Unibersidad ng Pilipinas Los BañosKolehiyong Ekolohiyang Pantao

Departamentong Panlipunang Pagpapaunlad

Pag-aaral sa PamayananBarangay CaloBay, LagunaTaong 2013

Aquino, PaoloBenzon, Louella

Mempin, Ma. ClarizaSotto, Hazel Therese

Marso 2013

Talaan ng NilalamanI. Panimula Pahina

A. RasyonaleB. Layunin ng Pag-aaralC. Suliranin ng Pag-aaralD. Kahalagahan ng Pag-aaralE. Limitasyon ng Pag-aaral

II. Metodolohiya

A. Lugar Kung Saan Naganap ang PananaliksikB. Kagamitan sa PananaliksikC. Pamamaran ng pagpili sa mga nakapanayamD. Kagamitan ng Pagsusuri sa mga Datos

III. Paglalahad at Pagsusuri ng Datos

A. Kasaysayan ng Barangay CaloB. Bio-pisikal na Katangian ng Barangay CaloC. Katangiang Sosyo-demograpiko

a. Katangiang Demograpiko ng Nakapanayamb. Katangiang Demograpiko ng Kasambahayc. Migrasyon

D. Katangiang Sosyo-kultural at Politikala. Estado ng Pangkalusugan at Pangkalinisanb. Partisipasyon sa Komunidadc. Katangiang Pamumuno sa Barangayd. Mga Problema at Isyu sa Barangaye. Pagsasamahan sa Barangayf. Gampaning Pangkasarian

E. Katangiang EkonomikoF. Estadong Pang-Ekonomiyang BarangayG. Pagsasamahan sa BarangayH. Gampaning Pangkasarian

IV. Konklusyon

V. Rekomendasyon para sa Komunidad

VI. Rekomendasyon upang lalo pang mapabuti ang pag-aaralI. Panimula

A. Rasyonale

Ang pananaliksik patungkol sa pamayanan ay isang makabuluhang pagsisisyasat sapagkat sa

pamamagitan nito nadadama o nauunawaan ang pangangailngan ng mga taong naninirahan rito.

Ang kamalayang ibinabahagi nito sa bawat mambabasa ay hindi matatawaran sa kadahilanang

isinisiwalat nito ang tunay na pulso ng mga mamamayan nang walang pag-iimbot o anuman

pagtatakip sa mga kakulangan ng naturang Barangay. Higit pa rito, ang mga pag-aaral na ganito,

lalo’t isinagawa ng mga mananaliksik na pantay ang pagtingin sa pangkalahatang populasyon, ay

inaasahan ng mga mamamayan sa pamayanan na magsilbing tulay sa kanilang mga hinaing

patungo sa mga opisyal na mas maunawaan ang mga nagaganap sa kanilang nasasakupan. Ang

pagtahak ng mga pag-aaral ng pamayanan ay inaasahang magsusulong ng pagbabago sa

pamayanan tungo sa kanilang kaunlaran.

B. Layunin sa Pag-aaral

Ang pangunahin na layunin ng Community Profiling Study (CPS) naito ay mabigyan ng

maganda, matiwasay at mataas na kalidad ng pamumuhay ang mga mamamayan.

Ang mga tiyak na layunin ay ang mga sumusunod:

1. Malaman ang mga problema at pangangailangan ng barangay;

2. Maging basehan para sa mga ipaplanong mga programang barangay;

3. Makalikha ng isang komprehensibong solusyon upang matugunan ang mga natukoy na problema

at pangagailangan ng barangay.

C. Suliranin ng Pag-aaral

Ang layunin ng pagaaral na ito ay maipakita at masuri ang kasalukuyang kalagayang

sosyo-ekonomiko at sosyo-demograpiko ng mga mamamayan ng Barangay Calo, Bay, Laguna

lalo't higit sa kakayanan ng nasabing barangay sa pagtugon sa mga problemang pangkalamidad

at sakuna.

D. Kahalagahan ng Pag-aaral

Ang pagaaral sa komunidad partikular na sa Bararangay Calo ay makakatulong sa

pagpapatibay ng mga kasalukuyang programang barangay at pagpapatupad ng mga bagong

programa at proyektong kinakailangan ng barangay. Ang pananaliksik sa kalagayan ng

pamumuhay ng mga mamamayan ng barangay kasama na ang kanilang mga saloobin ukol dito

ay maganda at matibay na batayan sa paggawa ng mga programa para sa pag-unlad ng barangay.

Sa pamamagitan din ng pagaaral sa komunidad ng barangay magkakaroon ng malalim na

pagsusuri sa kalagayan ng pamumuhay ng mga mamamayan nito.

E. Limitasyon ng Pag-aaral

Sa pag-aaral ng mga kakulangan ng barangay sa panahon na may sakuna at mga bantang

kalamidad, ang barangay Calo at ang mga nasasakupan g purok nito ang aming nakapanayam. Ang

kakulangan ng partisipasyon ng mga residente na nakapanayam ay isa sa mga naging hadlang upang hindi

masunod ang itinakdang bilang ng pagitan ng mga bahay sa bawat purok na kinuhanan ng pahayag. Isa

din sa mga naging balakid sa pag-aaral ng barangay ay ang pa iba-ibang panahon at ang hindi

pagkakatugma ng iskedyul ng bawat miyembro ng grupo.

II. Metodolohiya

A. Pook kung saan Isinagawa ang Pananaliksik

Ang pangkalahatang bilang ng populasyon ng Barangay Calo ay 3,576 sa kasalukuyan,

na binubuo naman ng 757 kabahayan na kinabibilangan ng 876 pamilya na naninirahan sa 6 na

purok ng barangay (Talaan Blg. 1.1). Ang karaniwang bumubuo ng sa mga nananahan sa

Barangay Calo ay mga empleyado. Nabibilang din ang mga nagnenegosyo at mga nagsasaka na

mamamayan sa barangay.

Talaan Blg. 1.1. Ang Anim na Purok sa Barangay Calo

Bilang ng Purok Bilang ng Kabahayan

1

2

98

160

3 271

4 130

6 124

Nabibilang ang Barangay Calo sa 15 bayan sa Bay, Laguna na tinatayang 70 kilometro

ang layo mula sa Maynila. Mayroong kabuuang lawak na 1,061,251.25 metros kuwadrados ang

nasasakupan ng Barangay Calo (Larawan Blg. 1.1). Humigit-kumulang 15,680 ektarya ang

nasasakop nitong lupain na ginagamit bilang taniman ng palay na may kasamang niyog, saging

at iba pang prutas. Ang karamihan dito ay kinatitirikan ng bahay at komersiyo na siyang

pinagkakakitaan ng mga nasa barangay.

Larawan Blg. 1.1. Mapa ng Lokasyon ng Barangay Calo

B. Kagamitan sa Pananaliksik

Ang pag-aaral patungkol sa komunidad ng Barangay Calo ay isinagawa sa pamamagitan

ng paggamit ng talatanungan kung saan personal na kakapanayamin ang mga napiling miyembro

ng barangay. Kabilang ang pagtukoy kung orihinal ba ang miyembro ng komunidad sa barangay,

ang mga karaniwang sakit na dinaranas, mga organisasyong kinabibilangan at mga karaniwang

pamamaraan sa paghahanda sa sakuna ay ilan lamang sa mga impormasyong nais makalap ng

nasabing talatanungan. Ang pagkakaparepareho sa ginamit na talatanungan ay siniguro upang

ang pagbabago sa mga makukuhang datos sa bawat kakapanayamin ay maiwasan. Sa Tal. Blg.

1.2 makikita ang pagsasalarawan sa mga pamantayan ng bawat sektor na napapaloob sa

talatanungan.

Talaan Blg. 1.2. Pagsasalarawan sa iba’t ibang sektor na ginamit sa paniniyasat sa katayuan ng Barangay Calo.

Pamantayan Pagsasalarawan

Katangiang Demograpiko Tinutukoy sa bahaging ito ang pangunahing katangiang demograpiko ng mga nakapanayam kung saan nakasaad ang kanilang pangalan, edad, katayuang sibil, relihiyon, bilang ng kasambahay at iba pa.

Katangiang Sosyo-Kultural at Politikal Napapabilang dito ang pagtukoy ng mga sumusunod: kondisyong pangkalusugan/pangsanitasyon, mga organisayon sa barangay, partisipasyong komunidad ng mga nakapanayam, at distribusyon ng gawain ng pamilya.

Katangiang Sosyo-Ekonomiko Ang mga impormasyong nais makalap ng bahaging ito ay ang mga uri at antas ng pinagkakagastusan ng pamilya, mga kasangkapang kanilang pagmamay-ari, estado ng kanilang pamumuhay, at kabilang din ang estadong pang-ekonomiya ng buong komunidad.

Mga Serbisyong Pang-Komunidad

Pagsukat sa Antas ng Kaligtasan ng Komunidad sa Panahon ng Sakuna at Kalamidad

Inilalahad dito ang impormasyon patungkol sa paggamit ng mga sebisyo na para sa kalusugan, edukasyon, relihiyon, pamilihan, pautang, rekreasyon, komunikasyon at transportasyon.

Tinutukoy sa bahaging ito ang mga banta na kinahaharap at nararanasan ng barangay maging ang mga epekto nito sa mga tao at ang mga proyekto na ipinapatupad upang maging handa sa mga darating na sakuna.

Lubos ding nakatulong ang paggamit ng mga sekondaryang datos na ipinagkaloob ng

mga butihing opisyal ng Barangay Calo. Hango sa mga aklat talaan ng barangay ay nakalap ang

mga mahahalagang kaalaman upang maisakatuparan ang pag-aaral patungkol sa kasalukuyang

kalagayan ng komunidad. Isa pang ginamit ay ang pag-oobserba sa mga miyembro ng

komunidad at ng mismong komunidad upang mapagtibay ang pagpapatotoo sa mga makakalap

na impormasyon. Ang pamamaraang ito ay nagbibigay ng pagkakataon sa mga mananaliksik

upang mapabilang at tunay na maramdaman ang pagiging kaisa at pagiging kabilang sa

barangay.

Ang pag-aaral na ito ay ginamitan din ng Focused Group Discussion o FGD sa

pamamagitan ng pagpupulong ng isang grupo na kinabibilangan ng mga miyembro ng

komunidad, mga opisyal at maging ng mga kabilang sa mga pribadong organisasyon na kabilang

sa barangay. Naghanda ng mga tanong ang mga mananaliksik patungkol sa mga karaniwang

likas-yaman na mayroon ang barangay, mga lugar kung saan lubos na nasasalanta ng mga

sakuna, ang pagbabago ng mga paggamit sa lupain ng barangay, at ang pinagmulan kung

papaano naitatag ang barngay. Ang kooperasyon at tiyaga ng mga naging panauhin ay lubos na

nakatulong upang mas pailalimin pa ang pagkakakilanlan ng mga mananaliksik sa pook na

pagdarausan ng pag-aaral.

C. Pamamaraan sa Pagpili ng mga Nakapanayam

Ang mga miyembro ng barangay ay nagkaroon ng pantay-pantay na pagkakataon upang

mapabilang sa mga kakapanayamin sa pagpili sa pamamagitan ng Random Sampling, sa

ganitong paraan maiiwasan ang anumang maaaring mapanigan na maaaring maging sanhi ng

pagbaba ng kredibilidad ng pag-aaral. Ang particular na ginamit ay Stratified Random Sampling

kung saan kinuwenta ang bilang ng mga nakapanayam sa anim (6) na purok na bumubuo sa

Barangay Calo. Ang pagkwenta nito ay nakadepende sa bilang ng mga kabahayan na mayroon

ang bawat purok. Ang ganito pamamaraan ay isinagawa upang magkaroon ng pantay-pantay na

representasyon ang bawat purok upang matiyak ang representasyon sa kabuuan ng barangay.

Naipapakita ang kabuuang sukat ng mga nakapanayam at bahagdan nito sa kabuuang bilang ng

mga nakapanaym sa bawat purok (Tal. Blg. 1.3).

Bilang ng Purok Populasyon Kabuuang Sukat ng Nakapanayam (Sample Size)

Bahagdan ng Sukat sa mga

Nakapanayam (%)1 487 23 11.5

2 764 37 18.5

3 1,206 63 31.5

4 522 30 15

5 294 18 9

6 527 29 14.5

Talaan Blg. 1.3. Bilang ng populasyon sa bawat Purok at ang kabuuang sukat ng mga nakapanayam sa Barangay Calo.

D. Kagamitan sa Pagsusuri ng Datos

Napakalaking kontribusyon ang naitulong at naibahagi ng programang Microsoft Excel

upang malumagom ang mga datos at makabuo ng mga larawang mas madaling maunawaan ng

mga mambabasa. Ito rin ay nagsilbing daan upang mabigyang koneksyon ang bawat sektor sa

komunidad para mbigyang linaw at maipaliwanag ito ng ganap.

III. Paglalahad at Pagsusuri ng mga Datos

A. Kasaysayan ng Barangay Calo

Ayon sa mga kuwento ng mga matatanda at ng mga unang tao sa Calo, ang pook na ito

ay isang kagubatan, kugunan, madawag at pinamumugaran ng mga malalaking ibon, isa na rito

ay ang ibong “Kalaw”.

Sa mabilis na paglipas ng panahon, dumarami ang mga tao, dumami rin ang mga

sasakyang pangkatihan, nililinis ang ibang bahagi ng lupa, upang pagtayuan ng mga bahay. Ang

ibang bahagi ng lupa ay nililinis din upang pagtaniman ng mga gulay at prutas para sa pagkain

ng mga tao.

Ito ang nagiging dahilan ng pag-alis ng mga ibon. Ito rin ang naging pasimula na tawagin

ang lugar na itong “CALO”. Ito ay hango sa pangalan ng ibong “KALAW”.

Si Fred G. Timog ang nagpatibay ng pagkakaroon ng simbolong ibon, para sa barangay

naito. Sa kanyang panunungkulan ay natayo ang rebulto ng ibong “Kalaw” na ngayon ay

makikita sa harapan ng barangay hall ng Calo.

Samantala para naman sa mga nakalap na impormasyon batay sa isinagawang historical

research gamit ang FGD, napagtibay na dating kagubatan ang lupain ng barangay Calo.

Ibinahagi sa pagpupulong ang mga pagbabago sa lupain ng barangay. Ang lupain daw na dating

ginagamit sa agrikultura ay binago upang makapagpatayo ng paaralan. Ayon sa kanila, malaking

kawalan daw ang pagkawala ng mga sinasaka ngunit sa kabila nito ay malaki rin naman daw ang

naitulong sapagkat napalapit ang paaralan ng kanilang mga anak.

Ang ibang mga kabahayan din ay ginagamit na pagkakakitaan sa pamamagitan ng

pagtatayo ng pamilihan na madalas ay sari-sari store. Malaki ang naitutulong nito sa mga

sambahayan upang matustusan ang mga gastusin at para na rin magsilbing libangan ang mga

kababaihang nasa bahay lamang.

Ika-28 ng Agosto ipinagdiriwang ng barangay Calo ang kanilang fiesta kung saan

ginaganap ang street dancing, pageant, singing contest at iba pang mga patimpalak na

ipinapatupad depende sa naisin ng kasalukuyang administrasyon. Hindi rin umano mawawala

ang pagdaraos ng tinatawag nilang ‘Concerto sa Kanto’ kung saan may mga grupo ng banda na

tumutugtog at nagsisikantahan upang ipagdiwang ang pagsalubong sa bagong taon.

A. Bio-pisikal na Katangian ng Barangay Anos

Ang Barangay Calo ay isa sa mga sinasakupan ng bayan ng Bay. Ito ay may lawak na 1,

061, 251, 25 metros kuwadrados, humigit kumulang. At ang 15, 680 hektarya ay taniman ng

palay na may kasamang niyog, saging at iba’t ibang prutas. Ang karamihan dito ay tirikan ng

bahay at komersiyo na siyang pinagkakakitaan ng mga nasa barangay. Dahil sa kaliitan ng lugar,

halos ay dikit na sa kalsada ang ibang naninirahan at walang lugar para magkaroon ng

pagkakakitaan. Mayroong anim na purok ang nasasakupan ng Barangay Calo, eto ang: purok

uno, dos, tres, kwatro, singko at purok sais.

Mula sa aming isinagawang community mapping sa pamamagitan ng Focused Group

Discussion o FGD ay napag-alaman ang iba’t ibang mga imprastraktura at uri ng kabahayan,

serbisyong panglipunan, likas-yaman, at yamang pangpinansyal. Ayon sa mga nakipulong ay

naksentro ang mga serbisyong panglipunan sa Purok 3 sa kadahilanang dito maraming

matatagpuang establisyemento gaya ng funeral homes, gym, junk shop, at hardware store.

Makikita rin sa purok na ito ang barangay hall maging ang pampublikong elementarya, day care

center at covered basketball court. Samantalang ang palayan naman ay nakasentro sa Purok 4 at

Purok 6 kung saan din naroon ang mga rice and palay dealer. Naibahagi din ng mga residente na

dumalo sa FGD ang peste na sumasalanta sa kanilang mga pananim na karaniwan ay kuhol at

tipaklong. Sinosolusyunan na lamang ito ng mga magsasaka sa pamamagitan ng paggamit

umano ng pesticides ngunit sinisiguro nila na may kalayuan ito sa mga kabahayan.

Samantala ang sakuna na madalas danasin ng mga residente ay ang pagbaha dahil sa

kalapit na ilog sa barangay Maitim. Wala namang naitalang insidente ng landslide o ng sunog

nitong mga nakalipas na taon. Ngunit malimit ang mga aksidenteng pambehikulo lalo na sa kalye

sa dako ng Purok 3, ang mga biktima ay mga sasakyan gaya ng dyip, motor o tricycle.

Ang mga natukoy naman na lumalaganap na suliranin ay nakasentro sa mga kabataan

partikular na sa ang mga dalagita na malimit masangkot sa maagang pagdadalantao. Tinukoy din

nila na maraming kaso ang nasa highway ng Purok 3 dahil na rin daw umano sa kapabayaan ng

mga magulang na ang kanilang mga anak ay nasa lansangan pa kahit madaling araw na. Ang

mga kaso naman ng malnutrisyon sa mga bata ay nasabing mataas ang kaso sa Purok 2 dahil

umano sa mga magulang na walang permanenteng trabaho at kahit nais mangalakal ay wala ng

matagpuang makalakal kung kaya’t kapos sa pambili ng maipapakain sa kanilang pamilya.Sa

purok 2 at 3 naman daw nakasentro ang mataas na bilang ng mg bata.

B. Katangiang Demograpiko ng Nakapanayam

Ang mga nakapanayam mula sa barangay ay binubuong 200 katao. May kaliitan ang bilang

kung kaya’t may kahirapan itong gamitin bilang basehan, masasabi pa rin na kaya nitong

irepresenta ang mga katangian ng buong populasyon ng barangay sa tulong ng sistematikong

pagpili.

a. Katangiang Demograpiko ng Nakapanayam

69%

32%

Babae Lalaki

Larawan. Blg. 2.1.a Bilang ng mga babae at lalaking kinapanayam sa Barangay Calo.

Makikita sa Larawan Blg. 2.1.a, kababaihan ang bumubuo sa karamihan ng bilang ng

mga nakuhang kapanayam; sila ay katumbas ng 68 bahagdan ng kabuuang bilang ng mga

nakapanayam. Samantalang 32 na bahagdan naman ng mga nakapanayam ay binubuo ng mga

kalalakihan. Ang imporsyang ito ay wala pang anumang implikasyong masasabi sa kabuuang

populasyon sapagkat hindi naman lahat nang nakapanayam ay puno ng kani-kanilang

sambahayan (household heads).

Larawan Blg. 2.1.b Paghahati ng mga edad ng mga kinapanayam sa Barangay Calo.

Makikita sa Larawan Blg. 2.1.b na karamihan sa mga nakapanayam ay nasa edad 23-35

taong gulang. Pumapangalawa ang bilang ng mga nasa edad 36-45 taong gulang at sumunod

yaong mga nasa 46-55 taong gulang at 56-65 taong gulang. Iilan lamang ang mga nakapanayam

na nasa edad 66-75 taong gulang. Pinaka kaunti naman ang mga may edad na 76 taong gulang at

pataas.

Ang edad ng mga nakapanayam ay may implikasyon sa antas ng kaalaman nila ukol sa

barangay. Maganda na ang karamihan sa mga nakapanayam ay nasa tamang edad na, masasabi

na higit na may kredibilidad ang mga karanasan nila sa paninirahan sa barangay kaysa sa mga

mas batang miyembro ng komunidad.

23%

64%

5%8%

Binata/dalagaMay-asawaHiwalayBiyudo/biyuda

0-12 yrs. old

13-17 yrs. old

18-21 yrs. old

22-35 yrs. old

36-45 yrs. old

46-55 yrs. old

56-65 yrs. old

66-75 yrs. old

76+ yrs.

0

8 9

69

35 33 32

11

3

Larawan.Blg. 2.1.c Katayuang sibil kinapanayam sa Barangay Calo.

Makikita sa Larawan Blg. 2.1.c, karamihan sa mga nakapanayam ay may-asawa na.

Kinakatawan nila ang 64 bahagdan ng kabuuang bilang ng mga nakapanayam. Samantala,

pumapangalawa naman ang bilang ng mga binata at dalaga na nakapanayam; sila ang

kumakatawan sa 23 bahagdan ng kabuuang bilang ng mga nakapanayam. Kinakatawan naman

ng mga biyudo at biyuda ang 8 bahagdan ng kabuuang bilang ng mga nakapanayam. Pinaka

kaunti naman ang bilang ng mga nakapanayam na hiwalay sa asawa; kinakatawan nila ang 5

bahagdan ng kabuuan ng mga nakapanayam – maliit kumpara sa ibang klasipikasyong

nabanggit. Wala sa mga kinapanayam sa Barangay Calo ang live-in.

Ang mataas na bilang ng mga nakapanayam na kasal o may-asawa na ay implikasyon ng

posibleng pagtaas ng popolusyon ng barangay sa mga susunod na taon.

1%6% 11%

12%

31%

21%

13% 5%1%

No formal educationPrimary LevelElementary LevelElementary GraduateHS LevelHS GraduateCollege LevelCollege GraduateVocationalBelow School AgePost Graduate

Larawan Blg. 2.1.d Antas ng edukasyon na natapos ng mga kinapanayam sa Barangay

Calo.

Makikita sa Larawan Blg. 2.1.d. na karamihan ng mga kinapanayam sa Barangay Calo ay

nakapagtapos ng pag-aaral sa sekondarya; sila ang kumakatawan sa 31 bahagdan ng kabuuan ng

mga nakapanayam. Pumapangalawa naman sa dami ng bilang ng mga nakapanayam ang mga

nakaabot sa kolehiyo; sila ang kumakatawan sa 20 bahagdan ng kabuuan ng mga nakapanayam.

Pumapangatlo ang bilang ng mga nakapanayam na nakaabot sa sekondarya na kumakatawan sa

12 bahagdan ng kabuuang bilang ng mga nakapanayam. Masasabing mataas ang antas ng

literasiya ng karamihan sa mga nakapanayam sa Barangay Calo.

14%

27%

4%

3%

8%23%

1%6%

2%2%

1%

6%1% 4% Unemployed

HousewifeProfessionalEmployed (white collar)Employed (blue collar)Self-employedFactory WorkerSkilled WorkerTanodLGU OfficialFarmer/gardenerUnderground workerRetiredOFWBelow school ageStudent

Larawan Blg. 2.1.e Uri ng trabaho ng mga kinapanayam sa Barangay Calo.

Tignan ang Larawan Blg. 2.1.e. Ang pinakamalaking bahagdan (27%) ng mga

nakapanayam ay binubuo ng mga housewife habang sunod naman ang mga self-employed

(23%)at ang mga unemployed (15%).

Pumapangalawa sa uri ng trabaho ang mga self-employed na bumubuo sa 23 bahagdan ng

kabuuang bilang ng mga nakapanayam.Dahil sa mataas na bilang ng mga self-employed

aymalaki ang posibilidad na mayroong mataas na revenues o kita ang barangay lalo na kung ang

mga negosyong matatagpuan rito ay malalaking negosyo. Ang mga nasabing negosyo rin ay

mayroon ring epekto sa mga serbisyong mayroon ang mga tao sa komunidad.

Ang mataas na bilang ng mga unemployed ay implikasyon na maaaring limitado ang

trabaho o kabuhayan sa barangay.

b. Katangiang demograpiko ng Kasambahay

55%

45%

Babae Lalake

Larawan Blg. 2.2.a Bilang ng mga babae at lalaking miyembro ng mga sambahayan ng mga kinapanayam sa Barangay Calo.

Bagaman karamihan sa mga nakapanayam ay mga kababaihan (Larawan Blg. 2.1.a)

makikita pa rin na ang karamihan pa rin ng mga bumubuo sa mga sambahayan ng mga

nakapanayam ay mga kalalakihan at ito ay ipinapakita ng larawan sa itaas. Higit na

makatutulong ang impormasyong ito kumpara sa impormasyon ukol sa mga kasarian ng mga

nakapanayam; ito ay mas representibo sa populasyon ng Barangay.

Ang mas malaking bilang ng kababaihan na makikita sa larawan sa itaas ay maaring

mayroong implikasyon sa kalagayang ekonomiko ng mga sambahayan at maging ng barangay.

Dahil karaniwan na ang mga kalalakihan ang naghahanapbuhay, ang mas mababang bilang nila

ay nangangahulugan ng mas mababang komposisyon ng lakas paggawa ng barangay. Kung

malaking porsyento ng mga kalalakihan ay nakapaghahanapbuhay para sa kanilang mga

sambahayan, malaki ang posibilidad na higit na matatag ang estadong ekonomiko ng mga

sambahayan at maging ng mismong barangay.

At dahil karaniwan ring ang mga kalalakihan ang naghahanapbuhay, kung kaya’t sila rin

ang may pinakamalaking bahagi sa desisyon ng mga sambahayan, kumbaga, sila ang kadalasang

mga household heads. At ang mga desisyon ng mga household heads ay mayroong impluwensiya

sa pangkalahatang desisyon ng kani-kanilang sambahayan, na siya rin namang posibleng

magkaroon ng epekto sa partisispasyon ng kani-kanilang sambahayan sa komunidad.

Posible rin na ang mga lalaking residente ng barangay na mga binata pa ay magdesisyong

magkaroon nang kani-kanilang pamilya lalo na kung hindi na sila makatutuloy ng pag-aaral sa

kolehiyo. Dahil dito possible rin na tumaas ang populasyon ng mga barangay sa mga darating na

panahon lalo na kung mapagdesisyunan ng mga ito na sa barangay manirahan.

Sa kabilang banda, sa ganitong kaso kung saan mas marami ang bilang ng kababaihan,

nangangahulugan din ito ng ilang bagay. Isa na rito ang mataas na posibilidad ng paglaki pa ng

populasyon, una dahil sila ang may kakayahang magkaroon ng anak lalo na kapag handa na ang

kanilang katawan. Sa kasamaang palad, nagiging sanhi din ito ng paglaki ng populasyon dahil sa

pagdadalang tao lalo na’t hindi inaasahan ang mga pagbubuntis na ito.

Maaari rin na mayroong implikasyon ang mas malaking bilang ng mga kababaihan sa

katayuang-ekonomiko ng mga sambahayan, na siya rin namang nakakaapekto sa katayuang-

ekonomiko ng barangay. Halimbawa, maaaring mas pinili ng mga sambahayan na ang mga

kababaihan, lalo na yaong may mga anak na, ay hayaan na lamang manatili sa bahay at

pagtuunan ng atensyon ang mga gawaing-bahay kaysa sa mga gawaing produktibo gaya ng

paghahanapbuhay. Bilang epekto, mas maliit ang bilang ng mga naghahanapbuhay at tutustos sa

mga pangangailangan ng mga sambahayan.

Maaaring mayroon pa itong kaakibat na implikasyong kultural: na nainiwala pa rin ang

karamihan, bilang mga Pilipino, na ang lalaki ang syang dapat naghahanapbuhay, at ang babae

ang siyang nasa tahanan. Sa madaling sabi, hanggang ngayon ay maaring naniniwala pa rin ang

karamihan sa mga komunidad sa ating bansa sa pagtutukoy ng mga gampaning pangkasarian na

tumatak na sa ating nakaraan at kasaysayan (gender roles).

Larawan Blg. 2. 1. b. Pagkakalahati ng mga edad ng mga nakapanayam sa Barangay Calo

Makikita sa Larawan 2.2.b. na pinakamalaki o pinakamadami ang populasyon ng mga miyembro

ng samabahayan na may edead na 0-12 taong gulang habang pumapapangalawa naman ang

populasyon ng mga myembrong 22-35 taong gulang. Kaunti naman ang 66-75 taong gulang sa

larawan.

Makikitang maliit lamang ang matandang populasyon sa barangay Calo, kapansin pansin

naman na mataas ang batang populasyon kumpara sa matandang populasyon. Mapapansin din sa

larawan na malaki rin naman ang populasyon ng mga 22-35 taong gulang. Ang pagiging mataas

0-12 yrs. old

13-17 yrs. old

18-21 yrs. old

22-35 yrs. old

36-45 yrs. old

46-55 yrs. old

56-65 yrs. old

66-75 yrs. old

76 + yrs.

232

6957

156

55 6148

1 8

sa populasyon ng mga bata kasama ang nasa grrupong 22-35 taong gulang ay nangangahulugan

na mas maraming kelangan suportahan ang populasyong naghahanap buhay ng barangay.

Bagamat mataas ang populasyong naghahanapbuhay sa barangay ay mataas rin ang populasyong

umaasa rito. At dahil rin mataas ang mga nasa may edad na 0-12 ay dapat dagdagan o palawakin

at pagandahin ang mga serbisyong pang komunidad tulad ng edukasyon at mga programang

pangkalusugan at nutrisyon at mga palaruan para sa mga bata.

4% 4%15%

4%

11%21%

14%

13%

3% 9%2% 1 no formal education2 primary level3 elementary level4 elementary grad5 high school level6 high school grad7 college level8 college grad9 vocational10 below school age11 post doc

Larawan Blg. 2.2. d. Antas ng edukasyon na natapos ng mga myembro ng sambahayan ng mga kina-panayam sa Barangay Calo.

Makikita sa Larawan Blg. 2.2. d na sa mga myembro ng sambahayan ng mga

nakapanayam, karamihan sa mga ito ay nakapagtapos ng pag-aaral sa sekondarya. Inilalahad ng

larawan sa itaas na ang mga ito na nakapag tapos ng hayskul ay bumubuo sa 21 bahagdan base sa

mga datos na nakalap. Sinundan ito ng mga miyembro ng sambahayan ng mga nakapanayam na

nakatuntong at nakapagtapos ng kolehiyo at nakakuha ng diploma. Marami rin sa mga miyembro

ng sambahayan ang nag-aaral pa rin sa elementarya na nagpapakita na marami sa bumubuo ng

populasyon ay mga bata. At dahil dito, lalo lamang pinapatunayan nito na mataas ang antas ng

literasiya sa barangay at mataas ang pagpapahalaga sa mga mamamayan nito sa edukasyon.

Nangangahulugan rin ito na mataas ang kakayahan ng mga mamamayan ng barangay na

magkamit ng mga serbisyong pang-edukasyon.

Bagaman mayroon pa ring maliit na bahagdan ng mga walang pormal na edukasyong

natanggap – na siya naming nangangahulugan na hindi pa rin lahat ay may kakayahan na

tustusan ang edukasyon.

Ang kaantasan ng edukasyon ay mayroon ring implikasyon sa aspetong ekonomiko ng

mga sambahayan. Ang mataas na antas ng edukasyong inabot ay makakatulong sa pagkamit ng

mas maganda at permanenteng trabaho na posibleng mas malaki ang kita.

Talaan Blg. 2. Mga dahilan sa pananatili at pag-alis ng mga tao sa Barangay Calo.

Dahilan ng Pananatili sa Barangay Dahilan ng Pag-alis Mula sa Barangay

Sariling pagmamay-ari na ang tahanan Gusto ng sariling bahay

Dito na lumaki Kapag may oportunidadDito na nasanay Walang hanapbuhayMaayos naman ang lugar Rumerenta lang kaseNarito ang hanapbuhay Pagtumamasa lotto/yumamanWalang ibang malilipatan/pupuntahan Baka biglang mapaalis

C. Migrasyon

Larawan Blg. 3.1. Komposisyon ng mga respondante batay sa pagiging orihinal sa Barangay Calo.

Makikita sa Larawan Blg. 3.1. na karamihan ng mga nakapanayam ay mga orihinal nang

nakatira sa barangay (80%), samantalang 20% naman ang hindi tubo sa barangay.

Ang mga numerong ito ay maaaring may koneksyon sa antas ng kaalaman ng

nakapanayam ukol sa mga bagay-bagay sa barangay. Ang pagkakaroon ng dayo sa barangay ay

isa ring indikasyon ng estado nito. Maaaring maganda ang posibilidad-pangkaunlaran,

panseguridad, at iba pang serbisyo ng barangay kaya ninanais ng mga tao na lumipat at

manirahan dito.

Mayroong mahalagang implikasyon sa populasyon ng barangay ang migration pattern ng

mga tao sa barangay.

80%

20%

OrihinalDayo

22%

27%12%

22%

12%5%

Ibang barangay sa BayLagunaMetro ManilaLuzonVisayasMindanaoIbang bansa

Larawan Blg. 3.2. Mga lugar na pinagmulan ng mga di-orihinal sa Barangay Calo.

Tignan ang Larawan Blg.3.2. Ang kadalasang tipo ng migrasyon o paglipat ay sarado;

karamihan ng mga lumipat sa Calo ay mula rin sa mga karatig-barangay nito. Magkapantay ang

porsyento ng mga nagmula sa ibang lalawigan ng Luzon at sa karatig-bayan ng Bay - na siyang

kinabibilangan ng Barangay Calo.

Karamihan sa mga nakapanayam na hindi orihinal sa barangay ay nagmula lang din sa

Bay, sa mga karatig-barangay ng Calo, partikular na ang Puypuy. Binubuo nila ang 27% bilang

ng mga hindi orihinal s barangay. Sumunod ang mga lumipat mula sa iba pang bayan ng Laguna

(22%) at ang mga lumipat mula sa ibang lalawigan ng Luzon (22%). Kumpara sa unang tatlo,

ang mga nagmula sa ibang lugar ay kaunti lamang.

Sa madaling sabi, karamihan ng mga naninirahan sa barangay na hindi orihinal rito ay

nagmula lang rin sa mga kalapit-lugar nito.Ito ay maaaring indikasyon na ang barangay ang

angat sa iba nitong mga karatig-barangay kaya’t mas pinili ng mga nakapanayam na lumipat

dito.

Ang iba’t-ibang aspeto ng populasyon ng barangay, kagaya ng dami ng tao, serbisyo at

kita ng barangay, ay maari ring maapektuhan ng migrasyon. Kung mas marami ang mga taong

lumilipat papunta sa barangay kaysa sa mga umaalis upang manirahan sa ibang lugar, ang

populasyon ng barangay ay hindi bababa; ito ay maari lamang manatiling halos walang

pagbabago sa dami o maaari ring dumami pa, lalo na kung karamihan sa mga lumipat ay nasa

reproductive age pa. Ang kaunlaran, seguridad, at iba pang serbisyo ng barangay ay maaaring

nakakaapekto rin sa dami ng tao rito.

22%

78%

May planong lumipatWalang planong lumipat

Larawan Blg. 3.3. Kagustuhan o plano ng pag-alis sa barangay at paglipat sa ibang lugar ng mga kinapanayam sa Barangay Calo.

Makikita sa Larawan Blg. 3.3 ang karamihan sa mga nakapanayam ay wala ng planong

lumipat (78%), habang mayrooong 22% na nagsabi na mayroon silang planong lumipat sa ibang

lugar. Ang karamihan sa mga nagsabi na wala na silang planong lumipat ng ibang lugar ay

maaaring komportable na ang kalagayan ng kanilang mga sambahayan sa barangay.

D. Katangiang Sosyo-kultural at Politikal

a. Estadong Pangkalusugan at Pangkalinisan

Ubo't sipon

Lagnat

Asthma TB

Hypert

ensio

n

Sakit s

a puso

Diabete

s

Arthriti

s

Sakit s

a bala

t

Tigdas/

bulutong tubig

Malnutris

yon

Pagtata

e

190

170

33

013 6

14 113 0 1 0

Larawan Blg. 4.1. Mga karaniwang sakit sa mga sambahayan sa Barangay Calo.

Makikita sa Larawan Blg. 4.1 na ang kadalasang sakit ng mga miyembro ng pamilya sa

barangay ay ang pagkakaroon ng ubo’t sipon (190); pumapangalawa naman ang pagkakaroon ng

lagnat (170). At pumapangatlo naman ang pagkakaroon ng asthma, ngunit ang bilang nito na 33

ay maliit kumpara sa mga unang dalawang sakit na nabanggit.

Bukod sa mga naitalang sakit sa Larawan Blg. 4.1, mayroong iilang na nagbanggit ng

mga sakit tulad ng urinary tract infection (UTI), cancer, tonsillitis at kidney diseases bilang

pangkaraniwang sakit sa mga sambahayan.

Ang pagkakaroon ng mataas na bilang ng mga nagkakasakit ng ubo, sipon at lagnat ay

maaaring maiugnay sa dami ng bilang ng mga kabataan sa komunidad. Samantala, ang

pagkakaroon ng maliit na bilang ng mga may sakit na hypertension, sakit sa puso, diabetes at

arthritis ay maiuugnay sa kakaunting bilang ng mga matatanda sa barangay.

Ang mga sakit na karaniwang nararanasan ng mga tao sa barangay ay mayroong

implikasyon na maaaring ang mga mamamayan na may matinding karamdaman ay hindi

nakakasali sa gawaing produktibo o pangkabuhayan.

Sariling paggamot

Halamang gamot

Walang preskripyon

Albularyo Doktor Faith Healer Health Center

100

35

47

17

151

2

22

Larawan Blg. 4.2. Pamamaraan ng paglunas ng sakit ng mga mamamayan sa Barangay Calo.

Makikita sa Larawan Blg. 4.2. na ang pagkonsulta sa doktor ang pangunahing

pamamaraan ng paglunas ng sakit ng mga mamamayan ng barangay. Pumapangalawa naman ang

mga nagsasariling paggamot o self-medication, na sinusundan ng mga bumibili lamang sa botika

ng mga gamot na walang preskripsyon.

Ang mataas na bilang ng mga kumukunsulta sa doktor ay implikasyon na ang mga

mamamayan ng barangay Calo ay mayroong kakayahang magbayad sa serbisyo ng isang doktor.

Tulad ng pagkonsulta sa doktor, ang pagbili ng gamot ay nangangahulugang may kakayahan ang

mga mamayan na bumili ng gamot. Ang parehong pamamaran ng paglunas ng sakit ay

implikasyon na ang mga tao sa barangay ay may matinding paniniwala sa siyensya ng medisina.

Samantala, ang mataas na bilang ng mga nagsasariling paggamot o self-medication ay

maaaring nangangahulugang may kaunting kaalaman sa paggamot ang mga tao o kaya naman ay

nangangahulugan ito na may malaking bahagi ng populasyon ng komunidad na walang

kakayahan na komunsulta sa isang doktor.

83%

15% 2%

De buhosDe flushOpen pitWalang palikuran (nakikigamit)Walang palikuran (sa tabi-tabi lang, flying saucer)

Larawan Blg. 4.3. Klase ng palikuran na mayroon ang mga kabahayan ng Barangay Calo.

Tignan ang Larawan Blg. 4.3. Halos lahat ng mga nakapanayam ay mayroong sariling

palikuran sa kanilang kabahayan; binubuo nila ang 98 bahagdan ng kabuuan ng bilang ng mga

nakapanayam. Ang 98 bahagdan na ito ay nahahati sa dalawang uri ng palikuran; 83 bahagdan

ang kabahayang may de buhos na palikuran at 15 bahagdan naman ang mga may de flush na

palikuran. Ang de flush na palikuran ang karaniwang uri ng palikuran sa kabahayan ng mga

nakakaangat sa buhay o yaong mga kabahayan na mayroong kapasidad na tustusan ang mga

karagdagang gastusin sa tubig. Samantala, ang de buhos na palikuran naman ang karaniwang uri

ng palikuran sa mga kabahayan ng mga hindi gaanong nakakaangat sa buhay o ng mga pinili na

lamang na gumamit ng de buhos upang makatipid sa gastusin sa tubig.

Ang maliit na porsyente ng mga walang sariling palikuran ay implikasyon lamang na

nakakaluwag sa buhay ang mga taga barangay. Wala ring naitalang kabahayan na gumagamit ng

open pit na palikuran; ito ay implikasyon na ang barangay ay mayroong sapat na suplay ng tubig

para sa mga kabahayan.

Kinokolekta Sinusunog Ibinabaon

191

145

Larawan Blg. 4.4. Paraan ng pagtapon ng mga sambahayan sa Barangay Calo.

Makikita sa Larawan Blg. 4.4 na ang karaniwang paraan ng pagtatapon ng basura ng mga

sambahayan sa barangay ay ang pagkokolekta. 191 o halos lahat ng nakapanayam ay nagsabi

nakinokolekta ang kanilang basura. Samantala, 14 na sambahayan naman ang nagsabi na

sinusunog nila ang kanilang mga basura at 5 ang nagbanggit na ang mga basura ay kanilang

ibinabaon. Maliban sa tatlong paraan ng pagtatapon ay wala ng iba pang paraang nabanggit ang

mga nakapanayam. Mayroon ring ibang nakapanayam na nagsabing dalawang paraan ang

ginagamit, halimbawa, mayroong nagpapakolekta ng mga di-nabubulok na basura lamang at

nagbabaon sa lupa ng mga nabubulok na basura.

Ayon sa mga nakapanayam, ang mga basura ay hindi kinokolekta ng trak kapag ito ay

hindi naipaghiwa-hiwalay ayon sa mga nabubulok at di-nabubulok. Ang mataas na bilang ng

mga nagpapakolekta ay may implikasyon na karamihan sa mga miyembro ng komunidad ay

mayroong disiplina.

Makikita sa larawan na hindi lahat ng miyembro ng komunidad ay nagpapakolekta ng

kanilang basura. Bagama’t ipinagbabawal ang pagsusunog ng basura, mayroon pa ring 14 na

nagsabing sinusunog nila ang kanilang mga basura. Maaaring ang mga sambahayan na

nagsusunog ng kanilang basura ay may kakulangan sa impormasyon ukol sa tamang pagtatapon

ng basura o di kaya naman ay sadyang malayo ang kanilang lugar kaya’t hindi na ito naaabot ng

mga trak na nangongolekta ng basura.

Ang bilang ng mga nagbabaon ng mga nabubulok na basura ay may implikasyon na ang

ilang miyembro ng komunidad ay nais na makabawas sa dami ng basura kaya’t ginagamit na

lamang nila ito sa magandang paraan gaya ng pagbabaon na maaari ring magsilbing pataba sa

lupa.

Isang beses isang linggo higit 1 beses/linggo hindi nagpapahakot

188

3 9

Larawan Blg. 4.5. Dalas ng pagkokolekta ng mga basura sa mga sambahayan sa Barangay Calo ayon sapagkakaalam ng mga nakapanayam.

Makikita sa Larawan Blg. 4.5 na karamihan sa mga sambahayan sa Barangay Calo ay

isang beses isang lingo kung magpahakot ng kanilang mga basura. Ayon sa mga nakapanayam

ang paghahakot ng basura ay naka-iskedyul tuwing araw ng linggo lamang. Bagama’t isang

beses lamang sa isang linggo nangongolekta ng basura sa barangay, mayroon pa ring 3 na

nagsabi na higit isang beses kada linggo ang pagkokolekta ng basura.

Ang bilang ng mga nagsabing isang beses isang linggo kinokolekta ang basura ay

nangangahulugan lamang na karamihan sa mga miyembro ng komunidad ay may sapat na

kaalaman ukol sa tamang iskedyul ng pagkokolekta ng basura.

44%

39%

18%Nabubulok Di-nabubulok Residuals

Larawan Blg 4.5.a. Karaniwang komposisyon ng mga basura ng mga kabahayan ng mga nakapanayam sa Barangay Calo.

Tignan ang Larawan Blg. 4.5.a. Makikita sa larawan na pinakamalaki ang porsyento

(43%) ng mga nabubulok na basura sa mga kabahayan ng mga nakapanayam sa barangay. 39%

naman ang mga di-nabubulok at 18% ang mga di-nabubulok na residuals gaya ng mga sachet ng

shampoo.

Makikita sa Larawan Blg. 4.6. na karamihan sa mga nakapanayam ay palaging

nagbubukod ng basura sa kanilang mga kabahayan. Labing-anim (16) ang nagsabi na paminsan-

minsan sila nagbubukod ng kanilang mga basura habang anim (6) naman samga nakapanayam

ang hindi nagbubukod ng basura sa kanilangg mga kabahayan.

Palaging nagbubukod Paminsan minsan Hindi nagbubukod

178

166

Larawan Blg. 4.6. Dalas ng pagbubukod-bukod ng mga sambahayan ng mga nakapanayam.

Makikita sa Larawan Blg. 4.6. na karamihan sa mga nakapanayam ay palaging

nagbubukod ng basura sa kanilang mga kabahayan. Labing-anim (16) ang nagsabi na paminsan-

minsan sila nagbubukod ng kanilang mga basura habang anim (6) naman samga nakapanayam

ang hindi nagbubukod ng basura sa kanilangg mga kabahayan.

Kakulangan sa panahon o oras isa sa mga dahilan ng mga nagsabing hindi sila

nagbubukod ng basura sa kanilang mga kabahayan. Samantalang ang iba naman ay nagsabing

sinusunog lamang nila ang mga basura kaya’t hindi na nila ito pinagbubukod-bukod.

Ang pagkakaroon ng mataas ng bilang ng mga sambahayan na nagbubukod ng kanilang

mga basura ay implikasyon na ang mga mamamayan ng Barangay Calo ay disiplinado pagdating

sa pagtatapon ng basura.

b. Partisipasyon sa Komunidad

Larawan Blg. 5.1. Mga uri ng organisasyon na mayroon sa barangay ayon sa nakapanayam sa Barangay Calo.

Mula sa Larawan Blg. 5.1, naipapakita na ang nangungunang organisayon na pinaka-

pamilyar sa nakapanayam ay ang samahan ng kababaihan, samahan ng kabataan, at ang senio

citizens’ organization. Nilalaman naman ng 30% ang mga nakapanayam na hindi alam ang mga

organisasyon na mayroon sa barangay, ang bilang nito ay 60 mula sa mga nakapanayam.

Ang pagkakaroon ng mataas na bilang ng mga nakapanayam na nalalaman ang

pagkakaroon ng samahan para sa mga kababaihan ay nangangahulugan na nangunguna ang mga

proyektong pangkababaihan na ipinapatupad ng barangay. Mataas din ang antas ng

pagkakakilanlan ng mga nakapanayam sa samahan ng kabataan. Mayroong napakalaking

kontribusyon sa barangay kung pamilyar ang mga residente dito ukol sa pagkakaroon ng iba’t

ibang organisasyon na tumutulong upang linangin ang mga kakayahan ng mga mamamayan ng

barangay. Samantala, sa mga nakapanayam na hindi alam kung anu ano ang mga organisasyon

Samah

an ng k

abata

an

Samah

an ng m

ga Kab

abaih

an

PTA

samah

an ng m

agsa

saka

homeowner

's as

socia

tion

Brgy C

ouncil/B

rgy D

ev't C

ouncil

organ

isasy

on sa si

mbahan

NGOsPO's

senior c

itizens'

organ

ization

hindi ko al

am0

20

40

60

80

100

120

140 119134

12

79

3

89

2719 14

99

60

ay maaaring hindi magkaroon ng pagkakataon upang lumahok at makiisa sa mga makabuluhang

gawain na ipinapatupad ng mga organisasyon sa barangay.

Ngunit, sa kabilang banda, hindi nito direktang ipinapahiwatig ng antas ng kaalaman ng

mga tao sa pagkakaroon ng mga organisasyon sa barangay ang kanilang antas ng ng

partisipasyon o pakikiisa sa mga gawain o proyekto ng mga samahan.

21%

79%

Miyembro ng organisasyon Hindi miyembro ng organisasyon

Larawan Blg. 5.2. Bilang ng mga nakapanayam na nagsabi na sila ay miyembro ng mga organisasyon sa Barangay Calo.

Ipinapakita ng Larawan Blg. 5.2 na binubuo lamang ng 21% mula sa mga nakapanayam

ang miyembro ng alinmang organisasyon sa barangay ang mas malaking bahagi na may 79% ay

hindi miyembro ng anumang organisayon sa barangay.

Bagamat mataas ang antas ng kaalaman ng mga tao ukol sa mga organisasyong na

mayroon ang barangay, lubos na kakaunti lamang ang mga kasapi o nabibilang sa mga samahang

ito. Isa pang anggulo na isasaalang-alang ay ang hindi tiyak na pakikiisa ng mga nasabing

miyembro sa mga organisasyong kanilang kinasasapian. Sa kadahilanang may mga

pagkakataong ang iba sa mga miyembro ng organisasyong kanilang kinabibilangan ay hindi

talaga aktibong nakikilahok sa mga programa o proyektong ipinapatupad ng mga organisasyon.

Maaaring ang iba ay nagpupunta lamang upang makilahok kung may gantimpalang

ipamamahagi sa kanila mula rito subalit, kung sa ordinaryong pagpupulong ay nawawala na ang

kanilang presensiya. Kung magpapatuloy ang ganitong huwarang pakikilahok ay mataas ang

posibilidad na unti-unting maubusan at tuluyang mawalan ng mga makabuluhang mga proyekto

na nangangailangan ng mataas na antas ng kagalingang pantao.

Larawan Blg. 5.3. Pakikiisa ng mga nakapanayam sa mga gawaing pambarangay sa Barangay Calo.

Mula sa Larawan Blg. 5.3 ay ang bahagdan ng mga nakapanayam na nakikiisa o hindi

nakikiisa sa mga gawaing pambarangay na nagpapakita na mas mataas lamang ng bahagya ang

mga nakikiisa sa gawaing pambarangay. Halos pantay rin ang pagkakahati ng mga nakapanayam

na nagsabing sila ay nakikiisa o hindi nakikiisa.

Mas makabubuti kung mahihikayat pa ang ibang mga residente ng barangay ang mas

nakakarami upang makiisa sa mga gawaing pangkomunidad na mas lilinang sa kagalingang

pantao ng barangay. Sa pamamagitan nito ay mas nalalapit ang pagsasakatuparan ng layuning

52%49%

Nakikiisa sa gawaing barangayHindi nakikiisa sa gawaing barangay

pangkaunlaran ng komunidad. Ito rin ay isang indikasyon na mas magkakaroon ng mas maigting

na pagnanais para sa karagdagang pang proyekto o programang pangkaunlaran.

Pag-engganyo sa iba na sumali

Pakikilahok sa mga pagpupulong

0

10

20

30

40

50

60

70

17

68

35

31

Larawan Blg. 5.4. Mga uri ng partisipayon ng mga nakikiisa sa gawaing pangkomunidad sa Barangay Calo.

Ang nangunguna sa mga uri ng partisipasyon ng mga nakikiisa sa gawaing

pangkomunidad sa mga nakapanayam ay ang aktibong pakikilahok ng mga proyekto o gawain na

may bilang na 68 na nakapanayam na isinasagawa ito, pakikilahok sa pagpupulong na may

bilang na 35 na nakapanayam, pag-ambag ng perang kontribusyon na may bilang na 31 na

nakapanayam at ang pag-engganyo sa iba na sumali na may bilang na 17 na nakapanayam

(Larawan Blg. 5.4).

Mula rito ay ipinahihiwatig na mula sa kanilang pakikiisa ay pinapaboran ng mga

residenteng Barangay Calo ang aktibong pakikilahok sa mga gawaing pangkomunidad.

Naipapamalas na ang kaisipan nila ay nahuhubog sa pagtulong at pakikisalamuha sa ibang

miyembro ng komunidad na bihira ng nasasaksihan sa ibang barangay. Gayundin ang

implikasyon sa partisipasyon sa pamamagitan ng pakikilahok sa mga pagpupulong na hindi

nalalayo ang bilang sa pag-ambag ng perang kontribusyon.

nagbabahay-bahay pag-aanunsiyo ng mga proyekto

pagsasagawa ng pulong pagbibigay ng sulat0

10

20

30

40

50

60

42 43

51

5

Larawan Blg. 5.5. Mga paraan na ginagawa ng mga opisyal upang mahikayat ang partisipasyon ng mga mamamayan sa gawaing barangay ayon sa mga nakapanayam sa Barangay Calo.

Naipapakita naman sa Larawan Blg. 5.5 ang iba’t ibang paraan na ginagawa ng mga

opisyal ng barangay Calo upang mahikayat ang partisipasyon ng mga mamamayan sa gawaing

barangay. Nangunguna ang pagsasagawa ng pulong na may bilang na 51 na nakapanayam, 43

naman sa mga nakapanayam an nakakatugon sa paghihikayat sa pamamagitan ng pag-aanunsiyo

ng mga proyekto, at napakaliit na bahagi naman na mayroong 5 bilang na nakapanayam lamang

ang tumukoy na nagbibigay ng sulat ang lokal na opisyal upang hikayatin ang partisipasyon ng

mga mamamayan sa gawaing barangay.

Mataas ang bilang ng mga nakapanayam ang tumukoy na nagsasagawa ng pulong ang

mga opisyal upang sila ay hikayatin na makilahok. Dahil dito ay nangangahulugan lamang na

bukas ang kanilang diwa sa aktibong paglalaan ng panahon at lakas sa pagdalo sa ganitong uri ng

paraan upang makahikayat ng mga makikiisa sa gawain. Maging ang pagbabahay bahay at pag-

aanunsiyo ay pamilyar din na paraan na nalalaman ng mga nakapanayam. Subalit ang pagbibigay

ng sulat na malamang ay hindi gaanong naging epektibo sa paghikayat ng mga residente sa

kadahilanang kulang ito sa pagdama ng pakikipagkapwa-tao na naglalayong mag-uugnay sa

pagkamit ng pundasyon tungo sa kaunlaran ng barangay.

Larawan Blg. 5.6. Mga pagkakataon na nagkikita at nagsasama-sama ang mga miyembro ng komunidad ng Barangay Calo.

Tingnan ang Larawan Blg. 5.6 na nagpapaliwanag ng mga pagkakataon kung saan

nagsasama-sama ang mga kasapi ng barangay upang yariin ang isang makabuluhang paghubog

sa pangkalahatan ng komunidad. Muli ay mapapansin na maging sa mga okasyong

nagkakasama-sama ang mga indibidwal sa komunidad ay tuwing magsasagawa ng pulong ang

barangay na pinakamataas, sa bilang na 87 na nakapanayam. Kasunod niyon ay ang pista na

mayroong bilang na 74 na nakapanayam, ang pagtataguyod ng medical and dental mission na

pagpupulong sa barangay

medical and dental mission

gawain sa paaralan

kasal libing pista

87

58

46

5 7

74

may naitalang 58 bilang ng mga nakapanayam at samanatala hindi naman nalalayo ang

pagkakataong magkahalubilo ang mga miyembro ng barangay sa mga ginaganap na gawain sa

paaralan. Napakaliit naman ang saklaw na bahagi ng kasal na may 5 bilang ng nakapanayam at

libing na may 7 bilang ng nakapanayam.

Ang mga pagkakataon na nagsasama-sama at nagkakakitaan ang mga naninirahan sa

Barangay Calo ay may ginagamapanang malawig na ambag sa pagpapalalim ng pangkomunidad

na ugnayan ng magkakabarangay. Maaari itong magsilbing tulay para magkaroon ng

pagkakaakma ng mga wastong pagpapasya ng mga residente upang mas makinabang ang higit na

bahagi ng komunidad dahil sa mga pagkakataong gaya ng mga nabanggit ay lubos pang

makikilala ng isa’t isa ang mga kabilang sa kanila ding nasasakupan.

C. Katangian sa Pamumuno sa Barangay

Kapitan Macahiya

Konsehal Borce

Konsehal Alcantara

Konsehal Garcia

Konsehal Alvarez

Konsehal Aldemita

Konsehal Dimasuay

Konsehal Timog

Barangay Sec. Villena

Barangay Treasurer Padilla

BNS Ebron

162

155

133

129

131

130

136

130

128

118

106

38

45

67

71

69

70

64

70

72

82

94

kilala di-kilala

Larawan Blg.6.1. Antas ng pagkakakilanlan sa mga namumuno sa barangay ng mga

kinapanayam sa Barangay Anos.

Makikita sa Larawan Blg 6.1 ang antas ng pagkakakilanlan ng mga nakapanayam sa mga

opisyal sa barangay. Inilalahad rin ng larawan na ito na karamihan sa mga nakapanayam ay

kilala nila ang mga barangay opisyales pero may mga nagbanggit o nagsabi sa mga

nakapanayam na hindi nila kilala.

Ang datos na ito ay nagpapakita lamang kung ano ang estado ng interaksyon at

pagkakakilanlan ng mga tao sa opisyales ng kanilang barangay. Ang resulta na ito ay

nangangahulugan na maaari silang makadulog agad sa mga opisyales na ito kung sakali mang

magkaroon ng kaganapan sa barangay, sakuna man ito o kahit anu mang hindi pagkakaunawaan

sa barangay.

D. Mga Problema at Isyu sa Barangay

Talaan Blg. 3.1 Karaniwang mga problemang pang-edukasyon ayon sa mga kinapanayam sa Barangay Calo.

Edukasyon

1. Maraming “out-of-school youth”

2. Kakulangan sa silid-aralan

3. Kakulangan sa guro

4. Kakulangan sa libro

5. Kakulangan sa scholarship

Makikita sa Talaan 3.1 ang mga problemang pang-edukasyon na pangkaraniwan sa

Barangay Calo ayon sa mga nakapanayam. Karamihan sa mga kinapanayam ay nagsabing ang

“out of school youth” o mga kabataang hindi nakapag-aaral ang isa sa mga pangunahing

suliranin ng Barangay dulot na rin ng kakulangan sa pangangailangang pinansyal. Nasundan pa

ito ng mga kakulangan sa pasilidad at ilan sa mga halimbawa nito ay ang kakulangan sa bilang

ng silid-aralan, hindi sapat na dami ng libro at maging ng mga guro di umano ay hindi rin akma

sa dami ng mga mag-aaral. Bukod sa mga ito ay malimit ding nabanggit ang kakulangan sa

scholarship o tulong pinansyal na napakalaking bagay para sa pag-aaral ng mga kabataan.

Ilan sa mga naging suhestiyon ng mga nakapanayam ay ang pagdaragdag ng mga

Financial Assistance at scholarship upang matulungan makapasok ang mga kabataang

namomobrelema dahil sa kahirapan. May mga nagsabi rin na kailangang magtulong tulong ng

mga mamamayan para mapaunlad ang kanilang barangay ukol sa aspeto ng edukasyon. Isang

paraan nito ang pag-aambag ng mga angkop na aklat. Nais rin ng ilan sa mga nakapanayam na

mas bigyang atensyon pa ng gobyernoang larangan ng edukasyon para sa ikauunlad ng kanilang

barangay at ng ating bansa.

Talaan Blg. 3.2 Karaniwang mga problemang pang-ekonomiya at pangkabuhayan ayon sa mga kinapanayam sa Barangay Calo.

Ekonomiya at Pangkabuhayan

1. Kakulangan sa hanapbuhay

2. Kawalan ng hanapbuhay

3. Kawalan ng oportunidad

Ang kakulangan sa hanapbuhay ang pangunahing suliranin ng Barangay Calo sa aspetong

pang-ekonomiya at pangkabuhayan ayon sa mga nakapanayam. Dahil dito maraming

mamamayan ang madalas na nakatambay lamang at kung minsan pa ay nalululong sa iba’t-ibang

bisyo. Subalit ayon din sa mga nakapanayam ay maraming taga barangay Calo ang nahihirapan

ang makakuha ng trabaho dulot na rin sa kawalan nito. Naniniwala ang mga nakapanayam na

mababa ang antas ng ekonomiya ng kanilang barangay sanhi na rin sa kawalan ng oportunidad sa

pagpapaunlad ng kanilang buhay.

Buhat sa mga suliraning ito ay nais isuhesyon ng mga nakapanayam na magkaroon ng

dagdag trabaho sa pamamagitan ng pagsasagawa ng mas maraming job fair na makapagbibigay

oportunidad sa mga mamamayan ng kanilang barangay. Isa ring paraan ang nakikita ng mga

nakapanayam ang pagsasagawa ng mga livelihood projects na angkop sa mga taga Barangay

Calo bilang manglalahok. Bukod din dito ay nagnais din sila ng pagbibigay puhunan bilang

panimula sa mga nagnanais magnegosyo sa kanilang barangay.

Talaan Blg. 3.3 Karaniwang mga problemang pangkalikasan at kapaligiran ayon sa mga kinapanayam sa Barangay Calo.

Kalikasan at Kapaligiran

1. Pagtambak ng basura

2. Polusyon sa hangin at tubig

3. Hindi maayos na paghihiwalay ng basura

4. Mga baradong kanal

Ipinapakita naman ng talaan sa ibabaw ang mga pangkaraniwang suliraning kinahaharap

ng mga mamamayan ng Barangay Calo ukol sa kalikasan ata kapaligiran. Pangunahing problema

dito ay ang pagtambak ng basura sa harapan ng Barangay Hall sa tuwing kokolektahin ang mga

basura ng mga mamamayan sa kanilang lugar. Bukod dito malimit ding nasabi ng mga

nakapanayam ang hindi maayos na paghihiwalay ng basura. Kasama na rito ang hindi

paghihiwalay ng mga nabubulok sa hindi nabubulok na basura at kung minsan pa nga nagiging

problema din sa kanilang lugar ang pagsusunog ng basura. Kaakibat nito ang pagkakaroon ng

polusyon sa hangin at tubig na nagiging sanhi ng pagkalat ng sakit tulad ng mga inpeksiyon at

sakit sa baga. Isang banta rin sa kanilang kapaligiran ang mga baradong kanal na minsan ay

nakapagdudulot ng pagbansa dahil sa di maayos na daanan ng tubig-kanal.

Dahil sa mga suliraning ito ay nagnais ang mga nakapanayam na isuhestyon ang

pagkakaroon ng mga seminar na makadadagdag ng kaalaman sa mga mamamayan ukol sa mga

masamang epekto ng di maayos na pagtatapon ng basura. Nais din nilang magkaroon ng clean-

up drive at pagtatanim ng mnga puno upang mapayabong ang kalagayan ng kanilang kapaligiran.

Isa rin sa kanilang minimithi ang pagkakaroon ng permanenteng tapunan ng basura upang

maiwasan ang pagkalat ng mga ito at maging ang pagsusunog.

Talaan Blg. 3.4 Karaniwang mga problemang kalusugan at nutrisyon ayon sa mga kinapanayam sa Barangay Calo.

Kalusugan at Nutisyon

1. Mataas na bilang ng malnutrisyon

2. Kakulangan ng libreng gamot sa Health Center

Sa aspeto ng kalusugan at nutrisyon, pangkaraniwang suliranin sa kanilang barangay ang

mataas na bilang ng malnutrisyon lalo na sa mga maliliit na bata. Ito ay dulot na rin sa

kakulangan ng kanilang pamilya lalo na sa pinansyal na malaking bagay sa paghubog ng

kalusugan ng isang indibidwal. Ang malnutrisyon din ang isa sa mga nakapagpapahirap sa mga

pamilya dito sa barangay dahil nagangailangan ito ng mga nutrisyon na makukuha lamang sa

tamang pagkain.

Isa rin sa nakikitang problema sa barangay na ito ukol sa kalusugan at nutrisyon ayon sa

mga nakapanayam ay ang kakulangan ng libreng gamot sa Health Center. Dahil ditto, nagiging

pasanin pa ng mga mamamayan ang gastos sa gamot na dapat sana ay idadagdag na lamang sa

pambiling pagkain.

Ang nakikitang solusyon sa mga problemang ito ayon sa mga nakapanayam ay ang

pagsasagawa ng feeding session ng madalas at pagdadagdag ng gobyerno sa mga libreng gamot

at pati na rin ang tamang distribusyon ng mga ito sa mga mamamayan.

Talaan Blg. 3.5 Karaniwang mga problemang pangkatiwasayan at katahimikan ayon sa mga kinapanayam sa Barangay Calo.

Katiwasayan at Katahimikan

1. Isyu ukol sa droga

2. Kaguluhan tulad ng awayan, suntukan at patayan

3. Kaso ng mga nakawan

Sa aspeto ng katiwasayan at katahimikan naman, ang mga isyu at problema ukol sa droga

ang pangunahing kinahaharap ng barangay ayon sa mga nakapanayam. Hindi naman maiaalis sa

isang lugar ang mga ganitong uri ng problema subalit kailangan pa rin itong bigyan ng higit ng

atensyon upang banta sa mga mamamayan ng kanilang barangay. Bukod dito, ang pagkakaroon

ng sigalot gaya ng mga suntukan, awayan at kung minsan pa nga ay patayan at isa rin sa mga

kaakibat na problema ng droga ay kinahaharap din ng kanilang lugar. Madalas ding nasambit ng

mga nakapanayam ang problema patungkol sa kaso ng nakawan. Maaring ang mga ganitong

krimen ay konektado rin sa droga.

Dahil sa mga problemang ito, ninanais ng mga nakapanayam na magkaroon ng mas

mahigpit na pamamalakad ang local na opisyal upang maitaas ang antas ng seguridad sa kanilang

barangay. Kaakibat nito ang pagkakaroon sana ng 24 oras na pagpapatrol ng mga tanod lalo na

sa gabi at madaling araw para sa maayos at ligtas na pamumuhay ng bawat mamamayan sa

kanilang lugar.

Talaan Blg. 3.6 Karaniwang mga problema sa pamumuno ng lokal na pamahalaan ayon sa mga kinapanayam sa Barangay Calo.

Pamumuno ng Lokal na Pamahalaan

1. Kawalan ng opisyales ng barangay sa oras ng kaniyang duty

2. Hindi pantay na pagtingin o pagtulong sa nasasakupan

3. Kakulangan sa aksyon mula sa namumuno.

Ang talaang ito ay naglalahad ng mga pangkaraniwang suliranin ng Barangay Calo ukol

sa pamumuno ng kanilang lokal na pamahalaan ayon sa mga nakapanayam. Makikita rito na ang

kawalan ng opisyales ng barangay sa oras ng kaniyang duty ang pangkaraniwang pinoproblema

ng mga mamamayan dito. Kapag may kailangang asikasuhin na papel o dokumento ay

nahihirapan ang mga mamamayang ito sa paghagilap sa mga opisyal na kanilang kailangan. Isa

rin sa mga naging daing ng mga nakapanayam ukol sa pamamahala sa kanilang barangay ay ang

hindi pantay na pagtingin o pagtulong sa nasasakupan o sa madaling salita ay ang pagkakaroon

ng kinikilingan. Bukod dito, madalas ding masambit ng mga nakapanayam ang kakulangan sa

aksyon mula sa mga namumuno lalo na sa tuwing lumalapit upang humingi ng tulong. Dahil dito

ay may ilang nakapanayam ang humihiling ng pagbabago sa administrasyon at pagpapalit sa mga

opisyales.

G. Pagsasamahan sa Barangay

Meron Wala0

20

40

60

80

100

120

140

160

180

200

21

179

Larawan Blg. 7.1 Pagkakaroon ng hindi pagkakaunawaan sa barangay ayon sa mga kinapanayam sa Barangay Calo.

Ang larawan sa ibabaw ay nagpapakita ng pagtatasa ukol sa pagkakaroon ng hindi

pagkakaunawaan sa barangay. Mapapansin na sa 200 nakapanayam, 179 ang nagsabi na walang

kaso ng hindi pagkakaunawaan sa kanilang lugar samantalang ang natirang 21 ay nagsabi ng

kasalungat nito.

Batay sa impormasyong nakalap, masasabi natin na ang Barangay Calo nagkakaroon ng

ilang mga hindi pagkakaunawaan. Magpagayunpaman, ang lugar na ito ay masasabing isang

tahimik at matiwasay ng barangay.

H. Gampaning Pangkasarian

Gawaing Produktibo Gawaing Bahay Gawaing Pangkomunidad

71

18 21

35

94

43

93

39

100

Lalaki Babae Pareho

Larawan Blg. 8 Distribusyon ng Gawain sa mga sambahayan ng mga nakapanayam sa Barangay Calo.

Ang partisipasyon ng mga mamamayan sa kalinangan ng kanilang mga sambahayan at ng

kanilang mismong barangay ay implikasyon ng mga tradisyunal na binibigay na gampaning-

kasarian sa ating kulturang nakasanayan.

Ipinapakita ng larawan sa ibabaw na ang mga gawaing pamproduktibo katulad ng

paghahanapbuhay ay ginagampanan sa kasalukuyan ng parehong lalaki at babae sa pamilya

alinsunod nadin sa nakalap na datos mula sa mga nakapanayam na nagtala ng 93 na bilang.

Ipinapakita lamang nito na ang dalawang kasarian ay may pantay na kakayahan sa ating lipunan

kung gawaing produktibo ang pag-uusapan.

Sa kabilang dako, makikita rin sa larawan na mayroong 94 na bilang ng nakapanayam

ang nagpatunay na kalimitang mga babae ang gumaganap sa mga gawaing bahay. Ito ang syang

pangkaraniwan sa pamumuhay ng mga pamilyang Pilipino at syang resulta ng distribusyon ng

mga gawaing pangkasarian ukol sa ating kultura.

Ipinapakita rin ng larawan ang pangkasariang gawaing pangkomunidad kung saan

makikita na kalimitan sa mga nakapanayam ay nagsabing parehong babae at lalaki ang

gumaganap dito. Base sa mga impormasyong nakalap na ang dalawang kasarian ay may pantay

na abilidad sa pagganap sa mga tungkuling pangkomunidad.

E. Katangiang Sosyo-ekonomiko

a. Katangiang Ekonomiko

9% 12%

50%

28%1%

Elektrisidad Kahoy LPG Uling Kerosine

Larawan Blg. 9.1 Mga gamit sa pagluluto o panggatong ng mga nakapanayam sa Barangay Calo.

Ang larawan sa itaas ay nagpapakita ng bahagdan ng mga gamit sa pagluluto o

panggatong sa barangay ayon sa mga nakapanayam. Makikita dito na pinakamarami ang

nagsagot ng LPG bilang gamit sa pagluluto. Maaring ito ay dahil sa heograpikong lugar ng

barangay dahil una, maaring walang suplay na pinagkukunan ng kahoy o uling at pangalawa,

dahik sa tabi tabi ang bahay ay kailangan nilang limitahan ang paglikha ng usok para sa

kaligtasan ng kalusugan at buhay ng mga tao sa kanilang lugar.

Sumunod ang uling na may 28 bahagdan at kahoy na may 12 bahagdan. Ayon sa mga

nakapanayam, kung hindi ito ang pangunahing gamit nila sa pagluluto ay ito ang kanilang pang-

alternatibo sa mga kapanahunang naubusan sila ng suplay ng LPG o kung hindi pa nakabibili.

Ang elektrisidad ay nakakuha ng 9 na bahagdan at ang kerosene naman ay may isang

bahagdan na syang pinakamababa sa lahat. Ito ay maaaring dahil sa kanilang kagustuhan at

kakayahang bayaran ang kaakibat nitong presyo.

Inilalahad ng larawan sa ibaba ang bahagdang pagkakahati-hati ng mga suplay na

pinagkukunan ng tubig na pang-inumin sa Barangay Calo ayon sa mga nakapanayam. Ang

sariling gripo ang may pinakamalaking bahagdan na umabot sa 58. Maaring ito ay dahil na rin sa

ang mga nakapanayam na nagsabi nito ay may sariling gripo na madali para sa kanilang kuhanan

ng maiinom. Sumunod dito ang bottled water na may 20 porsyento at pinangatluhan naman ng

nilalakong tubig na may 13 porsyento. Ang poso naman ay mayroong pitong porsyento na

sinundan naman ng creek at balon na paerhong may tig isang porsyent at pinakahuli sa lahat.

58%

7%

13%

20% 1% 1%

Sariling Gripo Poso Nilalakong TubigBottled Water Creek Balon

Larawan Blg. 9.2. Pinagkukunan ng tubig pang-inumin ng mga nakapanayam sa Barangay Calo.

Makikita naman sa Larawan Blg. 9.3 ang bahagdan ng pinagkukunan ng tubig na

ginagamit sa mga sambahayan sa kanilang barangay ayon sa mga nakapanayam. Halimbawa sa

mga pinaggagamitan nito ay ang paliligo, paglalaba, paghuhugas ng pinggan, pagdidilig ng

halaman at iba pa. ang sariling gripo ang mayroong pinaka malaking bahagdan na umabot sa 70.

Sinundan ito ng poso na may 20 bahagdan samantalang ang natirang 10 porsyento ay napunta sa

mga natirang pinagkukunan. Dahit dito, masasabi na kalimitan sa mga nakapanayam ay

mayroong sariling gripo at marami rin ang may poso na ginagamit nila bilang alternatibong

pinagkukunan.

70%

21%

1%1%

8%

Sariling GripoPosoBottled WaterTubig UlanBalon

Larawan Blg. 9.3. Pinagkukunan ng tubig panggamit sa mga sambahayan ng mga nakapanayam sa Barangay Calo.

Pagsasa

ka

Pangin

gisda

Horticulture

Paghah

ayupan

Pagnen

egosyo

Pagtuturo

Factory

Worker

Empley

ado

Konstruksy

on

179

92

12

88

170

125 132153

132

Larawan Blg. 10.2 Mga uri ng trabahong mayroon ang mga mamamayan sa barangay ayon sa mga nakapanayam sa Barangay Calo.

Ang larawang ito ay nagpapakita ng bilang ng beses na nabanggit ng mga nakapanayam

ang mga sumusunod na uri ng hanapbuhay. Ang pagsasaka ang may pinakamaraming beses na

isinagot dahil sa ang barangay ay isang pang-agrikulturang lugar. Bukod ditto, makikita rin na

ang pagnenegosyo, pagtuturo, pagiging mangggagawa sa pabrika, pagiging empleyado at

mangagawa sa konstruksyon ay maraming beses rin na nabanggit. Base sa mga impormasyong

ito, masasabi na ang mga klase ng trabahong ito ang syang pangkaraniwang pinagkukunan ng

kita ng mga taga Barangay Calo. May mga ilan ding nagsabi na mayroon ding naghahayupan

subalit limitado lamang at pili ang mga lugar sa kadahilanan ng kaligtasan ng kanilang

kalusugan. Ganundin ang resulta sa pangingisda at horticulture, na ayon sa mga nakapanayam ay

mga mga nagingisda ring taga Barangay Calo subalit sila ay dumarayo pa sa ibang barangay sa

Bay na kung tawagin ay aplaya.

b. Estadong Pang-Ekonomiya ng Barangay

Pagsasa

ka

Pangin

gisda

Horticulture

Paghah

ayupan

Pagnen

egosyo

Pagtuturo

Factory

worker

Empley

ado

Konstruksy

on

178

92

12

87

169

125132

153

132

Larawan Blg. 10.2. Mga uri ng trabahong mayroon ang mga mamamayan sa barangay ayon sa mga nakapanayam sa Barangay Calo.

Tignan ang Larawan Blg 10.2. Ayon sa mga nakapanayam sa barangay, ang pagsasaka,

na may bilang na 178, ang pangunahing uri ng trabahong mayroon ang mga mamamayan sa

barangay. Pumapangalawa ang pagnenegosyo na may bilang na 169 at sumunod naman ang mga

empleyado na may bilang 153. Pinakamababa naman ang naitalang bilang ng uri ng trabaho na

may kinalaman sa Horticulture.

Ang mataas na bilang ng mga mayroong pagsasaka bilang uri ng trabaho ay implikasyon

na may malawak na lupang sakahang matatagpuan sa komunidad. Nangangahulugan rin ito na

isa ang agrikultura sa pangunahing ikinabubuhay ng mga taga-Calo.

Ang mataas nabilang ng mga nagnenegosyo ay mayroong implikasyon sa kabuuang kita

ng barangay. Kung marami ang nagnenegosyo sa barangay, malaki ang posibilidad na mayroong

mataas na revenues o kita ang barangay lalo na kung ang mga negosyong matatagpuan rito ay

malalaking negosyo. Ang mga nasabing negosyo rin ay mayroon ring epekto sa mga serbisyong

mayroon ang mga tao sa komunidad.

Samantala, ang mataas na bilang ng mga empleyado ay maaaring may implikasyon rin sa

kanilang partisipasyon sa mga gawain ng barangay. Kung ang mga empleyado ay mayroong

pasok sa araw-araw at kung sila ay namamasukan sa ibang lugar, malaki ang posibilidad na sila

ay walang gaanong panahon upang makilahok sa mga gawaing pangkomunidad.

Mapapansin din sa larawan na mayroon ring mataas na bilang ng factory worker

bagama’t walang namang gaanong factory na matatagpuan sa barangay. Maaaring ang mga

miyembro ng komunidad na nagtatrabaho bilang factory worker ay dumadayo pa sa karatig-

bayan o mas malayo pang lugar upang mamasukan.

Sari-sari store Agricultural Products

Negosyong pangserbisyo

Kainan Resorts Factory

177

113

127

144

2

16

Larawan Blg. 10.3. Mga uri ng negosyong mayroon sa barangay ayon sa mga nakapanayam sa Barangay Calo.

Makikita sa Larawan Blg. 10.3 na ang mga uri ng negosyong mayroon sa barangay Calo

ay binubuo ng mga sari-sari store na may 177 bilang ng mga nakapanayam; sumunod naman ang

mga kainan na mayroong 144 bilang ng mga nakapanayam na sinundan naman ng mga

negosyong pangserbisyo na may 127 na bilang ng nakapanayam. Ang agricultural products

naman ay mayroong 113 na bilang ng nakapanayam. Pinakamaliit naman ang bilang ng mga

nakapanayam na nagsabing may resorts (2) at factory (16) sa barangay.

Ang mga datos na ito ay maaaring may implikasyon sa antas ng kaunlarang pang-

ekonomiko ng barangay.

Wala

Meron

135

65

Larawan Blg 10.4. Mga prokeytong pangkabuhayan na alam ng mga nakapanayam na mayroon sa Barangay Calo.

Makikita sa Larawan Blg. 10.4 ang dami ng nakapanayam na nagsasabi kung mayroon o

walang proyektong pangkabuhayan ang barangay Calo. Karamihan sa mga nakapanayam (135)

ang nagsabing walang proyektong pangkabuhayan ang barangay. Samantala, mayroon namang

65 na nagsabing mayroong proyektong pangkabuhayan ang barangay.

Ayon sa mga nakapanayam na nagsasabing mayroong proyektong pangkabuhayan ang

barangay, karaniwan nilang ginagamit na halimbawa ang paggawa ng basahan bilang proyektong

pangkabuhayan ng barangay.

Makikita sa datos na maraming kabahayan ang hindi nakakaalam ukol sa nasabing

proyektong pangkabuhayan ng barangay. Maaari itong gawing basehan ng lokal na pamahalaan

na mas palawigin ang information dissemination sa barangay at lalo pang hikayatin ang mga

mamamayan na makilahok sa mga ganitong proyekto ng barangay lalo na yaong mga

nangangailangan ng pagkukuhan ng kabuhayan.

30%

32%

13%

6%

18%

Pagbabago sa klima Paglakas ng mga bagyo Paglala ng mga sakitProblema sa seguridad Limitadong trabaho

\

Larawan Blg. 11.1. Mga banta na kinakaharap ng Barangay Calo ayon sa mga kinapanayam.

Makikita sa Larawan Blg 11.1 ang mga bantang kinakaharap ng barangay Calo. Ang

kadalasang nababanggit ng mga nakapanayam ay ang paglakas ng mga bagyo na mayroong 32

bahagdan ng kabuuang bilang ng mga nakapanayam. Mayroon namang 30% na nagsabing

mayroong pagbabago sa klima, na sinundan ng 18% na nagsabing mayroon ring banta salimitado

o kakulang ng trabaho. Mayroong 14% na nagsabing may banta na kinakaharap ang komunidad

sa paglala ng mga sakit at 6% naman ang nagsabi na mayroong problema sa seguridad.

Ang mataas na bilang ng mga nagsabi na mayroong mga banta sa paglakas ng mga bagyo

at pagbabago ng klima ay nangangahulugan na ang mga miyembro na komunidad ay mayroon

ring mataas na kaalaman sa epekto ng climate change. Samantala, ang banta sa kakulangan ng

trabaho ay may epekto sa pangkabuhayan ng kanilang pamilya at komunidad.

Ang mababang bilang naman ng mga nagsabing mayroong problema sa seguridad ang

barangay ay nangangahulugan lamang na ang mga tao sa barangay ay nakakaramdam ng tiwala

at komportable na ang paninirahan sa barangay.

65%5%

17%

14%Pagbaha Landslide Lindol Dengue at iba pang sakit

Larawan Blg. 11.2. Mga sakuna o disaster na naranasan ng barangay sa nakalipas na sampung taon ayon sa mga nakapanayam sa Barangay Calo.

Makikita sa Larawan Blg. 11.2. na 65 bahagdan ng kabuuang bilang ng mga

nakapanayam ang nagsasabing pagbaha ang karaniwang sakuna o disasterna naranasan ng

barangay sa nakalipas na sampung taon, sinusundan ito ng 17% na nagsabing naranasan ng

barangay ang lindol sa nakalipas na sampung taon. May 14% naman na nagsabi na naranasan rin

ng barangay ang dengue at iba pang sakit habang 4% naman ang nagsabi na naranasan ng

barangay ang landslide.

Mapapansin na ang mga nabanggit na sakuna o disaster na naranasan ng barangay Calo

sa nakalipas na sampung taon ay magkakaugnay. Ang mga pagbaha, landslide at pagkakaroon ng

mga sakit tulad ng dengue ay maaaring maganap dahil sa kalagayan ng klima.

42%

47%

12%

Dumadalas at tumitindi Pareho lang sa nakaraang 10 taonHumihina at dumadalang

Larawan Blg. 11.3 Karaniwang obserbasyon sa dalas ng mga sakuna o disaster sa barangay sa nakalipas na sampung taon ayon sa mga nakapanayam sa Barangay Calo.

Makikita sa Larawan Blg. 11.3 na ang karaniwang obserbasyon sa dalas ng mga sakuna o

disaster sa barangay sa nakalipas na sampung taon ayon sa mga nakapanayam ay pareho lang sa

nakaraang sampung taon. Hindi naman nahuhuli ang porsyento ng mga mga nakapanayam na

nagsabing dumadalas ang sakuna o disaster.

Maaaring ang mga nagsabi na pareho lang sa nakaraang sampung taon ang dalas ng

sakuna o disaster ay nakatira sa lugar na mataas ang seguridad mula sa mga pagbaha. Samantala,

ang mga nagsasabi naman na dumadalas ang sakuna o distaster ay maaaring sila ay may mataas

na kaalaman ukol sa mga pagbabago ng klima.

Pagkasi

ra ng im

prastra

ktura

Pagkasi

ra ng t

anim

an

Pagkaka

sakit a

t pagk

amata

y ng il

ang m

amam

ayan

Pagbab

a ng s

ahod

Walang e

pekto

92

171

93

54

14

Larawan Blg. 11.4. Mga epekto ng sakuna o disaster sa mga mamamayan ayon sa mga nakapanayam sa Barangay Calo.

Batay sa larawan, sa mga sakuna na naranasan ng Barangay Calo, ang pinakamadalas

nitong epekto ay ang pagkasira ng taniman. Pumapangalawa ang pagkakasakit at pagkamatay ng

ilang miyembro ng komunidad, sinusundan ng pagkasira ng imprastraktura.

Kung babalikan ang mga nakaraan larawan, makikita na pagsasaka ang isasa mga

pangunahing uri ng trabaho sa barangay kaya’t malaki ang epekto ng mga sakuna sa mga

pananim ng mga magsasaka. Kaugnay rin ng pagkasira ng mga pananim ang maaaring pagbaba

ng kita ng mga magsasaka sa komunidad.

Baran

gay

Offi

cials

National

Gove

rnm

ent A

gencie

s

Sim

bahan

NGO

Paara

lan

Comm

unity O

rgan

ization

Studen

t Org

aniza

tion

156139

82

3947

166

Larawan Blg. 11.5. Mga organisasyong tumutulong sa barangay tuwing pagkatapos ng mga sakuna o disaster ayon sa mga nakapanayam sa Barangay Calo.

Makikita sa Larawan Blg. 11.5 na ang karaniwang organisasyon na tumutulong sa mga

mamamayan ng barangay pagkatapos ng mga sakuna o disaster ay ang mgaopisyales ng

barangay at ang National Government.Ang pagtulong ng mga opisyales ng barangay at ng

National Government ay nagpapataas ng kahandaan ng barangay sa panahon ng sakuna at

kalamidad.

67%

34%

Handa Hindi handa

Larawan Blg. 11.6. Kahandaan ng barangay sa mga sakuna ayon sa mga nakapanayam sa Barangay Calo

Makikita sa Larawan Blg. 11.6 na 66% ng kabuuang bilang ng mga nakapanayam sa

Barangay Calo ang nagsasabi na handa ang barangay sa anumang sakuna o kalamidad na

darating sa komunidad; 34% naman ang nagsabing hindi handa ang barangay sa anumang sakuna

o kalamidad na darating.

Ang mataas na bahagdan ng mga nagsasabing handa ang barangay sa anumang sakuna o

kalamidad ay maaring implikasyon na ang lokal na pamahalaan ng Calo ay mayroon talagang

ginagawang paghahanda sa anumang sakuna o kalamidad na darating.

9%

31%

39%

21%

Mga bangka at kagamitang pangsagipMga pangkat na nakatutok sa disaster responseMay mga lugar na paglilipatanEarly warning system

Larawan Blg. 11.7. Mga bagay at proyekto na mayroon sa barangay na makakatulong upang maging handa sa anumang sakuna o disaster ayon sa mga nakapanayam sa Barangay Calo.

Tignan ang Larawan Blg. 11.7. Ayon sa mga nagsabing handa ang barangay sa anumang

sakuna o disaster, mayroong 39% na nagsabing mayroong lugar na paglilipatan sa barangay;

31% naman ang nagsabing mayroong pangkat na nakatutok sa disaster response; 21% ang

nagsabing mayroong early warning system sa barangay at 9% ang nagsabing may bangka at

kagamitang pangsagip ang barangay.

27%

22%16%

35%

Mga bangka at kagamitang pangsagipMga pangkat na nakatutok sa disaster responseMay mga lugar na paglilipatanEarly warning system

Larawan Blg. 11.8. Mga bagay at proyekto na dapat mayroon sa barangay na makakatulong upang maging handa sa anumang sakuna o disaster ayon sa mga nakapanayam sa Barangay Calo.

Makikita naman sa Larawan Blg. 11.8 na 35% ang nagsabing dapat mayroong early

warning system sa Barangay Calo upang maging handa sa anumang sakuna o disaster;

sinusundan ito ng 27% na nagsasabing dapat mayroong mga bangka at kagamitang pangsagip

tuwing bumabaha. 22% naman ang nagsabing dapat mayroong pangkat na nakatutok sa disaster

response at 16% naman ang nagsasabing dapat mayroong mga lugar na paglilipatan.

Mapapansin na halos magkakapantay lamang ang pangangailang sa apat na mga bagay at

proyektong nabanggit ng mga nakapanayam sa barangay. Nangangahulugan ito na ang bawat

bagay at proyektong nabanggit ay mahalaga upang maging handa ang barangay sa anumang

sakuna o disaster.

G. Mga kailangang Pagsasanay at Proyekto para sa Kaunlaran ng Barangay

Kailangan Di kailangan

69

131

Larawan Blg. 12.1. Pangangailangan ng pagsasanay ng mga miyembro ng sambahayan ng mga nakapanayam sa Barangay Calo.

Makikita sa Larawan Blg. 12.1. na 131 nakapanayam ang nagsabing di kailangan ng

pagsasanay sa pangkabuhayan o pagnenegosyo samantala, 69 naman ang nagsabi kailangan pa

ng pasasanay ng mga miyembro ng sambahayan.

Ang mataas na bilang nang nagsasabing di kailangan ng pagsasanay ay maaari

implikasyon na ang mga taga-barangay ay mayroon namang sapat na kaalaman ukol sa mga

gawaing produktibo ngunit nagkakaroon lamang ng problema sa kakulangan sa mga trabaho sa

komunidad.

22%

21%

18%11%

14%

14%

Pang-edukasyonPangkabuhayanPangkapaligiranLupa/bahayPangkalusugan at nutrisyonPangseguridad

Larawan Blg. 12.2. Mga proyekto na nais ng mga nakapanayam na magkaroon sa Barangay Calo.

Makikita sa Larawan Blg. 12.2 na 22 bahagdan ng kabuuang bilang ng mga

nakapanayam ay nagnanais na mas mapaunlad at mas matutukan ang mga serbisyong pang-

edukasyon. Nais nilang magkaroon sana ng mga scholarship dahil maraming mga batang hindi

nakakapag-aral bunsod ng kahirapan.

Pangalawa sa mga nais nilang magkaroon ang kanilang barangay ay ang proyektong

pangkabuhayan gaya ng pautang sa negosyo at pagsasanay sa negosyo. Ayon sa kanila, sa

ganitong paraan ay mas matutulungan nila ang mga sambahayan lalo na yaong mga walang

pinagkukunan ng kabuhayan. Dagdag pa nila, kapag ang mga magulang ay may pinagkukuhanan

ng kabuhayan, mababawasan ang mga batang hindi nakakapag-aral dahil sa kahirapan.

Pangatlo sa mga nais nilang paunlarin sa kanilang barangay ay ang proyektong

pangkapaligiran. Isa sa mga natukoy na problema ng barangay ang mga maruming kapaligiran.

Ayon sa mga nakapanayam, ang mga basurang kinokolekta ay hindi agad naididiretso sa landfill

kaya’t natatambak muna ang mga basura sa gilid ng barangay. May mga nagsabi rin na nais

nilang magkaroon ng mga proyekto tulad ng tree planting.

Magkapantay naman ang porsyento ng mga nagnanais na mas paigtingin ang seguridad sa

barangay at dagdagdan ang mga proyektong pangkalusugan at nutrisyon.

Ayon sa mga nakapanayam, dapat mas maging mahigpit ang mga tanod na rumoronda

gabi-gabi dahil maraming mga kabataan na ginagabi sa lansangan.

Nais naman ng iba na dagdagan ang mga feeding programs/medical and dental missions

para mas maging malalakas at malulusog ang mga mamamayan ng barangay.

Kakaunti naman ang nagnanais ng mga lupa’t-bahay dahil karamihan sa mga

nakapanayam ay nakatira at komportable na sa kani-kanilang mga sariling kabahayan.

Yamang -Pantao

Yamang-Panlipunan

Yamang-Pangpinansyal

Yamang-Pisikal

Yamang-Natural

Solo ParentsMother ClassSenior Citizens’ Assoc.Calo Youth ClubDay Care Center

Health CenterPampubliko at pribadong paaralanKiskisan o gilingan ng palayPunerarya (Funeral Parlor)

KABALIKATCard Bank

IlogBukid (Palayan)

MangangalakalEmpleyadoNegosyanteMagsasaka

BARANGAY

CALO

Mga Natukoy na Yaman sa Iba’t ibang Sektor ng Barangay Calo

Barangay Calo

PagbahaPambehikulong aksidente

SISTEMA“Land Transfer” (Land Reform Program): Sariling bukid na ipagkakaloob sa mga magsasakaOrdinansa: Bawat pinto sa mga pinauupahang bahay o apartment ay may pataw na halagang Php150.00.

SAKUNA (Vulnerability/Hazards)

IV. KONKLUSYON

Kung tatalakayin ang partisipasyon ng mga residente sa mga gawaing pangkomunidad,

nangunguna ang kanilang kaalaman at pagiging pamilyar sa samahan ng mga kababaihan na

nagpapahiwatig na maaaring higit na marami ang mga proyekto at programang ipinapatupad ng

nasabing organisasyon. Maaari rin na higit na marami ang miyembro sa samahang

pangkababaihan kaya’t mataas ang antas ng pagkakakilanlan nito sa buong barangay. Mula rin sa

pag-aaral ay napag-alaman na lubos na mataas ang mga mamamayan na hindi kasapi sa mga

kasalukuyang organisasyong naitatag sa barangay. Ang mga hinaing ng mga residente ay may

kaugnayan sa paraan ng paghihikayat ng mga opisyal. Marami ang may hinaing sapagkat ayon sa

kanila ay pinipili lamang ang maaaring isinasama upang mahikayat na makisama o magkaroon

Barangay CaloMGA STRATEHIYALivelihood Projects/ProgramsKaragdagang basurahan at dalasan ang paghahakot sa basura

MGA PANGARAPPagkakaroon ng hanapbuhayKalinisan sa kapaligiran Mas pinalawak na espasyo para sa Day Care Center at sa Health Center

ng partisipasyon kaya’t sa limitadong bilang lamang ng tao ang pinaglalaanan ng panahon na

makatugon sa mga nasabing organisasyon.

Subalit sa kabilang banda naman ay napag-alaman na nasa kalahati ang antas ng nakikiisa

sa mga gawaing pangkomunidad na tumutukoy na ang pagpapahalaga sa mga gawaing

pangpamayanan at pagtulong ay ilan sa mga mabubuting kaugaliang namamayani sa naturang

barangay. Mula rin sa kaalamang ito ay maaaring ipakahulugan na marami ang nagnanais na

maging kasapi sa mga organisasyong mayroon ang barangay kung sila lamang ay makakabilang

sa mga taong hihikayatin na maki-ambag ng kontribusyon na kanilang makakaya.

V. REKOMENDASYON PARA SA KOMUNIDAD

Mula sa nakalap na impormasyon ay magkakaroon kami ng rekomendasyon mula sa mga

partikular na nakikita o napapansin ng mas nakakaraming residente sa barangay. Una ay ang

pagnanais nilang pagtugon sa suliraning pangkapiligiran ukol sa mga tambak na basura na

nagkalat. Kanilang iminumungkahi na magkaroon ng mas maraming wastong tapunan o

basurahan na ipakalat sa pangkalahatan ng barangay. Isa pang mungkahi ay tungkol sad alas ng

paghahakot ng basura na kung maaari sana ay mas dalasan na mula sa isang beses lamang sa

isang linggo ay maaaring gawing dalawa o tatlong beses para hindi natatambakan ng basura ang

mga residente dahil nagiging suliranin ang paghahalungkat ng mga hayop gaya ng aso at pusa sa

mga basura kaya ito ay napapakalat.

Isa rin sa nais matugunan ay ang suliranin sa pangkabuhayan na madalas idinadaing ng

mga mamamayan sa barangay na ayon sa kanila ay kapos na kapos para bigyang oportunidad

ang mga maralita na magkaroon ng pagkakakitaan. Marami ang hikahos sa buhay na nais

magkaroon ng hanapbuhay ngunit hindi nabibigyan ng pagkakataon gaya ng pansimulang

puhunan sa negosyo o mabilang man lang na maging empleyado. Maaaring mas damihan pa ang

mga proyektong pangkabuhayan, gaya ng pagbibigay ng pansimulang puhunan at pagpapatupad

ng mga workshop para maturuan ang mga mamamayan tungkol sa mga negosyong maaaring

pagkakitaan at makabubuti rin na magsagawa ng job fair para sa barangay. Napakarami sa mga

nakapanayam ang ganito ang hinaing kung kaya’t nararapat lamang na simulang tugunan ng mga

opisyal ang suliraning pang-ekonomiya at ilagay dapat sa mga pangunahing layunin ang pagtaas

ng antas ng buhay ng mga maralita upang maging kaisa sila sa gawaing produktibo ng

komunidad. Mula rito ay maipapakahulugan na kinakailangang maging una parati ang

pagsasaalang-alang na mapagaan ang uri ng kabuhayang mayroon ang mga mamamayan sa

barangay.

Maging ang pagkapantay-pantay ng pagtingin at pakikitungo sa mga miyembro ng

komunidad sa pamamagitan ng pagbibigay ng kaukulang serbisyo para sa mga nangangailangan.

Sa ganitong pamamaraan maipapadama ng mga opisyales ng barangay ang pagpapahalaga sa

mga mamamayan na magiging daan upang maging mas mataas ang pagkakakilanlan ng mga tao

sa kanila. Napag-alaman kasi na ang kapitan ng barangay at mangilan-ngilan lamang sa mga

barangay kagawad ang kilala ng mga residente. Makabubuting mas mapaigting ang relasyon ng

mga mamamayan sa mga opisyales upang mas matugunan nila ang nararapat na pangangailangan

ng pamayanan. Ito ay maisasagawa sa pamamagitan ng pagpapatupad ng mga programang

maaanyayahan ang nakararami sa mga residente at kanilang masisilayan ang personal na

pamumuno at pakikilahok ng mga opisyales ng barangay sa mga ito.

Ang karagdagang rekomendasyon ay kaugnay naman ng problemang pang-edukasyon na

ayon sa mga nakapanayam ay hindi natustusan nang maayos ng lokal na pamahalaang barangay

sapagkat mataas na porsyente ng mga nakapanayam ang nagsabing marami ang hindi nakakapag-

aral. Iminumungkahi na damihan pa ang mga scholarship programs para sa mga kabataan,

karagdagang pagtugon din na kanilang naisin ay ang karagdagang gamit para sa paaralan para sa

mga mag-aaral at gayundin para sa guro upang maayos na makapaturo.

VI. REKOMENDASYON UKOL SA PAGPAPABUTI NG PAG-AARAL SA

PAMAYANAN

Upang mas maging maayos at mapagtibay ang kredibilidad ng isinasagawang pag-aaral

ng pamayanan, iminumungkahing itaas ang bilang ng mga kakapanayamin. Mula sa mga

literatura ng siyentipiko at sosyolohiyang pag-aaral, ang resulta ng mga nakalap na impormasyon

ay mas mapapagtibay kung ito ay magmumula sa mas malaking bahagi ng populasyon.

Iminumungkahi rin ang paggamit ng teknolohiya sa pagtukoy ng mga eksaktong

lokasyon ng mga kabahayang magiging bahagi ng pag-aaral at ito ay maisasakatuparan sa

pamamagitan ng paggamit ng Global Positioning System o GPS. Bukod sa nabanggit, ang GPS

din ay makakapagbahagi ng distansya ng mga kabahayan at iba pang mga heyograpikong

impormasyon na lubos na makakatulong sa pag-aaral.

Iba pang karagdagang rekomendasyon ay ang mas matibay na relasyong propesyonal ng

mga mananaliksik sa mga namumuno sa barangay. Mula rito ay dadaloy ang komunikasyong

bukas at maayos na magsisilbing tulay sa pagkalap ng mas marami pang impormasyon na

magkakaroon ng mahalagang bahagi sa pag-aaral. Sa tulong din ng mga opisyal ay mahihikayat

ang mas maigting na kooperasyon ng mga residente sa naturang barangay upang makapagbahagi

pa sila ng kanilang mga saloobin na patungkol sa pamayanang kanilang kinabibilangan.

APENDIKS

FOCUSED GROUP DISCUSSION (FGD) GUIDE

Community Mapping

1. Identify resources

Infrastructure, housing

Social services

Natural resources

Financial resources

Social resources

Guide:

o Saan nakasentro ang mga imprastraktura?

o Saan marami o nakasentro ang kabahayan?

o Saan nakasentro ang serbisyong pangsosyal ng komunidad?

o Saan makikita ang karamihan sa mga likas-yaman ng komunidad?

o Saan nakasentro ang kalakalan o komersyo ng komunidad?

o Anu-ano ang mga pangunahing likas-yaman na matatagpuan sa komunidad?

o Saan makikita ang mga pinagpupulungan o ang mga opisina ng mga organisasyon ng

komunidad?

2. Identify hazards

Flood-prone

Landslide-prone

Fire-prone

Accident-prone

Earthquake-prone

Guide:

o Saan madalas binabaha?

o Saan madalas may nagaganap na sunog?

o Saan madalas may landslide?

o Saan madalas may naaaksidente(vehicular)?

o May parte bang madalas yanigin ng lindol?

3. Identify vulnerable areas

Guide:

o Saang parte ng komunidad madalas nagkakaroon ng problema?

o Saan marami ang bata at matanda?

o Aling kabuhayan ang madalas salantain ng peste o kalamidad? Saan ito nakapuwesto?

Historical Research

4. Explain the origin of the barangay.

Guide:

o Paano nabuo ang barangay?

o Saan nagmula ang pangalan ng barangay?

o Sino ang unang nanirahan dito?

o Kailan naitatag ang barangay?

o Ano ang nakaapekto upang isulong ang pagtatatag ng barangay?

o Sino ang unang namuno sa pagpapalakad ng barangay?

5. Identify landscape changes.

Guide:

o Ano ang nakaraang kalagayan ng barangay (gubat, palayan…)?

o Anu-ano ang mga pagbabago sa paggamit ng lupa sa komunidad?

o Saang parte ng barangay ang pinakamaraming naranasang pagbabago sa paggamit ng

lupa?

o May mga naranasan bang suliranin ang barangay kaakibat ng pagbabago sa paggamit ng

lupa?

o Sino ang grupong pinakanaapektuhan ng mga pagbabagong ito?