İsm-i mütekellim

Upload: veysel-tuerk

Post on 03-Apr-2018

220 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

  • 7/28/2019 sm-i Mtekellim

    1/18

    sm-i Mtekellim: Zhayatla fiilen ve halen konuan, kavlenve kelamen de konuur.Mustafa Said ER

    Bir ztn vcudunu bildiren en zhir almet, konumasdr. (1.Bedizzaman Said NURS, ualar, Yeni Asya Neriyat, stanbul 2001, s. 135.)Cenab- Hak harf, ses, dil, lisan vs.ye muhta olmadan ezel olarakkonuur. Kelam, Onun yedi subuti sfatndan biridir. Mtekellim ismide Cenab- Hakkn kelam sfatndan kaynaklanr. Cenab- Hakknkelam sfat ve Mtekellim ismi, zatnn bir gereidir ve olmazsaolmazdr; nk kelam bir kemal, konuamamak ise byk bireksiklik ve kusurdur. Cenab- Hak ise her trl kusur veeksikliklerden mnezzehtir. Canl ve uur sahibi varlklar sayszdillerle konuturan bir Yaratcnn konu(a)mamas aklen vehakikaten imknszdr.Arapada anlaml kelimelerden oluan btne kelm denir. 2. Sz(kelm), szck (kelime), terim (stlah), anlam (mn) ve kavram (mefhum) belisigenellikle birbirine kartrlarak kullanlr ve aralarndaki fark pek fark edilmez. Anlamtayp tamad dikkate alnmakszn azdan kan seslere lfz; ayet hi anlamtamyorsa lf, anlam tayorsa kelime (szck); tamlamalar kapsyorsa kavl,cmleyi kapsyorsa kelm (sz) denir. Belirli bir grup tarafndan zel olarak kullanlanszcklere ise terim (stlah) ad verilir. (Dcane CNDOLU, Korkudan dilinnutkunun tutulduu bir yer var m?, Yeni afak Gazetesi, (evrimii)http://www.yenisafak.com.tr/, (13 ubat 2005)). Kelm, muhatapla ilikikurmann sembolik yolu olan dilin kullanlmas demektir. Allahn

    insanla (vahiy manasnda en son) szl ilikisi, milad yedinci asrdaArap dili ile tecelli etmitir. Aslnda Allahn nasl konutuunu,insanlar bilemez. Onun, dnyada konuulan herhangi bir dillekonutuunu da syleyemeyiz. nk yeryznde konuulan diller,tarih iinde insan toplumlarnn birbirleriyle anlaabilmek iin icatedip gelitirdikleri bir olgudur. Yani dil, insan ve tarih bir olgudur.Dolaysyla Allahn dilinden sz edilmez; Onun Kelmndanbahsedilir.

    Allahn kelamn dnyada konuulan herhangi bir dille snrlamakmmkn olmamakla birlikte O, tm dilleri iitmekte ve bilmektedir.Enbiya Suresinin drdnc ayetinde Peygamber Efendimizin(a.s.m.)Rabbim gkteki ve yerdeki her sz bilir. O, Semidir,Almdirdemesinden bahsedilir. Ayetin Semi ve Alm isimleriylehlasa edilmesi ise ok manidardr. nk konumak iin iitmekve bilmek zaruridir.Kelam ve sz sonsuz olann, iitmesi ve ilmide sonsuz olmaldr. Allah Semi ismiyle kinattaki gizli, aikr tmsesleri ve dualar iitir.Alm olmasyla ise bu seslerin ve dualarn ne

  • 7/28/2019 sm-i Mtekellim

    2/18

    mana ifade ettiklerini bilir. Her eyi iiten ve bilen ise Zatna,Ulhiyetine ve Rububiyetine yakr bir ekilde ezeli ve ebedi olarakkonuur. Bedizzamann veciz ifadesiylezihayatla fiilen ve halenkonuan (Allah) kavlen ve kelamen de konuur. NURS, ualar, 11. ua,9. Mesele, s. 215.

    Szlkte maddi ve manevi adan etkilemek, yaralamakanlamndaki kelm kknden masdar ismi olan kelam, konuma,sz syleme, szl etkiyi alglama manasna gelir. Konumamelekesinden yoksun bulunmaya aykr durum, zihinde bulunananlamn dille ifade edilmesi diye tanmlanan kelam, rfte azdankan anlalr sese verilen addr. Dini bir terim olarak da Allahnkonuma yetkinliine sahip bir varlk olduunu bildiren sfat diyetanmlanabilir. Kelam sfatna ilikin tartmalar erken dnemdebalam ve hem kelam ilminin domas hem adlandrlmaszerinde etkili olmutur. Kelam limleri, keyfiyeti konusunda farklgrler ileri srmekle birlikte Allahn kelam sfat bulunduugrnde birlemi ve naslarn yan sra akli delillerden hareketlebunu kantlamaya almlardr. Buna gre konumak bir yetkinlik,konuamamak ise eksiklik ve aczdir. Mahlkat konuturan Allahn,mahiyeti insanlarca tam olarak bilinemeyen bir konuma sfatnasahip olmas yetkin varlk oluunun gereidir; konuamamak iseAllah hakknda muhaldir. Allahn emreden, nehyeden ve bunlaryaratklarna bildiren bir varlk olmas da kelamn, ulhiyetinayrlmaz vasflar arasnda yer aldn gsterir. Yusuf evki YAVUZ,

    Kelm Maddesi, Trkiye Diyanet Vakf slam Ansiklopedisi, C. 25, Diyanet Yaynlar,

    Ankara 2002, s. 194.Ulhiyet risletsiz olamazNURS, Szler, 10. Sz, 2. aret, s. 64. diyenBedizzaman bunu daha ak bir ekilde yle ifade etmitir:

    nk nasl gne, ziy vermeksizin mmkn deildir; yle de,Ulhiyet de, peygamberleri gndermekle kendini gstermeksizinmmkn deildir.8 Ulhiyet risaleti, risalet ise vahyi, yani AllahnMtekellim ismiyle peygamberleriyle konumasn gerektirmektedir.Mtekellim ismi azam derecede Hz. Musada (a.s.) tecelli etmitir.9Kuranda Allahn Hz. Musaya (a.s.) Tur dann sa tarafndanseslendii, onunla gizlice konumak iin kendisine yaklatrd,10

    dorudan konutuu11 ve bununla sekin kld12 bildirilmitir. Tur-iSinada Allahn kelamnn azami mertebesine mazhar olan Hazret-iMusa (a.s.) ancak birka kelam iitmeye tahamml edebilmitir. Hz.Musa (a.s.) hayretinden Senin konuman byle midir? diyesormutur. Allah ise Btn dillerin kuvveti benimdir diye karlkvermitir.13 Ezeli kelamda ehemmiyetine binaen ska zikredilen birkssa olan Hz. Musann (a.s.) kssasnn tevhid brhanlarndan

  • 7/28/2019 sm-i Mtekellim

    3/18

    birinin zerinde kelam sfatnn ve Mtekellim isminin mhrnngrlmesi dikkat ekicidir. Hz. Musa (a.s.) Allah ile konumak iinTur dana gittiinde kavmi ziynet eyalarn atete eritip brenbir buza heykeli yapar. Bu ie nderlik eden Smir ve adamlar

    Bu sizin de ilhnzdr, Musann da ilhdr. yle iken Musa, (ilhn

    burada) unuttu (da onu Turda aramaya gitti)14 diye vesvesevererek onlarn buzaya tapmalarn salarlar. Kuran, Musann(a.s.) kavmi iin Onun kendileriyle konumadn ve onlara hibiryol gstermediini grmediler mi?15, Onlar bu heykelin, szlerinekarlk vermediini, kendilerinden hibir zararuzaklatramayacan ve onlara hibir fayda salayamayacangrmezler mi?16 diye sorarak kavl17 ve kelam18 sahibi olmayannilah olamayacan beli ve mucizevi bir ekilde bildirmitir.

    Her ne kadar Hz. Musa (a.s.) Mtekellim ismine azami derecedemazhar olsa da, sm-i Azamn, dolaysyla tm Esmann azamiderecelerinin mazhar olan Peygamber Efendimizde (a.s.m.)Mtekellim isminin tecellisi olaanst bir mertebededir. Onun(a.s.m.) mehur mucizelerinin bir ekli de dalarn, talarn,aalarn ve hayvanlarn kendisiyle konumasdr. Sanki Onun(a.s.m.) hidayet hediyesinin manevi hayat, canszlara vehayvanlara da sirayet etmi ve onlar da nutka getirmitir.19phesiz Peygamber Efendimizin (a.s.m.) Mtekellim ismine azamiderecede mazhariyetinin asl nedeni krk vecihle mucize olanKuran ve Mira mucizesidir. Kuran sm-i Azamdan ve her isminazami mertebesinden geldii iin ayn zamanda Mtekellim ismininde en azami mertebesidir. Mira ise Kab- Kavseyn makamnda,yetmi bin perde arkasnda Mtekellim-i Ezelinin Resul-i EkremAleyhissalat Vesselama olan tekellm20 srrn tamaktadr.Peygamber Efendimiz (a.s.m.) Kab- Kavseyn makamna kpehadiyet ile Allahn kelamna ve ryetine mazhar olmu yegnevarlktr.21

    Risale-i Nur Klliyatnda Allah Mtekellim,22 Mtekellim-i Ezeli,23Mtekellim-i lim24 isimleriyle isimlendiren Bedizzaman kinattakibilerek yaradl, hikmetli tasarrufu, grerek idare ve terbiyeyi delil

    gstererek vahyin gerekliliini savunmutur. Kinatn mkemmellii,Allahn i ve fiillerinin mkemmelliini gerektirir. Mkemmel vesanatla yapan ise kusursuz bir bilgiye sahiptir. Kusursuz bilgi sahibiise elbette konumaldr. nk hibir kemal ve cemal gizli kalmakistemez. Bedizzamann ifadesiyle madem yapan bilir; elbettebilen konuur. Konuacaksa, konumasn bilenlerle dekonuacaktr. Konumasn bilenler iinde Allaha tam anlamyla,

  • 7/28/2019 sm-i Mtekellim

    4/18

    eksiksiz muhatap olabilen insanlarla mutlaka konuacaktr. nsanlariinde ise kabil-i hitap olabilen mkemmel insanlarla en ulvi birekilde konuacaktr.25 Nitekim bata Peygamber Efendimiz (a.s.m.)olmak zere yz yirmi drt bin peygamberle konumutur. Tmpeygamberler ve onlara gelen vahiy hakikatleri, Allahn kelam

    sfatnn ve Mtekellim oluunun en parlak ve kesin delilini tekiletmektedirler.

    Allahn Mtekellim ve Kurann da Allahn kelam olduunda tmslam mezhepleri gr birlii iindedirler. Ancak Kurann kelamsfat gibi kadim (ezeli) mi, yoksa mahlk (yaratlm) ve hdis(sonradan olma) mi olduu konusunda ok farkl grler nesrlm, ok iddetli tartmalar yrtlmtr. Bu konudaki bellibal grler Selef, Mutezile ve Eariye ile Mturidiyye tarafndansavunulmutur. Selefe gre Kuran Allahn kelmdr ve mahlkdeildir. Allahla kaimdir ve Ondan ayr deildir. Kuran ne yalnzanlam, ne de yalnz harflerden ibarettir; her ikisinin toplamndanoluur. Allah harflerle konuur; harfler de mahlk deildir. Kulunokuyuu, sesi ve okuma fiili yaratlmtr; Allah ile kaim deildir.Fakat dinlenilen Kuran mahlk deildir, Allah ile kaimdir. Allahnkelm Cibril vastasyla inzal olunan anlamn hikyesi deil,ibaresidir. Selefin benimsedii anlayn tam karsnda Mutezileningrleri yer alr. Mutezileye gre Kuran ses, harf, yet, srevb.lerinden olumakta; telif, tanzim, tenzil, inzal gibi huds(sonradan olma) nitelikleri tamaktadr. Bu nedenle kadim deil,mahlktur. Allahn konumas, Mtekellim olmas, kelam belli birmahalde, rnein Cebrailde, peygamberlerde, Levh-i Mhfuzda,insann okuyuunda yaratmasdr. Kurann kadim (ezeli) olmas,Allahn zat ile birlikte ikinci bir kadimin daha bulunmas demektir.Bu da tevhide ters der. (Ehl-i Snnet) Eari ve Maturidikelamclar Selef ile Mutezile arasnda bir yol izlediler. Bunlar kelam

    nefsi ve lfz olmak zere ikiye ayrdlar. Nefsi kelam (kelam-nefsi), Allahn zat ile kaim, mahiyetini anlayamayacamz ezeli birsfattr. Lfz kelm (kelm- lfz) ise nefsi kelma delalet eden sesve harflerden oluan Kurann lafzdr. Bu lfz kelam huds(sonradan olma) nitelikleri tad iin ezeli deildir, mahlktur.Ear ve Maturidler nefsi kelmn iitilip iitilmemesi konusundaayrlmlardr. Earlere gre nefsi kelam iitilebilir. nk var olanbir eyin iitilmesi de mmkndr. Maturidler ise nefsi kelamniitilemeyeceini savunurlar.26

    Cenab- Hak, kelamnn nihayetsizliini iki ayette sarih bir ekildeaklamtr. Bir ayette kendini Aziz ve Hakm olarak isimlendirdikten

  • 7/28/2019 sm-i Mtekellim

    5/18

    sonra Eer yeryzndeki aalar kalem, deniz de mrekkep olsa,arkasndan yedi deniz daha ona katlsa, Allahn szleri (yazmakla)yine de tkenmez27 diyerek kelamnn sonu olmadn bildirmitir.Dier bir ayette ise Peygamber Efendimize (a.s.m.) Rabbiminszlerini yazmak iin denizler mrekkep olsa ve bir o kadar da ilave

    etsek (denizlere deniz katsak); Rabbimin szleri tkenmeden ncedenizler tkenirdi28 demesini emretmitir.

    Kurann ok ehemmiyetli ve azametli bir hakikatini ifade eden buiki ayet, Risale-i Nur Klliyatnn Lemalar isimli eserinde akl, kalpvs. duygular tatmin edecek bir tarzda tefsir edilmitir. Namaztesbihatnda kendisine ilham edilen bu ayetlerin yzlercenktesinden bir nktesini alt cihetten kuatp, daire iine almaniyetinden bahseder Bedizzaman. Said Nursiye gre Allahnkelamnn nihayetsiz olmasnn en birinci sebebi, kelamn Onun ezelibir sfat olmasdr. Ezeli olan bir eyin ise zaman ve meknlasnrlanmas mmkn deildir. kincisi, bir zatn iitilen kelamnn,onun vcudunu bin delil gc ve kuvvetinde ispat etmesidir. Kurangibi bir kelamn Allahn varlna delaleti ise, her bir suresinin,ayetinin, kelimesinin; hatta harfinin mucizelii derecesinde ulalmas imknsz- nihayetsiz bir yceliktedir. ncs, Cenab-Hak Kuran ile tm insanlar, cinler, ruhlar ve meleklerlekonumaktadr. Her bir uur sahibi mr boyunca Cenab- Hakknezeli kelamndan kendi hissesini almaktadr. Drdncs, beerindi, zayf ve ruhsuz szlerini hava zerreleri saysnca oaltanCenab- Hakkn kendi kelamn hava leminden sema tabakalarnakadar nihayetsiz lemlerde yanklanacak, duyulacak ekilde teksiretmesidir.29 Beincisi, hareket eden, deien, farkllaan her birvarln kudretin mcessem kelimeleri ve ilmin kaderi kelimeleriolmas hakikatidir. Bu kelimeler de yine nihayetsizdir. Altncs vesonuncusu ise, meleklere, insanlara ve hatta hayvanlara gelenilhamlarn bir nevi lahi kelam olmasdr. Kinatn ezeli ve ebedipadiah olan Allahn, ordusu mahiyetindeki tm canllara daimiemirleri olan ilhamlar adedince nihayetsiz kelimeleri vardr.30

    Mtekellim-i Sermed olan Cenab- Hak hareket ve faaliyetle, kinat

    ve iindeki varlk trlerini sessizce konuturmaktadr. Said Nursininveciz ifadesiyle gklerin ve zeminin mteharrik mevcudlar vehareketleri, onlarn o konumalarndaki kelimelerdir ve teharrk isebir tekellmdr.31 Gklerin kelimeleri gneler, aylar, yldzlar,berkler, imekler, radlar, katrelerdir. Zeminin kelimeleri isehayvanat, nebatat, aalar, yapraklar, iekler, meyveler,tohumcuklardr.32 Risale-i Nur Klliyatnda bitkiler ve hayvanlarn

  • 7/28/2019 sm-i Mtekellim

    6/18

    (nebatat ve hayvanat) kelime-i tesbihfean33, kelamat-hikmet34, hayattar kelimat35, manidar kelimeler36 eklinde ifadeedilii bu adan manidardr. Yine ayn bak as yldzlarn kelime-ihikmetnma37, nurefan kelimat38, ehadet kelimeleri39 gibiifadelerle vasflandrlmasnda da ayn bak as sz konusudur.

    Fakat kinatn bu manevi konumasn iitmek iin nur-u imanasahip olmak gerekmektedir.40 O nur-u iman sayesinde rzgrlarnterennmatn, bulutlarn naralarn, denizlerin dalgalarnnnaamatn ve hakeza yamur, ku vs. gibi her neviden Rabbanikelamlar ve ulvi tesbihat iitir. Sanki kinat lahi bir musikidairesidir.41

    Bata insan olmak zere tm varlklarn seslerinin iitilmesi iinhavann olmas gerekir. Hava bir tarla gibi tek bir kelimetohumundan nnda milyonlar kelimeleri meyve verebilir. Kulanlanazar et ayine-i havaya, kelime-i vahide olur milyon kelimat42 ve

    latif eyler matbaa gibidir; baslan bir kelimeden bin kelime kar43

    szleriyle Bedizzaman bu hakikate dikkat ekmitir. Saysz sesleriayn anda oaltarak, kartrmakszn, bozmakszn iletebilenhavann Allahn Mtekellim ismine parlak bir ayna olduusylenebilir. yle ki bu ilahi kelam olunca ok daha harikulade birboyuta ular. Sradan, zayf ve ruhsuz szleri hava zerrelerisaysnca oaltan Mtekellim-i Ezeli, kendi kelam olan Kuranhava leminden sema tabakalarna kadar nihayetsiz lemlerdeyanklanacak ekilde oaltmaktadr.

    Cenab- Hakkn insanla konumas trldr. ura Suresinde buhakikat bizzat Cenab- Hak tarafndan yle ifade aklanmtr:Allah, bir insanla ancak vahiy yoluyla veya perde arkasndankonuur. Yahut bir eli (resul) gnderip, izniyle ona dilediinivahyeder. phesiz O Aliyy ve Hakmdir.44 Elmall Hamdi Yazragre vahiy yoluyla konumas, dorudan doruya vahyederek,gayet hzl ve gizli bir iaret halinde anlatarak ve birden bire kalbebrakp ilham suretiyle szn srf ruhani olarak- vastasz iedomas ve alnmasdr. Mira gecesi Peygamber Efendimizin(a.s.m.) Cenab- Hakla konumas bu yolun en zirve noktasdr.

    kinci yol olan perde arkasndan konumas ise, baz cisimlerde vekulaklarda kelam, sz yaratp iittirmesiyle birlikte kiminsylediinin grlmedii durumdur. Hz. Musann (a.s.) Cenab-Hakla konumas dorudan doruya kalbe deil, kulaktaki iitmegcne sylendiinden perde arkasndan olup bu yolun ahikasdr.Bir eli, resul vastasyla konumak olan nc yol ise, Hz. Cebrail(a.s.) gibi teblici bir melek vastasyla Cenab- Hakkn

  • 7/28/2019 sm-i Mtekellim

    7/18

    konumasdr. Cenab- Hakkn peygamberlerle ou zamankonumas bu ekilde gereklemektedir. Elmall Hamdi Yazr,peygamberlerin dier insanlara teblilerini de bu snfa dhiletmitir.45 Dier taraftan Hamdi Yazrn sz konusu ayetinnihayetinde tercih edilen Esma-i Hsnaya dair tespiti de gayet

    manidardr: Aliyy. nk O ok ulu, ok ycedir. Onun iininsanolu Onun yksekliine yetiip de kadm (ezel) olan kelamnolduu gibi almaya dayanamaz. Fakat Hakm, hkm ve hikmetsahibidir. Onun iin hikmetine gre vahiy veya ihya ile syler.46

    Risale-i Nurda vahiy, vahy- sarihi ve vahy-i zmn olarak ikiksma ayrlmtr. Birinci ksm olan vahy-i sarihide peygamberinmdahalesi sz konusu deildir. Vazifesi onda yalnzca tebli etmekve tercman olmaktr. Kuran ve baz kudsi hadisler birinci ksmagiren vahiylerdir. Vahy-i zmn olan ikinci ksm vahiylerde isepeygamberin itihadyla bir dahli sz konusudur. Vahy-i zmnnin zve hakikati vahye dayanmakla birlikte, ayrntl ifadesi veaklanmas ise peygamberin ferasetine veya ona gelen ilhamadayanmaktadr.47

    Kuranda Msnn annesine, onu emzir, bana bir eygelmesinden korktuun zaman onu denize (Nile) brak, korkma,zlme. nk biz onu sana dndreceiz ve onu peygamberlerdenklacaz diye vahyettik48 ve Rabbin bal arsna, dalardan,aalardan ve ardaklardan evler edin, sonra meyvelerin herbirinden de ye diye vahyettik49 gibi ayetler de bulunmaktadr. Bu

    ayetlerde geen vahiy kelimesi ilham manasndadr. Fakat ilhamnpek ok dereceleri vardr. Bedizzamann tabiriyle balarsnn vehayvanatn ilhamatndan tut, ta avam- nasn ve havass-beeriyenin ilhamatna kadar ve avam- melaikenin ilhamatndan tahavass- kerrubiyyunun ilhamatna kadar btn ilhamat, bir nevikelimat- Rabbaniyedir.50

    Avamdan havassa kadar tm meleklerle ilham vastasyla konuanCenab- Hak, hayvan trlerine ilhamnda meleklere de vazifevermitir. Yeryznde hayvan trlerine nezaret etmekle grevlimeleklerin vazifelerinden biri de51 evamir-i lahiyeyi o neve bir nevi

    ilham etmektir.52lham manasna gelen vahiy kelimesiyle Kuranda ifade edilen birhakikati, vahyi kabul etmeyen felsefe sevk-i tabii olaraknitelendirmitir. Bedizzamana gre hayvanlardaki bu duygunun

    ilham- ftri, saika-i lahi, sevk-i kaderi ve saika ilhamtabirleriyle ifade edilmesi gerekir. Ona gre gz kr olan bir kedininihtiyac olan ilac bulmas, salk memuru mahiyetindeki kartaln bir

  • 7/28/2019 sm-i Mtekellim

    8/18

    gnlk uzaklktaki bir cenazeyi tespit etmesi ve yeni dnyaya gelmibir arnn bir gnlk mesafeyi gidip yolunu kaybetmeden geridnmesi bu hakikatin en arpc misalleridir.53 Hayvanlarn kinatlaolan mnasebetlerini, hayat artlarn ve yeteneklerini ok ksa birsrede renmelerinin srr da ilhama mazhar olmalarndan

    kaynaklanmaktadr.54 Bu his hayvanlardan ok daha gelimi ekliyleinsanlarda da vardr. nsann dnyasndan gayp lemlerine pencereaan ve daima doruyu syleyen bu his onun altnc hissidir.55

    Bedizzaman, insanln yeryz hkimiyetinin, medeniyetinin veyksek teknolojisinin asl sebebini nevinin gcne ve zeksnabalamaz. Benlik, enaniyet ve gurur sahibi insanlar temsil edenKarunun Ben kendi ilmimle, kendi iktidarmla kazandmmealindeki haksz ve hakikatsiz sznn Kuranda gemesini buanlamda ibretli bulur. nk insan tm varlklar iinde nazl birocuktan farkszdr. Alamasyla, istemesiyle ya da hazin haliyleefkati celbederek isteklerine kavuan bir ocuk misali, aslndainsanolu da, acziyle Allahn kudretini ve fakryla Allahn rahmetinicelbettii iin gl ve zengindir. Bedizzamann esiz ifadesiyle

    onun aczi iin ona muavenet edilmi, onun fakr iin ona ihsanedilmi, onun cehli iin ilham edilmi, onun ihtiyac iin ona ikramedilmitir.56

    nsanln terakkisini ve medeniyetini nbvvet yoluna ve dinlerinilhamna balayan Said Nursinin Avrupa medeniyetine bak da bueksendedir. 1933-1934l yllarda57 telif ettii bir eserinde Avrupa

    medeniyetine toptanc yaklamad, tespitlerinde mspet ve menfitaraflarn beraber dnp hakperestlii esas ald grlr. Onagre sevlik din-i hakiksinden ald feyz ile hayat- itimaiye-ibeeriyeye nfi sanatlar ve adalet ve hakkaniyete hizmet edenfnunlar takip eden birinci Avrupa ile felsefe-i tabiiyeninzulmetiyle, medeniyetin seyyiatn mehsin zannederek, beerisefahate ve dallete sevk eden bozulmu ikinci Avrupa58 olmakzere iki ayr Avrupa vardr. kinci Avrupa olan seyyie kefesinin,hayr kefesi olan birincisine ar bast tespitinde bulunanBedizzaman, yine de bu medeniyeti tmyle reddetme yolunu

    tercih etmemitir. nk o, medeniyette grlen mehasin veterakkiyat- sanayi59 gibi gelimeleri, mukaddes olan her eyi inkreden ateist felsefenin bir rn olarak deerlendirmemitir. Aksineinsanln yakalad tm ykselileri, bata Kurn olmak zerebtn semavi kitaplarn ilham olarak grmtr. Said Nursi,

    gnahlar iyiliklerine galebe etmesiyle kusan bir medeniyetinyeryzn kanla bulatrmas60 olarak tarif ettii dnyann iki

  • 7/28/2019 sm-i Mtekellim

    9/18

    byk savandan ilki olan Birinci Dnya Sava esnasnda yazdtefsirinde u terakkiyat- hzra, tamamyla dinlerden alnaniaretlerden, vecizelerden hsl olan ilhamlar zerine vcudagelmilerdir61 diyerek gemii gelecei aynas olarak grmtr.Peygamberlerin, ibretli kssalaryla manevi alanda, mucizeleriyle ise

    maddi alanda insanla her ynyle rehber olduklarna dikkatekmitir. Hatta insanln henz kefedemedii, fakat gelecektezamanla bulaca birok icad peygamber mucizelerinin dersverdiini sylemitir.62

    Said Nursi, imann akl ve dimada deil, kalbde ve vicdandaolduunu savunur. Bu nedenle dimadaki vesveselerin veihtimallerin kalbe girmedii srece- iman sarsmayacan syler.Ona gre fikir ve dima, imann bekisi; hakkalyakin, imann

    ruhu; altnc his olan saika, imann tark; hads ve ilham ise,imann delilidir.63 Hadsi imek gibi bir srat-i intikal diye tarifeden Bedizzamana gre ilham ise, hadsin muzaafdr.64

    Bedizzaman evliya ilhamlarnda istemeden de olsa- baz arzalarnve hatalarn olabileceini belirtmitir.65 Tasavvufu yanl anlayparla kaan, Kurann ve Snnetin llerini dikkate almayan birksm kiiler tarafndan ilhamn vahiy gibi zannedilmesi ve ilhamvahyin bir tr olarak grlmesi Said Nursiye gre en bykhatalardandr.66 Hatta nefis sevgisi tayan ve enaniyetini terketmeyen bir ksm sofilerin kalbine ilham olarak gelen czi manalarkelamullah zannedip, ayet olarak tabir etmeleri ise, onun tabiriyle

    hata-i mahzdr, yzde yz hatadr.67

    Cenab- Hakkn kelam olmak itibariyle birbirine benzeyen vahiy veilham arasndaki farklara dair Nur Risalelerinde u noktalarbelirtilmitir. Vahiy peygamberlere gelir, ekseri melekvastasyladr,68 glgesizdir, sfdir ve havassa zeldir.69 lham iseekserisi vastaszdr,70 glgelidir, renkler karr ve umumidir.71

    Mtekellim-i Ezeli olan Allahn iki trl konumas vardr. Birisi czive hastr ki ilhamn zelliidir, dieri ise klli ve mmdr ki vahyinmahiyetidir. Bedizzaman Allaha ait bu iki farkl konumann herkestarafndan daha rahat anlalabilmesi iin sultan ve gnetemsillerine bavurmutur. Mesela sultann -tek olduu halde-sradan bir halkyla, onun kk bir ihtiyacna dair, zel bir telefonladostane konumasyla; byk bir memuruyla, memleketinintamamn ilgilendiren meseleleri, ihtiaml fermanyla, sultan vehalife makamnda muhatap oluu arasnda ok byk farklar vardr.Yine benzer ekilde gne de tektir; fakat kk bir aynada, onunkabiliyeti orannda ss, ve yedi renginin czi zellikleriyle

  • 7/28/2019 sm-i Mtekellim

    10/18

    yansd ayn anda yeryznn yarsn ve gne sisteminintamamn ihtiaml bir ekilde nurlandrmakta, gezegenlerini bykbir manevra meydannn etrafnda seyahat ettirmektedir.72 Allahtangelen vahiy ve ilham da, mazharlarn kabiliyetlerine gre farkllk arzeder. Bir padiahn veziriyle konumas ile bir vatandayla

    konumas elbette ayn deildir. Vezirini huzura kabul edip btnlkeyi ilgilendiren meseleleri konuurken, raiyyetinden birisiyle, okiiyi ilgilendiren zel bir meseleyi telefonla grmesi yeterlidir.Bunun gibi, Cenab- Hakkn peygamberlerle konumas btninsanl ilgilendiren konulardadr. Veli bir kuluyla grmesi ise,genelde hususiyet arz eder. te u srdandr ki, kalbin telefonuylavastasz mnacat eden bir veli der: Kalbim benim Rabbimdenhaber veriyor. Demiyor, Rabbl leminden haber veriyor. Hemder: Kalbim Rabbimin aynasdr, ardr. Demiyor Rabbl lemininardr73. lham her zaman grlen bir keyfiyet deildir. lhama

    mazhar olan kii zaman zaman bir inkiaf hali yaar. Bu halde iken,duygular daha hassas bir alc eklini alr. lhama mazhar kii eerbir air ise kendisine gelen ilhamla yeni bir iir yazar. Eer birkifse, insanla yeni bir eser takdim eder. Eer bir lim ise, ilimdeyeni bir merhaleye imza atar. Kendisine ilham gelen kii, o andabunu kaydedebilirse orijinal eserini ortaya koyar. Yoksa daha sonraurasa bile ayn hali yakalayamaz.74

    Risale-i Nurda ilhamn mahiyeti ve hikmeti drt nurani hakikatleifade edilmitir: Birincisi, teveddd- lahi diye tabir edilen,Allahn kendini sohbetiyle sevdirmesidir. kincisi, icabat- Rahmanidiye tabir edilen, kullarnn dualarna perdeler arkasnda cevapvermesidir. ncs ise, imdadat- Rabbani denilen, kullarnnimdat isteyen feryatlarna, konumasyla yetimesidir. Drdncs,

    ihsasat- Sbhani ifadesiyle, Allahn varln ve yaknln kalptelefonundan konumasyla hissettirmesidir.75

    Vahyin kudsi hakikati ise be esasa dayandrlarak aklanmtr:Birincisi, tenezzl- lahi denilen insan aklnn seviyesine greonunla konumasdr. kincisi, taarrf- Rabbani denilen, Allahnkendi esiz ezeli szleriyle kendini tantmas, tarif etmesi hakikatidir.

    ncs, mukabele-i Rabbani olarak tabir edilen, Allahnkendisine ynelik dualara ve krlere fiilen olduu gibi, szyle dekarlk vermesidir. Drdncs ise, mkleme-i Sbhani denilen,sermedi hayatnn ve ihatal ilminin gerei olan kusursuz, mucizevikelamn gstermesidir. Beincisi, ir- Samedani denilen,ulhiyetin gerei olarak kendi vcudunu konumasyla ispat etmesihakikatidir.76

  • 7/28/2019 sm-i Mtekellim

    11/18

    Yemeklerin biri gda, dieri meyve olmak zere iki ksm olmasmisali, Bedizzamana gre kelamn da iki tr vardr. Gdamanasndaki bir ksm kelamlar tekrarlandka ruha ve fikre hayatverir. Meyve kabilinden itah aan kelamlarn ise tekrarnda usan,deiiminde lezzet vardr.77 Btn ayetleriyle Kuran ruhlarn,

    kalplerin, akllarn vs. gdas hkmnde olduundan gdahkmndedir; tekrarnda lezzet ve huzur vardr. Hatta Kuran yalnzinsanln manevi ihtiyac deildir, belki hayattar hakikatleriyle

    hayat- kinatn ruhudur ve uur-u kinatn akldr.78

    Kelam gcn, yksekliini ve gzelliini drt kaynaktan alr. Bunlarmtekellim, muhatap, maksat ve makamdr. Baka birifadeyle Kim sylemi? Kime sylemi? Ne iin sylemi? Nemakamda sylemi?. Kuran bu drt kaynak itibariyle ei benzeriolmayan bir kitaptr.79 Mtekellim, btn lemlerin Rabbi ve btnkinatn Halk olan Allahtr. Muhatap ise, btn kinat vemeleklerin en byklerinden Cebraili (a.s.) arkasnda brakp Kab-Kavseyn makamna kan ve btn varlklarn temsilcisi olan Hz.Muhammeddir (a.s.m.). Maksad ise, tevhid, nbvvet, hair,ubudiyet ve adalet gibi iki dnya saadetine (saadet-i dareyn),kinatn yaradl sebeplerine ve ondaki Rabbani maksatlara dairinsann tek bana kavramakta aciz kalaca klli meselelerdir.80Kuran- Kerim, zerrelerden galaksilere, yerden Ara kadar her eytasarruf altnda olan bir Yaratcnn i bandayken, sz ile fiilinibirletirmesi, kendi fiilini hem gze, hem kulaa tasvir etmesimakamnda esiz ezeli bir hitaptr.81

    Kuran birinci derecede, Mtekellim-i Ezeli olan Allahn her eyikuatan Rububiyetin geni makamndan, kinat adna muhatap olanPeygamber Efendimizin (a.s.m.) geni makamna hitap etmi olsada, bu hakikatle snrl deildir. Belki btn insanlarn her asrdakiiradlarnn yksek makamndan avam tabakasnn akllarnokamak derecesine kadar herkesi muhatap alan bir mahiyetesahiptir.82 Kurann tenezzlat- ilahiye hakikati gerei avamtabakasna hitap etmesi onun iin bir nakise deil, aksinemkemmelliktir.83 nk bir kelam, bir ynden mtekellime baksa

    da birka ynden muhatabna bakar. Kurann en birinci muhatabinsandr ve insanlar iinde en byk kitle ise avamdr. Kurannmaksad insann bilmediklerini bildirmek ve retmektir. Bunun iininsann Kurandan rkmemesi ve onu anlamas gerekir. lim birinin,bir ocukla konuurken onun seviyesine inip, onun ivesiylekonumas misali Cenab- Hak da insanlarla konuurken onlarnseviyesine inmi, tenezzl etmi, akl terazilerinin tartabilecei

  • 7/28/2019 sm-i Mtekellim

    12/18

    lde konumutur.84 Bylelikle Kuran insanla her daim imam,mrid, rehber ve muallim olmutur. nsan duasn ondan renmi,meselelerini onun lisanyla zikretmi, edeb-i muaeretini vs. ondanders almtr.85

    Bedizzaman, Kurann mukaddes kelamlarna pek bykkuvvetlerin, bereketlerin ve feyizlerin balandn syledikten sonrabu ilahi kelime ve kelamlar mukaddes marapalara benzetmitir.Kurana muhatap herkesin kalpleriyle aldklar zevki ise ma-ihayat ve arab- Cennet tabirleriyle ifade etmitir.86 Ona greKurann tekellm- lh haysiyetiyle ald kudsiyet ve okudsiyetten gelen feyizler ve nurlar ok ehemmiyetlidir.87 yle ki,28. Szn giriinde Cennete dair Kuran ayetlerini Cennettendaha gzel, hrilerinden daha latf, selsebilinden daha tatl88 olaraktarif etmitir. Said Nursiye gre Mkellim-i Ezeli olan Allahnkelam, mukabilinde Cennet de olsa -yaratlm olan- her eydendaha gzel ve mkemmeldir. nk kelamullah ezeli ve ebedidir,yaratlm deildir, Allahn zatna mahsustur. En byk bir nimetolsa bile Cennet yaratlmtr, mahlktur, ancak ebedi olabilir.

    Cennetin nimetlerinden bile ehemmiyetli ve lezzetli olan Kurananasl muhatab olunaca da ehemmiyetlidir. Cenab- Hakkn ezelihitabna en gzel bir ekilde muhatap olmak iin ise hact- sfliyeve malayani halat terk etmek; yemek, imek gibi beeriihtiyalardan uzaklaarak melek gibi bir vaziyet taknmak ve Kuranyeni nazil oluyor gibi okumak ve dinlemek byk bir nem arz

    eder.89

    Said Nursiye gre Kurana trl muhatap olunabilir. BiriPeygamber Efendimizden (a.s.m.), ikincisi Hz. Cebrailden (a.s.),ncs ise Mtekellim-i Ezeli olan Allahtan dinliyor gibi bir kudsihalete mazhar olmaktr.90 Bunun devam olarak insann Kurannayetlerine fiilleriyle, halleriyle ve szleriyle tercman olupbakalarna da tercman olmas ve Kurann insanla gnderiligayesini hayatyla gstermesi gibi vazifeleri de bulunmaktadr.

    Her asrn derece-i fehmine, edeb rtbesine,Hem her asrdaki tabakata, derece-i istidad,Rtbe-i kabiliyet nisbetinde ediyor bir ifza-i nurn.

    Her asra, her asrdaki her tabakaya kaps kde.91Gy her demde, her yerde taze nzil oluyor o kelm- Rahmn.htiyarlandka zaman, Kurn da genleiyor.92

    Kelm- ezelden gelen, ebede gidecektir.93

    z

    Bir ztn vcudunu bildiren en zhir almet, konumasdr

  • 7/28/2019 sm-i Mtekellim

    13/18

    gereinden hareketle bu yazda, zatnn bir gerei ve olmazsaolmaz olarak Allahn kelam sfat ve Mtekellim ismi zerindedurulmutur. Konumak bir kemal, konuamamak ise byk bireksiklik olduundan, her trl kusur ve eksikliklerden mnezzeholan Allahn konumasnn zaruri olduu gerei dile getirilmitir.

    Canl ve uur sahibi varlklar saysz dillerle konuturan birYaratcnn konu(a)mamasnn aklen ve hakikaten imknszlnadikkat ekilmi, Allahn iki trl konumas olan ilham ve vahiyhakikatleri arasndaki farkllklara Risale-i Nurun verilerindenfaydalanlarak izahlar getirilmitir.

    Anahtar Kelimeler: Mtekellim, kelam sfat, Kuran, vahiy, ilham

    Abstract

    "The most obvious sign of the existence of a substance is hisutterance". Inspired by this fact, this article tries to explain God's

    attributes of Word and Speaking which are the necessity of hisSubstance. Speaking is perfection, and not being able to speak is afailure. Therefore, God who is exempted from every kind of failureshas to possess this attribute necessarily. The author draws attentionto the logical and factual impossibility of the failure of speaking byGod as a Creator who makes the living and the conscious beingsspeak in various languages. He also explains the differencesbetween the two types of God's speaking in forms of revelation andinspiration from Risale-i Nur's point of view.

    8. NURS, A.g.e., 10. Sz, 2. aret, s. 63.

    9. Bedizzaman Said NURS, Szler, Yeni Asya Neriyat, stanbul2001, s. 519.

    10. Kurn, Meryem Suresi, 19:52.

    11. Kurn, Nisa Suresi, 4:164; Araf Suresi, 7:143.

    12. Kurn, Araf Suresi, 7:144.

    13. NURS, Szler, 15. Szn Zeyli, s. 170; Mektubat, 26. Mektub,1. Mebhas, s. 300.

    14. Kurn, Taha Suresi, 20:88.

    15. Kurn, Araf Suresi, 7:148.

    16. Kurn, Taha Suresi, 20:89.

    17. Kurn, Taha Suresi, 20:89.

    18. Kurn, Araf Suresi, 7:148.

  • 7/28/2019 sm-i Mtekellim

    14/18

    19. Bedizzaman Said NURS, Muhakemat, Yeni Asya Neriyat,stanbul 202, s. 159.

    20. Bedizzaman Said NURS, Mesnevi-i Nuriye, Yeni Asya Neriyat,stanbul 2004, s. 120.

    21. NURS, Szler, 31. Sz, 2. Esas, s. 518.22. NURS, Szler, s. 519; Mesnevi-i Nuriye, s. 215.

    23. NURS, Szler, s. 416; Mektubat, s. 383, 390; ualar, s. 135,216, 218; Mesnevi-i Nuriye, s. 119.

    24. NURS, ualar, s. 215.

    25. Bedizzaman Said NURS, Mektubat, Yeni Asya Neriyat,stanbul 2001, s. 90-91.

    26. dem ZALP, Kelm Maddesi, slam Ansiklopedisi, (evrimii)http://www.cileweb.net/

    27. Kurn, Lokman Suresi, 31: 27.

    28. Kurn, Kehf Suresi, 18: 109.

    29. Hem hak ve hakikati dinleyen ve syleyene sevap kazandranlaryalnz insanlar deildir. Cenab- Hakkn ziuur muhluklar veruhanileri ve melaikeleri kinat doldurmu, her tarafenlendirmiler. Madem ok sevap istersin; ihls esas tut ve yalnzrza-i lahiyi dn. Ta ki senin azndan kan mbarek kelimelerinhavadaki efradlar, ihls ile ve niyet-i sadka ile hayatlansn,canlansn, hadsiz ziuurun kulaklarna gidip onlar nurlandrsn, sanada sevap kazandrsn. nk mesela sen elhamdlillah dedin. Bukelam, milyonlarla byk kk elhamdlillah kelimeleri, havadaizn-i lahi ile yazlr. Nakka- Hakm abes ve israf yapmad iin, okesretli mbarek kelimeleri dinleyecek kadar hadsiz kulaklar halketmi. Eer ihlas ile, niyet-i sadka ile o havadaki kelimelerhayatlansalar, lezzetli birer meyve gibi ruhanilerin kulaklarna girer.(Lemalar, 20. Lema, 3. Sebep, s. 214)

    30. Bedizzaman Said NURS, Lemalar, Yeni Asya Neriyat, stanbul2001, s. 344-345.

    31. NURS, Mektubat, 24. Mektub, 1. Makam, 2. Remiz, s. 278.32. NURS, Szler, 33. Sz, 19. Pencere, s. 610.

    33. NURS, A.g.e., s. 128, 337, 399.

    34. NURS, A.g.e., s. 273.

    35. NURS, A.g.e., s. 394.

    36. NURS, A.g.e., s. 610.

  • 7/28/2019 sm-i Mtekellim

    15/18

    37. NURS, A.g.e., s. 128, 337, 399.

    38. NURS, A.g.e., s. 394.

    39. ualar, s. 45; Tarihe-i Hayat, s. 333.

    40. nsan kendi kelamn fehmettii gibi, iman kulayla zevil

    hayatn da, belki cemadatn da btn tesbihlerini fehmeder. Demekher ey sar adam gibi yalnz kendi kelamn anlar. nsan ise, btnmevcudatn lisanlaryla tekellm ettikleri Esma-i Hsnann delillerinifehmeder. (Mesnevi-i Nuriye, 10. Risale, s. 179)

    41. Bedizzaman Said NURS, aratl caz, Yeni Asya Neriyat,stanbul 2004, s. 71.

    42. NURS, Szler, Lemeat, s. 645.

    43. NURS, Mesnevi-i Nuriye, Hubab, s. 76.

    44. Kurn, ura Suresi, 42:51.

    45. Elmall M. Hamdi Yazr, Hak Dini Kuran Dili, C. 7, FezaGazetecilik A.., stanbul, s. 35.

    46. YAZIR, A.g.e, s. 37.

    47. NURS, Mektubat, 19. Mektub, 2. Esas, s. 94.

    48. Kurn, Kasas Suresi, 28:7.

    49. Kurn, Nahl Suresi, 16:68.

    50. NURS, Mektubat, 29. Mektup, 4. Telvih, s. 432.

    51. Bedizzamana gre meleklerin dier klli vazifeleri unlardr:Rububiyetin tecelliyatn memur olduu nevde mahede etmek,kudret ve rahmetin cilvelerini o nevde mtalaa etmek, o nevinefal-i ihtiyarisini bir nevi tanzim etmek, onlarn tesbihat-maneviyelerini melek lisaniyle temsil etmek, onlarn hayatlarylaFtr- Zlcelale kar takdim ettii tahiyyat- maneviyelerini meleklisaniyle ilan etmek ve onlara verilen cihazat hsn- istimal etmekve baz gayelere tevcih etmek ve bir nevi tanzim etmek. (Szler, s.318)

    52. NURS, Szler, 24. Sz, 4. Dal, s. 318.

    53. NURS, Mektubat, 28. Mektub, 1. Risale olan 1. Mesele, s. 333.54. NURS, Szler, 23. Sz, 4. Nokta, s. 285.

    55. Beerin havassl-hums-u zahire ve batnadan baka, alem-igayba kar alan pek ok pencereleri var. Gayr- meur pek okhisleri var. Hiss-i samia, basra, zaika olduu gibi, bir hiss-i sadise-isadka olan saika vardr. Hem bir hiss-i sabia-i barika olan aika var.

  • 7/28/2019 sm-i Mtekellim

    16/18

    O evk ve sevk yalan sylemez. Yanl gidemez. (Mesnevi-i Nuriye,Nokta, s. 215)

    56. NURS, Szler, 23. Sz, 2. Mebhas, 4. Nkte, s. 296.

    57. Bu eserin asl, Hicri 1340, Miladi 1921 senesinde telif edilen ve

    daha sonra Mesnevi-i Nuriye kitab iinde bir araya getirilen ZhreRisalesidir.

    58. NURS, Lemalar, s. 119

    59. NURS, Mesnevi-i Nuriye, s. 77.

    60. Bedizzaman Said NURS, Hutbe-i amiye, Yeni Asya Neriyat,stanbul 1995, s. 42.

    61. NURS, aratl caz, s. 256.

    62. aratl cazn iki sayfasnda anlatt bu ehemmiyetli hakikati,bu eserinin telifinden 14 sene sonra kaleme ald 22. Szn 2.Makamnn on iki sayfasnda genie izah etmitir.

    63. NURS, Szler, Lemaat, s. 673.

    64. NURS, Mesnevi-i Nuriye, Nokta, s. 215.

    65. NURS, Szler, 24. Sz, 3. Dal, 5. Asl, s. 308.

    66. NURS, Mektubat, 29. Mektub, 9. Ksm, 8. Telvih, Drdncs,s. 438.

    67. NURS, A.g.e., 29. Mektub, 9. Ksm, 4. Telvih, s. 432.

    68. NURS, Szler, 12. Sz, s. 125.

    69. NURS, ualar, 7. ua, s. 116.

    70. NURS, Szler, 12. Sz, s. 125.

    71. NURS, ualar, 7. ua, s. 116.

    72. NURS, Szler, 31. Sz, 1. Esas, 516-518; Szler, 12. Sz, 4.Esas, 123

    73. NURS, A.g.e., 12. Sz, s. 124.

    74. Risale-i Nur Enstits, Enstit Sayfas, Geree Ulamada BilgiKaynaklarmz, (evrimii) http://www.risaleinurenstitusu.org/,01.02.2002.75. NURS, ualar, 7. ua, s. 116-117.

    76. NURS, ualar, 7. ua, s. 115.

    77. NURS, aratl caz, Sure-i Bakara, s. 35.

    78. NURS, Szler, 10. Szn Zeyli, s. 103.

  • 7/28/2019 sm-i Mtekellim

    17/18

    79. NURS, A.g.e., 25. Sz, 2. ulenin 3. Nuru, s. 395.

    80. NURS, A.g.e., 1. Zeyl, 6. Nokta, s. 413.

    81. NURS, A.g.e., 25. Sz, 2. ulenin 3. Nuru, s. 396; Mesele-ivahide, iki mtekellimden sudur eder. Birisi, mebde ve mntehas ve

    siyak ve sibaka mlyemetini ve ehavatyla nispetini ve mevzi-imnasipte istimalini, yani, mnbit bir zeminde sarfn nazara aldiin, o fende olan maharetine ve melekesine ve ilmine dellet ettiihalde, teki mtekellim u noktalar ihmal ettii iin sathiyetine vetaklidiyetine dellet eder. Hlbuki kelm yine o kelmdr. Eer aklnbunu fark etmezse, ruhun hisseder. (Muhakemat, s. 150); Bkz:aratl caz, s. 166.

    82. NURS, Szler, 25. Sz, Emirda iei, s. 416-417; ualar, 11.ua, 10. Mesele, s. 218-219.

    83. Btn zamanlarda, btn insanlarn madd ve mnevihtiyalarn temin iin nzil olan Kurnn hrikulde hiz olduucmiiyet ve vsatle beraber, tabakat- beerin hissiyatna yaptmrat ve okamalar, bilhassa en byk tabakay tekil eden avm- nsn fehmini okayarak, tevcih-i hitap esnasnda yapttenezzlt, Kurnn keml-i belgatine delil ve bhir bir brhanolduu halde, hasta olan nefislerin dalletine sebep olmutur. nkzamanlarn ihtiyalar mtehaliftir. nsanlar fikirce, hise, zekca,gabvete bir deildir. Kurn mriddir. rad umum oluyor. Bununiin, Kurnn ifadeleri zamanlarn ihtiyalarna, makamlarniktizasna, muhataplarn vaziyetlerine gre ayr ayr olmutur.Hakikat-i hal bu merkezde iken, en yksek, en gzel ifade eitleriniKurnn herbir ifdesinde aramak hat olduu gibi, muhatabnhissine, fehmine uygun olan bir slbun mizan ve mirsadyla,mtekellime bakan, elbette dallete der. (Mesnevi-i Nuriye,Katrenin Zeyli, s. 68)

    84. NURS, aratl caz, s. 209.

    85. NURS, Szler, 15. Szn Zeyli, s. 170.

    86. NURS, Mesnevi-i Nuriye, Hubab, s. 72-73.

    87. NURS, Mektubat, 26. Mektub, 8. Mesele, s. 327.88. NURS, Szler, 28. Sz, s. 458.

    89. NURS, Mektubat, 2. Risale olan 2. Ksm, 6. Nkte, s. 390.

    90. Kurn- Kerim okunurken, istimnda bulunduun zamanmuhtelif ekillerde dinleyebilirsin.1) Resul-i Ekrem Aleyhissalt Vesselm, nbvvet krssne kpnev-i beere hitaben Kurnn yetlerini tebli ederken, kraatini

  • 7/28/2019 sm-i Mtekellim

    18/18

    kalben ve hayalen dinlemek iin kulan o zamana gnder. O fem-imbarekinden kar gibi dinlemi olursun.2) Veya Cebril (a.s.) Hazret-i Muhammede (a.s.m.) tebliederken, her iki hazretin arasnda yaplan tebli-tebell vaziyetinidinler gibi ol.

    3) Veya Kab- Kavseyn makamnda, yetmi bin perde arkasndaMtekellim-i Ezelnin Resul-i Ekrem Aleyhissalt Vesselma olantekellmn dinler gibi ha-yal bir vaziyete gir. (Mesnevi-i Nuriye,Zeyll Habbe, s. 119)

    91. Risale-i Nur, Kurann bu asra bakan manevi mucizesidir. Kuranve iman hakikatlerini yediden yetmi yediye, avamdan havassaherkese ders veren esiz bir tefsirdir. Zaman ihtiyarlandkaKurann genletiinin en parlak delilidir. Birinci uadaki otuz ayetin delaletiyle Kuran tarafndan mjdelenen ve vlen bireserdir. yle ki Risale-i Nurun Trke lisan dahi Kurann medh-senasna mazhar olmutur. (Bkz: ualar, 1. ua, 3. Ayet, s. 625.

    92. NURS, Szler, s. 674-675.

    93. NURS, Muhakemat, s. 39; Eer o eriatn nevmisinden sualedersen ki, Nereden geliyorsunuz? Ve nereye gideceksiniz? Sanayle cevap verecekler ki: Biz kelm- ezelden gelmiiz. Nev-ibeerin selmeti iin ebedin yolunda refakat iin ebede gideceiz.u dnya-y faniyeyi kestikten sonra, bizim sr olan ir-tibatmzkesilirse de, daima mneviyatmz beerin rehberi ve gda-yrhnsidir. (Muhakemat, s. 142.)