gazeta e tetorit 2013

8/13/2019 Gazeta e Tetorit 2013

1/12

1TETOR 2013 NGJALLJA

NGJALLJANr. 10 (250) Viti XX i botimit TETOR 2013 mimi 20 lek

RRZIMI I NJ SR AKUZAVE SHPIFSE

Strukturat e lufts kundr trafiqeve t paligj-shme n Drejtorin e Policis s Qarkut Tiran,bn t mundur finalizimin e operacionit Ikona,n kuadr t t cilit u gjendn dhe u sekuestruannj sr ikonash dhe pikturash t vjedhura.

Pr kt u b arrestimi n flagranc i shtetas-ve Arben Rrahman Spaho, 40 vje, lindur nDebrov, Pogradec dhe banues n Kamz,Tiran, i dnuar m par pr vjedhje dhe GjergjiVani Thimo, 43 vje, lindur n Kor dhe banuesn Tiran, i dnuar m par pr vjedhje dhefalsifikim t dokumenteve zyrtare.

Nga kontroll i i ushtruar n banesat dheambientet e tjera q posedojn t arrestuarit, usekuestruan n cilsin e provs materiale: 223ikona t kishave t prmasave t ndryshme, 6ikonostase, 4 piktura murale t konservuara, tdyshuara si t shkputura gjat grabitjeve nVoskopoj, ungjij me kapak metalik prshrbesat kishtare etj. Veprat e gjetura u uann Galerin e Arteve n Tiran, ku iu paraqitnmediave.

Duhen falnderuar organet e rendit dhe gjithata q bn t mundur ndalimin e trafikut t turp-shm t objekteve t shenjta t grabitura nga

kishat, t cilat kan vlera t pamuara shpirtro-re pr kulturn dhe identitetin kombtar. Por,

ky sht ve nj hap i par. Ky trafik ka qen gatii ligjruar nprmjet pretendimit t Koleksio-neve private. Ato kan shrbyer si pika grumbu-llimi e trafikimi t objekteve t grabitura, t cilatn mnyr skandaloze jan regjistruar edhe si

pron private.Tashm, pas identifikimit dhe restaurimit, k-

Nj hap n rrugn pr t kthyer n kisha ikonat e grabitura

1.Prof. dr. Frashri n shkrimin e tij t fundit(Gazeta Shqiptare,22-23/9/2013), nisi prsrime pasaktsi. Flet pr artikujt kritik q ubotuan gjat tri viteve t fundit.Nuk bhetfjal aspak pr artikuj kritik, por pr disapamflete t pamenduara. Tre t part e pandritn e botimit n vjeshtn e vitit 2010 dhe dyt tjert doln m s fundi. Zoti Frashri nuk i (Lexoni n faqet 5-8)

numron sakt. Kurr nuk kisha dhn shkakdhe as nuk kisha thn asnj fjal kundr z. Fra-shri. Prkundrazi, kisha treguar gjithmonvlersim. Papritur, m 14 shtator 2010, tetmb-dhjet vjet pas marrjes prsipr t prgjegjsiss Kryepiskopit, doli publikisht me nj akuzshpifse. Vijuan, te Gazeta Shqiptare, dhe dy

pamflete t tjera (9-10/10/2010 dhe m 16-17/

11/2010), n t cilat bri shpifje t tjera me njagresivitet t uditshm. Prgjigjet e mia ubotuan n t njjtn gazet, m 26/9 dhe 31/102010 dhe e fundit m 5/12/2010. Pas sulmit ttij t fundit shpifs, i parashtrova t dhnakonkrete q zbulonin keqinterpretimet dhegabimet e tij serioze historike. Prmbledhtazi,

po rikujtoj tre prej tyre, t cilat tregojn nivelin eartikujve t tij kritik:

(a) Z. Frashri i ka siguruar pr t 14-nher lexuesit, se Statuti i vitit 1929 shtmiratuar dhe sht ratifikuar nga TomosiPatriarkal me t cilin, m 12 prill 1937, KishsOrthodhokse t Shqipris iu dha Autoqefalia.Meq teksti n fjal ka rndsi themeltare, poe japim n materialet shoqruese t ktijartikulli, t plot, si dhe fotokopjen e origjinalit

(shih Gazeta Shqiptare, 5/12/2010). Si mundta konstatoj edhe lexuesi m i thjesht, n asnjpik t ktij dokumenti nuk prmendet Statuti ivitit 1929.

(b) Ngutet t siguroj pr znj. Antoniadhu...dyshoj se nuk sht greke, por shqiptare- nga familja e njohur shqiptare himarjote

Andoni dhe q si grekomane ka ndrruar dhe

Nga Kryepiskopi

Prof. Dr. AnastasiProfesor Emeritus

i Universitetit t Athins,Antar Nderi i Akademis s Athins

to vepra t jashtzakonshme t besimit dhe kul-turs son duhet t kthehen aty ku u grabitn,n kishat orthodhokse, pr ti shrbyer adhu-rimit t besimtarve dhe si dshmi pr t gjithata q duan t njihen me vlerat mbarevropiane

q populli yn ka krijuar n shekuj.Korresp. i Ngjallja


2/12

2 NGJALLJA TETOR 2013

N vazhdn e prpjekjes shpirtrore Per-

ndia drgon gzim n kish ton. Famullis

son iu shtua nj kopsht pr fmij, si nj stre-

hz e ngroht pr kt enori. Krahas ksaj ka-

n filluar takime me grat, fmijt, vizita n ve-

nde t shenjta, si dhe vizita baritore ndr familje.N vazhdn e takimeve, bisedat, njohja me

vendet e shenjta, t vizituara nga grupi i grave

t famullis s Shn Athanasit, nn drejtimin eklerikve t saj, me predikime t pasura e me

Pr t dytin vit, m 1 tetor 2013,kur Kisha kremton tre shenjtort eArtit Psaltik, shn Joan Kukuzelin

nga Durrsi, shn Roman Melodindhe shn Grigor Domestikun, Shko-lla e Muziks Bizantine hapi dyertme student t rinj.

Fillimi i vitit msimor nisi mepranin e t gjith msuesve dhestudentve t shkolls, me celebri-min e Shrbess s Bekimit t Ujitq u krye nga Episkopi i Amantias,

Nathanaili dhe me pranin e kleri-kve t tjer. Pas prfundimit t shr-

bess, Episkopi uroi t gjith pjes-marrsit n emr t Kryepiskopit

Anastas, pr suksese dhe nj vitt mbar akademik.Ndrsa drejtuesi i shkolls, Theo-

dhor Peci, n emr t stafit pedago-gjik dhe studentve falnderoi Hir-sin pr pranin dhe prcjelljen e

bekimeve, si dhe uroi studentt qky vit i ri t jet krijues dhe frytdh-ns. Gjithashtu, bri t ditur se sivjet

njohje nga msimdhnia e etrve t Kishs

son, kan gjallruar jetn ton kt fillim viti

liturgjik, si n prpjekje shpirtrore ashtu edhe

me aktivitete. Vizita t tilla kan br n Shn

e Premte n Valsh, kishn e Analipsit n

Librazhd etj.do t kremte t gjith s bashku ndjekim

biseda mbreslnse sa shpirtrore po aq edhe

sociale. Me motivin T doni njri-tjetrin siju desha un ju!, besimtart jan aktiv n

Tiran

Filloi viti i dyt msimor n Shkolln e Muziks Bizantine

Shkolla e Muziks Bizantine do tfunksionoj pasdite, me dy auditordhe me nj program msimor t

kompletuar, pr t mundsuar nj

kualifikim me nivel sa m t lart.Shkolla do t jet e pranishme me

korin e saj gjat shrbesave t adhu-

rimit hyjnor n katedralen Ngjallja

e Krishtit n Tiran, duke theksu-ar rolin e psaltit n adhurimin hyjnor,q sht thelbsor dhe krkon pro-

fesionalizm.

komunikim, katekizm, tema sociale ku refe-

rojn klerikt, grat si Vasilika, Manda e Lil-

jana etj., q kryhet do t enjte pran famullis

son dhe do t diel pas Liturgjis pr fmijt.

Kto takime rrisin dhe forcojn besimin te

nnat n mnyr q ato t ken far tu trans-metojn niprve e mbesave t tyre, pr t rr-

njosur e transmetuar ndr breza n shpirtin e

tyre dashurin pr Zotin Krisht e Kishn e Tij.Pavli na Dede

Elbasan

Prpjekje t vazhdueshme n famullin e Shn Athanasit


3/12


U krijua Lidhja e Intelektualve Orthodhokst Kishs Orthodhokse Autoqefale t Shqipris

M 12 tetor, u mbajt takimi i pa-r zyrtar i Lidhjes s IntelektualveOrthodhoks t Kishs son. Nt morn pjes intelektual ngaKryepiskopata dhe prfaqsuesnga mitropolit. Mori pjes edheKryepiskopi Anastas, antar tSinodit t Shenjt etj. Ai u zhvilluan salln pran kishs Ungjillzimii Hyjlindses, n Tiran.

Takimi u hap me lutje dhe mpas foli Kryepiskopi Anastas, i cilie vuri theksin te domosdoshmriae bashkpunimit dhe e lufts ku-ndr padrejtsis. Fortlumturia e Tijprmendi si shembull aktet e pa-drejta dhe vandale kundr kishss Prmetit dhe tha se n kto ra-ste duhet t dgjohet m shumzri i intelektualve orthodhokskundr atyre grupeve q synojnnj Kish dhe komunitet Ortho-dhoks t dobt, gj e cila u pa si teCensusi ashtu dhe te sulmet nPrmet e kudo ku Kisha ka detyratdhe t drejtat e saj.

M pas foli prof. Pirro Prifti, icili prmendi rolin e padiskutue-shm historiko-fetar dhe social tKishs dhe Komunitetit Orthodhoksn formimin e shtetit shqiptar, kon-tributin e padiskutueshm t ktijkomuniteti dhe t Kishs q ngaPavarsia e deri n rivendosjen e de-mokracis, si dhe gjat ktyre vite-ve. Ai vuri n pah rolin e madh tdy korifejve t Kishs Orthodho-kse Autoqefale te Shqipris, ImzotTheofan Nolit dhe t Kryepiskopit

- Organizm qdo bjtdgjohet mfort zri i intelektualve Orthodhoks-

Anastas, ku i pari e bri Kishn tflas shqip, kurse i dyti e ringjalli ngavdekja ateiste-komuniste Kishn dheKomunitetin Orthodhoks t Shqi-

pris.

N takim foln m pas prof.Robert Andoni, Thoma Mio,Theodhor Kota, Stavri Trako, znj.

Anastasi Pite etj.Pas tij Lidhjes dhe grupit orga-

nizator i mbetet nj detyr e ma-dhe prpara, pr t prmbushurobjektivat dhe detyrat e dala. Ntakim u miratua nj projektstatut,n t cilin theksohet se Lidhjafunksionon brenda Kishs Ortho-dhokse Autoqefale t Shqipris,si nj organizm q studion, pro-

pozon e bn sugjerime pr shtjete ndryshme dhe luan nj rol aktivn mbshtetje dhe mbrojtje t

Kishs. Aktivizimi i organeve ttjera t saj do t bhet m von,

pas organizmit t saj edhe n mi-tropolit. Lidhja do t ket nj zyrkoordinimi n selin e Sinodit tShenjt n Tiran.

Krijimi i ksaj Lidhjeje u b inevojshm pr disa arsye si: forcimi

dhe fuqizimi i Komunitetit Ortho-dhoks nprmjet bashkpunimit tngusht midis besimtarve dheorganizmave t Kishs. Shtrirja eveprimtaris n t gjitha mitropo-lit, duke pasur koordinim mes tyre.Objektiv i veant i saj sht edhe

puna me brezin m t ri t intelek-tualve orthodhoks.

Nj synim i veant i Lidhjesmendohet se do t jet edhe krijimii nj arkivi historiko-fetar i Komu-nitetit Orthodhoks dhe nxjerrja n

pah e kontributit pr Kishn e per-sonaliteteve m t shquara ortho-dhokse, brenda dhe jasht vendit.

Lidhja e Intelektualve Orthodho-ks do synoj edhe bashkpuniminme lidhje e organizma t ngjashm

jasht vendit, n vendet orthodho-kse t Ballkanit dhe m gjer, por

edhe me SHBA, Rusin etj.Nj objektiv tjetr sht edhe

bashkpunimi aktiv me intelektu-alt e komuniteteve t tjera fetaret vendit ton, pr t diskutuar m-nyrn e prballimit t problemevet ndryshme dhe bashkpunimin sam t frytshm pr forcimin e har-monis fetare, si nj vler unike prt ciln mburremi, por edhe duhett punojm shum pr ta ruajtur t

pacenuar.

Edvin Zi so


4/12


Kisha jon Orthodhokse me faqen e sajzyrtare prpiqet t prcjell mesazhin dheinformacionin e saj edhe n internet.

Ajo i njeh vizitort e saj me:

- besimin e krishter orthodhoks,

- organizimin dhe veprimtarin estrukturave institucionale,

- lajmet m t fundit,

- arsimin, edukimin dhe shrbimin social e kulturor q ofron n shoqri,

- ndrtimin dhe restaurimin e kishave dhe manastireve,

Me www.orthodoxalbania.org

do tgjeni ninternet K ishn Or thodhokse Autoqefale tShqipris

Shihemi, lexohemi e dgjohemi n moment dhe kudo n t gjith globin mewww.orthodoxalbania.org

- botimet kishtare etj.

Teksti ktu ndrthuret me fotografi, mesazhzanor, muzikor e filmik.

Kt informacion do ta gjeni n tri gjuh: shqip,anglisht e greqisht.

Ishte grek, ndoshta nga Antiokia dhe mjek i dashur (Kol.4.14) i

apostull Pavlit (29 qershor).

N veprn e tij historike tepr t vyer Veprat e Apostujve, q

merren kryesisht me apostull Petron (29 qershor) dhe shum m teprme Pavlin, nga 16.10 flet n vetn e par shums, m par flitej n

vetn e tret njjs. Pra ai ndoqi Pavlin nga udhtimi i dyt apostolik e

deri n fund si bashkpuntor i prkushtuar i tij. Madje n letrn e dyt,

drejtuar Timotheut (4.11), Pavli i burgosur n Rom, tashm me mosh

t thyer, thot se pran i kishte mbetur vetm Llukai.

M von, sipas Etrve, ai predikoi ose n Dalmaci (Jugosllavin e

mparshme), n Franc, Itali, Greqi (Maqedoni dhe Akai), ose n Lindjen

e Mesme, madje arriti gjer n Libi dhe Egjipt. U b kryeprift dhe fjeti

ose u martirizua (rreth moshs 80 - vjeare) n Thivaidha t Egjiptit

(sipas nj versioni tjetr n Thiva t Greqis). N varrin e tij, n Thiva,

Perndia derdhi si shi kolire pr syt, kshtu q u b m se i njohur!

Perandori Konstand (337-361) iu lut duks, shn Artemit (20 tetor)dhe transferoi lipsanin e tij n Bizant, ku u vendos n kishn e Apostujve

t Shenjt s bashku me t tjerat (20 qershor).

Ungjilli i tij me shum kapituj, m i provuari nga ana letrare, u drejtohej

idhujtarve. Analizon lutjen, gzimin, shpresn; me gjith mentalitetin e

athershm, ai lartson shum grat. Sjell nj struktur thellsisht sociale,

ruan parabolat e t pasurit naiv, e t pasurit dhe Llazarit, e samaritanit t

mir dhe t plangprishsit. Krishti erdhi pr t vobektt! Mundon t

pasurit e padrejt dhe nxit drejt dhembshuris. Gjithashtu ruan edhehimnet e Mbrmsores dhe Mngjesores: Shpirti im madhron Zotin

(1.46-55), I bekuar qoft Zoti (1.68-79), Lavdi Perndis q sht

n m t lartat (2.14) dhe Tani prlsho (2.29-32). Ndrsa kapitulli i

27-t i Veprave t Apostujve sht thesar i shkencs s lundrimit detar.Llukai (greqisht dhe latinisht = i ndritur) nuk duket se ka qen shok i

Kleopit gjat udhtimit drejt Emausit (Lluk.24.13-35). Nj tradit shum

e vjetr e konsideron si t parin piktor t ikonave t Hyjlindses, s cils

i plqyen shum.

Lindi n Selanik, n nj familje besimtarsh aristokrat, rreth vitit280. Pavarsisht se ishte zyrtar shum i lart, i ngarkuar me administrimine Greqis dhe tepr i ri, ruante virgjrin e plot, prandaj u nderua qshpejt si shembull i murgjve. Pastrtia e fryms dhe e trupit e bri njohst mistereve dhe msonjs t theologjis.

Drejtonte kryesisht nj rreth t rinjsh, midis t cilve ishte dhe bashk-qytetari i tij, Nestori (27 tetor), me mosh shum t re, adoleshent. Uarrestua ndrsa jepte msim n nj bodrum.

N lojrat pr nder t perandorit Maksimian (286-305), i cili ishtevet i pranishm, mori pjes gjiganti i guximshm Lieu i pamposhtur,mburrja e mbretit. Nestori vendos q ta prul krenarin e t dyidhujtarve t shquar. Ndaj, arrin t hyj n burg dhe krkon uratn dhendrmjetimet e shenjtit, i cili bn mbi t shenjn e kryqit dhe i parathot

fitoren dhe martirizimin.M kot e kshillon n stadium Maksimiani q ti vij keq pr rinin

e tij. Sulet duke thirrur: Perndi e Dhimitrit m ndihmo dhe e ngulshpatn thell n zemrn e barbarit.

Ngjarja e pabesueshme u konsiderua si fitore e Krishterimit kundridhujtaris dhe monarku i egrsuar urdhroi dhee vran Dhimitrin duke e shpuar at me shtiza,m pas dhe Nestorin, i pren kokn.

T krishtert e varrosn mbrojtsin e Sela-nikut t respektuar nga populli n vendin emartirizimit, atje ku sot ndodhet kisha e lashtdhe e shklqyer e tij. Varri nxirrte miro dhe ashtusi gjaku dhe unaza e tij bnin mrekullira t

shumta.Sot festohet dhe transferimi n Konsta-ndinopoj (1149) i ikons - mbules e varrit.

Mirovliti (= miroburonjsi) mbrojti qytetin etij nga invazione t ndryshme gjat kohrave,dhe lirimi prfundimtar i tij prej turqve u arritditn e kujtimit t tij (26. 10. 1912).

T paktn q nga shekulli i 12-t, n tetor ngri-hej nj qytet shtes, ku kryheshin Dhimitriat:

panair tregtar, ekspozit e prodhimeve vendasedhe t huajve dhe takime t dijetarve dheartistve - pararendse t aktiviteteve t sotmet Ekspozits ndrkombtare t Selanikut.

Emri Dhimitr rrjedh nga Dhimitra,greqisht=mmdhe.

Llukai, ungjillor18 tetor

Dhimitri, martir i madh26 tetor


5/12


t hedh posht shpifjet q kan si qllim t tyrin,t helmojn opinionin publik.

2.Por le t vijm te pamfleti i tij i pest(me t cilin i prgjigjet kritiks son, q u botuam 22-23.9.2013). (E vonova kt prgjigje prshkak t nj sr udhtimesh t mia jashtvendit).

a) N lidhje me ngjarjet e Prmetit mbshtetmendimin se n filmimet e ngjarjes nuk shihetasnj goditje e pamshirshme t asnj priftinga policia... Ato jan shpifje monstruoze t

pakonceptueshme, kur dalin nga pena e njprelati, i cili kudo ku shkon prezantohet metitullin Doktor, Profesor dhe Antar Nderii Akademis s Athins. Videoja sht ndispozicion t cilitdo q dshiron ta shikoj (http://www.orthodoxalbania.org/al/index.php/shq/lajme/1425-proteste-e-klerikeve-te-mitropolise-se-shenjte-te-gjirokastres) dhe po sjellim disa

prej ktyre pamjeve me foto. Kjo video utransmetua n mbar botn dhe shkaktoi nj

protest ndrkombtare. Ndrsa z. Frashri po-hon se nuk shihet asnj goditje e pamshir-

shme nga policia. Dhunn kundr priftrinj-ve shqiptar e kan par shum dshmitarokular. Si nj prej shembujve t shumt, posjell denoncimin e klerikut shqiptar Ilia Tyto (52

vje), i cili denoncoi n prokurori, m 16 gusht2013, se antart e policis private filluan tm godasin me grushte dhe shkelma dhe ngakto goditje kam ngelur i dmtuar n buz, kamdmtime t qafs, si dhe n pjesn e kryqes smajt, si dhe n kyin e kmbs s djatht dheme forc m kan trhequr zvarr nga kisha

pr n trotuar... Qndrova disa minuta i rrethuarnga ata derisa erdhi Papa Thanas Qerimi, i cilim ka marr menjher me vete dhe jemidrejtuar pr n polici pr t br kt kallzim

penal (Republika e Shqipris, Prokuroria eRrethit Gjyqsor Prmet. Proces-verbali pr

kallzimin e veprs penale, 16/8/2013) (shihdokumenti 1 dhe 2). M 19/8/2013, at e vizitoimjeku ligjor, Frederik Kekezi, i cili konstatoikontuzion i trupit (ekimoz, njtje), dmtimet emsiprme jan shkaktuar nga nj mjetmbrets (Akt-ekspertimi mjeko-ligjor nr. 310,Shrbimi i Mjeksis Ligjore, Gjirokastr).

Z. Frashri ngul kmb se kto dhe flakja eUngjillit jan shpifje monstruoze..., ...kup-tohet se n kt mes Zyra e Prmbarimit nukkreu ndonj sakrilegj. Gjithashtu, ka dshmit pakundrshtueshme dhe foto, q tregojnqart se ungjijt, ikonat dhe ent e shenjta u

flakn n makinn e plehrave t Bashkis (shihdok. 3). Kshtu prkufizimi shpifje monstruo-

RRZIMI I NJ SR AKUZAVE SHPIFSE

mbiemrin, ...s bashku me mbiemrin ka nd-rruar edhe ndrgjegjen. Por ajo sht njgazetare e shquar e nj prej gazetave m tnjohura t Athins dhe sa e njohin, qeshin mekt gjetje historike, ngaq dihet se familja esaj e ka prejardhjen nga Ponti i Azis s Vogl.

(c) Por aty ku ai kalon do lloj caku t seriozitetithistorik sht kur del n prfundimin se Krishtidha porosi tek apostuj t krijojn Kisha ko-mbtare dhe ky parim u shkel nga Patriar-kana Ekumenike.do i krishter i arsimuarmund t kuptoj nivelin e dijeve dhe vlefshm-rin e atyre q thot historiani n lidhje metheologjin dhe Kishn.

Pas zbulimit t nivelit t argumenteve t z.Frashri, ai heshti pr tre vjet me radh. Papri-tur, duke prdorur si piknisje ngjarjet e hidhurat Prmetit, nisi prsri (26/8/2013) me sulmedhe akuza t reja.

N do rast me shkrimin e pamfleteve t tijprpiqet t krijoj nj teatr absurd. Merr pr-sipr rolin e akuzuesit, t hetuesit, t prokurorit,t gjykatsit dhe disa her edhe t shefit t poli-cis private, pr t dbuar Kryepiskopin. Dhena i cakton ktij t fundit rolin e fajtorit q shfa-jsohet. Por, prgjigjet e mia nuk jan apologji,si i pagzon ai, por tekste sqaruese q hedhinposht akuza dhe pikpamje t pabaza. Sishkenctar i prgjegjshm dhe udhheqskishtar, jam i detyruar me guxim dhe argumente

Nga Kryepiskopi

Prof. Dr. AnastasiProfesor Emeritus

i Universitetit t Athins,Antar Nderi i Akademis s Athins

(vijon nga faqja 1)

1956

1


6/12


7/12


Prmetin. Sigurisht q kam pasur njohuri prejvitesh n lidhje me shtjen e mbetur pezull qekzistonte n Prmet n lidhje me kishn e sTrshenjts Mari.

c) Duke pasur t gjith respektin e duhurpr drejtsin, sht e njohur se vendimet egjykatave nuk prbjn kritere t s vrtets

n lidhje me shtjet arkeologjike dhe historike.Shum her, t dhna t fabrikuara dhe dshmi-tar t rrem sjellin vendime t gabuara e tpabazuara n t vrtetn. N lidhje me peripe-cit gjyqsore pr shtjen e kishs n Prmet,njoftojm opinionin publik se nga viti 1994 derin vitin 2003, pati nj seri gjyqesh, ku Kishs iunjoh e drejta e saj. Sa i takon vendimit m tfundit, n prsritjen e gjyqeve, q solli n vendi-min e njohur, n kt rast pala ankimuese nukishte Bashkia e Prmetit, q e kishte me ligjkt t drejt si person juridik, por drejtoria eQendrs Kulturore (q ishte nj sektor i Bashki-

s pa pasur qenie juridike). Gjithashtu, eksperttnuk u caktuan prej gjykats, por u imponuan.Relatori i shtjes nuk u caktua me short midisgjyqtarve, por u emrua nominalisht, si dhe ubn shkelje t tjera.

Grupi Shqiptar i t Drejtave t Njeriut nnj deklarat t tijn thekson se sht n dijenit plot t t gjith situats, q ka prfunduarme nj vendim gjyqsor t diskutueshm nfavor t pals s Bashkis... Ky akt nuk shtvetm nj ekzekutim rutin i nj vendimi gjyq-sor, por dshmon haptazi nj procedur tipikenn frymn e urrejtjes fetare pr kt komuni-

tet (Tiran, 18.8.2013, Deklarat pr shtyp:Dhunimi i institucionit t kishs s Shn Marisn Prmet sht nj precedent i rrezikshm iurrejtjes fetare). Gjithashtu, sht e njohur seGjykata Evropiane e t Drejtave t Njeriut (shihGazeta Shqiptare, 14/9/2013 dhe gazeta ttjera), ka pranuar pr gjykim 561 apelime tqytetarve shqiptar, 80% e t cilave kan tbjn me kthimin e pronave, q shteti u kishtekonfiskuar. Dhe ambasadori amerikan n Tiranz. A. Arvizu komenton se problemi n Shqiprisht serioz. Sipas Transparency International,nj organizat shum serioze,... mbi 80% e

shqiptarve e shikon sistemin e tyre gjyqsor sit korruptuar ose tej mase t korruptuar.

Nj tjetr prov e ngurrimit t organeve ttjera shtetrore n lidhje me drejtsin e vendi-mit, sht fakti se pr nnt vjet rresht, ky ve-ndim nuk u zbatua. N diskutime me zyrtarkompetent na ishte dhn premtimi, se kjoshtje do t zgjidhej n rrug politike. Dhe ne,dua t prsris kt fakt, (1) shprehm gati-shmrin ton pr t kontribuuar n ndrtimine nj qendre moderne kulturore. N nj dekla-rat t Kshillit Bashkiak t qytetit t Prmetit,m 23.12.2005, theksohet se sht pr tu

prshndetur iniciativa dhe gatishmria e KishsOrthodhokse Autoqefale t Shqipris dhe e

Kryepiskopit Anastas pr t kontribuuar nzgjidhjen e ktij problemi, duke prshtatur nqendr kulturore nj objekt q do t plotsojkriteret e caktuara. Ky kshill autorizoi krye-tarin e Bashkis s Prmetit, z. Petrit Bregasi,

pr t nisur sa m shpejt bisedimet dhe t marrprsipr kryerjen e akteve t nevojshme prhartimin e nj marrveshjeje me terma t qart

pr zgjidhjen e problemit. (2) N Marrveshjenmidis Kishs Orthodhokse Autoqefale t Shqi-

pris dhe Kshillit t Ministrave, q u b ligj ishtetit (nr. 10059/, 22.1.2009), parashikohetrregullimi politik i ksaj shtjeje. N fund fare,n periudhn tranzitore t ndrrimit t qeverive,u nevojit drgimi i nj policie private sigurimi.

d) Z. Frashri del n prfundimin se hirsiae tij arrin n kulmin e sajess kur pohon setrualli q mbulonte Kisha e Shn Maris s

Pazarit s bashku me oborrin e saj kaptenj siprfaqe prej 6186 m2. sht e paraher q dgjojm se kisha e Shn Maris s

Pazarit kishte n pronsi t saj 6000 e mtepr m2. Ne nuk gjejm fjal se si ta cil-

sojm kt pohim kaq t rrem. sht eshumfishta her, q z. Frashri na akuzon prgjoja gnjeshtra. Por faktet e paprgnjeshtrue-

shme q parashtrojm gjithmon, dshmojn sekush e prdor gnjeshtrn. Po botojm vendiminzyrtar t Gjykats s Rrethit Gjirokastr, nr. 618/nr. akt vendimi 461 (shih dok. 5). N ktvendim bhet fjal qartsisht se trualli i kishss Prmetit me siprfaqe totale 6186 m2, iukthye asaj si truall, por me siprfaqe 4572 m2,duke i hequr pjesn tjetr, pr shkak se n tishte ndrtuar trotuar dhe lulishte publike.

sht e habitshme se si z. Frashri prpiqett mbroj ata q kryen sakrilegjin. Por megjith-kt ngjarjet e sakrilegjit kan habitur Organiz-mat Evropian fetar dhe politik. Me nj forc

t madhe Asambleja Politike e Partive PopulloreEvropiane, n nj rezolut t sajn nga Brukseli

(5.9.2013) thekson: Dnojm fort aktet ekstre-miste kundr Kishs Orthodhokse n Prmet,Shqipri, ndaj priftrinjve dhe prons s saj, sinj akt ekstremizmi kundr Krishterimit nTruallin Evropian.

3.Z. Frashri prpiqet t shkas nga temakryesore e debatit dhe t devijoj n shtje ttjera, q kan pak ose aspak lidhje me t. Nsedo tu prgjigjeshim t gjithave, do ta lodhnimtej mase lexuesin. Por, megjithat, disa pika kannevoj pr sqarim. Sa i takon nivelit t pamflete-ve t tij sht e qart se ato prbhen nga shumfjal fyese t nj niveli fare t ult.

a) Ai rreket t krijoj dyshime pr kontributinton fetar dhe social, me baz sjelljen e disashteteve n t shkuarn, si Italia dhe Jugosllavia,

por kjo logjik sht krejtsisht arbitrare. Vetmai q beson n Perndin dhe e do popullin met vrtet, qndron me at, duke bashkvuajtur

pr 22 vjet, duke punuar me vetsakrifikim prlehtsimin e atyre q kan nevoj dhe pr lart-simin shpirtror t shoqris, duke ndrtuarkisha, klinika, shkolla etj., q mbshtesin qyte-trimin.

b) N nj vend tjetr mbshtet tezn se me-

ndojm, q vetm klerikt mund t japin mendi-me pr shtje theologjike, t s drejts kanoni-ke dhe t historis kishtare. sht m se e qartse ne nuk mbshtesim dika t till. N KishnOrthodhokse, por edhe jasht saj ekzistojntheolog t shquar specialist n shtje kishtare,t cilt jan laik. Por ajo q theksojm, shtse njerz t paarsimuar nga ana theologjike, qnuk kan kryer studimet prkatse, nuk mundt dalin n prfundime me njohurit e tyre frag-mentare dhe t pasakta se far sht kanonikedhe se far duhet t ndodh n Kishn Ortho-dhokse.

c) N nj pik tjetr shkruan: Prse ai vetnuk e ka marr nismn q t trajtoj si aka-

4


8/12


demik q sht, qoft edhe pr probleme tveuara t historis s ortodoksis shqip-tare?. E vm n dijeni se kemi botuar shumstudime n shqip, anglisht, greqisht, frngjisht,rusisht etj. Dhe i rikujtojm se n vitin 2000, nSimpoziumin shkencor q u organizua, 2000vjet art dhe kultur kishtare n Shqipri, nkomisionin organizator merrte pjes edhe vetz. Frashri. Referatet e ktij Simpoziumi u

botuan si n shqip, ashtu edhe n anglisht, m2003 (shih dok. 6).

d) N artikuj t tjer t tij, z. Frashri na

akuzon me kmbngulje se jemi nacionalist.N t fundit, konstaton se e vm fen prmbikombin. Pata rastin t rishikoja s fundmi librinThe history of Albania from its origins tothe present day,t S. Pollo dhe A. Puto, n

bashkpunim me K. Frashri dhe S. Anamali,q u botua n anglisht (Routlege & Kegan Paul,London, Boston and Henley,1981. N kapitulline fundit, nr. 12, Albania Today, prshkruhen

planet pr Shqiprin e re, New revolutionarydevelopments, brenda t cilave theksohet luftakundr ideologjis fetare dhe prshkruhet

programi i ashpr i partis s Hoxhs. Libri ubotua n pikn m kulmore t regjimit ateist,m 1981 dhe zbulon fare qart predispozitat dhesynimet e ksaj prpjekjeje sistematike ateisteq do t vazhdoj pr shum vite: beteja....duhet t jet e gjat, komplekse dhe e palo-dhur. Z. Frashri, besnik ndaj ndrrs s tijrinore pr t shkatrruar besimin fetar, duketse i ka mbetur besnik ktij qllimi t kahershm.Por, ama nuk ka asnj shans dhe t drejt q ttransformohet n mbrojts dhe udhheqs tOrthodhoksis.

e) N lidhje me shtjen e fes dhe t ko-mbit, q e hap duke prdorur fjal t prgjith-shme, n kt rast dshirojm t themi se bhetfjal pr dy gjra t ndryshme. sht sikur tthot dikush: preferoj bukn n vend t ujit.

Ne besojm se njeriu ka nevoj pr t dyja.Krkimi i Transhendentes, i s Hirshmes, kaqen nj frymzim i rndsishm nga agimi ihistoris s njerzimit e deri m sot. Ka influen-cuar n mnyra t shumllojta n mbar ko-mbet. Feja prbn nj fenomen shumdinamikq lidhet me Realitetin e Eprm, kuptimin e

ekzistencs njerzore, t jets dhe t vdekjes.Prjetimi fetar sht i lindur brenda njeriut.Ashtu si uji q ekziston n organizma t ndry-shm me forma t ndryshme, kshtu edhe fejasht e pranishme n t gjitha qytetrimet e

bots dhe mbshtet moralin, drejtsin, recipro-citetin midis njerzve, krijueshmrin shpirtroredhe artistike.

Sigurisht, ktu ekziston nj dallim themelordhe kundrshti esenciale me z. Frashri. Ne

besojm n rndsin dhe n kontributin ejashtzakonshm t Fes, ia kemi prkushtuar

jetn ton studimit t saj, le t m lejohet tprsris, se: Kemi dhn Historin e feve nUniversitetin e Athins pr 20 vjet, studiuamshprehjet e ndryshme t fes n mbar botn(duke br shum udhtime fetarologjikehulumtuese), morm pjes n pozita t lartaqendrore npr organizmat ndrkombtarfetar, kemi botuar studime pr kt gj (shihn shqip, Gjurm nga krkimi i Transhenden-tes,Prmbledhje Hulumtimesh Fetarologjike,Tiran 2010). Duke u bazuar n kt besim,

punojm pr zhvillimin e jets fetare, pas perse-kutimit t frikshm q u b kundr saj n Shqi-

pri. Me sa duket, z. Frashri i ka ngelur besnikteorive t vjetra materialiste, q i ka mbshteturpr dhjetvjear dhe vendimeve t nomenkla-turs ateiste pr t luftuar deri n fund ideologji-n fetare dhe pr ta zhdukur at nga Shqipria.Respektojm zgjedhjet e tij teorike e n prgji-thsi pikpamjet e atyre q nuk besojn. Besoj-m n lirin e ndrgjegjes. Por, sigurisht, nuk

pranojm leksione t s Drejts Kanonike dhet Deontologjis kishtare nga persona q nukkan kurrfar lidhje me kt fush. Dhe prm tepr, e dim mjaft mir se kur shfuqizohetfeja, kombet nuk shkojn drejt progresit, por n

prapambetje dhe dekadenc, si ndodhi me

Shqiprin e shekullit t 20-t.(vijon n numrin e ardhshm)

5

6


9/12


Lajmi i gzuar pr zbulimin dhesekuestrimin nga policia e disa qindraveprash arti t vjedhura dshmon,edhe nj her, dmin q ka shkak-tuar objektivizimi i trashgimiskulturore. Si objektivizim i vepra-ve t artit prkufizohet shkputjae dhunshme e tyre nga subjektetq i krijuan dhe i ruajtn si pjes tjets dhe si shfaqje t identitetit ttyre. Kshtu ndodhi kur shteti ko-munist shtetzoi veprat e artit dhei cilsoi si monumente kulture, du-ke i vn nn mbrojtjen e shtetit siobjekte. Monumentet dhe veprat eartit jan pjes organike dhe inte-grale, pra pjes e subjektit t ba-shksive q i krijojn dhe i ruajn.Krijuesit e tyre konsiderohen thjeshtsi duart e bashksis q i krijon,gj q e dshmon m s miri for-mula tipike me t ciln fillon nn-shkrimi i autorve t disa prej iko-nave t sekuestruara (dhe jo ve-tm): prmes dors s. Si dot tregohet m posht, prmes njshembulli konkret, veprat e artit tcilat nuk jan shkputur ngaambienti organik i tyre mbrohen ngakomuniteti si pjes e subjektit t tij,pra ashtu si komuniteti mbron ve-ten. Prkundrazi, shkputja e tra-shgimis kulturore nga ambienti isaj jetsor dhe organik dhe objekti-vizimi i saj, nuk e garanton sigurine trashgimis. Objektivizimi e kthentrashgimin kulturore n objektearti. Dhe objektet me shum v-shtirsi arrijn t lidhen me subjek-

tin e nj bashksie t re, ndrsa ms shumti tregtohen, shiten dheblihen. Thn me fjal t thjeshta:Do q t mbrosh nj objekt arti?Integroje organikisht n jetn e njbashksie, bje pjes t subjektit tsaj. Ky koncept teorik i raportit tkomunitetit me artin, si pjes e su-bjektit apo si objekt, mund t thje-shtohet m tepr duke i shtruarvetes disa pyetje: Cila shtpi nadhemb m shum, ajo ku jemi lindurdhe jemi rritur, apo ajo me qira?

Cilin lek e kursejm m tepr, lekune nxjerr me djers, apo lekun e

gjetur n rrug? Pr ciln mace

kujdesemi m shum, at shtpia-ken apo tjetrn, at t rrugs? Ncilin shtrat flem m mir, n att shtpis, apo n at t hotelit?Pra, trashgimia si pjes e subjektitt nj bashksie sht shtpia ku

je rritur, leku i djerss, macja aposhtrati i shtpis, ndrsa kur bhetobjekt, kto mund t kthehen nshtpi me qira, lek i gjetur nrrug, mace e rrugs ose shtrathoteli.

Raportin midis komunitetit dhe

artit, si pjes e subjektit t komuni-tetit apo si objekt, dhe implikimetq ky raport mbart pr sigurin etrashgimis kulturore do ta para-qes prmes katr ngjarjeve historike.S pari, mnyra e shptimit dhe eruajtjes s thesarit t manastirit tShn Kollit t Perondis. S dyti,degradimi i trashgimis kulturorekur kjo shkputet nga subjekti i vet,duke marr si shembull rastin ekishs s Shn Triadhs n Lavdar.S treti, ruajtja e trashgimis kul-

turore kur ajo rilidhet me subjektine nj bashksie, si p.sh., rasti i nis-

ms s ndrmarr nga Mitropolia

e Kors pr konsolidimin shptim-tar t ksaj kishe. S katrti, dhi-mbja dhe reagimet q shkputje treja t nj vepre arti nga bashksiae vet i shkaktojn ksaj bashksie,me piknisje ngjarjet e vers n ki-shn e Shn Maris s Pazarit nPrmet. Gjat trajtimit t ktyre ngjar-

jeve do t dal n pah edhe roli i eli-tave n vendosjen e prparsive po-litike t lidhura me kt trashgimidhe, si rrjedhoj, n nj sr mba-rsish ose prapsish kulturore.

Ishte 8 nntori i vitit 1399 kurprifti-murg (hieromonaku) Danieli,igumen i manastirit t Shn Kollitn Perondi, Berat, shkruante se,prej friks s turqve, po largohejnga manastiri, [fig. 1] duke marrme vete t gjith kodikt e vjetrdhe sendet e tjera kishtare me vlerq ruheshin n manastir. Shnimi-kronik, gjithashtu prmban inven-tarin e sendeve q igumeni mori mevete, si edhe mallkime parandalu-ese pr kdo qoft q do t prve-

tsonte ndonjrn prej tyre. Ktosende igumeni Daniel i nxori s

bashku me zotin e tij Teodorin III

Muzakn, pr ti vendosur n njvend m t sigurt, n qilarin e vetMuzaks q ruhej nga roja i tij,Theotoqi. Ndr kto objekte, sh-nimi prmend edhe perdet prejmndafshi t ports, q ishindhuruar nga Balsha, vepr q prejkohe sht identifikuar me Epitafine Gllavenics (1373) [fig. 2], siedhe disa letra perandorake (kriso-

bula). Kronika e shnimit ruhet sotn kodikun me numr klasifikimiAdditional 37007 t Biblioteks

Britanike n Londr. Vlera e ksajngjarjeje n shtjen n diskutimsht raporti i igumenit Daniel mekto sende. Duke u larguar ngamanastiri, ai nuk u kujdes t shp-tonte vetm veten e tij, por, siku-ndr nnkuptohet qart, ai u shqe-tsua edhe pr sigurin e trash-gimis kulturore t manastirit si

pjes e subjektit t bashksis scils i printe igumeni Daniel.

Edhe pse as Berati, as manastirii Shn Kollit n Perondi nuk u

shkatrruan kur prfundoi pushtimi

Objektivizimi i Trashgimis:Prparsi, Mbarsi dhe Prapsi Kulturore

Nga Dr. Konstantinos Giakoumis

(vijon n faqen 10)

[fig. 1]


10/12


Kalendari

i Liturgjive Hyjnore,

NNTOR 20131 E Premte Anargj. Kozma e Da-

mian nga Azia. Oshd. i ri Jakovietj. (Vaj e ver.)2 E Shtun Dsh. Akindini, Pigasietj. Andoni i Selanikut (ish i Du-rrsit).

3 E Diel 5 LLUKAIT. Dsh.Akepsimai, Josifi, Aithalai n Persi.8 E Premte Kryeengjjt Mihail eGavriil dhe Fuqit e Patrup. (Vaj ever.)

9 E Shtun Nektari i Pentapojs.Dsh. Onisifori, Porfiri. Oshg.Theoktista.

10 E Diel 8 LLUKAIT.Ap. Olim-

pai, Herodioni, Sosipatri, Terti,Erasti.11 E Hn Dsh. Minai, Viktori,Vicenti, Stefanidha. Theodhorstuditi.13 E Mrkur Joan Gojarti i Kon/

pojs. Oshd. i ri Damaskini. (Vaj ever.)

14 E Enjte Ap. Filipi. Grigor Palla-mai. Dsh. i ri Konstandini.15 E PremteDsh. Guria, Samonai,Avivi. Pais Velickofski. (F i l lonKreshma.)

16 E Shtun Ap. e UngjillorMateu. Dshg. Ifigjenia. Fulviani

n Etiopi. (Vaj, vere peshk.)

17 E Diel 9 LLUKAIT.Grigori iNeoqesaris. Genadi i Kon/pojs.(Vaj, vere peshk.)

18 E Hn#Dsh. Platoni, Ro-mani. Dsh. i ri Anastasi.19 E MartPr. Abdiu. Dsh. Var-laami, Iliodhori. Filareti i Mosks.(Vaj, vere peshk.)

21 E Enjte Hyrja n tempull eHyjlindses Mari.Osh. Sozomeni.(Vaj, vere peshk.)

23 E Shtun Amfiloki i Ikonis.Grigori i Akragandis. Aleksandr

Nevski. (Vaj, vere peshk.)

24 E Diel 13 LLUKAIT. Hierod.Klementi i Roms. Petro iAleksandris. (Vaj , vere peshk.)25 E Hn Mbyllja e Hyrjes.Dshmg. Ekaterina. Dsh. Mrkuri.(Vaj, vere peshk.)

26 E MartOsh. Alip stiliti, Sti-lian paflagoni, Nikoni pendohuni.(Vaj, vere peshk.)

28 E Enjte Omol. Stefani i ri.Dsh. Irinarku, Komasi, Etimasi etj.(Vaj, vere peshk.)

30 E Shtun Ap. Andrea, i par-

thirruri. Frumenti i Etiopis. (Vaj,vere peshk.)

osman (1417), rrethanat historikee justifikonin pasigurin e Danielitn vitin 1399. Qysh prej vitit 1380dhe, m pas, m 1382 dhe 1384,osmant kryen inkursione plaki-tse n territoret ngjitur me ato tMuzakajve. Nj vit m pas, m 1385,ushtria e Balshs II u shpartalluanga forcat e osmanve dhe trupate Karl Topis, ndrsa vet Balsha IIu vra. Shpartallimi i Balshs II n

betejn e Savrs, Lushnj, shkaktoishum frik dhe ankth n territoretfqinje. Kjo gjendje u intensifikua

pas vitit 1392, aq sa m 1394 Krye-piskopi i Ohrit u detyrua t tole-ronte nj martes kanonikisht t

paligjshme mes dy familjeve tfuqishme pr shkak t rrezikut qrndonte mbi t krishtert e atyrevendeve. Rreziku turk, pra, edhe ba-shkoi sundimtarin e Vlors, Merk-sha Zharkovi, me vajzn e zotitt Zets, Balsha II, Ruginn, edhe

e bri igumenin Daniel ta ndjentet nevojshme t siguronte trashgi-min e manastirit t Shn Kollit nduart e sundimtarit t Beratit(1389-1412). Edhe pse smund tadim se cili do t kishte qen fati iktyre sendeve t shenjta po tmos largoheshin nga manastiri iShn Kollit n Perondi, mbetetfakt se nj pjes e mir e tyre, sikodikt dhe vet Epitafi i Gllave-nics, u ruajtn npr shekuj nBerat, duke vazhduar t jen pjes

e identitetit, pra e subjektit t ba-shksis s tyre. Pjes e tyre ruhet

sot n Arkivin Qendror Shtetror,n Muzeun Kombtar, n Biblio-tekn Britanike etj.

Megjithat, largimi i Danielit ngamanastiri bashk me sendet e mu-ara t tij nuk ishte e vetmja alterna-tiv sigurie. Marrveshjet e mana-stireve t Malit t Shenjt (Athos)ose t manastirit t Shn Joan Pa-gzorit n Serres (n veri t Sela-nikut) me Osmant (ereku i funditt shek. XIV) mund t prbnin njmodel pr sigurin e manastirit dhe

bashksis s tij nga frika e tur-kut. Kto marrveshje u siguroninmanastireve privilegjet e mpar-shme dhe paprekshmri gjatinkursioneve dhe pushtimit osman.A nuk prbnin marrveshje t k-tilla mundsi pr sigurin e mana-stirit t Shn Kollit? Pr m tepr,far i jepte Danielit garanci se

bodrumi i nj sundimtari mund tishte m i sigurt se vet manastiri?Tekefundit, mallkimet fetare n

fund t kroniks, t drejtuara kujt-do qoft q mund t donte ti tjetr-sonte sendet e muara t manasti-rit, tregojn se siguria e tyre nukishte e garantuar as n qilarin eTeodor III Muzaks. Pra, pasigurin manastir, pasiguri edhe n bo-drumin e Muzaks. Ather, prseigumeni Daniel vendosi ti nxjerrsendet dhe t largohet edhe vetnga manastiri? Pr m tepr, psesendet e manastirit nuk u kthyenn vendin e tyre, kur m 1402, apo

ca vite m pas, frika nga osmantu fashit, pas betejs s Ankaras?

Pr tiu pr-gjigjur ktyre

pyetjeve sht edomosdoshme tshqyrtohet, s pa-ri, far cilso-nte si trash-gimi igumenDanieli dhe, sdyti, far mundt prbnte fri-kn prej turqve

pr t. Kodikt eidentifikuar ngainventari i se-

ndeve datohennga shek. X-XI deri n shek. XIV,d.m.th. deri n kohn e shkrimit tkroniks. Epitafi i Gllavenics(1373) at koh ka qen vetm 26-vjear, d.m.th., ka pasur moshnq ka sot Piramida pr ne, osemoshn q do t kishte statuja emadhe e Enver Hoxhs. Prvekodikve, sendet e tjera prfshininrroba priftrore, nj kryq t zbuku-ruar, me kutin e vet, plhura tdomosdoshme pr kryerjen e me-shs, nj temjanic t bakrt, njark t bakrt pr t ardhuratedhe letrat krisobul q prcak-tonin kufijt e fshatrave Perondidhe Vreshtan. Pra del qart se kri-ter prkufizimi i trashgimis prDanielin ska qen as vjetrsia, asmateriali dhe as rndsia e dhuru-esit t sendeve. Gjith ato sende,q igumen Danieli mori me vete,kan qen pjes e jets s prdit-shme t bashksis murgjrore dhedo t lviznin aty ku edhe vet ba-shksia do t lvizte. Q t gjithasendet ishin pr tu ruajtur s ba-shku dhe t pashkputura. Pr ktarsye shrbenin edhe mallkimet, tcilat i drejtoheshin kujtdo, qoftsundimtar, prift ose kryeprift, q dot kujtohet dhe do t doj t marrndonj nga sendet. Pra, kto se-nde ishin vet jeta e prditshme,

pjes e subjektit e igumenit dhe ebashksis q ai kryesonte dhepikrisht kjo prbnte kriter tra-shgimie pr Danielin. Prandaj, aido ti ruante ashtu si do t ruanteedhe veten e tij.

Objektivizimi i Trashgimis:Prparsi, Mbarsi dhe Prapsi Kulturore

(vijon nga faqja 9)

(vijon n numrin e ardhshm)

[fig. 2]


11/12


N Evro, Greqi, nga 3-6 tetor

2013, n mjediset e kampeve ri-nore t Makrit, me bekimin dhe mik-

pritjen e Mitropolitit t Aleksandro-polit, z. Anthimo, u zhvillua nj akti-vitet festiv me rastin e 20-vjetorit

t Lidhjes Rinore Orthodhokse tBallkanit, BOYA (Balkan OrthodoxYouth Association).

Qllimi kryesor i Balkan Ortho-

dox Youth Association sht forci-mi dhe zhvillimi i marrdhnieve tt rinjve orthodhoks, si dhe nxitja

e bashkpunimit mes Kishave mo-tra t Ballkanit, nprmjet lvizjeverinore, duke u bazuar n besiminorthodhoks dhe n traditn e saj.

N kt aktivitet morn pjesrreth 50 t rinj, prfaqsues t rini-ve orthodhokse, q vinin nga t gji-tha vendet e Ballkanit, duke pr-

fshir edhe 4 prfaqsues t LidhjesRinore Bij t Drits nga vendi yn.Tema e takimit ishte: Q t gjith

t jemi nj, varg i shkputur nga

Ungjilli sipas Joanit.Kto aktivitete organizohen me

bekimin e drejtuesve kishtar, tcilt duan dhe urojn q t rinjt,n mosh relativisht t re, nxnsapo student t formuar, t bhen

pjes e programeve t tilla, n m-nyr q t krijohen lidhje dhe shk-

mbime prvoje midis t rinjveorthodhoks.

N kto takime prve ans fe-

tare, kultivohet dhe fuqizohet miq-sia dhe harmonia ndrmjet shteteve

fqinje t Ballkanit.Veprimtaria filloi me njohjen

ndrmjet t rinjve pjesmarrs dheme nj referat rreth tems, i cili umbajt nga at Kostandin Vleci,sekretari rajonal pr Selanikun.

NGJALLJA

Kryeredaktor: Thoma Dhima

Adresa:Kryepiskopata Orthodhokse,

Rruga e Kavajs, Nr. 151Tiran

Tel: (04) 2234 117, 2235 095.Fax: 2232 109

Shtypurn shtypshkronjn Ngjallja

Organ i Kishs Orthodhokse

Autoqefale t Shqipris

Del nn kujdesin

e Kshillit Botues

Themelues:Kryepiskopi Anastas

Festohet 20-vjetori i Lidhjes Rinore Orthodhokse t Ballkanit(BOYA-Balkan Orthodox Youth Association)

N ditn e par ishte i pranishm

Mitropoliti i Aleksandropolit, ImzotAnthimo, i cili u uroi mirseardhjen

pjesmarrsve dhe u shpreh se ishte

knaqsi e madhe q ky aktivitet irndsishm t organizohej nmitropolin e tij. Ne orthodhokstkudo n bot jemi nj trup i vetm,

dhe kufijt nuk duhet t prbjnndarjen ndrmjet nesh. Kshtu dot mbetemi gjithnj t bashkuar meKrishtin, pikrisht ashtu si Ai vet

donte dhe uroi..., - u shpreh ai.

Vijuan m pas prshndetjet dhe

shfaqjet e prgatitura nga do vendprfaqsues, pr t ndar me t rinjt

e tjer eksperiencat e viteve t kalua-ra n lidhje me aktivitete t tilla tngjashme nga vendet ku ata vinin.

Dita e dyt vijoi me vizita dhe ek-

skursione n vendet turistike dhen manastiret e dioqezs. Progra-mi prmbante vizita t bukura dhet organizuara mir pr t rinjt. Pje-

smarrsit vizituan 2 manastire, Kos-mosotira dhe Portaitisa, ku nderuan

dhe lipsanet e shenjtorve, vizituankisha t ndryshme, qendra kulturore

t zonave t afrta dhe Parkun Ko-mbtar Delta Evru, i cili njihet sinj nga vendet m turistike t Thra-

ks pr faunn dhe florn shumt pasur etj. Ky park renditet i dytin Mesdhe pr nga rndsia e tij.

Dita e tret e veprimtaris, 6 tetor,ishte e diel. T rinjt shkuan n ma-nastirin Fjetja e Hyjlindses, kumorn pjes n Liturgjin Hyjnore.

Ky qe dhe aktiviteti i fundit, pas tcilit pjesmarrsit u larguan drejtvendeve t tyre, t pasuruar me nj

prvoj t re t bukur.

Joan M eni

Selanik,

Patriarku

Ekumenik

Vartholomeupruroi

ekspozitn

me ikona

kushtuar

Shn

Mamasit,

i cili sht

nderuar pr

17 shekuj

veanrisht

n zonn e

Mesdheut.

Evro, Greqi


12/12


Me nj sr kremtimesh t or-ganizuara nga Patriarkana e Serbi-s, kulmuan festimet pr 1700-vje-

torin e shpalljes s Ediktit t Mila-nos (313). Me kt rast u organizu-an nj sr festimesh panagjirike

panorthodhokse n Beograd, nNish dhe n Podgoric, n datat 5-7 tetor 2013.

Merrnin pjes Patriarku Eku-menik, Trshenjtria e Tij, Vartho-lomeu, Patriarku i Jerusalemit, Fort-lumturia e Tij z. Theofil, Patriarkui Mosks, Fortlumturia e Tij z. Kirill,Kryepiskopi i Qipros, Fortlumturia

e Tij z. Krisostom, Kryepiskopi iAthins, Fortlumturia e Tij z. Jero-nim, Kryepiskopi i Varshavs, Fort-lumturia e Tij z. Sava, Kryepiskopii Tirans, Fortlumturia e Tij, z.Anastas dhe nj numr i madh hie-rarksh, prfaqsues t Patriarka-nave dhe Kishave Autoqefale ngae gjith bota orthodhokse, prfaq-sues t lart nga Selia e Shenjt eVatikanit, t Kishave t tjera tkrishtera, nga Kshilli i Botror dheEvropian i Kishave, Kryemyftiu i

Serbis, nga trupat diplomatik tSerbis dhe Malit t Zi etj.

Delegacioni i Kishs Orthodho-kse Autoqefale t Shqipris prb-hej nga Kryepiskopi i Tirans, Du-

rrsit dhe i Gjith Shqipris, Fort-lumturia e Tij, z. Anastas, Episkopii Bylisit z. Asti dhe at Anastas Bendo.

N Beograd festimet filluan tshtunn m 5 tetor, me Dhoksolo-gjin panagjirike n kishn kate-drale t Kryeengjllit Mihail, me

pjesmarrjen e shumt t besimta-rve brenda e jasht saj. M pas

programi vazhdoi me audiencn nPatriarkan me Patriarkun e Serbi-

Nish

Kremtime madhshtore nga Kishat Orthodhoksepr 1700-vjetorin e Ediktit t Milanos

- M or i pjesedhe Ki sha Or thodhokse Autoqefale e Shqipris, e prfaqsuar nga Kryepiskopi Anastas -

s, Fortlumturin e Tij z. Irine, mpas me audiencn dhe drekn mePresidentin e Republiks s Ser-

bis, z. Tomislav Nikoli.T nesrmen dat 6 tetor, ditn

e diel, n kishn e re t Shn Kon-standinit dhe Elens n Nish (nvendlindjen e perandorit Konsta-ndin), n pranin e mijra besimta-rve, klerik e laik, u krye solem-nisht Liturgjia Hyjnore me pjes-marrjen e t gjith hierarkve.Merrnin pjes t gjith autoritetetshtetrore t Republiks s Serbi-

s. N fund Patriarku i Serbis undau t gjith primatve dhe pr-faqsive t Kishave Orthodhokse

medaljen Perandori Konstandin,medalja m e lart e Kishs sSerbis, akorduar nga Sinodi iShenjt i Kishs s Serbis pr k-t jubile.

T hnn n datn 7 tetor, nPodgoric t Malit t Zi, n kishne re t sapoprfunduar t Ngjalljess Krishtit, u krye Shrbesa e Shenj-trimit t saj bashk me LiturgjinHyjnore, me pjesmarrjen e mijra

besimtarve. Merrnin pjes t gji-

th autoritetet shtetrore t vendit.M pas programi vazhdoi me audi-encn me Presidentin dhe Kryemi-nistrin e Republiks s Malit t Zi.

sht pr tu theksuar fakti seishte hera e par q u dgjuan nshqip thirrjet liturgjike kryeprift-rore n kto tri kisha katedrale, ngaana e Kryepiskopit Anastas.

N fotot: Lart - ast nga Liturgjia

Hyjnore panagjirike n Nish.

Posht - Kryqi i formuar me drita ngabesimtart n kuadrin e kremtimeve.

gazeta e tetorit 2013

Documents