HİTİTLER (ETİLER) (M.Ö 2000 - M.Ö 676)

•Anadolu'da merkezi yönetimi kuran ilk kavimdir.

•Yazılıkaya ve İvriz kabartmaları önemli eserleridir.

•Urartular gibi Çivi ve Hiyerglif Yazısı'nı birlikte kullanmışlardır.

•Hitit imparatorluğunun yıkılışından sonra, M.Ö 9. ve 8. yüzyıllarda kurulmuş kent devletlerinde yapılmış hiyeroglifli kabartmalar henüz Hitit tarihinin akışı ve gelişmesi tam bilinemediği için, gerçek Hitit sanatını yansıtan imparatorluk döneminden ayrı tutulmuyor.

HİTİTLERDE RESİM SANATI

Hititler ile ilgili detaylı bilgilerimiz daha

bu yüzyılın başlarına dayanır.

Hitit figüratif sanatı başlangıçta büyük

ölçüde Doğu örneklerinden esinlenmiştir.

Tanrıların boynuzlu başlıkları, giysiler ve

özellikle dinsel ve mitolojik konular Doğu

etkisi sergilerler. Ancak Büyük krallık

döneminde kişiliğini bulan Hitit figüratif

sanatı tüm Anadolu'ya egemen olmuş ve

etkisini Suriye – Filistin’e dek yaymıştır.

Anadoluda anıtsal heykel Hititler ile başlar.

Güneş Kursunu Mısırlılardan aldılar, yeni bir anlam

yüklediler. Güneş Kursu ‘Ben Majeste Kral’ anlamına

geliyordu.

Kabartmalarda; Tanrılar ve krallar, bir

kolları öne uzatılmış, öteki elleri göğüs

hizasında yere paralel durumdadır.

(soldaki resim)Tanrıça ve kraliçeler, bir

kol tam öne, diğeri öne uzatılmış ve

yukarı kıvrılmış durumdadır. (sağdaki

resim)

Bütün figürlerde eller yumruk şeklinde

sıkılıdır.

Krallar tanrılara ibadet ediyorsa, iki

elleri yumruk biçiminde birleşmiş ve yüz

hizasındadır.

Tanrılar ve krallar hep bıyıksız

betimlenmiştir.

Hitit kabartmalarında figürler genellikle

yandan resmedilmiştir.

Hitit çağında insan figürü, görüldüğü gibi

değil en ideali düşünülerek yapılırdı.

Kargamış/Kültepe, İÖ. IX.

yy. Y: 90 cm. bazalt

kabartma. Kubaba törenine

katılan kadın

Kaya kabartması (İvriz)

Kral Varpalavas buğday başağı ve üzüm salkımı ile simgelenen Bereket Tanrısı'na yumruk

biçiminde kapalı iki eli ile saygı ve teşekkürlerini sunuyor. Kralın başlığı ve göğsündeki

fibulası Frig kökenlidir. Tanrının boyu 4.3 m. Aramlaşmış Geç Hitit Akımı. (~M.Ö. 730)

Tavananna Hititlerde kral eşlerine verilen

hititçe ünvandır.Tavananna'nın karşılığı 'anne

kraliçe' yani kısaca 'anakraliçe'dir.

Tavananna ünvanını taşıyan Hitit kraliçeleri

neredeyse krallarla eşit haklara sahipmişler.

Tavananna'nın adı, kraliyet mühründe

yeralıyor ve Tavananna devlet işlerinde etkin

rol alıyormuş.

Kraliçeler bu ünvanı kral kocaları öldükten

sonra da taşıyorlarmış. Yeni kralın eşi

Tavananna ünvanını ancak bir önceki kral

eşinin ölümünden sonra elde edebiliyormuş.

Kutsal Evlilik sahnesi, Bitik Vazosundan ayrıntı. MÖ. 1600'ler (Eski

krallık Dönemi) Damat gelinin duvağını açıyor ve ona içki sunuyor.

"Yüzgörümü anı" (And. Med. Müz.) Bitik Ankara yöresindedir.

Çocuğunu emziren kadın (~M.Ö. 700)

Hattuşa’nın en büyük ve en

etkileyici kutsal mekanı, şehrin

dışında yer alan, yüksek kayalar

arasına saklanmış Yazılıkaya

Açık Hava Tapınağı’ dır.

Tapınak’ta 90’dan fazla tanrı,

tanrıça, hayvan ve hayal

ürünü yaratıklar kaya yüzeyine

işlenmiş- tir

Törensel Ziyafet (Karatepe)

Baş sahnede Kral Asitavata görülmektedir. Kralın sol elinde bir köfte, - E. Akurgal'a göre -

belki de çiğ köfte var, sağ eliyle bir pide almak üzere, önünde ve arkasında yelpazeleyen,

içki sunan kişiler var. Sağ alt bölümde krala et sağlamak için hayvanlar getiriliyor. Sol

bölümde krala yemek, içki ve müzik sunanlar var (M.Ö. 8. yy.)

Anadolu Medeniyet Müzesi

Alacahöyük sfenksli kapısındaki

Hitit Kartalı

Karabel

Kaya Anıtı.

Kargamış buluntusu, İki savaşçı kabartması.

Bazalt, h: 130 cm. MÖ.IX. yy.

(Ana. Med Müz. )

Hitit Savaş Arabası

(Hitit Savaş Arabaları

diğer

medeniyetlerdeki savaş

arabalarından farklı

olarak üç kişi aldığı için

çağına göre askeri

üstünlük sağlamıştır.)

MÜHÜRLER

Geometrik bezeli, çivi yazılı ve

hiyeroglifli insan ve hayvan figürlü

mühürler ve damga mühürler bol

miktarda ele geçmiştir.

Yerli damga mühürlerde hep hayvan

motifleri yer alır. Çift başlı kartal

sevilen bir motiftir. Yuvarlak damga

mühürlerin kenarında sahibinin adı

yazılıdır.

Boğazköy’de Hitit krallarının toplu

halde mühür baskıları bulunmuştur.