Irena Fejzaj

Republika e Shqiperise Ministria e Arsimit dhe Shkences

Universiteti Aleksander Moisiu Durres

ISUFICENCA RENALE AKUTE

KUJDESI INFERMIEROR.

Punoi

Irena FEJZAJ

Koordinator Shkencor

Dr.Med.Endrit SINA

Dr.Med. Pirro PRIFTI

Irena Fejzaj

PERMBAJTJA

Objektivat...............................................................................................................

Permbajtja..............................................................................................................

Kapitulli 1................................................................................................................

Hyrje .......................................................................................................................

Anatomia...................................................................................................................

Etiologjia /Fizpatologjia............................................................................................

Tabloja klinike............................................................................................................

Diagnoza/Diagnozat diferenciale ...............................................................................

Trajtimi/Komplikacionet..............................................................................................

Menaxhimi infermieror ..............................................................................................

Kapitulli ll...................................................................................................................

Qellimi i studimit .........................................................................................................

Materiale dhe metodika................................................................................................

Studime statistikore dhe te dhenat statistikore..............................................................

Kapitulli lll..................................................................................................................

Rezultate .......................................................................................................................

Diskutime......................................................................................................................

Kapitulli lV..................................................................................................................

Konkluzioni...................................................................................................................

Rekomandime..............................................................................................................

Abstrakti......................................................................................................................

Fjalet kyce....................................................................................................................

Literatura............................................................................................................

Irena Fejzaj

Anatomia Renale

Veshkat luajne 4 funksione kryesore :

1 . Marrin pjesë në rregullimin e nxjerrje fluide dhe electrolite nga selektive

e ujit dhe elektroliteve , për të ekuilibruar eliminim e jashtëm dhe të prodhimit të brendshëm ;

2 Rregullon prodhimin, thithjen dhe sekretim të acideve dhe bazave ;

3 Eliminon disa produkte të metabolizmit ( ure , i kreatininës , pes acid urinës , etj ... ). ;

4 Prodhon hormoneve të përfshira :

në rregullimin e rrjedhës së gjakut dhe funksionin e veshkave ( renin , angiotensin ,prostaglandins ) ,

në prodhimin ( eritropoietin )

në rregullimin e metabolizmit phospho - kalcik ( calcitriol ) .

Irena Fejzaj

Anatomia makroskopike

Veshkat janë të vendosura në retroperitoneum , në murin e pasëm të barkut , anët e Kolonit As. dhe desc. prapa .

Pol e sipërme është në nivelin e kraharorit rruazë gjysmë lombare , pol inferior arrin rruazë 33 te mesit .

Veshka e drejtë është më e ulët se rreth 1/2 rruazë për praninë i mëlçisë në anën D . Mesi i veshkave është ku

enët e ILO-s veshkave dhe nervat renale dhe vjen nga uretëri .

Hilum çon në zgavrën renale sinus me anije rrafshuar , nerva , indeve , i rrethuar nga parenchyma veshkave ;

hilum renaluretres zgjerohet për të formuar

Pelvisit renal . Secili prej veshkave është mbuluar nga një kapsulë fibroze .

Anatomia mikroskopike

Në seksionin shigjete në veshkat qëndrojë 2 pjese :

Kortikale : pajisja është e vendosur në kapsulë renale në periferinë e parenchyma

formë harqe pjesë cortical dhe palce shkon në mes të ( piramidat ) si kolona e veshkave

Bertin .përmban :

ubtha p.sh. në kursin radial

Irena Fejzaj nga baza e piramida në periferi .

Medulla : është pjesa më e brendshme e formuar nga 10-12 piramida me bazë në pjesën e jashtme dhe

APEX drejt hilum ; kulmi hapet në një hi të vogël . Ajo përmban pjesë të sythe të trasha Henle dhe mbledhësit .

Funksioni sekretues shprehet nëpërmjet nephron (Nefronit)

1 Përkufizimi i Pathologjise

Dështimi akute renale ( ARF ) është një urgjencë mjekësore akute përcaktuar si një sindrom të humbjes së

pjesshme akute shpejtë ose funksioni i përgjithshëm dhe potencialisht i kthyeshëm renal nxjerrës ,

Në mënyrë tipike një parenchyma shëndetshme veshkave rrallë një nefropati vjetër .

• a është norma incidenca e 5% të pacientë të hospitalizuar , terapi përafërsisht 20 % zhvillimin e IRA intensive

.

• Në pacientët të cilët zhvillojnë izoluar IRA , të pashoqëruar nga të tjera vdekshmërisë sëmundje është

vlerësuar të jetë më pak se 10 % në krahasim me që zhvillon IRA në sëmundje të rëndë kritike

Irena Fejzaj Vdekshmëria e arritur në mes të 60-100 % në këto raste .

2 .Fiziopathologjia

• IRA ka një etiologji multifactorial që mund komplikojë një gamë të larmishme të veshkave dhe

extrarenal mund të jetë rezultat i tre kushteve :

- Përkeqësimi i perfuzioni veshkave

- Parenchyma e dëmtuar

- Mekanizmat pengues traktit urinar

• Faktorët predispozues janë : mosha , hipotension , sëmundjet aterosklerotike , trauma ,

diuretiket , NSAIDs , sepsa dhe sëmundje para-ekzistuese renale .

Zhvillohet brenda disa orë deri në disa ditë , kur veshkat humbin aftësinë e tyre për të hequr derivateve të tjerë

toksike dhe lëngjeve të tepërta nga trupi . Shkaku më i zakonshëm është zvogëluar rrjedhjen e gjakut të

veshkave , ose për shkak të dehidrimit, kirurgji , infeksion të rëndë ose një lëndim ( plagosje ) . Kur ul rrjedhjen

e gjakut të veshkave , derivateve të tjerë toksike dhe lëngjeve të tepërta nuk janë hequr si duhet nga trupi .

Trajtimi i dështimit akute renale mund të zgjidhur në disa ditë ose javë .

Por disa njerëz prodhojnë ndryshime të përhershme në strukturën e veshkave çojnë në dështimin kronike renale

. Një përqindje e vogël e tyre do të duhet të bëjnë dializë të rregullt ose transplantim të veshkave .

Nëse nuk trajtohet dështimi akute renale mund të zhvillohet komplikime që ndikojnë në tërë trupin . Ndër këto

janë :

- Infeksioni . Kjo është një nga komplikimet më të zakonshme për shkak se sistemi imun i pacientit nuk punon

si duhet

- Sindromi uremik ( uremia ) . Mund të shkaktojë marramendje të fuqishme , konfuzion, konfiskimet , rrahje

zemre të parregullt , dhe akumulimin e lëngjeve në mushkëri ( edemë pulmonare )

- Rritja kalium në gjak ( hyperkalemia ) . Kjo mund të çojë në probleme serioze të zemrës .

Gati gjysma e njerëzve që e zhvilluara dështim akute renale dhe shumica rimarrë funksionin e veshkave të

mjaftueshme për të udhëhequr një jetë normale .

Irena Fejzaj

Të moshuarit dhe ata që kanë probleme serioze mjekësore kanë më pak gjasa për të rifituar shëndetin e tyre të

mëparshme . Ata që vdesin , ta bëjë këtë për shkak të gjendjes se shkaktuar dështim i veshkave dhe jo për shkak

të vetë dështimi i veshkave .

3 Klasifikimi

• IRA prerenal

• IRA ose renale brendshëm

• IRA postrenal ose obstruktive

4 IRA prerenal etiologji :

Hypovolemia shkak të vërtetë apo rishpërndarjen e lëngjeve ulur volumin efektiv të qarkullimit të gjakut me

anë të një seri të kushte të tilla si :

• gjakderdhje të mëdha : traumatike , postoperative , Postpartum ,

goditjeve të ndryshme

• Disa antihipertensiv

• Humbjet gastrointestinale : vjellje , diarre , fistulat , kullon kirurgjik

• Lëkura dhe endokrine humbje : djegiet , djersitje e tepruar ,

djersitje , ethe , D.Ž. , Addison

• sekuestrimi lëngun hapësirë III : peritonit , pancreatitis , mbyllje e zorrëve

5 IRA prerenal etiologjia :

• IRA ishemi : mekanizmi ishemike bazohet hypoperfusion me rënë filtrat veshkave glomerular . Kështu ka

aktivizimi i vasoconstriction i renin - angiotensin II arteriole efferent .

Irena Fejzaj • Të gjitha këto procese të rezultojë në lezione te tubthave proximal me nekroza tubular ishemik akut .

Proceset e ishemise corticale dhe kongjestionale pengojnem palcen renale tubular te ndjekur me

ulje në normën e filtrimit glomerular ( GFR ) , duke rritur presionin prapambetur , reduktimin e mëtejshëm të

qarkullimit të gjakut te veshkave .

6 IRA etiologji brendshëm

Shkaqe specifike të përfaqësuara nga

• Sëmundjet glomerulare: glomerulopathies poststreptococice , endokardit bakterial sekondar , polyarteritis

nodosa .

• sëmundje vaskulare : - arteries renale ose venë mbyllje ( trombozë akute ose Thromboembolism )

• mbyllje e anijeve të vogla : atherothrombotic veshkave sëmundje , skleroderma , hypersensitivity angiitis ,

CID , hipertension malinje

• vaskulitis : polyarteritis mikroskopike , granulomatoza Wegener

Irena Fejzaj

7 Shkaqet jo specifike

• ishemia dhe reperfusion lëndimit

• Toxins : janë përgjegjës për 35% të AKT

• droga nephrotoxic : antibiotikët

( Gentamicin , neomicin , rifampicin )

jod citostatik - kontrast ,Phenylbutazone

• komponimet inorganike dhe organike , plumbi , ari ,arsenik , tetrachloride të karbonit , acid oxalic ,

• insekticide, kërpudha, vernoms

8 IRA etiologjia

• pengimi bilateral ureteral ose veshkave :

Kalculi , tumoret , koagulimi gjakut ,

Irena Fejzaj • më e ulët në brendësi pengimi : colum ren , uretrës ,

neoplazmes qafës së mitrës , prostatës , bllokade te fshikëz neurogjenike

Mekanizmi i IRA IRA obstruktive arrihet duke :

• Subrenale,pengesë urinare

• Mekanike bllokimin tubules në nivele të ndryshme .

9 Shkaqet e terapise specifike IRA

• ishemike : kirurgji , diuretiket , diuresis osmozike , djegiet , shoku hemoragjik

• Sepsis : shkakton nxitje e IRA

• pancreatitis

• trauma

• nekrozë bilateral cortical goditje akute , sepsis , DIC

• nephrotoxicity te nxitur nga droga

• hemoglobinuria

• nefrit akute intersticiale

• sëmundje renale vaskulare

• sëmundje atherothrombotic nga emboli kolesterolit

• Sindromi hemolitik uremic

10 • Kolaps hepatik lidhur me IRA :

sindroma hepato - renal është një formë dështimi i veshkave veçanti përparon me AKT .

Irena Fejzaj • rrjedhja e gjakut te veshkave është komprometuar

Ndryshimet strukturore veshkave ndodhin .

• dhe karakterizohet nga oliguria , azotemia progresive mbajtjes natriumi të rënda .

• Kjo është një sindrom që nuk reagon për të ngarkuar lëng ose diuretiket .

11 Vlerësimit të një pacienti me IRA

•Simptomatologjia dominohet nga prania lloj dhimbje colikes renale dhe pamja anuriei .

• Historia dhe ekzaminimin fizik :

Gjetjet objektive klinike janë :

- Macrorenie

- Distension I fshikëzes se urines

- Masa neoplastike.

- Ulja e ndjeshme e vëllimit të qarkullimit të gjakut në fakt manifestohet me hipotension , takikardi ,

djersitje, gjymtyrë të ftohtë, etje ,

-Oliguria .

Irena Fejzaj

Paisje analizimi e urines ne menyre automatike

12 Vlerësimit të një pacienti me IRA

• testi i urinës për diagnozën diferenciale mes IRA

prerenal , renal , postrenal .

• Analizat e gjakut .

• Provat Imazherike : fazat më të vlefshme te fazes akute .

• biopsia e veshkave në përgjithësi nuk është e nevojshme .

- Azotemia Fillimin ose shkaku i panjohur

- Prania e proteinuria rënda ose sindromi nefrotik

Irena Fejzaj

Biopsia renale nuk eshte nevojshme ne rastet e diagnozes pozitive te IRA.

13 Manifestimet klinike 1:

Insuficenca akute renale ka evolucion të brendshme ne keto faza :

• Faza e Debutimit

2-10 ditë ; përfshijnë dhimbje për shkak të gjendjes fillestare te pathologjise.

• Faza Sekundare

3-27 ditë ; shfaqet nje anuri e pjesshme

Sindromi uremic dominohet nga

• Sindromi uremic shfaq në IRA përfshin

Më shumë çrregullime të tilla si :

Irena Fejzaj - Kardiovaskulare : hipertension dështimi ICC lartë , arrhythmias , hipotension , edema periferike , uremic

pericarditis .

- Frymëmarrjes frymëmarrje Kussmaul , polipnee , edemë pulmonare

ARDS akute, uremic mushkerise .

14 Manifestimet klinike 2 :

- Ndihmon tretjen e ushqimit : përzier, të vjella , distension barkut , ,diarre apo kapsllëk , fryrje , gjakderdhje

gastrointestinale ,anoreksi .

- Letargji neuropsikiatrike , lodhje , agjitacion , spazma muskujve , vetëdija dëmtuar , komë, edemë cerebrale ,

acidosis , konfiskimet dhe tetaniforme

- Anemi hemorragjike , hemoliza uremic , leukocytosis ,trombocitopenia , çrregullime gjakderdhje

- Imun : imuno - depresioni

- Lekura : skuqje , djegie , sindrom rash , purpura , infeksion .

15 Manifestimet klinike 3 :

• Etapa e diuresis rinisë që përfshin një periudhë te shkurter ku observohet

- Poliuria hershëm : 4-7 ditë , kur dieresis përparon nga dita në ditë

- Periudha Polyuria e vonë kur diuresis ndryshon pas marrjes së lëngjeve , por aftësia epërqendrimit është i ulët

. Pacienti humbetpeshë , dobësi e përgjithshme , dhe nga ngjarjet e listuara më lartë përmirëson qendrimin

gradualisht.

16 Trajtimi

• Kompleksiteti etiopathogenical përfshin përcaktiminforma korrekte e IRA , përcaktimin fazën e tij

evolucionardhe zbatimin e trajtimit të duhur . Qëllimi është që të reduktohet faza mirëmbajtjes se IRA dhe

mundësitë e përmirësimit funksional .

Irena Fejzaj

Objektivat e trajtimit janë :

• parandalimin dhe eliminimin e shkaqeve te IRA

• Restaurimi dhe përmirësimi i funksionit renal

• Ribalancim acid - bazë dhe electrolite

• Parandalimin dhe luftimin e komplikime

• Bilancimi i lëngut duhet të vlerësohet çdo 8 orë dhe pesha trupore.

Trupi matur përditshme .Rivendosje për të ruajtur vëllimim optimal intravaskular me monitorimin

Haemodinamik PVC POAP .

17 Administrimi i diuretikeve

•Përgjigja për diuretiket është një tregues i ashpërsisë se dëmeve të diurezes veshkave duke nënkuptuar një

plagëmë pak serioze . Diuretiket e ANSA mund të konvertohet disa rastet e IRA me presence oliguria

nonoligurică . Megjithatë, mund të përkeqësohet funksioni renal .

• Në vend të fenoldopam preferojnë dopamine duke siguruar mbrojtje më të mirë .

• Hinibitoret vazospazmës, zvogëlojne Kalcium duke luajtur rol mitokondrial dhe intraqelizor parandalues .

18 Administrimi i diuretics

-Përdorimi i furosemidit në pjesën operative shkakton ngjitje te pozicionit Henle dhe pengon perthithjen aktive

te kripës natriumi duke çuar në një diureze jo te kenaqshme

Administrimi është vetëm pas restaurimit te volumit normal urinar .

Irena Fejzaj - Manitoli vepron duke rritur rrjedhjen renalet dhe fillimin e diurezes osmozike , duke rezultuar reduktimin

edemës intersticiale dhe celulare . parandalon evolucioni të AKT ; antioxidant e rëndësishem .

Përgjigja pas 2 orësh kërkon ndalimin e Manitolit, duke sjell lindjen Uropatiile dhe insuficenmcen obstruktive,

ne te njejten kohe roli i zemra dekompensohet dhe e gjithe situata përbëjnë nje kontraindikim ne vetvete. .

19 Korrigjimi i acidozes metabolike

• Për shkak të proteinave Katabolizmi . trajtohet vetëm kur ai është simptomatik (shfaq shenjat dhe simptomat e

nje dignoze positive)

- Administrimi i bikarbonat mund të ketë keto efekte

Efektet nga natriumi zhvendosje te trupezuar me mbeshtjelljen i oxyhemoglobin në të majtë të kurbës , alkalosis

me vonë

20 • Trajtimi i hipertensionit të rënda

Vasodilators

• peptide natriuretik atrial - rrit GFR nga zbutur rezistencën e para dhe postglomerulare .

Ka diuretik dhe natriuretik

• Hypocalcemia - shpesh pa rëndësi dhe nuk kërkon ndërhyrje klinike

• Hyperphosphataemia - gels per oris ose hidroksid alumini

21 • Hyperkalemia

-heqja e kaliumit në trup kryer duke përdorur shkëmbimin anionik ,kation :

Irena Fejzaj Kayexalati , 10 % glukonat kalciumi .

Në rastet të nje recurs te rëndë dhe trajtim - rezistente për dializë peritoneal apo hemodializë

• profilaksia stresi ulçerë - anti - H2 ; ka antacids përmbajnë magnez

• gjakderdhje Kontrollit - qelizat e kuqe kur anemia është simptomatike ; trajtim uremic gjakderdhje përdorur

vasopressin ne nevoje.

Cryoprecipitate

• Shmangia e drogës nephrotoxic - aminoglycosides , substanca radiocontrast , medikamente Magnezi

përmbajnë , NSAIDs , IEC . doza ,droga duhet të përshtatet sipas agravacionit te pathologjise.

22 • Ushqimi i Pacientit

- Futjen e kalorive në mënyrë kritike sëmurë IRA është 30-40 kcal / kg / ditë - mundësisht enteral , dhe NPT ,

një futje e ulët të natriumit , kaliumit , protein ,

- Kërkesa e përditshme është rreth 0,3-0,4 g / kg protein një vlerë të lartë biologjike nga administrata e

zgjidhjeve

amino esenciale

- Për të rekomandojë shtimin e metabolizmit të glukozës është 1U insulina glukozë 5g ; karbohidratet kanë një

efekt të pakët të Proteinave që lidhen me amino acidet esenciale

-

23 • Ul rrezikun e infeksionit –

Infeksionet janë shkaku më i zakonshëm dhe vdekja nga IRA

- Heqja e catheters urinar , vaskulare

-Zbulimi i të gjitha vatrave septik

- Masa të rrepta në procedures zbatuese

- Përdorimi i antibiotikëve për një qëllim profilaktike është IRA kundërindikuar në schiomb trajtim të fuqishëm

të Infeksionet janë të detyrueshme

• Trajtimet renale zëvendësuese – hemodializë CRRT

MENAXHIMI INFERMIEROR

Irena Fejzaj Njohja me pacientin dhe gjendjen e tij

Infermieri sapo te paraqitet femija me apendecit (i ekzaminuar nga nefrologu ne konsulte me urologun ) ,fillon

pergatitjet per kurimin te tij .Grumbullohen te dhena per gjendjen konkrete te tij ,merret material per analiza

,merren te dhena per historikun e semundjes ,reaksionet dhe semundjet shoqeruese qe mund te kete .Maten dhe

rregjistrohen shenjat jetesore .

Historia aktuale mjekësore ankesat e dhimbjeve , nauze , vome ,hipertermi , leukocite te rritur.

Historia e kaluar mjekësore rreth problemeve shoqerues

Shenjat Vitale(Frekuenca kardiake,Frekuenca respiratore , Tensioni arterial,Statusi neurologjik ,Temperatura )

Sistemi kardiovaskular : Për të përcaktuar shenjat vitale , prania ose mungesa e distensionit abdominal dhe te

qafës , zbehje , edemë, dhe tingujt jonormale të zemrës.

Sistemi hematologjike : Për të vleresuar nëse ekziston një rritje te leukociteve ; është një shenjë e infeksionit .

Sistemi urogjenital : Nëse eshte ose jo nen tension vezika urinare dhe ankesat per dhimbje.

Sistemi musculoskeletal : Për të vleresuar nëse ka vështirësi në lëvizje, dhimbje te kockave,nyjeve dhe a

ekziston një thyerje ose jo .

Qellimi dhe planifikimi i menaxhimit infermieror

Qellimi i kujdesit infermieror ka te beje pergatitjen fizike te femijes ; hidratimin e femijes;qetesimin e

dhimbjes ; trajtimin psikologjik te tij.

Veprimtaria infermierore

Përgatitja e kirurgjisë së përgjithshme

Kjo mund të bëhet nga infermieri kurpacienti ka hyrë në sallën e operacionit.

Firmosja e karteles

Firmosja e karteles kryhet nga familjaret e pacientit ose nga bashkeshoqeruesit e tij per te rene dakort per

proceduren qe do kryhet si dhe pasojat e mundshme qe mund te shfaqen pas kesaj.

Irena Fejzaj Pergatitja e lekures

Procedurat per pergatitjen e lekures si larja e saj dhe heqja e qimeve pa shkaktuar demtim apo irritim ,eshte

shume e rendesishme ne kirurgji.Heqja e qimeve eshte e nevojshme te behet ne zonen e fushes operatore per te

larguar mikroorganizmat te cilat mund te shkaktojne infeksion si pasoje e futjes se tyre ne plagen kirurgjikale .

Zbrazja e vezikes urinare

Nje vezike urinare e plote shkakton pengese ne punen e kirurgut dhe mund te shkaktoje demtimin e saj.Prandaj

kryhet vendosja e nje kateteri urinar per ta zbrazur ate .

Lengjet

Pacienti shpesh paraqitet me insuficience hidroelektrolitike .Perpara nderhyrjes kirurgjikale vendoset ekuilibri

elektrolitik .

Veshja e pacientit

Perpara se pacienti te merret ne sallen operatore kryhet veshja e tij.Infermieri i vesh nje bluze siper rrobave te

tij,nje kapuc salle per te mbuluar floket dhe ne kembe nje qeske robe ose plastike per t’i mbuluar kepucet .

Kujdesi per gojen

Perpara se pacienti te futet ne sallen operatore eshte shume e rendesishme larja e gojes per te larguar mbetjet

ushqimore qe mund te kene mbetur te cilat mund te aspirohen gjate anestezise.

Mjekimi

Aplikohen te gjitha medikamentet e pershkruara nga mjekju .Perpara aplikimit te tyre duhet te matet frekuenca

e pulsit dhe te frymemarrjes ,dhe te dhenat te shenohen ne kartelen infermierore .Informohet pacienti per

shfaqjen e veprimit te medikamenteve te dhena .

Informimi i pacientit ose/dhe te familjareve

Irena Fejzaj Nje sqarim dhe informim i kujdesshem i pacientit(Behet nje informim dhe shpjegim te shkurter pacientit nese

eshte ne gjendje te na kuptoje) dhe i familjareve apo i personave te tjere bashkeshoqerues per proceduren

operatore dhe ate qe pritet prej saj , duhet bere perpara operacionit.Informohen ne lidhje me: premedikimin –kur

do te behet dhe cfare ;Si do te kontrollohet dhimbja pas operacionit ;Pse kryhet monitorimi i shpeshte i shenjave

viale ;Rolin e bashepunimin e tij ne periudhen pas operacionit me qellim qe te mos kemi nderlikime.

Te tjera

Matja shenjave vitale .

Matja e peshes dhe gjatesise .

Kryerja e ekzaminimeve laboratorike ( hematokriti , glicemi esell , analiza e urines )

Vlerësim i statusit te dhimbjes:shkallën , vendndodhjen , karakteristikat

Dhenia e antibiotikeve me spekter intravenoze per te parandaluar infeksionin

Pergatitja per kirurgji

Rezultatet e pritshme :

-Eleminimi i ankthit dhe i frikes qe ndjen para operacionit

-Sqarimi i duhur e i qarte i familjareve apo personave te tjere per gjendjen e femijes se

tyre,rezultatet e pritshme -Kryerja e te gjitha procedurave te duhura per obeservimin e pacientit.

o KUJDESI INFERMIERORE

Diagnozat infermierore

-Dhimbje akute si pasoje e plages postoperative

-Nje frymemarrje joefektive ne lidhje me anestezine ose/dhe me pranine e sekrecioneve ne rruget e

frymemarrjes

-Deficite ne lengje

-Rreziku për infeksion si pasoje e prerjes kirurgjike.

-Njohuri të mangëta : në lidhje me kujdesin dhe sëmundjet që lidhen me mungesën e informacionit.

Qellimi dhe planifikimi

Irena Fejzaj Qetesimi i dhimbjes ;mirfunksionimi i sistemit respirator ;hidratimin;kujdesi per infeksionin ;mirinformim i

pacientit dhe te familjareve.

Veprimtaria e ushtruar per edukimin shendetesor

Dhënja tek pacienti një shpjegim të qartë te sëmundjes, çfarë të presi, si ta trajtoje dhe të jetoje me

semundjen.

Edukimi per përfshirjen e pacientit në teknikat e vetë-menaxhimit të sëmundjes, të tilla si identifikimi

dhe raportim të shpejtë të infeksioneve ose përkeqësimit të sëmundjes.

Inkurajohet pacienti të ketë komunikim të hapur dhe bashkepunues dhe ndjekje të rregullt me mjekun e

kujdesit parësor.

1. Materiali dhe metodika e punes

Metodologjia që është përdorur ka qënë kryesisht përmes një rishikimi të literaturës së huaj dhe vendase ne

lidhje me I.R.A.

Gjithashtu janë materializuar dijet dhe njohurite e fituara nga procesi mësimor. Gjithshtu eshte pasqyruar

përvoja ime gjate periudhes se ndjekjes te semureve ne “Spitalin rajonal Durrës”

2.Studim KLINIK

Pacienti : Fatos Kolldashi

Atësia : Faik

Mëmësia : Mereme

Irena Fejzaj Datëlindja: 23/02/1948

Vendëlindja:Kukes

Vendbanimi: Durrës

Reaksion nga medikamentet: Nuk ka

Diagnoza e Dërgimit : Uropatie

Sëmundje te tjera shoqeruese : Hipertension, Diabet II,Hernie diskale

Diagnoza përfundimtare: I.R.A

2.1 Ekzaminimi subjektiv fillon me marrjen e anamnezes e cila perfshin:

- Ankesat e te semurit

- Anamneza Morbi

- Anamneza Vitae

- Anamneza Familjare

- Anamneza Epidemiologjike

Anamneza :

Ankesa

Pacienti referon lodhje, palpitacion, tahacardi, djersitje

Ne analizat e urines prezenca e proteinurise

Anamneza Morbi :

Ka disa muaj që referon shqetësime të sipërpërmendura, nuk eshte trajtuar.

Trajtimi per pathologjite e tjera

Voltaren

Enap

Methformin

Anamneza Vitae :

Pacientja i eshte nenshtruar nje nderhyrje kirurgjikale ne stomak (ulcer gastrike ) para 6 vjetesh.

Anamneza Familjare:

Irena Fejzaj Babai i vdekur per shkaqe natyrore

Nena vdekur si pasoje e I.M.A

Ekzaminimi Objektiv: Pacientja paraqitet në gjendje të mir,me koshienc të ruajtur.

Ekzaminimi: Status lokal, Tahikardi, Aritmi, Lodhje, Djersitje, Disuri

Ekzaminimet:

1. Ekografi Renale

2. Analiza e Urines

2.2 Mjekimi

Dita e pare.dt: 05.09.2013 U prezantova me pacienten. Nga pyetjet mora informacion mbi veset e te semures.

Pacienti perdor duhan, alkool.Ankesat e pacjentes jan dhimbje gjoksi dhe djegie gjate urinimit ,gjithashtu u

informova rreth historis familjare të pacientes.E ema e pacietit kishte deceduar per shkak te I.M.A. vuajtur

nga,ndërsa pjestarët e tjer të familjes gezonin shëndet.

Data 06.09.2013

Pacienti eshte nen terapine e Diuretikeve dhe Antibiotikeve per diagnozen diferenciale te

uretririt.glomerolonefritit (Furosemid, Ciprinol)

Data 07.09.2013

Gjendja e pacientet e permirsuar, diureza e permirsuar, percaktohet mjekimi afatgjate i pacientit, situata e renit

D, jo e favorshme.Reni D vetem me 10 % te funksionit.

Rekomandim Renektomi D.!

.

Irena Fejzaj

2.3 Puna praktike që kam ushtruar në këtë pacient

Kam observuar pacientin në lidhje me shenjat klinike si pozicioni, ngjyra e lekurës dhe mukozave,

ngarkesa e gjuhës, menyren e frymëmarrjes dhe pjesëmarrjen e muskujve ndihmës respiratore.

Kam ndjekur ecurinë duke matur në vazhdimësi parametrat vital si frekuencën respiratore, pulsin, TA,

sasinë ditore te urinës, defekacionin.

Kam ndihmuar në aplikimin e procedurave rehabilituese fizioterapeutike.

Kam asistuar në aplikimin e terapise ditore.

Kam asistuar dhe ndihmuar pacientin në marrjen e rregullt të mjekimit.

Kam shoqeruar dhe mbështetur pacientin per kryerjen e procedurave diagnostikuese dhe mjekuese, si

dhe per nevojat personale.

Kam observuar për prezencën e somnolencës, irritabilitet, agresivitet, ankth, dhimbje koke ose

konfuzion.

kam vlerësuar per efekte anesore medikamentoze- ankth, takikardi, disritmia te zemrës, stimulim te

SNC, hipertension.

Kam asistuar ne mobilizimin e pacientit.

Irena Fejzaj

Konkluzione

Insuficenca Renale mund të jetë rezultat akut ose kronik i nje pathologjie te mbartur po e cila qendron nen

nje gjendje latent

Funksioni i veshkave është i humbur me shpejtësi, me shkaqet prerenale ose postrenale

Shkaqet Prerenal përfaqësohen kryesisht nga situata që çojnë për të zvogëluar rrjedhjen e gjakut të

veshkave, si hypovolemia (vëllim të ulët të gjakut), dehidratim i shkaktuar nga humbja e lëngjeve të trupit (të

vjella, diarre, djersitje, ethe), ulur futje fluide, medikamente të caktuara (për p.sh., diuretike), rrjedhjen

anormale të gjakut dhe të veshkave ose pengimin e arterieve renale shkak prolapsi venoz

Kryesisht pathologjia prek personat te cilet vuajne ose te pakten ne anamezen e tyre permenden raste te

Sepsis – infieksione te rend ate fitura gjate jetes

Intoksikimi medikamentoz – konsumimi per nje kohe te gjate te antiimflamatoreve non-steroidian

Mielom multiplu

Glomerulonefrita acute

Irena Fejzaj

REKOMANDIME

Ndergjegjesimi i personelit infermieror qe te tregoje kujdesin e duhur ne menaxhimin e pacienteve me I.R. akut

.

Personeli infermieror te mos kete neglizhence ne asnje procedure trajtuese te semundjes.

Personeli infermieror te kete nje kujdes te vecante ne parandalimin e infeksioneve nozokomiale gjate

menaxhimit te pacienteve me I.R.A

Irena Fejzaj

Referenca

1. Giovannucci E, Ëu K. Cancers of the colon and rectum. In: Schottenfeld D, Fraumeni J, eds. Cancer.

Epidemiology and Prevention. 3rd

ed. Oxford University Press; 2006.

2. American Cancer Society. Cancer Facts & Figures, 2010. American Cancer Society. Available

athttp://ëëë.cancer.org/Research/CancerFactsFigures/index. Accessed April 26, 2011.

3. Anagnostopoulos G, Sakorafas GH, Kostopoulos P, et al. Squamous cell carcinoma of the rectum: a case

report and revieë of the literature. Eur J Cancer Care (Engl). Mar 2005;14(1):70-4. [Medline].

4. Potter JD. Colorectal cancer: molecules and populations. J Natl Cancer Inst. Jun 2 1999;91(11):916-

32.[Medline]. [Full Text].

5. Leggett BA, Devereaux B, Biden K, Searle J, Young J, Jass J. Hyperplastic polyposis: association ëith

colorectal cancer. Am J Surg Pathol. Feb 2001;25(2):177-84. [Medline].

6. Ëheeler JM, Bodmer ËF, Mortensen NJ. DNA mismatch repair genes and colorectal cancer. Gut. Jul

2000;47(1):148-53. [Medline]. [Full Text].

7. Mak RH, McCarthy EP, Das P, et al. Adoption of preoperative radiation therapy for rectal cancer from

2000 to 2006: a Surveillance, Epidemiology, and End Results Patterns-of-Care Study. Int J Radiat

Oncol Biol Phys. Jul 15 2011;80(4):978-84. [Medline].

8. Rothëell PM, Foëkes GR, Belch JF, Ogaëa H, Ëarloë CP, Meade TË. Effect of daily aspirin on long-

term risk of death due to cancer: analysis of individual patient data from randomized trials. Lancet. Dec

7/2010; Early online publication;[Full Text].

9. Burn J, Gerdes AM, Macrae F, et al. Long-term effect of aspirin on cancer risk in carriers of hereditary

colorectal cancer: an analysis from the CAPP2 randomised controlled trial. Lancet. Dec 17

2011;378(9809):2081-7. [Medline]. [Full Text].

10. Rothëell PM, Price JF, Foëkes FG, Zanchetti A, Roncaglioni MC, Tognoni G, et al. Short-term effects

of daily aspirin on cancer incidence, mortality, and non-vascular death: analysis of the time course of

risks and benefits in 51 randomised controlled trials. Lancet. Apr 28 2012;379(9826):1602-

12. [Medline].

11. Yothers G, Sargent DJ, Ëolmark N, et al. Outcomes Among Black Patients Ëith Stage II and III Colon

Cancer Receiving Chemotherapy: An Analysis of ACCENT Adjuvant Trials. J Natl Cancer Inst. Oct 19

2011;103(20):1498-1506. [Medline]. [Full Text].

12. Robbins AS, Siegel RL, Jemal A. Racial disparities in stage-specific colorectal cancer mortality rates

from 1985 to 2008. J Clin Oncol. Feb 1 2012;30(4):401-5. [Medline].

Irena Fejzaj 13. Chao A, Thun MJ, Connell CJ, et al. Meat consumption and risk of colorectal cancer. JAMA. Jan 12

2005;293(2):172-82. [Medline].

14. Baron JA, Beach M, Mandel JS, van Stolk RU, Haile RË, Sandler RS, et al. Calcium supplements for

the prevention of colorectal adenomas. Calcium Polyp Prevention Study Group. N Engl J Med. Jan 14

1999;340(2):101-7. [Medline].

15. Ferrari P, Jenab M, Norat T, Moskal A, Slimani N, Olsen A, et al. Lifetime and baseline alcohol intake

and risk of colon and rectal cancers in the European prospective investigation into cancer and nutrition

(EPIC).Int J Cancer. Nov 1 2007;121(9):2065-72. [Medline].

16. Kabat GC, Hoëson CP, Ëynder EL. Beer consumption and rectal cancer. Int J Epidemiol. Dec

1986;15(4):494-501. [Medline].

17. Tsoi KK, Pau CY, Ëu ËK, Chan FK, Griffiths S, Sung JJ. Cigarette smoking and the risk of colorectal

cancer: a meta-analysis of prospective cohort studies. Clin Gastroenterol Hepatol. Jun 2009;7(6):682-

688.e1-5. [Medline].

18. Phipps AI, Baron J, Neëcomb PA. Prediagnostic smoking history, alcohol consumption, and colorectal

cancer survival: The Seattle Colon Cancer Family Registry. Cancer. Nov 1 2011;117(21):4948-

57.[Medline]. [Full Text].

19. Johns LE, Houlston RS. A systematic revieë and meta-analysis of familial colorectal cancer risk. Am J

Gastroenterol. Oct 2001;96(10):2992-3003. [Medline].

20. Burt RË. Familial risk and colorectal cancer. Gastroenterol Clin North Am. Dec 1996;25(4):793-

803.[Medline].

21. United States Preventive Services Task Force. Screening for Colorectal Cancer. AHRQ: Agency for

Healthcare Research and Quality. Available

athttp://ëëë.uspreventiveservicestaskforce.org/uspstf/uspscolo.htm. Accessed July 15, 2009.

22. de Ëijkerslooth TR, Stoop EM, Bossuyt PM, Meijer GA, van Ballegooijen M, van Roon AH, et al.

Immunochemical Fecal Occult Blood Testing Is Equally Sensitive for Proximal and Distal Advanced

Neoplasia. Am J Gastroenterol. Jul 31 2012;[Medline].

23. Nelson H, Petrelli N, Carlin A, Couture J, Fleshman J, Guillem J, et al. Guidelines 2000 for colon and

rectal cancer surgery. J Natl Cancer Inst. Apr 18 2001;93(8):583-96. [Medline].

24. Schoen RE, Pinsky PF, Ëeissfeld JL, Yokochi LA, Church T, Laiyemo AO, et al. Colorectal-Cancer

Incidence and Mortality ëith Screening Flexible Sigmoidoscopy. N Engl J Med. May 21 2012;[Medline].

25. Brounts LR, Lehmann RK, Lesperance KE, Broën TA, Steele SR. Improved rates of colorectal cancer

screening in an equal access population. Am J Surg. May 2009;197(5):609-12; discussion 612-

3.[Medline].

Irena Fejzaj 26. Meredith KL, Hoffe SE, Shibata D. The multidisciplinary management of rectal cancer. Surg Clin North

Am. Feb 2009;89(1):177-215, ix-x. [Medline].

27. Kapiteijn E, Marijnen CA, Nagtegaal ID, Putter H, Steup ËH, Ëiggers T. Preoperative radiotherapy

combined ëith total mesorectal excision for resectable rectal cancer. N Engl J Med. Aug 30

2001;345(9):638-46. [Medline].

28. Baxter NN, Garcia-Aguilar J. Organ preservation for rectal cancer. J Clin Oncol. Mar 10

2007;25(8):1014-20. [Medline].

29. Rothenberger D, Garcia-Aquilar J. Rectal cancer, local treatment. In: Current Therapy in Colon and

Rectal Surgery. 2nd

ed. Philadelphia, Pa: Mosby; 2005.

30. Peng J, Chen Ë, Venook AP, et al. Long-term outcome of early-stage rectal cancer undergoing standard

resection and local excision. Clin Colorectal Cancer. Mar 1 2011;10(1):37-41. [Medline].

31. Ëeiser MR, Landmann RG, Ëong ËD, Shia J, Guillem JG, Temple LK, et al. Surgical salvage of

recurrent rectal cancer after transanal excision. Dis Colon Rectum. Jun 2005;48(6):1169-75. [Medline].

32. Bullard KM, Rothenberger DA. Colon, rectum, and anus. In: Schëartz SE, ed. Principles of Surgery.

8th

ed. Neë York, NY: McGraë Hill; 2005.

33. Li S, Chi P, Lin H, Lu X, Huang Y. Long-term outcomes of laparoscopic surgery versus open resection

for middle and loëer rectal cancer: an NTCLES study. Surg Endosc. Oct 2011;25(10):3175-

82. [Medline].

34. Green BL, Marshall HC, Collinson F, Quirke P, Guillou P, Jayne DG, et al. Long-term folloë-up of the

Medical Research Council CLASICC trial of conventional versus laparoscopically assisted resection in

colorectal cancer. Br J Surg. Nov 6 2012;[Medline].

35. van Helmond J, Beart RË. Cancer of the rectum: Operative management and adjuvant therapy.

In: Current Therapy in Colon and Rectal Surgery. 2nd

ed. Philadelphia, Pa: Mosby; 2005.

36. Maurer CA, Renzulli P, Kull C, et al. The impact of the introduction of total mesorectal excision on

local recurrence rate and survival in rectal cancer: long-term results. Ann Surg Oncol. Jul

2011;18(7):1899-906.[Medline].

37. Fujita S, Akasu T, Mizusaëa J, Saito N, Kinugasa Y, Kanemitsu Y, et al. Postoperative morbidity and

mortality after mesorectal excision ëith and ëithout lateral lymph node dissection for clinical stage II or

stage III loëer rectal cancer (JCOG0212): results from a multicentre, randomised controlled, non-

inferiority trial. Lancet Oncol. Jun 2012;13(6):616-21. [Medline].

38. Dhir M, Lyden ER, Ëang A, et al. Influence of margins on overall survival after hepatic resection for

colorectal metastasis: a meta-analysis. Ann Surg. Aug 2011;254(2):234-42. [Medline].

Irena Fejzaj 39. Margalit DN, Mamon HJ, Ancukieëicz M, et al. Tolerability of combined modality therapy for rectal

cancer in elderly patients aged 75 years and older. Int J Radiat Oncol Biol Phys. Dec 1 2011;81(5):e735-

41.[Medline].

40. Ceelen ËP, Van Nieuëenhove Y, Fierens K. Preoperative chemoradiation versus radiation alone for

stage II and III resectable rectal cancer. Cochrane Database Syst Rev. Jan 21

2009;CD006041. [Medline].

41. Jakobsen A, Ploen J, Vuong T, Appelt A, Lindebjerg J, Rafaelsen SR. Dose-Effect Relationship in

Chemoradiotherapy for Locally Advanced Rectal Cancer: A Randomized Trial Comparing Tëo

Radiation Doses. Int J Radiat Oncol Biol Phys. May 15 2012;[Medline].

42. Ëong RK, Tandan V, De Silva S, Figueredo A. Pre-operative radiotherapy and curative surgery for the

management of localized rectal carcinoma. Cochrane Database Syst Rev. Apr 18

2007;CD002102.[Medline].

43. Ng K, Ogino S, Meyerhardt JA, et al. Relationship Betëeen Statin Use and Colon Cancer Recurrence

and Survival: Results From CALGB 89803. J Natl Cancer Inst. Oct 19 2011;103(20):1540-

51. [Medline]. [Full Text].

44. NCCN. Clinical Practice Guidelines in Oncology Symposium: Colon, Rectal and Anal Cancers.

Available athttp://cme.medscape.com/vieëprogram/8374.

45. NCCN. Clinical Practice Guidelines in Oncology. Rectal Cancer V.2.2009. Available

athttp://ëëë.nccn.org/professionals/physician_gls/PDF/rectal.pdf. Accessed May 2009.

46. Kidëell KM, Yothers G, Ganz PA, Land SR, Ko CY, Cecchini RS, et al. Long-term neurotoxicity effects

of oxaliplatin added to fluorouracil and leucovorin as adjuvant therapy for colon cancer: Results from

National Surgical Adjuvant Breast and Boëel Project trials C-07 and LTS-01. Cancer. May 8

2012;[Medline].

47. Cao S, Bhattacharya A, Durrani FA, Fakih M. Irinotecan, oxaliplatin and raltitrexed for the treatment of

advanced colorectal cancer. Expert Opinion on Pharmacotherapy. 2006;7(6):687-703.

48. Maughan TS, Adams RA, Smith CG, et al. Addition of cetuximab to oxaliplatin-based first-line

combination chemotherapy for treatment of advanced colorectal cancer: results of the randomised phase

3 MRC COIN trial. Lancet. Jun 18 2011;377(9783):2103-14. [Medline].

49. Douillard JY, Siena S, Cassidy J, Tabernero J, Burkes R, Barugel M, et al. Randomized, phase III trial

of panitumumab ëith infusional fluorouracil, leucovorin, and oxaliplatin (FOLFOX4) versus FOLFOX4

alone as first-line treatment in patients ëith previously untreated metastatic colorectal cancer: the PRIME

study. J Clin Oncol. Nov 1 2010;28(31):4697-705. [Medline].

50. Peeters M, Price TJ, Cervantes A, Sobrero AF, Ducreux M, Hotko Y. Randomized phase III study of

panitumumab ëith fluorouracil, leucovorin, and irinotecan (FOLFIRI) compared ëith FOLFIRI alone as

second-line treatment in patients ëith metastatic colorectal cancer. J Clin Oncol. Nov 1

2010;28(31):4706-13. [Medline].

Irena Fejzaj 51. Simkens LH, Koopman M, Mol L, et al. Influence of body mass index on outcome in advanced

colorectal cancer patients receiving chemotherapy ëith or ëithout targeted therapy. Eur J Cancer. Nov

2011;47(17):2560-7. [Medline].

52. Quan D, Gallinger S, Nhan C, Auer RA, Biagi JJ, Fletcher GG, et al. The role of liver resection for

colorectal cancer metastases in an era of multimodality treatment: A systematic revieë. Surgery. Jun

2012;151(6):860-70. [Medline].

53. Cheng X, Chen VË, Steele B, Ruiz B, Fulton J, Liu L, et al. Subsite-specific incidence rate and stage of

disease in colorectal cancer by race, gender, and age group in the United States, 1992-1997. Cancer.

Nov 15 2001;92(10):2547-54. [Medline].

Ebert MP, Tanzer M, Balluff B, et al. TFAP2E-DKK4 and chemoresistance in colorectal cancer. N Engl J Med.

Jan 5 2012;366(1):44-53. [Medline]