kaçinar profili kaçinar i komunËs kaÇinar...

Kainar

Qndra pr Bashkpunim ndrmjet Komuniteteve, Autoriteteve Lokale dhe OJF-ve

Rr. Zenel Baboi, Pll.37/1, Sh.2, Ap 20, Tiran, ShqipriKutia Postare 7451 - Tel: (04 2229077) - Mob: 06920421190E-mail: [email protected] - Web: www.cangoalbania.org

Komuna Kainar, Mirdit, ShqipriTel: 0216 29903E-mail: [email protected]

Kainar PROFILII KOMUNSKAINAR

Kainar KAINAR COMMUNEPROFILE

Botues: Qndra pr Bashkpunim ndrmjet Komuniteteve, Autoriteteve Lokale dhe OJF-ve

Rr. Zenel Baboi, Pll.37/1, Sh.2, Ap 20Tiran, ShqipriKutia Postare 7451Tel: 04 2229077Mob: 06920421190E-mail: [email protected]: www.cangoalbania.org

Graphic Design: Studio TartariShtypshkronja: GentgrafikTirazhi: 750 Kopje

T gjitha t drejtat e rezervuara. Prmbajtja e ktij botimi mund t prdoret lirisht dhe t kopjohet pr qllime jo prfitimi, me kusht q do riprodhim i till t shoqrohet me njohjen e CANGO si burim i ktij prodhimi.

LA

LEZH

MIRDIT

KUKS

PUK

SHKODR

BURREL

KRUJ

DURRS

PESHKOPI

Klos

Reps

Kurbnesh

Perlat Qendr

Rshen

Kainar

Rubik

N

E

S

W

PROFILII KOMUNSKAINAR

Ky botim u mundsua me prkrahjen e CANGO, me fonde ngaCafod UK (Agjensia Katolike e Anglis dhe e Wellsit pr Zhvillim Prtej Detit)


Faqe

I- Parathnie 3

II- Historiku i Komuns 4

III- Besimi dhe Kulti Fetar Katolik 6

IV- Prshkrimi Gjeografik 8

V- Klima 10

VI- Burimet Natyrore 11

VII- Demografia 15

VIII- Infrastruktura 17

IX- Bujqsia dhe Blegtoria 18

X- Zhvillimi ekonomik 19

XI- Arsimi 21

XII- Shrbimi Shndetsor 22

XIII- Kultura dhe Tradita 23

XIV- Qeveria Vendore 23

XV- Marrdhniet me Donatort 24

Prmbajtja

2 I Profili i Komuns Kainar

Qendra pr Bashkpunim midis Komuniteteve, Autoriteteve Lokale dhe OJF-ve

(CANGO) falnderon n mnyr t veant pr mbshtetjen dhe kontributin e tyre,

t gjith ata q ndihmuan n hartimin e profilit t Komuns s Kainarit. Pa ndi-

hmn e tyre do t ishte i pamundur grumbullimi i informacionit dhe hartimi i ktij

dokumenti.

Ne falnderojm punonjsit e Komuns, dhe n veanti Kryetarin e Komuns

z. Kastriot Ndojin pr bashkpunimin e pamuar n grumbullimin dhe sistemimin e

t dhnave pr kt profil.

Shprehim falnderim dhe mirnjohje pr skuadrn e puns, n veanti pr konsu-

lentt tan Jim Budds dhe Artan Rrojin nga Urban International Associates (UIA)

pr drejtimin e grupit t puns pr hartimin e ktij profili si dhe Lindita Oshafin pr

lehtsimin e procesit, rishikimin e prmbajtjes, dhe pr diskutimet e komentet e saj

shum t vlefshme.

S fundi, prmbajtja e ktij profili reflekton kndvshtrimet e prfaqsuesve t Ko-

muns s Kainarit dhe t CANGO-s por jo domosdoshmrisht pozicionin e CA-

FOD UK (Fondi Katolik i Anglis dhe i Wellsit pr Zhvillimin prtej Detit) q financoi

punn pr hartimin dhe botimin e ktij dokumenti.

Nntor 2008

Falnderime

Fal

nder

ime


Profili i Komuns Kainar I 3

Kai

nar Parathnie

I dashur lexues,

Nprmjet ktij botimi kemi knaqsin t prcjellim tek ju Pro-

filin e Komuns, i cili n mnyr t prmbledhur prezanton his-

torin, gjendjen aktuale dhe perspektivn e Kainarit. Ky librth

u prgatit n t njjtn koh me Planin Strategjik t Zhvillimit t

Komuns Kainar i cili mundson harmonizimin mes prioriteteve

e projekteve afatshkurta dhe afatgjata t zhvillimit, dhe njkoh-

sisht t projekteve n sektor t ndryshm midis fshatrave n

kt komun.

Qeverisja vendore realizohet me sukses e n dobi t qytetarve kur ajo zhvillohet bazuar n vizionin

dhe planin strategjik t realizuar n konsultim me t gjith aktort e interesuar dhe komunitetit.

Ky Profil si dhe Planit Strategjik i Zhvillimit Ekonomik u prcaktuan si prioritet i qeveris komunare,

pasi u konsideruan si dokumentat m t rndsishm pr komunn. Plani do t jet kushtetuta e

orientimit t t gjith politikave, pr nj qeverisje t suksesshme vendore dhe komunitet t zhvilluar.

Pr realizimin e ktij Profili si dhe t Planit Strategjik, ne ndoqm nj proces t gjat bisedimesh,

konsultash e debatesh, duke angazhuar burimet m t spikatura intelektuale t komuns, punonjs

t administrats vendore, antar t komunitetit, grupet e interesit dhe inidivid t interesuar pr zhvil-

limin e Kainarit.

Dshiroj t falnderoj grupin e puns pr hartimin e Profilit dhe Planit Strategjik t Zhvillimit Ekonomik

t Komuns, pa kontributin e t cilve kjo pun nuk do t ishte realizuar.

N emrin tim dhe t gjith atyre q u prfshin n kt projekt, shpreh mirnjohje dhe falnderim

pr prkushtimin dhe profesionalizmin pr punonjsit dhe konsulentt e organizats jo qeveritare

CANGO, me ndihmn dhe mbshtetjen financiare t s cils u mundsua ky botim.

Kastriot Ndoji

Kryetar i Komuns Kainar

I. Parathnie

Kryetari i Komuns Kainar


KKomuna Kainar prbhet nga fshatrat Shtuf, Arrz, Kainar dhe Shngjergj q dikur bnin pjes n bajrakun e Dibrs; dhe fshatrat Simon e Kuzhnen t bajrakut t Kuzhnenit, si dhe Shprdhaza me banor t przier nga pikpamja e origjins, si Oroshas dhe Selitas.

II- Historiku i Komuns

Gjat viteve 1992-1996 n t prfshihej edhe Bukmira q prbhej kryesisht nga banor t ardhur nga Oroshi.

N fillesn e tij Kainari ishte nj katund me disa lagje t vjetra m von mori tiparet e nj mik-rorajoni t trevs s Mirdits.

N organizimet e vjetra e t reja Kainari ka qen qendr famu-llie, zone, lokaliteti, kooperative bujqsore, kshilli popullor t bashkuar dhe komune. N vitet 30 qendr komune ka qen edhe fshati Simon, i cili pr disa koh ka luajtur rolin e lokalitetit. Kuzhneni ka qen qendr e baj-rakut me t njjtin emr ndr nnkrahinat e Mirdits.

Banort e Kainarit, edhe pse me prkatsi nga bajrak t ndry-shm, jan t gjith mirditor me t njjtat doke, zakone, veshje, me t njjtn mnyr jetse e bot shpirtrore, pavarsisht dallimeve t lehta q jan karakteristike pr vise t ngja-shme pr nga formimi.

Objekte Muzeale Objekte Arkeologjike

Hist

orik

u i K

omun

s


Kai

nar

Sipas arkeologve, historianve, studiuesve e njerzve t shquar q ndr vite kan rrugtuar npr kt krahin, nntreva e Kainarit sht nj vendbanim i hershm i para Krishtit. Zbu-limet arkeologjike, dokumentat e shumta pr objektet e kultit, kalat dhe mjaft toponime, jan dshmi e padiskutueshme e her-shmris s ksaj treve.

Emri Kainar lidhet me emrin e nj rrapi t quajtur Qinar, tashm monument natyre. Banort e ksaj zone q udhtonim prmes shtigjeve q ata vet kishin kri-juar, kur pyesnin: Nga cila rrug erdhe, - Nga rruga e eprme apo

nga qinari, e shndrruan kt emrtim n toponimin me t cilin njihet edhe sot kjo komun. Ban-ort e ktij pellgu q nga rrjedhja e siprme e Shprdhazs e deri n bashkimin me Fanin e Madh morn emrin Kainaras. Me kt emr do t prmendeshin edhe n dokumentat e administrats turke t vitit 1467, si dhe m pas n dokumentat e vitit 1516. Her-shmria e Kainarit, emr q e mori krejt njsia administrative, tashm sht e vrtetuar dhe e pasqyruar n mjaft dokumenta, arkiva muzeale e arkeologjike, n libra e botime t tjera me vler.

N vitin 1972 miniera e Kai-narit u kthye n qendr pune industriale dhe n nj qytez modeste minatorsh me interes pr zonn, gj e cila ndikoi n zhvillimin e infrastrukturs dhe shrbimeve si: rrug, shkolla, shrbime postare, dyqane, klinika dentare, farmaci e rrjete shrbimesh komunare.

Q nga viti 1992 Kainari sht komun dhe nj nga shtat njsit administrative t Mirdits, me 4100 banor.

Arkitektur vendase Rrapi n qendr t Kainarit

Hist

orik

u i K

omun

s


KIII- Besimi dhe Kulti Fetar Katolik

Kainari sht nj vendbanim i vjetr fetar. Gjurm t ksaj hershmrie i gjejm n fshatrat Kishz,

Arrz, Meshurdh, Zhonz, Simon dhe Shprdhaz, edhe toponimet Kishz, Buzz, Kodr Kish e

prforcojn m shum profilin katolik t ksaj zone.

Kisha Simon

Besi

mi d

he K

ulti

Feta

r Kat

olik


Kai

nar

N Meshurdh, n afrsi t fshatit Simon, grmimet arkeologjike dhe studimet q jan kryer fla-sin se ktu ka patur nj popullsi me jet dinamike dhe besim t konsoliduar. Ktu mund t pr-mendim rrnojat e kishs n Meshurdh q sipas arkivave t Vatikanit daton t jet i vitit 1200, duke shnuar kshtu nj nga in-stitucionet fetare m t vjetra n Mirdit e m gjr.

Viti 1461, i shnuar n nj km-ban t kishs s famullis Kainar dhuruar nga Vatikani, sht nj tjetr dshmi. Doku-mentat flasin edhe pr kishn e Shngjergjit si dhe shkolln e jezuitve nga e cila kan dal misionar fetar edhe pr fam-ulli e shrbime fetare pr vendet e tjera t rajonit.

Nga kjo trev e kan origjinn klerik t dgjuar e me kontrib-ute t pamohueshm jo vetm si misionar, por edhe n fusha t tjera si politika, historia, letr-sia e gjuha. Ndr ta mund t prmendim Dom Zef Gjinalin, Dom Prend Brungn, At Am-broz Marlaskn, Dom Nikoll Perlaskn, Dom Mark Shtufin e Dom Zef Shtufin.

Dom Zef Gjinali, i prezantuar n studimin e shkrimtarit Ndue Dedaj, ishte i pari prift i Mirdits i shuguruar Ipeshkv, duke qn pr nj koh edhe abati i Abacis s Oroshit. At Ambroz Marlaska, nga fshati Kuzhnen, spikati edhe si intelektual n filozofi, histori e gjuhsi e u b Rektor i Universitetit t Roms.

Ai gjithashtu iu prkushtua poli-tiks, e u zgjodh deputet i parla-mentit t Shqipris n vitet 20. N famullin e Kainarit i fun-dit q ka shrbyer deri n vitin 1967 ishte Dom Prend Qafalia, i cili bashk me klerik t tjer u bn viktima t persekutimit komunist.

Me fillimin e proceseve demokratike, n vitin 1990, rifil-loi aktiviteti dhe shrbimi fetar. Prifti q prcolli meshn e par n zonn e Kainarit ishte Dom Simon Jubani, i cili u prkujdes pr ringjalljen shpirtrore t ko-munitetit.

N oborrin e qels, shtpia e priftit Kish n Simon

Besi

mi d

he K

ulti

Feta

r Kat

olik


KIV- Prshkrimi Gjeografik

Kainari shtrihet n nj terren t thyer t pasur me lugina, gryka, shpate, liqene, prrenj, lumenj, livad-

he, ara, kullota e shkmbinj. Pjesn fushore e prbjn fshati Kainar, Simon, Shtuf dhe Shprdhaz,

ndrsa at kodrinoremalore Shngjergji, Arrzi dhe Kuzhneni. Kodrat e Kainarit paraqesin veorit

tipike t nj vendi me grryerje t vazhdueshme, zbutur disi nga pyllzimet e reja dhe pritat malore.

Pjesn m t madhe t siprfaqes e zn pyjet e kullotat.

Bashkimi i prroit t Shtufit me at t Arrzit

Prs

hkrim

i Gje

ogra

fik


Kai

nar

Kainari prshkohet n ann perndimore nga Prroi i Shtufit dhe at lindore nga Prroi i Ar-rzit. Q t dy bashkohen tek ura e Ndredit duke formuar vazhdi-min e lumit Shprdhaz. Prroi i Shtufit formon nj kanion vrtet interesant. N kufirin kadastral me Simonin, ktij lumi i bashko-hen edhe prrenj t tjer si Be-qira duke e shndrruar lumin e Shprdhazs n ujmbledhsin kryesor t zons. Nga Bjeshka e Kainarit burojn edhe pr-renj e lumenj t tjer si Gjadri, Lumagjini, Prroi i Zhurrit dhe ai Veros.

Kuota m e ult sht pikta-kimi i Shprdhazs me Fanin e Madh, 200 m mbi nivelin e detit,

ndrsa kuota m e lart n veri, Maja e Mishilorit 1401m mbi nivelin e detit. Nj reliev i till ka krijuar kushte pr bimsi t pasur natyrore e t kultivuar, si dhe pr faun t zhvilluar.

Kainari kufizohet me Oroshin, Gjegjanin, Bjeshkt e Puks, Veln dhe Ndrfann. Pjesa veriore e tij sht edhe kufiri ndars i Mirdits m Pukn. Kainari lidhet edhe me njsi t tjera administrative, si Bash-kin Rrshen, Komunn Orosh, Gjegjan dhe Ungrej.

Nga pikpamja gjeografike Ka-inari kufizohet: n veri me Li-vadhin e Hamzs dhe rrjedhn e siprme t lumit Gjadr, n

perndim me Prroin e Kaziut dhe lagjen Kaluer e Pacaj, n jug me Qaf-Vorrzin pr kodr deri n Shprdhaz, Bukmir e Cekaj, n lindje me Kuzhnenin e Vogl (Voza), Fanin e Madh dhe Pshqeshin.

Nga pikpamja administrative Komuna Kainar kufizohet: n veri me Bjeshkt e Puks, n jug me Bashkin Rrshen, n lindje me Komunn Orosh, n perndim me Komunn Ungrej, n Veriperndim me Ungrejin dhe Vrithin, n jugperndim me Bashkin Rrshen, n juglindje me Bashkin Rrshen dhe Ko-munn Orosh.

Lagja e Kainarit, Foilet

Prs

hkrim

i Gje

ogra

fik


K

Temperatura mesatare vjetore lkundet midis 10-11oC. Dimri n prgjithsi sht i ftoht dhe zgjat deri n 90 dit, me temperatura nn 0oC dhe me minimale historike deri n -18oC. Ndr dimrat m t ftoht prmenden ai i vitit 1963 pr akullin dhe i vitit 1985 pr born me lartsi mbi 1 metr. Trash-sia e bors varion nga 20 cm deri n 1m. Bora shkrin duke filluar m 15 Prill e n vazhdim. Edhe pse fryjn erra t forta e t ftohta, kryesisht nga lindja, veriu e verilindja, ato nuk bhen penges pr zhvillimin normal t t gjitha bimve t egra e frutore, si dhe ullirit.

N fshatin Simon n vitin 1953 sht vendosur nj stacion meteorologjik me pajisje t thjeshta i cili i drgon t dhna Stacionit Meterologjik t Tirans.

V- Klima

Kainari vlersohet si nj zon mesdhetare paramalore. N formimin e klims s zons s Kainarit

nj rol t rndsishm luan lugina e Fanit t Madh dhe hapja e saj n drejtim t jugperndimit. Prmes

saj fryjn erra t ngrohta q vendosin ekuilibre klimaterik, faktor prcaktues n zhvillimet e bim-

sis gjat gjith vitit, sidomos n rritjen e shkurreve mesdhetare t tipit t makieve.

Qafa e Vorrs Gur n mal

Klim

a


Kai

nar

BBjeshka e Kainarit dhe e Kuzhnenit sht nga m t rrafshtat e t pasurat e Mirdits dhe viseve veri-ore t Shqipris, me pyje t shfrytzueshme e me rrafshnalta me siprfaqe t konsiderueshme si ato t Fush Lajs, (Laja e Madhe dhe Laja e Vogl).

Flora dhe Fauna

Bimsia e Kainarit sht e shumllojshme, kjo n saj t klims e relievit mjaft favorizues. Dallohen t gjith brezat bimor q n disa vende ndrthuren midis tyre. N pjesn jugore, jugperndimore dhe juglindore brezi i shkurreve dhe i dushkut bashk me disa bim hetero-vajore zn gati tre t katrtat e siprfaqs s mbuluar me bimsi. N brezin malor gjenden shkurre, bim mjeksore dhe hetero-vajore. Shqemi, trumza dhe lisna zn nj siprfaqe t konsiderueshme. Deri n vitet 1990 kto bim zinin nj pesh t rndsishme n sigurimin e t ardhurave pr zonn.

VI- Burimet Natyrore

Pyll me pisha Shngjergj Reliev n Kainar

Burim

et N

atyr

ore


Karakteristik tjetr e brezit malor t shkurreve sht gjelbrimi i prhershm. Prbrse e ksaj bimsie sht edhe mareja, e prdorur n prodhimin e rakis, produkt i konsumuar prej vet banorve dhe tregtuar me mjaft sukses.

N kt siprfaqe t dendur me bimsi ka edhe nj faun t pasur q sht e lakmueshme pr gjueti. Ktu rritet dhelpra, lepuri, akalli, derri i egr dhe kaprolli.

Pyjet zn nj siprfaqe prej 11,988 ha, nga t cilat 5985 ha si pyje komunale dhe 6000 ha pyje shtetrore. N Bjeshkt e Kainarit dhe Kuzhnenit ka drur halor dhe ah. Ktu rritet edhe qrshi-gza, nj bim hetero-vajore e rrall pr tr malsin e Mirdits e m gjer. Qendra e Komuns sht m e varfr me bimsi. N t ka vetm pisha dhe akacie t mbjella nga banort e zons dhe ndrmarrja pyjore. Shtimi i mtejshm i tyre mbetet nj domosdoshmri.

Miniera Kainar

Burim

et N

atyr

ore


Kai

nar

Mineralet

Bazamenti i Kainarit prbhet nga shkmbinj intruziv e efuz-iv. N pjesn m t madhe ato mbulohen nga pako argjilite copzore dhe shkmbinj t tjer sedimentar dhe magmatik.

Shkmbinjt ultrabazik e bazik t Mollzs (Kainar)

Kta lloj shkmbinjsh jan t pranishm n disa zona, por ato t Mollzs jan m t veant. N fshatin Arrz dhe Kuzhnen gjejm shkmbinj t familjes magmatike, troktolite e gabro q paraqiten prgjithsisht tepr kompakt.

Shkmbi ka qndrueshmri mesatare, deri t lart, ndrsa koefiienti i fortsis varion nga

mesatar tek ultrabazikt, n i lart tek troktolitet e gabrot.

Koefiienti i thyeshmris, mo-duli i elasticitetit dhe i zbutjes i plotsojn kushtet pr shfrytzi-min e tyre si materiale ndrtimi e kryesisht si gur dekorativ pr veshje. Jan llogaritur rreth 40 milion ton rezerva t shfryt-zueshme.

Krkimet e para gjeologjike n trevn e Kainarit jan br nga Franc Nopa gjat viteve 1905-1907, kryesisht pr min-erale me ngjyr, kjo pr faktin se qysh n lashtsi, q n ne-olitin e von, duket se banort e ktushm kan ndrtuar furra pr shkrirjen e bakrit. Speciali-stt e gjeologjis Rubik rifilluan

krkimet n vitin 1966 dhe m 1967 ngritn ekspeditn e par me tet sonda. Pas tre vjet kr-kimesh u arrit n prfundimin se kishim t bnim me nj vend-burim bakri me rezerva pr 20 vjet. Krkime pr mineralin e bakrit, arit, asbestit (mineral jo metalor), jan br edhe n Cekaj, Gjazhd, Gjazuj, Rre-biqe, Beqiraj, Urn e Ndredi, Arrz dhe Shtuf.

Kainari vitet e fundit ka ngjallur interes pr gjeologin, jo vetm pr mineralet por edhe pr jo metalort t till si gurt deko-rativ, argjilort dhe silicet. N vitet 80 silici u shfrytzua gjr-sisht pr nevoja t metalurgjis s shkrirjes s bakrit.

Gur Mollz Prrua, Arrz

Burim

et N

atyr

ore


KRrjeti Ujor dhe Hidrografia

Kainari dallohet pr nj rrjet t

gjer natyror hidrografik q pr-

bhet nga ujmbledhs, lumenj,

prrenj e prroska q rrjedhin

n drejtim veri-jug dhe q kan

uj gjith vitin. Karakteristik

pr rrjetin hidrografik t Kai-

narit sht se prurjet e mdha

aktivizohen n stint e vjeshts,

dimrit dhe pranvers, kusht-

zuar kjo edhe nga formacionet

specifike gjeologjike dhe format

e thyera t relievit.

N kt rrjet hidrografik dallohen:

-Prroi i Shtufit i cili n pjesn e siprme ndahet n dy deg: p-rroi i Bens dhe prroi i Sharrs, ujrat e t cilve prdoren pr va-ditje dhe prshkojn disa fshtra. Prrenj t tjer jan ai i Arrzit dhe Beqirajve, i Plakzs, i Gurit t Zi dhe i shkolls Simon. T gjith kta prrnj e prroska, pasi bashkohen rrugs, formoj-n lumin e Shprdhazs. Ky lum nga fshati Shprdhaz e deri n bashkimin me lumin e Fanit t Madh, gjarpron npr nj lugin t thell e t ngusht, shoqruar me shpate mjaft t pjerrt.

Lumi ka nj regjim t pasur ujor q varion nga 64.8 m/sek n periudhn e lagsht e deri n 7.7 m/sek n at t thatsirs. Prmes kanaleve vaditse ky lum dhe prrenj t tjer ujitin thu-ajse t gjith tokn e punueshme n fshatrat Simon, Kuzhnen, Shprdhaz, Arrz e Kainar.

Para viteve 90 n Shngjergj sht ngritur edhe nj basen me kapacitet vaditjeje mbi 60 ha. Rr-jeti hidrografik mund t prdoret edhe pr prodhimin e energjis elektrike t pastr. Rrjedhja e ujrave sht e vazhdueshme gjat gjith vitit edhe pr faktin q bjeshkt e Kainarit dhe Kuzh-nenit rrin t mbuluara m bor pr m shum se 3-4 muaj.

Kanion i lumit Shtufi, Kainar Lumi Shprdhaz

Burim

et N

atyr

ore


Kai

nar

KKainari daton t jet banuar qysh n koh t hershme. Nj pjes e popullats ka emigruar hert n zonn prreth dhe emrat Kainar, Simon, Kuzhnen i gjen t prdorura si mbiemra dhe n zonat e Le-zhs dhe Kurbinit, dukuri q fakton kt levizje. Por nuk kan munguar edhe ardhjet nga treva t tjera

drejt Kainarit, si p.sh nga Rrafshi i Dukagjinit.

Popullsia e ksaj zone nuk sht ndikuar nga push-timet turko-sllave, prandaj nga pikpamja e pr-brjes etnike sht e tra me kombsi shqiptare. Deri n vitet 1990, lvizjet migruese t popull-sis nuk ekzistonin si fenomen demografik. Mbas viteve 90 e n vazhdim edhe Komuna Kainar sht prfshir nga emigrimi dhe migrimi i vrul-lshm, kryesisht zonat fushore Lezh, Tiran, Durrs dhe Shkodr por nj numr i vogl shkoi edhe m n jug t Shqipris. Shum t rinj kan emigruar pr t prmirsuar kushtet e vshtira ekonomike.

N zon vrehen ndryshime t moshs mesatare. Kjo si rezultat i migrimit t popullsis n zona t tjera si dhe i numrit t vogl t lindjeve. Kjo e fun-dit vjen edhe pr shkak t nj mentaliteti t ri pr planifikimin familjar.

Pas viteve 90, rreth 51 % e popullsis s Komu-ns Kainar jan meshkuj dhe 49 % femra.

Tabela nr.1 Ecuria e Zhvillimit t Popullsis n vite

Nr Viti Banor Meshkuj % Femra % Nr familjeve

1 1990 4,998 2,070 51.7 1,928 48.3 917

2 1995 4,632 2,364 51 2,268 49 1,140

3 1998 3,618 1,879 51.9 1,739 48.1 905

4 2000 3,487 1,817 52 1,670 48 843

5 2004 3,294 1,667 50.6 1,627 49.4 763

6 2005 3,015 1,543 51 1,474 49 531

7 2006 2,601 13,019 50.3 1,292 49.7 464

8 2007 2,323 1,202 51.7 1,121 48.3 428

Burimi: Komuna Kainar

VII- Demografia

Dem

ogra

fia

Komuniteti Kainar


Burimi: Komuna Kainar Burimi: Komuna Kainar


Grafiku nr.1: Struktura e Popullsis sipas Fshatrave

Tabela nr.2 Numri i banorve pr fshat

Fshatrat Gjithsej Femra MeshkujNumri i

familjeve

Kainar 390 191 189 70

Simon 513 260 253 99

Arrz 500 259 241 96

Kuzhnen 254 103 151 48

Shtuf 226 103 123 62

Shengjergj 326 154 172 52

Shprdhaz 252 111 141 58

Gjithsej 2,451 1,181 1,270 485

Tabela nr.3 Tregues t Popullsis Komuna Kainar

Nr FshatiFamilje Banor

1990 2005 1990 2005

1 Kainar 70 390

2 Simon 99 513

3 Arrz 96 500

4 Kuzhnen 48 254

5 Shtuf 62 226

6 Shngjergj 52 326

7 Shprdhaz 58 252

Komuna 917 485 2461

Shngjergj13%

Shprdhaz10%

Kainar16%

Simon22%

Arrz20%

Kuzhnen10%

Shtuf9%

Dem

ogra

fia


Kai

nar

Infra

stru

ktur

a

VIII- Infrastruktura Kainari lidhet me aksin rrugor kombtar Milot-Kuks n rrugn sipr fshatit Ndrfushas, 2 km larg nga Ura e Fanit. E gjith rruga sht e gjat 28 km. Qendra e Komuns lidhet me rrug dytsore me fshatrat nn juridiksionin e saj.



Rrjeti rrugorRrjeti rrugorUra e Ndredit

Tabela nr.4 Struktura e rrjetit rrugor n Komunn Kainar

Nr Rruga Gjatsia (km)

1 Kainar-Kuzhnen 6.5

2 Kainar-Arrz 2.3

3 Kainar-Shtuf 3

4 Simon-Shprdhaz 3.5

5 Qaf-Vorrz-Shngjergj 4.5

6 Arrz-Laj 4

7 Arrz Bjeshk 4

8 Shngjergj Kalur 3.8

9 Bukmir - Shprdhaz 3.2

10 Arrz Qaf-Logu 3.3

11 Simon L.Preaj 2

Tabela nr.5 Struktura e rrjetit rrugor 2007

Nr Emrtimi i rrugs Gjatsia km Mbulesa

1 Bukmir Kainar 13 akull+kalldrm

2 Kainar Arrz 4 akull+kalldrm

3 Kainar Shngjergj 4.5 Kalldrm

4 Simon Shprdhaz 4 Kalldrm

5 Arrz Shegjan 5 Kalldrm

6 Kainar Shtuf 4 Kalldrm

7 Bukmir Shprdhaz 3 Kalldrm

8 Arrz - Bjeshk 5 Kalldrm

9 Arrz Bjeshk 4 Kalldrm

10 Shngjergj Kalur 3.8 Kalldrm

11 Bukmir - Shprdhaz 3.2 Kalldrm

12 Arrez Qaf-Log 3.3 Kalldrm

13 Simon L.Preaj 2 Kalldrm


KIX- Bujqsia dhe Blegtoria

Kainarasit njihen si puntor dhe kujdestar t mir t toks. Pemtaria, veanrisht arra dhe rrushi, sht e prmendur n tr krahinn, mundsi kjo q krijohet edhe nga klima mjaft e prshtatshme.

Tabela nr.6 Realizimi i prodhimeve bujqsore e blegtorale

Viti 2005 Viti 2007

Nr Emrtimi Sasia (kv)

1 Drithra buke 440 375

2 Prodhim rrushi 1,488 1,308

Tabela nr. 7 Tregues bujqsor

Fshati

Sip toke

(ha)

Sip e punuar

toke (ha)

Tok ar

(ha)

Drithra buke Foragjere Nr i ekono-mive

bujqsore93 ha 2001 2005 93 2005

1 Arrz 56 46 46 100

2 Kacinar 76 40 40 70

3 Kuzhnen 40 24 24 47

4 Simon 77 41 41 102

5 Shngjergj 100 45 45 52

6 Shtuf 23 15 15 62

7 Shprdhaz 108 48 48 58

Komuna 480 259 259 145 122 80 21 84 491



Bujq

sia

dhe

Ble

gtor

ia

Furnizimi me Energji ElektrikeKomuna Kainar furnizohet me energji elektrike me ngarkes 30000 kw/or prmes nj linje ten-sioni t lart q vjen nga Rrsheni. Nnstacioni n Qaf-Vorrz sht ngritur q n vitin 1970. Furnizimi me energji elektrike i fshatrave realizo-het prmes kabinave me fuqi 10.000 kw/or.

UratN komunn Kainar si rrjedhoj e rrjetit t gjer hidrografik, ka edhe nj numr t madh urash. N kt drejtim sht punuar shum pr prmirsimin

e ksaj infrastrukture. Pr shembull n vitin 2006, 200m nga qendra, sht ndrtuar nj ur auto me parametra inxhinierike-bashkkohore, mundsuar nga komuna dhe me financim 90% nga Fondi Shq-iptar i Zhvillimit. Prsa i prket urave dhe infrastruk-turs rrugore, ky ka qen edhe nj prioritet i rnd-sishm n kto 17 vitet e fundit.Ura t tjera auto dhe pasarela pr levizjen e kmb-sorve jan ndrtuar edhe n Kuzhnen e Arrz (ura auto), dhe Shprdhaz.


Kai

narEX- Zhvillimi EkonomikE gjith popullsia e Komuns Kainar jeton n fshat dhe merret me bujqsi, blegtori, vreshtari dhe pemtari.

Komuna prballet me vshtirsi pr zhvillimin ekonomik si rezultat i:

i) pozits gjeografike ekstreme. Duke qn mjaft e izoluar asaj i privohet mundsia pr t qen konkuruese n ekonomin e tregut; ii) papunsis.Aktualisht n Komunn Kainar ku ka 1289 forca pune prej t cilve 1210 jan t papun.

T ardhurat nga emigrantt vazhdojn t jen nj burim i rndsishm pr familjet n Kainar.

Por ekzistojn mundsi konkrete pr zhvillimin ekonomik t komuns.

Bujqsia sht sektori kryesor i ekonomis s komuns. M shum se 80% e popullsis jan fermer t vegjl. Si rrjedhoj e kushteve klima-

tike dhe cilsis s toks, kultura t tilla si molla, rrushi, kumbulla dhe lajthia zn nj siprfaqe t mbjell prej 300 ha.

Blegtoria. Bimsia e shumllojshme krijon mund-si pr nj zhillim t mir t blegtoris s imt, si dhit e delet. Gjedhi ka kushte ideale pr rritje n bjeshkt e Kainarit dhe n territoret prreth tyre. N zona si Boka, Laja e Kainarit, Shtera, Me-shurdhi dhe Suk-Munega ekzistojn mundsit e krijimit t komplekseve pr dhi, dele e gjedh ku mund t mbarshtohen deri n 30,000 krer. Zhvillimi i ktij sektori do t ndihmonte ringritjen e baxhove t prpunimit t qumshtit, duke nxjerr kshtu n treg prodhime konkuruese.

Apikultura. Bimsia favorizon gjithashtu edhe mbarshtimin e blets. Vite m par prodhimi i mjaltit n zonn e Kainarit plotsonte tr treg-uesit e planit pr Mirditn.

Parcel me misr n Simon Ar e mbjell me grur dhe misr n Simon

Zhvi

llim

i Eko

nom

ik


Biznesi vendas. Sektori i tregtis numron vetm 8 % t t punsuarve, kta n dyqane dhe njsi t tjera shrbimi. Nj numr akoma m i vogl per-sonash punojn n sektorin e transportit.

Dy sektort q kan njohur punsim t prher-shm jan ai i arsimit dhe shndetsis, por edhe punsimi n to ka ardhur duke u ulur.

Bimt mjeksore. Mbledhja dhe prpunimi i shqemit, trumzs, lisns, dllinjs s kuqe e t zez dhe qrshigzz prbn nj potencial ekonomik mjaft dobiprurs. Aktiviteti pr grumbullimin e bimve mjeksore do t rriste interesin e biznesit pr t investuar n prpunimin e tyre. Ky aktivitet, para viteve 90, zinte rreth 40% t t ardhurave t prgjithshme t komuns.

Tradita artizane me punimet n dru ka trhequr v-mendjen e mjaft specialistve t fushs. Stimu-limi i industrin s zejeve do t risillte traditn e kahershme, por do t shtonte edhe punsimin, rrjedhimisht edhe t ardhurat pr komunitetin.

Mineralet. Ekzistenca i 40 milion ton rezervave t shfrytzueshme shkmbinjsh ultrabazik e bazik t Kainarit prbn gjithashtu nj potencial t madh. Kto prodhime mund t prdoren pr zbukurimin e fasadave t ndrtesave apo pr shtrim trotuari.

Turizmi Malor. Bimsia e t gjitha llojeve, klima e freskt, ujrat e kthjellta, pyjet dhe relievi me shum thyerje of-rojn bukuri t rralla e t veanta turistike q e bjn zonn e Kainarit joshse pr turizmin malor.

Natyra ka mundsuar gjithka pamjen nga larg t Liqenit t Shkodrs dhe detit Adriatik, mundsin e ushtrimit t sportit t skive, bot e pasur shta-zore me dhelpra, lepuj, akej, derra t egr dhe kaproj. N Livadhin e Hamzs, Lajn e Madhe dhe t Vogl, si dhe n Livadhin Kabash, mund t ngrihen kampingje verore pushimi me adra dhe shtpi alpine prej drrase.

Sot n Bjeshkn e Kainarit dhe t Kuzhnenit mund t hyhet prmes Rrshenit 30 km, Puks 20 km dhe Gjegjanit 20 km. Investimi n infrastruk-tur apo ndrtimi i nj teleferiku do ta bnt zonn edhe m trheqse.

Blegtori n Kainar Vresht Kainar

Zhvi

llim

i Eko

nom

ik


Kai

nar ArsimiFusha e Lajs, Laja e Madhe dhe e Vogl, dikur e prdorur pr shrbime lokacioni, mund t shfryt-zohet pr shrbime aero-portuale t intensitetit t ult. N saj t nj burimi mjaft t njohur pr vlera

kurative, mund t shfrytzohet edhe pr turizm.

Turizmi Kulturor. Fal natyrs s bjeshkve plot bukuri e freski, n periudhn e pranvers sht e mundur t zhvillohen aktivitete me karakter zonal si Darka e Djathit, Miss Laja, Gara me Desh dhe Panaire blegtorale.

SXI- Arsimi

Shkollat e para n trevn e Kainarit jan hapur n fshatrat Simon dhe Kainar n fillim t viteve 20.

Shkolla e Simonit u el tek vendi i quajtur Kepi i Shelnave. M 1922 u hap edhe nj shkoll n Kuzhnen.

Ndr msuesit e par prmenden Kol Zadrima, Kol Kadare, Simon Daberdaku dhe Luigj Kos-niqi. Protagonist n zhvillimet e arsimit ishte edhe Preng Ndue Prenga (Nikolli) i cili shrbente si msues n Kosov dhe prgjegjs i Seksionit t Arsimit n Nnprefekturn e Mirdits. N vitin 1946 u hapn shkolla edhe n fshatin Kai-nar me msues Preng Ndue Nikollin (Gjinali) dhe n fshatin Kuzhnen me msues Dod Tuci.

N vitin l960 n fshatin Kainar u hap nj shkoll 7-vjeare. Gjasht vjet m von u hap nj shkoll n fshatin Simon e m pas n fshatrat Kuzhnen

e Shngjergj, kur fillon prgatitja e msuesve t par me arsim pedagogjik.

N vazhdim t viteve 80 n qendr t Komu-ns u hap shkolla e mesme me profil t prgjith-shm dhe bujqsor. Kjo shkoll numronte rreth 400 nxns, ndrsa n t gjith zonn ndiqnin msimet mbi 1,000 nxns. Pas viteve 90 kemi nj ulje t numrit t nxnsve dhe msuesve kryesisht si pasoj e migrimit t popullsis n zona t tjera.

Tabela 8 Numrit t nnsve n Komunn Kainar n vitin 1953

Fshati Nxns gjithsej Femra

Simoni 47 20

Kainari 92 37

Shngjergji 25 8

Kuzhneni 40 16

204 81

Shkolla At Ambroz Marlaskaj, KainarBurimi: Komuna Kainar


Aktualisht funksionojn tre shkolla 9-vjeare n fshatin Kainar, Arrz e Simon dhe tre shkolla t ciklit t ult n Kuzhnen, Shtuf e Shngjergj. Gjendja e godinave arsimore sht prmirsuar mjaft. Jan rikonstruktuar shkolla 9-vjeare e Simonit (Banka Evropiane), shkolla 9-vjeare Arrz (Karitasi Austriak), si dhe shkollat e Shngjergjit dhe Ku-zhnenit (buxheti i shtetit).

Numri i specialistve t lart q kan dal nga kjo zon sht 200.

Tabela nr.9 Struktura e nxnsve n Komunn Kainar n vitin 2007

Fshati 9-vjeare Fillore

Nxns gjithsej

Femra Nxns gjithsej

Femra

Arrz 76 30 30 19

Kainar 75 36 31 14

Simon 78 40 39 21

Kuzhnen 5 2 5 2

Shtuf 8 3 8 3

Shngjergj 15 8 15 8

Tabela nr.10 Struktura e stafit msimdhns pr vitin 2007

Nr ShkollaMsues gjithsej

Me arsim t lart

Me arsim t mesm

1 Kuzhnen 5 5

2 Arrz 12 6 6

3 Kainar 8 5 3

4 Shtuf 1 1

5 Shngjergj 4 2 2

6 Simon 11 2 9

Arsi

mi

NXII- Shrbimi Shndetsor

N Komunn Kainar realizohet vetm shrbimi shndetsor parsor. Komunitetit i shrben nj mjeke familjeje n qendrn shndetsore dhe nj infermiere n do ambulanc fshati.

Shrbimi shndetsor

Shr

bim

i Sh

ndet

sor




Kai

nar

Kultu

ra d

he T

radi

ta

SXIII- Kultura dhe Tradita Simoni, Kainari dhe Arrzi kan patur t zhvilluar zejet dhe artizanatin e prpunimit t shajakut dhe prodhimit t kostumeve t larmishme tradicionale. Artizant jan shquar pr punimet n dru, zbuku-rimin e odave dhe t mjediseve t tjera t banesave t krahins.

Kull Kainar Objekte Tradicionale

Qev

eria

Ven

doreK

XIV- Qeveria Vendore

Komuna prbhet nga shtat fshatra. Qendra e komuns sht n Kainar ku jan t vendosura zyrat dhe administrata e qeveris komunare. Qeveria komunare si struktur sht krijuar n vitin 1992. Organet qeverisse t komuns jan Kshilli dhe Kryetari i Komuns t cilt zgjidhen direkt nga ko-muniteti. Komuna ka nj staf prej 12 punonjsish, 5 puntor shrbimi, dhe 7 kryetar fshtarash.

Shqip

AnglishtKomuna Kainar


XV- Marrdhniet me DonatortQeveria komunare ka marrdhnie korrekte me donator t huaj e vendas q operojn n Shqipri. Ndr

m kryesort jan:

Fondi Shqiptar i Zhvillimit. Ka realizuar volumin m t madh t investimeve n komun, kryesisht n fushn e infrastrukturs rrugore:Rruga Kainar-Arrz ndrtuar n 1994-1995, me vler 20,000 USD.Ura pasarel n fshatin Shprdhaz, ndrtuar n 2003, me vler 60,000 USD. Rruga q lidh qendrn e komuns me fshatin Ku-zhnen, e gjat 6.5 km, ndrtuar n 2004, me vler 200,000 USD.Ura e Ndredit me vler 60.000 USD ndrtuar n vitin 2006.

Banka Europiane. Rikonstruksioni i shkolls 9-vjeare Simon, n vitin 1998, me vler 120,000 USD.

Fondacioni Pr Punsim, Vetpunsim dhe Formim Pro-fesional pran Ministris s Puns dhe shtjeve So-ciale. N vitin 1998, me fondin prej 28,000 USD u b rikonstruksioni i pjesshm i rrugs Qaf Vor-rz - Shngjergj. Karitasi Austriak. Rikonstruksioni i shkolls 9-vjeare Arrz si dhe pajisja e disa shkollave n komun me orendi shkollore me vler 200,000 USD.

Drejtuesit e Famullis s Kainarit. Prej vitit 1990 e n vazhdim, kan dhn fonde pr:1-Ura pasarela t vogla pr fshatra e lagje n Si-mon, Kainar, Shprdhaz etj.2-Shtrimin me akull n segmentet m t dmtu-ara t rrugve dytsore brenda Komuns

3-Rrethimin dhe mirmbajtjen e varrezave n fshatrat Simon e Kainar 4-Ndrtimin e shtpive t familjeve n nevoj me vler 100,000 USD5-Rikonstruksionin e plot t ambienteve t qen-drs s Komuns6-Mbshtetjen financiare pr aktivitete edukative, arsimore, kulturore e artistike n shkolla PNUD. Investime n infrastruktur vaditse n fshatrat Shtuf (19,000 USD) dhe n rikonstruk-sion e rrugs s fshatit Arrz (20,000 USD)

IFAD-2. Fokusuar n investimet pr vaditje, finan-coi 155,000 USD pr kanalet vaditse n :- fshatin Shprdhaz (90,000 USD)- n lagjen Preaj n fshatin Simon (35,000 USD)- n lagjen upaj n fshatin Kainar (30,000 USD)

Ministria e Shndetsis ka dhn fonde pr:

- Qendrn Shndetsore Kainar 2,000,000 Lek- Ambulancn Arrz 2,000,000 Lek- Ambulancn Simon 1,500,000 Lek- Ambulancn Shtuf 1,000,000 Lek- Ambulancn Shngjergj 1,500,000 Lek- Ambulancn Kuzhnen 1,000,000 Lek- Ambulancn Shprdhaz 1,000,000 Lek

QMarrdhnie

t me

Dona

tor

t

Botues: Qndra pr Bashkpunim ndrmjet Komuniteteve, Autoriteteve Lokale dhe OJF-ve

Rr. Zenel Baboi, Pll.37/1, Sh.2, Ap 20Tiran, ShqipriKutia Postare 7451Tel: 04 2229077Mob: 06920421190E-mail: [email protected]: www.cangoalbania.org

Graphic Design: Studio TartariShtypshkronja: GentgrafikTirazhi: 750 Kopje

T gjitha t drejtat e rezervuara. Prmbajtja e ktij botimi mund t prdoret lirisht dhe t kopjohet pr qllime jo prfitimi, me kusht q do riprodhim i till t shoqrohet me njohjen e CANGO si burim i ktij prodhimi.

LA

LEZH

MIRDIT

KUKS

PUK

SHKODR

BURREL

KRUJ

DURRS

PESHKOPI

Klos

Reps

Kurbnesh

Perlat Qendr

Rshen

Kainar

Rubik

N

E

S

W

Kainar


Rr. Zenel Baboi, Pll.37/1, Sh.2, Ap 20, Tiran, ShqipriKutia Postare 7451 - Tel: (04 2229077) - Mob: 06920421190E-mail: [email protected] - Web: www.cangoalbania.org

Komuna Kainar, Mirdit, ShqipriTel: 0216 29903E-mail: [email protected]

Kainar PROFILII KOMUNSKAINAR

Kainar KAINAR COMMUNEPROFILE

kaçinar profili kaçinar i komunËs kaÇinar...

Documents