»باسمه تعالي«

»اللهم صل علي محمد و آل محمد و عجل فرجهم«

وزارت تعاون، كار و رفاه اجتماعي

معاونت روابط كار

اداره كل بازرسي كار

معادندر نامه ايمني آيين

1391 آذر

معادندر يمني ا نامهپيش نويس آيين

2 

 

:هدف

ازي س نامه پيشگيري از حوادث منجر به صدمات جاني و خسارات مالي و ايمن هدف از تدوين اين آيينقانون كار جمهوري اسالمي 86و 85نامه به استناد ماده باشد، لذا اين آيين مي معادنمحيط كار در

.ايران تدوين گرديده است

:دامنه شمول

85هاي مشمول ماده و به طور كلي كارگاهمعادن اعم از زير زميني و سطحي نامه در كليه اين آيين .االجرا است قانون كار جمهوري اسالمي ايران الزم

تعاريف: اولفصل

:سرپرست معدن – 1

شود و مسئوليت كليه به اين سمت منصوب ميمعدني شخصي است كه توسط دارنده پروانه عمليات .عمليات معدن را به عهده دارد

:مسئول فني – 2

رادن است كه اداره كليه امور فني مع شخصي بر اساس مفاد قانون نظام مهندسي معدن، مسئول فنيانتخاب و به اعضاي سازمان نظام مهندسي معدن پروانه عمليات از ميان و توسط دارنده داردعهده

.شود معرفي ميو تجارت معدن ت، وزارت صنع

:مسئول ايمني – 3

دارنده پروانه عمليات توسط و مسئول ايمني هر معدن نظارت بر ايمني عمليات معدن را به عهده داشته قانون كار و منطبق با مفاد ضوابط و حدود صالحيت مسئول ايمني . شود وب ميبه اين سمت منص

صنعت، وزارت اجتماعي با هماهنگي رفاهكار و تعاون، از طريق وزارت قانون نظام مهندسي معدن و .شرايط است مسئول ايمني نيز تابع همين ن جانشي .شود مي ن تعييو تجارت معدن

  معادندر آيين نامه ايمني

  3

:اپراتور ماشين آالت -4

.ي است كه عامل انجام كار با ماشين آالت معدني استشخص

:بهره برداري / پروانه اكتشاف – 5

.شود نامه اجرايي آن تعريف ميطبق مواد مندرج در قانون معادن و آيين

:معدن -6

.شود كه شامل ذخيره معدني استاي اطالق ميبه محدوده

: معدن زير زميني -7

.شودسطح زمين اجرا مي دنكاري در زيرمعدني است كه در آن عمليات مع

: معدن سطحي -8

.شودمعدني است كه در آن عمليات معدنكاري در روي سطح زمين اجرا مي

:عمليات معدني -9

است كه در قانون معادن و ) برداري و استخراج معدن ا بهرهتاعم از اكتشاف (كليه عمليات معدني .ي شده استبين نامه اجرايي قانون معادن پيشآيين

: تاسيسات سطحي معدن -10

سازي ماده معدني براي هايي است كه براي انجام امور معدن و آمادهها و سازهشامل همه ساختمانتاسيسات سطحي معدن هم در معادن زير زميني و هم در معادن سطحي بخشي . شوندفروش استفاده مي

.شونداز معدن محسوب مي

:تونل -11

معادندر يمني ا نامهپيش نويس آيين

4 

 

.ني افقي يا تقريباً افقي استحفاري زير زمي

:دارتونل شيب – 12

.درجه داشته باشد 18شيبي حداكثر تا كه ليتون

:چاه مايل – 13

.درجه باشد 90تا 18حفاري مايلي كه به سطح زمين راه داشته و داراي شيب بين

:)شفت( چاه يا چاه قائم – 14

.راه داشته باشددرجه است كه به سطح زمين 90حفاري قائم يا با شيب

:دويل – 15

شود و دار و با سطح مقطع نسبتاً كوچك كه معموالً به طرف باال حفاري ميحفاري زير زميني شيب .گيرد براي منظورهاي مختلف مورد استفاده قرار مي

:پذيرگاه – 16

ل ارتباط با ها و انجام وظايف مختلف زير زميني كه معموالً در مح محل توقف، بارگيري و تخليه واگن .شود زمين احداث مي چاه قائم يا چاه مايل در زير

:راهرو – 17

.هاي زير زميني و معموالً با طول زياد است انواع حفاري

:بونكر – 18

شود و براي انباشتن اي كه از فوالد يا مصالح ساختماني ساخته شده يا در سنگ حفر ميمخزن يا انباره .تر آن كوچكتر و به شكل قيف استو معموالً قسمت پائين شودمواد يا سنگ استفاده مي

  معادندر آيين نامه ايمني

  5

:وسايل الكتريكي -19

هاي برق و هر قسمتي از ادوات يا ماشين آالتي است كه براي توليد، تبديل، ذخيره، انتقال شامل كابل .شونديا بهره برداري از الكتريسيته استفاده مي

: ماشين سيم برش – 20

.شودهاي تزئيني ميهاي سنگيمي برنده، سبب جدا كردن بلوكاي كه با كشيدن سوسيله

: ماشين باالبر - 21

ي است كه براي خارج كردن مواد معدني يا باطله استخراج شده از معادن زير زميني يا جا به دستگاهكابل فوالدي در . شودطبلكي و اصطكاكي تقسيم مي: شود و به دو نوع عمدهجايي افراد استفاده مي

شود و كابل فوالدي در باالبر اصطكاكي به وسيله قرقره به باالبر طبلكي به دور استوانه پيچيده ميو سر ديگر آن وزنه تعادل يا محفظه ) اسكيپ يا قفس(آيد و يك سر آن محفظه حمل بار حركت در مي

.باشدديگري مي

:(Skip) اسكيپ – 22

.شودبه صندوق مخصوص حمل مواد در چاه گفته مي

:(Cage) كيج – 23

.شودبه قفس مخصوص حمل نفرات و مواد در چاه گفته مي

:(Shovel) شاول – 24

.اي با مكانيزم كابلي يا هيدروليكي در معادن سطحي استنوعي ماشين باركننده صندوقه

:(Loader) )بيل مكانيكي(لودر – 25

ت كه عمليات بارگيري را در معادن را اي با مكانيزم هيدروليكي اسنوعي ماشين بار كننده صندوقه

معادندر يمني ا نامهپيش نويس آيين

6 

 

.دهدانجام مي

: (Dump Truck) دامپ تراك – 26

هاي متنوع كه قابليت باربري و تخليه مواد معدني يا هاي معدني خودكشش و چرخدار با ظرفيتكاميون .باطله را دارند

:(Winch) وينچ – 27

.شودبري، موجب جا به جايي آنها ميطبلك دوار كه با كشيدن كابل فوالدي متصل به وسايل بار

:(Bulldozer)ر بولدوز -28

برخي از انواع آن داراي . اي براي كندن و جا به جا كردن مواد استماشيني كه در جلو آن تيغه .هاي نرم استكلنگهايي در عقب براي شكافتن خاك يا سنگ

:(Jumbo Drill)ل جامبو دري -29

.ز يك بازوي حفاري داردزني كه بيش انوعي ارابه چال

:نوار نقاله -30

.كندانتها كه با عبور از روي دو طبلك ابتدايي و انتهايي، بار خود را به طور مداوم منتقل مياي بيتسمه

:(Scrapper)اسكريپر -31

اي كه در آن عمل بارگيري و باربري به وسيله خود ماشين يا باربري صندوقه –نوعي ماشين بارگيري .شودكتور كشنده انجام ميترا

:يوسايل نگهداري قدرت – 32

هاي استخراج وسايل نگهداري مكانيزه كه داراي كف، ستون هيدروليك و سپر سقف هستند و در روش .شوندجبهه كار طوالني و كوتاه استفاده مي

  معادندر آيين نامه ايمني

  7

:نگهداري اوليه - 33

ظيفه آن ايجاد شرايط ايمن در شود و ونوعي سيستم نگهداري كه در هنگام عمليات حفاري نصب مي .هنگام عمليات حفاري است

:ستون – 34

.شوندهاي استخراج نصب ميهاي چوبي، فوالدي يا هيدروليك كه براي نگهداري سقف كارگاهپايه

:الرده – 35

شوند و وظيفه توزيع ها يا الوارهاي كوچكي كه در پشت وسايل نگهداري اصلي تونل نصب ميتختهدو قاب نگهداري و همچنين پوشش سقف و ديوارها براي جلوگيري از سقوط قطعات فشار بين

. كوچك سنگ را دارند

:قاب كشويي – 36

اين قطعات به نحوي به يكديگر . لغزندنوعي قاب فلزي سه تكه كه قطعات آن در داخل يكديگر مي .يابدمتصلند كه سطح مقطع قاب با افزايش فشار كاهش مي

:پيچ سنگ – 37

.رودها و قطعات مختلف سنگ به يكديگر به كار مياي فوالدي كه براي اتصال اليهميله

:پايه – 38

.شوندهايي كه در طرفين قاب و زير كالهك نصب ميهر يك از ستون

:آتشباري – 39

.شود به عمليات خرجگذاري و انفجار مواد منفجره براي تخريب سنگ گفته مي

:آتشبار – 40

معادندر يمني ا نامهپيش نويس آيين

8 

 

هاي ذيصالح و صالحيت وي توسط سازمان دارد همسئوليت عمليات آتشباري را به عهدشخصي كه .تاييد شده باشد

:مواد منفجره – 41

.دنگير موادي كه قابليت انفجار داشته و در معدن براي تخريب سنگ مورد استفاده قرار مي

:خرجگذاري – 42

.قراردادن مواد منفجره در داخل چال است

:چال – 43

.شود حفر مييا ماده منبسط شونده براي قراردادن ماده منفجره معموالً اخي كه در سنگ سور

:فشنگ – 44

.شود گفته مي) معموالً انواع ديناميت(به هر قطعه ماده منفجره جامد

:گاز زغال – 45

كيل دارد و عمدتاً از متان تشد گازي كه دركانسارهاي زغال سنگ همراه با ساير هيدروكربورها وجو .كند پيدا مي انفجار ت شود قابلي نسبت معيني با هوا مخلوط ه گاز چنانچه ب اين. است شده

:معادن گازدار – 46

معادن .شودهاي معدني انجام ميها به داخل حفاريمعادني كه در آنها آزاد شدن گاز زغال از اليهطبقه يك :گروهتوليد روزانه به چهار يك تن يبه ازا )به متر مكعب( زغالگازدار برحسب مقدار گاز

، طبقه )مترمكعب بر تن 15 تا 10(، طبقه سه )مترمكعب بر تن 10 تا 5(، طبقه دو )تنر مترمكعب ب 5تا (تمام معادن زغال سنگ و انواع آن مانند معادن . گردند تقسيم مي) بر تن متر مكعب 15بيشتر از (چهار .دنشو شمرده مي دار، جزو معادن گازبيتومين

  معادندر آيين نامه ايمني

  9

: گرد زغال – 47

ذرات ريز زغال سنگ كه قابليت انفجار دارند و بر اثر استخراج توليد و به صورت گرد و غبار در .شوندفضاي معدن پراكنده مي

:گاز زدايي – 48

هاي ويژه هاي اطراف با حفر گمانههاي زغال سنگ و اليهفرآيند بيرون كشيدن گاز زغال موجود در اليه .باشدگاز به بيرون از معدن براي كمك به تهويه موثر معدن مي و انتقال

:تهويه طبيعي – 49

تبع آن اختالف وزن مخصوص و در نتيجه جريان هوا كه به علت اختالف دما هواي داخل و بيرون و به .شوداختالف فشار هوا در نقاط ورودي و خروجي حادث مي

:خودسوزي – 50

هاي مستعد بدون شدن و سوختن كند و خود به خودي كان سنگ اكسيداسيون و در پي آن گرم .افروختن آتش است

:سد آتش بند – 51

هايي كه از آب پر شده و زير ريخته شده و يا ظرف يا پودرسنگ صفحاتي كه روي آنها خاك نرما ه اين صفحات و ظرف. دنگرد سقف تونل در نقاط مناسبي براي جلوگيري از گسترش انفجار نصب مي

خودبخود واژگون شده و مواد آن سدي در مقابل انتشار، انفجار در اثر تغيير فشار هواي حاصل از .دنآور تش به وجود ميآ

مقررات عمومي: دومفصل

نفر كارگر هستند بايد يك نفر به عنوان مسئول ايمني و يك 25در كليه معادني كه داراي حداقل :1 مادهمصوب نامه كميته حفاظت فني و بهداشت كار ينياي به استناد آحرفه نفر به عنوان مسئول بهداشت

معادندر يمني ا نامهپيش نويس آيين

10 

 

مسئول فني تواند بهمينفر 25در معادن كمتر از اين مسئوليت . تعيين گرددشوراي عالي حفاظت فني .محول شود

عدن با بندهايمسئول ايمني هر معدن به عنوان ناظر و كنترل كننده عمليات و انطباق دادن م :2 مادهبا حضور و ود باش مي عالي حفاظت فني هاي مصوب شوراي نامهنامه و ديگر آيينمندرج در اين آيين

ها و پيشنهادهاي خود را جهت پيشيگيري و رفع خطر تذكر داده و در صورت توصيه ،سي از معدنزرباتمي خطر ح نمايد و در صورت تشخيص حساسيت موضوع آن را كتباً به مسئولين معدن گزارش مي

.نامه تا رفع خطر نسبت به توقف عمليات در محل خطر اقدام نمايدبرابر مقررات اين آيين

نوبتهر قبل از شروع بايدزميني زير وسطحي دنامعاز ماعهاي آن، و كارگاهدن امعكليه :3 ماده .شوندوي بازرسي ايمني گانايندكاري توسط مسئول ايمني يا نم

.رسانده شوند مسئول فنيها بايد ساالنه بازنگري شوند و مجدداً به تاييد تچك ليسهاي فرم: تبصره

برداري را به وزارت هاي اكتشاف و بهره رونوشت پروانه بايدو تجارت دن معت، عوزارت صن :4 مادهمكلف است تاريخ بردارياجتماعي ارسال نمايد و دارنده پروانه اكتشاف يا بهره رفاهو كارتعاون، .اطالع دهدمربوطه اجتماعي فاهكار و رتعاون، اداره كلرا به عمليات شروع

.بطور مستمر ارزيابي ريسك شوندبرداري بايد معادن داراي پروانه بهره :5 ماده

دستورالعمل اجرائي اين ماده بطور مشترك توسط وزارت تعاون، كار و رفاه اجتماعي و -تبصره .شودمي وزارت صنعت، معدن و تجارت تدوين

:آماده داشته باشدمعدن محلدر را ذيلبايد مدارك كارفرما :6 ماده

به مقياس حداقل : هاي دسترسيشامل راه برداري بهرهبروز نقشه) الف000,5

براي معادن سطحي 1

و 000,1

.براي معادن زير زميني 1

هايابالغيهاجراي راستاي در بعمل آمده دامات اصالحي اقثبت :ويژه ايمني حاويدفتر ) ب

  معادندر آيين نامه ايمني

  11

كليه اقدامات ايمني و بهداشت كار كه توسط و اعيجتما فاهركار و تعاون، بازرسان كار وزارت .شودانجام ميمسئول ايمني

قانون كار جمهوري اسالمي 95ذيل ماده 1ناشي از كار، موضوع تبصره دفتر ثبت حوادث) ج .ايران

كه جزء كاالهاي يدر صورتد نشوآالتي كه در معادن استفاده ميهمه تجهيزات و ماشين :7 مادهمورد تاييد داراي استاندارد ملي ايران يا يكي از استانداردهاي باشند بايد استاندارد اجباري مشمول .دنباش ملي استاندارد سازمان

، سازندگان و توليدكنندگان لوازم ز طرفو نكات احتياطي و ايمني كه ا دستورالعملكليه –ه تبصر .الزم االجرا است گرددارائه ميمعدني و ماشين آالت تجهيزات ، االهاك

آموزش آنها بهكارگران را كارمتناسب با نوع يمني هاي االعملكارفرما موظف است دستور :8 ماده .دهد

ه كتبي از سرپرست معدن يا جانشين معدن منوط به كسب اجاز بهورود كليه افراد غير شاغل :9 ماده .باشد وي مي

توسط مراجع ذيصالح را الزم ني هاي ايمشوند بايد آموزش كه وارد معدن مي اشخاصيتمام :10 ماده .باشند و ايمني عمومي معدن ديدهنوع كار محوله در ارتباط با

شغل از قسمتي به قسمت ديگر معدن زميني و كارگراني كه با تغيير تمام شاغلين در معادن زير :11 ماده .هاي خروجي و اضطراري معدن آشنا شده و آگاهي كامل پيدا كنند شوند بايد با راه منتقل مي

و تاييد معدن مسئول ايمني نظرمتروكه منوط به زير زمينيها و معادن ورود در كارگاههر گونه :12 ماده .انجام گيردنامه ن آيينايبوده و بايد با رعايت مقررات سرپرست معدن

كه افراديهمواره تعداد و اسامي دگيرد باي رپرست معدن انجام ميبا تمهيداتي كه از طرف س :13 ماده

معادندر يمني ا نامهپيش نويس آيين

12 

 

مشخص باشد و تا زماني كه كارگران در زير هستند،زمين در هر لحظه داخل معدن و بخصوص زير .معدن حضور داشته باشدد در ايمني بايحداقل يك نفر از مسئولين زمين مشغول كار هستند

هاي مجاور مجزا از محلهشدار دهنده مناسب و عالئم تابلو باساز در معدن بايد حادثهمناطق :14ه ماد .استبه اين مناطق منوط به كسب مجوز از مسئول ايمني ورودشده و هر گونه

.ممنوع استزميني زير هاياريحفدر و روشن كردن آتش استعمال دخانيات :15 ماده

زغال زا به معادن ايل و لوازم آتشكبريت، فندك يا هر نوع وسسيگار، ورود افراد همراه با :16 ماده .باشد ممنوع است ه داشتر سوزي يا انفجا آتش خطر و ساير معادني كه، حفريات گازدار سنگ

دار كه نوع وسيله باطريهمراه، ساعت و هر همراه داشتن دوربين عكاسي يا فيلمبرداري، تلفن –تبصره براي اطمينان افراد قبل از ورود به معدن كليه . ممنوع است در اين گونه معادننيز حفاظت شده نيستند

.بازرسي بدني شونداز همراه نداشتن وسايل خطرناك بايد

دن ها و ورودي معا ها، چاه متري از دهانه دويل 20روشن كردن آتش در سطح زمين تا شعاع :17 ماده .باشد كه احتمال خطر آتش سوزي و انفجار وجود دارد ممنوع مي زير زميني

هاي هاي زير زميني به منظور طراحي معدن براي پيش بيني يا ارزيابي آب شناسايي منابع آب :18 مادهو اتخاذ روشي مناسب جهت آبكشي و انتقال آب به خارج از محوطه هجومي به داخل عمليات معدني

.ري استضرومعدن

و حفاظت فردي است الزامي از تجهيزاتزميني زير زغال سنگدر معادن خود نجات كپسول: 19 مادهرا به همراه داشته باشند و جز در موارد شوند بايد در تمام مدت آنميتمام افرادي كه وارد معدن

.نكنندرا از كمربند خود باز استفاده آن

براي تمام كساني كه وارد معدن زغال سنگخودنجات در معادن هايكپسول آموزش كار با -ه تبصر .شوند الزامي است مي

  معادندر آيين نامه ايمني

  13

هاي كاري و در معادن سطحي در در همه نوبتزير زميني در معادن دارليقه شبرنگپوشيدن ج: 20 ماده .الزامي استافراد تماميهاي كاري بعد از غروب آفتاب براي نوبت

هاي معدنراه: ومسفصل

زامات عموميال) الف

و سينه كارهاي در حال به استثناي جبهه كارهاي در حال حفاري(زميني معادن زيردر :21 ماده :ارتباط داشته باشدسطح زمين به ذيلاه با شرايط از طريق دو رحداقل بايد) پيشروي

.دنهاي مذكور در داخل معدن به هم ارتباط داشته باش راه) الف

.از هر يك از آنها ميسر باشدمجروح يا حمل عبور افراد ) ب

.گير و مانند آن نباشدگير و يا بهمنو مدخل آنها در نقاط سيلمجزا بوده دهانه آنها ) ج

شود بايد تمهيدات و براي حمل و نقل افراد استفاده مي) شفت(در معادني كه از چاه معدني ) دشوند تا همواره راه خروجي مذكور بيني و در شرايط مناسب نگهداريادوات الزم به نحوي پيش

.باز نگه داشته شود

توقف محوطه ،پاركينگمحل هايي غير از در صورت توقف وسيله بارگيري يا باربري در مكان: 22 ماده .شودبايد با عاليم هشدار دهنده مانند شبرنگ، چراغ و حفاظ مشخص وسيله

باربري هايمسيردر درصد و 2با لوكوموتيو ي ريلباربري مسيرهاي براي حداكثر شيب طولي : 23 ماده .درصد است 12تجهيزات چرخ الستيكي با

ماشين هاي هر قسمت از مسير باربري بايد به شكلي باشد كه راننده شيب، عرض و قوس :24ماده .ا هدايت كندر ماشينايمن بتواند به شكل باربري

معرض آب گرفتگي هستند بايد به شكل مناسب كه دركليه مسيرهاي باربري و تردد افراد :25ماده .آبكشي شوند

معادندر يمني ا نامهپيش نويس آيين

14 

 

سطح مسير باربري با كاميون در صورت يخ زدگي بايد به شكل مناسب نمك و شن پاشي :26ماده .شود

براي جا به جايي افراد در معدن بايد از وسايل نقليه كه داراي صندلي براي نشستن هستند :27ماده .ممنوع است كاميون براي حمل افراد مانندايل باربري وسبكارگيري استفاده شود و

بايد بر ن كار كنند در زمادرجه كار مي 45دار با شيب بيش از هاي شيبكارگراني كه در راه :28ماده .كار در ارتفاع استفاده كنندحفاظت فردي ناسب با نوع كار مستقر شوند يا از تجهيزات تروي جايگاه م

اي باشد كه خطر هاي هوايي و زميني بايد به گونهو نصب بونكرها، ناوها و نقاله نحوه طراحي :29ماده .سقوط سنگ يا ديگر اشياء بر روي افراد وجود نداشته باشد

بند ورود به بونكر فقط با حضور و كمك شخص ديگري و از باالي آن و با استفاده از حمايل :30ماده .بايد صورت پذيردو رعايت اصل ايمني كار فردي و ساير وسايل حفاظت ، طناب نجات كامل

در معادن سطحي هاراه) ب

مشخصات فنيهاي معدني بايد با توجه به در مناطق مختلف راهو تردد حداكثر سرعت باربري : 31 مادها نصب تابلوهاي آالت و شرايط آّب و هوايي توسط مسئول فني معدن تعيين و بوضعيت ماشينراه،

.شود مشخصيرهاي تردد مناسب در مس

ها بايد با ديواره اطمينان متناسب با ظرفيت ماشين و هاي معدني در مناطق مشرف به پرتگاهراه: 32 مادهبري تجهيز شوند به نحوي كه حداقل ارتفاع آنها معادل نصف ارتفاع محور چرخ بزرگترين رسرعت با

.وسيله باربري باشد

ماشين باربري ترينضيبرابر عرو نيم فه معدن بايد حداقل معادل دو هاي دو طرراهمفيد عرض: 33 ماده .معدن باشد

استاندارد هاي دو طرفه بايد از طريق نصب عاليم سايل نقليه در جادهتردد وجهت مجاز : 34 ماده

  معادندر آيين نامه ايمني

  15

.مشخص شود

نگاميه فقطكافي است ،باربروسيله هاي يك بانده كه عرض آن فقط براي عبور يك جادهاز : 35 ماده

توقفگاه كناري متر 300فواصل هر در آن مسير طول در كه كرد طرفه استفاده دو جاده عنوان به توانميها و يا ساير مناطق خطرناك پيچبري در و از يك سامانه براي مديريت بار ايجاد شده باشدمناسب

.استفاده شود

برابر ديگري ميدان ديد رانندگان از سه در مواردي كه به علت شرايط آب و هوايي يا هر علت: 36 ماده .بايد متوقف شودطول ماشين كمتر است باربري

زير زمينيدر معادن هاراه) ج

هستند جهز به نوار نقالهمكه باربري ريلي دارند يا دار هاي افقي و شيب در تونلراه عبور افراد :37 مادهمحل عبور افراد در و اشدداشته باز كف تونل ع ارتفاسانتيمتر 180و عرض سانتيمتر 70حداقل بايد

.تمام مسير در يك سمت باشد

هاي در شيب دشود باي ي كه براي عبور و مرور افراد اختصاص داده ميدارشيبحفريات :38 ماده :تجهيز گردند ذيلمختلف به شكل

.دستگيره سرتاسري :درجه 7 – 15در شيب )الف

.و دستگيره دارشيبهاي وسيع پله :درجه 15 – 30در شيب ) ب

.هاي افقي و دستگيره يا پله اسكوب: درجه 30- 45در شيب )ج

.اسكوب :درجه و بيشتر از آن 45در شيب )د

.متر بيشتر باشد 10از بايد ن اسكوبشيب تند مجهز به با در حفريات فاصله پاگردها :39 ماده

متر يك 50بايد در فاصله حداكثر هر ريلي ا باربري بهاي مايل و چاه دارشيبهاي درتونل :40 ماده .احداث شودزنبان بايد جانپناه سواستقرار در محل همچنين . پناه احداث شود جان

معادندر يمني ا نامهپيش نويس آيين

16 

 

)هاي معدنيچاه(ها شفت) د

:هاي معدني بايد داراي شرايط ذيل باشندچاهورودي به :41ماده

.اشتن روشنايي كافي در تمام ساعاتد) الف

.اري شدهسفيد ك) ب

يا ديگر يمعدن آالت براي جلوگيري از سقوط افراد يا ماشين تيدر فوالدي و نرده حفاظ داراي) ج .چاهتجهيزات به داخل

.ه شفت به لبه ديگر در جاهاي الزمپيش بيني تسهيالت الزم براي عبور ايمن افراد از يك لب) د

ه علت شرايط آب و هوايي به وجود آمده است كه ب معدني چاهاز در مناطقي يخ تشكيل شده :42ماده .بايد در اسرع وقت به طريق ايمن زدوده شود

زهكشي و بايد هاي سطحي و تراوشي براي جلوگيري از ريزش به داخل شفتتمامي آب :43ماده .جمع آوري شوند

.داشته شوندبايد از تجمع اشياء رها شده، مواد معدني و گل و الي تميز نگه ها چاهكف :44ماده

كار در حفاظت فردي تجهيزات بايد از هاچاههمه افراد در حين بازسازي و تعمير و نگهداري :45ماده .استفاده كنند ارتفاع

.ها براي بازسازي و تعمير و نگهداري آنها ممنوع استكار كردن به تنهايي در شفت :46ماده

متر از جبهه كار 3اي كمتر از در فاصله) سكو(محافظ استفاده از سپر ،معدنيهنگام حفر چاه :47 مادههاي مكانيكي افقي به تعليق به كمك جك) سيم بكسل(عالوه بر كابل فلزي بايد اين سكو. الزامي است

.ديواره چاه تثبيت شود

.متر تجاوز كند 2 هاي ريزشي اين فاصله نبايد ازدر سنگ -تبصره

  معادندر آيين نامه ايمني

  17

توان از نردبان طنابي استفاده كرد زير سكوي كار تا جبهه كار مي ازمعدني هنگام حفر چاه :48 ماده .متر كمتر باشد 3مشروط بر آن كه طول آن از

ماشين آالت معدني: چهارم فصل

الزامات عمومي) الف

.برده شوند بكار ديده ش ماهر و آموز توسط افراد و تجهيزات معدني بايد ن آالتكليه ماشي :49 ماده

،بولدوزرو لودر بيل مكانيكي،: مانند شتن گواهينامه ويژه جهت كار با ماشين آالتدا :50 ماده .الزامي است ن آالتگونه ماشي براي متصديان اينو نظاير آن لوكوموتيو

ممنوع شاول و لودر، گريدر، بولدوزر: ماشين آالت معدني نظيرز بر سوار شدن افراد غيرمجا :51 ماده .است

.ماشين آالت و تجهيزات ممنوع است عملياتيدر منطقه غير مجاز افراد حضور :52 ماده

در صورت لزوم حضور افراد در حوزه عمليات ) اپراتور(ماشين آالت در عامل انجام كار :53ماده .باشد وي اي كار كند كه در همه اوقات شخص مزبور در ميدان ديدماشين بايد به گونه

.آالت بارگيري و باربري بايد از طريق ركاب و نردبان قابل دسترس باشدنراننده ماشياتاقك :54 ماده

.تحت هر شرايط ممنوع استآالت در حال حركت پياده و يا سوار شدن از ماشين :55 ماده

استفاده دستي ترمز از و درگير را هادنده خاموش، را آنها آالتماشين ترك از قبلاپراتور بايد :56 ماده .نمايد

.ها فقط در زمان توقف آنها مجاز استتعويض و جا به جايي متصديان ماشين آالت و دستگاه :57 ادهم

داراي گير مجهز به برق حسب موردبايد سطحيدن او ماشين آالت در معتجهيزات ،ها دستگاه :58 ماده .باشندسيستم تخليه الكتريسيته

معادندر يمني ا نامهپيش نويس آيين

18 

 

بايد از وسايل حفاظت فردي مناسب شامل دستكش هاي برقي هنگام كار متصديان دستگاه :59 مادهاستفاده دستگاه برق متناسب با ولتاژ و جريان الستيكي، كفش و كاله ايمني عايق در برابر الكتريسيته

.كنند

قطع سوئيچ اصلي از برقي نبايد قبل حفاري هايو دستگاه هاشاول مانندآالت الكتريكي ماشين :60 ماده .ا براي پيشگيري از عدم حركت ناخواسته توسط اپراتور ترك شوندبرق و تنظيم ترمزه

ماشين آالت بارگيري و باربري) ب

اي بارگيري شوند كه احتمال ريزش از آنها در زمان حمل وجود وسايل باربري بايد به گونه: 61ماده .نداشته باشد

.دنمايوسيله باربري نبايد قبل از متوازن نمودن بار حركت :62 ماده

كابين ماشين آالت بدنه محور گرد معادن سطحي در زمان جا به جايي بايد در جهت حركت :63ماده .ماشين باشد

. باشندو در دسترس اطفاي حريق مناسب وسايلكليه وسايل بارگيري و باربري بايد مجهز به :64 ماده

مناسب در زمان و نوري صوتي آالت بارگيري و باربري بايد داراي هشداردهندهايماشين :65 ماده .باشندحركت به عقب

.باشد) سكوريت(شيشه ماشين آالت بارگيري و باربري بايد از جنس شيشه ايمني :66 ماده

هاي آلوده به در محيطو الكتريكي غير حفاظت شده هاي با موتور احتراقي استفاده از ماشين :67 ماده .گازهاي قابل انفجار ممنوع است

انداز، چرخ الستيكي و زنجيري حداكثر شيب مجاز در عمليات بارگيري براي لودرهاي پشت :68 ماده .درصد است 20و 2، 2/0به ترتيب

.درجه مجاز نيست 25به كارگيري بولدوزرها در جبهه كارهاي با شيب بيش از :69 ماده

  معادندر آيين نامه ايمني

  19

مجاز به عبور ،ر زمان پر بودنشوند داسكريپرهاي كه توسط تراكتورهاي الستيكي كشيده مي :70 مادهدرجه و در زماني كه دستگاه خالي است مجاز به عبور از 15هاي دسترسي با شيب بيشتر از از راه

.درجه نيستند 25مسيرهاي با شيب بيش از

هاي كابلي و ها در شاولكابل ،زنجيرهاي كشش جام و اتصاالت مربوطه در بيل كششي :71 مادههاي هيدروليك يا لودرها بايد به طور روزانه توسط اپراتور ماشين و ام در شاولسيستم هيدروليك ج

.دنبازديد و كنترل شومعدن يا نماينده وي هر هفته توسط مسئول ايمني

وجود ماشين آالت با يا برخورد پرتاب سنگ ،نواحي بارگيري بايد تا شعاعي كه خطر سقوط :72 ماده .ا ممانعت شودجفراد غير مجاز به آندارد حفاظت شوند و از ورود ا

از خطوط سطحي در معادن هاآناز فاصله بوم ماشين باركننده يا حفار يا هر قسمت ديگر :73 ماده .استبرق نيروي توزيع و انتقال هوائي خطوط تصويبنامه حريممشمول انتقال برق

افرادي كه در محل كار يد باالي سردر موقع كار هرگز نبا) صندوقه بيل مكانيكي(جام شاول :74 ماده .كنند چرخانده شود مي

.شود برق حركت داده نتقالهاي ا باالي اطاق راننده كاميون و كابلاز جام شاول نبايد :75ه ماد

وجود دارد بايد از راهنما گرفتگيهايي كه خطراتي نظير ريزشي بودن ديواره و برق در مكان :76 ماده .ماشين بارگير استفاده شودبراي هدايت اپراتور

ت ابراي جلوگيري از حركهنگام توقف و باربري بايدبارگيري ماشين آالت هاي چرخ :77 ماده .مهار شوندناخواسته

نامه حفاظتي مشمول آيينتوقفگاه ماشين آالت معدني در لاشتعا سريع موادو سوخت مخازن :78 ماده .استمصوب شوراي عالي حفاظت فني اد قابل انفجار مواد خطرناك و مواد قابل اشتعال و مو

هنگام توقف كار بايد پايين آورده در معادن سطحي ماشين آالت بارگيري بيل يا چنگك ،جام :79 ماده

معادندر يمني ا نامهپيش نويس آيين

20 

 

.ممنوع است شده و روي زمين قرار گيرد و رها كردن آن به حالت آويزان و معلق

ماشين آالت حفاري ) ج

:زني رعايت شودهاي چال به هنگام كار با دستگاه بايدنكات زير :80 ماده

.در صورت تاخوردگي شيلنگ نبايد دستگاه را روشن كرد )الف

.ستفاده شودامناسب دستكش عايق الكتريسيته ازهاي الكتريكي زني با دستگاهچالبراي ) ب

متري 3 از كمتر فاصله در نبايد هاپرتگاه يا معدني هايپله لبه در كار هنگام در نيچالز دستگاه) ج .شود مستقر پله لبه از

در دستگاه تعادل هايجك و گردد مستقر هموار محل در حفاري هنگام در بايد زنيچال دستگاه )د ناپايداري وجود احتمال حفاري محل در چنانچه و) بودن دارا صورت در(گيرند قرار فعال وضعيت

گاهتكيه به حفاري دستگاه اتصال به نسبت مناسب) بكسل سيم(فوالدي كابل از استفاده با بايد دارد .شود اقدام ايمن

چال زني بايد با تزريق آب يا آب پاشي يا با استفاده از دستگاه غبارگير انجام شود به طوري كه ) د .ميزان غبار توليد شده از حد مجاز كمتر باشد

ها هاي معدني يا پرتگاهحفاري در لبه پله زني هنگام عملياتراستاي محور طولي دستگاه چال: 81ماده .يا پرتگاه باشد بايد عمود بر امتداد لبه پله

.ممنوع است) هاي آتشباري شدهباقيمانده چال(ها چالزني در ته چال :82ماده

.حفاري نبايد هيچ كس بر روي دكل ماشين حضور داشته باشددر زمان كار مته :83ماده

زغال سنگمكانيزه حفاري ماشين آالت ) د

كه احتمال توليد جرقه در زغال سنگهاي حفاري مكانيزه در معدن دستگاههاي كليه قسمت :84 مادهبايد قبل و بعد از هر نوبت كاري، بازرسي و كنترل شوند و در صورتي كه صدمه ديده آنها وجود دارد

  معادندر آيين نامه ايمني

  21

.شودنها قبل از راه اندازي مجدد اقدام به تعمير و تعويض آبايد د نباش

حرارت در صورت نيازبايد زغال سنگهاي حفاري مكانيزه حرارتي در دستگاه نشانگرهاي :85 مادهن كار با فشار و جريان مناسب كه بر اساس در زماآب پاشي ناشي از اصطكاك را نشان دهند و

.صورت پذيردشده تعيين دستورالعمل سازنده

)ينوار نقاله و نقاله هواي(ها نقاله) ه

نوار نقاله بايد به خوبي براي تامين كشش هاي قرقرهو هرزگردو محركه هاياستوانهتمامي :86 ماده .حفاظ گذاري شوند ايمناز فاصله گرفتار نشدن اشخاص

از روي نقاله براي عبور و مرور ايمن هاي پل بايد مسير افراد با نوار نقالهمحل تقاطع در :87 ماده .شود ساخته

وجود دارد بايد حفاظ مناسب براي خطر ريزش يا پرتاب اشياء از روي نقاله ي كهقاطدر ن :88ه ماد .جلوگيري از سقوط تامين شود

پس از و تنها بايد به وسيله متصدي مربوطه انجام شودنوار نقاله يا ناو زنجيري راه اندازي :89 ماده .خاموش شوند خاتمه باربري

.داه شونآگبصري عالئم صوتي يا ارسال با آن قبل از شروع به كار نوار نقاله بايد افراد اطراف :90 ماده

كليدها يا ساير هايي كه راه عبور افراد در مجاورت آنها قرار گرفته بايد مجهز به نوار نقاله :91 ماده .باشندوسايل قطع كننده اضطراري

بايد از در آنها استفاده مورد هيدروليك چنين روغنهمو زير زمينيدر معادن هاهمه نوار نقاله :92ماده .گازهاي سمي توليد نكنند ،نوع مقاوم در برابر آتش باشند و در صورت سوختن

.سرتاسر مسير نوار نقاله بايد تجهيزات مناسب اطفاي حريق نصب گردنددر :93 ماده

.كار ممنوع است هاي متحرك آن در هنگام ها و روغنكاري قسمت نظافت نقاله :94 ماده

معادندر يمني ا نامهپيش نويس آيين

22 

 

در غير و داراي مكانيزم خود پاكسازي باشندبايد هانقالهنوار و هرزگرد محرك هاياستوانه :95ماده .ترتيبي اخذ شود كه تميز كردن آنها فقط در زمان توقف نوار صورت پذيرد بايداين صورت

و تعميرات براي پيشگيري از اكسازي مكانيزم قفل كننده در زمان پ هاي بايد داراينوار نقاله :96ماده .باشندحركات ناخواسته

مسير باربري با نوار نقاله يا ناو زنجيري بايد در فواصل زماني مناسب از مواد ريخته شده از :97 ماده .روي نوار يا ناو پاكسازي شود

.ممنوع استحمل بار ي ها نقاله نوارسوار شدن افراد بر روي :98 ماده

باشد تا در صورت پارگي يا منحرف شدن از مسير خود، حسگرهايينوار نقاله بايد مجهز به :99 ماده .برق اصلي را قطع نمايد

ها براي تبادل بايد ارتباط مخابراتي مستقيم بين پايانه در هر دو سر ايستگاه نقاله هوايي :100 ماده .اطالعات وجود داشته باشد

.ويژه باربري مواد معدني ممنوع استهوايي نقالهبه افراد سوار شدن :101 ماده

:هاي هوايي ويژه حمل افراد بايد داراي تجهيزات ذيل باشندنقاله :102ماده

.دو ترمز مستقل كه هر يك به تنهايي قابليت متوقف كردن نقاله را با حداكثر بار داشته باشند) الف

.نيرو محركه اصلي وجود ندارد دارا بودن نيروي محركه اضطراري براي مواقعي كه) ب

هايي براي جلوگيري از تخليه هاي هوايي بايد مجهز به قفلهاي ويژه حمل نفرات در نقالهاتاقك) ج .دناتفاقي افراد باش

ترمزهاي نقاله هوايي در صورت قطع نيروي محركه بايد به شكل خودكار عمل نمايند و نقاله :103ماده .را متوقف كنند

  معادندر آيين نامه ايمني

  23

ضمن اي باشد كه نقاله هوايي بايد به گونه يهادكلبرداري از و بهرهنصب ،طراحي، ساخت :104ماده .ها در طول مسير باربري شوندصندوقهو يا حركات اضافي لنگر برداشتن از مانع تامين ايمني كامل،

باربري در معادن: پنجمفصل

 الزامات عمومي) الف

متناسب و و تا حد امكان مستقيم از لحاظ شيب و پهنا يكنواخت باربري بايد هايمسيرتمامي :105ماده .و همواره در شرايط ايمن نگه داري شوند دنباشنوع وسايل باربري و با حجم ترافيك

و در همه مسيرهاي آنايمني براي هر سيستم باربري بايد در ابتدا و انتهاي تابلو مقررات :106ماده .شود ارتباطي در معرض ديد قرار داده

سر خوردن وسايل امكان باربري همزمان با رفت و آمد نفرات فقط در صورتي مجاز است كه :107ماده .باربري يا غلتيدن بار وجود نداشته باشد

.دنباربري بايد از قطعات سنگ يا ديگر موانع تميز نگه داشته شو هايمسير تمامي :108ماده

اي صورت پذيرد تا از گونهبه و مناسب در محل بايد بري اتصال يا جدا كردن وسايل بار :109ماده .حركات ناخواسته آنها جلوگيري شود

وسايل براي جلوگيري از حركت ناخواستهمسيرهاي باربري كليهدر اقدامات احتياطي مناسب :110ماده .نمايندتا در موقع لزوم به شكل خودكار عمل بيني شود اي پيشبايد به گونهباربري

كه براي نفربري كارگران ييلابه استثناي وسباربري ايلوسكليه روي كارگران سوار شدن :111 دهما .ممنوع است ،اختصاص دارد

وسايل باربري از خط خارج شده نبايد تا زمان توقف موتور وسيله يا طناب كشنده آنها با :112ماده .دست بر روي ريل قرار داده شوند

معادندر يمني ا نامهپيش نويس آيين

24 

 

از به حمل و نقل بارهاي سنگين و غير معمول از نظر وزن و ابعاد، موارد ذيل در صورت ني :113 ماده :معدن لحاظ شوند سرپرستبايد زير نظر

.وزن دقيق محموله مشخص شود و وسيله نقليه مناسب و ايمن براي آن انتخاب شود) الف

.قرار گيرد مسير مناسب براي حمل در نظر گرفته شود و كل مسير قبل از حمل مورد بازرسي) ب

كليه اتصاالت و زنجيرها بايد براي بار سنگين محاسبه شوند تا توانايي تحمل وزن مورد نظر را ) ج .داشته باشند

باربري دستي) ب

مصوب شوراي عالي نامه حفاظتي حمل دستي بار آيينبايد بر اساس باربري دستي در معادن :114 ماده .صورت پذيردحفاظت فني

.گردد نصبچراغ روشن واگنروي لبه بايديا وينچ ها با دست واگن جا به جايي در :115 ماده

.ممنوع استنيم درجه هاي بيش از در شيبها دستي واگن جا به جايي :116 ماده

حفاظ بايد هل بدهدتنگ وسايل باربري را در فضاهاي ناچار استدر مواردي كه كارگر :117ماده .وسايل باربري وجود داشته باشدمناسبي براي دست بر روي

ها به باربرها اي باشد تا از برخورد واگنبايد به گونهدستي ها در باربري فواصل واگن :118ماده .جلوگيري شود

باربري ريلي) ج

.دباشبايد داراي كابين مسقف زميني يرمحل استقرار اپراتور لوكوموتيو در معادن ز :119 ماده

ساعت در كيلومتر 18با قطار در معادن زير زميني نبايد بيش از باربري مجاز رعتس حداكثر :120 ماده

  معادندر آيين نامه ايمني

  25

.باشد

.انجام شود يحمل افراد بايد با واگن مخصوص نفربر: 121ماده

.نفربر ممنوع است هايواگن به بار حمل هايواگن بستن: 122ماده

.ممنوع استهاي نفربر حمل مواد منفجره و مواد آتشزا در واگن: 123ماده

از نوعي باشد كه براي بستن يا باز كردن آنها كارگر بايد ها به يكديگر واگناتصال مكانيزم :124 ماده .نباشد واگنمجبور به قرار گرفتن بين دو

همچنين . متر باشد 30تا فاصله موثر ايي جلو با قابليت روشنچراغ داراي بايد هر لوكوموتيو :125 ماده- به گونه نصب شودرنگ يا وسايل هشدار دهنده قرمز خطر هر قطار بايد چراغ واگندر پشت آخرين

.هاي قطار در زمان حركت بايد روشن باشندچراغ. متري ديده شود 30اي كه حداقل از فاصله

كارهاي . تحت سرويس و روغن كاري و تعمير قرار گيرند ايبه شكل دورهها بايد واگن :126 ماده، تاريخ تعمير و سرويس و نام خانوادگي شخصي كه مجري آن بوده واگنيد با ذكر شماره انجام شده با

.است در دفتر مخصوص ثبت گردد

حركت قطار ممنوع زماندر و كنترل اتصاالت بين آنها ها واگنو يا جدا نمودن اتصال :127 ماده .باشد مي

لي مخصوص وي كه به طور موقت به لبه سوار شدن كمك راننده لوكوموتيو فقط روي صند :128 ماده .استگردد مجاز نصب ميقطار واگنآخرين

ها و لوكوموتيوهايي كه از روي ريل منحرف واگنبه منظور بلند كردن و روي ريل قرار دادن :129 ماده جك مخصوص اين ،اند الزم است كه روي هر لوكوموتيو و همچنين جنب دهانه تونل و يا خارج شده

.جود داشته باشدكار و

:ها ممنوع است واگناستفاده از ذيلدر موارد :130 ماده

معادندر يمني ا نامهپيش نويس آيين

26 

 

.ها ها و يا وجود شكستگي در چرخ در صورت عدم روغنكاري، سالم نبودن محور چرخ )الف

.دنباش ها مي واگندرصورت سالم نبودن زنجير و قالب و ديگر اجزايي كه مربوط به اتصال ) ب

.)هاي ترمزدار واگندر (و يا ترمز واگنهاي طرفين در صورت ناقص بودن سپر )ج

.ها واگن نقص در سيستم تخليه وجوددر صورت )د

و مرور افراد د كه جاي كافي براي عبورنشو طراحيبايد طوري هاتونلمراكز بارگيري در :131 مادهاعالم ي و ديداريعالئم هشدار دهنده شنيداربايد توسط واگنباقي بماند و شروع حركت قطار و يا

.گردد

.بونكرها به جز هنگام بارگيري بايد بسته باشد خروجيدريچه :132 ماده

هاي واگن برگردان بايد توسط مانع ايمن شود تا از ورود ديگر قطارها به محل ورودي محل :133ماده .و خطر برخورد با آن جلوگيري شود

شند بايد با يا باالتر از آن مي 3ظر گاز خيزي جزء طبقه كه از ن گازدار هاي معادن در تونل :134 ماده .ندشولوكوموتيوهاي مجاز براي معادن گازدار استفاده فقط از

.را طي نمايدمتر 40بيش از قطار نبايد از نقطه ترمز تا توقف كامل :135 ماده

گرفتن لوكوموتيو در ر قرا. دها قرار گير واگنقطار ابتدادر لوكوموتيو بايد در هنگام حركت :136 مادهها و هنگام تخليه بار ها در سر دو راهي واگنها فقط در مواقع مانور و جابجا كردن واگنانتهاي قطار .مجاز است

:ممنوع استذيل استفاده از لوكوموتيو در موارد :137 ماده

.در سپرهاي جلو و عقب و يا عدم وجود آنهانقص )الف

.اتصالو يا ساير وسايل و قالب ناقص بودن زنجير )ب

  معادندر آيين نامه ايمني

  27

.ترمزهاعيب در )ج

.نقص در سيستم اطفاي حريق) د

.لوكوموتيو چراغ خرابي و يا عدم نور كافي )ه

.هشدار دهنده شنيداري و ديداريخرابي دستگاه عاليم )و

.)هاي خطرناك از نظر وجود گاز در تونل(انفجار لوكوموتيو مشاهده نقص در وسايل ضد )ز

.دم وجود جك همراه لوكوموتيوع )ح

.ساير موارد بنا به تشخيص مسئول ايمني يا مسئول فني معدن )ط

.و واگذاري رانندگي لوكوموتيو در حال حركت به ديگري ممنوع است از قطارپايين پريدن :138 ماده

اقدامات د خارج شده از خط را بلند كرده و روي خط قرار دهند باي واگنقبل از آن كه :139 ماده .دنشو لحاظايمني براي جلوگيري از حركات ناخواسته

كه در شرايط ايمن –بايد داراي ترمزهاي خراب توقف قطارهاي نفربر سيستم اضطراري :140ماده .باشد ،است خراب نيز قادر به توقف كامل قطار

.كمتر باشد سانتيمتر 20از كنار هم نبايد از در هنگام عبور واگندو فاصله : 141ماده

.متناسب با ظرفيت آن باشدبراي پيشگيري از سر ريز شدن بايد واگنارتفاع بارگيري : 142ماده

گردان بايد مجهز به قفل باشند تا از تخليه اتفاقي صندوقه آنها هاي صندوقهواگنهمه : 143ماده .جلوگيري شود

واگنه بايد از زنجير ايمني كه به شاسي در زمان تخلي واگنبراي جلوگيري از واژگون شدن : 144ماده .كرد شود، استفادهمتصل مي

.مجاز نيست قطارحركت زماندر ها واگنكنترل اتصاالت : 145ماده

معادندر يمني ا نامهپيش نويس آيين

28 

 

ريل خارجي در وباشند ها در محل اتصال دو ريل به يكديگر بايد در يك سطح سر ريل: 146ماده ها بايد هر ماهه توسط مسئول ايمني معدن يا نماينده لري. ها بايد باالتر از ريل داخلي قرار گيردقوس

هاي طولي يا عرضيكالهك يا مشاهده تركموثر در د و در صورت وجود فرسايش نوي بازرسي شو .ودشنسبت به تعويض كامل آنها اقدام ،در تيغه ريل

 دار در معادن زير زمينيلوكوموتيو باطري) د

شارژ يا هاي ويژه با مشخصات ذيل ميني بايد فقط در ايستگاهدر معادن زير زها باطري: 147ماده :تعويض شوند

.از مواد غير قابل اشتعال ساخته شود) الف

.مناسب و كافي براي اطفاي حريق باشد وسايلمجهز به ) ب

در يك راه هوايي تخليه شود و براي تهويه جبهه بايد هوا عبور كرده از روي باطري مستقيماً ) ج .ن استفاده نشودكار از آ

.هاي راه هوايي در نزديكي سقف جاي داده شونددهانه) د

.اي باشد كه خطر سر ريز شدن آب باطري يا الكتروليت وجود نداشته باشدبه گونه) ه

.تجهيزات و لوازم الكتريكي ايستگاه شارژ بايد ضد جرقه باشند) و

.اه شارژ بايد بالفاصله پاك شوددر ايستگ هآب باطري يا الكتروليت ريخته شد :148ماده

بستن . ندشباز با ام شارژدرهنگبايد آن هايو همچنين دريچه ي لوكوموتيوها در جعبه باطري :149ماده .استمجاز هادريچهپس از اتمام تصاعد خروج كامل گاز از جعبه در

.ع استدر هر حال بستن در جعبه زودتر از يك ساعت پس از اتمام شارژ ممنو -تبصره

ها و بدنه قبل از خارج نمودن باطري از اطاق شارژ بايد ايزوله كردن و عايق بندي بين المنت: 150ماده

  معادندر آيين نامه ايمني

  29

. جعبه باطري مورد كنترل قرار گيرد

.هاي معيوب و يا كثيف ممنوع است دن باطرينموشارژ : 151ماده

 زير زمينيباربري با لوكوموتيوهاي الكتريكي در معادن ) ه

ي كه در آنها از لوكوموتيوهاي الكتريكي يمسيرهاتمامي درصد گاز قابل انفجار در هواي :152ماده .شود بايد كمتر از حد مجاز باشداستفاده مي

باشند تعميرات مربوط به خطرناك مي زغال سنگگرد ياهايي كه به علت وجود گاز در تونل :153ماده .استممنوع وسايل برقي لوكوموتيو

500هاي قطع جريان در فواصل حداكثر هاي تغذيه لوكوموتيو الكتريكي بايد داراي كليدسيم :154ماده .متر و در ابتداي همه خطوط منشعب باشند

هاي تغذيه لوكوموتيو الكتريكي بايد داراي تجهيزات حفاظتي در برابر عبور جريان اضافه سيم :155ماده .باشند

بايد فقط در مسير هواي زغال سنگوموتيو الكتريكي در معادن زير زميني هاي تغذيه لوكسيم :156ماده .تازه شبكه تهويه نصب شوند

هاي لخت مخابراتي در موارد عبور از ميان درهاي هاي تغذيه لوكوموتيو الكتريكي و سيمسيم :157ماده .مناسبي عايق بندي شوند هاي حاوي برق بايد به شكلها يا كابلتهويه يا در محل تقاطع با ديگر سيم

بايد در موارد ذيل به از كف متر ارتفاع 2هاي تغذيه لوكوموتيو الكتريكي با كمتر از سيم :158ماده :شكل موثر حفاظ گذاري شوند

هاي يا كارگران به طور منظم از زير سيم واقع شدهدر همه نقاطي كه ممكن است محل كار ) الف .برق عبور نمايند

.دو طرف درهاي تهويهدر هر ) ب

معادندر يمني ا نامهپيش نويس آيين

30 

 

.شوندهايي كه افراد از قطارهاي ويژه حمل نفرات پياده يا سوار ميدر ايستگاه) ج

هاي تغذيه گذاري موقت در مناطقي كه افراد در نزديكي لوكوموتيو الكتريكي يا سيم حفاظ) د .كنندلوكوموتيو الكتريكي كار مي

دار بودن سيم ها و مسيرها در زمان برقط، تقاطععاليم نوري واضح در مناطق تعويض خ :159ماده .لوكوموتيو الكتريكي بايد مشهود باشد

سوار و پياده شدن اشخاص زمان در قطارهاي نفربري الكتريكي هايلوكوموتيو جريان برق :160ماده برقباشد و يك عالمت نوري ويژه نشان دهد كه سيم برق تغذيه لوكوموتيو الكتريكي بي قطعبايد .است

قطع شدن، هاي تغذيه لوكوموتيوهاي برقي بايد به طريقي نصب شوند كه احتمال سيم يا سيم :161 ماده .وجود نداشته باشدبرق گرفتگي يا بروز حريق

از كف نصب متر 5/2در ارتفاع حداقل هاي تغذيه لوكوموتيوهاي برقي بايد سيم يا سيم :162 ماده .دشوقطع بايد هنگام عبور و مرور اشخاص دربرق جريان ،صورتاين شوند در غير

گيرد بايد مسقف بوده و مي خت برقم للوكوموتيوهاي الكتريكي كه از سي راننده در اطاقك :163 مادهعايق بندي شده باشد تا احتمال برق گرفتگي راننده وجود تجهزات انتقال جريان بايد به طور كامل

.نداشته باشد

مناسبي كند بايد به وسيله پوشش عبور مي هاي لوكوموتيو كه جريان برق از آن سمتتمام ق :164 ماده .شوندعايق

انجام هرگونه تعمير در شبكه انتقال برق به لوكوموتيو يا تعمير قبل از بايد جريان برق :165 ماده .قطع شودلوكوموتيو هاي الكتريكي يا مكانيكي قسمت

 لي و ساير وسايل نقليه ديزلي در معادن زير زمينيباربري با لوكوموتيوهاي ديز) و

  معادندر آيين نامه ايمني

  31

05/0ميزان منوكسيد كربن در گازهاي خروجي از اگزوز لوكوموتيو ديزلي بايد كمتر از :166ماده .درصد باشد

انجام موضعي هايبادبزن باپيشروي كه تهويه آنها هايتونلاستفاده از لوكوموتيو ديزلي در :167 مادهدرصد 5/0از كمتر از تونلدر جريان هواي خروجي زغالكه مقدار گاز استطي مجاز گيرد به شر مي

.باشد

درجه سانتيگراد باشد و 70دماي گازهاي خروجي از اگزوز لوكوموتيو ديزلي نبايد بيشتر از :168ماده .اي نبايد از وسيله نقليه خارج شودو جرقه هيچ شعله

هاي ذيل و تعويض روغن لوكوموتيوهاي ديزلي بايد داراي ويژگي گاه، محل سوختگيريفتوق :169ماده :باشد

.با جريان كافي هوا تهويه شود) الف

.از مواد غير قابل اشتعال ساخته شده باشد) ب

هايي براي انتقال با سطح غير متخلخل، با شيب مناسب و كانالاي از بتن كف محل بايد از اليه) ج .سيال ريخته شده پوشيده شود

.مناسب و كافي براي اطفاء حريق باشد وسايلداراي ) د

.هاي ويژه انجام شوندفقط بايد در ايستگاهنقليه ديزلي ايل وسسوختگيري يا تعويض روغن :170ماده

الياف تنظيف مواد روغني براي پيشگيري از حريق بايد در ظروف غير قابل اشتعال جمع :171ماده .دنشو منتقلسطح زمين آوري شده و در اسرع وقت به

نبايد بيش از ميزان زير زمينيدر داخل معدن و مواد سريع االشتعال مقدار روغن انبار شده :172ماده مخازن تخليه شده روغن بايد در اسرع وقت به بيرون از معدن و ساعت آينده باشد 24مصرف براي

.برده شوند

معادندر يمني ا نامهپيش نويس آيين

32 

 

وينچ بادار در مسير شيبباربري ) ز

.ممنوع است دار وينچشيبعبور و مرور افراد در زمان باربري با وينچ از مسير :173ماده

.باشدبيشتر متر بر ثانيه 5سرعت باربري با وينچ نبايد از : 174ماده

واگنبرابر وزن 6اول بايد مقاومتي معادل حداقل واگنها به استثناي واگنزنجيرهاي اتصال : 175ماده .پر باشد واگنبرابر وزن 10اول بايد حداقل واگنزان مقاومت زنجير اتصال مي. پر را دارا باشند

گيري قطر سيم بكسل در بازديد از سيم بكسل وينچ بايد هر ماه توسط مسئول ايمني با اندازه: 176ماده درصد از بافت سيم بكسل بايد نسبت به 5حداكثر هاي فرسوده انجام شود و در صورت تخريب محل

.ن اقدام نمودتعويض آ

.باقي بماند قرقره وينچاز سيم بكسل بايد روي اضافه دور 3حداقل : 177ماده

، و خطر برخورد ي ديگرهانگها بايد براي پيشگيري از ورود وانگورودي محل تخليه وا :178 ماده .مسدود شودمناسب توسط مانع ايمني

.ر حال توقف بسته بماندبايد داراي ترمزي باشد كه د قرقره وينچ :179 ماده

با گير كردن تا باشند ي هايچنگكمجهز به د بايد نشومي كشيدهاال بتوسط وينچ ي كه هايواگن :180 ماده .ندنرا متوقف ك واگنو ودهنمبه عنوان ترمز عمل مواقع اضطراري در ها به تراورس

واگن، قرقره وينچبودن قفل از خط بايد پس از حصول اطمينان از واگندر صورت خروج :181 ماده قرار گرفتنعدم از مشروط به اطمينانكار به شروع مجدد . گيرددوباره روي خط قرار كشيده واز باال

.باشدكارگران در منطقه خطر مي

ها به واگنناخواسته از حركت تاپذيرگاه بااليي راه مورب بايد داراي نرده مناسبي باشد :182 مادهها به واگن بسته شدنباز كردن نرده بايد بعد از حصول اطمينان از . دشوجلوگيري دارمسير شيب

.شود انجاميكديگر و سيم بكسل

  معادندر آيين نامه ايمني

  33

.بايد وسيله تبادل عاليم موجود باشد مسير باربري با وينچدر ها بين پذيرگاه :183 ماده

هاي هنگام كار دستگاهرند ها دخالتي ندا اي كه در كار دستگاه نزديك شدن افراد متفرقه :184 مادهها از سيستم بكسل و يا زنجير جدا و تخليه واگناي كه در آنها به محوطه دارشيب مسيردر باربري

.نصب نمايندهشدار دهنده به اين منظور بايد در محل فوق الذكر تابلوي .ممنوع است ،گردند مي

)باالبرها( باربري در چاه) ح

هاي مختلف چاه به اي باشد كه ارتباط مستقيم بين متصديان پذيرگاه اندازه اگر عمق چاه به :185 مادهصداي افراد به طور واضح بر قرار نشود بايد اين ارتباط به وسيله هشدار دهنده صوتي يا وسايل وسيله

.مخابراتي برقرار گردد

شود عالوه بر ده مينقل براي رفت و آمد كارگران استفا هايي كه از وسايل حمل و در چاه –تبصره .نيز برقرار باشد باالبرها و متصدي بين متصديان تمام پذيرگاهارتباط تلفني دار بايد عاليم ارتباطي زنگ

بايد روزانه ي باالبرهاها و ترمزهادارندهها، نگهانتقال دهنده نيرو، سيم بكسلهاي سمتكليه ق :186 ماده .صحت عملكرد كنترل شونداز نظر

:باشند ذيلهاي باالبرهاي دائم بايد داراي ويژگي :187 ماده

.هاي ثابت جهت هدايت باربري در مسير باشندداراي ريل) الف

.سقوط اشياء از داخل آنها ممكن نباشد) ب

.حركت بماندبار در داخل آنها بي) ج

ه عالوه دستگاه باالبرهاي مخصوص حمل اشخاص بايد داراي سرپناه و پاراشوت بوده و ب :188 مادههاي اين وسايل بايد پالك نشان دهندة ظرفيت سرنشين. محركة آنها مجهز به تنظيم كننده سرعت باشد

. به طور آشكار در محل مناسبي نصب گردد

نشان دهنده سيستممجهز به بايدشوند به كاربرده مي افرادباالبرهاي دائمي كه براي حمل :189 ماده

معادندر يمني ا نامهپيش نويس آيين

34 

 

ها اعالم وسايل هشدار دهنده صوتي نزديك شدن آن به پذيرگاه ادر چاه بوده و ب موقعيت اطاقك باالبر .گردد

ترين محل استقرار افراد در پاييندر سيستم باالبر ويژه حمل ) چاهك(اي مناسب يك فض :190ماده يا ديگر وسايل مشابه به منظور ) ضربه گيرها(قفس در زير فضاي آخرين پذيرگاه جهت نصب سپرها

.كردن صدمات ناشي از سقوط قفس بايد حفر شود كم

بايد مجهز به عمق نمايي باشد كه حين عبور وسيله حمل و نقل از طبقات ماشين باالبر :191 ماده .صدا درآوردشكل خودكار به مختلف معدن زنگ اخباري را به

توسط اشخاصي كه نشانگر عمق بايد به نحوي نصب شود كه شنيدن صداي زنگ و ديدن آن :192ماده .كنند به آساني صورت پذيردبا باالبر كار مي

.تجاوز كند ثانيه ربمتر 8 هنگام حمل مسافر نبايد از باالبر حركت سرعت :193 ماده

در شرايطي كه باالبر را فوالدي بايد داراي ترمزي باشد كه در صورت لزوم بتواند كابل باالبر :194 ماده .كند متوقفكند، ي در هر يك از جهات كار ميبا حداكثر ظرفيت باربر

بايد به دو دستگاه ترمز جداگانه شامل ترمز عادي و ترمز ايمني كه هر يك باالبرهاي ماشين :195 ماده . مجهز گردند ،به طور مستقل قادر به توقف ماشين باشد

عمل به شكل خودكار ت قطع نيروي محركهترمزها بايد به شكلي تنظيم شوند كه در صور :196ماده .شوده طور خودكار قطع ي بايد بنيروي محركه ماشين با بكار افتادن ترمز ايمنهمچنين انتقال .ندكن

باالبر بايد داراي مكانيزمي باشد تا در مواقعي كه قفس به باالتر از حد نهايي تعيـين شـده در :197 ماده .عال كندسر چاه برسد نيروي محركه را قطع و سيستم ترمز را ف

هاي خودكار مهار سرعت شود بايد به سيستمافراد استفاده مي جا به جاييكه براي هاييباالبر :198ماده .و از كار انداز ناشي از اضافه بار مجهز باشد

  معادندر آيين نامه ايمني

  35

شود هر موتور بايد داراي ضامن باشد كه دار استفاده ميهايي كه از چرخ چاه كالج در چاه :199 ماده .و آزاد كردن كالج به طور همزمان امكان نداشته باشد باز كردن ترمز

نصب شود، سرعت بايد در محلي كه به آساني توسط اپراتور ماشين باالبر ديده يك نشانگر :200ماده .دگرد

خوردگي و بايد مناسب با شرايط محيط كار انتخاب شود و در مقابل فلزي جنس كابل :201 ماده .مقاوم باشدفرسايش

ميزان بار مفيد و بار مرده و به عبارت ديگر . باشد 6بايد حداقل فلزيضريب اطمينان كابل :202 ماده .كل وسيله باربري نبايد از يك ششم مقاومت كابل تجاوز كند

اي در مقاومت كابل حاصل شود كه تقليل قابل مالحظه مشخصهرگاه پس از هر آزمايش :203 مادهعنصرهاي مشهود آن در طول سه گام پاره شده و يا تغيير محسوسي در شده و يا بيش از ده درصد

ا باز شدن پيچش آن حاصل شده ي ، شكستگيتقليل قطر ،سائيدگي ،شكل ظاهري كابل از نظر خوردگي .آن كابل بايد تعويض گردد ،باشد

،بردار موظف است گيرد، بهره در هر معدن كه باربري از طريق چاه با وسايل باالبر انجام مي :204 ماده :در معدن اختصاص دهد ذيلدفتري براي ثبت موارد

.و وسايل مربوطه فلزينشاني كارخانه سازنده كابل نام و )الف

هاي انجام شده هاي بكار برده شده و ساختمان آن و نتيجه آزمايش مشخصات كابل، نوع سيم )بهايي كه برطبق مقررات نتيجه آزمايش و همچنين فلزيدرباره كابل نو و محاسبه مقاومت كل كابل

.شود مربوطه انجام مي

.تاريخ شروع استفاده از كابل و نوع باربري آن) ج

شود به انضمام وزن خود كابل و همچنين حداكثر وزن مرده كليه وسايلي كه كابل متحمل مي )د

معادندر يمني ا نامهپيش نويس آيين

36 

 

.كندميوزن باري كه حمل

.ابلتاريخ و نوع تعميرات و تاريخ سر و ته كردن ك )ه

.تاريخ و علت خارج كردن كابل از سرويس )ز

كيلومتر -مقدار عملكرد كابل در حركت به طرف پايين و در حركت به طرف باال و ميزان تن )ح .باربري ماهانه

نامه حفاظتي وسايل حمل و نقل و جا به جا كردن مطابق آيينماشين باالبر و متعلقات آن بايد :205 ماده .بازرسي شوندا مصوب شوراي عالي حفاظت فني هر كارگاهمواد و اشياء د

نفرات، اين كابل جا به جاييباالبر در فلزي قبل از اولين استفاده منظم كاري از هر كابل :206ماده كابل باالبر بعد از اين آزمايش بايد . اش به كار برده شودمرتبه به همراه بار هم اندازه 20حداقل بايد

.ه باشدشدن ايجادهيچ گونه صدمات مشهود در آن كنترل شود تا

فلزي با عبور با كابل سيم بكسل ماشين باالبر بايد بصورت ماهانه و بعد از تميز كردن سطح :207ماده .توسط مسئول ايمني يا نماينده وي بازرسي شودمتر بر ثانيه 5/0سرعتي كمتر از

هاي مخروطي به استثناي طلبك(. ايد طوقه داشته باشندببراي جلوگيري از لغزش ها لبه طبلك :208ماده سر كابل بايد به شكل ) بكار رفته باشددر آنها كه بايد مكانيزمي براي پيشگيري از لغزش كابل فوالدي

به نحوي كه حتي در زماني ) به استثناي باالبر از نوع اصطكاكي(مناسب و ايمن به طبلك متصل شود . بر روي طبلك باقي مانده باشدفلزي دور كابل 2ترين نقطه قرار دارد، حداقل كه قفس باالبر در پايين

هايي براي گرفتن ها يا دستگيرهو داخل آن ميلهوده سقف محافظ محكم ب دارايكيج بايد :209ماده .وجود داشته باشد افراد

به آنان حمل افراد محصور شود تا امكان سقوط اشخاص از كيج بايد به شكل ايمن در زم :210ماده .وجود نداشته باشد چاهداخل

  معادندر آيين نامه ايمني

  37

درهاي كيج نبايد به سمت خارج باز شوند و به شكلي بايد تنظيم شوند تا در اثر ضربه يا :211ماده .هاي ناگهاني باز نشوندتكان

دارند بايد بر اساس را زه سوار شدن كه در هر كيج اجاظرفيت مجاز حمل نفر و بار حداكثر :212ماده .معدن تعيين شود سرپرستتوسط ،مشخصات فني

هاي ايجاد شده در زمان بارگيري و تخليه در شرايط كف كيج بايد تحمل فشارها و تنش :213ماده .معمولي و اضطراري را داشته باشد

.آساني بتوانند در آن بايستنداي باشد تا اشخاص به ايد به اندازهارتفاع كيج نفربري ب :214ماده

كاميونباربري با ) ط

هاي خروج درصد دارند بايد داراي راه 5هاي باربري كه شيب متوسط بيش از جاده :215ماده در صورت عمل نكردن ترمز دامپ تراك، بتواند با هدايت ماشين راننده باشند تا ها در پيچاضطراري

.قف كندبه آنها، كاميون را به شكل ايمن متو

ها در معدن بايد داراي چراغ جلو و چراغ خطر در عقب باشند و بلندي صداي تمام كاميون :216ماده .سيستم هشدار دهنده صوتي آنها بيشتر از بلندي صدا معمول در معدن باشد

ار هاي با موتور احتراق داخلي بايد از محلي دور از محل استقردود خروجي از اگزوز كاميون :217ماده .راننده خارج شود

در روز مجهز به پرچم شوند بايد ميها دامپ تراك محدوده ترددخودروهاي سواري كه وارد :218ماده .ها قرار داشته باشدباشند كه در ميدان ديد رانندگان دامپ تراك گردانو در شب داراي چراغ روشن

و اكتشافي استخراجي حفاري: ششمفصل

آنها با توجه به نهاييها و شيب شيب موقت ديواره ،سطحياي سطحي و معادن ه در حفاري :219 ماده .دننداشته باشو شكست اي تعيين شود كه خطر ريزش ها بايد به گونه خصوصيات مكانيكي سنگ

معادندر يمني ا نامهپيش نويس آيين

38 

 

نسبت به ايجاد پله اطمينان با عرض سطحي بايد معادن يا ريزشي هاي پر شيب ديوارهدر :220 ماده .اقدام شود مناسب

شود، به منظور جلوگيري از پرتاب در معادني كه از دستگاه سيم برش الماسه استفاده مي :221 مادهالزم ،و يا صدمات ناشي از شالق زدن سيم پاره شده) هاي الماسه روي سيم برش دندانه(سگمنت

.است در مسير سيم برش پوشش حفاظتي مناسب بكار گرفته شود

اي باشد كه احتمال پاره شدن آن در هنگام برش يم برش بايد به گونهسنحوه استفاده از : 222 ماده .وجود نداشته باشد

هاي تيز و زمين اطراف محل كار بايد قبل از انجام عمليات برش با دقت تسطيح و كليه گوشه: 223 مادهايد ببرش همچنين اطراف مسير گردش سيم . تماس خواهند بود حذف شوند ناصاف كه با سيم برش در

.از سنگ ريزه و ساير مواد معدني پاك شود كامالً

هاي سگمنت متفاوت از نظر اندازه و وزن و استفاده از دانه مختلفهاي سيم برش اتصال :224 ماده .ممنوع است

ا استفاده از تيغه بولدوزر يا جام ب كارجبهه از شده بريده سنگ بلوك واژگوني و جداكردن: 225 ماده .آن ممنوع استلودر و نظاير

هاي سنگ، استقرار ماشين آالت و افراد در در هنگام برش، جدا كردن و جابجايي بلوك :226 ماده .پايين دست بلوك سنگ ممنوع است

تا قرار گيرند مقطعبه طور منظم و روي بزرگترين سطح دباي) ها كوپ(هاي استخراجي سنگ :227 ماده .از سقوط آنها جلوگيري شود

تمهيدات الزم براي پيشگيري از ريزش برداري بايد در حفر ترانشه براي اكتشاف و نمونه :228 مادهبراي باال و دمتر هستند باي 5/1هايي كه به عمق بيش از ها و چاهكدر ترانشه. ديواره صورت پذيرد

.پايين رفتن از نردبان استفاده شود

  معادندر آيين نامه ايمني

  39

پس از دجود دارد ورود و كار افراد بايگاز و هايي كه خطر انباشتگي در ترانشه و چاهك :229 ماده .دشوها انجام خطر بودن آن محل تهويه و اطمينان از بي

عمليات تسطيح و پاكسازي جبهه كار در هنگام كار دستگاه حفاري تنها با اجازه مسئول فني :230 ماده .معدن مجاز است

افراد در آنها وجود دارد بايد به نحو ايمن دار كه خطر سقوط هاي قائم و شيبحفاريدهانه :231 ماده .مسدود شوند

پس از آتشباري، الزم است كليه به ويژه، زير زمينيو سطحيدر جبهه كارهاي معادن :232 مادهگيري شده و يا به طور ها با دقت لق ها و سقف در جبهه كار و ديواره) ها لقي(هاي سست شده قسمت

ورود كارگران و شروع به كار آنان در محل بايد پس از لق . ي بعمل آيدمطمئني از ريزش آنها جلوگير .گيري به طور مطمئن انجام شود

مسدود به نحوي بايد است هايي كه استخراج آنها تمام شده هاي متروكه و كارگاه حفاري :233 ماده .نيايداختاللي در تهويه معدن بوجود كه از ورود افراد به آنها جلوگيري شود و شوند

سطح زمين و نشست بايد امكان زير زمينيعمليات استخراج ر دحفاري شده مورد فضاي ر د :234 مادهكردن محل استخراج و ري نظير پربيني كرده و با تدابي احتمال خطرات را در بيرون و يا درون معدن پيش

.كرد ي جلوگيرر خطز و يا مانندآن از برو زمين سطح كنترل نشستا ي

به طور مستمر بررسي و ها در معادن سطحي بايد ديواره و هاهاي پلهها و ريزششكست :235 هماد .كنترل شوند

گهدارين: هفتمفصل

به طور دها و تغيير شكل آنها باي ي سنگبا توجه به پايدار هاي زير زمينيحفاري هايشبكه :236 مادهرسي و در صورت لزوم ها برسقف و ديواره نگهداريطبقات در معدن و جاييجا به از نظر كنترل م يدا

.دنداري مناسب تجهيز گردبه وسايل نگه

معادندر يمني ا نامهپيش نويس آيين

40 

 

هاي زير زميني بايد منطبق بر طرح و مشخصات فني نگهداري كه به تاييد مسئول فني حفاري :237 ماده .اجرا شوند ،رسيده است

.دنمت و استحكام الزم باشمعدن بايد داراي مقاور شده د وسايل نگهداري نصب كليه :238ماده

احتياطي الزم براي اقدامات درموقع نصب، تعويض و يا تعمير وسايل نگهداري بايد :239 ماده .جلوگيري از ريزش بعمل آيد

:ذيل الزامي است اصول كليرعايت نگهداري وسايلدر نصب :240 ماده

.نصب شود سينه كارگيري لقبالفاصله پس از اتمام بعد از حفاري بايد نگهداريوسيله ) الف

.ماس به خوبي برقرار شودهاي اطراف بايد تو سنگ نگهداريبين وسيله ) ب

وسيله (بايد هماهنگي وجود داشته باشد نگهدارييري بين سنگ و از نظر تغيير شكل پذ) ج ).و نه خيلي شكل پذير باشد نه خيلي صلب نگهداري

.يد جلوگيري شودباها از تخريب ناشي از هوازدگي سنگ) د

.بايد اجتناب نمود نگهداريوسايل از باز و بسته كردن و نصب مكرر ) ه

.شرايط توده سنگ قابل تطبيق باشدبايد با مقطع حفاري و تغيير نگهداريسيستم ) و

.بايد هر چه كمتر دستكاري شوند نگهداريهاي اطراف وسيله سنگ) ز

.داري دائم ممنوع استوقت به عنوان سيستم نگهداري ماستفاده از سيستم نگه :241 ماده

ها بايد بطور صحيح انجام گيرد به طريقي كه در محل اتصال سرال به اتصال چوب بست :242 ماده .اي وجود نداشته باشد ستون فاصله

هاي مناسب براي تمامي صورت سستي كف تونل يا كارگاه بايد نسبت به نصب تكيه گاهدر :243 ماده .ها اقدام شودستون

  معادندر آيين نامه ايمني

  41

براي موقت نگهداريدر صورت ريزش سقف و ايجاد حفره ابتدا بايد سريعاً وسايل :244 مادهجلوگيري از ريزش بيشتر در آن محل نصب شود و سپس نسبت به نصب وسايل نگهداري دائمي اقدام

.گردد

ارها، راهروها هر قسمت موظف است در هر نوبت كار حداقل يك بار سقف، ديو سرپرست :245 ماده را كامالً بازديد و در صورت مشاهده عيب و نقص فوراً قسمت مربوطهو وسايل نگهداري جبهه كار قبل از حصول اطمينان از استحكام يدر پايان هر نوبت كارهمچنين .نسبت به رفع آن اقدام نمايد

.كارگاه نبايد محل كار را ترك كند

مانند تيفور زم است با استفاده از وسايل و تجهيزات مناسب ال نگهداريبازيابي وسايل :246 مادهاين كار بايد تحت .و كارگران در حين بازيابي بايد در محلي مطمئن مستقر شوندصورت پذيرد

.انجام شودرت مسئول ايمني يا مأمورين ايمني نظا

بايد در داوم فعال نيستندتي كه به طور مها و حفريا ها و همچنين كارگاه چاه نگهداريوسايل :247ه ماد .مورد بازديد و كنترل قرار گيرندشود فواصل زماني كه توسط مسئول ايمني معدن تعيين مي

هاي با قطر كم، و استفاده از چوب شدههاي چوبي نگهداري بايد از پوست و گره تميز ستون :248 ماده .است ممنوعاز آن ئيبه عنوان ستون يا جزمقطع نامناسب و يا معيوب

هاي آسيب ديده سيستم نگهداري بايد بالفاصله با رعايت اصول ايمني تعويض و يا بخش :249 ماده .تقويت شوند

يض رتعيا نگهداريدر هنگام تعويض وسايل قاب چوبي و يا فلزي دوبيش از نبرداشت :250 مادههاي طرفين آن به اندازه ابق بايد نگهداريو قبل از برداشت هر قاب منوع است در يك زمان م هاتونل

.شوندكافي تقويت

طبق مشخصات فني مربوطه كه به بايد ها تعويض وسايل نگهداري در محل تقاطع حفاري :251 ماده .شود انجام تاييد سرپرست معدن رسيده است

معادندر يمني ا نامهپيش نويس آيين

42 

 

.هاي مجاور همبند و ثابت شوندداريها به نگهبايد با قيود و بست دارينگه وسايل :252ماده

داري كه حداكثر قابليت نگه شودي نصب ابايد به گونه دارشيبهاي در اليه سيستم نگهداري :253ده ما .دارا باشد يجا به جايي احتمالرا با توجه به شيب اليه يا

.متر كمتر باشد 1حداقل طول پيچ سنگ براي كنترل سقف نبايد از :254ماده

درصد نقطه تسليم يا ظرفيت تكيه گاهشان تحت 50تا رحداكثمكانيكي بايد هاي پيچ سنگ :255ماده .كشش قرار گيرند

:الزامي استذيل نكات رعايتهاي كشويي در نصب قاب :256ماده

.موازي و در تماس با يكديگر باشندقطعات در هر اتصال بايد كامالً ) الف

.هر قطعه روي يكديگر قرار گيرند سانتيمتر از 40در هر اتصال حداقل ) ب

.دنمرتباً بررسي و كنترل شوبايد هاوضعيت اتصال) ج

.يك قاب بايد در سطح عمود بر سقف نصب شوند هايستونتمامي :257ماده

طول الردها بايد كمي بيش از فاصله .ودشري الرده گذاگذاري بايد بعد از پايه هابين ستون :258ماده .دنشه پر شودو چوب بست باشد و پشت الردها بايد با سنگ ال

ماده معدني ك برش در ضخامت يجاد يد در اسرع وقت بعد از ايبا ي قدرتيهانگهداري :259ماده .باقي بماند نگهداريحداقل زمان بدون ،فضاي استخراج شدهشروي كنند به نحوي كه يپ

درگيري اي باشد كه احتمالدر روش جبهه كار طوالني مكانيزه بايد به گونهستم كاري يس :260ماده .شدباافراد با ماشين آالت وجود نداشته

و آتشباري مواد منفجره: هشتمفصل

 الزامات عمومي) الف

  معادندر آيين نامه ايمني

  43

تاييد ذيصالحهاي آتشبار بايد دوره آموزشي الزم را گذرانده و صالحيت وي توسط سازمان :261 ماده .شود

. دريافتي و مصرفي داشته باشد مواد منفجرهدفتر مخصوصي جهت ثبت مقدار هر آتشبار بايد :262 مادهماه نگهداري تحويل داده و حداقل تا ششمعدن سرپرستپس از اتمام هر دفتر، آتشبار بايد آن را به

.شود

.ممنوع است زير زمينيبكار بردن باروت در معادن :263 ماده

.قراردادن ماده منفجره در مجاورت برف، يخ و آتش ممنوع است :264 ماده

.يخ زده يا فاسد ممنوع است مواد منفجرهبكار بردن :265 ماده

اي كه حتي يك بار رطوبت به آن نفوذ كرده و يا تحت تاثير حرارت و بكار بردن فتيله :266 ماده .ممنوع است ،برودت قرار گرفته و يا به نحو ديگري مشخصات فني خود را از دست داده باشد

كن در داخل يا خارج معدن بايد فوراً به و دستگاه آتش منفجرهمواد پيدا شدن يا مفقود شدن :267 ماده .گزارش شود معدن سرپرست

آتشباري فقط با خرجگذاري در چال مجاز بوده و استفاده از مواد منفجره در خارج از چال :268 ماده .ممنوع است

آگاهي از و همچنين از سالم بودن فتيله اطمينان به منظور قبل از استفاده از هر صندوق :269 ماده .شوداز آن نمونه برداري و آزمايش بايد سرعت اشتعال آن

منحصراً توسط مسئولين ذيربط و با رعايت اصول ايمني مربوط بايدفاسد مواد منفجرهامحاء :270 ماده .شود به مخاطرات و آلودگي ناشي از عمليات امحاء انجام

،يد بر اساس تاريخ و مطابق دستورالعمل كارخانه سازندهمواد منفجره در معادن باكليه :271 ماده .نگهداري و مصرف شوند

معادندر يمني ا نامهپيش نويس آيين

44 

 

مواد منفجرهانبار ) ب

بوده و فاصلة بين مواد منفجرهجايگاه موقت فتيله و چاشني بايد مجزا از جايگاه موقت ساير :272 مادهپر رفت و آمد و در معرض اين جايگاه نبايد در جاهاي سرد و مرطوب،. متر نباشد 15آنها كمتر از

ها بايد كامالً محكم بوده و بر روي در در و قفل و بست اين جايگاه. بروز آتش سوزي و انفجار باشد .شودبا خط خوانا نصب » مواد منفجره«ورودي تابلوي اخباري با عبارت

نرسيده است يا پيش بيني شده براي مصرف روزانه كه به مصرف مواد منفجرهآن مقدار از :273 مادهاي كه به علت نقص در عمليات انفجاري باقي مانده است بايد فقط در جايگاه موقت مواد منفجره

.نگهداري شود

آتشبار نبايد با همراه داشتن مواد منفجره به جايگاه موقت چاشني و همچنين با همراه داشتن :274 ماده .چاشني به جايگاه موقت مواد منفجره وارد شود

متري بايد از وجود كليه 50و همچنين محوطه اطراف آن تا فاصله مواد منفجرهداخل انبار :275 ماده .پاكيزه نگهداري شود نظاير آنهاي پارچه، كاغذ، خار، بته و مانند مواد نفتي، تكه قاحترمواد سريع اال

مان در دفتر مخصوص ثبت انبار بايد با ذكر دقيق زاز خروجيو ورودي مواد منفجرهمقدار :276 ماده .دشو

:رعايت شود ذيلبايد نكات ر مواد منفجرهدر انبا :277 ماده

.ها به صورت قائم قرار نگيرد شود كه فشنگ ه ي قرار دادطور مواد منفجرهصندوق حاوي ) الف

.و چاشني در داخل انبار باز نشود مواد منفجرهصندوق ) ب

ه آرامي جابجا گردد و از پرتاب كردن و يا لغزاندن آن و چاشني بايد ب مواد منفجرهصندوق )ج .خودداري شود

.و چاشني شد مواد منفجرهبا كفش ميخ دار نبايد وارد انبار )د

  معادندر آيين نامه ايمني

  45

2و چاشني بايد طوري روي هم چيده شوند كه ارتفاع آنها از مواد منفجرههاي محتوي قصندو )هدو رديف فضاي كافي براي تهويه مناسب صندوق در هر رديف بيشتر نبوده و بين هر 5متر يا

. باشدكمتر سانتيمتر 30از دباينبا ديوار ها فاصله رديف صندوقحداقل ضمناً . وجود داشته باشد .دنشو ه رين بايد روي الوارهاي مناسب چيدهاي زي صندوقهمچنين

مصوب شواري عالي ها نامه پيشگيري و مبارزه با آتش سوزي در كارگاهآيين مطابقانبار بايد )و .شودمجهز مناسب آتش سوزي ازل پيشگيري به وسايحفاظت فني

.شودز بايد به طرف بيرون با مواد منفجرهانبار در :278 ماده

.هاي ديناميت بايد با آب داغ تميز شود نشت كارتن :279 ماده

.ص شودبايد با عاليم اخباري شبرنگ مشخ مواد منفجرهراهروهاي انبار :280 ماده

هر گونه وسايل ايجاد كننده شعله و همچنين وسايل و فندكل و استفاده از كبريت، حم :281 ماده .است ممنوعدر انبار مواد منفجره الكترونيكي و برقي

فقط بايد از چراغ ايمني براي روشنايي استفاده گردد و از بكار بردن مواد منفجرهدر انبارهاي :282 ماده .غ ديگر و سيم كشي برق خودداري شودهر نوع چرا

ماسنج كه حداقل و حداكثر درجه حرارت را در داخل انبار نشان دهد، براي كنترل دنصب :283 ماده .باشد درجه حرارت ضروري مي

.باشددرجه سانتيگراد 30تا 10بين بايد مواد منفجره درجه حرارت انبار :284 ماده

هاي سازمانبايد داراي صالحيت كافي بوده و صالحيت وي به تاييد جرهمواد منفانباردار :285 ماده .رسيده باشدذيصالح

.ورود اشخاص غيرمجاز به انبار ممنوع است :286 ماده

آتشبار بايد مواد منفجره و چاشني پيش بيني شده مصرف روزانه را با تسليم رسيد فقط در :287 ماده

معادندر يمني ا نامهپيش نويس آيين

46 

 

مواد منفجرهود وي و ساير افراد به استثناء متصدي انبار به انبارهاي ور. مقابل در انبار دريافت نمايد .ممنوع است

متري از انبار و با وسايل 50بايد حداقل در فاصله مواد منفجرهباز كردن صندوق محتوي :288 ماده .مخصوص انجام شود

هاي حفاري شده به سر چالگذاري جمواد منفجره بايد بعد از اتمام عمليات چالزني براي خر :289 ماده .آورده شوند

.باشدمتر 100كمتر از حداقل محل چال زدن تا محل قرار گرفتن مواد منفجره نبايد :290ماده

مواد منفجرهحمل و نقل ) ج

صالح نامه ارايه شده از سوي سازمان ذيبه معدن بايد طبق آيين مواد منفجرهحمل و نقل :291 ماده .انجام شود

حمل مواد منفجره به مقدار مورد احتياج بايد در كيسه برزنتي يا جعبه مخصوصي كه بدين :292 مادهها بايد داراي بست و قفل بوده و كليد آن در اختيار ها يا جعبه كيسه. منظور ساخته شده صورت گيرد

. استكيلوگرم 25كيلوگرم و حداكثر ظرفيت هر صندوق 15حداكثر ظرفيت هر كيسه . آتشبار باشد .حمل بيش از يك كيسه يا يك صندوق به وسيله يك نفر ممنوع است

.مواد منفجره پودري يا مايع بايد توسط وسايل نقليه مخصوص حمل شود :293 ماده

قرار دادن چاشني همراه با ماده منفجره اصلي در يك كيسه يا يك صندوق يا يك وسيله نقليه :294 ماده .ممنوع است

.ممنوع است مواد منفجرهردادن لوازم و اشياء متفرقه درون كيسه برزنتي يا جعبه محتوي قرا :295 ماده

به وسيله لوكوموتيو در داخل معدن، قطار مربوطه بايد داراي مواد منفجرهدر صورت حمل :296 مادهرعايت نكات ذيل نيز در اين مورد الزامي .مخصوص بوده و روي آن عاليم خطر نصب شود واگن

  معادندر آيين نامه ايمني

  47

:تاس

.حامل مواد منفجره ممنوع است واگنحمل چاشني به وسيله )الف

ممنوع مواد منفجره حملر قطا افراد ازر ، استفاده سايآتشبار غير از راننده و آتشبار و كمكه ب )ب .است

.داشته باشد مكانياي نفربر فاصله با قطارهمتر 80بايد حداقل مواد منفجرهقطار حامل )ج

ممنوع حاوي مواد منفجره واگنمتري از 100و نقل در داخل معدن تا فاصله هر گونه حمل) د .است

اشخاص ديگري غير د باينهاي معدني با وسايل حمل و نقل در چاه مواد منفجرههنگام حمل :297 مادهد متصدي باالبر چاه باي .استفاده نمايند مواد منفجرهاز آتشبار و كمك او از وسايل حمل و نقل حامل

.مطلع نمايد ،شود قبالً ماموران پذيرگاهي را كه محموله در آنجا تخليه مي

.در زمان رعد و برق ممنوع استحمل و نقل مواد منفجره :298 ماده

آتشباريعمليات ) د

معدن به اين سمت سرپرستآتشباري در معدن بايد به وسيله آتشبار كه از طرف عمليات :299 ماده .باشدوي ميعهده آتشباري به مسئوليت انجام عمليات و نجام گيردگمارده شده است ا

.الزامي است زير زمينيو زغالاستفاده از يك نفر كمك آتشبار در معادن –تبصره

عمليات آتشباري بايد پس از اتمام عمليات حفاري و تخليه جبهه كار از كليه تجهيزات و :300 ماده .فراد غيرمجاز از محل انجام شودمواد قابل اشتعال و دور كردن ا

.زني هستند ممنوع است به محلي كه كارگران هنوز مشغول چال مواد منفجرهحمل :301 ماده

اي طراحي و اجرا شود كه از پرتاب سنگ به خارج از محدوده عمليات آتشباري بايد به گونه :302 ماده

معادندر يمني ا نامهپيش نويس آيين

48 

 

.عملياتي پيشگيري شود

معدن اجازه استفاده از آن را داده است از وسايل سرپرستز وسايلي كه آتشبار نبايد غير ا :303 ماده .ديگري براي انجام عمليات استفاده نمايد

ها معدن شامل نقشه قرارگيري چالفني آتشباري بايد طبق طرح مصوب مورد تاييد مسئول :304 مادهجره و طريقة خرجگذاري هر شيب و مقدار مواد منف، در جبهه كار، نوع مواد منفجره و چاشني، عمق

و ساير مشخصات مورد نياز ر ها، طريقة بستن مدا لها يا ترتيب انفجار چا چال، شماره تاخير چاشني .براي آتشباري با نظارت مسئول ايمني انجام گيرد

ها بايد فقط در محل آتشباري بالفاصله قبل از خرجگذاري صورت گذاري فشنگ چاشني :305 ماده .گيرد

در نزديكي جبهه كار بايد محل مطمئني كه در معرض ريزش سنگ نباشد براي چاشني :306 ماده .گذاري انتخاب شود

رحله منفجر نمايد و يا ماشين تواند در يك م آتشبار مجاز است فقط تعداد چالي را كه مي :307 ماده .كن توانايي انفجار آن را دارد خرجگذاري نمايدآتش

دانه امتري محل آتشباري نبايد هواي فشرده آز 30رجگذاري و تا لحظه انفجار تا قبل از خ :308 ماده .جريان داشته باشد

متر از يكديگر قرار گرفته باشند، آتشباري هم 10چنانچه دو جبهه كار به فاصله كمتر از :309 ماده .ممنوع است كار زمان آن دو جبهه

بودن چال براي فشنگ آمادهال را كامالً تميز نمايد و از آتشبار بايد قبل از خرجگذاري، چ :310 ماده .گذاري مطمئن شود

بكار . سنبه مورد استفاده براي خرجگذاري بايد چوبي، مقاوم و كامالً راست و صاف باشد :311ه ماد

  معادندر آيين نامه ايمني

  49

.هاي فلزي ممنوع است بردن سنبه

.گيرد مخصوص انجامفتيله اطمينان بايد منحصراً توسط انبردست ه چاشني باتصال :312 ماده

خود را به محل ،اي باشد كه آتشبار بتواند پس از آتش كردن طول فتيله اطمينان بايد به اندازه :313 مادهمقداري از فتيله كه از چال بيرون امني برساند و در هر صورت طول اين فتيله نبايد از يك متر كمتر و

.سانتيمتر كمتر باشد 20از نبايد ماند مي

ممنوع در معادن زير زميني در يك نوبت آتشباري با فتيله اطمينان چال 10انفجار بيش از :314 ماده .است

.ممنوع استفتيله اطمينان گره زدن يا تا كردن :315ماده

صورت عمودي و شود، به آتشبار بايد طرف ديگر فتيله اطمينان را كه به چاشني متصل مي :316 ماده .شود به صورت مورب قطع كند نظر گرفته مي كردن درطرفي را كه براي آتش

چاشني ابتدا در فشنگ ماده منفجره و سپس در داخل چال قرار بايددر آتشباري با چاشني :317 ماده .در هر حال بايد حداقل يك فشنگ فعال خرجگذاري شود. داده شود

.خالي كردن چال خرجگذاري شده به هر علت ممنوع است :318 ماده

گونه فشار در داخل چال قرار داده ر وارد كردن ه دار بايد به آرامي و بدون فشنگ چاشني :319 ادهم .شود

با رعايت فاصله الزم از فشنگ انجام شود و سپس چاشني در بايداتصال چاشني به فتيله :320 ماده .داخل فشنگ ماده منفجره قرار گيرد

شوند بايد از يك نوع چاشني الكتريكي نوبت آتشباري ميهايي كه در يك در كليه چال :321 ماده .استفاده شود) ساخت يك كارخانه(

ژه ويمتر بايد توسط اهمكن قبل از اتصال كابل هدايت برق به دستگاه آتشمدار انفجار :322 ماده

معادندر يمني ا نامهپيش نويس آيين

50 

 

اهبه دستگ پس از حصول اطمينان از صحت مدارهاي اصلي هدايت برق سيمو شودآزمايش آتشباري .شوندمتصل كن آتش

.شود انجامژه آتشباري كنترل مدار آتشباري الكتريكي فقط بايد با اهم متر وي :323 ماده

توسط بايد كن منحصراً ه آتشها و همچين به دستگا اتصال كابل هدايت برق به سيم چاشني :324 ماده .از جبهه كار انجام گيرد افرادكليه آتشبار و پس از اتمام خرجگذاري و آزمايش مدار و دور شدن

ها را به طور معين و با موادي كه طبق طرح تعيين شده است پس از خرجگذاري بايد چال :325 ماده .مسدود نمود

.معدن و مسئول ايمني باشدفني زمان و محل عمليات آتشباري بايد با اطالع مسئول :326 ماده

شناسايي و مسدود نمودن حريم ناشي از آتشباري سرپرست معدن مكلف است نسبت به :327 ماده .اقدام نمايد

. كارفرما مكلف است آتشبار را به وسايل حفاظت فردي ضد الكتريسيته ساكن مجهز كند :328 ماده

:را بعمل آورد ذيلآتشبار موظف است اقدامات ،هنگام عمليات آتشباري :329 ماده

.اطمينان حاصل نمايد زير زميني هاياز برقراري تهويه در جبهه كار )الف

تيجه را در دفتر كن برقي را قبل از هر نوبت عمليات آتشباري آزمايش و ندستگاه آتش )ب .مخصوص ثبت نمايد

بدن خود اقدام ساكن ها يا مداربندي نسبت به تخليه الكتريسيته قبل از جا به جايي چاشني) ج .نمايد

.محل عمليات جلوگيري نمايد اص بهقبل از آتشباري از ورود اشخ )د

اي است كه در دقيقه قبل از شروع انفجار با كشيدن آژير منقطع كه بلندي صداي آن به گونه 15 )ه

  معادندر آيين نامه ايمني

  51

شود شروع عمليات آتشباري را به سايرين اطالع تمام نقاط متاثر از آتشباري در معدن شنيده مي .ژير ممتد تبديل شوددقيقه قبل از شروع لحظه انفجار آژير منقطع به آ 5دهد و

.بعد از همه محل كار را ترك كند )و

استفاده در آتشباري زير زميني در صورتي كه آتشبار جهت حفاظت از پناهگاه خاصي :330 مادهدر صورت زير زمينيدر معادن . متر باشد 80كند، فاصله پناهگاه تا محل آتشباري بايد حداقل مي

.متر باشد 200هاي مستقيم بايد حداقل محل آتشباري در تونل نبودن پناهگاه فاصله آتشبار از

حداقل (ي شدن مدت كافي ها و سپر آتشبار بايد پس از حصول اطمينان از انفجار كليه چال :331 مادهو وجود نداشته باشدمحل را بازديد و در صورتي كه خطري از نظر گازهاي سمي و مضر ) دقيقه 15

ميزان گازهاي سمي ناشي از آتشباري نبايد از .بدهدرا هد اجازه ادامه كار كارگاه را ايمن تشخيص د .درصد حجمي در هواي محل آتشباري بيشتر باشد 008/0

بر اساس دستورالعمل شركت سازنده بايد شدهردن خطر ناشي از چال آتش نب ن بي براي از :332 ماده :عمل شودمواد منفجره و يا رعايت مراتب ذيل

به ترتيب شود براي حفاري استفاده مييا جامبودريل دستي زنكه از چال معادن زير زميني در) الفچال ،از دهانه چال آتش نگرفته و به موازات آنسانتيمتر 65يا 40اي به فاصله حداقل نقطه از

هاي به هيج وجه نبايد وارد حريماين چال .جديدي حفر و پس از خرجگذاري آن را آتش نمود .شود كورمذ

سانتيمتر از دهانه چال آتش نگرفته و به 150اي به فاصله حداقل از نقطه در معادن سطحي) باين چال به هيج وجه نبايد .چال جديدي حفر و پس از خرجگذاري آن را آتش نمود ،موازات آن .سانتيمتري چال آتش نشده شود 150وارد حريم

انجام گيرد تا در صورتي كه آتشبارايد با حضور ب راخيحاصل از انفجار هاي بارگيري سنگ) ج .شودتحويل منفجره به جايگاه موقت نگهداري مواد باشد اي باقي مانده هاي منفجر نشده فشنگ

معادندر يمني ا نامهپيش نويس آيين

52 

 

.تا خاتمه كليه عمليات ممنوع استورود سايرين به اين محدوده ) د

د و يا احتمال چال وده پي برده شبه وجود چال منفجر نش بارگيريچنانچه هنگام لق گيري و :333 مادهمنفجر نشده وجود داشته باشد بايد بالفاصله كار متوقف و كليه افراد محل را ترك نموده و مراتب به

.رسانده شود سرپرست معدناطالع

مجاز آتشبار بايد فقط با نظارت مستقيم نشده ر بردن چال منفج الزم براي از بين اتاقدام :334 ماده .است

چنانچه آتشبار نتواند براي از بين بردن چال منفجر نشده اقدام كند الزم است بالفاصله :335 ماده .معدن را در جريان امر قرار دهد سرپرست

هاي خرجگذاري شده را رها نموده و قبل از آتشباري آنها به كار ديگري آتشبار نبايد چال :336 ماده .مشغول شود

.ذاري شده بايد در يك نوبت منفجر شوندهاي خرجگ كليه چال :337 ماده

اگر يك يا چند فشنگ چاشني گذاري شده مورد استفاده قرار نگيرد، آتشبار موظف است :338 مادهها را خارج كرده و آنها را به جايگاه موقت ها، چاشني اين فشنگ بالفاصله و قبل از آتش كردن چال

.منتقل نمايدمنفجره نگهداري مواد

.استرد ممنوع احتمال رعد و برق وجود دا در شرايطي كهها چاشني گذاري در چال :339 ماده

وسايل از ، حمل و استفاده متري از محل 30ها به همديگر تا شعاع در زمان اتصال چاشني :340 ماده .ممنوع استمثل گوشي تلفن همراه و بيسيم ومغناطيسيو كليه وسايل پخش امواج الكترالكترونيكي

هاي بدون روپوش استفاده الكتريكي نبايد از سيم روشبه مواد منفجرهبراي منفجر كردن :341 ادهم .استفاده از برق شبكه معدن براي انفجار چاشني ممنوع است. كرد

ها محكم به يكديگر متصل شبكه الكتريكي انفجار بايد دو خطه باشد و در محل اتصال، سيم :342ماده

  معادندر آيين نامه ايمني

  53

.شوند

.هاي شبكه برق معدن تماس يابندهيچ شرايطي نبايد با سيمتحت هاي مدار انفجار سيم :343ماده

بايد سيستم اتصال به زمين پيش بينيبا همبند كردن اجزاء و اتصاالت سيستم هواي فشرده و :344ماده .دپيشگيري كر هواي فشردهخرج گذاري نيترات آمونيوم با زماندر از خطر تجمع الكتريسيته ساكن

زغال سنگمعادن در آتشباريمقررات ويژه ) ح

براي ) ضدگاز زغال(بايد از مواد منفجره مجاز يا گرد زغال فقطدر معادن داراي گاز زغال :345 ماده .در جبهه كارهاي زغالدار استفاده شود يآتشبار

تري آزمايش نمايد م 30قبل از خرجگذاري آتشبار بايد هواي اطراف جبهه كار را تا شعاع :346 مادهاز يك درصد تجاوز كند از خرجگذاري خودداري نموده و مراتب زغال گاز درصدتا در صورتي كه

.معدن اطالع دهدسرپرست را به

كن مخصوص اين هاي آتش منحصراً بايد از دستگاهزغال در معادن داراي گاز زغال يا گرد :347 ماده .معادن استفاده شود

.به مقدار كافي موجود باشداطفاي حريق شود بايد وسايل جام ميلي كه آتشباري اندر مح :348 ماده

.ممنوع استهاي آتشباري براي تميز كردن چالاستفاده از هواي فشرده :349 ماده

مرطوب و با پودرسنگ پوشيده شده باشد تا از ،اطراف محل آتشباري بايد با اسپري آب :350 ماده .وگيري شودانفجار گرد زغال جل

وجود زغاليا گرد زغالمعمولي و انفجاري در معادني كه در آنها گاز هاياستفاده از فتيله :351 ماده .صورت گيرددار هاي روپوشو سيمممنوع است و آتشباري بايد فقط با چاشني الكتريكي ايمن ،دارد

خطر يا يك درصد باشد بيش ازحل انفجار در م زغالاز ي كه درصد گموارد درآتشباري :352 ماده .دارد ممنوع است وجودگازدار هاي و شكستگيها يراحف ،هاي متروكه سرايت انفجار به محل

معادندر يمني ا نامهپيش نويس آيين

54 

 

.و غيرسيليسي مسدود شوند غير قابل اشتعالها بايد پس از خرجگذاري با مواد چال :353 ماده

معدن تهويه: نهمفصل

 الزامات عمومي) الف

هايي كه مسدود گرديده، بايد به وسيله گردش غير از قسمت اي دروني معدن،ه تمام قسمت :354 مادههواي معدن بايد از نظر گرما و . به طوري كه جريان هوا محسوس باشد ،منظم هواي سالم تهويه شود

.رطوبت قابل تحمل بوده و همواره مقدار گرد و غبار و گازهاي مضر آن كمتر يا برابر حد مجاز باشد

اكسيژن داشته و يا تشعشع مواد % 19هايي كه هواي آن كمتر از كردن در محلر كا :355 مادهبيش از حد مجاز ميكرو كوري در ليتر تجاوز نمايد و يا ميزان گازهاي مضر 300راديواكتيو آن از

.، ممنوع استباشد

زااريمل بيمميزان گازهاي مضر در هواي معدن نبايد از مقادير حدود تماس شغلي عوا :356 ماده .تجاوز كند

و گيري اندازهفواصل زماني ،گيري اندازهمسئولين يا مسئول ايمني بايدسرپرست معدن :357 مادهترتيبي اتخاذ نمايد تا را تعيين نموده و گيري مشخصات هواي معدن هاي مناسب براي اندازه دستگاه

اين دفتر تا شش ماه .شود ثبتتهويه در دفتر مخصوص با درج تاريخ و ساعت مشخصات هواي معدن مشخصات هواي معدن، عالوه بر ثبت در دفتر مخصوص تهويه .شود بايد نگهداريپس از پر شدن نيز

هاي روي تابلوهايي كه به اين منظور اختصاص داده شده و در محل ورودي معدن و پذيرگاه بايد .گردد، ثبت شود گيري نصب مي هاي اندازه طبقات و يا محل

گيري مشخصات هوا بايد به طور متناوب طبق دستورالعمل سنج و اندازههاي گاز دستگاه :358 مادهمعدن رسيده است توسط افراد فني مسئول ياكارخانه سازنده يا دستورالعملي كه به تاييد مسئول ايمني

.آموزش ديده مورد بازديد و كنترل قرار گيرد

تهويهعمليات )ب

  معادندر آيين نامه ايمني

  55

هاي بايد با برقراري جريان تهويه مناسب در قسمت زير زمينيدر هر معدن صات هوامشخ :359 ماده .مختلف در شرايط مجاز نگهداري شود

تاييد مسئول فني و مسئول ايمني معدن كه به( تهويه هاينقشهداراي بايد زير زمينيمعدن :360 مادهر شش ماه يك بار و همچنين هنگام تغيير تهويه بايد حداقل ه هايمحاسبات و نقشه .باشد) رسيده است

معدن، مشخصات تهويه تهويه الزم است شبكه هايدر نقشه. دنهاي معدن تجديد شو در شبكه حفاري، مقاومت و هاي جريان هوا، مقدار هوا ، جهتهاي اصلي و فرعي مسيرهاي تهويه، مشخصات بادبزن. ساير خصوصيات تهويه نشان داده شود و ي تهويههادر هاي محلافت فشار هر شاخه و كل معدن،

مسئول مسئول فني، هايي از نقشة تهويه و همچنين نقشة رفع سوانح بايد نزد سرپرست معدن، نسخهنيز ايمني، مسئول نجات، مسئول تهويه و ساير مسئولين مربوطه موجود بوده و بعالوه در دفتر معدن

.نصب شده باشد

دش هوا بايد مرتباً بازديد شده و هميشه تميز و بدون مانع بوده و در راهروهاي مخصوص گر :361 ماده .صورت ريزش فوراً تعمير شود

تا ترتيبي اتخاذ شود شود بايد طبيعي انجام مي روشبه زير زميني در مواقعي كه تهويه معدن :362 ماده .از اخالل در تهويه موثر معدن جلوگيري شود ،فصولتمامي در

گردش . ر مواردي كه تهويه طبيعي كافي نباشد بايد از وسايل تهويه مصنوعي استفاده شودد :363 مادهشود تا آنجا كه ممكن است بايد با گردش طبيعي هوا مطابقت هوايي كه توسط اين وسايل ايجاد مي

.داشته باشد

مخصوص غير قابل با راهرو نصب و يه بايد در محفظة غيرقابل اشتعالهاي اصلي تهو بادبزن :364 مادهدهانه چاه يا تونل اصلي بايد با هوابندهاي . دناصلي تهويه متصل شوچاه يا تونل به بادبزن اشتعال به

.پذير باشد و در مواقع لزوم تعويض جهت جريان هوا امكان موثر مسدود شده

:معدن بايد داراي امكانات ذيل باشد اصلي تهويه هايبادبزن :365ماده

معادندر يمني ا نامهپيش نويس آيين

56 

 

.افتديمبراي پشتيباني مواقعي كه بادبزن اصلي از كار يدكيبادبزن )الف

.بادبزن منبع جايگزين براي تامين نيرو مورد نياز) ب

.نشانگر خودكار فشار تهويه) ج

.را اعالم نمايد اي باشد كه توقف بادبزن ه وسيلهمجهز ب) د

هاي تونل فرو در داخل سنگ افشود بايد از اطر ديواري كه براي نصب در تهويه ساخته مي :366 ماده. محل عبور افراد بايد از محل عبور وسايل نقليه مجزا گردد. كامالً محكم و نفوذناپذير باشد و رفته

25سانتيمتر و از پهلوها حداقل 50بلندترين نقطه وسيله نقليه تا باالي چارچوب در بايد حداقل .سانتيمتر فاصله داشته باشد

.به جاي در تهويه ممنوع استپرده تهويه ز استفاده ا :367ماده

در براي راهروهاي 3يا 2تهويه نياز دارند و براي راهروهايي كه به نصب در در 2 حداقل :368 مادههاي متوالي از يكديگر در راهروهاي باربري بايد از فاصله نصب در. نصب شودد پر عبور و مرور باي

بايد همواره مرور به هنگام عبور و. متر باشد 5ها حداقل طول يك قطار بزرگتر و در ساير راهرو .باشندبسته حداقل يكي از درهاي متوالي

چنانچه راهروهاي ورودي و خروجي اصلي تهويه نزديك به هم باشند ديوارها و درهاي بين :369 ماده .وندآن دو بايد طوري ساخته شوند كه در مواقع انفجار يا آتش سوزي به آساني خراب نش

درزگيري و كيپ كردن در محل تقاطع راه هوايي اصلي و راه هوايي خروجي هوا بايد به :370ماده .نظير انفجار و آتش سوزي خراب نشود مواقعيشكلي صورت پذيرد كه به آساني حتي در

ند و در عين هاي متروكه بايد به ترتيبي مسدود شوند كه كارگران نتوانند از آنها عبور نماي راه :371 ماده .حال خللي در تهويه بوجود نياورند

كار در آن قسمت خللي حاصل شود ،ادي قسمتي از معدنهنگامي كه در جريان تهويه ع :372 ماده

  معادندر آيين نامه ايمني

  57

.شروع مجدد كار مشروط به اجازه سرپرست معدن است .بايد تا برقراري مجدد تهويه تعطيل گردد

.سرپرست معدن مجاز است دستور افقط ب نهرگونه تغيير درسيستم تهويه معد :373 ماده

معدن بايد هنگامي صورت گيرد كه كليه كاركنان اصلي تعميرات و تغيير كلي در تهويه :374 ماده .كه انجام تعميرات به عهده آنها است از درون معدن خارج شده باشند افراديمعدن به استثناي

هها از مسيري كه در آن ريزش يا تخريب اتفاق افتادرساندن جريان هواي تازه به جبهه كار :375 ماده .ممنوع است

هاي متر بر ثانيه است و حداكثر سرعت مجاز در قسمت 25/0حداقل سرعت مجاز هوا :376 ماده :باشد مختلف معدن به شرح زير مي

سرعت دلخواه )بدون تجهيزات(چاه تهويه 1

متر بر ثانيه 15 )با تجهيزات(كانال تهويه و چاه تهويه بزرگ 2

متر بر ثانيه 10 چاه باربري 3

متر بر ثانيه 8 چاه نفر رو و تونل ميان بر و چاه مورباصلي، هايحفاري 4

متر بر ثانيه 6 و يا سنگ زغال سنگاليه در امتداد معدنيهاي اريبراي حف 5

متربر ثانيه 4 كارگاه استخراج 6

بر محاسبات تهويه همواره ر براي هر جبهه كار و براي كل معدن دحداكثر هواي مورد نياز :377 مادهميزان .شود بايد محاسبه مشغول به كار هستنددر آن كاري كه حداكثر تعداد كارگران نوبت اساس

.فرض شودمتر مكعب در دقيقه 6بايد حداقل در محاسبات هواي مورد نياز براي هر فرد

ل پروانه بادبزن الزامي است و بكار انداختن بادبزن بدون حفاظ نصب تور سيمي در مقاب :378 ماده .ممنوع است

ظرفيت . هاي موضعي بايد به طريقي نصب شوند كه هواي تازه را به جبهه كار برسانند بادبزن :379 ماده

معادندر يمني ا نامهپيش نويس آيين

58 

 

عمومي معدن به محل نصب آن درصد هوايي كه از طريق تهويه 70هوادهي بادبزن محلي نبايد از هرگاه چند بادبزن محلي به صورت موازي در يك محل نصب شده باشند، جمع . بيشتر باشد، رسد مي

درصد مقدار هوايي باشد كه از طريق تهويه عمومي به محل 70ها بايد حداكثر هوادهي مجموع بادبزن .رسد ها مي نصب بادبزن

متر و در معادن 12فاقد گاز حداكثر فاصله دهانه لوله تهويه تا جبهه كار بايد در معادن :380 ماده .متر باشد 8گازدار

و در هوا خروجي و اصلي ورودي مناطقدر بايدمقدار هوا گيري اندازههاي ايستگاه :381 ماده هاييهمچنين بايد تابلو .دشواست ايجاد مناسبآن نگهداريآن مستقيم و كيفيت مسيرهايي كه قسمتاي يري، سطح مقطع عرضي گذر هوا، مقدار واقعي و محاسبهگهتاريخ و ساعت انداز: (اطالعات شامل .در آن مناطق نصب شود) سرعت جريان هوا و هوا

)دارزغالگازدار و گرد معادن ( زغال سنگمعادن تهويه مقررات ويژه ) ج

عالوه بر الزم االجرا بودن كليه مقررات تهويه؛ اجراي مقررات زغال سنگدر تمامي معادن :382 ماده .سنگ ضروري استل معادن زغاتهويه ويژه

:اشدب ذيلبه شرح بايد هاي مختلف معدن در قسمت زغالحد مجاز گاز :383 ماده

.درصد 1ي از هر جبهه كار كمتر از در مسير هواي برگشت) الف

.درصد 75/0از شبكه معدن كمتر از در مسير هواي خروجي )ب

.درصد 5/0بهه كار كمتر از يه هر جدر مسير هواي تازه براي تهو )ج

.درصد 2ي و در مدت كوتاه كمتر از هاي تعميراتي، متروكه و ريزش در محل )د

.درصد باشد 5/2نبايد بيش از زمان و هيچ قسمتي از معدنميزان گاز زغال در هيچ ) ه

سنگزغال هاي اليهدر زغالگاز خودكارنصب سيستم مانيتورينگ هواي معدن و سنجش :384 ماده

  معادندر آيين نامه ايمني

  59

.الزامي استطبقه سه و چهار

ها و هر چه حسگرهاي تشخيص گاز زغال بايد در نزديكي سينه كارها و در تاج تونل :385 ماده .نزديكتر به سقف نصب شوند

گازسنج باشند دستگاه بايد مجهز به زغال سنگمسئولين پيشروي و استخراج در همه معادن :386 مادهنموده و به سرپرست معدن گزارش گيري اندازهروع و پايان نوبت كاري در شرا زغالميزان گاز و

.نمايند

بطور زغالتشخيص گاز حسگرهايبايد مجهز به زغال سنگهاي استخراج مكانيزه دستگاه :387 مادهخاموش خودكارطور ه را ب صد آندر 25/1بيش از ،زغالپيوسته باشند و در صورت افزايش گاز

. دنكن

صد در 2با غلظت باالي زغالبه منظور تهويه در مناطقي كه گاز هواي فشرده استفاده از :388 ماده .وجود دارد ممنوع است

يا زمان تعطيالت نبايد هاي كارينوبتهاي تهويه به هيچ عنوان در فاصلة بين بادبزن :389 مادها دستور كتبي ل تهويه و بد و تنها در زمان تعميرات، تعويض و يا وصل قطعات كانانخاموش شو

.توانند خاموش شوندمي ،براي تهويهتمهيدات ديگري بينيپيش مسئول فني معدن و با

حد از لوگيري از تا خوردگي و خم شدن بيش كافي براي ج هاي تهويه بايد از استحكام انالك :390 ماده .شوندهاي مناسب به سقف نصب د و با بستنبرخوردار باش

منوع دار مزغالگرد معادن معادن گازدار و، زغال سنگمعادن درطبيعي روشتهويه به :391 ماده .ستا

گاز موظف هستند قبل از شروع هر نوبت كاري در محل كار حاضر گيري اندازهمسئوالن :392 مادهسنج زرا به وسيله دستگاه گا زغالگاز درصدهاي مشكوك را بازديد نموده و ها و محل شده و كارگاه

.نمايند گيري اندازه

معادندر يمني ا نامهپيش نويس آيين

60 

 

در هر حال . شود ها و فواصل زماني اندازه گيري توسط سرپرست معدن تعيين مي محل :393 ماده :باشد ذيلثابت بايد به قرار خودكار هاي فاقد گازسنج حداقل تعداد دفعات اندازه گيري گاز در محل

وبار در هر نوبت كاري و در د 2و 1هواي برگشتي از هر جبهه كار فعال، در معادن طبقه - .در هر نوبت كاري رو معادن خطرناك از نظر پرتاب ناگهاني، سه با 4و 3معادن طبقه

هواي و )مثل وينچ و غيره(جايگاه ماشين آالت ، هواي برگشتي از هر جبهه كار غيرفعال - .يك بار در روزخروجي معدن

مسئولين ايمني، مهندسين و (تمام كاركنان نظارت فني هاي منظم جاري، گيري عالوه بر اندازه :394 مادههنگام بازديد تا موظف هستند بايد ضمن تجهز به وسايل گازسنجي و طي آموزش مربوطه ) ها تكنسين

.گيري نمايند گاز را اندازهدرصد از جبهه كارها،

ز هر توقف بادبزن و بعد ابايد هاي الكتريكي متري دستگاه 20فاصله حداقل تادرصد گاز :395 مادهراه مجدداً د و در صورت مجاز بودنوش گيري اندازهپس از رفع اشكال در امر تهويه و عادي شدن آن

.اندازي شوند

تعطيل و باشد بايد بالفاصله جريان برق قطع، كارگاز در محلي بيش از حد مجاز درصداگر :396 مادهگاز به حد درصدپس از انجام تهويه كافي و رسيدن شروع مجدد كار. كارگران را از محل خارج كرد

.پذير استمجاز امكان

زغال گرد يا زغالدر معادن داراي گاز انجام هر نوع عملي كه ايجاد جرقه يا شعله نمايد :397 ماده .ها بايد ضد جرقه باشند ممنوع است و كليه تجهيزات و دستگاه

ا به پايان رسيده يا موقتاً تعطيل شده و يا مورد استفاده قرار هايي كه بهره برداري آنه قسمت :398 مادهها به خوبي تهويه شوند و يا به وسيله مصالح مناسب به طور نفوذ گيرند بايد مانند ساير قسمت نمي

.ناپذير كامالً مسدود گردند

  معادندر آيين نامه ايمني

  61

يه دشوار باشد هاي تهو گاز به حد مجاز با دستگاه درصدچنانچه رساندن دار در معادن گاز :399 ماده .هاي مجاور بعمل آيد از اليه مورد نظر و اليه) دگازاژ( زداييبايد قبل از استخراج، عمل گاز

هاي حفر چالبا انفجار سنگ وجود دارد بايد يا هاي گازحفرهبا مواجهكه خطر در مناطقي :400 مادهكردن خطر بر طرف برايايمني هاي احتمالي آگاه شد و اقداماتوجود حفرهبلند در جهت پيشروي از

.انفجار سنگ انجام گيردتصاعد آني و

دي درصدكاري در معادني كه احتمال خودسوزي دارند بايد حداقل يك بار در هر نوبت :401 ماده .شوند گيري اندازهكارها اكسيد كربن در جبهه

اندازه كافي با آب مرطوب ايد بهنمايند، ب هايي كه هنگام استخراج گرد توليد مي زغال سنگ :402 ماده .آب پاشيده شودبه آنها نيز بايد واگنهاي بارگيري به شوند و هنگام استخراج و در محل

به طور مرتبوجود دارد بايد زغال در آنها خطر انفجار گرد در جبهه كارها و مناطقي كه :403 مادهآوري و خارج نمود و به داري را جمعموجود روي سقف و زمين و ديوارها و وسايل نگهزغال گرد

شيدن پارا با در گرد و خاك انباشته سوختنيمقدار مواد بايد همواره منظور پيشگيري از بروز انفجار .نگه داشتحجمي د درص 30از در حد كمتر يا مواد ديگر پودر سنگ يا خاك نرم و آهك

محل و نام معمول است بايد زي گرد زغال سابراي خنثيپاشي در معادني كه در آنها خاك :404 مادهمحل و همچنين نتايج موجود در زغال برداري از مخلوط خاك و گرد پاشي و نمونه تاريخ خاك

.هاي مربوط به قابليت اشتعال نمونه گرفته شده، در دفتر مخصوصي ثبت شود آزمايش

تجاوز نمايد بايد حجمي صد در 30چنانچه ميزان مواد سوختي در نمونه گرفته شده از :405 ماده .آن پايين آورده شود درصدپاشي مجدد بالفاصله با خاك

روشنايي: دهمفصل

.به شرح جدول ذيل استبرحسب نوع منطقه زير زمينيدر معادن حداقل روشنايي عمومي :406 ماده

معادندر يمني ا نامهپيش نويس آيين

62 

 

)لوكس(حداقل روشنايي منطقه

60 چاه كف محدوده

30 چاه اطراف

50 يزير زمين تعميرگاه

10 نقل و حمل راهروهاي

15 استخراج كارگاه

20 بارگيري نقاط

25 آالت ماشين محدوده

30 افراد عبور راهروهاي

20 پيشرويجبهه كارهاي

.استبدون چراغ انفرادي ممنوع معادن زير زمين ورود افراد به :407 ماده

متري در 2/1لوكس را در فاصله 150ايي حداقل شدت روشنهاي روشنايي فردي بايد المپ :408 ماده .تامين كنند ده ساعتمدت

.استفاده شودي ايمندار باطريبايد منحصراً از چراغ زغال سنگدر معادن :409 ماده

.و آماده به كار باشند سالم بايد كامالًبه كارگران در زمان تحويل هاي انفرادي چراغ :410 ماده

خانه بتوان با وسايل مخصوص آن را باز و بايد طوري باشد كه فقط در چراغغ ساختمان چرا :411 ماده .بسته كرد

.اي در معادن زير زميني ممنوع استشعله اطمينان چراغاستفاده از چراغ كاربيتي يا :412 ماده

  معادندر آيين نامه ايمني

  63

و خوب تهويه شودبايد و باشد بايد از مصالح قابل اشتعال ساخته شده نخانه چراغساختمان :413 ماده .بتوانند محل كار را فوراً ترك نمايند در مواقع خطركاركنان اي طراحي شود تا به گونه

.است ممنوع انهخچراغ در دخانيات استعمال همچنين و آزاد شعله و بخاري از استفاده :414 ماده

مخصوص هاي هاي آتش نشاني و جعبه خانه بايد به وسايل آتش نشاني از قبيل كپسولچراغ :415 ماده .ماسه و غيره مجهز باشد

زير كارگران تعداد خانه بايد ده درصد بيشتر از هاي سالم انفرادي در هر چراغ راغتعداد چ :416 ماده .باشد زميني

هاي انفرادي را بازديد و تمام چراغ ،مسئول ايمني معدن موظف است حداقل يك بار در ماه :417 ماده .دقيقاً كنترل نمايد

در هواي تاريك و مه آلود بدون تامين روشنايي سطحيدر معادن كارهاي اكتشافي و كار :418 ماده .مناسب ممنوع است

ممنوع در صورت عدم تامين روشنايي كافي هاي بلند ها و كنار ديواره گريدر زني نزديك لبه :419 ماده .است

ل بوده و عمليات معدنكاري در عصر و شب نيز فعا هاي كاردر معادن سطحي كه در نوبت :420 ماده .شود روشنايي كافي محوطه كاري بايد تامين شودهواي تاريك انجام مي

تاسيسات برق: يازدهمفصل

سيستم اتصال به زمين"و "ها تاسيسات الكتريكي در كارگاه"حفاظتي هاينامهاجراي آيين :421 مادهمعادن الزامي بوده و به عالوه در معادني كه در كليه مصوبات شوراي عالي حفاظت فني ")ارتينگ(

نامه نيز الزم االجرا وجود دارد مقررات ويژه اين آيين خطر وقوع انفجار گازهاي معدني و گرد زغال

معادندر يمني ا نامهپيش نويس آيين

64 

 

.است

بايد در دو انتها و نيز برگشت جريان برق برايراه آهن در صورت استفاده از دو رشته ريل :422 ماده .ل الكتريكي بين دو رشته بر قرار شودمتر يك اتصا 60به فاصله

.ولت تجاوز كند 15اختالف ولتاژ برق بين ريل و زمين نبايد از –تبصره

ضمناً . هواي فشرده و گاز در محل خشك قرار گيرندو هاي آب ها بايد دور از لوله ابلك :423 ماده .دنزمين بايد داراي روپوش سربي و بدون درز باش هاي زير كابل

)انگشتر، ساعت مچي و غيره :حتي اشياء شخصي نظير(ء رار دادن و يا نزديك كردن اشياق :424 ماده .اتصالي يا جرقه ممنوع است به علت خطرهاي برق به سيم

اصله كافي داشته ف صوص عالمت دادن بايد با شبكه برقهاي مخ يا شبكه مخابراتيهاي شبكه :425 ماده .دنباش

هاي داخل معدن بايد به وسيله تلفن و يا وسايل ارتباطي ديگر به مركز پذيرگاه هر يك از :426 ماده .نيرو يا پست مركزي ترانسفورماتور خارج معدن در ارتباط باشد

خارج مداربايد در آخر هر نوبت كار به طور مطمئن از برق موقتهاي شبكه تمام قسمت :427 ماده .شوند

.ها بايد در خارج معدن انجام گيرد ابلكليه تعميرات روي ك :428 ماده

دار مخصوص كه از كابل زره دهاي مرطوب باي خروج هوا و محل هايتونلها و در چاه :429 مادهبا رعايت پيوستگي كامل از نظر الكتريكي، اتصال مطمئن دارددر برابر خوردگي روپوش نسوز و مقاوم

.استفاده شود و انتها به تجهيزاتبه سيستم اتصال به زمين و اتصال مطمئن در د

.ولت كار كند 25برق با ولتاژ كمتر از د با جريانشبكه مخصوص عاليم برقي باي :430 ماده

توان به طور ثابت برقرار را مي ذيلفقط تاسيسات زغال و يا گرد زغالدر معادن داراي گاز :431 ماده

  معادندر آيين نامه ايمني

  65

:كرد

ي وسيله نگهداري مطمئن و سالم بوده و جريان كافي هوا هايي كه دارا دار در راههاي زره كابل) الف .در آنها از يك درصد تجاوز نكند زغالگاز درصدبرقرار و

هاي فلزي با عايق داخلي قرار داشته باشد مشروط بر آن داري كه در لولههاي ساده روپوش سيم )بل در آنها از يك درصد گاز زغا درصدو كه هواي كافي و منظم در اطراف لوله در جريان بوده

.تجاوز نكند

خطر تشخيص داده شده مشروط بر اين كه در بي زغالها و موتورهايي كه در مقابل گاز دستگاه )ج .گاز زغال در آنها از يك درصد تجاوز نكند درصدو محل استقرار آنها هوا به طور منظم عبور كرده

.د كه تمام تاسيسات برق به خوبي تهويه گرددهواي معدن بايد طوري جريان داشته باش :432 ماده

بار بازديد و بررسيكانفجار برقي را حداقل روزي ي هاي ضد متصديان مربوط بايد دستگاه :433 ماده .نمايندمتخصص برق آنها را بازديد و درصورت لزوم تعمير هفته يك بار نيز كنند و هر

گاز درصديد كه اسيسات برقي اطمينان حاصل نماقبل از روشن نمودن ت دمتصدي برق باي :434 ماده .تر استاز حد مجاز پايين

.هداري نمايدمعدن نگتاسيسات برق را هميشه در از كامل و دقيقنقشه سرپرست معدن بايد :435 ماده

.دهد فوراً قطع شود در جاهايي كه آتش سوزي رخ ميبايد جريان برق :436 ماده

ق بايد از صدمات فيزيكي ناشي از سقوط سنگ، عبور و مرور، گير كردن زير هاي بركابل :437 ماده .ماشين و نظاير آن حفاظت شوند

هاي هاي الكتريكي بايد بوسيله پلهاي تغذيه ماشين آالت برقي متحرك مثل شاولكابل :438ماده .مصون باشند نماشين آالت در معدمناسب براي عبور وسايل نقليه از صدمات ناشي از رفت و آمد

هاي با پوشش فلزي نبايد به عنوان وسيله هواي فشرده، شيلنگ و انتقال آب هايلولهاز :439ماده

معادندر يمني ا نامهپيش نويس آيين

66 

 

.اتصال به زمين استفاده كرد

آتش سوزي و انفجار: دوازدهمفصل

 الزامات عمومي) الف

امه پيشگيري و مبارزه مناسب منطبق بر آيين ن حريقو اطفاي اعالم وسايلبه معادن بايدتمام :440 ماده .و آزمايش شوند نگهداريو شده تجهيز مصوب شوراي عالي حفاظت فني ها با آتش سوزي در كارگاه

ها و دهانه ارتباطي آنها و كليه تاسيسات هاي اطراف آن، ديواره چاهبرج چاه، ديوار ساختمان :441 مادهها بايد از مصالح و مواد غيرسوختني خانهها و پمپها، انبارها، تعميرگاهموتورخانه: زير زميني از قبيل

.ساخته شوند

كه متوجه آتش سوزي شود بايد سريعاً مراتب را به مسئولين مربوطه اطالع دهد و فردي هر :442 ماده .اقدامات اوليه براي مهار و پيشگيري از گسترش حريق را صورت دهد

و چراغ ايمني به تعداد كافي مناسب ) رسپيراتور(سي در معادن زير زميني بايد ماسك تنف :443 مادهاساس تجهيزات ايمني و وسايل حفاظت فردي مناسب براستفاده از . براي گروه آتش نشاني آماده باشد

.مربوطه مصوب شوراي عالي حفاظت فني الزامي است هاي نامهآيين

هاي با آب پر كرده باشند بايد آزمايش تمام يا قسمتي از معدن را اطفاي حريقاگر به منظور :444 مادهالزم از جهت وجود گاز سولفور هيدروژن بعمل آيد و در صورت وجود اين گاز بايد اقدامات الزم

.تخليه آب و شروع مجدد كار بايد با حضور مسئول مربوطه انجام پذيرد. انجام گيرد

نوط به ايين در معادن زير زميني ممايعات و گازهاي با نقطه اشتعال پ و حملنگهداري :445 ماده .است (M.S.D.S)رعايت مشخصات شركت سازنده و برگه مشخصات اطالعات ايمني

زغال سنگمقررات ويژه ) ب

بايد قبل از زغال سنگبازديدهاي مخصوص از نظر پيشگيري از آتش سوزي يا گرم شدن :446 ماده

  معادندر آيين نامه ايمني

  67

.هر نوبت كاري انجام گيرد

براي مجزا كردن قسمت در حال سوختن در معادن زير ديوار سد كننده ه از در صورتي ك :447 مادهاز لحاظ نفوذ ناپذير بودن هوا و درجه حرارت آن و همچنين روزانهزميني استفاده شود اين ديوار بايد

سرپرست معدنها در دفتر ثبت و هر وضع غيرعادي فوراً به هواي پشت سد، بازرسي و نتايج بازرسي .ده شوداطالع دا

.ودن هواي پشت آن استبمنوط به اطمينان از سالم كننده آتش خراب كردن ديوار سد :448 مادههاي تنفسي در نزديكي محل مستقر و هنگام خراب كردن ديوار بايد يك گروه نجات مجهز به دستگاه

.آماده باشد

گسترش انفجار گرد زغال الزامي استفاده از آتش بند براي پيشگيري از زغال سنگدر معادن :449 ماده .محل نصب آتش بندها بايد در طرح معدن مشخص شوند .است

ها در در آتش بندهاي خاكي و پر بودن آب در ظرف و پودرسنگ نرم و خشك بودن خاك :450 مادهر آمدن و در صورت سفت شدن يا به حالت خميري د كنترل شود هفتگيآتش بندهاي آبي بايد به طور

بندهاي خاكي بايد در دفتر آخرين تاريخ تعويض خاك در آتش. سنگ، بايد تعويض شوندپودر .مخصوص تهويه ثبت شود

هاي اوليه و نجات مكك: همدسيزفصل

دن او مع نفر 70با بيش از زغال سنگدن زير زميني غير ا، معنفر 100سطحي با بيش از دن امع :451 مادهو نفرات موظف در امكاناتاز بايد در هر نوبت كاريكارگر نفر 50با بيش از زغال سنگزير زميني

.تشكيالت امداد و نجات برخوردار باشند

كه معدن موظف غير پرسنل بايد از در هر نوبت كاريدر معادن با تعداد نفرات كمتر –تبصره .شودده مياند استفاطي نموده را در مواقع بحران نجات عمليات امداد و براي الزم هايآموزش

هاي امداد و نجات با نظر مسئول ايمني و بر حسب ضرورت بايد مجهز به دستگاهگروه :452 ماده

معادندر يمني ا نامهپيش نويس آيين

68 

 

ها بايد مرتباً و در فواصل باشند اين دستگاه نظاير آنتنفس انفرادي، دستگاه گازسنج مناسب، برانكارد و .اشندهميشه براي استفاده آماده بديد و آزمايش شده و باززماني مناسب

افراد گروه نجات بايد هر سال دو بار مورد معاينه پزشكي قرار گيرند تا در صورتي كه واجد :453 ماده .شرايط نباشند از گروه خارج شده و افراد ديگر به جاي آنها انتخاب گردند

د و نجات ، تجهيزات امداهاي اوليه مناسبهاي كمكشبكه زير زميني معادن بايد ايستگاهدر :454 ماده .تعبيه شودو نيازهاي ضروري

تنظيم و طراحي برنامه مقابله با سوانح در تمام معادن الزامي است و بايد متناسب با هر معدن :455 ماده .توسط سرپرست معدن تهيه و تمرين شود

ن قانون كار جمهوري اسالمي ايران، مسئوليت رعايت مقررات اي 95و 91به استناد مواد :456ماده ع هر گونه حادثه به دليل عدم توجه كارفرما به وبوده و در صورت وق فرمااركنامه بر عهده آيين

.باشدمكلف به جبران خسارات وارده مي ،الزامات قانوني

--/--/-- مورخه تبصره درجلس 11 و ماده 457 فصل و 13مشتمل بر نامه آيين اين :457 مادهاجتماعي رفاه كار و تعاون، تصويب وزير به --/--/-- و درتاريخ تدوين نيف ت حفاظ عالي شوراي .باشدروز پس از درج در روزنامه رسمي قابل اجرا مي 15ه است و رسيد

.باشدوزير كار و امور اجتماعي مي 10/12/79مصوب ،نامه ايمني در معادننامه جايگزين آييناين آيين