ﯽ .ﺎﻌ Î ﻪá ö ¯ تﻻآ ﻦﯿﺷﺎﻣ ﺎﺑ رﺎﮐ و ﯽﮔﺪﻨﻧار … and...

ان ه گاز ا و ی و ند ر

ار با ماشین آالت سنگینرانندگی و کایمنی مقررات

حمل و نقل تجهیزات سنگین جابجایی و و

Sheet 1 of 22YearRevSer. NoTypeDiscipline ProjectDepartmentCompany9200 1032RGHSEOO020 IGEDC

ی عا ه

رانندگی و کار با ماشین آالت مقررات ایمنی

جابجایی و حمل و نقل تجهیزات سنگین سنگین و





فهرست مطالب

صفحه عنوان

٣ ....................................................................................................................................... مقدمه

٣ ...................................................................................................................................... هدف-1

۴ .............................................................................................................................. کاربرد دامنه-2

۴ ...................................................................................................... ییاجرا يها ضمانت و ها تیمسئول-3

۴ ...................................................................................................................... اصطالحات و فیتعار-4

۶ .................................................................................................................................... مراجع-5

٧ .............................................................................................................................. مقررات شرح-6

٨ .................................................................. نیسنگ آالت نیماش و نقل و حمل یمنیا یسازمانده و تیریمد. 6-1

١١ .............................................................................................. موتوري نقلیه وسایل یمنیا مقررات. 6-2

١٣ ................................................................................ زمینی رو متحرك تجهیزات با کار یمنیا مقررات. 6-3

١۴ ................................................................ ساختمانی هاي سایت در آالت ماشین با کار و رانندگی مقررات. 6-4

٢٢ ................................................................................................................................. وستیپ. 7





مقدمه

با .عوامل اصلی تولید و خدمات در هر سازمانی می باشندتجهیزات و ماشین آالت ساختمانی یکی از

توجه به وسعت کاربرد انواع ماشین آالت ساختمانی در پروژه هاي صنعتی به ویژه پروژه هاي ساختمانی،

خطرات مربوط به کار با این تجهیزات نیز بسیار متنوع بوده و لذا آشنایی هر چه بیشتر استفاده کنندگان از

جهت پیشگیري در این حوزه با ریسک هاي ناشی از کار با آنها و تدوین اقدامات کنترلی الزم این تجهیزات

در این مجموعه سعی شده است با توجه کامل به .بیش از پیش ضروري می باشدو تقلیل صدمات از حوادث

پارامترهاي چهار گانه دخیل در کاهش حوادث اعم از انسان، ماشین ، محیط کار و روش هاي عملیاتی،

تمرکز بیشتري بر مقررات و راهنمایی هاي ایمنی کار با تجهیزات و ماشین آالت ساختمانی صورت گرفته و

قل در سایت هاي ساختمانی مربوط به شرکت مهندسی و توسعه گاز مدیریت ریسک رانندگی و حمل و ن

.ایران مورد توجه قرار گیرد

هدف-1

الزامات الزم به منظور انجام کار ایمن و تامین سالمت کارکنان و از تدوین این مقررات، تشریحهدف

کار با ماشین آالت پیشگیري از بروز حوادث منجر به صدمات وخسارات جانی و مالی در خصوص رانندگی و

در پروژه و تجهیزات سنگین با تمرکز بر عوامل چهارگانه انسان، ماشین، محیط کار و روش هاي عملیاتی

.هاي شرکت مهندسی وتوسعه گاز ایران می باشد





دامنه کاربرد-2

مقررات حاضر در کلیه پروژه هاي اجرایی شرکت مهندسی و توسعه گاز ایران شامل خطوط لوله

. الزم االجرا است ، ایستگاه هاي تقویت فشار گاز ، پاالیشگاه هاي گاز و پروژه هاي زیر بناییسراسري

مسئولیت ها و ضمانت هاي اجرایی- 3

الزامی بوده و بدین )اعم از شرکتی و پیمانکاري( رعایت این مقررات براي کلیۀ کارکنان اجرایی

پیمانکاران شرکت ملی گاز HSEبراساس دستور العمل ارزیابی عملکرد انپیمانکار کارکنان و منظور عملکرد

.زیابی و اقدام خواهد شدایران ار

تعاریف و اصطالحات-4

.منظور شرکت مهندسی و توسعه گاز ایران می باشد :شرکت

توسعه منظور کلیه پیمانکاران اجرایی و نظارتی طرح ها و پروژه هاي مربوط به شرکت مهندسی و :پیمانکار

.گاز ایران می باشد

HSE : سالمت، ایمنی و محیط زیست

وسایل نقلیه موتوري جهت حمل و نقل و جابجایی متریال و افراد در یک فرآیند :ماشین آالت ساختمانی

.ساختمانی

.هر منطقه اي که افراد در آن مشغول کار می باشند :محیط کار





.پتانسیل آسیب و ضرر و زیان داشته باشد که هر آنچه :خطر

.احتمال اینکه یک خطر بوقوع بپیوندد و آسیب و ضرر داشته باشد به همراه شدت پیامد آن :ریسک

فرآیند برآورد ریسک حاصل از خطرات، بررسی کنترل هاي موجود و تصمیم گیري در :ارزیابی ریسک

.خصوص پذیرش یا عدم پذیرش ریسک

.جایی افراد و مواد از یک نقطه به نقطه دیگرجاب :حمل و نقل

.ماشین آالت و افراد براي هدایت حرکت به عالئم دستی استاندارد فردي است آگاه :عالمت دهنده

شخصی است داراي دانش، تجربه و مهارت کافی به همراه توانایی فیزیکی و آموزش :شخص با صالحیت

.دیده براي انجام صحیح و ایمن فعالیتی خاص





مراجع-5

1. OSHA 1926.601 (Motor Vehicles & MechanizedEquipment)

2. OSHA 1926.602 (Material Handling Equipment)

3. Handbook of OSHA Construction Safety and Health - Charles D. Reese ، JamesVernon

Eidson - 2006

4. A Guide to Transportation Safety - NC Department of Labor–Cherie Berry ،

AllenMcNeely–2011

آیین نامه -آیین نامه حفاظتی کارگاه هاي ساختمانی -فصل سوم،ماشین آالت و تجهیزات ساختمانی . 5

1385-هاي حفاظت و بهداشت کار

مدیریت بهداشت، ایمنی و محیط زیست شرکت ملی پاالیش و پخش –کتابچه ایمنی در رانندگی .6

1390 -فرآورده هاي نفتی ایران

7. Movement of People and Vehicles - NEBOSH IGC - Book 2 – Element 1 – 2009

8. Health and Safety in Construction - Health & Safety Guideline – HSG 150 – Health &

Safety Executive – 2006





مقرراتشرح -6

هر .جابجایی و حمل و نقل در محیط هاي کاري عامل بسیاري از حوادث و مرگ و میرها می باشند

ساله در سایت هاي ساختمانی تعداد زیادي از نفرات بدلیل حرکت ماشین آالت و وسایل نقلیه یا بخاطر

اکثر حوادث به وقوع پیوسته در .واژگونی ماشین آالت جان خود را از دست داده یا بشدت مجروح می شوند

:این زمینه ناشی از یکی از عوامل زیر یا ترکیبی از آنها می باشد

با وسایل نقلیه افراد برخورد.1

با اشیاء ثابت وسیله نقلیه یا برخورد برخورد دو وسیله نقلیه با یکدیگر.2

سقوط نفرات از روي ماشین آالت.3

خورد با بارهاي ناایمن و محکم نشدهبر.4

واژگونی ماشین آالت.5

آتش سوزي وسایل نقلیه.6

حوادث هنگام شارژ باتري و سایر حوادث .7

نقلیه در محل کار به منظور جلوگیري و اجتناب از وقوع تصادف وسایل نقلیه و حرکت ایمن وسایل

پیاده اغلب ناشی از سرعت غیر تر بین وسایل نقلیه و عابرینهاي جديتصادف. ستبروز حادثه ضروري ا

ر این د کلید اصلی. دباشقص در آموزش رانندگان میهاي ناایمن وسایل نقلیه مانند نتمجاز و یا سایر فعالی

نشان داده که ایمنیهاي بازرسی. باشدوتصادفات ، کمبود مهارت و نقص در آموزش رانندگان می حوادث

ها و عدم عدم تجربه کافی راننده ،هاي ساختمانیهاي تخلیه کننده در سایتاز تصادفات کامیون% 30بیش از

، چپ رانندگی در محل هاي گودبرداري شدهفات شامل هاي متداول این تصادفرم. آموزش آنها بوده است





اي که بدون توجه به روشن بودن وسایل نقلیههاي تند و نندگی، حرکت بر روي شیبکردن در حین را

.اند، می باشندموتورشان رها شده

مدیریت و سازماندهی ایمنی حمل و نقل و ماشین آالت سنگین. 6-1

ء حرکت ایمن ماشین آالت و بارهاي حامل را بعنوان بخشی از خط مشی مدیریت سازمان بایستی. 1-1- 6

خود را بر این اصل استوار نماید و عملیات در نظر گرفته و اهداف و استراتژي سازمان سازمان کلی ایمنی

.ریزي شده تا احتمال وقوع حوادث به حداقل ممکن کاهش یابدوسایل نقلیه باید با دقت برنامه

ماشین آالت براي استفاده در محیط کار، کارفرما بایستی اطمینان حاصل نماید که م انتخاب هنگا. 1-2- 6

:تجهیزات انتخاب شده

.براي کار مورد نظر مناسب هستند.1

.براي محیط زیست مناسب می باشند.2

.داراي تجهیزات هشداردهنده مناسب هستند.3

.و حفاظت در برابر واژگونی باشند ي سیستم هاي حفاظت از سقوط مواددارا.4

.بطور روزانه بازرسی می شوند.5

.بطور مناسب مورد تعمیر و نگهداري قرار می گیرند.6

:قرار گیردمد نظر بایستی موارد و احتیاطات زیر ،هنگام سازمان دهی مسیرهاي تردد ماشین آالت .1-3- 6

.دمسیر ماشین آالت و افراد جدا از یکدیگر در نظر گرفته شو.1

در نظر گرفتن مسیرهاي جداگانه، تقاطع هاي مشخص و استفاده از موانع مناسب در نقاط .2

.خطرناك





.استفاده از لباس هایی با قابلیت دید باال براي افراد در صورت امکان.3

.استفاده از عالئم ترافیکی و تابلوهاي هشداردهنده در مسیرهاي تردد.4

ابعاد طراحی جاده ها و پل هاي عبور و مرور افراد با عرض مناسب و با در نظر گرفتن .5

.موجود بزرگترین وسیله نقلیه

در نظر گرفتن محدودیت سرعت حرکت ماشین آالت در کارگاه .6

فراهم نمودن روشنایی مناسب در کارگاه.7

ورودي ساختمان هااستفاده از عالئم جهت نماي مناسب و واضح و عالمتگذاري درب هاي .8

ممنوعیت ایجاد پیچ هاي تند ، نقاط کور در کارگاه و موانع باالسري.9

و سطح مسیرهاي تردد جادهمناسب بودن وضعیت .10

شیب تا حد امکان مالیم براي مسیرهاي تردد.11

فراهم نمودن پارکینگ هاي مناسب و به تعداد کافی.12

در صورت امکان ممنوعیت حرکت دنده عقب ماشین آالت.13

الع رسانی مناسب به افراد در خصوص مسیرهاي تردد ماشین آالت اط.14

:در نحوه انتخاب رانندگان موارد زیر بایستی مد نظر قرار گیرند .1-4- 6

.راننده بالغ و قابل اعتماد باشد.1

.معاینات پزشکی قبل از استخدام را گذرانیده باشد.2

.از نظر فیزیکی مناسب باشد.3

.گذرانیده و داراي کارت سالمت باشدآزمایشات پزشکی دوره اي را .4

.در سالمت کامل باشد... عروقی، و -از نظر بینایی، شنوایی، قلبی.5





.گواهینامه داشته باشد.6

.آموزش دیده و با صالحیت باشد.7

حرکت دنده عقب ماشین آالت همواره به عنوان یک خطر شناخته شده در این زمینه مطرح بوده و . 1-5- 6

روش هاي شناخته شده در این . حرکت رو به عقب ماشین آالت ممانعت به عمل آید حتی المقدور باید از

.خصوص عبارتند از ایجاد مسیرهاي یک طرفه، حرکت در سیکل بسته و ایجاد میدان

در صورتیکه ممانعت از حرکت دنده عقب امکانپذیر نباشد موارد احتیاطی زیر بایستی مد نظر قرار . 1-6- 6

:گیرند

مسیر حرکت ماشین آالت از افراد با استفاده از موانعجداسازي .1

طراحی مناسب مسیر تردد.2

استفاده از بوق هشداردهنده دنده عقب.3

استفاده از آیینه در تجهیزات و نقاط کور مسیرها.4

فراهم نمودن روشنایی مناسب.5

استفاده از عالمت دهنده با صالحیت و مجرب.6

براي افراد استفاده از لباسهاي با قابلیت دید باال.7

آموزش.8

رعایت قوانین و مقررات.9





وسایل نقلیه موتوري منی عمومیمقررات ای. 6-2

فعالیت می کنند و به بزرگراه هـاي عمـومی وارد نمـی موتوري که در یک سایت کارينقلیه وسایل .6-2-1

این سیسـتم هـا .شوند باید داراي سیستم ترمز سرویس، سیستم ترمز اضطراري و سیستم ترمز پارك باشند

.باشند قرار داشته باید همواره مورد تعمیر و نگهداري قرار گرفته و در وضعیت عملیاتی

هر وسیله نقلیه موتوري باید داراي تعدادي صندلی مناسب و کافی براي نفرات بوده و کمربند ایمنی . 6-2-2

.نیز روي آن نصب شده باشد

جلو و دو چراغ عقب مجهـز بـوده و در وضـعیت عملیـاتی قـرار کلیه وسایل باید حداقل به دو چراغ .6-2-3

.داشته باشند

نظر از وضعیت چراغ ها باید به چراغ ترمز مجهز باشند و ایـن چـراغ بـه درسـتی کلیه وسایل صرف .6-2-4

.عمل نماید

یت صـوتی در کـابین اپراتـور مجهـز بـوده و در وضـع وسایل موتوري بایستی به وسیله هشداردهنده .6-2-5

.عملیاتی قرار داشته باشد

مگر اینکه دسـتگاه ،هیچ کس مجاز نیست بدون دید کافی به عقب یک وسیله موتوري را بکار اندازد .6-2-6

ا مجهز به بوق هشداردهنده دنده عقب با قابلیت شنیدن صدایی باالتر از سطح صداي محیط اطراف بوده و یـ

.دستگاه را به عهده داشته باشد ایمن یک عالمت دهنده مجرب هدایت

شیشه هاي ترك خورده .کلیه وسایل موتوري داراي کابین باید مجهز به شیشه و برف پاك کن باشند.6-2-7

در شرایطی که امکان مه گرفتگی و یخ زدگی شیشه ها وجود دارد ، وسایل ضد .و شکسته باید تعویض شوند

.مه و ضد یخ بایستی فراهم گردد





کلیه دستگاه هاي داراي یدك کش که بارگیري آنها توسط جرثقیل، لودر و تجهیزات مکانیکی مشابه .6-2-8

جابجایی و صورت می گیرد بایستی داراي پوشش و محافظ مخصوص کابین بوده تا بتواند اپراتور را در مقابل

.محافظت نماید ضربه بار و سقوط مواد

جلوگیري از حرکت و جابجایی بار هنگام حمل و نقل باید صورت مهار مناسب تجهیزات و ابزار براي .6-2-9

.گیرد

وسایل موتوري که براي جابجایی نفرات استفاده می شوند باید داراي صندلی هاي کـامال محکـم و .6-2-10

.مهار شده و به تعداد نفرات بوده و کمربند ایمنی روي آنها نصب شده باشد

داراي سیستم مهار کمپرسی باشند بطوریکه هنگام باال بودن کمپرسـی رسی باید پکامیون هاي کم.6-2-11

اهـرم هـاي .جهت بازرسی و تعمیر و نگهداري، قفل شده و از پایین آمدن اتفاقی کمپرسی جلـوگیري شـود

عملیاتی و تجهیزات باالبردن کمپرسی باید مجهز به ضامن ها یا تجهیـزات مخصوصـی باشـند کـه از روشـن

.خواسته و اتفاقی آنها پیشگیري نمایدشدن و عملکرد نا

اگر سپر براي تجهیزات طراحی نشده .کلیه وسایل موتوري چرخ الستیکی باید مجهز به سپر باشند.6-2-12

.باشد بجاي آن، وسیله باید به گلگیر مجهز شود

یـزات و کلیه وسایل موتوري در شروع هر شیفت کاري جهت اطمینان از عملکرد ایمـن اجـزاء، تجه .6-2-13

:متعلقات زیر باید مورد بازدید قرار گیرند

اضطراري ریلر، ترمز دستی، سیستم ترمزترمز شامل اتصاالت ترمز ت-

الستیک ها-

بوق-

مکانیزم فرمان-

وسایل کوپلینگ-





کمربند ایمنی-

کنترل هاي عملیاتی-

وسایل ایمنی-

چراغ ها-

برف پاك کن-

سطح مایعات-

کپسول آتش نشانی-

.سرویس قرار گرفتن وسیله، نقص هاي موجود باید برطرف شوند پیش از در .6-2-14

متحرك رو زمینی کار با تجهیزات ایمنیمقررات . 6-3

مقررات مربوط به کار با انواع مختلف تجهیزات متحرك رو زمینـی اعـم از بیـل مکـانیکی، لـودر،

صنعتی و کشاورزي و تجهیزات لدوزر، کامیون، گریدر، تراکتورهاي کتورهاي چرخ زنجیري و الستیکی، بترا

.مشابه در این بخش مورد بررسی قرار می گیرد

.نصب و استفاده از کمربند ایمنی در تجهیزات مذکور الزامی است. 6-3-1

هیچ وسیله موتوري نباید در مسیرهاي تردد حرکت نماید مگر اینکه مسیرهاي دسترسـی بگونـه اي .6-3-2

.امکان تردد ایمن وسایل را فراهم نمایدساخته و سازمان دهی شده باشد که

هرگونه رمپ دسترسی اضطراري باید بگونه اي ساخته شود تا بتواند ماشین هاي بدون ترمز و فراري .6-3-3

.را محدود و کنترل کند

کلیه تجهیزات متحرك رو زمینی بایستی داراي سیستم ترمزي باشد که توانایی متوقف نمودن و نگه .6-3-4

.وسیله با حداکثر بار روي آن را داشته باشدداشتن





مایـل در 15تجهیزات متحرك داراي یدك کش با الستیک بادي که حداکثر سـرعت آنهـا بـیش از .6-3-5

روي تمام چرخ ها باشند تا از پرتاب ذرات به سـمت پرسـنل یا گلگیر ساعت می باشد بایستی مجهز به سپر

.جلوگیري شود

بایستی به یک بوق هشداردهنده که ... ت دو جهته مانند غلطک، کامپکتور، بولدوزر و کلیه ماشین آال .6-3-6

.در تمام جهات حرکت ماشین عمل نماید کار قابل شنیدن باشد مجهز گردد وکامال در سر و صداي محیط

دارند بکار انداختن ماشین آالت یا تجهیزات کامپکت که محدودیت در دید هنگام حرکت دنده عقب .6-3-7

مجاز نبوده مگر اینکه دستگاه مجهز به بوق هشداردهنده دنده عقب با قابلیت شنیدن صدایی باالتر از سـطح

.صداي محیط اطراف بوده و یا یک عالمت دهنده مجرب هدایت حرکت ایمن دستگاه را به عهده داشته باشد

راتـور خطرسـاز باشـد بایسـتی حفـاظ کلیه نقاط برنده در قسمت جلویی لودرها که می تواند براي اپ.6-3-8

.گذاري شود

.توسط تریلی، بار را کامال مهار نماییدو هرگونه بار جهت حمل و نقل تجهیزات و ابزار .6-3-9

مقررات رانندگی و کار با ماشین آالت در سایت هاي ساختمانی. 6-4

دارنـد، در سـایت مکـرر وسـایل نقلیـه پیمانکارانی که براي انجام فعالیت خود نیاز به حضور و تردد .6-4-1

شـرکت اخـذ و بـراي دریافـت گواهینامـه داخلـی، HSEموظفند مجوز ورود و فعالیت دستگاه ها را از امـور

.رانندگان را معرفی و در کالس هاي آموزشی مربوطه شرکت کنند

بایـد داراي گواهینامـه ... ) لدوزر، گریدر، بیـل مکـانیکی و مانند لودر، ب( سایل نقلیه ویژه رانندگان و .6-4-2

.ویژه باشند

.را رعایت نمایند ساختمانی رانندگان موظفند حداکثر سرعت مجاز تردد در پاالیشگاه یا کارگاه. 6-4-3

.سبقت گرفتن در سطح کارگاه ممنوع است .6-4-4





.سوارکردن سرنشین در قسمت بار وانت یا کامیون ممنوع است .6-4-5

.سرنشین بیش از ظرفیت در اتاق خودرو و یا در سمت چپ راننده ممنوع استسوار کردن .6-4-6

هرگونه تعمیر، تعویض روغن و شستشوي خودرو در سطح کارگاه بجز در مکان هاي مجـاز، ممنـوع .6-4-7

.است

.سیگار کشیدن در داخل اتاق خودرو ممنوع است .6-4-8

.ممنوع استحمل بار بیش از ظرفیت در وانت یا کامیون .6-4-9

چنانچه راننده اي مرتکب تخلف شود با توجه به قوانین تنبیهی کارگـاه و تعـداد تخلفـات مرتکـب . 6-4-10

از HSEشده پیشین، گواهینامه داخلی صادره باطل و حق رانندگی در سطح کارگاه تا زمان صـالحدید امـور

.راننده خاطی سلب می شود

ده حرکـت ماشـین هـاي امـداد و آتـش نشـانی در حـال انجـام رانندگان موظفند به محض مشاه .6-4-11

ماموریت، خودروهاي خود را به سمت راست خیابان هدایت کرده و تا زمان عبور آنهـا، از حرکـت خـودداري

.نمایند

متوقـف هیچ راننده اي مجاز نیست وسیله نقلیه اي که موتور آن روشن است، حتی در محل مجاز، .6-4-12

.ر شودپیاده و دو کند و خود از آن

وانـت، کامیونـت، کـامیون و ( وسایل نقلیه شامل انواع خودروهاي سواري، وسـایل نقلیـه بـارکش . 6-4-13

اندارد مجهز باشند و رانندگان موظف به اسـتفاده از و اتوبوس و مینی بوس باید به کمربند ایمنی است) تریلی

.آن می باشند

.درون دستگاه ها موجود باشدکپسول اطفاء حریق مناسب باید .6-4-14

کلیه وسایل نقلیه ورودي باید سالم و بدون نقص فنـی بـوده و از نظـر ظـاهري نیـز داراي شـرایط .6-4-15

.مناسب باشند





از هر گونه آلودگی زیست محیطی وسیله نقلیه اعم از آلودگی هوا، آب، خاك و آلودگی صـوتی در . 6-4-16

.سطح کارگاه جلوگیري نمایید

در صورتیکه بر اثر تصادف، امکان آسیب رساندن به محیط زیست وجود داشته باشـد، بایـد تـدابیر .6-4-17

.الزم براي کنترل و از بین رفتن ریسک مخاطرات زیست محیطی اتخاذ شود

.کلیه خودروها باید داراي تاییدیه معاینه فنی و حداقل استانداردهاي الزم باشند.6-4-18

عالمت خطر شیمیایی روي وسـیله کارگاه، به ود خودروهاي حامل مواد خطرناك بهدر خصوص ور. 6-4-19

.نقلیه توجه کرده و اطالع رسانی مناسب به افراد و واحد اورژانس ارائه گردد

کلیه رانندگان یا اپراتورهاي ماشین آالت و تجهیزات سـاختمانی بایـد آمـوزش هـاي الزم در مـورد .6-4-20

وسایل را طبق مقررات و قوانین مربوطه فرا گرفته و داراي پروانه مهارت فنی یا گـواهی نامـه نحوه کار با این

.ویژه از مراجع ذیربط باشند

:کابین راننده یا اپراتور ماشین آالت راه سازي و ساختمانی باید داراي شرایط زیر باشد.6-4-21

بر شرایط جوي و گرد و غبار محافظت نموده و به ترتیبی باشد که راننده یا اپراتور را در برا. 6-4-21-1

.نیز میدان دید کافی براي او تامین نماید

.کلیه شیشه هاي درها و پنجره ها از نوع مقاوم و نشکن باشند.6-4-21-2

داراي رکاب و دستگیره اي باشد که اپراتور بتواند به راحتی و با ایمنی کامل سوار و پیـاده . 6-4-21-3

.شود

پله و رکاب ترجیحا مشبک و پنجره اي باشد تا گل و الي بر روي آن متراکم نشده و باعث .6-4-21-4

ضمنا از آلوده شدن آن به روغن، گریس یـا سـایر مـواد لغزنـده بایـد .لغزش پاي راننده و اپراتور نگردد

.جلوگیري به عمل آید





ساختمانی و راه سازي محدود باشد، وجـود در مواردي که میدان دید راننده یا اپراتور ماشین آالت . 6-4-22

.یک نفر کمک یا عالمت دهنده الزامی است

و در صورت وجود تیغـه قرار داده ترمز درحالتراننده یا اپراتور قبل از ترك ماشین باید دستگاه را. 6-4-23

.نماید یا باکت یا خاك بردار، آن را پایین آورده و بر روي زمین قرار داده و دستگاه را خاموش

در شرایطی که به دلیل سستی زمین یا ازدیاد شیب آن، تعادل دستگاه خاکبرداري بـه خطـر مـی .6-4-24

.افتد، نباید آن را به کار انداخت یا مورد استفاده قرار داد

هنگامیکه ماشین آالت راه سازي و ساختمانی در حال کـار هسـتند، ورود افـراد بـه داخـل شـعاع .6-4-25

.ها باید ممنوع گرددعملیاتی آن

.ماشین آالت راه سازي و ساختمانی را نباید شب ها در حاشیه جاده هـاي عمـومی متوقـف نمـود . 6-4-26

چنانچه در موارد خاص، این کار اجتناب ناپذیر باشد، باید اطراف آنها با وسایل مناسب هشداردهنده از قبیـل

.محدود و عالمتگذاري شود... پرچم قرمز، عالئم شبرنگ دار، چراغ قرمز چشمک زن و

آن، ممنوع مـی استفاده از ماشین آالت راه سازي و ساختمانی در غیر از موضوع تعریف شده براي .6-4-27

.باشد

در هنگام حرکت بیل مکانیکی، باکت یا خاك بردار آن باید خالی از بار باشـد و همچنـین بـوم آن .6-4-28

.باید در جهت حرکت قرار گیرد

در موقع تعمیر باکت یا خاك بردار بیل مکانیکی یا لودر باید آن را قبال در محل خود محکم نموده . 6-4-29

.ناگهانی و ایجاد حادثه جلوگیري شودتا از حرکت

.از تیغه هاي بولدوزر نباید به عنوان ترمز استفاده شود مگر در موارد استثنایی و اضطراري. 6-4-30





در کارگاه هایی که از ماشین آالت خاکبرداري و یا وسایل نقلیه موتـوري ویـژه حمـل و جابجـایی .6-4-31

راه هاي ورود و خروج ایمن و مناسب براي آنها ایجـاد و نسـبت بـه مصالح ساختمانی استفاده می شود، باید

.نصب عالیم خطر و هشداردهنده مناسب اقدام گردد

در بارگیري و تخلیه وسایل نقلیه موتوري ویژه حمل و جابجایی مصالح ساختمانی باید نکـات زیـر .6-4-32

:مورد توجه قرار گیرد

.از ظرفیت مجاز وسیله نقلیه تجاوز ننمایدوزن تقریبی مصالح بار شده .6-4-32-1

ارتفاع بار از دیواره هاي اتاق بارگیري تجاوز ننماید و در مواردي که نوع و وضعیت بـار بـه . 6-4-32-2

ترتیبی باشد که این امر اجتناب ناپذیر گردد، باید به وسیله کابل فلزي یا طناب مناسب نسبت به مهـار

.شودان بطور مطمئن و ایمن اقدام

مصالحی از قبیل آجر، سنگ و غیره باید به وسیله برزنت یا توري هـاي محکـم پوشـیده و .6-4-32-3

در مـورد مصـالح . محفوظ شوند، مگر آنکه ارتفاع بار از ارتفاع دیواره هـاي اتـاق بـارگیري کمتـر باشـد

.پوشش بار الزامی است، ریزدانه

سنگین و حجیم از قبیل تیر آهن، قطعات سـاخته شـده در هنگام بارزدن قطعات و مصالح . 6-4-32-3

باید طوري روي هم چیده شوند که هنگام تخلیه بار و باز کردن ... اسکلت هاي فلزي، لوله هاي بزرگ و

همچنـین نحـوه . دیواره هاي اتاق بارگیري، از لغزش آنها بر روي هـم و ایجـاد حادثـه پیشـگیري شـود

اتاق بارگیري باید به ترتیبی باشد که مرکز ثقل کـامیون را بـه یـک بارگیري و توزیع قطعات مذکور در

.سمت آن متوجه نساخته و تعادل آن در هنگام حرکت حفظ شود

باید از وسایل بجاي حمل دستی بار در بارگیري و تخلیه قطعات و مصالح سنگین و حجیم . 6-4-32-4

.مکانیکی استفاده شود





و مصالحی از قبیل شن، ماسه، سنگ، آجر، خاك، نخالـه و ضـایعات در موقع بار زدن مواد . 6-4-32-5

به وسیله جرثقیل، بایـد ساختمانی به وسیله لودر و بیل مکانیکی و یا قطعات و مصالح سنگین و حجیم

.سرنشینان وسیله نقلیه آن را ترك و تا پایان بارگیري در محل مناسبی مستقر شوند

لیه نقلیه موتوري، باید عالوه بر استفاده از ترمـز دسـتی، از موانـع در هنگام بارگیري یا تخ .6-4-32-6

.مناسب از قبیل گوه هاي چوبی نیز براي جلوگیري از حرکت اتفاقی و مهار وسایل مذکور استفاده شود

در مواردیکه کار تخلیه و بارگیري در محیط هاي بسته انجام می شود، بایـد تهویـه الزم و .6-4-32-7

.در غیر اینصورت باید موتور وسیله نقلیه خاموش شود .گیردکافی صورت

دهانه هاي سیلوهاي مصالح ساختمانی و قیف تغذیه کننده تراك میکسر و پمپ بتن باید به وسیله . 6-4-33

.چند میله عمود بر هم حفاظ گذاري شوند تا از سقوط افراد به داخل آنها جلوگیري به عمل آید

ماشین آالت سنگین ساختمانی و وسایل نقلیه موتوري ویژه حمل و جابجایی مصالح کف توقف گاه .6-4-34

:ساختمانی باید داراي شرایط زیر باشد

.هموار و حتی االمکان قابل شستشو باشد .6-4-34-1

از استحکام کافی برخوردار باشد تا در هنگام زدن جک از در رفـتن جـک و ایجـاد حادثـه . 6-4-34-2

.جلوگیري گردد

مجاري مناسبی در آن پیش بینی شده باشد تا در صورت ریزش یـا نشـت مـواد سـوختی، .6-4-34-3

.مواد مذکور به چاله ها و مخازن قابل تخلیه هدایت گردند

اسـتفاده و سایت ساختمانی باید بگونه اي طراحی و مدیریت شود کـه تعـداد ماشـین آالت مـورد . 6-4-35

.کاهش یابد حرکت وسایل نقلیه به حداقل ممکن





طرح و روش عملیات خاکی و خاکبرداري بگونه اي صورت گیرد که نیاز به جابجایی و خروج خاك .6-4-36

از سایت به حداقل ممکن کاهش یافته و از خاك هاي حاصل از حفاري نقـاط، مجـددا بتـوان داخـل سـایت

.استفاده نمود تا مسافت جابجایی خاك توسط ماشین آالت کاهش یابد

.با فراهم نمودن پارکینگ مناسب و کافی، تعداد وسایل نقلیه در سایت ساختمانی را محدود نمایید .6-4-37

در طراحی و جانمایی انبارها و محل هاي دریافت کاال و متریال دقت شود تا تردد وسایل نقلیـه در .6-4-38

.سایت جهت تحویل کاال به حداقل ممکن کاهش یابد

.ورودي و خروجی مجزا براي ماشین آالت و افراد فراهم نماییددروازه هاي .6-4-39

در صورتیکه افراد و ماشین آالت نیازمند استفاده از یک مسیر مشترك براي تردد مـی باشـند، راه .6-4-40

در طـول مسـیر از تـردد و با استفاده از موانع محکم و تابلوهـاي هشـداردهنده عبور عابرین را بگونه مناسب

و اطمینان حاصل کنید که راه عبوري از عرض کافی برخوردار بوده و نفرات براحتی ت جدا نماییدماشین آال

.و بدون ورود به مسیر تردد ماشین آالت، رفت و آمد نمایند

اطمینان حاصل کنید که در مسیرهاي مشترك، عابرین و رانندگان بخوبی قادر به دیـدن یکـدیگر .6-4-41

.ا در این خصوص فراهم نماییدبوده و روشنایی مناسب ر

اطمینان حاصل نمایید که تمام رانندگان و افراد با مسیرهاي تردد و قوانین ترافیکی سایت آشنایی .6-4-42

نصب تابلوهاي بزرگ در ورودي سایت جهت نشان دادن مسیرهاي ترافیکی و استفاده از تابلوها .داشته باشند

.و عالئم ترافیکی در محوطه سایت الزامی است

.از هرگونه ساختارهاي موقتی مانند داربست ها در برابر برخورد با وسایل نقلیه محافظت نمایید .6-4-43

نها و خطر آبرابر نزدیک شدن بیش از حد ماشین آالت ساختمانی به از مناطق گودبرداري شده در .6-4-44

.ریزش کانال ها، محافظت نمایید





شرایط کاري را بگونه اي طراحی نمایید تا چرخش قسمت عقـب ماشـین آالت، بخصـوص وسـایل .6-4-45

دسـتگاه بـا افـراد و حفاري نظیر بیل مکانیکی و جرثقیل ها به حداقل ممکن کاهش یابد تا از خطر برخـورد

.تاسیسات جلوگیري شود

تـامین انتخاب صحیح نوع ماشین آالت براي هر فعالیت خاص، قطعا ایمنی عملیـات مـورد نظـر را .6-4-46

.خواهد نمود

از نصب اجزاء اضافی و غیر ضروري به ماشین آالت در موقعیت هایی که دید راننده را محدود مـی .6-4-47

.دنماید خودداري نمایی

بازرسی و تعمیر و نگهداري ماشین آالت بایستی مطابق توصیه هاي سـازنده و مـوارد زیـر صـورت .6-4-48

:گیرد

سیستم ترمز و ترمز دستی- 1

کمربند ایمنی- 2

وضعیت تایرها و فشار باد آنها- 3

وضعیت فرمان- 4

وضعیت شیشه ها و برف پاك کن ها- 5

...، بوق دنده عقب و CCTVوضعیت آیینه ها، - 6

...تجهیزات ایمنی مانند اینترالك ها و وضعیت - 7

وضعیت سیگنال هاي هشداردهنده- 8

و سـاختار حفاظـت در (ROPS)سیستم حفاظتی راننده اعم از ساختار حفاظت در برابـر واژگـونی - 9

(FOPS)برابر سقوط اجسام

وضعیت چراغ ها و نشانگرها-10





وضعیت کنترل هاي عملیاتی-11

حفاظهاموقعیت صحیح گاردها و -12

تجهیزات اطفاء حریق مناسب-13

صالحیت رانندگان وسایل نقلیه بر اساس تجربه، آمـوزش هـاي دریافـت شـده و ارزیـابی دانـش و .6-4-49

داشتن گواهینامه هاي ویژه آموزشی و معاینات پزشکی در این خصوص .توانایی فیزیکی آنها ارزیابی می شود

.ضروري است

پیوست. 7

!!!!!!:نندگی و کار با ماشین آالت سنگین و جابجایی و حمل و نقل تجهیزات سنگینچک لیست ایمنی را

IGEDC-020- OO- HSE- CH-1032 -00-92


ار با ماشین آالت سنگینرانندگی و کایمنی يراهنما


Sheet 1 of 96YearRevSer. NoTypeDiscipline ProjectDepartmentCompany9200 1032GU HSEOO020 IGEDC

ی عا ه

رانندگی و کار با ماشین آالت ایمنیراهنماي

حمل و نقل تجهیزات سنگین جابجاي وسنگین و





فهرست مطالب

صفحه عنوان

.Error! Bookmark not defined ..................................................................................... مطالب فهرست

۴ ....................................................................................................................................... مقدمه

۵ ......................................................................................................................... اصطالحات و فیتعار

۶ ....................................................................................................................... راهنما مطالب شرح. 1

۶ ............................................................................................... ریسک مدیریت – مدیران راهنماي. 1-1

١٢ .............................................................................................................. ایمنی دهی سازمان. 1-2

١۵ .................................................................................................................. ایمن کار محیط. 1-3

١٧ ....................................................................................... آالت ماشین و افراد تردد مسیرهاي. 1- 1-3

٢۶ ............................................................................... آالت ماشین و افراد تردد مسیرهاي ساختار. 2- 1-3

٢٧ ............................................................................. نشده آماده هاي جاده و موقت کاري مناطق. 3- 1-3

٢٩ ..................................................................................................................... سرعت. 4- 1-3

٣٠ ................................................................................................. سواران خهدوچر و عابرین. 5- 1-3

٣١ ............................................................................................... هشداردهنده عالئم و تابلوها. 6- 1-3

٣٢ ........................................................................................................ ها جاده کشی خط. 7- 1-3

٣٢ ....................................................................................................... خودرو پارك مناطق. 8- 1-3

٣٣ ............................................................................................... بار تخلیه و بارگیري مناطق. 9- 1-3

٣۶ ................................................................................................................. روشنایی. 10- 1-3

٣٧ ............................................................................. آالت ماشین اجزاء به دسترسی ساختارهاي. 11- 1-3

٣٨ .............................................................................................................. ربط و ضبط. 12- 1-3

٣٩ ................................................................................................................ منیا آالت نیماش. 1-4

٣٩ ........................................................................................ فعالیت نوع با آالت ماشین تناسب. 1- 1-4

۴٠ ...................................................................................................... آالت ماشین انتخاب. 2- 1-4

۴۴ ........................................................... عقب به رو حرکت کمکی وسایل و ماشین داخل از دید قابلیت .3- 1-4





۴۶ ............................................................................ وسیله حرکت از يریگ جلو و توقف هاي روش. 4- 1-4

۴٨ .......................................................................................................... نگهداري و تعمیر. 5- 1-4

۵٠ ....................................................................................................................ایمن رانندگان. 1-5

۵٠ .............................................................................................................. راننده انتخاب. 1- 1-5

۵١ .............................................................................................. رانندگان صالحیت و آموزش. 2- 1-5

۵٣ ................................................................................................................ عملیاتی راهنماي. 1-6

۵٣ ......................................................................................................... عقب به رو حرکت. 1-6-1

۵۶ ............................................................................................................... ماشین پارك. 1-6-2

۵٧ ............................................................................................ کش یدك نمودن جدا و اتصال. 1-6-3

۵٨ ................................................................................................ بار ایمنی و تخلیه بارگیري،. 1-6-4

۶٣ ............................................................................................... واژگونی و دستگاه شدن کج. 1-6-5

۶۶ ........................................................................................................ سقوط از پیشگیري. 1-6-6

۶٨ .......................................................................... ساختمانی آالت ماشین با ایمن کاري هاي روش. 1-6-7

٨٢ ................................................................................................... :تدافعی رانندگی اصول. 1-6-8

٩١ ..................................................................................................................................... عمراج

٩٢ ................................................................................................................................. :1 پیوست

٩۶ ................................................................................................................................. :2 وستیپ





مقدمه

افراد در نتیجه حوادث ناشی از برخورد با ماشین آالت در همه ساله در صنایع ساختمانی بسیاري از

این حوادث در سرتاسر زمان اجراي پروژه ها از . حال حرکت، آسیب دیده و جان خود را از دست می دهند

مرحله عملیات خاکی گرفته تا زمان نصب تجهیزات و مراحل پایانی کار رخ می دهند و در صورتیکه فعالیت

نی در این گونه پروژه ها بدرستی مدیریت و کنترل نشود بسیاري از افراد از جمله ماشین آالت ساختما

این امر نه تنها .مدیران، کارگران، بازدیدکنندگان و عموم نفرات در معرض ریسک اینگونه حوادث قرار دارند

آسیب به اموال خسارت وبروز سالمت کارکنان در پروژه هاي صنعتی را تهدید می نماید بلکه می تواند باعث

. و دارایی هاي یک پروژه ساختمانی نیز شده و سبب تاخیر در اجراي پروژه گردد

در این بخش راهنماي عملی جهت پیشگیري از حوادث مربوط به کار با ماشین آالت ساختمانی به

اري و میر و نگهدعهمراه اطالعاتی در خصوص برنامه ریزي و مدیریت کار با ماشین آالت، انتخاب و ت

این راهنما با هدف کمک به کارفرمایان، مدیران، ناظران، . همچنین روش هاي ایمن رانندگی ارائه می شود

پیمانکاران، شاغلین و نمایندگان ایمنی شرکت ها در جهت کاهش حوادث مربوط به کار با انواع ماشین آالت

ایی دالیل حوادث و بیماري هاي تهیه شده و کمک بسزایی در شناسدر پروژه هاي صنعتی و ساختمانی

در این حوزه صنعتی داشته و روش هاي حذف خطرات و کاهش ریسک در این زمینه را بیان می شغلی

.نماید

آن یام کلیدي و پساختمان و نصب تدوین شده مربوط به فاز در جهت پوشش فعالیت هاياین راهنما

:عبارت است از





نقل در سرتاسر عملیات حمل و بخش بوسیله مدیریت اثر حوادث مربوط به ماشین آالت ساختمانی

.قابل پیشگیري می باشند، ساختمان و نصب فعالیت هاي

تعاریف و اصطالحات

.منظور شرکت مهندسی و توسعه گاز ایران می باشد :شرکت

منظور کلیه پیمانکاران اجرایی و نظارتی طرح ها و پروژه هاي مربوط به شرکت مهندسی و توسعه :پیمانکار

.گاز ایران می باشد

HSE : سالمت، ایمنی و محیط زیست

وسایل نقلیه موتوري جهت حمل و نقل و جابجایی متریال و افراد در یک فرآیند :ماشین آالت ساختمانی

ساختمانی

اي که افراد در آن مشغول کار می باشند هر منطقه :محیط کار

پتانسیل آسیب و ضرر و زیان داشته باشد که هر آنچه :خطر

احتمال اینکه یک خطر بوقوع بپیوندد و آسیب و ضرر داشته باشد به همراه شدت پیامد آن :ریسک

یري در فرآیند برآورد ریسک حاصل از خطرات، بررسی کنترل هاي موجود و تصمیم گ :ارزیابی ریسک

خصوص پذیرش یا عدم پذیرش ریسک

جابجایی افراد و مواد از یک نقطه به نقطه دیگر :حمل و نقل





فردي است آگاه به عالئم دستی استاندارد براي هدایت حرکت ماشین آالت و افراد :عالمت دهنده

شخصی است داراي دانش، تجربه و مهارت کافی به همراه توانایی فیزیکی و آموزش :شخص با صالحیت

دیده براي انجام صحیح و ایمن فعالیتی خاص

PPE : تجهیزات حفاظت فردي

شرح مطالب راهنما. 1

مدیریت ریسک ارزیابی و .1-1

را که متوجه طبق مقررات، کارفرمایان مکلف می باشند ریسک هاي ناشی از فعالیت هایشان

همچنین کارفرمایان وظیفه دارند تدابیر پیشگیرانه .کارکنان می باشد مورد شناسایی و ارزیابی قرار دهند

این الزامات در مورد کلیه .جهت کنترل ریسک هاي شناسایی شده را اتخاذ نموده و به مرحله اجرا در آورند

ي، تعمیر و نگهداري ماشین آالت کاربرد خواهد فعالیت هاي کاري از جمله حمل و نقل، رانندگی، بارگیر

براي مدیریت ریسک را که شامل شناسایی خطرات، این راهنما یک برنامه سه مرحله اي مورد نیاز .داشت

.ارزیابی ریسک و کنترل ریسک می باشد را ارئه خواهد نمود

کار می تواند به افراد ارزیابی ریسک در واقع چیزي نیست جز یک آزمون دقیق از آنچه که در محیط

طبق مقررات ،کارفرمایان بایستی ریسک ها را ارزیابی نمایند تا در یابند آیا به وظایف انسانی و . آسیب برساند

ارزیابی ریسک بایستی بطور ،براي دستیابی به این مهم. قانونی خود در قبال کارکنان عمل نموده اند یا خیر

.مناسب و مکفی انجام شود





بسیاري از .م ارزیابی ریسک معموال به روش هاي پیچیده و تکنیکی نیاز نمی باشدجهت انجا

به عنوان مثال یک .کارفرمایان ارزیابی ریسک را در طی فعالیت هاي روتین کاري خود انجام می دهند

را کارفرما هنگام استخدام رانندگان جدید، بطور طبیعی میزان اطالعات، تجارب و آموزش هاي نفرات جدید

شناسایی نموده تا تضمین نماید که رانندگان پذیرش شده قادر به انجام وظایف محوله بدون خطاي انسانی و

از نتایج ارزیابیجامع و دقیق بودن ارزیابی ریسک بسیار حائز اهمیت می باشد زیرا .حادثه آفرینی باشند

.جهت تصمیم گیري در خصوص اعمال کنترل هاي الزم استفاده می شود

:فرآیند پنج مرحله اي زیر جهت انجام ارزیابی ریسک پیشنهاد می شود

شناسایی خطرات: قدم اول

تصمیم گیري در خصوص اینکه چه کسانی و چگونه آسیب می بینند: قدم دوم

ارزیابی ریسک و ارزیابی بسنده بودن یا نبودن کنترل هاي موجود: قدم سوم

ثبت و بایگانی یافته ها: قدم چهارم

بازنگري منظم ارزیابی ریسک: قدم پنجم

در قدم نخست فرآیند ارزیابی ریسک، نیاز است فعالیت هاي کاري مرتبط با وسائط نقلیه و ماشین

براي این .االت در یک دوره زمانی معقول مثال در طول یک روز کاري، یک هفته یا یک ماه شناسایی شود

ماشین آالت و عابرین در محل کار بگونه اي که هیچ آیتم الیتصویر روشن از محل فعکار تهیه یک نقشه و ت

.مهمی از قلم نیفتد ضروري است





و ، تخلیهبا تفکر و تحقیق در مورد فعالیت هایی که صورت می گیرند از جمله تحویل کاال، بارگیري

آالت ، نحوه جمع آوري ضایعات به همراه بازدید و مشاهده سایت کاري و توجه دقیق به محل حضور ماشین

ایمنی و استفاده از چک لیست ، نقشه هاي سایت حاوي موقعیت هاي کاري ماشین آالتعملکرد رانندگان

.را شناسایی نمود پیوست می توان خطرات فعالیت هایی که در منطقه کاري شما انجام می شود

انواع متداول حرکت ماشین آالت و عابرین پیاده را نشان ،این راهنما 1 پیوست شماره یک جدول

می دهد که می توان با اضافه نمودن فعالیت هاي جدید که در سایت کاري متداول می باشد آنرا تکمیل

.نموده و جهت شناسایی فعالیت ها و خطرات مربوطه مورد استفاده قرار داد

افراد در اطراف ماشین آالت در حال فعالیت یا در انجام ارزیابی ریسک توجه ویژه به مناطقی که

روي ماشین آالت مذکور کار می کنند بسیار مهم می باشد و بطور کلی هر نوع فعالیتی که در آن تقابل

جمع آوري اطالعات از نیروهاي انتظامات و .قرار گیرد ن با ماشین وجود دارد باید در کانون توجهانسا

نسبت به تعداد و تنوع افراد عبور کننده و ماشین آالت تردد و خروجی ديحراست مستقر در درب هاي ورو

کننده به سایت نیز می تواند تصویر کاملی از فعالیت هاي مربوط به حمل و نقل در سایت مورد نظر را ترسیم

.نماید

در تهیه فهرست کاملی از ماشین آالت ورودي به سایت و یادداشت برداري از اینکه در چه زمانی و

چه کاري انجام می دهند می تواند تا حد بسیار زیادي در شناخت اینکه چه افرادي ممکن است ،چه مکانی

در مرحله .کمک کننده باشد) قدم دوم ارزیابی ریسک( در نتیجه فعالیت این ماشین آالت آسیب ببینند

ح نمودن این پرسش که شناخت خطرات، توجه و مشاهده دقیق فعالیت هاي مربوط به حمل و نقل و مطر

چه خطراتی ممکن است حاصل فعالیت آنها باشد و چه چیز می تواند باعث بوجود آمدن آنها شود حائز

.اهمیت می باشد





در محیط هاي کاري التآبطور کلی چهار نوع حوادث اصلی مربوط به بحث حمل و نقل و کار با ماشین

:عبارتند از

برخورد ماشین آالت با افراد-

که از روي ماشین آالت می افتد با افراد برخورد چیزي -

افتادن نفرات از روي ماشین آالت-

واژگونی ماشین آالت-

توجه در بحث شناسایی خطرات به موارد زیر و هر آنچه مربوط به سایت، ماشین و راننده می شود بایستی

:گردد

یرهاي ترددو مناسب بودن مس مسیرها ویژگی هاي محل کار اعم از طرح ریزي-

نوع و ویژگی هاي ماشین آالت-

عملکرد رانندگان وسائط نقلیه و افرادي که در مجاورت آنها کار می کنند-

تغییرات بوقوع پیوسته در شرایط کاري مانند شرایط بد آب و هوایی، تغییر فصول، شدت نور آفتاب -

...و کاهش دید راننده، کاهش دید هنگام کار در شب و

ریزي مناسب و عدم کنترل فعالیت ها ، علت ریشه اي بسیاري از حوادث موتوري در عدم برنامه

:صنایع ساختمانی بوده که اغلب شامل موارد زیر می شود

برخورد ماشین آالت یا بار آنها با افراد بخصوص هنگام حرکت رو به عقب–

...ز، بخار و برخورد ماشین آالت با تاسیسات روزمینی و زیرزمینی اعم از آب، برق، گا–

نادیده گرفتن دستورالعمل هاي سازنده جهت استفاده ایمن از دستگاه ها–





آموزش نامناسب و ناکافی اپراتورها، رانندگان و عالمت دهنده ها–

بارگیري و حمل و نقل غیراصولی و ناایمن روي ماشین آالت–

بالقوه از رانندگان، در این خصوص کارفرمایان با پرسش و گزارش گیري موارد ناایمن و خطرات

ناظران و سایر کارکنان می توانند در امر شناسایی خطرات موجود و ارائه روش هاي کنترلی جهت ایمن

.نقش شایان توجهی داشته باشند ،نمودن عملیات

در قدم دوم فرآیند ارزیابی ریسک ، براي هر یک از خطرات شناسایی شده در بخش نخست، بایستی

سانی و چگونه در معرض آسیب و خسارت قرار دارند و تصمیم گیري در این خصوص مشخص شود که چه ک

در مورد خطرات شناسایی شده در عملیات حمل و نقل و کار با ماشین آالت، توجه ویژه اي به .صورت گیرد

هم به رانندگانی که در استخدام شرکت می باشند و هم سایر رانندگان . نقش رانندگان باید معطوف شود

کنان، پیمانکاران، همچنین توجه به سایر افراد اعم از کار. بازدید کننده از سایت و رانندگان پیمانکاران

پیمانکاران جزء، مشتریان، کارکنان پاره وقت، کارکنان خدمات، کارکنان تعمیر و نگهداري، بازدیدکنندگان و

.افراد عموم که به نوعی نزدیک ماشین آالت فعالیت می نمایند ضروري است

تا نجام شود ا در قدم سوم فرآیند ارزیابی ریسک، در مورد میزان شدت ریسک و آنچه نیاز است

ریسک مربوط به هر خطر شناسایی شده در واقع .ریسک تحت کنترل باشد تصمیم گیري صورت می گیرد

موارد با ریسک .احتمال وقوع آن خطر و آسیب به افراد را همراه با شدت آسیب هاي احتمالی بیان می کند

ا شدت آسیب هاي ایجاد شده بسیار باال در واقع مواردي می باشند که آسیب به نفرات بسیار محتمل بوده ی

در واقع با افزایش احتمال وقوع حوادث و افزایش شدت آسیب ها، ریسک حاصل از حوادث .شدید خواهد بود

.نیز باالتر خواهد بود





خطرات مربوط به ماشین آالت و حمل و نقل معموال ریسک پایین ندارند زیرا حوادث موتوري

به عنوان مثال اگرچه امکان افتادن و سقوط بار از روي .شدت باالیی دارند معموال شدید بوده یا پتانسیل

شدت آن وخیم بوده و می ،ماشین آالت بر روي نفرات احتمال کمی دارد اما اگر این حادثه بوقوع بپیوندد

.نجامد لذا ریسک آن بسیار باال می باشدابه نقص عضو یا حتی مرگ بی تواند

د می ومربوط به هر فعالیت و اولویت بندي آنها و با توجه به کنترل هاي موجمحاسبه عدد ریسک با

یاز کنترل هاي مضاعف مورد ن ریسک مربوطه قابل پذیرش می باشد یا به توان تصمیم گیري نمود که آیا

براي مثال ممکن است تصمیم گیري شود که عالوه بر اعمال محدودیت سرعت تردد در سایت ، نیاز .است

تخطی از سرعت مجازبه هیچ عنوان نصب گردد تا سایت ردده تعدادي سرعت گیر نیز در مسیرهاي تاست ک

.نگردد

حذف ریسک ،در بحث کنترل ریسک همواره به این نکته باید توجه شود که قدم اول در هرم کنترل

براي مثال ممنوعیت حرکت ماشین آالت .می باشد و در مرحله بعدي کاهش ریسک باید مد نظر قرار گیرد

آموزش .مکان مورد نظر ارجحیت دارد در بر اعمال محدودیت سرعت ،در مکان هاي خاص با خطرات خاص

نفرات و ارائه دستورالعمل هاي ایمنی جهت استفاده ایمن از ماشین آالت به همراه استفاده از تجهیزات

.نترل ریسک حوادث در این زمینه می باشدحفاظت فردي از جمله راه هاي کنترلی جهت ک

می باشد که بخش بسیار مفیدي در این قدم چهارم در فرآیند ارزیابی ریسک ثبت و بایگانی یافته ها

فرآیند می باشد زیرا در بخاطر آوردن یافته ها و تصمیمات اتخاذ شده کمک بسزایی نموده و امکان گزارش

.را فراهم می نمایدو تهیه برنامه هاي کنترلی دهی به مدیریت ارشد





با توجه به اینکه در سایت هاي .قدم نهایی در فرآیند ارزیابی ریسک بازنگري ارزیابی می باشد

ساختمانی روند تغییرات در فعالیت ها بسیار سریع می باشد و با ورود ماشین آالت جدید به سایت و تغیرات

آالت به علت عملیات حفاري و نصب تجهیزات منجر به شکل گیري خطرات پیاپی در مسیرهاي تردد ماشین

.جدیدي می گردد لذا لزوم بازنگري در ارزیابی ریسک و بروز بودن آن از اهمیت ویژه اي برخوردارمی باشد

ایمنی سازمان دهی .1-2

سطح یک برقراري ارتباطات و مسئولیت ها بخش بسیار مهمی از فرآیند ارتقاء فرهنگ ایمنی در

براي داشتن یک محیط کاري ایمن، همه افراد یک سازمان از مدیران ارشد رده باال تا تک .سازمان می باشد

.در قبال ایمنی سازمان آگاه بوده و مطابق آن عمل نمایند خودتک کارکنان بایستی از مسئولیت هاي فردي

:ابعاد اصلی کنترل ایمنی یک محیط کاري موارد زیر می باشند

مسئولیت پذیري کامل-

،نیاز است که کارفرمایان مسئولیت پذیري کامل در قبال ایمنی سازمان داشته و بعنوان یک الگو

مثال با برگزاري جلسات منظم . تعهد خود را به ایمنی در تصمیم گیري هاي روزانه خود نشان دهند

بادل نظر در خصوص فعالیت هاي هفتگی یا ماهیانه با حضور کارکنان و نمایندگان ایمنی به بحث و ت

براي اثربخشی بهتر . جاري شرکت پرداخته و موارد ایمنی مربوطه را در فعالیت ها مد نظر قرار دهند

نسبت به ،اینگونه جلسات بهتر است مدیر ارشد سازمان در آن شرکت داشته و با تهیه صورتجلسات

منظم از مناطق هايبازدید همچنین با انجام .پیگیري اقدامات قید شده در صورتجلسات اقدام ورزد

رفتار رانندگان و چک نمودن نسبت به بازرسی از ماشین آالت، مسیرهاي تردد و و تورهاي ایمنی، کاري





می توان تا حد زیادي مسئولیت پذیري کلیه افراد سازمان را در کارکنان در قبال فعالیت ماشین آالت

.ور شدقبال موضوعات ایمنی به آنها یادآ

نیز سیستم گزارش عدم انطباق ها، خطاها و همچنین سیستم گزارش دهی حوادث و شبه حوادث

البته این نکته شایان ذکر است .کمک بسزائی در امر پیشگیري از حوادث شدید و تکراري خواهد داشت

رد یا گروهی که مدیران نباید گزارشات حوادث بوقوع پیوسته را به عنوان دلیلی براي مقصر دانستن ف

حوادث شده و عمال نفرات از گزارش دهی خاص بکار برند زیرا در اینصورت باعث دلسرد شدن کارکنان

کوچک و بزرگ و شبه حوادث سر باز خواهند زد که این خود تاثیر سیستم گزارش دهی را به مراتب

.کاهش خواهد داد

اختصاص مسئولیت هاي ویژه-

منی و سالمت باید بدرستی و به روشنی به کارکنان یامسئولیت هاي مربوط به مدیریت

تفهیم مسئولیت ها به کارکنان، پیمانکاران، پیمانکاران جزء، رانندگان بازدیدکننده، .تخصیص یابد

کارکنان تعمیرات و نگهداري و سایر نفرات در قبال ایجاد محیط کاري ایمن و انجام ایمن وظایفشان

هاي تفهیم این مسئولیت ها متفاوت بوده که برخی از این روش ها روش .بسیار مهم و حیاتی است

:عبارتند از

گنجاندن مسئولیت هاي ایمنی در شرح وظیفه کارکنان و در قراردادهاي پیمانکاران–

گنجاندن مسئولیت هاي ایمنی در قالب آموزش ، اطالع رسانی و دستورالعمل ها به نفرات تازه –

وارد به سایت

هاي ایمنی به کارکنان در طی بازدیدها و نظارت روزانه مناطق کاري تفهیم مسئولیت –





تفهیم مسئولیت هاي ایمنی به کارکنان در قالب بولتن ها، پوسترها، ارزیابی ریسک و نتایج –

بازرسی هاي ایمنی

اجبار -پاسخگویی -

این است که ترمهم اهمیت زیادي دارد اما تخصیص مسئولیت هاي ایمنی به کارکنان با اینکه

مدیران و کارفرمایان به این تضمین نیاز .کارکنان جوابگوي مسئولیت هاي خود در این خصوص باشند

بوده و توافقات اجرایی با در نظر گرفتن مسئولیت ند که هر کس مسئول انجام وظیفه محوله خوددار

ملکردهاي خوب و بد وجود سیستم پاداش و تنبیه در خصوص ع. هاي ایمنی تک تک افراد صورت گیرد

.پرسنل در این زمینه حائز اهمیت می باشد

سطح نظارت باید .ظارت ، بخش بسیار مهم و اساسی پایش عملکرد ایمنی فعالیت ها می باشدن

منعکس کند که ریسک هاي موجود تا چه حد شدید بوده و توانایی کارکنان در اجتناب از آنها تا چه حد

فعالیت ها پایین باشد باز هم جهت اطمینان از تطابق با استانداردها، حتی اگر عدد ریسک .می باشد

روش هاي دیگري نیز جهت اطمینان از صحت عملکرد و انجام وظیفه .نظارت مورد نیاز خواهد بود

که از جمله ...کارکنان وجود دارد از جمله سیستم هاي حراستی، گشت زنی، دوربین هاي مدار بسته و

و بکار گماردن افرادي خاص .نمودن پیروي از مقررات توسط افراد می باشندروش هاي موثر چک

معین توسط کارفرمایان یکی از راه هاي مناسب کنترل ریسک در براي کار با ماشین آالت آموزش دیده

.این خصوص می باشد

فعالیت هاي در یک سازمان بزرگ، مدیران ارشد باید مطمئن باشند که مدیران و ناظران اجرایی در

روزمره قادرند یک محیط کار ایمن را براي کارکنان فراهم نموده و روش هاي کاري ایمن را جاري

:این مدیران و ناظران باید از توانایی هاي زیر برخوردار باشند. نمایند





کنترل ریسک–

ارتباطات موثر با کارکنان جهت جاري نمودن اطالعات ایمنی مربوط به فعالیت هاي مختلف–

تشویق نفرات جهت انجام مسئولیت ها و وظایف محوله بصورت ایمن–

سازماندهی فعالیت ها بگونه اي که محیط کاري ایمن براي افراد ایجاد شده و حفظ گردد–

کار ایمن محیط. 1-3

ایمن معموال قبل از آغاز فاز ساختمان و نصب صورت می برنامه ریزي براي طراحی یک محیط کار

در این .بسزایی در کاهش حوادث موتوري خواهد داشتطراحی خوب و مناسب یک سایت کاري تاثیر .گیرد

ه نوعی اطالعات الزم و کافی در خصوص شناخت خطرات ماشین آالت و حمل و نقل که ب ،بخش از راهنما

اد یک چگونگی ایج وبه همراه کنترل هاي مورد نیاز کاري و ویژگی هاي آن می باشد مربوط به محیط

پیام اصلی این بخش بسیار ساده می .مورد بحث قرار می گیرد محیط کاري ایمن براي فعالیت ماشین آالت

با جداسازي ماشین آالت از عابرین و فراهم نمودن مسیرهاي تردد بدون ،محیط کاري ایمن" باشد

"خطر بدست می آید

بسیار گوناگون می باشند لذا هر سایت فعالیت ها اینکه سایت هاي کاري از لحاظ تنوع با توجه به

خطرات و ریسک هاي مربوط به خود را داشته که متفاوت از سایت هاي دیگر می باشد و با انجام ارزیابی

از نظر مسائل .ریسک است که می توان نسبت به شناسایی خطرات و تدوین کنترل هاي مورد نیاز اقدام نمود

ود که روشنایی مناسب براي سایت تامین شده باشد، حفره ها مشترك و عمومی باید تضمین حاصل نم

.نصب شده باشد مناسب پوشانیده شده باشد و تابلوها و عالئم هشدار دهنده نیز در مکان هاي





محل و تفکیک با توجه به کاربرد ماشین آالت موتوري و انجام امور حمل و نقل در سایت، جداسازي

نه تنها افراد باید از محل تردد ماشین آالت .نقلیه بسیار مهم می باشد وسایلبور عابرین از مسیرهاي تردد ع

الت نیز صورت گیرد به ل فعالیت و منطقه عملیاتی ماشین آکه این تفکیک در محجدا شوند بلکه نیاز است

جدا بیل مکانیکی باید از محل کار نفرات تی و شعاع گردشی یک ماشین حفاري یاعنوان مثال منطقه عملیا

.شود

در تضمین اینکه یک سایت کاري از نقطه نظر موارد ایمنی و سالمت در وضعیت خوب و کارآمد قرار

ر آن سایت داشته و توجه درك صحیحی از چگونگی انجام کار د ،داشته باشد ضروري است که نفرات مسئول

.تفاده نمایندکه عابرین و ماشین آالت چگونه از فضاهاي کاري اطرافشان بدرستی اسنمایند

، لزوم شناخت انواع ماشین آالتی که در نقاط مختلف سایتیک هنگام در نظر گرفتن ویژگی هاي

در این خصوص، تعداد .سایت تردد و کار می کنند و همچنین مسیرهاي تردد آنها بسیار مهم می باشد

فضاهاي مورد نیاز براي حرکت ایمن ماشین آالت، حرکت ایمن نفرات و جداسازي آنها از ماشین آالت،

.وضعیت سوار و پیاده شدن رانندگان به شکل ایمن نیز از اهمیت خاصی برخوردار است

د و کار ایمنیک سایت باید بگونه اي باشد که امکان حرکت، تردفضاي مطابق مقررات، طراحی

د را نانواع ماشین آالتی که در فعالیت هاي نرمال و روزمره یک سایت ساختمانی مورد نیاز می باش تمامی

نقلیه اضطراري نیز جهت ات سایر ماشین آالت از جمله وسایلامکان تردد و عملی ،عالوه بر آن.فراهم نماید

.واکنش مناسب در شرایط اضطراري باید در نظر گرفته شود





همواره باید این نکته مد نظر قرار گیرد که رانندگان ماشین آالت به ندرت رفتارهاي کامل و بی

عیب و نقص از خود نشان می دهند لذا در صورت امکان باید حاشیه ایمنی را در مورد آنها کامال به مورد

.اجرا درآورد

ایمن افراد و ماشین آالت، بهترین جهت اطمینان از حرکت ،عنوان گردید همانطور که پیشتر نیز

افزایش قابلیت دید و میدان دید براي رانندگان .روش تفکیک کامل ماشین آالت از عابرین و نفرات می باشد

با توجه به اینکه اغلب رانندگان ماشین آالت .و عابرین یکی از روش هاي دیگر در این زمینه می باشد

دید پشت سر خود با مشکل و زحمت مواجه می شوند و امکان وقوع در ،ساختمانی هنگام حرکت دنده عقب

یک طرفه است تا استفاده از مسیرهاي ،حوادث در این مورد بسیار زیاد است، یکی از روش هاي ایمن نمودن

که جهت مسیرها به عابرین نیز کمک می کنداین .از حرکت رو به عقب ماشین آالت جلوگیري نماید

سیستم . ا بدرستی تشخیص داده و تا حدي در خصوص ایمنی عملیات مطمئن شوندحرکت ماشین آالت ر

در محوطه هاي سایت برقرار می بصورت راستگرد هاي یک طرفه معموال در جهت حرکت عقربه هاي ساعت

.گردند و این جهت حرکتی است که بیشتر رانندگان با آن آشنا می باشند

مسیرهاي تردد افراد و ماشین آالت .1- 1-3

مطابق مقررات، هر سایت کاري باید بگونه اي سازماندهی شود که نفرات و ماشین آالت بطور ایمن بتوانند .1

همچنین قوانین الزام می نمایند که مسیرهاي تردد نفرات و .در آن تردد نموده و گردش کاري داشته باشند

نقلیه، تفکیک و بین عابرین و وسایلسب آنها بوده و در مسیرهاي مشترك ماشین آالت در سایت بایستی منا

.جداسازي کافی مابین آنها صورت گرفته باشد

پیمانکاران اصلی یک پروژه باید تضمین نمایند که ماشین آالت و افراد با برقراري شرایط زیر از یکدیگر . 2

:جدا شوند





.اجازه ورود به آن ندارندمناطق مختص افراد و عابرین که ماشین آالت -

مسیرهاي تعیین شده ایمن براي عابرین جهت تردد به محل کار-

مناطق مختص ماشین آالت بخصوص در فضاهاي محدود یا پر ترافیک-

مسیرهاي تردد ایمن براي ماشین آالت دور سایت-

.نمایش داده شده است 1نمونه اي از ورودي مناسب یک سایت ساختمانی در شکل

ورودي مناسب یک سایت ساختمانی .1شکل

ویژگی هاي عمومی طراحی مسیرهاي عبور و مرور افراد و ماشین آالت در یک سایت کاري موارد زیر می . 3

:باشند

مسیرهاي تردد باید عرض کافی براي تردد و حرکت ایمن ماشین آالت با در نظر گرفتن بزرگترین –

.باشند ماشین مورد استفاده در سایت را داشته





عرض کافی براي دروازه ها و ورودي ها در نظر گرفته شود بطوریکه امکان عبور دو ماشین از کنار –

.یکدیگر بدون آسیب به هم وجود داشته باشد

هاي ساخته شوند تا قدرت تحمل بارو طبق اصول مهندسی مسیرهاي تردد باید از مصالح مناسب –

.عبور و مرور ماشین آالت سنگین را داشته باشند وارد بر آن به واسطه

.تعداد مسیرهاي تردد در سایت باید کافی باشد تا از ازدحام و شلوغی مسیرها جلوگیري شود–

وسایل و تجهیزات مورد استفاده عابرین و نفرات مانند تجهیزات حمل دستی پالت ها و سایر –

. د بایستی مد نظر قرار گیردتجهیزات جابجایی دستی نیز در طراحی مسیرهاي ترد

از . ایمن ترین راه هاي موجود بین محل هاي کاري به عنوان مسیرهاي تردد در نظر گرفته شود–

:عبور مسیرهاي تردد ماشین آالت به نزدیکی موارد زیر باید ممانعت بعمل آید

نای مکان هاي خطرناك مانند مخازن مواد شیمیایی، مخازن سوخت، خطوط لوله مگر اینکه-

.مکان ها بخوبی محافظت شده باشند

که و مکان هاي مرتفع ها و لبه هاي حفاظت نشده مانند مناطق حفاري شده، گودال ها محل-

.امکان سقوط ماشین آالت وجود دارد

:مسیر تردد افراد بایستی شرایط زیر را داشته باشد. 4

.ماشین آالت جدا شودبا فنس کشی، جدول بندي، مانع گذاري کامال از مسیر حرکت –

.نفرات پروژه را در زمان هاي اوج تردد تضمین کندعرض کافی باشد تا تردد ایمن داراي –

.اجازه دسترسی آسان به محل کار افراد را بدهد–

.و خطر زمین خوردن براي نفرات ایجاد نکند بوده و انسداد عاري از هرگونه مانع، ضایعات–

.تابلوها و عالئم هشداردهنده مناسب داشته باشد –





.ایمنی نفرات تامین شود محل تقاطع با مسیر ماشین آالت،در –

.نشان داده شده است 2نمونه اي از جداسازي مسیر تردد افراد و ماشین آالت در شکل

جداسازي مسیر تردد نفرات از ماشین آالت .2شکل

، بکارگیري سیستم امکان جداسازي فیزیکی ماشین آالت و افراد وجود ندارددر بعضی شرایط که عمال . 5

.و استفاده از عالمت دهنده مجرب می تواند در پیشگیري از حوادث موثر باشد ایمن کار هاي

:در این حالت سیستم ایمنی کار بایستی تضمین نماید که

.در تمام مدت در تماس مستقیم با یکدیگر باشند ندهراننده و عالمت ده-

.با عالئم دستی استاندارد آشنا بوده و قوانین مربوطه را رعایت نمایند ندهراننده و عالمت ده-

صورت گرفته و هشدارهاي مناسب و کافی به نفرات ندهکنترل حرکت دستگاه توسط عالمت ده-

.داده شود





.باشد قرار گرفته در یک موقعیت ایمن ندهخود عالمت ده-

:مسیر تردد ماشین آالت بایستی شرایط زیر را داشته باشد. 6

.از مسیر تردد افراد جدا باشد–

نیاز به حرکت دنده عقب به حداقل ممکن کاهش یابد–

.متناسب با تعداد و نوع ماشین آالت و با در نظر گرفتن اندازه بزرگترین ماشین طراحی شود–

.از زهکشی مناسب برخوردار باشدمستحکم و هموار بوده و –

.عاري از موانع و هرگونه متریال باشد تا انسداد صورت نگیرد–

.در صورت امکان عاري از شیب ها و پیچ هاي تند باشد–

.عاري از خطراتی مانند نقاط حفاري شده و محل ذخیره سوخت و مواد شیمیایی باشد–

.داراي حداقل تعداد تقاطع مورد نیاز باشد–

.عالئم ترافیکی و هشداردهنده مورد نیاز بوده و حتی االمکان داراي خط کشی باشد تابلو،راي دا–

.محدودیت سرعت در آن قید شده و رعایت گردد–

درك درست اندازه و قابلیت هاي حرکتی و عملیاتی ماشین آالت توسط مسئولین سایت جهت طراحی

مسیرهاي تردد مستقیم که مورد .الیی برخوردار استموثر مسیرها و برقراري کنترل هاي ایمنی از اهمیت با

.متر در هر جهت باشند 5/3استفاده ماشین آالت جاده رو می باشند معموال بایستی داراي حداقل عرض

ماشین آالت بزرگ و بخصوص ماشین آالتی که داراي بازو و مفصل می باشند از لحاظ عملکرد و مانورهاي

می طلبند از نظر شعاع عملیاتی و سایر موارد مالحظات خاص ایمنی را ، چرخشی و پیچیده براي انجام کار

.که قطعا در ارزیابی هاي مربوطه باید مد نظر قرار گیرند





یز باید به خاطر سپرد که کار در قسمت هاي شیبدار می تواند در پایداري و نوع عملکرد و این نکته را ن

بخصوص تجهیزاتی مانند لیفتراك، ماشین آالت داراي یدك کش، کشنده ها و کامیون هاي مانور دستگاه ها

ت ها باید در نظر اثرگذار بوده و معموال فضاي بیشتري را براي کار ماشین آالت در اینگونه موقعی کمپرسی

حتی اگر ماشین آالت بتوانند در سطوح شیبدار عمل نمایند از فعالیت آنها در سطوحی با شیب بیش .گرفت

همچنین با در نظر گرفتن ارتفاع ماشین آالت به همراه بار آنها، تمهیدات .بایستی ممانعت بعمل آید 1:10از

مورد نیاز براي عملکرد صحیح آنها مد نظر مدیران و و ارتفاع مجازایمنی الزم در خصوص فضاي باالسري

می گیرد و چنانچه کابل هاي برق هوایی یا سایر موارد تاسیساتی در ارتفاع موجود باشد، عملکرد ناظران قرار

ماشین آالت بخصوص جرثقیل ها باید تحت کنترل بسیار شدید ایمنی قرار داشته باشد تا از وقوع هرگونه

.شودحادثه پیشگیري

اینگونه محدودیت ها در ارتفاع مجاز ماشین آالت بایستی توسط تابلوهاي استاندارد در محل هاي مورد

نظر در سایت نصب شده و در برخی موارد براي جلوگیري از برخورد ماشین آالت با تاسیسات نصب شده در

تجهیزاتی در محل هاي ممنوعه ترافیکی جهت ممنوعیت تردد چنین -ارتفاع، از موانع خاص فیزیکی

در صورت انجام هرگونه تغییرات در مسیرهاي تردد از جمله خاکریزي و باال آوردن سطح .استفاده می شود

جاده هاي سایت و یا ایجاد رمپ ها که به نوعی بر ارتفاع تاثیرگذار می باشند بایستی اندازه گیري هاي مورد

. و ارتفاع موثر را تا حد مجاز و قابل قبول کاهش داد نیاز برآورد ارتفاع مجددا انجام شده





حفاظت از کابل هوایی برق در مسیر حرکت ماشین آالت .3شکل

ترافیکی در محدوده دکل برق فشار قوي-مانع فیزیکی .4شکل

بایستی فاقد هرگونه موانع یا اشیایی باشند که باعث برخورد با بارهاي عبوري یا یمسیرهاي ارتباط

هاي معمولی که از حرکت ماشین آالت بسیار طویل یا بسیار سنگین در مسیر .از جاي خود راندن بارها شوند

بهتر است محدودیت هاي تردد براي ماشین آالت .ساخته نشده اند باید جلوگیري شودبراي این مورد خاص





شده و امکان هانصب شوند که راننده بالفاصله متوجه آن اردهنده در محل هاییبصورت تابلو یا عالئم هشد

انتخاب مسیر دیگر را داشته باشد و یا حداقل از هرگونه مانور غیر معمول یا حرکت رو به عقب ماشین

.جلوگیري شود

راي قوانین ترافیکی در یک سایت مشکل بوده و یا رانندگان اهتمام خاصی به قوانین در صورتیکه اج

می توانند بسیار ...ت گیرها و نداشته باشند کنترل هاي فیزیکی از جمله دروازه ها، موانع ترافیکی، سرع

.اثربخش باشند

تی مسیر خود را ببینند و ضروري است که قابلیت دید جلو در مورد رانندگان خوب باشد تا بتوانند بدرس

قابلیت دید به عوامل زیادي از جمله سرعت وسیله نقلیه، فاصله طولی تا . براحتی متوجه خطرات مسیر بشوند

خودروي جلویی یا موانع و خطرات پیش رو جهت ترمز و واکنش سریع، روشنایی مناسب محیط کار، عوامل

این قابلیت دید .دارد بستگی از جاده و میزان بینایی راننده محیطی مانند گرد و غبار، مه، ارتفاع چشم راننده

در پیچ ها و تقاطع ها بایستی به اندازه کافی وجود داشته باشد تا مشاهده هرگونه شرایط خطرناك براي

از ایجاد پیچ هاي تند و نقاط کور در مسیرهاي تردد سایت حتی المقدور باید .راننده و عابر امکانپذیر باشد

در پیچ ها باید مد هاي ثابت عت گردد و اگر این امر ممکن نبود کنترل هاي مناسب از جمله نصب آیینهممان

در صورتیکه نتوان قابلیت دید را در پیچ ها و تقاطع ها از نقطه نظر مهندسی بهبود بخشید، .نظر قرار گیرد

.استفاده از تابلوها و عالئم توقف مفید می باشد

سایت جهت کنترل ریسک قسمت هاي مختلف هنگام تصمیم گیري در خصوص نیازمندي هاي حفاظتی . 7

: هاي موجود به موارد زیر بایستی توجه شود

.چقدر احتمال دارد که یک وسیله نقلیه به قسمت هایی ازسایت برخورد نموده و آسیب برساند-





)از چه زاویه اي با چه سرعتی،( چگونه این برخورد می تواند اتفاق بیفتد -

.میزان سنگینی وسیله نقلیه تا چه حد اهمیت دارد-

.چه عواقبی پس از برخورد مورد انتظار است-

بعضی از قسمت هاي معمول یک سایت کاري که نیازمند حفاظت در برابر برخورد ماشین آالت می

سیلندرهاي تحت فشار، سیلوها، لوله ها، ستون ها، ساختمان ها، تیرها و دکل محل باشند عبارتند از مخازن،

... ها، جرثقیل هاي دروازه اي و

در مجاورت منطقه عملیاتی ماشین آالت یا مسیر هاي تردد در نظر گرفتن حفاظت براي افرادي که

ات محافظ براي حفاظت از نقلیه کار می کنند با اهمیت بوده و می تواند شامل استفاده از صفح وسایل

اشخاص در برابر برخورد اشیاء و اجزاء سقوط نموده از روي ماشین آالت یا کنترل هایی جهت حفاظت از

ممنوعیت استفاده از ماشین آالت دودزا در مکان .اشخاص در برابر دود و سر و صداي ناشی از تجهیزات باشد

نه مکان ها از جمله روش هاي کنترلی در این خصوص می هاي سربسته و استفاده از تهویه مناسب در اینگو

موادي با ریسک باال مانند موادنفتی وجود دارد و مکان ،محدودیت دسترسی به مکان هایی که در آن.باشد

.روش هاي پیشگیري از حوادث می باشدجمله هایی که ماشین آالت سوخت گیري می نمایند نیز از

ده مناسب و استاندارد در مسیرهاي تردد جهت هشدار خطراتی چون نصب تابلوها و عالئم هشداردهن

می تواند تا حد زیادي در کنترل ریسک هاي موجود ... پیچ تند، تقاطع، دو راهی، نقاط کور، سطوح شیبدار و

.به رانندگان کمک نماید





ساختار مسیرهاي تردد افراد و ماشین آالت. 2- 1-3

ماشین آالت در یک سایت کاري مشابه استانداردهاي ساخت کیفیت ساخت مسیرهاي تردد افراد و

مطابق مقررات، هر مسیر تردد در یک سایت کاري باید بگونه اي .جاده هاي عمومی و شهري می باشد

ساخته شود که مناسب براي هدف در نظر گرفته شده آن باشد همچنین سطح جاده هاي ساخته شده

مسیرهاي تردد باید .یا لغزنده باشد تا افراد را در معرض ریسک قرار ندهد نبایستی ناهموار، حفره دار، شیبدار

بخصوص در بگونه اي ساخته شوند که چسبندگی خوبی براي الستیک خودروها و تردد عابرین ایجاد نمایند

در صورت لغزنده بودن بایستی ماسه ریزي شده و عاري از .سطوح شیبدار که امکان وقوع حوادث باالتر است

مسیرهاي ارتباطی که حاوي پل ها، رمپ ها و سایر قسمت ها .هرگونه روغن، گریس و زباله نگهداري شوند

.می باشند بایستی توانایی تحمل وزن ماشین آالت به همراه بار آنها را داشته باشند

:در صورت امکان مسیرهاي تردد باید شرایط زیر را داشته باشند

خاك یا فونداسیونی که روي آن قرار میگیرند از وبا توجه به موقعیت، نوع ترافیک، ابعاد مسیر –

مواد مناسب می تواند آسفالت داغ غلطک خورده، بتن مناسب یا .مواد مناسب ساخته شوند

.سایر مواد باشد

.داراي سطوح هموار و مستحکم بوده و زهکشی مناسبی داشته باشند–

نقاط شیبدار بطور ،ز شیبدار نمودن مسیر ممانعت شود و در غیر اینصورتحتی المقدور ا–

.مناسب عالمتگذاري شده و تابلوهاي هشداردهنده نصب گردد

با توجه به نوع خاکی که جاده هاي تردد روي آن قرار می گیرد نوع زیرسازي نیز تفاوت –

ها کافی بنظر می جهت برقراري زهکشی جاده 40به 1میزان شیب سطحی در حدود .دارد

.رسد





مناطق کاري موقت و جاده هاي آماده نشده . 3- 1-3

در مناطق کاري موقت مانند پروژه ها و سایت هاي ساختمانی اغلب با مسیرهاي آماده نشده،

.ناهموار و غیر مناسب مواجه می باشیم که با پیشرفت پروژه دائما در حال تغییر و اصالح شدن هستند

داشتن برنامه مشخص و دقیق در خصوص اینگونه جاده ها و تطابق آنها با استانداردهاي ایمنی در حین

اطمینان از .ساخت و آماده سازي با توجه به نوع و کثرت ماشین آالت موجود در سایت بسیار مهم می باشد

ي خیلی تند از جمله استحکام مسیرهاي تردد، هموار بودن، زهکشی مناسب جاده ها و نداشتن شیب ها

.مواردي است که هنگام جاده سازي باید مد نظر قرار داشته باشد

:براي مثال. جاده هاي موقت و مسیرهاي آماده نشده ریسک وقوع حوادث را افزایش می دهند

.احتمال واژگونی ماشین آالت در زمین هاي ناهموار بیشتر است-

از مسیرهایی که بایستی تردد نمایند مطمئن در صورت عدم نصب عالئم، رانندگان ممکن است-

.حادثه ساز شوند، نبوده و با انحراف از مسیرها

جاده هایی که اصطکاك سطح ضعیفی دارند باعث افزایش مسافت توقف شده و حادثه ساز می -

.باشند

:در این خصوص تاکید بر موارد زیر اهمیت باالیی دارد

کار در مسیرهاي آماده نشده و ناهموارصالحیت و مهارت راننده بخصوص هنگام -

اطالع رسانی و آموزش کافی رانندگان بخصوص زمانیکه رانندگان با جاده هاي موقت آشنایی کافی -

.ندارند

برقراري مدیریت ترافیک و سیستم ایمن کار-





استفاده از عالئم ترافیکی موقت و روشنایی موقت و موضعی-

کرد ماشین آالت و افراد درگیر در این کارنظارت دقیق بر فعالیت رانندگان، عمل-

انجام بازرسی هاي پیشگیرانه ماشین آالت جهت شناسایی نقص هاي احتمالی-

برقراري تمهیدات ایمنی براي جلوگیري از تردد ماشین آالت در مناطق حفاظ گذاري نشده-

آالت از نقاط از سقوط ماشین نصب موانع و حفاظ ها با ارتفاع مناسب و مستحکم جهت جلوگیري -

مرتفع

نمونه اي از مانع گذاري مناسب جهت جلوگیري از نزدیکی بیش از حد ماشین به منطقه حفاري و

.نشان داده شده است 5پیشگیري از سقوط ماشین از نقاط مرتفع در شکل

ماشین آالت مانع گذاري براي پیشگیري از سقوط .5شکل





سرعت .4- 1-3

ماشین آالت در سایت هاي ساختمانی یکی از بخش هاي مهم کنترل محدود نمودن سرعت حرکت

بهترین روش در این خصوص، برقراري تمهیداتی است که باعث .ترافیک در اینگونه مناطق کاري می باشد

.شود رانندگان نتوانند با سرعت رانندگی کنند

نمودن سرعت جهت محدود استفاده از سرعت گیرها به عنوان یک روش موثر و آزمایش شده

.مایل در ساعت کاهش می دهد 15نقلیه کاربرد دارد و بطور متوسط سرعت را به حدود حرکت وسایل

تابلوهاي هشداردهنده وجود سرعت گیر در مسیرها بایستی در مکان هایی مناسب قبل از رسیدن راننده به

سرعت گیرها بایستی در .سرعت گیر نصب شده باشد تا راننده امکان کاهش سرعت وسیله را داشته باشد

متري یک تقاطع 15 فواصل مناسب در طول یک جاده به تکرار نصب شوند و بسیار مهم است که در فاصله

نقلیه نصب سرعت گیر تنها زمانی مناسب می باشد که در آن وسایل .یا پیچ سرعت گیر نباید نصب شود

زیرا بعضی از ماشین آالت مانند اکثر لیفتراك هاي صنعتی بگونه .بتوانند بطور ایمن از روي آن عبور نمایند

رعت گیر عبور نمایند همچنین وجود سرعت گیر در اي طراحی نشده اند که بتوانند بطور ایمن از روي س

مسیر تردد خودروهاي اضطراري نظیر آمبوالنس ها و ماشین هاي آتش نشانی جایز نبوده و استفاده از

.مسیرهاي انحرافی و جایگزین براي اینگونه خودروها پیشنهاد می گردد

با در نظر ت، بایستیجهت تصمیم گیري در خصوص در نظر گرفتن محدودیت سرعت در یک سای

را اندازه سرعت هاي واقعی حرکت ماشین آالت در نقاط مختلف سایت ،سایتو ویژگی هاي گرفتن لی اوت

بگونه اي که پایین تر از حد معقول نیز نباشد زیرا در یک سرعت ایمن براي سایت مقرر نمودو گیري نموده

پس از تعیین سرعت مجاز تردد در سایت، . نخواهد شدده انگاشته شده و رعایت آنصورت توسط رانندگان نادی





تابلوهاي محدودیت و حداکثر سرعت در نقاط مختلف سایت نصب شده و کلیه رانندگان مجاب و موظف به

.رعایت آن می باشند

عابرین و دوچرخه سواران .5- 1-3

خه سواران بسیار در مناطق کاري که ماشین آالت در حال انجام فعالیت می باشند، عابرین و دوچر

در صورت امکان مسیرهایی مجزا از مسیرهاي تردد خودروها و ماشین آالت براي عابرین .آسیب پذیر هستند

ایجاد پل هاي عابر پیاده یا راهروهاي زیرزمینی به عنوان مثال هایی در این .بایستی در نظر گرفته شود

ن ماشین آالت از منطقه کاري افراد به همراه موانع حفاظتی براي دور نگه داشت .خصوص مطرح می باشند

نصب عالئم و تابلوهاي هشداردهنده و استفاده از جداول بلند و نیوجرسی ها در این خصوص مورد استفاده

نصب موانع و گاردریل در قسمت ورودي و خروجی و گوشه هاي ساختمان ها جهت .قرار می گیرند

در نقاطی که مسیرهاي .هاي ارتباطی نیز حائز اهمیت می باشد جلوگیري از ورود مستقیم عابرین به جاده

.باید فراهم شود جاده ابر پیاده براي عبور افراد از عرضع و افراد با هم تقاطع دارند، مسیر ماشین آالت

در شرایطی که تعداد ماشین آالت یا عابرین استفاده کننده از یک مسیر خاص در زمان هایی خاص از روز

به عنوان مثال در . کنند ، تمهیدات الزم براي جلوگیري از تردد یک گروه باید مد نظر قرار گیرد تغییر می

زمان تغییر شیفت کاري یا زمان استراحت نیمروزي و ناهار که تعداد نفرات عبور کننده از یک مسیر خاص

تردد ایمن پرسنل بسهولت بسیار زیاد می شود باید از تردد ماشین آالت در زمان مذکور جلوگیري نمود تا

.صورت گیرد

مسیرهاي مورد استفاده ماشین آالت در داخل ساختمان ها بایستی با عالئم خاصی روي کف زمین

همچنین در مسیرهایی که هم توسط .مشخص شده تا به خوبی براي رانندگان و عابرین قابل رویت باشد





استفاده می شوند نیز تمهیدات ایمنی الزم جهت ) هبدون رانند( عابرین و هم توسط ماشین آالت اتوماتیک

.جلوگیري از برخورد تجهیزات و افراد بایستی برقرار گردد

براي حفظ ایمنی بازدیدکنندگان از سایت نیز با آموزش و اطالع رسانی موثر به آنها و پوشیدن لباس

.بل توجهی پایین آوردهایی منحصر بفرد با قابلیت دید باال می توان ریسک حوادث را در حد قا

تابلوها و عالئم هشداردهنده .6- 1-3

تابلوها و عالئم هشداردهنده براي ارائه اطالعات و آموزش هاي الزم به افراد و رانندگان در خصوص

.وضعیت جاده ها و ترغیب آنها براي انجام رفتارهاي ایمن اهمیت باالیی داشته و مورد استفاده قرار می گیرند

عبور در تقاطع ها، خطوط یرهاي تردد، شانه جاده ها، حق تقدممشخص نمودن مسعالئم ترافیکی براي

ندگی توقف ممنوع، نواحی پارك ممنوع، خط عابر پیاده و به عنوان راهنماي رانندگان در خصوص آهسته ران

این نوع .ربرد دارندمجاز و بسیاري از راهنمایی هاي ترافیکی کا و رعایت سرعتکردن، ممنوعیت سبقت

بکار می و نشان دادن خطرات موجود در طول مسیر عالئم ترافیکی که براي راهنمایی و هشدار به رانندگان

روند با استاندارد خاصی طراحی شده و در نقاط مختلف سایت و مکان هاي عمومی مورد استفاده قرار می

دي سایت و فالشرهاي ترافیکی نیز در دروازه هاي وروبکار بردن چراغ هاي راهنمایی و رانندگی و .گیرند

.از جمله روش هاي کنترل ترافیک در سایت میباشد تقاطع هاي پرترافیک ،

آسانی قابل فهم بوده، بگونه اي نصب گردند که مورد ترافیکی بایستی واضح، خوانا و به کلیه عالئم

عالئم ترافیکی .قابل دیدن باشند در تمام اوقات توجه قرار گیرند و بگونه اي نگهداري و مراقبت شوند که

د راهنماي رانندگان در سایت نبهتر است قابلیت دید در روز و شب را داشته تا در صورت تاریکی هوا نیز بتوان

اطالعات بیشتر در خصوص انواع تابلوهاي ترافیکی در استانداردهاي بین المللی قابل دسترس می .دنباش

.باشند





خط کشی جاده ها .7- 1-3

خط کشی سفید در مسیرهاي تردد براي تنظیم ترافیک و خط کشی زرد براي تنظیم پارك کردن

براي ممنوعیت خطوط زرد جفتی در طول حاشیه و شانه جاده ها .خودروها مورد استفاده قرار می گیرند

ل ارتجاع حرارتی استفاده می در خط کشی مسیرها معموال از رنگ هاي پایه سیمانی یا قاب .پارك می باشند

.در صورت محو شدن خط کشی ها در طول مدت استفاده، باید تجدید خط کشی صورت گیرد .شود

مناطق پارك خودرو .8- 1-3

منطقه پارك خودروها و ماشین آالت معموال در موقعیت هایی خارج از جریان ترافیک و رفت و آمد

باعث در یک سایت ساختمانینقلیه عدم کنترل پارك وسایل از آنجائیکه.پرسنل در نظر گرفته می شود

بوجود آمدن ریسک هایی مانند باریک شدن مسیر تردد، محدودیت در دید رانندگان و مجبور نمودن عابرین

آالت در صورت امکان بایستی براي تمامی ماشین جهت حرکت در مسیر تردد ماشین آالت خواهد شد لذا

بعنوان پارکینگ ، ایمن و مناسبخصی به همراه موتورسیکلت ها فضایی مشخصساختمانی و خودروهاي ش

در صورت وجود پارکینگ در یک سایت، این امر در دروازه ورودي سایت اطالع رسانی .در نظر گرفته شود

جدا نمودن مسیر حرکت افراد از ماشین آالت در پارکینگ نیز از اهمیت باالیی در کنترل ریسک .خواهد شد

.خوردار استبر

:بطور کلی مناطق پارك خودروها بایستی شرایط زیر را دارا باشند

داراي تابلو و عالئم مناسب باشند-

شوند در زمین مستحکم و هموار برپا-

.لغزنده نباشنداز زهکشی مناسب برخوردار بوده و -

.از روشنایی کافی و مناسب برخوردار باشند-





نفرات ا حد ممکن نزدیک به منطقه کاريت، خاص خطراتبا ارزیابی ریسک منطقه و عدم وجود -

.باشند

تنها وسیله نقلیه پارکینگ ها باید بگونه اي طراحی و ساخته شوند که پارك نمودن و از پارك درآمدن

از حرکت رو به عقب اجتناب گردد ، رانندگی رو به جلو میسر شده و ام مانورهاي ساده امکانپذیر باشدبا انج

در صورتیکه وضعیت .امکان دور گرفتن و پارك نمودن خودروهاي بزرگ نیز در نظر گرفته شود همچنین

یداتی براي تشویق رانندگان قرارگیري پارکینگ بگونه اي باشد که امکان رانندگی رو به جلو میسر نباشد تمه

ورود به مسیر ك نمودن خودرو در حالت فرار باید فراهم شود تا دفعات حرکت دنده عقب جهتجهت پار

مرتب سازي ایستگاه هاي پارك خودرو در زاویه اي وارونه .اصلی تردد خودروها و وقوع حوادث کاهش یابد

پارك خودرو در حالت فرار نسبت به مسیر جریان ترافیک یک روش خوب جهت تشویق رانندگان نسبت به

نصب موانع فیزیکی جهت جلوگیري از پارك خودروها .نشان داده شده است 7 می باشد که در شکل شماره

.در مسیرهاي تردد پرسنل و پیاده رو ها نیز در افزایش ایمنی عابرین موثر می باشد

ایستگاه پارك خودرو .6شکل

و تخلیه بار مناطق بارگیري .9- 1-3

مثال نزدیک به و ایمن مناطق بارگیري و تخلیه بار تا آنجا که امکان دارد باید در مکان هایی مناسب

یا انبار متریال استقرار یابند تا ماشین آالت امکان مانور مناسب و آسان محوطه تفکیک و دسته بندى کاالها





مناطق بارگیري عریض معموال حداقل به دو نقطه خروجی نیاز دارند که هر کدام در هر انتهاي .داشته باشند

اغلب بصورت ایستگاه هاي بارگیري و تخلیه همراه با یک سکوي مناطق بارگیري .منطقه قرار می گیرند

طراحان اینگونه مکان ها همواره در تالشند تا بیشترین ایستگاه هاي بارگیري و .بارگیري تعبیه می شوند

بیشترین با حداکثر ایمن سازي در تردد نفرات و وسایل نقلیه، تخلیه را در این مناطق تعبیه نموده تا بتوانند

ارتفاع سکوهاي بار ماشین می تواند بسیار .فعال نمایند ،مکان در آندر یک زمان داد ماشین آالت را تع

این بدان معناست .متفاوت باشند حتی این تفاوت هنگامیکه ماشین خالی باشد یا بار زده باشد نیز وجود دارد

و سکوي بار ماشین متغیر می باشد و کارگران بارگیري کاال و که اختالف ارتفاع بین سکوي بارگیري ایستگاه

که در واقع رمپ هایی قابل تنظیم استفاده از تنظیم کننده هاي سکو .متریال باید به این موضوع واقف باشند

.بوده و می توانند اختالف ارتفاع بین سکوهاي بارگیري و سکوي بار ماشین را پوشش دهند معمول می باشد

ت دید راننده هنگام حرکت دنده عقب بویژه زمانیکه هیچ راه فراري براي دور شدن نفرات از قابلی

.نزدیک شدن وسیله نقلیه وجود نداشته باشد، همواره حائز اهمیت می باشد

حاشیه ها و لبه هاي ایستگاه هاي بارگیري بایستی بوضوح عالمت گذاري شده تا بطور کامل قابل دیدن

در صورتیکه امکان سقوط نفرات از روي سکوهاي بارگیري در ماشین آالت یا ایستگاه ها وجود دارد .باشد

.اینگونه مناطق مرتفع باید توسط نرده هاي محافظ حفاظ گذاري شده تا از سقوط افراد جلوگیري گردد

بارگیري و امتمهیدات ایمنی الزم هنگام شرایط بد جوي از جمله وزش باد شدید و برف و باران هنگ

در این خصوص استفاده از سقف و سایر پوشش هاي مناسب براي اینگونه .قرار گیرد تخلیه بار باید مد نظر

.مناطق می تواند در کنترل موثر وضعیت بارگیري یا تخلیه مفید واقع شود





ت، خطر ایجاد الکتریسیته ساکن هنگام بارگیري و جابجایی مواد نیز که در محیط هاي حاوي ذرا

در .گرد و غبار و بخارات قابل انفجار باعث وقوع آتش و سوزي و انفجار می شوند نیز باید مد نظر قرار گیرد

این خصوص برقراري سیستم ارتینگ مناسب و استاندارد جهت تخلیه الکتریسیته ساکن الزم و ضروري می

.باشد

دستگاه توسط رانندگان در حین نمودن ترك و همچنین ممنوعیتجلوگیري از حرکت ماشین آالت

بسیار مهم می باشد تا تضمین شود افرادي که در محوطه عملیات فعالیت می نمایند بارگیري یا تخلیه کاال

یا سقوط بار بویژه بارهاي خطرناك و ) مثال مواد نفتی( سیب نشوند و همچنین از هرگونه نشت مواد دچار آ

:اقدامات کنترلی زیر پیشنهاد می شوددر این خصوص .گرانقیمت پیشگیري شود

ماشین و یدك کشمناسب مهار -

موانع فیزیکی و عالئم هشداردهنده توقف-

سوئیچ ماشین در کابین بهافراد متفرقه دسترسی کنترل بکار بردن ترمز دستی و-

دستگاه و ایمن سیستم هاي ایمنی در تضمین آگاه نمودن راننده نسبت به ترك بموقعنصب -

دادن گوه مناسب در زیر چرخ ها جهت جلوگیري از حرکت ناخواستهقرار -

جهت کنترل حرکت دستگاه ندهاستفاده از نفر عالمت ده-

بکار بردن ترمز پارك و ترمزهاي اضطراري-

حضور رانندگان در کابین ماشین هنگام بارگیري یا تخلیه بار ،بعضی از سایت ها که بدالیل ویژهدر

نیز براي ...مانند فضاي استراحت، غذاخوري و ممنوع اعالم می شود، بایستی تسهیالت رفاهی مناسب

هنگام توقف و ترك راننده از دستگاه، سوئیچ .ترغیب رانندگان جهت ترك دستگاه حین عملیات فراهم شود

.وسط راننده برداشته شودماشین نیز باید ت





روشنایی .10- 1-3

کلیه مسیرهاي تردد، .،روشنایی مناسب و کافی بایستی براي مناطق کاري فراهم شودمطابق مقررات

نواحی نزدیک به .محوطه مانور ماشین آالت و محوطه انبارش کاالها باید از روشنایی مناسب برخوردار باشند

تقاطع ها، ساختمان ها، مسیرهاي تردد نفرات و مناطقی که ماشین آالت و تجهیزات بطور روزانه در آن

در این محل نصب چراغ هاي روشنایی .فعالیت می نمایند نیازمند توجه بیشتري در این خصوص می باشند

اعی استاندارد طراحی و نصب گردد که زمینه بسیار مهم می باشد و بایستی بگونه اي مناسب و در ارتف

نداشته و باعث مواردي چون دیوار ، سقف، سایبان یا ماشین آالت با طول بلند بر شدت نور حاصل از آن اثر

خودروها همچنین طراحی روشنایی محیط کار بایستی بگونه اي باشد که هنگام حرکت .دکاهش نور آنها نشو

ت، باعث خیرگی چشم راننده بصورت مستقیم یا از طریق آیینه رو به عقب ماشین آال و بخصوص حرکت

روشنایی فراهم شده براي یک محیط از نقطه نظر محل نصب و شدت نوردهی و در نظر .هاي ماشین نگردد

گرفتن استانداردهاي بهداشت حرفه اي بایستی بگونه اي باشد که مزاحمتی براي محیط محسوب نشده و

.باعث خطاي انسانی نشود

درخشندگی و تابش خیره کننده حاصل از نور خورشید نیز در بسیاري از مواقع به عنوان عامل آزاردهنده

و می تواند باعث خطاي عملکردي و وقوع حوادث گردد که تمهیدات کنترلی براي رانندگان مطرح بوده

همچنین تمهیداتی براي جلوگیري از ایجاد تغییرات ناگهانی روشنایی مثال هنگام خروج .خاصی را می طلبد

از یک انبار تاریک و ورود به محوطه روباز با روشنایی شدید روز یا از یک مکان کامال تاریک به یک مکان

.کامال روشن بایستی مد نظر قرار گیرد





التماشین آ اجزاء ساختارهاي دسترسی به .11- 1-3

داشتن دسترسی به قسمت هاي مختلف یک ماشین توسط نفرات ، از جمله فعالیت هاي معمول در

جدا از انجام عملیات بارگیري و تخلیه بار، دسترسی به قسمت ها و اجزاء مختلف .یک سایت کاري می باشد

ل، بستن بار ماشین آالت توسط نفرات جهت عملیاتی چون تمیزکاري، مرتب نمودن بارهاي توده اي شک

.مورد نیاز می باشد... بوسیله طناب یا سیم بکسل ، تعمیرکاري، تنظیم نشان گرها و

م ها جزو ربیشتر پلتف .جرثقیل هاي دروازه ايم ها و رنمونه هاي اصلی ساختارهاي دسترسی عبارتند از پلتف

نیاز است که رانندگان هنگام .استراکچرهاي ساده و سهل الوصول براي دسترسی به ماشین آالت می باشند

م ها قادر باشند بسیار نزدیک به کناره آنها قرار گیرند تا از سقوط آنها از فضاي خالی مابین راستفاده از پلتف

:م ها می توان به موارد زیر اشاره نمودراز جمله معایب استفاده از پلتف .م جلوگیري شودرماشین و لبه پلتف

م ها مشکل ربه ماشین آالت با سایزهاي مختلف باشند، استفاده از پلتف اگر نفرات نیازمند دسترسی-

ساز می شود زیرا معموال این تجهیزات داراي ارتفاع ثابتی می باشند و براي استفاده در ارتفاع هاي

.مختلف طراحی نشده اند

ي مختلف همچنین این تجهیزات معموال داراي عرض ثابت بوده لذا براي ماشین آالت با عرض ها-

.قابل استفاده نیستند

براي اغلب ماشین آالت قابل ،در ارتفاع ها و عرض هاي مختلف قیل هاي دروازه اي از حیث کاربريجرث

م کوچک بهمراه یک تیر سقفی ریک جرثقیل دروازه اي در حالت معمول بصورت یک پلتف .استفاده می باشند

( این تجهیز به همراه استفاده از یک هارنس .ایجاد نمایدبوده که می تواند دسترسی را از باالي ماشین

استاندارد که به تیر قالب می گردد مانع سقوط نفرات از باالي تجهیز به پایین می )کمربند ایمنی تمام بدن

در این حالت هم ساختار جرثقیل دروازه اي و هم هارنس باید به اندازه کافی مستحکم بوده تا تحمل .شود





البته استفاده مناسب از این سیستم توسط رانندگان یا سایر نفرات .را در شرایط سقوط داشته باشندوزن نفر

.نیازمند ارائه آموزش هاي الزم به آنها بوده و نظارت و سرپرستی مستقیم ناظران را می طلبد

و داراي راهروها و سطوح کاري ساختارهاي دروازه اي باید مناسب، پایدار، هموار و مستحکم بوده

این تجهیزات در شرایط .عالئم هشدار دهنده مناسب باشند تا از برخورد ماشین آالت با آنها جلوگیري شود

استفاده از پلکان بجاي نردبان جهت .بد آب و هوایی که ایمنی نفرات را بخطر می اندازد نباید استفاده شوند

رفت و آمد به محل سکوي کاري بخصوص زمانیکه نفرات نیازمند حمل دستی وسایل و جعبه ابزار کار به

پلکان ها داراي نرده هاي محافظ بوده تا از .محل هاي مورد نظر هستند موثر تر بوده و ترجیح داده می شود

مواد ضد لغزش بوده و معموال بصورت ر و راهروها از جنس سکوهاي کا .سقوط افراد جلوگیري گردد

.ساخته می شوند )شبکه هاي فوالدي( گریتینگ

ضبط و ربط. 12- 1-3

رها نمودن خودروها در جاده هاي دسترسی و توقف هاي بی جا در مسیرها به همراه لغزنده یا کثیف

.و بهداشتی را متوجه پرسنل خواهد نمود بودن مسیرهاي ارتباطی ماشین آالت و افراد، ریسک هاي ایمنی

تا حد امکان بایستی عاري از هرگونه و کف محیط هاي کاري پرسنل مطابق مقررات، مسیرهاي ترافیکی

هرگونه ریخت و .انسداد و موادي باشد که می تواند باعث سر خوردن، سکندري خوردن و افتادن افراد شود

ریسک افتادن آنها از روي ماشین آالت به روي افراد وجود دارد بایستی که پاش و نامرتب بودن بار و کاالها

عدم وجود نظم و ترتیب در چیدمان کاالها و متریال در مسیرهاي .بگونه مناسب جمع آوري یا مرتب شوند

تردد نیز بنوعی باعث انسداد مسیرهاي تردد ماشین آالت و عابرین شده و ریسک حوادث در این زمینه باال

.هد رفتخوا





ماشین آالت ایمن. 1-4

مطابق مقررات، کارفرما باید اطمینان حاصل نماید که کلیه تجهیزات کاري و ماشین آالت براي

کارفرما را مکلف می نماید که هنگام انتخاب ماشین ،همچنین مقررات .اهداف تعیین شده مناسب باشند

آالت، شرایط محیط کار و ریسک هاي مربوط به ایمنی و سالمت پرسنل استفاده کننده را در نظر داشته

با توجه به ریسک هاي مربوط به بخش هاي ایمنی، سالمت و محیط زیست در پروژه هاي ساختمانی، .باشد

خصوص ورود ، استفاده و تعمیر و نگهداري ماشین آالت ساختمانی با توجه به دستورالعمل هاي ویژه اي در

.شرایط کاري موجود تهیه شده و مورد استفاده قرار می گیرد

تناسب ماشین آالت با نوع فعالیت . 1- 1-4

ماشین آالت ساختمانی مورد استفاده در سایت هاي ساختمانی باید متناسب با نوع فعالیت ها بوده و

به سمت هایی از ماشین که دسترسی مداومسوار و پیاده شدن از آنها بصورت ایمن صورت گرفته و کلیه ق

.آنها وجود دارد بصورت ایمن استقرار یافته و خطري را براي سالمت استفاده کنندگان ایجاد ننمایند

الزم براي تامین ایمنی پرسنل نقاط دسترسی به ماشین مانند نردبانها، پله ها، راهروها بایستی از ویژگی هاي

این مهم می باشد که رانندگان اینگونه وسایل قادر باشند محیط اطراف وسیله را بخوبی .برخوردار باشند

وجود وسایل هشداردهنده نظیر بوق، .ببینند و از خطرات موجود در اطراف منطقه عملیاتی اجتناب نمایند

هشدار چرخش و بوق دنده عقب روي دستگاه و اطمینان از چراغ، چراغ راهنما، چراغ هشدار عقب، بوق

داشتن صندلی هاي راحت و کمربند ایمنی براي .عملکرد صحیح آنها نیز حائز اهمیت فراوان می باشد

وجود حفاظ در قسمت هاي خطرناك دستگاه از جمله .رانندگان نیز در این خصوص شایان ذکر می باشد

تناسب نوع وسیله .قسمت هاي دوار و لوله هاي داغ اگزوز جهت پیشگیري از حوادث الزم و ضروري می باشد

و همچنین نحوه بستن صحیح و با نوع بار از حیث اندازه هاي طولی ، عرضی و ارتفاع بار به همراه وزن بار





طراحی نقاط اتکاء بار به دستگاه باید بگونه اي .یز در این خصوص حائز اهمیت می باشدنایمن بار روي وسیله

باشد که تحمل وزن بار و نیروهاي استاتیک و دینامیک وارد بر آن را داشته و شاسی دستگاه از استحکام

.کافی براي حمل بار مورد نظر برخوردار باشد

سقوط و پرتاب ه محافظت الزم را از راننده در برابر شرایط یک وسیله نقلیه باید بگونه اي باشد ک

سر و صدا و ارتعاش بیش از بیش از حد، گرد و غبار، فیوم ها ،شرایط بد آب و هوایی، گرما و سرماي اشیاء،

هیچ فردي مجاز نیست که از قسمت هاي حفاظت نشده دستگاه که می تواند خطرساز .ایجاد نماید ،حد

.نه فعالیتی که منجر به فعال شدن تصادفی وسیله شود ممنوع می باشدو هرگوباشد باال رود

انتخاب ماشین آالت . 2- 1-4

طراحی خاص بعضی از ماشین آالت بگونه اي است که خطرات خاصی مانند ایجاد محدودیت در

انتخاب درست یک .دید، عدم محافظت از راننده در برابر ضربه ، سر و صدا و ارتعاش را ایجاد می نماید

دستگاه .ماشین براي فعالیت خاص یکی از بخش هاي اساسی مدیریت موثر ماشین آالت در سایت می باشد

موارد زیر مهم ترین عواملی است که .انتخاب شده بایستی قادر به انجام فعالیت مورد نظر به شکل ایمن باشد

:در این خصوص باید مد نظر قرار گیرد

کلیه شرایط عملیاتی قابل پیش بینی داشتن پایداري در–

وجود راه هاي دسترسی ایمن به کابین دستگاه و سایر قسمت هاي آن–

داشتن سیستم ترمز کارآمد–

داشتن قابلیت دید مناسب راننده به تمام جهات–

داشتن چراغ، بوق، شیشه مناسب، برف پاك کن، تجهیزات هشداردهنده مانند بوق دنده عقب–

فیزیکی مناسب براي حفاظت در برابر قسمت هاي خطرناك و گردندهداشتن حفاظ –





داشتن حفاظ مناسب براي راننده در برابر خطراتی چون سقوط از روي دستگاه، سقوط اشیاء –

روي سر راننده و همچنین واژگونی دستگاه

محفاظت از راننده در برابر شرایط آب و هوایی بد، سر و صدا، ارتعاش، گرد و غبار و فیو–

و موارد خاصی مانند ظرفیت در انتخاب یک دستگاه، توصیه ها و دستورالعمل هاي سازنده دستگاه

.بارگذاري و محدوده پایداري آنها هنگام استفاده در زمین هاي ناهموار و داراي شیب باید مد نظر قرار گیرد

مانند لیفتراك ها و جابجا ن آالت بخصوص آنهایی که در عملیات باربرداري بکار می روند بعضی از ماشی

داشتن سیستم ترمز .کننده هاي تلسکوپی نیازمند سطوحی صاف و کامپکت شده براي عملکرد ایمن هستند

نصب سیستم ترمز پارك براي تریلرهاي با وزن .عملکرد ایمن دستگاه ها می باشد کارآمد نیز از ضروریات

ب ترمز پارك، براي جلوگیري از حرکت تریلر پارك در صورت عدم نص .تن الزامی است 75/0باالي ناخالص

.شده بایستی چرخ ها به شکل مناسب قفل شوند و از گوه هاي نگهدارنده زیر چرخ ها استفاده شود

سازه هاي محافظ در برابر واژگونی. 3- 1-4

در زمین هاي شیبدار که ریسک واژگونی باال می ماشین آالت ساختمانیاستفاده از انتخاب و هنگام

)ROPS: Roll-Over Protective Structure( ید به ساختار حفاظت در برابر واژگونیباشد، دستگاه ها با

باشد نظیر کار تخریب با ماشین بر روي راننده وجود داشته افتادن مواددر صورتیکه ریسک .مجهز باشند

ساختار حفاظت در دستگاه ها باید به ،روي راننده وجود دارد تمال سقوط موادیل مکانیکی که اححفاري و ب

.مجهز باشند) (FOPS: Falling Object Protective Structureبرابر سقوط اجسام





ROPSساختار .7شکل

ROPSبیل مکانیکی با ساختار . 8شکل

ها براي بیشتر انواع تجهیزات متحرك که در آن) ROPS(ظت در برابر واژگونیاامروزه ساختارهاي حف

یافته و ها در بین کشورهاي توسعهکاربرد آن. باشدتر میدسترس قابل تر وخطر واژگونی باالست ارزان

یک کابین یا چارچوبی است که یک ROPS. حتی برخی از کشورهاي در حال توسعه گسترده شده است

.کندواژگونی فراهم می قلیه در صورت وقوعناحیه ایمن را براي اپراتور وسایل ن





این تستها . سر بگذاردهاي دینامیکی و استاتیکی تصادف را پشت سري تستباید یک) ROPS(چارچوب

د تا مشخص شود که ندهمورد آزمایش قرار می راي مقاومت در برابر بارهاي گوناگونرا ب) ROPS(توانایی

.ماند یا خیردر صورت بروز یک واژگونی بدون نقص باقی می ایمن اطراف اپراتور آیا ناحیه

)ROPS (المللی مانندباید با توجه به استانداردهاي بین )ISO3471:1994 (هاي تمام حفاظ. باشد

ایمنی تجهیزات متحرك باید مطابق با الزامات ضروري ایمنی و بهداشت و مقررات تجهیزات ماشین

. باشد

ها وآن نصب گردد و از پیچ سازنده صورت صحیحی مطابق با دستورالعملهباید ب) ROPS(چنینهم

سرهم گردد زیرا ... هرگز نباید با ابزارهایی مانند دریل، برش، جوش و و هاي محکم استفاده گرددچفت

.کندها را بشدت ضعیف میساختار آن

افتادن اجسام بر روي نیز در جائیکه خطر ) FOPS(ساختارهاي حفاظت در برابر سقوط اجسام

. کنند وجود دارد، مورد نیاز استاپراتور تجهیزات یا سایر افراد مجاز که از تجهیزات متحرك استفاده می

صورت مناسبی باید به) FOPS(کنندهاي چتر مانند که در برابر سقوط اجسام محافظت میپوشش

.دنطراحی گردیده و متناسب با اهداف مورد نظر باش

:منی دوره اي ماشین آالت انتخاب شده می تواند مطابق موارد زیر انجام شودبازرسی ای

بازدید چراغ ها و عالئم هشداردهنده شامل چراغ هاي جلو و عقب، چراغ ترمز، چراغ دنده عقب، -

چراغ راهنما

آیینه ها، شیشه ها و برف پاك کن از لحاظ وضعیت عمومی ، عملکرد و تمیزي-

فشار باد ، الستیک سابی، معیوب نبودن و سفت بودن پیچ هاالستیک ها از لحاظ -





ترمز ها از لحاظ عملکرد صحیح-

وسایل اندازه گیري شامل روغن موتور، روغن جعبه دنده، آب رادیاتور، روغن ترمز، آب شیشه شوي-

قفل و اتصاالت تریلر، گوه هاي تایر تریلر-

جک و آچار چرخ، کپسول آتش نشانیسایر لوازم مانند مثلث اعالم خطر، الستیک زاپاس، -

...موارد زیست محیطی مانند نشتی روغن، آب باتري و -

قابلیت دید از داخل ماشین و وسایل کمکی حرکت رو به عقب .4- 1-4

شیشه . قابلیت دید مناسب راننده یک عامل کلیدي در استفاده ایمن دستگاه ها در سایت می باشد

کافی بزرگ بوده و داراي برف پاك کن باشد و آیینه هاي بیرونی ماشین نیز جلوي ماشین آالت باید به اندازه

استفاده از آیینه هاي .باید در جاي مربوطه قرار گرفته تا قابلیت دید کامل را براي اپراتور دستگاه فراهم نماید

بسزایی در براي کاهش هر چه بیشتر نقاط کور نیز معمول بوده که کمک و آیینه هاي محدب جانبی مضاعف

همچنین آیینه هاي جانبی زاویه دار براي دید بهتر عابرین که در طول وسیله نقلیه .قابلیت دید راننده دارد

.در حرکت می باشند از جمله وسایل استاندارد نصب شده روي ماشین آالت سنگین و بزرگ می باشد

وسیله یا در مسیر دید جلو یا شیشه هاي جانبی برچسب یا هرگونه شی ء نبایستی روي شیشه

تمیز بودن شیشه ها و عدم وجود ترك خوردگی . آیینه ها نصب شود تا قابلیت دید راننده را کاهش ندهد

شاید در بعضی از محل هاي کاري نیاز .روي آنها از جمله مواردي است که می تواند در دید راننده موثر باشد

اد مخصوص ساخته شود که در برابر ذرات و اشیاء پرتاب شونده مقاومت الزم را باشد شیشه ماشین از مو

.داشته باشد

بعضی از ماشین آالت مانند لیفتراك ها و دامپرها بدلیل حمل بار در جلوي دستگاه معموال

رار گرفته و که در ارزیابی ریسک آنها باید مد نظر ق مشکالتی را در قابلیت دید جلوي راننده ایجاد می نمایند





استفاده از دوربین هاي مدار بسته در خصوص ماشین آالتی .اقدامات کنترلی الزم براي آن پیش بینی گردد

این .که امکان دید واضح پشت یا اطراف ماشین را براي راننده فراهم نمی کنند می تواند مفید و موثر باشد

با کاهش قابل مالحظه .قابلیت اعتماد باالیی نیز دارنددوربین ها بسیاري از نقاط کور راننده را پوشش داده و

میزان حوادث مربوط به حرکت دنده عقب ماشین آالت با نصب اینگونه دوربین ها، براي بسیاري از شرکت

.هاي معتبر هزینه هاي نصب و نگهداري این سیستم ها توجیه پذیر بوده و اقتصادي می باشد

افزایش قابلیت دید با دوربین و آیینه هاي مختلف . 9شکل

امروزه هشداردهنده هایی مانند رادارهاي مخصوص که با حسگرهاي خاص خود هرگونه موانع نزدیک ماشین

آالت را تشخیص داده و هشدارهاي صوتی و نوري مناسب را به راننده می دهند بسیار معمول شده که اغلب

.ی می نمایندکمک شایان توجهنمودن ایمن وسیله در پارك

نصب بوق دنده عقب براي ماشین آالت ساختمانی یکی از روش هاي دادن هشدار به عابرین جهت

صداي این بوق باید به اندازه کافی زیاد بوده تا با .پیشگیري از حوادث در سایت هاي ساختمانی می باشد

همچنین ترکیبی از هشدارهاي صوتی و نوري .صداي زمینه کارگاه اشتباه نشده و بخوبی قابل شنیدن باشد





تجهیزات هنگام حرکت رو به عقب ماشین آالت می تواند موثر تر واقع گردد زیرا در صورت استفاده از

صداي بوق چندان قابل توسط نفرات ممکن است (Ear Plug , Ear Muff)ی حفاظت فردي مخصوص شنوای

داي بوق دنده عقب چندان توجه افراد قدر شلوغ و پر سر و صدا باشد که صشنیدن نباشد یا محل فعالیت آن

.را به خود جلب نکند

وسیله و جلو گیري از حرکت روش هاي توقف . 5- 1-4

و حرکت نکنند، اطمینان کامل از اینکه ماشین آالت در هنگام پارك یا هنگام بارگیري و تخلیه بار

سیستم هاي پیشگیري از حرکت ماشین آالت .به پرسنل اطراف آسیب نرسانند بسیار مهم و حیاتی می باشد

یط سایت می تواند برقرار هم در طراحی وسیله لحاظ شده و هم بر پایه شرا ،هنگام انجام فعالیت هاي مذکور

وجود ترمزهاي مناسب و موثر براي عملیات و پارك وسیله از جمله موارد در نظر گرفته شده در .شود

بعضی از تانکرها داراي سیستم ایمنی می باشند که از آزاد شدن ترمز تا زمانیکه .طراحی وسیله می باشد

ي می نماید که نمونه اي از طراحی ایمن در وسیله شیلنگ تخلیه در محل اولیه خود قرار نگیرد، جلوگیر

البته باید نظارت و کنترل الزم وجود داشته باشد که این سیستم ها بصورت دستی توسط رانندگان یا .است

در بعضی از ماشین آالت، ترمز دستی تعبیه شده در وسیله تنها براي قفل .سایر نفرات غیر فعال نشوند

در نظر گرفتن . د بایستی مد نظر قرار داشته باشدی شده است که این مورنمودن چرخ هاي عقب طراح

سیستم قفل چهار چرخ جهت اطمینان از اینکه دستگاه در حین بارگیري حرکت نخواهد کرد می تواند موثر

هنگام به دستورالعمل هاي سازنده، با توجه استفاده از گوه و نگهدارنده زیر چرخ هاي دستگاه .واقع شود

.یا هنگام بارگیري و تخلیه بار نیز در این خصوص بکار گرفته می شودپارك دستگاه

در ماشین هاي نیمه یدك کش در صورتیکه اتصال Fail-Safeترمزهاي بادي اضطراري از نوع

لذا در صورت جدا .عمل نموده و چرخ هاي یدك کش را قفل می نماید ،شیلنگ هوا با یدك کش قطع گردد





ن یدك کش از قسمت کشنده به هر دلیل ممکن مانند تصادف، ترمز اضطراري براي توقف یدك کش شد

بعضی اوقات رانندگان هنگامیکه قسمت یدك کش را از .عمل می نماید و از وقوع حادثه جلوگیري می کند

ترمز پارك از ترمز اضطراري به عنوان جدا می کنند بدلیل جدا شدن اتصال شیلنگ هوا، قسمت کشنده

ترمز بادي اضطراري هرگز نباید به تنهایی و بوسیله .که مجاز به انجام این کار نمی باشند استفاده می کنند

اتصال شیلنگ هوا اعمال شود زیرا نمی توان به این نوع ترمز براي نگه داشتن و توقف یدك کش اعتماد قطع

هم براي ترمز پارك و هم براي ترمز اضطراري به ،اگرچه ترمزگیري واقعی در این نوع سیستم .و تکیه نمود

یک شکل می باشد اما مکانیزم کنترلی آن متفاوت بوده و ترمز اضطراري هرگز براي توقف یدك کش قابل

.اعتماد نمی باشد

اتصال مجدد شیلنگ هوا، ترمز را فورا آزاد نموده و در صورتیکه راننده بیرون کابین باشد وسیله از

این نوع حوادث به فرار ماشین مشهور بوده که در اغلب موارد .خارج شده و حرکت خواهد نمود حالت توقف

وقوع حوادث شدید براي پرسنل اطراف محل کار قابل پیش ،در صورت فرار وسیله .قابل پیشگیري هستند

اطمینان از اعمال شدن ترمز پارك هم در کشنده و .و خسارات سنگینی را بجاي خواهد گذاشت بینی بوده

.هم در یدك کش می تواند تا حد زیادي در پیشگیري از این نوع حوادث موثر باشد

امروزه سیستم هاي هشداردهنده اي در دستگاه ها تعبیه شده که در صورت عدم اعمال ترمز دستی توسط

هرچند این سیستم ها اعمال ترمز .م را ارائه می نمایدراننده و ترك کابین دستگاه توسط وي، هشدارهاي الز

پارك براي یدك کش را تضمین نمی نمایند لذا بعنوان یک راه حل کامل براي جلوگیري از حوادثی از این

بطور کلی اعتماد به اعمال ترمز دستی براي کشنده هیچ تضمینی براي توقف و .دست قابل اطمینان نیستند

.د بودایمنی یدك کش نخواه





نگهداري تعمیر و. 6- 1-4

مطابق مقررات، کارفرما بایستی اطمینان حاصل نماید که تجهیزات و ماشین آالت در یک وضعیت

انجام انواع بازرسی .کارآمد، کارا از نظر عملیاتی و با تعمیر و نگهداري مناسب مورد استفاده قرار گیرند

ماشین آالت بصورت بازدید ایمنی روزانه پیش از شروع بکار دستگاه توسط اپراتور گرفته تا بازرسی هاي

می منظم در دوره هاي مختلف زمانی با هدف تعمیر و نگهداري پیشگیرانه و بر حسب میزان کارکرد دستگاه

دستورالعمل هاي تعمیر و نگهداري دستگاه .نمایدتواند نقش بسزایی در عملکرد ایمن ماشین آالت ایفا

ارائه آموزش هاي الزم به رانندگان جهت انجام .توسط سازنده به خریدار یا اجاره کننده دستگاه ارائه می شود

از دستگاه و گزارش مشکالت موجود به سرپرستان می تواند کمک شایان توجهی و روزانه بازرسی هاي منظم

داشتن یک برنامه تعمیر و نگهداري پیشگیرانه .دستگاه هاي در حال استفاده بنماید در شناسایی مشکالت

.براي ماشین آالت می تواند تا حد زیادي در پیشگیري از نقایص و وقوع خرابی ها موثر باشد

هرگاه مهندس تعمیرات، تعمیرکار ماشین آالت و یا شخص باصالحیت اعالم نماید که ماشینی باید

هرگونه عیب و نقصی که در یک .قرار گیرد، آن ماشین تا رفع عیب کامل نباید بکار گرفته شود تحت تعمیر

هر ماشینی که .ماشین به وجود می آید باید بالفاصله توسط اپراتور آن ماشین به سرپرستان گزارش شود

.و کار با آن ممنوع شود دچار عیب و نقص می شود باید برچسب مخصوص تعمیرات روي آن قرار گیرد

یک برنامه تعمیر و نگهداري بایستی جامع، منظم و بر مبناي راهنمایی هاي سازنده دستگاه بوده و توجه

:خاصی به موارد زیر بنماید

سیستم ترمز-

سیستم فرمان-

تایرها-





آیینه ها، دوربین مدار بسته-

شیشه ها و برف پاك کن-

...راغ ها، بوق دنده عقب و کلیه تجهیزات هشداردهنده مثل بوق، چ-

اجزاء دسترسی به وسیله نقلیه مثل نردبان، پله و راهرو-

...سیستم باالبر و لوله ها، شیلنگ هاي هیدرولیک و نیوماتیک، جک هاي تعادلی،-

کلیه سیستم هاي ویژه ایمنی-

:هنگام انجام تعمیرات روي یک وسیله نقلیه کنترل هاي زیر باید مد نظر قرار گیرند

.و در صورت نیاز گوه زیر الستیک ها قرار داده شود ترمز اعمال شود–

.موتور همواره باید با اعمال ترمز و با دنده خالص روشن شود–

.اجزاء برآمده و برجسته بایستی بطور مناسب نگهداري و ساپورت گذاري شوند–

ه کار گرمجدا نمودن الستیک ها از چرخ ها پیش از انجام جوشکاري، برشکاري و هرگون–

در نظر گرفتن ریسک انفجار هنگام انجام تعمیرات روي مخزن سوخت و گازهاي حاصل از –

باتري هنگام شارژ

مراقبت جهت جلوگیري از اتصال کوتاه در باتري–

ایجاد تهویه مناسب هنگام شارژ باتري–

استفاده از وسایل حفاظت فردي مناسب هنگام جابجایی اسید باتري–

مواجهه با آزبست هنگام کار روي لنت ترمز و کالچپیشگیري از –

استفاده از افراد آموزش دیده، با تجربه و آگاه جهت انجام تعمیرات–





رانندگان ایمن .1-5

مطابق مقررات، صالحیت و شایستگی رانندگان و قابلیت هاي آنها در انجام وظایف محوله با رعایت

براي استخدام نفرات بوده و دریافت آموزش هاي مناسب در مقررات ایمنی و سالمت، از جمله شرایط الزم

دستورالعمل هاي استخدامی کارفرما، آموزش هاي .این خصوص نیز جزو الزامات اساسی این شغل می باشد

این تضمین را ایجاد توجیهی و تخصصی، نظارت و سرپرستی، ممیزي و ارزیابی شایستگی و صالحیت نفرات

که نفرات گزینش شده براي فعالیت مناسب بوده و به وظایف خود در تمام شرایط کاري بدرستی می نماید

و شرایط عمومی پیشنهاد می شود استانداردهاي مورد نیاز براي رانندگی در سطح جاده ها .عمل می نمایند

یت هاي ساختمانی نیز براي رانندگی در سا و اختصاصی الزم در مورد صالحیت رانندگان در این استانداردها،

.بکار رود

تاکید بر شناسایی ریسک ها و درك اعمال و شرایط ناایمن از قبیل رانندگی با سرعت زیاد، پیچیدن

رانندگان معموال به .ناگهانی و رانندگی در سطوح نامناسب و شیبدار، توسط رانندگان بسیار ضروري می باشد

بسیاري از ماشین آالت .نیاز دارند سیله نقلیه نامیده می شودنچه که کنترل ساده ومهارت هایی بیش از آ

مورد استفاده در سایت هاي ساختمانی داراي متعلقات خاصی براي بارگیري و تخلیه بار می باشند که

استفاده صحیح و ایمن از آنها نیاز به مهارت هاي خاص و تجارب ویژه اي دارد که همگان از آن برخوردار

مند دریافت آموزش هاي تئوري تر و کم تجربه تر نیاز ر یک از رانندگان به ویژه رانندگان جوانلذا ه .نیستند

.و عملی الزم براي باال بردن مهارتشان در انجام ایمن وظایفشان می باشند

انتخاب راننده .1- 1-5

داراي نگرش رشد یافته و قابل اعتماد در انتخاب رانندگان باید دقت کافی به عمل آید تا نفراتی که

انتخاب شده و پس از گذراندن دوره هاي ،کامال قادر به کار با وسیله به شکل ایمن می باشندهستند و





نیازمند سطح معقولی از ایمن با انواع ماشین آالت، کارکردن.به کار گمارده شوند ،مهارتی و آموزشی الزم

ي لذا انتخاب رانندگان باید با در نظر گرفتن مجموعه .توانایی و تناسب فیزیکی ، ذهنی و هوشیاري می باشد

تطبیق الزامات .خود و دیگران را در معرض ریسک قرار ندهند ،این توانایی ها بوده تا هنگام کار با وسیله

وضعیت عملیاتی با توانایی هاي یک راننده از جمله مواردي است خاص یک وسیله نقلیه، یک فعالیت یا یک

ارزیابی تناسب فیزیکی رانندگان جهت کار با انواع ماشین آالت .قرار داشته باشد که باید مورد توجه مدیران

.در استانداردهاي مربوطه قابل دسترسی می باشد

آموزش و صالحیت رانندگان. 2- 1-5

براي رانندگان بستگی به تجارب گذشته آنها و نوع کاري دارد که به آنها میزان آموزش مورد نیاز

هاي مورد ارزیابی ریسک انجام شده نیز در تصمیم گیري در خصوص میزان و نوع آموزش .محول شده است

همچنین صحت دانش و تجربه رانندگان با چک نمودن گواهی .خواهد کردبسزایی کمک نیاز براي رانندگان

.نامه هاي ویژه اي که براي تجهیزات مختلف از طرف مراجع قانونی صادر می شود قابل ارزیابی خواهد بود

:یک آموزش موثر باید موارد زیر را پوشش دهد

نقایص، اطالعات عمومی راجع به محل کار از جمله جانمایی جاده ها، چگونگی گزارش–

دستورالعمل گزارش دهی حوادث

آموزش و بازدیدهاي مورد نیاز جهت اطمینان از اینکه نفرات بطور ایمن کار کنند که در مورد –

:رانندگان شامل موارد زیر می شود

.اطمینان از اینکه راننده می داند چگونه از وسیله بطور ایمن استفاده کند-

کار با دستگاه، سرعت مجاز تردد، مناطق بارگیري و پارك، اطالعاتی در خصوص خطرات ویژه هنگام -

...دستورالعمل هاي موجود و





آگاهی از تجهیزات حفاظت فردي مورد نیاز براي انجام فعالیت و چگونگی استفاده از آنها-

آگاهی از ساختار و سطح نظارت اعمال شده توسط ناظرین و مجازات هاي مصوب در صورت عدم -

ایمنیرعایت مقررات

راه کارهایی براي ارزیابی اثربخشی آموزش هاي ارائه شده و نقش آن در کنترل خطرات و کاهش تعداد و

معموال وقتی .شدت حوادث بایستی تدوین شده و نفرات برحسب معیارهاي مشخص مورد آزمون قرار گیرند

آنها را فراموش نموده و یا کمتر یا ،افراد از مهارت ها و آموزش هاي کسب شده بصورت منظم استفاده نکنند

لذا لزوم برگزاري دوره هاي بازآموزي براي همه رانندگان در دوره هاي زمانی .روي آن تمرکز می نمایند

.مختلف ضروري می باشد تا اطالعات بروز در زمینه هاي مختلف کاري به آنها ارائه شود

:د که با برگزاري دوره هاي بازآموزي این اطمینان حاصل می شو

.رفتارهاي خوب و مثبت در رانندگی همچنان بصورت مستمر ادامه داشته باشد-

.مهارت هاي جدید کسب گردد-

.دان مجددا مورد ارزیابی قرار گیرقابلیت ها و توانایی هاي رانندگ-

فاصله زمانی مابین برگزاري آموزش اولیه و دوره هاي بازآموزي بر حسب ریسک هاي موجود در سایت

هرگونه تغییر در محیط کار و فعالیت ها بدین معنی است .متفاوت بوده و توسط سرپرستان تعیین می شود

که رانندگان و سایر نفرات با ریسک هاي متفاوت و جدیدي مواجه می باشند لذا برگزاري دوره هاي

.مینه خواهد داشتبازآموزي در چنین شرایطی نقش موثري در آگاهی و اطالع رسانی به پرسنل در این ز

آموزش به ویژه در فعالیت هاي مربوط به تعمیر و نگهداري نیز که یکی از منابع مهم خطرات و

.حوادث بشمار می روند، در کنترل ریسک هاي مربوطه موثر واقع خواهد شد





مستندسازي و نگهداري مدارك مربوط به آموزش هاي برگزار شده براي هر یک از نفرات از اهمیت

تاریخچه کامل آموزشی افراد، آموزش هاي برنامه ریزي شده و یک کپی از گواهینامه .ی برخوردار استخاص

هاي اعطا شده به نفرات بایستی در فایل مربوط به هر نفر نگهداري شده تا در آینده بتوان بر مبناي آن

نفرات با صالحیت براي کار با نامه ریزي هاي الزم را انجام داد و به عنوان یک مرجع جهت بکارگیري بر

.ماشین آالت خاص توسط کارفرما مورد استفاده قرار گیرد

در بسیاري از سایت هاي ساختمانی، به نفرات با صالحیت و مورد تائید جهت کار با یک دستگاه

جهت ،می شود که عالوه بر گواهینامه راهنمایی و رانندگی ءخاص، کارت مخصوص رانندگی سایت اعطا

در 2شماره جدول .رل هر چه بیشتر نفرات هنگام کار در محدوده سایت مورد استفاده قرار می گیردکنت

.بعنوان چک لیست روش هاي ایمن کار براي رانندگان می تواند مورد استفاده قرار گیرد پیوست

راهنماي عملیاتی. 1-6

به ماشین آالت ارائه در این بخش راهنماي روش هاي کاري ایمن در خصوص فعالیت هاي مربوط

فعالیت هایی مانند حرکت رو به عقب، . می شود که می تواند در مدیریت ریسک اینگونه فعالیت ها موثر باشد

پارك دستگاه، اتصال و جدا نمودن یدك کش ها به همراه بارگیري و تخلیه ایمن در این بخش به تفصیل

.مورد بحث و بررسی قرار می گیرند

ه عقبحرکت رو ب .1-6-1

مطابق آمار موجود حدود یک چهارم مرگ و میرهاي ناشی از تصادفات موتوري هنگام حرکت رو به

عقب ماشین آالت رخ می دهند و بسیاري از حوادثی از این دست نیز منجر به صدمات و خسارات مالی

الت بخصوص در بسیاري از ماشین آ .اساسی است قابلیت دید در این خصوص یک عامل .فراوان می شوند





اقدامات زیادي را می .، دیدن عقب ماشین توسط راننده بسیار مشکل می باشدماشین آالت بزرگ صنعتی

موثر ترین اقدام در . توان جهت کاهش ریسک حوادث مربوط به حرکت رو به عقب ماشین آالت انجام داد

هاي یک طرفه یکی از اقدامات برقراري مسیر .این خصوص، حذف نیاز به حرکت رو به عقب می باشد

مسیرهاي کمربندي و جاده هاي .در خصوص حذف حرکت دنده عقب ماشین آالت می باشد موثر کنترلی

،حلقوي در شهرها، وضعیت بارگیري و تخلیه رو به جلو، پارکینگ هاي داراي ورودي و خروجی در هر سمت

.به حرکت رو به عقب را موجب می شوندتعدادي از دیگر روش هاي کنترلی می باشند که عدم نیاز

در صورتیکه امکان حذف حرکت رو به عقب وجود نداشته باشد، مسیرها بگونه اي طراحی و

تا حد ممکن نیاز به حرکت دنده عقب را کاهش داده و مسافتی که ماشین آالت در که سازماندهی می شوند

ها و جانمایی آنها بایستی بگونه اي باشد که طراحی مسیر .حالت دنده عقب طی می نمایند را کاهش دهند

بیشترین قابلیت دید را براي رانندگان و عابرین فراهم نموده و فضاي مورد نیاز براي هرگونه حرکت رو به

و تامین هشداردهنده ب عالمت گذاري شده و با تابلوهاياین مناطق باید بطور مناس .عقب را فراهم نماید

.شند بگونه اي که امکان تردد عابرین در این مناطق وجود نداشته باشدمشخص با روشنایی کافی

نصب موانع و .نصب آیینه هاي ثابت در این مناطق می تواند در کنترل حوادث موثر واقع شود

متوقف کننده هاي مناسب در مناطقی که امکان برخورد ماشین آالت با ساختمان ها و اجزاء اسکلت فلزي و

همچنین نصب .سایر تجهیزات هنگام حرکت رو به عقب وجود دارد در کنترل خسارات موثر می باشد

سیستم هاي ایمن کار نیز ی ازبخش دوربین هاي مدار بسته و آیینه هاي محدب روي دستگاه ها به عنوان

.می تواند در افزایش قابلیت دید اپراتور موثر بوده و کنترل هاي مضاعفی در این خصوص محسوب می شود

تمهیداتی براي جلوگیري از قرارگیري افراد در منطقه حرکت رو به عقب ماشین آالت بایستی فراهم

ه عقب ماشین آالت وجود نداشته باشد بکار گماردن در صورتیکه راه دیگري براي کنترل حرکت رو ب .گردد





نفرات عالمت .الزم و ضروري خواهد بود ،جهت هشدار به پرسنل و راهنمایی راننده ندهیک عالمت ده

منطقه عملیاتی ودن افراد ازبا استفاده از یکسري عالئم استاندارد نسبت به هدایت راننده و دور نم ندهده

این افراد با پوشیدن جلیقه هایی با رنگ مخصوص جهت دید در روز و .انجام وظیفه خواهند نمود ،ماشین

بگونه اي که متمایز از سایر نفرات باشند همواره در دید مستقیم راننده ،شب و یا بدست گرفتن پرچم

.بوده و حرکات دستگاه را کنترل می نمایندو در موقعیت ایمن دستگاه

نشان داده 11ستفاده در سایت هاي مختلف در شکل مورد ااروپا عالئم دستی استاندارد نمونه اي از

.با آن آشنا باشند ندهشده است و ضروري است همه رانندگان و نفرات عالمت ده

عالئم دستی استاندارد .10شکل





باشد با استفاده از سیستم هاي اگر بنا به دالیلی امکان دید مستقیم راننده و عالمت دهنده وجود نداشته

استفاده از بوق هشدار دنده عقب به همراه استفاده . دو برقرار می شود ارتباطی نظیر بیسیم ، ارتباط بین این

از هشداردهنده هاي نوري می تواند هشدارهاي الزم را هنگام انجام عملیات به افراد حاضر در محل ارائه

بعنوان چک لیست روش 1 در پیوست 3جدول شماره . دي پایین آوردنموده و ریسک حوادث را تا حد زیا

.هاي ایمن کار براي عالمت دهنده می تواند مورد استفاده قرار گیرد

پارك ماشین .1-6-2

یک وسیله نقلیه .پارك نمودن ماشین آالت بدون دقت کافی می تواند باعث صدمه به افراد شود

با می تواند حرکت نموده و ،پارك شده در یک محل شیبدار در صورتیکه همه ترمزهاي آن فعال نشده باشد

و باعث مسدود شدن جاده هاي تردد سایت خسارت وارد نمایدبرخورد به ساختمان ها و استراکچرها به آنها

به افراد برخورد نموده و باعث صدمه به آنها این وسیله در حال حرکت و غیر قابل کنترل می تواند .شود

همچنین در این وضعیت، افرادي هم که روي وسیله در حال کار می باشند امکان سقوط از روي وسیله .شود

پارك نامناسب و بی دقت ماشین آالت می تواند باعث کاهش دید راننده ها .و آسیب دیدگی آنها وجود دارد

جبور نماید که از مسیر تردد ماشین آالت عبور نمایند که این خود ریسک حوادث و عابرین شده و نفرات را م

.را باال می برد

:داشته باشد در یک سایت بایستی شرایط زیر را پارکینگ در نظر گرفته شده

.مسطح و هموار باشد-

.مستحکم باشد-

.روشنایی مناسب داشته باشد-

.عالئم و تابلوهاي هشداردهنده داشته باشد-





.راحتی قابل پیدا کردن باشد به-

.در صورتیکه ریسکی ایجاد ننماید نزدیک به محل کار افراد باشد-

ترك یک خودرو تنها در صورتی مجاز است که ترمز پارك فعال شده، موتور خاموش شود، سوئیچ از

ار سطح زمین به شکل ایمن قر و متعلقات صنعتی نصب شده روي دستگاه برداخل خودرو برداشته شده

.گیرند

شایستگی و صالحیت رانندگان، آموزش هاي توجیهی ارائه شده به آنها و نظارت و پایش مستمر رفتار و

.عملکرد آنها توسط نیروهاي اجرایی و ایمنی سایت نقش عمده اي در کنترل حوادث مربوطه خواهد داشت

نمودن یدك کش اتصال و جدا .1-6-3

یک فعالیت رایج در حوزه حمل و نقل بوده و اگر به شکل ،کشندهاتصال و جدانمودن یدك کش از

در بر خواهد داشت که بسیاري از این اي نفراتصحیح و اصولی انجام نشود ریسک هاي بسیار شدیدي را بر

یکی .نتیجه زیرگرفتن، برخورد و تصادف افراد با یدك کش یا کشنده در حال حرکت می باشددر حوادث

وجود، سقوط نفرات از روي یدك کش هنگام اتصال یا جدا نمودن از کشنده بخصوص دیگر از خطرات م

در نظر نگرفتن محل مناسب براي انجام اینگونه فعالیت ها بویژه محل هایی با .هنگام تاریکی هوا می باشد

منجر به واژگونی وسیله شده و یا محل هاي شیبدار باعث حرکت ناخواسته کشنده یا یدك ،زمین سست

در طی مراحل جدا نمودن یدك کش از کشنده، یدك کش می تواند با تمام وزنش حرکت .کش خواهد شد

اقدام رانندگان اغلب بدون خاموش نمودن موتور دستگاه و بدون ترمز پارك .نموده و از حالت مهار خارج شود

به قطع یا وصل شیلنگ ها می نمایند که این عمل بسیار ناایمن بوده و می تواند باعث حرکت تصادفی

ترمزهاي اضطراري بادي در مقایسه با ترمز هاي پارك چندان قابل اطمینان نمی .کشنده یا یدك کش شود

وا به مرور زمان افت نموده و سیستم ترمز بادي، فشار هدر صورت نشت هوا از هر یک از قسمت هاي .باشند





همچنین اتصال مجدد شیلنگ هوا باعث خالی شدن فوري قابلیت عملکردي ترمز بادي را کاهش می دهد

.ترمز شده و خطرناك می باشد

.محل انجام اتصال و جدا نمودن بایستی از روشنایی کافی برخوردار بوده و هموار و مستحکم باشد

ابین دستگاه در محل اتصال یدك کش به کشنده بایستی فراهم شود تا وسایل دسترسی ایمن به پشت ک

داشتن پله و راهرویی باریک که عاري از هرگونه .دسترسی اپراتور به این ناحیه بسهولت و ایمن انجام شود

ی که در این زمینه فعالیت کلیه نفرات .روغن و مواد لغزنده می باشد جهت دسترسی به این نقطه الزامی است

می نمایند بایستی از صالحیت و شایستگی الزم برخوردار بوده و از مقررات و دستورالعمل هاي ایمنی در این

و مورد استفاده قرار گیرد و تجهیزات حفاظت فردي مورد نیاز نیز بایستی فراهم شده .خصوص آگاه باشند

.عملیات مطابق دستورالعمل از پیش تعیین شده اجرا شود

ي، تخلیه و ایمنی باربارگیر .1-6-4

ماشین آالت در حال حرکت و چرخش، . عملیات بارگیري و تخلیه بار می تواند بسیار خطرناك باشد

همگی می توانند باعث وقوع حوادث جدي و ، به همراه کار در ارتفاع معلق در هوا بارها و تجهیزات سنگین

.خسارات فراوان شوند

ط شده از ماشین آالت بادر این خصوص، برخورد بار و اشیاء سقویکی از بیشترین انواع رایج حوادث

افرادي که در فرآیند بارگیري و تخلیه بار حضور دارند معموال بسیار نزدیک به ماشین آالتی .افراد می باشد

همچنین در .مانند لیفتراك کار می کنند که ریسک باالي برخورد و تصادف با ماشین و بار را رقم می زند

وص خطرات بارهاي معلق در ارتفاع که از زیر پل ها، کابل هاي هوایی برق فشار قوي، نقاط فوقانی خص

عبور می نمایند و امکان برخورد با آنها و سقوط بار وجود دارد، توجهات خاص و ... ساختمان ها، لوله ها و

.ویژه اي باید صورت گیرد





گیري می تواند چسبندگی بین بار و سطح را و روغنی بودن سطوح بار وجود گرد و غبار، کثیفی

لذا مهار نمودن بار به شکل مناسب.احتمال سرخوردن بار هنگام حمل و نقل را افزایش دهد و کاهش داده

یکی از راه ،هنگام حمل و نقل توسط کفی تریلی و سایر ماشین آالت توسط تسمه ها و قالبهاي مخصوص

.بار می باشدسقوط عدم هاي تضمین تکان نخوردن و

جابجایی و حمل و در مختلف اجرایی بین نفرات و گروه هاي و هماهنگی وجود ارتباطات مناسب

حضور افراد متفرقه در محل عملیات ممنوعیت .ایمنی عملیات می باشد تامین نقل بار یکی از شرایط مهم

به عنوان مثال در صورت . دبارگیري و تخلیه نیز می تواند تا حد زیادي ریسک وقوع حوادث را کاهش ده

بهتر است تسهیالت الزم جهت استراحت و دور ،در محل عملیات عدم نیاز به حضور رانندگان ماشین آالت

.نمودن آنها از محل مذکور بعمل آید

ممنوعیت ایستادن نفرات روي بارهاي معلق و قرار گرفتن نفرات زیر بارهاي معلق از جمله روش

در صورت امکان بایستی شرایطی فراهم شود که نیاز به .این خصوص می باشدهاي کنترل خطرات در

. به حداقل ممکن کاهش یابد بار حرکت رو به عقب ماشین براي رسیدن به محل بارگیري و تخلیه

مهار مناسب بار روي یدك کش .11شکل





:بطور کلی محل بارگیري و تخلیه بار بایستی شرایط زیر را دارا باشد

.عاري از ترافیک عبوري ماشین آالت متفرقه و افراد متفرقه باشد-

.عاري از خطوط لوله هوایی و خطوط هوایی برق باشد-

.هموار و مستحکم و عاري از حفره و ضایعات باشد-

.داراي تابلو ها و عالئم هشداردهنده ایمنی باشد-

به تحمل وزن بار بوده و بدرستی ماشین آالت مورد استفاده در بارگیري و تخلیه بار بایستی قادر

هیچ وسیله نقلیه اي نباید بیش از ظرفیتش بارگذاري شود که این اضافه بار باعث عدم تعادل .انتخاب شوند

.دستگاه شده و منجر به افتادن بار و همچنین نقص ساختاري دستگاه خواهد شد

بار بایستی چک شود که مناسب براي بار بوده و و نقاط مهارقبل از بارگیري، سکوي قرارگیري بار

گرد هرگونه ضایعات، تخته هاي شکسته، نقاط مهار زنگ زده و پوسیده، .در وضعیت خوبی قرار داشته باشند

و غبار یا روغن که باعث سر خوردن یا افتادن بار از روي دستگاه می شود بایستی زدوده شده و ایمن سازي

بعضی از بارها مانند آجر و قلوه سنگ که گرد و غبار از خود بجاي می .نجام شودالزم پیش از بارگیري ا

لذا .می توانند شرایطی ایجاد نمایند که باعث سرخوردن بار از روي ماشین هنگام حمل و نقل شود گذارند

می نظر ه پاك کردن سطح محل بارگیري قبل از بارگیري اینگونه مصالح جهت حفظ شرایط ایمنی ضروري ب

اپراتورها .بطور کلی براي انواع مختلف بار بایستی مناسب ترین روش مهار بار اتخاذ شده و اجرا شود .رسد

.باید اطمینان حاصل نمایند که تجهیزات صحیح و مناسب براي مهار انواع مختلف بار مورد استفاده قرار گیرد

تسمه، ورق زنجیر، بولت، سیم بکسل،انواع مختلفی از تجهیزات بارگیري و مهار بار اعم از کلمپ،

تناسب وزن بار با ظرفیت ،در این خصوص مورد استفاده قرار میگیرند که نکته مهم در این زمینه... گیر و





بارگذاري ،مجاز این تجهیزات مجاز و ایمن تجهیزات مذکور می باشد بگونه اي که هرگز فراتر از ظرفیت

.صورت نگیرد

تیز و برنده، استفاده از پدها و روکش هاي مخصوص در گوشه هاي بار در صورت وجود لبه هاي

به علت شکل خاص بعضی از بارها، .براي جلوگیري از آسیب دیدن بار و تجهیزات بارگیري پیشنهاد می شود

اینگونه بارها باید بطور مناسب در پکیج ،مهار آنها براي جابجایی بسیار مشکل می باشد که در این حالت

همچنین قطعات .بسته بندي شده و بوسیله پالت هاي مخصوص بارگیري، مهار و سپس جابجا شوند هایی

اینگونه جابجایی .منفرد مربوط به یک بار بهتر است کنار یکدیگر قرار گرفته و بصورت یک پکیج جابجا شوند

مانند الوار، مقواي چندالیه، فیبر، اسفنج و نیاز دارد که با استفاده از مصالحیبار به نوع خاصی بسته بندي

حمل و مهار قطعات و هرگونه فاصله موجود بین قطعات را به شکل مناسب پر می کنند تا هنگام ، کیسه هوا

بار روي یدك کش باید در حداقل ممکن بوده و و بیرون زدگی آویزان شدن .نقل آسیبی به بار وارد نشود

ضمنا همواره باید اطمینان حاصل شود .جابجایی اینگونه بارها نصب گردد عالئم هشداردهنده مناسب جهت

.که درب عقب اتاق بارگیري بسته باشد

اپراتور بایستی چک نماید که بار روي یدك کش هنگام حمل و نقل جابجا نشده ،پیش از تخلیه بار

.امکان سقوط بار وجود دارد ،بازنمودن تجهیزات مهار کننده به محض باشد زیرا در اینصورت

روشنایی مناسب محل بارگیري و تخلیه و استفاده از چراغ قوه هاي دستی در صورت نیاز از جمله

بارها بایستی بگونه اي مهار شوند که امکان لغزیدن .شرایط الزم جهت بارگیري و تخلیه ایمن بار می باشد

ب بار و استفاده از توري هاي نگهدارنده در این خصوص طناب بندي مناس. آنها از پهلو وجود نداشته باشد

.کمک کننده خواهد بود





در صورت استفاده از لیفتراك جهت جابجا نمودن بار، اطالع از میزان بار مجاز قابل جابجایی توسط

اندازه و عرض شاخک ها و زمینی که لیفتراك روي آن کار می کند ضروري می در نظر گرفتن لیفتراك،

ارهاي با طول زیاد در صورتیکه بدرستی روي شاخک ها قرار نگیرند و تعادل آنها برقرار نگردد و ب.باشد

بخصوص زمانیکه شاخک ها بسیار نزدیک هم قرار گرفته باشند خطر سقوط داشته و بسیار آسیب رسان

قوط بار از روي همچنین حرکت سریع لیفتراك در پیچ ها و زمین هاي ناهموار می تواند باعث س .خواهند بود

نظارت الزم بایستی صورت گیرد تا هیچ شخصی براي باالنس نمودن بار، روي شاخک هاي لیفتراك .آن شود

. قرار نگیرد

صالحیت و گواهینامه هاي ویژه الزمرانندگان و اپراتورهاي ماشین آالت و دستگاه هاي مختلف باید

مهار کامل براي کار روي اینگونه تجهیزات را داشته و آموزش هاي الزم را نسبت به چگونگی انجام بارگیري،

.بار فرا گرفته باشندایمن تخلیه بار و چگونگی

لذا باید .عملیات بارگیري و تخلیه بار اغلب توسط تجهیزات باربرداري مکانیکی صورت می گیرد

عملیات باربرداري توسط شخص با صالحیت برنامه ریزي شده و بصورت اطمینان حاصل شود که هر نوع

همچنین بایستی اطمینان حاصل شود که تجهیزات باربرداري مورد استفاده .ایمن نظارت و اجرا شود

) Certificate( بدرستی انتخاب شده، مورد تست و بازرسی فنی قرار گرفته، گواهینامه سالمت فنی معتبر

آن مشخص بوده و نظارت ) SWL: Safe Working Load (شده و ظرفیت مجاز باربرداري براي آن صادر

بطور کلی برنامه ریزي اصولی بعنوان یک .بارگذاري صورت نگیرد، شود که هیچگاه فراتر از ظرفیت مجاز

.تخلیه ایمن و ایمنی بار مطرح می باشد عامل کلیدي در بارگیري ایمن،

بارگیري و تخلیه و جلوگیري از ورود افراد متفرقه به محل عملیات از جمله محصور نمودن محل

در اغلب موارد حضور رانندگان داخل کابین دستگاه در حال .روش هاي کنترلی در این خصوص می باشد





بارگیري یا تخلیه بار ، غیر منطقی و غیر ایمن تلقی می شود لذا در نظر گرفتن منطقه اي ایمن همراه با

.هیالت رفاهی الزم جهت خروج رانندگان از دستگاه و استقرار در این مکان ها ضروري استتس

قرار دادن بارها در قسمت جلویی یا انتهایی یک تریلر اگرچه ممکن است بطور ایمن متعادل شده

هنگام حرکت باشد اما از آنجائیکه توزیع وزن آن در قسمت جلویی یا انتهایی تریلر متمرکز شده ، کنترل آن

لذا حتی المقدور باید سعی شود توزیع بار .مشکل تر از زمانی است که بار در مرکز ثقل تریلر واقع شده باشد

در اطراف مرکز ثقل دستگاه بوده و همچنین بگونه اي قرار گیرد که میدان دید پشت راننده را که در آیینه

.ها شاهد آن است محدود و کور ننماید

ري و حمل و نقل بارها و مواد خطرناك نیز باید طبق توصیه هاي سازنده ماده در خصوص بارگی

براي مثال . عمل شده و دستورالعمل هاي ویژه اي براي جابجایی اینگونه مواد نوشته شده و اجرایی گردد

داربست بندي شده پارك هاي به هیچ عنوان نباید زیر محل LPGکامیون حاوي سیلندر هاي گاز مایع

همچنین در خصوص حمل .رخورد آنها به سیلندرها وجود داردنماید زیرا احتمال سقوط اجزاء داربست و ب

مواد سوختی، مواد شیمیایی و حالل ها که ریسک آتش سوزي، بهداشتی و زیست محیطی باالیی دارند،

قتی با یک تانکر حاوي فرآورده هاي نفتی و براي مثال و .تمهیدات خاص ایمنی بایستی مد نظر قرار گیرد

.مواد شیمیایی در حال پیچیدن هستید مراقب اثرات انحراف مواد داخل تانکر باشید و با احتیاط برانید

دستگاه و واژگونی شدن کج. 1-6-5

کج شدن ماشین آالت در نقاط ناهموار و پیچ ها و به هر دلیل که صورت گیرد می تواند بسیار

آالت اعم از هر ساله به دلیل یک ور شدن بسیاري از ماشین .بوده و منجر به واژگونی دستگاه شودخطرناك

واژگونی اتفاق می افتد که پتانسیل آسیب جدي لیفتراك ، تراکتور، دامپر و جرثقیل ،کمپرسی، تریلر ، تانکر

.و حتی مرگ براي نفرات دارد





:زیر باشد دالیلبه یکی از واژگونی یک دستگاه می تواند

تعمیر و نگهداري ضعیف و غیر اصولی ماشین آالت و اپراتورهاي آموزش ندیده و بدون صالحیت –

.از جمله علل رایج بسیاري از حوادث می باشند

بارهاي نامتعادل حاصل از بارگیري غیر اصولی و ناایمن و در نظر نگرفتن مرکز ثقل بار و دستگاه –

.باعث ناپایداري دستگاه شده که منجر به حادثه می شوند... ار و هنگام بارگیري، عدم مهار ب

حرکت و انتقال بار به اطراف ماشین در هنگام حرکت بخصوص بارهایی مانند غالت فله اي، –

باعث می شود که قسمتی از دستگاه سنگین تر از قسمت دیگر ...پودرهاي فله اي، قلوه سنگ و

.شده و باعث عدم تعادل دستگاه شود

.مسیرهاي غیر مسطح و ناهموار باعث ایجاد عدم تعادل در ماشین آالت می شود–

حرکت در مسیرهاي بسیار شیبدار و همچنین حرکت رو به عقب در سراشیبی ها–

سطوح روغنی و گریسی حرکت دستگاه در سطوح لغزنده مانند–

حرکت سریع بخصوص در پیچ ها–

حرکت از روي جداول، پله ها و سایر لبه ها–

حرکت در کنار نقاط حفاري شده–

اضافه بار جرثقیل ها و لیفتراك–

حمل بار با ارتفاع زیاد و خطرناك بخصوص در مورد لیفتراك ها–

از ایجاد شیب هاي تند، اجتناب از برنامه ریزي جهت فراهم کردن مسیرهاي مناسب تردد، اجتناب

مسیرهاي ناهموار و لغزنده، پیچ هاي تند و اجتناب از هرآنچه باعث شود دستگاه ها تعادل خود را از دست

موانع، دیوارکشی، جدول بندي و بکار بردن عالئم نصب .بدهند می تواند در کنترل خطرات موثر واقع شود





وط به نقاط حفاري شده و ترانشه ها جهت جلوگیري از واژگونی هشداردهنده در خصوص کنترل خطرات مرب

نصب سرعت گیر به همراه هشدار و اطالع رسانی با استفاده از تابلوهاي هشداردهنده .تجهیزات بکار می روند

همچنین اطمینان از .جهت کنترل سرعت ماشین آالت نیز از جمله روش هاي کنترلی در این زمینه می باشد

صحیح ترمزها، وضعیت خوب و فشار باد مناسب چرخ ها و پایش سطح روغن هیدرولیک و فشار عملکرد

.نیوماتیک مورد نیاز براي دستگاه از جمله اقدامات کنترلی در پیشگیري از حوادث مربوطه می باشد

یک از دستگاه ها تحت هیچ شرایطی نباید فراتر از ظرفیت مجازشان بارگیري شوند زیرا هیچ

ه اضافه بار هر چند کوچک باشد بر تعادل دستگاه اثرگذار بوده و فرمان پذیري و ترمزگیري دستگاه را هرگون

توزیع منظم و متعادل وزن بار روي دستگاه و مهار .کاهش داده که این خود می تواند منجر به واژگونی گردد

ري شده و تعادل دستگاه بیش از کامل بار روي آن نیز باعث می شود که از جابجایی بار روي دستگاه جلوگی

آموزش کافی اپراتورها، ارائه اطالعات و دستورالعمل هاي فنی و تکنیکی الزم به آنها به .پیش حفظ شود

حمل و .همراه سرپرستی و نظارت مستمر سرپرستان نقش عمده اي در کاهش حوادث در این زمینه دارد

ن بخصوص در مورد لیفتراك می تواند بعنوان یک عامل نقل بار در پایین ترین وضعیت ممکن نسبت به زمی

.کنترل کننده خطر واژگونی مطرح باشد

برگشت و تغییر جهت ندهد و همواره توجه به این نکته الزم است که راننده هنگام حرکت در شیب،

.رپایینیبه یاد داشته باشد که ماشین آالت اغلب هنگام حرکت در سرباالیی پایدارترند تا هنگام حرکت س

بستن کمربند ایمنی نیز در کاهش صدمات و آسیب هاي ناشی از حوادث احتمالی نقش تعیین کننده اي

آموزش رانندگان و اپراتورها در خصوص شناخت ریسک هاي موجود و نکات فنی ایمنی رانندگی و .دارد

.می تواند در کاهش احتمال و شدت حوادث موثر باشد نیز حمل و نقل





پیشگیري از سقوط .1-6-6

سقوط از روي ماشین آالت از رایج ترین حوادث مربوط به حمل و نقل در محیط هاي کاري می

:سقوط به دالیل زیر می تواند اتفاق بیفتد .باشد

سرخوردن و افتادن از روي بار، پله هاي دسترسی و نردبان هاي دسترسی به ماشین–

پاره شدن طناب، سیم بکسل و شکستن ورق ها –

استفاده از کفش نامناسب–

شرایط بد آب و هوایی و محیطی–

فقدان آگاهی و آموزش–

سقوط از ارتفاعات کم نیز در بعضی از شرایط بسیار شدید و حتی می تواند مرگبار باشد لذا پیشگیري از

.سقوط یک وظیفه انسانی و قانونی تلقی می شود

:مناسبی را به اجرا در آورند تا کارفرمایان باید کنترل هاي موثر و، مطابق مقررات

از هر نوع سقوط از ارتفاع آسیب رسان جلوگیري نمایند-

از هر نوع برخورد اشیاء سقوط شده با افراد جلوگیري نمایند-

باالرفتن افراد از ،در ارزیابی ریسک که براي فعالیت هاي مختلف یک سایت ساختمانی انجام می شود

ماشین آالت و اسکلت هاي فلزي که به نوعی مربوط به فعالیت جابجایی بار و حمل و نقل می شود بایستی

کارفرمایان بایستی روش هاي مختلف کنترلی را در قالب هرم کنترل ،مطابق مقررات.در نظر گرفته شود

ن ترین آنها را براي فعالیت مورد نظر انتخاب و اجرا حوادث در مورد فعالیت کار در ارتفاع در نظر گرفته و ایم

.نمایند





بطور مثال بجاي . در قدم اول کنترل حوادث، بایستی حتی االمکان از کار در نقاط مرتفع ممانعت شود

سطح سوخت در تانکر می توان توسط گیج ها و کنترل یک تانکر حمل سوخت بمنظور مشاهدهباالرفتن از

.را در سطح زمین انجام داد و ریسک باالرفتن از تانکر را حذف نمود این کار ،هاي خاصی

در صورتیکه حذف کار در ارتفاع به هیچ شکلی ممکن نباشد استفاده از تجهیزات و روش هایی مخصوص

آموزش نفرات در خصوص استفاده .جهت محافظت از افراد و پیشگیري از سقوط بایستی مد نظر قرار گیرد

ات حفاظت فردي و اطالع رسانی مناسب در خصوص استفاده از تجهیزات ایمنی جلوگیري از صحیح از تجهیز

روشنایی مناسب هنگام کار در .در مدیریت ریسک اینگونه فعالیت ها نقش بسزائی خواهد داشت ،سقوط

توجه به قانون .ارتفاع و افزایش قابلیت دید نفرات هنگام تاریکی هوا در پیشگیري از حوادث موثر می باشد

اتکاء سه نقطه اي هنگام باال رفتن از ماشین آالت بسیار مهم می باشد بدین معنی که حداقل سه نقطه

.باید رعایت گردد نقلیه تماس با وسیله توسط دست و پا هنگام باال رفتن و پایین آمدن از یک وسیله

اندارد نیز می تواند جهت برهاي ایمن و استم ها و جرثقیل هاي دروازه اي و همچنین باالراستفاده از پلتف

به تجربه ثابت شده که پله .ماشین یا بار بکار رود دسترسی به نقاط فوقانی سهولت باالرفتن از ارتفاع براي

در نظر گرفتن تابلوهاي .نصب شده روي ماشین ایمن تر می باشند ثابت هاي پرتابل نسبت به نردبان هاي

شدار به وجود خطرات سرخوردن، سکندري خوردن و افتادن در مکان هاي هشداردهنده مناسب جهت ه

اسب و مهار دسترسی به باالي ماشین باید توسط نردبان یا پله من .مورد نیاز نیز بایستی مد نظر قرار گیرد

پله هاي نردبان بایستی .شده صورت گیرد و حتی المقدور سعی شود از نردبان هاي معلق استفاده نشود

بطور کلی .صاف، بدون آسیب دیدگی، عاري از گریس، روغن و گل و الي بوده و سطح آنها ضد لغزش باشد

نردبان ها، پله ها و راهروهاي نصب شده روي ماشین آالت بایستی تا حد امکان بدور از چرخ هاي ماشین





استفاده از گلگیرهاي مناسب نیز مانع . نها جلوگیري شودقرار گیرند تا از پاشیدن گل و الي و لغزنده نمودن آ

.از پاشیدن گل و الي به این تجهیزات می شود

یکی از عوامل پیشگیري از سقوط نفرات راهروها توسط نرده هاي محافظحفاظ گذاري نردبان ها و

ه ایمنی براي نفرات الزامی استفاده از تجهیزات حفاظت فردي مورد نیاز اعم از کفش و کال .از ارتفاع می باشد

قالب نمودن براي) Life line(و طناب نجات ) هارنس(استفاده از کمربند ایمنی تمام بدن همچنین. است

.باشد، الزامی است ط نفرات در نقاطی که امکانپذیر کمربند ایمنی جهت پیشگیري از سقو

دسترسی ایمن به کابین دستگاه .12شکل

هاي کاري ایمن با ماشین آالت ساختمانی روش .1-6-7

در این بخش خالصه اي از جزئیات مربوط به روش هاي کاري ایمن هنگام کار با چند دستگاه

ماشین حفاري، اي تلسکوپی،معمول در فعالیت هاي ساختمانی مانند دامپر، لیفتراك و جابجا کننده ه





رعایت توصیه هاي سازنده دستگاه البته قابل ذکر است، .مورد بررسی قرار می گیرندو بلدوزر لودر کامیون ،

.ها نقش بسیار مهمی در ایمنی عملیات هنگام کار با این دستگاه ها خواهد داشت

دامپر .1- 7- 6- 1

:دامپرها در بسیاري از حوادث ساختمانی نقش دارند که اغلب منتج از موارد زیر می باشد

واژگونی دستگاهو استفاده از دامپر در شیب ها –

استفاده از دامپر فراتر از ظرفیت مجاز–

هاستفاده از رانندگان بی تجربه و آموزش ندید–

تعمیر و نگهداري نامناسب و ناکافی دستگاه بخصوص سیستم ترمز–

حمل نفرات در وضعیت هاي ناایمن روي دستگاه–

در لبه گودال ها و مناطق حفاري شده، ریزش چرخ ها فراهم ننمودن نگهدارنده و مهارکننده–

خاك و سقوط دستگاه

سقوط دامپر درون گودال بعلت فقدان مهارکننده چرخ .13شکل





:موارد کنترلی و احتیاطی در استفاده ایمن دامپرها بصورت زیر می باشند

.توجه کنیدبه توصیه هاي سازنده . در سطوح شیبدار با بیش از ظرفیت دستگاه رانندگی نکنید–

.تنها افراد با صالحیت و آموزش دیده مجازند با دستگاه کار کنند–

.حداقل فاصله ایمن دستگاه با لبه هاي مناطق حفاري شده و گودال ها را رعایت کنید–

از گوه هاي نگهدارنده چرخ ها براي جلوگیري از سقوط دستگاه درون کانال ها و گودال ها –

.استفاده کنید

.کار را در تمام شرایط اجرا نموده و اثربخشی آنرا پایش کنیدسیستم ایمن –

.باشید و مستقر راننده نشسته کار نیندازید مگر اینکه روي صندلیکنترل هاي دامپر را به –

اقدام به حمل نفرات ننمائید مگر آنکه صندلی و جایگاه ایمن براي حمل نفرات وجود داشته –

.باشد

.کافی مانور داده و برانیددر زمین هاي شیبدار با دقت –

.با سرعت مناسب و تعیین شده در سایت برانید–

.بارگیري را در زمین هموار و با ترمزگیري مناسب انجام دهید–

.اطمینان حاصل کنید که بار بطور مناسب توزیع شده و دید شما را محدود نمی کند–

.نکنندبارها را کامال مهار نمایید تا هنگام حرکت خطري ایجاد –

.، دنده را خالص کنید و ترمز پارك را فعال نماییدقبل از تخلیه بار، دستگاه را متوقف کنید–

.استفاده از میله یا آرماتور خم شده مجاز نمی باشد. از پین هاي یدکی مناسب استفاده کنید–

.هنگام ترك دستگاه، موتور را روشن نگذارید–





و تخلیه به ویژه سرعت، ترمزگیري و پایداري در از شرایط کاري مختلف کار هنگام بارگیري–

.شیب ها آگاه باشید

.از شرایط کاري در جاده هاي مرطوب و یخ زده آگاه باشید–

.میزان باد الستیک ها را خارج از توصیه هاي سازنده تغییر ندهید–

جابجا کننده هاي تلسکوپی –لیفتراك .1-6-7-2

:شرایط زیر با ریسک واژگونی مواجه انددستگاه هاي جابجا کننده متریال در

اضافه بار–

کار در سطوح شیبدار، زمین هاي ناهموار و ناپایدار–

رانندگی با بارهاي مرتفع و باالآورده شده–

رانندگی با سرعت زیاد در پیچ ها–

. ی باشدقابلیت دید جلو و عقب در اینگونه تجهیزات بسیار مهم بوده و در ایمنی عملیات بسیار تاثیرگذار م

این نوع دستگاه ها معموال در زمین هاي هموار و پایدار بطور ایمن عمل می نمایند و براي کار با آنها به

.اپراتورهاي با صالحیت از نظر دانش، تجربه و مهارت مورد نیاز می باشد

بیل مکانیکی -ماشین حفاري .1-6-7-3

این حوادث معموال زمانی اتفاق می .بوده استکار با بیل مکانیکی همواره با حوادث بسیاري توام

براي پیشگیري از حوادث مربوطه موارد زیر .افتند که دستگاه در حال گردش و حرکت دنده عقب باشد

:پیشنهاد می شوند





بلیت دید راننده را افزایش داده بگونه اي بیل مکانیکی باید به وسایل مناسبی تجهیز شود که قا–

.مشاهده نماید ام مناطقی که افراد در معرض خطر قرار دارند راکه راننده بتواند تم

.با نصب موانع و عالئم هشداردهنده، نفرات باید از منطقه عملیات دستگاه دور نگه داشته شوند–

مجرب در مکانی ایمن بایستی هدایت دستگاه بطور ایمن صورت ندهبا استقرار یک عالمت ده–

.گیرد

متري افراد و تجهیزات و ساختمان ها از قسمت هاي مختلف دستگاه 5/0رعایت حداقل فاصله –

.الزامی است

اگر نیاز باشد که افراد به . و حرکت دنده عقب اتفاق می افتند اغلب حوادث زمان چرخش، حفاري

مناطق موقت کاري نزدیک شوند،با نوارکشی، حصارکشی یا سایر روش ها می توان مناطق ممنوعه ایجاد

مجرب براي هدایت راننده ندهاستفاده از عالمت ده .راد به محل فعالیت بیل مکانیکی نزدیک نشوندنمود تا اف

در سایت هایی که داراي فضاي محدود کاري می باشند اجراي سیستم مدیریت .بسیار ضروري می باشد

.ترافیکی براي تضمین عملیات ایمن ماشین هاي حفاري موثر خواهد بود

واژگونی دستگاه در زمین هاي شیبدار،فراهم نمودن مناطق کاري مسطح و هموار جهت پیشگیري از

هنگام پارك همچنین .و کنترل دقیق چرخش دستگاه و حرکت آن در سرپایینی بایستی مد نظر قرار گیرد

.بایستی پایین آورده شده و روي سطح زمین قرار گیرد دستگاه، باکت یا خاکبردار

کامیون کمپرسی .1-6-7-4

از جمله نقاط . یکی از متداول ترین روش هاي حمل بار استفاده از کامیون هاي کمپرسی است

ضعف کامیون ها واژگون شدن در صورت لغزندگی سطح مسیر می باشد زیرا در این حالت چسبندگی چرخ

از قبیل عواملی. ها به جاده کمتر شده و احتمال تصادف و سقوط به داخل گودال ها نیز وجود خواهد داشت





سرعت زیاد، عدم دید کافی، فقدان روشنایی کافی، پیچ تند مسیر، وجود مه و گرد و خاك، بارش برف و

باران، خرابی برف پاك کن و امثال اینها سبب کم شدن میدان دید راننده و افزایش احتمال حادثه می

جهت جلوگیري از .ژگونی دارندامکان وانیز در حین باالبردن کمپرسی کامیون هاي کمپرسی همچنین.شوند

:خطر واژگونی رعایت موارد زیر الزامی است

.همواره کمپرسی را در زمین هاي هموار و سفت به کار بیندازید–

.هرگز در زمین هاي شیبدار کمپرسی را بکار نیندازید–

.هنگام وزش باد شدید کمپرسی را بکار نیندازید–

.یکنواخت در کامیون توزیع شده باشداطمینان حاصل کنید که بار بصورت –

.مجرب در انجام ایمن عملیات کمک نماید ندهاطمینان حاصل کنید که یک عالمت ده–

.بار را بتدریج و بصورت کامال کنترل شده خالی کنید–

می تواند در حین عملیات باعث ناپایداري دگی بار در کف کمپرسی دقت کنید زبرابه چسبن–

.شود

راننده به عقب دستگاه هنگام حرکت دنده عقب بایستی مد نظر قرار گرفته و وسایل قابلیت دید

و ات هشداردهنده مانند بوقهمچنین تجهیز .بکار گرفته شود ربین دید عقب و آیینه محدبکمکی مثل دو

چراغ دنده عقب هنگام حرکت دنده عقب بایستی بطور خودکار عمل نموده و هشدار الزم به پرسنل داده

.ودش

یکی از معمول ترین تجهیزات که باعث وقوع حوادث زیادي در سایت هاي ساختمانی می شود

:کامیون هاي حمل بار می باشند که عمده ترین دالیل وقوع حوادث مربوط به کامیون هاي باري عبارتند از





برخورد نفرات با وسیله نقلیه در حال حرکت–

تخلیه بار/ ه شدن یا هنگام بارگیري افتادن از روي وسیله هنگام سوار یا پیاد–

سقوط متریال از روي کامیون هنگام تخلیه بار–

مالحظات ایمنی هنگام کار با کامیون

طراحی سایت باید بگونه اي صورت گیرد که کمترین تماس افراد با ماشین آالت اتفاق بیفتد که –

.صورت گیرد... این جداسازي می تواند بوسیله مانع گذاري، نوارکشی، جدول بندي و

.راه هاي مناسب و ایمن براي سوار و پیاده شدن از دستگاه فراهم شود–

عدم پذیرش بارهاي نامتعادل توسط اپراتور و عدم حمل بارهایی که بطور قابل مالحظه اي تکان –

.خورده و جابجا می شوند

در وضعیت در حین عملیات تعمیر و نگهداري ، دیرك هاي مخصوص براي مهار کمپرسی که –

باال قرار دارد بایستی استفاده گردد و این دیرك ها بایستی بگونه اي طراحی و ساخته شوند که

.در برابر نیروهاي پایین آورنده کمپرسی مقاومت الزم را داشته باشند

زمان بارگیري کامیون ها تا جایی که ممکن است از آنها فاصله بگیرید زیرا احتمال سقوط مواد –

.ز پهلو و از گوشه ها وجود داردو مصالح ا

در هواي مه آلود و در کلیه شرایطی که میدان دید راننده کم می باشد نبایستی اجازه رانندگی –

.داده شود

کار با کامیون هایی که انباره سوخت یا لوله هاي سوخت رسانی آنها دچار نقص فنی شده –

با چنین کامیون هایی باید خودداري ممکن است منجر به وقوع آتش سوزي شود لذا از رانندگی

.شود





هر راننده اي که به منطقه عملیات می رسد باید نوبت بارگیري را رعایت کرده و در منطقه اي –

توقف کند که خارج از شعاع کاري بیل مکانیکی باشد و قبل از دریافت اجازه از مسئول، کامیون

.را حرکت ندهد

.دارد نبایستی استفاده شوداز کامیونی که به هر دلیل نقص فنی –

.راننده موظف است قبل از شروع کار از قسمت هاي مختلف ماشین بازدید نماید–

.کامیون هاي کمپرسی باید داراي دستگاه هاي باالبرنده سالم باشند–

باالبردن اتاق دستگاه یا کمپرسی در محل هایی که کابل برق هوایی وجود دارد و یا در نواحی –

.ارتفاع آن کافی نیست مجاز نمی باشدسرپوشیده که

.هنگام تعمیر کامیون، تابلویی مبنی بر ماشین در دست تعمیر است روي آن نصب شود–

.تعمیرات و سرویس کامیون ها باید در مکان هاي تعیین شده انجام شود–

:در صورت مشاهده نقص هاي زیر استفاده از کامیون مجاز نمی باشد–

ولیکینشت روغن از سیستم هیدر-

کاهش فشار هوا در سیستم نیوماتیک-

درست کار نکردن فشارسنج کمپرسورها-

خوردگی یا شکستن اجزاء مکانیکی-

معیوب بودن ترمز دستی-

رگالژ نبودن ترمزها-

کم باد بودن الستیک ها-

ظاهر شدن شدن شکاف عرضی در طول شاسی و هر نوع تغییر شکل شاسی-

پارگی و زدگی الستیک ها-





فرورفتگی سیبک فرمان و دیگر خرابی هاي آن، لقی فرمانخم شدگی و -

کار نکردن یا بموقع کار نکردن چراغ هاي روشنایی و چراغ راهنما-

نشت کردن و کم بودن آب اسید در باتري-

بلدوزر .1-6-7-5

.دارند کافی زمینه،مهارت ودراین رادیده اند الزم آموزشهاي سپردکه افرادي به باید را بلدوزر با رانندگی) 1

هر در راننده، ازطرف بایددرهرشیفت ماشین آالت بودن سالم .است مجاز سالم ماشین با فقط کارکردن) 2

و قرارگیرد بررسی دیگرمورد مسئول افراد ویا ارشد مهندس طرف از درهرماه و قسمت مکانیک هفته ازطرف

.شود خودداري معیوب وتجهیزات آالت باماشین ازکارکردن .شود دردفترثبت آن نتیجه

براي تعمیرات، روغن کاري و رگالژ باید بلدوزر را در محوطه اي صاف و افقی نگه داشت و موتور را - 1

.خاموش نموده و بیل را روي زمین قرار داد

بمنظور بازدید قسمت زیر بلدوزر، باید موتور را خاموش کرده و بیل را روي پایه اي مطمئن تکیه داد - 2

.را انجام دادو آنگاه بازدید

.افراد متفرقه مجاز نیستند به کابین بلدوزر وارد شوند- 3

هنگام انجام تعمیرات، برچسبی با مضمون ماشین در حال تعمیر است آن را روشن نکنید بایستی در - 4

.کابین نصب شود

داشته اپراتور تعمیرات نباید به تنهایی کار کند و حتما باید یک نفر به عنوان کمک و مراقبت، حضور - 5

.باشد

.هیچ کس حق ندارد بر روي تیغه هاي دستگاه سوار شود- 6

.هرگز نباید از زیر تیغه اي که باال قرار گرفته است، عبور کرد- 7





.داشتن گواهینامه ویژه کار با بلدوزر براي اپراتور الزامی است-10

ل کابین دستگاه از نگه داشتن مواد قابل اشتعال مانند بنزین، گازوئیل، نفت و روغن در داخ-11

.خودداري شود

مالحظات ایمنی قبل از شروع به کار بلدوزر

باید وضعیت ترمزها، جلوبرنده ها . قبل از شروع به کار راننده باید از سالم بودن ماشین مطمئن شود- 1

.و گیره هاي نگه دارنده را کنترل کرد

.در صورت وجود نقص در ماشین، باید سرپرست مربوطه را مطلع کرد- 2

قبل از راه اندازي و حرکت، راننده موظف است با دادن عالمت از نبود افراد در نزدیکی خود مطمئن - 3

.شود

.در شب باید روشنایی کافی براي کار وجود داشته باشد- 4

.قبل از شروع به کار باید وضعیت چراغ هاي دستگاه بررسی شود- 5

گریس کاري در حین کار ممنوع . شودقبل از شروع به کار، دستگاه باید گریس کاري و روغن کاري - 6

.است

.در محل مانور بلدوزر نباید موانعی مانند کابل و نظایر آن وجود داشته باشد- 7

.رانندگان باید از کمربند ایمنی استفاده نمایند- 8

مالحظات ایمنی در حین کار با کار بلدوزر

.از نزدیک شدن به توده هاي بلند که احتمال ریزش دارد خودداري شود- 1

.در فاصله نزدیک به لبه ها نباید کار کرد- 2

.رها نمودن بلدوزر با موتور روشن، بدون نگهبان و همچنین باال نگه داشتن بیل از زمین جایز نیست- 3





.ایستادن روي شاسی و یا بیل بلدوزر در حال کار ممنوع است- 4

چرخ هاي دستگاه در حین تخلیه در نزدیکی لبه ها، براي جلوگیري از سقوط همیشه مانعی جلوي - 5

.قرار دهید

.هنگام تخلیه باید از محدوده تخلیه فاصله گرفت- 6

بلدوزر باید هنگام حرکت به جلو و عقب مجهز به سیستم هاي هشداردهنده نظیر عالئم صوتی و - 7

.بوق باشد

دنده . به هنگام هموار ساختن زمین، بلدوزر می تواند با بیل جلو به طرف لبه شیبدار نزدیک شود- 8

.گرفتن بلدوزر در محل شیبدار جایز نیستعقب

.به هنگام کار باید مواظب بود تا بلدوزر از روي کابل برق عبور نکند- 9

مالحظات ایمنی در پایان کار با کار بلدوزر

.در پایان کار باید بلدوزر را از نزدیکی محل کار دور نگه داشت و بیل آن را روي زمین قرار داد- 1

.دستگاه باید تمیز شوددر پایان هر شیفت - 2

در صورت مشاهده نقص، براي اطالع شیفت بعدي آنها را یادداشت کرده و سرپرست شیفت را مطلع - 3

.سازید

.از متوقف نمودن بلدوزر بر روي سطوح شیبدار باید اجتناب نمود- 4

.محل توقف بلدوزر باید از مخازن سوخت فاصله داشته باشد- 5

لودر .1-6-7-6

ایمنی قبل از شروع به کار لودر مالحظات

.داشتن گواهینامه ویژه کار با لودر براي متصدي آن الزامی است- 1





اگر الزم است دستگاه مدتی در فضاي بسته روشن باشد . گاز حاصل از اگزوز می تواند کشنده باشد- 2

.باید تهویه کافی در محل تامین شود

یک نفر براي کار با . مکان دو نفر با هم کار کننددر جاهائیکه احتمال خطر وجود دارد باید حتی اال- 3

دستگاه و نفر دیگر براي راهنمایی و مراقبت

.از خطوط هوایی برق فاصله مناسبی داشته باشید- 4

.از مصرف داروهاي خواب آور و آرام بخش ها که موجب خواب آلودگی می شوند پرهیز کنید- 5

.دید شما واضح باشدقبل از شروع به کار شیشه ها را تمیز کنید تا - 6

.قسمت هاي مختلف دستگاه را بررسی کنید که نقصی نداشته باشد- 7

.روغن کاري و گریس کاري مورد نیاز را بررسی کنید- 8

.یادداشت هاي شیفت قبل مربوط به نواقص دستگاه را مطالعه کنید- 9

صندلی خود را میزان .از چرخ ها و سایر تجهیزات به عنوان پله براي رفتن به کابین استفاده نکنید-10

.کنید و کمربند ایمنی را ببندید

.بهتر است قبل از استارت زدن و حرکت کردن، اطرافیان را مطلع کنید-11

.سرویس ها و ترمزها را آزمایش کنید و مطمئن شوید که قادر به توقف دستگاه هستید-12

.چراغ ها و هشداردهنده هاي مخصوص عقب را کنترل کنید-13

.دستگاه را آزمایش کنیدبیل -14

.هیچ کس مجاز نیست بر روي تیغه لودر سوار شود-15

.نگهداري مواد قابل اشتعال در داخل کابین لودر ممنوع است-16

مالحظات ایمنی در حین کار با لودر

.هنگامیکه موتور روشن است هیچگونه تعمیراتی را انجام ندهید- 1





.ایمنی را در نظر داشته باشیددر لبه ها و پرتگاه ها، رعایت حریم هاي - 2

.به هنگام عقب و جلو رفتن لودر باید عالئم هشداردهنده صوتی فعال باشد- 3

هرگز به کسی اجازه ندهید که روي محور ماشین قرار گیرد زیرا هنگام دور زدن امکان سقوط و - 4

.صدمه وجود دارد

.ندهیدهرگز بار را باالي سر افراد و کابین سایر دستگاه ها حرکت - 5

.در سطوح ناهموار، با کاهش سرعت، کنترل کامل لودر را در اختیار داشته باشید- 6

هرگز ماشین را در سرازیري خالص . به هنگام پایین آمدن از سراشیبی، با دنده مناسب حرکت کنید- 7

.نکنید

مالحظات ایمنی در پایان کار با لودر

.سایر آلودگی ها تمیز کنید پس از خاتمه کار دستگاه را از گرد و غبار، روغن و- 1

اگر مجبور به این کار شدید براي جلوگیري از حرکت . دستگاه را در سطح شیبدار متوقف نکنید- 2

.دستگاه موانعی در جلوي چرخ هاي آن قرار دهید

.وجود هرگونه نقص را به سرپرست خود اطالع دهید- 3

.باکت یا بیل دستگاه را روي زمین قرار دهید- 4

.از محوطه عملیات متوقف کنیدلودر را خارج - 5

.عالئم هشداردهنده مناسب براي مشخص شدن محل پارك دستگاه در شب، استفاده کنید- 6

.محل پارك دستگاه باید از مخازن سوخت فاصله داشته باشد- 7





سایدبوم. 7- 7- 6- 1

،و ظرفیت باالساید بوم یا جرثقیل لوله گذار، می تواند با توجه به شعاع باربرداري کم، بوم کوتاه

گسترده اي این ماشین براي عملیات لوله گذاري کاربرد .بارهاي سنگین نظیر لوله هاي مختلف را جابجا کند

ساید بوم ها از مقررات .ساخته شده است تناژ هاي گوناگون طراحی و بر اساس مدل هاي مختلف و دارد و

. تجربه الزم را داشته باشد ننده باید مهارت وبراي بکار گیري آنها را کلی جرثقیل ها پیروي می کنند و

. اطالعات کامل در رابطه با اصول ایمنی سایدبوم ها در راهنماي ایمنی جرثقیل ها و باالبرها آورده شده است

نمایی از حمل لوله با جرثقیل سایدبوم. 14شکل





:اصول رانندگی تدافعی . 1-6-8

رانندگی تدافعی بدین معنی است که پیوسته خیال کنید خطري در راه شما کمین کرده است و اصول

شما تمام پیشگیري هاي منطقی " رانندگی تدافعی را می توان در عبارت کوتاهی خالصه کرد و آنهم اینست

"یت کنیدرا براي جلوگیري از سوانح و تصادفات رانندگی چه از جانب خودتان و چه دیگران رعا

اصولی که در این بخش مطرح می شود برگرفته از روش اسمیت یکی از صاحبنظران و متخصصین در امور

راندن به طریق دفاعی روشی است که شما را در مقابل هر نوع خطا، .رانندگی و ترافیک می باشد

یار ساده بوده و هر کس به کار بردن این روش بس .خودپسندي ها و تفریحات رانندگان دیگر محفوظ می دارد

ي در این روش به شما قوت قلب و اطمینان بیشتر .می تواند بسادگی از آن استفاده کرده و به آن عادت کند

.را بدون شک و تردید تامین می نماید رانندگی می دهد و ایمنی شما

شما می توانید این روش شامل پنج اصل است که کلید جلوگیري از تصادفات وسایل نقلیه موتوري است و

.همیشه آنرا بخاطر داشته و بکار ببندید

هدایت وسیله با عمق دید بیشتر: اصل اول

تکنینک هاي مربوط به اصول صحیح هدایت وسیله با عمق دید بیشتر در حین رانندگی می تواند در کاهش

اصل هدایت وسیله با بینش بیشتر آنستکه شما به عمق مسیري که می .چشمگیر حوادث رانندگی موثر باشد

با به کار بردن این اصل متوجه خواهید شد که . خواهید وسیله تان هدایت شود بیشتر دقت داشته باشید

.راندن راحت تر بوده و شما به دستگاه خود مسلط ترید

:توجه به دوردست ها در هنگام رانندگی

:راننده را می توان به سه بخش مهم تقسیم کردچشم انداز روبروي





.این منطقه، بررسی و تحلیل صحیح شرایط دوردست را امکانپذیر می کند: Planning Zoneمنطقه بررسی

.بطور معمول مرکز دید راننده می باشد: Seeing Zoneمنطقه دید میانی

که تنظیم موقعیت دقیق خودرو در این چندین متري جلوي خودرو می باشد: Action Zoneمنطقه عمل

.در اینجا باید توجه به منطقه بررسی را در خود تقویت کرد .منطقه صورت می گیرد

چگونه می توان در هنگام رانندگی به دوردست توجه کرد؟ هر چند ثانیه یکبار نگاه خود را به قسمت انتهایی

.مسیر و راه هاي منشعب به آن بیندازید

فایده اي براي شما دارد؟ خودرو در قسمت میانی الین خود قرار گرفته و نیز در سر پیچ ها، ایمن این کار چه

.ترین مسیر انتخاب می شود

چشم انداز روبروي راننده .14شکل





فضاي دید خود را توسعه دهید: اصل دوم

آنستکه وسیع دید منظورازمیدان باشد؟ چقدر باید دید میدان وسعت حدود :است قسمت سه شامل اصل این

-کنید می رانندگی شهرها در درصورتیکه-متر150الی100مسافت تا سپرجلو را از راه طرفین روهاي پیاده

.شود شامل

داشت؟ توجه باید دید میدان دراین چیزهائی چه به

.باشند ثابت تعدادي و متحرك تعدادي است ممکن شود، می اشیاء و زمین شامل که شما دید درمیدان

نقلیه وسایل رانندگان سواران، وموتورسیکلت ها،دوچرخه پیاده مردم، دارند دید قرار درمیدان اگرچیزهائیکه

دائما شما هستند، راهنما وچراغهاي رانندگی و عالئم راهنمائی مانند دیگر توجه قابل چیزهاي و موتوري

.سنجید می مذکور اشیاء به نسبت را خود موقعیت و بوده تصمیم رحالد

ما درتصمیم و نداشته ما با ارتباطی چون ولی دارند قرار ما دید میدان در دیگري زیاد بسیار اشیاء معموال

.گیرند قرار توجه ما مورد نباید نیستند مؤثر

:دهید گسترش را خود دید میدان

داد؟ گسترش را دید میدان رانندگی هنگام در میتوان چگونه

.کنید بررسی بدقت دهد، می رخ اطرافتان که آنچه پیوسته

دارد؟ شما براي اي فایده چه اینکار

به را رانندگی حین در العمل عکس براي الزم زمان و شود می ایمن و مالیم هاي جهت تغییر و توقف موجب

باشند داشته اثري ما حرکت مسیر در انحاء از بنحوي است ممکن اشیائیکه حرکت حین در .دهد می شما

.گیریم می تصمیم آن به نسبت و شده داده تشخیص ادراك قوه بوسیله

دهیم؟ توسعه را خود دید چطورمیدان





وسایل هرگز پشت و بپرهیزیم شوند می جاده عمق تا ما دید مانع اشیائیکه پشت در گرفتن قرار از باید اوال

وسیع دید تأمین براي.نگیریم قرار دیگر بزرگ هاياتومبیل یا اتوبوس،کامیون مانند سنگین و بزرگ نقلیه

.باشد کافی دیدتان میدان تا کنید رعایت را اتومبیل طول 6فاصله باید حداقل

باید نیز جلوئی اتومبیل و شوند می مشخص مکشوف نا دید بوسیله اول دید، میدان در گرفتن قرار با اشیاء

کیلومتري ویک درشهر را متري150تا100فضاي مشخص باید دید و قرار گیرد ما نامشخص دید قسمت در

.بپوشاند شهر از خارج هاي راه در را

ذهاب و ایاب است ممکن جائیکه در و روشن خوب ، محل نسبتا هاي راه در موتوري تصادفات از درصد 70

ندیدن و خطر بموقع ندادن تشخیص شک بدون تصادفات این اغلب علت واقعی. افتد می اتفاق باشد کم

.است

توسعه فضاي دید .15شکل

چشمان خود را دائما به اطراف حرکت دهید: اصل سوم

:گردد می تقسیم محدوده دو به راننده دید اندازهاي چشم

.دارد قرار راننده مستقیم و روبرو درنگاه که :مرکزي انداز چشم





.دارد قرار مرکزي دید محدوده سوي دو در که :جانبی انداز چشم

درآورد؟ کنترل راتحت چشم حرکت باید چگونه

باید می ثانیه 8-5جانبی انداخته و هر اندازهاي چشم به نگاهی چشم، دادن باحرکت یکبار ثانیه2هر

به و بوده کردن مشاهده و دیدن حال در همواره پس انداخت عقب چشم انداز به نگاهی جلویی آینه ازطریق

چشم باشد، می آن به عمدتا راننده که نگاه انداز چشم ترین اصلی است بدیهی .نشوید خیره خاصی نقطه

.است مرکزي انداز

دارد؟ شما براي اي فایده چه کار این

هاي ماشین برخورد مانع عقب از و شده تداخل ایجاد مانع جلو از اینکه ضمن دارد می نگه آماده را شما

آنرا یا و نشدم متوجه آنستکه تصادف از پس رانندگان جواب ترین معمول از یکی .گردد می شما با قبلی

.دارد فاحش بس تفاوتی سطحی ن دید با راننده واقعی دیدن .ندیدم

بگریزید، آن از دادید تشخیص را خطر موقعیکه باید یا .کنید انتخاب باید را طریق سه تصادف، از گریز براي

اقدامی هر براي. تغییردهید را خود جهت اینکه یا و شوید، متوقف و تعدیل کرده را خود سرعت باید یا

.دهید ادامه خود چشمان حرکت می توانید به تا کرده، استفاده خطر رفع براي وبوق چراغ ازعالئم،

راه حرکت عمق به را خود چشمان موقعیکه که است آن باشد می اهمیت حائز العاده فوق که دیگري نکته

آئینه به انداختن نظر نکنید، فراموش گذرد می چه سرتان پشت بدانید اینکه را براي آئینه به توجه دهید می

.گیرد انجام یکمرتبه ثانیه8 تا5 هر باید





چشم انداز دید راننده .16شکل

راه گریزي براي خود باقی بگذارید: اصل چهارم

خط دو اول شما است رخداده تصادفی وقتی کنند حرکت جلوتر دیدتان از اتومبیلتان هاي چرخ نگذارید

بخود تصادف صحنه بامشاهده .است شده کشیده جاده روي تصادف تا نقطه که بینید می را ترمز سیاه

باشدکه روشن کامال موضوع شاید است؟ تصادف نموده چرا پس شده خطر متوجه قبال راننده اگر میگوئید

نبوده متناسب وضع جاده و اتومبیل باسرعت او دید یعنی دیر، خیلی متأسفانه اما شده خطر متوجه راننده

وقوع راننده اگر معموال .است رفته نمی آن وقوع انتظار که افتد می اتفاق تصادفی که داشت توجه باید .است

به اقدام، بیاد پیش اي سانحه آن هر است ممکن که باشد داشته انتظار و نماید بینی را پیش حادثه

.داد خواهد انجام وقوع، بموقع از قبل نیز آنرا با مقابله و پیشگیري

:ترافیکی هاي گره از ماندن دور

دیگر روبرو، ترافیک از وکافی مناسب فاصله حفظ با خودرو آخرین بینید میزیر درشکل همانطورکه

.بیند می براحتی را عبوري خودروهاي

ماند؟ دور ترافیکی هاي ازگره باید چگونه





شما حرکت براي را مزاحمت کمترین که کنید انتخاب را مسیري و بدهید قرار فرار راه یک خود براي همواره

.باشد داشته

دارد؟ شما براي اي فایده اینکارچه

منتظره غیر موارد براي اینکار با واقع در . روبرو ازهمه، مهمتر البته طرف چهار از ایمن و مناسب فاصله ایجاد

.بود خواهید آماده

کامال آن اطراف فضائیکه در را خود اتومبیل همیشه باید راننده که است آن چهارم اصل مفهوم خالصه بطور

تصادف صحنه از گریزي راه خطر احساس هنگام که نماید حرکت طوري و کرده هدایت است خطر بی و امن

ترمز براي کافی مسافت تصادف وقت که برانید طوري را خود اتومبیل باید تصادف از گریز براي .باشد داشته

مهلکه از را خود فرمان بوسیله بتوانید که باشید موقعیتی در اینکه یا و باشید داشته برخورد بدون نمودن

.گیرید قرار امنی محل در و داده نجات

گریز هدر نظر گرفتن را .17شکل

از وجود خود، دیگران را آگاه کنید: اصل پنجم

ارتباطی وسائل این از .هاست پیاده و رانندگان بادیگر شما ارتباط مؤثر وسائل دست وعالمت چراغ بوق،

کنید استفاده وسائل این از اگر .کنید استفاده است گذشته کار از کار موقعیکه نه بموقع و مؤثر بصورت





هائیکه ازگفته یکی .کنند هماهنگ شما حرکت با را خود توانند ومی شده آگاه بموقع شما قصد از دیگران

نمی فکر ولی دیدم را او"اینکه یا"ندیدم را او من"آنستکه شنویم می رانندگان زبان از تصادف از عدب مکررا

شود وارد خواهد می شما مسیر به دیگري راننده شوید می متوجه زمانیکه"دهد انجام اقدامی چنین او کردم

است ممکن شما مسیر به او ورود اید نگذاشته بخصوصی نقطه از زمانیکه تا که شوید می متوجه شما ولی

شما چشمی ارتباط امکان تا درآورید بصدا بموقع را بوق .کنید استفاده دوستانه خود بوق از نماید خطر تولید

بردن بکار .است کردنی تمرین خود نیز بوق از کردن استفاده صحیح طرز رسد بنظرمی .شود فراهم بموقع

که است اي وسیله بوق .است راننده عصبانیت عالمت بوق مداوم زدن و دوستانه تماس عالمت کوتاه بوق

به و شده مطلع شما قصد از طرف که است آن عالمت چشم تماس و شود می سبب را طرفین چشم تماس

می حرکت شما سر پشت کسانیکه براي .نشوید گرفتار بال دام در که نماید همکاري شما با تواند می موقع

شما ارتباطی وسیله .دهد می اطالع آنها به را خود قصد که است ارتباطی وسیله دست با دادن عالمت کنند

دیگران به را خود قصد طریق این از که باشد راهنما چراغهاي کردن روشن بوسیله است ممکن شب در

.دهید می اطالع

قائل سد تصادفات و خود بریم، بین رابکار آنها و نموده توجه مهم اصل پنج این اگربه نمودکه ادعا توان می

.شده ایم

:بطور کلی و بعنوان یک راهنماي عمومی موارد زیر را هنگام کار با وسایل نقلیه مد نظر قرار دهید

از هرگونه عامل حواس پرتی مانند تنظیم رادیو ، . تمام توجه خود را به رانندگی معطوف کنید–

.و تنظیم کنترل ها هنگام رانندگی اجتناب نماییدخوردن و آشامیدن، صحبت با موبایل

محیط اطراف رانندگی و محل فعالیت خود را پیوسته تحت نظر داشـته باشـید تـا از هرگونـه –

.وضعیتی که نیازمند عکس العمل سریع باشد آگاه شوید





از دسـتگاه بیـرون . بعد از هر دو ساعت فعالیت و رانندگی یک زمان استراحت به خود بدهیـد –

.یایید کمی قدم بزنید تا سرحال شویدب

.از هرگونه رانندگی پرخاشگرانه اجتناب نمایید–

.هنگام رانندگی و فعالیت روي دستگاه آرامش و خونسردي خود را حفظ کنید–

.در مورد سایر رانندگان مودب، صبور و شکیبا باشید–

.در مورد سایر رانندگان شخصا عکس العمل نشان ندهید–

زي صحیح در خصوص انتخاب مسیرهاي بدون ترافیـک ، اسـتفاده از نقشـه هـا و با برنامه ری–

.زمان هاي مناسب رانندگی، استرس خود را کاهش دهید

.در تمام اوقات از کمربند ایمنی استفاده کنید–

.قبل از رانندگی و کار با دستگاه، استراحت کافی داشته باشید–

.ر هرگز رانندگی نکنیددر صورت استفاده از داروهاي خاص و خواب آو–

.در حالت خستگی هرگز رانندگی نکنید–





مراجع

1.Workplace Transport Safety An Employers Guide - - Health & Safety Guideline

HSG 136–2005–Health and Safety Executive

2. The Safe Use of Vehicles on Construction Sites - - Health & Safety Guideline

HSG 144–2009–Health and Safety Executive

1390 - مدیریت بهداشت، ایمنی و محیط زیست شرکت ملی پاالیش و پخش -کتابچه ایمنی در رانندگی . 3

-سازمان مهندسی و عمران شهر تهران –دستورالعمل ایمنی کار با تجهیزات و ماشین آالت سنگین .4

1387

Iranian Occupational -وحید یدالهی –) روش اسمیت( رانندگی تدافعی و روش مقابله با حوادث .5

Health And Safety–WWW.iohas.co.cc





:1 پیوست

ماشین آالت و عابرینفعالیت هاي مختلف . 1جدول

ماشین آالت مخصوص حمل کاالهاي سنگین

حمل و نقل مواد خام

مواد ساختحمل و نقل سایر

حمل و نقل محصوالت نهایی

...)تجهیزات اداري، مواد فروشگاه ها و ( تحویل مواد و تجهیزات

جابجایی محصوالت یا محموله ها بین ساختمان ها

خارج نمودن ضایعات

ماشین آالت مخصوص حمل کاالهاي سبک

حمل و نقل مواد خام

حمل و نقل سایر مواد ساخت

اییحمل و نقل محصوالت نه

...)تجهیزات اداري، مواد فروشگاه ها و ( تحویل مواد و تجهیزات

تحویل و حمل پول نقد

جابجایی محصوالت یا محموله ها بین ساختمان ها

خارج نمودن ضایعات

پیمانکاران و سایرین

تجهیزات موتوري یا سایر تجهیزات جابجایی بار چرخدار





حمل و نقل مواد خام بدور سایت

نقل اجزاء، مواد و تجهیزات بدور سایتحمل و

حمل و نقل ضایعات بدور سایت

وسایل نقلیه

...خروج از ساختمان ها توسط تاکسی ها، اتوموبیل هاي ون و / ورود به

وسایل نقلیه جابجایی مسافران و کارکنان

مینی بوس، اتوبوس

موتورسیکلت ها

انبارهاخروج از ساختمان ها و اطراف / ورود به

سایر ماشین آالت ساختمانی و ماشین آالت پیمانکاران

...تراکتور، ماشین آالت ساختمانی و کارگاهی از قبیل لودر، بولدوزر، بیل مکانیکی، بیل بکهو، دامپر و

عابرین پیاده

ها، حرکت در مسیرهاي تردد خروج از ساختمان ها، جابجایی از یک ساختمان به ساختمان دیگر، جابجایی در انبار/ ورود به

...ماشین آالت، حرکت در منطقه مانور ماشین آالت صنعتی، جابجایی از وسائط نقلیه به ساختمان ها و





روش هاي ایمن کار رانندگان .2جدول

.تنها در صورتیکه صالحیت و مهارت کار با یک دستگاه را دارید، آنرا به کار اندازید- 1

در اثر بیماري، ضعف بینایی، استفاده از دارو یا الکل کاهش پیدا کرده، رانندگی اگر توانایی هایتان -2

.نکنید

اطمینان حاصل کنید که با کلیه دستورالعمل هاي عملیاتی دستگاه و نحوه استفاده از متعلقات آشنایی - 3

.کامل دارید

.با دستورالعمل واکنش در شرایط اضطراري سایت آشنا باشید- 4

.م مورد استفاده در سایت آشنا باشیدبا سیستم عالئ-5

محدودیت هاي عملیاتی در خصوص ایمنی دستگاه خود را بشناسید بویژه ماکزیمم ظرفیت بارگذاري - 6

ایمن

.بازدیدهاي روزانه از دستگاه خود را انجام داده و کلیه نواقص را فورا به ناظران گزارش کنید- 7

.پیروي نماییداز مقررات و دستورالعمل هاي ایمنی سایت -8

.هیچگاه فراتر از سرعت مجاز نرانید-9

.از مسیرهاي ترافیکی در نظر گرفته شده در سایت استفاده نمایید- 10

.اطمینان حاصل کنید که شیشه ها و آیینه ها تمیز بوده و قابلیت دید شما را کم نکنند-11

.می اندازند، نگه دارید وسیله نقلیه را تمیز و عاري از مواد اضافی که کنترل عملیات را بخطر-12

به نفرات اجازه سوار شدن به دستگاه را ندهید مگر آنکه جایگاه و صندلی ایمن به این منظور تعبیه شده -13

.باشد

ترمز دستی و ترمز تریلر را فعال کنید و از . موتور را خاموش کنید. دستگاه را در محل هموار پارك کنید-14

.یدگوه نگهدارنده چرخ ها استفاده نمای





هرگز بدون چک نمودن پشت سر و اطمینان از عدم وجود نفرات، ماشین آالت یا تجهیزات، رو به عقب - 15

.حرکت نکنید

.در صورت محدودیت در دید، از عالمت ده یا تجهیزات کمک کننده دید استفاده نمایید-16

.شده باشدهنگام عملیات بارگیري در دستگاه نمانید مگر آنکه جایگاه شما بدرستی محافظت -17

.اطمینان حاصل کنید که بارها براي حمل و نقل و جابجایی ایمن باشند- 18

.هرگز هنگام حرکت دستگاه به آن سوار یا از آن پیاده نشوید-19

.هرگز با موتور در حال حرکت و حفاظ هاي برداشته شده اقدام به انجام تنظیمات ننمائید- 20

.هرگز هنگام سوخت گیري سیگار نکشید-21

روش هاي ایمن کاري عالمت دهنده . 3جدول

.اطمینان حاصل کنید که با دستورالعمل هاي ایمنی و عالئم دستی استاندارد آشنایی کافی دارید- 1

.اطمینان حاصل کنید که رانندگان عالئم دستی استاندارد را بدرستی درك می کنند-2

.عالئم دستی را بدرستی و بوضوح ارائه کنید- 3

.از دید مستقیم راننده خارج شد عملیات را متوقف کنیددر صورتیکه - 4

.در تمام شرایط کار در موقعیت ایمن قرار گیرید-5

.هشدارهاي الزم را به عابرین بدهید و اطمینان حاصل کنید که نفرات از محل عملیات دور شده باشند- 6

.پوشیدتجهیزات حفاظت فردي مورد نیاز از جمله لباس هاي با قابلیت دید باال ب- 7

.خطرات محیط کار را به سوپروایزرتان گزارش کنید-8

.اطمینان حاصل کنید که بطور ایمن به موقعیت کاریتان میرسید و برمی گردید-9





.سوار دستگاهی که قصد هدایت آنرا دارید نشوید مگر اینکه در موقعیت ایمن قرار داشته باشید- 10

:2 پیوست

!!!!!!:ماشین آالت سنگین و جابجایی و حمل و نقل تجهیزات سنگینچک لیست ایمنی رانندگی و کار با

IGEDC-020- OO- HSE- CH-1032 -00-92


جابجایی وو ار با ماشین آالت سنگینرانندگی و ک چک لیست

حمل و نقل تجهیزات سنگین

Sheet 1 of 9YearRevSer. NoTypeDiscipline ProjectDepartmentCompany9200 1032CH HSEOO020 IGEDC

: ممیز: فعالیت/ عملیات: محل کار/ کارگاه: شرکت

توضیحاتN/A خیر بلی شرح یفدر

محیط کار

؟آیا طرح و چیدمان مسیرها مناسب می باشد 1

آیا ماشین آالت و نفرات به شکل ایمن جدا شده اند؟ 2

3 ایا نقاط تقاطع مناسب براي عبور عابرین از مسیر تردد ماشین آالت

وجود دارد؟

آیا محل هاي مناسب براي پارك وسایل نقلیه وجود دارد؟ 4

5 آیا از ایجاد پیچ هاي تند و نقاط کور در مسیر ماشین آالت اجتناب

شده است؟

6 استفاده شده آیا از سیستم هاي یک طرفه در مسیرهاي تردد

است؟

؟آیا مسیرهاي ترافیکی ماشین آالت با نوع و تعداد آنها تناسب دارد 7

آیا مسیرها عرض کافی دارند؟ 8

آیا مسیرها داراي سطوح هموار و مستحکم می باشند؟ 9

آیا مسیرها عاري از انسداد بوده و از سایر خطرات بدور می باشند؟ 10

آیا مسیرهاي ترافیکی به خوبی نگهداري می شوند؟ 11

؟آیا شرایط ایمنی مورد نیاز فراهم شده است 12






گذاري و خط کشی شده اند؟ آیا مسیرها در صورت نیاز عالمت 13

آیا عالئم و تابلوهاي ترافیکی مورد نیاز نصب شده اند؟ 14

15

آیا نصب آیینه هاي ثابت براي افزایش دید در نقاط کور، نصب

سرعت گیر براي کاهش سرعت و نصب موانع براي جداسازي

نفرات از ماشین آالت صورت گرفته است؟

16 آیا رانندگان و نفرات بازدید کننده از سایت، آموزش هاي الزم را

قبل از ورود به سایت فرا گرفته اند؟

ماشین آالت

17 آیا ماشین آالت ایمن هستند و براي کار مورد نظر مناسب می

؟باشند

18 آیا ماشین آالت و متعلقات مناسب براي انجام فعالیت بدرستی

انتخاب شده اند؟

19 آیا ماشین آالت از سیستم ترمز کارآمد و مناسب برخوردار می

د؟باشن

20 براي افزایش قابلیت دید و مانور مناسب به آیینه و آیا ماشین آالت

در صورت نیاز دوربین مداربسته مجهز شده اند؟

21 آیا ماشین آالت داراي بوق، چراغ روشنایی، چراغ راهنما، چراغ و

بوق دنده عقب و سایر تجهیزات ایمنی می باشند؟

22

نفرات در ماشین آیا صندلی ایمن، راحت و مناسب براي استفاده

تعبیه شده است؟






23 آیا حفاظ گذاري مناسب در قسمت هاي خطرناك ماشین انجام

شده است؟

24 آیا رانندگان در برابر شرایط بد آب و هوایی، گرد و غبار، درجه

حرارت هوا، صوت و ارتعاش بیش از حد محافظت شده اند؟

آیا راه ایمن براي سوار و پیاده شدن از ماشین وجود دارد؟ 25

26 آیا حفاظت مناسب از صدمه دیدن اپراتور هنگام واژگونی دستگاه

فراهم شده است؟

27 روي راننده بر بارآیا حفاظت مناسب جهت جلوگیري از سقوط


؟انجام می شودآیا تعمیر و نگهداري وسیله بخوبی 28

29 آیا اپراتورها بازدید ایمنی اولیه را پیش از استفاده از وسیله انجام

می دهند؟

30 آیا برنامه تعمیر و نگهداري پیشگیرانه در خصوص وسایل وجود

دارد و در فواصل زمانی مشخص انجام می شود؟

31 ) و متریال افراد( آیا در خصوص تجهیزاتی که براي باربرداري

استفاده می شوند بازرسی هاي کلی و دوره اي وجود دارد؟

رانندگان و سایر افراد

32

کند میدستورالعمل هاي آموزشی و گزینش رانندگان تضمین آیا

که رانندگان و سایر افراد قادر به انجام کار بطور ایمن و مسئوالنه

؟باشندمی






33 و آزمون مناسب جهت تعیین شدهآیا تجارب پیشین رانندگان چک

؟گردیده استصالحیت آنها انجام

34

آیا آموزش کافی در خصوص شیوه انجام کار و اطالع رسانی مناسب

در خصوص خطرات مورد مواجهه از جمله محدودیت سرعت،

؟شده استبه رانندگان ارائه ... مکانهاي مناسب پارك و بارگیري و

35 آیا شیوه برنامه ریزي شده اي براي دوره هاي بازآموزي براي

وجود دارد؟رانندگان و سایر افراد

36 رانندگان و سایر افراد هنگام انجام فعالیت چگونه رفتار و عمل آیا

؟می نمایند

37

آیا رانندگان با احتیاط رانندگی می کنند؟ از مسیرهاي صحیح و

مناسب استفاده می کنند؟ سرعت مجاز را رعایت می کنند؟ سایر

قوانین ترافیکی را رعایت می کنند؟

38 آیا به شکل ایمن و در مکان هاي تعیین شده ایمن پارك می

کنند؟

39 آیا افراد در فعالیت هاي بارگیري و تخلیه بار به شکل ایمن عمل

می کنند؟

40 آیا مطمئن هستید که رانندگان و سایر نفرات براي انجام بموقع کار

عجله نمی کنند؟

41

کار طوالنی مدت و بروز خستگی، آیا اطمینان دارید که به علت

حادثه اي براي نفرات بوقوع نمی پیوندد؟






42 آیا مدیران و سوپروایزرها بطور مستمر رفتارهاي ناایمن نفرات را

مورد بررسی قرار می دهند؟

43 در آیا مدیران و سوپروایزرها الگوي رفتاري مناسبی براي نفرات

خصوص انجام ایمن عملیات می باشند؟

؟مناسب بوده است ،سطح مدیریت، کنترل و نظارتدرآیا 44

45

آیا سوپروایزرها، رانندگان و سایر نفرات اعم از پیمانکاران و

بازدیدکنندگان از مقررات رانندگی و حمل و نقل سایت آگاه می

باشند؟

46

سوپروایزرها، رانندگان و سایر نفرات اعم از پیمانکاران و آیا

از مسئولیت هایشان در ایجاد محیط کاري ایمن و بازدیدکنندگان

انجام ایمن کار آگاهی دارند؟

47

آیا نفرات نسبت به انجام مسئولیت هایشان نظارت می شوند و آیا

وجود سیستم تنبیه مشخصی براي برخورد با خاطیان مقررات

دارد؟

48

آیا ارزیابی رفتار عابرین و رانندگان براي یافتن دالیل رفتارهاي

ناایمن انجام می شود و اقدامات کنترلی براي تصحیح این رفتارها

صورت می گیرد؟

49 آیا افراد مشخصی به عنوان مسئول تشخیص، تحقیق و تصحیح

رفتارهاي ناایمن افراد تعیین شده اند؟

50 آیا رانندگان و سایر افراد از تجهیزات حفاظت فردي مناسب و مورد

نیاز استفاده می کنند؟






فعالیت ماشین آالت

51

باشد و در صورت مینیاز به حرکت دنده عقب در حداقل ممکن آیا

نیاز به حرکت دنده عقب، این فعالیت بصورت ایمن و در محل هاي

؟شودمی ایمن انجام

52

آیا مسیرهاي یک طرفه براي کاهش نیاز به حرکت دنده عقب


53 آیا نفرات متفرقه از نواحی که حرکت دنده عقب ماشین آالت رایج

می شوند؟می باشد دور نگه داشته

54

آیا محل هاي مخصوص حرکت رو به عقب ماشین آالت بخوبی

شناسایی و تابلوگذاري شده است تا هم رانندگان و هم عابرین از

آن آگاه باشند؟

55 آیا از نفرات مجرب و آموزش دیده به عنوان عالمت دهنده براي

هدایت حرکت رو به عقب ماشین آالت استفاده می شود؟

56 آیا براي قابلیت دید بهتر در ماشین آالت از آیینه هاي مناسب

استفاده می شود؟

57 آیا وسایل مضاعف مانند دوربین دید عقب و دوربین مدار بسته

براي افزایش قابلیت دید نقاط کور فراهم شده است؟

آیا بوق دنده عقب براي ماشین آالت در نظر گرفته شده است؟ 58

59 رانندگان هنگام پارك دقت کافی داشته و در مکان هاي ایمن و آیا

؟کنندمی تعیین شده پارك






آیا رانندگان از محل پارکینگ استفاده می کنند؟ 60

61 آیا رانندگان هنگام پارك دستگاه و یدك کش از ترمز پارك

استفاده می کنند؟

؟شودمی عملیات بارگیري و تخلیه بطور ایمن انجام آیا 62

63 آیا عملیات بارگیري و تخلیه در منطقه اي دور از محل تردد

عمومی انجام می شود؟

64 آیا هماهنگی کافی بین نفرات اجرایی سایت و نفرات تحویل گیرنده

و تحویل دهنده بار براي انجام ایمن کار وجود دارد؟

آیا از سیستم ایمن کار براي بارگیري و تخلیه بار استفاده می شود؟ 65

66 آیا براي جلوگیري از حرکت ناایمن بار هنگام بارگیري و تخلیه،

ترمز دستگاه و پایدارکننده آن بدرستی فعال شده اند؟

67 آیا بار تا حد امکان بطور هموار و صاف روي تریلی قرار گرفته است

تا از ناپایداري دستگاه جلوگیري شود؟

68 تا بدون هیچگونه حرکت اضافی حمل است آیا بار کامال مهار شده

شود؟

69 آیا در صورت امکان نیاز به حضور نفرات در محل بارگیري و در

کنار دستگاه برطرف شده است؟

؟شودمیعملیات خالی کردن بار بطور ایمن انجام آیا 70

آیا افراد متفرقه از محل تخلیه بار دور شده اند؟ 71






72 آیا زمین محل تخلیه بار هموار و پایدار می باشد و محل تخلیه بار

عاري از کابل هاي هوایی برق و لوله هاي هوایی می باشد؟

73 و بدون شیب قابل آیا زمین محل تخلیه بار بخوبی کامپکت شده

مالحظه می باشد؟

آیا مهار چرخ هاي دستگاه پیش از تخلیه بار انجام شده است؟ 74

آیا درب بار قبل از تخلیه باز شده و بدرستی مهار شده است؟ 75

76 آیا راننده چک نموده که بار بطور یکنواخت در طول وسیله توزیع

بوجود نیاید؟ شده باشد تا هنگام تخلیه مشکلی

آیا رانندگان از تجربه کافی در این خصوص برخوردار می باشند؟ 77

78 آیا رانندگان اطمینان حاصل می کنند که بار بطور کامل تخلیه

شده باشد و سپس اقدام به حرکت وسیله نمایند؟

آیا براي تعویض تایر از جک هاي ایمن استفاده می شود؟ 79

80

آیا از حرکت تجهیزات سنگین در طول تعمیرات جلوگیري شده

است؟

81 آیا اپراتورهاي وسائط نقلیه آموزش دیده اند و داراي گواهینامه

هستند؟

82

آیا وسائط نقلیه موتوري که ترك شده اند، داراي چراغ، موانع، مواد

چرخهادرشیب بازتاباننده، ترمز مربوط به پارك شبانه ومانع حرکت

هستند ؟

83 هاي حرکت عقب هاي ترمز، بوق، کمربند، صندلی، آالرمآیا سیستم

و حفاظ باالي سري در شرایط خوبی هستند؟






84 آیا کابین داراي سپر محافظ جهت محافظت از اپراتور در برابر

سقوط اجسام می باشد؟

85

هاي لودر و دیگر هاي بلدوزر و ماشین حفاري، تیغهآیا تیغه

گیرندو یا تجهیزات مشابه در هنگامی که مورد استفاده قرار نمی

اند؟تحت تعمیر هستند بطور کامل پایین آورده شده

:تاریخ ممیزي : بررسی کننده و امضاءنام و نام خانوادگی

:پیشنهادات الزم

ﯽ .ﺎﻌ Î ﻪá ö ¯ تﻻآ ﻦﯿﺷﺎﻣ ﺎﺑ رﺎﮐ و ﯽﮔﺪﻨﻧار … and...

Documents