hen pheÁ quaÛn
DESCRIPTION
HEN PHEÁ QUAÛN. MUÏC TIEÂU. Neâu ñ ònh ngh ó a hen Neâu ca ù c ye á u to á nguy cô cu û a hen Tr ì nh ba ø y sinh ly ù be ä nh cu û a hen Cha å n ñ oa ù n va ø phaân ba ä c hen Tr ì nh ba ø y ca ù c tha ø nh pha à n trong qua ù tr ì nh kie å m soa ù t hen. 1. ÑÒNH NGHÓA. - PowerPoint PPT PresentationTRANSCRIPT
![Page 1: HEN PHEÁ QUAÛN](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062222/56814bf9550346895db8f036/html5/thumbnails/1.jpg)
1
HEN PHEÁ QUAÛNHEN PHEÁ QUAÛN
![Page 2: HEN PHEÁ QUAÛN](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062222/56814bf9550346895db8f036/html5/thumbnails/2.jpg)
2
MUÏC TIEÂUMUÏC TIEÂU
1)1) Neâu ñònh nghóa henNeâu ñònh nghóa hen
2)2) Neâu caùc yeáu toá nguy cô cuûa Neâu caùc yeáu toá nguy cô cuûa hen hen
3)3) Trình baøy sinh lyù beänh cuûa henTrình baøy sinh lyù beänh cuûa hen
4)4) Chaån ñoaùn vaø phaân baäc henChaån ñoaùn vaø phaân baäc hen
5)5) Trình baøy caùc thaønh phaàn trong Trình baøy caùc thaønh phaàn trong quaù trình kieåm soaùt henquaù trình kieåm soaùt hen
![Page 3: HEN PHEÁ QUAÛN](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062222/56814bf9550346895db8f036/html5/thumbnails/3.jpg)
3
![Page 4: HEN PHEÁ QUAÛN](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062222/56814bf9550346895db8f036/html5/thumbnails/4.jpg)
4
1. ÑÒNH NGHÓA1. ÑÒNH NGHÓA
Hen : tình traïng Hen : tình traïng vieâm maïn tínhvieâm maïn tính ñöôøng daãn khí.Tình traïng vieâm ñöôøng daãn khí.Tình traïng vieâm naøy laøm cho ñöôøng daãn khí trôû naøy laøm cho ñöôøng daãn khí trôû neân deã nhaïy caûm, gaây ra nhöõng neân deã nhaïy caûm, gaây ra nhöõng ñôït ñôït ho, khoø kheø, khoù thôû vaø ho, khoø kheø, khoù thôû vaø naëng ngöïc taùi ñi taùi laïinaëng ngöïc taùi ñi taùi laïi, ñaëc bieät , ñaëc bieät laø ban laø ban ñeâm vaø gaàn saùngñeâm vaø gaàn saùng. Nhöõng . Nhöõng ñôït naøy thöôøng lieân quan ñeán tình ñôït naøy thöôøng lieân quan ñeán tình traïng taéc ngheõn ñöôøng daãn khí traïng taéc ngheõn ñöôøng daãn khí lan toûa, vôùi nhöõng möùc ñoä khaùc lan toûa, vôùi nhöõng möùc ñoä khaùc nhau vaø coù theå nhau vaø coù theå hoài phuïchoài phuïc hoaëc töï hoaëc töï nhieân hoaëc do ñieàu trò.nhieân hoaëc do ñieàu trò.
![Page 5: HEN PHEÁ QUAÛN](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062222/56814bf9550346895db8f036/html5/thumbnails/5.jpg)
5
Chöa xaùc ñònh roõ nguyeân nhaân Chöa xaùc ñònh roõ nguyeân nhaân cuï theåcuï theå
Keát quaû cuûa söï phoái hôïp Keát quaû cuûa söï phoái hôïp nhieàu yeáu toá nguy cô, goàm yeáu nhieàu yeáu toá nguy cô, goàm yeáu toá toá baûn thaânbaûn thaân vaø yeáu toá vaø yeáu toá moâi moâi tröôøngtröôøng..
2. BEÄNH NGUYEÂN2. BEÄNH NGUYEÂN
![Page 6: HEN PHEÁ QUAÛN](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062222/56814bf9550346895db8f036/html5/thumbnails/6.jpg)
6
2.1 Yeáu toá baûn thaân2.1 Yeáu toá baûn thaân
• Di truyeàn: 35-70% tröôøng hôïp bò Di truyeàn: 35-70% tröôøng hôïp bò hen coù lieân quan ñeán yeáu toá di hen coù lieân quan ñeán yeáu toá di truyeàn. truyeàn.
• Cô ñòa dò öùng: 50% tröôøng hôïp Cô ñòa dò öùng: 50% tröôøng hôïp bò hen coù lieân quan ñeán dò öùng.bò hen coù lieân quan ñeán dò öùng.
• Giôùi tính: ôû treû em nam/nöõ = Giôùi tính: ôû treû em nam/nöõ = 2:1, daäy thì 1:1. Sau ñoù, nöõ 2:1, daäy thì 1:1. Sau ñoù, nöõ nhieàu hôn nam.nhieàu hôn nam.
![Page 7: HEN PHEÁ QUAÛN](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062222/56814bf9550346895db8f036/html5/thumbnails/7.jpg)
7
2.2 Yeáu toá moâi 2.2 Yeáu toá moâi tröôøngtröôøng
Yeáu toá khieán moät ngöôøi deã Yeáu toá khieán moät ngöôøi deã bò hen trôû thaønh beänh hen:bò hen trôû thaønh beänh hen:
• Dò nguyeân: maït nhaø, loâng thuù Dò nguyeân: maït nhaø, loâng thuù nuoâi, con giaùn, naám moác,phaán nuoâi, con giaùn, naám moác,phaán hoahoa
• Hoùa chaát ngheà nghieäpHoùa chaát ngheà nghieäp• Khoùi thuoác laù, oâ nhieãm moâi Khoùi thuoác laù, oâ nhieãm moâi
tröôøng, thuoác khaùng vieâm khoâng tröôøng, thuoác khaùng vieâm khoâng steroid, … steroid, …
![Page 8: HEN PHEÁ QUAÛN](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062222/56814bf9550346895db8f036/html5/thumbnails/8.jpg)
8
Allergens:
![Page 9: HEN PHEÁ QUAÛN](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062222/56814bf9550346895db8f036/html5/thumbnails/9.jpg)
9
Yeáu toá kích phaùt côn Yeáu toá kích phaùt côn hen:hen:
• Dò nguyeânDò nguyeân• Nhieãm truøng hoâ haáp: vi truøng hay Nhieãm truøng hoâ haáp: vi truøng hay
sieâu visieâu vi• Thöùc aênThöùc aên• Khoâng khí oâ nhieãmKhoâng khí oâ nhieãm• Khoùi thuoác laùKhoùi thuoác laù• Thay ñoåi thôøi tieátThay ñoåi thôøi tieát• Gaéng söùc, xuùc caûm maïnhGaéng söùc, xuùc caûm maïnh• Caùc chaát kích thích nhö nöôùc hoa xòt Caùc chaát kích thích nhö nöôùc hoa xòt
phoøng, muøi sôn, …phoøng, muøi sôn, …
![Page 10: HEN PHEÁ QUAÛN](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062222/56814bf9550346895db8f036/html5/thumbnails/10.jpg)
10
3. SINH BEÄNH 3. SINH BEÄNH HOÏCHOÏC
Yeáu toá nguy cô(thuùc ñaåy hen)
VIEÂMVIEÂMVIEÂMVIEÂM
Taêng ñaùp öùng
ñöôøng thôû Taéc ngheõn luoàng khí
Yeáu toá nguy cô(khôûi phaùt côn hen)
Trieäu chöùng
![Page 11: HEN PHEÁ QUAÛN](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062222/56814bf9550346895db8f036/html5/thumbnails/11.jpg)
11
• Thöôøng veà ñeâm hoaëc gaàn saùngThöôøng veà ñeâm hoaëc gaàn saùng• Ho, khoø kheø, naëng ngöïc, khoù thôûHo, khoø kheø, naëng ngöïc, khoù thôû• Côn taùi ñi taùi laïiCôn taùi ñi taùi laïi• Trieäu chöùng giaûm ñi khi duøng thuoác Trieäu chöùng giaûm ñi khi duøng thuoác
giaõn pheá quaûn hay töï heátgiaõn pheá quaûn hay töï heát• Cô ñòa dò öùng: chaøm, vieâm muõi dò Cô ñòa dò öùng: chaøm, vieâm muõi dò
öùng…öùng…
4. LAÂM SAØNG 4. LAÂM SAØNG
![Page 12: HEN PHEÁ QUAÛN](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062222/56814bf9550346895db8f036/html5/thumbnails/12.jpg)
12
TRIEÄU CHÖÙNG THÖÏC TRIEÄU CHÖÙNG THÖÏC THEÅTHEÅ
• Khoù thôû, khoø kheø, tieáng “oàn”, Khoù thôû, khoø kheø, tieáng “oàn”, chuû yeáu thì thôû ra.chuû yeáu thì thôû ra.
• Co keùo cô hoâ haáp phuï. Gioïng noùi Co keùo cô hoâ haáp phuï. Gioïng noùi ngaét quaõng, traïng thaùi kích ñoäng. ngaét quaõng, traïng thaùi kích ñoäng.
• Nghe phoåi: ran rít ran ngaùy 2 beân Nghe phoåi: ran rít ran ngaùy 2 beân phoåi / bình thöôøng / aâm pheá baøo phoåi / bình thöôøng / aâm pheá baøo giaûm nhieàu 2 beân vaø khoâng nghe giaûm nhieàu 2 beân vaø khoâng nghe ñöôïc ran.ñöôïc ran.
![Page 13: HEN PHEÁ QUAÛN](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062222/56814bf9550346895db8f036/html5/thumbnails/13.jpg)
13
Hoâ haáp kyùHoâ haáp kyùLöu löôïng ñænh kyùLöu löôïng ñænh kyùXQ phoåiXQ phoåi
5. CAÄN LAÂM SAØNG 5. CAÄN LAÂM SAØNG
![Page 14: HEN PHEÁ QUAÛN](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062222/56814bf9550346895db8f036/html5/thumbnails/14.jpg)
14
HOÂ HAÁP KYÙHOÂ HAÁP KYÙ
![Page 15: HEN PHEÁ QUAÛN](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062222/56814bf9550346895db8f036/html5/thumbnails/15.jpg)
15
Ñöôøng cong löu löôïng – theå tích cuûa hoâ haáp kyù bình thöôøng
HOÂ HAÁP KYÙHOÂ HAÁP KYÙ
![Page 16: HEN PHEÁ QUAÛN](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062222/56814bf9550346895db8f036/html5/thumbnails/16.jpg)
16
HOÂ HAÁP KYÙHOÂ HAÁP KYÙ
FEV1/FVC : 74%PEF : 40%, taêng 75% sau thöû thuoác
![Page 17: HEN PHEÁ QUAÛN](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062222/56814bf9550346895db8f036/html5/thumbnails/17.jpg)
17
• Chaån ñoaùn hen seõ ñöôïc thieát Chaån ñoaùn hen seõ ñöôïc thieát laäp neáu Hoâ haáp kyù chöùng toû laäp neáu Hoâ haáp kyù chöùng toû beänh nhaân coù hoäi chöùng taéc beänh nhaân coù hoäi chöùng taéc ngheõn ñöôøng daãn khí (FEVngheõn ñöôøng daãn khí (FEV11/FVC /FVC hoaëc FEVhoaëc FEV11/VC < 75%) vaø coù ñaùp /VC < 75%) vaø coù ñaùp öùng vôùi thuoác giaõn pheá quaûn öùng vôùi thuoác giaõn pheá quaûn
• Tieâu chuaån ñaùp öùng vôùi thuoác Tieâu chuaån ñaùp öùng vôùi thuoác giaõn pheá quaûn: giaõn pheá quaûn: FEV1 taêng FEV1 taêng ≥≥200 ml vaø taêng 200 ml vaø taêng ≥≥12%12%PEF taêng PEF taêng ≥≥15% sau khi xòt thuoác giaõn 15% sau khi xòt thuoác giaõn
pheá quaûnpheá quaûn
![Page 18: HEN PHEÁ QUAÛN](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062222/56814bf9550346895db8f036/html5/thumbnails/18.jpg)
18
Löu löôïng ñænh keáLöu löôïng ñænh keá ((Peak Flow Meters)Peak Flow Meters)
• Duïng cuï ñôn giaûn & reû tieànDuïng cuï ñôn giaûn & reû tieàn• Duøng cho caù nhaânDuøng cho caù nhaân• Chæ ño ñöôïc PEF (löu löôïng Chæ ño ñöôïc PEF (löu löôïng
ñænh)ñænh)• Theo doõi dieãn tieán cuûa beänh Theo doõi dieãn tieán cuûa beänh
hen hen • Moät thaønh phaàn trong Keá hoaïch Moät thaønh phaàn trong Keá hoaïch
haønh ñoäng taïi nhaø haønh ñoäng taïi nhaø
![Page 19: HEN PHEÁ QUAÛN](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062222/56814bf9550346895db8f036/html5/thumbnails/19.jpg)
19
Peak Flow Meters (PFM)Peak Flow Meters (PFM)
![Page 20: HEN PHEÁ QUAÛN](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062222/56814bf9550346895db8f036/html5/thumbnails/20.jpg)
20
X-quang phoåiX-quang phoåi
• Duøng ñeå loaïi tröø caùc beänh Duøng ñeå loaïi tröø caùc beänh khaùc coù theå gaây khoø kheø hay khaùc coù theå gaây khoø kheø hay khoù thôû.khoù thôû.
• Ña soá beänh nhaân hen coù X-Ña soá beänh nhaân hen coù X-quang phoåi bình thöôøng. quang phoåi bình thöôøng.
• Taêng saùng ôû caû 2 pheá tröôøng Taêng saùng ôû caû 2 pheá tröôøng hoaëc khu truù do tình traïng taéc hoaëc khu truù do tình traïng taéc ngheõn naëng.ngheõn naëng.
![Page 21: HEN PHEÁ QUAÛN](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062222/56814bf9550346895db8f036/html5/thumbnails/21.jpg)
21
6. CHAÅN ÑOAÙN XAÙC 6. CHAÅN ÑOAÙN XAÙC ÑÒNH ÑÒNH
Döïa vaøo tieàn caên baûn Döïa vaøo tieàn caên baûn thaân vaø gia ñìnhthaân vaø gia ñình
Trieäu chöùng laâm saøngTrieäu chöùng laâm saøng
Hoâ haáp kyùHoâ haáp kyù
![Page 22: HEN PHEÁ QUAÛN](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062222/56814bf9550346895db8f036/html5/thumbnails/22.jpg)
22
CHAÅN ÑOAÙN PHAÂN BIEÄTCHAÅN ÑOAÙN PHAÂN BIEÄTBEÄNH TÍNH CHAÁT
BPTNMT Khôûi phaùt ôû tuoåi trung nieânTr/c tieán trieån chaämTieàn söû huùt thuoác laù
Khoù thôû khi gaéng söùcTaéc ngheõn khoâng hoài phuïc
Hen Khôûi phaùt sôùm (treû em)Tr/c raát thay ñoåi theo ngaøyTieàn söû gia ñìnhTaéc ngheõn hoài phuïc
Thöôøng xuaát hieän toái/gaàn saùng(+/-) dò öùng, vieâm muõi, chaøm
Suy tim sung huyeát
Ran noå mòn ñaùy phoåiXQ: daõn buoàng tim, phuø phoåi
CNHH: haïn cheá, khoâng taéc ngheõn
Daõn pheá quaûn
Khaïc ñaøm muû nhieàuThöôøng lieân quan nhieãm truøng
Ran noå thoâXQ,CT: daõn, daøy thaønh PQ
Lao phoåi Khôûi phaùt ôû moïi tuoåiXQ: thaâm nhieãm hay noát
BK, IDRNguoàn laây
![Page 23: HEN PHEÁ QUAÛN](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062222/56814bf9550346895db8f036/html5/thumbnails/23.jpg)
23
Trieäu Trieäu chöùngchöùng Côn caápCôn caáp
Trieàu Trieàu chöùng chöùng veà ñeâmveà ñeâm
FEVFEV1 1 or PEF or PEF (% döï tính)(% döï tính)
Dao ñoäng Dao ñoäng PEF or PEF or FEVFEV11
Nheï Nheï töùng côntöùng côn
< 1 < 1 laàn/tuaànlaàn/tuaàn nheïnheï << 2 laàn 2 laàn
/thaùng/thaùng >> 80% 80% <20%<20%
Nheï Nheï dai daúngdai daúng
>1 >1 laàn/tuaànlaàn/tuaàn
< 1 laàn /day< 1 laàn /day
Coù theå Coù theå aûnh höôûng aûnh höôûng ñeán hoïat ñeán hoïat ñoäng vaø ñoäng vaø giaác nguû giaác nguû
>2 laàn >2 laàn /thaùng/thaùng >> 80% 80% 20 - 30%20 - 30%
Vöøa Vöøa dai daúng dai daúng Haøng ngaøyHaøng ngaøy
Coù theå Coù theå aûnh höôûng aûnh höôûng ñeán hoïat ñeán hoïat ñoäng vaø ñoäng vaø giaác nguûgiaác nguû
>1 laàn >1 laàn /tuaàn/tuaàn 60 - 80%60 - 80% >30%>30%
Naëng Naëng dai dai daúngdaúng
Haøng ngaøyHaøng ngaøy
Thöôøng Thöôøng xuyeânxuyeân
Giôùi haïn Giôùi haïn hoaït ñoäng hoaït ñoäng
theå löïctheå löïc
Thöôøng Thöôøng xuyeânxuyeân 60%60% >30%>30%
GINA 2002
PHAÂN BAÄC HEN
11 22 33 44Caùc böôùc ñieàu trò
![Page 24: HEN PHEÁ QUAÛN](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062222/56814bf9550346895db8f036/html5/thumbnails/24.jpg)
24
ÑAÙNH GIAÙ ÑOÄ NAËNG ÑAÙNH GIAÙ ÑOÄ NAËNG CÔN HEN CÔN HEN
Löu yù:Löu yù:Taát caû caùc baäc hen ñeàu Taát caû caùc baäc hen ñeàu
coù theå xaûy ra nhöõng côn coù theå xaûy ra nhöõng côn hen naënghen naëng
Caàn phaân bieät roõ ñoä Caàn phaân bieät roõ ñoä naëng côn hen vaø baäc hennaëng côn hen vaø baäc hen
![Page 25: HEN PHEÁ QUAÛN](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062222/56814bf9550346895db8f036/html5/thumbnails/25.jpg)
25
7. ÑIEÀU TRÒ 7. ÑIEÀU TRÒ • Ñaït ñöôïc vaø duy trì söï kieåm soaùt trieäu Ñaït ñöôïc vaø duy trì söï kieåm soaùt trieäu
chöùng.chöùng.• Ngaên ngöøa caùc côn hen xaûy raNgaên ngöøa caùc côn hen xaûy ra• Duy trì chöùc naêng phoåi gaàn möùc bình Duy trì chöùc naêng phoåi gaàn möùc bình
thöôøng neáu coù theåthöôøng neáu coù theå• Duy trì möùc ñoä hoaït ñoäng theå löïc bình Duy trì möùc ñoä hoaït ñoäng theå löïc bình
thöôøng, keå caû gaéng söùcthöôøng, keå caû gaéng söùc• Traùnh taùc duïng phuï cuûa thuoác ñieàu trò Traùnh taùc duïng phuï cuûa thuoác ñieàu trò
henhen• Phoøng traùnh söï giôùi haïn luoàng khí Phoøng traùnh söï giôùi haïn luoàng khí
khoâng hoài phuïckhoâng hoài phuïc• Phoøng traùnh töû vong do henPhoøng traùnh töû vong do hen
![Page 26: HEN PHEÁ QUAÛN](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062222/56814bf9550346895db8f036/html5/thumbnails/26.jpg)
26
6 BÖÔÙC KIEÅM SOAÙT 6 BÖÔÙC KIEÅM SOAÙT HENHEN
1)1) Giaùo duïc beänh nhaân Giaùo duïc beänh nhaân
2)2) Ñaùnh giaù vaø theo doõi ñoä naëng hen Ñaùnh giaù vaø theo doõi ñoä naëng hen
3)3) Traùnh hoaëc kieåm soaùt caùc yeáu toá kích Traùnh hoaëc kieåm soaùt caùc yeáu toá kích phaùt côn henphaùt côn hen
4)4) Thieát laäp keá hoaïch duøng thuoác cho töøng Thieát laäp keá hoaïch duøng thuoác cho töøng beänh nhaân ñeå kieåm soaùt laâu daøi henbeänh nhaân ñeå kieåm soaùt laâu daøi hen
5)5) Thieát laäp keá hoaïch cho töøng beänh nhaân Thieát laäp keá hoaïch cho töøng beänh nhaân ñeå ñoái phoù vôùi caùc côn henñeå ñoái phoù vôùi caùc côn hen
6)6) Coù keá hoaïch theo doõi beänh ñònh kyøCoù keá hoaïch theo doõi beänh ñònh kyø
![Page 27: HEN PHEÁ QUAÛN](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062222/56814bf9550346895db8f036/html5/thumbnails/27.jpg)
27
7.17.1 GIAÙO DUÏC BEÄNH GIAÙO DUÏC BEÄNH NHAÂNNHAÂN
• Giaûi thích cho beänh nhaân bieát Giaûi thích cho beänh nhaân bieát tình traïng beänh cuûa mìnhtình traïng beänh cuûa mình
• Noùi cho ho hieåu muïc tieâu vaø Noùi cho ho hieåu muïc tieâu vaø phöông caùch ñieàu tròphöông caùch ñieàu trò
• Toå chöùc caâu laïc boä beänh nhaân, Toå chöùc caâu laïc boä beänh nhaân, nhöõng buoåi sinh hoaït giao löu nhöõng buoåi sinh hoaït giao löu giöõa thaày thuoác vaø beänh nhaângiöõa thaày thuoác vaø beänh nhaân
![Page 28: HEN PHEÁ QUAÛN](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062222/56814bf9550346895db8f036/html5/thumbnails/28.jpg)
28
7.27.2 ÑAÙNH GIAÙ BAÄC HEN ÑAÙNH GIAÙ BAÄC HEN
•Döïa vaøo beänh söû, LS vaø Döïa vaøo beänh söû, LS vaø CLS ñeå chaån ñoaùn möùc CLS ñeå chaån ñoaùn möùc ñoä henñoä hen
•Heïn beänh nhaân taùi Heïn beänh nhaân taùi khaùm ñònh kyø ñeå ñaùnh khaùm ñònh kyø ñeå ñaùnh giaù laïi baäc hengiaù laïi baäc hen
![Page 29: HEN PHEÁ QUAÛN](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062222/56814bf9550346895db8f036/html5/thumbnails/29.jpg)
29
7.37.3 TRAÙNH YEÁU TOÁ NGUY TRAÙNH YEÁU TOÁ NGUY CÔCÔ
![Page 30: HEN PHEÁ QUAÛN](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062222/56814bf9550346895db8f036/html5/thumbnails/30.jpg)
30
7.47.4 QUAÛN LYÙ HEN LAÂU QUAÛN LYÙ HEN LAÂU DAØIDAØI
![Page 31: HEN PHEÁ QUAÛN](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062222/56814bf9550346895db8f036/html5/thumbnails/31.jpg)
31
CAÙC LOAÏI THUOÁC CAÙC LOAÏI THUOÁC ÑT HENÑT HEN
![Page 32: HEN PHEÁ QUAÛN](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062222/56814bf9550346895db8f036/html5/thumbnails/32.jpg)
32
2 LOAÏI THUOÁC CHÍNH2 LOAÏI THUOÁC CHÍNH
Thuoác caét cônThuoác caét côn Söû duïng ñeå caét côn hen theo nhu Söû duïng ñeå caét côn hen theo nhu
caàu caàu Phoøng ngöøa côn hen kôûi phaùt do Phoøng ngöøa côn hen kôûi phaùt do
gaéng söùc (tröôùc khi taäp theå duïc, gaéng söùc (tröôùc khi taäp theå duïc, thi ñaáu theå thao)thi ñaáu theå thao)
Thuoác ngöøa cônThuoác ngöøa côn Söû duïng moãi ngaøy ñeå choáng vieâm Söû duïng moãi ngaøy ñeå choáng vieâm
ñöôøng thôûñöôøng thôû Duøng ñeå ñaït vaø duy trì söï kieåm soaùt toát Duøng ñeå ñaït vaø duy trì söï kieåm soaùt toát
trieäu chöùng vaø phoøng ngöøa côn hentrieäu chöùng vaø phoøng ngöøa côn hen
![Page 33: HEN PHEÁ QUAÛN](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062222/56814bf9550346895db8f036/html5/thumbnails/33.jpg)
33
CAÙC THUOÁC CAÉT CÔN CAÙC THUOÁC CAÉT CÔN
• Goàm Goàm 22++ taùc duïng ngaén (salbutamol, taùc duïng ngaén (salbutamol,
bricanyl), Xanthine (theophylline), khaùng bricanyl), Xanthine (theophylline), khaùng
cholinergic (ipratropium) daïng hít hay uoángcholinergic (ipratropium) daïng hít hay uoáng
• Trong tröôøng hôïp naëng phaûi keát hôïp Trong tröôøng hôïp naëng phaûi keát hôïp
corticoid toaøn thaân ñöôøng uoáng / chích corticoid toaøn thaân ñöôøng uoáng / chích
nhaèm giuùp phuïc hoài nhanh vaø ñaûo nhaèm giuùp phuïc hoài nhanh vaø ñaûo
ngöôïc hieän töôïng vieâmngöôïc hieän töôïng vieâm
![Page 34: HEN PHEÁ QUAÛN](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062222/56814bf9550346895db8f036/html5/thumbnails/34.jpg)
34
CAÙC THUOÁC PHOØNG CAÙC THUOÁC PHOØNG NGÖØANGÖØA
• Corticoid (beclomethasone, budesonide, Corticoid (beclomethasone, budesonide, fluticasone) khí dung/hítfluticasone) khí dung/hít
22++ td keùo daøi (salmetarol, formoterol) td keùo daøi (salmetarol, formoterol)
(uoáng / hít), theophylline td chaäm(uoáng / hít), theophylline td chaäm
![Page 35: HEN PHEÁ QUAÛN](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062222/56814bf9550346895db8f036/html5/thumbnails/35.jpg)
35
Caùc thuoác giaõn pheá quaûn nhoùm cöôøng Caùc thuoác giaõn pheá quaûn nhoùm cöôøng giao caûmgiao caûm
ThuoácThuoácDaïng Daïng duøngduøng
Lieàu thoâng Lieàu thoâng thöôøng thöôøng
Lieàu toái ña / Lieàu toái ña / ngaøyngaøy
Taùc duïng ngaénTaùc duïng ngaén
Albuterol Albuterol MDI : MDI : 90 mcg/nhaùt xòt 90 mcg/nhaùt xòt (Proventil, Ventolin)(Proventil, Ventolin)
Dung dòch phun: Dung dòch phun: 0,083% vaø 0,083% vaø 0,5% (Proventil, Ventolin)0,5% (Proventil, Ventolin)
Daïng Daïng híthít
Daïng Daïng phun phun söôngsöông
1-2 nhaùt xòt 1-2 nhaùt xòt moãi 4-6 giôø moãi 4-6 giôø
2,5 mg x3-4 2,5 mg x3-4 laàn khí laàn khí
dung/ngaøy , dung/ngaøy , phun trong 5-phun trong 5-
15 phuùt15 phuùt
TerbutalineTerbutalineVieân 2,5 -5 mg (Brethine, Vieân 2,5 -5 mg (Brethine, Bricanyl)Bricanyl)
Dung dòch tieâm: 1 mg/ml Dung dòch tieâm: 1 mg/ml (Brethine, Bricanyl)(Brethine, Bricanyl)
Vieân Vieân neùnneùn
Tieâm Tieâm döôùi döôùi
dada
5mg x 3 5mg x 3 laàn/ngaøy laàn/ngaøy
0,25 mg, laëp 0,25 mg, laëp laïi 1 lieàu laïi 1 lieàu
trong 15-30 trong 15-30 phuùt neáu phuùt neáu khoâng caûi khoâng caûi thieän trieäu thieän trieäu
chöùngchöùng
15 mg15 mg
0,5 mg/ 4 giôø0,5 mg/ 4 giôø
Taùc duïng keùo daøiTaùc duïng keùo daøi
SalmeterolSalmeterol MDI : 21 mcg/ nhaùt xòt MDI : 21 mcg/ nhaùt xòt boät hít : 50 mcg boät hít : 50 mcg FormoterolFormoterolBoät hít 9-12 mcg/lieàuBoät hít 9-12 mcg/lieàu
Daïng Daïng híthít
Daïng Daïng híthít
Daïng Daïng boät hítboät hít
2 laàn hítx 2 2 laàn hítx 2 laàn/ngaøylaàn/ngaøy
1 laàn hítx 2 1 laàn hítx 2 laàn/ngaøy laàn/ngaøy
1 laàn hít/12 1 laàn hít/12 giôøgiôø
4 hít/ngaøy 4 hít/ngaøy 100 100
mcg/ngaøymcg/ngaøy
24 mcg/lieàu 24 mcg/lieàu
![Page 36: HEN PHEÁ QUAÛN](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062222/56814bf9550346895db8f036/html5/thumbnails/36.jpg)
36
Caùc thuoác DPQ nhoùm anti-cholinergic/ Caùc thuoác DPQ nhoùm anti-cholinergic/ Anti-cholinergic + BAnti-cholinergic + B22
++
ThuoácThuoácDaïng Daïng duøngduøng
Lieàu ngöôøi lôùn Lieàu ngöôøi lôùn thoâng thöôøng thoâng thöôøng
Lieàu toái ña Lieàu toái ña /ngaøy/ngaøy
Taùc duïng ngaénTaùc duïng ngaénIpratropium bromideIpratropium bromideMDI : 18 mcg/nhaùt xòt MDI : 18 mcg/nhaùt xòt ((AtroventAtrovent))
Dung dòch phun: 0,02% Dung dòch phun: 0,02% ((AtroventAtrovent,),)
Daïng Daïng híthít
Daïng Daïng phun phun söôngsöông
2 nhaùt xòt (36 2 nhaùt xòt (36 mcg) x 4 mcg) x 4
laàn/ngaøy laàn/ngaøy
500 mcgx 3-4 laàn 500 mcgx 3-4 laàn khí dung/ngaøy khí dung/ngaøy
12 nhaùt xòt12 nhaùt xòt
2000 mcg2000 mcg
Ipratropium Ipratropium bromide+albuterol bromide+albuterol sulfatesulfateMDI : MDI : 18 mcg ipratropium+ 18 mcg ipratropium+ 103 mcg albuterol/nhaùt xòt103 mcg albuterol/nhaùt xòt (Combivent)(Combivent)Dung dòch phun: (0,017%) Dung dòch phun: (0,017%) 0,5 mg ipratropium br. + 0,5 mg ipratropium br. + (0,083%) 2,5 mg albuterol (0,083%) 2,5 mg albuterol sulf. (3ml/oáng)sulf. (3ml/oáng) (DuoNeb) (DuoNeb)
Ipratropium + fenoterol Ipratropium + fenoterol ((Berodual)Berodual)
Daïng Daïng híthít
Daïng Daïng phun phun söôngsöông
Daïng Daïng hít, khí hít, khí dungdung
2 nhaùt xòt x 4 2 nhaùt xòt x 4 laàn/ngaøy laàn/ngaøy
3 ml x 4 laàn khí 3 ml x 4 laàn khí dung/ngaøy dung/ngaøy
2 nhaùt xòt x 3-4 2 nhaùt xòt x 3-4 laàn/ngaøylaàn/ngaøy
12 nhaùt xòt12 nhaùt xòt
18 ml18 ml
8 nhaùt xòt8 nhaùt xòt
Taùc duïng keùo daøiTaùc duïng keùo daøi
Tiotropium bromideTiotropium bromideDaïng boät hít : 18 Daïng boät hít : 18 mcg/vieân nangmcg/vieân nang(SPIRIVA Handihaler)(SPIRIVA Handihaler)
Daïng Daïng boät hítboät hít
1 laàn hít/ngaøy 1 laàn hít/ngaøy 1 laàn 1 laàn hít/ngaøyhít/ngaøy
![Page 37: HEN PHEÁ QUAÛN](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062222/56814bf9550346895db8f036/html5/thumbnails/37.jpg)
37
LIEÀU THUOÁC ICS HAØNG NGAØYLIEÀU THUOÁC ICS HAØNG NGAØY
ThuoácThuoác Lieàu thaápLieàu thaáp Lieàu trung bìnhLieàu trung bình Lieàu caoLieàu cao
NLNL TETE NLNL TETE NLNL TETE
Beclomethasone – HFA 100-250 50-200 250-500 200-400 >500 >400
Budesonide – DPIBudesonide – DPI 200-600200-600 100-200100-200 600-1000600-1000 200-600200-600 >1000>1000 >600>600
Fluticasone 100-250 100-200 250-500 200-400 >500 >400
![Page 38: HEN PHEÁ QUAÛN](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062222/56814bf9550346895db8f036/html5/thumbnails/38.jpg)
38
CAÙC DUÏNG CUÏ HOÃ CAÙC DUÏNG CUÏ HOÃ TRÔÏTRÔÏ
SÖÛ DUÏNG THUOÁCSÖÛ DUÏNG THUOÁC
MDI (Metered dose inhalers) MDI (Metered dose inhalers)
SpacerSpacer
Maùy phun khí dungMaùy phun khí dung
![Page 39: HEN PHEÁ QUAÛN](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062222/56814bf9550346895db8f036/html5/thumbnails/39.jpg)
39
ÑIEÀU TRÒ HEN THEO BAÄC
Thuoác caét côn:
Thuoác caét côn:
Cöôøng β2 daïng hít taùc duïng nhanhCöôøng β2 daïng hít taùc duïng nhanh
ICS duøng haøng ngaøy
• ICS duøng haøng ngaøy
• LABA duøng haøng ngaøy
Giaûm lieàu khi hen ñaõ ñöôïc kieåm soaùt
Theo doõi
BAÄC 1:Töøng côn
BAÄC 2:Nheï
dai daûng
BAÄC 3: Vöøa
dai daúng
BAÄC 3: Vöøa
dai daúngGIAÛM BAÄC
GIAÛM BAÄC
Coù theå xem xeùt vieäc thay ñoåi thuoác caét côn vaø kieåm soaùt
Thuoáckieåm soaùt:
-Theophylline-SR - Khaùng Leukotriene -LABA daïng uoáng - Corticosteroid daïng uoáng
GINA 2002
Thuoáckieåm soaùt:
Thuoáckieåm soaùt:
Thuoáckieåm soaùt• ICS duøng haøng
ngaøy • LABA duøng
haøng ngaøy
• Theâm (neáu caàn):
BAÄC 4:Naëng
dai daúng
Ít Ít nhaát nhaát 3 3 thaùnthaùngg
![Page 40: HEN PHEÁ QUAÛN](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062222/56814bf9550346895db8f036/html5/thumbnails/40.jpg)
40
7.57.5 XÖÛ LYÙ CÔN HENXÖÛ LYÙ CÔN HEN
![Page 41: HEN PHEÁ QUAÛN](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062222/56814bf9550346895db8f036/html5/thumbnails/41.jpg)
41
KHI CÔN HEN XAÛY RA KHI CÔN HEN XAÛY RA
Bình tónh, di chuyeån ra khoûi vuøng nghi coù Bình tónh, di chuyeån ra khoûi vuøng nghi coù yeáu toá khôûi phaùtyeáu toá khôûi phaùt
Baùo cho ngöôøi xung quanh bieát ñeå hoã trôï Baùo cho ngöôøi xung quanh bieát ñeå hoã trôï khi caàn thieátkhi caàn thieát
Xòt thuoác caét côn Xòt thuoác caét côn Laëp laïi sau 15-20 phuùt neáu khoâng hieäu Laëp laïi sau 15-20 phuùt neáu khoâng hieäu
quaûquaû Neáu coù daáu hieäu naëng phaûi nhaäp caáp Neáu coù daáu hieäu naëng phaûi nhaäp caáp
cöùucöùu
![Page 42: HEN PHEÁ QUAÛN](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062222/56814bf9550346895db8f036/html5/thumbnails/42.jpg)
42
XÖÛ LYÙ CÔN HEN TAÏI NHAØXÖÛ LYÙ CÔN HEN TAÏI NHAØÑaùnh giaù ñoä naëng cuûa côn,
PEF<80%
Khoù thôû, khoø kheø, naëng ngöïc, co keùo Xòt thuoác caét côn B2 taùc duïng nhanh (toái ña 3
ñôït/giôø)Ñaùp öùng
toát
> 4g; PEF> 80
Tieáp tuïc xòt moãi 3-4
g
Gaëp NV Y teá
Ñaùp öùng khg h toaøn
<3g; 60<PEF<80Glucocorticoid
(u)
Anticholinergic hít
Tieáp tuïc B2Gaëp NV y teá gaáp
Ñaùp öùng keùm
Tr/c taêng; PEF<60
Glucocorticoid (u)
Laëp laïi B2 ngay
Anticholinergic hít
Phoøng caáp cöùu
![Page 43: HEN PHEÁ QUAÛN](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062222/56814bf9550346895db8f036/html5/thumbnails/43.jpg)
43
CAÀN NHAÄP VIEÄNCAÀN NHAÄP VIEÄN
Xòt thuoác caét côn khoâng coù taùc Xòt thuoác caét côn khoâng coù taùc duïng (trieäu chöùng ngaøy caøng taêng)duïng (trieäu chöùng ngaøy caøng taêng)Sau 1 giôø xòt 3 ñôït maø vaãn khoâng Sau 1 giôø xòt 3 ñôït maø vaãn khoâng caûi thieäncaûi thieänBeänh nhaân coù caùc trieäu chöùng Beänh nhaân coù caùc trieäu chöùng naëng :naëng :
–Gioïng noùi ngaét quaõngGioïng noùi ngaét quaõng–Tím moâi vaø ñaàu ngoùn tay, chaânTím moâi vaø ñaàu ngoùn tay, chaân–Caùnh muõi phaäp phoàng, co keùo da Caùnh muõi phaäp phoàng, co keùo da vuøng xöông söôøn khi thôûvuøng xöông söôøn khi thôû–Maïch nhanh, tim ñaäp maïnhMaïch nhanh, tim ñaäp maïnh–Khoâng theå ñi ñöùng ñöôïcKhoâng theå ñi ñöùng ñöôïc
![Page 44: HEN PHEÁ QUAÛN](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062222/56814bf9550346895db8f036/html5/thumbnails/44.jpg)
44
7.67.6 HEÏN TAÙI KHAÙM ÑÒNH HEÏN TAÙI KHAÙM ÑÒNH KYØKYØ
![Page 45: HEN PHEÁ QUAÛN](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062222/56814bf9550346895db8f036/html5/thumbnails/45.jpg)
45
KEÁT LUAÄN Beänh lyù vieâm ñöôøng hoâ haáp maïn
tính Hen hen khoâng chöõa döùt nhöng
kieåm soaùt raát toátÑieàu trò hen chính laø ñieàu trò khaùng
vieâm chöù khoâng phaûi chuû yeáu laø thuoác daõn pheá quaûn.
Vieäc keát hôïp ñieàu trò caû 2 loaïi thuoác treân ñem laïi hieäu quaû ñaùng khích leä.
Ñieàu trò vaø phoøng ngöøa phaûi ñöôïc tuaân thuû trong moät thôøi gian daøi