hmp5-1 - gsbooks.gs.kku.ac.th · hmp5-2. population and target groupsof this research were 100...

17
HMP5-1 การเข้าถึงบริการด้านสุขภาพของแรงงานข้ามชาติชาวพม่าในโรงงานอุตสาหกรรม จังหวัดขอนแก่น Access to Health Services of Burmese Migrant Workers in Industrial Factories in Khon Kaen Province ศราวุฒิ เหล่าสาย (Sarawut Laosai)* ดร.อภิศักดิ ธีระวิสิษฐ์ (Dr.Apisak Teeravisit)** บทคัดย่อ การศึกษาวิจัยครั ้งนี ้ มีวัตถุประสงค์ คือ 1) เพื่อศึกษารูปแบบการบริการด้านสุขภาพของแรงงานข้ามชาติชาว พม่าในโรงงานอุตสาหกรรม จังหวัดขอนแก่น 2)เพื่อศึกษาและประเมินสภาพการเข้าถึงบริการด้านสุขภาพของแรงงาน ข้ามชาติชาวพม่าในโรงงานอุตสาหกรรม จังหวัดขอนแก่น 3) เพื่อศึกษาแนวทางการพัฒนาบริการด้านสุขภาพของ แรงงานข้ามชาติชาวพม่าในโรงงานอุตสาหกรรม จังหวัดขอนแก่น ประชากรและกลุ่มเป้าหมาย คือแรงงานข้ามชาติ ชาวพม่า ที่เป็นพนักงานในโรงงานอุตสาหกรรม จังหวัดขอนแก่น จํานวน 100 คน เครื่องมือที่ใช้ในการศึกษาได้แกแบบสอบถามที่ได้จากการสังเกต ( Observation) และการสนทนากลุ ่ม (FGD) การวิเคราะห์ข้อมูลเชิงปริมาณใช้สถิติ ค่าเฉลี่ย ค่าความถี่และส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน การวิเคราะห์เชิงคุณภาพใช้การวิเคราะห์เชิงเนื ้อหาแบบอุปนัย และการ สนทนากลุ ่ม โดยผ่านล่ามแปลที่สื่อสารภาษาไทยได้ ผลการศึกษาการเข้าถึงบริการด้านสุขภาพ พบว่า 1) รูปแบบการบริการด้านสุขภาพนอกโรงงานอุตสาหกรรม แรงงานพม่าส่วนใหญ่มีความคิดเห็นต่อการ บริการด้านสุขภาพในระดับมาก โดยรูปแบบการบริการด้านสุขภาพ คือ สถานีอนามัยในชุมชน และโรงพยาบาล ( X =3.54) 2) สภาพการเข้าถึงบริการด้านสุขภาพ แรงงานพม่ามีความคิดเห็นต่อการเข้าถึงบริการด้านสุขภาพในระดับ มาก คือ ด้านการส่งเสริมสุขภาพ ( X =3.96) ส่วนใหญ่แรงงานมีการดูแลซึ ่งกันและกัน เนื่องจากแรงงานพม่าทีเดินทางมาทํางานนั ้นเป็นเครือญาติกันแม ้ไม่ใช่ญาติแต่รู้จักกันก็จะให้ความช่วยเหลือซึ ่งกันและกัน มีความรัก เอื ้ออาทร กัน และไม่มีเรื่องทะเลาะวิวาท ปัญหาที่สําคัญ คือ ขาดเจ้าหน้าที่ล่ามที่ช่วยแปลภาษาพม่าเป็นภาษาไทย 3) แนวทางการพัฒนาบริการด้านสุขภาพ แรงงานพม่ามีความพึงพอใจในระบบสวัสดิการด้านสุขภาพใน ปัจจุบัน แต่อย่างไรก็ตามควรมีการเตรียมความพร้อมด้านการดูแลสุขภาพของแรงงานก่อนมาทํางานและระหว่างทํางาน อยู่ในโรงงาน ABSTRACT The objectives of this research were: 1) to investigate the patterns of health services for Burmese migrant workers in industrial factories in Khon Kaen province 2) to study and evaluate healthcare accessibility of Burmese migrant workers in industrial factories in Khon Kaen province 3) to study development approaches health services for Burmese migrant workers in industrial factories in Khon Kaen province. * มหาบัณฑิต หลักสูตรศิลปศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาพัฒนาสังคม คณะมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น ** ผู ้ช่วยศาสตราจารย์ สาขาวิชาพัฒนาสังคม คณะมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น 1131

Upload: others

Post on 09-Sep-2019

2 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

HMP5-1

การเขาถงบรการดานสขภาพของแรงงานขามชาตชาวพมาในโรงงานอตสาหกรรม จงหวดขอนแกน

Access to Health Services of Burmese Migrant Workers in Industrial Factories in

Khon Kaen Province

ศราวฒ เหลาสาย (Sarawut Laosai)* ดร.อภศกด ธระวสษฐ (Dr.Apisak Teeravisit)**

บทคดยอ

การศกษาวจยครงน มวตถประสงค คอ 1) เพอศกษารปแบบการบรการดานสขภาพของแรงงานขามชาตชาว

พมาในโรงงานอตสาหกรรม จงหวดขอนแกน 2)เพอศกษาและประเมนสภาพการเขาถงบรการดานสขภาพของแรงงาน

ขามชาตชาวพมาในโรงงานอตสาหกรรม จงหวดขอนแกน 3) เพอศกษาแนวทางการพฒนาบรการดานสขภาพของ

แรงงานขามชาตชาวพมาในโรงงานอตสาหกรรม จงหวดขอนแกน ประชากรและกลมเปาหมาย คอแรงงานขามชาต

ชาวพมา ทเปนพนกงานในโรงงานอตสาหกรรม จงหวดขอนแกน จานวน 100 คน เครองมอทใชในการศกษาไดแก

แบบสอบถามทไดจากการสงเกต (Observation) และการสนทนากลม (FGD) การวเคราะหขอมลเชงปรมาณใชสถต

คาเฉลย คาความถและสวนเบยงเบนมาตรฐาน การวเคราะหเชงคณภาพใชการวเคราะหเชงเนอหาแบบอปนย และการ

สนทนากลม โดยผานลามแปลทสอสารภาษาไทยได

ผลการศกษาการเขาถงบรการดานสขภาพ พบวา

1) รปแบบการบรการดานสขภาพนอกโรงงานอตสาหกรรม แรงงานพมาสวนใหญมความคดเหนตอการ

บรการดานสขภาพในระดบมาก โดยรปแบบการบรการดานสขภาพ คอ สถานอนามยในชมชน และโรงพยาบาล

( X =3.54)

2) สภาพการเขาถงบรการดานสขภาพ แรงงานพมามความคดเหนตอการเขาถงบรการดานสขภาพในระดบ

มาก คอ ดานการสงเสรมสขภาพ ( X =3.96) สวนใหญแรงงานมการดแลซงกนและกน เนองจากแรงงานพมาท

เดนทางมาทางานนนเปนเครอญาตกนแมไมใชญาตแตรจกกนกจะใหความชวยเหลอซงกนและกน มความรก เอออาทร

กน และไมมเรองทะเลาะววาท ปญหาทสาคญ คอ ขาดเจาหนาทลามทชวยแปลภาษาพมาเปนภาษาไทย

3) แนวทางการพฒนาบรการดานสขภาพ แรงงานพมามความพงพอใจในระบบสวสดการดานสขภาพใน

ปจจบน แตอยางไรกตามควรมการเตรยมความพรอมดานการดแลสขภาพของแรงงานกอนมาทางานและระหวางทางาน

อยในโรงงาน

ABSTRACT

The objectives of this research were: 1) to investigate the patterns of health services for Burmese migrant

workers in industrial factories in Khon Kaen province 2) to study and evaluate healthcare accessibility of Burmese

migrant workers in industrial factories in Khon Kaen province 3) to study development approaches health services for

Burmese migrant workers in industrial factories in Khon Kaen province.

* มหาบณฑต หลกสตรศลปศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาพฒนาสงคม คณะมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยขอนแกน ** ผชวยศาสตราจารย สาขาวชาพฒนาสงคม คณะมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยขอนแกน

1131

HMP5-2

Population and target groups of this research were 100 Burmese migrant workers that worked in industrial

factories in Khonkaen. Questionnaires from observation and focus group discussions (FGD) were used as research

tools. Statistic, mean, frequency, and standard deviation were used for quantitative analysis. Content inductive

analysis and group discussions through the interpreter were used for qualitative analysis.

The research on healthcare accessibility showed that:

1) The patterns of health services outside the industrial factories. The opinion of Burmese workers on

health services was at high level. The services that they could access included community health center and hospital

( X =3.54). The factories where they worked, provided the basic treatment, and assigned the staff that would send

them to the hospital immediately in case of any serious sickness. Most of the workers had healthcare card, and were

satisfied with the healthcare and services they received from the doctors and nurses.

2) The healthcare accessibility. The opinion of Burmese workers on healthcare accessibility was at high

level, mostly on health promotion ( X =3.96). Generally, on their social process, Burmese workers had taken care of

one another. Most migrant workers were related. Some were relatives, some were not, but still assisted, gave help

and care to one another, without dispute. However, their major problem was a language barrier as lacking of the

interpreter to translate Burmese into Thai.

3) Development approaches for health services. Burmese workers were satisfied with the healthcare

system that they received. However, the healthcare for the workers should be maintained before and during the

work.

คาสาคญ: การเขาถงบรการดานสขภาพของแรงงานขามชาตชาวพมา

Key Word: Access to Health Services of Burmese Migrant Workers

ความเปนมาและความสาคญของปญหา

การพฒนาสงคมในยคโลกาภว ตน ท ให

ความสาคญเรองวทยาศาสตรและเทคโนโลย ท งใน

ดานงานพฒนาอตสาหกรรม การคมนาคม การสอสาร

สารสนเทศททนสมย สงผลใหเกดการไหลเวยนเงน

ลงทนอยางมหาศาลจากการลงทนของบรรษทขามชาต

พรมแดนระหวางประเทศไมอาจสกดกนอทธพลทน

ตางถนไดอกตอไป ปรากฏการณการยายถนขามชาต

ของประชากรในประเทศหนงไปพานกในประเทศ

ปลายทางจะมอตราทสงขน สงผลใหการยายถนขาม

ชาตเปนประเดนททวความสาคญมากขนในทกภมภาค

ของโลก กระทงเปนประเดนทรฐบาลทกประเทศใน

โลกไดใหความสาคญในการกาหนดนโยบายใน

ระดบประเทศ โดยองคการสหประชาชาตไดคาดวา ใน

ศตวรรษท 21 น จะเปนศตวรรษของการยายถนขาม

ชาต และปรากฏการณนจะทกอใหเกดผลกระทบตอ

การเปลยนแปลงทางเศรษฐกจ สงคม วฒนธรรม และ

การเมองอยางไมเคยเกดขนในประชาคมโลกมากอน

(กฤตยา, 2546)

ประเทศไทยไดดาเนนนโยบายการพฒนา

ประเทศภายใตกรอบแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคม

แหงชาต ฉบบท 6-7 (ระหวางป พ.ศ.2530-2539) ท

มงเนนการพฒนาโครงสรางขนพนฐานใหเกดการ

กระจายตว ทครอบคลมเชอมโยงไปยงภมภาคตางๆ

และประเทศใกลเคยง อาท การลงทนดานพลงงาน

โรงงานอตสาหกรรม การพฒนาระบบคมนาคมขนสง

สนคา การเปดดานการคาเสรตามแนวชายแดน เปนตน

1132

HMP5-3

ดงน นประเทศไทยจงกลายเปนศนยกลาง

ดานการคาการลงทน ทมการเตบโตทางเศรษฐกจใน

อตราทสงมาอยางตอเนอง การเจรญเตบโตดงกลาวได

กระจายตวไปทวทกภมภาคของประเทศ จงเกดความ

ตองการแรงงานในภาคอตสาหกรรมอยางรวดเรวและ

เพมสงขน โดยแรงงานชาวไทยในชนบทไดเคลอนยาย

สเมองใหญอนเปนแหลงทต งโรงงานอตสาหกรรม

และบางสวนไดรบการศกษาพฒนาฝมอและยกระดบ

การทางานทใชความร ทกษะทสงขน จานวนแรงงาน

กงฝมอและไรฝมอในประเทศจงมแนวโนมลดลง อก

ทงแรงงานภาคชนบทสวนหนงไดเคลอนยายไปทางาน

ในตางประเทศ สงผลใหเกดปญหาขาดแคลนแรงงาน

ซงทาใหผประกอบการตองแสวงหาแรงงานสญชาต

อนเขามาทดแทน ไดแก แรงงานสญชาตลาว พมา

และสญชาตกมพชา เปนตน จากขอมลของสานก

บรหารแรงงานตางดาว กรมการจดหางาน กระทรวง

แรงงาน พบวาเมอเดอนกรกฎาคม พ.ศ.2552 มแรงงาน

ข า ม ช า ต ท ข น ท ะ เ บ ย น ก บ ก ร ม ก า ร ป ก ค ร อ ง

กระทรวงมหาดไทยจานวน 1,030,000 คน และจาก

การประเมนของสถาบนวจยเพอการพฒนาประเทศ

ไทย (TDRI) และองคการระหวางประเทศเพอการ

โยกยาย ถนฐาน พบวา มแรงงานขามชาตอยางนอย

2,500,000 คน หรอรอยละ 2.7 ของกาลงแรงงานไทย

ทงหมด 36.5 ลานคน ซงการเขามาของแรงงานขาม

ชาตดงกลาว สงผลกระทบตอระบบเศรษฐกจ สงคม

และการสาธารณสขของประเทศไทยหรอชมชนท

อาศยอยอยางหลกเลยงไมได ในดานคณภาพชวตของ

แรงงานขามชาต ผลการวจยหลายชนในประเทศช

ตรงกนวาแรงงานขามชาตเปนกลมประชากรทมความ

เปราะบางสงมาก เพราะเสยงตอการถกใหทางานหนก

แตรบคาแรงตา การทางานมกไมปลอดภยและอยใน

สภาพแวดลอมทสกปรก เมอเจบปวยไมสามารถเขาถง

บรการสขภาพ การรกษาพยาบาล เมอประสบอบตเหต

จากการทางานกไมไดรบการคมครองตามกฎหมาย

แรงงานไทย แมในกลมทมบตรอนญาตทางานกมไดม

กลไกชวยเหลอเมอประสบปญหา ประเดนทสาคญท

มกถกกลาวถง ไดแก การถกเลอกปฏบตจากเจาหนาท

ดวยอคตและความกลวตอแรงงาน การขาดขอมล

ขาวสารและการศกษา ปญหาความยากลาบากในการ

เขาถงบรการสขภาพเนองจากไมสามารถสอสาร

ภาษาไทยได สงผลกระทบตอสขภาวะและการ

ดารงชวตโดยรวม นอกจากน แรงงานสวนใหญอาศย

อยในชมชนในสภาพทแออด ขาดระบบสขาภบาลทด

สะอาด และขาดสาธารณปโภคทจาเปน อกทงการม

รายไดต าทาใหแรงงานตองประหยดคาใชจายในการ

ดารงชวต การรบประทานอาหารราคาถก มกตองเผชญ

ภาวะทพโภชนาการ ปจจยเหลานทาใหเพมความเสยงตอ

การตดเชอโรคระบาดตางๆ ไดงาย (กฤตยา และคณะ,

2548)

จงหวดขอนแกน เปนอกจงหวดหนงทม

แรงงานขามชาตเขามาคาแรงงานภายในจงหวดเปน

จานวนมาก เนองจากจงหวดขอนแกนเปนศนยกลางท

มระบบการคมนาคมขนสงอนสามารถเชอมสภาค

ตางๆและกลมประเทศในอนภาคลมน าโขง จงม

โรงงานอตสาหกรรมทกระดบต งอยอยางหนาแนน

โดยเฉพาะพนทอาเภอเมอง ซงความตองการแรงงาน

จานวนมาก จากการศกษาขอมลแรงงานขามชาตทเขา

มาขนทะเบยนแรงงานในจงหวดขอนแกนพบวา ในป

พ.ศ.2552 มแรงงานตางดาวทยนขอรบใบอนญาตขน

ทะเบยนทางานแรงงาน จานวนทงสน 4,097 คน เปน

ชาย จานวน 2,164 คน เปนหญงจานวน 1,933 คน

จาแนกได 3 สญชาต ไดแก สญชาตลาว กมพชา และ

พมา โดยพบวามแรงงานสญชาตพมาขนทะเบยน

แรงงานสงสด จานวนทงสน 1,418 คน ทางานในพนท

เขตอาเภอเมองขอนแกนมากสด จานวน 1,333 คน

(สานกงานจดหางานจงหวดขอนแกน, 2552) ประเภท

งานทแรงงานขามชาตทา คอ เปนพนกงานในโรงงาน

อตสาหกรรม โดยสวนใหญผวาจางจะจดทพกอาศย

เปนลกษณะเรอนนอนแบบไมถาวรและเปนแฟลตอย

ในเขตโรงงานใหพกเปนสดสวนแยกจากชมชนชาว

ไทย จงกอรปกลายสภาพเปน“ชมชนชาวพมาใน

โ ร ง ง า น ” ท อ ย กน อ ย า ง ห น า แ น น ด ง น น จ า ก

1133

HMP5-4

สภาพแวดลอมทแออดทาใหเกดผลกระทบทางดานสข

ภาวะซงมกจะพบการระบาดของโรคตดตอบอยๆ เชน

วณโรค เปนตน เมอเจบปวยแรงงานดงกลาวจะเขารบ

การปฐมพยาบาลทหองพยาบาลในโรงงาน ซงผ

ใหบรการไมใชบคคลากรทางการแพทยหรอจาง

พยาบาลคนไทยมาใหบรการเปนครงๆ ไป นอกจากน

มบางสวนทไปรบบรการทโรงพยาบาลสงเสรม

สขภาพตาบลทอยใกลโรงงาน หากมอาการรนแรง

หรอฉกเฉนจะสงตอไปทโรงพยาบาลขอนแกน โดยม

ตวแทนชาวพมาทพดภาษาไทยไดทาหนาทนาสงและ

ชวยเปนลามแปลใหเจาหนาทในโรงพยาบาล

จากสภาพปญหาและขอจากดของแรงงาน

ขามชาตชาวพมาในเรองการสอสาร การขาดขอมล

ดานสขภาพ ไมสามารถเขาถงบรการดานสขภาพอยาง

เหมาะสมและเพยงพอ สงผลใหแรงงานขามชาต

เหลานมวถชวตอยอยางยากลาบาก ดงน น ผวจยจง

ตองการศกษาในเรองการเขาถงการบรการดานสขภาพ

ของแรงงานขามชาตชาวพมาในโรงงานอตสาหกรรม

ในจงหวดขอนแกน โดยใหความสาคญในเรองการ

จดการดานการเขาถงบรการดานสขภาพของแรงงาน

ขามชาตชาวพมา ควรเปนอยางไร ทจะสามารถสงผล

ใหเกดสขภาวะทดภายใตระบบสาธารณสขของรฐไทย

ทงในดานการสงเสรมสขภาพ การปองกนควบคมโรค

และการดแลรกษา ตลอดจนการไดรบบรการบน

พนฐานทเคารพในศกดศรของความเปนมนษย ท

สอดคลองตามประกาศปฏญญาอาเซยนทวาดวยการ

ปกปองและสงเสรมสทธของแรงงานตางชาต (ASEAN

Declaration on the Protection and Promotion of the

Rights of Migrant Workers) ดงมตของผนาอาเซยนใน

การประชมอาเซยนซมมต ครงท 12 (The 12th

ASEAN Summit) เมอวนท 13 มกราคม 2550 ณ เมอง

เซบ (Cebu) ประเทศฟลปปนส ซง เนนถงการท

“สมาชกอาเซยนตางมความรบผดชอบและตระหนก

รวมกนเกยวกบประชาคมอาเซยนทมนคงและมงคง

ท งน โดยการยกระดบคณภาพชวตของประชาชน

สรางความแนนแฟนทางวฒนธรรมโดยผานทาง

ประชาชน และสรางเสรมมาตรการตางๆทเกยวของกบ

การปกปองและสงเสรมสทธของแรงงานตางชาต”

(พชราวลย และคณะ, 2550)

คาถามการวจย

1. รปแบบการบรการดานสขภาพของ

แรงงานขามชาตชาวพมาในโรงงานอตสาหกรรม

จงหวดขอนแกน เปนอยางไร

2. สภาพการเขาถงบรการดานสขภาพของ

แรงงานขามชาตชาวพมาในโรงงานอตสาหกรรม

จงหวดขอนแกน มปจจยทเออหรอเปนอปสรรคท

สงผลกระทบตอการเขาถงบรการดานสขภาพของ

แรงงานขามชาตชาวพมาอยางไร

3. แนวทางการพฒนาการเขาถงการบรการ

ดานสขภาพของแรงงานขามชาตชาวพมาทเหมาะสม

ในโรงงานอตสาหกรรมจงหวดขอนแกน ควรเปน

อยางไร

วตถประสงคของการวจย

1. ศกษารปแบบการบรการดานสขภาพ

ของแรงงานขามชาตชาวพมาในโรงงานอตสาหกรรม

จงหวดขอนแกน

2. ศกษาสภาพการ เ ขา ถงบ ร การดา น

สขภาพของแรงงานขามชาตชาวพมาในโรงงาน

อตสาหกรรม จงหวดขอนแกน

3. ศกษาแนวทางการพฒนาการเขาถงการ

บรการดานสขภาพของแรงงานขามชาตชาวพมาท

เหมาะสมในโรงงานอตสาหกรรม จงหวดขอนแกน

ขอบเขตของการวจย

การศกษาเรองการเขาถงบรการดานสขภาพ

ของแรงงานขามชาตชาวพมาในโรงงานอตสาหกรรม

จงหวดขอนแกนไดแบงขอบเขตของการศกษา

ออกเปน 2 สวน ดงน

1134

HMP5-5

1. ขอบเขตดานพนท

พนททใชในการดาเนนการศกษา ไดแก

โรงงานอตสาหกรรมทประกอบการผลตแหอวนใน

เขตอาเภอเมองขอนแกนใน จานวน 4 แหง และในเขต

อาเภอหนองเรอ จานวน 1 แหง

2. ขอบเขตดานเนอหา

การศกษาครงนใชกรอบแนวคดการวจย

แบบผสมผสานเชงปรมาณและเชงคณภาพ (Mix

Method) ผวจยไดแบงเนอหาของการวจยออกเปน 3

สวน ดงน

2.1 รปแบบการดาเนนงานสงเสรม

สขภาพของแรงงานขามชาตชาวพมาในโรงงาน

อตสาหกรรมทดาเนนการอยในปจจบน ปจจยทเปน

เงอนไขสนบสนนและอปสรรคทสงผลในการเขาถง

บรการดานสขภาพของแรงงานชาวพมา รวมถงสภาพ

การเขาถงขอมลขาวสาร การจดบรการสขภาพเมอ

เจบปวย และการใหบรการของสถานประกอบการและ

ของรฐในพนท

2.2 สภาพการเขาถงบรการดานสขภาพ

ของแรงงานขามชาตชาวพมาในโรงงานอตสาหกรรม

2.3 แนวทาง การ พฒน าการ เขา ถ ง

บรการดานสขภาพของแรงงานขามชาตชาวพมาใน

โรงงานอตสาหกรรม

ประโยชนทคาดวาจะไดรบ

1. สามารถทราบถงรปแบบการบรการดาน

สขภาพของแรงงานขามชาตชาวพมาในโรงงาน

อตสาหกรรม

2. สามารถทราบถงสภาพการเขาถงบรการ

ดานสขภาพของแรงงานขามชาตชาวพมาในโรงงาน

อตสาหกรรม

3. สามารถทราบถงแนวทางการพฒนาการ

เขาถงบรการดานสขภาพของแรงงานขามชาตชาวพมา

ในโรงงานอตสาหกรรม

4. ผ ล ง า น ก า ร ว จ ย จ ะ ไ ด เ ป น ขอ ม ล

สารสนเทศเพอนาไปใชประโยชนตอการดาเนนงาน

ดานสงเสรมบรการดานสขภาพสาหรบแรงงานขาม

ชาตชาวพมาในโรงงานตอไป

แนวคด ทฤษฎและงานวจยทเกยวของ

แนวคดเกยวกบปจจยผลกดนและปจจย

ดงดดใหมการเคลอนยายแรงงาน

1. ปจจยผลกดนและดงดดของ LEE

ผ ศกษาไดสรปประเดนผลกดนและ

ปจจยดงดดใหมการเคลอนยายแรงงาน ซงมสวน

เกยวของกบการศกษาเรองการเขาถงการบรการดาน

สขภาพของแรงงานขามชาตชาวพมาในโรงงาน

อตสาหกรรมจงหวดขอนแกน ดงน

LEE ไดพยายามอธบายถงปจจยตางๆ ท

ทาใหคนยายถน โดยมขอสมมตฐานเบองตนวาการ

ยายจากทแหงหนงไปอกแหงหนงของมนษย จะตองม

สาเหตจากเพอการปรบตวใหเขากบการเปลยนแปลง

ทางดาน เศรษฐกจและสงคม ตวอยางของการ

เปลยนแปลงทางเศรษฐกจและสงคม จาแนกตามปจจย

ทมสวนในการผลกดนปจจยทมสวนในการดงดด ดงน

(อรณชย, 2545)

ปจจยทมสวนในการผลกดน

1. ก า ร ล ด น อ ย ถ อ ย ล ง ข อ ง

ทรพยากรธรรมชาต ราคาสนคาทผลตสงหรอม

อปสรรคในการผลตขาดบางอยางขาดแคลน

2. ไมสามารถหางานในอาณาบรเวณ

นนได

3. เกดภยพบตตางๆ

4. ถกกดขปราบปรามอนเนองจาก

สทธทางการเมอง ศาสนา ฯลฯ

5. เกดความเ บอหนายชมชน ดวย

เหตผลทางดานประเพณ วฒนธรรม

6. ผลกระทบทเกดจากชมชนทให

โอกาสพฒนาตนเองนอย

1135

HMP5-6

ปจจยทมสวนในการดงดด

1. โอกาสทจะไดงานทามสงหรอม

โอกาสใหเลอกอาชพทชอบไดมาก

2. โอกาสทจะสรางความมงคงให

ตวเองและครอบครวสง

3. ค ว า ม ด ง ด ด ใ จ ใ น ด า น

สภาพแวดลอม และความสะดวกสบายในการ

ดา ร ง ช ว ต เ ช น ทศ น ย ภ า พ อ าก า ศ บา น เ ม อ ง

สาธารณปโภค การคมนาคม ฯลฯ

4. การยายตามระหวางสาม – ภรรยา

หรอ บดา มารดา บตร ฯลฯ

Ravenstein (1975 อางถงในธนยพร ,

2539) ไดศกษาแนวคดเกยวกบจดเรมตนในการตง

ทฤษฎเกยวกบการอพยพ (Law of Migration) เพอ

อธบายมลเหตแหงการเขามาหางานทาของผลกลอบ

หนเขาเมองวาลกษณะการอพยพของประชากรตงแต

อดตมาจนถงปจจบน ไดแบงลกษณะของการอพยพ

ของประชากรออกเปน 5 ลกษณะคอ

1. การอพยพแบบด งเดม (Primitive

Migration) เปนการอพยพยายถนของชนในอดต เปน

การยายถนทอยเพอการดารงชวตรอด ปจจบนการ

อพยพจากชนบทเขาสเมองเพอแสวงหาวถการดาเนน

ชวตแบบใหมกถอวาอยในลกษณะน

2. การอพยพยายถนโดยถกบงคบ

(Forced Migration) เปนการยายถนโดยถกบงคบ

อาจจะถกบงคบโดยรฐบาลหรอผมอทธพลบางกลม

3. การอพยพโดยถกบบคน (Impelied

Migration) เปนการบบคนหรอกระต นใหอพยพ

เชนกน แตผทถกบบคนยงมสทธในการตดสนใจวาจะ

อยหรอจะไป

4. ก า ร อ พ ย พ โ ด ย เ ส ร ( Free

Migration) เปนการอพยพของปจเจกชนโดยเสร

อาจจะเกดจากแรงจงใจจากภายนอก เชน โดยตาแหนง

งาน รายได หรอเพอผจญภย การอพยพโดยเสรนาไปส

การอพยพลกษณะท 5

5. การอพยพแบบชนจานวนมาก

(Mass Migration) สบเนองมาจากการอพยพโดยเสร

ซงยายถนเขาไปบกเบกหรอผจญภยในถนทอยใหม จง

ใจใหชนจานวนมากยายถนตาม

การอพยพยายถนเปนปรากฏการณท

เกดขนในทกประเทศเปนสงทหลกเลยงไมไดในสงคม

การอพยพกมสาเหตแตกตางกน ลกษณะการอพยพก

แตกตางกน เชน อพยพหนความ แหงแลง อพยพหน

ภยธรรมชาต อพยพไปทางาน อพยพเพอการศกษา

เปนตน การอพยพมท งอพยพแบบถาวรและอพยพ

แบบชวคราว หรออพยพขามประเทศและอพยพ

ภายในประเทศ หรออพยพโดยความสมครใจและไม

สมครใจ

นอกจากน กฎแหงการอพยพยายถน

(Law of Migration) ซงเปนจดเรมตนในการตงทฤษฎ

เกยวกบการอพยพของ Ravenstein สามารถทจะใช

อธบายการลกลอบเขามาของแรงงานตางชาต โดย

Ravenstein ไดอธบายการอพยพยายถนไวดงน

1. ก า ร ย า ย ถ น แ ล ะ ร ะ ย ะ ท า ง

ประชากรสวนใหญจะอพยพในระยะทางใกล ๆ

2. ขนตอนของการอพยพหรอการ

ยายถน การยายถนทอยของประชากรทาใหเกด “คลน

การอพยพ (Current of Migration)” ไปสศนยกลาง

ดานการคาและอตสาหกรรม มประชากรหนาแนนขน

อยางรวดเรว

3. แ ร ง จ ง ใ จ ด า น เ ศ ร ษ ฐ ก จ ท ม

กฎหมายกดข เสยภาษสง อากาศเลว สงแวดลอมทาง

สงคมไมด สงตางๆ เหลานจะผลกดนใหคนอพยพ

ไปสพนททดกวา

นอกจากน Ravenstein (1975 อางถงใน

จระ, 2537) ไดศกษากระบวนการเคลอนยายแรงงานท

เกดขนโดยใชปจจยผลกดนและปจจยดงดด (Push–

Pull Hypothesis) มาอธบายปรากฎการณทเกดขน โดย

อาศยสมมตฐานทวา การเคลอนยายแรงงานจะเกดจาก

ปจจยผลกดนและปจจยดงดด ซงปจจยผลกดน

หมายถงปจจยกดดนททาใหแรงงานตองละทงถนทอย

1136

HMP5-7

เดม สวนปจจยดงดดคอปจจยทชกนาหรอดงดด

แรงงานใหเขาสพนทเปาหมาย ซงจากการศกษาพบวา

สาเหต ทแรงงานเคลอนยายมาจากปจจยผลกดนใน

พนทตนทางมากกวาปจจยดงดดในพนทเปาหมาย

โดยทกระบวนการเคลอนยายแรงงานจะเปนการ

โยกยายระยะทางสนๆ ในชวงแรก และจะถกดงดดเขา

สตวเมองไดอยางรวดเรว และปรมาณการเคลอนยาย

จะหมดไปเมอการขยายตวของเมองได แผกวาง

ออกไปครอบคลมพนทชนบท

จากแนวคดและทฤษฏดงกลาวมาแลว

ขางตน สงผลทาใหการเคลอนยายแรงงานระหวาง

ประเทศพมามาทางานในประเทศไทย ซงมปจจยอย 2

ดาน คอ สณ (ม.ป.ป. อางถงในเมธา, 2550)

1. ปจจยดงดด (Pull Factors) คอสง

ทเปนสาเหตดงดดใหแรงงานเคลอนยายออกจาก

ประเทศบานเกดไปสอกประเทศหนง สวนใหญ

เกยวกบเรองทวๆ ไป ดงน

- ระดบการจางและเงนเดอนทสง

กวาในประเทศบานเกด

- การขาดแคลนกาลงแรงงาน

- โอกาสความกาวหนาในอาชพ

- ปจจยทางสงคมและการเมอง

เชน นโยบายผอนผนการทางาน

2. ปจจยผลกดน (Push Factors) คอ

สงซงเปนสาเหตผลกดนใหแรงงานเคลอนยายออกจาก

ประเทศบานเกด สวนใหญเกยวกบเรองทวไป คอ

- อตราการวางงานสง

- ระดบคาจางต า เ มอ เ ทยบกบ

ประเทศอน

- ขาดหลกประกนความกาวหนา

ในอาชพ

- นโยบายกาลงคนไมเหมาะสม

- ปจจยทางสงคมและการเมอง

เชน สงครามการเมอง

นโยบายทางดานสาธารณสขเกยวกบแรงงาน

ตางชาตผดกฎหมาย

การทมแรงงานอพยพลกลอบเขามาทางานใน

ประเทศไทยหลายแสนคน ทาใหการจดบรการ

สาธารณสขเปนไปดวยความยากลาบาก โดยเฉพาะ

ปญหาอปกรณและเวชภณฑทใหบรการรกษาพยาบาล

แกแรงงานตางชาตหลายหมนคน ตองประสบปญหา

อปกรณและเวชภณฑบางอยางไมเพยงพอสาหรบคน

ไทย เพราะตองกระจายไปใหกบแรงงานตางชาตทมา

รบการรกษารวมทงงบประมาณดวยการสงเคราะหคา

รกษาพยาบาล และอตราการครองเตยงทถกแบงสวน

ไปใหกบแรงงานตางชาตดวย ปญหาเหลานยงคง เปน

ภาระหนกของเจาหนาทสาธารณสขในจงหวดชายแดน

มาตงแตกอนป พ.ศ.2535 และจวบจนถงปจจบนน

ป ญ ห า ห ลก ใ น ก า ร ว า ง ม า ต ร ก า ร ท า ง

สาธารณสขแกแรงงานตางๆ มาจากเหตทแรงงาน

ตางชาตสวนใหญยงคงเปนแรงงานผดกฎหมาย จงตอง

อยอยางหลบซอนเพราะกลวการถกจบ แมกระทง

สาธารณสขจะไดวางแนวทางสงเสรมใหแรงงาน

อพยพมการดแลตนเองทเหมาะสมหรอโรงพยาบาล

ของรฐเสมอไป แตในทางปฏบตจรงแลว ในหลาย

พนททาไดดวยความยากลาบากหรอทาไมไดเลย จง

นบวาเปนภาระทหนกของกระทรวงสาธารณสขอยาง

ย ง อ ยางไ รกต ามพจ ารณาจาก ดาน ผ ใหบ รการ

กระทรวงสามารถทจะทางานเชงรกไดอกมาก ถา

เจาหนาทสาธารณสขในระดบตางๆ ปรบเปลยนทศนะ

ในการทางานและการมองปญหาสขภาพจากการเปน

ผ รกษามาเปนผ ชแนะแนวทาง และไมแบงแยกวา

ผปวยเปนคนไทยหรอตางชาต เพราะสขภาพทดของ

แรงงานอพยพยอมหมายถงสขภาพทดของประชาชน

ไทยดวย ซงเทากบลดโอกาสเสยงในการแพรระบาด

ของโรคจากคนตางชาตมาสคนไทยเชนกน

1137

HMP5-8

กรอบแนวคดในการศกษา

กรอบการวจย เ รองการเขาถงบรการดาน

สขภาพของแรงงานขามชาตชาวพมา ในโรงงาน

อตสาหกรรม จงหวดขอนแกน เปนการศกษาวจยเชง

คณภาพและศกษาวจยเชงปรมาณ มกรอบ การวจยได

ดงน

1. คณลกษณะสวนบคคลของแรงงานพมา

ไดแก เพศ อาย สญชาต สถานภาพ ทพกอาศย การ

มใบอนญาต ลกษณะงานททา รายไดตอเดอน รายจาย

ตอเดอน

2. การศกษารปแบบการจดการบรการดาน

สขภาพของแรงงานขามชาตชาวพม าในสถาน

ประกอบการ เปนการนาเอาแนวคดสขภาวะมาอธบาย

ถงรปแบบการจดบรการสขภาพ ทเปนปจจยตอการม

สขภาวะและคณภาพชวตของแรงงานชาวพมา ผทม

เกยวของมบทบาทอยางไรบาง

3. ศกษาสภาพการ เ ขา ถงบ ร การดา น

สขภาพของแรงงานขามชาตชาวพมาในสถาน

ประกอบการ ทเกยวของกบสทธตามหลกประกน

สขภาพและหลกสทธมนษยชน สภาพปญหาอปสรรค

ขอจากด ทสงผลกระทบตอการเขาถงบรการสขภาพ

การนาเอาแนวคดการอยดมสขมาอธบายถงวถการ

ดารงชวตของแรงงานชาวพมา

4. แนวทาง ท เหมาะสมในการพฒนา

คณภาพชวตของแรงงานตามแนวทางการพฒนา

บรการดานสขภาพของแรงงานขามชาตชาวพมาใน

สถานประกอบการ เปนตน

วธดาเนนการวจย

1. พนทดาเนนการวจย

พนทการศกษาครงน เ ปนการศกษา

เรองการเขาถงการบรการดานสขภาพของแรงงานขาม

ชาตชาวพมาในโรงงานอตสาหกรรม จงหวดขอนแกน

ผวจยไดกาหนดพนทคอทพกของแรงงานพมาหรอ

ชมชนของชาวพมาทโรงงานจดสรรใหพกอาศย และ

บรการดานสาธารณสขภายในโรงงาน เพอใหไดขอมล

ทครบถวน

2. ประชากรและกลมตวอยาง

2.1 ประชากรและกลมเปาหมาย คอ

แรงงานขามชาตชาวพมา ทเปนพนกงานในโรงงาน

อตสาหกรรม จงหวดขอนแกน จานวน 100 คน

2.2 ผ ใหขอมลทมสวนเกยวของใน

ประเดนการเขาถงบรการดานสขภาพของแรงงานขาม

ชาตชาวพมา จานวน 10 คน ดงน

2.2.1 ผบรหารและเจาหนาทฝาย

ปฏบตงานในโรงงานแหอวน จานวน 3 คน

2.2.2 เ จา ห นา ท อ ง คก ร ภา ค ร ฐ

เอกชน และองคกรปกครองสวนทองถน จานวน 3 คน

2.2.3 เจาหนาทหนวยบรการดาน

สขภาพของรฐ จานวน 2 คน

2.2.4 เจาหนาทผ ใหบรการดาน

สงคม จานวน 2 คน

3. ขอบเขตของการวจย

งานวจยเรองการเขาถงการบรการดาน

สขภาพของแรงงานขามชาตชาวพมาในโรงงาน

อตสาหกรรม จงหวดขอนแกน ประเดนทสนใจคอ

สภาพการดาเนนงานสงเสรมการเขาถงบรการดาน

สขภาพของแรงงานขามชาตชาวพมาในสถาน

ประกอบการ ปจจยทมผลตอการเขาถงบรการดาน

สขภาพของแรงงานขามชาตชาวพมาในสถาน

ประกอบการ แนวทางในการพฒนาการเขาถงการ

บรการดานสขภาพของแรงงานขามชาตชาวพมาท

เหมาะสมในโรงงานอสาหกรรมเทานน

4. เครองมอทใชในการวจย

4.1 ก า ร ศ ก ษ า ข อ ม ล พ น ฐ า น

(Documentary Study) โดยคนควา การรวบรวมขอมล

จากแหลงขอมล อาท วทยานพนธ พระราชบญญต

กฎกระทรวง ประกาศ บทความ วารสาร หนงสอ สอ

อเลคทรอนค และสอสงพมพอนๆเกยวกบแรงงานขาม

ชาตชาวพมา

1138

HMP5-9

4.2 ก า ร ศ ก ษ า เ ช ง ป ร ม า ณ ใ ช

แบบสอบถาม (Question) จานวน 100 ชด ผวจยได

ดาเนนการประสานความรวมมอกบผบรหารในสถาน

ประกอบการ ผานเจาหนาทในโรงงาน การสราง

สมพนธภาพและความไววางใจกบพนกงานแรงงาน

ขามชาตชาวพมา ทมบทบาทการเปนอาสาสมคร

สาธารณสขแรงงานตางดาว หรอ อสต. เพอการเขาถง

และการเกบรวบรวมขอมลกบกลมเปาหมายแรงงาน

ชาวพมาในพนทศกษา และขอมลเชงคณภาพ ใช

วธการเกบรวบรวมขอมล 2 วธ ประกอบดวย

4.2.1 การสงเกต (Observation) ใช

ว ธ ก า ร ส ง เ ก ต แ บ บ ม ส ว น ร ว ม ( Participant

Observation) แ ล ะ ไ ม ม สว น ร ว ม ( Non-Participant

Observation) เ ปนการสง เกตเ ชงสารวจ (Survey)

สภาพทวไปในพนท สถานการณทเกดขนในการ

ใหบรการสขภาพทงภายในสถานประกอบทแรงงาน

อาศยอย หรอการทางานในโรงงาน รวมทงในสถาน

บรการดานสขของรฐ และปจจยอนๆเพอหากลกฐาน

หรอขอมลทเกยวของ โดยการจดบนทกปรากฏการณ

ทมผลตอการวจยในทกดาน เชน การใชชวตประจาวน

สวสดการทางสงคม การสรางสมพนธภาพระหวาง

บคคล การสอสาร

4.2.2 การสนทนากลม (Focus

Group Discussion) การสนทนากลมแรงงานขามชาต

ชาวพมา ผวจยไดดาเนนงานการรวมกลมแรงงานและ

จดกจกรรมสนทนากลมยอยผานลามแปลทสอสาร

ภาษาไทยได จานวน 11 คน บรเวณทใชจดการ

สนทนากลมคอภายในโรงงานแหอวนซงอยใกลๆ ท

พกของแรงงานชาวพมา เมอวนท 2 ตลาคม 2554 ซงม

แรงงานชาวพมาเพศหญง จานวน 6 คน เพศชาย

จานวน 5 คน เขารวมการสนทนาในครงน โดยผวจย

ดาเนนการตลอดการวจย รวมท งการสงเกต การ

สมภาษณ การแลกเปลยนเรยนรกบแรงงานรวมไปถง

ผทเกยวของกบแรงงาน คอ ผดแลแรงงานชาวพมาใน

การพานาสงโรงพยาบาลกรณทเจบปวยทวไปหรอ

เจบปวยอยางรนแรง

5. การเกบรวบรวมขอมล

5.1 วธการเกบขอมล

การศกษาค รง น เ ปนขอ มล เ ชง

คณภาพและเชงปรมาณ ผศกษาพยายามเจาะลกถงแบบ

แผนในการดารงชวตของแรงงานพมา เพออธบายภาพ

สะทอนความเปนอยของแรงงานพมา ในสถาน

ประกอบการและความสมพนธทงแรงงานพมาดวยกน

และความสมพนธระหวางแรงงานพมากบชมชนและ

ทองถน ความสมพนธระหวางแรงงานไทยกบแรงงาน

พมาในทศนคตของการทางานและการอยรวมกน ทง

ภายในและภายนอกกลม ซงใชวธการเกบขอมลหลาย

รปแบบ ดงน

5.1.1 การเกบขอมลเชงปรมาณ ผ

ศกษาใชวธแจกแบบสอบถาม จานวน 100 ชด โดยม

ขอ คาถ า ม ท สาม า ร ถ เ ป ด เ ผ ย ขอ ม ล ไ ด ใ น ดา น

คณลกษณะสวนบคคล และคาถามปลายเปดเรองการ

เขาถงการบรการดานสขภาพของแรงงานขามชาตชาว

พมาในโรงงานอตสาหกรรม เชน ขอมลดานสขภาพ

การใชชวตประจาวน การทางาน การรบบรการดาน

สขภาพสวสดการทางสงคม โดยมแนวคดหลกในการ

ชวยวเคราะหขอมลคอ แนวคดเรองสทธบรการดาน

สขภาพ คณภาพชวต สขภาวะของแรงงานขามชาต นา

ขอมลจดหมวดหม และบนทก

5.1.2 สมภาษณเชงลกกบแรงงาน

พมาในประเดนตางๆ เชน การดารงชวตประจาวน

การเจบปวย ไมสบาย การดแลรกษาตนเอง การเขาพก

รกษาตวในโรงพยาบาล เปนตน

5.1.3 สมภาษณเชงลกกบคนไทย

ในชมชนและทองถน เชน ผใหทพกพงกบแรงงานพมา

หรอเจาของกจการทจางแรงงานพมา รวมไปถง

เจาหนาทของรฐทมสวนเกยวของกบแรงงานขามชาต

เปนตน

5.1.4 การสมภาษณแบบสนทนา

กลม โดยผศกษาแบงกลมในการสมภาษณเปน กลม

จานวน 11 คน โดยมลามแปลภาษาจานวน 2 คน และม

ผชวยวจยจานวน 3 คน คอ เจาหนาทของมลนธพฒนา

1139

HMP5-10

เครอขายเอดส (AidsNet) สานกงานภาคอสาน เปนผ

จดบนทกในขณะสมภาษณแรงงานพมา

5.2 ขนตอนในการเกบรวบรวมขอมล

5.2.1 รวบรวมขอมลทตยภม โดย

ทาการทบทวนแนวคด ทฤษฎ และงานวจยทเกยวของ

รวมถงเอกสารตางๆ เพอนามาเปนขอมลพนฐานใน

การทาการศกษา สรางเปนแนวคาถามทใชวธการ

สมภาษณและการเกบรวบรวมขอมล

5.2.2 เกบขอมลปฐมภม รวบรวม

ขอมลจากพนทวจย ซงเปนขอมลเชงคณภาพ โดยใช

วธการสมภาษณแบบเจาะลก การสนทนากลม การ

สงเกตพฤตกรรมและการแสดงออก (สมศกด, 2538)

เปนตน มขนตอนคอ

(1) แ น ะ น า ต ว แ ล ะ ช แ จ ง

วตถประสงคในการเขามาศกษาวจย ผานเจาหนาทและ

ผเปนเจาของกจการ หรอผใกลชดกบแรงงานพมา เพอ

สรางความเขาใจและความรจกเพอความสะดวกในการ

เกบรวบรวมขอมลตอไป

(2) เกบขอมลภาคสนาม ผศกษาใช

การศกษาเชงคณภาพทอาศยทศนะคนใน (Emic View)

โดยการเขาไปรวมสงเกตและทากจกรรมรวม เพอ

สรางมตรภาพอนด สรางความคนเคยกบแรงงานพมา

ซงจะนาไปสการเกบรวบรวมขอมลทเปนจรงและ

สามารถตรวจสอบขอมลไดมากขน

โ ด ย ก า ร เ ก บ ร ว บ ร ว ม ข อ ม ล

ภาคสนามจาเปนตองใชการจดบนทกทมประสทธภาพ

เพราะการจดบนทกเปนองคประกอบหนงของเทคนค

ตางๆ ทจะตองมใชเพอใหไดขอมลทสมบรณทสด การ

จดบนทกสามารถทาใหขณะทสมภาษณและตองทาให

เปนธรรมชาตมากทสด การจดบนทกน นจะตองทา

อยางรวดเรว อาจมสญลกษณหรอเทคนคสวนตวตางๆ

ทจะจดใหไดทศนคตของผใหขอมลอยางแทจรง ซงผ

ศกษาไดทาการจดบนทกขณะทสมภาษณ บนทก

ภาพนงและบนทกเสยงการเกบขอมลใหไดขอมลท

ครบถวน เ หนภาพกมความจา เ ปนทจะตองใช

เทคโนโลยชวยดวยเพอใหไดขอมลทชดขน และท

สาคญคอจะตองไดรบอนญาตจากผ ใหขอมลกอน

เชนเดยวกนกบการจดบนทก แตกอนทจะบนทกเสยงก

ตองพจารณากนกอนวา เสยงรอบขางดงไปหรอไม

บนทกแลวจะไดยนหรอไม ผใหขอมลจะรสกแปลก

และใหขอมลเปลยนไปหรอไมตองพจารณาในจดน

ดวย ซงกอาจจะใชเทคนคทแตกตางกนไปแตละคน

การตรวจสอบความนาเชอถอของ

ขอมลโดยใชเทคนคการตรวจสอบขอมลแบบสามเสา

(Triangulation Technique) ไดแก การตรวจสอบแบบ

สามเสาดานขอมล (Data Triangulation) ตรวจสอบ

โดยผศกษาจะสมภาษณผใหขอมล คอ 1) กลมแรงงาน

พมา 2) กลมผประกอบกจการ 3) กลมแรงงานไทย

จากพนทในอาเภอเมอง จงหวดขอนแกน และการ

ตรวจสอบแบบสามเสาดานวธการรวบรวมขอมล

(Methodological Triangulation) ผ ศกษาใชวธการ

หลายๆ วธ ไดแกการสมภาษณแบบเจาะลกรวมกบ

ทกษะการสงเกต เพอเกบรวบรวมขอมลในประเดน

เดยวกนวาจะไดขอมลตรงกนหรอไม อยางไร

(3) การเกบขอมลเชงปรมาณ ผ

ศกษาใชวธแจกแบบสอบถาม จานวน 100 ชด โดยม

ขอ คาถ า ม ท สาม าร ถ เ ป ด เ ผ ย ขอ ม ล ไ ด ใ น ดา น

คณลกษณะสวนบคคล และคาถามปลายเปดเรองการ

เขาถงการบรการดานสขภาพของแรงงานขามชาตชาว

พมาในโรงงานอตสาหกรรม เชน ขอมลดานสขภาพ

การใชชวตประจาวน การทางาน การรบบรการดาน

สขภาพสวสดการทางสงคม โดยมแนวคดหลกในการ

ชวยวเคราะหขอมลคอ แนวคดเรองสทธบรการดาน

สขภาพ คณภาพชวต สขภาวะของแรงงานขามชาต นา

ขอมลจดหมวดหม และบนทก

6. การวเคราะหขอมล

ผ ว จ ย ร ว บ ร ว ม ขอ ม ล แ ล ะ ท า ก า ร

ประมวลผล รวมทงวเคราะหขอมลไปตลอดชวงเวลาท

เกบรวบรวมขอมล ซงเปนการวเคราะหเพอสรางความ

เขาใจในประเดนททาวจยใหมากขน การวเคราะห

ขอมลเรมทาตงแตขนตอนการเกบขอมลในภาคสนาม

โดยผวจยจะนาขอมลมาอานวเคราะหบนทกภาคสนาม

1140

HMP5-11

อกครง เมอมประเดนตกหลนกจะกลบไปเกบเพม

นอกจากนยงไดมการบนทกขอสงเกตตางๆ ไวตางหาก

และไดมการคยกนเสมอๆ เพอกนลมและไมใหม

ประเดนใดพลาดตกหลนไป มการวเคราะหเชงเนอหา

แบบอปนย (Analytic Induction) คอการตความ สราง

ขอสรปขอมลจากปรากฏการณทสงเกต สมภาษณแบบ

เจาะลก และการสนทนากลมแบบเจาะจง(Focus

Group) (สมศกด, 2538) รวมถงการวเคราะหโดยการ

จดหมวดหม จาแนกชนดขอมล (Typological Analysis)

การวเคราะหโดยการเปรยบเทยบขอมล (Constant

Comparison) คอการนาขอมลมาเปรยบเทยบ การสราง

ขอสรป เปนแผนภาพและตารางสรปขอมล เพอตอบ

คาถามการวจยมแบบแผนพฤตกรรมอยางไร เพอให

เขาใจสภาพแทจรง รวมทงมองแนวทางการปรบปรง

สภาพการณตางๆ ในสงคม เพอใหเกดการถายทอด

เนอหาและการวเคราะหไดชดเจน โดยมการนาเสนอ

ขอมลเปนไปตามกรอบแนวคดและทฤษฎทเกยวของ

ในการวจย กลาวโดยสรปกระบวนการในการวเคราะห

ขอมลมดงน

6.1 วเคราะหขอมลเชงปรมาณ โดยใช

คอมพวเตอร ค านวณคาเฉลย คารอยละ คาสวน

เบยง เบนมาตรฐาน สรปเปนตารางในสวนของ

แบบสอบถาม นอกจากนนยงมการตรวจสอบขอมล

ในการจดเกบขอมลจะมการตรวจสอบขอมลวามความ

เทยงตรงเพยงใดโดยการถามคาถามเดมกบคนอนๆ ดวย

6.2 สาหรบการวเคราะหขอมลเชง

คณภาพ ประกอบไปดวย

6.2.1 ว เ ค ร า ะ ห ข อ ม ล ข ณ ะ

สมภาษณ มการวเคราะหตามประเดนคาตอบทไดจาก

ผใหสมภาษณ และถามตอในประเดนทกาหนด ท ง

ดานคณลกษณะสวนบคคลของแรงงานพมาในจงหวด

ขอนแกน

6.2.2 วเคราะหขอมลจากบนทก

ภาคสนาม ขอมลทผวจยถอดเทปทเปนคาพดของผให

ขอมล เพอดวามขอมลในประเดนใดบางทเกยวของ

ห ร อ สม พน ธกน อ ยา ง ไ ร เ พอ ช ว ย ทา ใ หขอ ม ล

ครอบคลมและชดเจนมากยงขน

6.2.3 ว เ ค ร า ะ ห ค ว า ม ส ม พ น ธ

ภายในหมวดหม โดยนาขอมลทไดมาจดเปนหมวดหม

ตามประเดนในแนวทางการสมภาษณ และวเคราะห

ความสมพนธภายในหมวดหม เพอชวยทาใหการเขยน

สรปและวเคราะหขอมลครอบคลม และถกตองชดเจน

มากยง ขน รวมท ง ชวยไมใหผ วจยหลงประเดน

เนองจากการมองเหนหรออานขอมลหลงจากทจด

หมวดหมจะชวยกลนกรองเนอหาใหอยในประเดนท

เราศกษาไดระดบหนงแลว

6.2.4 ว เ ค ร า ะ ห ค ว า ม ส ม พ น ธ

ระหวางหมวดหม โดยนาขอมลทไดในแตละหมวดหม

มาวเคราะหความสมพนธกน ขอมลทกสวนตาม

ประเดนการศกษาไมวาจะเปนคณลกษณะสวนบคคล

สาเหตและชองทางในการอพยพของแรงงานพมาใน

จงหวดขอนแกน จะตองพจารณาเชอมโยงเนอหาอยาง

เขาใจเพอชวยใหภาพการวเคราะหชดเจนตรงประเดน

มากยงขน

6.2.5 วเคราะหเพอหาขอสรปตาม

กรอบแนวคดทฤษฎ หลงจากว เคราะหตาม

กระบวนการขางตนแลว นาขอมลทงหมดมาวเคราะห

โดยภาพรวมตามกรอบแนวคดทใชในการวจย ซงม

การวางกรอบแนวคดไวค ร าวๆ หลงจากศกษา

ปรากฏการณภาคสนามแลวจะมการทบทวนแนวคด

ทฤษฎทเหมาะสมบางประเดนเพมเตมเพอวเคราะห

ขอมลและอธบายปรากฏการณบางอยางใหครอบคลม

มากยงขนตอไป กระบวนการวเคราะหดาเนนไป

พรอมๆ กบการตรวจสอบขอมลทกขนตอนตงแตชวง

ทเรมเกบขอมลจนกระท งถงขนตอนสดทายในการ

ประมวลผลและวเคราะหในภาพรวม หากพบวา ม

ขอมลบางประเดนมความขดแยงกนหรอขอมลไม

ชดเจน ผศกษาจะตรวจสอบเนอหาเบองตนจากทมอย

และบางสวนกจะตองกลบไปเกบขอมลเพมเตมเพอให

ไดขอมลทมความสมบรณและถกตองชดเจนมากทสด

1141

HMP5-12

อภปรายผลการศกษา

1. นโยบายการจดแรงงานขามชาตและการ

เคลอนยายแรงงาน แนวโนมในอนาคต

บรบทของแรงงานพมา

ผลจากการศกษาการเคลอนยายแรงงาน

พมาทเดนทางมาทางานในจงหวดขอนแกน สวนใหญ

เปนเพศหญง มอายระหวาง 26-30 ป มสถานภาพโสด

จบการศกษาระดบระดบประถมศกษา (ป.1-4) มเชอ

ชาตเปนชาวพมา (Burman) และแรงงานพมาไดพก

อาศยอยในสถานทประกอบการ ไมสามารถสอสาร

ภาษาไทย ไดท งทกษะการอาน การพด สวนใหญ

แรงงานพมาไมเคยทางานทจงหวดอนมากอน ถาเคยก

ตอบวาเคยทางานทอาเภอแมสอด จงหวดตาก มากอน

เปนแรงงานทเขามาทางานในจงหวดขอนแกน นอยกวา

1 ป มสถานะทางทะเบยนแรงงานตางดาว คอมหนงสอ

เดนทางเขาประเทศ แรงงานทเขามาทางานในจงหวด

ขอนแกน มคาใชจาย ดงนคอ คาทาหนงสอเดอนทาง

คาทาวซา คาเดนทางมาจงหวดขอนแกน มคาใชจาย

8,000-10,000 บาท ลกษณะงานททางานคอแผนกผลต

แหอวน เชน ทอ ต ชกใย กรอดาย ทออวน มรายไดตอ

เดอนระหวาง 4,100-5,000 บาท มรายจายตอเดอน

ระหวาง 2,100-3,000 บาท สวนใหญแรงงานพมามเงน

เกบออมตอเดอน นอยกวา 3,000 บาท และพบวา

แรงงานพมามเงนสงบานตอเดอนนอยกวา 3,000 บาท

เหตผลทตองการมาทางานในจงหวด

ขอนแกน สวนใหญแรงงานตอบวา ตองการทางาน

และมเงนเกบสงทางบาน ซงผลจากการศกษาดงกลาว

สอดคลองกบงานวจยของ กงกรานต (2551) เรอง

ปจจยทผลตอการเดนทางไปทางานในตางประเทศของ

แรงงานไทย โดยศกษาถงปจจยทมผลตอการเดนทาง

ไปทางานตางประเทศ วธการทางานหรอหางาน

รวมถงปญหาทเกดขนและการแกไขปญหา ศกษา

สภาพการทางาน ความเ ปนอย ในการทางานท

ตางประเทศ และกลบมา พบวา ปจจยทมผลตอการ

ตดสนใจคอ การศกษาต า รายไดไมแนนอน และ

ทางานเปนลกจางเอกชน มหนสนมาก และมคาใชจาย

ในครอบครวสง และเครอขายองคกรพฒนาเอกชน

ตามแนวชายแดนภาคอสาน (2550) ไดกลาวถงผลการ

สารวจขอมลแรงงานแรงงานในพนทตามแนวชายแดน

ของภาคอสาน ผานการสงเกตแบบมสวนรวมกบ

กลมเปาหมาย เจาหนาทจดผอนปรน และเจาของสถาน

ประกอบการ พบวา ปจจยทเกยวของกบการเคลอนยาย

แรงงาน คอเศรษฐกจไมดในประเทศของตนและ

ตองการรายไดเพมเพอจนเจอครอบครว

นโยบายของรฐบาลเรองการขยายเวลา

ก า ร พ ส จ น ส ญ ช า ต แ ล ะ ก า ร ผ อ น ผ น ใ ห อ ย ใ น

ราชอาณาจกรแกแรงงานตางดาว

ผ ศ ก ษ า ไ ดคน ค วา ร ว บ ร ว ม ขอ ม ล

เกยวกบนโยบายของรฐบาลเรองการขยายเวลาการ

พสจนสญชาตและการผอนผนใหอยในราชอาณาจกร

แกแรงงานตางดาว และการแตงต งกรรมการใน

คณะกรรมการบรหารแรงงานตางดาวหลบหนเขาเมอง

เพมเตม จากมตคณะรฐมนตรทพจารณาเหนชอบตามท

กระทรวงแรงงานเสนอ ดงน

1. การขยายเวลาการพสจนสญชาต

และการผอนผนใหอยในราชอาณาจกรเ ปนการ

ชวคราวแกแรงงานตางดาวหลบหนเขาเมองสญชาต

พมา ลาว และกมพชาทจดทะเบยน และไดรบอนญาต

ทางาน ป 2552 ตามมตคณะรฐมนตรเมอวนท 18

ธน วาค ม 2 5 50 ม ต ค ณะ ร ฐม น ตร เ มอ วน ท 2 6

พฤษภาคม 2552 วนท 28 กรกฎาคม 2552 และวนท 3

พฤศจกายน 2552 รวมท งสนจานวน 1,310,690 คน

(พมา 1,076,110 คน ลาว 110,406 คน กมพชา 124,174

คน) ซงเปนแรงงานตางดาวทใบอนญาตทางาน

หมดอายวนท 20 มกราคม 2553 จานวน 61,543 คน

และแรงงานตางดาวทใบอนญาตทางานหมดอายวนท

28 กมภาพนธ 2553 จานวน 1,249,147 คน ทไดแจง

ความประสงคเขารบการพสจนสญชาต โดยขยายเวลา

การอนญาตใหอยในราชอาณาจกรเปนการชวคราวเพอ

รอการสงกลบไมเกน 2 ป สนสดวนท 28 กมภาพนธ

2 5 5 5 แ ล ะ ไ ม ตอ ง ป ฏ บ ต ต า ม ม า ต ร า 5 4 แ ห ง

1142

HMP5-13

พระราชบญญตคนเขาเมอง พ.ศ. 2522 โดยแรงงานตาง

ดาวดงกลาวตองกรอกแบบการพสจนสญชาตใหแลว

เสรจภายในวนท 28 กมภาพนธ 2553 และเขารบการ

พสจนสญชาตใหแลวเสรจตามวนเวลาทกาหนด ทงน

ไมเกนวนท 28 กมภาพนธ 2555 และใหหนวยงานท

เ กยวของดา เ นนการ ซง กระทรวงสาธารณสข

ดาเนนการ คอ ตรวจสขภาพและประกนสขภาพแก

แรงงานตางดาวทไดรบการขยายเวลาการผอนผนใหอย

ในราชอาณาจกรเปนการชวคราว โดยแรงงานตางดาว

ชาระคาตรวจสขภาพ 600 บาทและคาประกนสขภาพ

1,300 บาท ในกรณแรงงานตางดาวทมใบอนญาตทางาน

ตามระบบผอนผนเดม ซงใบอนญาตทางานยงไมสนอาย

และไดรบการพสจนสญชาตใหกระทรวงสาธารณสข

พจารณายกเวนการดาเนนการตรวจสขภาพสาหรบ

แรงงานตางดาวดงกลาว ซงตรวจสขภาพแลวตามระบบ

ผอนผนเดมไมตองตรวจสขภาพซ าซอนอก

2. ดานสขภาวะ คณภาพชวตและความอย

ดมสขของแรงงานชาวพมา

ผ ศกษาไดสรปและรวบรวมเกยวกบ

นโยบายทางดานสาธารณสขเกยวกบแรงงานตางชาต

ผดกฎหมาย โดยเฉพาะแรงงานตางชาตชาวพมา ทม

แรงงานอพยพลกลอบเขามาทางานในประเทศไทย

หลายแสนคน ทาใหการจดบรการสาธารณสขเปนไป

ดวยความยากลาบาก โดยเฉพาะปญหาอปกรณและ

เวชภณฑทใหบรการรกษาพยาบาลแกแรงงานตางชาต

หลาย หมน คน ตอง ประสบปญ หาอ ปกร ณแล ะ

เวชภณฑบางอยางไมเพยงพอสาหรบคนไทย เพราะ

ตองกระจายไปใหกบแรงงานตางชาตทมารบการรกษา

รวมทงงบประมาณดวยการสงเคราะหคารกษาพยาบาล

และอตราการครองเ ตยง ทถกแบงสวนไปใหกบ

แรงงานตางชาตดวย ปญหาเหลานยงคง เปนภาระ

หนกของเจาหนาทสาธารณสขในจงหวดชายแดนมา

ตงแตกอนป พ.ศ.2535 และจวบจนถงปจจบนน

ปญหาหลกในการวางมาตรการทาง

สาธารณสขแกแรงงานตางๆ มาจากเหตทแรงงาน

ตางชาตสวนใหญยงคงเปนแรงงานผดกฎหมาย จงตอง

อยอยางหลบซอนเพราะกลวการถกจบ แมกระทง

สาธารณสข จะไดวางแนวทางสงเสรมใหแรงงาน

อพยพมการดแลตนเองทเหมาะสมหรอโรงพยาบาล

ของรฐเสมอไป แตในทางปฏบตจรงแลว ในหลาย

พนททาไดดวยความยากลาบากหรอทาไมไดเลย จง

นบวาเปนภาระทหนกของกระทรวงสาธารณสขอยาง

ย ง อ ยางไ รกต ามพจ ารณาจาก ดาน ผ ใหบ รการ

กระทรวงสามารถทจะทางานเชงรกไดอกมาก ถา

เจาหนาทสาธารณสขในระดบตางๆ ปรบเปลยนทศนะ

ในการทางานและการมองปญหาสขภาพจากการเปน

ผ รกษามาเปนผ ชแนะแนวทาง และไมแบงแยกวา

ผปวยเปนคนไทยหรอตางชาต เพราะสขภาพทดของ

แรงงานอพยพยอมหมายถงสขภาพทดของประชาชน

ไทยดวย ซงเทากบลดโอกาสเสยงในการแพรระบาด

ของโรคจากคนตางชาตมาสคนไทยเชนกน ซงผลจาก

การ ศกษ าแร งงานต างชา ตชาวพม าใน โรง งา น

อตสาหกรรมจงหวดขอนแกนสวนใหญ มความพง

พอ ใ จ ท ไ ด ร บ ก าร บ ร ก าร อ ยา ง เ ท า เ ท ย ม กน กบ

แรงงานคนไทย ผลการศกษาสอดคลองกบวภาว คง

อนทร (2553) ไดกลาวถงองคประกอบของสขภาวะ

ประกอบดวยหลายองคประกอบทเชอมโยงกนไดแก

สขภาวะทางกาย Physical Health เชน การไมปวยโดย

ไมจาเปน ไมตายกอนวยอนควร ไมพการ เมอปวย

ไดรบการรกษาทดและหายเรว มปจจย 4 พอเพยง

(อาหาร เครองนงหม ทอยอาศย ยารกษาโรค) สขภาวะ

ทางใจ Psychological Health จตใจด มความสข ไม

เครยด ไมบบคน ไมเจบปวยทางจต สขภาวะทางสงคม

Social Health ครอบครวอบอน สงคมพงพากน

ชวยเหลอเกอกล ชวตมคณคามศกดศร อยรวมกน

อยาง เ ปนสขและเสมอภาค สขภาวะทางปญญา

Intellectual Health เขาใจสรรพสงอยางเปนจรง และ

เขาถงสงทดงาม ถกตองสงสด สขภาวะทางจตวญญาณ

Spiritual Health จตใจด มเมตตากรณา สวาง สงบ

สะอาด เ ปยมสข สขภาวะทางดานสงแวดลอม

Environmental Health ม ส ง แ ว ด ล อ ม แ ล ะ

สภาพแวดลอมทด เชน อาชญากรรมความรนแรงนอย

1143

HMP5-14

3. สทธและการเขาถงบรการดานสขภาพ

ของแรงงานชาวพมา

ผ ศกษาไดสรปผลการศกษาจากการ

สนทนากลมของแรงงานตางชาตชาวพมาในประเดน

สทธและการเขาถงบรการดานสขภาพของแรงงาน

สวนใหญ ตอบวา ไดรบความชวยเหลอเวลาเจบปวย

ไมสบายเปนอยางด เนองจากภายในโรงงานมทพก

สาหรบรกษา ดแลอาการเจบปวยเบองตนใหกบ

แรงงาน และแรงงานทมอาการเจบปวยถงขนรนแรงก

จะถกนาตวสงโรงพยาบาล เพราะแรงงานสวนใหญม

บตรประกนสขภาพทกคน ดงนนทางโรงงานจะจด

เจาหนาทผ ดแลนาตวสงโรงพยาบาลไดทนท ซง

แรงงานตางชาตชาวพมาสวนใหญมความพงพอใจใน

การดแลรกษาและไดรบการบรการทดกบเจาหนาท

รวมไปถงพยาบาลและหมอทดแลพวกเขาและเธอ

อยางเทาเทยมกนทกคน การตรวจสขภาพและทา

ประกนสขภาพ สวนใหญแรงงานชาวพมาไดเขารบ

ก า ร ต ร ว จ ส ข ภ า พ แ ล ะ ท า ป ร ะ ก น ส ข ภ า พ ก บ

สถานพยาบาล ทกระทรวงสาธารณสขกาหนด เพอ

ขอรบใบรบรองแพทย เปนหลกฐานในการยนคาขอ

อนญาตทางาน โดยใบรบรองแพทยอาจนามาแสดง

พรอมกบการยนคาขอหรอภายหลงการยนคาขอ

อนญาตทางานได กรณทแรงงานเจบปวยและมการ

ดแลและสงตอไปรกษาตวทโรงพยาบาล ดงนนสทธ

และการเขาถงบรการดานสขภาพของแรงงานประกอบ

กบมการจดทาทะเบยน/บตรประจาตวและใบอนญาต

ทางานใหกบแรงงานตางชาตชาวพมาทกคน ใน

ข นตอนการรกษา ดแล และสงตวไปรกษาตอ ท

โรงพยาบาลจงไมคอยมเ รองทยงยากและมความ

สะดวกตอการไดรบการรกษาดในระดบหนงผลจาก

การศกษาพบวาสอดคลองกลปงานวจยของ สมพงศ

สระแกว (2552) ใหมมมองเรองการเขาไมถงบรการ

สขภาพของแรงงานขามชาต อนเนองมากจากทศนคต

ของคนไทยทมตอแรงงานขามชาตในดานลบ แมวาจะ

มกฎหมายหลายฉบบท มความเ กยวของแต มได

นามาใชใหเกดประโยชน ดวยเหตผลดงกลาว การม

แรงงานขามชาตเขามาทางานเพราะ แรงงานบางอยาง

คนไทยไมทา และมความตองการแรงงานในดานตางๆ

จาน วนม าก ท งภาค การ ผ ล ต เ ช น ป ร ะ มง แ ล ะ

อตสาหกรรม แรงงานขามชาตเมอขนทะเบยนตองจาย

เกนกวาทกาหนด เพอใหไดบตรประจาตว ใบ ทร 38/1

จากหนวยงานทเกยวของ มนายหนารบทาหนาทตรงน

และรบเงนจากแรงงาน สวนการคมครองเดกทตามพอ

แมมาหรอเกดในปะเทศไทย มกถกเลอกปฏบต การ

เจบปวย ทอง สภาพแวดลอมแออด สกปรก สวน

ประเดนกดขวางการเขารบการรกษาคอ การไมมบตร

ประกนสขภาพ จงไมไปหาหมอ คาใชจายขนทะเบยน

ราคาสงกวาทประกาศไว กลวตารวจจบในระหวาง

เดนทางไปหาหมอ สอสารภาษาไทยไมได ไมมเงนพอ

ในการรกษา สวนทางเลอกในการดแลสขภาพของ

แรงงานคอ ถาจะคลอดลกจะหาหมอตาแยทเปนคน

ภาษาเดยวกน (พมา มอญ หรอกะเหรยง) ถาปวย ซอ

ยากนเอง หาสมนไพรกนคลนกเอกชน และ

โรงพยาบาลจะเปนตวเลอกสดทาย

กระบวนการทางสงคมในการดแลซง

กนและกนของแรงงานชาวพมา

จากการสนทนากลมกบแรงงานพมา ผ

ศกษาไดถามถงประเดนการดแลซงกนและกนของ

แรงงานชาวพมาในขณะทไมสบายหรอเจบปวยอยาง

รนแรง วธการเขารบการรกษา สวนใหญแรงงานตอบ

วาไดรบการดแลซงกนและกน เนองจากแรงงานสวนท

เดนทางมาทางานดวยกนน นเปนเครอญาตกน เชน

สามดแลภรรยา นองดแลพ และคนสนททไมใชญาต

แตรจกกนกจะใหความชวยเหลอซงกนและกน เวลา

ไมสบายจะดแลใหกนยาพกผอนและตดตอสอสารผาน

เจาหนาทผดแลแรงงานพมาในโรงงานใหนาตวสง

โรงพยาบาลถาเจบปวยหนก ดงนนแรงงานพมามความ

รกสามคคกนและไมมเรองทะเลาะววาทกน อาจจะ

เปนเพราะเดนทางมาทางานดวยกนแบบเปนกลมๆ ร

เรองสภาพพนฐานครอบครวญาตพนองซงกนและกน

เปนพนฐานอยกอนหนานพอสมควร จงสามารถอย

รวมกนได เ นองจากการ เขา รบการ รกษาตว ท

1144

HMP5-15

โรงพยาบาลหรอทสถานอนามยในชมชน จะม

เจาหนาทพานาตวไปสงรกษา เพราะสาเหตทแรงงาน

พมาไมสามารถพด อาน ภาษาไทยได ซงเปนปญหา

และทสาคญพวกเขาและเธอตางพดตรงกนวา ม

เจาหนาทลามทชวยแปลภาษาพมาใหพวกเขาเขาใจม

นอยมาก ท งโรงงานมเพยง 1 คน เทานน ดงนนเวลา

เจบปวยพรอมกนๆ หรอ ในชวงเวลาทตองการความ

ชวยเหลอจะลาบากมาก

การเขารบการรกษาตวทโรงพยาบาล

ในขณะเจบปวยแรงงานชาวพมาสวนใหญตอบวาเมอ

เขารบการรกษาตวแลวกลบมาพกทบานอาการกยงไม

หายเพราะหมอทรกษานนเขาใหยามากนไมไดรบการ

ฉดยาใหหาย จงอยากใหหมอฉดยาให นนเปนคาตอบ

ทแรงงานพมาตอบคาถามในการเขารบการรกษาตว ผ

ศกษาวเคราะหแลวในประเดนการเขารบการรกษาตว

นาจะมาจากอาการเจบปวยทไมรนแรง ทานยาแลวก

หายหรอไมไดเจบปวยในสวนของอวยะในรางกายถก

หกหรอบอบช าภายใน จงนาจะเปนไปไดทสวนใหญ

ไมมอาการปวยทรนราย การดแลตนเองหลงจากการ

เขารบการรกษาตวพบวา แรงงานพมาสวนใหญ

ตองการนอนพกผอน และเมอรางกายหายดแลวก

กลบไปทางานไดเปนปกต ผลการศกษาดงกลาว

สอดคลองพบ คชษณ สวชา (2551) ไดสรปไววา

สขภาพเปนองคประกอบหนงของคณภาพชวต หาก

ตองการใหมนษยทกคนมคณภาพชวตทด จงจาเปน

อยางยงทตองมการพฒนา สงเสรม และสนบสนนให

ทกคนสามาร ถเขา ถ งการ บรการ ดานสขภาพ ท

เหมาะสม เพราะสขภาพคอตวชวดหนงของความม

คณภาพชวตทดของมนษย การมสขภาพกายและจตใจ

ทสมบรณแขงแรงเปนองคประกอบทสาคญ โดยกลาว

โดยสรปไวดงน คณภาพชวต หมายถง การรบรใน

ความพงพอใจและมคณคาของชวตของบคคลตาม

สภาพแวดลอมทอาศยอย ซงมองคประกอบทงทเปน

วตถวสย และภาวะวสย ซงประกอบไปดวย ดาน

สขภาพ ดานชวตในการทางาน ดานครอบครว ดาน

เศรษฐกจ ดานชมชน และดานสงแวดลอม

ผศกษาจงสรปไดวาความจาเปนพนฐาน

การเตบโตทางเศรษฐกจ คณภาพชวต สวสดการ

และการพฒนาคน มความจาเปนอยางยงตอความอยดม

สขของคน ซงสามารถเชอมโยงกบการศกษาเรองการ

เขาถงบรการดานสขภาพของแรงงานขามชาตชาวพมา

ในโรงงานอตสาหกรรม จงหวดขอนแกน เนองจาก

ความอยดมสขของแรงงานชาวพมากคงจะไมแตกตาง

จากปจจยพนฐานของคนชาตอนๆ มากนก เพราะเปน

ปจจยพนฐานทมนษยทกคนมความตองการอยและ

สามารถดาเนนชวตไดอยางมความสขนนกคออยอยาง

เทาเทยมกนเหมอนคนอนๆ ในสงคมทแตกตางกนและ

ไมทาใหสงคมนนๆ เดอดรอนมากจนเกนไป หรอ

รบภาระดานสวสดการมากจนเกนไป

ขอเสนอแนะ

1. ขอเสนอแนะเชงนโยบายและการพฒนา

ระบบบรการสขภาพ

1.1 ควรมการกาหนดนโยบายหรอ

มาตรการสงเสรมใหหนวยงานทเ กยวของ ไดจด

การศกษา การใหขอมล ขาวสารการบรการดาน

สขภาพ เศรษฐกจ ดานสงคมและวฒนธรรม กบ

แรงงานขามชาตอยางเปนระบบและปฏบตอยางจรงจง

1.2 สถานบรการสขภาพของรฐควรม

มาตรการสงเสรม สนบสนนอปกรณและเวชภณฑ สอ

ภาษา การจดจางลามแปลภาษาพมา หรอมศนยบรการ

ปรกษา (ศนยพงได หรอ ONE STOP SERVICE)

สาหรบใหบรการแกแรงงานขามชาตชาวใหเพยงพอ

2. ขอเสนอแนะเชงการพฒนา

2.1 สงเสรมการทางานทเขาถงแรงงาน

ขามชาตในโรงงานอตสาหกรรมแบบบรณาการ หรอ

แ บ บ พ ห ภ า ค ร ะ ห ว า ง อ ง ค ก ร ท เ ก ย ว ข อ ง ซ ง

ประกอบดวยองคกรภาคภาครฐ เอกชน ผประกอบการ

องคกรชมชนหรอองคกรปกครองสวนทองถน

2.2 ผ ประกอบการควรสงเสรมให

แรงงานขามชาตชาวพมา ไดรบสวสดการ ดานคาจาง

1145

HMP5-16

ทพกอาศยและการจดการดานสภาพแวดลอมทด และ

เพยงพอ อนจะสงผลถงการมสขภาวะทดท งทาง

รางกาย จตใจ สงคมและปญญา

2.3 แ ร ง ง า น ขา ม ช า ต ช า ว พ ม า ใ น

โรงงานอตสาหกรรม จงหวดขอนแกน ควรไดรบการ

การพฒนาศกยภาพ สงเสรมการมสวนรวมในการ

แลกเป ลยนเ รยน รกบอ งคกรภาค เค รอข ายทาง

สงคมไทยในพนท และองคกรภาคเครอขายแรงงาน

ไทย หรอแรงงานตางดาวสญชาตพมาและสญชาตอนๆ

เอกสารอางอง

กฤตยา อาชวนจกล. 2546. สถานะความรเรอง

แรงงานขามชาตในประเทศไทยและทศ

ทางการวจยทพงพจารณา.9 นครปฐม:

โครงการพฒนาและปรบปรงฐานขอมล

สานกงานคณะกรรมการวจยแหงชาต.

กฤตยา อาชวนจกล และพนธทพย กาญจนะจตรา

สายสนทร. 2548. คาถามและขอทาทายตอ

นโยบายรฐไทยในมตสขภาวะและสทธของ

แรงงานขามชาต. กรงเทพฯ: สถาบนวจย

ประชากรและสงคม มหาวทยาลยมหดล.

กงกรานต แสนศร. 2551. ปจจยทผลตอการเดนทางไป

ทางานในตางประเทศของแรงงานไทย. การ

คนควาแบบอสระรฐประศาสนศาสตร

มหาบณฑต คณะรฐศาสตรและรฐประศาสน

ศาสตร มหาวทยาลยเชยงใหม.

เครอขายองคกรพฒนาเอกชนตามแนวชายแดนภาค

อสาน. สรปผลเวทการเสวนระดมความคด

ประเดนการเขาถงสทธสขภาพของแรงงาน

ขามชาตในภาคอสาน. วนท 27-28 มนาคม

พ.ศ. 2550 โรงแรมเจรญศร แกรนดรอยล

จ.อดรธาน.

คณะอนกรรมการสทธมนษยชนดานชนชาต. 2553.

ผไรสญชาต แรงงานขามชาตและผผลดถน.

คมอการคมครองสทธแรงงานขามชาตใน

ประเทศไทย. (เอกสารอดสาเนา).

คชษณ สวชา. 2551. การเขาถงบรการดานสขภาพของ

พนกงานบรการชาวลาว : กรณศกษาอาเภอ

ศรเชยงใหม จงหวดหนองคาย. วทยานพนธ

ปรญญาศลปศาสตรมหาบณฑต

สาขาวชาพฒนาสงคม บณฑตวทยาลย

มหาวทยาลยขอนแกน.

จระ บรคา. 2537. ปจจยทมผลกระทบตอการเคลอนยาย

แรงงานจากภาคเกษตรกรรมเขาส

ภาคอตสาหกรรมในเขตจงหวดลาพน.

วทยานพนธปรญญาเศรษฐศาสตรมหาบณฑต

สาขาวชาเศรษฐศาสตร บณฑตวทยาลย

มหาวทยาลยเชยงใหม.

ธนยพร พนธอารย. 2539. ผลกระทบของการนา

นโยบายผอนผนการใหใชแรงงานอพยพ

สญชาตพมาไปปฏบตในอาเภอเมอง

จงหวดระนอง. กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย

มหาวทยาลยเกรก.

เมธา จนทรยวง. 2550. การใชแรงงานผพลดถน

ประกอบการจดระบบการจางแรงงานตาง

ดาว. ตาก: สานกงานจดหางานจงหวดตาก.

วภาว คงอนทร. 2553. แนวคดสขภาวะและทฤษฎท

เกยวของ. [ม.ป.ท.: ม.ป.พ.].

พชราวลย วงศบญสน และคณะ. 2550. รายงานวจย

ฉบบสมบรณ โครงการวจยการเพมผลตภาพ

กาลงแรงงานอาเซยน (Increasing

Productivity of ASEAN Workforce)

(สวนท 1). กรงเทพฯ: สถาบนเอเชยศกษา

จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

สมศกด ศรสนตสข. 2538. ระเบยบวธวจยทาง

สงคมศาสตร. ขอนแกน:

มหาวทยาลยขอนแกน.

1146

HMP5-17

สมพงค สระแกว. ม.ม.ป. เมอนโยบายดานสขภาพ

แรงงานขามชาตไมคลมครอบ การรกษา

ทางเลอกพนบานแรงงานตองรอด ใน

สถานการณความเสยงยามน. คนเมอ

8 กรกฎาคม 2553, จาก www.thaingo.org.

อรณ ชยญาณ. 2545. การเคลอนยายแรงงานระหวาง

ประเทศศกษาเฉพาะกรณ : แรงงานไทยของ

จงหวดสตลทเดนทางไปทางานในเกาะลงกา

ว ประเทศมาเลเซย (ผลงานลาดบท 1).

สตล: ดานตรวจคนหางานวงประจน

กรมการจดหางาน.

1147