hmasawnna thar thar/2018/august/ht-11-08-2018.pdf · handloom cluster le s. thangminlian, designer...

4
Hmasawnna Thar ( A n I n d e p e n d e n t d A I l y n e w s p A p e r ) ___________________ Regd. No. RNI - 40917/89 | Postal Regd. No. MNP - 67 ___________________ Estd. 1984 dC/CCpur : 03874-234234 sp/CCpur : 03874-236747 police staon : 03874-202248 sp Ctrl. room: 03874-233239 dist. Hospital Casualty : 03874-233370 Fire Brigade : 8974 147 799/ 8258 057 887 / 8974 103 600 sp Hotline number: 7085-256-377 Hmasawnna Thar Vol - 33/289 | Churachandpur | email : [email protected] | Phone: +91-3874-236846 | Rs 6/- per copy Thlazing (augusT) 11, 2018 inrinni (saTurday) NEWS TOMKIM CHANCHIN LAKTAWI MSW 2nd Position CCPur: Nk. Lalremdik, d/o Lal\halien of Khaw- puibung (CCPur) /Imphal chun Manipur Tribal Uni- versity hnuoia MSW De- partment exam result suo- kah 2nd position a lak. A hlawtlingna hi ei chanchin- bu chun a lawmpui hle. Nurses hai Empaneled Agency a Registration thaw ding CCPur: Dr K. Rajo Singh, Director of Health Services, Manipur chun Central Govt. in National Health Policy, 2017 \ha takel hawng a tum le inzawmin NGO le Nurs- ing Institution in a enkawl Private Hospital, Mission Hospital le Hospital a thawk Nurses hai chu em- paneled Agency M/s FINO Pay Tech Private Limited fethlenga enrolment thaw dingin an hriettir a. Hi le inzawm hin Goihzachiin, Principal, GNM Training School chun, Churachandpur le Pherzawl District sunga Government & NGO le Private Institution haia thawk Nurses hai ta din- gin August 16-18, 2018 inkar sung, 10AM a in- thawk District Hospital Administrative Block-ah Enrolment thaw thei a ni ding thu a hril. Enrolment thawna ding hin Class XII Certificate le Marskeet; Nursing Certificate & Marksheet, SNRC Regis- tration Certificate Original documents hai le Aadhar Number chawi ding a nih. Hmezawr hai lam- pui sirah an in\hung \an nawk CCPur: Mr Shyam Lal Poonia, IAS, DC, CCPur le T. Kammuanlal Simte, CEO, ADCC hai inrawina hnuoiah August 8, 2018 khan New Bazar area-a lampui sira hmeruo le thil dang dang zawra in\hung hai insuoktir vawng hai sienkhawm zanita inthawk khan an in\hung \an tawl nawk tah. Nitin fakfawm zawng an nit awl leiin lampui dang an hrietnaw leia an in\hung tawl nawk el niin ei thu dawngna chun a hril. ATSUM in Strike/Bandh thaw nasan CCPur: All Tribal Stu- dents’ Union, Manipur (ATSUM), Kuki Students’ Organisation, General Headquarters, (KSO-GHQ) le All Naga Students’ As- sociation (ANSAM) han darkar 48 sung Manipur Hill district haiah Bandh an thawna le inzawmin zan- ikhan ATSUM le ANSAM \huoitu han KIC Complex, Tuibong-a KSO Admin- istration Office ah Press conference koin Strike/ Bandh thaw a nina san hrilchiengna an nei. Manipur University Vice Chancellor ban dinga nawrna leiin ni 70 chuong Manipur University khar a nita leiin inchuklai singte- lin harsatna nasa tak tuokin an career chen sukbuoi thei ding ngirhmuna a um ta chu pawi an ti thu an hrila, nuorna nei le state sawrkar chu an hmatieng inremna nei hai sien an nuom thu ATSUM le ANSAM \huoituhai chun an hril. MU buoina hin affili- ated Colleges 86 chuonga kai student hai a sukbuoi a, 6th Semester result puong thei loin a um a, hi thil hin student 20,000 chuong >>sunzawmna phek 4-ah Survey thaw le zieklut CCPur: Puonkhawngtu hai survey thawna zan- ikhan YPA Hall Bung- mual-ah sunzawm nawk a ni a, hi huna hin Central Govt. hnuoia lan zieklut lo hai zieklut an nih. Zania survey thaw le Data entry a hin Nem Roselyn Vaiphei, Cluster Development Executive of Rengkai Handloom Clus- ter, Thienneihoi Haokip, Designer of New Lamka Handloom Cluster le S. Thangminlian, Designer of Zingsol Handloom Cluster hai an \hang. Survey hi Karvy Data Management Services Lim- ited (KDMSL), Hyderabad le Dept. of Textiles, Com- merce and Industry, Govt of Manipur hai \hangruola February 2017-a inthawka \an ta a nih. Singngat-ah I-Day CCPur: August 15, 2018 khin Singngat Public Ground-ah India Indepen- dence Day hmang ning a ta, khuollienin Jameson Hang- shing, MCS, SDO/Singn- gat chief Guest in \hang a ta, India hnam puonzar keipharna nei a tih. Agricultural Policy a nei a \ul: Dara Singh TKSU in DC CCPur Boycott an puong CCPur: Thadou Kuki Student’s Union (TKSU) chun, Kuki Inpi Manipur (KIM) in Kuki mi hai chengna biel huop sunga August 8-9, 2018 a dark- ar 24 General Strike an ko hre zinga thawluinaa CCPur khawpui sunga a Cleanliness drive a thawlui chungchangah, KIM in sawn hmang dinga sawrkar an ngen hnunga ieng- khawm hmalakna a um- naw leiin Mr Shyam Lal Poonia, IAS, DC, CCPur chu district sung Kuki area haiah boycott an puong. Hi le iznawm hin August 10, 2018 a inthawk a office a kai an phalnaw ding thu le a official bungalow a khawm sin a thaw an phal naw ding thu zanita Press statement an insuoah an zieklang. Hi le inzawm hin DC Office staff hai khawm DC thlawpa sin thaw lo dingin an ngen a, an thusuok inza loa bawsietu hai chu an chungah ieng thil khawm tlung sien anni mawphurna ning a tih tiin an thusuok a chun an zieklang bawk. Manipur sawrkar chu August 15, 2018 hma nge- ia DC, CCPur sawnhmang dingin TKSU chun a ngen a, an thil ngen sukpuitling a ninaw chun Kuki civil bodies hai le inrawntlan- gin nuorna hrat tak an thaw \an ding thu Inf. & Publicity Dept., TKSU GHQ in press statement an suoa chun an ziek. Total shutdown thaw an tum nawh imPhal: All Manipur DPC Completed candi- dates of Police Constable Male, 2013 a JAC chun to- tal shutdown thaw an tum naw bakah total shutdown thaw ding tia puonglangna an nei naw bawk. Total shutdown an thaw ding nia thusuok siemtu Nandak- ishor Sharma hi an pawla inthawka ban ta hnung a nih. Hi pawl JAC hrietpui le pawmpui lovin tukhaw- ma thil an thaw phal a ni nawh tiin zanikhan Kon- thoujam Johnson Singh, President, All Manipur DPC Completed Candi- dates of Police Constable Male, 2013 Batch chun Press Release a siem. Scholarship hni thei hun lai a nih imPhal: Directorate of Tribal Affairs & Hills, Govern- ment of Manipur hnuoia Academic Session, 2018-19 a Pre- Matric Scholarship(Reading in Class-IX & X) le Post Matric Scholarship hni nuom ST student-hai ta dinga hni thei hun lai a nih. Application form hi Department Website: www. tahmanipur,gov.in ah download thei le fill up zovin October 31, 2018 chen khin hi Directorate-ah hin peklut ding a nih. Ramngaw a chereu;Office hmun Chimbuk Khawvel rambung sawrkar han Climate Change nasa taka an buoipui laiin Climate change inumtirtu laia \hang thing le ruo satthluk ei la bansan theinaw leiin Manipur tlangram biel haia chun ramhmangpui hai nasa takin ei sukchereu a, chu lai zing chun Sawrkar department of- fices le Hospital/Health Centre hmun hai chu rausan ram angin \hulbukin an bawm sip mek. Sukchereu lo ding ei suk chereu zo a, Sa kawng anga hluo bel ding ni awm tak Govt. offices le building hai chu \hulbukin an chim sip mek a nih. Pherzawl District sunga District Hqrts a inthawk km. 20 vel chaua hla Taithu khuoa Taithu Public Health Centre (PHC) lem chu \hulin a bawm sip \ep ta niin report ei dawng. TAITHU PHC Parliament Monsoon Session zo; Bills 21 passed Phar (Leprosy) natna leia Nuhmei-Pasal inmak theina Dan sukbo a ni tah new delhi: Ni dang naw ang takin tu \um Lok Sabha le Rajya Sabha in- pui pahnihai rorelna chu inselna neu neu a um sien khawm tluong taka zofe a ni tah. Inpui inhnuoi lem Lok Sabha chu vawi 17 in\hungin Bill hran hran 21 lungruol taka passed a ni a, darkar 112 rorelna hun hmang a ni bawk. Lok Sabha Speaker Ms Sumitra Mahajan chun, tuta \um rorelna chu a hmasaka mi Budget Session nekin a tluong lema, rohai khawm fel taka rel theiin hun an hmang \angkai lem niin a hril a. “Parliament inzakai- na inumtirna ding chun hun hmang \hat hi a pawimaw ti vawi tam ka lo hril ta hlak reng a nih” tiin member haiin hun an hmang \hat leia rorel thei niin a hril. A hril pei dan chun, Bill 22 put lut a nih a, 21 chu lungruol takin Inpui pahni haiin an passed a. Bill pak- hat, Triple Talaq (Amend- ment) Bill, 2018 ruok chu Rajya Sabha inpui ah an lungruol thei naw leiin pass thei an nawh a. Session nawka dingin sie a nih, tiin a hril. Parliament rorelna hi July 18 khan \an a nih a. Ni danga um thei lo, Prime Minister Narendra Modi BJP \huoi sawrkar ringzo nawna (No Confidence) Motion chu July 20 khan putlutin pawm a ni a. Amiruokchu, swarkar ngir lai chun ‘ringzo tawk’ a la hlaw leiin a fe thleng a nih. Tuta \uma Bill pawimaw deu deu an pass hai laia pawimaw zuol deu le an lar zuol deuhai chu: National Commission of Backward Classes kuoma Constitu- tional Status pekna le SC/ ST Act Supreme Court-in a siem\haa ringhla mi man nghal theina pei thlak a rawt siem\ha nawkna, mi man nghal theina provision sie nawkna SC/ST Act hai le, India ram puotienga um- haiin MP le MLA election- ah an aiin India rama umhai vote an inthlaktir theina hai dam an nih. Personal Law hieng - The Divorce Act (for Christians), The Dissolu- tion of Muslim Marriages Act, The Hindu Marriage Act, The Special Marriage Act and The Hindu Adop- tions and Maintenance Act haia ‘phar natna’ (Leprosy) nuhmei/pasal inmak thei- naa hmang thei ni hlak kha, a thei ta naw ding tia siem\hat vawng an nih. Tuta inthawk chu Lep- rosy leiin tukhawm numei/ pasal inmak thei ni ta naw nih, tina a ni a. Nupa in\ hena dinga ‘san’-ah khawm hmang thei ni ta bawk naw nih. >>sunzawmna phek 4-ah Bandh in nundan pangngai a sukbuoi CCPur: Manipur Univer- sity Vice Chancelor A.P. Pandey ban dinga phutna leia hun sawt tak Mani- pur University khara um tah hawng nawk ta dinga phutna leia August 11, 2018 zanril chen aw dinga All Tribal Students’ Union, Manipur (ATSUM), Kuki Students’ Organisation (KSO) GHQ le All Naga Students’ Asociation Ma- nipur (ANSAM) han Ma- nipur tlangram district haia darkar 48 Bandh an thaw chun CCPur khawpui sunga khawm nundan pan- gngai nasa takin a sukbuoi pha. Bandh hi HSA le KSO, CCPur han an thlawp leiin KSO le HSA functional area haia inchuknain, dawr le bazar hai bakah Govt. le Private Office hai khar an ni a. Sienkhawm ZSF in ATSUM bandh thaw nasan \ha an ti lai zingin Bandh thaw hi an thlawp naw lei- in New Bazar area a ruok chun nidang ang bawkin Bazar hai hawng a nih. Tuibong Area a offices le institution hai khawm khar an ni a, DC Office ruok chu hawng a ni a, sienkhawm staff kai an um naw leiin sin thaw thei a ni chuong nawh. Based year 1951 hi sukdanglam thei ni naw nih: JCILPS imPhal: Joint Commit- tee on Inner Line Permit System (JCILPS) chun Ma- nipur Peoples Bill, 2018 a Manipur mi hai sinsiena din- ga Based year 1951 hmanga um le tulai hnaia Manipur Legislative Assembly in a lo passed tah (base year 1951) chu sukdanglam thei ninaw nih tiin an hril. Hi thu hi zanita JCILPS in an office, Keishampat, Imphal-a press conference an ko huna JCILPS Conve- nor Yumnamcha Dilipku- mar in a hril a nih. “Based Year 1951 hi ti- ena tlanga inthawka lo um tlang tah Manipur tlangmi le phaimi han uluk taka consultation vawitam an nei hnunga lungruol taka an lo pawm tlang tah a nih’ tiin JCILPS Convenor chun a hril bawk. Jiribam hmuna based year 1951 a siem ta hnung 1971 a thlakthleng dinga ngenna an siem le inzawma hi thu hi a hril a ni a, based year 1951 sukdanglam/ thlakthleng dinga rawtna hi pawm thei ni naw nih tiin Y. Dilikumar chun a hril. Based Year chungchan- ga hrietthiem lo nei hai chun direct in an Office, Keichampat, Konjeng Hajari Leikai-ah iengtik lai khawm an hawng zing a, indawn chieng thei zing a nih tiin a hril bawk. Chun, Assam-a NRC puonglanga um le inzawma mi nuoi 40 chuong list-ah an \hangnaw chungchangah Manipur state-a hung tlanlut um thei ngai a ni leiin mi- tin fimkhur dingin JCILPS chun an ngen a. Citizenship Amendment Bill khawm sawrkar thlungpui chun parliament a passed dingin a process mek a, hi bill hi passed a ni chun Manipur People’s Bill, 2018 a hung tawkbuoi phak ding a ni leiin passed a ni hma ngeia dang a \ul thu Dilipkumar chun a hril bawk. >>sunzawmna phek 4-ah Independence Day boycott le bandh imPhal: Kangleipak Communist Party-People’s War Group (KCP-PWG) khawma Independence Day an boycott ding thu le Au- gust 15, 2018 zing dar 6 a inthawk zanril chen bandh an thaw ding thu Lenin Meitei, Secretary, Central Media Co-ordinator, KCP- PWG chun thusuok a siem. Minister V. Hangkhanlian-in Seed Hub & KVK Office a hawng imPhal: Agriculture, Veterinary and Animal Husbandry Minister Mr. V. Hangkhanlian chun, zani khan Thoubal district, Khangabok-a KVK office inhuonna sung lai ‘Seed Hub le Krishi Vigyan Ken- dra (KVK) Office Building thar hai a hawng. Khuol lieng anga thu hrilin, Pu V. Hangkhan- lian chun, hi Seed Hub le KVK Office Building thar hin Thoubal district a losin- thawtu farmers hai nasa- takin \hangpui a ta, ei state a bu le bal inthar suokna chenin a sukpung thei ding a nih, tiin a hril. A hril pei dan chun, tuilien zing zing le agri- culture land (thlai chingna ram) miin an hluo/del sip pei leiin ei rama thlai hna le bu le bal inthar a tlawm tiel tiel a. Amiruokchu, state sawrkar le Centre chun, losinthawtuhai sukh- rata thlai le bu inthar suok kum 2022 chenah a let hnia a pung theina dingin hma a hung lak a, ei la vangnei ding a nih tiin a hril. Losinthawtu farmers hai chu sawkar policy hai hmang \angkaiin, tulaia technology thiemna le khawlhai khawm hmang tangkaia an huon th- lai le lova bu suokhai a neka tam lem inthar pei dingin ditsakna an hlan a. Mal- sawmna dawng ding khawpa sin thaw taima dingin an fui tawl bawk. >>sunzawmna phek 4-ah imPhal: Bharatiya Kis- han Sangh Manipur Prant General Secretary Telem Dara Singh chun, Manipur state sunga bazar-a hnuoi\ hatna (Urea) man chun- gchang a ennawn a \ul thu le, Manipur in Agricultural Policy, Land Use Policy, Water Policy le Credit Poli- cy a ngei ngei a \ul tiin Dara Singh chun a hril. Hi thu hi zanita Manipur Press Club-a press Confer- ence huna Mr Telem Dara Singh in a hril a ni nih. Loneitu han hnuoi\hat- na harsatna an tuok dan, authorised dealers haia in- thawk Rs. 420 an hmu thei ding a um naw laiin open market-ah 45kgs bags hai Rs. 700/- inchawk ding a um zing chu mak a ti thu a hril a, hi thil hi loneitu harsa tak takhai suknawmnatna a nih tiin Dara Singh chun a hril. Manipur CM N. Biren Singh chu Loneitu hai har- satna ngaipawimaw dinga ngenin, Manipur in Agri- cultural Policy, Land Use Policy, Water Policy le Credit Policy a ngei ngei a \ul tiin Dara Singh chun a hril bawk. State sawrkar le an za- wmpui department han ni 7 sunga subsidised Govern- ment rate 45 kgs bag hai Rs. 266.80 a inchawk thei ding hnuoi\hatna an pek theinaw chun Bharatiya Kisan Sangh, Manipur Prant chun nuorna neiin move- ment an \an ding thu Dara Singh chun a hril. (UNA) College hran hran-a Students han VC Pandey ban an phut IMPHAL: Manipur-a stu- dent body (pawl) hran hran hieng: AMSU, AIMS, DESAM, MSF, KSA le SUK hai chun \hangruolin hmun hran hran ah Manipur University-a Vice Chancellor Prof. AP Pandey ban dinga nawrna an lo zawm ve a, an rang thei anga a sina inthaw- ka bana MU hawng nawk tah dingin an ngen. Hieng student pawl hran hrana member, college hran hrana mihai chun an college hai sengah nuorna (protest) an nei a. Chuong college nu- orna an neinahai chu: Imphal College, GP Women College, Manipur College, Standard College, MB College, S Kula College, Moirang College, Kakching Khunou College, Thoubal College el Biraman- gol college hai an nih. Chanchin thar lakhaw- mtuhai kuoma thu hrilin, Thoubal College a Student \huoitu pakhat AK Romesh chun, Student Union chun an thil ngen, MU VC Prof. Pandey inban ding hi an hlawtling naw chun nuorna chi hran hranin an la nuor sunzawm pei ding thu a hril a. Thoubal College Students’ Union chun MUTA, MUSU, MUSA hai hmalakna chu an thlawp pei ding thu a hril bawk. (IT)

Upload: others

Post on 06-Nov-2020

1 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: Hmasawnna Thar Thar/2018/August/HT-11-08-2018.pdf · Handloom Cluster le S. Thangminlian, Designer of Zingsol Handloom Cluster hai an \hang. Survey hi Karvy Data Management Services

Hmasawnna Thar( A n I n d e p e n d e n t d A I l y n e w s p A p e r )

___________________ Regd. No. RNI - 40917/89 | Postal Regd. No. MNP - 67 ___________________

Estd. 1984dC/CCpur : 03874-234234 sp/CCpur : 03874-236747

police station : 03874-202248 sp Ctrl. room: 03874-233239

dist. Hospital Casualty : 03874-233370 Fire Brigade : 8974 147 799/

8258 057 887 / 8974 103 600sp Hotline number:

7085-256-377 Hmasawnna Thar Vol - 33/289 | Churachandpur | email : [email protected] | Phone: +91-3874-236846 | Rs 6/- per copy

Thlazing (augusT) 11, 2018 inrinni (saTurday)

NEWS TOMkiMcHANcHIN LAKTAWIMSW 2nd PositionCCPur: Nk. Lalremdik, d/o Lal\halien of Khaw-puibung (CCPur) /Imphal chun Manipur Tribal Uni-versity hnuoia MSW De-partment exam result suo-kah 2nd position a lak. A hlawtlingna hi ei chanchin-bu chun a lawmpui hle.

Nurses hai Empaneled Agency a Registration thaw ding

CCPur: Dr K. Rajo Singh, Director of Health Services, Manipur chun Central Govt. in National Health Policy, 2017 \ha takel hawng a tum le inzawmin NGO le Nurs-ing Institution in a enkawl Private Hospital, Mission Hospital le Hospital a thawk Nurses hai chu em-paneled Agency M/s FINO Pay Tech Private Limited fethlenga enrolment thaw dingin an hriettir a. Hi le inzawm hin Goihzachiin, Principal, GNM Training School

chun, Churachandpur le Pherzawl District sunga Government & NGO le Private Institution haia thawk Nurses hai ta din-gin August 16-18, 2018 inkar sung, 10AM a in-thawk District Hospital Administrative Block-ah Enrolment thaw thei a ni ding thu a hril. Enrolment thawna ding hin Class XII Certificate le Marskeet; Nursing Certificate & Marksheet, SNRC Regis-tration Certificate Original documents hai le Aadhar Number chawi ding a nih.

Hmezawr hai lam-pui sirah an in\hung

\an nawkCCPur: Mr Shyam Lal Poonia, IAS, DC, CCPur le T. Kammuanlal Simte, CEO, ADCC hai inrawina hnuoiah August 8, 2018 khan New Bazar area-a lampui sira hmeruo le thil dang dang zawra in\hung hai insuoktir vawng hai sienkhawm zanita inthawk khan an in\hung \an tawl nawk tah. Nitin fakfawm zawng an nit awl leiin lampui dang an hrietnaw leia an in\hung tawl nawk el niin ei thu dawngna chun a hril.

ATSUM in Strike/Bandh thaw nasan

CCPur: All Tribal Stu-dents’ Union, Manipur (ATSUM), Kuki Students’ Organisation, General Headquarters, (KSO-GHQ) le All Naga Students’ As-sociation (ANSAM) han darkar 48 sung Manipur Hill district haiah Bandh an thawna le inzawmin zan-ikhan ATSUM le ANSAM \huoitu han KIC Complex, Tuibong-a KSO Admin-istration Office ah Press conference koin Strike/Bandh thaw a nina san hrilchiengna an nei. Manipur University Vice Chancellor ban dinga

nawrna leiin ni 70 chuong Manipur University khar a nita leiin inchuklai singte-lin harsatna nasa tak tuokin an career chen sukbuoi thei ding ngirhmuna a um ta chu pawi an ti thu an hrila, nuorna nei le state sawrkar chu an hmatieng inremna nei hai sien an nuom thu ATSUM le ANSAM \huoituhai chun an hril. MU buoina hin affili-ated Colleges 86 chuonga kai student hai a sukbuoi a, 6th Semester result puong thei loin a um a, hi thil hin student 20,000 chuong >>sunzawmna phek 4-ah

Survey thaw le zieklut

CCPur: Puonkhawngtu hai survey thawna zan-ikhan YPA Hall Bung-mual-ah sunzawm nawk a ni a, hi huna hin Central Govt. hnuoia lan zieklut lo hai zieklut an nih. Zania survey thaw le Data entry a hin Nem Roselyn Vaiphei, Cluster Development Executive of Rengkai Handloom Clus-ter, Thienneihoi Haokip, Designer of New Lamka Handloom Cluster le S. Thangminlian, Designer of Zingsol Handloom Cluster hai an \hang. Survey hi Karvy Data Management Services Lim-ited (KDMSL), Hyderabad le Dept. of Textiles, Com-merce and Industry, Govt of Manipur hai \hangruola February 2017-a inthawka \an ta a nih.

Singngat-ah I-DayCCPur: August 15, 2018 khin Singngat Public Ground-ah India Indepen-dence Day hmang ning a ta, khuollienin Jameson Hang-shing, MCS, SDO/Singn-gat chief Guest in \hang a ta, India hnam puonzar keipharna nei a tih.

Agricultural Policy a nei a \ul: Dara Singh

TKSU in DC CCPur Boycott an puong

CCPur: Thadou Kuki Student’s Union (TKSU) chun, Kuki Inpi Manipur (KIM) in Kuki mi hai chengna biel huop sunga August 8-9, 2018 a dark-ar 24 General Strike an ko hre zinga thawluinaa CCPur khawpui sunga a Cleanliness drive a thawlui chungchangah, KIM in sawn hmang dinga sawrkar an ngen hnunga ieng-khawm hmalakna a um-naw leiin Mr Shyam Lal Poonia, IAS, DC, CCPur chu district sung Kuki area haiah boycott an puong. Hi le iznawm hin August 10, 2018 a inthawk a office a kai an phalnaw ding thu le a official bungalow a khawm sin a thaw an phal naw ding thu zanita Press statement an insuoah an zieklang. Hi le inzawm hin DC Office staff hai khawm DC thlawpa sin thaw lo dingin an ngen a, an thusuok inza loa bawsietu hai chu an chungah ieng thil khawm tlung sien anni mawphurna ning a tih tiin an thusuok a chun an zieklang bawk. Manipur sawrkar chu August 15, 2018 hma nge-ia DC, CCPur sawnhmang dingin TKSU chun a ngen a, an thil ngen sukpuitling a ninaw chun Kuki civil bodies hai le inrawntlan-gin nuorna hrat tak an thaw \an ding thu Inf. & Publicity Dept., TKSU GHQ in press statement an suoa chun an ziek.

Total shutdown thaw an tum

nawhimPhal: All Manipur DPC Completed candi-dates of Police Constable Male, 2013 a JAC chun to-tal shutdown thaw an tum naw bakah total shutdown thaw ding tia puonglangna an nei naw bawk. Total shutdown an thaw ding nia thusuok siemtu Nandak-ishor Sharma hi an pawla inthawka ban ta hnung a nih. Hi pawl JAC hrietpui le pawmpui lovin tukhaw-ma thil an thaw phal a ni nawh tiin zanikhan Kon-thoujam Johnson Singh, President, All Manipur DPC Completed Candi-dates of Police Constable Male, 2013 Batch chun Press Release a siem.

Scholarship hni thei hun lai a nihimPhal: Directorate of Tribal Affairs & Hills, Govern-ment of Manipur hnuoia Academic Session, 2018-19 a Pre-Matric Scholarship(Reading in Class-IX & X) le Post Matric Scholarship hni nuom ST student-hai ta dinga hni thei hun lai a nih. Application form hi Department Website: www.tahmanipur,gov.in ah download thei le fill up zovin October 31, 2018 chen khin hi Directorate-ah hin peklut ding a nih.

Ramngaw a chereu;Office hmun chimbuk

Khawvel rambung sawrkar han Climate Change nasa taka an buoipui laiin Climate change inumtirtu laia \hang thing le ruo satthluk ei la bansan theinaw leiin Manipur tlangram biel haia chun ramhmangpui hai nasa takin ei sukchereu a, chu lai zing chun Sawrkar department of-fices le Hospital/Health Centre hmun hai chu rausan ram angin \hulbukin an bawm sip mek. Sukchereu lo ding ei suk chereu zo a, Sa kawng anga hluo bel ding ni awm tak Govt. offices le building hai chu \hulbukin an chim sip mek a nih. Pherzawl District sunga District Hqrts a inthawk km. 20 vel chaua hla Taithu khuoa Taithu Public Health Centre (PHC) lem chu \hulin a bawm sip \ep ta niin report ei dawng.

TAITHU PHC

Parliament Monsoon Session zo; Bills 21 passedPhar (Leprosy) natna leia Nuhmei-Pasal inmak theina Dan sukbo a ni tah

new delhi: Ni dang naw ang takin tu \um Lok Sabha le Rajya Sabha in-pui pahnihai rorelna chu inselna neu neu a um sien khawm tluong taka zofe a ni tah. Inpui inhnuoi lem Lok Sabha chu vawi 17 in\hungin Bill hran hran 21 lungruol taka passed a ni a, darkar 112 rorelna hun hmang a ni bawk. Lok Sabha Speaker Ms Sumitra Mahajan chun, tuta \um rorelna chu a hmasaka mi Budget Session nekin a tluong lema, rohai khawm fel taka rel theiin hun an hmang \angkai lem niin a hril a. “Parliament inzakai-na inumtirna ding chun hun hmang \hat hi a pawimaw ti vawi tam ka lo hril ta hlak reng a nih” tiin member

haiin hun an hmang \hat leia rorel thei niin a hril. A hril pei dan chun, Bill 22 put lut a nih a, 21 chu lungruol takin Inpui pahni

haiin an passed a. Bill pak-hat, Triple Talaq (Amend-ment) Bill, 2018 ruok chu Rajya Sabha inpui ah an lungruol thei naw leiin pass

thei an nawh a. Session nawka dingin sie a nih, tiin a hril. Parliament rorelna hi July 18 khan \an a nih a.

Ni danga um thei lo, Prime Minister Narendra Modi BJP \huoi sawrkar ringzo nawna (No Confidence) Motion chu July 20 khan putlutin pawm a ni a. Amiruokchu, swarkar ngir lai chun ‘ringzo tawk’ a la hlaw leiin a fe thleng a nih. Tuta \uma Bill pawimaw deu deu an pass hai laia pawimaw zuol deu le an lar zuol deuhai chu: National Commission of Backward Classes kuoma Constitu-tional Status pekna le SC/ST Act Supreme Court-in a siem\haa ringhla mi man nghal theina pei thlak a rawt siem\ha nawkna, mi man nghal theina provision sie nawkna SC/ST Act hai le, India ram puotienga um-haiin MP le MLA election-

ah an aiin India rama umhai vote an inthlaktir theina hai dam an nih. Personal Law hieng - The Divorce Act (for Christians), The Dissolu-tion of Muslim Marriages Act, The Hindu Marriage Act, The Special Marriage Act and The Hindu Adop-tions and Maintenance Act haia ‘phar natna’ (Leprosy) nuhmei/pasal inmak thei-naa hmang thei ni hlak kha, a thei ta naw ding tia siem\hat vawng an nih. Tuta inthawk chu Lep-rosy leiin tukhawm numei/pasal inmak thei ni ta naw nih, tina a ni a. Nupa in\hena dinga ‘san’-ah khawm hmang thei ni ta bawk naw nih.>>sunzawmna phek 4-ah

Bandh in nundan pangngai a sukbuoi

CCPur: Manipur Univer-sity Vice Chancelor A.P. Pandey ban dinga phutna leia hun sawt tak Mani-pur University khara um tah hawng nawk ta dinga phutna leia August 11, 2018 zanril chen aw dinga All Tribal Students’ Union, Manipur (ATSUM), Kuki

Students’ Organisation (KSO) GHQ le All Naga Students’ Asociation Ma-nipur (ANSAM) han Ma-nipur tlangram district haia darkar 48 Bandh an thaw chun CCPur khawpui sunga khawm nundan pan-gngai nasa takin a sukbuoi pha.

Bandh hi HSA le KSO, CCPur han an thlawp leiin KSO le HSA functional area haia inchuknain, dawr le bazar hai bakah Govt. le Private Office hai khar an ni a. Sienkhawm ZSF in ATSUM bandh thaw nasan \ha an ti lai zingin Bandh thaw hi an thlawp naw lei-in New Bazar area a ruok chun nidang ang bawkin Bazar hai hawng a nih. Tuibong Area a offices le institution hai khawm khar an ni a, DC Office ruok chu hawng a ni a, sienkhawm staff kai an um naw leiin sin thaw thei a ni chuong nawh.

Based year 1951 hi sukdanglam thei ni naw nih: JCILPSimPhal: Joint Commit-tee on Inner Line Permit System (JCILPS) chun Ma-nipur Peoples Bill, 2018 a Manipur mi hai sinsiena din-ga Based year 1951 hmanga um le tulai hnaia Manipur Legislative Assembly in a lo passed tah (base year 1951) chu sukdanglam thei ninaw nih tiin an hril. Hi thu hi zanita JCILPS in an office, Keishampat, Imphal-a press conference an ko huna JCILPS Conve-nor Yumnamcha Dilipku-mar in a hril a nih. “Based Year 1951 hi ti-ena tlanga inthawka lo um tlang tah Manipur tlangmi le phaimi han uluk taka

consultation vawitam an nei hnunga lungruol taka an lo pawm tlang tah a nih’ tiin JCILPS Convenor chun a hril bawk. Jiribam hmuna based year 1951 a siem ta hnung 1971 a thlakthleng dinga ngenna an siem le inzawma hi thu hi a hril a ni a, based

year 1951 sukdanglam/thlakthleng dinga rawtna hi pawm thei ni naw nih tiin Y. Dilikumar chun a hril. Based Year chungchan-ga hrietthiem lo nei hai chun direct in an Office, Keichampat, Konjeng Hajari Leikai-ah iengtik lai khawm an hawng zing a, indawn

chieng thei zing a nih tiin a hril bawk. Chun, Assam-a NRC puonglanga um le inzawma mi nuoi 40 chuong list-ah an \hangnaw chungchangah Manipur state-a hung tlanlut um thei ngai a ni leiin mi-tin fimkhur dingin JCILPS chun an ngen a. Citizenship Amendment Bill khawm sawrkar thlungpui chun parliament a passed dingin a process mek a, hi bill hi passed a ni chun Manipur People’s Bill, 2018 a hung tawkbuoi phak ding a ni leiin passed a ni hma ngeia dang a \ul thu Dilipkumar chun a hril bawk. >>sunzawmna phek 4-ah

Independence Day boycott le bandh

imPhal: Kangleipak Communist Party-People’s War Group (KCP-PWG) khawma Independence Day an boycott ding thu le Au-gust 15, 2018 zing dar 6 a inthawk zanril chen bandh an thaw ding thu Lenin Meitei, Secretary, Central Media Co-ordinator, KCP-PWG chun thusuok a siem.

Minister V. Hangkhanlian-in Seed Hub & KVK Office a hawng

imPhal: Agriculture, Veterinary and Animal Husbandry Minister Mr. V. Hangkhanlian chun, zani khan Thoubal district, Khangabok-a KVK office inhuonna sung lai ‘Seed Hub le Krishi Vigyan Ken-dra (KVK) Office Building thar hai a hawng. Khuol lieng anga thu

hrilin, Pu V. Hangkhan-lian chun, hi Seed Hub le KVK Office Building thar hin Thoubal district a losin-thawtu farmers hai nasa-takin \hangpui a ta, ei state a bu le bal inthar suokna chenin a sukpung thei ding a nih, tiin a hril. A hril pei dan chun, tuilien zing zing le agri-

culture land (thlai chingna ram) miin an hluo/del sip pei leiin ei rama thlai hna le bu le bal inthar a tlawm tiel tiel a. Amiruokchu, state sawrkar le Centre chun, losinthawtuhai sukh-rata thlai le bu inthar suok kum 2022 chenah a let hnia a pung theina dingin hma a hung lak a, ei la vangnei ding a nih tiin a hril. Losinthawtu farmers hai chu sawkar policy hai hmang \angkaiin, tulaia technology thiemna le khawlhai khawm hmang tangkaia an huon th-lai le lova bu suokhai a neka tam lem inthar pei dingin ditsakna an hlan a. Mal-sawmna dawng ding khawpa sin thaw taima dingin an fui tawl bawk.>>sunzawmna phek 4-ah

imPhal: Bharatiya Kis-han Sangh Manipur Prant General Secretary Telem Dara Singh chun, Manipur state sunga bazar-a hnuoi\hatna (Urea) man chun-gchang a ennawn a \ul thu le, Manipur in Agricultural Policy, Land Use Policy, Water Policy le Credit Poli-cy a ngei ngei a \ul tiin Dara Singh chun a hril. Hi thu hi zanita Manipur Press Club-a press Confer-ence huna Mr Telem Dara Singh in a hril a ni nih.

Loneitu han hnuoi\hat-na harsatna an tuok dan, authorised dealers haia in-thawk Rs. 420 an hmu thei ding a um naw laiin open market-ah 45kgs bags hai Rs. 700/- inchawk ding a um zing chu mak a ti thu a hril a, hi thil hi loneitu harsa tak takhai suknawmnatna a nih tiin Dara Singh chun a hril. Manipur CM N. Biren Singh chu Loneitu hai har-satna ngaipawimaw dinga ngenin, Manipur in Agri-

cultural Policy, Land Use Policy, Water Policy le Credit Policy a ngei ngei a \ul tiin Dara Singh chun a hril bawk. State sawrkar le an za-wmpui department han ni 7 sunga subsidised Govern-ment rate 45 kgs bag hai Rs. 266.80 a inchawk thei ding hnuoi\hatna an pek theinaw chun Bharatiya Kisan Sangh, Manipur Prant chun nuorna neiin move-ment an \an ding thu Dara Singh chun a hril. (UNA)

College hran hran-a Students han VC Pandey ban an phutImphal: Manipur-a stu-dent body (pawl) hran hran hieng: AMSU, AIMS, DESAM, MSF, KSA le SUK hai chun \hangruolin hmun hran hran ah Manipur University-a Vice Chancellor Prof. AP Pandey ban dinga nawrna an lo zawm ve a, an rang thei anga a sina inthaw-ka bana MU hawng nawk tah dingin an ngen. Hieng student pawl hran hrana member, college hran hrana mihai chun an college

hai sengah nuorna (protest) an nei a. Chuong college nu-orna an neinahai chu: Imphal College, GP Women College, Manipur College, Standard

College, MB College, S Kula College, Moirang College, Kakching Khunou College, Thoubal College el Biraman-gol college hai an nih.

Chanchin thar lakhaw-mtuhai kuoma thu hrilin, Thoubal College a Student \huoitu pakhat AK Romesh chun, Student Union chun an thil ngen, MU VC Prof. Pandey inban ding hi an hlawtling naw chun nuorna chi hran hranin an la nuor sunzawm pei ding thu a hril a. Thoubal College Students’ Union chun MUTA, MUSU, MUSA hai hmalakna chu an thlawp pei ding thu a hril bawk. (IT)

Page 2: Hmasawnna Thar Thar/2018/August/HT-11-08-2018.pdf · Handloom Cluster le S. Thangminlian, Designer of Zingsol Handloom Cluster hai an \hang. Survey hi Karvy Data Management Services

Hmasawnna Thar2 Thlazing (augusT) 11, 2018 inrinni (saTurday) arTiCle/healTh & emPlOymenT news

Editorial Boardlalmalsawm sellate: Editor& Publisherroding l. sellate: Jt. Editor ramditum ralsun: Asst. EditorJoseph Joute: Co-Editorlalsansuok pulamte :Sports lalruotlien dulien: Computer AssistantEdited & Published by Lalmalsawm Sellate at HT Office, Lighthouse Lane, Churachandpur and Printed by him at M/s Express Standard Offset Printers, PKT Street, Central Lamka Churachandpur, Manipur.

Editorial

Manipur le Bandh

SUNZAWMNAVAWISUN THUPUIRorelna \ha chu suksuok unla, mi tinin mani unau chun-gah zangaina le lunginsietna inlangtir raw se; Hmeithai amanih, fahra amanih, mikhuol amanih, mi pasie amani khawm chu neksawr naw unla, chun nangni tukhawma mani unau chungah a lungrilin thil suol suongtuo naw raw se. -ZEKARIA 7: 9-10

IsrAelHAI KHUOlInZInnA lAMtlUOnG-Lalhmuok Famhoite

Tulaia khawv>l ngaiven le mitf<kna deu tak chu “Israelhai” an nih ei ti thei awm ie. Israelhai

khuolinzin lampui hi a seiin harsatna le beidawngna nam>nlo an tuok deu zing hlak a. Bible-a ei hmu angin Pathienin Isu Krista insiengna dingin Juda hnam(Israel hnam) a mi ng>i nungh^k inthieng Mary a thlang a,chuleiin,” Pathien hnam thlang Israelhai” ti an nih. ‘Nangni tawktu cheu chun ama mit naute(naul>ng) a tawk a ni sih a’ (Zekaria 2:8). a ti a ni kha. Khawvel History-a chu Israelhai chanchin n>ka ngainuomum ding a um nawh. “Nang chu ka indona hrei le ka hriemhrei i nih;nangma hmangin hnamhai chu suknawi vawng ka tih. Nangma hmangin lalramhai chu suksieng ka ta...”(Jeremia 51:20) Pathienin hnam po pohai laia a hnam thlang b$k,a mit naul>ng le a r^ldo hriemhrei a ti ni si’n an khuolinzinna lampuia hin harsatna nam>nlo, beidawngna, \apna le hm>lmahai sirdein vawi tamtak an um a,an \ap riin v^n a ur a nih. An hnam bulpuitaka an inei chu Abraham a nih a, Ama hi Pathien tak hretu a ni leiin Pathienin chi tamtak thlatu ni ding le Kanaan ram,bawngn>ne le khuoizu luongna ram, Kanaan mi haiin burip taka an lo hluo ta sa chu a thlahai chena ram kumhlun ni dinga a p>k a ni nghe nghe. Hnama thlangtu chun hieng ang hin a tih, “LALPA in Pathien rawl chu nguntaka in ng^i a, vawis<na thu ka p>k cheu thup>k po pohai fimkhurtaka in zawm chun,Lalpa in Pathien chun khawvel hnam po poa chunghnung takah siem a ti cheu.Lalpa in Pathien thu in pawm phawt chun hieng malsawmna po po hi in chungah um a ta,zui pei a ti cheu. In tieng le ram tienga khawm chun malsawmin um in tih..A thuhai hi a ieng khawm hi changtienga manih vawitienga maniha pathien danghai zui le rawngbawl dinga in petsan naw phawt chun. Amiruokchu,Lalpa in Pathien rawl chu nguntaka in ngai a,vawisuna thu ka pek cheu thupek po pohai hi fimkhurtaka in zawm naw chun hieng tawngsie po pohai hi inchungah hung um a ta,nangching an ti cheu.In tienga le ram tienga khawm chun tawngsie phur in tih”.. (Deut.28:1-68). Israelhai chu Aigupta ramah tam tlanin Jacob rawiin an lut a,Joseph chu Pathienin a chawisang leiin Pharoa dawttua thangin Aigupta ramah roreltu lu Prime Minister ngirhmunah hlangkaiin a um a,Joseph roreltua a thang sung chu muong takin an khawsa a. Amiruokchu, Joseph a thi hnung chun Aigupta rama chun Joseph hre lo Lal dang an hung suok phing leh Israelhai chu suok anga sawrin rimsi takin sin inthawluitirin an um a,kum 400 zet chuonga rimsi taka an um hnungin Mosie hmangin Pharoa bawia inthawk thuoisuokin an um a ni kha. Khawvel history-a khawm la um ngai der lo Pathienin Mosie hmangin Tuipuisen chawp le chila sukkangin vadung hul hieuah thuoi kaiin an um a ni kha. Thlalerah mipui nuoitel, mana le vamim sain a chawm a, Chuong sa khawm chun an chier inthluok a. Mosie’n Sinai tlanga Dan sawm a lak khawm nghak zo loin Aron rawiin, rangkachak bawngte lim an lo biek a,”Hi hi Aigupta rama inthawka mi thuoisuoktu,ei pathien a nih “tiin. Kanaan ram , bawngnene le khuoizu luong ram,ni li sung chaua tlung thei ding khawm an kawmawna leiin kum 40 sung zet thlalerah an lan vai a, Josua le Calep chauh naw chu tuipui sen kannaa thang tukhawm Canaan ram tlung zo an um ta naw a nih. Josua kuoma Pathien thu tiem ang ngeiin Canaan ramah thuoilutin an um a, Canaan ram chu Israel hnamhai kutah a mipuihai pumin chan an insem a nih. Israel ram chu Lal Solomon a thi hnungin ram pahniin the a nih a,hmar tieng ram Israel hnam sawmin an hluo chu Israel ram ti a nih a,a sim tieng ram hnam pahni, Juda le Benzamin an hluo khawm chu Juda ram ti a nih. Israel ram chu kum 217 lai a ngir hman a, sienkhawm, pathien danghai zui le an rawng bawl lo ding le hnam dang le innei pawl lo ding tihai an zawm naw leiin Pathien lung a chawk a,Assyria kutah a pek a, Israel that mahlahai chu hmun dang dangah sala thuoiin an um a,sakhuo le hnam dan khawm hmang thei ta lovin an indar ta vawng a, history khawm nei ta loin Israel a bohmang der a nih. “Thaw ro,an hnam bo khawpin sukbohmang ei tiu,Israelhai hming hrim hrim hi hriet zinga a um ta nawna dingin”( Psalm 83:4). Babulon khawm chun a ram inzauna dingin BC 586-ah Juda ram la ngir sun,sim tieng ram ti khawm chu a hung hne ve nawk a. Juda mipuihai chu Babulon tieng salin thuoiin an um a, B.C.586 July ni 9-ah Juda lal ram a tawp a,Temple suksietin a um a, Pathien bawm, Judahaiin Pathienin a umpuina anga an ngai khawm chu Jentelhai kutah tlulutin a bo sawng ta der a nih. “Babulon vadung pangahai,chutaka chun kan thung a; anih,kan tap hlak,Zion kan ngaituohin...sala mi thuoituhaiin hlasak dingin an mi phut a;a mi sukrimsituhaiin hlim dingin an mi phut bawk hlak sih a. Mi ramahai chun Lalpa hla iengtin am sak thei kan tih a ?” (Psalm 137:1-4). ti’n tap hla an inzawt a ni kha. Persia lal Kura chun B.C. 539 November ni 3-in Babulon a hung hne ve nawk a, Babulon-a sal intanghai suok phalna a pek a. Lalpa pek rama chun Persia rorelna hnuoiah an intawl lut nawk hum hum a. AD 130-ah Rom lal Hadrian chun Jerusalem chim remrum chu chei that a,Jentel khawpuia siem dingin hma a lak a, a khaw hming khawm Jerusalem ni ta loin Aelia Capitolina tia thleng a nih a,Judai ram ti khawm chu, “Syria Palestina” tia thleng a hung ni ta pei a nih. Chuongchun, Jerusalem

chu Jentel khawpui dinga indin a lo ni tah. A.D 620 vela Mohamed zuituhai hung lien pei chun a vel ramhai chu a hrut nasa hle a. Saudi Arabia a’nthawkin sak le thlang,sim le hmarah an dar lien pei a, A.D 638-ah Jerusalem khawm chu a hung lak ta pei a, Palestina,Israel ram ei ti hlak, ei la ti pei ding khawm hi Arab-hai kutah a um tan ta der el. Mohamed zuituhai hung lien chu Juda le Kristienhai ta ding chun hripui an leng a ni tak el a, thina le suknawmnatna chu a ni telin a zuol deu deu a,Kristienhai an bo zo el dingin an inlang tah. Mohamed zuituhai awpdena hnuoia Ram Thienghlima mi chenghai lungngaina le inrum ri chun Europe rama Kristien Sawrkar na a tlung tah a, Pope Urban 11-na huoihawtin Europe sipai ruolin A.D. 1099 July 15-ah Jerusalem an hung lak a nih. Sipai thangruol pawl (Crusade) Sawrkar chun kum 88 sung an awp hman chauh a, Arab-hai bawkin an lak let nawk a. Ram Thienghlim san dinga put nawk pei khawm chu Europe lalhaiin an pei ta naw ni ngei a ta, Palestine chu Arab-hai kutah det takin a um ta a nih. Kum 1914-1918 sung khan khawvel Indopui 1-na rapthlak tak a suok a, British le Germanin khawvel chunga thunei tak le lal tak ni an inchu a ni deu tak awm. Rambung iemani zat British tieng an thang a, chuong ang bawkin rambung iemani zat chu German tieng an thang bawk. Palestina khawm chu Turkey sipaihai inhuolkhumin a um a, sienkhawm,Turkey sipaihaiin an inkiengsan hnung 1917 December 11 (Thawleni) in British awpna hnuoiah Palestina chu a um a. Indopui 1-na khawm chu British tiengin hnena changin a tawp a nih. Palestina hi Arab-hai le Israel- hai hin neitu nina an inchu ve ve a ni tak a. Arab-haiin an insukneitu theina chu: Palestina hi Arab rorelna hnuoiah kum 1279 sung zet a um ta lei le khawvela Mosolman hmun thienghlim tak pathumna chu The Dome of the Rock,Jerusalema um a nih a, iengti kawng khawmin kan the thlak thei nawh ti a nih. Israel(Juda) hai khawmin an thang san chu: Israel-haiin kum 860 lai an lo awp ta hnung a ni bakah Pathienin Israel-hai ta dinga kumkhawtluonga dinga pek a lo tiem tah a ni leiin kan chel tlat ding ti a nih. Judahai hi Pathien hnam thlang tia hriet le a mit nauleng ni si’n harsatna tamtak,hmelmahai sirde le sala intangin sukdudana hril senglo an tuok hlak a, Pathien thupek an zawm naw pha pha hieng harsatnahai hi an tuor hlak a nih.(Deut.28:14, 1 Lalhai 11:11). Kum 1944 khawvel Indopui 11-na hun lai khawm khan German sipai hotu Hitler le a rawi (Nazi)hai chun Europe rama Juda mipuihai maktaduoi ruk neka tam Concentration Camp-ah a rimsi thei pa tawpa sawisakin an suot(that) a ni kha. Palestine khawi a nih: United Nations chun Palestine ram chu Israel le Arab ramin a the pek a. Arab-haiin ram tha tieng an hluo tam lem leiin a chan ding a chin lem a,Palestine pumpui hmun 100-a hmun 43 (43%) ruot pek a nih a, Israel tieng chu an cheng tamna tieng le Nagev thlaler po po le Judahai chengna thlalerhai le ram pumpui hmun 100-a hmun 57 (57%) ruot pek a nih. British-in Palestine a awpna chu a suktawp char, 1948 May ni 14(Zirtawpni) zanlai dar 12-ah, U.N in Israel chan dinga a riruong angin Israel sawrkar chun Israel Independence a puong a. Arab, Palestine tieng ruok chun an chan dinga riruong chu buknain an hang buk a, UN thutlukna chu an pawm ve thei ta nawh a, U.N. thutlukna chu pawmin Independence puong ve el hai sien chu Israel le indo le insukbuoi a um ta dal ding a na, sienkhawm,lungawi loin kum tam tak Mosolman haiin neitua inngaia an lo awp ta chu lakkir ngei an tum ta lem a nih. Josua rawia Jordan vadung ral an hei kai a,Jeriko an tlung khan, Amor mihai,Periz mihai, Kanaan mihai,Hit mihai,Girgas mihai,Hiv mihai le Jebus mihaiin an lo do a,nisienlakhawm, Lalpa iengkim thaw thei chun Israelhai hmaah khuoinghal a tir a,an hmelmahai chu a hnawt zam a nih(Josua:24:11-12). Chuong ang bawk chun Pathien hnam thlang,a mit naulanghai ngei chu an hei do tah a,hmelma tieng chu an tamin an hrat hle a. Israel chan tieng khawm iemani tawk zet an lak el tah a. Mak tak elin Jordan tuiting te chun Arab sipaihai chu a fen hmang tawl a, chu chauh khawm chu a lan nawh,Pathienin Josua hun laia Khuoinghal a tir ang bawk khan hi tum khawm hin Khuoinghal bawk a tir nawk a, Arab sipaihai chu baklengin an tlansie dur dur a, Israel chan tieng an lak ta hnung khawm tlansietsanin, Arab(Palestina) chan tieng pang khawm chu 23% an chan ta lem a ni kha. Ni ruk Indo: June 5-10,1967. Ni ruk indo, Aigupta le Israelhaiin an tan ni kha June ni 5 a nih a,Indo hung intan nasan tak chu Israel sim sak tienga Israelhai lawng chawl hmun Eilath an ti panna lampui Gulf of Agaba chu Aigupta-in a khar pek tlat leiin thawluina hmanga hawng pek chu Israel Sawrkar ta dingin thawmakmaw a hung ni tah a. Aigupta sipai ruol chun Rusia Tank T-54 le T-55 hai chu thuoiin thlaler hmun tieng an intawl nguoi nguoi el a, Israel vuongna ral kap chi chun a lo kap siet deu vawng a. Aigupta President Nasser-in,”Kan thisen far tawp chenin Israel do kan tih” a lo ti chu ni ruk sung chauin Cease Fire ngenin an tlawm duoi duoi el a ni kha.

Dated 7-8-2018.

India ram chau ni lovin khawvel rambung tum tum hai laia bandh um ngun le tamna tak chu Manipur hi a ni ngei ring a um. Bandh hming khawm hi phuok dan le ko dan ei hriet rawn ta hle. |henkhatin bandh an ti a, \henkhatin general strike an ti a, \henkhatin total shutdown an ti a, \henkhatin total bandh an ti bawk. A umzie le a kawk chu angkhat le thuhmun tho a nih. Bandh hi hmasawnna le changkangna nisienla chu Manipur ram le a mipuihai hi hma-sawnin ei changkang ta hle ring a um. Sienkhawm, hmasawnna le changkangna a ni sinaw leiin a pawi a, ei tuorhla chu a ni hi! Bandh le Economic blockade huoihawt hi lun-gawinawna inlangtirna vawrtawpah ei ngai tawl leia bandh hi ei thaw rawp el a nih. Bandh le eco-nomic blockade leia thil fel nghal ta duok hi hril ding a um mang sinaw leiin, mani le mani inhremna, mani le mani insuk harsatna, tuorna le inhmangna a nina chin a um. Lungawinawna, nuorna, thil ngen, thil nawr, thil dodal, thil dem le inthiemnaw nei ei nuom chang hin, thil thaw dan awlsam le a hman-gruo awlsam tak chu bandh le economic blockade thaw hi a ni a. Hi lei taka hi bandh le economic blockade hi Manipur mi han sawngtawlawi taka ei hmang hlak niin an lang. Bandh thlawptu (Volunteers) han bandh kal le bawsiea an ngaihai motor an vuok siet le an raw siet hi hriet a ni rawp hlak. Chun, bandh bawsietua ngaihai vuok hliem an um hlak bawk. Hi lei hin bandh hin \i a hlaw em em a, bandh thu an ri ta chun thlawp le inza lei ni lovin, \itna leiin an le zawm a, motor a tlan nuom an um ngai nawh. Bandh huoi-hawtna ding hin sum le pai seng a \ul naw a, volunteer tam khawm a \ul naw bawk. Chanchinbu, TV, le Social media haiah bandh thaw ding thu in-suo a nita chun bandh a hung um el hlak. Hi lei hin bandh hi a awlsam em em el a nih. Bandh thaw hlak pawl chi tum tum hai chun a tlangpuiin an bandh thaw ding chu mipui hriet dingin an puonglang hmasa hlak. Sawrkarin bandh um nawna dingin \hang hang la nghal hlak sienla chu bandh \henkhat hi chu pumpel thei a ni ngei ring a um. Hi lei hin sawrkarin bandh hi ngaizam ta ngai naw sienla nuom a um. Bandh inzing taka intlungtirtu pakhat chu sawrkar hi a nih. A san chu a hun laiin a ngaitha a, bandh thaw tumtuhai ieng-maloin a ngai phawt a, a ngaisak nghal ngai nawh. Buoina le harsatna chi tum tum a hungtlung pha leh a ngaisak \an chau hlak. Thil a ni ding ang ang le a siet ding ang ang a tlung hnungah sawrkar chun bandh thawhai an biekpui a, sawrkar ta ding chun a chauthlak a, a muolphothlak bawk. Hi lei hin bandh huoihawtna khawp lungawinawna ding thil a hung um chang hin chu sawrkar ta ding chun ngaizam el ding a ni der nawh. Hma a lak nghal a \ul a nih. Chun, mipui le Pawl, sawrkara thil phut le nawr nei han tharum insuona or bandh an thaw hma hin chu sawrkar ngaisak an hlaw ngai nawh, Hi leia hi ei ramah hin bandh hi a um inzing bik zuol hlak niin an lang. Ei state sawrkarin Manipur chu bandh um nawna state-a an siem ding thu an hrila chu an zo naw a nih. Manipur University buoina le inza-wmin bandh hieng zozai hi a um ta a. Manipur University buoina thu ni lo khawm, Framewook Agreement, ramri buoina thu, Manipur Peoples’ Bill, 2018 chungthu, Citizenship(Amendment) Bill, 2016 chungthu le issue dang dang thil le inzawm khawmin bandh hi a la hung um pei ding niin an lang a, hawphur um tak el a nih. Bandh huna a tuorhla nasa tak chu nitina inhlawfa chawpa fakzawng le kut sinthawtuhai hi an ni a, sawrkar thawktu le institution hran hrana thawktuhai chun chawl hadam niah an hmang thei a, mi tam tak chun pawi an tinaw el thei, Chuleiin sin hnuoihnung lem thawtuhai tuorna siem zawng ni lo a, sawrkar nawr dan ding lampui dap thiem a \ul. Court-a fe ngai a nileh Court-ah intlun el hlak inla, thil a hung \ha lem le a hung fel lem ring a um. India rama Court insang tak, Supreme Court of India chun, BANDH hi dan kal a nih tiin thutlukna a siem ta a, hi lei hin dan kala bandh thawhai chu man le hrem thei an nih, Amiruokchu, ei state sawrkar a hrattawk naw lei am a ni ding, bandh thaw leia lun-gina khum an um thu hriet a la ni naw a, case regis-tered khum an ni thu ruok chu hriet rawp a ni hlak. Case registered chau hi a huntawk naw a, bandh leia dan bawsetuhai hrem dinga ei state sawrkar hin hma a lak ngam a \ul a nih. Hienganga hma a lak ngam naw chun ei state Manipur-ah hin chu bandh hi bo ngai naw ni a, inzing utin um rawp hlak a tih. Bandh do let ngam le bandh thawtuhai hrem ngam sawrkar ei mamaw a nih.

gauri lankesh thattuhai \hangpuitu manBengaluru/uduPi: Journalist Ms Gauri Lankesh thattu nia intum hai silai kap inchukna dinga Belagavi hmuna a ram inhmang tirtu le logistic support petu a in-tum pasal kum 37 mi Bharat Kurne alias Tamatar (37) chu zanikhan Special Investigation Team (SIT) in an man nawk leiin tuchenah Gauri thina thua mi mana um chu 12 an ting tah. Gauri Lankesh kha September 5, 2017 a a chengnaina silaia kaphlum a nih.

hai hmakhuo ding le an inchukzawmna ding nasa takin a sukbeidawng a nih tiin an hril. Phairam mi hai chu tlangmi hai le \hangruol nuom angin inlang hai sienkhawm decision siem hunah anni thu chau lak a ni hlak a nih tiin an hril a, Tlangmi hai lai khawm ngaidan inangnaw um hlak sienkhawm Tribal cause a thil thaw a ni leiin an hmalakna thlawp seng din-gin ATSUM \huoituhai chun ngenna an siem. Press Conference a hin Vareiyo Shatsang, President, ATSUM; G. Gaisingam, Secretary (Rights & Reserva-tion), ATSUM; Andria Sinruwang, Finance Secretary, ATSUM le AC Thotso, General Secretary, ANSAM hai bakah KSO-GHQ le HSA-GHQ \huoituhai an \hang.

ATSUM in Strike/Bandh thaw nasan

Ceanliness Drive an nei

CCPur: Independence Day ding le inzawmin zani zingkar 7AM-9PM inkar sung khan District Hospi-tal, CCPur a thawktu hai chun Hospital le a sevel hai infielfaina neiin cleanli-

ness drive an nei. Cleanli-ness drive huna hin Doc-tors, Nurses le Grade-IV staff hai an \hang. Cleanliness Drive an nei le inzawm hin Swachata Pledge an nei nghal bawk.

Khuga Batn. in lampui an siem

CCPur: Khuga Dam a um Khuga Battalion Assam Ri-fles chun zanikhan Khuga Dam panna lampui Mojan junction a inthawk Khuga Dam lutna bul chen lampui inkhurna haiah ballu sin-gle sungin lampui an siem bakah lampuia chirdiek um hai khawm an inthielfai.

Kum 2010 a Khuga Dam hawng a ni huna siem bak kha department in an siem \hat ta lo a ni leiin lampui hi \ha tanaw hle a, Khuga Dam a um IRB hai bakah Auto Association han anni tha le sum le pai sengin vawi iemanizat an lo siem ta a nih.

hm in all-women swaT team a laklut

new delhi: India hmarsak biela inthawk nuhmei 36 hai \hangna In-dia rama all-women SWAT unit hmasa tak ding chu za-nikhan Delhi Police Unit pakhat a dingin official in a laklut (induct) tah. All-Women SWAT team-a NE nuhmei consta-bles 36 hai hi India le ram-

dang a inthawk specialists han Police Training Col-lege, Jharoda Kalan hmuna thla 15 sung zet training an pek a nih. All-Women SWAT team a hin Assam-a in-thawk 13 an \hang a, Arunachal Pradesh, Sikkim le Manipur haia inthawk 5 seng an nih.

N. Korea-in US Kuomah Rekbetna Inthlazal Dingin A NgenseOul: North Korea chun US le high level-a inbiekna vawi thumna ding nei a tum mek laiin, a \ha zawnga an hmalakna thung letna dingin US khawm North Korea chunga rekbetna chu inthlazal dingin a ngen niin Seoul-a official thusuok chun a hril. Pyongyang chun, US kuomah an ‘thil \ha thaw’ (goodwill measures) angin US chu thil \ha thaw ve dingin a ngen a. North Korea chungah chau ‘denuclearization’ thaw hmasa dinga a tina chu tawp ta dingin a ngen niin

a hril. North Korea leader han Washington hotuhai a vawi thumna dinga inhmupui an tumna chu, June thlaa an inremna dungzuia an hmalakna US-in a tur a tur leia thil umdan hrilltlangna ding niin a hril a. Tulai hnaia US-in North Korea a nawr a nawr hi an nghawk deu leiin inbiekna hi neipui an tum niin a hril. North Korea chun US-in a rekbetna inthlazal ve ta sien a nuom thu a hril a. Tulaia US palai han North Korea-

in nuclear bomb sukbona dinga a hmalakna sukhrat ding le thaw vat vat dinga an nawr senna chu North Korea hin a chim deu leiin, US khawm a thaw ding, economic sanction inthlazal ve dingin a ngen a nih. Ningani-a thusuok an siema an hril dan chun, “|hat insuo ve vena hin inringzona a siem ding a na. US khawmin \hat insuo ve ta sien kan ti a nih. Hienga \hat insuo tuona hin rambung pahni kara inringhlanahai a sukbo ding a nih” tiin a hril. (AP)

Page 3: Hmasawnna Thar Thar/2018/August/HT-11-08-2018.pdf · Handloom Cluster le S. Thangminlian, Designer of Zingsol Handloom Cluster hai an \hang. Survey hi Karvy Data Management Services

laKTaWI

3Thlazing (augusT) 11, 2018 inrinni (saTurday) naTiOnal/inTernaTiOnal & adverTisemenT Hmasawnna Thar

HMAr CHrIstIAn leAders’ FOrUMCHUrACHAndpUr, MAnIpUr

Dated Churachandpur, 9th July 2018

Hmar Christian Leader’s Forum Office Bearer’s inrawnkhawm in rem a ti angin, HCLF General Body Meeting le Election Tarik 11th August, 2018 Inrinni a nei ding ti kha, Manipur puotienga um memberhai ta dinga fe le hung remchang lem hun ding ngaituona leiin, Tarik 25th August, 2018 INRINNI, CHAWHNUNG DAR 1:00 PM a nei dinga sawn anih. Inkhawm kona lekha a hrana siem ani ta naw ding leiin HCLF Member Kohran ai-aw a GB memberhai khan chanchinbua ei thu insuo hi inhriettirnaa mi lo pawmpek seng dingin ei in ngen. Chun, Kohran pawltin hotubik hai khan mani remchang ang peiin mani kohran sunga memberhai lo inhriettir dingin ei ngen bawk anih. Inkhawmna hmun ding chu a pangngai VTI Auditorium, Muolhlum Rengkai ning atih. Thu ngaituo ding le hun hmang dan dinghai chu a pangngai vawng ning a tih.

sd/- rev dr v lalnghakthang sd/- rev rohminglien Pakhuongte Secretary, Chairman

hmar Christian leader’s Forum (9, 10,11)

GILEAD DIAGNOSTICSRengkai, Churachandpur

A hnuoia ang hin Gilead Diagnostics, Rengkai Bazar, Rengkai-ah Specialist Doctor pan thei ning a tih.

* dr n.C. Khup, eye specialist (Opthalmologist) - Every Thursday: 10.00AM

* medicine: Monday to Saturday: 6AM to 9AM

* enT specialist: Every Tuesday - 5:00PM

* gynae super specialist (nuhmei tieng) Every Saturday: 10.30AM

(9-12)

Facebook Video CompetitionManipur State AIDS Control Society (MACS) & Dis-trict AIDS Control Prevention Unit (DAPCU), Chura-chandpur is organising a one minute video competition for the College Students of Churachandpur District as a part of weeklong observance of International Youth Day 2018.Rules for participating in the competition. 1. A Competitor has to make a 1 minute video on their mobile phone speaking on the topic “Public Spaces for Youth”. Video file should be name as “IYD 2018, CCPur”. 2. Then, they have to upload the video on their FB account and Tag MACS FB page. 3. For tagging MACS FB page, the have to “Like” MACS Facebook page i.e., https://www.facebook.com/manipuraids. 4. Participants can start uploading the video from 12th August to 16th August 2018. A copy of the video is to be submitted to DAPCU office, CMO Complex, IB Road, Churachandpur. 5. Best three will be given 1st, 2nd and 3rd. Prizes of Rs. 5000/-, Rs. 3000/- & Rs. 2000/- respectively. The Video which get the most number of “Likes” will be given a consolation prize of Rs. 1,000/-. 6. Participants can upload in local dialects or Eng-lish as per their convenient. For further details, please contact District AIDS Control Prevention Unit (DAPCU), Churachandpur, 9856340056/ 9774754296 (10,11)

Dr. MV Azad Phusam chunga lawmthu hrilnaSinus natna ka nei leiin ka awm a na a, ka hnara inthawk hnap-tui a luong a, kan sim a, ka hnuk an thak a, kan khul rawp hlak. Chun, fak le dawn khawm ka nei pei nawh. Ka hnar sung an thakin a puom a, ka tawk pha leh kan khul hlak. Pu MV Azad Phusam ka pan a, tuhin chu a mi enkawl dam ta, ka lawm hle. Ama le Pathien kuomah lawmthu ka hrilPan theinahai,1. Ccpur Opp J.P. Selection, Tiddim Road, Near ICI Church2. Singngat Bazar, Ccpur District3. Contact No. 7628890261/ 9089738275

Lawmthu Hriltusd/- henkhup, Phailian.

Oja Zia-ul Haque chunga lawmthu hrilnaHun sawt taka inthawk ta khan Pile natna ka nei a. Ka nat dan hai chu, inhnawm thei lo, kan hnawm pha Kel ek angin a um a, ka mawnga inthawk thisen a suok a, ka kut le ke hai a na a, ka phingpui a hrat naw a, bu-duna ka nei naw a, ka ring, ka kawng a kham a, \hung \ha thei lovin ka um a, ka taksa a hung chau deu deu a, harsatna ka tuok hlak. Hieng natna hai lei hin Oja Zia-ul Haque Phusam ka pan a, a mi enkawl dam tah. Ka lawm hle a, ama le Pathien kuomah law-mthu ka hril. Inentir theinahai,1. Old Bazar, Zomi Colony, Near Muslim Masjid, CCPur2. Kekru Villa, North AOC, AMUCO/UCM gate, Imphal.3. Contact Nos.9615391873/ 9774274411

Lawmthu hriltu,-safia, saikawt.

lOst OF BAnK pAssBOOKI have lost my Bank Passbook bearing Account No. 32603419419 issued by SBI, Tuibong Branch on the way between Rengkai ang Muolvaiphei on August 4, 2018. Finders are requested to handover the same to the undersigned.

- esther lalnghaktlingContact No. 7630854549

Office of theMAnIpUr renewABle enerGy deVelOpMent AGenCy (MAnIredA)

(An Autonomous Govt. Institute under Power Department)2nd Floor, South Block, Secured Office Complex Near 2nd M.R. Gate, Imphal-Dimapur Road, Imphal-795001No.62/86/2017/SSL/MACT/MANIREDA Imphal; dated: 03/08/2018

nOtICe InVItInG BIdOnline traders are invited from eligible MNRE accredited channel partners/firms of SPV Solar Power Plant programme for design, supply, installation and commissioning including 5 years Maintenance & Performance Warranty Contract (MPWC) at an different areas of Manipur

Tender Specification No. Capacity

Cost of Bid Document

Last date & time for uploading of E-Tender

Last date & time of submission of Hard copy of Bid Document

NIB No 62/86/2017/SSP/MACT/MANIREDA

2 Nos. x 5 kW SPV 500/-

21/08/2018 upto 11.00 A.M. sharp.

21/08/2018 upto 12.00 P.M. sharp

Tender document can be download from the website www.manipurtenders.gov.in or www.manipur.gov.in or www.manireda.com. Bidders have to upload their bid at www.manipurtenders.gov.in.

sd/- l. Manglem singhDirector.

HMAnGAI HrIetZInGnA

Tv. Jonathan Laltumtam Hrangate@ Buonga

(5 Nov, 1985-11 Aug, 2016 )

Var ropui envelna rama nat le rinum tuor ta lo na hmun a i leng tak hnung hin, i chunnu, i u le nauhan i nun, i hlimthla le i sakruong kha kan innghil ngai nawh.

Vawisun imi maksan na champha a hung tlung hin kan ngaina che a thar zuol ngei ie

I nu- Lal\hangpui le i unau hai

Tar enkawlna hmu-na inthawk nuhmei

8 an inhmangmuzaFFarnagar: Uttar Pradesh-a Shukratal hmuna Tar enkawlna (old age shelter Home) a um nuhmei 6 hai chu an umna chin hriet loin an inhmang. Hi thil hi district thu-neitu han surprise checking an thaw huna an hmusuok a nih. Hi le inzawma shel-ter home manager thu in-dawn a ni hunah an sunghai kanin an suok niin a hril a. Sienkhawm sex thila sawi-sak an ni hlak ti report um leia official han an enfel a ni a, police han thil umdan an suizui mek.

PM in Biofuel refineries 12 hawng dingin a puongnew delhi: Prime Minister Narendra Modi chun Rs. 10000 crores sengin India ram hmun tum tumah Biofuel refineries a tulai thei ang taka siem 12 hawng a ni ding thu a hril. Hi thu hi zanita New Delhi hmuna World Biofuel Day, 2018 hmang huna thu a hrilnaa PM Modi in a hril a ni a, hi thil hin \halai sin nei lo 1.5 lakh hai sin a pek ding a nih tiin Pu Modi chun a hril bawk. PM in a hril peinaa chun, biofuel hin ram sunga loneitu hai ngirhmun nasa takin a hung thlakthleng thei ding a nih ti sawrkarin a hriet leiin sum tam tak senga siem dingin hma lak ani thu hrilin, sawrkar chun CNG laklutna suktlawm pei a tum chu, sawtnawte hnungah villages haia khawm CNG motors hai hmang a hung ni ding thu le, hi thila ding hin sawrkar chun farm waste hai hmanga BioCNG siem dingin hma a lak mek a nih tiin a hril bawk.

Hi hun hmangnaa hin PM Modi chun en-vironmental, wildlife, forest and Coastal Reg-ulation Zone clearances a dingin web portal PARIVESH a tlangzar bakah National Bio-fuel Policy, 2018 lekhabu a tlangzar bawk. Petroleum and Natural Gas Minister Dharmendra Pradhan chun, biofuels hi cli-mate changes dona dingin nasa taka a \angkai bakah Mafu chingtu hai sum lamsuok a suk-pung leiin sawrkarin nasa takin hma a lak a nih tiin a hril.

Kerala-a ruosur leia thina tuok 26

an tling tahThiruvananThaPuram: Kerala a chun ni 2 liemta sung khan ruo sur leia nasa taka tui a lien leia mihriem thina tuok chu 26 an tling tah. Met Department chun state sungah tuta inthawk darkar 48 sung intak takin ruo a la sur pei ding niin an hrillawk. Tuilien leia harsatna tuortu hai sansuok le saw-mdawlna sin thaw dingin National Disaster Response Force, Army, Navy le Coast Guard hai tuilienin a sukbuoina district haiah tirlut an nih. PM Narendra Modi chun Kerala Chief Minister Pinarayi Vijayan telephone a biein, a \ul le pawimaw anga harsatna tuortu hai \hangpuina pek anni ding thu a hril.

Class II inchuklai suollui

new delhi: Upscale Gol market –a um New Delhi Municipal Council (NDMC) school a kai stu-dent class II chau inchuklai chu an school campus sun-gah electrician pakhatin a suollui. Hi thil tlung hi zani hmasa zantienga naupang-nu In an lawi huna a nu le pa hai kuoma a hril hnunga hrietsuoka hung um a nih. A suolluitu hi Ram Asre (37) a ni a, thla khat vel liemtaa kha hi school-a electrician sin thawa hung um a niin Police han manin POCSO Act hnuoiah case an siem khum.

ATS han thilpuok-thei an man

mumBai: Maharashtra Police-a Anti-Terrorism Squad (ATS) pawl chun zanikhan Palghar district-a Nallasopara hmuna right-wing Hindu Organisation member Bhandar Aali chengnaina inthawk thil-puokthei dapdawkin an man. Thilpuokthei mana uma hin RDX a \hang le \hang-naw enfel mek a ni a, Mr Bhandar Ali khawm thu in-dawnna nei dingin an hren-tang a, thu indawnna nei mek a nih.

Sawrkarin Rajiv Gandhi that-tu insuo remti lo

new delhi: Sawrkar thlungpui chun India Prime Minister hlui Rajiv Gandhi thattu insuo zalen chu thil remchang ding nia a hriet naw leiin inthlasuok a remti naw le dodal thu zanikhan Supreme Court a hril. A case hi judiciary le executive mawphurnaa sie ta a nih. Hi le inzawma sawrkar-in phek 3 a sei Affidavit Court-a a peklut a chun, Prime Minister hlui thattu hai insuo zalen thei a ninaw ding thu le tuta hma khaw-min insuo dinga rawtna In-dia President in a lo hnawl ta a ni thu a hril. Rajiv Gandhi thatna kha nunrawngna rapthlak takel, Indian democratic process sukchawl hiel a, Lok Sabha election le state \henkhata election suk\hul pha hiel thil a ni leiin kha taka inrawlna nei han ngaidamna an phu naw a, ngaidam dawng tlak an ni

nawh tiin affidavit a chun an ziek bawk a nih. Tamil Nadu in kum 2016 a Rajiv thatnaa inrawl thiemnaw inchangtir hai in-suo zalen dinga thutlukna a siem le inzawma Su-preme Court in a ngirhmun le ngaidan hrilfie dinga an hriettir dungzuia sawrkar thlungpuiin Affidavit hi a peklut a nih. Rajiv Gandhi thina le inzawma thiemnaw inchangtir 7 hai chu dam-sung lungin intang dinga jail-a um mek an nih. Pu Rajiv Gandhi kha May 21, 1991 a Tamil Nadu-a Sriperumbudur hmuna rally huna thichil bomb hmanga that/bomb hlum a nih. A nu Indira Gandhi New Delhi hmuna a bodyguard in a kap hlum zo kum 7 hnunga Rajiv Gandhi kha bomb hmanga that nawk a ni a, a hnungin Sri Lanka helpawl LTTE hai kuthnung a nih ti hriet-suokin a hung um a nih.

Naxal helpawl han Truck ruok 5 an rawsiet

raiPur: Chhattistgarh-a Dantewda district-a chun zani zingkar inhma tak khan Naxals helpawl ni dinga ringhla han Trucks ruok 5 zet an rawsiet. Ni 3 vel liemtaa inthawk Mao-ist han Dantewada-a motor an rawsiet chu 9 a tling tah.

Maoist han motor an rawsi-et ta hai lai hin passenger bus pahni a \hangsa. August 6, 2018 a Suk-ma district-a Security forc-es le Naxals helpawl hai inkaptuonaa Naxals cadre 15 zet kaphlum an ni phuba laknaa hieng thil hi an thaw

ni dinga ring a nih. Police thusuokin a hril danin, ralthuom chawi Naxals hai hi Bacheli town-a Truck Owners As-sociation office ah fein Driver hai an tirhmang hnungah office bula Truck innghat hai chu an raw el niin a hril. Hi thil thawtu hai man ngei tumin security forces han combing operation an thaw nghal a, sienkhawm mi man an la nei nawh. Truck rawa um hai hi Bailadila hmuna iron ore mines-a Iron ore phurlawn-tu an nih.

Rs. 39,000 umna ATM inrukhmangara: Bhojpur district-a Navoday chowk hmuna chun zani zingkar inhma tak khan State Bank of In-dia (SBI) ATM Rs. 39,000 vel umna chu rukru han an lakhmang. Zani zingkar dar 3 vela police team patrolling-a a fe han ATM rawk a ni thu hi an hriet leiin an hnawt-zui a, sienkhawm ATM rawktu hai hi Car in an lo

tlanhmang hman a nih. ATM hi a siet leia thla 2 vel liemtaa inthawka kha hmang lova um ta niin SBI official hai chun Police station-ah complaint an peklutnaah an zieklang. CCTV camera-a thlalak hai chu an thim leiin a chieng tawk naw a, sienkhawm Police chun ATM rawktu hai hi man tumin an suizui mek.

SC in Aarushi-Hemraj case hearing nei a remtih

new delhi: Kum 2008 a Aarushi le Hemraj hai thina le inzawma inrawlna neia intum Dentish nupa Rajesh le Nupur Tal-war hai case thiem inchangtirna thua CBI in appeal a siem chu Supreme Court in hearing nei dingin a remtih.

Dentish nupa hai naunu Aarushi (14) kha Noida hmuna an Inah a ringa athlum saa hmu a ni a, hi thua hin an umpui Hem-raj chu a umna hriet loa an hmang leiin intum a ni a, sienkhawm Aarushi thi zo ni hni hnungah Hemraj hi Talwar hai in terrace ah a thisain hmu nawk a ni a. Chu taka inthawk Dentish nupa hai hi intum niin November 26, 2013 khan Ghaziabi-ad Court chun damsung lung intang dingin thiemnaw a lo inchangtir a, sienkhawm sukchiengna iengkhawm hmu ding a um naw leiin October ni 12 khan Allahabad High Court chun a lo insuo zalen nawk ta a nih.

Congress in VVPAT hai en-fel hmasa vawng dingin

new delhi: Madhya Pradesh Assembly Election hung um ding le inzawmin Congress chun VVPAT hai \ha taka enfel hmasa vawng dingin Supreme Court-ah ngenna a thelut. Hi thua ngenna theluttu chu Congress leader Ka-mal Nath a ni a, Madhya

Pradesh Assembly Election hung um dinga hmang ding Voter Verifiable Paper Au-dit Trail (VVPAT) hai chu \ha taka enfel hmasa dinga Election Commission thu pe dingin Supreme Court a ngen a nih. Hi thua hearing chu kar thar khin nei ning a tih.

AAP in Opposition alliance an zawm naw ding

new delhi: AAP lead-er le Delhi Chief Minis-ter Arvind Kejriwal chun, kum thar 2019 a Lok Sabha Election hung um dinga hin a party (AAP) chun BJP khing dingin Opposi-tion parties \hangruol (Al-liance) a zawm nawk ding thu a hril. Hi thu hi zanita Rohtak hmuna reporter hai an hmupui huna Mr Kejriwal

in a hril a ni a, AAP chun Haryana Assembly Elec-tion le general election a seat po poah candidate an nei ding thu a hril bawk. Prime Minister Naren-dra Modi inrawi sawrkar thlungpui chu Delhi-a hmasawnna sin thaw ding hai pending siemtu, mipui ham\hatna ding thil kalbi tina harsatna siemtu niin Kejriwal chun an tum bawk.

US First Lady Nu Le Pa American citizenship Pek An Ni Tah

washingTOn: An makpa Donald Trump chu US President a nih tah leiin anni khawm US Citizen an ni chu a awm ta tho. Donald Trump a tarpuhai, First Lady Melania nu le pa Slovenia mi Viktor le Amalija Knavses hai chu August 9 khan President Trump-in a sawisel vet ‘chain migration’ system hmangin US Citizen dinga laklut an ni ve tah.“Chain migration’ system hi US citizen lo ni tah puitlingin an sunghai US citizen ni ve theina dinga an sponsor theina dan a nih a. Melania Trump chu 2006 khan US citizen a ni tah a. Chu dungzui chun a nu le pa chu Green Card a pek theia, chu chun US citizenship an apply theia, citizenship an nei thei a nih. Donald Trump chun President a hung ni

khan, hi dan hin Muslim tamtak America a kei lut ding a nih ti leiin a sawisela, sukbo chen a tuma chu tuhin a tarpuhai US mi le sa an hung ni theina dinga hmangruo pawimawtak a hunh ni ta a nih. Zani khan an lawyer Michael Wilde chun dan angin US citizen an ni tah ti inhriettirin dan le dunhai a hrilfie bawk. Lawyer Mildes-in New York Times a hril dan chun, “Melania hin a nu le pa Green Card a sponsored a. Green Card an nei ta leiin an apply thei tah a nih” tiin a hril a. Citizenship an nei thei dan hi ‘chain migration’ a ni am? ti an indawn a. “Aw, nih e. Dan tirdakum tak angin an lang el thei. Amiruokchu, sungkuo thila ding chun, ei immigration system-a dinga lungphum pawimawtak a ni ve si a nih” tiin a hril. President Trump chun ‘chain migration’ system, ‘family-based migartion’ an ti bawk hi a kal nasa em em a. November khan “CHAIN MIGRATION must end now! Some people come in, and they bring their whole family with them, who can be truly evil” tiin a tweet a. Tuhin chu dan chu hmangin a tarpuihai an lut tah a nih.(Reuters)

Pakistan 15th Parliament Session August 12-a Nei Dingin KoislamaBad: Khawvelin a thlir ve el tah, Pakistan sawrkar thar hnuoia 15th Par l i ament in \hungna hmasatak ding, Lower House, National Assembly chu, inthlangna nei zo ni 19 na char ah Thaw\anni August 12 khin nei dinga ko a nih. A ni khatna chu elected member hai thu intiemna hun nei ning a ta. Chu zovah Speaker le Deputy Speaker inthlangna nei ning a tih. Speaker tharin hun hmang

dan ding le nomination an suo dungzuiin Inpui \huoitu ding Leader of the House (Prime Minister) ding inthlangna nei ni nghal a tih. National Assembly inpui member 342 umna ah Imran Khan a pawl PTI in member 180 a nei leiin Imran Khan chu Prime Minister dinga thlang ring a nih. Prime Minister nia sawrkarna siem theina dingin Member 137 bek a nei a ngai. Parliament in\hungna

ding hi care taker PM Nasirul Mulk ngenna anga President Mamnoon Hussain-in a ko a nih a. President-in a approved hnungin Ministry of Parliamentary Affairs ah thawn ni nawk a ta. Ministry-in session hun ding hung ruot a tih. An constitution dungzui chun NA session hmasatak chu election zova inthawka ni 21 sung ngeia ko ding a nih. Election kha July 25-a nei a nih leiin August 15 hma ngeia ko a ngai a nih.

Nigeria mi Cocaine leh mannew delhi: Delhi Metro station-ah zanikhan CISF duty han Nigeria mi pakhat Heroin grams 11 leh an man.

Mana um chu NC Remigius (25) a ni a, a kuta inthawk pawisafai Rs. 78,680 le Mobile phone 3 man sa a ni bawk.

Page 4: Hmasawnna Thar Thar/2018/August/HT-11-08-2018.pdf · Handloom Cluster le S. Thangminlian, Designer of Zingsol Handloom Cluster hai an \hang. Survey hi Karvy Data Management Services

Hmasawnna Thar4 EntErtainmEnt / SportSThlazing (augusT) 11, 2018 inrinni (saTurday)

sun ZAWMnA.......

Katie Taylor le Cindy Serrano Boston-ah inhnek lem dingBOsTOn: Olympic Champion hlui Katie Tay-lor in IBF le WBA light-weight titles defence nawk dinga October 6, 2018 a Chicago hmuna an inhnek dinga ti chu a hun sawn a ni bakah an inhnekna ding hmun khawm sawn a nih. Hi dungzui hin Katie Taylor chun a vawihninaa a title defence dingin Octo-ber 20, 2018 khin Boston hmunah Cindy Serrano hi

an hnekpui ta lem ding a nih. 2012 Olympic Gold medallist Kattie hin thla

hmasa khan a vawikhatna dingin Kimberly Connor chu third round-ah knock-

out a hnein a title a lo de-fence ta a nih. Boston hmuna Ka-tie Taylor le Cindy hai inhnek ding a hmun le hun sawn a ni ruol hin Bil-ly Joe Saunders in WBO title defence dinga an hnek ding khawm a hmun sawn ve a ni a, Saunders chun undefeated middleweight Demetrius chu TD Gar-den ah an hnekpui ve ding a nih.

Djokovic le Johann Konta hai third round-ah an tla

TOrOnTO: Rogers Cup khel mekah zanikhan Wimbledon champion le ninth seeded Novak Djokovic chun third round-ah Greece tleirawl Ste-fanos Tsitsipas a hnenaw leiin a tla tah. Tsitsipas hi Pathienni hung tlung dinga hin kum 20 tling ding chau a ni a, darkar hni le minutes 18 zet an inkhel hnungin Grand Slam champion vawi 13 lo

nitah Novak Djokovic hi 6-3 6-7 (5-7) 6-3 in a hne a nih. World Number one Rafael Nadal khawm third round ah Switzerland mi Stan Wawrinka 7-5 7-6 a hnein a la fethleng an next roundah Nadal chun Cro-tia world number seven Marin Cilic inkhelpui a tih. German mi Alexander Zverev chun Russia mi Daniil Medvedev 6-3 6-2 in a hne a, next round-ah

Tsitsipas inkhelpui a ta, South Africa mi Kevin An-derson chun Belarus mi Ilya Ivashka 7-5 6-3 in a hne a, next round-ah Bul-garia mi Grigor Dimitrov inkhelpui a tih. Dimitrov hin United States mi Tia-foe 7-6 (7-1) 3-6 7-6 (7-4) in a hne a nih. Nuhmei ah third round a chun defending cham-pion Elina Svitolinia chun British number one Johan-

na Konta 6-3 6-4 a hnein Elina Svitolina chu next round a lut. Ukraine mi Svitolina hi world number 5 ni mek a ni a, quarter-fi-nals lutna ding hin minutes 85 chau a lak a nih. American world num-ber three Sloane Stephens chu Spanish qualifier Car-la Suarez Navarro 6-2 7-5 a hnein quarterfinals a lut ta a, quarterfinals-ah Latvia mi Anastasija Sevastova inkhelpui a ta, Australia mi Ashleigh Barty (22) khawm France mi Alize Cornet khawm quarterfi-nals a lut ta bawk. Chun, zanikhan top seed Simona Halep chun Venus Williams 6-2 6-2 a hnein quarterfinals a lut ve bawk.

Premier league a dingin transfer hun a tawp; EPL Season thar inkhel \an a ni tah

lOndOn: Russia FIFA World Cup 2018 inkhel zo a ni hnungah Premier League \an a ni ta dingin leiin tu-kum nipui transfer window khawm Premier League a dingin Ningani zan khan khar a ni ta a, Club \henkha-tin an player dit hai an lak kim thei laiin \henkhat ruok chun an player dit an lak kim hman nawh. Season thar 2018/19 a dingin vawituk khan English Premier League inkhel \an a ni a, match hmasa takah vawituk 12:30AM khan Manchester United le Leicester City an inkhel. Tottenham Hotspur chun tuta \um summer transfer window sung khan player laklutnain pawisa a seng der naw a, player suok an um naw bawk a nih. Premier League Club hai laia summer transfer window-a sum seng der lo club hmasa tak a nih. Chun, season nuhnung taka pahnina ngirh-mun hautu Manchester United khaw-min deadline ni khan player contract ziekpui an neinaw bawk. Tottenham in player thar mama-wa an hrietnaw leia sum a seng der naw laiin Everton le Fulham hai chu deadline chena player transfer naa sum seng nasa tak an nih. Fulham hi kum 4 hnunga Pre-mier League hung khel thar nawk ding an ni leiin an inpuocha nasa a, promoted club hai laia summer transfer window-a sum seng rawn tak niin players 5 an laklut a, hi thila hin pounds 100 million chuong an seng a nih. Fulham in player an lak hai lai Marseille a inthawk midfielder An-

dre-Frank Zambo; Sevilla a inthawk goalkeeper Sergio Rico; Atletico Ma-drid a inthawk loana an lak, forward Luciano Vietto hai an \hang. Everton manager thar Marco Silva chun deadline ni khan players 3 con-tract a ziekpui. Deadline nia player thar a lak hai lai hin Barcelona a inthawk ve ve Yerra Mina le Andre Gome hai an \hang. Player dang an lak free transfer-a an lak chu Brazil Winger le Shakhtar Donetsk winter Bernard a nih. Brighton chun deadline ni khan inhnu takin Valencia a inthawk Mar-tin Montoya an lak a, ama baka hin Jonkopings Sodra IF a inthawk Peter Gwargis le Wigan a inthawk Dan Burn an lak bawk. Crystal Palace chun Swansea City a inthawk season khata dingin striker Jordan Ayew chu Swansea City a inthawk an lak. Leicester City chun defence sukhratna dingin deadline ni khan

Dinamo Zagrep a inthawk Filip Ben-kovic le Frieburg a inthawk Caglar Soyunchu hai an lak bawk. New Castle United chun Swan-sea a inthawk Argentina defender Federico Fernandez an lak a. Wolver-hamton chun Anderlecht a inthawk season khata dingin Leander Den-doncker an lak bawk. Cardiff City chun Real Betis a inthawk season khat sunga dingin midfielder Victor Camarasa an lak a, West Ham chun attacking sukhratna dingin Arsenal a inthawk Colombian defender Carlos Sanchez an lak a. Southampton chun Liverpool striker Danny Ings loan in an lak, kum th-arah permanent transfer dingin. Summer Transfer window chung hin Manchester United le City hai chu player thar pakhat ve ve chau la lutin ri an nei taluo naw a, sienkhawm Liverpool chu Premier League Club hlun hai laia sum seng rawn tak niin pound maktaduoi 170 vel a seng phak a, Chelsea khawmin pound mak-tadouoi 128 vel an seng bawk. Summer Transfer window sunga Clubs 13 han players 25 inchawknaa sum an seng chu pound 128 million a tling phak.

Premier league FixTureAugust 11, 2018

Newcastle v/s Tottenham - 5:00PMHudersfield v/s Chelsea - 7:50PM

Bournemouth v/s Cardiff - 7:30PMWatford v/s Birghton - 7:30PM

Fulham v/s Crystal Palace -7:30PMWolves v/s Everton -10:00PM

BWF ranking tharah Saina top 10 lai \hang phak lo

new delhi: Badminton World Championship-ah a performance \ha tawknaw leiin India nuhmei Bad-minton player Saina Nehw-al chu BWF singles rank-ings thar tak zani hmasaa puong a chun top 10 lai a \

hang phak naw a, Kidambi Srikanth khawm step hni in a tlahnuoi-a 8 na a nih. Saina hi ranking 11 na niin PV Sindhu chu World championship-ah a zawna silver medal pahni a lak leiin third place-ah a la

um a. Nanjing competition a second round a tla HS Prannoy chu 11-na in a la um zing bawk. World Championshp a quarterfinals chel lut B. Sai Praneeth chu step pahni kaitungin a 24-na a ni a, Sameer Verma chu step 2 a tlahnuoiin no. 21 ah a um. Mixed doubles ah Ash-wini Ponnappa le Satwik-sairaj Rankireddy hai chu step 12 kaitungin a 28-na an ni a, men’s double rank-ing-ah Satwik le Chirag Shetty hai khawm no. 23 in an kaitung.

Asian Games Flag bearer din-gin Neeraj Chopra

new delhi: August 18-September 2, 2018 inkar sunga Indonesia khawpui Jakarta le Palembang haiah Asian Games hung um din-gah Opening ceremony huna India team flag bearer dingin Javelin thrower Neeraj Chopra ruot a nih. Neeraj hin tukuma Goald

Coast hmuna Common-wealth Games a khan Gold Medal a lo lak a nih. Flag bearer dinga Neer-aj Chopra ruot a ni thu hi zanikhan Indian Olympic Association (IOA) presi-dent Narinder Batra in In-dian contingents hai send-off ceremony huna a puong a nih. Flag bearer nia In-dia team hma \huoitu dinga ruot a nina hi law-mum a ti thu le a ta dinga chawimawina ropui tak a ni thu Neeraj chun PTI a hril.

Brad Pitt-in Angelina Jolie 9 Million Pek Ta Niin A Hril

lOs angeles: Hollywood A-list star Brad Pitt chun, a nuhmei hlui Angelina Jolie in an nauhai enkawlna ding ‘meaningful support’ pawisa a pek ngai nawh tia an tumna le inzawmin, Brad Pitt chun an in\he hnungin an nauhai enkawlna ding ringawtin Million 9 a pek tah niin zani khan DailyMail a hril. DailyMail chun Brad Pitt a thuhril fiena dinga court document a zawngnaa chun lekha pakhat hmu a nih a. Chutaka chun, Brad Pitt hin Jolie hi a nauhai le an umna ding In inchawkna dingin Million 8 an puktir a, ‘Bill dang dang’ nauhai le an fakman ding USD million 1.3 a pek sa bawk niin an ziek. Brad Pitt ukil hai chun Angelia Jolie in nauhai chawmna ding ‘meaningful support’ a pek tah nawh tia an tumna hi chu ieng dang nih lovin an nupa kar buoina suk zuola inmak a nuomna leia suonlam a siem mei mei a nih, tiin a hril. Jolie hi a ukil Samantha Bley DeJean fethlengin, an nauhai chawmna a pek tah naw leia Court inpektir dinga hril dingin Court a tur a nih.

Angelina ukil Samantha chun, social media ah “An in\he china inthawka tuchenah Brad Pitt hin an nauhai chawmna dingin ‘meaningful support’ a la pek \hak nawh” tiin thla 18 iengkhawm pek tah lona lekha chu a suklang. Brad Pitt ukil hril dan chun, hienga Joilie in thuthar a hung siem nasan chu an nupa kar thu sukbuoi peia kum tawp hmaa inmak felna dinga thil a um theina ding ‘nauhai chawmna’ suonlama a hung hmang niin a hril a. Brad Pitt hin thaw dinga an tiem tah thil a thaw naw ngai nawh a. Abikin a nauhai lem chu a hmangai em em an nih leiin Joilie hril naw khawmin an ta dinga \ha chu a thaw zinga, thaw pei khawm a ring nawh, tiin a hril. Court document-s tarlang dan chun, Jolie hin naupanghai chawmna sukfel ding el khelah an nupa kar thu ‘inneina’ inmakna (divorced) tak khawm ‘final’ nghal a nuom thu zieklang niin a hril. Jolie hin a pasal pathumna hi mak fel vat a nuom tah hle niin a ukil chun a hril bawk. Jolie-in inmak a rawt a inthawkin kum 2 a tling vang tah a. An nauhai chunga Brad Pitt in thu a la nei ve zing hi a dit ta naw leiin a nei thei ta nawna dingin suonlam siemin ‘join custody’ kha ‘sole custody’ anga inlet a nuom leia hieng thil hi a hung hril niin Brad ukil chun a hril a. Theitawpin a bei let ve pei ding thu a hril a. Brad Pitt-in a nauhai a hmu thei nawna ding san a um nawh, tiin a hril. Angelina hi a hma chu Hollywood-a ukil thiemtak le feltak Laura Wasser-in a represent a nih a. Amiruokchu, a chet dan le a lungril thlek dan hi a kha taluo a, ‘Rul tur’ ang lungril a nei leiin Laura hin a thawpui thei ta nawh a, a ukil nina an hlipa Samantha-in a aw tah niin TMZ chun a hril a. People ruok chun, a lan ban chie nawh a ti ve tung. Laura Wasser hi ukil thiemtak, Demi Moore, Mariah Carey, Ashton Kuthcer, Nick Cannon hai nupa kar thubuoihai khawm fel taka lo thawpui tah hlak a nih.

Kelly Osborne-in Kum Khat Sobriety A Hmang Tah

lOs angeles: Reality TV personality Kelly Osborne chun kum khat harfima a umna (sobriety) le inzawmin, Instagram ah a unaupa Jack-in a \hangpui leia harfima um zing thei a ni thu a hril a, a u kuomah lawmthu a hril. Kelly hril dan chun, a drugs thaw ‘relapse’ nawka ‘hun khir tak’ (dark times) a tuok lai khan a u Jack hi a phone a. A u chun a hung \huoi a, treatment thawpuiin a hringna a sanhim nawk niin a hril. Kum 33-a upa Kelly chun Twelve Steps a hmang dan (graph) suklangin: ‘Kum khat liemtah sung kha ka ta dinga hun khir tak niin ka hriet a. Ka hmang dan ka ruolhai share cheu ka nuom a nih. Ka beidawng lai ka u Jack ka phone a, ka umna hmuna inthawk a mi hung \huoi suoka, iengkhawm inkhina le mi demna khawm nei lova mi hmangaitu kuomah lawmthu ka hril naw thei nawh” tiin a ziek a. Kum khat sung 12 Steps hmanga an enkawl dan

le a har suok dan a tarlang. “Ka lamtluong hraw po poah ka kut a mi chel a. Kei le kei ka ngir thei ta naw hnunga mi kei ngirtu a nih. Dam suok dan dinga ka hriet sun chu, ka damdawi fak ding le hmuna ding ngaituo char kha a nih. Ka hringnun po po kha ka taksa le thlarau ka chau zo tah a ni tak. Ka nina tak khawm hrie ta lo khawpin ka lo um tah a nih” tiin a nun a hril. Kelly hin a nu le pa Ozzy le Sharon Osborne hai kuomah khawm lawmthu a hril bawk a. “Ka nu le pa iengtiklai khawma mi hmangaituhai chungah ka lawm bawk. Ka lungril po poin ka nu le pa ka hmangai a. Ka ruolhai harsatna ka tuok laia mi \hangpuituhai po po kuomah lawmthu ka hril bawk. Nangni bovin thaw thei nawng ka tih” tiin a ziek. Kelly chun tulai hnaia Demi Lovato a relapse ve kha a hrietthiem thu a hril a. “Ka thil tawng ta chau ka hril thei a. Addict hai ta ding chun, vawi khat lo nghei (har suok) tah a, thaw nawk (relapse) chu rinum tak a nih” tiin British talk show Loose Women le interview an neina ah a hril. Addict ta dinga invengna \ha khawm a hril a. “Addict, ngheia harfim ta hnunga thaw nawk nuomna ei nei phat chu mi dang leh ei inpawl a. Sunghai dam, nu le pa, u le nau dam inbiekpuia inrawnpui a \ha. Amiruokchu, tukhawma an mi dang thei nawh, eini le eini ei indang (insum) naw chun. Tukhawma an min thaw tir nawh, eini (chakna) bawkin ei thaw a nih. Chuleiin, mi dem lovin, mi \hangpuina hni lem ding a nih” tiin a hril. Drugs addict chun harfima um hi harsa an tih a. Relapse phat khawm an inthiem naw nuom bawk hlak leiin enkawl thiem an \ul a nih, tiin a umdan a hril.

Denzel Washington-in Hollywood a |ha deu Beisei

lOs angeles: Denzel Washington chun, nuhmei chunga nunrawng le an nuom naw saa remchang laa zalpui hlaktu Harvey Weinstein, hrem zo hnungtieng hin chu Hollywood khawm a danglam deu tah a beisei thu a hril a. Nuhmeihai ta dingin a him deu tah a ring.Kum 30 neka tam Hollywood lo chenchil ve tah Denzel Washington chun, ama khawm nau nunghak kum 27 mi Olivia a nei ve tah a. A naunu chunga nunrawngtuhai chu an dawi naw ding le himin an suo naw ding thu a hril bawk. The iNewspaper le an interview-na hunah, hienga nuhmeihai chunga nunrawngna thu an hung khek suok pui ngam taa, inzakaina danhai dam a hung danglam pei tah chun nuhmeihai ta ding khawmin a hung him deu pei tah a beisei thu a hril a. “Anachu, tukhawma iengkhawm

ei hrillawk thei nawh. Hunin hung hril a tih” tiin a hril. Weinstein pholang a nia hrem a ni hnung hin Hollywood khawvel a hung danglam tah a ring am ti an indawn a. “Ka beisei. Tuhin chu dan te te zawm ding le zui ding a hung tam ta a. Nuhmeihai ngirhmun a hung \ha deu met ta bawk leh, impact tak tak chu hun sawt seiah lan lang a tih. Tuchenah chu a \ha zawngin a fe a hawi” tiin a hril. A naunu Olivia chungchang ah, ama khata inenkawl theia acting career bawzui ve thei an tah zing laiin, “Ka naunu chunga nunrawngtu chu vangduoi hleng a tih. Zang ru bawng chu um ngei ngei an tih” tiin fiemthu thutakin a naunu chunga nunrawnghai an dawi naw ding zie a hril. Kum 63-a upa tah Denzel Washington chun, ama khawm kum 60 a nia inthawk khan la dam sawt met a nuom leiin zu a ngei tah niin a hril a. Dam sawt met theina ding chu ‘moderation’ le ‘dawn lo’ hi a nih, tiin a hril. Nupa kar thuah, a nuhmei Pauletta le an innei kum 35-na an tlung tah a, nau pali lai neia an lan nei thei zing chun nupa nun hi tlo taka siem thei a nizie a hril a. Hollywood a nih lei ela inmak kher kher ding anga ngaina lungril hi dehawn a \ul tah tiin a hril bawk. Golden Globe award winner hin June khan an nupa kum 35-na a lawm tah a nih. Kum 1983 khan an innei a, nau pali: John David (33), Katia (30), Olivia (27) le Malcolm (27) hai an nei.

Law Minister PP Chaudhary hril dan chun, Leprosy leia nupa inmak theina dan hi Dan an siem lai chun Leprosy hi sukdam thei a la ni naw lei niin a hril. “Leprosy suk-dam thei a lan naw a, inkai sawng thei a ni bawk leiin vantlang umnaa inthawkin a hrana sie hrang hlak an nih a. Khawtlang khawmin a en hran nasa em em a nih. “Amiruokchu, thiemna le varna a hung inssang pei a. Leprosy natna khawm suk-dam thei a hung niin khawtlang ngaidan khawm a hung danglam pei tah a. Chuleiin, ei Danhai khawm siem\hat an \ul tah a nih” tiin a hril. Parliament Inpui in\hung tawpna ni taka Bill dang an passed hai chu: The Right of Children to Free and Compulsory Edu-cation (Second Amendment) Bill, Fugitive Economic Offenders Bill, Prevention of Corruption (Amendment) Bill, Trafficking of Persons (Prevention, Protection and Re-habilitation) Bill, Criminal Law (Amend-ment) Bill, Commercial Courts, Commer-cial Division and Commercial Appellate Division of High Courts (Amendment) Bill and Requisitioning and Acquisition of Im-movable Property (Amendment) Bill hai an nih. Ro fel taka rel bakah Inpui chun Sup-plementary Demands for Grants (General) and Demands for Excess Grants (General)

for 2015-16, Budget Session nuhnungtaka an pass thei lo khawm passed a nih. Inpui rorel sung hin Starred Questions 75 chu rorelna hall sungah miin dawn an ni a. Chu bakah dawnna 285 chu Inpui table ah sie a ni bawk. Unstarred Question 4, 140 hai dawnna khawm dawkana sie a nih. Member han public issue hran hran 534 an put lut a, Rule 377 hnuoiah thu 326 put-lut a ni bawk. Hi Rule hnuoia hin public importance ni bek lo zawna hai chu zieka indawn thei niin ziek bawka dawnna pek thei a nih. Inpui chun tulai ruo tui sur nasat lei le ram \awl leia hmun hran hrana ei ramin harsatna a tuok chi hran hranhai khawm hriltlangna nei a ni bawk. Fel taka Bill 21 pass a ni thei laiin Speaker Mahajan hril dan chun, rorel lai chawkbuoia risie siem leiin darkar 8 le min-ute 26 sukhmang a ni a. Member hai chu hun bi tiem chin bakah darkar 20 le minute 43 an \hung hnufuol pha a nih, tiin a hril. “Iengkhawm nisienla, tu\um Session chu Session hmasa pahni – Budget Session 2017 2nd part le Monsoon Session nuhng-tak – hai nekin a hlawtling lem a nih. Mem-ber po po Independence Day hlim taka hmang dingin ka ditsak cheu!” tiin Inpui rorelna chu thu nawk um hma pova dingin a sukchawl ta a nih.

Parliament Monsoon Session zo

Kum 2015 a Committee le Manipur sawrkarin an lo remti ta angin state sawrkar chu Manipur State Population Commission an rang thei anga indin dingin JCILPS chun a ngen. Hi le inzawm hin Inrinni hin Mani-

pur sawrkar kuomah Ultimatum an peklut ding thu hrilin, Manipur mipui hai chu hi movement thlawp dingin JCILPS chun a ngen nghal bawk. (UNA)

Based year 1951 hi sukdanglam thei ni naw nih

Hi hun hin thlai chi hran hran, Aithing, Capsicum, Carombola le Chow Choe Bori hai ching dan le enkawl dan inziekna le-khabute khawm tlangzar a nih a. Addi-tional Chief Secretary (Agri.) Government of Manipur Mr. Letkhogin Haokip, IAS, Director, ICAR-ATARI-Zone VII, Umiam Barapani, Meghalaya Mr. Bidyut C. Deka le Director (Agriculture), Manipur Mr. Ph.

Rajendra Singh hai khawmin President le Guests of Honour angin an uop a. Losin-thawtu (farmers) hai chu kawng hran hra-nah infuiin an inpak bawk. Hi hun hi Krishi Vigyan Kendra, Thou-bal, Department of Agriculture, Manipur-in a huoihawt a nih a. KVK Thoubal staff hai, farmers le khawtlang \huoitu dang danghai khawm an \hang. (DIPR)

V. Hangkhanlian-in Seed Hub & KVK Office a hawng

NE FIS-in Sawrkarin MU community Suksiet A Tum Dan A SelImPhal: North east Forum for International Solidarity (NEFIS), Chan-digarh Unit le North East student inzawmkhawm pawl hai chun tulaia Ma-nipur University buoina thu le inzawmin Pubjab University, Chandigarh ah nuorna le nawrna an lo nei

ve a. Manipur sawrkarin Prof Pandey \ana, student hai buoina le thil ngen a ngaisak naw chu an in-thiem naw thu an puong. Students pawlhai chun, a chungcahgn thu suizui le ngaituoa rel a ni zing laia Vice Chancellor Prof Pandey chu ‘leave’

(chawl) pe an fetir leiin Manipur sawrkar an dem a. Chulai zinga Manipur University community hai kara in\hena le inhmu thiem nawna siem tuma a hmalakna an dem bawk a. VC Prof Pandey bawk sie nawk an tum niin an hril. (PNS/IT)