HULPBRONNE:

• Prente van damme, die see en swembaddens, ens. INTEGRASIE: ASSESSERING:

• Neem die progressie van die leerders waar

- 30 -

NUWE WOORDE:

strand veiligheidsmaatreëls normaal swembad

Week 32 LU 1 AS 5.1.2. LU 4 AS 5.4.5

METODOLOGIE Gesondheidsgevolge van middelmisbruik. NB! Bied hierdie les in die derdepersoon aan. Voorbeeld: Vertel ’n storie.

• Verduidelik die sosiale gevolge van middelmisbruik: - Jy verloor goeie vriende en wen slegte vriende. - Jy isoleer jouself. - Jy veroorsaak spanning in jou gesin, ens.

HULPBRONNE:

• Kort stories of scenario’s . INTEGRASIE:


• Geskrewe take om begrip te konsolideer NUWE WOORDE:

begrip konsolideer

LIGGAAMLIKE OPVOEDING – METODOLOGIE Demonstreer veiligheidsmaatreëls in en om water.

• Veiligheidsmaatreëls by ’n swembad: 1. Stort vir higiëniese redes en om die liggaam op die koue water voor te

berei. 2. Gebruik die voetspa om alle kieme dood te maak voor jy in die swembad

klim. 3. Swem aan die vlakkant. 4. Gehoorsaam die reëls by die swembad.

NB. Opsioneel: Neem leerders na die plaaslike swembad en pas die bogenoemde veiligheidsmaatreëls toe. Die les moet andersins teoreties gedoen word.

HULPBRONNE:

• Prente van swembadfasiliteite, fluitjie en lewensreddingstoerusting INTEGRASIE:



higiëne kieme voorsorgmaatreëls

- 31 -

Week 33 LU 2 AS 5.2.4 LU 4 AS 5.4.5

METODOLOGIE: Die bydrae van mans en vrouens in verskillende kulture.

• Verduidelik aan leerders wat kultuur is: ’n Kultuur is gebruike van groepe mense wat dieselfde godsdiens, taal en waardes het.

• Gee vir leerders voorbeelde deur prente te gebruik van mense van verskillende kulture soos Jode, Christene, Moslems, Zoeloes, Xhosas, ens.

• Vra leerders om ’n persoon of groep te noem wat ’n bydrae tot hul gemeenskap gemaak het. Lei leerders om prominente figure in hul gemeenskappe te identifiseer, bv. iemand wat sop aan armes voorsien; mense wat siekes versorg, ens.

HULPBRONNE:

• Prente van verskillende kulture uit koerante/tydskrifte, ens. INTEGRASIE: ASSESSERING:

• Leerders kan ’n collage maak van mense uit verskillende kulture en een of twee wys wat ’n bydrae tot hul gemeenskap lewer.

NUWE WOORDE:

collage gemeenskappe bydrae kulture verskillend

LIGGAAMLIKE OPVOEDING – METODOLOGIE Demonstreer veiligheidsmaatreëls in en om water en fokus op: Voorsorgmaatreëls wanneer ’n dam of die strand besoek word:

• Lê van meet af klem op die gevare om in damme te swem. Leerders moet dit vermy om in damme te swem.

• By die strand: 1. Gehoorsaam die reëls van die lewensreddingsklub. 2. Swem tussen vlae of binne die afgemerkte gebiede. 3. Neem kennis van lewensreddingsoefeninge soos vlag- en fluitjieseine.

HULPBRONNE:

• Fluitjie • Seinvlae • Prente van die strand


• Formele assessering deur waarneming NUWE WOORDE:

seine fluitjie afgemerkte gebied

- 32 -

Week 34 LU 2 AS 5.2.4 LU 4 AS 5.4.5

METODOLOGIE: Die bydrae van mans en vrouens in verskillende kulture

• Bespreek die bydrae van Nelson Mandela. • Bespreek die bydraes van vrouens in hul gesinne en gemeenskappe.

HULPBRONNE:

• Stories en outobiografieë van bekende ikone in die wêreld INTEGRASIE: ASSESSERING:

• Geskrewe taak NUWE WOORDE:

ikoon belangrik gemeenskap LIGGAAMLIKE OPVOEDING – METODOLOGIE Neem deel aan veiligheidsmaatreëls in en om water

• Reddingsaktiwiteite, bv. simuleer ’n moontlike reddingspoging deur te fokus op die maatreëls om iemand se lewe te red.

• Veiligheidsoefening, bv. fluitjiesein • Veiligheidsboei en -tou • Protokol – Roep om hulp – moenie jou eie lewe in gevaar stel nie – behou

oogkontak met die persoon wat in die moeilikheid is – bly kalm – werk as ’n span.

• Basiese noodhulpmaatreëls – werk saam met ’n gerespekteerde noodhulpopleier om kunsmatige asemhaling en resussitasietegnieke vir die leerders te leer.

HULPBRONNE:

• Noodhulpgids • Swemhulpmiddels soos boeie en toue, lewensreddingsbaadjies, ens.

INTEGRASIE:

• LU 1 ASSESSERING:

• Deurlopend waarneming van vaardigheidsverwerwing NUWE WOORDE:

boei kunsmatige asemhaling resussitasie

Week 35 LU 2 AS 5.2.5

METODOLOGIE: Feeste en gebruike

• Bespreek en verduidelik wat ’n gebruik is – dit is ’n gewoonte van ’n groep, gemeenskap of volk. Dit het gewoonlik betrekking op godsdiens en geloofstelsels. Voorbeeld: Christene doop hul kinders op ’n baie jong ouderdom, ens.

• Bespreek feeste (feesvieringe) van verskillende kulture, bv. Kersfees, Moslems se tye van vas, ens.

- 33 -

LU 4 AS 5.4.1

HULPBRONNE:

• Prente van feeste en gebruike van verskillende gelowe INTEGRASIE:


• Leerders kan ’n collage van verskillende gelowe maak NUWE WOORDE:

gebruike gelowe/godsdienste collage feeste LIGGAAMLIKE OPVOEDING – METODOLOGIE Ondersoek ’n reeks van teikenspeletjies (Vervolg) Fokus op somersportsoorte:

• Krieket • Tennissette • T-bal • Vlugbal

Onderrig die vaardighede in elk van bogenoemde sportkodes. Leerders kan in groepe van 5-6 die stasiemetode gebruik om die verskillende vaardighede aan te leer, byvoorbeeld: Stasie 1: Krieket

- Greep van die kolf - Posisie voor die paaltjies - Vorentoe verdedigende hou

Stasie 2: Krieket

- Vang ’n krieketbal - Gooi ’n krieketbal - Ingooi na die paaltjies

Stasie 3: Tennissette

- Hand-oog-koördinasie-oefening – bons die bal in die lug met die tennisspaan - terwyl jy loop

- Bons die bal op die grondmet die tennisspaan- teerwyl jy loop. Stasie 4: T-bal

- Slaan die bal van die T af - Doen veldwerk om die bal te herwin - Gooi die bal na die naaste basis

Fokus op die onderrig van die korrekte tegnieke. HULPBRONNE:

• ’n Verskeidenheid van balle vir die tipe van teikenaktiwiteit wat gekies is. INTEGRASIE:

- 34 -

ASSESSERING:

• Deurlopend waarneming van vaardigheidsverwerwing

Week 36 LU 2 AS 5.2.5 LU 4 AS 5.4.1

METODOLOGIE Feeste en godsdienste

• Konsolideer die leerders se begrip van verskillende godsdienste deur ’n verskeidenheid van aktiwiteite soos: - Vertel stories oor verskillende kulture - Rolspeel die gebruike van verskillende kulture soos die doop, die huwelik

en inisiasiegebruike - Leerders kan die kleredrag van verskillende kulture aantrek

HULPBRONNE:

• Prente, stories en verskillende kulturele rekwisiete wat in gebruike voorkom . INTEGRASIE:


• Rolspel NUWE WOORDE:

doop huwelik inisiasie

LIGGAAMLIKE OPVOEDING – METODOLOGIE Ondersoek ’n reeks van teikenspeletjies Fokus op somersportsoorte:

• Krieket • Tennis • T-bal • Vlugbal

Onderrig die vaardighede in elk van bogenoemde sportkodes. Leerders kan in groepe van 5-6 die stasiemetode gebruik om die verskillende vaardighede te leer, byvoorbeeld: Stasie 1: Krieket

- Greep op handvatsel - Posisie voor die paaltjies - Vorentoe verdedigende hou

Stasie 2: Krieket

- Vang ’n krieketbal - Gooi ’n krieketbal - Ingooi van die krieketbal

Stasie 3: Tennissette

- Hand-oog-koördinasie-oefening – bons die bal op die tafelspaan - terwyl jy loop

- Bons die bal op die grond met die tennisspaan terwyl jy beweeg.

- 35 -

Stasie 4: T-bal

- Slaan die bal van die T af - Doen veldwerk met die bal - Gooi die bal na die naaste basis

Fokus op die onderrig van die korrekte tegnieke. HULPBRONNE:

• ’n Verskeidenheid van balle vir die tipe van teikenaktiwiteit wat gekies is. INTEGRASIE:

• Voeg eie by. ASSESSERING:


afmerk speelveld merkers fluitjie

Week 37 LU 3 AS 5.3.4

METODOLOGIE Reaksie op geweld Gebruik die derdepersoon wanneer hierdie onderwerp hanteer word. M.a.w. lees vir leerders stories oor geweldadige situasies.

• Lees ’n storie oor ’n geweldadige situasie soos byvoorbeeld oor gesinsgeweld of oor geweld in die gemeenskap.

• Vra leerders hoe hulle op die geweld in die storie sal reageer. • Beskryf nog scenario’s met geweld en vra leerders om daarop te reageer. • NB! Moet nooit van leerders verwag om hul eie ervarings van geweld met die

klas te deel nie. Dit is privaat en moet in privaatheid hanteer word. • Leer vir leerders die vaardighede wat hulle in ’n geweldadige situasie kan

gebruik, bv.: - Onttrek van die geweldadige situasie. - Praat met iemand wat jy kan vertrou. - Bly kalm en praat vriendelik met die geweldadige persoon. - Luister na dit wat die geweldadige persoon sê en moenie onmiddellik

reageer nie.

HULPBRONNE: • Scenario’s • Stories, ens.

INTEGRASIE:



geweld mishandeling situasies

- 36 -

LU 4 AS 5.4.1

LIGGAAMLIKE OPVOEDING – METODOLOGIE Ondersoek ’n reeks van teikenspeletjies en pas vaardighede en tegnieke toe (Vervolg) Die onderwyser kan nou die klas in spanne met dieselfde vermoëns verdeel. Speel ’n toernooi met enige van die speletjies. Leerders moet hul vaardighede in ’n oop situasie, m.a.w. in ’n speletjie toepas. Voorbeeld: Krieket

• Spanne loot om te bepaal wie eerste kolf. • Die veldwerkspan kry die geleentheid om die kolfspan uit te boul. • Pas die spel aan deur die beurte te beperk en/of die aantal beurte wat ’n

persoon kan kolf, te beperk. Gebruik hierdie geleentheid om leerders volgens ’n stel kriteria, bv. kolf, veldwerk, kleredrag en selfdissipline, te assesseer. HULPBRONNE:

• Toerusting vir die aktiwiteit: merk die speelgebied duidelik af, fluitjie en gekleurde serpe/lyfbande, merkers, ens.



afmerk speelveld merkers fluitjies

Week 38 LU 3 AS 5.3.5

METODOLOGIE Gee en ontvang van terugvoer

• Verduidelik aan leerders wat positiewe terugvoer beteken. Byvoorbeeld: - Jy het ’n goeie daad gedoen en jou ouers prys jou daarvoor. - Jy het goeie punte in ’n toets behaal en jou onderwyser wens jou geluk

met jou uitstekende prestasie. - Jy het jou bes probeer om die taak betyds te voltooi, maar kon dit nie

betyds ingee nie. Nogtans bedank jou onderwyser jou vir jou poging.

• Verduidelik aan leerders wat negatiewe terugvoer is. Byvoorbeeld: - Jou skooluitslae is nie wat jy wou gehad het nie en jou ouers raas met jou.- Jou vriend/in het jou ondersteuning nodig as hy/sy seergekry het, maar jy

weier om hom/haar te help. - Jou span verloor die wedstryd en die kaptein gee vir jou die skuld

daarvoor. Die leerders dink na oor hoe hulle in hierdie situasies sal reageer. Wat sal hulle reaksies (terugvoer) in die verskillende situasies wees? HULPBRONNE:

• Stories • Scenario’s

INTEGRASIE:

- 37 -

LU 4 AS 5.4.1

ASSESSERING: NUWE WOORDE:

terugvoer LIGGAAMLIKE OPVOEDING – METODOLOGIE Ondersoek ’n reeks van teikenspeletjies en pas vaardighede en tegnieke toe (Vervolg) Die onderwyser kan nou die klas in spanne met dieselfde vermoëns verdeel. Speel ’n toernooi met enige van die speletjies. Leerders moet hul vaardighede in ’n oop situasie, m.a.w. in ’n speletjie toepas. Voorbeeld: Krieket

• Spanne loot om te bepaal wie eerste kolf. • Die veldwerkspan kry die geleentheid om die kolfspan uit te boul. • Pas die spel aan deur die beurte te beperk en/of die aantal beurte wat ’n

persoon kan kolf, te beperk. Gebruik hierdie geleentheid om leerders volgens ’n stel kriteria, bv. kolf, veldwerk, kleredrag en selfdissipline, te assesseer. HULPBRONNE:

• Toerusting vir die aktiwiteit • Merk die speelgebied duidelik af • Fluitjie • Gekleurde serpe/lyfbande • Merkers, ens.


• Deurlopend deur waarneming

NUWE WOORDE: afmerk speelgebied merkers fluitjie

Week 39 LU 4 AS 5.4.1

ASSESSERING LIGGAAMLIKE OPVOEDING – METODOLOGIE FORMELE ASSESSERING VAN VAARDIGHEDE EN TEGNIEKE IN TEIKENSPELETJIES

Week 40

FORMELE ASSESSERINGSWEEK

fase onderwysershandleiding intermediêre · • leerders identifiseer en maak lysies van aksies...

Documents