Deniz İspirli

Sosyal Bilimlerde Araştırma

Yöntemleri

1

Sunum Akışı

• Bilimsel Araştırmada Hipotezin Yeri

• Hipotezin Tanımı

• Hipotezlerin Kaynakları

• Hipotezlerin Özellikleri

• Hipotez Türleri

• Hipotezlerde Hata Kaynakları

• Hipotezler ve Test Varsayımları

2

BİLİMSEL YÖNTEM

Bilimsel

Yöntem

Bilimsel

Düşünme

Yöntemi

Bilimsel

Araştırma

Yöntemi

Olaylara Dayanma

Tarafsızlık

Dogmatizmi

Reddetme

Eleştiriye açık olma

Yanılma olasılığını

kabul etme

Sorunu belirleme

Gözlem

Hipotez kurma

Hipotezi test etme

Teori ve genel

kanunlara ulaşma(Araştırmaya dayanır)

(Akla dayanır)

3

Bilimsel Yöntem

Eylemsel işlemler

• Gözlem

• Deney

• Ölçme

Düşünsel işlemler

• Tümevarım

• Tümdengelim

• Kavram

• Hipotez kurma

Gözlem

Teori

Test edilebilir

hipotezler

Gözleme dayalı

genellemeler

4

5

Hipotez- Denence-Varsayım

Araştırmada, olayla ya da değişkenler

arasında var olduğu söylenen, test

edilebilen ilişki

Bir araştırma sürecinde olgular

düzeyinde doğruluğu sınanmak üzere

geliştirilmiş olan denemelik iddia

‘Henüz denenmemiş yargı’

6

Hipotez

Ana kütle hakkında araştırma

sonuna kadar geçici olarak doğru

olduğunu düşündüğümüz test

edilebilir yargılar veya iddalar

Gözlemlenebilir (araştırılabilir) bir

olay, olgu veya fikri mantıklı ve

bilimsel olarak açıklamaya yönelik

yapılan tahminlerdir

7

Hipotezler

veri toplamayı sistemleştirir, ona yön

verir

fikirlerin, kavramların sınanmasını

sağlar

kuram geliştirmeye yardım eder

8

Hipotezlerin Kaynakları

Sezgi Yoluyla

Kıyas Yöntemiyle

Gözlem Verilerine Bağlı Olarak

Kuramsal Bilgi ve Verilere Bağlı

Olarak

9

1 - 10

Tümdengelim- Analiz

Genel önermelerden hareket ederek özel

durumlar için akıl yürüterek sonuç çıkarma

1 - 11

Tümevarım-SentezTek tek yapılan gözlem ve deneylerin sistemli bir

biçimde incelenmesiyle elde edilen genellemeler

Hipotezlerin Özellikleri

Belli bir istatistiki analiz yöntemiyle test

edilebilir ve yanlışlanabilir olmalı

Ölçülebilir olmalı

Basit olmalı

Kuramsal bilgi ve verilere, gözlem, sezgi ve

kıyas çalışmalarına dayalı olarak

hazırlanmalı

Hipotez antiteziyle birlikte yazılmalı

12

Hipotez Yazım Kuralları

Değişkenler tanımlanmalı (bileşik-

bireysel)

Basit ve tek cümle şeklinde yazılmalı

Anakütle-örneklem ilişkisi belirtilmeli

Kavramsal yapıların isimlerini içermeli

13

Hipotez Yazım Kuralları

‘Anlamlı’ sözcüğünü yazmaktan

kaçınılmalı

Sıfır hipotezi(aksi belirtilmedikçe)ifade

edilmeli

Temel ve alt hipotezler ayrımı yapılmalı

Tahmin içerebilir, koşullu cümle, soru

cümlesi veya önerme cümlesi olarak

kurgulanabilir 14

Sıfır/İstatistiksel Hipotez-

H0

Anakütle parametresinin,

araştırmadan önce varsayılan gerçek

değeri ile tahmini değer arasında

önemli bir farklılık olmadığı,görülen

farklılığın şansa bağlı sebeplerden

ileri geldiği şeklindeki hipotez

15

Sıfır/İstatistiksel Hipotez-

H0

Test edilecek parametrik değeri (µ0) ifade eder. Sıfır hipotezi, bir farklılık yoktur anlamında, eşitlik ile formüle edilir ve reddedilmek maksadıyla kurulur.

16

Alternatif/Çürütücü

Hipotez- HA

Sıfır hipotezine karşıt üretilen,

araştırmacının amaç için kurguladığı

hipotezdir

Alternatif hipotez araştırmacının

şüphe yönünü ifade eden hipotezdir.

17

Hipotezlerin

Sınıflandırılması

• Kuramsal hipotezler

• İstatistiksel hipotezler

• Tek yönlü araştırma hipotezi

• Çift yönlü araştırma hipotezi

18

Hipotezde Hata

Tip I Hata Doğru olan bir sıfır

hipotezin reddedilmesi (α)

Tip II hata Doğru olmayan bir

sıfır hipotezin kabul edilmesi (β)

19

Hipotez Testleri

Parametrik Hipotez Testleri (nicel

değişkenler)

z-testi

t-testi

Parametrik Olmayan Hipotez

Testleri (nitel değişkenler)

Ki-kare testi

20

Hipotez Testi Süreci

Hipotezlerin ifade edilmesi

Anlamlılık düzeyinin belirlenmesi

Verilerin derlenmesi

Test istatistiğinin seçilmesi

İstatistiksel kararın verilmesi

Probleme ilişkin kararın verilmesi

21

Araştırma

Paradigmadeğişimi

Paradigma

Paradigmaya ilişkin sorunlar

Düşünce okulu

Düşünce okulu

Düşünce okulu

Bilimsel devrimler

22