jwp20130624 로스쿨 5년 점검 토론회 자료집

100
[국회의원 이춘석참여연대 공동주최] 로스쿨 5년 점검과 개선 방향 일시 년 월 일월 오전 장소 국회 의원회관 주최 참여연대 사법감시센터 국회의원 이춘석 토론회 자료집 제

Post on 18-Mar-2016

239 views

Category:

Documents


0 download

DESCRIPTION

 

TRANSCRIPT

  • [ ]

    5

    | 2013 6 24() 10 | 527-1 |

    2013-02

  • 2013. 06. 242

    10:00 ()10:10

    10:30 1

    11:00 2

    11:30 3 12:00 12:30

  • 5 3

    / 4 / 7 / 91 / 191 , / 452 / 502 / 723 / 833 / 97

  • 2013. 06. 244

    . .

    5 .

    . 5 .

    , , , , , .

    , .

  • 5 5

    4 , .

    , 18 . .

    . . (legal mind) .

    . , , .

    (JEREMY RIFKIN) 3 (THE THIRD INDUSTRIALREVOLUTON) .

    , , .

    .

  • 2013. 06. 246

    , , , ... . , ! .

    .

    , , , , , .

    , . , .

    .

    , , .

  • 5 7

    .

    5 . 2000 25 1,451 . 62% , , .

    . , . .

    5 . . , .

    5

  • 2013. 06. 248

    . , . . .

    2013. 6. 24.

  • 5 9

    /

    ? . .

    , . .

    17-8 1990 , . , . , .

    , . , ,

  • 2013. 06. 2410

    , 20 .

    , .

    5 , , . , .

    , , .

    , , .

    , .

    .

    , . 1995 , 15 . 50

  • 5 11

    . . , .

    . , . , . .

    (1995-2002). . , . , .2002 2003

    (2003-2009) . ,

  • 2013. 06. 2412

    . vs , ? . . , . .

    . , , . . , .

    . , . 60 , . , . . ,

  • 5 13

    . .

    , . . , . , . . .

    . . , , , . . , , , , .

    . .

  • 2013. 06. 2414

    . , . , , .

    . 2007 10 1500 2000 , . 4 LEET , 5 , , . 2000 . 2017 , .

    ? . .

  • 5 15

    , . , . , . , .

    . , 15 . . , . . 5 . 5 .

    ,

  • 2013. 06. 2416

    , . , , . , . . .

    , 15 . . , 1980 . . , . 2008 . 30 .

    . , . ,

  • 5 17

    . , , .

    . . , . . , . , . , . , .

    , . , . 1990 , .

  • 2013. 06. 2418

    . , , , . . , . , (LAW AS LIBERALART) .

    . . , 30 . ? . , . , . .

    . .

  • 5 19

    1

    /

    ( ) 5 . 5 .

    , () , , , , , . , . , .

  • 2013. 06. 2420

    .

    1.

    . . .

    2002 2011 , 2009 2012 4 1) . . 4 8,283. ( 3) 8,182 101 . . .

    , , , .

    , 4 , , , .

    1) http://news.lec.co.kr/gisaView/detailView.html?gisaCode=L001002007050032&tblName=tblNews

  • 5 21

    2002~2011 2009~2012 () 9,522 8,283

    () 100 2 5

    () 4,547 5,102 () 47.75 % 61.60 % : 2 : 0 5 : 0

    50 5 9() 6,800 6,115

    () 71.41 % 73.83 % : 5 : 0 8 : 1

    10 14 28() 8,668 7,745

    () 91.03 % 93.50 % : 2) 11 : 3 19 : 9

    5 18 33() 8,970 7,884

    () 94.20 % 95.18 % : 14 : 4 22 : 11

    (4 114) .

    2002 2011 10 2009 2012 , .

    - , 10 100 2, 4 100 5 . .- 10~49 9(=14-5), 19(=28-9)

    2) KAIST .

  • 2013. 06. 2422

    . 10~49 , .- 10~49 19 8 , . .: , , , , , , , .

    2.

    , . 1/3 .

    25 .25 2009 2013

  • 5 23

    2009 2013 2009 2013 16 20 40 35% 45% 70 16 16 40 26 26 60 1/3 1/3 120 33.3% 33.3% 100 1/3 35% 60 1/3 1/3 50 1/3 1/3 120 40 40 120 28 28 80 35% 36 80 40% 40% 120 40% 50% 40 14 14 40 40% 50% 50 1/3 1/3 150 34% 21 100

    1/2 1/2 50 35% 35% 70 41 41 120 40% 50% 50 19 1/3 50 40% 40% 100

    2009 2010 2011 2012 2013 1,998 2,000 2,092 2,092 2,099 2,056.2 1,311 1,247 1,064 961 937 1,104

    65.6% 62.4% 50.9% 45.9% 44.6% 53.7%

    25 3)

    , 2009~2013 5 . , .

    2009~2013 25 4)

    - ,

    3) 2008 2012 2009 2013 ( ) , 4) . ( ) 2010

    (2010.3.2. ), 2011 (2011.3.22. ), 2012 (2012.3.15. ), 2013 (2013.3.14. ).

  • 2013. 06. 2424

    1(2012) 1,451 899 61.96%2(2013) 1,538 917 59.62%

    1,494.5 908 60.75%

    2004 2005 2006 2007 2008 1,009 999 994 1,011 1,005 1,003.6 261 277 234 221 192 237

    25.87% 27.73% 23.54% 21.86% 19.10% 23.61%

    2013 22%p . , .

    . 2 , 25 .

    5)

    . 2004 2008 5 .

    6)

    5) . 2012 1 (2012.4.2.), 2013 2 (2013.4.29. ).6) . 2004 46 2

    (2004.12.11. ), 2005 47 2 (2005.10.27. ), 2006 48 (2006.12.5. ), 2007 49 ( )(2008 1 8 ), 2008 50 (2008 11 25 ).

  • 5 25

    - 2009~2013 2013(44.64%) , 2004~2008 2005(27.87%) 16.77%p .

    - 2 2 , 2 60.75%, 2 908 . 2004 2008 5 5 5 23.61%, 5 237 . 37.14%p , 671 . 500 .

    3.

    , .

    , , . . .

    2009 2013 5 25 , , , , , . ,

  • 2013. 06. 2426

    2009 2010 2011 2012 2013 5 249 222 175 125 107 878 79 59 70 54 60 322 28 35 16 14 7 100 28 31 15 13 7 94

    10 14 11 8 10 53

    .

    2009~2013 25 7)

    4.

    26 1 . .

    . 6 2010 2013 .

    7) . ( ) 2009 (2008.12.5. ), 2010 (2010.3.2. ), 2011 (2011.3.22. ), 2012 (2012.3.15. ), 2013 (2013.3.14. ).

  • 5 27

    2010 2013

    7, 6, () 2, 19 / 2, 3, 5,

    1

    / 2, / 6,

    / 5, / 9, / 2

    / 1, / 2, / 5, /

    2, / 1

    1, 1, 1, 1,

    1, 1, 2 , 4

    1, 1, 2, 1,

    1, 1, 1, 1

    1

    1, 1, 2, 1, 4, 1,

    2, 2, () 3, ()

    7, 3

    1, 2, 3, 1, 2, 1,

    11

    1, 1, 1, 1,

    1, 2, 2, 38

    2, 1, 2, 1

    1, 6, 2, 1, 5, 1, NGO 3, 6, 1, 1,

    19

    1, 1, 1, 4, 14

    2, 1, 2,

    1, 2, 3, 2, 1,

    1

    1, 1, 1, 3, 1,

    17

    6 8)

    - . , . .

    8) 25 2013 6 3 .

  • 2013. 06. 2428

    II.

    . , , . .

    2 , . (2004 2008 5) .

  • 5 29

    1~2 2004~2008 25 3 0.10% 25 969 19.13%25 30 965 32.29%

    25 30 2,450 48.80%

    30 35 1,403 46.94%

    30 35 1,234 24.58%

    35 40 493 16.49%

    35 40 315 6.27%

    40 125 4.18% 40 52 1.04% 2,989 100.0% 5,020 100.0%

    9)

    - 25 ~30 (48.80%) , 25 67.93% 30 . 30 32.29%, 30 .

    - , 5 35 367 , 35 2 618 . 500 , 5 2 , . 35 7.41% , 35 20.67% .

    - , 9) . 2004 46 2

    (2004.12.11. ), 2005 47 2 (2005.10.27. ), 2006 48 (2006.12.5. ), 2007 49 ( )(2008 1 8 ), 2008 50 (2008 11 25 ), 2012 1 (2012.4.2. ), 2013 2 (2013.4.29. ).

  • 2013. 06. 2430

    1~2 2004~2008 25 3 0.10% 25 125 2.49%25 30 965 32.29%

    25 30 2,534 50.48%

    30 35 1,403 46.94%

    30 35 1,634 32.55%

    35 40 493 16.49%

    35 40 607 12.09%

    40 125 4.18% 40 120 2.39% 2,989 100.0% 5,020 100.0%

    .

    , 2 . , . .

    10)

    - 2004~2008 (52.97%) 30 . 1~2 32.39% . .

    10) . 2004 46 2 (2004.12.11. ), 2005 47 2 (2005.10.27. ), 2006 48 (2006.12.5. ), 2007 49 ( )(2008 1 8 ), 2008 50 (2008 11 25 ), 2012 1 (2012.4.2. ), 2013 2 (2013.4.29. ).

  • 5 31

    2009 2010 2011 2012 2013

    22 90 4.5% 24 1.2% 84 4.0% 42 2.0% 54 2.6%23~25 474 23.7% 449 22.5% 499 23.9% 624 29.8% 684 32.6%26~28 686 34.3% 718 35.9% 721 34.5% 696 33.3% 650 31.0%29~31 399 20.0% 427 21.4% 448 21.4% 389 18.6% 336 16.0%32~34 219 11.0% 217 10.9% 195 9.3% 185 8.8% 203 9.7%35~40 110 5.5% 146 7.3% 137 6.5% 134 6.4% 139 6.6%41 20 1.0% 19 1.0% 8 0.4% 22 1.1% 33 1.6%() 1,998 2,000 2,092 2,092 2,099

    , 2009 2013 . 3 . 2009 2013 25 .

    25 11)

    - 28 29 , 5 . 28 , 5, 62.5%59.6%62.4%65.1%66.2% , 60% 3~4%p .

    11) . ( ) 2009 (2008.12.5. ), 2010 (2010.3.2. ), 2011 (2011.3.22. ), 2012 (2012.3.15. ), 2013 (2013.3.14. ).

  • 2013. 06. 2432

    2009 2013 2009 2013 2 2 40 4 4 70 2 2 40 5 5 60 7 7 120 6 6 100 4 4 60 3 3 50 6 6~8 120 12 12 120 4 4 80 4 6 80 8 8 120 4 4 40 3 3 40 4 4 50 9 9 150 5 5 100

    5 5 50 4 4 70 6 6 120 3 3 50 3 3 50 5 5 100 6 6 120

    III.

    , , . , , 5% . 25 .

    25 2009 2013 ( ) .

    25 ( ) ()

    5 25

  • 5 33

    (1) 2 1 (2) 2 11 3 2 (3) 2 1 1~3 , , 6 4 1~4

    (1) 2 2 2 11 (2) ( ) . / . 2 . . . . 4 1 (3) . 1 (13) . 4 13 . 36 , , . 3

    , .

    25 2013 , , , .

  • 2013. 06. 2434

    (1) o o (2) o 3 (3) o o 4 o 3 3 o (2400 5 , 5 5 )o ( ) o

    . 2012 ( ). [ 1] , , 3 . . 20 . 20 , 3 () (, ( , ) ). , 3 () (, ( , ) ). 6 () (, ( , ) ). * ~ 2012 ( ) 30

    2009 2013 5 .

  • 5 35

    2009 2010 2011 2012 2013

    1,998 2,000 2,092 2,092 2,099 2,056.2 123 116 124 134 128 125

    6.30% 5.80% 5.93% 6.41% 6.10% 6.08%

    25 (, ) 12)

    - 125 , , . , . 5 125 .- , .

    . 18 2009 2013 5 .18 : , , , , , ,, , , , , , , , ,, , (25 7 , , , , , , , )

    12) . ( ) 2009 (2008.12.5. ), 2010 (2010.3.2. ), 2011 (2011.3.22. ), 2012 (2012.3.15. ), 2013 (2013.3.14. ).

  • 2013. 06. 2436

    () ()

    14) 376(77.7%) 15) 62(12.8%)

    24(5.0%) 15(3.1%) 3(0.6%) 2(0.4%) 1(0.2%) 1(0.2%)

    484

    18 2009~2013 5 13)

    - 25 , 18 5 . . , 12 9 .

    - , 18 , 376 5 , 62 1~3 4 5 . , .

    - . , .

    13) , 18 , , , , , , , , , , , ,, , , , , .14) 30 15) 10

  • 5 37

    (2013.5. )

    5, 4, 1 102009, 2010

    4 4

    30, 4, 1 352009, 2010

    14 10

    4, 11,

    2, (, ) 3, 1,

    21 2009, 2010 8 8

    19, 10, 4

    33 2009, 2010 13 9

    5, 9,

    3, 1, 1,

    1, 1 21 2009, 2010 6 5

    19, 23,1~3 1 432009, 2010

    16 13

    25,

    12,

    1~3 8, 146 2009, 2010 19 18

    6, 6,

    14, 531 2009, 2010 12 11

    1, 4, 8, 2 15 -

    21, 7, 3 312009, 2010

    12 12

    6, 14, 1, 9 302009, 2010

    12 10

    2, 8, 5 152009, 2010

    16 5

    18, 12,

    2151 2009, 2010 20 14

    10, 14, 4 282009, 2010

    9 8

    18 5 .

    18 2009~2013 5

  • 2013. 06. 2438

    11, 1~4 1 12 2009, 2010 6 4

    24, 1~3 1, 1 262009, 2010

    10 9

    4, 6,

    4, () 5, 2

    21 2009, 2010 9 8

    3, 10, 2 152009, 2010

    6 5

    IV.

    1.

    . . .

    25 2010 2013 4 . , 2013 .

  • 5 39

    2010 2011 2012 2013 9,390,000 9,648,000 9,650,000 9,650,000 9,478,000 9,478,000 9,478,000 9,746,000 10,000,000 10,000,000 9,478,000 9,760,000 9,824,000 9,824,000 9,824,000 9,824,000 9,999,000 10,000,000 10,000,000 10,030,000

    9,562,000 10,040,000 10,040,000 10,040,000 10,142,000 10,142,000 10,142,000 10,142,000 10,040,000 10,040,000 10,038,000 10,312,000 9,592,000 10,076,000 10,076,000 10,376,000 13,500,000 13,500,000 13,500,000 13,466,000 16,800,000 15,456,000 15,456,000 15,456,000 16,000,000 16,000,000 16,000,000 16,000,000 15,026,000 15,762,000 16,538,000 17,298,000 16,371,000 17,500,000 17,500,000 17,500,000

    17,600,000 17,600,000 17,600,000 17,600,000 17,400,000 18,000,000 18,000,000 18,630,000 18,000,000 18,702,000 18,702,000 18,702,000 18,000,000 18,732,000 18,732,000 18,710,000 18,400,000 18,916,000 18,916,000 18,916,000 18,504,000 19,224,000 19,224,000 19,224,000 18,432,000 19,352,000 19,352,000 19,952,000 18,832,000 19,396,000 19,396,000 19,978,000 19,000,000 19,552,000 20,138,000 20,138,000 19,500,000 20,476,000 20,476,000 20,476,000

    20,000,000 20,840,000 20,840,000 20,840,000

    25 2010~2013 16) ( : )

    - 2013 1 4 , 9 1,030 . , 3 2.

    16) www.academyinfo.go.kr

  • 2013. 06. 2440

    () () 173,000 1,015,000 175,000 1,017,000 178,000 1,035,000 178,000 1,050,000 181,000 1,068,000 181,000 1,077,000 183,000 1,198,000 193,000 1,300,000

    214,000 1,373,000 300,000 1,600,000 822,000 1,800,000 838,000 3,071,000 1,000,000

    1 2013 .

    25 2013 17)

    2.

    , 18 .

    = ( ) =

    17) www.academyinfo.go.kr

  • 5 41

    2009 2010 2011 20121 2 1 2 1 2 1 2

    100% 73.7% 82.1% 75.3% 91.5% 69.1% 38.2% 51.9% 40 38 77 77 116 116 123 121

    40.0 28.0 63.2 58.0 106.1 80.2 46.9 62.8

    32.2% 31.5% 25.6% 24.9% 21.5% 23.9% 22.3% 25.6%

    113 112 232 227 342 343 360 354 36.4 35.2 59.5 56.5 73.4 81.9 80.4 90.6

    25% 25% 15% 16% 16% 17% 14% 11%

    56 56 118 115 169 163 168 172 14.0 14.0 17.7 18.4 27.0 27.7 23.5 18.9

    27.1% 25.5% 24.7% 23.5% 25.2% 41.4% 24.9% 41.6%

    113 112 225 221 340 340 360 359 30.7 28.6 55.5 51.9 85.7 140.6 89.6 149.5

    65.0% 45.0% 39.5% 37.0% 35.9% 35.5% 32.6% 38.9%

    80 75 158 158 236 234 242 239 52.0 33.8 62.4 58.5 84.7 83.0 78.9 92.9

    32.5% 34.5% 33.9% 33.2% 32.6% 32.9% 32.2% 32.4%

    120 110 233 223 347 343 366 349 39.0 38.0 79.0 74.0 113.0 113.0 118.0 113.0

    19)

    25.8% 25.6% 26.0% 28.9%

    146.5 298 430.5 440 37.8 76.2 111.8 127.2

    38.8% 44.0% 40.1% 41.0% 40.1% 36.9% 38.1% 37.2%

    118 112 228 226 345 344 355 357 45.8 49.3 91.4 92.7 138.3 126.9 135.3 132.8

    , 1, 1 1.5 .

    18 2009~2012 4 18)

    18) 2013.6

  • 2013. 06. 2442

    20)

    26.0% 37.2% 42.9% 44.0% 42.1% 40.0% - -

    48 47 92 92 142 143 - - 12.5 17.5 39.5 40.5 59.8 57.2 - -

    30.8% 43.4% 23.6% 45.0% 31.3% 33.5% 33.0% 37.4%

    115 111 230 225 344 342 345 343 35.4 48.2 54.3 101.3 107.7 114.6 113.9 128.3

    35.2% 52.1% 42.1% 44.7% 42.9% 45.5% 41.0% 46.1%

    98 94 195 196 290 287 307 298 34.5 49.0 82.1 87.6 124.4 130.6 125.9 137.4

    60.00%

    57.80%

    57.00%

    60.30%

    58.40%

    57.90%

    58.10%

    51.90%

    50 49 98 93 144 140 151 150 30.0 28.3 55.9 56.1 84.1 81.1 87.7 77.9

    16.0% 39.0% 19.7% 33.2% 19.2% 31.0% 23.7% 27.1%

    119 108 229 228 352 347 376 367 19.0 42.1 45.1 75.7 67.6 107.6 89.1 99.5

    48.1% 53.0% 27.9% 53.2% 21.6% 37.8% 20.7% 22.0%

    79 76 157 155 238 231 238 234 38.0 40.3 43.8 82.5 51.4 87.3 49.3 51.5

    34.0% 53.0% 39.0% 42.0% 36.0% 35.0% 32.0% 40.0%

    39 38 79 73 114 110 120 116 13.3 20.1 30.8 30.7 41.0 38.5 38.4 46.4

    39.6% 37.1% 33.3% 35.8% 32.7% 31.8% 31.0% 32.0%

    100 94 188 189 284 287 307 301 39.6 34.9 62.6 67.7 92.8 91.2 95.2 96.4

    44.8% 46.9% 24.6% 27.7% 20.9% 36.8% 22.9% 23.5%

    70 66 137 136 203 198 201 201 31.4 31.0 33.7 37.7 42.4 72.9 46.0 47.2

    35.4% 33.0% 42.8% 41.1% 44.8% 44.4% 43.4% 43.7%

    48 46 93 95 145 144 152 151 17.0 15.2 39.8 39.0 65.0 63.9 66.0 66.0

    19) 20) 2012

  • 5 43

    4 4 4 72.7% 26.6% 26.1% 25.9% 39.5% 35.5% 17.4% 21) 38.7% 38.9% 29.2% 34.8% 34.2% 41.2% 43.7% 31.0% 33.0% 57.7% 41.1%

    37.1%

    54.9 127.2 50.4 85.5 134.0 42.4 21.2 121.1 95.8 119.5 131.6 46.6 85.9 82.8 66.0 115.5 94.3

    1,474.7

    - , 18 4 8

    18 2009~2012 4

    - , 2012 17 , 1~3 2012 , .

    17 2012

    2012 17 4,581.5 32.2% 1,474.7 . .

    21) 2009~2011 3

  • 2013. 06. 2444

    . , 50% .

  • 5 45

    1

    ,

    /

    () , 5 . , 5 . . .

    . , 4 1 60% , ,

  • 2013. 06. 2446

    .

    . , . , . 1 100 () , 34, 18, 9 61. 2 8( 7, 5, 3, 3, 2). 2 55 23, 7, 4 1 (61.8%) . 2 5( 3, 2) . . 1 42 22, 9, 5 36. 6 1.( )

    , .

    * , . 1, 2 155 15, 12, 10 . 5. 1, 2 18, 10 . ( )

    , , . . , .

  • 5 47

    , . 2009 65.6% 2013 44.6% . (, ) , . , . . . 2009 249 2013 107 , 28 5 7 . . , .

    . , 2009 1 25 28.2% 2013 35.2% . ( 23~25 23.7% 32.6% 9% ) 26~28(34.3% 31.0%... 28 62.5% 66.2%), 29~31, 32~33 5 .23~25 . , . , .

    , . ,

  • 2013. 06. 2448

    . , ` .

    . ( ...). , , , , . . .

    , . .

    . 32.2% . . ` 50% .

    .2012

    A , () .

  • 5 49

    . ( 3 ) 90% , 100 A 8 27 . A . 1 5(40) . A

    . 1 1 2.1 . 2 , 2 . 45 , . .A ,

    . 1 27 A ` .A 2011 1

    2 . 1 . . (* 20 )

    . , . . (, , )

  • 2013. 06. 2450

    2

    1)

    /

    .

    1.

    ( .) 4 . 1 2 4 .2) 2 , . . , . --

    1) 2012 5 11 , .2) 2013 2 2,046, 75.17% 1,538 . 2

    1,829 1,477 80.8% . 217, 61 28.1% . 621 40.38%. 2012 1 1665, 1451 . 72.6%, 87.2% .

  • 5 51

    . 2 , . 3 . , , , . , 3) , 4) .

    2.

    .5)

    2-1.

    3) , , - -, 51 1, 2010 3, 325.4) , , , , , 2008, 11.5) 2011 .

    , , (2011. 9. 2.), 13 .

  • 2013. 06. 2452

    . , . (professional school) . 3 .6) .

    . , , . 4 , , , , () 3 , 7) . 3 (6 ) . .

    . ,

    . 3 , , 6) , , , , 288-9.7) 2 917 59.62% .

  • 5 53

    . , . , . . , . 3 .

    2-2.

    , . , . . . .

    . 3 2 . . 75% 1,500 ,

  • 2013. 06. 2454

    . , . . 1 . . 3 2 2 .

    . , . 75-80% .

    2-3.

    25 . . . ., .

    . 2011 1 .8)

  • 5 55

    . .9) , , . 2 , , , .

    . , ( .) . .

    2-4.

    . . , .10)

    8) , , 40, 2011, 93 .9) , () - 10

    -, 2011. 4. 18., 61 .10) 3 1

  • 2013. 06. 2456

    .11) . . . 3 . . . . . .12)

    . 3 . 3 .

    . . 3 J.D. Ph.D. , 3 . http://www.abanet.org/legaled/standards/standardsdocuments/Council%20Statements.pdf(2009. 8. 23. )(2012. 5. 6. . .)11) 2011 10 21

    . , - -( ) .12) .

    , 3 . . 3 . 6 , .

  • 5 57

    . . . 4

    .

    II.

    1.

    1-1.

    10 4% D ? 10 D A, B, C 1-2-1(4 ), 1-3-1(5 ) 2-5-2(9 ) 2 A, B 1, 3 A, B, C 1 ? 4% D 25 1 D . 50 2 . 13 37 1,38 2 3 . . .

    , 8( A, B, C 2-4-2) ? C B .

  • 2013. 06. 2458

    C . () . A 2 A . 3 A, B, C 1 . . . B, C D C . D ( 10 ) . . . 13) .

    1-2. ,

    . , , . () . , . . . ,D ( 10 ) . . . .

    13) , , 93 .

  • 5 59

    . . . . . . . ? ? 14) .

    2.

    90 ( 19 1 12 1). 35 . 1 15 50 . 9 4 30 6 . .

    . . , 1 1

    14) , .

  • 2013. 06. 2460

    . . .

    . ( ) ? ? , , . 10 , (Externship) . . 1 .

    3.

    9 4 30 6 15 6 6 , , 60 50 . . 15 , . . 15 13 , 13 .

  • 5 61

    , 30 .

    .

    304. (a) 130

    , 8 . , , 130 .(b) 58,000

    (in residence) . 45,000 .(c) J.D. (

    ) 24 84 .(d) .(e)

    ( 4 ) 20% .(f) 12 ,

    20 ....

    304-4 . (2)

    '(credit)' 700 . 4 (a quarter hour of credit) 450 . 58,000 2 83(semesterhours of credit), 4 129 .

  • 2013. 06. 2462

    2 50 14 700 . 55 13 700 . 75 10 700 .4 50 9(class) 450 . 65 8 450 . 75 6 450 .

    304(a) 130 304(b) 58,000 .15)

    , . . 1 . 2 50 , 14 700. 55 13 700 . 75 , 10 . 4 50 9 450 . 65 8 450 . 75 6 450 . , 52, 15 13 521513=10,140 6 60,840. ABA .

    4.

    25 . . . .

    15) ABA, Standards for Approval of Law Schools, Standard 304 Interpretation 304-4 .

  • 5 63

    , , , , , , , , , . ( ) ., .

    . . . .,

    . .

    . . , , , .

    5.

  • 2013. 06. 2464

    . 3 2 . . . . . . 3 3 .

    . . . . .

    75% . . 2013 2 73% (2012 2 62% ), 75% (20012 2 69% ) .16) . . 16) http://www.nybarexam.org/Press/PressRelease_Feb2013ExamResults.pdf

    .(2013. 6. 15. )

  • 5 65

    17) . .

    . 2 2 . . . . . . .

    III.

    1.

    , ( ) ( 27 )

    17) , -U. S. News & World Report , 34, 2011. 10. .

  • 2013. 06. 2466

    . 18) . 1) 2)

    ( 28). , . , 19) . 112 (2) , 2 (3) . 1) , 2) ,3) , 4) 20) .

    2.

    2-1.

    . . 18) U. S. News & World Report ,

    -U. S. News & World Report , 34, 2011. 10. .19) http://www.ed.gov/admins/finaid/accred/accreditation_pg2.html

    20) , 2012 1 , 12.

  • 5 67

    .21) , . 10% , 10%~ 10%, 10% , , . ,

    . , " . " . 1990 2 (Association of American Law Schools), National Association of LawPlacement .22) .23)

    . .

    2-2. 2-2-1. 2011. 1. 12.

    21) , , , , 33.22) http://www.aals.org/about_handbook_sgp_ran.php 23)

    . U.S. News & World Report , Brian Leiter's Law SchoolRankings, Raw Data Law School Rankings, Brennan's Law School Ranking . .

  • 2013. 06. 2468

    , 24) .

    2-2-2.

    , , , 25) . . , ,

    . , . 26) (Reasoning, Argument) . , , , (persuasive argument) . . . . 3 . . . .27)

    24) , II-, , 129.25) , , 130.26) (Legal Practice) .

  • 5 69

    .

    2-2-3.

    . .3 45

    , . . , , . .

    2-2-4.

    . , , , , , , , , .

    3.

    2009 25 , ., ,

    27) , , 292-3.

  • 2013. 06. 2470

    .,

    , .,

    .

    IV.

    . . , . .

    ., 3

    . ., ,

  • 5 71

    .,

    . , .,

    . , .,

    , .,

    .,

    . .

  • 2013. 06. 2472

    2

    1)

    /

    1.

    . . . 2 .

    ? . . . , , , . . , 1) () 1

    TF(: , ) ( )

  • 5 73

    ,2) .3) . .

    , . .4) .

    , . . . . , . 5),

    2) .3)

    , . 2 2 .4) . (

    )3 . ( ) 2~3 , .5)

    .

  • 2013. 06. 2474

    . . . . . .

    2.

    2.1

    - 4 , 1 .- 4 , .- , , - , , .

    2.2

  • 5 75

    2.2.1 - 2011 1 - 1 ( 2000 1500 ) 75% , - 7% A+ , 8% A0, 10% A- 4% D - - , ( )-

    2.2.2 - , , .- , 30 .- , , , , .- , ( ,

  • 2013. 06. 2476

    )- , .

    2.2.3 - 2.2.1 - , - , . , .

    2.2.4 - , , , .

    2.3

    2.3.1 - .- , .- ,

  • 5 77

    .

    2.3.2 - , , () .- .- , .- 6)- .

    2.3.3 / - 38 .- (6), (3), /(3), (, , , )(5), ( )(4), (, )(5), (3),( )(5), (3), (2), (5), (3), (3), (1) 50 .7)- 1 2 2 , 2 2 3 1 6)

    .7) 2~3

    .

  • 2013. 06. 2478

    , 3 1 3 2 .- .- , .

    3.

    3.1

    - . .- .

  • 5 79

    ( 5) () ( 71

    423) 5 5

    ( 8) - + (+) -

    ( 9)

    - ( )- ( )- ( )

    (, , , , , , 8 ) 1

    ( 10)

    -

    - - -

    (181)

    3.2

    3.2.1 - / - . .-

    3.2.2 -

  • 2013. 06. 2480

    - - .- .- . 1 .

    - .

    - 1 ( ). .

    3.3

    3.3.1 - . .

    3.3.2 -

  • 5 81

    .- 25 .- .8)

    - .- .- .- .- ( )- .- . . .- .

    8) , 2 , , P/F .

  • 2013. 06. 2482

    - . .- .

    4.

    , 2 . , 3 . , . . . . . .

  • 5 83

    3

    /

    .

    = +

    , ( )

    ( 1))

    . ( 2)

    1) , , 2004.12(http://www.scourt.go.kr/information/ jud_rfrm_comm/mtng_status/1173540_9822.html)

  • 2013. 06. 2484

    . ( 10 1)

    , (= ) , (= ) .- ,- , , , .

    (, , , ) 90% .

    II.

    1.

    1-1.

  • 5 85

    1 / , , , ,

    , , , , , ,

    2 /

    , , , , , ,

    , , , , , , ,

    (, , , , , ,

    )

    * 1 , , .

    1 , .

    , 1 , 4(, , , ) , .

    1-2. 1 : 3.

    2006 , 2008 1 : 4, 2009 1 : 8.

    , .

  • 2013. 06. 2486

    1-3.

    2), .

    25 .

    7 , .- 1 (, , , , , , , ) . 1 .- (, , , , , , (), ()) . .- . 25 .

    7 2) (2007.10.30) 66

    4 (1.3. (10), 2.6. (10), 3.13. (20), 3.16. (5)), 8.2. (10) (2) .

  • 5 87

    .

    2.

    2-1.

    1 - 2010.12.1 2011 .- , 2009 2012 1 2011 75% . , 2013 .

    2 - , 75%(1,500) - , 2014

    3 - 75%(1,500) ,2015 .

  • 2013. 06. 2488

    1 2 1,665 2,046 1,451 1,538 87.15% 75.17%

    87.15% 80.8% (1,477/1,829) 11.59% (193/1,665) 16.76% (343/2,046)

    11.59% (193/1,665) 12.41% (227/1,829) 720.46 ( 1,660) 762.03 ( 1,660)

    2-2.

    1,2

    2-3. 75%= 1,500

    .- 2,000 75% 1,500 .

    , .

    .- 2010 11 25 50%, 80-90% 50% vs.80-90% .- 1,500 vs 80-90%.

    2-4. 1,500 1,500

  • 5 89

    1,500 1,500 , . , 1,500 .

    2 ( 2) 1 , .- (2010.12.1); ; : A+ : 7%, A0 : 8%, A- : 10%, B+ : 15%,B0 : 20%, B- : 15%, C+ : 9%, C0 : 7%, C- : 5%, D : 4%

    , 2 1 , , 40 .

    1,500 .

    2013 4 26 1 2012 2017 6 12,481 3) 2017 1,500 .

    3) , [] 2 , 2013.4.26, 1.

  • 2013. 06. 2490

    2012 2013 2014 2015 2016 2017 1,451 1,538 1,476 1,476 1,476 1,476 8,893 1,030 826 723 509 300 200 3,588 2,481 2,364 2,199 1,985 1,776 1,676 12,481

    2006 2,091 1,009 48.3% 48.3% 48.3% 48.3%2007 4,607 1,851 40.2% 46.0% 32.3% 39.3% 47.1%2008 6,261 2,065 33.0% 44.3% 22.5% 36.9% 51.3%2009 7,392 2,043 27.6% 38.7% 18.9% 35.0% 48.7%2010 8,164 2,074 25.4% 37.0% 17.3% 33.0% 46.4%2011 8,765 2,063 23.5% 35.4% 16.2% 32.5% 41.8%2012 8,387 2,102 25.1% 36.2% 17.2% 32.9% 43.2%

    ( )4)

    2-5.

    1,500 , .

    2,000 , 5 5 , 1,500 24% . ( )

    20% .

    20% .

    4) 7 () , 2013.5, 1.

  • 5 91

    1,500

    1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19

    2012 1,500 2,000 75.0% 1500 2013 1,500 2,500 60.0% 300 1200 2014 1,500 3,000 50.0% 100 400 1000 2015 1,500 3,500 42.9% 43 171 429 857 2016 1,500 4,000 37.5% 21 86 214 429 750 2017 1,500 4,464 33.6% 48 120 240 420 672 2018 1,500 4,868 30.8% 73 146 256 409 616 2019 1,500 5,204 28.8% 94 166 265 399 576 2020 1,500 5,470 27.4% 113 179 270 390 548 2021 1,500 5,675 26.4% 126 189 273 384 529 2022 1,500 5,826 25.7% 135 196 275 379 515 2023 1,500 5,936 25.3% 143 200 276 375 505 2024 1,500 6,014 24.9% 148 204 277 373 499 2025 1,500 6,069 24.7% 151 206 277 371 494 2026 1,500 6,108 24.6% 154 207 278 370 491 2027 1,500 6,135 24.5% 156 208 278 369 489 2028 1,500 6,153 24.4% 157 209 278 368 488 2029 1,500 6,166 24.3% 158 210 278 367 487 2030 1,500 6,175 24.3% 158 210 278 368 4862031 1,500 6,181 24.3% 159 210 278 3672032 1,500 6,186 24.3% 159 210 2782033 1,500 6,188 24.2% 159 2112034 1,500 6,190 24.2% 159 1,964 1,905 1,836 1,766 1,704 1,652 1,610 1,578 1,555 1,539 1,527 1,519 1,513 1,509 1,506 1,504 1,502 1,502 1,501 98% 95% 92% 88% 85% 83% 80% 79% 78% 77% 76% 76% 76% 75% 75% 75% 75% 75% 75%

  • 2013. 06. 2492

    2-6.

    , 2 10 2 .

    4 , .

    III.

    1.

    .

    , .- 2013 5 14 6 18 .

    2012 1 87.15% , 2013 2 75.17% 12% , ?

    2, 2 1, 1 ,

  • 5 93

    80.8% , 1 1 6.35% , ?

    1 720.46 2 762.03 41.57 , ?

    .- 2013 5 2 1 7 , , , .- ( ) 2013 5 8, 1 2 , (, , ) , 1 2 , , , .

    , .

    2.

  • 2013. 06. 2494

    , ,

    . .- .- 1 2 .

    .- .

    3.

    75% .

    .- , , , 60 , 40 .

    , .- 2012 , 93.1%, 94.4%, 94.2%, 88.9%5).

  • 5 95

    4.

    .

    , , .

    5) (http://www.kuksiwon.or.kr/) .~

  • 2013. 06. 2496

    , , 36, 2009, [] , 3 -

    - , 39, 2010, [] , 43, 2012

  • 5 97

    3

    /

    1.

    . . () (, )

    .

    2.

    . ( 75% = 1,500) . . ( 60%-80%)

    3.

    .

  • 2013. 06. 2498

    ( )

    4.

    (Bar Admission Committee & Bar Examiners) ( ) . 6 , (American Bar Association)

    5.

    : ( ), (), LLM : , , + 20

    6.

    200 ( ABA ) , , DC ( 3/6 ) , (, , , Legal Writing andResearch)

    (, , , , NGO, , NGO) . , . ,

    .

  • 5